125-1-1a



125-1-1b

༄༅༅།  །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། སཱུ་ཏྲ་ཨ་ལཾ་ཀ་ར་བྲྀཏྟི་བྷཱ་ཥྱཾ། བོད་སྐད་དུ། མདོ་སྡེ་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་བཤད། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་
པོ་རིན་ཆེན་གཏེར་གྱུར་དང་། །ཡང་དག་ཤཱཀ་ཐུབ་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོ་དང་། །རྒྱལ་བ་བདག་ཉིད་ཁྱུ་མཆོག་དེ་དེ་དང་། །ཆགས་མེད་སྲས་ཀྱི་གཅུང་ལ་མོས་པ་དང་། །བསྟན་བཅོས་གསལ་
བར་འགྲོ་ལ་སྣང་བྱེད་དང་། །བླ་མ་གཙོ་བོ་གང་ལས་འདི་ཐོས་པ། །རྟག་པར་ཀུན་ལ་བདག་གིས་སར་གཏུགས་ཏེ། །གུས་དང་བཅས་པས་སྤྱི་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས། །དོན་ལ་བསམ་བྱ་
བདག་བློ་བླུན་པ་དང་། །བསྟན་བཅོས་འདི་ཡི་ཚིག་དོན་ཟབ་པ་ཡང་། །འགྲེལ་པའི་བསམ་པ་བདག་ལ་མ་བྱུང་བས། །དེ་ཕྱིར་བདག་ལ་ཕན་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་བྱ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མདོ་སྡེའི་
རྒྱན་གྱི་ལུས་སུ་བཞག་པ་ནི། མདོར་ན་རིགས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་བསླབ་

125-1-2a

པར་བྱ་བ་དེ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་རིགས་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རིགས་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བའི་ས་བོན་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རིགས་ཞེས་ཀྱང་བྱ། གཞི་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཉེ་བར་རྟོན་
པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རྒྱུ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། བརྟན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། གནས་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། འདི་དག་ནི་རིགས་ཀྱི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སོ། །རིགས་དེ་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རང་བཞིན་
ལ་གནས་པ་དང་། ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་ལ་གནས་པའི་རིགས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་འཕྲལ་ལ་རྙེད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གཅིག་ནས་
གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ་འོངས་པ། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་རྙེད་པ་སྟེ། དེ་དང་ལྡན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བའི་སྐལ་བ་ཡོད་པའོ། །ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་
རིགས་ནི་མ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་རྣམས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་དང་། སྔོན་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་གོམས་པར་བྱས་པས་ལས་ངེས་པའི་རིགས་སུ་གྱུར་པ་སྟེ། སྐབས་འདིར་ནི་གཉི་ག་ལ་བྱ་བར་རིགས་སོ། །དེ་ལ་

125-1-2b

རང་བཞིན་ལ་གནས་པའི་རིགས་ནི་འབྲས་བུ་མ་གྲུབ་ཅིང་མ་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་རིགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་མ་བསྐྱེད་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་སྤྱོད་པ་ལ་མ་ཞུགས་ན་རིགས་ཡོད་པར་མི་རྟོག་
པས་ན་ཕྲ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་རིགས་ནི་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་རགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱི་རིགས་ལ་ལྟོས་ནས། དེ་ཙམ་དུ་ཟབ་པ་དང་ཕྲ་བ་མ་ཡིན་པས་རགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་དེ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཉན་ཐོས་
དང་རང་སངས་རྒྱས་ལས་ཀྱང་འཕགས་པ་ཡིན་ན། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་གཞན་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། དེ་བས་ན་རིགས་དེ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་མཆོག་ཁྱད་པར་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཉིས་པོ་འདི་དག་ནི་མདོར་ན་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་
རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དག་ནི། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་དག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཅན་དག་ནི། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་གཉི་ག་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། དེ་བས་ན་མཆོག་ཁྱད་པར་ཅན་བླ་ན་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་རྣམ་པ་བཞིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་
ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཞི་པོ་དེ་གང་ཞེ་ན། དབང་པོ་དང་། རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པ་དང་། མཁས་པ་དང་། འབྲས་བུའོ། །དེ་ལ་དབང་པོའི་ཁྱད་པར་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དབང་པོ་རྣོའོ། །རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་རང་བཞིན་
གྱིས་དབང་པོ་འབྲིང་ངོ་། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དབང་པོ་ཐ་མའོ། །རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དག་བདག་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་ཤིང་སྒྲུབ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་ནི་བདག་ལ་ཕན་པ་དང་།  གཞན་ལ་

125-1-3a

ཕན་པ་དང་། འགྲོ་བ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་དང་། འགྲོ་བ་མང་པོ་ལ་བདེ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང་། ལྷ་དང་མིའི་སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་དོན་དང་། བདེ་བ་དང་། ཕན་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ཡིན་པས་ན། དེ་དག་ལ་མཁས་པའི་ཁྱད་
པར་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དག་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང་། གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་དང་། བདེན་པ་ལ་མཁས་པར་བྱེད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་རིག་པའི་གནས་ལྔ་ཐམས་ཅད་ལ་
མཁས་པར་བྱེད་པས་སོ། །འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དག་ཀྱང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་ཟད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཅིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ན་ཁྱད་ཞུགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རིགས་དེ་ནི་ཐོག་མར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དང་། ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་གཞི་དང་རྟེན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལ་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་པོ་ཉིད་དུ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་དུས་ན། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་ལ། དེ་ཕན་ཆད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེར་འདུས་
ཤིང་བསྡུས་པས་ན། དང་པོ་དེ་ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ན། འདི་ལྟར་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ཅིང་ཚིག་ཏུ་ཡང་འབྱིན་ཏེ། ཨེ་མའོ་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་
པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་བྱས་ལ། སེམས་ཅན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དག་ནི་མཐར་ཐུག་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གཞག །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཅན་དག་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གཞག་པར་བྱའོ་

125-1-3b

ཞེས་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་འདོད་པའི་རྣམ་པའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་དམིགས་ནས། དེ་གཉིས་འདོད་པའི་ཕྱིར་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཀྱི། མི་དམིགས་པར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་བྱང་
ཆུབ་ལ་དམིགས་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་དམིགས་པའོ། །གཞན་ཡང་བརྒྱ་བྱིན་དང་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དང་། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་
བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་འདི་ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཆོག་ཡིན་པས་བླ་ན་མེད་པ་སྟེ་དེ་ལྟར་ན་སེམས་བསྐྱེད་པ་འདིའི་རང་བཞིན་དང་། རྣམ་པ་དང་། དམིགས་པ་དང་། མཆོག་ཏུ་
གྱུར་པ་སྟེ། རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་འབྱུང་བ་ནི་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ཤིན་ཏུ་དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་འཇུག་གི་ལྡོག་པར་མི་བྱེད་དོ། །འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་དེ་
དག་གི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་གྱི་སླར་ཡང་ལྡོག་པར་བྱེད་པའོ། །སེམས་བསྐྱེད་ནས་ལྡོག་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་ལྡོག་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་ལྡོག་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་ལྡོག་པ་ནི་གང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་ཉན་
ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཡོད་པ་ལས་ལན་ཅིག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བོར་ན་ཕྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་སྐྱེའོ། །ཤིན་ཏུ་ལྡོག་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ལན་ཅིག་ལོག་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེ་བ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་
སེམས་རྒྱ་ཆེར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང་། རྐྱེན་དང་ལྡོག་པའི་རྒྱུ་དང་། རྐྱེན་ལ་སོགས་པ་ཞིབ་ཏུ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་འབྱུང་སྟེ། འདིར་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་

125-1-4a

བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་གང་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མདོར་ན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གང་ལ་བསླབ་པ་དང་། ཇི་ལྟར་བསླབ་པ་དང་། གང་དག་སློབ་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཞེས་
བྱའོ། །དེ་ལ་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསླབ་པར་བྱ་ཞེ་ན། གནས་བདུན་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །གནས་བདུན་པོ་གང་ཞེ་ན། བདག་གི་དོན་དང་། གཞན་གྱི་དོན་དང་། དེ་ཁོ་ནའི་དོན་དང་། མཐུ་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་། བདག་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པ་སྟེ་གནས་བདུན་ནོ། །བསྡུས་པའི་དོན་ནི། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་དེ་ཉིད། །མཐུ་དང་སེམས་ཅན་སྨིན་པ་དང་། །བདག་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་དང་། །བདུན་པ་མཆོག་གི་བྱང་ཆུབ་བོ། །
གང་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསླབ་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་ཞེ་ན། འདི་ལ་དང་པོ་ཉིད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ་སློབ་པར་འདོད་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་མང་བར་བྱ་
བ་དང་། ཆོས་བཙལ་བར་བྱ་བ་དང་། ཆོས་བཤད་པར་བྱ་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་བསྟན་པ་དང་གདམས་ངག་བསྟན་པར་བྱ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་བསྟན་པ་དང་གདམས་ངག་ལ་གནས་པར་བྱ་བ་དང་། ཐབས་ཀྱིས་
ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ལུས་དང་། ངག་གི་ལས་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དང་ལྡན་པར་བྱའོ། །བསྡུས་པའི་དོན་ནི། མོས་པར་བྱ་བ་མང་བ་དང་། །ཆོས་བཙལ་བ་དང་བཤད་པ་དང་། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་བསྒྲུབ་པ་དང་། །ཡང་དག་བསྟན་དང་གདམས་ངག་དང་། །ཐབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་
ཡི། །ལུས་ངག་ཡིད་ལ་ཐ་མའོ། །ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་བ་ཡང་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་གང་དག་བསླབ་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གང་སློབ་པར་བྱེད་ཅེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སློབ་པར་བྱེད་ཅེའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་བཅུར་

125-1-4b

རིག་པར་བྱ་སྟེ། རིགས་ལ་གནས་པ་དང་། རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་དང་། བསམ་པ་མ་དག་པ་དང་། བསམ་པ་དག་པ་དང་། བསམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་དང་། བསམ་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་། ངེས་པ་མ་ཡིན་པར་རྟོག་པ་དང་། ངེས་པར་རྟོག་པ་དང་། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་དང་། 
སྲིད་པ་ཐ་མ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ལ་སྤྱིར་མི་དབྱེ་བར་མིང་དུ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེ། །བློ་ལྡན་གཟི་བརྗིད་ཆེ་བ་དང་། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་བསོད་ནམས་ཆེ། །དབང་ཕྱུག་དེད་དཔོན་ཆེན་པོ་དང་། །རྒྱལ་བའི་གནས་
དང་ཆོས་ཆེན་པོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་རིགས་ལ་གནས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ས་བོན་ཙམ་ཡོད་ལ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའོ། །གང་རིགས་ལ་བརྟེན་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པ་ནི་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་དེ་སྲིད་དུ་ས་དང་པོ་ལ་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སར་མ་ཞུགས་ཏེ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་གནས་པ་དེ་སྲིད་དུ་བསམ་པ་མ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ནམ་ས་དང་པོར་ཞུགས་པ་ནས་ས་
བདུན་པ་མན་ཆད་ཀྱི་དུས་ན་ནི་བསམ་པ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསམ་པ་དག་པ་དེ་ཉིད་ཇི་སྲིད་དུ་མཐར་ཐུག་པའི་ས་བརྒྱད་པ་དང་། དགུ་པ་ལ་མ་ཞུགས་ཀྱི་བར་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྩོལ་བ་དང་འབད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནམ་ས་བརྒྱད་པ་དང་དགུ་པ་ལ་ཞུགས་
པའི་དུས་ན་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་རྩོལ་བ་དང་འབད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དེ་ཡང་ཇི་སྲིད་དུ་རྒྱལ་ཚབ་ཏུ་ངེས་པའི་ས་ས་བཅུར་མ་ཞུགས་ཀྱི་བར་དུ་ངེས་པ་མ་ཡིན་པར་གཏོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ས་བཅུར་ཞུགས་ནས་ན་ངེས་པར་གཏོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །
ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་གཏོགས་པ་དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་དང་། སྲིད་པ་ཐ་མ་པའོ། །སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ནི་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་བླ་ན་མེད་པར་འཚང་མི་རྒྱའི། སྐྱེ་བ་དེ་འདས་ནས་ཚེ་རབས་གཞན་དག་ཏུ་བླ་ན་མེད་པའི་

125-1-5a

བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་འཕགས་པ་བྱམས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྲིད་པ་ཐ་མ་པ་ནི་ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་གསུམ་ནི་བསྟན་བཅོས་འདིའི་ལུགས་
ཏེ། བསྟན་བཅོས་འདི་འོག་གཞུག་ཏུ་དོན་གསུམ་བཤད་པར་ཟད་དེ། གསུམ་པོ་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བའོ། །བསྟན་བཅོས་འདིའི་མིང་ནི་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་
ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། བསྟན་བཅོས་འདི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚིག་དང་། དོན་མཛེས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱན་དུ་གྱུར་པས་ན་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རྒྱན་དུ་གྱུར་པ་ནི་གང་བརྒྱན་པར་བྱེད། གང་ལ་བརྒྱན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་
བ་ནས་རྒྱན་རྣམ་པ་དུ་མས་བརྒྱན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་བསྡུས་ཏེ་བཤད་པ་ནི། དོན་ཤེས་པ་དག་དོན་སྟོན་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དོན་རྣམས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ན། །མཁས་པ་རྟག་ཏུ་དགའ་མཆོག་སྐྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཚིགས་
སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱི་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཤིག་སྟོན་ཏེ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་དང་། ཇི་སྙེད་ཡོད་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པའི་བཤད་པ་ནི་གང་བརྒྱན་པར་བྱེད། གང་ལ་བརྒྱན་པར་བྱེད། གང་གིས་བརྒྱན་པར་བྱེད། གང་གི་ཕྱིར་བརྒྱན་པར་བྱེད། གང་ལ་བརྒྱན་པར་བྱེད། 
གང་གི་རྒྱན་དུ་བྱེད། གང་གི་དོན་དུ་རྒྱན་དུ་བྱེད་པས་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་སྒྲའི་གཙུག་ལག་གི་ཚིག་བྱེད་པ་པོ་དང་། ལས་དང་། བྱེད་པ་དང་། དེའི་ཕྱིར་དང་། རྒྱུའི་ཕྱིར་དང་། ཡན་ལག་གི་ཕྱིར་དང་། མཚན་མའི་ཕྱིར་ཏེ། ངེས་པའི་ཚིག་བདུན་དང་རིམ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །
དེ་ཡང་དོན་ཤེས་པ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་དེ་ཕྱིར་འགྲོ་བའི་སེམས་ཅན་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཇི་སྙེད་པའི་བཤད་པ་ནི་གྲངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་ཏེ། གྲངས་ཀྱང་དུ་ཞིག་ཅེ་ན་ལྔའོ། །དེ་ཡང་འབྱོར་པའི་དོན་ཚུལ་བླ་མེད་སོང་བ་ལྔ་ཡི་

125-1-5b

རང་བཞིན་རབ་ཏུ་སྟོན། །ཞེས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆོས་རབ་དེ་འདིར་བཤད་པ་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། གཟུགས་རྒྱན་གྱི་དཔེ་དང་བཅས་པར་བསྟན་པས་ཀྱང་བསྟན་བཅོས་འདི་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་དུ་གྱུར་པར་སྟོན་ཏེ། འདི་ནི་ཐང་ཅིག་
བསྡུས་ཏེ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གང་བརྒྱན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དོན་ཤེས་པ་དག་ཅེས་སྨོས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེའི་ནང་ནས་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཤེས་པའི་གང་ཟག་
གིས་བརྒྱན་པར་བྱེད་དེ། མདོ་སྡེ་བརྒྱན་པར་བྱེད་པའི་བྱེད་པའོ། །དོན་ཤེས་པའི་གང་ཟག་དེ་ཡིན་པས་ན་དེས་ནི་བྱེད་པ་པོ་བསྟན་ཏོ། །གང་ལ་བརྒྱན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དོན་སྟོན་བྱེད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། དོན་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དོ། །སྟོན་
པར་བྱེད་པ་ནི་དོན་དེ་འཆད་པའི་ཚིག་ལ་བྱ་སྟེ། དོན་དུ་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེའི་དོན་དང་། ཚིག་ལ་བརྒྱན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེའི་དོན་དང་ཚིག་ནི་བརྒྱན་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ཡིན་པས་ན་དེས་ནི་ལས་བསྟན་ཏོ། །གང་གིས་བརྒྱན་པར་
བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཚིག་དང་རྩ་བའི་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཚིག་ནི་འདུས་བྱས་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་རྐང་པ་མི་ཚང་བ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པས་ན་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡན་ལག་བརྒྱད་ནི་ཕྱིས་ཞིབ་ཏུ་བཤད་པར་བྱའོ། །རྩ་བ་ནི་དོན་རྟོགས་
པར་ནུས་པའི་རྐང་པ་ཚང་བ་ལ་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་འདུས་བྱས་ཀུན་མི་རྟག །སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཏེ། །སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་ལ། །དེ་དག་མྱུར་དུ་ཞི་བ་བདེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ཡང་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པས་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱང་ཞིབ་ཏུ་
ཕྱིས་བཤད་དོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་དང་། ཚིག་ལ་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པས་ནི་བརྒྱན་དུ་མི་རུང་གི །ཚིག་དང་མིང་དང་ཡི་གེ་བཟང་པོས་བརྒྱན་པར་བྱེད་དེ། དེས་ནི་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་བརྒྱན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་བསྒྲལ་ཕྱིར་ཞེས་སྨོས་

125-1-6a

ཏེ། འཁོར་བ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ལས་བསྒྲལ་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གནས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྒྱན་པར་བྱེད་དེ། དེས་ནི་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །
གང་ལ་བརྒྱན། རྒྱན་དེ་རྒྱུ་ཅི་ལས་བྱུང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་འགྲོ་ལ་སྙིང་རྗེ་དེ་ཕྱིར་དེ་བདག་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཁམས་གསུམ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་ལ་སོགས་པས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པ་ལ་སྙིང་རྗེ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྙིང་རྗེ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་རྣམས་སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་དེ་ལྟར་ན་སྙིང་རྗེའི་རྒྱུས་བརྒྱན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་རྒྱུའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །གང་གི་རྒྱན་དུ་ཐེག་པ་གསུམ་ལས་ཐེག་པ་གང་གི་རྒྱན་དུ་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་དམ་པ་ཐེག་པ་བསྟན། །ཞེས་
སྨོས་ཏེ། དམ་པའི་ཐེག་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་བྱའོ། །ཆོས་དང་གཞུང་གི་ནང་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འཆད་པའི་ཆོས་དང་གཞུང་དེའི་རྒྱན་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། འདིས་ནི་ཡན་ལག་གི་དོན་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་གི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྒྱ་གར་སྐད་དུ་ན་ཤ་སྟི་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྷས་
བྱིན་གྱི་ལག་པ། མཆོད་སྦྱིན་གྱི་ལག་པ་ཞེས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདིར་ཡང་བསྟན་བཅོས་འདི་ཐེག་པ་ཆུང་ངུའི་གཞུང་གི་རྒྱན་དུ་གྱུར་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེའི་གཞུང་གི་རྒྱན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །གང་གི་དོན་དུ་བརྒྱན་པར་བྱེད། དེའི་ཕྱིར། 
རྣམ་པ་དེའི་ཕྱིར་འགྲོ་བའི་སེམས་ཅན་ལ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་དང་ཚིག་ལ་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲོ་བའི་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་ལ་བྱ་སྟེ། དོན་དུ་ན་ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་ལ་ཞུགས་པའི་སེམས་
ཅན་གྱི་དོན་དུ་བརྒྱན་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དང་ཆེད་དུ་བརྒྱན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་མཚན་མའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་ཏེ། མཚན་མའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲའི་གཙུག་ལག་ལས་ནི། མིཏ་ཏ་སཔྟ། ཞེས་བྱ་བ་

125-1-6b

འབྱུང་སྟེ། དེ་ཡང་དེའི་དོན་ནམ་དེའི་ཆེད་ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་བུར་འདྲེན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་ཇི་སྙེད་པ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བརྒྱན་ན་རྒྱན་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་དུ་ཞིག་གིས་བརྒྱན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། འབྱོར་བའི་དོན་ཚུལ་བླ་མེད་སོང་བ་ལྔ་ཡི་རང་བཞིན་རབ་
ཏུ་སྟོན། །ཞེས་སྨོས་ཏེ་འབྱོར་པའི་དོན་ཚུལ་ནི་ཡི་གེ་དང་ཚིག་དང་དོན་དུ་འབྲེལ་པ་ལ་བྱའོ། །བླ་མེད་སོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡི་གེ་དང་ཚིག་ཏུ་འབྲེལ་པ་དང་ཚིག་དང་དོན་དུ་འབྲེལ་པ་དེ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་གཏོགས་པའི་ཡི་གེ་དང་ཚིག་ཏུ་འབྲེལ་པ་དང་། ཚིག་དང་དོན་དུ་འབྲེལ་པ་ལ་བྱ་སྟེ། 
དོན་དུ་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་གཏོགས་པའི་ཡི་གེ་དང་ཚིག་ཏུ་འབྲེལ་པ་དང་ཚིག་དང་དོན་དུ་འབྲེལ་པའི་ཆོས་ལྔའི་རང་བཞིན་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་སྒོ་ནས་བརྒྱན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཆོས་ལྔའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གསེར་ལས་བརྡུངས་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དཔེའི་སྐབས་
སུ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ནི་འབྲེལ་པའི་ཚིག་རྣམས་རེ་རེ་ནས་དབྱེ་བར་བྱ་སྟེ། དོན་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དག །དོན་སྟོན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གང་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དོན་ཤེས་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་
པོས་ནི་གང་བརྒྱན་པར་བྱེད། གང་ལ་བརྒྱན་པར་བྱེད། གང་གིས་བརྒྱན་པར་བྱེད། གང་གི་ཕྱིར་བརྒྱན་པར་བྱེད། གང་ལས་བརྒྱན་པར་བྱེད། གང་གི་རྒྱན་དུ་བྱེད། གང་གི་དོན་དུ་བརྒྱན་པར་བྱེད། རྒྱན་རྣམ་པ་དུ་མས་བརྒྱན་པར་བྱེད་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་བསྟན་པ་
ཡིན་ནོ། །སུས་བརྒྱན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དོན་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གང་ཟག་གིས་བརྒྱན་པར་བྱེད། གང་ཟག་སུས་བརྒྱན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཤེས་པའི་གང་ཟག་མཁས་པ་དེས་བརྒྱན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །
ཅི་ཞིག་བརྒྱན་ཞེ་ན། དོན་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་པ་ཅི་ཞིག་ལ་བརྒྱན། གང་ལ་བརྒྱན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེའི་དོན་དང་། ཚིག་ལ་བརྒྱན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་དོན་ནི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དོ། །སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དེ་འཆད་པའི་ཚིག་ལ་བྱའོ། །

125-1-7a

ཅིས་བརྒྱན་ཞེ་ན། ཚིག་དང་རྩ་བ་དྲི་མ་མེད་པ་སྟེ། །ཞེས་པ་ལ། རྒྱན་གང་གིས་བརྒྱན་ཞེ་ན། ཚིག་དྲི་མ་མེད་ཅིང་བཟང་བ་དང་། རྩ་བ་དྲི་མ་མེད་ཅིང་བཟང་བས་བརྒྱན་ཏེ་ཚིག་དང་རྩ་བ་བཟང་པོ་ནི་རྒྱན་ཡིན་ནོ། །ཚིག་དྲི་མ་མེད་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། 
དྲི་མ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་པ་ལ། ཚིག་དེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པས་ན་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡན་ལག་བརྒྱད་ནི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འགྲོ་བ་དང་། སྟོབས་
དང་ཡོན་ཏན་དུ་ལྡན་པ་དང་། རྣམ་པར་བསལ་བ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། མཉན་པར་འོས་པ་དང་། མི་བརྟེན་པ་དང་། རབ་ཏུ་མི་མཐུན་པ་མེད་པ་དང་། མི་ཟད་པའོ། །ཚིག་དེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བའི་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་
ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ན་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཚིག་དེ་མུ་སྟེགས་རྣམས་འཇོམས་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་དང་། འཇམ་ཞིང་སྙན་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ངེས་པའི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་མཛེས་པ་དག་འབྱུང་བས་རྣམ་པར་གསལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཚིག་དེ་
མཉན་པའི་དུས་ན་ཡང་བརྡ་ཕྲད་པར་སླ་བས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་དང་དོན་དུ་བཅས་པ་སྟོན་པས་མཉན་པར་འོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁེ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་མ་ཆགས་པས་མི་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྨྲ་བ་ན་ཡང་དྲན་པ་དང་དགོས་པ་ཉི་ཚེ་བ་སྨྲ་བས་རབ་ཏུ་མི་མཐུན་པ་མེད་པ་
ཞེས་བྱའོ། །སྤོབས་པ་ཞུམ་པ་མེད་པ་དང་སྤོབས་པ་ཟད་མི་ཤེས་པའི་ཐབས་འབྱུང་བས་མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་དེ་མདོར་ན་ཡོན་ཏན་གསུམ་དང་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་གསུམ་ནི། དབང་དུ་བྱས་པ་དང་། རང་བཞིན་དང་སྦྱོར་
བའོ། །དེ་ལ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཅིག་གི་དབང་དུ་བྱས་པ་བསྟན་ཏེ། ཚིག་དེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོབས་དང་ཡོན་ཏན་དུ་ལྡན་པ་དང་། རྣམ་པར་གསལ་བ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་རང་བཞིན་བསྟན་ཏོ། །ལྷག་མ་

125-1-7b

རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྦྱོར་བ་བསྟན་ཏེ། རྩ་བ་དྲི་མ་མེད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དྲི་མ་མེད་པའི་རྩ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་དང་ཡི་གེར་སྦྱོར་ཅིང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཚིག་དང་ཡི་གེར་འབྱོར་པ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པས་ན་རྩ་
བ་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡན་ལག་བརྒྱད་ནི་ཚིག་དང་ཡི་གེར་འབྱོར་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ལུགས་བཞིན་པ་དང་། རྗེས་སུ་བསལ་བ་དང་། སོ་སོར་མཐུན་པ་དང་། ཉེ་བར་འདྲེན་པ་དང་། གཟུང་བར་འོས་པ་དང་། མཁས་པ་དང་། རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་གི་
ཚོགས་སོ། །དེ་ལ་ཚིག་དང་ཡི་གེ་དང་མིང་ལ་སོགས་པའི་རིམ་བཞིན་དུ་སྟེང་འོག་མ་འཁྲུལ་པར་འཆད་པས་ན་ཚིག་དང་ཡི་གེར་འབྱོར་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་འབྱོར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་དང་། ལྟོས་པའི་རིགས་པ་དང་། གཏན་ཚིགས་
སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་དང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་སྟེ། རིགས་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་དང་། ཡི་གེ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཚིག་དང་ཡི་གེར་འབྱོར་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་པ་ལས། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་
གྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་འབྲེལ་པ་འཆད་པས་ན་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཤད་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱང་སྔར་བཤད་པར་བྱ་བའི་ཚིག་ཕྱིས་མི་སྨྲ། ཕྱིས་སྨྲ་བར་བྱ་བའི་ཚིག་སྔར་མི་སྨྲ་སྟེ། བཤད་པའི་ཚིག་རྣམས་
སྟེང་འོག་འབྲེལ་པར་རིམ་བཞིན་དུ་འཆད་པས་ན་ལུགས་བཞིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བརྡ་ཕྲད་པར་སླ་བ་གསལ་བ་དག་སྟོན་པས་ན་རྗེས་སུ་གསལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་གྱི་གང་ཟག་ལ་ཡང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་ཆོས་སྟོན། རང་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་གྱི་གང་ཟག་ལ་ཡང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པའི་ཆོས་སྟོན། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཅན་གྱི་གང་ཟག་ལ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་སྟོན་ཏེ། འཁོར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཁོར་དང་མཐུན་པ་ཁོ་ནར་སྟོན་པས་ན་སོ་སོར་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚིག་རྣམས་

125-1-8a

ཀྱང་ཡིད་དུ་འོང་ཞིང་ཡིད་སིམ་པ་དང་། སྙིང་དགའ་བར་འགྱུར་བ་ཤ་སྟག་སྟོན་པས་ན་ཉེ་བར་འདྲེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་བཤད་པའི་དུས་བཞིན་དུ་སྟོན་པ་དང་། ཆོས་དང་དོན་དུ་བཅས་པར་སྟོན་པས་ན་གཟུང་བར་འོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མཁས་པ་
དང་རྟག་ཏུ་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་ཅེས་པ་ལ། མཁས་པར་བྱེད་པ་དང་རྟག་ཏུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། སློབ་མ་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཆོས་རྒྱུན་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མཁས་པ་དང་རྟག་ཏུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཡན་ལག་ནི་ཡང་དག་པའི་
ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་དག་འཆད་པས་ན་མཁས་པ་དང་རྟག་ཏུ་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་གི་ཚོགས་ཞེས་བྱའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་རྣམས་ལ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པས་བརྒྱན་དུ་མི་རུང་སྙམ་པ་ལ། མི་རུང་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་
གང་གི་ཕྱིར་ཚིག་དང་རྩ་བ་དང་། ཡི་གེ་མེད་པར་དོན་བསྟན་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྟོན་ཏེ། ཚིག་བཟང་པོ་དང་རྩ་བ་བཟང་པོ་དང་། ཡི་གེ་བཟང་པོ་མེད་པར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་བསྟན་པར་མི་ནུས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་བསྟན་པ་ཡང་ཚིག་དང་རྩ་བ་དང་ཡི་གེ་
བཟང་པོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་བསྒྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་ལ། གང་གི་ཕྱིར་བརྒྱན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་ལ་སོགས་པས་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བའི་ཕྱིར་བརྒྱན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་
བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཅིའི་ཕྱིར་བརྒྱན་པར་བྱེད། རྒྱུ་གང་གིས་བརྒྱན་པར་བྱེད། རྒྱུ་གང་ལས་རྒྱན་དེ་བྱུང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་བའི་འགྲོ་བ་ལ་སྙིང་རྗེ་སྟེ། དེ་བས་ན་སྙིང་རྗེ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་ལ་གང་གི་ཕྱིར་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཉེན་པའི་འགྲོ་བ་ལ་སྙིང་རྗེ་སྟེ། དེ་བས་ན་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུས་བརྒྱན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། བྱང་

125-1-8b

ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་རྒྱན་དུ་བྱེད་ཅེ་ན་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་ལས་ཐེག་པ་གང་གི་རྒྱན་དུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐེག་པ་དམ་པའི་རྣམ་པ་བསྟན་པ་ཆོས་གང་ལ་ཡོད་པ་ཆོས་དེའིའོ་ཞེས་པ་ལ་
ཆོས་དེའི་གཞུང་དང་མདོ་སྡེ་གང་ལས་ཐེག་པ་དམ་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཆོས་གང་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་དེའི་རྒྱན་དུ་བྱེད་ཀྱི། ཐེག་པ་ཆུང་ངུའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱན་དུ་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སུ་དག་གི་ཕྱིར་
བརྒྱན་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་གྱི་གང་ཟག་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་གྱི་གང་ཟག་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཅན་གྱི་གང་ཟག་ལས་གང་གི་དོན་དུ་བརྒྱན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲོ་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་
བ་ནི་དེའི་སྒྲ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་སྦྱར་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དང་ཆེད་དུ་བརྒྱན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེ་ནི་མཚན་མ་བདུན་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བས་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་སྒྲའི་གཙུག་ལག་གི་མཚན་ཉིད་
དང་སྦྱར་ན། མཚན་མ་བདུན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མཚན་མ་བདུན་པའི་དོན་ནི་དེའི་ཕྱིར་རམ་དེའི་དོན་དུའམ། དེའི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་དུ་འདྲེན་ནོ། །རྒྱན་རྣམ་པ་དུ་མས་བརྒྱན་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་དང་དོན་ལ་བརྒྱན་ན། རྒྱན་གྱི་གྲངས་དུ་ཞིག་གིས་བརྒྱན་
པར་བྱེད་ཅེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། དེ་ཡང་ཆོས་ལྔས་བརྒྱན་པར་བྱེད་དོ། །འབྱོར་པ་ནི་ལྡན་པའོ་ཞེས་པ་ལ་ཡི་གེ་དང་ཚིག་ཏུ་འབྲེལ་པ་དང་། ཚིག་དང་དོན་དུ་འབྲེལ་པ་ལ་བྱའོ། །བླ་མེད་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ཐེག་པར་སོང་བ་ལ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བླ་ན་མེད་པར་སོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
བླ་ན་མེད་པའི་ཐེག་པར་སོང་བ་ལ་བྱ་སྟེ། དོན་དུ་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་གཏོགས་པའི་ཆོས་ལྔ་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་བརྒྱན་པར་བྱེད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་དོན་གྱི་ཚུལ་ལྔའི་རང་བཞིན་དེ་དག་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་རྒྱན་དུས་བརྒྱན་ཞེས་བྱ་བ་

125-1-9a

ལ། ཆོས་རྣམ་པ་ལྔ་བསྟན་པས་བརྒྱན་ཏོ་ཞེས་དེ་སྐད་དུ་གླེངས་པ་ལ། ད་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པོས་ཆོས་ལྔ་པོ་དེ་དག་གང་དང་གང་ཡིན་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་རྣམས་ནི་དོན་རྣམ་པ་ལྔའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཤད་དེ། ལྔ་
གང་ཞེ་ན། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་། ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། བསམ་པ་དང་། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་དོན་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །ཆོས་དེ་ལྔའི་འགྲེལ་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དངོས་
པོ་ལྔ་དང་། རང་བཞིན་གསུམ་དང་། གང་ཟག་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །དེ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དངོས་པོ་ལྔ་ནི། མིང་དང་། མཚན་མ་དང་། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་མིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་དང་། མངོན་
པར་བརྗོད་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་གང་མིང་གི་སྒོ་ནས་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་མིང་གང་དང་གང་གིས་ཆོས་གང་དང་གང་དག་ལ་མངོན་པར་བརྗོད་ཅིང་བཏགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་དེ་དག་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་
དོ་ཞེས་ཆགས་སོ། །དེ་ལ་མིང་གིས་བརྗོད་པའི་ཆོས་དེ་དག་ནི་མིང་དང་ཆོས་སུ་བཅས་ཏེ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་། མིང་ནི་གང་དང་གང་དག་གིས། །ཆོས་ནི་གང་དང་གང་བརྗོད་པ། །དེ་ནི་དེ་ན་མེད་པ་སྟེ། །དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པའི་མིང་གི་སྒོ་ནས་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡོད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དག་ལ། གང་མིང་གིས་བརྗོདཔའི་ཆོས་དེ་དག་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བྱ་བ་དཀའ་བས་ན་དེ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའོ། །དེ་དང་ཆོས་འདྲ་བའི་དཔེ་ནི་གསེར་
ལས་བརྡུངས་བྱས་འདྲ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདི་ལྟར་མགར་བ་མཁས་པས་བརྡུངས་པ་དང་བསྲེགས་པ་དང་། སྦྱངས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབད་པ་དང་རྩོལ་བ་ཆེན་པོས་ལས་སུ་རུང་བར་བྱས་ཏེ། རྣ་ཆ་དང་དཔུང་རྒྱན་ལ་སོགས་པའི་རྒྱན་དུ་བསྒྲུབས་ནས་མཛེས་པར་བརྒྱན་ན་དགའ་

125-1-9b

བའི་མཆོག་བསྐྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལ་ཡང་མིང་གིས་དངོས་པོ་འདི་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་རྣམས་ལ་མིང་གང་གིས་བརྗོད་པའི་དངོས་པོ་དེ་དག་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་རང་གི་ཕྱོགས་བསྒྲུབ་པ་དང་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་ནི་དབྱུང་བ་ལ་
སོགས་པའི་སྒོ་ནས་མེད་པར་བསྒྲུབས་ན། གསེར་ལས་བརྡུངས་སུ་བྱས་པ་བཞིན་དུ་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་སྨྲས་ཟིན་ཏོ། །མཚན་མ་ནི་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མིང་དེ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ས་བོན་དང་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིའི་གཞན་གྱི་
དབང་གི་རང་བཞིན་གཟུང་བའི་ཆ་ལ་བྱ་སྟེ། ཕྱིའི་དངོས་པོ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་མིང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འཇུག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གཞན་དབང་ལ་མཚན་མ་ཞེས་བྱའོ། །དངོས་པོ་དེ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བའི་རང་གི་སེམས་ལས་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་པ་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པར་
འཇིག་རྟེན་རང་གིས་རིག་པ་སྟེ། དེ་ནི་རྟེན་འབྲེལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ནས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་ཕྱིའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་དེ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ཏེ། རང་གིས་རིག་པས་ན་མངོན་སུམ་དུ་སྣང་བ་དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་གཅིག་ཏུ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་ཞིང་ཡིད་གཉིས་
ཟ་བ་མེད་པས་ན་ས་བོན་ལས་མྱུ་གུ། མྱུ་གུ་ལས་འདབ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེ་དང་ཆོས་འདྲ་བའི་དཔེ་ནི་པདྨོ་རྒྱས་པ་བཞིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གྱིས་ཁ་བྱེ་བའི་པདྨ་ཁ་བྱེ་བ་མཐོང་ན་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ། 
ཕྱིའི་དངོས་པོ་རྣམས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་ཡིན་པར་འབད་རྩོལ་ཆེན་པོ་མེད་པས་བསྟན་ཏེ། ཤེས་པར་གྱུར་ན་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་པར་བྱ་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་དེ་ཉིད་དངོས་པོ་ཙམ་དུ་སེམས་དང་སེམས་
ལས་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་འཛིན་པའི་ཆར་གྱུར་པའི་ནང་གི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་ལ་བྱའོ། །དེ་ལ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཉན་པ་དང་། བསམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཚུལ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཕྱིའི་ཡུལ་རྣམས་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་བསམ་པར་

125-1-10a

བྱའོ། །ཇི་ལྟར་མངོན་པའི་ཆོས་བསྡུས་པ་ལས། ཆོས་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་དཔྱོད་པ་ནི་རིགས་པ་དུས་དཔྱོད་པར་བྱེད་ཅེ་ན། རིགས་པ་བཞིས་དཔྱོད་པར་བྱེད་དེ། རིགས་པ་བཞི་ནི། ལྟོས་པའི་རིགས་པ་དང་། བྱ་བ་བྱེད་པའི་རིགས་པ་
དང་། གཏན་ཚིགས་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་དང་། ཆོས་ཉིད་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པའོ། །ད་ལྟར་རིགས་པ་བཞིས་ཕྱིའི་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་སེམས་ལས་སྣང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚུལ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་བརྟགས་ཏེ་བསམས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་སྐྱེ་བ་དང་
རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་དཔེ་ནི། བཀྲེས་པས་ཉེན་པ་གཡོས་ལེགས་ཁ་ཟས་ཟ་བ་འདྲ། །ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཁ་ཟས་ལེགས་པར་གཡོས་པའི་ཁ་དོག་དང་དྲི་དང་རོ་ལ་སོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། བཀྲེས་པས་ཉེན་པའི་གང་ཟག་གིས་ཟོས་
ན་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་བདུད་རྩིའི་ཟས་དང་འདྲ་བ་འདི་ལ་ཡང་སྔོན་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང་། བསམ་པ་ལ་སོགས་པ་མ་བྱས་པས་བཀྲེས་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཉན་པ་དང་བསམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་
པས་བསམས་ཏེ་ཟོས་ན་དོན་རྟོགས་པས་ཚིམ་པ་ཐོབ་ན་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། བསམ་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་བསམ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པ་དང་། འཕགས་པ་རྣམས་
ཀྱིས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་བསྟན་བཅོས་ལས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། འཇིག་
རྟེན་དེ་དང་འདྲ་བའི་དཔེ་མེད་པ་དང་། རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །དེ་དང་ཆོས་འདྲ་བའི་དཔེ་ནི། ཕྲིན་ཡིག་སྙན་པ་ཐོས་པ་འདྲ། །ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དོན་དང་ཚིག་ཏུ་འབྲེལ་པ་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྲིན་ཡིག་སྙན་པ་དེ་དོན་ལ་

125-1-10b

ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་མཁས་པའི་ལག་ཏུ་སོང་སྟེ་མཐོང་ནས་དོན་རྟོགས་ནས་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་ཉིད་དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ས་དང་པོ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་སོ་སོ་རང་
གིས་རིག་པ་དང་། རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པ་དང་། ཟག་པ་མེད་པ་དང་དཔེ་མེད་པར་གཟིགས་ནས་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་སྟེ། དེ་བས་ན་ས་དང་པོ་དེ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཞེས་བཏགས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་ན། ཅིའི་
ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། བྱིས་པ་དེ་ཁོ་ན་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསམ་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་དག་གིས་བསམ་པ་ལས་འདས་པས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཡོངས་སུ་
རྫོགས་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་དོན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དེ་ནི་བཤད་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་གྱི་རྟོགས་ཤིང་
ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཡིན་པས་ན་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་དོན་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་རྩིག་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་བླུན་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་གྱི་འཕགས་
པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་རང་བཞིན་དུ་བཤད་པ་དེ་དང་ཆོས་འདྲ་བའི་དཔེ་ནི་རིན་ཆེན་སྒྲོམ་ཕྱེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པའི་སྒྲོམ་དེ་ཁ་ཕྱེ་ནས་ཁ་དོག་དང་འོད་དུ་ལྡན་པའི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་མཐོང་ན་དགའ་བའི་
མཆོག་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ་དེ་དག་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་སྣང་བར་གྱུར་ན་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །བརྒལ་བ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། 

125-1-11a

མི་འགྱུར་བར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང་། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་ཀ་ལ་ཡང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་འདྲ་བ་ལས་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་ལ། རྣམ་པར་
མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་མི་བྱ་ཞེ་ན། ལན་དུ་དེ་གཉིས་ཀ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན་པར་བདེན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་བྱིས་པ་དེ་ཁོ་ན་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་རྣམས་ལ་ནམས་ཀྱང་རང་གིས་རིག་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ནི་སེམས་དང་སེམས་
ལས་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཟག་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་རྟོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མཉན་པ་དང་། མཉན་
ནས་སེམས་པའི་དུས་ན་དེ་ཁོ་ན་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་རྣམས་ལ་ནམས་ཀྱང་རང་གིས་རིག་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་མ་རྟོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་འགྱུར་རོ། །
ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མཉན་པ་དང་། མཉན་ནས་སེམས་པའི་དུས་ནི་དེ་ཁོ་ན་མ་རྟོགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཚུལ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བའི་ཚེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སེམས་སྐྱེ་བར་
འགྱུར་རོ། །སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སེམས་སྐྱེ་བར་ཡང་ཅིས་མངོན་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་བསྟན་བཅོས་ལས། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟར་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་བསྟན་པས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་
པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་ནི། རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་། དྲི་མ་མེད་པར་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་། དེ་ཐོབ་པའི་ལམ་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་། དེ་སྐྱེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་བྱང་བའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དྲི་མ་མེད་པར་

125-1-11b

རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ནམ་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་དྲི་མ་གློ་བུར་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པའོ། །དེ་ཐོབ་པའི་ལམ་རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་སྐྱེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་བཤད་པ་
ཐམས་ཅད་དང་དེ་ཉན་པ་དང་སེམས་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་ཉན་པ་དང་སེམས་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་འཐོབ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་ན་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་ཀྱང་མི་བྱ། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་བྱུང་
བའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པས་ན་གཞན་དབང་ཞེས་ཀྱང་མི་བྱའོ། །རྣམ་པ་དེས་ཀྱང་ཉན་པ་དང་སེམས་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ན་ཡང་ཟག་པ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་འཐོབ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡོད་པས་ན་ཟག་པ་མེད་པ་ཞེས་བཏགས་ཏེ། རྣམ་པར་
མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་མ་བཏགས་པ་ནི་ཁྱད་པར་དེ་ཡོད་དེ། དེ་ལྟར་ན་ཐང་ཅིག་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལྔ་དངོས་པོ་ལྔ་སྦྱར་ཏེ། གསེར་ལས་བརྡུངས་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དཔེ་ལྔ་ནི་དེ་དང་ཆོས་འདྲ་བའི་དཔེར་བསྟན་ནས་བཤད་དོ། །དེ་ལ་ཆོས་
ལྔ་པོ་དེ་རང་བཞིན་གསུམ་གྱིས་ཇི་ལྟར་བཤད་ཅེ་ན། གང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་བཤད་པ་ནི། ཇི་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་བསྟན་བཅོས་ལ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་བཤད་པ་དེ་ལས་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་
པའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟར་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། མེད་པའི་རྣམ་གྲངས་བཤད་པས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ནང་ནས་རབ་འབྱོར་སངས་རྒྱས་མེད་དོ། །ཆོས་མེད་དོ། །དགེ་འདུན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །མེད་
དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་འདི་དག་ནི་ཀུན་ཏུ་སྐྲག་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། མེད་པ་ཐོས་ནས་འཇིག་རྟེན་པ་དག་སྐྲག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་ཅེ་ན། མེད་ཅེས་བཤད་ཀྱང་ཆོས་འདི་དག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་

125-1-12a

ནས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་གཞན་གྱིས་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་རྣམ་པ་མེད་པ་ལ་དགོངས་ནས་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྒྲུབ། དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། 
ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དག་མེད་པ། །ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་དེ་ལྟར་མིན། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་མེད་པ་མིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་དང་ཆོས་འདྲ་བའི་དཔེ་ནི། གསེར་ལས་བརྡུངས་བྱས་འདྲ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་གསེར་མགར་
མཁས་པས་བསྲེགས་པ་དང་བརྡུངས་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་ལས་སུ་རུང་བ་མཉེན་པོར་བྱས་ཏེ། དཔུང་རྒྱན་དང་རྣ་ཆ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱན་དུ་བྱས་ན་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒྲུབས་ནས་མེད་པ་ཁོ་ནར་
ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་མཁས་པ་རྣམས་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་རང་བཞིན་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་
སོ་སོ་རང་གིས་མྱོང་བའོ། །ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒྲུབས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གཞན་གྱི་དབང་གིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་རྣམས་འབད་པ་མེད་པར་བདེ་བླག་ཏུ་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ནི་ཤེས་པར་བྱ་བ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དང་ཆོས་འདྲ་བའི་
དཔེ་ནི་པདྨོ་རྒྱས་པ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འབད་པ་མེད་པར་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གྱིས་པདྨོ་ཁ་ཕྱེ་བ་མཐོང་ན་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒྲུབས་ན་འབད་པ་ཆེན་པོ་མེད་པར་ཡང་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་
ཏེ། རྟོགས་ན་མཁས་པ་རྣམས་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་སྟེ། ཤེས་པར་བྱ་བ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གཞན་དབང་གི་ངོ་བོ་དེ་ཉིད་བསམ་པར་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཞན་དབང་གིས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་མེད་པས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་

125-1-12b

སྤངས་པ་དང་། དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་གོམས་པར་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཚུལ་བཞིན་དུ་བསམ་པར་བྱའོ། །དེ་དང་ཆོས་འདྲ་བའི་དཔེ་ནི། བཀྲེས་པས་ཉེན་པ་གཡོས་ལེགས་ཁ་ཟས་ཟ་བ་འདྲ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཁ་ཟས་ལེགས་པར་གཡོས་པའི་
དྲི་དང་ཁ་དོག་དང་རོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་བཀྲེས་པས་ཉེན་པས་ཟོས་ན་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དབང་གི་ཆོས་ལ་ཡང་། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྤོང་བ་དང་། དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་གོམས་པར་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་དུ་
ཚུལ་བཞིན་དུ་བསམ་ན་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། བསམ་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་
ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་པར་མདོ་སྡེ་ལས་ཀྱང་འབྱུང་སྟེ། འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་གྱི་མདོ་ལས། སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སེལ་
བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཁོ་ན་ཞེས་བགྱི་བ་ཅི་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་དག་པའི་དོན་གྱི་ཚིག་བླ་དྭགས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་དག་པ་ཞེས་བགྱི་བ་ཅི་ལགས། བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མི་སླུ་བའི་ཚིག་བླ་དྭགས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་སླུ་བ་ཞེས་བགྱི་བ་ཅི་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གང་དེ་ཉིད་མ་ནོར་བ་དེ་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་དོ། །
གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཉིད་ཅེས་བགྱི་བ་དེ་ཅི་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་དེ་དག་ནི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་སྟེ། ཡི་གེས་གདགས་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་དེ་ནི་ཡི་གེ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་

125-1-13a

པ། བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ། ཚིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ། ཚིག་གི་ལམ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ། སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ། རྟོག་གེ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ། བརྟག་ཏུ་མེད་པ་
རྟོག་གེ་རྣམས་མི་འཇུག་པ། རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ནས་བྱིས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་
ན་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་སྤྲོས་པ་དང་། རྟོག་གེ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ནས་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསམ་པར་མི་ནུས་པས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་བཤད་དོ། །དེ་དང་ཆོས་འདྲ་བའི་དཔེ་ནི། ཕྲིན་ཡིག་སྙན་པ་ཐོས་
པ་འདྲ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་ཕྲིན་ཡིག་ཚིག་དང་དོན་དུ་ལྡན་པ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོས་ཤིང་མཐོང་ན་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ས་དང་པོ་ཡན་ཆད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་ནས་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བར་
འགྱུར་ཏེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་དོན་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་ཆོས་འདྲ་
བའི་དཔེ་ནི་རིན་ཆེན་སྒྲོམ་ཕྱེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པའི་སྒྲོམ་ཁ་ཕྱེ་ནས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་མཐོང་ན་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་ཁོ་ན་མཐོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་སྒྲིབ་པ་གཉིས་སྤངས་ནས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་
ཀྱི་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་སྣང་བར་གྱུར་ན་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་རང་བཞིན་གསུམ་གྱིས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་རྣམ་པ་ལྔ་གང་ཟག་རྣམ་པར་གཞག་པས་བཤད་ཅེ་ན། འདིས་གང་ཟག་རྣམ་པ་གསུམ་སྣང་སྟེ། མི་ཤེས་པའི་གང་

125-1-13b

ཟག་དང་། ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པའི་གང་ཟག་དང་། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་གང་ཟག་གོ། །དེ་ལ་མི་ཤེས་པའི་གང་ཟག་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་དང་། ཚིག་གང་ཡིན་པ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པའི་གང་ཟག་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་
པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་དེ་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན་སྙམ་དུ་བློ་གཉིས་འཇུག་པའོ། །ལོག་པར་ཞེན་པའི་གང་ཟག་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་གྱི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཞེས་འཛིན་པའོ། །དེ་ལ་ལོག་པར་མངོན་
པར་ཞེན་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པའི་གང་ཟག་གཉིས་ལ་ནི་ལོག་པར་ཞེན་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་འདི་སྒྲུབ་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་ཅེ་ན་འདི་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྒྲུབས་ཏེ། དེ་དང་ཆོས་འདྲ་བའི་
དཔེ་ནི། གསེར་ལས་བརྡུངས་བྱས་འདྲ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །མི་ཤེས་པའི་གང་ཟག་ལ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་དང་ཚིག་དང་མཚན་ཉིད་འདི་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་དང་
ཆོས་འདྲ་བའི་དཔེ་ནི། པདྨོ་རྒྱས་པ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་འབད་པ་ཆེན་པོ་མེད་པར་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གྱིས་ཁ་བྱེ་བའི་པདྨོ་མཐོང་ན་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་ཏེ། མི་ཤེས་པ་དང་ཕྲལ་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཤེས་པར་གྱུར་
ན་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ལོག་པར་ཞེན་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་ཅན་གྱི་གང་ཟག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྒྲུབ་མི་ཤེས་པའི་གང་ཟག་ལ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པས་ཤེས་པར་བྱས་ནས་གང་ཟག་དེ་གསུམ་གྱིས་ད་འདི་ལྟར་བྱ་སྟེ། ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་
སོགས་པ་བསམ་པར་བྱ་བའི་གནས་རྣམས་ལ་བསམ་མོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་རྣམས་ལ་བསམ་པ་ནི་སྤང་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་གང་ཞེ་ན། དེ་ཡང་བཞི་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་སྒྲུབ་པའི་ཕྲིན་ལས་བསམ་

125-1-14a

གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། ཕྱིའི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་གྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ལས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། ནོར་བུ་དང་སྔགས་དང་སྨན་དང་འཁྱུད་སྤྱད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ལས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། རྣལ་འབྱོར་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་སྤྱོད་
ཡུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་དེ་དག་ལ་བསམ་པར་བྱས་ནས་སེམས་འཁྲུགས་པ་དང་མྱོས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་དག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་ནི་
སྤངས། བསམ་པའི་གནས་རྣམས་ལ་བསམས་ན་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་དཔེ་ནི། བཀྲེས་པས་ཉེན་པ་གཡོས་ལེགས་ཁ་ཟས་ཟ་བ་འདྲ། །ཕྲིན་ཡིག་སྙན་པོ་ཐོས་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཁ་ཟས་ལེགས་པ་བཀྲེས་པས་ཟོས་ན་
དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བསམ་པའི་གནས་རྣམས་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་བསམས་ན་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཕྲིན་ཡིག་བཟང་པོ་ལ་ལོག་པར་རྟོགས་པ་སྤངས་ཏེ། ལེགས་པར་རྟོགས་ན་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་
པའི་གནས་རྣམས་ལ་བསམ་པ་སྤངས་ན་ཡང་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གང་ཟག་དེ་དག་གིས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་རྣམས་ནི་སྤངས། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་རྣམས་ལ་ནི་བསམས་ཏེ་མ་ནོར་བར་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཞུགས་ན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་
པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་དོན་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དང་ཆོས་འདྲ་བའི་དཔེ་ནི་རིན་ཆེན་སྒྲོམ་ཕྱེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་རིན་པོ་ཆེའི་སྒྲོམ་ཁ་ཕྱེ་ནས་རིན་པོ་ཆེ་སྣང་ན་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་གཉེན་པོ་བྱས་
ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་ཤེས་བྱ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་བསལ་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སེམས་ལ་སྣང་བར་འགྱུར་བས་ན་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་གང་ཟག་རྣམ་པར་གཞག་

125-1-14b

པས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཐང་ཅིག་འདུལ་བའི་འགྲོ་བ་ལ་ལྟོས་ནས་སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ལྔ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །གཞན་དབང་གི་རང་བཞིན་གྱིས་བསྡུས་པ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་ནི་ཤེས་
པར་བྱའོ། །གཞན་དབང་དེ་ཉིད་ལ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྤང་བ་དང་། དགེ་བའི་ཆོས་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསམ་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་སྒྲུབ་པའི་ཕྲིན་ལས་ལ་སོགས་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་བཤད་དོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་
ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་དོན་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་བསྡུས་ཏེ་བཤད་པའོ། །ཆོས་དེ་འདིར་བཤད་པ་ཡང་དགའ་བའི་མཆོག་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྒྲས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ལ་བྱ་སྟེ། ཆོས་
ལྔ་པོ་དེ་རྣམས་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་གྱི་བསྟན་བཅོས་འདིས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བཤད་པས་ན་དེ་ཐོས་པའི་སྒོ་ནས་མཁས་པ་རྣམས་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གོང་དུ་དོན་ཤེས་པའི་གང་ཟག་དག་གིས་ཚིག་དང་རྩ་བ་དྲི་མ་མེད་པས་མདོ་སྡེ་ལ་བརྒྱན་པར་བྱེད་ཀྱི་རྣ་ཆ་དང་དཔུང་རྒྱན་ལ་
སོགས་པས་བརྒྱན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གླེང་བ་ལས་བརྒལ་བ། འདི་ལྟར་ཆོས་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ལ་ཇི་ལྟར་བརྒྱན་ཞེས་བརྒལ་བ་ལ་ལན་གདབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ནས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་
ཆོས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་དུ་མ་གྱུར་པ་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཐོག་མར་ཡང་དགེ །བར་དུ་ཡང་དགེ །ཐ་མར་ཡང་དགེ །དོན་བཟང་པོ། ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། ཡོངས་སུ་དཀར་བ་སྟེ། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དེ་ལ་ཇི་
ལྟར་བརྒྱན། བརྒྱན་ཅི་དགོས་ཏེ། ཁ་ར་མངར་པོ་ལ་བུ་རམ་མངར་པོས་བསྐུས་ན་ཡང་མངར་མ་བསྐུས་ན་ཡང་མངར་བས། བུ་རམ་གྱིས་བསྐུ་མི་དགོས་སོ་ཞེས་རྒོལ་བ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་པ་རྩོམ་མོ། །གཟུགས་རྣམས་རྒྱན་དང་རང་བཞིན་ལེགས་ལྡན་མེ་

125-1-15a

ལོང་ནང་སོང་ན། །མཐོང་བའི་དབང་གིས་མི་རྣམས་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་མཆོག་ཀྱང་སྐྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་ལེགས་ཤིང་མཛེས་པའི་ལུས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་གཟུགས་ལ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་ལ་མེ་ལོང་ལ་
བལྟས་ཏེ། བཞིན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་མཛེས་པ་རྒྱན་དང་བཅས་པ་དེ་མེ་ལོང་ལ་བལྟས་ཏེ། བཞིན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་མཛེས་པ་དེ་མེ་ལོང་གི་ནང་དུ་སོང་བ་མཐོང་ན་མཐོང་བའི་དབང་གིས་མི་རྣམས་སྔུན་བས་སེམས་དགའ་བའི་ཁྱད་པར་ལྷག་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་
ཏེ་འདི་ནི་དཔེའོ། །དཔེ་དེ་དང་མཐུན་པའི་དོན་ནི། དེ་བཞིན་ཆོས་ཀྱང་དགེར་གསུངས་རང་བཞིན་ཡོན་ཏན་ལྡན་པ་ཡང་། །རབ་ཏུ་ཕྱེ་བས་མཁས་པ་རྟག་ཏུ་དགའ་མཆོག་སྐྱེ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་དང་འདྲ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་འདི་ཡང་
ཐོག་མར་ཡང་དགེ །བར་དུ་ཡང་དགེ །ཐ་མར་ཡང་དགེ་བ་ཡིན་པས་དགེར་གསུངས་པ་བཞིན་བྱའོ། །དོན་བཟང་ཚིག་བཟང་ཡོངས་སུ་དཀར་བ། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་པས་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོན་ཏན་དང་
ལྡན་པ་དེ་ཡང་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལྟ་བུ་བསྟན་བཅོས་མདོ་སྡེའི་ཚིག་དང་དོན་རྣམ་པར་འགྲེལ་ཞིང་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་པ། མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དྲི་མ་མེད་པ་ལྟ་བུའི་ནང་དུ་སོང་སྟེ། འགྲེལ་པའི་ནང་ནས་དོན་མཐོང་བར་གྱུར་ན་མཁས་པ་བློ་དང་ལྡན་པ་དག་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་
ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་ཅི་སྟོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་དང་བཅས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ཅི་སྟོན་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་ནི་ཆོས་དེ་ལ་རི་མོ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ལེགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་
པོའི་ཆོས་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལ་ཡོན་ཏན་ཡོད་པར་ཅིས་ཤེས་ཤེ་ན། ལན་དུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་དཔེ་གསུམ་དང་སྦྱར་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་ལེགས་པ་དང་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པར་སྟོན་ཏོ། །ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་

125-1-15b

གསུམ་ནི། སྒྲིབ་པ་སྤོང་བའི་རྒྱུ་དང་། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་དང་། འཕགས་པའི་ནོར་ལ་སྤྱོད་པའི་རྒྱུའོ། །ཇི་ལྟར་བསྣམས་ན་རབ་དཀུ་ལ། །མྱངས་ན་ཞིམ་པའི་སྨན་བཞིན་དུ། །ཆོས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཉིས་ཀྱིས་གཞག །དོན་དང་ཡི་གེར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་
དང་པོའོ། །དེ་ལ་སྨན་གྱི་རིགས་ལ་ལ་འདི་ལྟ་བུ་དག་ཡོད་དེ། གང་གི་ཚེ་སྣའི་དབང་པོས་བསྣམས་ན། དཀུ་བས་སྣའི་དབང་པོ་གདུང་བར་བྱེད་ཅིང་། སིམ་པར་མི་བྱེད་ལ། རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའི་སེམས་སྐྱེ་བར་བྱེད་དོ། །སྨན་གྱི་རིགས་དེ་ཉིད་གང་གི་ཚེ་ལྕེའི་དབང་པོ་ལ་
བཞག་སྟེ། ལྕེའི་དབང་པོས་མྱངས་པར་གྱུར་ན་རོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལས་ལྕིའི་དབང་པོ་སིམ་པར་བྱེད་ཅིང་དགའ་བར་བྱེད་ལ། མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་སེམས་སྐྱེ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་རིམ་གྱིས་མགྲིན་པ་ནས་མར་སོང་ལ་ལུས་ཀྱི་ནང་དུ་ཕྱིན་ཏེ། ཞུ་བར་གྱུར་པ་ན་ལུས་ལ་ཡོད་
པའི་ནད་མཁྲིས་པ་དང་བད་ཀན་དང་། རླུང་ལས་གྱུར་པའི་ནད་ཐམས་ཅད་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་དང་འདྲ་བར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གཞག་སྟེ། ཡི་གེར་གཞག་པ་དང་། དོན་དུ་གཞག་པའོ། །དེ་ལ་ཡི་གེ་ནི་སྨན་གྱི་དྲི་དཀུ་བ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །
དོན་ནི་སྨན་གྱི་རོ་མངར་བ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡི་གེའི་སྨན་གྱི་དྲི་དཀུ་བ་ལྟ་བུར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི། རབ་འབྱོར་སངས་རྒྱས་མེད་དོ། །ཆོས་མེད་དོ། །དགེ་འདུན་མེད་དོ། །མ་སྐྱེས་སོ། །མ་བྱུང་ངོ་། །ཐམས་ཅད་སྟོང་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མིང་དང་ཚིག་དང་། ཡི་གེ་
རྣམས་ཐོས་ན་སྨན་དཀུ་བ་བསྣམས་པ་བཞིན་དུ་སྐྲག་ཅིང་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའི་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་ནམ་ཞིག་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་པ་ལས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ཀྱིས། ཀྱེ་རིགས་ཀྱི་བུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེ་འདི་དག་ནི་སྒྲ་ཇི་
བཞིན་གྱི་དོན་མ་ཡིན་གྱི་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པར་ཟད་ཀྱི་གཞན་གྱི་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཁོང་དུ་ཆུད་ན་སྨན་གྱི་རོ་

125-1-16a

དང་པོ་ལྕེའི་དབང་པོས་མྱོང་བ་བཞིན་དུ་དོན་མཐོང་བའི་དུས་ན་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་དེ་ཉིད་ལ་ནམ་ཞིག་ན་མཉན་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་ལྟོར་སོང་བ་ལྟར་བྱས་ནས་སེམས་ལ་ཡོད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་
པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སེལ་བར་བྱེད་དེ་དེ་བས་ན་ཚིགས་བཅད་དེས་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བའི་རྒྱུར་བསྟན་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་བཞིན་དུ་མཉེས་དཀའ་སྟེ། །ཆོས་འདི་རྒྱ་ཆེ་དཀའ་ཞིང་ཟབ། །མཉེས་པར་བྱས་ན་དེ་བཞིན་དུ། །ཡོན་ཏན་མཆོག་གི་ནོར་སྦྱིན་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་གཉིས་
པའོ། །འདི་ལྟར་རྒྱལ་པོ་དེ་དག་ནི་མཉེས་པ་དང་དགའ་བ་དང་། མགུ་བར་བྱ་བ་དཀའ་སྟེ། དཔའ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དཔའ་བའི་ལན་གྲངས་མང་པོ་དྲག་པོས་བྱས་ན་མགུ་བར་འགྱུར་བ་དང་། མཛངས་པའི་ལས་ཀྱིས་ཀྱང་མཛངས་པའི་ལས་རླབས་ཆེར་བྱས་ན་མགུ་བར་འགྱུར་བ་
དང་། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མཁས་པ་རྒྱ་ཆེར་བྱས་ན་མགུ་བར་འགྱུར་བ་དང་། གཞན་ཡང་ལེགས་ཞེས་སྨྲས་ན་ནི་བསྟོད་ཅེས་ཟེར། ཉེས་ཞེས་སྨྲས་ན་ནི་སྨད་ཅེས་ཟེར་ཏེ། རྒྱལ་པོ་རྣམས་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་མཉེས་པར་བྱ་དཀའ་བ་ལས། བསྟོད་པ་ལེགས་པས་མཉེས་པར་གྱུར་
ན་གཏེར་དང་འབྲུ་དང་ཕྱུགས་ལ་སོགས་པ་ཅི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་ཡབ་དང་སྲས་མཇལ་བའི་མདོ་ལས། འཕགས་པ་འཆར་ཀས་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ནི་བརྟེན་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ཏེ་རབ་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བས་མཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་མཉེས་པར་
བྱས་ན་དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་བསམས་པའི་དོན་རྣམས་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་འདི་ཡང་རྒྱ་ཆེ་ལ་དཀའ་ཞིང་ཟབ་པས་མཉེས་པར་བྱ་དཀའ་བ་སྟེ། ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་འཆད་པས་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་
པར་སྟོན་པས་ན་དཀའ་ཞིང་ཟབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཀྱང་ཚིག་གཞན་ལ་དོན་གཞན་འབྱུང་བས་བརྟག་དཀའ་བའི་ཕྱིར་དཀའ་བའོ། །དོན་རྣམས་ཀྱང་རྟོགས་པར་དཀའ་བས་ན་ཟབ་པའོ། །མཉེས་པར་དཀའ་བ་ནི་ཆོས་དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བར་རབ་ཏུ་དཀའ་བས་

125-1-16b

ན་མཉེས་པར་བྱ་བ་དཀའ་བའོ། །དེ་ཡང་ཅིས་མངོན་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་འཕགས་པ་རྒྱ་མཚོ་བློ་གྲོས་ཀྱི་མདོ་ལས་རྒྱ་མཚོ་བློ་གྲོས་སངས་རྒྱས་བསྒྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིར་སླ་མོད་ཀྱིས་ཚོགས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྒྲུབ་པར་དཀའ་བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གང་གི་ཚེ་གོ་
ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སོགས་པ་བརྩམས་ཏེ་ཆོས་དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཏེ་མཉེས་པར་བྱས་ན་རྒྱལ་པོ་མཉེས་པར་བྱས་པ་བཞིན་དུ་དེའི་ཚེ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་
མེད་པའི་ཕྱུག་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ་འདིས་ནི་ཆོས་དེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྒྱུར་གྱུར་པར་སྟོན་ཏོ། །རིན་ཐང་མེད་པའི་རིན་ཆེན་རིགས། །ལྟ་མི་ཤེས་པའི་མི་མི་མགུ། །དེ་བཞིན་མི་མཁས་ཆོས་འདི་ལ། །དེ་ལས་བཟློག་པས་མགུ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་གསུམ་
པའོ། །ཇི་ལྟར་རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་དང་ལྡན་པ་དབྱིབས་དང་ཚད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེའི་རིན་དུ་འཛམ་བུའི་གླིང་བྱིན་ན་ཡང་རིན་གྱི་ཐང་དུ་མི་འགྱུར་བའི་རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་རིན་ཐང་མེད་པ་དེ་ཤིང་ཐུན་དང་། ཕྱུགས་རྫི་ལ་
སོགས་པ་སྔོན་ཆད་རིན་པོ་ཆེ་འཆང་མ་མྱོང་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལག་ཏུ་སོང་ན་གཅེས་པ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་སེམས་མགུ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་དགའ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་དེ་ཉིད་སྔོན་རིན་པོ་ཆེ་བདག་ལ་བདོག་པར་གྱུར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་མཚན་
ཉིད་ལྟ་ཤེས་པའི་ལག་ཏུ་སོང་ན་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་གཞན་ཡང་གསེར་ལ་སོགས་པ་ནོར་མང་པོ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་དོན་དང་ཚིག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འདི་ཡང་དོན་དང་ཚིག་ལྟ་མི་ཤེས་པའི་སྐྱེ་བོའི་ལག་ཏུ་གླེགས་བམ་མམ་
བཤད་པའི་ཚིག་སོང་ཡང་དགའ་བ་དང་མགུ་བ་སྐྱེད་པར་མི་འགྱུར་ལ། དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་དང་། ཚིག་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་གང་ཟག་ལྟ་ཤེས་པ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལག་ཏུ་སོང་ན་དེའི་ཚེ་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེད་པར་བྱེད་ལ་དད་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཐོས་

125-1-17a

པ་དང་། གཏོང་བ་དང་། ཤེས་རབ་དང་། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་། ཁྲེལ་ཡོད་པ་སྟེ། འཕགས་པའི་ནོར་བདུན་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་བས་ན། ཆོས་དེ་འཕགས་པའི་ནོར་ལ་སྤྱོད་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བར་ཡང་བསྟན་ཏོ།    །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་
དག་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པར་མི་འདོད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པ་ཡང་མི་སྲིད་པར་བརྒལ་དུ་དོགས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་པར་སྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་ཁ་ཅིག་
ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལེགས་པ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་ལོག་པར་འཛིན་ཏེ་དེ་དག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་བརྒལ་བ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་
གསུམ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་པར་བསྒྲུབ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་གོང་དུ་བཤད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་གསུམ་དག་སྲིད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའི་མཚན་ཉིད་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པས་ན། ཐེག་
པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའི་ཚིག་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མདོ་ལས་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཡོད་ཅེས་བཤད་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བཤད་པ་དང་། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བཤད་ན། ཐེག་
པ་ཆེན་པོ་ལས་མི་སྐྱེ་མི་འགག་ཅེས་བཤད་པ་དང་། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་བཤད་པས་ན། སངས་
རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་དང་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཡང་མ་ཡིན་དེ་ལ་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་གསུམ་ལྟ་ག་ལ་ཞིག་ཡོད་དེ་མེད་དོ་ཞེས་ལོག་པར་འཛིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ལོག་པར་འཛིན་པ་དེ་དག་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་པར་བསྒྲུབ་པའི་

125-1-17b

ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་པའི་གཏན་ཚིགས་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་དབྱེ་བ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་སྟོན་ཏོ། །གཏན་ཚིགས་བརྒྱད་ནི། སྔར་ལུང་མ་བསྟན་པ་དང་། ལྷན་ཅིག་བྱུང་བ་དང་། སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མ་ཡིན་པ་དང་། གྲུབ་པ་དང་། ཡོད་པ་དང་། མེད་པ་དང་། 
གཉེན་པོ་དང་། སྒྲ་གཞན་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཉན་ཐོས་དག་ན་རེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་འདི་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་ཅིང་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཕལ་ཆེར་བྱས་ཏེ་
བཞག་ནས་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཏགས་ཏེ་བཞག་པས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་ལན་དུ་སྔར་ལུང་མ་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ནུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསུང་རབ་འཁྲུག་པར་འགྱུར་བ། ཤེས་
རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་བྱས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཏགས་ན། གསུང་རབ་འཁྲུག་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ། རྒྱལ་པོ་ཀྲྀ་ཀཱིའི་རྨི་ལམ་དུ་རྨི་ལམ་རྣམ་པ་བདུན་རྨིས་པ་ལུང་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སྔོན་རོལ་དུ་
དམ་པའི་ཆོས་འཇིག་ཅིང་ནུབ་པར་འགྱུར་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སྟོང་པར་སྨྲ་བ་འདི་ལྟ་བུ་དག་ཀྱང་འབྱུང་སྟེ། དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་མོད་ཀྱི་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། གསུང་རབ་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་
སྔར་བསྟན་པའི་རིགས་ན་དེ་ལྟ་བུ་ལུང་མ་བསྟན་པས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཉན་ཐོས་དག་གང་གི་ཚེ་མཉན་དུ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཤད་པ་དེའི་ཚེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མ་བཤད་ཀྱི། སངས་རྒྱས་
མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་འབྱུང་བས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ལ་ལན་དུ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཉན་དུ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སུ་ཐེག་པ་

125-1-18a

ཆུང་ངུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པར་བཤད་པ་དེའི་ཚེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་གནས་དེ་དག་ཏུ་བཤད་པས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་པར་སྒྲུབ་བོ། །ཡང་ཉན་ཐོས་དག་འདི་སྙམ་དུ་རྟོག་གེ་པའམ། མུ་སྟེགས་པ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་བདག་མཁས་
པར་བསྒྲགས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་སླུ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་མང་པོ་དག་བྱས་ལ། མུ་སྟེགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཙུག་ལག་གི་ནང་ནས་ཀྱང་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་དཀའ་བར་སྤྱོད་པ་དག་འབྱུང་བས་ན་འདི་རྟོག་གེ་པའམ་མུ་སྟེགས་
པ་འགའ་ཞིག་གིས་བྱས་པར་བདག་ཅག་དོགས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ལ། དེ་ནི་མི་རིགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་བསྟན་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་ན་དེ་དག་གིས་རྟོགས་པ་ལྟ་ག་ལ་ཞིག་
སྲིད་དེ་དེ་ནི་མི་སྲིད་པ་དང་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པའི་གཙུག་ལག་གི་ནང་ནས་ཀྱང་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། མ་བྱུང་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་འབྱུང་བ་དང་། དེ་དག་ལ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་ཀྱང་དད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པས་མུ་
སྟེགས་པའམ་རྟོག་གེ་པ་དག་གིས་བྱས་ཞེས་ཀྱང་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །ཡང་ཉན་ཐོས་དག་འདི་སྙམ་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཤད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པའི་དོན་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཏེ་སངས་
རྒྱས་ནས་བཤད་དོ་ཞེས་སེམས་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་ལེན་དུ་གྲུབ་པ་དང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་ཡིན་པར་གྲུབ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གང་ཟག་གིས་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་གང་ཟག་དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཞེས་
བྱ་སྟེ། དེས་བཤད་པའི་ཚིག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་ཡིན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་ཏུ་གྲུབ་བོ། །ཡོད་དང་མེད་དང་མེད་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཚིག་སྦྱར་བ་ནི་ཡོད་ན་ཡོད་ལ་མེད་ན་མེད་དོ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །ཉན་ཐོས་ལ་བརྟགས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་

125-1-18b

ཀྱི་ཐེག་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གསུམ་བཤད་དམ་མ་བཤད་ཅེ་ན། ལན་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བཤད་དེ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་པར་གྱུར་ན་ནི་དེ་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་
པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་ཏུ་གྲུབ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་འདི་ལ་མ་གཏོགས་པར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་མུ་སྟེགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་རིགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་མི་རིགས་པ་ནི་འོག་ནས་ཞིབ་ཏུ་འཆད་དོ། །གལ་ཏེ་ཉན་
ཐོས་པ་དག་ན་རེ། ཐེག་པ་གསུམ་དུ་མེད་ཀྱི་ཐེག་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་ཟད་དེ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཉིད་ལ་ཤེས་རབ་རྣོན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བསྒོམས་ན་ནི་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་འབྲིང་རྣམས་ཀྱིས་བསྒོམས་ན་ནི་རང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་ཆུང་ངུ་རྣམས་
ཀྱིས་བསྒོམས་ན་ནི་ཉན་ཐོས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་ཟད་དེ་གསུམ་དུ་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པའི་ལན་དུ་མེད་པ་དང་མེད་ཅེས་སྨྲས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མེད་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་སུ་གྲུབ་པའི་
ལམ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མེད་ན་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པ་མེད་དོ། །སངས་རྒྱས་སུ་མ་གྲུབ་ན་ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་ཡང་མ་བཤད་པས་དེ་ལྟར་སྣང་བའི་ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་འདི་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཉན་ཐོས་དག་འདི་སྙམ་དུ་གང་གི་ཚིག་བསྒོམས་ན་ཉོན་
མོངས་པའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བ་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་སྟེ། དཔེར་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་བཞིན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྒོམས་ནའང་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོར་མི་འགྱུར་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ། ལན་དུ་གཉེན་པོ་དང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་
པོ་བསྒོམས་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་རྟེན་དུ་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་ན་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་པར་མངོན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཉན་ཐོས་དག་འདི་སྙམ་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ལས་ནི་ཕུང་པོ་ལ་

125-1-19a

སོགས་པའི་ཆོས་ཡོད་པར་བཤད་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ནང་ནས་ཐམས་ཅད་མེད་པར་བཤད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སེམས་པ་ལ། སྒྲ་གཞན་ཕྱིར་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པར་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་པ་དེ་ཡང་སྒྲ་ཇི་བཞིན་གྱི་དོན་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་དགོངས་ནས་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། གཞན་གྱི་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ནི་མེད་པ་
མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་བཟུང་བའི་སྒོ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་རིགས་སོ། །འདི་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་པ་ཟབ་མོ་ནི་རྟོག་གེ་ཅན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཟབ་
མོ་འདི་ལྟ་བུ་དག་ནི་རྟོག་གེ་ཅན་དང་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ལ་བཤད་ན་ཡང་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་ན་དེ་དག་གིས་རྟོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་གཙུག་ལག་ལས་ཀྱང་འདི་ལྟ་བུ་མི་འབྱུང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་གཙུག་
ལག་གི་ནང་ན་ཡང་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་འབྱུང་བས་ན་མུ་སྟེགས་པ་དག་གིས་བྱས་ཞེས་ཀྱང་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །བརྗོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་མོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་དང་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དེ་དག་ལ་བཤད་
ན་ཡང་དད་པ་མེད་དེ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གིས་བྱས་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་མི་རིགས་སོ། །ཆོས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་འདི་དག་ལ་ནི་འཕགས་པ་བཙུན་པ་རྣམས་དད་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་དག་གིས་འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པ་དང་། རྒྱ་མཚོ་བློ་གྲོས་དང་། 
དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་དང་། དཔུང་བཟངས་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་ལས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བསྟན་པ་ཐོས་ནས། སེམས་ཤེས་པ་རྣམས་ཆོས་དེ་དག་མུ་སྟེགས་པས་བྱས་སོ་ཞེས་སེམས་པར་བྱེད། གང་སྔར་ལུང་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ་མ་དགོངས་པས་

125-1-19b

ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལུང་མ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལ་བཏང་སྙོམས་སུ་བཞག་ཏུ་མི་རུང་བར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་གསུང་རབ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་མ་ཡིན་པར་སྔར་ལུང་མ་བསྟན་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་གོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ནི་
ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་མ་ཡིན་ཡང་། རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་ལུང་མ་བསྟན་ཏེ། གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་དམ་པའི་ཆོས་འཆད་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་ཐུགས་བྲེལ་བར་གྱུར་པས་ན་བསྟན་པ་ནུབ་པར་འགྱུར་བའི་འཇིགས་པ་འབྱུང་
བ་མ་གཟིགས་པས་ལུང་མ་བསྟན་པ་དང་། བསྟན་པ་བསྲུང་བ་ལ་ཆེད་ཆེ་བར་མི་མཛད་པས་ལུང་མ་བསྟན་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་གྱི་དངོས་པོ་ལ་འཇུག་ཀྱང་མ་འོངས་པའི་དངོས་པོ་ལ་མི་འཇུག་པས་ལུང་མ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལ། མ་འོངས་པ་ན་བསྟན་པ་ནུབ་
པར་འགྱུར་བའི་འཇིགས་པ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ། ལུང་མ་བསྟན་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་གཞག་ཏུ་མི་རུང་བ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་མངོན་སུམ་སྤྱན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་དགོངས་ཤིང་འབད་མི་དགོས་པས་
ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱུ་རུ་ར་ལག་མཐིལ་དུ་བཞག་པ་བཞིན་དུ་གསལ་བར་མཁྱེན་པས་མ་འོངས་པ་ན་བསྟན་པ་ལ་འཇིགས་པ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་བཏང་སྙོམས་སུ་གཞག་པ་མི་རུང་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤའི་སྤྱན་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྤྱན་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་མངའ་བས་ཆོས་
ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་པ་དག་ཀྱང་སྲུང་མཛད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་དུ་དཀའ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྤྱད་དེ། མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། 
སངས་རྒྱས་ལ་སངས་རྒྱས་ནས་ཀྱང་ཕྲིན་ལས་སུ་དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པར་ཟད་ཀྱི་དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་དུ་རིང་དུ་གནས་པར་ཟད་པས་བསྟན་པ་རྣམས་བསྲུང་བ་ལ་ཆེད་ཆེར་འཛིན་པས་ན་བཏང་སྙོམས་སུ་གཞག་པར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དུས་ལའང་

125-1-20a

ཡེ་ཤེས་བསྒྲིབས་མེད་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་གྱི་དུས་འབའ་ཞིག་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆགས་པ་དང་ཐོགས་པ་མེད་པར་དུས་གསུམ་གྱི་དངོས་པོ་ཅི་དང་ཅིར་འགྱུར་བ་ཐམས་ཅད་ཐུགས་སུ་
ཆུད་པས་ན་མ་འོངས་པ་ན་བསྟན་པ་ལ་འཇིགས་པ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལུང་མི་བསྟན་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་གཞག་པར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཡོད་དང་མེད་དང་མེད་པ་ཞེས་སྨྲས་པ། ཡང་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་འདི་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། འདི་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་
ཆེན་པོ་འཐོབ་པོ་ཞེས་ལ་ལ་དག་དེ་སྐད་ཟེར་བས། དེའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་མི་རུང་བར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་ན་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཡང་ཡོད་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མེད་ན་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཡང་མེད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་
ཞེ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མེད་ན་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བ་མེད། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སངས་མ་རྒྱས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་སུས་ཀྱང་མི་འཆད་པས་ན་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་པ་ལ། ཉན་ཐོས་དག་འདི་སྐད་དུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་
དང་། བདག་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བསྒྲུབ་པ་དེ་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་འདི་ཉིད་བསྒྲུབ་པ་ལས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་བོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་འདི་ལ་དབང་པོ་རྣོན་པོས་བསྒོམས་ན་ནི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར། དབང་པོ་འབྲིང་གིས་
བསྒོམས་ན་ནི་རང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར། དབང་པོ་ཐ་མས་བསྒོམས་ན་ནི་ཉན་ཐོས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་དེ་སྐད་དུ་རྒོལ་བ་དེ་དག་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དེ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་པར་རིགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་
མོ། །མ་ཚང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མཚན་ཉིད་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་ཕ་རོལ་གྱི་དོན་དུ་བསྟན་པ་མི་འབྱུང་སྟེ། བདག་ཉིད་སྐྱོ་ཞིང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་

125-1-20b

རྣམས་ཀྱི་ཐབས་བསྟན་པས་ན་གཞན་གྱི་དོན་དུ་བྱ་བ་མ་ཚང་བས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་འདི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཉན་ཐོས་དག་འདི་སྐད་དུ། བདག་སྐྱོ་ཞིང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཞིང་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་བའི་བདག་གི་དོན་དེ་ཉིད་
གཞན་ལ་བཤད་ན་གཞན་དག་ཀྱང་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་གཞན་གྱི་དོན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལ་ལན་དུ་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཉན་ཐོས་འགའ་ཞིག་གིས་བདག་གི་དོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་དེ་གཞན་དག་ལ་
བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་བྱས་ན་བདག་ཉིད་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་ན། གང་ཉན་པའི་གང་ཟག་དེ་དག་ཀྱང་བདག་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་སྦྱོར་གྱི། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བར་མི་འགྱུར་བས་གཞན་གྱི་དོན་དུ་འགྱུར་
བར་འགལ་ལོ། །གལ་ཏེ་ཉན་ཐོས་དག་འདི་སྙམ་དུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་འདི་ཉིད་ལ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་བསྒོམས་ན་ནི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར། བསྐལ་པ་བརྒྱར་བསྒོམས་ན་ནི་རང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར། ཚེ་གསུམ་དུ་བསྒོམས་ན་ནི་ཉན་ཐོས་སུ་འགྱུར། ཐེག་
པ་འདི་ཉིད་ལ་དུས་རིང་པོར་བསྒོམས་ན་འཚང་རྒྱ་བའི་ཐབས་སུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཐབས་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཐབས་མིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ནི་ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའོ། །
ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ལས་སྒྲོལ་བར་སེམས་པའི་བསམ་པའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་འདི་གཉིས་མི་འབྱུང་བས་ན་ཉན་
ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཐབས་མ་ཡིན་ཏེ། ཐབས་མ་ཡིན་པ་ཡུན་རིང་པོར་བསྒྲུབས་ན་ཡང་འཚང་རྒྱ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་རྭ་ལ་ཡུན་རིང་པོར་བཞོས་ན་ཡང་ཞོ་མི་འབྱུང་བ་དང་། བྱེ་མ་ལ་ཡུན་རིང་པོར་བརྫིས་ན་ཡང་མར་མི་འབྱུང་བ་བཞིན་ཏེ། དེ་བས་ན་

125-1-21a

ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཉན་ཐོས་དག་འདི་སྙམ་དུ་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དངོས་སུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་ནང་ནས་གསལ་བར་མ་བཤད་ཀྱང་ཡི་གེ་དང་ཚིག་གཞན་གྱིས་རྣམ་པ་
གཞན་དུ་བཤད་དེ། དེ་བས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་ནང་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། ད་ལྟར་མ་བསྟན་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ནང་ནས་ས་བཅུ་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་
བཤད་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་འབྱུང་བས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་འདི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐྱོ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྟོང་པ་དང་། བདག་མེད་པར་མཐོང་
བས་ཡིད་བྱུང་བར་འགྱུར་བའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ལ་ཀུན་འབྱུང་དང་། རྒྱུ་དང་། རྐྱེན་དང་། རབ་ཏུ་བྱུང་བར་མཐོང་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པར་འགྱུར་བའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་བསྒོམས་
ནས་འགོག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །ཕ་རོལ་བདག་གི་དོན་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་བདག་གི་དོན་ཉིད་ལ་སྦྱོར་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་འགའ་ཞིག་གིས་བདག་གི་དོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་སྐྱོ་བ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྟེ། གཞན་ལ་བསྟན་ཏེ། 
འདི་ལྟར་བསྒྲུབས་ན་བདག་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་བདག་གི་དོན་ཉིད་ལ་སྦྱོར་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་ན། གང་ལ་བཤད་པའི་གང་ཟག་དེ་ཡང་བདག་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་བསྒྲུབ་ཀྱི། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་འགྱུར་བའི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་
ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བ་མི་འཐོབ་པས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་འགལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་སྦྱོར་བར་བྱ་བ་འདིར་རྣམ་པ་གཞན་དུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཉན་ཐོས་དག་འདི་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྤྱད་པར་བྱ་བ་འདི་དག་ལ་ཉན་

125-1-21b

ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་ནང་ནས་དངོས་སུ་མ་སྨོས་ཀྱང་མིང་དང་ཚིག་ལ་སོགས་པ་གཞན་དུ་བཏགས་ནས་གསུང་རབ་གཞན་གྱིས་བསྟན་པས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་ནང་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདི་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་བསྟན་པ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཐེག་པ་ཆུང་
ངུ་འདིའི་ནང་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་འབྱུང་མི་སྣང་བས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཕན་ཚུན་དུ་འགལ་བས་ན་མི་མཐུན་པར་ཚིགས་སུ་
བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་མ་ཚང་བ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་འགལ་བའི་དོན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡང་གཞན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡང་གཞན་ཏེ་ནང་མི་མཐུན་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་སྟོན་ཏོ། །བསམ་
པ་དང་ནི་བསྟན་པ་དང་། །སྦྱོར་བ་དང་ནི་སྟོན་པ་དང་། །དུས་ཀྱང་རབ་ཏུ་འགལ་བའི་ཕྱིར། །གང་ཆུང་དེ་ཡང་ཆུང་བ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། འགལ་བ་རྣམ་པ་ལྔས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་གཉིས་ནང་དུ་ཕན་ཚུན་འགལ་ཏེ། ལྔ་པོ་གང་ཞེ་ན། བསམ་པ་འགལ་
བ་དང་། བསྟན་པ་འགལ་བ་དང་། སྦྱོར་བ་འགལ་བ་དང་། སྟོན་པ་འགལ་བ་དང་། དུས་འགལ་བ་སྟེ་རྣམ་པ་ལྔས་འགལ་བས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ནི་ཆུང་ངུ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་ཞེས་བྱའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ནི་བདག་
དང་གཞན་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བར་སེམས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་ནི་བདག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་པས་ན་བསམ་པ་འགལ་ལོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གཞུང་ལས་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཆོས་བསྟན་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་བདག་གི་
དོན་བྱ་བའི་ཆོས་བསྟན་པས་ན་བསྟན་པ་འགལ་ལོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་བདག་གི་དོན་དང་། གཞན་གྱི་དོན་གཉི་ག་ལ་སྦྱོར་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ཞུགས་པའི་གང་ཟག་དག་ནི་བདག་གི་དོན་འབའ་ཞིག་ལ་སྦྱོར་བ་ལ་ཞུགས་པས་ན་

125-1-22a

སྦྱོར་བ་འགལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ནམ་མཁའ་ཁམས་ལྟར་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པ་ལ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ཕྱོགས་བཞིའི་རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་བཞིན་དུ་བསམས་ན། ཉན་ཐོས་དག་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཙམ་དུ་ཁོང་དུ་
ཆུད་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡུངས་འབྲུ་ཙམ་སྲིན་བུའི་ཟོས་པའི་ནང་གི་ནམ་མཁའི་ཁྱོན་ཙམ་དང་། ཁ་ཟས་སྤར་པ་གང་ཙམ་གཏོང་བས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བ་གླང་གི་རྗེས་ཀྱི་རྨིག་ཆུ་ཙམ་ཞིག་བསམས་པའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་འགལ་ལོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་
ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་ན་ཉན་ཐོས་དག་ནི་ཚེ་གསུམ་ཙམ་གྱིས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པས་ན་དུས་འགལ་ལོ། །དེ་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་པར་བསྒྲུབ་པ་དང་། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་སླར་བསྐྱར་བའི་
ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་གི་མཚན་ཉིད་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་མདོ་སྡེ་ལས་འབྱུང་། འདུལ་བ་ལ་ཡང་སྣང་། ཆོས་ཉིད་དང་ཡང་འགལ་བར་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བསྟན་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་མ་
ཡིན་ནོ་ཞེས་ལ་ལ་དག་དེ་སྐད་ཟེར་བས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཉན་ཐོས་དག་ན་རེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་གི་མཚན་ཉིད་ནི་དུས་བསྟན་པ་དང་། ཆེན་པོ་བསྟན་པའི་མདོ་སྡེ་ལས། གང་མདོ་སྡེ་ལས་ཀྱང་འབྱུང་ལ། འདུལ་བ་ལས་ཀྱང་སྣང་ཞིང་། ཆོས་ཉིད་དང་ཡང་མི་འགལ་བ་
དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་གྱི་དེ་ལས་གཞན་དག་ནི་བཀའ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བཤད་པ་ནི་མདོ་སྡེའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་པས་ན་མདོ་སྡེ་ལས་ཀྱང་
མི་འབྱུང་སྟེ་མདོ་སྡེ་དང་མི་མཐུན་ནོ། །གཞུང་གང་ལས་ལྟུང་བ་སྡེ་བདུན་འཆད་པའི་གཞུང་དེ་ནི་འདུལ་བ་ཡིན་ཏེ། འདུལ་བ་ལས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་ན་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སངས་རྒྱས་མེད། 

125-1-22b

ཆོས་མེད། དགེ་འདུན་མེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བས་འདུལ་བ་ལ་མི་སྣང་སྟེ། འདུལ་བ་དང་ཡང་མི་མཐུན་ཏེ། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་ལུགས་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་དང་། མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག་པ་ལ་སོགས་པ་ལུགས་
ལས་བཟློག་པ་སྟེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པར་བཤད་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་མ་བྱུང་ཞེས་བཤད་པས་ཆོས་ཉིད་དང་ཡང་འགལ་ཏེ། དེ་བས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒོལ་ལོ། །དེའི་ཕྱིར་མཚན་
ཉིད་དང་མི་འགལ་བར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་ལྟར་རྒོལ་བ་རྣམས་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའི་མཚན་ཉིད་དང་མི་འགལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་སྐད་དུ་རྒོལ་བའི་ཉན་ཐོས་དག་ལ་འདི་སྐད་གང་ཁྱེད་
ཀྱིས་མདོ་སྡེ་ལས་མི་འབྱུང་བ་དང་། འདུལ་བ་ལ་མི་སྣང་བ་དང་། ཆོས་ཉིད་དང་འགལ་བ་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་ན། ཅི་ཉན་ཐོས་སྡེ་བཅོ་བརྒྱད་ལས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་མདོ་སྡེ་དང་འདུལ་བའི་ཆོས་ཉིད་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་མ་
ཡིན་ནམ་ཞེས་སྨྲའམ། འོན་ཏེ་འཕགས་པ་སམ་བྱི་ཏིའི་མདོ་སྡེ་དང་འདུལ་བ་དང་ཆོས་ཉིད་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅི་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའམ། གལ་ཏེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་མདོ་
སྡེ་དང་འདུལ་བ་དང་ཆོས་ཉིད་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་ན་ནི། དེ་ལྟར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་གཞུང་སྡེ་བཅོ་བརྒྱད་རྣམས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་ནང་ཐམས་ཅད་འགལ་བས་ན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་འགལ་ཞེ་ན། ཐམས་
ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་གཞུང་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཡང་དག་པར་སྨྲ་བའི་མདོ་སྡེ་བཤད་པ་འཕགས་པ་སམ་བྱི་ཏི་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་པར་ཁས་མི་ལེན་ལ། ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་གཞུང་ལས་སྲིད་པ་བར་མདོ་བཤད་ལ་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་

125-1-23a

རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་སྡེ་པ་བཅོ་བརྒྱད་རྣམས་ཀྱི་མདོ་སྡེ་ཡང་ནང་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པ་དང་། འདུལ་བ་ཡང་ནང་མི་མཐུན་པ་དང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱང་ནང་མི་མཐུན་པས་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་པར་
འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་གཞུང་ལས་ཡང་རང་ཉིད་ཀྱི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་མཐུན་པ་དང་། འདུལ་བ་རྣམས་ཀྱང་ནང་མཐུན་པ་དང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱང་ནང་མི་འགལ་བ་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན། བདག་གི་ཉིད་ལས་
འབྱུང་བ་དང་། །རང་གི་འདུལ་བས་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཡང་ཆེ་བས་ན། །ཆོས་ཉིད་དང་ཡང་འགལ་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་། ལང་ཀར་གཤེགས་པ་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མདོ་སྡེ་ནང་མཐུན་པས་ན་བདག་
ཉིད་ཀྱི་མདོ་སྡེ་ལས་འབྱུང་བ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་འདུལ་བར་བྱེད་པ་ལ་འདུལ་བ་ཞེས་བྱ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་
ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གཞུང་ལ་ཡོད་པས་རང་གི་འདུལ་བ་ལ་ཡང་སྣང་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཉིད་ནི་ཟག་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡིན་ཏེ། ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་འབྱུང་བས་ན། ཆོས་ཉིད་དང་ཡང་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
བཀའ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་སྟོན་པས་ན་ཟབ་པའོ། །ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་འཆད་པས་ན་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །འོན་ཏེ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གཞུང་གང་དུ་འདུས་པ་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ནི། དེ་ལྟ་ན་ཉན་ཐོས་སྡེ་
པ་ཐ་དད་པ་སོ་སོའི་ནང་དུ་ནི་གཞུང་ཐམས་ཅད་མ་འདུས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་གི་ནང་དུ་ཐམས་ཅད་འདུས་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨྲས་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་རྟོག་གེ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་

125-1-23b

པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གོང་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྒྲུབ་པའི་སྐབས་སུ་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨོས་པ་ལ། ད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མུ་སྟེགས་དང་རྟོག་གེ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྟེན་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གང་གིས་གང་ཟག་དང་། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་དང་། ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཏེ་བཤད་པ་དེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ན་རྟོག་གེ་པ་རྣམས་ནི་བདེན་པ་མ་མཐོང་བ་ལ་གནས་ཤིང་སྔོན་གྱི་རྟོག་གེའི་གཙུག་ལག་འགའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ཏེ། 
གདོད་རྟོག་གེའི་གཙུག་ལག་བྱེད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མ་ངེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གཞུང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི། དང་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བཤད་པ་བཞིན་དུ་གཞུང་
མ་ཉམས་པར་རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་དུ་གནས་པ་ཡིན་ན་རྟོག་གེ་རྣམས་ཀྱི་གཙུག་ལག་ནི་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་གཞུང་གཞན་ནས་གཞན་དུ་འགྱུར་བས་མ་ངེས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྔོན་དག་ནི་ཚད་མ་བདུན་དུ་བཞག་གོ། །བར་དུ་ཡང་ཚད་མ་ལྔར་བཞག་གོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་ཚད་མ་
བཞིར་བཞག་གོ། །དེ་ནས་ཚད་མ་གསུམ་དུ་ཡང་བཞག་གོ། །དེ་ནས་ཚད་མ་གཉིས་སུ་ཡང་བཞག་གོ། །དེ་ལྟར་མ་ངེས་པས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མ་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གཞུང་ལས་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་
ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་སྟེ། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ན་རྟོག་གེ་པ་རྣམས་ཀྱི་གཞུང་ལས་ནི་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བའི་ཚད་མའི་ཡུལ་ཉི་ཚེ་ཞིག་སྤྱོད་དེ། ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་
དོན་ཏོ། །ཀུན་རྫོབ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ནི་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་ཆོས་གཉིས་སྟོན་ལ་རྟོག་གེའི་གཙུག་ལག་ལས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ཉི་ཚེ་ཙམ་ཞིག་སྤྱོད་ཀྱི། དོན་དམ་པའི་ཆོས་མི་དཔྱད་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །སྐྱོ་བ་

125-1-24a

ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབུམ་ལ་སོགས་པ་འབུམ་ཕྲག་གྲངས་མེད་པ་བཤད་པས་ཚིག་དང་སྤོབས་པ་ཟད་པར་མི་འགྱུར་ལ། རྟོག་གེ་རྣམས་ཀྱི་གཙུག་ལག་ནི་ཉུང་ཤེས་ཞིག་ཡོད་པས་དེ་སྟོན་པའི་ཚེ། ཤེས་རབ་
དང་སྤོབས་པ་དྲག་པོ་གཞན་དག་གིས་ཚར་བཅད་ན། གཙུག་ལག་ལས་ཇི་ཙམ་འབྱུང་བ་ཞིག་སྨྲས་ནས། དེའི་ཚེ་ཚིག་ཟད་པ་དང་། དེ་ནས་སྤོབས་པ་ཟད་པ་དང་། སྐྱོ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྟོག་གེ་པ་ནི་
བྱིས་པའི་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་གནས་ཡིན་ལ། རྟོག་གེའི་ཆོས་རྣམས་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་རྟོག་གེ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐབས་མ་
ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེས་པ་ལ། གོང་དུ། ཐབས་མིན་དེ་ལྟར་མ་བསྟན་པ། །ཞེས་སྨོས་པ་ལ། ཉན་ཐོས་རྒོལ་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཐབས་མ་ཡིན་པས། ཐེག་པ་དེ་ལ་ཡུན་རིང་དུ་སྤྱད་ཀྱང་འཚང་རྒྱ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་ན་དེ་ལྟར་
ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ཇི་ལྟར་ན་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཐབས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བརྒལ་ལོ། །ལན་དུ། རྒྱ་ཆེའི་ཕྱིར་དང་ཟབ་པའི་ཕྱིར། །ཡོངས་སུ་སྨིན་དང་རྣམ་མི་རྟོག །འདི་ལ་དེ་གཉིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ཐབས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་
ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྒྱ་ཆེ་བའི་དོན་དང་། ཟབ་པའི་ཆོས་སོ། །དེ་ལས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་སོ། །གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ནི་ཟབ་པའི་ཆོས་སོ། །
ཡང་ན་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ཟབ་པའི་ཆོས་སོ། །དེ་ལ་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་བསྟན་པས་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་མཐུ་ཆེན་པོ་དག་ཐོས་ནས། དད་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་དགེ་བ་ལ་

125-1-24b

འཇུག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཟབ་པའི་ཆོས་བསྒོམས་པས་ནི་བདག་ཉིད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་བདག་གི་དོན་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་གཉིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་བླ་
ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཡིན་ནོ། །གང་འདི་ལ་སྐྲག་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར་གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་སྐྲག་པར་འགྱུར་བའི་ཉེས་པ་དང་། རྒྱུ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། རིགས་མེད་པ་དང་། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་
ཅན་དག་གི་གང་ཟག་གང་དག་སྟོང་པ་ཉིད་འཆད་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་འདི་ལ་སྐྲག་སྟེ་འདི་བདུད་ཀྱིས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་དེ་དག་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་དགའ་བར་བྱ་བའི་གནས་ཡིན་གྱི་སྐྲག་པར་བྱ་བའི་གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་སྐྲག་པས་ན་གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་སྐྲག་པ་ཞེས་
བྱ་སྟེ། གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་སྐྲག་སྟེ། སྐུར་པ་བཏབ་ན་ངན་སོང་དུ་ལྷུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་འབྱུང་བ་དང་། སྐྲག་ན་ཡང་རྒྱུ་གང་གིས་སྐྲག་པའི་རྒྱུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འགྲོ་བ་གནས་མ་ཡིན་ལ་སྐྲག་པ་གདུང་བྱེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
འགྲོ་བའི་སྒྲས་ནི་རིགས་མེད་པ་དང་། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ལ་བྱས་སོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་དགའ་བར་བྱ་བའི་གནས་ཡིན་གྱི། འཇིགས་པར་བྱ་བའི་གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་འཇིགས་ནས་སྐུར་པ་བཏབ་ན་གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་སྐྲག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། 
དེ་ལྟར་སྐྲག་སྟེ་སྐུར་པ་བཏབ་སྟེ། ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་བྱེད་པས་གདུང་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ངན་སོང་གསུམ་དུ་གདུང་བར་བྱེད་ན་དེའི་ཕྱིར། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་ཕུང་པོ་ཆེར་འཕེལ་བ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་ན་
བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བས་ངན་སོང་དུ་སྐྱེའོ། །དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་ཏུ་ངན་སོང་དུ་གནས་སྙམ་པ་ལ་ཡུན་རིང་དུ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་ངན་སོང་དུ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡན་ཆད་དུ་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་ཏེ། སྐུར་པ་བཏབ་པའི་

125-1-25a

ཉེས་པ་དང་། གང་གི་རྒྱུས་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང་། དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་ཏུ་ངན་སོང་དུ་གནས་པ་དང་གསུམ་མོ། །འགྲོ་བ་གནས་མ་ཡིན་ལ་སྐྲག་པ་གདུང་བྱེད་པ། །ཞེས་བྱ་བས་སྐུར་པ་བཏབ་པའི་ཉེས་པ་བསྟན་ཏོ། །བསོད་ནམས་མ་ཡིན་ཕུང་པོ་
ཆེར་འཕེལ་ཞེས་བྱ་བས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་བསྟན་ཏོ། །ཡུན་རིང་དུ་ཞེས་བྱ་བས་དུས་ཇི་སྲིད་དུ་ངན་སོང་དུ་གནས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གང་ཟག་དེ་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྐྲག་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རིགས་མེད་གྲོགས་ངན་དགེ་སྔོན་མ་བསགས་བློ་མ་
སྦྱངས། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་རྒྱུ་རྣམ་པ་བཞིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྐྲག་པར་འགྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་མེད་ན་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྐྲག་སྟེ། འདི་ནི་རྒྱུ་གཅིག་གོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཤེས་གཉེན་ངན་པས་ཟིན་པ་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྐྲག་པར་འགྱུར་
ཏེ། འདི་ནི་རྒྱུ་གཉིས་པའོ། །ཚེ་རབས་སྔོན་གཞན་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་མ་བསགས་ན་ཡང་སྐྲག་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་རྒྱུ་གསུམ་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མཉན་པ་དང་བསམ་པ་ལ་སོགས་པས་ཚེ་སྔ་ཕྱི་བློ་མ་སྦྱངས་ན་ཡང་
ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྐྲག་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་རྒྱུ་བཞི་པའོ། །སྐྲག་པའི་རྒྱུ་སྨྲས་ནས་མི་སྐྲག་པའི་རྒྱུ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གོང་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྐྲག་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ནི་རིགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་ནས། ད་ནི་རྒྱུ་གང་ལ་བརྟེན་ན་ཐེག་པ་ཆེན་
པོ་ལ་མི་སྐྲག་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏེ། འོག་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱས་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། མི་སྐྲག་པའི་རྒྱུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ། །དེ་ལས་གཞན་དང་གཞན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་
རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟེ་ཐེག་པ་གསུམ་ཡོད་པར་འདོད་པས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་ཁས་བླངས་ན་དེ་ལྟར་ན་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཞན་མེད་པས་ན་ཐེག་

125-1-25b

པ་ཆེན་པོ་སྤོང་ཞིང་སྐུར་པ་འདེབས་པ་དང་སྐྲག་པར་བྱ་བའི་གནས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཉན་ཐོས་དག་ན་རེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་སངས་རྒྱས་
ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀུན་ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པས་ཀུན་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཟབ་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐམས་
ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་སྟེ། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་ཟད་དེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་དོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་
བྱས་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྐྲག་པའི་གནས་སུ་མི་འགྱུར་རོ། །རྗེས་སོང་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཉན་དུ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་བཤད་པ་དེ་དང་དུས་གཅིག་ཏུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་བཤད་དེ་དུས་མཉམ་དུ་བྱུང་བས་དུས་མཉམ་དུ་གསུངས་པར་འདྲ་
བ་ལ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་སྐྲག་པར་མི་བྱ་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་སྐྲག་པར་བྱ་བའི་རིགས་ཞེས་དེ་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱས་ནས་དཔྱད་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྣ་ཚོགས་སྟོན་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གལ་ཏེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ནང་
ནས་སྟོང་པ་དང་མེད་པ་འབའ་ཞིག་བཤད་ན་ནི་སྐྲག་པར་བྱ་བའི་གནས་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་འབའ་ཞིག་བཤད་པར་མ་ཟད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སྣ་ཚོགས་དང་། ལམ་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་བཤད་པས་ན་སྟོང་པར་བཤད་པའི་བཀའ་འདི་
ལ་ཡང་དགོངས་པ་འགའ་ཞིག་ཡོད་དོ་ཞེས་ཇི་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་དུ་བསམས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མང་པོའི་སྒོ་ནས་རྟག་ཏུ་སྟོན་དང་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མང་པོ་ནི་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་

125-1-26a

མདོ་སྡེ་མང་པོ་དེ་དང་དེ་དག་ལ་བྱའོ། །སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོན་པའི་རྣམ་གྲངས་ལ་བྱ་ལ། སྟོང་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མ་བྱུང་བ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་གྲངས་དུ་མས་བསྟན་
ཏོ། །རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ཅིག་བསྟན་པར་མ་ཟད་ཀྱི་རྒྱུན་མཆད་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ནས་རྣམ་གྲངས་དུ་མས་རྒྱུན་མ་འཆད་པར་བསྟན་པས་ན་སྟོང་པ་འདི་དགོས་པ་ཆེ་ཞིང་ཆེད་ཆེ་བར་མངོན་ཏེ། ཆེད་མི་ཆེ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལན་ཅིག་
ཙམ་བཤད་དེ་ཕྱིས་མི་གསུང་བའི་རིགས་སོ་ཞེས། ཇི་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་དུ་བསམས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་བཤད་པ་བཞིན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་སངས་རྒྱས་མེད་ཆོས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པའི་ཚིག་འདི་ཐམས་ཅད་
ནས་ཐམས་ཅད་དུ་ཀུན་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། གཟུང་འཛིན་དུ་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་ཀུན་བརྟགས་མེད་པ་ལ་དགོངས་ནས་མེད་ཅེས་གསུངས་ཀྱི། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་གཞན་གྱི་དབང་དང་། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་
ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱས་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཟབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་ཐམས་ཅད་ནི་ཟབ་ཅིང་ཕྲ་བ་སྟེ་ཅི་ལ་དགོངས་པ་ཤིན་ཏུ་ཤེས་པར་དཀའ་ཞིང་རྟོགས་པར་དཀའ་བའོ། །ཇི་ལྟ་
ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་འཆད་པ་ནི་བསམ་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་བ་དང་ཁམས་རྣམས་མཁྱེན་ནས་སེམས་ཅན་སོ་སོའི་སེམས་དང་མཐུན་པར་ཁ་ཅིག་ལ་ནི་ཡོད་ཅེས་བཤད། ཁ་ཅིག་ལ་ནི་མེད་ཅེས་བཤད། ཁ་ཅིག་ལ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་
བཤད་པ་དེ་དག་ཅི་ལས་དགོངས་ཏེ་བཤད་པ་བདག་གིས་མི་རྟོག་སྟེ། བདག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱ་སྟེ། བསམས་ན་ཡང་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཁས་པས་ཚུལ་བཞིན་བརྟགས་ན་ཆོས་ལ་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་

125-1-26b

བློ་དང་ལྡན་པ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཚུལ་བཞིན་དུ་བསམས་ནས་བཤད་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་དུ་ན་ནི་ལན་ཅིག་ཙམ་ཞིག་དགག་པ་མཛད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་འདི་ཆེད་ཆེ་བ་མ་ཡིན་ན་ནི་མེད་དོ་ཞེས་
བྱ་བའི་དགག་པའི་ཚིག་འདི་ལན་འགའ་ཞིག་བཤད་ནས་དེ་ནས་མི་གསུང་བར་རིགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ནས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་མདོ་སྡེ་ཀུན་ལས་གསུངས་པས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་སྟོང་པ་ཉིད་བཤད་པ་འདི་ལ་དོན་ཆེད་ཆེ་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རིང་དུ་ཞུགས་
པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཉིད་ཡིན་པས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གང་གི་ཚེ་འདི་ནི་བཟང་ངོ་འདི་ནི་ངན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། འདི་ནི་ཡིན་ནོ་འདི་ནི་མིན་ནོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་དབྱེ་བ་དེ་དག་ཀྱང་རིང་དུ་ཞུགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་གདོད་ཡིན་པ་དང་མ་ཡིན་པ་དག་དེའི་སྤྱོད་
ཡུལ་དུ་འགྱུར་གྱི་རིང་དུ་ཞུགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ལ་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་པས་འདི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་གཞག་ཏུ་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ལ་རིང་དུ་ཞུགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གསུམ་དང་ཕྱོགས་བཅུ་ན་
གནས་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྐྱུ་རུ་ར་ལག་མཐིལ་དུ་བླངས་པ་བཞིན་དུ། ཐོགས་པ་དང་ཆགས་པ་མེད་པར་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བྱའོ། །ཐོས་པ་ལ་གནས་ནས་ཐོག་མར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་
ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ནི། དང་པོ་ཉིད་དུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་ནས་ཐོག་མར་དགེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མཉན་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་མཉན་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པར་བསམས་
ཏེ། བསམས་པ་དེ་ལས་ནི་མོས་པར་བྱེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དྲོད་ལ་སོགས་པ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས། །ཡང་དག་དོན་ཡུལ་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་

125-1-27a

འཛིན་ཚུལ་བཞིན་རང་གི་རང་བཞིན་རྣམ་པ་བཞི་ལ་བརྟེན་ནས་ས་དང་པོ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བས་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་མངོན་སུམ་དུ་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་
ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལས་ཆོས་ལ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་དང་པོར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་ནས་ས་གཉིས་པ་ནས་ས་བཅུ་པའི་བར་དུ་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་བསྒོམས་པས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་
སྤངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ས་བཅུར་བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་སྐུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལས་བློ་གྲོས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་ན། དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉིད་དུ་
ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཡེ་ཤེས་དེའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་བདག་གིས་བྱ་བ་ནི་བྱས། ཁུར་ནི་བོར། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་སྤྱད། སྲིད་པ་འདི་ལས་གཞན་ནི་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །གང་གི་ཚེ་ན་ཡེ་ཤེས་དེ་རང་གིས་
རིག་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ན་ནི་བླང་བར་བྱ་བ་དང་། སྤང་བར་བྱ་བ་དང་། ཡིན་པ་དང་། མ་ཡིན་པ་དག་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པས་འདི་ནི་ཡིན་འདི་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་བྱེ་བྲག་དབྱེ་ཞིང་གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱ་བ་ལ་ནི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཚེ་རང་རིག་དེ་མེད་པར་ནི་ཇི་ལྟར་རྟོགས་
པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གི་ཚེ་ས་བཅུའི་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་རང་གིས་རིག་པ་མེད་པར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་མ་ཡིན་པར་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐྲག་པའི་གནས་མ་ཡིན་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
གོང་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་སྐྲག་པའི་གནས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མདོ་ཙམ་སྨོས་པ་དེ་ད་ཇི་ལྟར་སྐྲག་པའི་གནས་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་འཆད་དེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་དགའ་ཞིང་དད་པར་བྱ་བའི་གནས་ཡིན་གྱི་སྐྲག་པར་བྱ་བའི་གནས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་

125-1-27b

བསྟན་ཏོ། །བདག་གིས་མི་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་དག་འདི་སྐད་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་མ་བྱུང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་བདག་ཅག་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་དག་བདག་ཅག་གིས་མི་རྟོགས་པས་ན། བདག་ཅག་འདི་ལ་འཇུག་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་དེ་ལྟར་བསམས་
ནས་ཅང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྐྲག་པའི་གནས་སུ་བྱ་བ་མི་རིགས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བསགས་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་བཀུར་མ་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་རྟོགས་པར་མི་ནུས་
ཏེ། དེ་བས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་རྟོགས་པར་འདོད་ན་མགོའི་ཐོད་ལ་མེ་འབར་བ་བསད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པར་བྱ་སྟེ། འབད་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །འདིའི་སྐབས་སུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྟོན་པ། 
ཐབས་ཀྱི་ཆོ་ག་མཁས་ལ་གལ་ཏེ་བློ་སྦྱངས་མ་བྱས་དང་། །ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་གྱིས། །སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་འདུས་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིད་ནི་ཆགས་གྱུར་ན། །གལ་ཏེ་དེ་ཡང་མི་འདོད་ཁྱད་པར་ཉམས་ན་དགའ་བར་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །སངས་རྒྱས་
ཟབ་མོ་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གལ་ཏེ་ཉན་ཐོས་དག་ནི་འདི་སྐད་དུ། །སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་དང་། བདེན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཡོད་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་བྱུང་བ་ལ་སོགས་
པ་ཟབ་མོ་འདི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་བརྫུན་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཟབ་མོ་བཤད་པ་ལྟ་ཅི་ཞིག་ལ་ཡོད་དེ་མེད་དོ་ཞེས་དེ་ལྟར་བསམས་ཏེ་ཡང་སྐྲག་པར་བྱ་བར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་
རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའི་མཚན་འདི་ཡང་འདོད་དགུར་བཏགས་པ་མ་ཡིན་གྱི་དོན་དང་བཅས་པར་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་དང་འདྲ་བ་བག་ལ་ཉལ་ཚུན་ཆད་སྤངས་པ་དང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཐུགས་སུ་ཆུད་དེ་བློ་

125-1-28a

ཁ་བྱེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་འདི་ལྟ་བུ་དག་གིས་ཀྱང་། ཟབ་མོ་ཐུགས་སུ་མ་ཆུད་ན། བདག་ཅག་ལ་སོགས་པས་ལྟ་ག་ལ་ཞིག་ཅེས་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེས་འཇིགས་པའི་གནས་སུ་བྱ་བ་མི་རིགས་ཏེ། འདི་ལྟར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་
ལ་བསྙེན་བཀུར་དང་བརྟེན་པ་ལ་བསྒྲིམ་པར་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཟབ་མོ་ཐུགས་སུ་ཆུད་དམ་མི་ཆུད་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཟབ་མོ་ཅིའི་ཕྱིར་ན་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ཙམ་དུ་ཚད་མས་གཞལ་བར་བྱ་བའི་ཡུལ་གཏན་ལ་དབབ་
པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་རྟོག་གེ་པ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མ་ཟབ་མོ་རྟོག་གེ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚད་མའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཡང་
སྐྲག་པར་བྱ་བར་མི་རིགས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟོག་གེའི་སེམས་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྒྲིམ་པར་བྱའི་ཐེག་པ་ལ་སྐྲག་པར་ནི་མི་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་རྟོག་གེ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་
ཉན་ཐོས་དག་གིས་བསྟོད་པ། རྟོག་གེ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་མིན་ཏེ། །བྱིས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་དང་། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་ཡོངས་འདས། །ཐུབ་པ་གང་དག་བསྒོམ་མཛད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཨཱ་ཙརྱ་མ་ཏི་ཅི་ཏྲས་ཀྱང་བདག་ནི་དོན་རྟོག་གེ་པ་སྟེ། གང་དེ་ཁོ་ན་ཁོང་དུ་
ཆུད་པའི་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དག་གིས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཐོགས་ཏེ་མི་འཇུག་གོ་ཞེས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ། གལ་ཏེ་ཀླུ་ཆེན་དེ་དག་ཀྱང་། །ཁྱོད་ལ་ནུས་པ་ཐོགས་གྱུར་ན། །སྲིད་པ་མི་གཙང་འབུ་ལྟ་བུའོ། །
བདག་ལ་སྐབས་ལྟ་ག་ལ་མཆིས། །ཞེས་བསྟོད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཟབ་མོའི་དོན་རིག་པ་དག་ཐར་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་བྱུང་བའི་ཟབ་མོ་རྟོགས་པ་དེ་དག་འབའ་ཞིག་འཁོར་བ་ལས་འདས་ཤིང་མྱ་ངན་འདས་པར་འགྱུར་ལ། མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་

125-1-28b

མས་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་འཇལ་བར་བྱེད་པའི་རྟོག་གེ་པ་རྣམས་ཅིའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ལས་འདས་ཤིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་འཐོབ་ཅེས་ཏེ། དེ་ལྟར་བསམས་ཏེ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་སྐྲག་པར་བྱ་བར་མི་རིགས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་ནི་སྟོང་པ་
ཉིད་མཐོང་བས་འཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དཔྱོད་པའི་རྟོག་གེའི་སེམས་ཀྱིས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མོས་པ་མེད་ན་ཡང་དེ་འགྲུབ་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རིགས་མེད་པ་དང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་
འཇུག་པར་མོས་པ་མེད་ན་དེ་ལྟར་ན་ནི་འདི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་གྲུབ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆུང་ངུ་རྣམས་དེ་ལ་མོས་པ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཤད་པ། ཆུང་ངུར་མོས་ཤིང་རིགས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ངན། །གྲོགས་པོ་ངན་པ་དག་གིས་ཡོངས་བསྐོར་བ། །
ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེར་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཡི། །ཆོས་ལ་གལ་ཏེ་མོས་མེད་གྲུབ་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་དག་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱང་ཁ་ཟས་སྤར་གང་ཙམ་གཏོང་བ་ལ་མོས་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཙམ་ཞིག་མཐོང་བ་དང་དོན་ཡང་བདག་
གི་དོན་ཙམ་ཞིག་བྱེད་པར་འདོད་པས་ན་ཆུང་ངུ་ལ་མོས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱང་ཆུང་ངུ་ལ་མོས་པས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཡང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ས་བོན་ཆུང་ངུ་བསགས་པས་རིགས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ངན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆུང་ངུར་མྱ་ངན་
ལས་འདས་པར་འགྱུར་བའི་རིགས་ཙམ་ཞིག་ཡོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་ཝ་རྣམས་ཀྱང་ཝ་དང་འགྲོགས་པར་དགའི། སེང་གེ་དང་འགྲོགས་པར་མ་མོས་པ་བཞིན་དུ་མོས་པ་ཡང་ཆུང་། རིགས་ཀྱང་ངན་པས་ན་ཡང་འགྲོགས་ན་ཡང་གྲོགས་ངན་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་
ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་པའི་གྲོགས་འབའ་ཞིག་དང་འགྲོགས་པས་ན་གྲོགས་ངན་པས་བསྐོར་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་མོས་པ་ཡང་ཆུང་རིགས་ཀྱང་ངན་གྲོགས་ཀྱང་ངན་པས་ན། ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་མེད་ན་ཆུང་ངུ་བ་རྣམས་ཀྱིས་མ་མོས་པས་དེའི་ཕྱིར་

125-1-29a

ཆོས་འདི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་གྲུབ་པོ། །མདོ་སྡེ་མ་ཐོས་པ་སྨད་དུ་མི་རུང་བར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་ཡིན་འདི་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དང་། འདི་ནི་ངན་འདི་ནི་བཟང་ཞེས་བྱ་བ་དག་ཀྱང་གཞུང་གི་དོན་དང་ཚིག་ཐོས་ནས་གདོད་བསྟོད་པ་དང་
སྨད་པར་བྱ་བར་རིགས་ཀྱི། གཞུང་མ་ཐོས་པ་རྣམས་ནི་བཟང་ངན་ཅི་ཡིན་གཏོལ་མེད་པས་མ་ཡིན་ནོ་ངན་ཏོ་ཞེས་སྨད་དུ་མི་རུང་བ་ལས་བརྩམས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྟོན་ཏོ། །ཐོས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པས་བློ་ལྡན་ཐོབ། །ཐོས་པ་ལ་ནི་སུ་དག་བརྙས་བྱེད་པ། །ཐོས་པ་སྣ་ཚོགས་དཔག་མེད་
ལུས་པ་ལ། །གཏི་མུག་པས་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ངེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁྱེད་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པའི་བློ་བྱུང་བ་ཡང་། སྔོན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལས་ཆོས་ཐོབ་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ། ཐོས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་
མཁས་ཤིང་བློ་དང་ལྡན་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ན་ད་ཐོས་པ་ལ་བརྙས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མི་ཉན་པར་འདོར་ཞིང་སྐུར་པ་འདེབས་པ་དེ་ནི་བླུན་པོ་གཏི་མུག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་གིས་མ་ཐོས་མི་ཤེས་པའི་ཆོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གཞུང་སྣ་ཚོགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་མ་
ཐོས་ཏེ་ཕྱི་ལ་ལུས་པ་རྣམས་དོན་ཅི་བྱུང་གཏོལ་མེད་པར་འདི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཇི་ལྟར་ངེས་པར་བྱས་ཏེ། གཏན་ལ་དབབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཐོས་པ་ལ་སྟོབས་གཞན་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བས་བཟང་བ་དང་ངན་པར་བྱེ་བྲག་དབྱེ་བ་དང་། ཡིན་པ་དང་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱེ་
བྲག་དབྱེ་བ་འདི་ཡང་ཐོས་པའི་སྟོབས་ལས་མ་གཏོགས་པར་མ་ཐོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་བས་ན་ཐོས་པ་ལ་བསྒྲིམས་པ་དང་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་ལ་སྨད་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཐོས་པ་དེ་ཡང་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱ་སྟེ། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ནི་མ་
ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉེས་པ་ཡིན་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མ་ཐོས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྐུར་པ་གདབ་ཏུ་མི་རུང་སྟེ། དེ་བས་ན་ཆོས་རྣམས་མཉན་པར་བྱའོ་ཞེས་གླེངས་སོ། །ད་ཐོས་པའི་ཆོས་ལ་ཡང་གཞན་དབང་དང་། ཡོངས་སུ་གྲུབ་

125-1-29b

པ་ཡོད་ཀྱི་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་ཀུན་བརྟགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱ་སྟེ། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་སངས་རྒྱས་མེད་པ་དང་། ཆོས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཡིད་ལ་བྱས་ནས། སངས་
རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྐུར་པ་གདབ་པར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱས་ཏེ། སྐུར་པ་བཏབ་ན་ཉེས་པ་དང་སྐྱོན་ཡོད་པར་བསྟན་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བསྟན་པ། ཇི་ལྟར་སྒྲ་བཞིན་ཡོངས་བརྟགས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་མེད་ཆོས་མེད་
དགེ་འདུན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འདི་ནི་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པར་སྟོན་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ལ་དགོངས་ནས་མེད་ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་པ་ལས་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་བརྟགས་ན་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པར་གཟུང་ནས་ཉེས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཐོབ་
པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་ཉིད་བསྙེམས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་གཟུང་བ་དང་དོན་མ་རྟོགས་པས་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་བསྙེམས་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ་བདག་གི་ལྟ་བ་བསྙེམས་པ་ལས་གནས་པར་གྱུར་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་ལ་མཁས་པ་བདག་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་
བའི་ཚིག་གི་དོན་གང་ཡིན་པས་ཚོལ་ཞིང་ཉན་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བློ་ཉམས་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་མ་བཙལ་ནས་གཞན་གྱི་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ནི་ཡོད་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་མེད་པའི་དོན་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་
པར་བྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ལས་མ་ཐོབ་པར་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ཉེས་པ་དང་པོའོ། །ལེགས་པར་གསུངས་ལ་རབ་སྨད་པས། །བརླག་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟེད་ཅེས་བྱ་བ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་གཟུང་སྟེ། ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པར་བཟུང་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་
གསུང་རབ་ཐོག་མར་ཡང་དགེ་བར་དུ་ཡང་དགེ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་མ་ཡིན་གྱི་བདུད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨད་པས་ན་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཉམས་ཏེ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་ཆེར་བསགས་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འགྲོ་དགོས་པའི་ཕྱིར་བརླག་པར་

125-1-30a

འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ཉེས་པ་གཉིས་པའོ། །ཁོང་ཁྲོ་སྒྲིབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་པར་བསམས་ཏེ། ཞེ་སྡང་སྐྱེད་ན་ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་སྐྱེ་སྟེ། འདི་ནི་ཉེས་པ་གསུམ་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་
པར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ནི་གང་ནས་གང་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་འོན་པ་དང་གླེན་པ་དང་ལྐུགས་པར་སྐྱེ་བ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བསྐལ་པའི་གནས་མཐའ་འཁོབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་ནི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་བལྟའོ། །སྒྲ་ཇི་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་
དོན་དུ་མི་ཤེས་པར་ཁོང་ཁྲོ་བར་མི་རིགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སངས་རྒྱས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་འདི་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པའི་དོན་དུ་དྲངས་ཏེ། གཞན་གྱི་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡོད་པ་དང་། ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་མེད་པར་མི་ཤེས་པར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་ཞིང་
སྐུར་པ་བཏབ་པར་མི་རིགས་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྟོན་ཏོ། །ཡིད་ཀྱི་ཁྲོ་བ་རང་བཞིན་གདུག་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡིད་ཀྱི་ཁྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཞེ་སྡང་ངོ་། །རང་བཞིན་གདུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ནི་རྣམ་
པ་གཉིས་སོ། །གང་ཞེ་ན། རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ནི་སྡིག་པ་ལྕི་བ་ཡིན་ལ་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ནི་སྡིག་པ་ཡང་བ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཀྱི་ཞེ་སྡང་འདི་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་གདུག་
པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མི་རིགས་པའི་གཟུགས་ལའང་མི་རིགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་ཞེ་སྡང་འདི་རང་བཞིན་གྱིས་གདུག་པ་ཡིན་པས་ན་གང་མི་ཕན་པར་སེམས་པའི་དགྲ་ལ་སོགས་པ་མི་རིགས་པའི་གཟུགས་ལ་ཡང་ཞེ་སྡང་བསྐྱེད་པར་མི་རིགས་ན་གཞན་ལྟ་ལ་ཅི་སྨོས་
ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་མངོན་པའི་ཆོས་བསྡུས་པ་ལས། ཉོན་མོངས་པ་བསྟན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟར་བལྟ་ཞེ་ན། གང་ཆོས་སྐྱེ་བའི་ཚེ་ན་མ་ཞི་ཞིང་གདུག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྐྱེ་ལ་གང་སྐྱེས་ནས་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་མ་ཞི་ཞིང་གདུག་པར་བྱེད་པ་དེ་

125-1-30b

ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་སེམས་ཀྱི་ཞེ་སྡང་དེ་སེམས་གདུག་པ་ཅན་དུ་བྱེད་པས་ན་དགྲ་ལ་སོགས་པ་མི་རིགས་པར་བྱེད་པའི་གཟུགས་ལ་ཡང་ཞེ་སྡང་བསྐྱེད་པར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་མདོ་སྡེ་དེ་དང་དེ་དག་ལས་ཞེ་སྡང་བསྐྱེད་དུ་
མི་རུང་བར་བཀའ་ནན་ཡང་ནས་ཡང་དུ་བསྣན་ཏེ་བཀག་གོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བདུན་བརྒྱ་པ་ལས་བཤད་པ། འཇམ་དཔལ་ཞེ་སྡང་ཐང་ཅིག་གིས་བསྐལ་པ་དུ་མར་བསགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྲེག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་སོག་ལེ་ལྟ་བུའི་མདོ་ལས་ཀྱང་དགེ་
སློང་དག་མེས་ཚིག་པའི་མགལ་དུམ་ལ་ཡང་ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་ཀྱང་བསྐྱེད་པར་མི་བྱ་ན། སེམས་དང་བཅས་པའི་ལུས་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་དགའ་བར་མི་ནུས་ན་གཟུ་བོ་ལྟ་བུ་དབུས་ཀྱི་ཚུལ་ཉིད་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། 
གཟུ་བོ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་འདི་ནི་མཁས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དགའ་བར་བྱེད་པའི་རིགས་པ་ཡིན་པས། རིགས་པ་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ཞེ་སྡང་བར་བྱེད་པའི་གནས་ཡིན་ནམ། དད་པར་བྱ་བའི་གནས་ཡིན་པ་རང་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རྟོགས་པ་དེ་ཡང་ཁས་
ལེན་པར་མི་བྱེད་ན་ནི། དེ་ཅིའི་ཕྱིར། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཆོས་ལ་སྨོས་ཅི་དགོས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མི་རིགས་པའི་གཟུགས་ལ་ཡང་ཞེ་སྡང་བསྐྱེད་པར་མི་རིགས་ན་སེམས་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་གཏོལ་མེད་དེ། ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པའི་
གནས་ལ་ཞེ་སྡང་བསྐྱེད་པར་མི་རིགས་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། མི་རིགས་ཆེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བས་ན་མཁས་པ་དག་འདི་སྐད་དུ། སྦྲུལ་གྱི་གནས་སུ་ལག་བརྐྱང་དང་། །གལ་ཏེ་དེར་ནི་སྦྲུལ་ཡོད་ན། །བྱིས་པ་དོན་མེད་རྙེད་གྱུར་པའི། །ཡོན་ཏན་དེ་ནི་ཅི་ཞིག་འཐོབ། །ཅེས་
བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་གཞན་དག་གིས་སྨྲས་པ། འཇིག་རྟེན་གཞན་ལ་ཐེ་ཚོམ་དང་། །མཁས་པས་མི་དགེ་སྤང་བར་བྱ། །གལ་ཏེ་མེད་ནའང་དེ་ཅིར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་ཡོད་དང་མེད་ཅི་བརླག །ཅེས་བཤད་དོ། །དེ་ཕྱིར་བཏང་སྙོམས་བཞག་ལེགས་ཉེས་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་

125-1-31a

བཤད་པ་ལྟར་ན་ཞེ་སྡང་འདི་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཡིན་པས། རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དེས་མི་གོས་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེ་སྡང་མི་སྡང་མི་སྐྱེད་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་བཞག་པ་ཉིད་ལེགས་ཏེ། བཏང་སྙོམས་སུ་གཞག་ན་ཞེ་སྡང་གི་ཉེས་པས་གོས་
པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྒྲུབ་པའི་སྐབས་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་ཁྱད་པར་བསྡུས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ཅེས་བྱ་བ་དང་། སྨོན་ལམ་བཏབ་ཅེས་
བྱ་བ་དག་ནི་དོན་གཅིག་སྟེ། དེ་ལ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་བདག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ལ་བརྒྱ་བྱིན་དང་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་འདོད་པའི་ཕྱིར་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ལ། མི་རྣམས་ལ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་
གོ་འཕང་དག་འདོད་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། རི་དྭགས་ལ་སོགས་པ་རྔོན་པས་དེད་པ་ན་སྲོག་ལས་ཐར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རི་དང་ཕུག་ལ་སོགས་པར་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ཡོད་མོད་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་བདག་དང་གཞན་
གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བས་གཞན་ལས་ཁྱད་ཞུགས་ཤིང་འཕགས་པ་དང་། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་རྒྱ་ཆེར་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་འབྱུང་བ་ལས། འདིར་དོན་གཅེས་པ་ཉི་ཚེ་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པས་ན་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལས་བརྩམས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཐེག་པ་
སྒྲུབ་པའི་སྐབས་ཀྱི་འོག་ཏུ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་བ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། གོང་དུ་དོན་ཤེས་པ་དག་དོན་སྟོན་པའི་སྒོ་ནས་ཆོས་ལ་བརྒྱན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང་། བརྒལ་བ་གལ་ཏེ་ཆོས་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ན། དེ་ལ་རྒྱན་ཅི་དགོས་ཞེས་པ་དང་། 
བརྒལ་བ་དེའི་ལན་དུ། གཟུགས་རྣམས་རྒྱན་དང་རང་བཞིན་ལེགས་ལྡན་མེ་ལོང་ནང་སོང་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་དོན་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱན་དུ་གཙུག་ལག་འདི་གྱུར་པར་བསྟན་ནས་ཀྱང་། དེའི་ཞར་ལ་སྨན་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་གསུམ་གྱིས་ཆོས་འདི་ལ་ཡོན་ཏན་

125-1-31b

རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པར་ཡང་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པ་དང་དེའི་རྗེས་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་ཀྱང་མ་ཡིན་ན་དེ་ལ་ཡོན་ཏན་ལྟ་ག་ལ་ཞིག་ཡོད་ཅེས་དེ་ལྟར་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ལ་འདི་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་གྱི། གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་
ཏུ་བསྒྲུབས་སོ། །དེ་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྒྲུབས་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་དང་། མི་ཤེས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་དགའ་བ་དང་མགུ་བའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ཉིད་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའི་ལམ་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་དག་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའི་ཐབས་ཚོལ་བར་བྱེད་དེ་
རིམ་པ་གང་གིས་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའི་རིམ་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བའི་རིམ་པས། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་བཙལ་དགོས་པས་ན། ད་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཆོས་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་
པ་བསྟན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་གྱིས་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་ནི་བདག་དང་གཞན་བདེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ཏུ་སོང་དང་ཁས་བླངས་རྟོགས་དང་ཟིལ་གྱིས་གནོན། །དབྱེ་བའི་རང་བཞིན་རྣམ་བཞིའི་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་སྟོན། །ཐེག་ཆེན་མཆོག་ཕྱིར་དཀོན་མཆོག་རྣམས་
ལ་སྐྱབས་སོང་བས། །དེ་ཉིད་སྐྱབས་སུ་སོང་བའི་མཆོག་ཏུ་རིག་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་བསྐྱེད་པའི་རང་བཞིན་རྣམ་པ་བཞིར་དབྱེ་བའི་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྐྱབས་སུ་
སོང་བ་དེ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་ལས་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་བཞིས་ཁྱད་ཞུགས་པས་ན། སྐྱབས་སུ་སོང་བ་གཞན་པས་མཆོག་ཏུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཁྱད་པར་རྣམ་པ་བཞི་ནི་ཀུན་དུ་སོང་བའི་ཁྱད་པར་དང་། ཁས་བླངས་པའི་ཁྱད་པར་དང་། རྟོགས་
པའི་ཁྱད་པར་དང་། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྒྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པས་ན་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ཁྱད་ཞུགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱའོ་ཞེས་ཁས་ལེན་པས་ན་ཁས་ལེན་པ་ཁྱད་ཞུགས་སོ། །བདག་མེད་པ་ཉིད་རྟོགས་པས་ན་རྟོགས་

125-1-32a

པ་ཁྱད་ཞུགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ཕན་ཆད་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པས་ན་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཁྱད་ཞུགས་ཏེ། བཞི་པོ་འདི་ནི་དོན་ཞིབ་ཏུ་ནི་འོག་ནས་
འཆད་དོ། །དེ་ལྟར་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་འདི་དཀའ་བ་མང་པོས་བསྒྲུབ་དགོས་ན་ལ་ལ་ནི་མི་སྤྲོ་བ་ཡོད་དེ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བདག་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་བསྒྲལ་
བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་གྱིས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཕན་ཆད་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་མགོ་དང་རྐང་ལག་ལ་སོགས་པ་བཏང་དགོས་པ་བསྒྲུབ་དཀའ་སྟེ། དེ་བས་ན་ལ་ལ་དག་དེ་ལ་མི་འཇུག་ཅིང་སེམས་ཞུམ་པར་གྱུར་པ་
ཡོད་པས་སེམས་ཞུམ་པའི་དབང་དུ་མི་བཏང་ཞིང་ཕན་པ་དང་དོན་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་དགའ་བ་དང་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ། །གང་ཕྱིར་ཐོག་མར་རེ་བ་བྱ་དཀའ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། སྨོན་ལམ་འདེབས་
པ་ལ་བྱའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་དུས་ན་བདག་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སངས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཁོར་བའི་དགོན་པ་ལས་བསྒྲལ་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གཞག་པར་བྱའོ་ཞེས་ཁས་བླངས་ཤིང་སྨོན་ལམ་གདབ་པ་ཡང་ཤིན་ཏུ་དཀའོ་ཞེས་
བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མར་དེ་བསྒྲུབ་དཀའ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་བསྒྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་མགོ་དང་རྐང་ལག་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་ལ་
བཏང་བའི་སྒོ་ནས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ནས་རིམ་གྱིས་ས་བཅུ་མན་ཆད་དུ་བསྒྲུབ་པ་ཡང་ཤིན་ཏུ་དཀའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཕན་བྱ་དོན་ཕྱིར་བསྒྲུབ། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པའི་སྒོ་ནས་ས་བཅུ་མན་

125-1-32b

ཆད་བསྒྲུབས་ཏེ། ས་བཅུ་འདས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཐོབ་པ་དང་ཡེ་ཤེས་གཉིས་སུ་མེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ཏོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་སེམས་ཅན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་དགོད་པ་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གཞག་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐབས་དེས་འཁོར་
བའི་མཐའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་སྒྲོལ་བར་བྱེད་པས་ན། སེམས་ཅན་ཕན་བྱ་དོན་ཆེན་གྲུབ། །ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཕྱིར་ཐེག་ཆེན་འདི་ལ་སྐྱབས་དོན་མཆོག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་དཀའ་བ་སྤྱད་ནས་མཇུག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་
ཅད་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཐབས་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྒོར་སྐྱབས་སུ་སོང་བས་ན་དེ་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྐྱབས་སོང་བ་བས་ཀྱང་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་མདོར་ན་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་ཏེ། སྨོན་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་དང་། བསྒྲུབ་པའི་
ཁྱད་པར་དང་། འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །གང་ཕྱིར་ཐོག་མར་རེ་བ་བྱ་དཀའ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བས་སྨོན་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་ཏོ། །བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མར་དེ་བསྒྲུབ་དཀའ། །ཞེས་བྱ་བས་སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་ཏོ། །གང་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཕན་ཕྱིར་དོན་ཆེན་གྲུབ། །ཅེས་བྱ་བས་
འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་ཏོ། །གྲགས་པའི་རྒྱུར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དང་། ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཡིན་པར་གྲགས་ཏེ། དེ་ཉིད་བླ་ན་མེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྔར་གླེངས་པའི་ཐམས་
ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་དོན་གྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གོང་དུ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་བཞིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྐྱབས་སུ་སོང་བས་འཕགས་སོ་ཞེས་གླེངས་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པར་བྱ་བའི་
ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྒྲལ་ཕྱིར་གང་བཞུགས་དང་། །ཐེག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀུན་སོང་མཁས་པར་ལྡན། །མྱ་ངན་འདས་ལ་འཁོར་ཞིང་རོ་གཅིག་པ། །བློ་དང་ལྡན་པས་ཀུན་འགྲོར་འདི་རིག་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་

125-1-33a

པས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཁྱད་ཞུགས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་བཞི་ནི། སེམས་ཅན་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་དང་། ཐེག་པ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་བདག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་
ལས་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་བསྒྲལ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་ཏེ། འདིས་ནི་སེམས་ཅན་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡན་པར་བལྟའོ། །ཉན་ཐོས་དག་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་རྟོགས་པར་
བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་མཁས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་དེ། འདིས་ནི་ཐེག་པ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་དག་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་
ཙམ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་གཉིས་ཀ་ལ་མཁས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་དེ། འདིས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་དག་ནི་ཞི་བ་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་མྱ་ངན་
ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་སྟེ། འཁོར་བར་ཡང་འགྲོ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཡང་འགྲོའོ། །དེ་ལ་འཁོར་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་ནོ། །ཞི་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་མྱ་ངན་
ལས་འདས་པའོ། །རོ་གཅིག་པ་ནི་འཁོར་བའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་ཡང་དེའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་འཁོར་བའི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་གཏོང་། སྙིང་རྗེས་འཁོར་བར་མི་
གཏོང་སྟེ་གཉི་ག་འཇུག་པས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཡོན་ཏན་དང་ཉེས་པ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཁོར་བ་སྟོང་པར་མཐོང་བས་འཁོར་བའི་ཉེས་པ་ལ་མི་རྟོག །སྙིང་རྗེས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ལ་དགའ་བས་ན་མྱ་ངན་

125-1-33b

ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་ཡོན་ཏན་དུ་མི་ལྟ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁས་བླངས་པའི་དོན་དུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་དོན་བཤད་ནས། ཁས་བླངས་པའི་དོན་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁས་བླངས་པའི་དོན་དེ་ཡང་ཁྱད་
པར་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྨོན་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་དང་། བསྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་དང་། ཐོབ་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །དགའ་བ་མང་པོས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཚོལ་ཞིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་དག་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་ན་བདག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་
པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་ཁས་ལེན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་གང་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བའི་སངས་རྒྱས་དེ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཐོབ་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་ཁས་ལེན་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། འདིས་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་
བསྟན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་བར་སེམས་བསྐྱེད་ཅེ་ན་དགའ་བ་མང་པོའི་ཕྱིར་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐོས་ནས་དགའ་བ་དང་དད་པ་སྐྱེས་ཏེ། ཡོན་ཏན་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་
བདག་གིས་ཐོབ་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་རྣམས་སྐྱོ་བ་མེད་པར་དཀའ་བ་སྤྱོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་བསྐྱེད་ནས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མགོ་དང་རྐང་ལག་ལ་སོགས་པའི་གཏང་བར་བྱ་བ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པའི་སྒོ་ནས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ཡན་ཆད་
ས་བཅུ་མན་ཆད་སྐྱོ་བ་མེད་པར་ཁས་ལེན་ཏེ། འདིས་བསྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་ཏོ། །རིམ་པར་སངས་རྒྱས་ཀུན་མཚུངས་འགྲོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་ལྟར་ས་བཅུ་མན་ཆད་རིམ་གྱིས་བསྒྲུབས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀུན་དང་སྐུ་མཉམ་པ་དང་། 
གསུང་མཉམ་པ་དང་། ཐུགས་མཉམ་པ་དང་། ཚོགས་མཉམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདིས་ནི་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་བསྟན་ཏོ། །སྐུ་གསུམ་བརྙེས་པས་ན་སྐུ་མཉམ་མོ། །ཡེ་ཤེས་བཞི་བརྙེས་པས་ན་ཐུགས་མཉམ་མོ། །ཚངས་པ་དང་བྱ་ཀ་ལ་པིང་ཀའི་དབྱངས་ཀྱིས་སོ་སོར་ཡང་དག་

125-1-34a

པར་རིག་པ་བཞིས་སྟོན་པས་ན་གསུང་མཉམ་མོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བརྙེས་པས་ན་ཚོགས་མཉམ་མོ། །ཁས་བླངས་མཆོག་ཏུ་བློ་ལྡན་དེ་རིག་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བློ་ལྡན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བྱ་སྟེ། ཁྱད་པར་རྣམ་པ་
གསུམ་དང་ལྡན་པ་ལས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཁས་བླངས་པ་ལས་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཁས་བླངས་པ་དག་པས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ཁས་བླངས་པའི་ཁྱད་པར་དུ་སངས་རྒྱས་སྲས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་སྐྱེས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཞན་གྱིས་བསྟན་ཏོ་
ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཁྱད་པར་ཁས་བླངས་པ་ཁྱད་ཞུགས་པར་བསྟན་ནས། ད་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཞན་གྱིས་ཁས་བླངས་པ་དེ་ཁྱད་ཞུགས་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམས་ཀྱང་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་ཞེས་བྱ་མོད་ཀྱི། དེ་དག་གསུང་ལས་སྐྱེས་པའི་སྲས་ཞེས་བྱའི་ཐུགས་ལས་སྐྱེས་པའི་སྲས་ཞེས་མི་བྱའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྲས་རྣམས་ནི་ཐུགས་ལས་སྐྱེས་པའི་སྲས་ཡིན་པས་སྲས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་
ཀྱི་མཆོག་ཏུ་སྐྱེས་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་ཁས་བླངས་པའི་ཁྱད་ཞུགས་པར་སྟོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྲས་མཆོག་ཏུ་ནི་གང་སྐྱེས་པ། །སེམས་དང་ཤེས་རབ་དང་ནི་ཚོགས་ལྡན་སྙིང་རྗེ་དང་། །ས་བོན་མ་དང་མངལ་གནས་མ་མ་མཚུངས་པ་མེད། །དེ་ནི་ཁས་བླངས་མཆོག་ཏུ་བློ་ལྡན་ཤེས་པར་བྱ། །
ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ལྟར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ་དང་། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རིགས་མི་གཅོད་པར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ས་བོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། མ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། མངལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། 
མ་མ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལ་ས་བོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ས་བོན་དང་ཁུ་བ་གཞག་གི་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་ས་བོན་དེ་ཡང་བཙུན་མོ་དམ་པ་ལ་གཞག་གི་བྲན་མོ་ངན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་བཞག་པའོ། །དེ་

125-1-34b

ལྟར་ན་ཕ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། མ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་ལ། མངལ་གྱི་གནས་ཀྱང་རླུང་དང་མཁྲིས་པ་དང་བད་ཀན་ལ་སོགས་པས་ཉམས་པར་ཡང་མ་བྱས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞག་དང་ཟླ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚང་ནས་མངལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཏེ། བདེ་བར་སྐྱེས་ནས་ཀྱང་གལ་
ཏེ་མ་མས་བཀྲུ་བ་དང་། ནུ་མ་སྣུན་པ་ལ་སོགས་པ་ཞལ་ཏ་ལེགས་པར་བྱེད་པའི་ལག་ཏུ་སོང་སྟེ། རིམ་གྱིས་སྐྱེས་ནས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རིགས་མི་གཅོད་པར་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དང་འདྲ་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མཚུངས་པ་མེད་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པར་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྐྱེས་པ། དེ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཁས་བླངས་པ་པས་ཁས་བླངས་པའི་མཆོག་ཏུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མཚུངས་པ་མེད་པ་རྣམ་པ་བཞི་ནི། ས་བོན་མཚུངས་པ་མེད་པ་དང་། མ་མཚུངས་པ་མེད་པ་དང་། མངལ་གྱི་གནས་མཚུངས་པ་མེད་པ་དང་། མ་མ་མཚུངས་པ་མེད་
པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བའི་ས་བོན་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཏེ། དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ལ་གནས་པས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ས་བོན་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
རིགས་ཅན་ནམ། རིགས་མེད་པས་སེམས་བསྐྱེད་ན་ནི་ས་བོན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །ས་བོན་དེ་ཡང་གལ་ཏེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མར་འགྱུར་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཞན་མར་གྱུར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་མི་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཡང་བསོད་ནམས་དང་
ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མངལ་གྱི་གནས་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་ན་འཚང་རྒྱ་སྟེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསོད་ནམས་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱང་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་སེར་སྣ་ལ་སོགས་
པས་དྲི་མ་ཅན་དུ་མ་བྱས་ན་གདོད་འཚང་རྒྱ་བའི་རྟེན་དུ་འགྱུར་གྱི། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དྲི་མ་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་རྟེན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེས་ནས་ཀྱང་གལ་ཏེ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་མ་མ་བྱས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་མ་ལྟུང་བར་འཁོར་བ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་

125-1-35a

སྤྱོད་པ་རྒྱུན་མ་བཅད་ན་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པར་སྐྱེས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་མི་གཅོད་པར་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་མངོན་པར་སྐྱེས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པར་སྐྱེས་པ་ནི། 
ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལས་འཕགས་པར་སྐྱེས་པ་ཡིན་པས་མངོན་པར་སྐྱེས་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ནོ། །ལེགས་པར་སྐྱེས་པ་དེ་ཉིད། ལུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་བྱས་པས་ཁས་ལེན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཞན་གྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡོན་ཏན་རྣམ་
པ་བཞི་དང་ལྡན་པར་སྐྱེས་པ་དེ་ཉིད་ལེགས་པར་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལེགས་པར་སྐྱེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་འཇིག་རྟེན་པ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལུས་པས་ཀྱང་ལུས་ཁྱད་ཞུགས་པར་འཐོབ་པས་ཁས་ལེན་པ་དེ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་
བསྟན་པ་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ། །སྣ་ཚོགས་མཚན་རྣམས་ཀུན་གྱིས་ལུས་བརྒྱན་ཅིང་། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྨིན་བྱའི་ཕྱིར་ནི་དེ་སྟོབས་ཐོབ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཞི་བ་བདེ་ཆེན་མཐའ་ཡས་རྙེད། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྐྱབ་ཕྱིར་ཐབས་ཆེན་བཤམས་པ་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་
དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་སྲས་སུ་སྐྱེས་ན་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་ལུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འཐོབ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། མི་ཕལ་པ་དང་མི་འདྲ་བའི་མཚན་གྱིས་བརྒྱན་པའི་ལུས་ཐོབ་པ་དང་། རྒྱལ་ཕྲན་གཞན་ཚར་གཅོད་པའི་ལྡན་པ་ཐོབ་པ་དང་། རྒྱལ་པོའི་སྲིད་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་
བདེ་བ་ཐོབ་པ་དང་། རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་གཙུག་ལག་དང་། རིག་པའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཐོབ་བོ། །དེ་དང་འདྲ་བར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྐྱེས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུས་བརྒྱན་པའི་ལུས་ཐོབ་པས་ན་
གཟུགས་བཟང་པོའི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་ཏེ། སྣ་ཚོགས་སྨོས་པ་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལ་ཡང་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཡོད་མོད་ཀྱི། དེ་བས་འཕགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཕགས་ཤེ་ན། རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་འཕགས་ཏེ་གནས་ན་གནས་པ་དང་། ཡོངས་སུ་གསལ་བ་དང་། 

125-1-35b

ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་འཕགས་སོ། །དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་སྲས་དེ་དགྲའི་ཚོགས་རྣམས་གཞོམ་པར་ནུས་པའི་ལུས་ཀྱི་རྩལ་དང་ལྡན་པ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་མ་དད་པ་རྣམས་དད་པར་བྱ་བ་དང་། དད་པ་རྣམས་ས་བཅུ་ལ་བཀོད་དེ། ཡོངས་སུ་
སྨིན་པར་བྱ་བའི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་མཐུ་དང་ལྡན་ཏེ། དེ་བས་ན་སྟོབས་ཁྱད་ཞུགས་སོ། །དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་སྲས་སུ་སྐྱེས་པ་དེ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་བདེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྐྱེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཀྱང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་
བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བདེ་བ་ཡེ་ཤེས་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་། སྟོབས་དང་། མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་བདེ་བའི་ཁྱད་པར་དང་ཡང་ལྡན་ནོ། །དེ་དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་
བའི་རྒྱལ་པོའི་སྲས་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་གཙུག་ལག་དང་། རིག་པའི་གནས་ལ་མཁས་པ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཁོར་བའི་བཙོན་ར་ནས་བསྒྲལ་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འཁོད་པར་བྱ་བའི་ཐབས་གང་ཡིན་
པ་མཁྱེན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་ཡང་ལྡན་ནོ། །ཐབས་ནི་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེའོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པས་འཁོར་བ་ན་གནས་ཀྱང་འཁོར་བའི་ཉེས་པས་མི་གོས། སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པས་ཉན་ཐོས་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མི་ལྟུང་ངོ་། །ཡང་ལེགས་
པར་སྐྱེས་པ་དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་མི་གཅོད་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཞན་གྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པར་སྐྱེས་པ་ནི་ལེགས་པར་སྐྱེས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་
པོའི་རིགས་རྒྱུན་མི་གཅོད་པ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་མི་གཅོད་པར་གནས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ། །ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞི་ནི་དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་པ་དང་དབང་ཐོབ་པ་མེད་པ་དང་། ལྷག་པར་བྱ་བ་བརྟགས་པ་ལ་མཁས་པ་

125-1-36a

དང་། ཚར་བཅད་པ་དང་། ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་འོད་ཟེར་ཆེན་པོས་དབང་བསྐུར་བྱིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་སྲས་སུ་ལེགས་པར་སྐྱེས་པ་དེ་རྒྱལ་ཚབ་ཏུ་དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་པ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
སྲས་སུ་སྐྱེས་པ་དེ་དག་ཀྱང་ས་བཅུ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ཐོབ་པའི་དུས་ན་ཕྱོགས་བཅུའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཕྱོགས་བཅུའི་འོད་ཟེར་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་རྒྱལ་ཚབ་ཏུ་དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདིས་ནི་དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནི་ཆོས་ལ་དབང་བ་ཀུན་དང་ཤིན་
ཏུ་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་སྲས་རྒྱལ་ཚབ་ཏུ་དབང་བསྐུར་ཕན་ཆད་འབངས་དཀོར་ཁ་ཅིག་ལ་ནི་དབང་བ་ཀུན་ལ་མི་དབང་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པར་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བ་དེ་བཞིན་དུ། ས་བཅུར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་ཕན་ཆད་ཇི་
སྙེད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། སྤང་བར་བྱ་བ་དང་། མངོན་དུ་བྱ་བ་དང་། བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་ཏེ། འདི་ནི་དབང་ཐོགས་པ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སྟོན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་
སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་སྲས་དེ་འབངས་རྣམས་ལ་དོན་ཅི་དང་ཅི་ལྟ་བ་ལ་མཁས་པ་དང་། རྒྱལ་པོའི་གཙུག་ལག་དང་། བཟོའི་གནས་ལ་མཁས་པ་བཞིན་དུ། དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འཁོར་དགེ་སློང་ཕ་དང་། དགེ་སློང་མ་ལ་སོགས་པའི་ནང་
དུ་ཆོས་དང་ཅི་བསྟན་པ་ཤེས་པ་དང་། འཁོར་དེ་དག་གདུལ་བར་བྱ་བའི་ཐབས་ཀྱང་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདིས་ནི་ལྷག་པར་བྱ་བ་བརྟག་པ་ལ་མཁས་པར་བསྟན་ཏོ། །བསླབ་པ་བཅས་པས་ཕན་གདགས་པ་དང་ཚར་གཅོད་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། བསླབ་པ་བཅས་པ་ནི་མཁས་པའི་ལྷག་
པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་བསྟན་པའོ། །དཔེར་ན་དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་པའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཉེས་པ་བྱེད་པ་རྣམས་ཚར་གཅོད་ཅིང་ཆད་པས་གཅོད་པར་ཡང་ནུས་ལ་ལེགས་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཕན་གདགས་ཤིང་བྱ་དགའ་བྱིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་པའི་བྱང་

125-1-36b

ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་ཤིང་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་ཤིང་གཟེངས་བསྟོད་པར་ཡང་ནུས་ལ་བསླབ་པ་ལ་མི་གནས་ཤིང་སྐྱོན་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་ཚར་གཅོད་ཅིང་ཆད་པས་གཅོད་པར་ཡང་ནུས་ཏེ། འདིས་ནི་ཚར་གཅོད་ཅིང་ཕན་འདོགས་
པར་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ཁྱད་པར་དེ་བློན་པོ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཞན་གྱིས་བསྟན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཁྱད་པར་དེ་བློན་པོ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་དང་འདྲ་བས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་དོན་རྣམ་པ་བཞི་བྱེད་པ་ནི་བློན་པོ་ཆེན་པོའོ། །བཞི་གང་
ཞེ་ན། ནང་ན་སྤྱོད་པ་དང་། མཛོད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱན་པ་དང་། བློ་གསང་བ་ལ་ཡིད་བརྟན་པ་དང་། བསྒོ་བ་ལ་དབང་བའོ། །དེ་དང་འདྲ་བར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྒོར་སེམས་བསྐྱེད་པས་ཡང་དོན་རྣམ་པ་དེ་བཞི་བྱེད་པས་ན་བློན་པོ་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ། །
བློན་པོ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུར་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོའི་བློན་པོ་ཆེན་པོ་རྒྱལ་པོས་ཐུགས་བརྟན་པར་བྱ་བའི་གནས་ཡིན་པས་ཞལ་ཏ་དག་བྱེད་ཅིང་བཙུན་མོ་དམ་པའི་ནང་དུ་ཡང་འཇུག་པ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་
ཐུགས་བརྟན་པའི་གནས་ཡིན་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་ནང་དུ་འཇུག་ཅིང་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་ཕྱོགས་རྣམས་རྒྱ་ཆེན་རྟག་ཏུ་སྤྱན་ཡང་བྱེད། །ཅེས་པ་ལ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོའི་བློན་པོ་ཆེན་པོ་ནོར་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བང་མཛོད་རྣམས་
མི་འཁྱམས་པ་དང་། མི་བརླག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་སྦྱིན་བྱེད་ཅིང་ཉུལ་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱི་ཆོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་དེ་དང་དེ་དག་
ནས་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་རྟག་ཏུ་སྤྱན་བྱེད་དེ། མི་བརྗེད་པར་སེམས་ལ་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །གསང་བའི་གནས་ཀྱང་རྣམ་གསུམ་རྟག་པར་ཤིན་ཏུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོའི་བློན་པོ་ཆེན་པོ་གསང་བ་ལ་ཡིད་བརྟན་པས་བཀའ་བགྲོས་པ་གསང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་དུ་ཡང་

125-1-37a

འཇུག་ཅིང་། རྒྱལ་པོའི་གསང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཛིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བའི་གནས་གསུམ་རྟག་ཏུ་འཛིན་ཏེ། གསང་བ་གསུམ་ནི། སྐུ་གསང་བ་དང་། གསུང་གསང་བ་དང་། ཐུགས་གསང་
བའོ། །དེ་ལ་སྐུ་གསང་བ་ནི་ལོ་ཉེས་ཆེན་པོ་དག་གི་ཚེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཉ་ཆེན་པོའི་ལུས་བསྟན་ནས་སེམས་ཅན་གསོས་པ་དང་། ནད་ཀྱི་བསྐལ་པ་དག་གི་དུས་ན་སྨན་པ་ཆེན་པོ་ལྷའི་ལུས་ལྟ་བུར་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གསུང་གསང་བ་ནི་བྱིན་གྱིས་
བརླབས་ནས་རྩིག་པ་དང་། ཤིང་དང་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཀྱང་དམ་པའི་ཆོས་འཆད་པའི་སྒྲ་འབྱུང་བའོ། །ཐུགས་གསང་བ་ནི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་སེམས་ཅན་བླུན་པོ་དག་གིས་ཀྱང་ཆོས་ཟབ་མོའི་དོན་རྟོགས་པའོ། །སེམས་ཅན་མང་པོའི་དོན་ཀྱང་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱེད། །
ཅེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོའི་བློན་པོ་ཆེན་པོ་རྒྱལ་པོའི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྱེད་ཅིང་འབངས་ཆབ་འོག་ཏུ་གཏོགས་པ་རྣམས་སྐྱོང་ཞིང་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་ཇི་སྲིད་དུ་ཁམས་གསུམ་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་རྗེས་ཁྱབ་པར་བྱས་ནས་མི་དགེ་བ་
ལས་བཟློག་ཅིང་དགེ་བ་ལ་གཞག་པར་བྱ་བའི་དོན་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གཞག་པར་བྱ་བའི་དོན་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱེད་དེ། ཚེ་རབས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་གར་སྐྱེས་ཀྱང་ལས་བྱེད་པས་ན་རྟག་ཏུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐད་ཅིག་མ་རེ་རེ་ལ་ཡང་བྲེང་མ་ཆད་པར་བྱེད་པས་ན་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་
བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྟོགས་པའི་དོན་དུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་དོན་དང་ཁས་ལེན་པའི་དོན་བསྟན་ནས། ད་ནི་རྟོགས་པའི་དོན་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིར་སྐྱབས་སུ་སོང་ན་དོན་མདོར་ན་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་
མེད་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ལ་ཞིབ་ཏུ་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བརྒྱད་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསོད་ནམས་ཕུང་ཆེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དང་པོ་ཉིད་དུ་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལ་མོས་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་དད་པ་ཆེན་པོ་བྱུང་བའི་ཚེ་ན་ནི་ནམ་མཁའི་ཁམས་དང་སེམས་ཅན་

125-1-37b

གྱི་མཐའ་ཇི་ཙམ་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱང་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་གཅིག་གོ། །སྲིད་གསུམ་བླ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་མོས་ནས་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དུས་ན་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང་། གཟུགས་
མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཀུན་ལས་འཕགས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ཡོན་ཏན་གཉིས་པའོ། །སྲིད་པའི་བདེ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་ཤེས་བཞིན་དུ་ནི་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་དུས་ན་ལྷ་དང་མིའི་
ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ཡོན་ཏན་གསུམ་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཕུང་པོ་རབ་ཞི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གང་གི་ཕྱིར་ས་དང་པོ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོགས་སོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་པས་ན་བདག་དང་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཐོབ་སྟེ། 
དགའ་བའི་མཆོག་ཀྱང་རྙེད་དོ། །དེ་བས་ན་ས་དང་པོའི་ངེས་པའི་ཚིག་ཏུའང་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དང་པོ་ཉིད་དུ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཉེས་པ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་དེས་བདག་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་
བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཞི་བར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་ན་བདག་ཉིད་འཇིགས་པ་ལྔ་ལས་འདས་པས་ན་བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ཞིའོ། །བདག་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འཇིགས་པ་ལྔ་ཡང་མེད་པར་བྱེད་པས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཡང་ཞི་བར་བྱེད། འཇིགས་པ་ལྔ་ནི་འཚོ་
བ་མེད་པའི་འཇིགས་པ་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མེད་པའི་འཇིགས་པ་དང་། འཁོར་གྱི་འཇིགས་པ་དང་། ངན་འགྲོར་ལྟུང་བའི་འཇིགས་པ་དང་། འཆི་འཕོའི་འཇིགས་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཡོན་ཏན་བཞི་པའོ། །བློ་མཆོག་བདེ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་བརྒྱད་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་
པའི་དུས་ན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པས་ན། ཆོས་མཆོག་བདེ་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཡོན་ཏན་ལྔ་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་གནས་པའི་དཔེ་ཡང་རྒྱ་མཚོའི་གྲུ་བོ་ཆེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །བློ་མཆོག་

125-1-38a

བདེ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཆེན་ཕུང་པོ་མཆོག་རབ་རྟག་པའི་སྐུ་སྟེ་དགེ་བའི་ཚོགས། །བག་ཆགས་ལས་ཀྱང་བཟློག་ཅིང་སྲིད་ཞི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ནས་ས་བཅུ་འདས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ཆེན་པོའི་ཕུང་པོ་མཆོག་རབ་རྟག་པའི་སྐུ་དགེ་བའི་
ཚོགས་ཀྱང་འཐོབ་སྟེ། འདི་ནི་ཡོན་ཏན་དྲུག་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་བཟློག་པ་ཡང་འཐོབ་སྟེ། འདི་ནི་ཡོན་ཏན་བདུན་པའོ། །སྲིད་ཞི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡང་འཐོབ་སྟེ། འདི་ནི་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དེ་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་འབྱུང་
བའི་འབྱུང་གནས་ཡིན་པས་ཆོས་ཆེན་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཆེན་སྐུ་སྟེ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་དང་། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕུལ་དུ་གྱུར་པས་མཆོག་རབ་ཅེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དེ་འཁོར་བའི་མཐའ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་མཐའ་དང་
ནམ་མཁའི་མཐའི་བར་དུ་གནས་པས་རྟག་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་དུས་ན་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་སྤངས། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པས་ནི་ཤེས་བྱའི་བག་ཆགས་སྤངས་པས་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ལས་ཀྱང་བཟློག་
པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་དུས་ན་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པས་སྲིད་ཞི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྲིད་པ་ནི་འཁོར་བ་སྟེ། འཁོར་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞིང་འཁོར་བ་ལའང་མི་གནས་སོ། །ཞི་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞིང་
མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་མི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པས་ནི་འཁོར་བ་ན་གནས་ཀྱང་འཁོར་བའི་ཉེས་པས་མི་གོས་པས་ན་འཁོར་བ་ན་མི་གནས་སོ། །སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པས་ཉན་ཐོས་བཞིན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་
ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པས་སོ། །འདི་ཞི་བར་བྱེད་པས་ན་རབ་ཏུ་ཞི་བའོ་ཞེས་པ་ནི་ས་དང་པོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བར་ཤེས་ནས་བདག་དང་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བདག་དང་གཞན་གྱི་འཇིགས་པ་ལྔ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པས་ན་ཡེ་ཤེས་ལ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །

125-1-38b

ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་དོན་དུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གསུམ་བཤད་ནས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་དོན་རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་ན་དགེ་བ་རྣམ་པ་བཞིས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ཟིལ་གྱིས་
གནོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བློ་ལྡན་དགེ་བ་རྒྱ་ཆེས་ཉན་ཐོས་མང་པོ་ཟིལ་གྱིས་གནོན། །དོན་ཆེན་མཐའ་ཡས་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་ཅིང་མི་ཟད་པས། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་བཅད་རྐང་པ་ཕྱེད་ཀྱི་བཤད་པས་ནི། དགེ་བའི་འཇིག་རྟེན་མ་ཡིན་དེ་ཡང་སྨིན་པར་བྱེད། །ཕུན་སུམ་
ཚོགས་པ་རྙེད་པ་ཕུང་པོ་ཞི་བས་མི་ཟད་པ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་ཀྱིས་བཤད་དེ། བློ་དང་ལྡན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དགེ་བ་ནས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་
མན་ཆད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་པའི་དགེ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་བ་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱོགས་འབའ་ཞིག་ཏུ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་འཁོར་བར་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཡང་བྱེད་པས་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ། །ས་དང་པོ་ནས་ས་བདུན་མན་
ཆད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དགེ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དོན་ཆེ་བ་སྟེ། དོན་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ལ་གནས་པས་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་
ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད། འབྲུ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཚེ་མང་དུ་འཕེལ་བ་དང་འདྲ་བ་དེ་ཡན་ཆད་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྨིན་པས་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་དང་། མ་འདྲེས་པ་དང་། ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པ་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་རྟག་ཏུ་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་མཛད་ཅིང་དམ་པའི་ཆོས་འཆད་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་མཛད་པས་ཀྱང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་དང་། མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྙེད་

125-1-39a

པ་ཡང་ཕུང་པོ་ཞི་བ་སྟེ། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་སྤངས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཞུགས་ཀྱང་ཟད་ཅིང་མཐར་ཐུག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ། །སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་བསྟན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་
ལ། གོང་དུ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་དེ་ཀུན་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་བཞི་དང་ལྡན་པས་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བས་ཁྱད་ཞུགས་སོ་ཞེས་བསྟན་ནས། ད་ནི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་རང་བཞིན་དང་། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་ལས་དང་ལྡན་པ་དང་། 
རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ། །དེ་ནི་དེའི་དངོས་འདོད་ཕྱིར་ནི་ཁས་ལེན་ཞེས་བྱ་བ་ཉན་ཐོས་དག་དཀོན་མཆོག་སུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་བདག་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བདག་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་
བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ནི། སངས་རྒྱས་གང་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བའི་སངས་རྒྱས་དེའི་རང་བཞིན་ཉིད་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་ཁས་ལེན་ཏེ། སངས་རྒྱས་འདི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱབས་སུ་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་
ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་ཁས་ལེན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཁས་ལེན་པ་ནི་རང་བཞིན་ནོ། །སྙིང་རྗེའི་ཕྱིར་ཡང་རིག་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སངས་རྒྱས་གྲུབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་ཁས་ལེན་པ་ཡང་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་ལ་
སྙིང་རྗེའི་རྒྱུས་ཁས་ལེན་ཏེ། སྙིང་རྗེ་ནི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་རང་བཞིན་དང་རྒྱུ་བསྐྱེད་ནས་ས་བཅུ་རིམ་གྱིས་བསྒྲུབས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ཡེ་ཤེས་བཞིའི་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་
འཐོབ་པ་སྟེ། དེ་ནི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་འབྲས་བུའོ། །ཕན་པ་བྱེད་ཅིང་དཀའ་བྱེད་ཡོངས་མི་སྐྱོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་སུ་གྲུབ་ནས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ་དང་བདེ་བར་བྱེད་པ་དང་། དཀའ་བ་སྤྱོད་པས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་ནི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཚེ་འདིར་ཟང་ཟིང་

125-1-39b

རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཕན་བཏགས་ཏེ། མི་དགེ་བ་ལས་བཟློག་ཅིང་དགེ་བ་ལ་བཞག་པ་ནི་ཕན་པར་བྱེད་པའོ། །ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ལྷ་དང་མིའི་ལོངས་སྤྱོད་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བཀོད་པ་ནི་བདེ་བར་བྱེད་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཕངས་པ་མེད་པར་མགོ་དང་རྐང་
ལག་ལ་སོགས་པ་གཏོང་བ་ནི་དཀའ་བ་བྱེད་པས་མི་སྐྱོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཐེག་པ་ཀུན་གྱིས་འབྱུང་ཞིང་སོ་སོར་འབྲང་ཞིང་རྟག་ཏུ་ཡོན་ཏན་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ཐབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཁམས་གསུམ་ལས་བསྒྲལ་བར་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་སོ་སོ་ནས་སྡུག་ཅིང་ཕོངས་པ་
རྣམས་ཀྱི་སྐྱབས་དང་མགོན་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ཏེ། འདིས་ནི་ལྡན་པ་བསྟན་ཏོ། །སོ་སོར་འབྲང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྐྱབས་དང་མགོན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་ཕྱེ་ན་དུ་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བརྡ་དང་ཆོས་ཉིད་
ཐོབ་པའི་བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་མཆོག །ཅེས་སྨོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ཕྱེ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བརྡས་ཐོབ་པ་དང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པའོ། །དེ་ལ་མཁན་པོ་དང་སློབ་དཔོན་ལས་བླངས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་བརྡས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ས་དང་པོ་ཐོབ་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་ཏེ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་མ་བརྟེན་པར་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། ཆེན་པོ་དང་ཕྲ་
མོའི་ཁྱད་པར་དུའོ། །བརྡས་ཐོབ་པ་ནི་མཁན་པོ་དང་སློབ་དཔོན་ལས་སྒྲའི་སྒོ་ནས་བླངས་པས་ཆེན་པོ་དང་རགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པ་ལས་རྙེད་པས་ཕྲ་བ་དང་ཟབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་
ཞེས་བྱ་བ་ལ་གོང་དུ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་ཡོན་ཏན་དང་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པ་བཤད་ནས། ད་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་སྟེ། ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་པ་དེ་ཉན་ཐོས་དག་ཀྱང་སྐྱབས་སུ་སོང་ནས། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ལྷག་པའི་སེམས་དང་། ལྷག་

125-1-40a

པའི་ཤེས་རབ་བསྒྲུབ་པ་བས་ཁྱད་ཞུགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ། །སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་འདིར་སོང་དོན་ཆེན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདི་ཞེས་བྱེ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་སྦྱར་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་གྱིས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་
སུ་སོང་ན་བདག་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བས་དོན་ཆེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་མང་པོ་དཔག་མེད་འཕེལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ས་རིམ་པས་བསྒྲུབས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་མངོན་པར་
སངས་རྒྱས་ནས་སྟོབས་དང་། མི་འཇིགས་པ་དང་མ་འདྲེས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་བདག་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དོན་ཆེ་བར་བསྟན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོར་སྐྱབས་སུ་སོང་ན་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་
སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་འགྲུབ་པས་དོན་ཆེ་སྟེ། གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྒྲུབ་པ་ཡང་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་བསྒྲུབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འགྲོ་བ་འདི་དག་སྙིང་རྗེ་བསམ་མི་ཁྱབ། །མཚུངས་མེད་འཕགས་ཆེན་ཆོས་ཀྱང་རྒྱས་པར་བྱེད། །
ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་བསམ་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་བསྒྲལ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདིས་ནི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བསམས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཀྱི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་མཚུངས་
པ་མེད་པར་འཕགས་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཕྱོགས་བཅུ་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཅིང་འཆད་པར་བྱེད་དེ། འདིས་ནི་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འབྱུང་བའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པས་ཁྱད་ཞུགས་པར་འཕགས་
པས་མཚུངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་ལའང་འཕགས་པ་ཞེས་གདགས། རང་སངས་རྒྱས་ལའང་འཕགས་པ་ཞེས་གདགས། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་ལ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་

125-1-40b

ལས་ཀྱང་འཕགས་པ་ཡིན་པས་འཕགས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་འཕགས་པ་དེ་དག་གི་ཆོས་ཡིན་པས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཕགས་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་རྟོག་གེ་དང་གྲངས་དང་དུས་དཔག་ཏུ་མེད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་
པའི་ཡོན་ཏན་ནི་རྟོག་གེ་པ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མས་འདི་ཙམ་ཞིག་ཡོད་དོ་ཞེས་འཆད་ཅིང་དཔག་པར་མི་ནུས་པ་དང་། གྲངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཀྱང་གྲངས་འབུམ་ཞེའམ་བྱེ་བ་ཡོད་ཅེས་དཔྱད་པར་མི་ནུས་པ་དང་། དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཀྱང་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་སྨྲས་ཏེ་བརྗོད་ན་
ཡང་མཐར་ཕྱིན་པར་མི་འགྱུར་བས་ན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་སྐབས་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་ལ་རིགས་ཀྱི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་བ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། གོང་དུ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་བཤད་པའི་མཇུག་ཏུ། སྐྱབས་
སུ་འགྲོ་བ་འདིར་སོང་དོན་ཆེན་ཏེ། །ཡོན་ཏན་མང་པོ་དཔག་མེད་འཕེལ་བར་འགྱུར། །འགྲོ་བ་འདི་དག་སྙིང་རྗེའི་བསམ་པས་ཁྱབ། །མཚུངས་མེད་འཕགས་ཆེན་ཆོས་ཀྱང་རྒྱས་པར་བྱེད། །ཅེས་སྨྲས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བས་ནི་བདག་དང་གཞན་
གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པས་དོན་ཆེ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ཡང་ངེས་པ་མེད་དེ། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དང་རིགས་མེད་པ་ཀུན་གྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྐྱབས་སུ་
སོང་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དོན་ཆེན་པོ་དེ་འཐོབ་པའམ། འོན་ཏེ་ངེས་པ་ཡོད་དེ་ཀུན་སྐྱབས་སུ་སོང་ཡང་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་ཁ་ཅིག་དོན་ཆེན་པོ་དེ་འགྲུབ་ཀྱི་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་ཀུན་གྱིས་མི་འགྲུབ་སྟེ། ངེས་པ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ལན་དུ་ངེས་པ་ཡོད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་རྣམས་སྐྱབས་སུ་སོང་ན་
ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་རྣམས་འཕེལ་བར་འགྱུར་གྱི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དང་། རིགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་དུ་སྐྱབས་སུ་སོང་ཡང་ཡོན་ཏན་དེ་དག་འཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་

125-1-41a

བའི་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་ལ་རིགས་ཀྱི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །ཡང་ན་མ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་སྐྱབས་སུ་སོང་ན་དོན་ཆེན་པོ་དེ་འཐོབ་སྟེ། མ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་ལ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་མཐར་ཕྱིན་དུ་བསྒྲལ་ན་གདོད་དོན་ཆེན་པོ་དེ་
འཐོབ་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ལས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་དྲངས་ནས་ཐེག་པ་གཞན་དུ་ཡང་འཚང་རྒྱ་བས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ནི་མེད་དོ། །ཡང་ན་རིགས་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དང་མངོན་པར་འཚང་
རྒྱ་བར་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་རིགས་ནི་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་ཡིན་ནོ། །ས་བོན་མེད་པར་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་མ་མཐོང་སྟེ། དེ་བས་ན་རིགས་ནི་གོང་དུ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང་འོག་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་
རྒྱུ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྐྱབས་ཀྱི་རྗེས་ལ་རིགས་ཀྱི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །རིགས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཡོད་པར་བསྟན་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། དང་པོར་བསྡུས་པའི་
ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡོད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ཡང་ཡོད། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ཡང་ཡོད། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ཡང་ཡོད་པར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །མཆོག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
རིགས་པས་ཀྱང་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ནི་དམ་པར་གྱུར་པ་ཡིན་པར་ཡང་བསྟན་ཏོ། །མཚན་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་རྣམ་པ་གསུམ་ལས། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། རང་བཞིན་ཡང་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །མཚན་
མ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དག་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཡོད་པར་ཅི་མངོན་ཞེ་ན། དཔེར་ན་གང་ན་དུ་བ་སྣང་བ་དེ་ན་མཚན་མ་དེས་མེ་ཡོད་པར་བརྟག་པ་དང་། གང་ན་ཆུ་བྱ་སྣང་བ་དེ་ན་ཆུ་ཡོད་པར་བརྟག་པ་བཞིན་དུ་མཚན་མ་དང་རྟགས་འདི་ལྟ་བུ་དག་སྣང་ན་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་

125-1-41b

ཡོད་པར་མངོན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །རིགས་ཕྱེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ལ་ཕྱེ་ན་གཉིས་སམ་གསུམ་དུ་ཡོད་པ་ཡང་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཉེས་པ་དང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཡོད་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་
ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པས་བསྒྲིབས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་མི་འཇུག་ཅིང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་མྱུར་དུ་འཚང་རྒྱར་མི་བཏུབ་པར་རིགས་ལ་སྒྲིབ་པའི་སྐྱོན་ཡང་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ལེགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་དང་ལྡན་ན་
འཁོར་བ་ན་སེམས་ཅན་ཕལ་པ་བྱེད་ཀྱང་བདེ་བ་དང་། ཡོན་ཏན་འདི་དང་འདི་དག་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རིགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡང་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །རྣམ་གཉིས་དཔེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཏེ། གཏེར་ཆེན་པོའི་རིགས་དང་འདྲ་བ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་
རིགས་དང་འདྲ་བས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་པས་ཀྱང་འཕགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །རྣམ་པ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་ལ་ཡང་དོན་རྣམ་པ་བཞིས་བསྟན་པ་ལས་དཔེ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་དོན་རྣམ་པ་བཞི་བཞིར་ཕྱེ་ནས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་
ནི་རིགས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡོད་པར་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་ཡོད་པ་ཞེས་མདོ་ཙམ་དུ་སྨོས་པ་དེ་དང་གཏན་ཚིགས་རྣམ་པ་བཞིས་རིགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པར་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
ཁམས་རྣམས་དང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་དང་། རིགས་ཞེས་བྱ་བ་དག་ནི་དོན་གཅིག་སྟེ། མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ཐ་དད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །འདི་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་དང་། ས་བོན་ཐ་དད་དེ་སེམས་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་ཕྱེ་ན་
དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཞིག་ཡོད་དེ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཁ་ཅིག་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སྤྱོད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཁ་ཅིག་ཞེ་སྡང་ལ་སྤྱོད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཁ་ཅིག་གཏི་མུག་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་པ་དང་། ཁ་ཅིག་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན་ཁ་ཅིག་ནི་རང་སངས་

125-1-42a

རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན། ཁ་ཅིག་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན་ཏེ་རང་བཞིན་མི་མཐུན་པ་ཚད་མེད་པ་ཞིག་ཡོད་དོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རིགས་གཅིག་ཏུ་ཟད་ན། ལ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་དགའ་བའི་རང་བཞིན། ལ་ལ་ཞེ་སྡང་
ལ་སོགས་པ་ལ་དགའ་བའི་རང་བཞིན་དུ་ཐ་དད་པར་ཅིའི་ཕྱིར་འགྱུར་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་ཐ་དད་པར་ཚད་མེད་པ་དག་སྣང་བས་ན་རིགས་གཅིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གསུམ་ཆར་གྱི་རིགས་སོ་སོ་ན་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མོས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མོས་
པ་དང་དད་པ་ཡང་མི་མཐུན་ཞིང་ཐ་དད་དེ། དཔེར་ན་ཁ་ཅིག་མངར་བ་ལ་དད་ཀྱང་སྐྱུར་བ་ལ་མ་དད་པ་དང་། ཁ་ཅིག་སྐྱུར་བ་ལ་དད་ཀྱང་ཁ་བ་ལ་མ་དད་པ་ཡོད་པ་ལྟར། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྟན་ནམ་མ་བསྟན་ཀྱང་རུང་། ཁ་ཅིག་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཉིད་ལ་དད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་
ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་མ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དད་པ་ཐ་དད་པ་དག་སྣང་ངོ་། །གལ་ཏེ་རིགས་གཅིག་ཏུ་ཟད་དེ་རིགས་དུ་མར་མེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མོས་པ་ཐ་དད་པ་དུ་མར་འགྱུར་ཏེ། མོས་པ་ཐ་དད་པར་སྣང་བས་ན་རིགས་གཅིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་རིགས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཡོད་པར་མངོན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །
འདི་ནི་གཏན་ཚིགས་གཉིས་པའོ། །བསྒྲུབ་པ་ཐ་དད་དབྱེ་བ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་གྱི་གང་ཟག་ཁ་ཅིག་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཅན་དང་འདྲ་བར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་དང་དད་པ་སྐྱེས་ཀྱང་ས་
དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁ་ཅིག་གིས་བསྒྲུབ་ནུས་ལ། ཁ་ཅིག་གིས་བསྒྲུབ་མི་ནུས་ཏེ། དཔེར་ན་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་སྲས་པོ་ལྟ་བུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྒྲལ་ནས་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་སྤྱོད་པ་ལས་ཕྱིས་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་མིག་བླངས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་བསྒྲུབ་མ་ནུས་ནས་བཏང་སྟེ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལྟ་བུའོ། །གལ་ཏེ་རིགས་གཅིག་ཏུ་ཟད་ན་ཁ་ཅིག་གིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྒྲུབ་ནུས་ན་ཁ་ཅིག་གིས་མི་ནུས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་འགྱུར་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྒྲུབ་ནུས་པར་འགྱུར་བའི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཁ་ཅིག་

125-1-42b

གིས་བསྒྲུབ་ནུས། ཁ་ཅིག་གིས་བསྒྲུབ་མི་ནུས་པས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་སོ་སོ་ན་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། འདི་ནི་གཏན་ཚིགས་གསུམ་པའོ། །འབྲས་བུའི་དབྱེ་བ་དམིགས་པས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ལྟར་འབྲས་བུ་བཟང་ངན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡང་ཡོད་པར་དམིགས་ཏེ། གང་ཞེ་
ན། ཉན་ཐོས་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཆུང་ངུ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་འབྲིང་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་སྟེ། འབྲས་བུ་བཟང་ངན་གསུམ་དམིགས་པས་དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་མེད་དུ་མི་རུང་ངོ་། །འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་འབྲས་དང་ནས་ལ་སོགས་པ་
དང་ཤིང་ཏོག་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པ་སྣང་བ་དེ་དག་གི་རྒྱུ་ཡང་གཅིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་རྒྱུ་སྣ་ཚོགས་པར་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པས་ན་དེའི་རྒྱུ་རིགས་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་མེད་དུ་མི་རུང་ངོ་། །གལ་ཏེ་རིགས་གཅིག་ཏུ་ཟད་ན་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་འགྱུར་
ཏེ། འདི་ནི་གཏན་ཚིགས་བཞི་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་དེ། རི་ལུའི་ཕུང་པོའི་མདོ་སྡེ་ལས་གསུངས་པ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རི་ལུའི་ཕུང་པོ་ནི་བ་རུ་རའི་ཕུང་པོ་ལ་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རི་ལུའི་ཕུང་པོ་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཀྱིས་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་སློང་དག་རི་ལུའི་ཕུང་པོ་འཕང་དུ་དཔག་ཚད་གཅིག་ཙམ་ལ། ཆུ་ཞེང་དུ་དཔག་ཚད་གཅིག་ཙམ་ཡོད་པའི་རི་ལུའི་ཕུང་པོ་དེ་ལས་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ལོ་བརྒྱའམ་ལོ་བརྒྱ་འདས་ནས་རི་ལུ་གཅིག་བླངས་ཏེ། རི་ལུ་འདི་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཁམས་སུ་གཏོགས། རི་ལུ་འདི་ནི་རང་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་ཁམས་སུ་གཏོགས་ཞེས་སྨྲས་ན་ཡང་རི་ལུ་དེ་མྱུར་དུ་ཟད་ཅིང་མེད་པར་འགྱུར་གྱི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ནི་དེ་ལྟར་ཟད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གསུང་རབ་འདི་ལ་ཁམས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གང་ཞེ་ན། ཁམས་མང་པོ་བསྟན་པའི་མདོ་དང་སྦྱར་ན་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་
ཐ་དད་པར་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་དེ་འོན་ཀྱང་འདིའི་སྐབས་སུ་ནི་རིགས་ལ་ཁམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཁམས་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རིགས་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རྒྱུ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ས་བོན་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་སོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་སོ་སོའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་

125-1-43a

སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཐ་དད་པའི་སྒོ་ནས་རིགས་ཀྱང་ཐ་དད་དེ། གང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་འདོད་ཆགས་སྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་བྱེད་ཀྱི་ཞེ་སྡང་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་མི་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་ཐ་དད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡང་མེད་དུ་མི་རུང་སྟེ། རིགས་
ཐ་དད་པ་གསུམ་མེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་བ་མི་རིགས་སོ། །མཆོག་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་བསྡུས་པའི་དོན་ལས་མཆོག་ཅེས་སྨོས་པ་དེ་འདིར་རྣམ་པ་བཞིས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་
བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁྱད་པར་འཕགས་དང་ཐམས་ཅད་དང་། །རིགས་ཆེན་དང་ནི་མི་ཟད་ཕྱིར། །དགེ་བ་དེ་ནི་རྒྱུ་ཡིས་བྱེད། །རིགས་ཀྱི་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་འདི་ནི་དགེ་བ་རྣམ་པ་བཞི་དག་གི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་
པའི་རིགས་པས་ཀྱང་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དགེ་བ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་གང་ཞེ་ན། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པ་དང་། དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་བྱེད་པ་དང་། དགེ་བ་དོན་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་བྱེད་པ་དང་། དགེ་བ་མི་ཟད་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ནི་ཉོན་མོངས་
པའི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་གཉི་ག་དང་བྲལ་བའི་དགེ་བ་གསལ་ཞིང་འབར་བའི་རྒྱུ་མི་བྱེད་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཀྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་གཉི་ག་དང་བྲལ་བའི་དགེ་བ་གསལ་ཞིང་དག་ལ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་པས་
ཁྱད་པར་འཕགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསལ་བ་དང་དག་པ་ལ་བྱའོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཀྱིས་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་མི་བྱེད་དེ། ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་དང་མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའི་རིགས་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་བྱེད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ནས་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་དང་མ་འདྲེས་པ་དང་། ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་པས་ཁྱད་པར་འཕགས་པར་རིག་

125-1-43b

པར་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཀྱིས་ནི་བདག་གི་དོན་ཙམ་སྒྲུབ་པར་ཟད་ཀྱི་གཞན་གྱི་དོན་མི་སྒྲུབ་པས་དགེ་བ་དོན་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་མི་བྱེད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཀྱིས་ནི་བདག་དང་གཞན་གཉི་གའི་དོན་སྒྲུབ་པས་དགེ་བའི་དོན་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་
བའི་རྩ་བ་ནི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་ནི་ཡོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་སྤངས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་དེ། ཟད་པར་འགྱུར་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཀྱིས་ནི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་སྤངས་ཏེ། མྱ་ངན་
ལས་འདས་པར་གྱུར་ཀྱང་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་ཡང་ཟད་པར་མི་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་པས་ཁྱད་པར་འཕགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་བསྡུས་
པའི་དོན་ལས་མཚན་ཉིད་སྨོས་པ་དེ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དེ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ། །རང་བཞིན་དང་ནི་རྒྱས་པ་དང་། །གནས་དང་གནས་པའང་དེ་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་
ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། རང་བཞིན་ལ་གནས་པ་དང་། ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པ་དང་། གནས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། གནས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་རིགས་ལ་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་ལ་གནས་
པ་ནི་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་སུས་ཀྱང་མ་བྱས་མ་བཅོས་པར་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའི་ས་བོན་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ས་བོན་དེ་དང་ལྡན་པས་གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བའི་སྐལ་བ་ཡོད་པའོ། །ཡང་དག་པར་
བསྒྲུབས་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་རིགས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནམ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་དུ་བཅུག་པ་དེའི་ཚེ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་རིགས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་

125-1-44a

རྣམས་ལ་ནི་རང་བཞིན་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་རྣམས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བཏང་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་སུ་ངེས་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཅན་
རྣམས་དང་པོ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་འབའ་ཞིག་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ནི་རང་བཞིན་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཅན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ལས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་དབང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་ལ་ནི་ཡང་
དག་པར་བསྒྲུབས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དཔེར་ན་ས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་གནས་པའི་གནས་ཡིན་པས་སེམས་ཅན་ནི་དེ་ལ་གནས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་གང་རང་བཞིན་ལ་གནས་པའི་རིགས་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་རིགས་ཀྱི་གནས་ཡིན་ལ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་རིགས་
ནི་དེ་ལ་གནས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་བཞིན་གྱི་རིགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་རིགས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་དང་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་རང་བཞིན་ལ་གནས་པའི་རིགས་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་རིགས་ནི་རྒྱུ་དེའི་འབྲས་
བུ་ཡིན་པས་རང་བཞིན་ལ་གནས་པའི་དུས་ན་ནི་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོད་ལ་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རང་བཞིན་ལ་གནས་པ་ཙམ་དུ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུར་གྱུར་པའི་རིགས་ནི་ནམ་ཡང་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་
རིགས་ཏེ། རྒྱུ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་མི་འགྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ་འགྲུབ་བོ། །ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་རིགས་ནི་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་དུའང་ཡོད། འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡང་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་
ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་བཞིན་གྱིས་ཀྱང་དེའི་ཚེ་ཡོད་པས་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡང་ཡོད་ལ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་ཀྱང་བསྐྱེད་པས་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་དོ། །ཡོན་ཏན་ནི་སྒྲོལ་བའི་དོན་དུའང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རིགས་ཞེས་བྱ་བས་ངེས་པའི་ཚིག་སྟོན་ཏེ། རྒྱ་གར་སྐད་དུ་རིགས་ལ་ནི་གོ་ཏྲ་ཞེས་འབྱུང་། 

125-1-44b

ཡོན་ཏན་ལ་ནི་གུ་ཎ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། གོའི་དོན་ནི་གུ་ཎ་ཞེས་འབྱུང་བས་ཡོན་ཏན་གྱི་དོན་དུ་ཏ་རའི་དོན་ནི་སྒྲོལ་བའི་དོན་དུ་འགྲོ་སྟེ། རིགས་འདིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སའི་རིམ་པ་དང་། ས་བཅུའི་རིམ་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་གྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་མཐར་ཕྱིན་
ཅིང་སྒྲོལ་བར་བྱེད་ལ་འཐོབ་པར་བྱེད་པས་ན། རིགས་ལ་ཡོན་ཏན་སྒྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དུ་འདྲེན་ཏོ། །མཚན་མ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་བསྡུས་པའི་དོན་ལས་མཚན་མ་ཞེས་སྨོས་པ་ལས། མཚན་མའི་དོན་རྒྱས་པར་འཆད་དེ། དཔེར་ན་དུད་པ་སྣང་བའི་
མཚན་མས་མེ་ཡོད་པར་བརྟགས་པ་དང་། ཆུ་བྱ་སྣང་བའི་མཚན་མས་ཆུ་ཡོད་པར་བརྟགས་པ་བཞིན་དུ་མཚན་མའམ་རྟགས་རྣམ་པ་བཞི་སྣང་བ་དེ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྙིང་རྗེ་དང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྔ་
ནས་རབ་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་སུ་སྦྱར་ཏེ། རབ་སྦྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྔོན་རོལ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ནི་རྟོག་པ་རྣམ་པ་ལྔས་སེམས་ཅན་རྟོག་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་བར་མཐོང་ནས། སེམས་ཅན་འདི་
དག་གི་རྟོག་པ་ཇི་ལྟར་བསམ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་སྙིང་བརྩེ་བ་ཡོད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་མཚན་མ་དང་པོའོ། །མོས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་དོན་མ་རྟོགས་ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཐོས་པ་ཙམ་
གྱིས་སྤུ་ལྡང་བ་དང་མཆི་མ་དཀུ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དད་པ་དང་། མོས་པ་སྐྱེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་མཚན་མ་གཉིས་པའོ། །བཟོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་མགོ་དང་རྐང་ལག་གཏོང་བ་དང་། གྲང་བ་དང་ཚ་བ་ལ་སོགས་
པའི་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བཟོད་དེ། དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཉམས་སུ་ལེན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་མཚན་མ་གསུམ་པའོ། །དགེ་བ་དག་ཀྱང་ཡང་དག་སྤྱོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དགེ་བའི་སྒྲས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་བྱ་སྟེ། རང་བཞིན་

125-1-45a

གྱིས་སྦྱིན་པ་བྱེད་པ་ལ་དགའ་བ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བར་དགའ་བ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་བཟོད་པ་ལ་གནས་པར་དགའ་བ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པར་དགའ་བ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་བསམ་གཏན་ལ་གནས་པར་དགའ་བ་དང་། རང་
བཞིན་གྱིས་ཤེས་རབ་རྣོ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་མཚན་མ་བཞི་པའོ། །རིགས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གོང་དུ་བསྡུས་པའི་དོན་ལས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཞེས་སྨོས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ལ་ཕྱེ་ན་དུ་ཡོད་པ་སྟོན་ཏེ། 
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ལ་ཕྱེ་ན་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རིགས་ནི་ངེས་དང་མ་ངེས་པ། །འཕྲོག་པ་དང་ནི་མི་འཕྲོགས་པ། །རྐྱེན་གྱིས་རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི། །དེ་ནི་མདོར་ན་རྣམ་པ་བཞི། །ཞེས་བྱ་ལ་མདོར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའི་རིགས་ལ་ཕྱེ་ན་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་གང་ཞེ་ན། རིགས་ངེས་པ་དང་རིགས་མ་ངེས་པ་དང་། རྐྱེན་གྱིས་འཕྲོག་པ་དང་། རྐྱེན་གྱིས་མི་འཕྲོགས་པའོ། །དེ་ལ་རིགས་ངེས་པ་ནི་གང་ཉན་ཐོས་སུ་རིགས་ངེས་པར་གནས་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་སུ་རིགས་ངེས་པར་གནས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་སུ་
རིགས་ངེས་པར་གནས་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་སུ་རིགས་ངེས་པར་གནས་པ་ཡང་རིགས་དེས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཉིད་འཐོབ་ཀྱི་ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་ནམས་ཀྱང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང་། སངས་རྒྱས་སུ་འཐོབ་པའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་རོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ངེས་པ་ཡང་རིགས་དེས་རང་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཉིད་ཐོབ་ཀྱི་ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་ནམས་ཀྱང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ཡང་རིགས་དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཉིད་འཐོབ་ཀྱི་ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་ནམས་ཀྱང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མི་འགྱུར་བའོ། །རིགས་
མ་ངེས་པ་ནི་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་གང་ཡང་རུང་བ་ཅིག་གི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དག་གིས་བསྒྲལ་ན་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དུ་ཡང་འགྱུར། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྒྲལ་ན་ནི། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་

125-1-45b

རིགས་ཅན་དུ་ཡང་འགྱུར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྒྲལ་ན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དུ་ཡང་འགྱུར་བའོ། །འདི་ཡང་དཔེ་བསྟན་པ། རིའི་ཕྱོགས་ལ་ལ་ནི་ས་དང་རྡོ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་གདོན་མི་ཟ་བར་གསེར་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི། དངུལ་དང་ཟངས་ལ་སོགས་
པར་མི་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད། རིའི་ཕྱོགས་ལ་ལ་ན་ས་དང་རྡོ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་དངུལ་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི། གསེར་དང་ཟངས་ལ་སོགས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད། རིའི་ཕྱོགས་ལ་ལ་ན་ས་དང་རྡོ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ཟངས་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི། གསེར་དང་དངུལ་ལ་སོགས་པར་མི་འགྱུར་བ་
ཡོད་པ་ལ་རིའི་ཕྱོགས་ལ་ལ་ནི་ས་དང་རྡོ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་བཞུ་ཞིང་སྦྱངས་པ་དང་། སྨན་གྱི་ཁྱད་པར་ལས་མ་ངེས་ཏེ་ཅིར་ཡང་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་དེ། གལ་ཏེ་གསེར་མགར་གྱིས་སྦྱངས་ཤིང་བཞུ་ན་ནི་གསེར་དུ་ཡང་འགྱུར། དངུལ་མགར་གྱིས་སྦྱངས་ཤིང་བཞུ་ན་ནི་དངུལ་དུ་ཡང་འགྱུར། 
ཟངས་མགར་གྱིས་སྦྱངས་ཤིང་བཞུ་ན་ནི་ཟངས་སུ་ཡང་འགྱུར་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་ན་རིགས་ངེས་པ་རྣམས་ནི་རྐྱེན་གྱིས་མི་འཕྲོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་རང་གི་བྱང་ཆུབ་ཉིད་ལེན་པ་བྱང་ཆུབ་གཞན་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་མ་ངེས་པ་རྣམས་ནི་རྐྱེན་གྱིས་
འཕྲོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་གར་ཁྲིད་པ་དེའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེས་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཡོད་ཀྱང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བཞིའི་སྐྱོན་དང་ལྡན་ན་སྐྱོན་དེས་བསྒྲིབས་པས་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་
སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པར་མི་ནུས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ། །ཉོན་མོངས་གོམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཡོད་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་གོམས་ཤིང་འདྲིས་པར་བྱས་པས་འདོད་ཆགས་བདོ་བ་དང་ཞེ་
སྡང་བདོ་བ་དང་གཏི་མུག་བདོ་བར་འགྱུར་བས་ཉོན་མོངས་པ་འབའ་ཞིག་ལ་འཇུག་གི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱོད་པ་ལ་སྤྱོད་མི་ནུས་པར་གྱུར་པ་འདི་ཡང་རིགས་ཀྱི་སྐྱོན་ཏེ་ཉེས་པ་དང་པོའོ། །གྲོགས་ངན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཡོད་ཀྱང་བླུན་པོ་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་དགའ་

125-1-46a

བ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། སྡིག་པའི་ལས་དག་བྱེད་དུ་བཅུག་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པར་མི་བྱེད་པ་འདི་ཡང་རིགས་ཀྱི་སྐྱོན་ཏེ་འདི་ནི་ཉེས་པ་གཉིས་པའོ། །ཕོངས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དབུལ་པོར་གྱུར་པས་བཟའ་བ་དང་བགོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོ་བྱད་ཀྱིས་
ཕོངས་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་མི་ནུས་ཤིང་ཡོ་བྱད་ཀྱི་དོན་དུ་སྡིག་པའི་ལས་དག་བྱེད་པ་ཡང་རིགས་ཀྱི་སྐྱོན་ཏེ་འདི་ནི་ཉེས་པ་གསུམ་པའོ། །གཞན་གྱི་དབང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྒྱལ་པོ་དང་རྐུན་པོ་དང་རྗེ་བོ་ལ་སོགས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་ནས་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་མི་བྱེད་དུ་མི་གནང་བ་དང་། སྦྱིན་པ་
ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་བྱེད་དུ་མི་སྟེར་བ་ཡང་རིགས་ཀྱི་སྐྱོན་ཏེ་འདི་ནི་ཉེས་པ་བཞི་པའོ། །ལེགས་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ། གོང་དུ་བསྡུས་པའི་དོན་ལས་ལེགས་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་དོན་རྒྱས་པར་འཆད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཡོད་ན་རིགས་གསུམ་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་
འཁོར་བ་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པ་བྱེད་ཀྱང་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞི་འཐོབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རིང་ནས་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དང་། རིགས་མེད་པ་དག་གིས་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་ལ་སོགས་པའི་
སྡིག་པའི་ལས་བྱས་ན་ནི་ཤི་འཕོས་མ་ཐག་ཏུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཅན་གྱིས་མཚམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་བྱས་ན་ནི་བསྐལ་པའི་ལོ་མང་པོ་ཞིག་གིས་བཅད་ནས། ཕྱིས་ནམ་ཞིག་ན་ངན་སོང་གི་འབྲས་བུ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། 
འདི་ནི་ལེགས་པ་དང་པོའོ། །དེ་ནས་ཀྱང་ནི་མྱུར་དུ་ཐར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དང་། རིགས་མེད་པ་དག་གིས་མཚམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་བྱས་ན་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ཚེའི་ཚད་ཀྱིས་བསྐལ་པ་མ་ཟད་ཀྱི་བར་དུ་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་ངན་སོང་གི་
གནས་ན་གནས་པར་འགྱུར་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མཚམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་བྱས་ན་དམྱལ་བའི་ཚེའི་ཚད་ཟད་ཟད་དུ་མི་འདུག་གི་དུས་ཅུང་ཟད་ཅིག་འདུག་ནས་དེ་ནས་ཀྱང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་གནས་ནས་མྱུར་དུ་ཐར་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ལེགས་པ་

125-1-46b

གཉིས་པའོ། །དེ་ཡང་དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་ལྟ་བུ་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བྱས་ཀྱང་རིགས་ཀྱི་མཐུས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དར་གྱི་ཕོ་ལོང་བསྡམས་པ་ཙམ་ཞིག་མྱོང་བ་ལྟ་བུའོ། །སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ཡང་ཆུང་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་
དང་། རིགས་མེད་པ་དག་གིས་མཚམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་བྱས་ན་ལུས་དང་སེམས་ལ་གནོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་སྡུག་ཅིང་དྲག་ལ་མི་བཟད་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མཚམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་བྱས་ན་ལུས་དང་སེམས་ལ་གནོད་པ་
སྲབ་ཅིང་ཆུང་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ལེགས་པ་གསུམ་པའོ། །སྐྱོ་ཞིང་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དང་། རིགས་མེད་པ་དག་གིས་མཚམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་བྱས་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེས་ནས་དམྱལ་བའི་
སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང་། ཕན་ཚུན་ཞེ་སྡང་སྐྱེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཅན་གྱིས་མཚམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་བྱས་ན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སུ་སྐྱེ་བ་དང་། དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་གྱུར་ནས་མི་དགེ་བའི་ལས་ལ་སྐྱོ་བའི་སེམས་སྐྱེའོ། །སྐྱོ་བ་
སྐྱེས་ནས་དམྱལ་བའི་སེམས་ཅན་འདི་དག་ཀྱང་བདག་དང་འདྲ་བར་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ངོ་ཞེས་དེ་དག་ལ་སྙིང་རྗེའོ། །སྙིང་རྗེ་སྐྱེས་ནས་སེམས་ཅན་དེ་དག་དགེ་བ་ལ་འཇོག་ཅིང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་ལེགས་པ་བཞི་པའོ། །གསེར་ཆེན་པོའི་རིགས་ཀྱི་དཔེའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་
བ་ལ་གོང་དུ་སྡུད་པའི་དོན་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ནི་གསེར་ཆེན་པོའི་རིགས་དང་རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་དང་འདྲའོ་ཞེས་སྨོས་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་འདི་གསེར་ཆེན་པོའི་རིགས་དང་འདྲ་བར་སྟོན་ཏེ། དཔེར་ན་གསེར་རྣམ་པ་བཞིའི་རྟེན་དང་གཞི་དང་། ས་བོན་བྱེད་པའི་གསེར་ལ་
གསེར་ཆེན་པོའི་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་འདི་ཡང་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞིའི་གཞི་དང་རྟེན་བྱེད་པས་གསེར་ཆེན་པོའི་རིགས་དང་འདྲ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གསེར་གྱི་རིགས་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ། །དཔག་ཏུ་

125-1-47a

མེད་པ་དགེ་བའི་གནས། །ཡེ་ཤེས་དྲི་མེད་ལྡན་པའི་གནས། །མཐུ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་གནས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་དཔེར་ན་གསེར་ཆེན་པོའི་རིགས་ནི་གསེར་མང་པོའི་གནས་བྱེད་པ་དང་། གསེར་འོད་གསལ་བའི་གནས་བྱེད་པ་དང་། གསེར་དྲི་མ་མེད་པའི་གནས་བྱེད་པ་དང་། 
གསེར་ལས་སུ་རུང་བའི་གནས་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞིའི་གནས་བྱེད་པས་ན་གསེར་ཆེན་པོའི་རིགས་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དཔེར་ན་གསེར་ཆེན་པོའི་གསེར་སྲང་གྲངས་འབུམ་ཕྲག་གྲངས་མེད་པ་མང་པོ་འབྱུང་བའི་གནས་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། 
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་འདིས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། ས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་གནས་བྱེད་པས་གསེར་ཆེན་པོའི་རིགས་དང་འདྲའོ། །དཔེར་ན་གསེར་ཆེན་པོའི་རིགས་གསེར་འོད་འབར་ཞིང་འཚེར་བའི་གནས་བྱེད་པ་
དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་རྣམས་ལ་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། སོ་སོར་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་གསལ་ཞིང་འོད་དང་བཅས་པའི་
གནས་སུ་གྱུར་པས་ན་གསེར་ཆེན་པོ་དང་འདྲའོ། །གསེར་ལ་ཡང་ཁ་ཅིག་འཚེར་ཞིང་འོད་གསལ་བ་དང་དྲི་མ་ཅུང་ཟད་ཡོད་ཀྱང་འོད་གསལ་ལོ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། གསེར་ཆེན་པོའི་རིགས་ལས་བྱུང་བའི་གསེར་དེ་ལ་ནི་དྲི་མ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པས་ན་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་གསེར་ཁ་ཅིག་མ་
བསྲེགས་པའི་ཚེ་སེར་བར་འཚེར་མོད་ཀྱི། བསྲེགས་ནས་ཁ་དོག་ནག་པོ་དང་སྐྱ་བོར་འགྱུར་བ་ཡོད་དོ། །གསེར་ཆེན་པོའི་རིགས་ལས་སྐྱེས་པའི་གསེར་རྣམས་ལ་ནི་མེར་བསྲེགས་ན་ཡང་ཁ་དོག་འགྱུར་བ་མེད་པས་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དཔེར་ན་གསེར་ཆེན་པོའི་རིགས་དྲི་མ་མེད་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་
དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་འདི་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གནས་བྱེད་པས་གསེར་ཆེན་པོའི་རིགས་དང་འདྲའོ། །དཔེར་ན་གསེར་ཆེན་པོའི་རིགས་ནི་གསེར་ཆེན་པོའི་རིགས་དེ་ལས་བྱུང་བའི་གསེར་གྱིས་མགོ་རྒྱན་དང་དཔུང་རྒྱན་ལ་

125-1-47b

སོགས་པར་བྱས་ན་ཡང་འགས་པ་ཁྲོ་མེད་པར་གསེར་ལས་སུ་རུང་བའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་འདི་ཡང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མིག་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་གནས་སུ་འགྱུར་བས་ན་གསེར་ཆེན་པོའི་རིགས་དང་འདྲའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་མེད་པར་
འཐོབ་པའི་གནས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉོན་མོངས་པའི་གནས་ངན་ལེན་སྤངས་ན་དེ་དང་བྲལ་བ་དག་ཐོབ་པའི་གནས་དང་། རྟེན་དུ་རིག་སྟེ་གྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ན་ཟག་པ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་མེད་པའི་ཆོས་སྐྱེ་སྟེ་རིགས་དེ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་མཐོང་བའི་རྟེན་དུ་གྱུར་
ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཀྱི་དཔེའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་འདི་ནི་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་རིགས་དང་འདྲ་སྟེ། དཔེར་ན་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་རིགས་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་གཞིའི་གནས་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་དེ་ཡང་
ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞིའི་གནས་བྱེད་པས་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་རིགས་དང་འདྲ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ། །རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། ཁ་དོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། དབྱིབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། ཚད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །
རིན་ཆེན་མཆོག་རིགས་བཞིར་ཤེས་བྱ། །བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ཡི་ཕྱིར། །ཡེ་ཤེས་ཆེ་དང་ཏིང་འཛིན་འཕགས། །སེམས་ཅན་མང་པོའི་གནས་ཀྱི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་ནི་ལྕགས་དང་ཟངས་དང་མཆིང་བུ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའི་གནས་མི་བྱེད་ཀྱི་མུ་ཏིག་ལ་སོགས་པའི་
རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་དེ་ཡང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གནས་སུ་མི་འགྱུར་གྱི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྗེས་ལས་བྱུང་བ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་གནས་སུ་གྱུར་པས་ན་
རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་རིགས་དང་འདྲའོ། །དཔེར་ན་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་རིགས་དེ་རིན་པོ་ཆེ་འཚེར་ཞིང་འབར་བའི་གནས་སུ་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་དེ་ཡང་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ཡེ་ཤེས་བཞིའི་གནས་སུ་འགྱུར་བས་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་རིགས་དང་འདྲའོ། །དཔེར་ན་

125-1-48a

རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་རིགས་དེ་ནི། རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དེ་ཟད་དེ་ཟད་དེའམ་ཆག་པ་དབྱིབས་མི་སྡུག་པ་མ་ཡིན་པ་གྲུ་བཞི་དང་ཟླུམ་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱིབས་ཀྱང་མཛེས་པའི་གནས་སུ་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་འདི་ཡང་འཕགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་
དང་། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ནམ་མཁའི་མཛོད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པས་ན་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་རིགས་དང་འདྲའོ། །དཔེར་ན་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཆེན་པོར་དབྱིབས་ཆེ་བ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་མང་པོའི་གནས་སུ་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའི་རིགས་འདི་ཡང་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པ་མང་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པའི་གནས་སུ་འགྱུར་བས་ན་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་རིགས་དང་འདྲའོ། །རིགས་མེད་པ་ལ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་
རིགས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་དང་། རིགས་མ་ངེས་པ་བཤད་ནས། ད་ནི་རིགས་མེད་པ་འཆད་དེ། རིགས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡོང་ཡེ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་སྟེ། ནམ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར་རིགས་ཞེས་བྱ་བའམ། འོན་ཀྱང་
བསྐལ་པ་དུས་ཐང་ཅིག་ཟད་ཅིག་ཏུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ལ་ཕྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་རིགས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེ་གཉིས་ཀ་ལ་རིགས་མེད་པ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ། །ལ་ལ་གཅིག་ཏུ་མི་དགེ་སྤྱོད། །ལ་ལ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་བཅོམ། །ལ་ལ་མཐར་
ཕྱོགས་དགེ་བ་མེད། །དཀར་པོ་ཆུང་ཡོད་རྒྱུ་དང་བྲལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རིགས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་སྐལ་བ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ལ་བྱ་སྟེ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་
ཅན་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེའི་དུས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་དང་། དེའི་དུས་ན་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེའི་དུས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ལ་ལ་གཅིག་ཏུ་མི་དགེ་སྤྱོད། །ཅེས་སྨོས་ཏེ། 

125-1-48b

འདིའི་ལས་ངེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་ཁ་ཅིག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཡོད་ཀྱང་ལས་ངེས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བའི་དབང་གིས་མ་གསོད་པ་ལ་སོགས་པ་མཚམས་མེད་པའི་ལས་གདོན་མི་ཟ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་དུས་ན་རིགས་ཡོད་
ཀྱང་མ་གསོད་པའི་ལས་ངན་པ་བྱས་པས་རིགས་དེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ཡང་དེའི་དུས་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་རིགས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ནི་རྣམ་པ་གཅིག་གོ། །ལ་ལ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་བཅོམ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
གང་ཟག་ཁ་ཅིག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཡོད་ཀྱང་མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་ཆད་པའི་ལྟ་བ་ལ་ཕྱོགས་ནས་ལས་དགེ་བ་མེད། མི་དགེ་བ་མེད། འབྲས་བུ་བདེ་བ་མེད། སྡུག་བསྔལ་མེད། ཚེ་འདི་མེད། ཚེ་ཕྱི་མ་མེད། དཀོན་མཆོག་གསུམ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་
ལོག་པའི་ལྟ་བ་ལ་ཞུགས་པས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་རྩ་བ་ནས་བཅོམ་སྟེ། བསྐལ་པ་དུ་མ་ཞིག་ཏུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །འདི་ཡང་དེའི་དུས་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་རིགས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་རྣམ་པ་གཉིས་པའོ། །ལ་ལ་མཐར་ཕྱོགས་དགེ་
བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། གང་ཟག་ལ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཡོད་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མི་སོགས་ཀྱི་ལྷ་དང་མིའི་གནས་ལ་སོགས་པར་འཁོར་བར་སྐྱེ་བ་འབའ་ཞིག་གི་དགེ་བ་བསགས་པས་འཁོར་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེ་
བའི་བསྐལ་པ་དུ་མར་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མི་འཐོབ་པོ། །འདི་ཡང་དེའི་དུས་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་རིགས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་པའོ། །དཀར་པོ་ཆུང་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། གང་ཟག་ལ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཡོད་ཀྱང་བསོད་
ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྫོགས་པར་མི་སོགས་ཀྱི་དཀར་པོའི་ཆོས་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་རྒྱུ་ཅུང་ཟད་ཙམ་བསགས་པས་བསྐལ་པ་དུ་མར་ཡང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ། །འདི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་རིགས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་རྣམ་པ་བཞི་

125-1-49a

པའོ། །དེའི་དུས་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚམས་མེད་པ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱང་མཚམས་མེད་པ་བྱེད་པའི་ལས་མ་བཏང་གི་བར་དུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བ་དང་། ལོག་པའི་ལྟ་བས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆད་པ་རྣམས་ལོག་པའི་ལྟ་བ་དང་
བྲལ་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་སྐྱེས་ཀྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བ་དང་། ཕྱོགས་ཐར་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མི་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཐར་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བསགས་ཀྱི་བར་དུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བ་དང་། དཀར་པོ་ཆུང་བའི་རྣམས་ཀྱང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་
ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བས་དེའི་དུས་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བ་ནི་གཅིག་ཡོད་དེ། དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་བྲལ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་
བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་རིགས་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་རིགས་མེད་པས་ན་གང་ཟག་དེ་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམས་ཀྱང་མི་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་རྡོ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་འདི་རྣམས་ཀྱང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་
ལྟ་བུར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་བ་དང་འདྲའོ། །འདིར་རིགས་མེད་པ་ལ་གནས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རིགས་མེད་ཅེས་སྨྲས་པ། མེད་པའི་སྒྲས་འདི་སྨད་པའི་དོན་དུ་ཡང་མཐོང་སྟེ། བུ་ངན་པ་དང་ཆུང་མ་ངན་པ་ལ་བུ་མེད་ཆུང་མ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །
ཆུང་མའི་དོན་དུ་ཡང་མཐོང་སྟེ། བུ་མོ་རྐེད་པ་འཕྲ་བ་ལ་རྐེད་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཡོང་མེད་པའི་དོན་དུ་ཡང་མཐོང་སྟེ་རྙེད་པ་མེད་བཀུར་སྟི་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །འདིའི་སྐབས་སུ་ནི་མེད་པའི་སྒྲ་སྨད་པའི་དོན་དང་པོ་དེ་ཡེ་མེད་པའི་དོན་དུ་བལྟ་སྟེ། དེ་ལ་གཅིག་ཏུ་མི་དགེ་བ་སྤྱོད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། 
དགེ་བ་ཆུང་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་དེའི་དུས་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བས་རིགས་མེད་པར་བཤད་པའི་དོན་དེ་སྨད་པའི་དོན་དུ་བལྟ་སྟེ། བུ་ངན་པ་ལ་བུ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་བཞིན་དུ་རིགས་དེ་ཡང་དེའི་དུས་ན་ངན་ཅིང་ཞེན་པར་གྱུར་པས་རིགས་མེད་པ་ཞེས་བཏགས་སོ། །གང་རྒྱུ་དང་བྲལ་བས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་

125-1-49b

མི་འདའ་བའི་ཕྱིར་རིགས་མེད་པར་བཤད་པའི་རིགས་མེད་པའི་སྒྲ་འདི་ནི་ཡོང་ཡེ་མེད་པའི་དོན་དུ་བལྟ་སྟེ། དེ་ནི་གཏན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་རྒྱས་པའི་རིགས་ཀྱི་ཆེ་བ་ཉིད་བསྒྲུབ་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
རིགས་དག་གིས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་འཐོབ་པར་མི་ནུས་པས་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་། མཐུ་ཆེ་བ་ཞེས་མི་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཀྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་འཐོབ་པར་བྱེད་པས་ན་རང་བཞིན་གྱིས་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་། མཐུ་ཆེ་བར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཟབ་ཅིང་རྒྱ་
ཆེར་སྨྲ་བ་གཞན་ལ་ཕན་ཕྱིར་བཤད་པ་ཆོས་ཆེན་ལ། །མི་ཤེས་པར་ནི་དད་འགྱུར་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཆེན་པོ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་བྱའོ། །ཆོས་དེའི་ནང་ནས་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པ་དང་། མི་འགག་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བས་ཟབ་པའོ། །ས་
དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བས་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །ཡང་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་འབྱུང་བས་ཟབ་པའོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་འབྱུང་བས་སྒྲ་ཆེ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་འབྱུང་བའི་ཆོས་དེ་དང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཚེ་འདི་ལ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་
ཚོགས་ལ་བཞག་པ་དང་། ཚེ་རབས་གཞན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཤད་པས་ན་གཞན་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཀྱི་མཐུས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་མ་རྟོགས་ཤིང་མི་ཤེས་པར་ཡང་ཐོས་པ་ཙམ་
གྱི་སྒོ་ནས་དད་པ་དང་མོས་པ་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་རླབས་ཆེན་པོ་འབྱུང་བས་ན། མི་ཤེས་པར་ནི་དད་འགྱུར་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ། །ཞེས་བྱའོ། །ལེགས་པར་བསྒྲུབ་ལ་བཟོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་མགོ་དང་རྐང་ལག་ལ་སོགས་པ་བཏང་བའི་དཀའ་བ་སྤྱད་པ་དང་། ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒྲུབ་པ་ནི་
ལེགས་པར་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་མཐུས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བསྒྲུབ་ནུས་པས་ན་ལེགས་པར་བསྒྲུབ་བཟོད་ཅེས་བྱའོ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་མཐའ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་ཡང་མོས། ལེགས་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ་ཡང་མི་སྐྱོ་བར་བསྒྲུབ་པས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་

125-1-50a

ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བསྒྲུབས་པའི་མཇུག་ཏུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ཡང་རིགས་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་། མཐུ་རྒྱ་ཆེ་བ་ལས་འཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བླ་ན་མེད་
པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་གཉིས་མཆོག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེའང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གཉིས་ནི་བརྒྱ་བྱིན་
ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་དག་དེ་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གི་རིགས་དེ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་སྐྱེ་བ་དང་། བསྒྲུབ་པ་ལ་སྐྱོ་བ་མེད་པ་དང་། མཐར་བྱང་ཆུབ་
ཆེན་པོའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མཐུ་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ཡི་རང་བཞིན་ཡོན་ཏན་ལྡན་པ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་རིགས་རྒྱས་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་དེ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པའི་ཚུལ་ལྟར་ན་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་
རང་བཞིན་གྱིས་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པས་རིགས་དེ་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་། མཐུ་ཆེ་བར་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་དུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཀྱིས་རང་རང་གི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཀྱིས་བྱང་
ཆུབ་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ཁྱད་ཞུགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཤིན་ཏུ་ཡངས་པའི་ཡོན་ཏན་བྱང་ཆུབ་ཤིང་སྐྱེས་པས། །སྟུག་པོས་བདེ་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བས་དམིགས་པའི་ཕྱིར། །བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་བདེ་བྱ་བ་འབྲས་བུ་བས། །རྩ་བ་བཟང་
པོ་བཞིན་དུ་རིགས་འདི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྩ་བ་བཟང་པོ་ནི་རྩ་བ་བརྟན་པ་དང་། རྩ་བ་མ་རུལ་བའོ། །དཔེར་ན་རྩ་བ་བཟང་པོའི་ཤིང་ལས་སྡོང་པོ་དང་། མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་བརྟན་ཞིང་བཟང་པོ་འབྱུང་བ་དང་། ཡལ་ག་དང་། འདབ་མ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་ཅིང་མཛེས་པ་འབྱུང་བ་དང་། 

125-1-50b

དེའི་རྒྱུས་གྲིབ་མ་བསིལ་བ་ཡོད་པ་དང་། འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་གཞན་ལ་ཕན་པ་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རིགས་འདི་ལས་ཀྱང་དེ་དང་མཐུན་པའི་ཡོན་ཏན་དག་འབྱུང་བས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རིགས་འདི་ནི་ཤིང་གི་རྩ་བ་བཟང་པོ་དང་འདྲའོ། །དཔེར་ན་ཤིང་རྩ་བ་བཟང་པོ་ལས་སྡོང་པོ་སྦོམ་ཞིང་བསྐམས་
པ་དང་སུངས་པ་མེད་པ་འབྱུང་བ་དང་། མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་པ་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ། རིགས་དེ་ལས་ཀྱང་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་དང་། མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྒྱ་ཆེན་མེ་ཏོག་དང་འདྲ་བར་འབྱུང་བ་དང་། ཟད་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཅིས་ཀྱང་མི་ཚུགས་པ་ཤིང་སྡོང་ལྟ་བུ་སྐྱེས་
པས་ན་ཤིང་གི་རྩ་བ་མ་ཟད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དཔེར་ན་ཤིང་རྩ་བ་བཟང་པོ་ལས་ཡལ་ག་དང་འདབ་མ་སྟུག་པོ་ཡོད་པས་གྲིབ་མའི་བསིལ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཚ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ནི་སེལ། བསིལ་བའི་བདེ་བ་ཐོབ་པ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་འདི་ལས་
ཀྱང་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡལ་ག་དང་འདབ་མ་སྟུག་པོ་བྱུང་བས་སེམས་ཅན་གྱི་བདེ་བ་སྟུག་པོ་རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་མཐོང་། སྡུག་བསྔལ་སྟུག་པོ་མི་བཟད་པ་ནི་ཞི་བར་བྱེད་པར་མཐོང་བས་རྩ་བ་བཟང་པོ་དང་འདྲའོ། །དཔེར་ན་རྩ་བ་བཟང་པོའི་ཤིང་ལ་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོད་པས་
སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རིགས་འདི་ལས་ཀྱང་བདག་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་བྱ་བ་དང་། གཞན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བས་ན་རྩ་བ་བཟང་པོ་དང་འདྲའོ། །དེ་ལ་ཤིང་རྩ་བ་བཟང་ན་སྡོང་པོ་ལ་སོགས་པ་འགྱེལ་བར་མི་འགྱུར་བས་རྩ་
བ་བཟང་པོ་ཉིད་བདག་གི་དོན་ཏོ། །ཡལ་ག་དང་འདབ་མ་དང་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་སྟུག་པས་ནི་གཞན་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པས་གཞན་གྱི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རིགས་ལ་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཡངས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་སྐྱེས་པ་ནི་བདག་གི་དོན་ཏོ། །སྟུག་པོས་བདེ་
ཞིང་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བ་དམིགས་པ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཏོ། །བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་གི་རྩ་བར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རིགས་འདི་གྱུར་པས། རིགས་དེ་ལས་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པའི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་

125-1-51a

བསྔགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་སྐབས་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།རིགས་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་ལ། སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྐབས་བཤད་པར་ཅིས་འབྲེལ་ཞེ་ན། གོང་དུ་རིགས་བཤད་པའི་རྗེས་ལ། ཤིན་ཏུ་ཡངས་པའི་ཡོན་ཏན་བྱང་ཆུབ་
ཤིང་སྐྱེས་པས། །སྟུག་པོ་བདེ་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། །བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་བདེ་བྱ་བས་འབྲས་བུ་བས། །རྩ་བ་བཟང་པོ་བཞིན་དུ་རིགས་འདི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བཤད་དེ་ཇི་ལྟར་རྩ་བ་བཟང་པོའི་ཤིང་དང་རྩ་བ་བཟང་པོ་ཉིད་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཡལ་
ག་དང་འདབ་མ་དང་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོད་པས་ནི་འགྲོ་བ་མང་པོའི་ལོངས་སྤྱོད་དུ་གྱུར་པས་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་ལ་གནས་པའི་རིགས་ཡོད་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་གཉིས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །
དེ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་འགྲུབ་པ་ཡང་རིགས་འབའ་ཞིག་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་མི་ཆོག་གི་རིགས་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་བསྒྲུབས་ན་འདོད་པ་འགྲུབ་ཀྱི་སེམས་མ་བསྐྱེད་ན་ནི་མི་འགྲུབ་བོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་རིགས་ཡོད་ན་འདོད་པ་འབྱུང་སྟེ་གང་ལ་རིགས་ཡོད་པ་དེ་
གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བས་ན་རིགས་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །ཡང་ན་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རང་བཞིན་ནི་འདི་ལྟར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་དེ་ཡང་
བདག་ཉིད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་འདེབས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཐབས་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སངས་རྒྱས་པ་ཐོབ་པའོ། །དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་ཐབས་སུ་གྱུར་པས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་བསྒྲུབས་ན་བྱང་ཆུབ་ཏུ་
སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་བསྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་རིགས་དང་བཅས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ན་ནི་སེམས་ཅན་དེ་ལྡོག་པ་མེད་པའི་ཆོས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རིགས་ཀྱི་རྗེས་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །སེམས་བསྐྱེད་

125-1-51b

པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རང་བཞིན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྤྲོ་བ་ཆེ་ཞིང་རྩོམ་པ་ཆེ། །དོན་ཆེན་པོ་དག་འཐོབ་པ་ཆེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་སྟེ། །
དོན་གཉིས་དང་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་སྤྲོ་བ་ཆེ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་། རྩོམ་པ་ཆེ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་། དོན་ཆེ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་། ཐོབ་པ་ཆེ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་། དོན་གཉིས་ལ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། གོང་དུ་བཤད་པ་
རྣམས་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བས་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་སེམས་ལས་གཡོ་བའི་རང་བཞིན་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྲོ་བ་ཆེ་བ་ནི་གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མཉན་པ་དང་། བསམ་པ་ལ་སོགས་
པའི་སྒོ་ནས་རྟོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་སེམས་སྤྲོ་ཞིང་མི་ལྡོག་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་མགོ་དང་རྐང་ལག་ལ་སོགས་པ་གཏོང་བའི་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་ལ་སྤྲོ་ཞིང་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོ་ལ་སྤྲོ་བ་ཆེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྩོམ་པ་ཆེ་བ་ནི་དེ་ལྟར་གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་
ནས་གོ་ཆ་བརྩམས་ཤིང་ཁས་བླངས་པ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཇི་ལྟར་གོ་ཆ་བགོ་ཞིང་ཁས་བླངས་པ་བཞིན་དུ་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་ཆོས་ཉན་པ་དང་། སེམས་པ་གོམས་པ་ལ་འཇུག །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་དང་དཀའ་
བ་སྤྱད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རྩོམ་པ་ཆེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དེའང་བདག་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་། གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་པས་ན་དོན་ཆེ་བའོ། །དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་ནས་མཇུག་ཏུ་འབྲས་བུ་བླ་ན་
མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པས་ན་ཐོབ་པ་ཆེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ཡང་སེམས་གཡོ་ཞིང་འགུལ་བར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་སེམས་ལས་བྱུང་བས་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བས་བསྐྱོད་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ནི་

125-1-52a

སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ཅི་ལས་དམིགས་ནས་སེམས་སྐྱེ་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་དོན་གཉིས་ལ་དམིགས་ནས་སེམས་སྐྱེ་སྟེ། དོན་གཉིས་ནི་བདག་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་བྱ་བར་དམིགས་པ་དང་། སེམས་
ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་བྱ་བར་དམིགས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་མདོར་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ཡོན་ཏན་གསུམ་དང་ལྡན་པ་དང་། དོན་གཉིས་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་གསུམ་ནི། སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་ཡོན་
ཏན་དང་། དོན་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་དང་། འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དོན་གཉིས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་ལ་དམིགས་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་དམིགས་པའོ། །དེ་ལ་སྤྲོ་བ་ཆེ་ཞིང་རྩོམ་པ་ཆེ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏེ། དང་པོ་
སེམས་བསྐྱེད་པ་ན་ཡང་སེམས་ཀྱི་ཤུགས་དྲག་ཏུ་བསྐྱེད་ལ་ཕྱིས་སྒྲུབ་པའི་ཚེ་ན་ཡང་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བས་དོན་ཆེན་པོའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏེ། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོབ་པ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བས་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་
འཛིན་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏེ་མཐར་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་གཉིས་ཞེས་བྱ་བས་གཉིས་ལ་དམིགས་པ་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་
མཚན་ཉིད་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་ཕྱེ་ན་དུ་ཡོད་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་འཆད་དེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་ཕྱེ་ན་མོས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་ཕྱེ་ན་རྣམ་པ་
བཞི་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ། །སེམས་བསྐྱེད་དེ་ནི་མོས་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་དྲོད་དང་། སྤྱི་བོ་དང་། བཟོད་པ་དང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་ཚེ་ན་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་རྟོགས་ནས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་མ་

125-1-52b

ཡིན་གྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་དད་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་བསྐྱེད་པས་ན། མོས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པ་གཞན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་གྱི་སྒྲ་ནི་ས་དང་པོ་ཡན་ཆད་ས་བདུན་པ་མན་ཆད་ཀྱི་ས་ལ་བྱ་སྟེ། ས་བདུན་པོ་དེ་དག་གི་སེམས་
པ་ལ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་བདག་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་གཞན་གང་ཡིན་པ་དེ་བདག་ཅེས་གཞན་དུ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཐོབ་པས་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོག་ས་པ་འཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཟུང་
བ་དང་འཛིན་པའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ས་འདོད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་བརྒྱད་པ་དང་། ས་དགུ་པ་དང་། བཅུ་པར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ས་དེ་དག་ལ་རྣམ་
པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཐོབ་པས། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་ཡང་། བརྩལ་འབད་མེད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་སྤྱོད་པས་ན། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ས་ཀུན་ཏུ་འོད་ཀྱི་དུས་ན་ཟད་པ་དང་། མི་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེས་པ་ལ་ནི་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་སེམས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པར་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་
རོ། །དེ་བས་ན་འཕགས་པ་ག་ཡའི་རྩེ་མོའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། ལྷའི་བུ་གཞན་ཡང་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོ་ནི་རྒྱུ་ལས་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་གཉིས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལས་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་གསུམ་པ་ནི་སྤོང་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འབྱུང་
བའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་བཞི་པ་ནི་འབྲས་བུ་ལས་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་གདོན་མི་ཟ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམ་པ་བཞིར་ཕྱེ་བ་ལ་བཞི་པོ་དེ་དག་གི་རྩ་བ་ནི་གང་། བསམ་པ་ནི་གང་

125-1-53a

ཞེས་དོན་བཅུ་གཅིག་དྲིས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ལན་བཏབ་པ་ལ་གདོན་མི་ཟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལས་བརྩམས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཡི་རྩ་བ་སྙིང་རྗེར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྣམ་པ་བཞིའི་རྩ་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པ་དང་། དེའི་
ལན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྣམ་པ་བཞིའི་རྩ་བ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཡིན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྙིང་རྗེས་སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་སྟེ། དེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ནས་གནས་སོ། །གལ་ཏེ་སྙིང་རྗེ་རྩ་བར་གྱུར་པ་མེད་ན་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་
ཀྱི་སེམས་རྣམས་ཀྱང་མི་སྐྱེད་ཀྱི་ཉན་ཐོས་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་རྩ་བ་ནི་སྙིང་རྗེའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་བཞིའི་བསམ་པ་གང་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཕན་པར་སེམས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་སེམས་
ཅན་ཐམས་ཅད་ཟང་ཟིང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཕན་བཏགས་ཏེ། ཚེ་འདིར་མི་དགེ་བ་ལས་བཟློག་ཅིང་དགེ་བ་ལ་གཞག་པ་དང་། ཚེ་རབས་གཞན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འགོད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་དག་གི་བསམ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་དག་ཅི་ལ་མོས་ཤེ་ན། དེའི་
ཕྱིར་ཆོས་ལ་མོས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བཞི་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ནི་མ་དད་ཀྱི། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་དད་དེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་དག་གི་མོས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་དག་ཅི་ལ་དམིགས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཚོལ་
བར་དམིགས་པ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བྱའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཉན་པ་དང་། སེམས་པ་དང་། བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཚོལ་བ་ཉིད་
བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་དག་གི་ཐེག་པ་གང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གོང་དུ་འདོད་པ་ཐེག་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་གནས་ནས་དང་པོ་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ས་བཅུ་པ་ཐོབ་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཇི་

125-1-53b

ལྟར་ཐོབ་པར་བྱ་ཞེས་འདོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་དག་གི་ཐེག་པ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པ་དེས་ས་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་དག་གི་རྟེན་གང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སྡོམ་པ་རྒྱ་ཆེན་དེ་ཡི་རྟེན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་དང་། སྡོམ་
པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སེམས་ཅན་དོན་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། དགེ་བ་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་དག་གི་རྟེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་དག་གི་བར་དུ་གཅོད་པ་གང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་སྐྱེ་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའོ་
ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ནི་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པར་སེམས་པ་ཡིན། སེམས་དེ་དང་མི་མཐུན་པ་ནི་བདག་འབའ་ཞིག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་སེམས་པའི་སེམས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སེམས་ལ་བྱ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆུང་ངུའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་
གྱུར་པ་ཉམས་སུ་བླངས་ཏེ་མ་སྤངས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་འབྱུང་བས་དེ་ནི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་དེ་དག་གི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་རང་བཞིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་
ཏེ། སྙིང་རྗེའི་མཚན་ཉིད་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་སྙིང་རྗེའི་མཚན་ཉིད་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་སྟེ། དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཡིན་པས་སེམས་ཅན་གང་ཡང་མྱ་ངན་
ལས་འདས་པ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་དག་གི་ལེགས་པ་གང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དགེ་བ་འཕེལ་བ་ལེགས་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལས་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཇི་ཙམ་པ་དང་། སེམས་ཅན་
གྱི་ཁམས་ཇི་ཙམ་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཇི་ཙམ་པ་དེ་ཙམ་གྱི་བསོད་ནམས་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ལེགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་དག་གི་འཁོར་བ་ལས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རྟག་ཏུ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་སྦྱོར། །

125-1-54a

དེ་ནི་འབྱུང་བར་བརྗོད་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཁམས་གསུམ་ནས་འབྱུང་བ་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱད་ཅིང་སྦྱོར་ན་འཁོར་བ་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་ན་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་
བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་དག་གི་མཐར་ཐུག་པ་གང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སོ་སོ་རང་གི་སྦྱོར་བ་ཡིས། །དེ་ནི་ས་ཡི་མཐར་ཐུག་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ས་བཅུ་རེ་རེ་ནས་རྫོགས་པར་ཐོབ་པ་ལ་སའི་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སའི་མཐར་ཐུག་པར་འགྱུར་བ་ཡང་ས་དང་པོ་ལ་
སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱར་ཏེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྫོགས་ནས་ས་དང་པོ་མཐར་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ས་བཅུ་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱར་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྫོགས་པ་དང་། ས་བཅུ་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་
བསྐྱེད་པ་གདོན་མི་ཟ་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་དྲིས་པ་ལས་དེ་བཞིན་དུ་ལན་བཏབ་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམ་པ་བཞི་གདོན་མི་ཟ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྡའི་དམ་བཅའ་བར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དོ། །བརྡའི་དམ་བཅའ་བར་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སོ། །དེ་ལ་བརྡའི་དམ་བཅའ་བར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དུས་ན་སེམས་བསྐྱེད་པས་ན་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་འཇིག་རྟེན་ཆོས་མཆོག་
མན་ཆད་ཀྱི་ཚེ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ན་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་བས་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རིགས་ཞེས་བསྐུལ་བའམ། བདག་ཉིད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་མཐུས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྟེ། 
དེ་ཡང་མཁན་པོ་དང་སློབ་དཔོན་ལ་སོགས་པས་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཚིག་ཇི་སྐད་བརྗོད་པ་བཞིན་དུ་ཚིག་བྱུང་བ་ན་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་བརྡའི་དམ་བཅའ་བར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ས་དང་པོ་ཡན་ཆད་ཀྱི་དུས་ནས་སྐྱེའོ། །གྲོགས་སྟོབས་རྒྱུ་སྟོབས་རྩ་

125-1-54b

བའི་སྟོབས། །ཐོས་པའི་སྟོབས་དང་ཐོས་གོམས་སྟོབས། །བརྟན་དང་མི་བརྟན་སྐྱེ་བར་གསུངས། །སེམས་བསྐྱེད་གཞན་གྱིས་བསྟན་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གྲོགས་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དང་། སེམས་བསྐྱེད་གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཉིས་སུ་སྦྱར་ཏེ། སེམས་
བསྐྱེད་པ་གང་མཁན་པོའམ་སློབ་དཔོན་ནམ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་ལ་ཞིག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ན་ཕན་པ་དང་ལེགས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བས་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་བསྟན་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གྲོགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་
ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཡོད་པས་རིགས་ཀྱི་མཐུས་ཤུགས་ཀྱིས་བསྐུལ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུ་དང་རིགས་དག་ནི་དོན་གཅིག་གོ། །ཚེ་རབས་སྔ་མ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་དོན་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་རྟོགས་པར་འགྱུར་
བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པས་རིགས་བརྟས་པར་གྱུར་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་རྩ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚེ་རབས་སྔ་མ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཉན་པ་དང་། བསམ་པ་དང་། བསྒོམ་
པ་བྱ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པས་ཚེ་འདིར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་ཐོས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་དེ་དང་དེ་དག་བཤད་པ་ན་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བ་མང་པོ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་
བསྐྱེད་པ་ནི་ཐོས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚེ་འདི་ལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མང་པོ་ལས་ཆོས་ཐོས་པ་ཡང་ལན་གྲངས་མང་དུ་མཉན་ཏེ། ཆོས་དང་དོན་ཤེས་ཀྱིས་མཐོང་ནས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་ཐོས་པ་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བརྡའི་
དམ་བཅས་པར་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ལས་གྲོགས་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་མི་བརྟན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བར་གསུངས་པ་སྟེ། ཕྱི་ནས་དེ་ལ་ལྡོག་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུའི་སྟོབས་དང་ཐོས་པའི་སྟོབས་དང་ཐོས་པ་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་བརྟན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་

125-1-55a

གསུངས་པ་སྟེ། དེ་དག་ལ་སླར་ལྡོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་གྱིས་གོ་བར་བྱས་པ་ལས་བརྡས་ཡི་དམ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མཁན་པོའམ་སློབ་དཔོན་ནམ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་འབའ་ཞིག་གིས་
འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ལ། ཚིག་ཏུ་འདི་སྐད་བརྗོད་ཅིག་ཅེས་བསྒོ་སྟེ། གོ་བར་བྱས་པས་འདི་བཞིན་དུ་བརྗོད་ན་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་བརྡས་ཡི་དམ་འཛིན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་རིགས་རྒྱས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྟོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་བསོད་ནམས་
བསགས་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རིགས་བརྟས་པར་གྱུར་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་རྩ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དམ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གི་ཚེ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་
བའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་དེ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་སྤངས་ནས་གཟུང་བ་ལ་ཡང་མི་རྟོག །འཛིན་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་པས་ན། དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ས་དང་པོ་ཐོབ་པའི་ཚེ་ན་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེའོ། །དོན་དམ་
པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་རྒྱུ་དང་ཡོན་ཏན་དང་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བདུན་པ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ལུང་དམ་པ་ལ་མནོས་པ་དང་། རྒྱུ་དམ་པ་བསྒྲུབ་པ་དང་། རང་བཞིན་
དམ་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འདོད་ནས། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རབ་བསྙེན་བྱས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་སྨོས་ཏེ། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་ན་རྫོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་མ་
ལོག་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་གདུགས་དང་རྒྱལ་མཚན་དང་། མེ་ཏོག་དང་བདུག་པ་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་པ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་གི་ཐད་ནས་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་

125-1-55b

པ་རྣམས་བསམས་པ་རྣམས་བསྒོམས་པར་བྱས་པ་ནི།  རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རབ་བསྙེན་བྱ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ་འདིས་ནི་ལུང་དམ་པ་མནོས་པར་བསྟན་ཏོ། །བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་རབ་བསགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལས། སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བཟོད་
པ་གསུམ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་བརྩོན་འགྲུས་གཉིས་ཀའི་ཚོགས་ཏེ་དེ་གཉིས་ཀྱང་བསྒྲུབས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་གདུགས་དང་རྒྱལ་མཚན་ལ་སོགས་པས་མཆོད་པ་ནི་བསོད་
ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པ་དང་བསམ་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཏེ་དེ་གཉིས་ཀྱང་བསྒྲུབས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་རྒྱུ་དམ་པ་བསྒྲུབ་པ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ལ་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་དམ་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་རྫོགས་པའི་
སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་རབ་བསྙེན་བྱས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པས་ཆོས་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། འདིས་ནི་རང་བཞིན་དམ་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཆོས་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་དང་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་
ལ་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ལ་གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཡང་མི་རྟོག །འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡང་མི་རྟོག་རྟག་པར་ཡང་མི་རྟོག་མི་རྟག་པར་ཡང་མི་རྟོག་པ་ནི། ཆོས་ལ་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་ལ་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ལུང་དམ་པ་དང་རྒྱུད་དམ་པར་
བསྒྲུབས་པས་ན་རང་བཞིན་དམ་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེས་དང་པོའི་ཚེ་ཐོབ་ནས་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེར་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེས་པས་ས་དང་པོ་ཡང་མིང་དུ་ས་རབ་ཏུ་དགའ་
བ་ཞེས་བཏགས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེའི་ཚེ་དགའ་བ་སྐྱེ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཆོས་དང་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་ནི། །དེ་ཡི་བྱ་བ་དམ་པ་དང་། །སངས་རྒྱས་དང་ཡང་སེམས་མཉམ་ཉིད། །དེ་ནི་དེ་ཡི་དགའ་བའི་མཆོག །ཅེས་བཤད་དེ། ས་དང་པོ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པའི་ཚེ། ཆོས་

125-1-56a

ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པ་རྙེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པ་རྙེད་པ་དང་། དེའི་བྱ་བ་དམ་པ་ལ་སེམས་མཉམ་པ་རྙེད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་དང་ཡང་སེམས་མཉམ་པ་རྙེད་དོ། །མཉམ་པ་བཞི་རྙེད་པས་བརྒྱ་བྱིན་དང་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་
འཇིག་རྟེན་གྱི་འབྱོར་པ་རྙེད་དེ་དགའ་བ་དང་། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འབྱོར་པ་རྙེད་དེ་དགའ་བ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགའ་བའི་མཆོག་རྙེད་པས་ན་ས་ཡང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་ཇི་ལྟར་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཁམས་དང་
སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་ཞེས་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་རྙེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བདག་གང་ཡིན་པ་སེམས་ཅན་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །གཞན་གང་ཡིན་པ་བདག་ཀྱང་དེ་ཡིན་ཞེས་བདག་དང་གཞན་མཚུངས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་སེམས་ཅན་
རྣམས་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་རྙེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱ་བ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་དེའི་བྱ་བ་དམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བདག་གི་ཀུན་འབྱུང་གི་མཚན་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཚན་
ཉིད་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་སྤང་བར་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་གི་མཚན་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཚན་ཉིད་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་སྤང་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པས་དེའི་བྱ་བ་དམ་པ་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་རྙེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའང་ས་བཅུའི་ས་དང་པོའི་ནང་ནས་སེམས་
ཅན་གྱི་དོན་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་རྗེས་སུ་དྲན་ཅིང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དང་། བདག་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་སུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གང་ཡིན་པ་དང་། བདག་གིས་རྟོགས་པའི་
ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གང་ཡིན་པ་གཉིས་སུ་ཐ་དད་པ་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་སངས་རྒྱས་དང་སེམས་མཉམ་པ་རྙེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་ས་བཅུའི་མདོ་ལས་ཀྱང་བདག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང་ཉེ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་

125-1-56b

པ་ཐམས་ཅད་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་བསྐྱེད་དོ། །བདག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ལ་ཡང་དག་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་དོན་རྣམ་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པར་བསྟན་
པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བ་རྒྱ་ཆེ་དེ་ལ་སྤྲོ། །བསམ་པ་ཡང་ནི་རྣམ་པར་དག །ལྷག་མ་དག་ལ་མཁས་པ་དང་། །འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བཤད་དོ། །དོན་རྣམ་པ་དྲུག་ནི་སྐྱེ་བའི་དོན་དང་། རྒྱ་ཆེ་བའི་དོན་དང་། སྤྲོ་བའི་དོན་དང་། བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་དོན་དང་ལྷག་མ་ལ་མཁས་པའི་དོན་
དང་། འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་གནས་གང་ནས་སྐྱེ་བ་བསྟན་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་དོན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་དག་ནི་བདག་གི་དོན་དུ་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་བདག་དང་གཞན་གཉི་གའི་དོན་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པས་རྒྱ་ཆེ་བའི་དོན་དང་ལྡན་ནོ། །ཉན་ཐོས་དག་ནི་བདག་
གི་དོན་བྱ་བར་སྤྲོའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་བདག་གཞན་གཉི་གའི་དོན་བྱ་བར་སྤྲོ་བས་སྤྲོ་བའི་དོན་དང་ལྡན་ནོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དག་ནས་རང་གི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་
གཉིས་དག་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་ཤེས་པས་ན་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་དོན་དང་ལྡན་ནོ། །ཉན་ཐོས་དག་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཐོབ་པ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང་། ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པའི་ས་ལ་མཁས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ས་དང་
པོ་ཐོབ་པ་དང་། ས་གཉིས་པ་ཡན་ཆད་ས་བཅུ་པ་མན་ཆད་ཀྱི་སའི་རང་བཞིན་དང་ཡོན་ཏན་ལ་མཁས་པ་དང་། ས་གོང་མ་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ན་ལྷག་མ་དག་ལ་མཁས་པའི་དོན་དང་ལྡན་ནོ། །ས་དང་པོ་མཐར་ཕྱིན་ཏེ་བོར་ནས་ས་གཉིས་པ་ལ་འཇུག་པ་ནི་འབྱུང་
བ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ས་དང་པོ་ཡང་ཇི་ལྟར་འདོར་བར་འགྱུར་ཞེ་ན་ས་དང་པོ་ལ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བརྒྱའི་ཞལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་བརྒྱ་ཕྲག་བརྒྱ་བྱེད་པ་ཡང་ཡིད་ལ་བྱེད་ལ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་ཙམ་དུ་ཟད་

125-1-57a

དེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་སྐྱེས་སོ་ཞེས་རྟོག་ཅིང་སེམས་ཙམ་དུ་རྟོག་པ་དེ་ཡང་སྤངས་ཏེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་གནས་པས་ས་དང་པོ་བོར་ནས་ས་གཉིས་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྐྱེ་བའི་དོན་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ལ་མོས་པ་ས་བོན་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་
ལ་སོགས་པ་ཚིག་གཅིག་ཙམ་དུ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བའི་དོན་ཀྱང་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ས་བོན་གྱི་བྱེ་བྲག་དང་། མའི་བྱེ་བྲག་དང་། མངལ་གྱི་བྱེ་བྲག་དང་། མ་མའི་བྱེ་བྲག་གོ། །དེ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་མོས་ཤིང་དད་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པས་
ན་ཆོས་ལ་མོས་པ་ནི་ས་བོན་ནོ། །མ་མཆོག་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྐྱེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཆོག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེས་པས་མ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་བས་ན་འཕགས་པ་དྲི་མ་མེད་པར་གྲགས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཕ་ཡིན་ཏེ། །མ་ནི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། མཁའ་མཉམ་རྡུལ་
བྲལ་གཟུགས་མཆོག་འཆང་། །སྐུ་མེད་མཚན་བྲལ་ཤེས་རབ་སྲས། །རབ་ཟབ་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོའི་ཐུགས་རྗེ་ཅན། །དཔེ་མེད་བདག་གི་སྤྱི་བོར་ཕྱག་ཞོག་ཅིག །ཅེས་གསུངས་སོ། །བསམ་གཏན་བདེ་བའི་མངལ་དུ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་མཁྲིས་པ་དང་བད་ཀན་ལ་སོགས་
པའི་ནད་མེད་པའི་མངལ་དེ་བདེ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་བསམ་གཏན་དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་མངལ་བདེ་བ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བསམ་གཏན་ཡོད་པ་དང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་
སྐྱེས་པས་བསམ་གཏན་ནི་མངལ་ལྟ་བུར་བཤད་དོ། །སྙིང་རྗེ་སྐྱེད་པ་མ་མའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་དཔེར་ན་མ་མ་དམ་པས་བུ་གཡང་ས་དང་མི་བདེ་བའི་གནས་སུ་མི་ལྟུང་བར་སྲུང་བར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གཡང་སར་ལྟུང་བར་

125-1-57b

བྱེད་པ་སྲུང་བར་བྱེད་པས་ན་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་མ་མའོ། །རྒྱ་ཆེ་བའི་དོན་ཞིབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒྱ་ཆེར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི། །སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་བསྒྲུབ་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ས་དང་པོར་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་བསྒྲུབས་ཏེ་བཏབ་པས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་
དེ་རྒྱ་ཆེ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །སྨོན་ལམ་བཅུ་ཡང་ས་བཅུའི་ས་དང་པོ་ལས་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་ཤིང་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུའི་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དང་། མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཆེན་པོ་འདི་དག་མངོན་པར་བསྒྲུབས་ཏེ། འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་
ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་ལྷག་མ་མེད་པ་མཐའ་དག་ལ་མཆོད་ཅིང་རིམ་གྲོའི་ཕྱིར་རྣམ་པའི་མཆོག་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་མོས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྤྲོ་བའི་དོན་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྤྲོ་བར་རིག་པར་བྱ་བ་ནི། །དཀའ་བྱེད་རྒྱུན་རིངས་མི་སྐྱོ་བར། །
ཞེས་སྨོས་ཏེ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་མགོ་དང་རྐང་ལག་ལ་སོགས་པ་གཏོང་བའི་དཀའ་བའི་སྤྱོད་པ་ལ་སྐྱོ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་སྤྲོ་བ་དང་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་དོན་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་
པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་བསྙེན་པར་རིག་པ་དང་། །དེ་ཡི་ཐབས་ཤེས་རྙེད་པས་ཀྱང་། །བསམ་པ་དག་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ས་དང་པོ་ཐོབ་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཐོབ་ཏུ་ཉེ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ཀྱང་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ས་དང་པོ་
ལས་ནི་བདག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ཉེ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་ཐབས་གང་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་རྒྱུ་དང་ཐབས་ཀྱང་རྟོགས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཡང་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་ས་དང་པོ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པའི་ཐབས་རྗེས་སུ་དྲན་ཞིང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ལྷག་མ་ལ་མཁས་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ས་གཞན་ལ་ནི་མཁས་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ས་དང་པོ་ལ་གནས་པའི་ཚེ་ས་གཉིས་པ་ཡན་ཆད་ས་བཅུ་པ་མན་ཆད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་ཡོན་ཏན་གང་

125-1-58a

ཡིན་པ་ལ་ཡང་མཁས། ས་གཉིས་པ་ཡན་ཆད་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ན་ལྷག་མ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འབྱུང་བའི་དོན་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འབྱུང་བར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི། །མཉམ་པར་གཞག་བཞིན་ཡིད་བྱེད་པར། །བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་
དེ་ཤེས་ཕྱིར། །དེ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཕྱིར། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། ས་དང་པོ་ལས་བྱུང་ནས་ས་གཉིས་པར་འཇུག་པར་འབྱུང་བ་ཡང་དང་པོའི་རང་བཞིན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་པ་དང་། དེའི་ཡོན་ཏན་སངས་རྒྱས་བརྒྱའི་ཞལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་
སའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟར་གཞག་པ་ཡང་ཡིད་ལ་བྱེད་ལ། སའི་མཚན་ཉིད་དེ་དག་ཀྱང་སེམས་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། སེམས་ཀྱིས་བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་ཞེས་རྟོག་ཅིང་སེམས་ཙམ་དུ་རྟོགས་པ་དེ་ཡང་སྤངས་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གནས་ནས་ས་དང་པོ་བོར་ནས་ས་གཉིས་པ་ལ་འཇུག་པར་
འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དཔེའི་མཚན་ཉིད་ཆེན་པོ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དྲུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གོང་དུ་བརྡའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། དོན་དམ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་། རང་བཞིན་དང་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་བཤད་ནས་ད་ཚིགས་བཅད་དྲུག་གིས་དཔེའི་ཡོན་ཏན་དང་སྦྱར་ཏེ་སེམས་
བསྐྱེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེ་བ་དང་། ཡོན་ཏན་ཆེ་བ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ས་དང་མཚུངས་པར་བསྐྱེད་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དུས་ནས་བརྩམས་ནས་ཏེ་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ཆོས་མཆོག་མན་ཆད་ཀྱི་དུས་ན་བསྐྱེད་པ་ནི་ས་དང་མཚུངས་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། 
དཔེར་ན་ས་ཆེན་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་རྩྭ་དང་ཤིང་དང་སྨན་དང་འབྲུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་དང་པོར་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང་བསམ་པ་དང་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། མི་འཇིགས་པ་དང་། མ་འདྲེས་
པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བས་ན་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་ས་དང་མཚུངས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་གསེར་གྱི་མཆོག་དང་འདྲ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་གྱི་སྒྲས་ནི་བསམ་པ་ལ་སྙེགས་ཏེ་བསམ་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་གསེར་གྱི་མཆོག་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་

125-1-58b

ན། དཔེར་ན་གསེར་གྱི་མཆོག་བསྲེགས་པ་དང་། གཅོད་པ་དང་བདར་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་མང་པོས་བརྟགས་ན་ཡང་ཁ་དོག་དང་རང་བཞིན་ལ་འགྱུར་བ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་བྱ་བར་སེམས་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་ཡང་
ནམ་ཇི་ལྟར་ཡང་འགྱུར་བ་མེད་པས་ན་བསམ་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་གསེར་མཆོག་དང་འདྲའོ། །ཡར་གྱི་ཟླ་བ་ཚེས་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཡར་གྱི་ཟླ་བ་ཚེས་པ་དང་འདྲ་སྟེ་དཔེར་ན་ཟླ་བ་ཚེས་གཅིག་ནས་ཉའི་བར་དུ་ཡང་ཞིང་ཇེ་
ཆེ་ཇེ་ཆེར་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་ཞིང་སྤྱོད་པའི་སྦྱོར་བའི་ཤུགས་ཀྱིས་ཕུལ་ན་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་འགྱུར་བས་ན་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཟླ་བ་ཚེས་པ་དང་འདྲའོ། །གཞན་ཡང་། མེ་དང་འདྲ་བར་
ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་གྱི་སྒྲས་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ལ་སྙེགས་ཏེ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་མེ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་མེར་ཤིང་ཇི་ཙམ་ཇི་ཙམ་དུ་བསྣན་པ་མེ་ལྕེ་དང་འོད་ཀྱང་དེ་ཙམ་དེ་ཙམ་དུ་ཆེར་འགྱུར་
བ་དེ་བཞིན་དུ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་དྲོད་ལ་གནས་ན་གོང་མའི་རྩེ་མོ་ཐོབ་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ནས་ས་བཅུ་ལ་གནས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཐོབ་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། སེམས་དེས་ཡོན་ཏན་གོང་མ་ཁྱད་པར་ཅན་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པས་ན་
ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་མེ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཏེར་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ནི་གཏེར་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གཏེར་ཆེན་པོ་ནི་མདོ་ལས་དུང་དང་པདྨོ་དང་། པདྨོ་
ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཏེར་དེ་དག་ནས་ཡོ་བྱད་ཕྱུང་སྟེ་བཟའ་བ་དང་བགོ་བ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་ལ་བྱིན་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཚིམ་པར་བྱེད་ལ། ཡོ་བྱད་ཇི་སྙེད་ཅིག་གྱུར་ན་ཡང་གཏེར་དེ་ཟད་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་

125-1-59a

ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་ལ་སོགས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སེམས་ཅན་མཐའ་མེད་པ་རྣམས་ཚིམ་པར་བྱེད་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པ་དེ་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡང་ཟད་པར་མི་འགྱུར་བས་ན་སྦྱིན་
པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཏེར་ཆེན་པོ་དང་འདྲའོ། །གཞན་ནི་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་གྱི་སྒྲས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྙེགས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་རིན་པོ་
ཆེའི་འབྱུང་གནས་དང་འདྲ་སྟེ། དཔེར་ན་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བའི་འབྱུང་ཁུངས་ནས་རིན་པོ་ཆེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་ཡང་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་སྟོབས་དང་
མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འབྱུང་བས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་གནས་དང་འདྲའོ། །གཞན་དག་རྒྱ་མཚོ་འདྲ་བ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་གྱི་སྒྲས་ནི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བྱ་སྟེ། 
བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་རྒྱ་མཚོ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་གྲུ་དང་། ཉ་དང་། ཆུ་སྲིན་ལ་སོགས་པས་དཀྲུགས་ན་ཡང་རྙོག་མ་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ལ་ཡང་གྲང་བ་
དང་ཚ་བ་དང་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པ་གཞན་གྱིས་གནོད་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དཀྲུགས་ཀྱང་ཞེ་སྡང་གི་རྙོག་མ་མི་ལྡང་བས་ན་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་རྒྱ་མཚོ་དང་འདྲའོ། །རྡོ་རྗེ་དང་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་རྡོ་རྗེ་དང་འདྲ་སྟེ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་རྡོ་རྗེ་ལ་
ཅིས་ཀྱང་མི་ཚུགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ལ་ཡང་ལེ་ལོའི་མཚོན་གྱིས་མི་ཚུགས་པས་ན་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་རྡོ་རྗེ་དང་འདྲ་བའོ། །རི་རབ་དང་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བསམ་གཏན་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་རི་རབ་དང་འདྲ་བར་

125-1-59b

ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་ཕྱོགས་བཞིའི་རླུང་གང་གིས་ཀྱང་མི་བསྐྱོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ལ་གཡེང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རླུང་གིས་མི་བསྐྱོད་པས་ན་བསམ་གཏན་དང་ལྡན་པའི་
སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་རི་རབ་དང་འདྲ་བའོ། །རྩི་ཡི་རྒྱལ་པོ་འདྲ་བ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་རྩིའི་རྒྱལ་པོ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་རྩིའི་རྒྱལ་པོ་མཐོང་བ་དང་། བསྣམས་པ་དང་མྱངས་པ་དང་
རེག་པས་ཀྱང་། བད་ཀན་དང་། མཁྲིས་པ་དང་། རླུང་ལས་གྱུར་པའི་ནད་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་མཉན་པ་དང་བསམ་པ་དང་། བསྒོམས་པའི་སྒོ་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ནད་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པས་ན། 
ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ནི་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་དང་འདྲའོ། །མཛའ་ཆེན་བཞིན་དུ་གཞན་རིག་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚད་མེད་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་མཛའ་བོ་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་མཛའ་བོ་ཆེན་པོ་དུས་གསུམ་དུ་
ཡང་གྲོགས་བྱེད་དེ། བདེ་བའི་ཚེ་ཡང་གྲོགས་བྱེད་ལ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚེ་ཡང་གྲོགས་བྱེད་དེ། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚེ་ན་ཡང་གྲོགས་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཚད་མེད་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་ཡལ་བར་མི་
འདོར་ཏེ་བདེ་བའི་དུས་ན་ཡང་སེམས་ཅན་མི་འདོར། སྡུག་བསྔལ་གྱི་དུས་ན་ཡང་སེམས་ཅན་མི་འདོར། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གཉི་གའི་དུས་ན་ཡང་སེམས་ཅན་མི་འདོར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྙིང་རྗེས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དུས་ན་སེམས་མི་འདོར་ཏེ། སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ལས་འབྱིན་པར་
བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱམས་པས་ནི་བདེ་བའི་དུས་ན་ཡང་སེམས་ཅན་མི་འདོར་ཏེ་སེམས་ཅན་བདེ་བ་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགའ་བས་ནི་གང་བདེ་བའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་མི་འདོར་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་རྟག་ཏུ་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་དགའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཏང་སྙོམས་ཀྱིས་ནི་བདེ་བ་

125-1-60a

དང་སྡུག་བསྔལ་གཉི་གའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་མི་འདོར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་བདེ་བ་བྱུང་བ་རྣམས་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སེམས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་དུས་ན་ཞེ་སྡང་དང་ལྡན་པར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སེམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་
བཞིན་ནོར་བུ་འདྲ་བ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལས་བཟའ་བ་དང་བགོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོ་བྱད་ཅི་དང་ཅི་བསམ་པ་རྣམས་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་འགྲུབ་པ་དང་
འདྲ་བར་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མིག་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྣ་བ་དང་། གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང་། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། འཆི་འཕོ་ཤེས་པས་ཀྱང་ལུས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྤྲུལ་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་གཟུགས་མཐོང་བར་བྱས་པ་དང་། 
སྒྲ་ཐོས་པར་བྱ་བ་དང་། སེམས་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། སྔོན་གྱི་དུས་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། ཕྱི་མའི་དུས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཅི་དང་ཅི་བསམ་པ་དེ་བཞིན་དུ་འགྲུབ་པས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་འདྲའོ། །ཉི་མ་འདྲ་བར་གཞན་རིག་བྱ། །
ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་གྱི་སྒྲ་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་དང་སྦྱར་ཏེ། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཉི་མ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་ཉི་མས་ལོ་ཏོག་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། སྦྱིན་པ་དང་། ངག་སྙན་པ་དང་། དོན་སྤྱོད་པ་དང་། དོན་
མཐུན་པས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་བསྡུས་ནས་སྨིན་པར་བྱེད་དེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སེར་སྣ་ཅན་རྣམས་ནི་སྦྱིན་པས་བསྡུས་ནས་དགེ་བ་ལ་བཀོད། ཞེ་སྡང་ཅན་རྣམས་ནི་ངག་སྙན་པས་བསྡུས་ནས་དགེ་བ་ལ་བཀོད། གཏི་མུག་ཅན་རྣམས་ནི་དོན་སྤྱོད་པས་བསྡུས་ནས་དགེ་བ་ལ་བཀོད། ང་རྒྱལ་
ཅན་རྣམས་ནི་དོན་མཐུན་པས་བསྡུས་ནས་དགེ་བ་ལ་བཀོད་པས་ན་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་དང་འདྲ་བའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཉི་མ་དང་འདྲ་བའོ། །དྲི་ཟའི་དབྱངས་དང་འདྲ་བ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་དྲི་ཟ་དབྱངས་སྙན་པ་སྙན་ཅིང་འཇམ་པ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཐོས་ན་སེམས་དགའ་བ་དང་

125-1-60b

བདེ་བ་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་། དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་། ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་དང་དོན་གང་འདོད་པ་དེ་དག་སོ་སོའི་སྐད་ཀྱིས་ཆོས་བཤད་ནས་དགའ་
བ་དང་སིམ་པར་འགྱུར་བས་ན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ནི་དྲི་ཟའི་དབྱངས་དང་འདྲའོ། །རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུར་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་གྱི་སྒྲས་ནི་སོ་སོར་བརྟེན་པ་བཞི་ལ་བྱ་སྟེ། སོ་སོར་བརྟེན་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུར་ཤེས་
པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རྒྱལ་པོ་ནི་ཆུད་ཟ་བའི་རྒྱུ་ཡང་བྱེད། ཆུད་མི་ཟ་བའི་རྒྱུ་ཡང་བྱེད་དེ། གལ་ཏེ་བསྟེན་ལེགས་ན་ནི་སྲིད་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པས་ཆུད་མི་ཟ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་དོ། །བསྟེན་ཉེས་ན་ནི་སྲིད་དང་སྲོག་ལ་བབས་པས་ཆུད་ཟ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་
དུ་གང་ཟག་དང་། ཡི་གེ་དང་། དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་ན་ནི་ཆུད་ཟ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར། ཆོས་དང་དོན་དང་ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་དང་ཡེ་ཤེས་ལ་བརྟེན་ན་ནི་ཆུད་མི་ཟ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་སོ། །བང་མཛོད་དང་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་
ཚོགས་དང་འདྲ་བའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་བང་མཛོད་དང་འདྲ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བང་མཛོད་ཀྱི་ནང་ན་འབྲུ་དང་ནོར་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་མང་པོ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་ཡང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོད་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་
ཀྱི་ཚོགས་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བང་མཛོད་དང་འདྲ་བའོ། །ལམ་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ལམ་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ལམ་པོ་
ཆེར་དུས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་འགྲོ་ལ་རྒྱལ་པོ་དང་བློན་པོ་དང་འབངས་ལ་སོགས་པ་ཡང་འགྲོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་ལམ་འདི་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གཤེགས། ད་ལྟར་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་

125-1-61a

ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་ལམ་འདི་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གཤེགས། མ་འོངས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་ལམ་འདི་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གནས་སུ་གཤེགས་པར་འགྱུར་བས་ན་ལམ་པོ་ཆེ་
དང་འདྲ་བའོ། །དེ་དང་འདྲ་བར་དེ་བཞིན་གཞན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་སྐྱེས་པ་དག་དཔེ་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པ་དེ་དང་འདྲ་བར་དེ་བཞིན་དུ་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམས་ཀྱང་དཔེ་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐེག་པ་འདྲ་བར་རྣམ་རིག་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཞི་གནས་དང་
ལྷག་མཐོང་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཐེག་པ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་རྟ་དང་གླང་པོ་དང་ཤིང་རྟ་ལ་སོགས་པའི་ཐེག་པས་ཁུར་ཁལ་རྣམས་ཁྱེར་ནས་གང་ལ་འགྲོ་བར་བྱ་བའི་གནས་སུ་ཕྱིན་པར་འགྲོ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་
ཀྱིས་ཀྱང་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཁུར་བདེ་བར་ཁྱེར་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གནས་སུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་དང་འདྲའོ། །བཀོད་མ་འདྲ་བར་སེམས་སྐྱེས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བཀོད་མ་ནི་ཆུ་མིག་གི་ཁྱད་པར་ལ་བྱ་སྟེ། གཟུངས་དང་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་
ནི་ཆུ་མིག་ཁྱད་པར་ཅན་དང་འདྲ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་ཆུ་མིག་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་སྔོན་བྱུང་བའི་ཆུ་དག་ཀྱང་ལྟེང་ཀ་ནས་འཛིན་ཅིང་། སྔོན་མ་བྱུང་བའི་ཆུ་ཡང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུངས་ཀྱིས་ནི་སྔོན་ཐོས་པའི་ཆོས་དང་དོན་མི་བརྗེད་པར་བྱེད་ལ། སྤོབས་པས་ནི་
སྔོན་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་དང་དོན་རྟོགས་པར་བྱེད་ཅིང་བསྐལ་པར་བཤད་ན་ཡང་སྤོབས་པ་ཟད་པར་མི་འགྱུར་བས་བཀོད་མ་དང་འདྲའོ། །དགའ་བའི་སྒྲ་དང་མཚུངས་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཀྱི་མདོ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་དགའ་བའི་སྒྲ་དང་འདྲ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སེམས་
ཅན་ལ་ལ་ཞིག་ཉེ་དུ་དང་ནོར་རྫས་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་མི་དགའ་ཞིང་གནས་པ་ལས། འགའ་ཞིག་གིས་ཉེ་དུ་དང་ནོར་རྫས་ལ་སོགས་པ་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གཏམ་སྙན་པ་སྨྲས་ནས་སེམས་དགའ་བ་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་ཐར་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདུས་

125-1-61b

བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་དང་། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་དང་། ཞི་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཐོས་ནས་བདུད་རྩིས་ཚིམ་པར་བྱས་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་དགའ་བ་སྐྱེ་བས་ན་ཆོས་ཀྱི་མདོ་བཞི་ནི་དགའ་བའི་སྒྲ་དང་
མཚུངས་སོ། །ཀླུང་ཆེན་རྒྱུན་དང་འདྲ་བའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་དང་འདྲ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་ཆུ་བོ་ཡང་འབད་རྩོལ་མེད་པར་རང་བཞིན་གྱིས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་བཞིན་དུ་ས་བརྒྱད་པའི་དུས་ན་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་
པ་ཐོབ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་འབད་རྩོལ་མེད་པར་རང་བཞིན་གྱིས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་བྱེད་པས་ན་ཆུ་བོའི་ཀླུང་དང་འདྲའོ། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱིས་
སེམས་བསྐྱེད་པ། །སྤྲིན་དང་འདྲ་བར་རབ་བསྟན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐབས་དང་ལྡན་པའི་སྲས་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་སྤྲིན་དང་འདྲ་བར་བསྟན་ཏེ། དཔེར་ན་སྤྲིན་ཆེན་པོ་ལས་ས་གཞི་དང་ལོ་ཏོག་ལ་སོགས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འབྱོར་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཐབས་དང་ཤེས་
རབ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ཐབས་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཀྱང་དགའ་ལྡན་གྱི་ཕོ་བྲང་ནས་འཆི་འཕོ་བ་བསྟན་པ་དང་ལྷུམས་སུ་གཤེགས་པ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྟན་པའི་བར་དག་འབྱུང་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང་མཐོ་རིས་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་
པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བས་སྤྲིན་དང་འདྲའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་ཕྱུག །ཅེས་བཤད་པ་ལ། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་དཔེ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ཡོན་ཏན་གྱིས་ཕྱུག་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་བས་ན་དད་པ་
དང་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་དང་མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་གཏོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་བྱའོ། །ཚོགས་ཀྱི་སྒྲས་

125-1-62a

ནི་ས་བཅུ་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱའོ། །རང་གི་རྒྱུན་གྱིས་འབབ་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་ཆུ་ཀླུང་འབད་རྩོལ་མེད་པར་རང་གི་ངང་གིས་འབབ་པ་དེ་བཞིན་དུ་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་དུས་ན་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་བདག་དང་གཞན་
གྱི་དོན་ལ་འབད་རྩོལ་མེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་གང་གི་ཚེ་ན་རྟོགས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་ན་བགྲོད་པ་གཅིག་སྟེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ས་བརྒྱད་པ་ཐོབ་པའི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་སྟེ། 
དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་རྙེད་པས་བགྲོད་པ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ས་དེར་སོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ས་བརྒྱད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་རྣམ་པར་
མི་རྟོག་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་བྱེད་པར་འདྲ་སྟེ། ཐ་དད་པ་མེད་པས་ན་བགྲོད་པ་གཅིག་པའོ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་མ་བསྐྱེད་པ་ལ་སྨད་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་
དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པ་ཡང་བཤད། དཔེའི་སྒོ་ནས་ཡོན་ཏན་ཆེ་བར་ཡང་བརྗོད་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དམ་པ་དེ་མ་བསྐྱེད་ན་སྐྱོན་ཡོད་པ་དང་བདེན་པ་བཞི་མ་ཐོབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕ་རོལ་དོན་སེམས་དེ་ཐབས་རྙེད། །དགོངས་
ཆེན་དོན་མཆོག་དེ་ཉིད་ཐོབ། །ཆེར་འོས་སེམས་བསྐྱེད་སྤངས་པ་ཡིས། །སྐྱེ་བོས་བདེ་སྤངས་ཞི་བར་འགྲོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྐྱེད་པར་འོས་པས་ཆེར་འོས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉན་ཐོས་
དང་རང་སངས་རྒྱས་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་སྤངས་ནས་ཡང་སྐྱེས་ན་དེ་དག་གིས་བདེ་བ་བཞི་སྤངས་ཤིང་། བདེ་བ་བཞི་དང་བྲལ་ནས། ཞི་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཕ་རོལ་གྱི་དོན་ནི་ཕ་རོལ་ལ་ཕན་པར་བྱ་བ་སྟེ། དེའང་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་

125-1-62b

ཚོགས་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་བཞག་པའོ། །དེ་ལ་སྤངས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། ཆོས་
ལ་བདག་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་ཕ་རོལ་གྱི་དོན་ལ་སེམས་པ་ལས་བདེ་བ་མཆོག་སྐྱེ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་བྲལ་བ་དེ་ནི་བདེ་བ་དེ་ཡང་མི་འཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཐབས་རྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེའི་སྒྲས་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་དོན་དང་སྦྱར་ཏེ། 
ཕ་རོལ་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་རྙེད་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདེ་བ་མཆོག་སྐྱེ་སྟེ་ཕ་རོལ་གྱི་དོན་གྱི་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་བོ། །གང་གི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་སྤངས་པ་དེས་བདེ་བ་ཡང་མི་འཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དགོངས་ཆེན་དོན་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཟབ་
མོ་མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་བྱུང་བ་དང་། ཕ་བསད་པ་དང་མ་བསད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དགོངས་པ་ཟབ་མོ་ཅི་ལས་དགོངས་ནས་བཤད་པའི་དོན་རྟོགས་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བདེ་བ་མཆོག་སྐྱེ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མ་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་བདེ་བ་དེ་ཡང་མི་འཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་
དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ཉིད་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་མཐོང་བ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བདེ་བ་སྐྱེ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྤངས་པས་ནི་བདེ་བ་དེ་ཡང་མི་འཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་བསྔགས་པས་ངན་འགྲོ་
དང་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བས་མི་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ཡང་ཡོན་ཏན་དང་ལེགས་པ་བརྗོད་པ་དང་། ཡོན་ཏན་ལེགས་པ་ཡོད་པས་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བའི་འཇིགས་པ་ཡང་མེད། སེམས་
ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་དཀའ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྤྱོད་པས། སྐྱོ་བའི་འཇིགས་པ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ། །བློ་ལྡན་སེམས་མཆོག་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ཡང་། །མཐའ་ཡས་ཉེས་པ་བྱེད་ལས་སེམས་རབ་བསྡམས། །བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཡང་རྟག་ཏུ་དགའ། །

125-1-63a

དགེ་ལྡན་སྙིང་རྗེ་གཉིས་ནི་རྟག་པར་འཕེལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བློ་ལྡན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བྱ་སྟེ། བདག་མེད་པ་གཉིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པས་སོ། །སེམས་མཆོག་ནི་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་བྱ་སྟེ། ས་དང་པོར་དོན་དམ་
པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་སྐྱེས་ནས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་ནམ་མཁའི་མཐས་གཏུགས་པའི་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་ལ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་སྲོག་གཅོད་པ་དང་། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེས་
པར་བྱེད་པ་ལས་སེམས་བསྡམས་ཏེ། དེ་ཕན་ཆད་མི་བྱེད་པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པའོ། །ཇི་ལྟར་སྡིག་པ་མི་བྱེད་པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བའི་འཇིགས་པ་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་བདེ་བ་
མྱོང་བའི་ཚེ་ན་ཡང་ཡིད་བདེ་བ་ལ། ངན་སོང་ལ་སོགས་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་མགོ་དང་རྐང་ལག་ལ་སོགས་གཏོང་བ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བའི་དུས་ན་ཡང་ཡིད་བདེ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟག་ཏུ་དགེ་བའི་ཆོས་འཕེལ་བར་བྱས་པ་དང་། རྟག་ཏུ་སྙིང་རྗེ་ཉིད་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་
ཕྱིར། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གཉི་གའི་དུས་ན་བདེ་བའོ། །དེ་ལ་དགེ་བ་འཕེལ་བར་བྱས་པས་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པའི་བདེ་བ་མྱོང་བའི་དུས་ན་ཡང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་བདེ་བའོ། །སྙིང་རྗེ་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ངན་སོང་གསུམ་དུ་གྲང་བ་དང་ཚ་བ་ལ་
སོགས་པ་མང་པོ་མྱོང་ཡང་སྐྱོ་བ་མེད་པས་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དུས་ན་ཡང་བདེའོ། །མི་བྱ་བར་བསྡམས་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མི་བྱ་བ་ནི་མི་དགེ་བཅུ་མི་བྱ་བ་སྟེ། གང་དུ་དོན་དམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་མཐའ་ཡས་པའི་ཉེས་པ་བྱེད་པ་ལས་སེམས་བསྡམས་
སོ་ཞེས་མདོ་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་བསྡམས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ཞིབ་ཏུ་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ནམ་ཞིག་ལུས་དང་སྲོག་ལ་མི་ལྟ་ཞིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་བདག་པས་ཆེས་སེམས་ཅན་ཕ་རོལ་པོ་གཅེས་ཤིང་ཕོངས་པར་འཛིན་ཏེ། 

125-1-63b

སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཞིབ་ཏུ་གྱུར་ནས་ལུས་ལ་ཡང་མི་ལྟ་སྟེ་ལུས་གཏོང་བ་དང་སྲོག་ལ་ཡང་མི་ལྟ་སྟེ་སྲོག་ཀྱང་འདོར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་གྱི་དོན་ཕྱིར་རབ་ཏུ་ངལ་མེད་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་མི་དགེ་བ་ལས་བཟློག་ཅིང་དགེ་བ་ལ་གནས་པ་དང་། བླ་ན་
མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་མགོ་དང་རྐང་ལག་ལ་སོགས་པ་གཏོང་བའི་དུས་སུ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཀྱང་སྐྱོ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུ་དག་གཞན་གྱིས་གནོད་བྱས་པས། །ཉེས་པ་བྱས་པའི་ལས་ལ་ག་ལ་འཇུག །ཅེས་བྱ་བ་
ལ། དེ་ལྟར་གཞན་གྱི་དོན་དུ་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཡང་མི་ལྟ་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཉམས་སུ་ལེན་པ་དེ་སེམས་ཅན་གཞན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་བྱས་པས་དེའི་ལན་དུ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་བྱེད་པ་དང་། བདག་
གི་དོན་དང་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་བྱེད་པ་ལ་གང་ཞིག་འཇུག་སྟེ། ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་མི་ལྡོག་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཡང་མི་ལྟ་
བར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྐབས་སུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་བཟློག་གོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་བརྟན་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་བཟློག་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་
པ་གཉིས་སྨོས་སོ། །དེས་ནི་ཆོས་ཀུན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བརྟགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱི་དང་ནང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་དང་སྨིག་རྒྱུ་དང་། རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐྱེ་བ་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་འགྲོ་བ་
བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ངན་པ་ནས་བཟང་པོར་འགྲོ་བས་ན། མངོན་པར་ལྷག་པར་དགའ་བ་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་ལྡན་པས་མི་ལ་སོགས་པའི་གནས་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་མིའི་ལོངས་སྤྱོད་བཏང་ནས་ལྷ་ལ་

125-1-64a

སོགས་པའི་གནས་ལེན་པས་ན་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ངན་པ་བོར་ནས་བཟང་པོ་ལེན་པ་བཞིན་དུ་དགའ་བའི་མཆོག་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འབྱོར་པའི་དུས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷའི་གནས་སུ་སྐྱེས་ན་བརྒྱ་བྱིན་དང་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྷའི་
བདག་པོར་འགྱུར་བ་དང་། མིའི་ནང་དུ་སྐྱེས་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པ་མིའི་བདག་པོར་འགྱུར་བ་ནི་འབྱོར་པའི་དུས་ཞེས་བྱའོ། །རྒུད་པའི་དུས་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལོངས་སྤྱོད་བཏང་ནས་འཆི་བའི་དུས་ལ་བབ་པ་ནི་རྒུད་པའི་དུས་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་སྡུག་བསྔལ་
དག་གིས་མི་འཇིགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལྡོག་པ་ནི་ཡང་ན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པས་བཅིངས་པར་དོགས་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བོར་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའམ། ཡང་ན་སྐྱེ་བ་དང་རྒས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འཇིགས་ནས་བྱང་
ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འདོར་གྲང་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་མཐོང་བས་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པའི་འབྱོར་པའི་དུས་ན་ཡང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པས་མི་གོས་པའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་པས་མི་འཇིགས་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ཚེ་གཅིག་ཏུ་འཆི་ཞིང་སྐྱེ་བ་ལེན་པས་ན་སྐྱེད་མོས་ཚལ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་འཕོ་བ་འདྲ་བར་མཐོང་བས་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འཇིགས་པ་མེད་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ག་ལ་ལྡོག་སྟེ་མི་ལྡོག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐྱེ་བས་ན་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དང་
འདྲའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར། རང་གི་ཡོན་ཏན་སེམས་ཅན་ཕན་པར་དགའ། །བསམ་བཞིན་སྐྱེ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་རྣམ་པར་འཕྲུལ། །རྒྱན་དང་ཟས་དང་ས་མཆོག་རྣམ་བཞི་སྟེ། །རྩེད་མོ་དགའ་བའི་སྙིང་རྗེ་མེད་ལ་མེད། །ཅེས་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་དག་སྐྱེད་
མོས་ཚལ་དུ་འགྲོ་བས་ན་རྣམ་པ་བཞི་བྱེད་དེ། ལུས་བཀྲུས་ནས་རྒྱན་ལ་སོགས་པས་བརྒྱན་པར་བྱེད་པ་དང་། ས་གཞི་བདེ་བདག་ཏུ་གནས་པར་བྱེད་པ་དང་། གླུ་གར་ལ་སོགས་པ་རྩེད་མོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་ནི་སེམས་འཇུག་ཅིང་ལྡོག་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་

125-1-64b

དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚེ་གཅིག་ནས་གཅིག་གིས་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་རྒྱུ་བས་ན་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གཟུངས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱན་ལ་སོགས་པ་རང་གི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྒྱན་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་བྱས་པ་དགའ་བའི་སེམས་ནི་ཁ་ཟས་
བཟང་པོ་ལྟ་བུའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པའི་གནས་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བར་བྱའོ་ཞེས་བསམ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་ནི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་གྱི་མཆོག་དང་འདྲའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔས་རྫུ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མཛད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་
ཀྱི་རྩེད་མོ་སྟེ་ཡོན་ཏན་དེ་བཞི་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་ལས་ག་ལ་ལྡོག་སྟེ་མི་ལྡོག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡོན་ཏན་དེ་བཞི་ཡང་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྤངས་པ་སྙིང་རྗེ་མེད་པའི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་མི་སྲིད་དེ་དེ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་འཇིགས་པ་བཟློག་
པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉོན་མོངས་པས་འཇིགས་པ་ཡང་མེད་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འཇིགས་པ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་འཁོར་བ་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་མགོ་དང་རྐང་ལག་ལ་སོགས་པ་གཏོང་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འཇིགས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་
པ་ལ། སྡུག་བསྔལ་དེ་ཡང་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཕྱིར་བརྩོན་ལྡན་སྙིང་རྗེ་ཅན་དག་ནི། །དེ་དག་མནར་མེད་པ་ཡང་དགའ་འཛིན་ན། །གཞན་ལ་བརྟེན་པའི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་ཡིས། །སྲིད་པ་དག་ན་དེ་འདྲ་ག་ལ་སྐྲག །
ཅེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་གྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གཞན་ཚེ་འདིར་མི་དགེ་བ་ལས་བཟློག་ཅིང་དགེ་བ་ལ་བཞག་པ་དང་། ཚེ་རབས་གཞན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བཞག་པ་ནི་གཞན་གྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཆེད་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་
སྤྱོད་པ་ནི་བརྩོན་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གཞན་སྡུག་བསྔལ་བས་བདག་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་བས་ན་སྙིང་རྗེ་ཅན་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་འགྱུར་ན་མནར་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ན་གནས་ན་ཡང་དགའ་ཞིང་བདེ་བ་སྟེ། 

125-1-65a

 སྐྱོ་བ་མེད་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་འཁོར་བ་ན་མགོ་དང་རྐང་ལག་ལ་སོགས་པ་བཏང་བ་ཙམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ག་ལ་སྐྲག་སྟེ་མི་སྐྲག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཡལ་བར་འདོར་དུ་མི་རུང་བར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་
ལས་ཀྱང་མི་ལྡོག་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མི་སྐྲག་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དག་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མི་བྱེད་དེ་ཡལ་བར་འདོར་རོ་སྙམ་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་འདོར་དུ་མི་རུང་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་
དོན་ཏོ། །སློབ་དཔོན་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་རྟག་ཏུ་རྟེན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇིག་རྟེན་བདག་གི་དོན་བྱ་བ་རྣམས་ལ་གཞན་གྱིས་མ་བསྐུལ་བར་མ་བྱས་ན་ཡང་ངོ་ཚ་ཞིང་ཁྲེལ་བ་ཡིན་ན་གཞན་གྱིས་བདག་གི་དོན་བྱས་ལ་གཞན་གྱིས་བསྐུལ་ཏེ་མ་བྱས་ན་ཧ་ཅང་ཁྲེལ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་
ཡིན་པ་ལས་སློབ་དཔོན་དང་མཁན་པོ་མཛངས་པ་ལ་བརྟེན་པ་རྣམས་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་གཞན་གྱིས་བསྐུལ་མི་དགོས་པར་བདག་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དང་འདྲ་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་ལ་རྟག་ཏུ་དོན་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བསྐུལ་བའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་
སློབ་དཔོན་གྱིས་རྒྱུན་དུ་བསྟེན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བར་བསྐུལ་མ་འདེབས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕ་རོལ་སྡུག་བསྔལ་བས་ནི་སེམས་གདུངས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་སློབ་དཔོན་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་བསྟེན་པར་མ་ཟད་ཀྱི། སེམས་ཅན་
གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བ་མཐོང་ན་ཤིན་ཏུ་བདག་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་གྱི་བྱ་བ་ཉེ་བར་གནས་པ་ལ། །གཞན་གྱིས་བསྐུལ་བ་ཤིན་ཏུ་ངོ་ཡང་ཚ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་སློབ་དཔོན་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཀྱང་བསྟེན་གཞན་སྡུག་བསྔལ་བས་
ཀྱང་བདག་སྡུག་བསྔལ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡང་ཡིན་པས་དེ་སེམས་ཅན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གཞག་པའི་སྐབས་སུ་བབ་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་རྣམས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྐུལ་ནས་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷག་པར་ངོ་ཚ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་

125-1-65b

ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལེ་ལོ་ལ་ཡང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་བརྩོན་འགྲུས་སྨྱུར་ཏེ་བྱ་དགོས་ཀྱི། ལེ་ལོ་བྱར་མི་རུང་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་
བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་དག་གིས་ཁུར་ཆེན་མགོས་ཁྱེར་ལ། །སེམས་ཅན་མཆོག་ནི་དལ་གྱིས་འགྲོ་མི་མཛེས། །བདག་དང་གཞན་གྱི་རྣམ་མང་བཅིང་བས་བཅིངས། །བརྒྱ་འགྱུར་དུ་ཡང་བརྩོན་འགྲུས་བྱ་བར་རིགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་ཁུར་ཆེན་པོ་ཁྱེར་བ་ལ་
ལམ་རིང་པོར་འགྲོ་བ་རྣམས་མ་བསྒྱུར་བར་དལ་གྱིས་སོང་ན་གནས་དེར་ཕྱིན་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྒྲལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཁུར་མགོས་ཁྱེར་ཏེ་གཅེས་པར་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
སར་འགྲོ་དགོས་པ་དེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱོད་པ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་དལ་གྱིས་འཇུག་པར་མི་རིགས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལྟ་བུ་བདག་འབའ་ཞིག་གི་དོན་དུ་བྱེད་ལ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་འཚེ་བའི་བཅིང་བ་གཅོད་པར་རྩོམ་པ་ཡང་
གཙུབ་ཤིང་ལས་མེ་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་བསྒྱུར་ནས་ཚེ་གསུམ་མམ། བདུན་གྱིས་རང་གི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱེད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་དང་གཞན་གཉི་གའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ལས་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་འཚེ་བའི་བཅིང་བས་བཅིངས་པ་དེ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། 
ལེ་ལོ་བྱ་བར་མི་རིགས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་པས་བསྐལ་པ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མས་བསླབས་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཅིང་བ་གསུམ་ནི་མངོན་པའི་ཆོས་མཛོད་ལ། །མཚམས་མེད་པ་ཡི་ལས་རྣམས་དང་། །ཉོན་མོངས་མི་བཟད་ངན་འགྲོ་དང་། །སྒྲ་མི་སྙན་དང་འདུ་ཤེས་
མེད། །སྒྲིབ་པ་དག་ནི་གསུམ་དུ་འདོད། །དེ་ལ་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་ནི་ལས་ཀྱིས་བཅིངས་པའོ། །འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ཆེན་པོ་ནི་ཉོན་མོངས་པས་བཅིངས་པའོ། །ངན་སོང་གསུམ་དང་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ལྷར་སྐྱེས་པ་ནི་ཚེའི་འཆིང་བའོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་

125-1-66a

བསྐྱེད་པ་ལྷག་པར་བྱ་བའི་སྐབས་རྫོགས་སོ།།       །།སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་ལ་སྒྲུབ་པའི་སྐབས་བཤད་པར་ཅིས་འབྲེལ་ཞེ་ན། གོང་དུ། སེམས་ཅན་དག་གི་ཁུར་ནི་མགོས་ཁྱེར་ལ། །སེམས་ཅན་མཆོག་ནི་དལ་གྱིས་འགྲོ་མི་མཛེས། །
བདག་དང་གཞན་གྱི་རྣམ་མང་བཅིང་བས་བཅིངས། །བརྒྱ་འགྱུར་དུ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་བྱ་བའི་རིགས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསྒྲུབ་པ་མེད་ན། སེམས་བསྐྱེད་པ་ཙམ་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མི་འཐོབ་སྟེ། དེ་ལས་ན་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་གདོན་མི་ཟ་
བར་སྒྲུབ་པ་བརྩམས་དགོས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྒྲུབ་པ་ནི་གནས་ཆེན་པོ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འོག་ནས་ཀྱང་བཤད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་བརྟན་ནས་སྒྲུབ་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་ཀྱང་བསྐྱེད། སྒྲུབ་
པ་ལ་གནས་ནས་གདོད་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་འགྲུབ་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་མེད་ན་མི་འགྲུབ་པས་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རྗེས་ལ་སྒྲུབ་པའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །ཡང་ན་གོང་དུ་རིགས་ལ་གནས་པས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བཤད་པ་ལས། ད་
ཅི་ལ་དམིགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ་སློབ་པར་བྱེད་པའི་བསླབ་པའི་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏོ། །བསླབ་པའི་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་དང་། དེ་ཁོ་ནའི་དོན་དང་། མཐུ་དང་། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །དེ་ལྔ་
ཡང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཁྱད་ཞུགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ནི་བདག་གི་དོན་ལ་དམིགས་པ་དང་། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ཡིན་པ་དང་། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ཙམ་གྱི་ནང་དུ་རྫུ་འཕྲུལ་བྱེད་ནུས་པས་མཐུ་
ཆུང་བ་དང་། བདག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་། ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལེན་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལས་ཀུན་བཟློག་པ་སྟེ། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་དམིགས་པ་དང་། གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ཡིན་པ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་ཡང་ཕྱོགས་བཅུའི་

125-1-66b

འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་འཇུག་པ་དང་། བདག་དང་སེམས་ཅན་གཉི་ག་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལེན་པས་ཁྱད་ཞུགས་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་དང་། དེ་ཁོ་ནའི་དོན་དང་། མཐུ་དང་། ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་། བཞི་ལ་ནི་རྒྱུའི་མཚན་
ཉིད་ལྟ་བུར་དམིགས་ལ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ནི་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་ལྟ་བུར་དམིགས་པས། སེམས་བསྐྱེད་པའི་རྗེས་ལ་བསྒྲུབ་པའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །ཡང་ན་གོང་དུ་རིགས་ལ་གནས་པས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ་བསླབ་
པར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ཡང་གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བ་དང་། ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་བ་དང་། གང་གིས་བསླབ་པར་བྱ་བ་དང་རྣམ་པ་གསུམ་མོ་ཞེས་སྨོས་པ་ལས། ད་གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བ་དེ་སྟོན་ཏེ། གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་ཞེ་ན། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་སོགས་པ་
རྣམ་པ་ལྔ་ལ་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དེ་ཡང་སྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འགྲུབ་པར་ནུས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་འགྲུབ་པར་མི་ནུས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རྗེས་ལ་སྒྲུབ་པའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །གནས་རྩོམ་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་ཆེ་བདག་ཉིད། །རྒྱལ་
སྲས་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱལ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སྟེ། དེ་གཉིས་རྟོགས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དངོས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་
ནི་བསླབ་པ་གསུམ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད་དེ། གང་ཞེ་ན། གནས་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་དང་། རྩོམ་པ་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་དང་། འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་དུ་འདོད་དོ། །དེ་ལ་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྒྲལ་བར་བྱའོ་ཞེས་
སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ལས་སྒྲུབ་པ་འབྱུང་བས་ན། སྒྲུབ་པ་དེ་གནས་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་ནས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ཡན་ཆད། ས་བཅུ་མན་ཆད་ཀྱི་དུས་ན་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་དག་བྱེད་པ་རྩོམ་པ་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་དུ་འདོད་དོ། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཀུན་ཏུ་འོད་བླ་ན་

125-1-67a

མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལེན་པས་འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ནི་ཐོག་མར་ཡང་དགེ། བར་དུ་ཡང་དགེ། ཐ་མར་ཡང་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གནས་ཆེ་བས་ཐོག་མར་དགེའོ། །རྩོམ་པ་ཆེ་བས་བར་དུ་དགེ་
བའོ། །འབྲས་བུ་ཆེ་བས་ཐ་མར་དགེ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཆེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པས་ན། རྟག་ཏུ་ལེན་པ་ཆེན་པོ་བཟོད་པ་ཆེ། །དོན་ཆེན་ཡང་དག་བསྒྲུབ་པའི་བྱ་བ་བྱེད། །ཅེས་སྨོས་སོ། །དང་པོ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་
ཆུབ་ཏུ་བསྒྲལ་བར་བྱའོ་ཞེས་ཁས་བླངས་པས་ན་ལེན་པ་ཆེའོ། །དེ་ནས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ཡན་ཆད་ས་བཅུ་མན་ཆད་ཀྱི་དུས་ན་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མི་སྐྱོ་བས་ན་བཟོད་པ་ཆེ་བའོ། །མཇུག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དེའི་ཚེ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་
ཏུ་སངས་རྒྱས་ནས་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྒྲུབས་པས་ན། དོན་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་བསྐྱེད་ནས་སྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ཡང་
བདག་གི་དོན་བསྒྲུབ་པ་དང་། གཞན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བདག་གི་དོན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་སྤངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་ཐོབ་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བདག་ལ་དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་སྒྲུབ་པར་
བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང་བདག་ཏུ་མཉམ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ཁོ་ན་མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་ཀྱང་བདག་གི་སེམས་བསྐྱེད་པས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ན་མཉམ་པ་དང་། སེམས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཡེ་
ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་བདག་གང་ཡིན་པ་སེམས་ཅན་གཞན་ཡང་དེ་ཡིན། གཞན་གང་ཡིན་པ་བདག་ཀྱང་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བདག་དང་སེམས་ཅན་གཞན་དུ་སེམས་མཉམ་པ་རྙེད་པ་དང་། ས་དང་པོ་ཐོབ་པའི་དུས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་བདག་དང་གཞན་

125-1-67b

དུ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་རྙེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་བདག་པས་གཞན་མཆོག་སྡུག་བྱེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བདག་དང་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ཡང་མ་ཟད་ཀྱི། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་བདག་པས་ཀྱང་ལྷག་པར་གཞན་ལ་སྡུག་པ་དང་གཅེས་པ་དང་ཕོངས་
པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བདག་པས་གཞན་དོན་མཆོག་ཏུ་ཤེས། །བདག་གི་དོན་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཀྱང་གང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་བདག་དང་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས། སྙིང་རྗེས་བདག་པས་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་གཅེས་པར་འཛིན་
ཏེ་གཞན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ལ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ལ་འདི་ནི་བདག་གི་དོན། འདི་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཞེས་ཐ་དད་པར་དབྱེ་བ་ཅི་ཡང་མེད་ཀྱི་དོན་བྱས་པ་གང་གཞན་གྱི་དོན་བྱས་པ་དེ་ཉིད་བདག་གི་དོན་ཡང་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །གཞན་གྱི་དོན་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་
བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་བདག་པས་གཞན་ལ་གཅེས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བཤད་པ་ཇི་ལྟར་ན་བདག་པས་གཞན་ལ་གཅེས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་གཞན་
དོན་ཕྱིར། །བདག་ལ་སྡུག་བསྔལ་གདུང་བར་བྱེད་པ་ལྟར། །ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པ་དག་དགྲ་དག་ལ། །གདུང་བར་བྱ་བའི་སྙིང་རྗེ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་ཅན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སེམས་ཅན་གཞན་བདེ་བ་དང་། ལེགས་པ་ལ་གཞག་པའི་
ཕྱིར་སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་དོན་དུ་ལོངས་སྤྱོད་དང་། སྲིད་གཏོང་བ་དང་། མགོ་རྐང་ལག་ལ་སོགས་པ་བཅད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་ཉིད་ལ་མི་བདེ་བ་དང་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་འཇིག་རྟེན་དགྲ་དང་གཤེད་པོ་ལ་སོགས་པ་ལས་གནོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བསད་པ་དང་བཅད་པ་ལ་
སོགས་པ་གནོད་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གནོད་པར་བྱེད་དུ་བཅུག་ཀྱང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་གནོད་པ་དེ་ཙམ་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་དབྱེ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གོང་དུ་སྒྲུབ་པའི་གནས་དང་། རྩོམ་པ་

125-1-68a

དང་། འབྲས་བུ་ཡང་བཤད། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ཡང་བསྟན། བདག་པས་གཞན་པའི་དོན་གཅེས་པར་བྱེད་པ་ཡང་བསྟན་ནས་ད་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་དོན་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་གྱིས་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་
པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆུང་འབྲིང་དམ་པའི་ཆོས་ཉིད་གནས་པ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་གསུམ་ཞེས་སྟོན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་རིགས་ཅན་རྣམས་ནི་ཆུང་ངུའི་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་
གནས་པའི་རིགས་ཅན་རྣམས་ནི་འབྲིང་གི་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཅན་གྱི་གང་ཟག་རྣམས་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལེགས་པར་བསྟན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་
དང་། བཤད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་ལོ། །དེ་གང་ཟག་རིགས་ཅན་གསུམ་རྣམས་སོ་སོའི་སེམས་བརྟགས་ན། ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་སོ་ཞེའམ། ཞེ་སྡང་དང་བཅས་སོ་ཞེའམ། གཏི་མུག་དང་བཅས་སོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་
འཕྲུལ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་དེའི་གཉེན་པོར་མི་གཙང་བ་དང་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་འཆད་པ་ནི་བཤད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བསྟན་པ་ལ་དད་པ་རྣམས་ལ་ཆོ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་གཉིས་བཤད་པ་ནི་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་དོན་གཅིག་པ་རྣམ་པ་གཅིག་གོ། །མགུ་
བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། བསྟན་པ་ལ་མ་དད་པའི་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པ་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་གཅིག་ལས་དུ་མར་སྤྲུལ་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་པས་དད་པར་བྱས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་བཙུད་པ་ནི་མགུ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་དོན་བྱེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །འཇུག་
པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་བཏང་ནས་ཁྲིམས་འཛིན་དུ་བཅུག་པ་ན་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་དོན་གསུམ་པའོ། །དོན་ལ་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་ཅན་སོ་སོའི་ཐེག་པའི་ཆོས་ལ་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པའི་ཐེ་ཚོམ་སེལ་བའི་དོན་ལ་ངེས་པ་ཞེས་

125-1-68b

བྱ་སྟེ། འདི་ནི་དོན་བྱེད་པ་བཞི་པའོ། །དགེ་བར་ཡོངས་སུ་སྨིན་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཐེ་ཚོམ་བསལ་བ་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱོད་དུ་བཅུག་པ་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་དོན་བྱེད་པ་ལྔ་པའོ། །དེ་ལྟར་ལུང་བསྒོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསམ་གཏན་གྱི་མན་ངག་
མེད་པ་རྣམས་ལ། བསམ་གཏན་གྱི་མན་ངག་སྦྱིན་པའི་ལུང་བསྒོ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་དོན་བྱེད་པ་དྲུག་པའོ། །གནས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསམ་གཏན་གྱི་མན་ངག་ཐོབ་པ་རྣམས་ལ། སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་བྱས་པ་ནི་གནས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱ་ཞེས་བྱ་སྟེ། 
འདི་ནི་དོན་བྱེད་པ་བདུན་པའོ། །བློ་གྲོས་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཤེས་རབ་བསྐྱེད་ནས་ཐེག་པ་སོ་སོའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་ཐར་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་བློ་གྲོས་བྱེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་དོན་བྱེད་པ་བརྒྱད་པའོ། །ཡོན་ཏན་ལྡན་པ་ཐོབ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐར་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་
ཤེས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་། མཐའ་དག་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་བྱས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་དོན་བྱེད་པ་དགུ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རིགས་སུ་སྐྱེས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ཡན་ཆད་དུ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་ལ་
གནས་པ་གང་ཟག་རྣམས་ལ་སྤྱིར་ཐུན་མོང་དུ་དོན་ཇི་ལྟར་བྱེད་པ་བསྟན་ནས། ད་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཅན་འབའ་ཞིག་གི་དོན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་བྱེད་པ་སྟོན་ཏེ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སའི་རིམ་པ་ནས་ས་དང་པོ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ནི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ས་བཅུ་ལས་ཀྱང་ས་དང་པོ་ཐོབ་
པར་བྱས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་དོན་བྱེད་པ་བཅུ་པའོ། །ལུང་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་ལས་བརྒྱད་པའི་དུས་ན་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ས་བརྒྱད་པ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
ཞིང་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་འདི་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལུང་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ནི་དོན་བྱེད་པ་བཅུ་གཅིག་པའོ། །དབང་བསྐུར་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ས་བཅུ་པའི་དུས་ན་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འོད་ཟེར་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་རྒྱལ་ཚབ་ཏུ་དབང་བསྐུར་

125-1-69a

བར་མཛད་དེ། འདི་ནི་དོན་བྱེད་པ་བཅུ་གཉིས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་མཁྱེན་བླ་མེད་གོ་འཕང་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཀུན་དུ་འོད་དུ་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ཡེ་ཤེས་བཞི་ཐོབ་པར་བྱས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཁྱེན་པ། བླ་ན་མེད་
པའི་གོ་འཕང་ལ་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་དོན་བྱེད་པ་བཅུ་གསུམ་པའོ། །གཞན་དོན་དེ་གསུམ་བཅུ་གསུམ་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་ལ་
ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་གྱི་སྒྲས་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཅན་རྣམས་ལ་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་དོན་སྒྲུབ་པ་ལ། སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་བསམ་པ་ཆེ་ཆུང་དང་སྣོད་ཆེ་ཆུང་ལས་ཆོས་ཀྱང་དེ་དང་འཚམ་
པར་སོ་སོའི་ཐེག་པ་འཆད་པ་ནི་ཅི་རིགས་དོན་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐྱེ་བོ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་གྱི་གང་ཟག་རྣམས་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་ཞིང་སྣོད་ཆུང་བ་ཡིན་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་ཆོས་ཉིད་བཤད་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་
པོའི་ཆོས་མ་བཤད་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་ཤེས་རབ་འབྲིང་ལ་སྣོད་འབྲིང་ཡིན་པས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་བཤད་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མི་བཤད་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་ཤེས་རབ་རྣོ་བ་སྣོད་ཆེན་པོ་ཡིན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་
ཆོས་ཉིད་བཤད་ཀྱི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པའི་ཆོས་མི་བཤད་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས་ཀྱང་། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་རྣམས་ལ་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་འཆད་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁྲུལ་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཕྱིན་
ཅི་མ་ལོག་འཆད་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཤས་ཆེ་བ་དང་། ཞེ་སྡང་གི་ཤས་ཆེ་བ་དང་། གཏི་མུག་གི་ཤས་ཆེ་བ་སྟེ། དེ་དག་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་

125-1-69b

གྱིས་སེམས་བརྟགས་ནས་བཤད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་འདོད་ཆགས་ཅན་ལ་མི་གཙང་བ་བསྒོམ་པ་སྟོན། ཞེ་སྡང་ཅན་ལ་བྱམས་པ་བསྒོམ་པ་སྟེ། གཏི་མུག་ཅན་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་བསྒོམ་པ་སྟོན་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཆད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མི་འགྱིང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་
ལ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་འབར་བ་དང་། འཕུར་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ནས་སེམས་ཅན་མགུ་བར་བྱ་སྟེ། བསྟན་པ་ལ་དད་པ་བསྐྱེད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱས་སོ་ཞེས་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་འགྱིང་བ་མེད་དེ། ལུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མི་
འགྱིང་བ་ནི་ལུས་མི་འཆོས་པའོ། །ངག་གི་སྒོ་ནས་མི་འགྱིང་བ་ནི་ངོམས་སྤྱོད་མི་བྱེད་པའོ། །སེམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མི་འགྱིང་བ་ནི་ང་རྒྱལ་ཆེ་བར་མི་སེམས་པའོ། །ང་རྒྱལ་མེད་ཅིང་ཅེས་བྱ་བ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་སེམས་ཅན་མགུ་བར་བྱས་ནས་སྐྱབས་སུ་བཏང་སྟེ། བསླབ་པ་འཛིན་དུ་བཅུག་
པ་རྣམས་ལ་ཡང་འདི་ནི་བདག་གིས་བཏུལ་ཏེ་བདག་གི་སློབ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པས་ང་རྒྱལ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མཁས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པས་སེམས་ཅན་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་མི་ཤེས་པ་སེལ་བ་དང་། ལོག་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལོག་
པར་ཤེས་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པར་བྱེད་པས་ན་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཟོད་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་ཅན་ས་བཅུ་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ལ་དགོད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་གྲང་བ་དང་། ཚ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉམས་སུ་
ལེན་ཅིང་སྐྱོ་བ་མེད་པས་ན་བཟོད་པ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །དུལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལུས་བསྡམས་པ་དང་། ངག་བསྡམས་པ་དང་། ཡིད་བསྡམས་པས་དུལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདག་དེ་ལྟར་དུལ་ན་སེམས་ཅན་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དུལ་བར་ནུས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མདོ་དག་ལས་ཀྱང་
བདག་མ་གྲོལ་ན་སེམས་ཅན་གྲོལ་བར་མི་ནུས། བདག་མ་ཞི་ན་སེམས་ཅན་ཞི་བར་བྱ་བར་མི་ནུས། བདག་མ་དུལ་ན་སེམས་ཅན་གཞན་དུལ་བར་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ཡན་ཆད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ས་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་དོན་ཇི་ལྟར་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །

125-1-70a

ཤིན་ཏུ་རིང་སོང་ཞེས་བྱ་བས་ས་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་གཞན་ཡང་ས་ལ་འཇོག་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་སྟོན་ཏོ། །ས་དང་པོ་ཐོབ་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་མན་ཆད་ས་བཅུ་གཅིག་ལ་ཞུགས་པའི་དུས་ན་ནི་རིང་དུ་སོང་བ་ཞེས་
བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ས་དེ་དག་ལ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་འཇུག་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ས་དང་པོའི་དུས་ན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཐོབ་དང་སེམས་ཅན་གཞན་དག་ས་དང་པོ་ཐོབ་པར་
བྱ་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་དོན་བྱེད་ནུས་སོ། །ས་བརྒྱད་པའི་དུས་ན་ནི་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཐོབ་པས་བདག་དེ་ལ་གནས་ན་སེམས་ཅན་གཞན་ཡང་དེ་ལ་འཇོག་པར་ནུས་སོ། །ས་བཅུ་པའི་དུས་ན་ནི་རྒྱལ་ཚབ་
ཏུ་དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདག་དེ་ལ་གནས་ན་སེམས་ཅན་གཞན་ཡང་གནས་ཏེ་ཐོབ་པར་བྱ་བར་ནུས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་དུས་ན་ནི་ཡེ་ཤེས་བཞི་ལ་གནས་པ་སྟེ། བདག་གིས་དེ་ཐོབ་པས་སེམས་ཅན་གཞན་ཡང་དེ་ལ་དགོད་པར་བྱ་བར་ནུས་སོ། །མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྒྲུབ་པ་ནི་མི་ཟད་པ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པ་བཞིས་མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་བཞི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་བསྒྲལ་བར་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་མི་ཟད་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་ཟད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་ཟད་པས་བསམ་པ་མི་
ཟད་པ་དང་། བསམ་པ་མི་ཟད་པས་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྙིང་རྗེ་མི་ཟད་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་མི་ཟད་པས་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱང་མི་ཟད་པ་སྟེ་དེ་བས་ན་མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
རྣམས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ནི་མཆོག་དམ་པ་མ་ནོར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འགྱིང་བ་མེད་པས་མགུ་བར་བྱེད་པ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་སེམས་ཅན་དད་པ་བསྐྱེད་དེ་མགུ་བར་བྱས་

125-1-70b

ན་ཡང་འགྱིང་བ་མེད་དེ། ང་རྒྱལ་སྐྱེད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ང་རྒྱལ་མེད་པས་ནི་འཇུག་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་སེམས་ཅན་དད་པ་བསྐྱེད་ནས་སྐྱབས་སུ་བཏང་སྟེ། བསྟན་པ་ལ་འཛུད་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་བྱས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ཡང་མེད་ལ། འདི་དག་
ནི་བདག་གི་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། བདག་གི་སློབ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་ང་རྒྱལ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཁས་པས་ནི་དོན་ལ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པས་ན་བདག་གིས་ཀྱང་དེ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་
ལ། སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་ཡང་མི་ཤེས་པ་དང་ལོག་པར་ཤེས་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པར་བྱེད་པས་ན་དོན་ལ་ངེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཟོད་པས་ནི་དགེ་བ་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་དང་། ས་བཅུའི་དགེ་བ་ལ་
བཀོད་ནས། ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་གྲང་བ་དང་། ཚ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མི་སྐྱོ་བ་ནི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དུལ་བས་ནི་ལུང་བསྒོ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲུབ་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་ཉིད་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་གསུམ་གྱི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་ནི་སེམས་
ཅན་མི་དགེ་བ་ལས་བཟློག་སྟེ། དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བཞག་པའི་ཕྱིར་ལུང་བསྒོ་བས་གདུལ་བར་ནུས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་མ་དུལ་བར་གཞན་གདུལ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤིན་ཏུ་རིང་དུ་སོང་བས་ནི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་བཅུ་གཅིག་ཐོབ་
པས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་བསྒྲུབ་པ་དང་། ལུང་བསྟན་པ་བསྒྲུབ་པ་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སྒྲུབ་པར་ནུས་ཀྱི་རིང་དུ་སོང་བའི་ས་མ་ཐོབ་པར་ནི་མི་ནུས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདོད་
ཁམས་ཀྱི་ལྷ་དང་མི་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ཙམ་སྒྲུབ། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་དག་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་ཙམ་སྒྲུབ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་བདག་གི་དོན་དུ་ཞི་བ་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཙམ་སྒྲུབ་ཀྱི་དེ་དག་ལས་བྱང་ཆུབ་

125-1-71a

སེམས་དཔའི་སྒྲུབ་པ་འཕགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདོད་པའི་སྐྱེ་བའི་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་རྟག་ཏུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདོད་པ་
ལྔའི་ཡོན་ཏན་ལ་སྤྱོད་པས་དེའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་ཚེ་འདིར་ཡང་བཅིང་བ་དང་གསད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལུས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་སེམས་ལ་མི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་ཞིང་དེའི་རྒྱུས་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ཡང་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་ན་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་
བའི་དོན་ཏོ། །སྲིད་པའི་བདེ་དགའ་མི་བརྟན་ཕྱིན་ཅི་ལོག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། སྲིད་པའི་སྒྲས་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ལ་བྱ་སྟེ། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བདེ་བ་ལ་ཆགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བྱ་སྟེ། བདེ་བ་ནི་མི་བརྟན་པ་ཡང་ཡིན་ལ་
ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་རྟག་པ་ཡོད་པ་དང་། དོན་དམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མི་རྟག་པ་ཡོད་པ་ནི་བདེ་བ་དང་འགྲོགས་སུ་མེད་ཀྱི་ཤི་འཕོས་ནས་ངན་སོང་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་མི་རྟག་པ་ཡོད་པས་མི་བརྟན་
པའོ། །གནས་དེ་དག་ན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཁྱབ་པ་དང་། དོན་དམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དོ། །དེས་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པར་མ་མཐོང་བས་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སོ་སོ་རང་གིས་སྐྱེད་པ་རབ་ཞི་དགའ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དག་ནི་སོ་སོ་རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ནས་སྙིང་རྗེ་མེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་བྱ་བ་སྤངས་ཏེ། ཞི་བ་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་དགའ་
བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྟག་ཏུ་ཀུན་གྱིས་སྐྱེད་པ་ཞི་བ་སྙིང་རྗེ་བདག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ཡང་ལྡན། སྙིང་རྗེ་དང་ཡང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པས་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་ལ་ཡོད་པའི་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་ལ་སོགས་

125-1-71b

པའི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་པ་ཞི་བར་བྱས་ནས་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པས་ཉན་ཐོས་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཞུགས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་འཁོར་བ་ན་བཞུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚིགས་བཅད་འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲུབ་
པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྒྲུབ་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྒྲུབ་པ་ལས་ཀྱང་འཕགས་པར་སྟོན་ཏེ། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པས་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སེལ་བས་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྒྲུབ་པས་ཀྱང་འཕགས་སོ། །སྙིང་རྗེ་ཡོད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་ཉན་
ཐོས་ལ་སོགས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྒྲུབ་པ་ལས་ཀྱང་འཕགས་སོ། །ད་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་བསྒྲུབ་པ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསྒྲུབ་པ་ཆེས་ཁྱད་ཞུགས་ཏེ་འཕགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བོ་རྨོངས་པ་བདག་གི་བདེ་དོན་བརྩོན། །རྟག་ཏུ་
དེ་རྙེད་མི་འགྱུར་སྡུག་བསྔལ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་སྨོས་ཏེ། སྐྱེ་བོའི་སྒྲས་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་བྱའོ། །རྨོངས་པ་ཤེས་རབ་བྲལ་ཏེ་གཏི་མུག་གིས་ཁེབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་གཏི་མུག་གིས་ཁེབས་པ་དག་བདག་བདེ་བ་དང་སྐྱིད་པར་
བྱའོ་ཞེས་དེའི་ཆེད་དུ་ཞིང་རྨོ་བ་དང་། ཚོང་བྱ་བ་དང་། ཁང་ཁྱིམ་བརྩིག་པ་དང་། བུ་སྨད་བཙལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་དེ། རྟག་ཏུ་ཤ་ཐང་ཆད་ཀྱང་བདེ་བ་དང་སྐྱིད་པ་མ་རྙེད་ཀྱི་དེའི་རྒྱུས་ཚེ་འདིར་ཡང་གྲང་བ་དང་། ཚ་བ་དང་བཀྲེས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ལ། 
ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ཡང་ངན་སོང་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྟན་པ་རྟག་ཏུ་ཕ་རོལ་དོན་བརྩོན་པ། །གཉི་གའི་དོན་བསྒྲུབས་མྱ་ངན་འདས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསྟན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་དང་བརྩོན་
འགྲུས་སུ་ལྡན་པའམ། བསམ་གཏན་དང་བརྩོན་འགྲུས་སུ་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུའོ། །ཕ་རོལ་གྱི་དོན་ལ་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ལ་གཞག་པའི་ཕྱིར། བདག་ཉིད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །

125-1-72a

དེ་ལྟར་མཛད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་གཞན་གྱི་ཆེད་དུ་བསྒྲུབས་ཀྱང་བདག་དང་གཞན་གཉི་གའི་དོན་བསྒྲུབས་ནས། མཇུག་ཏུ་བདག་ཉིད་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྤྱོད་ཡུལ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་ཚིགས་སུ་
བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྒྲུབས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་ཡང་མ་ཟད་ཀྱི། སྤྱོད་ཡུལ་ཡོངས་སུ་བསྡོ་བའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་སྟོན་ཏེ། སྤྱོད་ཡུལ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྤྱོད་ལམ་བཞི་
ལ་སྤྱོད་པ་དང་། མིག་གི་དབང་པོ་ནས་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོའི་བར་དུ་དབང་པོ་དྲུག་གིས་སོ་སོའི་ཡུལ་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པ་རྣམས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བསྔོ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་རྒྱལ་སྲས་སྤྱོད་པའི་ཚེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཇི་ལྟ་
ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དང་གང་གི་ཚེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒྱལ་སྲས་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གྱིས་གྲོང་ལ་སོགས་པར་འཇུག་པའམ། སྤྱོད་ལམ་བཞིས་གནས་པ་ལ་བྱའོ། །དབང་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་འཇུག་གྱུར་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་དབང་པོ་ནས་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོའི་བར་དུ་དྲུག་གོ། །
དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་གཟུགས་ནས་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་དྲུག་གོ། །འཇུག་པ་ནི་མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་བ་དང་། རྣ་བས་སྒྲ་ཐོས་པ་ནས་ཡིད་ཀྱིས་ཆོས་ཤེས་པའི་བར་དུའོ། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་རིགས་པའི་མཐུན་ཚིག་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དང་དེའི་ཚེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རིགས་པ་
ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཚིག་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཐུན་པའི་ཚིག་ནི་བདག་གིས་ཅི་དང་ཅི་མཐོང་བ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བསྔོ་བའི་ཚིག་འབྲེལ་པ་སྟེ། ཅི་དང་ཅི་མཐོང་བ་དང་ཅི་ཐོས་པ་རྣམས་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་བྱས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བསྡོ་བས་ན། སེམས་ཅན་
ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མི་བཟོད་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཁོར་བ་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཚེ་ཕན་བཏགས་ན་ཡང་སླར་གནོད་པ་བྱེད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བརྡེག་པ་དང་། བཙོག་པ་པ་

125-1-72b

ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་བྱེད་པར་སེམས་པ་རྣམས་ལ་མི་བཟོད་པར་བྱ་བར་མི་རིགས་ཀྱི། དང་དུ་བླང་བ་རིགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྟག་ཏུ་རང་དབང་མེད་པའི་སྐྱོན་སེམས་ཀྱིས། །སྐྱེ་བོས་ཉེས་པ་བློ་ལྡན་མི་སེམས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེར་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་སེམས་ཅན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གནོད་པར་བྱས་ན་ཡང་སེམས་ཅན་དེ་དག་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་དབང་དུ་སོང་སྟེ། རྟག་ཏུ་ཡང་རང་དབང་མེད་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བརྡེག་
པ་དང་། བཅིང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་བྱེད་པར་སེམས་ཀྱི་དབང་ཡོད་བཞིན་དུ་ཉེས་པ་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཏེ་དེ་ལྟར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་ན་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་པར་དགོངས་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་པར་མི་དགོངས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མི་འདོད་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་
པའི་སྐྱེ་བོ་ཡིན་པས་སྙིང་རྗེ་འཕེལ་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཐུགས་རྗེ་འཕེལ་ཏེ། དེ་བས་ན་དཔེར་ན་གཡུལ་དག་ཏུ་བདག་དང་གཞན་གཉི་ག་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བའི་འཐབ་མོ་ལ་འགྲོ་བ་དག །ཇོ་བོ་དང་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་མི་འདོད་
བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་དེ་དང་འདྲ་བར་སྐྱེ་བོ་འདི་དག་གནོད་པ་བྱེད་པ་ཡང་། འདོད་ཆགས་དང་། གཏི་མུག་དང་། ཞེ་སྡང་གི་དབང་དུ་གྱུར་པས་མི་འདོད་བཞིན་དུ་ཉེས་པ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་དེ་དག་ལ་ཐུགས་རྗེའི་གནས་སུ་དགོངས་ཀྱི། གནོད་པའི་ལན་གླན་པར་མི་
དགོངས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ཡན་ཆད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྒྲུབ་པ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཏོ། །སྒྲུབ་པའི་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ད་ནི་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་སྒྲུབ་པའི་དོན་མདོར་བསྡུས་ནས་ཀྱང་སྟོན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྒྲུབ་པ་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་
འཆད་དེ། ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཆེ་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། ཡོན་ཏན་འཕེལ་བ་ཆེ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་ཆེ་བའོ། །སྲིད་རྒྱུད་མཐའ་དག་ཟིལ་གནོན་འགྲོ་བ་དང་། །ཞེས་བྱ་བས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཆེ་བ་བསྟན་ཏེ། སྲིད་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་ལ་བྱའོ། །

125-1-73a

རྒྱུད་ཀྱི་སྒྲས་ནི་འགྲོ་བ་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གནས་ཆེ་བ་དང་། རྩོམ་པ་ཆེ་བ་དང་། འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་སྒྲུབ་པ་དང་། གནས་པ་དང་། ཁམས་གསུམ་དང་འགྲོ་བའི་སེམས་ལྔའི་རྒྱུད་ཅན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་མི་གནས་
པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ཁམས་གསུམ་ན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པས་གོས་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཁམས་གསུམ་ན་གནས་ཀྱང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་ཁམས་
གསུམ་གྱི་ཉེས་པས་མི་གོས་པའི་ཕྱིར། ཁམས་གསུམ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྒྲུབ་པ་འདི་ནི་ཞི་བའི་མཆོག་ཏུ་འགྲོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆེ་བ་བསྟན་ཏེ། སྒྲུབ་པ་འདི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་གནས་ཆེ་བ་དང་། རྩོམ་པ་ཆེ་བ་དང་། འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་
སྒྲུབ་པ་ལ་བྱ་བར་སྙེགས་ཏེ། སྒྲུབ་པ་དེ་ལ་གནས་ན་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བས་ན་ཞི་བའི་མཆོག་ཏུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་མང་པོ་འཕེལ་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བས་ཡོན་ཏན་འཕེལ་བའི་ཆེ་བ་བསྟན་ཏེ། སྒྲུབ་པ་དེ་ལ་གནས་ན་སྟོབས་དང་། མི་འཇིགས་པ་
དང་། མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐོས་པས་ཡོན་ཏན་མང་པོ་འཕེལ་བར་བྱེད་པས་ཞེས་བྱའོ། །སྙིང་རྗེའི་བསམ་པས་སྐྱེ་བ་རྟག་ཏུ་སྡུད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མི་བཏང་བའི་ཆེ་བ་བསྟན་ཏེ། སྒྲུབ་པ་དེ་ལ་གནས་ན་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་
སྙིང་རྗེའི་སེམས་ཀྱིས་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་ཡང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་སྐད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས། རབ་འབྱོར་ཅི་སྟེ་གཟུགས་དངོས་པོར་འགྱུར་ཞིང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ན་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིས་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་
བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་དོན་ནི་འདི་སྐད་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འདི་དག་ཇི་ལྟར་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་ཅིང་དབང་པོས་བཟུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པར་འགྱུར་ན་ནི་འདི་དག་ཡོད་པ་ཡིན་

125-1-73b

གྱི་མེད་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་འདིས་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཅིང་ཁམས་གསུམ་ལས་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱིས་པ་དང་མཁས་པ་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉི་
གས་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་མཐོངབའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་རྣམས་བརྟགས་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཇི་ལྟར་མཐོང་བཞིན་ཡོད་ན་ནི། །ཐམས་ཅད་དེ་ཉིད་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་
སོགས་པའི་ཆོས་འདི་དག་བྱིས་པ་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་རང་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེ་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཞུགས་ན། ཡོན་ཏན་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། ཡེ་
ཤེས་དེས་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཁམས་གསུམ་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་དོན་ཏོ། །སྒྲུབ་པའི་སྐབས་བཤད་པ་རྫོགས་སོ། །བམ་པོ་དང་པོའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།སྒྲུབ་པའི་སྐབས་བཤད་པའི་རྗེས་ལ། དེ་ཁོ་ནའི་སྐབས་བཤད་པ་
ཅིར་འབྲེལ་ཅེ་ན། གོང་དུ་བསྒྲུབ་པའི་རྗེས་ལ། སྲིད་རྒྱུ་མཐའ་དག་ཟིལ་གནོན་འགྲོ་བ་དང་། །སྒྲུབ་པ་འདི་ནི་ཞི་བའི་མཆོག་ཏུ་འགྲོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་བཞི་འཐོབ་བོ་ཞེས་བཤད་དེ། བདག་
ཉིད་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་དེ་ཡང་སྒྲུབ་པ་ལ་ཡང་གནས་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཡང་མཐོང་བར་འགྱུར་ན་གདོད་འཐོབ་ཀྱི། སྒྲུབ་པ་ཡོད་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་མ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མི་འཐོབ་བོ། །གོང་དུ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཞུགས་པ་དེས་ཀྱང་བདག་ཉིད་ཉོན་
མོངས་པས་མ་བཅིངས་པར་བྱ་སྟེ། བདག་བཅིངས་ནས་གཞན་གྲོལ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཐར་བར་བྱ་བའི་ཐབས་ནི་དེ་ཁོ་ན་མཐོང་བ་སྟེ། དེ་བས་ན་བསྒྲུབ་པའི་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་ལ། ཉོན་མོངས་པས་མི་གོས་པའི་ཐབས་དེས། དེ་ཁོ་ནའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་

125-1-74a

ལོ། །ཡང་ན་དང་པོ་ཉིད་དུ་གཙུག་གི་ལུས་སུ་གཞག་པ་ནི་རིགས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་གླེངས་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་གང་ཞེ་ན། དེའང་རྣམ་པ་གསུམ་
སྟེ། གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བ་དང་། ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་བ་དང་། གང་གིས་བསླབ་པར་བྱ་བའོ། །གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བ་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། བདག་གི་དོན་སྒྲུབ་པ་དང་། གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་དང་། དེ་ཁོ་ནའི་དོན་དང་། མཐུའི་དོན་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང་། སེམས་
ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་པོ་ཞེས་སྨོས་པ་ལས། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་འོག་ཏུ་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་སྨོས་པས་ན་སྒྲུབ་པའི་རྗེས་ལ་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དོན་དམ་པ་རྣམ་པ་
གཉིས་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་ལམ་བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པས་དོན་ཞེས་བྱ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དུ་གྱུར་པས་དམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །
ཡང་ན་དོན་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་ལ་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་ཡུལ་ཡིན་པས་དོན་དམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་པའི་ཕྱིར། ཡོད་མིན་མེད་མིན་དེ་བཞིན་གཞན་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །
རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཕྱིས་འཆད་དོ། །དེ་ལ་གཉིས་དང་བྲལ་ཞིང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དོན་ནི་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཡང་གཉིས་སུ་མེད་པ་རྣམ་པ་ལྔས་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་དོན་དམ་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཀུན་
དུ་བརྟགས་པ་དང་། གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ལྟ་བུར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ན་ཡོད་མིན་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དམ་པ་དེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་པས་ན་མེད་མིན་ཞེས་བྱའོ། །འདིས་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དོན་གཅིག་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཞན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་

125-1-74b

ཏེ། གཅིག་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་བཞིན་མ་ཡིན་ལ། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པས་གཞན་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང་། ཀུན་བརྟགས་དང་གཞན་གྱི་དབང་དུ་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཡོངས་སུ་བརྟགས་
པའི་རང་བཞིན་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྣང་བ་ཡིན་ལ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ནི་བདེན་པ་ཡང་དག་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡིན་པས་ཀུན་བརྟགས་དང་རང་བཞིན་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་རང་བཞིན་ཡང་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། 
རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ལ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྟེན་དུ་མ་གྱུར་ལ། རྟེན་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཡིན་པས་གཞན་དབང་དང་ཡང་རང་བཞིན་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་དང་། གཞན་གྱི་
དབང་གཉིས་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཐ་དད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས་ན་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གཞན་གྱི་དབང་གི་རང་བཞིན་ལ་གཟུང་འཛིན་དུ་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བར་ཟད་ཀྱི་དེ་ལ་མ་གཏོགས་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་
རང་བཞིན་ལོགས་ཤིག་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དཔེ་ནི་འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ཏེ། གལ་ཏེ་འདུས་བྱས་དང་མི་རྟག་པ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ན་ནི་མི་རྟག་པ་བཞིན་དུ་འདུས་བྱས་རྟག་ཏུ་ཞི་བས་མི་སྣང་བའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འདུས་
བྱས་དང་མི་རྟག་པ་ཐ་དད་པར་གྱུར་ན་ནི་མི་རྟག་པ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་འདུས་བྱས་ལ་མི་རྟག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་ལ་མི་རྟག་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་ཏེ། འདི་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དོན་གཉིས་པའོ། །མི་སྐྱེ་མི་འཇིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དེ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་མ་སྐྱེད་
པས་ན་མི་སྐྱེའོ། །མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ལ་འགག་པ་མེད་པས་ན་མི་འཇིག་པ་སྟེ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དོན་གསུམ་པའོ། །འབྲི་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། འཕེལ་བ་མེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཁོར་བའི་དུས་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་

125-1-75a

དུས་ན་ཡང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དེ་ལ་འབྲི་བ་ཡང་མེད། འཕེལ་བ་ཡང་མེད་དེ་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་པའི་སྤྲིན་ལ་སོགས་པ་བྲི་བར་གྱུར་ཀྱང་ནམ་མཁའ་ལ་བྲི་བ་མེད་པ་དང་། ནམ་མཁའ་ལ་སྔོན་མེད་པའི་སྤྲིན་ལ་སོགས་པ་
བྱུང་ན་ཡང་ནམ་མཁའ་གསར་དུ་བྱུང་བ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་བསྒོམ་པའི་དུས་ན་འཁོར་བའི་ཆོས་ཉོན་མོངས་པ་བྲི་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བྲི་བ་མེད་དེ། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་འཕེལ་ན་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འཕེལ་བ་མེད་དེ་འདི་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དོན་བཞི་
པའོ། །རྣམ་པར་དག་པ་མེད་ལ་རྣམ་པར་དག་འགྱུར་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་གསེར་དང་ཆུའི་ཁམས་དང་ཤེལ་ལ་སོགས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པ་སྟེ། ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་གྱིས་
དག་པ་ལ་ཆུ་ལ་སོགས་པས་བཀྲུས་ཏེ་དག་པར་བྱར་མེད་པ་བཞིན་དུ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་ཡང་དྲི་མ་དག་པར་བྱར་མེད་པས་རྣམ་པར་དག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རང་བཞིན་ལ་དྲི་མ་བསལ་དུ་མེད་ཀྱང་དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་གློ་བུར་གྱི་སྤྲིན་བསལ་བ་དང་། གསེར་ལ་གློ་བུར་གྱི་ས་རྡོ་
བསལ་བ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དྲི་མ་གློ་བུར་ཡོད་པ་བསལ་བར་མི་བྱ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། བསལ་ཞིང་དག་པར་བྱ་དགོས་པར་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དོན་ལྔ་པའོ། །དེ་ནི་དོན་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ལྔ་པོ་དེ་ནི་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དགག་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དུ་མ་དང་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བདག་གིར་ལྟ་བའི་འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་ལ་བདག་གིར་ལྟ་བའི་ཞེས་
བྱ་སྟེ། བདག་དང་བདག་གི་མེད་པ་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་བས་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་དེ་སྐྱོན་ཡིན་པས་སྤང་དགོས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་དམ་པ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཤད་པའི་སྐབས་

125-1-75b

མ་ཡིན་ནོ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་སྐབས་འདིར་བཤད་པ་ཅིར་འབྲེལ་ཞེ་ན། དོན་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བྱའོ། །དེ་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མི་མཐུན་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཇི་ཙམ་བདག་ཏུ་
ལྟ་བ་ཡོད་པ་དེ་ཙམ་དུ་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་མ་རྟོགས་པས། གང་ཟག་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པར་འདོད་པས་བདག་ཏུ་འདོད་པ་སྤོངས་ཤིག་ཅེས་བསྟན་པ་དང་། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་དོན་གཏན་ལ་དབབ་པའི་ཕྱིར། འདིར་བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་
ཏོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཡང་ཡང་ན་ནི་བདག་ཡོད་དོ་ཞེས་དེ་ལྟར་སེམས་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཉིད་རང་བདག་གི་རང་བཞིན་ཡིན་གྲང་། ཡང་ན་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་གནས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་བདག་གི་རང་བཞིན་ཡིན་གྲང་། ཡང་ན་དེ་
གཉིས་ལ་མ་གཏོགས་པར་བདག་བྱ་བ་ཞིག་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པར་བརྟག་གྲང་ན། དེ་གསུམ་ཆར་ལྟར་མི་རིགས་པས་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་དོ། །དེ་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་རང་ཉིད་བདག་གི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་མི་རིགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་རང་ཉིད་བདག་
མཚན་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་སྒྲས་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་བྱ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དེ་ཉིད་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་བརྟགས་པའི་བདག་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ཡི་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འདི་
ལྟར་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་དེའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་གཞན་ཏེ། དེ་གཉིས་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བས་ན་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཉིད་བདག་གི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བ་ཞེ་ན། མུ་སྟེགས་པས་ནི་བདག་དེ་
འདུས་མ་བྱས་པ་དང་། རྟག་པ་དང་ཁྱབ་པ་དང་། ལས་མི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བརྟགས་སོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། སེམས་ནི་འདུས་བྱས་དང་མི་རྟག་པ་དང་། མ་ཁྱབ་པ་དང་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་བྱེད་པ་ཡིན་པས་མཚན་ཉིད་མི་འདྲའོ། །འཇིག་ཚོགས་

125-1-76a

ལ་ལྟ་བའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡང་བདག་གི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་མི་རིགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ངན་པའི་གནས་མིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ངན་པའི་སྒྲས་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སྙེགས་ཏེ། ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་འདི་རྟེན་དུ་
གྱུར་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་གནས་ངན་ལེན་གྱིས་བསྐྱེད་པས་ན་ངན་པའི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ངན་པའི་གནས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡང་བདག་གི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མུ་སྟེགས་པས་བརྟགས་པའི་མཚན་
ཉིད་ཀྱང་གཞན་ཕུང་པོ་ལྔའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་གཞན་ཏེ། མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བས་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་ཉིད་བདག་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་ནི་འདུས་མ་བྱས་པ་དང་། རྟག་པ་དང་ཁྱབ་པ་དང་། ལས་མི་བྱེད་པར་འདོད་ལ། ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་འདུས་བྱས་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། མ་ཁྱབ་
པ་དང་། ལས་བྱེད་པ་ཡིན་པས་མཚན་ཉིད་མི་འདྲའོ། །དེ་ཉིད་མ་གཏོགས་པར་བདག་ལོགས་ན་ཡོད་པར་ཡང་མི་རིགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཉིས་མ་ཡིན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་། ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་མ་གཏོགས་པར་བདག་བྱ་བ་དེ་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པ་ཡང་མ་
ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མའི་ཡུལ་དུ་ཡང་མ་གྱུར། རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མའི་ཡུལ་དུ་ཡང་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་དངོས་པོ་ཡོད་པ་རྣམས་ནི་ཡང་ན་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མའི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་རྗེས་སུ་
དཔག་པའི་ཚད་མའི་ཡུལ་དུ་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་མིག་གི་དབང་པོ་བ་ལྟར་མི་སྣང་ཡང་། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་མིག་གི་དབང་པོ་ཡོད་པར་བརྟགས་ན་བདག་འདི་ནི་ཚད་མ་གཉི་གས་བརྟགས་ན་ཡང་ཡོད་པར་མ་མཐོང་བས་ན་ལོགས་ཤིག་ན་མེད་དོ། །གལ་
ཏེ་བདག་མེད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་བདག་བདག་ཅེས་རྟོག་སྙམ་པ་ལ་དེའི་ཕྱིར། འདི་ནི་ནོར་ཙམ་སྐྱེས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་ཐག་པ་ལ་སྦྲུལ་དུ་འཁྲུལ་པའི་ཐག་པ་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི་སྦྲུལ་ལྟ་བུར་ནོར་བར་མཐོང་བ་དང་། རྨི་ལམ་ན་གཟུགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མཐོང་བ་ཡོད་པ་མ་

125-1-76b

ཡིན་གྱི་ནོར་བར་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ། བདག་བདག་ཅེས་རྟོག་པ་འདི་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་། འཁྲུལ་པའི་སེམས་སྐྱེད་པར་ཟད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡོད་པའི་རྟོག་པ་ནི་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་བདག་ཡོད་པ་ནི་བདག་ཏུ་ཉོན་མོངས་པས་བཅིངས་པར་གྱུར་ལ། ཉོན་མོངས་པའི་
བཅིངས་པ་བཅད་ན་ཐར་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན། བདག་མེད་ན་སུ་ཞིག་ཐར་པར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ་དེའི་ཕྱིར། ཐར་པ་ནོར་ཙམ་ཟད་པའོ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་ཐག་པ་ལ་སྦྲུལ་དུ་འཁྲུལ་པ་དེ་སྦྲུལ་གྱི་འཁྲུལ་པ་དང་བྲལ་ཏེ། ཐག་པར་ཤེས་པར་གྱུར་པ་ན་ལུས་བདེ་བ་དང་། 
སེམས་བདེ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་འཁྲུལ་པ་ཟད་དེ། དེ་སྤངས་པ་ཉིད་ཐར་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཟད་ཀྱི་ཐར་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་བདག་ནི་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཙམ་གྱི་སྒྲས་ནི་བདག་ཡོད་
པ་ཡིན་པ་འགོག་གོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཀུན་ཏུ་སྨད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ཙམ་དུ་སེམས་ཅན་སྤྱོད་ཅིང་གནས་པ་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ལ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྒྱུས་ནི་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྟག་ཏུ་མྱོང་སྟེ། དེ་ལྟར་སེམས་
ཅན་རྣམས་འཁྲུལ་པ་ལ་ཡང་གནས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་ཡིན་འཁྲུལ་པ་ལ་གནས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མ་རྟོགས་ཤེ་ན། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་གནས་པ་དང་། མ་རིག་པས་ཁེབས་པས་མ་རྟོགས་ཏེ། དེ་བས་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་སྨད་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་
པ་གཉིས་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཁྲུལ་ཙམ་གནས་ཞིང་རང་བཞིན་སྡུག་བསྔལ་བ། །སྐྱོ་བོས་རྟག་འཁྲུལ་ཅི་ཕྱིར་རྟོགས་མ་གྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇིག་རྟེན་པ་དག་བདག་ཡོད་དོ་ཞེས་བདག་ཏུ་ཡོད་པ་དང་། ཆོས་ཡོད་དོ་ཞེས་རྟོགས་པ་ཡོད་པ་ཡང་ནོར་བ་ཡིན་པས་ན་
འཁྲུལ་པ་ཙམ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་རྒྱུས་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བས་ན་རང་བཞིན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་རྟག་ཏུ་འཁྲུལ་པ་ལ་ཡང་གནས་ལ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་ཡིན་ལ་དེ་འདྲ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་

125-1-77a

ཅིའི་ཕྱིར་རྟོགས་པར་མ་གྱུར་ཅེ་ན། འོག་ནས་འབྱུང་བའི་ཚུལ་དུ་མུན་པ་ཆེན་པོས་ཁེབས་པར་མ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རིག་པ་མེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དངོས་པོ་འདི་དག་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་
ཟག་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་མེད་པས་ན། རིག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རིག་པས་ཀྱང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཤེས་པས་ཚོར་བ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་མྱོང་བ་ཡོད་པས་རིག་པ་ཡོད་
ཅེས་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་མྱོང་ཡང་གསུམ་ཆར་ཡང་སྡུག་བསྔལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཚོར་བ་གསུམ་ཆར་ལ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བས་ནི་རང་བཞིན་གྱི་
སྡུག་བསྔལ་མ་སྤངས། བདེ་བའི་ཚོར་བས་ནི་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་མ་སྤངས། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བས་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མ་སྤངས་ཏེ། དེ་བས་ན་ཚོར་བ་གསུམ་ཆར་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
མུ་སྟེགས་པ་དག་གིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་བདག་གིས་མྱོང་ངོ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་ལྡན་ཞིང་དེ་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་བདག་མེད་པས་ན་སྡུག་བསྔལ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་དངོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་བདག་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་
ཡང་མེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྒྱུ་མ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་བ་ཙམ་དུ་ཡོད་པས་ཆོས་དངོས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ཡན་ཆད་ཀྱི་ཚིག་གིས་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་དངོས་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དོན་དམ་པར་ནི་ཆོས་དེ་ཡང་རང་བཞིན་དང་བདག་མེད་དེ་སྟོང་པ་ཡིན་པས་
དེ་དངོས་མིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཚིག་འདིས་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་བསྟན་ཏོ། །དངོས་པོ་རྟེན་འབྱུང་མངོན་སུམ་འཇུག་པ་ལ། །འགྲོ་བ་ཇི་ལྟར་གཞན་དག་བྱེད་ལ་བརྟེན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དངོས་པོའི་སྒྲས་ནི་ཕྱིའི་དངོས་པོ་དང་ནང་གི་དངོས་པོ་ལ་བྱ་སྟེ། གཉི་ག་ལ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་

125-1-77b

བ་ཡིན་པ་འཇིག་རྟེན་པ་ཀུན་གྱི་མངོན་སུམ་དུ་སྣང་ངོ་། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཕྱིའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱང་ས་བོན་དང་ས་གཞི་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་བར་སྣང་ལ། ནང་གི་དངོས་པོ་ལྔ་ཡང་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་དང་། ཕ་མའི་ཁྲག་དང་། 
ཁུ་བ་ལས་བྱུང་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་སྣང་ན། ཆོས་འདི་དག་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་གྱི། བདག་དང་བྱེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་གིས་བྱས་སོ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་དང་དེ་ལྟར་ལྟ་ཞིང་རྟོག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཕྱིར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་མེད་མཐོང་བས། །དེ་འདྲའི་མུན་ནག་རྣམ་པ་དེ་
གང་ཞིག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའི་མུན་པས་ནི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མི་མཐོང་བར་བྱེད་དེ། ཡོད་པ་ནི་མི་མཐོང་གི་མེད་པ་ནི་མཐོང་བར་བྱེད་པ་མུན་པ་ནི་མི་སྲིད་དོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་མ་རིག་པའི་མུན་པ་དེ་ནི་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་
ཏེ་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་དེ་ནི་མི་མཐོང་བར་བྱེད་ལ་མུ་སྟེགས་ཀྱིས་བརྟགས་པའི་བདག་ཅེས་བྱ་བ་མེད་པ་དེ་མཐོང་བར་བྱེད་པའི་དེའི་མུན་ནག་དེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་མུན་པ་དང་འདྲ་བ་མ་ཡིན་པ་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་པའི་མུན་པ་ཞིག་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་མེད་པར་ཞི་བ་དང་སྐྱེ་བར་
རུང་བར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་གི་སྒྲ་འདི་མུ་སྟེགས་ཀྱིས་བརྟགས་པའི་བདག་དང་གང་ཟག་གི་རྣམ་གྲངས་སུ་ཡང་འགྲོ་སྟེ། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་དང་སྲོག་དང་གང་ཟག་དང་ཤེད་ཅན་དང་ཤེད་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བདག་གི་སྒྲ་ཆོས་ལ་བྱ་བར་ཡང་མཐོང་
སྟེ་རང་བཞིན་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ཞེས་བཤད་ན་བདག་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་གོང་དུ་བདག་ནི་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཙམ་དུ་ཟད་ལ་དོན་དམ་པར་ཆོས་དེའང་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་པ་ལ་མུ་སྟེགས་པ་དང་ཉན་ཐོས་པ་དག་འདི་སྐད་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་རྒོལ་ལོ། །འདི་ལས་ཕྱི་
རོལ་དུ་གྱུར་པའི་མུ་སྟེགས་པ་དག་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པས་བདག་མེད་པ་ཡང་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་ཏོ། །ཆོས་འདི་དག་ཉན་ཐོས་པ་དག་ནི་ཆོས་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་ཏོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འདི་དག་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོས་ཇི་ལྟར་བརྟགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོད་

125-1-78a

དོ་ཞེས་འཛིན་ཏོ། །དེ་གཉི་ག་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པས་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་ཆོས་སུ་ལྟ་བ་ལ་གནས་ན་བདག་ཀྱང་ཡོད་པར་མཐོང་ཆོས་ཀྱང་ཡོད་པར་མཐོང་ངོ་། །དེ་བས་ན་མུ་སྟེགས་པ་དག་ནི་བདག་ཏུ་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པར་འདོད། ཉན་ཐོས་དག་ནི་ཆོས་
བཅིངས་པ་དང་ཐར་པར་འདོད་དེ། གལ་ཏེ་བདག་དང་ཆོས་མེད་ན་ཇི་ལྟར་ཐར་པ་དང་གང་ཐར་པར་འགྱུར་བ་ཇི་ལྟར་བཅིངས་པ་དང་སུ་བཅིངས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་བདག་དང་ཆོས་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒོལ་ལོ། །དེ་བས་ན་བདག་དང་ཆོས་མེད་པར་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་དང་། 
འཁོར་བར་སྐྱེ་རུང་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཞི་དང་སྐྱེ་བ་དོན་མཆོག་ཚུལ་གྱིས་ནི། །དེ་གཉིས་ལ་ཡང་བྱེ་བྲག་ཅུང་ཟད་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་ནི་ཞི་བ་ནི་མ་རིག་པ་འགགས་པས་ནི་རྒ་ཤི་འགག་པའི་བར་གྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བྱའོ། །སྐྱེ་བ་
ནི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་པས་ན་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤིའི་བར་གྱི་འཁོར་བའི་མཚན་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཉིས་ཀྱང་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་དུ་ན་བདག་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་མཉམ་མོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་འཁོར་བ་བྱིས་པས་བརྟགས་པའི་
བདག་དང་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་དེ་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་བྱིས་པས་བརྟགས་པའི་བདག་དང་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་སྟེ། དེ་ལྟར་བདག་དང་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཉི་ག་མཉམ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་འཁོར་བ་
གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཏེ། ཚུལ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་ན་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཉིས་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཁྱད་པར་མི་འདྲ་བར་གཞག་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་གཞག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་འཁོར་བ་ན་གནས། འཕགས་པ་
རྣམས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་ཅེས་ཅིའི་ཕྱིར་བརྗོད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། འོན་ཀྱང་དགེ་བའི་ལས་རྣམས་བྱེད་པ་དག །སྐྱེ་བ་ཟད་པས་ཞི་བ་ཐོབ་པར་བཤད། །ཅེས་སྨོས་ཏེ། སྐྱེ་བ་ནི་འཁོར་བ་ལ་བྱ་སྟེ། འཁོར་བ་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་

125-1-78b

པའི་ཡིད་ལ་བྱས་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤངས་པ་ལས་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་དང་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་བ་མེད་ཀྱང་མི་རྟག་པ་
ལ་སོགས་པ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱི་ལམ་བསྒོམ་པའི་དགེ་བ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ཟད་པར་བྱས་པ་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བཤད་དེ། དེ་ལས་མ་གཏོགས་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་
ལོགས་ཤིག་ན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་གཉི་གའི་ཐུན་མོང་གི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བསྟན་ཏོ། །ད་འདི་མན་ཆད་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་
བསྟན་ཏོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་སྨད་པ་བྱས་ནས་དེའི་གཉེན་པོ་དོན་དམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དོན་དམ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་འདི་ཡན་ཆད་དུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་དམ་པ་བསྟན་ནས། ད་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་
དམ་པ་སྟོན་ཏེ། གོང་དུ་སེམས་ཅན་འཁྲུལ་པ་ལ་གནས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བས་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་ཀྱང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་ནོན་པས་འཁྲུལ་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བར་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་ཀྱང་ཞེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་སྨད་ནས་ད་དེའི་གཉེན་པོར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་
པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཐོབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་མན་ཆད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔ་ཞིག་འབྱུང་
བ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞིས་ནི་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་དང་། སྦྱོར་བའི་ལམ་དང་། མཐོང་བའི་ལམ་དང་། བསྒོམ་པའི་ལམ་སྟོན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔ་པས་ནི་མཐར་ཐུག་པའི་ལམ་སྟོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི། །མཐའ་ཡས་ཕ་རོལ་ཚོགས་

125-1-79a

རྣམས་བསགས་ནས་སུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོ་གཅིག་གིས་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་ཚོགས་ཆེན་པོ་བསགས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟན་ཏེ་ཆོས་ལ་ངེས་པ་ན་སེམས་འཐོབ་པ་དང་། ཡིད་ཀྱི་རྟོག་པ་ལས་ཆོས་རྣམས་སྣང་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་
པ་དེ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མཐའ་ཡས་པ་སྟེ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཅིག་གི་བར་དུ་བསགས་ནས་མཐོང་བའི་ལམ་དང་། ས་དང་པོ་ཐོབ་པ་ནས་ཕ་རོལ་དུ་སོན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕ་རོལ་གྱི་སྒྲ་ནི་ས་དང་པོ་ཐོབ་པ་ལ་བྱའོ། །
འདིས་ནི་ཚོགས་ཆེན་པོ་བསགས་པ་བསྟན་ཏེ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རྒྱལ་མཚན་དང་གདུགས་ལ་སོགས་པས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ལས་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང་། བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པ་བྱས་
པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །ཡང་ན་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་བསྒྲུབས་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་བསྒོམས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་གཉིས་ཀའི་ཚོགས་སོ། །ཡང་ན་སྦྱིན་པ་
ནས་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་བསྒྲུབས་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །ཆོས་ལ་སེམས་པ་ཤིན་ཏུ་ངེས་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པ་དེ་མི་རྟག་པ་དང་། 
སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པར་བསྒོམས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་ནས་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་མི་རྟག་པ་དང་། སྟོང་པ་དང་། བདག་མེད་པར་བསམ་སྟེ། གཏན་ལ་ཕབ་ནས་མི་རྟག་པ་དང་། སྟོང་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་གྱུར་པ་ནི་
ཆོས་ལ་སེམས་པ་ཤིན་ཏུ་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་ལ་ངེས་པར་སེམས་པ་ཐོབ་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ཡན་ཆད་ཚིགས་བཅད་རྐང་པ་གསུམ་གྱིས་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་བཤད་དོ། །རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ཅན་དོན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཕྱིའི་དངོས་པོའི་

125-1-79b

གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་དང་། སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་ནི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས། ཆོས་ལ་ངེས་པར་སེམས་པ་ཐོབ་པ་དེས། དེའི་རྗེས་ལ་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་
ཏེ། སེམས་ལས་མ་གཏོགས་པར་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོགས་པ་ནི་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ཅན་དོན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ཡིད་ཀྱི་རྟོག་པ་ལས་དོན་དུ་སྣང་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དེ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་ཡང་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་དྲོད་ཀྱི་དུས་སྣང་བ་ཐོབ་པའི་
ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དུས་ན་རྟོག་པ་སྟོན་ཏོ། །རྟོག་པ་ཙམ་དུ་དོན་རྣམས་དེས་རིག་ནས། །དེས་སྣང་སེམས་ཙམ་ལ་ནི་རབ་ཏུ་གནས། །ཞེས་བྱ་བའི་རྐང་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་དོན་ནི། དོན་རྣམས་སེམས་ལས་སྣང་བ་མཐོང་བ་དང་། །དེ་ནས་སེམས་ཙམ་ལ་གནས་པ་དེ་སྟོན་ཏོ། །དོན་
རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བྱ་སྟེ། གཟུང་བའི་ཆོས་རྣམས་སེམས་ལས་ཇི་ལྟར་བྱུང་ཞིང་སྐྱེ་བ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ནི་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་དོན་རྣམས་དེས་རིག་བྱས་ཏེ། ཚིག་དེས་དོན་རྣམས་ལ་སྣང་བ་མཐོང་བར་བསྟན་ཏོ། །འདི་ནི་ངེས་
པར་འབྱེད་པའི་ཕྱོགས་སྤྱི་བོའི་དུས་དེ་སྣང་བ་མཆེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བའི་གཟུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བྱ་སྟེ། གཟུང་བའི་ཆ་སྤངས་ནས་གཟུང་བ་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཙམ་གྱི་ཆོས་ལ་གནས་པ་ནི་སེམས་ཙམ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པར་
བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་སེམས་ཙམ་ལ་གནས་པ་བསྟན་ཏོ། །འདིས་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཕྱོགས་བཟོད་པའི་དུས་ཏེ་དེ་ཁོ་ནའི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །འདི་ཡན་ཆད་སྦྱོར་བའི་ལམ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ཅེས་བྱ་བ་
ལ། དེ་ནས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆའི་འོག་ཏུ་ས་དང་པོ་མཐོང་བའི་ལམ་བསྐྱེད་ནས། མཐོང་བའི་ལམ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནས་གཉིས་ཀྱི་མཚན་དང་རྣམ་པར་བྲལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མཐོང་

125-1-80a

བའི་ལམ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་དང་། དེ་ནས་གཟུང་བའི་སྒྲིབ་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ཡང་བྲལ་འཛིན་པའི་སྒྲིབ་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ཡང་བྲལ་ཏེ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་
བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་པས་མཐོང་བའི་ལམ་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཇི་ལྟར་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་དང་ཐབས་བསྟན་ཏོ། །དེ་བས་ན། སེམས་ལ་གཞན་མེད་པར་ནི་བློས་རིག་ནས། །དེ་ཕྱིར་སེམས་ཀྱང་མེད་པར་ཤིན་ཏུ་རྟོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་
ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་སྨོས་སོ། །འདི་ལྟར་བཟོད་པའི་དུས་ན་གཟུང་བའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་གི་ཚེ་གཟུང་བ་མེད་ན་འཛིན་པ་མེད་དོ་ཞེས་རྟོགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ནི་སེམས་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པ་
མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །དེ་ལྟར་ཕྱིའི་ཡུལ་མེད་པས་འདི་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་རྟོགས་ཏེ་གཟུང་བ་མེད་ན་འཛིན་པ་ཡོད་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བློ་དང་ལྡན་པས་གཉིས་པོ་མེད་རིག་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བློ་དང་ལྡན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
ཞེས་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་གི་ཚེ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་གཟུང་འཛིན་གྱི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་དང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་མཐོང་བའི་ལམ་བསྐྱེད་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་གི་དུས་ཏེ། དེ་མ་
ཐག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་མི་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་གི་རྗེས་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་སྐྱེས་ནས་མཐོང་བའི་མཐོང་ལམ་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་དང་མི་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་གནས་ཏེ། མཐོང་
བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བློ་དང་ལྡན་པ་རྟག་པར་ཐམས་ཅད་དུ། །མཉམ་སོང་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་དག་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་པས་བསྒོམ་པའི་ལམ་སྟོན་ཏེ། བློ་དང་ལྡན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །

125-1-80b

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་དུག་སྨན་ཆེན་པོ་ལྟར་སྒྲིབ་པའི་དུག་སེལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །རྟག་པར་ནི་ས་གཉིས་ནས་ས་བཅུ་མན་ཆད་རྒྱུན་དུ་སྒྲིབ་པ་སྤོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དང་ནང་གི་
དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཉམ་པར་སོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ལ་སྟོང་པར་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ནང་གི་དངོས་པོ་ལ་ཡང་སྟོང་པར་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཟུང་བ་ལ་ཡང་མི་རྟོག །འཛིན་པ་ལ་ཡང་མི་རྟོག་པས་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་སྟེ། 
ཡེ་ཤེས་དེའི་མཐུས་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེ་གནས་ཉེས་པ་བསགས་པས་ཁྲོད་སྟུག་པོ། །དུག་སྨན་ཆེན་པོ་ལྟ་བུར་དུག་སེལ་ཏོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེའི་སྒྲས་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བྱའོ། །གནས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་
ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་བྱའོ། །ཉེས་པ་ནི་ཀུན་གཞི་ལ་ཡོད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་གཟུང་འཛིན་གྱི་བག་ཆགས་ལ་བྱའོ། །བསགས་པ་ནི་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་བག་ཆགས་སེམས་ལ་ཞེན་པར་བྱས་པའོ། །བག་ཆགས་དེ་ཡང་
ཤེས་པར་བྱ་བ་དཀའ་ཞིང་སྤང་བར་བྱ་བ་དཀའ་སྟེ། ཕྲ་བས་ན་ཁྲོད་སྟུག་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དུག་སྨན་ཆེན་པོ་སྨན་གང་ཐིགས་པ་འགའ་ཙམ་དུག་གི་བུམ་པར་ལྷུང་ན་དུག་ཐམས་ཅད་སྨན་དུ་འགྱུར་བ་དང་། བསྣམས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་དུག་སེལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་དུག་སྨན་ཆེན་
པོ་བསྣམས་པ་དང་། མྱངས་པས་དུག་ཐམས་ཅད་མེད་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཕྲ་མོ་ལ་སོགས་པ་དུག་དང་འདྲ་བར་བསལ་ནས་གཞན་དུ་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་
ཤེས་མངོན་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡིད་ཀྱི་རྟོག་པས་ཆོས་དེ་དག་གི་དོན་རབ་ཏུ་སྣང་བས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སེམས་ལས་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་སྣང་བར་ཟད་ཀྱི་སེམས་ལས་མ་གཏོགས་པར་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་ཡིད་ཆེས་པའི་

125-1-81a

དོན་ཏོ། །འདི་ནི་དྲོད་ཀྱི་དུས་དང་སྦྱར་རོ། །གྲངས་མེད་པ་རབ་དབྱེའི་དུས་ཀྱི་ས་དེའི་ཕ་རོལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ན་མཐའ་ཡས་པས་ཕ་རོལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མཐའ་ཡས་པའི་སྒྲ་ནི་བསྐལ་པའི་གྲངས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་དུས་དང་སྦྱར་ཏེ། བསྐལ་པ་གྲངས་
མེད་པ་གཅིག་གི་བར་དུ་བསྒྲུབས་པས་ན་མཐའ་ཡས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་རྗེས་ལ་ས་དང་པོ་ཐོབ་པ་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་རྣམས་ཡིད་ཀྱི་རྟོགས་པ་ཙམ་རིག་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་གཟུང་བའི་ཆ་རྣམས་སེམས་ལས་འབྱུང་བར་མངོན་སུམ་
དུ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ནི་སྤྱི་བོའི་དུས་སོ། །འདི་ལྟ་བུར་སྣང་བའི་སེམས་ཙམ་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ལས་གཟུང་བའི་ཆ་སྤངས་ནས་འཛིན་པའི་ཆ་ཙམ་ལ་གནས་པ་སྟེ། འདི་ནི་བཟོད་པའི་དུས་སོ། །དེ་ཡན་ཆད་ཆོས་ཀྱི་
དབྱིངས་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དྲོད་དང་རྩེ་མོ་དང་། བཟོད་པ་སྐྱེས་པའི་དུས་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་སྐྱེས་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གསུམ་པས་ནི་ཇི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་མངོན་སུམ་དུ་རིག་པ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚིགས་
སུ་བཅད་པ་གསུམ་པས་ནི་ཐབས་གང་དང་རྒྱུ་གང་གིས་མཐོང་བའི་ལམ་སྐྱེས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཞི་པས་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་གནས་ཡོངས་སུ་རྗེས་པས་དོན་དམ་པའི་ཡེ་
ཤེས་ལ་འཇུག་པར་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་པས་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་སྟེ་ས་གཉིས་པ་ནས་ས་བཅུ་མན་ཆད་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་སྟེ། གནས་གཞན་དུ་གྱུར་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་
བའི་དོན་ཏོ། །རྟག་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་གཉིས་པ་ནས་ས་བཅུ་མན་ཆད་རྒྱུན་དུ་སྒྲིབ་པ་སྤོང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ལ་མཉམ་དུ་སོང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་དང་། གཟུང་འཛིན་གྱི་བག་ཆགས་ཀྱིས་ཀུན་གཞི་ལ་ཁྱབ་པར་གནས་ཞེས་བྱ་

125-1-81b

བའི་དོན་ཏོ། །རིང་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བག་ཆགས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་བསགས་བསགས་པ་ཡང་སྤོངས་ཤིང་བསལ་དཀའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དོན་དམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དོན་དམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྣམ་
པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་དེའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་པ་དང་། ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་མཐར་ཐུག་པའི་ལམ་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐུབ་པས་གསུངས་པའི་ཆོས་ལེགས་པར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ། 
ཐུབ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ། ལུས་དང་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས། སྡིག་པ་མི་དགེ་བ་མི་མཛད་པས་ཐུབ་པར་ཐུབ་པའོ། །ཐུབ་པ་དེས་གསུངས་པ་ནི་ཐུབ་པ་དེས་བཤད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ནི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཏེ་ཆོས་དེ་དག་ནི་ཐོག་མར་
ཡང་དགེ། བར་དུ་ཡང་དགེ། ཐ་མར་ཡང་དགེ། ཚིག་བཟང་པོ། དོན་བཟང་པོ། ལེགས་པར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་དེ་དག་གི་དོན་དམ་པ་ལ་བློ་གྲོས་གཞག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །རྩ་བའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་བློ་གྲོས་གཞག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དོན་དམ་པའི་
ཡེ་ཤེས་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་སེམས་ནི་རྩ་བའི་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་དེ་ལ་རྩ་བའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བར་ཅི་མངོན་ཞེ་ན། མདོ་སྡེ་རྒྱན་གྱི་གཙུག་ལག་ཉིད་ལས་འབྱུང་བར་
མངོན་ཏེ། འདིའི་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་དང་། བཤད་པའི་སྐབས་ལས། དེ་བས་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི། །ཆོས་གཉིས་སྟོན་པ་དེ་ལ་ནི། །དང་པོ་ཉིད་དུ་བརྟུལ་ཞུགས་པས། །མདོ་སོགས་མིང་ལ་སེམས་གཞག་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་སེམས་
རྣམ་པ་དྲུག་བཤད་དེ། དྲུག་གང་ཞེ་ན། རྩ་བའི་སེམས་དང་། རྗེས་སུ་དཔྱོད་པའི་སེམས་དང་། རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་སེམས་དང་། རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་སེམས་དང་། ཀུན་དུ་བསྡུས་པའི་སེམས་དང་། རྗེས་སུ་སྟོན་པའི་སེམས་སོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལ་རྩ་བའི་སེམས་གང་ཞེ་ན། གང་

125-1-82a

མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་མིང་ལ་དམིགས་པ་སྟེ། མདོ་དང་ལུང་དུ་བསྟན་པའི་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལ། མདོ་སྡེ་འདིའི་མིང་ནི་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མདོ་སྡེ་འདིའི་མིང་ནི་ས་བཅུ་པ་ཞེས་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མདོ་སྡེ་རྣམས་
ཀྱི་མིང་ལ་དམིགས་པ་ནི་རྩ་བའི་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ཀྱི་མིང་དང་། ཚིག་དང་ཡི་གེ་རྣམས་ལ་སོ་སོར་མི་དམིགས་པར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བཟླུམས་པ་ནས་དེ་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་སེམས་ལ་རྩ་
བའི་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ལ་བྱ་སྟེ། རྩ་བའི་སེམས་དང་འབྲེལ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དམིགས་ཤིང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་བསྒོམ་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སེམས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་བློས་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དྲན་རྒྱུད་
རྟོག་པ་ཙམ་རིག་བརྟན་པ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། རྩ་བའི་སེམས་དང་འབྲེལ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དམིགས་པའི་དུས་ན། སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལས་དང་པོ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལ་སེམས་ཤིང་དྲན་པ་ཡང་དག་སེམས་
ལས་བྱུང་བ་དང་སེམས་ཙམ་དུ་རིག་ནས་སེམས་ཙམ་མོ་སྙམ་དུ་རྟོག་པ་དེ་ཡང་སྤངས་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་མི་རྟོག་པ་ནི་བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་དུ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་མཐར་འདི་ལྟར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མྱུར་དུ་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་འགྲོ། །ཞེས་
བྱ་བ་ལ། ཡོན་ཏན་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་མྱུར་དུ་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་འགྲོ་སྟེ། མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཁོ་ནའི་སྐབས་བཤད་པ་
རྫོགས་སོ།།      །།དེ་ཁོ་ནའི་སྐབས་བཤད་པའི་རྗེས་ལ། མཐུའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་བཤད་པར་ཅིས་འབྲེལ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བདག་གི་དོན་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་རང་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་

125-1-82b

ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་བདག་གི་དོན་དེ་ཁོ་ན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་གྱུར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་དེ་ཁོ་ན་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་འོག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་
སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཕྲུལ་གྱི་མིག་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་བསྒྲུབས་པས་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་ཏེ། འཕྲུལ་གྱི་མིག་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་ཡང་སྐབས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་མཐར་ཐུག་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་
གཉིས་ཀྱིས་འགྲུབ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་ཁོ་ནའི་རྗེས་ལ་མཐུའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །ཡང་ན་བདག་ཉིད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཐབས་ནི་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ཡིན་པར་བཤད། བདག་ཉིད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་ཀྱང་དབང་པོ་མ་ཐོབ་པ་དང་སེམས་ཅན་རྣམས་
གདུག་ཅིང་དགུག་པར་མི་ནུས་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱོ་བ་སྐྱེས་ཏེ། དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་སྐྱོ་བར་མི་འགྱུར་བར་ཐབས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཁོ་ནའི་རྗེས་ལ་མཐུའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །ཡང་ན་གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པ་བདུན་དུ་
གཞག་པ་ལས་དེ་ཁོ་ནའི་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་ལ་མཐུ་སྨོས་པ་བཞིན་ཏེ་བཤད་དགོས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཁོ་ནའི་འོག་ཏུ་མཐུའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །མཐུའི་སྐབས་འདི་ལ་དོན་རྣམ་པ་དྲུག་འབྱུང་སྟེ། མཐུའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། མཐུའི་རྒྱུ་དང་། མཐུའི་འབྲས་
བུ་དང་། མཐུའི་ལས་དང་། མཐུའི་ལྡན་པ་དང་། མཐུའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །མཐུའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མཐུ་ནི་འཕྲུལ་གྱི་མིག་ནས་ཟག་པ་ཟད་པ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་བྱ་སྟེ། མངོན་པར་ཤེས་
པ་དྲུག་གི་མཚན་ཉིད་དང་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་འཆི་བ་མ་སྨོས་སུ་ཟིན་ཀྱང་། གང་ན་དུད་པ་ཡོད་པ་དེ་ན་མེ་ཡོད་པར་གདོན་མི་ཟ་བ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་ཡོད་ན་འཆི་བ་གདོན་མི་ཟ་བར་

125-1-83a

འབྱུང་ལ། འཆི་བ་ཡོད་ན་ཡང་སྐྱེ་བ་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་བས་དོན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་འཆི་བ་ཡང་བསྟན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འདི་ནས་ཤི་ནས་གནས་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ནས་ཤི་ནས་ཀྱང་གནས་ཆེ་
གེ་མོ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་མ་རྒྱས་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་བ་དང་། འཆི་བ་ཤེས་ཏེ། འདི་ནི་འཆི་བ་དང་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པའོ། །ངག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་ཅན་ཤི་འཕོས་ནས་ལྷ་དང་མི་དང་། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། 
བྱོལ་སོང་ལ་སོགས་པའི་ལམ་རྒྱུད་ལྔ་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བའི་ཚིག་ཅི་དང་ཅི་སྨྲས་པ་ཤེས་ཤིང་ཐོས་ཏེ། འདི་ནི་ལྷའི་རྣ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པའོ། །སེམས་ཤེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་འདི་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས། འདི་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ། འདི་ནི་ཞེ་སྡང་དང་བཅས། 
འདི་ནི་ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཤེས་པ་ནི་སེམས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མངོན་པར་ཤེས་པའོ། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་སྐྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་
ནས་དགེ་བ་ཅི་བྱས་པ་དང་། མི་དགེ་བ་ཅི་བྱས་པ་ཤེས་ཏེ། སེམས་ཅན་འདིས་ཚེ་རབས་སྔ་མ་འདིའི་ཚེ་ན་ནི་སྦྱིན་པ་བྱས་པས་སྦྱིན་པའི་བག་ཆགས་དང་ལྡན། ཚེ་རབས་སྔ་མ་འདིའི་ཚེ་ན་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བག་ཆགས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚེ་
རབས་སྔ་མ་ལ་ཅི་དང་ཅི་བྱས་པའི་བག་ཆགས་ཤེས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་འདིས་ཚེ་སྔ་མ་འདིའི་ཚེ་ན་ནི་སྲོག་བཅད་པ་བྱས་པས་སྲོག་གཅོད་པའི་བག་ཆགས་དང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚེ་རབས་སྔ་མ་ལ་མི་དགེ་བ་ཅི་དང་ཅི་བྱས་པའི་བག་ཆགས་ཤེས་པ་ནི་དགེ་བ་དང་
མི་དགེ་བ་སྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་མངོན་པར་ཤེས་པའོ། །དེའི་གནས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེའི་གནས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་གནས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་

125-1-83b

པ་ལ་མཆོད་པའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྲོ་བར་བྱ་བ་ཤེས་པ་དང་། སེམས་ཅན་འདུལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་འགྲོ་བར་བྱ་བ་ཤེས་པ་ནི་དེའི་གནས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡུལ་མངོན་པར་ཤེས་
པའོ། །འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འབྱུང་བ་ནི་ཐབས་གང་གིས་བདག་དང་སེམས་ཅན་གཞན་འཁོར་བ་ལས་ཐར་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཤེས་པ་ནི་འབྱུང་བ་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཟག་པ་ཟད་པ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མངོན་སུམ་གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་
དེ་དག་ཀྱང་། སྐྱུ་རུ་ར་ལག་མཐིལ་དུ་བཞག་པ་བཞིན་དུ་གསལ་བར་མངོན་སུམ་དུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཀུན་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་དུ་ཡང་འཇུག་ལ་དུས་གསུམ་ཀུན་དུ་ཡང་འབྱུང་བས་ན་ཀུན་དུ་
འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རབ་ཏུ་ཐར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་རྣམ་པ་དུ་མར་བྱ་བ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྟན་པ་ཐོབ་པའི་དུས་ནི་ཐོག་མ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །མཐུ་ནི་བྱང་ཆུབ་
སེམསདཔའི་དེ་དག་གི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་བྱའོ། །ཐོགས་པ་མེད་པ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་དུ་འཇུག་པ་དང་། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་འབྱུང་བས་ཐོགས་པ་མེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་དྲང་སྲོང་གི་མངོན་
པར་ཤེས་པས་ཀྱང་འཕགས་པ་སྟོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་དག་གི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འཇུག་པ་དང་། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འབྱུང་བས་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་དྲུག་པོ་དེ་དག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་གཅིག་ལ་ཡང་དུ་མར་སྤེལ་བར་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་

125-1-84a

སེམས་དཔའ་རྣམས་ཐོགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་མཐུ་མངོན་པར་ཤེས་པས་བསྡུས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་དེ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐུ་ཞེས་བྱ་སྟེ་མངོན་པར་
ཤེས་པ་དྲུག་ཏུ་རྟོགས་པ་ཉིད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཞེས་བྱ་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཐུའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་དོན་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐུའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་དབྱེ་བའི་སྒོ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་
མཐུའི་རང་བཞིན་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒྱུའི་དོན་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་མཚན་ཉིད་དང་དབྱེ་བ་བཤད་ནས། རྒྱུ་གང་གིས་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་
སྟེ། རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་གང་ཞེ་ན་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་གནས་པ་དང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གནས་པ་དང་། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཤིན་ཏུ་དག་ཐོབ་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བསམ་
གཏན་བཞི་པ་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང་། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང་། བསམ་གཏན་བཞི་པའོ། །ཤིན་ཏུ་དག་པ་ནི་སྲེད་པ་ཤས་ཆེར་བསྒོམས་པ་དང་། ང་རྒྱལ་ཤས་ཆེར་བསྒོམས་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་ཤས་ཆེར་བསྒོམས་པ་མེད་པའོ། །
ཡང་ན་ཐོད་རྒལ་དང་། ལུགས་སུ་བསྒོམས་པ་དང་། ལུགས་སུ་མི་བསྒོམས་པ་ཐོབ་པ་ནི་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཉེས་པ་བརྒྱད་སྤངས་པ་ནི་དག་པ་སྟེ། ཉེས་པ་བརྒྱད་པོ་གང་ཞེ་ན། དབུགས་རྔུབ་པ་དང་། འབྱུང་བ་དང་། རྟོག་པ་དང་། དཔྱོད་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། 
སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཡིད་བདེ་བ་དང་། མི་བདེ་བའོ། །ཐོབ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་དག་གནས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་གནས་པའི་ཚེ། གཟུང་འཛིན་ལ་མི་རྟོག་

125-1-84b

པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་འབྲེལ་དེས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཟིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་གཞག་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཚེ་ཅི་ཞིག་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅེ་ན། རྒྱུ་གང་དང་གང་གིས་མངོན་པར་ཤེས་པ་གང་དང་གང་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་མདོ་སྡེ་ལས་
བཤད་དེ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་ཡང་མདོ་སྡེ་ལས་འཕྲུལ་གྱི་མིག་གིས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་སྣང་བས་ཁྱབ་པར་མོས་ཤིང་ཡིད་ལ་གྱིས་ཤིག །དེ་གསུངས་པ་དང་། རྫུ་
འཕྲུལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ལུས་ཡང་བར་མོས་ཤིང་ཡིད་ལ་གྱིས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །མཐུ་གྲུབ་པ་ཡི་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་། འཇིག་
རྟེན་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་བས་འཕགས་པས་ན་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་ནི་གནས། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་མི་ལྡན། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཆོས་ཡིད་ལ་བྱས་ནས་མཐུ་རྣམ་པ་དྲུག་ཐོབ་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །
འབྲས་བུའི་དོན་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་རྒྱུ་བཤད་ནས། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་འབྲས་བུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་འབྲས་བུ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དཔེ་མེད་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་
བའི་སྤྱོད་པ་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་འདྲེན་པར་བྱེད་པའོ། །གང་གིས་འཕགས་དང་འཕྲུལ་དང་ཚངས་པ་ཡི། །དཔེ་མེད་རྒྱ་ཆེན་སྤྱད་པ་ཤིན་ཏུ་གནས། །ཞེས་བྱ་བས་དཔེ་མེད་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྤྱོད་པས་གནས་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་
འཕགས་པའི་གནས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང་སྨོན་པ་མེད་པས་གནས་པའི་བདེན་པ་བཞིས་གནས་པའམ་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་གནས་པའོ། །འཕྲུལ་གྱི་གནས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་གནས་པའམ། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་

125-1-85a

འཇུག་པ་བཞི་ལ་གནས་པའོ། །ཚངས་པའི་གནས་པ་ནི་བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་དང་། དགའ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་འཕགས་པ་དག་ཕལ་ཆེར་གནས་སོ། །
བདེན་པ་བཞི་ལས་ཀྱང་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་འཕགས་པ་དག་ཕལ་ཆེར་གནས་སོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ཀྱང་འཕགས་པས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་གནས་པ་དག་ཕལ་ཆེར་གནས་སོ། །ཚད་མེད་པ་བཞི་ལས་ཀྱང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་
ལ་འཕགས་པ་དག་ཕལ་ཆེར་གནས་སོ། །ཕྱོགས་སུ་དེ་སོང་སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་དག །ཡང་དག་མཆོད་ཅིང་རྣམ་དག་འགུགས་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་ཏུ་སོང་ནས་སངས་རྒྱས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་དེ། འདིས་ནི་སངས་རྒྱས་མཆོད་པའི་འབྲས་བུ་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་ཏུ་སོང་ནས་འཕུར་བ་དང་འབར་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་འགུགས་ཏེ། དགེ་བ་ལ་འཇོག་པར་
བྱེད་དེ་འདིས་ནི་སེམས་ཅན་འདྲེན་པའི་འབྲས་བུ་བསྟན་ཏོ། །ལས་རྣམ་པ་དྲུག་གི་དོན་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མངོན་པར་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་བསྟན་ནས་ད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞིས་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ལས་འཆད་དེ། ལས་
རྣམ་པ་དྲུག་གོ། །མཐོང་བའི་ལས་དང་། སྟོན་པའི་ལས་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དང་། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གཉིས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་
མཐོང་བའི་ལས་སོ། །དབང་བཅུ་དང་ལྡན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་འཕུར་བ་དང་། འབར་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་འཇིག་པ་དང་། ཆགས་པ་སྟོན་པ་ནི་སྟོན་པའི་ལས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལས་དེ་གཉིས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་

125-1-85b

ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་བཅས་པ་སྐྱེ་དང་འཇིག་པ་ཡི། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀུན་སྒྱུ་མ་འདྲ་བར་མཐོང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང་སེམས་ཅན་དུ་བཅས་པ་སྐྱེས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
འཆགས་པ་དང་། འཇིག་སྟེ་བསྐལ་པའི་ས་སྦྱོང་བ་ན་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བར་མཐོང་ངོ་། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་དང་། རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ཞིང་མེད་ཀྱང་སྐྱེ་བར་ཡང་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་
གཉི་ག་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་སྟེ། མེད་ཀྱང་སྐྱེ་བར་སྣང་འཇིག་པར་ཡང་སྣང་བས་སྒྱུ་མ་དང་འདྲའོ་ཞེས་མཐོང་ངོ་། །འདི་ནི་མཐོང་བའི་ལས་ཏེ་ལས་རྣམ་པ་གཅིག་གོ། །དབང་ལྡན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བཅས་པར་ཡང་། །ཇི་བཞིན་འདོད་པར་དེ་དག་ཡང་དག་སྟོན། །ཞེས་བྱ་བ་
ལ། མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དབང་དང་ལྡན་པས་རྫུ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གང་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་གང་བསྟན་ན་འདུལ་ཞིང་དགའ་བར་འགྱུར་བ་སེམས་ཅན་གང་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་དེ་སྟོན་ཏེ་འབར་བ་སྟོན་པས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་
ལ་འབར་བར་སྟོན། འཕུར་བས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་འཕུར་བ་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ནི་སྟོན་པའི་ལས་ཏེ་ལས་གཉིས་པའོ། །འོད་ཟེར་གྱི་ལས་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཕྱོགས་
བཅུར་འོད་ཟེར་སྟོན་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་སྟེ། དེ་ཡང་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་འོད་ཟེར་གཏོང་ངོ་། །གང་ཞེ་ན། ངན་སོང་དུ་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་མཐོ་རིས་སུ་དགོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འོད་ཟེར་བཏང་བ་དང་། བདུད་ཀྱི་གནས་དང་
བདུད་རྣམས་བསྐྱོད་ཅིང་སྐྲག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འོད་ཟེར་གཏོང་ངོ་། །འོད་ཟེར་བཏང་བས་མི་བཟད་སྡུག་བསྔལ་དང་། །ངན་སོང་བ་རྣམས་མཐོ་རིས་འགྲོ་བར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་དབང་བཅུ་དང་ལྡན་པས་ཕྱོགས་བཅུར་འོད་

125-1-86a

ཟེར་བཏང་བས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་གནས་ན་བཙོ་ཞིང་གཏུབས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཡི་དྭགས་ཀྱི་གནས་ན་བཀྲེས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། བྱོལ་སོང་གི་གནས་ན་གཅིག་གིས་གཅིག་གསོད་པ་ལ་སོགས་པའི་
སྡུག་བསྔལ་རྣམས་འོད་ཟེར་དེས་རེག་པ་དང་། དད་པ་སྐྱེ་ཞིང་འཕྲལ་དུ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང་། དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ལྷ་དང་མིའི་གནས་བདེ་འགྲོར་སྐྱེ་བར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་ལས་གསུམ་པའོ། །བདུད་གནས་གཞལ་མེད་ཁང་མཐོ་མཛེས་པ་དག། །བདུད་
བཅས་རབ་ཏུ་བསྐྱོད་ཅིང་སྐྲག་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། བདུད་ཀྱི་གནས་ནི་བདུད་དེ་དག་འཁོད་པའི་ཁང་ཁྱིམ་སྟེ། མཐོ་བ་ནི་རྩེག་མ་དང་རིམ་པ་དུ་མ་འདུག་པའོ། །མཛེས་པ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་ལས་བྱས་པའོ། །བདུད་བཅས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་འཁོར་དང་བཅས་པ་སྟེ། འོད་ཟེར་
བཏང་སྟེ། བདུད་ཀྱི་གནས་རྣམས་ནི་བསྐྱོད། བདུད་ཀྱི་གནས་གཡོས་པས་བདུད་རྣམས་ཀྱང་སྐྲག་པར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་ལས་བཞི་པའོ། །རྣམ་པར་རོལ་པའི་ལས་དང་སྤྲུལ་པའི་ལས་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པར་རོལ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་
མཛོད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་འཇུག་པའོ། །སྤྲུལ་པའི་ལས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་སྤྲུལ་པར་བྱེད་དོ། །བཟོའི་གནས་སྤྲུལ་ནས་སེམས་ཅན་འདུལ་བ་དང་། སྐྱེ་བ་སྤྲུལ་ནས་སེམས་ཅན་འདུལ་
བ་དང་། དགའ་ལྡན་གྱི་ཕོ་བྲང་ནས་འཆི་བ་བསྟན་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དག་སྤྲུལ་པ་བསྟན་ནས། སྤྲུལ་པའི་མཆོག་བསྟན་ནས་སེམས་ཅན་འདུལ་བར་བྱེད་པའོ། །ཏིང་འཛིན་དཔག་ཏུ་མེད་ལ་རྣམ་རོལ་ཅིང་། །མཆོག་རྣམས་འདུས་པའི་འོག་ཏུ་ཡང་དག་སྟོན། །
ཅེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་ཚོགས་པ་ནི་ཚོགས་རྣམས་འདུས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཙོ་བོ་ཚོགས་པའི་དབུས་སུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྟོན་པ་ནི་ཏིང་

125-1-86b

ངེ་འཛིན་གྱིས་རྣམ་པར་རོལ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་གྱི་དབུས་སུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དང་། སུས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་བསླང་བར་མ་ནུས་པ་དང་། བུ་མོ་ལེགས་པའི་
བློ་གྲོས་ཀྱིས་བསླང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ནི་རྣམ་པར་རོལ་པའི་ལས་དེ་ལས་རྣམ་པ་ལྔའོ། །ལས་དང་སྐྱེ་བ་དང་ནི་མཆོག་གི་སྤྲུལ་པས་ཀྱང་། །ཐམས་ཅད་དུས་སུ་སེམས་ཅན་དོན་བྱེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བས་སྤྲུལ་པའི་ལས་བསྟན་ཏེ། ལས་སྤྲུལ་
པས་ཀྱང་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད། སྐྱེ་བ་སྤྲུལ་པས་ཀྱང་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད། མཆོག་གི་སྤྲུལ་པས་ཀྱང་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལས་དྲུག་དང་། དེ་ལ་རྫ་མཁན་དང་། པི་ཝང་
མཁན་ལ་སོགས་པའི་བཟོའི་གནས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པར་སྤྲུལ་པ་ནི་ལས་སྤྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྷ་དང་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་ནས་བྱོལ་སོང་ལ་སོགས་པའི་གནས་སུ་སྐྱེས་ནས། དེ་དག་གི་ལུས་འདྲ་བར་བསྟན་པ་ནི་སྐྱེ་བ་སྤྲུལ་པ་ཞེས་བྱའོ། །འོག་མིན་གྱི་ཕོ་བྲང་ནས་
མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དག་བསྟན་པ་ནི་མཆོག་གི་སྤྲུལ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལས། མངོན་པར་ཤེས་པའི་ལས་དྲུག་བསྟན་ནས། ད་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པ་གཉིས་དག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཞིང་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །ཞིང་རྣམས་འདོད་པ་བཞིན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ཡེ་ཤེས་ལ་ཡང་དབང་བས་
དག་པ་ཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་འདི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དག་པར་བྱེད་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་གང་གིས་དག་པར་བྱེད་པ་དང་། གང་དག་པར་བྱེད་པ་སྟེ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་བཅུ་ཐོབ་པ་སྟེ། དབང་བཅུ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་

125-1-87a

རྣམས་དང་ཤེལ་གྱི་ཁ་དོག་ཏུ་བསྟན་ན་དགའ་བ་རྣམས་ལ་ཤེལ་གྱི་ཁ་དོག་ཏུ་སྟོན་པ་དང་། གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ཏུ་བསྟན་ན་དགའ་བ་རྣམས་ལ་གསེར་ལ་སོགས་པའི་ཁ་དོག་ཏུ་སྟོན། དེ་དག་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་སྟོན་ནུས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་
གོ། །སངས་རྒྱས་མཚན་དག་མེད་པར་སངས་རྒྱས་མཚན། །ཡང་དག་བསྒྲགས་པས་དང་པས་ཁམས་གཞན་འགྱེད། །ཅེས་བྱ་བས། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དག་པར་བྱེད་པར་སྟོན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་དེས། 
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་གྱི་མཚན་མི་གྲག་ཅིང་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེར་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་མཚན་གྲག་པར་བྱ་སྟེ། དད་པ་སྐྱེས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་ན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ཡོད་པའི་འཇིག་རྟེན་
གྱི་ཁམས་དེར་སྐྱེ་བ་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལྡན་པའི་དོན་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ལས་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པར་བྱེད་པ་བསྟན་ནས། ད་ནི་མངོན་པར་
ཤེས་པ་དྲུག་ཡོད་པ་དེ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་བསྟན་པའི་དོན་ཏེ། དེ་ཡང་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་ནུས་པར་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། རབ་ཏུ་བསྔགས་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། ཚིག་གཟུང་བར་འོས་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་
ཅན་སྨིན་བྱེད་ནུས་པར་འགྱུར་བ་ནི། །ཇི་ལྟར་འདབ་མ་རྒྱས་པའི་བྱ་བཞིན་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་ནུས་པ་དང་ལྡན་པ་བསྟན་ཏེ། དཔེར་ན་བྱ་འདབ་གཤོག་རྫོགས་ཤིང་རྒྱས་པ་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བ་ན་ཆེན་པོ་འབད་པ་མེད་པར་དགའ་མགུར་འགྲོ་
ཞིང་ནམ་འཕང་གཅོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་གཅིག་ཏུ་འབད་པ་མེད་པར་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞིས་སེམས་ཅན་བསྡུས་ནས་མི་དགེ་བ་ལས་བཟློག་པས་དགེ་བ་ལ་གཞག་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་

125-1-87b

དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ལས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་བསྔགས་པ་ཐོབ། །ཅེས་བྱ་བས་རབ་ཏུ་བསྔགས་པ་དང་ལྡན་པ་བསྟན་ཏེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་ན་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འདྲི་ཞིང་ཞུ་བ་རྣམས་ཀྱང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འདྲི་བས་ཇི་
སྐད་དུ་མདོ་སྡེ་དག་ལས་རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་མདོ་ཞུ་བ་ཞུས་པ་དང་དྲི་བ་དྲིས་པ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བསྔགས་པ་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ལ་ཚིག་གཟུང་འོས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བས། ཚིག་གཟུང་
བར་འོས་པ་དང་ལྡན་པ་བསྟན་ཏེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་ན་གཞན་གྱི་སེམས་དང་མཐུན་པར་ཚིག་སྨྲ་བ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་ནས་སེམས་ཅན་མགུ་བར་བྱས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚིག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་གཅོག་
ཅིང་ཇི་སྐད་བསྒོ་བ་བཞིན་དུ་ཉན་དུ་བཏུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཇུག་པའི་དོན་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྡན་པའི་དོན་བསྟན་ནས་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མཐུ་རྣམ་པ་
དྲུག་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་ཇི་སྐད་འཇུག་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མངོན་ཤེས་དྲུག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ནི་འཕྲུལ་གྱི་མིག་གི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ནས་ཟག་པ་ཟད་པ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་
དྲུག་སྟེ། འདི་ནི་མཐུ་རྣམ་པ་གཅིག་གོ། །རིག་པ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རིག་པ་གསུམ་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རིག་པ་དང་། འཆི་འཕོ་རིག་པ་དང་། ཟག་པ་ཟད་པའི་རིག་པ་སྟེ། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རིག་པས་ནི་སྔོན་གྱི་དུས་ལ་མཁས་སོ། །འཆི་
འཕོའི་རིག་པས་ནི་ཕྱི་མའི་དུས་ལ་མཁས་སོ། །ཟག་པ་ཟད་པའི་རིག་པས་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ལ་མཁས་པ་སྟེ། འདི་ནི་མཐུ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །རྣམ་ཐར་བརྒྱད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ནི་གཟུགས་ཅན་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་སྟེ། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་པོའོ། །

125-1-88a

ནང་གཟུགས་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ལ་ཕྱིའི་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་སྟེ། རྣམ་པར་ཐར་པ་གཉིས་སོ། །བཟང་པོའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལུས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་གནས་ཏེ་རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་པའོ། །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང་། 
རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཅུང་ཟད་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་དང་། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་བརྒྱད་དེ། འདི་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་བཞིན་ཟིལ་གནོན་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་
མཆེད་ཀྱང་བརྒྱད་དེ་གང་ཞེ་ན། ནང་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ལ། ཕྱིའི་གཟུགས་རྣམས་ལ། ཆུང་བ་དང་། ཁ་དོག་བཟང་པོ་དང་། ཁ་དོག་ངན་པ་དང་། གྱ་ནོམ་པར་མཐོང་སྟེ། གཟུགས་དེ་དག་ཀྱང་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་
མཐོང་སྟེ། འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནང་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ལ། ཕྱིའི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ཆེན་པོར་མཐོང་སྟེ། འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་པའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ལ་ཕྱིའི་གཟུགས་རྣམས་
ལ་ལྟ་སྟེ། ཆུང་ངུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་གསུམ་པའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ལ་ཕྱིའི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་སྟེ། ཆེན་པོའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བཞི་པའོ། །དེའི་སྟེང་དུ་སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་
དང་། དམར་པོ་དང་། དཀར་པོ་བསྣན་ཏེ་བརྒྱད་དེ་འདི་ནི་མཐུ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་ནི་ས་དང་། ཆུ་དང་། མེ་དང་། རླུང་སྟེ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དང་། སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། དམར་པོ་དང་། དཀར་
པོ་སྟེ་ཁ་དོག་བཞི་དང་། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང་། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་ཀྱིས་བསྣན་ཏེ་བཅུའོ། །འདི་ནི་མཐུ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་

125-1-88b

རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ནམ་མཁའ་མཛོད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་ནི་མཐུ་རྣམ་པ་དྲུག་གོ། །བརྟན་པ་ཐོབ་པའི་མཐུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་བཤད་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ནི། བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་མཐུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་དྲུག་གི་མཐུ་བཤད་ནས། དེའི་ཆེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མཐུ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་ཕྱེ་བའི་སྒོ་ནས་
མཐུ་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐུ་ནི་དྲུག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་ནས། ད་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ཡོན་ཏན་ཆེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་སྟེ། ཆེ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །གང་ཞེ་ན། དབང་གི་ཆེ་བ་དང་། དགའ་བའི་ཆེ་བ་དང་། སྲིད་པ་ནི་
མི་འཇིགས་པའི་ཆེ་བའོ། །དེ་ནི་དབང་གི་མཆོག་རྣམས་ཐོབ་པའི་བློ། །འགྲོ་བ་དབང་མེད་རང་དབང་བཀོད་རྟག་ཏུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དབང་གི་ཆེ་བ་བསྟན་ཏེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཐུ་རྣམ་པ་དྲུག་ཐོབ་པའམ་དབང་
རྣམ་པ་བཅུ་ཐོབ་པའམ་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པས་ན་དབང་གི་མཆོག་ཐོབ་པའི་བློ་ཞེས་བྱ་བ་དེ། བློ་ནི་ཤེས་རབ་ལ་བྱའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་སོང་ནས་ཚེ་འདིར་ཡང་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་གར་དྲངས་པར་འཇུག་
པས་ན་རང་དབང་མེད་པ་དང་། ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ཡང་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་གང་དུ་འཕངས་པར་མི་འདོད་བཞིན་དུ་འགྲོ་དགོས་པས་ན་རང་དབང་མེད་པ་སྟེ། རང་དབང་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་རྫུ་འཕྲུལ་བསྟན་ཏེ། དད་པ་སྐྱེས་ནས་དགེ་བ་ལ་བཀོད་པས་ན་རང་དབང་
བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྟག་ཏུ་གཞན་ལ་ཕན་བྱ་གཅིག་ཏུ་མངོན་པར་དགའ། །ཞེས་བྱ་བས་དགའ་བའི་ཆེ་བ་བསྟན་ཏེ། བདག་གི་དོན་དུ་མི་སེམས་པར་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་

125-1-89a

ཕན་པ་དང་བདེ་བར་བྱ་བ་འབའ་ཞིག་ལ་མོས་ཤིང་དེ་འབའ་ཞིག་སེམས་པས་ན་གཞན་ལ་ཕན་པར་བྱ་བར་རྣམ་པར་དགའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སེང་གེ་བཞིན་དུ་རབ་བརྟན་སྲིད་ན་སྤྱོད། །ཅེས་བྱ་བས་སྲིད་པ་ན་མི་འཇིགས་པའི་ཆེ་བ་བསྟན་ཏེ། དཔེར་
ན་སེང་གེ་ནགས་དང་ནགས་ཀྱི་འདབ་ན་ཕུག་དང་རི་ལ་སོགས་པ་ན་གནས་ཤིང་རྒྱུ་བའི་ཚེ། རི་དྭགས་གང་གིས་ཀྱང་མི་འཇིགས་པར་གནས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྟན་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཁམས་གསུམ་ལ་གནས་པའི་ཚེ་ཡང་བདུད་དང་
མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པ་གང་གིས་ཀྱང་མི་འཇིགས་ཤིང་། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པས་གོས་སུ་དོགས་པའི་འཇིགས་པ་ཡང་མེད་པར་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཐུའི་སྐབས་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།མཐུའི་སྐབས་བཤད་པ་
རྗེས་ལ། ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། གོང་དུ་ཐེག་པ་སྒྲུབ་པའི་སྐབས་སུ། རྒྱ་ཆེའི་ཕྱིར་དང་ཟབ་པའི་ཕྱིར། །ཡོངས་སུ་སྨིན་དང་རྣམ་མི་རྟོག །འདི་ལ་གཉིས་ནི་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ཐབས། །ཞེས་བཤད་དེ། 
མཐུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བཤད་པ་མཐོང་བས་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྒོ་ནས་མཐུ་མཐོང་བ་དང་། དེ་ལ་ཚོགས་པ་སྐྱེས་ནས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་མཐུ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཟབ་པ་བཤད་པས་ནི་རྣམ་
པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་པའི་སྒོ་ནས་བདག་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་སྐབས་བཤད་པས་ནི་མཐུའི་རྗེས་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་
སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ཐབས་ཡིན་པར་བཤད། འཁོར་བ་ན་གནོད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྐྱོ་བ་མེད་པར་དུས་རིང་པོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པས་ན། དགེ་བའི་ཆོས་

125-1-89b

རྣམས་རྒྱ་ཆེར་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དགེ་བའི་ཆོས་རྒྱ་ཆེར་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྐབས་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་མཐུའི་འོག་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །ཡང་ན་གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་
རྣམ་པ་བདུན་བཤད་པ་ལས་མཐུའི་རྗེས་ལ་བདག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་སྨོས་པས་ན་དེ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་བབ་པའི་ཕྱིར། མཐུའི་རྗེས་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་
སྨིན་པར་བསྡུ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་བདག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་འཆད་དེ་ཡོངས་སུ་སྨིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དཔེར་ན་ནམ་ཤིང་ཏོག་བཟའ་བར་རུང་བའི་དུས་ན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཁ་ཟས་བཟའ་བར་རུང་བའི་དུས་ན་
ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཞེས་བྱ་བ། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་ནམ་དགའ་བ་དང་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་དུ་ཤེས་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡང་དང་པོའི་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་
པའི་དོན་མདོར་བསྟན་པའོ། །གྲོགས་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་བཅད་ལྷག་མས་ནི་གོང་མའི་དོན་གཉིས་ཞིབ་ཏུ་འཆད་པས་ན་ཚིགས་བཅད་དང་པོ་ནི་བསྡུས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགའ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཟབ་ཅིང་
རྒྱ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་བསྟན་པ་དེ་འབའ་ཞིག་ལ་དགའ་ཞིང་དེ་ལ་འདོད་པ་ཡོད་ཀྱི་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་འདོད་པ་མེད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གང་ཟག་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ལ་འདི་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ནི་དད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཡོད་ན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །རབ་ཞི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་

125-1-90a

ནམ་རང་བཞིན་གྱིས་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ཤས་ཆུང་བར་གྱུར་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་ནུས་པའི་མཐུ་དང་ལྡན་པ་ནི་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་མཐུ་ཡོད་ན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པར་རིག་པར་
བྱའོ། །སྙིང་བརྩེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་མཐོང་ནས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་ཇི་ལྟར་བསལ་བར་བྱ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ནི་སྙིང་བརྩེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྙིང་རྗེ་དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་ན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བཟོད་པ་དང་ནི་ཞེས་
བྱ་བ་ལ། བདག་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཚེ། མགོ་དང་རྐང་ལག་ལ་སོགས་པ་གཏོང་བ་དང་། གྲང་བ་དང་ཚ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་བྱུང་ཡང་ཉམས་སུ་ལེན་ནུས་ན་ནི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བཟོད་
པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་ན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡིད་རྣོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་རྣམས་བཤད་པའི་དུས་ན་ཡང་། དང་པོ་ཉན་པའི་དུས་ན་ཡང་དོན་དང་ཚིག་འཛིན་ནུས་ལ། དེའི་འོག་ཏུ་ཚིག་རྣམས་ནི་མི་བརྗེད་པར་ཚིག་འཛིན་ནུས། 
དོན་རྣམས་ནི་མ་ནོར་བར་རྟོགས་ནུས་པ་ནི་ཡིད་རྣོ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །མཐུ་ཡོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཤས་ཆེར་བསགས་པས་ཉོན་མོངས་པ་
རྣམས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་ཅིང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པ་ནི་མཐུ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་འདྲ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །མི་འཕྲོགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པའི་
དུས་ན་བདུད་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་སུ་སྤྲུལ་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱོད་པ་འདོར་དུ་བཅུག་ཀྱང་སྤྱོད་པ་མི་གཏོང་བ་དང་། མུ་སྟེགས་པས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བཤད་དེ་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བར་བརྩམས་ཀྱང་ལྟ་བ་མི་འགྱུར་བ་ནི་མི་འཕྲོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་

125-1-90b

ལྟ་བུར་གྱུར་ན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ནམ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི་སྤོང་བའི་ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་ཏེ། སྤོང་བའི་ཡན་ལག་ལྔ་ནི་དད་པ་དང་། གཡོ་མེད་པ་དང་། སྒྱུ་མེད་པ་དང་། ནད་མེད་པ་དང་། གནས་
མཐུ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེ་ལྔའི་དོན་ཞིབ་ཏུ་ནི་འོག་ནས་འཆད་དོ། །རབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་དུ་བཤད་པའི་ཆོས་དགུ་པོ་ཀུན་ཀྱང་ཤས་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་རྒྱལ་སྲས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཚན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པའི་ཆོས་དགུ་པོ་དེ་དག་ནི་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་དགུ་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དགའ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་ཆོས་
རྣམ་པ་དགུ་ཞིག་གླེངས་པ་ལས་དགའ་བའི་སེམས་ཇི་ཙམ་ཞིག་ཐོབ་ན། དགའ་བ་སྨིན་པར་གྱུར་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏེ། དགའ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དང་། དགའ་བ་ཡོངས་སུ་
སྨིན་པའི་རང་བཞིན་དང་། དགའ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ལས་དང་གསུམ་མོ། །གྲོགས་མཆོག་ལ་སོགས་གསུམ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གྲོགས་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བྱ་སྟེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང་། མཉན་ནས་ཆོས་ཀྱི་
དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་གྲོགས་མཆོག་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་དགའ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཉན་པ་དང་། སེམས་པ་དང་། བསྒོམ་པ་ལ་རེས་འགའ་འཇུག་ལ་རེས་
འགའ་མི་འཇུག་པ་མ་ཡིན་གྱི། རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འཇུག་པས་ན་བརྩོན་འགྲུས་ཆེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དམ་པའི་མཐར་ཕྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་བཞི་ལ་ཐེ་ཚོམ་དང་སོམ་ཉི་མེད་པ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་མཐར་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་

125-1-91a

གནས་བཞི་ནི། སེམས་ཅན་གྱི་ལས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། སྨན་དང་སྔགས་ཀྱི་མཐུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། རྣལ་འབྱོར་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་བསམ་གྱིས་
མི་ཁྱབ་པ་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་ཆེ་བ་དང་། དམ་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་དང་། གཉིས་ཀྱིས་དགའ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་ཏོ། །མཆོག་གི་ཆོས་ཀྱང་སྡུད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། མཆོག་གི་ཆོས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཏེ། སྡུད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་
འཇིག་རྟེན་ལ་རིང་དུ་གནས་ཤིང་མི་ནུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྲུང་བར་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་སྲུང་བར་བྱེད་ཅེ་ན། ཇི་ཙམ་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་འཆད་པའི་གང་ཟག་དང་། ཉན་པའི་གང་ཟག་ཡོད་པ་དེ་ཙམ་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མ་ནུབ་པ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ཐེག་
པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་འཆད་པ་ཡིན་པ་དང་། ཉན་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་འཚེ་བ་དང་གནོད་པ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱབས་བྱེད་ཅིང་ཡོ་བྱད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །འདིས་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ལས་བསྟན་ཏོ། །དམ་ཆོས་ཆེར་གཟུང་ཕྱིར་ནི་སྙིང་རྗེ་ཅན། །ཡང་དག་
ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་བསྟན་པ་དེ་ཡང་། སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་གཟུང་ཞིང་འཇིག་རྟེན་དུ་རིང་དུ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དགའ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་འཇུག་སྟེ། གོང་
དུ་བཤད་པ་དེ་དག་ནི་དགའ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མོས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་གཟུངས་སུ་གཟུང་བའི་དབང་དུ་བྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགའ་བ་ཡོངས་
སུ་སྨིན་པ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་འཇིག་རྟེན་དུ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པའི་དོན་དུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དད་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དད་པའི་ཆ་ཇི་ཙམ་ཞིག་སེམས་ལ་སྐྱེས་ན་དད་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པའི་

125-1-91b

ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་སྟེ། དེ་ཡང་དོན་དུ་ན། དད་པའི་རྒྱུ་ཡང་བསགས། དད་པའི་རང་བཞིན་ཡང་ཕུན་སུམ་ཚོགས། དད་པའི་ལས་དང་ཡང་ལྡན་ན། དད་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་ཏོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡོན་ཏན་
ཤེས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡོན་ཏན་ཤེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེ་ན། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ལས་དད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་ན་འདི་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ཀྱང་མི་ཕྱེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་དང་པོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་དེ་ཕན་ཆད་སངས་རྒྱས་ལ་
སེམས་མི་ཕྱེད་པ་དང་། ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་སེམས་མི་ཕྱེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་དད་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །ཏིང་འཛིན་མྱུར་ཐོབ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དད་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་གྱུར་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ནམ་མཁའ་མཛོད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་དཔའ་
བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འབྲས་བུ་མྱོང་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འབྲས་བུ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མིག་ལ་སོགས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་བྱ་སྟེ། དད་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་ན་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་
ཀྱང་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་དང་འབྲས་བུ་མྱོང་བ་གཉིས་ནི་ལས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ནི་སྟོན་ལ་མོས་པའི་ཕྱིར། །ཡང་དག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་སངས་རྒྱས་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
རྣམས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མོས་ཤིང་དད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྒྱུ་དང་རང་བཞིན་དང་། ལས་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་དད་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཞི་བ་

125-1-92a

ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོངས་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་ཇི་ཙམ་ཞིག་སྤངས་ན་རབ་ཏུ་ཞི་བ་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་སྟེ་དེ་ཡང་རྒྱུ་དང་། རང་བཞིན་དང་། ལས་གསུམ་དང་ལྡན་ན་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ཤིན་ཏུ་བསྡམས་
ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤིན་ཏུ་བསྡམས་པ་ནི་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་གྱིས་ཟིན་པས་མིག་གི་དབང་པོ་ནས་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོའི་བར་དུ་དབང་པོ་རྣམས་ཡུལ་ལ་མི་འཇུག་པར་བཀག་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་བསྡམས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དང་པོ་སྡོམ་པ་ལེན་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཟས་ལ་ཚོད་རིག་པ་དང་། 
སྲོད་དང་ཐོ་རངས་ལ་མི་ཉལ་བ་དང་། དབང་པོ་བསྡམས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་དང་། སྦྱོར་བའི་ལམ་དང་། མཐོང་བའི་ལམ་དང་། བསྒོམ་པའི་ལམ་དང་། མཐར་ཐུག་པའི་ལམ་སྟེ། ལམ་འདི་དག་ནི་རབ་ཏུ་ཞི་བ་སྨིན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཉོན་
མོངས་རྟོག་པ་སྤངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་འདོད་ཆགས་ལ་རྟོག་པ་དང་། ཞེ་སྡང་ལ་རྟོག་པ་དང་། ཡོད་པར་རྟོག་པ་དང་། མེད་པར་རྟོག་པ་དང་། རྟག་པར་རྟོག་པ་དང་། མི་རྟག་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་
པ་སྟེ། རྟོག་པ་དེ་དག་སྤངས་པ་ནི་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །བར་ཆད་མེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་མི་གཙང་བ་བསྒོམ་པ་དང་། ཞེ་སྡང་གི་གཉེན་པོར་བྱམས་པ་བསྒོམ་པ་དང་། གཏི་མུག་གི་གཉེན་པོར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་
བ་བསྒོམ་པ་ལ་བར་ཆད་མེད་དོ། །རྒྱུན་དུ་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་ནི་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ལམ་རྣམ་པ་གཅིག་གོ། །དགེ་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དྲུག་ལ་སྤྱོད་དེ་བསྒོམ་པ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་དགའ་བ་སྟེ། འདི་
ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ལམ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་བསལ་བའི་ཕྱིར། །ཡང་དག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཉོན་མོངས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་སྨིན་

125-1-92b

པའི་རྒྱུ་དང་། རང་བཞིན་དང་། ལས་གསུམ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་མཚན་མ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྙིང་རྗེ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་མཐོང་ན་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པ་ནི་སྙིང་རྗེ་སྟེ་སེམས་ཀྱི་བརྩེ་བ་ཇི་ཙམ་ཞིག་སྐྱེས་ན་སྙིང་རྗེ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཡིན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་སྙིང་རྗེའི་རྒྱུ་དང་། རང་བཞིན་
དང་། ལས་གསུམ་དང་ལྡན་ན་སྙིང་རྗེ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་སྟོན་ཏོ། །སྙིང་རྗེ་རང་བཞིན་དང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་བཞིན་གྱི་སྒྲ་ནི་རིགས་ལ་བྱ་སྟེ། སྙིང་རྗེའི་རིགས་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའང་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། རིགས་དང་ཁམས་དང་ས་བོན་དང་། །
རང་བཞིན་དག་ནི་དོན་གཅིག་སྟེ། །མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཙམ་དུ་ཟད། །ཅེས་བྱ་བ་བཤད་དོ། །གཞན་སྡུག་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་གཞན་དག་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། འདོད་པ་མི་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པ་མཐོང་ནས། 
དེ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆུང་ངུའི་སེམས་ཀྱང་ཡང་དག་རབ་ཏུ་སྤོང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆུང་ངུའི་སེམས་ནི་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་དོན་བཏང་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འཇུག་པ་
སྟེ། སེམས་དེ་སྤངས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་འཁོར་བར་འགྲོ་བར་སེམས་པ་ནི་ཆུང་ངུའི་སེམས་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྙིང་རྗེའི་རང་བཞིན་དང་། གཞན་སྡུག་བསྔལ་བ་མཐོང་ནས་སྙིང་རྗེ་བ་དང་། ཆུང་ངུའི་སེམས་སྤོང་བ་དང་གསུམ་ནི་སྙིང་རྗེའི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །
ཁྱད་པར་འགྲོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་སྨོས་པའི་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་རྒྱུ་བྱས་ནས་སྙིང་རྗེ་ཡང་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་སྟེ། ས་དང་པོའི་དུས་པས་ས་གཉིས་པའི་དུས་ན་སྙིང་རྗེ་ཆེ་བ་ལས། ས་དགུ་པའི་སྙིང་རྗེ་བས་ས་བཅུ་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེ་བར་གྱུར་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་སྙིང་རྗེ་

125-1-93a

ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །འགྲོ་བའི་མཆོག་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ས་དང་པོའི་དུས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་དུ་འགྲོ་བར་རྟོགས་པ་དེའི་ཚེ། སེམས་ཅན་ཀུན་ལས་འཕགས་
པའི་ལུས་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་ཐོབ་པ་ནི་འགྲོ་བའི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ལས་བསྟན་ཏོ། །བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང་། 
སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་དུས་ན་གྲང་བ་དང་ཚ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ནི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཅི་ཙམ་ཞིག་ཉམས་སུ་ལེན་པར་ནུས་ན་བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་
མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རྒྱུ་དང་རང་བཞིན་དང་། ལས་གསུམ་དང་ལྡན་ན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །རང་བཞིན་བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བརྟན་པ་དང་། བཟོད་པ་དང་། མི་བརྗེད་པ་དང་། ཞེ་སྡང་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་
བཟོད་པའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སོ། །རང་བཞིན་ཡང་འདིའི་སྐབས་སུ་རིགས་ལ་བྱ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་བཟོད་པའི་རིགས་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་བཟོད་པའི་རིགས་ཡོད་པས་ན། བཟོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འཆད་པའི་མདོ་སྡེ་མ་ཐོས་ཀྱང་གཞན་གྱིས་གནོད་
པར་བྱས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ཉམས་སུ་ལེན་ཅིང་ཞེ་སྡང་མི་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སོ་སོར་བརྟགས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ལ་བྱ་སྟེ། བཟོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་མདོ་སྡེ་དག་ཐོས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་
མ་དང་། རྨི་ལམ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། གནོད་པ་བྱས་པ་དག་ལ་བཟོད་ཅིང་ཉམས་སུ་ལེན་ཏོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པས་བསྒོམ་པའི་དོན་དག་ནི་དེ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་གཞན་དག་གིས་བདག་ལ་གནོད་པ་བྱས་པ་དང་། བདག་གིས་གྲང་བ་དང་

125-1-93b

ཚ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་འདི་དག་ཀྱང་ཚེ་སྔ་མ་ལ་བདག་གིས་གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱས་པའི་རྒྱུས་ཚེ་འདིར་བདག་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་བདག་གིས་གནོད་པ་བྱས་ན་ནི་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བས་གནོད་པ་
ཅི་ཙམ་བྱུང་ཡང་བཟོད་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པ་བསྒོམས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རང་བཞིན་བརྟན་པ་དང་། སོ་སོར་བརྟགས་པ་གཉིས་ནི་བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་གྲང་ལ་སོགས་པ་རྟག་མི་མཇེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་
ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གྲང་བ་དང་། ཚ་བ་དང་། སྦྲང་བུ་དང་། ཤ་སྦྲང་དང་། བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་བྱུང་ཡང་ཉམས་སུ་ལེན་ཅིང་སེམས་མི་ལྡོག་པ་ནི་མི་མཇེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། 
འདི་ནི་བཟོད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །ཁྱད་པར་འགྲོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་བཅུ་གོང་ནས་གོང་དུ་བཟོད་པ་སྦྱངས་ཤིང་ཤས་ཇེ་ཆེ་ཇེ་ཆེར་གྱུར་པ་ནི་ཁྱད་པར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་བཟོད་པའི་ལས་རྣམ་པ་གཅིག་གོ །དེ་ལ་དགེ་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བཟོད་པ་དང་
ལྡན་པ་རྣམས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱོད་པ་ལ་དགའ་སྟེ། འདི་ནི་བཟོད་པའི་ལས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་འདོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟ་བུར་བཟོད་པའི་རྒྱུ་དང་། རང་བཞིན་དང་། ལས་གསུམ་དང་ལྡན་ན་བཟོད་པ་ཡོངས་
སུ་སྨིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡིད་རྣོ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་པོ་ཡིད་རྣོ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡང་ན་ཡིད་རྣོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་མིང་སྟེ། ཡིད་རྣོ་བ་ཞེས་ཀྱང་
བྱ། ཤེས་རབ་ཅེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་མདོ་སྡེ་དེ་དག་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཤེས་རབ་ཅན་ཡིད་རྣོ་བ་མཁས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དོན་དུ་ན་དེ་ཁོ་ན་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཅིག་གི་

125-1-94a

བར་དུ་ཉན་པ་དང་སེམས་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བ་ལ་ཞུགས་པའི་གང་ཟག་མོས་པས་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ལ་ཡིད་རྣོ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཡིད་རྣོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུ་དང་། རང་བཞིན་དང་། ལས་གསུམ་དང་ལྡན་ན་ཡིད་རྣོ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་
ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་སྨིན་དག་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཚེ་རབས་སྔ་མ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང་། སེམས་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བ་བྱས་པས་གར་སྐྱེས་ཀྱང་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ཚང་བ་དང་རང་བཞིན་
གྱིས་ཤེས་རབ་རྣོ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཐོབ་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ཡིད་རྣོ་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །ཐོས་པ་ལ་སོགས་མི་བརྗེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་ལ་ཡིད་རྣོ་བ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། དྲན་
པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། སྔོན་ལུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ལས་ཅི་བྱས་པ་དང་ངག་གི་སྒོ་ནས་ཚིག་ཅི་སྨྲས་པ་རྣམས་དྲན་ཞིང་མི་བརྗེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་ལེགས་སྨྲས་ཉེས་སྨྲས་རབ་ཏུ་ཆུད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། 
ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པས་ན་བདག་དང་གཞན་གྱིས་ལེགས་པར་སྨྲས་པ་དང་། ཉེས་པར་སྨྲས་པ་ངོས་ཟིན་ཅིང་རྟོགས་ཏེ། འདིས་ཚིག་འདི་སྨྲས་པ་ནི་མ་ནོར་ཏེ་ལེགས་པར་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོགས། འདིས་ནི་ཚིག་འདི་སྨྲས་པ་ནི་ནོར་ཏེ་ཉེས་པར་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོགས་ཏེ། 
མཉན་པ་ལ་སོགས་མི་བརྗེད་པ་དང་། ལེགས་པར་སྨྲས་པ་དང་། ཉེས་པར་སྨྲས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་ཡིད་རྣོ་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །དྲན་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཉན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་བརྗེད་པར་ནི་དྲན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བློ་ཆེན་སྐྱེ་བ་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་བྱས་པ་
མི་བརྗེད་པ་དང་། ལེགས་ཉེས་ཀྱང་ངོས་ཟིན་ཏེ་བྱེ་བྲག་བྱེད་པའི་ཤེས་རབ་དེས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་བས་བློ་ཆེན་སྐྱེ་བ་རུང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ནི་ལས་སོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ས་དང་པོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་

125-1-94b

མཚན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བྱའོ། །སྟོབས་དང་ལྡན་པ་བསྐྱེད་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་དང་། མཐུ་ཞེས་བྱ་བ་དོན་གཅིག་སྟེ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་ནས་
སྒྲིབ་པ་གཉིས་སྤངས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པར་ནུས་པ་ནི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་སྟོབས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་། རང་བཞིན་དང་། ལས་གསུམ་དང་ལྡན་ན་སྟོབས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དགེ་བ་གཉིས་ཀྱིས་
ཁམས་གཉིས་རྒྱས་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དགེ་བ་གཉིས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་དགེ་བ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་དགེ་བའོ། །ཁམས་ཀྱི་སྒྲས་ནི་ཚོགས་དེ་གཉིས་ཀྱི་ས་བོན་ལ་བྱ་སྟེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ས་བོན་རྟས་པར་བྱེད། ཡེ་
ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ས་བོན་རྟས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་སྟོབས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་རྟེན་དུ་རུང་བའི་མཆོག །ཅེས་བྱ་བའི་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ལ་བྱ་སྟེ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་
པས་གཟུང་འཛིན་སྤངས་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཐོབ་པ་ནི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ནུས་པའི་ལུས་ཐོབ་པར་གྱུར་ན། འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་རྟེན་དུ་རུང་བའི་མཆོག །ཅེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་སྟོབས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་ཏོ། །མཆོག་གི་སྒྲས་ནི་
ལུས་དེ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལས་འཕགས་པར་བསྟན་ཏོ། །བསམ་པ་གྲུབ་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ཉིད་ཅི་བསམས་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་འགྲུབ་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཁེངས་པར་
བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ནི་སྟོབས་ཀྱི་ལས་རྣམ་པ་གཅིག་གོ། །འགྲོ་བའི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང་ལྡན་པ་དེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང་ལྡན་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཀུན་ལས་ཤེས་པས་འཕགས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་ལྡན་པ་ནི་སེམས་

125-1-95a

ཅན་ཀུན་ལས་ལུས་མཛེས་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་འཕགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ནི་སྟོབས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ལས་གཉིས་པའོ། །སྟོབས་རྙེད་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོབས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་། རང་བཞིན་དང་། ལས་
གསུམ་དང་ལྡན་ན་སྟོབས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་རྙེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མི་འཕྲོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་མཐུ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་མཐུ་དང་ལྡན་པས་བདུད་ལ་སོགས་
པས་ནི་སྤྱོད་པ་བསྒྱུར་བར་མི་ནུས་པ་ལ། མུ་སྟེགས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་ལྟ་བ་བསྒྱུར་བར་མི་ནུས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་མི་འཕྲོགས་པའི་རྒྱུ་དང་། རང་བཞིན་དང་། ལས་གསུམ་དང་ལྡན་ན་མི་འཕྲོགས་པ་
ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་བཟང་རིགས་པ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་སེམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་བཟང་པོ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་རིགས་པ་རྣམ་པ་བཞིས་དཔྱད་ཅིང་བསམ་པ་ལས། ཆོས་ཀྱི་དོན་གཏན་ལ་ཕབ་ཅིང་
ཐེ་ཚོམ་མེད་པའི་སེམས་རྙེད་པ་ནི་རིགས་པས་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་མི་འཕྲོགས་པའི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་རིགས་པ་བཞི་ནི་ལྟོས་པའི་རིགས་པ་དང་། བྱ་བ་བྱེད་པའི་རིགས་པ་དང་། གཏན་ཚིགས་བསྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་དང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་
པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་ལས་བརྟེན་ནས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་རིམ་པ་ལ་ལྟོས་པའི་རིགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་གཟུགས་དང་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ནི་ལྟོས་པའི་རིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་མཐུ་ལས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་ནས་
གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་རང་གི་ལས་བྱེད་པ་ནི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་རིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཏན་ཚིགས་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ནི་གསུམ་སྟེ། འབྲས་བུའི་རྒྱུ་དང་། རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུ་དང་། མི་དམིགས་པའི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་འབྲས་བུའི་རྒྱུ་ནི་གང་ན་དུ་བ་ཡོད་པ་དེ་ན་མེ་ཡོད་དོ་ཞེས་

125-1-95b

བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུ་ནི་ཤིང་ཞེས་བྱ་བས་ཤིང་ཤ་པ་དང་ཐང་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པས་ན་འདི་ནི་ཤིང་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤིང་ཤ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །མི་དམིགས་པའི་རྒྱུ་ནི་ས་ཕྱོགས་འདི་ན་དམིགས་སུ་རུང་བའི་མཚན་ཉིད་
ཀྱི་བུམ་པ་མི་སྣང་བ་ནི་བུམ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་། མ་བྱུང་ཡང་རུང་། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་འདི་ནི་ཡེ་ནས་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །རྟག་ཏུ་བདུད་ཀྱིས་
བར་ཆད་བྱེད་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། ནམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའི་ཚེ་བདུད་ལ་སོགས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་སུ་སྤྲུལ་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་འདོར་དུ་བཅུག་ཀྱང་འདོར་དུ་མི་བཏུབ་པ་དང་། མུ་སྟེགས་པ་ལ་སོགས་པས་
གཏན་ཚིགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ལྟ་བ་སུན་ཕྱུང་ནས་ལྟ་བ་གཞན་སུན་ཕྱུང་བར་བརྩམས་ཀྱང་ལྟ་བ་འདོར་དུ་མི་བཏུབ་པ་ནི། རྟག་ཏུ་བདུད་ཀྱིས་བར་ཆད་བྱེད་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ནི་མི་འཕྲོགས་པ་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །ཁྱད་པར་རྙེད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
རིགས་པས་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་སེམས་དེས་རིམ་པར་གནས་པ་ལ་ཡང་ཞིང་ཤས་ཇེ་ཆེ་ཇེ་ཆེར་གྱུར་པ་ནི་ཁྱད་པར་རྙེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་དཔེར་ན་ས་དང་པོའི་རིགས་པས་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་སེམས་པས། ས་གཉིས་པའི་རིགས་པས་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་སེམས་ཤས་ཆེ་
བས་ན་ཁྱད་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་མི་འཕྲོགས་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ལས་རྣམ་པ་གཅིག་གོ། །གཞན་གྱི་ཕྱོགས་སུན་འབྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ནི་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཙུག་ལག་དང་ལྡན་པ་ལ་བྱ་སྟེ། རིགས་པས་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་སེམས་དང་
ལྡན་པས་མུ་སྟེགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་ནི་སུན་འབྱིན་པར་ནུས། བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཞུང་ཉིད་ནི་གཟུགས་པར་ནུས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ནི་མི་འཕྲོགས་པའི་ལས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ལས་རྣམ་པ་གཉིས་པའོ། །མི་འཕྲོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་

125-1-96a

པའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མི་འཕྲོགས་པའི་རྒྱུ་དང་། རང་བཞིན་དང་། ལས་གསུམ་དང་ལྡན་ན་མི་འཕྲོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྤོང་བའི་ཡན་ལག་དང་ལྡན་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་
སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྤོང་བ་ནི་ས་དང་པོའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་ནས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་སྤངས་པ་ལས་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པའི་ཆོས་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་སྤོང་བའི་ཡན་ལག་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྔ་པོ་ཡང་གང་ཞེ་ན། དད་པ་དང་། གཡོ་
མེད་པ་དང་། སྒྱུ་མེད་པ་དང་། ལུས་ལ་ནད་མེད་པ་དང་། ཤེས་རབ་བོ། །དེ་ཡང་སྤོང་བའི་ཡན་ལག་གི་རྒྱུ་དང་། རང་བཞིན་དང་། ལས་གསུམ་དང་ལྡན་ན་སྤོང་བའི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དགེ་
བ་སྩོགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དགེ་བའི་སྒྲས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་གཉིས་བརྩམས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་སྤོང་བའི་ཡན་ལག་གི་རྒྱུའོ། །ཡན་ལག་ལྔ་ལས་འདི་ནི་དད་པ་དང་སྦྱར་རོ། །གནས་ཀྱང་བརྩོན་པར་རུང་
ཞེས་བྱ་བ་དང་། གནས་ཀྱི་སྒྲས་ནི་ལུས་ལ་བྱ་སྟེ། ཉན་པ་དང་སེམས་པ་དང་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་བྱེད་པ་ན་ལུས་ལ་གནོད་པ་དང་། མི་བདེ་བ་མེད་ཅིང་བརྩོན་འགྲུས་རྒྱུན་དུ་རྩོམ་པར་གནས་པའི་ལུས་ལ་ནི་གནས་ཀྱང་བརྩོན་པར་རུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་སྤང་བའི་ཡན་
ལག་གི་རང་བཞིན་ནོ། །ཡན་ལག་ལྔ་ལས་འདི་ནི་ལུས་ལ་ནད་མེད་པར་སྦྱར་རོ། །དབེན་ལ་དགའ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདུ་འཛི་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་ཤིང་དྲུང་བྲག་ཕུག་ལ་སོགས་པའི་གནས་དབེན་པ་དག་ན་གནས་པར་དགའ་བ་ནི་དབེན་པ་མཆོག་ལ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་སྤོང་
བའི་ཡན་ལག་གི་ལས་རྣམ་པ་གཅིག་སྟེ། གཡོ་མེད་པ་དང་སྒྱུ་མེད་པ་དང་སྦྱར་རོ། །དགེ་བ་ལ་མངོན་པར་དགའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དགེ་བའི་སྒྲ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་བྱ་སྟེ། ཆོས་དེ་དག་ཉན་པ་དང་། སེམས་པ་དང་། བསྒོམ་པ་ལ་དགའ་བ་ནི་དགེ་བ་ལ་མངོན་པར་དགའོ་ཞེས་

125-1-96b

བྱའོ། །འདི་ནི་སྤོང་བའི་ཡན་ལག་གི་ལས་རྣམ་པ་གཉིས་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཤེས་རབ་དང་སྦྱར་རོ། །རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱི་ཡན་ལག་ལྡན་པ་ཡིས། །ཡང་དག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤོང་བའི་ཡན་ལག་རྣམ་
པ་ལྔ་རྣམ་པ་རྒྱུ་དང་། རང་བཞིན་དང་། ལས་དང་ལྡན་ན་སྤོང་བའི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འདོད་དོ། །བདག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རྣམ་པ་དགུའི་ཆེ་བ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དད་པ་ནས་སྤོང་བའི་ཡན་ལག་
གི་བར་དུ་ཆོས་དགུ་དང་ལྡན་ན་བདག་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དགུ་པོས་བདག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་དགུ་པོ་དེ་ཉིད་ཡོན་ཏན་དང་། བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆེ་བ་ཡང་
རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །གང་ཞེ་ན། གཞན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་བྱ་བའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་ལུས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟར་དངོས་པོ་རྣམ་པ་དགུ་སྨིན་པའི་གཞི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །དངོས་པོ་རྣམ་པ་དགུ་ནི་དད་པ་ནས་སྤོང་
བའི་ཡན་ལག་གི་བར་དུ་དགུ་སྟེ། གང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཆོས་རྣམ་པ་དགུའི་གཞིའམ་རྟེན་ཏམ་གནས་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕ་རོལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་བྱེད་རུང་དང་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བས་གཞན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པར་བསྟན་
ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཆོས་རྣམ་པ་དགུའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པར་ནུས་ཤིང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཐུ་ཡོད་ལ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་གནས་སུ་ཡང་གྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དགེ་བ་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་འཕེལ་བའི་
དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བས་རྟག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་ལུས་འཕེལ་བ་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་དགུའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པས་ན་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པར་ནུས་པར་ཡང་མ་ཟད་ཀྱི། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ཆོས་རྣམས་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཏེ་བདག་གི་རྒྱུད་ལ་དགེ་

125-1-97a

བ་བསྐྱེད་པའི་གཞི་དང་རྟེན་དུ་ཡང་གྱུར་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྟག་ཏུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་མཆོག་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཆོས་རྣམ་པ་དགུ་དང་ཡང་ལྡན། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་མཐུ་ཡང་ཡོད། རྟག་ཏུ་
དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱང་འཕེལ་བས་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་ཚེ་འདིར་ཟང་ཟིང་གིས་ཕན་བཏགས་ནས་དགེ་བ་ལ་བཀོད་དེ་ཕན་པར་བྱེད་པ་དང་། ཚེ་རབས་གཞན་དུ་བདེ་འགྲོ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བཀོད་དེ་བདེ་བར་བྱས་པས་ན་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་མཆོག་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། 
ཕ་མ་དང་ཉེ་དུ་གཉེན་བཤེས་པས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་ལྷག་པར་མཛད་པས་ན་གཉེན་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཕ་མས་ནི་འདིར་ཟང་ཟིང་གིས་ཕྲན་ཚེགས་ཙམ་གྱི་ཕན་འདོགས་པར་ནུས་ཀྱི། ཚེ་རབས་གཞན་དུ་མཐོ་རིས་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འཇོག་པར་
མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གོང་དུ་གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པ་བདུན་དུ་གཞག་པ་ལས་འདི་ཡན་ཆད་བདག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པས་བརྩམས་པའི་བར་དུ་རྣམ་པ་ལྔ་བཤད་
ནས། ད་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་གཅིག་གིས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་བདག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་རྗེས་ལ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་
བྱེད་པར་བསྟན་པ་ལ་འབྲེལ་བར་ལྟ་བ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཇི་ལྟར་བདག་མ་སྨིན་བདག་མ་གྲོལ་བདག་ཐར་པར་མ་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་གྲོལ་བ་དང་ཐར་པར་བྱ་བར་མི་རུང་སྟེ། དེ་བས་ན་བདག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་རྗེས་ལ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །
ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་གཅིག་གིས་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རང་བཞིན་དང་། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། བསམ་པ་དང་། སྦྱོར་བའོ། །ཇི་ལྟར་རྨ་རྣམས་དང་ནི་ཁ་ཟས་དག །གཟག་ཅིང་སྤྱད་དུ་རུང་བར་སྨིན་འདོད་ལྟར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་

125-1-97b

བཅད་པ་གཅིག་གིས་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རང་བཞིན་སྟོན་ཏེ། འདི་ནི་འབྲས་དང་ཕོལ་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྨ་རྣམས་ནམ་དབུག་པའི་དུས་ལ་བབ་ཅིང་རྣག་འཛག་པ་དེའི་དུས་ན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཡིན་པ་དང་། ནམ་ཁ་ཟས་ལ་སོགས་པ་སྤྱད་དུ་རུང་སྟེ། བཟར་རུང་བར་གྱུར་པ་ན་
ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་དཔེའོ། །དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གནས་ལ་ཕྱོགས་གཉིས་ཞི་བ་དང་། དེ་བཞིན་སྤྱད་ཅིང་སྨིན་པར་བརྗོད་ཅིང་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གནས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བྱའོ། །ཕྱོགས་གཉིས་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་
དང་། དད་པ་ལ་སོགས་པ་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་སོ། །དཔེར་ན་རྨ་ནང་ན་རྣག་འཛག་པའི་དུས་ན སྨིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་དུ་ནམ་བདག་གི་ཕུང་པོ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་པ་ཞི་བར་བྱ་ནུས་ཤིང་སྤོང་ནུས་པའི་ལུས་ཐོབ་པ་དང་། དཔེར་ན་ཁ་ཟས་བཟར་རུང་བར་
གྱུར་ན། སྨིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ནམ་བདག་གི་ལུས་ལ་ཡོད་པའི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་རྣམས་རྒྱུན་དུ་སྤྱད་ཅིང་སྒོམ་པར་ནུས་པའི་ལུས་ཐོབ་ན་གང་ཟག་དེ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟོན་ཏེ། དེ་
རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྲལ་བར་སྨིན་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱས་ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བར་བྱས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དང་བྲལ་བར་བྱས་པ་ནི་བྲལ་བར་སྨིན་བྱེད་
ཅེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་བྱེད་ཅེས་གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ཐབས་ཀྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་ཅན་གྱི་གང་ཟག་ཀུན་སྨིན་པར་བྱས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་རབ་ཏུ་སྨིན་བྱེད་ཅེས་བྱ་བས་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པའི་གྲོགས་དག་གིས་ཀྱང་ཆོས་
བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དག་ཏུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ཡོད་མོད་ཀྱི་སླར་ལྡོག་པར་འགྱུར་བས་ན་རབ་ཏུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅེས་མི་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་བཀོད་དེ་སྨིན་པར་བྱས་པ་རྣམས་ལ་སླར་

125-1-98a

ལྡོག་པ་མེད་པས་ན་རབ་ཏུ་སྨིན་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། །རྗེས་སྨིན་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གདུལ་བ་དང་མཐུན་པར་ཆོས་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་སྨིན་པར་བྱས་པ་ནི་རྗེས་སྨིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཅན་ལ་མི་གཙང་བ་བསྒོམ་པ་འཆད་པ་དང་། ཞེ་སྡང་ཅན་ལ་བྱམས་པ་བསྒོམ་
པ་དང་། གཏི་མུག་ཅན་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་འཆད་པའོ། །ལེགས་པར་སྨིན་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། མཐོ་དམན་དང་བྱམས་སྡང་མེད་པར་སྙོམས་པར་སེམས་ཅན་ཀུན་སྨིན་པར་བྱེད་ཅིང་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་དུས་ན་ཡང་བསྒྲིམས་ཏེ་ནན་ཏན་གྱིས་བསྟི་སྟང་དང་གུས་པ་དང་
བཅས་པར་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ནི་ལེགས་པར་སྨིན་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། །ལྷག་པར་སྨིན་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་ས་དང་པོ་ཐོབ་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པར་བྱས་ཏེ། གཞན་དག་ཀྱང་ས་དང་པོ་ཐོབ་པར་བྱས་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པར་བྱས་པ་ནི་ལྷག་པར་སྨིན་བྱེད་ཅེས་
བྱའོ། །རྟག་སྨིན་བྱེད་དང་ཅེས་བྱ་བ་ལ། གང་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་མིང་གི་ཚོགས་དང་། ཚིག་གི་ཚོགས་དང་། ཡི་གེའི་ཚོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཆོས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བཤད་པ་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་མིང་གི་ཚོགས་དང་། ཚིག་གི་
ཚོགས་དང་། ཡི་གེའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཆོས་དེ་དག་གི་དོན་རྟག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཆད་པ་ནི་རྟག་ཏུ་སྨིན་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་ན་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སྟོང་པ་དང་། བདག་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་རྟག་པར་ཡང་དེ་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཆད་ཀྱི་རྟག་པ་
ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ནམས་ཀྱང་མི་འཆད་པས་ན་རྟག་སྨིན་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། །ལུས་ཅན་སྟེང་སྨིན་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཅན་ནི་སེམས་ཅན་ལ་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་དྲོད་ལ་གནས་ནས་གོང་མ་སྤྱི་བོ་ཐོབ་པར་བྱས་པས་ན་ས་དགུ་པ་ལ་གནས་ན་ས་
བཅུ་ཐོབ་པར་བྱས་པ་ནི་སྟེང་སྨིན་བྱེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དོན་དུ་ན་ཉན་ཐོས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དག་སྨིན་པར་བྱས་ན་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར། ས་དང་པོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྨིན་པར་བྱས་ན་ནི་འཚང་རྒྱ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་བུ་དག་ལ་སྟེང་སྨིན་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། །

125-1-98b

ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་པ་དང་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ད་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་པ་དང་བཞི་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དགོངས་པ་གང་དང་བསམ་པ་གང་གིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་དགོངས་པའི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་ཕ་མ་
གཉེན་བཤེས་ཀྱི་བསམ་པ་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་འཕགས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་བདག་ལ་བྱམས་པའི་བསམ་པས་བྱེ་བྲག་ཏུ་འཕགས་པ་དེས་སྟོན་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྒྱལ་སྲས་ཕན་པར་བསམ་པ་ཡིས། །འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྨིན་བྱེད་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སེམས་ཅན་ཚེ་འདི་ལ་ཕན་པ་ལ་གཞག་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་དང་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་བདེ་བ་ལ་དགོད་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་དགོངས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཚེ་འདི་ལ་ཡོ་བྱད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་
ཀྱིས་ཕོངས་པ་མེད་པར་བྱས་ནས། མི་དགེ་བ་ལས་བཟློག་ཅིང་དགེ་བ་ལ་བཀོད་དེ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་། ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ལྷ་དང་མིའི་མཐོ་རིས་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བཀོད་དེ་སྨིན་པར་བྱས་པ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པ་ཕ་མ་ལ་སོགས་པ་བུ་ཚ་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་བསམ་པ་མི་
འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་བཞིན་ཕ་དང་མ་དང་བཤེས་རྣམས་དང་། །བུ་དང་གཉེན་པ་རྣམས་ལ་མི་གནས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་། བདེ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་ལྟ་བུ་ཕ་མ་བུ་ལ་ཕན་པའི་བསམ་པ་
དེ་ལྟ་བུ་མི་འབྱུང་བ་དང་། གཉེན་བཤེས་དག་གཉེན་རྣམས་ལ་ཕན་པའི་བསམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཕ་མ་དང་གཉེན་བཤེས་དག་ཇི་ལྟར་བུ་ཚ་དང་གཉེན་པ་རྣམས་ལ་ཕན་པ་དང་། བདེ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསམས་ཀྱང་ཚེ་འདིར་ཟང་ཟིང་
ཙམ་ཞིག་ལ་གཞག་པར་ནུས་སུ་ཟད་ཀྱི་དགེ་བ་ལ་འཇོག་པར་མི་ནུས་པ་དང་། ཚེ་རབས་གཞན་དུ་མཐོ་རིས་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འཇོག་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདིས་ནི་ཕ་མ་དང་གཉེན་བཤེས་ཀྱི་བསམ་པ་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་འཕགས་པར་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་སྙིང་བརྩེ་

125-1-99a

བདེ་དང་ཕན་འགོད་ཕྱིར། །སེམས་ཅན་གཞན་ལ་བྱམས་པར་འདོད་པ་ལྟར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སེམས་ཅན་ལ་ཚེ་འདིར་ཟང་ཟིང་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཕན་བཏགས་ནས་དགེ་བ་ལ་འགོད་པས་བདེ་བ་ལ་བཀོད་
པ་དང་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་མཐོ་རིས་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱས་པས་ཕན་པ་ལ་བཀོད་དེ་སེམས་ཅན་ལ་བྱམས་པར་དགོངས་པའི་དགོངས་པ་མངའ་བ་ལྟར། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་རང་ལ་ཕན་པའི་བསམ་པ་དེ་ཙམ་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་བཞིན་འཇིག་
རྟེན་པ་བདག་བྱམས་མིན་ན། །ཤིན་ཏུ་མཛའ་བའི་འགྲོ་བ་གཞན་ཅི་སྨོས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དགོངས་པ་མངའ་བ་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་བདག་ལ་ཕན་པར་བྱ་ན་ཇི་ལྟར་བྱས་ན་ཕན་པར་འགྱུར་ཞེས་རྣམ་པ་དུ་མར་
བསམས་ཀྱང་ཕན་པའི་བསམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་མི་འབྱུང་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་ལ་ཕན་པར་བྱ་བར་བསམས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་བདེ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་འགོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བདག་ལ་བདེ་བར་བྱའོ་ཞེས་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། 
བྱས་པ་དང་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚེ་འདིར་བཅིང་བ་དང་བསད་པ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བས་ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་བཀོད་དོ། །དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་པས་བདེ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་བཀོད་དོ། །ཡང་མུ་སྟེགས་
པ་ལ་སོགས་པ་བདག་ཚེ་འདི་དང་ཕྱི་མར་བདེ་བར་བྱའོ་ཞེས་ཚེ་འདིར་ཐལ་བའི་ནང་ན་ཉལ་བ་དང་། ཁྱི་དང་བ་ལང་གི་དཀའ་ཐུབ་དང་བྲག་ཁ་ནས་མཆོང་བ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པས་ཚེ་འདིར་ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་བཀོད་དོ། །དེའི་རྒྱུས་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་
བས་ན་བདེ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་བཀོད་དོ། །འདིས་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་བདག་ལ་བྱམས་པའི་བསམ་པ་བས་ལྷག་པར་སྟོན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་པ་དག་ལ་བདག་ཕན་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསམས་ན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གཞན་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་བྱ་བར་དགོངས་པའི་བསམ་

125-1-99b

པ་ལྟ་བུ་མི་འབྱུང་ན། འཇིག་རྟེན་གྲོགས་དག་གིས་གྲོགས་ལ་ཕན་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་བསམ་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགོངས་པ་ལྟ་ག་ལ་ཞིག་འབྱུང་སྟེ་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། སྦྱོར་བ་གང་གིས་སེམས་
ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་སྒྲུབ་པ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་གཅིག་གིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་བསྟན་པ་ལས་འདི་ཡན་ཆད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་ནི་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་ཕྱི་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་
པ་བདུན་ཞིག་འདུས་ཏེ། བདུན་ལས་ཀྱང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དྲུག་གིས་ནི་སྦྱོར་བ་དང་ཕྲིན་ལས་གང་གིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་བསྟན། ཐ་མའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བདུན་པས་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་སྦྱོར་བ་གང་
གིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་ཅེ་ན། སྦྱིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྒྲུབ་པའི་སྦྱོར་བས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་ཅི་འདྲ་བས་སེམས་ཅན་ཇི་ལྟར་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དེ་ལས་བརྩམས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་
པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལས་ཀྱང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་པ་བཤད་དེ། དེ་ཡང་སྦྱིན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་བཏང་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཇི་ལྟར་སྨིན་པར་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་
སྦྱིན་པ་ཅི་འདྲ་བས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དེ། སྦྱིན་པ་གསུམ་ནི་བདག་གི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པ་དང་། མི་མཚུངས་པ་མེད་པའི་སྦྱིན་པ་དང་། མི་ངོམས་པའི་སྦྱིན་པའོ། །
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དང་། །གཞན་ལ་མི་སྦྱིན་པ་ནི་གང་ཡང་མེད། །ཅེས་བྱ་བས་བདག་གི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པ་བཏང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བདག་གི་དངོས་པོ་ལ་ཡང་མི་སྦྱིན་ཞིང་ཕོངས་

125-1-100a

ཏེ་ཕྱི་ན་གཞག་པ་གང་ཡང་མེད་དེ། སློང་བ་རྣམས་ལ་མགོ་དང་། མིག་དང་། རྐང་ལག་དང་། ཁྲག་དང་། ཤ་དང་། རྐང་དང་། ཚིལ་ལ་སོགས་པ་མི་གཏོང་བ་གང་ཡང་མེད་དོ། །ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཡང་མི་གཏོང་ཞིང་གཅེས་ཏེ་ཕྱི་ན་གཞག་པ་གང་ཡང་མེད་དེ། 
གསེར་དང་། དངུལ་དང་། འབྲུ་དང་། བང་བ་དང་། བུ་དང་། ཆུང་མ་དང་། བྲན་དང་། ཕྱུགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་གཏོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚུངས་པར་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བས་མི་མཚུངས་པ་མེད་པའི་སྦྱིན་པ་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་མཐོན་པོ་ལ་སྦྱིན་གྱི་
དམའ་བ་ལ་མི་སྦྱིན་པ་དང་། མཛའ་བ་ལ་སྦྱིན་གྱི་མི་མཛའ་བ་ལ་མི་སྦྱིན་པའམ། མཁས་པ་ལ་སྦྱིན་གྱི་མི་མཁས་པ་ལ་མི་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དེ། འདྲ་བ་ཁོ་ནར་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་གཏོང་ཞིང་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་ངོམས་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བས་མི་
ངོམས་པའི་སྦྱིན་པ་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པ་ནི། ལོའམ་བསྐལ་པ་འདི་སྙེད་ཅིག་ཏུ་བྱས་པས་མཆོག །ཅེས་བྱ་བ་མེད་ཀྱི། སྐད་ཅིག་མ་རེ་རེ་ཡང་བྲེང་མ་ཆད་པར་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་བྱིན་ཡང་ཆོག་པ་མེད་པས་ན་ཡོན་ཏན་ངོམས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཞེས་
བྱའོ། །སྦྱིན་པ་དེ་གསུམ་གྱིས་ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཕན་འདོགས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་གཞན་སྨིན་བྱེད། །ཅེས་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། ཚེ་འདིར་ཕན་བཏགས་ཏེ། ཕན་པ་ལ་བཀོད་པ་དང་། ཚེ་རབས་
གཞན་དུ་ཕན་བཏགས་ཏེ་བདེ་བ་ལ་བཀོད་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཚེ་འདིར་ཕན་བཏགས་པ་ནི་ཟང་ཟིང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱིན་ནས་ཡོ་བྱད་ཀྱིས་ཕོངས་པའི་གནོད་པ་མེད་པར་བྱ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་དང་ལྡན་པར་བྱས་པའོ། །ཚེ་རབས་
གཞན་དུ་ཕན་བཏགས་པ་ནི་ཚེ་འདིར་དགེ་བ་བྱེད་དུ་བཅུག་པས་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ལྷ་དང་མིའི་བདེ་འགྲོ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དེ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་

125-1-100b

བ་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅི་འདྲ་བས་སེམས་ཅན་ཇི་ལྟར་སྨིན་པར་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟ་བུའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ན། 
ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་ལྔས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དེ། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་ལྔ་ནི། རྟག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། རང་བཞིན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ལྷག་པར་རྟོགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། འཁྲུལ་པ་མེད་པའི་ཚུལ་
ཁྲིམས་སོ། །རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བས་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་ཏེ། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དག་ནི་སྡོམ་པ་མནོས་ནས་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་ཡོད་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སྡོམ་པ་མནོས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་གི་བར་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་
ཡོད་པས་ན་རྟག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་དང་པོ་སྡོམ་པ་མནོས་ནས་བར་འགའ་བསྲུང་། བར་འགའ་མི་བསྲུང་མ་ཡིན་གྱི། ནམ་འཚོའི་བར་དུ་བསྲུང་བས་ན་རྟག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བས་རང་བཞིན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་ཏེ། ཚུལ་
ཁྲིམས་བསྲུང་བ་ལ་སྔོན་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱས་པས་ཕྱིས་འབད་པ་དང་རྩོལ་བ་ཆེན་པོ་མེད་པར་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་རང་གི་ངང་གིས་གནས་པས་ན་རང་བཞིན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་སྡོམ་པ་མནོས་ཏེ་ཚེ་འདིར་མ་རལ་ན་ཚེ་རབས་གར་སྐྱེ་གར་སྐྱེས་ཀྱང་དགེ་བའི་བཤེས་
གཉེན་ལས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། ཡོན་ཏན་མ་ཐོས་པར་ཡང་ངང་གིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་བྱེད་པར་འཛེམ་པ་ཡོད་པ་དང་། དགེ་བའི་ཆོས་བྱེད་པ་ལ་དགའ་བ་ཡོད་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །ལྷག་པར་འཚེ་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བས་ཡོངས་སུ་
རྫོགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་ཏེ། འཚེ་བ་མེད་པ་ནི་མི་དགེ་བ་བཅུ་མི་སྤྱོད་པ་སྟེ། མི་དགེ་བ་བཅུ་རྨི་ལམ་ན་ཡང་སྤྱོད་པར་མི་འབྱུང་བ་ནི་ལྷག་པར་འཚེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ས་བཅུའི་ས་གཉིས་སུ་ཕྱིན་པའི་

125-1-101a

དུས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བ་བཅུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ལྷག་པར་འཚེ་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་མི་དགེ་བ་བཅུ་རྨི་ལམ་ན་ཡང་སྤྱོད་པ་མི་འབྱུང་བས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །བདག་དགའ་ཞེས་བྱ་བས་ལྷག་པར་རྟོགས་པའི་ཚུལ་
ཁྲིམས་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དང་པོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོགས་ནས་བདེན་པ་མཐོང་བ་དང་འཕགས་པ་དགྱེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐོབ་སྟེ། ངང་གིས་མི་དགེ་བ་བཅུ་སྤངས་པ་དང་། དགེ་བ་བཅུ་ལ་གནས་པར་དགའ་བ་ནི་བདག་དགའ་
བ་ཞེས་བྱའོ། །བག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བས་རྟག་ཏུ་འཁྲུལ་པ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་ཏེ། ངག་གི་སྒོ་ནས་སྨྲ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དག་སྨྲ་བ་དང་། ལུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འགྲོ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དག་གི་གནས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། ཡིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསམ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་
དག་སེམས་པ་ནི་བག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལས་ནི་ལྟུང་བ་དང་ཉེས་བྱས་དག་གིས་འཁྲུལ་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ངག་གི་སྒོ་ནས་སྨྲ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་མི་སྨྲ་བ་དང་། ལུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འགྲོ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་གནས་དག་ཏུ་མི་འགྲོ་བ་དང་། ཡིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསམ་པར་བྱ་བ་
མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དག་མི་སེམས་པ་ནི་བག་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བག་ཡོད་པ་དེ་ལ་རྟག་ཏུ་གནས་ནས་སྤྱོད་ལམ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ལྟུང་བ་དང་ཉེས་བྱས་དག་གིས་འཁྲུལ་པ་མི་འབྱུང་བས་འཁྲུལ་པ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་
འཁྲུལ་པ་འབྱུང་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན།  ལེ་ལོ་དང་། བག་མེད་པ་དང་། བརྗེད་ངས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྤྱོད་ལམ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ནན་ཏན་དུ་བཅས་པར་གནས་པས་ལེ་ལོ་དང་། བག་མེད་པ་དང་། བརྗེད་ངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལྟུང་བ་དང་ཉེས་བྱས་ལ་སོགས་པ་
མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་འདི་ལ་འགོད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། བདག་ཉིད་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་གནས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གཞན་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་བཀོད་

125-1-101b

དེ་དེ་དང་ལྡན་པར་བྱས་པས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ཡང་དེ་ལྟར་ཡང་ཅུང་ཟད་ཀྱི་གཞན་ཡང་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཕ་རོལ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་ཕན་གཉིས་འདོགས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཕན་གཉིས་འདོགས་པ་ནི་ཚེ་འདིར་ཕན་
འདོགས་པ་དང་། ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ཕན་འདོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཚེ་འདིར་ཕན་འདོགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བཀོད་པ་ནི། དགེ་བ་བྱེད་ཅིང་མི་དགེ་བ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མི་དགེ་བ་བྱས་པ་ལས་གྱུར་པའི་བཅིང་བ་དང་། བསད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་འབྱུང་བས་ཚེ་
འདིར་ཕན་བཏགས་སོ། །ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ཕན་བཏགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཚེ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་རྒྱུན་མཆད་པར་བྱས་པ་དང་། ཚེ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་རྒྱུན་མཆད་པར་བྱས་པའོ། །དེ་ལ་ཕ་རོལ་གཅིག་ནས་གཅིག་
ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གཞན་ཚེ་རབས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་མར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ཕན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་འདོགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་སྨིན་རྒྱུ་མཐུན་ལེགས་པར་སྨིན་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཚེ་འདིར་ཚུལ་ཁྲིམས་
བསྲུངས་པས་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ལྷ་དང་མིའི་བདེ་འགྲོ་ཐོབ་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུའོ། །ལྷ་དང་མིའི་གནས་སུ་སྐྱེ་བ་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བ་ལ་དགའ་བར་གྱུར་པ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུའོ། །རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་དེ་ལས་ལྷ་དང་མིའི་བདེ་འགྲོ་ཐོབ་པ་ནི་རྣམ་
པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུའོ། །དེ་ན་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བ་ལ་དགའ་བ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་། རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་གཉིས་ནི་གཅིག་གིས་གཅིག་བསྐྱེད་དེ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ཕན་བཏགས་པ་ཞེས་
བྱའོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ལྷག་པར་འཚེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མི་དགེ་བ་བཅུ་མི་བྱེད་པ་ནི་འཚེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྨི་ལམ་དུ་ཡང་མི་དགེ་བ་བཅུ་མི་སྤྱོད་པ་ནི་ལྷག་པར་འཚེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཚུལ་

125-1-102a

ཁྲིམས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཚེ་བ་མེད་པའི་རྫོགས་པ་ནི་ལྷག་པར་མི་འཚེ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྷག་པར་མི་འཚེ་བའི་དོན་འཆད་དེ། མི་དགེ་བ་བཅུ་རྨི་ལམ་ན་ཡང་མི་བྱེད་པར་རྫོགས་ན་ལྷག་པར་མི་འཚེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་
ན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དགེ་བ་བཅུའི་ལས་རྨི་ལམ་ན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་མི་དགེ་བ་བཅུ་རྨི་ལམ་ན་ཡང་བྱེད་པར་མི་རྨི་ན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་
ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྨི་ལམ་ན་ཡང་མི་དགེ་བ་བཅུ་མི་བྱེད་པ་ནི་ས་བཅུ་ལས་ས་གཉིས་ཀྱི་ཚེ་ན་མི་འབྱུང་སྟེ། དེ་བས་ན་ས་བཅུ་པའི་ས་གཉིས་ལས་ཀྱང་ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་གཉིས་པ་འདི་ལ་གནས་པ་རྣམས་ནི་དབྱིག་པ་
སྤངས་མཚོན་ཆ་སྤངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བདག་ཉིད་དེ་ལ་དགའ་བས་ལྷག་པར་རྟོགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་དང་པོའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པ་ན་བདེན་པ་མཐོང་བས་མི་དགེ་བ་མི་བྱེད་པ་དང་དགེ་བ་བྱེད་པ་ལ་རང་གི་
ངང་གིས་དགའ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ངག་གི་སྒོ་ནས་སྨྲ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་མི་སྨྲ་བ་དང་། ལུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འགྲོ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དག་ཏུ་མི་འགྲོ་བ་དང་། སེམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསམ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དག་མི་བསམ་པ་ནི་བག་ཡོད་པ་ཞེས་
བྱའོ། །བག་ཡོད་པ་རྣམས་ལས་རྟག་ཏུ་ལྟུང་བ་དང་ཉེས་བྱས་མི་འབྱུང་བས་དེ་ཉིད་ལ་འཁྲུལ་པ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །བཟོད་པ་ཇི་ལྟ་བུས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དེ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ད་ནི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་
ཏུ་ཕྱིན་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་བཟོད་པ་འདི་འདྲ་བས་སེམས་ཅན་འདི་ལྟར་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཟོད་པ་ཅི་འདྲ་བས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། 

125-1-102b

ཕ་རོལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཕན་བྱེད་བློ། །ཉེས་པ་བྱས་པ་དྲག་པོ་རབ་ཏུ་བཟོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་སྲོག་དང་སྲིད་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཕ་རོལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གནོད་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
གནོད་པ་ལ་ཀླན་ཀར་སྙད་མི་དགོས་ཏེ་གནོད་པར་བྱས་པ་འདི་དག་ལ་བཟོད་པར་བྱས་ན་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ན། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པས་འདི་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་
ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་སྨྲ་བ་ནི། ཕ་རོལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཕན་བྱེད་བློ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །སྲོག་དང་སྲིད་ལ་འབབ་པའི་ཉེས་པ་བྱས་ན་ཡང་ཞེ་སྡང་མི་ལྡང་ཞིང་ཉམས་སུ་མི་ལེན་ན། སླར་གནོད་པའི་ལེན་མི་ལྡོན་པ་ནི་ཉེས་པར་བྱེད་པ་དྲག་པོ་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཡོངས་
སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཐབས་ཤེས་གནོད་པར་བྱེད་པའི་བཟོད་པ་ཡིས། །གནོད་པར་བྱེད་པ་དག་ནི་དགེ་ལ་བཀོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གནོད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ལ། འདི་ནི་ཕན་འདོགས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་ཚིག་ཏུ་དེ་སྐད་སྨྲས་པ་ཉིད་ཐབས་ཤེས་པ་
ཞེས་བྱའོ། །ཕན་འདོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཚེ་འདིར་ཕན་འདོགས་པ་དང་། ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ཕན་འདོགས་པའོ། །ཚེ་འདིར་ཕན་འདོགས་པ་ནི་ཉེས་པ་དྲག་པོ་བྱས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་གནོད་པ་དྲག་པོ་དག་བཟོད་དོ། །སླར་གནོད་པའི་ལན་མ་གླན་པས་ན་ཚེ་
འདིར་ཕན་འདོགས་སོ། །ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ཕན་འདོགས་པའི་ཐབས་ཤེས་པའི་སེམས་ཀྱིས་གནོད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་ཁྱོད་ཀྱིས་ཕན་འདོགས་སོ་ཞེས་སྨྲས་པས་གཞན་དག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་གིས་གནོད་པར་བྱས་ན་ཡང་
སླར་ཕན་འདོགས་སོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང་སྦྱར་ན་སེམས་ཅན་འདི་ནི་སེམས་ཅན་ཆེན་པོ་ཞིག་སྟེ་སྙམ་ནས་དེ་ལ་དད་པ་སྐྱེ་ཞིང་དེའི་དབང་དུ་གྱུར་པ་དང་། ཚེ་འདིར་དགེ་བ་བྱེད་པ་ལ་བཀོད་དེ་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་མཐོ་རིས་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱས་པ་ནི་ཚེ་གཞན་དུ་ཕན་

125-1-103a

འདོགས་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཇི་ལྟ་བུས་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དེ་ལས་བརྩམས་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ད་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་བརྩོན་འགྲུས་ཇི་ལྟ་བུས་
སེམས་ཅན་འདི་འདྲ་བར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཇི་ལྟ་བུས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་ནན་ཏན་མཆོག་ལ་གནས་ནས་སུ། །རྒྱལ་སྲས་སེམས་ཅན་མང་པོ་
སྨིན་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་སྦྱར་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། མ་ཞུམ་
པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། མ་འཁྲུགས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། ཆོག་མི་ཤེས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ལ་གནས་ཤིང་བརྩོན་འགྲུས་དེ་དག་ཀྱང་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་གཏོང་བར་མི་བྱེད་པ་ནི་ནན་ཏན་མཆོག་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བརྩོན་འགྲུས་དེ་ལྟ་བུ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕ་རོལ་དགེ་བའི་སེམས་གཅིག་ཕྱིར་ཡང་ནི། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་སྟོང་དུ་སྐྱོ་མི་འགྱུར། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་གཅིག་གི་སེམས་
ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བ་གཅིག་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། དགེ་བ་བསྐྱེད་པར་ནུས་པའི་སྐབས་གཟིགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་གཤེགས་ཤིང་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་གྲངས་མེད་པར་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་ཅིང་གཤེགས་པ་
ལ་སྐྱོ་བ་མི་མངའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཚེ་འདིར་ཕན་བཏགས་པ་དང་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ཕན་བཏགས་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་བརྩོན་

125-1-103b

འགྲུས་ཀྱིས་ཚེ་འདིར་དགེ་བའི་སེམས་གཅིག་ལ་བཀོད་པ་ནི་ཚེ་འདིར་ཕན་བཏགས་པའོ། །དེའི་རྒྱུས་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་མཐོ་རིས་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱས་པ་ནི་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ཕན་བཏགས་པའོ། །བསམ་གཏན་ཇི་ལྟ་བུས་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་
ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་སྟོན་ཏེ། བསམ་གཏན་ཅི་འདྲ་བས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསམ་
གཏན་ཇི་ལྟ་བུས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅེ་ན་དེའི་ཕྱིར། ཡིད་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་དབང་བསྐུར་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཡིད་ནི་སེམས་ལ་བྱ་སྟེ། སེམས་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཀུན་ལ་མི་བྱའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བྱའོ། །དབང་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བྱ་
སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སེམས་མི་གཡེང་བར་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འཇོག་པར་བྱེད་པས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པར་བྱས་པ་ལ། ཡིད་ཀྱིས་
བླ་ན་མེད་པའི་དབང་བཀུར་ནས། །ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒྲུབས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུས་འཕྲུལ་གྱི་མིག་དང་། རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་རྫུ་འཕྲུལ་རྣམས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །གཞན་གྱིས་མཆོད་འདོད་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ནས་
སུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབས་པ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་བསྒྲུབས་པ་དག་ཀྱང་སེམས་ཅན་གཞན་གྱིས་མཆོད་པ་དང་། བཀུར་སྟིའི་ཕྱིར་བསྒྲུབས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱིས་མཆོད་པ་དང་བཀུར་སྟི་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ལ་ཆགས་
པ་སྤངས་ནས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་མཆོག་གི་བསྟན་ལ་འཇུག་པར་བྱེད། །ཅེས་སྨོས་ཏེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུས་འབར་བ་དང་འཕུར་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ནས། 

125-1-104a

སེམས་ཅན་གཞན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་དགའ་བ་དང་། མགུ་བ་དང་། དད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དིར་ཡང་མ་ཟད་ཀྱི་གཞན་ཡང་བྱེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་དགེ་བ་ཡང་དག་འཕེལ་བར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། 
སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་དད་པ་བསྐྱེད་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་ཀྱི་དད་པ་ཡང་བསྐྱེད་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱོད་དུ་ཡང་བཅུག་པས་དགེ་བ་ཡང་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཇི་ལྟ་བུས་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དེ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་
བ་ལ། ད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་ཤེས་རབ་ཇི་ལྟ་བུས་སེམས་ཅན་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཇི་ལྟ་བུས་སེམས་ཅན་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྨིན་
པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་དགོངས་པའི་ཚུལ་ལ་དེ་ངེས་པས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ངེས་པ་དང་དགོངས་ཚུལ་ལ་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་དང་། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་གཉིས་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཞེས་བྱ་སྟེ། 
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་དེ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་བྱས་ཤིང་གཏན་ལ་ཕབ་པར་བྱས་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ངེས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་གཞན་ལ་དགོངས་པ་དང་དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པ་ལ་སོགས་པ་དགོངས་པ་བཞི་དང་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་བཞི་ལ་
ནི་དགོངས་པའི་ཚུལ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་དེ་དག་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་བྱས་པ་ནི་དགོངས་པའི་ཚུལ་ལ་ངེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚིག་འདིས་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལ་གནས་པར་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐེ་ཚོམ་བསལ་ནས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅེ་
ན། དེའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཐེ་ཚོམ་ཤིན་ཏུ་སེལ་བར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་བདག་ཉིད་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་བྱས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་དེ་ཁོ་ནའི་ཚིག་དང་། དགོངས་པའི་ཚུལ་ལ་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་ནས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་ལ་དགོད་པར་བྱེད། དེ་ལྟ་

125-1-104b

བུའི་ཚུལ་གྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །འདིས་ནི་སེམས་ཅན་གཞན་དག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་བཀོད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་དེ་དག་ནི་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བའི་བསྟན་ལ་དེ་གུས་པས། །བདག་དང་ཕ་རོལ་དགེ་བའི་ཡོན་ཏན་འཕེལ། །ཞེས་
བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་དང་། དགོངས་པའི་ཚུལ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་བྱས་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་གུས་པ་དང་དད་པ་དང་རིམ་གྲོ་བསྐྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་བདག་གི་དགེ་བའི་ཡོན་ཏན་ཡང་འཕེལ་
བར་བྱས་ཕ་རོལ་གྱི་དགེ་བའི་ཡོན་ཏན་ཡང་འཕེལ་བར་བྱས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་དང་དགོངས་པའི་ཚུལ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པས་ན་བདག་དགེ་བའི་ཡོན་ཏན་འཕེལ་བར་བྱས་སོ། །དེ་ཉིད་དང་དགོངས་པའི་ཚུལ་ལ་སེམས་ཅན་གཞན་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བས་ཕ་རོལ་ཀྱང་དགེ་
བའི་ཡོན་ཏན་ལ་འཕེལ་བར་བྱས་སོ། །མཇུག་བསྡུ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྐབས་སུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ནས་ད་དོན་དེ་ཉིད་མཇུག་བསྡུ་ཞིང་ཇི་
ལྟར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་པའི་དོན་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་གང་དུ་འདུལ་ཞིང་སྨིན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དགེ་གསུམ་མམ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་
བ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ན་གོང་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཟག་རིགས་མེད་པ་རྣམས་ནི་དགེ་བ་བཅུ་སྤྱོད་དུ་བཅུག་ཅིང་ལྷ་དང་མིའི་བདེ་འགྲོའི་གནས་སུ་བཀོད་ཅིང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །
གང་ཟག་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ནམ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ནམ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དག་ནི་དགེ་བ་ལ་བཀོད་པར་བྱེད་དེ་དགེ་བ་གསུམ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པར་བཀོད་ཅིང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད། རང་

125-1-105a

སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་བཀོད་ཅིང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སུ་དག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། འགྲོ་བ་མ་
ལུས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རིགས་མེད་པ་དང་། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒྱུ་གང་གིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སྙིང་རྗེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། 
སེམས་ཅན་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་རྒྱུས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སུས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པ་དུ་དང་ཇི་ལྟ་བུས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཆུང་དང་མཆོག་དང་འབྲིང་གི་རྣམ་པ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་གཟུང་
འཛིན་མ་སྤངས་པ་དང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཤས་ཆུང་བས་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཆུང་བ་ཞེས་བྱ་བས། གཞན་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སར་བཀོད་ནས་གཟུང་འཛིན་མ་སྤངས་པ་དང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཆུང་ངུ་ལ་བཞག་པས་ཆུང་ངུའི་རྣམ་པས་ཡོངས་སུ་
སྨིན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ས་བརྒྱད་པ་དང་དགུ་པ་དང་བཅུ་པ་ལ་གནས་པ་ལ་གནས་པའི་དུས་ན་བདག་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་རྙེད་ནས། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་ལ་གནས་ལ་གཞན་ཡང་ས་
དེ་གསུམ་ལ་བཀོད་ན། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཐོབ་པར་བྱས་པ་དང་། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་ལ་བཞག་པས་མཆོག་གི་རྣམ་པས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ནམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དང་པོ་ནས་བདུན་པ་མན་ཆད་ལ་གནས་པའི་

125-1-105b

དུས་ན་བདག་ཉིད་ཀྱང་འབད་རྩོལ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་གནས་ལ། སེམས་ཅན་གཞན་དག་ཀྱང་ས་དེ་དག་ལ་བཀོད་ན་འབད་རྩོལ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་
ཚོགས་ལ་བཀོད་པ་འབྲིང་གི་རྣམ་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་ཡོད་དང་མཉམ་པར་འཇུག་པས་འདུལ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ནམ་མཁའི་མཐའ་ཇི་སྲིད་དུ་ཡོད་པར་སེམས་
ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱང་དེ་སྲིད་དུ་ཡོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཇི་སྲིད་དུ་ཡོད་པར་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱང་དེ་སྲིད་དུ་ཡོད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཡོད་ཀྱི་བར་དུ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པས་ན། འཇིག་རྟེན་ཡོད་དང་མཉམ་པར་འཇུག་པས་འདུལ། །ཞེས་བྱའོ། །
ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་སྐབས་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་སྐབས་བཤད་པའི་རྗེས་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ལའང་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་
པར་བྱས། བདག་གི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལའང་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་པ་དེ། མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱས་པ་དེས་ན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་སྐབས་ཀྱི་འོག་ཏུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །ཡང་ན་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་དང་
དེ་ཁོ་ནའི་དོན་དང་། མཐུ་དང་། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། དངོས་པོ་ལྔ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པའི་དམིགས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འདོད་ཅིང་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་
ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡང་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་དགོས་ཏེ། དེ་བས་ན་དེའི་རྗེས་ལ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་སྐབས་བཤད་དོ། །བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཞུགས་པ་དེས་ཀྱང་བདག་ཉིད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་མ་གོས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་

125-1-106a

བས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་མི་གོས་པའི་ཐབས་དེ་ཁོ་ནའི་སྐབས་བཤད་དོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་ཀྱང་མ་གོས་ཀྱང་མཐུ་མེད་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་སྐྱོ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་གདུལ་བར་བྱ་བའི་དོན་ལ་མི་སྐྱོ་བའི་ཐབས་མཐུའི་
སྐབས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་དེ་ཁོ་ནའི་དང་། མཐུ་གཉིས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཁོ་ན་ཁོང་དུ་ཆུད་ན་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་དགའ་བ་
ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དགུ་ཤས་ཆེར་མྱུར་དུ་འགྲུབ་ཅིང་ཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི་དེ་ཁོ་ནའི་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་ན་ནི་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ཁོ་ན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ལས་བདག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་ཏེ། མཐུ་དང་ལྡན་ན་སྐྱོ་བ་དང་གནོད་པ་མེད་པར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ནུས་
ཏེ། མཐུ་མེད་པས་ནི་མི་ནུས་ཏེ། དེ་བས་ན་མི་སྐྱོ་བའི་ཐབས་ནི་མཐུ་དང་ལྡན་པའི་ཐབས་ཀྱིས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་བདག་དང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་ཤ་ཐང་དང་མི་བདེ་བ་མེད་པར་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་
ཏེ། དེའི་རྗེས་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །དེ་ལ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་དང་། དེ་ཁོ་ནའི་དོན་དང་། མཐུ་དང་། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་བཞི་ནི་རྒྱུ་ལྟ་བུར་དམིགས་སོ། །བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་
འབྲས་བུར་དམིགས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཏེ། གསུམ་པ་ནི་བཤད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་དང་། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། ཆོས་ཀྱི་
དབྱིངས་དང་ལྔ་ལས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དེ་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་དེའི་དོན་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་མདོ་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་དེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་པ་བཟླས་ཏེ་ཞིབ་ཏུ་འཆད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཚིགས་

125-1-106b

སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཡང་དག་པར་འཐོབ་པ་དང་། རང་བཞིན་དང་དཔེའོ། །ཡང་དག་པར་ཐོབ་པ་ལ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དགའ་བ་སྤྱོད་པ་བརྒྱ་ཕྲག་ཇི་སྙེད་པ་དང་། དགེ་བའི་ཚོགས་ཇི་སྙེད་པ་དང་། དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་། 
ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཇི་ཙམ་སྤངས་པས་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དཔག་མེད་དཀའ་སྤྱོད་བརྒྱ་རྣམས་དང་། །ཞེས་བྱ་བས་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་བརྒྱ་ཕྲག་ཇི་སྙེད་ཅིག་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་མགོ་དང་རྐང་ལག་ལ་སོགས་པ་དང་བུ་སྨད་བཏང་བ་དང་། 
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མེ་མ་མུར་གྱིས་གང་བར་ཡང་འབོག་ཅིང་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བརྒྱ་ཕྲག་གྲངས་མེད་པ་ཞིག་ཀྱང་སྤྱད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྒྱ་སྨོས་པས་ནི་མཚོན་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་གྲངས་སྟོང་ཕྲག་ལ་སོགས་པ་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིའང་བསྡུའོ། །
དཔག་མེད་དགེ་བ་བསགས་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བས།  དགེ་བའི་ཚོགས་ཇི་སྙེད་པ་བསྟན་ཏེ། ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡང་བསགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དུས་དང་ནི། །ཞེས་བྱ་བས། དུས་ཇི་སྲིད་
ཅིག་བསྟན་ཏེ། དུས་ཀྱང་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དཔག་མེད་སྒྲིབ་པ་ཟད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བས། ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཇི་ཙམ་སྤངས་པ་བསྟན་ཏེ། འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་མ་སྤངས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་
པ་ཡང་སྤངས། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཡང་སྤངས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ཡན་ཆད་ཡང་དག་པར་ཐོབ་པ་བསྟན་ཏོ། །རང་བཞིན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །སྒྲིབ་པ་ཀུན་གྱི་དྲི་མེད་པ། །ཞེས་བྱ་བས་སྤངས་
པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དུས་ན་ས་བཅུར་གཏོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་བག་ཆགས་ཀྱང་མ་ལུས་པར་སྤངས་པས། སྒྲིབ་པ་ཀུན་གྱི་དྲི་མེད་ཅེས་བྱའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ། །ཅེས་བྱ་བས། ཡེ་ཤེས་

125-1-107a

ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སྟོང་པ་དང་། བདག་མེད་པར་དེ་ལྟ་བུར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཤེས་པས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཕུང་པོ་
དང་ཁམས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀུན་མ་ལུས་པར་མཁྱེན་པས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་རང་བཞིན་བསྟན་ཏོ། །རིན་ཆེན་སྣོད་ནི་ཕྱེ་བ་ལྟར། །སངས་རྒྱས་པར་ནི་ཤིན་ཏུ་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་རིན་པོ་ཆེའི་སྒྲོམ་ཁ་ཕྱེ་ན་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་སུ་ལྡན་
པའི་རེན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་སྤངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཐོབ་པའི་དུས་ན་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་དང་མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་དག་དེའི་ཚེ་ན་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དཔག་མེད་དཀའ་
སྤྱོད་བརྒྱ་རྣམས་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ངལ་བརྒྱས་རྨད་འབྱུང་དཀའ་སྤྱད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། འབད་པ་དང་། བསྒྲུབ་པ་དང་། བརྩལ་བ་དྲག་པོ་གྲངས་མེད་པས་མགོ་དང་རྐང་ལག་དང་། བུ་སྨད་ལ་སོགས་པས་གཏང་བར་སྤྱད་པ་ནི་ངལ་བརྒྱས་རྨད་འབྱུང་བའི་
དཀའ་བ་སྤྱད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་དཀའ་བ་སྤྱད་པ་འཇིག་རྟེན་དང་། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་མེད་པས་ན་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་མདོ་དག་ལས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ངས་མིག་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་བསགས་ན་ནི་རི་རབ་བས་ཀྱང་མཐོ་ལ་ཁྲག་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་
བསགས་ན་ནི་ཕྱོགས་བཞིའི་རྒྱ་མཚོ་བས་ཀྱང་མང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དཔག་མེད་དགེ་བ་བསགས་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དགེ་བ་བསགས་ཀུན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། ས་བཅུ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པའི་
དགེ་བ་ཀུན་ཀྱང་བསགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དུས་དང་ནི། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དུས་རིང་བསྐལ་པ་མཆོག་འགྲོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དུས་རིང་གི་སྒྲས་ནི་བསྐལ་པ་ཆུང་ངུ་དང་། བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཙམ་དུ་བསྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་གྱི་བསྐལ་པ་ཆེན་

125-1-107b

པོར་བསྒྲུབ་པར་སྟོན་ཏོ། །མཆོག་གི་སྒྲས་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་བསྒྲུབ་པར་སྟོན་ཏོ། །དཔག་མེད་སྒྲིབ་པ་ཟད་པའི་ཕྱིར། །སྒྲིབ་པ་ཟད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་བསགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཀུན་སྤངས་
ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྒྲིབ་པ་ཀུན་གྱི་དྲི་མེད་པ། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སར་གཏོགས་སྒྲིབ་པ་ཕྲ་བཅོམ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སངས་རྒྱས་པའི་དུས་ན་ས་དང་པོ་ནས་ས་བཅུ་ཡན་ཆད་ན་ཡོད་པའི་སྒྲིབ་པ་ཕྲ་མོ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཕྲ་མོ་དང་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་
དོན་ཏོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་དེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ནམ་སངས་རྒྱས་པའི་དུས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །རིན་ཆེན་སྣོད་ཉིད་ཕྱེ་བ་ལྟར། །ཞེས་བྱ་བའི་
དོན་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་མཐུ་ཆེན་རིན་ཆེན་སྣོད་ཕྱེ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རིན་པོ་ཆེ་གང་སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་རིན་པོ་ཆེ་ནི་མཐུ་ཆེན་པོའི་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མཐུ་ཆེན་པོའི་རིན་པོ་ཆེའི་སྣོད་ཁ་ཕྱེ་ན་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་སྣ་ཚོགས་སྣང་
ཞིང་བདག་དང་གཞན་གྱི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་དུས་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པར་སྤངས་ནས་བདག་དང་གཞན་གྱི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་སྟོབས་དང་། མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་སྣ་
ཚོགས་སྣང་ཞིང་བདག་དང་གཞན་གྱི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་དེའི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་མཐུ་དང་བཅས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། གསུམ་པ་ནི་བཤད་པར་གྱུར་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་
ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ནི་གཉིས་ཞེས་བྱ་ལ། སངས་རྒྱས་པའི་དུས་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་སྤངས་པས་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གཉིས་ལ་གཉིས་སུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་པ་ན་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས་གཉིས་སུ་མེད་

125-1-108a

པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅི་ཞིག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་པའི་ཚེ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཅི་ཞིག་མེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐུ་ནི་
གཉིས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལ་བྱ་སྟེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། མཐུ་མདོ་ཙམ་དུ་བསྟན། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་པས་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་བཟླས་ནས་རྒྱ་ཆེར་འཆད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་ཆོས་ནི་སངས་རྒྱས་ཏེ། །
ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་དང་། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་མེད་པ་གཉིས་དང་། སྐྱེ་འགག་མེད་པར་མ་ཁྱབ་པ་མེད་ཅིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བདག་
མེད་པ་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་རང་བཞིན་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་མེད་པ་གཉིས་དང་། སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་མི་འདྲ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་འཕགས་པ་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། གང་ཞིག་དང་ལ་
གཟུགས་སུ་བལྟ། །གང་ཞིག་དང་ལ་དགྲ་རུ་རྟོགས། །ལོག་པར་ཞུགས་པ་སོང་བས་ཏེ། །སྐྱེ་བོ་དེ་ནི་ང་མི་མཐོང་། །དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་སངས་རྒྱས་བལྟ། །འདྲེན་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ཆོས་ཉིད་ཤེས་པར་མི་རུང་སྟེ། །དེ་དག་རྣམ་པར་རིག་མི་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
འཕགས་པ་ཡེ་ཤེས་སྣང་བའི་རྒྱན་གྱི་མདོ་ལས་ཀྱང་། མི་སྐྱེ་ཆོས་ནི་རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས། །ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱང་བདེ་བར་གཤེགས་དང་འདྲ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཡིན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས། 
སངས་རྒྱས་བཞིན་དུ་ཆོས་ཡང་ཡོད་པའི་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་རམ་སྙམ་པ་ལ། ཆོས་ནི་གང་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་

125-1-108b

ཆོས་ནི་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དཀར་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ནི་དང་པོ་ཉིད་ཀྱང་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྒྲུབ་པ་ལས་གྲུབ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དུས་ན་ཡང་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། 
བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པས་ན་དཀར་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་དེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་དམ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེས་ཀྱང་དེ་ནི་བསྟན་མ་ཡིན། །
ཞེས་སྨོས་ཏེ། གཏོང་བ་པོ་དང་། ལེན་པ་དང་། རྫས་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དམིགས་པའི་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ན་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེས་སངས་རྒྱས་དེའི་རང་
བཞིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་མི་བརྗོད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ནི་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་དེ། རིན་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས། །དེ་ནི་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་རིན་པོ་ཆེ་འབྱུང་
གནས་ནས་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ། སངས་རྒྱས་དེ་ལས་ཀྱང་བཤད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འབྱུང་སྟེ། ཆོས་རིན་པོ་ཆེ་རྣམས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང་གཞི་བྱེད་པས་
ན་སངས་རྒྱས་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་གནས་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དགེ་བའི་ལོ་ཏོག་རྒྱུ་ཡི་ཕྱིར། །དེ་ནི་སྤྲིན་དང་འདྲ་བར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་སྤྲིན་ལས་ཆར་འབབ་ཅིང་ཆར་འབབ་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ནས་དང་འབྲས་ལ་སོགས་པའི་ལོ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་སྨིན་ཅིང་
རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ། སངས་རྒྱས་དེ་ལས་ཀྱང་ཆོས་བཤད་པའི་ཆར་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཕབ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཞིང་དང་འདྲ་བ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དགེ་བའི་ལོ་ཏོག་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་སངས་རྒྱས་བྱེད་པས་ན། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ནི་སྤྲིན་

125-1-109a

དང་འདྲ་བར་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་མཐུ་ཆེ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སངས་རྒྱས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་ཡོད་པའི་གང་ཟག་དང་ཆོས་བདག་མེད་པ་དང་སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་
དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་བདག་མེད་པ་གཉིས་དང་། སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་མི་འདྲ་བ་མེད་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་ཆོས་ནི་སངས་རྒྱས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དང་། དཀར་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། །
ཞེས་བྱ་བའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀུན་ཚོགས་པའམ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །བདག་མེད་པ་གཉིས་དང་། སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་ཆོས་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ནང་དུ་མ་འདུས་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀུན་
ཚོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་དང་པོ་ཡང་ས་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་བསྒྲུབ་པ་ལས་གྲུབ་ལ། སངས་རྒྱས་གྲུབ་པ་ན་ཡང་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་
ཐམས་ཅད་ཚོགས་པར་ཡོད་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀུན་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ནི་གང་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེས་ཀྱང་དེ་ནི་བསྟན་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡང་ན་ཆོས་ཀུན་བྲལ་བ་སྟེ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། སངས་རྒྱས་པའི་དུས་ན་གཟུང་བ་
དང་འཛིན་པས་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་པས་ན་ཆོས་ཀུན་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་གཟུང་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དེའི་དུས་ན་མེད་པས་ན་ཆོས་ཀུན་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིན་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས། །དེ་ནི་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་བཞིན། །ཞེས་
བྱ་བའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རིན་ཆེན་མཆོག་རབ་ཆེ་ཡངས་འབྱུང་ཕྱིར་རིན་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་རིན་པོ་ཆེ་འབྱུང་གནས་ནས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ། སངས་རྒྱས་དེ་ལས་ཀྱང་བཤད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་

125-1-109b

རིན་པོ་ཆེ་རྣམས་འབྱུང་བ་དང་། ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་ས་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ན་སངས་རྒྱས་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་གནས་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དགེ་བའི་ལོ་ཏོག་རྒྱུ་ཡི་ཕྱིར། །དེ་ནི་སྤྲིན་དང་འདྲ་
བར་འདོད། ཅེས་བྱ་བའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འབྱུང་པོ་དགེ་བའི་ལོ་ཏོག་ཆེར་འཕེལ་རྒྱུ་ཕྱིར་སྤྲིན་དང་འདྲ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་སྤྲིན་ལས་ཆར་ཕབ་ནས་ལོ་ཏོག་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འབྱུང་པོ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་
གཤེགས་པས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་ཆར་ཕབ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཞིང་དང་འདྲ་བ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དགེ་བའི་ལོ་ཏོག་རྒྱ་ཆེར་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་བྱེད་པས་ན་སངས་རྒྱས་ནི་སྤྲིན་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་ཆར་འབེབས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་
དགུ་དག་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཆར་ཆེན་ལེགས་བཤད་མི་ཟད་རབ་ཏུ་འབེབས། །ཞེས་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་ཆར་ཆེན་ལེགས་བཤད་མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཕྱིས་འབྱུང་ལ། སྐྱེ་དགུ་དག་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཆར་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་སྔར་བྱུང་མོད་ཀྱི། ཚིག་འདི་ལྟར་སྦྱར་ཏེ་ཆོས་ཆེན་པོ་ལེགས་པར་བཤད་
པ་མི་ཟད་པ་སྐྱེ་དགུ་དག་གི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་འབེབས་པས་ན་སྤྲིན་དང་འདྲའོ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་བྱའོ། །ཆོས་དེ་ཡང་ཐོག་མར་ཡང་དགེ། བར་དུ་ཡང་དགེ། ཐ་མར་ཡང་དགེ། དོན་བཟང་ཚིག་བཟང་
བས་ན་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་དེ་ལན་ཅིག་རྟོགས་ན་འཁོར་བ་མཐའི་བར་དུ་ཡང་མེད་པར་མི་འགྱུར་བས་ན་མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འབེབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བཤད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་པ་དེ་ཉིད་སྐྱབས་བླ་ན་མེད་པ་ལ་
ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུའི་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་ལ་སྐྱབས་བླ་ན་མེད་པའི་ཁྱད་པར་བཤད་པའི་འབྲེལ་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ལན་དུ་འཇིག་རྟེན་པ་དག་རི་ལ་སོགས་པ་ལ་སྐྱབས་ཚོལ་བ་དང་། ཉན་ཐོས་དག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སྐྱབས་ཚོལ་བས་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་

125-1-110a

འབྱུང་གནས་ལྟ་བུ་དང་། སྤྲིན་ལྟ་བུའི་མཐུ་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་གྲུབ་ན་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱབས་པས་སྐྱབས་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མཐུའི་རྗེས་ལ་སྐྱབས་བླ་ན་མེད་པའི་ཁྱད་པར་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །རྒལ་བ་དང་། 
སྔར་སྐྱབས་ཀྱི་སྐབས་བཤད་པ་དང་འདིར་སྐྱབས་ཀྱི་སྐབས་བཤད་པར་གཉིས་སུ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ནས། ལན་གཉིས་སུ་བཟླས་ཏེ་བཤད་ཅེ་ན། སྔར་ནི་གང་ཟག་གི་ཁྱད་པར་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཐེག་ཆེན་མཆོག་ཕྱིར་དཀོན་མཆོག་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སོང་བས། དེ་ཉིད་སྐྱབས་སུ་
སོང་བའི་མཆོག་ཏུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨོས་ལ། འདིར་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དག་རྒྱལ་པོ་དང་རྐུན་པོ་ལ་སོགས་པས་འཇིགས་ནས་རི་ལ་སོགས་པ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། ཉན་ཐོས་པ་དག་འཁོར་བའི་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་ལ་སོགས་པས་འཇིགས་ནས་བདག་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར་དཀོན་
མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་གང་ཟག་དེ་དག་བས་གང་ཟག་གང་སངས་རྒྱས་གང་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བའི་སངས་རྒྱས་དེ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱས་ནས་བདག་ཉིད་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་སྐྱབས་སུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་
སྐྱབས་གཞན་བས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་དང་གཞན་གཉི་ག་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་ལས་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར་སྐྱབས་སུ་སོང་བས་སོ། །དེའི་སྐབས་སུ་ནི་གང་ཟག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་སྐབས་བཤད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །
སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་ཁྱད་པར་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བྱས་པས་ཏེ། སུས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་དེ་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་སྐྱབས་སུ་གྱུར་པས་སྐྱབས་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཁྱད་པར་ནི་དེ་ཡོད་དོ། །སངས་རྒྱས་པ་ནི་སྐྱབས་ཡིན་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉོན་
མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐུགས་སུ་ཆུད་དེ། སངས་རྒྱས་པ་ཉིད་སྐྱབས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅི་ལས་སྐྱོབ་ཅེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་ཚེ་གསུམ་ལས་སྐྱོབ་པས་སངས་རྒྱས་པ་ཉིད་སྐྱབས་ཞེས་བྱའོ། །རྟག་ཏུ་ཉོན་མོངས་ཚོགས་ཀུན་དང་། །

125-1-110b

ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉོན་མོངས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སྐྱོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ན་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་ཡང་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་ཀུན་སེམས་ལ་མི་འབྱུང་ཞིང་ཉོན་མོངས་པས་མི་གོས་པར་གྱུར་པ་ན་ཉོན་མོངས་
པ་ལས་སྐྱོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཉེས་སྤྱོད་དག་ནི་ཐམས་ཅད་དང་། །ཞེས་བྱ་བས། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སྐྱོབ་པར་བསྟན་ཏེ། མཚམས་མེད་པ་ལྔ་དང་། མི་དགེ་བ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ན་མཚམས་མེད་པ་
ལྔ་དང་མི་དགེ་བ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་མི་མཛད་པ་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སྐྱོབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒ་དང་ཤི་བ་དག་ལས་ཀྱང་། །ཞེས་བྱ་བས་ཚེའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སྐྱོབ་པར་སྟོན་ཏེ། འདིར་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སུ་ཟིན་གྱིས་ཀྱང་། མ་སྐྱེས་པར་རྒ་བ་དང་
འཆི་བ་མི་སྲིད་པས་སྐྱེ་བ་ཡང་དོན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ན་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་ན་བ་དང་འཆི་བ་ལ་སོགས་པ་མི་འབྱུང་བས་ཚེའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཀྱང་སྐྱོབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ནི་བདག་གི་
སྐྱབས་སུ་བདག་གྱུར་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་པ་ཉིད་སྐྱབས་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །ད་ནི་སངས་རྒྱས་ན་སེམས་གཞན་ལ་ཡང་སྐྱབས་རྣམ་པ་ལྔ་བྱེད་པས་སྐྱབས་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཚེ་བ་དག་ནི་འཚེ་བ་ཐམས་ཅད་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་
སུ་བཅད་པ་གཅིག་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་འཚེ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་སྐྱོབ་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ལོང་བས་ནི་མིག་རྙེད། འོན་པས་ནི་སྒྲ་ཐོས། སྨྱོན་པས་ནི་དྲན་པ་རྙེད། ནད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་ལོ་ཉེས་ནི་ཞི་བར་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་ཏེ། འདི་ནི་གཞན་
གྱི་སྐྱོབ་པ་རྣམ་པ་གཅིག་གོ། །ངན་སོང་དང་ནི་ཞེས་བྱ་བས་ངན་སོང་ལས་སྐྱོབ་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེས་པའི་འོད་བཏང་བས། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་ངན་སོང་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ལ་རེག་ནས་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱས་ཏེ། མཐོ་རིས་སུ་

125-1-111a

སྐྱེ་བར་བྱས་པ་དང་། ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་རྣམས་ལ་འོད་དེས་རེག་ནས་ངན་སོང་དུ་མི་སྐྱེ་བར་བྱས་ཏེ། འདི་ནི་གཞན་སྐྱོབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །ཐབས་མིན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ཐབས་མ་ཡིན་པ་ལས་སྐྱོབ་པ་བསྟན་ཏེ། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ལྟ་བ་རྣམ་པ་
སྣ་ཚོགས་ཐལ་བ་ལ་ཉལ་བས་ཐར་པ་དང་མཐོ་རིས་ཚོལ་བ་དང་། ཚེར་མ་ན་ཉལ་བས་ཐར་པ་དང་མཐོ་རིས་ཚོལ་བ་དང་བྲག་ཁ་ནས་མཆོང་བས་ཐར་པ་དང་མཐོ་རིས་ཚོལ་བ་དག་ནི་དེ་ལས་ཐར་པ་དང་མཐོ་རིས་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་བས་ན་ཐབས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐབས་མ་ཡིན་
པ་ལ་ཞུགས་པའི་མུ་སྟེགས་པ་དེ་དག་ལམ་ངན་པ་དོར་དུ་བཅུག་ནས། མཐོ་རིས་ཀྱི་ལམ་དང་། དགེ་བ་བཅུ་དང་ཐར་པའི་ལམ་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་ལ་འགོད་དེ་འདི་ནི་གཞན་སྐྱོབ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །འཇིག་ཚོགས་ནི་ཞེས་བྱ་བས་འཇིག་ཚོགས་ལ་སྐྱབ་པ་
སྟོན་ཏེ། བདག་དང་བདག་གི་མེད་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་བ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་བསྟན་ནས། ཉན་ཐོས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བཀོད་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལས་
སྐྱོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་གཞན་སྐྱོབ་པ་རྣམ་པ་བཞི་པའོ། །ཐེག་ཆུང་ལས་ཞེས་བྱ་བས་ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་ལས་སྐྱོབ་པ་བསྟན་ཏེ། མ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་དག་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པར་ཞུགས་པའམ། འཇུག་ཏུ་འདོད་པ་རྣམས་དེ་ལས་བཟློག་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འགོད་པར་བྱེད་
པ་ནི་ཐེག་པ་ལས་སྐྱོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་གནས་གཞན་སྐྱོབ་པ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །དེའི་ཕྱིར་སྐྱབས་ནི་དམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་ཡང་སྐྱབས་རྣམ་པ་ལྔ་བྱེད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་སུ་གྲུབ་པས་ནི་སྐྱབས་དམ་པ་སྐྱབས་བླ་ན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་ཚིགས་
སུ་བཅད་པ་གསུམ་པས་སྐྱབས་དེ་ཉིད་དཔེ་མེད་པ་དང་། མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་སྐྱབས་པས་ཀྱང་སྐྱབས་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གོང་དུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོ་དང་གཉིས་པར་བསྟན་པའི་དོན་གཉིས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་དོན་དུ་བསྟན་

125-1-111b

པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་སྐྱབས་ནི་དཔེ་མེད་མཆོག་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་སྨོས་སོ། །སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་པ་ཉིད་བདག་དང་གཞན་གྱི་གནས་སུ་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐྱབས་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐྱབས་དང་སྐྱབས་འདི་གཉིས་སུ་
འདྲའོ་ཞེས་དེ་དང་བསྟུན་ཅིང་འདྲ་བར་གཞལ་དུ་རུང་བ་འཇིག་རྟེན་གང་ན་ཡང་མེད་པས་ན་དཔེ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་པ་དག་རི་ལ་སོགས་པ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། ཉན་ཐོས་དག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་བས། སྐྱབས་འདི་དམ་པ་ཡིན་པས་ན་
མཆོག་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ན་སྐྱབས་བླ་ན་མེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བླ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་འཆི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ན་སྐྱེ་འཆི་ཀུན་ལས་སྲུང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཕན་ཆད་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་ན་བ་ལ་སོགས་པ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། 
འདིས་ནི་ཚེའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སྐྱོབ་པར་བསྟན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ན་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སྲུང་བར་བྱེད་དོ། །ངན་སོང་ཀུན་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སྲུང་བར་བྱེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཕན་ཆད་
མཚམས་མེད་པ་ལྔ་དང་མི་དགེ་བ་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་ལས་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདིས་ནི་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སྐྱོབ་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་དེ་དག་གིས་སངས་རྒྱས་ནས་བདག་གི་སྐྱབས་སུ་བདག་འགྱུར་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ང་སངས་རྒྱས་ན་གཞན་གྱི་སྐྱབས་སུ་གྱུར་
པ་ཡང་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྣ་ཚོགས་འཇིགས་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སངས་རྒྱས་འཇིགས་པ་སྣ་ཚོགས་ལས་ཀྱང་སྲུང་བར་བྱེད། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐུས། ལོང་བས་མིག་རྙེད་པ་དང་། འོན་པས་རྣ་བས་སྒྲ་ཐོས་པ་ལ་
སོགས་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་ཚོགས་ཐམས་ཅད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ན་འཇིག་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ལས་སྲུང་བར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པ་བདག་མེད་པ་བདག་གིར་ཆགས་པ་རྣམས་ལ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆོས་གང་ཟག་

125-1-112a

ལ་བདག་མེད་པ་བསྟན་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བཀོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ན་ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་ལས་སྲུང་བར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། མ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་རྣམས་ཐེག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཞུགས་པ་དང་། འཇུག་
པར་འདོད་པ་རྣམས་དེ་ལས་བཟློག་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་བཀོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་མང་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ན་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་མང་པོ་ལས་སྲུང་བར་བྱེད་དེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འོད་བཀྱེ་བའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་
སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བར་བྱས་ཏེ། མཐོ་རིས་སུ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་རྣམས་ལ་འོད་ཀྱིས་རེག་པས་དེར་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐབས་མེད་སོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ན་ཐབས་མེད་པར་སོང་བ་རྣམས་
སྲུང་བར་བྱེད་དེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཐབས་མེད་པ་ནི་མུ་སྟེགས་པ་ཐལ་བ་དང་ཚེར་མ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཉལ་བའི་སྒོ་ནས་ཐར་པ་དང་། མཐོ་རིས་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་དག་ལ་ཐར་པའི་ལམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང་། མཐོ་རིས་ཀྱི་ལམ་དགེ་བ་བཅུ་སྟོན་པར་བྱེད་
པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་པས་ནི་རྒྱུ་གང་གིས་ན་སངས་རྒྱས་སུ་གྲུབ་པ་དེ་སྐྱབས་བླ་ན་མེད་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་སྟོན་ཏེ། སྐྱབས་བླ་ན་མེད་པའི་རྒྱུ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །གང་ཞེ་ན། བདག་གི་དོན་མཐར་ཐུག་པ་དང་། གཞན་གྱི་དོན་མཐར་ཐུག་པའོ། །དེ་ལྟར་
བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་མཐར་ཐུག་པས་ན་རྒྱུ་དེས་སྐྱབས་བླ་ན་མེད་པའི་མཐུ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་བདག་གི་དོན་མཐར་ཐུག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ལུས། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། ནམ་སངས་རྒྱས་པའི་དུས་ན་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ཆོས་སྟོབས་དང་། མི་འཇིགས་པ་དང་། མ་འདྲེས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང་། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཐོབ་སྟེ། དེ་བས་ན་བདག་གི་དོན་མཐར་ཕྱིན་ཏོ། །གཞན་གྱི་

125-1-112b

དོན་མཐར་ཐུག་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཆོས་ལ་སེམས་ཅན་འདུལ་བར་རིག་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །དམ་པའི་ཆོས་ལ་སེམས་ཅན་འདུལ་བར་རིག །ཅེས་བྱ་བས་ཆོས་ལ་སེམས་ཅན་འདུལ་བར་རིག་པ་བསྟན་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་ལ་ལེགས་པར་བཤད་པ་
གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལ་སེམས་ཅན་འགོད་ཅིང་འདུལ་བར་བྱ་བའི་ཐབས་ཐུགས་སུ་ཆུད་དེ། འདོད་ཆགས་ཅན་ལ་ནི། མི་གཙང་བ་བསྟན་པས་འདུལ། ཞེ་སྡང་ཅན་ལ་ནི་བྱམས་པ་བསྟན་པས་འདུལ། གཏི་མུག་ཅན་ལ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བསྟན་པས་
འདུལ་བ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པར་བསྟན་ཏོ། །འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་སྙིང་བརྩེས་ཕ་རོལ་སོང་། །ཞེས་བྱ་བས། སྙིང་རྗེ་མཐར་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏེ། ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་ཅན་དུས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་བཞི་ནས་སྐྱེ་བ་རྣམས་
ནི་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་སྙིང་རྗེ་མཐར་ཕྱིན་ཅིང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ནི། སྙིང་རྗེས་ཕ་རོལ་སོང་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་སྙིང་རྗེའི་ཤུགས་ཀྱིས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་ཐོབ་པ་ལ་སྙིང་བརྩེས་ཕ་རོལ་སོང་
ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་རྗེ་བའི་མཐུས་མཐར་ཐུག་པའི་གནས་སངས་རྒྱས་སུ་གྲུབ་པའི་སྙིང་རྗེས་ཕ་རོལ་སོང་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ཐབས་དང་ལྡན་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་དང་ནི་བདག་གཞན་གཉི་ག་སྐྱོབ་པར་ནུས་པ་ཐབས་
དང་ཤེས་རབ་གཉིས་ནི་སྐྱབས་བླ་ན་མེད་པ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་དེ་འདིར་སྐྱབས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་དགོངས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ན་བདག་གི་དོན་ཡང་མཐར་ཐུག་གཞན་གྱི་དོན་ཡང་མཐར་ཐུག་པས་ན་སངས་རྒྱས་པ་ནི་
འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྐྱབས་གཞན་ལས་ཀྱང་མཆོག་ཏུ་གྱུར་ཅིང་བླ་ན་མེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔ་པས་ནི་དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་ཏུ་སེམས་ཅན་གྱི་སྐྱབས་བྱེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཅིག་གི་སྐྱབས་བྱེད་པ་དང་། གང་གི་ཕྱིར་

125-1-113a

སྐྱབས་བྱེད་པ་དེ་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་ཏུ་སེམས་ཅན་གྱི་སྐྱབས་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་མཐའ་ཡང་དེར་ཐུག་
གོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་མཐའ་ཡང་དེར་ཐུག་གོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་མཐའ་གར་ཐུག་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་སྐྱབས་མཛད་པའི་མཐའ་ཡང་དེར་ཐུག་གོ། །དོན་དུ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་
མཐའ་ཡང་ཐུག་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་མཐའ་ལ་ཡང་ཐུག་པ་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་མཐའ་ལ་ཐུག་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་མཐའ་ལ་ཡང་ཐུག་པ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་མཐའ་ལ་ཐུག་པ་མེད་པ་བཞིན་དུ་སངས་
རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་བསྐྱབ་པའི་མཐའ་ཡང་ཐུག་པ་མེད་དོ། །འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་སྐྱབས་མཛད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་སྙེད་ཅིག་གི་སྐྱབས་མཛད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རིགས་ཡོད་པ་དང་། རིགས་མེད་པ་དང་། རིགས་
མ་ངེས་པ་ལ་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་སྐྱབས་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་སྐྱབས་ནི་ཆེན་པོ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་སྐྱབས་བྱེད་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་སྐྱོབ་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་སྐྱབས་དང་ཉན་ཐོས་ལ་
སོགས་པའི་སྐྱབས་པས་ཀྱང་སྐྱབས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དང་། ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྐྱོབ་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་འབྱོར་པ་ཐམས་ཅད་ནི། །བཟློག་པ་དང་ནི་འཕེལ་བར་རིག །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་
བསྔལ་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་བཟློག་པར་བྱ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འབྱོར་པ་ཐམས་ཅད་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐྱབས་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དྲུག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐྱབས་བླ་

125-1-113b

ན་མེད་པའི་དོན་བསྟན་ནས། ད་ནི་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དྲུག་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བྱ་སྟེ། ཕུང་པོ་དེ་དག་ལ་ཡོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་
དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པར་གྱུར་པ་དང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་གྱུར་པ་ལ་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་དེ་ཕུང་པོ་བཞི་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ལས་
མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ཀྱི་བར་དུ་དག་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དག་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་གཟུགས་དང་། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དག་དང་། རྣམ་
པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་ལ་ཡོད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དག་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་ལས་ཀུན་གཞི་དག་ན་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་སུ་གྱུར་ཏོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དག་ན་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དག་ན་
སོ་སོར་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་འགྱུར་རོ། །མིག་ནས་ལུས་ཀྱི་བར་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་དག་ན་བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ཡེ་ཤེས་བཞི་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་ལྔ་ཐོབ་པ་ལ་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ལྔ་ཞེས་བྱའོ། །གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ལ་ཚིགས་
སུ་བཅད་པ་དྲུག་གིས་བསྟན་པ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ས་བོན་དང་བྲལ་བ་དང་། གཉེན་པོའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པས་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། མདོར་ན་དོན་དེ་བསྟན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ས་བོན་
དུས་རིང་རྟག་ལྡན་པ། །ཞེས་བྱ་བ་དང་། གང་ལ་བྱང་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཉིས་སུ་སྦྱར་ཏེ། ས་བོན་ནི་བག་ཆགས་ལ་བྱའོ། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་ས་བོན་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་བག་ཆགས་སོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ས་བོན་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་བག་

125-1-114a

ཆགས་སོ། །དུས་རིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བག་ཆགས་དེ་དག་ཀྱང་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་བསགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྟག་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བག་ཆགས་དེ་དག་ཀྱང་སྔོན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དུས་ན་འགའ་ཡང་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་མ་སྤངས་
མ་བཅོམ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ས་བོན་དང་བྲལ་བ་བསྟན་ཏོ། །བག་ཆགས་དེ་དག་གཉེན་པོ་གང་གིས་སྤངས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སྤོང་བ་རྒྱ་ཆེ་རྣམ་པ་ཀུན་གྱིས་བྱང་གྱུར་པ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །དེ་དག་ཇི་
ལྟར་སྤོང་བར་བྱེད་ཅེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏེ། རྒྱ་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་དང་པོ་ནས་ས་བཅུ་པ་མན་ཆད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལམ་ལ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དེས་སྤོང་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པ་ཀུན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་རེ་རེ་ལ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཆེན་
པོའི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་དགུ་དགུ་ཡོད་པས་སྤོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ལ་བྱང་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡེ་ཤེས་དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་བྱས་ནས་གང་གི་སེམས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་བྱང་བར་གྱུར་ན་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་
ཏོ། །འདིས་ནི་གཉེན་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པ་བསྟན་ཏོ། །གནས་གྱུར་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་སྒྲིབ་པ་གཉིས་སྤངས་པས་ཡེ་ཤེས་བཞི་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་ལྔ་ཐོབ་པ་ནི་གནས་གྱུར་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་དཀར་པོའི་
ཆོས་མཆོག་ཡོན་ཏན་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ཆོས་ལྔ་ཐོབ་པ་དང་། སྟོབས་དང་། མི་འཇིགས་པ་དང་། མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྙེད་པར་འགྱུར་བས་ན་དཀར་པོའི་ཆོས་མཆོག་གི་ཡོན་ཏན་ལྡན་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉན་
ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོན་ཏན་དེ་མེད་པས་ན་མཆོག་ཅེས་བྱའོ། །གོང་དུ་སྒྲིབ་པ་གཉིས་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལམ་གྱིས་སྤང་ངོ་ཞེས་བཤད་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལམ་གཉིས་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ལམ་དག་དེ་ཐོབ་

125-1-114b

ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལམ་ཐོབ་པ་དང་། དེའི་ཕྱིས་ནས་ཐོབ་པར་ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལམ་ཐོབ་པས་ལམ་དེ་གཉིས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་མ་ལུས་པར་སྤངས་
སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་ངོས་བཞིན་དུ་སྟོང་པར་མཐོང་ངོ་། །དེའི་ཕྱིས་ནས་ཐོབ་པ་ཤེས་བྱ་མཐའ་ཡས་པ་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ། དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་དུས་གསུམ་གྱིས་
བསྡུས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་དང་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུར་མཐོང་ངོ་། །ད་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ལ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཡོད་མོད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནི་དེ་དག་ལས་ཀྱང་
འཕགས་ཤིང་ཁྱད་ཞུགས་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ནི་དེར་བཞུགས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཇི་ལྟར་གནས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་
བཞིན་གཤེགས་པ་དེར་ཞུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་དེ་བརྙེས་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རི་དབང་མཐོ་སྟེང་བཞུགས་བཞིན་འགྲོ་ལ་གཟིགས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིའི་དབང་པོ་ནི་རི་རབ་སྟེ། སེམས་ཅན་ལ་ལ་ཞིག་རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་
ན་གནས་ནས་ཕྱོགས་བཅུར་བལྟས་ན་ཉེ་བ་ཡང་མཐོང་ངོ་། །རིང་བ་ཡང་མཐོང་། བཟང་བ་ཡང་མཐོང་། ངན་པ་ཡང་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ལས་འཕགས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པའི་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་མཐོན་པོ་དེ་བརྙེས་ནས། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གཟིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཞི་བར་མངོན་དགའི་འགྲོ་ལའང་ཐུགས་རྗེ་ཅན། །སྲིད་ལ་མངོན་དགའི་འགྲོ་ལ་ཅི་ཞིག་སྨོས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་ཐུགས་རྗེས་ཀུན་ལ་

125-1-115a

གཟིགས་ནས་ཉན་ཐོས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་མེད་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྤངས་ཏེ་བདག་འབའ་ཞིག་གི་དོན་དུ་ཞི་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཞུགས་པ་དེ་དག་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཉེ་བར་གཉེན་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མ་བྱས་པ་དང་། ཤེས་
བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མ་ཐོབ་བོ་ཞེས་དེ་དག་ལ་ཡང་ཐུགས་རྗེ་དགོངས་ནས་སེམས་ཅན་ཕལ་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཆོས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་བདག་གི་དོན་ཙམ་ཡང་བྱེད་མི་ནུས་པ་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་མང་པོས་རྟག་ཏུ་གཟིར་ཅིང་འདོད་པ་
ལྔའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་འཁོར་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བར་གྱུར་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། ཐུགས་རྗེ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁྱད་པར་རིང་བའི་འཇིག་རྟེན་ངན་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁྱད་པར་རིང་བའི་འཇིག་རྟེན་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་གཉིས་ཀྱི་བར་ན་ཡོན་ཏན་ཁྱད་ཞུགས་པར་འཕགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ངན་པ་ནི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཏེ། འཁོར་བ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་པས་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ཕྱིན་དུ་ཡོད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་རབ་ཏུ་
དབྱེ་བ་སྟོན་ཏོ། །དེ་བས་ན། འཇུག་དང་རབ་འཇུག་མི་འཇུག་གནས་མི་འཇུག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་སྨོས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནི། རྟག་ཏུའང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་འབའ་ཞིག་མཛད་དེ་གཞན་གྱི་དོན་དུ་
འཇུག་པས་ན་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་ཏེ། མཆོག་ཏུ་འཇུག་པས་ན་རབ་ཏུ་འཇུག་ཅེས་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བས་ཀྱང་མཆོག་ཏུ་གྱུར་ལ་ཉན་ཐོས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་གཞན་དུ་
གྱུར་པ་བས་ཀྱང་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་མི་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་གནས་ནི་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ལ་བྱ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་མི་འཇུག་པས་ན་གནས་མི་འཇུག་ཅེས་བྱའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཡུལ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་

125-1-115b

དང་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། བག་ལ་ཉལ་མ་སྤངས་པའོ། །ལྡོག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་མི་འཇུག །སྡིག་པ་མི་དགེ་བ་རྣམས་ལ་ཡང་མི་འཇུག་སྟེ། བདག་སྤྱོད་པ་ལ་ལོག་པས་ན་ལྡོག་
པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་ལ་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ལ། དུས་ཀུན་དུ་འཇུག་པས་ན་ཀུན་འཇུག་སྟེ། ལན་ཅིག་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཐོབ་ནས་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་ཡང་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོའི་ཆོས་ཀུན་ལ་ཡང་
འཇུག་པས་ན་ཀུན་འཇུག་ཅེས་བྱའོ། །གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དང་པོ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་སྟོན་པ་ལ་འཇུག །མཇུག་ཏུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། རྣམ་པ་གཉིས་སྟོན་པ་ལ་འཇུག་པས་ན་གཉིས་འཇུག་ཅེས་བྱའོ། །མི་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
དོན་དུ་གཉིས་སུ་མི་འཇུག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཉིས་སུ་མི་འཇུག་པ་ནི་འཁོར་བར་ཡང་མི་འཇུག །མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཡང་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པས་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཐའ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བར་མི་འཇུག་གོ། །སྙིང་རྗེས་འདུས་མ་
བྱས་སྤངས་པས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཡང་མི་འཇུག་གོ། །མཉམ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་སུ་ཐ་དད་པ་མེད་པས་ན་མཉམ་དུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱེ་བྲག་ཅེས་བྱ་བ་ལ། 
ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་དང་། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་བས་འཕགས་པས་བྱེ་བྲག་ཏུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་འགྲོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐེག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཀུན་
འགྲོ་འཇུག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་གོང་དུ་བཤད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་པར་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རབ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རྒྱ་ཆེར་འཇུག་པས་ན་ཀུན་

125-1-116a

འཇུག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པས་རབ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའམ། ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་དང་ལྡན་པས་རབ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་གཉེན་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱ་
ཆེར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་པས་ནི་སྔ་མའི་ཕྱེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཀུན་དུ་སོང་བའི་དོན་མདོར་བསྟན། ཕྱི་མའི་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་དོན་དེ་ཉིད་བཟླས་ཏེ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་སྒོ་ནས་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་དོན་ནམ་མཁའ་དང་མཐུན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་
ཀུན་དུ་སོང་སྟེ་ཁྱབ་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་བས་ན། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་རྟག་ཏུ་ཀུན་སོང་འདོད། །དེ་བཞིན་དེ་ཡང་རྟག་ཏུ་ཀུན་སོང་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་འདི་དུས་གསུམ་དུའང་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་ཀུན་དུ་
འགྲོ་བར་འདོད་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཟག་པ་མེད་པ་དེའང་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་དང་ཁྱབ་པར་འདོད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིར་ནི་ཀུན་དུ་ཁྱབ་པའི་དོན་མདོར་བསྟན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་རྟག་ཏུ་ཀུན་སོང་འདོད། །ཅེས་བྱ་བའི་
དོན་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་གཟུགས་ཡུལ་ཀུན་དུ་སོང་། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་འདི་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་རིང་པོ་དང་། ཐུང་ངུ་དང་། དཀར་པོ་དང་། དམར་པོ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་
ཀྱིས་ཀྱང་ཀུན་ལ་ཁྱབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དེ་ཡང་རྟག་ཏུ་ཀུན་སོང་འདོད། །ཅེས་བྱ་བའི་དོན་དེ་ཉིད་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཚོགས་ཀུན་སོང་། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་
དེས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཁྱབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདག་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཀུན་སོང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་

125-1-116b

རྒྱས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། ས་དང་པོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་རྟོག་པ་ན་བདག་དང་སེམས་ཅན་དུ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་དང་། བདག་གང་ཡིན་པ་སེམས་ཅན་ཡང་དེ་ཡིན་ལ། སེམས་ཅན་གང་ཡིན་པ་བདག་ཀྱང་དེ་ཡིན་
ནོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དེ་ས་བཅུ་རིམ་གྱིས་བསྒོམས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་བདག་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་ཞེས་བྱའོ། །ཉེ་བར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་མཉམ་པ་
ཉིད་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྒལ་བ། གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་རྟག་ཏུ་ཡོད་ལ་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཡང་ཁྱབ་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མ་རྟོགས་ཤིང་སངས་རྒྱས་མ་མཐོང་ངོ་ཞེ་ན། དེའི་ལན་དུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔ་པ་རྩོམ་སྟེ། 
ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔ་པའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་ཡང་སྣོད་དུ་མ་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་མི་མཐོང་བར་དཔེ་དང་བཅས་པར་སྟོན་ཏེ། དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཆུ་ཡི་སྣོད་ཆག་ན། །ཟླ་བའི་གཟུགས་བརྙན་མི་སྣང་
བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་ཆུ་མེད་པའི་སྣོད་དུ་ཡང་ཟླ་བའི་གཟུགས་བརྙན་མི་འབྱུང་ལ་སྣོད་ཆག་པའི་ནང་དུ་ཡང་ཟླ་བའི་གཟུགས་བརྙན་མི་འབྱུང་སྟེ་འདི་ནི་དཔེའོ། །དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་ངན་པ་ལ། །སངས་རྒྱས་གཟུགས་ནི་མི་
སྣང་ངོ་། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་གང་གི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཆུའི་སྣོད་དང་འདྲ་བ་ལ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆུས་མ་བཀང་བ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་དང་། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་བྱས་པས་
སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་སྣོད་དང་འདྲ་བ་སྣོད་ཆག་པ་ལྟ་བུར་སེམས་ཉམས་པར་བྱས་ལ། སྣོད་ཆག་པ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཅན་ངན་པས་བདག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དྲུག་པའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་

125-1-117a

གྱུར་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་འདི་བསགས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འདུལ་བའི་གདུལ་བྱ་ཡོད་ན། སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བས་ན་དེ་དག་གིས་མཐོང་བར་འགྱུར་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གདུལ་བའི་སྐལ་བ་ཅན་རྣམས་བཏུལ་ནས་
དཀའ་བ་མེད་པར་གྱུར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བས་དེ་དག་གིས་མི་མཐོང་བ་དཔེ་དང་བཅས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་སྟེ། དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་མེ་ནི་གཞན་དུ་འབར། །གཞན་དུ་ཡང་ནི་ཞི་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཞན་དུ་ན་
ཞེས་བྱ་བ་ནི། མེ་དང་ཤིང་ཡོད་པའི་གནས་ལ་སྙེགས་ཏེ། དཔེར་ན་མེ་འདི་དག་གང་ན་མེ་དང་ཤིང་ཡོད་པའི་གནས་ན་ནི་འབར་གྱི། གནས་གང་ན་མེ་དང་ཤིང་མེད་པར་ནི་མི་འབར་བས་གཞན་དུ་ཡང་ཞི་བར་འགྱུར་ཞེས་ཏེ་འདི་ནི་དཔེའོ། །དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྣང་བ་དང་ནི་མི་
སྣང་བ། །སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་མེ་ཤིང་ཡོད་པའི་གནས་ནི་འབར། ཤིང་མེད་པའི་གནས་ནི་མི་འབར་བ་དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གང་གི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་
བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཤིང་སྤུངས་པ་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གདུལ་བར་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་ཡིན་པས་གནས་དེར་སངས་རྒྱས་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པར་སྟོན་པས་སེམས་ཅན་གྱིས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་སྣང་བ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གདུལ་བར་བྱ་བའི་སྐལ་བ་
ཅན་རྣམས་ནི་བཏུལ་ནས་སངས་རྒྱས་མཐོང་བའི་སྐལ་བ་མེད་ན་སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བས་ན་དེ་དག་གིས་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་མི་སྣང་བ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་བྱ་བ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཟག་པ་མེད་པའི་
དབྱིངས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཤད་ནས། ད་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དག་བདག་གི་དོན་གྱི་ལས་བྱེད་པ་ན་ཡང་འདི་ལྟར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་བརྩམས་པ་དང་འབད་པ་མེད་པས་ན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་མ་

125-1-117b

ཡིན་ནོ། །ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཞུགས་པས་ན། བྱ་བ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་པས་ན་རྒྱུན་མི་ཆད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕྲིན་ལས་དེ་ལས་ཁྱད་ཞུགས་པ་སྟེ། དགོངས་པ་དང་བཙལ་བ་དང་འབད་པ་མེད་པར་འགྱུར་
བས་ན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའོ། །བདག་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་འཁོར་བའི་མཐའ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་མཐའི་བར་དུ་མཛད་པས་རྒྱུན་མི་འཆད་པའོ། །དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་རྔ་མ་བརྡུངས་པའི་སྒྲ་དང་། ནོར་བུའི་མཐུ་དང་མཐུན་
པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་མཛད་པས་དེ་དཔེ་བསྟན་ཏོ། །རྔའི་དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་རྔ་དག་མ་བརྡུངས་པར། །སྒྲ་ནི་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་ལྟར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་སེམས་ཅན་གྱི་བསོད་ནམས་ལས་བྱུང་བའི་རྔ་དང་ཤིང་བུ་དང་
ལག་པས་མ་བརྡུངས་པར་ཡང་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པའོ། །ཞི་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་འབྱུང་བ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྒྱ་
བྱིན་ལྷའི་དབང་པོའི་གནས་ནས་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་བསོད་ནམས་ལས་བྱུང་བའི་རྔ་ནི་དེ་ནམ་བརྒྱ་བྱིན་འདོད་པ་ལྔའི་ཡོན་ཏན་ལ་འཇུག་པ་ན་སུས་ཀྱང་མ་བརྡུངས་པར་འདོད་པ་ལྔ་ལ་དགའ་བར་འགྱུར་བ་དང་། རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྒྲ་འབྱུང་ངོ་། །ནམ་བརྒྱ་བྱིན་འདོད་པ་ལྔའི་ཡོན་ཏན་
ལ་ལྡོག་པར་གྱུར་པ་ན་སུས་ཀྱང་མ་བརྡུངས་པར་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འདོད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྒྲ་འབྱུང་སྟེ། དཔེ་དང་འདྲ་བར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་རྒྱལ་བ་ཟག་མེད་པར། །བཤད་པ་དག་ནི་འབྱུང་བར་འགྱུར། །
ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེ་དེ་དང་འདྲ་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་བཞུགས་ཤིང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཆོས་བཤད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མཛད་པ་ཡང་ཆོས་བཤད་པར་བྱའོ་སྙམ་དགོངས་པ་མི་མངའ་ཞིང་འབད་པ་དང་བཙལ་བ་མེད་པར་ཡང་ལྷུན་

125-1-118a

གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་ཆོས་བཤད་པ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་ནོར་བུའི་དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ནོར་བུ་འབད་མེད་པར། །རང་གི་འོད་ནི་བསྟན་པ་ལྟར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་
ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་ནོར་བུ་རྣམས་ལས་འོད་བྱུང་བས་ན་ནོར་བུ་འདི་ལྟར་བདག་གིས་འོད་འབྱུང་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསམ་པ་དང་། འབད་རྩོལ་མེད་པར་ཡང་འོད་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་སངས་རྒྱས་རྟོག་མེད་པར། །
མཛད་པ་དག་ནི་རྣམ་པར་སྟོན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་དང་འདྲ་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་སྟོན་པ་ན་བདག་གིས་སྤྲུལ་པ་འདི་ལྟ་བུ་དག་བྱའོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་དང་། འབད་རྩོལ་མེད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་
པ་ཉིད་དུ་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་དག་འབྱུང་བ་སྟོན་ཏེ། འདིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱ་བ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་པ་དང་བཞི་པས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་མི་འཆད་པར་ནམ་མཁའི་དཔེ་བསྟན་ཏེ། དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། ཇི་ལྟ་
བུར་ན་ནམ་མཁའ་ལ། །འཇིག་རྟེན་བྱེད་པ་མི་འཆད་སྣང་། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱེད་པ་ནི་འགྲོ་བ་དང་འདུག་པ་དང་ཉལ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་དབྱིངས་དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་འཇིག་རྟེན་འགྲོ་བར་སྣང་། ཁ་ཅིག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་གནས་པར་སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་
འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་ཟག་མེད་དབྱིངས་ན་ཡང་། །རྒྱལ་བའི་བྱེ་བྲག་རྒྱུན་མི་འཆད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་དང་འདྲ་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་
དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་གནས་ན་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་སྤྲུལ་པའི་ཕྲིན་ལས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ནམ་མཁའ་ལ་ནི་བྱ་བ་དག། །རྟག་ཏུ་འབྲི་ཞིང་མངོན་པར་འབྱུང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་དབྱིངས་

125-1-118b

འདི་ལ་སེམས་ཅན་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་བྱ་བ་རྟག་ཏུ་འབྲི་བ་དང་། རྟག་ཏུ་མངོན་པར་འབྱུང་སྟེ། ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ནགས་ཚལ་ལ་སོགས་པ་མེས་ཚིག་ཅིང་མེད་པར་གྱུར་པ་དང་། ནང་གི་དངོས་པོ་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པ་འཆི་བར་ཡང་སྣང་བས་ན་འབྲི་བར་
འབྱུང་ངོ་། །ནམ་མཁའི་ཕྱོགས་ཁ་ཅིག་ཏུ་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ནགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་དང་། ནང་གི་དངོས་པོ་སེམས་ཅན་དག་ཀྱང་སྐྱེ་བས་ན་མངོན་པར་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་ཟག་མེད་དབྱིངས་ན་ཡང་། །སངས་རྒྱས་ཕྲིན་ལས་སྐྱེ་ཞིང་འབྲི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་
འདྲ་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ན་བཞུགས་པ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་སྣང་། འབྲི་བར་འགྱུར་བ་ཡང་སྣང་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ནམ་སེམས་ཅན་སྐལ་བ་ཡོད་པའི་དུས་ན་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུས་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་
པས་ན་སྐྱེ་བར་སྣང་ངོ་། །སྐལ་བ་མེད་པར་གྱུར་པ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་ན་འབྲི་བར་ཡང་སྣང་ངོ་། །འདིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་མི་སྣང་བར་འཆད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཟབ་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་དྲུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྲིན་
ལས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བསྟན་ནས། དེ་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཟབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་དྲུག་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཟབ་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། མཚན་ཉིད་ཟབ་པ་དང་། གནས་
པ་ཟབ་པ་དང་། ལས་ཟབ་པའོ། །མཚན་ཉིད་ཟབ་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། བདག་གི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །སྔ་མ་ཕྱི་
མར་ཁྱད་མེད་ཀྱང་། །སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དྲི་མ་མེད། །དག་པ་མ་ཡིན་ཡང་དག་མིན། །སངས་རྒྱས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་འདོད། །ཅེས་བྱ་བས་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏེ། སྔོན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་ལས་ཕྱིས་ལམ་བསྒོམས་ཏེ། 

125-1-119a

དྲི་མ་མེད་པར་གྱུར་པ་ནི་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྔ་མ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དུས་སོ། །ཕྱི་མ་ནི་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པའི་དུས་ལ་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་འདོད་དེ། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་
དུས་ན་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན། ཕྱི་མ་སྟེ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པའི་དུས་ན་ཡང་སྟོང་པ་དང་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་དག་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་མེད་དེ་དེ་ལ་སྦྱང་དུ་མེད་པས་ན་དག་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །
འོན་ཀྱང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་དུས་ན་ལམ་བསྒོམས་པའི་མཐུས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། ཕྱིས་དག་པར་འགྱུར་བས་ན་མ་དག་པར་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པས་ནི་
ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་བདག་གི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་སྟོན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་བདག་གི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་ཏོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། བདག་མེད་པའི་མཆོག་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདག་མེད་པའི་མཆོག་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་དང་། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་སྟེ། ཟག་
པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་བདག་མེད་པ་གཉིས་ཀྱི་མཆོག་གི་བདག་ཉིད་དང་། རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པས་ན་བདག་གི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །དེ་ལ་བདག་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འདི་ནི་སྐབས་ཁ་ཅིག་ཏུ་མུ་སྟེགས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་
ལ་ཡང་བྱ་བར་འདྲེན་ཏེ། འདི་ལྟར་བདག་དང་སེམས་ཅན་དང་སྲོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བདག་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འདི་ནི་སྐབས་ཁ་ཅིག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་ཡང་བྱ་བར་འདྲེན་ཏེ། མེ་ནི་དྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དྲོ་བའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ས་སྲ་བའི་
བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་བཤད་ན། སྲ་བའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིའི་སྐབས་བདག་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་རང་བཞིན་གྱི་དོན་དུ་དྲང་སྟེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་བདག་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པས་བདག་གི་མཆོག་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བདག་མེད་པའི་མཆོག་

125-1-119b

གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ནམ་གང་ཟག་མེད་པའི་སྟོང་པ་དང་། ཆོས་དངོས་པོ་མེད་པའི་སྟོང་པ་གཟུང་འཛིན་གྱི་དྲི་མ་ལས་དག་པར་གྱུར་ཏེ། སྟོང་པ་དག་པར་དེ་ཐོབ་ན་བདག་མེད་པའི་མཆོག་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། 
སངས་རྒྱས་དག་པའི་བདག་ཐོབ་པས། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་བདག་ཏུ་གྱུར། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་ནས། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བདག་མེད་པའི་མཆོག་ཐོབ་པར་གྱུར་པས། དེའི་ཚེ་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་
བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་བདག་ཏུ་གྱུར་པས་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལས་བདག་གི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། འདིས་ནི་བདག་གི་མཆོག་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །བདག་གི་དཔེ་མེད་པའི་མཆོག་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གང་
ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་གཉིས་ནི་བདག་མེད་པའི་ཆོས་མཆོག་ཅེས་བྱའོ། །དེའང་ནམ་གཟུང་འཛིན་གྱི་དྲི་མ་ལས་དག་པར་གྱུར་ན་བདག་མེད་པའི་མཆོག་ཏུ་གཞག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བདག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་
གི་མཆོག་ཐོབ་བདག་མེད་པའི། །ཞེས་བྱ་བའི་བདག་གི་སྒྲ་ནི་འདིའི་སྐབས་སུ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་བདག་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་བདག་གི་མཆོག་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། དེ་རྣམ་པར་དག་པས་བདག་མེད་པའི་བདག་གི་མཆོག་དག་པ། སངས་རྒྱས་རྣམས་
ཀྱིས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ན་བདག་མེད་པ་གཉིས་རྣམ་པར་བདག་ཉིད་དུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་གྱུར་པས་ན་བདག་མེད་པའི་བདག་གི་མཆོག་དམ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་སངས་རྒྱས་ཤི་ནས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ་སངས་རྒྱས་ཤི་ནས་འབྱུང་
བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་དྲི་བ་ལ་ལུང་བསྟན་དུ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དངོས་མིན་དངོས་པོ་མེད་མིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ནས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་

125-1-120a

ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་གང་ཟག་གི་དངོས་པོ་ཡང་མེད། ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་
བཞིན་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཆོས་དང་གང་ཟག་གི་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་དུ་མེད་པས་ན་དེའི་ཚེ་ན་ཡོད་པར་མི་གཞག་གོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དེའི་ཚེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཅེས་བརྗོད། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་གོང་
དུ་བཤད་པ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་དེ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་དེ་བཞིན་འདྲི། །ལུང་དུ་མི་བསྟན་ཚུལ་དུ་རིག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས་སངས་རྒྱས་ཤི་
ནས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། སངས་རྒྱས་ཤི་ནས་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་འདྲི་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཤི་ནས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། སངས་རྒྱས་ཤི་ནས་མི་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་ལུང་དུ་མི་བསྟན་པའི་ཚུལ་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཤི་ནས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་
ཏེ། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་བདག་དང་། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཤི་ནས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་མིག་ལ་རབ་
རིབ་དང་། །ལྕགས་ལ་ཚ་བ་ཞི་བ་ལྟར། །སངས་རྒྱས་སེམས་དང་ཤེས་རབ་ལ། །ཡོད་དང་མེད་པ་མི་བརྗོད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་མིག་ལ་རབ་རིབ་ཞི་བ་དེ་ཡོད་པ། །ཞེས་ཀྱང་མི་བརྗོད། མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་མི་བརྗོད། ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ཞེས་ཀྱང་མི་བརྗོད་ཅེ་ན། རབ་རིབ་ཞི་བ་དང་མེད་པ་
དང་འགག་པར་གྱུར་པ་དེ་རབ་རིབ་ཀྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་རིམས་ནད་ཀྱི་ཚ་བ་དང་བྲལ་ན། ནམ་བྲལ་བའི་དུས་ན་རྐང་ལག་ན་བར་བྱེད་པའི་ཚ་བ་དེའི་དུས་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་མིག་དག་པ་ཡོད་པས་མིག་གི་ལས་གཟུགས་ལ་བལྟ་

125-1-120b

བའི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གལ་ཏེ་དེའི་ཚེ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པར་གྱུར་ན་ནི་རབ་རིབ་བཞིན་དུ་མིག་ཀྱང་མེད་པར་གྱུར་པས་མིག་གི་བྱ་བ་གཟུགས་ལ་བལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་བྱེད་མི་ནུས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་རིམས་ནད་བྱང་བ་དང་འདྲ་སྟེ། རིམས་ནད་བྱང་བ་ནི་རིམས་ཀྱི་ཚ་བ་མེད་ཀྱང་ཚ་བ་དང་
བྲལ་བའི་ལུས་བདེ་བ་ཕྱི་ན་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྕགས་ལ་ཚ་བ་ཞི་བ་ཡང་ཡོད་པ་ཞེས་ཀྱང་མི་བརྗོད། མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་མི་བརྗོད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ཅེས་མི་བརྗོད་ཅེ་ན། ལྕགས་བསིལ་བར་གྱུར་པ་ན་ཚ་བའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རིམས་ཀྱི་ཚ་བ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །མེད་
པ་ཞེས་ཀྱང་མི་བརྗོད་དེ། ལྕགས་ཀྱི་བསིལ་བ་ཕྱི་ན་ཡོད་པས་གང་གི་ཕྱིར་བྱ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེའི་ཚེ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པར་གྱུར་ན་ནི་ལྕགས་ཀྱང་མེད་པར་གྱུར་པས་ལྕགས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཡང་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་རིམས་མེད་ཀྱང་རིམས་དང་བྲལ་
བའི་ལུས་བདེ་བ་ཕྱི་ན་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སེམས་ལྕགས་དང་འདྲ་བ་ལ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་མེ་ཚ་བ་དང་འདྲ་བ་ཞི་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མིག་དང་འདྲ་བ་ཡང་མ་རིག་པ་རབ་རིབ་དང་འདྲ་བ་ཞི་བ་ནི་ཡོད་པ་ཞེས་ཀྱང་མི་བརྗོད། མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་མི་བརྗོད་དོ། །
ཅིའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ཞེས་ཀྱང་མི་བརྗོད་ཅེ་ན། ནམ་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དུས་ན་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཚ་བ་དང་། མ་རིག་པའི་རབ་རིབ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་མི་བརྗོད་དེ། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཕྱི་ན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་
རོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ན་ནི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མ་རིག་པ་དང་བྲལ་ན་ནི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་མེད་པས་སྐྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་
པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདོད་ཆགས་མེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། མ་རིག་པ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྟེ། དེ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་བདེ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། 

125-1-121a

མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །འདིས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་
འདི་ཡན་ཆད་ཟབ་པ་བསྟན་པ་ལ་མཚན་ཉིད་ཟབ་པ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞིས་བསྟན་ཏེ། འདི་ཡན་ཆད་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་ནི་དེ་བཞིན་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་མིག་ལ་རབ་རིབ་དང་། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་ལམ་གནས་
བཞིན་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་ཏེ། སེམས་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་བཞུགས་པའི་ཚེ། སྐུ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བའམ། ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་དྲི་མེད་དབྱིངས། །གཅིག་མིན་རྣམ་མང་མ་
ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་སྨོས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་བཞུགས་པའི་དུས་ལ་སྐུ་གཅིག་པ་ཞེས་ཀྱང་མི་བྱ། རྣམ་པ་མང་བ་སྟེ་ཐ་དད་པ་དུ་མ་ཞེས་ཀྱང་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཐ་དད་པ་ཞེས་ཀྱང་མི་
བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་ལུས་མེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་ལ་ལུས་མེད་པ་དང་། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དེ་དག་ལ་ནི་ལུས་ཐ་དད་པ་གཞག་པར་མི་ནུས་ཀྱི། གང་ལ་ལུས་ཡོད་པ་དང་། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་ནི་ལྷ་སྦྱིན་གྱི་ལུས་འདི་ནི་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་ལུས་ཐ་དད་པར་གཞག་
པར་ནུས་སོ། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལུས་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པས་ནམ་མཁའ་ལ་ཐ་དད་པར་གཞག་པར་མི་ནུས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་བཞུགས་པའི་དུས་ན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ལུས་མེད་པ་དང་། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པས་ན་ཐ་དད་པ་དུ་མར་གཞག་སྟེ། 
ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སྔོན་གྱི་ལུས་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་བཞུགས་པའི་ཚེ་ན་སྐུ་རྣམ་པ་དུ་མར་གཞག་པ་མེད་མོད་ཀྱི། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ནས་ས་བཅུ་

125-1-121b

དག་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་ཅིང་སྤྱོད་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སོ་སོའི་སྐུ་དུ་མ་ཡོད་པས་ན་སྐུ་གཅིག་པ་ཁོ་ནར་ཡང་མི་གཞག་གོ། །འདིས་ནི་གནས་པ་ཟབ་པ་བསྟན་ཏེ། གཅིག་དང་དུ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་ཟབ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་
ལ་སོགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་གནས་ཀྱི་ལས་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ལས་དང་། མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའི་ལས་དང་། ཆོས་བསྟན་པའི་ལས་དང་། སྤྲུལ་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལས་དང་། ཡེ་ཤེས་འཇུག་པའི་ལས་དང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ལས་དང་། སྣ་ཚོགས་ཀྱི་
རྣམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལས་དང་། ཡེ་ཤེས་མི་འཇུག་པའི་ལས་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མཚུངས་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གི་ལས་དང་། ལས་དེ་རྣམས་བསྟན་ཏེ། སྟོབས་སོགས་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས། །བྱང་ཆུབ་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་འདྲ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་
བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་ནས། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་གནས་དང་འདྲ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་གནས་ནས། རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལས་ཀྱང་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་དང་། མ་འདྲེས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་
ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་གནས་ཀྱི་ལས་བསྟན་ཏོ། །འགྲོ་བའི་དགེ་བའི་ལོ་ཏོག་གི། །སྤྲིན་ཆེན་དང་ཡང་འདྲ་བར་རིག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། སྤྲིན་ཆེན་པོ་ལས་ཆར་བབ་ནས་འབྲུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་
ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དགེ་བའི་ལོ་ཏོག་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ན། ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ནི་སྤྲིན་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ལས་བསྟན་ཏོ། །བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་རབ་རྫོགས་པས། །ཟླ་བ་ཉ་བ་འདྲ་བར་རིག  
ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཟླ་བ་ཉ་བའི་དུས་ན། ཟླ་བ་ཆ་ཤས་རྫོགས་པས་ད་རྫོགས་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྫོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པའི་དུས་ན་ཡང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མ་རྫོགས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་རྫོགས་ཡེ་

125-1-122a

ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པས་ཟླ་བ་ཉ་བ་དང་འདྲ་སྟེ། འདིས་ནི་མཐར་འགྲོ་བའི་ལས་བསྟན་ཏོ། །ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། །ཉི་མ་ཆེན་པོ་འདྲ་བར་རིག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་ཉི་མ་ལ་ནི་ཆེ་ཆུང་མེད་དེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་གླིང་བཞི་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེ་ལ་ཉི་མ་ཆེན་པོ་ཞེས་
བྱ་བ་ཡང་ནི་ཡོད་པར་མི་སྲིད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་བྱས་ཏེ། གང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སྣང་བར་བྱེད་པ་ལ་ཉི་མ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་ཉི་མ་ཆེན་པོས་སྟོང་གསུམ་ཀུན་དུ་སྣང་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལས་ཀྱང་དམ་པའི་ཆོས་བཤད་པའི་འོད་ཟེར་བྱུང་ནས་ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་སྣང་བར་བྱེད་པས་ན་ཉི་མ་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་སྟེ། འདིས་ནི་ཆོས་བསྟན་པའི་ལས་བཤད་དོ། །ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་འོད་ཟེར་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉི་མའི་
དཀྱིལ་འཁོར་ལས་བྱུང་བའི་འོད་ཟེར་ལ་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འོད་ཟེར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འོད་ཟེར་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འཇུག་སྟེ། འདྲེས་པ་གཅིག་ཏུ་འཇུག་པ་དང་བྱ་བ་གཅིག་ཏུ་འཇུག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདྲེས་པ་ཚད་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བས་འདྲེས་པ་གཅིག་ཏུ་འཇུག་པ་བསྟན་ཏེ། 
འདྲེས་པ་གཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འོད་ཟེར་དེ་དག་དང་པོ་ཡང་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལས་བྱུང་བ་ལ། བྱུང་བའི་ཚེ་ན་ཡང་དུས་གཅིག་ཏུ་བྱུང་ཞིང་ཐ་དད་པ་མི་འདྲ་བ་མེད་པར་འབྱུང་ལ། རྟེན་ཀྱང་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་བརྟེན་ཅིང་འོད་ཟེར་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱེད་པར་འོད་ཟེར་གཅིག་གིས་སྣང་བའི་ལས་
བྱས་པ་ན་འོད་ཟེར་ཚད་མེད་པ་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྣང་བའི་ལས་ཀྱང་འོད་ཟེར་གཅིག་པོ་དེས་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། འདྲེས་པའི་ལས་བྱས་པའི་དོན་ནི་དེའོ། །རྟག་ཏུ་བྱ་བ་གཅིག་འཇུག་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱ་བ་གཅིག་ཏུ་འཇུག་པར་བསྟན་ཏེ། བྱ་བ་གཅིག་ཏུ་འཇུག་པའི་དོན་ནི་འོད་ཟེར་གཅིག་གིས་
འདམ་ལ་སོགས་པ་སྐེམས་པར་བྱེད་པ་དང་། ལོ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ལས་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། འོད་ཟེར་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཞན་མི་བྱེད་ཀྱི། སྐེམས་པ་དང་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ལས་བྱེད་པར་ཟད་པས་ན་བྱ་བ་གཅིག་གོ། །དེ་བཞིན་ཟག་པ་མེད་དབྱིངས་ན། །

125-1-122b

ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་དང་འདྲ་བར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ན་བཞུགས་པའི་ཚེ་ན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་འདྲེས་པ་གཅིག་ཏུ་འཇུག་པ་དང་། བྱ་བ་གཅིག་ཏུ་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཚད་མེད་འདྲེས་པ་གཅིག་ཏུ་
འཇུག་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕྲིན་ལས་ནི་ཚད་མེད་པ་མཛད་ན་ཡང་ནམ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གིས་སེམས་ཅན་གཅིག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པ་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་དེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རང་བཞིན་གཅིག་པས་ན། དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་འདྲེས་པ་གཅིག་པའི་དོན་ཏོ། །བྱ་བ་དག་ལ་བྱེད་གཅིག་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བས་བྱེད་པ་གཅིག་པའི་དོན་བསྟན་ཏོ། །བྱེད་པ་གཅིག་པ་ནི་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གིས་སྤྲུལ་པ་མཛད་ཅིང་སེམས་ཅན་གྱི་
སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཉོན་མོངས་པ་འདམ་དང་འདྲ་བ་སྐེམས་པར་བྱེད་པ་དང་། དགེ་བའི་ལོ་ཏོག་སྨིན་པར་མཛད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་ཕྲིན་ལས་དེ་ཁོ་ན་མཛད་པར་ཟད་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་གཞན་མ་མཛད་པས་ན་བྱ་བ་གཅིག་གོ། །ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་བྱེད་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་
ལ། ཇི་ལྟར་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གཅིག་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣང་བར་བྱ་བ་ཀུན་དུ་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འོད་ཟེར་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་གཅིག་གིས་ཁྱབ་པའི་གནས་ཀུན་དུ་ཁྱབ་ཅིང་སྣང་བར་བྱེད་པ་དེ་དང་འདྲ་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་ཅིང་སྣང་བ་དང་། 
སྤྲུལ་པའི་ལས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་སྣང་ཞིང་ཁྱབ་པར་བྱེད་ལ། སྤྲུལ་པས་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་སྤྲུལ་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་
བའི་ལས་བསྟན་ཏོ། །ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གཅིག་བྱུང་ན། །འོད་ཟེར་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གཅིག་འབྱུང་བའི་དུས་ན་འོད་ཟེར་གཞན་མ་བྱུང་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང་། སྔ་ཕྱིར་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་གྱི། ཐམས་ཅད་དུས་གཅིག་ཏུ་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་

125-1-123a

ཏོ། །དེ་བཞིན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་། །ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་དང་འདྲ་བར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཤེས་བྱ་ལ་འཇུག་པ་ན་ཤེས་བྱ་ཁ་ཅིག་ནི་མཁྱེན་ཁ་ཅིག་ནི་མི་མཁྱེན་ཅེའམ། ཁ་ཅིག་ནི་སྔར་མཁྱེན་ཁ་ཅིག་ནི་ཕྱིས་མཁྱེན་ཞེས་
བྱ་བ་མེད་པར་དུས་གཅིག་ཏུ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་བྱ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མ་ལུས་པ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་ཡེ་ཤེས་འཇུག་པའི་ལས་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ནི། །འཇུག་པ་བདག་གིར་བྱ་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་འདིས་
སྣང་བར་བྱ་བའི་གནས་སེམས་ཅན་དང་གླིང་དག་ཏུ་སྣང་བར་བྱེད་པ་ལ་འཇུག་ཅིང་། གནས་འདི་དག་ཏུ་ནི་བདག་གིས་སྣང་བར་བྱ། འདི་དག་ཏུ་ནི་མི་བྱ་ཞེས་རྟོག་པ་དང་། འོད་ཟེར་དེ་དག་ནི་བདག་གི་འོད་ཟེར་ཡིན་ཏེ། འོད་ཟེར་འདིས་ཀུན་དུ་སྣང་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་མི་རྟོག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །
དེ་བཞིན་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་། །འཇུག་པ་བདག་གིར་བྱ་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ཡེ་ཤེས་བཞིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པ་
དང་། བདེ་བ་དག་ལ་འཇུག་པ་ནང་དང་བདག་ཏུ་རྟོག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ལས་བསྟན་ཏོ། །ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གཅིག་བཏང་བས། །ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་སྣང་བྱེད་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉི་མའི་འོད་ཟེར་སྟོང་དང་ལྡན་པར་འདོད་དེ། དེ་ལས་ཀྱང་འོད་གཅིག་
གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང་གླིང་ཐམས་ཅད་དུ་སྣང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ། །སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ཅིག་ཅར་སྣང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་དེ་དང་ཉེ་བའི་གཟུགས་རྣམས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་དུས་གཅིག་ཏུ་སྣང་བ་དེ་
བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡེ་ཤེས་ཅིག་ཅར་འཇུག་སྟེ། ཐོགས་པ་མེད་པར་དུས་གཅིག་ཏུ་ཐམས་ཅད་ཐུགས་སུ་ཆུད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལས་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ལ། །

125-1-123b

སྤྲིན་ལ་སོགས་པས་བསྒྲིབ་པར་འདོད། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ཀུན་དུ་སྣང་བ་བཀྱེ་ཡང་། སྤྲིན་དང་ཁང་ཁྱིམ་དང་སྐྱབས་ལ་སོགས་པས་བསྒྲིབས་ན་འོད་ཟེར་མི་སྣང་སྟེ། ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གྱིས་བསྒྲིབས་ཏེ་མི་སྣང་བར་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་
སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ལ། །སྒྲིབ་པ་སེམས་ཅན་ཉེས་ལྡན་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་དང་འདྲ་བར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འོད་ཟེར་ཀུན་དུ་བཏང་ཡང་སེམས་ཅན་གྱིས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐོང་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་སྣོད་དུ་མི་
འགྱུར་བའི་སྒྲིབ་པ་རྟོག་པ་ལྔ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་དང་ལྡན་པས་ན་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་ཡེ་ཤེས་མི་འཇུག་པའི་ལས་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་མདུད་པའི་དབང་གིས་ན། །གོས་ལ་མཚོན་བཀྲ་རི་མོ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་གོས་དཀར་པོའི་མཚན་ཉིད་རང་བཞིན་
གཅིག་ཀྱང་མདུད་པ་བོར་ནས་ཚོན་དུ་བཅོས་ན་གང་དུ་མདུད་པ་མ་བོར་བར་ནི་ཚོན་གྱིས་ཞེན་ལ། གང་དུ་མདུད་པ་བོར་བར་རི་མོ་བཀྲ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་འཕེན་པའི་དབང་གིས་ནི། །གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་རི་མོ་བཀྲ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་དང་འདྲ་བའི་ཟག་པ་མེད་པའི་
དབྱིངས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་མོད་ཀྱི། སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དུས་ན་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དང་། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་རི་མོ་བཀྲ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་བཞི་མངའ་བ་དང་། ཡེ་
ཤེས་དེས་ཀྱང་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་དང་། སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་སྤྲུལ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདིས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མཚུངས་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གི་ལས་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ནི་ཉན་
ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདྲ་མོད་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མ་སྤངས་པ་དང་། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་མ་བསགས་པས་ཡེ་ཤེས་བཞི་དང་། སྤྲུལ་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འགྱེད་པར་མི་ནུས་པས་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་

125-1-124a

བ་བཀྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ནི་ཟབ་པ་རྒྱ་ཆེ་བར་བཤད་ནས། དོན་དེ་ཉིད་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དྲི་མེད་དབྱིངས་ཀྱང་ཟབ་པ་ནི། །མཚན་དང་གནས་དང་ལས་རྣམས་དང་། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བཤད་པ། །ཚོན་
གྱིས་ནམ་མཁར་རི་མོ་འདྲི། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དྲི་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་སོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་དེ་ནི་གཟུང་འཛིན་གྱི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པས་ན་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཟབ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཟབ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །གང་ཞེ་ན། མཚན་
ཉིད་ཟབ་པ་དང་། གནས་ཟབ་པ་དང་། ལས་ཟབ་པའོ། །དེ་གསུམ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཤད་པ་ནི་ཚོན་གྱིས་ནམ་མཁའ་ལ་རི་མོ་འདྲི་བ་དང་འདྲ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཚོན་གྱིས་ནམ་མཁའ་ལ་རི་མོ་འདྲི་བར་བྱེད་ན་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་སྐྱེས་
བུ་མཁས་པ་དེས་ཚོན་གྱིས་ནམ་མཁའ་ལ་རི་མོ་འདྲི་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་དུ་བྱའོ། །དེ་དང་འདྲ་བར་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་མི་ནུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་
མཚན་ཉིད་ཟབ་པ་དང་། གནས་ཟབ་པ་དང་། ལས་ཟབ་པའི་སྒོ་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི་ཀུན་དུ་དཀའ་བར་སྤྱོད་པ་སྟེ། ངོ་མཚར་དུ་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་
དེ་སེམས་ཅན་ལ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་བྱེ་བྲག་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་སྨོས་སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། བདག་མེད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་དངོས་པོ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པོ། །དེ་ལས་ཀྱང་སོ་སོའི་
སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་ཡོད་པའི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་དང་། འཕགས་པ་རྣམས་ལ་ཡོད་པའི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་གཉིས་སུ་ཐ་དད་པ་མེད་པས་ན་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དག་གྱུར་པས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་ཉིད་

125-1-124b

ནི་ཀུན་ལ་ཡོད་མོད། ནམ་བདག་མེད་པ་གཉིས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་གློ་བུར་དང་བྲལ་ཏེ། དག་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར། དེ་ཡི་སྟོང་པ་ལུས་ཅན་ཀུན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་སེམས་ཅན་ལ་ཡོད་པས་
ན་དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འབྱོར་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཟབ་པ་བཤད་ནས། ད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་གཅིག་གིས་ཟག་པ་མེད་པའི་
དབྱིངས་དེ་འབྱོར་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། སྐྱིད་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྔ་པ་དང་ལྡན་པར་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་འབྱོར་པས་ནི། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ཟིལ་གྱིས་གནོན། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱི་བསྡུས་
པའི་དོན་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ན་མཐུའི་མཆོག་གི་ཁྱད་པར་ལྡན་པས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་འབྱོར་པའི་ཁྱད་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་བསོད་ནམས་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་
ཚོགས་དང་། དྲང་སྲོང་གི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱོར་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་པའི་འབྱོར་པ་བས་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་འབྱོར་པ་ཁྱད་ཞུགས་ཞིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡིས་ནི། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། རང་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་འབྱོར་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏེ། དེ་བས་འཕགས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འབྱོར་པ་ཡི། །དེ་ཡི་ཆར་ཡང་ཉེར་མི་འགྲོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཐད་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བརྒྱའི་ཆ་སྟོང་གི་ཆ། བྱེ་བའི་ཆར་ཡང་མི་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བས་ན། གྲངས་དང་བགྲང་བ་དང་། དཔེ་ལ་སོགས་པར་ཡང་མི་རུང་ངོ་ཞེས་

125-1-125a

བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འབྱོར་པ་ཡི། །དེ་ཡི་ཆར་ཡང་ཉེར་མི་འགྲོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་
གྱི་ཐད་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འབྱོར་པ་དང་། ཡོན་ཏན་བརྒྱའི་ཆ་དང་། སྟོང་དང་། བྱེ་བའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ས་བཅུའི་ས་བཅུ་པ་ལས་ཀྱང་། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་ཡུལ་དང་བྱིན་གྱི་རླབས་འདི་ཡང་དེ་ལྟར་ཚད་མེད་པ་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་ཡུལ་འཇུག་པ་ཅི་འདྲ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོས་སྨྲས་པ། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་འཇིག་རྟེན་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནས་རྡེའུ་རྒྱ་ཤུག་གི་ཚི་གུ་ཙམ་གཉིས་སམ་གསུམ་བླངས་ཏེ། འདི་སྐད་
དུ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་དག་ན་སའི་ཁམས་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཡོད། རྡེའུ་འདི་ལས་ཇི་ཙམ་ཞིག་གིས་ལྷག་པར་འཕགས་ཤིང་ལྷག་པར་ཚད་མེད་ཅེས་ཟེར་བ་ཞིག་ཡོད་ན། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དེ་ལྟར་ཁྱོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཚད་
མེད་པ་མངའ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་འཇལ་བ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་ཚིག་འདི་དང་འདྲ་བར་བདག་གི་དཔགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་པའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཁྱད་པར་དང་། ཟབ་པའི་ཁྱད་པར་ཉིད་
ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྱོར་པ་ཚད་མེད་པ་དང་། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་སྟོན་ཏེ། རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ན་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཚིག་གི་སྒོ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འབྱོར་པ་ལ་གྲངས་ཀྱིས་འདི་སྙེད་ཅིག་ཡོད་ཅེས་བཅད་པར་མི་ནུས་པས་ན་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཟབ་པའི་ཁྱད་
པར་གྱིས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འབྱོར་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་འབྱོར་པ་ནི། །བསམ་ཡས་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་

125-1-125b

པ་རྣམས་ཀྱི་འབྱོར་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་འདོད་པ་དང་། དཔག་ཏུ་མེད་པར་འདོད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འབྱོར་པ་ཟབ་པས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཡུལ་ལས་འདས་པས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མཐའ་
ཡས་ཏེ། །གྲངས་ཀྱིས་འདི་སྙེད་ཅིག་ཡོད་དོ། །ཞེས་ཚིག་གིས་བཅད་པར་མི་ནུས་པས་ན་དཔག་ཏུ་མེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཚད་མེད་པ་དང་། ཇི་ལྟར་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གང་གིས་གང་དུ་ཇི་ལྟ་དང་། །ཇི་ཙམ་གང་དུ་འཇུག་པ་འཇུག་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་ཟག་གི་དོན་
དུ་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱང་ཚད་མེད་ཅིང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། གང་ཟག་གཅིག་གཉིས་ཀྱི་དོན་དུ་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་གྱི་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པའི་དོན་དུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དུ་འཇུག་པ་ཡང་བསམ་ཡས་ཤིང་དཔག་ཏུ་མེད་དེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་ཞུགས་
པ་མ་ཡིན་གྱི། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞུགས་པ་ཡང་བསམ་ཡས་ཤིང་དཔག་ཏུ་མེད་དེ། རྣམ་པའམ་ཐབས་སམ་རྒྱུ་གཅིག་གཉིས་ཀྱིས་འབྱོར་པ་བསྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་གྱི་རྒྱུ་དང་ཐབས་ཀྱི་རྣམ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ཙམ་དུ་འཇུག་
པ་ཡང་བསམ་ཡས་ཤིང་དཔག་ཏུ་མེད་དེ། སེམས་ཅན་ལ་ལ་ལ་ཕན་པ་དང་། བདེ་བ་མང་པོ་བྱས་པ་ཕན་མང་པོ་བཏགས་པ་ཡང་གྲངས་མེད་ལ། སེམས་ཅན་ལ་ལ་ལ་ཕན་པ་དང་། བདེ་བ་ཀུན་དུ་ཕན་བཏགས་པའི་ཉུང་ངུས་ཕན་བཏགས་པ་ཡང་གྲངས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་
ཏུ་འཇུག་པ་བསམ་ཡས་ཤིང་དཔག་ཏུ་མེད་དེ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པའི་བར་འཇུག་ཅིང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་འབྱོར་པའི་ཁྱབ་པར་བསྟན་ཏོ། །འབྱོར་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་གཅིག་
གིས་འབྱུང་བ་ལས། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱི་དོན་བཤད་ནས་ཕྱི་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྷག་མ་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཐ་དད་པའི་སྒོ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྱོར་པ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱང་ཐ་དད་པ་མང་པོ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་འདིའི་གནས་གྱུར་ན་འབྱོར་པ་འདི་

125-1-126a

ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པར་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དབང་པོ་ལྔ་རྣམས་གཞན་གྱུར་ན། །འབྱོར་པའི་མཆོག་ཀྱང་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དབང་པོ་དྲུག་ལས་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་བཞག་སྟེ་མིག་གི་དབང་པོ་ནས་ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་བར་དུ་དབང་པོ་ལྔ་
གཞན་དུ་གྱུར་ཏེ་དག་པར་གྱུར་ན་འབྱོར་པའི་མཆོག་དམ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཀུན་གྱི་དོན་ཀུན་འཇུག་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་ནི་མིག་གི་དབང་པོ་ནས་ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་བར་དུ་དབང་པོ་ལྔ་ལ་བྱའོ། །དོན་ཀུན་ནི་གཟུགས་ནས་རེག་བྱའི་བར་ཡུལ་ལྔ་ལ་བྱ་
སྟེ། སྔོན་དབང་པོ་མ་དག་པའི་དུས་ན་ནི་མིག་གི་དབང་པོས་ཀྱང་གཟུགས་འབའ་ཞིག་ལ་འཇུག་པར་ནུས་ཀྱི། སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལྷག་མ་ལ་འཇུག་པར་མི་ནུས་པ་ལས་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་ཏེ་དག་པར་གྱུར་ན་མིག་གི་དབང་པོ་འབའ་ཞིག་གིས་གཟུགས་ལ་བལྟ་བར་ནུས་པ་ནས། སྒྲ་ལ་ཉན་པ་དང་། 
རེག་བྱ་ལ་ཤེས་པར་ནུས་པའི་བར་དུ་དབང་པོ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀུན་ཀྱང་བྱེད་པར་ནུས་ཏེ། འདི་ནི་འབྱོར་པ་མཆོག་ཐོབ་པ་རྣམ་པ་གཅིག་གོ། །བརྒྱ་རྩ་བཅུ་གཉིས་ཡོན་ཏན་འབྱུང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དབང་པོ་གཅིག་ཅིང་ཡང་ཡོན་ཏན་བརྒྱ་རྩ་བཅུ་གཉིས་བཅུ་གཉིས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ། དབང་
པོ་གཅིག་ཅིང་ཡོན་ཏན་དེ་སྙེད་དང་ལྡན་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །འཕགས་པ་གཟུངས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་པོ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་པུཎྜ་རཱི་ཀ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་བལྟའོ། །འདི་འབྱོར་པ་མཆོག་ཐོབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་པའོ། །རྒལ་བ་གལ་ཏེ་གཉིས་ལ་སོགས་
པ་ཕྱིའི་ཡུལ་མེད་དེ། རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་དུ་ཡིན་ན་དབང་པོ་ལྔ་ཇི་ལྟར་གནས་གཞན་དུ་འགྱུར། ལན་དུ། རང་གི་ས་བོན་གང་དག་ལ། །རྣམ་རིག་སྣང་བ་གང་འབྱུང་བ། །སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་པ་གཉིས་སོ་ཞེས། །དེ་དང་དེ་དག་ཐུབ་པས་གསུངས། །ཞེས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་དུ་སྟོན་པའི་བསྟན་
བཅོས་ལས་འབྱུང་སྟེ། དེའི་དོན་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་བག་ཆགས་དང་། ས་བོན་ཡོད་པ་ནས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་འབྱུང་བ་ལ་ནི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དུ་བཤད། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་

125-1-126b

ལས་ཀྱང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་ཀྱང་གཟུགས་སུ་སྣང་བ་འབྱུང་བ་ལས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་ཆོས་སུ་སྣང་བ་འབྱུང་བ་ནི་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་བཤད་དེ། དེ་བས་ན་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་སྨྲ་བ་ལ་ཡང་ཕྱི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་དབྱེ་བ་ཡོད་དོ། །གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཁམས་
གསུམ་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བསལ་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ན་གང་སྔོན་གྱི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་སོ་སོའི་ནང་གི་མངོན་པར་ཆགས་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་
སྤངས་ན། གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལས་འབྱོར་པ་མཆོག་རྣམ་པ་གཉིས་ཐོབ་པར་གྱུར་པས་ན་ཡུལ་མེད་པར་ཡང་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པར་རུང་སྟེ། འགལ་བ་མེད་དོ། །ཡིད་ཀྱང་གཞན་དུ་གྱུར་ན་ནི། །འབྱོར་པ་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལྟ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ནི་
རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་འདས་མ་ཐག་པ་ལ་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་གྱིས་ནི་ཡིད་ཀྱི་དེ་ལ་མི་བྱའི། ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ལ་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེ་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཡང་
དག་པར་ལྡན་ཞིང་བྱུང་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྟེན་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྟེན་མིག་གི་དབང་པོ་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་ཇི་སྲིད་དུ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དུས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་གནས་གཞན་དུ་མ་གྱུར་པའི་ཚེ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་། བདག་ཏུ་
ཆགས་པ་དང་། བདག་ཏུ་ང་རྒྱལ་དང་། བདག་ཏུ་གཏི་མུག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བཞི་དང་ལྡན་ཞིང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་བདག་དང་བདག་གི་ཞེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྣམ་པར་འཇུག་གོ། །ཇི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྣམ་པར་ཞུགས་པས་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་
ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཇུག་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་མེད་པར་ཡང་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་མངོན་པར་ཆགས་པར་བྱེད་དོ། །ནམ་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དེ་བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་བ་སྤངས་ནས་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་ཏེ། མཉམ་པ་ཉིད་

125-1-127a

ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་གྱུར་ན་འབྱོར་པ་དམ་པ་མཆོག་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་གང་ལ་འབྱོར་པ་ཐོབ་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། འབྱོར་པའི་རྗེས་སུ་ཡེ་ཤེས་ནི། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་དྲི་མ་མེད། །ཅེས་སྨོས་ཏེ། འབྱོར་པའི་སྒྲས་ནི་དབང་པོ་ལྔ་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་ནས་
ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པར་ནུས་པ་དང་གཅིག་ཡང་ཡོན་ཏན་བརྒྱ་རྩ་བཅུ་གཉིས་ཐོབ་པ་ལ་བྱ་སྟེ། རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ནི་འབྱོར་པ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འགྲོགས་པའམ། འབྱོར་པ་དེ་དང་མཐུན་པར་གནས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། འབྱོར་པ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་གང་ཞེ་ན། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དྲི་
མ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་འགྱུར་ཏེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་རྟོག་པ་མེད་པས་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་ན་དྲི་མ་མེད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་མ་དག་པའི་
དུས་ན་ཡང་ཀུན་གཞི་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་དམིགས་པ་དག་སྟེ། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་གྱུར་པ་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་ཏེ། དེ་བས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་
དམིགས་པའི་འབྱོར་པའི་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དང་། དབང་པོ་གཅིག་ཀྱང་ཀུན་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་པ་དང་། ཡོན་ཏན་བརྒྱ་རྩ་བཅུ་གཉིས་འཐོབ་པའི་འབྱོར་པ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་ཞིང་འགྲོགས་པའི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་
རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དྲི་མ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་འབྱོར་པའི་མཆོག་རྙེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་གྱུར་པ་ན་བདག་དང་བདག་གིར་རྟོག་པ་མེད་པས་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་། བདག་ཏུ་གཏི་མུག་ལ་སོགས་
ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བཞི་དང་བྲལ་བས་ན་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱོར་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་དུ་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་གཅིག་ཅིང་ཡང་ཡུལ་ཀུན་ལ་འཇུག་པ་དང་། ཡོན་ཏན་བརྒྱ་རྩ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་འབྱོར་པ་དང་། རྣམ་པར་རྟོག་

125-1-127b

པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། དེའི་རྒྱབ་ནས་ཐོབ་པ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དམིགས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་བཅས་པས་རྟག་པར་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་བཅས་འཛིན་པ་གཞན་གྱུར་པས། །འབྱོར་པ་དམ་
པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དོན་གྱི་སྒྲ་ནི་གཟུགས་ནས་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་ཡུལ་དྲུག་ལ་བྱའོ། །འཛིན་པའི་སྒྲས་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔའི་ཚོགས་ལ་བྱ་སྟེ། ཡུལ་དྲུག་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དག་སྟེ། གནས་
གཞན་དུ་གྱུར་ན། འབྱོར་པ་དམ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཞིང་ཡང་འདོད་བཞིན་དག་པ་དང་། །ལོངས་སྤྱོད་ཤིན་ཏུ་སྟོན་པར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕྱིའི་ཡུལ་རྣམས་གཞན་དུ་མ་གྱུར་པའི་དུས་ན་ནི་ངམ་གྲོག་དང་། ཚེར་མ་དང་། གསེག་མ་དང་། གྱོ་མོ་
ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་མ་དག་པ་སྣང་ལ། ནམ་དག་པར་གྱུར་པའི་དུས་ན་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་བཻ་ཌཱུརྱ་དང་། ཤེལ་དང་གསེར་ལ་སོགས་པའི་ཁ་དོག་གི་ས་གཞི་ལྟ་བུར་དག་པར་སྣང་བར་འགྱུར་ཏེ། དོན་དག་ནི་འབྱོར་པ་དེ་འཐོབ་བོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔའི་ཚོགས་མ་དག་པའི་དུས་ན་ནི་མིག་གི་
རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཀྱང་གཟུགས་ལ་དམིགས་ཤིང་གཟུགས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་བྱེད་པ་ཙམ་ལས་མི་ནུས་ཏེ། སོ་སོའི་ཡུལ་ཉི་ཚེ་ལ་འཇུག་པ་ཙམ་ལས་ལྷག་པར་མི་ནུས་པ་ལས་ནམ་དག་སྟེ་གནས་གྱུར་པ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ན་བདུད་རྩིའི་རྫིང་དང་། དཔག་བསམ་
གྱི་ཤིང་ལ་སོགས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་ཏེ། འཛིན་པ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ལས་ནི་འབྱོར་པའི་མཆོག་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་རྟོག་གཞན་དུ་གྱུར་ན་ནི། །འབྱོར་པ་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྒྲས་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་
རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་དག་པའི་དུས་ན་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་རྟོག་པ་དེ་དག་སྟེ་གནས་གྱུར་ན་འབྱོར་པ་དམ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡེ་ཤེས་དང་ནི་ལས་ཀུན་ཀྱང་། །རྟག་ཏུ་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འབྱོར་པ་གཉིས་

125-1-128a

ནི་ཡེ་ཤེས་རྟག་ཏུ་ཐོགས་པ་མེད་པ་དང་། ལས་ཀུན་ལ་རྟག་ཏུ་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲས་ནི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་དང་། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། སོ་སོར་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བྱ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དེ་དག་
གིས་དངོས་པོ་ཁ་ཅིག་ཤེས་ཁ་ཅིག་མི་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ཀུན་ཤེས་པ་དང་། དུས་ཁ་ཅིག་དུ་ཤེས་ཁ་ཅིག་དུ་མི་ཤེས་པ་མ་ཡིན་གྱི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཤེས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་རྟག་ཏུ་ཐོགས་པ་མེད་ཅེས་བྱའོ། །ལས་ཀྱི་སྒྲས་ནི་སྤྲུལ་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། འོག་མིན་གྱི་ཕོ་བྲང་ནས་
འཆི་འཕོ་བ་དང་། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྲུལ་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་མཛད་པས་ན། ལས་ཀུན་ལ་རྟག་ཏུ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྟེན་ཀྱང་གཞན་དུ་གྱུར་ན་ནི། །འབྱོར་པ་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྟེན་གྱི་སྒྲས་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་
ཤེས་པ་དང་། དེའི་དམིགས་པའི་བྱ་བའི་ཡུལ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ས་གཞི་ཆེན་པོ་ལ་བྱ་སྟེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་བག་ཆགས་ཀྱི་གནས་སུ་གྱུར་པ་དང་། ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དང་། གནས་ལྟ་བུར་ཡང་ཀུན་གཞི་ཉིད་དེ་ལྟར་སྣང་བས་ན་ཀུན་གཞི་ལ་བརྟེན་
ཏེ་ཞེས་བྱའོ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ས་གཞི་ཆེན་པོ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གནས་སུ་གྱུར་པ་དང་། རྩྭ་ཤིང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྐྱེ་བའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པས་ན་རྟེན་ཅེས་བྱ་སྟེ། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་གཞིའི་དམིགས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པར་ཅི་མངོན་ཞེ་ན། སུམ་ཅུ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལས། 
གང་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་ལས། །རྣམ་སྨིན་ས་བོན་ཐམས་ཅད་ལ། །ལེན་པ་དག་དང་དེ་ཡི་གནས། །རྣམ་པར་རིག་པ་མ་རིག་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དམིགས་པའི་ཡུལ་དང་བཅས་ཏེ། གནས་གཞན་དུ་གྱུར་ན་འབྱོར་པའི་དམ་པ་མཆོག་ཐོབ་
པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འབྱོར་པ་གང་འཐོབ་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། མི་གནས་པ་ཡི་མྱ་ངན་འདས། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མི་གཡོ་གནས། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཀུན་གཞི་དམིགས་པ་དང་བཅས་ཏེ་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ན་

125-1-128b

བཞུགས་པའི་ཚེ། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འབྱོར་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། མི་གནས་པ་ནི་འཁོར་བ་ན་ཡང་མི་གནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་མི་གནས་པའོ། །འཁྲིག་པ་གཞན་དུ་གྱུར་ན་ནི། །འབྱོར་པ་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཁྲིག་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་
དབང་པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་སྟེ། བུད་མེ་དང་སྐྱེས་པའི་དབང་པོ་གཉིས་ཕན་ཚུན་སྦྱོར་བ་ལ་འཁྲིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཁྲིག་པ་ལ་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་ཏེ། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ན་འབྱོར་པ་དམ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་
རྒྱས་བདེ་བར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་འབྱོར་པ་དམ་པ་ཐོབ་པ་རྣམ་པ་གཅིག་གོ། །བུད་མེད་ཉོན་མོངས་མེད་པ་ལྟ། །ཞེས་བྱ་བའམ། མི་
ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ན་འགྲོ་བ་བཟང་མོ་དག་མཐོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་སྟེ། འདོད་ཆགས་མི་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་འབྱོར་པ་དམ་པ་ཐོབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །ནམ་མཁར་འདུ་ཤེས་རྣམ་གྱུར་ན། །འབྱོར་པ་དམ་པ་རྙེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་
བ་ལ། གང་ཐོགས་པ་མེད་པ་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ་ཞེས་རྟོག་ན། གང་དུ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དེ་དག་ནི་གཟུགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོག་པ་ནི་ནམ་མཁའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདུ་ཤེས་དེ་སྤངས་ནས་འབྱོར་པ་དམ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསམ་པའི་དོན་ནི་འགྲུབ་པ་
དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསམ་པའི་དོན་འགྲུབ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་མཛོད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པས་ཅི་བསམ་པ་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ།འདི་ནི་འབྱོར་པ་དམ་པ་ཐོབ་པ་རྣམ་པ་གཅིག་གོ། །འགྲོ་དང་གཟུགས་ནི་གཅིག་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་འགྲོ་བ་ཐོགས་པ་མེད་པ་
འཐོབ་སྟེ། རྩིག་པ་དང་རི་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་འབྱོར་པ་དམ་པ་ཐོབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །གཟུགས་འཇིག་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁར་བྱ་བར་བསམས་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་ངོས་བཞིན་དུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་འབྱོར་པ་དམ་པ་ཐོབ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་

125-1-129a

མོ། །གོང་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྱོར་པ་བཤད་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་གཞན་གྱུར་དཔག་མེད་དེ། །འབྱོར་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འདོད། །བསམ་ཡས་བྱ་བ་སྒྲུབ་པ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་
སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པའི་ཚུལ་ལྟར་རོ། །གོང་དུ་བཤད་པའི་ཚུལ་ལྟར་བཤད་ན། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་གྲངས་དུ་ཡོད་པ་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དང་། ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་དུ་ཡོད་པ་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དང་། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་དུ་ཡོད་པ་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་
དང་། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དུ་ཡོད་པའི་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་ན། གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་གྱུར་པ་དང་། གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་ནི་མདོ་སྡེ་དེ་དང་དེ་དག་གི་ནང་ནས་ཇི་སྐད་དུ་འབྱུང་བ་བཞིན་
དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཚུལ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་ན་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ལས་བྱུང་བའི་འབྱོར་པ་དང་ཡོན་ཏན་ཡང་དཔག་ཏུ་མེད་པར་ཡོད་པར་འདོད་དོ། །ཇི་ལྟར་འབྱོར་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འབྱོར་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཕྲིན་ལས་
བསྒྲུབ་པ་ཡང་མཐའ་ཡས་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འདོད་དེ། འབྱོར་པ་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་སྤྲུལ་པ་དང་ཕྲིན་ལས་མཐའ་ཡས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འབྱོར་པ་དང་ཕྲིན་ལས་དེ་དག་གང་གི་དུས་ནས་གང་དང་གང་དུ་གནས་འཐོབ་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་དྲི་མེད་གནས་ནའོ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་
ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དྲི་མ་མེད་པའི་གནས་ཟག་པ་མེད་པའི་གནས་ན་བཞུགས་པའི་ཚེ་ཐོབ་ཅིང་དེའི་ཚེ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་པ་དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བདུན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འབྱོར་པའི་རྗེས་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རྒྱུའི་སྐབས་བཤད་
པར་འབྲེལ་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་དུས་ན་འབྱོར་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འཐོབ་སྟེ། དེ་རང་གི་དུས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་མི་རྟོག་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་དེ། དེའི་ཕྱིར་འབྱོར་པའི་རྗེས་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་

125-1-129b

སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །དེ་ལ་གོང་དུ་ཡང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྐབས་བཤད། འདིར་ཡང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྐབས་བཤད་དེ། ལན་གཉིས་སུ་བཤད་ན་དེ་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། སྔར་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པའི་
ཚེ། དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དེ་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་མཐར་ཐུག་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་བརྙེས་ནས་སེམས་ཅན་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དེ་སྟོན་ཏེ། ཁྱད་པར་ནི་དེ་ཡོད་དེ། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དང་གནས་དང་རྟེན་ཡིན་
ནོ་ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བདུན་གྱིས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོ་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཅི་འདྲ་བའི་རྒྱུར་སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་པ་དེ་སྟོན་ཏོ། །དགེ་བ་འཕེལ་བའི་འཇིག་རྟེན་རྣམ་དག་མཆོག་ཏུ་འགྲོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དང་པོ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་
པ་དང་། བསླབ་པ་མནོས་པ་དང་། སྲོད་དང་ཐོ་རངས་ལ་མི་ཉལ་བ་དང་། ཟས་ལ་ཚོད་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་དང་ས་བཅུ་ལ་སོགས་པར་རིམ་གྱིས་ཞུགས་པ་ནི་དགེ་བ་འཕེལ་བའི་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་
མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་ནི་རྣམ་དག་མཆོག་ཏུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་བ་མ་བསགས་དགེ་བ་འཕེལ་བའི་མཆོག་ཏུ་འགྲོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་མ་བསྐྱེད་པས་ནི། ས་བཅུ་དག་ཏུ་མ་ཞུགས་པ་ནི་དགེ་བ་མ་བསགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི། 
ས་བཅུ་དག་ཏུ་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་ནི་དགེ་བ་འཕེལ་བར་མཆོག་ཏུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ཕྱོགས་ཕྱོགས་རྒྱལ་བས་རབ་བཤད་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་བཤད་དོ། །དགེ་བ་འཕེལ་བ་རྣམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ར་བཞག་པ་དང་། དགེ་བ་མ་བསགས་པ་རྣམས་
དགེ་བ་འཕེལ་བ་ལ་བཀོད་པ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ཏུ་དེ་ལྟར་བྱས་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཕྱོགས་ཕྱོགས་ཏེ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་དུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་གྲོལ་བར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སུས་དེ་ལྟར་མཛད་ཅེ་ན། རྒྱལ་བས་ཏེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཛད་དོ། །རྒྱུ་གང་

125-1-130a

གིས་མཛད་ཅེ་ན། རབ་ཏུ་བཤད་པ་སྟེ། གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་བཤད་པའི་ཐབས་ཀྱིས་མཛད་དོ། །དེ་ལྟར་བཤད་པས་ན། ཡོངས་སྨིན་སྨིན་པ་ལྟར་འགྱུར་བ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་བཤད་པས་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་སྨིན་པ་རྣམས་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མཆོག་ཏུ་འཕེལ་
བ་ལ་བཀོད་པས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་སོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་སྨིན་པ་རྣམས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བཀོད་པས་རྣམ་པར་དག་པ་མཆོག་ཐོབ་པར་བྱས་སོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པ་དེ་ཡང་སྐབས་འགའ་ཙམ་ལན་འགའ་ཙམ་མཛད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་རྒྱུན་མཆད་པར་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་མཛད་པས་རྟག་
ཏུ་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུན་དུ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་ན་འཁོར་བའི་སེམས་ཅན་ཟད་པར་མི་འགྱུར་རམ་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར། མ་ལུས་འདིར་མ་ཡིན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་རྟག་ཏུ་སྨིན་པར་མཛད་ཀྱང་འཁོར་བའི་གནས་འདི་ནས་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པར་ཟད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། 
ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གནས་སུ་ཡང་འཕེལ་བ་དང་ལྷག་པ་མེད་དེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ། ངོ་མཚར་
ཆེ་བ་ཡིན་པ་དང་། ངོ་མཚར་ཆེ་བ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རྙེད་དཀའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་དེ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དཔག་མེད་དཀའ་སྤྱོད་བརྒྱ་རྣམས་དང་། །དཔག་མེད་དགེ་
བ་བསགས་པ་དང་། །དཔག་མེད་པ་ཡི་དུས་དང་ནི། །དཔག་མེད་སྒྲིབ་པ་ཟད་པའི་ཕྱིར། །སྒྲིབ་པ་ཀུན་གྱི་དྲི་མེད་པ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་འཐོབ། །ཅེས་བཤད་པ་ལྟར་ན། བྱང་ཆུབ་དེ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །རྙེད་པར་དཀའ་བའི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་དེ་བསྟན་པས་རྟག་ཏུ་ཐོབ་བོ་
ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཐོབ་ན་བདག་གི་དོན་ཀྱང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་གཞན་གྱི་དོན་ཀྱང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་མཛད་དོ། །ཡོན་ཏན་མཆོག་ལྡན་རྨད་འབྱུང་བ། །ཞེས་བྱ་བས། བདག་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་དེ་ཐོབ་ན་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་དང་། 

125-1-130b

མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཉན་ཐོས་དང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་མེད་པ་རྣམས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བས་ན། ཡོན་ཏན་མཆོག་ལྡན་རྨད་འབྱུང་བ། །ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡོན་ཏན་དེ་དག་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོད་པར་མི་སྲིད་པས་ན་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་རྟག་ལྡན་ཞེས་བྱ་
བ་ལ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་པའི་བྱང་ཆུབ་པས་འཕགས་པས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་དེ་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་ཡོད་པས་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ནམས་ཀྱང་ཉམས་ཤིང་འགྱུར་བ་མེད་པས་ན་བརྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱབས་མེད་རྣམས་ཀྱི་སྐྱབས་ཞེས་བྱ་
བས་གཞན་གྱི་དོན་མཛད་པ་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་བསྒྲལ་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་པ་མེད་པས་ན་སྐྱབས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་བསྒྲལ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གནས་སུ་འཇོག་པར་
བྱེད་པས་ན་སྐྱབས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱབས་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱོགས་ཕྱོགས་སུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འགའ་འམ་ཕྱོགས་འགའ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་འཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེའང་སུས་འཐོབ་
ཅེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དུས་ཀུན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་མ་རེ་རེ་ལའང་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྟག་ཏུ་འཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་རེ་རེ་ལའང་འཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ངོ་མཚར་མཆོག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་
བྱང་ཆུབ་དེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་དུ་ཉི་མ་རེ་རེ་དང་སྐད་ཅིག་མ་རེ་རེ་ལ་ཡང་ལེན་ཅིང་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ངོ་མཚར་མཆོག་ཏུ་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚུལ་སྤྱོད་པས་རྨད་འབྱུང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ན་ངོ་མཚར་ཆེ་
བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུ་འབྲས་སཱ་ལུ་བཏབ་པ་ལ། འབྲས་བུ་ཡང་སཱ་ལུ་འབྱུང་བ་ངོ་མཚར་མི་ཆེ་བ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་དང་མཐུན་པའི་ལམ་ལ་བྱ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ལམ་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སྤྱད་ནས་དེའི་འབྲས་

125-1-131a

བུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཉིད་ཐོབ་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཆེན་པོར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་པའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་དུས་གཅིག་སྒོ་མང་པོ་ནས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ཀྱི་རྒྱུད་དུ་མ་ཡོད་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཡང་མདོར་ན་ཇི་ལྟར་ཡོངས་
སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་། གང་ལ་གནས་པའི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མདོར་ན་དེ་གཉིས་སྟོན་ཏོ། །ལ་ལར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་སྒོ་མང་བརྒྱ་དག་ནས་ཀྱང་སྟོན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་
ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་སྒོ་མང་པོ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ཞིང་འཆད་པར་ཡང་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལ་ལར་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དུས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལ་ལར་ནི་དགའ་ལྡན་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཡུམ་གྱི་
ལྷུམས་སུ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མི་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་དུས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལ་ལར་མི་སྣང་བ་སྟོན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐུ་ལས་ནི་འཕྲོ་བ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལ་ལར་སྣ་ཚོགས་སྐྱེ་བ་སྤྱོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། སྣ་ཚོགས་སྐྱེ་བ་སྤྱོད་
པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱེས་པའི་རབས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མཛད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་དུས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཁ་ཅིག་ཏུ་སྐྱེས་པ་རབས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཛད་ནས། ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་བཏང་བ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱད་ནས་ཁ་ན་མ་མཐོ་བ་རྡུལ་ཙམ་ལ་ཡང་བག་བྱ་བ་དང་། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱད་ནས། ཀ་ལིང་ཀའི་རྒྱལ་པོས་དྲང་སྲོང་བཟོད་པ་སྨྲ་བ་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་བཅད་ན་ཡང་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལ་ལར་བྱང་ཆུབ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་
བ་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་རྡོ་རྗེ་གདན་ལ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་ནས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལྟ་བུར་ཡང་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལ་ལར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་ཡང་། ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་ན་འཇིག་

125-1-131b

རྟེན་གྱི་ཁམས་ཁ་ཅིག་ཏུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བསྟན་ནས། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་ཡང་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལན་གཅིག་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟ་བུར་ཡང་ཁམས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་ལན་གཅིག་ཅིག་ཅར་མཛད་ནས་རྒྱུན་གཅོད་པ་མ་ཡིན་གྱི་འཁོར་
བའི་མཐའི་བར་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་མཛད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པ་དེ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཡི་གནས་ནས་མི་གཡོ་ཐམས་ཅད་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེའི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། ཐབས་རྣམ་པ་
སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་མཛད་དེ། ད་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལས་མི་གཡོ། མི་འགུལ། མི་ཉམས་ལ་གཡོ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་པའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་སྦྱོར་ཞིང་མཛད་པ་
རྒྱུ་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་རྟོག་པ་དང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་དེ་སྟོན་ཏེ། དེ་བས་ན། ང་ཡིས་སྨིན་པར་བྱས་ཤེ་འམ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་བཅད་གཅིག་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་འདི་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རྙེད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་པ་འདི་དག་སྔོན་ངས་སྨིན་པར་བྱས་པ་
ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་མི་དགོངས་མི་རྟོག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལུས་ཅན་འདི་ནི་སྨིན་བྱ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ད་ལྟར་སྨིན་པར་བྱ་དུས་ལ་མ་བབ་པས་ཕྱིས་ལ་དགོད་ཅིང་འཚང་རྒྱ་བར་བྱའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་མི་རྟོག་མི་དགོངས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ལྟར་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་སངས་
རྒྱས་རྣམས་ནི་མི་དགོངས་ཏེ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་ཡང་ས་ལ་ཡང་མི་བཀོད་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ་བའི་དུས་ན་ཡང་བཞག་གོ་ཞེས་དེ་ལྟར་མི་དགོངས་མི་རྟོག་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་མི་མངའ་བ་བསྟན་ཏེ། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྟོག་པ་མི་
མངའ་བར་མི་ཟད་ཀྱི་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་མཛད་པ་ན་བརྩལ་བ་དང་། འབད་པ་ཡང་མེད་དེ། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕྱོགས་ཕྱོགས་ཀུན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་སྨིན་པར་མཛད་པ་ཡང་ཕྱོགས་འགའ་འམ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འགར་མཛད་པ་མ་ཡིན་གྱི་ཕྱོགས་

125-1-132a

བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྒོ་གསུམ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་སྨིན་པར་མཛད་པ་ཡང་ཐབས་འགའ་འམ་ཐེག་པ་འགས་མཛད་པ་མ་ཡིན་གྱི་སྒོ་གསུམ་སྟེ་ཐེག་པ་གསུམ་ཆར་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་སྨིན་པར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་
དོན་ཏོ། །སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྨིན་པར་མཛད་པ་ཡང་སེམས་ཅན་འགའ་ཞིག་སྨིན་པར་མཛད་པ་མ་ཡིན་གྱི་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྨིན་པར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྨིན་པར་མཛད་པའང་ལོའམ་བསྐལ་པ་འགར་མཛད་པ་མ་ཡིན་
གྱི་རྟག་ཏུ་སྟེ་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་འཕེལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཆོས་རྣམས་བཤད་ཅིང་བསྟན་པས་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་འཕེལ་
བ་དང་། བརྟས་པ་དང་། སྨིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ཉི་མའི་དཔེ་བསྟན་པ་དེ་བས་ན། ཇི་ལྟར་ཉི་མིའི་འོད་ཟེར་རྒྱ་ཆེར་ཡོངས་བཏང་བས། །ཕྱོགས་ཕྱོགས་
ཀུན་ལ་ལོ་ཏོག་སྨིན་པར་མཛད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཉི་མ་དེ་ལས་འོད་ཟེར་གཅིག་གཉིས་འབྱུང་བར་མ་ཟད་ཀྱི་འོད་ཟེར་བརྒྱ་སྟོང་གྲངས་མེད་པར་འབྱུང་བས་ན་རྒྱ་ཆེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ཙམ་སྣང་བར་བྱས་པའི་གནས་འཛམ་བུའི་གླིང་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་དུ་སྣང་བར་བྱེད་པས་ན་
སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་བཏང་ལ་ལོ་ཏོག་སྨིན་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་རྟོག་པ་དང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པས་ཀྱང་། འོད་ཟེར་རྒྱ་ཆེན་པོ་བཏང་ནས་ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་དུ་ནས་འབྲས་ལ་སོགས་པ་ལོ་ཏོག་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་དཔེ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་
ཀྱི་ཉི་མ་རབ་ཞི་ཆོས་ཚུལ་འོད་བཏང་བས། །ཕྱོགས་ཕྱོགས་ཀུན་དུ་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ནི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་འོད་ཟེར་འདྲ་བར་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་ཞེས་བྱའོ། །རང་བཞིན་ནི་

125-1-132b

མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཀུན་འབྱུང་དང་སྡུག་བསྔལ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཚུལ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དང་ཐབས་ལ་བྱ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་དང་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་བཤད་པའོ། །འོད་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་བཤད་པའི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ་ཆོས་
བཤད་པས་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་དུ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དྲུག་པའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་མི་ཟད་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་བས་ན། ཇི་ལྟར་མར་མེ་གཅིག་ལ་མར་མེའི་ཚོགས་མང་འབྱུང་། །གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་
ཀྱང་ཟད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་མར་མེ་གཅིག་ལ་མར་མེ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་བསྲེགས་ཏེ། སོ་སོར་ལུས་ཀྱང་དང་པོའི་མར་མེ་གཅིག་པོ་དེ་ལ་ཟད་པ་དང་འགྲིབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་སྨིན་པ་གཅིག་ལས་སེམས་ཅན་ཚོགས་མང་པོ། །
གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འབྱུང་ཡང་ཟད་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་དང་འདྲ་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་གཅིག་སྨིན་པར་བྱས་ཏེ། སངས་རྒྱས་པར་བྱས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་པ་དེས་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་མང་པོ་གྲངས་མེད་པག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་འཚང་རྒྱ་བར་བྱས་ཏེ། སྨིན་
པར་བྱས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། ཆོས་བཤད་པ་ལ་ཟད་པ་དང་འགྲིབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་འདིའང་འཕགས་པ་དྲི་མ་མེད་པར་གྲགས་པའི་མདོ་ལས་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཁྱིམ་བདག་ཇི་ལྟར་བདག་ཅག་བདུད་ཀྱི་
གནས་ནས་གནས་པར་བགྱི། སྨྲས་པ། སྲིང་མོ་དག་མི་ཟད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་ཤིག །དེའང་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་སྲིང་མོ་དག་སྒྲོན་མ་གཅིག་ལས་སྒྲོན་མ་བརྒྱ་སྟོང་འབར་བར་བྱས་ཀྱང་སྒྲོན་མ་དེ་འབྲི་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྲིང་མོ་
དག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་གིས་སེམས་ཅན་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་སེམས་ཀྱི་དྲན་པ་མི་འབྲི་ཡོངས་སུ་མི་འབྲི་སྟེ་ཕྱིར་ཞིང་སྐྱེ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བདུན་པའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་

125-1-133a

སྒོ་ནས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དབྱིངས་སུ་འཇུག་པ་ན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གོ་སྐབས་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མི་ངོམས་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་སྨིན་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལུས་ཀྱང་ལྷག་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་འཕེལ་
བ་མེད་པ་རྒྱ་ཆེན་པོའི་དཔེ་སྟོན་ཏོ། །རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཆུ་ཡིས་ངོམས་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་ཕྱོགས་བཅུའི་ཆུ་བྲན་དང་ཆུ་བོ་མང་པོ་དེར་བསྡུས་ཀྱང་འདི་སྙེད་ཅིག་བབ་པས་ད་ཆོག་གོ་བྱ་བ་མེད་ཀྱི་ཆུ་བོ་མང་པོ་དེར་འཇུག་པའི་གོ་སྐབས་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་ངོམས་པ་
མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆུ་ཆེན་མང་པོ་རབ་ཏུ་འབབ་པས་འཕེལ་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱ་མཚོར་ཕྱོགས་བཅུའི་ཆུ་བོ་དང་ཆུ་བྲན་མང་པོ་དེར་འདུས་ཏེ་རྟག་ཏུ་འབབ་ཀྱང་། རྒྱ་མཚོ་ལ་ལུད་པ་དང་ལྷག་པ་མེད་པས་འཕེལ་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་སངས་རྒྱས་དབྱིངས་
ཀྱང་རྣམ་དག་རྟག་འབབ་པས། །ངོམས་ཤིང་འཕེལ་བར་མི་འགྱུར་ངོ་མཚར་ཆེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དང་འདྲ་བར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་སུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །རྣམ་དག་རྟག་
འབབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་སུ་འཇུག་ཀྱང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འདི་སྙེད་ཅིག་ཞུགས་ཀྱིས་ད་ཆོག་གོ་ཞེས་
འགོག་པ་མེད་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐམས་ཅད་དེར་འཇུག་པའི་སྐབས་མེད་པས་ངོམས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཞིག་དེར་ཞུགས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སྐྱེས་པ་དང་ལུད་པར་གྱུར་པ་མེད་པས་ན་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ནི་ངོ་མཚར་དུ་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་
བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་བཤད་པའི་སྐབས་ཡིན་ཏེ། སྔར་བྱང་ཆུབ་

125-1-133b

བཤད་པའི་སྐབས་སུ། ངལ་བརྒྱས་རྨད་འབྱུང་དཀའ་སྤྱད་དགེ་བསགས་ཀུན། །དུས་རིང་བསྐལ་པ་མཆོག་འགྲོ་སྒྲིབ་ཀུན་ཟད། །སར་གཏོགས་སྒྲིབ་པ་ཕྲ་བཅོམ་སངས་རྒྱས་ཏེ། །དེ་ནི་མཐུ་ཆེན་རིན་ཆེན་སྣོད་ཕྱེ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྤྱི་ཙམ་དུ་བཤད་ནས་སངས་
རྒྱས་པར་གྱུར་ན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་དེ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །ད་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། འབྲས་བུ་དང་། ལས་དང་། ལྡན་པ་དང་འཇུག་པར་ཕྱེ་ནས་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་སྐབས་བཤད་དོ། །ཡང་ན་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་བཤད་པའི་སྐབས་ཡིན་ཏེ། སྔར་
གོང་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པར་བྱ་བ་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་དོན་རྣམ་པ་བདུན་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བཤད་པ་ལས་མདོ་སྡེ་དེ་དག་གི་ནང་ནས་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་དུ་མ་བཤད་དེ། དེ་ལས་ཀྱང་སྔར་ནི་གཟུངས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་གི་རྒྱལ་པོ་དང་། 
དམ་པའི་ཆོས་པུཎྜ་རཱི་ཀ་ལ་སོགས་པའི་ནང་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་དེ་གཏན་ལ་ཕབ་སྟེ་བཤད་དོ། །ད་ནི་དེ་མ་ཡིན་པའི་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་གི་ནང་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འབྱུང་བ་གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་སྐབས་བཤད་
པ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མདོ་ལས་ཆོས་ལྔས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ལྔ་གང་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་དང་། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། སོ་སོར་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། བྱ་བ་སྒྲུབ་
པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མདོ་ལས་འབྱུང་བའི་ཆོས་ལྔའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཆོས་ལྔ་པོ་དེ་འདིར་མདོ་ཙམ་དུ་གཏན་ལ་འབེབས་ཏེ། ཆོས་ལྔ་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྒྱ་ཆེར་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ཉིད་ཀྱི་ནང་ནས་འབྱུང་
བ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་པོར་སྨོས་པས། འདིར་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་སྐབས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་དང་པོར་འཆད་དེ། ཡེ་ཤེས་བཞི་རྣམས་རིམ་བཞིན་དུ་ཕྱིས་འཆད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་འཆད་དེ་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཅེས་བྱ་བ་

125-1-134a

ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་སོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའམ། ཟག་པ་མེད་པ་སྟེ། ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་སྟོང་པ་ཉིད་དུས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་དེའི་མཚན་ཉིད་དང་རང་བཞིན་ཅི་འདྲ་ཞེ་
ན། སྒྲིབ་པ་གཉིས་དག་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དུས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་ཏོ། །དངོས་
པོ་ཤེས་པ་དེ་ལ་དམིགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དངོས་པོ་ཤེས་པ་ནི་དེའི་རྒྱབ་ནས་ཐོབ་པ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བྱ་སྟེ། དངོས་པོའི་སྒྲས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བྱའོ། །རྣམ་པར་མི་
རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཡང་དེའི་རྒྱབ་ནས་ཐོབ་པ་དང་། དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཤེས་པར་བྱེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེའི་རྒྱབ་ནས་ཐོབ་པ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དངོས་པོར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་འདིར་འདིས་ནི་གནས་ངན་ལེན་
གྱི་རྟེན་ཀུན་གཞི་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སྙེགས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་ལམ་གྱི་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་ཏོ། །མི་ཟད་དབང་གིས་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་
བྱ་བ་ལ་དེའི་རྒྱབ་ནས་ཐོབ་པ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དམིགས་ནས་དབང་མི་ཟད་པ་ཐོབ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་རང་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་
ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དབང་མི་ཟད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འཇོག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་ཏོ། །ཀུན་ནས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཤེས་ནས། །བསྒོམ་པ་ཡང་དག་འབྱུང་བ་སྟེ། །

125-1-134b

ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚེ་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་རྒྱུའི་དོན་དང་འབྲས་བུའི་དོན་ཏོ། །ཀུན་ནས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་དེ་དག་གི་ནང་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྟོན་པའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་མ་སྐྱེས་པ་དང་། མ་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་མཉན་པ་དང་། སེམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལ་
སོགས་པའི་རིམ་པ་སྦྱོར་བའི་ས་ན་བསྒོམས་པ་ལས་མཐོང་བའི་ལམ་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོག་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ས་དང་པོའི་དུས་སུ་ཐོབ་བོ། །
དེ་ནས་ས་གཉིས་ནས་ས་བཅུ་མན་ཆད་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་བསྒོམས་པས་ཡང་དག་པ་འབྱུང་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་རྒྱུའི་དོན་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་སེམས་ཅན་དོན། །གཉིས་བསྐྱེད་མི་ཟད་འབྲས་བུའོ། །ཞེས་བྱ་
བ་ལ། རྣམ་པ་ཀུན་དུ་དུས་ཐམས་ཅད་དུའམ། ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཉིས་བསྐྱེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་། བསྐྱེད་པ་དང་། བདེ་བ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། ཚེ་རབས་གཞན་དུ་
མཐོ་རིས་དང་མྱ་ངན་འདས་པ་ལ་བཀོད་པ་ནི་ཕན་པའོ། །ཚེ་འདིར་ཟང་ཟིང་གིས་ཕན་བཏགས་ན་དགེ་བ་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་ནི་ཕན་པ་སྟེ། འདིས་ནི་འབྲས་བུའི་དོན་བསྟན་པའོ། །མི་ཟད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་ཡང་བདེ་བ་དང་བདེ་བ་རྒྱུན་མི་གཅོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལུས་དང་ངག་
དང་སེམས་སྤྲུལ་པའི། །སྦྱོར་བའི་ཐབས་ཀྱི་ལས་ཅན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ལས་ཀྱི་དོན་དང་ལྡན་པའི་དོན་བསྟན་ཏེ། ལུས་སྤྲུལ་པའི་སྦྱོར་བའི་ཐབས་ཀྱི་ལས་ཅན་དང་། ངག་སྤྲུལ་པའི་སྦྱོར་བའི་ཐབས་ཀྱི་ལས་ཅན་དང་། སེམས་སྤྲུལ་པའི་སྦྱོར་བའི་ཐབས་ཀྱི་ལས་ཅན་
ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་བརྒྱ་བྱིན་དང་ཚངས་པ་དང་། ལྷ་དང་ཀླུ་ལ་སོགས་པའི་ལུས་སུ་བསྟན་པ་ནི་ལུས་སྤྲུལ་པའི་སྦྱོར་བའི་ཐབས་ཀྱི་ལས་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ནམ་མཁའ་དང་། རྩིག་པ་དང་། ཤིང་ལ་སོགས་པ་ལས་ཀྱང་དམ་པའི་ཆོས་འཆད་པའི་སྒྲ་འབྱུང་བ་ནི་ངག་

125-1-135a

སྤྲུལ་པའི་ཐབས་ཀྱི་ལས་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་བླུན་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཟབ་མོ་རྟོགས་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པར་བྱ་སྟེ། ཆོས་བཤད་ནས་ཆོས་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པར་བྱས་པ་དང་། འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་སྲས་པོ་དང་། རབ་འབྱོར་ལ་སོགས་པ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་
ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་འཆད་དུ་བཅུག་པ་ནི་སེམས་སྤྲུལ་པའི་སྦྱོར་བའི་ཐབས་ཀྱི་ལས་ཅན་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ལ་བྱའོ། །སྤྲུལ་པ་ནི་ལས་གསུམ་གྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ལས་དང་ལས་དེ་ཉིད་ཐབས་ཡིན་ཏེ། ཐབས་དེ་ལྟ་
བུ་དག་མཛད་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་ན་ལས་ཅན་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ལས་ཀྱི་དོན་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ལུས་སྤྲུལ་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདག་དང་འབྲེལ་པ་དང་། གཞན་དང་འབྲེལ་པའོ། །དེ་ལ་བདག་དང་འབྲེལ་པ་ནི་བདག་ཉིད་བརྒྱ་བྱིན་དང་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལུས་སུ་སྤྲུལ་
པའོ། །གཞན་དང་འབྲེལ་པ་ནི་སེམས་ཅན་གཞན་དང་རྩི་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ཡང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱེ་བ་ལྟ་བུར་སྟོན་པའོ། །ངག་སྤྲུལ་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདག་དང་འབྲེལ་པ་དང་། གཞན་དང་འབྲེལ་པའོ། དེ་ལ་བདག་དང་
འབྲེལ་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་གསུང་ཡན་ལག་དབྱངས་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པར་སྤྲུལ་ནས་དམ་པའི་ཆོས་འཆད་པའོ། །གཞན་དང་ཡང་འབྲེལ་པ་ནི་རྩིག་པ་དང་ཤིང་དང་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཀྱང་དམ་པའི་ཆོས་འཆད་པའི་སྒྲ་འབྱུང་བའོ། །སེམས་སྤྲུལ་པ་ལ་ཡང་
རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདག་དང་འབྲེལ་པ་དང་། གཞན་དང་འབྲེལ་པའོ། །བདག་དང་འབྲེལ་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དོན་ཟབ་མོ་དག་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའོ། །གཞན་དང་འབྲེལ་པ་ནི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་བླུན་པོ་རྣམས་ཀྱང་དམ་པའི་ཆོས་ཟབ་མོ་རྟོགས་པར་བྱས་པ་དང་འཕགས་པ་
ཉན་ཐོས་དག་ཀྱང་དམ་པའི་ཆོས་ཟབ་མོ་འཆད་དུ་བཅུག་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ། །གཉིས་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་དང་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་དང་ལྡན་པ་དང་། གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་དང་ལྡན་པ་དང་། གཉིས་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་ཏེ། དེས་ནི་ལྡན་

125-1-135b

པའི་དོན་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ནམ་མཁའ་མཛོད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའོ། །གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ནི་མི་ཟད་པའི་ཟ་མ་ཏོག་གི་གཟུངས་དང་། སྒོ་མཐའ་ཡས་པའི་གཟུངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཉིས་
པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པའོ། །རང་བཞིན་ཆོས་དང་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད། །སྤྲུལ་པ་དག་གིས་ཐ་དད་འཇུག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་སྐུ་དང་། ཆོས་
ལ་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་དང་། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དང་ཐ་དད་པ་མི་མཐུན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །ཆོས་ལ་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུའོ། །སྤྲུལ་པ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྟེ། འདིས་ནི་འཇུག་པའི་དོན་
བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་དོན་གོང་དུ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་རྣམས་ཀྱང་མཇུག་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་། །ཆོས་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་བཤད། །ཅེས་སྨོས་ཏེ། གོང་དུ་རང་བཞིན་དང་། རྒྱུ་དང་། འབྲས་བུ་དང་། ལས་དང་ལྡན་པ་དང་། འཇུག་པ་བཤད་
པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བདུན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་སྐུ་གསུམ་ཐ་དད་དུ་འཇུག་པ་མདོ་ཙམ་དུ་བསྟན་ནས། ད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བདུན་གྱིས་སྐུ་གསུམ་ཐ་དད་དུ་
འཇུག་པ་རྒྱ་ཆེར་ཞིབ་ཏུ་འཆད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རང་བཞིན་དང་ནི་ཞེས་བྱ་ནི། རང་བཞིན་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་བྱ་སྟེ། ནམ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡོད་པའི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དྲི་མ་སྤངས་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་སུ་གྱུར་པ་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ། །རྫོགས་ལོངས་
སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བས་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་བསྟན་ཏེ། ནམ་ཉོན་མོངས་པའི་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་ནས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་གྱུར་པ་དང་། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་ནས་སོ་སོར་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་གྱུར་ཏེ། སར་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་

125-1-136a

ལ་ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་མཛད་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡང་གཞན་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་གྱི་སྒྲས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡང་ཡོད་དོ། །ནམ་མིག་གི་རྣམ་པར་
ཤེས་པ་ནས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་ནས་དགའ་ལྡན་གྱི་ཕོ་བྲང་དུ་འཆི་འཕོ་བསྟན་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དག་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་
ཀྱི་སྐུ་དབྱེ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་ནི་སྐུ་གཅིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་ཕྱེ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐོག་མ་གཉིས་པོའི་གནས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐོག་མ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་དང་སྤྲུལ་སྐུ་གཉིས་ཀྱི་གནས་དང་རྟེན་
ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ཀྱང་དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མཐའ་དག་ཐོས་པའི་བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པས་མ་ལུས་པར་བསྒོམས་པ་རྒྱུར་གྱུར་པའི་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། 
གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང་ལྡན་པ་ཤེས་བྱ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་དབེན་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །འཕགས་པའི་ཆོས་ཐམས་
ཅད་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་ཆེར་བཤད་པའི་ཕྱིར། །རྫོགས་པའི་ཁམས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུ། །མང་པོ་ཡོངས་སྡུད་ཐ་དད་དོ། །ཞིང་དང་མིང་དུ་སྐུ་རྣམས་དང་། །ཆོས་ལ་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་བྱེད་
པས། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ན་མང་པོ་ཡོངས་སུ་སྡུད་པ་ཐམས་ཅད་དང་། ཞིང་ཐ་དད་པ་དང་། སྐུ་ཐ་དད་པ་དང་། ཆོས་ལ་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཐ་དད་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་མང་པོ་

125-1-136b

ཡོངས་སུ་སྡུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་སྡུད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་འཁོར་མང་པོ་ཡང་ཐ་དད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་འཁོར་ཁ་ཅིག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྐོར་ལ། རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་འཁོར་ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་དང་། སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་གཞན་གྱིས་བསྐོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞིང་ཐ་དད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ས་གཞི་ཁ་ཅིག་ཤེལ་གྱི་ཁ་དོག་ཏུ་གནས། ཁ་ཅིག་གསེར་དང་བཻ་ཌཱུརྱ་ལ་སོགས་པའི་ཁ་དོག་ཏུ་
གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་ཐ་དད་པ་ནི་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་ཁ་ཅིག་གི་མཚན་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཅེས་བྱ། ཁ་ཅིག་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ཞེས་བྱ། ཁ་ཅིག་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མཚན་ཐ་དདཔའི་ཕྱིར་རོ། །སྐུ་ཐ་དད་པ་ནི་ཁ་ཅིག་སྐུ་མདོག་གསེར་དུ་སྣང་བ་དང་། ཁ་ཅིག་ཤེལ་
དང་། ཁ་ཅིག་དངུལ་དུ་སྣང་བ་དང་། ཁ་ཅིག་ནི་སྐུ་ཚད་ཆེ། ཁ་ཅིག་ནི་སྐུ་ཚད་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ལ་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཐ་དད་པ་ནི་ཁ་ཅིག་གི་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་འཁོར་ནས་བཅུའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འཆད། ཁ་ཅིག་ནི་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་འཆད། ཁ་ཅིག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མཉམ་ཉིད་ཕྲ་བ་དེ་དང་འབྲེལ། །རང་བཞིན་སྐུར་ནི་འདོད་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐམས་ཅད་མཉམ་པར་འདོད་དེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ཐ་དད་པ་ནི་མི་མཐུན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཕྲ་བར་འདོད་དེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་དང་འབྲེལ་པར་འདོད་དེ། རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་རྒྱུར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་
ལས་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་བྱུང་ནས་སར་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པ་དག་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་

125-1-137a

རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལས་འབྱུང་བས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་འབྲེལ་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་འབྲེལ་པའི་རྒྱུ། །འདོད་བཞིན་ལོངས་
སྤྱོད་སྟོན་པའོ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། བསམ་པ་བཞིན་ཕྱིའི་ལོངས་སྤྱོད་ས་གཞི་ཤེལ་དང་། གསེར་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཅི་དགར་ནང་གི་ལོངས་སྤྱོད་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཟབ་མོ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པ་འབྱོར་པ་དང་བཅས་པའི་སྐུ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ནི་ཆོས་
ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བས་ན་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་ཕྱིར། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་རིག་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དགའ་ལྡན་གྱི་ཕོ་བྲང་ནས་འཆི་འཕོ་བསྟན་པ་ལ་སོགས་འབའ་ཞིག་ལ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བར་མ་ཟད་ཀྱི། བརྒྱ་
བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། ཡི་དྭགས་དང་བྱོལ་སོང་ལ་སོགས་པའི་ལུས་སུ་སྤྲུལ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བས། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བྱོལ་སོང་ལ་སོགས་པ་སྤྲུལ་པ་ཀུན་ཡང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་དང་སྤྲུལ་པའི་
སྐུའི་དོན་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་ལ་དོན་གཉིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཉིས་ནི་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་གཉིས་ལ་བྱ་སྟེ། སྐུ་དེ་གཉིས་ལ་དོན་གཉིས་ཞེས་བྱའམ་སྐུ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་དོན་གཉིས་མཛད་
དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་དོན་གཉིས་ནི་བདག་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། དེ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ལ་ནི་བདག་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུས་ནི་སར་
ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་སོ་སོར་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་ཏེ། འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་སོགས་པར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་

125-1-137b

བའི་སྒོ་ནས་གཞན་གྱི་དོན་འབའ་ཞིག་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཇི་ལྟར་ཉེ་བར་གནས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར། བཟོ་དང་སྐྱེ་དང་བྱང་ཆུབ་ཆེ། །རྟག་ཏུ་མྱ་ངན་འདས་སྟོན་པ། །སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་འདི་ནི། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་
ཐབས་ཆེན་པོ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་འདིས་རྟག་ཏུ་བཟོ་སྟོན་པ་དང་། སྐྱེ་བ་སྟོན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་སྟོན་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཆེན་པོ་ཡིན་པས་ན་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་གཞན་
གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བཟོ་སྟོན་པ་ནི་ཤིང་མཁན་དང་རྫ་མཁན་དང་པི་ཝང་མཁན་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པའོ། །སྐྱེ་བ་སྟོན་པ་ནི་དགའ་ལྡན་ནས་ཤི་འཕོས་ཤིང་མངལ་དུ་གཤེགས་པ་དང་། རྒྱལ་རིགས་དང་བྲམ་ཟེའི་རིགས་ལ་
སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྐྱེ་བ་སྟོན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་སྟོན་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་གདན་དུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ཅིང་བདུད་འཇོམས་པར་སྟོན་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་པས་འདུལ་བ་རྣམས་ལ་ཕུང་པོ་འདོར་བ་ལྟ་བུར་སྟོན་པའོ། །སངས་རྒྱས་སྐུ་ཡང་བསྡུ་བ་ནི། །
སྐུ་གསུམ་དུ་ཡང་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་། རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་དང་། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱང་སྐུ་གསུམ་དུ་འདུས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་བསྡུ། རྫོགས་པར་
ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡང་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུར་བསྡུ། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་ལ་སྤྲུལ་པའི་སྐུར་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་དང་གཞན་དོན་གནས་བཅས་པ། །སྐུ་གསུམ་དག་གིས་ཤིན་ཏུ་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་སྐུ་
གསུམ་བསྟན་པ་དེས་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་ཏེ། གསུམ་པོ་ནི་བདག་གི་དོན་དང་བཅས་པ་བསྟན་པ་དང་གཞན་གྱི་དོན་དང་བཅས་པ་བསྟན་པ་དང་། གནས་དང་བཅས་པ་བསྟན་པ་ནི་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་སྟེ་སྐུ་དེས་སྒྲིབ་པ་གཉིས་དང་བྲལ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་སུ་མེད་པ་རང་གིས་

125-1-138a

མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་དོན་དང་བཅས་པའི་སྤྲུལ་པ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྟེ། དེས་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་གནས་དང་བཅས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རྫོགས་
ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་དང་། སྤྲུལ་པའི་རྟེན་དང་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་སྡེ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་མཉམ་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐུ་རྟག་པའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གནས་དང་བསམ་པ་རྣམས་
དང་ནི། །ལས་ཀྱང་དེ་དང་མཚུངས་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་སྨོས་ཏེ། མཉམ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་མཚུངས་ཏེ་ཐ་མི་དདཔའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ནི་མཉམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །མཉམ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་གནས་
མཉམ་པ་དང་། བསམ་པ་མཉམ་པ་དང་། ལས་མཉམ་པའོ། །དེ་ལ་གནས་མཉམ་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ། སྐུ་གཉིས་ནི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་རང་བཞིན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་ཐ་དད་པ་ནི་འདྲ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་པ་མཉམ་པ་ནི་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་སྟེ། རྫོགས་ལོངས་
སྤྱོད་པའི་སྐུ་ཐམས་ཅད་ལ་བསམ་པ་ཆེ་ཆུང་དང་བཟང་ངན་མེད་ཀྱི། ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་བྱ་བ་དགོངས་པ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་གཅིག་པ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྟེ། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་ནས་སྤྲུལ་པའི་ཕྲིན་ལས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་འདུལ་བར་
མཛད་པར་འདྲ་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གིས་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་སྤྲུལ་པ་དེ་སྤྲུལ་པ་ཡིན་པར་ཕྲིན་ལས་ཐུན་མོང་བས་ན་ལས་གཅིག་གོ། །རྟག་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རང་བཞིན་དང་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད། །རྒྱུན་གྱིས་དེ་དག་རྟག་པའོ། །ཞེས་
སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་རྟག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐུ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྟག་པ་གསུམ་ནི་རང་བཞིན་རྟག་པ་དང་། རྒྱུན་མི་འཆད་པར་རྟག་པ་དང་། རྒྱུན་རྟག་པའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་རྟག་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེ་འགག་མེད་

125-1-138b

པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་རྟག་པ་ནི་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སར་ཞུགས་པའི་ནང་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུན་གྱིས་རྟག་པ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལ་ལར་མྱ་
ངན་ལས་འདས་པ་བསྟན་ནས་མི་སྣང་བར་བྱས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དག་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་། མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་བསྟན་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་ཡང་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་
སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐུ་གསུམ་གྱི་སྐབས་བཤད་པའི་རྗེས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། སྐབས་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་བཤད་པའི་སྐབས་ཡིན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡང་ཆོས་ལྔས་བསྡུས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་དང་། མཉམ་
པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། སོ་སོར་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ་ཞེས་བཤད་པ་ལས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་བཤད་པའི་ཟླ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་རང་བཞིན་དང་། རྫོགས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང་། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྟེ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འཇུག་གོ་ཞེས་སྐུ་གསུམ་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་
བཤད་དོ། །ད་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཡེ་ཤེས་བཞིའི་རང་བཞིན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡེ་ཤེས་བཞི་ལས་ཀྱང་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལྔར་བྱུང་བས་ན་དེ་དཔྱད་པའི་ཕྱིར། མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་མི་གཡོ་སྟེ། །ཡེ་ཤེས་
གསུམ་ནི་དེ་ལ་གནས། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི་གཡོ་བ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་རྟག་ཏུ་གནས་ཤིང་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་ཡང་འབྱུང་འཇུག་མེད་པར་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འཇུག་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡེ་ཤེས་གསུམ་ནི་
འབྱུང་འཇུག་ཡོད་པས་ན་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཡོ་བའི་ཡེ་ཤེས་གསུམ་ནི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གནས་ཤིང་བརྟེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མདོ་ལས་ཀྱང་འདི་ལྟ་སྟེ། བསོད་ནམས་འདོད་པའི་སྐྱེས་བུ་ལ་ལས་ཇི་ཙམ་འགྲོ་བ་དང་འོང་ཞིང་ལྷགས་པ་

125-1-139a

རྣམས་བདག་གི་ལུས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ཉེས་པ་སོ་སོར་བལྟ་བའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་ཞིག་པ་དང་། ཡོན་ཏན་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱ་ཆེན་པོར་གནས་བཟང་པོར་མི་གཡོ་བར་གཞག་པ་དེ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་
འཁོར་ཀྱང་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་དོར་བ་དང་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་གནས་སུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བར་གཞག་གོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡེ་ཤེས་གསུམ་གང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། མཉམ་
པ་ཉིད་དང་སོ་སོར་རྟོག །བྱ་བ་གྲུབ་པ་དག་ཀྱང་ངོ་། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི ཡེ་ཤེས་ལ་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་གསུམ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། སོ་སོར་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་ང་ཡིར་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། མེ་ལོང་
ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་རྟོག་པ་དང་། ང་དང་བདག་ཏུ་རྟོག་པ་དང་། བཙལ་བ་འབད་པ་མེད་པས་ངའི་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། འདི་ལྟ་སྟེ། མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་གཟུགས་བརྙན་རྣམ་པ་དུ་མར་རྣམ་པ་མང་པོ་སྐྱེ་བ་ཡང་མེ་ལོང་
གི་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་ལ་དེ་དག་མེད་དེ། མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་ལ་ཆེད་དུ་འཇུག་པ་མེད་ཅིང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་རྣམ་པ་དུ་མར་རྣམ་པ་མང་པོ་སྣང་སྟེ། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གཟུགས་བརྙན་མེད་
དེ། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གཟུགས་བརྙན་དེ་ལ་ཆེད་དུ་འཇུག་པ་མེད་ཅིང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡོངས་སུ་མཆད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ནི་ཡུལ་དང་ཕྱོགས་སུ་མཆད་པ་སྟེ། ཡུལ་དང་ཕྱོགས་ཁ་ཅིག་ཏུ་འཇུག་ཅིང་ཁ་ཅིག་ཏུ་མི་འཇུག་
པ་མ་ཡིན་པར་ཡུལ་དང་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་འཇུག་ཅིང་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་ཏུ་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་མཆད་པར་བསྟན་ཏེ་དུས་ཁ་ཅིག་ཏུ་མི་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་གྱི་དུས་གསུམ་ཐམས་ཅད་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མདོ་ལས་ཀྱང་། འདི་ལྟ་སྟེ། མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་

125-1-139b

འཁོར་ངོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་ཕྱིས་པ་ནི་མདུན་དང་ལོགས་དང་། རྒྱབ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཟུགས་བརྙན་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྱིས་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཟུགས་བརྙན་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་ཞེས་
གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་མ་རྨོངས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མེད་པས་མེ་ལོང་དག་པའི་ངོས་སུ་གཟུགས་བརྙན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་སྣང་བ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་སྣང་ཞིང་ཡེ་ཤེས་
ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ནས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་མ་རྨོངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་སའི་མདོ་ལས་ཀྱང་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཤིན་ཏུ་ཕྱིས་པ་དང་ཞིང་གསལ་བ་དྲི་མ་མེད་པ་ཀུན་ནས་ལྷམ་མེ་ལྷག་གེ་ལྷང་ངེར་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་
མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྦྱངས་ཤིང་ཤིན་ཏུ་ཕྱིས་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་གནས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་དང་ཞིང་གསལ་ཏེ། ཀུན་ནས་ལྷམ་མེ་ལྷག་གེ་ལྷང་ངེར་སྣང་ངོ་
ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་དག་ལ་ཡང་རྟག་མངོན་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་གཟུགས་ལ་དམིགས་པ་ན་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དང་། དམིགས་པ་སོ་སོར་གཅོད་ཀྱང་ཐ་སྙད་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དེར་ཤེས་བྱའི་གཟུགས་
བརྙན་རྣམས་སྣང་ཡང་འདི་ནི་སྔོན་པོ་འདི་ནི་སེར་པོ་ཞེས་རྣམ་པ་དང་དམིགས་པ་མི་གཅོད་ཅིང་རྟོག་པ་མེད་པས་དེ་དག་ལ་རྟག་མངོན་མེད་ཅེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་རྟག་མངོན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་དང་། དམིགས་པར་བྱེད་པ་མཉམ་པར་དམིགས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་
ཀྱི་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མདོ་ལས་ཀྱང་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི་རྣམ་པ་གཟུགས་བརྙན་རྣམ་པ་དུ་མར་རྣམ་པ་མང་པོ་དེ་དག་དང་ཉེ་བར་ཕྲད་ཅིང་དེའི་མཚན་མའི་ཕྱིར་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་

125-1-140a

དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་རྣམ་པ་དུ་མ་རྣམ་པ་མང་པོ་དེ་དག་ཉེ་བར་མི་ཕྲད་ཅིང་མི་བརྗོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ཀུན་གྱི་རྒྱུ་
ཡིན་པས། །ཡེ་ཤེས་འབྱུང་གནས་ཆེན་པོ་འདྲ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཡེ་ཤེས་མང་པོ་འབྱུང་བ་ལྟར་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལས་ཀྱང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། སོ་སོར་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམས་འབྱུང་སྟེ། ཡེ་ཤེས་གཞན་
འབྱུང་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐྱེ་བ་འབྱུང་བ་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་
གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལས་འདི་ལྟ་སྟེ། མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་སྡུད་པས་གཟུགས་བརྙན་མང་པོ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དུས་ཀྱི་རྐྱེན་སྡུད་པས་སེམས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་
གཟུགས་བརྙན་སྣ་ཚོགས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སངས་རྒྱས་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་འབྱུང་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་
དང་། གཟུང་འཛིན་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདེ་བ་རང་གིས་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་ཕྱིར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་མེ་ལོང་
གི་ནང་དུ་གཟུགས་བརྙན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་ཡང་མཉམ་པ་ཉིད་དང་། སོ་སོར་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་དང་། བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བས་ན་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་

125-1-140b

ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་སྨོས་ཏེ། ས་དང་པོའི་དུས་ན་བདག་གང་ཡིན་པ་སེམས་ཅན་གཞན་ཡང་དེ་ཡིན། གཞན་གང་ཡིན་པ་བདག་ཀྱང་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སེམས་ཅན་དང་
བདག་གཉིས་སུ་མཉམ་པ་ཉིད་དང་ས་དང་པོའི་དུས་ན་རྟོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྒོམ་པ་དག་ཕྱིར་འདོད་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་དང་པོར་མཉམ་པ་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལས་གཉིས་ནས་ས་བཅུའི་བར་དུ་བསྒོམ་པ་དང་། ས་བཅུ་མན་ཆད་ནང་དང་བདག་ཏུ་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་
ཕྲ་མོ་ཡང་སྤངས་ནས་དག་པར་གྱུར་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སུ་གྱུར་པ་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མི་གནས་ཞི་བར་ཞུགས་པ་ནི། །མཉམ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་སུ་ཡང་འདོད། །ཅེས་སྨོས་ཏེ། སངས་
རྒྱས་ཀྱི་སར་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཞུགས་ནས། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཉིས་ཀ་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་ཅིང་རོ་གཅིག་པར་དམིགས་པ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པར་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། འཇིག་རྟེན་དང་
ཞི་བར་བྱ་བ་རོ་གཅིག་པ་བྱ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་ཞེས་གསུངས་སོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལྡན་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱམས་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། །ཐམས་ཅད་དུས་སུ་ལྡན་པར་རིག །ཅེས་སྨོས་ཏེ། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཚད་
མེད་པ་བཞི་ལས་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་པ་ནི་བྱམས་པ་ཆེན་པོའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ལྟར་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་
ཡེ་ཤེས་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེར་ལྡན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐྱེ་བ་འབྱུང་བར་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཟླ་བ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཞི་བ་ཉེ་བར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་

125-1-141a

ལས་ཀྱང་། སྐྱབས་ཀྱི་རྣམ་པ་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་མཉམ་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཚད་མེད་པ་རྣམས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་མཉམ་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་ཞེས་གསུངས་སོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མོས་བཞིན་དུ། །སངས་རྒྱས་གཟུགས་ནི་
ཤིན་ཏུ་སྟོན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་ཡང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་སེམས་ཅན་སོ་སོའི་མོས་པ་དང་། ཐ་དད་པ་དང་། བསམ་པ་བཞིན་དུ་སྐུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཁ་ཅིག་ལ་སྐུའི་ཁ་དོག་སྔོན་པོར་སྟོན། ཁ་ཅིག་ལ་སེར་པོར་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་གསང་བ་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། སེམས་ཅན་ལ་ལ་ལས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཁ་དོག་སྔོན་པོར། ལ་ལ་ལས་ནི་སེར་པོར་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། ཇི་ལྟར་མོས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་
ཀྱི་སྐུ་སྟོན་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་ཞེས་གསུངས་སོ། །སོ་སོར་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །རྟག་ཏུ་ཤེས་བྱར་མི་ཐོགས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དུས་ན་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་
ཤེས་པ་སེར་པོ་དང་། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་དཔྱོད་ཅིང་རྟོག་པ་དེ་གནས་གྱུར་ན་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་ཤིང་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་
མདོ་ལས་ཀྱང་། དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཁོར་ཡུག་དང་ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོས་ཀུན་དུ་བསྐོར་བ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་མ་རྨོངས་པས་ཀུན་དུ་
བསྐོར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཁ་ཅིག་གི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་མ་ཡིན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི། རྟག་ཏུ་ཤེས་བྱ་ལ་མི་ཐོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མདོ་ལས་ཀྱང་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་

125-1-141b

ནི་ལན་ཅིག་ཏུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་མི་ཆགས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐྱེ་བ་འབྱུང་བར་
བསྟན་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཉི་མ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སྣང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གཟུངས་རྣམས་ཀྱི། །གཏེར་ལྟ་བུ་ནི་དེ་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སོ་སོར་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་ཡེ་
ཤེས་ལས་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འབྱུང་བ་དང་། མི་ཟད་པའི་ཟ་མ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་གཟུངས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འབྱུང་བས་ན་དེ་དག་གི་གཏེར་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། ཡང་ཤིན་ཏུ་ཡང་དག་
པར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སེམས་ཅན་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་དང་། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་། སྤོབས་པ་སྟོན་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་
རྣམས་ཀྱི་རྟེན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་སུ་ཡང་། །འབྱོར་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་སྟོན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སར་ཞུགས་པའི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ཕྱིའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་འབྱོར་པ་རིན་པོ་ཆེའི་ས་གཞི་དང་། 
རིན་པོ་ཆེའི་ཤིང་དང་། ལྡ་ལྡི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་
ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་དུ་སྟོན་ཅིང་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་སྤྱིའི་

125-1-142a

མཚན་ཉིད་ལ་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པའི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ཆེན་ཆར་ནི་ཤིན་ཏུ་འབེབས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སར་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་རྣམས་ཀྱང་སྟོན་པར་
མཛད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནི་རི་རབ་ལ་སོགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རི་སྣང་བས་ཉེ་བར་དམིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་མཐུ་དང་ལྡན་པ་ཆོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་རབ་ཏུ་སྣང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཐམས་ཅད་ཁམས་སུ་སྤྲུལ་པ་དང་། །སྣ་ཚོགས་དཔག་མེད་བསམ་ཡས་པས། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའོ། །ཞེས་བྱ་
བ་སྨོས་ཏེ། བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ། སྐུ་སྤྲུལ་པ་དང་། ཐུགས་སྤྲུལ་པ་དང་། གསུང་སྤྲུལ་པས་འཕགས་པ་དང་། འཕགས་པ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྤྲུལ་པ་དེ་ཡང་སྣ་ཚོགས་
ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་དང་། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་ལྷ་དང་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་དང་དྲི་ཟ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྐུར་སྤྲུལ་པས་ན་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ཡང་གྲངས་ཀྱིས་གཅིག་གཉིས་སམ་བརྒྱ་སྟོང་ཞེས་
གྲངས་བཅད་པར་མི་ནུས་པ་ཞིག་སྤྲུལ་པར་མཛད་པས་ན། དཔག་ཏུ་མེད་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའོ། །སྤྲུལ་པ་མང་པོ་སྤྲུལ་པ་དེ་དག་ཀྱང་སེམས་ཅན་སྤྲུལ་པ་ལས་འདས་པ་ཇི་སྙེད་ཅིག་སྤྲུལ་པར་མཛད་པས་ན། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སེམས་ཅན་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་སྣ་ཚོགས་དང་དཔག་
ཏུ་མེད་པ་དང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་གསུམ་གྱིས་དོན་རིམ་བཞིན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་བྱེ་བྲག་དང་། །གྲངས་དང་ཞིང་གིས་རྟག་ཏུ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་པ་བསམ་མི་ཁྱབ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་ཀུན་རིག་བྱ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྤྱིར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ནི་རྟག་པའང་བསམ་གྱིས་མི་

125-1-142b

ཁྱབ་པའི་རྣམ་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅེ་ན། བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་བྱེ་བྲག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། གྲངས་བསམ་གྱིས་མ་ཁྱབ་པ་དང་། ཞིང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ལྷ་དང་མིའི་ལུས་སུ་སྤྲུལ་པར་མ་ཟད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་
ཅད་ཀྱི་ལུས་སུ་སྤྲུལ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པས་ན་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་བྱེ་བྲག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ། འདིས་ནི་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དོན་བསྟན་ཏོ། །སྤྲུལ་པ་ཡང་གཅིག་གཉིས་གཅིག་སྤྲུལ་པར་མ་ཟད་ཀྱི་ཚིག་གི་སྒོ་ནས་གྲངས་མི་ཆོད་པ་ཞིག་སྤྲུལ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པས་ན་གྲངས་
བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ། འདིས་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དོན་བསྟན་ཏོ། །དེའང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཅིག་གཉིས་སུ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་གྱི་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རབ་འབྱམ་མཐའ་ཡས་པར་འཇུག་པས་ན་ཞིང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་འདིས་ནི་མཐའ་ཡས་པའི་དོན་བསྟན་ཏོ། །དེ་བས་
ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐྱེ་བ་འབྱུང་བ་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱན་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ད་ནི་ཡེ་ཤེས་བཞིའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏེ། དེའང་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་
ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཛིན་དང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དང་པོ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དུས་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་ནས། དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པ་དང་། མཉན་ནས་ཚིག་དང་དོན་གཟུང་བ་དང་། གཟུང་བ་རྣམས་བསམ་ཞིང་བསྒོམས་ཏེ་སྒྲིབ་པ་གཉིས་སྤངས་ནས་ཀུན་གཞི་
གནས་གྱུར་པ་ལ་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཀྱང་མཉམ་པ་དང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དུས་ན་བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་སེམས་ཀྱིས་བདག་གི་དོན་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་ཅིང་བྱ་བ་བཞིན་དུ་སེམས་
ཅན་གཞན་གྱི་དོན་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་པར་བསྒྲུབ་པར་སེམས་པ་ལས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སོ་སོར་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་ཆོས་ཀྱང་རབ་

125-1-143a

བསྟན་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་ཐོས་པའི་ཆོས་དང་དོན་རྣམས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་གཞན་ལ་བསྟན་པ་ལས། སོ་སོར་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱ་བ་དག་ནི་སྒྲུབ་པ་ལ། །ཞེས་
སྨོས་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་ཞིང་རྨོ་བ་དང་ཚོང་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གྲོགས་བྱས་ནས་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་གཅིག་མ་ཡིན་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་ལ་ཁ་ཅིག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ཏུ་སངས་
རྒྱས་གཅིག་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ན་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དག་ཏུ་སངས་རྒྱས་གཞན་མི་འབྱུང་མི་སྐྱེ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་དག་ནི་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་སངས་རྒྱས་གཅིག་ཅིག་ཏུ་ཟད་དེ་དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་
ཅིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་མཛད་དོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་སངས་རྒྱས་མང་དུ་ཡོད་དེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་གནས་པའི་ཚེ་ཡང་ང་དང་བདག་ཏུ་རྟོག་པ་སྤངས་པ་དང་ཤེས་བྱ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མང་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་ལ་སངས་རྒྱས་གཅིག་ཏུ་ཡང་མ་ཟད་
དུ་མར་ཡང་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐ་དད་རིག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ནི་གཅིག་ཁོ་ནར་ཟད་པར་མི་རུང་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐ་དད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ན་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་རིགས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་དཔེར་ན་ས་བོན་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ལས་ས་བོན་འབྲུ་གཅིག་གིས་མྱུ་གུ་སྐྱེད་ཀྱི། གཞན་གྱིས་མི་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་རིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ནས་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའི་རིགས་ཅན་བསམ་
གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དག་ཅིག་ཡོད་པ་ལས་གཅིག་ཅིག་འཚང་རྒྱའི་གཞན་ཅིའི་ཕྱིར་འཚང་རྒྱ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། འཚང་རྒྱ་བར་མི་འགྱུར་བས་སྨྲ་བར་མི་རིགས་སོ། །དོན་མེད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་གནས་གཅིག་ཏུ་ཁ་ཟས་ལ་སོགས་པ་གཡོས་པས་འགྲངས་པ་དང་ཕན་པར་འགྱུར་བ་

125-1-143b

དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་གཡོས་པ་དང་འགྲངས་པ་དང་ཕན་པར་འགྱུར་བ་དང་འདྲ་བར་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སུས་བསགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་གྱི། ཆུད་མི་ཟ་བ་ལས་གལ་ཏེ་གཅིག་ཅིག་འཚང་རྒྱའི་གཞན་འཚང་མི་རྒྱ་ན་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པ་རྣམས་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་པས་ན་སངས་རྒྱས་གཅིག་ཏུ་ཟད་པར་མི་རུང་ངོ་། །རྫོགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ན་སེམས་
ཅན་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཞག་གོ་ཞེས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་འཚང་རྒྱ་བ་ལ་འཇོག་པར་ཟད་ན་གལ་ཏེ་གཅིག་ཅིག་འཚང་རྒྱའི་གཞན་འཚང་མི་རྒྱ་ན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དུས་ན་ཡང་སེམས་ཅན་སུ་ཡང་སངས་རྒྱས་སུ་མ་བཀོད་པས་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་རྫོགས་པར་མ་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ཡང་མི་རིགས་པས་ནི་སངས་རྒྱས་གཅིག་ཏུ་མི་རུང་སྟེ། དེ་བས་ན་ཚིག་འདི་ཡན་ཆད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ཏུ་སེམས་ཅན་གཅིག་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པའི་དུས་ན་གཞན་སངས་མི་རྒྱའོ་ཞེས་
བཤད་པ་དེ་མི་རིགས་པར་བསྟན་ཏོ། །ཐོག་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དང་པོ་ནས་སངས་རྒྱས་གཅིག་ཅིག་ཏུ་ཟད་དེ། སངས་རྒྱས་དུ་མ་མེད་དོ་ཞེས་ཐོག་མའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡང་མེད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མ་བསགས་པར་
འཚང་རྒྱ་བར་ནི་མི་རིགས་ལ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱང་དེའི་ལུང་འབོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གཞན་མེད་དུ་མི་རུང་བས་སངས་རྒྱས་དེའི་ལུང་འབོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གཞན་ཡང་དགོས་ལ། དེ་ལ་ཡང་སངས་རྒྱས་གཞན་དག་ཀྱང་དགོས་ཏེ། དེ་ལྟར་བརྒྱུད་ནས་
སངས་རྒྱས་གཅིག་ཏུ་མི་རུང་བས་འདིས་ནི་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་སངས་རྒྱས་གཅིག་ཏུ་ཟད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་བཀག་གོ། །སངས་རྒྱས་གཅིག་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་གཅིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐ་དད་མེད། 

125-1-144a

དྲི་མེད་གནས་ལ་མང་པོ་མེད། །ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ལ། དྲི་མེད་གནས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ཞུགས་པའི་དུས་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་མི་མཐུན་པ་དུ་མར་མེད་པས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་མང་པོར་ཡོད་པ་ཡང་མི་
འདོད་དེ་འདིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མང་དུ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་བཀག་གོ། །སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བའི་ཐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་བཞི་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་
ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ནི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་དག་པར་བྱེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་པས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་རྣམས་མེད་པ་དེ་ཉིད་ནི། །ཡོད་པ་ཡི་ནི་དམ་
པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་དང་པོའི་དུས་ན་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རང་བཞིན་ཀུན་བརྟགས་པ་དང་པོར་མེད་པར་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་ཡོད་པའི་མཆོག་ཅེས་གདགས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་
ཡོད་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་ཀུན་དུ་མི་དམིགས་པ། །དམིགས་པ་ཡི་ནི་མཆོག་ཏུ་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། ས་དང་པོའི་དུས་ན་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་དང་བདག་དང་བདག་གིར་རྟོག་པ་དང་། ཆོས་སུ་རྟོག་པ་མི་དམིགས་ཏེ་མ་མཐོང་བ་ཉིད་དམིགས་པའི་མཆོག་ཅེས་བྱ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། 
གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་དེའི་ཚེ་དམིགས་ཏེ། མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྒོམ་པ་དག་ནི་མི་མཐོང་སྟེ། །སྒོམ་པ་ཡི་ནི་མཆོག་ཏུ་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། ས་གཉིས་ནས་ས་བཅུ་མན་ཆད་ཀྱི་ཚེ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་ང་དང་བདག་གིར་རྟོག་པ་སྤངས་ཏེ། 
སྒོམ་པར་བྱེད་པ་དང་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་གཉིས་མི་མཐོང་བར་སྒོམ་པ་གཉིས་སྒོམ་པའི་མཆོག་ཏུ་འདོད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དམིགས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར། རྙེད་པ་དག་ནི་མ་མཐོང་ན། །རྙེད་པ་ཡང་ནི་མཆོག་ཏུ་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་དུས་ན་

125-1-144b

རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་དང་། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དང་། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྙེད་པར་མ་མཐོང་བ་ཉིད་རྙེད་པའི་མཆོག་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཀུན་གྱི་མཆོག་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྙེད་པའི་མཆོག་གོ། །དེ་ལྟར་དམིགས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བསྒོམས་
ན་འཚང་རྒྱ་བའི་ཐབས་སུ་འགྱུར་བར་བསྟན་ནས་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ལ་འཚང་རྒྱ་བ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལྕི་བ་དང་ནི་རིང་བ་དང་། །མཚན་མ་དག་གིས་བརྩོན་འགྲུས་མཐོང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ང་རྒྱལ་ཅན། །བྱང་ཆུབ་ལས་ནི་རིང་ཞེས་བྱ། །ཞེས་སྨོས་
ཏེ། ལ་ལ་དག་འདི་སྙམ་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་ཞིང་དེ་ཡང་བསྒྲུབ་དཀའ་བར་མཐོང་བས་ལྕི་བར་ཡང་མཐོང་ལ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་བསྒྲུབ་དགོས་པས་རིང་པོར་མཐོང་བ་དང་། བསྒོམ་པར་
བྱ་བའི་ཡུལ་འགའ་ཞིག་མཐོང་བས་མཚན་མ་མཐོང་བ་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པས་འཐོབ་ལ། བདག་ཀྱང་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་འཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི། གཞན་དག་ནི་བརྩོན་འགྲུས་མེད་དེ་བདག་དེ་བས་ལྷག་གོ་སྙམ་དུ་ང་རྒྱལ་
བྱེད་ཅིང་དངོས་པོར་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་ལས་རིང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དམིགས་སུ་མེད་པའི་སྒོམ་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐབས་སུ་གྱུར་ལ་དམིགས་པ་ཅན་ནི་ཐབས་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་སྨྲས་པ་
དེ་ཐམས་ཅད། །བཏགས་པ་ཙམ་དུ་མཐོང་ན་ནི། །མི་རྟོག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས། །བྱང་ཆུབ་ཉིད་ནི་ཐོབ་ཅེས་བྱ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། གོང་དུ་བཤད་པའི་ལྕི་བ་དང་རིང་བ་དང་། མཚན་མ་དང་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པར་བཤད་པ་རྣམས་བཏགས་པ་ཙམ། སེམས་ཙམ་དུ་ཟད་པ་
མཐོང་ལ། སེམས་ཙམ་པོ་དེ་ལ་ཡང་མི་རྟོག་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེ་ཐོབ་པ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཕན་ཚུན་དུ་བྱ་བ་གཅིག་བསྡུ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་སྟེ་ཞེས་

125-1-145a

བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་བཞི་ལའང་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དེ་ཐོབ་པ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕྲིན་ལས་གཅིག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་བརྩམས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཀླུང་དག་སའི་འོག་ཏུ་སོང་ན་ཞེས་བྱ་བ་
ལ། ཀླུང་གི་སྒྲས་ནི་ཕྱོགས་ཕྱོགས་ནས་འབབ་པའི་ཆུ་བྲན་དང་ཆུ་བོ་རྣམས་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ཇི་སྲིད་དུ་སའི་འོག་ཏུ་མ་སོང་རྒྱ་མཚོར་མ་ཞུགས་མ་འདུས་ཀྱི་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གནས་རྣམས་ཐ་དད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆུ་བྲན་དང་ཆུ་བོ་དེ་དག་ཤར་དང་། ལྷོ་ལ་སོགས་པའི་གནས་ནས་འབབ་པ་དང་། 
རི་དང་གཤོངས་ལ་སོགས་པ་ནས་འབབ་པས་གནས་ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆུ་བོ་དག་ཀྱང་ཁ་ཅིག་དམར། །ལ་ལ་སྔོ་ལ་ལ་ལ་སྐྱ་བས་ན། ཆུ་ཡང་ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱ་མཚོ་ལ་ལྟོས་ནས་ཆུ་བོ་དེ་དག་ཆུ་ཞེང་དང་གཏིང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོད་པས་ཡང་ཆུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཆུ་བོ་དེ་དག་ལ་ལས་ནི་
བད་ཀན་སྐྱེད་པར་བྱེད། ལ་ལས་ནི་མཁྲིས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད། ལ་ལ་མངར། ལ་ལ་སྐྱུར་བས་ན། ཐ་དད་བྱ་བ་བྱེད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། ལས་ཐ་དད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆུ་གནས་སྲོག་ཆགས་ཕྲ་མོ་ཉེར་སྤྱོད་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱ་མཚོར་མ་འདུས་པའི་ཆུ་བོ་དེ་དག་ཇི་སྲིད་དུ་རྒྱ་མཚོར་
མ་འདུས་ཀྱི་བར་དུ་ཆུ་བོ་ལ་བརྟེན་པའི་སྲོག་ཆགས་གྲངས་ཉུང་བ་དང་། བོང་ཆུང་བ་རྣམས་ཀྱི་གནས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཙམ་བྱེད་པས། ཆུ་གནས་སྲོག་ཆགས་ཕྲ་མོ་ཉེར་སྤྱོད་འགྱུར། །ཞེས་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་རྒྱ་མཚོར་སོང་བར་གྱུར་ན་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕྱོགས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆུ་བོ་དེ་དག་རྒྱ་
མཚོ་ཆེན་པོར་ཞུགས་ཤིང་འདུས་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒྱ་མཚོར་ཞུགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གསེར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་བརྟེན་པས་ན། གནས་རྣམས་གཅིག་པ་ཞེས་བྱའི་རྒྱ་མཚོ་ལ་ཆུ་ཞེང་གི་ཁ་ཚོན་དང་གཏིང་དཔག་པར་དཀའ་བས་ན་ཆུ་ཞེང་ཆེ་ལ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་
ཐམས་ཅད་ནི་ལན་ཚྭའི་རོར་རོ་གཅིག་པས་བྱ་བ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ། རྒྱ་མཚོ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་གྲངས་མང་བ་དང་བོང་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་གནས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དུ་གྱུར་པས་ན་ཆུ་ལ་གནས་པའི་སྲོག་ཆགས་མང་པོ་རྟག་ཏུ་ཉེར་སྤྱོད་ཆེ་ཞེས་བྱ་སྟེ་འདི་ནི་དཔེའོ། །དེའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། 

125-1-145b

སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་མ་ཞུགས་པར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་མ་མཐོང་གི་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དུས་ནས་སོ་སོའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་རྣམས་ཐ་དད་པ་
ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཤེས་རབ་ཆེ་ཆུང་ཡོད་པས་བརྟན་པའི་བློ་མི་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །མངོན་པར་སངས་མ་རྒྱས་པའི་བར་དུ་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བའི་ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མེད་པས་ན་
རྟོག་པ་ཆུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁ་ཅིག་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད། ཁ་ཅིག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཐ་དད་པས་ན་བདག་བྱེད་ཐ་དད་དེ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕྲིན་ལས་ཐ་དད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །
སེམས་ཅན་གྲངས་ཀྱིས་དཔག་ཏུ་ཡོད་པ་དག་གི་དོན་མཛད་པས་ནི་སེམས་ཅན་དོན་ཆུང་རྟག་ཏུ་ཉེར་སྤྱོད་ཅེས་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ཞུགས་པས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཐོབ་སྟེ། མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་
ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པར་ཞུགས་ཤིང་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཚེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་གནས་ལ་གནས་ཤིང་རྟོན་པས་ན། གནས་ཀྱང་གཅིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་ཚེ་ཡང་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་
མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པས་ན་རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་གཅིག་ཅེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་པའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་གཅིག་ཕྲིན་ལས་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་པ་མཛད་པ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་གཞན་ཡང་ཕྲིན་ལས་དེ་ཁོ་ནར་མཛད་པར་ཟད་ལ། སངས་རྒྱས་གཅིག་གིས་སྤྲུལ་པ་
སྤྲུལ་པ་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་སྐུ་གཅིག་པས་གཞན་གྱིས་ཀྱང་སྤྲུལ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་གཅིག་ཏུ་འདྲེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ཕན་ཆད་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་འདུག་ཅིང་སྨིན་པར་བྱེད་པས་ན། རྟག་པར་ཡང་དེ་དག །

125-1-146a

སེམས་ཅན་ཚོགས་ཆེ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ། །ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་སྤྲོ་བར་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ལྔ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཏེ། སངས་རྒྱས་དེ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པས་ན་
སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དཀའ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་བསྟན་པའི་དོན་མདོར་བསྡུས་ཏེ་འཆད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཐ་མའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བདག་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། གཞན་
གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། བདེ་བའི་འབྱུང་གནས་སུ་གྱུར་པའོ། །དེ་ལྟར། སངས་རྒྱས་ས་ནི་དཔེ་མེད་ཀྱི། །དཀར་པོའི་ཆོས་དང་ལྡན་ཞེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པའི་ཚུལ་ལམ་རིམ་པ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་
དང་། ཡེ་ཤེས་བཞི་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་ཡོན་ཏན་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་བླ་ན་མེད་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་གཞན་ལ་མེད་པས་དཔེ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་དཔེ་མེད་པ་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་
ད་ཀར་པོའི་ཆོས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པས་ན་བདག་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་སངས་རྒྱས་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཚེ་འདིར་ཟང་ཟིང་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཕན་བཏགས་པས་བདེ་བར་བྱས་པ་དང་། ཚེ་རབས་གཞན་དུ་མཐོ་རིས་དང་ཐར་པ་ལ་བཀོད་པས་ཕན་པར་བྱས་
པའི་ཕྱིར་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དགེ་མཆོག་བདེ་བ་མི་ཟད་འབྱུང་གནས་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བརྒྱ་བྱིན་དང་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བདེ་བ་ཡོད་ཀྱང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་བདེ་བ་ཡིན་པས་དགེ་བའི་མཆོག་
ཅེས་མི་བྱའི། མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པས་དགེ་བའི་མཆོག་གི་འབྱུང་གནས་ཞེས་བྱའོ། །འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཟག་པ་མེད་པའི་བདེ་བ་ཡོད་ཀྱང་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་སྤངས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཞུགས་པའི་ཚེ། མེད་པར་

125-1-146b

གྱུར་པས་ན་བདེ་བ་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་དུས་ན་བདེ་བ་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་ཡང་མེད་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བདེ་བ་མི་ཟད་པའི་འབྱུང་གནས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་བདེ་བའི་འབྱུང་གནས་སུ་འགྱུར་བ་བསྟན་ཏོ། །དགེ་བའི་བློ་གྲོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
བསྐྱེད་རིགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱོད་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་དགེ་བའི་བློ་གྲོས་ཞེས་བྱ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟ་བུར་བདག་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་བདེ་བའི་
འབྱུང་གནས་སུ་གྱུར་པས་ན་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མདོར་གཟུང་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་དང་པོ་ནས་བརྩམས་ཏེ་འདི་ཡན་ཆད་དུ་དོན་ཅི་འབྱུང་བ་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མདོར་བསྡུས་དང་པོ་
ཞེས་བྱ་བ་ལ། མདོར་བསྡུས་ན་འདི་ཡན་ཆད་དུ་དོན་བཅུ་བཞི་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་དང་པོ་བསྟན་བཅོས་འདི་ཅིའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཞེས་དྲིས་པ་ལ། འདིའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ཞེས་བྱའོ། །ཚིགས་བཅད་ལྔ་བསྟན་ཏེ། གྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེའི་རྗེས་ལ་ཚིགས་བཅད་བཅོ་ལྔས་
ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གྲུབ་པ་བསྟན་ཏོ། །སྐྱབས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེའི་རྗེས་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ཚིགས་བཅད་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རིགས་ཀྱི་སྐབས་ཀྱང་ཚིགས་བཅད་བཅུ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་
བསྐྱེད་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་མ་དང་འདྲ་བར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྐབས་ཀྱང་ཚིགས་བཅད་ཉི་ཤུ་བདུན་གྱིས་བསྟན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བདག་གི་སྐབས་ཀྱང་ཚིགས་བཅད་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་ཡང་ཚིགས་བཅད་དྲུག་གིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་དག་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། །དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ཀྱང་ཚིགས་བཅད་བཅུས་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཐུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མཐུའི་དོན་ཀྱང་ཚིགས་བཅད་བཅུས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡོངས་སྨིན་ཞེས་

125-1-147a

བྱ་བ་ལ་བདག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཉི་ཤུས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྐབས་ཀྱང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བརྒྱད་ཅུ་བདུན་གྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྐབས་འདི་དང་པོ་ནས་བརྩམས་
ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལེའུ་དང་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དང་པོའི་སྐབས་ནས་བརྩམས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་བར་དུ་བཤད་པ་འདི་དག་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས་རིམ་པ་ཇི་སྐད་དུ་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མདོ་སྡེའི་རྒྱན་
བམ་པོ་གཉིས་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།མོས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་ལ་མོས་པའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། འདི་ཡན་ཆད་དུ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་བྱས་ནས་བྱང་
ཆུབ་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་བཤད་ནས། ད་ནི་དམིགས་པའི་ཡུལ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་བ་དེ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་ཞེ་ན། རྣམ་པ་གཉིས་ལ་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། བསམ་པའི་ཁྱད་པར་དང་སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སོ། །
དེ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་དང་། བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་བསྒྲུབ་པ་དང་། བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་མཐར་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་བསམ་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་བསླབ་པ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ལ་
མོས་པ་དང་། དད་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་སྟེ། ཡང་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་བརྩམས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་གྱི་བར་དུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཆོས་ལྔ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་དེ་དག་ལ་དང་པོ་ཉིད་དུ་དད་པ་དང་མོས་པ་མང་བར་
བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་ལ་མོས་པའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །ཡང་ན་གོང་དུ་རིགས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་གླེངས་སོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་

125-1-147b

པ་གསུམ་སྟེ། གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བ་དང་། ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་བ་དང་། གང་གིས་བསླབ་པར་བྱ་བ་ལས་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་བསྒྲུབས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་བསླབ་པར་བྱ་བ་ནི་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་བ་དེ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་ཞེ་ན། ཆོས་ལ་
མོས་པ་མང་བ་དང་། ཆོས་བཙལ་བ་དང་། ཆོས་བཤད་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་བསྒྲུབ་པ་དང་། བསྟན་པ་དང་། གདམས་ངག་འཆད་པ་དང་། གདམས་ངག་ལ་གནས་པར་བྱ་བ་དང་། ཐབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ལུས་དང་། ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དང་ལྡན་པར་བྱ་
བའི་རིམ་པས་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་ལ་མོས་པའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །དེ་ལ་མོས་པ་དང་དད་པ་དང་ཡིད་ཆེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དག་ནི་དོན་གཅིག་སྟེ་ཚིག་གི་རྣམ་གྲངས་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་བརྩམས་ནས་ཕུང་
པོའི་དོན་གང་ཞེ་ན། གང་ཅུང་ཟད་གཟུགས་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་དང་། རགས་པ་དང་། ཕྲ་བ་དང་། ངན་པ་དང་། བཟང་པོ་དང་། ཉེ་བ་དང་། རིང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་གྲངས་སུ་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་དུ་མདོ་སྡེ་ལས་མོས་པ་ལ་
ཡང་འདས་པ་དང་། ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ནང་དང་། ཕྱི་དང་། རགས་པ་དང་། ཕྲ་བ་དང་། ངན་པ་དང་། བཟང་པོ་དང་། ཉེ་བ་དང་རིང་བ་ཞེས་ཕྱེ་ནས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་མོས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐྱེས་
དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལས་དང་། འབྲས་བུ་དང་། བདེན་པ་དང་། དཀོན་མཆོག་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་འདས་པའི་དུས་སུ་བྱུང་བ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་འབྱུང་བ་ལ་སྐྱེས་པའི་མོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལས་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་དད་པ་མ་འོངས་པ་ནས་འབྱུང་བར་འགྱུར་
བ་ལ་མ་སྐྱེས་པའི་མོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མོས་པ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཆེས་མོས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་དམིགས་ནས་འདི་ནི་དེ་བཞིན་དུ་བདེན་ནོ་ཞེས་དད་ཅིང་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར་བའི་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ནི་ནང་གི་མོས་པས་སོ། །ལས་

125-1-148a

དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་མོས་པ་དང་འདས་པའི་དུས་སུ་བྱུང་བ་ལ་དམིགས་ནས་དགའ་བ་སྐྱེས་ཏེ། མོས་པ་སྔོན་དུ་བྱུང་བ་ནི་ལེགས་སོ་ཞེས་རོ་མྱང་བ་དང་། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་། མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ་ནི་གཟུང་བར་འགྱུར་བའི་མོས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། 
འདིས་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་མོས་པ་བསྟན་ཏོ། །ནམ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྟན་པའི་བསླབ་པ་ལས་མོས་པ་དང་། དད་པ་སྐྱེས་པ་ནི་གྲོགས་ལས་བླངས་པའི་མོས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་མོས་པ་རགས་པའོ། །བདག་ཉིད་ལ་མོས་པ་དང་། དད་པའི་ས་བོན་དང་། རིགས་ཡོད་པ་ལས་མོས་པ་
སྐྱེས་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མོས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མོས་པ་འདི་ནི་ཕྲ་བའོ། །མུ་སྟེགས་པའི་ཆོས་བདག་དང་སེམས་ཅན་ཡོད་པར་བཤད་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་ཤིང་དད་པའི་མོས་པ་ནི་ནོར་བའི་མོས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་མོས་པ་ངན་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་
བར་འཆད་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་མོས་པ་ནི་གཞན་དུ་མ་ནོར་བའི་མོས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མོས་པ་དེ་ནི་བཟང་པོའོ། །མོས་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཀུན་ཚོགས་ནས་མོས་པ་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་དང་མངོན་དུ་མོས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་མོས་པ་ཉེ་བའོ། །མོས་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་མ་ཚོགས་པས། མོས་པ་མངོན་དུ་
མ་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་གཞན་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་མོས་པ་རིང་བའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་ནས་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་ལས་མོས་པ་འབྱུང་བ་ནི་སྒྲ་སྤྱོད་པའི་མོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཐོས་པའི་ཆོས་རྣམས་རིག་པ་བཞིས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་མོས་པ་ལ་ནི་ཚོལ་བའི་མོས་
པ་ཞེས་བྱའོ། །སྒོམ་སྒོམ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་མོས་པ་ལ་ནི་ལྟ་བའི་མོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མོས་པ་སྐྱེས་ཀྱང་བདུད་དང་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པས་དྲངས་ནས་མོས་པ་གྱུར་ན་ནི་འཕྲོག་པའི་མོས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་མོས་པ་ཆུང་ངུའོ། །སྐབས་སུ་དད་པ་ཡང་འབྱུང་ལ་མ་དད་
པ་ཡང་འབྱུང་བ་ལ་ནི་མོས་པ་ཡང་རྣམ་པར་འདྲེས་པའི་མོས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་མོས་པ་འབྲིང་ངོ་། །དད་པ་འབའ་ཞིག་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་གི་མ་དད་པ་ནི་མི་འབྱུང་བའི་མོས་པ་ལ་ནི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་མ་འདྲེས་པའི་མོས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་མོས་པ་ཆེན་པོའོ། །སྐབས་སུ་དད་པ་ཡང་འབྱུང་། ཉན་

125-1-148b

ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་མོས་པ་ནི་ཆུང་ངུའི་མོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་དད་པ་ནི་རྒྱ་ཆེ་བའི་མོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་དྲོད་ནས་ས་བཅུ་མན་ཆད་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་གོང་མ་ཐོབ་པར་མོས་པ་ལས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་བར་
དུ་གཅོད་པ་ཡོད་པའི་མོས་པ་ནི་བསྒྲིབས་པའི་མོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་གོང་མ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ། བར་དུ་གཅོད་པ་མེད་པའི་མོས་པ་ནི་མ་བསྒྲིབས་པའི་མོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མོས་པ་གུས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབྱུང་བའི་མོས་པ་ནི་ལྡན་པའི་མོས་པ་ཞེས་བྱའོ། མོས་
པ་གུས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། རྒྱུ་ནི་འཆད་པ་ལ་ནི་མི་ལྡན་པའི་མོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ས་དང་པོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་སར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་ནི་ཚོགས་བསགས་པའི་མོས་པ་ཞེས་
བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་བསོད་ནམས་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པ་དང་ལྡན་པའི་མོས་པ་མེད་པ་ནི་ཚོགས་མེད་པའི་མོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ས་དང་པོ་ནས་ས་བདུན་མན་ཆད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མོས་པ་ནི་བརྟན་པར་ཞུགས་
པའི་མོས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མོས་པ་ལ་བྲི་བ་དང་ཉམས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་བརྒྱད་ནས་ས་བཅུའི་བར་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མོས་པ་ལ་ནི་རིང་དུ་སོང་བའི་མོས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དང་ལྡན་པའི་མོས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མོས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པ་ལ་
ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་མོས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་མོས་པ་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་དེ་དག་གིས་བགེགས་དང་བར་དུ་གཅོད་པ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་མང་པོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
སྐྱེས་པའི་མོས་པ་ལ་ནི་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་མང་བར་བར་དུ་གཅོད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདས་པ་དང་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་མོས་པ་འབྱུང་བ་ལ་ཡང་དེ་ཉིད་ལ་མངོན་སུམ་དུ་མ་བྱས་ན་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལེ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མ་སྐྱེས་པའི་མོས་པ་ལ་ནི་ལེ་ལོ་བར་དུ་གཅོད་དེ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་

125-1-149a

བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཏེ། གཞན་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣལ་འབྱོར་འཁྲུགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་འགྱུར་བའི་མོས་པ་ལ་ནི་རྣལ་འབྱོར་འཁྲུགས་པ་བར་དུ་གཅོད་དེ་རྣལ་འབྱོར་འཁྲུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་གཟུང་
བའི་དངོས་པོ་ལ་ཆགས་པ་དང་ད་ལྟར་གྱི་མོས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་ནི་འཛིན་པའི་དངོས་པོར་ཆགས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་འཁྲུགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་གྱུར་ན་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཐོབ་པས་བར་དུ་གཅོད་པ་ཡིན་ནོ། །གྲོགས་པོ་ངན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གྲོགས་ལས་བླངས་པའི་
མོས་པ་ལ་ནི་གྲོགས་པོ་ངན་པས་བར་དུ་གཅོད་དེ། སྔོན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་ཀྱང་ཕྱིས་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་བླངས་པའི་ཆོས་འཛིན་དུ་བཅུག་པས་སྔར་གཟུང་བ་ཆུད་ཟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་ཉིད་ལས་བྱུང་བའི་མོས་པ་ལ་ནི་དགེ་བ་གཞན་
ལ་བར་དུ་གཅོད་དེ། བདག་ལ་མོས་པའི་ས་བོན་དང་རིགས་ཡོད་ཀྱང་དེ་ལྡང་ཞིང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་དགེ་བ་ཆེར་མ་བསགས་ན་རིགས་ཡོད་པས་ཀྱང་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བས་ན་བར་དུ་གཅོད་དོ། །ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། མ་ནོར་བའི་མོས་པ་ལ་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པས་
ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བར་དུ་གཅོད་དེ། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། གཙང་བ་དང་། བདག་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱས་ན་བདག་མེད་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བག་མེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མངོན་དུ་བའི་མོས་པ་ལ་ནི་བག་མེད་པས་བར་དུ་གཅོད་དེ། ཅིའི་
ཕྱིར་ཞེ་ན། མངོན་དུ་བའི་མོས་པ་ནི་འདོད་མ་ཆགས་པ་དང་། ཞེ་མི་སྡང་བ་དང་། གཏི་མི་མུག་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་ལ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དང་ལེ་ལོ་བཞི་ནི་བག་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། བག་མེད་པ་དེ་བྱུང་ན་མངོན་དུ་བའི་མོས་པ་དེ་མི་འབྱུང་བས་བར་དུ་གཅོད་པ་ཡིན་
ནོ། །ཐོས་ཉུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྒྲ་སྤྱོད་པའི་མོས་པ་ལ་ནི་ཐོས་པ་ཉུང་བས་བར་དུ་གཅོད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཀྲི་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ཙམ་ཐོས་ཀྱི་ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་མ་ཐོས་ན་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པར་བཤད་པ་ཐོས་པ་དང་། སྐྲག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོས་དང་བསམ་པ་ཉུང་

125-1-149b

ངུས་དགའ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚོལ་བའི་མོས་པ་ལ་ནི་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་དང་། ཐོས་པ་ལ་ཡང་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་བསམ་པ་ཆོག་པར་འཛིན་པ་བར་དུ་གཅོད་དོ། །ཐོས་པ་དེ་ལ་མ་བསམས་པ་དང་། བསམས་པ་ལ་ཡང་བསམ་པ་རྒྱ་ཆེར་མ་བྱས་ན་ནི་བསམས་པའི་དོན་ཀུན་རྟོགས་པར་
མི་འགྱུར་བས་བར་དུ་གཅོད་དོ། །ཞི་བ་ཙམ་གྱིས་ང་རྒྱལ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལྟ་བའི་མོས་པ་ལ་ནི་བསམས་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་དང་། ཞི་གནས་བསྒོམས་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་ཅིང་ང་རྒྱལ་བྱས་ཏེ། ལྷག་མཐོང་མི་བསྒོམ་པར་བར་དུ་གཅོད་དེ། བསམས་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་
པར་འཛིན་པ་ལ་མ་བསྒོམས་ན་བསྒོམ་པས་མཐོང་བར་བྱ་བའི་དོན་མི་ཐོབ་པ་དང་། ཞི་གནས་ཙམ་བསྒོམས་ཏེ་ལྷག་མཐོང་མ་བསྒོམས་ན་བདེན་པ་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བར་དུ་གཅོད་དོ། །མ་འདྲེས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་རིགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་འཕྲོགས་པ་དང་རྣམ་པར་འདྲེས་
པའི་རིགས་པ་ལ་ནི་འདྲེས་པར་མ་བྱས་པས་བར་དུ་གཅོད་དེ། ཡང་ནས་ཡང་དུ་གོམས་པར་བྱས་ཤིང་འདྲིས་པར་མ་བྱས་ན་མོས་པ་གཞན་གྱིས་འཕྲོགས་པར་ཡང་འགྱུར་ལ་མ་དད་པ་དང་དད་པར་འདྲེས་པའི་མཚན་མ་འབྱུང་བས་མ་འདྲེས་པ་ལ་ཡང་བར་དུ་གཅོད་དོ། །མི་སྐྱོ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐེག་པ་
ཆུང་ངུའི་མོས་པ་ལ་ནི་འཁོར་བའི་མཐའི་རྐྱེན་གྱིས་མི་སྐྱོ་བར་བར་དུ་གཅོད་དེ་འཁོར་བའི་ཆོས་ཀྱིས་མི་སྐྱོ་བ་མེད་དེ་འཁོར་བར་དགའ་ནས་འཁོར་བ་ལས་འདས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་ལ་ནི་འཁོར་བར་སྐྱོ་
བར་བར་དུ་གཅོད་དེ། འཁོར་བར་སྐྱོ་བར་གྱུར་པ་ན་འཁོར་བ་ན་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་མི་བྱེད་ཅིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་བསྒྲིབས་པའི་མོས་པ་ནི་བསྒྲིབས་པའི་མོས་པས་བར་དུ་གཅོད་དེ། མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་དྲོད་ནས་ས་བཅུ་མན་ཆད་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་མོས་པ་ལ་འདོད་ཆགས་
དང་ཞེ་སྡང་དང་བཅས་པའི་མོས་པ་ཡོད་པར་གྱུར་ན་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་མོས་པ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལྡན་པའི་མོས་པ་ལ་ནི་མི་ལྡན་པའི་མོས་པ་བར་དུ་གཅོད་དེ། གུས་པར་བྱེད་པ་མེད་པ་དང་། རྟག་པར་བྱེད་པ་མེད་པའི་མོས་པ་བྱུང་ན་གུས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། 

125-1-150a

རྟག་པ་དང་བཅས་པའི་མོས་པ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོགས་རྣམས་བསགས་པ་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མོས་པ་ནི་ཚོགས་མ་བསགས་པས་བར་དུ་གཅོད་དེ། ས་དང་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་
བསགས་པ་མེད་ན་ས་དང་པོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་བསགས་པའི་ཚོགས་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མོས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡིད་མི་བདེ་བ་མང་པོ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཚོགས་མ་
བསགས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་དག་མོས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མོས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་མོས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་མོས་པའི་བར་
དུ་གཅོད་པ་བསྟན་ཏེ། ད་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔས་མོས་པའི་ཡོན་ཏན་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ལ་བར་ཆད་དེ་དག་གིས་བར་དུ་གཅོད་པར་མ་བྱས་ན་མོས་པ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །བསོད་ནམས་ཆེ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྐྱེས་པའི་མོས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ད་ལྟར་
གྱི་མོས་པ་དང་འདས་པའི་མོས་པ་གཉིས་ལས། ད་ལྟར་གྱི་མོས་པ་ལ་ནི་བསོད་ནམས་ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་འཐོབ་སྟེ། ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འགྱོད་པ་མེད་པའི་བྱ་བ་ལ། །འདས་པའི་
མོས་པ་ནི་འགྱོད་པ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་འཐོབ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྔོན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་བྱུང་བ་མཐོང་ན་དགའ་བའི་ཁྱད་པར་སྐྱེ་བའི་སེམས་གདུང་བ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་བདེ་བ་ཆེན་པོ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཟུང་བའི་མོས་པ་དང་། འཛིན་པའི་མོས་པ་གཉིས་ལ་ནི་ཡིད་བདེ་བ་དང་བདེ་བ་
ཆེན་པོའི་ཡོན་ཏན་འཐོབ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གཟུང་བའི་དངོས་པོ་ལ་དངོས་པོར་མ་ཆགས་པ་དེ་ཁོ་ན་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ཐོབ་པས་ཡིད་བདེ་བའི་ཡོན་ཏན་འཐོབ་བོ། འཛིན་པ་ལ་དངོས་པོ་ལ་ཆགས་པ་སྤངས་ན་དེ་མ་ཐག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་འཐོབ་སྟེ། དེ་བས་ན་བདེ་བ་ཆེན་

125-1-150b

པོའི་ཡོན་ཏན་འཐོབ་བོ། །ཆུད་མི་ཟ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གྲོགས་ལས་བླངས་པའི་མོས་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བར་ཆད་མ་བྱས་པ་ཆུད་མི་ཟ་བའི་ཡོན་ཏན་འཐོབ་སྟེ། འགྱུར་བ་མེད་པ་དང་། ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱི་མོས་པ་ལ་བར་
དུ་གཅོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བར་ཆད་མ་བྱས་ན་བརྟན་པའི་ཡོན་ཏན་འཐོབ་བོ། །ཉམས་པ་དང་མེད་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱད་པར་འགྲོ་དང་དེ་བཞིན་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ནོར་བ་མེད་པ་དང་། མངོན་དུ་བ་དང་། སྒྲ་སྤྱོད་པ་དང་། ཚོལ་བ་དང་། ལྟ་བ་དང་། འཕྲོགས་པ་དང་། མ་འདྲེས་པའི་མོས་
པ་རྣམས་ལ་གལ་ཏེ་དེ་དག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བར་དུ་མ་བཅད་ན་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་ཡོན་ཏན་འཐོབ་སྟེ། ནོར་བ་མེད་པའི་མོས་པ་ལ་ནི་ནོར་བས་བར་ཆད་མ་བྱས་ན་ནོར་བ་མེད་པ་འབྲིང་ལས་ནོར་བ་མེད་པ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང་། མངོན་དུ་བ་ལ་བག་མེད་པར་བར་ཆད་མ་བྱས་ན་མངོན་དུ་
བ་འབྲིང་ལས་མངོན་དུ་བ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་བཞིན་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་བར་དུ་གཅོད་པས་བར་ཆད་མ་བྱས་ན་འབྲིང་ལས་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་རྣམས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་མ་འདྲེས་པའི་མོས་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་
པའི་ཆོས་ཀྱིས་བར་ཆད་མ་བྱས་ན་ཆོས་རྣམས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ས་དང་པོར་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་དང་གཞན་དོན་ཐོབ་པའི་མཆོག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་མོས་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པས་བར་ཆད་མ་བྱས་ན་བདག་གིས་དོན་མཆོག་ཐོབ་པར་འགྱུར་
ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མོས་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པས་བར་ཆད་མ་བྱས་ན་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་མཆོག་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་མོས་པ་དང་ལྡན་པའི་མོས་པ་དང་། 
ཚོགས་བསགས་པའི་མོས་པ་དང་། བརྟན་པར་ཞུགས་པའི་མོས་པ་དང་། རིང་དུ་སོང་བའི་མོས་པ་རྣམས་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་ཀྱིས་བར་ཆད་མ་བྱས་ན་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བའི་ཡོན་ཏན་འཐོབ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་དང་ཚོགས་བསགས་པ་གསུམ་གྱིས་དང་པོ་རྣོ་བའི་མཆོག་ཐོབ། 

125-1-151a

བརྟན་པར་ཞུགས་པ་དང་། རིང་དུ་སོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་མྱུར་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་ནི་མོས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཡོན་ཏན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བསོད་ནམས་ཆེ་བ་ནས་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བའི་བར་དག་གི་ཡོན་ཏན་བཤད་པ་དེ་དག་ནི་མོས་པ་རབ་ཏུ་
དབྱེ་བའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡན་ཆད་དུ་མོས་པའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། མོས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པ་དང་། མོས་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ནས་དེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་དང་རྐང་པ་གཅིག་གིས་འཇིག་རྟེན་པའི་མོས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མོས་པ་བས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མོས་པ་ཁྱད་ཞུགས་པར་བསྟན་ནས་དེ་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མོས་པ་སྒྲུབ་དགོས་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་དང་པོའི་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་དོན་མདོ་ཙམ་དུ་བསྟན། དེའི་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་དེ་ཉིད་ཞིབ་ཏུ་འཆད་དོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་མོས་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་
ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་མོས་པ་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་མོས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་མོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མོས་པ་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མོས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་པ་ཅན་ནི་དེ་ཁྱི་འདྲ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདོད་
པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ལ་ཆགས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་འདོད་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དུ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་མོས་པ་ནི་ཁྱིའི་མོས་པ་དང་སེམས་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་པའི་རུས་སྦལ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་བཞི་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་
ཁམས་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་ལ་ཆགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མོས་པ་ནི་རུས་སྦལ་གྱི་སེམས་དང་མོས་པ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་གི་དོན་བྱེད་བྲན་ལྟ་བུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་གི་དོན་ལ་ཞུགས་པའི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མོས་པ་ནི་བྲན་གྱི་
སེམས་དང་མོས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་གཞན་དོན་བྱེད་རྒྱལ་པོ་འདྲ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་དོན་བྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མོས་པ་ནི་རྒྱལ་པོའི་སེམས་དང་མོས་པ་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་ཁྱད་ཞུགས་པའི་དོན་མདོར་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཉིད་

125-1-151b

མན་ཆད་དེ་ཉིད་ཞིབ་ཏུ་འཆད་དེ། འདོད་པ་ཅན་གྱི་ཁྱི་དང་ཇི་ལྟ་བུ་འདྲ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་དུ། ཁྱི་ནི་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་ཉེན། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཡེམ་དང་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། དཔེར་ན་ཁྱི་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁ་ཟས་འབའ་ཞིག་ལ་སེམས་ཤིང་ཁ་ཟས་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་འཇུག་པས་སྡུག་
བསྔལ་གྱིས་ཉེན་པ་དེ་དང་འདྲ་བར་གཡེམ་སྟེ་འདོད་པའི་ཁམས་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་འདོད་པ་ལྔའི་ཡུལ་ལ་ཆགས་པ་རྣམས་ཀྱང་རྟག་ཏུ་དེ་འབའ་ཞིག་ལ་སེམས་འཇུག་པས་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཉེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྟག་ཏུ་ལྟོགས་པས་ཆོག་མི་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་ཡང་ཁྱི་ནི་རྟག་
ཏུ་ཡང་བཀྲེས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཏེ་ཁ་ཟས་ཀྱིས་ཆོག་མི་ཤེས་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པ་ལྔའི་ཡོན་ཏན་ལ་ཆགས་པ་རྣམས་ཀྱང་རྟག་ཏུ་འདོད་པ་ལྔའི་ཡོན་ཏན་ལ་སེམས་ལ་འདོད་པ་ལྔའི་ཡོན་ཏན་ལ་སྤྱད་ན་ཡང་། ཚྭ་ཆུ་འཐུང་བ་བཞིན་དུ་ངོམས་པའི་མཐའ་མེད་པས་ན་ཁྱིའི་སེམས་དང་འདྲའོ་ཞེས་
བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་པ་ཇི་ལྟར་རུས་སྦལ་འདྲ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར། རུས་སྦལ་དེ་ནི་ཆུ་ཡི་ནང་ན་བསྐུམ་ཞིང་འདུག །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གནས་དང་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དཔེར་ན་རུས་སྦལ་དེ་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ནང་ན་གནས་ཀྱང་རྐང་ལག་བརྐྱང་སྟེ་མི་འདུག་གི་བགུར་དང་གསབ་གསེབ་
དང་ཕུག་དག་ན་རྐང་ལག་བསྐུམ་ནས་རང་གི་ཁོག་པ་ཉིད་ཀྱི་ནང་དུ་བསྡུས་ཏེ་འདུག་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་བསམ་གཏན་པ་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་གནས་པའི་བསམ་གཏན་པ་རྣམས་ཀྱང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནང་དུ་བསྡུས་ནས་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་དང་ཤེས་བྱ་
རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་རྒྱ་མཚོ་སྙེད་ཡོད་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཇུག་པ་མེད་པས་ན་རུས་སྦལ་གྱི་སེམས་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་བསམ་གཏན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་མ་ཐོབ་པ་དང་། 
བདེན་པ་བཞི་ཁོ་ན་མ་རྟོགས་པས་ན་རུས་སྦལ་གྱི་སེམས་དང་འདྲའོ། །བདག་གི་དོན་བྱེད་པ་ཇི་ལྟར་བྲན་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་བྲན་ནི་རྟག་ཏུ་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་པས་ལུས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདག་གི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །དཔེར་ན་བྲན་ནི་རྗེ་བོའི་སེམས་སམ་ཚིག་དང་འགལ་

125-1-152a

བ་བྱས་ན་ཆད་པས་གཅོད་པ་དང་གནོད་པ་བྱེད་དུ་འོང་ཞེས་རྟག་ཏུ་འཇིགས་པ་དང་བཅས་པས་གནས་པ་དང་། ལུས་ཀྱིས་རྗེ་བོ་ལ་སྲི་ཞུ་བྱེད་ཅིང་རྗེ་བོའི་འཁོར་ན་རྒྱུ་ཞིང་གནས་པ་དང་འདྲ་བར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་། ཆོས་རྣམས་
ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་རུས་སྦལ་གྱི་མོས་པ་ལྟ་བུ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་བདག་གི་དོན་ལྷུར་བྱེད་པས་ན་འཁོར་བའི་ཆོས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་འཇིགས་པར་གནས་ཤིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསླབ་པ་བཅས་པ་ལས་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཉམས་པར་བྱས་ན་ཡང་བཀའ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་བ་དང་བརླག་པར་འགྱུར་རོ་
ཞེས་རྟག་ཏུ་ཡང་སྲུང་བ་བྱེད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་གཞན་གྱི་དོན་མི་བྱེད་པས་ན་བྲན་གྱི་སེམས་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ཇི་ལྟར་རྒྱལ་པོ་དང་འདྲ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རྒྱལ་པོ་ཡང་ནི་ཇི་ལྟར། བཀའ་ཡིས་ཡུལ་དང་དབང་བྱེད་གནས་པ་ལྟར། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྐྱེ་བོ་གཞན་དག་ལ་ཞེས་བྱ་
བར་སྦྱར་རོ། །དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེ་བས་དབང་དང་བཀས་ཆབ་འོག་ཏུ་དབང་བའི་འབངས་དང་། དཀོར་ལ་ཅི་དགར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་གཉིས་ལ་དབང་བྱེད་དེ་འཁོར་བ་ལ་དབང་
བྱེད་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དབང་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པས་ནི་འཁོར་བ་ལ་དབང་བྱེད་དེ་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པས་འཁོར་བ་ན་གནས་ཀྱང་འཁོར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་གོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དབང་བྱེད་དེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། 
སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འབའ་ཞིག་ལ་མི་གནས། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་འཁོར་བར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་རྒྱལ་པོའི་སེམས་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མོས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མོས་པ་བས་ཁྱད་ཞུགས་པར་བསྟན་
ནས། ད་ནི་ཚིགས་བཅད་རྐང་པ་གསུམ་གྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མོས་པ་བསྒྲུབ་པར་རིགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྟག་ཏུ་མོས་པ་མང་པོའི་ཁྱད་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མོས་པ་ཁྱད་ཞུགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མོས་པ་མང་པོ་ནི་

125-1-152b

འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་མོས་པ་དང་། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་མོས་པ་དང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མོས་པ་ཁྱད་ཞུགས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་ཚུལ་དེ་བཞིན་རིག་ནས་ནི། །དེ་ལ་བརྟེན་ལ་དེ་ལྟ་རྟག་ཏུ་དེ་ཉིད་ཚོལ། །ཞེས་བྱ་བ་
ལ། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་ནི་མོས་པའི་མཆོག་ཡིན་པ་དང་ཚུལ་བཞིན་གྱི་མོས་པ་ཡིན་པར་རིག་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་དེ་ལ་བརྟེན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་དེ་ཉིད་ཚོལ་ཞིང་དེ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་
བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མོས་པ་བས་ཁྱད་ཞུགས་པ་ཡིན་པས་མཆོག་ཅེས་བྱའོ། །བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཐབས་འབྱུང་བས་ཚུལ་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། འདོད་པ་ཅན་གྱི་དེ་ཁྱི་འདྲ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
གཞན་དོན་བྱེད་པ་རྒྱལ་པོ་འདྲ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ཁྱད་ཞུགས་པའི་དོན་དེ་ཉིད་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་གྱིས་བསྒྲུབས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་ཁྱི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གཞན་གྱི་དོན་སྟོན་སྐྱེ་བ་གཞན་དག་ཅེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་སྔར་བཤད་པའི་དོན་
ཉིད་ཕྱི་མས་ཞིབ་ཏུ་འཆད་དེ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་འཛུད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྟག་ཏུ་མོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྟག་ཏུ་དེ་ཉིད་ཚོལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མོས་པ་ལ་འཛུད་པར་བྱེད་པའི་དོན་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མོས་
ལ་ཞུམ་པ་ལ་དགག་པ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁ་ཅིག་འདི་སྙམ་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་ལྷ་འཕགས་པས་ཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི། མིས་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་ཞུམ་པ་དང་མིས་ཐོབ་ན་ཡང་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་ཐོབ་པས་སྒྲུབ་དཀའོ་སྙམ་ནས་
ཞུམ་པ་དང་། དེ་ལྟར་དུས་རིང་དུ་བསྒོམས་ཀྱང་ལ་ལས་ཐོབ་ཀྱི་ཀུན་གྱིས་མི་ཐོབ་བོ་སྙམ་ནས་ཞུམ་པ་དེ་དག་ལ་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ན་ཞུམ་པར་མི་རིགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒྱུ་དང་པོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མིར་གྱུར་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བླ་

125-1-153a

ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་མིར་གྱུར་པ་ལས་ཐོབ་ཀྱི་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་གནས་ནས་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་པས་ནི་ཞུམ་པར་བྱ་བ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒྱུ་གཉིས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་རེ་རེར་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་དེ་ཡང་དུས་རིང་པོར་བསྟན་
མི་དགོས་ཀྱི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དག་ན་སྐད་ཅིག་མ་རེ་རེ་ལ་ཡང་འཐོབ་པས་ན་ཞུམ་པར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒྱུ་གསུམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། །དེ་ལའང་སེམས་ཅན་ལ་ལས་ཐོབ། །ལ་ལས་མི་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་གྱི་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་
གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པས་ན་ཞུམ་པར་བྱར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར། ཞུམ་པ་ལ་ནི་བཟོད་མི་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་ན་ཞུམ་པའི་སེམས་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་དང་། བཟོད་པར་མི་བྱ་དང་བར་མི་བྱ་བའི་
རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མོས་པ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ཡན་ཆད་དུ་མོས་པའི་མཚན་ཉིད་དབྱེ་བ་ནས། མོས་པ་ལ་ཞུམ་པ་དགག་པའི་བར་དུ་བསྟན་ནས། ད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དག་ཐེག་པ་ཆུང་
ངུ་ལ་མོས་པའི་བསོད་ནམས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་ལྷག་པར་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཇི་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨོས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་བསོད་ནམས་འཕེལ་བ་ནི། །གཞན་ལ་བཟའ་བ་བྱིན་པས་སོ། །དེ་ལྟར་དེ་དག་ཟོས་པ་
ནི། །བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་འབྱུང་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ལྟར་ཁ་ཟས་ཀྱི་རོ་ལ་ཆགས་པ་དང་། ལུས་མཛེས་པར་འདོད་པ་དང་། རྒྱགས་པའི་ཕྱིར་ཁ་ཟས་ཟོས་ན་ནི་ཁ་ཟས་དེ་ཉིད་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །འགྲངས་པར་བྱ་བ་ཙམ་གྱི་བསམ་པས་ཟོས་ན་ནི་བསོད་ནམས་སུ་
ཡང་མི་འགྱུར། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཆེ་རྒྱགས་པ་ལ་སོགས་པའི་བསམ་པས་ཟ་བ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། དཔེར་ན་ཤིང་རྟ་ཁལ་དགལ་བའི་ཕྱིར་མིག་དང་སྲོག་ཤིང་མར་གྱིས་བསྐུས་པ་དེ་བཞིན་དུ། བདག་གི་དོན་དུ་དགེ་བ་སྤྱད་པའི་ཆེད་དུ་ལུས་བརྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདག་

125-1-153b

ཉིད་ཟོས་ན་བསོད་ནམས་སུ་འགྱུར་ཡང་བསོད་ནམས་ཆེན་པོར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཁ་ཟས་དེ་ཉིད་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཞན་ལ་བྱིན་ན་བསོད་ནམས་ཆེ་ཞིང་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ནི་དཔེའོ། །དེའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཕ་རོལ་དོན་གནས་བསྟན་པས་ན། །
མདོ་ལས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཐོབ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེའི་ནང་ནས་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཐབས་སྟོན་པས་ཁྱད་པར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་མོས་པར་གྱུར་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་དེ་དང་དེ་དག་གི་ནང་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་བཀླགས་ཤིང་མཉན་ནས་རྗེས་
སུ་བསྔགས་པ་བཅུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དེ་དང་དེ་དག་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རང་དོན་གནས་པའི་ཆོས་བསྟན་པས་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་ནང་ནས་ནི་བདག་གི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་ཙམ་གྱི་ཐབས་ཤིག་སྟོན་པར་ཟད་
པས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་ཙམ་གྱིས་བསོད་ནམས་དང་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མོས་པའི་འབྲས་བུ་བསྡུ་བར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་བསོད་ནམས་ཆེ་བར་བསྟན་ནས་སྤྱིར་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་
ལ་མོས་པའི་འབྲས་བུ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་བརྗོད་ཀྱང་ཟད་པར་མི་འགྱུར་མོད་ཀྱི་མདོར་བསྡུས་ན་འདི་དག་འཐོབ་པོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིའི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་གང་དུ་མོས་པ་དང་། གང་གིས་མོས་
པ་དང་། ཇི་ལྟ་བུས་མོས་པ་དང་། མོས་པའི་འབྲས་བུས་གང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དེ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར། འཕགས་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ནི་ཡང་འགྱུར་བས། །ཞེས་བྱ་བས་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱང་འཕགས་པ་
ཡིན་མོད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དག་ནི་དེ་དག་ལས་ཀྱང་ཁྱད་ཞུགས་པ་ཡིན་པས་འཕགས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་གི་ཆོས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་བྱ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེའི་ནང་ནས་ཀྱང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་མེད་པའི་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཡང་

125-1-154a

འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདིས་ནི་གང་དུ་མོས་པ་བསྟན་ཏོ། །བློ་དང་ལྡན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བློ་དང་ལྡན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བྱ་སྟེ། ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདིས་ནི་གང་གིས་མོས་པ་བསྟན་ཏོ། །རྟག་ཏུ་མོས་པ་ཆེ་
བསྐྱེད་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་ཞུམ་པ་དང་། སྤ་བཀོང་བ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་མོས་པ་དང་དད་པ་ཆེར་བསྐྱེད་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་ཇི་ལྟར་མོས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མོས་པ་བྱས་ན་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གསུམ་
ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེན་དག་ནི་རྟག་ཏུ་རྣམ་འཕེལ་དང་། །མཚུངས་མེད་ཡོན་ཏན་དག་གིས་བདག་ཉིད་ཆེན་པོར་འགྱུར། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། འབྲས་བུ་གསུམ་ནི་བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེར་འཕེལ་བ་དང་། །དེ་ཉིད་འཕེལ་བ་དང་སངས་རྒྱས་པའོ། །དེ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་དང་པོ་མོས་ཤིང་
དད་པ་སྐྱེས་ན་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེར་འཕེལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་སུ་མ་གྲུབ་ཀྱི་བར་དུ་ས་བཅུ་མན་ཆད་ཀྱི་དུས་ན་ཡང་མོས་པ་ཡང་སྦར་ཞིང་ཇེ་ཆེ་ཇེ་ཆེར་འཕེལ་བ་ལ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱང་ཆེར་འཕེལ་བར་འགྱུར་བས་ན་དེ་ནི་རྟག་ཏུ་
རྣམ་པར་འཕེལ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་དུས་ན། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པས་ན་བདག་ཉིད་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། མཚུངས་མེད་ཡོན་ཏན་དག་གིས་བདག་ཉིད་ཆེན་པོར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་སྟེ། 
ཚིག་དེ་དག་གིས་ནི་མོས་པའི་འབྲས་བུས་གང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་བསྟན་ཏོ། །མོས་པའི་སྐབས་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་སྐབས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མོས་པའི་སྐབས་བཤད་པའི་རྗེས་ལ། ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། 
ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་དང་དྲན་པ་མང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ལ་མོས་པར་བྱ་བ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་གྱི་ཆོས་བཙལ་བར་ཡང་བྱ་དགོས་ཏེ། དེ་བས་མོས་པའི་རྗེས་ལ་ཆོས་བཙལ་བའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །དམིགས་པའང་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ཚིགས་སུ་

125-1-154b

བཅད་པ་བཞིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་བཙལ་བ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་བཙལ་བར་བྱ་སྟེ། དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་དང་། དམིགས་པ་རྙེད་པ་ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་དང་། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་བཙལ་བའོ། །དེ་ལས་ཉན་པའི་ཤེས་རབ་དང་། བསམ་པའི་ཤེས་རབ་དང་། བསྒོམ་པའི་
ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡུལ་གང་ལ་དམིགས་པར་བྱ་བའི་དམིགས་པ་ཇེ་བཙལ་ཏེ། ཡུལ་འདི་ནི་དམིགས་པར་བྱའོ་ཞེས་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་དམིགས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་བཙལ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྡེ་སྣོད་དག་ནི་གསུམ་མམ་གཉིས་ཀྱང་རུང་། །
ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤེས་རབ་རྣམ་གསུམ་གྱིས་དམིགས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ནི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་ན་སྡེ་སྣོད་གསུམ་གྱི་ཆོས་དག་སྟེ། སྡེ་སྣོད་གསུམ་ནི་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་དང་། འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་དང་། མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་དོ། །དམིགས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་མདོར་བསྟན་ན་ནི་ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་དང་། ཐེག་པ་
མཆོག་གི་བྱེ་བྲག་དང་། སྡེ་སྣོད་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གཞག་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་དོ། །དེ་ལ་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དང་། སྐྱེས་པ་རབས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཅེས་བྱའོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ལས་
ཕལ་ཆེར་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་དེ། ཕལ་ཆེར་སྨོས་པ་ནི་ལྷག་མ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་ཆོས་ཅན་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་པའང་ཡོད་པར་སྟོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གསུམ་པོ་དང་། གཉིས་པོ་དེ་དག་ལ་སྡེ་སྣོད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་སྣོད་གང་དུ་འབྲུ་བྲེ་
བཅུ་ཤོང་ཞིང་འདུས་པའི་སྣོད་དེ་ལ་སྣོད་ཅེས་བྱ་བ་དང་འདྲ་བར་གསུམ་པོ་དང་གཉིས་པོ་འདིར་ཡང་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་དོན་དང་ཚིག་ཐམས་ཅད་འདུས་པས་སྡེ་སྣོད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཆོས་ནས་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་བར་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་
དོན་ཐམས་ཅད་འདུས་པས་ནི་དེའི་ཕྱིར་སྡེ་སྣོད་ཅེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དུ་གཞག་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཡང་དགུར་འདོད་དོ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྡེ་སྣོད་གསུམ་དུ་བཞག་ན་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་དགུའི་ཕྱིར་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དུ་གཞག་པར་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྡེ་སྣོད་གསུམ་དུ་གཞག་པ་ལ་

125-1-155a

དགོས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྡེ་སྣོད་གསུམ་དུ་གཞག་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་བ་ལས་འབྱུང་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དུ་གཞག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་གྲོལ་
བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། བག་ཆགས་ཤེས་བྱེད་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང་། །རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་ནི་སྡེ་སྣོད་གསུམ་མཉན་པ་དང་། བསམས་པ་དང་། བསྒོམས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་མཉན་པའི་ཤེས་རབ་
ཀྱིས་ནི་བག་ཆགས་སུ་བྱེད། ནམ་ཐོས་པའི་དུས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་བྱུང་བའི་མོས་པའི་བག་ཆགས་འཇོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཤེས་པར་བྱེད། དེ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་བསམ་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་དེ་དག་གི་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །
ཆོས་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་བསྒོམ་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། བསྒོམ་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཞི་གནས་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཞི་གནས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཞི་བར་བྱེད་དེ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་འཇིལ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པས་
སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ན་ལྷག་མཐོང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་བདེན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་དེ། བདེན་པ་རྟོགས་ན་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྩ་བ་ནས་འབྱིན་པས་ན་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །
རྒྱུ་དགུའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཐེ་ཚོམ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། འདོད་པ་ལ་ཆགས་པས་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་མཐའ་དང་། བདག་ངལ་བ་ལ་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་མཐའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། བདག་ཉིད་ལྟ་བའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྔ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་
དེ་དག་སྤངས་པའི་ཕྱིར་སྡེ་སྣོད་གསུམ་བཤད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐེ་ཚོམ་གྱི་གཉེན་པོ་ནི་མདོ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཐེ་ཚོམ་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོར་ནི་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །

125-1-155b

ཇི་ལྟར་ཐེ་ཚོམ་གྱི་གཉེན་པོར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གང་དོན་གང་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དེ་ལ་རྣམ་པར་གདོན་མི་ཟ་བར་བྱ་བའི་ཕུང་པོ་བཤད་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་གང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་
འབྱུང་བ་དང་། བདེན་པ་དང་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གང་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ནི་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་སྙམ་དུ་ཡིད་གཉིས་ཟ་བའོ། །གདོན་མི་ཟ་བར་བྱ་བའི་དོན་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དེ་དག་གི་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་བྱས་ནས། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གཏན་ལ་ཕབ་པར་ཤེས་
པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མདོ་སྡེ་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདུལ་བ་ནི་མཐའ་གཉིས་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་ཉེས་པ་གཉེན་པོ་གཉིས་པོ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་ནི་འདོད་པ་ལ་ཆགས་པས་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་མཐའ་དང་བདག་ངལ་བ་ལ་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ལ་མཐའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོར་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་
ཏོ། །ཇི་ལྟར་མཐའ་གཉིས་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་ཉེས་པའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདོད་པ་ལ་ཆགས་པས་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་མཐའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཁ་ན་མ་ཐོ་དང་བཅས་པ་ལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་ལ་ཆགས་པས་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་མཐའ་དང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། འདོད་
པ་ལ་ཆགས་པ་ནི་གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྤྱོད་དུ་མི་གནང་བར་བསླབ་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་འདས་ནས་ཡོ་བྱད་སྣ་ཚོགས་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བདག་ཆགས་པ་དང་རྒྱགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཀུན་དུ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་འདོད་པ་ལ་ཞེན་པའི་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །
དེའི་གཉེན་པོ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་སྤྱོད་དུ་མི་གནང་བར་བཀག་སྟེ། དེ་ལ་སྤྱོད་པ་གང་གིས་ཕས་ཕམ་པ་དང་། ལྟུང་བ་དང་ཉེས་བྱས་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་སྤྱོད་པ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པའི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཀག་པ་ཡང་འདི་དང་འདི་རྣམས་ནི་སྤྱོད་པ་མི་གནང་
ངོ་ཞེས་བཀག་པ་དང་། བསླབ་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམས་ལ་ནི་བག་དང་བཅས་པ་དང་གུས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། བསྒྲིམས་ཏེ་སྲུངས་ཤིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པའོ། །བདག་ངལ་བ་ལ་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་མཐའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་རྗེས་སུ་གནང་བའི་ཕྱིར། བདག་

125-1-156a

ངལ་བ་ལ་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་མཐའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་གནང་བ་ནི་གང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྷུང་བཟེད་དང་། ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པའི་ཡོ་བྱད་སྤྱོད་དུ་གནང་བ་རྣམས་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་དཀའ་ཐུབ་ཐལ་བ་དང་ཚེར་མར་ཉལ་
བ་དང་། ཟས་སྤྱོད་པ་ཁྱི་དང་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་དཀའ་ཐུབ་ཀྱིས་བདག་གི་ལུས་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱེད་པའི་གཉེན་པོར་གསུངས་ཏེ། དེ་བས་ན་འདུལ་བ་ལས་ཀྱང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་དང་། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་དགེ་སློང་ནི་ཁ་ཟས་རོ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པ་དང་། བརྒྱ་སྟོང་རི་བའི་
གོས་དང་། ཁང་པ་གཙང་མ་དག་ཀྱང་སྤྱོད་དུ་གནང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོར་ན། ཁ་ཟས་རོ་བརྒྱ་པ་ཟོས་ནས་ཀྱང་། ཆགས་པ་དང་རྒྱགས་པ་མེད་ན་དེ་ཉིད་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པར་སྤྱོད་པ་ཡིན་ལ། སྔོ་རྔད་ཀྱི་བག་ཟོས་ནས། ཆགས་པ་དང་རྒྱགས་པ་ཡོད་ན་དེ་ཉིད་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པར་སྤྱོད་པའོ། །བརྒྱ་
སྟོང་རི་བའི་གོས་གྱོན་ནས་ཀྱང་ཆགས་པ་དང་རྒྱགས་པ་མེད་པར་སྤྱོད་ན་དེ་ཉིད་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པར་སྤྱོད་ལ། ཕྱག་དར་ཁྲོད་པ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་དེ། གལ་ཏེ་ཆགས་པ་དང་རྒྱགས་པ་ཡོད་ན་དེ་ཉིད་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པར་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པའི་ཆོས་ནི་བདག་ཉིད་ལྟ་བ་བསྙེམས་པའི་གཉེན་པོར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
ཉུང་ཟད་ཙམ་ཐོས་ལ་མང་དུ་ཐོས་པ་མེད་པར་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཤེས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་ང་རྒྱལ་བྱེད་ཅིང་ལྟ་བ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ཆགས་ནས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དག་གི་ཐད་ནས་མང་དུ་ཐོས་པ་མི་ཚོལ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ལྟ་བ་བསྙེམས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་མངོན་པའི་ཆོས་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་
དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ལྟ་བ་བསྙེམས་པའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མ་ལོག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མངོན་པའི་ཆོས་ཀྱི་ནང་ནས་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བཤད་ལ། དེ་ཐོབ་པར་གྱུར་ན་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་
འགྱུར་བས་ལྟ་བ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ཡན་ཆད་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་འཆད་དོ། །ཡང་མདོ་སྡེ་ནི་བསླབ་པ་གསུམ་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསླབ་པ་གསུམ་ནི། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་། ལྷག་

125-1-156b

པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པའོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ནི་ཚུལ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པས་བསྡམས་པ་སྤྱོད་ཡུལ་དང་སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཕྲ་མོ་ལ་ཡང་འཇིགས་པར་ལྟ་བ་སྟེ། ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་གནས་
རྣམས་ལ་སློབ་བོ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་བཞི་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞིའོ། །ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ནི། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཐེག་
པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་གྱིས་ན། སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། དགེ་བ་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་གསུམ་ལ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ནམ་མཁའ་མཛོད་དང་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་
ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེའི་ནང་ནས་བསླབ་པ་གསུམ་འཆད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདུལ་བས་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ལྷག་པའི་སེམས་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདུལ་བས་ནི་
ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་པར་བྱེད་པ་དང་། ལྷག་པའི་སེམས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་པར་བྱེད་པ་ནི་འདུལ་བ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་སྤྱད་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྐྱོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ནི་འགྱོད་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་
པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ན་འགྱོད་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འགྱོད་པ་མེད་ན་ལུས་བག་ཡངས་ཐོབ་བོ། །ལུས་བག་ཡངས་ཐོབ་ན་བདེ་བ་སོ་སོར་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །བདེ་བ་སོ་སོར་མྱོང་ན་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །མངོན་པའི་
ཆོས་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མངོན་པའི་ཆོས་ཀྱིས་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མ་ནོར་བར་ཤེས་པའི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་སྒྲུབ་ཅིང་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་སྒྲུབ་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། མ་ནོར་བ་རྣམ་པར་རབ་

125-1-157a

ཏུ་སྣང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མངོན་པའི་ཆོས་ཀྱི་ནང་ནས་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མ་ནོར་བར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པས་ན་དེ་ཐོས་པའི་སྒོ་ནས་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མ་ནོར་བར་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ཡན་ཆད་ཀྱིས་རྒྱུ་དྲུག་བསྟན་ཏོ། །ཡང་
མདོ་སྡེས་ནི་ཆོས་དང་དོན་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེ་རྣམས་ལ་ནི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །དེས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་ནི་དོན་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །དགོངས་པ་བཞི་དང་ལྡེམ་པོ་
དག་བཞི་ལ་ནི་དོན་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་མཐོ་རིས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དགེ་བ་བཅུ་ལ་ནི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་དོན་ཞེས་བྱ་སྟེ། མདོ་སྡེའི་ནང་ནས་ནི་ཆོས་དང་དོན་གཉིས་འཆད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །
འདུལ་བས་ནི་ཆོས་དང་དོན་སྒྲུབ་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདུལ་བས་ནི་ཆོས་དང་དོན་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་པ་འདུལ་བ་ལ་བརྩོན་པས་དེ་གཉིས་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདུལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་མི་གཙང་
བ་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འདུལ་བ་ལ་བརྩོན་པས་ན་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་དང་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནམ་མཐོ་རིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནམས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བས་ན་འདུལ་བས་ནི་
ཆོས་དང་དོན་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །མངོན་པའི་ཆོས་ཀྱིས་ནི་ཆོས་དང་དོན་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པ་རྣམ་པར་གདོན་མི་ཟ་བ་ལ་མཁས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་དང་དོན་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པ་ནི་ཆོས་དང་དོན་གཞན་ལ་བཤད་དོ། །རྣམ་པར་གདོན་མི་ཟ་བ་ལ་མཁས་པ་ནི་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་མ་
ལོག་པར་མཁས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། མངོན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པར་གྱུར་ན་ཆོས་དང་དོན་རྣམས་གཞན་ལ་མ་ནོར་བར་བཤད་པ་ལ་མཁས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་མདོ་སྡེའི་ནང་ནས་མདོར་བསྡུས་ན་དོན་དུ་ཞིག་འབྱུང་། འདུལ་བའི་ནང་ནས་དོན་མདོར་བསྡུས་ན་དོན་དུ་ཞིག་

125-1-157b

འབྱུང་། མངོན་པའི་ཆོས་ཀྱི་ནང་ནས་དོན་མདོར་བསྡུས་ན་དོན་དུ་ཞིག་འབྱུང་བ་དང་། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མདོ་སྡེ་ཞེས་བྱ། ཅིའི་ཕྱིར་ན་འདུལ་བ་ཞེས་བྱ། ཅིའི་ཕྱིར་ན་མངོན་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། མདོ་སྡེ་འདུལ་བ་མངོན་པའི་ཆོས། །མདོར་ན་རྣམ་པ་བཞིའི་དོན་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་
ཏེ། མདོ་སྡེ་ཡང་མདོར་ན་དོན་རྣམ་པ་བཞི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་ལ། འདུལ་བ་ཡང་མདོར་ན་དོན་རྣམ་པ་བཞི་འབྱུང་བས་འདུལ་བར་འདོད་ལ། མངོན་པའི་ཆོས་ཀྱང་མདོར་ན་དོན་རྣམ་པ་བཞི་འབྱུང་བས་མངོན་པའི་ཆོས་སུ་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བློ་ལྡན་པས་ནི་དེ་ཤེས་
པས། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། བློ་ལྡན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡེ་སྣོད་གསུམ་ལ་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་སྡེ་སྣོད་གསུམ་ཤེས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་
ནི་ཟད་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཚོལ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མི་ཚོལ་བས་ན་སྡེ་སྣོད་གསུམ་མ་ཤེས་ཀྱང་ཟད་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་འཐོབ་སྟེ། རྒྱུ་གང་གིས་འཐོབ་ཅེ་ན། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཙམ་གྱི་དོན་ཤེས་པས་ཀྱང་ཟད་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །
གནས་རྣམས་དང་ནི་མཚན་ཉིད་དང་། །ཆོས་དོན་སྟོན་ཕྱིར་མདོ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གནས་དང་མཚན་ཉིད་དང་ཆོས་ཀྱི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པ་བཞི་སྟོན་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གནས་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཡུལ་གང་དུ་བཤད་པ་དང་། གང་གིས་བཤད་པ་དང་། གང་གི་དོན་དུ་
བཤད་པའོ། །དེ་ཡང་མདོ་སྡེ་དེ་དག་ལས། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་དགེ་སློང་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མང་པོ་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་གང་དུ་བཤད་པ་དེ་
ཡང་གནས་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གིས་བཤད་པའི་དོན་བསྟན་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་གནས་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །གང་ཟག་གང་གི་དོན་དུ་ཆོས་བཤད་པའི་གང་ཟག་དེ་ཡང་གནས་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །མཚན་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་མཚན་

125-1-158a

ཉིད་དང་། དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ལ་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་དང་གང་ཟག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་ཅིང་བསམ་དུ་རུང་བ་རྣམས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །བརྗོད་དུ་མི་རུང་ཞིང་བསམ་དུ་མི་རུང་བ་རྣམས་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་མཚན་
ཉིད་དོ། །ཡང་བརྗོད་པ་དང་བརྗོད་པ་ལས་གཞན་པའི་དབང་པོ་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བརྗོད་པ་ལས་གཞན་པ་ལ་མི་ལྟོས་པ་ནི་དབང་པོ་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་དམིགས་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་
རྣམས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཟས་བཞི་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཆོས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཟས་བཞི་ནི་ཁམས་གྱི་ཟས་དང་། རེ་བ་དང་། ཡིད་ལ་
བྱེད་པ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཟས་སོ། །དགོངས་པ་བཞི་པ་ནི་དོན་ཞེས་བྱའོ། །མངོན་དུ་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད། ཟིལ་གནོན་རྟོགས་ཕྱིར་མངོན་པའི་ཆོས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མངོན་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་དང་། རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སྟོན་པ་དང་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང་། རྟོགས་པར་བྱེད་པས་མངོན་པའི་ཆོས་
ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་བདེན་པ་བཞི་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་བསྟན་པས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་མངོན་དུ་བྱེད་པས་ན་མངོན་
པའི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ནི་རྣམ་པ་མང་པོའི་དོན་ཏེ། ཆོས་གཅིག་པ་ཡང་གཟུགས་ཡོད་པ་དང་། གཟུགས་མེད་པ་དང་། བསྟན་དུ་ཡོད་པ་དང་། བསྟན་དུ་མེད་པ་དང་། བལྟར་ཡོད་པ་དང་། བལྟར་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་མང་དུ་འཆད་པའི་ཕྱིར་མངོན་
པའི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །མངོན་པའི་ཆོས་ལ་མཁས་ན་རྩོད་པ་དང་རྩོད་པའི་གཞི་ལ་སོགས་པ་ལ་མཁས་པས་རྩོད་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་དོ། །ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པས་ན་མངོན་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །མངོན་པའི་ཆོས་ལ་མཁས་ན་མདོ་སྡེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། 

125-1-158b

མདོ་སྡེའི་དོན་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མངོན་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །ལྟུང་བ་སྐྱེ་དང་བསླང་བ་དང་། །དབྱུང་བའི་ཆོས་ནི་འདུལ་བ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ན་ལྟུང་བ་དང་ལྟུང་བ་སྐྱེ་བ་དང་། བསླང་བ་དང་དབྱུང་བ་སྟེ། ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་འབྱུང་བ་དེ་ལ་འདུལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཟག་
དང་ནི་བཅས་པ་དང་། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ངེས་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པ་གཞན་དུ་ཡང་གང་ཟག་དང་བཅས་པ་དང་། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཡང་ངེས་པ་སྟེ། ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་འབྱུང་བ་ལ་འདུལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ལྟུང་བ་ནི་ལྟུང་བའི་སྡེ་ལྔའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྟུང་བ་དེ་ལ་ནི་ཕས་
ཕམ་པ་དང་། དགེ་འདུན་གྱི་ལྷག་མ་དང་། ཉེས་པ་སྦོམ་པོ་དང་། སོ་སོར་བཤགས་པ་དང་། ལྟུང་བའོ། །ལྟུང་བ་སྐྱེ་བ་ནི་མི་ཤེས་པ་དང་། བག་མེད་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་མང་བ་དང་། མ་གུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱུ་བཞི་ལས་ལྟུང་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་བཞི་ནི་མི་ཤེས་པ་ལ་
སོགས་པའོ། །དེ་ལ་མི་ཤེས་པ་ནི་ཅི་ཙམ་གྱིས་ནི་ཕས་ཕམ་པར་འགྱུར། ཅི་ཙམ་གྱིས་ནི་ལྟུང་བར་འགྱུར། ཕས་ཕམ་པ་ནི་གང་ལྟུང་བ་ནི་གང་ཡིན་པ་མི་ཤེས་པས་ལྟུང་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའོ། །བག་མེད་པ་ནི་བྱིས་པ་དང་བུ་མོ་དང་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་དག་དང་། བྱ་བ་ངན་པ་དག་ལ་ཞུགས་པས་ལྟུང་བ་
འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་མང་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་ཤས་ཆེ་བས་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་ནས་ལྟུང་བ་བྱུང་བའོ། །མ་གུས་པ་ནི་དང་པོ་ཉིད་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཉིད་འདོད་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་རྒྱལ་པོའམ་རྐུན་པོ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པའམ་
འཚོ་བ་ཙམ་གྱི་དོན་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བས་བསླབ་པ་བླངས་ནས་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་མ་གུས་ཏེ། ཚོད་ཡོད་པར་འཛིན་པ་དང་ལེ་ལོ་བྱེད་པས་ལྟུང་བ་བྱུང་བར་གྱུར་པའོ། །བསླང་བ་ནི་བསམ་པ་སྟེ། ཆད་པའི་ལས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆད་པའི་ལས་ཀྱིས་ཉེས་པ་ལས་ཐར་བར་བྱེད་
པ་ལས་ནི་འབྱུང་བར་ཞེས་བྱ་བའི་ལྟུང་བ་དང་ཉེས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་བྱུང་ན་སེམས་ཀྱིས་འགྱོད་པ་བསྐྱེད་ཅིང་ཕྱིན་ཆད་མི་བྱ་བར་བསྡམས་པས་ཉེས་པ་ལས་ཐར་བར་གྱུར་པ་ལ་མིང་དུ་བསླབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དབྱུང་བ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྟུང་བ་སྡེ་ལྔ་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་དེ་ལས་བྱུང་བའི་

125-1-159a

ཐབས་རྣམ་པ་བདུན་ཡོད་དེ། རྣམ་པ་བདུན་ནི་སོ་སོར་བཤགས་པ་དང་། ཆད་པ་ལས་ཁས་ལེན་པ་དང་། བསྒྱུར་བ་དང་། དགྲོལ་བ་དང་། གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་དང་། ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པའོ། །དེ་ལ་སོ་སོར་བཤགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་
ལ། ལྟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་བྱུང་བ་ན་དགེ་སློང་གཅིག་གམ་གཉིས་སམ་གསུམ་མམ་བཞི་ལ་སོགས་པའི་མདུན་དུ་མཐོལ་ནས་ཉེས་པ་ལས་ཐར་བར་བྱེད་པ་ནི་སོ་སོར་བཤགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསླབ་པ་བྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆད་པའི་ལས་ཁས་ལེན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དགེ་སློང་
འགའ་ཞིག་གིས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་རབ་ཏུ་གཟིར་ནས་སེམས་འཁྲུགས་པར་འགྱུར་བཞིན་དུ་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་ཆོས་བྱས་པ་ལས་ཕྱིས་འགྱོད་པ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་ནས་སེམས་ལ་གཅགས་པར་གྱུར་ཏེ་ཉེས་པ་གཅིག་ཙམ་ཡང་མི་འཆབ་པའི་སེམས་ཐོབ་ནས་ཉེས་པ་ཀུན་བཤགས་ནས་དེ་ཆད་
པའི་ལས་ཁས་ལེན་དུ་བཅུག་ལ་དེ་ནས་བསླབ་པ་སླར་སྦྱིན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཆད་པའི་ལས་ནི་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་མར་བཞག་ཅིང་ཐ་མར་ཟ་བ་སྦྱིན་པ་དང་། དགེ་སྦྱོང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དང་པོར་བཞག་ཅིང་དང་པོར་བཟའ་བ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་འཆད་པའི་ལས་བྱེད་དུ་གཞུག་པའོ། །བསླབ་པ་
ལས་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་གནང་བའི་ཕྱིར་བསྒྱུར་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསྒྱུར་བས་དབྱུང་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕྱི་དྲོའི་ཁ་ཟས་བཟའ་བར་མི་གནང་ངོ་ཞེས་བསླབ་པར་བྱེད་པ་ལས་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱིས་བཟའ་བར་གནང་བ་ཡང་ཡོད་དེ་ལམ་དུ་སོན་པ་ལ་དུས་ཞེས་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དགེ་འདུན་
ཚོགས་པ་བསླབ་པའི་གནས་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར་དགྲོལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཕགས་པ་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དུས་ན་དྲན་པར་གྱིས་ཤིག་དང་། བསླབ་པ་བཅས་པ་རྣམས་ལ་བསླབ་པའི་ཚིག་ཕྲན་ཚེགས་རྣམས་དགྲོལ་བར་བྱ་ཞེས་གསུངས་
པ་ལས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚེ་འཕགས་པ་དགའ་བོ་མྱ་ངན་གྱིས་ནོན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྐུལ་ཏེ། དགོངས་པར་བྱ་བ་མ་གསོལ་ཏོ། །དེ་ནས་ཕྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དགོངས་པར་མ་གསོལ་ཅེས་འཕགས་པ་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་

125-1-159b

པར་སྡུད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཕགས་པ་དགའ་བོ་ཆད་པས་གཅད་དོ། །དེ་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དུས་ན་བསླབ་ཚིག་ཕྲན་ཚེགས་རྣམས་དགྲོལ་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་གཞུང་གི་སྡེ་ལས་དགེ་འདུན་ཚོགས་པས་བསླབ་ཚིག་ཕྲ་མོ་རྣམས་དགྲོལ་བར་བྱ་བ་ཡོད་
དོ་ཞེས་གྲགས་སོ། །དེའང་གྲག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ་བསླབ་ཚིག་ལས་དགེ་འདུན་གྱིས་སྔོན་ཡང་དགྲོལ་བ་མེད། ད་ལྟར་ཡང་དགྲོལ་བ་མེད་དོ། །དགེ་སློང་ཕ་དང་དགེ་སློང་མ་ཕོ་མོས་ཀྱི་མཚན་གྱུར་ནས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལྟུང་བ་ནི་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་སྒོ་
ནས་ཉེས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་དགེ་སློང་ཕ་ལ་ཕས་ཕམ་པ་བཞི་ཡོད་ལ། དགེ་སློང་མ་ལ་ཕས་ཕམ་པ་བརྒྱད་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕམ་པ་དང་། ལྟུང་བ་རྣམ་པ་མང་ཉུང་དུ་གྱུར་ཏེ། མི་མཐུན་པས་ན་དགེ་སློང་ཕོ་མོ་གཉིས་ཀ་ལྟུང་བ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དགེ་སློང་ཞིག་གལ་ཏེ་
མཚན་གྱུར་ནས་བུད་མེད་ཀྱི་མཚན་སྐྱེས་པར་གྱུར་ན་དགེ་སློང་གི་ཚེ་ལྟུང་བ་བྱུང་ཡང་ལྟུང་བ་དེ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་ཏེ། དགེ་སློང་ཉིད་ཀྱིས་བཤགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་བུད་མེད་དུ་མཚན་གྱུར་ན་ཉེས་པ་བཤགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོ་ག་མ་བྱས་ཀྱང་ཉེས་པ་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དགེ་སློང་མ་
ཞིག་མཚན་གྱུར་ཏེ་ཕོར་གྱུར་ན་དགེ་སློང་མའི་ལྟུང་བ་ཡང་དགེ་སློང་མ་ཉིད་ཀྱིས་བཤགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ལྟུང་བ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པས་སྐྱེས་པའི་མཚན་བྱུང་བར་གྱུར་ན་བཤགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོ་ག་མ་བྱས་པར་ཡང་ཉེས་པ་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་མདོའི་རྣམས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་
བྱེ་བྲག་སྟེ་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡང་དག་པར་སོ་སོར་རྟོག་པའི་སྒོ་ནས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ནི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་དང་། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཞི་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་ཆོས་ཀྱི་མདོ་གསུངས་
པ་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ། དོན་ཤེས་ཀྱིས་མཐོང་ནས་ཉེས་པ་ཕྲན་ཚེགས་ཕྲན་ཚེགས་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདེན་པ་མཐོང་བས་ཕྲ་མོའི་ལྟུང་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པའི་སྒོ་ནས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ནི་བདེན་པ་བཞི་

125-1-160a

མཐོང་ན་སྔོན་ཉེས་པ་ཕྲན་ཚེགས་བྱས་པ་ལས་ཀྱང་ཐར་བར་འགྱུར་ལ། ཕྱིས་ཀྱང་ཉེས་པ་ཕྲན་ཚེགས་མི་བྱེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པས་ན་ལྟུང་བ་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཟག་ལས་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བཅས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ཟག་གི་སྒོ་ནས་འདུལ་
བར་གཞག་པ་ནི་ཉེས་པ་བྱེད་པའི་གང་ཟག་གང་ལ་བརྟེན་ནས་བསླབ་ཚིག་བཅས་པས་ཏེ། དཔེར་ན་ཚེ་དང་ལྡན་པ་བཟང་བྱིན་ལ་བརྟེན་ནས་བསླབ་པའི་གནས་དང་པོ་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་མི་གནང་བའི་བསླབ་ཚིག་བཅས་པ་ལྟ་བུའོ། །བཅས་པ་ལ་ནི་གང་ཟག་གི་ཉེས་པ་གསོལ་ན་སྟོན་པས་དགེ་འདུན་ལ་
སོགས་ཏེ་བསླབ་པ་བཅས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བཅས་པའི་སྒོ་ནས་འདུལ་བར་གཞག་པ་ནི་གང་ཟག་གང་གིས་ཉེས་པ་བྱས་པའི་ཉེས་པའི་དམིགས་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགེ་འདུན་ལ་སོགས་ཏེ། དགེ་སློང་དག་དང་ཕྱིན་ཆད་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་འདི་ལྟ་བུ་བྱེད་
དུ་མི་གནང་ངོ་ཞེས་བསླབ་པ་བཅས་པའོ། །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལས་ནི་གང་བསླབ་པའི་གནས་བཅས་པ་ལ་མདོར་བསྟན་པ་ནི་རྣམ་པར་དབྱེ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་སྒོ་ནས་འདུལ་བར་གཞག་པ་ནི་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྩྭ་དང་ཆུ་སྔོན་པོའི་གནས་དག་ཏུ་བཤང་བ་དང་གཅི་བ་མི་བྱའོ་
ཞེས་བསླབ་པའི་ཚིག་བཅས་ཏེ། མདོར་བསྟན་པ་ལས་རྒྱས་པར་ཕྱེ་ནས་བཤད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྒྱལ་པོའི་ཀུན་དགའ་ར་བར་སོང་ལ་དྲུག་སྡེ་རྣམས་ཀྱིས་རྩྭ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྩེད་མོའི་གནས་དག་ན་བཤང་གཅི་བྱས་པ་ལས་བསླབ་པའི་གནས་བཅས་སོ་ཞེས་ཞིབ་ཏུ་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །རྣམ་
པར་གདོན་མི་ཟ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་ལྟུང་བ་དང་ལྟུང་བ་མ་ཡིན་པ་དང་ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་ངེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པར་གདོན་མི་ཟ་བའི་སྒོ་ནས་འདུལ་བར་གཞག་པ་ནི་ལྟུང་བ་སྡེ་ལྔ་ལས་འདི་ནི་ལྟུང་བ་ཡིན། འདི་ནི་ཕས་ཕམ་པ་ཡིན། འདི་ནི་ཉེས་པ་སྦོམ་པོ་ཡིན། འདི་ཙམ་གྱིས་ནི་
ལྟུང་བར་འགྱུར། འདི་ཙམ་གྱིས་ནི་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གཏན་ལ་ཕབ་སྟེ་བསྟན་པའོ། །དམིགས་པ་བཙལ་བའི་སྐབས་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།དམིགས་པ་རྙེད་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དམིགས་པ་རྙེད་པ་ནི་དམིགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་

125-1-160b

སྟེ། དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་ལ་དམིགས་པ་རྙེད་པའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་དམིགས་པའི་ཡུལ་བཙལ་ཏེ་ཡུལ་རྙེད་ན་གཏན་ལ་ཕབ་ན་དེའི་འོག་ཏུ་དམིགས་པའི་ཡུལ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པས་ན་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་
སྐབས་ཀྱི་རྗེས་ལ། དམིགས་པ་རྙེད་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཡུལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཆོས་ལ་དམིགས་པ་དང་། ནང་ལ་དམིགས་པ་དང་། ཕྱི་ལ་དམིགས་པ་དང་། ཕྱི་ནང་གཉིས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའོ། །ཆོས་ལ་
དམིགས་པར་འདོད་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་ཆོས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་དམིགས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་དུ་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ལ་བྱ་སྟེ། དེའང་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་འདོད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དམིགས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཆོས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་གཉིས་ལ་བྱ་སྟེ། ཆོས་དེ་དག་ཉིད་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་ཟད་ཀྱི་དེ་ལས་མ་
གཏོགས་པའི་བདག་དང་ནང་ན་བྱེད་པ་སྐྱེས་བུ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ནང་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་ནང་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་འཛིན་པར་གྱུར་པ་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ནས་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་ལ་འཛིན་པ་ཞེས་
བྱའོ། །ཕྱི་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཟུགས་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་གྱི་ཡུལ་དྲུག་བཟུང་བར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱི་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་དང་པོར་བསྟན་ཀྱང་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་རྙེད་པ་བཤད་པ་མང་བས་ན་ཕྱིས་ཚིགས་བཅད་གཉིས་པ་དང་། གསུམ་པས་རྒྱས་པར་འཆད་ཀྱི་ནང་གི་དམིགས་པ་
རྙེད་པ་དང་། ཕྱིའི་དམིགས་པ་རྙེད་པ་དེས། ཕྱི་ནང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་རྙེད་པ་བཤད་པ་ཉུང་བས་ན་དེ་དག་གི་དམིགས་པ་རྙེད་པ་དང་པོར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་གཉིས་ཀའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་ལ། གཉིས་ཀ་ཞེས་

125-1-161a

བྱ་སྟེ། ནམ་ཕྱིའི་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ན་ཕྱིའི་དམིགས་པ་རྙེད་པ་དང་། ནམ་ནང་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ན་ནང་གི་དམིགས་པ་རྙེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུ་གང་གིས་ཕྱི་ནང་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དོན་གཉིས་ཀྱིས་ནི་གཉིས་ཀའི་
རྙེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དོན་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་རྙེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དོན་གཉིས་ཀྱིས་ནི་གཟུང་བའི་དོན་དང་འཛིན་པའི་དོན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་མཐོང་བ་དང་། འཛིན་པའི་དོན་ལས་གཟུང་བའི་དོན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་མཐོང་བའོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་འཛིན་པ་སྟེ་
སེམས་ལས། གཟུང་བ་སྟེ་ཕྱིའི་ཡུལ་རྣམས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་མཐོང་ནས་སེམས་ཙམ་དུ་མཐོང་ནས་གཟུང་བའི་གཡེང་བ་སྤངས་པས་ཕྱིའི་དམིགས་པ་རྙེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་བཟོད་པའི་དུས་ནའོ། །གལ་ཏེ་གཟུང་བ་སྟེ། ཕྱིའི་ཡུལ་ལ་འཛིན་པ་སྟེ། ནང་གི་སེམས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་
པ་མཐོང་སྟེ། ཕྱིའི་ཡུལ་མེད་པ་བཞིན་དུ་ནང་གི་སེམས་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་འཛིན་པ་ལ་གཡེང་བ་སྤངས་པས་ནང་གི་དམིགས་པ་རྙེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་གི་དུས་ནའོ། །ཕྱི་དང་ནང་གཉིས་ཀའི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྙེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གཉིས་
པོ་དག་ནི་མི་དམིགས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ནང་གི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོགས་ནས་སྣང་བ་གཟུང་བ་ཡང་མི་དམིགས་འཛིན་པ་ཡང་མི་དམིགས་པར་འགྱུར་ཏེ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གནས་པར་གྱུར་ན་ཕྱི་ནང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་
དམིགས་པ་རྙེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ས་དང་པོའི་དུས་ནའོ། །དྲོད་དང་སྤྱི་བོའི་ཚེ་ན་ནི་ཕྱི་ནང་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་པས་དམིགས་པ་རྙེད་པར་མི་བཤད་དོ། །ལུས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕྱི་ནང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལུས་ཏེ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ནི་ནང་ཞེས་བྱ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་དྲུག་
ལ་ནི་ཕྱི་ཞེས་བྱའོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དེ་གཉིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་གཉིས་ཀའི་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕྱིའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ནང་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །སྨྲས་པ་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རོ་གཅིག་པར་ཟད་ན་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གཞག་ཅེ་ན། ལན་དུ་

125-1-161b

དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ་མེད་མོད་ཀྱི། ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ཆོས་ཅན་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཐ་དད་པས་ཆོས་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གཞག་སྟེ། དཔེར་ན་བུམ་པའི་ནམ་མཁའ་དང་། གནས་ཁང་གི་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གཟུང་བའི་དོན་ནས་འཛིན་པའི་དོན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་
མཐོང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་གཉིས་ལྟ་བུར་རྣམ་པར་སྣང་སྟེ། གཟུང་བའི་ཕྱིའི་ཡུལ་ལ་མ་གཏོགས་པར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་མིག་ལ་སོགས་པ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་བྱིས་པས་བཏགས་པ་ལྟ་བུར་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཀྱང་མེད་པར་མཐོང་ན་ནང་གི་
དམིགས་པ་རྙེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་དུས་ནའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་དོན་ལས་གཟུང་བའི་དོན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་མཐོང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཉིད་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ་སྣང་བར་ཟད་ཀྱི་སེམས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་དོན་གཞན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མཐོང་ན་
ཕྱིའི་དམིགས་པ་རྙེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་བཟོད་པའི་དུས་ནའོ། །ཕྱི་དང་ནང་དང་ཕྱི་ནང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དམིགས་པ་རྙེད་པ་བསྟན་ནས་ད་ནི་ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་རྙེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་བསྟན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། ཆོས་ལ་དམིགས་པ་རྙེད་པ་ནི། །ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་རབ་གསུམ་གྱིས་ཞེས་
བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ནི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལ་སོགས་པའོ། །ཆོས་དེ་དག་ལ་དམིགས་པ་རྙེད་དེ། དོན་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་ཡང་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་འགྱུར་ཏེ། ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་དང་། བསམ་པའི་ཤེས་རབ་དང་། བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་གསུམ་གྱིས་མངོན་སུམ་དུ་
འགྱུར་རོ། །ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡིད་ཀྱི་རྟོག་པས་བཤད་པ་བཞིན། །དད་པ་ལ་ནི་རབ་འཛིན་ཕྱིར། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་པས་དེས་དོན་རྟོགས་པར་མི་ནུས་པས་ན་ཡིད་ཀྱི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བས་རྣ་བའི་
རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྗེས་ལས་བྱུང་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ལ་ཡིད་ཀྱི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་སེམས་གཡེངས་པ་མེད་པར་ཆོས་ཉན་པ་དང་། སེམས་རྩེ་གཅིག་པས་ཆོས་ཉན་པ་དང་རྣ་བླགས་ཏེ་ཆོས་ཉན་པ་དང་། མཉམ་པར་གཞག་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་

125-1-162a

ཉན་པ་ན། མཁན་པོ་དང་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སེམས་ལས་བྱུང་ངོ་ཞེས་བཤད་པ་བཞིན་དུ་དད་པ་དང་མོས་པས་དེ་བཞིན་དུ་འཛིན་ཏེ། མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ལ་སོགས་པ་འདི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སེམས་ལས་སྣང་བར་ཟད་དོ་ཞེས་ཉན་པའི་བྱེ་བྲག་བྱེད་ཅིང་ཡིད་ཆེས་
པར་གྱུར་ན་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་རྙེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་དམིགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྟོག་པ་ལས་ནི་དོན་སྣང་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་སེམས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྟོག་པ་ཉིད་ལས་དོན་གྱི་དངོས་པོ་འདི་དག་སྣང་བར་ཟད་ཀྱི་ཡིད་
ཀྱི་རྟོག་པ་མ་རྟོགས་པར་དོན་འདི་དག་ཐ་དད་པས་ལོགས་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་རྙེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གོང་དུ་ཕྱི་དང་ནང་གི་དམིགས་པ་རྙེད་པའི་སྐབས་སུ་བཤད་པ་ལྟར་ན་གཟུང་བའི་དོན་ལས་འཛིན་པའི་དོན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་མཐོང་བ་
དང་། འཛིན་པའི་དོན་ལས་གཟུང་བའི་དོན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་མཐོང་ན། སེམས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་རྙེད་པ་གཞག་གོ། །བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ཇི་ལྟར་རྙེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཀྱིས་མིང་ལ་གནས་པས་སོ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཀྱིས་
ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མིང་གི་སྒྲས་ནི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་མེད་པའི་ཕུང་པོ་ལ་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཚེ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་མི་དམིགས་པར་གྱུར་ནས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་ལས་གནས་པར་གྱུར་ན་མིང་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། 
དེ་ལྟར་གྱུར་ན་བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་རྙེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་གོང་དུ་ཕྱི་ནང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པའི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དམིགས་པ་རྙེད་པ་ལྟར་རྙིད་ན་བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་རྙེད་པར་གཞག་གོ། །དམིགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་རྙེད་པར་
སྔར་སྨྲས་པ་དེ་ལ་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ལ་དམིགས་པ་རྙེད་པ་དང་། ནང་གི་དམིགས་པ་རྙེད་པ་དང་། ཕྱིའི་དམིགས་པ་རྙེད་པ་དང་། ཕྱི་ནང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་རྙེད་པ་འབྱུང་བས་ན་སྔར་སྨྲས་པའི་ཕྱི་ནང་གི་དམིགས་པ་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྙེད་པ་རྣམ་གསུམ་བཤད་

125-1-162b

པ་ཡང་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་རྙེད་པ་ཁོ་ན་ལས་འབྱུང་བས་ན་དེ་དག་ཀྱང་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་རྙེད་པ་ལ་གནས་ཤིང་བརྟེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དམིགས་པ་རྙེད་པའི་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་ལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་
སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་དམིགས་པ་རྙེད་པར་གྱུར་ན་དེ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་རྙེད་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྙེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་དམིགས་པ་རྙེད་པའི་རྗེས་ལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །ཡང་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་གང་
དང་ལྡན་གོང་དུ་བཤད་པའི་དམིགས་པ་དེ་རྙེད་པར་གྱུར་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་ཏེ་གཏན་ལ་དབབ་དགོས་ཏེ། དེ་བས་ན་དམིགས་པ་རྙེད་པའི་རྗེས་ལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །དེ་ལ་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཡོད་དེ། དེ་ལ་ཡང་སྤྱིར་བསྟན་
པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པ་སྟེ། རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་རིགས་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིར་བསྟན། བྱ་བ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་ནི་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་མདོར་བསྟན་པ་དང་། རྒྱས་པར་བསྟན་ཏེ། རིགས་གསུམ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མདོར་བསྟན་ཏོ། །བྱ་བ་བྱེད་པ་ལ་
སོགས་པས་ནི་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལ། རིགས་གསུམ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། གནོད་པ་དང་མི་གནོད་བཅས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ། དེ་གཉིས་ལ་གནས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། མོས་
པ་ལ་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། རབ་ཏུ་འདོད་བྱེད་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་ཡང་རབ་ཏུ་འདོད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། ཆུང་ངུ་དང་ནི་རྫོགས་པའི་གནས། །རྟོག་བཅས་རྟོག་མེད་རྣམ་གཉིས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་སྡོམ་ན་དེ་རྣམས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པར་བྱེད་པ་
ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཡེ་ཤེས་དང་ནི་ཡང་དག་ལྡན། །རྣལ་འབྱོར་རྒྱུ་ཡི་རང་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ནས། ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་དེ་ནི་འདྲེས་པར་དམིགས་པ། དམིགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། དེའང་ཐ་དད་པ་དམིགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། དེའང་

125-1-163a

རྣམ་པ་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདྲེས་པར་དམིགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པ་བདུན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐ་དད་པར་དམིགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་རྣམ་པ་བདུན་ཡོད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྣམ་པ་ལྔ་ཡོད་པ་དང་། བསྒོམས་
པའི་རྣམ་པ་ལྔ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་བཞི་དང་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཡོད་པ་དང་། གོང་དུ་བཤད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཞི་གནས་དང་། ལྷག་མཐོང་གི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ལམ་གཉིས་རང་བཞིན་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། ལེགས་པ་གཉིས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། གནོད་པ་
གཉིས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། སྦྱོར་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། དབང་བྱེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། ཆུང་ངུའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། འདི་དག་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣལ་འབྱོར་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་ལ་བྱེད། །དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་འདོད། །
ཅེས་བྱ་བ་ལ། རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་མདོར་བསྡུས་པ་དང་། རྒྱས་པར་བཤད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་ཟད་པར་འདོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་རིགས་ངེས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་སུ་ངེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་
རིགས་ངེས་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆོས་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ངེས་པས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་ལ་དམིགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ངེས་པས་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་རིགས་ངེས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་
ཞེས་བྱའོ། །བྱ་བ་བྱེད་པ་ནི་གང་ཚོགས་བསགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་དང་པོ་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་ནི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །
གནས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གནས་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གནོད་པ་དང་བཅས་པའི་གནས་དང་གནོད་པ་མེད་པའི་གནས་སོ། །གང་གནོད་པ་དང་བཅས་པའི་གནས་ནི་ཁྱིམ་ན་གནས་པའི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གནོད་པ་དང་བཅས་པའི་གནས་ནི་ཁྱིམ་ན་

125-1-163b

གནས་པ་རྣམས་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་དག་གི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བུ་སྨད་གསོ་བ་དང་སོ་ནམ་གྱི་བྱ་བ་མང་པོས་རྟག་ཏུ་དཀྲུགས་པས་ན་གནོད་པ་དང་བཅས་པའི་གནས་ཞེས་བྱའོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་གནས་ནི་གནོད་པ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་བུ་སྨད་གསོ་བ་དང་སོ་ནམ་བྱ་བའི་འཁྲུགས་པ་མེད་པས་ན་
གནོད་པ་མེད་པའི་གནས་ཞེས་བྱའོ། །མོས་པ་ལ་འཇོག་པ་ནི་གང་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་མོས་པ་ལ་འཇོག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱ་བ་ལ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་བསྟན་བཅོས་
ཀྱི་ནང་ནས་རྣམ་པ་དུས་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱ་ཞེ་ན། མདོར་ན་རྣམ་པ་བདུན་ལྟ་བུར་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམས་ཏེ། རྣམ་པ་བདུན་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མངོན་
པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་པའི་སྐུ་སྟེ་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟག་ཏུ་དྲི་མ་མེད་པར་གྱུར་པ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མཆོག་ཏུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ་
ཞེས་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་ཐམས་ཅད་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་མཛད་དོ་ཞེས་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ལོངས་
སྤྱོད་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གོས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བརྒྱད་ཀྱིས་མ་གོས་པའོ་ཞེས་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དོན་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པའི་
ཐབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་སྨིན་པ་དང་གྲོལ་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱའོ། །འདོད་པ་བསྐྱེད་པ་ན་གང་དེ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་ཡིད་ཆེས་པ་དང་། དེའི་ཆོས་ནི་ལེགས་པར་བཤད་

125-1-164a

པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡིད་ཆེས་པ་ལ་འདོད་པ་བསྐྱེད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་སྟོབས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་སྐུ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡིད་ཆེས་པ་དང་། ཆོས་ལ་ཡང་བཤད་
པའི་ཆོས་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་གསལ་བར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་དུ་གྱུར་པ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་སྤངས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡིད་ཆེས་པ་དང་། དགེ་
འདུན་ཡང་འཁོར་བའི་འདམ་ལས་རྒལ་བ་དང་། འཁོར་བའི་འདམ་ལས་རྒལ་བར་གྱུར་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་འདོད་པ་བསྐྱེད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་ནི་གང་ཉེ་བར་གྱུར་པ་དང་། ངོ་བོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསམ་གཏན་
དང་པོ་ལ་འཇུག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉེར་བསྡོགས་སུ་གྱུར་པ་དང་རྩ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་བཞི་པ་མན་ཆད་ངོ་བོ་ཉིད་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ནི་ཆུང་ངུའི་གནས་ཞེས་བྱའོ། །ངོ་བོའི་ཏིང་ངེ་
འཛིན་ལ་རྫོགས་པའི་གནས་ཞེས་བྱའོ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དག་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་གཞག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་དང་བཅས་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཉེར་བསྡོགས་དང་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ནི་རྟོག་པ་དང་བཅས་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །བསམ་
གཏན་གཉིས་པ་དང་བར་གྱི་བསམ་གཏན་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅིང་དཔྱོད་པ་ཙམ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་ལ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་མི་དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པས་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་པ་དང་ལྡན་པས་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུ་དང་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ཤེས་པ་དང་
ལྡན་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུ་དང་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་གཉིས་ལ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའང་རིམ་བཞིན་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་དང་། བསམ་པའི་ཤེས་རབ་གཉིས་ལ་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཞི་

125-1-164b

གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ལ་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་རྒྱུར་གྱུར་བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་ལ་ནི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་འདྲེས་པར་དམིགས་པ་
རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདྲེས་པར་དམིགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལྔ་ཡོད་དེ། མདོ་སྡེ་ལ་འདྲེས་པར་དམིགས་པ་དང་། ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་ལ་འདྲེས་པར་དམིགས་པ་དང་། གླེང་གཞི་ལ་འདྲེས་པར་དམིགས་པ་དང་། འཛིན་པ་ལ་འདྲེས་པར་དམིགས་པ་དང་། འཆད་པ་ལ་འདྲེས་པར་དམིགས་
པའོ། །མདོ་སྡེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་སྙེད་དུ་མདོ་སྡེ་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་མདོ་སྡེ་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་འདི་ཙམ་དུ་འབྱུང་བར་ཟད་དོ་ཞེའམ། སྟོན་པར་ཟད་དོ་ཞེས་དམིགས་པ་ནི་མདོ་སྡེ་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཇི་སྙེད་དུ་ཆེད་
དུ་བརྗོད་པ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པར་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ན་འདི་སྐད་དུ་སྟོན་པར་ཟད་ཅེའམ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྟོང་པའི་དོན་ཞེས་དམིགས་པ་ནི་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་ལ་འདྲེས་པར་དམིགས་པའོ། །གླེང་གཞི་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཇི་སྙེད་གླེང་གཞི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བསྡུས་ན་འདི་སྐད་
དུ་འཆད་པར་ཟད་ཅེའམ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ཡང་སྟོན་པར་ཟད་དོ་ཞེས་དམིགས་པ་ནི་གླེང་གཞི་ལ་འདྲེས་པར་དམིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཛིན་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ཙམ་དུ་མཁན་པོ་དང་སློབ་དཔོན་ཀྱི་ཐད་ནས་ཆོས་དང་དོན་གཟུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མདོར་བསྡུས་ན་འདི་སྐད་དུ་སྟོན་པར་ཟད་དོ་ཞེས་
དམིགས་པ་ནི་འཛིན་པ་ལ་འདྲེས་པར་དམིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཟད་པའི་བར་དུ་དམིགས་པ་འདྲེས་པར་དམིགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ཙམ་དུ་བདག་གིས་གཞན་ལ་བཤད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་འཕགས་པ་དག་གིས་བཤད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དོན་མདོར་བསྡུས་ན་ཐམས་
ཅད་ཀྱང་འདི་སྐད་དུ་འབྱུང་བར་ཟད་དོ་ཞེའམ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྟོན་པར་ཟད་དོ་ཞེས་དམིགས་པ་ནི་འཆད་པ་འདྲེས་པར་དམིགས་པའོ་ཞེས་བྱའོ། །མིང་ལ་དམིགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མིང་ནི་ལྷ་སྦྱིན་དང་མཆོད་སྦྱིན་ཞེས་བྱ། གཟུགས་དང་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཆོས་འདི་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་ཞེས་

125-1-165a

དམིགས་པ་ནི་མིང་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚིག་ལ་དམིགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མིང་མང་པོ་འདུས་པ་ལ་ཚིག་ཅེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །མདོ་སྡེ་འདིའི་ནང་ནས་ཚིག་འདི་སྙེད་ཅིག་འབྱུང་ཞེའམ། ཚིག་འདིའི་
དོན་ནི་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་དམིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡི་གེ་ལ་དམིགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཨ་དང་ཀ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ལ་ཡི་གེ་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕུང་པོ་ལྔ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔའི་ནང་ནས་མུ་སྟེགས་ཀྱིས་བརྟགས་
པའི་བདག་དང་སེམས་ཅན་མེད་དོ་ཞེས་དམིགས་པ་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་རྨི་ལམ་གྱི་གཟུགས་དང་འདྲ་སྟེ། རང་བཞིན་མེད་དོ་ཞེས་དམིགས་པ་ནི་ཆོས་
བདག་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཟུགས་ཅན་གྱི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་དང་གཞན་དང་གཉིས་ཀའི་ལུས་ལ་མི་གཙང་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་དམིགས་པ་ནི་གཟུགས་ཅན་གྱི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་
བ་ལ། ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བར་དམིགས་པ་དང་། སེམས་མི་རྟག་པར་དམིགས་པ་དང་། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་དམིགས་པ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ངེས་པ་ནི། རྣམ་པ་ལྔ་ལྟར་ཤེས་ན། ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ངེས་པ་ཡིད་ལ་
བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ལ་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པས་བསྡུས་པ་ལ་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་
པར་བྱེད་པའི་དོན་ནི་དེ་ཉིད་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་དང་། བདག་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་དོན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྐད་ཅིག་མ་རེ་རེ་ལ་འཇིག་པས་

125-1-165b

ན་མི་རྟག་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པས་ན་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །ཕུང་པོའི་ནང་ན་མུ་སྟེགས་ཀྱིས་བརྟགས་པའི་བདག་མེད་རྟག་པ་མེད་པས་ན་སྟོང་པའོ། །ཕུང་པོ་ཉིད་མུ་སྟེགས་ཀྱིས་བརྟགས་པའི་བདག་རྟག་པའི་རང་བཞིན་མེད་པས་ན་བདག་མེད་པའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱེད་
པ་ནི་ལམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་དེ། དེ་ལ་ཡང་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་ཤེས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ནི་
རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བས་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་ཤེས་པར་བྱས། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་རབ་ཏུ་རིག་པ་ནི་
རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ་ཞེས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་སྐྱེས་པ་ལ་ནི་དེ་རབ་ཏུ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྒོམ་པའི་རྣམ་པ་ལ་ཞུགས་
པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་བསྒོམ་པའི་རྣམ་པ་བཞི་དང་། བསྒོམ་པའི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཡོད་པས་ལས་བསྒོམ་པའི་རྣམ་པ་བཞི་པོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ལ་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ནས་གང་ཟག་ལ་བདག་
མེད་པའི་རྣམ་པ་བསྒོམ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྔ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། མུ་སྟེགས་ཀྱིས་བརྟགས་པའི་བདག་ནི་མེད་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་ཉིད་ལ་ཡང་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སྟོང་པ་དང་། བདག་མེད་པ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ནས་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པར་བསྒོམས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འདི་དག་ཀྱང་རྨི་ལམ་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ལས་བྱུང་བར་ཟད་དོ་ཞེས་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 

125-1-166a

ཉན་ཐོས་མཐོང་བའི་ལམ་སྐྱེས་ཏེ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཐོབ་པ་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐོང་བའི་ལམ་སྐྱེས་ཏེ། ས་དང་པོ་ཐོབ་པའི་ཚེ་ན་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པ་བཟོད་པ་བརྒྱད་ལ་གནས་པ་ནི་མཐོང་བའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡེ་
ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དུས་ན་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་བརྒྱད་ལ་གནས་པའི་ཚེ་ན་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཞི་གནས་བསྒོམ་པ་ལ་གནས་པའི་ཚེ་ན་ནི་མཐོང་བའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པའི་དུས་ན་ནི་ཡེ་
ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལས་བསྒོམ་པའི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་བསྒོམ་པ་ལ། བསྒོམ་པའི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཡང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ནས་བརྩམས་ཏེ། 
འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུའོ། །མི་སྡུག་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ནང་གི་ལུས་དང་ཕྱིའི་ལུས་དང་། ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀའི་ལུས་ལ་ཀླད་པའི་རྒྱས་ནས་རྐང་པའི་མཐིལ་གྱི་བར་དུ་ཁྲག་དང་རྣག་ལ་སོགས་པས་གང་བར་དམིག་ས་པ་དང་། རྣམ་པར་བསྔོས་པ་དང་། 
བམ་པ་ལ་སོགས་པ་བསྒོམ་པ་ནི་མི་སྡུག་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྟན་ཏོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་བསྒོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚོར་བ་བདེ་བ་དང་། ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཚོར་བ་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་
རྣམས་རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྒོམ་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཚོར་བ་བདེ་བ་ཡང་ནམ་ཞིག་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པ་དང་། ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པ་དང་། ཚོར་བ་
བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པས་ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ཚོར་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྟན་ཏོ། །མི་རྟག་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་དང་། སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་

125-1-166b

ནི་སྐད་ཅིག་ཏུ་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་དང་། འདོད་ཆགས་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། སྐད་ཅིག་ཏུ་ཞེ་སྡང་དང་བཅས་པ་དང་། ཞེ་སྡང་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། སྐད་ཅིག་ཏུ་གཏི་མུག་དང་བཅས་པ་དང་། གཏི་མུག་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཞི་བ་དང་། མ་ཞི་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྒོམ་པ་ནི་མི་རྟག་པའི་
རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་སེམས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྟན་ཏོ། །བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་སོ། །འཁོར་བའི་དུས་ན་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་
མོངས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པར་ཟད། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དུས་ན་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པར་ཟད་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བའི་བདག་རྟག་པ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བསྒོམ་པ་ནི་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ཆོས་
དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྟན་ཏོ། །འདིས་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྟན་ཏོ། །རབ་ཏུ་ཐོབ་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་སེམས་དང་། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དགེ་བ་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མོས་པ་བསྐྱེད་འབད་བརྩོན་
འགྲུས་རྩོམ་པ་ནི་རབ་ཏུ་ཐོབ་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ཡང་དག་པར་སྤོང་བའི་རྣམ་པ་གཅིག་གོ། །བརྟེན་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསླབ་པ་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དབྱེ་བའི་ཆོས་སྐྱེ་བ་རྣམས་འཕེལ་བ་དང་། རྒྱས་པ་དང་རྒྱ་ཆེར་འགྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་
ནས་ཡང་དུ་དེ་ལ་བསྒོམ་པ་ནི་བསྟན་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་གཉིས་པའོ། །གདོན་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསླབ་པ་གསུམ་གྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མོས་
པ་བསྐྱེད་འབད་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ནི་འདོན་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་གསུམ་པའོ། །སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྤངས་པ་ཡང་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་དེ་དག་རྒྱུན་དུ་སྐྱེ་བ་ལས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུན་གཅད་པའོ། །ཡང་སྡིག་པའི་ཆོས་དེ་དག་གི་ས་བོན་

125-1-167a

སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཞན་དུ་ན་སྡིག་པའི་ཆོས་སྐྱེས་ཟིན་པ་རྣམས་ནི་སྤང་དུ་མེད་དེ། རང་ཉིད་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འགག་པར་འགྱུར་བས་སོ། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་
དེའི་གཉེན་པོ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་མི་གཙང་བ་བསྒོམ་པ་དང་། ཞེ་སྡང་གི་གཉེན་པོ་བྱམས་པ་བསྒོམ་པ་དང་གཏི་མུག་གི་གཉེན་པོར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བསྒོམ་པ་ནི་གཉེན་པོའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་བཞི་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་གཉེན་པོ་
ལ་བསྒོམ་ན་བག་ཆགས་བཅོམ་པར་འགྱུར་རོ། །བག་ཆགས་བཅོམ་ན་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ་སྤོང་བའི་ཐབས་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ཡན་ཆད་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་བཞི་བསྟན་ཏོ། །བཤད་དོ། །ཆོག་པར་འཛིན་པའི་གཉེན་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་
བསྒོམ་པ་ནི་དད་པ་བསྐྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་བཞི་ཙམ་གྱི་དགེ་བས་ཆོག་པར་འཛིན་ཅིང་དགེ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་མི་ཚོལ་ལ་དེའི་གཉེན་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྒོམས་ཏེ། དེའི་གཉེན་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡང་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དད་པ་སྐྱེས་པའོ། །དད་པ་སྐྱེས་པ་
ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། མོས་པ་དང་དགའ་བ་དང་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། འདིས་ནི་མོས་པ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བསྟན་ཏོ། །གཡེང་བ་དང་ཐེ་ཚོམ་གྱི་གཉེན་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྒོམ་པ་ནི་ནམ་འབད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ན་རིམ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞུགས་པ་ན་འདོད་པ་ལྔའི་ཡོན་ཏན་ལ་སེམས་གཡེང་བས་གཡེངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསྒོམ་པའི་ཡུལ་དང་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཡེང་བའི་གཉེན་པོར་ནི་འབད་པ་ཡིད་ལ་བྱའོ། །ཐེ་ཚོམ་གྱི་གཉེན་པོར་ནི་བརྩོན་
འགྲུས་ཡིད་ལ་བྱ་སྟེ། རིམ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་གཉེན་པོར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དུས་ན་ཕྱིའི་ཡུལ་ལ་སེམས་གཡེངས་ཤིང་ཕྱད་པར་གྱུར་པ་དང་། མི་གཡེངས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འབད་པར་བྱའོ། །ནམ་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་ན་མ་བཙལ་ཏེ། ལེ་ལོའི་དབང་དུ་བྱས་ན་ནི་ཐེ་ཚོམ་ལས་ཐར་

125-1-167b

བར་མི་འགྱུར་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་བསྐྱེད་པ་ལ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་གཞིག་ཅིང་བརྟགས་ཏེ་དཔྱད་ན་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་འགྱུར་བས། ཐེ་ཚོམ་གྱི་གཉེན་པོར་ནི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །རྒོད་པའི་གཉེན་པོར་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ནི་ནམ་སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྔོན་རྩེད་མོ་བྱས་པ་དང་། བགོད་
པ་ལ་སོགས་པ་དྲན་ནས་སེམས་འཕྲོས་པར་གྱུར་པ་ནི་རྒོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་མོ་ཞི་གནས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ན་སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སེམས་གཡེངས་པ་ལས་ཞི་གནས་ཀྱིས་བརླན་ནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡུལ་ལས་
བརླན་ནས་བཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞུམ་པའི་གཉེན་པོར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ནི་ནམ་སེམས་རབ་ཏུ་གཟེངས་བསྟོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཞུམ་པ་ནི་ལེ་ལོའི་དབང་དུ་གྱུར་ནས་སེམས་སྤྲོ་བ་མེད་པ་དང་གཉིད་དང་། རྨུགས་པ་དང་ནོན་པ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་
བསྒོམ་མོ། །ནམ་ལྷག་མཐོང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ནི་སེམས་རབ་ཏུ་གཟེངས་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྨུགས་པར་གྱུར་པ་དང་ལྷག་མཐོང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བའི་ཡོན་ཏན་ནམ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་འབྲས་བུར་བསམས་ནས། སེམས་སྤྲོ་བ་དང་གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་
བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང་རིམ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོག་པར་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མི་མོས་པ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བསྟན་ཏོ། །གཡེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བསྟན་ཏོ། །རྒོད་པའི་གཉེན་པོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པས་ནི་སེམས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བསྟན་ཏོ། །ཞུམ་པའི་གཉེན་པོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྤྱོད་པ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བསྟན་ཏོ། །རིམ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །སེམས་གནས་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་རྣམ་པ་བསྒོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྫུ་
འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་ཐོབ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ལ་སེམས་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའམ། མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཞི་ཐོབ་པ་ལ་སེམས་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ས་དང་པོར་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་ལ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཚེ་བསོད་ནམས་

125-1-168a

དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བསྒོམ་ཞེ་ན། ཡིད་ཆེས་པའི་རྣམ་པར་བསྒོམས་ཏེ། ས་དང་པོའི་དུས་ན་བསོད་
ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ལ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དེ་དག་སྒྲུབ་ཅིང་ཐོབ་པར་བྱར་རུང་ངོ་ཞེས་སེམས་པ་ནི་ཡིད་ཆེས་པའི་རྣམ་པ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་དད་པའི་དབང་པོ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཡིད་ཆེས་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་དེ་བཞིན་
དུ་འབད་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དད་པའི་དབང་པོས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཡོད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡིད་ཆེས་པའི་རྣམ་པས་བསྒོམ་པ་དེ་བཞིན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ལ་རྟོག་པ་དང་། མངོན་སུམ་དུ་
བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་ནས་ཡང་དུ་གོམས་པར་བྱེད་པ་ནི་འབད་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་བསྟན་ཏེ། ཆོས་མི་བརྗེད་པའི་རྣམ་པ་བསྒོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དད་པའི་དབང་པོས་ཡིད་ཆེས་པར་བྱས་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པའི་
ཆོས་དེ་སེམས་ལ་མ་རྨུགས་ཤིང་སེམས་ལ་གསལ་བར་སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པ་ནི་སེམས་མི་བརྗེད་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། །འདི་ནི་དྲན་པའི་དབང་པོ་བསྟན་ཏོ། །སེམས་གནས་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དྲན་པའི་དབང་པོས་མ་བརྗེད་པར་བྱས་པའི་ཆོས་
དེ་ཉིད་ལ་སེམས་གཞག་སྟེ། རྩེ་གཅིག་ཏུ་བསྒོམ་པ་ནི་སེམས་གནས་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་བསྟན་ཏོ། །རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བཞག་ན་ཆོས་དེ་དག་གི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་
མ་ལོག་པར་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་བསྟན་ཏེ། འདི་ཡན་ཆད་དུ་དབང་པོ་ལྔ་བསྟན་ཏོ། །དབང་པོ་དེ་དག་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བཅོམ་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་སྟོབས་རྣམས་ལའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་

125-1-168b

དད་པའི་དབང་པོ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའི་བར་དུ་དབང་པོ་ལྔ་པོ་ཉིད་ལ་ནམ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་མི་འཕྲོགས་ཤིང་དེ་དག་གི་དབང་དུ་མ་གྱུར་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཆོམས་པའི་ཚུལ་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་ནི་སྟོབས་ལྔ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་མ་དད་པ་དང་། ལེ་ལོ་དང་དྲན་པ་
ཉམས་པ་དང་། གཡེང་བ་དང་འཆལ་བའི་ཤེས་རབ་སྟེ། ནམ་མ་དད་པས་མི་འཕྲོགས་པའི་དུས་ན་ནི་དད་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །ནམ་ལེ་ལོས་མི་འཕྲོགས་པའི་དུས་ན་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །ནམ་དྲན་པ་ཉམས་པས་མི་འཕྲོགས་པའི་དུས་ན་ནི་དྲན་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །
ནམ་གཡེང་བས་མི་འཕྲོགས་པའི་དུས་ན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །ནམ་འཆལ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མི་འཕྲོགས་པའི་དུས་ན་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ཡན་ཆད་སྟོབས་ལྔ་བཤད་དོ། །དབང་པོ་ལྔ་དང་སྟོབས་ལྔ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། གང་གིས་མ་དད་པ་ལ་སོགས་
པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་། དད་པ་ལ་སོགས་པ་གཉེན་པོ་གཉིས་སུ་འདྲེས་མར་འབྱུང་བ་ན་ནི་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་མ་འདྲེས་པར་གཉེན་པོ་འབའ་ཞིག་འབྱུང་བ་ན་ནི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་སྟེ་བྱེ་བྲག་ནི་དེ་ཡོད་དོ། །ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་རབ་ཏུ་སྣང་བ་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་དང་
ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཟད་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྔར་སྤངས་པ་ལ་ནི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཕྱིན་ཆད་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མི་འབྱུང་བ་ནི་མི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ས་དང་པོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་
ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོགས་ནས་གཟུང་འཛིན་གཉིས་སྤངས་ཏེ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་ལ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་སེམས་ལ་གསལ་ཞིང་མ་བརྗེད་པར་བསྒོམ་པ་ལ་ནི་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་སྣང་བའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་དྲན་པར་བྱེད་པས་ན་འདིས་
དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟད་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་སམ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བྱ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དེའི་མཚན་ཉིད་མི་བརྗེད་པར་བྱས་པ་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་འབྱེད་

125-1-169a

པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་གང་གི་དུས་ན་ཤེས་ཤེ་ན་ས་དང་པོའི་དུས་ན་ཤེས་ཏེ། དེའི་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདིས་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྟན་ཏོ། །སྤྲོ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པ་
དེ་ཉིད་ལ། ཡང་ནས་ཡང་དུ་གོམས་པར་བྱེད་པ་ནི་སྤྲོ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་བྱེད་པས་ན་འདིས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྟན་ཏོ། །ཡིད་བདེ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་དང་པོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་ནས། དགའ་བའི་ཁྱད་པར་སྐྱེ་བ་ལ་ནི་ཡིད་བདེ་
བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ཡང་ས་དང་པོའི་ཚེ་རྟོགས་ནས་དགའ་བ་སྐྱེས་པས་ན། ས་དང་པོའི་མིང་ཡང་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཞེས་བཏགས་ཏེ། དེས་ནི་དགའ་བ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྟན་ཏོ། །ལས་སུ་རུང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལུས་ཤིན་ཏུ་བྱང་བ་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་བྱང་བ་ལས་སུ་
རུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ལུས་ལས་སུ་རུང་བ་ནི་བདག་གི་དགོས་པ་སྒྲུབ་པ་ལ་ལུས་ཡང་ཞིང་ཟོ་མདོག་བདེ་བའོ། །སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ནི་ཞུམ་རྒོད་མེད་ཅིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་དང་། སེམས་གསལ་བ་སྟེ་འདིས་ནི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྟན་ཏོ། །སེམས་
གནས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཟད་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་སམ། དེ་བཞིན་ཉིད་མ་བརྗེད་པར་བྱས་པ་ལ་སེམས་གནས་པའི་རྣམ་པ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྟན་ཏོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་སེམས་རྩེ་གཅིག་
ཏུ་བཞག་པ་ལས་ཞུམ་པ་དང་རྒོད་པ་གཉིས་མེད་པར་བསྒོམ་པ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་བཏང་སྙོམས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཐོག་མའི་དུས་དང་། རབ་ཀྱི་དུས་དང་། ཐ་མའི་
དུས་སོ། །དེ་ལ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཐོག་མའི་དུས་ཀྱི་ནི་ཞུམ་རྒོད་གཉིས་སེམས་མི་མཉམ་པར་བྱེད་པ་ཡིན། ཞུམ་རྒོད་སྤངས་པའི་སེམས་དང་པོར་ཐོབ་པ་ལ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཐོག་མའི་དུས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་ཕན་ཆད་ཞུམ་རྒོད་སྤངས་པའི་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་སེམས་ངང་གིས་གནས་པ་ནི་བར་

125-1-169b

གྱི་དུས་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་དུས་ན་རིང་དུ་མ་བསྒོམས་པས་ཞུམ་རྒོད་འབྱུང་བའི་དོགས་པ་ཡོད་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་པས་ཡུན་རིང་དུ་བསྒོམས་ནས་ཞུམ་རྒོད་འབྱུང་བའི་དོགས་པ་ཡང་མེད་པར་བསྒོམ་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཐ་མའི་དུས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ཡན་ཆད་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་བསྟན་ཏོ། །
ཐོག་མས་གདོན་མི་ཟ་བའི་རྣམ་པ་བསྒོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་དང་པོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ནི་ཐོབ་པ་གདོན་མི་ཟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ས་དང་པོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་ནས་ས་བཅུ་མན་ཆད་དེ་ཉིད་ལ་བསྒོམ་པ་ནི་ཐོབ་པ་གདོན་མི་ཟ་བའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་
པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བས་བསྒོམས་པས་ན་འདིས་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་ས་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་བསྒོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་ནས་རྣལ་འབྱོར་པས་མཉན་པ་དང་བསམས་པའོ། །བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རིན་
པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་ཤིང་ས་དང་པོ་ཐོབ་པར་བྱས་པའི་ས་དང་པོ་ལ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་ས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་རྣལ་འབྱོར་པ་ཞེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལངས་ནས་བདག་གིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཇི་ལྟར་རྟོགས་ཞེས་བརྟགས་ནས་མཉན་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པའི་རིམ་པས་རྟོགས་སོ་ཞེས་ཁོང་
དུ་ཆུད་པས་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་ས་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པས་ན་འདིས་ནི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་བསྟན་ཏོ། །ཕ་རོལ་ལ་ཡང་དག་པར་རིག་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་པས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་། 
ཡང་དག་པའི་རྟོག་པས་ས་དང་པོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པ་དེ་ཁོ་ན་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་རྣམས་ལ་ཚིག་གིས་འཆད་ཅིང་གོ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཕ་རོལ་ལ་ཡང་དག་པར་རིག་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་ཡང་དག་པའི་ངག་གིས་བྱེད་པས་ན་འདིས་ནི་ཡང་དག་པའི་ངག་བསྟན་ཏོ། །
འཕགས་པ་འདུན་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བཞུགས་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཕགས་པ་རྣམས་དགྱེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ནི་འཕགས་པ་འདུན་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་སྲོག་གཅོད་པ་ནས་ལོག་པར་ལྟ་བའི་བར་དག་མི་དགེ་བ་བཅུ་སྤངས་ཤིང་

125-1-170a

རང་བཞིན་གྱིས་དགེ་བ་བཅུ་ལ་གནས་པ་ནི་འཕགས་པ་འདུན་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ལ་གནས་པར་ཞུགས་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐས་བྱེད་པས་ན་འདིས་ནི་ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་བསྟན་ཏོ། །
བསྙུངས་པའི་ཚུལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྷུང་བཟེད་དང་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་ལུང་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་ལས་ལྷག་པར་མི་ཚོལ་ཞིང་བསྙུངས་པ་དང་། གཡོ་དང་། སྒྱུས་མི་འཚོ་བ་ནི་བསྙུངས་པའི་ཚུལ་དུ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་
ཡང་དག་པའི་འཚོ་བས་བྱེད་པས་ན་འདིས་ནི་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་བསྟན་ཏོ། །སྔོན་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པས་ཐོབ་པའི་ལམ་ལ་གོམས་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་ནས་ས་དང་པོའི་བར་དུ་བསྒོམས་པས་ས་དང་པོའི་ཚེ་བརྩོན་འགྲུས་ཁྱད་ཞུགས་པ་ནི་སྔོན་ཡོངས་
སུ་བསྒོམས་པས་ཐོབ་པའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་ས་གཉིས་ནས་ས་བཅུ་མན་ཆད་བརྩོན་འགྲུས་ཁྱད་ཞུགས་པ་དེ་ཉིད་ལ་གོམས་པར་བྱེད་པ་ལ་ནི་གོམས་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བས་བྱེད་པས་ན་འདིས་ནི་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་
གནས་པའི་མཚན་མ་མི་བརྗེད་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཆོས་དེ་ཉིད་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འཇོག་པ་ནི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འཇོག་པའི་ཚེ་ཞུམ་པ་དང་རྒོད་པའི་ཚེ་གཉེན་པོ་མཚན་མ་རྣམ་པ་
གསུམ་མི་རྗེད་པར་བྱེད་པ་ནི་མཚན་མ་མི་བརྗེད་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཡང་དག་པས་བྱེད་པས་ན་འདིས་ནི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་བསྟན་ཏོ། །མཚན་མ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་མཚན་མ་དང་གཟེངས་བསྟོད་པའི་མཚན་མ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་མའོ། །དེ་
ལ་ནམ་སེམས་རྒོད་པར་གྱུར་པའི་དུས་ན་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་མཚན་མ་བསྒོམས་ཏེ་རྒོད་པ་ཞི་བར་བྱའོ། །ནམ་སེམས་ཞུམ་པར་གྱུར་པའི་དུས་ན་ནི་གཟེངས་བསྟོད་པའི་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱས་ཤིང་སེམས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །ནམ་ཞུམ་རྒོད་སྤངས་ཏེ་སེམས་མཉམ་པར་གྱུར་པའི་དུས་ན་ནི་བཏང་

125-1-170b

སྙོམས་ཀྱི་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱ་ཞིང་སེམས་མི་བསྐྱོད་པར་བཞག་གོ། །སེམས་གནས་པ་མཚན་མ་མེད་པ་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པས་ཞུམ་རྒོད་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དེའི་གཉེན་པོ་མཚན་མ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་ཡང་མི་
དམིགས་མི་གནས་པ་ལ་སེམས་གནས་པ་མཚན་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མཚན་མ་མེད་པ་བསྒོམས་པ་ཉིད་གནས་གྱུར་པའི་རྣམ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྔོན་ཞུམ་རྒོད་དང་བཅས་པའི་གནས་དང་བྲལ་ནས་ཞུམ་རྒོད་མི་འབྱུང་ཞིང་སེམས་རྣལ་དུ་འདུག་པའི་གནས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་གནས་པར་
གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བྱེད་པས་ན་འདིས་ནི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྟན་ཏེ། འདི་ཡན་ཆད་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་བཤད་པ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ད་ནི་
ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་བབ་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀྱི་བཤད་པ་ནི་གང་ཡང་མེད་དེ། བཤད་མི་དགོས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གོང་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཤད་པ་དང་། འོག་ནས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འཆད་པར་འགྱུར་བ་རྣམས་ཀྱང་ཞི་
གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་ཆར་གཏོགས་པར་ཟད་དེ། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དུ་འདུས་པས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བཤད་མི་དགོས་སོ། །ལེགས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གནས་ངན་ལེན་བསལ་བ་དང་། ལྟ་བའི་མཚན་མ་བསལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་གིས་གནས་
ངན་ལེན་སེལ་བར་བྱེད་པ་དང་། ལྟ་བའི་མཚན་མ་སེལ་བར་བྱེད་པ་དེ་ལ་ལེགས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའང་གནས་ངན་ལེན་སེལ་བ་དང་། ལྟ་བ་སེལ་བའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བཞག་གོ། །དེ་ལ་གནས་ངན་ལེན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དང་། སེམས་ཀྱི་
གནས་ངན་ལེན་ཏོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་དང་། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང་། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་དགེ་བ་བྱེད་པའོ། །སེམས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ནི་མ་ལུས་མི་དགེ་བ་སྤྱོད་པའི་རྒྱུ་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་སེམས་ལ་གཡོ་བ་སྟེ། ཆོས་

125-1-171a

ལ་བདག་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ནི་གནས་ངན་ལེན་སེལ་བར་བྱེད་པའོ། །འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་དང་། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང་། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་། ལྟ་བ་བསྙེམས་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པའི་བག་ཆགས་ལ་ལྟ་བའི་མཚན་མ་སེལ་
བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ནི་ལྟ་བའི་མཚན་མ་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །ཡང་དག་པར་གནོད་པ་ནི་གང་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་གདམས་པ་འཛིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ལ་གནས་པས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་
བསྐྱེད་ནས་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཞི་ཐོབ་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་ལ་གནས་པ་དེས་ས་དང་པོ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ས་དང་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མན་ངག་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལས་ལེན་ཅིང་འཛིན་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ནོད་པ་
ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྦྱོར་བ་ཅན་གྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་པོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྲངས་ཉེ་བར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སོ། །གསུང་
རབ་དེ་དག་གི་མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་གྲངས་སུ་ཡོད་པ་རྟོགས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤྱོད་ཡུལ་གྲངས་ཉེ་བར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་གིས་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་གྲངས་ཉེ་བར་རྟོགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གིས་ཞེས་
བྱ་བ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་གང་གིས་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལ་གསུང་རབ་འདིའི་ནང་ནས་མིང་གི་གྲངས་ནི་འདི་སྙེད་ཅིག་འབྱུང་། ཚིག་གི་གྲངས་ནི་འདི་སྙེད་ཅིག་འབྱུང་། ཡི་གེའི་གྲངས་ནི་འདི་
སྙེད་ཅིག་འབྱུང་ཞེས་རྟོགས་པ་ནི་གྲངས་ཉེ་བར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །སྦྱོར་བ་ཅན་གྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཉིས་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇུག་པ་ཉེ་བར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཅན་ནི་གང་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་འཇུག་པ་ཉེ་བར་རྟོགས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གིས་ཆོས་

125-1-171b

གཉིས་ཀྱི་ཚད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་ནི་འཇུག་པ་ཉེ་བར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་གིས་ཤེའམ། གང་ཟག་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །རྣམ་པ་གཉིས་ལ་འཇུག་པ་ཉེ་བར་རྟོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡི་གེ་རྣམས་ཀྱི་ཚད་ལ་འཇུག་
པ་ཉེ་བར་རྟོགས་པ་དང་། མིང་དང་ཚིག་གཉིས་ཀྱི་ཚད་ལ་འཇུག་པ་ཉེ་བར་རྟོགས་པའོ། །དོན་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡི་གེ་རྣམས་ཀྱི་ཚད་ལ་འཇུག་པ་དང་། མིང་དང་ཚིག་གི་ཚད་མེད་པ་ལ་འཇུག་པའོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཡི་གེ་རྣམས་ཀྱི་ཚད་ཡོད་པར་ཤེས་པ་ནི་ཡི་གེ་རྣམས་ཀྱི་ཚད་ལ་འཇུག་པ་
ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡི་གེའི་ཕྱི་མོ་ནི་ཨ་ནས་ཀའི་བར་དུ་བཞི་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་ལས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷ་སྦྱིན་དང་མཆོད་སྦྱིན་ཞེས་མིང་དུ་བཏགས་པ་དང་། འདུས་བྱས་མི་རྟག་ཅེས་ཚིག་ཏུ་བཏགས་པ་རྣམས་ལ་ཚད་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་མིང་དང་ཚིག་གི་ཚད་མེད་པ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་
ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་དེ་དག་གི་ནང་ནས་མིང་དང་ཚིག་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་ཅན་གྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གསུམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྟོག་པ་ཉེ་བར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཅན་ནི། གང་གིས་གཉིས་བཟུང་ནས་ཀུན་རྟོག་པ་གཉིས་ཉེ་བར་རྟོགས་པ་
སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་ཟག་གང་གིས་ཤེའམ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མིང་གཟུང་བ་དང་དོན་གཟུང་བའི་སྒོ་ནས་མིང་དང་དོན་གཉིས་རྟོགས་ན་དེ་གཉི་ག་ཉིད་ཀྱིས་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཀུན་རྟོག་པ་ཉེ་བར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་
བ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དེ་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་མིང་ལ་ཀུན་རྟོག་པ་གཟུང་སྟེ། དོན་ལ་ཀུན་རྟོག་པ་གཟུང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་དང་། ལྷ་སྦྱིན་དང་མཆོད་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཤེས་པ་ནི་མིང་ལ་ཀུན་རྟོག་པས་གཟུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མིང་ཤེས་ནས་བུམ་པའི་ཞེས་
བྱ་བའི་མིང་ལ་དེའི་དོན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ལྟོ་ཟླུམ་པོ་སྐེ་དང་སྡེང་སྡེང་པོ་ཆུ་བླུགས་སུ་རུང་བ་སྟེ། རྟོགས་པ་ནི་མིང་གི་སྒོ་ནས་དོན་ལ་ཀུན་རྟོག་པ་གཟུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཀུན་རྟོག་པ་གཟུང་སྟེ། ཀུན་རྟོག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ལྟོ་ཟླུམ་པོ་སྐེ་དང་སྡེང་སྡེང་པོ་ཆུ་

125-1-172a

བླུགས་སུ་རུང་བ་དེ་ལ་མིང་དུ་ཇི་སྐད་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ནི་བུམ་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་རྟོགས་པ་ནི་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་མིང་དུ་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡི་གེ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡི་གེ་ཀ་དང་ཨ་ལ་སོགས་པ་གུག་སྐྱེད་མེད་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་མི་
བཞག་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡི་གེ་འབྲུ་གཅིག་ལ་ནི་མིང་མེད་དོ། །མིང་མེད་པས་ནི་དེ་དོན་རྟག་ཏུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་ཅན་གྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཞི་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རིམ་པ་ཉེ་བར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཅན་ནི། གང་གིས་མིང་ཀུན་འཛིན་པ་སྔོན་བྱས་པའི་དོན་འཛིན་པ་ལ་འཇུག་པ་
ཉེ་བར་རྟོགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྔར་མིང་བཏགས་ཤིང་ཤེས་པར་བྱས་ནས་དེ་ནས་མིང་ཤེས་ཟིན་པའི་འོག་ཏུ་དོན་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ནི་རིམ་པ་ཉེ་བར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པ་དག་ཐ་སྙད་ལ་མཁས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་དང་ལྷ་སྦྱིན་དང་མཆོད་
སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མིང་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་མིང་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱས་ནས། དེ་ནས་དོན་གྱི་དངོས་པོ་འདི་ལ་མིང་དུ་ཇི་སྐད་ཅེས་བྱ་ཞེའམ་མིང་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །མ་ཞེས་མིང་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་ལ་རྟོགས་སོ། །སྦྱོར་བ་ཅན་གྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་
པ་ལྔ་པས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འོག་ནས་འབྱུང་བའི་ཆོས་བཅུ་གཅིག་རྟོགས་པ་ནི་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །གློ་བུར་དུ་བྱུང་བ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མིང་དུ་བཏགས་
པ་དང་དོན་དུ་བཏགས་པའི་ཆོས་འདི་དག་ནི་གྱི་ན་བརྙན་མར་བཏགས་པར་ཟད་དོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ན་གློ་བུར་དུ་བྱུང་བ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་དོན་ལ་མིང་བཏགས་པ་རྣམས་ཀྱང་གྱི་ན་གློ་བུར་བཏགས་པ་ཡིན་ལ་མིང་ལ་དོན་དུ་བཏགས་པ་རྣམས་ཀྱང་གྱི་ན་གློ་བུར་བཏགས་པར་
ཁོང་དུ་ཆུད་པ་སྟེ། དེ་ནི་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་དྲོད་ཀྱི་དུས་ན་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །ཡང་དག་པར་སྣང་བའི་མཚན་མ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་ཡོད་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ནི་ཡང་དག་པར་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་སྣང་བར་བྱེད་

125-1-172b

པའི་རྒྱུ་ལ་མཚན་མ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྣང་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་འདི་དག་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལ་སྣང་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་སྣང་བའི་མཚན་མ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་རྩེ་
མོའི་དུས་ན་དེ་ལྟར་རྟོགས་སོ། །དོན་མི་དམིགས་པ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ནས་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་ཡུལ་དྲུག་ལ་བྱ་སྟེ་ཡུལ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ལ་མི་རྟོག་ཅིང་དེ་དག་སེམས་ལ་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ནས་དོན་མི་དམིགས་པ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཞེས་
བྱའོ། །དེ་ཡང་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་བཟོད་པའི་དུས་ན་རྟོགས་སོ། །དམིགས་པ་མི་དམིགས་པ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡུལ་དྲུག་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་སེམས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་དམིགས་
པ་མི་དམིགས་པ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུང་བ་མེད་པ་དང་དེ་ལ་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་སེམས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་སའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་གི་དུས་ན་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་དང་
ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་སྤངས་ནས་མཐོང་བའི་ལམ་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའང་ས་དང་པོའི་ཚེའི་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
མཐོང་བའི་ལམ་ན་ཉན་ཐོས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་རབ་ཏུ་རྟོགས་ཏེ། ཕུང་པོ་ལྔ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་མུ་སྟེགས་ཀྱིས་བརྟགས་པའི་བདག་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་རབ་ཏུ་རྟོགས་ཏེ། ཕུང་པོ་ལྔ་ཉིད་ཀྱང་རྨི་ལམ་གྱི་གཟུགས་བཞིན་དུ་མེད་དོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་པ་ཆུང་ངུ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང་ཕྱིར་མི་

125-1-173a

འོང་བ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་བསམ་པ་ཆུང་ངུས་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདག་གི་དོན་ཙམ་དུ་བྱ་བ་དང་། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཙམ་ལས་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱ་ཆེན་པོར་བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་བསམ་པ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་
དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་རྒྱ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་བསམ་པ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདག་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱ་བ་རྟོགས་པ་དང་། གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་
ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཆོས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མཐོང་བའི་ལམ་ས་དང་པོའི་དུས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཆོས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཡོན་ཏན་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བརྒྱའི་ཞལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རྟོགས་པ་ནི་ཆོས་རྣམ་པར་གཞག་པ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ས་དང་པོའི་དུས་ན་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བས་རྟོགས་སོ། །རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་གཉིས་ནས་ས་བཅུ་མན་ཆད་ན་བསྒོམ་
པར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་རྟོགས་ཤིང་དེའི་ཡོན་ཏན་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟོང་གི་ཞལ་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ན་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པས་རྟོགས་སོ། །དབང་བྱེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་
ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དབང་བྱེད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དག་ལ་དབང་བྱེད་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དག་ལ་དབང་བྱེད་པ་དང་། ད་ལྟར་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ་དབང་བྱེད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཤིན་
ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལ་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་ཉིད་རྣམ་པར་ཐར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པ་ན་སྒྲིབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྒྲིབ་པ་དེ་དག་སྤངས་ནས་ཕྱིས་

125-1-173b

སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་མི་སྐྱེ་བར་བྱས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དག་པ་ལ་དབང་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པར་ཟད་དོ། །
གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ཆོས་ལ་ཡོད་པར་ཆགས་པ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པས་ན་སྒྲིབ་པའོ། །སྒྲིབ་པ་དེ་སྤངས་ནས་ཕྱིས་མི་སྐྱེ་བར་བྱས་པ་ལ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ཉོན་མོངས་
པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དག་པ་ལ་དབང་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཡོན་ཏན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡོན་ཏན་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་དེ་དག་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པ་སྤངས་ནས་ཡོན་ཏན་དེ་དག་
མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་ལ་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ་དབང་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་
མོངས་པའི་ཆོས་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་སོ། །ཆོས་དེ་དག་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་ཆོས་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཀུན་བཏགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། གཞན་དབང་གི་རང་བཞིན་དང་། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་
པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པས་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཚོལ་བའི་སྐབས་བཤད་པའི་རྗེས་ལ་ཆོས་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྩེ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་དང་། མཉམ་པར་
གཞག་པ་རྣམས་ནི་དོན་གཅིག་སྟེ། མདོ་ལས་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཐོབ་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བས་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་ལ་དེ་ཁོ་ནའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །དེ་ཉིད་གང་ནི་གཉིས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་སྤངས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ཟག་དང་ཆོས་

125-1-174a

ལ་བདག་མེད་པའི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དེ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནས་འཕགས་པའི་དུས་ན། ཡང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པས་རྟག་ཏུ་གཉིས་ཀྱིས་སྤངས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྟག་ཏུ་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་ཡང་། གཟུང་
འཛིན་ལྟ་བུར་སྣང་བ་འདི་ནི་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ནོར་བའི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ནོར་བའི་གནས་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་དེ་ཐག་པ་ལ་སྦྲུལ་དུ་རྟོགས་པ་བཞིན་དུ་གཞན་དབང་སྟེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ནོར་བའི་གནས་ཞེས་བྱའོ། །
གཞན་དབང་གིས་གཟུང་འཛིན་ལྟ་བུར་རྟོགས་པས་སོ། །སྤྲོས་པ་མེད་པར་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་མི་ནུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྤྲོས་པ་མེད་ཅིང་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་གཟུང་འཛིན་གྱི་ཆོས་མེད་པས་ན་སྤྲོས་པ་མེད་པའོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དེ་མིང་དང་
ཚིག་དང་ཡི་གེས་འདི་འདྲའོ་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་མི་རུང་བས་ན་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་བརྗོད་མི་ནུས་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དང་པོ་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཆོས་འདི་དག་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པར་
བྱའོ། །སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཉིས་པ་གཞན་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དབང་ལ་ཡོད་པའི་གཟུང་འཛིན་གྱི་དྲི་མ་སྦྱང་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་སྦྱངས་རང་བཞིན་དྲི་མ་མེད་པར་རིག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། གསུམ་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་སྦྱངས་
པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་ཅིང་དྲི་མ་མེད་པ་ཡིན་ཡང་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་སྦྱང་བར་མི་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སྦྱང་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ཡང་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་སྦྱང་དགོས་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་
བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་ནམ་མཁའ་གསེར་དང་ཆུ་འདྲ་ཉོན་མོངས་རྣམ་དག་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་དང་གསེར་དང་ཆུ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་དག་ཀྱང་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་སྤྲིན་དང་ས་རྡོ་དང་རྙོག་པ་བསལ་དགོས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་

125-1-174b

པར་དག་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་སྦྱང་དགོས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེ་ལས་གཞན་ནི་འཇིག་རྟེན་དག་ན་ཅི་ཡང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེའི་སྒྲས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་སྟོང་པར་མ་འདུས་པའི་ཆོས་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་
པ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་ཡང་དེ་ལ་རྨོངས་པའི་བློ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་ལ། སྟོང་པའི་ཆོས་ཙམ་ཞིག་ཡོད་པར་ཟད་ཀྱི། དེ་ལས་ལྷག་པ་
གཞན་མེད་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྟོང་པའི་ཆོས་དེ་ལ་མགོ་རྨོངས་ཏེ། སྟོང་པའི་ཆོས་མ་རྟོགས་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གཏི་མུག་རྣམ་པ་ནི་མངོན་འཕེལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་དུ་ངོ་མཚར་དུ་བྱ་བ་སྟེ། སྟོང་པས་ཀུན་དུ་ཁྱབ་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་སྟོང་པ་མི་མཐོང་
བའི་གཏི་མུག་དང་མ་རིག་པ་འདི་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཇི་ལྟར་རྙེད་ཅིང་བསྐྱེད་ནས་འཕེལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡོད་པ་ཀུན་དུ་རྣམ་སྤངས་མེད་ལ་མངོན་པར་ཆགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་སྟོང་པས་ཀུན་དུ་ཁྱབ་སྟེ། སྟོང་པར་མ་འདུས་པ་མེད་ན་ཡོད་པའི་ཆོས་སྟོང་པ་ནི་མ་སྤངས་
ཏེ། མ་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཆོས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་མེད་པ་ཡིན་མངོན་པར་ཆགས་ཤིང་ཡོད་པར་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་ངོ་མཚར་དུ་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་མཚན་ཉིད་གསུམ་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ཅི་ཡང་མེད་དེ། ཀུན་ནས་
ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཚན་ཉིད་གསུམ་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་མཚན་ཉིད་གསུམ་ཙམ་དུ་ཟད་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ལ་རྨོངས་ཏེ། མཚན་ཉིད་གསུམ་མ་མཐོང་བའི་གཏི་མུག་འདི་ལྟ་བུར་ཇི་ལྟར་སྤེལ་ཏེ་བསྐྱེད་ན་ཡོད་པའི་ཆོས་མཚན་
ཉིད་གསུམ་ནི་མ་མཐོང་ལ་མེད་པའི་ཆོས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལ་ནི་ཆགས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་ལས། འཇིག་རྟེན་ན་གཞན་ཅི་ཡང་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བ་ལ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་

125-1-175a

གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ཅི་ཡང་མེད་དེ། ཐམས་ཅད་སྟོང་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཉིད་ལས་ཆོས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཅིའི་ཕྱིར་སྟོང་པས་ཁྱབ་ཅེ་ན། ཆོས་ཉིད་དེ་སྟོང་པ་ལས་ཆོས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལོགས་ཤིག་ན་ཐ་སྙད་ཐ་དད་
པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ན་ཐམས་ཅད་སྟོང་པས་ཁྱབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅོ་ལྔའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ཁོ་ན་ཚོལ་བའི་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་ལ་དེ་ཁོ་ན་ལ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དེ་ཁོ་ན་ཞེས་
བྱ་བ་ལ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། མ་ནོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་དག་དོན་གཅིག་སྟེ། དེ་ཡང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཡང་དག་པ་སྟེ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་དང་ཡང་དག་པ་ལ་ཡང་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ན་དེ་
ཉིད་ལ་ཁོ་ན་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལྟར་གོང་དུ། དེ་ཉིད་གང་ནི་རྟག་ཏུ་གཉིས་ཀྱིས་སྤངས་དང་ནོར་བའི་གནས། །སྤྲོས་པ་མེད་པ་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་བརྗོད་མི་ནུས། །ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་བརྟགས་པ་དང་གཞན་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་གསུམ་རིམ་བཞིན་དུ་གཉིས་དང་བྲལ་བ་དང་། འཁྲུལ་
པའི་གནས་དང་། བརྗོད་དུ་མེད་ཅིང་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་བཤད། དེ་ཁོ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་ལ་རྣམ་པ་གང་གིས་ན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཡིན་པར་བརྟག་ཅིང་བཙལ་དགོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཚོལ་བའི་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་སྐབས་བཤད་པར་
འབྲེལ་ཏོ། །ཡང་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་དེ་དང་དེ་དག་གི་ནང་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བཤད་དེ། ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་བརྟག་ཅིང་བཙལ་བའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅོ་ལྔ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་དེ་བཞིན་དུ། །ཡང་དག་མ་ཡིན་
ཀུན་རྟོག་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྔགས་དང་སྨན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་མཐུ་ལས་སྒྱུ་མའི་རྟ་དང་གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བའི་རྒྱུ་རྡོ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་དུ་བརྟགས་ཏེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་

125-1-175b

བ་གཞན་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྔགས་དང་སྨན་གྱིས་ཟིན་པའི་རྡོ་དང་ཤིང་བུས་ཡང་རྟ་དང་གླང་པོར་སྣང་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དབང་ཡང་གཟུང་བ་དང་། འཛིན་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ན་རྡོ་ཤིང་གི་ཚུལ་ལྟ་བུར་བལྟའོ། །ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་བྱས་པ་ལྟར། །
ནོར་བ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། །དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱི་སྨན་དང་སྔགས་ཀྱི་མཐུས་རྡོ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ལས་སྒྱུ་མའི་གཟུགས་རྟ་དང་གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྒྱུ་མའི་དབྱིབས་སྣ་ཚོགས་སྣང་བ་ལྟར་ནི་གཞན་དབང་ལ་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནོར་བ་གཉིས་སུ་སྣང་བར་བལྟས་ཏེ། ནོར་བ་གཉིས་ནི་གཟུང་
བ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་དང་། འཛིན་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བའོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ལ་ནོར་བ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ལ་ནོར་བ་གཉིས་སྣང་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་དེ་ལ་དེ་མེད་བཞིན། །
དེ་ལྟར་དམ་པའི་དོན་དུ་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། མདོ་སྡེ་དག་གིས་ནང་ནས་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་དང་། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྤྱོད་དེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མའི་རྟ་དང་གླང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱིབས་རྡོ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་རྒྱུ་ལས་རྟ་དང་གླང་པོར་སྣང་མོད་ཀྱི། རྡོ་དང་
ཤིང་དེ་ལ་རྟ་དང་གླང་པོའི་རང་བཞིན་མེད་པ་དེ་ལྟར་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་རང་བཞིན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་མེད་དེ། གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་ནས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་མ་ཡིན་པར་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། འདིས་ནི་དོན་དམ་པའི་
བདེན་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་དོ། །ཇི་ལྟར་དེ་དག་དམིགས་པ་བཞིན། །དེ་དག་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མའི་ཤིང་དང་། རྡོ་བ་ལས་རྟ་དང་གླང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱིབས་སྣ་ཚོགས་སྣང་བ་ལྟར་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ལས། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གཟུང་
བ་དང་། འཛིན་པར་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་བུར་ནི་དེ་མེད་ན། །དེ་ཡི་རྒྱུ་ཡང་སྣང་བར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱི་སྔགས་དང་སྨན་གྱི་མཐུས་རྡོ་དང་ཤིང་ལས་རྟ་དང་

125-1-176a

གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་དང་སྔགས་དང་སྨན་གྱི་མཐུ་ཚད་ནས་རྟ་དང་གླང་པོའི་དབྱིབས་མེད་དེ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ན་གླང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱིབས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་སྣང་བ་རྙེད་དེ་རྟ་དང་གླང་པོ་ནི་མི་མཐོང་གི་རྡོ་དང་ཤིང་བུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་ཤིན་ཏུ་གནས་
གྱུར་ན། །མེད་པར་རྟོགས་པ་དམིགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ནམ་གཟུང་བ་དང་། འཛིན་པ་གཉིས་མེད་པར་རྟོགས་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་དབང་གི་མཚན་ཉིད་གནས་གྱུར་ན་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དམིགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་
ན་ཐག་པ་ལ་སྦྲུལ་དུ་མཐོང་བ་དང་བྲལ་ན་ཐག་པ་མཐོང་བ་བཞིན་ནོ། །གནས་གྱུར་ན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་དོན་ཡང་དག་པར་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ནམ་ཀུན་གཞི་གནས་གྱུར་ན་གཞན་དབང་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ནོར་བ་གཉིས་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་
ནས་དེའི་ཚེ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྒྱབ་ནས་ཐོབ་པས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་གཞན་གྱི་དབང་གི་དོན་མ་ནོར་བར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྟོགས་ཤེ་ན། གཉིས་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཤིང་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡི་རྒྱུ་ལས་ཇི་
ལྟ་བུར། །འཇིག་རྟེན་མ་ནོར་འདོད་བཞིན་སྤྱོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེའི་སྒྲས་ནི་རྟ་དང་གླང་པོའི་བྱད་གཟུགས་སུ་སྣང་བ་ལ་བྱ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་ནི་རྡོ་དང་ཤིང་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །དཔེར་ན་རྡོ་དང་ཤིང་བུ་ལས་རྟ་དང་གླང་པོའི་བྱད་གཟུགས་སུ་སྣང་བའི་བྱད་གཟུགས་རྣམས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ན་དེའི་རྒྱུ་
རྡོ་དང་ཤིང་བུ་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་མ་ནོར་བར་སྤྱོད་པ་དང་། འདོད་བཞིན་སྤྱོད་དོ་མ་ནོར་བར་སྤྱོད་པ་ནི་རྟ་དང་གླང་པོ་ལྟ་བུར་ནོར་བ་མ་མཐོང་གི་རྡོ་དང་ཤིང་ཉིད་དུ་མ་ནོར་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་བཞིན་སྤྱོད་པ་ནི་དེ་དག་ལ་ཆགས་པ་དང་འཇིགས་པར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་ཤིན་ཏུ་གྱུར་ན་
ཡང་། །མ་ལོག་རྣལ་འབྱོར་འདོད་བཞིན་སྤྱོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེ་དང་འདྲ་བར་གཞན་དབང་གནས་གྱུར་ཏེ། །གཟུང་འཛིན་གཉིས་སྤངས་ན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལ་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་མ་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་དང་དེ་བཞིན་སྤྱོད་དོ། །ཇི་ལྟར་མ་ལོག་པར་སྤྱོད་ཅེ་ན། གཟུང་བ་དང་འཛིན་

125-1-176b

པའི་འཁྲུལ་པ་མ་མཐོང་བས་ན་མ་ནོར་བར་སྤྱོད་དོ། །ཇི་ལྟར་འདོད་བཞིན་སྤྱོད་ཅེ་ན། དེ་ཕན་ཆད་ཆགས་པ་དང་འཇིགས་པ་མེད་པར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡི་སྣང་བ་དེ་ལ་ཡོད། །དེ་ཡི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ། །དེ་ཕྱིར་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལ། །ཡོད་དང་མེད་པར་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེའི་
སྒྲ་ནི་སྒྱུ་མའི་རྟ་དང་གླང་པོའི་དབྱིབས་སུ་སྣང་བའི་རྒྱུ་རྡོ་དང་ཤིང་བུ་ལ་བྱ་སྟེ། རྡོ་དང་ཤིང་བུ་དེ་ལ་རྟ་དང་གླང་པོ་ལ་སོགས་པའི་བྱད་གཟུགས་སུ་འཁྲུལ་པ་སྣང་བ་ཙམ་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་པས་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་ཀྱང་མི་བརྗོད་དེ། དེ་ལྟར་འཁྲུལ་པར་སྣང་བ་ཙམ་ཡོད་ཀྱང་རྟ་དང་གླང་པོའི་དངོས་པོ་
ཉིད་ཡོད་ཀྱང་མ་ཡིན་པས་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དངོས་པོ་དེ་ལ་དངོས་མེད་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དངོས་པོའི་སྒྲས་ནི་རྟ་དང་གླང་པོ་སྣང་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་རྡོ་དང་ཤིང་བུ་ལ་བྱ་སྟེ། རྡོ་དང་ཤིང་བུ་ལས་རྟ་དང་གླང་པོའི་དབྱིབས་སུ་སྣང་བ་འཁྲུལ་པ་ཙམ་དུ་མེད་པ་མ་ཡིན་
པས་ན་དངོས་མེད་མིན་ཞེས་བྱའོ། །དངོས་མེད་དངོས་པོ་ཉིད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་འཁྲུལ་པ་ཙམ་དུ་ནི་སྣང་ཡང་རྟ་དང་གླང་པོའི་དངོས་པོ་ཉིད་མེད་དེ། དེ་བས་ན་རྟ་དང་གླང་པོའི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དངོས་དང་དངོས་མེད་བྱེ་བྲག་མེད། །རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་
བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་འཁྲུལ་པ་ཙམ་དུ་ནི་ཡོད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཉིད་མེད་པས་ན་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་གཉིས་བྱེ་བྲག་མེད་ཅིང་དོན་གཅིག་པར་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གང་འཁྲུལ་པའི་དངོས་པོ་ཙམ་དུ་ཡོད་པ་དེ་ཉིད་ལ་བརྟགས་ན་དོན་དམ་པར་བ་ལང་
ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་མེད་པ་ཡིན་པས་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གཉིས་བྱེ་བྲག་མེད་དེ་དོན་གཅིག་པར་བརྗོད་པ་དང་། གང་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ལ་འཁྲུལ་པ་ཙམ་དུ་སྣང་བའི་དངོས་པོ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པས་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་དངོས་པོ་གཉིས་སུ་ཡང་བྱེ་བྲག་
མེད་དེ་དོན་གཅིག་གོ། །དངོས་མེད་མ་ཡིན་དེ་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དངོས་པོ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཙམ་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཁྲུལ་པ་ཙམ་དུ་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཡང་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་མེད་པས་དེ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་

125-1-177a

བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་དེ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་གཉིས་བྱེ་བྲག་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །རྟ་དང་གླང་པོ་ལ་སོགས་པར་འཁྲུལ་པ་ཙམ་དུ་སྣང་བར་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་
ལ་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་མེད་པས་ན། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་གཉིས་དོན་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བ་ལང་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་སྟེ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དེ་ལྟ་བུའི་སྣང་བར་ཡོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དོན་དམ་པར་བ་ལང་ལ་སོགས་པར་སྣང་ཡང་བ་ལང་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་ཉིད་
ལ་འཁྲུལ་པ་ཙམ་དུ་སྣང་བའི་དངོས་པོ་ཡོད་པས་ན་དེ་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་དངོས་པོ་གཉིས་སུ་དོན་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཉིས་སྣང་དེ་ལ་ཡོད། །དེ་ཡི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ། །དེ་ཕྱིར་ཡོད་དང་མེད་པར་ནི། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་
ན་སྒྱུ་མའི་རྒྱུ་ཤིང་དང་རྡོ་བ་ལ་རྟ་དང་གླང་པོ་ཙམ་དུ་འཁྲུལ་པར་སྣང་བ་ཡོད་པས་དེ་བཞིན་དུ་ཡང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་རྟོག་པ་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་དེ་ལ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་འཁྲུལ་པ་ཙམ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་
གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཡོད་པར་ཡང་བརྗོད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས་ཀྱང་། ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོགས་ཡོད། །ཅེས་བཤད་དེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་སུ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་གཟུང་འཛིན་གཉིས་འཁྲུལ་པར་སྣང་
བ་ཙམ་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་ཀྱང་དོན་དམ་པར་ན་གཟུང་བའི་དངོས་པོ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་མེད་དེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་བས་ན་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས་ཀྱང་། གཉིས་པོ་དེ་ན་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བཤད་དོ། །དོན་དམ་པར་
ན་གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་བསལ་བ་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པའི་དུས་ན་བྱིས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་མེད་པར་མཐོང་སྟེ། དེ་བས་ན་དེའི་དངོས་

125-1-177b

པོ་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དངོས་པོ་དེ་ལ་དངོས་མེད་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དངོས་པོའི་སྒྲ་ནི་གཞན་དབང་ལ་བྱ་སྟེ། གཞན་དབང་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་འཁྲུལ་པ་ཙམ་དུ་མེད་པ་མ་ཡིན་པས་ན་དངོས་མེད་མིན་ཞེས་བྱའོ། །དངོས་མེད་དངོས་པོ་ཉིད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
གཟུང་བ་དང་འཁྲུལ་པ་ཙམ་དུ་སྣང་བར་ཡོད་པ་དེ་ཡང་གཟུང་འཛིན་གྱི་རང་བཞིན་དུ་གྲུབ་པ་མེད་པས་དངོས་མེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་དངོས་པོ་མེད་པས་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དངོས་དང་དངོས་མེད་བྱེ་བྲག་མེད། །གཟུགས་ལ་སོགས་
པ་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ནི་ཡོད་པ་དང་རང་བཞིན་ནི་མེད་པས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་གཉིས་བྱེ་བྲག་མེད་ཅིང་དོན་གཅིག་པར་བརྗོད་དེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་པོ་ཙམ་དུ་ཡོད་པ་དེ་ཉིད་དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་མེད་པ་དང་དོན་
དམ་པར་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ལ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གྲུབ་པ་ཙམ་དུ་དངོས་པོ་ཡོད་པས་ན་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དོན་གཅིག་གོ། །གཉིས་པོར་སྣང་བར་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་གཉིས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཉིས་པོར་སྣང་བ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་སྟེ། གཟུང་
འཛིན་གཉིས་སུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་དེ་ལ་གང་གི་ཚེ་ན་མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་ཙམ་དུ་ཤེས་པ་དེའི་ཚེ་ན་གཉིས་སུ་འཛིན་པ་ལས་ལོག་པར་གྱུར་ནས་གཉིས་མེད་པའི་སེམས་
དང་སེམས་ལས་མཐོང་བ་ཙམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་གཉིས་པོར་སྣང་བ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་གཉིས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ན་གཅིག་ཏུ་ཡོད་པ་ཁོ་ནར་ཡང་ཆད་པར་མི་བཤད་མེད་པ་ཁོ་ནར་ཡང་ཆད་པར་མི་བཤད་དེ་གཉིས་བྱེ་བྲག་མེད་པར་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བཤད་ཅེ་ན། དེའི་
ཕྱིར། སྒྲོ་བཏགས་པ་དང་སྐུར་འདེབས་མཐའ། །དགག་པའི་ཕྱིར་ནི་འདོད་པ་ཡིན། །ཐེག་པ་ཆུང་བས་འགྲོ་བ་ཡང་། །དགག་པའི་ཕྱིར་ནི་དེ་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་ཆད་པར་བཤད་པ་དང་། བྱེ་བྲག་མེད་པར་བཤད་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་གསུམ་

125-1-178a

དགག་པའི་ཕྱིར་བཤད་དེ། སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་དགག་པ་དང་། སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་དགག་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆུང་ངུས་དབྱུང་བ་དགག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་བཟོད་པའི་དུས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སྣང་བར་ཟད་ཀྱི་རྣམ་
པར་ཤེས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱིའི་དོན་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་དེ། དེའི་ཚེ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པར་རིག་ནས་སྒྲོ་མི་འདོགས་པའི་མཐའ་བཀག་གོ། །མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་དྲོད་དང་རྩེ་མོའི་དུས་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་འཁྲུལ་བར་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཡོད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་
པས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཡོད་པར་རིག་སྟེ་མེད་དོ་ཞེས་སྐུར་པ་མི་འདེབས་པའི་མཐའ་བཀག་གོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གཉིས་ཁྱད་པར་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་འཇུག་སྟེ། དེ་བས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་འབྱུང་བ་བཀག་གོ། །ཇི་ལྟ་
ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་པར་རྟོག་ཅིང་དེའི་སྒོ་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྐྲག་པས། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་རྣམ་པར་བསྒོམས་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱོ་བར་བྱེད་དོ། །སྐྱོ་ནས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་འཁོར་བ་ལས་འབྱུང་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་
འདས་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གང་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ལས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཡོད་པར་བཤད་པ་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཆོས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་
ཆུད་པ་ལ་གང་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་བཤད་པ་དེ་ཉིད་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འཁྲུལ་བར་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཡོད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་འཁོར་བར་སྐྱོ་བ་མེད་དོ། །འཁོར་བར་མི་སྐྱོ་ན་ཉན་ཐོས་ལྟར་མགོའི་ཐོད་ལ་མེ་བསད་པའི་ཚུལ་དུ་བརྩོན་འགྲུས་མྱུར་ནས་མྱ་ངན་འདས་པ་ལ་མི་
འཇུག་སྟེ། དེ་བས་ན་གཉིས་ཁྱད་པར་མེད་པར་རྟོགས་པས་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པས་འབྱུང་བ་ལས་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །ནོར་བའི་རྒྱུ་ནི་ནོར་བ་དང་། །གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པར་འདོད། །གཟུགས་མེད་པ་ཡི་རྣམ་པར་རིག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་རྣམ་པ་

125-1-178b

གཉིས་སུ་འཇུག་པར་འདོད་དེ། ནོར་བའི་རྒྱུ་དང་ནོར་བའོ། །དེ་ལ་ནོར་བའི་རྒྱུ་ནི་མིག་གི་དབང་པོ་ནས་ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་བར་དུ་དབང་པོ་ལྔ་དང་། གཟུགས་ནས་རེག་བྱའི་བར་དུ་ཡུལ་ལྔ་ལ་བྱའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང་པོ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཁྲུལ་པ་ལ་སྣང་ལ། ཕྱིས་ཀྱང་སེམས་འཁྲུལ་
བའི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ནོར་བའི་རྒྱུ་ལ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་དོ། །ནོར་བ་ནི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དེ་དག་ལ་འདི་དང་འདི་འདྲ་ཞེས་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། ནོར་བ་ལ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཡིན་པར་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་
བའི་དོན་ཏོ། །དངོས་པོ་མེད་ཕྱིར་གཞན་མེད་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་དབང་པོ་ལྔ་དང་ཡུལ་ལྔའི་དབང་པོ་མེད་པར་གྱུར་ན་གཞན་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དབང་པོ་དང་ཡུལ་ལ་བརྟེན་ཅིང་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུང་བ་མེད་
པ་དང་འཛིན་པ་མེད་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་སུ་ནོར་བའི་རྒྱུ་རྣམ་པར་རིག་པ་དེ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ཀྱི་སྒྲས་ནི་དབང་པོ་ལྔ་དང་ཡུལ་ལྔ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་བྱུང་བས་ན་གཟུགས་སུ་
ནོར་བའི་རྒྱུར་ནི་རྣམ་པ་ལྔར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་རིག་པ་ལས་དབང་པོ་ལྔ་དང་ཡུལ་ལྔར་སྣང་བ་ལ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཟུགས་སུ་ནོར་བ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་རིག་པ་གཟུགས་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་སུ་ནོར་བ་
འདི་ནི་སྔོན་པོ་འདི་ནི་སེར་པོ་ཞེས་རྟོགས་པའི་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་གཟུགས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་བོན་མེད་ན་འབྲས་བུ་མི་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་ཡུལ་ལྔ་དང་དབང་
པོ་ལྔ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་ལྔ་དང་དབང་པོ་ལྔ་མེད་པར་གྱུར་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་མིག་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་ཡང་མེད། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཡང་མེད། དེ་དག་མེད་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་མེད་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་

125-1-179a

ཡུལ་དང་དབང་པོ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་མཉམ་པ་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དབང་པོ་མེད་ཀྱང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་སྲིད་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་པའི་དཔེ་དང་གསུང་རབ་ལས་འབྱུང་བའི་དཔེ་བསྟན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་པའི་དཔེ་བསྟན་པའི་
ཕྱིར། སྒྱུ་མའི་གླང་པོའི་བྱད་གཟུགས་འཛིན་པ་ཡི། །ནོར་བའི་ཕྱིར་ནི་གཉིས་སུ་བཤད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྒྱུ་མའི་ཤིང་དང་རྡོ་བ་ལས་སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་དང་རྟ་ལ་སོགས་པའི་བྱད་གཟུགས་སྣང་བ་གླང་པོ་དང་རྟ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་སྣང་
བས་ན་ནོར་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ནོར་བའི་ཕྱིར་ན་གཉིས་སུ་བཤད་དེ། གཟུང་བར་བཤད་པ་དང་། འཛིན་པར་བཤད་པའོ། །ཇི་ལྟར་གཟུང་བར་བཤད་ཅེ་ན། །དེའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་གཉིས་པོ་དེ་ན་མེད་པ་ལ། །གཉིས་པོ་དེ་དག་ཉེ་བར་དམིགས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་
རྟ་དང་གླང་པོ་དེ་སྣང་བའི་རྒྱུ་རྡོ་དང་ཤིང་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་མེད་ཀྱང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་དམིགས་ཤིང་སྣང་སྟེ། དེ་ན་རྟ་དང་གླང་པོ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ནི་གཟུང་བའོ། །མ་རིག་པས་ཁེབས་པའི་བྱིས་པ་རྣམས་བདག་ཅག་གིས་རྟ་དང་གླང་པོ་འདི་དག་མཐོང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་
པ་ནི་འཛིན་པའོ། །གསུང་རབ་ཀྱི་དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཀེང་རུས་གཟུགས་བརྙན་འཛིན་པ་ནི། །ནོར་ཕྱིར་གཉིས་སུ་བཤད་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལས་དང་པོ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས་དུར་ཁྲོད་ལ་སོགས་པར་སོང་ནས་ཀེང་རུས་ལ་བརྟགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཇི་ལྟར་བརྟགས་
པ་བཞིན་དུ་བསྒོམས་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དུས་ན། ཀེང་རུས་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་སེམས་ལ་སྣང་ངོ་། །ཀེང་རུས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྣང་བས་ན་ནོར་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ནོར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་བཤད་དེ། གཟུང་བར་བཤད་པ་དང་འཛིན་
པའོ། །ཇི་ལྟར་གཉིས་སུ་བཤད་ཅེ་ན། །དེའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་དེ་ན་གཉིས་མེད་ལ། །གཉིས་སུ་ཉེ་བར་དམིགས་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་ཀེང་རུས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བའི་གནས་ནས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་མེད་ཀྱང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་སུ་ཉེ་བར་དམིགས་

125-1-179b

ཤིང་སྣང་སྟེ། ཀེང་རུས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་ནི་གཟུང་བའོ། །དེ་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་འཛིན་པའོ། །དེ་དང་འདྲ་བར་གཞན་དབང་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་སྣང་བ་གཟུང་འཛིན་གྱི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཡང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་སུ་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་
དོན་ཏོ། །ཆོས་གང་ནོར་བའི་མཚན་ཉིད་ནི། །དེ་བཞིན་ཡོད་དང་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཡོད་མེད་བྱེ་བྲག་མེད་པས་ན། །ཡོད་དང་མེད་པ་སྒྱུ་མ་འདྲ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་དང་། གཉེན་པོའི་
ཕྱོགས་ཐ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་སོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཀྱང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་ཡོད་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བས་ན་ནོར་བའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དེ་དག་ནི་ཡོད་པར་ཡང་སྒྱུ་མའི་
ཡོད་པ་དང་འདྲ་སྟེ། མེད་པ་ཡང་སྒྱུ་མའི་མེད་པ་དང་འདྲ་ལ། ཡོད་མེད་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ཡང་སྒྱུ་མའི་ཡོད་མེད་བྱེ་བྲག་མེད་པ་དང་འདྲ་བས་ན་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་དེ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་རྟ་དང་གླང་པོར་འདྲ་
བར་སྣང་བ་ཙམ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་བཞིན་དུ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་སྣང་བ་དེ་དག་ཀྱང་སྣང་བ་ཙམ་དུ་འཁྲུལ་པར་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པས་ན་ཡོད་པ་ཡང་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་མེད་པ་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མའི་རྟ་དང་གླང་པོ་འདྲ་བར་སྣང་ཡང་རྟ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་གླང་
པོ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་དེ་དག་སྣང་ཡང་གཟུང་བའི་རང་བཞིན་དང་འཛིན་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་གྲུབ་པར་མེད་པས་ན་མེད་པ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །ཡོད་མེད་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་སྒྱུ་མའི་རྟ་དང་གླང་པོར་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་
ཀྱང་རྟ་དང་གླང་པོའི་རང་བཞིན་ཉིད་མེད་པས་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་བྱེ་བྲག་མེད་པ་དང་། གང་ན་གླང་པོ་རྟའི་རང་བཞིན་མེད་པ་དེ་ན་རྟ་དང་གླང་པོར་སྣང་བ་ཙམ་ཡོད་པས་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་བྱེ་བྲག་མེད་དོ། །དེ་དང་འདྲ་བར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཡོད་པས་ན་གཟུང་འཛིན་གྱི་རང་བཞིན་མེད་

125-1-180a

པས་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་བྱེ་བྲག་མེད་པ་དང་། གཟུང་འཛིན་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ། སྣང་བ་ཙམ་ཡོད་པས་མེད་པ་ཡོད་པ་བྱེ་བྲག་མེད་དེ། དེ་བས་ན་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་
བྲག་མེད་པས་ན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཡོད་ཀྱང་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རང་བཞིན་མེད་ཀྱང་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཡོད་པས་ན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བསྟན་ནས་
གཉེན་པོའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཉེན་པོའི་ཆོས་ནི་གང་ཡིན་པ། །དེ་བཞིན་མེད་དང་མེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་མེད་པས་མཚན་མ་མེད། །སྒྱུ་མ་འདྲ་བར་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེའི་གཉེན་པོའི་ཆོས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བསྒྲུབ་
པར་བྱ་བའི་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང་། བཤད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་དང་འཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་མངལ་དུ་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་མཚན་ཉིད་མེད་ཅིང་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་
ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཡང་ཇི་ལྟར་བྱིས་པས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལྟ་བུར་བརྟགས་པ་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་བཞིན་མེད་དང་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །བཤད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་གསུང་རབ་ཡན་ལག་
བཅུ་གཉིས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་ཚུལ་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །འཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མངལ་དུ་འཇུག་པ་དང་། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང་། མྱ་ངན་
ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་བཞིན་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་ཏེ། དེ་ཆོས་དེ་དག་མཚན་ཉིད་མེད་ཅིང་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་སྣང་བས་ན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་

125-1-180b

ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཇི་ལྟར་སྤང་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར། དཔེའི་དོན་དུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་
པའི་ཕྱོགས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཡང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུས་སྤང་དུ་རུང་བར་དཔེ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མའི་རྒྱལ་པོ་དག །སྒྱུ་མའི་རྒྱལ་པོ་གཞན་གྱིས་ཕམ། །གང་གིས་ཆོས་ཀུན་མཐོང་བ་ཡི། །རྒྱལ་སྲས་དེ་དག་ང་རྒྱལ་མེད། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མའི་
རྒྱལ་པོའི་མཐུ་ཆུང་ངུ་ལ་ལ་ཞིག་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་གནས་འགའ་ཞིག་ན་འདུག་པ་ལས་སྒྱུ་མའི་རྒྱལ་པོ་མཐུ་དང་ལྡན་པ་འཁོར་དང་བཅས་པ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་གནས་འགའ་ཞིག་ན་འདུག་པས་སྒྱུ་མའི་རྒྱལ་པོ་མཐུ་ཆུང་ངུ་ཕམ་སྟེ། ཕམ་པར་བྱས་ནས་གནས་ནས་བཏོན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་
ཤེས་པ་ནི་གནས་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ན་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་ན་གནས་པ་ནི་སྒྱུ་མའི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱལ་པོ་དབང་དང་ལྡན་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ཀྱང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་གཞན་སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བས་ན་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུའོ། །ཀུན་ནས་
ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་སྒྱུ་མའི་རྒྱལ་པོའི་འཁོར་ལྟ་བུའོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བ་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སྒྱུ་མའི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་ལ། དེའི་འཁོར་གྱི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་སྒྱུ་མའི་རྒྱལ་པོའི་འཁོར་ལྟ་བུ་སྟེ། ཀུན་
གཞི་ལ་ཡོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དགེ་བའི་ཕྱོགས་སྤངས་པ་ནི་སྒྱུ་མའི་རྒྱལ་པོ་གཅིག་གིས་གཅིག་ཕམ་པར་བྱས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཆོས་གཉིས་ལ་ང་རྒྱལ་མེད་དེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་
ང་རྒྱལ་མེད་ལ། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་ང་རྒྱལ་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ང་རྒྱལ་མེད་ཅེ་ན། བདག་གིས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་འདི་བསྒོམས་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་འདི་སྤངས་སོ་ཞེས་མི་སེམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྱུ་མའི་རྨི་ལམ་སྨིག་རྒྱུ་གཟུགས་བརྙན་མིག་ཡོར་

125-1-181a

བྲག་ཅ་བཞིན། །ཆུ་ཡི་ཟླ་བའི་གཟུགས་འདྲ་སྦྲུལ་དང་མཚུངས་པར་ཤེས་པར་བྱ། །དྲུག་དང་དྲུག་དང་གཉིས་དང་དྲུག་གཉིས་གསུམ་ཡང་རེ་རེར་འདོད། །མཁྱེན་མཆོག་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་དེ་དག་གསུངས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇིག་རྟེན་པའི་མཁས་
པ་དང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་བས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཁྱེན་པ་འཕགས་པས་ན་སངས་རྒྱས་ནི་མཁྱེན་མཆོག་ཅེས་བྱ་སྟེ། མཁྱེན་མཆོག་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་། ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གཉིས་
དང་། དྲུག་གཉིས་ཏེ། ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་། ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་གསུམ་ནི་བཤད་པའི་ཆོས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པའི་ཆོས་དང་། བསམས་བཞིན་དུ་སྲིད་པ་འཛིན་པ་གསུམ་སྟེ། འདུ་བྱེད་དེ་དག་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྤྲུལ་པ་དང་མཚུངས་པ་
ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ཡང་འདུ་བྱེད་དེ་དག་དང་དཔེ་རེ་རེས་སྦྱར་ཏེ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ནས་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་དང་མིག་ལ་སོགས་པ་ལ་བདག་དང་སེམས་ཅན་དང་
སྲོག་མེད་ཀྱང་བདག་དང་སེམས་ཅན་སྲོག་ལྟ་བུར་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་ཡང་བདག་དང་སེམས་ཅན་སྲོག་མེད་མོད་ཀྱི་བདག་སེམས་ཅན་དང་སྲོག་ལྟ་བུར་སྣང་བས་ན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །གཟུགས་ནས་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྨི་ལམ་
ན་སྣང་བའི་གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་བུད་མེད་དང་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པར་ཀུན་དུ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཡུལ་ལྟ་བུར་སྣང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ད་ལྟར་དངོས་སུ་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་སྣང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྨི་ལམ་ལྟ་བུའོ། །སེམས་
དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གཉིས་ནི་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྨིག་རྒྱུ་ཆུར་མེད་ཀྱང་ཆུ་ལྟ་བུར་ནོར་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་འདི་དག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཀྱང་སྔོན་པོ་སེར་པོ་ལྟ་བུར་ནོར་བར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ནས་ཡིད་

125-1-181b

ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ནི་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མེ་ལོང་གི་ནང་གི་གཟུགས་བརྙན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་དབང་གིས་མེ་ལོང་གི་ནང་དུའང་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ད་ལྟར་གྱི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཚེ་སྔ་མའི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སྣང་
བས་ན་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུའོ། །ཡང་གཟུགས་ནས་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ནི་མིག་ཡོར་ལྟ་བུ་སྟེ། མིག་ཡོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐབས་འདིར་གྲིབ་མ་ལ་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གདུགས་དང་ལུས་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་གྲིབ་མ་བྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་གྲིབ་
མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ལས་ནི་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་སྣང་ཞིང་འབྱུང་བས་ན་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ནི་མིག་ཡོར་ལྟ་བུའོ། །བཤད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བྲག་ཅ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྲག་ཅ་ཡང་སྒྲའི་རང་
བཞིན་དུ་མེད་མོད་ཀྱི་རྣ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འགྱུར་ཞིང་རྣ་བས་མཉན་དུ་ཡོད་པ་དང་འདྲ་བར་ཇི་སྙེད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟར་བཤད་པ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཡང་རྣ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འགྱུར་ཞིང་རྣ་བས་མཉན་དུ་རུང་བའི་ཕྱིར་བྲག་ཅ་ལྟ་བུའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་
པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཆུ་ཟླའི་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆུ་དྭངས་པའི་ནང་དུ་ཟླ་བའི་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བ་དང་འདྲ་བར་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་ཆུ་དྭངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལས་མཐའ་དག་སྐྱེ་མཆེད དང་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སྣང་བས་ཆུའི་ཟླ་བ་ལྟ་བུའོ། །
བསམས་བཞིན་དུ་སྲིད་པར་འཛིན་པ་ནི་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་སྤྲུལ་པ་གནས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་ཡང་ཆགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་མི་བསྐྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཚེ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་ལེན་ཅིང་འཛིན་ཀྱང་ཆགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་མི་སྐྱེ་བས་ན་
སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུའོ། །ཤེས་བྱའི་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཏེ། ཆོས་གང་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས། ཆོས་གང་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཡིན་པ་བརྟགས་

125-1-182a

པ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་དག་མིན་རྟོག་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ལ་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ནི་གང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་འཐོབ་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པའི་རྟོག་པ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་
ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་མན་ཆད་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་མིན་ཡང་ཡང་དག་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡང་དག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་རྟོག་པ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དུས་
ན་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང་སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་མན་ཆད་ཀྱི་རྟོག་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེའི་ཚེ་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་ཡོད་པས་ན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་
པར་བྱ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་ཞིང་དེའི་རྒྱུ་ལྟ་བུར་གནས་པས་ན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །མི་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་མི་རྟོག་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་གཉིས་ལ་
གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟོག་པ་མེད་པས་ན་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྟོག་མིན་མི་རྟོག་པ་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྟོག་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་རྟོག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའི་དགེ་བའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བྱ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་གཟུང་བ་དང་
འཛིན་པ་ལྟ་བུར་རྟོག་པ་མེད་པས་ན་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་རྟོགས་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ནི་དག་པའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དམིགས་པས་ན་གཟུང་འཛིན་དུ་རྟོག་པ་མེད་དོ། །མི་རྟོག་པ་ཡང་མ་
ཡིན་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྱུ་མ་དང་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུར་རྟོག་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། བཞི་པོ་འདི་ཐམས་ཅད་ནི་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་དེ། ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡང་དེ་ཙམ་ལས་ལྷག་པ་མེད་

125-1-182b

པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་ཚེ་གསུམ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར། ཀུན་
ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་བརྟག་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འཕགས་པའི་ལམ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན་རྣམ་པར་བྱང་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་བརྟག་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་གཉིས་བཙལ་
བ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རང་གི་ཁམས་ལས་གཉིས་སུ་སྣང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁམས་ས་བོན་དང་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གཅིག་སྟེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་ནི་རང་གི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །གཟུང་
འཛིན་གྱི་བག་ཆགས་ལས་གཟུང་བར་ཡང་སྣང་འཛིན་པར་ཡང་སྣང་བས་ན་གཉིས་སུ་སྣང་བའོ། །མ་རིག་ཉོན་མོངས་ལྷན་ཅིག་འཇུག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་སྣང་བར་ཡང་མ་ཟད་ཀྱི། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་སྣང་བའི་དུས་ན་མ་རིག་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་ཞིང་
སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཇུག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ལས་འཁོར་བར་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པ་ནི་མ་རིག་པ་ཉིད་དོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་། ང་རྒྱལ་དང་། མ་རིག་པ་དང་། ལྟ་བ་དང་། ཐེ་ཚོམ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་
དྲུག་ལ་བྱ་བའམ། འདོད་ཆགས་དང་། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་། ང་རྒྱལ་དང་། མ་རིག་པ་དང་། འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་དང་། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང་། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་། ལྟ་བ་བསྙེམས་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་བཅུ་ལ་བྱའོ། །
འདིར་ཉོན་མོངས་པ་སྨོས་ཀྱི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་དངོས་སུ་མ་སྨོས་ཀྱང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཁྲོ་བ་དང་། ཁོན་དུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྨོས་པ་ལྟ་བུར་བསྟན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་དང་། བཅུའི་ནང་དུ་མ་རིག་པ་ཡང་འདུས་མོད་ཀྱི་མ་རིག་པ་བཀར་ཏེ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་སྨོས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་

125-1-183a

པ་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བྱེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྨོངས་པ་མེད་པ་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་རྨོངས་པ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རབ་ཏུ་འབྱུང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་རྟོག་པ་ན་མ་
རིག་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྟོག་པ་འབྱུང་བ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རང་གི་ཁམས་ལས་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལ་རྟོག་པ་བསྟན་ཏོ། །མ་རིག་ཉོན་མོངས་ལྷན་ཅིག་འཇུག །ཅེས་བྱ་བས་ནི་ཉོན་
མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ལ་རྟོག་པ་བསྟན་ཏོ། །རྫས་གཉིས་དག་ནི་རྣམ་པར་སྤངས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་སྣང་ཡང་རྫས་གཉིས་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུང་བའི་རང་བཞིན་ཡང་མེད་འཛིན་པའི་རང་བཞིན་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་ན་ཀུན་
ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་ཡིན་ནོ། །དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གོང་དུ་ཆོས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཐོབ་པ་བཤད་པ་ཉིད་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དུས་ནས་ཉན་པ་དང་སེམས་པ་བྱེད་པ་ནས་
བརྩམས་ཏེ། མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་ཆོས་མཆོག་མན་ཆད་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ལས་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པ་ནི་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པའི་གང་ཟག་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །རང་གི་ཁམས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་དང་པོ་ཐོབ་
པའི་ལས་བསྟན་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གི་ཁམས་དང་རྒྱུའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་མངོན་པའི་ཆོས་བསྡུ་བ་ལས་
ཀྱང་། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ན་ཁམས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གནས་པ་ནི་མིང་གི་ཕུང་པོ་བཞི་ལ་གནས་པ་སྟེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་སྤངས་ནས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གཉིས་སུ་

125-1-183b

མེད་པར་གནས་པ་ནི་མིང་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་རྙེད་ནས་མིང་ལ་གནས་པར་གཞག་གོ། །རྣལ་འབྱོར་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་ནི་གོམས་པར་བྱེད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། ས་དང་པོར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་རྙེད་ནས་ས་གཉིས་ནས་ས་བཅུ་མན་ཆད་བསྒོམ་
པའི་ལམ་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ལ་བསྒོམ་པའམ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་གཉིས་མེད་སྣང་འཇུག་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་དུས་ན་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་ནས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སེམས་
དེ་ཉིད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང་བྲལ་ཏེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་གྱུར་ནས་གཉིས་སུ་མེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་ནི་གཉིས་མེད་སྣང་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ན་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འཐོབ་སྟེ། དེ་ཕན་ཆད་ནམས་ཀྱང་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ལ་མི་འཇུག་གོ། །དཔེར་ན་
ཅི་དང་འདྲ་ཞེ་ན། དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མདའ་དང་པགས་པ་བཞིན་དུའོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་མདའ་མེས་བསྲེགས་ན་དྲོད་ལ་བབ་པར་བྱས་ཏེ། དྲང་པོར་བསྲང་བ་དེ་ནམས་ཀྱང་ཕྱིས་ཡོན་པོར་འགྱུར་བ་དང་། པགས་པ་ཁེངས་པ། ཆུ་དང་མར་ལ་སོགས་པས་བསྐུས་ནས་རྩིས་
ཞེན་པར་བྱས་ཏེ། འཇམ་པོར་བྱས་ན་ཕྱིས་ཁེངས་ཤིང་རྩུབ་པོར་མི་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཞི་གནས་ནི་ཆུ་དང་སྣུམ་ལྟ་བུ། སྔོན་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་རྟོགས་པས་སེམས་རྩུབ་པོར་བྱས་པ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ན་ཞི་གནས་ཆུ་དང་སྣུམ་ལྟ་བུར་བསྒོམ་པས་སེམས་
གཉེན་པོར་བྱས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་ན་སླར་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྟོག་པ་ལ་ཞུགས་ན་སེམས་ཁེངས་པ་དང་རྩུབ་པོ་རྣམས་སུ་ནམས་ཀྱང་མི་འགྱུར་རོ། །སྔོན་ལས་དང་པོའི་ཚེ་ན་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བ་ངན་
པས་ལྟ་བ་ཡོན་པོར་བྱས་པ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དུས་ན་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པའི་མེས་ལྟ་བ་ངན་པ་བསལ་ཏེ། ལྟ་བ་དྲང་པོར་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པ་ན་དེ་ཕན་ཆད་ནམས་ཀྱང་ལྟ་བ་ངན་པ་ལ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་

125-1-184a

མཚན་ཉིད་དེ་ལྟར་བཙལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱི་སྒྲས་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་གཟུང་སྟེ། ཙམ་གྱི་སྒྲས་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་
ཕྱིའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་འགོག་གོ། །སེམས་ཙམ་དུ་སྨྲ་བ་ཁ་ཅིག་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཞེས་བྱ་བས་སེམས་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། སེམས་ལས་མ་གཏོགས་པར་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་དང་ཕྱིའི་ཡུལ་རྣམས་མེད་ཀྱང་མེད་པར་འདོད་དོ། །འདིའི་
སྐབས་སུ་དེ་གཉི་ག་ལ་བྱ་བར་འདོད་དོ། །ཁམས་གསུམ་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་ཕྱིའི་ཆོས་མེད་དོ་ཞེས་བརྟག་ཅིང་ཤེས་པར་བྱ་བ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ནི་གཉིས་སུ་རབ་ཏུ་སྣང་། །ཞེས་བྱ་བ་
ལ། སེམས་ཀྱི་སྒྲས་ནི་ཀུན་གཞི་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་བྱ་སྟེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་སུ་སྣང་བར་ཟད་ཀྱི་སེམས་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་སེམས་ཉིད་གཟུང་འཛིན་
དུ་སྣང་བར་ཟད། དེ་ལས་མ་གཏོགས་པར་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་། གཟུང་འཛིན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྣང་བར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་སེམས་ལས་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་
པའི་ཆོས་ཀྱང་སེམས་ཉིད་ལ་སྣང་བར་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པར་སྣང་ཡང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དད་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་སེམས་ཉིད་ལ་སྣང་བར་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་དགེ་ཆོས་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་
ཉིད་ལས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། དད་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱང་སེམས་ལ་སྣང་བར་ཟད་ཀྱི་སེམས་མ་གཏོགས་པ་ལོགས་ཤིག་ན་དམིགས་པའི་ཡུལ་ལྟ་བུར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དང་ལྡན་པའི་མཚན་

125-1-184b

ཉིད་དུ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་མེད་པ་མ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་སྨྲ་བ་གཉིས་པ་ལྟར་ན་ནི་སེམས་ཉིད་ལས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལྟ་བུར་སྣང་གི་སེམས་ལས་མ་གཏོགས་པར་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡོད་པར་མི་འདོད་
དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཉིད་སྣ་ཚོགས་སྣང་བ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཀུན་གཞི་ཉིད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་སྟེ། འདོད་ཆགས་སུ་སྣང་བ་དང་། གཏི་མུག་ཏུ་སྣང་བ་དང་། ཞེ་སྡང་དུ་སྣང་བ་དང་། མི་དགེ་བ་དང་། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་སུ་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །
སྣ་ཚོགས་པ་ཡི་རྣམ་པར་འཇུག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཉིད་དུས་གཅིག་ཏུ་དད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལྟ་བུར་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྣང་བ་དངོས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ལས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པར་
སྣང་བ་དང་། དད་པ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ཡང་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཡོད་པས་ན་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་དངོས་པོར་ནི་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཡོད་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་
ཕྱིར། དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་། དད་པ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཡོད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པས་ན་གཞན་དབང་དེ་ལ་ཆོས་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའམ། སྣང་བ་ཙམ་དེ་ལ་སྣང་ཡང་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་
བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བརྒྱད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་བརྟག་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བརྒྱད་
ཀྱིས་སྟོན་ཏེ། ཆོས་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མདོར་ན་མཚོན་བྱ་དང་མཚན་ཉིད་དང་མཚོན་བྱེད་དང་གསུམ་མོ། །གཅིག་གིས་ནི་མདོར་བསྟན་ཏོ། །ལྷག་མས་ནི་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚིགས་བཅད་བརྒྱད་ལས་ཚིགས་བཅད་དང་པོས་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མདོར་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་

125-1-185a

བཅད་ལྷག་མ་བདུན་གྱིས་ནི་མདོར་བསྟན་པའི་དོན་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་ཞིབ་དུ་འཆད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཚོན་བྱ་དང་ནི་མཚན་ཉིད་དང་། །མཚོན་བྱེད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ནི། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བཤད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། 
མཚོན་ཆ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། གཟུགས་དང་། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་། སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་དང་། འདུས་མ་བྱས་ཏེ་འདི་ནི་མཚན་ཉིད་གསུམ་གྱི་གཞི་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཀུན་བརྟགས་དང་། གཞན་དབང་དང་། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་
ཉིད་དོ། །མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། གཞི་དང་། འཇོག་པ་དང་། སྣང་བ་དང་། མེ་ལོང་དང་། གནས་སོ། །དེ་གསུམ་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་ན་ནི་མཐའ་ཡས་ཏེ་མདོ་ཙམ་དུ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གཞག་གོ། །དེ་ལ་མཚོན་བྱ་དང་། མཚན་ཉིད་གཉིས་ནི་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ལྟ་བུའོ། །མཚོན་བྱེད་
ནི་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་བས་ན་འོག་ནས་ཀྱང་མཚོན་བྱ་དང་མཚན་ཉིད་གཉིས་མཚོན་པར་བྱེད་ཅིང་ཤེས་པར་བྱེད་པས་ན་མཚོན་བྱེད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །མཚོན་བྱ་དང་མཚན་ཉིད་དང་མཚོན་བྱེད་གསུམ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་བཤད་ཅེ་ན། དེ་གསུམ་ཡང་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པར་
བྱ་བའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཤད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །མཚོན་བྱ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་གང་ལྟ་བར་བཅས་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཀྱི་སྒྲས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། གཟུགས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་འདི་རྣམ་པ་
གཉིས་སུ་སྣང་སྟེ། གཟུང་བར་སྣང་བ་དང་། འཛིན་པར་སྣང་བའོ། །དེ་ལ་དབང་པོ་ལྔ་དང་ཡུལ་ལྔ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ནི་གཟུང་བར་སྣང་བ་སྟེ། དེས་ནི་གཟུགས་བསྟན་ཏོ། །འཛིན་པར་སྣང་བ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ཏུ་སྣང་སྟེ། དེས་
ནི་སེམས་བསྟན་ཏོ། །ལྟ་བར་བཅས་ཞེས་བྱ་བའི་ལྟ་བའི་སྒྲས་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་བྱ་སྟེ། སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ནི་གསལ་ཞིང་རྒོད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་

125-1-185b

བའི་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་གནས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེའི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་བསྟན་ཏེ། སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་སེམས་དང་གཟུགས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་གནས་སྐབས་ལས་བྱུང་བས་ན་དེའི་གནས་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ནམ་གཟུགས་
དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གསུམ་འདུས་ནས་བསྒྲིབས་ཏེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་འགོག་པའི་གཟུགས་ལས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཕུང་པོ་ལྔ་སྐྱེས་པ་ལ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྐྲ་དཀར་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ལ་རྒ་བ་
ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་གསུམ་གྱི་གནས་ལ་འདུ་བྱེད་སེམས་དང་མི་ལྡན་པར་གདགས་པར་ཟད་དོ། །མི་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མི་འགྱུར་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ནམ་མཁའ་དང་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་དང་། མ་བརྟགས་པར་འགོག་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། འདུས་མ་བྱས་ལ་ཅིའི་
ཕྱིར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་རིག་པ་འདི་ལས་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པའི་འདུས་མ་བྱས་སུ་སྣང་ལ། སེམས་ལ་སྣང་བའི་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་མི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པས་ན་འདུས་མ་བྱས་ལ་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་མདོར་ན་མཚོན་བྱ་ཡིན། །
རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཚད་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མདོ་ཙམ་དུ་ན་གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་དང་། སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་དང་། འདུས་མ་བྱས་ལྔ་ནི་མཚོན་བྱ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྔ་པོ་དེའི་མཚན་ཉིད་རེ་རེ་ནས་ཕྱེ་ནས་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པས་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྔ་པོ་
དེ་ནི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་གནས་དང་། རྟན་ཡིན་པས་ན་མཚོན་བྱ་ཞེས་བྱའོ། །མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྨྲ་དོན་ཇི་བཞིན་འདུ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། གཞན་དབང་གི་
མཚན་ཉིད་དང་། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་སྨྲ་བའོ། །བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ནི་དོན་ཏོ། །ཇི་བཞིན་གྱི་འདུ་ཤེས་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཏེ། འདི་ནི་བུམ་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་འདི་ནི་སྣམ་

125-1-186a

བུ་མ་ཡིན་པ་དང་། འདི་ནི་སྔོན་པོ་ཉིད་ཡིན་གྱི་སེར་པོ་མ་ཡིན་ཞེས་རྟོག་པའོ། །མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་དང་སེར་པོ་དང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཡུལ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་འདུ་ཤེས་འཇུག་པའོ། །དོན་དུ་ན་ཐ་སྙད་ལ་མཁས་པ་
རྣམས་སྣམ་བུ་དང་བུམ་པ་དང་། སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ་འདི་ནི་བུམ་པ་འདི་ནི་སྣམ་བུ་ཞེས་རྟོག་པ་དང་། རྟོག་པ་དེའི་ཡུལ་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གཅིག་གོ། །དེའི་བག་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
སྨྲ་དོན་ཇི་བཞིན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་དེ་ཞེས་རྟོག་སྟེ། དེའི་བག་ཆགས་ཀུན་གཞི་ལ་རླན་པ་ཡང་ནམ་ཞིག་ན་སྨྲ་དོན་ཇི་བཞིན་གྱི་འདུ་ཤེས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ན་བག་ཆགས་ལ་ཡང་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལས་
ཀྱང་ནི་དོན་སྣང་བ། །ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བག་ཆགས་ལས་ནམ་ཐ་སྙད་ལ་མི་མཁས་པ་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་སྐེ་དང་སྡེང་སྡེང་པོ་ལྟོ་ཟླུམ་པོ་འདི་ལ་མིང་དུ་བུམ་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ཇི་བཞིན་པའི་དོན་གྱི་འདུ་ཤེས་མེད་པར་ཡང་སེམས་ལས་བུམ་པ་ལྟ་བུར་སྣང་ལ། 
བུམ་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ནི་མི་ཤེས་ཀྱི་བུམ་པ་མཐོང་ན་ནི་འདི་ཅི་ཞིག་ཡིན་ནོ་སྙམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་ན་ཡང་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །འདི་ནི་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་པའོ། །དེ་ཚིགས་བཅད་དེའི་དོན་མདོར་བསྡུས་ན། གང་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་དང་། རྒྱུ་གང་ལས་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་
གཉིས་ཀ་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །གང་ཀུན་དུ་རྟོག་ཅེ་ན་ཐ་སྙད་ལ་མཁས་པས་འདི་བུམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོག་པ་དང་། ཐ་སྙད་ལ་མི་མཁས་པས་བུམ་པ་མཐོང་བ་ན་འདི་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེས་རྟོག་པའོ། །རྒྱུ་གང་ལས་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་དེ་ནི་དེའི་བག་ཆགས་ལས་ཀུན་དུ་རྟོག་པའོ། །
སྨྲ་བ་ཇི་བཞིན་པའི་དོན་གྱི་འདུ་ཤེས་པའི་མཚན་མ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྨྲ་བ་ནི་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ཞེས་བརྗོད་པའོ། །ཇི་བཞིན་པའི་དོན་གྱི་འདུ་ཤེས་ནི་བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་གི་དོན་ནི་ལྟོ་ཟླུམ་པོ་སྐེ་སྡེང་སྡེང་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མིང་དང་དོན་དུ་འབྲེལ་པར་ཤེས་ཤིང་རྟོག་སྟེ། དེའི་མཚན་མ་ནི་འདུ་ཤེས་

125-1-186b

དེའི་ཡུལ་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གཅིག་གོ། །སྨྲ་བ་དེ་ཡི་བག་ཆགས་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྨྲ་བའི་ས་བོན་ཀུན་གཞི་ལ་བསགས་ཏེ་ཡོད་པ་དེ་ཡང་ནམ་ཞིག་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ན་ཀུན་བརྟགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཀུན་
བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །བག་ཆགས་དེ་ལས་དོན་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྨྲ་བའི་བག་ཆགས་ཀུན་གཞི་ལ་བསགས་པ་དེ་ལས་ཐ་སྙད་མི་མཁས་པ་རྣམས་ལ་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ཡང་ཀུན་བརྟགས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཐ་སྙད་ལ་མི་མཁས་པ་རྣམས་
ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལས། བུམ་པའི་སྒྲ་ནི་ལྟོ་དང་ཟླུམ་པོ་ལ་བྱའོ་ཞེས་བུམ་པའི་མིང་དང་དོན་དུ་འབྲེལ་པ་ནི་མི་ཤེས་པའི་བྱིས་པ་ཤེད་མ་བྱེ་བ་རྣམས་ནི་ཐ་སྙད་ལ་མི་མཁས་པའོ་ཞེས་བྱའོ། །སྨྲ་བ་ཇི་བཞིན་པའི་དོན་གྱི་འདུ་ཤེས་མེད་པར་ཡང་སྣང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐ་སྙད་ལ་མི་མཁས་པ་རྣམས་
ལ་བུམ་པ་མཐོང་བ་ན་འདི་ནི་བུམ་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པ་མེད་པར་ཡང་བུམ་པ་མཐོང་བ་ནའང་ཅི་ཞིག་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རྟོག་པས་ཡང་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་བརྗོད་པའི་དོན་གྱི་འདུ་ཤེས་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྨྲ་བ་ཇི་
བཞིན་པའི་དོན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་འཆད་དེ་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པར་བརྗོདཔའི་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུའི་དངོས་པོ་མཐོང་ནས་འདི་ནི་བུམ་པ་ཡིན་གྱི་སྣམ་བུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོག་པ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་རྟོག་པ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་སྨྲ་བ་ཇི་བཞིན་པའི་
དོན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་དེའི་མཚན་མའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ལས་བྱུང་བ་དེ་དག་གི་ཡུལ་བུམ་པ་དང་། སྣམ་བུ་དང་། སེར་པོ་དང་། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེའི་མཚན་མ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་བག་ཆགས་ལས་གང་
ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་དེ་གཉི་ག་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་དགོངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱུ་བག་ཆགས་ལ་ཡང་ཀུན་བརྟགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཆོས་སྣང་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། གང་ཐ་སྙད་ལ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བུམ་པའོ་ཞེས་བཏགས་པ་དང་། ཐ་སྙད་ལ་མི་མཁས་པ་

125-1-187a

རྣམས་ཀྱིས་བུམ་པ་མཐོང་བ་འདི་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་སྙམ་དུ་རྟོག་པ་ཡང་ཀུན་བརྟགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཟུང་འཛིན་དུ་རྟོག་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་རྒྱུ་བག་ཆགས་དང་། ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་དང་གཉི་ག་ལ་ཀུན་བརྟགས་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་
བསྟན་པ་ནི། མིང་བཞིན་དུ་ནི་དོན་རྣམས་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པའི་མིང་ཇི་ལྟར་བརྗོད་པ་བཞིན་དུ་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་རྟོག་པ་ནི་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་བཞིན་མིང་ནི་རབ་ཏུ་སྣང་། །
ཞེས་བྱ་བ་ལ། བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཇི་ལྟར་གཞག་པ་བཞིན་དུ་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུའི་མིང་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་རྟོག་པ་ནི། དོན་བཞིན་མིང་ནི་རབ་ཏུ་སྣང་། །ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ཡང་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་དག་མ་ཡིན་རྟོག་པའི་རྒྱུ། །ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་
མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ནམ་མིང་གི་སྒོ་ནས་དོན་ཡོད་པར་རྟོག་པ་ན་ནི་མིང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ནམ་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་མིང་ཡོད་པར་རྟོག་ན་ནི་དོན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་མིང་ཡོད་པར་རྟོག་པ་དང་། དོན་ཡོད་པར་རྟོག་པ་ནི་ཀུན་
བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མིང་དང་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ནི་མིང་དང་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མིང་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་པའི་དོན་སྟོན་ཏོ། །མིང་ཇི་བཞིན་པར་དོན་ཡང་དེ་ལྟར་ཡོད་པར་འཛིན་པ་ནི་མིང་ཇི་བཞིན་པ་དང་། དོན་ཇི་འདྲ་བར་མིང་ཡང་དེ་ལྟར་ཡོད་
པར་འཛིན་པ་ནི་དོན་ཅི་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དང་མིང་དུ་རབ་ཏུ་སྣང་བ་ནི་མིང་དོན་ཇི་བཞིན་པར་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་མིང་ཡང་དེ་ལྟར་ཡོད་པར་རྟོག་པ་དང་། མིང་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་དོན་ཡང་དེ་ལྟར་ཡོད་དོ་ཞེས་རྟོག་པ་ནི་མིང་དང་དོན་
བཞིན་དུ་སྣང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདི་ཙམ་ཞིག་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་དོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་མདོར་ན་འདི་ཙམ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དེ། ཡང་ན་ནི་མིང་ཡོད་པར་རྟོག་མིང་ནི་དོན་ཡོད་པར་རྟོག་པ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་རྟོག་ན་ཡང་དག་པ་

125-1-187b

གཉིས་ལ་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་དེ་ལས་གཞན་དུ་བརྟག་ཏུ་མེད་པས་ན་མིང་དང་དོན་གཉིས་ལ་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་གསུམ་རྣམ་གསུམ་སྣང་བ་ནི། །གཟུང་དང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། །ཡང་དག་མ་ཡིན་
ཀུན་རྟོག་ནི། །གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པ་གསུམ་དུ་སྣང་བ་དང་། ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་སྣང་བ་ནི་རྣམ་གསུམ་རྣམ་གསུམ་སྣང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་རྣམ་གསུམ་དུ་སྣང་བ་ནི་གནས་སུ་སྣང་བ་དང་། དོན་དུ་སྣང་བ་དང་། ལུས་སུ་སྣང་བའོ། །གནས་སུ་སྣང་
བ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྣོད་ལྟ་བུར་སྣང་བ་སྟེ། ས་གཞི་ཆེན་པོར་སྣང་བའོ། །དོན་དུ་སྣང་བ་ནི་གཟུགས་ནས་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་ཡུལ་དྲུག་ཏུ་སྣང་བའོ། །ལུས་སུ་སྣང་བ་ནི་མིག་གི་དབང་པོ་ནས་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོའི་བར་དུ་དབང་པོ་དྲུག་ཏུ་སྣང་བ་སྟེ། དེ་བས་ན་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས་ཀྱང་། 
ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་གནས་འདྲ་བ། །སེམས་ཙམ་དུ་ནི་ངས་བཤད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་སྣང་བ་ནི་ཡིད་དུ་སྣང་བ་དང་། འཛིན་པར་སྣང་བ་དང་། རྣམ་པར་རྟོག་པར་སྣང་བའོ། །དེ་ལ་ཡིད་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ལ་བྱ་སྟེ། གང་ཉོན་མོངས་པའི་གཞི་
དང་རྟག་ཏུ་ལྡན་པས་ཀུན་གཞི་ལ་བདག་ཏུ་དམིགས་པར་བྱེད་པའོ། །འཛིན་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔའི་ཚོགས་ལ་བྱ་སྟེ། སོ་སོའི་ཡུལ་འཛིན་ཅིང་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྟོག་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་
པར་ཤེས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་སྔོན་པོ་ཡིན་གྱི་སེར་པོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གནས་དང་དོན་དང་ལུས་སྣང་བ་ནི་གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཡིད་དང་འཛིན་པ་དང་རྟོག་པར་སྣང་བ་ནི་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་དེ་ལྟར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་དུ་
རྟོག་པ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་འཁོར་བ་དང་བཅས་པ་ལ་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་མེད་དང་དངོས་པོ་ཡོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་

125-1-188a

ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དེ་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་མེད་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་
པ་ལས་ཀྱང་། གཉིས་པོ་དེ་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དེ་ན་ཡོད། །ཅེས་བཤད་དོ། །དངོས་དང་དངོས་མེད་མཉམ་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ལ་གཟུང་འཛིན་གྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་དེ་ན་གནས་ལ། གཟུང་འཛིན་གྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡོད་པ་
དེ་ན་གནས་པས་དངོས་པོ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པ་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དབུས་དང་མཐའ་ལས་ཀྱང་། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དེ་ན་ཡོད། །དེ་ན་ཡང་ནི་དེ་ཡོད་དོ། །ཞེས་བཤད་དོ། །མདོ་སྡེ་རྒྱན་འདི་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐབས་ལ་འཇུག་པའི་སྐབས་ལས་ཀྱང་། གང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་
གཉིས་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཡོད་པའི་མཆོག་སྟེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །མ་ཞི་བ་དང་ཞི་བ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་འདྲེས་པས་ན་མ་ཞི་བའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་ཞིང་དག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ན་ཞི་བའོ། །
རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡོངས་གྲུབ་མཚན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དེ་གཟུང་འཛིན་གྱི་སྤྲོས་པ་ཀུན་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པས་རྟོག་གེ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །
མདོར་ན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བཤད་དེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་དང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ། དངོས་པོ་མེད་དང་དངོས་པོ་ཡོད། །དངོས་དང་དངོས་མེད་མཉམ་པ་ཉིད། །ཅེས་
བྱ་བས་རང་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །མ་ཞི་བ་དང་ཞི་བ་དང་། །ཞེས་བྱ་བས། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏེ། མ་ཞི་བས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་ཞི་བས་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་བཤད་དོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅེས་བྱ་

125-1-188b

བས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་མཚོན་བྱེད་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་གཞི་དང་གཞག་པ་དང་མེ་ལོང་དང་སྣང་བ་དང་གནས་སོ། །དེ་ལ། རྒྱུ་མཐུན་ཆོས་ལ་དམིགས་ན་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞི་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་
ཀྱིས་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་བཤད་པའི་ཆོས་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དུས་ན་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལ་ཉན་པ་དང་སེམས་པ་དང་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའོ། །ཚུལ་
བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཞག་པ་ནི་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་གཞི་དང་རིགས་རྣམ་པ་གསུམ་པ་དང་རྣམ་པ་བཞིས་དྲོད་ཀྱི་ཚེ་ན་ནི་མིང་རྣམ་པ་རྒྱུ་མ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད། རྩེ་མོའི་ཚེ་ན་ནི་དོན་རྣམས་སྒྱུ་མ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་བཟོད་པའི་དུས་ན་ནི་གཟུང་བ་སྤངས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་གི་དུས་ན་ནི་
འཛིན་པ་སྤངས་པའི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྟོགས་པའི་བག་ཆགས་སེམས་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཀྱི་ཁམས་ལ་གནས་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་མེ་ལོང་ནི་སེམས་ཀྱི་ཁམས་ལ་གནས་པ་སྟེ། ས་དང་པོའི་དུས་
ན་ཁམས་གསུམ་སེམས་ཙམ་དུ་རྟོག་པ་ལ་གནས་པ་ཉིད་སེམས་ཀྱི་ཁམས་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་གོང་དུ་མིང་ལ་གནས་པར་བཤད་པ་ཉིད་ལ་སེམས་ཀྱི་ཁམས་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་ཁམས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །གཟུང་འཛིན་སྤངས་པའི་མིང་ནི་ཕུང་པོ་བཞི་གཉིས་
སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་གནས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཁམས་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་མེ་ལོང་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། མེ་ལོང་གི་ནང་དུ་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བ་དང་འདྲ་བར་ཡེ་ཤེས་དེས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་མེ་ལོང་ཞེས་བྱའོ། །ཡོད་མེད་དོན་དུ་མཐོང་
བའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྣང་བ་ནི་ས་གཉིས་ནས་ས་བཅུ་མན་ཆད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བྱ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་གང་གིས་ཡོད་པའི་ཆོས་ལ་ཡང་ཡོད་པར་མཐོང་། མེད་པའི་ཆོས་ལ་མེད་པར་མཐོང་བ་ལ་སྣང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གཞན་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་ཡོད་

125-1-189a

པར་མཐོང་། ཀུན་བརྟགས་ནི་མེད་པར་མཐོང་ངོ་། །གནས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་གནས་པ་གཞན་དུ་གྱུར་པར་འཐོབ་སྟེ། གནས་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་གོང་དུ་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་ཡུལ་དང་། དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་གནས་གྱུར་ན་ཡོན་ཏན་འདི་
ལྟ་བུ་དག་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུར་བལྟའོ། །དེ་ལ་གཞི་དང་གཞག་པ་དང་། མེ་ལོང་དང་སྣང་བ་ནི་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གནས་ནི་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་དོ། །མདོར་ན་ཚིག་དེ་དག་གིས་ལམ་རྣམ་པ་ལྔ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཚོགས་ཀྱི་ལམ་དང་། སྦྱོར་བའི་ལམ་དང་། མཐོང་
བའི་ལམ་དང་། བསྒོམ་པའི་ལམ་དང་། མཐར་ཐུག་པའི་ལམ་མོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པས་ནི་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་བསྟན་ཏོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ནི་སྦྱོར་བའི་ལམ་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཀྱི་ཁམས་ལ་གནས་པས་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་བསྟན་ཏོ། །ཡོད་མེད་
དོན་དུ་མཐོང་བས་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་བསྟན་ཏོ། །གནས་ཀྱིས་མཐར་ཐུག་པའི་ལམ་བསྟན་ཏོ། །མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པར་བསྒོམ་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་རྣམ་པ་ལྔ་རྣལ་འབྱོར་བསྒོམ་པའི་རྟེན་དང་གཞིར་
གྱུར་པས་ན་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་རྒྱུ་འདྲ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ནི་རྒྱུའོ། །གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ནི་འབྲས་བུ་སྟེ། ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་དང་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་བཤད་པ་
དང་གཉིས་སུ་དོན་མི་མཐུན་པ་མེད་པས་ན་བཤད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་བཤད་པའི་དོན་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར། དེ་བས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར། །འཕགས་རིགས་ཤིན་ཏུ་དྲི་མེད་པ། །མཚུངས་དང་ཁྱད་པར་འབྲི་བ་མེད། །ལྷག་
པ་མ་ཡིན་མཚན་ཉིད་འདོད། །ཅེས་སྨོས་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་འཕགས་པའི་རིགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་སུ་ཞུགས་པ་ན་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པས་ན་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །

125-1-189b

དེའི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་ན་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་ལ་མི་འདྲ་བ་ཐ་དད་པ་མེད་པས་ན་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁྱད་པར་རྣམ་པ་ལྔས་ཉན་ཐོས་དག་པས་འཕགས་པས་ན་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་
བྱའོ། །ཁྱད་པར་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཁྱད་པར་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཁྱད་པར་དང་། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་། ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་འགྲིབ་པ་མེད་པས་ན་འབྲི་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་
བྱང་བའི་ཕྱོགས་སྐྱེ་བ་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པས་ན་ལྷག་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ན་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང་། དམིགས་པར་བྱེད་པ་གཉིས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ཏེ། 
གཟུང་འཛིན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་སྦྱངས་པས། རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པར་དག་པ་ཉན་ཐོས་པས་ཁྱད་ཞུགས་ཏེ། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་བག་ཆགས་ཕྲ་མོ་ཡང་མ་སྤངས་པས་
གང་གི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་ཀྱང་སྤྲེའུ་མཆོངས་བྱེད་དང་། སྔོན་སྨད་འཚོང་མ་བྱེད་པ་ལས་ཕྱིས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པའི་དུས་ན་ཡང་ལྷུང་བཟེད་ཀྱིས་ངོས་ལ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཕྲ་མོའི་ཡང་ཕྲ་མོ་སྤངས་པས་ན་རྣམ་པར་དག་པ་ཁྱད་ཞུགས་པའོ། །སངས་
རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མ་སྦྱངས་པའི་ཕྱིར་ས་གཞི་ཤེལ་དང་བཻ་ཌཱུརྱ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་སྟོན་མི་ནུས་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྦྱངས་པས་ཤེལ་དང་
བཻ་ཌཱུརྱ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་སྟོན་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཁྱད་ཞུགས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་ཁྱད་པར་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་མ་རྟོགས་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་ཙམ་ཡོད་པར་ཟད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་

125-1-190a

ཀྱིས་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྙེད་པར་ཁྱད་ཞུགས་སོ། །འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པས་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་
རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱེད་པར་མི་ནུས་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱེད་པས་ན་
ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་ཁྱད་ཞུགས་སོ། །དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ན་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་སྒྲུབ་པས་ན་ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དག་གིས་སྤྲུལ་པའི་སྐུས་དགའ་ལྡན་གྱི་ཕོ་བྲང་ན་གནས་པ་དང་། ཤི་འཕོ་བསྟན་པ་དང་། མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ལ་
སོགས་པ་བསྟན་ཅིང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་མི་ནུས་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དགའ་ལྡན་ན་བཞུགས་པ་དང་། ལྷུམས་སུ་གཤེགས་པ་དང་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྲུལ་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་པས་ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཁྱད་ཞུགས་སོ། །དེས་ནི་མཚོན་བྱ་དང་མཚན་ཉིད་
རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣལ་འབྱོར་པའི་ཆོས་ལྔ་པོ་དེ་དག་ལ་མཚོན་བྱེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་མཚོན་བྱེད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལྔ་པོ་དེས་མཚོན་བྱ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་། མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་ཤེས་པར་བྱེད་པས་ན་མཚོན་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོངས་སུ་
ཚོལ་བ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དྲུག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཕགས་པའི་ལམ་བསྒོམས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་སྤངས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཐབས་གང་ཇི་ལྟར་བྱས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བརྟགས་པ་ནི་རྣམ་
པར་གྲོལ་བ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཙམ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དྲུག་གིས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གནས་དོན་ལུས་ནི་སྣང་བ་དག །ཤིན་ཏུ་གྱུར་པ་ཟག་མེད་པའི། །དབྱིངས་དང་ས་བོན་རབ་གྱུར་ཕྱིར། །དེ་ཡང་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་བོན་རབ་

125-1-190b

ཏུ་གྱུར་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིགས་བཅད་རྐང་པ་གསུམ་གྱིས་འཇུག་ནས། འབྱུང་བར་སྔར་སྨོས་ལ་ཇེ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའམ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཀུན་གཞི་ལ་ས་བོན་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཀུན་གཞི་གཟུང་འཛིན་
གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བས་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་ན་ཆོས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཡང་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་ཏེ། གསུམ་པོ་གང་ཞེ་ན། གནས་སུ་སྣང་བ་དང་། དོན་དུ་སྣང་བ་དང་། ལུས་སུ་སྣང་བའོ། །དེ་ལ་གནས་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ས་གཞི་ཆེན་པོ་སྟེ། དེ་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་ན་ངོམ་གྲོག་གམ་གཡང་
ས་ལ་སོགས་པ་ཐག་ཐུག་ཏུ་སྣང་གི་ཤེལ་དང་བཻ་ཌཱུརྱ་ལ་སོགས་པའི་ས་གཞི་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །དོན་ནི་གཟུགས་ནས་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་ཡུལ་དྲུག་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་རྣམས་གཞན་དུ་གྱུར་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་ལ་སོགས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བར་འགྱུར་
རོ། །ལུས་ནི་མིག་གི་དབང་པོ་ནས་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོའི་བར་དུ་དབང་པོ་དྲུག་ལ་བྱ་སྟེ། དབང་པོ་དྲུག་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་ན་དབང་པོ་གཅིག་གིས་ཀྱང་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱེད་ནུས་པ་དང་། ཡོན་ཏན་བརྒྱ་རྩ་བཅུ་གཉིས་འཐོབ་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ལྟ་བུར་སྣང་བར་འགྱུར་བ་དང་། 
དེ་ལྟར་ཆོས་རྣམ་པ་གསུམ་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གནས་དེར་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱང་འཇུག་ལ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱང་འཇུག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་འཇུག་པས་ན་དེའང་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་གནས་ཞེས་
བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གནས་སུ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡིད་དང་ཤིན་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཟློག་པ་ནི། །དབང་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་གྱུར་ཏེ། །མི་རྟོག་བཞི་དང་ཡེ་ཤེས་
ལས། །ཞེས་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་ཡིད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བཞི་དང་ལྡན་པ་རྟག་ཏུ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ལ་བྱའོ། །ཤིན་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་གཟུགས་རེག་བྱ་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་

125-1-191a

ཤེས་པའི་བར་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་ལ་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟག་པ་འདི་ནི་སྔོན་པོ་ཡིན་སེར་པོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དཔྱོད་པར་བྱེད་པ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་བདུན་བཟློག་ནས་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་ན་དབང་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་ཞིང་དབང་རྣམ་
པ་བཞི་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དབང་རྣམ་པ་བཞི་གང་ཞེ་ན། མི་རྟོག་པ་ལ་དབང་བ་དང་། ཞིང་ལ་དབང་བ་དང་། ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བ་དང་། ལས་ལ་དབང་བ་སྟེ་རིམ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་ཡང་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་ན། མི་རྟོག་པ་ལ་དབང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པའི་
ཡིད་མ་དག་པའི་དུས་ན་ཡང་ཀུན་གཞི་ལ་དམིགས་ལ་དག་པ་ན་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁོ་ན་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གོང་ནས་ཀྱང་། ཡིད་ཀྱང་གཞན་དུ་གྱུར་ནས་ནི། །འབྱོར་པ་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །འབྱོར་པའི་རྗེས་འཇུག་ཡེ་ཤེས་ནི། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་
དྲི་མ་མེད། །ཅེས་བཤད་དོ། །འཛིན་པ་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་ན་ཞིང་ལ་དབང་བ་འཐོབ་སྟེ། ཅི་དགར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཤེལ་དང་བཻ་ཌཱུརྱ་ལ་སོགས་པའི་ཁ་དོག་དུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གོང་ནས་ཀྱང་། དོན་བཅས་འཛིན་པ་གཞན་གྱུར་པས། །འབྱོར་པ་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞིང་ཡང་
འདོད་བཞིན་དག་པ་དང་། །ལོངས་སྤྱོད་ཤིན་ཏུ་སྟོན་པར་འགྱུར། །ཞེས་བཤད་དོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་གནས་གཞན་དུ་གྱུར་ན་ཡེ་ཤེས་དང་ལས་གཉིས་ལ་དབང་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང་ལྡན་པས་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་འཐོབ་བོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔའི་ལས་ལ་
ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པས་ལས་ལ་དབང་ཐོབ་བོ། །དེ་བས་ན་གོང་དུ་ཡང་། རྣམ་རྟོག་གཞན་དུ་གྱུར་ན་ནི། །འབྱོར་པ་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཡེ་ཤེས་དང་ནི་ལས་ཀུན་ཀྱང་། །རྟག་ཏུ་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདུན་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་
གནས་གྱུར་ན། དབང་གང་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་ནས། ད་ནི་ས་གང་ལ་དབང་གང་དང་ལྡན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མི་གཡོ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ལ། དབང་ནི་རྣམ་པ་དེ་བཞི་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ས་བརྒྱད་པ་མི་གཡོ་བ་དང་། ས་དགུ་པ་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་དང་། ས་བཅུ་པ་

125-1-191b

ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གསུམ་ལ་དབང་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཅིག་ལ་རྣམ་གཉིས་དེ་ལས་གཞན། །དབང་ནི་རེ་རེ་འདོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་མི་གཡོ་བ་ལ་ནི་མི་རྟོག་པ་ལ་དབང་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ལ་དབང་བ་སྟེ། དབང་གཉིས་དང་ལྡན་པར་འདོད་
ལ། ས་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གཉིས་ལ་དབང་རེ་རེ་དང་ལྡན་པར་འདོད་དེ། ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ལ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བར་འདོད། ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ལ་ནི་ལས་ལ་དབང་བར་འདོད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ས་བརྒྱད་ཀྱི་དུས་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དང་ལྡན་པས་མི་
རྟོག་པ་ལ་དབང་བ་དང་། ཅི་དགར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཤེལ་དང་བཻ་ཌཱུརྱ་ལ་སོགས་པའི་ཁ་དོག་ཏུ་སྟོན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ལ་དབང་ངོ་། །ས་དགུ་པ་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ལ་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞིའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་འཐོབ་སྟེ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་
བཞི་ནི། ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་། དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་། ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མིང་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཤེས་པ་ནི་
ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་ནི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་དང་སྐད་ཤེས་པ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་གཅིག་གི་ནི་དོན་བཤད་པར་བརྩམས་ཏེ། སྟན་གཅིག་
ལ་འདུག་ནས་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་མིང་དང་ཚིག་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བཤད་ཀྱང་ཤེས་རབ་ལ་ཟད་པ་མེད་པ་ནི་སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ས་བཅུ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ལ་ནི་ལས་ལ་དབང་འཐོབ་སྟེ། འཕྲུལ་གྱི་མིག་དང་རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ལས་བྱེད་པ་ལ་བར་
དུ་གཅོད་པ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ལ་བློ་ལྡན་སྲིད་སོང་བདག་མེད་རྣམ་གཉིས་རིག་ནས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བདག་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་གང་ཟག་ལ་ཡང་བྱ་བར་འདྲེན་

125-1-192a

ཏེ། བདག་དང་སེམས་ཅན་དང་སྲོག་དང་གང་ཟག་ཅེས་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་ཡང་དག་གི་སྒྲར་འདོགས་ཏེ་མེ་ནི་དྲོ་བའི་རང་བཞིན་ཞེས་བཤད་ན་དྲོ་བའི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་ན་དུ་ཡོད་པའི་ཕུང་པོ་
དང་སྐྱེད་མཆེད་ཀྱི་དོན་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བློ་ལྡན་ནི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བྱའོ། །སྲིད་སོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའམ་ཁམས་གསུམ་ན་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་མེད་པ་གཉིས་རིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་དུ་གཏོགས་
པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་ཀུན་བརྟགས་པའི་གང་ཟག་གི་རང་བཞིན་དུ། རང་བཞིན་དང་བདག་མེད་པའི་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ཆོས་ལ་ཡང་རང་བཞིན་དང་བདག་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་ལ་མ་ཞེན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་དང་མཚུངས་
པར་ཤེས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་མེད་པ་གཉིས་སུ་རྟོག་པ་ཡང་དེ་དང་མཚུངས་པར་རྟོགས་ཏེ། མཚུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་ལམ་རྟོགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། དབུ་མའི་ལམ་རྟོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་གང་ཟག་མེད་པ་དང་། 
ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མེད་ཅིང་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཟད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་པར་ཤེས་ཏེ། གཞན་ཡང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་སྐུར་པའི་མཐའ་ལྟུང་བ་དང་བྲལ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་དང་
བྲལ་ནས་དེ་ཉིད་རབ་འཇུག་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་གང་ཟག་དང་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཆོས་མེད་པའི་སེམས་ཙམ་པོ་མཐོང་བ་ནི་དེ་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ཡང་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་བཞི་ལས་བཟོད་པའི་དུས་ན་རྟོགས་ཏེ། དེའི་ཚེ་ན་བཟོད་པ་རང་བཞིན་མེད་པར་ཁོང་དུ་
ཆུད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བཟོད་པའི་དུས་གཟུང་བ་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་དེ་ཁོ་ནའི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པས་ན་དེ་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ཞེས་བཏགས་སོ། །འཛིན་པར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བཟོད་པའི་དུས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྤྱིའི་དངོས་པོ་ནི་

125-1-192b

མེད་ཀྱི་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་སེམས་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ན་འཛིན་པ་ཙམ་སེམས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཡིད་གནས་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟ་བུར་ན་བཟོད་པའི་དུས་ན་ཕྱིའི་ཡུལ་མི་དམིགས་ཀྱི་སེམས་ཙམ་ལ་གནས་པས་དེ་ལ་ཡིད་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་
དེ་མི་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བཟོད་པའི་དུས་ན་གཟུང་བའི་ཆོས་ཕྱིའི་ཡུལ་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་གི་དུས་ན་གཟུང་བ་མེད་ན་དེ་ལ་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་སེམས་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་སེམས་ཙམ་དུ་འཛིན་པ་དང་ཡང་བྲལ་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ལ་མི་སྣང་ཞེས་བྱའོ། །དེ་སྣང་མེད་པ་
གྲོལ་བ་མཆོག་ཏུ་དམིགས་པ་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ནས་ས་དང་པོའི་དུས་ན་གཟུང་བ་ཡང་མི་སྣང་འཛིན་པ་ཡང་མི་སྣང་སྟེ། གཟུང་འཛིན་མི་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གནས་པ་ཉིད་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཆོག་ཏུ་དམིགས་པ་གང་ཟག་ཏུ་དམིགས་པ་དང་། ཆོས་སུ་
དམིགས་པ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་མཚུངས་པར་ཤེས་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་མེད་པ་གཉིས་སུ་རྟོགས་པ་ཡང་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པར་རྟོགས་པར་མ་ཟད་ཀྱི། མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་དབུ་མའི་ལམ་རྟོགས་པ་ནི་མཚུངས་པར་ཤེས་
པ་ཞེས་བྱའོ། །འཛིན་པ་ནི་འདི་ནི་འཛིན་པ་ཙམ་མོ་སྙམ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཙམ་གྱི་སྒྲས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་འགོག་སྟེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། དེ་ལས་གཞན་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོགས་པ་ནི་
འཛིན་པ་ཙམ་དུ་ཟད། དེའང་བཟོད་པའི་དུས་ན་རྟོགས་སོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞི་དང་ཚོགས་དང་གཞག་ཡོད་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་སྨོས་ཏེ། གཞི་ཡོད་པ་དང་། ཚོགས་ཡོད་པ་དང་། གཞག་པ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་
ལ་ཚེ་འདིར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་ནས། དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང་། སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ནི་གཞིའོ། །ཚེ་རབས་སྔ་མར་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་སར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པ་ནི་ཚོགས་སོ། །མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་དག་ཏུ་ཆོས་

125-1-193a

ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སྟོང་པ་དང་། བདག་མེད་པར་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱས་པ་ནི་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མིང་ཙམ་དུ་ཡང་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་གསུམ་དང་ལྡན་དྲོད་དང་
རྩེ་མོའི་ཚེ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མིང་ཙམ་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཚིག་ཙམ་བརྗོད་པ་ཙམ་ཐ་སྙད་ཙམ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པར་མཐོང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མིང་ཙམ་དུ་ནི་མཐོང་བ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེའི་འོག་ཏུ་བཟོད་པའི་
དུས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སེམས་ཙམ་དུ་མཐོང་སྟེ། མིག་གི་ཕུང་པོ་བཞི་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་དེ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མ་མཐོང་བས་ན་མིང་ཙམ་དུ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཟུང་བ་རྣམས་དེའི་ཚེ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་མཐོང་དེ་ཡང་མཐོང་མི་འགྱུར། །
ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་གི་དུས་ན་བཟོད་པའི་ཚེ་མིང་ཙམ་དུ་མཐོང་བ་དེ་ཡང་མ་མཐོང་སྟེ། སེམས་ཙམ་དུ་ཡོད་པར་འཛིན་པ་ཡང་དེའི་ཚེ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཟུང་བ་མེད་པ་ཡང་ཡོད་པར་མི་རིགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་གཟུང་འཛིན་གཉིས་
སྤངས་ནས་ས་དང་པོའི་ཚེ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་མི་དམིགས་པའི་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གནས་པ་ཉིད་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་འདི་གནས་ངན་ལེན་དང་བཅས། །བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་ཞགས་པས་ཟིན། །འཇུག་
པར་འགྱུར་ཏེ་ལྡོག་པ་ནི། །དེ་ནི་ནང་དུ་གནས་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སེམས་འདི་གནས་ངན་ལེན་དང་བཅས་པས་ན་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་སེམས་ཀྱི་སྒྲས་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ལ་བྱའོ། །གནས་ངན་
ལེན་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གནས་ངན་ལེན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དང་། སེམས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ཏོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་དང་། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སེམས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ནི་ཆགས་སེམས་དང་། གནོད་སེམས་

125-1-193b

དང་། ཡོད་མེད་དུ་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་ན་གནས་ངན་ལེན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་བག་ཆགས་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་བག་ཆགས་སོ། །བཅས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བག་ཆགས་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་ཞིང་འབྲེལ་བས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་ཞགས་པས་
ཟིན། །ཞེས་བྱ་བས་གནས་ངན་ལེན་གྱི་རྒྱུ་བསྟན་ཏེ། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་། ཆོས་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ་བའོ། །ཅི་ཙམ་ཅི་ཙམ་གང་ཟག་ལ་བདག་ཡོད་པ་དང་། ཆོས་ལ་བདག་ཡོད་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བལྟས་པ་དེ་ཙམ་དུ་སེམས་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་
བག་ཆགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་སོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྲིད་དུ་གནས་ངན་ལེན་གཉིས་དང་མ་བྲལ་བ་དེ་སྲིད་དུ་འཁོར་བར་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུན་དུ་འཁོར་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཁོར་བ་ལས་ལོག་སྟེ་འཁོར་བར་མི་སྐྱེ་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་འཁོར་
བ་ལས་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ད་ནི་ནམ་སེམས་ནང་དུ་གནས་པར་གྱུར་པ་ན་འཁོར་བ་ལས་ལྡོག་པར་འདོད་དོ། །སེམས་ནང་དུ་གནས་པ་ཡང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་སུ་རྟོགས་པ་སྤངས་ནས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་སེམས་ཙམ་ལ་སེམས་གནས་ཏེ་གཟུང་བ་ཡང་མི་དམིགས་འཛིན་པ་ཡང་མི་
དམིགས་པར་འགྱུར་བ་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་པར་འདོད་དེ། དེ་ནི་ས་དང་པོའི་དུས་ནའོ། །དངོས་པོ་མེད་འདོད་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མདོ་སྡེ་དེ་དག་གི་ནང་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་
བཤད་དེ། ཇི་ལྟར་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་། །རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པར་བརྟགས་པ་ལ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆོས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཀུན་བརྟགས་དང་། གཞན་དབང་དང་། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་ཆོས་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་
པ་དང་གནས་པ་སྟེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་ཡོད་པར་རང་བཞིན་མེད་པས་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཆོས་ནི་ཇི་ལྟར་གཟུང་བ་བཞིན་དུ་མེད་པས་ན་རང་བཞིན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བརྟག་པ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །

125-1-194a

རང་དང་རང་གི་བདག་ཉིད་མེད། །བདག་གི་དངོས་ལ་མི་གནས་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་རང་ཉིད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཞན་གྱི་དབང་གི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བའི་ཚེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གཞན་གྱིས་བསྐྱེད་པར་ཟད་ཀྱི་རང་ཉིད་
ཀྱིས་རང་ཉིད་བསྐྱེད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདིས་ནི་སྐྱེ་བ་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་ཆོས་རྣམས་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་མེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་མུ་སྟེགས་པ་གྲངས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པ་ལས་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་ཞེའམ། ས་བོན་ལ་མྱུ་གུ་ཡོད་བཞིན་
དུ་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་རང་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡོད་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དངོས་པོ་རྣམས་འགགས་ཏེ་ཞེས་པ་རྣམས་སླར་ཡང་བཟླས་ནས་སྔོན་གྱི་རང་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་
པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདིས་ནི་ཞིག་པ་རང་བཞིན་མེད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་མུ་སྟེགས་པ་གྲངས་ཅན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞིག་པ་རྣམས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པར་སོང་བ་མ་ཡིན་གྱི་མངོན་པར་གནས་སོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ལྟར་གནས་པའི་རང་བཞིན་མེད་པས་ན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་
གི་དངོས་པོ་ལ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ད་ལྟར་གྱི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱང་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པས་སྐད་ཅིག་མ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འགག་གོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་དང་གསུམ་ལ་སོགས་པར་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདིས་ནི་གནས་པ་རང་བཞིན་མེད་
པར་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་མུ་སྟེགས་པ་གྲངས་ཅན་པ་རྣམས་ཀྱིས། ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་ནས་ཐ་གི་ཟང་གཅིག་ཏུ་གནས་ཏེ། འགོག་གོ་ཞེས་བཏགས་པ་ཞེས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ན་རང་བཞིན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཛིན་པ་བཞིན་དུ་དེ་མེད་པར། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་མེད་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་
བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། གཙང་བ་དང་བདག་ཞེའམ། གཞན་ཞེའམ། གཟུགས་ཤེའམ། སྒྲ་ཞེས་ཀུན་དུ་བརྟགས་ཏེ། གཟུང་བའི་ཆོས་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་ཇི་ལྟར་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་གཟུང་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་རང་བཞིན་

125-1-194b

ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་རང་བཞིན་མེད་པ་དང་། ཞི་བ་རང་བཞིན་མེད་པ་དང་། གནས་པ་རང་བཞིན་མེད་པ་དང་། ཇི་ལྟར་གཟུང་བ་རང་བཞིན་མེད་པས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རང་བཞིན་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་
ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་ཉིད་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་། རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་། བདག་གི་དངོས་པོ་ལ་མི་གནས་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་དང་ལྡན་ཏེ། ད་རང་ཉིད་དངོས་པོ་མེད་པས་སྐྱེ་
བ་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྟན་པས་རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་དངོས་པོ་མེད་པ་མེད་པས་ནི་འཇིག་པར་རང་བཞིན་མེད་པ་བསྟན། བདག་གི་དངོས་པོ་ལ་མི་གནས་པས་ནི་གནས་པ་རང་བཞིན་མེད་པ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཛིན་པ་བཞིན་དུ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། དེ་མེད་པས་ནི་རང་བཞིན་མེད་པའོ་
ཞེས་བྱ་བ་ལ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་གཙང་བ་དང་རྟག་པ་ལ་སོགས་བརྟགས་པ་བཞིན་དུ་བདེ་བ་དང་གཙང་བའི་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིའི་སྐབས་སུ་ཡང་བདེ་བ་དང་གཙང་བར་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་རང་བཞིན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་
ལྟར་དངོས་པོ་མེད་པའི་དོན་དུ་བསྟན་ནས། རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རང་བཞིན་མེད་པས་གྲུབ་པ་ནི། །གོང་ནས་གོང་དུ་བརྟེན་པ་ཡིས། །སྐྱེ་མེད་འགོག་མེད་ཐོག་མ་ནས། །ཞི་དང་རང་བཞིན་མྱ་ངན་འདས། །ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་
བཞིན་མེད་པར་གྱུར་པས་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པས་ན་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྲུབ་སྟེ། དེའང་ཅི་ལྟར་གྲུབ་ཅེ་ན་སྔ་མ་སྔ་མ་ལ་བརྟེན་ནས། ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་འགྲུབ་པའོ། །འདི་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་འགྲུབ་བོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འགག་པ་མེད་པ་འགྲུབ་བོ། །དེ་
གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་ཐོག་མ་ནས་ཞི་བ་འགྲུབ་བོ། །ཐོག་མ་ནས་ཞི་བ་ལའང་བརྟེན་ནས། རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲུབ་བོ། །དེ་ལ་རང་གི་ངོ་བོ་མེད་པ་དང་། རང་གི་བདག་ཉིད་དུ་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་། བདག་གི་དངོས་པོ་ལ་མི་གནས་པ་དང་། འཛིན་པ་བཞིན་དུ་མེད་པས་ན་རང་བཞིན་

125-1-195a

མེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཆོས་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་འཇིག་པ་མེད་པས་ན་འགག་པ་མེད་དོ། །གང་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པར་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ཆོས་དེ་ཉིད་ལ་ཐོག་མ་ནས་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལྟར་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་
པས་དཀྲུགས་ཤིང་སོག་ལེ་རྣོན་པོས་དྲས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་སྐྱོ་བར་མཛད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་སྤོངས་པའི་བདུད་རྩིའི་དབྱིངས་ལ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་དགྱེས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཐོག་མ་ནས་ཞི་བའི་ཆོས་དེ་ཉིད་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་ཀྱང་
དེ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡེ་ནས་གནས་ཀྱི་ལམ་བསྒོམས་པས་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་པས་ན་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལས་
བརྩམས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མདོ་སྡེ་དེ་དང་དེ་དག་གི་ནང་ནས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུར་ཡིན་པ་བརྟག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐོག་མ་དེ་ཉིད་
གཞན་རང་མཚན། །རང་དང་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དང་། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་བྱེ་བྲག་རྣམས། །མི་སྐྱེ་ཆོས་ལ་བཟོད་པར་གསུངས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་བརྒྱད་ལ། །བཟོད་པ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བར་གསུངས་ཏེ། བརྒྱད་པོ་གང་ཞེ་ན། ཐོག་མ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། 
དེ་ཉིད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། གཞན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། རང་གི་མཚན་ཉིད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། རང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། གཞན་དུ་འགྱུར་བ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ། །ཐོག་མ་ནི་འཁོར་བ་སྟེ་དེ་ལ་ཐོག་མ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལ་ལ་དག །
འཁོར་བ་ལ་ཐོག་མ་ཡོད་པར་རྟོག་སྟེ་འཁོར་བ་ལ་ཐོག་མ་ཡོད་པར་བརྟགས་པའི་འཁོར་བ་ལ་ཐོག་མར་སྐྱེ་བ་མེད་པར་མཐོང་བ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའང་འདི་སྐད་འཁོར་བ་ནི་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་གཅིག་གིས་གཅིག་བསྐྱེད་པས་ན་ཐོག་མ་མེད་པ་དབང་

125-1-195b

ཕྱུག་དང་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་གིས་ཀྱང་འཁོར་བའི་ཐོག་མ་བསྐྱེད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བཟོད་ན་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་དང་གཞན་ནི་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྔར་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་སླར་མི་སྐྱེ་ལ། ཕྱི་མ་གྲགས་པའི་སྐྱེ་བ་རྣམས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་གྲགས་པའི་ཆོས་
ལ་གཞན་མི་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་མི་སྐྱེ་བའི་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར། གང་སྔར་སྐྱེས་པའི་ཆོས་དེ་དག་སྐྱེ་བ་མེད་དེ་དེའི་དངོས་པོར་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འཁོར་བ་ན་གང་སྔར་སྐྱེས་ནས་འགགས་ཟིན་པའི་ཆོས་དེ་དག་སླར་ཡང་མི་སྐྱེ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འགག་པའི་
ཆོས་ནི་མེད་པ་ཡིན་པས་མེད་པ་སྟེ། སླར་ཡོད་པའི་དངོས་པོར་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་བཟོད་པ་ཡང་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་མི་སྐྱེ་བའི་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་གཞན་དག་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་མེད་པའི་རྣམ་པར་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། 
འཁོར་བ་ན་ཕྱིས་སྐྱེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་གཞན་ཡང་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་གྲགས་པའི་ཆོས་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་ཉིད་སྐྱེ་བར་ཟད། སྔོན་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གསར་དུ་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་བཟོད་པ་ཡང་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་
བཟོད་པ་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཏེ། དེ་ལ་ནམ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་མི་སྐྱེ་བ་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ཟག་དང་ཆོས་སུ་བརྟགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རི་བོང་
གི་རྭ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་ན་དེ་ནམ་ཡང་སྐྱེ་བ་དང་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་བཟོད་པ་ཡང་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རང་ཉིད་མི་སྐྱེ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་ཉིད་མི་སྐྱེ་བ་ན་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་
ཞེ་ན། གཞན་གྱི་དབང་གི་ཆོས་རྣམས་ནི། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་མཐུ་ལས་སྐྱེས་པའི་རང་ཉིད་སྐྱེ་བར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་བཟོད་པ་ཡང་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟེ། དེ་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་དུ་འགྱུར་

125-1-196a

བ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་རྟག་ཅིང་རོ་གཅིག་པ་ཡིན་པས་དེ་ལ་ནམས་ཀྱང་གཞན་ནས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་བཟོད་པ་ཡང་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་
པའི་དོན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་ཟབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་རྣམས་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་འདི་ལྟར་འཕགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་དང་། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ནས་ཟད་
པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་རྣམས་ཕྱིས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་མི་མཐོང་སྟེ། འཕགས་པ་དེ་དག་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་མི་མཐོང་བ་ཡང་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱེ་བྲག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྣམས་ཏེ། བདག་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྐྱེ་བ་མེད་
དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རང་བཞིན་གཅིག་པ་ཡིན་ལ། སངས་རྒྱས་ཁ་ཅིག་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཅི་འདྲ་བར་སྐྱེས་ཁ་ཅིག་ནི་ཅི་འདྲ་བར་སྐྱེ་བ་ལྟ་བུར་མི་མཐུན་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། 
དེ་ལྟར་བཟོད་པ་ཡང་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐེག་པ་གཅིག་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བདུན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མདོ་སྡེ་ཁ་ཅིག་ལས་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བཤད་དེ་གསུམ་དུ་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །མདོ་སྡེ་ཁ་ཅིག་ལས་ནི་གསུམ་མོ་ཞེས་བཤད་
པ་ནི་ཅི་ལ་དགོངས་ཤེ་ན། གསུང་རབ་ལ་སྡེ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བཀྲི་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་དང་། ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེའོ། །དེ་ལ་ཐེག་པ་གཅིག་གོ་ཞེས་བཤད་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་དགོངས་པའི་དབང་གིས་གསུངས་པས་ནི་བཀྲི་བའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐེག་པ་གསུམ་དུ་གསུངས་
པ་ནི་ངེས་པའི་དོན་ཡིན་ཏེ། ཐེག་པ་གསུམ་ཡོད་པ་ལས་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བཤད་པ། ཅི་ལས་དགོངས་ཏེ་བཤད་པའི་དགོངས་པ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བདུན་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་དང་བདག་མེད་གྲོལ་བ་མཚུངས། །ཐ་དད་རིགས་དང་བསམ་གཉིས་ཐོབ། །སྤྲུལ་

125-1-196b

པ་དང་ནི་མཐར་ཐུག་ཕྱིར། །ཐེག་པ་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བཤད་པའི་དགོངས་པ་ནི་ཆོས་མཚུངས་པ་དང་། བདག་མེད་པ་མཚུངས་པ་དང་། གྲོལ་བ་མཚུངས་པ་དང་། རིགས་ཐ་དད་པ་ཐེག་པ་མཚུངས་པ་དང་། བསམ་པ་གཉིས་ཐོབ་པ་དང་། སྤྲུལ་པའི་ཕྱིར་
དང་མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱིར། དོན་རྣམ་པ་བདུན་ལ་དགོངས་ནས་ཐེག་པ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གཅིག་སྟེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་
ན། འདི་ལྟར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་ཐ་མི་དད་དེ་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལ་ཐ་དད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་མེད་པ་ལྟར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་
ལ་ཡང་ཐ་དད་པ་མེད་དེ། རང་བཞིན་གཅིག་པས་ན་ཐེག་པ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བགྲོད་པ་ཉིད་ཐེག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། འདིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་གཞག་པ་ནི། བགྲོད་པར་བྱ་བ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་
ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་ཐེག་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་ན་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ཐེག་པར་གཞག་གོ། །བདག་མེད་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གཅིག་སྟེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་
པ་དང་བདག་མེད་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་མེད་པར་མཚུངས་པ་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བཤད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་འགྲོ་བ་པོའི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཤེགས་པ་པོ་ཡང་བདག་མེད་དེ། འགྲོ་བ་པོའི་གང་
ཟག་བདག་མེད་པར་འགྲོ་བས་ན་དེ་ལ་དགོངས་ནས་ཐེག་པ་གཅིག་གོ་ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་ཟག་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཞེས་བཏགས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བགྲོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཐེག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདིར་གང་ཟག་ལ་ཐེག་པར་བཏགས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་

125-1-197a

གནས་ཏེ། གང་ཟག་དེར་བགྲོད་པར་བྱེད། དེས་ཕྱིན་པར་བྱེད་པས་ན་གང་ཟག་ལ་ཐེག་པ་ཞེས་བཏགས་ཏེ། འགྲོ་བ་པོ་གང་ཟག་ཀུན་ལ་ཡང་བདག་མེད་པར་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གཅིག་ཅེས་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་
གཅིག་པ་ཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མཚུངས་པ་ལ་དགོངས་ནས་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་སྡེ་དག་ལས་
ཀྱང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བདག་ལ་མི་འདྲ་བ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བགྲོད་པ་གཅིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཐེག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་གང་གིས་བགྲོད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡང་ཐེག་པ་ཞེས་བྱ། གང་
དུ་བགྲོད་པར་བྱེད་པའི་གནས་ལ་ཡང་ཐེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གནས་བགྲོད་པར་བྱ་བའི་གནས་དང་། ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཡིན་པས་ན་དེ་ལ་ཐེག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཐ་དད་པ་ཐེག་པ་མཚུངས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་མ་ངེས་པ་རྣམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་
བྱ་བ་ལ། རིགས་ཐ་དད་པ་དག་ཐེག་པ་གཅིག་གི་སྒོ་ནས་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བས་ལམ་གཅིག་པས་ན་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བཤད་དེ། ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ངེས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་མ་ངེས་པ་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་ནས་འཚང་རྒྱ་བ་འཐོབ་པ་བཞིན་
དུ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་མ་ངེས་པ་རྣམས་སྔོན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ལས་སངས་རྒྱས་སམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་ནས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བཏང་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་སྤྱད་ནས་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་གྱིས་བྱང་
ཆུབ་པས་ན་དེ་ལས་དགོངས་ཏེ། ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རིགས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། འདིས་བགྲོད་པ་ནི་ཐེག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རིགས་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་སྤྱད་ནས་

125-1-197b

སངས་རྒྱས་པར་བྱེད་པས་ན་རིགས་ལ་ཐེག་པར་བཏགས། བསམ་པ་གཉིས་ཐོབ་པ་ཐེག་པ་གཅིག་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསམ་པ་གཉིས་ཐོབ་པས་ན་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་ཏེ། བསམ་པ་གཉིས་ཐོབ་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དགོངས་པས་བརྙེས་པ་དང་། ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསམ་པ་
རྙེད་པའོ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་ཉིད་དུ་བསམ་པ་ཐོབ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདི་ལྟར་ས་དང་པོའི་དུས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་བདག་དང་སེམས་ཅན་གཉིས་སུ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་བསམ་པ་རྙེད་དོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་
བསམ་པ་དེ་ས་གཉིས་ནས་ས་བཅུའི་བར་དུ་བསྒོམས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་དུས་ན་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། བདག་གང་ཡིན་པས་སེམས་ཅན་གཞན་ཡང་དེ་ཡིན། སེམས་ཅན་གཞན་ཡིན་པ་བདག་ཀྱང་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སེམས་ཅན་དང་བདག་ཏུ་རང་བཞིན་གཅིག་པའི་དགོངས་པ་བརྙེས་
པས་ན་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་དག་གི་རིགས་སུ་ངེས་པ་རྣམས་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ལ་སྤྱད་པ་རྣམས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསམ་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་དེ་ཡི་རིགས་སུ་ངེས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཉན་ཐོས་ཉིད་ནི་རིགས་ངེས་
པའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་སུ་ངེས་པ་རྣམས་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ལས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ངེས་པ་ཡོད་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་བཏང་ནས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པར་ཞུགས་ཏེ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །དེ་དག་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་ལ་སྦྱར་བར་མཛད་དེ། དེ་ལྟར་མཛད་པས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྔོན་བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པས་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་དགོངས་པ་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་དེ་དག་ཀྱང་བདག་ཅག་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པས་འཚང་རྒྱ་
བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསམ་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་དགོངས་ནས་ཀྱང་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒྱུ་གང་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསམ་པ་ཐོབ་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསམ་པ་ཐོབ་པ་ཡང་དེ་བཞིན་

125-1-198a

གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་རྒྱུས་ཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསམ་པ་ཇི་ཙམ་ཞིག་ཐོབ་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་བྱེ་བྲག་གི་ཕྱོགས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མངའ་བའི། དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་དང་ལྡན་པའི་དགོངས་པའི་ཁྱད་པར་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གཟུང་བའི་བྱེ་བྲག་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དེ་དག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསམ་པ་རྙེད་པ་ཡང་ཐང་ཅིག་གཅིག་རྙེད་ཀྱི་གཏན་དུ་བསམ་པ་དེ་དང་མི་ལྡན་པས་ན་ཕྱོགས་ཙམ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་བུས་ཐོབ་པས་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་བསམ་པ་ཐོབ་པ་ནི། དེའི་ཕྱིར། རྒྱུད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་གཉིས་སུ་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པས་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཐ་དད་
པ་མ་ཡིན་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསམ་པའི་ཕྱོགས་ཙམ་ཞིག་ཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་གཅིག་པའི་བསམ་པ་ཐོབ་པས་སངས་རྒྱས་དང་ཉན་ཐོས་རྣམས་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ན། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་སེམས་ཅན་དང་བདག་
ཏུ་མཉམ་པའི་བསམ་པ་ཐོབ། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་དང་མཐུན་པའི་བསམ་པ་ཐོབ་པས། དེ་ལ་དགོངས་ནས་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྤྲུལ་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཐེག་པ་གཅིག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ད་ནི་ལན་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པས་
ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། འདུལ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་དེ་བཞིན་དུ་སྤྲུལ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྤྲུལ་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བཤད་དེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ཉན་ཐོས་རྣམས་རང་གི་ཐེག་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པའི་སྤྲུལ་པས་ཀྱང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ཞུགས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བསྟན་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་སྤྲུལ་པ་གཉིས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཐེག་པ་གཅིག་པས་ན་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་དེ་དང་དེ་དག་ལས་ཀྱང་ནི་ལན་

125-1-198b

བརྒྱ་སྟོང་དུ་མར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེའང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བསྟན་ན། འདུལ་བར་འགྱུར་
བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་སྤྲུལ་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བསྟན་ཏོ། །མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གཅིག་པ་ནི་ཕན་ཆད་བགྲོད་པར་བྱ་བ་མེད་པར་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐེག་པ་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བཤད་དེ་
མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དག་དོན་གཅིག་སྟེ། དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ཡང་གང་དཔའ་བ་དང་མཛངས་པ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་མི་འདི་གཅིག་པུར་ཟད་ཀྱི་མི་གཞན་མེད་དེ་ཞེས་སྨྲ་བ་ལྟར། རྒྱུའི་ཆོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱང་
ཐེག་པ་གཞན་ལ་ཁྱད་ཞུགས་ཏེ། ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་དང་འབྲས་བུའི་ཆོས་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པ་ཡང་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཕྱིན་ཆད་དེ་ལས་ལྷག་པར་བགྲོད་ཅིང་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཁྱད་པར་ཅན་གཞན་མེད་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་ཐེག་པ་ཞེས་བཏགས་
ཏེ། མཆོག་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་དེ་གཅིག་པུར་ཟད་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཅིག་ཏུ་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མདོ་སྡེ་དེ་དང་དེ་ལ་དགོངས་པ་དེ་དང་དེས་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཐེག་པ་གསུམ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ན་ཐེག་པ་གསུམ་ཡོད་མོད་ཀྱི་
ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་དེ་དང་དེ་དག་གི་ནང་ནས་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་ཟད་དེ། གསུམ་དུ་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་པ་ལས་ཡང་ཆོས་གཅིག་ལས་དགོངས་པ་དེ་དང་དེ་དག་ལ་དགོངས་ནས་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བཤད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ངེས་པའི་དོན་དུ་ན་ཐེག་པ་གསུམ་མེད་པ་
ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དགོངས་པ་དེ་དང་དེས་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་སངས་རྒྱས་བཤད་ཅེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་ཐེག་པ་གསུམ་ཡོད་ཀྱང་དགོངས་པ་རྣམ་པ་བདུན་པོ་དེ་དང་དེ་དག་ལ་དགོངས་ནས་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བཤད་པ་ལ་དོན་དང་དགོངས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །

125-1-199a

ཁ་ཅིག་དག་ནི་དྲང་བའི་ཕྱིར། །གཞན་དག་ཀྱང་ནི་གཟུང་བའི་ཕྱིར། །མ་ངེས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་དགོངས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཐེག་པ་གཅིག་གོ་ཞེས་གསུངས་
ཏེ། མ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་མ་ངེས་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་མ་ངེས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་མ་ངེས་པའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་མ་ངེས་པ་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྤྱོད་པ་ལ་བཙུད་ནས་སངས་རྒྱས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་ཐེག་པ་
གཅིག་ཏུ་བཤད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་མ་ངེས་པ་དག་འཁོར་བ་ན་ཕན་བཏགས་ཀྱང་གནོད་པར་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་དང་། གནོད་པར་མ་བྱས་ཀྱང་གནོད་པར་བྱེད་པ་དང་། དགོས་པ་མེད་པར་ཡང་གནོད་པ་བྱེད་པ་དག་མཐོང་ནས་འཁོར་བར་སྐྱོ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་
འདས་པར་འཇུག་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་བཏང་ཞིང་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བཤད་པས་ཇི་ལྟར་དྲང་ཞིང་གཟུང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ཐེག་པ་ནི་གཅིག་པར་ཟད་དོ་ཞེས་བཤད་པ་དང་དེ་དག་འདི་
སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། མཐར་བསྐོར་ན་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་བས། དང་པོར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པར་སྤྱད་དེ་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྤྱད་དེ། གཉིས་ལས་སྤྱད་པས་ཅི་ཞིག་བྱས་དང་པོ་ཉིད་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་དང་
པོ་ནས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་ནས་དེའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཅིག་ཏུ་བཤད་དོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་མ་ངེས་པ་ཞེས་སྨོས་པ་ལ། གལ་ཏེ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་ན་ངེས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ལན་དུ་དེ་དག་ནི་ཉན་ཐོས་ཉིད་མ་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་ན་རིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་ཉན་
ཐོས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་སྤྱད་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཞེས་བྱ་བར་ཟད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་མ་ངེས་པའི་ཚུལ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་མ་ངེས་པ་དེ་དག་དང་པོ་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྤྱོད་པ་ལ་སྤྱོད་དུ་འཇུག་སྟེ་སངས་རྒྱས་

125-1-199b

དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་མ་བཞག་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་བཀོད་ཅེ་ན། ལན་དུ་གནས་སྐབས་ངེས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་བཏང་སྙོམས་སུ་བཞག་སྟེ། དེ་དག་སྔར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མ་སྤྱད་པར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྤྱོད་པ་ལ་དགོད་དུ་མི་རུང་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་
བཏང་སྙོམས་སུ་བཀོད་པ་ལྟ་བུར་བལྟའོ། །གོང་དུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་མ་ངེས་པ་རྣམས་དྲང་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བཤད་དོ་ཞེས་གླེངས་པ་ལས། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་མ་ངེས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་འཇུག་པ་ཕྱི་ནང་དུ་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཉན་ཐོས་མ་ངེས་རྣམ་གཉིས་ཏེ། །ཐེག་པའི་
དོན་མཐོང་མ་མཐོང་བའོ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཉན་ཐོས་རིགས་མ་ངེས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྒོར་ཞུགས་ནས་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཐེག་པའི་དོན་མཐོང་བ་དང་། ཐེག་པའི་དོན་མ་མཐོང་བའོ། །དེ་ལ་ཐེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་པ་བཞི་ལ་བྱ་སྟེ། བདེན་པ་བཞི་
མཐོང་བ་ནི་ཐེག་པའི་དོན་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེའང་གང་ཞེ་ན། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང་། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་གང་ཟག་གོ། །ཐེག་པའི་དོན་མ་མཐོང་བ་ནི་བདེན་པ་བཞི་མ་མཐོང་བ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་། མོས་པ་སྤྱོད་པའི་གང་ཟག་རྣམས་སོ། །ཉན་ཐོས་
རིགས་མ་ངེས་པའི་ཐེག་པའི་དོན་མཐོང་བ་ལ་ཕྱེ་ན་རྣམ་པ་དུ་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དོན་མཐོང་འདོད་ཆགས་བྲལ་བ་དང་། །འདོད་ཆགས་མ་བྲལ་གཉིས་གཞན་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཐེག་པའི་དོན་མཐོང་བ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་
འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པར་སྤོང་བ་སྟེ། འཕགས་པ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་རྣམས་ཏེ། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་
བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱིས་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་སྤངས་ཀྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་མ་སྤངས་ཏེ། འཕགས་པ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་རྣམས་སོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་མ་བྲལ་བ་གཉིས་ཀྱང་དབང་པོ་རྟུལ་

125-1-200a

པོ་དང་། དུས་རིང་པོ་ཞིག་གིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་ན་ཞན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོས་ངེས་འབྱུང་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་རིགས་མ་ངེས་པ་ཐེག་པའི་དོན་མཐོང་བ་དང་། མ་མཐོང་བ་གཉིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་ནས་མངོན་པར་
འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་དོན་མཐོང་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོས་འབྱུང་བ་ཡང་ཁམས་གསུམ་དུ་སྐྱེས་ལ། སེམས་ཅན་དོན་བྱས་ནས་གདོད་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་འབྱུང་བས་ན་ཇི་ལྟར་ཁམས་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་གཉིས་འཕགས་པའི་ལམ་ཐོབ་ནས། །
སྲིད་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཕྱིར། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་འགྱུར་བ་ཡི། །སྐྱེ་བ་དང་ནི་ལྡན་པའོ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། བདེན་པའི་དོན་མཐོང་བ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་མ་བྲལ་བ་དེ་གཉིས་འཁོར་བར་སྐྱེ་བར་ཡང་སྔོན་འཕགས་པའི་ལམ་བསྒོམས་ཤིང་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་འཐོབ་པ་སྟེ། འཁོར་
བར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བསྔོས་ནས་འཁོར་བར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་འཁོར་བ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་སྐྱེ་བ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་འགྱུར་བའི་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྨྲས་པ་འཕགས་པའི་ལམ་ནི་འཁོར་བ་ལ་ཞེ་སྡང་བ་སྟེ། འཁོར་བར་རྒྱབ་ཀྱིས་ལྟ་བ་ཡིན་ན། འཕགས་པའི་
ལམ་ཉིད་འཁོར་བར་སྐྱེས་ནས་འཁོར་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ནི་བདེན་ཏེ་འཕགས་པའི་ལམ་འབའ་ཞིག་གིས་འཁོར་བར་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་གྱི། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་རྣམས་ལ་ཡང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་མ་སྤངས་པ་ལྷག་མ་
ཡོད་པ་དང་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ལ་ཡང་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མ་སྤངས་པ་དང་ཁམས་གཉིས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་མ་སྤངས་པ་ཡོད་པས་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་འཕགས་པའི་ལམ་འཁོར་བར་སྐྱེས་
པར་བསྔོས་པའི་མཐུས་ཕུལ་ནས་ཉོན་མོངས་པས་རྒྱུ་བྱས་ཏེ། འཁོར་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་འདི་ལྟར་བསྔོས་པ་བཞིན་སྐྱེས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་མ་ངེས་པ་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་མ་བྲལ་བ་རྣམས་ལ། ཇི་ལྟར་ལྷག་མཐོང་

125-1-200b

གཙོར་བསྒོམས་ཤིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ལམ་ནི་གཏོང་དུ་བཙུད་ལ། འཁོར་བ་ལས་མངོན་དུ་ལྟ་བའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྒོམས་པའི་ལམ་ལ་སྦྱོར་བར་མཛད་དོ། །དེ་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་ལམ་བསྒོམས་པས་འཁོར་བ་ལ་ཞེ་སྡང་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་དུ་
བལྟས་པས་ལྷག་མཐོང་གི་ལམ་འདུལ་བར་བྱེད་ལ། འཁོར་བ་ལ་མངོན་དུ་ལྟ་བར་བྱེད་དེ། ཡང་ནས་ཡང་དུ་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་སྲིད་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་དབང་གིས་འཁོར་བར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། དེ་དག་གི་སྐྱེ་བ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་
གཞག་གོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དེའི་འཕགས་པའི་ལམ་འགྱུར་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཕགས་པ་དེ་དག་གི་སྐྱེ་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་བཤད་པ་ཡང་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་འཕགས་པའི་ལམ་ཉིད་འཁོར་བར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ན་དེ་དག་གི་སྐྱེ་བ་
བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་མ་བྲལ་བ་གཉིས་འཁོར་བར་སྐྱེ་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་བཤད་ནས། ད་ནི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་འཁོར་བར་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་བསྟན་
པའི་ཕྱིར། གཅིག་ནི་སྨོན་ལམ་དབང་དག་གིས། །སྐྱེ་བར་ཀྱང་ནི་རབ་ཏུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲས་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་དག་འཁོར་བར་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་ཞེ་ན། སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་སྟེ། 
དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་མཐོང་ནས་གང་དང་གང་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བར་འདོད་པར་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དང་། སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེས་ནས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་། བདེ་
བར་བྱས་ཏེ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་ནས་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་འཁོར་བར་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཅིག་ཤོས་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ནི། །རྣལ་འབྱོར་གྱི་ནི་སྤྲུལ་པས་སྒྲུབ། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཅིག་ཤོས་

125-1-201a

ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་རང་ཉིད་འཁོར་བར་མི་སྐྱེ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྲུལ་པས་སྤྲུལ་ཏེ། སྤྲུལ་པ་འཁོར་བར་སྐྱེས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བསྒྲུབས་ནས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་ནས་
མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདོད་བཞིན་སྐྱེ་བ་འཛིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་སྐྱེ་བ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གོང་དུ་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་མ་བྲལ་བ་གཉིས་ཞན་པའོ་ཞེས་བཤད་པ་ལ། ཇི་ལྟར་
དེ་གཉིས་ཞན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དགའ་བའི་ཕྱིར། དེ་གཉིས་རྨོངས་པ་ཞུགས་པར་དགོངས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དོན་མཐོང་བའི་གང་ཟག་དེ་གཉིས་ཀྱང་། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་འཁོར་བ་ལ་སྐྱོ་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་ལྟ་བ་ལ་དགའ་
བས་ན། ཤེས་རབ་རྟུལ་བ་དང་དུས་རིང་པོར་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་འཚང་རྒྱ་བར་རྨོངས་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དགའ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཕྱི་ཕྱིར་བདག་གི་སེམས་ལ་ནི། །ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་སྦྱོར་བས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདག་གི་
སེམས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སེམས་སོ། །ཕྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་མཐོང་བའི་ཉན་ཐོས་དེ་དག་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སེམས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། འཁོར་བས་སྐྱོ་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཡང་ནས་
ཡང་དུ་འབྱུང་ཞིང་དེ་ལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་ཅིང་སྦྱོར་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མི་བྱེད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་དུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་གྱུར་དང་དང་པོ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་བཤད། དེ་ནས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ཞུགས་ནས་འཚང་རྒྱ་བས་ཡུན་རིང་པོར་
འཚང་རྒྱ་བའི་ཕྱིར་ཞན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་རིགས་མ་ངེས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་དོན་མཐོང་བ་དང་མ་མཐོང་བ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བཤད་དོ། །དོན་མཐོང་བ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། མ་བྲལ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བ་ལས་དེ་གཉིས་འཁོར་

125-1-201b

བར་སྐྱེས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱས་ནས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་རིགས་མ་ངེས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་མ་མཐོང་བ་སྟེ། དེ་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཕྱིར་དོན་མ་
བྱས་པ་དེ། །སངས་རྒྱས་མེད་འབྱུང་བསམ་གཏན་དོན། །བརྩོན་ཞིང་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་དོན་དུ། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འདི་ལྟར་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་ཡང་མ་བྲལ། བདེན་པ་ཡང་མ་མཐོང་བའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་མ་ངེས་པ་དེ་དག་ནི་དོན་
མ་བྱས་པ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའམ། མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་གནས་པ་རྣམས་སོ། །དོན་མ་བྱས་པ་དེ་དག་འདོད་པའི་ཁམས་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་ཚེ་རིང་པོའི་ནང་དུ་སྐྱེའོ། །དེ་ལྟར་ལྷ་ཚེ་རིང་པོའི་ནང་དུ་འདུག་འདུག་པ་ལས། ནམ་འཇིག་ཆེན་ན་སྟོན་པ་སངས་
རྒྱས་དང་། དེའི་བསྟན་པ་ལ་ཆོས་རྣམས་ནུབ་སྟེ་མེད་པར་གྱུར་པ་དང་། སླར་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བར་བྱེད་དོ། །འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་ནས། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་ཞིང་འབད་པར་བྱེད་དོ། །དེའང་ཅིའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་ལ་བརྩོན་ཞེ་
ན། སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་པ། འདོད་པའི་དོན་དུ་བསམ་གཏན་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ། །དེས་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་ནས། སྤྲུལ་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་སྤྲུལ་པས་ཁམས་གསུམ་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱས་ནས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསྐངས་ཏེ། མཇུག་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱེད་དོ་
ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་མ་ངེས་པ་ནི་བདེན་པའི་དོན་མ་མཐོང་བའི་གང་ཟག་འདི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སློབ་པར་གྱུར་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའམ། མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་པ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཉན་ཐོས་སུ་གྱུར་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ། འདོད་པའི་
ཁམས་ཀྱི་ལྷ་ཚེ་རིང་པོའི་ནང་དུ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་མེད་པའི་དུས་ན་སྐྱེས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷ་ཚེ་རིང་པོའི་ནང་ནས་ཀྱང་འདོད་པའི་ཁམས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་བཞུགས་པའི་ཚེ་སྐྱེས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསམ་གཏན་གྱི་དོན་ལས་བརྩོན་ཞིང་སྤྲུལ་པ་འདོད་

125-1-202a

དེ། སྤྲུལ་པ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་རིམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་ནས་ཀྱང་། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་ཞིང་འབད་པར་བྱེད་དོ། །བསམ་གཏན་ལ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་བརྩོན་ཞིང་
སྤྲུལ་པ་འདོད་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱེད་དེ། དེ་བསམ་གཏན་གྱིས་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་ནས། སྤྲུལ་པས་རྫུ་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་འདོད་པའི་ཁམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་དོན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དོན་མ་བྱས་པའི་ཉན་ཐོས་རིགས་མ་ངེས་པ་རྣམས་ལྷ་ཚེ་རིང་པོའི་ནང་ནས་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་
པ་ན་ཡུལ་ལ་སེམས་མངོན་པར་མི་དགའ་བ་དང་། གསུང་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སློབ་དཔོན་མེད་པར་འཕགས་པའི་ལམ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་བསམ་གཏན་བསྒྲུབས་ནས་བསམ་གཏན་གྱི་སྤྲུལ་པ་བཀྱེ་སྟེ། སྤྲུལ་པས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྫོགས་པར་
བྱེད་དེ། དེ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དུས་སོ། །དེ་ནས་མཇུག་ཏུ་རིམ་གྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་སྟེ། དེས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དུས་སོ། །གནས་དེ་གསུམ་ལ་དགོངས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་གནས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་གསུམ་
ལ་དགོངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དཔལ་གྱི་ཕྲེང་བའི་མདོ་ལས་མེའི་དཔེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་ལྟར་གནས་དེ་གསུམ་ལ་དགོངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་དང་པོར་མེ་ལྕི་བ་ལ་མཆེད་དོ། །དེ་ནས་ཡུལ་འཁོར་ལ་མཆེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པའི་དཔེས་ཉན་ཐོས་སུ་
གྱུར་ནས་རང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ། །རང་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ནས་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེའང་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བདེན་པ་མ་མཐོང་བ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་ཚེ་རིང་པོའི་ནང་དུ་སྐྱེས་ཀྱི་བར་དུ་ནི་ཉན་ཐོས་སུ་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་ལྷ་
ཚེ་རིང་པོ་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་སངས་རྒྱས་མེད་པའི་དུས་སུ་བྱུང་བ་ལ་བསམ་གཏན་གྱིས་སྤྲུལ་པ་བསྒྲུབས་ཏེ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པ་ན་ནི་རང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་མཇུག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཐོབ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཚེའི་

125-1-202b

ལུས་བཏང་ནས་སྤྲུལ་པའི་ལུས་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བསམ་གཏན་གྱི་མཚན་ཉིད་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་བསྒོམས་པ་ཡང་བདག་གི་ཚེ་འདི་སྲིད་ཅིག་ཏུ་གནས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་ནི་བྱིན་གྱིས་མི་རློབ་ཀྱི་བདག་གི་བསམ་གཏན་འདིའི་མཐུས་སྤྲུལ་པ་གྲུབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྤྲུལ་པ་སྒྲུབ་པར་
བྱེད་པས་ན་སྤྲུལ་པའི་ལུས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིག་པའི་གནས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གཅིག་སྟེ། ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་གང་དང་གང་ཡིན་པ་བརྟག་པ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་
ཏོ། །རིག་པའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པར་མ་བྱས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མི་འཐོབ་པས་ན། དེའི་ཕྱིར་རིག་པའི་གནས་བཙལ་ལོ། །དེ་ཡང་རིག་པའི་གནས་ལ་གྲངས་དུ་ཡོད་པ་དང་། དོན་གང་གི་ཕྱིར་བཙལ་བ་སྟེ། རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དོན་གང་གི་ཕྱིར་བཙལ་བ་ལ་ཡང་རྣམ་
པ་གཉིས་ཏེ། བྱེ་བྲག་མེད་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཙལ་བ་དང་། བྱེ་བྲག་དུ་ན་གཞན་ཚར་གཅད་པ་དང་། གཞན་རྗེས་སུ་གཟུང་བ་དང་། བདག་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཙལ་ལོ། །རིག་པའི་གནས་ལྔ་དག་ལ་བརྩོན་པར་མ་བྱས་ན། །
འཕགས་པའི་དམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ག་ལ་ཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། རིག་པའི་གནས་ནི་ལྔ་སྟེ། ནང་རིག་པ་དང་། རྒྱུ་རིག་པ་དང་། སྒྲ་རིག་པ་དང་། གསོ་བ་རིག་པ་དང་། བཟོའི་ལས་ཀྱི་གནས་རིག་པའོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་
ལ་མཁས་པ་ནི་ནང་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཚད་མས་ནི་ཟིན་པའི་ཏར་ཀའི་གཞུང་ལ་མཁས་པ་ནི་རྒྱུ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྒྲའི་གཙུག་ལག་བྱཱ་ཀ་ར་ཎ་ལ་མཁས་པ་ནི་སྒྲ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རླུང་དང་བད་ཀན་ལ་སོགས་པ་ནད་གསོ་བའི་གཙུག་ལག་ལ་
མཁས་པ་ནི་གསོ་བ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གླུ་དང་གར་དང་སྤོས་ལ་སོགས་པའི་གཙུག་ལག་ལ་མཁས་པ་ནི་བཟོའི་ལས་ཀྱི་གནས་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིག་པའི་གནས་ལྔ་པོ་དག་ལ་ཉན་པ་དང་། བསམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཤེས་པ་དང་རྟོག་པར་མ་བྱས་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་

125-1-203a

དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ག་ལ་ཐོབ་སྟེ། དེ་བས་ན་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རིག་པའི་གནས་ལྔ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་འཕགས་པའི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཏེ། དེ་དག་
ལ་སོགས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་འཕགས་པ་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ལུས་པ་དང་། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཤེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་གཞན་དག་ཚར་གཅད་པ་དང་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར། བདག་ཉིད་ཤེས་བྱའི་ཕྱིར་ནི་དེ་ལ་བརྩོན་བྱེད་ཅེས་བྱ་
བ་ལ། བྱེ་བྲག་ཏུ་རྒྱུ་རིག་པ་དང་། སྒྲ་རིག་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མུ་སྟེགས་རྒྱུ་རིག་པའི་གཙུག་ལག་ཤེས་པར་རློམ་པ་དང་། སྒྲ་རིག་པའི་གཙུག་ལག་ཤེས་པར་རློམ་པ་དེ་དག་ཚར་གཅད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ། །གསོ་བ་རིག་པ་དང་། 
བཟོའི་ལས་ཀྱི་གནས་རིག་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་པར་བྱེད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ནད་ཀྱིས་བཏབ་པའི་ནད་ཞི་བར་འདོད་པ་རྣམས་དང་། བཟོ་སློབ་པར་འདོད་ཅིང་ལོངས་སྤྱོད་འདོད་པ་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་བཟུང་ཞིང་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ། །ནང་རིག་པ་ལ་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་པར་བྱེད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་ཉིད་འཕགས་པའི་ལམ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རིག་པའི་གནས་ལྔ་པོ་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་
བུ་གང་གི་ཕྱིར་རིག་པའི་གནས་ལྔ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་དེ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒྱུ་རིག་པ་དང་སྒྲ་རིག་པ་ཚོལ་བ་ནི་གཞན་དེ་ལ་མ་མོས་པ་དག་ཚར་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྒྱུ་རིག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚོལ་བར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་ལེགས་པར་སྨྲས་པ་དང་། ཉེས་པར་སྨྲས་པ་རྣམས་
ཀྱི་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། རྒྱུ་རིག་པའི་གཙུག་ལག་ཤེས་པས་རྣམ་པའི་མུ་སྟེགས་པ་དག་ཚར་བཅད་པ་དང་བསྟན་པ་འདི་ལ་མ་དད་པ་རྣམས་དད་པ་བསྐྱེད་པ་དང་། དད་པ་བསྐྱེད་པ་རྣམས་དད་པ་ཕྱིར་ཞིང་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ། །སྒྲ་རིག་པ་བྱང་ཆུབ་

125-1-203b

སེམས་དཔའ་ཚོལ་བར་བྱེད་དེ། བདག་ཉིད་སཾ་སྐྲྀ་ཏའི་སྐད་ལ་མཁས་པའི་སྒོ་ནས་བདག་ལ་མཁས་པ་གཞན་དག་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བ་དང་། སྒྲའི་གཙུག་ལག་ཤེས་པར་རློམ་པའི་མུ་སྟེགས་པ་དག་ཚར་གཅད་པར་བྱ་བ་དང་། དོན་གཅིག་ལ་ངེས་པའི་ཚིག་མང་པོ་བསྟན་ཅིང་བཤད་པའི་
ཆོས་ཐ་སྙད་ལ་མཁས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚོལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གསོ་བ་རིག་པ་དང་། བཟོའི་ལས་ཀྱི་གནས་རིག་པ་ནི་གཞན་དེ་འདོད་པ་དག་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གསོ་བ་རིག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚོལ་བར་བྱེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ནད་དང་ནད་ཀྱི་
གླེང་གཞི་དང་ནད་མེད་པ་དང་ནད་མེད་པའི་ཐབས་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་ནད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚོལ་བར་བྱེད་དོ། །བཟོའི་ལས་ཀྱི་གནས་རིག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚོལ་བར་བྱེད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚེགས་ཆུང་ངུ་ཤ་ཐང་བ་མེད་པར་ལོངས་སྤྱོད་བསྒྲུབ་
པར་བྱ་བ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་དང་ལྡན་ཞིང་བཟོའི་གནས་ལ་མཁས་པས་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ལ་བཀུར་བར་བྱ་བ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་སྒོ་ནས་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚོལ་བར་བྱེད་དོ། །ནང་རིག་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཤེས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ནང་རིག་པ་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚོལ་བར་བྱེད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་ཉིད་ཀྱིས་འཕགས་པའི་ལམ་དང་། དེ་ཁོ་ན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཤེས་པས་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བར་བྱ་བ་དང་། བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པ་དང་། མ་བྱས་པ་འོང་བ་མེད་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། གཞན་ལའང་
མངོན་པར་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚོལ་བར་བྱེད་དོ། །ཁམས་རྒྱས་པ་བཙལ་བ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བླ་ན་མེད་པའི་རིགས་ལ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བའི་རིགས་དང་། ས་བོན་ནམ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་རིགས་དང་། ས་བོན་ལ་ཁམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཁམས་
དེ་དག་ཇི་ལྟར་རྒྱས་ཤིང་བརྟས་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་པ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་བསྐང་བའི་ཕྱིར། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཁམས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་

125-1-204a

ལ། ཇི་ལྟར་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཁམས་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལོགས་ནས་འབྱུང་བ་རྣམས་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱས་ན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཁམས་དང་། 
ས་བོན་རྒྱས་ཤིང་བརྟས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གིས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཁམས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒྱུ་དམིགས་ནས་ནི་དགའ་བ་དང་། །
གནས་ལ་དེ་ཡི་རྗེས་དྲན་དང་། །འབྲས་བུ་ཐུན་མོང་འདོད་པ་དང་། །ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་མོས་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱུ་དམིགས་ནས་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། གནས་ལ་དེའི་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། འབྲས་བུའི་ཐུན་མོང་འདོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མོས་པ་ཡིད་
ལ་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཁམས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་རྒྱུ་རྟོགས་པས་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནས། བདག་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བར་དུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཁམས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའི་ཡིད་
ལ་བྱེད་པ་ཡང་། རྒྱུ་རྟོགས་པས་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བདག་ཏུ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འཇུག་པའི་གནས་འབྱུང་བའི་བར་དག་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱས་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཁམས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རིགས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
དང་པོར་བདག་ཉིད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་སུ་མཐོང་ནས་རྒྱུ་རྟོགས་པའི་དགའ་བས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཁམས་རྒྱས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བའི་རིགས་དང་། ས་བོན་ནམ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རིགས་དང་། ས་བོན་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
དེས་དང་པོར་བདག་ཉིད་ལ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བའི་སྐལ་བ་ཡོད་དམ་མེད་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་རིགས་དང་། ས་བོན་ཡོད་དམ་མེད་ཅེས་བརྟགས་ན་རིགས་དང་ས་བོན་ཡོད་པར་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་ཡོད་པར་མཐོང་ནས། ཡང་ནས་ཡང་དུ་དགའ་བ་སྐྱེས་ཏེ། དེ་ནི་རྒྱུ་དམིགས་

125-1-204b

ནས་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་ཡོད་པར་རྟོགས་ཤིང་རྒྱུ་ཡོད་པར་མཐོང་ནས་དགའ་བ་སྐྱེས་ནས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཁམས་རྒྱས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རིགས་ལ་གནས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པས་དེ་བས་ན་དེའི་འོག་
ཏུ་གནས་པ་དེའི་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བའི་ས་བོན་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ས་བོན་ཡོད་པར་མཐོང་བ་ནི་རིགས་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ས་བོན་དང་རིགས་ཡོད་པར་མཐོང་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་བདག་དང་གཞན་གྱི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་
སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གནས་ལ་རྗེས་སུ་དྲན་པས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྗེས་སུ་དྲན་པའི་སྒྲ་ནི་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་ལ་བྱའོ། །དེ་ལ་དྲན་པས་ནི་གོང་དུ་བཤད་མ་ཐག་པའི་རིགས་ཡོད་པ་མ་བརྗེད། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་དུ་སེམས་
བསྐྱེད་པ་མཐོང་ངོ་། །དེ་ཡང་ཐབས་ཇི་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བདག་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་གནས་ནི་
རིགས་ཡིན་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་དང་རྟེན་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡིན་པར་མཐོང་ནས་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བདག་གིས་བསྐྱེད་དེ་བདག་ལ་ཡོད་པས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་བདག་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་དག་རྒྱས་ཤིང་
བརྟས་པ་དང་། རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེས་ཀྱང་ཁམས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་རྣམས་བདག་དང་ཕ་རོལ་གྱི་དོན་དུ་སྦྱོར་བས། འབྲས་བུ་མཚུངས་པར་འདོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
རིགས་ལ་གནས་པས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་ཅིང་སྤྱོད་པར་བྱེད་དེ། དེའང་གང་གི་དོན་དུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅེ་ན་བདག་དང་ཕ་རོལ་གྱི་དོན་དུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་བདག་དང་ཕ་རོལ་གྱི་དོན་དུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ནི་འབྲས་བུ་མཚུངས་པར་འདོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་

125-1-205a

སྟེ། དེས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཁམས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འབྲས་བུ་མཚུངས་པར་འདོད་པ་ཇི་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་དག་གཞན་དང་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་ཅིག །གཞན་དུ་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་
སྨོས་ཏེ། བདག་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་འདི་དག་སྤྱད་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་སྤྱད་པའི་འབྲས་བུ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སེམས་ཅན་དང་བདག་ཐུན་མོང་དུ་སྤྱོད་པར་གྱུར་ཅིག །གཞན་དུ་བདག་འབའ་ཞིག་སྤྱོད་པར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སེམས་ལ་སེམས་ཤིང་མངོན་
པར་འདུ་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་འབྲས་བུ་མཚུངས་པར་འདོད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་ནས། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཐབས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་རྟག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེའི་འོག་ཏུ་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ལ་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ་
ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་ཞུགས་པས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པས་བཅིངས་ནས་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྤྱོད་མི་ནུས་པས་དེ་བས་ན་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཐབས་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་རྟག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་དགོས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་རྟག་ཏུ་
རྟོགས་པར་བྱ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱད་པ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་དུ་བསྔོས་ཏེ། དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱས་ནས་དེ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དེའི་འོག་ཏུ་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ལ་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་བཤད་དེ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེས་ཀྱང་ཕ་
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཁམས་རྒྱས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་རིམ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་གོང་དུ་རིགས་ལ་གནས་པས་བྱང་ཆུབ་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཕ་རོལ་
ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྦྱོར་ཞིང་འབྲས་བུ་ཐུན་མོང་དུ་འདོད་པར་ཡིད་ལ་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཞུགས་པས་ཀྱང་དེའི་འོག་ཏུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཐབས་དེ་ཁོ་ན་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ལ་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དེ། རིམ་པ་དེ་ལྟར་བཤད་པ་

125-1-205b

བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འོག་ནས་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་འདིའི་འོག་ཏུ་འདི་བཤད་པར་རིགས་ཞེས་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་དུ་རིམ་པར་སྦྱོར་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ལ་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དོན་རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕ་
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཇི་ལྟར་འདས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱད་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་དང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་དང་
ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱད་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་དུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་མ་འོངས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་
སྤྱད་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བདག་ཀྱང་མོས་སོ་ཞེས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་དུས་གསུམ་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱད་ནས་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་གིས་
ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱོད་པས་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བསྔོ་ཞིང་སེམས་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དེ། དེ་ནི་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ལ་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པ་བཞི་པའི་མཐུ་འདི་ཡིས། །བདག་དང་མི་སྐྱོ་ངེས་པ་དེས། །མི་མཐུན་དང་ནི་གཉེན་པོ་ལ། །
སྒྲུབ་པ་དག་ནི་རྣམ་བཞིའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་ཡང་མཐུའི་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། བདག་དང་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་ངེས་པར་མི་སྐྱོ་བ་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོ་སྒྲུབ་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་
ཁམས་རྒྱས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གོང་དུ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཞུགས་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཐབས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མོས་པར་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མོས་པའི་རྗེས་ལ་མཐུའི་དགའ་བ་ཡིད་

125-1-206a

ལ་བྱེད་པའི་སྐབས་བཤད་ཅིང་འབྲེལ་བས་ན། དེ་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་ཀྱང་མཐུ་དང་མི་ལྡན་ན་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་མི་ནུས་ཀྱི་མཐུ་དང་ལྡན་ན་གདོད་སྒྲུབ་ནུས་པས་ན་བྱང་ཆུབ་ལ་མོས་པའི་འོག་ཏུ་མཐུའི་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་པར་འབྲེལ་ཏོ། །
དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱོད་པའི་དུས་ན་བདག་ལ་མཐུ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་པར་མཐོང་ནས་དགའ་བ་ནི་མཐུའི་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་མཐུ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འོག་ནས་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ལྟར་མཐུ་དང་ལྡན་ན་བདག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང་། སེམས་ཅན་
ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལ་སྐྱོ་བ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་དེའི་འོག་ཏུ་ངེས་པར་མི་སྐྱོ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་སྐྱོ་བ་མེད་ན་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་སྤང་བ་དང་། གཉེན་པོ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིད་
ལ་བྱེད་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་ངེས་པར་མི་སྐྱོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྗེས་ལ་མི་མཐུན་པ་དང་། གཉེན་པོ་སྒྲུབ་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཞི་བསྟན་ཏོ། །མཐུ་རྣམ་པ་བཞི་བསྟན་པས་དགའ་བས་ན། མཐུའི་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་སྤྱོད་
པའི་ཚེ། བདག་ཉིད་ལ་མཐུ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་པར་མཐོང་ནས་དགའ་བ་ནི་མཐུའི་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཐུ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་སེར་སྣ་དང་། ངན་པའི་ངང་ཚུལ་དང་། 
ཁོང་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྦྱིན་པས་ནི་སེར་སྣ་སེལ་ནུས་པར་མཐོང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་ངན་པའི་ངང་ཚུལ་གྱི་དྲི་མ་སེལ་ནུས་པར་མཐོང་། བཟོད་པས་ནི་ཁོང་ཁྲོ་བ་སེལ་ནུས་པར་མཐོང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་ལེ་ལོ་སེལ་ནུས་པར་མཐོང་། བསམ་གཏན་གྱིས་ནི་སེམས་གཡེང་
བ་སེལ་ནུས་པར་མཐོང་། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་རྟག་པ་དང་ཆད་པར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་འཆལ་བའི་ཤེས་རབ་སེལ་ནུས་པར་མཐོང་སྟེ། འདི་ནི་མཐུ་རྣམ་པ་གཅིག་གོ། །ཚོགས་སྨིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱོད་པ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་ཤིང་སྨིན་

125-1-206b

པར་མཐོང་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་དང་གསུམ་སྤྱད་པས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོགས་པར་མཐོང་། བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་སྤྱད་པས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོགས་པར་མཐོང་། བརྩོན་འགྲུས་སྤྱད་པས་ནི་གཉིས་ཀའི་ཚོགས་བསགས་པ་
མཐོང་བ་སྟེ། འདི་ནི་མཐུ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །བདག་དང་ཕ་རོལ་ལ་ཕན་བཏགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱོད་པ་ན། བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པར་མཐོང་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ནམ་སྦྱིན་པ་གཏོང་བའི་དུས་ན། སྦྱིན་པ་བཏང་བར་དགའ་བ་དང་། སྦྱིན་པ་བཏང་
བ་དང་། བཏང་ནས་འགྱོད་པ་མེད་དེ། དུས་གསུམ་དུ་ཡང་དགའ་བས་ནི་བདག་ལ་ཕན་བཏགས་སོ། །བཟའ་བ་དང་བགོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཟང་ཟིང་གིས་ཕན་བཏགས་ཏེ་ཕོངས་པ་མེད་པར་བྱས་པས་ནི་གཞན་ལ་ཕན་བཏགས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་ངན་པའི་ངང་ཚུལ་
གྱིས་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང་། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་བརྡེག་པ་དང་བཅིང་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་གྱུར་པས་བདག་ལ་ཕན་བཏགས་སོ། །གཞན་གྱི་སྲོག་དང་ནོར་དང་ཆུང་མ་ལ་གནོད་པ་མ་བྱས་པས་གཞན་ལ་ཕན་བཏགས་སོ། །བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་
པ་ལ་ཡང་བཟོད་པ་ལ་གནས་ན་ཞེ་སྡང་གི་མེས་སེམས་མ་དཀྲུགས་པས་ན་སེམས་བདེ་བའོ། །སེམས་བདེ་ན་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལུས་འབྲང་བའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱང་བདེ་བས་བདག་ལ་ཕན་བཏགས་སོ། །གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ལན་མ་བྱས་པས་གཞན་ལ་ཕན་བཏགས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་ལ་
ཉན་པ་དང་། བསམ་པ་ལ་སོགས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་སྤྱད་པས་ཚེ་འདིར་དགེ་བ་རྒྱུན་དུ་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་བདག་ལ་ཕན་བཏགས་སོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་སུ་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱི་གྲོགས་བྱས་པས་གཞན་ལ་ཕན་བཏགས་སོ། །བསམ་གཏན་ལ་ཡང་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་
ལ་གནས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བདག་ལ་ཕན་བཏགས་སོ། །བསམ་གཏན་གྱི་མཐུས་ལོ་ཉེས་དང་ནད་ལ་སོགས་པ་ཞི་བར་བྱེད་པས་གཞན་ལ་ཕན་བཏགས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཀྱང་ཤེས་བྱའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་ཏེ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་མ་རིག་པའི་མུན་

125-1-207a

པ་བསལ་བས་ན་བདག་ལ་ཕན་བཏགས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆོས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བཤད་ཅིང་སེམས་ཅན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་ནས་གཞན་ལ་ཕན་བཏགས་ཏེ། འདི་ནི་མཐུ་རྣམ་པ་གསུམ་པའོ། །མ་འོངས་པའི་ཚེ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུ་འདྲ་བའི་
འབྲས་བུ་སྨིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱད་ན། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པས་ན་མ་འོངས་པ་ན་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོར་འགྱུར། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་ལྷ་དང་མིའི་ལུས་ཐོབ་པར་འགྱུར། བཟོད་པས་ནི་འཁོར་གཡོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར། བརྩོན་འགྲུས་
ཀྱིས་ནི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པར་འགྱུར། བསམ་གཏན་གྱིས་ནི་ནད་མེད་པར་འགྱུར། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་རིག་པའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུའོ། །ཚེ་རབས་གང་དང་གང་དུ་སྐྱེས་པར་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་དགའ་
བས་ན་ཤེས་རབ་སྒྲུབ་པ་ལ་དགའ་བས་ནི་རྒྱུ་འདྲ་བའི་འབྲས་བུ་སྟེ། འདི་ནི་མཐུ་རྣམ་པ་བཞི་པའོ། །ངེས་པར་མི་སྐྱོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་བདག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྦྱིན་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསྡུ་བའི་དངོས་པོས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་
བྱ་བ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྟེན་ནས་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང་། བསམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་བདག་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། སེམས་ལ་སྐྱོ་བ་མེད་པ་ནི་ངེས་པར་མི་སྐྱོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ངེས་པར་མི་
སྐྱོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་གྱི་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་བྱུང་ཡང་ངེས་པར་མི་སྐྱོ་བར་མངོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པས་ན། ཡང་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་བཏགས་པ་དག་གནོད་པར་བྱེད་
པ་དང་། ཉེས་པ་མེད་པར་ཡང་ཉེས་པར་བྱེད་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྐྱོ་བ་མེད་ཅིང་སེམས་ཅན་མི་གཏོང་བ་དང་། བདག་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མོས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལས་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང་། སེམས་པ་ལ་

125-1-207b

སོགས་པ་བྱེད་པའི་ཚེ་ན་ཕྱིའི་གནོད་པ་གྲང་བ་དང་། ཚ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱུང་བ་དང་། ནང་གི་གནོད་པ་བཀྲེས་པ་དང་། སྐོམ་པ་ལ་སོགས་པ་བྱུང་ཡང་མཉན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་བཏང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་ནི་ངེས་པར་མི་སྐྱོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཐོབ་
པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པ་དང་། གཉེན་པོ་སྒྲུབ་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པའི་མི་མཐུན་པ་སེར་སྣ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་མི་མཐུན་པ་འཆལ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་སྤངས་པ་དང་། གཉེན་པོ་སྦྱིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་དག་སྒྲུབ་
པར་ཡིད་ལ་བྱ་བ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པ་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་བཤགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྦྱིན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སེར་སྣ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འཆལ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་དག་ནི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་
སྟེ། དེ་དག་བྱུང་ན་ཡང་སོ་སོར་བཤགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཉེན་པོ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོ་ནི་སྦྱིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་དུ་སྟེ། དེ་དག་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྤྱད་པ་མཐོང་ནས་དགའ་ཞིང་མོས་པ་སྐྱེས་པ་ནི་རྗེས་
སུ་ཡི་རང་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཆེད་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་གསོལ་བ་གདབ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཤད་པའི་ཆོས་ནི་དེའི་ཆེད་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ཆོས་མཉན་ཅིང་བཤད་པའི་ཕྱིར། དེ་
བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་གསོལ་བ་འདེབས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་གསོལ་བ་གདབ་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང་། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱ་བའམ། གསོལ་བ་གདབ་པ་དག་གིས་
བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བསྔོ་བ་ནི་དེ་དག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཚིག་དེ་རྣམས་ཀྱང་མདོ་སྡེ་དག་ལས་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་སླར་བཤགས་པ་དང་། དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་གསོལ་བ་འདེབས་པ་དང་། 

125-1-208a

བདག་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སངས་རྒྱས་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་གསུངས་པའི་ཚིགས་བཅད་དང་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དང་བ་ཡང་དག་བླངས་པ་དང་། །སྦྱིན་སྲེད་དག་ནི་གཞན་དག་ལ། །གོ་ཆ་སྨོན་ལམ་དང་བ་ནི། །མངོན་པར་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། 
གཞན་ལ་དབང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། ཡང་དག་པར་བླང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། གཞན་དག་ལ་སྦྱིན་པ་སྲེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། གོ་ཆ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། སྨོན་ལམ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། མངོན་པར་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཁམས་རྒྱས་
པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དད་པའི་མཐུ་ལས་བརྩམས་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཆེད་ཀྱི་དོན་ལ་དང་བར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རྒྱུར་གྱུར་པ་ལ་ནི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་འབྲས་བུ་ལ་ནི་དོན་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་འཆད་པ་ལ་ནི་
ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །དེས་མཚོན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལ་ནི་དོན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དང་བ་དང་དང་བས་རྒྱུ་བྱས་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་འདི་དག་རྒྱུར་གྱུར་པ་སྤྱད་ན་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་གདོན་མི་ཟ་བར་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་དང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཚོལ་བ་ལས་བརྩམས་
ནས་ཡང་དག་པར་ལེན་པར་བྱེད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཚོལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་དང་། ཆོས་ལ་སོགས་པ་ཉན་ཅིང་བསམས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པར་ལེན་ཅེ་ན། དེའི་
ཕྱིར་ཆོས་དེའི་དེ་དག་ཉིད་མི་སྤོང་བའི་ཚུལ་གྱིས་གཟུང་བས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ལ་སྐུར་པ་མི་འདེབས་ཤིང་ཉན་པ་དང་། སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་མི་འདོར་བ་ནི་མི་སྤོང་བའི་ཚུལ་གྱིས་གཟུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །བཤད་
པ་ལས་བརྩམས་ནས་སྦྱིན་པ་ལ་སྲེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། གཞན་ལ་ཆོས་དང་དོན་རབ་ཏུ་བསྒྲགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བཤད་པའི་དོན་དུ་བྱས་ནས་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་འཆད་པར་འདོད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སྲེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འཆད་ཅེ་ན། སེམས་

125-1-208b

ཅན་གཞན་དག་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ཆོས་དང་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྒྲོགས་ཤིང་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒྲུབས་པ་ལས་བརྩམས་ནས་གོ་ཆའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གོ་ཆ་བགོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྒྲུབ་
པའི་ཆེད་དུ་བྱས་ནས་དེ་དྲུག་བསྒྲུབ་པ་ནི་གོ་ཆ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་ཅེ་ན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྫོགས་ཤིང་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་གཏོང་ཞིང་གོ་གྱོན་ནས་ཤེས་རབ་སྒྲུབ་ཅིང་གོ་གྱོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨོན་ལམ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་དེ་རྫོགས་པའི་རྐྱེན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་
རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚེ་རབས་གར་སྐྱེས་གར་སྐྱེས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་། ཉེ་དུ་གཉེན་བཤེས་དང་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་ནི་སྨོན་ལམ་
ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མངོན་པར་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཀྱེ་མ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་པ་དང་། ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་སྨོན་པར་དགའ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་བསྒྲུབས་པར་ནི་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མི་འགྱུར་བས་ན་གར་སྐྱེས་གར་སྐྱེས་ཀྱང་ཕ་རོལ་
ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྒྲུབ་དགོས་པའི་ཕྱིར། ཨེ་མ་ཚེ་རབས་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྒྲུབ་ནུས་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་ན་ལེགས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ནི་མངོན་པར་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་གསུམ་གདམས་པ་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ་ཞེས་
བྱ་བ་ལ། བསྒྲུབ་པའི་རྗེས་ལ་གདམས་པ་དང་། རྗེས་སུ་བསྟན་པ་བཤད་དེ། འོག་ནས་ཀྱང་། དེ་བཞིན་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་པ་དང་། །ཡང་དག་གདམས་དང་བསྟན་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གོ་ཆ་དང་། སྨོན་ལམ་དང་། མངོན་པར་དགའ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གསུམ་ནི་གདམས་
པ་དང་བསྟན་པའི་སྐབས་དང་སྦྱར་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གདམས་པ་དང་བསྟན་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་གོ་ཆ་གྱོན་པར་བྱེད་དོ། །སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་དོ། །ཨེ་མའོ་འདི་ལྟར་བདག་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་གདམས་པ་དང་བསྟན་པ་སྟོན་

125-1-209a

པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་ཤིང་དེ་ལྟར་དགའ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐབས་དང་ལྡན་པའི་ལས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་རྟོག་པ་དག་གིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱོར་ཞིང་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གདམས་པ་དང་བསྟན་པའི་འོག་ཏུ་ཐབས་
དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་ཐབས་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གིས་ལག་ནས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མ་བྱས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱོད་པ་དག་མཐོང་ན་ཡིད་ཀྱི་རྟོགས་པས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་། མངོན་པར་དགའ་བ་དང་། རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་ཕ་
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་རྫོགས་པར་བྱ་བ་ལ་སྦྱོར་ཞིང་ཡིད་ལ་རྟོག་པ་ནི་ཐབས་དང་ལྡན་པའི་ལས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མཐུ་ཐོབ་པས་ནི་སྤྲོ་བ་སྟེ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་དྲུག་སྟུག་པོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱིན་དང་མཆོད་པ་སྟེ། །བརྟེན་པ་དང་ནི་སྙིང་བརྩེ་བའོ། །ཞེས་བྱའོ། །ཐབས་དང་ལྡན་པའི་
ལས་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་འོག་ཏུ་སྤྲོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཤད་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་དེ་བཤད་དོ། །སྤྲོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དེ། དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་ཡང་སྦྱིན་པའི་སྦྱིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་བར་དུ་དྲུག་ཡོད་པ་དང་། ཤེས་རབ་ལ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་
ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་དུ་དྲུག་དྲུག་ཡོད་དོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཅིག་ཅིང་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དྲུག་ཡོད་པས་ན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་དྲུག་སྟུག་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཅིག་པ་དྲུག་ཡོད་པའི་མཐུ་ཐོབ་པ་ནི་སྤྲོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་པོའོ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཉིད་བསྡུ་བའི་དངོས་པོའི་ཚུལ་
དུ་བཞག་ནས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ནི་སྤྲོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཉིས་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་བྱེད། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷག་མ་ལྔས་ནི་སྒྲུབ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་
པ་བྱེད་པ་འདི་ནི་སྤྲོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གསུམ་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བཙལ་བའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པ་ནི་སྤྲོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཞི་པའོ། །སྙིང་བརྩེ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དང་། 

125-1-209b

དགའ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་ཏེ། དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཞིབ་ཏུ་ནི་འོག་ནས་བཤད་པར་བྱའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་སྦྱིན་པའི་སྦྱིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་དུ་མཐུ་རྙེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྦྱིན་པ་ལ་ཡང་དྲུག་སྟེ། སྦྱིན་པའི་སྦྱིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་བར་དུའོ། །དེ་ལྟར་དྲུག་
ཡོད་པས་ན་སྟུག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་མཐུ་རྙེད་པ་ནི་སྤྲོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་པོའོ། །དེ་ལྟར་སྦྱིན་པ་ལ་ཇི་ལྟར་དྲུག་ཡོད་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་དགེ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔས་ནི་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྦྱིན་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔས་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་དངོས་པོ་སྦྱིན་པར་འདོད་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་སྦྱིན་
པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ནོར་དང་འབྲུ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནམ་གཞན་ལ་གཏོང་ཞིང་སྦྱིན་པའི་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྦྱིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་ནམ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བཀོད་པའམ། གཞན་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་བཤད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་
སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྦྱིན་པ་ལ་དྲུག་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་དུ་རེ་རེ་ལ་ཡང་དྲུག་དྲུག་ཡོད་པར་སྦྱར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་
ཀྱི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་གཞན་གྱི་ནོར་དང་སྲོག་དང་ཆུང་མ་ལ་གནོད་པ་མ་བྱས་ཏེ། མི་འཇིགས་པ་སྦྱིན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྦྱིན་པའོ། །སྲོག་གཅོད་པ་དང་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་བསྡམས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །ཚུལ་
ཁྲིམས་ལ་གནས་པ་རྣམས་གཤེ་བ་ལས་སླར་མི་གཤེ་བ་དང་། བརྡེག་པ་ལས་སླར་མི་བརྡེག་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱུན་དུ་བསྲུངས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱའོ། །རྟག་ཏུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འཇོག་
པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་ཞེས་བྱའོ། །ལྟུང་བ་མི་ལྟུང་བའི་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱའོ། །བཟོད་པ་ལ་ཡང་བཟོད་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་བརྡེག་པ་ལ་སླར་མི་བརྡེག་པ་ལ་སོགས་པ་མི་འཇིགས་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་བཟོད་པའི་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཟོད་

125-1-210a

པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་མི་བྱེད་པ་ནི་བཟོད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །གཞན་གྱིས་གནོད་པ་བྱས་ཀྱང་ཞེ་མི་སྡང་བ་ནི་བཟོད་པའི་བཟོད་པའོ། །རྟག་ཏུ་བཟོད་པའི་སེམས་འབའ་ཞིག་འབྱུང་བ་ནི་བཟོད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །ཞེ་སྡང་
གི་སེམས་མ་གཡེངས་པ་ནི་བཟོད་པའི་བསམ་གཏན་ནོ། །སེམས་ཅན་གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱས་ན་མ་འོངས་པ་ན་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་མཐོང་བ་ནི་བཟོད་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །བརྩོན་འགྲུས་ལ་ཡང་སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་གྲོགས་བྱས་ཤིང་བཏང་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྦྱིན་པའོ། །དགེ་བ་ལ་
བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་མི་དགེ་བ་ལ་མི་འཇུག་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའི་དུས་ན་གྲང་བ་དང་ཚ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་བཟོད་པའོ། །དགེ་བ་ལ་སེམས་སྤྲོ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །ལེ་ལོས་སེམས་
མ་གཡེངས་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་བསམ་གཏན་ཞེས་བྱའོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་རྣམས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཕྱེད་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཤེས་རབ་བོ། །བསམ་གཏན་ལ་ཡང་བསམ་གཏན་གྱི་མཐུ་ལོ་ཉེས་དང་ནད་པ་སོགས་པ་མེད་པར་བྱས་
ཏེ། གནོད་པ་བསལ་ནས་ཕན་པ་སྦྱིན་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་སྦྱིན་པའོ། །སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་ཚེ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་མི་རྟོག་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །བསམ་གཏན་པ་རྣམས་ནི་རྟག་ཏུ་སེམས་འཇམ་པ་སྟེ། ཞེ་སྡང་གི་འཁྲུག་པ་མི་འབྱུང་བ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་བཟོད་པའོ། །
སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་རྒྱུན་དུ་མི་གཏོང་བ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །དམིགས་པར་བྱ་བ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་བསམ་གཏན་ནོ། །བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་སེམས་ལ་གསལ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཤེས་རབ་བོ། །ཤེས་རབ་ལ་ཡང་གཞན་ཆོས་རྣམས་ཕྱིན་ཅི་མ་
ལོག་པར་བཤད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྦྱིན་པའོ། །ཤེས་རབ་ཅན་རྣམས་བླང་བ་དང་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ངོ་ཤེས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ལ་མི་འཇུག་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མ་ནོར་བ་ལ་སེམས་དགའ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བཟོད་པའོ། །མཉན་པ་དང་སེམས་པ་ལ་སོགས་

125-1-210b

པ་སྤྲོ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་རྣམས་ལ་མ་ནོར་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་གཡེངས་པ་མེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསམ་གཏན་ནོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཤེས་རབ་པོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་
བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྦྱིན་པ་དང་ངག་སྙན་པ་དང་། དོན་མཐུན་པ་དང་དོན་སྤྱོད་པར་སྤྱོད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བཞག་སྟེ། དེ་དག་གིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ནི་སྤྲོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཉིས་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་
ཕྱིན་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་བསྡུ་བའི་དངོས་པོའི་ཚུལ་དུ་བཞག་ཅེ་ན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལས་སྦྱིན་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ཉིད་དོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནམ་གཞན་ལ་འཆད་པ་ནི་ངག་སྙན་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སེམས་ཅན་གཞན་སྤྱོད་དུ་བཀོད་པ་ནི་དོན་སྤྱོད་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་གང་ལ་
སེམས་ཅན་བཀོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དེ་ཉིད་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱང་སྤྱོད་པ་ནི་དོན་མཐུན་པ་སྤྱོད་པའོ། །མཆོད་པ་ནི་སྦྱིན་པས་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་སྤྱོད་པའོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྒྲུབ་པའི་མཆོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཟང་ཟིང་
གི་མཆོད་པ་དང་། སྒྲུབ་པས་མཆོད་པའོ། །ཟང་ཟིང་གི་མཆོད་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྙེད་པས་མཆོད་པ་དང་། བཀུར་སྟིས་མཆོད་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་གོས་དང་། ལྷུང་བཟེད་འབུལ་བ་ནི་རྙེད་པས་མཆོད་པའོ། །ཕྱག་འཚལ་བ་དང་བསྐོར་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ནི་བཀུར་སྟིས་མཆོད་
པ་སྟེ། སྦྱིན་པས་ནི་རྙེད་པ་དང་། བཀུར་སྟིས་མཆོད་པ་བྱེད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་དུ་ལྔ་སྒྲུབ་པས་མཆོད་པ་སྟེ། འདི་ནི་སྤྲོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གསུམ་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོན་པ་བཙལ་བའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་སྦྱིན་པ་ཡིན་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡོད་དེ། ཤན་པ་ལ་མཚོན་ཆ་སྦྱིན་པ་དང་། སྨད་འཚོང་མ་ལ་ནོར་སྦྱིན་པ་ལྟ་བུའོ། །ཁ་ཅིག་ཤེས་རབ་ཡིན་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་

125-1-211a

ཡོད་དེ། མུ་སྟེགས་པ་བདག་དང་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྦྱིན་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བཙལ་བའི་ཕྱིར་དེ་སྟོན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་དྲུང་དུ་འགྲོ་བ་དང་། ཕྱག་འཚལ་བ་དང་
བསྐོར་བ་ལ་སོགས་པའི་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ནི་བསྟེན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་སྤྲོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཞི་པའོ། །སྙིང་བརྩེ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཚད་མེད་པ་བཞི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཚད་མེད་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ལ་ནི་སྙིང་བརྩེ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་
པའི་སྟོབས་དང་བྱམས་པར་བྱེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱམས་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སེམས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་བདེ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སེམས་པར་མ་ཟད་ཀྱི་བདེ་བ་ལ་ཡང་འཇོག་པར་མཛད་དོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་
ཕྱིན་པ་དྲུག་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྟབས་ཏེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་བཀོད་པ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་བྱམས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་
ཅན་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སེམས་པ་ནི་སྙིང་རྗེའོ། །སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་དབུལ་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་བའོ། །
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྙིང་རྗེ་བ་ཙམ་དུ་ཡང་མ་ཟད། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འདོར་དུ་འཇུག་སྟེ་འདི་ནི་སྙིང་རྗེའོ། །སྦྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་བདེ་བ་མཐོང་ནས་སེམས་ལ་མོས་པ་སྐྱེས་པ་ལ་ནི་
དགའ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱོད་པ་མཐོང་ནས་དགའ་བར་གྱུར་པ་ནི་དགའ་བའོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་མོས་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་གང་ལ་ཡང་ཆགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང་། སྦྱིན་

125-1-211b

པ་ལ་སོགས་པ་ལོངས་སྤྱོད་དང་ལྡན་ནམ། བདེ་བར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་པ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ཕྲོགས་ནས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་ཞེ་སྡང་བར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སེམས་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་སོ་
ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མ་བྱས་སྨད་དང་ངོ་ཚ་དང་། །བགྱིད་དང་ཡུལ་ལ་དགའ་བ་དང་། །མི་སྐྱོ་བ་དང་འགོད་པ་དང་། །བརྗོད་པ་ཡི་ནི་བློ་གྲོས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་ཡང་ངོ་ཚ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། མི་སྐྱོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། འགོད་པ་ཡིད་
ལ་བྱེད་པ་དང་། བརྗོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཁམས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡེ་མ་བྱས་པ་དང་། རྫོགས་པར་མ་བྱས་པ་ནི་མ་བྱས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བྱས་པ་ལ་
ནི་སྨད་པ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡེ་མ་བྱས་པ་དང་། རྫོགས་པར་མ་བྱས་པ་དང་། སྨད་པར་བྱས་ན་མཚར་བྱས་ཞེས་ངོ་ཚ་ཞིང་འགྱོད་པ་ནི་ངོ་ཚ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་རྒྱུན་དུ་སྤྱད་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་སྤྲོ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་
ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་རྒྱུན་དུ་དམིགས་ཤིང་དེ་འབའ་ཞིག་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འཇོག་གི། སེམས་གཞན་དུ་མ་གཡེངས་པ་ནི་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྦྱོར་བའི་ཚེ། སྤྱོད་པར་མི་འདོད་པའི་སེམས་སྐྱོ་བ་སྐྱེས་ན་སེམས་འདི་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་
ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཡིན་པས་དགྲ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེ་བ་ནི་མི་སྐྱོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་འབྲེལ་པའི་ཆོས་སྟོན་པས་སྐྱོབ་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་གཙུག་ལག་དང་གཞུང་དུ་འདྲི་ཞིང་འཇོག་
པ་ནི་འགོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་འདི་ཉིད་ཀྱི་ནང་ནས་གྲངས་དང་མཚན་ཉིད་གོ་རིམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་དུ་གཙུག་ལག་ཏུ་འགོད་པའོ། །སེམས་ཅན་སོ་སོའི་སྣོད་དང་སྦྱར་ནས་སེམས་ཅན་གང་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་བཤད་པར་འོས་པའི་

125-1-212a

སེམས་ཅན་དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་འཆད་པ་ནི་བརྗོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ངོ་ཚ་བའི་ཆོས་ལས་བརྩམས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་ཚ་བས་རྒྱུ་བྱས་ནས་ཤེའམ། ངོ་ཚ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མ་བྱས་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་
དྲུག་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་བྱས་པའོ། །ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྦྱིན་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཟང་ཟིང་དང་མི་འཇིགས་པ་དང་ཆོས་སྦྱིན་པ་གསུམ་ལས་གཉིས་ཙམ་བྱེད་ཀྱི་གསུམ་ཆར་ཚང་བར་མི་བྱེད་པའམ། ཟང་ཟིང་སྦྱིན་པ་ལས་ཀྱང་ཅུང་ཟད་
ཙམ་གཏོང་གི་ཀུན་མི་གཏོང་བ་དང་། མི་འཇིགས་པ་སྦྱིན་པ་ལ་ཡང་སྙིང་ནས་སྐྱབས་མི་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་ཙམ་དུ་བྱེད་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་ཡང་ཁ་ཅིག་འཆད་ཀྱི་ཁ་ཅིག་མི་འཆད་དེ། སློབ་དཔོན་བཅབས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལོག་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྦྱིན་
པའི་བསྔགས་པ་ཙམ་སྨྲ་བའི་དངོས་པོ་མི་གཏོང་བ་དང་། ཤན་པ་ལ་མཚོན་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང་། སྨད་འཚོང་མ་ལ་ནོར་སྦྱིན་པ་དང་། བརྐུས་ནས་སྦྱིན་པ་དང་གཡོ་དང་སྒྱུས་བྱིན་པ་ནི་ལོག་པར་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ངོ་ཚ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་མ་བྱས་པ་དང་། ཡོངས་སུ་རྫོགས་
པར་མ་བྱས་པ་དང་། སྨད་པར་བྱས་པར་མཐོང་ནས་སེམས་ལ་གནོད་པ་ནི་ངོ་ཚ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འཇུག་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་ངོ་ཚ་ནས་མ་བྱས་པ་དང་། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མབྱས་པ་དེ་སྤངས་ཏེ། བྱེད་པ་དང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་
དོན་ཏོ། །ལྡོག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྨད་པ་དང་ལོག་པར་བྱ་བ་ལས་ནི་ལྡོག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡུན་མི་རིང་བར་འགྱོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གལ་ཏེ་འགྱོད་པ་ཞིག་བསྐྱེད་ན་ཡང་རྒྱུན་དུ་འགྱོད་པ་བསྐྱེད་པར་མི་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འགྱོད་པ་དང་རྒྱུན་དུ་
ལྡན་ན་དགེ་བ་ཉིད་ལ་འཇུག་པར་མི་ནུས་པས་དེ་བས་ན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མ་བྱས་པ་དང་། སྨད་པ་བྱས་པ་ན་བདག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མ་བྱས་པ་དང་། སྨད་པ་བྱས་པ་ནི་མཚར་བྱས་སོ་སྙམ་ཐང་ཅིག་གཅིག་འགྱོད་པ་བསྐྱེད་ནས་འགྱོད་པ་སྤོང་ངོ་། །དེ་ལ་དེ་བས་

125-1-212b

འདི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡེ་མ་བྱས་པ་དང་། རྫོགས་པར་མ་བྱས་ནས་འགྱོད་པར་གྱུར་ན་འགྱོད་པ་དེ་བཟློག་སྟེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པ་དང་། རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གུས་པར་བྱ་བ་དང་། རྒྱུན་དུ་བསྒྲུབ་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྨད་པ་དང་། ལོག་
པར་བྱས་པ་ལ་ཕྱིས་ལོག་པ་ལ་འཇུག་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་ལྡོག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཡང་ཐེ་ཚོམ་ཡང་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་རིག་པར་བྱས་པ་ལས་བརྩམས་ནས་བརྗོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་སོ་སོའི་སེམས་དང་སྦྱར་བས་སེམས་ཅན་གང་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་
ཕྱིན་པ་གང་བཤད་པའི་རིག་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་འཆད་པ་ནི་བརྗོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྟོན་སྐྱོབ་དེ་ཉིད་ཇི་ལྟར་སྣོད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལ་བརྗོད་པར་འདུ་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པའི་
གཙུག་ལག་བྱས་པ་དེ་དག་སོ་སོའི་སྣོད་དང་སྦྱར་ནས་སེམས་ཅན་གང་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་བཤད་པར་འོས་ཤིང་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཆད་དེ། དཔེར་ན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཆད་པའི་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་ལ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཆད་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་
ཕྱིན་པ་འཆད་པའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་བརྟེན་ནས་སུ། །བྱང་ཆུབ་འགྱུར་གྱིས་དབང་ཕྱུག་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་བརྟེན་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི། དབང་ཕྱུག་དང་གཙོ་བོ་དང་ཚངས་པ་ལ་སོགས་
པ་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་བརྟེན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་དག་ལ་ཡང་། །གཉིས་པོ་དེ་ནི་རྟོག་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྟོག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ནི་སྐྱོན་དུ་
རྟོགས་ཏེ། དབུལ་པོ་ལ་སོགས་པར་གྱུར་པར་མཐོང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ལ་ནི་ཡོན་ཏན་དུ་རྟོགས་ཏེ། ཕྱུག་པོ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བར་མཐོང་བ་ནི་རྟོག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསགས་པ་དགའ་བ་དྲན་པ་དང་། །ཆེ་བའི་དོན་ནི་མཐོང་བ་དང་། །རྣལ་འབྱོར་

125-1-213a

འདོད་དང་མི་རྟོག་པ། །དེ་འཛིན་པ་དང་རྐྱེན་ཐོབ་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཞེས་ཡང་བསགས་པ་དྲན་ནས་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། དོན་ཆེན་པོ་མཐོང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། འདོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཁམས་རྒྱས་
པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་འདོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། མི་རྟོག་པ་འདོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། དེ་འཛིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། རྐྱེན་ཐོབ་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །བསགས་པ་དྲན་པས་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་
ལ་སོགས་པ་བསགས་ནས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྦྱིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དྲུག་བསགས་ནས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པ་མཐོང་བ་ནི་བསགས་པ་མཐོང་ནས་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་
ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བཟོད་པ་གསུམ་བསགས་པས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སུ་འགྱུར། བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སུ་འགྱུར། བརྩོན་འགྲུས་ནི་གཉིས་གའི་ཚོགས་སུ་འགྱུར་རོ། །དོན་མཐོང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་
བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་དངོས་པོའི་དོན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱད་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུའི་ཚུལ་གྱིས་མཇུག་ཏུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མཐོང་བ་
ནི་དོན་ཆེན་པོ་མཐོང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣལ་འབྱོར་འདོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ལྷག་མཐོང་དང་ཞི་གནས་སྦྱོར་བ་བསྒོམ་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བ་བསྒོམ་པར་འདོད་པ་ནི་རྣལ་
འབྱོར་འདོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མི་རྟོག་པར་འདོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་ཐབས་མཁས་པ་ལ་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཡིན་ནོ། །དེ་

125-1-213b

བས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པར་བྱ་བ་ནི་མི་རྟོག་པར་འདོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་དང་པོ་སྦྱོར་བའི་དུས་ན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་འཇུག་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་
བཏབ་སེམས་ལ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་ལས་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་ན་མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་མི་རྟོག་པར་འདོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཛིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་
ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་ཀྱི་ཆོས་དང་དོན་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་འཆད་པའི་ཆོས་དང་། དོན་སེམས་ལ་མི་བརྗེད་པར་འཛིན་པ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྒྱུར་གྱུར་པ་ནི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ལ་ནི་དོན་ཞེས་
བྱའོ། །རྐྱེན་ཐོབ་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚེ་རབས་གར་སྐྱེས་གར་སྐྱེས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་
དང་། ཉེ་དུ་གཉེན་བཤེས་དང་། ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་ནི་རྐྱེན་ཐོབ་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་བདུན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་འཛིན་དང་། །སྤངས་པའི་མཐུ་ནི་ཤེས་པ་དང་། །ངོ་མཚར་དང་ནི་ངོ་མཚར་མིན། །འདུ་ཤེས་དེ་བཞིན་རྣམ་བཞིའོ། །
ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྣམས་བསྒོམ་པ་ཆ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་པ་རྣམ་པ་བདུན་སྤོང་བའི་མཐུ་མཐོང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། ངོ་མཚར་གྱི་འདུ་ཤེས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཞི་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ངོ་མཚར་མ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཀྱང་ཁམས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་
དོན་ཏོ། །མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་འཛིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་གང་ཟག་དང་། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཆོས་ནི་མེད་པ་ཡིན་ན་དེ་ལ་དངོས་པོ་ཡོད་པར་ལྟ་བ་ནི་མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གཅིག་གོ། །ཉེས་པ་ཅན་ལ་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་འཛིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་

125-1-214a

ལ། འཁོར་བའི་ཆོས་ནི་ཉེས་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། མི་གཙང་བ་དང་བདག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་གཙང་བར་འཛིན་པ་ནི་ཡོན་ཏན་དུ་འཛིན་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གཉིས་སོ། །ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་ཡོན་ཏན་ཅན་
མ་ཡིན་པར་འཛིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་ཞི་བ་དང་། བདེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་ཅན་ཡིན་ན་དེ་ལ་བྱིས་པ་རྣམས་ཆད་པ་དང་གཡང་སར་ལྟ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གསུམ་
མོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་རྟག་པ་དང་བདེ་བར་འཛིན་པ་གཉིས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་འདིར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་དྲངས་ཏེ་འདུས་མ་བྱས་བཀོལ་ནས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་དང་། ཟག་པ་མེད་པའི་འདུས་བྱས་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་འདི་
སྐད་ཅིག་མ་འཇིག་པས་མི་རྟག་པ་ཡིན་དེ་ལ་བརྟན་པར་འདུ་ཤེས་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་རྟག་པར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞིའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་བརྒྱད་ཀྱིས་གཟར་བས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ན་དེ་ལ་
གྱ་ནོམ་པར་འཛིན་པ་ནི་བདེ་བར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལྔ་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་འདིའི་སྐབས་སུ་མ་ལུས་པའི་དོན་དྲངས་ཏེ། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དང་། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་
ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གང་ཟག་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་དུ་བདག་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཡོད་པར་འཛིན་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དྲུག་གོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཞི་བར་ལོག་པར་འཛིན་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་
པ་ནི་འཁྲུག་པས་ཉོན་མོངས་པའི་འཁྲུག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་ཞི་བ་ཡིན་ན་དེ་ལ་མི་བདེ་བའི་གནས་སུ་འཛིན་པ་ཡིན་ན་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཞི་བར་ལོག་པར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ལོག་པར་འཛིན་པ་བདུན་ནོ། །དེ་དག་གི་གཉེན་པོར་སྟོང་

125-1-214b

པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་དང་། ཆོས་བསྡུ་བས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་འཛིན་པ་དང་། ཉེས་པ་ཅན་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་འཛིན་པ་དང་། ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་ཡོན་ཏན་ཅན་མ་ཡིན་པར་འཛིན་པའི་གཉེན་པོར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། 
སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་བཤད་དོ། །འདུས་བྱས་ལ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བར་འཛིན་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མ་ཞི་བར་ལོག་པའི་གཉེན་པོར་ཆོས་བསྡུ་བ་བཞི་པོ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་
ན། མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་འཛིན་པའི་གཉེན་པོར་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཤད་དེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པར་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་པས་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་རོ། །ཉེས་པ་ཅན་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་འཛིན་པའི་གཉེན་པོར་ནི་
སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཤད་དེ་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཀུན་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་བཞི་དང་། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་བཞིའི་སྟེང་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་གཉིས་ཀྱིས་བསྣན་ཏེ། རྣམ་པ་བཅུ་ཡིན་པས་རྣམ་པ་བཅུ་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་ན་ཉེས་པ་ཅན་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་འཛིན་
པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དང་པོ་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་ནས་སྐྱོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་དེའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་ཞེས་བརྟགས་ན་ཀུན་འབྱུང་གི་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་པར་མཐོང་ངོ་། །ཀུན་འབྱུང་དེའང་གང་གིས་སྤང་། །ཞེས་བརྟགས་ན་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་བཞིས་སྤོང་བར་མཐོང་སྟེ། ལམ་
ཡང་དགོས་པའི་དོན་གྲུབ་ནས་ཡང་དགོས་པར་མཐོང་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་མི་སྨོན་པ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་ཡོན་ཏན་ཅན་མ་ཡིན་པར་འཛིན་པའི་གཉེན་པོར་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཤད་དེ། མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་འགོག་པར་
རྣམ་པ་བཞི་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་རྣམ་པ་བཞི་ལྟར་རྟོགས་ནས་ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་ཡོན་ཏན་ཅན་མ་ཡིན་པར་རྟོག་གོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་རྟག་པར་འཛིན་པའི་གཉེན་པོར་ནི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་མདོ་གསུངས་སོ། །བདེ་བར་འཛིན་པའི་གཉེན་པོར་ནི་ཟག་པ་དང་

125-1-215a

བཅས་པ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་གཉེན་པོར་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་མདོ་གསུངས་སོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཞི་བར་འཛིན་པའི་གཉེན་པོར་ནི་ཞི་བ་མྱ་ངན་ལས་
འདས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་མདོ་གསུངས་སོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་སྤངས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ངོ་མཚར་གྱི་འདུ་ཤེས་བཞི་འཆད་དེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་སྤངས་པའི་འདུ་ཤེས་འཇུག་པ་ཡང་ངོ་མཚར་གྱི་འདུ་ཤེས་ཡིན་ནོ་ཅི་ཞིག་ངོ་མཚར་ཞེ་ན། ཐང་ཅིག་
སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཕྱིའི་དངོས་པོ་དངོས་པོར་གཏོང་བར་མ་ཟད་ཀྱི་བདག་གི་ལུས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ནི་ངོ་མཚར་དུ་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་ཕྱིར་ཉེ་དུ་གཉེན་བཤེས་དང་། ལོངས་སྤྱོད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་
ནི་ངོ་མཚར་དུ་བྱའོ། །བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་གདོལ་བུ་དང་། རིགས་ངན་པ་ལ་སོགས་པས་གནོད་པ་བྱས་ཀྱང་མི་ཁྲོ་ཞིང་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ནི་ངོ་མཚར་དུ་བྱའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཡང་མི་ལྟ་བར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ནི་ངོ་མཚར་
དུ་བྱའོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་བསམ་གཏན་གྱི་རོ་ལ་མ་ཆགས་པ་ངོ་མཚར་དུ་བྱ་བའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་རྟོགས་པ་ནི་ངོ་མཚར་དུ་བྱ་བའོ། །ཡུན་རིང་པོའི་འདུ་ཤེས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་
ལ་སྤྱད་ཀྱང་འབྲས་བུ་མྱུར་དུ་མི་འཐོབ་ཀྱི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ཡང་ངོ་མཚར་དུ་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ལན་རེ་བ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སེམས་ཅན་བཀོད་དེ། སེམས་ཅན་དེ་ལ་ཕན་བཏགས་ཀྱང་ཚེ་འདི་
ལ་ཕན་བཏགས་པའི་ལན་ལ་རེ་བ་མེད་པ་ཡང་ངོ་མཚར་དུ་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མི་རེ་བའི་འདུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལས་སུ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་འབྲས་བུའི་དོན་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ན། ཚེ་འདིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱད་ཀྱི་ཚེ་ཕྱི་མར་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ལ་

125-1-215b

སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ལ་མི་རེ་བ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པ་ཡང་ངོ་མཚར་དུ་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤངས་པ་དང་། ཡུན་རིང་པོར་གྱུར་ནས་སངས་རྒྱས་པའི་འབྲས་བུར་འབྱུང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ངོ་མཚར་དུ་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་བཞི་འཆད་དེ། ས་བོན་དུ་
འབྲས་བཏབ་ལ་འབྲས་བུ་ཡང་འབྲས་སྐྱེ་བ་ནི་ངོ་མཚར་མི་ཆེ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་སྤྱད་ཡུན་རིང་པོར་ཡང་སྤྱད་ནས་མཇུག་འབྲས་བུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ནི་ངོ་མཚར་དུ་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་ཚད་མེད་པ་ལ་སྤྱད་ནས་འབྲས་བུ་ཚད་མེད་པ་ཐོབ་པ་ནི་ངོ་མཚར་དུ་མི་
ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཉིས་པོ་དེ་ཡོད་ན་བདག་དང་ཕ་རོལ་ལ་སེམས་མཉམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྤངས་པ་དང་ཡུན་རིང་པོ་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་བདག་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་ངོ་མཚར་དུ་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། སྤངས་པ་དང་ཡུན་རིང་པོའི་འདུ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་
བདག་དང་ཕ་རོལ་སེམས་མཉམ་སྟེ། བདག་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ་ནི་ངོ་མཚར་དུ་མི་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་པས་མཆོག་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པ་མཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྙེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སླར་ལན་རེ་བ་མེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་དག་གི་སྒྲས་ནི་ཕན་བཏགས་
པའི་སེམས་ཅན་ཕལ་པ་ལ་སྙེགས་སོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱ་བྱིན་དང་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕན་བཏགས་ནས་བརྒྱ་བྱིན་དང་ཚངས་པས་ལན་དུ་མཆོད་པ་ཕུལ་བའི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཡང་ལན་རེ་བ་མེད་དེ། མཆིལ་མའི་རྡོག་གུ་ཙམ་དུ་སེམས་ན་སེམས་ཅན་ཕལ་པས་
ཕན་བཏགས་པའི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ངན་པ་ལ་ལན་རེ་བ་མེད་པ་ལྟ་ཅི་ཞིག་ངོ་མཚར་ཆེ་སྟེ་མི་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་གི་དངོས་པོ་དང་ལོངས་སྤྱོད་འཇིག་རྟེན་ལས་འཕགས་པ་ཐོབ་པར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མི་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱད་ན་མ་
འོངས་པ་ལས་བདག་གི་ལུས་སྐུ་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཐོབ་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལས་འཕགས་ཏེ། ཁྱད་ཞུགས་པ་ཐོབ་པས་ལྷའི་ལུས་ཙམ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་ཅན་གྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མི་རེ་བ་ནི་ངོ་མཚར་མི་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་དག་ནི་སྙོམས་

125-1-216a

པ་དང་། །ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་དམིགས་པ་དང་། །གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་ལན་རེ་དང་། །གསུམ་དུ་རེ་ཞིང་རྒྱུན་དུའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་ཡང་སྙོམས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་དམིགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། ལན་འདོད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་
པ་དང་། རེ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། རྒྱུན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་ཁམས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ལ་ལ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་འཇོག་ལ་ལ་མི་འཇོག་པ་མ་ཡིན་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་འཇོག་པ་ནི་སྙོམས་པ་ཡིད་
ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱད་ན་བདེ་བ་དང་ཕན་པ་འབའ་ཞིག་དུ་འགྱུར་གྱི་གནོད་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཅུང་ཟད་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་མཐོང་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་དམིགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱོད་དུ་བཅུག་པ་ལས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་
ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་མཐོང་ན་སེམས་ཅན་འདི་དག་གིས་ནི་བདག་ལ་ཕན་བཏགས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ནི་ལན་འདོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་གནས་གསུམ་ཐོབ་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་རེ་བ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གནས་གསུམ་
ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའི་མཐར་ཐུག་པར་རེ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མཐར་ཐུག་པར་རེ་བ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རེ་བའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའི་མཐར་ཐུག་པར་རེ་བ་ནི་སྦྱིན་པས་ས་དང་མཐར་ཐུག་པར་རེ་བ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ས་བཅུའི་མཐར་ཐུག་པར་རེ་བའོ། །སངས་རྒྱས་
ཀྱི་སའི་མཐར་ཐུག་པར་རེ་བ་ནི་ས་བཅུ་འདས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཐོབ་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་རེ་བའོ། །སེམས་ཅན་དོན་རེ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བྱེད་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་ཟེར་བའོ། །བར་འགའ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་བར་འགའ་མི་སྤྱོད་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་
གྱི་ཆུའི་རྒྱུན་བཞིན་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སྤྱོད་པ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་སྒྲུབ་ཚུན་ཆད། །མི་གནས་པ་ཡི་སེམས་པ་སྟེ། །དེ་འགྲིབ་འཕེལ་བའི་སེམས་ཅན་ལ། །མི་དགའ་དང་ནི་དགའ་བའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་ཡང་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ཡིད་ལ་

125-1-216b

བྱེད་པ་དང་། མི་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། དེས་ཀྱང་ཁམས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས། མཉན་པ་དང་སེམས་པར་བྱེད་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། མཐར་སངས་རྒྱས་
པ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་བར་མ་དོར་བརྩོན་འགྲུས་མི་འདོར་བ་ནི་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པ་ལས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉམས་པར་མཐོང་ན། སེམས་ལ་མ་མོས་པ་ནི་མི་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱོད་པ་འཕེལ་ཞིང་རྒྱ་ཆེ་བར་གྱུར་པ་མཐོང་ནས་སེམས་ལ་མོས་པ་ནི་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཟུགས་བརྙན་དང་ནི་ཡང་དག་ལ། །བསྒོམ་པ་དང་ནི་མོས་པ་སྤྱོད། །དང་དུ་མི་ལེན་ཡིད་ལ་བྱེད། །ལུང་བསྟན་པ་དང་ངེས་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་ཡང་མི་
མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། དང་དུ་མི་ལེན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། འདོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཁམས་རྒྱས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གཟུགས་བརྙན་བསྒོམ་པ་ལ་མ་དད་པ་ནི་མི་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་
སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གཟུགས་བརྙན་ནི་དཔེར་ན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་མཚོན་ཆ་དང་དུག་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པ་ཡིན་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལའང་། བདག་དང་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་ལྟ་བ་ཤེས་རབ་ཡིན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་
ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གཟུགས་བརྙན་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ལ་དགའ་བ་ནི་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་ཕྱི་དང་ནང་གི་དངོས་པོ་ཀུན་གཏོང་བ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་
ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཤེས་པའོ། །དང་དུ་མི་ལེན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་བྱུང་ན་སྦྱིན་པས་འདུལ་བར་བྱེད་པས་ན་འཆལ་པའི་ཤེས་རབ་བྱུང་ན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འདུལ་བར་བྱེད་པའོ། །

125-1-217a

འདོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལུང་བསྟན་པ་འདོད་པ་དང་། ངེས་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པའོ། །ལུང་བསྟན་པ་འདོད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྫོགས་པ་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་
འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པར་འདོད་པའོ། །ཡང་ན་ས་བརྒྱད་པའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །བདག་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱད་པས་ས་བརྒྱད་པ་ཇི་ལྟར་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་འདོད་པ་ནི་ལུང་བསྟན་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ངེས་
པའི་ས་ལ་འཐོབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལོངས་སྤྱོད་ངེས་པར་འདོད་པ་དང་། སྐྱེ་བ་ངེས་པར་འདོད་པའོ། །དེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ངེས་པར་འདོད་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ས་དང་པོ་ཐོབ་པ་ནས། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྒྱ་གཡོ་བར་ནུས་པ་ནི་མཐུ་ལ་འདོད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་
འདས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཀྱང་ས་བཅུ་ཐོབ་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་བྱེ་མའི་ཀླུང་སྙེད་གཡོ་བར་བྱེད་ནུས་པའི་མཐུ་དང་ལྡན་པར་འདོད་པས་ན་རིག་པའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པར་འདོད་པའོ། །སྐྱེ་བ་ངེས་པར་འདོད་པ་ནི་ས་བཅུ་
ཐོབ་ནས་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐོབ་པར་འདོད་པའོ། །མ་ངེས་དུས་ན་མཇུག་མཐོང་བ། །ཡིད་བྱེད་དང་ནི་མཉམ་རྟོག་པ། །མཆོག་གི་ཆོས་ལ་འཇུག་པ་ན། །བདག་ཉིད་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་ཡང་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་མཐོང་བས་
འཇུག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། མཉམ་པར་རྟོག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་ཁམས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་བླ་ན་
མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་ན་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུད་གར་སྐྱེས་གར་སྐྱེས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱད་དགོས་པར་མཐོང་ནས་འདི་སྙམ་དུ་ཡུན་བསྲིངས་ཏེ། ཇི་ཞིག་བྱས་ཚེ་འདི་ཁོ་ན་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱད་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་མཐོང་བས་འཇུག་པ་ཡིད་

125-1-217b

ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་གུས་པར་སྤྱད་པ་དང་། རྒྱུན་དུ་སྤྱད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དག་དང་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་གསུམ་མཉམ་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་གིས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱད་པ་དང་། རྒྱུན་དུ་སྤྱད་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་། 
ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་གསུམ་མཉམ་མོ་སྙམ་དུ་རྟོག་པ་ནི་མཉམ་པར་རྟོག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་ནི་སྤྱོད་པའི་མཆོག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་སྤྱོད་པས། འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལས་འཕགས་པའི་ལུས། །ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ནི་བདག་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་
ཞེས་བྱའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གོང་དུ་བཤད་པ་རྣམས་ཀྱི་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། དགེ་བ་ཡིད་བྱེད་དེ་དག་ནི། །རྒྱུ་ནི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་བཅུ། །མདོར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཁམས་ནི་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །རྒྱུ་མཐོང་ནས་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། 
བདག་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བར་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འདི་དག་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་པས། དགེ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་དག་ཀྱང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ལ་དམིགས་ཤིང་བརྟེན་ནས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས། 
རྒྱུ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་དག་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ས་བོན་དང་རིགས་རྒྱས་ཤིང་བརྟས་པར་འགྱུར་བས་ན་ཁམས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཚོལ་བའི་བྱེ་བྲག་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བཤད་པའི་
ཆོས་དང་། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་སོ། །དེ་ལ་བཤད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ནི་ཇི་ལྟར་བཙལ། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ནི་ཇི་ལྟར་བཙལ་བརྟག་པ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒྱས་དང་ལྷག་པའི་བསམ་དང་ཆེ། །བརྟན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཙལ་བར་
འདོད། །བར་ཆད་བཅས་དང་བར་ཆད་ཡིན། །དེ་བཞིན་འབྱོར་པ་དེ་དག་གིས། །ལུས་མེད་ལུས་བཅས་ལུས་རྙེད་ལུས་རྫོགས་པ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། །ང་རྒྱལ་མེད་དང་ང་རྒྱལ་ཕྲ། །ང་རྒྱལ་མེད་པ་རྣམས་སུ་དགོངས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་

125-1-218a

དཔའ་ཆོས་བཙལ་བ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྒྲས་ནི་བཤད་པར་བྱ་བའི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་དང་། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་བྱའོ། །དེ་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དུས་ན་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང་། སེམས་པ་ནས་བརྩམས་
ཏེ། མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་མན་ཆད་ན་ཉན་པ་དང་སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་གི་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་སྒོའི་རྒྱུན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྙེད་ནས་ས་དང་པོའི་དུས་ནས་བརྩམས་ཏེ། ས་བདུན་མན་ཆད་ཀྱི་ཚེ་ན་ནི་ལྷག་
པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་། བདག་དང་གཞན་དུ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་སེམས་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་བརྒྱད་ནས་ས་བཅུ་མན་ཆད་ཀྱི་ཆོས་རྟོགས་པ་ལ་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་
པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཆེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་བཙལ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དུས་ནས་བརྩམས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་མན་ཆད་ཀྱི་ཚེ་ཆོས་མཐོང་བ་ནི་བར་ཆད་དང་བཅས་པ་ཞེས་
བྱ་སྟེ། བསམ་པ་མི་བརྟན་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསླུར་ཟུག་པ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་གར་དྲངས་པ་དེར་འཇུག་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་བར་ཆད་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ས་དང་པོ་ནས་ས་བཅུ་མན་ཆད་ཀྱི་ཚེ་
ཆོས་རྟོགས་པ་ལ་ནི་བར་ཆད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཕན་ཆད་བསམ་པ་བརྟན་པ་དང་མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསླུར་མི་ཟུག་པ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་གར་དྲངས་པར་མི་འཇུག་པ་དང་། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རིམ་གྱིས་སྤངས་པ་དང་། བསྒོམ་པས་སྤང་
བར་བྱ་བ་ཤས་ཀྱིས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་བརྒྱད་ནས་ས་བཅུ་མན་ཆད་ཀྱི་ཚེ། ཆོས་རྟོགས་པ་ནི་འབྱོར་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བར་བྱ་བ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དུས་ན་ཉན་

125-1-218b

པ་དང་། སེམས་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ན་ནི་ལུས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་སུམ་དུ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་གི་དུས་ན་ནི་ལུས་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཟུང་འཛིན་སྤངས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཤས་ཀྱིས་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་དང་པོ་
ནས་ས་བདུན་མན་ཆད་ཀྱི་ཚེ་ན་ནི་ལུས་རྙེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་སྤངས་པ་དང་། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་སྤངས་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་བཙལ་འབད་པ་དང་བཅས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་བརྒྱད་ནས་ས་བཅུ་མན་ཆད་ཀྱི་ཚེ་ན་ནི་ལུས་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། 
རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དུས་ནས་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་མན་ཆད་ཀྱི་ཚེ་ན་ནི་ང་རྒྱལ་མང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ང་དང་བདག་ཏུ་ཡིད་ལ་ཡོད་ཅིང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དྲི་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་དང་པོ་ནས་ས་བདུན་མན་ཆད་ཀྱི་
ནང་ན་ནི་ང་རྒྱལ་ཕྲ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་མ་ཐོབ་ཅིང་བཙལ་འབད་པ་དང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་བརྒྱད་ནས་ས་བཅུ་མན་ཆད་ཀྱི་ཚེ་ན་ནི་ང་རྒྱལ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ལ་
གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་རྒྱུའི་ངོ་བོ་བརྟག་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ནི་གཟུགས་ཅན་དང་གཟུགས་མེད་པ་དང་། དབང་ཕྱུག་དང་མི་ཟད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། ཆོས་དེ་དག་གི་རྒྱུ་འདི་དང་འདི་འདྲ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་ཞིང་བརྟག་པ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་བསྟན་
ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མིན་མཚན་ཉིད་རྒྱུ། །ཆོས་ཏེ་དེ་བཞིན་ནད་མེད་པ། །ཞེས་བྱ་བའི། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལས་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཆོས་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དམ་པའི་ཆོས་གསུང་རབ་ཡན་
ལག་བཅུ་གཉིས་ཉན་པ་དང་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་པ་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་དང་། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་

125-1-219a

པའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་ནད་མེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡང་ཆོས་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཉན་པ་དང་། བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་
པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་ཕྱུག་ནི་མངོན་ཤེས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་འཕྲུལ་གྱི་མིག་དང་རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་རྣམས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མངོན་པར་ཤེས་པ་དེ་དང་ལྡན་པ་ཅི་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་ཟད་
པ་དེ་བརྟན་རྣམས་ཀྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བརྟན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་དག་གི་གཟུགས་ལ་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ལ་ནད་མེད་པ་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་པ་དང་མི་ཟད་པའི་རྒྱུ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་
དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དུས་ན་ཡང་ཆོས་དེ་རྣམས་ལ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་པ་ལ་ནད་མེད་པའི་རྒྱུ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཞི་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་མེད་པའི་ཆོས་ལ་
འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ནད་མེད་པའི་རྒྱུ་ཡང་ཆོས་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་མཉན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པས། སེམས་ལ་ཡོད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཞི་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མི་ཟད་པའི་རྒྱུ་ནི་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་
མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཡོངས་སུ་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ལ་མཚན་དང་། གཟུགས་མེད་པ་ལ་ནད་མེད་པ་དང་། དབང་ཕྱུག་རྣམས་དང་མི་ཟད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷག་མ་མ་ལུས་
པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དུས་ན་ཡང་ཆོས་དེ་དག་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཚངས་པས་དྲིས་པའི་མདོ་ལས། ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཚོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ལ་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་

125-1-219b

ཆོས་ལ་ནད་མེད་པའི་རྒྱུ་ནི་ཆོས་ཡིན་པ་དང་། དབང་ཕྱུག་གི་རྒྱུ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཡིན་པ་དང་། མི་ཟད་པའི་རྒྱུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པས་ན་ཚངས་པས་དྲིས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་ཚོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཆོས་བཞིན་ནི་
དཀོན་པའི་ཕྱིར་རིན་པོ་ཆེར་འདུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་འོག་ནས་འབྱུང་བས་སོ། །དཀོན་པའི་ཕྱིར་རིན་པོ་ཆེར་འདུ་ཤེས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་རིན་པོ་ཆེ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་ཅིང་དཀོན་པ་ལྟར་དམ་པའི་ཆོས་འདིའང་བར་འགའ་ཐོས་ཀྱི། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མི་ཐོས་པས་དཀོན་པ་
དང་། དེའི་འབྲས་བུ་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་ཡང་བར་འགའ་ཐོབ་ཀྱི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འཐོབ་པས་ན་དཀོན་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཆོས་ཉན་པ་དང་། དཀོན་པའི་ཕྱིར་རིན་པོ་ཆེར་འདུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཞི་བའི་ཕྱིར་སྨན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་
དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་སྨན་གྱིས་ནད་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱིས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ནད་ཞི་བར་བྱེད་པས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཞི་བར་བྱེད་པའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཞི་བའི་ཕྱིར་སྨན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མི་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་ནོར་
དུ་འདུ་ཤེས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇིག་རྟེན་ནོར་ཟད་པས་འཇིགས་པ་དང་མི་བདེ་བར་འགྱུར་རོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཀྱིས་ཀྱང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ནོར་དང་ལོངས་སྤྱོད་མི་ཟད་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ན། མི་འཇིགས་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དམ་པའི་ཆོས་ལ་ནོར་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །
སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་སྤངས་པས་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པ་དང་བསམས་པ་ལ་སོགས་
པ་བྱས་ན་ཡང་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་འགྱུར་བས་ན། དམ་པའི་ཆོས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་གོང་དུ་ཨཱ་ཙརྱ་སའི་རྩ་ལག་གིས། གཟུགས་ལ་མཚན་གྲུབ་པའི་ཆོས་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་བཞི་བཤད་

125-1-220a

པ་དང་། ཚངས་པས་དྲིས་པའི་མདོ་ལས་དཀོན་པའི་ཕྱིར་རིན་པོ་ཆེར་འདུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་བཞིར་བཤད་པ་དང་། དོན་སེལ་ཏེ་དོན་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མཛེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་ནི་རིན་པོ་ཆེ་དང་འདྲ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་
ན་རིན་པོ་ཆེས་ལུས་མཛེས་པར་བྱེད་པ་དང་འདྲ་བར་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུས་ཀྱང་མཛེས་པར་བྱེད་པས་ན་མཚན་ཉིད་རིན་པོ་ཆེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བས་ན་དེའི་རྒྱུའི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་རིན་པོ་ཆེར་འདུ་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་
གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བརྒྱད་ཅུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ན་ཆོས་ལ་རིན་པོ་ཆེར་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ནད་མེད་པའི་རྒྱུའི་ཕྱིར་སྨན་དུ་འདུ་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་སྨན་གྱིས་གཟུགས་ཅན་གྱི་ལུས་ལ་ནད་མེད་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པ་ལྟར། ཆོས་ཀྱིས་ཀྱང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་
པ་གཟུགས་མེད་པའི་ཆོས་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་སེལ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ན་ཆོས་ལ་སྨན་དུ་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ཕྱུག་པའི་ཕྱིར་ནོར་དུ་འདུ་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་ནོར་གྱིས་ཕྱུག་པ་དང་། སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་བཞིན་དམ་
པའི་ཆོས་ཀྱིས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ནོར་གྱིས་ཕྱུག་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ན་དམ་པའི་ཆོས་ལ་ནོར་དུ་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མི་ཟད་པའི་རྒྱུའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འདུ་ཤེས་པ་ནི་ཟད་པའི་འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་
བ་ལ། དམ་པའི་ཆོས་འདིས་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་རྣམས་མི་ཟད་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཟད་པ་དང་མེད་པའི་འཇིགས་
པར་འགྱུར་བ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་། མེད་པར་འགྱུར་བའི་འཇིགས་པ་མེད་པའི་རྒྱུ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་བྱེད་པས་ན་དམ་པའི་ཆོས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །

125-1-220b

རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཙལ་བ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ཙམ་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བྱུང་བ་དེ་ཙམ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་དང་འདི་དག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་
པའི་དོན་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྟག་པར་བྱ་བ་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མེད་ཡོད་སྒྲོ་འདོགས་སྐུར་འདེབས་རྣམ་རྟོག་པ། །གཅིག་དང་ཐ་དད་བདག་དང་ཁྱད་པར་རྟོག །ཇི་ལྟར་མིང་དང་དོན་ལ་མངོན་ཆགས་རྟོག །རྒྱལ་
བའི་སྲས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་བཅུ་སྟེ། བཅུ་གང་ཞེ་ན། མེད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། ཡོད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། སྒྲོ་འདོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། སྐུར་པ་
འདེབས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། གཅིག་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། ཐ་དད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། བདག་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། ཇི་ལྟར་མིང་བཞིན་དུ་དོན་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་ནས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། ཇི་ལྟར་དོན་བཞིན་དུ་མིང་ལ་མངོན་པར་
ཆགས་ནས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མེད་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཀྱི་ཡོད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་གང་ཟག་དང་བྲལ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་ཡོད་པ་ཡིན་ལ་དེའང་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབུམ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བོས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པའོ་ཞེས་བཀའ་
སྩལ་ཏོ། །ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་གང་ཟག་དང་བྲལ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དངོས་པོ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མི་དམིགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་

125-1-221a

བརྟགས་ཀྱི་གང་ཟག་དངོས་པོ་དང་། རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབུམ་ལས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མི་དམིགས་པའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་གང་ཟག་གི་མཚན་ཉིད་དུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་
པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ཡན་ཆད་དུ་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་གང་ཟག་ཡོད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །སྒྲོ་འདོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་ཤཱ་རིའི་བུ་གཟུགས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་
བརྟགས་ཀྱི་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་རྟོག་པ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབུམ་ལས་གཟུགས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་
ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐུར་པ་འདེབས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེའི་གཉེན་པོར་སྟོང་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཆོས་དང་བྲལ་བའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའང་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་དོ་ཞེས་རྟོག་པ་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་
པར་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབུམ་ལ་སོགས་པར་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དོན་དུ་ན་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བའི་སྟོང་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །
གཅིག་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཅན་གཟུགས་དང་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཆོས་དང་། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་གཉིས་སུ་རང་བཞིན་གཅིག་གོ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་ཤེས་
རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབུམ་ལས་གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་མ་ཡིན། གཟུགས་གང་ཡིན་པ་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། དོན་དུ་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་གཟུགས་དང་། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་

125-1-221b

ནི་འཁྲུལ་པའི་རང་བཞིན་ལ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་མ་འཁྲུལ་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་དད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གཟུགས་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ཀྱང་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་སྟོང་པ་ཉིད་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་
ཅེས་གཟུགས་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཐ་དད་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབུམ་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གཟུགས་གཞན་མ་ཡིན། གཟུགས་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གཟུགས་དེ་སྟོང་པ་སྟོང་པ་དེ་གཟུགས་ཏེ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། གཟུགས་ལས་མ་གཏོགས་
པར་གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ལོགས་ཤིག་ན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་གི་མཚན་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་གཟུགས་ནི་མིང་ཙམ་མོ་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད་མྱོང་བ་ཅན་དང་། སའི་མཚན་ཉིད་སྲ་བ་ལ་སོགས་
པ་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབུམ་ལས་གཟུགས་ནི་མིང་ཙམ་མོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྲ་བ་དང་། གཤེར་བའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མིང་ཙམ་བརྡ་ཙམ་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་
བའི་དོན་ཏོ། །ཁྱད་པར་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེའི་གཉེན་པོར་གཟུགས་ནི་སྐྱེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་འགག་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཉོན་མོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ལ་སྐྱེ་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འགག་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་རྟོག་པ་དང་། གཟུགས་ཉོན་
མོངས་པར་རྟོག་པ་དང་། གཟུགས་རྣམ་པར་བྱང་བར་རྟོག་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབུམ་ལས་གཟུགས་ནི་སྐྱེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་འགག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ་དོན་དམ་པར་ནི་གཟུགས་ལ་སྐྱེ་བ་དང་། འགག་པ་
དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མིང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དོན་ཡིན་ནོ་མངོན་པར་ཆགས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེའི་གཉེན་པོར་མིང་ནི་བརྫུན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པའི་མིང་ནི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་

125-1-222a

ཡིན་ལ། མིང་རང་བཞིན་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་དེས་མཚོན་པར་བྱ་བའི་བུམ་པ་དང་། སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་རྟོག་པ་ནི་མིང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དོན་ལ་མངོན་པར་ཆགས་ནས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབུམ་པ་ལས་
མིང་ནི་བརྫུན་པའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པའི་མིང་དུ་བཏགས་པ་རྣམས་བརྫུན་པ་སྒྱུ་མ་རང་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་ཇི་ལྟར་མིང་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་མིང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་དམིགས་ཏེ། མི་དམིགས་པས་ན་མངོན་པར་
མི་ཆགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་དེའི་མིང་ལ་ཡང་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་མངོན་པར་ཆགས་ཤིང་ཡོད་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབུམ་ལས་མིང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་དམིགས་སོ་མི་
དམིགས་པས་ན་མངོན་པར་མི་ཆགས་སོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དོན་དུ་ན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་ཡོད་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་མིང་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་པར་མ་མཐོང་བས་ན་དོན་ལ་ཡང་རང་བཞིན་ཡོད་པར་མི་ཆགས་མི་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་ཆོས་བཙལ་བའི་
མཇུག་སྡུད་པ་དང་། ཆོས་ཚོལ་བ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མཇུག་སྡུད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེའི་བསྡུས་པའི་དོན་ཡང་ཐབས་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་དང་། གཞན་གྱི་དོན་ཆེ་བ་དང་། བདག་གི་དོན་ཆེ་བའོ། །དགེ་བའི་བློ་
གྲོས་བརྩོན་འགྲུས་མཆོག་ཐོབ་བློ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཚོལ་བའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པས་ན་ཆོས་ཚོལ་བ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དགེ་བའི་བློ་གྲོས་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཚོལ་བའི་ཚེ་འབད་པ་དང་རྩོལ་བ་དང་ཞུམ་པ་དང་། འཁྲུག་པ་མེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ལ་གནས་པས་ན་བརྩོན་འགྲུས་མཆོག་
ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ནན་དང་མཐུས་བྱས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཅན་ནི་མ་ཡིན་གྱི་ཐབས་དང་ལྡན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདེན་པ་གཉིས་ལྡན་ཆོས་ཉིད་དམིགས་པས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་མཆོག་ཐོབ་པས་ན་བདེན་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དམ་པའི་བདེན་

125-1-222b

པ་དང་ལྡན་པ་དང་། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལྟར་བདེན་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པས་ན་ཆོས་ཉིད་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དམ་པའི་བདེན་པར་མཐོང་བ་དང་། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པར་མཐོང་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྩོན་འགྲུས་མཆོག་ཐོབ་པ་དང་། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་
པ་ལ་དམིགས་པ་ཐབས་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་དག་གི་སྐྱབས་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བརྩོན་འགྲུས་མཆོག་ཐོབ་པ་དང་། བདེན་པ་གཉིས་ལ་དམིགས་པ་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ལས་སྒྲོལ་བའི་སྐྱབས་
སུ་འགྱུར་ཏེ་འདིས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཆེ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཡོན་ཏན་དག་ནི་རྒྱ་མཚོ་འདྲ་བར་རྫོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་འགྲོ་བའི་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བར་ཡང་མ་ཟད་ཀྱི། དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་ཆུས་རྫོགས་ཤིང་བྱ་བ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཡང་སྟོབས་
དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆུས་རྒྱས་ཤིང་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་བདག་གི་དོན་ཆེན་པོ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་སྡེའི་རྒྱན་བམ་པོ་གསུམ་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།ཆོས་བཙལ་བའི་རྗེས་ལ་ཆོས་བསྟན་པའི་སྐབས་བཤད་པར་ཇི་ལྟར་འབྲེལ་ཅེ་ན། སྔར་
གང་ལ་བསླབ་པ་དང་། ཇི་ལྟར་བསླབ་པ་དང་། གང་གིས་བསླབ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པའོ་ཞེས་བཤད་པ་ལས་ཇི་ལྟར་བསླབ་པ་ཡང་ཆོས་ལ་མོས་པ་མང་བ་དང་། ཆོས་བཙལ་བ་དང་། ཆོས་བསྟན་པའི་རྣམ་པས་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་གླེང་བ་ན་སྦྱོར་བའི་ས་ནས་བསླབ་པའི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་
ལ་བསླབ་པ་ཡིན་ནོ། །བསླབ་པའི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ཡང་བསམ་པའི་ཁྱད་པར་དང་། སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་དང་། བདག་ལ་ཕན་པའི་ཁྱད་པར་དང་། གཞན་ལ་ཕན་པའི་ཁྱད་པར་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་བསམ་པའི་ཁྱད་པར་མོས་པ་མང་བའི་སྐབས་སུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་དང་། 
བདག་ལ་ཕན་པའི་ཁྱད་པར་ཡང་ཆོས་བཙལ་བའི་སྐབས་སུ་བཤད་ཟིན་ཏེ། ད་ནི་གཞན་ལ་ཕན་པའི་ཁྱད་པར་བཤད་པར་སྐབས་སུ་བབ་སྟེ། གཞན་ལ་ཕན་པར་བྱ་བ་ཡང་བདག་གིས་ཇི་ལྟར་ཆོས་བཙལ་བ་གཞན་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བཤད་པས་གཞན་ལ་ཕན་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་

125-1-223a

ཆོས་བཙལ་བའི་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་ལ། ཆོས་བསྟན་པའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཙལ་བ་བདག་གི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་གསལ་བར་བྱ་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་ཚོལ་
ཏེ། ཆོས་གསལ་བ་ནི་བདག་གི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གསལ་བར་བྱས་སོ། །ཆོས་བཤད་པས་ནི་གཞན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གསལ་བར་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་ཆོས་བཙལ་བའི་རྗེས་ལ་ཆོས་བསྟན་པའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །ཆོས་བསྟན་པ་ལ་སེར་སྣ་སྤངས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་ཆོས་སྟོན་པ་ན་སེར་སྣ་འབྱུང་བའི་སྐབས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དཀའ་བས་རྙེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་ལུས་སོ། །འབྲུ་དང་གཏེར་ལ་སོགས་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་དོ། །ལུས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་
བས་རྙེད་པས་ན་དཀའ་བས་རྙེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ལུས་སྡུག་བསྔལ་བས་རྙེད་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྒྲུབ་པར་དཀའ་བ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མས་བྱས་པས་ལུས་རྙེད་དེ། དེ་བས་ན་མདོ་ལས་ཀྱང་རྒྱ་མཚོའི་ནང་ན་གནས་པའི་རུས་སྦལ་ཞར་བ་ལོ་བརྒྱ་ཞིང་ལན་ཅིག་ཁར་བྱུང་བས་གཉའ་ཤིང་མིག་གཅིག་པ་ཕྱོགས་
བཞིའི་རླུང་གིས་ཕྱོགས་བཅུར་བདས་པའི་མིག་ཏུ་མགོ་ཆུད་པར་སླའི་མིའི་ལུས་ཐོབ་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་དཀའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཇི་ལྟར་རྙེད་པར་དཀའ་ཞེ་ན། རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པའི་ནོར་གྱི་ཕྱིར་རྒྱ་མཚོ་ལ་སོགས་པར་འཇུག་པ་ན། གྲང་བའི་དུས་ན་ནི་གྲང་བས་ཉེན། ཚ་བའི་དུས་ན་ནི་ཚ་བས་ཉེན། 
བར་འགའ་ནི་བཀྲེས་པས་ཉེན། བར་འགའ་ནི་སྐོམ་པས་ཉེན་པ་ལ་སོགས་པ་ལུས་དང་སྲོག་ལ་གནོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བཙལ་དགོས་པས་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྙེད་པར་དཀའ་བ་དེའང་བཏང་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་ཅིང་མེད་པར་འགྱུར་བས་ན་སྙིང་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་བཏང་
སྟེ་ཟད་ན་ནི་ཕོངས་པ་དང་བྲེལ་བ་ལ་སོགས་པ་དབུལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་ལ། ལུས་བཏང་ན་ནི་འཆི་བར་འགྱུར་བས་ན་སྙིང་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ནི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་གཏོང་བར་དཀའ་བས་ན་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་བར་མི་རིགས་པ་རྙེད་པར་དཀའ་

125-1-223b

བ་དེའང་བཏང་ན་ཟད་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་བཏང་བའི་ཡང་རིགས་ན། བཏང་ན་ཡང་ཟད་པར་ཡང་འགྱུར་བས་བཏང་བར་མི་རིགས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་བརྟན་པས་དགའ་བ་ཡིད་ཀྱིས་སུ། རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པ་རྣམ་མང་རྒྱ་ཆེ་སྦྱིན་
བྱས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བརྟན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །དགའ་བའི་ཡིད་ནི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་གཏོང་བ་ནི་མོས་པ་དང་རང་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཀྱིས་གཏོང་བའོ། །རྟག་ཏུ་ལན་ཅིག་གཏོང་བར་མ་ཟད་ཀྱི་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གཏོང་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་བའི་
སེམས་ཅན་ནི་བྲེལ་བ་དང་། ཕོངས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སོ། །སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་མང་པོ་ནི་ནོར་དང་འབྲུ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིའི་དངོས་པོ་གཏོང་བའོ། །རྒྱ་ཆེན་པོ་སྦྱིན་པ་ནི་མགོ་དང་རྐང་ལག་ལ་སོགས་པ་ནང་གི་དངོས་པོ་གཏོང་བའོ། །རྣམ་པ་ཀུན་གྱིས་འགྲོ་ལ་ཕན་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་
ཀྱི་ཆོས་དང་། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཉན་པའི་ཚེ་ན་ཡང་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པར་བྱེད། སེམས་པ་ན་ཡང་ཕན་པར་བྱེད། བསྒོམ་པ་ན་ཡང་ཕན་པར་བྱེད་པས་ན་རྣམ་པ་ཀུན་གྱིས་འགྲོ་ལ་ཕན་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། །རྒྱ་ཆེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་
ཆོས་སོ། །རྙེད་དཀའ་བས་མ་རྙེད་པ། ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཡང་དཀའ་བ་མང་པོས་སྒྲུབ་མི་དགོས་ཏེ། ཚེགས་ཆུང་ངུས་སྒྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རབ་ཏུ་སྦྱིན་ཡང་མི་འབྲི་འཕེལ་འགྱུར་ཆོས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ནི་སྦྱིན་ན་ཟད་པར་འགྱུར་གྱི། 
འཕེལ་བར་ནི་མི་འགྱུར་གྱི། དམ་པའི་ཆོས་གཞན་ལ་བྱིན་ཏེ་བསྟན་ན་འབྲི་བར་ནི་མི་འགྱུར་གྱི་འཕེལ་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་མར་མེ་གཅིག་ལས་མར་མེ་མང་པོ་བུས་ན་དང་པོའི་མར་མེ་ལ་འབྲི་བ་མེད་ཅིང་མར་མེ་གཞན་མང་པོ་ཡང་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་བཤད་ན་ཡང་སེམས་ཅན་གཞན་
གྱིས་ཐོས་པ་དག་ཤེས་པ་མང་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལ་འཆད་པ་པོའི་ཤེས་པ་ལ་ཉམས་པ་མེད་པས་ན་མི་འབྲི་བའི་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྙེད་པར་དཀའ་ལ། བཏང་ན་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་རྒྱུན་མཆད་པར་སེམས་ཅན་

125-1-224a

སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་བའི་དབང་གིས་དགའ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ན་དམ་པའི་ཆོས་བཙལ་བར་སླ་ལ་བཏང་ཡང་འཕེལ་བར་འགྱུར་གྱི། འབྲི་བར་མི་འགྱུར་བ་སེམས་ཅན་ལ་གཏོང་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། གཏོང་ཆེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒལ་བ་སྲོག་དང་ལོངས་སྤྱོད་
པས། །ཆོས་ཅེས་བཙལ་དཀའ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལུས་རྣམས་ཡོངས་སུ་གཏོང་བས་སོ། །དེ་བས་ན་མདོ་དག་ལས། ལེགས་སྨྲས་ཚིགས་བཅད་གཅིག་ཙམ་ཕྱིར། །ཐུབ་པ་སྐུའི་རིན་གྱིས་བཙལ་ལོ། །ཞེས་བཤད་དོ། །ས་བཅུའི་
མདོ་ལས་ཀྱང་། ཚིག་གཅིག་གི་དོན་དུ་མེ་མདག་གིས་ཡོངས་སུ་གང་བའི་དོང་དུ་ཡང་བདག་ཉིད་འདོར་བར་སྤྲོའོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེ་ལྟར་ན་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བས་རྙེད་པ་ཇི་ལྟར་ན་དཀའ་བ་མེད་པས་རྙེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་དོན་ལན་དུ་དོན་འདི་ནི་དེ་ལྟར་གཟུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ་སངས་རྒྱས་འཇིག་
རྟེན་དུ་བྱུང་བ་ནས་བརྩམས་ནས་བསྟན་པ་མ་ནུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཆོས་ནི་ཚེགས་ཆུང་ངུས་རྙེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཡུལ་དང་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དག་ལ་ལྟོས་ནས་འདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་དག་གི་ཐད་ནས་གཤེགས་ནས་མི་འདོད་བཞིན་དུ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་འཆད་པ་ཡང་མཛད་
པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་འདི་སྙམ་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཆོས་ལ་སེར་སྣ་མེད་དོ་ཆོས་འཆད་པ་མཛད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་དམ་པར་ནི་ཚིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་དོན་དམ་པ་མ་བཤད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་བཤད་པའི་དོན་རྣམས་དོན་མེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལ་དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་དོན་
ཡོད་པ་དང་དོན་མེད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་དོན་ཡོད་པར་ཡང་མ་ཡིན། དོན་མེད་པར་ཡང་མ་ཡིན་པར་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རང་རིག་ཆོས་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མ་གསུངས་
ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་དེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གི་རིག་པར་ཟད་དོ། །རང་གི་རིག་པའི་ཆོས་ཏེ་ཚིག་དང་ཡི་གེ་བསྟན་དུ་ཡང་མེད་པས་གཞན་ལ་

125-1-224b

བསྟན་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་གསུངས་ཏེ་ཚིག་ཏུ་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ནང་ན་དོན་དམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་དོན་མེད་པས་ན་ཆོས་བཤད་པ་དོན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཚིག་གི་ནང་ན་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ལ་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་དུ་
རུང་ན་ནི་མེ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཁ་ཚིག་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །མདོ་ལས་ཀྱང་དོན་དམ་པ་ནི་བརྗོད་དུ་རུང་བར་གང་ནས་ཀྱང་མ་གསུངས་ཏེ། འཕགས་པ་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པ་ལས་ཀྱང་ངས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་ཀྱི་ཐད་ནས་ཆོས་བླངས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་བཀའ་
སྩལ་ཏོ། །འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པ་ལས་ཀྱང་དོན་དམ་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཡུལ་ལས་ཀྱང་འདས་ནས་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཨཱ་ཙརྱ་མ་ཏི་ཙི་ཏྲས་དོན་དམ་པ་ནི་བློའི་ཡུལ་ཡང་མ་ཡིན་བདག་གིས་ཚིག་གིས་བརྗོད་པས་ག་ལ་ཐོག་ཏུ་ཕེབས་ཞེས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལྟོས་པའི་ནང་ནས་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ལྟར་དོན་དམ་པར་ཚིག་གིས་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པས་དོན་དམ་པ་རྟོག་པར་འགྱུར་བ་དང་། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གཏམ་མཛད་པའི་སྒོ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོ་རང་གི་རིག་པ་ལས་སེམས་ཅན་འཇོག་པར་མཛད་
དེ། དེ་བས་ན། རིག་པས་ཆོས་བསྟན་འགྲོ་བ་དག་ནི་ཆོས་ལ་དྲངས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཏན་ཚིགས་བསྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་པ་བཞི་དང་མི་འགལ་བའི་ཆོས་བསྟན་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རང་གི་ཆོས་ལ་འགྲོ་བ་རྣམས་དྲངས་ཤིང་བཀོད་དེ། དེ་བས་
ན་ཆོས་བསྟན་པ་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་དང་པོའི་རིགས་པའི་ཆོས་བསྟན། དེ་ནས་བསམ། དེ་ནས་བསྒོམ་པའི་རིགས་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་འགྲོ་བ་རྣམས་དྲངས་ཤིང་བཀོད་དེ། དེ་ཕྱིར་ཡང་ཆོས་བསྟན་པ་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་
ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་གཏན་ཚིགས་དང་དཔེས་འགྲོ་བ་རྣམས་རང་གི་ཆོས་ཉིད་ལ་ཇི་ལྟར་བཀོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་དག་སྤངས་ཤིང་ཐུན་མོང་མི་ཟད་རང་ཞི་ཁ་སྣོད་དུ། །སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་སྦྲུལ་འདྲ་ཁ་ཆུ་བཞིན་དུ་ཀུན་དྲངས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་སྦྲུལ་ཆེན་པོ་

125-1-225a

ཨ་ཟ་གར་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱབ་ཏུ་ཞིང་རྨོ་ཞིང་ཆུ་བོ་ཡང་འབབ་ཅེས་བྱ་བ་དེ་རང་གི་ཁ་ནས་ཁ་ཆུ་བྱུང་ནས་ཐག་རིང་དུ་གཙང་པོ་ཙམ་དུ་འབབ་པ་དང་། རི་དྭགས་དང་བ་ལང་ལ་སོགས་པས་ཆུ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་དེར་འཐུངས་པ་དང་། ཁ་ཆུ་གདུག་པས་སེམས་ཅན་ཟིན་ཅིང་ཤི་བར་
གྱུར་པ་དང་དྲངས་ནས་རང་གི་ཁར་འཛུད་པ་བཞིན་དུ་ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཉིད་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སྦྲུལ་འདྲ་ལ། དེའི་ཞལ་ནས་བྱུང་བའི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ནི་ཁ་ཆུ་འདྲ་སྟེ། ཁ་ཆུ་འདྲ་བའི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དྲངས་ནས་རང་གི་ཞི་བའི་
ཁ་སྣོད་དུ་བཅུག་སྟེ་དོན་དུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བཀོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དེའང་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པས་རྣམ་དག་ཅེས་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་པ་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་
ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པས་སྤངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ཉན་ཐོས་དག་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ཡང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མི་སྤངས་པས་སྤངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཤེས་
བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་སྤངས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་ལ་མངའ་བས་ན་ཐུན་མོང་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དེ་རྟག་སྟེ་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་ཡང་མེད་པར་མི་འགྱུར་བསྟན་མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ད་ནི་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་པ་རྣམས་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་
གང་དག་རྣལ་འབྱོར་བསྒོམ་པ་དེ་ནི་དེ་བས་དོན་མེད་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་ནས་བསམས་ཏེ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་རྣལ་འབྱོར་བསྒོམས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། དེ་བས་རྣལ་འབྱོར་བསྒོམ་པ་
རྣམས་ཀྱང་དོན་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ན་བཤད་པ་དོན་མེད་པར་མི་འགྱུར་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདེ་བར་གཤེགས་པས་བསྟན་གང་དེ་བས་འདི་ནི་དོན་མེད་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་རིགས་པས་ཆོས་བསྟན་པ་རང་གི་ཆོས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་དྲངས་

125-1-225b

པའི་ཕྱིར་བདེ་བར་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་བཤད་པ་ཡང་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་བསྒོམས་པ་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་གཏན་ཚིགས་གཞན་གྱིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྟེ་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་དོན་མཐོང་འགྱུར་ན་བསྒོམ་
པར་བྱ་བ་དོན་མེད་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐོས་པ་ཙམ་ཁོ་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་ཅིང་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ན་ནི་བསྒོམ་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལས་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པ་དེ་
བཞིན་དུ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམས་ན་གདོད་དོན་མཐོང་བར་འགྱུར་བས་ན་བསྒོམ་པ་ཡང་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཉན་པ་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་བསྣན་ཏེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྟེ་ཐོས་པ་མེད་ཀྱང་བསྒོམ་པ་འཇུག་འགྱུར་བཤད་པ་ཡང་ནི་དོན་མེད་
འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཇི་སྟེ་ཆོས་ཐོས་པ་མེད་པར་ཡང་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པ་ལ་འཇུག་པར་རུང་ན་ནི་ཆོས་བཤད་པ་རྣམས་ཀྱང་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་གྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བཤད་པས་ལུང་ལ་བརྟེན་ནས་གདོད་བསྒོམ་དགོས་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ་ཡང་དོན་
མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རང་གིས་རིག་པའི་ཆོས་དེའི་དབང་གིས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམས་པའི་མཐུས་ཐོས་པས་ན་རྣལ་འབྱོར་བསྒོམ་པ་རྣམས་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རང་
གི་ཆོས་ཉིད་ལ་འགྲོ་བ་སྡུད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་རིགས་པའི་ཆོས་བཤད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་སེམས་ཅན་བཙུད་ཅིང་ཆོས་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུར་གྱི་ཆོས་མ་བསྟན་པར་ནི་ཆོས་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་བས་ན་རིགས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱང་དོན་མེད་
པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཤད་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་བཤད་པ་ལ་དོན་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་བསྟན་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཆོས་འཆད་པ་ལ་ཕྱེ་ན། རྣམ་པ་དུས་འཆད་པ་བསྟན་པའི་

125-1-226a

ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། མཆོག་གི་སེམས་ཅན་དག་གིས་བཤད་པ་ནི། །ལུང་དང་ཆུད་དང་རྣམ་པར་འབྱོར་པ་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མཆོག་གི་སེམས་ཅན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གིས་ཆོས་
འཆད་པ་ཕྱེ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་ལྟར་འཆད་པ་དང་། ལུང་གི་དབྱེ་བས་འཆད་པ་དང་། ཆུད་པའི་དབྱེ་བས་འཆད་པ་དང་། རྣལ་འབྱོར་པའི་ཆེ་བས་འཆད་པའོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལས་དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་ནས། ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་
གཞན་ལ་འཆད་པ་ནི་ལུང་གི་དབྱེ་བས་འཆད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ས་དང་པོ་ནས་ས་བདུན་པ་མན་ཆད་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པའི་མཐུས་འཆད་པ་ནི་ཆུད་པའི་དབྱེ་བས་འཆད་པའོ། །ས་བརྒྱད་དང་ས་དགུ་དང་ས་བཅུའི་དུས་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྷུན་
གྱིས་གྲུབ་པ་ཐོབ་ནས་ཆོས་འཆད་པ་ནི་རྣམ་པར་འབྱོར་པ་དབྱེ་བས་ཆོས་འཆད་པའོ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་སྦྱོར་བས་ཆོས་འཆད་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ནམ་མཁའ་ལས་ཀྱང་སྒྲ་འབྱུང་ཞིང་། །ཁ་དང་ཐམས་ཅད་གཟུགས་ལས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ས་བརྒྱད་
པ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས། ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་འདུ་བྱེད་མི་རྟག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་འབྱུང་བ་ནི་ཆོས་འཆད་པ་རྣམ་པ་གཅིག་གོ། །ཁ་དང་གླུའི་དབྱངས་དག་ལས་ཆོས་འཆད་པའི་སྒྲ་འབྱུང་བ་ནི་ཆོས་འཆད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་
སོ། །བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་ཤིང་དང་རྩིག་པ་དང་། རོལ་མོའི་ཆ་བྱད་དག་ལས་ཀྱང་ཆོས་འཆད་པའི་སྒྲ་འབྱུང་བ་ནི་ཆོས་འཆད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །བཤད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་འཆད་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་ནས། ད་ནི་ཆོས་
འཆད་པའི་ཡོན་ཏན་འཆད་དེ། ཡོན་ཏན་བཞི་དང་ལྡན་བརྒྱད་དང་ལྡན་ན་བཤད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །གསལ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འམ། དགེ་བའི་བཤེས་

125-1-226b

གཉེན་ལས་ཆོས་མང་དུ་ཐོས་ནས་གཞན་དག་ལས་དང་ཆོས་དང་དོན་དུ་འབྲེལ་པ་སྟོན་པ་ནི་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་གཅིག་གོ། །ཡིད་གཉིས་སྤོང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཐོས་པ་རྣམས་བསམས་ནས་ཤེས་རབ་ཆུང་ངུ་རྣམས་ཤེས་རབ་འབྲིང་དུ་བྱས། ཤེས་རབ་
འབྲིང་ལས་ཤེས་རབ་ཆེན་པོར་བྱས་ཏེ། བདག་ཉིད་ཀྱང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་གྱུར་ཅིང་གཞན་ཡང་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཡིད་གཉིས་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་གཉིས་པའོ། །འཇེབས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
བདག་སྲོག་མི་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལས་ལ་གནས་པས་གཞན་ལ་ཆོས་བཤད་ན་དེ་བཞིན་དུ་ཉན་དུ་བཏུབ་པ་ནི་འཇེབས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་འདི་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་གསུམ་པའོ། །དེ་ཉིད་གཉིས་སྟོན་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ཉིད་གཉིས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དེ་ཉིད་དང་
རྣམ་པར་བྱང་བའི་དེ་ཉིད་དེ་དེ་ཉིད་སྟོན་པས་ན་དེ་ཉིད་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞི་པའོ། །འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཤད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པས་ཆོས་སྟོན་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་
བཤད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གསུང་རབ་འཇིག་རྟེན་དུ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་
ནས་ཇི་ལྟར་མཉན་པའི་ཆོས་གཞན་ལ་དོན་དང་ཚིག་ཏུ་འབྲེལ་པར་འཆད་པ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་གི་ཤེས་རབ་རྣོན་པོར་བྱེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཐོས་པ་རྣམས་རིག་པས་བསམས་ནས་བསམས་པ་ལས་ཤེས་རབ་ཆུང་ངུ་ལས་ཤེས་རབ་
འབྲིང་དུ་བྱས། ཤེས་རབ་འབྲིང་ལས་ནི་ཤེས་རབ་ཆེན་པོར་བྱས་ནས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་མེད་པར་གྱུར་པ་ནི་བདག་གི་ཤེས་རབ་རྣོན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ལས་བྱེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་ཉིད་ཡང་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཡང་

125-1-227a

དག་པའི་ནན་ཏན་ལ་གནས་ཤིང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་དང་། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་ཆོས་མེད་པར་བྱས་ནས་དམ་པའི་ཆོས་འཆད་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ལས་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བས་སྟོན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་
ཆོས་སྟོན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པས་སྟོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་སྟོན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་བདེན་པ་སྟོན་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །
ད་ནི་སྟོན་སྐྱོབ་ལས་བཤད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་བཤད་པ་དང་། ཚངས་པས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་པ་རྣམ་པ་བཞི་འབྱུང་བ་དང་དོན་གཅིག་ཏུ་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་དང་པོས་ནི་མང་དུ་ཐོས་པའི་ཕྱིར་གསལ་བར་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
དང་པོར་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་སྟེ། དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བས་ནི་མཁན་པོ་དང་སློབ་དཔོན་ལ་སོགས་པ་ལས་དམ་པའི་ཆོས་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཐོས་ཏེ། མང་དུ་ཐོས་པས་གསལ་བར་སྟོན་པར་འགྱུར་ཏེ། མང་དུ་ཐོས་པ་རྣམས་ལ་འཁྲུལ་པར་སྟོན་
པ་དང་། མི་གསལ་བར་སྟོན་པ་མི་སྲིད་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པས་ནི་ཤེས་རབ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཐེ་ཚོམ་སྤོང་བ་སྟེ། གཞན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཉིས་པས་ནི་བདག་གི་ཤེས་རབ་རྣོན་པོར་བྱེད་པ་སྟེ། བདག་གི་ཤེས་རབ་རྣོན་པོར་བྱེད་པས་ནི་ཤེས་རབ་ཆེ་ཞིང་
བདག་ཉིད་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པས་གཞན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་ཡང་གཅོད་པར་བྱེད་དེ། ཤེས་རབ་རྣོན་པོ་ནི་བདག་ལ་ཡང་ཐེ་ཚོམ་མི་འབྱུང་ཞིང་གཞན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་ཡང་སེལ་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པས་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་
འཇེབས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གསུམ་པས་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ལས་བྱེད་པ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ལས་བྱེད་པས་ནི་བདག་ཉིད་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་གནས་ཤིང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་མེད་པས་བདག་གིས་ཇི་སྐད་ཐོས་པ་རྣམས་གཞན་ལ་བཤད་ཅིང་

125-1-227b

བསྒོ་ན་ཡང་ཉན་དུ་བཏུབ་ཅིང་ཚིག་བཙུན་པས་ན་འཇེབས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཞི་པས་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཉིས་སྟོན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་དེ། བདེན་པ་གཉིས་ལ་བདེན་པ་གཉིས་གཉིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བཞི་པ་ནི་ཉོན་མོངས་
པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་སྟོན་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་སྟོན་པས་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཉིས་སྟོན་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་
ཉིད་དོ། །དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ། །ཡང་བདེན་པ་བཞི་ལས་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་གཉིས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱའོ། །འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་བདེན་པ་གཉིས་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་
ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱའོ། །གོང་དུ་བཤད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་གླེངས་པ་ལས་བཤད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་བསྟན་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་བཤད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཚིགས་
སུ་བཅད་པ་གཉིས་པ་སྟོན་པ་དེ་འཆད་དེ་དེའི་ཕྱིར། སེམས་དཔའ་མཆོག་གི་སྟོན་པ་ནི། །འཇམ་ཞིང་རྒྱགས་བྲལ་མི་སྐྱོ་ཡི། །གསལ་ཞིང་སྣ་ཚོགས་རིགས་གོ་བྱེད། །ཟང་ཟིང་མེད་ཅིང་ཀུན་དུ་འགྲོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བཤད་པ་ཡོན་ཏན་དགུ་དང་ལྡན་པས་ན་བཤད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། ཡོན་ཏན་དགུ་གང་ཞེ་ན། འཇམ་པ་དང་། རྒྱགས་པ་དང་། བྲལ་བ་དང་། མི་སྐྱོ་བ་དང་། གསལ་བ་དང་། སྣ་ཚོགས་དང་། རིགས་པ་དང་། གོ་བར་བྱེད་པ་དང་། ཟང་ཟིང་མེད་པ་
དང་། ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་དང་། གཞན་གྱིས་བརྒལ་ཀྱང་ཚིག་རྩུབ་པོ་མི་འབྱིན་པས་ན་འཇམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་འཆད་པའི་དུས་སམ་ཆོས་ཀྱི་དོན་ལ་བརྩོན་པའི་དུས་ན་གཞན་དག་གིས་ནོར་བ་དང་འཁྲུལ་པ་དང་མི་རུང་ངོ་ཞེས་ཚིག་རྩུབ་པོ་དང་མི་སྙེན་པ་སྨྲས་ཀྱང་སྔར་ལན་ཚིག་རྩུབ་པོ་དང་བརླང་

125-1-228a

པོས་ལན་མི་ལྡོན་པས་ན་འཇམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གྲུབ་པ་དང་བསྟོད་པའི་ཚེ་རྒྱགས་པ་ལ་མི་གནས་པས་ན། རྒྱགས་པ་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཀྱི་དོན་དཀའ་བདག་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་ཇི་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དེ་གཞན་ལ་སྟོན་ཅིང་སྒྲུབ་པ་ན། བདག་གི་ཕྱོགས་
གྲུབ་པར་གྱུར་ཀྱང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་དཀའ་བའི་དོན་དག་བསྒྲུབས་སོ་སྙམ་དུ་མི་བྱེད་སེམས་ཀྱིས་རྒྱགས་པ་དང་། ང་རྒྱལ་མི་བྱེད་པ་དང་། གང་གི་ཚེ་གཞན་དག་ལ་ཆོས་ཟབ་མོ་བཤད་ནས་གཞན་དག་དགའ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཁྱོད་ནི་མཁས་
པའོ་ཤིན་ཏུ་གསལ་ཞིང་ལེགས་པར་སྨྲ་བའོ་ཞེས་བསྟོད་པ་དང་། སེམས་ཁེངས་ཤིང་ང་རྒྱལ་མི་སྐྱེ་བས་ན་རྒྱགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ངལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་སྐྱོ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ངལ་བ་ནི་སེམས་ཞུམ་ཞིང་ཡི་ཆད་པ་དང་། ཆོས་འཆད་པའི་ཚེ་ལུས་ན་ཞིང་མི་
བདེ་བ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་འཆད་པ་ན། དེ་ལྟ་བུ་མེད་པས་ན་མི་སྐྱོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས་འཆབ་པ་མེད་པར་ཤིན་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་གསལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁ་ཅིག་འཆད། ཁ་ཅིག་མི་འཆད་པ་དང་། ཕྱེད་ཙམ་འཆད་ཀྱི་རྫོགས་པར་མི་འཆད་པ་
དང་། ཚིག་ཙམ་འཆད་ཀྱི་དོན་མི་འཆད་པ་ནི་སློབ་དཔོན་ལ་འཆབ་པའོ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཀུན་འཆད་པ་དང་། ཚིག་འབའ་ཞིག་འཆད་པར་མ་ཟད་ཀྱི་དོན་ཀྱང་འཆད་དེ་སློབ་དཔོན་འཆབ་པ་མེད་པར་སྟོན་པས་ན་གསལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དང་
ཡང་དུ་ཟློས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་སྣ་ཚོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་འཆད་པའི་དུས་ན་ཡང་སྔར་འདས་པའི་ཚིག་སྔར་མི་ཟློས་པ་དང་། ཆོས་འགའ་ཞིག་གཞན་ལ་བསྟན་པ་བརྩམས་ཏེ། ཚིག་གཅིག་སྨྲས་ནས་ཚིག་དེས་གཞན་དག་གིས་ཆོས་ཀྱི་དོན་གོ་བར་མ་གྱུར་ན། ཚིག་དེ་ཉིད་སླར་
མི་ཟློས་ཀྱི་ཚིག་གི་རྣམ་གྲངས་གཞན་དང་། གཞན་དག་གིས་སྟོན་པར་བྱེད་པས་ན་སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱའོ། །ཚད་མ་དང་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རིགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་འཆད་པའི་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་ལུང་གི་ཚད་མ་དང་མི་འགལ་བར་འཆད་པས་ན་རིགས་པ་ཞེས་

125-1-228b

བྱའོ། །ཚིག་དང་ཡི་གེ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་གོ་བར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇིག་རྟེན་དུ་མ་གྲགས་པའི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་དག་སྨྲས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པས་གོ་བར་མི་འགྱུར་ན་ཆོས་འཆད་པའི་ཚེའང་འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་པའི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་དག་སྨྲས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པས་གོ་བར་འགྱུར་ན་ཆོས་
འཆད་པའི་ཚེའང་འཇིག་རྟེན་གྲགས་པའི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་སྟོན་པས་ན་གོ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དད་པའི་མཆོད་པ་མི་འདོད་པའི་ཟང་ཟིང་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་འཆད་པ་ནི་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་ཆོས་བཤད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་བདག་ལ་དང་བ་
དང་དད་པ་སྐྱེས་ནས་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིས་མཆོད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་ཆོས་འཆད་པ་མ་ཡིན་གྱི། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་རེ་བ་མེད་པ་བྱས་ནས་སྙིང་རྗེའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་འཆད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཟང་ཟིང་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐེག་པ་གསུམ་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་
འགྲོ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གསུམ་ཆར་ལ་ཞུགས་ནས་ཐེག་པ་ག་སུམ་ཆར་འཆད་པར་བྱེད་པས་ན་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཚིག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བཤད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ནས། ད་ནི་
ཚིག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་བྱས་མི་རྟག་ཅེས་སམ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་ཅེས་སྟོན་པ་ལ་ཚིག་ཅེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཚིག་ཀྱང་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པས་ན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་
མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་གང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རྒྱལ་སྲས་ཚིག་གི་གྲགས་པ་སྟེ། །མི་དམའ་འཇམ་པར་མཛེས་གསུངས་པ། །ཇི་ལྟར་རིགས་དང་ཟང་ཟིང་མེད། །དེ་བཞིན་རན་ཅིང་ཡངས་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་རྒྱལ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །
དེའི་སྲས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་སྐྱེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་དང་ནི་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡན་ལག་བརྒྱད་ནི་མི་དམའ་བ་དང་། འཇམ་པ་དང་མཛེས་པར་གསུངས་པ་དང་། གྲགས་པ་དང་ཇི་ལྟར་

125-1-229a

རིགས་པ་དང་། ཟང་ཟིང་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་རིན་པ་དང་ཡངས་པའོ། །དེའང་མདོ་སྡེ་ལས་ཚིག་གི་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་བཤད་པ་དང་རིམ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། རིམ་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་སྦྱར་བ་ནི་འགྲེལ་པའི་ནང་ནས་སྦྱར་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །མདོ་སྡེ་ལས་བྱུང་བ་ནི་
ཁྱབ་པ་དང་བཟང་བ་དང་། གསལ་བ་དང་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང་རྣར་འོང་བ་དང་མི་བརྟེན་པ་དང་། མཐུན་པ་དང་མི་ཟད་པའོ། །འཁོར་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་མི་དམའ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཁྱབ་པ་དང་། མི་དམའ་བ་དོན་གཅིག་པར་སྟོན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་མི་དམའ་བ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། 
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་དེ་འཁོར་གཅིག་གིས་ཐོས་ཀྱི། འཁོར་གཅིག་གིས་མི་ཐོས་པ་མ་ཡིན་གྱི། འཁོར་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐོས་ཏེ། འཁོར་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པས་ན་མི་དམའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འཇམ་པ་ནི་བཟང་པོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇམ་པ་དང་བཟང་པོ་དོན་གཅིག་
ཏུ་སྟོན་ཏེ། ཚིག་གང་རྣར་འོང་བ་དང་། ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཚིག་དེ་ནི་བཟང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་འཆད་པ་ན་ཚིག་རྣར་འོང་བ་དང་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་འབྱུང་བས་བཟང་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་བཟང་བས་ན་འཇམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གསལ་ཞིང་ངེས་པའི་ཡི་གེའི་ཕྱིར། །མཛེས་
པར་གསུངས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གསལ་བ་དང་མཛེས་པར་གསུངས་པ་གཉིས་དོན་གཅིག་པར་འཆད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ཚིག་གསལ་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་མཛེས་པར་གསུངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་གསལ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་
ཕྱིར་ཚོར་བ་ཞེས་པའི་ཡི་གེ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་གསལ་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ན་མཛེས་པར་གསུངས་པའོ། །གྲགས་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་གྲགས་པ་ཡིན་པས་ཤེས་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གྲགས་པ་དང་ཤེས་པར་བྱེད་པ་གཉིས་དོན་གཅིག་ཏུ་སྟོན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་པའི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་
སྟོན་པས་ན་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་དུ་མ་གྲགས་པའི་ཚིག་དག་སྨྲས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་པ་དག་གིས་དོན་ཤེས་པར་མི་བྱེད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་པའི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་སྨྲས་པས་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་ཤེས་པར་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་གྲགས་པས་ནི་

125-1-229b

ཤེས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་རིགས་པ་ནི་འདུལ་བ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རྣར་འོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་རིགས་པ་དང་རྣར་འོང་བ་དོན་གཅིག་པར་སྟོན་ཏོ། །འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་འདི་ལ་ཆོས་འདི་བསྟན་པའི་རིགས་ཞེས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་གང་ལ་ཆོས་གང་བསྟན་པར་
རིགས་པའི་ཆོས་དེ་སྟོན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འདུལ་བ་དང་མཐུན་པར་འདོད་ཆགས་ཅན་ལ་མི་གཙང་བ་དང་། ཞེ་སྡང་ཅན་ལ་བྱམས་པ་དང་། གཏི་མུག་ཅན་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བསྟན་པ་དང་། འདུལ་བ་སོ་སོའི་སེམས་དང་མཐུན་པས་ན་ཚིག་དེ་ནི་དེ་དག་
གི་རྣར་འོང་སྟེ། རྣར་འོང་བའི་ཚིག་ལ་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཟང་ཟིང་མེད་པ་དང་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་། བསྟོད་པ་ལ་མི་བརྟེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཟང་ཟིང་མེད་པ་དང་མི་བརྟེན་པ་དོན་གཅིག་པར་སྟོན་ཏེ། ཆོས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་ལ་སོགས་པ་ནི་རྙེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། 
ཕྱག་འཚལ་བ་དང་བསྐོར་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཀུར་སྟི་ཞེས་བྱའོ། །ཚིག་གིས་སྙན་པར་བརྗོད་པ་ནི་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ལ་མི་བརྟེན་ཅིང་མ་ཆགས་པས་ན་ཟང་ཟིང་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །རན་པ་ནི་མཐུན་པ་སྟེ་རན་པ་ལ་མི་སྐྱོ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རན་པ་དང་མཐུན་པ་གཉིས་
དོན་གཅིག་པར་སྟོན་ཏེ། ཚིག་ཅལ་ཅོལ་མང་དུ་སྨྲས་ན་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང་མི་མཐུན་པར་འགྱུར་རོ། །མི་མཐུན་པར་གྱུར་ན་སྐྱོ་བ་སྐྱེའོ། །དེ་བས་ན་རན་པ་ལ་མི་སྐྱོ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཡི་གེ་ཉུང་ངུའི་བཤད་པ་ལས་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དག་དགའ་བར་བྱེད་པས་ན་སྐྱོ་བ་མི་སྐྱེ་སྟེ། 
འཇིག་རྟེན་པ་དང་མཐུན་པའི་ཉུང་ངུ་སྨྲས་པ་ལ་རན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡངས་པ་ནི་མི་ཟད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡངས་པ་དང་མི་ཟད་པ་དོན་གཅིག་པར་སྟོན་ཏེ། བསྐལ་པའམ་བསྐལ་པའི་མཐའི་སྟན་གཅིག་ལ་འདུག་ནས་ཆོས་བཤད་ན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་ལ་ཟད་པ་མེད་དེ་དེ་
ལྟར་མི་ཟད་པས་ན་ཡངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡི་གེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚིག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བཤད་ནས། ཡི་གེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བཤད་དེ། ཡི་གེ་ནི་ཨ་དང་ཀ་ལ་སོགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡི་གེ་ཐམས་ཅད་ཡན་

125-1-230a

ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་ཤ་སྟག་འབྱུང་བས་ན་ཡི་གེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡན་ལག་བརྒྱད་པོ་གང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། བསྟན་དང་བཤད་པས་དེ་བཞིན་དུ། །ཐེག་དང་མཐུན་ཞིང་བཤད་པ་ལས། །
གྲགས་དང་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་ལས། །འབྱུང་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཡན་ལག་བརྒྱད་ནི་བསྟན་པ་དང་བཤད་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་དང་མཐུན་པ་དང་། འཇམ་པ་དང་། གྲགས་པ་དང་། ཇི་ལྟར་རིགས་པ་དང་། འབྱུང་བ་དང་། རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །དེ་ལ་
ཆོས་སྟོན་པ་ནི་དང་པོར་བཅུའམ་ལྔའམ་གསུམ་ཞེས་མདོར་བསྡུས་ཏེ་སྟོན་པ་ལས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞིབ་ཏུ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལས་བཤད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པས་འདུལ་བ་རྣམས་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་འཆད་པ་
དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པས་འདུལ་བ་རྣམས་ལ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་འཆད་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོས་འདུལ་བ་རྣམས་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འཆད་པ་ནི་ཐེག་པ་དང་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡི་གེ་རྣམས་མི་སྙན་པ་རྣ་བ་ལ་གནོད་ཅིང་། སེམས་ལ་གནོད་པ་མ་ཡིན་གྱི་
རྣར་འོང་ཞིང་སེམས་ལ་ཕན་པར་འཆད་པ་ནི་འཇམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་པའི་ཡི་གེ་སྟོན་པ་ནི་གྲགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདུལ་བ་གང་ལ་ཆོས་གང་བསྟན་པའི་རིགས་པས་འདུལ་བ་དེ་ལ། ཆོས་དེ་སྟོན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁམས་གསུམ་ལས་འབྱུང་
བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་འཕགས་པའི་ལམ་སྟོན་པ་ནི་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་ནི། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡི་གེའི་ཡན་ལག་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ཀྱང་མདོ་སྡེ་ལས་ཡི་གེའི་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་བཤད་པ་དང་རིམ་བཞིན་དུ་
སྦྱར་ཏེ། བརྒྱད་པོ་གང་ཞེ་ན། རིགས་པའི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་དང་ལྡན་པ་དང་། རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང་། ཁས་ལེན་པ་དང་། མཐུན་པ་དང་། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང་། མཁས་པར་སྦྱོར་བའི་ཚིག་རྫོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་རིམ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བ་ནི་འགྲེལ་པ་ལས་ཇི་

125-1-230b

ལྟར་སྦྱར་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཚད་མ་དང་མི་འགལ་བར་རིགས་པའི་ཚིག་དང་ཡི་གེས་སྟོན་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། རིགས་པ་ནི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཞེས་བྱ་བར་དོན་གཅིག་པར་སྡུད་དེ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་པོ་ཆོས་རྣམས་མདོར་བསྡུས་ནས། བཅུ་ཞེའམ། 
ལྔ་ཞེའམ། གསུམ་ཞེས་སྟོན་པ་ན་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མ་གསུམ་དང་མི་འགལ་བར་རིགས་པའི་ཚིག་དང་། ཡི་གེས་མདོར་བསྡུས་ནས་སྟོན་པར་བྱེད་པས་ན་དེ་ལ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསྟན་པ་དང་མི་འགལ་བར་བཤད་པས་ན་ལྡན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བཤད་པ་དང་ལྡན་
པ་གཉིས་དོན་གཅིག་ཏུ་སྡུད་དེ། དང་པོར་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བཤད་ནས། མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་དེ་ཕྱིས་རྒྱས་པར་འཆད་ནས་ཡང་སྔར་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་དེ་དང་། ཕྱིས་རྒྱས་པར་འཆད་པ་དོན་མི་འགལ་བར་འཆད་པས་ན་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྔར་མདོར་བསྡུས་ཏེ་
བསྟན་པ་དང་། ཕྱིས་རྒྱས་པར་འཆད་པ་གཉིས་མཐུན་པར་འཆད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའང་དཔེར་ན་སྔར་ཕུང་པོ་ལྔ་ཞེས་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་ལ། ཕྱིས་ཞིབ་ཏུ་འཆད་པའི་ཚེ་ཕུང་པོ་དྲུག་ཏུ་མི་འཆད་ཀྱི་ལྔ་ཉིད་དུ་འཆད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཐེག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་
འབྲངས་ཏེ། ཐེག་པ་གསུམ་དང་མི་འགལ་བས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐེག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་། རྗེས་སུ་འབྲངས་པ་གཉིས་དོན་གཅིག་ཏུ་སྡུད་དེ། ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སོ་སོ་དང་མཐུན་པར་ཐེག་པ་གསུམ་འཆད་པས་ན་རྗེས་སུ་འབྲངས་པ་ཞེས་
བྱའོ། །དོན་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་དང་མི་འགལ་བའི་ཚིག་སྨོས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་དེ་དང་མི་འགལ་བར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཉིད་སྟོན་གྱི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མི་སྟོན་པ་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་ལ། རང་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཉིད་སྟོན་གྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མི་སྟོན་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དེ་དང་མི་འགལ་བར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་སྟོན་གྱི། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་མི་སྟོན་པས་ན་ཐེག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཞེས་བྱའོ། །མི་དགའ་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་སྟེ། འཇམ་

125-1-231a

པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང་། འཇམ་པ་གཉིས་དོན་གཅིག་ཏུ་སྡུད་དེ། དེ་ལ་ཆོས་འཆད་པའི་དུས་ན་ཡི་གེ་རྣ་བ་ལ་གཟན་ཅིང་སེམས་ལ་གནོད་པ་གཟུང་དཀའ་ཞིང་ཁྲོག་ཁྲོག་པོ་མི་སྟོན་པའི་ཕྱིར། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྣ་བ་དང་སེམས་
ལ་མི་གནོད་པའི་ཡི་གེ་གཟུང་སླ་བ་སྟོན་པས་འཇམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གྲགས་པའི་ཕྱིར་ཁས་ལེན་པ་ནི་དོན་གྲགས་པས་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གྲགས་པ་དང་ཁས་ལེན་པ་དོན་གཅིག་ཏུ་སྡུད་དེ། འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་པའི་ཚིག་དང་། ཡི་གེ་སྨྲ་བར་བྱེད་པས་ན་ཁས་ལེན་
པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་དུ་མ་གྲགས་པའི་ཚིག་དང་། ཡི་གེ་དག་སྨྲས་ན་ནི་འཇིག་རྟེན་པས་དོན་རྟོགས་པར་མི་ནུས་ཤིང་དེ་དེ་བཞིན་དུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁས་ལེན་དུ་མི་བཏུབ་ཀྱི། འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་པའི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་སྨྲས་ན་འཇིག་རྟེན་པ་དག་གིས་མྱུར་དུ་ཚིག་དང་དོན་ཁོང་དུ་
ཆུད་ཅིང་དེ་དེ་བཞིན་དུ་བདེན་ནོ་ཞེས་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་པས་ན་གྲགས་པས་ནི་ཁས་ལེན་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་རིགས་པའི་ཕྱིར་མཐུན་པ་སྟེ། འདུལ་བ་ལ་འོས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་རིགས་པ་དང་མཐུན་པ་གཉིས་དོན་གཅིག་ཏུ་སྡུད་དེ། འདུལ་བའི་སྣོད་གང་ལ་ཆོས་གང་
བཤད་པ་རིགས་པ་ཅི་རིགས་སུ་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ཅན་ལ་མི་གཙང་བ་བསྟན་པར་འོས་ཞེ་སྡང་ཅན་ལ་བྱམས་པ་བསྟན་པར་འོས། གཏི་མུག་ཅན་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་བསྟན་པར་འོས། ང་རྒྱལ་ཅན་ལ་ཕུང་པོའི་རབ་ཏུ་
དབྱེ་བ་བསྟན་པར་འོས། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཅན་ལ་དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་བསྟན་པར་འོས་ཏེ། ཅི་རིགས་སུ་སྟོན་པ་ནི་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱེད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འབྱུང་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དོན་
གཅིག་ཏུ་སྡུད་དེ། ཁམས་གསུམ་ལས་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་སྟོན་པས་ན་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལམ་དེ་གང་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་ཞེ་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་ནོ། །ཇི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་ཞེ་ན། ཁམས་

125-1-231b

གསུམ་ལས་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ལམ་དེ། དེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་བཤད་པར་བྱ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་ནོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང་། མཁས་པ་སྦྱོར་བའི་ཚོགས་རྫོགས་པ་སྟེ། སློབ་པའི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་
མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང་། མཁས་པ་སྦྱོར་བའི་ཚོགས་རྫོགས་པ་གཉིས་དོན་གཅིག་ཏུ་སྡུད་དེ། དེ་ལ་མཁས་པ་སྦྱོར་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་འཇུག་པའི་བར་དུ་སློབ་པའི་གང་ཟག་བདུན་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་དག་གིས་མཐོང་བ་དང་། བསྒོམ་
པའི་ལམ་ལ་ཚོགས་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚོགས་རྫོགས་པ་དེ་ལ་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལམ་དེ་དག་གང་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་ཞེ་ན། མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དེ་དག་ནི་སློབ་པའི་གང་ཟག་བདུན་གྱི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་ཏེ། དེ་བས་
ན་མཁས་པ་སྦྱོར་བའི་ཚོགས་རྫོགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡི་གེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བཤད་ནས། མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། མདོར་ན་སེམས་ཅན་མཆོག་རྣམས་ཀྱི། །དེ་ལྟར་ཡི་གེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་
ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ནའོ། །སེམས་ཅན་མཆོག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བྱའོ། །གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡི་གེ་ནི་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པས་ན་ཡི་གེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
ཡི་གེ་དང་ཚིག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཡི་གེ་དང་། ཚིག་གྲངས་ནི་དུ་ཞིག་ཡོད། སྤྱིར་ནི་ཅི་འདྲ་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར། བདེ་གཤེགས་དབྱངས་ནི་མཐའ་ཡས་ཏེ། །ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་བསམ་མི་ཁྱབ། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབྱངས་ནི་མཐའ་ཡས་སོ། །དེ་ལྟར་
མཐའ་ཡས་མོད་ཀྱི་མདོར་བསྡུ་ན་དུ་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། དེ་ནི་དྲུག་ཅུ་ཡོད་དེ། ཇི་ལྟར་མཐའ་ཡས་ཤེ་ན། ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་པོ་དེ་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་གསུང་དབྱངས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་འབྱུང་བས་ན་མཐའ་ཡས་སོ། །ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་པོ་དེ་མདོ་གང་ལས་འབྱུང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གང་

125-1-232a

གསང་བའི་བདག་པོས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ་གསང་བའི་བདག་པོ་ནི་འཕགས་པ་ལག་ན་རྡོ་རྗེའོ། །དེས་བསྟན་པ་ནི་དེས་བཤད་པའི་མདོ་སྡེ་གསང་བ་གསུམ་བསྟན་པའི་མདོའོ། །དེ་ལ་སྣུམ་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དགེ་བའི་རྩ་བར་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
དཔེར་ན་ཆུ་རབ་ཏུ་སྣུམ་པས་ཤིང་དང་རྩྭ་དང་། སྨན་དང་ནགས་ཚལ་སྟུག་པོ་ལ་སོགས་པ་བརླན་པར་བྱས་ནས། སྔོན་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་སྐྱེ་བར་བྱེད། སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་ཕྱིར་ཞིང་འཕེལ་བ་དང་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་གིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་ཁམས་ལ་
སྔོན་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་སྐྱེ་བར་བྱེད། སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་ཕྱིར་ཞིང་འཕེལ་བ་དང་རྒྱས་པར་བྱེད་པས་ན་སྤྱིར་སྣུམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇམ་པ་ནི་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་བདེ་བར་རེག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་ལྷའི་གོས་ཀ་ཙ་ལི་དང་། དར་དང་སྲིན་བལ་ལ་སོགས་པ་འཇམ་པ་ལ་ལུས་ཀྱིས་
རེག་ན་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་བདེ་བར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ཡང་འཇམ་ཞིང་མཉེན་པས་ན་ཐོས་པའི་དུས་ནའམ། ཚེ་འདི་ལ་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་བདེ་བར་བྱེད་པས་ན་འཇམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་བཟང་པོའི་ཕྱིར་ཡིད་དུ་འོང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ནི་
སེམས་ཅན་དང་བདག་ཡོད་པར་མི་རྟོག་གི་བདེན་པ་གཉིས་དང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ལ་སོགས་པའི་དོན་འཆད་དེ། དོན་བཟང་བས་ན་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡིད་སྨོས་པས་ནི་གང་གི་ཕྱིར་དོན་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཤེས་པར་ནུས་ཀྱི་རྣ་བའི་
རྣམ་པར་ཤེས་པས་ནི་དོན་དཔྱོད་པར་མི་ནུས་པས་ཡིད་སྨོས་སོ། །ཡི་གེ་བཟང་པོའི་ཕྱིར་ཡིད་དགའ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ནི་བ་ལང་རྫི་དང་། ཕྱུགས་རྫི་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དང་། ཡི་གེ་ལྟ་བུ་ཅལ་ཅོལ་མི་གསུང་གི་ལྷ་དང་འཕགས་པའི་ཚིག་དང་། ཡི་གེ་གསུངས་
ཏེ། ཡི་གེ་བཟང་བའི་ཕྱིར་ཡིད་དགའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཕྱི་ནས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་

125-1-232b

དག་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཡང་། བླ་ན་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་སྟེ། ཉན་
ཐོས་ལས་གོང་དུ་གྱུར་པས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་ལ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་སྟེ། དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལས་གསུང་དེ་འབྱུང་བས་ན་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་བག་ལ་ཉལ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་
དྲི་མ་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་གི་ས་བོན་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཞེས་བྱའོ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་ལ་ནི་བག་ལ་ཉལ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དྲི་མ་དེ་དག་སྤངས་ནས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གྲགས་པའི་ཚིག་
དང་ཡི་གེའི་ཕྱིར། །རབ་ཏུ་གསལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇིག་རྟེན་དུ་མ་གྲགས་པའི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་མི་གསུང་གི །འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་པའི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་གསལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལྟ་བ་ངན་པའི་བློ་འཇོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་
པའི་ཕྱིར་སྟོབས་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གསུང་དེ་ནི་མུ་སྟེགས་པ་བདག་དང་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་ལྟ་བའི་ལྟ་བ་ངན་པའི་བློ་ཅན་རྣམས་འཇོམས་ཤིང་མེད་པར་བྱེད་པའི་སྟོབས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པས་ན་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསྒྲུབས་ན་འབྱུང་བའི་ཉན་འདོད་
པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་མཉན་ནས་བསྒྲུབས་ན་ཁམས་གསུམ་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཉན་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཉན་པར་འོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕ་རོལ་གྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཆོམས་པའི་ཕྱིར་མི་ཚུགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་ཆོས་འཆད་པ་ནི་མུ་སྟེགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་རྒོལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ལ་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་ཅིང་སུན་མི་ཕྱིན་པས་ན་མི་ཚུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་གཉེན་པོའི་ཕྱིར་འདུལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གསུང་དེ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་

125-1-233a

པོར་འགྱུར་བས་ན། ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་གྱི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བས་ན་ཉོན་མོངས་པ་འདུལ་བའི་ཕྱིར་འདུལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བསླབ་པ་བཅས་པའི་བདེ་བའི་ཐབས་ཀྱི་ཕྱིར་མི་རྩུབ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པ་བཅས་པ་ནི་མེ་ལྔས་མཐའ་བསྐོར་
བ་དང་། སྐྲ་འཐོག་པ་དང་། རི་ཀ་ནས་མཆོང་བ་དང་། ཐལ་བར་འགྲེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚེ་འདི་དང་། ཚེ་རབས་གཞན་དུ་གནོད་པ་བསླབ་པ་འཆའ་བས་ན་རྩུབ་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འདུལ་བ་བཅས་པ་ནི་ཚེ་འདིར་ཡང་མི་གྲང་མི་བཀྲེས་པའི་བཟའ་བ་དང་། བགོ་བ་སྤྱོད་དུ་
གནང་ལ། ཚེ་རབས་གཞན་དུའང་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བའི་ཐབས་སླ་བ་ཡིན་པས་ན་མི་རྩུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་དང་པོའི་ཚིག་གིས་བསླབ་པ་འཆའ་བས་ན་དགེ་སློང་དག་འདི་ནི་ཁྱེད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པས་ན་མི་རྩུབ་པའོ། །དེ་ལས་འདས་ནས་
ཡང་དག་པར་འབྱུང་བས་ཐབས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་མི་བརླང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གལ་ཏེ་བསླབ་པ་ལས་འདས་ན་ཡང་དེ་ལས་འདས་ཕན་ཆད་སྒོ་གཞན་ལ་འཇུག་ཅིང་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཐབས་ཡེ་མེད་པ་མ་ཡིན་གྱི། བསླབ་ཚིག་ལས་འདས་ཏེ་བསླབ་པ་ཉམས་ན་ཡང་བཤགས་པ་དང་ཕྱིས་
མི་བྱ་བར་བསྡམས་པ་དང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་སྒོ་གཞན་ལ་འཇུག་ཅིང་ཁམས་གསུམ་ལས་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཐབས་སྟོན་པས་ན་མི་བརླང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཐེག་པ་གསུམ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་འདུལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པས་
འདུལ་བ་རྣམས་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་སྟོན། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པས་འདུལ་བ་རྣམས་ལ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་སྟོན། ཐེག་པ་ཆེན་པོས་འདུལ་བ་རྣམས་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་པས་ན་ཤིན་ཏུ་འདུལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཡེང་བའི་གཉེན་པོའི་ཕྱིར་རྣར་སྙན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་
གཤེགས་པའི་གསུང་ནི་ཤིན་ཏུ་འཇམ་ཞིང་སྙན་པ་ཡིན་པས་ཉན་པའི་སེམས་གཡེང་བ་མེད་པ་དང་། རྣ་བླགས་ཏེ་ཉན་པར་བྱེད་པས་ན་རྣ་བར་སྙན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ལུས་སིམ་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་དེ་ཐོས་ན་སེམས་མཉམ་

125-1-233b

པར་འཇོག་པ་འབྱུང་ངོ་། །སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལས་ཞི་གནས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེས་ན་ལུས་ལ་བདེ་བ་སྐྱེ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་ལུས་སིམ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷག་མཐོང་གི་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་དགའ་བར་བྱེད་པའོ་ཞེས་
བྱ་བ་ལ། གསུང་དེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་ཤིང་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་དང་བྲལ་བའི་ལྷག་མཐོང་གི་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། སེམས་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་དགའ་བར་བྱེད་
པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ཙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཟུག་རྔུ་ཟུག་པ་དེ་ཙམ་དུ་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཡིན་པ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་གིས་ནི་དེ་བཞིན་དུ་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཟུག་རྔུ་འབྱིན་པར་བྱེད་པས་ན་སྙིང་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལོག་པར་འཛིན་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་སྐྱེད་པའོ་
ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལོག་པར་འཛིན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མི་ཤེས་པ་དང་ལོག་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་མི་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་མི་ཤེས་པ་སྤོང་ཞིང་ཤེས་པ་ལ་འཇོག་པར་མཛད་པས་ན་དགའ་བ་སྐྱེད་
པ་ཞེས་བྱའོ། །ལོག་པར་ཤེས་པས་ནི་བདག་དང་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་ལོག་པའི་ཤེས་པ་སྤོང་ཞིང་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ལ་འགོད་པས་ནི་བདེ་བ་སྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྒྲུབ་པ་འགྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་འགྱོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་
གཤེགས་པའི་གསུང་ཐོས་ནས་མཉན་པ་དང་བསམས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་བསྒྲུབས་ན། མཐར་འབྲས་བུ་འཐོབ་ཅིང་དེ་ཁོ་ན་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པར་གྱུར་པས་བདག་གིས་གསུང་དེ་མཉན་པ་ནི་དོན་མེད་པར་བྱས་སོ་སྙམ་པའི་མི་དགའ་བ་དང་། འགྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་འགྱོད་
པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐོས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གནས་ཀྱི་ཕྱིར་ཀུན་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་དེ་མཉན་ཅིང་ཐོས་ན་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང་གནས་སུ་གྱུར་པའི་

125-1-234a

ཕྱིར་ཀུན་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བསམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གནས་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་མཉན་པའི་ཆོས་དེ་རིག་པའི་སྒོ་ནས་བསམས་པས་ན་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྐྱེ་སྟེ། བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་
ཚོགས་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས་འཆབ་པ་མེད་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གསལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཆོས་ཁ་ཅིག་འཆད་ཁ་ཅིག་མི་འཆད་ཅེས་བྱ་བ་མ་ཡིན་གྱི། ཆོས་ཐམས་ཅད་འཆད་པ་དང་། ཚིག་
འཆད་དོན་མི་འཆད་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཚིག་དང་དོན་དུ་བཅས་ཏེ་འཆད་པས་སློབ་དཔོན་འཆབ་པ་མེད་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གསལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་གི་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་དག་དགའ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དགའ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཕགས་པ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས། དགྲ་བཅོམ་པ་མན་ཆད་
གང་ཟག་བརྒྱད་དང་ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དག་ནི་བདག་གི་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གང་ཟག་བརྒྱད་ཀྱིས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ལས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཚེའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་
པའི་མཚན་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ན་ནི་བདག་གི་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ས་བཅུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྫོགས་ནས་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྙེད་པས་ན་བདག་གི་དོན་རྗེས་སུ་
ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་གི་སྒོ་ནས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་མཐོང་སྟེ། དགའ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་ན་དགའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་གི་དོན་མ་ཐོབ་པ་རྣམས་སྲེད་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འདོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་གི་དོན་མ་ཐོབ་པས་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡན་ཆད་མོས་པ་
སྤྱོད་པའི་ས་ཡན་ཆད་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་མ་ཐོབ་པ་མན་ཆད་པ་ནི་བདག་གི་དོན་མ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་བདག་གི་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ལ་འཇུག་པར་འདོད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་ན་མངོན་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསམ་དུ་མེད་

125-1-234b

པའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་ནི་བསམ་དུ་མེད་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་དེ་དག་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པས་ན་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པ་
ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཆོས་གང་བསམས་ན་ཁྲག་ཏུ་སྐྱུག་ཅིང་སྨྱོ་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་དེ་དག་ནི་བསམ་དུ་མེད་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ཕྱིའི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ལས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། རྣལ་འབྱོར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་བསམ་གྱིས་མི་
ཁྱབ་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། སྨན་དང་སྔགས་ཀྱི་མཐུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ། ཆོས་དེ་དག་ཡང་དག་པར་བསྟན་པས་ཉན་པ་པོ་རྣམས་གནས་དེ་དག་སྤོང་བར་བྱེད་པས་ན། ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསམ་པའི་ཆོས་ཡང་
དག་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསམ་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་དེ་དག་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚད་མ་དང་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རིགས་པའོ་
ཞེས་བྱ་བ་ལ། གསུང་དེ་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་། ལུང་གི་ཚད་མ་གསུམ་དང་ཡང་མི་འགལ་བར་གསུངས་པས་ན་རིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདུལ་བ་ལ་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་མཐུན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་རྣམས་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མི་སྟོན། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་
ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་མི་སྟོན་ཏེ། སྣོད་དང་ཆོས་སུ་མི་འཚམ་པ་མི་སྟོན་གྱི་སེམས་ཅན་གང་ལ་ཆོས་གང་བསྟན་པར་རིགས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་ལ་ཆོས་དེ་སྟོན་ཏེ། སྣོད་དང་ཆོས་སུ་འཚམ་པར་སྟོན་པས་ན་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགོས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་ཟློག་པའི་ཉེས་པ་སྤངས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མ་
རིག་པ་དང་མུན་པ་དང་མུན་ནག་དང་། གཏི་མུག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཚིག་སྨོས་པ་རྣམས་ལ་ཟློས་པའི་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགོས་པ་དང་བཅས་དོན་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་དགོས་ཤེ་ན། ཆོས་འཆད་པའི་འཁོར་དུ་འགྲོ་བ་མང་པོ་ཚོགས་པ་ལ། ལ་ལ་ལ་ནི་ཚིག་

125-1-235a

གི་རྣམ་གྲངས་གང་གིས་སོ། །ལ་ལ་ལ་གང་གིས་གོ་བ་དེ་ཀུན་གྱིས་གོ་བའི་ཕྱིར་དང་། གཞན་དག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ས་བོན་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཚིགས་བཅད་དགོས་པ་ནི་རྒྱས་པར་བཤད་པར་རིགས་པའི་བསྟན་བཅོས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་
བལྟ་བར་བྱའོ། །མུ་སྟེགས་ཐམས་ཅད་སྐྲག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སེང་གེའི་སྒྲའི་ཤུགས་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་སེང་གེའི་སྒྲའི་དབྱངས་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱིས་རི་དྭགས་ཕྲ་མོ་རྣམས་སྐྲག་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་དང་བདག་མེད་པར་གསུངས་པའི་གསུང་དབྱངས་
ཀྱི་སྒྲ་བསྒྲགས་པས་མུ་སྟེགས་རི་དྭགས་རྣམས་དང་འདྲ་བ་རྣམས་སྐྲག་པར་བྱེད་པས་ན་སེང་གེའི་སྒྲའི་ཤུགས་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱའོ། །སྤངས་པའི་ཕྱིར་གླང་པོ་ཆེའི་སྒྲ་དབྱངས་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གླང་པོ་ཆེ་ནི་མིའི་ཡུལ་ན་གནས་པའི་གླང་པོ་ཆེ་ལ་མི་བྱའི། ལྷའི་གླང་པོ་ཆེ་ཨེའི་བ་ར་ན་ལ་སོགས་པ་ལ་
བྱའོ། །གླང་པོ་ཆེའི་སྒྲ་དབྱངས་ནི་སུབ་སུབ་པོ་དང་འཛེར་འཛེར་པོ་མ་ཡིན་པས་སྤངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་དབྱངས་ཀྱང་། འཛེར་འཛེར་པོ་དང་སུབ་སུབ་པོ་མེད་པས་ན་སྤངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཟབ་པའི་ཕྱིར་སྤྲིན་གྱི་སྒྲ་དབྱངས་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྤྲིན་ནི་
འབྲུག་ལ་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་འབྲུག་གི་སྒྲ་དྲུང་ནས་ཉན་ན་ཡང་ལྷག་པར་དྲག་ཏུ་ཐོས་པ་མེད་ཐག་རིང་པོ་ནས་མཉན་ན་ཡང་ལྷག་པར་སྒྲ་ཆུང་བར་གྲགས་པ་མེད་དེ། ཉེ་རིང་ཀུན་འདྲ་བར་སྙོམས་པ་ཁོ་ནར་ཐོས་པས་ཟབ་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ཡང་ཉེ་རིང་དུ་ཀུན་ལ་དྲག་དལ་
མེད་པར་གྲགས་པས་ན་སྤྲིན་གྱི་སྒྲ་དབྱངས་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱའོ། །འཇེབས་པའི་ཕྱིར་ཀླུའི་དབང་པོའི་དབྱངས་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་ཀླུའི་གནས་ན་ཀླུའི་དབང་པོ་ཚིག་འཇེབས་ཤིང་ཚིག་བཙུན་ལ་ཀླུ་ཀུན་ཉན་དུ་བཏུབ་པ་དེ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀའ་ཡང་འཇེབས་ཤིང་བཙུན་
ལ། ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཀའ་ཉན་པར་བྱེད་པས་ན་ཀླུའི་དབང་པོའི་དབྱངས་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱའོ། །སྙན་པའི་ཕྱིར་མིའམ་ཅིའི་དབྱངས་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་སེམས་ཅན་གྱི་སྒྲ་སྐད་ཀྱི་ནང་ན་མིའམ་ཅིའི་སྐད་ལས་མཆོག་མེད་དེ་སྙན་ཅིང་

125-1-235b

འཇམ་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ཡང་སྙན་ཅིང་འཇམ་པས་ན་མིའམ་ཅིའི་དབྱངས་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱིར་ཞིང་མི་གཅོད་པའི་ཕྱིར་ཀ་ལ་པིང་ཀའི་སྒྲ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་ཀ་ལ་པིང་ཀའི་སྒྲ་ཕྱིར་ཞིང་གཞན་ནས་གཞན་དུ་གྱུར་ལ་རྗེས་ཀྱང་མི་གཅོད་དེ་དཔེར་ན་འཕན་
རིངས་རླུང་གིས་བཏབ་པ་ན་འཆད་པ་ཡང་མེད་ཅིང་གཞན་ནས་གཞན་དུ་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་འཆད་པ་ན་ཡང་གསུང་དབྱངས་ཀྱི་རྒྱུན་མི་གཅོད་ལ། དབྱངས་སྙན་པ་ཡང་སྔ་མ་དང་མི་འདྲ་བར་ཕྱི་མ་སྙན་པ་གཞན་དང་གཞན་དག་འབྱུང་བས་ན་ཀ་ལ་པིང་ཀའི་སྒྲ་ལྟ་
བུའོ། །ཁ་ཅིག་ལས་ཕྱིར་ཞིང་གཅོད་ཅེས་འབྱུང་སྟེ། དེའི་དོན་ཀྱང་དཔེར་ན་བྱ་ཀ་ལ་པིང་ཀའི་སྒྲ་ཕྱུང་བ་ན་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་སུ་ཞུགས་ནས་སྒྲ་དེའི་རྒྱུན་གཅོད་པར་བྱེད་དོ། །སྒྲའི་རྒྱུན་འཆད་ན་ཡང་དེ་སྙན་པས་ན་ཡང་ཉན་པར་འདོད་པའི་སེམས་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཡང་ཉན་པ་པོའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་ཅིང་གསུང་རྒྱུན་བཅད་ན་ཡང་ཉན་པར་འདོད་པའི་བསམ་པ་སྐྱེ་བས་ན་ཀ་ལ་པིང་ཀའི་སྒྲ་ལྟ་བུའོ། །རིང་དུ་སོང་བའི་ཕྱིར་ཚངས་པའི་སྒྲ་དབྱངས་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་ཚངས་པའི་དབྱངས་ནི་མཉེན་པས་
ན་རིང་དུ་སོང་བ་སྟེ། རིང་དུ་ཆད་དུམ་དུམ་པོར་ཆད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ཡང་རིང་དུ་འདྲེན་ཏེ། རྔུབ་རྔུབ་པོར་ཆད་པ་མ་ཡིན་པས་ན་ཚངས་པའི་སྒྲ་དབྱངས་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱའོ། །འགྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་བཀྲ་ཤིས་པའི་ཕྱིར་ཛི་
བ་ཛི་བ་ཀའི་སྒྲ་འབྱིན་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་སེམས་ཅན་དག་དོན་གཉེར་དུ་འགྲོ་བ་ལ། བྱ་ཛི་བ་ཛི་བ་ཀའི་སྐད་ཐོས་ན་དོན་ཐམས་ཅད་གདོན་མི་ཟ་བར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་སྐད་ནི་དོན་འགྲུབ་པའི་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པའི་གསུང་དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པའི་བཀྲ་ཤིས་པའི་སྔ་ལྟས་ཡིན་པས་ན། ཛི་བ་ཛི་བ་ཀའི་སྒྲ་འབྱིན་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་སྔར་ཐོས་པ་ལས་ཕྱིས་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་

125-1-236a

རྟེན་ལས་འདས་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལྷའི་དབང་པོའི་དབྱངས་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་པོའི་དབྱངས་དང་ཚིག་ལྷ་གཞན་གྱིས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་འདའ་བར་བྱ་ཞིང་བཀག་པར་
བྱ་བར་མི་ནུས་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀའ་ཡང་ལྷ་དང་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པས་འདའ་བར་བྱ་ཞིང་བཀའ་བཅག་པར་མི་ནུས་པས་ན་ལྷའི་དབང་པོའི་དབྱངས་སྙན་པ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་ཚེ་དང་ལྡན་པ་དགའ་བོ་ལྟ་བུ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་མ་དད་ཀྱང་རབ་
ཏུ་མི་འབྱུང་ངམ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་ལས། བཀའ་ལས་འདའ་བར་བྱ་བ་མ་ནུས་ནས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་འཚལ་ལོ་ཞེས་ཁས་བླངས་པ་ལྟ་བུའོ། །བདུད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ལས་ཀྱང་རྒོལ་ཞིང་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རྔའི་དབྱངས་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་གཡུལ་
ངོར་འཐབ་མོ་བཀྱེ་བ་ལས་གཞན་དག་ཕམ་ནས་རྒྱལ་བར་འགྱུར་ན་རྒྱལ་བའི་མཚན་མར་དང་པོར་རྔའི་སྒྲ་འབྱིན་པ་ལྟ་བུར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་བདུད་དང་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པ་ལས་རྒྱལ་བར་བྱས་ནས་དང་པོ་ཉིད་དུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་སྒྲ་ཕྱུང་བས་ན་རྔ་སྒྲའི་དབྱངས་
སྙན་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱའོ། །བསྟོད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་བགྱིད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེག་ས་པ་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ན་གཞན་དག་གིས་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་དགེ་བར་གསུངས་པའོ། །ལེགས་པར་བཤད་པའོ་ཞེས་བསྟོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་མཐོས་
སོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་ན་མི་བགྱིད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྨད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་ཞུམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་དེ་ནི་ཉེས་སོ་ཞེས་གཞན་དག་གིས་སྨད་ཀྱང་དམས་སོ་སྙམ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་མ་ཞུམ་པ་
ཞེས་བྱའོ། །བརྡ་སྤྲད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ཐམས་ཅད་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བརྡ་སྤྲད་པ་ནི་ལུང་བསྟན་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དག་མ་འོངས་པ་ན་འདི་ལྟར་འབྱུང་བར་

125-1-236b

འགྱུར་རོ་ཞེས་ལུང་སྟོན་པ་ན་བརྡ་སྤྲད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དུས་གསུམ་དུ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ལུང་སྟོན་པ་ན་བརྡ་སྤྲད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་དེ་ལྟར་དུས་གསུམ་གྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལུང་སྟོན་པས་ན་སྒྲ་
ཐམས་ཅད་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་རིག་པའི་གནས་ལྔ་ལ་སྒྲ་རིག་པའི་རིག་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པ་ནི་བརྡ་སྤྲད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་སྒྲ་ཐམས་ཅད་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བརྗོད་དེ་མི་སྨྲ་བ་མེད་
པའི་ཕྱིར་དང་། ཟུར་ཆག་པ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དགོངས་པ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འཇོག་པ་ཡིན་པས། ཆོས་འདི་འདྲ་བ་ཞིག་བརྗོད་པས་བཤད་དུ་མེད་དོ་བསྙེལ་བ་མེད་པས་ན་ཟུར་ཆག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཆོས་འདི་འདྲ་བ་ཞིག་བཤད་
པར་བྱའོ་ཞེས་དགོངས་པ་ལ་བཤད་པའི་དུས་ན་བསྙེལ་ནས་མ་བཤད་པ་མི་མངའ་བས་ན་ཟུར་ཆག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདུལ་བའི་བྱ་བ་ལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཚང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདུལ་བའི་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བསྐྱེད་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པ་
དང་། བསྐྱེད་པ་རྣམས་འཕེལ་ཞིང་བརྟས་པར་བྱ་བ་དང་། འཕེལ་ཞིང་བརྟས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་བ་ནི་འདུལ་བའི་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདུལ་བའི་བྱ་བ་རྣམས་ལ་སྐད་ཅིག་ཀྱང་མི་ཡོལ་བར་དེ་དག་གི་དོན་ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དགོངས་པ་ཉེ་བར་གཞག་པས་ན་
ཚང་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་མི་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་མ་ཆགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྙེད་པ་ནི་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པའོ། །བཀུར་སྟི་ནི་བསྟོད་པ་དང་ཕྱག་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་ལ་མ་ཆགས་མ་ཞེན་པས་ན་མ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་ཞུམ་
པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་འཆད་པའི་དུས་ན་མུ་སྟེགས་པས་བརྒལ་ན་མི་ཐུབ་པའོ་སྙམ་པའི་འཇིགས་པ་མི་མངའ་བས་ན་མི་ཞུམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །མི་སྐྱོ་བའི་ཕྱིར་དགའ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་འཆད་པ་མཛད་ཀྱང་ཐུགས་སྐྱོ་བ་དང་སྐུ་ལ་མི་བདེ་བ་མི་མངའ་བས་ན་དགའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །

125-1-237a

རིག་པའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རྒྱས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རིག་པའི་གནས་ལྔ་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་འཆད་པ་མཛད་པས་ན་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ལ་དོན་དེ་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་
ཐ་བ་དང་བཅས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་གང་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཐ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བཅས་པའི་སྒྲས་ནི་ཐ་བ་མེད་པ་ཡང་བསྡུའོ། །སེམས་ཅན་ཐ་བ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ལ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་
རྣམས་ལ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བརྟས་པ་དང་། འཕེལ་བར་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་ཐ་བ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུན་མ་ཆད་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་འཆད་པ་ན་བར་འགའ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཆོས་བཤད་པར་བྱའོ། །བར་འགའ་ནི་མི་བཤད་དོ་སྙམ་དུ་དགོངས་
པ་མེད་པར་རྒྱུན་དུ་འཆད་པར་མཛད་པས་ན་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཆོས་འཆད་པའི་ཚེ་ལན་ཅིག་བཤད་ནས་རྒྱུན་བཅད་དེ་ཐག་གི་ཙམ་གཞེས་ནས་ཡང་འཆད་པར་མཛད་པ་མེད་ཀྱི་ཚིག་དང་གསུང་གི་རྒྱུན་མ་འཆད་པར་མཛད་པས་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་ཉེ་བར་སྦྱོར་
བའི་ཕྱིར་རོལ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་འཆད་པ་ནི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་དང་མིང་གཅིག་གི་སྒོ་ནས་འཆད་པར་མཛད་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཚིག་དང་མིང་དང་ཡི་གེ་སྣ་ཚོགས་མང་པོའི་སྒོ་ནས་འཆད་པར་མཛད་པས་ན་རོལ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གསུང་གཅིག་ལ་སྒྲ་མང་པོའི་རིག་པ་
ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་དབྱངས་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུང་གཅིག་ཕྱུང་སྟེ་གསུང་གི་རང་བཞིན་གཅིག་ཁོ་ནར་ཟད་མོད་ཀྱི་གཅིག་པོ་དེ་ལས་ལྷ་དང་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་དང་། མི་དང་བྱོལ་སོང་དང་། ཡི་དྭགས་ལ་སོགས་པ་སོ་སོའི་སྒྲ་དང་
སྐད་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་མཐུན་མཐུན་དུ་སོ་སོར་ཐོས་པས་ན། དབྱངས་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཅིག་གིས་དོན་མང་པོ་ཆུད་པ་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར། དབང་པོ་ཐམས་ཅད་མགུ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་གཅིག་བསྟན་

125-1-237b

ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སོ་སོའི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དོན་གང་དང་གང་ལ་དད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ཚིམ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་མགུ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་དམ་བཅས་པའི་ཕྱིར་མི་སྨད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་ནི་དང་པོ་ཇི་ལྟར་དམ་བཅས་པ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མི་མཛད་པས་ན་དམ་པ་ལས་ཉམས་སོ་ཞེས་གཞན་གྱིས་སྨད་དུ་མེད་པས་ན་མི་སྨད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ངའི་ཆོས་མཉན་ཏེ་བསྒྲུབས་ན་དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དམ་བཅས་པ་ལ་སེམས་
ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་མཉན་ཏེ་བསྒྲུབས་ན་དམ་བཅས་པ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་འགྱུར་བས་ན་མི་སྨད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐོབ་པའི་དུས་ལ་བབ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གནས་གང་དུ་དུས་གང་གི་ཚེ་སེམས་ཅན་གང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་དུས་ལ་བབ་
ན་རྒྱ་མཚོའི་རླབས་བཞིན་དུ་སྐད་ཅིག་ཀྱང་མི་གཡོ་བར་སྨིན་པར་མཛད་པས་ན་མི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་མདོ་གཞན་དག་ལས་ཀྱང་དྲིས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་མ་བཤད་པ་ལས་མ་དྲིས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་ཆེད་དུ་གསུངས་ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །མི་རིགས་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་བརྟན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་འཆད་པ་ནི་རིངས་པ་དང་། རྟབ་པོར་འཆད་པ་མི་མངའ་བས་ན་བརྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིང་བ་དང་ཉེ་བའི་འཁོར་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཚུངས་པར་ཐོས་པའི་ཕྱིར་འཁོར་ཐམས་ཅད་ལ་གསུངས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་འཆད་པའི་
གསུང་ཕྱུང་བ་ན་འཁོར་ཉེ་བ་འབའ་ཞིག་གིས་ཐོས་ཀྱང་འཁོར་ཐག་རིང་པོ་ན་གནས་པས་མི་ཐོས་པ་མ་ཡིན་གྱི་དེ་ཇི་ལྟར་དྲུང་ན་གནས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོས་པ་དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དུ་མའི་ཕ་རོལ་ན་གནས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་འདི་དང་འདྲ་བར་ཐོས་པས་ན་འཁོར་ཐམས་ཅད་ལ་གསུངས་
པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་ཐམས་ཅད་དཔེའི་སྒོ་ནས་བསྔོས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དམ་པའི་ཆོས་འཆད་པའི་དུས་ན་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་རྒྱ་མཚོ་དང་རི་རབ་དང་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་ལ་སོགས་པ་དཔེར་བཞག་ནས་དེ་དང་སྦྱོར་ཞིང་འཆད་

125-1-238a

པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཤད་པའི་བདག་ཉིད་ཆེ་བ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་འཆད་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཆེ་ཡོན་ཏན་ཆེ་བར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚིག་དང་རྩ་བ་རབ་ལྡན་བསྟན་པ་དང་། །
རྣམ་དབྱེ་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པས་སོ། །རྣམ་པ་མང་པོའི་རྗེས་འགྲོ་བ། །བརྗོད་པ་སྤྲོས་པས་ཤེས་པ་ལའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ལྟར་ཆོས་འཆད་དེ། ཚིག་གིས་འཆད་པ་དང་། རྩ་བ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པས་འཆད་པ་དང་། བསྟན་པས་འཆད་པ་དང་། རྣམ་པར་དབྱེ་བས་འཆད་པ་
དང་། ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ་དང་། རྣམ་པ་མང་པོའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། བརྗོད་པ་ཤེས་པ་ལ་འཆད་པ་དང་། སྤྲོས་པས་ཤེས་པ་ལ་འཆད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་མདོ་སྡེ་དག་ལས་འཆད་པར་བྱེད་དོ། །བཅས་པར་བྱེད་པའོ། །རྣམ་པར་འཇོག་གོ་རྣམ་པར་འབྱེད་དོ། །རྣམ་པར་འགྲེལ་ཏོ། །གསལ་བར་བྱེད་དོ། །བཤད་དོ། །རབ་
ཏུ་གྲགས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང་རིམ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། དེ་ནི་འགྲེལ་བ་ལས་ཇི་ལྟར་སྦྱར་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཚིག་ནི་བརྗོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་གང་ཟག་ལ་རིགས་པ་དང་མ་སྦྱར་བ་ཚིག་དང་ཡི་གེས་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཆད་པ་ནི་
བརྗོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྩ་བ་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་ནི་བཅས་པ་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་སྒྲ་ནི་རིགས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་རྩ་བ་སྟོན་ཅིང་འཆད་པར་བྱེད་པ་ནི་བཅས་པ་བྱེད་པ་ཞེས་
བྱའོ། །རབ་ཏུ་འཇོག་པ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང་། འགྲོལ་བ་ནི་བསྟན་པ་དང་། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང་། ཐེ་ཚོམ་བཅད་པ་དང་རིམ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དང་པོ་ཉིད་དུ་མདོ་ཙམ་དུ་དགོད་ཅིང་མདོར་བསྡུས་ནས་བསྟན་པ་ནི་རབ་ཏུ་འཇོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་ཞིབ་ཏུ་ཕྱེ་སྟེ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་ནི་རྣམ་
པར་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་གང་དང་གང་ལ་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་བཅད་ཅིང་གསལ་བ་ལ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གསལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་འཆད་པ་ན་དོན་དང་ཚིག་གསལ་བར་འཆད་པར་མཛད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་གསལ་བར་

125-1-238b

མཛད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་གསལ་བར་བྱེད་དེ་ངེས་པའི་མཐུའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་རྣམ་པ་མང་པོ་དང་ལྡན་པས་སྟོན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ངེས་པའི་མཐུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལ་བྱ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་འཆད་པ་རྣམ་གྲངས་དུ་མར་སྤྲོས་ཏེ། ཡང་ནས་ཡང་དུ་བསྣན་
ཅིང་སྟོན་པ་ནི་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཤད་པ་ནི་བརྗོད་པ་ཤེས་པ་ལའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བརྗོད་པ་ཤེས་པ་ནི་གླེངས་བ་ཤེས་པའི་གང་ཟག་ལ་བྱ་སྟེ། གླེངས་པ་ཤེས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་དོན་མདོར་བསྡུས་ནས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་བཤད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རབ་ཏུ་བསྒྲགས་པ་ནི་སྤྲོས་པས་ཤེས་པ་
ལའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་གྲངས་དུ་མར་རྒྱས་པར་བཤད་ན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་ནི་སྤྲོས་པས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ལ་ཞིབ་ཏུ་སྤྲོས་ཏེ་བཤད་པ་ནི་རབ་ཏུ་བསྒྲགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་པ་འདི། །གང་ཕྱིར་འཁོར་གསུམ་དག་པས་སོ། །ཞེས་
བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་བཤད་པའི་བཤད་པ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བཤད་པ་དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པར་དག་པར་འདོད་དོ། །ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་དག་ཅེ་ན། འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །འཁོར་གསུམ་ནི་གང་གིས་སྟོན་པ་དང་། ཇི་
ལྟར་སྟོན་པ་དང་། གང་ལ་སྟོན་པའོ། །ཉེས་པ་དག་དང་བྲལ་བ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་ཡང་ཉེས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་སྤངས་པས་ན་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཉེས་པ་ཡང་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
གང་གིས་སྟོན་ཅེ་ན། ཚིག་དང་རྩ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་གིས་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་ཅེ་ན། ཚིག་དང་རྩ་བས་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་དེ། དེ་ཡང་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བསྟན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་
ལྟར་སྟོན་ཅེ་ན། བསྟན་པ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང་། ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ་དང་རྣམ་པ་མང་པོའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་སྟེ། དེའང་རྣམ་པར་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ལ་ཞེ་ན། བརྗོད་པ་དང་། རྣམ་པར་སྤྲོས་པས་ཤེས་པ་ལའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་དག་ལ་སྟོན་ཅེ་ན། མདོ་ཙམ་དུ་གླེངས་པས་ཤེས་པའི་

125-1-239a

གང་ཟག་དང་། ཞིབ་ཏུ་སྤྲོས་པས་ཤེས་པའི་གང་ཟག་གཉིས་ལ་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའང་རྣམ་པར་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །བཤད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གིས་བཤད་པ་དང་། ཇི་ལྟར་བཤད་པ་དང་། གང་ལ་བཤད་པ་གསུམ་ཡང་ཉེས་པ་
བརྒྱད་སྤངས་པས་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལེ་ལོ་དང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉལ་བ་དང་འཁྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགའ་བས་ཆོས་འཆད་པར་མི་སྤྲོ་བ་ནི་ལེ་ལོའོ། །དེ་ནི་ཉེས་པ་གཅིག་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་མངའ་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མི་རྟོགས་
པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་ནི་མི་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་ཉེས་པ་གཉིས་པ་སྟེ། དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་མངའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐབས་མི་འབྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། ལེ་ལོ་དང་མི་རྟོགས་པ་མེད་ཀྱང་སློབ་མ་ལ་ཆོས་འཆད་དུ་མི་
བཏུབ་ཅིང་གཞན་ལ་ཆོས་འཆད་པར་མི་བྱ་མི་ཚོལ་བ་ནི་སྐབས་མི་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ནི་ཉེས་པ་གསུམ་པ་སྟེ། དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་མངའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་དོན་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བཀྲི་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ནི་འཆད་ཀྱི། ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་མི་འཆད་ཀྱི། 
ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་མི་འཆད་པ་ནི་ཉེས་པ་བཞི་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་མངའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐེ་ཚོམ་དག་ནི་མི་གཅོད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་འཆད་པ་ན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལས་འཁོར་རྣམས་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པའི་ཐེ་ཚོམ་མི་གཅོད་པ་ནི་ཉེས་པ་ལྔ་པ་སྟེ། 
དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་མངའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བྲལ་ན་ཡང་བསྟན་མི་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཐེ་ཚོམ་དང་བྲལ་བར་བྱས་ཀྱང་སློབ་མ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལ་རྟོག་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་འཇོག་པར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཉེས་པ་དྲུག་པ་སྟེ། དེ་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་མངའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ངེས་པར་མི་བྱེད་པའི་དོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ལ་འཇོག་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་ངེས་པར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལ་བསྟེན་པར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱོ་དང་སེར་སྣ་ངེས་པ་སྟེ། །

125-1-239b

དེ་དག་གཏམ་ལ་ཉེས་པ་དགོངས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བར་འགའ་འཆད། བར་འགའ་མི་འཆད་པ་ནི་སྐྱོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་ཉེས་པ་བདུན་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཆོས་རྒྱུན་དུ་འཆད་པར་མཛད་པས་ན་ཉེས་པ་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་མངའོ། །ཁ་ཅིག་ལ་འཆད་ཁ་ཅིག་ལ་མི་
འཆད་པ་ནི་སེར་སྣ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་ཉེས་པ་བརྒྱད་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཆོས་ཀུན་ལ་འཆད་ལ། སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་མི་འཆད་པ་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་མངའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ནི་ཆོས་འཆད་པའི་གཏམ་གྱི་སྐབས་སུ་སྐྱོན་དང་བར་དུ་གཅོད་པ་དང་། 
ཉེས་པ་ཡིན་པར་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མེད་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཤད་པ་བླ་ན་མེད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་བཤད་པའི་ཉེས་པ་བརྒྱད་མེད་པར་ཆོས་བཤད་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཤད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་ཕུན་སུམ་
ཚོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཤད་པ་རྣམས་ལ། ཚིག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། ཡི་གེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་མ་ཟད་ཀྱི་དོན་ཡང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་
དོན་ཏོ། །དང་དང་དགའ་དང་བློ་རྒྱུ་བས། །དེ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བཤད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དང་། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་སོ། །དེ་དག་མདོ་ལས་ཀྱང་ཆོས་དེ་གཉིས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཐོག་མར་ཡང་དགེ །བར་དུ་ཡང་དགེ །ཐ་མར་ཡང་དགེ །དོན་
བཟང་ཡི་གེ་བཟང་། གཅིག་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། རྣམ་པར་དག་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དེ་དག་གི་དོན་བཤད་པ་དེ། དེ་ལ་ཉན་པའི་དུས་ན་དད་པ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ན་ཐོག་མར་ཡང་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བསམ་པའི་དུས་ན་དགའ་བ་སྐྱེ་བའི་
རྒྱུ་བྱེད་པས་ན་བར་དུ་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བསྒོམ་པའི་དུས་ན་བློ་དང་ཤེས་རབ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ན་ཐ་མར་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་དུས་གསུམ་དུ་ཡང་དགེ་བས་ན་ཆོས་འདི་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་གཉིས་དང་ནི་རབ་གཟུང་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དོན་

125-1-240a

དང་དོན་དམ་པ་གཉིས་སྟོན་པས་ན་དོན་བཟང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །རབ་གཟུང་བ་ནི་གཟུང་སླ་བ་ལ་བྱ་སྟེ། ཚིག་དང་ཡི་གེ་རྣམས་ཀྱང་གཟུང་སླ་བ་དང་འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་པའི་ཚིག་དང་། ཡི་གེ་སྟོན་པས་ན་ཡི་གེ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏོ། །ཚངས་
སྤྱོད་ཡོན་ཏན་བཞི་སྨྲའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚངས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། མདོ་དག་ལས་ཀྱང་ཚངས་པར་གྱུར་བསིལ་བར་གྱུར། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །
འཕགས་པའི་ལམ་དེ་ཡང་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཆོས་འདི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་ཡོན་ཏན་བཞི་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང་མི་མཚུངས་པར་གཅིག་པུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་དང་མི་མཚུངས་བྱ་བའི་དོན་ནི་གཞན་དང་ཐུན་མོང་དུ་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་
བའི་དོན་ཏོ། །འཕགས་པའི་ལམ་དེའང་ཆོས་འདི་འབའ་ཞིག་ལས་ཡོད་ཀྱི། འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ལ་མེད་པས་ན་གཅིག་པུ་ཞེས་བྱའོ། །ཁམས་གསུམ་ཉོན་མོངས་སྤོང་བས་རྫོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་ཡང་སྲིད་པའི་
རྩེ་མོའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་མི་ནུས་པས་ན་རྫོགས་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །འཕགས་པའི་ལམ་འདིས་ནི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་མན་ཆད་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་སྤོང་བར་བྱེད་པས་ན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རང་བཞིན་རྣམ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ། འཕགས་པའི་
ལམ་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། ཤེལ་དང་ནམ་མཁའ་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་ཅིང་ཟག་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ན་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དྲི་མ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ། འཕགས་པའི་ལམ་དེས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ཡོད་པ་བསལ་ནས་སེམས་དྲི་མ་མེད་པར་
བྱེད་ཅིང་ཟག་པ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ནི་མི་སྐྱེའི་ཟག་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བས་ན་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚངས་སྤྱོད་ཡོན་ཏན་རྣམ་བཞི་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། འཕགས་པའི་ལམ་དེ་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པར་འདོད་དེ། ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞི་ནི་གཅིག་པུ་དང་ཡོངས་

125-1-240b

སུ་རྫོགས་པ་དང་། རྣམ་པར་དག་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་ལ་དད་པ་ནི་མོས་པ་ཡིད་ཆེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལས་དང་བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མོས་ཤིང་ཡིད་ཆེས་པ་ལ་ནི་དད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉན་པའི་ཚེ་དད་པ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ན་ཐོག་མར་དགེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །
མགུ་བ་ནི་དགའ་བ་སྟེ། ཐོས་པར་ནུས་ཤིང་རིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དོན་མཐོང་ནས་སེམས་ལ་མགུ་བ་སྐྱེས་པ་ལ་ནི་དགའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལྟར་སེམས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཅིང་ཆོས་ཀྱི་དོན་མཐོང་བར་ནུས་ཏེ། སེམས་པའི་དུས་ན་ཆོས་ཀྱི་དོན་མཐོང་
ནས་དགའ་བ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ན་བར་དུ་དགེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བློ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པའི་སེམས་ཀྱིས་ནི་ཇི་ལྟ་བུར་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསྒོམ་པའི་དུས་ན་བློ་དང་ཤེས་རབ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ན་ཐ་མར་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་མཉམ་
པར་གཞག་པ་ལས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་བཞི་ཤེས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགོངས་པ་དབྱེ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དགོངས་པ་དང་ལྡེམ་པོ་དག་ལ་ཕྱི་ནང་དུ་ཡོད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་རྩོམ་
མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མི་སྐྲག་པར་བསྟན་པས་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གལ་ཏེ་གང་ཟག་ཀྱང་མེད་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་ན་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དག་སྐྲག་པར་འགྱུར་རོ། །སྐྲག་
པར་གྱུར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་མི་འཇུག་སྟེ། དེ་བས་ན་ཉན་ཐོས་དག་མི་སྐྲག་ཅིང་བསྟན་པ་ལ་གཟུད་པ་དང་། ཆོས་ཡོད་པར་བཤད་པའི་སྒོ་ནས་གང་ཟག་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཡོད་དོ་ཞེས་བཤད་པས་ནི་རྗེས་སུ་
འཇུག་པའི་དགོངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་བརྟགས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གསུམ་ལ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་གཞན་དབང་གི་རང་བཞིན་དང་། ཡོངས་སུ་གྲུབ་

125-1-241a

པའི་རང་བཞིན་གསུམ་ལ་དགོངས་ནས་མཚན་ཉིད་ལ་བཤད་དེ། དེ་ལ་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་དགོངས་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པའི་རང་བཞིན་
ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དབང་གི་རང་བཞིན་ལ་དགོངས་ནས་མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་འགགས་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་གཞན་དབང་རྣམས་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གཞན་གྱི་མཐུ་ལས་སྐྱེ་ཞིང་འགག་པར་ཟད་ཀྱི། རང་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་ཞིང་རང་ཉིད་ཀྱིས་འགག་པ་མེད་པས་
ན་མི་སྐྱེ་མི་འགག་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ལ་དགོངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ན་གང་དུ་མེད་པ་དང་སྟོང་པ་ཞེས་བཤད་པ་དེ་དག་ནི་ཀུན་
བརྟགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་དགོངས་པའོ། །གང་དུ་སྒྱུ་མ་དང་། སྨིག་སྒྱུ་དང་། གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བཤད་པ་དེ་དག་ཀུན་ནི་གཞན་དབང་གི་རང་བཞིན་ལ་དགོངས་པ་ཏེ། སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་རང་བཞིན་དུ་འཁྲུལ་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དུ་ས་དང་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་དང་། 
བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་དེ་དག་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ལ་དགོངས་པའོ་གཉེན་པོ་ལ་དགོངས་པ་ནི་ཉེས་པ་འདུལ་བའི་ཕྱིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མི་གཙང་བ་བསྒོམ་པ་བཤད་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཉེས་པ་འདུལ་བའི་ཕྱིར་
གསུངས་པ་དང་། བྱམས་པ་བསྒོམ་པ་བཤད་པ་ནི་ཞེ་སྡང་གི་ཉེས་པ་འདུལ་བར་བྱ་བ་ལ་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བར་གསུངས་པ་ནི་གཏི་མུག་གི་ཉེས་པ་འདུལ་བར་བྱ་བ་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པ་སྟེ། འདི་དག་ཉེས་པ་འདུལ་བ་ལ་དགོངས་
ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་གཉེན་པོར་མཆོག་གི་ཐེག་པ་རྣམས་གསུངས་པ་ནི་འོག་ནས་འཆད་དེ། བསྔགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམས་པ་གཉིས་འཆད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་སྒྲིབས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་

125-1-241b

གཉེན་པོར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བཤད་པ་ལྟ་བུའི་གཉེན་པོ་ལ་དགོངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་གཉེན་པོར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གསུངས་པ་ནི་ཕྱིས་འོག་ནས་འཆད་དེ། དེ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་ལས་བསྔགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་
གཉིས་ཤིག་འབྱུང་བའོ། །བསྔོ་བ་ལ་དགོངས་པ་ནི་ཟབ་མོར་བརྗོད་པ་ལས་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཚིག་ཟབ་སྟེ། ཚིག་ཀྱང་གཞན་དུ་འབྱུང་དོན་ཀྱང་གཞན་དུ་སྟོན་པ་ལ་ནི་བསྔོ་བ་ལ་དགོངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར། སྙིང་པོ་མེད་ལ་སྙིང་པོར་རྟོག །ཕྱིན་ཅི་
ལོག་ལ་རབ་ཏུ་གནས། །ཉོན་མོངས་པས་ནི་རབ་ཉོན་མོངས། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཚིག་དེའི་ཐད་ཀར་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་། འདོད་པ་ལྔའི་ཡོན་ཏན་ནི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དམ་པ་དང་གཙོ་བོར་འཛིན་པ་ནི་སྙིང་པོ་མེད་པ་ལ་སྙིང་པོར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །
རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་། གཙང་བ་དང་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་ལ་རྟག་ཏུ་སྤྱོད་པས་སེམས་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། 
དེ་ལྟར་བྱས་ན་བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་འདི་ལྟར་དགོངས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིགས་བཅད་དེ་དེ་སྙེད་འབྱུང་མོད་ཀྱི་དེ་ནི་དོན་གཞན་དུ་དགོངས་ཤིང་འཆད་པ་སྟེ། དེའང་ཅི་དགོངས་ཤེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་
དགོངས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྙིང་པོ་མེད་པ་ལ་སྙིང་པོར་རྟོག་པ་ནི་གང་གིས་མི་གཡེང་བ་ལ་གཙོ་བོའི་བློ་དང་མཆོག་གི་བློ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྙིང་པོ་མེད་པ་ལ་རྒྱ་གར་སྐད་དུ་ཨ་ས་ར་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ས་ར་ནི་སེམས་ཡུལ་ལ་འཇུག་ཅིང་། ཕྱིར་གཡེངས་པ་ལ་བྱའོ། །ཨ་ས་ར་ནི་སེམས་མི་
གཡེངས་ཤིང་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། གང་ཟག་གང་གིས་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དོད་དང་སྤྱི་བོ་དང་བཟོད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ཆོས་མཆོག་ལ་འདི་དག་ནི་ས་དང་པོ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་མཆོག་དང་དམ་པ་དང་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བློ་འཇོག་པ་ནི་སྙིང་པོ་མེད་ལ་སྙིང་

125-1-242a

པོར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་བཞི་བསྟན་ཏོ། །གཡེང་བ་ནི་འབྱུང་བའི་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་ཕྱིར་འབྱུང་ཞིང་ཞུགས་པར་འགྱུར་བ་ལ་གཡེང་བ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་རབ་ཏུ་
གནས་པ་ནི་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་། གཙང་བ་དང་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་སྟེ། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་སྟེ། མི་ཉམས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྟག་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ནི་མི་རྟག་པའོ། །བདེ་བ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་
བའོ། །གཙང་བ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ནི་མི་གཙང་བའོ། །བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ནི་བདག་མེད་པ་སྟེ། རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་རྟོགས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་ས་དང་པོ་མཐོང་བའི་
ལམ་ནི་རྟོགས་པས་འདི་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་བསྟན་ཏོ། །རབ་ཏུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་ནས་སླར་རྟག་པ་ལ་བློ་ལྡོག་ཅིང་ཉམས་པ་མེད་པས་ན་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ས་དང་པོར་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་ནས་དེ་ལས་ཉམས་
པའི་སེམས་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པས་རབ་ཏུ་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཡུན་རིང་པོར་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་འབད་པས་ཉོན་མོངས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་གཉིས་ནས་ས་བཅུ་མན་ཆད་བསྒོམ་པའི་ལམ་ན་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤང་བར་
བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པ་དང་བརྩལ་བ་དང་། དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དུ་མས་བདག་ཉིད་ཤ་ཐང་བར་བྱས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མོས་པར་སྤྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཆོག་དང་དམ་པའི་བློ་ཡང་བསྐྱེད། མཐོང་བའི་ལམ་དུ་རྟག་པ་ལ་
སོགས་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཆོས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཡང་རྟོགས། བསྒོམ་པའི་ལམ་དུ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དུ་མས་ཉོན་མོངས་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལྡེམ་པོར་ངག་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་

125-1-242b

བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེམས་ཅན་ལ་ཆོས་འཆད་པ་ན་ལྡེམ་པོ་ངག་ཏུ་ཆོས་འཆད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ལྡེམ་པོ་ངག་ནི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་འཁོར་གྱི་ནང་
དུ་ང་ཉིད་དེའི་ཚེ་ལྷག་མཐོང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེའམ། ང་ཉིད་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེའང་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཉིད་མ་ཡིན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཁྱད་པར་དང་བྱེ་བྲག་མེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འདྲ་བ་ལ་དགོངས་ནས་ང་
ཉིད་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དོན་གཞན་གྱི་ལྡེམ་པོའི་ངག་གི་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་མ་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྒྲ་ཇི་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དོན་གཞན་གྱི་ལྡེམ་པོ་ངག་ནི་མདོ་དག་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་
དང་། མ་འགགས་པ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡང་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པའི་དོན་དུ་ལྟ་བ་མ་ཡིན་གྱི་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་དགོངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བཤད། གཞན་དབང་ལ་དགོངས་ནས་ནི་མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་
འགགས་པ་ཞེས་བཤད། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ལ་དགོངས་ནས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དུས་གཞན་གྱི་ལྡེམ་པོ་ངག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་ཅན་གང་དག་ལེ་ལོ་ཅན་དགེ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དུ་མི་བཏུབ་པ་དེ་དག་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཅུང་ཟད་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་
དུས་གཞན་ལ་དགོངས་ནས་སེམས་ཅན་གང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དེ་དེར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ། སྨོན་ལམ་བཏབ་མ་ཐག་ཏུ་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་དེར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའམ། ཚེ་བརྗེས་མ་ཐག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་
མ་ཡིན་གྱི། དེ་ལྟར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དང་། དེའི་རྒྱུས་ནམ་ཞིག་ན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ལ་དགོངས་ནས་དེ་སྐད་དུ་བཀའ་སྩལ་པའོ། །གང་ཟག་གི་བསམ་པ་ལ་ལྡེམ་པོ་ངག་ནི་གང་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཉིད་ཁ་ཅིག་ལ་བསྟོད་ཉུང་ངུས་མགུ་བ་ཁ་ཅིག་ལ་ནི་སྨོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་

125-1-243a

སྟོན་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་སྣོད་དུ་སྦྱར་ཞིང་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ལ་གང་ཟག་ཁ་ཅིག་དགེ་བའི་རྩ་བ་རླབས་པོ་ཆེ་ལ་དད་པ་ཞིག་ན། དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་ཆེར་བསྟོད་དེ་བཤད་དོ། །གང་ཟག་ལ་ལ་སྤྱོད་པ་ཞན་པ་ཞིག་སྟེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་
ཆུང་ངུ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་ལ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་སྨད་ནས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་ཆེར་དད་པ་ལ་ནི་ཆེར་བསྟོད་དེ་བསྟན་པར་འགྱུར། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆུང་ངུ་ལ་མོས་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཆུང་ངུ་བསྔགས་ཤིང་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་གང་ཟག་གི་སེམས་ལ་དགོངས་པའི་ལྡེམ་
པོའི་ངག་གོ། །རྒྱས་པར་བསྡུས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལས་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གོང་དུ་གཉེན་པོའི་ལྡེམ་པོའི་ངག་གི་སྐབས་སུ་ཉེས་པའི་གཉེན་པོར་གང་བཤད་པ་ནི་གཉེན་པོའི་ལྡེམ་པོའི་ངག་གོ་ཞེས་བཤད་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་གཉེན་པོར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བཤད་པ་ཡང་
གཉེན་པོའི་ལྡེམ་པོ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་གླེངས་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་གཉེན་པོར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བཤད་པ་གང་ཞེ་ན། རྒྱས་པར་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལ་བསྔགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཤིག་གླེངས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་
སྒྲིབ་པ་བརྒྱད་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་ནི་དེའི་བསྔགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། སྤྱིར་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔ་ཞིག་འབྱུང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ལ་སྨོད་པ་དང་། །ལེ་ལོ་ཉུང་ངུས་དགའ་བ་དང་། །ང་རྒྱལ་འདོད་ཆགས་སྤྱོད་པ་དང་། །འགྱོད་དང་མ་ངེས་འབྱེད་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྒྲིབ་པ་
བརྒྱད་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་སྨོད་པ་དང་། ཆོས་ལ་སྨོད་པ་དང་། ལེ་ལོ་དང་ཉུང་ངུས་དགའ་བ་དང་། ང་རྒྱལ་ལ་སྤྱོད་པ་དང་། འདོད་ཆགས་ལ་སྤྱོད་པ་དང་། འགྱོད་པ་དང་། མ་ངེས་པ་འབྱེད་པའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དེའི་གཉེན་པོར་མཆོག་གི་ཐེག་པ་གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ནི་
སེམས་ཅན་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ཏེ། སྒྲིབ་པ་དེའི་གཉེན་པོར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གིས་བར་དུ་གཅོད་པ་ཡི། །ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ཟག་གང་གིས་མཐོ་རིས་དང་ཐར་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཉེས་པ་

125-1-243b

སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་མཆོག་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཚིགས་བཅད་གཉིས་བསྔགས་པ་དང་བཅས་པར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་གླེངས་པ་ལས་ཚིགས་བཅད་ཀྱི་བསྔགས་པ་ཚིགས་བཅད་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར། གང་གིས་ཚིགས་བཅད་གཉིས་པོ་འདི། །དོན་དང་ཚིག་དང་འཛིན་
ཞུགས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེའི་དོན་ནི་གང་ཟག་གང་གིས་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལ་སྨོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་ཞུགས་པ་དང་། ཚིག་དང་དོན་བླངས་ཤིང་མི་བརྗེད་པར་བྱ་བ་ལ་ཞུགས་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་མཆོག་གི་བློ་ལྡན་ཞིང་། །
བསྔགས་པ་རྣམ་བཅུ་ཐོབ་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་དོན་དང་ཚིག་འཛིན་པ་ལ་ཞུགས་ནས་བསྔགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་འཐོབ་པ་སྟེ་བསྔགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་ཞིང་བློ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་བསྔགས་རྣམ་པ་གཅིག་གོ། །བློ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོངས་པ་དང་
ལྡེམ་པོ་ངག་ལ་མཁས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁམས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྒྱས་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁམས་འདིའི་སྐབས་སུ་རིགས་དང་ས་བོན་ལ་བྱ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་སྨིན་ཅིང་བརྟས་པར་འགྱུར་ཏེ་འདི་ནི་རྗེས་སུ་བསྔགས་པ་གཉིས་པའོ། །འཆི་བའི་ཚེ་ནི་
དགའ་མཆོག་སྐྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཆི་བའི་ཚེ་ཡང་ལུས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སེམས་འཁྲུགས་བཞིན་པས་འཆི་བར་མི་འགྱུར་གྱི་ལུས་བདེ་བ་དང་སེམས་དགའ་བཞིན་དུ་འཆི་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་རྗེས་སུ་བསྔགས་པ་གསུམ་པའོ། །ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་ཚེ་དང་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚེ་རབས་གཞན་
དུ་ཡང་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པའི་གནས་གང་དང་གང་དུ་ཡང་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་དེ་དང་དེར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་རྗེས་སུ་བསྔགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་པའོ། །སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དྲན་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚེ་རབས་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེས་ནས་ཀྱང་ཚེ་རབས་སྔ་མ་ལ་ཅི་དང་ཅི་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དྲན་པར་
བྱས་ཏེ། འདི་ནི་རྗེས་སུ་བསྔགས་པ་ལྔ་པའོ། །སངས་རྒྱས་དང་ནི་ལྷན་ཅིག་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ཡང་མ་ཟད་ཀྱི་ཚེ་རབས་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་པར་ནི་མི་འགྱུར་གྱི་རྟག་ཏུ་ཡང་སངས་རྒྱས་དང་འགྲོགས་ཤིང་ཕྲད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་རྗེས་སུ་བསྔགས་པ་དྲུག་པའོ། །

125-1-244a

ཐེག་པ་མཆོག་དག་དེ་ལས་ཉན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་དང་ཕྲད་ནས་ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་ཉན་པར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་རྗེས་སུ་བསྔགས་པ་བདུན་པའོ། །བློ་དང་ལྡན་པས་མོས་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་ཏེ་བློ་དང་
ལྡན་པར་གྱུར་ནས། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་དགའ་བ་དང་། དད་པ་དང་མོས་པ་མང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་རྗེས་སུ་བསྔགས་པ་བརྒྱད་པའོ། །སྒོ་གཉིས་མྱུར་དུ་བྱང་ཆུབ་འཐོབ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་དང་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་གཉིས་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་རྗེས་སུ་
བསྔགས་པ་དགུ་པའོ། །དེ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་ནི་མི་ཐོགས་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་རྗེས་སུ་བསྔགས་པ་བཅུ་པའོ། །དེ་ལ་མ་ངེས་པ་དབྱེ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ངེས་པ་རྣམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་འབྱེད་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
སྒྲིབ་པ་བརྒྱད་ལས། གང་དཀའ་བ་དེ་བཤད་དོ། །མ་ངེས་པར་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་མ་ངེས་པ་དག་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ལས་ཕྱིས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་
པ་གསུམ་དུ་བསྒྲུབ་དགོས་པས། དུས་རང་གི་ཚེ་གསུམ་ཙམ་གྱིས་སྒྲུབ་ལ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་འབྲས་བུ་བླང་ངོ་སྙམ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་བཏང་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་མ་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྤྱོད་པ་དང་དབྱེ་བར་
འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐེག་པའི་མཆོག་བཤད་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་གཉེན་པོར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་བཤད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བཤད་པས་ན་ཐེག་པ་མཆོག་བཤད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་
ལ་སྨོད་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་རང་ཉིད་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ལྷག་མཐོང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་ཁ་ཅིག་འདི་སྙམ་དུ་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྷག་མཐོང་ལ་སོགས་པའི་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་དང་དུས་བཟང་པོའི་ཚེ་བྱུང་བ་དང་

125-1-244b

སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཤེལ་གྱི་ཁ་དོག་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སེམས་ཅན་ལ་རྟོག་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཚེ་ཡང་རིང་ལ་སྐུ་ལུས་ཀྱི་ཚད་ཀྱང་ཆེ་བ་ཡིན་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་འདི་ནི་སྐུ་སྐལ་ཆུང་བ་སྟེ། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་
རྟེན་ཡང་མ་དག་པའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཡང་རྡོ་དང་ཚེར་མ་དག་དང་ངམ་གྲོགས་ལ་སོགས་པས་གང་བ། སེམས་ཅན་ཡང་མ་དག་པ་སྟེ་སྙིགས་མ་ལྔའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་སྐུ་ཚེ་ཐུང་ཞིང་སྐུ་ཚད་ཆུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨད་ཅིང་བརྙས་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་བརྙས་
པ་དེ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཞིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་གནས་ལ་བརྙས་པ་ནི་ངན་སོང་དུ་ལྷུང་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཞིང་ཐར་པ་དང་མཐོ་རིས་ཐོབ་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པས་ན་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ནོ། །སྒྲིབ་པ་དེའི་གཉེན་པོར་དེ་ཉིད་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ལྷག་མཐོང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐུ་སྐལ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དགའ་བ་དང་མགུ་བའི་སེམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་གྱི་བརྙས་པའི་སེམས་ལྡོག་པར་
འགྱུར་རོ། །ཆོས་ལ་སྨོད་པ་སྒྲིབ་པར་འགྱུར་བའི་གཉེན་པོར་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ནས་གཟོད་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་ཅན་ཁ་ཅིག་འདི་སྙམ་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་འདི་དག་ནི་མ་རབས་གདོལ་པ་
དང་གདོལ་བུ་དང་བུད་མེད་དང་བྱིས་པ་དང་། ཕྱུགས་རྫི་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་སྤྱོད་དུ་རུང་གི་ཞིང་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་བརྡ་སྤྲད་པར་ནུས་པས་རུང་བ་མ་ཡིན་ཞིང་སླ་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་ཆོས་ལ་སྨོད་པར་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྨན་དུ་གྱུར་པ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལམ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་
ལ་སྨད་ན་ངན་སོང་དུ་ལྟུང་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཞིང་ཐར་པ་དང་མཐོ་རིས་ཐོབ་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པས་ན་སྒྲིབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་གཉེན་པོར་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ནས་གཟོད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གང་

125-1-245a

གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་མ་བྱས་ན་ནི་རྒྱལ་རིགས་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་གྱི་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ན་གཟོད་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་རྟོགས་པར་བཤད་དེ། 
དེ་ལྟར་བཤད་པ་དང་ཆོས་འདི་དཀའ་བ་མང་པོས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བས་བརྙས་པའི་གནས་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་བརྙས་པའི་སེམས་ལྡོག་ཅིང་དགའ་བའི་སེམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ལེ་ལོའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་ནི་གང་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་ན་དེ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་དྲི་མ་མེད་པའི་ཟླ་བ་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་བཟུང་བ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་ལེ་ལོ་ཅན་ལ་ལ་དག་གླེགས་བམ་བཀླག་པ་དང་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བ་ལྟ་ག་ལ་བྱེད་ཀྱི་སྨོན་ལམ་ཙམ་ཡང་མི་འདེབས་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་ཙམ་ཡང་མི་བརྗོད་དེ། དེ་ཡང་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བར་བྱ་བ་དང་། ཐར་པ་དང་མཐོ་རིས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་། བར་དུ་གཅོད་པས་ན་སྒྲིབ་པའོ། །དེའི་གཉེན་པོར་གང་གིས་སངས་རྒྱས་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བ་ཅན་དུ་སྐྱེ་བར་སྨོན་
ལམ་བཏབ་པ་སྟེ། དེར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་། གཞན་ཡང་གང་གིས་དྲི་མ་མེད་པའི་ཟླ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་བཟུང་བ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་། གཞན་ཡང་གང་གིས་གཟུངས་འདི་
བཀླགས་ན་མཚམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་བྱེད་པ་ཡང་དག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ་དེ་སྐད་དུ་བཤད་པ་དང་ལེ་ལོ་ཅན་དག་སྨོན་ལམ་འདེབས་པར་བྱེད་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་འཛིན་པ་དང་། གཟུངས་དག་ཀློག་པར་བྱེད་དེ། དེའི་སྒོ་ནས་དགེ་བའི་རྩ་བ་
སོགས་པའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་གནས་ན་ནམ་ཞིག་ན་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བ་དང་གཞན་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་ཅིང་མཚན་བཟུང་བ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་སྐྱེ་ཞིང་འཚང་རྒྱ་ན་ཉན་པ་དང་བསམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་དགེ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྤྱད་ན་ལྟ་གདོན་མི་

125-1-245b

ཟ་བར་འཚང་རྒྱ་ཞེས་ཉན་པ་དང་སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་འཇུག་པར་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་ལེ་ལོའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་རོ། །ཉུང་ངུས་མགུ་བའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་གང་ཁ་ཅིག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པས་སྨད་ཁ་ཅིག་བསྔགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་
ལ་ལ་དག་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་ཅིང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མཉན་པ་དང་བསམ་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་ཆེན་པོ་ལ་མི་འཇུག་སྟེ། དེ་དག་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྐབས་ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་
འདས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་ལས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཙམ་ཡང་མི་ནུས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་མི་འཐོབ་པོ་ཞེས་སྨད་དོ། །སྐབས་ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་གང་ཟག་སེར་སྣ་ཅན་རྣམས་གཏོང་བ་ལ་ཆུང་ཟད་ཀྱང་མི་འཇུག་པ་རྣམས་ཀྱི་སེར་སྣ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་སོགས་པ་
ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྔགས་པའོ། །འདོད་ཆགས་སྤྱོད་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྷག་པར་བསྔགས་པ་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇིག་རྟེན་གྱི་འདོད་པ་ལྔའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཆགས་ཤིང་གཏོང་མི་ཕོད་པ་ནི་འདོད་
ཆགས་ལ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་ལ། ཁམས་གསུམ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང་འབྱོར་པ་ལ་མཆོག་དང་དམ་པར་འཛིན་པ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་འདས་པའི་འབྱོར་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་འཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ། བར་དུ་གཅོད་པས་ན་སྒྲིབ་པའོ། །དེའི་གཉེན་པོར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྷག་
པར་བཤད་དོ། །འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནི་ས་གཞི་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་ལས་བྱས་པ། ལྷའི་ན་བཟའ་ཀ་ཙ་ལིན་ད་ལ་སོགས་པ་རེག་ན་འཇམ་པ་དང་ལྡན་པ་དག་ཡོད་དེ། དཔག་བསམ་ཤིང་གི་ཕྲེང་བས་བརྒྱན་པ་བདུད་རྩིའི་རྫིང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་པ་ཁ་ཟས་རོ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པ་དག་ཟ་
སྟེ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱིས་བསྐལ་པའི་མཐར་ཟོས་ན་ཡང་ཟད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་དག་ཐོས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ངན་སྐྱུགས་ཙམ་དུ་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་

125-1-246a

པོར་འགྱུར་རོ། །ང་རྒྱལ་སྤྱོད་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་སངས་རྒྱས་གཞན་དག་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྷག་པར་བསྔགས་པ་གསུངས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་ལ་ལ་དག་ལོངས་སྤྱོད་དང་ཚེ་དང་མདོག་ལ་སོགས་པས་རྒྱགས་པ་སྟེ། དོན་
དུ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་དམ་པ་དང་མཆོག་ཏུ་འཛིན་ཏོ། །དེའང་དཔེར་ན་ལྷ་དང་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་དང་མཐུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་། ཕྱུག་པོ་ལ་སོགས་པས་སྙེམས་ཤིང་བདག་ནི་གཟུགས་བཟང་པོའོ། །བལྟ་ན་སྡུག་པའོ། །མཐུ་ཆེན་པོའོ་སྙམ་ནས་ཀྱང་བདག་ལས་
ལྷག་པ་གཞན་མེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །དེ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་དེའང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པས་ན་སྒྲིབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་གཉེན་པོར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སངས་རྒྱས་གཞན་དག་གི་ཡོན་ཏན་ལྷག་པར་
བསྔགས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་འདྲ་བ་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུས་བརྒྱན་པ་ལོངས་སྤྱོད་ཡང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་སྐུའི་མཐུ་ཡང་ཕྱག་གི་ཚིགས་གཅིག་ལ་སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་དུ་མའི་མཐུ་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་བསྔགས་ཏེ། 
དེ་ལྟར་བསྔགས་པ་ཐོབ་པ་དང་། བདག་ཅག་སོ་སོའི་མཐུ་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཆེན་པོ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་མཐོང་ནས་ང་རྒྱལ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འགྱོད་པས་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་གང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གནོད་པ་བྱེད་ན་དེ་ཐམས་ཅད་མཐོ་རིས་སུ་འགྲོའོ་ཞེས་གསུངས་
པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལ་ལ་ཞིག་གིས་མི་ཤེས་པའི་དབང་གིས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གནོད་པ་བྱས་པ་དང་། ཕྱིས་དེ་ལྟར་བྱས་པ་དེ་སྡིག་པ་དྲན་ནས་དེ་ལྟར་བདག་གིས་སྡིག་པ་བྱས་པ་ནི་མི་རིགས་པ་དག་བྱས་ཏེ། བདག་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་འགྱོད་པ་སྐྱེའོ། །
དེ་ལྟར་འགྱོད་པ་དང་མྱ་ངན་གྱིས་སེམས་དཀྲུགས་པས་ན་དགེ་བ་ལ་ཡང་མི་འཇུག་ཅིང་། འགྱོད་པའི་གཉེན་པོ་ལ་ཡང་བརྟེན་པར་མ་བྱས་པས་ན་དེ་ནི་སྒྲིབ་པའོ། །དེའི་གཉེན་པོར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གནོད་པ་བྱས་ན་ཡང་མཐོ་རིས་སུ་འགྲོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་སྐད་

125-1-246b

ཐོས་པ་དང་འགྱོད་པ་དང་བྲལ་ཞིང་འགྱོད་པ་གཏོང་བར་བྱེད་དེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་དག་ལ་གནོད་པ་བྱས་ན་ཡང་མཐོ་རིས་སུ་སྐྱེ་ན། ཅུང་ཟད་དེ་དག་ལ་ཕན་པ་བྱས་ན་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་ཅུང་ཟད་དེ་དག་ལ་ཕན་པ་བྱས་ན་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དད་པ་སྐྱེ་ཞིང་དགེ་བ་ལ་ཡང་འཇུག་པར་
འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ངེས་པར་དབྱེ་བའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་སངས་རྒྱས་སུ་ལུང་བསྟན་པར་བཤད་པ་དང་། ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བཤད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་མ་ངེས་པ་དག་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ལས་ཕྱིས་ཉན་ཐོས་
ལ་སོགས་པའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་སྤྱོད་དུ་བཅུག་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་བཏང་བ་ནི་མ་ངེས་པའི་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྤྱོད་པ་བཏང་བ་ཉིད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པས་ན་སྒྲིབ་པའོ། །དེའི་གཉེན་པོར་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་
རྣམས་སངས་རྒྱས་སུ་ལུང་བསྟན་པ་དང་། ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་ཟད་པར་བཤད་དོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དམ་པའི་ཆོས་པུནྡ་རཱི་ཀ་ལས་ཐེག་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་ཟད་ཀྱི་གསུམ་དུ་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་པ་དང་། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་འཚང་རྒྱ་བ་མ་ཡིན་ཡང་འཕགས་པ་ཀཱ་ཏྱཱ་ཡ་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་
འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བར་ལུང་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་བཤད་པས་མ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་རྣམས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་ཟད་ལ་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་འཚང་རྒྱ་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ཞུགས་པས་ཅི་ཞིག་བྱས་དང་པོ་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ཞུགས་པར་བྱའོ་ཞེས་ཐེག་པ་
ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །ཁམས་ཐམས་ཅད་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གནས་སུ་ཁམས་རྒྱས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ལ་ཁམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མོས་པ་དང་དད་པར་འགྱུར་བའི་རིགས་བརྟས་ཤིང་སྨིན་པར་
འགྱུར་བ་ལ་ཁམས་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྒྲིབ་པ་དེ་དང་བྲལ་བས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་མོས་པའང་འཐོབ་པོ་ཞེས་སྒྲིབ་པ་བརྒྱད་དང་བྲལ་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དགའ་བ་དང་རངས་པ་དང་མོས་པ་སྐྱེ་བའི་སེམས་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྒོ་

125-1-247a

གཉིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་དང་གཟུངས་ཀྱི་སྒོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་ནས་ནམ་མཁའ་མཛོད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ནི་མི་ཟད་པའི་ཟ་མ་ཏོག་གི་གཟུངས་ལ་སོགས་པའོ། །ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་བསྔགས་
པ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་བསྔགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་འཐོབ་སྟེ། ཁམས་རྒྱས་པ་དང་འཆི་བའི་ཚེ་དགའ་བ་མཆོག་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །ཕྱི་མ་ལ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ་རིམ་གྱིས་ཁྱད་པར་གྱི་བྱེ་བྲག་འཐོབ་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚེ་རབས་ཕྱི་མ་ལ་རྗེས་སུ་བསྔགས་
པ་བརྒྱད་འཐོབ་སྟེ། དེ་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་ཅིག་ཅར་མི་འཐོབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་རྣམས་འཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་དང་པོ་ལ་ཚེ་འདིར་ཁམས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་འཆི་བའི་ཚེ་ན་དགའ་བ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་གར་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་དེར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་སྐྱེ་
བ་དྲན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་དེ་ལས་ཆོས་ཉན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་དེ་ལས་ཆོས་ཉན་པས་བློ་དང་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་མོས་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་སྒོ་གཉིས་ཐོབ་པས་མཇུག་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་རྗེས་སུ་བསྔགས་
པ་དེ་དག་རིམ་གྱིས་ཐོབ་པར་ངེས་པ་མེད་ཀྱི་འཆོལ་བར་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཤད་པ་བསྔགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ཡན་ཆད་དུ་ཆོས་བཙལ་བ་དང་། ཆོས་བཤད་པ་དང་། ཆོས་བཤད་པ་ལ་ཡི་གེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། ཚིག་ཕུན་
སུམ་ཚོགས་པ་དང་། དགོངས་པ་དང་ལྡེམ་པོ་ངག་ལ་སོགས་པ་བཤད་ནས་ད་ནི་དེ་དག་གི་མཇུག་བསྡུས་ཏེ་ཆོས་བཤད་པའི་བསྔགས་པ་དང་། ཡོན་ཏན་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རབ་ཏུ་བློ་གྲོས་མི་སྐྱོ་སྙིང་རྗེ་ཅན། །གྲགས་པར་བསྒྲགས་དང་ཆོ་ག་ཤེས་རབ་ལྡན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་མཛེས་པར་སྨྲ་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཆད་པར་ནུས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པས་ན་རབ་ཏུ་བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བར་འགའ་འཆད་བར་འགའ་མི་འཆད་པ་མེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་རྒྱུན་དུ་འཆད་པས་ན་མི་སྐྱོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཁེ་

125-1-247b

དང་བཀུར་སྟི་འདོད་པའི་ཕྱིར་འཆད་པ་མ་ཡིན་པས་ན་སྙིང་རྗེ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་ཞིང་མཁས་པར་གྲགས་པས་ཚིག་འཇེབས་ཤིང་བཙུན་པས་ན་ལེགས་པར་བསྒྲགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གང་ལ་ཆོས་གང་བསྟན་པར་རིགས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་ལ་ཆོས་སྟོན་པས་ཆོས་
གང་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ལྔ་ལྟར་ཆོས་འཆད་པས་ན་མཛེས་པར་གསུངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མ་ནོར་བར་བཟང་པོ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དཔེ་ཅི་དང་འདྲ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་དག་ན་བརྗོད་པ་ཕན་པ་ཉི་མ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་
ཉི་མ་འཇིག་རྟེན་དག་ལ་ཕན་པ་དང་དྲོ་བ་དང་སྣང་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་བསྟན་པ་ཉི་མས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ལ་ཕན་པ་དང་སྣང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒྱུ་ལྔས་མཛེས་པར་སྨྲ་བ་ཉི་མ་ལྟ་བུ་ལྡན་པའི་བསྔགས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱུ་རྣམ་པ་ལྔ་ལྟ་བུར་
ཆོས་སྟོན་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་མཛེས་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་པས་ཉི་མ་དང་འདྲ་བར་བསྔགས་ཏེ། དཔེར་ན་ཉི་མ་ཤར་ན་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ་ཕན་པ་དང་། དྲོ་བ་དང་སྣང་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་བསྟན་པའི་ཉི་མས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་དང་
སྣང་བར་བྱེད་པས་ན་འཇིག་རྟེན་པ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གུས་པ་མང་དུ་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྨྲ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བློ་གྲོས་རབ་དང་ལྡན་པས་ན་འཁྲུལ་པ་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཆད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་
རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཆད་པ་བྱེད་པས་ན་བློ་གྲོས་རབ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུན་ཏུ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་འཆད་པ་ཡང་བར་འགའ་འཆད་བར་འགའ་མི་འཆད་པ་མ་ཡིན་གྱི་རྒྱུན་ཏུ་འཆད་པར་བྱེད་དེ་དེ་བས་ན་མི་སྐྱོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཟང་ཟིང་
མེད་པའི་སེམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་འཆད་པ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་འཆད་ཀྱི། ཁེ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་པའི་ཟང་ཟིང་ལ་སོགས་པས་འཆད་པ་མ་ཡིན་པས་ན་སྙིང་རྗེ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །འཇེབས་པའི་ཚིག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་

125-1-248a

དཔའ་དེ་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པར་ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་དུ་གྲགས་ཏེ། དེའི་ཚིག་ཀུན་གྱིས་མཉན་ཅིང་ཚིག་འཇེབས་པར་འགྱུར་བས་ན་གྲགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདུལ་བ་དང་མཐུན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་གང་ལ་ཆོས་གང་བཤད་པར་རིགས་པའི་
སེམས་ཅན་དེ་ལ་ཆོས་འཆད་དེ་དཔེར་ན་འདོད་ཆགས་ཅན་ལ་མི་གཙང་བ་ལ་སོགས་པ་འཆད་པས་ན་ཆོ་ག་རབ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་བཤད་པའི་སྐབས་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།བཤད་པའི་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་ལ། བསྒྲུབ་པའི་སྐབས་བཤད་པར་ཅི་འབྲེལ་ཞེ་ན། བདག་
གིས་ཇི་ལྟར་བཙལ་བའི་ཆོས་གཞན་ལ་བཤད་ན་ནི་གཞན་ལ་ཕན་པ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ལ། ཇི་ལྟར་བཙལ་བའི་ཆོས་དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན། བདག་གིས་བསྒྲུབས་ན་ནི་བདག་ལ་ཕན་པ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཐོས་པ་མང་པོ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་གཞན་ལ་བཤད་པར་
བྱའོ། །བདག་ཉིད་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་དགོས་ཏེ། དེ་བས་ན་བཤད་པའི་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་ལ་བསྒྲུབ་པའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །ཡང་མིག་ཡོད་པར་མར་མེ་ལག་ན་ཐོགས་པ་ནི་བདག་དང་གཞན་གཉི་གས་ཀྱང་ལམ་མཐོང་བར་འགྱུར་ལ་ལོང་བ་
མར་མེ་ཐོགས་པ་ནི་གཞན་གྱིས་ལམ་མ་མཐོང་བར་ཟད་ཀྱི་བདག་གིས་མཐོང་བ་ལ་མི་ཕན་ནོ། །དེ་དང་འདྲ་བ་ཇི་ལྟར་བཙལ་བས་ཆོས་གཞན་ལ་བསྟན་ཏེ། བདག་གིས་མ་བསྒྲུབས་ན་ནི་གཞན་ལ་ཕན་པར་ཟད། བདག་ལ་ཕན་པ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་ཇི་ལྟར་བཙལ་བའི་ཆོས་གཞན་ལ་ཕན་
པར་བྱ་བའི་ཆོས་བཤད་པར་བྱའོ། །བདག་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་བཤད་པའི་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་ལ་བསྒྲུབ་པའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །སྒྲུབ་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དྲུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་མདོ་སྡེ་ལས་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བཤད་པ་ནི་ཇི་
ལྟར་དོན་ཤེས་པ་དང་ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་བ་དང་། མཚུངས་པར་སྒྲུབ་པ་དང་ཆོས་ལ་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་སྟེ། ཚིག་ལྔ་པོ་དེ་དག་གི་དོན་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དྲུག་གིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཡང་དོན་ཤེས་པ་དང་། ཆོས་ཤེས་པ་གཉིས་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོ་དང་གཉིས་པས་

125-1-248b

བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་བ་དང་། མཚུངས་པར་འགྱུར་བ་གཉིས་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་པ་དང་བཞི་པས་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ལ་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔ་པ་དང་དྲུག་པས་བསྟན་ཏོ། །གང་ཟག་ཆོས་ལ་བློ་ལྡན་གྱིས། །བདག་མེད་གཉིས་སུ་ཤེས་
པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བློ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་གང་ཟག་ལ་ཡང་བདག་མེད་པ་གཉིས་སུ་ཤེས་སོ་ཆོས་ལ་ཡང་བདག་མེད་པ་གཉིས་སུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གང་ཟག་དང་སྲོག་དང་
བདག་ཏུ་བརྟག་པའི་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་གང་ཟག་ཀྱང་གཟུང་བའི་ངོ་བོར་མེད་པ་དང་། འཛིན་པའི་ངོ་བོར་མེད་པས་བདག་མེད་པར་ཤེས། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཆོས་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་གཟུང་བའི་ངོ་བོར་མེད་པ་དང་། འཛིན་པའི་ངོ་བོར་མེད་པས་བདག་མེད་པར་ཤེས་སོ། །གཉིས་
ལ་ལོག་དང་མ་ལོག་པ། །རྣམ་པར་སྤངས་པ་གསུམ་པས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཉིས་ནི་མེད་པའི་དོན་དང་ཡོད་པའི་དོན་ཏོ། །ལོག་པའི་རང་བཞིན་ཡང་སྤངས་མ་ལོག་པའི་རང་བཞིན་ཡང་སྤངས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་གྱིས་མེད་པའི་དོན་དང་། 
ཡོད་པའི་དོན་གཉིས་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་གཉིས་ནི་གཟུང་བ་དང་། འཛིན་པ་མེད་པས་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་ཤེས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཉིས་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་ལ་བྱ་སྟེ། གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་གཟུང་བ་དང་
འཛིན་པའི་རང་བཞིན་མེད་པས་བདག་དང་གང་ཟག་ལ་སོགས་པའི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་བདག་ཀྱང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་མེད་པས་ན་བདག་མེད་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལོག་པ་དང་ཡང་དག་པར་སྤངས་པ་གསུམ་གྱིས་ནི་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལོག་པ་དང་ཡང་དག་པར་
སྤངས་པའི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་གྱིས་ནི་མེད་པ་དང་ཡོད་པའི་དོན་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཀུན་བརྟགས་རང་བཞིན་གཉིས་མེད་པ་ལ་སྟོང་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཆོས་དང་གང་ཟག་གི་རང་

125-1-249a

བཞིན་མེད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མིང་དང་མཚན་མ་དང་ཐ་སྙད་དང་། བརྡར་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་བརྟགས་རང་བཞིན་མེད་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་གྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཤེས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་
ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་དང་། སྟོང་པར་བསྒོམ་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ལ་སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། མཚན་མ་མེད་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་གྱི་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་
གཉིས་ཡོད་པ་དེ་གཉིས་ནི་སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཉིས་ཀྱིས་རིམ་བཞིན་དུ་ཤེས་སོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གཞན་གྱི་དབང་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་པ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱོན་ཅན་དུ་
བྱས་པ་ཡིན་པས་རང་བཞིན་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྨོན་པ་བྱ་བའི་གནས་མ་ཡིན་ཞེས་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་རྟོགས་སོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་རང་བཞིན་ཡོད་ལ་སྨྲ་བ་དང་བསམ་པ་དང་སྤྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བས་འདི་འདྲའོ་ཞེས་མཚན་མ་བརྟག་ཏུ་རུང་བ་མ་ཡིན་པར་
མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཤེས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་གསུམ་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་ནི་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་བཞིའི་ཚེ་ན། བསྒོམ་པས་འཇིག་རྟེན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ལ་ལྟོས་ནས་ནི་
ལོག་པ་དང་མ་ལོག་པར་བཞག་གོ། །དེ་ལ་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་སར་མ་ཞུགས་པ་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ནི་མ་ལོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ལ་ལྟོས་ནས་ནི་ལོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པས་ན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ་ཞེས་
བྱ་བ་ལ། ལོག་པ་སྤངས་པ་ཞེས་འཆད་དེ། མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་ན་དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་གསུམ་བསྒོམས་ཏེ། དེ་གསུམ་ལ་བསྒོམས་པའི་རྒྱུས་ས་དང་པོ་ཐོབ་ཅིང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁོང་དུ་ཆུད་དེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་

125-1-249b

ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མ་ལོག་པ་སྤངས་པ་འཆད་དེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་གསུམ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་དུ་མ་གྱུར་ཅིང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པས་ན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་
བའི་དོན་ཏོ། །དོན་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཀུན་ལ། །གཟིངས་དང་འདྲ་བར་རྟགས་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ཉན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་གཉིས་རྟོགས་པ་ནི་དོན་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་ཤེས་པ་དེ་ནི་འཕགས་པ་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པ་ལས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་
ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟིངས་དང་འདྲ་བར་རྟོགས་ཏེ། དཔེར་ན་ཆུ་བོ་ལས་བསྒྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གཟིངས་བཅའ་ཞིང་གྲུ་ལ་སོགས་པའི་གཟིངས་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཆུ་བོ་བརྒལ་ནས་གཟིངས་དོར་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་ཅིང་། 
བསམ་པ་ལ་སོགས་པ་བྱ་བ་ཡིན་ལ་དོན་རྟོགས་ནས་ནི་དེ་དག་ཀྱང་འདོར་བར་བྱ་བ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ན་གཟིངས་དང་འདྲ་བར་རྟོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་རྟོགས་ཏེ། དེ་ཡན་ཆད་དུ་དོན་ཤེས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཐོས་པས་དགའ་བ་སྤངས་པའི་ཕྱིར། །ཆོས་ཤེས་པས་ནི་དེས་བརྗོད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་
ལ། དེ་ལྟར་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ཆོག་པར་མི་བྱའི་ཇི་ལྟར་ཐོས་པའི་ཆོས་དེ་དག་མ་ནོར་བར་རིག་པར་བསམ་དགོས་ཏེ། དེ་བས་ན་ཐོས་པས་འཛིན་པ་སྤངས་ནས་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ལ་གུས་པ་བསྐྱེད་ཅིང་། སེམས་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །
སོ་སོར་འགྲོ་བའི་ཤེས་པ་ཡིས། །དེ་བཞིན་གཉིས་པོར་རབ་རྟོགས་ན། །དེ་ཡི་ཤེས་པ་རྫོགས་བྱའི་ཕྱིར། །ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བསྒྲུབ་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོ་སོར་འགྲོ་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་བྱ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པའི་དུས་ན་མཉན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དོན་ཤེས་པ་དང་། བསམ་པའི་དུས་ན་
ཆོས་ཤེས་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས། གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་གཉིས་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་རྫོགས་ཤིང་དག་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་དྲོད་ལ་སོགས་པ་ལ་བསྒོམ་པར་འཇུག་པ་ནི་ཆོས་ལ་

125-1-250a

ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡེ་ཤེས་འཐོབ་པ་ནི། །བླ་མེད་འཇིག་རྟེན་འདས་པ་སྟེ། །དང་པོ་ཡི་སྟེ་མཉམ་པ་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དང་ངོ་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་སར་བསྒོམ་པ་ལ་ཞུགས་པའི་འོག་ཏུ་
ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡེ་ཤེས་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་འཐོབ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་འཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ལ་མེད་པས་ན་འཇིག་
རྟེན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ལས་ཁྱད་ཞུགས་པ་གཞན་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་སུ་ལ་ཡང་མེད་པས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའང་གང་གི་ཚེ་འཐོབ་ཅེ་ན་ས་དང་པོ་ལ་འཐོབ་སྟེ། ས་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་དུས་ན་འཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ས་དང་པོར་
ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་བསྒྲུབ་པ་མཚུངས་པར་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ས་དང་པོར་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་མཉམ་ཞིང་མཚུངས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བས་སྤང་བྱའི་ཉོན་
མོངས་དག །ཐམས་ཅད་ཟད་པར་བྱས་ནས་སུ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར། །བསྒོམ་པ་ལ་ནི་འཇུག་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེར་ས་དང་པོར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་ནས་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་སྤངས་ཏེ། ཟད་པར་བྱས་ནས་དེའི་
འོག་ཏུ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ས་གཉིས་ནས་ས་བཅུའི་བར་དུ་བསྒོམ་པ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཡེ་ཤེས་གང་ལ་བསྒོམ་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་གང་གིས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤང་བར་འགྱུར་བའི་ཡེ་ཤེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་རྟོག་དང་
རྣམ་མི་རྟོག །ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཏེ་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད། །དེ་བཞིན་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྤྱོད། །ལྷག་མ་དག་གིས་ས་ལའོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་གང་གིས་སོ་སོའི་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཆོས་ནི་འདི་ཡིན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ནི་

125-1-250b

འདི་ཡིན། སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་གང་གིས་ས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་སོ་སོའི་དྲི་མ་སྦྱང་ཞིང་། མ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱང་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་གཉིས་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་དེ། རྣམ་
པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བ་དང་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟར་ཕན་ཚུན་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བས་ན་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་ས་གཉིས་ནས་ས་བཅུའི་བར་དུ་ཡེ་ཤེས་དེ་
གཉིས་ཀྱིས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པ་ནི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བར་སྤྱོད་པ་སྟེ། ཕན་ཚུན་དུ་རྒྱུན་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡེ་ཤེས་གཅིག་གི་རྗེས་ལ་གཅིག་འབྱུང་ཞིང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ། ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། 
དེ་ཡང་ཡེ་ཤེས་དེ་གཉིས་ཕན་ཚུན་དུ་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་ལ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་སྟེ། དེའི་རྗེས་ལ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུར་རྒྱུན་མི་གཅོད་པའོ། །བསྒྲུབ་པ་ལ་བག་ཡོད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་
ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣལ་འབྱོར་བསྒོམ་པ་ཡང་བག་ཡོད་པར་བྱས་པ་དང་། བསྒྲུབ་པ་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་གྱི། བག་མེད་པའི་གནས་སྐྱེ་བོ་མི་སྲུན་པ་དང་། མཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་དཀོན་པ་དང་སྟག་གཟིག་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་གདུག་པ་ཡོད་པའི་གནས་སུ་བསྒྲུབས་ན་སྲོག་ལ་
འབབ་པར་འགྱུར་གྱི། སྒྲུབ་པ་མཐར་ཕྱིན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཇི་ནས་བག་ཡོད་པའི་གནས་སུ་བསྒྲུབས་ན་ལེགས་པས་བག་ཡོད་པའི་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་བཤད་དོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། མཐུན་པའི་ཡུལ་ན་གནས་པ་དང་། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་བརྟེན་པ་དང་། །ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་
དང་། །སྔོན་བསོད་ནམས་བྱས་པའོ། །ལེགས་པར་རྙེད་དང་ལེགས་པར་གནས། །ས་རབ་དང་ནི་གྲོགས་པོ་རབ། །འབྱོར་རབ་ཡོན་ཏན་ཅན་གྱི་ཡུལ། །གང་ན་བློ་ལྡན་སྤྱོད་པའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་བཅད་འདིས་མཐུན་པའི་ཡུལ་དང་གནས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་བསོད་སྙོམས་དང་ཆོས་

125-1-251a

གོས་ལ་སོགས་པ་རྙེད་སླ་བའི་ཡུལ་ལ་ནི་ལེགས་པར་རྙེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེ་བོ་མི་སྲུན་པ་དང་གཅན་གཟན་ལ་སོགས་པ་གདུག་པ་མེད་པའི་གནས་ལ་ནི་ལེགས་པར་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཤུ་བ་དང་མཛེ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ས་ལ་ནི་ས་རབ་ཅེས་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྟ་
བས་མཚུངས་པའི་གྲོགས་པོ་ལ་ནི་གྲོགས་པོ་རབ་ཅེས་བྱའོ། །ཉིན་པར་སྐྱེ་བོའི་འགྲུལ་ཉུང་བ་དང་། མཚན་མོ་ཅ་ཅོ་ཉུང་བ་ནི་འབྱོར་པ་རབ་ཅེས་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་དེ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་ཡུལ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཡུལ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཡུལ་དང་གནས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གནས་དེ་ལྟ་བུར་
རྣལ་འབྱོར་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གནས་ཤིང་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཁོར་ལོ་རྣམ་པ་བཞིས་བག་བྱེད་པ་བསྟན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དཔེར་ན་ཤིང་རྟའི་འཁོར་ལོ་བཞི་ཚང་བར་ཡོད་ན་བག་བྱེད་དེ། གང་དུ་བགྲོད་པར་བྱ་བའི་གནས་སུ་བདེ་བར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་
རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཡུལ་ལ་གནས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་བག་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་པས་གང་དུ་བགྲོད་པར་བྱ་བའི་གནས་སུ་བདེ་བར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལེགས་པར་ཐོབ་པ་ནི་ཆོས་གོས་དང་བསོད་སྙོམས་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྣལ་
འབྱོར་པ་གང་ན་གནས་པའི་གནས་དེ་ནི་འབད་རྩོལ་ཆེན་པོ་བྱ་མི་དགོས་པར་ཆོས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་དང་བསོད་སྙོམས་དང་ན་བའི་རྐྱེན་གྱི་སྨན་ལ་སོགས་པ་རྙེད་པར་འགྱུར་ཞིང་གཞན་དག་ཀྱང་ཆེད་དུ་འབུལ་བར་བྱེད་པའི་གནས་ནི་ལེགས་པར་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །མ་རུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བོ་མི་སྲུན་པ་
དང་། མི་རྒོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱའོ། །མི་སྲུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅན་གཟན་དང་སྦྲུལ་གདུག་པ་དང་། སྦྲང་བུ་གདུག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱའོ། །ས་རབ་ནི་ནད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གནས་གང་ན་ཤུ་བ་དང་། མཛེ་དང་གྲུམ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ནད་འགོ་བ་མེད་པའི་ས་དེ་ལ་ས་རབ་ཅེས་བྱའོ་
ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གྲོགས་རབ་ལྡན་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་མཐུན་པའི་གྲོགས་པོའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་མི་མཐུན་པ་ནི་སར་པ་སྟི་པ་དང་མ་ཧཱ་སཾ་ཀྲི་ཏ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་དག་དང་འགྲོགས་ན་དགེ་འདུན་གྱི་བྱ་བ་དག་མི་འགྲུབ་ཀྱི། ཚུལ་ཁྲིམས་མཐུན་པ་དང་འགྲོགས་ན་བྱ་བ་འགྲུབ་

125-1-251b

པར་འགྱུར་རོ། །ལྟ་བ་མི་མཐུན་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་མུ་སྟེགས་པའི་ལྟ་བ་ལ་ཕྱོགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་དག་དང་འགྲོགས་ན་རྩོད་པར་འགྱུར་གྱི་བདེ་བར་གནས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཉིན་པར་འདུ་བ་ཉུང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉིན་པར་ཡང་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་དང་བྱིས་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བོ་འགྲུལ་
ཟག་ཉུང་བའོ། །ཟང་ཟིང་ཉུང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ན་གནས་པའི་གནས་དེ་ན་ཕྱག་དར་ལ་སོགས་པའི་ལྕག་ལྕིག་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡོ་བྱད་བར་བུར་མེད་པའོ། །མཚན་མོ་སྒྲ་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། མཚན་མོར་རྣལ་འབྱོར་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་ན་ཡང་། མི་དང་ཕྱུགས་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་
མི་གྲག་པ་སྟེ། མདོ་ལས་ཀྱང་སྒྲ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཚེར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་སྦྲང་བུ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ཡང་མི་གྲག་པའི་གནས་སུ་གནས་པར་བྱ་ན་སྒྲ་ཆེན་པོ་གྲག་པའི་གནས་སུ་གནས་པར་བྱ་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། དེ་བས་ན་སྒྲ་མེད་པའི་གནས་སུ་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་
ཏོ། །རབ་ཏུ་ཐོས་ཤིང་བདེན་པ་མཐོང་། །སྨྲ་དང་ལྡན་ཞིང་སྙིང་རྗེ་ཅན། །མི་སྐྱོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་བཅད་གཉིས་པོ་འདིས་གང་ལ་བརྟེན་པར་བྱ་བའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏེ། ལུང་གི་ཆོས་སྡེ་སྣོད་གསུམ་མ་ལུས་པར་ཐོས་པ་
ནི་མང་དུ་ཐོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྟོགས་པའི་ཆོས་བདེན་པ་བཞི་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ན་བདེན་པ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་སྟོན་པའི་དུས་ན་མི་དལ་མི་མྱུར་བར་ཚིག་འདེབས་ཤིང་བཟང་པོ་སྟོན་པས་ན་སྨྲ་བ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་གྱི། ཁེ་
དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་པ་མེད་པས་ན་སྙིང་རྗེ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །བར་འགའ་འཆད་བར་འགའ་མི་འཆད་པ་མ་ཡིན་གྱི་རྒྱུན་དུ་འཆད་པས་ན་མི་སྐྱོ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་པས་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་ཚིགས་བཅད་གསུམ་པས་
བདག་གི་ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཟིན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རབ་ཏུ་དམིགས་དང་རབ་བསྟན་པ། །ཐབས་རབ་དེ་དག་བསྟན་པ་ནི། །རབ་ཏུ་འཇུག་དང་རབ་འབྱོར་པ། །བདག་གི་ཡང་དག་སྨོན་ལམ་མོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། 

125-1-252a

བདག་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། བདག་ལས་སུ་རུང་སྟེ་ཅི་བསམས་པ་བཞིན་དུ་འགྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་དོན་གཅིག་གོ། །དེ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབུམ་ལ་སོགས་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྡེ་སྣོད་གསུམ་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚེ་རབས་སྔ་མར་
བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པ་ལ་བརྟེན་པས་ན་རབ་ཏུ་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པའི་ཚེ་དུས་དུས་སུ་ཞི་གནས་ཀྱི་མཚན་མ་དང་། ལྷག་མཐོང་གི་མཚན་མ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་མ་བསྒོམ་པས་ན་ཐབས་རབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་གསུམ་བསྟན་པ་ནི་བདག་གི་
ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་ཏེ་མཉན་པར་བྱས་ནས་སེམས་པར་འདོད་པ་དང་། བསམས་ནས་བསྒོམ་པར་འདོད་པ་ནས་ས་གོང་མ་གོང་མ་དང་ཡོན་ཏན་གོང་མ་གོང་མ་རྣམས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ཞེས་
བྱའོ། །ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པ་ལ་རྒྱུན་དུ་བསྒོམ་པ་དང་གུས་པར་བསྒོམ་པ་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གོང་དུ་བཤད་པ་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ནི་བདག་གི་ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་ཡིན་ཏེ། བདག་སྦྱང་བ་བྱས་པ་དང་། བདག་གིས་བསམས་པ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་སྟེ། བདག་ལས་སུ་རུང་བ་བྱས་པ་
ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཞི་གནས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་དུས་སུ་བསྒོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ནམ་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིའི་ཡུལ་ལ་སེམས་གཡེངས་པར་གྱུར་ན་ཞི་གནས་ཀྱི་མཚན་མ་བསྒོམས་ཏེ་འཁོར་བའི་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་བསམས་ནས་སེམས་གཡེངས་པ་ལས་བློན་
པ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་མཚན་མ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ནམ་སེམས་རྨུགས་པ་དང་། ཞུམ་པར་གྱུར་པ་ན་ལྷག་མཐོང་གི་བསམ་པ་བསྒོམས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་འབྲས་བུ་དང་། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་བསམས་པས་སེམས་གཟེངས་བསྟོད་པ་ནི་
ལྷག་མཐོང་གི་མཚན་མ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ནམ་ཞུམ་རྒོད་སྤངས་ནས་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཚེ་ན་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་མ་བསྒོམས་ཏེ། སེམས་མི་བསྐྱོད་པར་གཞག་པ་ཉིད་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་མ་བསྒོམ་པའོ། །བྱ་བ་གཞན་ཡོད་ན་ཆུང་ངུས་མི་མགུ་བར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 

125-1-252b

བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་། ཐོབ་པར་བྱ་བ་གཞན་དག་ཡོད་ན་དགེ་བ་ཆུང་ངུ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གུས་པར་རྒྱུན་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་འཆད་དེ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ལ་བསྒྲིམས་ཏེ་བསྒོམ་པ་ནི་གུས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་
བྱའོ། །བར་འགའ་བསྒོམ་བར་འགའ་མི་བསྒོམ་པ་མ་ཡིན་གྱི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་བསྒོམ་པ་ནི་རྒྱུན་དུ་འཇུག་པའོ་ཞེས་བྱའོ། །དགའ་དང་ལྡན་པར་སྐྱེས་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་པས་ཚེ་རབས་སྔ་མ་ལ་བསོད་ནམས་བྱས་པའི་རྒྱུས་ཆོས་རྣམ་པ་ལྔའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་སྟོན་ཏོ། །གང་གི་
ཕྱིར་ཚེ་རབས་སྔ་མར་དགེ་བ་བྱས་པའི་རྒྱུས་ན་ཚེ་འདིར་མཐུན་པའི་ཡུལ་དང་གནས་ན་འདུག་ཅིང་གནས་པར་དགའ་བ་སྐྱེའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཚེ་རབས་སྔ་མར་དགེ་བ་བྱས་པ་དེའི་རྒྱུས་ཚེ་འདིར་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་སྤངས་ནས་དལ་བར་སྐྱེས་ཏེ། དལ་བར་སྐྱེས་པ་ན་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བརྟེན་པ་འཐོབ་བོ། །
ནད་མེད་པ་ཡི་རྒྱུ་དག་དང་། །ཏིང་འཛིན་རྣམ་པར་བྱེད་པ་ཡང་། །སྔོན་དུ་བསོད་ནམས་བྱས་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གི་ཕྱིར་ཚེ་རབས་སྔ་མར་བསོད་ནམས་བྱས་པ་དེའི་རྒྱུས་ན་ཚེ་འདིར་ནད་མེད་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་སྟེ་ཤེས་རབ་གསུམ་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་གསུམ་
འཕེལ་བས་ཚེ་འདིར་ཅི་བསམས་ཤིང་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དེ་བཞིན་དུ་འགྲུབ་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་དག་འགྲུབ་པ་ཡང་ཚེ་རབས་སྔ་མ་ལ་བསོད་ནམས་བྱས་པའི་རྒྱུ་ལས་གྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཞི་པ་འདིས་ནི་བསོད་ནམས་བྱས་པ་རྣམ་པ་ལྔའི་རྒྱུར་སྟོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚིགས་བཅད་བཞི་པ་འདིས་
ནི་ཚེ་རབས་སྔ་མར་བསོད་ནམས་བྱས་པར་ཚེ་འདིར་ཆོས་རྣམ་པ་ལྔ་འཐོབ་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་སྟོན་ཏེ། ཆོས་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་དགའ་བ་དང་། དལ་བར་སྐྱེ་བ་དང་། ནད་མེད་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་བོ། །གང་གི་ཕྱིར་དགེ་བའི་རྒྱུས་མཐུན་པའི་ཡུལ་དང་། གནས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའོ་ཞེས་
བྱ་བ་ལ། ཚེ་རབས་སྔ་མར་བསོད་ནམས་བྱས་པའི་རྒྱུས་ན་ཚེ་འདིར་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟ་བུའི་མཐུན་པའི་གནས་དང་ཡུལ་ན་གནས་པར་མངོན་པར་དགའ་སྟེ། མཐུན་པའི་ཡུལ་ན་གནས་པར་མངོན་པར་དགའ་བ་ཡང་ཚེ་རབས་སྔ་མ་ལ་བསོད་ནམས་བྱས་པའི་རྒྱུ་ལས་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་

125-1-253a

ཏོ། །གང་གི་རྒྱུས་དལ་བའི་རྒྱུས་ན་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བརྟེན་པ་འཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གང་གི་ཕྱིར་ཚེ་རབས་སྔ་མ་ལ་བསོད་ནམས་བྱས་པ་དེའི་རྒྱུས་ན་ཚེ་འདིར་མཐའ་འཁོབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་། འོན་ལྐུགས་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བའི་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་སྤངས་ནས་དལ་བ་བསྐྱེད་དེ་དལ་བ་རྙེད་པ་ན་སྐྱེས་
བུ་དམ་པ་རྣམས་དང་བརྟེན་པ་འཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དང་བརྟེན་པ་འཐོབ་པ་ཡང་ཚེ་རབས་སྔ་མ་ལ་བསོད་ནམས་བྱས་པའི་རྒྱུ་ལས་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་ནད་མེད་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱུས་ན་བདག་གིས་ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་འགྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྔོན་
བསོད་ནམས་བསགས་པའི་རྒྱུས་ན་ཚེ་འདིར་ནད་ཉུང་བ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་གསུམ་འཕེལ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་ཇི་ལྟར་བཏབ་པ་བཞིན་དུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སྨོན་ལམ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ཡང་ཚེ་རབས་སྔ་མ་ལ་བསོད་
ནམས་བསགས་པའི་རྒྱུ་ལས་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཇི་ལྟར་བྱུང་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཐར་བར་འགྱུར་བའི་
ཐབས་གཞན་མེད་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་མ་གཏོགས་པར། །གང་ཕྱིར་ཆོས་ནི་མེད་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབུམ་ལས་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་འབྱིན་པ་གཞན་པར་མི་སྨྲ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཅི་ལ་དགོངས་ནས་
དེ་སྐད་གསུངས་ཤེ་ན། འདི་ལྟར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཐར་བར་བྱེད་པའི་ཐབས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡིན་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ནང་དུ་མ་ཁྱབ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ནང་དུ་མ་འདུས་པའི་ཆོས་ནི་གང་གི་ཕྱིར་རྡུལ་ཙམ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་ཀྱི་
དབྱིངས་ཀྱིས་ཁྱབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི། །དེ་དག་འབྱུང་བར་སངས་རྒྱས་དགོངས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པས་ན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཁྱབ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་

125-1-253b

དབྱིངས་ཡོད་དེ་འདི་ལྟར་འདོད་ཆགས་ལ་ཡོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ལ་མ་སྐྱེས་མ་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱས་ན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐར་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ལ་དགོངས་ནས་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་འབྱིན་པ་གཞན་པར་ང་མི་སྨྲའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །གང་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབུམ་ལ་སོགས་པའོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་འབྱིན་པར་གཞན་པ་ང་མི་སྨྲ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདོད་ཆགས་ཉིད་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་ལས་འབྱིན་པར་བྱེད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ལས་མ་གཏོགས་པར་འདོད་ཆགས་ལས་
ཐར་བར་བྱེད་པའི་ཐབས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་གུད་ན་ཡོད་པར་ང་མི་འཆད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཏི་མུག་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདོད་ཆགས་དང་འདྲ་བར་གཏི་མུག་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཏི་མུག་གིས་གཏི་མུག་འབྱིན་པ་ཡང་གཞན་པར་ང་མི་སྨྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་འདོད་
ཆགས་ལ་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་དགོངས་པར་བསྟན་ཅེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་སྐད་དུ་བཀའ་སྩལ་པ་དེ། ཇི་ལ་དགོངས་ཏེ་དེ་སྐད་གསུངས་ཤེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མ་གཏོགས་པར་ཆོས་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ལས་གུད་ན་ཆོས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་འབྱིན་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཡང་དོན་དུ་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་མ་སྐྱེས་མ་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་ལས་མ་གཏོགས་པ་དེས་མ་ཁྱབ་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་དེ་
ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་ཆོས་ཞེས་བྱ་བའི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་གུད་དུ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་འདོད་ཆགས་ཉིད་ལའང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཁྱབ་ཅིང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་མིང་
འཐོབ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་འདོད་ཆགས་ལ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡོད་པས་འདོད་ཆགས་ཡོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་མིང་བཏགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འབྱུང་བ་དེ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་མ་སྐྱེས་མ་

125-1-254a

བྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་དུ་བསྒོམས་ན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་དགོངས་ནས་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་འབྱིན་པ་གཞན་པར་མི་སྨྲའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །གཞན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབུམ་ལས་མ་རིག་པ་དང་བྱང་ཆུབ་གཅིག་སྟེ་གང་
མ་རིག་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་གང་བྱང་ཆུབ་དེ་མ་རིག་པ་སྟེ། དེ་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཇི་ལ་དགོངས་ཏེ་དེ་སྐད་གསུངས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་མ་གཏོགས་པ། །གང་ཕྱིར་ཆོས་ནི་མེད་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མ་རིག་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་
ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གང་ཡང་རུང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྟོང་པས་མ་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ནི་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བས་ཉོན་མོངས་བཤད་པ་ལས། །བློ་ཅན་གྱིས་ནི་དགོངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་ཁྱབ་པས་ན་གོང་དུ་ཉོན་མོངས་པ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་
འདོད་ཆགས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་འབྱིན་ཏོ་ཞེས་སྤྱོད་པ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གཅིག་པར་བཤད་པ་དང་འདྲ་བར་བློ་ཅན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མ་རིག་པ་དང་བྱང་ཆུབ་གཅིག་པར་བཤད་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། མ་རིག་པ་ལ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་
ཀྱིས་ཁྱབ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་མ་རིག་པ་ལ་ཡོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གཉིས་སུ་རང་བཞིན་གཅིག་པ་ལ་དགོངས་ནས་མ་རིག་པ་དང་བྱང་ཆུབ་གཅིག་གོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ་དགོངས་པ་ནི་དེའོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་བསྟན་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཡིན་པར་དགོངས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་
དུ་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་འབྱིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་འདོད་ཆགས་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་གཅིག་པར་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་དུ། འདིར་ཡང་མ་རིག་པའི་ཆོས་ཉིད་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་རང་བཞིན་གཅིག་པར་དགོངས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མ་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་
བརྟགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མ་རིག་པ་དང་། འདུ་བྱེད་གཅིག་པར་བཤད་པ་ཡང་མ་རིག་པ་འགགས་ན་གང་ཞིག་ན་མ་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་བ་དང་། མ་རིག་པ་ལ་ཡང་སྟོང་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡོད། བྱང་ཆུབ་ལ་ཡང་སྟོང་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡོད་དེ། སྟོང་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་མི་འདྲ་

125-1-254b

བ་མེད་པས་ན་ཆོས་ཉིད་འདྲ་བ་ལ་དགོངས་ནས་མ་རིག་པ་དང་བྱང་ཆུབ་གཅིག་གོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་འབྱུང་བར་བཤད་པའི་དགོངས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་མང་། །ཚུལ་བཞིན་གྲུབ་པར་གྱུར་ན་ནི། །དེ་དག་དེ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར། །
དེ་ཕྱིར་དེ་ལས་འབྱུང་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་མི་དགེ་བ་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་དང་ལྡན་པ། རིམས་དང་བཅས་པ། འཁྲུལ་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་ན་
སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་འདི་དག་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱས་པ་ལ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ་འདོད་
ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་སྐྱོན་ཅན་དུ་རྟོགས་ན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་འབྱུང་བ་ཡིན་པས་དེ་ལས་དགོངས་ནས་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་འབྱིན་པ་གཞན་པར་ཡང་མི་སྨྲ་སྟེ། ཡང་ན་གང་གི་
ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་སྟོང་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་དུ་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱ་སྟེ། བསྒོམ་པ་ལས་གྲུབ་པར་གྱུར་ན་འདོད་ཆགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ལ་དགོངས་ནས་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་
འབྱིན་ཏོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྤོང་བར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ལྟ་ཞིང་འཁོར་བ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་མྱ་ངན་
ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་ཤིང་། འཁོར་བ་ལ་རྒྱབ་ཏུ་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་ཤིང་འཁོར་བ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་སྟེ་འཇིག་རྟེན་

125-1-255a

ཕྱིར་ནི་དམྱལ་བའི་གནས་འཇུག་ཀྱང་། །སྡུག་བསྔལ་དྲག་པོས་རྒྱལ་བའི་སྲས་ལ་གནོད་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དང་ཕན་པའི་ཆེད་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་གནས་སུ་འཇུག་ཅིང་དམྱལ་བར་གནས་ཀྱང་དམྱལ་བའི་སྡུག་
བསྔལ་བར་མ་དང་ཐ་མས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཀྱི་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་དྲག་པོས་ཀྱང་དེའི་ལུས་དང་སེམས་ལ་གནོད་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་བླ་ན་མེད་པའི་བར་དུ་གཅོད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཞི་བའི་ཡོན་ཏན་སྲིད་སྐྱོན་ཐོག་མར་བསམ་པ་ཡི། །དགེ་བ་རྟོག་པ་
སྣ་ཚོགས་བློ་ལྡན་རྣམས་ལ་གནོད། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐེག་དམན་འཕངས་ཞེས་བྱ་བ་དང་པོར་བཤད་དེ་ཐེག་དམན་འཕངས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞི་བ་ལ། བདེ་བ་དང་གྱ་ནོམ་པར་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་བ་དང་། སྲིད་
པ་སྟེ། འཁོར་བ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བའོ་ཞེས་རྟོག་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཉིས་ནི་བློ་ལྡན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། ས་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱ་བར་རྟོག་པ་ལ་གནོད་ཅིང་། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པ་ཡིན་པས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་
ཏོ། །དེའི་དོན་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བློ་ལྡན་དག་ནི་དྲི་མེད་རྣམ་དག་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ལ། །དམྱལ་བར་གནས་པ་ཐམས་ཅད་དུས་སུ་བགེགས་མི་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ་བློ་ལྡན་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་དང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་རྣམ་པར་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་
བས་ནི་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན། རྣམ་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ན་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཀྱང་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ་བ་ལ་བར་ཆད་དུ་མི་འགྱུར་གྱི་བགེགས་

125-1-255b

སུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐེག་པ་གཞན་ལ་རྟོག་པར་བདག་ཕན་མཆོག་བསིལ་བ། །བདེ་བའི་མཆོག་ལ་གནས་པ་ལ་ཡང་བགེགས་སུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་བགེགས་སུ་འགྱུར་བ་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བདག་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་བྱེད་པ་དང་། བདག་ཉིད་བསིལ་བ་སྟེ། བདག་འབའ་ཞིག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བྱ་བ་ལ་རྟོག་པ་དེ་ནི་བགེགས་སུ་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་བགེགས་སུ་འགྱུར་ཞེ་ན། བདེ་བའི་མཆོག་ལ་གནས་པ་སྟེ། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་
ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་བགེགས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ངོ་བོ་མེད་དང་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་སྐྲག་པ་སྤང་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་རྣམས་ངོ་བོ་མེད་པ་ཞེས་བཤད་པ་སྣང་ཞིང་དམིགས་སུ་རུང་ངོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡང་། བྱིས་པ་རྣམས་སྐྲག་པར་འགྱུར་བའི་
གནས་ཡིན་ལ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་གོ་ཞེས་བཤད་ལ། དྲི་མ་ཡང་དག་གོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡང་བྱིས་པ་རྣམས་སྐྲག་པའི་གནས་ཏེ། སྐྲག་པ་དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་བྱིས་པ་རྣམས་སྐྲག་པའི་གནས་ནི་གསུམ་
སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་ན་ཡང་སྐྲག་པའི་གནས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོད་དེ་དམིགས་སུ་རུང་ངོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ཡང་སྐྲག་པའི་གནས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་མོད་ཀྱི་ཕྱིས་ཀྱང་དག་པར་བྱ་དགོས་སོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡང་
སྐྲག་པའི་གནས་ཏེ། སྐྲག་པ་དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་དངོས་མེད་དམིགས་པ་དང་། །ཉོན་མོངས་མི་རྟག་རྣམ་དག་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་ཅིང་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྣང་ཞིང་དམིགས་སུ་རུང་ངོ་ཞེས་བཤད་པ་
འདི་སྐྲག་པའི་གནས་ཏེ། བྱིས་པ་དག་འདི་སྙམ་དུ་རི་བོང་གི་རྭ་དངོས་པོ་མེད་ཀྱང་། དམིགས་སུ་མི་རུང་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་དངོས་པོ་མེད་ན་ནི་དམིགས་སུ་མི་རུང་ལ། དེ་བས་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་དམིགས་སུ་རུང་ངོ་ཞེས་བཤད་པ་འདི་འགལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་

125-1-256a

ཀྱི་དབྱིངས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་ལ་ཕྱིས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་དགོས་སོ་ཞེས་བཤད་པ་འདི་ཡང་སྐྲག་པའི་གནས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱིས་པ་རྣམས་འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ན། ཉོན་མོངས་པ་བསལ་ཅི་
དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྱུ་མ་འདྲ་བར་ཤེས་བྱ་སྟེ། །དེ་བཞིན་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་དངོས་པོ་མེད་ཀྱང་དམིགས་སུ་རུང་བ་ནི་རྒྱུ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་དམིགས་སུ་མེད་ཀྱང་རྟ་དང་གླང་པོ་ལྟ་བུར་དམིགས་སུ་རུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་འདི་དག་དངོས་པོ་མེད་
ཀྱང་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་དམིགས་སུ་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་ཀྱང་། ཕྱིས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བ་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པ་ལ་གློ་བུར་གྱི་སྤྲིན་གྱིས་རྙོག་ནས་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱས་པ་དེ་སྤྲིན་དང་བྲལ་ན་དག་
པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པ་ཡིན་པ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་གློ་བུར་གྱི་ཉོན་མོངས་པས་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱས་པ་དེ་སྦྱང་དགོས་པས་ན་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་ཕྱིས་དག་པར་འགྱུར་བ་འགལ་བ་མེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་ཀྱང་དམིགས་སུ་རུང་
བའི་རི་མོའི་དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་རི་མོ་ཆོ་ག་བཞིན་བྲིས་པ། །མཐོན་དམན་མེད་དེ་འོན་ཀྱང་སྣང་བར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་ཀྱང་། །མདོར་ན་གཉིས་པོ་མེད་དེ་སྣང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་རས་ལ་རི་མོ་མཁན་གྱིས་ས་ཚོན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གཟུགས་རྣམ་
པ་མང་པོ་ཆོ་ག་བཞིན་དུ་བྲིས་པ་ལ། ལག་པས་བྱུགས་ན་མཐོན་དམན་དང་འབར་འབུར་མེད་ཀྱང་མིག་གིས་བལྟས་ན་མགོ་དང་རྐང་ལག་ལ་སོགས་པ་མཐོན་དམན་དང་འབར་འབུར་དུ་སྣང་བ་དེ་དང་འདྲ་བ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་རྟོག་ཀྱང་སྟེ། གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་གཟུང་བ་དང་། 
འཛིན་པ་གཉིས་མེད་ཀྱང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལྟ་བུར་སྣང་སྟེ། དེ་བས་ན་མེད་ཀྱང་སྣང་བ་ནི་རི་མོའི་དཔེ་དང་འདྲའོ། །དེ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་པ་དང་བཞི་པས་སེམས་ཆུའི་རང་བཞིན་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་རྙོག་པའི་ཆུ་ནི་དང་ནས་ཀྱང་། །དེ་ལས་དེ་ནི་དང་བར་མི་འགྱུར་

125-1-256b

རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རང་བཞིན་གྱིས་དང་བ་དེ། གློ་བུར་གྱི་སྲིན་དང་སྦལ་ལྕོང་གིས་རྙོག་པ་ཅན་དུ་བྱས་པ་ལས། ཕྱིས་རྙོག་པ་དང་བྲལ་ཏེ་དང་བར་གྱུར་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་དང་བ་དེ་ཀུན་ནས་འཕྲལ་བར་སྐྱེས་ནས་དང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་གྱི་ཡེ་ནས་གནས་པ་ལ་གློ་བུར་
རྙོག་མ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་དང་། སྔ་ན་ཡོད་པའི་དང་བར་སྣང་བར་གྱུར་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་དྲི་མ་བསལ་བ་གཅིག་པུ་སྟེ། །དེ་བཞིན་གང་ཕྱིར་གང་གིས་སེམས་དག་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆུ་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་བསལ་བར་བྱ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། གློ་
བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་ན་དག་པར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་ན་ཕྱིས་དག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ནི་རང་བཞིན་དག་པར་དགོངས། །རྟག་ཏུ་གློ་བུར་ཉེས་པས་རྙོག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་འདི་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་
དག་པ་འོད་གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་དགོངས་ཏེ། ཤེལ་བཞིན་དུ་དག་པ་ཡིན་པར་འདོད་དེ། དེ་ལྟར་སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ན་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་སྣང་མ་མཐོང་ཞེ་ན། དཔེར་ན་ཤེལ་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པར་འཇིམ་པའི་གོང་བུས་
གཡོགས་ན་དག་པའི་རང་བཞིན་མི་སྣང་བ་དང་། ཆུ་རང་བཞིན་གྱིས་དང་བ་ཡིན་ཡང་རྙོག་པས་རྙོག་ན་རང་བཞིན་གྱིས་དང་བ་མི་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པ་དེ་སེམས་གང་ལ་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་ལས་གཞན་དག་ནི། །རང་བཞིན་རྣམ་པར་དག་པའི་
སེམས་མི་བཤད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པར་བཤད་ཀྱི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་མ་གཏོགས་པ་གཞན་གྱི་དབང་གི་སེམས་ལ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་སེམས་སུ་མི་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་
བའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཞན་གྱི་དབང་གི་སེམས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་འདོད་ཆགས་དང་དད་པ་ལ་སོགས་པས་རྟག་ཏུ་རྙོག་ཅིང་སྐད་ཅིག་མ་རེ་རེ་ལ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་ལྷན་ཅིག་འགག་སྟེ་དྲི་མ་ཅན་དུ་གནས་པས་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་སེམས་སུ་མི་རིགས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་

125-1-257a

ཉིད་ནི་ཟག་པ་ཅན་འཁོར་བའི་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་ཞིང་འགག་པས་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་མེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་རྣམས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པར་ཟད་ཀྱི་དོན་དམ་པར་ནི་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་དོ་ཞེས་
ལྟ་བ་དང་། ཆད་པར་གྱུར་པས་སྐུར་པ་བཏབ་པའི་ཕྱིར་སྐྲག་པར་འགྱུར་བའི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དོན་དམ་པར་ན་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་འཕྲལ་དུ་སྣང་བའི་ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཡོད་དེ་བཤད་པ་ཡང་སྐྲག་པའི་གནས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། 
གལ་ཏེ་དངོས་པོ་བཞིན་དུ་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡོད་ན་ནི་རྨི་ལམ་གྱི་དངོས་པོས་ཀྱང་བྱ་བ་བྱེད་ནུས་པའི་རིགས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མེད་ཀྱང་དམིགས་པ་ནི་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་ན་སྐྲག་པ་ལས་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་
ཏོ། །ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་ཀྱང་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དག་པར་འགྱུར་བ། ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་ན་སྐྲག་པ་ལས་ལྡོག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་རི་མོ་ལ་མཐོན་དམན་དང་འདྲ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མེད་ཀྱང་དམིགས་པ་ནི་
རི་མོའི་མཐོན་དམན་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆུ་རྙོག་པ་དང་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་ཀྱང་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དག་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཆུ་རང་བཞིན་གྱིས་དང་ཡང་འཕྲལ་གྱི་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱས་པ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཆུ་རང་བཞིན་གྱིས་དང་བ་ལ་གློ་བུར་
གྱི་རྙོག་པས་རྙོག་པ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་ཆུ་ནི་རྙོག་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་གྱི། རང་བཞིན་གྱིས་དང་བ་དང་གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ན། གློ་བུར་གྱི་སྦལ་ལྕོང་ལ་སོགས་པས་གློངས་དང་། རྙོག་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་དང་འདྲ་བར་སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་དྲི་མ་ཅན་གྱི་མཚན་
ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་དག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་མོད་ཀྱི་གློ་བུར་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པས་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བས་ན་འདིར་སེམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སེམས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་ཅེས་བཤད་པ་ཡང་སེམས་

125-1-257b

ཀུན་ལ་མི་བྱའི་སེམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་སེམས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་སེམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །འདོད་ཆགས་ལས་ཉེས་པ་སྐྱེ་བ་དག་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ན་ཞེ་སྡང་གི་སྒོ་ནས་བྱས་པ་རྣམས་ནི་ཉེས་པ་དང་ལྟུང་བར་འགྱུར་གྱི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བྱས་པ་རྣམས་ནི་ཉེས་པ་དང་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ལ། །རྐང་གི་ཁོང་ནས་
བྱམས་པ་ཆེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ན། སེམས་ཅན་ལ་བྱམས་པ་དང་སྡུག་པའི་སེམས་འབྱུང་བ་ན་རུས་པའི་ནང་ན་རྐང་གི་སྙིང་པོ་ལ་བབ་ཅིང་ཕོག་པ་ཙམ་དུ་བྱམས་ཤིང་སྡུག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་ཕན་བྱེད་པ། །ཇི་ལྟར་བུ་
གཅིག་པ་ལ་བྱ་བ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་བྱམས་པ་དེ་ཡང་དཔེར་ན་ཕ་མ་གཉིས་ལ་བུ་གཅིག་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཕ་མ་གཉིས་བྱམས་ཤིང་གདུང་བ་ལྷག་པར་སྐྱེ་བ་དང་འདྲ་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ལ་བྱམས་ཤིང་སྡུག་པ་ལྷག་པར་བྱེད་པ་རྐང་གི་ཁོང་དུ་སོང་བ་ཙམ་དུ་བྱམས་པ་
བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ལ་ནི་ཕན་བྱེད་ན། །ཆགས་བཅས་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིའི་སྐབས་སུ་འདོད་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་བརྩེ་བར་འཛིན་པའི་བྱམས་པའི་སེམས་ལ་འདོད་ཆགས་བྱ་བར་དགོངས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་བྱམས་པའི་སེམས་ལས་ནི་སེམས་
ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ཤ་སྟག་འབྱུང་བས་བྱམས་པའི་སེམས་ལས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་ཉེས་པ་བྱུང་བ་ཡང་། ཉེས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་ལྟུང་བར་མི་གཞག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཐང་ཅིག་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ལ་འདོད་ཆགས་ལས་སྐྱེས་པའི་ཉེས་པའི་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་
བར་བཞག་གོ། །ཁྱིམ་ན་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་བུ་དང་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱམས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ཀྱང་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་མི་གཏོང་ཞིང་སྡུད་པར་བྱེད་ལ་ཞེ་སྡང་ནི་སེམས་ཅན་གཏོང་བའི་མཚན་ཉིད་

125-1-258a

ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉེས་པ་དང་ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་གང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། མདོར་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། །དེ་ཡི་ཞེ་སྡང་མི་མཐུན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་པ་བཞིན་དུ་བཟུང་དགོས་པ་
ཡིན་པ་ལས་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ལ་ཞེ་སྡང་གི་སེམས་ཅུང་ཟད་ཅིག་བྱུང་བར་གྱུར་ན་བྱམས་པའི་སེམས་དང་མི་མཐུན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཉེས་པ་དང་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པ་ནི་ཕུག་རོན་གྱི་དཔེ་དང་སྦྱར་ཏེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་
ལྟར་ཕུག་རོན་བདག་གི་བུ་ལ་བྱམས། །བདག་གི་བུ་དེ་སྦས་ནས་འདུག་པ་ན། །དེ་ལྟ་བུ་ལ་ཞེ་སྡང་འགལ་བ་སྟེ། །རང་བཞིན་སྙིང་རྗེ་ཅན་གྱི་ལུས་ཅན་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ལ་བྱམས་པ་དང་བུ་དང་འདྲ་བར་འཛིན་པ་ནི་དཔེ་ཕུག་རོན་དང་འདྲ་སྟེ་དཔེ་ཕུག་རོན་བྱ་གཞན་
བས་ལྷག་པར་འདོད་ཆགས་ཆེ་བས་བུ་ལ་བྱམས་ཏེ། ནམ་སྒོ་ང་བྱུང་བའི་དུས་ནས་བརྩམས་ནས་སྒྲོ་གཤོག་མ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་བྲང་དང་ལུས་དང་གཤོག་པས་གཡོགས་ནས་འདུག་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཡོད་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་ཞེ་སྡང་བའམ་མི་དྲན་པའི་སེམས་ཅུང་ཟད་བྱུང་ན་ཡང་དེ་ནི་མི་མཐུན་ཞིང་
འགལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་དང་འདྲ་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་བཞིན་གྱིས་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པ། བྱམས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་པ་དང་འདྲ་བར་དགོངས་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ལ་ཞེ་སྡང་བའི་སེམས་ཅུང་ཟད་ཅིག་བྱུང་ན་དེ་ནི་བྱམས་པའི་སེམས་དང་
འགལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཕྱིར་བྱམས་པ་དེ་ཕྱིར་ཁོང་ཁྲོ་འགལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཞེ་སྡང་གི་སེམས་བྱུང་ན་ཇི་ལྟར་འགལ་བ་སྟོན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སེམས་ཅན་ལ་བྱམས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པ་ཡིན་ན་སེམས་ཅན་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་བྱུང་ན་
འགའ་ཞིག་མི་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཕྱིར་ཞི་བས་དེ་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་འགལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་བྱུང་ན་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཉིད་

125-1-258b

སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་ལ་སེམས་ཅན་འཇོག་ན་དེའི་འགལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཕྱིར་དོན་བྱེད་དེ་ཕྱིར་རྒྱུ་སེམས་འགལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བདག་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱང་
ཡོངས་སུ་བཏང་ནས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན་སེམས་ཅན་སླུ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུའི་སེམས་ཀྱིས་བདག་གི་དོན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་དག་ལེན་པར་བྱེད་ན་འགལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཕྱིར་བདེ་བྱེད་དེ་ཕྱིར་འཇིགས་བྱེད་འགལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཇིགས་པ་བསལ་ནས་བདེ་བ་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ལ་དགྲ་དང་མེ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པ་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ལས་སྐྱོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལུས་མཐོང་ངམ་སྒྲ་ཐོས་ན་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིགས་པ་
སེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ན། དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཅན་དེ་ཉིད་བརྡེག་བཙོག་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་འཇིགས་ཤིང་དངང་བར་བྱེད་ན་ནི་དེ་ནི་འགལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་སེམས་ཅན་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པ་ནི་འདིར་འདོད་ཆགས་སུ་དགོངས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྡུག་པ་དང་ཕངས་པར་སེམས་པའི་བྱམས་པ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་སྐབས་འདིར་ཆགས་པ་ཡིན་པར་དགོངས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་གི་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཉེས་པ་ནི་འགག་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱམས་པ་
ལས་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་ལ་སྡུག་པར་སེམས་དཔའི་འདོད་ཆགས་དེ་ནི་ལྟུང་བ་དང་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་བར་བཞག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། བྱམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་འདོད་ཆགས་ལས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཉེས་པར་མི་
གཞག་གོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ལ་བྱམས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཞི་བ་དང་། དོན་སྦྱིན་པ་དང་། བདེ་བ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བདེ་བར་འགྱུར་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ལ་བྱམས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་འགལ་བ་དང་། སེམས་

125-1-259a

ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་པ་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་པ་ལ་འགལ་བ་དང་། དོན་བྱེད་པ་ཡིན་པས་རྒྱུ་སེམས་འབྱུང་བ་འགལ་བ་དང་། བདེ་བ་སྐྱེད་པ་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཟུགས་མཐོང་བ་དང་། སྒྲ་ཐོས་པས་ཀྱང་བདེ་བར་འགྱུར་
བ་ཡིན་ན། འཇིགས་པ་སྐྱེ་བ་འགལ་ལོ། །དེའི་རྒྱུས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སེམས་ལ་སོགས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ལ་འཇོག་པ་དང་། རྒྱུ་སེམས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་ན་ཁོང་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་
འགལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྒྲུབ་པ་དབྱེ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྒྲུབ་པ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་ཡིན་པས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ན་གྲངས་ཀྱིས་དུ་ཡོད་པ་དང་། རྣམ་པ་དུ་ཡོད་པ་ལ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཁོར་བ་རབ་ཏུ་
འཇུག་པ་ནི། །ཇི་ལྟར་ནད་པ་སྨན་ལ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་ནད་པ་ནད་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨན་ལ་འཇུག་སྟེ། སྨན་ཁ་བ་དང་དཀུ་བ་དང་ཚ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པར་སེམས་ཀྱང་ནད་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཐུང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་
ཤེས་བཞིན་དུ་འཁོར་བར་འཇུག་པ་ན་འཁོར་བའི་ཉེས་པ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་མི་བཟད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་བདེ་བར་ཤེས་མོད་ཀྱི་མཐར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཁོར་བར་འཇུག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ལ་ནི་རབ་འཇུག་པ། །ཇི་ལྟར་སྨན་པས་ནད་པ་ལའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
དཔེར་ན་སྨན་པ་སྙིང་རྗེ་ཅན་དགེ་བ་ནད་པའི་ནད་དེ་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ནད་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། ནད་ཀྱི་གཞི་དང་སྦྱར་ནས་སྨན་གཏོང་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་ཅན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཀྱིས་ནད་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་
སོ་སོའི་སྣོད་དང་སྦྱར་ནས་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྨན་གཏོང་ཞིང་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། བདག་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ནི། །ཇི་ལྟར་མ་སྨིན་བྲལ་བའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་བྲན་མི་སྲུན་པ་ལ་སྨིན་ཅིང་མ་དུལ་བ་ལ་འདུལ་ཞིང་ལེགས་པར་གཅོད་པའི་ཕྱིར། རྗེ་བོ་འཇུག་སྟེ། བརྡེག་པ་དང་བཙོག་པ་ལ་སོགས་ནན་

125-1-259b

ཐུར་གྱིས་ཚར་གཅོད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་གི་སེམས་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་ནས་མ་དུལ་ཞིང་དམུ་རྒོད་དུ་གྱུར་ནས་སེམས་དེ་འདུལ་ཞིང་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཚར་གཅོད་ཅིང་འདུལ་བར་བྱེད་དེ། དེ་ལ་འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་
པ་ལས། རྟ་འདུལ་སྦྱོང་གི་དཔེས་གསུངས་པ་ལྟ་བའོ། །འདོད་པ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ནི། །ཇི་ལྟར་ཚོང་པ་ནོར་ལའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་མན་ཆད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྒྲུབ་པ་སྟོན་ཏེ། དཔེར་ན་ཚོང་པ་བུ་ཚ་གསོ་བའི་ཕྱིར་ཟོང་ཆུང་ངུ་ཞིག་གིས་ནོར་མང་པོ་རྙེད་པར་ཁེ་སྤོགས་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔས་ཀྱང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཟོང་གིས་འདོད་པ་ལྔའི་ཡོན་ཏན་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྒྲུབས་ནས་སེམས་ཅན་ལ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་བྱེད་དོ། །འདིས་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ། །ལས་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ནི། །ཇི་ལྟར་ཚོན་གྱིས་གོས་ལའོ། །
ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་ཚོན་གྱིས་བཅོས་པའི་གོས་ཚོན་གྱིས་ཞེན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གཟུང་བ་དང་བཀྲུ་བའི་ལས་ཀྱིས་གོས་ཀྱི་དྲི་མ་བྱང་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་གསུམ་བྱང་ཞིང་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྲོག་མི་གཅོད་པ་དང་། 
མ་བྱིན་པར་མི་ལེན་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །འདིས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་མི་འཚེ་རབ་འཇུག་པའི། །ཇི་ལྟར་ཕས་ནི་བུས་བཞིན་ལའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་ཕ་དེ་བུ་གཞོན་ནུ་ཤེད་མ་བྱེ་བ་ཡོད་པས། བཟེག་པ་དང་བྲད་པ་ལ་སོགས་པའི་
སྒོ་ནས་གནོད་པ་བྱས་ཀྱང་ཞེ་སྡང་མི་སྐྱེའི་སྙིང་རྗེའི་སེམས་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ན་སེམས་ཅན་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་ནས་ཤེད་མ་བྱེ་བ་རྣམས་ཀྱིས་གནོད་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གནོད་པ་དང་ཞེ་སྡང་གི་སེམས་མི་སྐྱེའི་སྙིང་རྗེ་བའི་
སེམས་སྐྱེ་སྟེ། འདིས་ནི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ། །རྒྱུན་བཅད་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ནི། །མེ་འདོད་གཙུབ་གཏན་གཙུབ་ཤིང་ལའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་མེ་འདོད་པའི་མི་མེའི་དོན་དུ་གཙུབ་གཏན་ལ་གཙུབ་ཤིང་མེ་མ་ཕྱིན་གྱི་བར་དུ་ངལ་བ་མེད་པར་གཙུབས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དང་འདྲ་

125-1-260a

བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགེ་བ་ལ་བསྒོམ་པ་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ངལ་བ་མེད་པར་དགེ་བ་ལ་རྒྱུན་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། འདིས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ། །ལྷག་པའི་སེམས་ལ་རབ་འཇུག་པ། །ཡིད་གཅུགས་རྫོགས་པར་གྱུར་པ་ལའོ། །ཞེས་བྱ་
བ་ལ། དེ་ལ་དཀོར་དང་བང་མཛོད་ལ་སོགས་པའི་དབང་དང་སྤྱོད་དུ་བཅུག་ཀྱང་། རྣམ་པ་གང་གིས་ཀྱང་སྲིད་པ་མི་སྐྱེ་ཞིང་བདག་གིར་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཡིད་གཅུགས་པ་ལ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡིད་གཅུགས་རྫོགས་པ་དེ་རྒྱལ་པོའི་བང་མཛོད་དང་དཀོར་ལ་དབང་ཡོད་ཀྱང་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་སྲེད་པ་
དང་ཆགས་པ་མི་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དབང་ཡོད་དེ། བསམ་གཏན་ཐོབ་ཀྱང་བསམ་གཏན་གྱི་རོའི་བདེ་བ་ལ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་ཆགས་པ་མི་སྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་ཡིད་གཅུགས་པའི་མི་དེ་ལ། ཕྱི་ནང་གི་གཏམ་ཀུན་
ཡང་མ་ལུས་པར་སྨྲ་ཞིང་ཇི་ལྟར་གྱུར་ཀྱང་ཡིད་གཅུགས་པའི་མི་དེ་བར་མ་དོར་མི་གཏོང་བ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་བསམ་གཏན་གྱི་སྤྱོད་པ་ན་ཞུགས་པ་ནམ་བསམ་གཏན་གྱིས་མཐར་མ་ཕྱིན་ཅིང་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་བར་མ་དོར་མི་གཏོང་ཞིང་འཇིགས་པར་མི་བྱེད་དེ། འདིས་ནི་བསམ་
གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ལ་ནི་རབ་འཇུག་པ། །སྒྱུ་མ་བྱེད་བཞིན་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་མཁན་སྒྱུ་མའི་ཆོ་ག་དང་ཐབས་ཤེས་པ་དེས་གདོད་སྒྱུ་མ་བྱེད་པའི་སྒྱུ་མའི་རྟ་དང་གླང་པོ་བྱས་ནས་ཀྱང་འདི་ནི་སྒྱུ་མ་ཡིན་གྱི་རྟ་དང་གླང་པོ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་
སེམས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒྲུབས་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཤེས་པར་བྱེད་དེ། འདིས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ། །གང་ལ་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པ་དེ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་དགོངས། །
ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་བསྟན་པའི་དོན་བསྡུས་ནས་བསྟན་ཏེ་གོང་མ་རྣམས་ཀྱི་དོན་མདོར་བསྡུས་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཤིག་སྟོན་ཏེ། གང་ལ་སྒྲུབ་ཅིང་འཇུག་པ་དང་། ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་ཅིང་འཇུག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་པར་དགོངས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་གང་ལ་འཇུག་ཅེ་ན། 

125-1-260b

ནད་པ་སྨན་ལ་འཇུག་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་འཁོར་བར་འཇུག་གོ། །ཇི་ལྟར་འཇུག་ཅེ་ན། སེམས་ཅན་ལ་ནི་རབ་འཇུག་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྒྱུ་མ་བྱེད་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱི་ཚུལ་ལྟར་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནད་
པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་འཇུག་པར་བྱ་ཞེ་ན། ནད་པ་ནད་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨན་དཀུ་ཡང་འཐུང་བར་བྱེད་པ་དང་། སྨན་པ་ནད་པ་ལ་སྨན་གཏོང་བར་བྱེད་པ་དང་། ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལུས་ལས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའི་ཚུལ་དུ་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ལ་
ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་ལས་སོར་སོར་བརྟགས་ནས་འཁོར་བ་ལ་གནས་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གང་ལ་འཇུག་ཅེ་ན། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཁམས་གསུམ་དུ་འཇུག་པར་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་འཁོར་བའི་ཉེས་པ་དང་སྐྱོན་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནས་འཁོར་བའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པར་བྱ་
སྟེ་འཇུག་གོ། །ཡང་ན་གོང་དུ་གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བ་དང་། ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་བ་དང་། གང་གིས་བསླབ་པར་བྱ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་གླེངས་པ་ལས། འཁོར་བར་འཇུག་པས་ནི་གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བ་བསྟན། སྨན་པ་ལ་སོགས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །སྙིང་རྗེ་བས་སེམས་
ཅན་ནད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་གཏོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྨན་པའི་དཔེས་ནི་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པས་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཀྱིས་བཏབ་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་མི་གཏོང་བར་བསྟན་ཏོ། །རང་གི་སེམས་རབ་ཏུ་ལེགས་པར་བཅོས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མ་སྨིན་པའི་བྲན་གྱི་དཔེས་ནི་བདག་གི་སེམས་མ་དུལ་བ་
དང་། མ་ཞི་བ་ལེགས་པར་འཆོས་པར་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཇི་ལྟར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ལོངས་སྤྱོད་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་མན་ཆད་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྒྲུབ་པ་རིམ་བཞིན་དུ་སྟོན་ཏེ། ཚོང་པའི་དཔེས་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒྲུབ་པ་
བསྟན་ཏེ། སྦྱིན་པས་ལོངས་སྤྱོད་བསྒྲུབས་ནས་ལོངས་སྤྱོད་སེམས་ཅན་ལ་གཏོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་སྦྱངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚོན་མཁན་གྱི་དཔེས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་གསུམ་

125-1-261a

གྱི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཀྱི་གནོད་པ་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕ་དང་བུའི་དཔེས་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱིས་གནོད་པ་བྱས་ཀྱང་བཟོད་དེ་སླར་གནོད་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བ་བསྒོམ་པ་ལ་རྒྱུན་ཏུ་བརྩོན་
པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཙུབ་ཤིང་གི་དཔེས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ། །དགེ་བ་བསྒོམ་པ་ལ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མི་ཆགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡིད་གཅུགས་པའི་དཔེས་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏེ། བསམ་
གཏན་གྱི་དབང་ཐོབ་ཀྱང་བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་ལ་མ་ཆགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་བྱ་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྒྱུ་མའི་དཔེས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏེ། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་
ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྒྲུབ་པ་རྣམས་ཀྱང་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚུལ་དུ་བསྒྲུབ་དགོས་ཏེ། དེ་བས་ན་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་བཅད་གཅིག་བརྩམས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་རྟག་པར་རྒྱ་ཆེན་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་
ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་རོ། །བརྩོན་འགྲུས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྟག་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །དེ་ལ་རྟག་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ནི་གང་དགེ་བ་རྒྱུན་དུ་བྱེད་པའོ། །རྒྱ་ཆེ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ནི་གང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒྲུབ་པའི་བརྩོན་
འགྲུས་སོ། །གཉིས་པོ་ཡོངས་སྨིན་སྦྱངས་ལ་གྲུབ། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་རྟག་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། རྒྱ་ཆེ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་གཉིས་ཀྱིས་གཉིས་པོ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་། སྦྱང་བར་བྱ་བ་ལ་འགྲུབ་སྟེ། གཉིས་པོ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སམ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སམ་བདག་གི་དོན་ཏམ་
གཞན་གྱི་དོན་ཏེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ནི་བདག་གི་དོན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ལ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ནི་བདག་དང་གཞན་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། །མི་རྟོག་དྲི་མེད་བློ་མཆོག་གིས། །འགྲུབ་དང་མཆོག་ནི་རིམ་གྱིས་དེས་ཐོབ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་

125-1-261b

མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལ་མི་རྟོག་ཅེ་ན། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་དང་། སྒྲུབ་པའི་ཆོས་གསུམ་ཡོད་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་དྲི་མ་མེད་པས་ན་དྲི་མ་
མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བློ་མཆོག་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དེས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང་། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་། སྒྲུབ་པ་གསུམ་ལ་མི་རྟོག་པའི་ཚུལ་དུ་བསྒྲུབས་ནས་ས་
བཅུ་རིམ་གྱིས་མནན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་སྒྲུབ་པ་མཆོག་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྒྲུབ་པའི་སྐབས་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།གདམས་ཤིང་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་
ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྒྲུབ་པའི་སྐབས་ཀྱི་འོག་ཏུ་གདམས་ཤིང་བསྟན་པར་བྱ་བའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། འདིར་བསླབ་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པའི་སྐབས་ཡིན་ཏེ། བསླབ་པའི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ཡང་བསམ་པའི་ཁྱད་པར་དང་། བདག་ལ་ཕན་པའི་ཁྱད་
པར་དང་། གཞན་ལ་ཕན་པའི་ཁྱད་པར་དང་། མཐར་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ལ་ཆོས་ལ་མོས་པ་མང་བའི་སྐབས་སུ་བསམ་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན། ཆོས་འཚོལ་བའི་སྐབས་སུ་སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་བསྟན། སྒྲུབ་པའི་སྐབས་སུ་བདག་ལ་ཕན་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན། ཆོས་འཆད་པའི་སྐབས་སུ་གཞན་ལ་
ཕན་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་ནས་ད་ནི་མཐར་ཐུག་པའི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏེ། དེའང་སྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གཉིས་རྣམ་པར་དག་ཅིང་མཐར་ཐུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་གདམས་པ་དང་བསྟན་པར་བརྩལ་བར་བྱ་ལ། གཞན་ཡང་གདམས་པ་དང་བསྟན་
པ་ལ་བཞག་དགོས་ཏེ། དེ་བས་ན་སྒྲུབ་པའི་སྐབས་ཀྱི་འོག་ཏུ་གདམས་པ་དང་བསྟན་པའི་སྐབས་བཤད་པར་འབྲེལ་ཏོ། །བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་འབྱུང་བ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་ལ་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་སར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཅིག་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའི་

125-1-262a

སྤྱད་པས་ས་དང་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་སྤྱད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཆོས་སྤྱོད་རྣམ་པར་འཕེལ་བྱེད་ཅིང་། །དགེ་བའི་ཆོས་ནི་རབ་རྫོགས་པ། །ཇི་ལྟར་རྒྱ་མཆོའི་ཆུ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མོས་པ་དང་དད་པ་ཞེས་
བྱ་བ་དོན་གཅིག་སྟེ། མོས་པ་སྤྱོད་པའི་སར་མོས་པ་དང་། དད་པ་ཤས་ཇེ་ཆེ་ཇེ་ཆེར་བྱས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་ཏུ་དད་པ་ཤས་ཆེར་བྱས་པ་ལ་མོས་སྤྱོད་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་གོང་མ་གོང་མ་ཐོབ་པར་བྱས་པ་ནི་མོས་སྤྱོད་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མོས་
པ་སྤྱོད་པའི་ས་དྲོད་ཀྱི་དུས་ན་ནི་མིང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས། རྩེ་མོའི་དུས་ན་ནི་དོན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས། བཟོད་པའི་དུས་ན་ནི་གཟུང་བ་མི་དམིགས་པར་རྟོགས། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་གི་དུས་ན་ནི་འཛིན་པ་ཡང་མི་དམིགས་པར་རྟོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་མོས་པ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བས་བསོད་ནམས་
དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའང་དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་ཆུས་གང་ཞིང་རྒྱས་པ་དང་འདྲ་བར་དེའི་སེམས་ལ་ཡང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཇི་ཙམ་གྱིས་ས་དང་པོ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྫོགས་ཤིང་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བའི་
དོན་ཏོ། །སྔུན་ནས་དག་པའི་རྒྱལ་བའི་སྲས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་ཞུགས་པ་དང་། མོས་པ་འཕེལ་བ་དང་། ཆོས་རྫོགས་པ་ནི་སྔུན་ནས་དག་པའི་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཞེས་བྱ་སྟེ། མོས་པ་སྤྱོད་པའི་སར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་དག་
ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། དགེ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེ་ལྟར་ཚོགས་ནི་བསགས་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ན་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པས་
ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་ཤིང་སེམས་ལ་འཛིན་པས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལྟ་བ་དྲང་བ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བར་མ་ལྟུང་བ་ནི། ཚོགས་བསགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རབ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མོས་པ་སྤྱོད་པའི་སར་ཐེག་པ་ཆེན་པའི་ཆོས་མང་དུ་ཐོས་པ་ལ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ཞེས་

125-1-262b

བྱའོ། །སེམས་ནི་དགེ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མོས་པ་སྤྱོད་པའི་སའི་དུས་ན་ས་དང་པོ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་ན། སེམས་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བསྒོམ་པ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱས་པ་དང་། ལྟ་བ་དྲང་པོར་བྱས་པ་དང་། མང་དུ་ཐོས་པ་དང་། སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་ལ་སོགས་པའི་
འོག་ཏུ་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་ཚུལ་དུ་བསྒོམ་པར་བྱས་པས་ན། བསྒོམ་པ་ལ་ནི་བརྩོན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འོག་ནས་འབྱུང་བའི་ཚུལ་ནི་དེ་ནས་མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་སངས་རྒྱས་ལས། །ཞི་གནས་རྣམ་པར་རྒྱས་པ་དང་། །ཡེ་ཤེས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། །
དེ་ཚེ་ལུང་བསྟན་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་སར་མོས་པ་དང་དད་པ་འཕེལ་བ་དང་། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པ་དང་། སྡོམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ལྟ་བ་དྲང་བ་དང་། ཐོས་པ་མང་བ་དང་། སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་སྟེ། ལུས་དང་
སེམས་ལས་སུ་རུང་བར་བྱས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ནས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལས་ས་དང་པོ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བསྟན་པ་དང་གདམས་པའི་ལུང་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ལུང་དེ་ཡང་ཞི་གནས་རྣམ་པར་རྒྱས་པར་བྱ་བ་དང་། ལྷག་མཐོང་རྣམ་པར་རྒྱས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལུང་ནོད་
པར་བྱེད་དེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲས་ནི་ལྷག་མཐོང་ལ་བྱའོ། །ས་དང་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་བསྟན་པ་དང་། གདམས་པ་
ལས་ཐོབ་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་མདོའི་སྡེ་དང་ལུང་དུ་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལ་བྱའོ། །གསུང་རབ་དེ་དག་ཀྱང་ཇི་འདྲ་བ་ཞིག་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། མི་གཉིས་དོན་དག་གསལ་བྱེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། 
མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་དང་བྲལ་བ་དང་། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཆད་པས་ན་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐོག་མར་དཀའ་ཐུབ་ཅན་གྱིས་ནི། །མདོ་མིང་ལ་སོགས་སེམས་གཞག་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཀའ་ཐུབ་ཅན་

125-1-263a

ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་བྱའོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་དེས་དང་པོ་ཉིད་དུ་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་མིང་ལ་སེམས་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། མདོ་སྡེ་འདིའི་མིང་ས་བཅུ་པ་ཞེས་བྱ། འདི་ནི་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ། ཞེས་མདོ་སྡེ་
རྣམས་ཀྱི་མིང་ཤེས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནས་ཚིག་ཏུ་སྤྲོས་པ་ལས། །རིམ་གྱིས་རྣམ་པར་བརྟགས་ནས་སུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་མིང་ལ་སེམས་བཞག་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་མདོ་སྡེ་དག་གི་ཚིག་ལ་སེམས་འཇོག་སྟེ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་
མདོ་སྡེ་གཅིག་གི་ནང་ནས་ཚིག་ཇི་ནས་ཇི་འབྱུང་བ་དང་། ཚིག་ཇི་སྙེད་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་། ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་རིམ་གྱིས་ཤེས་པར་བྱེད་དེ། དང་པོར་མིང་བརྟགས་ནས་ཤེས་པར་བྱེད་དེ། དེ་བས་ཚིག་རྣམས་བརྟགས་ནས་ཚིག་ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་རང་རིག་ཚུལ་བཞིན་
གྱིས། །དེ་ཡི་དོན་ལ་རྣམ་པར་བརྟགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་གིས་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་ནང་དུ་ཚུལ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཚིག་ཤེས་པའི་འོག་ཏུ་རྣལ་འབྱོར་པས། མདོ་སྡེ་རེ་རེའི་ཚིག་སོ་སོའི་ཚིག་རེ་རེ་ལ་དོན་ཅི་ཡོད་པ་ལ་བརྟགས་ཤིང་དཔྱད་ན། ཚིག་རེ་རེའི་དོན་ཡང་
ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཤེས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་དོན་དག་བཟུང་ནས་སུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་ཚིག་རེ་རེའི་དོན་རྟོགས་པར་བྱས་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་མདོ་སྡེའི་ཚིག་གི་དོན་ནི་འདི་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་གནས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཏན་ལ་འབེབས་ཤིང་ཤེས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་
རྣམས་ཡང་དག་བསྡུ་བར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་མདོ་སྡེ་དེ་དག་གི་དོན་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་ཆོས་ལ་སྡུད་པར་བྱེད་དེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་དག་གི་དོན་བསྡུས་ན་ཡང་མདོ་སྡེའི་ནང་དུ་འདུས་པའམ། མདོ་སྡེ་གཅིག་ལ་མདོ་སྡེ་འདི་ཡིག་མགོ་ནས་མཇུག་ཏུ་དོན་
མདོར་བསྡུས་ནས་འདི་སྐད་འབྱུང་བར་ཟད་པའམ། མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བསྡུས་ན་ཡང་མདོ་སྟོན་པར་ཟད་ཅེས་སྡུད་པ་ནི་ཆོས་ལ་ཡང་དག་པར་བསྡུ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ནི་དེའི་དོན་རྟོགས་བྱའི་ཕྱིར། །དེ་ནས་ཡང་དག་རེ་བར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པའི་སེམས་པ་དེས་སོ། །

125-1-263b

དོན་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་དོན་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་བསྡུས་པའི་འོག་ཏུ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བསམ་གཏན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་སམ། དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་སམ། ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་ཀྱང་རུང་
སྟེ། འབྲས་བུ་གང་གི་ཕྱིར་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དེ་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པར་བྱ་ཞེས་རེ་བ་དང་བཅས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན། དེ་ནས་ཡང་དག་རེ་བར་བྱ། །ཞེས་སྨོས་སོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་གསུམ་གྱིས་ནི་སེམས་དྲུག་བསྟན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་ནི་དེ་བས་མདོ་ལ་སོགས་
པའི་ཆོས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གོ། །དེ་ནས་ཚིག་ཏུ་སྤྲོས་པ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་ནི་ཚིགས་བཅད་གཉིས་པའོ། །དེ་ཡི་དོན་དག་བཟུང་ནས་སུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཚིགས་བཅད་གསུམ་པ་སྟེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་གསུམ་གྱིས་ནི་རྣལ་འབྱོར་པའི་སེམས་
དྲུག་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྩ་བའི་སེམས་ནི་མདོ་སྡེའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མིང་ལ་དམིགས་པ་གདམས་པ་ཐོབ་ནས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྩ་བའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཇི་ལྟ་བུ་ནི་སློབ་དཔོན་ནམ་མཁན་པོའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ས་ཐོབ་པའི་གདམས་པ་དང་། བསྟན་
པ་ཐོབ་ནས་དེ་ནས་དང་པོ་ཉིད་དུ་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་མིང་ལ་སེམས་དམིགས་པར་བྱེད་པ་ལ་ནི་རྩ་བའི་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡང་ན་མཁན་པོ་དང་སློབ་དཔོན་ནམ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
ལས་གདམས་པ་དང་། བསྟན་པ་མ་ཐོབ་པར་ཡང་། བདག་ཉིད་ཀྱི་བློས་དང་པོ་ཉིད་དུ་ཆོས་རྣམས་ལ་རྟོག་པའི་ཚེ་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ། རྩ་བའི་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །རྗེས་སུ་དཔྱོད་པའི་སེམས་ནི་གང་གིས་མདོ་
སྡེ་ལ་སོགས་པའི་མིང་ལ་དམིགས་ནས་ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྗེས་སུ་དཔྱད་པའི་སེམས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་ས་དང་པོ་ཉིད་དུ་མདོ་སྡེའི་མིང་ནི་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་ཞེས་མདོ་སྡེའི་མིང་ལ་དམིགས་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་མདོ་སྡེ་དེ་དག་སོ་

125-1-264a

སོའི་ཚིག་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་དེ། མདོ་སྡེའི་ཚིག་གི་ནང་ནས་ཚིག་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་དང་ཚིག་གྲངས་ཀྱིས་དུ་ཞིག་འབྱུང་བར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སེམས་ནི་གང་གིས་དོན་དང་ཡི་གེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སེམས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དོན་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། ཡི་གེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་བགྲང་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་རྣམ་པ་བཞི་ལྟ་བུའི་ཚུལ་དུ་རྟོག་པ་ནི་དོན་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་བགྲང་བ་ནི་གྲངས་འཛིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་གཟུགས་ནི་སྐྱེ་
མཆེད་བཅུ་དང་ཕྱོགས་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བགྲང་བ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ལྔ་ཞེའམ། བཅུ་གཅིག་ཞེའམ། དྲུག་ཅེས་གྲངས་སེམས་ལ་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་འདི་ལྟར་གཟུགས་ནི་དབང་པོ་ལྔ་དང་ཡུལ་ལྔ་དང་བཅུ། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་སྟེ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་
མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་དང་བཅུ་གཅིག་ཁོ་ནར་ཟད་ཀྱི་མི་མང་མི་ཉུང་ངོ་ཞེས་གྲངས་འཛིན་པ་ནི་བགྲང་བ་ལ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚོར་བ་ནི་ཚོར་བ་དྲུག་གི་ཚོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚོར་བ་ལ་ཡང་། མིག་གིས་ཀུན་དུ་རེག་སྟེ། ཚོར་བ་ནས་ཡིད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་རེག་སྟེ་ཚོར་བའི་བར་དུ་
ཚོར་བའི་ཚོགས་དྲུག་པོ་ཁོ་ནར་ཟད་ཀྱི་མི་མང་མི་ཉུང་ངོ་ཞེས་རྟོག་པ་ཡང་བགྲང་བ་ལ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞལ་བ་ནི་བགྲང་བའི་ཆོས་ལ་སྐུར་པ་མི་འདེབས་ཤིང་སྒྲོ་མི་འདོགས་པར་མཚུངས་པར་རྟོག་ཅིང་འཛིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞལ་བ་ལ་རྟོག་པ་ནི་གོང་དུ་གཟུགས་བཅུ་གཅིག་ཏུ་བགྲང་བ་དང་། 
ཚོར་བའི་ཚོགས་དྲུག་ཏུ་བགྲང་བ་དང་། གཟུགས་ནི་བཅུར་ཟད་ཀྱི། ཚོར་བ་ལ་ཡང་ལྔར་ཟད་ཅེས་སྐུར་པ་ཡང་མི་འདེབས་སོ། །གཟུགས་ལ་བཅུ་གཉིས་ཡོད་ཅིང་ཚོར་བ་ལ་ཡང་བདུན་ཡོད་ཅེས་སྒྲོ་ཡང་མི་འདོགས་པར་བསྐྱེད་པ་སྐུར་པ་ཡང་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་གྲངས་ཅི་ཙམ་དུ་གཞག་པ་ཁོ་ན་
ཡང་མཚུངས་པར་རྟོག་པ་ནི་གཞལ་བ་ལ་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དཔྱོད་པ་ལ་ནི་ཚད་མས་རྟོག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་ལུང་གི་ཚད་མ་དང་གསུམ་གྱིས་ཆོས་དེ་དག་ཡིན་དུའང་མི་རུང་ཞེས་རྟོག་ཅིང་། ཅིའི་ཕྱིར་ན་གཟུགས་ལ་བཅུ་གཅིག་གཞག་ལ་བཅུ་གཉིས་

125-1-264b

ལ་སོགས་པར་མང་དུ་ཡང་མ་བཞག་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ཉུང་ངུ་ཡང་མ་བཞག་ཅེས་རྟོག་པ་ནི་དཔྱོད་པ་དང་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྟག་པ་ནི་བགྲང་བ་དང་གཞལ་བ་དང་དཔྱད་པའི་དོན་ལ་ལྟ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བགྲང་བས་བཅུ་གཉིས་ལ་སོགས་པའི་གྲངས་བགྲངས་པ་དང་། གཞལ་བས་སྐྱེད་སྐུར་
མ་བྱས་པ་དང་། དཔྱད་པས་རིགས་པར་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ཆོས་དེ་དག་གི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལྟ་བ་ནི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡི་གེ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བརྟག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡི་གེ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བརྟག་སྟེ། དོན་ཡོད་པར་བརྟག་པ་དང་། དོན་མེད་པར་བརྟག་
པའོ། །ཡི་གེ་མང་པོ་ལ་དོན་དང་བཅས་པ་དང་། གཅིག་པ་དོན་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདུས་བྱས་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡི་གེ་མང་པོ་ལ་ནི་དོན་ཡོད་པར་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དོན་ཡོད་ཅེ་ན། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཨ་དང་ཀ་ལ་སོགས་
པའི་ཡི་གེ་གཅིག་པ་ནི་དོན་མེད་པར་བརྟག་སྟེ། ཡི་གེ་གཅིག་གི་དོན་གང་ཡང་མི་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཛིན་པའི་སེམས་ནི་གང་གིས་ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་བརྟག་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཛིན་པའི་སེམས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་གང་གིས་རྗེས་སུ་དཔྱོད་པའི་སེམས་
ཀྱི་སྐབས་སུ་མདོ་སྡེ་རྣམས་ཚིག་རེ་རེ་ནས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱི་མཚན་མ་འཛིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་མཚན་མ་འཛིན་ཅེ་ན། མདོ་སྡེ་འདིའི་ཚིག་ནི་འདི་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ནི་འཛིན་པའི་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་བརྟག་པའི་མཚན་མ་
འཛིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡང་རྣམ་པར་བརྟག་པའི་སེམས་ཀྱི་སྐབས་སུ་དོན་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ། གྲངས་ལ་སོགས་པ་ལ་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞིར་བཤད་པ་དང་། ཡི་གེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བཤད་པ་ལ། དེ་དག་གི་མཚན་མ་འཛིན་ཏེ་ཇི་ལྟར་འཛིན་ཅེ་ན། 
འདི་དག་ནི་འདི་ཁོ་ན་ལྟ་བུ་ཡིན་གྱི། གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ནི་འཛིན་པའི་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །བསྡུ་བའི་སེམས་ནི་གང་གིས་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་དོན་རྩ་བའི་སེམས་སུ་བསྡུས་ནས་བསྡུ་བའི་ཚུལ་དུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསྡུ་བའི་སེམས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། 

125-1-265a

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་གང་གིས་གོང་དུ་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་ཆོས་དོན་ལ་རྣམ་པར་བརྟག་པ་ལ་ཡང་། བགྲང་བ་དང་གཞལ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞིར་བརྟག་པ་དང་། ཡི་གེ་ལ་ཡང་དོན་ཡོད་པ་དང་། མེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བརྟགས་པ་དེ་དག་ལ་བསྡུ་བའི་
ཚུལ་དུ་འཇུག་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཇི་སྙེད་དུ་མདོ་སྡེ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་བཤད་པ་དེ་དག་ཀྱང་། མདོ་སྡེའི་ནང་དུ་འདུས་པར་ཟད་དོ་ཞེས་རྩ་བའི་སེམས་སུ་སྡུད་པའམ། མདོ་སྡེ་འདིའི་ནང་ནས་ཚིག་དང་ཡི་གེ་མང་པོ་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ནང་བསྡུས་ན། འདི་ཙམ་ཞིག་སྟོན་པར་མཛད་དོ་
ཞེས་བྱ་བའི་སེམས་སྡུད་པ་ལ་བསྡུ་བའི་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །རེ་བའི་སེམས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕྱིར་རམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རེ་བའི་སེམས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་ཀྱང་རུང་། དེ་མ་ཡིན་པ་གཞན་འབྲས་བུ་གང་གི་ཕྱིར་ཞུགས་ཀྱང་རུང་སྟེ། 
དེ་དག་ཐོས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་གཞན་དུ་བསྒོམ་པའམ། འབྲས་བུ་དེ་དག་གིས་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པ་ནི་རེ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཡོངས་སུ་
རྫོགས་ཤིང་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་ཀྱང་རུང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་ཀྱང་རུང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ས་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
བདག་ཉིད་ཀྱིས་ས་བཅུ་རིམ་གྱིས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་ཀྱང་རུང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁྱད་པར་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡང་ན་བདག་གིས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་ཀྱང་རུང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་
འཇུག་པ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་གཞན་ཡང་དེ་ལ་མ་གཏོགས་པའི་ཡོན་ཏན་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གང་གི་ཕྱིར་ཞུགས་ཀྱང་རུང་། དེ་དག་ཐོབ་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་བསྒོམ་པ་ནི་རེ་བའི་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཉིད་དམིགས་པར་སྣང་བ་སྟེ། །སེམས་

125-1-265b

ལས་གཞན་དམིགས་པ་མེད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་སེམས་དྲུག་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་སེམས་དྲུག་གི་དམིགས་པའི་ཡུལ་བཤད་པ་དེ་དག་ཀྱང་། སེམས་ཉིད་དམིགས་པའི་ཡུལ་རྣམ་པ་དྲུག་སྣང་བ་ལྟ་བུར་ཟད་ཀྱི། སེམས་ལས་མ་གཏོགས་པར་སེམས་ཀྱི་དམིགས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་སེམས་
ལས་ལོགས་ཤིག་ན་གཞན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཙམ་དུ་ཤེས་ཀྱང་རུང་མི་ཤེས་ཀྱང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་གི་ཡུལ་རྣམས་སེམས་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་དེ། སེམས་ཙམ་དུ་ཤེས་ཀྱང་སེམས་དྲུག་པོ་ལ་བསྒོམ་པ་ན། 
དྲུག་པོ་དེ་དག་སེམས་ཙམ་དུ་མི་ཤེས་ཀྱང་རུང་ཞེའམ། བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སེམས་ཙམ་དུ་ཤེས་པ་མེད། ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འདི་ལྟར་སེམས་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་སེམས་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡུལ་གཞན་མེད་དོ་ཞེས་ཀྱང་རུང་སྟེ། དོན་དུ་ན་སེམས་ཉིད་སེམས་རྣམ་པ་དྲུག་གི་དམིགས་པ་
ལྟ་བུར་སྣང་བ་ཟད་དེ། སེམས་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པས་སེམས་དྲུག་པོ་ཡང་སེམས་ཙམ་པར་རྣམ་པར་བཞག་གོ། །དེ་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་པ་སེམས་དྲུག་ལ་བསྒོམ་པ་བསྒོམ་པ་དེས། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཅུ་གཅིག་བསྒོམ་ཞིང་ཡིད་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན། ཚོལ་དང་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་། །ཡིད་ཀྱི་
རྟོག་པ་རྒྱུན་དུ་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཅུ་གཅིག་ནི་རྟོག་པ་དང་བཅས་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཅུ་གཅིག་ཀྱང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཚོལ་བ་ཡིད་ཀྱིས་རྟོག་པ་རྒྱུན་དུ་བྱ་བ་དང་། སོ་སོར་རྟོག་པ་ཡིད་ཀྱིས་རྟོག་པ་རྒྱུན་དུ་
བྱའོ་ཞེས་ཚིག་དེ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་ཚོལ་བ་ཡིད་ཀྱིས་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྟོག་པ་དང་བཅས་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་ཏེ། དེའང་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་དང་། བསམ་གཏན་དང་པོའོ། །དེ་ལ་ཚོལ་བ་ལ་རྟོག་པར་ཅི་མངོན་ཞེ་ན། གཙུག་ལག་ལས་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་
པའི་སྐབས་སུ་རྟོག་པ་གང་ཞེ་ན། ཚོལ་བ་ཡིད་ཀྱི་འཇོག་པའོ་ཞེས་བསྟན་པས་ན་ཚོལ་བ་ལ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་ནོ། །སོ་སོར་རྟོག་པ་ཡིད་ཀྱིས་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བས་མི་རྟོག་ཅིང་དཔྱོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་བར་གྱི་བསམ་གཏན་དང་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་བྱའོ། །

125-1-266a

སོ་སོར་རྟོག་པ་ལ་དཔྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཅི་མངོན་ཞེ་ན། གཙུག་ལག་ལས་དཔྱོད་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་དཔྱོད་པ་གང་ཞེ་ན། སོ་སོར་རྟོག་པ་ཡིད་ཀྱིས་འཇོག་པའོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་དཔྱོད་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་ནོ། །རྣམ་པར་མི་རྟག་རོ་གཅིག་པའི། །ཡིད་
ལ་བྱེད་པ་བརྟག་པར་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པར་མི་རྟག་རོ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བས་མི་རྟོག་མི་དཔྱོད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་ཏེ། དེའང་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་སྟེ། དེའི་ཚེ་རྟོག་དཔྱོད་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་ནང་གཅིག་པར་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟོག་དཔྱོད་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་མི་
རྟོག་པའི་རོ་གཅིག་པ་དེ་ལ་རྟག་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཞི་གནས་ལམ་དུ་ཤེས་བྱ་སྟེ། །དེས་ན་ཆོས་དང་མིང་བསྡུས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མིང་གང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་དང་ཚིག་བསྡུས་པ་ལ་མིང་བསྡུས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་གིས། ཤེས་རབ་
ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་དང་ཚིག་མང་པོ་བསྡུས་པའོ། །དང་གི་སྒྲས་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སེམས་ཀྱིས་མདོ་སྡེའི་ཚིག་སོ་སོར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཚིག་ལ་བསྙེགས་ཏེ། དོན་དུ་མདོ་སྡེའི་མིང་དང་ཚིག་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་ལམ་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ཞི་གནས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་
དོན་དག་རྣམ་བརྟགས་ཕྱིར། །ལྷག་མཐོང་དུ་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ཀྱི་མིང་དང་ཚིག་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཏེ། དེ་ཡང་བགྲང་བ་དང་གཞལ་བ་དང་དཔྱད་པ་དང་རྟོག་པ་སྟེ་ཆོས་དེ་དག་གི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་རྟོག་ཅིང་། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ནི་ལྷག་མཐོང་
གི་ལམ་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ལྷག་མཐོང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་བསྡུས་པའི་ལམ་དེ་ནི། །ཟུང་དུ་འབྲེལ་བར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་མ་འབྲེལ་པའི་དུས་ན་ནི་སོ་སོར་དམིགས་ཏེ། ཞི་གནས་ཀྱིས་ནི་མིང་དང་ཚིག་ལ་དམིགས། ལྷག་མཐོང་གིས་ནི་དོན་ལ་
དམིགས་པར་བྱེད་དོ། །ནམ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་ན་ནི་མིང་དང་དོན་ལ་སོ་སོར་མི་དམིགས་ཀྱི། དེ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་ཞི་གནས་ལྷག་མཐོང་མགོ་མཉམ་དུ་འབྲེལ་ཏེ་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་ལམ་དེ་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ལམ་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ཟུང་

125-1-266b

དུ་འབྲེལ་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཞུམ་པའི་སེམས་ནི་རབ་ཏུ་གཟུང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣལ་འབྱོར་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པའི་དུས་ན་སེམས་ཉིད་ཀྱིས་མི་གསལ་ཏེ་ཞུམ་པར་གྱུར་ན། ལྷག་མཐོང་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སེམས་གཟུང་ཞིང་གཟེངས་བསྟོད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་གཟེངས་བསྟོད་ཅེ་ན། ལྷག་
མཐོང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་དང་། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱ་བས་སེམས་གཟེངས་བསྟོད་པར་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་འཛིན་པའི་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །རྒོད་པ་ཡང་ནི་ཞི་བར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྔོན་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་དྲན་ནས་ཕྱིའི་
ཡུལ་ལ་སེམས་འཕྲོས་པར་གྱུར་ན་ཞི་གནས་ཀྱི་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་རྒོད་པ་ཞི་བར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱ་ཞེ་ན། འཁོར་བའི་སྐྱོན་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་ལ་སོགས་པ་བསམས་ནས་སེམས་གཡེང་བ་སྤང་བར་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །གང་དུ་དམིགས་པ་དེ་ལ་ཡང་། །
མཉམ་པ་ཐོབ་ནས་བཏང་སྙོམས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣལ་འབྱོར་པས་དེ་ལྟར་ཞུམ་པའི་སེམས་ནི་ལྷག་མཐོང་གིས་སྤངས། རྒོད་པའི་སེམས་ནི་ཞི་གནས་ཀྱིས་སྤངས་ཏེ། དམིགས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ལ་ཞུམ་རྒོད་མེད་པར་གྱུར་ནས་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ན་མི་བསྐྱོད་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་བཞག་སྟེ། 
ཞི་གནས་ཀྱི་མཚན་མ་ཡང་ཡིད་ལ་མི་བྱ་ལྷག་མཐོང་གི་མཚན་མ་ཡང་ཡིད་ལ་མི་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་འགའ་ཞིག་ཡིད་ལ་བྱས་པ་ན། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདིས་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །རྟག་ཏུ་དང་ནི་གུས་པ་བྱས། །ཐམས་ཅད་དང་ཡང་
སྦྱར་བར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་བར་འགའ་ཡིད་ལ་བྱེད། བར་འགའ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་མ་ཡིན་གྱི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་རྟག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །ལེ་ལོ་དང་བཏང་སྙོམས་ལས་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་ནན་ཏན་དང་བསྒྲིམས་ཏེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་
གུས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་གུས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རྟག་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། གུས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཉིས་ནི་གོང་དུ་བཤད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་ཏེ། གོང་དུ་བཤད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་དུས་ན་ཡང་རྟག་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། གུས་པར་

125-1-267a

ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་གནས་པ་དགུ་ཡིད་ལ་བྱ་སྟེ། སེམས་གནས་པ་དགུའི་དོན་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞིས་བསྟན་ཏོ། །
དམིགས་པ་ལ་ནི་སེམས་བཞག་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དང་པོ་རྣལ་འབྱོར་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་དམིགས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བཞག་སྟེ། ཇི་ལྟར་བཞག་ཅེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་དམིགས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་དང་། སེམས་གཉིས་སུ་སྦྲེལ་བར་བྱ་སྟེ། དང་པོ་ཡུལ་དང་སེམས་གཉིས་སུ་
འབྲེལ་བར་བྱེད་པ་ལ་ནི་སེམས་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་རྒྱུན་དུ་མི་གཡེང་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་དམིགས་པའི་ཡུལ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བཞག་པའི་འོག་ཏུ་ཕྱིའི་ཡུལ་ལ་སེམས་གཡེངས་པ་བསྟན་ནས་མི་གཡེང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཡང་ནས་ཡང་དུ་རྒྱུན་དུ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པར་བཞག་པ་
སྟེ། དེས་ནི་ཡང་དག་པར་གནས་པ་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཤེས་ནས་ཀྱང་། །མྱུར་བ་དེ་ནི་སླར་བླན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འཇོག་པ་ན། སེམས་ཕྱིའི་ཡུལ་ལ་གཡེངས་པར་གྱུར་ན་བདག་གི་སེམས་འདི་ནི་ཡུལ་ལ་གཡེངས་པར་གྱུར་ཏོ་
ཞེས་ཤེས་པར་བྱས་ནས། དེ་མ་ཐག་ཏུ་གཡེང་བའི་སེམས་སྤངས་ནས་སླར་བློན་ཏེ། རྩེ་གཅིག་པ་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་དེ་དེ་ནི་ཀུན་དུ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ནས་ཡང་དུ་བློ་ལྡན་གྱི། །སེམས་ནི་ནང་དུ་བླན་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་སེམས་གཡེངས་པ་ལས་སླར་བླན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་ལྡན་
དེས། སེམས་ཕྱིའི་ཡུལ་ལ་མི་གཏོང་ཞིང་ཡང་ནས་ཡང་དུ་སེམས་ནང་དུ་བློན་པར་བྱེད་དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྩེ་གཅིག་པ་ལ་སེམས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་སེམས་བློན་པར་བྱེད། གཏོང་བར་བྱེད་འཇོག་པར་བྱེད་དེ་དེ་ནི་ཉེ་བར་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་འཛིན་ཡོན་ཏན་མཐོང་བས་ན། །དེ་བས་སེམས་ནི་དགའ་
བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འཇོག་པ་ལ་དེའི་ཚེ་ཡུལ་ལ་སེམས་འཕྲོས་པར་གྱུར་ན། ཡུལ་ལ་སེམས་དགའ་བར་འགྱུར་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སེམས་མི་དགའ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་དུས་ན་དེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་ལ་བརྟག་པར་བྱའོ། །

125-1-267b

དེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་ལ་བརྟགས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་མཐོང་ན་སེམས་མི་དགའ་བ་ཞི་ཞིང་དུལ་བར་གྱུར་ནས་སེམས་དགའ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ་དེས་ནི་དུལ་བར་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པར་གཡེངས་ལ་སྐྱོན་མཐོང་བས། །མི་དགའ་བ་ནི་ཞི་བར་
འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ནམ་རྣལ་འབྱོར་པ་སེམས་གཡེངས་སམ་ཞུམ་པ་དང་། རྨུགས་པར་གྱུར་ན་འདི་ལྟར་བདག་གིས་སེམས་གཡེངས་པས་རྩེ་གཅིག་པ་ལ་ཉམས་ཤིང་སེམས་ཞུམ་པ་དང་རྨུགས་པར་གྱུར་ན། བསམ་གཏན་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་མི་འཐོབ་སྟེ། དེ་བས་ན་
གཡེངས་པའི་སེམས་བྱུང་ན་གཡེངས་པའི་སེམས་ལ་མི་དགའ་བར་བལྟ་ཞིང་སྐྱོན་དུ་མཐོང་སྟེ། གཡེངས་པའི་སེམས་དང་མི་དགའ་བ་སྤང་བའི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་ལ་རྟེན་པར་བྱེད་དེ། དེས་གཉེན་པོ་ལ་བརྟེན་པས་མི་དགའ་བའི་སེམས་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་མི་དགའ་བའི་སེམས་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དེ་ལ་ནི་ཞི་
བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆགས་པ་དང་ནི་དཀྲུགས་པའི་སེམས། །སྐྱེས་པ་དེ་ཚེ་ཞི་བར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། གལ་ཏེ་རྣལ་འབྱོར་པ་འདོད་པ་ལ་སོགས་པས་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཡུལ་ལ་སེམས་ཆགས་པ་ཞིག་སྐྱེས་སམ། འཁྲུགས་པ་སྟེ་ཞེ་སྡང་ཞིག་སྐྱེས་ན་བྱམས་པ་བསྒོམ་པའམ། མི་དགའ་བ་བསྒོམ་
པས་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །དེས་ནི་རྣམ་པར་ཞི་བར་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་བཅས། །སེམས་ནི་རྒྱུན་དུ་འཇུག་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྐྱོན་རྣམས་སྤངས་ན་དེའི་འོག་ཏུ་བརྩམས་པ་དང་བཅས། སེམས་ཆགས་པ་ཞིག་སྐྱེས་
སམ། འཁྲུག་པ་སྟེ་ཞེ་སྡང་ཞིག་སྐྱེས་ན། འབད་པ་དང་བཅས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྩེ་གཅིག་པ་ལ། སེམས་རྒྱུན་དུ་འཇུག་ཅིང་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ནི་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པ་བསྟན་ཏེ། དཀའ་ཐུབ་ཅན་གྱིས་དེ་བསྒོམས་པས། །འདུ་མི་བྱེད་པ་འཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཀའ་
ཐུབ་ཅན་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་བྱ་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་པས་བརྩལ་འབད་དང་བཅས། །འབད་པ་དང་བཅས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གོམས་པར་བྱས་པས། དེའི་འོག་ཏུ་བརྩལ་བ་དང་འབད་མི་དགོས་པར་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་ཅིང་། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་གནས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་

125-1-268a

མཉམ་པར་འཇོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་དེ་ནི་ལུས་སེམས་ཀྱིས། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཆུང་ངུ་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་གནས་པ་དགུ་འཐོབ་པའི་འོག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའང་དེ་ཞེས་བྱ་
བའི་དོན་ཏོ། །ལུས་སེམས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཆུང་ངུ་འཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ལས་སུ་རུང་བ་དང་། སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཤས་འབྲིང་པོ་དང་ཤས་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་ལས་སུ་རུང་བ་ཤས་ཆུང་ངུ་འཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལུས་ལས་སུ་རུང་བ་དང་ནི་དགེ་བ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ནི་ལུས་མི་
བདེ་བ་དང་ལྕི་བ་མེད་པའོ། །སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ནི་སེམས་གསལ་ཞིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མྱུར་དུ་འཇུག་པའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཤས་ཆུང་ངུ་འཐོབ་པ་དེའི་དུས་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འཐོབ་པོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་ཡང་དང་
ཡང་དུ་འཕེལ། །རིང་དུ་སོང་ཞིང་འཕེལ་བས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་པས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཐོབ་པོ་ཞེས་ཤེས་པའི་འོག་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་དང་ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ། གོང་ནས་གོང་དུ་ཕྱི་ཕྱིར་ཞིང་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལ་བསྒོམ་པར་བྱས་པས་ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་
རུང་བ། ཤས་ཆེན་པོ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཤས་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ལ་རིང་དུ་སོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་ངོ་བོའི་གནས་ཐོབ་པོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ལ་ཤས་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་འོག་ཏུ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་རྩ་བའི་བསམ་གཏན་བཞི་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ངོ་བོའི་གནས་ཐོབ་
པ་ཞེས་བྱའོ། །མངོན་ཤེས་ཕྱིར་ནི་དེ་སྦྱངས་ན། །ལས་སུ་རུང་བའི་མཆོག་ཐོབ་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བས་ན་རྩ་བའི་བསམ་གཏན་ཐོབ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས། མངོན་པར་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྩ་བའི་བསམ་གཏན་བཞི་སྦྱངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྦྱངས་ཤེ་ན། སྲིད་པའི་ཤས་ཆེ་བ་དང་། ལྟ་
བའི་ཤས་ཆེ་བ་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཤས་ཆེ་བ་མེད་པར་བྱ་སྟེ། སྦྱངས་ན་ལུས་ལས་སུ་རུང་བའི་མཆོག་འཐོབ་སྟེ། བསམ་གཏན་ལས་སུ་རུང་བའི་མཆོག་ཐོབ་པ་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལས་སུ་རུང་བའི་མཆོག་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་ལས་སུ་རུང་བའི་མཆོག་ཐོབ་པ་ནི་གཟུགས་

125-1-268b

ཀྱི་ཁམས་སུ་བསམ་གཏན་བཞི་ལ་ལུགས་བཞིན་དུ་འཇུག་པ། ལུགས་ལས་བཟློག་སྟེ་འཇུག་པ་དང་། ཐོད་རྒལ་དུ་འཇུག་པའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ལས་སུ་རང་བའི་མཆོག་ཐོབ་པ་ནི། འཕྲུལ་གྱི་མིག་ལ་སོགས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ལས་བྱ་བ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པའོ། །
བསམ་གཏན་མངོན་ཤེས་རྫོགས་པས་ན། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལས་མཉན་པ་དང་། །དཔག་ཏུ་མེད་པར་མཆོད་པའི་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་སུ་དེ་འགྲོའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་བསམ་གཏན་མཆོག་ཐོབ་སྟེ། བསམ་གཏན་རྫོགས་པ་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་མཆོག་ཐོབ་སྟེ། མངོན་པར་
ཤེས་པའི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྫུ་འཕྲུལ་ཅན་ཏེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་འགྲོ་ཞེ་ན། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་བཞུགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པའི་སྒོ་ནས། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་
རྫོགས་པར་བྱ་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ལ་བསོད་སྙོམས་དང་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་ཟང་ཟིང་གིས་མཆོད་པར་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་དུ་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ། །བསྐལ་
པ་གྲངས་མེད་དེ་སྙེད་ན། །ལས་སུ་རུང་བའི་མཆོག་ཐོབ་ན། །དེ་ལས་བསྙེན་པའི་སེམས་ཀྱིས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྙེན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སངས་རྒྱས་ལ་བཀུར་སྟི་དང་མཆོད་པ་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསམ་
པའི་སེམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟ་བུའི་སེམས་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་དམ་པའི་ཆོས་མཉམ་པ་དང་། ལྷུང་བཟེད་དང་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་འབུལ་བའི་སྒོ་ནས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ནས་ལས་སུ་རུང་བའི་མཆོག་ཐོབ་པར་
འགྱུར་ཏེ། དེའང་གང་ཞེ་ན། ཕྱོགས་བཅུ་ཐམས་ཅད་དུ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བ་དང་། ཐོགས་པ་མེད་པར་ནུས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་བསྐྱེད་ནུས་པའི་བསམ་གཏན་ལས་སུ་རུང་བའི་མཆོག་ཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྐལ་པ་གྲང་ས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་

125-1-269a

བགྲང་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིའི་སྐབས་སུ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་འབྱུང་བ་ཞེས་འབྱུང་བ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་ལ་ནི་མི་བྱའི། བགྲང་བ་ལས་འདས་པའི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཅིག་ལ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནས་དེ་དག་སྔོན་རོལ་དུ། །ཡོན་ཏན་ལྔ་ནི་
འཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཐོབ་པ་དང་། བསམ་གཏན་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྫོགས་པ་ཐོབ་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཐོབ་པའི་འོག་ཏུ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། ས་དང་པོ་
མ་ཐོབ་པའི་སྔ་རོལ་དུ། ས་དང་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་མཚན་མ་ཡོན་ཏན་ལྔ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་སྣོད་འགྱུར་ཞིང་། །དེ་ནས་བླ་ན་མེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་ལྔ་ཐོབ་ནས་ཀྱང་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་
རྫོགས་པ་དང་། དག་པར་འགྱུར་བའི་སྣོད་དང་། གཞི་བླ་ན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་སྨོས་པས་ནི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པའི་སྒོ་ནས་ཞུགས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་ས་དང་པོ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྒོ་ནས་ཞུགས་པས་ན་སྣོད་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །
གང་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན། །སྐད་ཅིག་རེ་རེར་ཀུན་སྦྱོང་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་ལྔ་སྟོན་ཏོ། །ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་སྒྲས་ནི་ལུས་ལས་སུ་མི་རུང་བ་དང་། སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་བ་གཉིས་ལ་བྱ་སྟེ། ལུས་ལས་སུ་མི་རུང་བ་ནི་ལུས་ལྕི་བ་དང་། མི་བདེ་བའོ། །
སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་བ་ནི་སེམས་མི་བདེ་ཞིང་དགེ་བ་ལ་མི་འཇོག་པའོ། །དཔེར་ན་ཁྲུས་མཁན་གྱིས་ཁྲུས་རྩི་དང་ཆོས་གོས་དང་རས་ལ་སོགས་པའི་དྲི་མ་སྐད་ཅིག་མ་རེ་རེ་ལ་འདག་ཅིང་སྦྱོང་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ཀྱང་ཞི་གནས་ཆུ་དང་འདྲ་བས་ལུས་ལས་སུ་མི་རུང་བ་སྐད་ཅིག་མ་རེ་རེ་
ལ་འདག་ཅིང་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། །འདི་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་གཅིག་གོ། །ལུས་དང་སེམས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་ཡང་། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པས་གང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་སྒྲས་ནི་ལས་སུ་རུང་བ་ལ་བྱ་སྟེ། དོན་དུ་ན་ལུས་ལས་སུ་རུང་བར་བྱ་ཞིང་ལུས་ཀྱི་བདེ་བས་ཀྱང་ལུས་ཀུན་དུ་ཁྱབ་ཅིང་

125-1-269b

དང་བར་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་ལས་སུ་རུང་ཞིང་སེམས་བདེ་བས་ཀྱང་སེམས་ཀུན་དུ་ཁྱབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་གཉིས་སོ་སོར་ཕྱེ་སྟེ། ཡོན་ཏན་གསུམ་དུ་བཞག་གོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་སྦྱང་བ་དང་། ལུས་ལས་སུ་རུང་བ་དང་། 
སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་གསུམ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་སོ། །ཐམས་ཅད་ཆོས་དག་ཤེས་པ་ནི། །ཡོངས་སུ་མ་ཆད་སྣང་བར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྒྲས་ནི་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལ་བྱའོ། །དེས་ཁ་ཅིག་ཤེས། ཁ་ཅིག་མི་ཤེས་པ་དང་། བར་འགའ་ཤེས་
བར་འགའ་མི་ཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མཆད་པ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་རུང་བར་གྱུར་པ་དང་། གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོངས་སུ་མཆད་པའི་ཚུལ་དུ་ཤེས་པའི་སྣང་བ་འབྱུང་སྟེ། འདི་ནི་ཡོན་
ཏན་རྣམ་པ་བཞི་པའོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་མ་ཡང་། །མ་བརྟགས་པར་ནི་རབ་ཏུ་མཐོང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པར་དག་པའི་སྒྲས་ནི་ས་དང་པོ་ལ་བྱ་སྟེ། ས་དང་པོ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་མཚན་མ་དང་། རྟགས་དག་ཀྱང་མ་བརྟགས་མ་བསམས་པར་རྨི་ལམ་དུ་ལུས་ལས་སྲིན་བུ་འཛག་
པ་དང་། མི་གཙང་བས་ལུས་བསྐུས་པ་ལས་ཁྲུས་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལུས་ཀྱི་སྐྱོན་དང་བྲལ་བ་དག་རྨི་ལམ་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ཡོན་ཏན་ལྔ་པའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པའི་སྣང་བ་ཐོབ་པ་དང་། རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་མ་བརྟགས་པར་མཐོང་བ་གཉིས་ནི་
ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་སོ། །རྟག་ཏུ་བློ་ལྡན་བྱེད་པ་ནི། །རབ་ཏུ་རྫོགས་དང་རྣམ་དག་པའི། །མདོར་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་སྟེ། །རྒྱུ་ནི་དེ་བཞིན་ཡོངས་སུ་འཛིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེའི་འོག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་དང་ལྡན་པས་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་དེ། གང་ཞེ་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་
རྫོགས་པའི་སྐུ་རྒྱུ་དང་། རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་སྟེ། རྒྱུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གྲངས་མེད་པ་ལས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པའམ། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ནི་ཕྱོགས་ལ་གནས་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་རྣམ་པར་དག་པའི་སྣོད་བླ་ན་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ནི་ཞི་

125-1-270a

གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གཉི་གའི་ཕྱོགས་སོ། །ས་བཅུའི་དུས་ན་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ས་བཅུ་པར་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་དུས་ན་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དར་ལ་ཙམ་གྱིས་ཆོད་པའི་སྒྲིབ་པ་ཡང་
སྤངས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་བར་དུ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་དང་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གདམས་པ་བསྟན་པའི་མགོ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཡོན་ཏན་ལྔ་ཐོབ་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་བར་དུ་ནི་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་ཞུགས་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་དང་ཡོན་ཏན་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་ཐོབ་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་
དོན་ཏོ། །དེ་ནས་དེ་ལྟར་གྱུར་པ་ཡིས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཉམ་གཞག་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ད་འདི་མན་ཆད་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཕྱོགས་བཞི་ལ་འཇུག་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་འོག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་འདྲ་བར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་དང་མངོན་པར་
ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱང་བར་བྱས་པ་དང་། ཡོན་ཏན་ལྔ་ཐོབ་པ་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གཞག་པ་དེ་འདི་སྙམ་དུ་ཡིད་ལ་རྟོག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་མ་གཏོགས་
པར། །ཐམས་ཅད་དོན་ནི་མི་མཐོང་ངོ་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་འདི་སྙམ་དུ་བརྟགས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཁོ་ན་ལས་སྣང་བར་ཟད་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་མ་གཏོགས་པར་སེམས་ལ་སོགས་པ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པར་མ་
མཐོང་ཞིང་དོན་མེད་དོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་དེ་འདི་ནི་ཆོས་ལ་སྣང་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་དྲོད་ཀྱི་དུས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་འཕེལ་བའི་ཕྱིར། །བརྟན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་དྲོད་ཀྱི་དུས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཐོབ་པ་དེ་ཉིད་ཇེ་ཆེ་ཇེ་ཆེར་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བརྟན་
པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བརྩོན་འགྲུས་རྒྱུན་དུ་རྩོམ་ཞེས་བརྩོན་འགྲུས་ཇེ་ཆེ་ཇེ་ཆེར་རྩོམ་པར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་སྣང་བ་འཕེལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྤྱི་བོའི་དུས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་འཕེལ་ན་ནི། །སེམས་ཙམ་ལ་ནི་གནས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ནས་ཆོས་ཀྱི་

125-1-270b

སྣང་བ་ཤས་ཆེར་འཕེལ་བར་འགྱུར་ན། དེའི་ཡུལ་དུ་ཕྱིའི་ཡུལ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ཀུན་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཙམ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་སེམས་ཙམ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་དོན་དག་སྣང་བ་ནི། །སེམས་ལ་རབ་ཏུ་སྣང་བ་སྟེ། །
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཕྱིའི་ཡུལ་དངོས་པོར་སྣང་ཞིང་དམིགས་པ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་སེམས་ཉིད་དེ་ལྟར་སྣང་བར་ཟད་དོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་ཕྱིའི་དངོས་པོ་གང་ཡང་མི་སྣང་བ་ལ་གནས་ཏེ། དེ་བས་ན་སེམས་ཙམ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་དག་བཟུང་བའི་གཡེང་
བ་ནི། །དེ་ཡི་དུས་ན་སྤོང་བར་འགྱུར། །དེ་ནས་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི། །འཛིན་པ་གཡེང་བ་གཅིག་པུའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་དག་གི་སྒྲས་ནི་ཕྱིའི་ཡུལ་དངོས་པོར་སྣང་བ་ལ་བྱ་སྟེ། ཕྱིའི་དངོས་པོར་སྣང་བ་རྣམས་ལ་ཡོད་པར་འཛིན་ཅིང་ཕྱིའི་དངོས་པོ་སེམས་ལ་སྣང་བ་ནི་གཟུང་བའི་
གཡེང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཚེ་དེ་ལ་གནས་ནས་ཡུལ་ལྟ་བུར་སེམས་ལ་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཏེ། མི་སྣང་བར་གྱུར་པ་དེའི་དུས་ན་གཟུང་བའི་གཡེང་བ་ནི་སྤངས་ནས་གཟུང་བའི་གཡེང་བ་སྤངས་པའི་འོག་ཏུ་ཕྱིན་ན་ཅི་ཞིག་ལུས་ཤེ་ན། འཛིན་པའི་གཡེང་བ་ཕྱིན་ལུས་ཏེ། སེམས་ལ་
ཡོད་པར་འཛིན་པའི་གཡེང་བ་མ་སྤངས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་ནི་དེ་ཁོ་ནའི་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྟན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་འཕེལ་ན་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། འཛིན་པའི་གཡེང་བ་གཅིག་པུའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་བཟོད་པའི་དུས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཚེ་དེ་མ་
ཐག་པ་ཡི། །ཏིང་འཛིན་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུང་བའི་གཡེང་བ་སྤངས་ན་འཛིན་པའི་གཡེང་བ་མ་སྤངས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་དེའི་འོག་ཏུ་གཟུང་བ་མེད་ན་དེ་ལ་འཛིན་པའི་སེམས་ཀྱང་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་འཛིན་པའི་གཡེང་བ་མྱུར་དུ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་སྤངས་པའི་དེ་
མ་ཐག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་གི་དུས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཕྱོགས། ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསམ་གཏན་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལས་སུ་རུང་བ་ཐོབ་པ་དང་། ཡོན་ཏན་ལྔ་ཐོབ་པའི་འོག་ཏུ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཕྱོགས་བཞི་ལ་

125-1-271a

འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གི་དུས་ན་བསམ་གཏན་པ་རྣལ་འབྱོར་པས་བསམ་གཏན་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་དང་། ཡོན་ཏན་ལྔ་ཐོབ་པར་བྱ་སྟེ། ཡོན་ཏན་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་འོག་ནས་འབྱུང་
བ་ལྟ་བུའི་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་གཉིས་ཡིད་ཀྱི་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་མཐོང་བ་དེ་ནི་དྲོད་ལ་བབ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཐོབ་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཚོར་བའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མྱོང་བའི་བདག་
ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གང་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཟག་པ་མེད་པ་དང་། འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་དང་། བལྟར་སྣང་བ་དང་། བལྟར་མི་སྣང་བ་དང་། ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་
བསྔལ་བ་དང་། སྟོང་པ་དང་། བདག་མེད་པ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡིད་ཀྱི་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་རྟོག་པ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་མཐོང་བ་དེའི་དུས་ན་དྲོད་ཀྱི་གནས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དྲོད་ཅེས་ཀྱང་བྱ། ཆོས་ལ་སྣང་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཆོས་ལ་རྟོག་པ་བཟོད་
པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དྲོད་དང་ཆོས་ལ་སྣང་བ་ཐོབ་པ་དེ་ལ་ཆོས་ལ་རྟོག་པ་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཅི་མངོན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སྣང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཆུ་ལན་ཚྭ་ཅན་གྱི་སྣང་བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ནི་ཆོས་ལ་རྟོག་པ་བཟོད་པའི་ཚིག་བླ་དྭགས་སོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ལ་སྣང་
བ་ཐོབ་པ་དེ་ལ་ཆོས་ལ་རྟོག་པའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་པ་ནི་གང་བ་ཚྭའི་འབབ་ཆུ་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་ལས། ཆུ་བོ་ལན་ཚྭ་ཅན་གྱི་དཔེས་བསྟན་ནས་ཆོས་ལ་སྣང་བ་ཐོབ་པ་དེ་ནི་ཆོས་ལ་རྟོག་པའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་ཚིག་བླ་དྭགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་བ་ཚའི་ཆུ་བོ་ནི་
ཁམས་གསུམ་དུ་རྒྱུན་དུ་འཁོར་བ་ལ་བྱའོ། །བ་ཚྭའི་ཆུ་བོའི་ཐ་མ་བ་ཚྭའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཉི་མའི་ཟེར་བབ་ན་དཀར་བ་དང་སྐྱ་བར་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ། གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སེམས་ལས་སྣང་བར་ཟད་ཀྱི། སེམས་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དེའི་ཚེ་ཉི་མ་དང་ཟླ་

125-1-271b

བའི་འོད་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ཞེས་ནི་མི་བྱའོ། །ཆོས་ལ་སྣང་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་དེ་ཉིད་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྟོག་པ་ལས་མ་གཏོགས་པར་དོན་གྱི་དངོས་པོ་གཞན་མེད་དོ་ཞེས་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཐོབ་པ་དེ་ཉིད་ཤེས་
ཆེར་སྤེལ་ཞིང་སྣང་བ་ཆེར་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་གནས་མི་འདུག་པར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་རྩེ་མོའི་དུས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་འཕེལ་ནས་འདི་དག་ཀུན་སེམས་ཙམ་མོ་ཞེས་རྟོག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལྟར་སེམས་ཙམ་དུ་རྟོགས་
པའི་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཐོབ་ནས་སྣང་བ་དེ་ཉིད་ཤས་ཆེར་འཕེལ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ལས་སེམས་ཙམ་དུ་རྟོག་པའི་སྣང་བ་ཤས་ཆེར་འཕེལ་བའི་འོག་ཏུ་ཕྱིའི་གཟུང་བ་སྣང་བའི་གཟུང་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ནས་སེམས་ཙམ་དུ་རྟོག་ཤིང་སེམས་ལ་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཚེ་
བཟུང་བའི་གཡེང་བ་སྤངས་ནས་འཛིན་པའི་གཡེང་བ་ཙམ་ལ་གནས་པ་ཐོབ་པའི་ཚེ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་དུས་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་མྱུར་དུ་དེ་མ་ཐག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རེག་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་ལྟར་སེམས་ཙམ་ལ་གནས་ཏེ་གཟུང་བའི་གཡེང་བ་སྤངས་ནས་འཛིན་པའི་
གཡེང་བ་ཙམ་ལ་གནས་པ་དེ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་རྟོག་སྟེ། དེ་ལྟར་གཟུང་བ་མེད་ན་འཛིན་པ་ཡང་ཡོད་པར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་འཛིན་པའི་གཡེང་བ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་ཡང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྤངས་ནས། དེ་མ་ཐག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རིག་པར་བྱེད་དེ། དེ་འཇིག་རྟེན་ཆོས་མཆོག་གི་
དུས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་མ་ཐག་པ་ཞེས་བརྗོད་ཅེ་ན། གང་ཕྱིར་འཛིན་པའི་གཡེང་བ་ནི། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྤོང་བས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཅིའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་ལ་དེ་མ་ཐག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པས་གཟུང་བའི་གཡེང་བ་སྤངས་པ་དང་། དེ་མ་
ཐག་ཏུ་འཛིན་པའི་གཡེང་བ་ཡང་སྤོང་བར་བྱེད་ཅིང་དེ་མ་ཐག་པའི་ས་དང་པོར་འཇུག་པར་བྱེད་པས་ན། དེའི་ཕྱིར་དེ་མ་ཐག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དྲོད་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ཕྱིར་དེ་དག་རིམ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དྲོད་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་འབྱེད་

125-1-272a

པའི་ཕྱོགས་བཞིའི་རིམ་པ་ཡང་འདི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དང་པོ་དྲོད་དོ། །དེ་ནས་སྤྱི་བོའོ། །དེ་ནས་བཟོད་པའོ། །དེ་ནས་འཇིག་རྟེན་ཆོས་མཆོག་སྟེ། རིམ་པ་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་མན་ཆད་མཐོང་བའི་ལམ་སྟོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར། འཛིན་པ་གཉིས་ལས་རྣམ་
གྲོལ་བའི། །འཇིག་རྟེན་འདས་པ་བླ་ན་མེད། །དྲི་མ་བྲལ་བ་རྣམ་མི་རྟོག །ཡེ་ཤེས་དེ་ནས་དེ་ཐོབ་པོ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་གི་འོག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། ཡེ་ཤེས་དེ་ཡང་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཅེ་ན། 
འཛིན་པ་གཉིས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་བླ་ན་མེད་པ་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་སྤངས་པས་ན་འཛིན་པ་གཉིས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ལ་མེད་ཅིང་
འཇིག་རྟེན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པས་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ལས་ཁྱད་ཞུགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལས་གཞན་མེད་དེ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལས་འཕགས་པས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བས་
ན་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཟུང་བར་རྟོག་པ་དང་འཛིན་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བས་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་དྲི་མ་མེད་པས་དྲི་མ་དང་བྲལ་བས་གསུངས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་མདོ་ལས་ཀྱང་། རྡུལ་མེད་ཅིང་
རྡུལ་དང་བྲལ་བས་ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྣམ་པར་དག་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྡུལ་སྤངས་པས་ན་རྡུལ་མེད་པའོ། །མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་སྤངས་པས་ན་རྡུལ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་བཟོད་པའི་དུས་ན་རྡུལ་མེད་པ། ཞེས་བྱ་སྟེ། བཟོད་
པས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དུས་ན་ནི་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རང་བཞིན་དུ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་དེ་ཡི་གནས་འཕོས་ལ། །ས་ཡི་དང་པོ་ཡིན་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། ས་དང་པོ་ཐོབ་ནས་མཐོང་བའི་ལམ་སྐྱེས་པས་ན། བྱང་

125-1-272b

ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་གཟུང་བ་དང་། འཛིན་པ་སྤངས་ཤིང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཀུན་གཞི་གནས་འཕོས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཀུན་གཞི་གནས་འཕོས་པ་ཉིད་ལས་ས་དང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དེ་ཉིད་ལ་བྱ་བར་འདོད་དོ། །ཀུན་གཞི་གནས་
འཕོས་པ་དེ་དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་གིས་འཐོབ་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེ་ནི་བསྐལ་པ་དཔག་མེད་པས། །ཤིན་དུ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་གཞི་གནས་འཕོས་པ། ས་དང་པོའི་མཚན་ཉིད་དེ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་ལས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཅིག་
གི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་སྤྱད་སྤྱད་པས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་མཉམ་པ་ཉིད། །དེ་ཚེ་རབ་ཏུ་རྟོགས་ནས་ཀྱང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་ཡང་ས་དང་པོ་ཐོབ་པའི་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཆོས་དབྱིངས་སུ་ཐ་དད་པ་མེད་ཅིང་རོ་གཅིག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེའི་ཚེ་རྟོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མཉམ་པ་ཉིད་རྟོགས་པས་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་
ཡང་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཚེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། །བདག་དང་མཚུངས་པའི་སེམས་ཐོབ་པོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་དང་པོའི་ཚེ་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་ཐོབ་པས་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་བདག་ཏུ་མཚུངས་པའི་སེམས་ཀྱང་ཐོབ་སྟེ། བདག་གང་ཡིན་
པ་སེམས་ཅན་ཡང་དེ་ཡིན་ལ་སེམས་ཅན་གང་ཡིན་པ་བདག་ཀྱང་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོགས་པའི་སེམས་ཐོབ་པོ། །མཉམ་པ་རྣམ་པ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། བདག་ཆེད་དང་ནི་སྡུག་བསྔལ་དོན། །བྱ་བ་དང་ནི་རེ་བ་མེད། །སེམས་ཅན་ལ་སྟེ་དེ་ལྟར་རྒྱལ་བའི་སྲས། །གཞན་དག་དང་ནི་སེམས་
མཉམ་པའོ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། མཉམ་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ནི། བདག་མེད་པ་མཉམ་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་མཉམ་པ་དང་། དོན་བྱ་བ་མཉམ་པ་དང་། སེམས་ཅན་ལ་ལན་རེ་བ་མེད་པ་མཉམ་པ་དང་། རྒྱལ་བའི་སྲས་གཞན་དང་སེམས་མཉམ་པའོ། །བདག་མེད་པའི་ཆོས་མཚུངས་པ་རྟོགས་པས་ན་

125-1-273a

བདག་དང་སེམས་ཅན་མཉམ་པའི་སེམས་རྟག་ཏུ་ཐོབ་པ་ནི་མཉམ་པ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ཆོས་མཚུངས་པར་རྟོགས་ཏེ། ས་དང་པོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་
རྟོགས་ནས། མཉམ་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ཐོབ་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །མཉམ་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ཐོབ་པ་རྟོགས་པ་དང་། དེའི་ཚེ་བདག་དང་སེམས་ཅན་དུ་སེམས་མཉམ་པ་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་དང་ཕ་རོལ་ལ་བདག་མེད་པ་དང་། བདག་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
ཇི་ལྟར་བདག་གི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལ་བདག་མེད་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལ་ཡང་བདག་མེད་དེ། བདག་མེད་པར་ཁྱད་པར་མེད་པས་ན་བདག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འདྲའོ་ཞེས་རྟོགས་པ་ནི་བདག་མེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པར་
རྟོགས་པའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་དང་། ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་མིག་གི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་
མེད་དོ་ཞེས་རྟོགས་པས་ན་སྡུག་བསྔལ་མཉམ་པ་ཉིད་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདག་མེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་རྟོགས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་མཉམ་པ་ཉིད་རྟོགས་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་རྟོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ནི་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་
བ་དང་། སྟོང་པ་དང་། བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། རྣམ་པ་བཞི་ལྟར་རྟོགས་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་རྟོགས་པ་ཡིན་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ལྟར་རྟོགས་པས་ཇི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་གང་མི་རྟག་པ་དེ་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པས་སྡུག་བསྔལ་བའི་ནང་དུ་
མི་རྟག་པའི་རྣམ་པ་བསྡུས་པ་ཡིན་པར་བལྟའོ། །གང་བདག་མེད་པ་དེ་སྟོང་པ་ཡིན་པས་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པའི་ནང་དུ་སྟོང་པའི་རྣམ་པ་ཡང་བསྡུས་པར་བལྟ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བཞི་ཆར་རྟོགས་པར་ཞར་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །བདག་དང་ཕ་རོལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མཉམ་པར་

125-1-273b

འདོད་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་བྱེད་པ་མཉམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པར་འདོད་ཅིང་། བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་དང་། དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་གི་
བདེན་པ་ཡང་སྤོང་བར་བྱེད་ཅིང་འདོད་དེ། དེ་བས་ན་བྱེད་པ་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །བདག་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། གཞན་ལ་ལན་མི་རེ་བའི་ཕྱིར་ལན་རེ་བ་མེད་པ་མཉམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
བདག་ཉིད་ཀྱིས་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང་། འགོག་པའི་བདེན་པ་ལ་བཀོད་དེ། ཕན་པ་དམ་པས་ཕན་བཏགས་ཀྱང་བདག་ལ་ཕན་བཏགས་པའི་ལན་རེ་བ་མེད་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གཞན་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང་འགོག་པའི་བདེན་པ་ལ་བཀོད་དེ། ཕན་པ་དམ་པས་ཕན་བཏགས་ཀྱང་ཕན་བཏགས་སོ་
སྙམ་དུ་མི་དགོངས་ཤིང་ཕན་བཏགས་པའི་ལན་ལ་མི་རེ་བ་སྟེ། དེ་བས་ན་ལན་རེ་བ་མེད་པ་མཉམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདིས་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་བསྒོམ་པ་དང་འགོག་པའི་བདེན་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་དེ་དག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་རྟོགས་
པས་གཞན་དང་མཉམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་ས་དང་པོར་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་ཤིང་བདག་དང་གཞན་དུ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་རྟོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ས་དང་པོར་ཞུགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་ཀྱང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་
ཤིང་བདག་དང་གཞན་དུ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་རྟོགས་ཏེ། ས་དང་པོར་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དང་རྟོགས་པ་འདྲ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དང་མཉམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ནི་ཁམས་གསུམ་འདུས་བྱས་རྣམས། །ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་པར། །ཞེས་བྱ་བ་
ལ། དེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་དང་པོ་ཐོབ་ཅིང་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁམས་གསུམ་གྱི་འདུས་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བཞི་ལ་སོགས་པ་

125-1-274a

ཁམས་གསུམ་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་མཐོང་སྟེ། སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཟད་པ་ཙམ་དུ་མཐོང་གི །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་མཐོང་སྟེ། དེ་བས་ན་ས་བཅུའི་མདོ་
ལས་ཀྱང་། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་ཁམས་གསུམ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཙམ་མོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སེམས་ཙམ་དུ་ཡེ་ཤེས་གང་གིས་མཐོང་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་རབ་ཏུ་རྣམ་དག་པ། །མི་གཉིས་དོན་གྱིས་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། འདུས་བྱས་སེམས་ཙམ་དུ་ཡང་རྣམ་པར་
མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་མི་གཉིས་པས་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་དེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་པས་ན། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་དེས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་པའི་དོན་མཐོང་ཞིང་གཟུང་འཛིན་གཉིས་ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་མེད་པས་ན་
མི་གཉིས་པའི་དོན་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་ངོས་བཞིན་དུ་མཐོང་ངོ་། །དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་པར་མཐོང་ངོ་། །
དེ་མེད་པ་ཡི་ཡོད་པ་དེ། །མཐོང་བའི་སྤངས་པས་རྣམ་པར་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེ་མེད་པ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་མེད་པའོ། །ཡོད་པ་ནི་གཟུང་འཛིན་སྤངས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཕྱི་ནས་ཡོད་པ་སྟེ། ས་དང་པོ་མཐོང་བའི་ལམ་སྐྱེས་པའི་དུས་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་སྟོང་
པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཏེ། རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་པར་དེའི་ཚེ་ན་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ཐོབ་ཅེས། །གང་ཕྱིར་དེ་ཚེ་བརྗོད་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གི་ཚེ་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་མཐོང་བས་
སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པར་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་མཐོང་བའི་ལམ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང་ས་དང་པོ་ཐོབ་པའི་ཚེ་སྟོང་པ་ཤེས་པ་བརྗོད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྟོང་པ་རྣམ་གསུམ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། དངོས་པོ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་

125-1-274b

སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འདི་དག་ནི་ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སའི་མཚན་ཉིད་སྲ་བ་ལ་སོགས་པར་བརྟགས་པ་དེ་ལྟར་མེད་ཅིང་སྟོང་པར་ཤེས་ཏེ། དེ་བས་ན་དངོས་པོ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མེད་པའི་སྟོང་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་
ལ། ཤེས་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་ཇི་ལྟར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟར་བརྟགས་པ་དེ་ལྟར་ནི་མེད་ཀྱི། གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེ་བས་ན་དེ་ལྟར་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཞེས་བྱའོ། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཤེས་
ནས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཐོག་མ་ནས་ཀྱང་ནམ་མཁའི་ངོས་བཞིན་དུ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ཐོག་མ་ནས་སྟོང་པར་ཤེས་པ་ནི་རང་བཞིན་སྟོང་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྟོང་པ་ཤེས་པ་བརྗོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ས་དང་པོའི་ཚེ་སྟོང་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཤེས་པས་ན་སྟོང་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་རི་བོང་གི་རྭ་དང་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་དེ་ལྟར་བྱིས་པ་དེ་ཁོ་ན་མ་མཐོང་བ་
ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་སའི་མཚན་ཉིད་སྲ་བ་ལ་སོགས་པར་ཀུན་བརྟགས་པ་དང་། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལྟ་བུར་བརྟགས་པ་དེ་དག་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པར་ཤེས་པ་ནི་ངོ་བོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། དེ་ལྟར་མེད་པའི་སྟོང་པ་
ནི་གཞན་གྱི་དབང་གིས་སྟོང་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལྟར་མེད་པའི་སྟོང་པ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གིས་སྟོང་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མའི་རྟ་དང་གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྟ་དང་གླང་པོའི་རང་བཞིན་དུ་མེད་པས་སྟོང་ཡང་། རྡོ་བ་དང་ཤིང་གི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དབང་གི་རང་བཞིན་ལ་ཇི་ལྟར་
བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་ལྟར་མེད་ཀྱི་གཞན་དབང་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཤེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་སྟོང་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྟོང་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའོ་

125-1-275a

ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཐོག་མ་ནས་ཀྱང་གཟུང་འཛིན་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་ཞིང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ཡང་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་རང་
བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོར་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་བསྟན་དུ་མེད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ། རྟོག་གེ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་
པའི་བསྟན་བཅོས་ལས་ཀྱང་། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ཡང་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ནི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་དཔེ་མེད་པ་དང་། རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་ནས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་
ཡང་འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་ལས་དོན་དམ་པའི་བསྟན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བཤད་པའི་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཟད་པ་ཡི། །དངོས་པོ་མཚན་མ་མེད་པས་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་ཡང་ས་དང་
པོའི་ཚེ། འདི་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང་། གཟུགས་དང་། སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཀུན་དང་བྲལ་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་
འགོག་པའི་བདེན་པ་ལ་བྱ། དངོས་པོའི་སྒྲས་ནི་དམིགས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་འགོག་པའི་བདེན་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་དམིགས་ཤིང་དེ་ཤེས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའང་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་འགོག་པའི་བདེན་པ་སྟེ་
གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་ཤེས་སོ། །དེ་བས་ན་མངོན་པའི་ཆོས་བསྡུས་པའི་བསྟན་བཅོས་ལས་ཀྱང་། འགོག་པའི་བདེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ནི་གང་དུ་འགགས་པ་དང་། གང་གིས་འགགས་པ་དང་། ཇི་ལྟར་འགགས་པ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། 

125-1-275b

གང་དུ་འགགས་ཤེ་ན་དེ་བཞིན་དུ་འགགས་སོ། །གང་གིས་འགགས་ཤེ་ན་ལམ་གྱི་བདེན་པས་འགགས་སོ། །གང་འགགས་ཤེ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་འགགས་སོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་པ། །དེ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་
ནི། །གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ནི། །དེ་ལ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་དམིགས་ཤིང་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཇི་ལྟར་དམིགས་ཤེ་ན། གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ས་བོན་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ། སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་
ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་སྨོན་པར་བྱ་བའི་གནས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་དམིགས་སོ། །རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱིས་སྣ་ཚོགས་པའི། །བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ནི་ཐམས་ཅད་དག །མཐོང་བའི་ལམ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ། །རྟག་ཏུ་ཐོབ་པར་དགོངས་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གི་ཚེ་ས་དང་པོ་ཐོབ་ནས། བཟོད་པ་བརྒྱད་དང་ཡེ་
ཤེས་བརྒྱད་དེ། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་སྐྱེས་པས་ན་དེ་ལྟར་ལྷན་ཅིག་དུས་གཅིག་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱི་ཆོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་དུས་གཅིག་ཏུ་མཐོང་བར་དགོངས་ཏེ། དུས་གཅིག་ཏུ་ཐོབ་པར་ཤེས་
པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ད་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔས་ས་དང་པོ་མཐོང་བའི་ལམ་སྐྱེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་དང་། ངོ་མཚར་ཆེན་པོ་སྟོན་ཏེ་དེ་བས་ན། བདག་མེད་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བ་ཙམ་དུ་ཡང་། །འགྲོ་བ་འདུས་བྱས་ཙམ་དུ་བློས་ཆུད་ནས། །
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འགྲོ་བའི་སྒྲས་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བྱའོ། །འདུས་བྱས་ཙམ་དུ་བློས་ཆུད་ཅེས་བྱ་བས་ནི་སེམས་དང་། སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། བདག་ཅེས་བྱ་བ་མེད་པར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྟོགས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་ན་ཁམས་
གསུམ་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གང་ཟག་གི་དངོས་པོར་ཡང་བདག་མེད་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོར་ཡང་བདག་མེད་ཀྱི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནས། སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤི་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་མེད་རང་བཞིན་

125-1-276a

ལྟ་བ་ཡོངས་སྤངས་ནས། །ལྟ་ཆེན་དོན་པོ་ཆེ་ལ་རྟེན་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དོན་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ལྟ་བ་སྤངས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ལྟ་བ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་མ་རུངས་པ་དང་། རླག་པར་བྱེད་པའི་ལྟ་བ་ལ་
དོན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རང་བཞིན་གྱི་སྒྲས་གཟུངས་དང་འཛིན་པ་ལ་བྱ་སྟེ། ལྟ་བའི་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྒྱུ་འཇིག་ཚོགས་ཀྱི་ལྟ་བ་ལ་བྱའོ། །ས་དང་པོ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་འགྲོ་བ་རྣམས་མ་རུངས་པར་བྱེད་པའི་
ལྟ་བ་ངན་པ་སྤངས་པས་ན་དོན་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ལྟ་བ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ས་དང་པོ་ཐོབ་པའི་དུས་ན་བདག་དང་གཞན་དུ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའི་ལྟ་བ་ཐོབ་པས་ན་ལྟ་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་མཐོང་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པས་ན་ལྟ་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་
བྱ་སྟེ། དེའི་ཚེ་ན་དེ་ལྟ་བུའི་ལྟ་བ་ལ་གནས་པས་ན། ལྟ་བ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ངོ་མཚར་དུ་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་ལྟ་མེད་ཀྱང་གང་དེ་བདག་ཏུ་ལྟ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་དང་པོ་ཐོབ་པའི་དུས་ན་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །
ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ཞེ་ན། ས་དང་པོ་ཐོབ་པའི་དུས་ན་འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། བདག་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་སེམས་ཅན་ཡང་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བདག་དང་སེམས་ཅན་དུ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་
བས་ན་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་མེད་ཀྱང་རབ་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་དང་པོ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་སྡུག་བསྔལ་མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རབ་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། བདག་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་སྡུག་
བསྔལ་གསུམ་དང་བརྒྱད་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པས་ན་སྡུག་བསྔལ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ས་བཅུའི་ས་དང་པོའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། ས་དང་པོ་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་འཇིགས་པ་ལྔ་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །འཇིགས་པ་ལྔ་ནི། འཚོ་བ་མེད་པའི་འཇིགས་པ་དང་། 

125-1-276b

ཚིགས་བཅད་མེད་པའི་འཇིགས་པ་དང་། འཁོར་གྱི་འཇིགས་པ་དང་། ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བའི་འཇིགས་པ་དང་། འཆི་བའི་འཇིགས་པ་སྟེ་དེ་ལྔ་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པའི་སྡུག་བསྔལ་སྤངས་དགོས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མ་སྤངས་
ཀྱི་བར་དུ་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བས་བདག་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པས་ན་རབ་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བདག་ལ་བདག་གིས་ཕན་བྱེད་བཞིན། །ཐམས་ཅད་དོན་བྱས་ལན་ནི་རེ་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། ས་དང་པོ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཕན་པར་བྱེད་པ་
ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཕན་པར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཕན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་ཕན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འོན་ཀྱང་ཕན་པར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་བདག་ལ་ཕན་བཏགས་ཏེ། ལན་རེ་བ་མེད་པ་ལྟར་
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་བཏགས་ན་ཡང་བདག་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་བཏགས་ཏེ། ལེགས་པར་བྱས་སོ་ཞེས་མི་དགོངས་ཤིང་ཕན་བཏགས་པའི་ལན་ལ་རེ་བ་མེད་པས་ན་ཕན་པར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །དེ་བས་ན་འཕགས་པ་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། སེམས་ཅན་
ཐམས་ཅད་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མ་ལུས་པ་ལས་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གང་ཡང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་དོ་ཞེས་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །མཆོག་གི་གྲོལ་བས་རང་སེམས་གྲོལ་བ་ཡང་། །ཡུན་རིང་དམ་པོའི་
བཅིང་བས་བཅིངས་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་མཆོག་གི་གྲོལ་བས་གྲོལ་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཡུན་རིང་པོའི་བཅིང་བས་བཅིངས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་མཆོག་གི་གྲོལ་བས་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། བདག་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་
པས་ན་མཆོག་གི་གྲོལ་བས་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཡུན་རིང་པོའི་བཅིང་བས་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་བཅིང་བ་བཅད་དགོས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པའི་བཅིང་བ་མ་

125-1-277a

བཅད་ཀྱི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་འཚང་མི་རྒྱ་ཞིང་འཁོར་བའི་མཐར་ཡང་འཁོར་བ་ན་གནས་པར་བྱེད་པ་ན་བཅིང་བ་དམ་པོས་བཅིངས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་མཐའ་ནི་མ་མཐོང་ཡང་། །དེ་བཞིན་རབ་འཇུག་དེ་བཞིན་བྱེད་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་དང་པོ་
ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་བྱེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མཐར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། བདག་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་བྱེད་པས་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་
སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཐུག་པ་མེད་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཡང་མཐའ་ཐུག་པ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་མཐའ་ཐུག་པ་མེད་པ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མཐའ་ཐུག་པར་མ་མཐོང་སྟེ། ཇི་ལྟར་བྱས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐའ་ཟད་པར་མི་འགྱུར་བར་མཐོང་བས་ན་
མཐར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐའ་མེད་མེད་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཡལ་བར་འདོར་ཤིང་སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མི་སེལ་བ་མ་ཡིན་གྱི། སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་བར་ཡང་འཇུག་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་བསལ་
བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སེམས་ཅན་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལ་འཇོག །བདག་ཉིད་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བྱེད་དོ། །ཚེ་གཅིག་རང་གི་སྡུག་བསྔལ་བཟོད་མཐུ་མེད། །འཇིག་རྟེན་ཡོད་ཀྱི་བར་དུ་གཞན་སྡུག་བསྔལ། །བསྡུས་ལ་བསམ་པ་སྨས་ཅི་དགོས། །ཞེས་བྱ་
བ་ལ། རང་གི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ནི་རང་གི་དོན་དུ་རང་གི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལ་ཉམས་སུ་ལེན་ཅིང་བཟོད་པའི་མཐུ་མེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བསྡུས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉམས་སུ་ལེན་ཅིང་བཟོད་པ་ལྟ་ག་ལ་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་
བའི་དོན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ནི་རང་གི་དོན་དུ་ཚེ་གཅིག་གི་རང་གི་ལུས་སྡུག་བསྔལ་ཙམ་ཡང་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་བཟོད་པའི་མཐུ་མེད་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཐ་མ་མེད་པའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་བླང་ཞིང་བཟོད་པ་བྱ་བ་ལྟ་ག་ལ་

125-1-277b

སེམས་ཏེ་མི་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལས་བཟློག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། བདག་གི་དོན་དུ་བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མི་ལེན་གྱི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉམས་སུ་
ལེན་ཅིང་བཟོད་པའི་མཐུ་ཡོད་པ་དང་། འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་ལེན་པར་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་མཛའ་གང་ཕན་འདོད་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། །རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་མི་སྐྱོ་བ། །དེ་དག་འཇིག་རྟེན་དག་ན་ངོ་མཚར་ཆེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
དཔེར་ན་བ་བེའུ་ལ་བྱམས་པས་བེའུ་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་སྦྱོར་བ་སྐྱོ་བ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཛའ་བ་དང་། དགའ་བ་དང་བྱམས་པའི་སེམས་དང་། ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ལ་སྦྱོར་ཞིང་ཞུགས་པས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་གནོད་པར་བྱས་ཀྱང་སེམས་
ཅན་གྱིས་མི་སྐྱོ་ཞིང་སེམས་ཅན་མི་གཏོང་སྟེ། དེ་བས་ན་དོན་མེད་པའི་ལྟ་བ་གནས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མི་སྐྱོ་བའི་བར་དག་འདི་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཛད་པ་ལ་ངོ་མཚར་དུ་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་བདག་མཚུངས་ཐོབ་པས་དེ་ལ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིས་ནི་
ངོ་མཚར་མི་ཆེ་བ་བསྟན་ཏེ། གང་ལ་བདག་དང་གཞན་དུ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་མ་ཐོབ་པ་དེ་དག་ལ་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟ་བུ་དག་བྱུང་ན་ངོ་མཚར་དུ་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་བདག་ལ་ཕན་འདོགས་ཤིང་བདེ་བ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ལ་ངོ་མཚར་དུ་མི་ཆེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བདག་
དང་སེམས་ཅན་དུ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཐོབ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདག་ཉིད་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་དེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བྱེད་ཅིང་རེ་བ་ལྟ་ཅི་ཞིག་ངོ་མཚར་དུ་ཆེ་སྟེ་ངོ་མཚར་དུ་མི་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཆེ་བ་བརྗོད་
དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་དང་པོ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་དང་ཕྲིན་ལས་སུ་མཛད་པ་ལ་ངོ་མཚར་ཆེན་པོར་བྱ་བའི་ཆོས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་

125-1-278a

བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་འཇིག་ཚོགས་ཀྱི་ལྟ་བ་ལ་དོན་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་དོན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་དང་ཁམས་གསུམ་དང་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་བར་དུ་གཅོད་པས་ན་དོན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །
ལྟ་བ་ཆེན་པོའི་དོན་ཆེན་པོ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟ་བ་ཆེན་པོ་ཇེ་བཤད་དེ། བདག་གང་ཡིན་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ཡིན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གང་ཡིན་པ་བདག་ཀྱང་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སེམས་ཅན་དང་བདག་ཏུ་དབྱེར་མེད་ཅིང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ནི་ལྟ་བ་ཆེན་པོ་དོན་ཆེན་པོ་ལ་གནས་
པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ལྟ་བ་ལ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་དོན་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱ་བའི་རྒྱུའི་ཕྱིར་དོན་ཆེན་པོའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལྟ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མི་བྱེད་པས་ན་དོན་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་གྱི། བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་བདག་དང་གཞན་དུ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་། བདེ་བ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ན་དོན་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་མེད་པ་ནི་དོན་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དོན་མེད་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་སྤངས་པས་ན་བདག་ཏུ་
ལྟ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ནི་དོན་ཆེན་པོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་དང་སེམས་ཅན་དུ་མཉམ་པར་ལྟ་སྟེ། སེམས་དེ་ཉིད་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེས་དོན་ཆེན་པོའི་ལྟ་བ་ལ་གནས་པས་ན་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་མེད་པ་ནི་བདག་གི་རྒྱུད་ལས་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་དང་
པོ་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་སྡུག་བསྔལ་མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་དང་བརྒྱད་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུད་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་རབ་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་དེ་རབ་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་དགོས་ལ་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བར་མཐོང་ན་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་སེམས་གདུང་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་བས་ན་

125-1-278b

རབ་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །སེམས་གྲོལ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་སེམས་གྲོལ་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བདག་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པས་བཅིངས་པ་རྣམས་མཐོང་བའི་ལམ་
གྱིས་སྤངས་པས་ན་གྲོལ་བ་མཆོག་གིས་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གྲོལ་བ་མཆོག་གིས་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ཐེག་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གྲོལ་བ་དེ་ཡང་ཐེག་པ་ཆུང་ངུའི་མཐོང་བའི་ལམ་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པས་གྲོལ་བ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་མཐོང་བའི་ལམ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་
བདག་མེད་པར་རྟོགས་པས་གྲོལ་བས་ན་གྲོལ་བའི་མཆོག་ཅེས་བྱའོ། །ཡུན་རིང་པོར་དམ་དུ་བཅིངས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཡུན་རིང་པོར་འཆིང་བ་དམ་པོས་བཅིངས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་
ཉོན་མོངས་པ་དང་། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་ཆགས་པའི་བཅིང་བས་བཅིངས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་བཅིངས་པ་དེ་ལས་མ་གྲོལ་མ་ཐར་གྱི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་ཉིད་གྲོལ་བ་དང་། ཐར་པར་མི་བྱེད་དེ་རྟག་ཏུ་ཁམས་གསུམ་དུ་གནས་པས་ན། ཡུན་རིང་པོར་དམ་དུ་བཅིང་བས་
བཅིངས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གྲོལ་བའི་མཆོག་གིས་གྲོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཁོར་བ་ན་མི་གནས་པ་བསྟན། ཡུན་རིང་པོར་དམ་དུ་བཅིང་བས་བཅིངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པ་བསྟན་ཏེ། དོན་དུ་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་
སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའི་ཁམས་མཐའ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱང་མཐའ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མཐའ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་
བསྔལ་ཡང་མཐའ་མེད་པར་མཐོང་སྟེ། ནམ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མཐར་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་བས་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །འཇུག་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐའ་མི་མཐོང་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་

125-1-279a

མཐར་མི་འབྱིན་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མཐར་དབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཁོར་བར་ཡང་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་བྱེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མཐའ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་མཐའ་མེད་དེ། 
སེམས་ཅན་མཐའ་མེད་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མཐར་དབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་ཡང་མཐའ་མེད་པར་སྦྱོར་ཞིང་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ནི་ཚེ་
གཅིག་ཙམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་། རང་གི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་ཉམས་སུ་ལེན་ཅིང་བཟོད་པའི་མཐུ་མེད་ན་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་། སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ལྟ་ག་ལ་ནུས་ཏེ་མི་ནུས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། ཇི་
ལྟར་བཟློག་ཅེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཉམས་སུ་ལེན་ཅིང་བཟོད་པ་དང་། འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་ཡོད་ཀྱི་བར་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་ལེན་ཅིང་བཟོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་སེམས་ཅན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགའ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་
ལ་སོགས་པ་ལ། དཔེར་ན་བ་བེའུ་ལ་བྱམས་པ་དང་། ཕན་པར་སྦྱོར་བ་ལ་སྐྱོ་བ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ལ་དགའ་བ་དང་། ཕན་པར་འདོད་པ་དང་། དེའི་དོན་ལ་སྦྱོར་བའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པ་གསུམ་ལྟ་བུར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་ཞུགས་པ་ན་སེམས་ཅན་གྱིས་གནོད་པ་བྱས་ན་
ཡང་མི་སྐྱོ་སྟེ། གོང་དུ་བཤད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕྲིན་ལས་འདི་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་ངོ་མཚར་མཆོག་ཏུ་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་དང་བྲལ་བར་མི་འདོད་པའི་བྱམས་པའི་སེམས་ལ་དགའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་མི་བདེ་བ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཕན་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །
སེམས་ཅན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱོད་དུ་བཅུག་པ་ནི་དོན་ལ་སྦྱར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ངོ་མཚར་ཆེ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་སེམས་ཅན་དང་བདག་ཏུ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ངོ་མཚར་ཆེ་བར་ཡང་བཞག་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་བདག་ལ་བདག་ཕན་པར་བྱེད་པ་དང་། 

125-1-279b

 བདག་གི་དོན་བདག་བྱེད་པ་ངོ་མཚར་མི་ཆེ་བ་བཞིན་དུ་ས་དང་པོ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཀྱང་བདག་དང་སེམས་ཅན་དུ་མཉམ་པའི་སེམས་ཐོབ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདག་ཉིད་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དེས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ཅི་ཞིག་ངོ་མཚར་ཆེ་སྟེ། བདག་ལ་བདག་ཕན་འདོགས་པ་
ངོ་མཚར་མི་ཆེ་བ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་ལམ་བཤད་ནས། །ད་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་བཤད་དེ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ནས་ལྷག་མའི་ས་ལ་སྟེ། །དེས་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་ལ། །ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་འདི་གཉིས་ཀྱིས། །བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ན་རབ་འཇུག་གོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། 
དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་དང་པོ་ཐོབ་པའི་ལམ་ཐོབ་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལྷག་མའི་ས་ནི་ས་གཉིས་ཡན་ཆད་ས་བཅུ་མན་ཆད་ལ་བྱ་སྟེ། ས་དེ་དགུ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་དེ་དག་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་
དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བསྒོམ་པ་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་སྟེ། དེའི་ཚེ་ཅི་ལ་བསྒོམ་ཞེ་ན། དེ་ནས་འབྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་ལ་བསྒོམ་མོ། །ཡེ་ཤེས་གཉིས་པོ་གང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་རྣམ་མི་རྟོག །སངས་རྒྱས་ཆོས་ནི་སྦྱོང་བའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་
གཅིག་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་དེས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་བདག་གི་རྒྱུད་ལ་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སྦྱོང་བར་བྱེད་པས་བདག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །གཞན་ནི་ཇི་ལྟར་རྣམ་བཞག་པས། །སེམས་
ཅན་རྣམ་པར་སྨིན་བྱེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡེ་ཤེས་གཉིས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡེ་ཤེས་གཉིས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་དེས་ས་བཅུ་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་དང་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་མ་འདྲེས་པ་ཁོ་ནར་སོ་སོར་འཇོག་བྱེ་བྲག་འབྱེད་པའོ། །
དེའང་གང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པ་དག་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེས་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཆོས་བསྟན་པ་དང་། མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས། སེམས་ཅན་རྣམ་པར་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །བསྒོམ་པ་ཡི་ནི་མཐར་ཐུག་པ། །

125-1-280a

གྲངས་མེད་གཉིས་ཀྱིས་རྫོགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་བཅུའི་དུས་ན་བསྒོམ་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྒོམ་པ་མཐར་ཐུག་ཅིང་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ས་གཉིས་ནས་ས་བདུན་གྱི་བར་དུ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་
པས་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་བར་དུ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཅིག་ཐོགས་སོ། །ས་བརྒྱད་ནས་ས་བཅུའི་བར་དུ། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་བར་དུ་ཡང་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཅིག་ཐོགས་སོ། །དེ་ཡི་བསྒོམ་པ་ཐོབ་ནས་སུ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་དབང་བསྐུར་རོ། །
ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕྱི་མའི་བསྒོམ་པ་ནི་ས་བརྒྱད་ནས་ས་བཅུའི་བར་དུ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཐོབ་ནས་ས་བཅུར་ཕྱིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཕྱོགས་བཅུའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འོད་ཟེར་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་རྒྱལ་ཚབ་ཏུ་དབང་བསྐུར་བ་
ཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྡོ་རྗེ་འདྲ་བའི་མཉམ་གཞག་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ས་བཅུར་དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་པ་དེའི་ཚེ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་ཐོབ་སྟེ། དེའང་གང་ལ་བྱ་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་ཕྲ་མོའི་ཡང་ཕྲ་མོའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་ཡང་ཆེན་པོ་ལ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །
ཞེས་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་བྱེད་ཐོབ། །ཅེས་སྨོས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་གང་ཟག་དང་ཆོས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་ཕྱེད་ཅིང་མི་ཤིགས་ལ། ཡེ་ཤེས་དེས་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཕྲ་མོ་ཡང་ཤིགས་
པར་བྱེད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །ད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་བཤད་དེ་དེ་བས་ན་མཐར་ཐུག་པ་ན་གནས་འཕོས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བག་ལ་ཉལ་ཕྲ་མོ་སྤངས་པ་དང་། དེའི་འོག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྒྲིབ་པ་
གཉིས་དང་བྲལ་བ་གནས་འཕོས་པ་མཐར་ཐུག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ས་དང་པོ་ལ་ཡང་གནས་འཕོས་པ་ཡོད་མོད་ཀྱི་གནས་འཕོས་པ་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ཙམ་གྱི་གནས་འཕོས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་

125-1-280b

རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་དུས་ན་ནི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་ཕྲ་མོ་ཡང་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནས་འཕོས་པ་ཐོབ་པས་ན་གནས་འཕོས་པ་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གནས་འཕོས་པ་མཐར་ཐུག་པ་དེའང་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སྒྲིབ་པ་ཀུན་གྱི་དྲི་མེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གནས་
འཕོས་པ་དེ་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་དྲི་མ་ཀུན་དང་བྲལ་བས་ན་སྒྲིབ་པ་ཀུན་གྱི་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཉིད། །བླ་ན་མེད་པའི་གནས་ཐོབ་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་དུས་ན་རྣམ་
པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཡང་ཐོབ་སྟེ། དེས་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ནས་བདག་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །གང་ལ་གནས་ནས་སེམས་ཅན་ཀུན། །བདེ་ཕྱིར་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ལ་གནས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་
པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གནས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་གནས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང་། བདུད་འདུལ་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་
འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །འདིས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །ད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་ཞིག་གིས་བསྟན་པ་དང་གདམས་པའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་བསྟན་ཏེ། དེ་བས་ན། དེ་ལྟར་ཐུབ་པའི་ལྟ་བ་དཀོན་པ་ལ། །གང་ཕྱིར་དོན་ཆེན་པོར་ནི་ཅིར་མི་འགྱུར། །མི་མཚུངས་མཉམ་ལས་སྐྱེས་པ་དང་
མཚུངས་ཀྱིས། །རྟག་པར་ཤིན་ཏུ་དགའ་བར་བྱས་པའི་སེམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་རོ། །མི་མཚུངས་མཉམ་ལས་སྐྱེས་པ་དང་མཚུངས་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་གོང་དུ་ཕྱུང་སྟེ། མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པའི་ཐད་ནས་མི་མཚུངས་པའི་ཆོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མཉན་པ་ལས་བྱུང་ཞིང་སྐྱེས་པའི་དད་པ་དང་མོས་པའི་ཤུགས་ཆེན་པོ་མཚུངས་པ་མེད་པ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལས་བསྒོམས་པས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། དེའི་གསུང་རབ་ལ་དགའ་བ་དང་མགུ་བས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་བརྟས་པར་བྱ་བ་དེ་རྟག་

125-1-281a

ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་མཉན་པ་ལས་ལྟ་བ་དྲང་བ་དང་། རྟག་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞལ་ལྟ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་མཉན་པ་དང་། ཞལ་ལྟ་བ་ཡང་སླ་བ་མ་ཡིན་པས་ན་དཀོན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་འདྲ་བའི་གསུང་རབ་མཉན་པ་དང་། ཞལ་
ལྟ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་དོན་ཆེན་པོར་མི་འགྱུར་ཏེ། གདོན་མི་ཟ་བར་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་སྒོ་ལ་རྣམ་གནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིས། །རྟག་པར་མངོན་སུམ་དུ་ནི་གདམས་ཤིང་གནས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་འཇིག་རྟེན་
གྱི་ཆོས་མཆོག་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྒོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མངོན་སུམ་སྦྱངས་ན་གནས་ཤིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་དེ་ལ་བསྟན་པ་དང་གདམས་ངག་སྟོན་པ་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །
སྒྲ་ལས་བཟུང་བ་བཞིན་དུ་ཉེས་པ་སྟུག་པོ་ལས། །དེ་ནི་རབ་ཏུ་དྲངས་ནས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་བཞག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པ་དང་། གདམས་ངག་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡང་མ་ཟད་ཀྱི་གཞན་ཡང་འདི་དག་ཀྱང་མཛད་དེ། དཔེར་ན་མི་འདམ་ཆུར་ལྷུང་ཞིང་བྱིང་བ་ལ་སྙིང་རྗེ་ཅན་
འགའ་ཞིག་གིས་སྐྲ་ལས་བཟུང་ཞིང་དྲངས་ནས་སྐམ་སར་ཕྱིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པའི་ལས་བཏང་ནས་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་འཁོར་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཉེས་པའི་འདམ་སྟུག་པོ་ལས་དྲངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་མཆོག་
གི་སྐམ་སར་འཇུག་པར་མཛད་དེ། དོན་དུ་ས་དང་པོ་སྦྱིན་པར་མཛད་ཅེའམ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཇོག་པར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྟན་པ་དང་གདམས་པའི་དོན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་བསྡུས་ནས་སྟོན་ཏོ། །རྟག་པར་བདག་གི་དོན་དུ་རབ་ཞུགས་ལ། །སངས་རྒྱས་དག་གིས་བསྔགས་
པར་མཛད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེའང་བསླབ་པ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་པ་དང་གདམས་པ་མདོར་བསྡུས་ནས་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། དགེ་བ་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། 

125-1-281b

གསུམ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཞུགས་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཞིག་མ་རལ་བར་གྱུར་པ་དེ་ནི་རྟག་པར་བདག་གི་དོན་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ལ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལེགས་སོ་ཞེས་བརྗོད་ཅིང་གཟེངས་བསྟོད་པར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་
དོན་ཏོ། །ལོག་པར་ཞུགས་ལ་སྨད་པ་ཡང་མཛད་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཞིག་རལ་དུ་གྱུར་པ་ནི་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ལ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མ་ལེགས་སོ་ཞེས་སྨོད་ཅིང་ཚར་གཅོད་པར་མཛད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རབ་ཏུ་གནས་དང་རབ་འབྱེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རབ་
ཏུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་བསྟན་ཏེ། རབ་ཏུ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་དང་། ཞི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་དག་ནི་དོན་གཅིག་སྟེ། འདི་ནི་རྣམ་གྲངས་སུ་ཟད་དོ། །རབ་ཏུ་འབྱེད་ཅེས་བྱ་བས་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་
ཀྱི་བསླབ་པ་བསྟན་ཏོ། །རབ་ཏུ་འབྱེད་ཅེས་བྱ་བ་དང་། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ལྷག་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་དོན་གཅིག་སྟེ། མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སུ་ཟད་དོ། །བར་ཆད་མཐུན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་གེགས་སུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་
ལ་བར་ཆད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་གེགས་སུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་ནི་འདུ་འཛི་མང་པོའི་ནང་ན་གནས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་མང་པོ་ལ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་མི་ཉན་མི་སེམས་པ་དང་། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་གེགས་སུ་འགྱུར་
བའི་ཆོས་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པའི་གཙུག་ལག་ཉན་པའོ། །མཐུན་པ་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་དང་ཤེས་རབ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་འདུ་འཛི་མང་པོ་སྤངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་མང་པོ་ལ་མི་འཇུག་པ་དང་། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང་། སེམས་
པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པའོ། །སེམས་ཅན་མཆོག་ལ་ཆོ་ག་བཞིན། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱལ་བས་སྟོན། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་མཆོག་ནི་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་རྒྱལ་བ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་

125-1-282a

གོ་ཆ་བཞིན་ནོ། །ཚུལ་བཞིན་དུ་ལྷག་པའི་སེམས་དང་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་དང་། དེ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པ་དང་། དེ་གཉིས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་རྣམས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཆད་དེ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ལྷག་པའི་སེམས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཡིན། དེ་དག་གི་གེགས་དང་
བར་དུ་གཅོད་པ་ནི་འདི་དག་ཡིན། དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ནི་འདི་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་ཅིང་འཆད་པར་མཛད་དོ། །གང་ཡང་ཀུན་དུ་བསྙེན་ནས་ནི། །དེ་གཤེགས་བསྟན་ལ་རྒྱས་པའི་རྣལ་འབྱོར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ། དེ་ལྟར་ཆོས་བསྟན་པ་ཐོས་ནས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་
དང་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་ནི་སྤངས། དེ་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་བསྙེན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྒྱས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་གདམས་པ་ཐོབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོའི་རྒྱུན་ལ་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མོས་པ་སྤྱོད་
པའི་ས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མཆོག་གི་ཚེ་ན་ཆོས་ཀྱི་སྒོའི་རྒྱུན་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐད་ནས་བསྟན་པ་དང་གདམས་པ་ཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྟག་པར་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་དང་། །ཞེས་པ་སོགས་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་ལ་གནས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཞལ་མཐོང་བ་དང་། ཞལ་མཐོང་ནས་མི་མཉམ་པའི་ཆོས་དེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཐོས་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཐོས་ནས་ཆོས་ཐོས་པ་ལ་དད་པ་སྐྱེས་ཏེ། དད་པའི་ཤུགས་ལས་བྱུང་བའི་དགའ་བས་སེམས་ཚིམ་པར་བྱས་པས་དེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་ཆེན་པོ་ཅིའི་ཕྱིར་
ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྟན་པ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་བསྟན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་བསླབ་པ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་ནས་བསྟན་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྟན་པ་བཞི་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་
ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྟོད་པར་བྱེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསྟན་པ་གཅིག་གོ། །ལོག་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྨད་པར་བྱེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསྟན་པ་གཉིས་སོ། །ལྷག་པའི་སེམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསྟན་པ་གསུམ་སྟེ། རབ་ཏུ་

125-1-282b

གནས་པ་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་སོ། །རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་པོ། །དེའི་བར་ཆད་བྱེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟོན་པ་བཞི་པའོ། །གང་ལ་སྤངས་པ་དང་བསྙེན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཆོས་ནི་སྤངས་པ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ནི་
བསྙེན་ཞེས་རིམ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །རྣལ་འབྱོར་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་ལམ་བསྒོམ་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་སའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་བསྟན་ནས། ས་དང་པོའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་
བསྟན་པའི་ཕྱིར། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ལྟ་བ་ཡི། །དེས་ནི་མདོར་ན་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གནོན་ཅིང་། །མུན་པ་ཆེན་པོ་བསལ་ནས་སྣང་བ་ནི། །འགྲོ་བ་ཉི་མ་ཆེན་པོ་བཞིན་དུ་འཆར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་འདས་ནས་ས་དང་པོ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཉན་ཐོས་
དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཅེ་ན། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ལྟ་བས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཉི་
མ་ཆེན་པོ་བྱ་བ་ཡོད་མི་སྲིད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཐང་ཅིག་བཏང་ནས་བརྗོད་དོ། །གང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱེད་པའི་ཉི་མ་ལ་ཉི་མ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དཔེར་ན་ཉི་མ་ཆེན་པོ་རི་མཐོན་པོའི་ཁ་ནས་ཤར་ན་མུན་པ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་བསལ་ཏེ། ཟིལ་གྱིས་
མནན་ནས་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་སྣང་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་འཇིག་རྟེན་ཆོས་མཆོག་གི་རི་ཁ་ནས་འདས་ཏེ། ས་དང་པོ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཉི་མ་ཤར་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཆེན་པོ་བསལ་ནས་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་
ཤེས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་ཆོས་འཆད་པའི་སྒོ་ནས་སྣང་བ་ཆེན་པོས་ཁྱབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་གནས་པ་དང་། ས་དང་པོ་ལ་གནས་པ་དང་། ས་གཉིས་ལ་སོགས་པ་བསྒོམ་པའི་ས་ལ་གནས་པའི་འབྲས་བུའི་ཚིགས་

125-1-283a

སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་བསྟན་ཏེ། དེ་བས་ན། དེ་ལྟར་རྟག་ཏུ་དགེ་བ་དག་ནི་འཕེལ་རྫོགས་ཤིང་། །རབ་ཏུ་རྒྱས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སེམས་འཐོབ་ཅིང་། །ཐུབ་པ་ལས་ནི་རྟག་ཏུ་གདམས་པ་ཆེ་ཐོབ་ནས། །སེམས་དཔའ་མཆོག་གི་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་མཚོའི་ཕ་རོལ་འགྲོ། །ཞེས་བྱ་
བ་སྨོས་ཏེ། ས་དང་པོ་མོས་པའི་སར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཅིག་གི་བར་དུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་རྟག་ཏུ་བསགས་པ་དང་། དེ་ནས་ས་གཉིས་ནས་ས་བདུན་གྱི་བར་དུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་རྟག་ཏུ་བསགས་པ་དང་། ས་བརྒྱད་ནས་ས་བཅུ་པའི་བར་དུ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་བསོད་ནམས་
ཀྱི་ཚོགས་རྟག་ཏུ་བསགས་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་རྫོགས་པར་བྱས་པས་ན་དགེ་བ་དག་འཕེལ་ཞིང་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ། འདིས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་རྫོགས་པར་བསྟན་ཏོ། །རབ་ཏུ་རྒྱས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་
ཀྱང་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེར་ཡང་མ་ཟད་ཀྱིས་དེ་དག་ལ་གནས་པའི་ཚེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གཏམས་པ་དང་གདམས་པ་ཡང་འཐོབ་སྟེ། དེས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྫོགས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྫོགས་པའི་སེམས་དཔའི་མཆོག་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་དེས་སངས་ཀྱི་སར་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་དུ་འགྲོ་སྟེ། དོན་དུ་ན་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་འཚང་རྒྱ་བ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྡུ་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ལ་བསླབ་པ་དང་། ཇི་ལྟར་བསླབ་པ་དང་། གང་གིས་བསླབ་
པ་གསུམ་ལས། ཇི་ལྟར་བསླབ་པའི་དོན་བསྡུས་ན་འདི་རྣམས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མོས་པ་དང་ནི་མང་པོ་དང་། །ཆོས་ཚོལ་བ་དང་བཤད་པ་དང་། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་སྒྲུབ་པ་དང་། །ཡང་དག་གདམས་ཤིང་རྗེས་སུ་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་བའི་སྐབས་ལས་འདི་
ཡན་ཆད་དུ་མོས་པ་མང་བ་དང་། ཆོས་ཚོལ་བ་དང་། ཆོས་བཤད་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པ་དང་། ཡང་དག་པར་གཏམས་ཤིང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གདམས་ཤིང་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་སྐབས་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།

125-1-283b