81-1-1a



81-1-1b

༄༅༅། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། པཉྩ་བིཾ་ཤ་ཏ་ས་ཧ་སྲི་ཀ་ཨཱརྱ་པྲཛྙཱ་པཱ་ར་མི་ཏ་ཨུ་པ་དེ་ཤ་ཨ་བྷི་ས་མ་ཡ་ཨ་ལཾ་ཀཱ་ར་ཤཱསྟྲ་སྱ་ཀཱ་རི་ཀཱ་བརྟི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལྔ་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་
འཚལ་ལོ། །ཉན་ཐོས་ཞི་བ་ཚོལ་རྣམས་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་ཉེར་ཞིར་ཁྲིད་མཛད་གང་ཡིན་དང་། །འགྲོ་ལ་ཕན་པར་བྱེད་རྣམས་ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དོན་སྒྲུབ་མཛད་པ་གང་། །གང་དང་
ཡང་དག་ལྡན་པས་ཐུབ་རྣམས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འདི་དག་ཀུན་མཁྱེན་པ། །སངས་རྒྱས་ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་དང་ལྡན་ཡུམ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དོན་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། 
འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་ཐ་དད་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བརྗོད་

81-1-2a

ནས། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་མན་ངག་དེ་བཤད་པར་དམ་བཅས་ནས། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་བཤད་པར་བྱེད་པས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཉེ་བར་བཤད་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་དགོངས་སོ། །ཅིའི་དོན་དུ་ཞེ་ན། 
མདོའི་དོན་བསྡུས་ནས་ཚིག་བསྡུས་པས་སྐྱེ་བོ་བློ་དམན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་ཕྱེ་བས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་སྨྲས་པ་ཕྱག་འཚལ་བ་ཉེ་བར་དགོད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དོན་ཡོད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐད་ཀྱང་
བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་བཞི་བསྡུས་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་གཉེན་པོས་བསྡུས་སམ། ཡང་ན་རྣམ་པ་བསྡུས་པས་རྒྱན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན། དེ་ལས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཕྱོགས་དང་པོ་ལྟར་ཡིན་ན། འབད་པ་དོན་
མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མདོ་འདི་ལས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་དག་ལས་མ་སྨོས་པའི་གཞི་གང་ཡིན་པ་དེ་བཤད་པ་ནི་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ལྟར་ན་རྣམ་པར་བྱང་བའི་དངོས་པོ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་
དངོས་པོ་མ་བསྡུས་པས། འདི་གང་གི་གཉེན་པོ་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ་ལྟར་ན་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་མེད་པ་ཙམ་ཞིག་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་དོན་རྟོགས་པ་མེད་པས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཕྱོགས་གསུམ་ཅར་

81-1-2b

གྱིས་ཀྱང་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གང་བསྡུས་ཤེ་ན། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དང་། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་
ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུང་བར་འགྱུར་ཏེ། རབ་འབྱོར་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་
ཀྱི་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་ཐམས་ཅད་འཚལ་བ་ཉིད་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ལགས། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་ཐམས་ཅད་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ཇི་སྙེད་པ་འདི་ཙམ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་ཀྱི། ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མ་ཡིན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། ཉན་ཐོས་དང་
རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་འཚལ་བ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དང་། 
རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གང་ཡིན་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པར་བྱ་ཞིང་། ལམ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་ཞིང་དེ་དག་གི་ལམ་གྱི་བྱ་བ་ཡང་བྱ་སྟེ། སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མ་བྱས་པ་དང་། 
སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མ་བྱས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་མ་སྦྱངས་པར་དེ་དག་གི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་

81-1-3a

པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་རྣམ་པ་གང་དག་དང་། རྟགས་གང་དག་དང་། མཚན་མ་གང་དག་གིས་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་བརྗོད་པའི་རྣམ་པ་དེ་དག་དང་། རྟགས་དེ་དག་དང་། མཚན་མ་དེ་དག་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐུགས་སུ་ཆུད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ནི་གཞི་དང་། གཉེན་པོ་དང་། རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བསྡུས་པས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་
རྒྱན་མཐའ་དག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འཐད་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐད་ཅེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་མ་རིག་པ་ཙམ་སྤངས་པའོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་
ཀྱིས་ནི་གཉེན་པོ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ནས་བསྐྱེད་དོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མི་ཤེས་པ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་འདི་དག་ཇི་སྙེད་པ་ལ་བརྟེན་པའི་འབྲས་བུ་བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་སྤངས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཤེས་པ་
ཉིད་ནི་ཐེག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པ་རྟེན་པ་འབྲས་བུ་སེམས་ཅན་མ་བསྡུས་པ་སྡུད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མ་གྲོལ་བ་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་
མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱིའི་རྟེན་ཅན་འབྲས་བུ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐས་གཏུགས་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་རྟོགས་པ་དང་། བག་ཆགས་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བ་སྤངས་པ་ཅན་ནོ། །ཡང་རྣམ་པ་གང་གིས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་
ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་རྣམ་པ་གཅིག་གིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཞི་བའི་རྣམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཡང་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ། བདག་པོའི་རྐྱེན་ནི་དྲན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་

81-1-3b

པ་ནི་ཞི་བས་མཚན་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རབ་འབྱོར་གཉིས་ནི་དངོས་པོ་གཉིས་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་འགོག་པ་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པ་དེས་འགོག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ཞི་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་འགོག་པ་ཡིན་པར་མི་བཞེད་
དེ། རང་བཞིན་གྱིས་ཞི་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགོག་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་གང་ཡིན་པ་ལ་ནི་འགོག་པར་བཞེད་དོ། །ཡང་ཅི་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་པོ་འདི་དག་སྤངས་པར་གྱུར་པ་ལ་ཁྱད་པར་མཆིས་སམ། བཀའ་སྩལ་པ། ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བག་ཆགས་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བ་སྤངས་པས་ཁྱད་པར་ཡོད་དོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་དག་ལ་ཁྱད་མཆིས་ཞེས་བགྱིའམ། རབ་འབྱོར་བག་ཆགས་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའང་མ་ཡིན་ཏེ་འོན་ཀྱང་དེ་དག་གིས་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། 
གཏི་མུག་སྤངས་པ་ཡོད་དོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ནི་ལུས་ངག་གི་རྣམ་འགྱུར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བཞིན་དུ་འཇུག་གོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དཔེར་ན་དགེ་སློང་མཆོང་རྒྱུག་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་མི་མངའོ། །གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། 
སངས་རྒྱས་ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་དང་ལྡན་ཡུམ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ། དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་ཞེས་འདྲི་བ་ལ། མངོན་རྟོགས་བདག་ཉིད་བདུན་ཡིན་པར། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཞེས་བྱ། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་
ལམ་ཤེས་ཉིད། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དང་གསུམ། །རྣམ་ཀུན་རྩེ་མོར་བཅས་པ་དང་། །མཐར་གྱིས་བཅས་དང་སྐད་ཅིག་བདག །ཆོས་སྐུ་མཛད་པར་བཅས་པ་སྟེ། །རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་བསྡུས་པ་ཡིན། །སེམས་སྐྱེད་པ་དང་གདམས་ངག་དང་། །ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་
བཞི་དང་། །སྒྲུབ་པ་ཡི་ནི་རྟེན་གྱུར་པ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། །དམིགས་པ་དག་དང་ཆེད་དང་ངོ་། །གོ་ཆ་འཇུག་པའི་བྱ་བ་དང་། །ཚོགས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བཅས་རྣམས། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་འདོད། །མོག་མོག་པོར་བྱེད་ལ་སོགས་དང་། །སློབ་མ་

81-1-4a

བསེ་རུའི་ལམ་གང་དང་། །འདི་དང་གཞན་གྱི་ཕན་ཡོན་གྱིས། །ཕན་ཡོན་ཆེ་བ་མཐོང་བའི་ལམ། །བྱེད་པ་དང་ནི་མོས་པ་དང་། །བསྟོད་དང་བཀུར་དང་བསྔགས་པ་དང་། །བསྔོ་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང་། །དེ་རྣམས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཞན། །བསྒྲུབ་
དང་ཤིན་ཏུ་དག་པ་ཞེས། །བྱ་བ་འདི་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་རྣམས་ཀྱི། །ལམ་ཤེས་དེ་འདྲར་ཤེས་པར་བྱ། །ཤེས་པས་སྲིད་ལ་མི་གནས་ཤིང་། །སྙིང་རྗེས་ཞི་ལ་མི་གནས་དང་། །ཐབས་མ་ཡིན་པས་རིང་བ་དང་། །ཐབས་ཀྱིས་
རིང་བ་མ་ཡིན་ཉིད། །མི་མཐུན་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དག་དང་། །སྦྱོར་དང་དེ་ཡི་མཉམ་ཉིད་དང་། །མཐོང་བའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། །དེ་འདྲ་ཀུན་ཤེས་ཉིད་དུ་འདོད། །རྣམ་པར་སྦྱོར་བ་བཅས་རྣམས་དང་། །ཡོན་ཏན་སྐྱོན་ནི་མཚན་ཉིད་བཅས། །ཐར་དང་ངེས་འབྱེད་
ཆ་མཐུན་དང་། །སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །སྲིད་དང་ཞི་བ་མཉམ་ཉིད་དང་། །ཞིང་དག་བླ་ན་མེད་པ་དང་། །དེ་ལྟར་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི། །རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པའོ། །དེ་ཡི་རྟགས་དང་རྣམ་འཕེལ་དང་། །བརྟན་དང་སེམས་ནི་ཀུན་གནས་
དང་། །མཐོང་ཞེས་བྱ་དང་སྒོམ་པ་ཞེས། །བྱ་བའི་ལམ་ནི་སོ་སོ་ལ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་བཞི་ཡི། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བཞི་དང་ནི། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །ལོག་པ་བསྒྲུབ་པ་རྩེ་མོར་གྱུར། །མཐར་གྱིས་བྱ་བ་ཤེས་པ་ནི། །རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་བདག་ཉིད་
དོ། །གཅིག་གི་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ་པ། །རྣམ་པ་བཞི་རུ་ཡང་དག་མཚོན། །ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་རྫོགས་བཅས་དང་། །སྤྲུལ་པ་དང་ནི་དེ་ལྟར་གསུམ། །མཛད་པ་དང་བཅས་བཞི་རུ་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་སྟེ། དོན་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ནི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་བཅོ་ལྔས་
མདོར་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པར་བསྟན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལྔ་པའི་དོན་བསྡུས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། མངོན་རྟོགས་བདག་ཉིད་བདུན་ཡིན་པར། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཞེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆོས་སྐུ་མཛད་པར་

81-1-4b

བཅས་པ་སྟེ། །རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་བསྡུས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདིར་དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་དབྱེ་བས་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་
དང་། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དང་། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་དང་། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་། མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་། དེ་དག་གི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ནི་
ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་གདམས་ངག་དང་། །ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་བཞི་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་གྱིས་ནི་རྒྱས་པར་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་
ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་བསྡུས་པར་བསྟན་པས་དེ་ལྟར་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པར་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། ། དེ་བཤད་ཟིན་ནས་ད་ནི་གང་ཞིག་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དོན་གང་ལ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་གང་དང་། དངོས་
པོ་གང་ཇི་སྙེད་བསྟན་པ་དེ་དག་གི་གོ་རིམས་བསྡུ་བ་འབའ་ཞིག་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག །སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་དོན་ཕྱིར། །དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་དོན་གཉེར་འདོད། །ཇི་ལྟར་གཞན་གྱི་མིང་གཞན་གྱི་ཡིན་པར་འགྱུར། སེམས་ནི་ཡུལ་སོ་སོར་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་
ཅན་ཡིན་ལ། དོན་དུ་གཉེར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲེད་པ་ཡིན་པས་སོ་ཞེ་ན། བདེན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་འདིར་རྒྱུས་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་དུ་གཉེར་བ་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པའི་མཚན་ཉིད་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡོད་ན་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་འདུན་པའི་
རྩ་བ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་དོན་དུ་གཉེར་བ་ནི་སྨོན་ལམ་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཉིད་ལ་སེམས་བསྐྱེད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཡང་སྨོན་ལམ་དང་ལྷན་

81-1-5a

ཅིག་སྤྱོད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བར་འཐད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་གཙོ་བོ་ཡིན་པར་འདིར་བསྟན་ཏེ། དོན་དུ་གཉེར་བ་ཅན་གང་ཡིན་པ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་གཙོ་བོ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་བྱས་སོ། །དཀར་པོའི་ཆོས་
རྣམས་དང་གཞན་གྱི་དོན་དེ་ཡང་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་དེ་དང་དེ་ནི་མདོ་བཞིན་དུ། །བསྡུས་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་བརྗོད། །དེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དོན་ནོ། །དེ་ལ་འདིར་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེ་དག་གིས་མདོར་བསྡུས་ནས་
བསྟན་ཏོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་
མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བས་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནང་དུ་འདུས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདིར་མདོ་དེ་དག་གིས་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ། མི་གནས་པའི་
སྦྱོར་བ་སྦྱིན་པ་པོ་དང་། སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང་། ལེན་པ་པོ་མི་དམིགས་པས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བདུན་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཛད་པ་དང་
བཅས་པ་བསྡུས་པའི་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྙེད་རྫོགས་པར་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དུ་གསུངས་སོ། །ལྷག་མ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྐབས་སུ་འདི་འདོད་པ་དང་། དེ་དག་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོའི་གཞུང་འགྲེལ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་རྒྱས་པར་
བསྟན་པས་ཡང་འདིར་རྣམ་པར་མ་ཕྱེའོ། །ད་ནི་གང་ཞིག་བསྡུས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མི་གཙང་བའི་འདུ་ཤེས་དགུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ། རྣམ་པར་བམ་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། འབུ་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་། རྣམ་པར་རྣགས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། རྣམ་པར་

81-1-5b

དམར་བའི་འདུ་ཤེས་དང་། རྣམ་པར་བསྔོས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། རྣམ་པར་ཟོས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། རྣམ་པར་འཐོར་བའི་འདུ་ཤེས་དང་། རུས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། རྣམ་པར་ཚིག་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་རྐྱལ་པ་རླུང་གིས་བུས་པ་བཞིན་དུ་སྲོག་མཐར་ཐུག་པའི་རྗེས་
ལ་རིམ་གྱིས་ལུས་རྒྱས་པར་གྱུར་ཏེ། མ་ལུས་པར་རྣམ་པར་བམ་པས་ན་རྣམ་པར་བམ་པ་སྟེ། དེ་ནི་དབྱིབས་ལ་ཆགས་པ་རྣམས་ལུས་ཀྱི་དབྱིབས་དེའི་རྒུད་པ་སྟོན་པས་འདི་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །གང་ཕྱི་དང་ནང་དང་བར་རྣམ་པ་དུ་མར་འབུས་གཞིགས་པས་ན་འབུ་ཅན་ཏེ། དེ་ནི་
ནང་ཁོང་སྟོང་དུ་གྱུར་པར་སྣང་བས་ལུས་རྒྱས་པར་གྱུར་པ་ལ་ཆགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །གནས་ཐ་དད་ནས་འཛག་པས་རྣམ་པར་འཛག་པ་སྟེ། དེ་ནི་ལུས་ཀྱི་ནང་དང་འབྲེལ་པ་ལས་དྲི་ང་བར་སྣང་བས་ཕྲེང་བ་དང་དྲི་ལ་སོགས་པའི་དབང་ལས་བྱུང་བའི་དྲི་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་
པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །ཕན་ཚུན་དུ་རྣམ་པར་དམར་བར་འཐོར་ཞིང་དགྱེས་ལ་འཛག་པས་ན་རྣམ་པར་དམར་བ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་དམར་བས་གོས་ཤིང་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོར་སྣང་བས་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པས་མཛེས་པ་ཤ་ལ་ཆགས་པ་ཅན་གྱི་གཉེན་པོའོ། །རྣམ་པར་གསལ་བར་
སྔོ་བས་ན་རྣམ་པར་བསྔོས་པ་སྟེ། ཁ་དོག་ཐ་དད་པར་མཚུངས་པའི་གནས་སུ་ཟངས་ཀྱི་མདོག་དང་། རྣག་འཛག་པའི་གནས་སུ་སྐྱ་བ་དང་། སྔོན་པོའི་གནས་དེར་ཕྱིན་ཞིང་སྔོ་བ་རས་སྔོན་པོས་གཡོགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ནི་རོའི་ལུས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་སོ། །དེ་ནི་པགས་པ་ལ་ཆགས་
པའི་རྒུད་པ་སྟོན་པས་ལུས་ཀྱི་ཁ་དོག་ལ་ཆགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །ཁྱི་དང་ཅེ་སྤྱང་ལ་སོགས་པས་ཕན་ཚུན་དུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པར་ཟོས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཟོས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཤ་རྒྱས་པ་འཇིག་པར་སྟོན་པས་དེ་ནི་ནུ་མ་ལ་སོགས་པའི་ཤ་རྒྱས་པ་ལ་ཆགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །ལག་
པ་ཡང་གཞན་དུ། མགོ་བོ་ཡང་གཞན་དུ། རྐང་པ་ཡང་གཞན་དུ་སྣ་ཚོགས་པར་རྣམ་པར་འཐོར་བས་ཏེ། དེ་ནི་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་རྣམ་པར་འཐོར་བར་སྣང་བས་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་གི་སྒེག་པ་ལ་ཆགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །རུས་པ་ཉིད་ནི་རུས་གོང་སྟེ། རུས་པའི་གོང་

81-1-6a

རེ་སྦྲེལ་བས་ཚོགས་གཅིག་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ལུས་ཀྱི་རུས་པའི་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོར་སྣང་བས་སོ་ལ་སོགས་པ་རུས་པའི་འབྱོར་པ་ལ་ཆགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །མ་ལུས་པ་རྣམ་པར་ཚིག་པས་རྣམ་པར་ཚིག་པ་སྟེ། དེ་ནི་པགས་
པའི་དབྱིབས་དང་མི་མཐུན་པར་འཁུམས་པར་སྣང་བས་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལ་འདོད་ཆགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་བསྒོམ་པ་སྟེ། ལུས་འདི་ཡང་ཤི་བའི་རོ་དང་འདྲའོ་ཞེས་དང་པོའི་ཚིག་བཞིན་ནོ། །མི་སྡུག་པའི་འདུ་ཤེས་བཅུར་གཞན་དག་འདོད་དེ། རྣམ་པར་ཚིག་པའི་འདུ་
ཤེས་མ་གཏོགས་པ་རུས་པ་རྣམས་གཏུབས་པས་རྣམ་པར་འཐོར་བའི་འདུ་ཤེས་ཏེ། ཚོགས་པའི་ལུས་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་མཚོན་ལ་སོགས་པས་ལུས་གཏུབས་པས་ཐ་དད་པར་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབུས་གཞིགས་པའི་སྲིན་བུའི་འདུ་ཤེས་ནི་ཡང་ལུས་
ལ་བདག་ཏུ་ཆགས་པར་མཚུངས་པར་ལྟ་བའི་གཉེན་པོར་སྲིན་བུའི་རིགས་དུ་མས་ལུས་ཁྱབ་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དང་པོ་རྣམ་པར་འཐོར་བའི་འདུ་ཤེས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ཡང་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་ལ་ཆགས་པ་དང་། འཇིག་
ཚོགས་ལ་དེའི་ལུས་སུ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོར་མཚུངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཚིག་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་གྲངས་སུ་ཉེ་བར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་སྡུག་པའི་འདུ་ཤེས་དགུ་ཉིད་ལེགས་པ་ཡིན་
ནོ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །མདོ་ལས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཞེ་ན། འདི་ནི་འདོད་པ་ཆུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་གྱི་འདོད་པ་ཆེ་བ་རྣམས་ཀྱི་མ་ཡིན་པ་དང་། འདི་ནི་ཆོག་ཤེས་པ་དང་། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབེན་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་
རྩོམ་པ་དང་། དྲན་པ་ཉེ་བར་འཇོག་པ་དང་། མཉམ་པར་འཇོག་པ་དང་། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་གྱི་ཤེས་རབ་འཆལ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བདུན་པོ་འདིས་གནས་བརྟན་མཽད་གལ་གྱི་བུ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་

81-1-6b

ཀྱིས་ཀྱང་མཽད་གལ་གྱི་བུ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱད་པོ་འདི་ལ་རྣམ་པར་རྟོགས་ཤིག །འདི་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཆོས་དང་། སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པའི་ཀུན་དགའི་ར་བའི་ཚུལ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་ཆུང་བས་
ནི་ཆོས་བཞི་སྤོང་སྟེ། འདི་ལྟར་ཚུལ་འཆོས་པ་དང་། ཁ་གསག་དང་། གཞོགས་སློང་དང་། ཐོབ་ཀྱིས་འཇལ་བའོ། །དེ་ལ་ཚུལ་འཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟེ། འདི་ན་འགའ་ཞིག་རྙེད་པར་འདོད་ཅིང་རྙེད་པ་དང་། བཀུར་སྟི་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདོད་
ལ་སེམས་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པས་བཅིངས་པས་དགོན་པ་པར་གྱུར་པའམ། ཕྱག་དར་ཁྲོད་པའམ། སྟན་གཅིག་པ་ནས་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་ཉེ་བར་བརྟེན་ཏེ་གནས་པ་ན་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་ལ་གཞན་དག་གིས་བསྙེན་བཀུར་བྱེད། བླ་མར་བྱེད། 
མཆོད་པར་བྱེད། རྗེད་པར་བྱེད་ན་ཅི་མ་རུང་། བདག་ཀྱང་རྙེད་པ་དང་། བཀུར་སྟི་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བསྒྲུབ་པར་ཡང་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་། དེ་རྙེད་པ་དང་། བཀུར་སྟི་དོན་དུ་གཉེར་བས་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཅིང་། ཚུལ་དེ་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་ལམ་ལ་
རྟོག་པ་འདི་ནི་ཚུལ་འཆོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁ་གསག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ན་གང་ཞིག་རྙེད་པ་དང་། བཀུར་སྟིའི་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པས་གཞན་དག་ལ་འདི་ལྟར་ཁྱེད་ནི་བདག་གི་མ་དང་འདྲ་བ་དང་། ཕ་ཇི་ལྟ་བ་དང་། སྤུན་ཟླ་ཇི་ལྟ་བ་དང་། ཉེ་དུ་གང་ཡང་རུང་བ་ཇི་ལྟ་བ་དང་། སྣག་གི་
གཉེན་མཚམས་འདྲ་བ་ཡིན་ཏེ། ཁྱེད་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་དེས་ན། ཁོ་བོས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཁྱེད་ཅག་གི་དོན་དུ་ཡིན་ནོ། །ཁོ་བོ་ནི་ཁྱེད་ཅག་གི་དོན་དུ་ཐག་རིང་པོ་ནས་ཀྱང་ཁྱེད་ཀྱི་ཐད་དུ་འོང་ཞིང་འདིར་གནས་པ་ཡང་ཁྱེད་ཅག་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཟེར་ན་ཡང་དེ་རྣམས་མང་དུ་དེ་ལ་
བཀུར་སྟི་མི་བྱེད་པ་ན་རྙེད་པ་དོན་དུ་གཉེར་ཞིང་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་འདོད་པའི་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པས་སེམས་བཅིངས་པས་གཞན་དག་ལ་ཚུལ་དེ་ལྟར་ཁ་གསག་སྨྲ་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྨྲ་བས་དགོས་པའི་དོན་གྱི་འབྲས་བུ་དང་འབྲེལ་པའི་གཅམ་གསག་གི་ལས་བྱེད་པ་འདི་ནི་ཁ་གསག་ཅེས་བྱའོ། །གཞོགས་

81-1-7a

སློང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ན་རྙེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་དེ་དང་དེ་ལ་མི་གསལ་བར་གཞོགས་ཀྱིས་རྙེད་པའི་ལས་བྱེད་པ་སྟེ། ལྷུང་བཟེད་འདི་ནི་མཛེས་ཞེའམ་། ཆོས་གོས་སམ། སྣམ་སྦྱར་རམ། མལ་སྟན་ནམ། ལྡེ་མིག་ཀྱོག་པོ་འདི་ནི་བཟང་ངོ་ཞེའམ། ཡོ་བྱད་
འདི་བཟང་ངོ་། །གལ་ཏེ་ཁོ་བོས་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་རྙེད་ན་བཅང་བར་བྱ་བ་ན་སྦྱིན་པ་པོ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའོ། །གང་ཡང་རུང་བའི་ཁྱིམ་དུ་སོང་ནས་དེར་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ཏེ། ཁྱེད་ཀྱི་འབྲས་ཆན་འདི་ནི་བཟང་ངོ་། །བཅའ་བ་འདི་ནི་བཟང་ངོ་། །གོས་འདི་ནི་བཟང་ངོ་། །ཁྱེད་ཀྱི་བཟའ་
བར་བྱ་བའམ། བཅའ་བར་བྱ་བ་འདི་ནི་བཟང་ངོ་། །སྔོན་ཆད་ཀྱང་བདག་ཅག་ལ་ཁྱེད་ཀྱིས་བྱིན་པར་གྱུར་ལ་ཁོ་བོ་ཅག་ཀྱང་ཁྱེད་ཀྱིས་བྱིན་པར་བྱས་ན་ཡང་དག་པར་དགའ་ན་ད་ལྟར་ནི་ཁྱེད་ཅག་བདག་ཅག་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་བའམ། བྱ་བ་བྱེད་པར་མི་སེམས་སོ་ཞེས་དེ་གང་ཡང་རུང་བའི་མི་
གསལ་བ་བརྗོད་པས་བརྐམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་གཞོགས་སློང་གི་ལས་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་དང་དེ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་འདི་ནི་གཞོགས་སློང་ཞེས་བྱའོ། །ཐོབ་ཀྱིས་འཇལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ན་འགའ་ཞིག་རྙེད་པ་དོན་དུ་གཉེར་ཞིང་། རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་འདོད་པའི་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པས་སེམས་
བཅིངས་པས་གཞན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ཏེ། ཁྱེད་ཀྱིས་མ་ལ་ཡང་སྦྱིན་པར་མི་བྱ། ཕ་ལ་ཡང་མ་ཡིན། སྲིང་མོ་ལ་ཡང་མ་ཡིན། ཉེ་དུ་དང་། སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་གང་ཡང་རུང་བ་གཞན་དག་ལ་ཡང་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་གང་ཞིག་ལ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན། གང་
ཞིག་གི་ཁྱིམ་དུ་སོང་ནས་ཡང་དེ་ཉིད་ལ་ཁྱོད་ཀྱི་ཁྱིམ་དུ་སོང་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱིམ་དུ་དགྲ་བཅོམ་པ་བཞུགས་ཤིང་ཁྱེད་དང་འདྲ་བར་མི་བྱ། དགྲ་བཅོམ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་པ་དང་། ལྷན་ཅིག་ཏུ་འདུག་པ་དང་འབྲེལ་པའི་གཏམ་སྨྲས་པར་གྱུར་པ་ནི་ཁྱེད་རྙེད་པ་ཆེན་པོ་རྙེད་པ་ཡིན། འབྱོར་པ་
ལེགས་པར་ཐོབ་པ་ཡིན། ཁྱེད་ཀྱིས་མིར་རྙེད་པ་དོན་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདི་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སུ་གཞུག་པར་ཡང་བྱ་སྟེ། བདག་གི་ཁྱིམ་དུ་འཕགས་པ་མ་གཏོགས་པ་དགེ་སློང་ངམ། བྲམ་ཟེ་སུ་ཡང་འཇུག་པར་མི་བྱེད་ལ། འཕགས་པ་འདི་

81-1-7b

ནི་གལ་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པར་བྱེད་དོ། །གང་དུ་རྙེད་པ་དོན་དུ་གཉེར་ཞིང་རྙེད་པ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པས་སེམས་བཅིངས་པ་དེ་དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་དུ་གཞན་རྣམས་ལ་ངེས་པར་སྒྲོགས་པ་ནི་ཐོབ་ཀྱིས་འཇལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོག་ཤེས་པས་ནི་རྙེད་པས་རྙེད་པ་འདོད་པ་
སྤོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྙེད་པས་རྙེད་པ་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ན་འགའ་ཞིག་རྒྱལ་པོའམ། རྒྱལ་པོའི་བློན་པོ་ཆེན་པོའམ། བྲམ་ཟེའམ། ཁྱིམ་བདག་གམ། གཞན་གང་ཡང་རུང་བས་ལྷུང་བཟེད་དམ། ཆོས་གོས་སམ། སྣམ་སྦྱར་རམ། ལྡེ་མིག་ཀྱོག་
པོའམ། གདིང་བའམ། ཡོ་བྱད་གང་ཡང་རུང་བ་གཏེར་བ་ཡོད་ན་དེ་ཡོངས་སུ་བླངས་ནས་གཞན་དག་ལ་བསྟོད་ཅིང་འདེམས་ཏེ། འདི་ནི་བདག་ལ་རྒྱལ་པོ་ཆེ་གེ་མོ་ཞེས་བྱ་བའམ། དམ་པར་གྱུར་པ་གཞན་ཞིག་བདག་ལ་མཆོག་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ན། འདི་སྙམ་དུ་ཅི་ནས་རེ་
ཞིག་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་འཕགས་པ་འདི་ལ་སྦྱིན་ཞིང་བྱ་བ་བྱེད་ན། ཁོ་བོས་ཀྱང་འཕགས་པ་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་ཞིང་བྱ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བྱ་སྙམ་དུ་སེམས་སུ་གཞུག་པ་འདི་ནི་གཞན་གྱི་རྙེད་པས་རྙེད་པ་གཞན་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་
ཞེས་པ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་ཏོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་གནས་པར་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་
དེ་ལྟ་ཡིན་ན་རིན་ཆེན་ཟླ་བས་ཞུས་པའི་མདོ་དང་། རིན་ཆེན་ཕྲེང་བའི་མདོའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས། བཅོམ་ལྡན་དཔལ་བཟངས་དཔལ་བཟངས་ཞེས་བྱ་དང་ནི་ཙན་དཔལ་ཙན་དཔལ་ཞེས་བྱ་དང་། །གཞན་ཡང་མཐའ་ཡས་སྣང་བ་བཀོད་དཔལ་ཞེས་བྱ་རྫོགས་སངས་རྒྱས་སུ་གྲགས་པ་
དང་། །ཏོག་དཔལ་ཏོག་དཔལ་ཞེས་བྱ་དང་ནི་མྱ་ངན་མེད་དཔལ་དང་ནི་རྣམ་ཀུན་མྱ་ངན་མེད་དཔལ་དང་། །རིན་ཆེན་མཆོད་དཔལ་རིན་ཆེན་མཆོད་དཔལ་ཞེས་བྱ་དང་ནི་བདེ་གཤེགས་མེ་ཏོག་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། །རྒྱལ་བ་བརྩོན་འགྲུས་གསུམ་གྱི་རོལ་པ་བརྩོན་འགྲུས་གསུམ་གྱི་རོལ་པ་

81-1-8a

ཞེས་བྱ་དང་། །འོད་དཔལ་འོད་དཔལ་ཞེས་བྱ་བཅོམ་ལྡན་ཡོན་དཔལ་ཡོན་དཔལ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། །བཅོམ་ལྡན་བཅོམ་ལྡན་ཕྱོགས་བཅུ་དག་ན་གང་དག་བཞུགས་པའི་བཅོམ་ལྡན་གྱི། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ནི་མཚན་རྣམས་བཟུང་བར་བྱས་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཉིད་འགྱུར་བ་
ལགས། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་མཚན་ཐོས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བརྩོན་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་གནས་
པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང་ཐ་དད་པར་སྣང་བ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། བསྟན་པ་འདི་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཐོས་པ་ལས་རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་བོན་སྐྱེད་པ་གཟིགས་ནས་སེམས་ཅན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། 
དེ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཐོས་པའི་མོད་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཤིང་འགའ་ཞིག་ཉིད་ཀྱི་ས་བོན་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་ས་བོན་རྣམ་པར་གྱུར་པ་དེ་ཡང་ས་བོན་གྱི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཅིང་འདིའི་རྐྱེན་རྣམས་ཚོགས་པར་གྱུར་པ་ལས་མྱུ་གུ་སྐྱེད་
པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ས་བོན་ཞེས་ཇི་ལྟར་བརྗོད་པར་བྱ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ས་བོན་གྱི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བགྱིའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་མཚན་ཐོས་པར་གྱུར་པ་ཙམ་གྱིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་བོན་དང་ལྡན་པས་ན། སེམས་
ཅན་ཐམས་ཅད་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པ་ཙམ་ཉིད་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྒྱུར་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་གང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའི་ས་བརྒྱད་པ་འདི་ལྟར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡེ་ཤེས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཞེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལྡོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བར་འདོད་པས་

81-1-8b

ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདིར་ཁ་ཅིག་ན་རེ་བདེན་པ་དང་། གཏོང་བ་དང་། ཤེས་རབ་དང་། ཉེ་བར་ཞི་བ་ལ་བརྟེན་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་
བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་འདི་ལས་སངས་རྒྱས་འདི་ལྟར་འཁྲུངས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡུམ་ཡིན་ལ། ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་ཡབ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ལས་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བས་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །གཞན་
དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་བསླབ་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསླབ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་
ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་གཉིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཞན་དག་ཟེར་རོ། །གཞོན་ནུའི་ས་ལས་འདའ་བར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཡང་དག་
པར་བསྐུལ་ནས་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་ཀྱང་མི་ཟད་པར་བྱ་བར་འདོད་པས་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆུང་ངུ་ཡང་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་ཆུའི་ཐིགས་པ་གཅིག་
བོར་བའི་དཔེས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཟད་པ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། གང་མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་རྣམས་
ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་གང་གིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་རིགས་ཞེས་བྱ་བར་འཆད་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་འདོད་པས་ཞེས་

81-1-9a

བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའི་ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའོ། །རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་རྗེས་སུ་སྨོས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང་རྗེས་
སུ་མཐུན་པའི་རྟོགས་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་ལ་སོགས་པའི་རི་རྣམས་སྐྲ་ཉག་མ་གཅིག་གིས་བཅིངས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞལ་དུ་མེད་པར་འཕང་བར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་རྩི་བསྲུབས་པ་བྱས་པ་ལྟར་འདི་ལ་མ་དད་པར་མི་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའི་བསམ་གཏན་ཕུལ་དུ་བྱུང་བས་འདོད་པ་བཞིན་དུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པ་ལ་གང་ཡང་མི་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གདོན་མི་ཟ་བར་འདི་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་དེ་བཞིན་དུ་མེ་འབར་བ་དང་། ཆུ་འབབ་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཡ་མ་ཟུང་ལ་ཡང་མི་དད་པར་མི་
བྱ་བར་མི་རིགས་སོ། །ཡང་སྐྲ་ཉག་མ་གཅིག་གིས་རི་རབ་བཅིངས་པ་དང་འཕངས་པ་མེད་མོད་ཀྱི་དེས་དེ་འདྲ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཁྱད་པར་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པས་གང་གདུལ་བྱ་ཕ་རོལ་པོས་དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་ཞེས་
བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་སྐུའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ནང་གི་འཁོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། གསང་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ནང་གི་འཁོར་ཞེས་བྱའོ། །ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཡང་ས་བཅུ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། སྤྱོད་པ་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། འཆི་འཕོ་བ་
དང་། སྐྱེ་བ་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། མངོན་པར་འབྱུང་བ་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཡང་གསང་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཇི་ལྟར་དེ་ཉིད་ལས་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐུའི་གསང་བ་དང་། གསུང་གི་གསང་བ་དང་། ཐུགས་ཀྱི་གསང་བ་དང་། 

81-1-9b

དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ལ་རྣམ་པར་སྤྱོད་པའི་གསང་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལུང་བསྟན་པའི་གསང་བ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་བསྡུ་བ་དང་། ཚར་བཅད་པ་ནི་གསང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གཞན་ཉན་ཐོས་རྣམས་
ནི་ཕྱིའི་འཁོར་ཞེས་བྱའོ། །ལྷའི་སྡེ་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཆེན་པོའི་འཁོར་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཞིང་མདུན་དུ་བདར་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་ནས་བསྐོར་བ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བའོ། །ཆེར་མཆོད་ཅིང་རྗེད་པ་སྔོན་དུ་བྱས་པ་ནི་མདུན་
དུ་བྱས་པ་སྟེ། ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་ནི་མདུན་དུ་བྱས་པ་ལྟར་ན་ནི་སྔ་ཕྱི་འགལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་ཚོགས་ནས་འོག་མིན་གྱི་ལྷ་རྣམས་སུ་གྱུར་པའི་བར་དུ་དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། སངས་རྒྱས་
འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བས་ནི་འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བའི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་། ངེས་པར་ལེགས་པ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་དང་། རང་གི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་བསྐང་བར་འདོད་པ་དང་། ཡོན་ཏན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་ཞེན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་
རིས་ཀྱི་ལྷུང་བཟེད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་ཁམ་གྱི་ཟས་མཆོག་ཏུ་རོ་ཞིམ་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ཞིང་མང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གསལ་རྒྱལ་གྱིས་ཞུས་པ་དཔེར་བྱེད། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་ལ་སོགས་ནི་རིམ་གྲོ་བྱེད་པའི་དབང་དུ་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་ནི་སྒྱུ་རྩལ་མ་
ལུས་པ་ལ་མཁས་པས་འདོད་པ་ཙམ་ལ་རག་ལས་པ་འཇུག་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚངས་རིས་ལ་སོགས་པ་ནི་གསོལ་བ་འདེབས་པའི་དབང་དུ་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སྐལ་བ་མཉམ་པས་གཞན་དག་འདོད་
ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་གནས་གཙང་མ་པ་རྣམས་ཏེ། འདི་ནི་ཤས་ཆེར་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི་ཚངས་པ་ལ་

81-1-10a

སོགས་པ་ན་ཡང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་རྟོགས་པ་སྔོན་དུ་གཏོང་བ་སུ་ཞིག་གང་འདི་ལྟ་བུའི་དབང་དུ་བྱས་པ་གསུམ་སྟོན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། གང་གིས་ཀྱང་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་འདི་དག་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་
ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ཆོས་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། སོ་སོར་ཉེ་བར་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་ཞིང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཚད་མར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྒྱལ་ཆེན་བཞི་པོ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་བདག་པོ་ཡིན་པས་ན་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞིའི་རིགས་སོ། །
ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་ལྷན་ཅིག་སྤྱད་པ་ལས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པོ་དེར་མཚུངས་པར་སྐྱེས་པས་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་མོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་ཉེ་བར་སོང་བས་ན་འཐབ་བྲལ་ལོ། །དགའ་བར་སོང་ཞིང་ཉེ་བར་ཕྱིན་པས་ན་དགའ་ལྡན་ཏེ། མགུ་བ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །
རང་གིས་སྤྲུལ་ཞིང་བྱས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ཀྱིས་དགའ་ཞིང་རོལ་པས་ན་དེ་ནི་འཕྲུལ་དགའོ། །གཞན་གྱིས་སྤྲུལ་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ལ་དབང་བྱེད་ཅིང་གནས་པས་ན་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་དོ། །ཚངས་པའི་འཁོར་ཡིན་པས་ན་ཚངས་རིས་སོ། །ཚངས་པ་ཆེན་པོའི་འཁོར་
ཡིན་པས་ན་ཚངས་འཁོར་རོ། །ཅིག་ཤོས་དེའི་མདུན་ན་འདོན་ལྟ་བུར་གནས་པས་ཚངས་པའི་མདུན་ན་འདོན་ནོ། །ཚངས་པ་གཞན་རྣམས་ལས་ཚེ་དང་ཁ་དོག་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་ཡིན་པས་ན་ཚངས་ཆེན་ནོ། །ཚངས་པ་གཞན་དག་པས་འོད་ཆུང་
བས་ན་འོད་ཆུང་ངོ་། །དེ་དག་ལས་ཚད་མེད་པར་ཆེ་བའི་འོད་འབྱུང་བ་ཡོད་པས་ན་ཚད་མེད་འོད་དོ། །དེ་དག་ནི་དགའ་བ་དང་བཅས་པའི་བསམ་གཏན་ལས་གྲུབ་ཅིང་སྤྲིན་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་གློག་ལྟར་ཕན་ཚུན་འོད་གསལ་བ་འབྱིན་པའི་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་ཡོད་པས་ན་འོད་གསལ་
ལོ། །ཡང་ན་དེ་ལྟ་བུའི་གཟུགས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་སྣང་བར་བྱེད་པས་ན་འོད་གསལ་ལོ། །དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་འོད་གཅིག་ཏུ་འདུག་ཅིང་མི་འགྱུར་བ་ལ་བྱ་བར་བཤད་ལ། དེ་ནི་དེའི་གོང་གི་འཕགས་པ་རྣམས་ལས་དེའི་འོད་ཆུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་ཆུང་ངོ་། །དེ་དག་ཚད་མེད་

81-1-10b

པར་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཚད་གཟུང་བར་མི་ནུས་པས་ཚད་མེད་དགེའོ། །དེ་དག་ནི་དགེ་བ་སྟེ་འོད་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་མ་ལུས་པར་རྒྱས་པས་ན་དགེ་རྒྱས་ཏེ། རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དེ་དགའ་བ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་ལས་གྲུབ་ཅིང་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་སོ། །
དེ་རྣམས་ནི་དཔེར་ན་རིན་པོ་ཆེའི་ཟ་མ་ཏོག་གི་ནང་གི་མར་མེ་གནས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་འོད་དང་འདྲེས་པའི་རང་གི་འོད་ཀྱིས་འོད་གཅིག་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་ནས་གནས་པ་དང་འདྲ་བར་ལུས་གཅིག་ཏུ་འབར་བར་སྣང་བར་གནས་སོ། །འདུ་ཤེས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་བསྒོམས་པས་མངོན་
པར་གྲུབ་པའི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཙམ་ཡོད་ཀྱི་དེ་ལ་འདུ་ཤེས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ན་འདུ་ཤེས་མེད་པའོ། །སྤྲིན་མེད་པ་དང་། བསོད་ནམས་འཕེལ་ནི་གོ་སླའོ། །དེ་རྣམས་ན་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་མཐུ་ལས་གྲུབ་པའི་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ཡིན་པས་འབྲས་བུ་ཆེ་བའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་
དང་ལྡན་པས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་སའི་མཐའ་ཉིད་དུ་གནས་ཤིང་གནོད་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱི་གནས་དུས་ཉུང་ཟད་ཅིག་གིས་མི་འདོར་བས་མི་ཆེ་བའོ། །ལ་ལ་ནི་འདོད་པ་མེད་པར་འདོད་དེ། དེ་དག་གི་གཞུང་ལྟར་ན་དེ་རྣམས་ནི་འོག་མ་ལ་མེད་པས་ན་འདོད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །
སུ་ལ་ཡང་གདུང་བར་མི་བྱེད་པས་ན་མི་གདུང་ངོ་། །ཕོངས་པ་མེད་པའི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་སྣང་ཞིང་ཤིན་ཏུ་ཡིད་འཕྲོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གྱ་ནོམ་སྣང་ངོ་། །གཞན་དག་ནི་བལྟ་ན་སྡུག་ཅེས་ཟེར་རོ། །ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་དང་། རབ་ཏུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་མཐོང་ངོ་། །
ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་རྣམས་ཀྱི་གོང་ན་གཞན་མེད་པས་ན་འོག་མིན་ཏེ། དེ་ནི་མཐར་ཐུག་པའི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བཙུན་པ་ཟངས་ཀྱི་ལོ་མ་པས་བཤད་དོ། །གཞན་དག་ནི་སྡིག་མཐའ་ཡས་ཞེས་ཟེར་ཏེ། སྡིག་པ་ནི་སེམས་ལ་གནས་པར་
གྲགས་པའི་ཚུལ་ཏེ། དེ་དག་ཤིན་ཏུ་འཇོམས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་སེམས་བསྐྱེད་པ་འདིའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་གཞན་འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པ་དང་། སྡོང་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་བལྟ་ཞིང་སྦྱར་རོ། །བདག་གིས་ནི་

81-1-11a

གཞུང་མངས་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་མ་བཀོད་དོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་རྣམ་པར་རིག་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེས་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་
འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྐྱེད་པ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་མ་བསྐྱེད་པ་བསྐྱེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དང་པོའི་མཚམས་སུ་གྱུར་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་མི་སྡུག་པའི་འདུ་ཤེས་དགུ་པོའི་དེ་དག་དང་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་
བརྒྱད་སྔར་བསྟན་པ་དེ་དག་དང་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཅི་ཞིག་འབྲེལ་ཞེ་ན། སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཡིན་ནོ། །སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་བརྒྱད་དེ། འདོད་ཆགས་དེའི་གཉེན་པོ་མི་སྡུག་པའོ། །
ལོག་པས་འཚོ་བ་དེའི་འདོད་པ་ཆུང་བ་དང་ཆོག་ཤེས་པའོ། །ཡང་དག་པར་དགའ་བ་དང་རྒུད་པར་ལྟ་བ་དེའི་རབ་ཏུ་དབེན་པའོ། །ལེ་ལོ་དེའི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའོ། །དྲན་པ་ཉམས་པ་དེའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་པའོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་དེའི་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཤེས་རབ་འཆལ་པ་
དེའི་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་སྣ་ཚོགས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དེའི་གཉེན་པོ་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཀུན་དགའ་ར་བའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ལས་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་བཤད་
ཟིན་ཏོ།།      །།ད་ནི་གདམས་ངག་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱ་བ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་མན་ངག་ནི་གདམས་ངག་གོ། །ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ནི་གདམས་ངག་ཡིན་ལ། དེའི་རྗེས་ལ་མ་ཐོབ་པའི་ཡོན་
ཏན་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ནི་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། མཇུག་བསྡུ་བར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གདམས་ངག་དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཅུར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གདམས་

81-1-11b

པར་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པ་དང་། །བདེན་པ་རྣམས་དང་བདེ་གཤེགས་སོགས། །མ་ཞེན་ཡོངས་སུ་མི་ངལ་དང་། །ལམ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་། །སྤྱན་ནི་ལྔ་རུ་ཤེས་པར་བྱ། །མངོན་ཤེས་ཡོན་ཏན་དྲུག་དང་ནི། །མཐོང་བའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་མཆོག །བསྒོམ་པའི་ལམ་སྟེ་
གདམས་ངག་བཅུ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བསྒྲུབ་པ་ལ་གདམས་པ་ནི་གང་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མི་
དམིགས་པའི་ཚུལ་དུ་བསྒྲུབ་པ་ནི་བསྒྲུབ་པ་དེ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་དགེ་སློང་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ལྟ་བུ་ཤ་སྟག་གིས་འདམ་བུའི་ཚལ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་གང་བ་དཔེར་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུ་
རེ་རེ་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དེས་ཡོངས་སུ་གང་བའི་ཤེས་རབ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་ཉིན་གཅིག་ཏུ་བསྒོམས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་གལ་ཏེ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་དགེ་སློང་ཤཱ་རིའི་བུ་
དང་། མཽད་གལ་གྱི་བུ་འདྲ་བ་ཤ་སྟག་གིས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་འདམ་བུའི་ཚལ་ལམ། འོད་མའི་ཚལ་ལམ། བུ་རམ་ཤིང་གི་ཚལ་ལམ། སྨྱིག་མའི་ཚལ་ལམ། འབྲས་ཀྱི་ཞིང་ངམ། ཏིལ་གྱི་ཞིང་ལྟར་ཡོངས་སུ་གང་བར་གྱུར་ཀྱང་ཞེས་གང་གསུངས་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་
བུ་ཡིན་ཞེ་ན། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་བཞི་དང་། མཐོང་བའི་ལམ་དང་། བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། འདམ་བུ་ལྟར་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་གནོད་པ་ཆུང་ངུ་བཟོད་པས་མི་ནུས་པ་དང་། འོད་མ་དང་འདྲ་བར་མེ་དང་། མཚོན་དག་དང་འདྲ་བའི་ལས་དང་
ཉོན་མོངས་པ་དྲག་པོས་ཉེན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དགེ་བའི་རྩ་བའི་རྒྱུན་ཀུན་ཏུ་མི་འཆད་པ་དང་། བུ་རམ་ཤིང་དང་འདྲ་བར་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བའི་གནས་སྐབས་གཞན་ཐོབ་པ་ན་བདེ་འགྲོ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་། རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་སྦྱོར་བ་ཆོས་སྒོམ་པའི་མངར་བ་ལས་མི་འདའ་བ་ཉིད་དང་། མདའ་

81-1-12a

རྒྱུ་དང་འདྲ་བར་མངོན་པར་འབིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དང་། འབྲས་ཀྱི་ཞིང་དང་འདྲ་བར་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཀྱི་རྟོགས་པའི་འབྲས་བུ་མཆོག་ཉིད་དང་། ཏིལ་གྱི་ཞིང་འདྲ་བར་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་དང་ཐ་
མི་དད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། དུས་གཞན་དུ་བསྒོམས་པས་སྤངས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དཔེ་དྲུག་དང་འདྲ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཚལ་སྨོས་ཤེ་ན། དྲོ་བར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གང་ཟག་གཞན་དག་གི་དབང་པོ་ལ་
སོགས་པའི་དབྱེ་བའི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ཏེ། དོན་མང་པོ་བརྟགས་ན་ཡང་དཔེ་གཅིག་གིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །རེ་ཞིག་སྔ་མ་སྔ་མ་ལའམ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་སྨོས་པ་ནི་དཔེ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་དྲང་བར་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཐ་མར་རམ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་
སྨོས་ཤེ་ན། འཕགས་པའི་གང་ཟག་དེ་རྣམས་ལས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དྲང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་དཔེ་གཞན་དག་གིས་ཅིའི་ཕྱིར་མ་བཤད་ཅེ་ན། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་རང་བཞིན་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རིགས་
བསྡུས་པའི་ངོ་བོ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང་རེ་རེ་ཞིང་བརྗོད་པ་བརྟགས་ན་ནི་དཔེ་ཇི་སྙེད་ཅིག་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཉེ་བར་བཤད་པ་ལ་མི་མཁས་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འདིར་ཚིག་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དགེ་སློང་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་། མཽད་གལ་གྱི་བུ་འདྲ་བ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་
འདིས་ནི་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་རྟོགས་པ་མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པའི་དོན་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ནི་གྲངས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་། མཐུའི་ཁྱད་པར་དང་། རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་། རྒྱུའི་ཁྱད་པར་དང་། དཔེ་ལས་
འདས་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་ཉིན་གཅིག་ཏུ་བསྒོམས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གྲངས་དང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་གྲངས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ཁྱད་པར་མེད་པའི་གྲངས་བཟུང་བ་ཡིན་ཏེ། 

81-1-12b

དེ་ལས་གཞན་པའི་གྲངས་གསལ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །བརྒྱ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ནི་ཁྱད་པར་སྨོས་པས་ཁྱད་པར་མེད་པའི་གྲངས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་རྒྱུར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་མེད་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བརྒྱ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པས་གོ་རིམས་མང་པོ་ཡིན་པར་
ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །བགྲང་བར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རིགས་དེ་ལ་བགྲང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་ཏེ། ཤེས་རབ་དེ་ནི་འདིའི་རྒྱུ་ཙམ་དུ་
ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་ལས་འདས་པའོ། །འདིར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཅི་ཙམ་ཞིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་རབ་ཉིན་གཅིག་ཏུ་བསྒོམ་པ་ཡིན། ཅི་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནམ། སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནམ། ཕྱིར་
མི་ལྡོག་པ་ཡིན་ནམ། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ཡིན་ནམ། ས་བཅུ་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་དོན་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་པས་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པའི་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། བརྒྱད་པ་ལ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བཀག་པས་ཉན་ཐོས་ཐམས་ཅད་ལས་ཤེས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་ཁྱེད་ལ་ཤེས་པར་བྱ། ཁྱེད་ལ་ཁོང་
དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་སྒོ་ལ་མཚུངས་པར་གྱུར་ན་དེ་ཉིད་དུ་དེའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་དེའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཞིག་ཡིན། 
འོན་ཏེ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ན་དེ་ནི་རེ་ཞིག་མི་རིགས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འདོད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་རིང་དུ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན་ནི་བསྒོམས་པས་སྤང་

81-1-13a

བར་བྱ་བ་མ་སྤངས་པ་དང་དེ་ཡང་མི་རིགས་སོ། །བསྟན་པ་འདི་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་གཞག་པའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ནི་མང་པོ་ཡོད་དེ། འདིར་རྩེ་མོ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྒྱུན་ཆད་པ་ལས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །བཟོད་
པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ངན་འགྲོ་ལས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་དེའི་ཡན་ལག་ལས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྲིད་པ་བརྒྱད་པ་ལས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །ལན་
ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་རྣམས་ཀྱི་ནི་འདིར་སྲིད་པ་གཉིས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ལས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང་། ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །
འདིར་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་ཚད་མར་བྱས་ནས།  ཇི་ལྟར་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་གསུངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་དགོངས་པ་ཅན་གྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་
ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དུས་དེ་སྲིད་དུ་འགྲོ་བའི་དོན་ལ་འཇུག་པ་བཤོལ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གྱི་བྱ་བ་རྒྱུན་ཆད་པ་འདི་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཉིས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་དེ་རྣམས་ལས་རྟོགས་པ་
གོ་བཟློག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཤེས་པ་དང་། སྤོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཟོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་ན་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་བརྡར་བཏགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་དང་པོ་སེམས་
བསྐྱེད་པ་ཉིད་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་པར་མངོན་ནོ། །གང་དེ་ལྟ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང་པོར་སེམས་བསྐྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཤེས་རབ་ཉིན་གཅིག་

81-1-13b

བསྒོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་བསྡུས་པར་བསྟན་པའི་སྦྱོར་བ་རྟོགས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའང་མི་རིགས་ཏེ། དེ་དག་ནི་བསྐལ་
པ་གྲངས་མེད་པ་མང་པོའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཉིན་གཅིག་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདིར་ཡང་མར་མེའི་སྙིང་པོ་ཚིག་པའི་དཔེས་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོ་དང་། ཕྱི་མ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་ལན་བཏབ། ལྷག་མ་ནི་གོ་སླ་བས་རྣམ་པར་མ་ཕྱེའོ། །
སྒྲུབ་པ་ལ་གདམས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།།      །།བདེན་པ་ལ་གདམས་པ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་གདམས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་
འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་། འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བས་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། འདིའི་མདོ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བརྩོན་ན་བརྩོན་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང་། འགག་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་། ཆོས་ཕན་ཚུན་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི་
གལ་ཏེ་གཟུགས་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ནམ། འགག་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་། །གཟུགས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཅན་ནམ། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་། །གཟུགས་ནི་ཚོར་བ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་
དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དེའི་རང་བཞིན་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི་དོན་འདི་ལྟར་ཤཱ་རིའི་བུ་གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། དེ་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ཡིན་

81-1-14a

ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལྟར་གཟུགས་གཞན་མ་ཡིན་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་འདིས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་། སྐུར་པ་
འདེབས་པའི་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པའི་བདེན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྐྱེ་བ་དང་། འགག་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་། འགྲིབ་པ་དང་། འཕེལ་བ་དང་། དུས་གསུམ་བཀག་པའི་སྒོ་ནས་དེ་དག་ལ་ཕུང་
པོ་ལ་སོགས་པ་དང་། འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ལ་སྤྱོད་པའི་སྦྱོར་བ་རབ་ཏུ་བཀག་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་མདོ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་སྐྱེ། མི་འགག །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་མེད། རྣམ་པར་བྱང་
བ་མེད། འགྲིབ་པ་མེད། འཕེལ་བ་མེད། དེ་ནི་འདས་པ་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་མ་ཡིན། ད་ལྟར་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་འདྲ་བ་དེ་ལ་ནི་གཟུགས་མེད་དོ། །ཚོར་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་རིག་པ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །མ་རིག་པ་འགག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་
དང་། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་མེད་དོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང་། སངས་རྒྱས་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང་། ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། 
སྐྱེ་མཆེད་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་དང་། བདེན་པ་རྣམས་དང་། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་དང་། སྟོབས་རྣམས་དང་། མི་འཇིགས་པ་རྣམས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་
འདྲེས་པ་རྣམས་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སྦྱོར་བའམ། མི་སྦྱོར་བ་དེ་ལ་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཀྱང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ལྡན་ཞེས་བྱ་བའམ། མི་ལྡན་ཞེས་བྱ་བར་བདག་ཉིད་ལ་

81-1-14b

ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དེ་དང་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་མདོ་ནི་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་
སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་འབྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མཚན་མ་མེད་པ་དང་། མཚན་མ་མེད་པར་མི་སྡུད་མི་འབྱེད་དོ། །སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པར་མི་སྡུད་མི་འབྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་
པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཡིན་པར་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་སྔོན་གྱི་མཐར་སྦྱོར་བ་དང་འབྱེད་པ་རབ་ཏུ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུགས་སྔོན་གྱི་མཐར་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་དོ། །འདི་ལྟར་དེ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཉིད་
ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དུས་རྣམས་གཅིག་ལ་གཅིག་སྦྱོར་བ་དང་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ནི་དེ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་ཕྱི་མའི་མཐའ་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་དེ། དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དུས་རེ་རེར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་། འདས་པ་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་དེ། དེ་ནི་འདི་ལྟར་འདས་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་
ནོ། །དེ་ལྟར་ལམ་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བདེན་པ་ལ་གདམས་པའོ། །དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་པ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་གདམས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་གང་ཡིན་པའི་དབང་
དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་དང་། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་། སྟོབས་དང་། མི་འཇིགས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་

81-1-15a

མ་འདྲེས་པ་རྣམས་དང་། སངས་རྒྱས་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་གཟུགས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་དེ། གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་
ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་སངས་རྒྱས་སུ་སྦྱོར་བ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་། 
སངས་རྒྱས་སུ་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་དེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དག་དང་། བྱང་ཆུབ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དག་ངོ་བོ་གཅིག་པར་བཞེད་པ་ཡིན་ཏེ། 
མདོ་ནི། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་བོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་དཀོན་
མཆོག་གི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་མེད་པར་སྦྱོར་བ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་དངོས་པོ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ། །གཟུགས་དངོས་པོ་
མེད་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བསྟན་པའི་དོན་དུ་གསུངས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་
སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་བསལ་བ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ནི་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་འདིས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཇི་སྙེད་པ་བསལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་མ་རིག་པ་དང་ལྟ་བ་ཟག་པ་དང་

81-1-15b

བཅས་པས་བསྡུས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་དེ་དག་རྩ་བ་ནས་ཤིན་ཏུ་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་དོ། །འདོད་པའི་ཟག་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་བཞིན་དུ་ཡང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསམས་བཞིན་དུ་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །
སྲིད་པའི་ཟག་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་བཞིན་དུ་ཡང་བསམས་བཞིན་དུ་སྲིད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པས་ཉོན་མོངས་
པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་བྱ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་འདོད་པ་དང་། བསམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་གི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དག་གམ། དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷའམ། མི་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་འདིར་སྐྱེས་ནས་དེ་མྱུར་དུ་འདི་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དཀོན་མཆོག་
ལ་གདམས་པ་བསྟན་ནས། མ་ཞེན་པ་ལ་གདམས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི། ལུས་དེ་ཅི་ཞིག་ལུས་དེ་གང་གི་ལུས་ལས་རྩོམ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལུས་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་མི་ངལ་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་
ནི། ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང་། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་། སྟོབས་དང་། མི་འཇིགས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་དང་། འབྲས་བུ་བཞི་དང་། རང་
བྱང་ཆུབ་དང་། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་རློམ་སེམས་མེད་དོ་ཞེས་རློམ་སེམས་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་གཟུགས་ལ་རློམ་སེམས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་རློམ་སེམས་

81-1-16a

མེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རློམ་སེམས་མེད་པར་གྱུར་ན་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་གདམས་པ་གང་ཞེ་ན། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐ་དད་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་མཐོང་ངོ་། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པའང་ཉན་ཏོ། །དེ་དག་གི་དགེ་འདུན་ཡང་མཐོང་ངོ་། །དེ་དག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམས་མཐོང་ཞིང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་
སོགས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པས་ནི། ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་མཐོང་ངོ་། །དེ་རྣམས་ལས་ཆོས་བསྟན་པའང་ཉན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྤྱན་ལྔ་ལ་གདམས་པ་ལས། ཤའི་སྤྱན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི། དཔག་ཚད་བརྒྱའི་བར་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྟོང་
གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐོང་བ་ནི་ཤའི་སྤྱན་གྱི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཤའི་མིག་གིས་དཔག་ཚད་བརྒྱ་མཐོང་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
མཐོང་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །ལྷའི་སྤྱན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི། རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ནས་བརྩམས་ཏེ། འོག་མིན་གྱི་བར་གྱི་ལྷའི་མིག་གི་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱིའང་དེ་དག་གི་དེའི་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་མི་ཤེས་སོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐ་དད་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཅན་ནི་ལྷའི་མིག་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞིའི་ལྷ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འོག་མིན་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ལྷའི་མིག་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་

81-1-16b

སེམས་དཔས་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ལྷའི་མིག་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ནས་འོག་མིན་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཤེས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ལྷའི་མིག་དེས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་
གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི། འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་དང་། དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་དང་། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང་། ཁ་
ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིའི་མདོ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་གང་གིས་ཆོས་གང་ཇི་སྙེད་པ་འདུས་བྱས་སམ། འདུས་མ་བྱས་སམ། དགེ་
བའམ། མི་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི་གང་ཟག་འདི་ནི་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་འདུག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འདི་ལ་ནི་བདུད་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །
འདི་ལ་ནི་བདུད་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པའི་ཡུལ་ཅན་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། འདི་ལ་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་གང་ཟག་འདི་ནི་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །འདི་ནི་
ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །གང་ཟག་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པའོ། །འདི་ནི་མཚན་མ་མེད་པས་གནས་པའོ། །འདི་ནི་སྨོན་པ་མེད་པས་གནས་པའོ། །གང་ཟག་འདི་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་
སྤངས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་གནོད་སེམས་བསྲབས་པའི་ཕྱིར་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་གནོད་སེམས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཕྱིར་མི་འོང་བའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་

81-1-17a

པའི་འདོད་ཆགས་དང་ང་རྒྱལ་རྣམས་སྤངས་པས་གང་ཟག་འདི་ནི་དགྲ་བཅོམ་པར་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི། སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་
བྱང་ཆུབ་པའི་ལམ་ཡུལ་སྤྱན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་
བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྤྱན་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་མཐོང་བའམ། མ་ཐོས་པའམ། མ་དྲན་པའམ། མངོན་པར་མ་ཤེས་པའམ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མི་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྟོགས་པས་ན་
དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཤཱ་རིའི་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་སོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་
ཅད་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྤྱན་ལྔ་ལ་གདམས་པ་བསྟན་ནས། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་གདམས་པ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི། ས་ཡང་གཡོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་དེ་དང་དེ་
དག་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདིའི་མདོ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། གལ་ཏེ་རྫུ་འཕྲུལ་དུ་མ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་སོ་སོར་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་དེ། ས་ཡང་གཡོ་བར་བྱེད་དོ། །གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཅིང་མང་པོར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་དམིགས་པའི་སེམས་
བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། གང་འདི་ལྟར་དེ་རྫུ་འཕྲུལ་མི་དམིགས་ཏེ། གང་གི་རློམ་སེམས་སུ་བྱ་བ་དང་། གང་ལའང་རློམ་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷའི་རྣ་བ་དང་། ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང་། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་མངོན་

81-1-17b

པར་ཤེས་པ་ཡང་དག་པར་བཟུང་སྟེ། ཡང་ལྷའི་མིག་དང་། ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཏེ། ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་གནས་པ་ན་དེར་དམིགས་པའི་སེམས་བཀག་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་
ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཤེས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཡང་རྒྱུ་ཅིའི་ཕྱིར་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་གདམས་པར་མཛད་ཅེ་ན། མངོན་པར་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གཏོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཇི་སྐད་དུ། མངོན་པར་ཤེས་པ་
ཡོངས་སུ་དག་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གཏོད་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་མངོན་པར་ཤེས་པས་གདུལ་བྱ་བཏུལ་ནས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་ཏེ། དེ་དང་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤོང་དུ་བཅུག་ནས་རྣམ་པ་
ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནས་སྐབས་རེ་རེ་ཞིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན་པས་དང་། གང་ཇི་སྐད་དུ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་
ལ་གནས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་སྦྱོང་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཤིན་ཏུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཛིན་པ་མེད་པར་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པར་ཉེ་བར་བཟུང་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་འཁྲུག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་
ནོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉེ་བར་བཏགས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཡང་ཇི་སྐད་དུ། སྦྱིན་པ་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་ཉེ་བར་གདགས་ཤིང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་ཉེ་བར་འཛིན་པ་ལ་གདགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྷག་མའི་དོན་ནི་རྟོགས་པར་སླ་བས་རྣམ་པར་མ་ཕྱེའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་གདམས་པ་བསྟན་ནས། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གདམས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པས་བསྟན་ཞེས་གསུངས་

81-1-18a

ཏེ། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱི་ཁ་ནས་ཐབས་ལ་མཁས་པས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་ཇི་སྐད་དུ། ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་
ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐབས་ཀྱིས་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་ཁ་ནས་སྟོན་པར་མཛད་ཅེ་ན། གཞན་དག་ཀྱང་དོན་དེ་ཐོབ་པར་མཛད་ཅིང་སྤྱོད་པ་ཉིད་
ཀྱིས་ན་བདག་ཉིད་ལ་གཟུང་བར་འོས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེས་པ་སྤང་བར་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཁ་ནས་སྟོན་པར་མཛད་ཅེ་ན། བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ལ་མངའ་བརྙེས་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱི་ཁ་ཉིད་ནས་སྟོན་པར་མཛད་ཅེ་ན། 
དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གནས་པའི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་སྐལ་བ་མཉམ་པས་ལྷག་པའི་ཕྱིར་མཐོང་ལམ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྟོན་པ་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཉན་ཐོས་ཉོན་མོངས་
པ་མེད་པར་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་ཏེ་བསྟན་པ་འདི་ཡང་དེའི་ཚུལ་དང་འདྲའོ་ཞེས་འོག་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ལས་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ་ནི། ཤེས་རབ་
ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་དང་། ཕུང་པོ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཁམས་རྣམས་དེ་དག་རེ་རེ་ཡང་བཏགས་པ་ཙམ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། མདོ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་སེམས་ཅན་ཞེས་བརྗོད་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་
དམིགས་སོ། །གང་ཡང་མིང་དུ་བཏགས་པའི་ཆོས་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི། དེ་དག་ཀྱང་བརྟགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ཇི་སྐད་དུ། བཏགས་པའི་

81-1-18b

ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་མིང་དང་བརྡ་ཙམ་དུ་ཐ་སྙད་གདགས་པ་མ་གཏོགས་པར་སྐྱེ་བའམ། འགག་པ་མེད་དོ། །གཞན་དུ་ན་མིང་དུ་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་བསྟན་པ་ནི། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་
དང་། ཚོར་བ་དྲུག་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་རེ་རེ་ནས་ཕྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདག་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཞི་བ་དང་། མ་ཞི་བ་དང་། སྟོང་པ་དང་། མི་སྟོང་པ་དང་། མཚན་མ་ཡོད་པ་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་
དང་། སྨོན་པ་ཡོད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། འགག་པ་དང་། དབེན་པ་དང་། མི་དབེན་པ་དང་། དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་དང་། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང་། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང་། ཟག་པ་དང་
བཅས་པ་དང་། ཟག་པ་མེད་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམས་མཐོང་བ་བཀག་པ་
ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་གཟུགས་རྟག་ཅེས་བྱ་བའམ། མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་། །གཟུགས་བདེ་ཞེས་བྱ་བའམ། སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་
དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་བསྟན་པ་ནི། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་རྒྱུས་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་
དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་བསྟན་པ་ནི། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་

81-1-19a

ཉིད་མེད་པར་བཀག་པ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་བྱང་བར་མི་
འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་བསྟན་པ་ནི། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་། ཤེས་པ་དྲུག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། མདོ་ནི་གང་ཇི་སྐད་དུ། དེས་མིང་དང་བརྡར་བྱས་པའི་ཆོས་སུ་བཏགས་པར་ཁོང་
དུ་ཆུད་པས་གཟུགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །ཚོར་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །འདུ་ཤེས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་བསྟན་པ་ནི། 
ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་། ཆོས་རྣམས་མི་དམིགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པ་ཡིན་
པས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། མདོ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། དེ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལའང་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་གང་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱེད་པ་པོའམ། གང་གིས་
མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱེད་པའམ། གང་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་དག་ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་བསྟན་པ་ནི། དེ་ལྟར་སྤྱོད་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་འཕེལ་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་
པ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། མདོ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་དེ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཕེལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པའི་བར་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་

81-1-19b

གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་བསྟན་པ་ནི། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་གནོན་པ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདིའི་མདོ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་གནོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་མཚན་མ་མེད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ལ་
གནས་པའི་མཚན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བརྒྱད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་འགོག་པའི་བཟོད་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་དེ་ཉིད་བསྟན་པ་ནི། རིགས་ཀྱི་བུ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །འདི་ནི་དོན་དམ་པ་དེ་ལ་བཟོད་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་
འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་བསྟན་པ་ནི། མངོན་པར་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མཆོད་ཅིང་དེར་སྐྱེས་ནས་དེས་བསྟན་པའི་ཆོས་ཉན་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། དེ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་
ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྲོ་ཞིང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་བསྟན་པ་ནི། ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་
དང་། ཁམས་དྲུག་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་སོ་སོའི་ཡན་ལག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་པ་འདུས་པའང་མ་ཡིན། དེ་དག་མ་ཡིན་པ་གཞན་ཞིག་ལའང་མ་ཡིན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དེ་དག་ཡོད་པ་མ་ཡིན། དེ་དག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་བདག་ཉིད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ངོ་བོ་ཡིན་པ་བཀག་ནས་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱིས་དགག་པར་བཞེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་
གང་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ། གཟུགས་མ་ཡིན་པ་གཞན་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གཟུགས་ཡོད་སྙམ་མམ། གཟུགས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་སྙམ་མམ། གཟུགས་

81-1-20a

མེད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་བསྟན་པ་ནི། འདི་ལྟར་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ་སོ་ཡང་མ་ཡིན། འདུས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན། དེ་དག་མ་གཏོགས་པའང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་བདག་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཤིན་ཏུ་མི་དམིགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་དེ་དག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་
ངོ་བོ་ཡིན་པ་བཀག་ནས་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱིས་དགག་པ་ཡིན་པར་དགོངས་སོ། །འདིའི་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གཞན་པ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་སྙམ་མམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡོད་སྙམ་མམ། གཟུགས་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་
པ་ཡིན་ནོ། །གང་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་བསྟན་པ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་སོ་སོར་རྟག་པ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚིག་བླ་དགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཇི་སྲིད་སྨོན་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཚིག་བླ་དགས་ཤིན་
ཏུ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ངོ་བོ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཟུགས་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་སྙམ་མམ། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང་། གཟུགས་བདེ་བ་ཉིད་
དང་། གཟུགས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དང་། གཟུགས་བདག་དང་བཅས་པ་ཉིད་དང་། གཟུགས་བདག་མེད་པ་ཉིད་དང་། གཟུགས་ཞི་བ་ཉིད་དང་། གཟུགས་མ་ཞི་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་

81-1-20b

ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་བསྟན་པ་ནི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གཅིག་ལ་གཅིག་མཐོང་བ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་
ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་བསྟན་པ་ནི། འདི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། ཚོར་བའི་དབྱིངས་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དབྱིངས་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཡིད་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། ཆོས་ཀྱི་
དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཀྱང་གཟུགས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ལམ་ལ་རྗེས་
སུ་ཤེས་པ་བསྟན་པ་ནི། འདུས་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་ཕན་ཚུན་མཐོང་བ་གཅིག་ལ་གཅིག་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་འདུས་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་། །འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་
དབྱིངས་ཀྱིས་ཀྱང་འདུས་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང་། དམིགས་པར་བྱེད་པ་མཉམ་པས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་
བྱས་ཉིད་གཅིག་ལ་གཅིག་ཐ་དད་པར་གདགས་པར་མི་ནུས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པས་སྐྲག་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་འདུས་བྱས་ལས་ཐ་དད་པར་འདུས་མ་བྱས་གདགས་པར་མི་ནུས་སོ། །འདུས་མ་བྱས་ལས་ཀྱང་ཐ་དད་པར་འདུས་བྱས་གདགས་པར་
མི་ནུས་སོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་མི་དམིགས་པས་མི་སྐྲག །ཀུན་ཏུ་མི་སྐྲག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདུས་བྱས་ནི་ལམ་མོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་སྤངས་པ་སྟེ། དེ་གཉིས་གཅིག་ལ་གཅིག་ཐ་དད་པར་བྱས་ཤིང་

81-1-21a

གདགས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དེས་ན་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་བཏགས་པ་ཡིན་གྱི་ཇི་ལྟར་མཐོང་བའི་མངོན་སུམ་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ལས་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་
དོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་དང་། དིའི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་དང་། རྟེན་གང་ཡིན་པ་སྐྱབས་གསུམ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་མ་ཆགས་པ་དང་། མི་ལྡོག་པར་འགྲོ་
བའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་ཡོངས་སུ་མི་ངལ་བ་དང་། ཐེག་པ་གཞན་གྱིས་མི་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་ལམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་། གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པར་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་སྤྱན་ལྔ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་མངོན་པར་
ཤེས་པ་དྲུག་དང་། སྒྲུབ་པ་མཐར་ཐུག་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་གདམས་ངག་གི་གནས་སྐབས་སུ་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེས་ན་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་
གདམས་པ་སྟེ། འདི་ནི་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ལས་གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་
རྣམས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཡང་འདི་དག་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་བཞི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་དང་། རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་དང་། རྒྱུའི་ཁྱད་པར་དང་། ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །རྣམ་པར་
རྟོག་པ་དང་ལྡན་པའི་སྦྱོར་བ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འོག་ནས་བཤད་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བའི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་འདི་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དུ་ཞིག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱ་ཞེ་ན། འདི་ལ་ནི་རེ་རེ་ཞིང་ཆུང་ངུ་

81-1-21b

དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོའི་དབྱེ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས། དམིགས་པ་དང་ནི་རྣམ་པ་དང་། །རྒྱུ་དང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་ལྡན་གྱི། །དྲོད་སོགས་བདག་ཉིད་ཅི་བཞིན་དུ། །རྣམ་རྟོག་བཞི་པོ་ལྡན་བརྟེན་པ། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་
པོ་དང་། །ཉན་ཐོས་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དང་། །བཅས་པ་དག་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་གཉིས་པོ་འདི་དག་ཉེ་བར་དགོད་པར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གིས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། གདམས་ངག་དང་། རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པ་དང་། 
ཐོས་པ་དང་། བསམས་པ་དེ་དག་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ཐོབ་པ་ལས་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྒོམ་པའི་རང་བཞིན་དྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྐྱེའོ། །དྲོ་བ་དང་འདྲ་བས་དྲོ་བ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེ་འབྱུང་
བའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་བཞིས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་སྟེ། དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ནི་སྡུག་
བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ལ་མངོན་པར་མ་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ཐ་དད་པ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཀུན་འབྱུང་གི་རྣམ་པ་བསྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་མ་ཞེན་པ་སྟེ། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་སྲེད་པ་ནི་
སྐྱོན་ནོ། །དེ་དག་ཉིད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། སྨོན་པ་མེད་པར་མངོན་པར་མ་ཞེན་པ་ནི་སྐྱོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་མདོ་ནི། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཟུགས་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། ལྷག་
པར་གནས་པ་དང་། ཀུན་ཤེས་པ་དང་། གཟུགས་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་དང་། གཟུགས་བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བར་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་ལྷག་པར་གནས་པ་དང་། ཀུན་ཤེས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་དང་། སྨོན་པ་མེད་ཅེས་

81-1-22a

བྱ་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། ལྷག་པར་གནས་པ་དང་། ཀུན་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་སྲེད་པ་ནི་སྐྱོན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་རེ་ཞིག་སྡུག་བསྔལ་གྱི་
བདེན་པར་རྟོགས་པའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པར་རྟོགས་པའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ནི། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་འདི་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་
སྡུག་བསྔལ་དང་། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་དམིགས་ཤིང་། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བྱེད་དོ། །ཅི་ཞིག་བརྗོད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་
བྱེད་དེ། དེ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་འགྱུར་ཏེ། བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཡང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་ཤིང་དེའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་
སུ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཡང་མཚན་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་མ་སྨོས་པ་ནི་བདེན་པ་གཉིས་སྟོན་པར་བཞེད་པས་འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། མཚན་མ་མེད་པ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འགོག་པ་དང་། ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་
བྱས་ན་གང་ལ་མཚན་མ་མེད་པ་དང་། གང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་སེལ་བ་ནི། ཞི་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་དང་། མཚན་མ་དང་འབྲེལ་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་མཛད་པ་ཡིན་པས་དེ་དང་འདི་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ། །མངོན་པར་ཞེན་པར་
མེད་པ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་འདིར་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་ནི་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཉེན་པོར་མི་རིགས་སོ། །འོན་ཏེ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ན་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། 

81-1-22b

ཇི་ལྟར་མི་མཐུན་པ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ལ། ཇི་ལྟར་གཉེན་པོ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ནི་མངོན་པར་མ་ཞེན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་མི་མཐུན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མི་བདེན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་འཛིན་པའོ། །ཇི་ལྟར་གཉེན་པོ་
ཡིན་ཞེ་ན། ཅི་ནས་ཀྱང་དེ་དག་མེད་པའོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་དེ་དག་མེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གལ་ཏེ་སེམས་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཡོད་པའམ། མེད་པ་དམིགས་པར་འགྱུར་ཞེས་དྲིས་པ་ལ་སེམས་གང་ལ་སེམས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དམ་ཞེས་ཕྱིར་དྲིས་པ་འདི་ནི་གནས་
མེད་པ་དང་། ཤེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ལན་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་དམིགས་པ་དང་། རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་དག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་པ་ནི་འགོག་པ་དང་། ལམ་དག་མངོན་དུ་བྱ་བ་དང་། བསྒོམ་པར་བྱ་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །
འདིའི་མདོ་ནི། འགོག་པ་འདི་ནི་མངོན་དུ་བྱའོ། །འདིས་འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱའོ། །ལམ་འདི་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །འདིས་ནི་ལམ་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞིང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། དེ་ལ་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་སོགས་པའི་
བདེན་པ་རེ་རེ་ཞིང་རྣམ་པ་བཞི་བཞིར་གསུངས་པ་ཡིན་ལ། འདིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་འགོག་པ་དང་ལམ་དག་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོར་བཤད་པ་ལ་མཚན་མ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་
དང་། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་བསྟེན་པར་བྱ་བ་དང་། བསྟེན་པར་མི་བྱ་བའི་མངོན་པར་ཞེན་པའི་མཚན་མ་དང་། སྤྱད་པར་བྱ་བ་དང་། སྤྱད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ལ་བསླབ་པར་གནས་པའི་མཚན་མ་དང་། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང་། དེའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་
པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་། ཐབས་ལ་མཁས་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མཚན་མའོ། །དེ་དག་ལས་གོ་བཟློག་པའི་ཚུལ་གྱིས་མཚན་མ་མེད་པ་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བསྟེན་པར་བྱ་བ་

81-1-23a

དང་། བསྟེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང་། སྤྱད་པར་བྱ་བ་དང་། སྤྱད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང་། བསླབ་པར་བྱ་བ་དང་། བསླབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང་། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང་། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་པ་
རྣམས་ལ་མཁས་པ་དང་། ཐབས་ལ་མཁས་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། ལྷག་པར་གནས་པ་དང་། འདུ་ཤེས་པ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་སྲེད་པ་སྟེ་སྐྱོན་ཞེས་བྱའོ། །འདིའི་མདོ་ནི། འདི་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །འདི་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའོ། །ཆོས་
འདི་དག་ནི་བསྟེན་པར་བྱའོ། །ཆོས་འདི་དག་ནི་བསྟེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །འདི་ནི་སྤྱད་པར་བྱ་བའོ། །འདི་ནི་སྤྱད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྟོག་པའི་ཆོས་འདི་ལ་སྲེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་
སུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུགས་སུ་འཇུག་པའི་ཆོས་ལ་སྲེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདིའི་སྐྱོན་ཞེས་བྱ་བར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་སྙམ་ནའང་སྐྱོན་མེད་པ་དེ་ལས་བཟློག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཕྱི་
སྟོང་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སོ་སོར་གཅིག་ལ་གཅིག་མཐོང་བ་དགག་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །འདིའི་མདོ་ནི། དེ་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་། །ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་
ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །རློམ་པའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ཏུ་བཅད་པའི་མཚན་ཉིད་ལམ་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་
ཕྱོགས་དང་། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་། སྟོབས་དང་། མི་འཇིགས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་དེའི་མིང་དུ་ཡང་ཤེས་པའི་རློམ་སེམས་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་མདོ་ནི། འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། གཟུགས་

81-1-23b

ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་དེས་ཀྱང་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་དམིགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་
བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་མིང་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་དག་ནི་མིང་ཙམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་རྫས་དང་། དེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ནི་སེམས་མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ཉིད་ཡིན་
པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་སེམས་དེ་ནི་སེམས་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཡང་དག་པར་
ལྡན་པ་དང་། ཡང་དག་པར་མི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་སེམས་གང་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན། བྲལ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་
ཡིན། བྲལ་བ་མ་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པ་ཙམ་དུ་རློམ་སེམས་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ལ་བརྩམས་ནས་སྨྲས་པ་ནི་ཡང་ཅི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་སེམས་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སེམས་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་ནི་དེ་སེམས་
དང་སེམས་མ་ཡིན་པ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཉིད་དུ་དྲིས་པ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། ཡང་ཅི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་སེམས་གང་མེད་པ་དེ་ལ་ཡོད་པའམ། མེད་པའམ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའམ། དམིགས་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་
འདི་ལྟར་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ལ་སེམས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ། འགྱུར་བ་མེད་པ། སེམས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་འགྱུར་བ་མེད་པ་ནི་སེམས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་

81-1-24a

ཅིང་འགྱུར་བ་མེད་པ་དེས་ཀྱང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཇི་ལྟར་སེམས་ལ་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་
པོ་ལ་སོགས་པ་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་དང་སེམས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཇི་སྲིད་འདིའི་བར་གྱིས་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་
པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱུའི་ཁྱད་པར་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་འདི་ལྟར་ཐུན་མོང་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། འདི་ལྟར་
འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལས་གང་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་ཐེག་པ་གསུམ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ་ཕྱིས་འཆད་པར་
འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་རེ་ཞིག་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ཆུང་ངུ་ཡིན་ནོ། །ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཇི་སྲིད་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ནས་རྣམ་པར་དབེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སོ། །དངོས་པོ་འགགས་པས་ན་
ཞི་བའོ། །རང་ཉིད་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ། །ཕ་རོལ་གྱི་མུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་མེད་པའོ། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་ཐོབ་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པའི་རྒྱུ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་
དམིགས་སུ་མེད་པས་ན་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའོ། །འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཡང་དག་པའི་མཐའོ། །འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་མཛད་པས་ན་

81-1-24b

ཆོས་གནས་པ་ཉིད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་འདུ་བ་དང་འགོད་པ་དང་མི་དམིགས་ཤིང་མ་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་། མིང་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གནས་པ་དང་། གནས་པ་དང་བྲལ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་
ནི་འབྲིང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདུ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་སྟེ། དེ་མི་དམིགས་པའོ། །འགོད་པ་ནི་འགག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གཞན་ཡིན་ཏེ། མི་དམིགས་ཤིང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཉིས་ནི་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་དམིགས་
པའི་རྣམ་པ་སྒོམ་པ་ལྷག་པར་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་དམིགས། ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཉིས་བརྗོད་པས་དེ་ལ་གནས་པ་ནི་རྒྱུན་འདྲ་བའོ། །གནས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་རྒྱུན་
མི་འདྲ་བའོ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་བརྡར་བཏགས་པ་དང་། རྨི་ལམ་དང་། སྒྲ་བརྙན་དང་། གཟུགས་བརྙན་དང་། སྤྲུལ་པ་བཞིན་དུ་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གིས་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སེམས་པར་མི་འགྱུར། སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པས་
རྣམ་པ་ཐམས་ཅ་ད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལས་འདི་ཁྱད་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དྲོ་བར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོའི་རིགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནམ། ཡང་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་
ལ་སོགས་པའི་གང་ཟག་གི་དབྱེ་བ་ལའང་འདིའི་དམིགས་པའི་གནས་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ནོ། །རྩེ་མོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཉེས་པ་མེད་དེ་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དྲོ་བར་གཏོགས་པ་བདེན་པ་བཞིའི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་གང་བཤད་པ་དྲོ་
བར་གྱུར་པ་ནི་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། དྲོད་ལས་ནི་རྩེ་མོ་ཡིན་ཞིང་དེ་དག་ཀྱང་དེ་འདྲ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཅི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། ཅི་བྲེ་དང་ཁང་བཟངས་མཚན་ཉིད་འདྲ་བའམ། ཅི་འདི་ནི་འཇུག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དྲོ་བར་

81-1-25a

གྱུར་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་མངོན་པར་འཕེལ་བའི་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ལས་རྩེ་མོ་རྣམས་སྐྱེ་སྟེ། གཡོ་བའི་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྩེ་མོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྩེ་མོ་ཉིད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་
འཛིན་པ་དང་། རྒྱུ་ཉིད་ཁྱད་པར་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །རྩེ་མོ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཟོད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་རྣམས་ལའང་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པས་ཁྱད་པར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རྩེ་མོའི་ཁྱད་པར་ནི་རེ་ཞིག་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཆོས་
ཐམས་ཅད་ལ་མི་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་ལ་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་རྣམས་དང་། སའི་
ཁམས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཆགས་པའི་གནས་བཀག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་གནས་པ་ནི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པའི་རབ་ཏུ་གནས་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བའོ། །འདི་ལས་བཟློག་པ་ནི་མི་གནས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་གནས་པ་མེད་པ་
གནས་པར་མི་བྱ་བ་ཡིན་ནི་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཉེན་པོར་མི་རིགས་སོ། །འོན་ཏེ་གནས་པ་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ན་ཐལ་ཆེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ལ་ཚུལ་ཇི་ལྟར་བཤད་པ་དེ་ལྟར་འདི་ལ་ཡང་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་
ཅན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་དེའི་ངོ་བོས་སྟོང་ཞེས་སོ། །མདོ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདིས་ནི་རྟག་པར་དམིགས་པའི་གནས་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་རྣམས་དང་དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་
རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་དང་། གང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་དང་དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཕན་ཚུན་དེའི་རང་བཞིན་གཅིག་པར་འདོད་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཟུགས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་

81-1-25b

ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འདིས་ནི་ཆད་པར་འཛིན་པའི་དམིགས་པའི་གནས་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་དག་ལ་གནས་པ་མེད་པར་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་སོ་སོ་ནས་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཞི་བའོ་
ཞེས་བྱ་བར་གནས་པ་བཀག་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ། གང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་དེའི་རྣམ་པ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་
ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་དང་། དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཕན་ཚུན་དེའི་བདག་ཉིད་གཅིག་པ་ནི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ། གང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་དང་། དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་དག་ཕན་ཚུན་རང་བཞིན་གཅིག་པར་འདོད་པའོ་ཞེས་གསུངས་
པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པས་ཕན་ཚུན་དེའི་རང་བཞིན་གཅིག་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་རེ་ཞིག་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་
པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འགོག་པའི་བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གནས་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་གང་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཆོས་ཉིད་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། ཆོས་སྐྱོན་
མེད་པ་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་། གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ཐམས་ཅད་དང་སྦྱར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་
བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ནི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང་། དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཕན་ཚུན་དེའི་བདག་ཉིད་

81-1-26a

གཅིག་པ་ནི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དེ་བཞིན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དེ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གཞན་མ་ལགས། དེ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གཞན་མ་ལགས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་
ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཡང་གཉིས་ཀས་གཉིས་ཀ་ལ་ཁྱབ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་དོན་ལ་ཁྱད་པར་མེད་དོ་ཞེ་ན། དོན་གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ལ། ལྟ་བར་གྱུར་པའི་གཉེན་པོ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཀུན་ལ་
དོན་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ལ། འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྐྱོན་མེད་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པས་ན་ཡང་དག་པའོ། །རབ་ཀྱི་མཐར་འགྲོ་བས་ན་མཐའ་ཞེས་བྱའོ། །ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་
པ་ནི་གནས་མེད་པ་དང་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་ལ་དམིགས་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གཞན་ཡང་ཐབས་མི་མཁས་པས་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་
ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང་། འགལ་བར་གནས་པ་དང་། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པར་དམིགས་པ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་མདོ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་
ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པས་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་གནས་ཤིང་། དེ་ཡང་གཟུགས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ལ་སྤྱོད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མངོན་དུ་མི་བྱེད་པ་ལ་སྤྱོད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་
པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མ་ཡིན། དེ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་

81-1-26b

ཡིན་ཏེ། གང་དེ་རྣམས་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འདིའི་མདོ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གཟུགས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ལགས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་
ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྤངས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདུན་དུ་མ་བྱས་པ་ནི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་དག་གིས་སྔར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མེད་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །ངེས་པ་ནི་རབ་ཏུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་
ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། དམིགས་པ་དང་། རྣམ་པ་དང་། རྒྱུ་དང་། ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བ་ཇི་ལྟ་བ་རྗེས་ཐོགས་སུ་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་
པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་ཏེ། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ནས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་མཚན་མ་
མེད་པར་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དཀྱིལ་འཁོར་ཡིན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་དང་གཞན་བསྡུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ནི་རེ་ཞིག་རྩེ་མོར་གྱུར་པ་ཆུང་ངུ་བསྟན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་མཚན་མ་མེད་པར་བརྗོད་པ་
འདི་ལྟར་མཚན་མ་ནི་ཉོན་མོངས་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མཚན་མ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་། གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་ཀྱི་བར་གྱི་མཚན་མ་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཡིན་
ནོ། །འདིའི་མདོ་ནི། གཟུགས་ནི་མཚན་མ་མེད་པའོ། །ཚོར་བ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་ནི་མཚན་མར་བརྗོད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་སྒྲོ་བཏགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་མཚན་

81-1-27a

མ་འདི་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པར་ངེས་ཤེ་ན། ཀུན་དུ་རྒྱུ་སྡེ་ཅན་གྱི་མཚན་མ་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོར་རྟོགས་པས་ཞེས་གསུངས་པ་དང་དབང་པོ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས་གལ་ཏེ་དེས་མཚན་མར་བཟུང་བར་འགྱུར་ན་ནི་ཀུན་དུ་རྒྱུ་སྡེ་
ཅན་བསྟན་པ་འདི་ལ་དད་པ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྡེ་ཅན་དཔེར་བྱས་པ་ནི་དེ་མུ་སྟེགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཡིན་ཡང་དེ་ལངས་ནས་རྟོགས་པ་འབའ་ཞིག་གིས་སྟོབས་ཉིད་ཀྱིས་དོན་དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་ནི་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་མར་
རེ་ཞིག་གདོན་མི་ཟ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ནང་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཐོང་བ་བཀག་ནས་བཟློག་པ་གསུམ་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། ཡེ་ཤེས་དེ་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་། ཕྱི་རོལ་དང་། ཕྱི་དང་ནང་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་དུ་ཡེ་ཤེས་དེ་ཡང་དག་
པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དེ་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་ཏེ། མཚན་མ་མེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་
ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཇི་སྐད་དུ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ནི་འབྲིང་བསྟན་ཏོ། །གང་གིས། གང་ལས། གང་གིས་ནི། 
འདྲི་བའི་ཚིག་གོ། །ཆོས་གང་ཅི་ཡང་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉེ་བར་རྟོག་སྟེ། གོ་རིམས་བཟློག་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་དང་། སྟོང་
པ་ཉིད་དང་། བླང་བར་བྱ་བ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་བརྟགས་ནས་སེམས་མི་ཞུམ། མི་སྐྲག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མི་སྤོང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་གིས་ནི་ཆེན་པོ་བསྟན་ཏོ། །

81-1-27b

འདིའི་མདོ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་ཉེ་བར་བརྟགས་པར་མི་བགྱི་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ནི་གང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ནི་གང་ཡིན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་
སུའི་ཡིན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་གང་ལས་ཡིན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་གང་གི་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །རྩེ་མོར་རྟོགས་པ་བསྟན་ནས་བཟོད་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རྟག་ཏུ་སྦྱོར་བའི་རྒྱུ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གཟུགས་ལ་
སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་རེ་རེ་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་ནས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་
ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་རེ་ཞིག་བཟོད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འཕགས་སོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རེ་རེ་ནས་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། ཇི་
སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་རྣམ་གྲངས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་རྣམས་རེ་རེ་ནས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་
དང་བྲལ་བའོ། །རང་བཞིན་ཡང་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའོ། །འདིས་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་དག་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་དང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་

81-1-28a

མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སློབ་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་ཆུང་ངུ་དང་མཐུན་
པ་ཐོབ་པ་ནི་བཟོད་པ་ཆུང་ངུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །འབྲིང་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་ཞེས་ཡོངས་སུ་དྲིས་པ་ནི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་སྐྱེས་མ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཕུང་པོ་དང་། 
ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མི་དམིགས་ཏེ། དེ་དག་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་མེད་པས་རྣམ་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་
ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངན་སོང་དང་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ནི་གང་ལུས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། 
ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ལུས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། མཚན་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ངན་འགྲོའི་རྒྱུ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་མི་སྐྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། 
ཇི་སྐད་དུ་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་མི་སྐྱེད་དོ། །ཞེ་སྡང་དང་ལྡན་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཐོབ་པ་ནི་གང་བརྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་
བྱེད། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅིང་། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མ་ཡིན་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་མི་སྐྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་མི་སྐྱེད། ནམ་ཡང་མའི་མངལ་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར། 

81-1-28b

དེ་རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྲོ་ཞིང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གིས་འབྲིང་བསྟན་ནས་ཆེན་པོ་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་ཐབས་མི་མཁས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་ལ་སྤྱོད་ན་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་ན་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་
ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་བཀག་ནས། དེ་དག་རེ་རེ་ནས་རྟག་པ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཞི་བ་དང་། མ་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དབེན་པ་དང་། མི་དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་
ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བཀག་ནས། བདག་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་ན་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་གིས་བཟོད་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་ནི་དམིགས་པས་ཁྱད་པར་
དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་གང་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཟོད་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པའི་བཟོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ས་བརྒྱད་པ་ཡིན་པར་
བསྟན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །དོན་དམ་པ་ལ་བཟོད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ། །བཟོད་པ་ནི་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། ཆེན་པོ་དེ་ཡང་སྐད་ཅིག་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་འདྲེས་པའི་
བར་དང་། གནས་པ་དང་། མོས་པ་དང་། འདུ་ཤེས་བཀག་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གནས་པ་དང་། མོས་པ་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་པས་ནི་རྣམ་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བཟོད་པ་དེ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཐབས་ལ་མཁས་པས་དེ་ལ་མི་གནས་པའི་

81-1-29a

དབང་དུ་བྱས་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་བཟློག་པ་ལ་སྤྱོད་པ་བསྟན་ཏེ། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་མ་ཡིན། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། 
གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་པར་བསྟན་ཏེ། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ལྷུང་བ་ལས་ངེས་པར་གྲོལ་བ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་པར་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་ལྟུང་ཞེ་
ན། གལ་ཏེ་ཆོས་འགའ་ཞིག་ལ་སྤྱོད་ན་སྤྱོད་པ་ཉེ་བར་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི་བཟོད་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། བཟོད་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཆེན་པོ་ལ་བཟོད་པས་ནི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཟོད་པ་བསྟན་ནས་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་
བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པའི་རྒྱུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྒྱ་ལས་ལྷག་པ་ལ་སོགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་
བསྟན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། རིན་ཆེན་ཕྱག་རྒྱ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་དམིགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་གསལ་
བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་རིན་ཆེན་ཕྱག་རྒྱའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་
འཛིན་གང་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱས་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ལ་གནས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་རོལ་པ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གོ། །

81-1-29b

ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེས་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཆུང་ངུ་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ལུང་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་
ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་རྣམས་ལ་གནས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་ལུང་བསྟན་ཅིང་། ད་ལྟར་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞུགས་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་ལུང་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་མཉམ་པར་
གཞག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་། བདག་སྙོམས་པར་ཞུགས་པར་རློམ་སེམས་མེད་དོ། །བདག་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་
བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་འབྲིང་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་
ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའང་གཞན་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་གཞན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འང་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉིད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དག་
མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ངེས་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་མེད་དོ། །སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་འདུ་ཤེས་པར་མི་འགྱུར། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་
ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཡིན། སྨྲས་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གིས་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཆེན་པོ་བསྟན་ཏེ། དམིགས་པ་དང་། རྣམ་པ་དང་། རྒྱུས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ངེས་པ་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། 

81-1-30a

ཆེན་པོའི་བྱེ་བྲག་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བསྟན་ནས། ད་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྦྱོར་བ་རྣམས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་བཞི་པོ་གཟུང་བ་དང་། འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་འདིར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་གང་ཡིན་པའི་རྣམ་
པར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ལས་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ཏེ། དངོས་པོའི་རྟེན་ཅན་དང་། གཉེན་པོའི་རྟེན་ཅན་ནོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་
པའི་རྟེན་ཅན་དང་། བཏགས་པའི་རྟེན་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ན་རིམ་པ་བཞིན་དུ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་གྱུར་པ་གཉིས་དང་ངོ་། །གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཡང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་དང་ཡིན་ནོ། །གནས་
བརྟན་རབ་འབྱོར་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གནས་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་པ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་ཏེ། དེས་བདག་དང་གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འགེགས་པ་ལ་མཁས་པ་སྟོན་པའི་དབང་དུ་མཛད་པར་ཤེས་པར་བྱ་
བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབྱེ་བ་ནི་རྣམ་པ་དགུར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་འདྲེས་པ་མི་དམིགས་
པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་སློབ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སློབ་པ་ཡིན་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟར་སློབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སློབ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་བདག་དང་། སེམས་ཅན་དང་། སྲོག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་། ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྣམས་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་

81-1-30b

རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང་། སྟོབས་རྣམས་དང་། མི་འཇིགས་པ་རྣམས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་དང་། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། བྱང་ཆུབ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་
ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་དམིགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་མདོ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་བདག་མི་དམིགས། སེམས་ཅན་དང་། སྲོག་དང་། སྐྱེས་བུ་དང་། གང་ཟག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གང་མ་སྐྱེས་པ་དང་། མ་
བྱུང་བ་དང་། མི་དམིགས་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ་མ་སྐྱེས་པ་མི་དམིགས་ཤིང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མ་རིག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་
པ་ནི་ཆོས་འགའ་ཞིག་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་མ་རིག་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་སློབ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་འདི་དག་བྱིས་པ་སོ་སོའི་
སྐྱེ་བོས་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་མེད་པ་དེ་ལྟར་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་མེད་པས་ན་མ་རིག་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་དེ་གྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་
རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་དང་། མི་འཇིགས་པ་རྣམས་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཡང་དག་པར་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་ཤཱ་རིའི་བུ་གཟུགས་ནི་ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མིང་དང་གཟུགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། མཐའ་གཉིས་ལ་ཆགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་གཉིས་པོ་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་མ་རིག་པ་དང་། སྲེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་མཐའ་གཉིས་ལ་ཆགས་པ་

81-1-31a

ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བྱིས་པ་རྣམས་མ་རིག་པ་དང་། སྲེད་པས་མིང་དང་གཟུགས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་མངོན་པར་ཞེན་པས་མཐའ་གཉིས་ལ་ཆགས་པས་ནི་ཡང་དག་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སུ་བཏགས་
པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་མི་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་དེ་དག་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་གཟུགས་རྣམས་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་མི་ཤེས་པས་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་ལས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་
བར་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་མདོ་ནི། དེས་གཟུགས་མི་ཤེས་མི་མཐོང་། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བྱིས་པའི་གྲངས་སུ་འགྲོ་བ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ལ་མི་གནས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་གཟུགས་ལ་
སོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་མི་དད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ལ་མི་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། གཟུགས་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་པར་མི་དད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བྱང་ཆུབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་
བར་མི་དད་དེ། དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའོ། །དེ་ཐབས་མི་མཁས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། ཚད་མེད་པ་རྣམས་དང་། བསམ་གཏན་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་
འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་རྟོག་ཅིང་མངོན་པར་ཞེན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་
གཉིས་པའོ། །དེའི་མདོ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་མི་མཁས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་རྟོག་ཅིང་མངོན་པར་ཞེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཅན་ནི་དང་པོ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་བྱང་བའི་དངོས་པོའི་གཞི་ཅན་ཉིད་

81-1-31b

ཀྱིས་གཉིས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཉིས་པ་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་སྔ་མས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་རེ་ཞིག་དང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཉིས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། 
གཞིའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་ནི་གཉིས་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་དང་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཙམ་ལ་བརྟེན་པའི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་ནི་དང་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་འཛིན་པའི་
རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་དེ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཕུང་པོ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་ཅི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་ངམ་ཞེས་བྱ་
བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་བར་དང་། མི་འཇིགས་པ་རྣམས་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་། སྒྱུ་མ་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག་པར་བསྟན་པས་སྒྱུ་མ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། འགག་པ་བཀག་པར་གྱུར་པས་དེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་
པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་ཞིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་བཀག་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའོ། །གཉིས་པ་འཛིན་
པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཏགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་མདོ་ནི་རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གང་འདི་ལ་འདུ་ཤེས་པ་དང་། ཀུན་ཤེས་པ་དང་། བཏགས་པ་དང་། 
ཐ་སྙད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་གང་། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ཡིན་ནམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་གཞན་དུ་ཡང་མདོ་ཟུར་གཉིས་དང་ཡང་བསྟན་བཅོས་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། 

81-1-32a

བདག་གིས་ནི་གཞུང་མངས་པའི་ཉེས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་གང་དུ་ཡང་མཚོན་པར་མ་བྱས་སོ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་བཏགས་པའི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པའི་སྒོ་ནས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་དམིགས་པར་སྦྱོར་བས་ངེས་པར་
འབྱུང་བ་དེའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པས་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ཉིད་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་ངེས་པར་གཟུང་བ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་ཉིད་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུར་རིག་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་རྨི་ལམ་དང་། སྒྲ་
བརྙན་དང་། མིག་ཡོར་དང་། ཆུ་ཟླ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་དང་། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པས་དཔེ་དོན་དང་འགལ་བ་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཟུགས་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་
སོགས་པས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་སུ་མེད་པས་དཔེ་དོན་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དང་། སྐྲག་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། མི་ཞུམ། མི་འགོང་། འགྱོད་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གསུམ་དང་། མི་འཇིགས། མི་དངང་། སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་
བའི་ཚིག་གསུམ་གོ་རིམས་བཞིན་བསྟན་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་འཇིགས་པ་ནི་འཇིགས་པ་སྟེ། ལམ་ལོག་པ་དང་འདྲའོ། །དེ་མེད་པས་མི་ཞུམ་པའོ། །རྟག་ཏུ་སྐྲག་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་དངང་བ་སྟེ། འཇིགས་པ་སྐྱེས་པ་ལས་མ་བཟློག་པའོ། །དེ་མེད་
པས་ན་མི་འགོང་བའོ། །ཀུན་ཏུ་དངང་བའི་ངེས་པར་གྱུར་པ་ནི་སྐྲག་པ་སྟེ། དེ་མེད་པས་ན་འགྱོད་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའོ། །དེ་དང་དེ་ནས་བརྩམས་ཏེ་འདི་དང་འདིར་སྦྱར་རོ། །འདི་ལྟར་མེད་པས་ན་མ་རིག་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་མ་རིག་པ་སྟེ་དང་
པོའོ། །ཐབས་ལ་མི་མཁས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་རྟོག་ཅིང་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པའོ། །ལམ་ཤེས་པས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་ཞིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་མི་འཐོབ་ཅེས་བྱ་བས་ནི་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུའི་ཕུང་པོ་རང་བཞིན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་

81-1-32b

བར་གྱིས་ནི་བཞི་པའོ། །དེ་རྣམས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང་། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པས་ཕྱེ་བས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པར་བཤད་པ་བྱེད་པས་གཞུང་གི་
དོན་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དང་། རབ་ཏུ་བྱེད་པས་འབྲེལ་པར་སྦྱར་རོ། །ཡང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའང་ཡོད་དོ། །རྗེས་ཐོགས་ལ་བསྒྲུབ་པ་དང་དགག་པར་ནུས་པ་ཡིན་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་དུ་ཉེ་བར་བཀོད་པ་ལས་གཞན་པ་འདི་ལྟར་
བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཡིན་པར་ངེས་པར་གཟུང་སྟེ། གཞན་དུས་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་མེད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཚུངས་པར་ལྡན་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བསྟན་ན། ཇི་སྐད་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་
ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་དེ་ལས་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ་ནི་སེམས་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དང་། མི་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམས་རེ་རེ་ནས་མི་
རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཞི་བ་དང་། དབེན་པ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་སོ་སོར་ཕྱེ་ནས་མི་དམིགས་པས། དེ་
རྣམས་ཉིད་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ཆོས་སྟོན་པ་ན་དམིགས་སུ་མེད་པར་སྦྱོང་བའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དང་། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཆོག་
ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པ་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ས་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་དྲུག་པོ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་བཟོད་པ་དང་། སྨོན་པ་དང་། སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱེད་པའི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དང་། འདིར་ཡང་བུ་ག་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་དེས་མི་རྟག་པར་བྱའོ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་

81-1-33a

ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་སོ་སོར་རྟོག་ཅིང་མི་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མི་གཏོང་ཞིང་མི་འདོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། ཐེག་པ་དམན་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྐབས་
མི་འབྱེད་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དང་། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཤིང་དེ་རྣམས་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཅིག་ལ་གཅིག་དེའི་ངོ་བོར་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕུང་
པོ་ལ་སོགས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ཉིད་དང་མ་བྲལ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་འདི་ལྟར་སོ་སོར་རྟོག་སྟེ། གཟུགས་མི་སྟོང་པ་གཟུགས་ཉིད་མ་ཡིན། གཟུགས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད། སྟོང་
པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་སོ། །ཚོར་བ་མི་སྟོང་པ་ཚོར་བ་ཉིད་མ་ཡིན། ཚོར་བ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་བསྟན་པ་ནི། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་འདྲེས་པ་
རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡང་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་གང་ཞེ་ན། གང་
ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་སྟེ། གང་ཞེ་ན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་དང་བྲལ་བས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སྒོམ་ཞིང་དེ་དམིགས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པ་
ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་གང་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་མོས་པ་བཟློག་པ་ནི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རང་བཟོར་བྱས་པ་ལ་སོགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང་། སངས་

81-1-33b

རྒྱས་ཀྱི་ཆ་ལུགས་ཀྱིས་འོངས་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམས་པས་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། རང་གི་ལས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་ཅིང་། ཁྱེད་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
པ་སླུ་བའི་ཚིག་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང་། མིག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དག་བདག་གམ་བདག་གིས་སྟོང་ན། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ་ཁྱེད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་འདིར་སླུ་བའི་
ཆོས་སྟོན་པའི་སྨྲ་བ་པོ་ནི་བདུད་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་སངས་རྒྱས་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། མཁན་པོ་དང་། སློབ་དཔོན་དང་། ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་ཆ་ལུགས་ཀྱིས་སྨྲ་བར་བྱེད་པའི་བར་དུ་སྟེ། འདི་དག་ཀྱང་བདུད་ཀྱི་ལས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་མི་སྟོན་པ་ནི་སྡིག་པའི་
གྲོགས་པོར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མི་མཐུན་པ་དང་། གཉེན་པོ་རྣམ་པར་གཞག་ནས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པས་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་
འཛིན་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཇི་ལྟར། དམིགས་པ་དང་ནི་རྣམ་པ་དང་། །རྒྱུ་དང་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་རྐང་པ་དོན་དང་ལྡན་པར་བསྡུས་ནས་བསྟན་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་
པའི་ཆ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་བཞི་པོ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ཀྱིས་གཉེན་པོ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ངེས་
པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་བསྟན་བཅོས་ལས། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་བཤད་ནས་བསྒྲུབ་པའི་རྟེན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །

81-1-34a

རིགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྒྲུབ་ཆོས་དེ་ནི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཅུ་བཞིར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྟོག་པའི་ཆོས་དྲུག་སྟེ། དེ་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། ཞབས་སུ་འཇུག་པའི་རྟེན་པ་ལ་རིགས་ཞེས་མཐར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ངེས་པར་འབྱེད་
པའི་ཆ་བཞི་དང་། མཐོང་བ་དང་། བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་གོ། །གང་གི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་དང་། མཐོང་བའི་ལམ་དང་། བསྒོམ་པའི་ལམ་དུ་གསུངས་པའོ། །དེ་དང་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་གང་ལགས། རྟོགས་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་། དེའི་རྟེན་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་། ཡོད་པ་བཀག་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་
གི་དོན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་ནི་མེད་པ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་ནི་སྐྱེ་བའམ། ཡོད་པའམ། མེད་པ་ཉེ་བར་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ནམ་མཁའ་ལ་བྱའི་རྗེས་
མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་དཔེ་དང་། འདི་ལྟར་རྨི་ལམ་གྱི་དངོས་པོ་དང་། སྒྱུ་མ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་དང་། སྒྲ་བརྙན་དང་། མིག་ཡོར་དང་། གཟུགས་བརྙན་དང་། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་། སྤྲུལ་པ་ལ་གནས་མེད་ཅིང་དམིགས་སུ་མེད་པའི་དཔེས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དང་པོའི་
རྟེན་ཡིན་ནོ། །དཔེ་ཡང་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་ལས་ཡིན་ཏེ། གང་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང་པོ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་དགུའི་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་དབྱེ་བ་དང་། སོ་སོར་སྦྱར་བ་ཡིན་པ་ལས། གཞུང་མངས་ཀྱིས་དོགས་ནས་ཁོ་བོས་རྣམ་པར་མ་ཕྱེའོ། །
དེ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལས་གཞན་དག་མཐོང་བ་དང་། བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་ཀྱང་རང་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། དཔེ་རྣམས་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་རེ་རེ་ནས་སྦྱར་ཏེ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། གཞན་

81-1-34b

མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཆོས་ཉིད་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། ཆོས་གནས་པ་ཉིད་དང་། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དང་། བདེན་པ་ཉིད་ལ་གནས་མེད་ཅིང་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་དཔེས་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གཉིས་པའི་རྟེན་ཡིན་ནོ། །སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུའི་
གཟུགས་དང་། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་དཔེས་དེ་ཉིད་ཀྱི་མིག་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་དོན་དང་། དེ་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་དོན་དང་། དེ་ཉིད་ཀྱི་མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་དོན་
དང་། དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་དོན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དཔེས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གསུམ་པའི་རྟེན་བསྟན་ཏོ། །སྒྱུ་མའི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་པ་ན་ཚིག་གི་དོན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་དཔེས་ངེས་པར་
འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བཞི་པའི་རྟེན་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་དཔེ་དང་། དེ་ཉིད་ཀྱི་མིག་ལ་སོགས་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་བར་གྱི་ཚིག་གི་དོན་
དང་། དེ་ཉིད་ཀྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་དང་། མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་དཔེ་དང་། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ལ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་དང་། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ལ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་
དཔེས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྟེན་བསྟན་ཏོ། །འདིར་ཡང་དཔེ་དུ་མ་རྣམས་ཟློས་པའི་སྐྱོན་ནི་མེད་དེ། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོ་དེ་རྣམས་གཟུགས་བརྙན་དང་མཚུངས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགག་པ་མེད་པ་དང་། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་
མེད་པ་དང་། འབྱུང་བ་མེད་པ་དང་། མི་དམིགས་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་དཔེས་བསྟན་ནས། རབ་འབྱོར་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་གནས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་

81-1-35a

པ་རྣམས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་གནས་མེད་དོ། །འགག་པ་མེད་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་དང་། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང་། འབྱུང་བ་མེད་པ་དང་། མི་དམིགས་པ་ལ་གནས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་དང་། ཡང་དེ་
རྣམས་ཉིད་རྣམ་པར་དབེན་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པའི་གནས་དང་། ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བདག་དང་། སེམས་ཅན་དང་། སྲོག་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་མཚན་མའི་གནས་མེད་ཅིང་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པའི་དཔེས་བསྟན་ཏེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་
པ་དང་། མཚན་མའི་གནས་མེད་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྟེན་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉེན་པོ་དང་ནི་སྤོང་བ་དག །དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྟེན་ནི་རིགས་ཡིན་པར་གནས་སྐབས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་
གྱི་འོད་ཟེར་ལ་མུན་པའི་གནས་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་དཔེས་གཉེན་པོ་བསྐྱེད་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བསྐལ་པའི་མེ་འབར་བ་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་གནས་མེད་ཅིང་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པའི་དཔེས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་ནས་གཉེན་པོ་བསྐྱེད་དེ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པ་དང་། གཉེན་པོ་དེ་
དག་ཉིད་དེ་དག་ཡོངས་སུ་བཏགས་པ་སྟེ་རྟེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་གཉེན་པོ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤོང་བའི་རྟེན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་
དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ། དེ་དང་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མེད་ཅིང་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པའི་དཔེས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་དོན་བསྟན་ཏོ། །ཤེས་རབ་སྙིང་བརྩེར་བཅས་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། རྟེན་ནི་
རིགས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཤེས་རབ་དང་། སྙིང་རྗེས་གསལ་ཞིང་མཛེས་པ་རྣམས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སློབ་མ་ཐུན་མོང་མིན་ཉིད་དང་སྟེ། རྟེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ། །དེ་ལྟར་ཡང་གཟའ་དང་། སྐར་མ་དང་། 

81-1-35b

ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའོ། །ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྟེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ལྷའི་
རིགས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང་འདྲ་བར་འཇིག་རྟེན་པའི་གོང་ནས་གོང་དུ་ལེགས་པའི་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་རྩོལ་བར་མི་མངའ་བར། །ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུར་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེ་ན། འཇུག་པའི་རྟེན་ལ་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ལྷུན་གྱིས་
གྲུབ་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་མདོ་ནི་རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་
གི་དོན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་གནས་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་རབ་ཏུ་གནས་པ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་མི་དམིགས་པ་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །དཔེ་
དེ་དང་དེ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། རབ་འབྱོར་དེ་ཅིའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་གང་བྱང་ཆུབ་གང་ཡིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་གང་ཡིན་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལྡན་
པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་མེད་པ། བསྟན་དུ་མེད་པ། ཐོགས་པ་མེད་པ། འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་ཅིང་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་བཞི་ནས་བརྩམས་ཏེ་བསྒོམ་པའི་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང་། རྐང་པའི་བཀོད་པའི་
ཁྱད་པར་མ་མཐོང་བ་མཐོང་བ་དང་། མཐོང་བ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་གནས་སྐབས་རྣམས་སུ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། དངོས་པོའི་གནས་སྐབས་ལ་ལྡན་པ་དང་། མི་ལྡན་པ་དག་ལྟ་བས་མཐོང་བ་དང་། ཅིག་ཤོས་དག་ཏུ་འབྲེལ་པའི་སྔོན་མེད་པ་སྐྱེས་པ་དག་དང་། དེའི་ངོ་བོ་གོང་དུ་འཇུག་པ་མེད་
81-1-36a

པའི་དངོས་པོ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རིགས་ནི་རྟེན་ཡིན་པར་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །རང་བཞིན་གྱིས་གནས་པ་
འདི་ཡང་རིགས་ཡིན་གྱི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འགའ་ཞིག་རང་བཞིན་གྱིས་གནས་པ་ལ་རིགས་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་ན་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་གནས་པའི་རིགས་དང་ལྡན་པའི་སྲོག་ཆགས་
རྣམས་ད་རུང་ཡང་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ཉེས་དམིགས་བཞི་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ཇི་སྐད་དུ། ཉོན་མོངས་པ་དང་བཤེས་གཉེན་ངན། །བར་ཆད་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་འདིར་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཁོ་ནར་རང་བཞིན་གྱིས་གནས་
པའི་རིགས་སུ་འདོད་དོ། །གཞན་དག་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཁྱད་པར་ནི་རིགས་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་གནས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདོད་དོ། །རང་བཞིན་གྱིས་གནས་པའི་རིགས་ལ་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་ན་རྒྱུའི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ། །དེ་དེ་ལྟར་ན་
ཚོགས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་དང་དོན་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལ་ཡང་ཉེས་པ་དེས་གོས་པ་མེད་དོ། །ཡང་ན་དེ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ནི་བཏགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་འདི་འབྲེལ་པ་མེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རིགས་ཡིན་ན་དེ་ནི་སྤྱིར་
ཁྱབ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་རིགས་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་དམིགས་པ་ན་འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དེ་ལྟར་རིགས་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནམ། འདིར་ཤིན་ཏུ་ཐལ་ཆེས་པར་ཅིའི་ཕྱིར་རྟོག་པར་བྱེད། དེ་ལྟར་ཡིན་ཡང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། །
རིགས་ནི་ཐ་དད་རུང་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བས་འདི་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་སོ། །འདི་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སོ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཇི་སྐད་དུ། འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གཅིག་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་གཅིག་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་གཅིག་ཡིན་ན། 

81-1-36b

སྣོད་དམ། སྣོད་མ་ཡིན་པ་ཇི་ལྟར་བརྟག་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ནི་བདེན་མོད་ཀྱི། བརྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས། །ངོ་བོའི་དབྱེ་བ་ཡོངས་སུ་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་པ་དང་། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་དེ་ལས། བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ། རྫ་མཁན་གཅིག་གིས་འཇིམ་པ་ལས་
སྣོད་ཐ་དད་པ་བྱས་ཏེ། དེ་དག་ལས་ཁ་ཅིག་སྦྲང་རྩི་དང་། ཤ་ཀ་རའི་སྣོད་དུ་གྱུར། ཁ་ཅིག་ནི་མར་ཁུའི་སྣོད་དུ་གྱུར། ཁ་ཅིག་ནི་དམན་པ་མི་གཙང་བའི་སྣོད་དུ་གྱུར་ཀྱང་སྣོད་ས་ཉིད་དུ་ཁྱད་པར་དང་ཐ་དད་པར་བྱས་པ་འགའ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་
མདོ་གཞན་དག་ལས། གང་དུ་སུས་ཀྱང་འདུས་མ་བྱས་པ་དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ལ། གང་འདུས་མ་བྱས་པ་དེ་ནི་འཕགས་པའི་རིགས་ཡིན་ཞིང་། རིགས་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པར་བྱེ་བྲག་མེད་པར་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་
ཅིང་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པས་རིགས་པ་དེ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་ནི་ཡོན་ཏན་བསྐྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ནི་རིགས་ཏེ། དེ་ལས་ཡོན་ཏན་དང་དེ་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པ་
ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཡང་གཞན་དག་ན་རེ་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ས་ཡིན་ལ་ས་ནི་གནས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གནས་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པའི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་གོའི་སྒྲ་ཉེ་བར་འདོགས་སོ། །དེ་བས་ན་གོ་ཞེས་བྱ་བ་སེམས་ཅན་དུ་བསྡུས་པ་ཡིན་ལ། ཏྲ་ནི་དེ་རྣམས་སྐྱོབ་པ་ཡིན་པས་
རིགས་ལ་གོ་ཏྲ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཕྱོགས་ལ་གོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕྱོགས་རྣམས་ན་གནས་པའི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་གོ་ཞེས་བྱ་བར་ཉེ་བར་འདོགས་སོ། །དེ་བས་ན་གོ་སྐྱོབ་པས་ན་གོ་ཏྲ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། ཐར་པ་དང་། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་རྣམས་ཀྱི་སྔོན་དུ་དེ་འགྲོ་
བ་ཡིན་པས་དང་པོ་ཁོ་ན་རིགས་བཤད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་ཡིན་ལ། འདི་ནི་འབྲས་བུས་རྒྱུ་བཤད་པ་ཡིན་པས་བཤད་པའི་གོ་རིམས་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་རིགས་དང་། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དག་སྣང་སྟེ། དཔེར་ན་མཚན་ཉིད་ལས། སློབ་མ་རིགས་

81-1-37a

ལས་བཟློག་གཉིས་ནི། །སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་གཞན་གསུམ་ཡང་། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་བསྒྲུབ་པའི་རྟེན་གྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་
དམིགས་པ་བཤད་པར་བྱའོ། །ཡང་དམིགས་པ་རྣམས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་དགེ་དང་མི་དགེ་བ། །འཇིག་རྟེན་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་དང་། །གང་དག་འཇིག་རྟེན་འདས་འདོད་དང་། །ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད་ཆོས་དང་། །གང་དག་
འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས། །སློབ་མ་ཐུན་མོང་ཆོས་རྣམས་དང་། །གང་དག་སྟོན་པའི་སྟོབས་ལ་སོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མར་འཛིན་པ་དང་། དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ནི་སྲོག་
གཅོད་པ་དང་། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི་དེ་ལ་ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་ཀྱི་ལས་དང་། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དང་། དབང་པོ་ལྔ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་། གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་དང་། ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་
མཆེད་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ཡིན་ཏེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་གང་ཞིག་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་གསུམ་པའི་དབྱེ་བ་སྲིད་པ་གདོན་མི་ཟ་བར་བསྡུས་པས་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འདིར་མ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་རྟོགས་པའི་ཆོས་ནི་ཕུང་པོ་དང་། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་
སོགས་པའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནས་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བར་དུའོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ནས་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་དུའོ། །འདུས་བྱས་ནི་འདོད་ཁམས་ལ་སོགས་
པ་དང་འབྲེལ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགག་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་དང་། གཞན་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཟད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་

81-1-37b

པའོ། །ཐུན་མོང་གི་ཆོས་ནི་བསམ་གཏན་དང་། ཚད་མེད་པ་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞིའོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང་། སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། 
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་ཞེས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྟན་ཏོ། །ཡང་འགའ་ཞིག་གིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དམིགས་སུ་མེད་པ་དེས་གོང་ནས་གོང་དུ་
རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ཅི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཆུ་ཁམས་གསེར་དང་ནམ་མཁའ་རྣམས། །དག་པ་བཞིན་དུ་དག་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་མི་མཐུན་པ་དང་། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤོང་བ་མེད་པས་དག་པ་ཕྱོགས་གཅིག་
པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལྟར་ན་ཡང་རབ་འབྱོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དམིགས་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཐར་ཐུག་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་འཁྲུལ་པ་ཙམ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་
རོ། །འོག་ནས་ཀྱང་རབ་འབྱོར་གཉིས་ནི་དངོས་པོའོ། །གཉིས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་བཤད་པས་དངོས་པོ་ཡང་གཞན་ཅི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། གཉིས་མེད་པ་ལས་གཞན་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེ་ན། མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྱི་འཁྲུལ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གཟུང་
བ་དང་འཛིན་པའི་ཚུལ་དུ་བརྗོད་དུ་རུང་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ན་འདི་ལ་ཁྱེད་འཁྲུལ་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་རང་བཞིན་གཙོ་བོ་ནི་རིག་ཡིན་ལ། འགྱུར་བ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་དམིགས་པ་ཡིན་ཞིང་དེ་དག་གཉིས་ཀ་ཡང་གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་དང་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་
ཀྱི་དབྱེ་བ་ཡིན་པས་དམིགས་པ་དག་ལ་རྟོགས་པ་ཡང་འཐད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མ་ཆགས་པ་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས་འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། 

81-1-38a

རང་བཞིན་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་འགྱུར་བ་ནི་དམིགས་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཙམ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་སྦྱོར་བས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་དེ། རྟོག་པ་མེད་པ་དང་། བརྟག་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དམིགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་
པ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །བརྗོད་པར་བྱ་བ་མང་དུ་ཡོད་མོད་ཀྱི་ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་བསྒྲུབ་པའི་དམིགས་པ་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།བསྒྲུབ་པའི་དམིགས་
པ་བསྟན་ནས་ཆེད་དུ་བྱ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས། སེམས་ཅན་ཀུན་མཆོག་ཉིད་སེམས་དང་། །སྤོང་དང་རྟོགས་དང་གསུམ་པོ་ལ། །ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་རང་འབྱུང་གི། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་འདི་ཤེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བར་གྱུར་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་
བསྐྱེད་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང་། སྤོང་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང་། རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནས་བརྩམས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང་། སེམས་
ཅན་གྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནས་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་བར་དུ་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་རྣམས་སོ། །ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་
དུ་མ་ཡིན་ལ། གཅིག་ཅིག་ཀྱང་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པར་འཇུག་པས་ན་ཆེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཕུང་པོ་ཞེས་སྨོས་པས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་དང་། ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའི་སྡེ་ཅན་གྱི་དབྱེ་བས་ཀྱང་ངོ་། །དེ་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་དུ་
ཞིག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཉིད་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་བར་བསྟན་པ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཞེས་སྨོས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། དཔག་ཏུ་མེད་པའི་འཁོར་བར་བདག་གིས་གོ་ཆ་

81-1-38b

བགོའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། བདག་གིས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོངས་སུ་གཏང་བར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་རྣམས་ཀྱང་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱས་ཀྱང་སེམས་ཅན་འགའ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་དོ། །དེ་
ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པར་རྟོགས་པར་བྱ་ཞིང་མ་འདྲེས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སེམས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱད་པར་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཕུང་པོ་ལ་
སོགས་པ་རྣམས་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་གཅིག་ཏུ་བསྒྲུབ་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་བྱ་ཞིང་། སེམས་ཅན་ངན་འགྲོར་སྐྱེས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་ཅན་རེ་རེའི་
དོན་གྱི་ཕྱིར་ཡང་དེ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་ཀྱི་བར་དུ་རང་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱའོ་ཞེས་ཁས་བླངས་པའི་རྗེས་ལ་རང་གི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་ཕྱིན་ཆད་འདོད་
ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་གཞན་མི་བསྐྱེད་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྐྱོབ་ཅིང་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་དག་དང་། དེས་རློམ་སེམས་སུ་འགྱུར་བ་མེད་པ་དང་། ཕན་པ་
དང་བདེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་བྱའོ། །གང་སེམས་དབྱེར་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་འདོད་ཅིང་མངོན་པར་དགའ་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཆོས་ལ་དགའ་བའོ། །དེའི་བསྒོམ་པའི་མིང་དུ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཆོས་ལ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ཆོས་ལ་དགའ་བ་ཉིད་དང་། ཆོས་ལ་དགའ་བའི་རྣལ་འབྱོར་དང་ལྡན་པས་ནང་
སྟོང་པ་ཉིད་ནས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བར་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་གནས་ཏེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནས་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཆགས་པ་མེད་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞིང་གོས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་ལ་གནས་ནས་ཐམས་

81-1-39a

ཅད་དུ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་མཆོག་གིས་འབྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་ནས་སྤོང་བ་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཡང་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་སྤོབས་པ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བདག་དང་། སེམས་ཅན་
དང་། སྐྱེས་བུ་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་དང་། ཆད་པར་ལྟ་བ་དང་། རྟག་པར་ལྟ་བ་དང་། ཡོད་པ་དང་། མེད་པར་ལྟ་བ་དང་། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་། 
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་ལྟ་བ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་ཉིད་དེ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་མི་དམིགས་པས་དམིགས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། ལྟ་བའི་ཚོགས་
མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བཤད་མ་ཐག་པའི་མི་དམིགས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །སྤངས་པ་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་ནས་རྟོགས་པ་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ཡང་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྤོབས་པ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་
ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་དེ་ནི་སེམས་མེད་པས་ཟག་པ་མེད་པ་ཁོངས་སུ་མ་གཏོགས་པ། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ། ཐུན་མོང་
མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། ཆོས་གང་ལ་ཡང་སྐྱེ་བའམ་འགག་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ན་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའི་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་སེམས། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། བརྡར་བཏགས་པའི་ཆོས་གང་ཡང་སྐྱེ་བའམ་འགག་པར་

81-1-39b

ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲོད་ཀྱི་དུས་སུ་སྟེ། སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་དག་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དག་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །འཕེལ་བ་མེད་པ་དང་། འགྲིབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩེ་མོའི་དུས་ཏེ། སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་དག་ཟད་པ་དང་། ཁྱད་པར་
དུ་འགྲོ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །འོང་བ་མེད་ཅིང་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟོད་པའི་དུས་ཏེ། རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཉེ་བ་དང་རིང་བ་དང་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན། རྣམ་པར་བྱང་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་
དུས་ཏེ། མི་མཐུན་པ་དང་། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་མ་ལུས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །གང་དུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ལུགས་ལས་བཟློག་པའི་གོ་རིམས་ཀྱིས་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གསལ་བར་
སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། ཅི་མཐོང་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སེམས་མེད་དོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སེམས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་གསལ་བར་སྟོན་ཏོ། །སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གཟུགས་ལ་ཡང་དག་པར་ཆགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་
བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པས་ནི་རྟོགས་པའི་ཡུལ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་ཡིན་ནོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གཟུགས་མེད་པ་ཡང་གཟུགས་ལ་ཆགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སངས་
རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་མེད་པ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཁས་བླངས་པ་དང་། སེམས་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རློམ་སེམས་སུ་འགྱུར་བ་བཀག་པས་ནི་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་རྟོགས་པ་ལ་ཆགས་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །
རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་བས་སྤངས་པ་དང་། རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་ཉིད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་སྡེ་ཆེན་པོའི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་མ་རྒྱལ་བ་ལས་རྒྱལ་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དང་། མཐུན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་

81-1-40a

བ་བསྟན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དམིགས་པ་དང་། ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དམིགས་པ་ནི་དེའི་ཚེ་འཕྲལ་དུ་བྱུང་བ་ཡིན་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཕྱིས་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཆོས་ནི་
དམིགས་པའོ། །ཕྱིས་ཡུན་རིང་བ་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་སྟེ། དམིགས་པ་དང་། ཆེད་དུ་བྱ་བ་དག་ནི་མདའ་ལྟོང་སྦྱར་བ་དང་། འབེན་ལ་སོགས་པ་དང་ཆོས་དང་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་རྣམ་པར་
འགྲེལ་པའོ།།      །།བསྒྲུབ་པའི་རྟེན་ས་དང་། དམིགས་པ་དང་། ཆེད་དུ་བྱ་བ་བསྟན་ནས། ད་ནི་བསྒྲུབ་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དཀར་པོའི་རྟེན་ཅན་གྱི་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བདུན་གྱི་དབྱེ་བ་མངོན་པར་
རྟོགས་པ་རེ་རེ་ཞིང་འདོར་བ་དང་། འགྲོ་བ་དང་། རྟོགས་པ་ནི་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པ་དང་། འཇུག་པའི་བསྒྲུབ་པ་དང་། ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པ་དང་། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བསྒྲུབ་པའོ། །རྣམ་པ་དྲུག་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་
ནས། སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་རྣམ་དྲུག་ལ། །དེ་དག་སོ་སོར་བསྡུས་པ་ཡིས། །གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་ཏེ། །དྲུག་ཚན་དྲུག་གིས་ཇི་བཞིན་བཤད། །ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་དྲུག་ལ་དྲུག་ཡོད་ཅེ་ན། ཡང་གནས་བརྟན་གང་པོ་སྤོབས་པ་སྐྱེས་པས་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་ཏེ། 
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། འདི་སྙེད་དོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་དོན་དུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལེགས་པར་སྤྱོད་པའི་གོ་ཆ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་ཉིད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་དང་། དེ་དག་ཉིད་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་ཅིང་བདག་དང་གཞན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་བསྒྲུབ་པའི་རྟེན་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འཇུག་པའི་

81-1-40b

རྒྱུ་མཚན་གསལ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སྦྱིན་པ་གཏོང་ཞིང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་ཉིད་དང་། དེ་ཉིད་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བས་ཚུལ་
ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་ཉིད་དང་། ཆོས་དེ་དག་ལ་བཟོད་པ་དང་། མོས་པ་དང་ཉེ་བར་རྟོགས་པས། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་ཉིད་དང་། དེ་ཉིད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་བརྩོན་
འགྲུས་ཀྱིས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་ཉིད་དང་། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བས་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་ཉིད་དང་། དེ་
ཉིད་ཀྱི་སྒྱུ་མར་བྱས་པའི་འདུ་ཤེས་ལ་ཉེ་བར་གནས་ཏེ་སྦྱིན་པ་དང་། གཏོང་བ་པོ་དང་ལེན་པ་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པ་དང་པོ་ཡིན་པ་ལས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གོ་ཆ་ལ་དྲུག །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་
ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་བཞི་པའོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ལྔ་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་དྲུག་པའོ། །དེ་
ལྟར་དྲུག་པོ་དེ་དག་དྲུག་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་མོད་ཀྱི་གོ་ཆ་རྣམས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་དྲུག་དང་ཆོས་མཐུན་པས་གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པ་དྲུག་ཏུ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་མཚན་མ་མེད་པ་དང་། དམིགས་སུ་མེད་པའི་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་
བགོས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པ་རང་གི་ངོ་བོ་ཆེན་པོ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་དེ་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་བྱེད་ཅིང་དེ་རྣམས་ཀྱི་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་ཆགས་པར་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན། དེ་རྣམས་ཀྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་ལེན་པར་བྱེད་པའང་མ་ཡིན། 

81-1-41a

བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་ལ་ལྟ་བས་གནས་ཀྱང་ཡང་དག་པའི་མཐའ་སྔོན་དུ་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་བཅས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོ་ཆའི་
བསྒྲུབ་པ་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཆེ་བ་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་བསྔགས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ནི་གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པ་ལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཆེ་བ་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་བའི་
ཆེད་དུ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པ་བསྟན་ནས་འཇུག་པའི་བསྒྲུབ་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཐེག་
པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པ་དང་། དེ་ལ་ཞོན་པའོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་མདོ་ནི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་གང་པོ་བཟང་པོ་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞོན་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པས་ཐེག་པ་
ལ་ཞོན་པ་ཡིན་ལ། ཞོན་པ་ལ་ཡང་ཐེག་པ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་མིང་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་ཀྱང་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་དགུར་འགྱུར་ཏེ། བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་སྦྱིན་སོགས་དང་། །ལམ་དང་བྱམས་པ་ལ་སོགས་དང་། །དམིགས་པ་མེད་དང་ལྡན་རྣམས་དང་། །
འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་རྣམས་དང་། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་མངོན་ཤེས་རྣམས། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པའི་ཚུལ་ལ་ནི། །འཇུག་པའི་བསྒྲུབ་པ་ཐེག་ཆེན་ལ། །ཞོན་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དེའི་དབྱེ་བ་དགུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་། གཟུགས་མེད་
པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལྡན་པའི་འཇུག་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་འཇུག་པ་དང་། ཚད་མེད་པའི་འཇུག་པ་དང་། མི་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་འཇུག་པ་དང་། འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པའི་འཇུག་པ་དང་། ཆེད་དུ་བྱ་བའི་འཇུག་པ་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པའི་འཇུག་

81-1-41b

པ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་འཇུག་པའོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལྡང་བའི་བསྒྲུབ་པ་ནི་གང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་ནམ་མཁའི་རྣམ་པ་དང་། རྟགས་དང་། 
མཚན་མས་བསམ་གཏན་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་འཇུག་ཅིང་ལྡང་བར་གྱུར་པ་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ནམ་མཁའི་རྣམ་པ་དང་། རྟགས་དང་། མཚན་
མ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང་། དེ་ལ་རྣམ་པས་དབེན་པ་ནི་འདོད་པས་དབེན། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྟགས་ནི་རྟོག་པ་དང་བཅས། དཔྱོད་པ་དང་བཅས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། མཚན་མ་ནི་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་པ་
ཡིན་ནོ། །ཡང་ས་འོག་མ་དང་། གོང་མའི་དབྱེ་བས་རགས་པ་དང་། ཞི་བའི་རྣམ་པའོ། །ས་གང་ལ་ཚོར་བ་གང་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་རྟགས་སོ། །མཚན་མ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རོ་མྱང་བའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་འཇུག་པ་ནི་གང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་
ཡིད་ལ་བྱེད་པས། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཐེག་པ་དམན་པའི་སེམས་ཀྱི་གོ་སྐབས་མི་འབྱེད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་
པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ་བཟོད་པ་དང་། མོས་པ་དང་། རྟོགས་པ་དང་། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་དང་། སེམས་པ་དེ་ནི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །དང་བ་ཙམ་ཉིད་ལ་
མི་མཐུན་པ་མེད་པ་ནི་མོས་པའོ། །གཉིས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རྒྱུན་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་བཟོད་པའོ། །གཞུང་སྣ་ཚོགས་པ་གཞན་ལ་རིགས་པ་རྟོག་པ་ནི་ཉེ་བར་རྟོག་པའོ། །ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་དོན་བསྐྱང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། དེ་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་རྐྱེན་ཤེས་པ་

81-1-42a

ཁོ་ན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པའོ། །དོན་དེ་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བློ་མ་ལུས་པས་གནོད་པར་བྱེད་པ་ནི་སེམས་པའོ། །དེ་ཉིད་བརྩོན་འགྲུས་ཉམས་པར་མི་བྱེད་པའི་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་བསམ་
གཏན་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཡན་ལག་རྣམས་ལ་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་
བ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཞི་བ་དང་། སྟོང་པ་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་འཇུག་པ་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་དང་། རྣམ་པར་ཐར་
པའི་སྒོ་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བསྒོམ་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་མདོ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚད་མེད་པའི་འཇུག་པ་ནི་གང་ཚད་མེད་པ་བཞི་ལ་སྤྱོད་ཅིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བཟོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཐེག་པ་དམན་པའི་སེམས་དང་། མ་འདྲེས་པ་ཉིད་
དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་བསམ་གཏན་གྱི་རོ་མྱང་བ་མེད་པ་ཉིད་དང་། བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཚད་མེད་པ་བཞི་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཟག་པ་
ཟད་པར་ངེས་པར་འདྲེན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་བསམ་གཏན་དང་། ཚད་མེད་པ་རྣམས་དང་། རྟགས་དང་། མཚན་མ་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གོ་རིམས་འདི་ནི་

81-1-42b

ཚད་མེད་པ་བཞི་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་གི་བྱ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལ་དེ་ལྟ་བུ་སྲིད་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་ཚད་མེད་པ་ནི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་དང་། དགའ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་ལ་ཡང་དེ་དག་རེ་རེ་ཞིང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སེམས་
ཅན་ལ་དམིགས་པ་ད་ང་། ཆོས་ལ་དམིགས་པ་དང་། དམིགས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་བཞིས་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། ཉེ་བར་བསྡུས་པ་ཉིད་དང་། མི་མཐུན་པའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཉིད་དང་། རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དང་། འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་
པ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཉེ་བར་བསྡུ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། བདེ་བ་གསུམ་གྱིས་ཉེ་བར་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བྱམས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་པ་དང་བདེ་བས་ཉེ་བར་བསྡུས་པའི་དོན་དུ་ཉེ་བར་གནས་སོ། །རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་བདེ་བས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེན་པོར་
གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བ་དང་བཅས་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་། གཉིས་པའི་ས་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་གཉིས་ན་དགའ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་གཉིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་ས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བ་
ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་པའོ། །ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་ཚད་མེད་པས་ན་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་བཞིའི་ཆུ་འདུས་པ་དང་འདྲ་བར་དེ་ཉིད་ཚད་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་ཉེ་བར་བསྡུས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །
ཇི་ལྟར་ན་མི་མཐུན་པའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། གཅུགས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མི་སྡུག་པས་ཉེ་བར་བསྡུས་པ་དང་། སྡུག་པས་ཉེ་བར་བསྡུས་པའི་འགལ་བར་གྱུར་པ་གནོད་སེམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གནོད་པ་མེད་པ། སྒྲིབ་པ་མེད་
པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གཉིད་དང་། རྨུགས་པ་དང་། རྒོད་པ་དང་། འགྱོད་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྤངས་ནས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་འཚེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་། 

81-1-43a

རྒྱུ་མཐུན་པ་གནོད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཅི་རིགས་པར་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་བཞིས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ཏེ། 
ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ནི་འདོད་པ་དང་། གཟུགས་དང་། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་། སློབ་པ་ཇི་སྙེད་པའོ། །ཆོས་གང་ཡིན་པ་སྟེ། གང་དག་ལ་སེམས་ཅན་དུ་བཏགས་པར་བྱས་པའོ། །དེ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ནི་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལེགས་
པར་གོམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་མེད་པ་ཡང་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མཆོག་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ལས་བདག་མེད་པ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐས་གཏུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་
ནི་མཐའ་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དམིགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དེས་ཅི་ཞིག་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱོགས་བཅུ་རྒྱས་པར་བཀང་ནས་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་
ཅད་དུ་ལྷག་པའི་བསམ་པས་ལྷག་པར་མོས་པས་སྤྲོས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ལྡན་པ་ནི་དུ་མར་ཤེས་པར་བྱས་ཏེ། མ་ཏྲ་ལ་སོགས་པ་མཐའ་ཡས་པས་པདྨ་ཅན་བཞིན་དུ་རིང་པོ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཉེ་བར་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློས་དེ་དང་དེར་ཉེ་བར་ཡང་དག་པར་སོང་སྟེ་དེའི་ཉེ་བར་
འཚེ་བ་བསལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚིག་གི་ཕྲད་དང་། སྐད་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་དོན་ནི་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །མི་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་འཇུག་པ་ནི་གང་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་
གཡེང་བ་མེད་པས་མཉམ་པར་གཞག་པར་ཤེས་པ་དང་། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། མ་ཞི་བ་དང་། སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་རྣམས་ལ་དེ་དང་མཐུན་པའི་ཤེས་པ་འཇུག་པ་དང་། དུས་གསུམ་མི་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། ཁམས་གསུམ་

81-1-43b

མི་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། ཡང་འཇིག་རྟེན་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་། འདུས་བྱས་དང་། དེ་དང་མི་མཐུན་པ་རྣམས་ཡང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ཞོན་པ་ཡིན་ཞེས་བསྟན་ཏེ། དེའི་མདོ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་
རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་གང་སྟོང་པ་ཉིད་ཤེས་ཀྱང་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པའི་འཇུག་པ་ནི། གང་ཡང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་
པས་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་ཞོན་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་མདོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་ཞོན་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མི་དམིགས་པ་རབ་ཏུ་འཛིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་
ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་དང་། ཁམས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་། 
བྱང་ཆུབ་དང་། སངས་རྒྱས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་མིང་ཙམ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་དེ་ཞོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་མདོ་ནི་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་མ་འདྲེས་པའི་སེམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་
སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་སྒོམ་པར་བྱེད་ཅིང་བསྒོམ་པ་དང་རྣམ་པར་བསྒོམ་པའི་ཆེད་དུ་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཤེས་པའི་འཇུག་པ་ནི་གང་གཞན་ཡང་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཐོབ་ནས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད། སངས་རྒྱས་ཀྱི་
ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་དང་། ཆོས་ཉན་ཞིང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ས་ལ་གནས་ཏེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ནམ་དུ་ཡང་མི་འབྲལ་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་མདོ་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་བྱང་ཆུབ་

81-1-44a

ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་གི་བར་དུ་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྫོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་འཇུག་པ་ནི་གང་དེས་རྣམ་པ་
ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་ནས་ཀྱང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་བསྐོར་བ་དང་། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་གང་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་མིང་སྨོས་པར་མཛད་ཅིང་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་ནས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་
རབ་ཏུ་སྐོར་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་གྲགས་པ་སྒྲོགས་ཤིང་དབྱངས་བརྗོད་པར་མཛད་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་འཇུག་པའི་བསྒྲུབ་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་
པའོ།།      །།འཇུག་པའི་བསྒྲུབ་པ་བཤད་ནས་ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི། བརྩེ་དང་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་དྲུག །ཞི་གནས་ལྷག་མཐོང་བཅས་པ་དང་། །ཟུང་དུ་འབྲེལ་པའི་ལམ་གང་དང་། །ཐབས་
ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་དང་། །ཡེ་ཤེས་དང་ནི་བསོད་ནམས་དང་། །ལམ་དང་ས་བཅུ་གང་ཡིན་དང་། །གཉེན་པོ་ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པ་ཡི། །རིམ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཚོགས་དང་། 
སྦྱིན་པའི་ཚོགས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། བཟོད་པའི་ཚོགས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། བསམ་གཏན་གྱི་ཚོགས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཚོགས་དང་། ཞི་གནས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། ལྷག་མཐོང་གི་ཚོགས་དང་། ཟུང་དུ་འབྲེལ་པའི་ལམ་གྱི་ཚོགས་དང་། ཐབས་
ལ་མཁས་པའི་ཚོགས་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། ལམ་གྱི་ཚོགས་དང་། སའི་ཚོགས་དང་། གཉེན་པོའི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཚོགས་ནི་གང་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་

81-1-44b

ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཕྱོགས་བཅུ་རེ་རེ་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་དང་། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་རང་གི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་སྣང་བར་བྱས་ནས་སྡུག་བསྔལ་དེ་དང་དེ་ཉེ་བར་ཞི་
བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ཐོས་ནས། དགེ་བ་དེས་དེ་རྣམས་ངན་སོང་དེ་རྣམས་ལས་ཐར་ནས་བྱང་ཆུབ་པའི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་མཉེས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རིགས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པས་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བའི་ཐུགས་རྗེས་བྱས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །སྦྱིན་
པའི་ཚོགས་ནི་གང་སྦྱིན་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དེ་སྙེད་ཅིག་ཟས་ལ་སོགས་པའི་ཡོ་བྱད་དེ་དང་དེ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཟས་ལ་སོགས་པའི་ཡོ་བྱད་དེ་དང་དེ་སྦྱིན་པ་ཉིད་དང་། ཆོས་བསྟན་པ་དེས་བྱང་ཆུབ་པའི་བར་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ཆོས་སྟོན་པ་དང་ནམ་ཡང་འབྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །
ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་གང་སེམས་ཅན་དེ་སྙེད་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དང་། བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཆོས་བསྟན་པ་དེས་བཀོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །བཟོད་པའི་ཚོགས་ནི་གང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་སྙེད་ཅིག་བདག་ལ་
དབྱུག་པ་དང་། བོང་བ་དང་། ཁུ་ཚུར་གྱིས་བརྡེག་ཀྱང་དེ་ལ་བདག་གིས་འཁྲུག་པའི་སེམས་འགའ་ཙམ་ཡང་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ། །རང་གི་བཟོད་པ་དེ་དང་འདྲ་བ་ལ་གཞན་དག་རབ་ཏུ་དགོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་གང་སེམས་ཅན་དེ་སྙེད་ཅིག་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་
མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པས་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་གོ། །འགོད་པ་དང་། ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་དང་། རབ་ཏུ་འཇོག་པ་དང་མི་འབྲལ་བར་བྱེད་པའི་ཚིག་གི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཚོགས་ནི་གང་སེམས་ཅན་དེ་སྙེད་ཅིག་
རང་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་གནས་ཤིང་ཆོས་གང་ལ་ཡང་འཁྲུལ་པའམ། འཁྲུལ་པ་མེད་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་དེ་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་ཞིང་འཇོག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཚོགས་ནི་གང་འདི་ལྟར་ཆོས་གང་ལ་ཡང་

81-1-45a

ཚུ་རོལ་ལམ། ཕ་རོལ་མི་དམིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་ཞིང་འཇོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཚུ་རོལ་ནི་འཁོར་བ་སྟེ། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རེ་ཞིག་མྱངས་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕ་རོལ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། རང་གི་དོན་ལ་མཆོག་
ཏུ་གཞོལ་བ་རྣམས་བརྩོན་འགྲུས་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བས་ཕ་རོལ་ཏུ་སེམས་དགའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཞི་གནས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་གང་ཡང་བདག་ཉིད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གནས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཇི་སྙེད་ཅིག་འཁོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་
དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང་། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ནས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་ལ་འདི་སྙེད་ཅེས་བྱ་བར་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་དམིགས་པས་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་ཞིང་བཞག་སྟེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཚེ་འདི་ཉིད་
ལ་བདེ་བས་བསྡུས་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཚེ་ཕྱི་མའི་བདེ་བས་བསྡུས་པ་དང་། བཟོད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་གཅིག་ཏུ་བདེ་བས་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། བཟོད་པ་དང་། སྤྲོ་བ་དང་། རྩེ་གཅིག་པས་གཅིག་ཏུ་བདེ་བ་དང་ལྡན་
པའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་བདེ་བས་ཉེ་བར་བསྡུས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མཐོང་གི་ཚོགས་ནི་གང་སྒྱུ་མའི་མཁན་པོའམ། སྒྱུ་མའི་མཁན་པོའི་མཆན་བུ་མཁས་པ་ཞིག་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཉིས་
པས་ནི་འགའ་ཡང་མེད་ཀྱི་རང་ཉིད་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཅི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་ཇི་ལྟར་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་མི་འགྲོ་བ་ཅི་ཡང་རུང་བའི་རང་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ནི་བརྗོད་པ་ཙམ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་
ཕྱིར། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་སྒྱུ་མའི་ཆོས་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོག་གེས་ཡོངས་སུ་མ་བསྐྱོད་ཅིང་སུན་མ་ཕྱུང་བའི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་སྣང་བ་ཙམ་དུ་གྱུར་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་

81-1-45b

དུའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་འཚལ་བ་ལྟར་ན་སྒྱུ་མའི་ཆོས་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་དེའི་དོན་འཚལ་བ་ལགས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གོ་ཆ་མ་འཚལ་བ་ལེགས་པར་རིག་པར་བགྱི་སྟེ། རང་གི་
མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་སྒྱུ་མའི་ཆོས་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་བ་ལགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱི་ཤེས་པ་གསལ་བར་བྱས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང་། 
སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གོ་ཆ་དང་། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གོ་ཆའི་བར་དུ་རྣམ་གྲངས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་གོ་ཆ་མེད་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་ཡིན་པར་རྗེས་སུ་བསྟན་
པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱེད་པ་པོ་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནས་སེམས་ཅན་དུ་བསྟན་ཅིང་བརྗོད་པའི་བར་དུ་མ་བྱས། རྣམ་པར་མ་བྱས། མངོན་པར་མ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་། བདག་དང་། 
སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་། རྨི་ལམ་དང་། སྒྲ་བརྙན་དང་། མིག་ཡོར་དང་། གཟུགས་བརྙན་དང་། སྨིག་རྒྱུ་དང་། སྤྲུལ་པ་རྣམས་ཡིན་ཏེ། མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཆོས་ཉིད་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་དང་། 
ཆོས་ཀྱི་གནས་ཉིད་དང་། ཆོས་ཉིད་ངེས་པ་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་རྣམས་སུ་བྱང་ཆུབ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཤིན་ཏུ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་བྱས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱས་པ་དང་། མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་བཀག་པས་ཞེས་
བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གོ་ཆ་དང་། འཇུག་པ་དང་། ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པ་རྣམས་མ་སྐྱེས་པ་བསྐྱེད་པ་དང་། དེ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་དང་། འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཚིག་གཅིག་དང་། གཅིག་དང་། གཅིག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་

81-1-46a

བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཟུང་དུ་འབྲེལ་པའི་ལམ་གྱི་ཚོགས་ནི་གང་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་མི་དམིགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་མི་བྱེད། རྣམ་པར་མི་བྱེད། མངོན་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་བདག་གིས་འཚལ་བ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། 
མེད་པ་དང་། དབེན་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པ་དང་། ཞི་བ་དང་། སྟོང་པ་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། མངོན་པར་འདུ་མ་བྱས་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཤིན་ཏུ་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་དང་། 
མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་དང་། བྱང་ཆུབ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྦྱོང་ཞིང་། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ཅིང་། སངས་རྒྱས་དེ་དག་ལས་ཆོས་ཉན་ཞིང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་། སྤྱན་ལྔ་དང་། གཟུངས་
དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ལ་སྤྱོད་ཅིང་གནས་ནས་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་བསྟན་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། སངས་རྒྱས་རྣམས་
མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ནི་མ་བཅིངས་པ་ཡིན་ལ། སྙིང་རྗེས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ནི་མ་གྲོལ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རིགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྙིང་རྗེ་ནི་སྲིད་པར་གནས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། ཤེས་པས་དེ་རུ་གནས་
བྱས་ཀྱང་། །འཁོར་བར་ཆགས་པར་མི་བྱེད་དོ། །དྲན་པ་ཡིས་ནི་བསྡམས་པའི་སེམས། །ཕྱི་རོལ་དུ་ནི་འཇུག་མི་འགྱུར། །སོ་སོར་རྟོག་པའི་ལྕག་བརྡབས་པས། །ཕུན་ཚོགས་གནས་སུ་འདྲེན་པར་བྱེད། །སྐྱེ་བའི་སེམས་ལ་བརྟེན་པ་དག །འགའ་ཞིག་མྱ་ངན་འདའ་བར་འདོད། །འཇིག་
རྟེན་ལེགས་པ་ལ་བརྟེན་ལ། །འགའ་ཞིག་འཁོར་བར་འཁོར་བར་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེའི་སྦྱོར་བ་དང་། དེ་དག་ཕན་ཚུན་ཐ་མི་དད་པ་དང་། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་འདས་པ་དང་། སྦྱོར་བ་ལ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། རྟོགས་པ་པོའི་དབང་དུ་མཛད་

81-1-46b

ནས་སྦྱོར་བ་ནི་གང་གིས། གང་ལས། གང་དུ། གང་ཞིག་ངེས་པར་འབྱུང་ཞེས་གང་གིས་སྟོན་པའི་ཞུས་པ་ལྔ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་གང་ལགས། གང་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཞུགས་པར་རིག་པར་བགྱི། གང་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལགས། 
གང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བ་ལགས། གང་ཞིག་འདིས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ཞུས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཚོགས་ནི་གང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱ་བས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་རེ་རེ་ཞིང་མི་
དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་བདག་ཉིད་གནས་ཤིང་གཞན་དག་ཀྱང་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ཉི་ཤུར་གཅིག་གིས་མ་ཚང་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདིར་ཉི་ཤུར་གཅིག་
གིས་མ་ཚང་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ནང་གི་མིག་ལ་སོགས་པ་ལྔ་རྟག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། དེའི་རང་བཞིན་དེ་ཡིན་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྟག་པ་མ་ཡིན། འཇིག་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དེའི་རང་བཞིན་དེ་ཡིན་
པར་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་དང་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དེའི་རང་བཞིན་དེ་ཡིན་པར་ཉེ་བར་བཟུངབའི་ཕྱིར་ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཡིན་པས་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཕྱོགས་བཅུ་པོ་ནི་ཕྱོགས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་
ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དོན་དམ་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དོན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་སྟོང་པས་ན་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཁམས་གསུམ་པོ། ཁམས་གསུམ་པོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པས་ན་འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་སྐྱེ་བ་
མེད་པ་དང་། འགག་པ་མེད་པ་དང་། གནས་པ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །མཐའ་ནི་མཐའ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཐོག་མ་དང་། དབུས་དང་། ཐ་མར་གྱུར་པ་རྣམས་དེས་སྟོང་པ་

81-1-47a

ཉིད་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དོར་བ་ནི་སྤངས་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་དོར་བ་ལས་གོ་བཟློག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དོར་བ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་དེས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་
བྱས་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་དེས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་རྣམས་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རང་
གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །གང་ལ་དུས་གསུམ་མི་དམིགས་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འདུས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་ནི་འདུས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་
པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་ནི་དེས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དངོས་པོ་མེད་ཅིང་འདུས་མ་བྱས་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་
ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པ་དང་། མཐོང་བས་མ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་། མ་བྱུང་ཡང་རུང་། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་འདི་ནི་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་བྱེད་པ་སྟོང་པས་ན་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །
ཕྱོགས་འདིས་ནི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་གོ་རིམས་མ་ཚང་བའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་དོན་སྟོན་པ་ཡིན་པར་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ནི་གཞན་དགག་པའི་སྒོ་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་འབའ་ཞིག་སྟོན་པ་ཡིན་པས་དེ་དག་ལ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་གོ་རིམས་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང་། དེ་རྣམས་ནི་རབ་ཏུ་བྱེད་
པའི་དོན་ཁོ་ན་རྗོད་པར་བྱེད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་དོན་གཙོ་བོར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་སོང་བ་དང་། འོང་བའི་བྱ་བའི་རིམ་པ་མེད་པས་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལས་ཉམས་པ་སྲིད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཡང་ཅི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཅི་

81-1-47b

ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་གང་མི་དམིགས་པ་དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་འདི་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སེམས་ཀྱིས་མ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་སྟོང་པ་
ཉིད་མེད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདིར་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་དང་བྲལ་བས་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཙམ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་དོ། །
ཁ་ཅིག་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་ཆ་གཉིས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཆ་གཅིག་ལ་གནས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་དོ། །ལ་ལ་ན་རེ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་
ལ་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་རྨི་ལམ་གྱི་རྟ་ལ་སོགས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ལ་དམིགས་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །སྔ་མའི་ཕྱོགས་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡུལ་དུ་འགྱུར་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་འདུས་བྱས་སུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཕྱོགས་གསུམ་པ་ལ་
ཉེས་པ་ཡོད་པར་མི་བརྗོད་དམ་ཞེ་ན། ཉེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ལྷ་སྦྱིན་བསད་ནས་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མང་དུ་ཡོད་མོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བཞག་པ་འདི་ནི་ཕྱོགས་ཙམ་མོ། །བསོད་
ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་གང་དེ་ལ་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཞེ་ན། ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས་གང་གསུངས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ནམ་མཁའ་ལྟར་ཆགས་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞིང་གོས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྒྱ་རྩ་གཅིག་བསྟན་པ་ནི། ཇི་
སྐད་དུ། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་འགྱུར་བ་དང་། ཉེ་བར་འགྱུར་བ་དང་། མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གོ་ཆ་དང་། འཇུག་པ་དང་། ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་

81-1-48a

པ་ཡིན་ཞེས་སོང་ཟིན་པ་དང་སྦྱོར་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ལམ་གྱི་ཚོགས་ནི་གང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་བསླབ་པ་ལས་འདས་པ་དང་། རྣམ་པར་གཡེང་བའི་གཉེན་པོར་གནས་པ་དང་། འདུག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ལམ་རྣམས་དང་། འགྲོ་
བ་དང་། འོང་བ་དང་། ལྟ་བ་དང་རྣམ་པར་ལྟ་བའི་བྱ་བ་རྣམས་དང་། དབུགས་འབྱུང་བ་དང་། རྔུབ་པ་རྣམས་ལ་རྫ་མཁན་གྱི་དཔེས་རིང་བ་དང་། ཐུང་བར་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང་། ལུས་ཀྱི་གཉེན་པོའི་འདུ་ཤེས་བ་ལང་གི་ཤན་པའི་དཔེས་བསྟན་པ་དང་། ཁམས་རྣམས་ལ་སོ་སོར་
བརྟགས་ནས་གཙང་བར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་གཉེན་པོར་ཆུདཔའི་སྣོད་ཀྱི་དཔེས་མི་གཙང་བར་སོ་སོར་བརྟགས་པ་དང་། མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ནང་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་དང་། ཕྱི་དང་ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བས། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ན་ལུས་དེ་ཡང་འདི་ལྟ་བུའི་
ཆོས་ཅན་ནོ། །སྐྱེ་བ་འདིའིའོ། །འདི་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གསུངས་ཏེ། ཁུ་བ་དང་། ཁྲག་གི་གནས་སྐབས་དང་། གནས་སྐབས་དེ་ཉིད་འཕེལ་བར་གྱུར་པ་ལས་འཆི་བ་ལ་ཐུག་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་བསྒྲུབ་པ་དེ་ལ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་གཉིས་པོ་
འདིས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་མེ་ལ་སོགས་པས་མཐར་ཐུག་པར་བྱས་པ་དེ་ལ་ཡང་ཆོས་ཉིད་འདི་ལས་མ་འདས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གསུམ་ཡིན་ནོ། །གདུང་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྟོབས་ཟད་པ་དང་། ཟས་གཅོད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་ལྡན་པའི་དོན་ཏེ། གང་དེ་
ཡོད་པ་དེ་ནི་མྱུར་བའི་འབད་པ་ཅན་ནོ། །ཤེས་བཞིན་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་ཤིན་ཏུ་རིག་པའོ། །དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་མ་བརྗེད་པའོ། །རྣམ་པར་བསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིར་བཟློག་པའོ། །ཅི་ཞིག་ལས་ཤེ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆགས་སེམས་
དང་། ཡིད་མི་བདེ་བ་དག་ལས་སོ། །དེ་ལ་ང་དང་ངའི་ཞེས་བྱ་བ་མངོན་དུ་བྱས་ནས་ལུས་ལ་སེམས་པ་ནི་ཆགས་པས་སོ། །ཚོར་བ་མི་སྡུག་པ་དང་། རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་སེམས་ཞུམ་པ་ཉིད་ནི་ཡིད་མི་བདེ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདེ་བར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་གཉེན་པོ་ཚོར་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་

81-1-48b

པ་དང་། རྟག་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་གཉེན་པོ་སེམས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་། བདག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་གཉེན་པོ་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་སྐྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤང་བའི་ཕྱིར་དང་། དགེ་བའི་ཆོས་མ་
སྐྱེས་པ་རྣམས་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་གནས་པ་དང་ཕྱིར་ཞིང་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་བསྐྱེད་ཀྱང་གནས་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་ཏོ། །ཡང་དག་པར་འཇོག་ཅིང་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། དེ་མི་སྤོང་བ་དང་། ཚུལ་
བཞིན་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཚིག་གཅིག་དང་། གཉིས་དང་། གཉིས་ཀྱིས་གསུངས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མོས་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། སེམས་དང་། དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་དང་ལྡན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་
རྐང་པའོ། །དེ་ལ་མོས་པ་ནི་བྱེད་འདོད་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་སྟེ། དེས་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་ན་དེ་ནི་འདུ་བྱེད་དོ། །དེ་ཡོད་པས་ན་དེ་དང་ལྡན་པའོ། །གང་དེས་ཡོན་ཏན་སྣ་ཚོགས་བསྒྲུབས་པས་ན་རྐང་པའོ། །དེའི་ཡན་ལག་
ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྒོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒོམ་པ་ནི་གོམས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། སྦྱོར་བ་རྒྱས་པའོ། །དེ་ཡང་སྦྱོར་བ་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དམ། སྦྱོར་བ་བརྟན་པར་གྱུར་པའམ། མི་དགེ་བའི་ཚོགས་དང་མ་འདྲེས་པའོ། །སྒོམ་པ་ཡང་ཆོས་མངོན་པ་བདག་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདོད་དོ། །
ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་། བཅོས་མ་དང་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་དང་། རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་དང་། མཐོང་བའི་ཆོས་དེ་ཉིད་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་འབྲས་བུའོ། །གཞན་དག་ནི་བཞིར་འདོད་དེ་སྒོམ་པ་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ནི་ལུས་ཀྱིའོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱངས་
པ་བསྒོམ་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིའོ། །གནོད་པ་མེད་པ་ནི་སེམས་ཀྱིའོ། །མ་ལུས་པར་བརྟེན་པ་བསྒོམ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དབེན་པ་ལ་གནས་པ་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པས་དེས་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་རྣམ་པར་དབེན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་

81-1-49a

ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པས་དེས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འགོག་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དགའ་
བའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་དེ་འགག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་སྤོང་བ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང་། གཟུགས་མེད་པ་དང་ཅི་རིགས་པར་ལྡན་པར་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་དོར་བྱ་བསལ་བས་ན་རྣམ་པར་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་བག་ལ་ཉལ་བ་
ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་ནི་དབེན་པའོ། །ཀུན་ནས་ལྡང་བའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའོ། །ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཡང་དག་པར་གཅོད་པ་ནི་འགོག་པའོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ནི་རྣམ་པར་སྤངས་པའོ། །ཡང་ཆོས་མངོན་པ་བ་རྣམས་ནི་དབེན་
པས་ན་ཁམས་ལས་དབེན་པའོ། །འདོད་ཆགས་ལས་བྲལ་བས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའོ། །འགོག་པས་ན་ལས་འདོད་པའོ། །རྣམ་པར་སྤོང་བས་ན་དངོས་པོ་རྣམ་པར་སྤོང་བ་སྟེ། ཚིག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཆོས་མངོན་པ་བ་
རྣམས་འཆད་དོ། །དམིགས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྔ་མའི་རྟེན་གཏོང་བ་ནི་རྣམ་པར་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གནས་བརྟན་སངས་རྒྱས་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་རབ་ཏུ་བྱེད་པར་བཤད་དོ། །འདིར་ཡང་བདག་གིས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞིའི་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་མཐོང་
བའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྟོག་པ་དེ་རྣམས་དང་། དབེན་པ་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའི་གཉེན་པོ་ནི་
དབེན་པ་སྟེ། དེས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་སྤང་བྱ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་གཉེན་པོ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་སྟེ། དེས་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཛིན་

81-1-49b

པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའི་གཉེན་པོ་ནི་འགོག་པ་སྟེ། དེས་བདག་རང་དབང་ཅན་ལ་སོགས་པའི་འཛིན་པ་མ་ལུས་པར་འགོག་ཅིང་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་གཉེན་པོ་ནི་རྣམ་པར་སྤོང་བ་སྟེ། དེས་བདག་ཏུ་བཏགས་པའི་མཚན་མ་སྣ་
ཚོགས་དང་། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་པོ་དབང་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ན་དབང་པོ་ཡིན་ནོ། །ལྔ་པོ་དེ་དག་ཉིད་མི་ཐུབ་པའི་དོན་གྱིས་ན་སྟོབས་སོ། །དྲན་པ་དང་། ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། 
ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་། རྟོག་པ་དང་། ངག་དང་། ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། འཚོ་བ་དང་། རྩོལ་བ་དང་། དྲན་པ་དང་། 
ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཕྱིན་པའི་དོན་གྱིས་ན་ལམ་མོ། །སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་ཤེས་པ་བཅུ་གཅིག་དང་། མི་ཤེས་པ་ཀུན་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་དང་། རྟོག་པ་དང་བཅས། 
དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། ལུས་སུ་གྱུར་པའི་བཟའ་བ་དང་། བཏུང་བ་དྲན་པ་རྣམས་དང་བཅས་པ་དང་། རྗེས་སུ་དྲན་པ་བཅུ་པོ་རྣམས་དང་། བསམ་གཏན་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་
རྣམས་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅྭ་བརྒྱད་དང་། གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་དང་། ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་དང་། གཞུང་གི་ཚོགས་བརྩམས་པ་
དང་། བསྟན་པ་དེ་དག་ནི་ལམ་གྱི་ཚོགས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་དེ་དང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་དང་། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སའི་ཚོགས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཅུར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་རབ་

81-1-50a

འབྱོར་ཁྱོད་ཇི་སྐད་དུ། ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་ས་ནས་སར་འཕར་བ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འགྲོ་བ་
དང་། འོང་བ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡངས་གང་ལ་ཆོས་དུ་ཞིག་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། རྣམ་པ་བཅུས་ས་དང་པོ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་རྣམ་བཅུ་ཡིས། །ས་ནི་དང་པོ་ཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །བསམ་དང་ཕན་པའི་དངོས་ཉིད་དང་། །སེམས་
ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་མཉམ་ཉིད། གཏོང་དང་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་དང་། །དམ་ཆོས་དམིགས་པ་ཚོལ་བ་དང་། །རྟག་ཏུ་ངེས་འབྱུང་སེམས་ཉིད་དང་། །སངས་རྒྱས་བཀུར་འདོད་དགའ་བ་དང་། །ཆོས་སྟོན་པ་དང་བདེན་པ་ཡི། །ཚིག་ནི་བཅུ་པོ་ཡིན་པར་འདོད། །འདི་དག་རང་
བཞིན་མི་དམིགས་པས། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་དང་། ཕན་པའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་མཚན་མ་མི་དམིགས་པ་ཉེ་བར་གཟུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་ས་གཉིས་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་བྱས་པ་གཟོ་དང་བཟོད། །རབ་ཏུ་དགའ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེ། །བཀུར་སྟི་གུས་པར་ཉན་པ་དང་། །བརྒྱད་པ་སྦྱིན་ལ་སོགས་པར་བརྩོན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་
ལ་བྱས་པ་གཟོ་བ་ནི་ཆུང་ངུ་བྱས་པ་ལས་ལྷག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཆུད་མི་གསོན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ལྔས་ནི་ས་གསུམ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན་ཏེ། ཐོས་པས་མི་ངོམས་ཉིད་དང་ནི། །ཟང་ཟིང་མེད་པར་ཆོས་སྦྱིན་དང་། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ཀུན་སྦྱོང་བ་དང་། །འཁོར་བས་ཡོངས་སུ་
མི་སྐྱོ་དང་། །ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ། །རློམ་མེད་བདག་ཉིད་དེ་རྣམ་ལྔ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་བཅུས་ས་བཞི་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན་ཏེ། ནགས་གནས་འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་དང་། །སྦྱངས་པ་ཡང་དག་སྡོམ་བསྟེན་དང་། །བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་

81-1-50b

དང་། །འདོད་པ་རྣམས་ལ་སྨོད་པ་དང་། །མྱ་ངན་འདས་དང་བདོག་ཀུན་གཏོང་། །མི་ཞུམ་པ་དང་ལྟ་བ་མེད། །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། དགོན་པ་ལ་གནས་པ་དང་། འདོད་པ་ཆུང་བ་ལ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་ཆུང་བ་ནི་གང་མ་རྙེད་པ་དེ་
རྙེད་པར་མི་འདོད་པའོ། །ཆོག་ཤེས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་རྙེད་པ་ལས་ལྷག་པར་མི་འདོད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པ་བཅུས་ནི་ས་ལྔ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན་ཏེ། འདྲིས་དང་ཁྱིམ་ལ་འཁྲེན་པ་དང་། །འདུ་འཛིར་གྱུར་པའི་གནས་དང་ནི། །བདག་བསྟོད་གཞན་ལ་བརྙས་པ་དང་། །མི་དགེ་ལས་ཀྱི་
ལམ་བཅུ་དང་། །རློམ་པས་ཁེངས་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག །ཡིད་གཉིས་དང་ནི་ཉོན་མོངས་བཟོད། །བཅུ་པོ་འདི་ནི་རྣམ་སྤངས་ནས། །ས་ནི་ལྔ་པ་ཡང་དག་འཐོབ། །ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རློམ་པ་ཉིད་ནི་ཁེངས་པ་སྟེ། མཐོ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའོ། །རྣམ་པ་དྲུག་གིས་ནི་ས་དྲུག་
པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན་ཏེ། སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་བརྩོན་འགྲུས། །བསམ་གཏན་ཤེས་རབ་རབ་རྫོགས་པ། །ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སློབ་མ་དང་ནི་བསེ་རུ་ལ། །དགའ་དང་སྐྲག་པའི་སེམས་
སྤངས་པ། །སློང་ན་མི་ཞུམ་བདོག་པ་ཀུན། །བཏང་ཡང་མི་དགའ་མེད་པ་དང་། །དབུལ་ཡང་སློང་བ་མི་སྤོང་བས། །ས་ནི་དྲུག་པ་ཡང་དག་ཐོབ། །ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཉན་ཐོས་འདོད་པའི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ། །རང་སངས་རྒྱས་འདོད་པའི་
སེམས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ། །འཁོར་བ་ལ་སྐྲག་པའི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དབྱེ་བ་ཉི་ཤུས་ས་བདུན་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན་ནོ། །བདག་དང་སེམས་ཅན་འཛིན་པ་དང་། །སྲོག་དང་གང་ཟག་ཆད་རྟག་དང་། །མཚན་མ་རྒྱུ་དང་
ཕུང་པོ་དང་། །ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དག་དང་ནི། །ཁམས་གསུམ་པ་ལ་ཆགས་གནས་དང་། །སེམས་ནི་ཀུན་ཏུ་ཞུམ་པ་དང་། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། །དེར་ལྟ་བ་ལ་མངོན་ཞེན་དང་། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རྩོད་པ་དང་། །དེ་དང་འགལ་བའི་ཉེས་པ་ནི། །ཉི་ཤུ་

81-1-51a

གང་ལ་རྣམ་ཆད་པ། །དེ་ཡིས་ས་ནི་བདུན་པ་ཐོབ། །ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་དྲི་མ་ཉི་ཤུ་རྣམ་པར་སྤངས་པས་ས་བདུན་པ་གནོན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུས་ཡིན་ཏེ། རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ཤེས་པ་དང་། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་
དག་ཉིད་དང་། །སྙིང་རྗེས་རློམ་པ་མེད་པ་དང་། །ཆོས་མཉམ་ཉིད་དང་ཚུལ་གཅིག་ཤེས། །མི་སྐྱེ་བ་ལ་བཟོད་པ་དང་། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་གཅིག་སྟོན་པ། །རྟོག་པ་ཀུན་ཏུ་འཇོམས་པ་དང་། །འདུ་ཤེས་ལྟ་དང་ཉོན་མོངས་སྤོང་། །ཞི་གནས་ངེས་པར་སེམས་པ་དང་། །ལྷག་མཐོང་
ལ་ནི་མཁས་པ་དང་། །སེམས་དུལ་བ་དང་ཐམས་ཅད་ལ། །ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། །ཆགས་པའི་ས་མིན་གར་འདོད་པར། །ཞིང་གཞན་དུ་ནི་མཉམ་འགྲོ་དང་། །ཀུན་ཏུ་བདག་གི་ངོ་བོ་ནི། །སྟོན་པ་ཉིད་དང་ཉི་ཤུའོ། །ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་
ལས། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། བརྩེ་བ་ནི་སྙིང་རྗེ་བའོ། །དེ་དག་དང་རློམ་པ་མེད་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྙིང་རྗེ་ནི་སྐལ་བ་དམན་པ་རྣམས་ལའོ། །ཕན་གདགས་
པའི་དུས་ལ་རྟོག་པའི་བསམ་པས་སྙིང་རྗེ་བྱ་བ་དང་ལྡན་པའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པས་བསྡུ་བར་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །དབྱེ་བ་རྣམ་པ་བཞིས་ས་བརྒྱད་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་ངོ་། །ཡང་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཀུན་ཡིད་ཤེས་པ་དང་། །མངོན་པར་ཤེས་པས་རྩེ་
བ་དང་། །སངས་རྒྱས་ཞིང་བཟངས་བསྒྲུབ་པ་དང་། །སངས་རྒྱས་བསྟེན་དང་དབང་པོ་ཤེས། །ཞིང་གི་སྦྱོང་བ་སྒྱུ་མ་ཡི། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཐོབ་པ་དང་། །བསམས་བཞིན་སྲིད་པ་ལེན་པ་དང་། །ལས་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་འདོད། །ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཞིང་སྦྱོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་
ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་བསྒྲུབས་པས་ས་དགུ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན་ཏེ། སྨོན་ལམ་དག་ནི་མཐའ་ཡས་དང་། །ལྷ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ཤེས་དང་། །སྤོབས་པ་ཆུ་བོ་ལྟ་བུ་

81-1-51b

དང་། །མངལ་དུ་འཇུག་པའི་མཆོག་དང་ནི། །རིགས་དང་རུས་དང་ཆོ་འབྲང་དང་། །འཁོར་དང་སྐྱེ་གནས་དག་དང་ནི། །ངེས་འབྱུང་བྱང་ཆུབ་ཤིང་རྣམས་ཀྱིས། །ཡོན་ཏན་ཕུན་ཚོགས་རྫོགས་པ་ཡིན། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ས་བཅུ་པ་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་
དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་པ་ཉེ་བར་གནས་པས་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བརྗོད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ལས་དགོངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ས་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་ཡང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཆོས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་བཤད་
པ་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་རེ་རེ་ནས་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་པ་
ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ས་དགུ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། ས་དགུ་འདས་ནས་ཡེ་ཤེས་ནི། །གང་གིས་སངས་རྒྱས་སར་གནས་པ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས། །བཅུ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ས་དགུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། 
དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བའི་ས་ནི་དད་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རིགས་ཀྱི་ས་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་བརྒྱད་པའི་ས་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་མཐོང་བའི་ས་ནི་རྒྱུན་
དུ་ཞུགས་པའི་ས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་བསྲབས་པའི་ས་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་ས་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས་ནི་དེ་ཡང་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ས་ཡིན་ནོ། །བྱས་པ་རྟོགས་པའི་ས་ནི་དེ་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པའི་ས་ཡིན་ནོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དང་རྣམ་པ་
དགུ་ཡིན་ནོ། །སའི་ཚོགས་བསྟན་ནས་གཉེན་པོའི་ཚོགས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། མཐོང་དང་གོམས་པའི་ས་དག་ལ། །གཟུང་དང་འཛིན་པའི་དབྱེ་བ་རྣམས། །ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱད་དོ། །

81-1-52a

འདི་དག་ནི་རེ་ཞིག་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དངོས་པོའི་རྟེན་ཅན་དང་། གཉེན་པོའི་རྟེན་ཅན་ནོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གང་ཟག་
རྫས་སུ་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་དང་། སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་བཞི་པོ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོའི་རྣམ་པ་ཙམ་གྱི་རྟེན་ཅན་དང་། གཉེན་པོའི་རྣམ་པའི་རྟེན་ཅན་ཏེ། རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་
འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་བཏགས་པའི་རྟེན་ཅན་དང་། བཏགས་པ་དེའི་མཚན་མའི་རྟེན་ཅན་ཏེ། རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དག་ནི་ཁམས་གསུམ་ཀའི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་ཁྱོད་ཀྱིས་གང་འདི་སྐད་དུ་དེ་གང་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་
ཞེས་སྨྲས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །ཇི་ལྟར་གནས་པར་འགྱུར་བ་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་གཉིས་མཐོང་བ་དང་། སྒོམ་པ་གཉིས་ཀྱི་མི་དམིགས་
པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་སྦྱོར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གང་ཡིན་པ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པའི་ཆོས་དེ་གཉི་ག་ཡང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པས་ནི་དེ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའི་གཉེན་པོའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་དང་། ནམ་མཁའ་དང་། སྤངས་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་དབྱིངས་རྣམས་དང་། 
སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགོག་པ་དང་། ཕུང་པོ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཁམས་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མི་འཐད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བར་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་

81-1-52b

མི་འཐད་པས་མཚན་མ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བར་འདོད་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཁམས་གསུམ་
ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་བཀག་པས་རྨི་ལམ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་དང་། སྒྱུ་མ་དང་། སྒྲ་བརྙན་དང་། མིག་ཡོར་དང་། གཟུགས་བརྙན་དང་། སྤྲུལ་པ་རྣམས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མི་འཐད་པས་མཚན་ཉིད་མེད་
པའི་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བར་འདོད་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁམས་གསུམ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་བཀག་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་གནས་པ་ཡིན་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་དག་སྟོང་པ་
ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་གཉེན་པོའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མི་འཐད་པས་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་གནས་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། 
དེ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་། ཁམས་གསུམ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བཀག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་འཛིན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་
དགྲ་བཅོམ་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་མི་འཐད་པས་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་གནས་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་དེ་དག་གིས་སྟོང་པའི་
ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཁམས་གསུམ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་དེ་དག་གིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་

81-1-53a

འབྲས་བུ་དང་། རང་བྱང་ཆུབ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་གཉེན་པོའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་མིང་དང་། མཚན་མ་དང་། བརྡ་
དང་། ཐ་སྙད་དང་། གདགས་པ་རྣམས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མི་འཐད་པས་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་གནས་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཁམས་
གསུམ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་གནས་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མིང་དུ་བཏགས་པ་ནི་འདུ་ཤེས་དང་། གཟུགས་དང་། ཚོར་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །
མཚན་མར་བཏགས་པ་ནི་དངོས་པོ་འདི་ནི་གཟུགས་སུ་རུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚོར་བ་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །བརྡར་བཏགས་པ་ནི་ཁམས་དང་། འགྲོ་བ་དང་། སྐྱེ་གནས་ལས་སྐྱེས་པའི་དབྱེ་བས་སེམས་ཅན་
རྣམས་རང་གི་སྐད་དང་བརྡར་ཇི་ལྟར་གྲགས་པའོ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཐ་སྙད་དང་། བཏགས་པ་དང་། ཐ་སྙད་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟ་བའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཙམ་ཉིད་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགག་པ་མེད་པ་
དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་། མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་རབ་འབྱོར་ཁྱོད་ཀྱིས་གང་འདི་སྐད་དུ་དེ་གང་དུ་
གནས་པར་འགྱུར་ཞེས་སྨྲས་པ་ནི་ཐེག་པ་དེ་གང་དུ་ཡང་གནས་པར་འགྱུར་བ་མེད་དེ། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་གནས་པ་སྟེ། ཡང་རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་གནས་པར་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། སྐྱེ་བ་

81-1-53b

མེད་པ་དང་། འགག་པ་མེད་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་དང་། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པ་དང་། མི་གནས་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་དེ་དག་གིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་
ཕྱིར་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་དང་། མི་གནས་པ་ལ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་གཉེན་པོའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་
རབ་འབྱོར་གང་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་ཐེག་པ་དེས་གང་ཞིག་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་སྨྲས་པ་ནི་ཐེག་པ་དེས་གང་ཡང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཐེག་པ་དེ་གང་ཡིན་པ་དང་། གང་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མེད་
ཅིང་མི་དམིགས་ན་ཆོས་རྣམས་ལས་ཆོས་གང་གིས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་དང་། སེམས་ཅན་དང་། སྲོག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་
སོགས་པ་རྣམས་དང་། ཕུང་པོ་རྣམས་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་རྣམས་ཀྱང་། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་ཏེ། སོ་སོར་རང་གི་ངོ་བོར་དམིགས་པ་ཉེ་བར་མི་དམིགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དམིགས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་
བ་ནས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་དམིགས་པ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་སྨོས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོའི་དབང་དུ་མཛད་
ནས་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །གང་དག་དམིགས་སུ་མེད་ཅེ་ན། རང་གི་ངོ་བོ་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་དམིགས་

81-1-54a

སུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་གཉེན་པོའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་
པའི་འབྲས་བུ་རྣམས་དང་། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་བཅུ་རྣམས་དང་། དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བའི་ས་དང་། རིགས་ཀྱི་ས་དང་། བརྒྱད་པའི་ས་དང་། མཐོང་བའི་ས་དང་། བསྲབས་པའི་ས་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས་དང་། བྱས་པ་རྟོགས་པའི་ས་དང་། 
རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་རྣམས་ལམ་གྱི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་གདགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོ་སྔར་བསྟན་པ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཡིན་ནོ། །
དེ་ལྟར་འདིར་ནི་ཡང་གཉེན་པོའི་དབང་དུ་མཛད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚོགས་ཞེས་བྱའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པའི་
རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པ་བཤད་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བསྒྲུབ་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཆེད་དུ་བྱ་དང་མཉམ་ཉིད་དང་། །སེམས་ཅན་དོན་ལ་འབད་མེད་དང་། །ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། །ཐོབ་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་ཉིད་དང་། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་
མཁྱེན་ཉིད་དུ། །ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་ཉིད་དང་། །རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ནི། །ངེས་འབྱུང་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བསྒྲུབ་པ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། མཉམ་པ་
ཉིད་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། ཐོབ་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། ལམ་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ་

81-1-54b

ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། མཆོག་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། སྤངས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། རྟོགས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །གང་དུ་མཆོག་ཉིད་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། ཇི་ལྟར་འདི་ལྟར་དེ་དང་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གོ་ཆ་
ཆེན་པོ་བགོས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་ཞོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འཇུག་པའི་ཆེ་བ་ཉིད་དང་། ཅིའི་ཕྱིར་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པའི་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་འདིའི་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བསྒྲུབ་
པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་བ་འདི་ནི་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་ཞེས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བསྒྲུབ་པ་བསྟན་ནས། དེ་ཉིད་
བསྟན་པ་ནི་རབ་འབྱོར་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་། གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ཐམས་ཅད་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་ཐམས་ཅད་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང་། མ་
འདྲེས་པའི་བར་དུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་རྣམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རབ་འབྱོར་གང་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་འདོད་པའི་
ཁམས་དེ་བཞིན། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན། གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་བདེན་པ་ཡང་དག་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟག་ཅིང་བརྟན་ལ་ཐེར་ཟུག་མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ཞིག་ཡིན་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིས་ཀྱང་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་
པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཅིང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་འདོད་པའི་ཁམས་དེ་རྣམ་པར་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པའི་མ་རིག་པས་རྣམ་པར་གཞག་ཅིང་དེ་ནི་རྐྱེན་གྱི་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་རྣམ་པར་བསྒྲུབས་པ་སྲེད་པ་དང་། ལེན་པ་དང་། 

81-1-55a

སྲིད་པ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིས་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་ཙམ་གྱི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་
པས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་འབྲས་བུའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བཅིངས་པ་ཉིད་ཡིན་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཉེན་པོ་ཉིད་ནི་དོན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དམིགས་པ་དང་། དམིགས་པ་པོ་དང་། གཉི་གའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཚིག་
དང་པོ་དང་། བཞི་པ་དང་། བདུན་པའོ། །གཉིས་པ་གཉིས་ནི་སྔ་མ་དག་གིས་བཤད་པ་དག་གི་ཚིག་ཡིན་ལ། དེ་ནས་དེ་ལ་གཞན་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ནི་ཚིག་གསུམ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་མཉམ་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་གཞན་
དུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ནི་ཚིག་བཅུ་གཅིག་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དང་། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་དངོས་པོ་དང་
དངོས་པོ་མེད་པ་བཀག་པར་གསུངས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པར་འདོད་པའི་འོག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་ཁས་བླང་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྤངས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་རིགས་ཀྱི་སའི་ཆོས་དང་། བརྒྱད་པའི་སའི་ཆོས་དང་། རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་
སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་། རིགས་ཀྱི་སའི་གང་ཟག་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དང་། ལྷ་དང་མི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་དངོས་པོ་ཡོད་པ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་མ་ཡིན་ན་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིས་ཀྱང་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་
དངོས་པོ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པ་བཀག་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་གི་བར་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམས་དངོས་པོ་དང་། དངོས་པོ་མེད་

81-1-55b

པ་བཀག་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་བཀག་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་
ཉིད་ཐོབ་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་བཀག་པས་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གཟི་བརྗིད་དང་དཔལ་གྱིས་མནན་ཅིང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱང་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་བཀག་པ་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་རང་གི་སྐུའི་འོད་ཀྱིས་རྒྱས་པར་འགེངས་པར་མཛད་པ་དང་། གསུང་དབྱངས་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་པ་
དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་བཀག་པ་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རེ་རེ་ཞིང་ཚད་བྱེད་ཅིང་གྲངས་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གསུང་གིས་གོ་བར་མཛད་པ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་གསུང་དབྱངས་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་ལས་དེ་ལས་ཀྱང་མཉེན་པ་གང་ཞེ་ན། 
འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཉེ་བར་སྟོན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་མཉེན་པའོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་བདེ་བར་ངེས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་འཇམ་པའོ། །དོན་བཟང་བའི་ཕྱིར་ཡིད་དུ་འོང་བའོ། །ཡི་གེ་བཟང་བའི་ཕྱིར་ཡིད་དུ་འཐད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་
རྗེས་ལ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དག་པའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དྲི་མ་མེད་པའོ། །ཚིག་དང་ཡི་གེ་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་གསལ་བའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་བློ་གྲོས་ངན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལྟ་བ་རྣམ་པར་འཇོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་
སྙན་ཅིང་འཇེབས་པའོ། །བསྒྲུབས་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མཉན་པར་འོས་པའོ། །ཕ་རོལ་གྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་རྩོལ་བའི་ཕྱིར་མི་ཚུགས་པའོ། །ཐམས་ཅད་དགའ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྙན་པའོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དུལ་བའོ། །

81-1-56a

བསླབ་པ་བཅས་པའི་ཐབས་བདེ་བ་མངའ་བའི་ཕྱིར་མི་རྩུབ་པའོ། །དེ་ལས་འདས་ན་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཐབས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་མི་བརླང་བའོ། །ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་འདུལ་བ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དུལ་བའོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བའི་གཉེན་པོ་ཡིན་
པའི་ཕྱིར་རྣར་སྙན་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ལུས་སིམ་པར་བྱེད་པའོ། །ལྷག་མཐོང་གིས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཚིམ་པར་བྱེད་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་སྙིང་དགའ་བར་བྱེད་པའོ། །ལོག་པར་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པ་སེལ་བས་ན་དགའ་
བ་དང་བདེ་བ་སྐྱེད་པའོ། །བསྒྲུབ་པ་ལ་འགྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པའོ། །ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ཤེས་པར་བྱ་བའོ། །བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རིག་
པར་བྱ་བའོ། །སློབ་དཔོན་གྱི་དཔེ་མཁྱུད་མི་མངའ་བར་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གསལ་བའོ། །རང་གི་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་རྣམས་དགའ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དགའ་བར་བྱེད་པའོ། །རང་གི་དོན་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་དགའ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་པའོ། །
བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའོ། །བསམ་དུ་རུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པའོ། །ཚད་མ་དང་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རིགས་པའོ། །གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་སྟོན་པར་
མཛད་པའི་ཕྱིར་འབྲེལ་པའོ། །དོན་མེད་པ་མི་གསུང་བའི་ཕྱིར་ཟློས་པའི་སྐྱོན་མེད་པའོ། །མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་སྐྲག་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་སེང་གེའི་ཤུགས་སོ། །གསུང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་གླང་པོ་ཆེའི་སྒྲ་སྐད་དོ། །ཟབ་པའི་ཕྱིར་འབྲུག་གི་སྒྲ་དབྱངས་སོ། །གཟུང་བར་འོས་པའི་
ཕྱིར་ཀླུའི་དབང་པོའི་སྒྲའོ། །སྙན་པའི་ཕྱིར་དྲི་ཟའི་གླུ་དབྱངས་སོ། །རྣོ་བ་དང་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་ཀ་ལ་པིཾ་ཀའི་སྒྲ་དབྱངས་སོ། །ཐག་རིང་པོར་གྲག་པའི་ཕྱིར་ཚངས་པའི་སྒྲ་དབྱངས་སུ་བསྒྲགས་པའོ། །གྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བར་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤང་ཤང་ཏེའུའི་སྒྲ་དབྱངས་

81-1-56b

སུ་གྲག་པའོ། །དེ་ལ་སྒྲ་སྨོས་པས་ནི་དོན་སྟོན་པའི་མཚན་ཉིད་སྒྲ་ཡིན་པར་གོ་བར་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དབྱངས་སྨོས་པ་ནི་དེའི་བརྡ་གོ་བར་བྱེད་པའི་དོན་ཏོ། །གྲག་པ་སྨོས་པས་ནི་བརྡ་དེ་དང་རྗེས་སུ་སྒྲོགས་པ་གོ་བར་བྱེད་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །འདའ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྷའི་དབང་པོའི་དབྱངས་
ལྟར་སྙན་པའོ། །བདུད་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རྔའི་སྒྲའོ། །བསྟོད་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་མ་ཁེངས་པའོ། །སྨད་པས་ཞུམ་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་མི་དམའ་བའོ། །སྒྲའི་བསྟན་བཅོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་
ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའོ། །བསྙེལ་ཏེ་གསུང་བ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་ཚིག་ཟུར་ཆག་པ་མེད་པའོ། །གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཉེ་བར་གནས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་མ་ཚང་བ་མེད་པའོ། །རྙེད་པ་དང་
བཀུར་སྟི་ལ་མི་རྟོན་པའི་ཕྱིར་མ་ཞུམ་པའོ། །བསྙེངས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མི་ཞན་པའོ། །སྐྱོ་བ་མེད་པ་ལ་མངའ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དགའ་བའོ། །རིག་པའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཁྱབ་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་མཛད་
པའི་ཕྱིར་ཆུབ་པའོ། །རྒྱུན་ཆད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་ཆགས་པའོ། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་རྣམ་པར་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་འབྲེལ་པའོ། །གསུང་གཅིག་ལས་སྒྲའི་རྣམ་པ་དུ་མར་གནས་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །གཅིག་ལས་དོན་དུ་མའི་རྣམ་པར་རིག་པར་ཉེ་
བར་གནས་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་བཅས་པ་བཞིན་མཛད་པའི་ཕྱིར་མ་སྨད་པའོ། །ཕྱིས་དུས་ལ་བབ་པར་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་བའོ། །རྟབ་རྟབ་པོར་མི་གསུང་བའི་ཕྱིར་མ་རྟབས་པའོ། །འཁོར་ཐག་རིང་བ་དང་ཉེ་བར་མཚུངས་པར་ཐོས་པའི་ཕྱིར་
ཀུན་ཏུ་གྲག་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་དཔེ་ཆོས་སུ་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་

81-1-57a

ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྔར་མ་བསྐོར་བའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་འདི་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་ལ་རེ་རེ་ཞིང་
མིག་དང་། ཤེས་པ་དང་། རིག་པ་དང་། བློ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་གསུམ་དང་། བཅུ་གཉིས་སུ་ཆོས་མཐུན་པས་ལན་གསུམ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སུ་བསྐོར་བ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གང་དག་ལ་
བསྐོར་བ་དེ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་བཀག་པར་བསྟན་པས་དུས་གསུམ་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཕུང་པོ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དངོས་པོ་ནི་གང་ཞིག་ལགས། དངོས་པོ་
མེད་པ་ནི་གང་ཞིག་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་གཉིས་ནི་དངོས་པོའོ། །གཉིས་སུ་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་གསུམ་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་དབང་
དུ་མཛད་ནས་རབ་འབྱོར་ཁྱོད་ཀྱིས་གང་ཡང་འདི་སྐད་དུ་ཐེག་པ་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། ནམ་མཁའ་དཔེར་བྱས་པས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཕྱོགས་ཡོད་པར་ཤེས་པར་བཀག་པ་ཡིན་པས་རིང་པོ་དང་། ཐུང་ངུ་དང་། སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་། 
དབྱིབས་དང་། ཁ་དོག་གི་གཟུགས་བཀག་པ་དང་། དུས་གསུམ་བཀག་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། འགག་པ་དང་། གནས་པ་དང་། མཐར་ཐུག་པ་དང་། གནས་པ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མེད་པ་ལ་འབྱུང་བ་
ནི་སྐྱེ་བའོ། །ཡོད་པ་ལས་ལོག་པ་ནི་བཀག་པའོ། །རྒྱུན་འདྲ་བ་ནི་གནས་པའོ། །རྒྱུན་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ནི་མཐར་ཐུག་པའོ། །ཉེ་བར་ཞིག་ཅིང་རྒྱུན་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་གནས་པ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བའོ། །དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་དང་། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་དང་། མཐོང་

81-1-57b

བ་དང་། ཐོས་པ་དང་། རྟོགས་པ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་དང་། ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། མངོན་དུ་བྱ་བ་དང་། སྤང་བར་བྱ་བ་དང་། བསྒོམ་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དེ། ཉན་ཐོས་དང་། 
རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མཐོང་ཞིང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བལྟས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདའ་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་དེ། དེས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་
ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ། དེས་ནི་མ་ལུས་པ་ཡུལ་དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་། དེ་དང་འབྲེལ་པའི་ཆོས་དང་། འདོད་པའི་ཁམས་ལ་སོགས་པར་གཏོགས་པ་ཉིད་བཀག་པས་ནམ་མཁའ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མཚུངས་པས་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོ་ནས་ཉེ་བར་
བཟུང་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ས་བཅུ་པ་དང་། དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བའི་ས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་། བྱས་པ་རྟོགས་པའི་ས་ནས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་རྣམས་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཀག་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་གཟུགས་དང་། 
བསྟན་དུ་ཡོད་པ་དང་། ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ལས་གོ་བཟློག་པ་རྣམས་བཀག་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་བདེ་བ་དང་། རྟག་པ་དང་། ཞི་བ་རྣམས་ལས་གོ་བཟློག་པ་དང་། མི་སྟོང་པ་དང་། མཚན་མ་དང་། སྨོན་པ་ཡོད་པ་དེ་རྣམས་གོ་བཟློག་པ་དང་། 
དབེན་པ་དང་། སྣང་བ་ལས་གོ་བཟློག་པ་རྣམས་དང་། ཐོབ་པ་དང་། ཉེ་བར་ཐོབ་པ་དང་། བརྗོད་དུ་ཡོད་པ་དང་། རབ་ཏུ་བརྗོད་དུ་ཡོད་པ་གཉིས་བཀག་པས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་རབ་
འབྱོར་གང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའི་གོ་འབྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །སེམས་ཅན་དང་། ནམ་མཁའ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའི་གོ་འབྱེད་པ་

81-1-58a

ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དང་། ནམ་མཁའ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་སེམས་ཅན་དང་། ནམ་མཁའ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སེམས་ཅན་གྱི་གོ་འབྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་སེམས་ཅན་དང་། ནམ་མཁའ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་པའི་གོ་འབྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་
པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། ནམ་མཁའ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཚད་མེད་པ་དང་། གྲངས་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བས་ན་སྔར་བཤད་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་གོ་འབྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་
ཕྱིར་རོ། །ཡང་སེམས་ཅན་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། ནམ་མཁའ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་། འདུས་མ་བྱས་དང་། མི་འཇལ་བ་དང་། མི་འགྲངས་པ་དང་། མི་དཔོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྔར་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་གོ་འབྱེད་པ་
ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་བདག་དང་། སེམས་ཅན་དང་། སྲོག་ལ་སོགས་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་། གྲངས་མེད་པ་རྣམས་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་གོ་འབྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་
ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་བདག་ལ་སོགས་པ་དང་། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་དང་། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་། ཁམས་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་། མི་འཇལ་བ་དང་། མི་འགྲངས་པ་དང་། མི་དཔོགས་པ་
མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་གོ་འབྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་བདག་ལ་སོགས་པ་དང་། མིག་ལ་སོགས་པ་དང་། ནམ་མཁའ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་། མི་འཇལ་བ་དང་། མི་འགྲངས་པ་དང་། མི་དཔོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་

81-1-58b

ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་གོ་འབྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་བདག་ལ་སོགས་པ་དང་། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང་། ནམ་མཁའ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་། ཚད་མེད་པ་དང་། གྲངས་མེད་པ་དང་། 
དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གོ་འབྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་བདག་ལ་སོགས་པ་དང་། སེམས་ཅན་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་
ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནས་མ་འདྲེས་པ་དང་། རིགས་ཀྱི་ས་དང་། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་གང་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་། ནམ་མཁའ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་། ཆོས་
ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གོ་འབྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། ནམ་མཁའ་དང་། དཔེར་བརྗོད་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྔར་བསྟན་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གོ་འབྱེད་པ་
ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་དང་། ཚད་མེད་པ་དང་། གྲངས་མེད་པ་དང་། དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་གོ་འབྱེད་པའོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྣམ་པ་མང་དུ་དཔེ་གཞན་བརྒྱུད་པ་
ཟློས་པའི་ཉེས་པའི་སྐབས་མེད་དོ། །དེ་དང་དེ་རྟོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་གོང་ནས་གོང་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མང་བས་རིམ་གྱིས་འཇུག་པ་ཤེས་པའི་དོན་དུ་དེ་བཞིན་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་གཞན་དག་ལས། ཞི་བའི་བློ་གྲོས་རྣམ་གྲངས་འདི་ལྟར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཇི་
ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་དང་། གྲངས་མེད་པ་དང་། དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་རབ་འབྱོར་

81-1-59a

གང་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ། ནམ་མཁའ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་འོང་བའམ། འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་མཐོང་བ་ཡང་མེད། གནས་པ་ཡང་མེད། འགྲོ་བ་དང་། འོང་བ་དང་། གནས་པ་མེད་པ་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། 
ཆོས་ཐམས་ཅད་གཡོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་དང་། མིག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་། ས་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་དྲུག་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་
དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་དང་། སྟོབས་ལ་སོགས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དང་། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་། འདུས་བྱས་དང་། རང་བཞིན་དང་། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འོང་བ་དང་། འགྲོ་བ་དང་། གནས་
པ་བཀག་པ་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཆེད་ཡིན་ནོ། །མཐའ་ལས་འདས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་རབ་འབྱོར་གང་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །ཕྱི་མ་དང་། དབུས་ཀྱང་མི་དམིགས་ཏེ། 
དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་མཐའ་ལས་འདས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དུས་གསུམ་ནི་དེའི་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་
དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་དང་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གཅིག་ནས་བཅུའི་བར་གྱི་གྲངས་བཀག་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་མཉམ་པ་དང་། མི་མཉམ་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བ་དང་། 
གཏི་མུག་དང་། གཏི་མུག་དང་བྲལ་བ་དང་། མིང་དང་། མིང་མེད་པ་ནས། མི་དགེ་བ་དང་། དགེ་བ་དག་དང་། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཟག་པ་མེད་པ་དང་། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང་། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་པ་དང་། 

81-1-59b

འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་། འཁོར་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཞི་བ་དང་། དེ་དག་ལས་གོ་བཟློག་པ་དང་། འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་རྣམས་དང་། དེ་ལས་འདས་པ་ཡང་མི་དམིགས་
པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདས་པ་ལ་སོགས་
པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཉམ་པ་ཉིད་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཕ་
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དམིགས་པ་མི་སྲིད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅྭ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་དང་། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བར་དུ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་
ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་ནི་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་གནས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལྷ་དང་། མི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་
མནན་ཏེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལ་བསླབས་ཤིང་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་
རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཐོབ་པོ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཐོབ་པའི་ཉེ་བར་དགོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟོགས་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡིན་ཞིང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་

81-1-60a

བསྟན་པ་ཐོབ་པས་ཁྱད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་དང་། མཉམ་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པ་བསྟན་པས་མ་ལུས་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། 
ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ཞེས་གསུངས་པའི་བར་གྱི་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་
ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་མེད་པ། བསྟན་དུ་མེད་པ། ཐོགས་པ་མེད་པ། འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཤ་སྟག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོག་པ་ཐོབ་ཅིང་། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་
པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པ་ཐོབ་པའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཐོབ་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་
དོན་རྣམ་པ་གསུམ་བཀག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་དགག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟར་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དགག་པ་དང་། ཐོབ་པ་པོ་དགག་པ་དང་། དེ་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་དགག་པའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་
སྔོན་གྱི་མཐའ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཅིའི་ཕྱིར་ན་གཟུགས་ཀུན་ཏུ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐའ་ཡས་པར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ལ་གདམས་ཤིང་རྗེས་སུ་བསྟན་པར་བགྱི་ཞེས་སྨྲས་ཞེས་བྱ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མིང་

81-1-60b

ཙམ་དུ་བས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུགས་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ལྟ་གང་ཞིག་མཆིས། གང་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ལགས་སོ། །མངོན་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གདམས་ཤིང་རྗེས་སུ་བསྟན་པར་བགྱིའམ་ཞེས་སྨྲ། དེ་སྐད་དུ་
མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་ལས་གུད་ན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བགྱི་བ་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་སྨྲ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་བསྟན་པ་དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དྲིས་པ་དང་པོ་བསྟན་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཐོབ་པར་བྱ་བ་དགག་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་སེམས་ཅན་མེད་པའི་
ཕྱིར་དང་། སྟོང་པ་དང་། དབེན་པ་དང་། རང་བཞིན་མེད་པ་དང་། སྔོན་དང་། ཕྱི་མ་དང་། དབུས་ཀྱི་མཐའ་རྣམས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁས་བླངས་པའི་ཐོབ་པ་བཀག་པས་དུས་གསུམ་དུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་
དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅྭ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དབེན་པ་དང་། རང་བཞིན་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁས་བླངས་པའི་ཐོབ་པ་བཀག་པ་ཡིན་
པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མེད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པར་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མེད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་གསུངས་པས། མདོ་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཞན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་
བ་ལ་སོགས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་རྣམས་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པས་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པར་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔར་ཁས་བླངས་པའི་ཐོབ་པ་བཀག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མེད་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐོབ་པ་པོ་དགག་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གཟུགས་ཀུན་

81-1-61a

ཏུ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཟུགས་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བར་དེ་དག་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་
ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མི་དམིགས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དང་། སངས་རྒྱས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་བར་དུའོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོའི་
མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་དུའོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་མཐའ་དག་དང་བསྡུས་པ་རྣམས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །ཡང་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་མདོར་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པའི་
མཚན་ཉིད་དོ། །ཐམས་ཅད་གཉིས་སྨོས་པ་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཉིད་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཉིད་དོ། །ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་། འཐོབ་པར་བྱེད་པ་དང་། ཐོབ་པ་པོ་འབྲེལ་པ་བཀག་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གང་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གློ་བུར་དུ་མིང་དུ་བཏགས་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་
མིང་ཙམ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་གྲུབ་པ་བཀག་ཅིང་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་གསུངས་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་དག་གིས་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་དོན་ནི་གློ་བུར་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྒྲོ་བཏགས་པའི་དོན་ནི་མིང་དུ་བཏགས་པ་སྟེ། 
བདག་བདག་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། བདག་ཤིན་ཏུ་མ་གྲུབ་པའོ། །བདག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་དང་། ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདུས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བཀག་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ཉིད་དེ་གང་དང་ཡང་བྲལ་

81-1-61b

བས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་རྣམས་ཉིད་གང་དང་ཡང་བྲལ་བས་མ་ཡིན་པས་དགེ་བ་དང་། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཉིད་ནས་དངོས་པོ་མེད་པའི་བར་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། འཇིག་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་རང་བཞིན་དེ་ཡིན་ནོ། །
ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་གྲུབ་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་དང་། འགག་པ་དང་། གནས་པ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་
བ་བཀག་པས་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ནི་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་སྟེ། དེ་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་གཉིས་ནི་གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་མེད་པ་དང་། སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་དང་
འདྲ་བར་མཐོང་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་མི་འཇིགས། མི་དངང་། སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཆོས་དེ་དག་ལ་འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པ་དེའི་ཚེ་ཉེ་བར་མི་ལེན། མི་གནས། མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱེད། ཐ་སྙད་དུ་འདོགས་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་
དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་དང་། དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་འགྲིབ་པ་དེ་ཡང་ཆོས་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་
དང་འགྲིབ་པ་ནི་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་ཤིང་གཉིས་སུ་བགྱིར་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུའོ། །གང་ཡང་གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་འདི་ནི་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་ཤིང་། ཉམས་པ་མ་མཆིས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སུ་བགྱིས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་། ཐོབ་པ་པོ་གཉིས་ཀ་
བཀག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་རྣམས་བཀག་པ་ནི་ཐོབ་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། བྱང་ཆུབ་དེས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཤེས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་

81-1-62a

སོགས་པ་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་རྣམ་པ་ཤེས་ཏེ། མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་། རྟགས་དང་། མཚན་མའི་རྣམ་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་མཆོག་
ཏུ་སོང་བས་ན་མཆོག་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྱུ་མ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་དུ་རེ་རེ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་དང་། རྟག་པ་དང་། མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་ནས། ཞི་ཞེས་བྱ་བ་དང་། མ་ཞི་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དབེན་ཞེས་བྱ་བ་དང་། མི་
དབེན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཆོས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བསྡུས་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་འགྲིབ་པ་གང་ཡིན་པ་དང་། གཉིས་སུ་
བྱར་མེད་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། གཟུགས་མེད་པ། བལྟར་མེད་པ། ཐོགས་པ་མེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་མངོན་པར་རྟོགས་པས་ཆོས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། ཆོས་རྣམས་ནི་གཅིག་ལ་
གཅིག་ཐ་མི་དད་པའི་རྣམ་གྲངས་སུ་བྱས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་རྣམ་པར་དག་པའི་སླད་དུ་མ་སྐྱེས་པ་མཐོང་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། འགྲོ་བ་ལྔ་རྣམས་ཀྱང་ཐ་མི་དད་པར་འགྱུར་ལ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་
པ་ལ་སོགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ལམ་དེ་བསྒོམ་པ་མེད་པས་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་ཡང་མི་འཐད་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། 
ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་བདག་ནི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་ལ་ཐོབ་པ་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཡོད་པར་མི་འདོད་དོ། །མ་སྐྱེས་པ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡོད་པར་མི་འདོད་དོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་མི་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཁས་ལེན་པ་མི་འཐད་པར་བསྟན་པ་

81-1-62b

དང་། མ་སྐྱེས་པ་དང་། སྐྱེས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ལ་སྐྱེས་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པ་ཐོབ་པའམ། ཐོབ་པར་བྱ་བ་མེད་པར་དྲིས་པས་དེ་གཉི་ག་ཡང་དངོས་པོར་མི་འདོད་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པ་དང་། སྐྱེས་པའི་ཆོས་དག་ཐོབ་པའི་དྲི་བས་དེ་གཉི་ག་དངོས་པོར་འདོད་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །ཐོབ་པར་
བྱ་བ་དང་། མངོན་པར་རྟོགས་པ་མེད་པར་དྲིས་པས་ན་དེ་གཉི་ག་ཡང་བདེན་པ་གཉིས་སུ་གསུངས་པས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བརྗོད་པ་བཞིན་དུ་དེ་གཉི་ག་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མ་སྐྱེས་པའི་སྐྱེ་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར། མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ཡང་
བདག་གིས་བརྗོད་པར་སྤོབས་པ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། སྤོབས་པ་དང་། བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྤོབས་པ་བརྗོད་པའི་
ཚིག་གོ། །བརྗོད་པ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན་བརྗོད་པ་སྟེ། དོན་ནོ། །ཐོབ་པ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་ལྔའི་དབྱེ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དོན་དམ་པར་ནི་ལས་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། འགག་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་
མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རམ། འོན་ཏེ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་དྲིས་པས་ནི། དེ་གཉི་ག་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་སྐྱེ་བར་མི་འདོད་
པ་གང་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་ནི་གཟུགས་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་དུ་མ་སྐྱེས་པ་ཡང་མི་སྐྱེ་བ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཞེས་བརྗོད་པས་དྲིས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལན་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ནི་ཆོས་སྟོན་པའི་ནང་ན་མཆོག་ཏུ་བྱ་བར་འོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་གནས་
པས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོན་པའི་འོས་ཡིན་པས་དབང་བར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་དུ་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ནང་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པ་སྟོན་པ་ལ་གནས་པར་དབང་

81-1-63a

བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདིའི་མདོ་ནི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ནང་ན་ཡང་མི་གནས། ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་སྦྱིན་
པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡང་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་སྟོན་པ་ན་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང་། སྦྱིན་པ་པོ་དང་། ལེན་པ་པོ་དམིགས་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་མི་གཡོ། མི་འཕགས། མི་འདའ་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་འཇིག་
རྟེན་པའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་སྦྱིན་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོས་པ་དེས་ནི་འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ལས་གཡོ་ཞིང་འཕགས་ལ་འདའ་བས་དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་
ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་ངེས་པ་བརྙེས་པས་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་གཡོ་བའོ། །དེའི་ཐབས་ཉེ་བར་མཚོན་པས་ན་འཕགས་པའོ། །དེའི་བར་ཆད་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ན་འདའ་བའོ། །ཡང་ན་གཡོ་བ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དུས་སུའོ། །འཕགས་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆའི་དུས་
སུའོ། །འདའ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་དུས་སུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ནོ། །འདི་ལ་གོ་བཟློག་པ་མི་གཡོ། མི་འཕགས། མི་འདའ་བ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གང་གིས་འཇིག་རྟེན་མངོན་པར་གྲུབ་པའམ། གང་ཞིག་འཇིག་རྟེན་དང་མཉམ་པའམ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕྱིར་གང་ཞིག་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའམ། 
གང་གིས་འཇིག་རྟེན་མི་འབྱུང་བའམ། གང་ཞིག་འཇིག་རྟེན་ལ་སྲིད་པའམ། འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པས་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་འཇིག་རྟེན་འདའ་བའམ། གང་གིས་འཇིག་རྟེན་སྒྲོལ་བའམ། གང་གིས་འཇིག་རྟེན་ལ་བརྒལ་བའམ། གང་གིས་འཇིག་རྟེན་ན་མི་སྲིད་པའམ། གང་
གིས་འཇིག་རྟེན་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའམ། གང་ཞིག་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་འདོན་པའི་ཕྱིར་ཡིན་པའམ། གང་འཇིག་རྟེན་གྱིས་བླ་མར་གྱུར་པ་དེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། འདས་པ་ལ་སོགས་

81-1-63b

པའི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྐྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། སེམས་ཞུམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མ་
བྲལ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་ནས་བཀོད་པའི་ཡང་དག་པའི་ཚིག་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་མེད་པ་ཉིད་དང་། རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དབེན་པ་དང་། མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་མི་རྒྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡིད་ལ་བྱེད་
པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་མི་རྒྱ་བ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མ་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བསྒྲུབ་
པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ཀྱང་རིགས་པའི་ཚུལ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གོ་ཆ་བགོས་ནས་འཇུག་པ་ཡིན་ལ་ཞུགས་པ་ནི་དཔུང་གི་ཚོགས་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དཔུང་གི་ཚོགས་བསགས་པ་ནི་ཕམ་པ་མེད་པར་རྒྱལ་བ་ཐོབ་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན། སེམས་བསྐྱེད་
པ་དང་གདམས་ངག་དང་། །ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་བཞི་དང་། །བསྒྲུབ་པ་ཡི་ནི་རྟེན་གྱུར་པ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། །དམིགས་པ་དག་དང་ཆེད་དང་ནི། །གོ་ཆའི་འཇུག་པའི་བྱ་བ་དང་། །ཚོགས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བཅས་རྣམས། །ཐུབ་པའི་རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཉིད། །ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རིམ་
གྱིས་འབྱུང་བའི་གོ་རིམས་ཀྱིས་འབྲེལ་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །འདིས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་ཀྱང་རིགས་པའི་ཚུལ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པས་ནི་གདམས་ངག་ཚོལ་བ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡིན་ནོ། །གདམས་ངག་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལ་གནས་པ་ལ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་
ཆ་སྐྱེའོ། །དེ་ནས་ནི་བསྒྲུབ་པའི་རྟེན་ཏེ། རྟེན་གྱི་ཆོས་གང་དང་གང་ལ་དམིགས་པ་དང་། གང་གི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་དང་། སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་བཞི་གང་ཡིན་པའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།

81-1-64a

རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བསྟན་ནས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག །ལྷ་རྣམས་རུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །འོད་ཀྱིས་མོག་མོག་པོར་མཛད་དང་། །ཡུལ་ངེས་པ་དང་ཁྱབ་པ་དང་། །རང་བཞིན་དང་ནི་དེ་ཡི་ལས། །
ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །དེ་ལ་འོད་ཀྱིས་མོག་མོག་པོར་བྱས་པ་ནི་གང་ལྷའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་འོད་ཀྱིས་མོག་མོག་པོར་མཛད་ནས་འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་ལ་
སོགས་པ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་བསལ་བར་བྱ་བའི་དོན་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསལ་བ་ནི་དེ་རྣམས་སྣོད་དུ་རུང་བར་བྱ་བའི་མཛད་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཉིད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཇི་ལྟར་གནས་པར་བྱ་ཞེས་གང་གསུངས་
པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གང་གནས་པར་བྱ་ཞེས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་བསྟན་པ་ཉན་པར་འདོད་པའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱི་འོད་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་འོད་དོ། །ཡུལ་སོ་སོར་
ངེས་པ་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་མ་བསྐྱེད་པ་དག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་དེ་བསྟན་པའི་སྐལ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་
མདོ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཀཽ་ཤི་ཀ་ལྷའི་བུ་གང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་མ་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་ངེས་པར་ཞུགས་པ་འཁོར་བའི་རྒྱུན་གྱི་མཚམས་བཅད་པ་དེ་དག་སྐལ་བ་མེད་མོད་ཀྱི་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །
ཁྱབ་པ་ནི་གང་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁྱབ་པའི་དོན་དང་། གང་ཟག་མཐར་གྱིས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་དོན་གྱིས་ཏེ། དེ་ལྟར་བྱས་ནས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་སྔོན་

81-1-64b

དུ་འགྲོ་བའི་དབང་དུ་མཛད་ན་འདི་འཐད་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་གལ་ཏེ་དེ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ན་དེ་དག་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ནི་ཆོས་ལས་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པར་
བྱེད་པས་དེ་དག་གི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་གང་ལ་ཡང་ཁོ་བོ་བར་ཆད་མི་བྱེད་དོ། །དེས་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་གྱི་མཚན་ཉིད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རང་བཞིན་ནི་གང་ཇི་ལྟར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་སོ་སོར་ངེས་པའི་ལམ་ཡིན་
ཞིང་རྟོགས་པས་ནི་འབྲས་བུའི་ལམ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ནི་ལམ་ཤེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྤོང་བ་མ་ཡིན་པས་རང་གི་ངོ་བོ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་དོན་གྱིས་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱེད་པ་ནི་གང་ཇི་ལྟར་ཉན་ཐོས་ལ་
སོགས་པའི་ལམ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྤོང་བ་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྟོགས་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་འདིའི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་སྒོམ་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་
ཉིད་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་དོན་གྱིས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རུང་བར་བྱེད་པའི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་དང་། ཁྱབ་པ་དང་། རང་གི་ངོ་བོ་དང་བྱེད་པ་རྣམས་བསྟན་ནས། ད་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར། ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་
ལ་ནི། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་དག་གི། །རྣམ་པ་མི་དམིགས་སྒོ་ནས་ནི། །ཉན་ཐོས་ལམ་འདི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ས་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་དྲུག །བུ་ག་ནམ་མཁའི་ཁམས་
ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཐེག་པ་འདོད་པ་དང་། མ་འདྲེས་པའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདག་མེད་

81-1-65a

པ་དང་། ཞི་བ་དང་། ནད་དང་། ཤུ་བ་དང་། ཟུག་རྔུ་དང་། སྡིག་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཉིད་དང་། འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་དང་། གཡོ་བ་དང་། རབ་ཏུ་འཇིག་པ་དང་། འཇིགས་པ་དང་། འགོ་བའི་ནད་དང་། འཚེ་བ་རྣམས་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་
རྣམ་པ་རྣམས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །ནད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་སྡིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་རྣམ་པའོ། །ཕ་
རོལ་དང་། འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་རེ་རེ་ལ་ཡིད་འབྱུང་བའི་རྣམ་པའོ། །གཡོ་བ་དང་། རབ་ཏུ་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་རེ་རེ་ཉིད་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པའོ། །འཇིགས་པ་དང་། འགོ་བའི་ནད་དང་། འཚེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་རེ་རེ་ལ་འགོག་
པའི་རྣམ་པའོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཡིད་འབྱུང་བ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ལུང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་། འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་ཡིན་པའི་
ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཏེ། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་མི་རྟག་པ་ཡང་འཕགས་པའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཕགས་པ་རྣམས་དང་མི་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པས་འདི་སྡུག་
བསྔལ་བ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱིས་བཏགས་པའི་བདག་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་ཉིད་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུའི་ས་བོན་དང་འདྲ་བར་རྒྱུའི་རྩ་བར་གྱུར་
པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤུ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟུག་རྔུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྐྱེན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ། རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་འཇོམས་པ་

81-1-65b

ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕ་རོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བར་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བའི་དངོས་པོས་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡིད་འབྱུང་བའི་དམིགས་པར་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཡོ་བ་ཞེས་
བྱ་བ་ནི་རང་གི་ངོ་བོར་གནས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་ཉིད་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་རང་བཞིན་གྱིས་འཇིག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་དམིགས་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །འཇིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་དང་གཞན་གྱི་གནོད་པའི་
གནས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགོ་བའི་ནད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྲིན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཚེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་འཁྲུགས་པ་དང་། ཐོག་འབབ་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འགོག་པའི་དམིགས་
པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མ་རིག་པ་འགོག་པ་ནི་བདག་མེད་པ་དང་། ཞི་བ་དང་། དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུམ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པའི་རྣམ་པའོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་གང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་དང་། 
སྨོན་པ་མེད་པ་ཉིད་དང་། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ལ་སོགས་པས་ཇི་ལྟར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། གང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་
པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ན་ལམ་གྱི་རྣམ་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་མི་
དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྟོགས་པ་མ་ལུས་པའི་རིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རིགས་པའི་རྣམ་པའོ། །ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ན་བདག་དང་། བདག་གི་དང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་ལ་སོ་སོར་རྟོགས་པས་ན་བདག་མེད་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགེ་

81-1-66a

བའི་རྩ་བའི་སེམས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འགྲོགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་སེམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་གཉིས་ནི་འགྲོགས་པ་མ་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་སེམས་
འགྲོགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་སེམས་གཉིས་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། རྟོགས་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་པས་ན་བསྒྲུབ་པའོ། །
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་སེམས་དག་ནི་སེམས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སེམས་མ་ཡིན་པས་སེམས་མ་ཡིན་པ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་མི་འཐད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །བསམ་གྱིས་མི་
ཁྱབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེམས་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཆོས་སོ་སོར་བརྟགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་སྟེ། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་འགྲོ་བ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ལ་
འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་བཞག་པ་བཤད་ཟིན་ནས། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལམ་ལ་ནི། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་དབྱེར་མེད་པས། །དྲོ་བ་
ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཀཽ་ཤི་ཀ་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་
ཡིན་ནོ། །དེ་དག་མི་དམིགས་པས། རྩེ་མོར་གྱུར་པ་དག་ཏུ་འདོད། །ཅེས་བསྟན་པའི་མདོ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། ཀཽ་ཤི་ཀ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གཟུགས་ལ་གནས་པར་མི་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་

81-1-66b

གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྟག་ལ་སོགས་ཚུལ་གྱིས། །གནས་པ་བཀག་པས་བཟོད་པ་རྣམས། །ཞེས་བསྟན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། གཟུགས་རྟག་ཅེས་བྱ་བའམ། མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བར་གནས་པར་མི་བྱའོ། །བདེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། 
སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། བདག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་དང་། བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་དང་། ཞི་ཞེས་བྱ་བ་དང་། མ་ཞི་ཞེས་བྱ་བ་དང་། སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་དང་། མི་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་དང་། མཚན་མ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་དང་། མཚན་མ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་དང་། སྨོན་པ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་
དང་། སྨོན་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བར་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ས་བཅུ་དག་ལས་བརྩམས་ནས་ནི། །མི་གནས་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བཤད་དེ། །ཞེས་བསྟན་པ་ནི་འཕགས་པ་ཉན་
ཐོས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ས་དང་པོ་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བདག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་ཡང་ཡོད་པར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་
པར་མི་བྱའོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །མཁྱེན་ནས་ཆོས་རྣམས་མ་གཟིགས་ཕྱིར། །ཞེས་བསྟན་པའི་མདོ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་
པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནས་བརྩམས་ཏེ། འདི་ཞེས་བྱ་བ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང་འབྲེལ་པར་བྱས་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཐམས་ཅད་
དུ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཤེས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། ཤེས་བྱ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་བཤད་ནས། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག །རང་འབྱུང་བདག་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །གཞན་གྱིས་

81-1-67a

བསྟན་ཀྱང་མི་དགོས་ལ། །བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཟབ་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་གྱིས་བསྟན་ཀྱང་མི་དགོས་པའི་དོན་ནི་གང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་
གང་གནོད་སྦྱིན་གྱི་སྐད་ལ་སོགས་པ་ནི་ཤེས་པར་རུང་གི། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་བཤད་པ་ནི་དོན་ཤེས་པར་མི་རུང་ཞེས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་གནོད་སྦྱིན་རྣམས་རང་གི་བརྡ་གོ་བར་བྱེད་དེ། གནོད་སྦྱིན་གྱི་སྒྲའོ། །སྤྱི་ནི་ཚིག་སྟེ་ཇི་སྙེད་ཀྱིས་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དོན་
རྫོགས་པ་ནི་སྐད་དེ། ངག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་དང་གང་གི་གཏམ་གྱི་སྒོ་གཞན་གྱིས་དྲིས་པ་དེ་དང་དེའི་ལན་སྨྲ་བ་ནི་བརྗོད་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཤེས་པར་རུང་གི་འཕགས་པ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཆད་པ་དང་། བརྗོད་པ་དང་། སྟོན་པ་དང་། 
རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། གསལ་བར་བྱེད་པ་དང་། གཏན་ལ་ཕབ་པར་སྟོན་པ་དེ་ནི་ཤེས་པར་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་ནས་སྟོན་པ་དེ་ནི་འཆད་པའོ། །དྲིས་ན་ལན་སྨྲ་བ་ནི་བརྗོད་པའོ། །དེ་གཉིས་གདུལ་བྱ་རྨོངས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་འཆད་པ་ནི་སྟོན་པའོ། །བག་
མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཆེད་དུ་སྟོན་པ་མཛད་པ་ནི་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ལྷའི་བུ་དག་ཡི་གེ་གཅིག་ཀྱང་བརྗོད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྟོན་པ་དང་། ཉན་པ་བཀག་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
བྱང་ཆུབ་ནི་ཡི་གེ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། སྤྲུལ་པ་དང་། རྨི་ལམ་དང་། སྒྲ་བརྙན་དང་། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་དཔེས་ཡི་གེ་མེད་པར་སྟོན་པ་དང་། ཉན་པ་དང་། ཤེས་པར་བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་སྟོན་པ་དང་། ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་ཇི་ལྟར་མེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་
སྟོན་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཆོས་སྟོན་པའི་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བས་ཀྱང་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་གཡེང་བས་ཀྱང་རྒྱུད་ཤས་ཆེར་འཁྲུགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་དགོངས་པས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔོན་བྱང་ཆུབ་

81-1-67b

སེམས་དཔར་གྱུར་པ་ན་འདི་ལྟར་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་ནས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལྟར་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བ་མེད་པར་ཡང་ཆོས་སྟོན་ཅིང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་བྱ་བ་རྫོགས་པར་བྱེད་པར་ནུས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བ་མེད་པར་ཡང་དོན་སྟོན་པ་རུང་བ་
ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་དང་གང་དོན་གང་གང་ལ། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་དེ་ལ་ཉན། །དེ་ལ་སྒྲ་མེད་ཀྱང་དོན་ཏེ། །དེ་ནི་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སྣང་། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཟབ་མོ་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཀྱེ་མ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་
འདི་ནི་གསལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། ཟབ་པ་བས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་སྟོན་པ་ལ། ཕྲ་བ་བས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བར་འཇུག་གོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་དོན་ཤེས་པར་མི་ནུས་ཤིང་ཟབ་པ་ཡིན་ལ། ཡི་གེ་གཅིག་ཙམ་ཡང་མ་བརྗོད་
པར་ཐོབ་པས་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས་ཀྱང་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རང་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་། རྐྱེན་ཟབ་མོ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་ཉིད་གཅིག་
པུའི་དོན་དུ་དམིགས་ནས་རང་ཉིད་སངས་རྒྱས་པས་ན་རང་སངས་རྒྱས་སོ། །ཉན་ཐོས་སུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གཞན་གྱི་ལུང་ལ་ལྟོས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་
མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པས་དེ་རྣམས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་གང་གིས་ཇི་ཙམ་ཞིག་རྟོགས་པ་ཙམ་དེ་ལ་རང་ཉིད་མངོན་དུ་སངས་རྒྱས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དེ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པ་ནི་གང་ཇི་ཙམ་ཞིག་རྟོགས་
ཤེ་ན། གཟུང་བར་རྟོགས་པ་ཉམས་ཕྱིར་དང་། །འཛིན་པ་མ་སྤངས་ཕྱིར་དང་ནི། །རྟེན་གྱི་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ལམ། །ཡང་དག་བསྡུས་པ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། 

81-1-68a

སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་རྒྱ་ཆེར་རང་བཞིན་ཟབ་པ་དང་། ཕྲ་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་སྤངས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པས་ནི་དེ་རྣམས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་
འཕགས་པ་ཤུགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ངག་གི་ཆོས་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བཏགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡི་གེར་བཏགས་པ་
མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལ་ལ་ཞིག་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པར་འདོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལ་ལ་ཞིག་རང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འདོད་ན་ཡང་བཟོད་པ་འདི་ལ་མ་བརྟེན་པར་མི་འགྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་
ལ་ལམ་ཐམས་ཅད་ཡུལ་དུ་བྱ་དགོས་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ལ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་སྤངས་པ་ཡིན་ལ། འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་སྤངས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་པ་ནི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཆོས་
བསྟན་པ་དེ་དག་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་མེད་པར་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་དང་འདི་ལ་འགལ་བ་
ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་ཡང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དང་། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྒྱུ་མ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལས་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ། །
རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ལ་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་མ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པའི་རྟེན་རིགས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཚོལ་བ་བསྟན་ནས་རང་སངས་རྒྱས་དགག་

81-1-68b

པའི་དོན་ཏེ། དེ་རྣམས་ཉིད་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་། དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གཉིས་ཕན་ཚུན་རྟོག་པ་བཀག་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་འདི་ལ་ཆོས་གང་ཡང་མ་བརྗོད་མ་བཤད་དེ། དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལ་སེམས་ཅན་གང་ཡང་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པ་མེད་
དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་སེམས་ཅན་གང་ཡང་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པ་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་དང་། རྟེན་གྱི་སྦྱོར་བའི་གནས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དོན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དེ་གསལ་བར་
བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་འོ་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལས་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་རྒྱས་པར་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་མང་པོ་ཞིག་གི་མཐའ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་མངོན་པར་འཕགས་ཤིང་ཁྱད་པར་དུ་ཞུགས་པའི་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པའི་བར་དུ་ཡང་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པས་དངོས་པོར་གྱུར་
པའི་རྟེན་མེད་པར་ཡང་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཐོབ་པར་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་སྤྲུལ་པའི་མེ་ཏོག་གཏོར་བ་ཡིན་ལ། མེ་ཏོག་དེ་དག་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པའི་མེ་ཏོག་ཡིན་པ་དང་འདྲ་བར་གཟུགས་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་དང་། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་
མ་བྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ནས་བརྩམས་ཏེ། འདི་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བྱེད་པ་དང་འབྲེལ་པར་བསྒྲུབས་པས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་རྟོགས་པའི་རྟེན་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རང་སངས་རྒྱས་དེ་དག་གིས་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྟོགས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་
ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ལ། འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་སྤངས་པས་ནི་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྟོགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱིས་ནི་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ཁྱད་ཞུགས་པར་བསྟན་པ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་

81-1-69a

སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གྱི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། བཏགས་པའི་ཆོས་ཉིད་མི་འགལ་བར། །སྟོན་པའི་རྣམ་པ་དྲོར་གྱུར་པ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཀྱེ་མ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་འདི་ནི་དེ་ལྟར་བཏགས་
པ་དང་མི་འགལ་ལ། ཆོས་ཉིད་ཀྱང་སྟོན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། གཟུགས་ནི་བཏགས་པ་ཙམ་མོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཉིད་དེ། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་མི་འགལ་བར་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྩེ་མོར་གྱུར་པ་གཟུགས་ལ་
སོགས། །འགྲིབ་པ་མེད་ལ་སོགས་པས་ཕྱེ། །ཞེས་བསྟན་ཏེ། གང་གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་འཕེལ་བར་བྱ་བ་དང་། འགྲིབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་སློབ་པོ། །ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་དང་། མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་སློབ་པོ་ཞེས་
བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཟོད་པ་ནི། ནང་སྟོང་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡིས། །གཟུགས་སོགས་མི་འཛིན་ཕྱིར་བཟོད་པ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ནས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་
བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་བ་མེད་སོགས་ཀྱི། །རྣམ་པ་ཅན་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག །ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མི་མཐོང་། འགག་པ་དང་། བླང་བ་དང་། དོར་བ་དང་། 
ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་། སོགས་པ་དང་། འབྲི་བ་དང་། འགྲིབ་པ་དང་། འཕེལ་བ་མི་མཐོང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བཤད་ནས་མཐོང་བའི་ལམ་ཕན་ཡོན་དང་བཅས་པའི་དབང་དུ་མཛད་
ནས། བདེན་དང་བདེན་ལ་བཟོད་པ་དང་། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་རྣམ་བཞི་ཡིས། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ལ་མཐོང་བའི་ལམ། །ཕན་ཡོན་བཅས་པ་འདི་བཤད་དོ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དག་ནི་གཅིག་

81-1-69b

ལས་གཅིག་གུད་ན་མེད་པར་དགག་པའི་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱིས་སྟོན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཀཽ་ཤི་ཀ་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་དམིགས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་གཞན་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་
པ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་ཀཽ་ཤི་ཀ་གཟུགས་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀཽ་ཤི་ཀ་དེ་ནི་འདི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་མི་དམིགས། ཕྱི་མའི་མཐའ་མི་དམིགས། དབུས་མི་དམིགས་
སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་གང་ཀཽ་ཤི་ཀ་གཟུགས་གཞལ་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་གཞལ་དུ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀཽ་ཤི་ཀ་དེ་
ནི་འདི་ལྟར་གཟུགས་གཞལ་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དམིགས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞལ་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་གཟུགས་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་གཞལ་དུ་མེད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་གང་ཀཽ་ཤི་ཀ་གཟུགས་ཚད་མེད་
པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཚད་མེད་དོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། ནམ་མཁའི་ཚད་ནི་དམིགས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཚད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དབྱིངས་རྣམས་ཕྲ་རབ་ཀྱི་བར་དུ་གཞིག་ཏུ་རུང་བར་བཤད་པ་ཡིན་པས་ཚད་རྣམས་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་
ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་གང་ཀཽ་ཤི་ཀ་གཟུགས་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་མཐའ་ཡས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀཽ་ཤི་ཀ་དེ་ནི་འདི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་མཐའ་དང་དབུས་མི་དམིགས་སོ་
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རྒྱུ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དམིགས་པ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཀུན་འབྱུང་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཐའ་ཡས་

81-1-70a

པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སྐྱེ་བ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་
ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མ་བྲལ་བ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དུ་གཟུང་བར་བགྱིའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་མདོ་ནི། 
ལྷའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་དང་མ་བྲལ་བར་གྱུར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དུ་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལས་ཐེག་པ་གསུམ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་
པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་མི་འདོར་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་
མཐུན་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བར་ཆད་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གླགས་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་བར་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་དོན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་འཛིན་པ་དང་། འཆང་བ་དང་། ཀློག་པ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་
པ་དང་། སྒོམ་པ་དང་། གཞན་དག་ལ་རྒྱ་ཆེར་འཆད་པ་དང་། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་དང་ཡང་མི་འབྲལ་བ་དེ་དག་ནི་བདུད་སྡིག་ཅན་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གླགས་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་ཡོན་བསྟན་
པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལྟར་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གླགས་

81-1-70b

མི་རྙེད་དེ། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་གང་གིས་གང་དུ་གླགས་རྙེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཉིད་མེད་དོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་གང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་
བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་དང་། དགའ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤིན་ཏུ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ལ་མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གླགས་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བརྒྱད་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགོངས་པ་མཐའ་ཡས་
པ་མཛད་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་དུ་ན་སྐད་ཅིག་མ་དགུ་པ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་འགོག་པར་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པའི་སྤྱོད་པས་རིམ་གྲོ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བྱས་པའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཡ་ང་བ་མ་
སྤངས་པས་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་གང་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇིགས་པའམ། དངངས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འགོག་
པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་འཛིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཐེག་པ་གསུམ་ལ་འདུལ་བ་ནི་ངོ་མཚར་ཆེའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པས་
ནི་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ནི་ངོ་མཚར་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་བཟུང་
བར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་གང་ཡང་རྩི་མ་གིའི་དཔེས་བསྟན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཉེ་བར་འཚེ་བ་ཐམས་ཅད་

81-1-71a

ཞི་བའི་མདངས་དང་སྟོབས་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་གང་། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གང་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་ལ་སོགས་པའི་ངེས་པ་
ནས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འཛིན་པའི་བར་དུ་ཉེ་བར་བྱེད་དེ། རྣམ་པར་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་གང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་གིས་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་བྱས་པ་དང་། འབྱུང་བ་ལས་
གྱུར་པ་དང་། ནང་གི་བར་ཆད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྲུང་བ་དང་། བསྐྱབ་པ་དང་། བསྐྱང་བར་མཛད་པ་དང་། འདི་ལྟར་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱི་དགེ་བའི་ཆོས་
རྣམས་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་གང་སྲོག་གཅོད་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བདག་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར། གཞན་ཡང་དེ་ལ་འཇོག་
པ་དང་། དེ་ཉིད་ཀྱི་ལེགས་པ་བརྗོད་པར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་གནང་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་གང་དེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ཤིང་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་
བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་མདོར་གཏོགས་པར་གྱུར་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སངས་རྒྱས་དག །ཕན་ཚུན་རྟེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །རྣམ་གྲངས་
ཁས་མི་ལེན་པ་དང་། །ཆེན་པོ་ཚད་མེད་ཉིད་བཅས་དང་། །དཔག་མེད་མཐའ་ཉིད་མེད་པ་དང་། །དེར་གནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ངེས་འཛིན་དང་། །བླང་མེད་དོར་བ་མེད་སོགས་དང་། །བྱམས་ལ་སོགས་པ་སྟོང་ཉིད་དང་། །སངས་རྒྱས་ཉིད་

81-1-71b

ནི་ཐོབ་པ་དང་། །རྣམ་པར་བྱང་ཀུན་ཡོངས་བསྡུས་དང་། །ཉམ་ང་བ་དང་ནད་ཀུན་སེལ། །མྱ་ངན་འདས་འཛིན་ཞི་ཉིད་དང་། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་ལ་སོགས། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པའི་ཚུལ་ལ་ནི། །བདག་ཉིད་གནས་ཏེ་སེམས་ཅན་དག །འགོད་དང་
སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བསྔོ་བ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།མཐོང་བའི་ལམ་བཤད་ནས། ད་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རེ་
ཞིག་འདིའི་བྱེད་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ་ཕྱིས་ནི་དེ་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །འདིའི་བྱེད་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གང་ཞེ་ན། ཀུན་ནས་དུལ་དང་ཐམས་ཅད་ནས། །བདུད་དང་ཉོན་མོངས་ལས་རྒྱལ་དང་། །གནོད་པས་བརྫི་བ་མེད་ཉིད་དང་། །བྱང་ཆུབ་དང་ནི་རྟེན་
མཆོད་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་བསྟན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དུལ་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དུལ་བ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་། ཡོངས་
སུ་དུལ་བར་བགྱིད་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཆེའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འདུད་པའི་བྱེད་པ་ནི་གང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྟོགས་པས་ངར་འཛིན་པ་མེད་པར་ཐམས་ཅད་ལ་འདུད་པའི་དོན་གྱིས་ན་ཡོངས་སུ་འདུད་པའི་སླད་དུ་ཉེ་བར་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་ལས་ངེས་པར་རྒྱལ་བའི་བྱེད་པ་ནི་གང་གཡུལ་གྱི་ནང་དུ་ཞུགས་པའི་སྐྱེས་བུའི་དཔེས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་མ་ལུས་པ་ལས་རྒྱལ་ཞིང་བརྫི་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་ལས་ངེས་པར་རྒྱལ་བའི་བསྒོམ་
པའི་ལམ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཡུལ་གྱི་གནོད་པས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པའི་བྱེད་པ་ནི་གང་དེ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་མེ་མདག་གིས་གཏོར་ཏམ། བྱད་བྱས་སམ། མཚོན་དང་། ཆུ་དང་། དུག་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པས་དེ་ལ་གནོད་

81-1-72a

པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ནི་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་མི་མ་ཡིན་པའི་རིགས་སོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བྱེད་པ་ནི་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཅིང་
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ལ་རྣམ་པར་བལྟ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྟེན་གྱི་ཡུལ་མཆོད་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱེད་པ་ནི་གང་ཡང་སྙིང་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དཔེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྟེན་གྱི་ཡུལ་བར་ཆད་
མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྷའི་རིགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྲུང་བ་དང་། སྐྱོབ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱེད་པ་བཤད་ནས་ཡང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཟག་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཟག་པ་
དང་བཅས་པ་ནི་མོས་པ་དང་། བསྔོ་བ་དང་། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། མོས་པ་རང་གི་དོན་
དང་ནི། །རང་གཞན་དོན་དང་གཞན་དོན་དང་། །རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ཞིག་གིས་རང་གི་དོན་དུ་མོས་པའི་རང་གི་དོན་ཉིད་རྫོགས་པར་འགྱུར་ལ། བསྔོ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཡང་འགྱུར་རོ། །རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་
བྱ་བ་གང་ཡིན་པས་ནི་གཉི་གའི་དོན་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །གང་ཞིག་གང་གིས་གཞན་གྱི་དོན་དུ་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་དུ་འགྱུར་མོད་ཀྱི་རང་གི་དོན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལ་རང་གི་དོན་དགག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞན་གྱི་དོན་དང་མི་འགལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་རྫོགས་
པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་རེ་རེ་ཡང་། ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་སྟེ། །སོ་སོར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །ཅེས་བསྟན་ཏེ། རང་གི་དོན་གྱི་མོས་པ་ནི་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོ་སྟེ། རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་

81-1-72b

རང་གི་དོན་ལ་མོས་པ་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་པོ་དང་། ཆེན་པོ་ནི་གང་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པའི་བར་གང་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཆུང་ངུའི་ཆུང་སོགས་དབྱེ་བ་ཡིས། །དེ་ཡང་རྣམ་གསུམ་དེ་ལྟར་ན། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་དུ་འདོད། །ཅེས་བསྟན་ཏེ། 
སོ་སོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་སྦྱོར་བའོ། །རང་གི་དོན་ལ་སོགས་པ་ལ་མོས་པ་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རང་གི་དོན་ལ་མོས་པ་འདི་ནི་རྣམ་པ་དགུར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་དང་། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་
དང་། ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་དང་། འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་གི་འབྲིང་དང་། འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་དང་། ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་དང་། ཆེན་པོའི་འབྲིང་དང་། ཆེན་པོའི་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་དང་། གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པའི་རྣམ་པའི་དབྱེ་
བ་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན། དེ་ལྟར་ན། རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་དུ་འདོད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། མོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཀྱུས་མ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རང་གི་དོན་ལ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུའི་རྣམ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་བྲིས་ཤིང་གླེགས་བམ་དུ་བགྱིས་པ་
བཅངས་ལ་མཆོད་པ་བགྱིས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་རྣམས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མཆོད་རྟེན་དུ་བཅུག་སྟེ་མཆོད་པར་བྱས་པ་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་
ཕྱིར་དང་། དེ་ལ་བརྟེན་པར་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། མཆོད་པ་བརྙེས་པས་ན། དང་པོའི་མཆོད་པའི་ལས་འདི་ཉིད་དེ་བས་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ནི་ཀཽ་ཤི་ཀ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། འཛམ་
བུའི་གླིང་གི་མི་དེ་དག་ལས་གང་སངས་རྒྱས་ལ་མོས་པ་མི་བྱེད་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་ཤིན་ཏུ་བརྟེན་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཉུང་ངུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཚིག་རེ་རེ་ཞིང་ཕྲ་བ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ནས། ཀཽ་ཤི་ཀ་འདི་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་སྒྲིབ་པ་མེད་པས་

81-1-73a

ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྤྱོད་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐབས་མཁས་པ་དང་མི་ལྡན་པས། དེ་ལ་གཅིག་
གམ་གཉིས་ཤིག་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལེ་ལོ་ཅན་ལ་སོགས་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བསྒྲུབ་པ་ནི་དཀའ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་མྱུར་ཞིང་བདེ་བར་བླ་ན་མེད་
པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་ཀྱང་རུང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་རུང་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་བདག་གི་སྟོན་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང་། མོས་པ་གསུམ་པའི་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱས་པའི་དོན་གྱིས་སོ། །འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་གང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མཆོད་རྟེན་བྱས་ཏེ། དེ་ལ་མཆོད་པའི་བསོད་ནམས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མཆོད་པ་
བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲིང་གི་འབྲིང་ནི་དེ་བཞིན་དུ་གང་འཛམ་བུའི་གླིང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་བྱས་པའི་དཔེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་གང་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་བྱས་
པའི་མཆོད་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་གང་སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆེན་པོའི་འབྲིང་ནི་དེ་བཞིན་དུ་གང་སྟོང་གཉིས་པ་བར་མའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་གང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་དོན་ལ་མོས་པ་རྣམ་པ་དགུ་བསྟན་ནས། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་རྣམ་པ་དགུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་

81-1-73b

རེ་ཞིག་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུའི་རྣམ་པ་ནི་གང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ལས་སེམས་ཅན་རེ་རེས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་བྱས་པའི་མཆོད་རྟེན་བྱས་ཏེ། མཆོད་པའི་བསོད་ནམས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་
འདི་ལ་བརྩོན་པ་བསོད་ནམས་ཆེས་ཤིན་ཏུ་མང་དུ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ནི་གང་ཀཽ་ཤི་ཀ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟུང་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །
ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ནི་གང་ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་མ་བསྔོས་པའི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནམ། ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་
པས་གཉིས་སུ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། རང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་
མོས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་ནི་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལས་ཚུལ་
ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འབྲིང་གི་འབྲིང་ནི་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་དེ་ལ་ནི་ལྷའི་བུ་དག་སྤོབས་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པར་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲིང་གི་ཆེན་
པོ་ནི་གང་ཡང་ཕ་དང་མ་ལ་སོགས་པ་ནས་མི་སློབ་པའི་བར་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་དབེན་ཞིང་ཡིད་དུ་འོང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ནི་གང་སྟོབས་པ་མི་འཕྲོགས་པར་འགྱུར་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་

81-1-74a

མི་འཕྲོགས་པར་འགྱུར་བ་དང་མ་བྲལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་བདུན་པའི་སྐབས་སུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་མི་འཕྲོགས་པར་འགྱུར་བ་དངོས་པོ་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་གྱིས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ནོ། །ཆེན་པོའི་འབྲིང་ནི་གང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་
གྱི་ཁམས་ཀྱི་ལྷའི་རིས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེར་དོང་ཞིང་གླེགས་བམ་དུ་ཆུད་པ་འདི་ཀློག་པ་དང་། གཟུང་བ་དང་། འཆང་བ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། དེ་དག་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་འདི་བྱིན་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ནི་གང་ལྷའི་ཚོགས་འོངས་པས་མོས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་དང་། ལུས་དང་། སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཐོབ་ནས་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཤས་ཆེར་ཆགས་པ་བཀག་པ་དང་། མོས་པ་རྣམ་པ་དགུའི་དོན་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་
བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་རྣམ་པ་དགུ་བསྟན་ནས་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་རྣམ་པ་དགུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ནི་གང་ཡང་གླེགས་བམ་དུ་བྲིས་པ་འདི་གཟུང་བ་དང་། མཆོད་པ་འབའ་ཞིག་ཙམ་བྱེད་ཀྱི་མ་བཟུང་བ་ནས་གཞན་
དག་ལ་རྒྱ་ཆེར་མི་སྟོན་ན་མ་ཚང་བའི་བྱེད་པས། ལས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་སྐྱེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ནི་གང་ཡང་ཀཽ་ཤི་ཀ་ཁྱོད་ཀྱིས་འཛམ་བུའི་གླིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་གིས་བྱུར་བུར་བཀང་བ་ཞིག་ཀྱང་རྙེད་
ཅེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆ་གཉིས་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བླང་བར་བགྱི་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ནི་གང་སྦྱོར་བ་འདི་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་ནམ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་
ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སའི་དོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་ནི་གང་ཡང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་གིས་བྱུར་བུར་གཏམས་

81-1-74b

པ་ཞིག་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་གཉིས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་འདོམ་དུ་སྩལ་ན། འདི་ཉིད་མཆོག་ཡིན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲིང་གི་འབྲིང་ནི་གང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་མདོ་ལ་སོགས་པ་གསུང་
རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པ་དང་། ཆོས་སྨྲ་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོན་པ་ནི་འདི་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཀྱང་མི་འདྲ་བ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་ནི་གང་མཐུ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོ་
ལ་བརྟེན་པའི་སྐྱེས་བུ་དང་འདྲ་བའི་དཔེས་གང་གིས་ཀྱང་འཇིགས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། མཆོད་པ་ལ་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ནི་གང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཅིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་གིས་
བྱུར་བུར་གཏམས་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆ་གཉིས་སུ་བྱས་ཏེ། གཅིག་འདོམ་དུ་བཅུག་ན་འདི་ཉིད་ལེན་པ་མཆོག་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆེན་པོའི་འབྲིང་ནི་གང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་
ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་རྒྱུ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཤིང་རྣམས་ལོ་མ་དང་། མེ་ཏོག་
དང་། འབྲས་བུ་དང་། དབྱིབས་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་གྲིབ་མ་ལ་ཁྱད་པར་དང་། བྱེ་བྲག་མི་དམིགས་པའི་དཔེས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་ཤིང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་དང་། གཞན་གྱི་དོན་གྱི་མོས་པ་རྣམ་པ་དགུ་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་
བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མོས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་ནས་དཔེ་གཞན་དང་། གཞན་གྱིས་ཆོས་གང་དང་གང་བསྟན་པ་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལས་གོ་བ་ཟློག་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རང་

81-1-75a

གི་དོན་ལ་མོས་པ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པར་འགྱུར་ལ། གཉིས་པ་ནི་བར་ཆད་དང་བཅས་པའི་སྦྱོར་བའོ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཤད་ནས་ད་ནི་བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་དགོས་པས་དེའི་ཕྱིར། 
ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ། །མོས་པའི་གནས་སྐབས་རྣམས་ལ་ནི། །དགུ་ཚན་གསུམ་གྱིས་བསྟོད་པ་དང་། །བཀུར་བ་དང་ནི་བསྔགས་པར་འདོད། །ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོ་འདི་ནི་བསྟོད་པ་ཙམ་ཡིན་ཏེ། གང་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་ལས། ལ་ལ་ཞིག་
བྲིས་ཏེ། གླེགས་བམ་དུ་བགྱིས་ནས་གཞན་ལ་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྦྱིན་པའི་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་གཞན་གྱི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ་བཤད་ཅིང་བསྟན་ན་སྔ་མ་དག་པས་བསོད་ནམས་ཤས་ཆེར་འཕེལ་ཏེ། དེ་ནི་བསྟོད་པ་
ཡིན་པར་བསམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི་གང་སེམས་ཅན་གཅིག་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གཞག་པ་དང་། འཛམ་བུ་གླིང་གི་སེམས་ཅན་དེ་དག་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་བཀོད་པར་གྱུར་པ་ནི་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་
ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་ཉིད་གཞན་ལ་བྱིན་ན་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ནི་གང་སེམས་ཅན་གཅིག་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལྔ་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གཅིག་ལན་ཅིག་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང་ཞེས་བསྟན་
པ་ཡིན་ནོ། །དྲུག་པ་ནི་གང་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གཅིག་ཅིག་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་བཀོད་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བདུན་པ་ནི་གང་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གཅིག་ཅིག་རང་བྱང་ཆུབ་ལ་བཞག་ན་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བརྒྱད་པ་ནི་གང་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་
ཅན་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་བཀོད་པ་བས་སེམས་ཅན་གཅིག་ཅིག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཞག་ན་དེའི་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་དོན་དུ་བཞུགས་པ་

81-1-75b

ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སོ། །བསྟོད་པའི་ཆ་དགུ་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་གཞག་པ་ནི་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཀུར་བ་ཡང་ཆ་དགུར་ཤེས་པར་
བྱའོ། །དེ་ལ་བཀུར་བ་དང་པོ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་གཞག་པ་བས་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་གང་དེ་བཞིན་དུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་གཞག་པ་བས་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི་གང་དེ་
བཞིན་དུ་རང་བྱང་ཆུབ་ལ་གཞག་པ་བས་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ནི་གང་དེ་བཞིན་དུ་ཡང་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་བཀོད་པར་གྱུར་པའི་བསོད་ནམས་པས་གླེགས་བམ་ལ་བྲིས་ནས་གཞན་ལ་བྱིན་པ་དང་། ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་
བྱེད་ན་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པར་སྤྱོད་པའི་བློས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལྔ་པ་ནི་གང་ཡང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དོན་དེ་
བསྟན་པས་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དྲུག་པ་ནི་གང་ཡང་དོན་དང་། ཡི་གེ་དང་ལྡན་པར་བསྟན་པ་ལས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བདུན་པ་ནི་གང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སངས་
རྒྱས་རྣམས་ལ་ནམ་འཚོའི་བར་དུ་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རིམ་གྲོར་བྱས་པ་བས་འདི་ཉིད་དོན་དང་ཡི་གེ་མ་ནོར་བར་བཤད་ཅིང་བསྟན་པ་བྱས་ན་བསོད་ནམས་དེ་ནི་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་འདི་ལས་ངེས་པར་འཁྲུངས་པ་ཉིད་དུ་
བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བརྒྱད་པ་ནི་གང་ཡང་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཅོས་མ་ལས་གོ་བཟློག་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མི་དམིགས་པས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་བསོད་ནམས་མང་དུ་སྐྱེད་

81-1-76a

པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཀུར་བའི་ཆ་དགུ་པ་ནི་གང་ཡང་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུའི་ཕྱོགས་རེ་རེ་ཞིང་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་
པ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་བཀོད་པ་བས་སེམས་ཅན་གཅིག་ཅིག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཛིན་དུ་བཅུག་ཅིང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་བཞག་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཀུར་བའི་ཆ་རྣམ་པ་དགུ་བསྟན་ནས། ད་ནི་
བསྔགས་པའི་ཆ་རྣམ་པ་དགུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་བསྔགས་པའི་ཆ་དང་པོ་ནི་འདིར་གང་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཁོ་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་དུ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་གང་ཡང་དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་དེ་སྙེད་ཅིག་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་བཀོད་པ་བས་ཞེས་
བྱ་བའོ། །གསུམ་པ་ནི་གང་དེ་བཞིན་དུ་དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་སེམས་ཅན་དེ་སྙེད་ཅིག་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་བཀོད་པ་བས་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ནི་གང་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་དེ་སྙེད་ཁོ་ན་རང་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་ན་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལྔ་པ་ནི་གང་འཛམ་བུའི་
གླིང་གི་སེམས་ཅན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བ་བྱས་པ་བས་སེམས་ཅན་གཅིག་ཅིག་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ས་ལ་བཀོད་པའི་བསོད་ནམས་ཆེས་ཆེར་མང་དུ་འཕེལ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དྲུག་པ་ནི་གང་དེ་བཞིན་དུ་གླིང་བཞི་པའི་སེམས་
ཅན་དེ་ཉིད་དུ་བཀོད་པ་བས་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བདུན་པ་ནི་གང་དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དེ་ཉིད་དུ་བཀོད་པ་བས་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བརྒྱད་པ་ནི་གང་དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་གཉིས་པ་དང་། གསུམ་པ་དང་། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་
གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་དེ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་བཀོད་པ་ན་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྔགས་པའི་ཆ་དགུ་པ་ནི་གང་ཡང་འཛམ་བུའི་གླིང་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུའི་ཕྱོགས་རེ་རེ་ཞིང་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་

81-1-76b

ཐམས་ཅད་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་བཀོད་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དེ་རྣམས་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞན་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མངོན་པར་ཤེས་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་
ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པའི་བསོད་ནམས་ནི་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སྤྲོ་བ་སྐྱེད་པ་རྣམས་ལ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་བསྔགས་པ་བརྗོད་པས་བསྔགས་པའི་ཚིག་གིས་དོན་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱས་
པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བསྟོད་པ་ནི་རང་གི་དོན་ལ་མོས་པའི་ཡུལ་ལ་ཡིན་ནོ། །བཀུར་བ་ནི་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་ཡིན་ནོ། །བསྔགས་པ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་ལ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ནི་ཚིག་གི་དོན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་
རྟོགས་པའི་ཆའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྱི་རིག་བྱེད་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་སྨྲ་བའི་བསྟོད་པ་ལྟར་དོན་དང་འགལ་བའི་གཅམ་གསག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ཚད་ཕྱེད་དང་བཞི་ཨམ་ནི་བཀུར་བ་ཉིད་དེ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྒྲའི་ཚངས་པ་ནི་མཆོག་ཡིན་པར་བཀུར་བའོ་ཞེས་ཁ་
ཅིག་ཟེར་མོད་ཀྱི་འདིར་ནི་ཡང་ཇི་སྐད་བཤད་པ་རྟོགས་པའི་ཆའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་བསྔགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྲེག་རྫས་ཀྱི་བསྔགས་པ་བདག་གིས་ཤེས་སོ་ཞེས་སྨྲས་ལ། ལན་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་ཕྱི་ནས་བརྗོད་ནས་དེ་ནི་འདི་དག་གི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ་
ཞེས་སྨྲ་མོད་ཀྱི་དེ་ཡང་སྒྲར་གཏོགས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདིར་ནི་ཡང་ཆ་དགུ་པའི་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་བསྔགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚད་དང་། ཆ་དང་། ཆར་བགོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་མདོ་གཞན་དེ་དང་དེའི་གླེང་གཞི་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་དང་། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟོད་ཅིང་བཀུར་ལ་བསྔགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་བཞུགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་འཐད་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།མོས་པ་

81-1-77a

ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། བསྟོད་པ་དང་། བཀུར་བ་དང་། བསྔགས་པ་བཤད་ཟིན་ནས་ད་ནི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཁྱད་པར་ཅན། །དེ་ཡི་བྱེད་པ་ཉིད་དང་ནི། །དེ་ནི་དམིགས་མེད་རྣམ་པ་ཅན། །
ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་མེད་ཉིད་དང་། །དབེན་དང་སངས་རྒྱས་བསོད་ནམས་ཚོགས། །རང་བཞིན་དྲན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན། །ཐབས་བཅས་མཚན་མ་མེད་པ་དང་། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་རྗེས་གནང་དང་། །ཁམས་གསུམ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་དང་། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་
དང་། །བསྔོ་བ་གཞན་ནི་རྣམ་པ་གསུམ། །བསོད་ནམས་ཆེས་འབྱུང་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་བསྟན་པ་ལ། དེ་ལ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་
ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་འདི་ཉིད་རབ་ཅེས་བྱའོ། །དམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཙོ་བོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རབ་རྣམ་
པ་གཉིས་ཏེ། དམ་པར་གྱུར་པའི་རབ་ཉིད་དང་། །བརྩོན་འགྲུས་འབར་བས་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་གཉིས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་དམ་པར་གྱུར་པའི་རབ་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མཆོག་ཉིད་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་སོ། །ཕུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་
ཕྱིན་པས་སོ། །གཙོ་བོར་གྱུར་པའང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མཉམ་པ་མེད་པས་གཙོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་དང་། མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པས་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་སྟེ། ཚིག་བདུན་གྱིས་དེའི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་བྱེད་པ་ནི་གང་
ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་སྟོན་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་ན་མཉམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མི་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་དང་། མཉམ་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་ནི་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་

81-1-77b

ལ་སོགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་བསྔོ་བ་ནི་གང་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུགས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་གནས་པའི་
བར་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་དང་། དེས་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པ་དང་། ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་དངོས་
པོ་ནི་གང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དངོས་པོ་དང་། དམིགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་དང་། སེམས་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་ལྡན་པའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ནི་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དང་། སེམས་དེ་ནི་ཟད་ཅིང་འགགས་ལ་མེད་པར་
གྱུར་པ་ཉིད་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་བསྔོས་པ་ལེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་ནི་རིགས་སོ། །དམིགས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བའོ། །སེམས་
ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ནི་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་དག་ཟད་པ་ནི་བསྩགས་པ་རྣམ་པར་འཇིག་པས་སོ། །འགགས་པ་ནི་རྒྱུན་གྱིས་འཇིག་པས་སོ། །མེད་པ་ནི་རང་བཞིན་
གྱིས་འཇིག་པས་སོ། །རྣམ་པར་གྱུར་པ་ནི་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་འཇིག་པས་སོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བསྔོ་བ་ནི་གང་ཡང་སེམས་གང་གིས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་སེམས་ཀྱང་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་
ངོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དབེན་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་གང་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་དེ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པས་དབེན་པར་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་

81-1-78a

ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པར་ཤེས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་རིགས་སུ་གཏོགས་པའི་རང་བཞིན་དྲན་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་ནི་ཡང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་རིགས་སུ་གཏོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དང་། 
ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་གང་ཡང་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཐབས་ལ་མཁས་པས་དེ་དག་ལ་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་གང་ཁ་ཟས་དུག་དང་བཅས་པའི་དཔེས་མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་ཅན་གྱི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་དུག་ཅན་ཟུག་རྔུ་ཅན་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་གནང་བའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་གང་ཇི་
ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །
ཁམས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་གཞན་ཡང་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་ཁམས་དང་། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསོད་ནམས་
ཆེན་པོ་འབྱུང་བའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡང་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་ཆུང་ངུ་ནི་གང་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང་། འཇིག་རྟེན་པའི་རྟོགས་པའི་གནས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་
ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དཔེས་འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲིང་ནི་གང་ཡང་དེ་སྙེད་ཅིག་ཁོ་ན་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པར་གྱུར་པ་ལ་བཀུར་སྟི་དང་མཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པའི་

81-1-78b

བསོད་ནམས་ཀྱི་དཔེས་འདི་ནི་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆེན་པོ་ནི་གང་སེམས་ཅན་དེ་སྙེད་ཁོ་ནར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་གནས་པ་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་རེ་རེ་ནས་མཆོད་
པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་དཔེས་མི་དམིགས་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་བསོད་ནམས་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་འགྲེལ་པའོ།།      །།ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡིད་ལ་
བྱེད་པ་བཤད་ཟིན་ནས། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། ཐབས་དང་མི་དམིགས་པ་དག་གིས། །དགེ་བའི་རྩ་ལ་ཡི་རང་བ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཡིད་བྱེད་པ། །བསྒོམ་པ་ཡིན་པར་འདིར་བརྗོད་པའོ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་གྱུར་པར་སྟོན་
ཏེ། གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་དམ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཐབས་ལ་མཁས་པས་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་
ཏུ་བསྔོ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ནི་འབྱུང་ཁུངས་དག་ནས་གསེར་གྱི་གར་བུ་བཞིན་དུ་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དོ། །ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ནི་མགར་བས་གསེར་གྱི་རྒྱན་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་
ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་བྱེད་དོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ནི་རང་གི་གཞན་གྱིས་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་དང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཐོབ་བོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་ནས། བསྒྲུབ་པ་བརྗོད་པར་
བྱ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་མཆོག་ཉིད་དང་། །ཀུན་ལ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་དང་། །ཆོས་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པར་ནི། །གཏོད་པར་བྱེད་པ་དོན་ཆེན་ཉིད། །ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྣང་

81-1-79a

བར་བགྱིད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། མཆོག་ཉིད་ནི་གང་དམུས་ལོང་ངམ་ལམ་དུ་ཞུགས་ནས་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་ཕྱིན་པར་མི་ནུས་པའི་དཔེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་པར་ཕ་རོལ་ཏུ་
ཕྱིན་པ་ལྔས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་ཞུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་ཕྱིན་པའི་ནུས་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པ་ནི་གཟུགས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་
ཅད་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་མེད་པར་གཏོགས་པ་ལ་གཏོད་པར་བྱེད་པ་ནི་གང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། 
ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གྲངས་སུ་འགྲོ་བས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་གང་ལ་ཡང་གཏོད་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་མིང་ཇི་ལྟ་བ་དང་། མཚན་མ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་གཏོད་པར་མི་བྱེད་
ཅིང་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གཏོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མིང་ནི་བཏགས་པའོ། །མཚན་མ་ནི་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུའོ། །གཏོད་པ་ནི་གཏོད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཉིས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དེ་ལས་རིང་དུ་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་
ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་དམིགས་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་ནི་ཡིད་ཆེས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་ཆེན་པོ་ཉིད་ནི་གང་གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཆེ་བ་དང་། ཆུང་བར་བྱེད་པ་བཀག་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་
ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་གྱི་སྟོབས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྟོབས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མ་མཆིས་པར་བལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དོན་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་མོའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །

81-1-79b

མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་འགྲེལ་པའོ།།      །།མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་བཤད་ཟིན་ནས། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བསྟེན་དང་སྦྱིན་སོགས་དང་། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་དང་། །འདི་ལ་མོས་པའི་རྒྱུ་དག་ཡིན། །ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པའི་རྒྱུ་
དག་ནི། །བདུད་ཀྱིས་ཐིབས་ཀྱིས་ནོན་པ་དང་། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་མ་མོས་དང་། །ཕུང་པོ་སོགས་ལ་མངོན་ཞེན་དང་། །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཟིན་པའོ། །འབྲས་བུ་དག་པ་གཟུགས་ལ་སོགས། །དག་པ་ཉིད་དེ་གང་གི་ཕྱིར། །དེ་གཉིས་ཐ་དད་མ་ཡིན་ཞིང་། །
གཅད་དུ་མེད་པས་དག་པར་བརྗོད། །ཅེས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ལ་བརྟེན་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཚད་མེད་གྲངས་
མེད་པ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ནས་འདིར་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སངས་རྒྱས་དུ་མ་བསྟེན་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་གང་བསྐལ་པ་མང་པོར་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་དེ་ནི་རྣམ་པར་ཕྱེ་ཞིང་བཤད་དགོས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་དག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པ་ལ་འཇུག་པར་གྱུར་
པའི་ལས་ནི་གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པའི་རིགས་ཀྱི་བུའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པ་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དྲག་པ་དང་། རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང་། དུས་རིང་པོར་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཆེན་པོ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་
པ་སྡུག་བསྔལ་བའི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཉེ་བར་བསྟན་པས་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་མི་དགེ་བའི་ལས་དེ་ལས་ལྡོག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་འདིའི་རྒྱུ་བཞིའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བདུད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དང་། ཆོས་ཟབ་མོ་

81-1-80a

ལ་མ་མོས་པ་དང་། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཟིན་པ་སྟེ། ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་ཆོས་སྤོང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཡིན་པ་
དེ་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པ་འདི་ལ་གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ། །རང་གི་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་དང་། ཆ་གཉིས་སུ་བཅད་པའི་དགག་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། སོ་སོ་མ་ཡིན་ཐ་མི་དད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། 
ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམ་པར་དག་པ་འདི་ལ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་སོགས་དུས་གསུམ་དུ་མེད་པ། །ཤིན་ཏུ་དག་པའི་མཐའ་མེད་པ། །འདི་དག་མཐའ་ནི་མི་མཁྱེན་པ། །ཐུབ་པའི་ཆོས་མངོན་རྟོགས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་ཏེ། གང་
བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པར་དག་པ་འདི་ནི་ཟབ་ལགས་སོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གང་དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ལམ་ཤེས་པ་
ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་བསྟན་ཏོ། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་རྫོགས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ཉིད་ནི་ཇི་སྐད་དུ། མོག་མོག་པོར་བྱེད་ལ་
སོགས་དང་། །སློབ་མ་བསེ་རུའི་ལམ་གང་དང་། །འདི་དང་གཞན་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི། །ཕན་ཡོན་ཆེ་བ་མཐོང་བའི་ལམ། །བྱེད་པ་དང་ནི་མོས་པ་དང་། །བསྟོད་དང་བཀུར་དང་བསྔགས་པ་དང་། །བསྔོ་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང་། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ནི་གཞན། །
སྒྲུབ་དང་ཤིན་ཏུ་དག་པ་ཞེས། །བྱ་བ་འདི་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ། །ལམ་ཤེས་དེ་འདྲར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲེལ་པ་ནི་དེའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་

81-1-80b

ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་འགྲེལ་པའོ།།      །།ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་བཤད་ནས་ད་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་འཁོར་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། ཚུ་རོལ་ཕ་རོལ་མཐའ་ལ་མིན། །དེ་དག་བར་ལ་མི་གནས་
པ། །ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་ལ། ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ན་ཚུ་རོལ་གྱི་འགྲམ་མམ། ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་མམ། གཉིས་ཀའི་དབུས་ན་མི་དམིགས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་བ་དང་
མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འདུ་ཤེས་སུ་ཉེ་བར་དམིགས་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དེ་གཉིས་ཇི་ལྟར་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཤེས་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དུ་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དེ་མི་དམིགས་པས་རབ་འབྱོར་དུས་
གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉེ་བར་གཟུང་བ་གསུངས་པ་ནི་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐབས་མ་ཡིན་པས་རིང་བ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཐབས་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། དེ་ནི་མཚན་མར་དམིགས་སྒོ་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་མིང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་
ཕྱིན་པ་རིང་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྟེ། དེ་དང་ཉེ་བ་ཉིད་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །གང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རྟོགས་པ་ལས་བཟློག་པའི་སྦྱོར་བས་ནི་དེ་དག་རྟོགས་པ་ཕྱོགས་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པས་དེ་དག་ནི་
མ་ལུས་པ་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ཞིང་། ཉེ་བར་བཟུང་ནས་དེའི་ལམ་ལེགས་པར་བཤད་ཅིང་ལེགས་པར་མཐར་ཐུག་པར་བསྟན་ཏོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་སྟོང་ཉིད་དང་། །དུས་གསུམ་གཏོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་། །
ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད་ཆོས་དང་། །སྦྱིན་སོགས་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་རྣམས་ལ། །སྤྱོད་པའི་འདུ་ཤེས་མི་མཐུན་ཕྱོགས། །ཞེས་སྨོས་པ་ལ། གང་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པས་གཟུགས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བར་འདུ་ཤེས་ཤིང་དེས་འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་ལ། དེ་བཞིན་དུ་

81-1-81a

སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། གང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་འདུ་ཤེས་ཤིང་། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ནི་ཆགས་པའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གཉེན་པོ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། 
སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་ངར་འཛིན་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གཞན་ཡང་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པར་གྱུར་པས་གཟུགས་ལ་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་
བརྩམས་ཏེ། བདག་གི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བསྟན་པ་ལས་བཟློག་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་གཟུང་བ་ནི་འཐད་པ་
ཡིན་ཏེ། ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཆགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་སོ། །ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་གང་ཀཽ་ཤི་ཀ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆགས་པ་གང་གིས་ཆགས་པ་མེད་པར་མི་ནུས་ན་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་
ལ་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆགས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ནི། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ངར་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ནི། གཞན་ཡང་དེ་ལ་སྦྱོར་
བྱེད་ཅིང་། །དེ་ནི་ཆགས་པའི་མཐའ་འགོག་པ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གཞན་དག་དེ་ཉིད་དུ་ངར་འཛིན་པ་བཀག་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་བྱ་བ་དང་། ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བར་བྱ་བ་དང་། ཡང་དག་པར་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་རྣམས་ཆགས་པའི་མཐའ་ཐམས་
ཅད་སྤོང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། བག་མེད་པ་ཀུན་དུ་ཞུམ་པ་དང་། ཡང་དག་པར་ཞུམ་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་དང་། ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བ་དང་། ཡང་དག་པར་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ་དང་། ཡང་དག་པར་དགའ་བ་བསྐྱེད་པ་རྣམས་

81-1-81b

གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་། རྒྱལ་ལ་སོགས་ལ་ཆགས་པ་ཕྲ། །ཞེས་བསྟན་པ་ནི་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ཞིང་ཡང་མཚན་མར་བྱེད་པ་ནི་ཆགས་པ་ཕྲ་མོ་ཞེས་བསྟན་
ཏོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་དེ་ལ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་ལམ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས། །དབེན་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་ཟབ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་བོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །
ཡང་ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བུས་སྤོང་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གཅིག་པར་ནི། །ཤེས་པས་ཆགས་པ་སྤོང་བ་ཡིན། །ཞེས་བསྟན་པ་ལ། གང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གཅིག་པར་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་པ་དང་། ཤེས་བྱ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཐོབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆགས་པའི་
མཐའ་ཅན་ཡོང་ས་སུ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱུས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཟབ་མོ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར། མཐོང་བ་ལ་སོགས་བཀག་པ་ཡིས། །དེ་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་བར་བཤད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་མཐོང་བ་དང་། ཐོས་པ་དང་། 
རྟོགས་པ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་རྣམས་བཀག་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་བྱ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཟུར་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཅིའི་རྒྱུས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་རྟོགས་པར་དཀའ་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་
ཤེས་ཕྱིར། །དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་འདོད། །ཅེས་སྨོས་ཏེ། གང་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཟུར་གྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་བྱས་ནས་ཇི་སྐད་དུ། །དེ་ལྟར་ཀུན་
ཤེས་ཉིད་ལུགས་ལ། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག །རྣམ་དབྱེ་མ་ལུས་འདིས་ཤེས་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།ད་ནི་སྦྱོར་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གཟུགས་དེ་མི་རྟག་ལ་སོགས་པ། །དེ་མ་

81-1-82a

རྫོགས་དང་རབ་རྫོགས་དང་། །སྦྱོར་བ་བཀག་པས་སྤྱོད་པ་ནི། །དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་ཉིད་དང་། །མི་འགྱུར་བྱེད་པོ་མེད་ཉིད་དང་། །སྦྱོར་བ་བཀག་པ་རྣམ་གསུམ་དང་། །སྐལ་བ་ཇི་བཞིན་འབྲས་འཐོབ་པས། །དེ་ཡི་འབྲས་བུ་ཡིད་འདོད་དང་། །གཞན་
ལ་རག་ལས་མི་གང་དང་། །ཤེས་བྱེད་རྣམ་བདུན་སྣང་བ་ལས། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་དེ་ནི་རྣམ་པ་བཅུར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། གང་གལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་མི་སྤྱོད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྣམ་པ་
ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་སྤྱོད་པ་བཀག་ནས། དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི་རྗེས་སུ་གནང་བ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། གང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་རྟག་པ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། 
སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདག་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཞི་བ་དང་། མ་ཞི་བའི་རྣམ་པ་ལ་སྤྱོད་པ་བཀག་པ་ནི། དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ཡང་རྗེས་སུ་གནང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་དེ་བཞིན་དུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །
གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྫོགས་པ་དང་མ་རྫོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གང་གཞན་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། མ་རྫོགས་པའི་རྣམ་པ་ལ་སྤྱོད་པ་བཀག་ནས། དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ཡང་རྗེས་སུ་གནང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་
རྫོགས་པ་དང་མ་རྫོགས་པ་བཀག་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་པ་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གང་། དེ་དག་ཉིད་ལ་ཆགས་པ་མེད་པར་སྤྱོད་པ་ཉིད་བཀག་པས་ཡང་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི་རྗེས་སུ་གནང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་
གང་སྦྱོར་བ་དེ་མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཉིད་བཟུང་ནས་ནམ་མཁའི་དཔེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་མདོ་ནི་རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། ནམ་མཁའ་ནི་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཀྱང་འཕེལ་བ་མེད་ལ། མ་བརྗོད་ཀྱང་འགྲིབ་པ་མེད་དོ། །རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་

81-1-82b

བསྟན་ཀྱང་འཕེལ་བ་མེད་ལ། མ་བསྟན་ཀྱང་འགྲིབ་པ་མེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གང་སྦྱོར་བ་དེ་ལ་ནི་བྱེད་པ་པོར་སྣང་བ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པའམ། མ་བརྗོད་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་
དང་། ཁྲོ་བ་མེད་པའི་དཔེས་དེ་བཞིན་དུ་འཕེལ་བ་དང་། འགྲིབ་པ་མེད་དོ། །དཀའ་བའི་སྤྱོད་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། གང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དཀའ་བ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལ་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་དཀའ་བ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །
སྦྱོར་བ་དཀའ་བ་ཉིད་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བྱ་བ་རྣམས་དཀའ་བ་ཉིད་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བར་འདོད་པ་དང་། རྩོལ་བར་འདོད་པ་དང་། བྱ་བར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་རྣམ་པ་གསུམ་དང་ངོ་། །དཀའ་བའི་ཚིག་གསུམ་
གསལ་བར་བྱེད་དེ། དེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་གང་ཞིག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ལ་སྦྱོར་བར་འདོད་པའོ། །ནམ་མཁའ་ཡོངས་སུ་སྒྲོལ་བར་འདོད་པ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལ་རྩོལ་བར་འདོད་པའོ། །ནམ་མཁའ་བར་སྣང་ལ་འཕང་བར་འདོད་པ་ནི་གང་ཞིག་
ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལ་བྱ་བར་འདོད་པའོ། །རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་
བར་མཛད་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་འབྲི་བའམ། གང་བ་མེད་པ་ནི་ནམ་མཁའ་གོ་བགོས་པའི་དཔེས་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དོན་ཡོད་པའི་སྦྱོར་བ་ཉིད་ནི་གང་། དེ་ནས་དགེ་སློང་ཞིག་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སྐྱེས་བུའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྟོགས་པ་
ཉེ་བར་བཀོད་ནས་འཁོར་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ཐོབ་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་མི་འགྲོ་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་བསྲུང་བ་དང་། བསྐྱང་བ་དང་། བསྐྱབ་པར་ཁས་བླངས་པ་ནི་སྒྱུ་མ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་དང་། རྨི་ལམ་དང་། སྒྲ་

81-1-83a

བརྙན་དང་། མིག་ཡོར་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ལ་བསྲུང་བ་ལ་སོགས་པར་མི་ནུས་པ་ཉིད་ཀྱི་དཔེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་རིགས་ཀྱི་བུའམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ལ་ཡང་དག་པར་བསྲུང་བ་ནི་རྣམ་པར་ཉམས་ཤིང་དུབ་པའི་སྐལ་བ་ཅན་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལ་གནས་པ་དེ་ཉིད་བསྲུང་བ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་མི་གནས་ན་ནི། མི་དང་། མི་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་གིས་གླགས་རྙེད་པར་
འགྱུར་བས་བསྲུང་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་མི་འགྲོ་བ་ཡིན་པར་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །ཤེས་བྱེད་རྣམ་བདུན་བསྟན་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། གང་བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་ཇི་ཙམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་
ཡིན་ལ། འདུས་པའི་སྦྱོར་བས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ཡིན། འགལ་བས་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ཡིན། རྐྱེན་གྱིས་བྲག་ཅ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ཡིན། མི་འདའ་བས་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ཡིན། རྟེན་པ་མེད་པས་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ཡིན། བྱེད་པ་པོ་མེད་པས་ཐམས་ཅད་
སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་འགྱུར། ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དཔེས་དོན་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་རྣམས་བསྟན་ནས། ད་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་
རློམ་མེད་པ། །རྣམ་བཞི་དེ་ཡི་མཉམ་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་སྦྱོར་བའི་དོན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་འདི་ལྟར་རྣམ་པ་བཞིར་འགྱུར་ཏེ། གཟུགས་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། གཟུགས་ཀྱི་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། གཟུགས་ལ་བདག་གི་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། གཟུགས་
ལ་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། ཅེས་བྱ་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བར་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །རློམ་སེམས་རྣམ་པ་བཞིའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།ད་ནི་མཐོང་བའི་

81-1-83b

ལམ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་ལྷའི་རིགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱོགས་བཅུའི་ཕྱོགས་རེ་རེ་ཞིང་སངས་རྒྱས་སྟོང་དང་། འཕགས་པ་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཉིད་ལྷག་ཆད་མེད་པར་
སྟོན་པར་མཛད་པར་སེམས་སོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ལས་མ་གཏོགས་པར་སྐད་ཅིག་མ་གཞན་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། དབང་པོར་གྱུར་པ་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་དཔེར་མ་བྱས་པ་ནི། དེའི་བསྟན་པ་མཐར་ཐུག་པའི་སྦྱོར་
བ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་ཡིན་ནོ། །མ་འོངས་པ་སྨོས་པ་ནི་མ་འོངས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་དེ་གོས་པ་སྟོན་པའི་ཆེད་ཡིན་ནོ། །གྲངས་སྟོང་དུ་ངེས་པས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དུ་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་པ་སྟོང་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐབས་མཁས་པས་གཞན་དག་ཀྱང་
བསྒྲུབ་པ་དང་། དགག་པ་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་གང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་དབེན་པ་ལ། །ཆོས་ཤེས་རྗེས་སུ་ཤེས་བཟོད་དང་། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་བདག་ཉིད་འདི། །ཀུན་ཤེས་ཚུལ་ལ་མཐོང་བའི་
ལམ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་སྟེ། དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་གཟུགས་རྟག་ཅེས་བྱ་བའམ། མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བར་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བའམ། མ་
འོངས་པ་ཞེས་བྱ་བའམ། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བར་ཆོས་སྟོན་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉེན་པོ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཞེན་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་གང་གཟུགས་རྣམ་
པར་དག་གོ་ཞེས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་རྣམ་པར་དག་གོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པོ་མེད་ཅིང་། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་

81-1-84a

སྟོན་པར་རྗེས་སུ་གནང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉིད་དོ་
ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགག་པ་མེད་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་
པའི་བཟོད་པ་ནི་གང་རྣམ་པ་དེ་དག་ནམ་མཁའ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་དཔེས་དེ་དག་གི་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་དག་གོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་གང་དེ་ལྟར་དེ་དག་གི་རྣམ་པས་གོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་
པ་ནི་གང་། དེ་ལྟར་དེ་དག་གི་རྣམ་པས་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་གང་སྒྲ་བརྙན་གྱི་དཔེས་དེ་དག་གི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྣམ་པ་མེད་པས་འདིར་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྣམ་པ་དོན་གྱིས་བཀག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་གང་ནམ་
མཁའ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་བརྗོད་དུ་མེད་དོ། །འདིར་ཡང་གཞན་གྱི་བརྒྱུད་པ་བརྗོད་པས་དེའི་དོན་གཞན་གྱི་རྟོགས་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་རྣམ་པ་མི་དམིགས་པར་བསྟན་ཏོ། །འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་གང་ཆོས་
ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པས་མི་དམིགས་པའི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགག་པ་མེད་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་
པ་ནི་གང་དེ་འཛིན་པ་དང་། འཆང་བ་དང་། ཀློག་པ་དང་། ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ལ་ནི་ནད་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བ་དང་། ལྷ་རྣམས་ཀྱང་དེའི་ཕྱི་བཞིན་འབྲང་བར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་སྟོན་པ་དེར་ཡང་ཞག་གསུམ་དུ་ལྷའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་འདུ་བར་འགྱུར་བ་

81-1-84b

དང་། ཆོས་སྟོན་པ་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་གསུམ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་ལྷ་རྣམས་མཆོད་པར་བྱེད་པ་དང་། བལྟ་བ་དང་། འདུ་བས་ནི་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་གང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རིན་
པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་དབང་གིས་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཤེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དགའ་བར་བྱེད་པས་ནི་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་གང་། ཡང་ལམ་ཤེས་པའི་དབང་གིས་ཆོས་འགའ་ཡང་སྐྱེ་
བའམ། འགག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར། རྟོག་པ་མེད་པའི་དགེ་བའི་རང་བཞིན་ལ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་
བཟོད་པ་ནི་གང་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་གིས་ཆོས་དེ་དང་དེ་དག་གི་རྣམ་པ་དང་། རྟགས་དང་མཚན་མ་རྣམས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་སོགས་པའི་རྟོག་པ་དང་མི་ལྡན་པས་གོས་པ་མེད་པའི་རིན་པོ་ཆེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་གང་ཡང་ཇི་
སྐད་དུ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་དོན་རྣམ་པར་མི་ཤེས་པ་དངོས་པོའི་ཡུལ་ཤེས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པར་ཡང་མི་བྱེད། དེ་དག་གི་མཚན་མའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་དམིགས་པས་གཉིས་སུ་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་
མདོར་བསྡུས་པ་ནི། གཟུགས་རྟག་མ་ཡིན་མི་རྟག་མིན། །མཐའ་ལས་འདས་དང་རྣམ་དག་དང་། །མ་སྐྱེས་མ་འགགས་ལ་སོགས་དང་། །མཁའ་འདྲ་ཆགས་པ་སྤངས་པ་དང་། །ཡོངས་སུ་འཛིན་ལས་གྲོལ་བ་དང་། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བརྗོད་མེད་དང་། །གང་ཕྱིར་
འདི་ཡི་དོན་བརྗོད་པས། །གཞན་ལ་སྦྱིན་དུ་མེད་པ་དང་། །དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང་ནི། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་ནད་མི་འབྱུང་། །ངན་སོང་ཆད་དང་འབྲས་བུ་ནི། །མངོན་དུ་བྱ་ལ་མི་རྟོག་ཉིད། །མཚན་མ་དག་དང་མ་འབྲེལ་དང་། །དངོས་དང་མིང་དང་གཉིས་པོ་ལ། །

81-1-85a

ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི། །ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ནི་རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཆོས་གང་ཡང་ཐོབ་པར་མི་བྱེད། མཐོང་བར་མི་བྱེད། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་རྫོགས་པར་གསལ་བར་
བསྟན་པ་འདི་དང་། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ལས་ཤིན་ཏུ་འདའ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བཟློག་པའི་རིམ་པས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ལམ་ཤེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་རྫོགས་པར་བསྟན་པ་འདི་དང་། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་
ཕྱིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད། འདུས་བྱས་འདོར་བར་མི་བྱེད། འདུས་མ་བྱས་འཐོབ་པར་མི་བྱེད་དེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་རྫོགས་པར་གསལ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་འདི་དང་ཡང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་ཕྲད་ཀྱིས་
ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་བྱས་ནས་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་དད་པས་བ་སྤུ་ལངས་པའི་སྒྲ་ནི་ཅ་ཅོའི་སྒྲ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མའི་ཚིག་གི་དོན་ནི་འགྲེལ་པས་བཤད་དོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ལ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལོགས་ཤིག་
ན་མེད་ཅེ་ན། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་པ་དང་། མཐོང་བས་བལྟས་ནས་འདའ་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པས་འདི་ནི་གཞན་གཙོ་བོར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །གང་གཞན་ཡང་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་
ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་གྱི་ཤེས་པ་དང་། སྤོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཟོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་གང་། ཇི་སྐད་དུ། ཤེས་པས་སྲིད་ལ་མི་གནས་ཤིང་། །སྙིང་རྗེས་ཞི་ལ་མི་གནས་དང་། །ཐབས་
མ་ཡིན་པས་རིང་བ་དང་། །ཐབས་ཀྱིས་རིང་བ་མ་ཡིན་ཉིད། །མི་མཐུན་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དག་དང་། །སྦྱོར་དང་དེ་ཡི་མཉམ་ཉིད་དང་། །མཐོང་བའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། །དེ་འདྲར་ཀུན་ཤེས་ཉིད་དུ་འདོད། །ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདིར་རྗེས་སུ་འབྲེལ་

81-1-85b

པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །སློབ་དཔོན་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྡེས་མཛད་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་བསྟན་ནས། ད་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་
པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་ཡང་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་པོའི་རྣམ་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག །དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་བཟུང་བ་ལ། །རྣམ་པ་ཞེས་ནི་བྱ་བར་བརྗོད། །དམིགས་པ་ནི་དམིགས་པ་རྣམས་སོ། །རྣམ་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་
ཕྱོགས་གང་གིས་གང་ཞིག་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ནི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རྟག་པར་འཛིན་པའི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱང་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ནི་རྣམ་གསུམ་ཕྱིར། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །
ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའི་རྟེན་ཅན་དུ་བྱས་པ་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བདེན་པ་གང་ལ་རྣམ་པ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མེད་པའི་རྣམ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། །མི་གཡོ་བ་ཡི་རྣམ་པའི་བར། །བདེན་
པ་སོ་སོ་ལ་བཞི་དང་། །ལམ་དེ་ལ་ནི་བཅོ་ལྔར་བཤད། །ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་རྣམ་པ་བཞིའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རེ་ཞིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་མ་མཆིས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །རབ་
འབྱོར་ནམ་མཁའ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནམ་མཁའ་མེད་པའི་དཔེས་མེད་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚིག་སོ་སོ་ལ་ཡང་བྱ་བར་
དོན་བཤད་པ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ནི་དེ་ལ་འདིའི་དོན་བཤད་པ་དང་། མཚམས་སྦྱར་བ་ནི། ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལགས་སོ། །རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་

81-1-86a

ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བདེ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་མི་དམིགས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབེན་པའི་རྣམ་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། འདི་ནི་དབེན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལགས་སོ། །ཤིན་ཏུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་
གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤིན་ཏུ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་བདག་རང་དབང་གི་རྫས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་བརྫི་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། འདི་ནི་བརྫི་བ་མ་མཆིས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་
མེད་པའི་རྣམ་པས་མི་བརྫི་བ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་དེ་དག་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སྟོང་པ་དང་། བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་པར་རིག་
པར་བྱའོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་བཞིའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། འདི་ནི་གནས་པ་མ་མཆིས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །མིང་དང་ལུས་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་ནི་བསྐྱེད་པའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་
གནས་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་མིང་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཕུང་པོ་བཞིའོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་དེ་གཉི་གའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནམ་མཁའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབུགས་དབྱུང་བ་དང་། འཇུག་པ་མི་དམིགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་
ཕྱིར་རོ། །བརྗོད་པར་མི་རིགས་ཏེ། ནམ་མཁའ་མི་སྒྲིབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་པ་བདེན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ནང་གི་བདག་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དབུགས་དབྱུང་བ་དང་རྔུབ་པ་གཉིས་ནི་དེའི་ནང་གི་རྟགས་སུ་དེ་དག་དེ་ལྟར་
བསྟན་ཏོ། །བརྗོད་དུ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔྱོད་པ་མི་དམིགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་ཅིང་དཔྱོད་ནས་བརྗོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་མི་དམིགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་

81-1-86b

བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་བཞི་ནི་མིང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་ལྟར་དེ་དག་རིམ་པ་བཞིན་དུ། རྒྱུ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་། རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་རྟེན་ཅན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འགོག་པའི་བདེན་པའི་
རྣམ་པ་དབྱེ་བ་བཞིའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་པ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། ཆོས་ཐམས་ཅད་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འགོག་པ་ལུས་ཀྱི་མངོན་སུམ་བྱས་པ་ནི་འགྲོ་བ་ཐོབ་པར་བྱས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། མི་འཕྲོགས་
པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟུང་དུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བཟུང་བ་ཐོབ་པའི་ཡུལ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་མི་འཕྲོགས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་ཟད་པ་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཟད་ཅིང་བྱ་བ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་
མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགག་པ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་དེ་དག་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འགོག་པ་དང་། ཞི་བ་དང་། གྱ་ནོམ་པ་དང་། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། 
འགོག་པའི་བདེན་པའི་རྟེན་ཅན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ནི་བཅོ་ལྔ་སྟེ། བཞི་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་སྔ་མའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ་ལ་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་ཞེས་བྱ་
བའི་རྣམ་པ་ལ། ཇི་སྐད་དུ། བྱེད་པ་པོ་མི་དམིགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ནི་ཤེས་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འཕོ་བ་མེད་
པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ནི་འཆི་འཕོ་བ་དང་། སྐྱེ་བ་མི་དམིགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དུལ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་དུལ་བ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དེ་

81-1-87a

དག་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལམ་དང་། རིགས་པ་དང་། སྒྲུབ་པ་དང་། ངེས་པར་འབྱིན་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྟེན་ཅན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་ནི་རྣམ་
པ་གཉིས་ཏེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་། མཐོང་བའི་ལམ་ཟག་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པ་ནི་རྨི་ལམ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། རྨི་ལམ་མཐོང་བ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་
གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྒྲ་བརྙན་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ནི་སྒྲ་བརྗོད་པ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མིག་ཡོར་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ནི་གཟུགས་བརྙན་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྨིག་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ནི་ཆུའི་
ཕུང་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྒྱུ་མ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ནི་མཚན་མ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དེ་དག་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་
མེད་པ་དང་། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགག་པ་མེད་པ་དང་། གདོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ལྔས་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་གྱུར་པ་བསྟན་ཏོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་མཐོང་བའི་ལམ་རྣམ་པ་དྲུག་
ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤོང་བ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །དྲུག་གང་ཞེ་ན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྟོག་པ་སྤོང་བ་གསུངས་པ་ལ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །
རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤོང་བ་ནི་གང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྣམ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སེམས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བག་ཆགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤོང་བ་ནི་གང་རྣམ་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་

81-1-87b

ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁའ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྤྲོས་པ་སྤང་བ་ནི་གང་སྤྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ནི་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྤྲོས་པ་ཞེས་
བྱ་བ་ནི་གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རང་གི་རྟོག་པ་སྤོང་བ་ནི་གང་རློམ་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རློམ་སེམས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་རྣམ་
པར་རྟོག་པ་སྤོང་བ་ནི་གང་མི་གཡོ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ནི་མི་གཡོ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །རབ་འབྱོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གནས་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་དེ་དག་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་
སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་ནི་བཅོ་ལྔར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་བསྟན་ནས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དོན་ཇི་ལྟ་བུ་
ཡིན་ཞེ་ན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཀུན་འབྱུང་དང་། ལམ་གྱི་བདེན་པ་གཉིས་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་། འགོག་པ་གཉིས་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་པས་ན། འདི་ལྟར། རྒྱུ་དང་ལམ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་། །
འགོག་པ་དང་བཅས་གོ་རིམས་བཞིན། །དེ་དག་བརྒྱད་དང་བདུན་དང་ནི། །ལྔ་དང་བཅོ་ལྔ་ཞེས་སྒྲོགས་སོ། །ཞེས་བསྟན་ཏོ། །སྐབས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་ནི་འདུན་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་། དགའ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡང་སྲིད་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་
རོ། །འདི་ལྟར་འདུན་པའི་གཉེན་པོ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །འདོད་ཆགས་དེ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བྱེད་འདོད་པའི་དངོས་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ནི་མི་གནས་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་

81-1-88a

པར་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་ཆགས་པ་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྲིད་པའི་གཉེན་པོ་ནི་ཞི་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་
མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་པ་ནི་མ་ཞི་བ་གཙོ་ཆེ་བ་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་དབྱེ་བ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་། ཞེ་སྡང་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་། གཏི་མུག་ཀུན་འབྱུང་བའོ། །དེ་དག་
གི་གཉེན་པོ་ནི་འདོད་ཆགས་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །འདོད་ཆགས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེ་སྡང་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཞེ་སྡང་དམིགས་སུ་མེད་པ་
ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཏི་མུག་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། གཏི་མུག་གི་མུན་པ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་ནི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་སྟེ། དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་དེའི་གཉེན་པོ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་
གཉེན་པོ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཀུན་དུ་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྐྱེན་ནི་སེམས་ཅན་དུ་ཞེན་པ་དང་། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྐྱེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉེན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །སེམས་
ཅན་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱས་པ་དང་། རྒྱུ་ནི་གང་འདོད་ཆགས་དང་། དགའ་བའོ། །ཀུན་འབྱུང་བ་ནི་གང་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གོ། །རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་ནི་གང་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ། །རྐྱེན་ནི་གང་སེམས་ཅན་དུ་མངོན་པར་
ཞེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་ནི་བརྒྱད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ་ལ་ཚད་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །

81-1-88b

སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པའི་གོ་སྐབས་འབྱེད་པ་ཉིད་དུ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན། ལམ་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་གོ་འབྱེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མཐའ་གཉིས་སུ་རྟོག་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །མཐའ་གཉིས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་
ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རིགས་པ་གང་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །
ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ལམ་མ་ལུས་པ་ཐེག་པ་གཅིག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་རིགས་པ་ཞེས་བྱ་ན། ཅིའི་ཕྱིར་མ་ལུས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལས་འདས་པ་ཉེ་བར་
བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་དམན་པ་འདོད་པ་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་ལ་བསྒྲུབ་པ་ནི་གང་རྟོགས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་
པ་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སོ་སོར་ཡུལ་རྟོགས་པ་མེད་པའི་གནས་ནི་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་དེ་ལ་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་ཅེ་ན། དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་
བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཐོབ་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་དང་། མ་ཐོབ་པའི་ཐོབ་པ་དམན་པ་དང་། མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་རྟོག་པ་མེད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་དེ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་གང་ཆགས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་རང་
བཞིན་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དང་དེའི་ཆོས་རྟོགས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་ལྟར་བྱས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ལམ་གོ་འབྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དང་། ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གོ་འབྱེད་པ་དང་། རིགས་

81-1-89a

པ་གང་ཡིན་པ་དང་། ཇི་ལྟར་རིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དང་། སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དང་། ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དང་། གང་ཡང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པ་སྟེ། ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་ནི་བདུན་དུ་འགྱུར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་
བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ་ལ་མི་རྟག་པ་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་འཇིག་པ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་པ་མེད་པ་ལས་དོན་གཞན་མ་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྡུག་བསྔལ་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་
ཐམས་ཅད་གདོད་མ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་བདེ་བར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྟོང་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བདག་གི་རྫས་མི་
དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་མེད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་རང་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་
བྱས་ནས་གང་དུ་བརྟགས་པའི་མཚན་མ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ཆོས་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མཚན་མ་མེད་པའི་རྣམ་པས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་སྔོན་
དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་མངོན་དུ་བྱས་པས་བཞི་པོ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་པ་དང་། ཡང་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་རྟེན་ཅན་རྣམ་པར་གྱུར་པ་ནི་ལྔ་ཡིན་ནོ། །དེ་འགོག་པའི་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་དངོས་པོ་འགོག་པ་ནང་གི་མཚན་
ཉིད་ཅན་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གསུམ་ཏེ། གང་ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཆོས་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ནི་རྣམ་

81-1-89b

པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིའི་ཆོས་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་དང་ནང་གི་སྟོང་པ་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་དང་ནང་གི་ཆོས་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བཏགས་པའི་འགོག་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ནི་མངོན་
པར་ཞེན་པའི་དབྱེ་བས་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་འགོག་པ་ནི་གང་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འོད་སྲུངས་གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་རི་
རབ་ཙམ་མཆོག་ཡིན་གྱི་མངོན་པར་ང་རྒྱལ་བ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དབྱིབས་ལ་ཞེན་པའི་འགོག་པ་ནི་གང་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་
ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་དང་། མཚམས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་འགོག་པ་ནི་གང་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་
ནོ། །དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བས་བྱས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པ་ནི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཙམ་ཡིན་ཏེ་དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དོན་དམ་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །འདུས་བྱས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་འགོག་པ་ནི་གང་འདུས་
བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདུས་མ་བྱས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་འགོག་པ་ནི་གང་འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །
རྟག་པ་དང་། ཆད་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པའི་འགོག་པ་ནི་གང་ཤིན་ཏུ་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མཐའ་ནི་མཐའ་ལས་འདས་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་འདོད་པ་དང་། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་འཁོར་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་འགོག་པ་ནི་གང་ཐོག་

81-1-90a

མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མང་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དོར་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་
ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་འགོག་པ་ནི་གང་དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་བཏགས་པའི་འགོག་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བརྒྱད་ནི་ཞི་བའི་རྣམ་པས་བསྡུས་པ་
ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཛད་པའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་དེས་ནི་བྱེད་པ་པོ་འགོག་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡུལ་ལ་འཁྲུལ་པའི་འགོག་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བཏགས་པ་ལ་འཁྲུལ་པའི་འགོག་པའི་རྣམ་པ་ནི་གང་ཆོས་
ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་བྱས་པ་ཉིད་ལ་འཁྲུལ་པའི་འགོག་པ་ནི་གང་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་
ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་རང་བཞིན་འགོག་པ་ནི་གང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་
དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་ལ་འཁྲུལ་པའི་འགོག་པ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་འགོག་པ་འདི་གཉིས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ནི་འགོག་པ་གང་ཡིན་པ་དང་། 
ཇི་ལྟར་ཡང་ཞི་བ་ཡིན་ཞེ་ན། མངོན་པར་ཞེན་པ་བརྒྱད་ལོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་གྱ་ནོམ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རང་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། གཉིས་སུ་འཁྲུལ་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་ངེས་པར་འབྱུང་ཞེ་ན། དངོས་པོ་

81-1-90b

མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་དངོས་པོའི་འགོག་པ་དང་། བྱེད་པ་པོ་འགོག་པ་དང་། ཡུལ་ལ་འཁྲུལ་པ་འགོག་པ་དང་། དངོས་པོ་གཞན་འགོག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསུམ་དང་། བརྒྱད་དང་། གཅིག་དང་། གཉིས་དང་། 
གཅིག་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་གྱུར་པ་ནི་བཅོ་ལྔའོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་བསྟན་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྣམ་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཀུན་མཁྱེན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པར་འགྱུར་བ་
ཡིན་པ་དེ་བས་ན། དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ནས་བཟུང་སྟེ། །ཐ་མ་སངས་རྒྱས་ཉིད་རྣམ་པ། །སློབ་མ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་རིམ་བཞིན་ཏེ། །སུམ་ཅུ་བདུན་དང་སུམ་ཅུ་བཞི། །སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་བུ་
ཞིག་ཅེ་ན། ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང་མཐུན་པར། །ཞེས་སྨོས་སོ། །དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ནི་ལམ་འདི་གསུམ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལ་ཐམས་
ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ལས་གཞི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ལམ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་སྟེ། གང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལུས་དང་། ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་
ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་གཞི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ། །རྩོལ་བའི་ལམ་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་ནི་གང་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་
ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ལ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་སྤོང་བའི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ལམ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདུན་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། སེམས་དང་། 

81-1-91a

དཔྱོད་པ་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བས་ནི་འདུན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་དེ་དག་གི་གནས་པ་ལས་སུ་རུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་འབྲེལ་
པའི་ལམ་དབང་པོ་རྣམས་ནི་གང་དབང་པོའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ལམ་གྱིས་དེ་ནི་འཕགས་པའི་ཡང་དག་པར་སྐྱེད་པ་ལ་
དབང་དུ་གྱུར་པ་དྲོ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་སྦྱོར་བས་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་འབྲེལ་པའི་ལམ་ནི་སྟོབས་རྣམས་ཏེ། གང་སྟོབས་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོབས་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དབང་ཐོབ་
ནས་དེས་མཇུག་ཐོགས་སུ་བདེན་པ་རྟོགས་ན་མ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་བཟོད་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་སྦྱོར་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ལམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཡིན་ཏེ། གང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་རྣམ་པ་ནི་རྣམ་པ་
ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་སོ་སོར་རང་གིས་རིག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པར་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ལམ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་
ལམ་སྟེ། གང་འཕགས་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ངེས་པར་
འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དེ་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་བྱས་ན་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་ལམ་དང་། རྩོལ་བའི་ལམ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དང་། མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་ལམ་དང་། མངོན་

81-1-91b

པར་རྟོགས་པ་དང་འབྲེལ་པའི་ལམ་དང་། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ལམ་དང་། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཞི་དང་། བཞི་དང་། བཞི་དང་། ལྔ་དང་། ལྔ་དང་། བདུན་དང་བརྒྱད་ཀྱི་དབྱེ་བ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་ལམ་གྱི་རྟེན་
ཅན་གྱི་རྣམ་པ་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་རྣམ་པ་དྲུག་ལས་གཉེན་པོའི་ལམ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། ལྟ་བས་བྱས་པའི་གཉེན་པོ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །མཚན་མ་དང་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའོ། །ཁམས་གསུམ་དུ་
སྨོན་པའི་གཉེན་པོ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ལྟ་བ་དང་། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། སྨོན་པ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། བདག་མེད་པ་དག་ནི་རྣམ་པར་
ཐར་པའི་སྒོ་དང་པོའོ། །མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། རྒྱུ་དང་། ཀུན་འབྱུང་བ་དང་། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་། རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའོ། །འགོག་པ་དང་། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལམ་གྱི་རྟོག་པ་མེད་པ་ནི་
མཚན་མ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་སྐད་དུ། མཚན་མ་མེད་པ་ནི་ཞི་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དང་འདི་འགལ་བ་མེད་དོ། །མཚན་མ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འགོག་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ལམ་གྱིས་མཚན་མ་མེད་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་
ལམ་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་གྱི་སྤངས་པ་ནི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡང་སྤྲུལ་པ་མེད་པར་མ་ཡིན་པས་སྤྲུལ་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པར་མ་ཞིག་པ་ནི་བདག་ཉིད་བསམ་གཏན་ནམ། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་
པ་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། གང་གཟུགས་ཅན་གཟུགས་ཀྱི་ཁ་དོག་བཟང་པོ་དང་། ངན་པ་རྣམས་ལ་ལྟ་བའོ། །གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པར་ཞིག་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། གང་

81-1-92a

གིས་ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་ཤིང་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་པོ་འདི་དག་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གཉིས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྤྲུལ་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་
པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྡུག་པའི་གཟུགས་ལ་དགའ་བ་དང་། མི་སྡུག་པའི་གཟུགས་སུ་སྤྲུལ་པ་ལ་མི་དགའ་བའོ། །དེའི་གཉེན་པོར་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཉིད་ཀྱི་སྡུག་པ་དང་། 
མི་སྡུག་པའི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། གཅིག་ལ་གཅིག་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕན་ཚུན་རོ་གཅིག་པའི་འདུ་ཤེས་ཐོབ་པས་ཅི་འདོད་པའི་གཟུགས་ལ་ལྷག་པར་མོས་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་
གནས་པའི་ལམ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་གནས་པའི་ལམ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཞི་བར་གནས་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒྲིབ་པ་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནི་འདུ་ཤེས་དང་། ཚོར་བ་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་
གྱི་སྤྲུལ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་གསུམ་དང་། བདག་གི་དོན་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་གཞན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱས་པའི་དབང་དུ་བྱ་བའི་ལམ་ལྔ་སྟེ། རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་
བརྒྱད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ནི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་མཐར་གྱིས་གནས་
པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྤོང་བའི་ལམ་བདེན་པ་བཞིའི་རྟེན་ཅན་དེ་མ་ཐག་པའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། གང་བདེན་པ་

81-1-92b

བཞི་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་འབྱུང་བ་དང་། འགོག་པ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ནི་གང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་སྟེ། གང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་
ཕྱིན་པ་བཅུ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་གཉེན་པོའི་ལམ་དང་། སྤྲུལ་པའི་ལམ་དང་། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་ལམ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དང་། སྤོང་བའི་ལམ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་
སྟེ། དེ་དག་གི་དབང་དུ་མཛད་ནས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསུམ་དང་། གསུམ་དང་། ལྔ་དང་། དགུ་དང་། བཞི་དང་། བཅུ་སྟེ། ལམ་ཤེས་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞིར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་
བའི་ཕྱིར་གཅིག་ཉིད་ཡིན་མོད་ཀྱི། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འདིར་སྟོབས་བཅུ་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་རྣམས་
ཀྱི་རྣམ་པ་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་ཤེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སོ་སོར་རིག་པ་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་
མཁྱེན་པ་ཉིད་ཆགས་པ་མེད་པ་དང་། ཐོགས་པ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་གྲངས་དང་། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། ཡུལ་གྱི་སྐད་རྣམས་དང་། ཆོས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཡུལ་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཡེ་
ཤེས་ཀྱི་རྟོགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། ཞེས་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་ཉེ་

81-1-93a

བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མ་འདྲེས་པ་དེ་དང་དེར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་གང་དང་གང་ཡིན་པ་དེ་དེ་དང་དེ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། མདོ་ལས། དགེ་སློང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་ལན་འགའ་གྲོང་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་
རྒྱུ་བ་ན་གླང་པོ་ཆེ་གཏུམ་པོའམ། རྟ་མི་བགྲུངས་པའམ། བ་ལང་བརྡུང་པའམ། ཁྱི་ཟ་ལེ་བ་དང་བཅས་པར་འགྲོ་བ་དང་། ཚང་ཚིང་ངམ། ཚེར་མའི་ནགས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། སྦྲུལ་ནག་པོ་ལ་རྐང་པས་བརྫི་བ་དང་། དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱིས་ཁྱིམ་དུ་ཞུགས་པ་དང་། གང་ན་
བུད་མེད་ཀྱི་ཡུལ་མི་རིགས་པར་སྨྲ་བས་མགྲོན་དུ་བོས་པའམ། དགོན་པའམ། ཡང་ན་ལམ་གོལ་བར་འགྲོ་ཞིང་། ལམ་བོར་བ་དང་། རྐུན་པོ་དང་། དགྲ་དང་བཅས་པར་འགྲོ་བ་དང་། སེང་གེ་དང་། སྟག་དང་། གཞན་གྱི་ཆུང་མ་དག་གིས་དེ་དེ་ལྟར་བསྟེན་པ་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་
འཁྲུལ་པར་འགྱུར་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མི་མངའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་། གཞན་ཡང་འགའ་ཞིག་ཏུ་དགྲ་བཅོམ་པ་དགོན་པ་ནགས་ཁྲོད་སྟུག་པོར་འགྲོ་བ་ན་ལམ་ནོར་བ་དང་། ཁང་པ་སྟོང་པར་སྒྲ་སྒྲོགས་པ་དང་། ཀུ་ཅོ་འདོན་པར་བྱེད་པ་དང་། 
སྙིང་རྗེ་རྗེ་ལྟར་འོ་དོད་འབོད་པ་དང་། བག་ཆགས་ཀྱི་ཉེས་པ་ཀུན་དུ་བསྐྱོད་པས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྟ་གད་ཆེན་པོས་དགོད་ཅིང་སོ་སྟོན་པ་དང་། སྟེག་ཚུལ་དུ་འཛུམ་ཡང་ཉེ་བར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཆ་དང་ལྡན་པའི་ཅ་ཅོ་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་
མི་མངའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དྲན་པ་ཉམས་པ་མི་མངའ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་སེམས་ཀྱིས་བྱས་པའི་ངག་གི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་གཅིག་ཏུ་མི་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་ཅིང་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་
ཞི་བའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕུང་པོ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་མི་མངའ་སྟེ། བཏང་སྙོམས་མཆོག་གིས་བཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་གྱི་ལྡང་བ་ན་མཉམ་

81-1-93b

པར་གཞག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་ཐུགས་མཉམ་པར་མ་གཞག་པ་མི་མངའོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ལ་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འདི་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་ཚུལ་
ཅན་ཞེས་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མི་མངའོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མ་ཐོབ་པས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པས་འདུན་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དྲན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་དང་། རྣམ་པར་
གྲོལ་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཡིན་ཏེ། ཉམས་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་མངའོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་རེས་འགའ་ལུས་ཀྱི་དགེ་བའི་ལས་ལ་འཇུག །རེས་འགའ་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་ནི་ལས་གསུམ་ཆར་ཡང་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་མི་མངའོ། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་
བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་དངོས་པོ་འབད་པ་མེད་པར་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གང་གིས་འདི་དག་ལ་ཆགས་པ་དང་། ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་གྱི་གང་གིས་འདི་དག་ལ་ཆགས་པ་དང་། ཆགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཐོང་
བ་འཇུག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འབད་པ་མེད་པར་ཡང་དུས་གསུམ་གྱི་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བཅོ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །མེད་པའི་རྣམ་པ་ནི་གང་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་
ཏེ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་མི་འགྲོ་བའི་རྣམ་པ་ནི་རང་བྱུང་གི་རྣམ་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་སྒྱུར་བ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་

81-1-94a

བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་
ཡིན་ནོ། །དེ་དག་དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཇི་ལྟར་སྟོབས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་སྒྱུར་བའི་རང་བྱུང་དང་། གང་གི་ཆེད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་
ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བཅུ་དང་། བཞི་དང་། བཞི་དང་། བཅོ་བརྒྱད་དང་། གཅིག་དང་། གཅིག་དང་། གཅིག་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྟེན་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་ནི་བཞི་བཅུར་གཅིག་གིས་མ་ཚང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་བསྡུས་ན་རྣམ་པ་བརྒྱ་བདུན་
ཅུ་རྩ་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་འདི་དག་གང་ལ་བྱ་ཞེ་ན། དང་པོ་རྩོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ། །དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་འཛིན་པ་ལ། །རྣམ་པ་ཞེས་ནི་བྱ་བར་བརྗོད། །ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ལ་མ་ཡིན་ནམ། དམིགས་པར་བཞག་པས་ཡང་
དམིགས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་། དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདིར་དངོས་པོ་མེད་པར་རྣམ་པར་ཐར་པའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་སུ་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་དབྱེ་
བས་ཟག་པ་མེད་པ་དང་། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཤིན་ཏུ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་
ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་སངས་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གང་དྲི་མ་མེད་པའི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ལས་གཞན་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཙམ་གྱི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་གྱི་དེ་དང་འདི་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ། །རྣམ་པའི་རྣམ་པར་

81-1-94b

འགྲེལ་པའོ།།      །།རྣམ་པ་རྣམས་བསྟན་ནས། ད་ནི་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་སྦྱོར་བའི་རྟེན་སྦྱོར་བ་པོ་ཡིན་པས་དེ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྦྱོར་བ་པོ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བཀུར་སྟི་བྱས། །
དེ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན། །དགེ་བའི་བཤེས་ཀྱིས་མགོན་བཅས་པ། །འདི་ཉན་པ་ཡི་སྣོད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སྦྱོར་བའི་རྟེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་བྱ་བ་བྱས་པ། འདས་
པས་བསྟན་པའི་གསུང་རབ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་སྔོན་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉན་པའི་སྣོད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཉན་པའི་སྦྱོར་བའི་རྟེན་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །
ཡང་འཛིན་པ་དང་། འཆང་བ་དང་། ཀློག་པ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་དང་། ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། དེ་ལ་རྗེས་སུ་མི་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བའི་རྟེན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། སངས་རྒྱས་བསྟེན་དང་ཀུན་འདྲི་དང་། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་སྤྱོད་པ། །ལེན་
དང་འཛིན་ལ་སོགས་པ་ཡི། །སྣོད་དུ་དམ་པ་རྣམས་བཞེད་དོ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་སངས་རྒྱས་མང་པོ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་དང་། ཡོངས་སུ་ཞུ་བ་བྱས་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་འདི་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་སྣོད་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །
གང་གི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་རྒྱུ་མེད་པ་ནི་དེ་ལ་མི་མོས་པ་དང་། མཆོག་ཏུ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ལས་བཟློག་པ་ནི་མི་མོས་པ་དང་། སྤོང་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། མོས་པ་མེད་པའི་རྒྱུས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་དེ་སྤོང་བའི་རྒྱུ་ནི་
གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཟབ་པ་ནི་མོས་པ་མེད་པ་ཙམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྤོང་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཉེས་པའི་རྒྱུ་

81-1-95a

ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་གནས་པར་འདོད་པ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བསྐྱེད་པར་འདོད་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ན་སྦྱོར་བ་བསྟན་པའི་ཉེ་བར་
འགོད་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཕན་ཚུན་དེ་ལས་འཁྲུངས་པ་དང་། དེའི་མཐུས་གསལ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་བུའི་དོན་གྱིས་ཡིན་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འཁྲུངས་
པ་ནི་མངོན་པར་བསྐྲུན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐུས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ཡང་གསལ་བར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རང་ལས་འཁྲུངས་པ་དང་། མཐུས་གསལ་བར་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་པའི་
སྣོད་ཀྱི་ཉེས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར། ལེགས་པར་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ལེགས་པར་ཟུང་ཤིག་ཅེས་གསུངས་ཏེ། སྣོད་ཁ་སྦུབ་དང་། མི་གཙང་བ་དང་། རྡོལ་བ་རྣམས་ཉན་པའི་སྣོད་ངན་པ་སྤངས་པ་བསྟན་པའི་སྣོད་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེས་ནི་བསྟན་པའི་སྣོད་ཀྱི་ཉེས་པ་གསུམ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །
ཤེས་རབ་འཆལ་པ་ནི་ལེགས་པར་ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བའི་ཉེས་པ་ནི་ཉོན་ཅིག་ཅེས་གསུངས་པས་སོ། །འདུན་པ་དམན་པའི་ཉེས་པ་ནི་ཡིད་ལ་ལེགས་པར་ཟུང་ཤིག་ཅེས་གསུངས་པས་སོ། །སྦྱོར་བའི་རྟེན་བསྟན་ནས་སྦྱོར་བ་རྣམས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་
ཉི་ཤུར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་ལ་མི་གནས་ཕྱིར། །དེ་ལ་གནས་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་ཕྱིར། །དེ་རྣམས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཕྱིར། །དེ་དག་ཚད་ནི་མེད་ཕྱིར་དང་། །ཚེགས་ཆེན་ཡུན་རིང་རྟོག་ཕྱིར་དང་། །ལུང་བསྟན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་
ཕྱིར་དང་། །ངེས་འབྱུང་བར་ཆད་མེད་ཉིད་དང་། །བྱང་ཆུབ་ཉེ་དང་མྱུར་བ་དང་། །གཞན་དོན་འཕེལ་མེད་འགྲིབ་མེད་དང་། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་སོགས་མིང་མཐོང་། །གཟུགས་སོགས་བསམ་མི་ཁྱབ་མི་མཐོང་། །གཟུགས་སོགས་དེ་ཡི་མཚན་མ་དང་། །དེ་ཡི་ངོ་བོར་རྣམ་མི་

81-1-95b

རྟོག །འབྲས་བུ་རིན་ཆེན་སྦྱིན་བྱེད་དང་། །དེ་ནི་དག་པ་མཚམས་དང་བཅས། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གང་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དེ་གཟུགས་ལ་བརྩོན་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མ་འདྲེས་པའི་བར་
ལ་གནས་པ་བཀག་པ་དེ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་རྗེས་སུ་གནང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་དང་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ནི་གང་གཟུགས་ལ་མི་སྦྱོར། གཟུགས་ལ་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་
ལ་བརྩོན་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། རྗེས་སུ་གནང་བ་ཡིན་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྔོན་དང་། ཕྱི་མ་དང་། དབུས་སུ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཟབ་པའི་
སྦྱོར་བ་ནི་གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་གནས་པ་མི་དམིགས་པའི་དོན་གྱིས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ནི་གང་གཟུགས་
ལ་སོགས་པ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱི་དྲི་མ་མེད་པའི་དོན་གྱིས་ལམ་ཤེས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། དེ་དག་གིས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཚད་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་མཐའ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་
རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། དེའི་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་བཤད་པའི་རྣམ་གྲངས་གཞན་བསྟན་པ་ནི་གང་ཟབ་མོ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང་། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང་། 
བླ་ན་མེད་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གསུངས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྦྱོར་བ་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོ་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གང་ཡང་གལ་ཏེ་གཟུགས་ཟབ་ཅེས་བྱ་བ་དང་། 

81-1-96a

གཟུགས་གཏིང་དཔག་དཀའ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། གཟུགས་ཚད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་དཔྱོད་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི་རྗེས་སུ་
གནང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གཟུགས་ཟབ་ཅེས་བྱ་བ་དང་། གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་དང་། ཚད་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དུའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་
པ་ཡིན་ནོ། །ལས་དང་པོ་པ་སྤངས་ནས་ཚེགས་ཆེན་པོས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། ལས་དང་པོ་པ་རྣམས་ཟབ་མོས་སྐྲག་སྟེ །དང་པོ་སྐྲག་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྤང་བར་འགྱུར་ཏེ། མི་དགེ་བའི་བག་ཆགས་
ཀྱིས་བསྒོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཀུན་དུ་སྐྲག་པ་སྐྱེ་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་མ་ཡིན་པ་ཐོབ་པས་གསུམ་གྱི་རྒྱུས་ལས་དང་པོ་པའི་མདུན་དུ་མ་ཡིན་གྱི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མདུན་དུ་བརྗོད་པར་རྗེས་སུ་གནང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལས་དང་པོ་པ་
རྣམས་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བའི་ལས་བསགས་པས་ཚེགས་ཆེན་པོས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གང་འདོད་ཅིང་མི་
འཇིགས་པ་དང་། རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ལུང་བསྟན་པ་ཉེ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གམ་གཉིས་ལས་མི་འདའ་བར་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གང་རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་འཐད་པའི་རིགས་པས་འཛིན་
པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་དག་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་རིག་པར་བགྱི་བ་དག་གོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་གང་སྐྱེས་བུ་འབྲོག་དགོན་པ་དཔག་ཚད་བརྒྱ་པ་ཞིག་ནས་འབྱུང་བའི་དཔེས་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཆོས་ལས་འདས་པར་དོན་གྱིས་ཡང་དག་པར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བསྟན་

81-1-96b

པ་ཡིན་ནོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གང་སྐྱེས་བུ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་དཔེས་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ན་ལྡུམ་བུ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་མཐོང་བར་བསྟན་པའི་དོན་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཤིང་གི་ལོ་མ་དང་། འདབ་མ་ལྷགས་པའི་དཔེས་ཟག་པ་མེད་
པའི་ཆོས་གསར་གྱི་རྟེན་ཅན་ཅིག་ལ་གནས་པར་དོན་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གང་བུད་མེད་སྦྲུམ་མ་བཙར་ཉེ་བའི་དཔེས་རྟེན་གྱི་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ནི་འབྲས་བུའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མྱུར་དུ་མངོན་པར་གྲུབ་པར་དོན་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་
བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུའི་སྤོབས་པས་གསལ་བར་དཔེ་བཞིས་བྱས་ཏེ། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྦྱོར་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མྱུར་དུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་བར་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངེས་
པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །བར་ཆད་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཉེ་བར་འགྱུར་རོ། །མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ནི་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་དང་། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་བདེ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བདག་ཉིད་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ལ། གཞན་དག་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་
ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ནི་གཉི་གའི་དོན་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྒྲུབ་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་གཏོད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འཕེལ་བ་དང་། འགྲིབ་པ་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་
བརྩམས་ཏེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་འཕེལ་བ་དང་། འགྲིབ་པ་མཐོང་བ་བཀག་པས་དེ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བར་རྗེས་སུ་གནང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཡང་ཆོས་དང་། 

81-1-97a

ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང་། འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང་། དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་དང་། འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་དང་། འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་རྣམས་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་
མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་བཀག་པ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་གནང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་མཚན་ཉིད་ཟློག་པར་བྱེད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་
ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྣམ་པའི་འདུ་ཤེས་འགོག་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གང་གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྣམ་པའི་འདུ་ཤེས་པ་བཀག་པས་དེ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གནང་བ་ཡིན་ནོ་
ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གང་གཟུགས་དང་། དེའི་མཚན་མ་དང་། རང་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་དེའི་མཚན་མ་དང་། དེའི་རང་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་
ལ་སོགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་རྗེས་སུ་འཐད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་རིན་པོ་ཆེ་སྦྱིན་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་གྱི་རིན་པོ་ཆེ་སྟེར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་
ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་ཕུང་པོ་སྟེ་ཆོས་རིན་པོ་ཆེའི་ཕུང་པོ་རྣམས་བསྒྲུབ་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་སླད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་དག་པའི་ཕུང་པོའི་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ས་མཚམས་
ཀྱི་སྦྱོར་བ་ནི་གང་རིན་པོ་ཆེ་དང་འདྲ་བར་བར་ཆད་མང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལོའི་བར་གྱི་བྲི་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་གཏང་བར་མི་བྱ་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལོ་སྨོས་པ་དེ་ཙམ་གྱི་དུས་ཚིགས་ལ་སོགས་པས་རྐྱེན་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤག་ཉང་ལ་ཀའི་གཞུང་དང་

81-1-97b

མཐུན་པར་ལོའི་བར་དུ་སྤྱོད་དོ། །ལོ་འདས་ནས་འདོད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་བཞིན་གང་གིས་ལོ་སྐོར་དུ་མཐོང་བ་དེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ཉི་ཤུ་པོ་དེ་དག་གི་གོ་རིམས་འདི་ནི་རིགས་པའི་ཚུལ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་
གནས་པ་དང་། དེ་ལ་མི་སྦྱོར་བ་དེ་དག་ནི་ཟབ་པ་དང་། གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་དང་། ཚད་མེད་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སྦྱོར་བ་མ་ཡིན་པ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ལས་དང་པོ་པ་ནི་ཚེགས་ཆེན་པོས་འཐོབ་བོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ནི་བདེ་བླག་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་
ཐོབ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། བར་ཆད་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཉེ་བར་འགྱུར་བ་དང་། མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་ཅིང་འཕེལ་བ་མེད་པ་དང་། འགྲིབ་པ་མེད་པ་དང་། ཆོས་སམ་ཆོས་
མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང་། འབྲས་བུར་རིན་པོ་ཆེ་འབྱིན་པས་མཆོག་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཐོབ་པ་སྟེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ལོའི་བར་དུ་བརྩོན་པས་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་དེ་ལྟར་བྱས་ནས་
སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་བྱ་བ་བྱས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ལོ་སྐོར་གྱིས་བྲིས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཞུང་གང་ཡིན་པ་དེས་ནི་སྦྱོར་བའི་རྟེན་རྣམ་པ་བཞི་དང་། སྦྱོར་བ་གང་ཡིན་པ་རྣམ་
པ་ཉི་ཤུར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དེས་བཤད་དོ། །སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།སྦྱོར་བ་བསྟན་ནས་དེའི་ཕན་ཡོན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས། །ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཅུ་བཞིའོ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བདུད་བཅོམ་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་
གང་བདུད་བར་ཆད་བྱེད་པ་བརྩོན་པར་ཞུགས་སུ་ཟིན་ཡང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོངས་ཤིང་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་མཐུས་བཅོམ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་རིའི་བུ་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དགོངས་པར་མཛད་པ་དེ་ནི་རིག་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བསྟན་

81-1-98a

ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོངས་ཤིང་མཁྱེན་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་གང་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པར་ཤེས་པས་ལྷག་པར་མོས་པ་བརྟན་པོ་སྐྱེ་ཞིང་སྤྲོ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཆེ་གེ་མོ་ལ་བདུད་ཀྱིས་བར་བཅད་པའི་གོ་སྐབས་ཀྱིས་གླགས་རྙེད་
པར་མི་འགྱུར་བར་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཆེད་དུའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་གང་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མཁྱེན་ཅིང་དེ་ལ་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་པར་མཛད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་། ལོག་པའི་ཤེས་པ་བསལ་བའི་
ཆེད་དུ་གཉིས་ཀ་སྨོས་པར་མཛད་དོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བའི་ཡོན་ཏན་ནི་གང་དེ་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་ཆེན་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་
ཏན་ནི་གང་ཡི་གེར་བྲིས་ནས་གླེགས་བམ་བཅངས་པ་ཙམ་གྱི་དོན་ཆེན་པོ་དང་། ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་དང་། འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་དང་མི་འབྲལ་བ་ཉིད་དང་། བདེ་འགྲོར་གཞོལ་བ་ཉིད་དང་། ཡང་དག་
པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྗེས་ལ་ཡང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཚིག་བཞི་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡུན་རིང་པོ་ནས་སྨིན་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཡུལ་དཔྱད་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་
གང་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱུད་ནས་བར་ཏ་ནི་དང་། བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱུད་དུ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཡུལ་ལ་སོགས་པ་དཔྱད་པས་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་དགོངས་པར་འགྱུར་བ་ལ་སོམ་ཉི་ཟ་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་མའི་དུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པ་
སྟེ། ཕྱི་མའི་དུས་ན་རྐྱེན་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་གང་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྨྲ་བའི་

81-1-98b

སྐྱེས་བུའི་ཡོན་ཏན་ནི་གང་ཡང་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་རིགས་ཀྱི་བུ་དང་། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་རྣམས་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་བརྗོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མི་ཕྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་ཡང་བརྟན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདུད་
དང་བདུད་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ལས་བཟློག་པར་མི་ནུས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཡོན་ཏན་སྐྱེ་བའི་ཡོན་ཏན་ནི་གང་ཡང་དགའ་བ་དང་། དང་བ་དང་། མགུ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཡང་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འགོད་པར་
འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དགའ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཚོལ་བའོ། །དང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །མགུ་བ་ནི་དགེ་བ་ལ་སེམས་རངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དམ་བཅས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་ཇི་ལྟ་བ་
བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་གང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་བདག་གིས་སྲོག་ཆགས་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་བྱང་ཆུབ་ལ་རབ་ཏུ་དགོད་པར་བགྱིའོ་ཞེས་སངས་རྒྱས་རྣམས་རྗེས་སུ་དགྱེས་པའི་ཚིག་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དམ་བཅས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་
པར་བྱེད་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་འཛིན་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་གང་དེ་དག་མོས་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ལས་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་གང་དེས་འབྲས་བུ་ཕྱི་དང་། ནང་གི་སེམས་
ཅན་དེ་དག་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་དང་། སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་ཞིང་། གཞན་དང་གཞན་དུ་བརྟེན་པར་འགྱུར་བས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གོང་ནས་གོང་དུ་བསྒྲུབ་ཅིང་ཉམས་སུ་ལེན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་རྙེད་པ་དང་། མ་ཚང་བ་རྙེད་
པ་ལས་གོ་བཟློག་པས་ཚང་བ་རྙེད་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་གང་འདི་དག་ཚོལ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་ཚེ་ལ་ལས་ནི་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་མ་ཚང་བ་ཐོབ་པས་བརྩོན་འགྲུས་མི་གཏོང་བ་དེ་དག་ནི་སྐྱེ་བ་རྗེས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་

81-1-99a

དག་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་ཡིན་ཏེ། ངེས་པར་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཕན་ཡོན་གྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།
ཕན་ཡོན་བཤད་ནས་དེའི་བར་ཆད་བརྗོད་པར་བྱའོ། །སྐྱོན་ནི་བཅུ་ཚན་བཞིར་བཅས་པ། །དྲུག་ཏུ་ངེས་པར་རྟོགས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཚེགས་ཆེན་པོས་ཐོབ་པ་ནི་གང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དཀའ་བར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་
པར་བྱེད་པ་ནི་དེས་ཤིན་ཏུ་ཕྱིས་ཏེ་སྤོབས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྤོབས་པ་མྱུར་ཞེས་པ་ནི་གང་དང་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་གནས་སུ་ཧ་ཅང་མྱུར་བར་སྤོབས་པ་སྐྱེ་བ་ནའང་བདུད་ཀྱི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དུ་
འགྱུར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་གང་ཡང་གླལ་བ་དང་། དགོད་པ་དང་། ཕན་ཚུན་སྟེག་ཅིང་འདྲི་ན་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་བར་ཆད་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །སྟེག་པ་ནི་རང་གི་ཡོ་བྱད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་ཡན་ལག་བཞི་བཀོད་པའོ། །སེམས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ནི་
གསུམ་སྟེ། སེམས་གཡེང་བ་དང་། ཕན་ཚུན་ཡི་གེ་གཞན་ལ་ཆགས་ཤིང་འདྲི་ཞིང་ཉན་པ་དང་། བདག་གིས་འདིའི་གཏིང་མི་རྙེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཞེས་སྨྲ་ཞིང་། སེམས་བསྐྱེད་ནས་ལངས་ཏེ་འགྲོ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱེད་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ལ་ཆགས་པ་
ནི་གང་ལོག་པར་རྟོག་ཅིང་དམིགས་པས་དངོས་པོ་ལ་ཆགས་པ་སྟེ། ཕན་ཚུན་སྨྲ་བའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པའི་ཁ་ཏོན་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ནི་གང་ཡང་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མགོ་བོ་དང་། ཡང་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་དེ་
ཉིད་ཀྱིས་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ནི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིར་ཕྱོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་གང་ཡང་འདིར་ནི་བདག་ལུང་མ་བསྟན་ཏེ། བདག་གི་མིང་ཡང་མ་བརྗོད་དོ་ཞེས་མ་དད་པར་གྱུར་ནས་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་ལ་སོགས་པར་བརྟག་པ་མེད་པའི་

81-1-99b

རིགས་པས་སོ། །རྒྱུ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཉམས་པ་ནི་གང་ཤིང་གི་རྩ་བ་སྤངས་ཏེ་འདབ་མ་དང་། ཡལ་ག་ལ་འཇུ་བར་བྱེད་པའི་དཔེས་ནི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་
འདས་པའི་ཆོས་རྫོགས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གྱ་ནོམ་པའི་རོ་མྱང་བ་ལས་ཉམས་པར་གསུངས་པ་ནི་ཁྱིའི་དཔེས་གྱ་ནོམ་པའི་མྱང་བ་ལས་ཉམས་པ་ནི་དོན་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པའི་མཆོག་འཛིན་པ་ལས་ཉམས་པ་ནི་གང་གླང་པོ་འདོད་པས་གླང་པོ་རྙེད་ནས་གླང་
པོའི་རྗེས་ཚོལ་བའི་དཔེས་ཐེག་པ་མཆོག་ལས་ཉམས་པར་དོན་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལས་ཉམས་པ་ནི་གང་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་དང་། བ་ལང་གི་རྗེས་སུ་འགྲན་པས་དཔེས་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལས་ཉམས་པར་དོན་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པ་ལས་
ཉམས་པ་ནི་གང་ཕྱ་མཁན་གྱི་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་གཞལ་མེད་ཁང་ཉི་མ་དང་། ཟླ་བའི་ཚད་ཀྱིས་གཞལ་ཡས་ཁང་བྱེད་པར་འདོད་པའི་དཔེས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འཇོམས་པ་ལས་གོ་བཟློག་པ་སྟོན་པས་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འབྲེལ་པ་ལས་ཉམས་པར་དོན་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བླ་ན་
མེད་པའི་གནས་ལས་ཉམས་པ་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་དང་། ཁམས་ཀྱི་རྒྱལ་ཕྲན་བསྐྲུན་པར་བྱེད་པའི་དཔེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་གོ་འཕང་ལས་ཉམས་པར་དོན་གྱིས་ཡང་བར་དུ་གཅོད་པའི་བདུད་ཀྱི་ལས་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་རྣམ་པ་མང་པོ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤོབས་
པ་འབྱུང་བ་ནི་གང་ཆོས་དེ་དག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་ཡུལ་དེ་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་འབྱུང་བས་ཡི་གེ་འདྲི་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། ཤེས་རབ་
ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བྲིས་པའི་ཡི་གེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། འདིའི་ཡི་གེ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། རྙེད་པ་དང་། བཀུར་སྟི་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་རོ་མྱང་བ་དང་། ལམ་མ་ཡིན་པས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། 

81-1-100a

བར་དུ་གཅོད་པ་བདུན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དངོས་པོ་མེད་པས་དངོས་པོ་མེད་པ་འདྲི་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། བྲིས་པའི་ཡི་གེ་ལ་དེ་ཡིན་པར་ཞེན་པ་དང་། རྙེད་པ་དང་། བཀུར་སྟི་དང་། ཚིགས་སུ་
བཅད་པའི་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བོར་སྟེ། བདུད་ཀྱིས་ཉེ་བར་བསྡུས་པའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ལས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཚོལ་བ་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདུན་པ་དང་། སྙོམ་ལས་ཀྱི་ཉམས་པ་ནི་གང་ཡང་ཆོས་སྨྲ་བ་དང་། ཉན་
པ་དང་། ཕན་ཚུན་དུ་མངོན་པར་འབྲེལ་པ་ནི་གང་གཅིག་ལ་གཅིག་འདུན་པ་དང་། སྙོམ་ལས་ཀྱི་ཉམས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདུན་པའི་ཡུལ་ཐ་དད་པས་ཉམས་པ་ནི་གང་ཡང་དེ་དག་ཉིད་གཅིག་ལ་གཅིག་འདུན་པ་དང་ལྡན་པ་ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ་བར་འདོད་པ་
ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྙེད་པ་དང་། བཀུར་སྟི་དང་། འདོད་ཞེན་ཆུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཉམས་པ་ནི་གང་ཡང་དེ་དག་གཅིག་ལ་གཅིག་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྷུར་ལེན་པ་དང་། ཆོས་ཉན་པ་འདོད་པ་ཆུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱངས་
པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དང་། མི་ལྡན་པ་དག་དང་། དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཉིད་དང་། གཏོང་བ་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་པ་དང་། སྦྱིན་པ་ལ་ཀུན་དུ་འཛིན་པ་དང་། མགོ་སྨོས་པས་གོ་བ་དང་། རྣམ་པར་སྤྲོས་པས་གོ་བ་ཉིད་དང་། མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་མངོན་པར་ཤེས་
པ་དང་། མངོན་པར་མི་ཤེས་པ་ཉིད་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་དང་། མི་ལྡན་པ་དང་། ཐབས་དང་། ཐབས་མ་ཡིན་པ་ལ་མཁས་པ་དང་། གཟུངས་ཐོབ་པ་དང་། མ་ཐོབ་པ་དང་། ཡི་གེ་འདྲི་བར་འདོད་པ་དང་། འདྲི་བར་མི་འདོད་པ་དང་། འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་
འདུན་པ་དང་བྲལ་བ་དང་མ་བྲལ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འཆད་པ་པོ་དང་། ཉན་པ་པོ་དང་། སྔ་མ་དང་། ཕྱི་མ་འབྲེལ་པ་དང་། ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ནི་བར་ཆད་བཅུ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གཞན་ཡང་དེ་དག་སྦྱངས་པའི་ཡོན་

81-1-100b

ཏན་དང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཡང་དེ་དག་ཉིད་ཕན་ཚུན་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུན་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བདུད་ཀྱི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ངན་འགྲོ་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་ནི་གང་གཞན་ཡང་ལ་ལ་ཞིག་
དེར་འོངས་ཏེ། དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་མི་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་ལ་ཡིད་བདེ་བ་ནི་གང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་ཆེན་བཞི་པའི་ལྷ་རྣམས་ལེགས་པར་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་དང་པོར་ཉན་པ་
པོ་དང་། ཕྱིས་ཆོས་སྨྲ་བ་ངེས་པར་བྱ་བའི་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ངེས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ལ། ད་ནི་དང་པོར་འཆད་པ་པོ་དང་། ཕྱིས་ཉན་པ་པོའི་ངེས་པར་བྱས་པའི་ཚོགས་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམ་པ་བདུན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདིར་འཆད་པ་དང་། ཉན་པ་དག་
དང་། ཉན་པ་པོ་དང་། འཆད་པ་པོ་དང་། སྔོན་དང་། ཕྱི་མར་གཞག་པས་བར་ཆད་རྣམས་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར། ཉན་པ་པོ་དང་། འཆད་པ་པོ་གཉི་ག་སྔོན་དང་། ཕྱི་མ་གཉི་ག་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འཆད་པ་པོ་དང་། ཉན་པ་པོ་དག་གིས་
མངོན་པར་འབྲེལ་པའི་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་འདི་ལྟར་གཅིག་པུ་ཉིད་དང་། འཁོར་ལ་དགའ་བ་ཉིད་དང་། འདོད་པ་ཉིད་ནི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་དང་། གོ་སྐབས་མི་འབྱེད་པ་ཉིད་དང་། ཟང་ཟིང་ཅུང་ཟད་འདོད་པ་དང་། དེ་སྦྱིན་པར་མི་འདོད་པ་དང་། སྲོག་
གི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་བ་དང་། བར་ཆད་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། མི་འགྲོ་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ལོ་ལེགས་པ་དང་། མུ་གེ་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། མི་འགྲོ་བ་དང་། ཆོམ་རྐུན་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུས་དཀྲུགས་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། མི་འགྲོ་
བ་དང་། ཁྱིམ་ལ་ལྟ་བས་ཉན་པ་པོ་འདོར་བར་བྱེད་པ་ནི་རབ་འབྱོར་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་གཅིག་པུ་སྟེ། ཟླ་མེད་ཅིང་བདག་གིར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། ཆོས་ཉན་པ་ནི་འཁོར་གྱི་ནང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དགེ་སློང་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་བསོད་སྙོམས་སྟེར་བའི་གྲོང་དུ་འགྲོ་དགོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་

81-1-101a

ནས་དེས་ཉན་པ་དེ་དག་ཕྱིར་ལྡོག་པས་ཕྱིར་དོང་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་དབྱེ་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་གང་གཞན་ཡང་བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་འདི་སྐད་དུ། ངེད་ཀྱི་ཁོང་དུ་ཇི་ལྟར་ཆུད་པ་འདི་ཡིན་གྱི་ཁྱོད་ཀློག་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་
ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དབྱེ་ན་བྱེད་ཀྱི། ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་སྔོན་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་སྦྱོར་བས་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོས་མ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་ནི་གང་ཤེས་
རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གཟུགས་བརྙན་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་ཏེ། དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་རྣམ་པར་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ལ་དགའ་བ་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་ཡང་བདུད་སྡིག་ཅན་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆ་བྱད་དུ་འོངས་པ་མཐོང་སྟེ། འདོད་པ་
བསྐྱེད་པ་དང་། བདུད་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐོང་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བོར་སྟེ། དེས་དེ་ལ་འདོད་པ་བསྐྱེད་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་
ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱོན་བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་ནི་བར་ཆད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་གི་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་དཔེས་ནི་དེ་ལྟར་བར་ཆད་མང་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་ཡང་བར་ཆད་ཀྱང་རྣམ་གྲངས་བསྟན་པས་སྐྱེས་བུ་རྨོངས་པ་བདུད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ། བློ་ཆུང་བ། 
བློ་དམན་པ་དེ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་ཆད་བྱེད་པ་ངེས་པ་ལས་བཟློག་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བར་ཆད་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་དེ་ལ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཉིད་འཐོབ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་རྒྱུས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །བར་ཆད་ཀྱི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །དཀར་
པོའི་ཕྱོགས་མ་ལུས་པ་རྫོགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བུ་མང་པོ་ཡོད་པའི་དཔེས་དེ་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པའི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་དེ་ལ་དགོངས་

81-1-101b

ཤིང་དེ་ལ་བརྩོན་པ་རྣམས་ལ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྲུང་བ་ལ་སོགས་པ་མཛད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་བསྐྱེད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བར་ཆད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་
འགྲེལ་པའོ།།      །།སྦྱོར་བ་རྣམས་བསྟན་ནས་དེའི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་པས་དེའི་ཕྱིར། གང་གིས་མཚོན་ཏེ་མཚན་ཉིད་དུ། །ཤེས་བྱ་དེ་ཡང་ཤེས་པ་དང་། །ཁྱད་པར་བྱེད་དང་རྣམ་གསུམ་སྟེ། །མཚོན་བྱའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡང་། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་མཚན་
ཉིད་བཞིར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་རེ་ཞིག་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །གང་དག་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང་། །འཇིག་རྟེན་འཇིག་མེད་བདག་ཉིད་དང་། །སེམས་ཅན་སེམས་
ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་། །དེ་བསྡུས་པ་དང་ཕྱིར་བལྟས་དང་། །མི་བཟད་པ་ཡི་རྣམ་པ་དང་། །ཆགས་བཅས་སོགས་དང་རྒྱ་ཆེན་དང་། །ཆེན་པོར་གྱུར་དང་ཚད་མེད་དང་། །རྣམ་ཤེས་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང་། །སེམས་བལྟར་མེད་དང་ཤེས་པ་དེ། །གཡོ་བ་ལ་སོགས་ཤེས་བྱ་དང་། །དེ་ལ་
གཞན་ཡང་དེ་དག་ནི། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས། །ཐུབ་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་དང་། །གཞན་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དག །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་སྐབས་ཀྱི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྡུས་པ་ཡིན། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་
བའི་ཤེས་པ་ནི་གང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྟོབས་ལ་སོགས་པའི་བར་དུའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ནས་སངས་རྒྱས་སུ་བྱེད་པའི་
ཆོས་དེ་དག་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་འཇིག་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་འཇིག་པ་མ་ཡིན། རབ་ཏུ་འཇིག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་གྱིས་ན། ཕུང་པོ་

81-1-102a

ལ་སོགས་པ་འཇིག་པ་མ་ཡིན། རབ་ཏུ་འཇིག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ངེས་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཤེས་པ་ནི་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་
ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མཁྱེན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་དུ་བཏགས་པའི་རྒྱུ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་
ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཡོད་པའམ། དམིགས་པར་གཟུགས་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འཐད་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་བསྡུས་པ་དང་། 
དེ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་འདི་ལ་ཆོས་ཉིད་དེ་མི་དམིགས་ཏེ། དེ་ཉིད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་བསྡུས་པ་དང་། གཡེངས་པ་ཡང་དག་པར་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་མི་བཟད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གང་ཡང་དེ་རྣམས་ཉིད་
ཀྱིས་འདོད་པ་དང་བྲལ་བ་དང་། འགོག་པ་དང་། སྤོང་བའི་རྣམ་པ་མི་བཟད་པའི་རྣམ་པ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་འདོད་ཆགས་བཅས་པར་ཤེས་པ་ནི་གང་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་
ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་སེམས་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་ན། འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སེམས་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་
རྒྱ་ཆེན་པོ་ཤེས་པ་ནི་གང་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པས་རྒྱ་ཆེ་བར་བྱེད་པའི་སེམས་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཤེས་པ་ནི་གང་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་

81-1-102b

ཏུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཚད་མེད་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་རྟེན་མེད་ཅིང་ཚད་མེད་པ་ནི་སེམས་དེ་དག་ལ་གང་གནས་པར་བྱ་བའི་རྟེན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་དུའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཞེས་པ་ནི་གང་སེམས་ལ་རང་གི་
མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་བལྟར་མེད་པ་ཤེས་པ་ནི་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་ལྔ་ལ་སྣང་བར་མ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་
ཤེས་པ་ནི་གང་སེམས་འཕྲོ་བ་དང་། འདུ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བརྟེན་པས་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བདག་དང་འཇིག་རྟེན་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་གྱི་གཞན་ནི་གཏི་མུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྲོག་གང་
ཡིན་པ་དེ་ནི་ལུས་སོ། །ལུས་ཀྱང་གཞན་སྲོག་ཀྱང་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གང་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་དེ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་པས་བཅུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་པ་
ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་གཞན་དག་ལ་ཡང་དག་པར་བསྟན་ཅིང་བརྟག་པར་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་སེམས་འཕྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆོས་
ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྟོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་བས་ན་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡུམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་སྟོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་
སྐད་དུ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་བསྐྱེད་པས་འཇིག་རྟེན་སྟོན་པར་བྱེད་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། སྟོང་ཉིད་མཚན་མ་མེད་

81-1-103a

བཅས་དང་། །སྨོན་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང་། །སྐྱེ་མེད་འགག་པ་མེད་སོགས་དང་། །འཁྲུག་པ་མེད་པ་ཉིད་དག་དང་། །འདུ་མི་བྱེད་དང་རྣམ་མི་རྟོག །རབ་དབྱེ་མཚན་ཉིད་མེད་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱིས་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་
པར་བཞེད། །ཅེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཤེས་པ་ནི་གང་དེའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མཚན་མ་མེད་པ་ཤེས་པ་ནི་གང་དེའི་མཚན་མ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྨོན་པ་མེད་པ་ཤེས་པ་ནི་གང་དེའི་མཚན་ཉིད་སྨོན་པ་
མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད། འགག་པ་མེད་པ་ཤེས་པ་ནི་གང་དེའི་མཚན་ཉིད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སོགས་པ་སྨོས་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པའི་
ངོ་བོ་ཉིད་དང་། རང་བཞིན་ཤེས་པ་ཉིད་དང་། རྟེན་མེད་པའི་ཤེས་པ་དང་། ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་། རྟེན་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་
ཕྱིར་དང་། ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་འཁྲུག་པ་མེད་པ་ཤེས་པ་ནི་གང་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡང་མཚན་ཉིད་དེར་ཟད་པས་མཚན་ཉིད་དེ་ནི་རྣམ་པར་འཁྲུག་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་
མེད་པར་ཤེས་པ་ནི་གང་གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་མཚན་ཉིད་དེ་དག་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་ནི་གང་དེ་མཚན་ཉིད་དེ་དག་རྣམས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཟག་པ་མེད་པ་དང་། 
འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང་། འདུས་བྱས་པའི་དངོས་པོ་བཀག་པས་ནམ་མཁའི་དཔེས་ལམ་ཤེས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཡང་དག་པར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཤེས་པ་ནི་གང་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱུང་ཡང་རུང་། མ་བྱུང་

81-1-103b

ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་ལ་སྤྱད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མཛད་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ལམ་ཤེས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པས་འབྲས་བུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་
པ་ཡིན་པར་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་དང་། ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་སོ། །བསམ་གཏན་དང་། ཚད་མེད་པ་དང་། གཟུགས་
མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་ནི་མི་འཁྲུག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མངོན་པར་
རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་གཞན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སྟོན་པ་ཤེས་པའི་
དབྱེ་བ་བཅུ་བཞི་ལས་བརྩམས་ནས། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བརྟེན་ནས། །གནས་དང་གུས་པར་བྱ་བ་དང་། །བླ་མ་ཉིད་དང་མཉེས་པ་དང་། །མཆོད་དང་བྱེད་པ་མེད་ཉིད་དང་། །ཀུན་འཇུག་མཁྱེན་པ་གང་ཡིན་དང་། །མ་མཐོང་སྟོན་པར་མཛད་པ་དང་། །འཇིག་རྟེན་སྟོང་ཉིད་ཅེས་བྱ་དང་། །
བརྗོད་དང་ཤེས་མཛད་མངོན་སུམ་དང་། །བསམ་མི་ཁྱབ་དང་ཞི་ཉིད་སྟོན། །འཇིག་རྟེན་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ནི། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པའི་ཚུལ་ལ་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བཤད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལ་བརྟེན་ནས་བཞུགས་པ་ཤེས་པ་ནི་
གང་གིས་བསྐྱེད་པ་དང་། སྟོན་པ་ཉིད་ཡིན་ན། ཇི་སྐད་དུ། རབ་འབྱོར་རྒྱུ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལ་བརྟེན་ནས་བཞུགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གུས་པར་བྱ་བ་དང་། བླ་མར་བྱ་བ་དང་། མཉེས་པར་བྱ་བ་དང་། མཆོད་པར་བྱ་བ་ཤེས་པ་ནི་གང་དེ་ལྟར་ཆོས་ལ་རིམ་

81-1-104a

གྲོ་མཛད་པ་དང་། བཀུར་སྟི་མཛད་པ་དང་། མཆོད་པར་མཛད་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །སླར་མཛད་པ་མེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་བྱས་པ་གཟོ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱེད་པ་མེད་པ་ཤེས་པ་
ནི་གང་བྱེད་པ་པོ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་མེད་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཤེས་པ་ནི་གང་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་མེད་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མ་མཐོང་བའི་དོན་བསྟན་པ་ནི་གང་གཟུགས་
མཐོང་བ་མེད་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བར་ལ་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་འབྱུང་བའི་དོན་གྱིས་ན་མཐོང་བ་མེད་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་སྟོན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་བརྗོད་པ་ཤེས་པ་ནི་གདུལ་
བྱ་རྣམས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་སྟེ། གང་ཡང་འཇིག་རྟེན་འདི་སྟོན་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པས་སྟོང་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གསུམ་ལ་དགོངས་ནས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་མཛད་དེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཇུག་པ་དང་། ཆེད་
དུ་བྱ་བའི་འཇུག་པ་དང་། མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་འཇུག་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་སྟོན་པ་དང་། ཤེས་པ་དང་། མཐོང་བ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཤེས་པ་ནི་གང་གཞན་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟོན་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཞི་བའི་ཤེས་པ་ནི་གང་
འདི་ནི་ཞི་བའོ། །སྟོན་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདུ་ཤེས་འགོག་པའི་ཤེས་པ་ནི་གང་ཡང་ཆོས་རྣམས་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཇི་ནས་འཇིག་རྟེན་འདིའི་འདུ་ཤེས་དང་། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་གྱི་འདུ་ཤེས་སུ་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་གཟིགས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་བསྐྱེད་པས་འཇིག་རྟེན་གཟིགས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ནས་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བསམ་མི་ཁྱབ་སོགས་ཁྱད་པར་གྱིས། །བདེན་པ་ལ་བརྟེན་

81-1-104b

ཁྱད་པར་ཅན། །དྲུག་རྣམས་དང་ནི་བཅུ་ཡིས་ནི། །ཁྱད་པར་མཚན་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པ་ལ་བདེན་པའི་རྟེན་ཅན་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ནོ། །ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའོ། །དུ་ཞིག་ཅེ་ན། དྲུག་དང་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་
སྨོས་ཏེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཁྱད་པར་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པས་བསྡུས་པ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་སྟེ། བསམ་པ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་འབྱོར་གཟུགས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །ཚོར་བ་
ལ་སོགས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། སྤངས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཟོད་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་དོ། །མི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པས་བསྡུས་པ་ནི་གང་མི་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཉམ་པ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
རབ་འབྱོར་གཟུགས་མི་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཚད་མེད་པའི་ཁྱད་པར་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པས་བསྡུས་པ་ནི་གང་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཚད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཀྱང་ཚད་མེད་དོ་ཞེས་
བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གྲངས་མེད་པའི་ཁྱད་པར་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པས་བསྡུས་པ་ནི་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བགྲང་བ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཀྱང་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །
མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་ཁྱད་པར་ནི་བསྟན་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་གྱི་སྒོ་ནས་ཐམས་ཅད་ལ་ཉེ་བར་དགོངས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང་། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་འདི་གཉིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་མཐར་ཕྱིན་པས་མི་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་དང་
མཉམ་པར་གྱུར་པ་ལ་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མཉམ་པ་དང་མི་མཉམ་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་དང་། སྐྱོབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་མཛད་པ་ཆེན་པོས་

81-1-105a

ཉེ་བར་ཞུགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པར་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བསྟན་
ཏེ། རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཀྱང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དང་། མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསམ་གྱིས་མི་
ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པར་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ནམ་མཁའི་དཔེས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཁྱེན་པ་གསལ་བར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་འབྲས་བུ་མེད་པ་མ་
ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་དུ་མ་ཟག་པ་མ་ལུས་པ་ལས་སེམས་གྲོལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པར་འཛིན་ཏེ། དེ་བསྟན་པའི་ཚེ་འབྲས་བུ་ཐོབ་བོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་སྡུད་པར་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པས་བསྡུས་པ་ནི་གང་ཡང་བློན་པོའི་
དཔེས་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཛད་པ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པས་ཉེ་བར་གནས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་། 
མངོན་པར་ཆགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུའི་ཁྱད་པར་གྱིས་རིག་པར་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པས་བསྡུས་པ་ནི་གང་འདིའི་ཆ་ཕྲ་བ་དང་། མཁས་པ། གསལ་བ། ཡིད་
གཞུངས་པས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཕྲ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཕྲ་བའོ། །མ་ལུས་པའི་དོན་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་མཁས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་བ་དང་། ཇི་སྙེད་པའི་ངོ་བོར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་སྟེ། མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་

81-1-105b

བློ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་དང་། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པས་དོན་དེ་གཉི་ག་ལ་འཇུག་ནུས་པ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའོ། །ཡིད་གསལ་བ་ནི་དེ་བདེན་པ་མཐོང་བས་དོན་དེ་གཉིས་ཀ་ལ་འཇུག་པའི་ཤེས་པ་ཡོད་པས་ཡིད་གསལ་བའོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་པར་ཀུན་འབྱུང་ལ་
རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པས་བསྡུས་པ་ནི་གང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་གྲངས་སྙེད་འདས་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་གྱུར་པའི་ཤེས་པ་དང་། སྤངས་པ་ལས་འདི་ཉིད་ལ་མོས་པ་ལ་སོགས་པ་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་
ཡིན་ནོ། །མྱུར་དུ་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པས་བསྡུས་པ་ནི་གང་འདི་ནི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཡིན་པར་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པས། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ལྟོས་ནས་འདི་ཉིད་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་རྣམས་མྱུར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཉུང་བ་དང་། མང་
བ་མེད་པའི་ཁྱད་པར་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པས་བསྡུས་པ་ནི་གང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སུ་ཟིན་ཀྱང་འདི་ལ་འཕེལ་བའམ། འགྲིབ་པ་མེད་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་
པ་ཡིན་ནོ། །དྲག་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པས་བསྡུས་པ་ནི་གང་བ་དྲུས་མ་བེའུ་མི་འདོར་བའི་དཔེས་ཐོས་པ་དང་བཅས་པའི་མོས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་སྔོན་གྱི་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་
འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པས་བསྡུས་པས་ནི་གང་ཡང་དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་མང་པོ་ལ་བརྟེན་པས་དགའ་ལྡན་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་འདིར་སྐྱེས་པ་ཉིད་སྐྱེ་བ་སྔ་མར་ཡོངས་སུ་དྲི་བ་མ་བྱས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་འདི་ལ་ཡིད་གཉིས་ལྡན་པས་དེ་བཞིན་དུ་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཐོས། ཡོངས་སུ་དྲི་བ་མ་
བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་དག་ནི་ས་གཉིས་སུ་ལྟུང་ཞིང་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་གྱི་རྒྱུའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་རྒྱུན་ཆད་ཅིང་སྤྱད་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པས་བསྡུས་པ་ནི་གང་ཡང་རྒྱ་མཚོར་གྲུ་ཞིག་པའི་དཔེས་བར་ཆད་དང་

81-1-106a

བཅས་པ་དང་། བར་ཆད་མེད་པ་དག་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པའི་མཚན་མར་དམིགས་པ་དང་། དམིགས་པ་མེད་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ལས་བརྒལ་བའི་དོན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྟེན་གྱི་ཁྱད་པར་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་
པས་བསྡུས་པ་ནི་གང་ཡང་བུམ་པ་སོ་བཏང་བ་དང་། མ་བཏང་བའི་དཔེས་བསྒྲུབ་པའི་ཆོས་གཞི་མེད་པ་དང་། གཞི་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་དོན་གྱིས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་ཚོགས་པའི་ཁྱད་པར་ལས་ཆོས་ཤེས་པས་བསྡུས་པ་ནི་གང་ཡང་རྒྱ་མཚོར་གྲུ་ཟག་ལྷན་བྱས་པ་དང་། མ་བྱས་པའི་
དཔེས་སྒྲུབ་པ་ཚང་བ་དང་། མ་ཚང་བའི་དོན་གྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཁྱད་པར་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པས་བསྡུས་པ་ནི་གང་ཡང་སྐྱེས་བུ་རྒས་ཤིང་ཉམ་ཆུང་བའི་དཔེས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། ཐབས་ལ་མཁས་
པས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བར་ལྡན་པས་འཁོར་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ལྷུང་བ་དང་མི་ལྷུང་བར་བསྟན་པའི་དོན་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་དང་། ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ངར་འཛིན་པ་དང་། ང་ཡིར་འཛིན་པས་ཕ་
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པས་ས་གཉིས་སུ་ལྟུང་ངོ་། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རོ་མྱང་བ་མེད་པའི་ཁྱད་པར་བཅུ་དྲུག་པ་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པས་ཡང་དག་པར་
བསྡུས་པ་ནི་གང་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་དང་། རེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་སྔོ་བར་བྱེད་ཅིང་བསྟེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཤད་མ་ཐག་པའི་ལྷུག་པས་བསྟན་པའི་དོན་གང་ཡིན་
པ་དེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ཕྱིས་བསྡུས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བསམ་མི་ཁྱབ་དང་མི་མཉམ་དང་། །གཞལ་དང་གྲངས་ལས་ཡང་དག་འདས། །འཕགས་པ་ཀུན་སྡུད་མཁས་པ་ཡིས། །རིག་བྱ་ཐུན་མོང་མིན་ཞེས་ཉིད། །ཤེས་མྱུར་བྲི་དང་གང་བ་མེད། །སྒྲུབ་དང་ཡང་དག་འགྲུབ་པ་དང་། །དམིགས་

81-1-106b

པ་རྟེན་དང་བཅས་པ་དང་། །ཡང་དག་པ་དང་ཡོངས་འཛིན་དང་། །རོ་མྱང་མེད་དང་ཁྱད་པར་ནི། །བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། །གང་གི་ལམ་ནི་གཞན་དག་ལས། །ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ཁྱད་པར་རོ། །ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་
ནས་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཕན་དང་བདེ་བ་སྐྱོབ་པ་དང་། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྐྱབས་དག་དང་། །གནས་དང་དཔུང་གཉེན་གླིང་དང་ནི། །ཡོངས་སུ་འདྲེན་པ་ཉིད་དང་ནི། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་དང་ཐེག་གསུམ་གྱིས། །འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་མི་བྱེད་བདག །ཐ་མ་རྟེན་གྱི་མཛད་
པ་སྟེ། །འདི་ནི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན། །ཞེས་སྨྲས་པ་ལ། དེ་ལ་ཕན་པའི་བྱེད་པ་ནི་གང་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་ལ་ཕན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལ་བདེ་བའི་ཕྱིར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཞུགས་ནས། དཀའ་བ་སྤྱོད་པས་འགྲོ་བ་རྒྱུད་
ལྔ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དགོད་པའི་ཕྱིར་ཕན་པས་བསྡུས་པའི་དོན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བདེ་བ་བྱེད་པ་ནི་གང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་། འཁྲུག་པ་རྣམས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པའི་ཕྱིར་དང་། འཇིག་རྟེན་ལ་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་
པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཚེ་འདིའི་བདེ་བས་བསྡུས་པའི་དོན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱོབ་པའི་བྱེད་པ་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འཁོར་བ་ན་ཡོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་ལས་སྐྱོབ་ཅིང་། ཡང་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་བསྟན་པས་འཇིག་རྟེན་སྐྱོབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་
མེད་པའི་ཆོས་ལ་བཀོད་པའི་དོན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱབས་ཀྱི་བྱེད་པ་ནི་གང་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་རབ་ཏུ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྐྱབས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཏན་དུ་ཕན་པ་ལ་ཞུགས་པའི་དོན་ནོ་ཞེས་
བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གནས་ཀྱི་བྱེད་པ་ནི་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདྲ་བ་མེད་པ་དང་། འབྲེལ་བ་མེད་པ་དང་། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགག་པ་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ལས་བཟློག་པའི་དོན་གྱིས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དཔུང་གཉེན་གྱི་བྱེད་པ་ནི་

81-1-107a

གང་ཞིག་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་པའི་དཔུང་གཉེན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཁོར་བ་དང་། 
མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ལ་ཞུགས་པའི་དོན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གླིང་གི་བྱེད་པ་ནི་གང་གཟུགས་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཡོངས་སུ་ཆད་པས་ཆུས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་དང་། ཆོས་མཐུན་པར་སྲེད་པ་ཟད་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། 
འགོག་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་གླིང་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་རང་དང་། གཞན་གྱི་དོན་རྟོགས་པའི་རྟེན་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཞུགས་པའི་དོན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་འདྲེན་པའི་བྱེད་པ་ནི་གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགག་པ་
མེད་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འདྲེན་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པ་ལ་འཇུག་པའི་དོན་གྱིས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་བྱེད་པ་ནི་གང་། རབ་འབྱོར་གཟུགས་ནི་ནམ་
མཁའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་འགྲོ་བ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་མི་འགྲོ་མི་འོང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ངང་ཚུལ་དེ་ལས་མི་འདའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཆོས་
ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་ཅིང་ཞུགས་པའི་དོན་གྱིས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་པའི་དོན་གྱིས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་པར་
ཤེས་པར་བྱའོ། །ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་དོན་གྱིས་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པའི་བྱེད་པ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་སྐྱེ་མི་འགག་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་

81-1-107b

མི་གཡོ་བའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ལམ་ཤེས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཆོས་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཇི་ལྟ་བས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། དེ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་དོན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྟེན་གྱི་བྱེད་པ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ངང་
ཚུལ་ཅན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནས་ཆོས་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་དོན་གྱིས་སོ་ཞེས་
བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ནས་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་རྟགས་དང་མཚན་མ་དང་། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དང་། །དབེན་དང་དཀའ་དང་ངེས་པ་དང་། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་མི་དམིགས་དང་། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པ་དང་། །
དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་གང་ཡིན་དང་། །མི་མཐུན་ཐོགས་པ་མེད་དང་ནི། །གཞི་མེད་འགྲོ་མེད་སྐྱེ་མེད་དང་། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་དམིགས་དང་། །ངོ་བོ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད། །མཚན་བཞི་ལྟ་བུར་མཚོན་པ་ནས། །མཚན་ཉིད་བཞི་པར་བཞེད་པ་ཡིན། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བཅུ་
དྲུག་གི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་ལས་དབེན་པའི་རང་བཞིན་ནི་གང་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་རྣམ་པར་བསལ་བའི་ཕྱིར་དབེན་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྟགས་དབེན་པའི་རང་བཞིན་ནི་གང་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། 
གཏི་མུག་རྣམས་ཀྱི་རྟགས་ཀྱིས་དབེན་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་མཚན་མས་དབེན་པའི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྟགས་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །མཚན་མ་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །མི་མཐུན་པ་དང་
གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དག་གིས་དབེན་པའི་རང་བཞིན་ནི་གང་དེ་བཞིན་དུ་འདོད་ཆགས་དང་། འདོད་ཆགས་མེད་པ་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང་། གཏི་མུག་དང་། གཏི་མུག་མེད་པ་དང་། དབེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ངང་ཚུལ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་

81-1-108a

དང་། ལྷག་པར་མོས་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཉེ་བར་བཀོད་པས་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་པས་དེ་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་
བྱའོ་ཞེས་གོ་ཆ་བགོས་པ་ནི་དཀའ་བ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ནི་དོན་དཀའ་བ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །གཅིག་ཏུ་ངེས་པའི་ངོ་བོ་ནི་གང་དེ་ལ་གོ་བགོས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སར་ལྷུང་བའི་གནས་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པར་བསྒོམ་པ་
བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱིས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བའི་རང་བཞིན་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་གོ་ཆ་བགོས་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལས་གཞན་དུ་མི་འཁྲུལ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུའོ་
ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མི་དམིགས་པའི་རང་བཞིན་ནི་གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་ཟབ་སྟེ། དེ་ནི་སུས་ཀྱང་བསྒོམ་པར་མི་བགྱི་བས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དང་། སྒོམ་པ་པོ་དང་། སྒོམ་པའི་དམིགས་པ་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་རྣམ་པ་ཐམས་
ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་བསྒོམ་པ་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་མི་དམིགས་པ་དེ་བས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་བསྒོམ་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བསྒོམས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པའི་རང་བཞིན་ནི་གང་རབ་འབྱོར་
ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་བརྟག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། འདི་བསྟན་པའི་ཚེ་མི་འཇིགས། མི་སྐྲག་པ་ལ་
སོགས་པས་ལམ་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དམིགས་པའི་རང་བཞིན་ནི་གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་གཞོལ་བའི་བསམ་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་

81-1-108b

ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རབ་འབྱོར་རྨི་ལམ་དང་། སྤྲུལ་པ་ལ་གཞོལ་བའི་བསམ་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ཉིད་
བསྟན་པས་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་ཡང་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དང་། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ་ཉིད་ལས། 
དམིགས་པའི་བསྒོམ་པའི་ཁྱད་པར་རབ་ཏུ་བསྐྱེད་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ངོ་བོ་སྟོན་པའི་དོན་གྱིས་ཞུས་པ་ལ། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་རྟོག་པ་མ་ཡིན་
ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ཤེས་པའི་དོན་གྱི་ལན་སོ་སོར་བསྟན་པས་སོ་ཞེས་བསྟན་
པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་དེ་ལྟར་ཡིན་ན། སྡིག་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ། །མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། གཟུགས་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་
གསུངས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཅིག་ལ་གཅིག་ངོ་བོ་ཟབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་དག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཇི་ལྟར་འཐད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་
ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དག་ནི་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་དོན་དུ་ཐུགས་ལས་ཆུང་བ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང་། དམིགས་པར་བྱེད་པའི་དབྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དང་མི་མཐུན་

81-1-109a

པའི་རང་བཞིན་ནི་གང་ལྷའི་བུ་དག་ནམ་མཁའ་ཟབ་པའི་ཕྱིར་ཆོས་འདི་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་བཟུང་བའི་སླད་དུ་བསྟན་པ་མ་ལགས། མི་གཟུང་བའི་སླད་དུ་བསྟན་པ་ཡང་མ་ལེགས་སོ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་ནི་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དང་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་འཛིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྣོད་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐོགས་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནི་གང་དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་
མཁྱེན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡེ་ཤེས་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞི་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནི་གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་མི་དམིགས་པ་
ནས་བརྩམས་ཏེ། ཤེས་པ་དང་། ཤེས་བྱ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འགྲོ་བ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནི་གང་འདི་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གསུམ་པོ་ཀུན་བསྐྱེད་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ལ། གནས་བརྟན་རབ་
འབྱོར་དཔེར་བྱས་ནས། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མ་འོངས་མ་སོང་བ་དེ་བཞིན་དུ། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་མ་འོངས་མ་སོང་བ་ནས། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྗེས་སུ་སྐྱེས་སོ། །
དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་སུ་མངོན་པར་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱི་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་གནས་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུན་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་
བྱའོ། །བསྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ནི་དེའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །མི་བྱེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་

81-1-109b

གསུམ་གཞན་དུ་ཚོལ་བ་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་
ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ལ་གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཐོབ་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་མིང་དེའི་མཚན་མ་དཔང་པོར་གྱུར་པས། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་རྟོགས་པ་མཐོ་བ་དང་དམའ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདི་ལྟ་སྟེ། མདོ་ལས་དེའི་ཚེ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་པའི་མཚན་མ་ཆེན་པོ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་གྱུར་པ་ནི་གཡོས་པ་དང་། རབ་ཏུ་གཡོས་པ་ད་ང་། ཀུན་ཏུ་རབ་ཏུ་གཡོས་པའོ། །འགུལ། རབ་ཏུ་འགུལ། ཀུན་ཏུ་རབ་ཏུ་འགུལ་ལོ། །ལྡེག །རབ་ཏུ་ལྡེག །ཀུན་ཏུ་རབ་ཏུ་ལྡེག་
གོ། །ཆེམ། རབ་ཏུ་ཆེམ། ཀུན་ཏུ་རབ་ཏུ་ཆེམ་མ་མོ། །འུར་འུར། རབ་ཏུ་འུར་འུར། ཀུན་ཏུ་རབ་ཏུ་འུར་འུར་རོ། །ཤིག །རབ་ཏུ་ཤིག །ཀུན་ཏུ་རབ་ཏུ་ཤིག་ཤིག་ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་དྲུག་ནི་གཡོ་བ་དང་། མཐོ་བ་དང་། དམའ་བ་དང་། སྟེང་དུ་འགྲོ་
བ་དང་། འོག་ཏུ་འགྲོ་བ་དང་། སྒྲ་རྗེས་སུ་སྒྲོགས་པའོ། །ལྟས་ཆེན་པོ་བཅོ་བརྒྱད་ནི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའི་འགྱུར་བ་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཉིད་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་སྦྱང་བར་བྱས་པ་དང་། 
མ་བྱས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་གཉིས་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་མི་དགེ་བ་ལ་སྤྱོད་པ་དང་། སྣ་ཚོགས་ལ་མོས་པ་དང་། ང་རྒྱལ་དང་། རིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱ་བ་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་

81-1-110a

པོའི་དབྱེ་བས་གཡོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་ཤིག་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཚིག་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་དོན་བསྟན་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་གནས་བརྟན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་རྗེས་སུ་སྐྱེས་པ་ཉིད་
ཀྱིས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནི་གང་ལྷའི་བུ་དག་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མ་སྐྱེས། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་འདི་དག་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ། །
གང་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་། གང་སྐྱེ་བའང་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་རྗེས་སུ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་རང་བཞིན་བཅུ་དྲུག་ནི་གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་ཉིད་འདི་ནི་ཟབ་སྟེ། རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་ཉིད་
དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མ་ནོར་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དོན་གྱིས་སོ། །གཞན་མ་ཡིན་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི། ཆོས་ཉིད་ལས་ཆོས་ཉིད་བརྩལ་བའི་དོན་གྱིས་སོ། །ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མེད་པའི་མཚན་
ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པའི་རྒྱུའི་དོན་གྱིས་སོ། །ཆོས་གནས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མི་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་
དག་པའི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་མཐའ་ནི་མཐར་ཐུག་པ་སྟེ། བདག་མེད་པ་ལས་གཞན་དུ་དེ་ཁོ་ན་བརྩལ་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་དམིགས་
སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་ཅེ་ན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཚེ་དུ་མ་རྣམས་ལ་བསྟན་པས་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་གསལ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་

81-1-110b

ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་ཞིང་། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སར་ལྟུང་བར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་དེ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ཤེས་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ལ་སྦྱར་ཞིང་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ་བྱ་ལུས་ཆེན་པོར་གྱུར་པའི་དཔོས་
སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པས་རབ་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་གཉིས་པོ་དང་བྲལ་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སར་ལྟུང་སྟེ། དེ་ལྟར་བསྟན་པས་གཉིས་པོ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་གཙོ་བོ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་གཤོག་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་ནི་འདབ་ཆགས་ཞེས་བྱའོ། །དེས་དབྱེ་བ་ནི་བྱ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །
ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ལྟར་བདག་ཉིད་ལུས་ཆེ་ལ་གཤོག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཞིག་ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།ཅི་ནས་ཀྱང་འདིར་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པ་ཐམས་ཅད་འབྲས་བུ་དང་
བཅས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་མེད་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་ཞེ་ན། ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལའོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། མཚན་མེད་རབ་ཏུ་སྦྱིན་ལ་སོགས། །
ཡང་དག་བསྒྲུབ་ལ་མཁས་པ་ནི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་འདི་རུ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་འདོད། །ཅེས་བསྟན་ཏོ། །གང་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་འདི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་
པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པས་མཚན་མ་མེད་པར་བྱས་ནས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་སྤྱོད་པར་རྗེས་སུ་གནང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། དྲན་པ་
དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་འདིར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་བཀག་ཅེ་ན། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་གང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོར་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །

81-1-111a

མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་གོམས་པར་བྱས་པས་དེས་སླ་བར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་བའི་
ཕྱིར་རོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ལས་བཟློག་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟློག་པ་མཐོང་བས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་
ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། དེ་ལས་གཞན་པ་སྐྱེས་བུའི་འདུ་ཤེས་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་། ཆོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སོ། །གང་ལ་དེ་དག་གི་མེད་པ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་ནི་ཡང་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་སླ་བ་
ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་། དེ་ལས་གཞན་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཆོས་གཞན་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། ཆོས་ཀྱི་གནས་ཉིད་དང་། ཆོས་ངེས་པ་ཉིད་དང་། ཡང་
དག་པའི་མཐའ་དང་། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ལས་གཞན་པའི་ལྡོག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་དམིགས་པས་ནི་ཡང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་སླ་བ་ནི་འཐད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
རྣམ་པ་གསུམ་མེད་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་ཏུ་ཡང་འདོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཉེས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁྱེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་ཏུ་ཡང་འདོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བདེན་པ་ལ་
གནས་པས་དེས་ཆོས་རྣམས་མི་དམིགས་ན་དེ་ལྟར་ག་ལ་འགྱུར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་དང་དུ་མར་ཁས་མི་ལེན་པའི་འཐད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བདེན་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཉིད་དོ། །གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་སྙད་དུ་བཏགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །

81-1-111b

ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་ནས། ད་ནི་རྟགས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གང་གི་རྟགས་སུ་ཤེས་ཤེ་ན། དེ་ལ་རྟགས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་སྐྲག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་དུ་ཞུམ་པ་ནི་རྒྱུན་དུ་སྐྲག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་ནི་ཀུན་དུ་
སྐྲག་པ་མཐར་ཐུག་པའོ། །དེ་དག་གི་སྣོད་མ་ཡིན་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་དེ་ལས་བཟློག་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་བརྟགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དང་། བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བརྟགས་པ་མི་དམིགས་པ་སེམས་མ་ཞུམ་པ་དང་། མི་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
འདི་ལྟར་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོ་རྣམས་ལས་དེ་ལ་ཆུང་ངུ་ནི་གང་མཚན་མ་མེད་པར་བྱ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གཏོང་བ་དང་། ཐབས་ལ་མཁས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲིང་ནི་
གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་གོམས་པར་བྱས་པ་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆེན་པོ་ནི་གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ལས་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་གཞན་པ་དང་། དེ་ལས་གཞན་པའི་ལྡོག་པའི་ཆོས་མི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་
ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐོས་པ་དང་། བསམས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དང་པོར་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ལ་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།
ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བསྟན་ནས་ད་ནི་སྦྱོར་བའི་ལམ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དམིགས་པ་དང་ནི་རྣམ་པ་དང་། །རྒྱུ་དང་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ཡིས། །ཞེས་སྔར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནམ། སྦྱོར་བ་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་

81-1-112a

པ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་བཤད་ཅེ་ན། ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ནས་ད་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ཅན་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དྲོ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དམིགས་པ་འདིར། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་བསྔགས། །དེ་དག་
ཉིད་ལ་སེམས་མཉམ་སོགས། །རྣམ་པ་དགུ་རུ་རིག་པར་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པ་ལས་འདིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྦྱོར་བའི་ལམ་ངེས་པར་འབྱེད་པ་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ཇི་ལྟར་བརྗོད་ཅེ་ན། དེ་ལ་སྨྲས་པ། སེམས་
ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་བསྐྱེད་ནས་དེས་དམིགས་ནས་གནས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་བྱམས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་དེས་དམིགས་པ་ཉིད་དང་། ང་རྒྱལ་མེད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་འཚེ་བ་མེད་པ་དེས་དམིགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དང་། ཁོང་ཁྲོ་མེད་པའི་སེམས་
བསྐྱེད་ནས་དེས་དམིགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་དུ་མ་དང་། ཕ་དང་། སྤུན་ཟླ་དང་། སྲིང་མོ་དང་། གྲོགས་པོ་དང་། གཉེན་དང་། སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་ཀྱི་བར་དུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་དེས་དམིགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དང་། ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་
མི་ཟད་པ་མེད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པས་ནི་གཉིས་སུ་མི་འབྱེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་ཡིན་ནོ། །ཕ་དང་མ་ལ་སོགས་པ་གཉིས་གཉིས་གཅིག་ཏུ་བྱས་ནས་རྣམ་པ་དགུར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །འདིར་རེ་ཞིག་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་དྲོ་བར་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་བུ་
ཡིན་ན། རྩེ་མོར་གྱུར་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། བདག་ཉིད་སྡིག་པ་ལས་ལྡོག་ཅིང་། །སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་གནས་པ་གཞན། །དེ་དག་ལ་ནི་འགོད་པ་དང་། །བསྔགས་པ་བརྗོད་དང་རྗེས་མཐུན་ཉིད། །རྩེ་མོར་གྱུར་ཅེས་བྱ་བ་ལ། བདག་ཉིད་སྡིག་པ་ལས་ལྡོག་ཅིང་སྦྱིན་པ་ལ་
སོགས་པ་ལ་འཇུག་པ་ནི་གང་བདག་ཉིད་ཀྱང་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བར་བྱེད། གཞན་དག་ཀྱང་དེ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བདག་ཀྱང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང་། ལུགས་དང་མཐུན་པ་ལས་བཟློག་པ་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པར་

81-1-112b

བྱེད་ཅིང་དེ་ལ་གཞན་དག་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་དང་། དེའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང་། དེ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཞན་དག་ལ་ཡང་མཐུན་པས་དགའ་བར་བྱེད་ཅིང་། འདིར་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་ནས་སྡིག་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང་། དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་
པ་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་ཞིང་། བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པས་མཐུན་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ་ནི་འདིར་སྦྱོར་བའི་ལམ་རྩེ་མོར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཟོད་པར་གྱུར་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། དེ་བཞིན་བཟོད་པ་ནི། བདག་གཞན་རྟེན་ཅན་བདེན་ཞེས་པ། །ཞེས་བསྟན་
པ་ལ། དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སྔར་གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་གྱི་དབྱེ་བ་ལྟར། དམིགས་པའི་དབྱེ་བས་ཕྱེ་བ་ནི་གང་བདག་གིས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ། ཀུན་འབྱུང་སྤང་བར་བྱ། འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱ། ལམ་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བདག་ཀྱང་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པར་གནོན་ཅིང་། དེ་ལ་གཞན་དག་སྦྱོར་ཞིང་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་གནོན་པ་ལ་མཐུན་པས་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པའི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་བརྗོད་པ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །འདིར་སྦྱོར་བའི་ལམ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་བཟོད་པར་གྱུར་པ་
ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། ཆོས་མཆོག་དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བཤད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བཟོད་པ་བསྟན་ནོ། །བདག་གཞན་རྟེན་ཅན་ཉིད་ཀྱང་འདིར་རྗེས་སུ་སྦྱར་རོ། །དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་
རྣམས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་སྨིན་བྱེད་སོགས་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་གང་བདག་ཉིད་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་དེ་ལྟར་སློབ་ཅིང་འདོད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྲིབས་པ་མེད་པའི་གཟུགས་སུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་
གནས་པ་ཉིད་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་

81-1-113a

གཟུགས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བའི་ལམ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་དེ་ཡང་དེའི་ངེས་པར་
འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོའི་རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བས་རེ་རེ་ཞིང་རྣམ་པ་གསུམ་གསུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ཆུང་ངུ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་བསྐྱེད་ནས་དེས་དམིགས་པས་གནས་པར་བྱའོ་
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚེ་འདི་ཡིན་ཏེ། གཞན་ལ་མི་འཚེ་བ་ཉིད་ཉེ་བར་གཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །འབྲིང་ནི་ཇི་སྐད་དུ། ཕན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་དེས་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་མ་གཞན་ལ་ཕན་པར་དགོངས་པ་
ཉེ་བར་གཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཆེན་པོ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། ཕ་དང་། མ་དང་། སྤུན་ཟླ་དང་། སྲིང་མོ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་དེས་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འཕྲལ་དང་ཡུན་རིང་པོར་ཡིད་དུ་འོང་བས་བསྡུས་པ་ལ་འཇུག་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་དང་། ཕྱི་མ་གཉི་
ག་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཉེ་བར་གཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །རྩེ་མོར་གྱུར་པ་ཆུང་ངུ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། བདག་ཉིད་ཀྱང་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལ་འཇུག་པ་ལས་བཟློག་པར་བཞེས་པ་ཉེ་བར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྩེ་མོར་གྱུར་པ་འབྲིང་ནི་ཇི་
སྐད་དུ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་བདེ་བའི་རྒྱུ་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བར་བཞེད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩེ་མོར་གྱུར་པ་ཆེན་པོ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། བདག་ཉིད་ཀྱང་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་
མཉམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་པ་སྤངས་པར་བཞེད་པ་ཉེ་བར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཟོད་པ་ཆུང་ངུ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། བདག་ཉིད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་

81-1-113b

གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་ངེས་པར་སྦྱོར་བར་བཞེད་པ་ཉེ་བར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཟོད་པ་འབྲིང་ནི་ཇི་སྐད་དུ། བདག་ཉིད་ཀྱང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་
བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་འབྲས་བུ་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བར་བཞེད་པ་ཉེ་བར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཟོད་པ་ཆེན་པོ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། བདག་ཉིད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་
སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བར་བཞེད་པ་ཉེ་བར་གཟུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟོད་པ་དེ་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཆུང་ངུ་ནི་བདག་གིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་མེད་པའི་
ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བཞེད་པ་ཉེ་བར་གཟུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་འབྲིང་ནི་ཇི་སྐད་དུ། བདག་ཉིད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ལ་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བར་བཞེད་པ་ཉེ་བར་གཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཆེན་པོ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། བདག་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བསྐྱེད་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་
ཐམས་ཅད་མཐར་ཐུག་པ་ལ་འཇོག་པ་བཞེད་པ་ཉེ་བར་གཟུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་འདི་ལྟར་བཟོད་པའི་ཆེན་པོ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཡིན་པར་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་རང་གི་དོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ལ། 
འདིར་ནི་གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོའི་བྱེ་བྲག་བཤད་པའི་ཕྱིར། གཞན་གྱི་དོན་ལ་གོང་ནས་གོང་དུ་འགྲོ་བའི་གནས་སྐབས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་འདི་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ། །སྦྱོར་བའི་ལམ་ངེས་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།

81-1-114a

འོན་ཏེ་འདི་སྐད་དུ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཡིན་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་དག་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་དང་། འབྲས་བུའི་ལམ་གྱི་དབྱེ་བས་སྐྱེས་བུ་ཟུང་
བཞི་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ལས་བརྩམས་ནས་སོ་སོའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དྲི་བ་ཐ་དད་པ་
ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་ཇི་ལྟར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འཚལ་བར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བདག་དང་། གཞན་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཡོངས་སུ་ཞུས་པ་ཡིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་གང་ཡང་སོ་
སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གཞན་གྱིས་བྱས་པ་དང་། མ་བྱས་པ་ལ་བལྟ་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་དེའི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་
དགེ་འདུན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆས་བསྡུས་པ་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་དང་། བཟོད་པ་དང་ཤེས་རབ་བསྡུས་པ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་དང་། རྒྱུན་དང་ལྡན་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་གནས་
སྐབས་སོ། །དེ་ཡང་གང་། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ནས་བཟུང་སྟེ། །མཐོང་དང་གོམས་པའི་ས་དག་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་གནས། །དེ་འདིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །ཤེས་བསྟན་པ་ནི་དགེ་འདུན་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །
གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པའི་རྟགས་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལ་གནས་པ་འདིའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པ་ཞེས་བགྱི་བ་འདི་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པས་བསྡུས་པ་ནི་རྟགས་ཞེས་བྱའོ། །རང་གི་རྟེན་

81-1-114b

མཚོན་པ་ནི་མཚན་མ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་རྣམ་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་གཞན་དག་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟགས་ཉི་ཤུ་གང་དག་ཡིན་ཞེ་ན། གཟུགས་
ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པས་ཏེ། གང་རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པ་མེད་པ། རྟགས་མེད་པ། མཚན་མ་མེད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཚོར་བར་བྱ་བ་དང་། ཚོར་བ་པོའི་འབྲེལ་པ་བཀག་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་
ལྡོག་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རང་གི་ངོ་བོ་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཡིད་གཉིས་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྷ་གཞན་དག་ལ་ཕྱག་མི་འཚལ་ཞིང་། མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པས་མཆོད་པར་མི་སེམས་པ་དང་། གཞན་
ཡང་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་དང་། བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། ཡང་བདག་ཉིད་ཀྱང་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་ཡང་དག་པར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་གཞན་དག་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་ཡིན། །མཐུན་
པས་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཡིན། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྟོན་ཅིང་བསྒོམ་པ་ལ་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་གཏོང་ཞིང་། དེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མངོན་པར་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་
ཏུ་བསྔོ་བ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་མཐོང་བས་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་ནེམ་ནུར་དང་། ཐེ་ཚོམ་དང་། ཡིད་གཉིས་མེད་པ་དང་། དེ་ལས་ལམ་གཞན་འདོད་ཅིང་མཐར་ཐུག་པའི་ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནེམ་ནུར་རོ། །ལམ་དང་འདྲ་བ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཡིད་གཉིས་སོ། །རིགས་
ཀྱི་ཆོས་དགེ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འཕེལ་བ་མེད་པར་འགྲོ་བས་ན། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར་ཐེ་ཚོམ་མོ། །བྱམས་པའི་ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་ཀྱི་ལས་དང་ལྡན་པ་དང་། སྒྲིབ་པ་ལྔ་དང་། ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པ་དང་། བག་ལ་ཉལ་ཐམས་ཅད་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་ནི་མ་རིག་

81-1-115a

པ་དང་། ལྟ་བས་བསྡུས་པའི་བག་ལ་ཉལ་བ་ཡིན་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བསམས་བཞིན་དུ་སྲིད་པ་ལེན་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་དང་། སྲིད་པའི་ཟག་པས་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འགྲོ་བ་དང་། འོང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ལམ་ལ་སོགས་པའི་དྲན་
པ་ཉེ་བར་འཇོག་པ་ཉིད་དང་། གཙང་སྦྲའི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་ཞིང་ནད་ཉུང་བ་ཉིད་ཡིན་ལ། ཆོས་གོས་དང་ལོངས་སྤྱོད་སྨད་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དྲོད་དུ་གཏོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་མངོན་པར་འཕགས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་
ལུས་ལ་སྲིན་བུའི་རིགས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་མེད་པ་ཉིད་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་གྱ་གྱུ་དང་བྲལ་བས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ས་ལས་འདས་ནས། གོང་ནས་གོང་དུ་ལུས་དང་སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་འཛིན་ཅིང་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དང་། རྙེད་པ་དང་། 
བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་པ་ལྷུར་ལེན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་བཅུ་གཉིས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་སྤྱོད་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་པ་དང་། བློ་བརྟེན་ཞིང་ཟབ་པས་གཞན་ལས་ཆོས་ཉན་པ་ན་ཆོས་ཉིད་སྦྱོར་
བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པ་དང་། ཡང་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་སྤྲུལ་ཏེ། ངན་སོང་དུ་ལྷུང་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པས་རྒྱུན་དུ་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཚོར་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་འདི་ནི་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བསྟན་ཅིང་འབྱེད་པ་ན་སེམས་མི་འཁྲུགས་པར་འགྲོ་བ་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་ཅིང་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་སེམས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྩེ་མོར་གཏོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །
ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དྲུང་དུ་བདུད་སྡིག་ཅན་དགེ་སྦྱོང་གི་ཆ་བྱད་དུ་འོངས་ཏེ་འདི་སྐད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ལམ་གཞན་བསྟན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དགེ་སློང་དགྲ་བཅོམ་པའི་དཔེས་གཞན་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་མི་འགྲོ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་

81-1-115b

དེས་གང་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་འགྲོ་བའི་ཆོས་གང་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བདུད་སྡིག་ཅན་འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་པས་རུས་གོང་གི་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ལམ་གྱི་གཟུགས་བརྙན་སྟོན་པ་ན། འདི་ནི་བདུད་སྡིག་ཅན་ཡིན་
ནོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པར་གཏོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མ་བྲལ་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་གསུངས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་རྗེས་སུ་
མཐུན་པས་གནས་ཤིང་། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་བསམ་པས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་གནས་སྐབས་སོ། །མདོ་འདིའི་དོན་ཚིག་ལྷུག་པས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་དོན་རྗེས་སུ་
དྲན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཉེ་བར་འབྲེལ་པ་སྡུད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ནི་དྲུག་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལྡོག་སོགས་རྟགས། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བསྐྱེད་པ་ཡིས། །ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ལ་གནས་པའི། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་འདི། །གཟུགས་ལ་སོགས་
པས་ལྡོག་པ་དང་། །ཐེ་ཚོམ་མི་ཁོམ་ཟད་པ་དང་། །བདག་ཉིད་དགེ་བ་ལ་གནས་ཤིང་། །གཞན་དག་དེ་ལ་དགོད་པ་དང་། །གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་སྦྱིན་སོགས་དང་། །ཟབ་མོའི་དོན་ལ་སོམ་ཉི་མེད། །བྱམས་ལུས་སོགས་དང་སྒྲིབ་པ་ནི། །རྣམ་པ་ལྔ་དང་མི་འགྲོགས་
དང་། །བག་ལ་ཉལ་ཀུན་འཇོམས་པ་དང་། །དྲན་པ་དང་ནི་ཤེས་བཞིན་དང་། །གོས་ལ་སོགས་པ་གཙང་བ་དང་། །ལུས་ལ་སྲིན་བུ་རྣམས་མི་འབྱུང་། །གྱ་གྱུ་མེད་སེམས་སྦྱངས་པ་ནི། །ལེན་དང་སེར་སྣ་མེད་སོགས་དང་། །ཆོས་ཉིད་ལྡན་པ་འགྲོ་ཉིད་དང་། །སེམས་
ཅན་དོན་དུ་དམྱལ་འཚོལ་དང་། །གཞན་གྱིས་བཀྲི་བར་མི་བཏུབ་དང་། །ལམ་གཞན་ཉེ་བར་སྟོན་བདུད་ལ། །བདུད་ཅེས་བྱ་བར་རྟོགས་པ་དང་། །སངས་རྒྱས་དགྱེས་པའི་སྤྱོད་པ་སྟེ། །རྟགས་ནི་ཉི་ཤུ་དེ་དག་གིས། །དྲོད་དང་རྩེ་མོ་བཟོད་དང་བཅས། །ཆོས་མཆོག་

81-1-116a

རྣམས་ལ་གནས་པ་ནི། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་མི་ལྡོག །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་
པའི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ནས་ད་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བཟོད་པ་དང་། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་གིས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་ལྡོག་པའི། །མཚན་
ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པ་ལ། བཅུ་དྲུག་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་གང་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་
པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པར་འཇུག་སྟེ། དེས་ཆོས་དེ་ཡང་དམིགས་ལ་
དེས་ན་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་དོ། །དེས་ན་སྐྱེ་བོ་དེ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མི་སྐྱེ་བ་ལ་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདུ་ཤེས་དང་། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལས་ལྡོག་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་
བྱ་བ་ནི་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་གང་ཡང་བདུད་སྡིག་ཅན་ཉེ་བར་འོངས་ཏེ་མོས་པ་ཟློག་པར་བྱེད་ཅིང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའོ་ཞེས་
བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྟོགས་པ་པོ་དང་། རྟོགས་པ་དང་། རྟོགས་པར་བྱ་བ་མི་དམིགས་པས་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ལྡོག་པ་ན། དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་སེམས་བརྟན་པ་དང་། མི་གཡོ་བ་དང་། མི་འཕྲོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དམ་བཅས་པའི་སྦྱོར་བས་ཆེད་དུ་བྱ་བ་

81-1-116b

ལས་མི་ཉམས་པའི་དོན་གྱིས་སོ། །ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་སེམས་བརྟན་པ་ནི་རྒྱུན་དུ་གཅེས་པར་བྱེད་པས་སོ། །མི་གཡོ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པས་སོ། །མི་འཕྲོགས་པ་ནི་གཞན་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་
གང་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དག་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པའི་བར་ལ་ལྡོག་པ་དང་། འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་གཉིས་ཀ་ལ་མི་བརྟེན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྟན་པས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །
བདེན་པ་ལ་ཞུགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དང་། བདེན་པ་ལ་མ་ཞུགས་པ་ལས་འཇུག་པ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི། འདིར་ལྡོག་པ་དང་། མི་ལྡོག་པར་སྦྱར་གྱི། ལྡོག་པ་ཙམ་མམ། འཇུག་པ་ཙམ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་གསུམ་ལ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང་
འབྲེལ་པས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སར་ལྷུང་བར་འགྱུར་བ་མི་སྲིད་དེ། དེ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་གཉེན་པོ་ཐོབ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་གང་ཡན་ལག་ཟད་པར་བྱེད་པ་སྤང་བ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་མཐར་གྱིས་གནས་
པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ། དེའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་པས་ཡན་ལག་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་
པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡན་ལག་ཟད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བསམ་གཏན་ནམ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གང་ལ་ཡན་ལག་གང་ཡོད་པ་དེ་སྤོང་བ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནོ། །དཔེར་ན་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ཡན་ལག་ལྔ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡན་ལག་
ཟད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་སྨོས་པའི་རྗེས་སུ་ཤེས་པས་ནི་གཟུགས་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་

81-1-117a

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་འདོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་གང་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་མི་འབྲལ་བ་ནི་མཐོང་བས་
སྤང་བར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལུས་དང་སེམས་ཡང་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལྷུར་ལེན་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་བལྟ་བ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་ལྷུར་ལེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་རྒྱ་ཆེར་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་
འདི་ལྟར་དེའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་ཞིང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན། འོ་ན་སྤྱོད་ལམ་ཐམས་ཅད་དུ་འཁྲུལ་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བྱེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་
བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་གང་ཡང་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་ཐབས་ལ་མཁས་པས་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ལེན་པ་དང་། ཟས་ལ་སོགས་པའི་ཡོ་བྱད་མང་ཞིང་སྣ་ཚོགས་པས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བདག་ཉིད་གནས་པ་དང་། གཞན་དག་
ཡང་དག་པར་དགོད་པ་དང་། དེའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཅིང་མཐུན་པས་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་གང་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་། གཞན་མི་དགའ་བར་འགྱུར་བའི་གནོད་པ་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་
ནི་རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། འཁྲུག་པའི་འདོད་ཆགས་སྤང་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ལ་གནོད་པ་མི་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ཞི་གནས་ཀྱིས་རྒྱུད་མཉེན་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་དང་། འཛམ་བུའི་གླིང་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
ཀྱི་བར་དུ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཀང་བ་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་དང་། ལག་ན་རྡོ་རྗེའི་རིགས་ལྔ་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་དེ་ལ་བདུད་ལ་སོགས་པས་མི་བརྫི་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་གང་སེམས་མི་གཡེང་བ་ཐོབ་པས་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་

81-1-117b

མ་ཚང་བ་མེད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། སྐྱེས་བུ་དམ་པར་གྱུར་པ་ཉིད་དང་། བུད་མེད་དབང་དུ་འགྱུར་བའི་སྔགས་དང་། རིག་པ་དང་། སྨན་དང་། རྩི་ལ་སོགས་པ་དང་། བུད་མེད་དང་། སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཟེ་སློང་བའི་སྦྱོར་
བ་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མཚན་མར་མི་མཐོང་བ་དང་། འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པས་གནས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །
དེ་ལ་ཡན་ལག་ཚོགས་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྨན་ནོ། །ཡན་ལག་གཅིག་པ་ནི་རྩིའོ། །ཡང་ན་ནད་སྐྱེས་པ་གསོ་བར་བྱེད་པ་ནི་སྨན་ནོ། །ཕྱིས་མི་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་འགེགས་པ་ནི་རྩིའོ། །ཡང་ན་ལུས་ལ་བགོས་པའི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་སྨན་ནོ། །མི་རྒས  
པའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་རྩི་ཞེས་བྱ་སྟེ་རྣམ་གྲངས་གཞན་ནོ། །འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་བྱང་ཆུབ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མི་འབྲལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་
བརྩམས་ཏེ། ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་སྦྱོར་བ་དང་། རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་བཀག་པས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱོར་བ་དང་། རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་སྨོས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་
པ་གཉིས་དང་། འགོག་པ་དང་། ལམ་གྱི་བདེན་པ་གཉིས་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་དང་། རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་སྔ་མ་དང་། ཕྱི་མར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་དེའི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པས་ཆོས་གང་ཡང་བཟང་
པོའམ། ངན་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལྡོག་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནི་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་གང་རྟོགས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་འཕྲོག་པའི་བར་ཆད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་

81-1-118a

གཏམ་ལ་སྦྱོར་བ་དང་། རྗེས་སུ་སྦྱོར་བར་གནས་པ་བཀག་པས་དེ་དག་ཤིན་ཏུ་མི་སྣང་བར་གྱུར་པའི་དོན་བསྟན་པ་ཉིད་དེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་གང་ཡང་འཕྲོག་པའམ། 
སྦྱིན་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་འཐད་པས་སོ། །གཏམ་སྨོས་པ་ནི་དངོས་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཀུན་འབྱུང་ཤེས་པའི་དུས་སུ་འགག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགོག་པ་ཤེས་པ་ནི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ཙམ་གྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་
པའི་གཉེན་པོ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། ཇི་སྐད་དུ། འདི་དག་ཐམས་ཅད་མིང་ཙམ་སྟེ། །འདུ་ཤེས་ཙམ་དུ་རབ་ཏུ་གནས། །བརྗོད་པ་ལས་ནི་གཞན་གྱུར་པ། །བརྗོད་པར་བྱ་
བ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་སུ་གྱུར་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་གཏམ་མང་པོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །འགོག་པ་ཤེས་པ་ནི་གནས་སྐབས་སུ་ཡང་
དག་པར་བསྒྲུབ་པ་མང་པོ་དང་ཉེ་བར་ལྡན་པའི་དོན་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་དེའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པས་ཆོས་གང་ཡང་ཉུང་ངུའམ། མང་པོར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པའི་འཐད་པས་སོ་ཞེས་
བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་གང་གཉེན་པོ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དག་གསོད་པ་པོ་དང་། གསད་པར་བྱ་བའི་གཡུལ་གྱི་གཏམ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལམ་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གནས་པས་ཆོས་གང་ཡང་ཆགས་པའམ། 
ཁོང་ཁྲོ་བ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་སུ་རང་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འགོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལས་གང་གིས་འདིར་དབང་པོའི་གྲོང་འགོག་པ་དང་། དེ་ནས་གཞན་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ལུས་པའི་དབང་པོའི་གྲོང་གི་

81-1-118b

གཏམ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པས་ཆོས་གང་ཡང་ཚོགས་སམ། ཚོགས་མ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོའི་རྟེན་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་
གྲོང་ཁྱེར་འགོག་པ་ནི་གང་། དེ་ནས་དབང་པོའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་འབྱུང་བ་དང་། འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པས་ཆོས་གང་ལ་ཡང་གཟུང་བའམ། མི་གཟུང་བར་ཡང་དག་པར་
རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོའི་ཡུལ་གྱི་གྲོང་རྡལ་ལ་འགོག་པ་ནི་གང་། དེ་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་གྱི་གྲོང་རྡལ་གྱི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་གནས་པས་ཆོས་གང་ཡང་
འཕེལ་བའམ། འགྲིབ་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འགོག་པ་ནི་གང་དེ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་བསྒོམས་པས་དེའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་གནས་ཡོངས་སུ་
གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་མི་གནས་པ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་དང་། རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ལ་གནས་པར་གསུངས་པ་ནི་འཐད་པའོ་ཞེས་
བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འགོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་ཡང་ཁམས་གསུམ་པོ་རེ་རེ་ན་ཡང་ཡོད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་དབང་པོ་ལ་འགོག་པ་ནི་བསམ་གཏན་དང་། གཟུགས་མེད་པ་གང་ན་དབང་པོ་གང་ཞིག་ཡོད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཡིད་
བདེ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་དང་། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཡིད་བདེ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་ལ་ནི་བཏང་སྙོམས་དང་། །ཚོར་བའི་བྱེ་བྲག་བསམ་གཏན་སྐྱེས། །ཞེས་བཤད་པ་དང་། གཟུགས་མེད་ན་ནི་བཏང་སྙོམས་དང་། །སྲོག་དང་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་ཡོད། །ཅེས་

81-1-119a

བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་དེ་དབང་པོའི་རྟེན་འགོག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རིགས་མཐུན་པ་དང་སྲོག་ལ་འདིར། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ནི་རྟོགས་པ་ཡིན། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོའི་ཡུལ་གྱི་གྲོང་རྡལ་ནི་དེ་ན་ཡོད་པ་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་འགོག་པ་ཡིན་
ནོ། །བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཐམས་ཅད་དུའང་འགོག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་གང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་ཅིང་། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་དང་། བཟོད་པ་
བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་ཤིང་ཆོས་འདོད་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཆོས་
ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སྤྱོད་ཅིང་ཆོས་ཐ་མི་དད་པའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པ་དང་། འབྲས་བུའི་ཆོས་དག་འདུས་བྱས་པ་དང་། འདུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དོར་བ་དང་། བླང་བར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དང་། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་
བཤེས་གཉེན་མངོན་དུ་བྱ་བར་འདོད་པས་མཉེས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཐེག་པས་འགྲོ་བ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བསྐུལ་བ་དང་། 
གཞུག་པ་དང་། རབ་ཏུ་འཇོག་པས་ཁྱད་པར་རྟོགས་པས་ཐོབ་པའི་ཚོགས་འདོད་པས་སངས་རྒྱས་མངོན་དུ་གྱུར་པར་སྐྱེ་ཞིང་། སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་གང་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་
དཔེས་ཆོས་ཅུང་ཟད་དངོས་སུ་མ་དམིགས་པས། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ནས་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྨོན་པ་མེད་པ་ལ་གནས་པའི་བར་གྱི་རང་གི་ས་ལ་དོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའི་བྲལ་བ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཕྱིར་

81-1-119b

མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་། བདུད་ཀྱི་ལས་ཤེས་པ་དང་། རྣམ་པར་འཇོམས་པ་དང་། སྲབ་མོར་བྱེད་པ་དང་། བྲལ་བ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། མཚམས་
མེད་པ་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུའི་དཔེས་ཡང་དག་པ་ལ་གནས་ཤིང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་ནི་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་བཟློག་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་སྐྱོན་མེད་པར་
ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
ཞིང་དུ་འགྲོ་ཞིང་། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། བདུད་ཀྱི་ལས་རྣམས་ལ་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། རང་གི་ས་ལ་ནེམ་ནུར་མེད་པ་ཉིད་
ཀྱིས་སྦྱོར་བ་འདྲེན་མ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་ནེམ་ནུར་མེད་པའི་ཕྱིར་གཅིག་གམ། གཉིས་སུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར། ཚེ་འཕོས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་
པའི་སེམས་མི་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར། སྦྱོར་བ་ཐེག་པ་གཞན་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་པས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བའམ། འགག་པ་ལམ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོར་རྟོག་པ་
ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུའི་བར་དུ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །དང་པོ་ཉིད་ལམ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང་། ལམ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་པ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དང་པོར་གོས་ཀྱི་དྲི་མ་ཆེན་པོ་བསལ་ནས་ཕྱིས་ཆུང་བ་དག་པར་བྱེད་པ་དང་། མུན་པ་ཆེན་པོ་ནི་སྣང་བ་ཆུང་

81-1-120a

ངུས་སེལ་ལ། ཆུང་ངུ་ནི་ཆེན་པོས་སེལ་བའི་དཔེས་ཆུང་ངུས་ཆེན་པོ་སེལ་བའི་དཔེ་དེ་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །དཀར་པོའི་ཆོས་ནི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། ནག་པོ་ནི་ཉམ་ཆུང་བ་ཡིན་པས་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་ཆུང་ངུས་ཀྱང་
འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོ་བརྟན་པ་རྩ་བ་ནས་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་ཀྱང་དུས་མང་པོར་བསགས་པའི་ནད་རྣམས་དུར་བྱིད་ཀྱི་ཁུ་བ་བཏང་བས་ནད་རྣམས་སེལ་བ་དང་མཚུངས་པ་དང་། སྐད་
ཅིག་མ་གཅིག་ལ་སྒྲོན་མེ་ཆུང་ངུན་གྱིས་མུན་པ་ཆེན་པོ་འཇོམས་པ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ནི་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་བས་བསྐལ་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་
པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ནི་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་ན། དེའི་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་
དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབད་པས་བསྟན་པ་འདི་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆེན་པོའི་འབྲིང་ནི་གང་དེ་ཉིད་བསྐལ་པ་དེ་སྲིད་དུ། རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་
བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཟང་ཟིང་གི་ཡོན་ཕུལ་བས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་འོག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ། །འདིའི་གཉེན་པོའི་ལམ་ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ནི་
གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་ན་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ས་ལས་འདས་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་

81-1-120b

འཐད་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ནི་གང་ཡང་དེ་ཉིད་བསྐལ་པ་དེ་སྙེད་དུ་གནས་ཤིང་སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། བསམ་གཏན་དང་། ཤེས་རབ་བསྒོམས་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །
འདིའི་གཉེན་པོའི་ལམ་ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ནི་གང་ཅིག་ཤོས་ཉིན་ཞག་གཅིག་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་དེའི་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལ་གནས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་བསྐྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཐད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིག་ཤོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་འོག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་ནི་གང་ཡང་དེ་ཉིད་བསྐལ་པ་
དེ་སྙེད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་གཉེན་པོའི་ལམ་འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་ནི་གང་ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ཉིན་ཞག་གཅིག་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱིན་པས་དེའི་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མ་
བྲལ་བར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་མ་བྲལ་བར་གནས་པ་ཉིད་འཐད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྲིང་གི་འབྲིང་ནི་གང་ཡང་དེ་ཉིད་བསྐལ་པ་དེ་སྙེད་དུ་བསམ་གཏན་བཞི་དང་། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་
འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་བརྩོན་པར་བྱས་པ་བས་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་གཉེན་པོ་ལམ་འབྲིང་གི་འབྲིང་ནི་ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་དེ་རྣམས་ལ་ཉིན་ཞག་གཅིག་མངོན་པར་བརྩོན་པར་བྱས་ན་དེའི་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་
ཕྱིན་པ་དང་མ་བྲལ་བར་གནས་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་གནས་སྐབས་མེད་ཅིང་། གནས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ནི་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་ནི་གང་ཡང་

81-1-121a

དེའི་བསྐལ་པ་དེ་སྙེད་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་དང་། ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བས་ཞེས་སྨོས་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་གཉེན་པོ་ལམ་འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་ནི་གང་ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ཉི་མ་
གཅིག་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་དེའི་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ནི་གང་ཡང་དེ་ཉིད་བསྐལ་པ་དེ་སྙེད་དུ་འདས་པ་དང་། མ་བྱོན་པ་དང་། 
ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་ཅི་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བས་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་གཉེན་
པོའི་ལམ་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ནི་གང་ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ཉི་མ་གཅིག་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོས་ན་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་བསྔོ་བ་ནི་
མཆོག་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཐད་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ནི་གང་མངོན་པར་འདུ་བྱས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་བཏགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསོད་ནམས་མང་དུ་སྐྱེ་བ་ན། མངོན་པར་འདུ་བྱས་པས་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་བསྐྱེད་པའམ། སྐྱོན་མེད་པར་འཇུག་པའི་བླ་ན་མེད་
པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་མི་ནུས་པས་མི་འདོད་པ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་གཉེན་པོའི་ལམ་ཆེན་པོའི་འབྲིང་ནི་གང་རབ་འབྱོར་མངོན་དུ་བྱས་པ་དེ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྣང་ངོ་། །གསོ་བ་ཉིད་དང་། གསོག་ཉིད་
དང་། སྙིང་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་རྣམ་པ་དགུ་པའི་གནས་སྐབས་སུ་སྔ་མ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལན་རྗོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་

81-1-121b

མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བར་བཤད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་གསོག་ཉིད་དུ་སྣང་བར་བཤད་དོ། །འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་
དང་། དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དེ་དག་གསོབ་ཉིད་དུ་སྣང་བར་བཤད་དོ། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྙིང་
པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བར་བཤད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ནས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཤིན་ཏུ་བསླབས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཐད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་མངོན་པར་འདུ་བྱས་པ་
ནི་གོ་ཆ་དང་། འཇུག་པ་དང་། ཚོགས་དང་། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བསྒྲུབ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞིར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དེ་རྣམས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པའི་དོན་བདག་གིས་འཚལ་བ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ནི་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་ལགས་པར་རིག་པར་བགྱི་སྟེ། ཇི་ལྟར་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་ལགས་པའི་སླད་དུའོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བས་
ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ས་ལ་གོ་བཟློག་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་འཐད་པས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་གང་བདག་གི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པའི་
ངེས་པར་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང་མི་འབྲལ་བའི་སྦྱོར་བ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་གནས་པ་ནི་རང་གི་ས་ལ་གནས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །

81-1-122a

གཞན་གྱི་ལམ་ལ་རག་མ་ལུས་པ་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །གཞན་གྱིས་གཞོལ་བར་མི་ནུས་པ་ནི་རང་གིས་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་བྲལ་བ་ཐོབ་པ་དེ་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་ཡིན་པར་རྟོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། 
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་གནས་པ་ནི་མི་འཕྲོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འདི་ཉིད་དུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པར་གྱིས་ཤིག །ཁྱོད་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་མ་བསྟན་ཏོ། །གང་གིས་ཁྱོད་ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་བ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་
པ་ཁྱོད་ཀྱིས་མ་ཐོབ་བོ། །གང་གིས་ཁྱོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལུང་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བདུད་ཀྱིས་འདུན་པ་བཟློག་པའི་ཚིག་ཐོས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་མ་ཞུམ། མི་འགོང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་ན་ལུང་བསྟན་པར་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་
ལ་གནས་པ་ནི་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལུས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྟུང་བའམ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུའི་ཆོས་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་སྐྱོན་མེད་པར་ཞུགས་པ་ནི་ལུང་བསྟན་པའི་རྒྱུ་
ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་གང་བདུད་ཀྱིས་ཁྱོད་ལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ། གང་ལ་སྤྱོད་པ་འདི་དག་ནི་བདུད་ཀྱིས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཟེར་ཞིང་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་ན། ཀྱེ་མ་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་
པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པ་ནི་བདུད་སྡིག་ཅན་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རིག་པར་བྱེད་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང་མི་འབྲལ་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་རྙེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པའོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་བདག་ཀྱང་སྲོག་ཡོངས་སུ་གཏོང་བས་ཞེས་གཉི་ག་སྨོས་པས་ནི་བདག་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་དང་། མ་ལུས་པའི་བདག་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དང་། སངས་རྒྱས་

81-1-122b

ཐམས་ཅད་དང་། བདག་ཉིད་ཀྱང་ཆོས་འདི་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་དོན་གྱི་དབང་གིས་མཐོང་ནས། སྲོག་དང་བྲལ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་། སྐལ་བ་མཉམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཡང་གཞུང་འཛིན་པའི་གཟུངས་ཐོབ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་
པ་ཆུད་མི་ཟོས་པའི་ཕྱིར། དེས་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཡང་གཟུངས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེན་པ་པོའི་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་དང་བརྡ་ལ་སོགས་པ་ལ་ངེས་པར་རྙེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་འགོག་པ་ཐོབ་པས་
སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ཀྱིས་བྱེད་པ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་དེ་ནི་ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། གང་འདི་ལྟར་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་
པ་དང་འབྲལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཤེས་པ་ཐོབ་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་གསུམ་རྣམས་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། གང་འདི་ལྟར་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་མི་སྐྱེ་བར་
བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེས་ཕྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ནི་དེའི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། གང་འདི་ལྟར་ཚད་བྱ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་
ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཇི་སྐད་དུ། རབ་འབྱོར་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདིས་ནི་མཐའ་ལས་འདས་པ་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་དང་། རྟོགས་པར་མི་ནུས་པའི་ཡེ་ཤེས་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་མི་
འཕྲོགས་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་བཟླས་ནས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་མཐའ་ཡས་པ་ནི་རྣམ་པ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐར་ཐུག་པ་མེད་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འདི་སྐད་

81-1-123a

དུ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པས་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཐར་གཏུགས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་འདིའི་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པར་བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྤྱོད་མོད་ཀྱི། ཤིན་ཏུ་ཐལ་ཆེས་པའི་ལན་དུ་འགྱུར་བས་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་མཛད་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་འདི་ནི་དོན་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་འདིའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལྔས་བསྡུས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་
སོགས་འདུ་ཤེས་ལྡོག་པ་དང་། །སེམས་བརྟན་ཐེག་པ་དམན་དག་ལས། །རྣམ་ལོག་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི། །ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་དང་། །ལུས་སེམས་ཡང་བ་ཉིད་དང་ནི། །འདོད་ལ་སྤྱོད་ལ་ཐབས་མཁས་དང་། །རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་ཉིད་དང་། །
འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང་། །ཕུན་ཚོགས་བར་ཆད་མེད་རྣམས་དང་། །ཚོགས་དང་དབང་ཚོགས་བཅས་པ་ཡི། །གཡུལ་འགྱེད་སེར་སྣ་ལ་སོགས་ལ། །སྦྱོར་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ཡི། །གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་དང་། །ཆོས་ནི་རྡུལ་ཙམ་མི་དམིགས་ཉིད། །རང་
གི་ས་ལ་ངེས་པ་ཉིད། །ས་གསུམ་ལ་ནི་གནས་པ་དང་། །ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་སྲོག་གཏོང་དང་། །དེ་འདྲའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བློ་ལྡན་མཐོང་བའི་ལམ་གནས་ཀྱི། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དག་ཡིན། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་
རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ནས་ད་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཟབ་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་
བ་ནི། གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་གནས་ཟབ་མོ་ལེགས་པར་བསྟན་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་གོམས་པར་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཟློས་པའི་སྦྱོར་བས་གསུངས་སོ། །གང་ལ་གནས་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། རྒྱུན་ཉིད་ཡིན་

81-1-123b

པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱིད་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་
བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཟབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང་། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་
དང་། འགོག་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། ཞི་བ་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་རྣམས་ནི་ཟབ་མོའི་གནས་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་ཟབ་མོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཟབ་མོ་དེ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་དང་། །སྐུར་པའི་ལམ་
ལས་གྲོལ་བ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི། གང་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་ཡང་གཟུགས་མ་ཡིན། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གུད་ན་ཡང་གཟུགས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཟབ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཟབ་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །
ཇི་ལྟར་སྒྲོ་བཏགས་པ་སྤང་ཞེ་ན། གང་གཟུགས་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཡང་གཟུགས་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་སྐུར་པ་འདེབས་པ་སྤང་ཞེ་ན། གང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་ལས་གཞན་ན་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་
ཐམས་ཅད་བསལ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། ཡང་དང་ཡང་དུ་སེམས་པ་དང་། །འཇལ་དང་ངེས་རྟོག་བསྒོམ་པའི་ལམ། །ཞེས་བསྟན་པ་ནི་གང་། གང་གི་ཚེ་གནས་ཟབ་མོ་འདི་དག་དང་ལྡན་པ་ཞེས་ཟློས་པའི་སྦྱོར་བ་
བསྟན་པའི་དོན་གྱིས་ནི་སེམས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ། །འཇལ་བ་ནི་བསམས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སོ། །རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་བསྒོམས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་བོ། །ཡང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཡུལ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་དང་མཐོང་བའི། །

81-1-124a

ལམ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཉིད་ལ། །ཞེས་བསྟན་པ་ནི་གང་བདག་གིས་ཇི་ལྟར་གནས་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ཇི་ལྟ་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པའོ། །ཇི་ལྟར་བདག་གིས་བསླབ་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་
ཇི་ལྟ་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པའོ། །ཇི་ལྟར་བདག་གིས་བསྒྲུབ་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཇི་ལྟ་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བཞི་དང་། 
མཐོང་བའི་ལམ་དང་། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། དེ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཡང་བརྩོན་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་འབད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་དྲུག་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་བསྒོམ་པའི་ལམ་
གྱི་ཡུལ་དེ་ཉིད་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྒྱུན་ཆགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་ཡུལ་སྔ་མ་སྔ་མ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་གང་ཚད་མེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཚད་མེད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས། གཞན་གྱི་བུད་མེད་
དང་དུས་བཏབ་ནས་བརྡ་བྱས་པའི་སྐྱེས་བུའི་རྟོགས་པ་མང་པོའི་དཔེས་བསོད་ནམས་ཚད་མེད་པ་སྐྱེ་བས་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འཁོར་བ་སྤོང་ཞིང་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ལས་ཟད་པ་དང་། བསལ་བ་དང་། སྔར་མ་སྐྱེས་པའི་ཚིག་གིས་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་བྱེད་པ་ཡིན་
པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་དུ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྒྱུན་ཆགས་པ་ཡི་ཕྱིར། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས། །ཆུང་ངུའི་ཆུང་སོགས་དབྱེ་བ་ཡི། །རྣམ་པས་རྣམ་པ་དགུར་འདོད་དོ། །ཞེས་བསྟན་པ་ལ། མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་
ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །འདིར་རྩ་བའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོ་གསུམ་ཡིན་ལ། དེ་རྣམས་རེ་རེ་ཡང་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོའི་དབྱེ་བ་བྱས་པས་རྣམ་པ་དགུར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་དང་། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་དང་། 

81-1-124b

ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོའོ། །འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་གི་འབྲིང་དང་། འབྲིང་གི་ཆེན་པོའོ། །ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་དང་། ཆེན་པོའི་འབྲིང་དང་། ཆེན་པོའི་ཆེན་པོས་དགུར་འདོད་དོ། །གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །
དེ་ལ་ལམ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་སྤོང་བ་ནས། ལམ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་སྤོང་བའི་བར་དུ་ནི་གྲངས་ཡོད་པ་དང་། དཔག་ཏུ་ཡོད་པ་དང་། ཚད་ཡོད་པའི་རྟོག་པས་བསྡུས་པ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་
དགུ་པའི་གཉེན་པོ་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ནི་གང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་བསྒོམ་པའི་ལམ་རྣམ་པ་དགུས་བསྡུས་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མ་བྲལ་བ་ལ་བསོད་ནམས་གྲངས་མེད་པ་དང་། དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་། ཚད་མེད་པས་བསྡུས་པས་
ཉེ་བར་བསྡུས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་དགག་པ་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད། ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་ཆེད་དུ་ཡོངས་སུ་དྲིས་པ་ཡིན་ལ། གྲངས་
ཡོད་པ་དང་། གྲངས་མེད་པའི་ཁམས་ནི་འཁོར་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་དག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གྲངས་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་མཉམ་པ་ཉིད་རྟོགས་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །དུས་རྣམས་ལ་ཚད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་
དེའི་རྟོགས་པ་འདུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །གཞལ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡིན་
ནོ། །རང་གི་ངོ་བོས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གྲངས་མེད། དཔག་ཏུ་མེད། ཚད་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན། གྲངས་མེད་ལ་སོགས་བསྟན་པ་རྣམས། །དམ་པའི་དོན་དུ་བཟོད་མ་ཡིན། །སྟོང་

81-1-125a

པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྗོད་པར་བྱེད་པའི་དབྱེ་བ་དང་། དོན་གྱི་དབྱེ་བ་མེད་པར་དགོངས་སོ། །ཀུན་རྫོབ་དེ་དག་ཐུགས་བརྩེ་བའི། །རྒྱུ་མཐུན་གྱུར་པ་ཐུབ་པ་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི། གང་དོན་ཡིན་པར་ཡི་གེ་ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་མི་དམིགས་
མོད་ཀྱི། གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་འདི་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐུགས་རྗེའི་རྒྱུ་མཐུན་པར་གྱུར་པས་བསྟན་པ་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་རྗེའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་དབང་གིས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་
པ་ཞིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་བདག་གིས་འཚལ་བ་ལྟར་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་རྣམ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གང་དེ་རྣམས་
ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་བརྗོད་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ། །ཉམས་པ་དང་ནི་འཕེལ་མི་རུང་། །བསྒོམ་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །ཅི་ཞིག་ཉམས་ཤིང་ཅི་ཞིག་ཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རིགས་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་
ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དགུ་ནི་ཅི་ཞིག་ཉམས་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། ལམ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དགུ་ནི་ཅི་ཞིག་ཐོབ་ཅེས་བརྒལ་བ་ནི་གང་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དོན་ལ་འཕེལ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་འགྲིབ་པ་བཀག་པས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་གྱི་འཕེལ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་འགྲིབ་པ་བཀག་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་སྐལ་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་ལན་དུ་བརྗོད་པ་ནི། །བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་དེ་
བཞིན་དུ། །དེ་ཡི་འདོད་པ་དོན་སྒྲུབ་བྱེད། །ཅེས་བསྟན་ཏེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །གང་ཐམས་ཅད་དུ་རྟོགས་པའི་ང་རྒྱལ་བཀག་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་

81-1-125b

བ་དང་ལྡན་པ་དེ་སྣོད་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། བྱང་ཆུབ་དེ་བཞིན་ཉིད་མཚན་ཉིད། །དེ་ཡང་དེ་ཡི་མཚན་ཉིད་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་། གཟུགས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་བླ་ན་མེད་པ་
ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཕེལ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་འགྲིབ་པ་བཀག་པའི་སྦྱོར་བ་རྗེས་སུ་གནང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་གམ། འབྲས་བུ་དང་རྒྱུ་དག་གཅིག་
ལ་གཅིག་རང་བཞིན་གྱིས་རྗེས་སུ་བརྒྱུད་པས། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འབྱུང་བར་གྱུར་པ་ཡིན་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དེ་ལྟར་བྱས་ནས་གང་། སེམས་ནི་སྔ་མས་བྱང་ཆུབ་པར། །རིགས་མིན་ཕྱི་མས་ཀྱང་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་
དང་པོ་བསྐྱེད་པ་དང་། ཕྱིས་སྐྱེད་པ་དག་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་ཕྲད་པ་མེད་པས། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ཚོགས་སུ་འགྱུར་བ་མེད་པས་སེམས་ཅན་གང་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བར་
འགྱུར་ཞེས་ཞུས་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་པའི་མར་མེའི་དཔེ་ཚུལ་གྱིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་སྙིང་པོའི་དཔེས་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཉི་ག་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དེའི་ཡུལ་
དུ་འགྱུར་བས་ས་བཅུ་ལ་བསླབས་པས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་ཤེས་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོ་དང་། ཕྱི་མ་དག་བསྒོམ་པ་ལ་མ་བརྟེན་པར་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཅི་ཞིག་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། 
ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པ་བརྒྱད། །ཅེས་བྱ་བ་བསྟན་པའི་སྐབས་འདིར་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡིན་ཞེ་ན། ཟབ་མོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དོ། །གང་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་དང་ནི་འགག་པ་དང་། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཤེས་བྱ་དང་། །ཤེས་

81-1-126a

དང་སྤྱོད་དང་གཉིས་མེད་དང་། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཟབ་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བ་ཟབ་པ་ནི་དེ་དག་མ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་གཞན་པ་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་བ་དེ་ནི། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་
བ་ཟབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་འགགས་པའི་སེམས་སྐྱེ་བ་འགགས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སེམས་གང་འགགས་པ་དེ་ཕྱིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འགག་
པ་ཟབ་པ་ནི་གང་སེམས་སྐྱེས་པ་ནི་འགགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཅན་དེ་འགག་པ་བཀག་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གང་སྐྱེས་པ་དེ་འགག་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ནམ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་འགག་པའི་ཆོས་ཅན་ལགས་སོ། །རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གང་འགག་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་ཡང་འགག་པར་འགྱུར་རམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱེས་པ་ཙམ་ཉིད་ན་
དེ་འགག་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཅི་ཞིག་འགག་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་པ་ནི་གང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡུལ་ཡིན་པར་དགོངས་པས། ཡང་དག་པའི་མཐའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་
ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་པོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་བྱ་གང་དེ་ཟབ་པ་ནི་གང་སེམས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་
ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པ་ཟབ་པ་ནི་གང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་མི་མཐོང་བའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་

81-1-126b

སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྤྱོད་པ་ཟབ་པ་ནི་གང་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་ཅི་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཟབ་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། དེ་ཅིའི་
ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གནས་པ་ལ་ལུང་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོངས་སུ་རྒྱུ་བ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་སུ་མེད་པ་ཟབ་པ་ནི་གང་དོན་དམ་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་གཉིས་སུ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཚན་མ་དང་། 
མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཟབ་པ་ནི་གང་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མ་བགྱིས་པར། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བ་བཀག་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་གང་ཡང་དངོས་པོ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་ལ་གནས་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་དང་དེ་ལ་སྤྱོད་པའི་སེམས་
ཅན་རྣམས། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དེ་དང་དེ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལ་མཁས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་འདུན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།
སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་བསྟན་ནས། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །མི་སློབ་པའི་དགེ་འདུན་བསྟན་པའི་དོན་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། འདི་ཉིད་ཁོ་ན་བསླབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གང་འདི་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་
མོངས་པའི་རྟོག་པ་སྤང་བར་བྱ་བ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྟོག་པ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་གཉིས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྫོགས་པས་མི་སློབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཕན་ཆད་བསླབ་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་

81-1-127a

ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་རྨི་ལམ་འདྲ་བའི་ཕྱིར། །སྲིད་དང་ཞི་བར་མི་རྟོག་པ། །ཞེས་བསྟན་པ་ནི་གང་དེ་ནས་མི་མཐུན་པ་དང་། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གནས་སྐབས་དང་བྲལ་བའི་སྦྱོར་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གཉི་ག་མཉམ་པར་རྟོགས་པས་
འཁོར་བ་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བར་རྟོགས་ནས། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ། ཉིན་མོ་བསྒོམས་པས་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར། རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་བསྒོམས་པས་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ། རྨི་ལམ་དང་། 
ཉིན་བར་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མི་མཐུན་པ་དང་། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །ལས་མེད་ལ་སོགས་ཀླན་ཀ་ཡི། །ལན་ནི་ཇི་ལྟར་བཤད་པར་ཟད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་ལས་
མེད་པའི་ཀླན་ཀ་ནི་གང་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་སྦྱོར་བ་དང་། དངོས་དང་མཇུག་གིས་བསྡུས་པའི་ལས་དེ་ལ་སོགས་པ་དང་། འབྲི་བ་མེད་པར་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ལན་ནི་གལ་ཏེ་སད་ནས། བླ་ན་མེད་པར་ཡོངས་སུ་
ཤེས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་དེ་ལ་སོགས་པའམ། འབྲི་བར་ཡང་འགྱུར་གྱི། མི་རྟོག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལས་དང་འབྲས་བུ་འབྲེལ་པ་ནི་བརྡ་ཙམ་དུ་བཤད་པས། གང་ཡང་ཉིན་པར་སྲོག་གཅོད་པར་བྱས་པ་དང་། རྨི་ལམ་ནང་དུ་སྲོག་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉིན་མོ་དང་། 
མཚན་མོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲགས་པ་ཡིན་ནོ། །ནང་དུ་སྨོས་པ་ནི་འཁོར་བའི་རྨི་ལམ་ཁྱད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལས་དེ་ལ་ཁྱོད་ཅི་ཟེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་པ་དང་། བདེན་པ་མ་ཡིན་པ་དྲིས་པ་ཡིན་ཏེ། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་རྟོགས་སུ་ཟིན་ཀྱང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་
རྗེས་སུ་འཇུག་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། དེ་ནི་དོན་དམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་ལན་ནི་གང་དམིགས་པ་ལས་ལས་སྐྱེ་བར་བཤད་པ་དང་། དམིགས་པ་མེད་པ་ལས་ལས་སྐྱེ་བ་འགག་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བརྡ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དམིགས་པའི་

81-1-127b

དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྒལ་བ་ལ། འདིའི་ལན་ནི་ཇི་སྐད་དུ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་མཚན་མར་བྱས་ནས་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་བརྟག་པའི་དངོས་པོ་དམིགས་པར་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྨི་ལམ་གྱི་ནང་གི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བླ་ན་
མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་ན་ཡང་དག་པའམ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་བསྔོས་པ་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་ལ། འདིའི་ལན་ནི་ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པ་འདི་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་
པ། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ཡིན་པས་དོན་འདི་ལན་ལྡོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དྲིས་པ་དེའི་ལན་ལྡོན་པའི་དབང་དུ་མཛད་པས་མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དྲི་བ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་
ཡིན་ནོ། །དེ་རྫོགས་པར་གྱུར་ན་ནི་མ་འོངས་པ་ན་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་དོན་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མིང་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལན་ལྡོན་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་འདི་
དག་རང་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པར་དམ་འཆའ་ཞིང་དོན་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ན། དྲིས་པའི་ལན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཉེས་པར་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་
པ་འདི་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་མི་དམིགས་པར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཟབ་མོ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་པས་མ་འོངས་པའི་འཁོར་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་མཚན་མ་མེད་པ་རྟོགས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་
བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ནི་དུས་དེ་ཉིད་ཀྱི་དགོངས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་དམིགས་པ་མེད་པར་སྤྱོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་

81-1-128a

འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ནས། ད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་
རྟེན་དང་། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་འཇིག་རྟེན་དེ་བཞིན་དུ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མ་དག་པ། །དེ་ལ་དག་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིས། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་དག་པ་ཉིད། །ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་བཀྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་
ནི་ལུས་ཀྱི་མ་དག་པའོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ནི་ལྷའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་དག་པས་ཉེ་བར་བསྡུས་པའོ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནི་ས་ཆེན་པོ་འདི་ལ་སྡོང་དུམ་དང་། ཚེར་མ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་དག་པའོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ནི་ལག་མཐིལ་ལྟར་མཉམ་པ་ལ་སོགས་པ་དག་པས་བསྡུས་པ་སྟེ། 
འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་མདོར་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱས་པར་ནི་མདོ་ལས་གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། སེམས་ཅན་བཀྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་ནས། རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ལྷའི་རིས་དག་གི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་
བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་ཟས་ལ་སོགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་ནོར་བུ་དང་། མུ་ཏིག་གི་རྒྱན་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་
པ་དང་། དེའི་འབྲས་བུ་ལས་བཟློག་པས་བསྡུས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །གནོད་སེམས་ལས་བཟློག་པས་བསྡུས་པ་ནི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ལེ་ལོ་ལས་བཟློག་པས་བསྡུས་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་
ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྒྲིབ་པ་ལྔ་དང་། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་མ་གཏོགས་པ་ལས་བཟློག་པས་བསྡུས་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྒྲིབ་པ་ལྔ་ནི་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང་། གནོད་སེམས་དང་། 

81-1-128b

གཉིད་དང་། རྨུགས་པ་དང་། རྒོད་པ་དང་། འགྱོད་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་འཆལ་པ་ལས་བཟློག་པས་བསྡུས་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་
པ་དང་། ཡང་རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་སེམས་ཅན་ལོག་པར་ངེས་པ་དང་། མ་ངེས་པའི་ཕུང་པོ་གསུམ་དུ་ཤེས་པ་མེད་པ་དང་། ངན་སོང་གསུམ་གྱི་སྒྲ་ཡང་ཤེས་པ་མེད་པ་དང་། ཡང་སྡོང་དུམ་དང་། ཚེར་མ་ལ་སོགས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ས་ཆེན་པོ་འདི་སའི་རྒྱུ་ལས་གྲུབ་
པ་ལས་བཟློག་པས་བསྡུས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཏུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་བཟློག་པ་དང་། རིགས་བཞིར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་བཟློག་པས་ཉེ་བར་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལས་བཟློག་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་ཅི་ནས་བདག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ན་ཆུང་ངུ་ན་རིགས་
བཞིའི་མིང་ཡང་མི་སྲིད་པ་དང་། ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ནི་རིགས་ཀྱི་ཚུལ་གྱི་དོན་མེད་དེ། འདི་ནི་བྲམ་ཟེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། འདི་ནི་དམངས་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་རབ་དང་། འབྲིང་དང་། ཐ་མ་དང་། ཁ་དོག་
བཟང་བ་དང་། ཁ་དོག་ངན་པ་དང་། ཆོས་གཉིས་པོ་མ་གཏོགས་པ་གཞན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་དང་། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་མ་གཏོགས་པ་དང་། འགྲོ་བས་ཕྱེ་བའི་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་མ་གཏོགས་པ་སྐྱེ་གནས་གསུམ་པོ་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བ་
དང་། བཤང་གཅི་ལ་སོགས་པ་འཛག་པ་དང་། འོད་དང་མི་ལྡན་པ་དང་། ཉིན་མོ་དང་། མཚན་མོ་དང་། ཉི་མ་དང་། ཟླ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཚེ་ཐུང་བ་དང་། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་དང་བྲལ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པར་ནུས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་། 
མི་ལྡན་པ་དང་། ཁམས་མི་མཉམ་པས་ཀུན་ནས་ལྡང་བའི་ནད་རྣམས་ལས་བཟློག་པས་ཉེ་བར་བསྡུས་པ་དེ་དག་ལས་བཟློག་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། རླུང་དང་། མཁྲིས་པ་དང་། བད་ཀན་དང་། འདུས་པས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་ནད་རྣམས་སྐྱེས་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པ་དག་གོ་རིམས་

81-1-129a

བཞིན་དུ་བསལ་བ་དང་། མི་སྐྱེ་བ་དང་། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གསོ་བས་ཉེ་བར་བསྡུས་པ་དང་། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཐེག་པ་ལ་མོས་པ་དང་། ང་རྒྱལ་ཅན་ལས་བཟློག་པས་ཅི་རིགས་པར་རང་གི་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྣམ་པ་དེ་དང་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་ཅིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ཡང་ཉེ་བར་འགྱུར་བ་དང་། ཚེ་དང་། འོད་དང་། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ལ་ཚད་ཡོད་པ་ལས་གོ་
བ་ཟློག་པས་དེ་དག་ཚད་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་
པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའི་བསམ་པ་ཉིད་དང་། ནམ་མཁའ་ལྟར་མུ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་འཁོར་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཡང་མེད་པར་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། རྣམ་
པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །སྲིང་མོ་གང་གཱའི་ལྷ་མོས་དེ་ལྟ་བུར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་ཁས་བླངས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་རྒྱུས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པས་འཁོར་རྣམས་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་ཐོབ་པར་ཡིད་ཆེས་པས་དབང་པོའི་དོན་གྱིས་དབང་པོར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་བསྟན་ནས་ཐབས་ལ་མཁས་
པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་དེའི་ཡུལ་དང་སྦྱོར་བ་སྟེ། ཅི་ཞིག་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཡུལ་ནི་གང་ཇི་སྐད་དུ། དེ་དང་དེར་ཐབས་ལ་མཁས་པས་གསུངས་པ་དེ་ལྟར་རང་གི་ཡུལ་གྱི་སྦྱོར་བ་ཐ་དད་པ་བསྟན་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྟོང་

81-1-129b

པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་ལ་གོམས་པ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པས་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཡུལ་དོན་གྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་
པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཇི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཇི་ལྟར་འདྲིས་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པས་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐབས་ལ་མཁས་
པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གང་གཟུགས་སྟོང་པའོ་ཞེས་སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱེད་ཅིང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ལ་ཉེ་བར་འགོད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་
སོ་སོར་རྟོག་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གོམས་པར་བསྒོམ་ཞིང་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་དུས་ནི་མ་ཡིན་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྦྱིན་པ་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན། 
བཟོད་པ་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེའི་མདོ་བླང་ངོ་། །ཐབས་ནི་རྣམ་པ་བཅུར་འགྱུར་བས། །དེའི་ཕྱིར། མཚོན་བྱ་རྣམས་ལས་འདས་པ་དང་། །མི་གནས་དེ་བཞིན་ཤུགས་དང་ནི། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་ཉིད་དང་ནི། །མ་ཆགས་པ་དང་མི་
དམིགས་དང་། །མཚན་མ་སྨོན་ལམ་ཟད་པ་དང་། །དེ་ཡི་རྟགས་དང་ཚད་མེད་དང་། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་རྣམ་པ་བཅུ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བར་ཆད་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཡང་དག་པའི་འདའ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་གང་སྐྱེས་བུ་སྒྱུ་རྩལ་ལ་བྱང་བ་ཞིག །འབྲོག་དགོན་
པར་ཆས་པའི་དཔེས་བདག་གིར་བྱས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཕྱིར་རྒོལ་བའི་ཆོས་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་ཤེས་པ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་པར་དོན་གྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བཤད་དོ། །མི་གནས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི། གང་ཡང་བྱ་བར་སྣང་ལ་རྒྱུ་བ་ས་ལ་མི་ལྷུང་

81-1-130a

བའི་དཔེས་མི་གནས་པ་རྟོགས་པ་ནི། མི་གནས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་པར་དོན་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་། གྲོགས་དང་བཅས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་འཇུག་
པས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་འཕགས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་གང་སྐྱེས་བུ་མཐུ་དང་ལྡན་པ་འཕོང་གི་སློབ་དཔོན་དུ་གྱུར་པས། མདའ་ནམ་མཁར་འཕངས་པ་གཅིག་ལ་གཅིག་ལོང་བཏགས་པའི་དཔེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་ཐབས་
ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཤེས་པ་ཡིན་པར་དོན་གྱིས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི། གང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མི་གཏང་བའི་བསམ་པས་དེ་ལྟར་དགའ་བའི་གནས་ལ་སྦྱོར་བ་ཤེས་པ་ནི། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་
པ་ཡིན་པར་དོན་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མ་ཆགས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི། གང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པར་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ཡོངས་སུ་མ་ཉམས་ཤིང་། མངོན་པར་འབྲེལ་པར་བརྗོད་
པར་ཤེས་པ་ནི་རོ་མྱང་བ་མེད་པར་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་པར་དོན་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མི་དམིགས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི། གང་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་རྟོགས་པས་མི་དམིགས་པའི་ཐབས་ཤེས་པ་ཡིན་པར་དོན་གྱིས་བསྟན་
པ་ཡིན་ནོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི། གང་ཡང་མཚན་མ་མེད་པ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་རྟོགས་པས་མཚན་མ་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཤེས་པ་ཡིན་པར་དོན་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྨོན་པ་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི། གང་ཡང་
སྨོན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་རྟོགས་པས་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཤེས་པ་ཡིན་པར་དོན་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི། ཉན་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཐུན་མོང་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ཐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་པའི་

81-1-130b

དོན་ནི་དེ་ལྟར་སྤྱོད་ན་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་ལྟུང་བ་ཁམས་གསུམ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་ནི་གནས་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་གང་གཞན་གྱིས་དྲིས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ལུང་བསྟན་པ་ལ་ལུང་མི་
སྟོན་པས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་། ཕྱིར་ལྡོག་པ་ངེས་པར་གཟུང་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དེའི་རྟགས་ཤེས་པ་ཡིན་པར་དོན་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་ཚད་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་གང་ཡང་གང་རྣམ་པ་དེ་ལྟར་ལན་ལྡོན་པ་དེ་དག་མི་འཕྲོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཡུལ་ཚད་
མེད་པ་ཉིད་ཤེས་པ་ཡིན་པར་དོན་གྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་དོན་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།དེ་དག་དེ་ལྟར་བྱས་ན་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་དང་། སྦྱོར་བ་དང་བཅས་པ་དང་། ཕན་ཡོན་དང་བཅས་པ་དང་། བར་ཆད་དང་
བཅས་པ་དང་། ཡུལ་དང་བཅས་པ་དང་། ཁྱད་པར་དང་བཅས་པ་དང་། བྱེད་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ངོ་བོ་ཉིད་དང་བཅས་པ་དང་། འཇུག་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་བཅས་པ་དང་། རྟེན་དང་བཅས་པ་དང་། ཡན་ལག་དང་བཅས་
པ་དང་། ཉེ་བའི་ཡན་ལག་དང་བཅས་པ་དང་། ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་བཅས་པ་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པར་གྱུར་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡུལ་ནི་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་གང་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འཇུག་པ་ནི་ཐར་
པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟེན་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ནོ། །
ཡན་ལག་ནི་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །ཉེ་བའི་ཡན་ལག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླ་བས་རྣམ་པར་མ་ཕྱེའོ། །ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་

81-1-131a

པ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་སོ་སོར་ངེས་པ་ཡིན་པས་རྣམ་པའི་ཡུལ་རེ་རེར་ངེས་པ་ཡིན་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་མ་ལུས་པ་ཡུལ་དུ་བྱེད་པ་
ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་དུ་བཞག་པ་ནི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ནི་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་གཞན་ཡང་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ནི་མི་མཐུན་
པ་དང་། གཉེན་པོའི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་གྱི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ནི་ཞི་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་དེ་ལྟར་བྱས་ན། རྣམ་པ་སྦྱོར་བར་བཅས་རྣམས་དང་། །ཡོན་ཏན་སྐྱོན་ནི་མཚན་ཉིད་བཅས། །ཐར་དང་
ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་དང་། །སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །སྲིད་དང་ཞི་བ་མཉམ་ཉིད་དང་། །ཞིང་དག་བླ་ན་མེད་པ་སྟེ། །དེ་ལྟར་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི། །རྣམ་ཀུན་མངོན་རྟོགས་རྫོགས་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བའི་འབྲེལ་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །
མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་བསྟན་ནས་ད་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །
དེ་ལ་རེ་ཞིག་གང་གིས་དེ་མཚོན་པར་འགྱུར་བའི་རྟགས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་རྟགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀུན། །རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ལྟ་ལ་སོགས། །རྩེ་མོར་ཕྱིན་པའི་སྦྱོར་བའི་རྟགས། །རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་
བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྟགས་དང་པོ་ནི། གང་རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་ཡང་ཆོས་རྣམས་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་བལྟའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་ཡང་ཆོས་རྣམས་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་བལྟ་ཞིང་། དེ་

81-1-131b

བཞིན་དུ་སྒྲ་བརྙན་དང་། སྨིག་རྒྱུ་དང་། སྤྲུལ་པ་དང་། སྒྱུ་མ་དང་། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་འདྲ་བར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བལྟ་ཞིང་མངོན་དུ་མི་བྱེད་ན་དེ་ནི་རྩེ་མོ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། གང་དེ་ལྟར་ཐབས་
དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ཆོས་བསྒོམས་པས་རྩེ་མོ་ཐོབ་པ་ནི་རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་ཡང་རྣལ་འབྱོར་འདི་ངེས་པར་མཐོང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་
བཞིན་དུ་མདོ་གཞན་ལས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་གང་དེ་ཉིད་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ས་དང་། ཁམས་གསུམ་པོ་འདོར་བའི་སེམས་དང་། དགའ་བའི་སེམས་མི་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི་གང་དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཁོར་ཆེན་པོས་
བསྐོར་བ་མཐོང་ཞིང་། དེ་དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ནི་གང་ཡང་དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་བ་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལྔ་པ་ནི་གང་ཡང་དེ་ཉིད་འཇིགས་
པའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁམས་གསུམ་པ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ཆོས་སྟོན་པས་ཉེ་བར་བསྡུས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དྲུག་པ་ནི་གང་ཡང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་ནས། རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་ངན་སོང་སྤང་བར་བྱ་བ་རྗེས་
སུ་དྲན་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི། འཁོར་བ་རྨི་ལམ་དང་། རྨི་ལམ་གང་ཡིན་པ་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པའོ། །བསམ་པས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེར་མི་ནུས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བདུན་པ་ནི་
གང་རྨི་ལམ་སད་པའི་གནས་སྐབས་སུ་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་མེས་ཚིག་པར་གྱུར་པ་བདེན་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཞི་བར་ནུས་པས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དང་། དེའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཞི་བར་མི་ནུས་པ་ནི་ཆོས་སྤོང་བའི་ལས་བྱས་པ་ཉིད་དང་། ཁྱིམ་ལ་ལ་ནི་ཚིག་

81-1-132a

ཁྱིམ་ལ་ལ་ནི་མ་ཚིག་པ་ལས། སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ལས་ཚེ་འདི་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། །བརྒྱད་པ་ནི་གང་ཡང་མི་མ་ཡིན་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ལ། དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བདེན་པའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་
པ་ལ་འབྱོར་པ་དང་། བདུད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་བསལ་བ་དེ་ལ་རང་ཉིད་ང་རྒྱལ་སྐྱེ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་ལ་བརྙས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་དང་། བདུད་ཀྱིས་དེའི་མིང་དང་རུས་
ལ་སོགས་པ་གཏན་ལ་ཕེབས་པར་སྨྲ་བས་སླུ་བ་རྟོགས་པའི་ངག་མ་རྟོགས་པ་དང་། ཡང་བདུད་རང་གིས་བརྟགས་པའི་སླུ་ཚིག་གཏན་པ་བདག་གིར་བྱེད་པ་དང་། ཕས་ཕམ་པ་བཞི་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བས་ཀྱང་མིང་བསྟན་པའི་རློམ་སེམས་དེ་ཤིན་ཏུ་ལྕི་བའི་ལས་ཉིད་དང་
ཡང་བདུད་ཀྱིས་དབེན་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཀྱི་དབེན་པ་རྗེས་སུ་གནང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དགུ་པ་ནི་གང་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་གྱི་གང་ཟག་སྤངས་པ་དང་། རང་གི་དོན་ལ་སོགས་
པའི་སྦྱོར་བ་ལ་རྗེས་སུ་བརྩོན་པའི་རང་གི་མངོན་པར་ཤེས་པས་ཕ་རོལ་གནོན་པ་ཉིད་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཉིད་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་གྱུར་པ་
ཉིད་དང་། དེ་རྣམས་དགེ་བའི་ཆོས་ཐོབ་པའི་ལམ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་གྱིས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཅུ་པ་ནི་གང་མངོན་པར་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འདོད་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་
ཅད་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཅུ་གཅིག་པ་ནི་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཆགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་གཟུང་བ་དང་། འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་མེད་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དང་། དབེན་པ་དང་། སྟོང་

81-1-132b

པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དག་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པར་འགྱུར་
བས་ན། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སེམས་ཅན་རྣམས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་བདག་དང་བདག་གིར་བྱ་བ་ལ་སྤྱོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་གྲུབ་པོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཅུ་གཉིས་པ་ནི་གང་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་
ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྟགས་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གང་གིས་མཚོན་པར་འགྱུར་བའི་རྟགས་རྣམས་བསྟན་ནས། ད་ནི་དེའི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་གང་ཞིག་ཡིན་
ཞེ་ན། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་གྲངས་སྙེད་ཀྱི། །སངས་རྒྱས་མཆོད་པའི་དགེ་ལ་སོགས། །དཔེར་མཛད་ནས་ནི་རྣམ་མང་དུ། །རྣམ་འཕེལ་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་དང་པོ་ནི། གང་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་
ཀྱི་གྲངས་སྙེད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ། རིམ་གྲོ་ལ་སོགས་པས་མཆོད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོས་པ་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་གཞན་ལ་སྟོན་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་
ལ་བྱེད་པ་དང་། མ་བྲལ་བ་ན་དེའི་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་རབ་ཏུ་བཞག་ནས། དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཡང་
བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོས་པ་བས་ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་གཞན་པའི་བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་དང་། དགའ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་

81-1-133a

པར་བྱ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་མདོ་ནི་རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མིའི་བདག་ཉིད་ཐོབ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་
རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ལ། དེ་ལ་རིགས་ཀྱི་བུའམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་འགའ་ཞིག་གིས་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་བསྙེན་བཀུར་ལ་སོགས་པ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་མདོ་གཞན་ལས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ནི་གང་སྐྱེས་བུ་
འགའ་ཞིག་གིས་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་རྙེད་མ་མྱོང་བ་ཞིག་རྙེད་པ་ལས་ཡང་སྟོར་བའི་དཔེས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་གཏོད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཡིད་ལ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མ་བྲལ་བ་
ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་བསྐྱེད་པས། འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ལ་འཕེལ་བ་དང་། འགྲིབ་པ་བཀག་པས་མི་འབྲལ་བ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རབ་འབྱོར་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་སྟེ། རབ་འབྱོར་བཟོད་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་
ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་གནས་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་དེ་དེ་ལ་གཞོལ་བར་འགྱུར་ཞིང་། 
བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ནི། གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ལགས། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་སྐྱེ་བ་ཉིད་གང་ལགས་པ་དེ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་

81-1-133b

དཔའ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་རམ། རབ་འབྱོར་དེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང་། རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལ་སྤྱོད་
པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལྔ་པ་ནི་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མངོན་པར་
བརྩོན་པ་ལས། དགེ་བའི་རྩ་བ་མི་བརྟན་པ་དང་ལྡན་པ་བཀག་པས། དེ་ལ་སློབ་པ་བསོད་ནམས་མང་བར་བཤད་པའི་ཕྱིར། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་རྣམས་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དང་། བསམ་གཏན་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པས། ཆོས་
འདི་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་དང་ལྡན་པ་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་དང་། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ། ངེས་པར་འབྱུང་
བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དྲུག་པ་ནི་གང་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ལ་ལྷའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་འདོང་བ་དང་། སེམས་པར་འགྱུར་བ་དང་། གཞན་གྱིས་གནོད་པ་བྱས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཁམས་མི་མཉམ་པས། ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་ནད་ལ་སོགས་པ་བཀག་པ་ཉིད་ཀྱི་
ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བདུན་པ་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སློབ་པའི་དུས་སུ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་སློབ་པའི་སར་ལྟུང་བ་བྱས་པ་དང་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ལས་གཞན་དུ་འགྲོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྟོང་
གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་བདུད་རྣམས་དོགས་པ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། དེ་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུ་ཟུག་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཡང་དེ་རྣམས་སྐར་མདའ་ལྟུང་བ་གཏོང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཀུན་དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་

81-1-134a

མདུན་དུ་བདུད་སྡིག་ཅན་འཚེ་བའི་བསམ་པས་འོང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྔོན་གྱི་ཚེ་རབས་སུ་ཆོས་འདི་ལ་ལྷག་པར་མོས་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་གྱུར་པ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བྲལ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་རྒྱང་
པན་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང་། དེའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཐོས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་ཟེར་ཞིང་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་ལ་བརྙས་པ་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའི་གང་ཟག་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་འཐབ་ཅིང་རྩོད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། ལུང་མ་བསྟན་པ་དང་། ལུང་བསྟན་པ་གཞན་དག་ལ་གནོད་སེམས་དང་ལྡན་པ་ལ་ནི་བདུད་ཀྱིས་གླགས་རྙེད་པར་འགྱུར་བས། དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གཏང་བ་དང་
ལྡན་པ་ནི། དེ་སྲིད་ཀྱི་དུས་སུ་དམྱལ་བར་གནས་པར་གོ་ཆ་བགོ་བར་ཁས་བླངས་པ་ཉིད་དང་། འཆགས་ཤིང་སྡོམ་པར་བརྩོན་གྱི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པས་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དེ་ལས་ལྡང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །བརྒྱད་པ་ནི་གང་སྟོན་པ་ལ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་དེ་
བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་དང་གནས་པར་བྱ་བ་དང་། བསླབ་པ་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ནས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དང་། གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསླབ་པ་མཉམ་
པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡུལ་ཉེ་བར་དགོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དགུ་པ་ནི་གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ལགས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཟུགས་བས་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་སློབ་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སློབ་པ་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་
ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐབས་མཁས་པ་དང་ལྡན་པ་གང་གིས་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་དབང་གིས་ཀྱང་མི་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའི་བསླབ་པ་བརྗོད་པ་ནས་བསླབ་པ་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་

81-1-134b

ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་མི་ཤེས་པའི་འཐད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་སློབ་པར་བྱེད་པའི་འཐད་པས་སོ་ཞེས་
བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཅུ་པ་ནི་གང་གསེར་ས་ལེ་སྦྲམ་འབྱུང་བའི་གནས་དྲུག་པའི་དཔེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མངོན་པར་འཕེལ་བ་ཐོབ་པའི་སྣོད་དུ་རུང་བ་ཤིན་ཏུ་ཉུང་བ་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཅུ་གཅིག་པ་ནི་གང་
འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་བའི་ལས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ། གནས་པ་ཉུང་བའི་དཔེས་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཐོབ་པ་རྙེད་པ་ནི་ཆེས་ཉུང་བ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཅུ་གཉིས་པ་ནི་གང་ཡང་
ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སེམས་མི་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཅུ་གསུམ་པ་ནི་གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་མི་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་
ཕྱིན་པ་འདི་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཅུ་བཞི་པ་ནི་གང་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་དཔེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་ཐམས་ཅད་དུ་འདུས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །
བཅོ་ལྔ་པ་ནི་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སློབ་པ་ནི། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཉན་ཐོས་སམ། རང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕུན་
སུམ་ཚོགས་པ་རྣམས་ཤེས་པ་དང་། མཐོང་བས་དེ་དག་བལྟས་ཏེ་འདའ་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཤེས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་མཐོང་བ་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ལ། འཁྲུལ་པར་སྣང་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པ་དང་མཐོང་

81-1-135a

བའི་ཚིག་ནི་ཡང་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་འདིའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་དུ་བཀག་ཅེ་ན། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་གྱི་ཤེས་པ་
དང་། སྤངས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཟོད་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཙོ་བོ་གཞན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་འདའ་བར་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་འཇུག་པའོ། །རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བཅུ་དྲུག་པ་ནི་གལ་ཏེ་ཡང་འདི་སྙམ་
དུ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེའི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཀག་པ་ལ་སློབ་པར་རྗེས་སུ་གནང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་
འཕེལ་བའི་འགྲེལ་པའོ།།      །།རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། བོགས་དབྱུང་བ་བསྟན་ནས། ད་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བའི་ངེས་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་དོན་ཡོངས་མི་གཏོང་བ། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་གསུམ་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས། །ཡོངས་
སུ་རྫོགས་པ་བླ་ན་མེད། །ངེས་པ་ཞེས་ནི་མངོན་པར་བརྗོད། །ཅེས་བསྟན་པ་ནི་གང་དེ་ནི་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་ཅིང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ན། བླ་ན་
མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ནས། ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང་། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ། ངེས་པའི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པ་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་བར་ཤེས་
པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྟོན་པ་ལྷའི་མེ་ཏོག་མན་ད་ར་བ་ཉེ་བར་གཏོར་བ་དང་། མངོན་དུ་ཕྱོགས་ནས་གཏོར་བ་དང་། རབ་ཏུ་ཁྱབ་པར་གཏོར་ནས་མཆོད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་

81-1-135b

བསྔོས་པའི་ཚིག་གིས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང་། རང་འབྱུང་གི་ཆོས་རྣམས་དང་། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྔོས་པས་དེ་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ་
ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བུའི་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་གནས་སྐབས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་དང་། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་མངོན་དུ་བྱ་བའི་དགོངས་པས་སེམས་ཅན་མ་བསྒྲལ་བ་བསྒྲལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་
བསྐྱེད་པས། ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པ་དང་། སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་རྣམས། ཅི་རིགས་པར་རྟོགས་པ་བཞིའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་རྟོགས་པའོ། །རྣམ་པ་བཞི་བསྟན་པས་བཞི་པོ་
དེ་དག་བཤད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གླིང་བཞི་པ་ནི་སྟོང་དག་དང་། །སྟོང་གཉིས་གསུམ་དག་དཔེར་མཛད་ནས། །བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །ཏིང་འཛིན་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་
པ་ཡིན། །ཞེས་བསྟན་པ་ནི་གང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་བསོད་ནམས་མང་པོ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གླིང་ཆེན་པོ་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྲང་གིས་གཞལ་བའི་དཔེ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་ཆེན་པོ་དང་། སྟོང་གཉིས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་
པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཆུའི་ཕུང་པོ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་སྐྲའི་རྩེ་མོ་བརྒྱར་གཤགས་པའི་ཆ་གཅིག་གིས། ཆུའི་ཐིགས་པ་བླངས་པའི་ཚད་གཟུང་བའི་དཔེས། དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བསོད་ནམས་མང་བ་ཉིད་
དང་། སེམས་བསྐྱེད་པ་འདི་དག་དང་ལྡན་པ་དག་ནི། གང་དང་གང་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་དག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱས་ཤིང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱའོ། །སེམས་མ་ཡིན་པ་

81-1-136a

གཞན་ཡང་མེད་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་མང་པོ་ཞིག་བསྟན་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་
མཐུན་པ་བཞི་དང་འདྲ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།ད་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་། གཉེན་པོར་བཅས་པ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་གཟུང་བ་དང་། འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསྟན་
པའི་ཕྱིར། འཇུག་པ་དང་ནི་ལྡོག་པ་ལ། །གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་སོ་སོར་ཏེ། །དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཞེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མ་ལུས་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་དང་པོ་ནི། གང་གཉིས་དང་གཉིས་སུ་
མེད་པའི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པར་ངེས་པར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མ་ལུས་པ་ལས་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་རྣམ་པ་གཉིས་ནི། གང་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ། ཤེས་རབ་
ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཀག་པའི་
ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་རྒྱུ་གང་གིས་དེ་དག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བསྟན་ཅེ་ན། གང་གི་ཕྱིར། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡུལ་མིན་བདག །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟོག་པས་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། 
སེམས་ཅན་རྫས་དང་བཏགས་ཡོད་པར། །རྣམ་རྟོག་འཛིན་པ་དག་ཏུ་འདོད། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འཕགས་དབྱེ་བས། །སོ་སོར་དེ་དག་དགུ་དག་ཉིད། །ཅེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་ནི་གང་། ཀྱེ་མ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་

81-1-136b

འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་གང་སྙིང་པོ་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབེན་པར་བཤད་པ་ལ་མི་ཞུམ། ཡོངས་སུ་ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པས། སྐྱེས་བུ་
རྫས་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་ཤེས་པ་འདི་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྐབས་སུ་བཞག་པ་དང་པོ་འདི་ནི་ཁྱད་པར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་
ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ནི་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་པར་འདིར་བཤད་པའི་ཕྱིར་སྙིང་པོ་མེད་པའོ། །བརྟགས་པར་ཡོད་པ་འཕགས་པའི་གང་ཟག་གི་རྟེན་ཅན་གྱི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་ནི་གང་སེམས་ཞུམ་པ་དེའི་རྒྱུ་དྲིས་པ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་མཆིས་
པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གང་དུ་སྐྱེ་བ་དང་། གནས་པ་དང་། གཞན་དུ་འགྱུར་བར་མི་དམིགས་ན་སུ་ཞིག་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གནས་པར་འགྱུར། སུ་ཞིག་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གནས་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་
རྒྱ་བར་འགྱུར་བའམ། ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་ཞེས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པའང་དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་དེ། དགེ་སློང་དག་མཚན་མོ་འདས་ནས་ནང་པར་གྱི་དུས་སུ་ངས་སྲོག་ཆགས་ཅེ་སྤྱང་སྒྲ་འབྱིན་པའི་
སྐད་ཐོས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ང་ནི་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་སུ་རི་དགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སེང་གེ་ཡན་ལག་མ་སྨད་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་དེ་དག་ནི་ཐ་སྙད་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པ་མ་ཡིན་པས་སྙིང་པོ་མེད་དོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྐབས་སུ་བཞག་པར་གྱུར་པ་ནི་ཁྱབ་
པ་ཅན་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འདི་དག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བརྗོད་ཅེ་ན། གང་གི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་གཟུང་དོན་དེ་བཞིན་མེད། །དེ་དག་གང་གིས་འཛིན་པར་འདོད། །དེ་ལྟར་དེ་དག་འཛིན་པ་ཡི། །ངོ་བོས་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་བཞི་ཡང་། 

81-1-137a

རེ་རེ་ཡང་རྣམ་པ་དགུ་དགུར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་དགུ་པོ་གང་ཞེ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་རིགས་དེ་དང་ནི། །ཀུན་ནས་ཡང་དག་བསྒྲུབ་པ་དང་། །ཤེས་པའི་དམིགས་པ་མ་འཁྲུལ་དང་། །མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོ་དང་། །རང་
གིས་རྟོགས་དང་བྱེད་པ་དང་། །དེ་ཡི་ལས་བྱའི་འབྲས་བུ་ལ། །འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་གྱི། །རྟོག་པ་དེ་ནི་རྣམ་དགུར་འདོད། །ཅེས་བསྟན་པ་ལ། དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་། རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཁྱོད་ཀྱིས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སེམས་དེ་
ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངམ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཇི་ལྟར་དབེན་པས་དབེན་པ་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་འཚང་རྒྱ་བར་ཡང་མི་འཐད་པ་དང་། རབ་འབྱོར་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་ཅི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་དབེན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་
བརྩམས་ཏེ། རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དབེན་པར་མ་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་དབེན་པར་མ་གྱུར་ན། དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་མི་འགྱུར་རོ་
ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་དེའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི་དོན་ཟབ་མོ་ལ་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཡང་ནམ་མཁའི་དཔེས་རིགས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསལ་བའི་
ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཡང་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུའི་དཔེས་བསྒྲུབ་པའི་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཡང་གཟུགས་བརྙན་གྱི་དཔེས་
དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དཔེས་གཉེན་པོ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་

81-1-137b

ནོ། །རང་གིས་རྟོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཡང་དེའི་དཔེས་རང་རང་གིས་རྟོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱེད་པ་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཡང་དེའི་སྤྲུལ་པའི་དཔེས་སྤྲུལ་པའི་རིགས་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། 
ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་རིང་བ་དང་ཉེ་བ་བཀག་པའི་དོན་གྱིས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་བྱ་བའི་དཔེས་ལས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱ་བ་འབྲས་བུ་དང་
བཅས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཡང་ཤིང་གི་འཁྲུལ་འཁོར་གྱི་དཔེས་བྱ་བ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་རྣམ་པ་དགུ་གང་ཞེ་ན། སྲིད་དང་ཞི་བར་ལྟུང་བའི་ཕྱིར། །
རྟོགས་པ་དམན་པ་ཉིད་དང་ནི། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང་། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མ་ཚང་དང་། །གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགྲོ་བ་དང་། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལོག་པ་དང་། །ཉི་ཚེ་བ་དང་སྣ་ཚོགས་ཉིད། །གནས་དང་འཇུག་ལ་རྨོངས་པ་དང་། །རྗེས་ལ་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། །རྣམ་
རྟོག་དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་ནི། །ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ཏེ། །མདོ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་བཞིན། །ཞེས་བསྟན་པ་ལ། དེ་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ཏུ་ལྟུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་དམན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཉི་མ་
དང་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི་གླིང་བཞིར་ལས་བྱེད་ཅིང་རྗེས་སུ་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་དག་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་པོས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཡང་རུང་བར་ལྟུང་བར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་
བའི་དཔེས་རྟོགས་པ་མ་ལུས་པ་ལ་བྱེད་པའི་ཡུལ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་བུད་མེད་ཁྱིམ་ཐབ་མེད་པའི་དཔེས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒྲུབ་པ་མ་ཚང་

81-1-138a

བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཡང་གཡུལ་དུ་ཞུགས་པའི་མི་དཔའ་བོའི་དཔེས་བསྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགྲོ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཡང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལ། ཁམས་ཀྱི་
རྒྱལ་པོ་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་དཔེས་རྟོགས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལོག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཡང་ཆུ་བོ་རྣམས་གང་གཱའི་ཆུ་བོ་དང་ལྷན་ཅིག་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་འགྲོ་བའི་དཔེས། གྲོགས་གཙོ་བོ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་
ཏུ་འགྲོ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྲོ་བ་དང་། ཐེག་པ་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་མེད་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཉི་ཚེ་བ་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་སྐྱེས་བུའི་ལག་པ་གཡས་པ་དང་། གཡོན་པའི་
དཔེས་ཉི་ཚེ་བ་མ་ཡིན་པའི་བྱེད་པ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པ་ཐ་དད་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཆུ་ཀླུང་ཕྲ་མོ་དང་། ཆུ་ཀླུང་ཆེན་པོའི་ཆུ་རྣམས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་ཕྱིན་ན་རོ་གཅིག་པར་འགྱུར་བའི་དཔེས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་དེའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་
འགྱུར་བར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གནས་པ་དང་འཇུག་པ་མི་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཡང་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་གནས་པ་དང་། འགྲོ་བའི་དཔེས་གནས་པ་དང་། འགྲོ་བ་དག་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་
རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་ལ་འགྲོ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཡང་དེ་ཉིད་དཔུང་གི་ཚོགས་ཀྱིས་མདུན་དུ་འགྲོ་བའི་དཔེས་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡིན་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་པའི་
ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བརྒལ་བ་ལ་རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་འདི་སྙམ་དུ་འཇིག་རྟེན་ན་གནས་པ་འདི་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་

81-1-138b

ནས་བརྩམས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་དོན་གྱི་དབང་མ་གཏོགས་པར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གྱི་ལན་ཡིན་ནོ། །ཐ་དད་དུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ལས་གཅིག་གཙོ་བོར་
གྱུར་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྒལ་བ་ལ། ལུས་ཐ་དད་པ་རྣམས་རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཕྱིན་པའི་དཔེས་ལྔ་པོ་དེ་ནི་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཐོབ་པ་འདིས་གཙོ་བོར་འཐད་པའི་ལན་གྱིས་གསུངས་ལ། ཡང་དོན་རྗེས་སུ་ཞུགས་ནས་ཁྱད་པར་དུ་ཤེས་པ་མེད་པས། ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པ་
དང་འབྲེལ་བ་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འོན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དང་བརྡར་བྱས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བུད་མེད་རིན་པོ་ཆེའི་དཔེས་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྡུས་ཤིང་མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་
པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གནས་དེར་མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་དགོངས་པ་མཆོག་ཉིད་ཡིན་པར་འཐད་པའི་ལན་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པོ་རེ་རེ་ཞིང་དབྱེ་བ་རྣམ་པར་དགུར་འགྱུར་བར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག །འཛིན་པ་
དང་ནི་འདོང་བ་དང་། །ཡིད་ལ་བྱེད་དང་ཁམས་གསུམ་ནི། །གསུམ་ཆར་ཉེ་བར་འབྲེལ་པ་དང་། །གནས་དང་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། །ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་བཏགས་པ་དང་། །ཆགས་པ་དང་ནི་གཉེན་པོ་དང་། །ཇི་ལྟར་འདོད་བཞིན་འགྲོ་ཉམས་དང་། །འཛིན་པ་དང་
པོར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་ལ་འཛིན་པ་དང་ཐར་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི། གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཆོས་གང་ཡང་འཛིན་པའམ་གཏོང་བ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི། 
གང་གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས། ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་མ་བཏང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པར་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་

81-1-139a

ཐོབ་པར་བྱེད་པ་མེད་པ་ཐལ་བར་འགྱུར་བས། གང་རབ་འབྱོར་ནམ་གཟུགས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་
ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་འཐད་པའི་ལན་གྱིས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཁམས་གསུམ་པ་དང་ཉེ་བར་འབྲེལ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་དེ་ལྟར་གཟུགས་ཡིད་ལ་མ་བགྱིས་ཞེས་བྱ་བ་
ནས་འདྲེན་མར་འགྱུར་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཁམས་གང་དུ་ཡང་འདྲེ་བར་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གནས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་དེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་ཡང་གནས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་
རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་མངོན་པར་ཆགས་པར་མི་འགྱུར། མངོན་པར་ཆགས་པར་བྱ་བའི་གནས་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོར་བརྟགས་པའི་རྣམ་
པར་རྟོག་པ་ནི་གང་གལ་ཏེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་གང་ཡང་མ་གཟིགས་པས་འདོགས་པར་མ་མཛད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐུགས་སུ་ཆུད་
པ་ནི་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་བརྟགས་པར་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་ཆོས་གང་ཡང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་ཉིད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མངོན་
པར་ཞེན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ལས་ཉམས་པའི་ཚིག་གིས་ན་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་གཙོར་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་ཇི་ལྟར་སྦྱིན་

81-1-139b

པ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་འདི་དག་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་བ་ལགས། རབ་འབྱོར་གང་གི་ཚེ་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉེན་པོའི་རྣམ་པར་
རྟོག་པ་ནི་གང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དེ་ལ་དམིགས་པ་དང་། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དེ་དང་མ་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་འདོད་པ་
བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་ལ་ཐོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང་། དམིགས་པར་བྱེད་པ་དག་དབྱེར་མེད་པས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བསྒྲུབ་པ་མེད་ན། མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་། མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་
གཟུགས་ཞེའམ། འདི་ནི་གཟུགས་སོ། །འདིའི་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་འགྲོ་བའི་དཔེས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་པོ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་དུ་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་བར་གྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་
བ་གཞན་དབང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དགུ་པ་གཉིས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆེད་བཞིན་ངེས་པར་མི་འབྱུང་དང་། །ལམ་ལ་ལམ་མིན་ངེས་འཛིན་དང་། །འགོག་དང་བཅས་པའི་སྐྱེ་བ་དང་། །དངོས་པོ་ལྡན་དང་མི་ལྡན་
དང་། །གནས་དང་རིགས་ནི་འཇིག་པ་དང་། །དོན་དུ་གཉེར་དང་རྒྱུ་མེད་དང་། །ཕྱིར་རྒོལ་བ་ནི་དམིགས་པ་ལ། །འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་གཞན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཡང་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་
བའི་དཔེས། དེ་དག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་མཆོག་གིས་རབ་ཏུ་ཁྲིད་པ་དེས་རང་དབང་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ལ་ལམ་མ་ཡིན་པར་ངེས་པར་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་

81-1-140a

ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་མ་ཡིན་པ་དང་ལམ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་དང་། འགོག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་
ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཆེན་པོའི་སླད་དུ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་འགོག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཆོས་ཉིད་ཚད་མར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོད་པར་མི་འདོད་པར་མི་
འདོད་དོ་ཞེ་ན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དམིགས་པར་བྱས་ནས། དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ཞིང་། འཁོར་གསུམ་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་བསྒོམས་པས། ཕ་
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པར་ཡང་དག་པར་བརྩོན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་དང་ལྡན་པ་དང་། མི་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་དེའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་ཞུས་ནས། ལན་བཀའ་སྩལ་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་
མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ལྡན་པ་བཀག་པས་མངོན་པར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཡང་གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བརྩོན་པར་
མི་བྱ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ཆར་ནི་གང་ན་ཡང་མི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཐད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་རྣམ་པར་འཇིག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཨ་མྲ་ལ་
སོགས་པའི་འབྲས་བུའི་དཔེས། ཆོས་རྣམ་པར་མི་འཇིག་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དུ་མི་གཉེར་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་ལ་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་

81-1-140b

བྱ་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་དཔེས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་གིས་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་འཐད་
པས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིར་རྒོལ་བའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཡང་འཕོང་གི་སློབ་དཔོན་གྱི་དཔེས། ཕྱིར་རྒོལ་བའི་ཆོས་ཐུབ་པར་དཀའ་བར་སྟོན་ཅིང་། དེ་བཞིན་དུ་མི་དམིགས་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སངས་རྒྱས་
ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་དགོངས་པ་མཛད་པ་དང་། འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པོའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མུ་བཞི་ལས་དང་པོ་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ལ། འཛིན་པའི་རྣམ་པར་
རྟོག་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་དག་གོ། །གཉིས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གོ། །གསུམ་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གཞན་ནོ། །བཞི་པ་ནི་རྣམ་པ་དེ་དག་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །རིགས་གཉིས་
ཡིན་ལ། རིགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་ཕྱི་མ་ཅན་ནོ། །གང་དེ་ལས་རེ་ཞིག་རིགས་ཀྱི་རྣམ་པ་དེ་ཉིད་རིགས་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་འདི་ལྟ་སྟེ། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའི་དུས་ནི་རིགས་ཏེ། དེ་རིགས་ཉིད་ཡིན་གྱི། རིགས་
ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའི་དུས་མ་ཡིན་པ་ནི་རིགས་ཙམ་ཉིད་དོ། །ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ལ། དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཚིག་སྔ་མ་ཅན་ནོ། །གང་དེ་ལས་རེ་ཞིག་ཡང་དག་པར་
རྟོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ལ། དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའང་ཡིན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་དམིགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ལ། དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་འདི་

81-1-141a

ལྟར་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པའོ། །ཕྱོགས་འདིས་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱའོ། །རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལ་མཐོང་
བའི་ལམ་དུ་འདོད་ཅེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཐོབ་པ་ཡང་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་ཡིན་ཏེ། ཡང་རྒྱུ་གསུམ་ནི་བྱང་ཆུབ་གཞན་ལ་སྟོན་པ་དང་ཞེས་སྨོས་པ་ནི། གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཟབ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་
དག་ནི་དཀའ་བ་བགྱིད་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་ཐོབ་པ་དགེ་སློང་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་ལུང་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྒྱུ་ནི་ཡོངས་སུ་གཏོད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མང་དུ་གཏད་པས་
གསུངས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་མདོ་ནི་ཀུན་དགའ་བོ་ངས་ཁྱོད་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཡོངས་སུ་གཏད་དོ། །ཅི་ནས་ཕྱི་མའི་དུས་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མའི་དུས་སུ་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཐོབ་བར་ཆད་མེད་པའི་རྒྱུ། །བསོད་ནམས་མང་
པོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིང་། དེ་དག་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དཔེར་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྒྱ་ཆེར་སྐད་ཅིག་དང་ཡུད་
ཙམ་དང་། ཐང་ཅིག་ཙམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གང་ཟག་དབང་པོ་རྣོན་པོ་དང་། འབྲིང་དང་། ཐ་མ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱ་བ་
ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་འདིར་སྐད་ཅིག་མར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཐ་སྙད་གཅིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་བསྐྱོད་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་དུ་མཛད་པའི་དཔེས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་

81-1-141b

པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ནི་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཡིན་ནོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དྲི་མ་ཟད་དང་མི་སྐྱེ་བའི། །ཡེ་ཤེས་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བརྗོད་དོ། །ཞེས་བསྟན་པ་ལ། ཡང་ཟད་པ་ཤེས་པ་ནི་
གང་ཞིག་ཡིན་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཟད་མེད་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར་དེ་དག །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པ་ནི། གང་ཀུན་དགའ་བོ་ནམ་མཁའ་ཟད་པར་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟད་པ་ཤེས་པའོ། །རྒྱ་ཆེ་བའི་ཡེ་ཤེས་
བརྗོད་པ་དང་། ཆོས་དེ་རྣམས་ནི་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་བརྗོད་པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཉེ་བར་དགོངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། བདེན་པར་མཚོན་པའི་ལྗགས་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྟན་ནས། 
འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པར་ངེས་པར་སྦྱོར་བ་དང་། དེ་གཟུང་བས་གཟུངས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་ཐམས་ཅད་གཟུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་མི་ཟད་པའི་རྣམ་པ་ཟད་པ་ཤེས་པ་ཡིན་ཞིང་དངོས་པོ་
འཇིག་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་སྦྱོར་བའི་དུས་ཀྱང་། རབ་འབྱོར་གཟུགས་མི་ཟད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྙིང་པོ་བྱང་ཆུབ་ལ་འདུག་པའི་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་ཏེ། དེ་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་
འབྱུང་བ་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཟད་མི་ཤེས་པས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་རྣམ་པར་བལྟ་བ་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ལྟ་བ་ནི་བདག་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་དུ་འཛིན་པ་སྤངས་པས་མཐོང་བའི་ལམ་གསལ་བར་བསྟེན་
པའི་དོན་དང་། དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ནི་ཕ་དང་མ་ཤི་བའི་སྐྱེས་བུའི་དཔེས་བདུད་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདའ་བར་སེམས་པ་དང་། མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུ་ཟུག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་ཟད་པ་དང་། མི་

81-1-142a

སྐྱེ་བ་ཤེས་པས་ནི་གང་ཡང་ཟད་པའམ། མི་སྐྱེ་བ་མེད་པས། འགག་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ལ། །མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །རྣམ་པར་རྟོག་རིགས་ཅི་ཞིག་ཟད། །སྐྱེ་མེད་རྣམ་པ་ཅི་ཞིག་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དངོས་པོ་གང་འཇིག་པ་ལ་
དགོངས་ནས་ཟད་པ་ལ་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པ་ཡིན་པ་ཟད་པ་ཤེས་ཞེས་བརྗོད་ལ། མ་འོངས་པའི་དངོས་པོ་མི་སྐྱེ་བ་ལ་དགོངས་ནས་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ཞེས་བསྟན་པ་དེ་ལ་ཅི་ཞིག་ནི་ཟད་པའམ། མི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་ཅི་ཞིག་འཐོབ་ཅེས་དྲིས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་རྣམས་ཀྱང་
ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་དང་། ཤེས་བྱ་ལ་ཡང་སྒྲིབ་ཟད་པར། །སྟོན་པ་གཞན་གྱི་བརྗོད་པ་གང་། །འདི་ལ་ཁོ་བོས་མཚར་དུ་རྩིས། །ཞེས་བསྟན་པ་ལ། དེས་ན་འདི་ཉིད་ཁོ་ན་ལེགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །གཞག་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་ལྟ། །
ཡང་དག་མཐོང་ན་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པོ་འདི་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་རེ་རེ་ལ། །དེ་དག་ཕན་ཚུན་བསྡུས་པ་གང་། །སྐད་ཅིག་གཅིག་གི་བཟོད་པ་ཡིས། །བསྡུས་པ་དེ་འདིར་མཐོང་བའི་ལམ། །ཞེས་བསྟན་
པ་ནི། གང་རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་ཚེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ཞིང་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་། ཕ་
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པའི་བར་དུ་དྲུག་པོ་རེ་རེ་ཞིང་དྲུག་ཏུ་བྱས་ནས་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གིས་བསྡུས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཡོངས་
སུ་བསྔོ་བའི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་གཅིག་གིས་གཅིག་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བྱམས་པའི་ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་ཀྱི་ལས་ཉེ་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་

81-1-142b

ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ཉིད་ལ་ལེན་པ་པོ་རྣམ་པར་གཤེ་ཞིང་འཁྱལ་བར་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་བཟོད་པ་ནི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་སློང་མོའི་མཚང་འདྲུ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སྤྲོ་བ་མི་འདོར་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །
དེ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དེ་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ཞིང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་རྣམ་པར་གཡེངས་པའི་སེམས་མེད་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་སྒྱུ་མའི་བློས་གནས་པས་གང་གི་ཡང་ཕན་པ་
དང་། གནོད་པར་བྱ་བ་མ་མཐོང་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བ་ནས་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པའི་བར་དུ་རེ་རེ་ཞིང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྡུས་པ་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་དྲུག་ཚན་ཆ་དྲུག་པོ་འདི་
དག་ནི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་བཟོད་པ་འདི་སྐྱེས་པ་ན་འདོད་པ་དང་། གཟུགས་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞིས་བསྡུས་པ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་སྤོང་བར་འགྱུར་
རོ། །དེ་ལ་དབང་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ནི། དེ་ནས་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་ལུགས་མཐུན་དང་། །ལུགས་མི་མཐུན་ལ་རྟོག་པར་བྱེད། །ཅེས་བསྟན་པ་ལ། དེ་ལ་
ལུགས་དང་མཐུན་པ་ནི། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལུགས་དང་མི་མཐུན་པ་ནི་གང་དེ་རྣམས་མེད་པས། མྱ་ངན་དང་། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐོང་
བའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།མཐོང་བའི་ལམ་བསྟན་ནས། ད་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་བསྒོམ་པའི་ལམ་བསྒོམས་ནས་འདི་ཕྱིས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་

81-1-143a

མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུས་བསྡུས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཐོད་རྒལ་གྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་བསྡུས་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་བསྒོམ་པའི་ལམ་མདོར་བསྟན་པའི་དབང་དུ་མཛད་དེ། འགོག་དང་བཅས་པའི་
སྙོམས་འཇུག་དགུར། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སོང་འོངས་ནས། །འདོད་པར་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས། །མཉམ་གཞག་མིན་པའི་མཚམས་བཟུང་སྟེ། །ཐོད་རྒལ་དུ་ནི་སྙོམས་འཇུག་པ། །གཅིག་དང་གཉིས་གསུམ་བཞི་དང་ལྔ། །དྲུག་དང་བདུན་དང་བརྒྱད་རྒལ་ནས། །
འགོག་པའི་བར་དུ་མི་འདྲར་འགྲོ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང་། ལུགས་དང་མི་མཐུན་པའོ། །དེ་ནས་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་པ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་སོ་སོར་
བརྟགས་པའི་རྗེས་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ནས་མཉམ་པར་གཞག་པའི་སེམས་དང་། ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང་། ལུགས་དང་མི་མཐུན་པ་གཅིག་དང་། གཉིས་དང་། གསུམ་དང་། བཞི་དང་། ལྔ་དང་། དྲུག་དང་། བདུན་དང་། 
བརྒྱད་དང་། དགུ་པོ་ལ་ཐོད་རྒལ་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ན། ཇི་ལྟར་འདོད་པས་དབང་དུ་བྱ་བ་མང་དུ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདོད་པས་དབེན། སྡིག་ཏོ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱིས་
དབེན་པ་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ། དཔྱོད་པ་དང་བཅས། དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་། བདེ་བ་ཅན་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་དང་། ཚོར་བ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་ཏེ་
གནས་སོ། །དེ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་ནས། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ། །དེ་ནས་རྣམ་ཤེས་

81-1-143b

མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ། །དེ་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ། །དེ་ནས་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལའོ། །དེ་ནས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ། དེ་ནས་གཉིས་པ་ལ། དེ་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་
པར་ཞུགས་ཏེ། སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བྱས་ནས་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ། །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། དེ་ལ་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནས། དེ་བཞིན་དུ་འགོག་པའི་བར་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ། །
དེ་ནས་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལའོ། །དེ་ནས་ནི་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་ནི་གསུམ་པ་ལའོ། །དེ་ནས་ནི་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལའོ། །དེ་ནས་ནི་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ནས་འགོག་
པ་ལའོ། །དེ་ནས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ནས་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ནས་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་
འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལས་
འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལ་གནས་སོ། །དེ་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་

81-1-144a

ལ་གནས་སོ། །དེ་ནས་ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ནས་ནི་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལ་གནས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །གང་། 
ས་བརྒྱད་རྣམ་གཉིས་རྗེས་འབྲེལ་དང་། །གཅིག་རྒལ་སོང་ཞིང་འོངས་ནས་ནི། །རིགས་མི་མཐུན་པར་གསུམ་པར་འགྲོ། །ཐོད་རྒལ་གྱི་ནི་སྙོམས་འཇུག་མིན། །ཞེས་བསྟན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། ཁྭ་དང་འུག་པ་གཉིས་མཚན་ཉིད་མཚུངས་པ་ཡིན་ནམ། དེའི་
སྐབས་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཐོབ་པས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་སྙེད་དུ་འཇུག་ཅིང་། སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་རྒྱུན་ཆགས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་
ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམཔའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།བསྒོམ་པའི་ལམ་བསྟན་ནས་ད་ནི་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པ་བཞི་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་མདོར་བསྡུས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །མགོན་
དང་བཅས་པ་མེད་ཉིད་དང་། །དུས་གསུམ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་དང་། །ལེགས་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་གསུམ་དང་། །གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་འདི་གཅིག་སྟེ། །སྦྱོར་བའི་རྣམ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ཞེས་བསྟན་པ་ལ། དེ་ལ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མདོར་བསྡུས་པ་མི་ཤེས་པའི་
རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་འདི་དག་མདོ་དང་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་དེ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་འདི་དག་མདོ་དང་རྒྱས་པར་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཐམས་
ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ཆར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཅིག་གིས་མདོར་བསྡུས་པ་བསྟན་ནས། མངོན་པར་རྟོགས་པ་རེ་རེ་ཡང་རྒྱས་པར་བསྟན་པས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་མདོར་བསྡུས་པ་དང་། རྒྱས་པར་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་

81-1-144b

དབང་དུ་མཛད་ནས་ཉེ་བར་བཀོད་པ་དང་། དེས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མདོ་དང་རྒྱས་པ་འཚལ་བར་འགྱུར་བ་ལགས་ཞུས་པས། ཆོས་ཐམས་ཅད་
ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་མདོར་བསྡུས་པ་ཤེས་པ་དང་། རྒྱས་པ་ཤེས་པ་ཉིད་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ལ་སོགས་པ་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱིས་མདོར་བསྡུས་པ་དང་། རྒྱས་པ་བརྗོད་པ་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །
སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོངས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་ལ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་སློབ་པ་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་མི་བྱེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པས་ཚིམས་པར་བྱ་བ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་དང་། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་པས། གང་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་
མོ་འདི་སེ་གོལ་གཏོགས་པ་ཙམ་དུ་བསྒོམས་པའི་བསོད་ནམས་དེ་མང་དུ་འཕེལ་བ་ཉིད་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟག་པའི་རྒྱུ་ཅན་ཡིན་པས། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་
འདི་ལས་འཁྲུངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བའི་ལམ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ལ་གནས་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡིན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་དང་། དེ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་དང་། 
དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསྒོམ་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ལ་ཕན་ཡོན་འདི་དག་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གང་གསུངས་པ་ནི་

81-1-145a

སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱི་དུས་སུའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བའི་ལམ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི། གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་དུས་སུའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་མེད་
པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་དེ་ལ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དུས་སུ་སེམས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་མང་པོ་ཞིག་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བའི་ལམ་མི་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞི་བ་དང་། རག་ལས་
པ་དང་། གསོག་དང་། སྙིང་པོ་མེད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཉིད་སྦྱོར་བའི་བདག་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་རྣམས་འགོག་པས་ན་ཞི་བའོ། །རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་ན་རག་ལས་པའོ། །རང་
བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་གསོག་གོ། །རྣམ་པར་དཔྱད་མི་བཟོད་པས་ན་སྙིང་པོ་མེད་པའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་མི་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ཉིད་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་
བདག་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་མི་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དང་། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་
པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ནམ་མཁའ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལས་དངོས་པོ་ཐ་མི་དད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ཉིད་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་ཞེས་སྨོས་པས་ནི་གཅིག་ཡིན་ནོ། །ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ཉིད་
བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་གཉིས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས། །འཇུག་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་བཞེད་དེ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། 

81-1-145b

སེམས་མི་སྐྱེ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི། །སྙིང་པོ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་དང་། །ཐེག་པ་དམན་པ་ཡིད་བྱེད་དང་། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིད་མི་བྱེད། །བསྒོམ་དང་བསྒོམ་པ་མེད་པ་དང་། །དེ་དག་ལས་ནི་བཟློག་ཉིད་དང་། །ཇི་བཞིན་དོན་མིན་རྣམ་རྟོག་པ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཤེས་པར་
བྱ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་སྐྱེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །
ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཐེག་པ་གཞན་གྱི་ཡིད་ལ་བྱ་བ་གོ་སྐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་
པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མི་འདོར་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དང་། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་མི་རྒྱུ་བ་དེ་ལྟར་སྤྱད་པ་དང་། དེ་ལྟར་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་གསུངས་པ་དང་། དེའི་སྤྱོད་པ་དང་། མངོན་པར་བསྒྲུབས་པ་དང་། 
བསྒོམས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་བཀག་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་དེ་ལྟར་བསྒོམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ནི་རྒྱུན་ཆགས་
པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པའི་དོན་ཡིན་པར་མི་འཐད་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་དེ་ལྟར་བསྒོམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་སློབ་པའི་དུས་སུ་དོར་བའི་སྦྱོར་བ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་
ནོ། །བསྒོམ་པ་ཡང་མེད། བསྒོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་བསྒོམས་པས་ཀྱང་མ་ཡིན། མ་བསྒོམས་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པས་བར་དུ་ཆོད་པ་དང་། མ་ཆོད་པ་འདྲེན་མར་བསྒོམས་པས་

81-1-146a

དེའི་རྒྱུ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཞིག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་གཞན་ལ། ཐོབ་པ་ཡང་གཞན་པར་སེམས་པའི་དབང་དུ་མཛད་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་
བ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག །སེམས་ཅན་བཏགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་། །
ཆོས་བཏགས་པ་དང་སྟོང་མིན་ཉིད། །ཆགས་དང་རབ་འབྱེད་བདག་ཉིད་དང་། །དངོས་པོར་བྱེད་དང་ཐེག་གསུམ་དང་། །ཡོན་ནི་དག་པ་མ་ཡིན་དང་། །སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པ་ལ། །འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང་པོ་ནི། །ཤེས་པར་བྱ་བ་ཉིད་དང་ནི། །ཞེས་བསྟན་
པ་ལ། དེ་ལ་སེམས་ཅན་དུ་བཏགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་བཏགས་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སེམས་ཅན་དུ་གདགས་པ་དམིགས་སུ་ཡོད་དམ། ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སེམས་ཅན་དུ་བཏགས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་སུ་
བཏགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཆོས་སུ་བཏགས་པ་ལ་སློབ་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས། གཟུགས་ལ་བསླབ་པར་བགྱིའམ་
ཞེས་བྱ་བས་ཉེ་བར་དམིགས་པ་ལ་བསླབ་པ་ཐམས་ཅད་བཀག་པས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་དབྲི་བ་དང་། བསྣན་པ་མེད་པར་བསླབ་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་

81-1-146b

རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བས། དེ་སློབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས། རབ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་མེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་
བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་བསྒོམ་པ་དེའི་ཚེ། མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ལན་གྱི་བར་གྱིས་གཉིས་དང་གཉིས་སུ་མེད་པ་དག་དམིགས་པ་དང་མི་དམིགས་པ་ཉིད་དུའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་
པ་ནི་གང་དམིགས་པ་དང་། མི་དམིགས་པ་དག་ལ་ཆགས་པ་བཀག་པས་དེ་ལྟ་ན་ནི་ས་ནས་ས་གཞན་དུ་འཕོ་ཞིང་དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་མེད་དེ། དམིགས་པ་ལ་གནས་ན་དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་
པ་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་ཅེས་གང་གསུངས་པའི་ལན་གྱི་འཐད་པས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་དེ་ལྟར་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་མེད་པས། ཇི་ལྟར་ཉེ་བར་དམིགས་པ་མེད་པ་དེ་ལྟར་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་མི་བྱེད་
དོ་ཞེས་མི་དམིགས་པ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡིན་པར་གནང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་དེ་ཡིན་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་མཐའ་དག་མཛད་པར་མི་རིགས་པས་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་སུ་ཡང་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། 
དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་བྱས་པ་སྟེ། མངོན་པར་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། གཟུགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་
ནས་དེ་རྣམས་ལ་རློམ་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ལྔས་ཀྱང་མ་གཟིགས་པ་དང་། དེ་ལྟ་ན་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་གསུམ་དུ་ལུང་སྟོན་པར་

81-1-147a

མཛད་པ་མེད་པ་དང་། རྫས་མ་ཡིན་པ་ལ་རྫས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་དེ་ཟློག་པར་བྱེད་པའི་དོན་དང་། དེ་ལྟར་བསྟན་པས་དོན་དམ་པའམ་དེ་ལས་བཟློག་པ་ལ་ཞུགས་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བཀག་པ་དང་། དེ་བཞིན་
གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་དཔེས་འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་ལ་གནས་པ་བཀག་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་མཐའ་དག་མཛད་པར་གསུངས་པ་དང་། དེ་ལྟ་ན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་སྤྲུལ་པ་ལ་ཁྱད་མེད་པར་ཐལ་བར་
འགྱུར་བས། བྱེད་པ་པོའི་སྤྲུལ་པ་དང་བཅས་པའི་དགོངས་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དང་། དེ་གཉི་གའི་དོན་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་བྱེ་བྲག་མེད་པར་གསུངས་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་བྱེད་པས་དེ་གཉི་གའི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པ་དང་། 
སྤྲུལ་པར་མཛད་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་སྤྲུལ་པའི་དཔེས་བྱེད་པ་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསལ་བའི་དཔེས་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་མ་དག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཡོན་ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་སྤྲུལ་པ་དེ་དག་ཆོས་
ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡོན་གྱི་གནས་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་བྱམས་པའི་སེམས་དང་། དེ་ཡིད་ལ་བྱས་ཤིང་ནམ་མཁའ་ལ་མེ་ཏོག་འཐོར་བར་བྱེད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོན་ཕུལ་
བ་དེས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དགུ་པ་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ཆོས་ཉིད་མི་འཁྲུགས་པའི་སྤྱོད་པ་གསུངས་པ་དང་། དེ་ལྟ་ན་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལ་ངེས་པར་རྟོགས་
པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པར་འགྱུར་བ་དང་། གཞན་དག་རྣམ་པ་མེད་པ་དེ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མིང་དང་མཚན་མ་སྟོན་པས་ཆོས་ཉིད་འཁྲུགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །

81-1-147b

རིགས་ཀྱི་བུའམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་སྨོས་པས་ཟ་མ་དང་། མ་ནིང་དང་། འབྲས་བུ་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པའམ། གཏོགས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྨོས་པ་ནི་རིགས་བཞི་རྣམ་པར་དག་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ནོ། །
བུ་དང་བུ་མོ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་སྐྱེ་བོ་དང་། རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །རིགས་སྨོས་པས་ནི་རྒྱུད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དམ་པའི་ཆོས་ལ་དབང་དུ་བྱ་བ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ནོ། །ཡང་འམ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་སྐྱ་གནས་དང་། ལན་གྲངས་གཞན་ལ་
མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་དཔེས་ནི་སྐལ་བ་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་ཉེས་པས་རིགས་ངན་པར་གྱུར་པ་དག་ཀྱང་འདིར་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར། སེམས་
ཅན་བཏགས་པ་དེ་ཡི་རྒྱུའི། །ཡུལ་ཅན་བསྒོམཔའི་ལམ་འབྲེལ་པ། །དེ་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ཡིས། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་རྣམས་རྣམ་པ་དགུ། །ཞེས་བསྟན་པ་ལ། གང་རབ་འབྱོར་ཐ་སྙད་དང་། མིང་དང་མཚན་མ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་
པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བསྟན་པའི་བར་གྱིས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་གསུམ་དག་གི། །བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་སྒྲིབ་རྣམ་གསུམ། །ཞི་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་སོགས་དང་། །མཚུངས་པར་ལྡན་དང་
མི་ལྡན་དང་། །མི་མཉམ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་དང་། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། །གཉིས་སུ་མེད་ལ་ཀུན་རྨོངས་དང་། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐ་མར་བཞེད། །ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ནི་གང་ཅིའི་སླད་
དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་གང་དང་། རྟགས་གང་དང་། མཚན་མ་གང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་

81-1-148a

མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ནི་གང་། རབ་འབྱོར་ལམ་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བསྐྱེད་པར་བྱ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་
ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ནི་གང་། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ནང་དང་ཕྱིའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཆོས་འདི་དག་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ལ་
ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ནི་གང་ལམ་ལ་གནས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། འཕགས་པའི་ལམ་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཆོག་གི་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དམིགས་པ་ནི་དམིགས་པའོ། །དེ་དག་
དང་ལྡན་པ་དང་། མི་ལྡན་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ནི་གང་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་འདི་ཁོངས་སུ་ཆུད་པའི་དོན་དང་། ཆོས་གང་གིས་ཀྱང་ལྡན་པ་དང་། མི་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་
ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མི་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་རྨོངས་པ་ནི་གང་ཡང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་དང་། མུ་སྟེགས་པ་དང་། བདུད་དང་། ཐེག་པ་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཆོད་པ་དང་། མི་མཐུན་པའི་དོན་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་
ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ནི་གང་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དོན་ནམ། སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་ཤེས་པའི་དོན་ལ་སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པའི་རང་བཞིན་ལ་ཀུན་དུ་
རྨོངས་པ་ནི་གང་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་དོན་ལ་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་གང་གི་ཡང་དོན་མི་བྱེད། དོན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་འཐད་པ་བསྟན་པ་

81-1-148b

ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དང་དོན་མ་ཡིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། ཆོས་གང་དོན་དུ་བྱ་བའམ། དོན་མེད་པར་བྱ་བ་མ་དམིགས་སྟེ། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སམ། 
འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་གང་ཡང་མི་བྱེད་པས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དོན་དང་དོན་མི་བྱེད་པ་བཀག་པས། འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དོན་གྱིས་ན་དེའི་དོན་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བའི་དཔེས་ཕན་པ་དང་། གནོད་པ་མེད་པས་དོན་དང་དོན་མ་ཡིན་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་
ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་སུ་མེད་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པ་སྟེ། དོན་དམ་པའོ། །དེ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ནི་གང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱིས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ཐོབ་པ་བཀག་པ་དང་། གཉིས་ཀྱི་
ཆོས་ཤིག་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་བཀག་པ་དང་། གཉིས་དང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་མི་དམིགས་པ་ན་ཐོབ་པ་ཡིན་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབྱེ་བ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་
པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རབ་འབྱོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་དམིགས་སུ་མེད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ལམ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་
འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་མེད་པར་འགྱུར་ཞེས་ཞུས་པ་ལ། ཐམས་ཅད་འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར། འདུས་མ་བྱས་པ་ནི་འབྱུང་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཚན་མར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དོན་དམ་པའི་ཚིག་
གིས་དོན་དུ་བཏགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་མའི་མཐའ་ཤེས་པས་མཐའ་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་ནི་ཞུས་པ་ཡིན་ལ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་དེའི་མཐའ་མི་ཤེས་པས་མི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་དེ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དངོས་པོ་

81-1-149a

མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་དག་པར་འཇུག་པ་ལ་སེམས་
ཅན་དུ་བཏགས་པ་ཡང་མི་དམིགས་ཤིང་། སེམས་ཅན་དུ་འཛིན་པ་ལས་ཡོངས་སུ་འབྲེལ་པ་ནི་དཀའ་བ་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡམས་ནད་འདི་རྣམས་ཟད་ནས་ནི། །ཡུན་རིང་ལོན་ནས་དབུགས་ཕྱིན་ལྟར། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ཡི། །བདེ་
བསྒྲུབ་ཡོན་ཏན་ཕུན་ཚོགས་ཀུན། །རྒྱ་མཚོ་ཆེ་ལ་ཆུ་བོ་བཞིན། །འབྲས་བུ་མཆོག་གིས་དཔའ་བ་ཡི། །སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ནི། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་རྟེན་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི། གང་ལྗང་བུའི་སྡོང་བུ་དང་། འདབ་མ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་
དཔེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་བདེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་མཆོག་མང་ཞིང་། སྣ་ཚོགས་པའི་དོན་གྱིས་ན་སྐྱེད་མོས་ཚལ་བཟང་པོ་དང་འདྲ་བར་འབྲས་བུ་མཆོག་གིས་དཔའ་ཞིང་མཛེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དུ་
གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་འཐོབ་པའི་འཐད་པ་དང་། དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སློབ་པ་ན། དབང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། ལས་
རང་གིས་བྱས་པ་དང་། སྨོན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། དུས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང་། སེམས་ཅན་
ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕན་ཡོན་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་ལྗང་བུ་བསྐྱེད་པར་འདོད་ལ། སྐྱེས་བུ་དེས་ལྗང་བུ་དེའི་རྩ་བ་མ་དམིགས། ཡལ་ག་དང་། སྡོང་བུ་དང་། 

81-1-149b

ལོ་མ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་མ་དམིགས་པར་ལྗང་བུ་དེའི་སྡོང་བུ་བསྐྱེད་དེ། དུས་དུས་སུ་ཆུས་བྲན་ཞིང་། དེའི་སྡོང་བུ་དེ་རིམ་གྱིས་ཡལ་ག་དང་། ལོ་མ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་
རྣམས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཡང་དག་པར་འཇུག་སྟེ། དེ་དག་རིམ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་ཅིང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་དེ། དེ་དག་ལོ་མ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་ལྟར་
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཚོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ལོ་མ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ལ་བརྟེན་ཅིང་སེམས་ཅན་རྣམས་ངན་སོང་གསུམ་ལས་ཡོངས་སུ་སྒྲོལ་བའོ། །མེ་ཏོག་ནི་གང་ལ་བརྟེན་ཅིང་རྒྱལ་རིགས་ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་ནས། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་
མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་གྱི་ལྷ་རྣམས་སུ་སྐྱེའོ། །དེ་ལ་འབྲས་བུ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ལ་བརྟེན་ནས། སེམས་ཅན་རྣམས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་། རང་བྱང་ཆུབ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་རབ་ཏུ་
གནས་སོ། །རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲས་བུ་མཆོག་དུ་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་
འགྲེལ་པའོ།།      །།སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པའི་རྩེ་མོའི་དེ་མ་ཐག་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་པས་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །སྟོང་དང་སྟོང་གཉིས་གསུམ་སྐྱེ་བོ། །སློབ་མའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་
ལ། །བཀོད་པའི་དགེ་རྣམས་དཔེར་མཛད་ནས། །བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་བར་མེད་དེ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །ཞེས་བསྟན་པ་ནི། གང་དེ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་

81-1-150a

ཐམས་ཅད་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལ་གནས་པར་གྱུར་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་གནས་པར་གྱུར་པ་བས། དེ་རྣམས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་
བསྐྱེད་པ་ནི། བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བའི་ས་ལ་བཀོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་རིགས་ཀྱི་ས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་བརྒྱད་པའི་ས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་
མཐོང་བའི་ས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་བསྲབས་པའི་ས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས་དང་། བྱས་པ་རྟོགས་པའི་ས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པར་ཞུགས་པ་ལ་བཞག་པ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཞུགས་
པའི་བསོད་ནམས་མང་དུ་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་དེའི་རྗེས་ཐོགས་ཉིད་ལ་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་འབྲས་བུ་བཞིའི་གནས་ལ་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་གྱི་གནས་
བརྒྱད་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་རྗེས་ཐོགས་ཉིད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཁྱད་པར་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཞུགས་པ་རྣམ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་རབ་ཏུ་སྡུད་པ་
ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་རྗེས་ཐོགས་ལ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་དོ། །གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད། །ཅེས་བསྟན་པ་ནི་གང་། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱའོ། །
ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཡི་དམིགས་པ་དངོས་མེད་དེ། །བདག་པོ་དྲན་པ་ཡིན་པར་བཞེད། །རྣམ་པ་ཞི་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་དེའི་དམིགས་པ་དང་། བདག་པོ་དང་། རྣམ་པ་ལ་ལན་དུ་དམིགས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དང་། བདག་པོ་ནི་དྲན་པ་ཉིད་

81-1-150b

ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་ཞི་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་ཤེས་པའང་ཞི་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མཚན་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདིས་ནི་འདིར་རང་བཞིན་གྱིས་ཞི་བ་ཡིན་པར་བཤད་ཀྱི་དངོས་པོ་འགོག་པའི་ཞི་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ད་ནི་ལོག་པར་
རྟོག་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས། འདི་ལ་ནི། རབ་ཏུ་སྨྲ་རྣམས་བརྒྱུད་མར་རྒོལ། །ཞེས་བསྟན་པ་ལ། འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་འདི་ལའོ། །རབ་ཏུ་སྨྲ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་སོ། །གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་མར་སྣ་ཚོགས་པར་རྒོལ་བའི་
སྒོ་ནས་འཇུག་པའི་རྟོགས་པའམ། དེ་ལ་སེལ་བ་ཙམ་དུ་སྨྲ་བར་རྒོལ་ཞིང་། ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ལམ་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པས་ཤེས་ཆེར་སྨྲ་བ་རྩོད་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པ་འཐད་དང་དེ་ཡི་ནི། །ངོ་བོ་ཉིད་ངེས་བཟུང་བ་དང་། །
རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ཡེ་ཤེས་དང་། །དམ་པའི་དོན་དང་ཀུན་རྫོབ་དང་། །སྦྱོར་དང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་པོ་དང་། །ཐབས་དང་བཅས་པའི་རྟོགས་པ་དང་། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་ལམ་བཅས་དང་། །གཉེན་པོ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དག་དང་། །མཚན་ཉིད་དང་ནི་བསྒོམ་པ་ལ། །
སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལོག་རྟོག་པ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་རྟེན་ཅན། །རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་བསྟན་པ་ལ། དབྱེ་བ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་བཞེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ནོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་རྟེན་པའི་དམིགས་པ་འཐད་པ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་
ནི་གང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡུམ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ནས་བརྩམས་ཏེ་འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་དངོས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་ལ། གཞན་དག་དེ་
ལ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་འདྲི་བར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ལགས་ཞེས་ཞུས་པ་གང་ཡིན་པ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བསྟན་པས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དངོས་པོ་མེད་

81-1-151a

པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མི་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཡང་དེ་རྣམས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མེད་པ་ཉིད་དང་། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནས། རྣམ་པ་
ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་མེད་པར་ཞུས་པ་དང་། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་དེ་ཉིད། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ལན་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་
པ་ལ་སོགས་པ་ནས་སྟོབས་དང་། མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་དུས་དེ་སྲིད་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅིང་། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པ་
ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་གྱུར་ནས། བག་ཆགས་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་མི་སྐྱེ་བར་སྤངས་པས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་དེ་ནས་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་པ་ན། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་མ་གཟིགས་པས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱད་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པའི་བར་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་
དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་དགོངས་ཤིང་ཡིད་ལ་མ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་ཆོས་རྣམས་ཉིད་དང་མི་འབྲལ་བའོ། །ཆོས་ཀྱི་ཆོས་ལ་དངོས་པོ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་
དང་། ཆོས་ཀྱིས་ཆོས་ལ་དངོས་པོ་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མུ་བཞིའི་ཚུལ་གྱིས། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས། དངོས་པོ་དངོས་པོ་མེད་ཅེས་བྱ་བར་སྟོན་པར་རྗེས་སུ་གནང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བདེན་པ་གཉིས་ལ་

81-1-151b

ལོག་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཀུན་རྫོབ་དང་། དོན་དམ་པ་དག་གིས་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་པར་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་སྟོན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པར་རྟོགས་པ་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
གཟུགས་ནས་འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ལ་སྤྱོད་པ་དང་། རྗེས་སུ་སྤྱོད་པ་དག་ལ་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ནི། གང་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་
བ་ནི་ཡང་དག་པའི་དོན་བརྗོད་པ་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་དོན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་
གསུམ་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། སངས་རྒྱས་ཞེས་བརྗོད་པ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་དཀོན་མཆོག་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་བླ་དགས་ལུས་པ་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་ཉིད་ཡིན་
པ་དང་། ཡང་བྱང་ཆུབ་ནི་མིང་ཙམ་ཉིད་དང་། ཡང་མི་བྱེད་པའི་དོན་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་ཡིན་པ་ཉིད་དང་། ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཡིན་པ་དང་། ཡང་མིང་དང་མཚན་མ་ཙམ་བྱང་ཆུབ་ཡིན་པ་དང་། ཡང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཡིན་པ། 
སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པས་ན་བྱང་ཆུབ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནང་བྱང་ཆུབ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་བཀག་པ་དང་། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཕ་
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་ན་དེ་ཉིད་དུ་གཉིས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྤངས་པ་དང་། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལ་བརྟེན་པ་འཕེལ་བར་བསྟན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཉིས་སུ་མེད་པར་སྤྱོད་པ་ནི། 

81-1-152a

དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་འཕེལ་ཞིང་། མི་འཇིགས་པ་ཡིན་པའི་ལན་གྱིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་འདུན་བསྟན་པའི་དོན་དང་། སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་དང་། གཟུངས་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། སངས་རྒྱས་དང་། 
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་མི་འབྲལ་བ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་དེ་ཐོབ་པའི་རྒྱུའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་དེ་བསྟན་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དང་པོ་སེམས་
བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་ཞིང་། སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང་། གཏོང་བ་པོ་དང་། ལེན་པ་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་སེམས་
ཅན་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་བརྗོད་པར་རྒྱ་ཆེར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་དམིགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་
སྨིན་པ་མི་མཛད་པས་བློ་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་དངོས་པོ་མེད་པས་དངོས་པོ་མེད་པ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བར་མི་ནུས་པ་ཉིད་དང་། 
དངོས་པོས་དངོས་པོ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་མི་ནུས་པ་ཉིད་དང་། དངོས་པོས་དངོས་པོ་བྱང་ཆུབ་པ་བཀག་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པས་དངོས་པོ་མེད་པ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་
མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་མུ་བཞི་ལ་གོ་བཟློག་པ་དངོས་པོ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ནི། མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་དམ་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལོག་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་རྟག་

81-1-152b

པ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདག་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཞི་བ་དང་། མ་ཞི་བ་ཉིད་དང་། མངོན་པར་ཞེན་པའི་སྤྲོས་པ་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་སྤྲོས་པ་
དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཁམས་ལ་སོགས་པ་ནས་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་དུ་བསྒོམ་པ་བསྒོམ་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དང་། མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་བསྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། རྒྱུན་དུ་
ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལས་འདའ་བའི་བར་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྐྱོན་མེད་པར་ཞུགས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་
དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་སྤྱོད་པ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་བསྒོམ་པ་དང་། སྟོབས་དང་། མི་འཇིགས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་དང་། 
བག་ཆགས་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤང་བར་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་སྤྲོས་པ་ཉིད་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་སྤྲོས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སྤྲོས་པར་མི་
བྱེད་ལ། དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སྤྲོས་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་འཐད་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི། སྤྲོས་པ་མེད་པར་རྗེས་སུ་གནང་བ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲོས་པ་མེད་
པའི་ལྟ་བར་ཞུགས་པ་ལ། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་གཟུགས་ལ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྤྲོས་པ་མེད་པར་ལྟ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པ་དང་། སྐྱོན་མེད་པར་བརྗོད་པས་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་

81-1-153a

སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པའི་ལམ་མེད་པས། མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུའི་ལམ་དགྲ་བཅོམ་པའི་དཔེས་བསྟན་པས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པར་འཇུག་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ནས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་
ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྗེས་ཐོགས་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་མདོ་ནི་རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ལམ་ཐམས་ཅད་ལ་བསླབས་ཤིང་། ཡང་དག་པའི་སྐྱོན་མེད་པར་འཇུག་སྟེ། ནམ་
འབྲས་བུའི་ལམ་མ་གྲུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་དོ། །རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་ལམ་བསྒྲུབས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པར་འཇུག་སྟེ། ནམ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་
པ་ཉིད་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ནི་གལ་ཏེ་ལམ་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མ་མཆིས་པར་འཇུག་ན་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ནི་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལམ་
དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་བས་བརྒྱད་པ་དང་། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་
པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་དག་གིས་དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བའི་ས་ལ་སོགས་པའི་ས་བརྒྱད་པོ་ལས་ཡོངས་སུ་འདས་ནས། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པར་ཞུགས་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་
ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་གྱི་ཤེས་པ་དང་། སྤོང་བ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་བཟོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་པོ་ཁོ་ནར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་གྱིས་དེའི་རྟོགས་པ་

81-1-153b

ཐོབ་པ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་འཐད་པས། རིམ་པ་འདིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཤིང་། འབྲས་བུ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉེ་བར་འཚེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྐལ་བ་
ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་ཉེ་བར་འཚོ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་དང་། ཐ་དད་པའི་བསམ་པས་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པའི་ལམ་ལ་ཞུགས་པས། ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་། རྟགས་དང་། མཚན་མ་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་
རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་ཞིང་། དེ་གཞན་དག་ལ་བརྗོད་པ་དང་། བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ཉིད་ཡིན་པས། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གོ་བར་འགྱུར་བ་དང་། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྐད་དང་། 
བརྡ་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་སྒྲ་བརྙན་དང་འདྲ་བར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དགོས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཐབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དང་། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་ཤེས་
པས་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་སྦྱོར་བ་དོན་ཡོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དང་། དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ངན་འགྲོ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་དང་། དེའི་འབྲས་བུ་ཤེས་ནས་དེའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལས་བཟློག་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་
དང་། འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ནས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་བར་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ལམ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་ལ་བཀོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་དེས་སྐྱེས་པའི་དབང་པོ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་
ཞེས་བྱ་བའི་འཐད་པས་སོ། །ཤིན་ཏུ་ཤེས་པར་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐྱེས་པ་སྨོས་པ་ནི་བུད་མེད་ཀྱང་དགག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་ལས་སྐྱེས་པ་སྨོས་པར་བུད་མེད་ཀྱང་སྡུད་པ་ཡིན་

81-1-154a

པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་དེ་དག་ཀྱང་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་པའི་ཆོས་དེ་དག་ནི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ལགས། མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ལགས། གཟུགས་མ་མཆིས་པ། བསྟན་དུ་མ་མཆིས་པ། མཚན་
ཉིད་གཅིག་པ་ལ་གས་ན་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ལགས་ཞེས་ཞུས་པ་ལ་སེམས་ཅན་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཆོས་མི་ཤེས་པ་དེ་དག་གི་དོན་དུ་འདི་སྐད་དུ། འདི་དག་བདག་གིས་བཤད་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མི་མཐུན་པའི་
ཕྱོགས་དང་། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་དེ་ནི་འདིར་གཟུགས་གང་ཡིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་
ལ་ནི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་གཟུང་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་བརྗོད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་བཏགས་པས་ཉན་ཐོས་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཤེས་པ་དང་། མཐོང་བ་དག་གིས་རྟོགས་
པར་མི་བྱ་བ་དང་། རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་འདུལ་བ་ལ་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་དང་། བསམ་གཏན་བཞི་དང་
ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྟོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་གཟུགས་མེད་པ། བསྟན་དུ་མེད་པ། ཐོགས་པ་
མེད་པ། འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་གཟུགས་མེད་པ་དང་། བསྟན་དུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། གཟུགས་མེད་པ་དང་། བསྟན་དུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་ལྡན་པ་དང་བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་

81-1-154b

འཐད་པས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་འདིར་གཟུགས་མེད་པ། བསྟན་དུ་མེད་པ། ཐོགས་པ་མེད་པ། མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབས་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པས་
ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ས་ལས་འདའ་བར་བྱ་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པ། གཟུགས་མེད་པ། བསྟན་དུ་མེད་པ། ཐོགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ལ་ཡང་བསླབ་པར་མི་
བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་སྔོན་མཚན་ཉིད་མེད་པར་གྱུར་པ་དེ་ཕྱིས་མཚན་ཉིད་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་ཞེས་བྱ་བའི་འཐད་པས་མཚན་ཉིད་དང་། མཚན་ཉིད་མེད་པར་བསླབ་པ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་། 
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མ་བྱུང་ཡང་རུང་སྟེ། མཚན་ཉིད་མེད་པའི་དབྱིབས་འདི་ནི་དེ་བཞིན་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་འཐད་པས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཡིན་
ན་ནི་དེ་བསྒོམས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པར་མི་འཐད་པས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ས་ལས་འདས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་དང་། མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་གཉིས་ཀ་བཀག་པས་དེ་
ལྟར་བསྒོམ་པ་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞུས་པའོ། །གཟུགས་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་བསྒོམ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་། མིག་གི་རྣམ་པར་
ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། དེའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། ས་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་དྲུག་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང་། དེའི་ཡན་ལག་མྱ་ངན་ལ་སོགས་པ་དང་། སྒྲུབ་པ་དང་། སྤང་བའི་མཚན་ཉིད་བླང་བ་

81-1-155a

དང་། དོར་བ་དང་། དང་པོ་ལ་སོགས་པའི་བསམ་གཏན་རྣམས་དང་། བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་དང་། དགའ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་དང་། རྗེས་སུ་དྲན་པ་དྲུག་ནས་བཟུང་སྟེ། 
ཐབས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་རྣམས་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདག་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། བདག་དང་། སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། རྟག་པ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཞི་བ་དང་། མ་ཞི་བའི་འདུ་ཤེས་དང་། 
དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། རྣམ་པ་ཐར་པ་བརྒྱད་དང་། མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་དང་། རྟོག་པ་དང་བཅས། དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་
དང་། རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་ཙམ་དང་། རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་ཡང་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཀུན་འབྱུང་བ་དང་། འགོག་པ་དང་། ལམ་དང་། ཟད་པ་དང་། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དང་། ཆོས་དང་། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་
དང་། ཀུན་རྫོབ་དང་། འདྲིས་པ་དང་། སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཤེས་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་དང་། སྟོབས་དང་། མི་འཇིགས་པ་དང་། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་
དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་དང་། གཟུངས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་ཐམས་ཅད་དང་། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་དང་། རང་བྱང་ཆུབ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་། བག་ཆགས་
ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་བསྒོམ་པ་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པ་སྨོས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་མདོར་བསྡུས་པ་དང་། རྒྱས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དབང་

81-1-155b

དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་སྨོས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དང་། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་
བ་མང་པོ་སྨོས་པ་ནི་སྔར་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཡུལ་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པ་ལ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་བག་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་བསྒོམ་པ་མེད་པ་
ཡིན་པས་དངོས་པོ་མེད་པ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་དངོས་པོ་ལ་ནི་བདག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་མཐའ་གཉིས་ལ་ཆགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་
བའི་འཐད་པས་སོ། །གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་བསྒོམ་པ་མེད་པ་ལ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཞུས་པ་ལ། གཉིས་པོ་དེ་དག་ལ་ནི་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་པ་དང་། གཉིས་དང་གཉིས་མ་ཡིན་པ་ཞུས་པ་དང་། གཟུགས་ཀྱི་
འདུ་ཤེས་ནས་འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་བར་དུ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གཉིས་དང་གཉིས་མེད་པ་བསྟན་ནས། ཇི་ཙམ་དུ་གཉིས་པ་དེ་ཙམ་དུ་དངོས་པོའོ། །ཇི་ཙམ་དུ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་དེ་ཙམ་དུ་འདུས་བྱས་སོ། །ཇི་ཙམ་དུ་འདུས་བྱས་པ་དེ་ཙམ་དུ་སེམས་
ཅན་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལས་མི་འགྲོལ་ལོ། །གཉིས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཅན་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་དངོས་པོ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ལ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པར་འགྱུར་
བས། རབ་འབྱོར་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་བཀག་པས་མཐུན་པའི་བཟོད་པའི་ལམ་དང་། འབྲས་བུ་བསྟན་པས་ལམ་དང་། 

81-1-156a

དངོས་པོར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དམིགས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་ཆོས་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། དེ་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའི་ཡུལ་བརྙེས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། འདོད་པ་རྣམས་ལས་དབེན་སྡིག་པ་
མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལས་དབེན་པ། རྟོག་པ་དང་བཅས་པ། བྱད་པ་དང་བཅས་པ། དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་། བདེ་བ་དང་ལྡན་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཕུང་པོ་གསུམ་དུ་ལུང་
བསྟན་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས། ང་ཉིད་དབང་དུ་གྱུར་པས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་ཞུས་པའོ། །རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་སོགས་པ་
དངོས་པོ་ཞིག་ཡོད་དེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མངོན་པར་འདོད་པའི་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་ནི་གང་གི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་བྱ་བའོ། །མེད་པ་ནི་དངོས་པོའི་རྒྱུན་ཆད་པའོ། །དེ་ལྟར་འདི་དག་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་
ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་དུ་བྱས་ནས་རབ་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་མ་ངེས་པ་དང་བཅས་པའི་སྐབས་རྒྱས་པར་འཕྲོས་པའི་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པའི་གནས་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ནས། དེ་ཡི་རྟགས་དང་རྣམ་འཕེལ་དང་། །བརྟན་དང་སེམས་ཀུན་གནས་པ་དང་། །
མཐོང་ཞེས་བྱ་དང་བསྒོམ་པ་ཞེས། །བྱ་བའི་ལམ་ནི་སོ་སོ་ལ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་བཞི་ཡི། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བཞི་དང་ནི། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །ལོག་པར་བསྒྲུབ་དང་བཅས་པ་ནི། །རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་ཞེས་བསྟན་པ་དེ་བཤད་པ་ཡིན་པར་ཤེས་

81-1-156b

པར་བྱའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ།།      །།ད་ནི་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཆོས་ནི་དངོས་པོ་མེད་
པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ན་མཐར་གྱིས་སྤྱོད་པ་དང་། མཐར་གྱིས་སློབ་པ་དང་། མཐར་གྱིས་ནན་ཏན་དུ་བགྱི་བར་འཚལ་ཞིང་ཞེས་ཞུས་པ་གསུངས་པ་ནི། མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཉེ་བར་
དགོངས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སྤྱོད་པ་སྨོས་སོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ། ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ནི་བསླབ་པ་སྨོས་སོ། །མཐོང་བའི་ལམ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཤེས་པའི་དོན་ནི་ནན་ཏན་དུ་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །
མངོན་པར་རྟོགས་པའི་གོ་རིམས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གསུམ་ཆར་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཐོག་མར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གལ་ཏེ་བདག་བླ་ན་མེད་པ་
ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱང་རུང་མ་རྒྱས་ཀྱང་རུང་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་ངེས་པར་བཟུང་བ་ལ། སེམས་ཅན་དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ལ་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་དེ་ལས་བཟློག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། 
བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་འཇུག་ཅིང་མཐར་གྱིས་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་བརྩོན་པར་བསྟན་པས། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་གོ་རིམས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཐབས་ཡིན་པར་བརྡར་བྱས་པའི་དངོས་པོའི་དངོས་པོ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །
མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྦྱིན་དང་ཤེས་རབ་བར་དག་དང་། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དྲན་དང་ཆོས། །དངོས་མེད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། །མཐར་གྱིས་པ་ཡི་བྱ་བར་བཞེད། །ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་

81-1-157a

སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི། གང་དེ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མངོན་པར་སྤྱོད་པའི་ཚེ། བདག་ཀྱང་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྦྱིན་པ་མཐར་གྱིས་སྤྱོད་པའི་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་ཤེས་པས་
སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གང་བདག་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་མཐར་གྱིས་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཟོད་པའི་ཕ་
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གང་བདག་ཀྱང་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བཟོད་པས་མཐར་གྱི་སྤྱོད་པའི་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་དང་། བསམ་གཏན་དང་། ཤེས་རབ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་རེ་རེ་ཞིང་
མཐར་གྱིས་པའི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་རེ་རེས་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་གང་ཡང་དེ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱ་བས། 
ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ལྷག་པར་མོས་ཤིང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ལ་སོགས་པར་བྱེད་པ་ལ་མི་བྱེད་པས། སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་དངོས་པོ་
མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་རེ་རེ་ཞིང་རྒྱུའི་དྲུག་པའི་སྦྱོར་བ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ལ་སོགས་པའི་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་
དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས་དེ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས་དེ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས། དེ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཞེས་བསྟན་པའི་

81-1-157b

སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་རྣམ་པ་ལྔས་དེ་བཤད་པ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའོ། །ལྷག་མ་བཞིས་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བཞིས་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་བསླབས་ཤིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་
རྫོགས་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཐར་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་
པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་དང་། ལུང་མ་བསྟན་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །སྐྱེས་བུ་ཟུང་བཞི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་བསྒོམས་པས་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡིད་
ལ་བྱ་བ་མེད་པ་ནི་དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། མ་རལ་བ་དང་། མ་ཞིག་པ་ད་ང་། མ་འདྲེས་པ་དང་། སྐྱོན་མེད་པ་དང་། མ་ཉམས་པ། མཐུ་དང་ལྡན་པ། མཁས་པས་བསྔགས་པ། ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་
བསྒྲུབ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །དེ་ལ་ཐེག་པ་གཞན་ལ་མི་རྟེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མ་རལ་པའོ། །ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་རྣམ་པར་
སྤངས་པས་རྣམ་པར་མ་ཞིག་པའོ། །སྐྱེ་བོ་ངན་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་། མ་འདྲེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མ་འདྲེས་པའོ། །དཀར་པོའི་ཆོས་ཀྱི་ཆ་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ན་སྐྱོན་མེད་པའོ། །སྐྱེ་བར་སྨོན་ལམ་མི་འདེབས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མ་ཉམས་པའོ། །ཇི་ལྟར་
འགྲོ་བར་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མཐུ་དང་ལྡན་པའོ། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨད་པས་ན་མཁས་པས་བསྔགས་པའོ། །དཔང་པོ་རྣམས་བསྲུངས་པས་ན་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པའོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཡན་ལག་གི་ཚོགས་རྒྱས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབ་

81-1-158a

པའོ། །ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་བདག་ལ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ་ནི་གཏོང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་རིས་དྲུག་ཏུ་སྐྱེས་པའི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་། གཟུགས་དང་
གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དག་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ་ནི་ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྟེ། མཐར་གྱིས་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན། མདོ་སྡེ་གཞན་ལས་
ལྷའི་རིས་གཉིས་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱས་ཏེ། དགའ་ལྡན་དང་། གཙང་མའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་དྲང་ཞེ་ན། དེ་ནི་མ་འདྲེས་པའི་གང་ཟག་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཤེས་པས་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་
རྟོགས་པ་ནི། དེ་ལྟར་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་དང་། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་དང་། བསམ་གཏན་དང་། ཚད་མེད་པ་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་
པ་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་། མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་དང་། སྟོབས་དང་། མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་སློབ་པ་ན་དངོས་
པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མཐར་གྱིས་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལགས་ན་ནི་གང་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་ཆད་པར་སྨྲ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་
བོ་ཉིད་ལ་ཡོད་པའམ། མེད་པ་མི་དམིགས་པར་དེའི་ལན་གསུངས་པ་དང་། རང་ཉིད་ལ་ནེམ་ནུར་མེད་ཀྱང་མ་འོངས་པའི་འགྲོ་བ་ལ་ལྟོས་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཞུས་པ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལགས་ན་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་གྱི་སླད་དུ། བླ་ན་མེད་

81-1-158b

པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཇུག་པ་མེད་པ་དང་། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ལ་ཐོབ་པ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བཀག་པ་དང་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་འཁྲུགས་པ་མེད་པ་དང་། 
དེ་ཐོབ་པ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དང་། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ས་བཅུ་ལ་སོགས་པ་གཞག་པ་མེད་པ་དང་། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མངོན་པར་འདོད་པ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང་། མ་དམིགས་པ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་བཀག་པ་དང་། དེ་མི་དམིགས་པར་
སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་ཤེས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དེ་ལྟར་བྱས་ན། མཐར་གྱིས་པ། རྣམ་གསུམ་རྣམ་བཅུ་ཞེས་བསྟན་པ་དེ་འཐད་པ་དང་བཅས་
པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས། མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།ད་ནི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། 
གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལགས་ཞེས་ཞུས་པས། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་
རྟོགས་པར་ཉེ་བར་བཀོད་པའི་དོན་གྱིས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་གང་ཡང་རུང་བའི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་བསྡུས་
པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རེ་རེས་ཀྱང་། །ཟག་མེད་ཆོས་ཀུན་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། །ཐུབ་པའི་སྐད་ཅིག་གཅིག་པ་ཡི། །རྟོགས་པ་འདི་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པས་ནི་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཡོངས་སུ་

81-1-159a

ཟིན་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུའི་བར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་། གཉིས་སུ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་
ཅད་ཁོངས་སུ་འདུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་གནས་པ་ནི་ཅི་ཞིག་གིས་སྦྱིན་པར་བྱ་ཞེས་མཚན་མ་དེ་མི་མཐོང་བར་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་རྣམ་པས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དང་། 
དེ་ལྟ་ཡིན་ན་མཚན་མ་མེད་པ་དང་། མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་དང་། ཁྱེད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དེ་ལྟར་ཕན་པ་མེད་པ། མི་བརྟེན་པ་དེས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་ཟེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་
སླུ་བ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་མི་དམིགས་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང་། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ལྡོག་པར་མི་བྱེད་པར་ནི་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་དཔེས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གསུངས་པས་དེའི་ལན་བཏབ་
པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་རྒྱ་ཆེར་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འདིའི་མདོ་ནི། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷའི་ཡོ་བྱད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་བསམས་པ་ཙམ་
གྱིས་འབྱུང་ངོ་། །རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཡོ་བྱད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བསམས་པ་ཙམ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཇི་
ལྟར་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་གཅིག་དམིགས་ནས་བསྒོམ་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྡུད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དོན་འདི་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་དཔེ་བྱད་ཀྱང་རེ་ཞིག་བསྟན་དགོས་སོ། །ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུས་ཟོ་ཆུན་བརྒྱུད། །རྡོག་ཐབས་གཅིག་གིས་བསྐྱོད་པ་ན། །ཐམས་

81-1-159b

ཅད་ཅིག་ཅར་འགུལ་བ་ལྟར། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ཤེས་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བསྟན་པ་ནི་སྔོན་གྱི་འཕེན་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་ཉིད་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་
མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། གང་ཚེ་ཆོས་དཀར་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རང་བཞིན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །རྣམ་སྨིན་ཆོས་ཉིད་གནས་སྐབས་སྐྱེས། །དེ་ཚེ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཡེ་ཤེས། །ཞེས་བསྟན་པ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཡང་དག་པའམ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་གང་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་བ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་
སུ་མཚན་མ་མེད་པའི་སྦྱོར་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དུས་གཅིག་ཏུ་སྐྱེས་པ་དང་མི་འགལ་བར་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །
མཚན་མ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གང་ཡིན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། སྦྱིན་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀུན་རྨི་ལམ་འདྲར་གནས་ནས། །ཆོས་རྣམས་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་གཅིག་གིས་རྟོགས། །
ཞེས་བསྟན་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཆོས་གཅིག་གི་ཁོངས་སུ་འདུས་པ་མི་འཐད་པས། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ལ། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་
ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་གནས་ཤིང་། སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པས། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་

81-1-160a

མེད་པར་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྨི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཆོས་མཐུན་པའི་དཔེ་དོན་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་
པ་དེའི་དུས་སུ་བར་ཆད་དང་བཅས་པ་དང་། བར་ཆད་མེད་པར་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་བསགས་པ་ཡང་དགོས་པར་ཤེས་པར་བསམ་པ་དང་བཅས་པ་དང་། རྟོགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ནི་ཆོས་རྣམས་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
དབྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་ཤིན་ཏུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཤིན་ཏུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས། ཕུང་པོ་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་
སུ་བྱར་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་དཔེས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་པོ་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་
དབང་དུ་མཛད་ནས། རྨི་ལམ་དང་ནི་དེ་མཐོང་ཉིད། །གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་མི་མཐོང་ལྟར། །ཆོས་རྣམས་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཡི། །དེ་ཉིད་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་མཐོང་། །ཞེས་བསྟན་པ་ནི་རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་
ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། རྨི་ལམ་མི་མཐོང་། རྨི་ལམ་མཐོང་བ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་ནི་ཆོས་དེ་དག་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མེད་
པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་དབྱེར་མེད་ན་མི་དགེ་བའི་ཆོས་བསྟན་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་བརྗོད་པ་དེ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་བཙལ་བའི་དོན་དང་། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་བརྗོད་དུ་མེད་

81-1-160b

པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་མཁས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་བརྟགས་པ་འབྱོར་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་སྐད་ཅིག་མ། །གཅིག་གིས་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ་པ། །མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པ་བཞི། །ཞེས་བསྟན་
པ། དེ་འདས་པའི་འབྲེལ་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དོན་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྡུག་བསྔལ་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། ཀུན་འབྱུང་ལ་ཀུན་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལམ་ལ་ལམ་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བར་དུ་ཟག་
པ་མེད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་དཔྱད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་མདོ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡིན་པར་བཤད་པས་ཁོ་བོ་ཅག་དང་འགལ་བ་མེད་དེ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མངོན་པར་
རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མང་དུ་ཡོད་མོད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་མཚན་ཉིད་བདག་གིས་ཉེ་བར་སྦྱར་བའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པར་གོམས་པས་རབ་ཏུ་
ཞེན་ཅིང་བསྔགས་པའི་ཉེ་བར་དམིགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་དུག་གིས་ཟིན་པ་ལས་བཟློག་པ་ལ་འབད་པར་བྱ་བའི་རིགས་སོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དོན་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་དུ་འཕགས་པའོ། །སམ་གྱི་སྒྲ་ནི་ངེས་པར་བརྗོད་པའོ། །ཨའི་
སྒྲ་ནི་འགྲོ་བའི་དོན་ནོ། །འདི་སྐད་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། མངོན་དུ་ཕྱོགས་པས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བར་ངེས་པར་འགྲོ་བའི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་པ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་
གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།ད་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་སྐུ་གསུམ་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང་། སྤྲུལ་པའི་སྐུའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། ཐུབ་པའི་

81-1-161a

ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ནི། །ཟག་པ་མེད་ཆོས་རྣམ་ཀུན་དུ། །རྣམ་པར་དག་འགྱུར་གང་དག་ཡིན། །དེ་དག་དེ་ཡི་རང་བཞིན་ཅན། །ཞེས་བསྟན་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་དབྱིངས་ཡང་དག་པའི་
རང་བཞིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པའི་དོན་གྱིས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པར་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ནི་དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་
པ་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཚད་མེད་དང་། །རྣམ་པར་ཐར་དང་མཐར་གྱིས་ནི། །སྙོམས་འཇུག་དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་དང་། །ཟད་པར་
བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་དང་། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམ་བརྒྱད་དང་། །ཉོན་མོངས་མེད་དང་སྨོན་མེད་དང་། །མངོན་མཁྱེན་སོ་སོ་ཡང་དག་རིག །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དག་བཞི་དང་། །དབང་བཅུ་དང་ནི་སྟོབས་བཅུ་དང་། །མི་འཇིགས་པ་ནི་བཞི་དག་
དང་། །བསྲུང་བ་མེད་པ་གསུམ་དག་དང་། །དྲན་པ་ཉེར་གཞག་རྣམ་གསུམ་དང་། །བསྙེལ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དང་། །བག་ཆགས་ཡང་དག་བཅོམ་པ་དང་། །སྐྱེ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། །ཐུབ་པ་ཁོ་ནའི་མ་འདྲེས་ཆོས། །བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པ་གང་ཡིན་དང་། །རྣམ་
པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དང་། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བསྟན་པ་ལ། བདག་ཉིད་ཕྱིས་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ་ཞེས་བྱས་པ་ན་ངོ་བོ་ཉིད་བཀག་པར་གྱུར་པ་དང་། སྐུའི་དོན་བསགས་པ་ལ་ཡང་འགྲོ་
བས་འདུས་བྱས་སུ་འགྱུར་བའི་ཉེས་པ་ཡོད་དོ། །དེ་བས་ན་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་ལ་སྔོན་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པའི་ཉེ་བར་གདགས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་པ་དང་བཅས་པའི་སྐབས་

81-1-161b

རྒྱས་པར་ལམ་གྱི་ཚོགས་ལས། ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཚད་མེད་པ་ནི་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཚད་མེད་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ནི་གཟུགས་ཅན་གཟུགས་ལ་བལྟ་བ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །
ནང་དུ་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་བལྟ་བ་འདི་ནི་གཉིས་པའོ། །སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལུས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས། རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་པ་འདི་ནི་གསུམ་པའོ། །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་པ་དང་། །རྣམ་ཤེས་མཐའ་
ཡས་པ་དང་། ཅི་ཡང་མེད་པ་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བཞི་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། ཚོར་བ་འགོག་པའི་ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཟད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་ཆད་པ་དང་། ཀུན་དུ་བསྐོར་
བས་འདིའི་མཐའ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་པ་སྟེ། འདི་ནི་ནམ་མཁའ་རྒྱུར་བྱས་པའོ། །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་པ་དེ་ལ་བསམ་གཏན་བརྟེན་པའི་དོན་གྱིས་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དེ། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་གནས་དང་འདྲ་བས་ན་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་
སྐྱེ་མཆེད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེ་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་དང་། ཀུན་དུ་བསྐོར་བས་འདིའི་མཐའ་ཡས་པ་མ་ཡིན་པས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སོ། །མིང་ནས་ནམ་མཁར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཇུག་པ་སྟེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །
འདིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཡིན་པས་ན་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །འདི་ལ་ཡན་ལག་ཙམ་ཡང་ལུས་པ་མེད་པས་ན་ཅི་ཡང་མེད་པ་སྟེ། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་མིང་བཏགས་པ་
ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་འདི་ཡང་མེད་པ་ལ་བརྟེན་པས་ན། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །རྒྱ་ཆེ་བའི་འདུ་ཤེས་ནི་མེད་ལ་ཕྲ་མོ་ནི་ཡོད་པས་ན། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་ཏེ། དེ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་

81-1-162a

བསམ་གཏན་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་ནོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་ཡང་ཡིན་ལ། དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་གཏོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་ཡིན་པས་ན་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱའོ། །འདི་དག་
ཐམས་ཅད་ཀྱང་དམིགས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་འཐོབ་ཀྱི། ཡན་ལག་ལས་འདས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཟད་པར་ས་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་གཅིག་ལ་དམིགས་པ་མ་སྤངས་པར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་
པའི་ཡན་ལག་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ན། འདི་རྣམས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་མ་ལས་འདས་པ་དང་པོའོ། །ནམ་མཁའ་ལས་འདས་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །ནམ་མཁར་ཞུགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་འདས་པ་ནི་གསུམ་
པའོ། །ནམ་མཁར་ཞུགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་འདས་པ་ནི་བཞི་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་འདི་ལས་འདས་པ་ཉིད་ལས་ཐོབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལས་འདས་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བཏང་སྙོམས་དང་། 
སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན་པས་དེ་དག་གི་ཡན་ལག་གཉིས་པའོ། །ཇི་ལྟར་སྦོམ་པ་དང་། ཕྲ་བ་དང་། རབ་ཏུ་ཕྲ་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་དོག་པ་ལས་ཆུ་དང་། ཞེང་མཉམ་པའི་རས་གོས་བཞི་པོ་ལ་ཚད་ཀྱི་ཁྱད་པར་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་། བདེ་བའི་རེག་པ་དང་
བྲལ་བའི་ངོ་བོ་དང་། ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྔ་མ་ལས་ཅིག་ཤོས་དང་། ཕྱི་མ་ལས་ཕྱི་མ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདི་དག་གི་ཁྱད་པར་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་བསྒོམ་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཕྲ་བ་དང་། ཞི་བའི་ངོ་བོ་ཉེ་བར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སྔ་མ་ལས་ཕྱི་མ་ཅིག་ཤོས་
དག་ཏུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་དང་། མཆོག་ཏུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པའི་ལྷག་མ་བཤད་པ་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པར་ཇི་སྐད་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ནི་བསམ་གཏན་

81-1-162b

བཞི་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་དང་། ཆུ་དང་། མེ་དང་། རླུང་དང་། སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། དམར་པོ་དང་། དཀར་པོ་སྟེ་ཟད་པར་བརྒྱད་དང་། 
ཟད་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། ཟད་པར་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཟད་པར་ས་ནི་རྣལ་འབྱོར་གོམས་པ་གང་ཞིག་དབང་དུ་གྱུར་པས་བསམ་གཏན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་འདས་ནས་སྒྲིབ་པ་ཅུང་ཟད་ལུས་པས་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རགས་པའི་ཕྱིར། ཡན་
ལག་ཉམ་ཆུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཉེས་པ་དེ་མཐོང་ནས། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཞི་བ་ཉིད་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་དེ་གཉིས་པ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དང་པོ་ལ་འདོད་པ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས་བསམ་གཏན་གྱི་ཡན་ལག་ལ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་གྱི་རགས་
པ་ལམ་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཞི་བ་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་གནས་སོ། །དེའི་ཚེ་རགས་པའི་ཡན་ལག་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། མཚན་མ་དེ་ཉིད་ས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཟད་པར་ས་ལ་རྣམ་པར་འཇོག་གོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཟད་པར་ཆུ་ལ་སོགས་པ་དགུ་པོ་ལ་ཡང་ཚུལ་དེ་
ཉིད་ལྟར་བལྟ་བར་བྱའོ། །སྔར་བསྒོམས་པ་གོམས་པ་དང་། ཆུ་བོ་དང་། རྫིང་བུ་དང་། མཚོ་ལ་སོགས་པ་ལས་ནི་མ་བྱས་པ་ཉིད་དུ་ཟད་པར་ཆུ་འབྱུང་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ནགས་ཀྱི་མེ་འབར་བའི་དུ་བའི་རྩེ་མོ་ལ་སོགས་པ་ལས་ནི་ཟད་པར་མེ་འབྱུང་ངོ་། །རླུང་གིས་ཕྱོགས་པའི་
འོད་མ་དང་། ལྗོན་ཤིང་གི་ལོ་མ་ལ་སོགས་པ་ལ་རླུང་འདི་གནས་ཏེ། འདི་རབ་ཏུ་འཇིག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལས་ནི་ཟད་པར་རླུང་འབྱུང་ངོ་། །མེ་ཏོག་དང་། ནོར་བུ་དང་། གོས་ལ་སོགས་པ་སྔོན་པོ་བཏིང་བ་ལས་ནི་ཟད་པར་སྔོན་པོའོ། །དེ་ལྟར་སེར་པོ་དང་། དམར་པོ་དང་། དཀར་
པོ་ལས་ནི་ཟད་པར་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཚོན་སྟེང་དང་། དངུལ་དང་། ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་སོགས་པ་ལས་ནི་ཟད་པར་དཀར་པོའོ། །སྐར་ཁུང་གི་ནང་དུ་ཞུགས་པའི་ཟླ་ཟེར་དང་། ཉི་མའི་འོད་ཀྱི་ས་དང་། རྩིག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྣང་བའི་ཚོགས་བྱུང་བ་དང་། ཤིང་གི་

81-1-163a

ལོ་མའི་ཚོགས་ཀྱི་གསེབ་ནས་བྱུང་བའི་སྣང་བ་དང་། རླུང་གིས་བསྐྱོད་པའི་ཟླ་བའི་འོད་ཟེར་ལྟ་བ་ལས་ནི་ཟད་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །སྐར་ཁུང་གི་ནང་གི་བུ་ག་དང་། རྩིག་ཁུང་དང་། ཁུང་བུ་ལ་སོགས་པ་ལས་ནི་ཟད་པར་ནམ་མཁའ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །
གང་ཡང་བསྒོམ་པ་མ་བྱས་པའི་ལས་དང་པོ་པ་ལ་ནི་རྣལ་འབྱོར་འདི་ལྟ་བུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བས། དེ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའི་ཁྱད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཁ་དོག་གི་དབྱེ་བ་དང་བྲལ་བའི་བར་སྣང་ངམ། གོས་གཙང་མ་ལས་འཛག་པའི་གཞོང་པ་ལ་སོགས་པའི་སྣོད་
གང་ཡང་རུང་བ་ཆུས་བཀང་བ་གནས་ཤིན་ཏུ་བཟང་པོར་བཞག་ལ་བདེ་བར་འདུག་ནས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བརྩམས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཟད་པར་ཆུ་ལ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའོ། །ཡང་སྙིང་པོ་དང་ལྡན་པ་དུམ་བུར་གཏུབས་ལ་ཤིང་དྲུང་ངམ། སྟེགས་བུ་ཟླ་མེད་པ་ལ་ལྷུང་བཟེད་རྩི་བཏང་བའི་
ཚུལ་གྱིས་འབར་བར་བྱས་ལ་བུག་པ་མཐོ་གང་བའམ། སོར་བཞི་པ་ཞིག་བཏོད་དེ། པགས་པའམ། རེ་ལྡེ་གང་ཡང་རུང་བའི་སྟན་མདུན་དུ་བཞག་པ་ལ་བདེ་བར་འདུག་ནས་འོག་རྫ་དང་། ཤིང་རྣམས་ལ་སྟེང་ན་དུ་བའི་རྩེ་མོ་ཡོད་པ་ཡིད་ལ་བྱས་ལ། དབུས་སུ་མེ་འབར་བའི་ཕུང་
པོ་སྟུག་པོའི་མཚན་མ་གཟུང་བར་བྱ་བ་ནི་ཟད་པར་མེའི་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའོ། །རྩིག་པའི་བུ་ག་ཕུག་པའམ། མེད་ན་ཡང་བུག་པའི་སྐར་ཁུང་གི་ནང་ཁོང་སེང་བྱས་པ་དང་། ཉེ་བར་འདུག་པ་ལ་ཡན་ལག་གི་ཕྱོགས་གང་དུ་རླུང་གིས་རེག་པ་དེར་དྲན་པ་གཏད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཟད་
པར་རླུང་གི་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའོ། །ཨུཏྤ་ལ་སྔོན་པོའམ། གི་ནི་ག་ན་རི་ཀ་ལ་སོགས་པའི་སྡོང་བུ་ལ་སོགས་པ་དང་། གེ་སར་བསལ་ལ་རས་སྔོན་པོའམ། ཟ་མ་ཏོག་ཁ་སྦྱར་ལ་སོགས་པ་སྣོད་གང་ཡང་རུང་བ་བཏིང་ཞིང་ཁེངས་པར་བྱས་ལ། རས་སྔོན་པོ་དེ་རྔ་བོ་ཆེའི་ཁ་ལྟར་
གཡོགས་པའམ། གཞན་ཁ་དོག་འབར་བའི་གཡའ་འམ། པ་ཤ་ལ་སྔོན་པོའམ། མིག་སྨན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའམ། ཚོན་གྱི་རིགས་གང་ཡང་རུང་བ་བསྐུ་ཞིང་རྩིག་ངོས་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་བྱས་ཤིང་། བསྐུ་བ་ཟླུམ་པོ་བྱས་ཤིང་ཁ་དོག་མི་མཐུན་པ་གང་ཡང་རུང་བས་ཡོངས་

81-1-163b

སུ་ཆོད་པར་བྱས་ལ། དེ་དང་ཉེ་བར་སྟན་བདེ་བ་ལ་འདུག་སྟེ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་འདི་ནི་ཟད་པར་སྔོན་པོ་ལས་སུ་རུང་བར་བྱའོ། །ཟད་པར་སེར་པོ་དང་། དམར་པོ་དང་། དཀར་པོ་ཡང་ཚུལ་དེ་ཉིད་དེ་ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་དང་གང་དུ་སྔོན་
པོ་ཡིན་པ་དེ་དང་དེར་སེར་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཁ་དོག་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡང་བུམ་པའི་ནང་དུ་མར་མེ་བཏང་ལ་དེའི་ཁ་བཀབ་སྟེ། བུ་ག་ཧ་ཅང་མི་ཆེ་བ་ཞིག་བྱས་ལ། རྩིག་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བཞག་ནས་མར་མེ་དེ་ལས་བྱུང་བའི་སྣང་བས་རྩིག་ངོས་ལ་ཕོག་པའི་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་
འཁོར་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་གྱུར་པ་ལ། དེ་ལ་ཡིད་གཏོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཟད་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་སུ་རུང་བར་བྱ་བའོ། །ཡང་སྟེགས་བུ་དང་། རྩིག་པ་དང་། རྩྭ་སྟན་དང་། གོས་ལ་སོགས་པས་མ་བཀབ་པའམ། ཀུན་ནས་མ་བཀབ་པའམ། ཀུན་ནས་བཀབ་པ་དེར་
བུ་ག་མཐོ་གང་བའམ། སོར་བཞི་པ་བྱས་པ་དེ་ལ་ཡིད་གཏད་པར་བྱ་སྟེ། ཡོངས་སུ་བཅད་པ་འདི་ནི་ཟད་པར་ནམ་མཁའ་ལས་སུ་རུང་བར་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་དེ་དག་ནི་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའི་ཁྱད་པར་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་དགུ་ཆར་ཡང་ཟད་པར་བྱས་
པའམ། མ་བྱས་པ་ལ་འཛིན་པ་དང་། སོ་སོར་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་གཉིས་སུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཟད་པར་ཆུ་གང་ཡིན་པར་འཛིན་པའི་མཚན་མ་ནི་རབ་ཏུ་གཡོ་བའི་རྣམ་པ་སྟེ། ལྦུ་བ་དང་། ཆུ་བུར་དང་། འདྲེས་པའི་ཆར་སྣང་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཁོ་ནར་གྱུར་ནས་ཉེ་བར་གནས་
པ་ནི་ཟད་པར་གྱི་ཉེས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སོ་སོར་སྣང་བའི་མཚན་མ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་བཀབ་པའི་གཡོ་འགུལ་མེད་པ་ནི་ནོར་བུའི་རླུང་གཡབ་འདྲ་བའམ། ནོར་བུ་ལས་བྱས་པའི་མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྟ་བུར་གྱུར་ནས་གནས་སོ། །ཟད་པར་མེའི་འཛིན་པའི་མཚན་
མ་ནི་རྩེ་མོའི་ཆ་གཡོ་བའམ། ཆད་པ་ལྟར་གནས་པའོ། །འདིར་མ་བྱས་པ་ལ་ཟད་པར་གྱི་ཉེས་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་མགལ་མེ་དང་། མེ་མདག་གི་དུམ་བུ་དང་། ཐལ་བ་དང་། དུ་བ་ལ་ཅུང་ཟད་གནས་ནས་སོ། །སོ་སོར་སྣང་བའི་མཚན་མ་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟར་བཞག་པའི་

81-1-164a

ལ་བ་དམར་པོ་ལྟ་བུའམ། གསེར་གྱི་རྔ་ཡབ་ལྟ་བུའམ། གསེར་གྱི་ཀ་བ་འདྲ་བར་ཉེ་བར་གནས་སོ། །ཟད་པར་རླུང་གི་འཛིན་པའི་མཚན་མ་ནི་འོ་མ་བསྐོལ་བ་ཕོག་མ་ཐག་པའི་རླངས་པའི་རྩེ་མོ་བཞིན་དུ་གནས་སོ། །སོ་སོར་སྣང་བའི་མཚན་མ་ནི་ལེགས་པར་
འདུག་པ་ལྟར་མི་གཡོ་བར་འགྱུར་རོ། །ཟད་པར་སྔོན་པོ་ནི་མེ་ཏོག་གེ་སར་སྡོང་བུ་མེད་པ་དང་། གེ་སར་སྡོང་བུ་བཅས་པ་དག་ཅིག་ཤོས་འདབ་མ་ཕྱེ་བ་ལྟ་བུ་དེ་ཟད་པར་གྱི་ཉེས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སོ་སོར་སྣང་བའི་མཚན་མ་ནི་ཟད་པར་དཀྱིལ་འཁོར་གྱེན་དུ་འཕགས་ཏེ། ནམ་
མཁའ་ལ་ནོར་བུའི་རྡུལ་ཡབ་ལྟ་བུར་སྣང་བའོ། །ཟད་པར་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཚུལ་འདི་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཟད་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ས་རྩིག་པ་ལས་གྱེན་དུ་འཕགས་ཏེ། ཟླུམ་པོ་ལྟ་བུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །སོ་སོར་སྣང་བའི་མཚན་མ་ནི་སྡུག་ཅིང་
དངས་པ་དང་། སྣང་བའི་ཚོགས་ལྟ་བུའོ། །ཟད་པར་ནམ་མཁའི་འཛིན་པའི་མཚན་མ་ནི་རྩིག་པའི་མཐའི་བུ་ག་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། བསྐྱེད་ན་ཡང་འཕེལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །སོ་སོར་སྣང་བའི་མཚན་མ་ནི་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ཉིད་དུ་གྱུར་ནས་གནས་ལ། བསྐྱེད་ན་ཡང་འཕེལ་
བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་འདིར་བྱང་བ་དང་། མ་བྱང་བའི་ཟད་པར་འཛིན་པ་དང་། སོ་སོར་སྣང་བའི་མཚན་མ་དག་གི་ཁྱད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མཚན་མ་དེ་དགུ་ཆར་ལ་ཡང་བདེ་བར་འདུག་ནས་ཁ་དོག་ལ་བརྟག་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྤངས་ནས། ཟད་པར་ས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
མིག་གིས་མ་བལྟས་པར་བརྟགས་པ་ཙམ་ལ་སེམས་གཞག་པར་བྱའོ། །ཆུ་ཆུ་མེ་མེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་དང་དེའི་མིང་གསལ་བའི་དབང་ཉིད་ཀྱིས་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དེ་རྣམས་ཀྱི་དེ་དང་དེ་ལ་བསླབས་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བསླབས་པ་ན་
དེ་རྣམས་ལ་སྔ་མ་ལྟར་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་དང་བཅས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་གང་ཟད་པར་ས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པ་ཡང་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ནས་མང་པོར་འགྱུར་བ་དང་། ནམ་མཁའ་འམ། ཆུ་ལ་སར་སྤྲུལ་ནས་

81-1-164b

རྐང་པ་གཉིས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་འདི་འབྱོར་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཟད་པར་ཆུ་ལ་དབང་ཐོབ་པས་ས་ལ་བྱི་ཟུལ་བྱེད་པ་དང་། སྟེང་དུ་འབྱུང་བ་དང་། ཆུའི་ཚོགས་ཀྱི་ཆར་འབེབས་པ་དང་། ཆུ་བོ་དང་རྒྱ་མཚོ་ལ་སོགས་
པར་སྤྲུལ་པ་དང་། ས་དང་རི་བོ་ལ་སོགས་པར་སྟོན་པར་ནུས་པར་འགྱུར་རོ། །ཟད་པར་མེ་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ནི་དུ་བ་འཐུལ་བ་དང་། མེ་རབ་ཏུ་འབར་ཞིང་མེ་མདག་གི་ཆར་རབ་ཏུ་འབེབས་པ་དང་། མེ་དང་མེ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཅིང་གང་དང་གང་འདོད་པ་དེ་དང་དེ་
བསྲེག་པར་ནུས་པ་ཉིད་དང་། ལྷའི་མིག་གི་ཡུལ་གྱི་སྣང་བ་བསྐྱེད་པར་ནུས་པ་དང་། སྣང་བར་བྱེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའམ། དུས་སུ་ལུས་བསྲེག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འབྱོར་པར་འགྱུར་རོ། །ཟད་པར་རླུང་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ནི་རླུང་གི་འགྲོས་ལྟར་འགྲོ་
བ་དང་། རླུང་གི་ཚོགས་བསྐྱེད་པར་ནུས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཟད་པར་སྔོན་པོ་ལ་དབང་ཐོབ་པས་ནི་གཟུགས་སྔོན་པོར་སྤྲུལ་ཞིང་མུན་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཟད་པར་སེར་པོ་ལ་དབང་ཐོབ་པས་ནི་གཟུགས་སེར་པོར་སྤྲུལ་པ་དང་། གསེར་དུ་བསྒྱུར་ནུས་པ་ལ་སོགས་
པའོ། །ཟད་པར་དམར་པོ་ལ་དབང་ཐོབ་པས་ནི་གཟུགས་དམར་པོར་སྤྲུལ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཟད་པར་དཀར་པོ་ལ་དབང་ཐོབ་པས་ནི་གཟུགས་དཀར་པོར་སྤྲུལ་ནུས་པ་དང་། གཉིད་དང་རྨུགས་པ་ཐག་རིང་དུ་སྤོང་བ་དང་། མུན་པར་རྣམ་པར་འཇིག་པ་དང་། ལྷའི་མིག་གི་ཡུལ་
སྣང་བར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཟད་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པས་ནི་གཟུགས་འོད་གསལ་བར་སྤྲུལ་པ་དང་། གཉིད་དང་རྨུགས་པ་རྒྱང་རིང་དུ་བྱེད་པ་དང་། མིག་གི་ཡུལ་གྱི་སྣང་བ་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཟད་པར་ནམ་མཁའ་ལ་དབང་ཐོབ་པས་ནི་སྒྲིབ་གཡོགས་
རྣམས་སྒྲིབ་གཡོགས་མེད་པར་བྱེད་པ་དང་། ས་དང་རི་ལ་སོགས་པའི་བར་ནམ་མཁར་སྤྲུལ་ནས། སྤྱོད་ལམ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང་། རྩིག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐད་ཀར་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པར་འབྱོར་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཟད་པར་སྤྲོས་པ་ན་ཟད་པར་

81-1-165a

སྐྱེ་མཆེད་དོ། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་བརྒྱད་དོ། །ནང་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་ཤིང་། ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཁ་དོག་ཕྲ་མོ་སྡུག་པ་དང་། ཁ་དོག་མི་སྡུག་པ་མཐོང་ཡང་གཟུགས་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་ཤེས། ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་མཐོང་
ཞིང་དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་པ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་ཤིང་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རགས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལ་བཞིར་བྱ་བའམ། ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། དམར་
པོ་དང་། དཀར་པོ་མཐོང་སྟེ། རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའི་ཚིག་གོ། །ཁ་དོག་སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་སྔོན་པོ་ཉེ་བར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་པོར་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱར་བ་ལས་བྱུང་བའི་སྔོན་པོ་ཉེ་བར་གཟུང་བའོ། །
མདོག་སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་གཉི་གའི་འོད་འཕྲོ་བར་འོང་བ་དེ་ཉེ་བར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཟིལ་གྱིས་མནན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་ལམ་གྱིས་སོ། །ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་ལམ་གྱིས་
སོ། །དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་དང་། ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེ་གཉིས་ལས་གཅིག་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་སྦྱར་བའི་མདོག་ལས་བྱུང་བར་བསྟན་
པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། ཞེས་བྱ་བ་མེ་ཏོག་དང་། གོས་དག་ཁ་དོག་སྔོ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཁ་དོག་སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེ་ཏོག་གི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། དེའི་སྔོ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྔོན་པོར་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་
སྟེ། དེའི་སྔོན་པོ་ནི་སྦྱར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མདོག་སྔོ་བར་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེ་ཏོག་དང་གོས་གཉི་གའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། གཉི་ག་ཡང་མདོག་ཏུ་སྣང་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་དཔེར་བྱས་པ་བས་ཀྱང་འདི་ལྟ་སྟེ། ཨོ་མ་ཀ་ལྟ་བུའི་མེ་ཏོག་ཕུན་སུམ་

81-1-165b

ཚོགས་པ་དང་། ཡུལ་བཱ་རཱ་ཎ་སཱིའི་གོས་ལྟར་སྔོ་བ། ཁ་དོག་སྔོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །སེར་པོ་ལ་ཀར་ནི་ཀའི་མེ་ཏོག་དང་། དམར་པོ་ལ་བན་དུ་ཛི་བ་ཀའི་མེ་ཏོག་དང་། དཀར་པོ་ལ་སྐར་མ་པ་བ་སངས་ཀྱི་འོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། 
གོས་ཞེས་བྱ་བ་དམིགས་པ་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་དེའི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། བསམ་གཏན་ལ་གནས་ནས་ཕ་རོལ་པོ་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་ཞིང་རྗེས་སུ་བསྲུང་བར་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཏིང་ངེ་
འཛིན་གང་ཡིན་པའི་ཤེས་རབ་དེ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་སེམས་དང་། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་མི་བསྐྱེད་པས། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཁྱད་པར་ནི་
འདི་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཉན་ཐོས་ཉོན་མོངས་མེད་པའི་ལྷ། །མི་ཡི་ཉོན་མོངས་ཡོངས་སྤོང་ཉིད། །རྒྱལ་བའི་གྲོང་སོགས་དེ་དག་ནི། །ཉོན་མོངས་རྒྱུན་གཅོད་ཉོན་མོངས་མེད། །ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་གྲོང་ལ་སོགས་པར་སེམས་ཅན་
གང་དག་མཐོང་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན་མི་རུང་ཞེས་མིའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འདོད་པ་ཡིན་གྱི། དེ་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་རང་ལ་དམིགས་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུར་འབྱུང་བར་མ་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་དགོངས་
ཏེ། ཤིན་ཏུ་དེ་དག་ལྟ་བར་བཞེད་ནས་གཟིགས་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་དྲུངས་ནས་འབྱིན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །སྨོན་ནས་མཁྱེན་པ་གང་ཞེ་ན། བསམ་གཏན་ལ་དེ་གནས་ཏེ་འདི་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨོན་ལམ་འབྱོར་པས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཐོབ་སྟེ་དུས་གསུམ་ཤེས་པའམ། 
ཤེས་པར་གང་དང་གང་འདོད་པར་འགྱུར་བ་དེ་དང་དེ་ལ་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་ཡིད་ཀྱིས་སྨོན་པར་བྱས་ནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པས་དེ་ནས་ལྡང་བ་དང་། སྨོན་ལམ་དེ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞིང་ཤེས་བྱ་དེ་ཡང་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་

81-1-166a

སྨོན་གནས་མཁྱེན་པའི་ཁྱད་པར་འདི་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། སངས་རྒྱས་སྨོན་གནས་མཁྱེན་པ་ནི། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་དང་བག་ཆགས་སྤངས། །ཐོགས་པ་མེད་དང་རྟག་གནས་དང་། །འདྲི་ལ་ཀུན་ལན་འདེབས་པར་བཞེད། །ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །
དེ་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་པའོ། །བག་ཆགས་སྤངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པའོ། །ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པའོ། །རྟག་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལ་འཇོག་པའོ། །འདྲི་བ་ལན་ཀུན་
འདེབས་པར་བཞེད་པ་ནི་ཞུས་པའི་ལན་ཐམས་ཅད་འདེབས་པར་མཛད་པའོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གང་ཞེ་ན། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡུལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་། ལྷའི་མིག་དང་། ལྷའི་རྣ་བ་དང་། 
ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང་། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ཟག་པ་ཟད་པས་མངོན་པར་ཤེས་པའོ། །འདི་དག་བཤད་པ་ནི་གདམས་ངག་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ལས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་ནི་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་
བསམ་གཏན་ལ་གནས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣམ་གྲངས་མ་རིག་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མི་ཤེས་པ་དང་། མི་མཐོང་བ་དང་། མངོན་པར་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པར་བྱོན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དོ། །དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་རང་དང་
སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་གཞན་ལ་སོགས་པའི་དགོངས་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི། གང་ཡུལ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཀྱིས་སོ་སོའི་ཡུལ་དང་། རང་དང་
སྤྱིའི་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ངེས་པའི་ཚིག་སྟེ། འདི་ལྟར་འཇིག་ཅིང་རབ་ཏུ་འཇིག་པས་དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་དང་། གཟུགས་སུ་རུང་བས་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་གང་ཆོས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་

81-1-166b

བ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དང་། བཏགས་པར་ཡོད་པ་དང་། དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་དེ་དག་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དག་པ་བཞི་གང་ཞེ་ན། རྟེན་གྱི་ལེན་
པ་དང་། གནས་པ་དང་། ཡང་དག་པར་ཕན་འདོགས་པར་མཛད་པ་ལ་ཇི་ལྟར་བཞེད་པར་བཞུགས་པས་ན་རྟེན་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དམིགས་པས་སྤྲུལ་པ་དང་། ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་ལ་ཇི་ལྟར་བཞེད་པའི་སྤྱོད་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ཡེ་
ཤེས་ལ་མངའ་བརྙེས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མངའ་བརྙེས་པས་ན་ཐུགས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དབང་བཅུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེ་ལ་དབང་བ་ནི་འཚོ་བ་བཞེད་པ་ལ་རག་ལས་པས་བསྡུས་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་
རྫོགས་པས་ཐོབ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལོངས་སྤྱོད་བྱིན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཚེ་དང་ངེས་པར་འབྲེལ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ལ་དབང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་འདོད་པར་སེམས་པས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། ལོངས་སྤྱོད་བྱིན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་
ཀྱི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བའི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོ་བྱད་ལ་དབང་བ་ནི། ཇི་ལྟར་མངོན་པར་འདོད་པའི་མཆོག་གི་ཡང་དག་པར་ཉེ་བར་བསྡུས་པ་དེ་ཐོབ་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡོ་བྱད་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་བྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
ལས་ལ་དབང་བ་ནི། ལུས་དང་། ངག་གི་ལས་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ཐོབ་པ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་
ལས་དང་། ངག་གི་ལས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པས་མངོན་པར་འདོད་པའི་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་འདོད་པའི་འགྲོ་བའི་སྐྱེ་བས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའི་སྨོན་ལམ་གྲུབ་པ་ཡིན་པའི་

81-1-167a

ཕྱིར་རོ། །མོས་པ་ལ་དབང་བ་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་གསེར་ལ་སོགས་པར་དངོས་པོ་ཇི་ལྟར་མོས་པ་དེའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྔོན་གྱི་ཚེ་
རབས་སུ་དེ་བཟོད་པས་སེམས་ཅན་གྱི་མོས་པའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨོན་ལམ་ལ་དབང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སྨོན་པ་བཞིན་དུ་གྲུབ་པས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེས་
སྔོན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ཉམས་པ་མེད་པར་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ། བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དགོས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བསམ་གཏན་ལ་
སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བ་ནི། ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་བྱེད་པས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་ཆད་སེམས་ཅན་རྣམས་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་འདོད་པ་
བཞིན་དུ་མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོབས་བཅུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་། ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་། བསམ་གཏན་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མཁྱེན་
པའི་སྟོབས་དང་། དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་། མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་། ཁམས་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་། འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་
དང་། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་། ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་གཟུངས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོའི་མདོ་ལས་རྒྱ་ཆེར་བལྟའོ། །མི་འཇིགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཀྱེ་མ་བདག་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་སངས་

81-1-167b

རྒྱས་ཞེས་དམ་བཅས་ན། དེ་ལ་ཆོས་འདི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བས་བདག་ལ་གང་གིས་ཀྱང་ཆོས་དང་ལྡན་པར་རྒོལ་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བས་བདག་བདེ་བ་དང་། བག་ཚ་བ་མེད་པ་ཐོབ་པ་དང་། མི་འཇིགས་
པ་ཐོབ་པ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀྱེ་མ་བདག་གི་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་དོ་ཞེས་དམ་བཅས་པ་ལ། དེ་ལ་ཟག་པ་འདི་རྣམས་ཟད་པར་མ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་འདིར་བདག་ལ་གང་གིས་ཀྱང་། ཆོས་དང་ལྡན་པར་རྒོལ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་
བས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་གཉིས་པའོ། །ཡང་གང་བདག་གིས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་སྟོན་པ་ན་དེ་འགགས་པར་བྱེད་ཅིང་། སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་པར་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དམ་བཅས་
པ་དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་ཡང་རྒོལ་བར་མི་འགྱུར་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་གསུམ་པའོ། །ཡང་གང་ཞིག་བདག་གིས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་སུ་བསྟན་པ་ལ་དེ་འགེགས་པར་བྱེད་ཅིང་བར་དུ་གཅོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བདག་ལ་
སུས་ཀྱང་འདིར་ཆོས་དང་ལྡན་པར་རྒོལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནི་མི་འཇིགས་པ་བཞི་པའོ། །བསྲུང་བ་མེད་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སྐུའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྐུའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་
སུ་མ་དག་པ་མི་མངའ་བས་ཞེས་གང་ཞིག་བཅས་པར་དགོངས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་མངའ་སྟེ། དེ་ནི་བསྲུང་བ་མེད་པ་དང་པོའོ། །སྐུའི་ཕྲིན་ལས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསུང་དང་། ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དགོངས་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་
གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་སྟོན་པའི་ཚེ་ལ་ལ་རྣ་བ་བཏུད་དེ་གུས་པར་ཉན་ཅིང་བཀའ་ཉན་པའི་སེམས་ཉེ་བར་འཇོག་པ་དང་། ཆོས་དང་དོན་དུ་གཉེར་བའི་ཆོས་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་པ་དང་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྱེས་པར་ཡང་མི་འགྱུར། ཡིད་བདེ་

81-1-168a

བར་མི་འགྱུར། ཐུགས་ཡེང་ཡེང་པོར་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་དང་། གཞན་དག་རྣ་བ་བཏུད་དེ་གུས་པར་ཉན་པ་ལས་གོ་བཟློག་པ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་དེས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་ཁོང་ཁྲོ་བར་མི་འགྱུར། མི་བཟོད་པར་མི་འགྱུར་
ཐུགས་མི་ཆེས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་དང་། ལ་ལ་གཅིག་ཏུ་གུས་པར་ཉན་པ་དང་། གཅིག་ཏུ་གུས་པར་མི་ཉན་པ་དེ་དག་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྱེས་པའམ། ཐུགས་ཁོང་ཁྲོ་བའམ། གཉིས་སུ་མི་འགྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་བཏང་སྙོམས་སུ་རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་འདི་ནི་
དགོངས་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་པའོ། །བསྙེལ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་མཛད་པ་ལ་དུས་ལས་མི་འདའ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ནི་བྱ་བ་མཛད་པ་གཞན་མི་མངའ་བར་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །བག་ཆགས་ཡང་དག་པར་
བཅོམ་པ་ནི་འདི་ན་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ཡོངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་། ཉོན་མོངས་པ་མ་སྤངས་པ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ནི་དེ་ཡང་སྤངས་ཤིང་མི་མངའ་བས། ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་མི་མངའ་ཞེས་
བསྟན་ཏོ། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་ཕན་པར་དགོངས་པ་ཉིད་དེ། གང་གིས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་ལ་ཉིན་ལན་གསུམ་མཚན་ལན་གསུམ་རྟོག་པར་མཛད་དོ། །ཇི་ལྟར་རྟོག་པར་མཛད་ཅེ་ན། སུའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན། སུའི་དགེ་
བའི་རྩ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན། སུ་ཞིག་མངོན་པར་མཐོ་བ་བསྟན་པའི་སྣོད་ཡིན། སུ་ཞིག་ནི་ངེས་པར་ལེགས་པ་བསྟན་པའི་སྣོད་ཡིན། སུ་ཞིག་ནི་སངས་རྒྱས་སུ་འབྱོར་པའི་སྣོད་ཡིན། གང་ཞིག་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་རྟོག་པར་མཛད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ནི། 
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འཁྲུལ་པ་མི་མངའོ། །ཅ་ཅོ་མི་མངའོ། །དགོངས་པ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །འདུ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་མི་མངའོ། །ཐུགས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་མི་མངའོ། །སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མི་མངའོ། །འདུན་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་

81-1-168b

མི་མངའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །དྲན་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །སྐུའི་ཕྲིན་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་
ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ངོ་། །གསུང་གི་ཕྲིན་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ངོ་། །ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ངོ་། །འདས་པའི་དུས་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་
ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་འཇུག་གོ། །མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་འཇུག་གོ། །མ་འདྲེས་པའི་བཤད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པར་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་
པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ལ་ལ་ནི་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་དེ་དག་དང་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགག་པ་མེད་པ་དང་། གཟོད་
མ་ནས་ཞི་བ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདིར་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་རྣམ་པར་འཆད་པར་འདོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་དོན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་
ཉིད་དུ་འཆད་དེ། དེ་བས་ན་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདོད་པའི་དོན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་གཞན་དག་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་
མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་གཞན་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དང་། བག་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་ཡང་མངའ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བཤད་པ་འདི་

81-1-169a

དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལེགས་མོད་ཀྱི། སྐབས་ཀྱི་ཤེས་བྱའི་གནས་སྐབས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་པ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྡུས་པའི་སྙིང་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་ཤིན་ཏུ་ལེགས་
སོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་བཟང་སྐྱོང་གིས་བཤད་དོ། །འདི་ཉིད་ནི་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པ་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རབ་འབྱོར་གང་ལ་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་། བདག་པོའི་རྐྱེན་དྲན་
པ་ཡིན་པ་དང་། རྣམ་པ་ཞི་བ་དང་ལྡན་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དྲན་པ་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཅེས་བྱ་བ་ནི། གང་དེ་དང་དེར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་། རབ་ཏུ་ལྡན་
པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་འདིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་གྱུར་ནས། །གང་དང་གང་ལ་གང་དང་ནི། །གང་ཚེ་བྱ་བ་ཕན་གྱུར་པ། །དེ་དང་དེ་ལ་དེ་སྣང་ངོ་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲུལ་པ་སྣང་ངོ་ཞེས་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །
དེ་ལྟར་བྱས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནམ་མཁའི་མཛོད་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེས་པའི་ཚུལ་དུ་གནས་ཏེ། སེམས་ཅན་དམན་པ་རྣམས་ལམ་ལ་གནས་སུ་ཟིན་ཀྱང་རང་གི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་བྲལ་བས་ད་རུང་ཡང་དགེ་བའི་རྩ་བ་
ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མ་གྱུར་པས་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་། ལྷ་ཡི་རྒྱལ་པོས་ཆར་ཕབ་ཀྱང་། །ས་བོན་མི་རུང་མི་འཁྲུངས་ལྟར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་བྱུང་གྱུར་ཀྱང་། །སྐལ་བ་མེད་པས་བཟང་མི་མྱོང་། །དེ་ལྟར་མཛད་པ་རྒྱ་ཆེའི་ཕྱིར། །སངས་
རྒྱས་ཁྱབ་པར་ངེས་པར་བརྗོད། །དེ་ཉིད་ཟད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །རྟག་པ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དགོངས་པ་འདིས་སངས་རྒྱས་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་སོན་པ་དང་། རྟག་པ་ཡིན་པར་བཤད་པས་སྤྲོས་པ་དང་འགལ་བར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་

81-1-169b

བསྟན་ནས། ད་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། །དཔེ་བྱད་བརྒྱད་ཅུའི་བདག་ཉིད་འདི། །ཐེག་ཆེན་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་ཕྱིར། །ཐུབ་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུར་བཞེད། །ཅེས་བསྟན་པ་ལ། སྐུ་དེས་སངས་རྒྱས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ས་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་དང་། ཐབས་ཅིག་ཏུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དགའ་བ་དང་། བདེ་བ་ཤིན་ཏུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་
མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། ཕྱག་ཞབས་འཁོར་ལོའི་མཚན་དང་རུས་སྦལ་ཞབས། །ཕྱག་དང་ཞབས་སོར་དྲ་བས་འབྲེལ་པ་དང་། །ཕྱག་ནི་ཞབས་བཅས་འཇམ་ཞིང་གཞོན་ཤ་ཆགས། །འདི་ཡི་སྐུ་ནི་བདུན་དག་མཐོ་བ་དང་། །སོར་མོ་རིང་དང་རྟིང་
ཡངས་སྐུ་ཆེ་དྲང་། །ཞབས་ལོང་མི་མངོན་སྤུ་ནི་གྱེན་དུ་ཕྱོགས། །བྱིན་པ་ཨེ་ན་ཡ་འདྲ་ཕྱག་རིང་མཛེས། །མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པའི་མཆོག །པགས་པ་གསེར་མདོག་པགས་པ་སྲབ་པ་དང་། །སྤུ་ནི་རེ་རེ་ནས་གཡས་ལེགས་པར་འཁྲུངས། །ཞལ་མཛོད་སྤུས་
བརྒྱན་རོ་སྟོད་སེང་གེའི་འདྲ། །འདི་ཡི་དཔུང་པའི་མགོ་ཟླུམ་ཐལ་གོང་རྒྱས། །འདི་ལ་རོ་མི་ཞིམ་པ་རོ་མཆོག་སྣང་། །སྐུ་ནི་ནྱ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ། །གཙུག་ཏོར་ཡར་འཕགས་ལྗགས་རིང་མཛེས་པ་དང་། །ཚངས་དབྱངས་འགྲམ་པ་སེང་གེའི་འདྲ་དང་ཚེམས། །
ཤིན་ཏུ་དཀར་དང་ཚད་མཉམ་ཐགས་བཟངས་དང་། །གྲངས་ནི་བཞི་བཅུ་ཐམ་པར་ཚང་བ་དང་། །སྤྱན་ནི་མཐོན་མཐིང་སྤྱན་རྫི་བ་མཆོག་གི། །འདྲ་བ་འདི་དག་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཚན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་ཕྱག་ཞབས་འཁོར་ལོའི་མཚན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་བཞིན་
གཤེགས་པའི་ཕྱག་དང་ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་ལ་འཁོར་ལོ་རྩིབས་སྟོང་དང་ལྡན་པ། མུ་ཁྱུད་དང་ལྡན་པ། ལྟེ་བ་དང་བཅས་པ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། རུས་པའམ། བ་སོ་ལ་བརྐོས་པ་དང་འདྲ་བ་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་མངའ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ཞབས་གཉིས་ཀྱི་

81-1-170a

མཐིལ་ས་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་ཅིང་ཞབས་འཁུམས་པ་མེད་པས་ཞབས་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་དང་། ངང་པའི་རྒྱལ་པོ་ལྟར་ཕྱག་དང་ཞབས་ཀྱི་སོར་མོ་དྲ་བས་འབྲེལ་པ་དང་། ཕྱག་དང་ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་ཤིང་བལ་གྱི་འདབ་མ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་འཇམ་
ཞིང་གཞོན་ཤ་ཆགས་པས་ཕྱག་དང་ཞབས་གཞོན་ཞིང་འཇམ་པ་དང་། ཕྱག་དང་། ཞབས་དང་། དཔུང་མགོ་གཉིས་དང་། ལྟག་པའི་ཕྱོགས་མཐོ་བའི་ཕྱིར་བདུན་ཤིན་ཏུ་མཐོ་བ་དང་། ཕྱག་དང་ཞབས་ཀྱི་སོར་མོ་རིང་བས་སོར་མོ་རིང་བ་དང་། རྟིང་པ་རིང་བས་
རྟིང་པ་ཡངས་པ་དང་། མཐོ་ཞིང་མདུན་དུ་འཕགས་ལ་སྐུ་དྲང་བས་སྐུ་ཆེ་ཞིང་དྲང་བ་ཉིད་དང་། པུས་མོའི་ལྷ་ང་དང་། ལོང་བུ་མཛེས་པར་ནུབ་པས་ན་ཞབས་ལེགས་པར་མཐོ་བ་དང་། སྤུ་གྱེན་དུ་གཡས་ཕྱོགས་སུ་འཁྱིལ་བས་ན་སྤུ་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་པ་དང་། རི་དགས་
ཤར་བ་དང་ཨེ་ན་ཡའི་བྱིན་པ་ལྟ་བུ་ནི་དྲང་ཞིང་མཉམ་ལ་རིམ་གྱིས་གཞོལ་བར་གྲུབ་ཅིང་བྱིན་པ་ཟླུམ་པས་རི་དགས་ཨེ་ན་ཡའི་བྱིན་པ་ལྟ་བུ་དང་། བརླ་དྲང་པོར་བཞག་སྟེ་མ་བཏུད་ཀྱང་ཕྱག་གཉིས་ཀྱིས་པུས་མོའི་ལྷ་ང་ལ་སླེབ་པས་ཕྱག་རིང་ཞིང་མཛེས་པ་ཉིད་དང་། གླང་པོ་ཆེ་
དང་རྟ་ཅང་ཤེས་ལྟར་གསང་བའི་གནས་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པར་སྦུབས་སུ་ནུབ་པས་མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་དང་ལྡན་པས་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དང་། གསེར་དང་དངུལ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ལྟར་འཇམ་ཞིང་
སྙོམས་པའི་མདོག་ཏུ་འདུག་པ་དང་། སྐུ་ལ་རྡུལ་མི་གོས་པ་དང་། པགས་པ་འཇམ་པ་ཉིད་དང་། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་སྤུ་རེ་རེ་ནས་སྐྱེས་ཤིང་གཉིས་སུ་མེད་པས་སྤུ་རེ་རེ་ནས་ཕྱོགས་གཡས་སུ་འཁྱིལ་པ་ཉིད་དང་། མེ་ཏོག་ཀུན་ད་དང་། ཁ་བ་དང་། འོ་མ་
དང་། ཟླ་བ་བརྒྱ་ལས་འཕགས་པའི་འོད་གསལ་བའི་མཛོད་སྤུས་སྨིན་མཚམས་སུ་བརྒྱན་པས་ཞལ་མཛོད་སྤུས་བརྒྱན་པ་ཉིད་དོ། །མཛོད་སྤུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤུ་འཇམ་ཞིང་དཀར་བ་གཡས་ཕྱོགས་སུ་འཁྱིལ་པས་གནས་པ་ཉིད་དོ། །སྐུའི་རོ་སྟོད་སེང་གེ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དང་། 

81-1-170b

མགུར་དང་རྒྱུད་ལེགས་པར་འབྲེལ་ཞིང་ཕྲག་པ་མཛེས་པར་གྲུབ་པས་དཔུང་མགོ་ཤིན་ཏུ་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང་། གསེར་གྱི་གཏན་པ་ཕྱིས་པ་ལྟ་འཕྲག་སོ་ལེགས་པར་གྲུབ་པས་ཐལ་གོང་རྒྱས་པ་ཉིད་དང་། རླུང་དང་མཁྲིས་པ་དང་། བད་ཀན་གྱིས་ལྗགས་མ་ཉམས་པ་དང་། 
རོའི་དབྱེ་བ་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདྲ་བ་མེད་པས་རོ་བྲོ་བའི་མཆོག་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་། སྐུའི་ཆུ་དང་ཞེང་འདོམ་དུ་མཉམ་པས་ན་ནྱ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ་པ་ཉིད་དང་། སྤྱི་གཙུག་ཟླུམ་ཞིང་ལེགས་ལ་གཡས་ཕྱོགས་སུ་འཁྱིལ་པ་དང་ལྡན་པའི་དབུ་མཉམ་
ཞིང་ལེགས་པར་གྲུབ་ལ་བལྟ་ན་མཛེས་པར་མངའ་བས་དབུ་གཙུག་ཏོར་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དང་། མེ་ཏོག་ཨུཏྤལ་དམར་པོའི་འདབ་མའི་མདོག་ལྟར་འདུག་ཅིང་ཤིན་ཏུ་ཡངས་པས་ལྗགས་རིང་ཞིང་སྲབ་པ་ཉིད་དང་། ཚངས་པ་དང་ཀ་ལ་པིང་ཀ་ལྟ་བུའི་གསུང་མངའ་བས་ཚངས་པའི་དབྱངས་
ཉིད་དང་། འགྲམ་པ་མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྟར་ལེགས་པར་གྲུབ་ཅིང་མཛེས་པར་འཁྲུངས་ཏེ་བལྟ་ན་སྡུག་པས་འགྲམ་པ་སེང་གེའི་འདྲ་བ་ཉིད་དང་། མེ་ཏོག་ཀུན་ད་དང་། ཟླ་བ་དང་། དུང་གི་བཅག་འཕྲོ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་དཀར་བའི་ཚེམས་མངའ་བས་ཚེམས་དཀར་བ་ཉིད་དང་། 
ཚེམས་ལ་མཐོ་དམན་མེད་པས་ཚེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དང་། ཚེམས་བར་འཚམས་དོད་པ་མེད་པས་ཚེམས་ཐགས་བཟང་བ་ཉིད་དང་། བླ་འོག་དགྱེ་སྒུ་མེད་པས་ཚེམས་མཉམ་ཤིང་བཞི་བཅུ་ཚང་བ་ཉིད་དང་། དཀར་ནག་གི་ཆ་མ་འདྲེས་པ་དང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་
དག་ཅིང་མདོག་དམར་པོས་མ་གཡོགས་པར་སྤྱན་དཀར་ནག་འབྱེས་པས་སྤྱན་མཐོན་མཐིང་ཉིད་དང་། རྫི་མ་སྟེང་འོག་ཏུ་མ་འཛིངས་ཤིང་བའི་རྫི་མ་ལྟ་བུ་མངའ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྫི་མ་བའི་ལྟ་བུ་ཉིད་དོ། །འདི་ལ་མཚན་ནི་གང་གང་གིས། །འགྲུབ་
པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན། །དེ་དང་དེ་ནི་རབ་རྫོགས་པས། །མཚན་ནི་འདི་དག་ཡང་དག་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དེའི་མཚན་རྣམས་ཀྱི་སྔོན་གྱི་རྒྱུ་ལས་དེ་དག་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པས། མཚན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ཤེས་

81-1-171a

པར་བྱའོ། །ཡང་མཚན་གང་གིས་སྔོན་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་ལས་དེ་དག་གང་ཞེ་ན། བླ་མ་སྐྱེལ་ལ་སོགས་པ་དང་། །ཡང་དག་བླངས་ལ་བརྟན་པ་དང་། །བསྡུ་བ་བསྟེན་དང་གྱ་ནོམ་པའི། །དངོས་པོ་སྦྱིན་དང་གསད་བྱ་བ། །ཐར་པར་བྱེད་པ་དགེ་
བ་ནི། །ཡང་དག་བླངས་པ་སྤེལ་ལ་སོགས། །སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུ་ཡི་མཚན་ཉིད་ནི། །མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་མདོ་ལས། བླ་མ་བསུ་བ་དང་སྐྱེལ་བ་དག་དང་། ཆོས་ཉན་པ་ལ་སྡོད་པ་དང་། གཙུག་ལག་ཁང་དང་། མཆོད་རྟེན་ལ་ཕྲེང་བ་དང་། 
བཤོས་བུ་དབུལ་བ་དང་། བསྐོར་བ་ལ་སོགས་བྱས་པ་དང་། གཡོག་འཁོར་བྱིན་པས་ཕྱག་དང་ཞབས་འཁོར་ལོའི་མཚན་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་འཁོར་ཤིན་ཏུ་མངའ་བའི་སྔ་ལྟས་སོ། །ཡི་དམ་ལ་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པས་ཞབས་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་སྟེ། དེ་ནི་མི་གཡོ་
ཞིང་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པའི་སྔ་ལྟས་ཏེ། གང་གིས་རང་གིས་རྟོགས་པའི་ཆོས་ལས་གཞན་གྱིས་གཡོ་བར་མི་ནུས་པའོ། །བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་ཀུན་ཏུ་བསྟེན་པས་ཕྱག་དང་ཞབས་དྲ་བར་འབྲེལ་པ་སྟེ། དེ་ནི་མྱུར་དུ་འདུ་བའི་སྔ་ལྟས་ཏེ་གང་གིས་མ་བསྡུས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་མྱུར་དུ་
སྡུད་པའོ། །བཟའ་བ་དང་། བཅའ་བ་དང་། བཏུང་བ་རོ་ཞིམ་ཞིང་བསོད་པ་བྱིན་པས་ཕྱག་དང་ཞབས་འཇམ་ཞིང་གཞོན་ཤ་ཆགས་པ་དང་། བདུན་ཤིན་ཏུ་མཐོ་བ་སྟེ། དེ་གཉིས་ནི་བཟའ་བ་དང་། བཅའ་བ་དང་། བཏུང་བ་རོ་ཞིམ་ཞིང་བསོད་པ་བྱིན་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །
བཅིངས་པ་བཀྲོལ་བ་དང་། སྲོག་གི་རིམ་གྲོ་བྱས་པ་དང་། སྲོག་གཅོད་པ་སྤངས་པས་སོར་མོ་རིང་བ་དང་། རྟིང་པ་ཡངས་པ་དང་། སྐུ་ཆེ་ཞིང་དྲང་བ་དང་། སྐུ་ཚེ་རིང་བའི་སྔ་ལྟས་སོ། །དགེ་བའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དང་། དགེ་བ་བཟུང་བ་སྤེལ་ཞིང་འགྲིབ་པར་
མ་བྱས་པས། ཞབས་ཀྱི་ལོང་བུ་མི་མངོན་པ་ཉིད་དང་། སྐུའི་སྤུ་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་མི་མཉམ་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའམ། གདུལ་བྱ་རྣམས་འདུལ་བའི་སྔ་ལྟས་སོ། །འདིར་གདུལ་བྱ་ནི་གང་ཞིག་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དེ་ཡོངས་སུ་

81-1-171b

སྨིན་པར་མཛད་པའོ། །རིག་པ་དང་བཟོ་ལ་སོགས་པ་གུས་པར་བྱས་ཏེ་བྱིན་པ་དང་། མཆིལ་ལྷམ་བྱིན་པས་བྱིན་པ་རི་དགས་ཨེ་ན་ཡ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ནི་མྱུར་དུ་འཛིན་པའི་སྔ་ལྟས་ཏེ། གང་ཞིག་གཞན་གྱིས་སྨྲས་པའམ། བརྡར་བྱས་པའི་དོན་མྱུར་དུ་འཛིན་པའོ། །ནོར་བདོག་
པ་ལ་སློང་མོའི་སྐྱེ་བོ་ཕྱིར་མ་བཟློག་པར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པས་ཕྱག་རིང་ཞིང་མཛེས་པ་སྟེ། ཕྱག་རིང་ཞིང་དྲང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེ་ལ་དྲང་བ་ནི་ནོར་བདོག་ཅིང་ཡོད་པ་བླངས་པ་ན་སྦེད་པའི་གྱ་གྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིང་བ་ནི་སློང་མོ་བའི་སྐྱེ་བོ་ཕྱིར་མ་བཟློག་
པ་དང་སྐབས་རྙེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་ཡོ་བྱད་མང་བ་དང་། དུལ་བའི་སྔ་ལྟས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ལ་དབང་བས་སེར་སྣ་གཞན་གྱི་དབང་དུ་མི་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཐུལ་བས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་མ་འདྲེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
གྲོགས་པོ་དང་། མཛའ་བཤེས་དང་། གཉེན་འདབ་མ་ཕྱེ་བ་དང་། བྱེ་བར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་བསྡུམས་པ་དང་། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བ་དང་། གསང་བའི་ཚིག་ཡོངས་སུ་བསྲུངས་པས་མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པ་སྟེ། དེ་ནི་བུ་
མང་བའི་སྔ་ལྟས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟན་དང་། གོས་དང་། ཁང་པ་དང་། གཞལ་མེད་ཁང་དང་། གནས་བཟང་པོ་བྱིན་པས། མདོག་གསེར་དང་འདྲ་བ་དང་། པགས་པ་ཤིན་ཏུ་འཇམ་
པ་སྟེ། དེ་གཉིས་ནི་གདན་དང་། ན་བཟའ་དང་། གཞལ་མེད་ཁང་དང་། གནས་བཟང་པོ་ཐོབ་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །འདུ་འཛི་སྤངས་པ་དང་། མཁན་པོ་དང་། སློབ་དཔོན་དང་། ཕ་མ་དང་། ཕུ་ནུ་དང་། སྲིང་མོ་ལ་སོགས་པ་བླ་མ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་འཇམ་པར་རིམ་གྲོ་
བྱས་པ་དང་། བཙུན་པར་བྱས་པ་དང་། བཅོལ་བ་ལ་བསྒོ་བ་རྣལ་མ་གཟན་པས། སྤུ་རེ་རེ་ནས་གཡས་ཕྱོགས་སུ་འཁྱིལ་པ་དང་། ཞལ་མཛོད་སྤུས་བརྒྱན་པ་སྟེ། དེ་ནི་མཉམ་པ་མེད་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །མི་སྙན་པ་མི་ཟེར་ཞིང་མི་སྨོད་པར་སྙན་པར་སྨྲ་ཞིང་ལེགས་པར་བཤད་པ་ལ་

81-1-172a

མཐུན་པར་འཛིན་པས་རོ་སྟོད་སེང་གེའི་ལྟ་བུ་དང་། དཔུང་མགོ་ཤིན་ཏུ་ཟླུམ་པར་གྲུབ་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཐུབ་པ་མེད་པའི་སྔ་ལྟས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་དང་མཐུ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནད་པ་རྣམས་ལ་སྨན་དང་། རིམ་གྲོ་དང་། སྨན་པ་དང་། ཕན་པའི་ཟས་བྱིན་པ་དང་། 
རིམ་གྲོ་བྱས་པས་ཐལ་གོང་རྒྱས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཕྲག་སོ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཤ་རྒྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རོ་བྲོ་བའི་མཆོག་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བརྙེས་པ་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལྗགས་ཀྱི་དབང་པོ་རོ་མི་ཞིམ་པ་དག་དང་། ལྗགས་ཀྱི་དབང་
པོར་ཕྱིན་པ་དང་། རོ་མཆོག་ཉིད་དུ་སོ་སོར་བདར་བར་མཛད་པ་སྟེ། དེ་ནི་ནད་ཉུང་བའི་སྔ་ལྟས་སོ། །སྐྱེད་མོས་ཚལ་དང་། ཀུན་དགའ་ར་བ་དང་། བཏུང་བ་དང་། རྫིང་བུ་དང་། རྒལ་དཀའ་བ་ལ་ཟམ་པ་དང་། ཁ་ཟས་དང་། གཙུག་ལག་ཁང་གི་ཕྲེང་བ་དང་། སྟེགས་དང་། 
གཙུག་ལག་ཁང་ལ་སོགས་པ་གཞན་མོས་པར་བྱ་བ་སྔོན་དུ་སོང་ཞིང་བདག་གིས་གཞན་ལ་བྱིན་པས། ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕྱག་གི་འདོམ་བརྐྱང་བའི་ཞེང་གི་ཚད་ཇི་ཙམ་པ་ཞབས་ནས་བརྩམས་ཏེ། དབུའི་བར་དུ་དཀྱུས་ཚད་དེ་ཙམ་ཁོ་ན་ཡོད་
པའི་ཕྱིར་རོ། །དབུ་སྤྱི་གཙུག་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེ་ནི་མངའ་ཐང་ཆེན་པོ་བརྙེས་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །ཡུན་རིང་པོར་ཚིག་སྙན་ཞིང་འཇམ་པ་དང་། ཡིད་དུ་འོང་བ་གསུངས་པས་ལྗགས་ཤིན་ཏུ་ཡངས་ཤིང་སྲབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞེད་ན་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་ལྗགས་ཀྱིས་ཁེབས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུང་གཅིག་བརྗོད་པས་རྣམ་པ་དུ་མར་གོ་བར་མཛད་པའི་ཚངས་པའི་དབྱངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མང་པོའི་ནང་ན་བར་ཆད་པས། གནས་པའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་རྣ་བའི་དབང་པོའི་ཡུལ་དུ་མཚུངས་པར་གྱུར་
པའི་གསུང་དབྱངས་མངའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ནི་ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་གསུང་མངའ་བའི་སྔ་ལྟས་སོ། །གསུང་དབྱངས་ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཤིང་། རྣམ་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་དང་། མཉན་ན་དགའ་ཞིང་མི་མཐུན་པ་མེད་པ་ཉིད་དང་། 

81-1-172b

ཟབ་ཅིང་དབྱངས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། གཏང་མི་བྲ་ཞིང་རྣར་སྙན་པ་དང་། མ་འཁྲུགས་ཤིང་གསལ་བའོ། །མ་འཁྲུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེགས་པར་གོ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་གོ་བར་
མཛད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུན་རིང་པོ་ནས་ཚིག་འཁྱལ་པ་སྤོང་ཞིང་དུས་སུ་སྨྲ་བར་གསུངས་པས་ན་འགྲམ་པ་སེང་གེ་འདྲ་སྟེ། དེ་ནི་ཚིག་ཀུན་གྱིས་གཟུང་བར་འོས་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །རིམ་གྲོ་བྱས་པ་དང་། བརྙས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པས། ཚེམས་ཤིན་ཏུ་
དཀར་བ་ཉིད་དང་། ཚེམས་མཉམ་པ་སྟེ། དེ་ནི་འཁོར་སྔ་ནས་བསགས་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །ཡུན་རིང་པོ་ནས་བདེན་པའི་ཚིག་དང་། ཕྲ་མ་མེད་པའི་ཚིག་ཏུ་སྤྱོད་པས་ཚེམས་ཐགས་བཟང་བ་དང་། ཚེམས་བཞི་བཅུ་མངའ་བ་སྟེ། དེ་ནི་འཁོར་མི་ཕྱེད་པའི་སྔ་ལྟས་སོ། །པང་
གིས་འཁྱུད་པ་བཞིན་དུ་ཉེས་པར་བསམ་པ་མེད་ལ་མ་ཆགས་མི་སྡང་བ་དང་། རྨོངས་པ་མེད་པའི་མིག་གིས་ལྟ་ལྟ་བས་སྤྱན་དཀར་ནག་འབྱེས་པ་དང་། བའི་རྫི་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ནི་ཀུན་ནས་མཛེས་པའི་སྔ་ལྟས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྤྱན་ཕྱེ་བའི་ཚུལ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་
མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་བསྟན་ནས། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་དབེན་པ་སྟེ་སེན་མོ་ཟངས་ཀྱི་མདོག་ལྟ་བུ་དང་། གཉེན་བཤེས་བྱམས་པ་དང་འདྲ་བར་སེམས་
ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཐུགས་མངའ་བ་སྟེ་སེན་མོ་མདོག་སྣུམ་པ་དང་། རིགས་རྒྱུད་མཐོན་པོ་འབྱུང་བ་སྟེ་སེན་མོ་མཐོ་བ་ཡིན། སྤྱོད་ཚུལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མི་མངའ་བ་སྟེ་སོར་མོ་ཟླུམ་པ་ཡིན། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཤིན་ཏུ་བསགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོར་མོ་རྒྱས་པ་དང་། དགེ་
བའི་རྩ་བ་རིམ་གྱིས་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོར་མོ་རྣམས་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་དང་། སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་འཚོ་བ་རབ་ཏུ་བསྲུངས་པས་རྩ་མི་མངོན་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་མདུད་པ་འགྲོལ་བར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྩ་མདུད་པ་མེད་པ་དང་། ཆོས་ཤིན་ཏུ་

81-1-173a

གཙང་བའི་བློ་གྲོས་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་ལོང་བུ་མི་མངོན་པ་ཉིད་དང་། བགྲོད་དཀའ་བའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལས་སྒྲོལ་བར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞབས་མི་མཉམ་པ་མེད་པ་དང་། མིའི་སེང་གེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སེང་གེའི་སྟབས་སུ་བཞུད་པ་ཉིད་དང་། མིའི་
གླང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་གླང་པོ་ཆེའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང་། ངང་པའི་རྒྱལ་པོ་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལ་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངང་པའི་རྒྱལ་པོའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པར་མཁས་པ་ཉིད་དང་། མིའི་ཁྱུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱུ་མཆོག་གི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང་། སྐོར་ཕྱོགས་ཀྱི་
ལམ་དང་མཐུན་པར་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཡས་ཕྱོགས་སུ་ལྡོག་ཅིང་གཤེགས་པ་ཉིད་དང་། བལྟ་ན་མཛེས་པ་སྟེ་མཛེས་པར་གཤེགས་པ་ཉིད་དང་། རྟག་ཏུ་ཐུགས་ཡོན་པོ་མི་མངའ་བ་སྟེ་དྲང་པོར་གཤེགས་པ་ཉིད་དང་། ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐུ་འཁྲིལ་བག་ཆགས་
པ་ཉིད་དང་། སྡིག་པའི་ཆོས་དང་མ་སྦགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐུ་བྱི་དོར་བྱས་པ་ལྟ་བུ་ཉིད་དང་། གདུལ་བྱ་དང་འཚམ་པར་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐུ་རིམ་པར་འཚམ་པ་ཉིད་དང་། སྐུ་དང་། གསུང་དང་། ཐུགས་ཀྱི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་གཙང་བའི་ཕྱིར་སྐུ་གཙང་བ་ཉིད་དང་། རང་
བཞིན་གྱིས་ཐུགས་འཇམ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སྐུ་འཇམ་པ་ཉིད་དང་། ཐུགས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་སྐུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དང་། ཆོས་འདུལ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་མཚན་རྫོགས་པ་ཉིད་དང་། ཡངས་ཤིང་མཛེས་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་
ཕྱིར་སྐུ་ཡངས་ཤིང་བཟང་བ་ཉིད་དང་། ཐམས་ཅད་ལ་ཐུགས་སྙོམས་པའི་ཕྱིར། གོམ་པ་སྙོམས་པ་ཉིད་དང་། རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར། སྤྱན་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དང་། ཆོས་ཤིན་ཏུ་གོ་སླ་བ་སྟོན་པའི་ཕྱིར། སྐུ་ཤིན་ཏུ་གཞོན་ཤ་ཅན་ཉིད་
དང་། ཐུགས་རྟག་ཏུ་མ་ཞུམ་པའི་ཕྱིར། སྐུ་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་འཕགས་པའི་ཕྱིར། སྐུ་རྒྱས་པ་ཉིད་དང་། ཡང་སྲིད་པ་ཟད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐུ་ཤིན་ཏུ་གྲིམས་པ་ཉིད་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་རབ་

81-1-173b

ཏུ་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས། ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེས་པ་ཉིད་དང་། ཚིག་དོན་རྣམ་པར་དག་པ་སྟོན་པས་གཟིགས་པ་རབ་རིབ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དང་། སློབ་མ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་དཀུ་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང་། འཁོར་བའི་སྐྱོན་གྱིས་
མ་སྦགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དཀུ་སྐབས་ཕྱིན་པ་ཉིད་དང་། ང་རྒྱལ་གྱིས་འགྱིང་བ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དཀུ་མ་རྙོངས་པ་ཉིད་དང་། ཆོས་ཟད་པ་རྣམ་པར་ལྡོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱལ་ཕྱང་བ་ཉིད་དང་། ཆོས་ཟབ་མོ་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྟེ་བ་ཟབ་པ་ཉིད་དང་། སློབ་མ་མཐུན་
པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྟེ་བ་གཡས་ཕྱོགས་སུ་འཁྱིལ་པ་ཉིད་དང་། སློབ་མའི་ཚོགས་ཀུན་ནས་མཛེས་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་མཛེས་པ་ཉིད་དང་། ཐུགས་ཤིན་ཏུ་གཙང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་གཙང་བ་ཉིད་དང་། དུས་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ཉིད་དང་
བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྐུ་ལ་སྨེ་བ་གནག་བག་མེད་པ་ཉིད་དང་། ལུས་ལ་སོགས་པ་ཟོ་མདོག་བདེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱག་ཤིང་བལ་ལྟར་འཇམ་པ་ཉིད་དང་། རང་གི་སྐྱེ་བོ་དང་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པ་ལ་བྱམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དགེ་སྦྱོང་ཆེན་པོ་བརྙེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕྱག་གི་རི་མོ་མདངས་ཡོད་པ་ཉིད་དང་། 
མཆོག་ཏུ་ཟབ་པའི་ཆོས་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱག་གི་རི་མོ་ཟབ་པ་ཉིད་དང་། ཕྱི་རྗེས་སུ་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱག་གི་རི་མོ་རིང་བ་ཉིད་དང་། བསླབ་པ་ཧ་ཅང་མི་རིང་བར་འཆའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཞལ་ཧ་ཅང་མི་རིང་བ་ཉིད་དང་། འཇིག་རྟེན་
ཐམས་ཅད་གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བར་གཟིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཆུ་བིམ་པ་ལྟར་དམར་བ་ཉིད་དང་། ཚིག་འཇམ་པོ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་འདུལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལྗགས་མཉེན་པ་ཉིད་དང་། ཡོན་ཏན་འཐད་པ་མང་པོ་མངའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལྗགས་སྲབ་པ་ཉིད་དང་། ཆོས་འདུལ་བ་ལ་བྱིས་པ་
ལྟར་ཆགས་པ་ཉིད་ཀྱི་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལྗགས་དམར་བ་ཉིད་དང་། གླང་པོའི་སྒྲ་དང་། འབྲུག་གི་སྒྲ་ལྟ་བུས་བསྙེངས་པ་མི་མངའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གླང་པོ་ཆེའི་ང་རོ་དང་། དབྱངས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དང་། སྙན་ཅིང་འཇམ་ལ་ཡིད་དུ་འོང་བར་སྨྲ་བའི་སློབ་མ་མངའ་བ་

81-1-174a

ཉིད་ཀྱིས་གསུང་སྙན་ཅིང་མཉེན་ལ་འཇམ་པ་ཉིད་དང་། སྲིད་པ་ཀུན་དུ་བསྡམས་པ་བཅད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཆེ་བ་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང་། སྐྱེ་བོ་གདུལ་བར་དཀའ་བ་རྣམས་འདུལ་བ་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཆེ་བ་རྣོ་བ་ཉིད་དང་། ཆོས་འདུལ་བ་ཤིན་ཏུ་
དཀར་བས་ན་མཆེ་བ་དཀར་བ་ཉིད་དང་། མཉམ་པའི་ས་ལ་བཞག་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཆེ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་དང་། མཐར་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཆེ་བ་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་ཉིད་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་རི་བོ་མཐོན་པོ་ལ་བཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤངས་
མཐོ་བ་ཉིད་དང་། འདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་གཙང་མ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤངས་གཙང་བ་ཉིད་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ་མངའ་བ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱན་ཡངས་པ་ཉིད་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་དྲངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྫི་མ་སྟུག་པ་ཉིད་དང་། སྤྱན་དཀར་ནག་འབྱེས་པ་དང་། 
པདྨའི་འདབ་མ་རྒྱས་པ་ལྟར་འདུག་པའི་སྤྱན་གྱིས་ལྷ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། སྐྱེས་པ་དང་། ན་ཆུང་མཆོག་མངོན་པར་དགའ་བར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྤྱན་དཀར་ནག་འབྱེས་པ་དང་། པདྨའི་འདབ་མ་རངས་པ་ལྟ་བུ་ཉིད་དང་རྟག་ཏུ་ཕྱི་རྗེས་སུ་གཟིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྨིན་མཚམས་
རིང་བ་ཉིད་དང་། ཆོས་འདུལ་བ་དཀར་པོ་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇམ་པ་ཉིད་དང་། ཀུན་གཟིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྨིན་མའི་སྤུ་མཉམ་པ་ཉིད་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བའི་སྣུམ་གྱིས་བསྐུས་པར་གྱུར་པའི་སྐྱེ་བོ་འདུལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྨིན་མ་སྣུམ་པར་གྱུར་པ་ཉིད་དང་། མཆོག་ཏུ་གནོད་པ་
བཟློག་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱག་རིང་ཞིང་རྒྱས་པ་ཉིད་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་གཡུལ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྙན་མཉམ་པ་ཉིད་དང་། སེམས་ཅན་བསམ་པ་མ་ཉམས་པ་ཐམས་ཅད་འདུལ་བར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྙན་གྱི་དབང་པོ་མ་ཉམས་པ་ཉིད་དང་། ལྟ་བས་
བྱས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་དཔྲལ་བ་ལེགས་པར་འབྱེས་པ་ཉིད་དང་། ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བའི་དགེ་སྦྱོང་དང་། བྲམ་ཟེ་རབ་ཏུ་འཇོམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དཔྲལ་བའི་དབྱེས་ཆེ་བ་ཉིད་དང་། སྨོན་ལམ་གྱི་མཆོག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཉིད་

81-1-174b

དང་། ཡུལ་གྱི་བུང་བའི་དགའ་བ་བཟློག་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་བུང་བ་ལྟར་གནག་པ་དང་། མཐོང་བ་དང་བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་བག་ལ་ཉལ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་སྐྲ་སྟུག་པ་ཉིད་དང་། བསྟན་པ་ཐུགས་འཇམ་པས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་སྐྲ་འཇམ་པ་ཉིད་
དང་། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པས་མ་འཁྲུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་སྐྲ་མ་འཛིངས་པ་ཉིད་དང་། རྟག་ཏུ་ཚིག་མི་རྩུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་སྐྲ་མི་བཤོར་བ་ཉིད་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་མེ་ཏོག་གཡས་སུ་ཕྱོགས་ནས་བཀྲམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་སྐྲ་དྲི་ཞིམ་པ་ཉིད་དང་། རྣམ་
པ་ཐམས་ཅད་མཛེས་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱག་དང་ཞབས་དཔལ་བེའུ་དང་། བཀྲ་ཤིས་དང་། གཡུང་དྲུང་དང་། གཡུང་དྲུང་འཁྱིལ་པས་བརྒྱན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལྷུག་པ་འདི་བསྡུ་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་སྦྱར་བ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཐུབ་པའི་སེན་མོ་ཟངས་
མདོག་དང་། །མདོག་སྣུམ་མཐོ་དང་སོར་མོ་རྣམས། །ཟླུམ་རྒྱས་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་དང་། །རྩ་མི་མངོན་དང་མདུད་པ་མེད། །ལོང་བུ་མི་མངོན་ཞབས་མཉམ་དང་། །སེང་གེ་གླང་ཆེན་བྱ་དང་ནི། །ཁྱུ་མཆོག་སྟབས་གཤེགས་གཡས་ཕྱོགས་དང་། །མཛེས་གཤེགས་དྲང་
དང་འཁྲིལ་བག་ཆགས། །བྱི་དོར་བྱས་འདྲ་རིམ་པར་འཚམ། །གཙང་དང་འཇམ་དང་དག་པའི་སྐུ། །མཚན་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། །སྐུ་ཡི་ཁོ་ལག་ཡངས་ཤིང་བཟང་། །གོམ་སྙོམས་སྤྱན་ནི་དག་པ་དང་། །ཤིན་ཏུ་གཞོན་མདོག་སྤྱན་ཉིད་དང་། །སྐུ་ཞུམ་མེད་དང་རྒྱས་
པ་དང་། །ཤིན་ཏུ་གྲིམས་པའི་སྐུ་ཉིད་དང་། །ཡན་ལག་ཤིན་ཏུ་རྣམ་འབྱེས་དང་། །གཟིགས་པ་མུན་མེད་དག་པ་དང་། །དཀུ་ཟླུམ་སྐབས་ཕྱིན་མ་རྙོངས་དང་། །ཕྱང་ངེ་བ་དང་ལྟེ་བ་ནི། །ཟབ་དང་གཡས་ཕྱོགས་འཁྱིལ་བ་དང་། །ཀུན་ནས་བལྟ་ན་སྡུག་པ་དང་། །ཀུན་སྤྱོད་
གཙང་དང་སྐུ་ལ་ནི། །སྨེ་བ་གནག་བག་མེད་པ་དང་། །ཕྱག་ནི་ཤིང་བལ་ལྟར་འཇམ་དང་། །ཕྱག་རིང་མདངས་ཡོད་ཟབ་རིང་དང་། །ཞལ་ནི་ཧ་ཅང་མི་རིང་དང་། །མཆུ་ནི་བིམ་པ་ལྟར་དམར་དང་། །ལྗགས་མཉེན་པ་དང་སྲབ་པ་དང་། །དམར་དང་འབྲུག་གི་སྒྲ་ཉིད་དང་། །གསུང་

81-1-175a

མཉེན་འཇམ་དང་མཆེ་བ་ཟླུམ། །རྣོ་དང་དཀར་དང་མཉམ་པ་དང་། །བྱིན་གྱིས་ཕྲ་དང་ཤངས་མཐོ་དང་། །མཆོག་ཏུ་དག་པ་དག་དང་ནི། །སྤྱན་ཡངས་པ་དང་རྫི་མ་སྟུག །པདྨའི་འདབ་མ་འདྲ་བ་དང་། །སྨིན་དཀྱུས་རིང་དང་འཇམ་པ་དང་། །སྣུམ་དང་སྤུ་ནི་མཉམ་པ་དང་། །
ཕྱག་རིང་རྒྱས་དང་སྙན་མཉམ་དང་། །ཉམས་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང་། །དཔྲལ་ཆེ་ལེགས་པར་འབྱེས་པ་དང་། །དབྱེས་ཆེ་བ་དང་དབུ་རྒྱས་དང་། །དབུ་སྐྲ་བུང་བ་ལྟར་གནག་དང་། །སྟུག་འཇམ་མ་འཛིངས་ངོ་བོ་དང་། །མི་བཤོར་དྲི་ཞིམ་སྐྱེས་བུ་ཡི། །ཡིད་ནི་འཕྲོག་པར་བྱེད་པ་དང་། །དཔལ་གྱི་བེའུ་
དང་བཀྲ་ཤིས་ནི། །སངས་རྒྱས་དཔེ་བྱད་བཟང་པོར་བཞེད། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་བསྟན་ནས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། གང་གིས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར། །འགྲོ་ལ་ཕན་པ་སྣ་ཚོགས་དག །མཉམ་དུ་མཛད་པའི་སྐུ་དེ་ནི། །ཐུབ་པ་སྤྲུལ་སྐུ་རྒྱུན་མི་འཆད། །དེ་བཞིན་ལས་ཀྱང་རྒྱུན་
མི་འཆད། །འཁོར་བར་ཇི་སྲིད་བཞུགས་པར་འདོད། །ཅེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་འབྲས་བུ་གནས་སྐབས་པས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་སྤྲུལ་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་ཅིང་། 
སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སྣ་ཚོགས་མཛད་པའི་སྒོ་ནས་གནས་གྱུར་པས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་ལས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་དགེ་བ་དང་། 
མི་དགེ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བགྱི་བ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་པར་འགྱུར་ཞེས་ཞུས་པ་ནི་བྱེད་པ་དེ་ཉེ་བར་དགོངས་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་ནི། རྨི་ལམ་ཡང་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་
ཏེ། འཁོར་བ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་དགོངས་ནས་རྨི་ལམ་མཐོང་བ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་སད་པའི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ལ་དགོངས་ནས། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དེ་ཉེ་བར་མ་དམིགས་པའི་དཔའི་དཔེས། རྨི་ལམ་ལྟར་བཤད་པས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཉོན་

81-1-175b

མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཉེ་བར་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཆོས་རྣམ་པར་བཞག་པ་དཀའ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ་ངོ་མཚར་ཆེའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། འགྲོ་རྣམས་ཞི་བའི་ལས་དང་ནི། །བསྡུ་བ་རྣམ་བཞི་ལ་
འགོད་པ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་བཅས་པ་ཡི། །རྣམ་པར་བྱང་བ་རྟོགས་པ་དང་། །སེམས་ཅན་རྣམས་དོན་ཇི་བཞིན་དུ། །དོན་དང་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དྲུག་དང་། །སངས་རྒྱས་ལམ་དང་རང་བཞིན་གྱིས། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་གཉིས་ཟད་དང་། །བརྡ་དང་དམིགས་པ་མེད་པ་དང་། །ལུས་ཅན་རྣམས་ནི་
ཡོངས་སྨིན་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་དང་ནི། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཟློག་པ་དང་། །བྱང་ཆུབ་ཐོབ་དང་སངས་རྒྱས་ཤིང་། །རྣམ་པར་དག་དང་ངེས་པ་དང་། །སེམས་ཅན་དོན་ནི་ཚད་མེད་དང་། །སངས་རྒྱས་བསྟེན་སོགས་ཡོན་ཏན་དང་། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་ལས་དང་ནི། །ཆུད་མི་
ཟ་དང་བདེན་མཐོང་དང་། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་སྤངས་པ་དང་། །དེ་གཞི་མེད་པའི་ཚུལ་དང་ནི། །རྣམ་པར་བྱང་དང་ཚོགས་དང་ནི། །འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་པ་ལས། །ཐ་དད་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་དང་། །མྱ་ངན་འདས་ལ་དགོད་པ་དང་། །སངས་རྒྱས་སྐུ་ཡི་ཕྲིན་ལས་འདི། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་དུ་འདོད། །
ཅེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་འགྲོ་བ་རྣམ་པར་ཞི་བའི་ལས་ནི་འགྲོ་བ་ལྔས་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དམྱལ་བའི་འགྲོ་བ་ཞི་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རབ་འབྱོར་ངས་འདི་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ལ་གཟིགས་ནས། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་
སྙེད་དག་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་ཆེད་དུ་བསམས་ཏེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་དག་ཏུ་སོང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་ནས་འཕོས་ཏེ། ལྷ་དང་མི་དག་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པར་སྐྱེས་ཤིང་རིམ་གྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་མཐར་འབྱིན་པ་མཐོང་
ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང་། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་བདག་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ལ་སོགས་པས་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་ཞི་བའི་ལས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཡི་དགས་ཀྱི་ཡུལ་དེ་དག་ན་སྡུག་བསྔལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་

81-1-176a

དེ་དག་རབ་ཏུ་འཇོམས་ཤིང་གཤིན་རྗེའི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བའི་ལས་དང་། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་རིས་དྲུག་ལ་ཆོས་བསྟན་པའི་རིམ་གྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བ་དང་། ཚངས་པའི་ལྟ་བ་ལ་མངོན་
པར་ཞེན་པ་དེ་དག་ལ་ཆོས་བསྟན་པས་ལྷའི་འགྲོ་བ་ཞི་བའི་ཕྲིན་ལས་ཡིན་ཏེ། རབ་འབྱོར་ངས་ཡང་འདི་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་རྣམ་པར་གཟིགས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་མི་རྣམས་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞིས་སྡུད་པ་མཐོང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་
བརྩམས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ཐོབ་པར་མཛད་པ་དེ་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་འདི་ནི་མིའི་འགྲོ་བ་ཞི་བའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་
སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བརྒལ་བ་ལ། གཉི་ག་ཡང་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པས་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པ་དང་། མ་མཛད་པ་དག་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པར་ཁས་བླངས་
པ་མ་ཡིན་པས་ལན་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །བསྡུ་བ་རྣམ་པ་བཞི་ལ་འགོད་པ་ནི་གང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྦྱིན་པ་དང་། སྙན་པར་སྨྲ་བ་དང་། དོན་སྤྱོད་པ་དང་། དོན་མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པས་རྗེས་སུ་བཟུང་བ་ནི་ངོ་
མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་འགོད་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དག་ལ་འདི་སྐད་འདེམས་ཤིང་འདི་
སྐད་བསྟན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཡི་གེ་བསྒྲུབ་པའི་གཟུངས་ལ་མཁས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཞུས་པ་དང་། ལན་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་དཔེ་དང་བཅས་པས། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་མེད་

81-1-176b

པའི་ཚུལ་དང་། འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་སྐྱོན་མེད་པ་པ་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སམ། དེ་བཞིན་ཉིད་དམ། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལས་འདས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །མི་ལྡོག་པར་བརྗོད་དོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སོགས་པ་འདའ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་དེ་ཇི་སྙམ་
དུ་སེམས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་གཞན་ལ་གཟུགས་ཀྱང་གཞན་ནམ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་གཞན་མ་ཡིན་པར་ཞུས་པས། དེ་གཞན་མ་ཡིན་པ་དགོངས་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ལྡོག་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་
པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་དོན་གྱིས་རབ་འབྱོར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཚད་མར་བྱས་ནས། དེ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པ་མ་ཡིན་ན་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་
ཐོབ་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་རྣམས་གཉི་ག་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་ཡང་དག་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་རིས་སུ་གཅད་ཅིང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དགོད་པ་མེད་ན། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་སྤངས་པས་འབྲས་བུ་དང་པོ་དང་། འདོད་པའི་
འདོད་ཆགས་དང་གནོད་སེམས་སྲབས་པས། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང་། ཐ་མའི་ཆ་དང་ལྡན་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལྔ་སྤངས་པས་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང་། གོང་མའི་ཆ་དང་ལྡན་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལྔ་སྤངས་པས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཉིད་ནས་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་མ་མཆིས་པར་ཞུས་པ་དང་། དུས་གང་གི་ཚེ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་དཔའི་དཔེས། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཇི་སྙེད་པ་ཁོང་
དུ་ཆུད་དོ་ཞེས་ལན་གསུངས་པ་དང་། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་རྫོགས་པར་ཞུས་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་དཔེས་དེ་བསྟན་པ་སྤྲུལ་ལམ་བསྒོམ་པ་ལ་བརྟེན་ཀྱང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བར་མི་འགྱུར་བ་དང་འདྲ་བར་དངོས་པོ་མེད་པའི་

81-1-177a

ཆོས་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་ཡང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས་མཐོང་བའི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་ཉིད་དང་། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་ལ་འཇུག་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་ཅན་
རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མ་ཤེས་པས་དེ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འོག་མ་འོག་མ་རྣམས་ལ་བརྒལ་བ་དང་། ལན་རྗེས་སུ་སྦྱར་ཏེ། གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྗོད་པའི་གནས་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་རྒྱ་ཆེར་བརྗོད་
པར་བྱ་སྟེ། ཁོ་བོས་ནི་གཞུང་མངས་ཀྱི་དོགས་པའི་ཕྱིར་བསྡུ་བ་ཙམ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཀོད་པ་ནི་གང་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱི་དཔེས་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་དང་། བསྒྲུབ་པ་དང་། རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཐོག་མ་དང་བར་དང་། ཐ་མ་རྣམས་སུ་
ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་འཁྲུག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་དང་། གཞན་རྣམས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་རབ་ཏུ་འཇོག་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་འགོད་པ་ནི་གང་དེའི་རྗེས་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་
དྲུག་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ལ་དགོད་པ་དང་། གང་དེའི་འོག་ཏུ་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་འཇོག་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་
ཡིན་ནོ། །རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འགོད་པ་ནི་གང་དེའི་འོག་ཏུ་དེའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་པའོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་འགོད་པ་ནི་གང་དེའི་འོག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་དགྲ་
བཅོམ་པ་དང་། རྨི་ལམ་གྱི་ནང་གི་དཔེ་གཉིས་ཀྱིས་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་འཇོག་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བརྡར་བཏགས་པ་ཤེས་པ་ལ་འགོད་པ་ནི་གང་དེའི་འོག་ཏུ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་བདག་ཉིད་དབང་དུ་གྱུར་པའི་

81-1-177b

དཔེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐ་སྙད་དུ་བཏགས་པ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་འགོད་པ་ནི་གང་དེའི་འོག་ཏུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་
པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ལ་འགོད་པ་ནི་གང་དེའི་འོག་ཏུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བ་ལ་འགོད་པ་ནི་གང་
དེའི་རྗེས་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་འགོད་པ་ནི་གང་དེའི་འོག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་འགོད་པ་ནི་གང་དེའི་འོག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ངེས་པར་འཇོག་པ་ནི་གང་དེའི་འོག་ཏུ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་
པ་དང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་སྲིད་པ་ཐ་མར་སོ་སོར་ངེས་པ་ལ་འཇོག་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཚད་མེད་པ་ལ་འགོད་པ་ནི་གང་དེའི་འོག་ཏུ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་
པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགོད་པ་ནི་གང་དེའི་རྗེས་ཐོགས་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མངོན་
པར་ཤེས་པ་བསྒྲུབས་པའི་སྒོ་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་སྤོང་བ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་ངེས་པར་སྦྱོར་བར་འགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་དགོད་པ་ནི་གང་དེའི་འོག་

81-1-178a

ཏུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་པ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལས་དང་འབྲས་བུ་འབྲེལ་པ་ཆུད་མི་ཟ་བ་ལ་དགོད་པ་ནི་གང་དེའི་རྗེས་ལ་ལས་དང་འབྲས་བུ་འབྲེལ་པའི་ཐ་
སྙད་འགྲོ་བ་ལྔའི་འཁོར་བ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ལ་རབ་ཏུ་འཇིག་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བདེན་པ་མཐོང་བ་ལ་དགོད་པ་ནི་གང་དེའི་རྗེས་ལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་མཉམ་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་པའོ་ཞེས་བསྟན་
པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤང་བ་ལ་དགོད་པ་ནི་གང་དེའི་རྗེས་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་སྤང་བ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་མེད་པ་སྤང་བའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དགོད་པ་ནི་གང་དེའི་རྗེས་ལ་སྐུའི་ཆ་ཤས་ཙམ་གྱིས་དངོས་པོ་
བཀག་པ་དང་རྨི་ལམ་དང་གཟུགས་བརྙན་དང་སྒྲ་བརྙན་དང་སྨིག་རྒྱུ་དང་སྒྱུ་མ་དང་སྤྲུལ་པའི་དཔེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་མེད་པ་སྤོང་བའི་ཡེ་ཤེས་ལ་རབ་ཏུ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པ་ནི་གང་དེའི་རྗེས་སུ་ཐ་
སྙད་ལ་བརྟེན་ཏེ། རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚོགས་ལ་ཉེ་བར་འགོད་པ་ནི་གང་དེའི་རྗེས་ལ་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མཐའ་གཉིས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་
པ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཐ་མི་དད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་འགོད་པ་ནི་གང་འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་དག་གཅིག་ལ་གཅིག་ཐ་དད་པ་ཉེ་བར་དམིགས་པར་སྔོན་དུ་སོང་
བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་གཉིས་སུ་རྟོགས་པའི་དུས་སུ་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཉིད་དང་། དོན་དམ་པ་རྟོགས་པ་ནས་འདུས་བྱས་དག་རྣམ་གྲངས་གཞན་མེད་པས་ཞེས་གསུངས་པ་དང་། ཆོས་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས་གང་ལ་ཡང་ཅི་ཡང་བྱེད་པ་

81-1-178b

ཡང་མེད་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཉི་ཤུ་བདུན་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་ནི་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲུལ་པས་སྐུ་
ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། མ་འདུས་པའི་ཆོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་སྤྲུལ་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གཞུང་ཇི་ལྟར་རྫོགས་པར་རྙེད་པའི་
ཚིག་གིས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྲིན་ལས་འདི་རྣམས་ཀྱི་ནི་སོ་སོའི་རང་གི་ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་དེ་དང་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་སྟེ་དཔྱད་པར་བསྟན་ཏོ། །དོན་ཡོངས་སུ་གསལ་
བས་ཁོ་བོ་ཅག་གི་རྣམ་པར་མ་ཕྱེ་སྟེ། བཏགས་ཟིན་པ་བཏགས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། དེ་ལྟར་བྱས་ན། ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་རྫོགས་བཅས་དང་། །དེ་བཞིན་གཞན་ནི་སྤྲུལ་པ་དང་། །སངས་རྒྱས་སྐུ་མཛད་བཅས་པ་སྟེ། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་དུ་འདོད། །ཅེས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བཤད་
པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།དེ་ནས་ད་ནི་གླེང་གཞིའི་ལེའུ་གང་ཡིན་པ་ལས། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་
ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཚད་མེད་པ་ལ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་པས་སྤྲས་པའི་པདྨ་སྐྱེས་སུ་བསྐུར་བ་དེ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུ་བསྟན་པ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་
པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྣམས་བསྡུ་བས་སེམས་ཅན་གྱི་བསྡུ་བས་བསྡུས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དང་། ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཉམ་

81-1-179a

པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་སུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་བ་སྲིད་པས། སངས་རྒྱས་མང་པོ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་སངས་རྒྱས་བལྟ་བའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་དང་། ཆོས་ཉན་པ་དང་། མཆོད་པ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་རོལ་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་
ཕྱིར་དང་། རང་གི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་འདོད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་དགོས་པ་ལ་སོགས་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་དང་པོ་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་ནས་བརྩམས་
ཏེ། ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པའི་གཞུང་འདི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བར་འདི་ནི་དངོས་པོ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པས་ན། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པའི་བར་དུ་དངོས་པོ་བརྒྱད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན། དེའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཕ་
རོལ་ཕྱིན་པ་ལ། །དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཡང་དག་བཤད། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ལམ་ཤེས་ཉིད། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་གསུམ། །རྣམ་ཀུན་རྩེ་མོར་བཅས་པ་དང་། །མཐར་གྱིས་པ་དང་སྐད་ཅིག་བདག །ཆོས་སྐུ་མཛད་པར་བཅས་པ་སྟེ། །རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་བསྡུས་
པ་ཡིན། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ།    །ཡང་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའོ། །རབ་ཀྱི་མཐར་འགྲོ་བ་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །གོ་རིམས་དང་ལྡན་
པ་ནི་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །མཐར་ཐུག་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་བཤད་པའི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་དེ་ཡི་སྦྱོར་བ་དང་། །དེ་རབ་དེ་ཡི་

81-1-179b

གོ་རིམས་དང་། །དེ་མཐའ་དེ་ཡི་རྣམ་སྨིན་ནི། །དེ་བསྡུས་གཞན་དེ་རྣམ་པ་དྲུག །ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ།    །གཞན་ཡང་དངོས་པོ་གསུམ་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྡུས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་གསུམ་ནི་རྒྱུ་དང་། འབྲས་བུ་དང་། ལས་ཀྱིས་སོ། །ཐམས་ཅད་
མཁྱེན་པ་གསུམ་ནི་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་བཞི་པོ་དག་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཉིད་དང་། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་གསུམ་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །ལས་ནི་འགྲོ་བ་ཞི་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ནི་ཆོས་
ཀྱི་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་ཡིན་ཏེ། རྣམ་གྲངས་གཞན་ནོ། །དེ་བས་ན། ཡུལ་ནི་གསུམ་ཡིན་རྒྱུ་རྣམས་ཏེ། །སྦྱོར་བ་བཞི་ཡི་བདག་ཉིད་དང་། །སངས་རྒྱས་སྐུ་འབྲས་ཕྲིན་ལས་དང་། །དོན་བསྡུས་གཞན་ཡིན་རྣམ་པ་གསུམ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གང་འདིར་དེ་དང་དེར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་
ཆ་དང་མཐུན་པ་དུ་མ་བསྟན་པ་ལས་དེ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོའི་ཁྱད་པར་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་
མཐུན་པའི་ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ། དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་
ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུའི་ཁྱད་པར་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་
བཞི་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོའི་རྣམ་པ་རྣམས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཅིག་ཤོས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས་ཇི་སྐད་དུ་དམིགས་པ་དང་

81-1-180a

ནི་རྣམ་པ་དང་། །རྒྱུ་དང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་དུ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་བསྟན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དམིགས་
པ་དང་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་དག་སྔ་མ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ། དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ནི་གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་
ཇི་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལམ་ལ་ནི། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་དབྱེར་མེད་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་གྱི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བསྟན་པ་དེ་དག་གི་ཡང་
དམིགས་པ་དང་། རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་དག་སྔ་མ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ། དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ནི་བཏགས་པ་དང་མི་འགལ་བར་ཆོས་ཉིད་བསྟན་པ་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་
པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས་ཇི་སྐད་དུ་བཏགས་པའི་ཆོས་ཉིད་མི་འགལ་བར། །སྟོན་པའི་རྣམ་པར་དྲོ་གྱུར་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བསྟན་པ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་
ཐམས་ཅད་བརྟེན་པའི་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་དང་། དེ་དག་ཉིད་སེམས་ཅན་མཉམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཅི་རིགས་པར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས་ཇི་སྐད་དུ། དྲོ་བ་རྣམས་ཀྱིས་
དམིགས་པ་འདིར། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་བསྔགས། །དེ་དག་ཉིད་ལ་སེམས་མཉམ་སོགས། །རྣམ་པ་དག་ནི་བཅུར་བཤད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རེ་ཞིག་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་རྣམས་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གང་

81-1-180b

འདིར་དེ་དང་དེར་མཐོང་བའི་ལམ་རྣམ་པ་མང་པོ་ཞིག་བསྟན་པ་ལ་ཐ་དད་པའི་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། གང་རེ་ཞིག་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག །གང་ཡང་རུང་བར་མི་ལྟུང་བའི་ཕྱིར་མི་གནས་པའི་ལམ་ཡིན་
ནོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ཇི་སྐད་དུ། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལམ་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། དེས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་དུ་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐེག་པ་དམན་པ་ལས་
འདའ་བའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ལས་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བས་བལྟས་ནས་འདའ་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་། ཡང་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་གྱི་ཤེས་པ་དང་། 
སྤངས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཟོད་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོ། །རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། མཐོང་བའི་ལམ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས་ཇི་སྐད་དུ། བསམ་
གྱིས་མི་ཁྱབ་ཁྱད་སོགས་ཀྱིས། །ཁྱད་ཞུགས་བདེན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་བཅུ་དྲུག་གི། །ཁྱད་པར་མཚན་ཉིད་བཤད་པ་ཡིན། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། སློབ་མ་དང་བཅས་པའི་
ལམ་སློབ་མའི་གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས་ཇི་སྐད་དུ། མཐོང་བའི་ལམ་དང་བཟོད་པ་དང་། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་ལྡོག་པའི། །མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་སྨོས་པ་ཐམས་
ཅད་ཀྱང་བྱ་བ་རྫོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྲིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་སྲིད་དོ། །ཡང་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་བཤད་པ་དེ་ནི། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས་ཇི་སྐད་དུ། 

81-1-181a

མཐོང་ཞེས་བྱ་དང་བསྒོམ་པ་ཞེས། །བྱ་བའི་ལམ་ནི་སོ་སོ་ལ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་བཞི་ཡི། །གཉེན་པོའི་རྣམ་པ་བཞི་དང་ནི། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དེ་དག་གིས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ནི་ཕྱོགས་ཙམ་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་
དེ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དང་། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་སྦྱོར་བ་བསྟན་པ་དེ་དང་དེའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བརྟགས་ཤིང་བཤད་པར་བྱའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་
ངག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས། ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ།།      །།ཇི་ལྟར་གྲགས་པའི་ལམ་བཟུང་ནས་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡིན། །སངས་རྒྱས་ལམ་ནི་གང་ཕྱིར་བློ་སྦྱོངས་ལྡན་པའི་མཁས་ལའང་འདི་ནི་མངོན་སུམ་ལས་
ལྡོག་གྱུར། །དེ་ཕྱིར་བདག་གིས་འདི་ནི་སྔོན་གྱི་མཁས་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མེད་པ་འགྲོ་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ནི་གང་ཡིན་ཕྱོགས་ཙམ་མཁས་ལ་གསལ་བར་བྱས་པ་ཡིན། །མཆེ་ལྡན་གླང་པོའི་རྒྱལ་པོ་ཁྲོ་བ་དང་བཅས་གནོད་པ་གང་གིས་བཟློག་པར་ནུས། །སྟོབས་
ཆེན་གང་གིས་གནོད་པ་བྲག་རི་འཕེན་མེད་སྟོབས་ཀྱིས་བཟོད་པར་བྱེད་ནུས་པ། །དེ་ལྟར་བདག་དང་འགལ་བའི་སྐྱེ་བོས་རབ་ཏུ་གནོད་པ་ཕྲ་མོ་ཡང་ནི་མེད། །ས་ལས་མཁའ་ལྟར་སྐྱེ་བོ་དམ་པ་དག་ནི་ཐག་རིང་ཁྱད་པར་འཕགས། །ཀྱེ་མ་གཞུང་ལུགས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས། །དུབ་པ་དག་གི་ངལ་སོའི་
གནས། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་ལུགས། །རིང་མོ་ཞིག་ནས་མཐོང་བ་ཡིན། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལྔ་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ། མཁས་པ་ཆེན་པོ་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་བརྙེས་པ། སློབ་དཔོན་རྣམ་
པར་གྲོལ་བའི་སྡེས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།རྗེ་བཙུན་བྱང་ཆུབ་འོད་ཀྱི་བཀའ་ལུང་གིས། །བལ་ཡུལ་གྱི་པཎྜི་ཏ་མཁས་པ་ཆེན་པོ་ཤཱནྟི་བྷ་དྲའི་ཞལ་སྔ་ནས་དང་། འབྲོ་སེང་དཀར་དགེ་སློང་ཤཱཀྱ་འོད་ཀྱིས་བསྒྱུར། འདི་ལ་ཤོ་ལོ་ཀ་ལྔ་སྟོང་བཞི་བརྒྱ་ཡོད།།      །།

81-1-181b



81-1-182a

༄། །འབུམ་དང་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་དང་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་གསུམ་དོན་མཐུན་པར་མངོན་རྟོགས་བརྒྱད་དུ་བསྟན་པ་བཞུགས་སོ། །

81-1-182b

༄༅༅། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡུམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་འབུམ་དང་། འབྲིང་དུ་བསྟན་པ་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་དང་། བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་རྣམས་མཐུན་པར་དོན་
བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་དང་། རྩེ་མོར་ཕྱིན་པ་དང་། མཐར་གྱིས་པ་དང་། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་
པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ།    །དེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་དོན་བཅུས་བསྟན་ཏེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། གདམས་ངག་དང་། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་དང་། སྒྲུབ་པའི་རྟེན་དང་། དམིགས་པ་དང་། ཆེད་དང་། གོ་ཆ་དང་། 
འཇུག་པ་དང་། ཚོགས་དང་། ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྨོན་པ་དང་། འཇུག་པའོ། །དེ་ལ་དབྱེ་ན་ལས་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལམ་ལྔའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཏེ། ལས་དང་པོ་པ་ལ་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་
དང་། ཆེན་པོའི་དབང་གིས་འདུན་པ་ས་ལྟ་བུ་དང་། བསམ་པ་གསེར་ལྟ་བུ་དང་། ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཟླ་བ་ལྟ་བུ་དང་། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ལ་སྦྱོར་བ་མེ་ལྟ་བུ་དང་། མཐོང་བའི་ལམ་དང་། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལས་དང་པོ་ལ་སྦྱིན་པ་གཏེར་ལྟ་བུ་དང་། ས་གཉིས་
པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་གནས་ལྟ་བུ་དང་། ས་གསུམ་པ་ལ་བཟོད་པ་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུ་དང་། ས་བཞི་པ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་དང་། ས་ལྔ་པ་ལ་བསམ་གཏན་རིའི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་དང་། ས་དྲུག་པ་ལ་ཤེས་རབ་སྨན་ལྟ་བུ་དང་། ས་བདུན་པ་ལ་ཐབས་
དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལྟ་བུ་དང་། ས་བརྒྱད་པ་ལ་སྨོན་ལམ་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལྟ་བུ་དང་། ས་དགུ་པ་ལ་སྟོབས་ཉི་མ་ལྟ་བུ་དང་། ས་བཅུ་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་སྒྲ་དབྱངས་སྙན་པ་ལྟ་བུ་དང་། ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་དང་། བསོད་ནམས་དང་

81-1-183a

ཡེ་ཤེས་བང་མཛོད་ལྟ་བུ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ལམ་པོ་ཆེ་ལྟ་བུ་དང་། སྙིང་རྗེ་དང་། ལྷག་མཐོང་བཞོན་པ་ལྟ་བུ་དང་། གཟུངས་དང་སྤོབས་པ་བཀོད་མའི་ཆུ་ལྟ་བུ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་སྒྲ་སྙན་པ་ལྟ་བུ་དང་། 
བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་ལྟ་བུ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྤྲིན་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་འདུན་པས་ལྟ་བུ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས། ཤེས་
རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བསམ་པ་གསེར་ལྟ་བུ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གནས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་
བསྟན། ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཟླ་བ་ལྟ་བུ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སྦྱོར་བ་མེ་ལྟ་བུ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བག་ཆགས་དང་། མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པར་འདོད་པས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སྦྱིན་པ་གཏེར་ལྟ་བུ་ནས་ཤེས་རབ་སྨན་ལྟ་བུའི་བར་དུ་དྲུག་ནི་མདོའི་ཚིག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་
ཆེན་པོ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན། ཐབས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལྟ་བུ་ནི་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སྨོན་ལམ་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལྟ་བུ་ནི་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བར་འདོད་པས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་

81-1-183b

བསྟན། སྟོབས་ཉི་མ་ལྟ་བུ་ནི་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་དང་གང་གིས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཡེ་ཤེས་སྒྲ་དབྱངས་སྙན་པའི་གླུ་ལྟ་བུ་ནི་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕྱོགས་བཅུ་དག་ན། སངས་རྒྱས་གང་དག་བཞུགས་པ་དེ་དག་བདག་གིས་བསྔགས་པ་བརྗོད་པར་འདོད་པས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། མངོན་པར་ཤེས་པ་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་ནི་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་
དཔའ་ཆེན་པོ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཅེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བང་མཛོད་ལྟ་བུ་ནི་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ལམ་པོ་ཆེ་ལྟ་བུ་ནི་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་
ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདས་པ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སྙིང་རྗེ་དང་ལྷག་མཐོང་བཞོན་པ་ལྟ་བུ་ནི་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བར་འདོད་པས་
ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཟུངས་དང་སྤོབས་པ་བཀོད་མའི་ཆུ་ལྟ་བུ་ནི་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མིག་ལྔ་བསྐྱེད་པར་འདོད་པས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་སྒྲ་སྙན་པར་སྨྲ་བ་ལྟ་
བུ་ནི་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ན་མུན་པ་མུན་ནག་སྨག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་ཆུ་བོ་ལྟ་བུ་ནི་

81-1-184a

མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ན། སེམས་ཅན་གང་དག་ལོང་བར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྤྲིན་ལྟ་བུ་
ནི་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ལམ་ལ་སློབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ནི་ལེའུ་གཉིས་པས་བསྟན་ཏོ། །
རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་དོན་བཅུས་བསྟན་པའི་གཉིས་པ་གདམས་ངག་ལ་ཡང་བཅུ་སྟེ། ཐེག་པ་འོག་མ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྒྲུབ་པ་ལ་འདོམས་པ་དང་། དམིགས་པ་སྟེ། བདེན་པ་བཞི་ལ་
འདོམས་པ་དང་། རྟེན་ཏེ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་འདོམས་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་སྟེ། མ་ཆགས་པར་བྱ་བར་གདམས་པ་དང་། མི་ལྡོག་པར་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་སྟེ། ཡོངས་སུ་མི་ངལ་བར་བྱ་བར་གདམས་པ་དང་། ཐེག་པ་གཞན་གྱིས་མི་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་
སྟེ། ལམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་གདམས་པ་དང་། གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པའི་རྒྱུ་སྟེ། སྤྱན་ལྔ་ལ་གདམས་པ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུ་སྟེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་གདམས་པ་དང་། མཐར་ཐུག་པའི་རྒྱུ་སྟེ། 
མཐོང་བའི་ལམ་དང་། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གདམས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་བཅུའོ། །གདམས་པ་དེ་ཡང་ལེའུ་དྲུག་པ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལས་སྒྲུབ་པ་ལ་གདམས་པ་ནི་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་
ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བདེན་པ་ལ་གདམས་པ་ཡང་བཞི་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་གདམས་པ་ནི་མདོའི་ཚིག །གཟུགས་

81-1-184b

ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ལ་གདམས་པ་ནི་མདོའི་ཚིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེས་གཟུགས་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ནམ། འགག་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་
ཀྱིས་བསྟན། འགོག་པ་ལ་གདམས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ལམ་ལ་གདམས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་
ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི་བརྩོན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་གཟུགས་ལ་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བའམ་མི་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་པ་ཡང་
གསུམ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་གདམས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི། འདི་ལྟར་བརྩོན་པར་བྱེད་དེ། ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་
དང་འདས་པར་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཆོས་ལ་གདམས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། བཞི་ལ་གདམས་པ་ནི་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་གཟུགས་
འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཉེན་པོ་ལ་གདམས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཆེད་དུ། ཤེས་རབ་
ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྣམ་པ་ལ་གདམས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་རྣལ་འབྱོར་འདི་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་

81-1-185a

ཀྱིས་བསྟན། དགེ་འདུན་ལ་གདམས་པ་ནི་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་འདིས་གནས་པ་དེ་གང་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་འདིར་སྐྱེས་པ་ལགས་
ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། མ་ཞེན་པར་བྱ་བར་གདམས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་རྣམས་ཀྱི་གོ་མི་དབྱེའོ་ཞེས་པ་མན་
ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ངལ་བ་མེད་པར་བྱ་བར་གདམས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པ་གཟུགས་ལ་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་པ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ལམ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ལ་
གདམས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡེ་ཤེས་དེ་དང་ལྡན་པ་ནི། ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ན་བཞུགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་
གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ཀྱང་མཐོང་ངོ་། །ཆོས་ཀྱང་ཉན་ཏོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སྤྱན་ལྔ་ལ་འདོམས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་མིག་ལྔ་འཐོབ་པ་དང་། ཡོངས་སུ་
སྦྱོང་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་གདམས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཐོབ་ཅིང་། དེས་
རྫུ་འཕྲུལ་བྱ་བ་རྣམ་པ་དུ་མ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་གཡོ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གདམས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་གང་དག་མཐའ་

81-1-185b

ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་སྦྱོང་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གདམས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །སྦྱིན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་
འཛིན་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གདགས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་དོན་བཅུས་བསྟན་པའི་གསུམ་པ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལ་བདུན་ཏེ། རང་བཞིན་ཏེ། སྣང་བ་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། དབྱེ་བ་སྟེ། ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་དང་། 
དམིགས་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པ་དང་། རྣམ་པ་སྟེ། མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་འགོག་པ་དང་། ལས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པ་སྤོང་བ་དང་། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དང་། རྒྱུ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་གྱི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་དབྱེ་བའི་སྐབས་ནས་དྲོད་ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་ཡང་། ལེའུ་དྲུག་པའི་སྐབས་ནས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་
ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི། གཟུགས་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྣམ་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེས་ཆོས་སུ་བཏགས་པ་མིང་དང་བརྡ་ཅན་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དྲོད་འབྲིང་གི་
དམིགས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྣམ་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག་ལེའུ་བརྒྱད་པའི་སླད་དུ་ཉེ་བ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་
བདག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་འཚལ་མ་དམིགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དྲོད་ཆེན་པོའི་དམིགས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། གང་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་བརྡར་བཏགས་པ་དེ་ཡང་ཕུང་པོ་རྣམས་སམ་

81-1-186a

ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྣམ་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། རྨི་ལམ་ཞེས་བགྱི་བའི་མིང་ནི་གང་གིས་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྩེ་མོ་ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བཅོམ་
ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་གཟུགས་ལ་གནས་པར་མི་བགྱིའོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྣམ་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་
ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་གཟུགས་མི་རྟག་གོ་ཞེས་བགྱི་བར་གནས་པར་མི་བགྱིའོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྩེ་མོ་འབྲིང་གི་དམིགས་པ་ནི་མདོའི་ཚིག །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་གཟུགས་མི་རྟག་པ་སྟེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་
བསྟན། རྣམ་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཐབས་མི་མཁས་པས་གལ་ཏེ་ངར་འཛིན་པ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྩེ་མོ་ཆེན་པོའི་དམིགས་པ་ཡང་
མདོའི་ཚིག །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མཚན་མར་བརྗོད་པ་མ་ལགས་ཏེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྣམ་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་
བརྟག་པར་བགྱི་སྟེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཟོད་པ་ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་མ་བྲལ་བར་རིག་པར་བྱ་ཞེས་པ་
མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྣམ་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཟོད་པ་འབྲིང་གི་དམིགས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལྟར་

81-1-186b

ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་ཤིང་མ་བྱུང་བས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཟོད་པ་འབྲིང་གི་རྣམ་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ཅི་ལྟ་ཅི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཟོད་པ་ཆེན་པོའི་དམིགས་པ་
ཡང་མདོའི་ཚིག །ལེའུ་དགུ་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྣམ་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དེ་ཡང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མཉམ་པའི་
ཕྱིར་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྣམ་པ་ནི་མདོའི་ཚིག །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་
འབྲིང་གི་དམིགས་པ་ནི་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཨ་ལ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དག་གིས་གནས་པ་ནི་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་
བསྟན། རྣམ་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དག་གིས་གནས་པ་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཆེན་པོའི་དམིགས་པ་ནི་མདོའི་ཚིག །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་
གཞན་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་གཞན་ཞིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་མེད་ཀྱིས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྣམ་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་གཞན་

81-1-187a

མ་ཡིན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་གིས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་སྤོང་སྟེ། དེ་ཡང་གཟུང་བར་རྟོག་པ་གཉིས་ནི་དངོས་པོ་ལ་རྟོག་པ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པ་ཙམ་དུ་རྟོག་པ་དང་། གཉེན་པོ་ལ་
རྟོག་པ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ལ་སེམས་ཙམ་དུ་ཤེས་པའོ། །འཛིན་པར་རྟོག་པ་ཡང་གཉིས་ཏེ། གང་ཟག་ཏུ་འཛིན་པར་རྟོག་པ་སྟེ། འཛིན་པའི་རྣམ་པ་གང་གིས་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པར་སྒྲོ་བཏགས་པའི་དངོས་པོ་གཏན་མེད་པར་
འགོག་པའོ། །དེར་གདགས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་རྟོག་པ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལ་གང་ཟག་ཏུ་བཏགས་པ་དེ་ཡང་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འབྱེད་པའོ། །བཞི་པོ་དེ་དག་ཀྱང་གོ་རིམས་བཞིན་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་བཞི་ལ་ཡོད་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་གཟུང་བར་རྣམ་པར་
རྟོག་པ་དང་པོ་ལ་ཡང་དགུ་སྟེ། གཟུང་བར་རྟོག་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྟེན་ཅན་མ་རིག་པ་དང་། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་དང་། མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་སྒོ་ནས་མཐའ་གཉིས་ལ་ཆགས་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་
དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མི་ཤེས་པ་དང་། འཕགས་པའི་ལམ་ལ་མི་གནས་པ་དང་། དམིགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། བདག་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། གཟུང་བར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་གཉེན་པོ་ལ་རྟོག་པ་ཡང་དགུ་སྟེ། 
གཉེན་པོའི་རྟེན་ཅན་ཕུང་པོ་དང་། སྐྱེ་བའི་སྒོ་དང་། རིགས་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དོན་དམ་པ་དང་། མཐོང་བ་དང་། བསྒོམ་པ་དང་། མི་སློབ་པའི་ལམ་དང་། འཛིན་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་ཡང་དགུ་སྟེ། གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་བདག་རང་དབང་ཅན་
དང་། གཅིག་དང་། རྒྱུ་དང་། ལྟ་བ་པོ་དང་། བདག་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། མཐོང་བ་དང་། བསྒོམ་པ་དང་། དོན་བྱས་པའི་རྟེན་ཡིན་པ་དང་། འཛིན་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ལ་ཡང་དགུ་སྟེ། གང་ཟག་བཏགས་པར་ཡོད་

81-1-187b

པའི་རྟེན་ཅན་ཕུང་པོ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཁམས་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་། མཐོང་བ་དང་། བསྒོམ་པ་དང་། ཁྱད་པར་དང་། མི་སློབ་པའི་ལམ་སྟེ། དེ་ལྟར་དབྱེ་ན་རྟོག་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གོ། །དང་པོ་དགུ་ལས་
དམིགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བདག་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུས་
གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ཞིག་མི་དམིགས་ལགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། མ་རིག་པ་ཡང་མདོའི་
ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་ཅི་ལྟར་མེད་པ་དེ་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར། མ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱི་ཕྱིར་གཟུགས་
ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། མིང་དང་གཟུགས་ལ་ཞེན་པའི་སྒོ་ནས་མཐའ་གཉིས་ལ་ཆགས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ལ་བྱིས་པ་གང་དག་མ་རིག་པ་དང་། སྲེད་ལེན་དག་གི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། 
རྣམ་པར་བྱང་བ་མི་ཤེས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་དག་དེ་ལྟར་མངོན་པར་ཞེན་པས་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། འཕགས་པའི་ལམ་ལ་མི་གནས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་དག་ནི་མི་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ཞིག་ལ་མི་
གནས་ཤེ་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཟུང་བར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་གཉེན་པོའི་རྟེན་ཅན་ཡང་མདོའི་ཚིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སློབ་པ་ལགས་ཤིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། 

81-1-188a

དགུར་ཕྱེ་བ་ནི་མདོ་ལས་ས་བཅད་དུ་མ་མཆིས་ཏེ་དོན་གྱིས་བཞག །འཛིན་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ། འཛིན་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་ཡང་མདོའི་ཚིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལ་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་འདྲི་
སྟེ། སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་འདི་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། འཛིན་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་ཡང་ལེའུ་བཅུ་པའི་ཀླད་ནས་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་འདི་དགུ་ལ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་
བསྟན། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ན་སྐྲག་སྟེ་དངང་པར་
མི་འགྱུར་ལགས་གྲང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་དོན་བཅུས་བསྟན་པའི་བཞི་པ་སྟེ། བསྒྲུབ་པའི་རྟེན་ལ་ཡང་དོན་བཅུ་གསུམ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱི་ཆ་བཞི་དང་། མཐོང་བསྒོམ་གཉིས་དང་། གཉེན་པོ་སྐྱེས་ཏེ་
མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འགགས་པ་དང་། དེ་གཉི་ག་མི་དམིགས་པ་དང་། མཐའ་གཉིས་ལ་མི་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་དང་། དེ་དག་མ་སྐྱེས་པ་ཐེག་པ་འོག་མ་དང་། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དང་། ཐེག་པ་གསུམ་ལ་དགོད་པའི་གཞན་གྱི་དོན་དང་། 
འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་མཚན་མ་མེད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བ་སྟེ། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །འདི་དག་སོ་སོར་ས་བཅད་དུ་མེད་ཅིང་དོན་གྱིས་བཞག་སྟེ། དེ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་ཞེས་བགྱི་བའི་གཞིའི་དོན་གང་ལགས་ཞེས་པའི་ལེའུ་བཅུ་གཅིག་པའི་ཀླད་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་དོན་བཅུས་བསྟན་པའི་ལྔ་པ་ལ་ཡང་དོན་བཅུ་གཅིག་སྟེ། དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་དང་། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང་། སོ་

81-1-188b

སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་། འཕགས་པའི་སྐྱེ་བོས་བསྡུས་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་དང་། བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་། དེ་ལྟར་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་། རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པ་ཁམས་གསུམ་དང་། རྒྱུ་ལ་མི་
ལྟོས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། འཕགས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཀུན་གྱི་རྒྱུད་ལ་འབྱུང་བའི་ཐུན་མོང་གི་བསམ་གཏན་བཞི་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཅན་སྟོབས་བཅུ་དང་། དེ་ལ་དགེ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཁོང་དུ་
ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་པས་མགོ་དྲངས་ནས་འོག་ནས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། མི་དགེ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་མི་དགེ་
བའི་ཆོས་རྣམས་གང་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡང་མདོའི་ཚིག །
བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་ལགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། འཕགས་པའི་སྐྱེ་བོས་བསྡུས་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་ཡང་མདོའི་ཚིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་ལགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། 
བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ལྟར་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དེ་ལྟར་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ལ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་
ཞེ་ན། ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པ་ཁམས་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ལ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན། ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྒྱུ་ལ་མི་ལྟོས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་མདོའི་ཚིག །དེ་ལ་འདུས་མ་

81-1-189a

བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། འཕགས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཀུན་གྱི་རྒྱུད་ལ་འབྱུང་བའི་བསམ་གཏན་བཞི་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ལ་ཐུན་མོང་གི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་འབྱུང་བའི་ཆོས་
ཅན་སྟོབས་བཅུ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་དོན་བཅུར་ཕྱེ་བའི་དྲུག་པ་ནི་འམ་དོན་དུ་གཉེར་བ་སྟེ། དེ་ལ་གསུམ་སྟེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་ཆེ་བ་དང་། 
སྤོང་བ་ཆེ་བ་དང་། རྟོགས་པ་ཆེ་བའོ། །དེ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཆེ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་བ་ཅིའི་སླད་དུ་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སྤོང་བ་ཆེ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ལེའུ་བཅུ་གཉིས་པའི་ཀླད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དོན་གང་གིས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་བ་ལ་བདག་ཀྱང་སྤོབས་ལགས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྟོགས་པ་ཆེ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དོན་གང་
གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་བ་ལ་བདག་ཀྱང་སྤོབས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་དོན་བཅུས་བསྟན་པའི་བདུན་པ་གོ་ཆ་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་བསྡུ་ན་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་
རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་འདུས་ལ། དབྱེ་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་སྟེ། དེ་ཡང་མདོའི་ཚིག་ལེའུ་བཅུ་གསུམ་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་གང་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །ཞེས་པ་ནས་དབྱངས་རྗེས་སུ་སྒྲོགས་པ་ཡང་མཛད་དོ། །ཞེས་

81-1-189b

པའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་དོན་བཅུས་བསྟན་པའི་བརྒྱད་པ་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ལ་ཡང་དགུ་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་། ལམ་དང་། ཚད་མེད་པ་
བཞི་དང་། མི་དམིགས་པ་དང་། འཁོར་གསུམ་དག་པ་དང་། ཆེད་དུ་བྱ་བ་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །
ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། གང་པོ་ཅི་ཙམ་གྱིས་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཀྱང་མདོའི་ཚིག །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཡངས་པ་ཞེས་པ་མན་ཆད་
ཀྱིས་བསྟན། ལམ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་བསྒོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཚད་མེད་པ་ཡང་
མདོའི་ཚིག །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། མི་དམིགས་པ་ཡང་
མདོའི་ཚིག །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། འཁོར་གསུམ་དག་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་
ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་བྱམས་མའི་བུ་གང་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་གང་པོ་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཆེད་དུ་བྱ་

81-1-190a

བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་མ་འདྲེས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། མངོན་པར་ཤེས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཚེ་དང་
ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་ནས་
ཀྱང་ཞེས་པ་ནས་ལེའུ་བཅུ་གསུམ་པའི་མཇུག་གི་བར་གྱིས་བསྟན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་དོན་བཅུས་བསྟན་པའི་དགུ་པ་ཚོགས་ལ་ཡང་བཅུ་བདུན་ཏེ། སྙིང་རྗེ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་། ཞི་གནས་དང་། ལྷག་མཐོང་དང་། ཟུང་དུ་འབྲེལ་པ་
དང་། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་དང་། བསོད་ནམས་དང་། མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་དང་། ཚིག་ལ་སོགས་པའི་གཟུངས་དང་། ས་དང་། གཉེན་པོའོ། །དེ་ལ་སྙིང་རྗེ་ཡང་མདོའི་ཚིག་ལེའུ་བཅུ་བཞི་པའི་ཀླད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་
དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཀྱང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་
གནས་ཏེ། གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་ནས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཞི་གནས་ཀྱང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་ནི། ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ཏུ་སོང་
ཞིང་དེ་ཇི་ལྟར་བདག་ཅེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ལྷག་མཐོང་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཟུང་དུ་འབྲེལ་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་

81-1-190b

གཟུགས་ནི་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ནས་ལེའུ་བཅུ་བཞི་པའི་མཇུག་གི་བར་གྱིས་བསྟན། ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ལེའུ་བཅོ་ལྔ་པའི་ཀླད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་
ཞེས་པ་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན། ཡེ་ཤེས་ལ་ཉི་ཤུ་སྟེ་སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་དང་། རང་གི་ངོ་བོ་དང་། གཞན་གྱི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་སྟེ་ཉི་ཤུའོ། །དེ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་
པོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་
འཛིན་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་སྟེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། 
ཚིག་ལ་སོགས་པའི་གཟུངས་ཀྱང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་ཏེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སའི་ཚོགས་ཀྱང་ཆོས་གང་དང་གང་གིས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་
འགྱུར་བའི་ཆོས་གང་དག་ཡིན་པ་མདོར་བསྟན་པ་དང་། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པར་ལེའུ་བཅུ་བདུན་པ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དེ་ལ་མདོར་བསྟན་པ་ཡང་ལེའུ་བཅུ་བདུན་པའི་ཀླད་ནས། རབ་འབྱོར་ཁྱོད་འདི་སྐད་དུ་ཇི་ལྟར་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་
ཡང་ས་དང་པོ་ལ་ཡང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་བཅུར་སྔར་གྲངས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་དབྱེ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ས་དང་པོ་ལ་གནས་པའི་ལྷག་

81-1-191a

པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་གང་ལགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ས་གཉིས་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཆོས་བརྒྱད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་
པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ས་གསུམ་པ་ལ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཆོས་ལྔའི་དབྱེ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་མང་དུ་ཐོས་པས་ཆོག་མི་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ས་བཞི་པ་ལ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཆོས་བཅུ་བཞིའི་
དབྱེ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དགོན་པ་ལ་གནས་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ས་ལྔ་པ་ལ་ཆོས་བཅུ་སྤང་བའི་དབྱེ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་
ཁྱིམ་པ་དང་འདྲིས་པར་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ས་དྲུག་པ་ལ་ཆོས་དྲུག་རྫོགས་པར་བྱ་བ་དང་། དྲུག་སྤང་བར་བྱ་བའི་དབྱེ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ས་དྲུག་པ་ལ་ཆོས་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་
པར་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ས་བདུན་པས་ཆོས་ཉི་ཤུ་མི་བྱ་བ་དང་། ཉི་ཤུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་དབྱེ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཇི་ལྟར་ཡང་བདག་ཏུ་འཛིན་པར་མི་བྱ་སྟེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། 
ས་བརྒྱད་པས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་བཞི་ཚན་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ལ་འཇུག་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ས་དགུ་པ་ལ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་བཅུ་གཉིས་ཡོངས་སུ་
རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་དབྱེ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྨོན་ལམ་ཇི་ལྟ་བུ་འདེབས་པ་དེ་ལྟ་བུར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ས་བཅུ་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་དབྱེ་བ་ཡང་མདོའི་

81-1-191b

ཚིག །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ས་བཅུ་ལ་གནས་པ་ཇི་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ལ་བཅུ་བདུན་དུ་ཕྱེ་བའི་ཐ་མ་གཉེན་པོའི་ཚོགས་ནི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་
སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་བརྒྱད་ལེའུ་བཅོ་བརྒྱད་པས་བསྟན་ཏེ། ཆེད་དུ་བྱ་བ་དང་། མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཡང་ལེའུ་འདི་ལས་གཅིག་སྦྱོར། དེ་ལ་གཟུང་བར་རྟོག་པ་དང་པོ་དངོས་པོ་ཙམ་ལ་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་ཁྱོད་གང་འདི་སྐད་དུ་ཐེག་པ་དེ་
གང་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཟུང་བར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་གཉེན་པོ་ལ་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་ཁྱོད་གང་འདི་སྐད་དུ་ཐེག་པ་དེ་གང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། 
འཛིན་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་གང་ཟག་ཏུ་འཛིན་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་ཁྱོད་གང་འདི་སྐད་དུ་ཐེག་པ་དེས་སུ་ཞིག་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། འཛིན་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་ཆོས་ཙམ་ལ་འཛིན་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་
པོ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་མི་དམིགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པ་གཉིས་སོ་སོའི་ས་བཅད་དུ་མེད། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་དོན་བཅུས་བསྟན་པའི་ཐ་མ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་ཡང་བརྒྱད་དེ། 
ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། གཞན་གྱི་དོན་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། ཐོབ་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་
ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་། དེའི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡང་ལེའུ་བཅོ་བརྒྱད་པའི་ཀླད་ནས་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་

81-1-192a

ཀྱིས་བསྟན། མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་ཁྱོད་གང་འདི་སྐད་དུ་ཐེག་པ་དེ་གང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཞན་གྱི་དོན་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ལེའུ་བཅུ་དགུ་པའི་ཀླད་
ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་འདི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ནི་འོང་བ་དང་འགྲོ་བ་མི་དམིགས་ཞེས་
པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐེག་པ་དེ་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཡང་མི་དམིགས་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཡང་མི་དམིགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཐོབ་པའི་ངེས་
པར་འབྱུང་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་བྱམས་མའི་བུ་གང་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གང་ཡང་ཁྱོད་འདི་
སྐད་དུ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཅིའི་ཕྱིར་གཟུགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ལམ་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡང་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པའི་ཀླད་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ལ་
འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །སྤྱི་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་གཉིས་པ་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ལ་ཡང་བཞི་སྟེ། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་སྐྱེར་རུང་བའི་རྟེན་དང་། ཡུལ་དང་། ཁྱབ་པ་དང་། རང་བཞིན་དང་། ལས་དང་། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ཤེས་
པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ཤེས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་རྟེན་ནི་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཡུལ་ངེས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །

81-1-192b

དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ན་ཞེས་པ་ནས། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན། ཁྱབ་པ་སྟེ། ཐེག་པ་
ཆེན་པོ་ཉིད་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་དུ་ཡང་བསྟན་ལ། དེ་ཡང་མདོའི་ཚིག །གང་དག་ཡང་དག་པ་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་དག་ནི་ཞེས་པ་ནས་ཁོ་བོ་ནི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་བར་ཆད་མི་བྱེད་པས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། རང་བཞིན་དང་། ལས་ནི་ཤུགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། 
སྐྱོན་མེད་པར་ཞུགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་མཐུ་མེད་དེ། འཁོར་བ་མཚམས་བཅད་པ་ཡིན་པས་སེམས་བསྐྱེད་དང་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་དོན་བྱེད་པས་རང་བཞིན་དེ་ཡིན། འཁོར་བར་གནས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པས་ལས་དེ་ཡིན་པར་སྦྱར། ཉན་ཐོས་ཀྱི་
ལམ་བདེན་པ་བཞིའི་ཚུལ་དུ་ཤེས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན་ལ། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་ནི་གཟུགས་ནི་མི་རྟག་པར་ཡིད་ལ་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་
སོགས་པས་བསྟན། འགོག་པ་ནི་མདོའི་ཚིག །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱ་བ་དག་གིས་མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག་སྟེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ལམ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་སྟེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བདེན་པ་བཞི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་བཞི་ལ་དྲོད་ཀྱང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཟུགས་ནི་གཟུགས་
ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྩེ་མོ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཟོད་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །གཟུགས་རྟག་ཅེས་བྱ་

81-1-193a

བར་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཀྱང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ས་དང་པོ་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་མི་བྱ་ཞེས་པ་མན་ཆད་
ཀྱིས་བསྟན། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ཤེས་པ་ཡང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ལས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དོན་གྱིས་གཞན་པ་དང་། གཟུང་བའི་རྟོག་པ་སྤངས་ལ་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་མ་སྤངས་པ་དང་། བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ལམ་བདེན་པ་བཞི་དང་། 
རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་འཁོར་དེ་ལས་ལྷའི་བུ་ཁ་ཅིག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གནོད་སྦྱིན་རྣམས་ཀྱི་སྐད་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ལམ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་མི་
བརྟེན་དུ་མི་རུང་བར་བསྟོད་པ་དང་། ལམ་ལ་འཇུག་པའི་གང་ཟག་བསྟན་པ་བར་འདིར་མདོ་ལས་འབྱུང་སྟེ། ལྷའི་བུ་དག་དེ་ལྟར་ན་གང་དག་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པར་འདོད་པ་དང་ཞེས་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་མཇུག་ནས་འབྱུང་བ་ནས། ངེས་པར་མ་སྐྱེས་པ་
གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་བཞི་ལ་དྲོད་ཀྱང་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་འདི་སྙམ་
དུ་སེམས་ཏེ། ཀྱེ་མ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་འདི་ནི་བརྟགས་པ་དང་ཡང་མི་འགལ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱང་སྟོན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཟབ་མོ་ཡིན་ནོ་སྙམ་མོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྩེ་མོ་ཡང་མདོའི་ཚིག །གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་སློབ་པ་དེ་ནི་
གཟུགས་འཕེལ་བར་བྱ་བ་དང་འགྲིབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་སློབ་པོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཟོད་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཟུགས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་

81-1-193b

མི་སློབ་པོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཀྱང་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་སློབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཞིང་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མ་
ཡིན་པར་བསླབ་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ཤེས་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་དང་། བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ནི་བཟོད་པ་དང་། ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དང་། ཚེ་འདི་དང་ཕྱི་མའི་ཕན་ཡོན་དང་བཅས་པར་
བསྟན་ཏེ། མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ནས་བཙལ་བར་བྱ་ཞེས་པ་ནས། ཤེས་རབ་གང་བསྒོམ་པ་དེ་དག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ཏེ། 
མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྔོ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ལེའུ་ཉི་ཤུ་དྲུག་པའི་མཇུག་གི་བར་ཡན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བདེན་པ་བཞི་ལ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་སྦྱར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བཞི་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། 
སངས་རྒྱས་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་མེད་པས་རྟེན་དང་བརྟེན་པར་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་མི་གནས་པ་ནི་མདོའི་ཚིག །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དམིགས་སུ་མེད། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་པས་བསྟན། གཟུགས་ལ་སོགས་
པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཆེན་པོ་ཉིད་དང་དེ་དག་ཚད་མེད་པ་ཉིད་དང་། དེ་དག་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གསུམ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མདོའི་ཚིག །བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་
ཆེ་བའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། འོག་ནས་གཏན་ཚིགས་དང་བཅས་པར་བསྟན། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བཞི་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་དང་བྲལ་བར་བསྟན་པ་ནི་མདོའི་ཚིག །བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་

81-1-194a

སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་མཐའ་ཡས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། འོག་ནས་གཏན་ཚིགས། ཀཽ་ཤི་ཀ་གཟུགས་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་
གནས་པ་ནི་རྟག་ཆད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འཛིན་པ་ནི་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པའི་ཀླད་ནས་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལྷ་རྣམས་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དེ་བཞིན་དུ་དེ་ལ་གནས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་
ཅད་བླང་དོར་མེད་པར་བསྒོམ་སྟེ་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལྷའི་བུ་དེ་དག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ཙམ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་གཟུགས་སུ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་མི་འདོར་བའི་ཚུལ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། 
ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་མོས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཚད་མེད་པ་བཞི་བསྒོམ་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཁོར་བཞི་པོ་དགེ་སློང་དང་། དགེ་སློང་མ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། འགོག་པའི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བཞི་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་རང་
བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་བསྟན་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ཙམ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཡོངས་སུ་གཟུང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་
དང་མཉམ་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་འབྲས་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཤིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་གཉེན་པོ་རྣམས་
རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་ས་ཕྱོགས་གང་དུ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་འཛིན་ཏམ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཕྱི་ནང་གི་འཚེ་བ་ཞི་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀཽ་ཤི་ཀ་

81-1-194b

འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་ཅིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བཞི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཞི་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་དག་ཉེ་བར་
ཞི་བར་བྱེད་ཅིང་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པས་བསྟན། ཤེས་རབ་དང་ཐབས་སུ་ལྡན་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྲུང་བ་མཛད་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཛིན་ཏམ་ཞེས་པ་ནས། ཚུལ་
བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ན་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་རྣམས་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སངས་རྒྱས་ཉིད་མངོན་པར་འདོད་པས་བདག་ཉིད་སྲོག་གཅོད་པ་སྤང་བ་དང་། དེ་ཉིད་ལ་གཞན་དག་འགོད་པ་ཡང་མདོའི་
ཚིག །དེ་བདག་ཀྱང་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བར་བྱེད་ཅེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་ཟད་པར་བྱེད་འདོད་པས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་
སྤྱོད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་གང་སྦྱིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱ་ཞིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །བྱེད་པ་དྲུག་ལ་སེམས་རང་དབང་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་དེ་དག་ནི་དྲན་
པ་འདི་ལྟ་བུར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་འདུད་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་
འདས་ཇི་ཙམ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་འདུལ་བ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཡང་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་

81-1-195a

ཀྱིས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཕ་རོལ་གྱི་གནོད་པ་བྱས་པའི་སྒྲུབ་པས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་
འཛིན་པ་དང་ཞེས་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་དང་མི་འབྲལ་བ་དེ་ལ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་སྨན་མ་ཡིན་པས་གཏོར་ཏམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །འདས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་
བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་འདི་ལ་བསླབས་ནས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྟེན་གྱི་ཡུལ་མཆོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཡི་གེར་བྲིས་ཏེ་འཆང་ནས་མ་བཟུང་། མ་བཀླགས་
ཞེས་པ་ནས། ཕྱག་བྱ་བར་འོས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཡང་གཉིས་ཏེ། དག་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ། །དག་པ་འཇིག་རྟེན་པ་མོས་པ་ལ་ཡང་གསུམ་སྟེ། རང་གི་དོན་དུ་མོས་པ་དང་། རང་དང་གཞན་
གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་དང་། གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པའོ། །རང་གི་དོན་དུ་མོས་པ་ལ་ཡང་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་དགུ་སྟེ། རང་གི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལྷའི་དབང་པོ་
བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཡི་གེར་བྲིས་ཤིང་གླེགས་བམ་དུ་བགྱིས་ཏེ་བཅངས་ལ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རང་གི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ཡང་མདོའི་
ཚིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མཆོད་པར་བགྱིད་པ་དེ་བསོད་ནམས་ཇི་ཙམ་ཞིག་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ལགས་ཞེས་པ་མན་

81-1-195b

ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རང་གི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མཆོད་རྟེན་ལྟ་ཞོག་གི་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རང་གི་དོན་དུ་མོས་པ་འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་འཛམ་བུའི་གླིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་གྱིས་
བཀང་བ་ལྟ་ཡང་ཞོག་གི་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རང་གི་དོན་དུ་མོས་པ་འབྲིང་གི་འབྲིང་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་གྱིས་བཀང་བ་ལྟ་ཞོག་གི་ཞེས་པས་བསྟན། རང་གི་དོན་དུ་མོས་པ་འབྲིང་
གི་ཆེན་པོ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཀང་བ་ལྟ་ཞོག་གི་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རང་གི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་སྟོང་གཉིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་འདི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་གྱིས་བཀང་བ་ལྟ་ཡང་ཞོག་གི་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རང་གི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆེན་པོའི་འབྲིང་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་གྱིས་
ཡོངས་སུ་བཀང་སྟེ་མཆོད་པ་ལྟ་ཞོག་གི་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རང་གི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཡང་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སེམས་ཅན་དག་ལ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། 
རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ན་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷའི་བུ་དང་། འོག་མིན་གྱི་བར་གྱི་ལྷའི་བུ་དེ་དག་ལ་སྨྲས་པ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། 
རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟུང་ཤིག་ཅེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་

81-1-196a

མོས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་རིག་སྔགས་ཆེན་པོ་ལགས་
སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ཀླན་ཀ་ཚོལ་བའི་བསམ་པ་ཅན་རབ་ཏུ་མང་པོ་བརྒྱ་ཙམ་ཞིག་ཀླན་ཀ་བཙལ་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་
དེར་དོང་ངོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་འབྲིང་གི་འབྲིང་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་ལྷའི་བུ་
དེ་དག་གིས་ལྷའི་མེ་ཏོག་རྣམས་མངོན་པར་སྤྲུལ་ནས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ལེའུ་སུམ་ཅུ་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་
པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆེན་པོའི་འབྲིང་ཡང་མདོའི་ཚིག །བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རིགས་ཀྱི་བུའམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་འཛིན་པ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རང་དང་
གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཁོར་དང་བཅས་པ་བཞུགས་པ་ལ་ནམ་འཚོའི་བར་དུ་མཆོད་པ་བྱས་ཏེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ཡང་ལེའུ་
སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་གལ་ཏེ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་གིས་བྱུར་བུར་བྱས་ཏེ་བཀང་ལ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཞན་གྱི་

81-1-196b

དོན་དུ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ཡང་མདོའི་ཚིག །བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་གང་ལ་བསླབས་ནས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བཅོམ་
ལྡན་འདས་གང་གི་ཚེ་བདག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཡིད་ལ་བགྱིད་པ་དེའི་ཚེ་འཇིགས་པར་འགྱུར་བའམ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་ཡང་མདོའི་ཚིག །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་དང་། 
གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འགྲོ་བ་མ་མཆིས་པར་འཚལ་བར་བགྱི་བ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་འབྲིང་གི་འབྲིང་ཡང་མདོའི་ཚིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་གིས་ཡོངས་སུ་བཀང་སྟེ། བྱུར་བུར་བགྱིས་པ་ཞིག་ཀྱང་སྩལ་ལ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་གིས་ཡོངས་སུ་བཀང་ཏེ་བྱུར་བུར་བགྱིས་པ་ལྟ་ཞོག་ལགས་ཀྱི་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ནི་འདི་གཉིས་ལགས་ཏེ། གཉིས་
གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དང་། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལགས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆེན་པོའི་འབྲིང་ཡང་མདོའི་ཚིག །བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་
ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཆེ་བ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་གླེགས་བམ་ལ་བྲིས་ཏེ་འཆང་ལ་ཞེས་པ་མན་

81-1-197a

ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རང་གི་དོན་དུ་མོས་པ་དགུ་དང་། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་དགུ་དང་། གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་དགུ་སྟེ། དགུ་ཚན་གསུམ་དང་། བསྟོད་པ་དང་། བཀུར་བ་དང་། བསྔགས་པ་དགུ་ཚན་གསུམ་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། 
རང་གི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་བསྟོད་པ་འབུམ་ལས་ནི་གསལ། གཞན་ལ་ནི་དོན་གྱིས་བསྟན། རང་གི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ལ་བསྟོད་པ་ནི་ལེའུ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པའི་ཀླད་ནས། ཀཽ་ཤི་ཀ་སེམས་ཅན་གཅིག་ཅིག་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་
གཞག་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཆེས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་གྱི་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ལ་བསྟོད་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་རྣམས་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་བཀོད་
ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་ལ་བསྟོད་པ་ནི་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་བསམ་གཏན་བཞི་ལ་བཀོད་ཅིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། འབྲིང་
གི་འབྲིང་ལ་བསྟོད་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཛིན་པ་དང་ཞེས་པ་ནས། ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན། འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་ལ་བསྟོད་པ་ཡང་མདོའི་
ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་གཞན་དག་ལ་རྒྱ་ཆེར་སྟོན་ཅིང་འཆད་ལ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རང་གི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ལ་བསྟོད་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་
རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཞན་དག་ལ་རྒྱ་ཆེར་སྟོན་ཅིང་འཆད་ལ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཆེན་པོའི་འབྲིང་ལ་བསྟོད་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །གལ་ཏེ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་ཕྱོགས་རེ་རེ་ཞིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་

81-1-197b

བསྟན། ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ལ་བསྟོད་པ་ནི་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་གིས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པ་བས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རང་
དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་བཀུར་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྟར་བཅོས་པ་དེ་གང་ལགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ལ་བཀུར་བ་ནི་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་
འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་བཀོད་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ལ་བཀུར་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་
མོ་གང་ལ་ལས་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་བཀོད་ན་ཞེས་པས་བསྟན། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་ལ་བཀུར་བ་ནི་མདོའི་ཚིག །ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་བཀོད་ན་ཞེས་པས་བསྟན། 
འབྲིང་གི་འབྲིང་ལ་བཀུར་བ་ནི་མདོའི་ཚིག །དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་བཀོད་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་ལ་བཀུར་བ་ནི་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་ཕྱོགས་བཅུའི་ཕྱོགས་རེ་རེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ན་
ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་ལ་བཀུར་བ་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་
ལ་ལ་ཞིག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་པ་བས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་བསྔགས་པ་ཆུང་ངུ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་

81-1-198a

སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ལ་བསྔགས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །གོས་དང་ཟས་དང་མལ་ཆ་དང་སྟན་དང་ན་བའི་གསོས་
སྨན་དང་ཡོ་བྱད་རྣམས་ཀྱིས་སྨན་གདགས་འཚལ་ལོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ལ་བསྔགས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདོམས་
ཤིང་རྗེས་སུ་སྟོན་པ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་ལ་བསྔགས་པ་འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་གང་ཁྱོད་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནས། 
ཁྱོད་ཀྱི་ལས་ནི་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན། འབྲིང་གི་འབྲིང་ལ་བསྔགས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་གང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པར་འདོད་པ་དེས་ནི་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་ལ་བསྔགས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་
ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནི་དེ་ལས་འབྱུང་སྟེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ལ་བསྔགས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་མ་གྱུར་པ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཆེན་པོའི་འབྲིང་ལ་བསྔགས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་ལ་སློབ་པ་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་མན་ཆད་
ཀྱིས་བསྟན། ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ལ་བསྔགས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་གཅོད་པར་འགྱུར་ཞིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། 

81-1-198b

དེ་ལྟར་མོས་པ་ལ་བསྔོ་བ་འབྱུང་ཞིང་དེ་ཡང་ཁྱད་པར་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་སྔོ་བར་བྱེད་དེ། མི་དམིགས་པར་བསྔོ་བ་དང་། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་བསྔོ་བ་དང་། དབེན་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དགེ་བའི་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དྲན་པ་དང་། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་། 
མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྟོན་པས་གནང་བ་དང་། ཁམས་གསུམ་པར་མ་གཏོགས་པ་དང་། ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོ་དང་། བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཅུ་གཉིས་ལ། དང་པོ་མི་དམིགས་པར་བསྔོ་བ་ཡང་ལེའུ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ཀླད་ནས། 
དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པས། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་བསྔོ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་མེད་པ་དག་གིས་
ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དབེན་པའི་བསྔོ་བ་ནི་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། བྱམས་པ་སེམས་གང་གིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ནས་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པའི་སེམས་དེ་ནི་ཟད་ཅིང་འགགས་ལ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དགེ་བའི་ཚོགས་ཀྱི་རང་
བཞིན་དྲན་པ་ནི་མདོའི་ཚིག །བྱམས་པས་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཐབས་ལ་མཁས་པའི་བསྔོ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
བྱམས་པས། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ནས་སྐྲག་སྟེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། མཚན་མ་
མེད་པའི་བསྔོ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བྱམས་པས་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པ་དེ་དག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་

81-1-199a

ཐམས་ཅད་ལ་བརྩམས་ཏེ། ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སྟོན་པས་གནང་བའི་བསྔོ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བྱམས་པས་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་དང་ཞེས་པ་མན་
ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཁམས་གསུམ་པར་མ་གཏོགས་པའི་བསྡོ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱ་སྟེ་
ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཆུང་ངུ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་གང་དག་འཁོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཞིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་
བསྟན། འབྲིང་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་འཁོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པར་གྱུར་ཏམ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཆེན་པོ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་
གཞན་ཡང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་གང་དག་འཁོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པར་གྱུར་ལ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་འབྱུང་བའི་བསྔོ་
བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷའི་བུ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་ལྷའི་བུ་ཉི་ཁྲིས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བསྔོ་བའི་འོག་ཏུ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཐབས་ཀྱིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་དམིགས་ནས་དོན་དམ་
པར་མི་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བ་ཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་འདི་ལྟར་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་

81-1-199b

བའི་བར་གྱིས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡང་གཉིས་ཏེ། སྒྲུབ་པ་དང་། དག་པའོ། །སྒྲུབ་པ་ལ་ཡང་བཞི་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་མཐོང་བས་ངོ་བོ་ཉིད་དང་། གཞན་གྱིས་སངས་རྒྱས་
མི་མཐོང་བས་མཆོག་ཉིད་དང་། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པར་རྟོགས་ནས་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པ་དང་། ཆོས་རྣམས་མི་དམིགས་པར་གཏོད་པ་ནི་དོན་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་སུ་བྱེད་པས་དོན་ཆེན་པོ་ཉིད་དང་བཞིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ལེའུ་སུམ་ཅུ་
རྩ་བཞི་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། མཆོག་ཉིད་ནི་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་
བསྒྲུབས་པས་ཆོས་གང་ཞིག་ཐོབ་པར་བགྱི་ལགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་དང་། ཞེས་
པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དོན་ཆེན་པོ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཆེ་བ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །དག་པ་ཡང་བསྒྲུབས་པས་བསྒོམ་པའི་ལམ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་གསུམ་
སྟེ། སངས་རྒྱས་མཉེས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཞི་གནས་ལ་མཁས་པའོ། །མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བཞི་སྟེ། བདུད་ཀྱིས་གནོད་པ་བྱས་པ་དང་། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་མ་མོས་པ་དང་། དངོས་པོར་འཛིན་པ་དང་། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་དང་
འགྲོགས་པའོ། །རྣམ་པར་དག་པ་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང་། ཁྱད་པར་གྱི་དག་པ་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དག་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་སངས་རྒྱས་མཉེས་པར་བྱེད་པ་

81-1-200a

ཡང་མདོའི་ཚིག །ལེའུ་སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔ་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ནི་སེམས་
དང་པོ་བསྐྱེད་ཕྱིན་ཆད་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་ཅིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཞི་གནས་ལ་མཁས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེས་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་དང་། གཉིས་སུ་མེད་པ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་
ཀྱིས་བསྟན། མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བཞི་པོ་བདུད་ཀྱིས་གནོད་པ་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་མི་བླུན་པོ་དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་བཞིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཟློག་པར་བྱེད་དེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སྤྱིར་རྣམ་པར་དག་པ་བསྟན་པ་ཡང་
མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པའོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རབ་འབྱོར་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཁྱད་པར་ནི་དེའི་སྐབས་ནས། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་
པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་པས་དེ་ཡང་ལེའུ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་འདི་
སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གཞན་ནི་ཤུགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཡང་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་མེད་ན་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པས་སྤྱིར་ན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ལ་དོན་དགུས་
བསྟན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྲིད་པ་ལ་མི་གནས་པ་དང་། སྙིང་རྗེས་ཞི་བ་ལ་མི་གནས་པ་དང་། ཐབས་མ་ཡིན་པས་རིང་བ་དང་། ཐབས་ཀྱིས་རིང་བ་མ་ཡིན་པ་དང་། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་། གཉེན་པོ་དང་། སྦྱོར་བ་དང་། མཉམ་པ་ཉིད་དང་། 

81-1-200b

ཉན་ཐོས་དང་། རང་རྒྱལ་བའི་མཐོང་བའི་ལམ་མོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེས་སྲིད་པ་དང་ཞི་བ་ལ་མི་གནས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་
ནི་ཚུ་རོལ་གྱི་འགྲམ་མམ་ཞེས་པ་ནས། རབ་འབྱོར་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན། ཐབས་མ་ཡིན་པས་རིང་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་
ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཐབས་ཀྱིས་རིང་བ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གང་ཁྱོད་འདི་སྐད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་མ་ཆགས་པ་གང་ཡིན་ཞེས་པ་མན་ཆད་
ཀྱིས་བསྟན། མི་མཐུན་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་རྣམ་གྲངས་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆགས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་བ་
ནི་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཉེན་པོ་ནི་མདོའི་ཚིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་དུ་གཞན་དག་ལ་སྟོན་པར་འདོད་པ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡང་
ཆགས་པ་ཕྲ་མོ་ཡིན་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པ་དང་། དེ་ཅི་ལྟར་སྤང་བ་དང་། ཆོས་ཉིད་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་ཟབ་པ་དང་། རྟོགས་པར་དཀའ་བ་བསྟན་ཏེ། ཆགས་པ་ཕྲ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་
འབྱོར་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་གང་ཁྱོད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ཆགས་པའི་མཐའ་དེ་དག་བསྟན་པ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དེ་ཅི་ལྟར་སྤོང་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་

81-1-201a

ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱང་རང་བཞིན་གཉིས་མ་ཡིན་ཏེ་གཅིག་ཏུ་ཟད་དོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཟབ་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ལགས་སོགས་
པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དེ་ལྟར་མི་མཐུན་པའི་
ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་ནས། དེ་དག་རྣམ་པར་བསྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་ལེའུ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བགྱིད་པ་ཆེན་པོ་
ལགས་སོ་ཞེས་པ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ་ལོ་སྙམ་མོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་ནི་སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་བཅུ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་བཅུ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་སྦྱོར་བ་དང་། 
ཆོས་དེ་དག་ཉིད་མི་རྟག་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང་། སོ་སོར་མ་རྫོགས་པ་དང་། རྫོགས་པ་ཉིད་དང་། ཆགས་པ་མེད་པ་དང་། གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་དང་། བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་ཉིད་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་དང་། སྦྱོར་བ་དང་། བྱ་བ་
རྣམས་དཀའ་བ་ཉིད་དང་། སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དང་། མིག་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་མི་འགྲོ་བ་ཉིད་དུའང་མི་དམིགས་པར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་སྦྱོར་བ་ནི་མདོའི་ཚིག །དེ་
ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བགྱིད་པ་མ་མཆིས་པའོ། །ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །གལ་

81-1-201b

ཏེ་གཟུགས་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་འམ་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་མི་སྤྱོད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སོ་སོར་མ་རྫོགས་པ་དང་། རྫོགས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་
པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གལ་ཏེ་གཟུགས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྤྱོད་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཆགས་པ་མེད་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་
པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་རྣམས་ལ་ཆགས་པ་འམ་མ་ཆགས་པ་ལེགས་པར་བསྟན་པ་འདི་ངོ་མཚར་ཏོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ནི་མདོའི་ཚིག །གསོལ་པ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་ཆོས་ཟབ་མོ་འདི་བསྟན་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མི་འགྲིབ་ཅེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་ཉིད་ནི་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནམ་
འཚོའི་བར་དུ་ནམ་མཁའི་ལེགས་པ་འམ་མ་ལེགས་པ་བརྗོད་ཀྱང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཆེད་དུ་བྱ་བ་ནི་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ནི་ལེགས་པ་བརྗོད་ཀྱང་འཕེལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སྦྱོར་བ་ནི་མདོའི་
ཚིག །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པའི་ཚེ་ཞུམ་པ་འམ་གཡེང་བར་མི་འགྱུར་བ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བརྩོན་པར་
བགྱིད་ཅིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བྱ་དཀའ་བ་བྱེད་པ་ནི་མདོའི་ཚིག །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་སླར་མི་ལྡོག་པ་ནི་དཀའ་བ་བགྱིད་པའོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སྐལ་བ་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ནི་མདོའི་ཚིག །བཅོམ་

81-1-202a

ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་གིས་གོ་ཆ་འཚལ་བ་དེ་དག་ནི་ཕྱག་བགྱི་བར་འོས་པའོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། མིག་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མདོའི་ཚིག །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་
ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ལྟ་སྟེ། འདམ་བུའི་དབྱིངས་སམ་འོད་མའི་ཚལ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་སྙམ་པའི་བར་གྱིས་བསྟན། གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་མི་འགྲོ་བ་ཉིད་ནི་མདོ་ལས་མ་བྱུང་། 
སྦྱོར་བ་དེ་ཡང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྦྱོར་བ་བསྒོམ་དགོས་པས་མཉམ་པ་ཉིད་བསྟན་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་
ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་དེ་གང་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་པ་ནས། སྤྲུལ་པའི་མཚན་མར་ཡང་རློམས་སེམས་སུ་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན། སྦྱོར་བའི་མཉམ་པ་ཉིད་རྟོགས་ནས་མཐོང་བའི་ལམ་བསྒོམ་དགོས་པས་
མཐོང་བའི་ལམ་བསྟན་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ན་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷ་དང་ཞེས་པ་ནས། ལེའུ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་པ་རྫོགས་པའི་བར་གྱིས་མཐོང་བའི་ལམ་བདེན་པ་བཞི་རྣམ་པ་དང་བཅས་
པ་བསྟན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་
པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། གཟུགས་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་དང་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བར་ཆོས་སྟོན་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་དང་བྲལ་བས་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་སྤངས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །གཟུགས་

81-1-202b

སྡུག་ཅེས་བྱ་བ་དང་མི་སྡུག་ཅེས་བྱ་བར་ཆོས་སྟོན་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སྟོང་པ་དང་མི་སྟོང་པ་དང་བྲལ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག་ལས། རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་གོ་ཞེས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། 
བདག་དང་བདག་མེད་པ་མ་ཡིན་པས་སྐྱེ་འགག་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གཟུགས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགག་པ་མེད་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་ནི་གཟུགས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་
ཀྱིས་བསྟན། ཀུན་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་བཞི་ཡང་རྒྱུ་དང་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་གསོག་ཉིད་དེ་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ནམ་མཁའ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། 
ཀུན་འབྱུང་བ་དང་ཀུན་འབྱུང་མེད་པ་མི་དམིགས་པས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་ནམ་མཁའ་གོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་སྐྱེ་བ་
མེད་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་གྲོལ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་གོས་པ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་
ཀྱིས་བསྟན། རྐྱེན་དང་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་ལས་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་ནམ་མཁའ་སྨྲ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པས་བསྟན། འགོག་
པའི་རྣམ་པ་ཡང་བཞི་སྟེ། འགོག་པ་དང་འགོག་པ་མེད་པར་མ་འབྲེལ་པས་འགོག་པའི་དོན་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པས་རྒྱུད་གཞན་ལ་སྦྱིན་དུ་མེད་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་སྨྲ་བ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ། ཤེས་

81-1-203a

རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཞི་བ་དང་ཞི་བ་མེད་པས་དམིགས་པ་དང་དམིགས་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་ནམ་མཁའ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་
སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གྱ་ནོམ་པ་དང་གྱ་ནོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང་བྲལ་བར་མཐའ་གཉིས་ལས་འདས་ཤིང་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། དམིགས་སུ་མེད་པ་དང་། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགག་པ་
མེད་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནད་ཐམས་ཅད་མི་སྐྱེ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་
གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཛིན་པ་དང་། འཆང་བ་དང་། ཀློག་པ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་དང་། ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བགྱིད་པ་དེ་ལ་ནི་མིག་གི་ནད་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ལགས་སོ་ཞེས་པ་མན་
ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ཡང་བཞི་སྟེ། ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ངན་སོང་ཆད་པ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ཚེས་བརྒྱད་
དང་བཅུ་བཞི་དང་བཅོ་ལྔ་དག་ལ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རིགས་པ་དང་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཐབས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ནི་སྐྱེ་བའམ། འགག་པའམ། 
ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའམ། རྣམ་པར་བྱང་བའམ། ཡོངས་སུ་བཟུང་བའམ། དོར་བའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སྒྲུབས་པ་དང་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་ཆོས་རྣམས་མཚན་མ་དང་མ་འབྲེལ་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་

81-1-203b

ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཆོས་གང་ཡང་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན། སྟོན་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན། འཛིན་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ངེས་པར་འབྱིན་པ་དང་ངེས་པར་འབྱིན་པ་མ་ཡིན་པ་མེད་པས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ངོ་བོའི་མཚན་
ཉིད་ཤེས་བྱ་དང་སྒྲ་ལ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རབ་འབྱོར་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཆོས་གང་ཡང་འཇུག་པར་བྱ་བ
འམ་ལྡོག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་གནས་པ་མ་ཡིན་པས། རབ་འབྱོར་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་གཉིས་པ་ཡང་མ་ཡིན་གཅིག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སྤྱི་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་བཞི་པ་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་
ཡང་རྣམ་པ་དང་། སྦྱོར་བ་དང་། ཡོན་ཏན་དང་། སྐྱོན་ལ་སོགས་པ་དོན་བཅུ་གཅིག་གིས་བསྟན་པ་ལ། རྣམ་པ་ཡང་གསུམ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྣམ་པའོ། །དེ་
ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ཡང་བདེན་པ་བཞི་ལ་མེད་པ་དང་། མི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ཏེ། དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས་ལེའུ་སུམ་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་
གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པས་བསྟན། མི་སྐྱེ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་
མཉམ་པ་ཉིད་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དབེན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་དབེན་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། མི་བརྫི་བ་ཡང་མདོ་

81-1-204a

ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་བརྫི་བ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ལ་ཡང་བཞི་སྟེ། གནས་པ་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས་རབ་འབྱོར་གྱིས་
གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་གཞི་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ནམ་མཁའ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ནམ་མཁའ་
ལྟ་བུ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། མིང་མེད་པ་ཡང་མདོ་
ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་མིང་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། འགོག་པ་ཡང་བཞི་སྟེ། འགྲོ་བ་མེད་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་འགྲོ་བ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། མི་འཕྲོགས་པ་ནི་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་མི་འཕྲོགས་
པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། མི་ཟད་པ་ནི་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་མི་བས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པས་བསྟན། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་
པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཞི་ཚན་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བར་དང་རིམ་བཞིན་སྦྱར་རོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་ནི་གསུམ་སྟེ། 

81-1-204b

ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤོངས་པའི་གཉེན་པོ་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཟག་པ་མེད་པ་སྟེ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་ལམ་དང་པོ་ལ་བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་དང་། 
ཤེས་པ་པོ་མེད་པ་དང་། འཕོ་བ་མེད་པ་དང་། འདུ་བ་མེད་པ་བཞི་སྟེ། དེ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་བྱེད་པ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། ཤེས་པ་པོ་མ་མཆིས་
པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། འཕོ་བ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། འཇིགས་པ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་རིམ་བཞིན་སྦྱར་ཏེ། དེ་གཞི། ལམ། རིགས་པ། སྒྲུབ་པ། ངེས་པར་འབྱིན་པ་དང་། གོ་རིམས་བཞིན་སྦྱར་རོ། །ལམ་
གཉིས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། རྨི་ལམ་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་། སྒྲ་བརྙན་ལྟར་མ་སྐྱེས་པ་དང་། མིག་ཡོར་ལྟར་མ་འགགས་པ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་ལྟར་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང་། སྒྱུ་མ་ལྟར་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་ལྔ་སྟེ། དེ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་
གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། བྲག་ཅ་ལྟ་བུ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། མིག་ཡོར་ལྟ་བུ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་
ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། གོ་རིམས་བཞིན་བསྟན་ཏེ། དག་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་སྦྱར་རོ། །གསུམ་པ་ལ་དྲུག་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་དང་། གོས་པ་མེད་པ་དང་། སྤྲོས་པ་
མེད་པ་དང་། རློམ་སེམས་མེད་པ་དང་། མི་གཡོ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་གཏི་མུག་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཀུན་ནས་

81-1-205a

ཉོན་མོངས་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དང་། འོག་ནས། རྣམ་པར་བྱང་བ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། གནས་པ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ནས་གནས་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། སྤྲོས་
པ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། རློམ་སེམས་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། གཡོ་བ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་བདེན་པ་གསུམ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས། ལམ་གྱི་བདེན་པ་
ལ་བཅོ་ལྔ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ལ་དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ནོ། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ལ་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་སྟེ། དེ་ལ་ཀུན་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། མི་གནས་པ་དང་། ཞི་བ་དང་། འདོད་ཆགས་མེད་པ་དང་། ཞེ་སྡང་
མེད་པ་དང་། གཏི་མུག་མེད་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་བརྒྱད་ནི་རྒྱུ་ལ་དང་པོ་གསུམ་ནི་རྒྱུ། དེའི་འོག་མ་གསུམ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བ། དེའི་ཕྱི་མ་གཅིག་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ། ཐ་མ་གཅིག་རྐྱེན་དང་སྦྱར་ཏེ། དེ་དག་ནི་གཉེན་པོའི་སྒོ་ནས་དེ་
ལྟར་བསྟན་ལ། དེ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། ཀུན་ནས་ལྡང་བ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་
དང་། འོག་ནས། ཞི་བ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། འདོད་ཆགས་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། ཞེ་སྡང་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། གཏི་མུག་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། 
ཉོན་མོངས་པ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། སེམས་ཅན་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོའི་ཞུ་བའི་ཚིག་མཇུག་དང་བཅས་པ་བསྟན། ལམ་གྱི་བདེན་པ་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། ཚད་མེད་པ་དང་། མཐའ་གཉིས་དང་། མ་འབྲེལ་

81-1-205b

བ་དང་། མ་འདྲེས་པ་དང་། མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང་། དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་། ཆགས་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་གཉིས་ཚན་གསུམ་ནི་ལམ་རིགས་པ་སྒྲུབ་པ་དང་སྦྱར། ཐ་མ་གཅིག་ནི་ངེས་པར་འབྱིན་པ་དང་སྦྱར་ལ། དེ་ཡང་མདོ་
ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཚད་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། མཐའ་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། མ་འདྲེས་པ་
ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། ནག་ནོག་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། ཚད་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་སོ་སོའི་ཞུ་བའི་
ལན་དང་བཅས་པ་བསྟན། སྡུག་བསྔལ་གྱི་དབེན་པའི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སྟོང་པ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། མཚན་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་མི་རྟག་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། སྡུག་བསྔལ་བ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། བདག་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། སྟོང་པ་ཉིད་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། མཚན་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ། །
ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། འགོག་པའི་རྣམ་པ་ནི་བཅུ་དྲུག་སྟེ། ནང་དང་ཕྱི་དང་གཉི་གའི་དངོས་པོ་དགག་པར་སྟོང་པ་ཉིད་དང་པོ་གསུམ་དང་། བརྟག་པའི་བདག་ཞི་བ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པས་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང་། དོན་དམ་པ་དང་། 
འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་དང་། རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་དང་། འཁོར་བ་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་དང་། རྟོགས་པའི་ཆོས་དོར་བ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དགག་པ་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ནས་དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པའི་བར་དུ་བརྒྱད་དང་། ཀུན་བརྟགས་པའི་བྱེད་པ་པོ་དགག་

81-1-206a

པ་ཡང་རང་བཞིན་སྟོང་པ་དང་། ཡུལ་དང་མཚན་ཉིད་དང་དུས་སུ་འཁྲུལ་པ་དགག་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་དང་། རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་དང་། མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་དང་། ངེས་པར་འབྱུང་བར་བརྟགས་པས་དགག་པར་
དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ནས། མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་
དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་བར་བཅོ་ལྔ་དང་། ངེས་པར་འབྱུང་བར་བརྟགས་པ་དགག་པ་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལགས་སོ་ཞེས་པ་
ནས། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྣམ་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པས་ཉན་ཐོས་ལ་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང་། 
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་དང་། སངས་རྒྱས་ལ་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་སྟེ། སྤྱིར་རྣམ་པ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་དུ་འབྱུང་བ་ལ། དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་དང་པོར་དངོས་པོར་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པའི་ལམ་བདེན་པ་བཞི་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ལུས་དྲན་པ་
ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྟགས་པ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་དང་། དེ་ལྟ་བུ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་འབྱུང་བས་རྩོལ་བའི་ལམ་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་བཞི་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ལ་སེམས་ལས་སུ་རུང་བར་འགྱུར་བས་ཏིང་ངེ་འཛིན་
ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ལམ་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང་། སེམས་སྦྱང་བ་ལ་དྲོད་དང་རྩེ་མོའི་སྦྱོར་བ་འབྱུང་བས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་དབང་པོ་ལྔ་དང་། དེ་ལ་བཟོད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་འབྱུང་བས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་། 

81-1-206b

འབྲེལ་པའི་ལམ་ལ་སྟོབས་ལྔ་དང་། དྲོད་ལ་སོགས་པ་བཞིའི་རྟོགས་པ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་འབྱུང་བས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ལམ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང་། དེ་ལས་བསྒོམ་པའི་ལམ་འབྱུང་བས་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ལམ་ལ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་
བརྒྱད་དེ་དེ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་
དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་སྦྱར་རོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལྟ་བ་དང་། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། ཁམས་གསུམ་ལ་སྨོན་པའི་གཉེན་པོ་ལམ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་དང་། སྤྲུལ་པའི་ལམ་ནང་གཟུགས་
དང་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ལ་བལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྤྲུལ་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་གཉིས་དང་། སྡུག་པ་དང་། མི་སྡུག་པ་སྤྲུལ་པ་ལ་དགའ་བ་དང་མི་དགའ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་
ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་གསུམ་དང་། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་གནས་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་དང་། ཞི་བར་གནས་པའི་ལམ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་
ལྔ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ལ་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་དང་། སྤོང་བའི་ལམ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་བདེན་པ་བཞི་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་
སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་པོ་དེ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འོག་ནས། མཚན་མ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། འོག་ནས། སྨོན་པ་མ་མཆིས་པ་ལགས་

81-1-207a

སོ་ཞེས་པ་དང་། སྤྲུལ་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་ནི་བསྡུས་ནས། འོག་ནས། རྣམ་པར་ཐར་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་ལམ་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ལམ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་
པ་བཞི་དང་། ཞི་བར་གནས་པའི་ལམ་ལ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཤུགས་ཀྱིས་བསྟན་ནས། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་
འདི་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་མན་ཆད་དང་། སྤོང་བའི་ལམ་ཡང་འོག་ནས། འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་སྨིན་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་དང་། འཆལ་པའི་ཤེས་རབ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཡིན་
པས། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལམ་གཅིག་གིས་བསྡུས་ལ་རྣམ་པ་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་སྟེ། སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་དང་། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཤད་
པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་སྒྱུར་བའི་རང་བྱུང་དང་། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་སྟེ། དེ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་
ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་སྟོབས་བཅུ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་སྦྱར་རོ། །རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་

81-1-207b

རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལས་དོན་བཅུ་གཅིག་གིས་བསྟན་པའི་གཉིས་པ་སྦྱོར་བ་ལ་ཡང་གཉིས། སྦྱོར་བ་པོ་དང་། སྦྱོར་བའོ། །དེ་ལ་སྦྱོར་བ་པོ་ནི་འདས་པ་དང་། ད་ལྟར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན་ཅིང་སྦྱངས་པའི་བདེ་བར་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་ལུས་
ལ་སོགས་པས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་དོན་ཞུ་བ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒྲུབ་པ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ལེའུ་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་འདི་
སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་ཞེས་པ་ནས། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཡོངས་སུ་བསྡུ་བར་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱའོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན། སྦྱོར་བ་ནི་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་སྟེ། དང་པོ་
གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་མི་གནས་པའི་སྦྱོར་བ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་
ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གནས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སྦྱོར་བ་སྟེ་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་མདོ་ལས། ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཟུགས་ལ་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་དེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། 
གསུམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཟབ་པའི་སྦྱོར་བ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཟབ་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཞི་པ་གཏིང་དཔག་
དཀའ་བའི་སྦྱོར་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ལྔ་པ་ཚད་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ཡང་མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། 

81-1-208a

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཚད་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། འོག་ནས། ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་
ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཐོས་ནས་སྐྲག་དངང་ལ་དངང་བར་འགྱུར་ལགས་སོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་ནི་སྤྱིར་གོང་མ་ལྔ་པོ་དེ་དག་བཤད་པ་དང་སྦྱར། དྲུག་པ་སྟེ། སྐྲག་པས་ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་ནས་འཚང་རྒྱ་བ་ཡང་མདོ་ལས། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་མདུན་དུ་བཤད་པར་བགྱི་སྟེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བདུན་པ་མི་སྐྲག་པས་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པའི་སྦྱོར་བ་ཡང་མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། ཀཽ་ཤི་ཀ་
གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དག་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཐོས་ནས་མི་སྐྲག་མི་དངང་ཞིང་དངང་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་དག་ནི་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བརྒྱད་པ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པས་མི་ལྡོག་པའི་སྦྱོར་བ་ཡང་
མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་བརྗོད་པར་བདག་ཤིན་ཏུ་སྤོབས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དགུ་པ་བར་ཆད་ཀྱི་ཆོས་སྤོང་བས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྦྱོར་བ་ཡང་
མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་བགྱི་ན་མི་ཞིག་འབྲོག་དགོན་པ་དཔག་ཚད་བརྒྱ་པ་ཞིག་ནས་འབྱུང་བར་གྱུར་ཏམ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་པ་རྟག་ཏུ་ཆོས་བསྒོམ་པ་ལ་བར་ཆད་མེད་པར་སྦྱོར་བ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་
གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཤཱ་རིའི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་ཁྱོད་ཤིན་ཏུ་སྤོབས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་གཅིག་པ་

81-1-208b

ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་གསར་གྱི་རྟེན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་བགྱི་ན་དཔྱིད་བྱུང་སྟེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་གཉིས་པ་འབྲས་བུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འགྲུབ་པས་མྱུར་དུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་
སྦྱོར་བ་ནི་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་བགྱི་ན་བུད་མེད་སྦྲུམ་མ་ནི་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་གསུམ་པ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བས་གཞན་གྱི་དོན་དུ་སྦྱོར་བ་ནི་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་
ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་སྨན་བཏགས་པ་ནི་ངོ་མཚར་ལགས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་བཞི་པ་
འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པར་སྦྱོར་བ་ནི་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ལགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅོ་ལྔ་པ་ཆོས་དང་ཆོས་
མ་ཡིན་པ་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་དྲུག་པ་བསམ་
གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསྟན་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་བདུན་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སྦྱོར་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་
པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་སུ་དག་མོས་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅོ་བརྒྱད་པ་འབྲས་བུ་དང་པོ་མཐོང་བའི་རིན་པོ་ཆེ་སྦྱིན་པ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྒྱུན་ཏུ་

81-1-209a

ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང་། ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་དགུ་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དག་པའི་སྦྱོར་བ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དག་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་སོ་ཞེས་པ་མན་
ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཉི་ཤུ་པ་ལོ་སྐོར་དུ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་མི་འདོར་བས་ས་མཚམས་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་བཤད་པ་ན་བར་ཆད་མང་དུ་མི་འབྱུང་བ་འདི་ངོ་མཚར་ལགས་སོ་
ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་དོན་བཅུ་གཅིག་གིས་བསྟན་པའི་གསུམ་པ་ཡོན་ཏན་བསྟན་པ་ལ་ཡང་དོན་བཅུ་བཞི་སྟེ། དེ་ལ་དང་པོ་བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་
འདས་བདུད་སྡིག་ཅན་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཡི་གེར་མི་འབྲི་བ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཉིས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོངས་ཤིང་མཁྱེན་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་རིའི་བུ་ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་གྱི་འཇིག་རྟེན་
གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་དག་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་གང་དག་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་པ་དེ་དག་ཅེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གསུམ་པ་སངས་རྒྱས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་དེ་ཡང་མདོ་ལས། 
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཡི་གེར་འབྲི་བ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཞི་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བ་ཡང་མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་
མོ་དེ་དག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ལྔ་པ་དོན་ཆེན་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཡི་གེར་བྲིས་ཤིང་འཆང་བ་དེ་

81-1-209b

དག་ཀྱང་དོན་ཆེ་བ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དྲུག་པ་ཡུལ་དཔྱད་པ་ཡང་མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདས་ནས་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱུད་ན་སྤྱོད་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བདུན་པ་ཟག་པ་མེད་
པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་ཡང་མདོའི་ཚིག །ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སླད་མའི་ཚེ་སླད་མའི་དུས་ན་བྱང་ཕྱོགས་ལོགས་སུ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཉན་པར་འགྱུར་ཞིང་ཞེས་
པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བརྒྱད་པ་སྨྲ་བའི་སྐྱེས་བུ་ཡང་མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བས་ཉེ་བར་བསྟན་ཅིང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདི་ལས་བརྩམས་ནས་དེ་དག་སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་
རོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དགུ་པ་མི་ཕྱེད་པ་ཉིད་ཀྱང་མདོ་ལས། བདུད་དམ་བདུད་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་དབྱེ་བར་མི་ནུས་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་པ་
དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐུན་མོང་མིན་པ་སྐྱེ་བ་ཡང་མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཐོས་ནས་དགའ་བ་དང་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིང་ཞེས་པ་
མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་གཅིག་པ་དམ་བཅས་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པ་ཡང་མདོ་ལས། རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་གིས་ངའི་མངོན་སུམ་དུ་འདི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་
བསྟན། བཅུ་གཉིས་པ་འབྲས་བུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡང་མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་ནི་གཟུགས་དང་། སྒྲ་དང་། དྲི་དང་། རོ་དང་། རེག་བྱ་དང་། ཆོས་རྣམས་ལ་མོས་པ་རླབས་པོ་ཆེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང་ཞེས་པ་མན་

81-1-210a

ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་གསུམ་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པ་ཡང་མདོ་ལས། རྣམ་པར་སྨིན་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་
ཞིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་བཞི་པ་ངེས་པར་འཐོབ་པ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་འདི་དག་གི་སླད་དུ་བརྩོན་པར་བགྱིད་ཅིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱི་ལེའུ་སུམ་ཅུ་
དགུ་པ་རྫོགས་པ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་དོན་བཅུ་གཅིག་གིས་བསྟན་པའི་བཞི་པ་སྦྱོར་བའི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་བསྟན་པ་ལ་ཡང་དོན་བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་གིས་བསྟན་པའི་དང་པོ་ཚོགས་ཆེན་པོས་ཐོབ་པ་ཡང་མདོ་
ལས། ལེའུ་བཞི་བཅུ་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྤོབས་པ་ཧ་ཅང་འཕྱི་སྟེ་སྐྱེ་བའི་དབྱེ་བས་བསྟན། དོན་གཉིས་པ་སྤོབས་པ་ཧ་ཅང་མྱུར་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་
གཞན་ཡང་སྤོབས་པ་ཧ་ཅང་མྱུར་བར་སྐྱེ་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གསུམ་པ་ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་གླལ་ཞིང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཡི་གེར་འདྲི་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཞི་པ་སེམས་ཀྱི་གནས་ངན་
ལེན་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་སེམས་རྣམ་པར་གཡེངས་ཤིང་ཡི་གེར་འདྲི་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ལྔ་པ་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པའི་ཁ་དོན་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་གླལ་ཞིང་ཁ་དོན་བྱེད་དམ་ཞེས་པ་
མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དྲུག་པ་ཕྱིར་ཕྱོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་འཛིན་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་འདི་

81-1-210b

ལས་ཉམས་མ་རྙེད་དོ་སྙམ་ནས་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་འགྲོ་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བདུན་པ་རྒྱུ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉམས་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤངས་ནས་མདོ་སྡེ་གཞན་གང་དག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་
བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱ་བ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བརྒྱད་པ་གྱ་ནོམ་པའི་རོ་མྱང་བའི་ཉམས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཁྱི་ཞིག་གིས་ཇོ་བོའི་དྲུང་ནས་ཟན་གོང་བོར་ལ་ལས་མི་ལས་ཟན་ཁམ་གཅིག་སླང་བར་སེམས་པ་དེ་བཞིན་
དུ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དགུ་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐེག་པའི་མཆོག་ཀུན་འཛིན་པ་ཉམས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་གླང་པོ་ཆེ་ལྟ་འདོད་པར་གྱུར་ལ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་པ་རྟག་ཏུ་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཉམས་པ་ཡང་
མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལྟ་འདོད་པར་གྱུར་ལ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་གཅིག་པ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འབྲེལ་པ་ཉམས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཤིང་མཁན་ནམ་ཤིང་མཁན་
གྱི་སློབ་མ་མཁས་པ་ཞིག་ཁང་བཟངས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚད་ཙམ་གྱི་ཁང་བཟངས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་གཉིས་པ་གོང་ན་མེད་པ་ཉམས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་འདོད་
པར་གྱུར་ལ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་གསུམ་པ་ཡུལ་རྣམ་པ་མང་པོ་ལ་རྟོགས་པ་འབྱུང་བའི་སྤོབས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཡི་གེར་འདྲི་བ་ན་དེ་དག་རྣམ་པར་གཡེངས་
ཤིང་འདྲི་བར་འགྱུར་སྤོབས་པ་མང་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་བཞི་པ་ཡི་གེར་འདྲི་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་

81-1-211a

ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཡི་གེར་འདྲི་བ་ན་ཆོས་དེ་དག་ལ་རྣམ་པར་གཡེང་བར་བྱེད་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅོ་ལྔ་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཀྱི་བུ་དང་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དག་
ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་དངོས་པོ་མེད་ཅེས་བྱ་བར་འདུ་ཤེས་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་དྲུག་པ་ཡི་གེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་
ལ་དག་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཡི་གེ་འབྲུ་དག་གིས་ཡི་གེར་བྲིས་ནས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་བདུན་པ་ཡི་གེ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཀྱི་བུ་དང་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཤེས་རབ་
ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཡི་གེ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་སྙམ་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅོ་བརྒྱད་པ་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་དང་རིགས་ཀྱི་བུ་
མོ་དེ་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཡི་གེར་འདྲི་བ་ན་ལྗོངས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་དགུ་པ་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་པའི་རོ་མྱང་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་
པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་དང་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཡི་གེར་འདྲི་བའི་ཚེ་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཉི་ཤུ་པ་ལམ་མ་ཡིན་པས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཚོལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང་ལུང་ནོད་པ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཉི་ཤུ་གཅིག་པ་འདུན་པ་དང་སྙོམ་ལས་ཀྱིས་ཉམས་པ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་བཞི་བཅུ་རྩ་གཅིག་པའི་ཀླད་ནས། རབ་འབྱོར་

81-1-211b

གཞན་ཡང་ཆོས་ཉན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང་། གཟུང་བ་དང་། ལུང་ནོད་པ་དང་། ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་དང་། ཀླག་པར་འདུན་ལ་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་སྙོམ་ལས་བྱེད་པར་གྱུར་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པ་འདུན་པའི་ཡུལ་ཐ་
དད་པས་ཉམས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང་། གཟུང་བ་དང་། ལུང་འབོགས་པ་དང་། ཁ་ཏོན་བྱ་བ་ལ་སྙོམ་ལས་བྱེད་པར་གྱུར་ལ་ཆོས་ཉན་པ་ནི་ཡུལ་གཞན་དུ་སོང་བར་གྱུར་ཞེས་པ་
མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཉི་ཤུ་གསུམ་པ་འདོད་ཆེན་ཆུང་བ་དང་འདོད་ཆེན་ཆུང་བ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལ་གདུ་ཞིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཉི་ཤུ་བཞི་པ་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་
དང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་དགོན་པ་པ་དང་བསོད་སྙོམས་པ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཉི་ཤུ་ལྔ་པ་དགེ་བ་དང་། དགེ་བ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཆོས་ཉན་པ་ནི་དད་ཅིང་
དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཉི་ཤུ་དྲུག་པ་གཏོང་བ་དང་སེར་སྣ་བྱེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་ཞིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཉི་ཤུ་བདུན་པ་སྦྱིན་པ་དང་ཀུན་ཏུ་འཛིན་
པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཆོས་ཉན་པ་ནི་ཆོས་སྨྲ་བ་ལས་གོས་དང་། ཟས་དང་། མལ་ཆ་དང་། སྟན་དང་། ན་བའི་གསོས་སྨན་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཉི་ཤུ་བརྒྱད་པ་མགོ་སྨོས་པས་གོ་བ་དང་རྣམ་པར་སྤྲོས་པས་གོ་བ་ཡང་མདོ་ལས། 
རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་མགོ་སྨོས་པས་གོ་བ་ཡིན་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཉི་ཤུ་དགུ་པ་མདོ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་མི་ཤེས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་མདོའི་སྡེ་དང་། དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའི་སྡེ་

81-1-212a

དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། སུམ་ཅུ་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ལ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སུམ་ཅུ་
གཅིག་པ་ཐབས་དང་ཐབས་མ་ཡིན་པ་ལ་མཁས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་ཐབས་མཁས་པ་ཡིན་ལ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སུམ་ཅུ་གཉིས་པ་གཟུངས་ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་
གཞན་ཡང་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་གཟུངས་ཐོབ་པར་གྱུར་ལ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སུམ་ཅུ་གསུམ་པ་ཡི་གེར་འདྲི་བར་འདོད་པ་དང་། མི་འདོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་ཡི་གེར་འདྲིར་འདོད་ཅིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སུམ་ཅུ་
བཞི་པ་འདོད་པའི་འདུན་པ་དང་བྲལ་བ་དང་མ་བྲལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། སུམ་ཅུ་ལྔ་པ་ངན་སོང་གི་འགྲོ་བ་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཤེས་
རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང་བསྒོམ་པའི་བར་དུ་བྱེད་པ་ན་ལ་ལ་ཞིག་དེར་འོངས་ཏེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་པ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་པ་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་ལ་ཡིད་བདེ་བ་
ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང་བསྒོམ་པའི་བར་དུ་བྱེད་པ་ན། དེར་ལ་ལ་ཞིག་དེར་འོངས་ནས་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་བསྔགས་པ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སུམ་
ཅུ་རྩ་བདུན་པ་འཆད་པ་པོ་དང་། ཉན་པ་པོ་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་པུ་དང་འཁོར་ལ་དགའ་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་གཅིག་པུ་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་རང་གི་བྱེད་པ་ཡིན་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། སུམ་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་པ་གོ་སྐབས་མི་བྱེད་པ་

81-1-212b

ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཆོས་ཉན་པ་ནི་ཆོས་སྨྲ་བའི་ཕྱི་བཞིན་འབྲེང་བར་འདོད་ལ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སུམ་ཅུ་དགུ་པ་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པར་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་ཟང་ཟིང་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་
ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་སྦྱིན་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཞི་བཅུ་པ་སྲོག་གི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང་མི་འགྲོ་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་ཡུལ་གང་དུ་སྲོག་གི་བར་ཆད་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་
དེར་འགྲོ་འདོད་པར་གྱུར་ལ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཞི་བཅུ་རྩ་གཅིག་པ་མུ་གེ་འབྱུང་བའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང་མི་འགྲོ་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཆོས་ཉན་པ་ནི་གང་ན་ཟས་དཀོན་པ་དང་ཆུ་དཀོན་པའི་ཕྱོགས་དེར་འགྲོ་བར་འདོད་ལ་ཞེས་པ་མན་ཆད་
ཀྱིས་བསྟན། བཞི་བཅུ་རྩ་གཉིས་པ་ཆོམ་རྐུན་ལ་སོགས་པས་དཀྲུགས་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང་མི་འགྲོ་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་དགེ་སློང་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་གང་ན་ཆོམ་རྐུན་གྱི་འཇིགས་པ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཞི་བཅུ་རྩ་གསུམ་པ་
ཁྱིམ་ལ་ལྟ་བའི་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་དགེ་སློང་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་སློང་མོ་སྟེར་བའི་ཁྱིམ་ལ་གདུ་བར་གྱུར་ནས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཞི་བཅུ་རྩ་བཞི་པ་བདུད་ཀྱིས་འབྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་
ཡང་བདུད་སྡིག་ཅན་དགེ་སློང་གི་ཆ་བྱད་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆ་བྱད་དུ་བསྒྱུར་ཞིང་ཅི་ནས་ཀྱང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཞི་བཅུ་ལྔ་པ་བཅོས་མ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བདུད་སྡིག་ཅན་དགེ་སློང་གི་ཆ་བྱད་དུ་བསྒྱུར་ཞིང་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་དྲུང་དུ་འོངས་ནས་འདི་སྐད་དུ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་པ་ཡུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ལ་དགའ་བ་བསྐྱེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བདུད་སྡིག་ཅན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆ་བྱད་དུ་ལུས་

81-1-213a

གསེར་གྱི་མདོག་ལྟ་བུ་འོད་འདོམ་གང་དང་ལྡན་པར་བསྒྱུར་ཏེ་འོངས་ནས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་དོན་བཅུ་གཅིག་གིས་བསྟན་པའི་ལྔ་པ་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ལ་ཡང་བཞི་སྟེ། ཤེས་པའི་
མཚན་ཉིད་དང་། ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་དང་། བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཡང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བས་བཅུ་དྲུག་བཅུ་དྲུག་སྟེ་བཞི་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་དང་། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཤེས་
པ་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་དགོས་པ་ལས་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བདེན་པ་བཞི་ལ་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་བཅུ་དྲུག་དང་། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱེད་པ་གསུམ་ལམ་ཤེས་པའི་བྱེད་པ་བདུན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་མཛད་པ་གཅིག་དང་། བྱེད་པའི་
མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བཞི། ལམ་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལྔ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བདུན་ཏེ། སྤྱིར་མཚན་ཉིད་ལ་དབྱེ་ན་དགུ་བཅུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བ་ལས། དང་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་འབྱུང་བ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་བཞི་བཅུ་རྩ་གཉིས་པའི་ཀླད་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་བུད་མེད་ལ་ལ་ཞིག་ལ་བུ་ལྔའམ་བཅུའམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གཉིས་པ་འཇིག་རྟེན་སྟོན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་
གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འཇིག་རྟེན་དུ་གསུངས་པ་ཡང་གང་ལགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གསུམ་པ་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མཁྱེན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་དེ་དག་གི་
སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཅེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཞི་པ་སེམས་བསྡུས་པ་དང་། ལྔ་པ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་སེམས་ཅན་དུ་གདགས་པས་བཏགས་པ་

81-1-213b

གཟུགས་ཅན་ནམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དྲུག་པ་སེམས་མི་ཟད་པའི་རྣམ་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་སེམས་བསྡུས་པ་དང་། རྣམ་པར་
གཡེངས་པ་རྣམས་མི་ཟད་པ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བདུན་པ་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་དང་། སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ལ་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བརྒྱད་པ་སེམས་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་གཞན་དག་དང་གང་ཟག་གཞན་དག་གི་སེམས་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་སེམས་རྒྱ་ཆེ་བར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དགུ་པ་སེམས་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་འམ་ཡངས་པར་གྱུར་པ་
ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་གཞན་དང་གང་ཟག་གཞན་དག་གི་སེམས་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ལ་སེམས་ཆེན་པོར་གྱུར་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་
ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་པ་སེམས་ཚད་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་གཞན་དག་དང་གང་ཟག་གཞན་གྱི་སེམས་ཚད་མེད་པ་ལ་སེམས་ཚད་མེད་པར་ཡང་དག་པར་ཇི་ལྟ་བ་
བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་གཅིག་པ་སེམས་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་གཞན་དང་གང་ཟག་གཞན་དག་གི་

81-1-214a

སེམས་བསྟན་དུ་མེད་པ་ལ་སེམས་བསྟན་དུ་མེད་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་གཉིས་པ་སེམས་བལྟར་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཤེས་
རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་གཞན་དག་དང་གང་ཟག་གཞན་དག་གི་སེམས་མི་སྣང་བར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་གསུམ་པ་སེམས་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་
གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་སེམས་ལྷག་པར་གཡོ་བ་དང་། བྲལ་བར་གཡོ་བ་རྣམས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་བཞི་པ་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་
ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་མཁྱེན་ཏེ། གཟུགས་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། 
བཅོ་ལྔ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ན་ལྷག་པར་གཡོ་བ་དང་། བྲལ་བར་གཡོ་བ་དང་། བསྡུས་པར་གཡོ་བ་དང་། རྒྱས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་དྲུག་པ་གཙོར་བསྟན་ཅིང་བརྟགས་
པ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་ཉིད་འདིས་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སྣང་བར་བགྱིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་བཅུ་དྲུག་འབྱུང་སྟེ། གྲངས་སྔ་མ་དང་བསྡེབས་ན་བཅུ་བདུན་པ་
སྟོང་པ་ཉིད་དང་བཅོ་བརྒྱད་པ་མཚན་མ་མེད་པ་དང་། བཅུ་དགུ་པ་སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། ཉི་ཤུ་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པ་འགག་པ་མེད་པ་དང་། ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་། ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་པ་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་དང་། 

81-1-214b

ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་། ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པ་རྟེན་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ནི་མདོ་ལས། ལེའུ་བཞི་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་
པས་མགོ་དྲངས་ཏེ་འོག་ཁོ་ན་ནས། ལྷའི་བུ་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟབ་པའོ་ཞེས་པ་ནས། མི་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ཞེས་པའི་བར་གྱི་ཚིག་དེས་རིམ་པ་བཞིན་བསྟན། ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་པ་ནམ་མཁའ་དང་། ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་པ་
ཞི་བ་ནི་མདོ་ལས། གོ་རིམས་འགྲེལ་པ་ལས་འབྱུང་བ་ལས་བསྣོར་ཏེ་ཞི་བ་ནི་ཚད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། རྟག་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ནམ་མཁའ་ནི་འོག་ནས། ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟབ་པོ་ཞེས་པས་བསྟན། 
ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་པ་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འཁྲུག་པ་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། ལྷའི་བུ་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྡར་བཀའ་སྩལ་ཏེ། ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་པ་འདུ་མི་བྱེད་
པ་ནི་མདོ་ལས། ལྷའི་བུ་དག་མཚན་ཉིད་དེ་དག་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སུམ་ཅུ་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལྷའི་བུ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མ་བྱུང་ཡང་རུང་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། སུམ་ཅུ་རྩ་གཅིག་པ་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་ལ་སྤྱད་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་
པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པ་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང་། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་བུ་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་

81-1-215a

བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ལྷའི་བུ་དག་གཟུགས་ནི་གཟུགས་སུ་རུང་བའི་མཚན་ཉིད་དང་། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་མཚན་ཉིད་བཅུ་དྲུག་འབྱུང་བ་གོང་མའི་གྲངས་དང་བསྡེབས་ཏེ་སུམ་ཅུ་རྩ་
གསུམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། 
སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་པ་གུས་པར་བྱ་བ་ནི་མདོ་ལས། འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཆོས་འདི་ལ་བསྟི་སྟང་དུ་མཛད་ཅེས་པས་བསྟན། སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔ་པ་བླ་མར་བྱ་བར་ཡང་མདོ་ལས། བླ་མར་མཛད་ཅེས་པ་དང་། སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་པ་མཉེས་པར་བྱ་བ་དང་། 
སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་པ་མཆོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རི་མོར་མཛད། མཆོད་པར་མཛད་དེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་རིམ་བཞིན་སྦྱར་བས་བསྟན། སུམ་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་པ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་
ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་བྱས་པ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས། དོན་དམ་པར་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་
བྱས་པ་མེད་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པའི་བརྡས་ཞུགས་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཞི་བཅུ་པ་མ་མཐོང་བའི་དོན་སྟོན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྐྱེད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྟོན་པ་
ཡིན་དེ་ཡང་གཟུགས་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཞི་བཅུ་རྩ་གཅིག་པ་འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་མདོ་ལས་བྱུང་སྟེ་དོན་གྱིས་བསྟན། བཞི་བཅུ་གཉིས་པ་འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་ནི་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་

81-1-215b

ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྐྱེད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་སྟོང་ངོ་ཞེས་རྗོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཞི་བཅུ་གསུམ་པ་འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་
ཉིད་དུ་ཤེས་པར་མཛད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་འཇིག་རྟེན་སྟོང་པར་རིག་གོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཞི་བཅུ་བཞི་པ་འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་
ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འཇིག་རྟེན་སྟོང་ངོ་ཞེས་སྟོན་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཞི་བཅུ་ལྔ་པ་འཇིག་རྟེན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འཇིག་
རྟེན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་སྟོན་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཞི་བཅུ་དྲུག་པ་ཞི་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འཇིག་རྟེན་ཞི་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། 
བཞི་བཅུ་བདུན་པ་འཇིག་རྟེན་འགོག་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ནར་སྟོན་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཞི་བཅུ་བརྒྱད་པ་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་
འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཅི་ནས་འཇིག་རྟེན་འདིའི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འོག་ཏུ་བདེན་པ་བཞི་ལ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ཤེས་པ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་པ་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་
པའི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་འབྱུང་བ་ལ་གོང་མ་བཞིན་དུ་གྲངས་དང་བསྡེབས་ཏེ། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མཛད་པ་ཆེན་པོས་ཉེ་བར་གནས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ནས། 

81-1-216a

མཛད་པ་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པས་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་མདོར་བསྟན་ནས། བཞི་བཅུ་དགུ་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། ལྔ་བཅུ་པ་གཞལ་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང་། ལྔ་བཅུ་གཅིག་པ་བགྲང་བ་ལས་ཡང་དག་
པར་འདས་པ་དང་། ལྔ་བཅུ་གཉིས་པ་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམས་ནི་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། རང་བྱུང་ཉིད་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་ཞེས་
པ་ནས། མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་ལགས་སམ་ཞེས་པའི་བར་དུ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། དེ་མན་ཆད་དབྱེ་བ་དང་བཅས་ཏེ་བསྟན། ལྔ་བཅུ་གསུམ་པ་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་སྡུད་པ་མདོ་ལས། ལེའུ་བཞི་བཅུ་བཞི་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་
ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཟབ་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ལྔ་བཅུ་བཞི་པ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ཤེས་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་
ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ནི་གཟུགས་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་ཅིང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ལྔ་བཅུ་ལྔ་པ་སྐྱེས་བུ་མཁས་པས་རིག་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱང་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་
པ་དང་། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་བུ་རྣམས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཟབ་ཅིང་མཐོང་བར་དཀའ་ལ་རྟོགས་པར་དཀའ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ལྔ་བཅུ་དྲུག་པ་རང་གི་ལུགས་ལ་ལྟོས་པའི་མངོན་
པར་ཤེས་པ་མྱུར་བའི་ཤེས་པ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མོས་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་ནི་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་བགྱི་བ་བགྱིས་པ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། འདིར་འགྲེལ་

81-1-216b

པ་ལས་མང་ཉུང་མེད་པ་དང་འཁོར་གསུམ་དག་པ་གཉིས་ཀྱི་འོག་ཏུ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་འབྱུང་། མདོ་ལས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་སྔར་འབྱུང་བས་མདོ་བཙན་པར་བྱ་སྟེ། ལྔ་བཅུ་བདུན་པའི་སྦྱོར་བས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཡང་དག་
པར་འགྲུབ་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་རྣམས་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ལྔ་བཅུ་བརྒྱད་པ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཉུང་བ་མེད་པ་དང་མང་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་རྣམས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ལྔ་བཅུ་དགུ་པ་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་བུ་རྣམས་
ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་སྤྱི་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐད་ནས་དོང་སྟེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དྲུག་ཅུ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་ཚད་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་བཞི་བཅུ་ལྔ་པའི་
ཀླད་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་གང་གི་ཚེ་རྒྱ་མཚོའི་གྲུ་ཞིག་པར་གྱུར་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དྲུག་ཅུ་གཅིག་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྟེན་དུ་བསྟན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། སྐྱེས་པའམ་བུད་མེད་
གཅིག་གིས་བུམ་པ་སོ་མ་བཏང་། མ་བསྲེགས་པས་ཆུ་བཅུ་པར་བསམས་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དྲུག་ཅུ་གཉིས་པ་སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུ་ཚོགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། རྒྱ་མཚོའི་
གྲུ་ལེགས་པར་མ་བཅོས་ཤིང་ཟག་ལྷན་མ་བྱས་པར་རྫས་ཀྱིས་ལྕི་བར་བྱས་ཏེ་ཆུ་ལ་བཏང་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དྲུག་ཅུ་གསུམ་པ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་ཐབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། མི་སྐྱེས་ནས་ལོ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་

81-1-217a

ལོན་པ་རྒས་ཤིང་འཁོགས་པ་གཏུགས་པ་ཞིག་ཡོད་དེ། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དྲུག་ཅུ་བཞི་པ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རོ་མྱང་བ་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་
བུ་མོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་དག་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་ཅིང་ཞེས་པ་ནས་ལེའུ་བཞི་བཅུ་དྲུག་པའི་སྟོད་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ཤེས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་
ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བཞི་བཅུ་རྩ་དགུ་ནས་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞིའི་བར་དུ་དོན་བཅུ་དྲུག་གིས་ཉན་ཐོས་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་བསྟན་ནས་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཤེས་
པའི་མཚན་ཉིད་གསུམ་དང་། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པའི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་བདུན་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་མཛད་པའི་མཚན་ཉིད་གཅིག་སྟེ། སྤྱིར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་བཅུ་གཅིག་གིས་སྟོན་པ་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་
རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་པ་ནས། འཇིག་རྟེན་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་མདོར་བསྟན་པ་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་ནས་གོང་
མའི་གྲངས་དང་བསྡེབས་ཏེ་དྲུག་ཅུ་ལྔ་པ་མ་འོངས་པའི་ཕན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཇི་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དྲུག་ཅུ་དྲུག་པ་ཚེ་
འདིའི་བདེ་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ལ་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དྲུག་ཅུ་བདུན་པ་སྡུག་བསྔལ་མེད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་

81-1-217b

ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྐྱོབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དེ་གསུམ་
ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །དྲུག་ཅུ་བརྒྱད་པ་གཏན་དུ་ཕན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་ན་
འཇིག་རྟེན་གྱི་སྐྱབས་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དྲུག་ཅུ་དགུ་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་བཟློག་པ་ཡང་། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་གནས་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བདུན་ཅུ་པ་འཁོར་བ་དང་
མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་དཔུང་གཉེན་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་པ་མན་
ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བདུན་ཅུ་གཅིག་པ་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་རྟོགས་པའི་རྟེན་གྱི་ངོ་བོ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། ཇི་ལྟར་
འཇིག་རྟེན་གྱི་གླིང་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བདུན་ཅུ་གཉིས་པ་གཞན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་
ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཡོངས་སུ་འདྲེན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དེ་ལྟར་ལྔ་དང་བདུན་ཅུ་གསུམ་པའི་སྐབས་འདི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དུ་སྟོན་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་པའི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་མཛད་པ་གཅིག་དང་སྦྱར་ཏེ་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་

81-1-218a

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། འབུམ་པ་ལས་ནི་རྟེན་ལ་ལམ་
ཞེས་འབྱུང་། བདུན་ཅུ་བཞི་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་པ་དང་། བདུན་ཅུ་ལྔ་པ་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཏེ་དེ་དག་
ནི་ངང་ཚུལ་དེ་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གོང་གི་ལྔ་དང་ཐ་མའི་གཉིས་ཏེ་བདུན་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བཞི་དང་། ལམ་ཤེས་
པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལྔ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བདུན་རྣམས་གོང་མའི་གྲངས་ཀྱི་སྟེང་དུ་གོ་རིམས་བཞིན་བསྣན་ཏེ། བདུན་ཅུ་དྲུག་པ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པས་དབེན་པའི་ངོ་བོ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་བཞི་བཅུ་བདུན་པའི་ཀླད་ནས། རབ་འབྱོར་
གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་པ་ནས། གཏི་མུག་བསལ་བས་དབེན་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན། བདུན་ཅུ་བདུན་པ་དེའི་རྟགས་ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་དབེན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་དེ་དག་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྟགས་ཀྱིས་དབེན་པའི་རང་
བཞིན་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བདུན་ཅུ་བརྒྱད་པ་དེའི་མཚན་མ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་དབེན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་དེ་དག་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་མཚན་མས་དབེན་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། 
བདུན་ཅུ་དགུ་པ་འདོད་ཆགས་དང་འདོད་ཆགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པ་དང་། གཉེན་པོ་སྟོང་པར་རྟོགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་རྟོགས་

81-1-218b

པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཇི་ལྟ་བུའི་ཚུལ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བརྒྱད་ཅུ་པ་དོན་དམ་པར་མེད་པར་སེམས་ཅན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་དཀའ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་
རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཅན་དེ་དག་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བརྒྱད་ཅུ་གཅིག་པ་ཐེག་པ་གཞན་དུ་མི་ལྟུང་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གོ་ཆ་དེ་ནི་གཟུགས་དང་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་
པས་བསྟན། བརྒྱད་ཅུ་གཉིས་པ་ཡུན་རིང་པོ་ནས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་མཆོག་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཟབ་པ་ལགས་ཏེ། དེ་ནི་སུས་ཀྱང་བསྒོམ་པར་བགྱི་བ་མ་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། 
བརྒྱད་ཅུ་གསུམ་པ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཆོས་མི་དམིགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་སྟོན་པ་ན་མི་སྐྲག་མི་དངང་། དངང་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་
བསྟན། བརྒྱད་ཅུ་བཞི་པ་དངོས་པོར་ཞེན་པ་མཐའ་དག་བཀག་པ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གཞོལ་བ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བརྒྱད་
ཅུ་ལྔ་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་དང་། ལམ་ཤེས་པས་བསྡུས་པའི་དངོས་པོ་ཁྱད་པར་ལ་དམིགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་བཞི་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བརྒྱད་ཅུ་དྲུག་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྒྲུབ་པ་འཛིན་
པ་ལ་སོགས་པ་ལས་བཟློག་པ་བསྟན་པ་མི་མཐུན་པ་ཡང་མདོ་ལས། ལྷའི་བུ་རྣམས་ཀྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱེ་མ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དང་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་འདི་བསྟན་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བརྒྱད་ཅུ་བདུན་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཐོགས་པ་མེད་

81-1-219a

པར་ཤེས་པ་ཡང་མདོ་ལས། ཆོས་འདི་ནི་གང་ལ་ཡང་ཐོགས་པ་མ་མཆིས་ལགས་ཏེ། ཅི་ལ་ཐོགས་པ་མ་མཆིས་པ་ལགས་ཤེ་ན། གཟུགས་ལ་ཐོགས་པ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བརྒྱད་ཅུ་བརྒྱད་པ་ཤེས་བྱ་དང་། 
ཤེས་པ་མི་དམིགས་པས་གཞི་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། ཆོས་འདི་ནི་གཟུགས་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་དང་། འགག་པ་མ་མཆིས་པ་དང་། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བརྒྱད་ཅུ་དགུ་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདོད་པ་ན་
སྤྱོད་པ་དང་། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་བུ་རྣམས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རབ་འབྱོར་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྐྱེས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དགུ་བཅུ་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། 
དེ་ནས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་བུ་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ལ་ལྷའི་ཙནྡན་གྱི་ཕྱེ་མ་དག་གིས་གཏོར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དགུ་བཅུ་གཅིག་པ་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། 
དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ནས། དེ་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ལྟུང་ངོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །སྤྱི་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་བཞི་པ་རྣམ་པ་ཀུན་
མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་དོན་བཅུ་གཅིག་གིས་བསྟན་པའི་དྲུག་པ་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཡང་མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་དང་མ་
བྲལ་བར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་དོན་བཅུ་གཅིག་གིས་བསྟན་པའི་བདུན་པ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་

81-1-219b

ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འཚལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཇི་ལྟར་གནས་པར་བགྱི་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལ། དྲོ་བའི་དམིགས་པ་ལྔ་ཚན་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལས་མཉམ་པ་ཡང་
མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙོམས་པའི་སེམས་ལ་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བྱམས་པ་ཡང་མདོ་ལས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་
པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཕན་པ་ཡང་མདོ་ལས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། གནོད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཁོང་ཁྲོ་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེ་འགྲས་
པ་མེད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། ཞེ་འགྲས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་པས་བསྟན། རྣམ་པར་འཚེ་བ་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་འཚེ་བ་མེད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དེ་ལྟར་ལྔ་དང་། 
ཕ་མའི་སེམས་དང་། སྤུན་དང་། སྲིང་མོའི་སེམས་དང་། བུ་དང་། བུ་མོའི་སེམས་དང་། བཤེས་དང་། གྲོགས་པོའི་སེམས་དང་། གཉེན་དང་། སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྔ་ནི་མདོ་ལས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་
པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། ཅི་རིགས་པ་དང་། རྩེ་མོའི་དམིགས་པ་ནི་བཞི་སྟེ། བདག་དང་གཞན་དགེ་བ་ལ་འཇུག་པ་དང་། མི་དགེ་བ་ལས་ལྡོག་པ་དང་། ཞུགས་པ་དང་ལྡོག་པའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་མདོ་ལས། བདག་གིས་ཀྱང་སྲོག་གཅོད་པ་སྤང་བར་བྱ་
ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཟོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ལྟར་སློབ་ཅིང་དེ་ལྟར་གནས་པ་དེ་ནི་གཟུགས་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཀྱང་མདོ་ལས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་

81-1-220a

སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེས་སྔོན་གྱི་མཐའ་ནས་ཀྱང་གཟུགས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་དོན་བཅུ་གཅིག་གིས་བསྟན་པའི་བརྒྱད་པ་སློབ་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས་ལ་ཡང་གསུམ་སྟེ། 
སྦྱོར་བའི་ལམ་དང་། མཐོང་བའི་ལམ་དང་། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལས་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཀྱང་ཉི་ཤུ་སྟེ། མདོ་ལས། ལེའུ་བཞི་བཅུ་རྩ་དགུ་པའི་ཀླད་ནས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་
རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པ་ནི་གང་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་མགོ་དྲངས་ནས་རྟགས་དང་པོ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་
འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་གཟུགས་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གཉིས་པ་ཤེས་ནས་དད་པ་ཐོབ་པས་ཐེ་ཚོམ་ཟད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་འདི་དག་ནི་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཤེས་པའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གསུམ་པ་སྨོན་ལམ་གྲུབ་པས་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་བྲལ་བ་དང་། མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་སྤངས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་
ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་མི་སྐྱེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཞི་པ་སྙིང་རྗེ་རང་གཞན་དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་
དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡང་དག་པར་བླངས་ནས་གནས་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ལྔ་པ་བདག་དང་གཞན་དུ་བརྗེ་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་གང་གི་ཚེ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་

81-1-220b

ལ་གནས་པ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དྲུག་པ་ཆོས་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པས་ཟབ་མོ་ལ་སོམ་ཉི་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་རྣམས་ལ་སོམ་
ཉི་མི་ཟ་ཞིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བདུན་པ་གཞན་ལ་ཕན་པར་ཞུགས་པས་བྱམས་པའི་ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་ཀྱི་ལས་ཀྱང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་འཇམ་པ་དང་
ལྡན་པ་ཡིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བརྒྱད་པ་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་དང་མི་འགྲོགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པ་ལ་འདུན་
པ་དང་། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དགུ་པ་གཉེན་པོ་བསྒོམས་པས་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་བག་ལ་ཉལ་བ་འཇོམས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་ནི་བག་ལ་ཉལ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐམས་
དུ་མེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་པ་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པས་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དུ་ལྡན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་འགྲོ་བའམ་ལྡོག་ཀྱང་རུང་སྟེ། འཁྲུལ་པའི་
སེམས་ཀྱིས་མི་འགྲོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་གཅིག་པ་གཙང་སྦྲ་སྤྱོད་པས་གོས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་གཙང་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་གོས་སྤྱོད་པ་ནི་སྨད་དུ་མེད་
པ་ཡིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་གཅིག་པོ་དེ་ནི་དྲོད་དང་སྦྱར། བཅུ་གཉིས་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཇིག་རྟེན་ལས་འཕགས་པས་ལུས་ལ་སྲིན་བུའི་རིགས་བརྒྱད་ཁྲི་མི་འབྱུང་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་མིར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ལ་སྲིན་བུའི་རིགས་

81-1-221a

བརྒྱད་ཁྲི་གང་དག་ཡོད་ཅིང་ལུས་དེ་ཉིད་ལ་ཟ་བ་དེ་དག་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་གསུམ་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་དག་པས་སེམས་གྱ་གྱུ་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་
འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལུས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ངག་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་བཞི་པ་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་ལྟ་
བས་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་གདུ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅོ་ལྔ་པ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བསྒྲུབས་པས་དེ་དང་
འགལ་བ་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་སེར་སྣའི་སེམས་མི་སྐྱེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་དྲུག་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྡུད་པས་ཆོས་ཉིད་དང་
མི་འགལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་བློ་བརྟན་པའི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་བདུན་པ་འགྲོ་བ་བདག་གིར་བྱས་པས་གཞན་གྱི་དོན་དུ་དམྱལ་བ་འདོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་
འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་མདུན་དུ་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་མངོན་པར་སྤྲུལ་ནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་དྲུག་རྩེ་མོ་དང་སྦྱར། བཅོ་བརྒྱད་པ་རྟོགས་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་
པས་གཞན་གྱིས་མི་བཀྲི་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་མདུན་དུ་བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་དགེ་སྦྱོང་གི་ཆ་བྱད་ཀྱིས་འོངས་ཏེ། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་དགུ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐབས་ཤེས་པས་

81-1-221b

ལམ་ལྟར་བཅོས་པ་བསྟན་པའི་བདུད་ལ་བདུད་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་དྲུང་དུ་བདུད་སྡིག་ཅན་དགེ་སློང་གི་ཆ་བྱད་ཀྱིས་འོངས་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་འདི་ནི་འཁོར་བའི་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་
པས་བསྟན་ཏེ། དེ་གཉིས་བཟོད་པ་དང་སྦྱར། ཉི་ཤུ་པ་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པས་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་དགྱེས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་
སྤྱོད་པ་འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས། ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བསླབས་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་དང་མ་བྲལ་ཞིང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་དང་སྦྱར་ཏེ། ཉི་ཤུ་པོ་དེ་དག་ནི་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་གནས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་
ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ནི་བདེན་པ་བཞི་པོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་བཞིའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་སྟེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སུ་རྟོག་པ་ལས་ལྡོག་པ་
ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ལས་སླར་ལྡོག་པའི་སླད་དུ་དེས་ན་
ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བགྱི་བར་འཚལ་བར་བགྱི་བ་ལགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཉིས་པ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྟན་པ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་ལྔ་བཅུ་པའི་ཀླད་ནས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་དྲུང་དུ་བདུད་སྡིག་ཅན་འོངས་ནས་མོས་པ་བཟློག་ཅིང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གསུམ་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དྲུང་དུ་ཆོས་བསྒྲུབས་པས་ཐེག་པ་དམན་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་

81-1-222a

འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བགྱིའམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཞི་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་མཐུས་བསམ་གཏན་
ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་བའི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་འདོད་ན་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། དེ་བཞི་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་དང་
སྦྱར། ལྔ་པ་མི་དགེ་བ་དང་བྲལ་བས་ལུས་སེམས་ཡང་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་མ་བྲལ་བས་ཞེས་པ་ལ་
སོགས་པས་བསྟན། དྲུག་པ་སེམས་ཅན་གདུལ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཞེན་པ་མེད་པར་འདོད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཁྱིམ་གྱི་ནང་ན་གནས་ཤིང་ཐབས་ལ་མཁས་པས་
སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་སྟོན་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བདུན་པ་ཡུལ་གྱི་ཉེས་དམིགས་མཐོང་བས་རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ཁྱིམ་གྱི་ནང་ན་གནས་ཤིང་འཛམ་བུའི་གླིང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་བཀང་སྟེ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བརྒྱད་པ་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཡོ་བྱད་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལགས་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ལགས་པར་མི་འགྱུར་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། དེ་བཞི་ནི་ཀུན་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་དང་སྦྱར། དགུ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པས་

81-1-222b

ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བར་མི་བྱ་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་དང་། རྟགས་དང་། མཚན་མ་གང་དག་དང་ལྡན་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་པ་མི་མཐུན་
པའི་ཕྱོགས་བསལ་བས་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྦྱོར་བ་དང་། རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་བཀག་པ་ཡང་མདོ་ལས། ཆོམ་རྐུན་གྱི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པར་མི་གནས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་གཅིག་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྐྱོན་ཤེས་པ་མ་སྦྱིན་པ་ལ་
སོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང་། རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་གཏམ་ལ་གནས་པ་བཀག་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་དམག་གི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པར་མི་གནས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་གཉིས་པ་གཟུང་འཛིན་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་
བདུད་ལ་སོགས་པའི་གཡུལ་འགྱེད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་གནས་པ་བཀག་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་གཡུལ་འགྱེད་པའི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པར་མི་གནས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། དེ་བཞི་ནི་འགོག་པའི་རྣམ་པ་དང་སྦྱར། བཅུ་གསུམ་པ་སྦྱིན་པ་ལ་
སོགས་པའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པས་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་སོ་སོར་བཀག་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་གིས་གནས་ཤིང་དེ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དེ། སེར་སྣའི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པར་མི་གནས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་
པས་བསྟན། བཅུ་བཞི་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ཡིན་པས་རྟོག་པའི་ཆོས་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མི་དམིགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་
པ་ནི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅོ་ལྔ་པ་ཡིད་ཆེས་པ་ཐོབ་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ས་གསུམ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། རྒྱུན་ཏུ་

81-1-223a

ཞུགས་པའི་གང་ཟག་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ས་ལ་གནས་པ་ནི་རང་གི་ས་ལ་སོམ་ཉི་མེད་ཅིང་ཐེ་ཚོམ་མི་ཟའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་དྲུག་པ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་
སྲོག་གཏོང་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཆེད་དུ་བདག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་བྱེད་ལ་སྲོག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་
ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། དེ་བཞི་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་དང་སྦྱར་རོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ནི་མདོ་ལས། མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་། ཁྱད་པར་གྱི་གཞི་དང་། རྣམ་པ་དང་། དོན་དམ་པར་བསོད་ནམས་གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་ཀྱང་ཀུན་
རྫོབ་ཏུ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་རྒྱུ་མཐུན་པར་གྱུར་པ་བསོད་ནམས་གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེད་པར་གསུངས་པ་དང་། བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ་ཉམས་པ་དང་། འཕེལ་བ་མེད་པར་རྒོལ་བ་དང་། དེའི་ལན་བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསྔོ་བས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ལ་དོན་དམ་པར་
འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པས་ཉེས་པ་མེད་པར་བསྟན་པ་དང་། དེ་ལྟ་ཡིན་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་དོན་བྱེད་པར་མི་རུང་བར་བསྒོམ་པ་དང་། དེའི་ལན་མར་ངོའི་དཔེས་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བསྟན་པ་དང་། ཟབ་མོ་བརྒྱད་ཡུལ་གང་ལ་ཡིན་པ་དངོས་སུ་བསྟན་པ་
རྣམས་དང་དོན་དགུས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཁྱད་པར་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གཟུགས་མེད་པས་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་བྲལ་བ་དང་། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་པས་སྐུར་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བས་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཟབ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་ལྔ་བཅུ་གཅིག་
པའི་ཀླད་ནས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་

81-1-223b

པས་བསྟན། ཁྱད་པར་གྱི་བཞི་ནི་སྦྱོར་བའི་ལམ་དང་མཐོང་བའི་ལམ་དང་། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་སེམས་པ་དང་འཇལ་བར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་
རབ་འབྱོར་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རབ་འབྱོར་གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཇི་ལྟར་བསྟན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བདག་གིས་འདི་ལྟར་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ནས། དེ་སྙེད་ཀྱི་བསྐལ་པར་འཁོར་བ་སྤོང་བར་འགྱུར་བ། བསྙིལ་
བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་ཁྱད་པར་གྱི་གཞི་བསོད་ནམས་མང་བའི་དཔེ་དང་བཅས་པར་བསྟན། རྣམ་པ་ནི་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་ཡང་དགུ་སྟེ། དེ་ལ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟར་ཇི་སྐད་
བསྟན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་ཞིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་བར་བསྐལ་པ་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་
བྱེ་མ་སྙེད་དུ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་པོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་བར་བསྐལ་པ་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་གནས་ཤིང་རྒྱུན་ཏུ་
ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་བ་གང་ཞིག་བསྐལ་པ་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་
གནས་ཤིང་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། འབྲིང་གི་འབྲིང་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་བ་གང་ཞིག་བསྐལ་པ་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་གནས་

81-1-224a

ཤིང་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་བ་ཞིག་གིས་བསྐལ་པ་
གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་བརྩོན་པར་བྱས་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་བ་ཞིག་གིས་
བསྐལ་པ་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་གནས་ཤིང་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཆེན་པོའི་འབྲིང་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་བ་གང་ལ་
ལ་ཞིག་གིས་བསྐལ་པ་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་གནས་ཏེ། འདས་པ་དང་མ་བྱོན་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་
འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་མངོན་པར་འདུ་བགྱིས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དོན་དམ་པར་བསོད་ནམས་གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་ཀྱང་ཀུན་
རྫོབ་ཏུ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་རྒྱུ་མཐུན་པར་གྱུར་པ་བསོད་ནམས་གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གྲངས་མ་མཆིས་པ་དང་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་པ་དང་ཚད་མ་མཆིས་པ་ལ་ནི་བྱེ་བྲག་ཅི་མཆིས། ཐ་དད་དུ་བགྱི་བ་ནི་ཅི་མཆིས་ཞེས་
པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ་ཉམས་པ་མེད་པ་དང་འཕེལ་བ་མེད་པར་རྒོལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ཙམ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་

81-1-224b

པས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་འདི་བཀའ་སྩལ་ལ་ཆོས་ཉིད་དེ་ཡང་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པ་དེ་ནི་ངོ་མཚར་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དེའི་ལན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བསྔོ་བས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ལ། དོན་དམ་པར་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པས་ཉེས་པ་མེད་
པར་བསྟན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དོན་ལ་ནི་འཕེལ་བ་དང་ཡོངས་སུ་འགྲིབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་དོན་བྱེད་པར་མི་ནུས་པར་རྒོལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་
གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ལགས་སམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དེའི་ལན་མར་མེའི་དཔེས་ཟབ་མོའི་ཆོས་
ཉིད་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བར་བསྟན་པ་ཡང་དཔེ་ནི་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་སྐྱེས་བུ་མཁས་པ་ལ་ལ་དག་ནི་དཔེས་བཤད་པའི་དོན་ཤེས་པར་འགྱུར་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་འདི་ལྟ་སྟེ། བཤད་པའི་དོན་ཤེས་པར་
བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ལ་དཔེས་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་དང་པོ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་ཕྱིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་རྟོགས་ནས་དོན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཟབ་པ་ཡང་
མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྗོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་མི་རྒྱ་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། 
དངོས་པོ་འབྱུང་བ་སྔོན་ཉིད་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་འགག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་པ་ནི་གཉིས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་འདི་སྙམ་དུ་སེམས། སེམས་གང་འགགས་པ་དེ་ཕྱིར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་སྙམ་མམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་

81-1-225a

པས་བསྟན། དུས་ཀུན་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་གོམས་ཀྱང་དེ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པ་ནི་གསུམ་པ་སྟེ། མདོ་ལས། བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་གནས་པར་འགྱུར་སྙམ་མམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། 
བཞི་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པ་དུ་མ་བསྡུས་པ་ཡང་མདོ་ལས། བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གང་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་ལ་སྤྱོད་སྙམ་མམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ལྔ་
པ་དང་། དྲུག་པ་དག་མདོ་དང་ལྟག་འོག་མི་མཐུན་ཏེ། དྲུག་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྱོད་པ་མེད་པ་ཉིད་སྤྱོད་པ་ཡིན་པ་ཡང་མདོ་ལས། བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གང་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་དེ་ཅི་ཞིག་ལ་སྤྱོད་སྙམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ལྔ་
པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བ་མེད་པ་མཐོང་བ་ཡིན་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་རྒྱུ་བ་དེ་དག་ཀྱང་མི་འབྱུང་ཞིང་
ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་སླད་དུའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བདུན་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བརྒྱད་པ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ལ་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་མི་ཐོབ་པ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང་། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་

81-1-225b

ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་མི་རྒྱ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། སྤྱི་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་བཞི་པ་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་དོན་བཅུ་གཅིག་གིས་བསྟན་པའི་དགུ་པ་འཁོར་བ་དང་
མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱང་ལེའུ་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཉིས་པའི་ཀླད་ནས། མདོའི་ཚིག་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་རྨི་ལམ་ན་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་
མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དོན་བཅུ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་
པས་སེམས་ཅན་བཀྲེས་པ་རྣམས་མཐོང་ངམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དོན་བཅུ་གཅིག་པ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡང་ཡུལ་དང་སྦྱོར་བ་དང་དབྱེ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་གསུམ་ཏེ་དེ་ལ་ཡུལ་ཡང་ལེའུ་ལྔ་བཅུ་རྩ་བཞི་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་
གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་པ་ནས་མགོ་དྲངས་ནས། འོག་ནས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་གཟུགས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བར་སོ་སོར་བརྟག་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། སྦྱོར་བ་ཡང་མདོའི་
ཚིག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ཉིད་དུ་སེམས་དམིགས་པ་ལ་འདོགས་ཏེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཐབས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི་བཅུ་སྟེ་བར་ཆད་མེད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བའི་ཐབས་ནི་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་འདི་
ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་དཔའ་བརྟུལ་ཕོད་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། མི་གནས་པར་གནས་པའི་ཐབས་ཀྱང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། འདབ་ཆགས་བྱ་ནི་བར་སྣང་ལ་རྒྱུ་ཡང་ས་ལ་མི་ལྟུང་ངོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སྨོན་

81-1-226a

ལམ་གྲུབ་པས་གཞན་གྱི་དོན་སྔོན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་འཕངས་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཀྱང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་མཐུ་དང་ལྡན་པ་འཕོང་གི་སློབ་དཔོན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དཀའ་བ་སྤྱད་པ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པས་ཐུན་
མོང་མ་ཡིན་པའི་ཐབས་ཀྱང་མདོའི་ཚིག །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཆོས་ཉིད་འདི་ལ་སློབ་པ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། 
ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཐབས་ཀྱང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་འདི་ཟབ་མོའི་གནས་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་དམིགས་པའི་
ཐབས་ཀྱང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་བདག་ཅེས་བྱ་བའམ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཚན་མ་མེད་པའི་ཐབས་ཀྱང་མདོའི་ཚིག །རབ་
འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་བུད་མེད་ཀྱི་མཚན་མའམ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སྨོན་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཐབས་ཀྱང་མདོའི་ཚིག །
རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་སྨོན་ལམ་སྤྱོད་པ་དག་སྟེ། འདི་བརྒྱ་བྱིན་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཡུལ་ཚད་མེད་པ་ལ་མཁས་པ་ཡང་
མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པ་དང་། ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དྲི་བ་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཆོས་བརྗོད་པས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཀྱང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་

81-1-226b

སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དེ་དག་ལ་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པར་བྱེད་པ་ལ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །སྤྱི་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ལྔ་པ་རྩེ་མོར་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། རྟགས་དང་། རྣམ་པར་འཕེལ་བ་དང་། བརྟན་པ་
དང་། སེམས་གནས་པ་དང་། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞིའི་གཉེན་པོ་དང་། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞིའི་གཉེན་པོ་དང་། བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ལོག་པར་བསྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་རྟགས་ལ་ཡང་བཅུ་གཉིས་ཏེ། རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཉན་
ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ས་ལ་དགའ་བའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་པ་ནི་ལེའུ་ལྔ་བཅུ་རྩ་ལྔ་པའི་ཀླད་ནས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་འམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་
བུར་ལྟ་བ་ནི་མདོ་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཉིད་དུ་ལྟ་ཞིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རྨི་ལམ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
འཁོར་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་དམིགས་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རྨི་ལམ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་
རྩ་གཉིས་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཆོས་སྟོན་པའི་སེམས་སྐྱེ་བ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རྨི་ལམ་ན་གྲོང་འཇོམས་པ་འབྱུང་བའམ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ངན་སོང་སྤངས་
པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་ངན་སོང་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཅེས་པ་མན་ཆད་

81-1-227a

ཀྱིས་བསྟན། བདེན་པའི་བྱིན་རླབས་གྲུབ་པ་ཡང་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རྨི་ལམ་མམ་སད་པ་ན་གྲོང་ཁྱེར་ཚིག་པ་མཐོང་བ་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། མི་མ་ཡིན་པ་མེད་པར་བྱ་
བའི་ཚིག་གྲུབ་པ་ནི་མདོའི་ཚིག །རབ་འབྱོར་སྐྱེས་པའམ་བུད་མེད་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མི་མ་ཡིན་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པར་གྱུར་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རང་གི་མངོན་པར་ཤེས་པས་ཕ་རོལ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་ཡང་མདོ་ལས། 
རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལྷག་པའི་བསམ་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་པར་བྱ། བསྙེན་བཀུར་བྱའོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། 
རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སློབ་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནི་སྟོན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནི་ལམ་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། 
དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཡང་མདོ་
ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་གཟུགས་ལ་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །སྤྱི་དོན་
བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ལྔ་པ་རྩེ་མོར་ཕྱིན་པ་ལ་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་གཉིས་པ་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ཡང་དོན་བཅུ་དྲུག་ཏུ་ཕྱེ་བའི་དང་པོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་གྱུར་པ་ལ་མཆོད་པ་བས་འཕེལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་

81-1-227b

སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མིའི་ལུས་ཐོབ་པར་གྱུར་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གཉིས་པ་ཁྱད་པར་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་འཕེལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། 
རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྔོན་ཆད་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་རྙེད་མ་མྱོང་བ་ཞིག་ཡོད་ལ་དེས་དུས་གཞན་ཞིག་ན་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་རྙེད་པར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གསུམ་པ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པས་འཕེལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་
པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིད་ལ་བགྱིད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ལགས་ལ་ཡིད་ཆེས་བགྱིད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ལགས་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། 
བཞི་པ་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བ་དང་བྱང་ཆུབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་མི་དམིགས་པས་འཕེལ་བ་ཡང་། མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཁྱོད་ཀྱིས་
ཆོས་གང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པའི་ཆོས་དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་སྙམ་མམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ལྔ་པ་དགེ་བ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པ་བས་འཕེལ་བ་ཡང་
མདོ་ལས། ལེའུ་ལྔ་བཅུ་རྩ་དྲུག་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཟབ་པ་མཐོང་བར་དཀའ་བ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དྲུག་པ་
ལྷའི་རིས་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་འོང་བ་དང་། བདུན་པ་བདུད་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང་། ལྟག་འོག་གི་མི་མཐུན་པ་མདོ་བཙན་པར་བྱས་ནས། བདུན་པ་བདུད་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་དགེ་སློང་ཞིག་གིས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་འདི་

81-1-228a

སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་དག་གཡེང་བ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་འཛིན་པ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ལྷའི་རིགས་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་འོང་བ་ཡང་མདོ་ལས། 
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དག་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་སྟེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བརྒྱད་པ་སྟོན་པ་དང་འདྲ་བར་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་
མཚུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བསོད་ནམས་བརྒྱད་ཀྱིས་འཕེལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་དགོངས་
པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དགུ་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པས་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པར་འཕེལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་ཅི་སྟེ་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་འདི་བདག་རང་གི་སྤོབས་པས་ཤེས་
རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོན་ཏམ། འོན་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་སྟོན་སྙམ་མོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དུ་གྱུར་པས་འཕེལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་ལྔ་བཅུ་རྩ་བདུན་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་
ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་མཉམ་པ་ཉིད་གང་ལ་བསླབ་པར་བགྱི་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་དེ་གང་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། 
བཅུ་གཅིག་པ་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་འཕེལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་

81-1-228b

ཡོངས་སུ་དག་པ་ལགས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་གང་ཞིག་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་གཉིས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སེམས་མི་སྐྱེ་བས་འཕེལ་བ་ཡང་མདོ་
ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་སེར་སྣ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་གསུམ་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པར་རྟོགས་པའི་སེམས་མི་
སྐྱེ་བས་འཕེལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། གཟུགས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་མི་སྐྱེད་དོ། །ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་མི་སྐྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་བཞི་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཀུན་བསྡུས་པས་འཕེལ་བ་ཡང་
མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅོ་ལྔ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་འཐོབ་
པས་འཕེལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སློབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གང་འཐོབ་པར་བྱ་བ་དེ་དག་ལས་མི་འཐོབ་པ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། 
བཅུ་དྲུག་པ་ཡང་དག་པར་རྗོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པས་འཕེལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་སློབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། རྩེ་
མོར་ཕྱིན་པ་ལ་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་གསུམ་པ་བསྟན་པ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་ལྔ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་

81-1-229a

སོགས་པས་བསྟན། རྩེ་མོ་ལ་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་བཞི་པ་སེམས་ཀུན་དུ་གནས་པ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་གིས་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་
ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བགྱིད་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་བསྟན། དོན་དེ་བཞི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བཞི་དང་གོ་རིམས་བཞིན་སྦྱར་རོ། །རྩེ་མོ་ལ་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ལྔ་པ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གཟུང་བར་རྟོག་
པ་གཉིས་ཏེ། འཇུག་པ་ལ་རྟོག་པ་དང་། ལྡོག་པ་ལ་རྟོག་པའོ། །འཛིན་པར་རྟོག་པ་ལ་ཡང་གཉིས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་རྫས་སུ་འཛིན་པ་དང་། བཏགས་པར་ཡོད་པར་འཛིན་པ་དང་། དེ་ལྟར་བཞི་པོ་རེ་རེ་ལ་དགུ་དགུར་དབྱེ་བ་ལས་རྟོག་པ་དགུའི་དང་པོ་དབེན་པས་མ་
རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སེམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ལགས་
ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གཉིས་པ་ས་མི་གཡོ་བ་ལ་འཇུག་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་ངེས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་དོན་ཟབ་མོ་ལ་སྤྱོད་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་
སོགས་པས་བསྟན། གསུམ་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པས་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་བགྱི་ན་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ནི་འདི་སྙམ་དུ་སྒྱུ་མ་ནི་བདག་དང་རིང་ལ་སྒྱུ་མ་མཁན་དང་ནི་ཉེའོ་ཞེ་འམ་ཞེས་
པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཞི་པ་སྣང་བརྙན་ཙམ་དུ་ཟད་པས་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་མ་འཁྲུལ་བ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་བགྱི་ན། གཟུགས་བརྙན་ནི་འདི་སྙམ་དུ་དམིགས་པ་གང་གིས་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བ་དེ་ནི་བདག་དང་ཉེ་ལ་མེ་ལོང་དང་

81-1-229b

ཆབ་དེར་མ་བྱུང་བ་དེར་ནི་བདག་དང་རིང་ངོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ལྔ་པ་ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་མཐོང་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་བླང་བ་དང་དོར་བ་ཉིད་ཀྱིས་མི་མཐུན་པ་དང་། གཉེན་པོ་ཡང་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ནི་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་མ་མཆིས་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དྲུག་པ་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་རྟོགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བྱུང་བའི་ལུས་དང་ངག་དང་
ཡིད་ཀྱི་ལས་མངོན་དུ་བྱེད་དེ། གཞི་དེ་ལས་འདུན་པའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཅིང་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བདུན་པ་དམན་ཞིང་གྱ་ནོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ས་ཐག་སྲིང་
བར་བྱེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང་། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་བུ་རབ་ཏུ་མང་པོ་དག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བརྒྱད་པ་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་དང་མཐུན་པར་སྤྲུལ་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ལས་ཀྱང་མདོ་ལས། དེ་ནས་
ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ལྷའི་བུ་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ལྷའི་བུ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་གང་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་འམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དགུ་པ་ཡང་དག་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་
སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དགོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། གང་སེམས་ཅན་རྣམས་གདུལ་བར་བྱའམ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་གདུལ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཟུང་བར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་ལྡོག་པའི་
རྟེན་ལ་ཡང་དགུར་ཕྱེ་བའི་དང་པོ་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཡང་རུང་བར་ལྟུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པ་དམན་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དབེན་པའི་ཕྱིར་གོ་ཆ་དབེན་པར་ལྟ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་སྐད་བསྟན་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་

81-1-230a

དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་སེམས་ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གཉིས་པ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་སྤྱོད་
པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་དྲུང་དུ་ལྷའི་བུ་རྣམས་ཀྱང་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་དང་ཡོངས་སུ་ཞུ་བ་དང་ཡོངས་སུ་འདྲི་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་འགྲོ་བར་སེམས་ཤིང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གསུམ་པ་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་གི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྲུབ་
པའི་ལམ་མ་ཚང་བ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དག་དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དེ་དག་ནི་དཀའ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཞི་པ་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གདམས་ངག་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགྲོ་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གང་ལགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ལྔ་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་གི་
སེམས་ཆེན་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལས་ལ་སོགས་པའི་མདོ་ལས་འགྲེལ་པ་དང་ལྟག་འོག་མི་མཐུན་ཏེ་འོག་ནས་འབྱུང་། དྲུག་པ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་ཉི་ཚེ་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་
སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དག་གི་མིང་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་དང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བདུན་པ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྟོག་པ་
ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གནས་ཤིང་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་ན་ཆོས་གང་ཡང་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་བ་ལགས་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བླ་ན་མེད་པ་དང་གོང་ན་མེད་པ་ཞེས་

81-1-230b

བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན། བར་འདིར་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལས་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏེ་མདོ་ལས། ཀཽ་ཤི་ཀ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བར་འདོད་པས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བརྒྱད་
པ་མ་རིག་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཐམས་ཅད་མ་སྤངས་པས་གནས་པ་དང་འགྲོ་བ་མི་ཤེས་པ་དང་། དགུ་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་ལ་ཉེས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུང་
བར་བྱ་བ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ལྡོག་པར་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡང་མདོ་དང་ལྟག་འོག་མི་མཐུན་ཏེ་དགུ་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀཽ་ཤི་ཀ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་
ལས་འདས་ཤིང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བརྒྱད་པ་ནི་མདོ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པས་
བསྟན། དེ་ལྟར་གཟུང་བར་རྟོག་པ་བསྟན་པའི་བར་འདིར་འགྲེལ་པ་ལས་ནི་འཛིན་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་འབྱུང་ན་མདོ་དང་ལྟག་འོག་མི་མཐུན་ཏེ། མདོ་ལས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་རང་བཞིན་དང་བསྒོམཔའི་ལམ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་རྒྱུ་ལ་ཡང་
གསུམ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ལ་གཞན་སྟོན་པ་དང་། །དེའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་གཏོད་པ་དང་། །དེ་ཐོབ་བར་ཆད་མེད་པའི་རྒྱུ། །བསོད་ནམས་མང་པོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ལ་གཞན་སྟོན་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་འཁོར་དེ་ཉིད་ལས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་
མེ་ཏོག་མན་ད་ར་བ་དག་བླངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གཏོར་ཏོ། །མངོན་པར་གཏོར་ཏོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དེའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་གཏོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཁྱོད་ལ་ཡོངས་སུ་གཏད་དོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་

81-1-231a

བསྟན་ཏོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་རྒྱུ་བསོད་ནམས་མང་པོའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མདོ་ལས། ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཆོས་བསྟན་པ་སྔ་མ་དེས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་གང་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་
ཅད་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་མིའི་ལུས་ཐོབ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པར་གྱུར་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། འབྲས་བུ་བྱང་ཆུབ་བསྟན་པ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཅིག་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། 
ཀྱེ་མ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདི་ཟབ་སྟེ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་
རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནས་པས་གནས་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནས་པས་གནས་པའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་
མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་རང་བཞིན་དུ་བསྡུ་ཞིང་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་
ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་ཇི་ལྟར་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། རྟེན་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡང་མདོ་ལས། དེས་དེ་ལྟར་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བྱས་ནས་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་
འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སྤོང་བའི་འཛིན་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་སྐྱེས་བུ་རྫས་སུ་ཡོད་པར་རྟོག་པ་ཡང་མདོ་ལེའུ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ཀླད་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། ཉི་མའི་དཀྱིལ་

81-1-231b

འཁོར་དང་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི་གླིང་བཞི་སྣང་བར་བྱེད་ལ་གླིང་བཞི་དང་མཐུན་པར་འགྲོ་ཞིང་མཐུན་པར་འཁོར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་མགོ་དྲངས་ནས་དེ་ཡང་དགུར་ཕྱེ་བའི་དང་པོ་ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་འཛིན་པ་དང་ཐར་པ་ཡང་མདོ་ལས། འོག་ནས། གསོལ་པ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆོས་གང་དག་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་མ་བཏང་བ་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གཟུགས་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་མི་གཏོང་ངོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གཉིས་པ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་
པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་གཟུགས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་མ་བཏང་བ་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་གང་གཟུགས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་གཟུགས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་
པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གསུམ་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཁམས་གསུམ་ཆར་ཉེ་བར་འབྲེལ་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་འདི་ལྟར་གཟུགས་ཡིད་ལ་མ་བགྱིས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཡིད་ལ་མ་བགྱིས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་
འགྱུར་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཞི་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མི་གནས་པས་གནས་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་གང་ལ་གནས་པར་མི་འགྱུར་
བ་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ལྔ་པ་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་མ་ཞེན་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་གཟུགས་ལ་མི་གནས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་ལ་མི་གནས་པ་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་
པས་བསྟན། དྲུག་པ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མེད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བཏགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེས་གང་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱ་བ་འམ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་པས་བསྟན། བདུན་པ་

81-1-232a

དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པའི་མ་ཆགས་པས་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཆགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་
ཡིན་ནོ་ཞེས་པས་བསྟན། བརྒྱད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་བསྒོམ་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདི་སྙམ་དུ་གང་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་
སོགས་པས་བསྟན། དགུ་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་མ་ཤེས་པས་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་ལ་ཐོགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བའི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་
རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། འཛིན་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་འཛིན་པ་རྣམ་པ་དགུའི་དང་པོ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བ་ཡང་མདོ་
ལས། གཟུགས་རྟག་པའམ། མི་རྟག་པའམ། བདེ་བའམ། སྡུག་བསྔལ་བའམ། བདག་གམ། བདག་མེད་པའམ། ཞི་བའམ། མ་ཞི་བའམ། སྟོང་པའམ་མི་སྟོང་པའམ། དབེན་པའམ་མི་དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་
པས་བསྟན། གཉིས་པ་རང་གི་མངོན་པར་འདོད་པའི་ལམ་མེད་པས་ལམ་གཞན་ལ་ལམ་མ་ཡིན་པར་འཛིན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ནི་རྟ་ཟུང་བཞི་པའི་ཤིང་རྟ་ལ་ཞོན་ནས་ལམ་མཉམ་པ་ནས་འགྲོའོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། 
གསུམ་པ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོས་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཆོས་གནས་པ་ཉིད་ཚད་མར་བྱས་ན་ཆོས་གང་ཡང་སྐྱེད་པའམ་འགོག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཞི་པ་བར་ཆད་མེད་

81-1-232b

པ་དང་ཅིག་ཤོས་སུ་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་མཐའ་དག་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་བརྩོན་པར་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་འདི་ལྟར་གཟུགས་ནི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ལྔ་པ་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་པའི་བྱ་དང་འདྲ་བར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་
འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་གཟུགས་ལ་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བརྩོན་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དྲུག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་འཇིགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། 
རབ་འབྱོར་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པར་འགྲོ་བར་འདོད་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བདུན་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཆོས་མེད་པས་འདོད་པ་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལགས་སམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བརྒྱད་པ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱུ་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟ་བས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་དང་། 
རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པའི་གང་ཟག་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དགུ་པ་སེར་སྣ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱས་པས་བདུད་ལ་སོགས་
པས་ཕྱིར་རྒོལ་བའི་དངོས་པོ་དམིགས་པ་ལ་བཏགས་པའི་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་འཕོང་གི་སློབ་དཔོན་ལག་ཚོད་ལ་བབ་པའི་གཞུ་ཐོགས་པ་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བའི་དགྲ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཐུབ་པར་དཀའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་

81-1-233a

བསྟན། རྩེ་མོར་ཕྱིན་པ་ལ་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་དྲུག་པ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནི་གོང་དུ་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསྟན་ནས། གཟུང་བར་རྟོག་པའི་དང་པོ་ལ་དགུར་ཕྱེ་བའི་དང་པོ་མདོར་བསྡུས་པ་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་
གདགས་པར་མོས་པས་མདོར་བསྡུས་པ་དང་། གཉིས་པ་རྒྱས་པ་ལ་དགའ་བ་ལ་རྒྱས་པ་ཡང་མདོ་ལས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ལ་ནི་འདས་པ་དང་མ་བྱོན་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་དགོངས་པ་མཛད་དོ་ཞེས་པ་ལ་
སོགས་པས་བསྟན། གསུམ་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དོན་ལ་ནན་ཏན་མི་བྱེད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དབང་པོ་རྣོན་པོའི་འཇུག་པ་ལགས་སོ་ཞེས་
པ་ལ་སོགས་བསྟན། བཞི་པ་བྱུང་བ་དང་འགག་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་འདི་ལྟར་བདག་གིས་ཀྱང་འདས་པ་དང་མ་བྱོན་པ་དང་
ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་གང་དག་བརྙེས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་རེ་བར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ལྔ་པ་ཡང་དག་པར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང་མི་ལྡན་པས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་
ལྟར་བརྩོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དྲུག་པ་མ་འོངས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་མེད་པ་
ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཐ་ན་སེ་གོལ་གཏོགས་པ་ཙམ་ཞིག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པར་འགྱུར་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བདུན་པ་

81-1-233b

ཞི་བ་ལ་སོགས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་སྦྱོར་བའི་ལམ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པར་བགྱི། ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་
པར་བསྒྲུབ་པར་བགྱི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བརྒྱད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ལམ་ཡང་མདོ་ལས། གང་ཡང་འདི་སྐད་དུ་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བགྱི་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་
པས་བསྟན། དགུ་པ་རང་བཞིན་མེད་པས་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡང་མདོ་ལས། གང་ཡང་འདི་སྐད་དུ་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པར་བགྱི་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་གཟུང་བར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་ལ་དགུར་ཕྱེ་བའི་
དང་པོ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བྲལ་བས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡུན་རིང་པོ་ཇི་སྲིད་ཅིག་ཏུ་སྤྱད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་
སྤྱད་པ་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གཉིས་པ་སངས་རྒྱས་ལ་དམིགས་པའི་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མེད་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་མ་ཆད་ཅིང་མ་བྲལ་
བར་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པར་སྤྱད་པར་བགྱི་བ་ལགས་སམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གསུམ་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དང་། བཞི་པ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེའི་སྦྱིན་པ་སྔོན་དུ་བྱེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། འདུས་བྱས་སམ། འདུས་མ་བྱས་
སམ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆོས་སམ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སམ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་དག་ཀྱང་གདགས་སུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ལྔ་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒྲིབ་པ་མེད་པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིད་ལ་མི་

81-1-234a

བྱེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་མེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དྲུག་པ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་
ཀྱིས་བསྒོམ་པ་དང་། བདུན་པ་དམིགས་པ་མེད་པས་བསྒོམ་པ་མེད་པ་དང་། བརྒྱད་པ་དམིགས་པ་དང་མི་དམིགས་པ་གཉི་ག་མེད་པས་སྒོམ་པ་ཡང་མེད་སྒོམ་པ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་མི་
དམིགས་པར་འགྱུར། ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་དམིགས་པར་འགྱུར་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དགུ་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ལ་གཟུང་བའི་རྟོག་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་
ཅད་མ་བགྱིས་པ་དང་། འགྱུར་བ་མ་མཆིས་པ་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་ན་ཇི་ལྟར་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་འདི་དག་རྣམ་པར་དགོད་པར་འགྱུར་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། 
འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དང་པོ་ལ་དགུར་ཕྱེ་བའི་དང་པོ་རྫས་སུ་ཡོད་པར་མ་སྐྱེས་པས་སེམས་ཅན་དུ་བཏགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་
འདས་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ལྔས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གང་དག་འཁོར་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་བགྱི་བ་དག་མ་དམིགས་ལགས་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཉིས་པ་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་
པའི་ཕྱིར་ཆོས་སུ་བཏགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་མཁྱེན་ནས་སེམས་ཅན་གང་དག་བཏུལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་

81-1-234b

ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པས་ཆོས་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་ལགས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་སྤྲུལ་པ་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་མཆིས་ཞེས་པ་ལ་
སོགས་པས་བསྟན། བཞི་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་ཞེན་པ་མ་སྤངས་པས་ཆོས་ལ་ཆགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བློ་གྲོས་ཞི་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་དམིགས་ནས་སྤྲུལ་པ་
སྤྲུལ་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ལྔ་པ་མན་ཆད་འགྲེལ་པ་དང་། མདོ་གོ་རིམས་ལྟག་འོག་མི་མཐུན་པ་མདོ་བཙན་པར་བྱས་ཏེ་ཡང་དག་པར་མ་ཞུགས་པས་ཡོན་མ་དག་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་སྤྲུལ་པ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བྱེ་བྲག་མ་མཆིས་ན་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རྟོགས་པས་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་རྣམ་གྲངས་དེས་
ན་འདི་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཚད་མར་བྱས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་ལ་བྱེ་བྲག་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པར་དམིགས་ཏེ། སྒྲུབ་པས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པ་ཡང་
མདོ་ལས། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་ཞུགས་ནས་ཆོས་ཉིད་དེ་ཡང་རྣམ་པར་དཀྲུགས་པར་མི་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་དཀྲུགས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་
ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་དཀྲུགས་པར་མི་བགྱི་བ་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འདི་ནི་གཟུགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་

81-1-235a

པས་བསྟན། ཆེད་དུ་བྱ་བ་མི་བྱེད་པས་དངོས་པོའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་གཞན་དག་གིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མིང་དང་མཚན་མས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་
ཉིད་བསྟན་ཏེ་ཆོས་རྣམས་བརྗོད་པ་མཛད་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །བསྒོམཔའི་ལམ་ལ་འཛིན་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་ལ་དགུར་ཕྱེ་བའི་དང་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་
དང་། གཉིས་པ་ལམ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང་། གསུམ་པ་གཞི་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་ང་སྨྲའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་
པས་བསྟན། བཞི་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་ཐམས་ཅད་ཞི་བའི་ལམ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ལམ་ཡང་དངོས་
པོ་མ་མཆིས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དངོས་པོ་མ་མཆིས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་འདི་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའོ། །འདི་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའོ། །འདི་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའོ། །འདི་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །འདི་ནི་རང་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བཤད་ལགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་
བསྟན། ལྔ་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་བྱ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཆོས་གང་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་

81-1-235b

མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་བསྟན་དུ་ཡོད་པའམ། བསྟན་དུ་མེད་པའམ། ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའམ། ཐོགས་པ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དྲུག་པ་བདུད་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་མི་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་ཀུན་
དུ་རྨོངས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྱོད་པར་བྱེད་ཅིང་སྤོབས་པ་ཐམས་ཅད་དང་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བདུན་པ་དོན་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་འཛིན་
པས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ལ་འདི་ལྟར་སྤྱད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་མི་རྟག་པའི་དོན་ལ་སྤྱད་པར་བྱའོ་
ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བརྒྱད་པ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་རང་བཞིན་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་
གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་དོན་དང་དོན་མ་ལགས་པ་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་པ་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་
དོན་ལ་སྤྱད་པར་བགྱི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དགུ་པ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་
པོ་འདུས་མ་བགྱིས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ལགས་སམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་

81-1-236a

གནས་པ་ལ་བརྟེན་པར་བསྟན་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཟབ་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་
ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། གྲངས་དགུ་ལས་མ་གཏོགས། རྩེ་མོ་ལ་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་བདུན་པ་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྟན་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དག་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་དག་ནི་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕྱག་བགྱི་བའི་གནས་ལགས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། རྩེ་མོ་ལ་དོན་བརྒྱད་
ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཐ་མ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་ཕྱེ་བའི་དང་པོ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དག་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་པ་འཐད་པ་ཡང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཁོ་ན་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་
ལགས་སམ། འོན་ཏེ་གཟུགས་ཀྱང་དངོས་པོ་མ་མཆིས་ཤིང་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། གཉིས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ངེས་པར་བཟུང་བ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་
ཉིད་དེ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ། །རབ་འབྱོར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གསུམ་པ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་མི་དམིགས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཞི་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་དང་། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱང་མདོ་ལས། 

81-1-236b

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བའམ། དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་སྟོན་གྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ལྔ་པ་སྦྱིན་པ་
ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པར་སྦྱོར་བ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་དྲུག་ཅུ་ལྔ་པའི་ཀླད་ནས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བགྱི་
ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དྲུག་པ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་མེད་པས་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ཀྱང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་
འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བགྱི་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བདུན་པ་མིང་ཙམ་དུ་བཏགས་པར་
ཟད་པས་ཆོས་དཀོན་མཆོག་ཀྱང་མདོ་ལས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བགྱིས་པ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱིད་པ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་
གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པས་ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ལགས་ཞེས་པ་ནས། གཏན་ལ་ཕབ་པར་བསྟན་པའི་སྡེ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཅེས་པའི་བར་གྱིས་བསྟན། བརྒྱད་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་དམིགས་པ་བཀག་པས་དགེ་
འདུན་དཀོན་མཆོག་ཀྱང་མདོ་ལས་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏེ། བཟུང་ནས་ཀྱང་ཚིག་གིས་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པར་བྱས་ནས་ཡིད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་རྟོག་པར་བྱེད་ལ་ལྟ་བས་ཤིན་ཏུ་རྟོག་པར་བྱེད་ཅིང་གཟུངས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དགུ་པ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་

81-1-237a

དམིགས་པས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་དྲུག་ཅུ་རྩ་དྲུག་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་
སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་མི་བགྱིད་ཅིང་དགེ་བའི་རྩ་བ་དག་ཀྱང་མི་སྐྱེད་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་པ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་རྟོག་པ་བཀག་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་དྲུག་ཅུ་རྩ་
དགུ་པའི་སྟོད་ནས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་ཆོས་འདི་དག་གི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་འབྱོར་དངོས་པོ་མེད་པས་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་གཅིག་
པ་སྤྲོས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པས་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་སྤྲོས་པ་གང་ལགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་གཉིས་པ་ལམ་རྣམ་པར་བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པས་ལམ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་
རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་གང་ལ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་ན་ཅི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་མམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་གསུམ་པ་དོར་བ་དང་བླང་བ་མེད་པས་
མི་མཐུན་པ་དང་། བཅུ་བཞི་པ་གཉེན་པོ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་གང་ལགས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་གང་ལགས་པའི་

81-1-237b

ཆོས་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ལགས་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ལགས་གཟུགས་ཅན་ཡང་མ་ལགས། བསྟན་དུ་ཡང་མ་མཆིས་ཐོགས་པ་ཡང་མ་མཆིས་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅོ་ལྔ་པ་ཆོས་ཅན་མེད་པས་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གང་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བསླབ་པར་བྱ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་གཟུགས་མེད་ཅིང་བསྟན་དུ་མེད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་
བསྟན། བཅུ་དྲུག་པ་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མི་འཐད་པས་བསྒོམ་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རབ་འབྱོར་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་
ཅད་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་དེ་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ལ་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་སྟེ། རབ་འབྱོར་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། བར་
འདིར་རྒོལ་བ་བརྒྱུད་མ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་བདུན་ཅུ་པའི་ཀླད་ནས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ལ་མཐུན་
པའི་བཟོད་པ་ཡང་མ་མཆིས་ན་ཐོབ་པ་ལྟ་ག་ལ་མཆིས། མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡང་ལྟ་ག་ལ་མཆིས་ཏེ། མ་མཆིས་ན་ཅི་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ལ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་མ་མཆིས་ལགས་སམ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །སྤྱི་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་དྲུག་
པ་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་

81-1-238a

མ་མཆིས་པ་ཉིད་ལ་བསམ་གཏན་བཞི་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ན་ཞེས་པས་མགོ་དྲངས་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང་། རྗེས་སུ་
དྲན་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་དུ་རིམ་གྱིས་རྟོགས་པ་ཡིན་པས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སློབ་པ་ན་བདག་ཉིད་ཀྱང་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ལ། གཞན་དག་ཀྱང་སྦྱིན་པ་ལ་འགོད་ཅིང་སྦྱིན་པའི་
བསྔགས་པ་ཡང་བརྗོད་ལ། གཞན་གང་དག་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའི་བསྔགས་པ་ཡང་རྗོད་པར་བྱེད་ཅིང་རྗེས་སུ་དགའ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་སྦྱིན་པ་ལ་གོམས་པ་དེས་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཚུལ་ཁྲིམས་
ཀྱང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ལ། གཞན་དག་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་
འཇུག་གོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་བདག་ཉིད་ཀྱང་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ལ། གཞན་
དག་ཀྱང་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་གོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བདག་ཉིད་ཀྱང་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་ལ། 
གཞན་དག་ཀྱང་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་སྟེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བསམ་གཏན་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱང་བསམ་གཏན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་ཚད་མེད་པ་

81-1-238b

རྣམས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་
བཟུང་སྟེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་སེམས་ཅན་རྣམས་སྦྱིན་པས་ཚིམ་པར་བྱེད་དེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་མཐར་གྱིས་བྱ་བ་
དང་མཐར་གྱིས་བསླབ་པ་དང་མཐར་གྱིས་བསྒྲུབ་པ་ལ་སློབ་སྟེ་ཞེས་པ་ནས། ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་མོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་མདོར་བསྟན་ནས། སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དངོས་ཀྱང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སངས་
རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་
ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཚུལ་ཁྲིམས་
རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གཏོང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་གཏོང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ལ་
སོགས་པས་བསྟན། ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཇི་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱ་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་

81-1-239a

ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མཐར་གྱིས་བྱ་བ་དང་མཐར་གྱིས་བསླབ་པ་དང་མཐར་གྱིས་བསྒྲུབ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འདོད་པས་དངོས་པོ་
མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། སྤྱི་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་བདུན་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་ཡང་མཚན་ཉིད་བཞིས་བསྟན་པའི་དང་པོ་ཟག་པ་མེད་པར་
ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་བདུན་ཅུ་རྩ་གཅིག་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་
ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་ཅི་ཞིག་མཐོང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་གྱི་སླད་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཞུགས་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། མཚན་ཉིད་གཉིས་པ་རྣམ་
པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཟག་པ་མེད་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་
ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་དེ་གང་གི་ཚེ་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་སེམས་ལ་གནས་ནས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། མཚན་ཉིད་གསུམ་པ་མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་
གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡང་མདོ་ལེའུ་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་མཚན་

81-1-239b

མ་མ་མཆིས་པ་དང་། རྩོལ་བ་མ་མཆིས་པ་དང་། མ་འདྲེས་པ་དང་། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། མཚན་ཉིད་བཞི་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་
སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟར་བུར་ཡོངས་སུ་
ཤེས་ཤིང་ཆོས་ཐམས་ཅད་བྲག་ཅ་ལྟ་བུ་དང་། མིག་ཡོར་ལྟ་བུ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་དང་། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །སྤྱི་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཐ་མ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པར་བསྟན་པ་ལས། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་
ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཞིར་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་དང་པོ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་
པོས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ལགས་སམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་མགོ་དྲངས་ཏེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དངོས་དང་སྦྱར་བ་ནི་འོག་ནས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ལ་གནས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐ་དད་དུ་དབྱེར་མེད་པ་ཐོབ་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་
སེམས་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐུགས་ཐ་དད་པ་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གཉིས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་
རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གསུམ་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་དེ་ལ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་

81-1-240a

གང་ཞེ་ན། ཕྱག་དང་ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་འཁོར་ལོའི་མཚན་དང་ལྡན་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཞི་པ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་གང་གིས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་
སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་མཉམ་དུ་མཛད་པའི་སྐུ་ཡིན་པར་དོན་གྱིས་བསྟན། མཛད་པ་ནི་ཕྲིན་ལས་ཡིན་ལ་དེའི་དོན་ཡང་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་གྱིས་བསྟན། མདོ་ལས་ཕྲིན་ལས་དང་པོ་དང་ལྟག་འོག་མི་མཐུན་པས་མདོ་བཙན་པར་བྱས་ནས་དང་པོ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བསྡུ་བའི་
དངོས་པོ་བཞི་ལ་འགོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྙན་པར་སྨྲ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡང་དག་པར་སྡུད་ཅེ་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གཉིས་པ་བཟང་པོ་དང་བཟང་པོ་མ་ཡིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་
པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་འགྲོ་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་དུ་འདོམས་ཤིང་རྗེས་སུ་སྟོན་ཏེ། རིགས་
ཀྱི་བུ་དག་ཚུར་ཤོག་ཁྱེད་ཅག་ཡི་གེ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པར་གྱིས་ཤིག །ཡི་གེ་གཅིག་ལ་མཁས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གསུམ་པ་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དོར་ཞིང་
གཉེན་པོ་བླང་བར་བྱ་བའི་སྒོ་ནས་རྟོགས་པར་མཛད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་མཐོང་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །ཅི་ནས་ཀྱང་
སྟོང་པ་ཉིད་དེ་དག་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་དེ་ལྟར་ཆོས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཞི་པ་སྒྱུ་མ་མཁན་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་དབེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བའི་བདག་ཉིད་ལ་བཀོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། 

81-1-240b

དེ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འམ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ལྔ་པ་རང་གི་དོན་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གོམས་པ་ལ་འགོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་
འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དེ་ཙམ་དུ་བས། དེ་འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཙམ་དུ་བས་པ་ལགས་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། དྲུག་པ་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་མཚན་ཉིད་སངས་རྒྱས་
ཉིད་ཀྱི་ལམ་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་འགོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལགས་ན་
བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བགྱི་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བདུན་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་གོམས་པ་ལ་འགོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་
གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་སེམས་ཅན་གཞན་རྣམས་དང་གང་ཟག་གཞན་དག་ཕན་ཚུན་དུ་འཁྲུགས་ཤིང་གནོད་སེམས་སུ་གྱུར་པ་དག་མཐོང་ན་འདི་སྐད་དུ་འདོམས་ཤིང་རྗེས་སུ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ་ཞེས་
པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བརྒྱད་པ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ས་དང་པོ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་འགོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་
འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབྱེར་མ་མཆིས་པ་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་

81-1-241a

བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བགྱིའོ་ཞེས་ཆོས་གང་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ལགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། དགུ་པ་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་ས་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་
ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྡར་གདགས་པའི་ཆོས་སུ་ཤེས་པ་ལ་འགོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་བཏགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བླ་ན་
མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་ཟད་ཀྱི་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་པ་རིམ་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ས་དྲུག་པར་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་དངོས་པོར་མངོན་པར་མ་ཞེན་པའི་མཚན་ཉིད་གཉིས་སུ་
མེད་པར་འགོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་གང་གིས་སེམས་ཅན་མ་མཆིས་ཤིང་མཆིས་
པ་མ་ལགས་པ་དག་སྦྱིན་པ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པར་བགྱིད་ཅིང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་གཅིག་པ་ས་བདུན་པ་ལ་ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་འགོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་
རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་གང་ལ་སྤྱད་དེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱི་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བགྱི་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་
ཆེན་པོའི་ལམ་གང་ལགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་གཉིས་པ་སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ས་བརྒྱད་པ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ལ་འགོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་བདུན་ཅུ་རྩ་བདུན་

81-1-241b

པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གང་ལ་གནས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟ་བུའི་གོ་ཆ་བགོས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ལམ་དེ་གང་ཡིན་སྙམ་མོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། 
བཅུ་གསུམ་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤངས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འགོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། རབ་འབྱོར་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་སྤྱོད་པས་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་འདི་ལྟར་འདི་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མ་གཏོགས་པར་
གང་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་དུ་ཉེ་བར་བརྟག་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་བཞི་པ་ས་དགུ་པ་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཐུས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པ་ལ་འགོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་
འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་ན་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་བསྐྱེད་པར་བགྱིད་པ་
ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅོ་ལྔ་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ས་བཅུ་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་འགོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་
ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པ་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་ན་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པར་བགྱིད་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། བཅུ་དྲུག་པ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་
ཐོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་འགོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་བདུན་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་

81-1-242a

ཆེན་པོ་ངེས་པ་ཞེས་བགྱི་བའམ་འོན་ཏེ་མ་ངེས་པ་ཞེས་བགྱི་བ་ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་མགོ་དྲངས་ཏེ་འོག་ནས་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་བདུན་པ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་
རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་འགོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ངེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དགེ་བའི་
རྩ་བ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ་མི་མཐུན་པའི་གནས་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ལགས་ན། གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དུད་འགྲོའི་འགྲོ་བར་སྐྱེས་པའི་རབས་བསྟན་ན། དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་གང་དུ་མཆིས་ལགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅོ་བརྒྱད་པ་འཇིག་
རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་འགོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་དེ་དག་ཏུ་སོང་ཞིང་སྦྱིན་པའམ། ཚུལ་ཁྲིམས་སམ། བཟོད་པ་འམ་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། བཅུ་དགུ་པ་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་བྱང་ཆུབ་
མཐའ་དག་འདྲེན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་འགོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་
པོས་གང་དག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱིས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དེ་དག་གང་ལགས་ཞེས་པ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན། ཉི་ཤུ་པ་ལས་དང་འབྲས་
བུ་འབྲེལ་པ་ཆུད་མི་ཟ་བ་ཡང་མདོ་ལེའུ་བདུན་ཅུ་རྩ་དགུ་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་གང་

81-1-242b

ལགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པ་ལ་འགོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་
ཀྱིས་སྟོང་པ་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་ན་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་འགྲོ་བ་ལྔའི་འཁོར་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་བགྱིད་པ་ལགས། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་
མགོ་དྲངས་ནས། གཞན་དུ་ན་བྱང་ཆུབ་ལ་གཞོལ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ལ་འགོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་བརྒྱད་ཅུ་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་
ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལགས་ཏེ། དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་མཛད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གཞི་མེད་པ་སྤངས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་འགོད་པ་ཡང་མདོ་
ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་གང་ལ་གནས་ནས་དངོས་པོའོ་ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་བྱུང་བ་འམ། འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་
བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་མཆིས་ལགས་སམ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་བྱུང་བ་ལ་འགོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་པའི་ཀླད་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་
སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་དག་པ་མཐོང་བ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་མ་མཆིས་ཤིང་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བ་མ་མཆིས་པ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་མ་མཐོང་བ་ལ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་མ་མཆིས་ཤིང་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བ་མ་མཆིས་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་

81-1-243a

སོགས་པས་བསྟན། ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པ་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུའི་ཚོགས་ལ་འགོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་
ལྟ་བུ་དང་། རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དང་། བྲག་ཅ་ལྟ་བུ་དང་། མིག་ཡོར་ལྟ་བུ་དང་། གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་དང་། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་བུ་དང་། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་ལགས་ན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཐ་མི་དད་པར་ཡོངས་སུ་
ཤེས་པ་ལ་འགོད་པ་ཡང་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་གང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དེ་ཅི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སམ། འོན་ཏེ་དོན་དམ་པར་
ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་ལ་འགོད་པར་མཛད་པ་ཡང་མདོ་ལས། ལེའུ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཉིས་པའི་ཀླད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་
བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ལགས་ན་དེ་སྐད་དུ་ཆོས་གང་ཅི་ཡང་མི་བགྱིད་ན་ཞེས་པ་མན་ཆད་ལེའུའི་མཇུག་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་དངོས་པོ་ཡང་མེད། རང་གི་དངོས་པོ་ཡང་མེད། གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ཡང་མེད་ན། དེ་ལ་གང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་ཡོད་པར་འགྱུར་རེ་སྐན་ཞེས་པའི་
བར་གྱིས་བསྟན་ཏོ།།      །།འདིར་ལེའུའི་མཚམས་རྣམས་ནི་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་བཙན་པར་བྱས་ཏེ། སྦྱར་བ་ཡིན་པས་འབུམ་དང་སྦྱར་བ་ལེའུ་ཉུང་བས་ལེའུ་མཚམས་མི་མཐུན་པ་རྣམས་མདོའི་ཚིག་བཙན་པར་བྱས་ཏེ་དོན་དང་སྦྱར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཡུམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་
ཕྱིན་པ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་འབུམ་པ་དང་། འབྲིང་དུ་བསྟན་པ་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་དང་། བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་རྣམས་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་སྐབས་བརྒྱད་དང་སྦྱར་བའི་འགྲེལ་པ་པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྨྲྀ་ཏེ་ཛྙཱ་ན་ཀཱིརྟིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།

81-1-243b