117-1-1a



117-1-1b

༄༅༅། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱརྱ་སརྦ་དྷརྨ་སྭ་བྷཱ་བ་ས་མ་ཏཱ་བི་པཉྩི་ཏ་ས་མཱ་དྷི་རཱ་ཛ་ནཱ་མ་མ་ཧཱ་ཡཱ་ན་སཱུ་ཏྲ་ཊཱི་ཀ་ཀཱིར་ཏི་མཱ་ལ་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་
བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོའི་འགྲེལ་པ་གྲགས་པའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སངས་
རྒྱས་ཐུགས་དང་འཇམ་དབྱངས་ལ་སོགས་རྒྱལ་སྲས་རབ་མཆོག་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བར། །མཁྱེན་པའི་དེ་ཉིད་ཆོས་ལམ་ལེགས་པར་བློ་མ་སྦྱངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་ཤེས་པ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱོར་བ་གོམས་པར་བྱས་
ན་བློ་ཆུང་རྣམས་ལའང་དེ་བློ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །དེས་ན་བདག་ལ་རྟག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཉིད་རྟོགས་པ་མངོན་པར་འབྱུང་བར་ཤོག །མདོ་སྡེའི་དབང་པོ་ཏིང་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ཡི། །འདིར་ནི་འགྲེལ་པ་བྱེད་པར་འབད་པ་དེ། །
བློ་ཡངས་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ནས། །ཐུབ་པ་སྐྱེས་མཆོག་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན། །འདི་སྐད་བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འབྲེལ་པ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་། དགོས་པ་དང་། དགོས་པའི་

117-1-2a

དགོས་པ་རྣམས་ཉན་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་པོར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ནས་སྡུད་པར་བྱེད་པས་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཞེས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་
ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བའོ། །དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་གཞུང་གི་ཚོགས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུར་བཏགས་ནས་སོ། །རྗོད་པ་དང་
བརྗོད་བྱ་དེ་དག་ཐབས་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་འབྲེལ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དགོས་པ་ནི་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་
མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའོ། །དེ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པའི་དོན་མཛད་པ་ནི་དགོས་པའི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་མཐར་
ཐུག་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་འདོད་པར་བྱ་བ་གཞན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོས་པ་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བས་ནི་མདོའི་དོན་མ་ལུས་པ་བསྡུས་པ་བསྟན་ཏོ། །བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་ཐོས་པའོ། །ཐོས་པ་

117-1-2b

ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་མེད་པར་སྡུད་པ་པོས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུད་པ་པོ་ནི་ཀུན་དགའ་བོ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ཟུང་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་སོ། །ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་གཞན་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ད་ནི་གང་གི་ཚེ་གང་ལས་གང་དུ་གང་དག་དང་
ལྷན་ཅིག་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་དཔེ་མེད་པ་འདི་ལྟ་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཐོས་ཞེས་འདྲི་བའི་ལན་གདབ་པའི་ཕྱིར་དང་། རང་ཉིད་ཚད་མར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྡུད་པར་བྱེད་པས་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ནི་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དུས་གཅིག་ན། འདི་ལྟ་བུའི་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ཐོས་ཀྱི་གཞན་
གྱི་ཚེ་ནི་གཞན་ཐོས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་སྙིང་རྗེ་ཅན་བཞིན་དུ་བདག་ཉིད་མང་དུ་ཐོས་པ་ཡིན་པར་སྡུད་པ་པོས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་བུའི་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐོས་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བསམ་པས་སོ། །ཡང་ན་དུས་གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་
གཅིག་ལ་རྨི་ལམ་དུ་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱིས་དུས་ཐུང་ངུ་ལ་ལོ་བརྒྱ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་ལྟ་བུར་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དང་པོའི་དབང་གིས་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཐོས་པ་མི་བརྗེད་པ་ཡིན་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་
པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉོན་མོངས་ལས་དང་དེ་བཞིན་སྐྱེ། །ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་དེ་བཞིན། །གང་ཡང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཆོས་རྣམས། །བཅོམ་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གསུང་རབ་ཀྱི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །ངེས་པའི་ཚིག་གི་
ཚུལ་གྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་བཅོམ་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སམ། དབང་ཕྱུག་དང་ནི་གཟུགས་བཟང་དང་། །དཔལ་དང་གྲགས་དང་ཡེ་ཤེས་དང་། །བརྩོན་འགྲུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། །དྲུག་པོ་དག་ལ་ལྡན་ཞེས་གྲུབ། །ཅེས་བྱ་བ་དེ་དག་འདི་ལ་ཡོད་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཏེ། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་ཀུན་དང་ལྡན་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་བཞུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བཞུགས་པ་ནི་བཞི་སྟེ། སྤྱོད་ལམ་གྱིས་བཞུགས་པ་དང་། སྟོན་པས་བཞུགས་པ་དང་། མཉམ་པར་བཞག་པས་བཞུགས་པ་དང་། ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་གིས་བཞུགས་པ་སྟེ། 

117-1-3a

གང་ཅུང་ཟད་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་སུ་བགྲང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་བཞུགས་པའོ། །གང་དག་གསུང་གི་ཕྲིན་ལས་རྣམས་ནི་སྟོན་པས་བཞུགས་པའོ། །གང་དག་ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་རྣམས་ནི་འདི་དག་ལས་གཞན་པའི་བཞུགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་
མཉམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ནི་མཉམ་པར་བཞག་པས་བཞུགས་པའོ། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་འཇིག་རྟེན་ལ་རྣམ་པར་གཟིགས་པ་དང་། ལྷ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་འདུ་བ་ནི་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་གིས་བཞུགས་པའོ། །རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་
ཞེས་བྱ་བས་གནས་གཉིས་བསྟན་པ་ནི་ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་གཉིས་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དང་ལྡན་པའི་མིང་ངོ་། །བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་སྤུངས་པའི་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་རིའི་རྒྱལ་པོ་སྟེ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་སྲས་དང་བཅས་
པའི་རྒྱལ་བ་བསྐྱེད་མ་སྟོན་པའི་གནས་ཏེ། དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བའི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་གནས་རྡོ་རྗེའི་གདན་བཞིན་དུ་མངོན་པར་མི་གཡོ་བ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང་ཐབས་ཅིག་
ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་ནི། ཉོན་མོངས་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་ཉིད། །བདུད་རྣམས་ཀུན་གྱིས་མི་ཕྱེད་པས། །ཉན་ཐོས་དགེ་འདུན་དགེ་འདུན་ཉིད། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དང་། བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཉོན་མོངས་
པ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་དང་། ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པས་བསམ་པ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་ཕྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཚོགས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དགེ་འདུན་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་སློང་དགེ་འདུན་རྟག་གནས་པས། །སྔོན་ཉིད་དུ་ནི་བསྟན་པར་བྱས། །ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཕྱིས་
བསྟན་པ་ནི་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉན་པའི་དོན་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་དྲུང་ན་གནས་པ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐབས་ཅིག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་ཏུའོ། །ཡོན་ཏན་གྱིས་ཕྱེ་བའི་ཆེ་བ་བསྟན་ནས། ད་ནི་

117-1-3b

གྲངས་ཀྱི་ཆེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དགེ་སློང་འབུམ་དུ་ཚང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གྲངས་འབུམ་དུ་ཚང་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་བཅད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འདུས་པར་གྱུར་ན་ཡང་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉེ་བར་མཚོན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁྲག་
ཁྲིག་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་སྨོས་སོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བར་མ་ཆོད་པ་ཉིད་དུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་རྣམས་དང་ཐབས་ཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་
ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཟུངས་དང་མདོ་སྡེ་རྟོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བ་ནི་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་དང་། ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་དང་། དོན་གྱི་གཟུངས་དང་། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་གཟུངས་སོ། །དེ་ལ་ནི་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་གང་
ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་དང་བཅས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་བས་བྱུང་བ་དེ་ནི་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་གདོན་དང་འཚེ་བ་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་ཏིང་ངེ་
འཛིན་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ལས་བྱུང་བའམ། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱུང་བ་ཡང་རུང་བས་མངོན་པར་བྱིན་གྱིས་རློབ་ཏེ། སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གདོན་དང་། འཚེ་བ་དང་། ཉེ་བར་འཚེ་བ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་
བརྗོད་པས་དེས་དེ་དག་ལ་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་དེ་དག་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་གོང་མ་གོང་མའི་ས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དེ་དང་དེ་ལ་དམིགས་ནས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་
བས་ན་དེ་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་སྔགས་འཛིན་པས་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་གང་ཞེ་ན། འདིར་ས་ལ་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་དཔའ་རྣམས་ལས་ཆོས་ཉན་པ་ན་སྔོན་གོམས་པར་མ་བྱས་པ་དང་། སྔོན་

117-1-4a

མ་ཐོས་པའི་མིང་གི་ཚོགས་དང་། ཚིག་གི་ཚོགས་དང་། ཡི་གེའི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཚད་མེད་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཆོས་དེ་དག་རྣམས་ཀྱང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྐལ་པ་རབ་ཏུ་མང་པོར་ཡང་མི་བརྗེད་པར་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཛིན་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་དོན་གྱི་
གཟུངས་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་གཟུང་བའི་ཆོས་གང་ཡང་ཚད་མེད་པ་གྲངས་མེད་པའི་དོན་དེ་རྣམས་དུས་ཚད་མེད་པར་མི་བརྗེད་པར་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གཅིག་ཏུ་བྱས་ནས་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་གྱི་གཟུངས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་
གཟུངས་གང་ཞེ་ན། ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དོན་བསྒོམས་པས་བསྟན་པར་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་འདོད་ཅིང་མངོན་པར་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་བཟོད་པའི་བཟོད་པ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་གཟུངས་ཞེས་བྱའོ། །ས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་གཟུངས་སོ་སོར་
ཐོབ་པ་ནི་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དང་པོ་ལ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་ཤིན་ཏུ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བཞི་པ་ལ་ནི་གཟུང་བར་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །
ལྔ་པ་ལ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱིས་སེམས་བརྒྱན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དྲུག་པ་ལ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བདུན་པ་ལ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བརྒྱད་པ་ལ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དགུ་པ་ལ་ནི་སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བཅུ་པ་ལ་ནི་མི་ཟད་པའི་ཟ་མ་
ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ས་དང་ས་ལ་གཟུངས་སོ་སོར་ཐོབ་ཅིང་གཟུངས་རྟོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །མདོ་སྡེ་རྟོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ངེས་པ་དང་དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་རྣམས་རྟོགས་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའོ། །དེའི་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཐོབ་པ་ནི་གཟུངས་དང་
མདོ་སྡེ་རྟོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །དེ་དག་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་ཞིང་རབ་ཏུ་བསྟན་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་བྱེད་པའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོ་ནི་མི་ཉམས་ཤིང་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་ཡུལ་ཐམས་ཅད་

117-1-4b

འཛིན་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་ཉིད་རྒྱུར་གྱུར་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་རབ་འབྱམས་རྣམས་སུ་ཁྱབ་པའི་ངག་བརྗོད་པ་ལ་མཁས་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་དམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏེ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཐོབ་
པས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ནི་དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་པའོ། །འབད་པ་དང་བཅས་པས་ཐོད་རྒལ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་ཅིང་དེ་དག་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་ལྡང་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་གང་གིས་ཤེས་པ་དེ་ནི་མཉམ་
པར་གཞག་པ་དང་ལྡང་བ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་མཁས་པ་ནི་དེས་གསལ་བའོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟོད་ཅིང་བསྔགས་ཏེ་རབ་ཏུ་བཀུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟོད་པ་ནི་ཡོན་ཏན་དམ་པ་རྣམས་བརྗོད་པའོ། །བསྔགས་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་
སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་བཀུར་བ་སྟེ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རབ་ཏུ་བསྔགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་འགྲོ་བ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡིད་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་དུས་གཅིག་
ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་བདག་གི་ལུས་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཅིང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཉན་པའི་ཕྱིར་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ལ་མཁས་པའོ། །བདུད་ཐམས་ཅད་སྐྲག་པར་བྱ་བའི་ཤེས་པ་ལ་
མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཤེས་རབ་དང་། ཐབས་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་མཁས་པས་ཁམས་གསུམ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཁྲོ་བོ་ཆེན་པོ་སྤྲུལ་པར་བྱེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་
སོ། །དེ་དག་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་མཁས་པ་ནི་གསལ་བའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་

117-1-5a

ཐ་དད་པ་སྐྱེ་བ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་དང་འབྲེལ་པ་དེ་རྣམས་ཤེས་ནས་དེ་དག་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མཁས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་
ཏེ། སྒྲུབ་པའི་མཆོད་པ་ནི་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་བསླབ་པའི་གནས་རྣམས་ལས་མི་འདའ་བར་བསྲུངས་པ་དང་། ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་ཅིང་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །མེ་ཏོག་དང་སྤོས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕྱིའི་མཆོད་པ་སྟེ། དེ་དག་གཉིས་ཀ་མཆོད་པའི་ལས་ཀྱི་བྱ་བའོ། །
དེ་དག་གི་སྒྲུབ་པ་ཤེས་པ་ལ་མཁས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྙེད་པ་དང་མ་རྙེད་པ་དང་། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བསྟོད་པ་དང་སྨད་པ་དང་། གྲགས་པ་དང་མ་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཆོས་བརྒྱད་དེ་འདི་དག་གིས་མ་གོས་པའོ། །ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཡང་དག་པར་བརྒྱན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྲོག་ཆགས་གསོད་པ་དང་། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང་། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་མི་དགེ་བའི་ལམ་སྤངས་པས་ལུས་བརྒྱན་པ་དང་། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང་། ཕྲ་མ་དང་། ཚིག་
འཁྱལ་པ་དང་། ངག་རྩུབ་པོ་མེད་པས་ངག་བརྒྱན་པ་དང་། བརྣབ་སེམས་དང་གནོད་སེམས་དང་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་སེམས་བརྒྱན་པའོ། །ཡང་ན་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་ནི་ལུས་ཀྱི་རྒྱན་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་
པའི་གསུང་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་ཁྱབ་པ་ཚངས་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་ངག་གི་རྒྱན་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཤེས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་གྱི་བྱེ་བྲག་རྟོགས་ནས་འདོད་ཆགས་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་
འདུལ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱན་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཡང་དག་པར་བརྒྱན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚངས་པའི་གནས་བཞིས་གནས་པའི་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་

117-1-5b

སྨོས་པ་ནི་དགའ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་མཚོན་པའི་དོན་ཏོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་ཡིད་མི་སྐྱོ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་མང་པོར་
གོམས་པ་བདག་གིར་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་ཡིད་མི་སྐྱོ་བར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པས་སོ། །འཁོར་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་སྦྱོར་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེང་གེའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་སྒྲོགས་པ་ཞེས་གསུངས་
ཏེ། སེང་གེའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་སྒྲ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སེང་གེའི་སྒྲས་ཝ་རྣམས་སྐྲག་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་མེད་པའི་སེང་གེའི་སྒྲས་མུ་སྟེགས་ཐམས་ཅད་སྐྲག་པར་བྱེད་དེ། སེང་གེའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་སྒྲོགས་པའི་ངང་ཚུལ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་
ཅེས་བྱའོ། །བདུད་དང་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པ་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པའི་ཡོན་ཏན་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་རབ་ཏུ་བརྙེས་ནས་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་
སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པས་དེ་དག་གིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་མ་ཐག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱག་རྒྱས་བཏབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་
པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་པ་ལའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ས་བཅུ་པའི་དབང་ཕྱུག་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་གྲངས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་མིང་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལྷུན་པོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྔོན་གོམས་པར་བྱས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ངོ་བོ་དེ་དང་དེས་ཐ་སྙད་ཀྱི་དོན་དུ་མིང་རབ་ཏུ་བསྒྲགས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ལ་བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་བྱང་

117-1-6a

ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་གཅིག་ཏུ་གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཞུགས་པས་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཚངས་རིས་ཀྱི་ལྷའི་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང་། དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་
སྟེ། ཀུན་ནས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བའོ། །མདུན་གྱིས་བལྟས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མདུན་གྱིས་བལྟ་བ་བྱས་པ་སྟེ། མདུན་དུ་བྱས་པ་ལ་ཆོས་སྟོན་པའོ། །ཁྱད་པར་ཇི་ལྟ་བུ་ཅན་ཞེ་ན། ཐོག་མར་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཐོག་མར་དགེ་བ་སྟེ། ཐོག་
མར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །བར་དུ་དགེ་བ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱང་མཐར་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །ཐ་མར་དགེ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ནི་དྲང་པོའི་རིམ་གྱིས་སངས་
རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་ན་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པའི་དུས་སུ་ཡང་ཚད་མ་ལས་བྱུང་བའི་དོན་གྱིས་མི་སླུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་བཟང་པོ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོ་ནི་འདོད་པའི་དོན་མ་ཚང་བ་མེད་པར་བདེ་
བར་རྟོགས་ཤིང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་སྐད་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྟོན་པའོ། །མ་འདྲེས་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་གསལ་བའོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཐབས་སྟོན་པའོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་
འདམ་གྱིས་མ་གོས་པའོ། །ཡོངས་སུ་བྱང་བ་ནི་གཅིག་ཏུ་དག་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་སྟོན་པའོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚངས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེའི་ཆེད་དུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའོ། །ཡང་དག་པ་ནི་
རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའོ། །རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ནི་གསལ་བར་བྱེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་ཚེ་འཁོར་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མདོ་སྡེ་འདིར་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ཉིད་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཁོར་ཚོགས་པ་དེ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་

117-1-6b

སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འཁོར་ཚོགས་པའི་ནང་ནས་ཉེ་བའི་ཡུལ་དུ་འོངས་ནས་སོ། །འདུག་པར་གྱུར་པ་ནི་ཇི་ལྟར་རིགས་པའི་སྟན་ལ་འདུག་ནས་སོ། །སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་བྱ་བ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པས་བསྙེན་
བཀུར་བྱས་ཤིང་། བྱ་བ་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་བྱ་བ་བྱས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའོ། །སྐྱེ་བ་དྲན་པ་ནི་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཤིང་བསྐྱེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དྲན་པར་གྱུར་པའོ། །སྤོབས་པ་
ཐོབ་པ་ནི་མི་བརྗེད་པའི་གཟུངས་ཀྱི་སྤོབས་པ་ཐོབ་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་དོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་བརྩོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་གདོན་པར་འདོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་བརྩེ་བ་ཆེན་
པོ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གུས་པ་དང་བཅས་པས་ཕྱག་འཚལ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཡོངས་སུ་ཞུ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུ་བར་བགྱིད་དོ་ཞེས་སྦྱར་ཏེ། ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་
ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་མ་ལུས་པ་དུས་གཅིག་ཏུ་ཞུ་བ་ནི་མི་སྲིད་པ་དང་། རང་གི་ཐེ་ཚོམ་སྤང་པའི་དོན་དུ་བདག་ཅུང་ཟད་ཅིག་འདྲི་བར་བགྱིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་སྐབས་ཕྱེ་བ་མཛད་ན་ཞུ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས་གལ་ཏེ་ཞུས་ནས་ཞུ་བ་ལུང་བསྟན་པའི་སླད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཀྱིས་བདག་ལ་སྐབས་ཕྱེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་པས་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་དང་། བསམ་པ་མཁྱེན་པས་རྟག་ཏུ་སྐབས་ཕྱེ་བ་ཡིན་ན་ཡང་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ཁོ་ན་གུས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག་ཅེས་
བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཞོན་ནུ་ང་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བདག་ཉིད་ལ་བསྟོད་པ་གཙོ་བོར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་ཉེ་བ་ན་གནས་པའི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོའི་འཁྲུལ་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བཤད་

117-1-7a

པ་ནི་ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གང་ལ་ཐམས་ཅད་གཟིགས་པའི་ངང་ཚུལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དངོས་པོའི་དོན་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་གཟིགས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་རྟོགས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་
དང་། མི་འཇིགས་པ་སྟེ་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་དེ་དག་གི་ཁྱུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་གཙོ་བོར་གྱུར་པའོ། །རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ནི་ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་བརྙེས་པ་དང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེས་ན་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་ཡེ་ཤེས་
ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་དེ་དང་བཅས་པའོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་པ་ཅི་ཡང་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །གཞོན་ནུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཆོད་པའི་ཚིག་གོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པའི་ཤེས་བྱའི་ནང་ན་
གང་ཅུང་ཟད་མི་མཁྱེན་པ་ཅི་ཡང་མི་མངའ་སྟེ། དེས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། འདིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བཤད་པ་ནི་མི་གཟིགས་པའམ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྟོབས་དང་། 
མི་འཇིགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བཤད་པ་ནི་མི་གསན་པའམ། ཐུགས་སུ་མ་ཆུད་པའམ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བཤད་པ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་མ་མཛད་པའམ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་
བ་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཚིག་གི་བཤད་པར་གྱུར་པ་ཚིག་ལྷག་མ་རྣམས་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དྲིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའོ། །དྲི་བ་དྲིས་པ་དེ་དང་དེ་ལུང་བསྟན་པས་ངས་ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་རངས་པར་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་
ཏོ། །ཚིགས་སུ་པ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་མགུ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། བདེ་བླག་ཏུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསོལ་པ་ཞེས་རང་གི་སེམས་ལ་རྣམ་པར་གནས་པ་འདས་པ་སྨྲ་བར་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་གཅད་པའི་

117-1-7b

ཕྱིར། འོད་མཛད་ཇི་ལྟར་སྤྱད་པ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གང་གིས་སོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་ཞུགས་པར་གྱུར་པས། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཡེ་ཤེས་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་སྦྱར་རོ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་རྫོགས་སངས་རྒྱས། །འོད་མཛད་
ཅེས་བྱ་བ་ནི་བོད་པའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཡེ་ཤེས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། གཞན་གྱིས་བསམ་པར་བྱ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་ཡང་བསྟན་དུ་གསོལ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་
ཏོ། །མགོན་པོ་གསུང་མཆོག་ཞུས་པ་ལུང་བསྟན་གསོལ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་གི་ཚིག་ཡིན་ཏེ། ཨི་ཨ་དྷིས་ཁ་བསྐང་ནས་ལུང་བསྟན་གསོལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མི་དང་ལྷས་མཆོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རིང་པོར་སྦྱོར་བས་བོད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ལྷས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་
བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །བདག་ལ་གཡོ་ནི་མ་མཆིས་ཏེ། །ལྷག་པའི་བསམ་པས་ཞུ་བ་ལགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་འགའ་ཞིག་སླུ་བའི་བསམ་པས་ཀྱང་འདྲི་བ་སྲིད་དོ་སྙམ་པའི་སོམ་ཉི་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། བདག་གི་དབང་ནི་གཞན་མ་
མཆིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་ཅིང་མངོན་སུམ་དུ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁོ་ན་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་དོན་གཟུང་བའི་ཕྱིར། འདུན་དང་སྨོན་ལམ་རྒྱ་ཆེར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
སྨོས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་སྨོན་ལམ་དང་འདུན་པ་དང་སྤྱོད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བདག་ལ་མཆིས་པ་དེང་ཁྱོད་ཀྱིས་མཁྱེན་པའོ། །ཤཱཀྱ་སེང་གེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤཱཀྱའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་གཟུང་བ་དང་། མི་མཁྱེན་པའི་འཇིགས་པ་མི་མངའ་བས་ཤཱཀྱ་སེང་གེ་སྟེ། བདག་
ལ་བཤད་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བདག་ནི་ཚིག་ལ་གཙོ་བོར་འཛིན་པ་མ་ལགས་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བདག་ནི་ཚིག་ཙམ་གཙོ་བོར་འཛིན་པ་ཡང་མ་ལགས་ལ། སྒྲ་ཙམ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པ་ཡང་མ་ལགས་ཀྱི། གཞན་དུ་ན་སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བགྱིད་པས་དེའི་ཕྱིར། 

117-1-8a

མི་དབང་སྒྲུབ་པ་བདག་ལ་མྱུར་དུ་གསུངས། །ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་འབྲས་བུ་མེད་པ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་མངོན་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཞུས་པ་ནི། ཡོངས་སུ་སྡུད་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་བདག་གིས་ཆོས་རྣམས་
བསྡུས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །གཅེས་སྤྲས་བགྱིད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མ་ལུས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་གཅེས་སྤྲས་བགྱིད་པའོ། །དེ་དག་གང་ལགས་ལུང་བསྟན་དུ་གསོལ་ཞེས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པ། །ཞེས་བྱ་
བ་ལ་ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་མཐར་ཐུག་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཕྱིར་བདག་ཞུའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །ཕན་པར་བགྱིད་པའི་ཆོས་རྣམས་བདག་ལ་གསུངས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕན་པར་བྱེད་པར་གྱུར་པ་ཉེ་བར་མཁོ་བ་ཉིད་བདག་ལ་གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཅི་
ནས་མིས་བསྟེན་ཏེ་ངེས་པར་བསྟེན་པའི་མིའོ། །འགྱུར་ཞིང་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་རྣོ་བར་འགྱུར་བའོ། །འདི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་གང་ལ་བསྟེན་པས་ཤེས་རབ་རྣོ་བར་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་འཛིན་པར་ནུས་པའི་ཤེས་རབ་མི་དེ་ལ་འབྱུང་བར་འགྱུར་
བའོ། །མི་བཟང་འཇིགས་དང་བྲལ་ཏེ་མི་སྐྲག་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྒྱལ་པོ་དང་ཆོམ་རྐུན་དང་མེ་དང་མུ་གེ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པས་མི་སྐྲག་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་ལྟ་ན་ཡང་གཏོང་བར་མི་བགྱིད་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་གྲགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དང་
ཆགས་པ་དང་བྲལ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པས་ཉེས་པ་ཀུན་ཞི་ཞིང་གྲོལ་བར་འགྱུར་བའོ། །དགེ་སློང་ངམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་སྡོམ་པ། ཇི་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་མི་གཏོང་ཞིང་། །ཇི་ལྟར་བསམ་གཏན་འདོར་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་མི་
གཏོང་བའི་རྒྱུ་ཞུས་པ་ཡིན་ནོ། །དགོན་པ་ལ་ནི་ཇི་ལྟར་བསྟན། །ཞེས་པས་ནི་སེམས་དབེན་པའི་མཚན་ཉིད་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་གི་ཤེས་རབ་ཇི་ལྟར་འཕེལ། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཤེས་རབ་ལྷག་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའོ། །ཇི་ལྟར་མཆོག་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་མངོན་པར་དགའ་

117-1-8b

བར་འགྱུར། ཇི་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྐྱོན་མེད་འགྱུར། ཇི་ལྟར་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འཇལ་བར་འགྱུར། ཇི་ལྟར་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་དག་པར་འགྱུར། ཇི་ལྟར་ན་ལུས་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་རྣམས་དག་པར་འགྱུར། དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདག་ལ་བསྟན་དུ་
གསོལ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་གང་ཞུས་པ་དེ་བསྟན་པར་བྱ་བ་རྣམས་ཉེ་བར་དམིགས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པས་བསྟན་པའོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཞུས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལན་གདབ་པའི་ཕྱིར། ཆོས་གཅིག་དང་ལྡན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཡོན་ཏན་འདི་དག་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིང་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །
ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་ན་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་གཅིག་པོ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དུ་མ་ཡོད་པས་གང་ཡིན་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་ཞུས་པའོ། །གཞོན་ནུ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གསལ་པོར་སྟོན་
པར་མཛད་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་སྙོམས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་བུ་གཅིག་པ་ལ་བརྩེ་བ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའོ། །ཕན་པའི་སེམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཕན་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པའི་སེམས་
ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པའོ། །མི་མཉམ་པ་མེད་པའི་སེམས་ནི་ཆོས་ཉིད་དང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཞུགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ནི་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པས་འདི་དང་ལྡན་ན་ཡོན་ཏན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིང་
ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པ་དང་། འཆད་པར་འགྱུར་བ་རྣམས་མྱུར་དུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་བའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་དེ་དག་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྒྱས་པར་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུ་ལ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་

117-1-9a

གསུངས་ཏེ། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་མ་ཐག་ཏུའོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་རྒྱན་ནོ། །དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོན་པའི་སྐབས་ལ་བབ་པའི་ཚེའོ། །ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཟླ་བའི་འོད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པའི་གདུང་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་
བྱེད་ཅིང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེའི་སྨན་གྱི་ནུས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་འོད་དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བའོ། །སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་གཏད་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། ཆོས་གཅིག་ཡང་དག་བླངས་ནས་ནི། །
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གནས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །མཉམ་པའི་སེམས་ལ་བརྟེན་པ་ཡིས། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཉམ་པར་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཞུགས་པ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཡོན་ཏན་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པས་བསྟན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་ཡང་མཉམ་པར་འགྱུར་བའོ། །ཆོ་ག་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ལུས་པ་མཉམ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །མཉམ་པའི་སེམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ནས། མི་མཉམ་པ་མ་ཡིན་པའི་གསུངས་པ། མཉམ་ཞིང་མི་
མཉམ་མ་ཡིན་སེམས་བསྒོམས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཐ་བའི་སྐྱོན་བྲལ་ནེམ་ནུར་རབ་སྤངས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐ་བ་དང་འདྲ་བར་ཡོན་ཏན་གྱི་ལོ་ཏོག་སྐྱེ་བ་དང་བྲལ་བའི་སྐྱོན་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་ཞིང་། ཆོས་
རྣམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ནེམ་ནུར་རབ་ཏུ་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་རྐང་ལག་མཐིལ་ཡང་མཉམ་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །མཆོག་ཏུ་འོད་གསལ་དག་པ་ནི་གསེར་གྱི་མདོག་ཉིད་དོ། །བལྟ་ན་སྡུག་པ་ནི་ཀུན་ནས་སོ། །ཕྱོགས་བཅུར་ལྷང་ངེར་སྣང་བ་ནི་ཕྱོགས་
བཅུ་རྣམས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷང་ངེར་སྣང་བའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མཐའ་ཡས་པར་འོད་འཕྲོ་ཞིང་ཁྱབ་པར་བྱེད་དེ། གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་གདུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ནམ་དེས་ཞི་བའི་ས་ནི་ཐོབ་པའི་ཚེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་

117-1-9b

བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཞི་བའི་ས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ས་དེ་ཐོབ་པ་ནི་བརྙེས་པའོ། །སངས་རྒྱས་མཁྱེན་ལ་སེམས་ཅན་མང་པོ་དགོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་བྱ་བ་ཐ་དད་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་མཁྱེན་པ་སྟེ། རྣམ་པ་
ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལའོ། །དགོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་དགོད་པར་བྱ་བ་སྟེ། དེའི་ཚེ་ནུས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞོན་ནུ་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྔར་གསུངས་པའི་རྗེས་སུ་བསྟན་པས་འབྲས་བུ་གསུང་པ་སྟེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་
པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་སོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདི་དག་གི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིན་ལ་ཆོས་ཀྱང་
ཡིན་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་དག་གི་ངོ་བོ་རང་གི་ངོ་བོ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་སྤྲོས་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་བཤད་པའོ། །དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་
སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཡང་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནི་སྤྲོས་པ་དང་། གཞན་དུ་བྱ་བ་དང་། ཐ་དད་དུ་དབྱེ་བ་དང་། དུམ་བུར་བྱ་བར་མི་ནུས་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་
རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བཤད་པར་བྱའོ། །དང་པོའི་བཤད་པ་ཉིད་དང་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། གཞོན་ནུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་དང་
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྒྱ་ཕྲག་གསུམ་གྱིས་ནི་མདོར་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། རྒྱས་པར་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་འོག་ནས་ངེས་པར་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་ཅུང་ཟད་ཙམ་དགྲོལ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་དང་། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང་། འདོད་པ་ལ་

117-1-10a

ལོག་པར་སྤྱོད་པ་སྤངས་པའི་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ངག་གི་སྡོམ་པ་ནི་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང་། ཕྲ་མ་དང་། ཚིག་རྩུབ་པོ་དང་། ངག་འཁྱལ་པ་སྤངས་པའོ། །ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི། བརྣབ་སེམས་དང་། གནོད་སེམས་དང་། ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤངས་པའི་
འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་ཐམས་ཅད་དུ་འཇུག་པའོ། །དམིགས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཙམ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པས་ཕྱི་དང་ནང་གི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་རྗེས་སུ་
མི་དམིགས་པའོ། །ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་གཟུགས་དང་། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་དབུ་བ་གོང་བུ་དང་། ཆུ་བུར་དང་། སྨིག་རྒྱུ་དང་། ཆུ་ཤིང་གི་སྡོང་པོ་དང་། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །ཁམས་མཉམ་
པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་རྣམས་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །སྐྱེ་མཆེད་སེལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་རྣམས་གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བས་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །སྲིད་པ་སྤོང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་
ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ནི་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པའོ། །མི་སྐྱེ་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་དང་གཞན་དང་གཉི་ག་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་པས་གདོད་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །བྱེད་པ་ལ་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་རྟོགས་
ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་མི་སྤོང་བར་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པས་འཇུག་པའོ། །རྒྱུ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྲ་བརྙན་ལྟ་བུར་རིག་ནས་བྲག་ཅ་ལྟ་བུའི་སྒྲས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པའོ། །ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཆུད་མི་གསོན་
པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བའི་ལས་རྣམས་ལས་འབྲས་བུ་ཡང་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་མཐོང་བ་མེད་པ་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པར་ཆོས་ཉིད་མཐོང་བ་ཡིན་

117-1-10b

པས་ཆོས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལམ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་ངོ་བོ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དང་སྒོམ་པ་པོ་དང་བསྒོམ་པ་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པར་སྒོམ་པ་ནི་ལམ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་
བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསུངས་པའི་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བ་དང་། ཆོས་ཉིད་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་སངས་རྒྱས་ལ་བརྟེན་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་རྣོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་སོ་སོར་རྟོག་
པས་སངས་རྒྱས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ནི་རྣོ་བ་ཉིད་དོ། །སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་བ་དང་དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཆོས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་ནི་ཆོས་མཐོང་བའོ། །སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་འཇུག་པ་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་དང་དོན་དང་ངེས་པའི་ཚིག་དང་སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་རྣམས་ལ་
སེམས་ཅན་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ནན་ཏན་བྱེད་ཅིང་འཛུད་པ་དང་། བདག་ཉིད་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ནན་ཏན་གྱིས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་འཇུག་པ་ཤེས་པའོ། །ཡི་གེ་དང་ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཨ་ལ་སོགས་པའི་ཡི་གེ་རྣམས་
གདོད་ནས་མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པར་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་ནི་ཡི་གེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །ཚིག་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་ནི་སུ་པ་དང་དན་ཏའི་དབྱེ་བས་མིང་གི་ཚོགས་དང་ཆིག་གི་ཚོགས་དང་། ཡི་གེའི་ཚོགས། ཕོ་དང་མོ་དང་མ་ནིང་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པའི་རྣམ་གྲངས་
དུ་མར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །ཆོས་ཉིད་མི་འགྱུར་ཞིང་མི་ཟད་པ་དེ་ནི་ཚིག་རབ་ཏུ་གནས་པར་གྱུར་པའོ། །དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་འབྱེད་པས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དངོས་པོ་རྣམས་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་

117-1-11a

མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་རྫས་དང་ཡོན་ཏན་དང་ལས་དང་སྤྱི་དང་བདག་ལ་སོགས་པའི་རྫས་མ་ལུས་པ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཤེས་ནས་མི་ཞེན་པར་ཡོངས་སུ་གཏང་བ་ནི་དངོས་པོ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བའོ། །སྒྲ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་
ནི་བྲག་ཅ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པར་ཤེས་པ་ནི་སྒྲ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །དགའ་བ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཇི་ལྟ་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་དགའ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་
བ་ནི་དགའ་བ་རབ་ཏུ་ཐོབ་ཅེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་དགའ་བ་རྗེས་སུ་མྱོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ཕན་ཡོན་མཐོང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བསླབས་ཤིང་ནན་ཏན་བྱས་པའི་དགའ་བས་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བ་དང་མི་འབྲལ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བ་རྗེས་སུ་མྱོང་བ་ཞེས་
བྱའོ། །དྲང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་གྱི་བདེ་བ་རབ་ཏུ་རྟོགས་ནས་ཆོས་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཡིན་གྱི། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ནི་དྲང་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དྲང་པོ་ཉིད་
ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་དྲང་པོའོ། །ཤུགས་དྲང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ལ་གཡོ་བ་མེད་པས་རྟོག་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་ལམ་ཉིད་ལས་སྤྱོད་ལམ་ལ་འཁྱོགས་པ་མེད་པ་ནི་ཤུགས་དྲང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཁྲོ་གཉེར་དང་བྲལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རབ་ཏུ་སྤངས་
པས། ཞེ་སྡང་གི་ཆ་ལ་གདགས་པའི་ཁྲོ་བ་ལས་ཀུན་ཏུ་བྱུང་བའི་སྨིན་མའི་བར་ན་རི་མོ་ཡོན་པོ་མེད་པ་ནི་ཁྲོ་གཉེར་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ངེས་པ་ཉིད་ནི་ངེས་པ་སྟེ་བཤེས་གཉེན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་འགྲོགས་ན་བདེ་བ་ནི་ངེས་པ་ཞེས་
བྱའོ། །འཇམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངར་བ་དང་། གྱ་ནོམ་པ་དང་། ཞིམ་པ་དང་། གཞན་ལ་ཕན་པའི་དངོས་པོ་དང་། སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བརྩེ་བ་ཉིད་ནི་འཇམ་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བཞིན་འཛུམ་པ་དང་གསོང་པོར་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གདོང་གི་པདྨ་

117-1-11b

རྒྱས་པར་བྱས་ཤིང་མཛེས་པས་དང་པོ་ཉིད་དུ་ཚུར་སྤྱོན། བདེ་བར་བྱོན་ནམ་ཞེས་ཕེབས་པར་སྨྲ་བ་ནི་བཞིན་འཛུམ་པ་དང་། གསོང་པོར་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བླ་མ་ལ་གུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་མ་དང་ཉེ་བ་ན་འཇིགས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། གུས་པ་དང་བཅས་པས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་
གྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ནི་བླ་མ་ལ་གུས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བླ་མ་ལ་སྲི་ཞུ་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པར་འདོད་པས་བླ་མ་དང་ཉེ་བར་ཕྱིན་ནས་ཉེ་བར་བལྟ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ལ་ལེ་ལོ་མེད་པར་ཐམས་ཅད་དུ་འཇུག་པ་ནི་བླ་མ་ལ་སྲི་ཞུ་ཆེ་
བ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེ་བས་ཆོག་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་རྣམ་པར་རིག་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་མ་ཞེན་ཅིང་། དོན་དུ་མི་གཉེར་ལ་རོ་མི་མྱང་བ་ཉིད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཆེད་དུ་བྱེད་པས་འདོར་བར་ཡང་མི་བྱེད་པ་ནི་སྐྱེ་བས་ཆོག་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་དཀར་པོས་
མི་ངོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཉན་པ་དང་། སེམས་པ་དང་སྒོམ་པས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་དང་། དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་གོང་ནས་གོང་དུ་བསྟེན་པ་དང་། དགེ་བ་གང་ཡིན་ཞེས་ཚོལ་བ་ནི་ཆོས་དཀར་པོས་མི་ངོམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཚོ་བ་རྣམ་
པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པས་རྙེད་པས་ཆོག་ཤེས་ཤིང་། རྙེད་པའི་ཆེད་དུ་སྤྱོད་ལམ་བསྲུངས་ནས་སྙན་པར་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་ལོག་པའི་འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ནི་འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དགོན་པ་ལ་གནས་པ་མི་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་སེམས་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་དང་། ཡི་དམ་དུ་བླངས་པ་མི་སྤོང་བ་དང་། ཆོས་དབེན་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དང་། བསམ་གཏན་ལ་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་དགོན་པ་ལ་གནས་པ་མི་གཏོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་དཀར་པོ་
རྣམ་པར་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་བརྒྱད། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང་དགུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་བར་དུ་བཅུའོ། །དེ་དག་གི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་ས་གང་དག་ལ་དུས་ཇི་སྲིད་དུ་གནས་ནས་ཡོན་ཏན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་

117-1-12a

ཅད་ཤེས་པ་ནི་ས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དྲན་པ་ཆུད་མི་གསོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་མི་མཉམ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་
མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་རྣམས་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དྲན་པ་མི་ཉམས་པའོ། །ཕུང་པོ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་དང་། ངོ་བོ་མེད་པར་རྟོགས་
པ་ལ་མཁས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ངེས་པར་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པས་སེམས་ཅན་དབང་དུ་བྱས་
པ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་སེལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་རྒྱུན་ཆགས་པ་དང་། སྡང་བ་དང་རྟག་པར་ལྟ་བ་བྱུང་བའི་གཉེན་པོ་སྒོམ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སེལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བག་ཆགས་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡང་དག་
པར་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་དང་། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བག་ཆགས་རྩ་བ་ནས་སྤངས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་སྒོམ་པ་ནི་བག་ཆགས་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡང་དག་པར་
འཇོམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོབས་དང་། མི་འཇིགས་པ་དང་། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ངེས་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བསྒོམས་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་
བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་སྤངས་པ་ནི་བསྒོམས་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉེས་པ་ལས་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སོ་སོར་ཐར་པའི་འདུལ་བ་ལས་བསྟན་པའི་བསླབ་པའི་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལས་འདས་པ་རྣམས་

117-1-12b

ལས་ལྡང་བར་བྱ་བ་ལ་མཁས་པ་ནི་ཉེས་པ་ལས་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་ནས་ལྡང་བ་གནོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དགེ་བ་སྔོན་བྱས་པའི་ཉེས་པ་འཆགས་ཤིང་ཡང་མི་བྱེད་པའི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་དང་། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་སྒོམ་པ་ནི་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་གནོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བག་
ལ་ཉལ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་སྐྱེ་བ་ལ་སྲེད་ཅིང་དགའ་བའི་འཁྲི་ཤིང་རྒྱས་པ་རྩ་བ་ནས་གཅོད་ཅིང་སེལ་བ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྲེད་པ་རབ་ཏུ་སྤངས་པ་ནི་བག་ལ་ཉལ་སྤངས་པའོ། །སྲིད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པའི་རྒྱུ་མ་རིག་པ་དང་སྲིད་པ་ཡང་
དག་པར་སྤངས་པ་དང་། ཁམས་གསུམ་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ནི་སྲིད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེ་བ་དྲན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་བརྒྱུད་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མངོན་པར་དྲན་པ་ནི་སྐྱེ་བ་དྲན་པ་
ཞེས་བྱའོ། །ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ནེམ་ནུར་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་ནི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ནེམ་ནུར་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་སེམས་པ་ཞེས་
བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་རྣམས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱུང་ཡང་རུང་མ་བྱུང་ཡང་རུང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་འདི་ནི་དེ་བཞིན་དུ་གནས་པ་ཡིན་པས་ཆོས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ཆོས་ཉིད་བསྟན་ལ། དེ་ལ་སེམས་པ་དང་སྒོམ་པ་དང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་
རྟོག་པ་ནི་ཆོས་སེམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐོས་པ་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་རྒྱ་ཆེར་སྟོན་པའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པ་ཚོལ་ཞིང་། སྡེ་སྣོད་གསུམ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་དང་། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་རྨད་ག་ཅད་ཉན་ཞིང་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་ཚོལ་བ་
ནི་ཐོས་པ་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་རྣོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང་། རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་རྣོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་ལ་སྲེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་མ་གོང་མའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ས་པའི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་

117-1-13a

ཚོལ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལ་སྲེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་དུ་མཛད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་པས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་རྗེས་སུ་
རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅང་ཤེས་ཀྱི་ས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཅང་ཤེས་ནི་ལྔ་སྟེ། གླང་པོ་ཆེ་དང་། རྟ་དང་། གླང་དང་། སེང་གེ་དང་། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཏེ། འཇིགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དང་། དུལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཅང་ཤེས་ཆེན་པོ་སྟེ། ལམ་དྲང་པོ་ནས་
འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་། འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་ས་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ས་བཅུའོ། །དེ་དག་ལ་བསླབས་པས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་སྟེ། ཅང་ཤེས་ཀྱི་ས་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་རི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདུད་
དང་མུ་སྟེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མི་བསྐྱོད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་སེམས་བརྟན་པ་རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་ལྟར་མི་གཡོ་བར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་བཞུགས་ནས་ཀྱང་ལྷའི་བུའི་བདུད་ལ་སོགས་པ་བདུད་བཞིས་མངོན་པར་མི་གཡོ་བའི་ཐུགས་དེའི་ངོ་བོ་ནི་སེམས་རི་རབ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱའོ། །མི་བསྒུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་
མོངས་པའི་རླུང་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་མི་འཕྲོགས་པས་མི་བསྒུལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །མི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕྱི་དང་ནང་གི་མཚན་མ་རྣམས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས། རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པ་ནི་མི་གཡོ་བའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་མཚོན་པའི་
ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་མ་བྲལ་བ་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་དང་། དེས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཐོས་པ་དང་། བསྒོམ་པ་དང་མི་འབྲལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དཀར་པོའི་ཆོས་
མངོན་པར་རྫོགས་པར་འབྱོར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་ཅིང་། དཀར་པོའི་ཆོས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འབྱོར་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྡིག་པའི་ཆོས་ལ་སྨོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡིག་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པར་

117-1-13b

སྨིན་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་དང་པོ་ནས་ཀྱང་སྡིག་པའི་ལས་མི་བྱེད་ལ། བྱས་པ་རྣམས་ཀྱང་འཆགས་ཤིང་ཕྱིན་ཆད་ཀྱང་མི་བྱེད་པར་ཡང་དག་པར་སྡོམ་པ་ནི་སྡིག་པའི་ཆོས་ལ་སྨོད་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་དང་འདོད་ཆགས་
དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རྣམས་མི་སྐྱེད་པ་དང་། ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་དང་འབྲས་བུ་ངེས་པར་འབྲེལ་པར་རྟོགས་པས་བདེན་པ་དང་དཀོན་མཆོག་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་བསྟན་པ་དང་། དེ་
བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གུས་པ་ནི་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་ཞིང་འགག་པའི་ངོ་བོ་ལ་རྟོགས་པ་ལ་མཁས་པ་དང་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་
པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམན་པ་དང་འབྲིང་དང་མཆོག་གི་དབང་པོའི་དབྱེ་བ་ཐ་དད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་ཤེས་ནས་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་
མཁྱེན་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་རིགས་ལྔ་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་བར་གང་དུ་སྐྱེས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་དེར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བསམས་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་ལེན་པའི་ཤེས་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་ཤེས་པ་ཞེས་
བྱའོ། །ཤེས་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལས་ཀྱི་གནས་དང་། བཟོའི་གནས་ཤེས་པ་དེའི་ཁྱད་པར་ཉིད་དབྱེ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚིག་གི་དགོངས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་
གྱི་བསམ་པ་ལ་དགོངས་པ་དང་། བསྟན་པ་ལ་དགོངས་པ་དང་། དོན་གཞན་ལ་དགོངས་པ་དང་། དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པའོ། །དེ་དང་དེ་ལ་དགོངས་ནས་བསྟན་པའི་དགོངས་པ་ཅན་གྱི་ཚིག་དེ་དང་དེ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཚིག་གི་དགོངས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁྱིམ་ན་གནས་པ་ཡོངས་

117-1-14a

སུ་གཏང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་དབེན་པ་དང་། ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སེམས་ནི་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་ཡོངས་སུ་གཏང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཁམས་གསུམ་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
ཁམས་གསུམ་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་རྟོག་པས་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་དང་། མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་ཁམས་གསུམ་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསགས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་
མི་གཏོང་བ་དང་། རྟག་ཏུ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་མི་གཏོང་བའི་སེམས་ནི་སེམས་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་ནི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་
པ་ཞེས་བྱའོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་མི་གཏོང་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་སྲུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དམ་པའི་ཆོས་སུན་འབྱིན་པ་རྣམས་དང་། གཞན་
གྱི་ཕྱོགས་ངན་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་རིགས་པས་ཚར་བཅད་ནས་རང་གི་ཕྱོགས་སུ་འཇོག་པ་ནི་ཆོས་སྲུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་དང་གཞན་ལ་ངོ་ཚ་བས་སྡིག་པའི་ལས་སྤོང་ཞིང་མི་དགེ་བས་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་འགྲོ་བ་ཡིད་ཆེས་ཤིང་། དགེ་བས་ལྷ་དང་
མིར་སྐྱེ་བར་ཡིད་ཆེས་པས་དེའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་ཆོས་ཚོལ་བ་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བ་ནི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདུལ་བ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མི་འབྱུང་བ་དང་། ལྟུང་བའི་ཁྱད་པར་དགེ་འདུན་གྱི་ལྷག་མ་ལ་སོགས་པ་སྦོམ་པོའི་གནས་རྟོགས་
པ་ནི་འདུལ་བ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྩོད་པའི་གཞི་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོགས་ཀྱི་ནང་ན་གནས་ན་ནི་ངེས་པར་རྩོད་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ནི་རྩོད་པའི་གཞི་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚོགས་དང་འདུ་འཛི་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ནི་རྩོད་པའི་གཞི་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འགྱེད་པ་མེད་

117-1-14b

པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇིག་རྟེན་པའི་འགྱེད་པའི་གཞི་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་སྤྲོས་པ་སྤོང་ཞིང་འགྱེད་པ་མེད་པ་ནི་མི་རྩོད་པ་སྟེ་དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོས་འགྱེད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཟོད་པའི་ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་སེམས་ལ་གནོད་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བཟོད་པ་ནི་བཟོད་པའི་ས་ཞེས་བྱའོ། །བཟོད་
པ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པ་དང་། གཞན་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པ་དང་ཆོས་ལ་ངེས་པར་རྟོགས་པའི་བཟོད་པ་བླངས་ནས་རྟག་ཏུ་གོམས་པར་བྱེད་པ་དང་། གཞན་ངན་དུ་སྨྲ་བ་དང་། རིང་ནས་འོངས་པའི་ཚིག་གི་ལམ་རྣམས་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱས་ནས་བཟོད་པ་མ་རལ་བར་བྱེད་པ་
ནི་བཟོད་པ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པའོ། །ཆོས་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་གཏན་
ལ་དབབ་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མེད་པ་དང་། གདོད་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་རང་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དང་། རྟེན་
ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་དང་། དབང་པོ་དང་། སྟོབས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་ཚིག་ངེས་པར་དགོད་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་
ཀྱི་ཚིག་རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་ལ་སོགས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་ངེས་པར་དགོད་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དང་དོན་མ་ཡིན་པའི་ཚིག་གི་དབྱེ་བ་དགོད་པ་ལ་མཁས་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
དོན་ནི་ཆོས་སོ། །དོན་མ་ཡིན་པ་ནི་ཆོས་མ་ཡིན་པའོ། །དོན་དང་དོན་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་གཉིས་ཀ་ལ་བསྣན་པ་མེད་ཅིང་དབྲི་བ་མེད་པ་དང་། ཆོས་ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་སོ་སོར་བསྣན་དུ་མེད་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ། དབྱེ་བ་མེད་པའི་གནས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཉིས་

117-1-15a

སུ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་མཁས་པ་ནི་གསལ་བ་སྟེ། བླང་བ་དང་དོར་བའི་ཆ་ཤེས་པ་ནི་དོན་དང་དོན་མ་ཡིན་པ་ལ་མཁས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་ཤེས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་སྟེ་རྒྱུ་དང་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་མའི་མཐའ་ནི་བྱ་བ་སྟེ་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་
ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པའོ། །འབྲས་བུ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དོ། །དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཇི་ལྟ་བ་རིག་པ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཤེས་པའོ། །ཕྱི་མའི་མཐའ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་སྔོན་
གྱི་མཐའི་རང་བཞིན་མེད་ཅིང་ཕྱི་མའི་མཐའི་རང་བཞིན་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་མི་དམིགས་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་
ཉིད་ནི་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་དང་བྱེད་པ་པོ་དང་བྱ་བ་རྣམས་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པའམ། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་
ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་གནས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་དང་། དམིགས་བྱེད་ངོ་བོ་མེད་པ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་མཐར་ཐུག་པ་ཉིད་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་གནས་སྐབས་ཏེ། སེམས་གནས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་
བྱའོ། །ལུས་གནས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སམ། བདག་དང་བདག་གི་རང་བཞིན་གྱིས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ནི་ལུས་གནས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྱོད་ལམ་སྲུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁྲུལ་པ་མེད་པའི་སེམས་
ཀྱིས་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱིས་བསྡམས་པ་མི་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དོ། །སྤྱོད་ལམ་མི་འཁྲུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལངས་པ་དང་འཆག་པ་དང་འདུག་པ་དང་ཉལ་བ་ལ་སོགས་པ་ན་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཉིད་ནི་སྤྱོད་ལམ་མི་འཁྲུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྱོད་

117-1-15b

ལམ་མི་འཆོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་བཟང་བས་སྡིག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་མེད་པ་དང་། ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་མཐོང་བས་མ་བཅོས་པའི་སྤྱོད་ལམ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་ལམ་མི་འཆོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དབང་པོ་མཛེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་
མཐོང་བས་རིགས་པ་དང་མི་རིགས་པའི་དོན་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་དང་། བསམ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་དུས་ན་དབང་པོ་རབ་ཏུ་མཛེས་པ་ནི་དབང་པོ་མཛེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བསམ་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འཇུག་པ་དང་། ལྡོག་པའི་
བྱེ་བྲག་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བར་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷུག་པར་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློང་བ་ལ་སེམས་ཞུམ་པ་མེད་པས་ཐམས་ཅད་གཏོང་བ་ཉིད་དང་། བདོག་པ་རྣམས་མི་སྦེད་པ་དང་། སེར་སྣ་མེད་པ་ཉིད་ནི་ལྷུག་པར་གཏོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །
ལག་བརྐྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པའི་ཕྱིར་ལག་པ་བརྐྱང་བ་དང་། ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་གི་བགོ་བཤའ་བྱེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ནི་ལག་བརྐྱང་བ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཀྱིས་འཛིན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཡུལ་མི་
དམིགས་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་དད་པའི་ཕྱིར་དང་། སེམས་དྲི་མ་མེད་པ་ནི་སེམས་འཛིན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ངོ་ཚ་བས་སྡིག་པའི་ལས་ལ་མི་འཇུག་པ་དང་གཞན་གྱི་སེམས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ཚིག་འཁྱལ་པ་མི་སྨྲ་བ་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་ཞེས་
བྱའོ། །ཁྲེལ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱིས་དབང་དུ་བྱས་ནས་ངོ་ཚ་བ་སྟེ། དཔྱས་མེད་པའི་ལས་རྣམས་ལ་འཇུག་པ་དང་། ཆོས་གཙོར་བྱེད་པ་ནི་ཁྲེལ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མི་དགེ་བའི་སེམས་ལ་སྨོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འཇུག་པ་བྱིས་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམ་
པར་སྤངས་པས་དེ་དག་ལ་ཡིད་མི་གཏོད་པ་དང་། རྟག་ཏུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་ཉེ་བར་བརྟེན་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་སེམས་ལ་སྨོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་མི་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ཉམས་པར་མི་བྱེད་པ་ཉིད་དང་། ཡི་དམ་

117-1-16a

ལ་བརྟན་པ་ཉིད་ནི་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་མི་གཏོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྱོད་པ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཉིད་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་ཕ་རོལ་གནོན་པས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་
ནི་སྤྱོད་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགའ་བར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་དགའ་བ་དང་། བསམ་གཏན་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་དགའ་བས་ཐམས་ཅད་དུ་དགའ་བ་ནི་དགའ་བར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བླ་མ་རྣམས་ལ་ལྡང་ཞིང་སྟན་འདིངས་པ་ཞེས་བྱ་
བ་ལ་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་དང་སྙོམ་ལས་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བས་རྟག་ཏུ་བླ་མ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བ་ལ་ཞུགས་པའི་ཚེ། ངོ་ཚ་དང་ང་རྒྱལ་སྤངས་པས་བླ་མ་ལ་སོགས་པའི་གཡོག་བྱ་བ་ལ་ངལ་བ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བླ་མ་ལ་ལྡང་ཞིང་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ལ་མཁས་པར་གྱུར་
པའོ། །ང་རྒྱལ་ཚར་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱིས་བརྟགས་པའི་བདག་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པ་དང་། ཕུང་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པས་ང་རྒྱལ་གྱི་རྒྱུ་རྗེས་སུ་མ་དམིགས་པ་ནི་ང་རྒྱལ་ཚར་གཅོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཡང་
དག་པར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་རབ་ཏུ་སྤངས་ནས་ཆོས་བདག་མེད་པ་ལ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། བསྐྱེད་པ་དང་མ་བསྐྱེད་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་མི་ཉམས་པའི་ཤེས་པ་ནི་སེམས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཀྱི་སྤྲོ་བ་ཤེས་པ་
ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་ལ་འཇུག་པའི་སེམས་གོང་ནས་གོང་དུ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མངོན་པར་མི་མཉམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་སེམས་ཀྱི་སྤྲོ་བ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་རྟོགས་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པ་དང་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་
རྣམས་བདེན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པ་ནི་དོན་རྟོགས་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡེ་ཤེས་ཙམ་དུ་རྟོགས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུང་བའི་དོན་རང་བཞིན་

117-1-16b

མེད་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མི་ཤེས་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་རིག་པ་དང་བྲལ་བས་ཇི་ལྟར་གནས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་མི་ཤེས་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ལ་འཇུག་པ་
ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་ཤེས་པ་ནི་སེམས་ལ་འཇུག་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྤང་བ་དང་ངེས་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྤང་བ་ནི་འདོད་པ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ཏུ་སྤོང་བའོ། །ངེས་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་
དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་སྤང་བ་དང་། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ལ་མཁས་ཤིང་གསལ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པ་རབ་ཏུ་གོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་རྣོན་པོ་ཉིད་ནི་སྤང་བ་དང་ངེས་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པའི་ཤེས་
པ་ཞེས་བྱའོ། །སྒྲ་སྐད་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐད་ཀྱིས་དེ་དག་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་ཤེས་པ་ནི་སྒྲ་སྐད་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་གཞག་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་
ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་། མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོའི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང་། རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་གཏན་ལ་དབབ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དོན་
ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །དེའི་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཉིད་མི་རྟག་པ། །སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན། །སྐྱེས་ནས་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་བས། །དེ་དག་ཉེ་བར་ཞི་བ་བདེ། །ཞེས་བྱ་བས་འདུ་བྱེད་ཉེ་བར་དཔྱད་པ་དེ་ནི་གཏན་ལ་དབབ་པ་སྟེ། དོན་གཏན་
ལ་དབབ་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གནོད་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གནོད་པ་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་བའོ། །འཁོར་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་ནས་གཞན་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྤང་དུ་བཅུག་ནས་དེ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་བྱེད་

117-1-17a

པ་ནི་གནོད་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དང་འགྲོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་དང་འགྲོགས་པ་ནི་དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ཞིང་། དེ་དག་གིས་གསུངས་པའི་ཆོས་
ཉན་པ་དང་མི་འབྲལ་བ་ཉིད་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དང་འགྲོགས་པའོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དང་བསྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བསམ་པས་མི་འབྲལ་བ་ཉིད་དུ་རྟག་ཏུ་བསྟེན་
པ་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དང་བསྟེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེས་བུ་ངན་པ་རྣམ་པར་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐྱེས་བུ་ངན་པ་ནི་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་མངོན་པར་མ་དད་པ་དང་། ངན་དུ་བརྗོད་པའི་བསམ་པ་ཅན། རྒྱུད་ཞེ་སྡང་གིས་བསྲེགས་པ། སྙོམ་ལས་ཅན་
ཆོས་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་དེ་དག་ནི་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་དེ་རྣམ་པར་སྤོང་བ་ཉིད་ནི་སྐྱེས་བུ་ངན་པ་རྣམ་པར་སྤོང་བའོ། །བསམ་གཏན་རྣམས་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་འདོད་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་
པ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་དང་། ཡིད་མི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་བསམ་གཏན་རྣམས་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསམ་གཏན་ལ་རོ་མྱོང་བར་མི་བྱེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་དབང་གིས་ཁམས་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དེ། 
སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་བསམ་པ་དང་། གོང་མ་གོང་མའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ངེས་པར་སྒྲུབ་པའི་བསམ་པས་བསམ་གཏན་དང་བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་ལ་རོ་མྱང་བ་མེད་པའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་
མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ནས། ཤིན་ཏུ་ཤེས་པར་དཀའ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་ཤེས་ནས་གཞན་དག་ལ་སྟོན་ཅིང་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་འཕྲུལ་

117-1-17b

པ་ཞེས་བྱའོ། །མིང་དང་བརྡ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། །མིང་ནི་མིང་གིས་སྟོང་པ་སྟེ། །མིང་ལ་མིང་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མིང་མེད་པ། །མིང་གིས་ཀྱང་ནི་རབ་ཏུ་བསྒྲགས། །ཞེས་བྱ་བས་གདོད་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་བརྡ་ཙམ་གྱིས་ཐ་སྙད་ཀྱི་དོན་དུ་ཁས་
བླངས་པ་ནི་མིང་དང་བརྡ་ཞེས་བྱའོ། །གདགས་པའི་ཐ་སྙད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་བཏགས་པའི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ལ་སོགས་པའི་མིང་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ཐ་སྙད་དུ་འཇུག་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་གདགས་པ་དང་ཐ་སྙད་དུ་དབྱེ་བ་བྱས་ནས་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ནོ། །བཏགས་
པ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ་ཞེས་བརྗོད་དུ་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི་བཏགས་པ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཁོར་བ་ལས་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཁོར་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ལས་
མི་བྱེད་པ་སྟེ། ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཤེས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་བཟློག་པ་ནི་འཁོར་བ་ལས་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱའི། སྤོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྙེད་པ་དོན་དུ་མི་གཉེར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྲེད་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་རྙེད་པའི་དོན་ཆུང་ངུ་
ཙམ་གྱིས་ཆོག་པ་ནི་འདོད་པ་ཆུང་བ་སྟེ། རྙེད་པ་དོན་དུ་མི་གཉེར་བ་ནི་རང་གི་དོན་ལ་ལྟོས་ནས་སོ། །གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྲེད་པས་བྱས་པ་མེད་པས་འདོད་པ་ཆུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་དུ་མི་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་འདོད་
ཅིང་མི་སེམས་པས་སྡིག་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་རྙེད་པ་དང་དུ་མི་ལེན་པ་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་དུ་མི་ལེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །མི་སྙན་པ་བརྗོད་པས་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་
པས་མི་སྙན་པ་སྟེ་སྐྱོན་སྒྲོགས་པ་ལ་ཞུམ་པ་མེད་ཅིང་སྤྲོ་ཤི་བ་མེད་པ་ནི་མི་སྙན་པ་བརྗོད་པས་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསྔགས་པ་ཡང་དག་པ་ལ་མ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆགས་པ་ནི་དང་དུ་ལེན་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཀྱང་རྙེད་པ་དང་བཀུར་

117-1-18a

སྟི་ལ་དོན་དུ་གཉེར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དགའ་བར་མི་འགྱུར་ལ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ནི་དགེ་བའི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། དགེ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པས་བསྔགས་པ་བརྗོད་པས་དགའ་བར་མི་འགྱུར་བས་བསྔགས་པ་ལ་མ་ཆགས་པ་
ཞེས་བྱའོ། །བཀུར་སྟི་བྱེད་པ་ལ་བཏང་སྙོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སོ་སོར་ངེས་པ་རྟོགས་པ་དང་། དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཁ་ཅིག་ནི་བདག་གིར་བྱེད་ལ། ཁ་ཅིག་ལ་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་པ་ནི་བཀུར་སྟི་བྱེད་པ་ལ་བཏང་
སྙོམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཀུར་སྟི་མི་བྱེད་པ་ལ་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་ལ་བཀུར་སྟི་མ་བྱས་སོ་ཞེས་སེམས་སྤྲོ་ཤི་བར་མི་འགྱུར་བའོ། །རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཡང་རྣལ་འབྱོར་གོམས་པར་བྱེད་པ་མི་འདོར་བས་དེས་ནི་བཀུར་སྟི་མི་བྱེད་པ་ལ་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྨོད་པ་ལ་
ཁྲོ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨོས་པ་དང་། སྨད་པར་བྱ་བ་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྨོད་པ་ལ་ཁྲོ་བ་མེད་དོ། །ཁྲོ་བའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་ཅེས་བྱ་བའོ། །བསྟོད་པ་ལ་བཏང་སྙོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཅིག་ཏུ་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་
པས་བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་ཆོས་ཚོལ་བ་ལ་སེམས་བརྟན་པའི་ཕྱིར་བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པ་བདེན་པ་ཡིན་ན་ཡང་བསྟོད་པ་ལ་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་པའོ། །མ་རྙེད་པས་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྔོན་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར། འདི་ནི་
སྦྱིན་པ་མ་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཤེས་ནས་མ་རྙེད་པས་ཞུམ་པ་མེད་པ་ནི་མ་རྙེད་པས་སེམས་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁྱིམ་པ་དང་མི་བསྟེན་པ་ནི་རྙེད་པའི་དོན་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་སྤངས་པའོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དག་དང་མི་བསྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་བྲེ་མོའི་
གཏམ་བྱེད་པས་བསམ་གཏན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་མི་སྦྱོར་བ་སྤངས་ནས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཚོལ་བ་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དག་མི་བསྟེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་སྤང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་དང་། ང་རྒྱལ་དང་། ཐེ་ཚོམ་ལ་སོགས་

117-1-18b

པ་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་རྣམས་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཡུལ་དུ་མི་བྱེད་པ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་མི་མཐུན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྱོད་ཡུལ་དུ་རྒྱུ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་ལམ་སྒོམ་ཞིང་། གཞན་དག་ཀྱང་དེ་ལ་སྦྱོར་
བར་བྱེད་པ་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་རྒྱུ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ལམ་མ་འཁྲུགས་པས་གཞན་གྱི་སེམས་མགུ་བར་བྱས་ནས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ནི། ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་
བྱའོ། །སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པས་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱང་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་སྲུང་ཞིང་གཞན་དག་ཀྱང་དེ་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པ་ནི་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་སུན་པར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་བཅས་པའི་དོན་ངེས་པར་
ཉམས་སུ་ལེན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སུན་པར་མི་བྱེད་པ་སྟེ། གཞན་དུ་དམ་བཅས་ནས་གཞན་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ནི་རིགས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པས་རིགས་སུན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་སུན་པར་མི་བྱ་བའི་ཕྱིར། བདག་དང་གཞན་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་
སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པའོ། །བསྟན་པ་བསྲུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་གཏོང་བ་དང་། རྟག་ཏུ་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཚོལ་ཞིང་ངེས་པ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང་ཆོས་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་
བསྲུང་བ་ཡིན་ནོ། །སྨྲ་བ་ཉུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རབ་ཏུ་དམིགས་པས་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར། སྨྲ་བ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་དང་། དགོས་པ་ཙམ་སྒྲུབ་པ་ནི་སྨྲ་བ་ཉུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །མཉེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱུས་བཞུས་པས་བེམས་པོ་ཤིང་འདྲ་བ་མེད་པ་
ཉིད་ནི་མཉེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚིག་གི་ལན་གླན་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པ་དང་གྲོལ་བའི་སྤོབས་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལན་སྨྲ་བའི་ནུས་པ་ཡོད་པས་རྒོལ་བ་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བའི་ལན་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཚར་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་

117-1-19a

དོན་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་པས་རང་གི་ཕྱོགས་གཞག་པ་དང་། གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ཚད་མས་གནོད་པས་སུན་ཕྱུང་བའི་དོན་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་པ་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཚར་གཅོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དུས་སུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཕན་གདགས་པ་དང་། ཚར་གཅད་
པའི་དུས་ནི་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པའི་དུས་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དུས་སུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཡིད་མི་རྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྒྱུས་བྱིས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱོན་མཐོང་བས་ཡིད་བརྟན་པའི་གནས་མ་ཡིན་པར་ཤེས་
ནས་སྤོང་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཡིད་མི་རྟོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་ལ་ཁྱད་དུ་མི་གསོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པའི་ཕྱིར། དམན་པ་དང་ལྷག་པའི་ངོ་བོ་མེད་པས་བརྙས་པར་མི་བྱེད་པའོ། །གཞན་དུ་ན་ཁྱད་དུ་བསད་པས་འདུལ་བའི་
དོན་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །དེ་དག་ལ་ནོར་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཟང་ཟིང་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པས་རྗེས་སུ་བཟུང་ནས་ཆོས་ཀྱི་ལམ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པར་བྱེད་པ་ནི་དེ་དག་ལ་སྦྱིན་པའོ། །དབུལ་པོ་རྣམས་ལ་བརྙས་པར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་སྔོན་གྱི་ཚེ་
རབས་སུ་རང་གིས་སྦྱིན་པ་མ་བཏང་བས་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསམས་ནས། དབུལ་པོ་རྣམས་ལ་བརྙས་པར་མི་རིགས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྟུང་བ་བྱུང་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལྟུང་བ་ལས་ལྡང་བའི་ཆོས་བསྟན་ནས་
ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཕན་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་རྣམས་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་ཕན་པའི་ཆོས་ཀྱི་ལམ་ལ་ངེས་པར་སྦྱོར་བས་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཕན་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱའོ། །སྙིང་བརྩེ་བའི་བློ་ཞེས་
བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མ་འོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བར་སྤྲོ་བའི་བློ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྙིང་བརྩེ་བའི་བློ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱིས་ཕན་འདོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བསྟན་པས་ཆོས་ཀྱི་ལམ་ལ་འཛུད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱིས་ཕན་འདོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཟང་ཟིང་ཡོངས་སུ་གཏོང་

117-1-19b

བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དང་། ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པས་གཞན་རྗེས་སུ་སྡུད་པ་ནི་ཟང་ཟིང་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །མི་སྩོགས་པར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསགས་པའི་ཉེས་པ་མཐོང་བས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་དང་། སེར་སྣའི་སེམས་རྣམ་པར་སྤོང་བ་
ནི་མི་སྩོགས་པར་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའོ། །འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྨོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་རྣམས་ནི་དམྱལ་བ་དང་བྱོལ་སོང་དང་
ཡི་དྭགས་རྣམས་སུ་ངེས་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤེས་ནས་འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྤོང་བ་ནི་འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྨོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ལ་གཡོ་མེད་པས་བསྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་འདོད་པར་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་མཐོ་རིས་དང་
ཐར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ནི་རྙེད་དཀའ་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཡོ་མེད་པར་བསྟེན་པའོ། །བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་རྫས་རྣམས་
མི་འཛིན་པ་དང་། བསམ་པ་བཟང་པོས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པ་ནི་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷག་པའི་བསམ་པས་མགྲོན་དུ་གཉེར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་
དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་མགྲོན་དུ་གཉེར་བ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་མགྲོན་དུ་གཉེར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་བཞིན་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་ཤོག །ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་ནས་སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མ་བྱས་པར་བར་དུ་མྱ་ངན་
ལས་འདས་པ་ནི་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་བཞིན་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་བཞིན་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ང་རྒྱལ་མེད་པས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་དྲུང་དུ་རྟག་ཏུ་གནས་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཐེ་

117-1-20a

ཚོམ་སྤང་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཡང་དང་ཡང་འདྲི་བ་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གུས་པར་བྱས་ཏེ་དགའ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་ཤེས་ནས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དེ་ཉིད་རྟོགས་པའི་དགའ་བ་
ཉམས་སུ་མྱོང་ནས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པས་ལྷག་པར་དགའ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ། །དཔེ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་ན་འདི་ལྟར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་སྦྱར་བས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་
ལས་དང་པོ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་འཇུག་པར་བྱའོ། །ཞེས་འདྲ་བའི་དཔེ་ཤེས་པ་དང་། མི་འདྲ་བའི་དཔེ་དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཤེས་པས་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་མི་འཐོབ་པོ་ཞེས་གཞན་གྱི་རྒོལ་བ་ཚར་བཅད་ནས་ཆོས་མཐུན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་དཔེ་
དག་གིས་བསྒྲུབ་བྱ་བསྒྲུབས་ནས་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་སུན་ཕྱུང་ཞིང་རང་གི་ཕྱོགས་འཇོག་པ་ནི་དཔེ་ཤེས་པའི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་བྱུང་བ་ལ་མཁས་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཤེས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་དང་། གཞན་དག་ཀྱང་དེ་ཉིད་
ལ་ངེས་པར་སྦྱོར་བ་དང་། རྟག་ཏུ་མང་དུ་ཐོས་པ་གོམས་པར་བྱེད་པ་ནི་སྔོན་བྱུང་བ་ལ་མཁས་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་དང་། ངག་གི་ལས་འགའ་ཞིག་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་
ཡོངས་སུ་བསྔོ་ཞིང་། གཞན་དག་ཀྱང་དགེ་བ་ལ་བསྐུལ་ཞིང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་དོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང་། བསོད་ནམས་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གསོལ་བ་གདབ་པ་
དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆུང་ངུ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མཚན་མ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་རྟོགས་ནས་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་མེད་པས་

117-1-20b

རྫས་སུ་གྱུར་པའི་མཚན་མ་མི་དམིགས་པ་ནི་མཚན་མ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདུ་ཤེས་ཟློག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཟློག་པ་ནི་གཏང་བ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་བ་ནི་འདུ་ཤེས་ཟློག་པ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བའི་བདག་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཟློག་པའོ། །དངོས་པོའི་མཚན་
ཉིད་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཐམས་ཅད་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་མཚོན་པ་ཡིན་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པའོ། །མདོ་སྡེ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་
བ་ལ། དྲང་བའི་དོན་དང་། ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཆོས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་རྣམས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་དང་། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དབྱེ་བས། དཔེ་སྣ་
ཚོགས་ཀྱི་འཇལ་བར་ཉེ་བར་དགོངས་པའི་ཚིག་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ནི་མདོ་སྡེ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདེན་པ་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་སྟེ། དེའི་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགགས་ཤིང་། མིང་དང་
གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་སྐྱེས་པ་དང་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་རྒྱུན་སྤངས་ཀྱང་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མི་སྤོང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བདེན་པ་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བས་
སྤང་བར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་མི་དམིགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚིག་མགོ་གཅིག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མུ་སྟེགས་ཀྱི་གཞུང་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྟགས་པའི་ལྟ་བ་བསལ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པ་ནི་ཚིག་མགོ་གཅིག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཞེས་
བྱ་བའོ། །མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཟབ་མོ་ཐོས་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང་། སྒྲུབ་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང་། གཞན་རྒོལ་བ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང་། མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཡིན་པས་མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་

117-1-21a

དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ངོ་བོ་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དང་། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་བླངས་པ་དང་། མི་དགེ་བ་མ་ལུས་པ་ལས་ལྡོག་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོའི་རྐྱེན་ཡིན་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་
དང་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཆོས་གཞན་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་གཞོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་མ་ལུས་པ་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་ཞིང་བདེན་པ་ལ་དགའ་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དགའ་བ་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མངོན་པར་
འདོད་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕ་རོལ་སྨྲ་བ་མ་ལུས་པའི་ལྟ་བ་སུན་འདོན་ནུས་པའི་ཤེས་པ་ཐོབ་པ་དང་། དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་སྣང་བ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཅིག་པུར་དགའ་
ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་འཛི་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་དཀར་པོའི་ཆོས་མདོར་བྱས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ནི་གཅིག་པུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་ཀྱི་ཁེ་ཆུང་ངུས་ཆོག་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉུང་ངུ་ཙམ་ཤེས་པའི་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་ཤེས་པ་སྟེ། དེའི་ངོ་བོ་ནི་ཤེས་པ་ཡིན་གྱི། 
ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་རང་གི་སྐྱེ་བོ་ལ་ནི་མི་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ཅུང་ཞིག་ཙམ་གྱིས་ཆོག་ཤེས་པའོ་ཞེས་ཕྱིས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ལ་རྙོག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉོན་མོངས་པ་དང་མི་འགྲོགས་པ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་དམིགས་པས་འཛིན་པ་
མེད་པར་སྦྱོར་བའི་སེམས་ནི་རྙོག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྟ་བས་བྱས་པ་རྣམ་པར་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ལྟ་བ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་ནི་རྩ་བར་གྱུར་པའི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་རྣམ་པར་སྤངས་པས་སྤངས་པར་འགྱུར་རོ། །གཟུངས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་གསུངས་
པའི་གཟུངས་རྣམ་པ་བཞི་ཐོབ་པས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ནི་གཟུངས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ཉིད་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གནས་

117-1-21b

ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་དང་། རྩ་བར་གྱུར་པ་ནི་གནས་ཞེས་བྱའོ། །གནས་སྐབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ཀྱིས་བྲིས་པའོ་ཞེས་བྱ་བས་སེམས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལས་གཞན་པའི་གནས་ནི་མེད་པས་སོ། །རབ་ཏུ་གནས་པ་ཞེས་
བྱ་བ་ནི་དད་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། དད་པ་མེད་པའི་མི་རྣམས་ལ། །དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྐྱེ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གིས་སོ། །སྒྲུབ་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བས་ན་སྒྲུབ་པ་སྟེ། ལམ་གོམས་པར་བྱས་པས་བསྒྲུབ་བྱ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །རྒྱུ་ཞེས་
བྱ་བ་ལ། མ་རིག་པ་ནི་རྒྱུ་སྟེ་འདུ་བྱེད་རྣམས་དང་། མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིའོ། །རིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐར་པ་དང་ཐར་པར་འདྲེན་པར་བྱེད་པའི་དགེ་བ་རྣམས་སོ། །ཚུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་དང་ལམ་གང་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་དག་དང་འབྲེལ་པའི་ལུགས་དང་ལྡན་ཞིང་དོན་ཤེས་པས་ཐར་པ་ཐོབ་པར་
བྱེད་པ་དེ་ནི་ཚུལ་ཞེས་བྱའོ། །སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐར་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པའི་སྒོ་ན་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྟེ། སྐྱོན་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་ལམ་གྱི་སྒོ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་
བ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཤེས་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་རྟོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་བཅུ་འབད་པ་མེད་པར་ཐོབ་པའི་གནས་སྐབས་ལ་
གནས་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲས་བརྗོད་དོ། །སྐྱེད་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ལས་དང་བྲལ་བས་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་སྐྱེ་བ་ཀུན་ཏུ་བཅད་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལ་སོགས་པར་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང་བྲལ་བས་ཆོས་བདག་མེད་པ་ལ་འཇུག་
པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ས་ཞེས་བྱའོ། །མི་ཤེས་པ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལ་སོགས་པར་རྨོངས་པའི་མ་རིག་པ་ནི་མི་ཤེས་པའོ། །དེ་དང་འགལ་བའི་བདག་མེད་པ་མཐོང་བས་འདིས་རབ་ཏུ་སྤོང་བས་ན་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པར་བྱ་བ་རྫས་མེད་པས་

117-1-22a

དམིགས་པ་མེད་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་ཤེས་པ་དེ་རང་བཞིན་མཐར་ཐུག་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཤེས་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསམ་གཏན་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་བསྒོམ་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །
ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་ལམ་གང་ལ་གནས་ནས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་ཅིང་གོམས་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡུལ་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་། ས་ཐམས་ཅད་དང་། སངས་
རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་སོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མཉེས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དང་། དེ་དག་དང་མི་འབྲལ་བའི་སེམས་སོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་དམིགས་
པའི་ལྟ་བ་ཅན་རྣམས་དང་། དམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་རྣམས་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་རྣམས་འདུལ་བའི་དུས་ལ་བབ་པ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་ནས་མི་བརྟེན་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདེན་པ་
ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མས་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཉམས་སུ་བསྟར་ནས་ཐར་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མིང་གིས་བསྟན་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ཐོབ་པའི་ས་ཀུན་དུ་འོད་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ས་ཡིན་པས་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཞེས་བྱའོ། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མས་ཏེ། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུར་བའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་
རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའོ། །བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་གོམས་པར་མ་བྱས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ། །ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྤོང་བར་བྱེད་

117-1-22b

པའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ལ་གོམས་པར་མ་བྱས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཤེས་པར་དཀའ་བའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་
ཡིན་པ་ནི་བདག་དང་བདག་གིར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བརྫུན་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཐར་པ་འདོད་པ་རྣམས་བདག་ཉིད་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་གིས་མ་ཡིན་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དོན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་དེ་དག་གི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་
གཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་བའི་ལམ་ཆེན་པོ་ལ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་འདུ་ཤེས་དང་། ནད་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་མི་གཏོང་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །སྟོབས་བཅུ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ཞེས་བྱ་
བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་སྦྱོར་བས་སྟོབས་བཅུའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་རྗེས་སུ་སྟེ། ཕྱི་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མཁྱེན་པའོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔག་ཏུ་མེད་ཅིང་རྒྱུན་མི་
འཆད་པའི་བདེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་འདི་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པ་ཉིད་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤེས་ནས། དེ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཚངས་པས་ཕྱག་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐར་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཐར་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་དེ་དག་ཡང་དག་པའི་ཐར་པ་འབྱུང་བ་ནི་འདི་ཉིད་
ཡིན་གྱི། གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐར་པ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱག་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཀླུ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱག་བྱ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་གྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུན་ཀུན་ཏུ་བཅད་པའི་ཕྱིར་ཕྱག་འཚལ་བའོ། །གནོད་སྦྱིན་གྱིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་
མེད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་ན་ཡང་། ངན་འགྲོའི་ལམ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའོ། །མིའམ་ཅི་རྣམས་ཀྱིས་བསྟོད་པར་བྱ་བ་ནི་ཐར་པར་འདོད་པའི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང་། རབ་ཏུ་མགུ་བས་ཆོས་བརྗོད་པའི་དབྱངས་

117-1-23a

སྙན་པས་མིའམ་ཅིའི་རྒྱལ་པོ་ལྡོན་པ་བཞིན་དུ་སྟོད་པར་བྱེད་པའོ། །ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས་པར་བྱ་བ་ཞེས་པ་ནི་དྲག་པོ་ཆེན་པོའི་སེམས་ཀྱིས་རྒྱུན་འཇུག་པ་ཉེ་བར་བཅད་པའི་ཆེད་དུའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་
ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཐོབ་པས་ཡིན་གྱི། ཚིག་ཙམ་གྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིག་པར་བྱ་བ་རིག་པ་ནི་མཁས་པའོ། །དེས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་
བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་ནོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་དང་འབྲེལ་ཏེ། ལྷ་དང་མིར་བཅས་པའི་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཀྱི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང་། ཐར་པའི་བདེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ནོར་ཞེས་བྱའོ། །ཟང་ཟིང་མེད་པའི་
སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྦྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་སྦྱིན་པ་ནི་མི་ཤེས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཉིད་ནི་སྦྱིན་པའི་མཆོག་གོ། །ནད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྨན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་
ནི་འདན་ནན་ཏ་རི་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་དེ་དག་གི་རྒྱུ་མ་ཤེས་ཤིང་གསོ་བ་ཡང་མི་ཤེས་པས་རྟག་ཏུ་ན་བ་དེ་དག་གི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ནད་རྣམས་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་བའི་གསོ་བའི་སྨན་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཛོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་སྡུད་པར་བྱེད་པའི་ཏིང་ངེ་
འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་སྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་མི་ཟད་པའི་མཛོད་ཡིན་པས་སོ། །སྤོབས་པ་མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་གནས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཉིད་རྟོགས་པ་དང་། མི་ཟད་པའི་སྤོབས་པ་ནི་སྤོབས་པ་མི་ཟད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་སོ། །མྱ་ངན་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་དག་ཐམས་ཅད་
དོན་མེད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ་ཞེས་ཤེས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་བསྒོམས་པས་མྱ་ངན་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཁམས་གསུམ་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་པ་འདི་དག་ནི་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཅན་

117-1-23b

ཐར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བ་དག་ལ་གཟིངས་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་དང་། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་
བསྟན་པའོ། །ཆུ་བོའི་ནང་དུ་ཞུགས་པ་དག་ལ་གྲུ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བའི་ཆུ་ཀླུང་དུ་ལྷུང་ཞིང་རྒྱ་མཚོ་བཞིར་ནུབ་པ་རྣམས་སྒྲོལ་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གྲུ་བོ་ཆེ་ནི་མི་ཕྱེད་པའི་གྲུ་ཡིན་ནོ། །གྲགས་པ་འདོད་པ་དག་གི་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉན་པ་དང་བསམས་
པ་དང་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་ན་བཞུགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་རྣམས་ལ་མཆོད་པའི་ཕྱིར་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་རབ་ཏུ་སྤྲོས་པས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པ་ནི་གྲགས་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྙེས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མཐའ་མེད་པ་དེ་དག་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མ་ལུས་པ་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཆེན་པོའི་སྦྱིན་བདག་མཛད་པ་ལ་དྲི་མ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་བསྟོད་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས་པ་ཞེས་
བྱ་བ་ནི་དཀའ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མས་བསྒྲུབས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་ནས་ཀྱང་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་ཐར་པའི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦྱིན་བདག་ཉིད་ནི་བསྔགས་པའོ། །སྟོབས་བཅུ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟོད་པ་ཞེས་
བྱ་བ་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་ཞིང་རིན་ཆེ་བའི་ཆོས་རིན་པོ་ཆེའི་སྦྱིན་བདག་ཉིད་ནི་གཞན་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོབས་བཅུ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟོད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྟོགས་ཤིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ཐེག་པ་གཞན་ལ་འདོད་པ་མེད་པའི་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །སྙིང་རྗེ་ཅན་དག་གི་བཏང་སྙོམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཅིག་ཏུ་གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་བཏང་སྙོམས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བཏང་སྙོམས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་སྙོམས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་

117-1-24a

ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་མཛད་ཟིན་ནས་དེའི་ཚེ་གདུལ་བྱ་མེད་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་སུ་རིགས་ཀྱི། གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །ཉེས་པ་ཞི་བར་འདོད་པ་དག་གི་བྱམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉེས་པ་ནི་ཞེ་སྡང་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོའི་ངོ་བོར་
ངེས་པར་སྦྱར་བའི་བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་བྱས་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་མཚོ་ལ་ཞེ་སྡང་གི་མེ་ཆུང་ངུ་ཙམ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་ཉེས་པ་ཞི་བར་འདོད་པ་དག་གི་བྱམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་དག་གི་དབུགས་འབྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཐོབ་
པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། ངེས་པར་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དབུགས་འབྱིན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནན་ཏན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནན་ཏན་གྱིས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་ནས་བདག་མེད་པའི་སེང་གེའི་སྒྲའི་སྒྲ་
བསྒྲགས་པའི་ངང་ཚུལ་གྱིས་ནན་ཏན་བྱེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་ནི་ལམ་སྟེ། རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་སངས་རྒྱས་ཉིད་འཐོབ་ཀྱི་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདོད་ནས་ཞི་
ཞིང་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱག་རྒྱས་བཏབ་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ཕ་རོལ་དང་ཕ་རོལ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱས་བཏབ་པའོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་མི་འཕྲོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མི་དགེ་བའི་བག་ཆགས་རྣམས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་
དང་། དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་བདུད་དང་མུ་སྟེགས་ཅན་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་གཡོ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ནི་མི་འཕྲོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དགའ་བ་དང་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་བདེ་བ་
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བསྔོས་པའི་རྩེ་མོའི་ས་ནི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ཏེ། མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཐེག་པ་དང་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །བདུད་ཀྱི་སྡེ་རྣམས་སྐྲག་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་བསལ་བ་དང་། རྣམ་རྟོག་བསལ་བ་

117-1-24b

ནི་བདུད་ཀྱི་སྡེ་རྣམས་སྐྲག་པར་བྱེད་པའོ། །བདེ་བར་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་རིག་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནོད་པ་རྣམ་པར་སེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་གྲུབ་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་
རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་དོན་མཛད་པའི་ཕྱིར་དོན་ཏེ་དགོས་པའོ་དགྲའི་ནང་དུ་སོང་བ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཉིད་རབ་ཏུ་བསྟན་པས་དམིགས་པར་ལྟ་བ་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་། ལྟ་བ་ལོག་པ་ཅན་ཐམས་ཅད་དུ་སུན་དབྱུང་
བས་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་དུ་ན་དེ་དག་ལྟ་བ་ལོག་པར་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཕྱིར་རྒོལ་བ་རྣམས་ཆོས་དང་མཐུན་པར་ཚར་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མུ་སྟེགས་ཀྱིས་ཁས་བླངས་པའི་ཆོས་ཅན་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དང་བཅས་པ་ལ་སྐྱོན་འདི་ལྟ་བུ་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པས་
ཚར་གཅོད་པའོ། །མི་འཇིགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བརྟན་པར་བྱས་ཤིང་རབ་ཏུ་བརྟན་པར་བྱས་པས་མཉམ་པ་ཉིད་མཐོང་བར་ནུས་པ་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པར་ན་མི་འཇིགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྟོབས་
རྣམས་ཡང་དག་པར་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ལམ་ལ་འཇུག་པ་ལ་རྨོངས་པ་ཟློག་པའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་སྔ་ལྟས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གཙོར་བྱས་པའི་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱེད་པོར་འགྱུར་བའི་ཡོན་ཏན་ནི་སྔ་ལྟས་
སུ་གྱུར་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བརྒྱན་པའི་སྐུ་སྟེ། དེས་དེ་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པས་སོ། །ཐར་པ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་དང་བར་དང་ཐ་མར་དགེ་བའི་ཆོས་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་བླ་ན་མེད་པའི་
ཆོས་ལ་དགའ་བ་ནི་ཐར་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །སྲས་ཐུ་བོ་རྣམས་ཀྱི་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡབ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་ནོར་ཐོབ་པས་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་དགའ་བའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་མ་ཐོབ་པ་

117-1-25a

ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་། ཐོབ་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པ་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་འཛིན་ཅིང་བསྲུང་བའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམན་པ་ལ་མོས་པའི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐོས་པ་ན་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་ནས་མ་རྟོགས་པས་ས་མ་ཡིན་པ་སྟེ་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་དྲི་མ་རྣམས་རབ་ཏུ་སྤངས་པས་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དང་། དེ་རྟོགས་པས་སེམས་རྣམ་པར་དག་
པའོ། །ལུས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནད་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྨན་གྱི་བདུད་རྩི་འཐུངས་པས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་ཐོབ་པ་ནི་ལུས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་
དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་ཞི་བའི་ཆོས་ཉིད་བསྒོམ་པའི་སྦྱོར་བས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཆགས་པས་རྗེས་སུ་ཆགས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་
དབྲལ་བར་སྤྲོ་ཞིང་ཞུགས་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཆགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་ནི་ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཏི་མུག་གིས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་
པར་འབྱུང་བ་ལ་རྣམ་པར་ལྟ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཤར་བ་ལ་རྨོངས་པའི་མུན་པའི་སྐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བཟོ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པ་དང་ལེ་ལོ་མེད་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །རིག་པ་སྐྱེ་བ་
ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་པ་དང་། ནང་དུ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་རིག་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱའོ། །མ་རིག་པ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྤོང་བ་དང་། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉིད་བསྒོམ་

117-1-25b

པ་ནི་མ་རིག་པ་སྤང་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྙིང་པོར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚིམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་འཐོབ་པའི་བདག་ཉིད་ཆེ་བ་དང་མ་བྲལ་བའི་དགའ་བ་རྗེས་སུ་འཛིན་ཅིང་མི་གཏོང་བའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་སྙིང་པོར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བདེ་བ་
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ནས་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་དང་མི་འབྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་དགའ་བའོ། །བལྟ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་མིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱིས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་མཐོང་བའི་མིག་གིས་བལྟ་བར་འདོད་པ་ཡིན་གྱི། ཕྱི་
རོལ་གྱི་ཤའི་མིག་གིས་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དེས་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་འཕྲུལ་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཆོ་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་རྩེ་ཞིང་འབད་པ་མེད་པར་མི་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་ཐོབ་པས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་རང་གི་ངང་
གིས་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་དང་། སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡེ་ཤེས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་
འཕྲོག་པར་ནུས་པའོ། །ཐོབ་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་གཟུངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་གཟུངས་བཞི་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་མཉམ་པ་འཛིན་པས་ན་གཟུངས་ཞེས་བྱའོ། །དྲན་པ་མི་བརྗེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བར་གཏོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་
འདས་པ་ལ་དམིགས་པས་རང་བཞིན་གྱིས་ཞི་བ་ཉིད་ཀྱིས་དྲན་པ་མི་བརྗེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྐུས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཁྱབ་པ་མི་འཕྲོགས་པའི་སྦྱོར་བས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཡིན་ནོ། །འདྲེན་པ་རྣམས་ཀྱི་
ཐབས་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞི་བར་འགྲོ་བ་ནི་དེ་ནས་བཟུང་ནས་ཉེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་དམིགས་པར་ལྟ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་དཀའ་བ་དང་། དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་

117-1-26a

ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པར་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པར་དཀའ་བའོ། །དཀའ་བས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཀྱང་མི་ཤེས་པ་སྟེ། སྔར་ཉམས་
སུ་མ་མྱོང་བ་དང་མ་ཤེས་པ་དང་མངོན་པར་མ་སྦྱར་བས་སྔར་མ་སྐྱེས་པ་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་པས་ཤེས་པར་དཀའ་བ་ཉིད་ནི་ཤེས་པར་དཀའ་བའོ། །ཡི་གེ་རྣམས་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངག་གི་ལམ་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་ཡི་གེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངེས་པའི་ཚིག་གིས་སྟོན་པ་ནི་ཡི་གེ་
རྣམས་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྒྲས་ཤེས་པར་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་ཚིག་ཙམ་གྱིས་རྙེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་གིས་མཚོན་པའི་དོན་ངེས་པར་རྟོགས་ནས་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲས་ཤེས་
པར་དཀའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྟོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་འདུ་ཤེས་ཉིད་དང་། འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་དོན་སྒྲུབ་པ་ཤེས་པ་ནི་མཁས་པའོ། །ངེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འགྲོ་
བ་མ་ལུས་པའི་དོན་བྱེད་པ་དང་ཆོས་ཉིད་ལ་དགའ་བའོ། །དེས་ཤེས་པ་ནི་བཀུར་སྟི་དང་གུས་པས་ཤེས་པའོ། །འདོད་པ་ཆུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པ་ཙམ་གྱིས་རང་གི་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་རབ་ཏུ་རིག་
པ་ལ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞུགས་པ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཉེ་བར་འཛིན་པའོ། །དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཅངས་པ་ཞེས་
བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱས་པ་ཆུད་མི་གསོན་པ་ནི་བཅངས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་རབ་ཏུ་སྤངས་པས་དེའི་ངོ་བོ་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་

117-1-26b

པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་འགགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་འགགས་པས་རང་བཞིན་གྱིས་ཞི་བ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དམིགས་
སུ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞོན་ནུ་འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་རྣམ་པར་སྤྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །ཡང་བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཤད་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྟན་པའི་མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏེ། ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །གལ་ཏེ་ས་བརྒྱད་པ་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་
ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ། ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་ཅི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བུའི་ནེམ་ནུར་བསལ་བའི་ཕྱིར། སྔོན་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བས་སྔོན་ནི་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་ལ། ད་ལྟར་ནི་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་
དུ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དྲུག་གིས་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྟོགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྒྲའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་ཐོས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །ལེན་པ་མེད་པར་ཟག་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ་ཞེས་
བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆ་ཙམ་ཡང་མེད་པའོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་མཐོང་བས་རྣམ་པར་དག་པ་སྐྱེས་པའོ། །དགེ་སློང་མ་རྣམས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཐོབ་བོ། །དགེ་བསྙེན་
རྣམས་ཀྱིས་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དགེ་བསྙེན་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། སྔོན་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་ཁྱད་པར་ཉིད་དང་བསམ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འབྲས་བུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་

117-1-27a

འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་གོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་དྲུག་ནི་ཤར་ཕྱོགས་དམའ་ན་ནུབ་ཕྱོགས་མཐོ་བ་ནི་གཅིག་གོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །བྱང་ཕྱོགས་དམའ་ན་ལྷོ་ཕྱོགས་མཐོ་བ་ནི་གསུམ་པའོ། །དེ་དག་
ལས་བཟློག་པ་ནི་བཞི་པའོ། །མཐའ་དམའ་ན་དབུས་མཐོ་བ་ནི་ལྔ་པའོ། །དེ་དག་ལས་བཟློག་པ་ནི་དྲུག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་གོ། །གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་མཚན་མ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་གི་བྱེ་བྲག་
གིས་ནི་ཤིན་ཏུ་གུས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཐུ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་བསྟན་ནས་འཆད་པ་ནི་གླེང་གཞིའི་ལེའུ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་གླེང་གཞི་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་ངེས་པར་བརྗོད། །ས་དང་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ། །དེ་ཉིད་ཡང་དང་ཡང་འབྱུང་ཕྱིར། །དེ་ནི་
གླེང་གཞིའི་ལེའུ་ལས། །བདེ་གཤེགས་དམ་པས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། །གླེང་གཞི་དེ་ལས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །བློ་དང་ལྡན་པས་ཤེས་པར་བྱ། །གླེང་གཞིའི་ལེའུའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།སཱ་ལའི་དབང་པོའི་རྒྱལ་པོའི་ལེའུ་བཤད་པར་འདོད་ནས། དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
གསུངས་ཏེ། ཟླ་འོད་གཞོན་ནུ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་གསོལ་བ་འདེབས་པ་ལ་དབང་བས། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་བོས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་ལ་ངེས་བཀུར་སྟིར་བྱས་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ཏེ་
ཞེས་བྱ་བ་ལས། རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་དང་ལྡན་པའི་རང་གི་བདེ་བ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འདོད་ཅིང་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ནས་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་འདི་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་
གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཤེས་པས་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སྐྱེ་བ་དྲན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དྲན་པའི་རྒྱུ་སྟོན་པའོ། །བཀུར་སྟིར་བྱས་པ་ནི་བཀུར་བར་འོས་པ་ལ་མཆོད་པའོ། །བླ་མར་བྱས་པ་ནི་བླ་མ་ལ་གུས་པས་བསྟེན་པའོ། །རི་མོར་བྱས་པ་ནི་ཆེན་པོར་བརྩིས་པའོ། །མཆོད་པར་

117-1-27b

བྱས་པ་ནི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པས་སོ། །རྗེད་པར་བྱས་པ་ནི་ཡོན་ཆབ་དང་ཞབས་བསིལ་ལ་སོགས་པས་སོ། །གསོལ་བར་བྱས་པ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་མཆོད་པའི་རྣམ་པས་སོ། །དེ་དག་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་དང་། མེ་ཏོག་དང་། སྤོས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
པ་ལ། གཙུག་ལག་ཁང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་རྣམ་པར་བཀྲ་བ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མའི་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་གྱི་ཁྱད་པར་ཉེ་བར་མཁོ་བ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཤིང་དགྱེས་པར་བྱས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དྲུང་ནས་སོ། །ཆོས་
ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་རྒྱས་པར་ཐོས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མང་དུ་མང་པོ་དང་ལྷན་ཅིག་ངེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མཉན་པར་བྱས་པའོ། །ཐོས་ནས་ཀྱང་གཞན་དག་ལ་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱས་སོ། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་སྒོམ་པས་
བསྒོམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་རྡུལ་དང་འདྲ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་གང་བསྒོམས་པས་མི་སྐྱེ་བའི་བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་སྒོམ་པ་སྟེ། བསྒོམ་པ་དེ་གཞན་དག་ལ་ཡང་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་མ་ནི་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སཱ་ལའི་དབང་པོའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་བྱུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྔར་བསྟན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རོ་མྱང་བའི་ཕྱིར་བསྟེན་པས་མ་ངོམས་ནས་ཕྱི་ནས་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བརྟེན་པ། གཞོན་ནུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སཱ་ལའི་དབང་པོའི་
རྒྱལ་པོ་དེའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གི་དགེ་འདུན་བྱུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མང་པོ་དང་ལྷན་ཅིག་བདག་གིས་ཐོས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་འཁོར་ཡང་མཐའ་ཡས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་
ལ་ལོ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བཅོ་བརྒྱད་དུ་མཆོད་པ་དང་བསྙེན་བཀུར་ཆེན་པོ་བྱས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་མཉན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཚེའི་ཚད་ནི་ལོ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཏུ་གྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྲིད་སྐུ་ཚེའི་མཐར་ཐུག་པར་མ་གྱུར་གྱི་བར་དུ་མཉན་པ་དང་གཟུང་བ་དང་བཅང་བར་

117-1-28a

འདོད་པས་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའི་སྦྱོར་བས་བླ་མ་དང་ནམ་ཡང་བྲལ་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་དྲུང་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པས་ཐོས་པའོ། །མཉན་ཅིང་གཟུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་
ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་རང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོ་དང་གཡོག་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་བཞིན་དུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་བྱའོ་ཞེས་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འདོད་ཅིང་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་
པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པ་དང་། རིམ་གྲོ་དང་། གཡོག་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་མཆོད་
པ་དང་གཡོག་བྱས་པས་ཇི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་སོམ་ཉི་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་འདྲི་བའི་ལན་གདབ་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པ་དང་། རིམ་གྲོ་དང་། གཡོག་བྱ་བའི་རྒྱུ་མཐུན་པས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། 
གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་དང་། གཡོག་བྱས་པའི་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཉིད་དང་། མཉམ་པ་དང་བསམ་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་མཚུངས་པའི་འབྲས་བུས་ནི་དེ་བས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་རྙེད་དཀའ་བ་མ་ཡིན་པས་དེ་ལ་མངོན་པར་
སྦྱར་བར་རིགས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལྟར་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བསྒོམས་ན་ངེས་པར་བདེ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཉེ་བར་སྡུད་པར་བྱེད་དོ། །ལྷུག་པར་བསྟན་པའི་དོན་དེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་སླར་ཡང་གསུངས་པ་ནི་བདེ་བར་ཁོང་
དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། སྟོན་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྔོན་བྱུང་བའི་ལེའུ་འདི་ཉིད་རྒྱ་ཆེར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། སྔར་བསྟན་པ་ལས་ལྷག་པར་འཇུག་པ་ནི་རྒྱ་ཆེར་ཞེས་བྱའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་ཏེ། ཡིད་དུ་འོངས་པའི་

117-1-28b

དབྱངས་ཀྱིས་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པའོ། །བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་པའི་དུས་སྟོན་པའོ། །དྲན་པ་སྟོབས་བཅུ་བྱེ་བ་དྲུག་ཅུ་དག །སྔོན་ཚེ་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ལ་བཞུགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དྲན་པ་ནི་སྔོན་གྱི་དུས་སུ་སྟོབས་བཅུ་དང་ལྡན་པ་བྱེ་བ་དྲུག་ཅུ་བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་འདི་ལ་
བཞུགས་པ་དྲན་པར་གྱུར་པའོ། །དེ་དག་གིས་ང་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བཤད་པར་མཛད་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་མར་གྱུར་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སཱ་ལའི་དབང་པོའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ངས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་དྲིས་སོ། །ང་ཡང་
རྒྱལ་རིགས་ཉིད་གྱུར་ཏེ། །རྒྱལ་པོ་ས་བདག་གཙོ་བོ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་མིའི་བདག་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་འཁོར་འོས་སྒྱུར་བ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའོ། །ང་ཡི་བུ་ཡང་ལྔ་བརྒྱ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ལ་ངེས་པར་བུ་ལྔ་བརྒྱ་ལས་མི་ཉུང་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་
དེ་ཡི་གཙུག་ལག་ཁང་། །བྱེ་བ་སྙད་ནི་ངས་བྱས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་དང་། གཡོག་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་མཁོ་བ་ཐམས་ཅད་མ་བྲལ་བ། ཙན་དན་ཤིང་དང་རིན་པོ་ཆེའི་ཀ་བ་ལ་སོགས་པས་མཛེས་པར་བརྒྱན་པ་རྣམས་བྱས་སོ། །རྒྱལ་པོ་དེའི་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་
ལ་དགའ་ཞིང་ཡིད་དུ་འོང་བ་སྟེ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདོད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་བླ་མ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་མཆོད་པ་དམ་པ་དག་ལོ་སྟོང་ཕྲག་བྱེ་བ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་བྱས་སོ། །རྐང་གཉིས་གཙོ་བོ་རྒྱལ་བ་མ་སྨད་པ། །ལོ་ནི་
བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཅུ་དྲུག །དེ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པ་ལ་མཆོད་པ་རྣམ་པ་མང་པོ་ངས་བྱས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་དྲུང་དུ་ང་བཙུན་མོ་དང་སྲས་དང་བཅས་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས། ལོ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་བཞིར་ངས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡོངས་སུ་ཞུས་ཏེ། ཚིགས་སུ་
བཅད་པ་ཁྲག་ཁྲིག་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་དང་། དཀྲིགས་ཕྲག་བྱེ་བ་བརྒྱ་རྣམས་ངས་གཟུང་ངོ་། །གཞུང་དེ་དག་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་ལེའུ་གཅིག་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་ངས་མཉན་ཅིང་བཟུང་ནས་གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ལེའུ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱའི་གཞུང་གྲངས་མེད་

117-1-29a

ཚད་མེད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ངས་བདོག་པའི་དངོས་པོ་མ་བཏང་བ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐའ་ཡས་པ་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་འདི་ལ་བཞུགས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་རྒྱ་ཆེར་
གཞན་དག་ལ་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་གི་དྲུང་དུ་ངས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་བཞིན་དུ་བསྒོམས་ཤིང་ནན་ཏན་དུ་བྱས་པས་བསྒྲུབས་པ་སྟེ། ནན་ཏན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །ཡོན་ཏན་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་དང་། རོ་ལ་མ་ཞེན་ཅིང་མི་བརྐམ་པ་དང་། སེར་སྣ་དང་ཕྲག་དོག་ལ་སོགས་
པའི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་དང་། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་ལ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་རྙེད་པར་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མདོར་ན་མི་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པ་དེས་ནི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུས་བརྒྱན་པའི་སྐུ་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ་
ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཡོན་ཏན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་ཞལ་གྱི་པདྨ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ལྗགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས། གསུང་གི་ཡན་ལག་ཐ་དད་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བརྗོད་ཀྱང་
ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཙམ་བརྗོད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཆ་ཙམ་ཡང་བསྒྲགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཉིད་ལ་ལེགས་པར་བསླབས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྔོན་གྱི་སྦྱོར་བའི་སྐབས་ཀྱིས་ནི། །ཤིན་ཏུ་མཉེས་པར་བྱ་བ་གསུངས། །སངས་རྒྱས་འབྲས་བུ་འདོད་པ་ཡིས། །དེ་བཞིན་འཇུག་
པར་བྱ་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ།།      །།སཱ་ལའི་དབང་པོའི་རྒྱལ་པོའི་ལེའུ་སྟེ་གཉིས་པའི་འགྲེལ་པའོ།    །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་བས། སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ལེའུ་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་

117-1-29b

ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་འདོད་པ་དང་། དོན་དང་འབྲུ་མི་ཟད་པར་བྱ་བ་སྟེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བར་འདོད་
པ་དེས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་གཟུང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པ་དེ་དག་གང་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བདེན་པའི་རང་བཞིན་ངེས་པར་བྱེད་པ་ཞུས་པ་དང་། དགོན་པ་ན་འདུག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པ་དང་མི་འབྲལ་བར་གོམས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་
བྱ་བ་ནི་བདུད་བཞི་བཅོམ་པ་དང་། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཇི་ལྟར་གནས་པ་དེ་དག་དེ་བཞིན་དུ་རྟོགས་ཤིང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའམ་དེ་བཞིན་སྟོན་པར་མཛད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །
དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་བཅོམ་པས་མཆོད་པར་འོས་པའམ། དགྲ་བཅོམ་པ་དང་ལྡན་པས་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡང་དག་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །རྫོགས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་གང་བ་
སྟེ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མ་ཚང་བ་མེད་པ་བརྙེས་པའོ། །རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་རིག་པའོ། །ཡན་ལག་ལྷག་མ་བདུན་ནི་ཞབས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་རིག་པ་
དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གསུམ་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། རབ་ཏུ་གྲུབ་པས་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པ་སྟེ། བུ་མོ་གཟུགས་བཟང་མོ་བཞིན་ནོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གཤེགས་པས་ན་ཡང་བདེ་བར་གཤེགས་པ་སྟེ། རིམས་ནད་ལེགས་པར་

117-1-30a

བྱང་བ་ལྟ་བུའོ། །མ་ལུས་པར་གང་བས་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པ་སྟེ། བུམ་པ་གང་བ་བཞིན་ཏེ། དེས་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་དང་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སྣོད་དང་སྣོད་མ་ཡིན་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་འགྲོ་བ་དྲུག་
ཏུ་སྐྱེས་པའི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་དོན་སྐལ་བ་བཞིན་རིག་པས་ན་འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐྱེས་བུ་གདུག་པ་ཅན་གྱི་དྲེགས་པ་བསལ་ནས་རང་གི་ལམ་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་པས་ན་སྐྱེས་བུ་འདུལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་རྣམས་ཁ་
ལོ་སྒྱུར་བ་ནི་གཙོ་བོར་གྱུར་པའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ནི་ལྷག་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། དེས་ན་སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་གཞན་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞི་བ་དང་། དྲག་པོ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཕྱིན་ཅི་མ་
ལོག་པར་བསྟན་པས་འདུལ་བར་མཛད་པས་སྟོན་པའོ། །ལྷ་ནི་ལྷ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །མི་རྣམས་ནི་སོར་མོའི་ཕྲེང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དེ་སུ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་དེ་ནི་བསོད་ནམས་དག་གི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱུ་དང་འདྲ་བའི་འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པ་སྟེ། སྔོན་གྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཆུད་མི་ཟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་
རང་བཞིན་སྔོན་གྱི་དུས་སུ་བསྐྱེད་པ་རྣམས་མངོན་པར་མི་ཉམས་པའི་འབྲས་བུ་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་སྐུ་མཐོང་བ་ལས་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་སྟེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པར་གྱུར་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །བཟོད་པས་བརྒྱན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱན་མ་ལུས་པ་ཐམས་ཅད་
ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ངོ་བོ་ནི་བཟོད་པ་ཡིན་ནོ། །བརྒྱན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫོགས་པར་ཐོབ་པ་སྟེ་ཤིན་ཏུ་རྫོགས་པར་བྱས་པའོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་གཏེར་རྣམས་ཀྱི་གཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་ཉིད་གཏེར་ཡིན་ཏེ། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མ་ལུས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་གཞི་

117-1-30b

ནི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིན་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་གཞི་ཞེས་བྱའོ། །དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་བརྒྱན་པ་ནི་སྤྲས་ནས་མཛེས་པར་བྱས་པའོ། །མཚན་གྱི་མེ་ཏོག་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་མེ་ཏོག་ལས་སྐྱེས་པའི་
སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་ཉེ་བའི་ཚེ་བརྒྱན་པའོ། །སྤྱོད་ཡུལ་རན་པར་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རན་པར་མཐུན་པ་ནི་འདྲ་བའོ། །དེ་མེད་པ་ནི་རན་པར་མཐུན་པའོ། །སྤྱོད་ཡུལ་ནི་ཡུལ་ལོ། །ཡང་ན་སྤྱོད་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་
ཡིད་དུ་འོང་བས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་དང་འདྲ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཐོང་ན་མི་མཐུན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤིན་ཏུ་གདུག་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མཐོང་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་ན་མཐོང་བས་ཡིད་འཕྲོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ནམ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་སེམས་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་
བའོ། །དད་པས་མོས་པ་རྣམས་མངོན་པར་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག་དད་པ་ཙམ་གྱིས་མོས་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཀྱང་དད་པ་རྒྱུན་ཆད་པའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་དགའ་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་དད་པས་མོས་པ་རྣམས་མངོན་པར་དགའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཟིལ་གྱིས་
མི་ནོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་དང་། མུ་སྟེགས་དང་། ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྟོབས་རྣམས་ལ་བརྫི་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་
བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་ལས་ལྷག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། བདུད་ལ་སོགས་པ་སྟོབས་ཆུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་བརྫི་བར་མི་ནུས་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྟོན་པས་རྗེས་སུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པས་བསྐྱེད་པའམ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡབ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་མ། །ཕ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུང་བས་སོ། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་

117-1-31a

རྣམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བཅས་པའི་བསླབ་པ་བསྲུངས་ཤིང་བསླབས་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཅིང་དེའི་བཀའ་ལས་འདའ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་དང་པོ་པ་རྣམས་ཀྱི་དེད་དཔོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅུའི་ལམ་བརྒྱགས་བྱིན་ནས་བགྲོད་དཀའ་བའི་ལམ་ལས་གྲོལ་བ་ནི་དེད་དཔོན་གྱི་ལས་ཡིན་པས་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །ཡེ་ཤེས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་པས་ཚད་གཟུང་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དཔག་ཏུ་མེད་པའམ་དཔག་
ཏུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པས་སོ། །སྤོབས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་རྒོལ་བའི་ལན་གདབ་པའི་སྤོབས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གསུང་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡན་
ལག་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་པའི་གསུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དོ། །དབྱངས་སྙན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབྱངས་སྙན་པ་ངེས་པར་བསྒྲགས་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགའ་བ་བསྐྱེད་ནས་ངོམས་པ་མེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དབྱངས་སྙན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐུ་བྱད་ལྟ་བས་ཆོག་མི་
ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོར་མཐོང་བ་གང་དུ་བབས་པས་དེ་ལས་གཞན་དུ་བལྟ་བར་མི་འདོད་དེ། བལྟས་ཤིང་བལྟས་ཤིང་དགའ་བ་ནི། །སར་པ་སར་པ་ཡང་ཡང་སྐྱེ། །ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །སྐུ་མཚུངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡན་ལག་མ་ལུས་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པས་དེའི་ཕྱིར་ཐུབ་
པ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་མཚུངས་པ་མེད་པ་སྟེ། འདྲ་བ་ཡང་མེད་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདོད་པ་དག་གིས་མ་གོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདོད་པའི་ཁམས་ན་གནས་ན་ཡང་འདོད་པའི་ཁམས་དང་འབྲེལ་བའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་
ཁམས་དང་འབྲེལ་བས་མ་གོས་པ་ཡང་ངོ་། །ཕུང་པོ་དག་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལས་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཀྱང་གྲོལ་བ་ཉིད་དོ། །ཁམས་རྣམས་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་

117-1-31b

བ་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་དང་། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་རྣམས་དང་བྲལ་ཞིང་མ་གོས་པའོ། །སྐྱེད་མཆེད་རྣམས་བསྡམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་པས་མངོན་པར་ཞེན་པ་རབ་འབྱམས་བསྡུས་པ་སྟེ། རང་གི་ངོ་བོ་མཐར་ཐུག་པར་གྱུར་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་
ཏོ། །མདུད་པ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདོད་པ་དང་། མ་རིག་པ་དང་། ལྟ་བའི་མདུད་པའི་འཆིང་བ་རྣམས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་ནན་གྱིས་བཅད་པ་སྟེ། གང་ཞེ་ན་རྣམ་པར་འཆིང་བ་སྟེ། ཐ་དད་པར་བྱས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་གདུང་བ་རྣམས་ལས་
གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་སྲེག་པར་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་དགེ་བའི་རྒྱུན་རྣམས་སྲེག་པར་བྱེད་པས་སོ། །དེ་དག་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྤངས་པའོ། །སྲེད་པ་ལས་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
ཡོངས་སུ་ནི་ཀུན་ནས་སོ། །གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་སྲེད་པས་སོ། །ཆུ་བོ་ལས་རྒལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུ་བོ་ནི་བཞི་སྟེ། འདོད་པ་དང་། སྲིད་པ་དང་། མ་རིག་པ་དང་། ལྟ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །དེ་དག་ལས་རྒལ་བ་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་
འགྲམ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པ་ལས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཁྱེན་པ་ནི་གཞན་ལ་མེད་པས་སོ། །འདས་པ་དང་། མ་བྱོན་པ་དང་། ད་ལྟར་
གྱི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རབ་ཏུ་གནས་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་
འདས་པ་ལ་མངོན་པར་མི་ཞེན་ལ་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་པས་གཅིག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐའ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་ངོ་བོར་མེད་པས་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པ་

117-1-32a

ནི་གནས་མེད་པ་ཉིད་གནས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གཟིགས་པའི་ས་ལ་བཞུགས་པ་སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་རྟོགས་པར་འདོད་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་ཞེན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ས་ལ་བལྟ་བ་སྟེ། མངོན་པར་འདོད་པ་ཞེས་
བྱ་བའི་བར་དུའོ། །གཞོན་དུ་འདི་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་མ་ཐག་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ནི་སྤོབས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་
བསྔགས་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ན་དོན་དང་ཚིག་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་མཐུ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་གསུང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཉིད་ཀྱིས་བརྒྱན་པར་གསུང་བར་
འགྱུར་ཏེ། ཆོས་ཉིད་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པ་ལ་ཆེད་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷུག་པས་བསྟན་པའི་དོན་དེ་དག་ཉིད་བདེ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ནི་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ་ཕན་པ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སྟོན་
པར་མཛད་པས། བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོར་རབ་བཤད་ཀྱང་། །རྒྱལ་བའི་བསྔགས་པ་ཐམས་ཅད་བརྗོད་མི་ལང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྒྱལ་བ་སྟེ་བདུད་རྣམས་ལས་རྒྱལ་བའོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་བསྔགས་པ་ཐམས་ཅད་བརྗོད་པ་ནི་བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོར་ཡང་མི་
ནུས་པའོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་གིས་ཡོན་ཏན་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཡོན་ཏན་བསྐྱེད་པའི་དབྱེ་བ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བུ་མོ་གཟུགས་བཟང་ཤིན་ཏུ་བལྟ་ན་སྡུག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། 
རྒྱན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་མཚན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ཡང་སྔོན་བཏང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་ནོར་དང་། འབྲུ་དང་། བྲན་ཕོ་དང་། བྲན་མོ་དང་། ནོར་བུ་དང་། མུ་ཏིག་དང་། བྱི་རུ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བྱིན་ནོ། །གོས་ནི་བགོ་བར་བྱའོ། །དྲི་མཆོག་དྲི་ལྡན་ནི་དབྱར་གྱི་མེ་ཏོག་ཉིད་

117-1-32b

དེ་མ་ལི་ཀའོ། །ཕུལ་བ་ནི་སྦྱིན་པའོ། །མཆོད་རྟེན་ནི་མཆོད་རྟེན་ནོ། །བླ་ན་མེད་པའི་སེམས་ནི་དྲི་མ་མེད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་མཆོད་པར་བྱས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནི་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱིན་པས་ང་གྲགས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་
དེ་འདྲ་བའི་སེམས་ནམ་ཡང་མ་སྐྱེས་སོ། །སྡུག་པའི་མཆོག་བྱིན་པ་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྤྱད་པར་བྱའོ་སྙམ་པའི་སེམས་ཀྱང་ང་ལ་མེད་དེ། འོན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་
ཆེད་དུའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣ་དང་བྲལ་བའི་སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་ལ་བརྟན་ཏོ། །གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེས་བཀང་ནས་
སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་བསོད་ནམས་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ་བཟུང་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་དང་ཉེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་མང་དུ་བསྐྱེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་བསྐལ་པར་ཕན་ཡོན་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་
ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱང་མཐར་ཐུག་པར་བརྗོད་པར་མི་སྤྱོད་དོ། །དེ་བས་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོའི་མདོ་སྡེའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ་གཟུང་བ་ལ་ཡང་བློ་དང་ལྡན་པས་རྟག་ཏུ་འབད་པར་བྱའོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པའི་མདོ་
སྡེ་ནན་ཏན་གྱིས་མཉན་པར་བྱའི། ཚིག་ཙམ་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྡུས་པའོ། །ཇི་ལྟར་འདས་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་བཞིན་དུ་མ་འོངས་པ་ལ་ཡང་ཐོགས་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར། འཇིག་རྟེན་འདྲེན་པ་མྱ་ངན་འདས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་འདྲེན་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཕྱི་མའི་དུས་ན་དགེ་སློང་སྡོམ་པ་མེད་པ་མང་པོ་དག་མང་དུ་ཐོས་པ་མི་འདོད་པ་དེ་དག་སྒྲ་ཙམ་གྱིས་སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། བསམ་གཏན་དང་། ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པའི་

117-1-33a

བསྔགས་པ་རྗོད་པར་བྱེད་ཀྱང་དེ་དག་འདོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེ་གསུངས་པ། ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་དག །ཙན་དན་དག་ནི་འདི་འདྲ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བའི་དཔེས་ནི་སྒྲ་ཙམ་པ་འདུག་པར་གསུངས་སོ། །འཚོ་བ་ཙམ་གྱི་ཆེད་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ལ་
བསྔགས་པ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། རང་གི་ངོ་བོ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར། ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་དབུལ་པོ་ལ་ལ་ཞིག །སྐྱེ་བོ་མང་པོས་ཡོངས་བརྙས་གྱུར་པ་སྟེ། །བརྙས་པ་ནི་སྨད་པར་གྱུར་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ཉམས་པ་ལ་ཡང་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་དེ་ཉིད་
ཀྱིས་ཕྱིས་ནོར་གྱི་གཏེར་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོས་འདོད་པར་བྱའི་གཏེར་ཆེན་པོའི་བདག་པོར་གྱུར་ན་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོས་རིམ་གྲོ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་གི་ཚེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པར་འགྱུར་
རོ། །སངས་རྒྱས་སུ་དག་ཕྱོགས་སུ་མྱ་ངན་འདས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་གསུངས་སོ། །ཟླ་འོད་གཞོན་ནུ་སེམས་དགའ་ནས་ཞུས་པ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མྱ་ངན་ཡོངས་འདས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མ་རུངས་དུས་ན་བདག་གིས་མདོ་
འདི་གཟུང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མ་རུངས་པའི་དུས་ངན་པ་ལ་བབ་པའི་ཚེ་བདག་གིས་མདོ་འདི་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱའོ། །ཟླ་འོད་གཞོན་ནུ་ཇི་ལྟ་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྔ་བརྒྱ་མདོ་སྡེ་འཛིན་པ་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པར་གྱུར་ཏོ། །སངས་རྒྱས་རྗེས་དྲན་ངེས་གྲུབ་པས། །ཡེ་ཤེས་དབང་
ཕྱུག་ཆེར་གྱུར་ནས། །སངས་རྒྱས་སྲས་པོ་བརྒྱས་བསྐོར་བ། །འཇིག་རྟེན་ལ་གགས་ཀུན་མཁྱེན་གྱུར། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་གསུམ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་བསྟན་པར་འདོད་ནས། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས་འདི་སྐད་གསོལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ཞུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དུས་གཅིག་ཏུ་ཞུ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་ལ་སྐབས་ཕྱེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞུ་བའི་སྐབས་ཕྱེ་ནས་

117-1-33b

སོ། །ཞུ་བ་ལུང་བསྟན་པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་སྩོལ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྟག་ཏུ་སྐབས་ཕྱེ་ཡིས་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་ནམ་ཡང་སྐབས་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་
ལགས་ཞེས་རང་གི་འདོད་པ་ཞུས་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་གསུངས་པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ངེས་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་ངེས་པར་རྟོགས་པ་ནི་ངེས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་རང་རང་གི་ངོ་བོ་མཐར་ཐུག་པ་མཉམ་
པར་མཐོང་བའི་མཉམ་པ་ཉིད་དང་བློ་མཉམ་པར་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཞན་དག་གོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་ནི་ངག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ། མ་སྐྱེས་པ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་མ་འདྲེས་པ། ཕྱི་དང་ནང་གི་
བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བྲལ་བ། འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུན་གཡོ་བ་མེད་པ་ཡང་མེ་རླུང་མེད་པ་ལ་འབར་བའི་རྩེ་མོའི་རྒྱུན་བཞིན་དུ་འཇུག་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་
སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་སྤྲོས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་ན་ཕུང་པོ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་། དམ་བཅས་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཁུང་རྣམས་བོར་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཐམས་ཅད་
མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཁྱུ་མཆོག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་དོ། །འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་རབ་ཏུ་སྤངས་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་འདི་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་འདི་དག་དང་། རིགས་པར་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་
པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པ་སྟེ་ཚད་མ་དང་ལྡན་པའི་རྣལ་འབྱོར་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་རིགས་པར་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ངོ་བོ་ནི་རིགས་པར་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་མི་རིགས་པ་རྣམ་པར་སྤང་བའོ། །དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པ་ནི་མངོན་པར་

117-1-34a

ཞེན་པའོ། །འཁོར་བ་ལས་ཐར་བར་འདོད་པ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ནམ་གྱི་ཆ་སྟོད་དང་། ནམ་གྱི་ཆ་སྨད་ལ་མི་ཉལ་བར་དཀར་པོའི་ཆོས་ལ་སྤྲོ་བའོ། །སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་ཡིད་མི་རྟོན་པ་ནི་འཁོར་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་མི་བྱེད་པའོ། །ཕྱི་དང་ནང་གི་
སྐྱེ་མཆེད་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང་། བདག་ལ་མི་སྟོད་གཞན་ལ་མི་སྨོད་པ་དང་། ཁྱིམ་ལ་ཆགས་པ་སྤོང་བ་དང་། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཡིད་རྟོན་པ་སྤོང་བ་དང་། གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་མི་འགྲོ་བ་ནས་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པའི་བར་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱུ་
ཡིན་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ངས་ནི་བདུད་རྩིའི་སྒོ་ཡང་རབ་ཏུ་ཕྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ངས་ནི་ཞེས་པ་ནི་བདག་གིས་སོ། །བདུད་རྩི་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ་ཐར་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་མཚན་ཉིད་
ནི་འཆི་བ་སྟེ་དེ་མེད་པའོ། །དེའི་སྒོ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡིན་ནོ། །ཕྱེ་བ་ནི་མ་བསྒྲིབས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅི་འདྲ་དེ་བཞིན་བཤད། །ཆོས་རྣམས་ངོ་བོ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་དུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་ངས་བཤད་དོ། །སྐྱེ་བ་དག་ཀྱང་
ཅི་འདྲ་སྟེ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང་། གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱའོ། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཕན་ཡོན་བཅས་པར་བཤད་དེ། ཕན་ཡོན་དང་བཅས་པར་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་གང་བསྟན་པའི་ལམ་ནས་འགྲོ་བར་བྱ་སྟེ། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་སྤངས་པ་དང་། དགེ་བའི་
བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་དང་། དབེན་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་བསྒོམ་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་ཡང་དག་པར་འཛུད་པ་དང་། སངས་
རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པ་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་ནས་མྱུར་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་བྱད་ཁྱད་པར་ཅན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པ་སྔར་བསྟན་པ་

117-1-34b

ཡིན་ནོ། །རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་དེ་ལ་གཏད་པའི་ཡིད་དང་བ་བསྒོམས་ན། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གིས་དེ་ལ་དགོངས་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དགོངས་པས་དེ་ནམ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤེས་ནས་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །མི་དེའི་སེམས་ནི་ཤིན་ཏུ་མྱོས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
པ་ལ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་པས་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པ་ཤེས་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་པས་མྱོས་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཉིད་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཕྱོགས་བཅུ་དག་ན་སེམས་ཅན་སུ་ཡང་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
པས་ནི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་འདོད་པས་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །འདུས་བྱས་དང་འདུས་
མ་བྱས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ནས་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་མཚན་མ་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཡང་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་གནས་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་
ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཤེས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུར་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཆོས་ཉིད་བལྟ། །འདྲེན་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་མང་དུ་མིས་བརྟགས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐུའི་རྣམ་པས་ཀྱང་རུང་། དེ་ལས་ལྡོག་པས་ཀྱང་
རུང་། རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་མཐར་ཐུག་པར་འགྱུར་ཞིང་དེ་ལ་གཞོལ་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐུ་བྱད་དེ་རྣམ་པས་སམ་ཡེ་ཤེས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་སྐུས་ཀྱང་རུང་། ལངས་པ་དང་། འགྲོ་བ་དང་། འདུག་པ་དང་། ཉལ་བ་ལ་སོགས་པའི་

117-1-35a

སྤྱོད་ལམ་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པས་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་སྨོན་ལམ་དང་འབད་པའི་སྟོབས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས་པ་ནི་མཚན་མ་དང་འབད་པ་ཐམས་ཅད་
དང་བྲལ་ན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་གྱིས་བརྒྱན་པ་ཐམས་ཅད་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །བདག་དང་གཞན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བས་ང་རྒྱལ་ཡང་མི་སྐྱེའོ། །ནམ་ཞིག་དེ་ནི་ན་ཞིང་མི་བདེ་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གི་ཚེ་ནད་ཆེན་པོས་ན་ཞིང་གནོད་པར་གྱུར་པས་དེ་ལ་
ནི་འཆི་བ་ལ་ཐུག་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བས་ལུས་ལ་ཁྱབ་པར་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་རྣམ་པར་མི་ཉམས་ཏེ། རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་དང་། ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་རྟོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་
ཕན་ཡོན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཐོས་ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་འབད་པ་བརྟན་པོས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ངེས་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འབད་པར་བྱའོ། །ངས་ནི་རབ་ཏུ་བཟང་བའི་ཆོས་བཤད་ཀྱང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟོན་པ་ཙམ། །ཁྱོད་ཉིད་ཀྱིས་ནི་
མངོན་དུ་བྱས། །ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །ནད་པ་སྨན་གྱི་རྐྱལ་པ་ཐོགས་པ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་
ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ལ་རྟག་ཏུ་འབད་པར་བྱའོ་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསླབ་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་འཛིན་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །སྤྲོས་མེད་བདག་ཉིད་བསྒོམ་པ་ཡིན། །མཉམ་པ་གང་དུ་བློ་མཉམ་པ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་ངོ་བོ་ཉིད། །ཅེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་
འཛིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་པ་རྫོགས་སོ།།      །།དེ་ནས་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དབྱངས་བྱིན་གྱི་ལེའུ་བསྟན་པས་ཐམས་ཅད་གཏང་བར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མགོ་དང་གོས་ལ་མེ་འབར་བ་ལྟ་བུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མགོ་དང་གོས་ལ་མེ་འབར་བ་གསོད་པ་ལ་བརྩོན་པའི་

117-1-35b

སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ་ཉེ་དུའི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་སྤང་ཞིང་། རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྤངས་ལ་ཁྱིམ་གྱི་གནས་ནས་ཉེ་བར་འབྱུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་བཏང་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞོན་ནུ་སྔོན་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། 
དབྱངས་བྱིན་དཔེར་བྱས་ནས་དེ་དག་ཉིད་གསལ་པོར་སྟོན་ཏེ། རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་ཉན་ཐོས་འདུས་པ་དང་པོ་ནི་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་བྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཟག་པ་ཟད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པའོ། །ཁུར་
བོར་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཕུང་པོ་དང་། དམ་བཅའ་བ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཁུར་རྣམས་དང་བྲལ་བའོ། །རང་གི་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པའི་ལམ་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རང་གི་དོན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པའོ། །སྲིད་པར་སྦྱོར་བ་ཡོངས་
སུ་ཟད་པ་ནི་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་སྲིད་པར་སྦྱོར་བ་དགུ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་བཀས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་གང་གི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །ཡང་དག་པའི་ལམ་བསྒོམས་པས་
གང་ལ་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །སེམས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ནི་གང་དག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བས་རང་གི་སེམས་ལ་དབང་ཐོབ་པས་འདུས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདུས་པ་གཉིས་པ་ལ་ནི་བྱེ་བ་ཕྲག་
བདུན་ཅུའོ། །འདུས་པ་གསུམ་པ་ལ་ནི་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་ཅུའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་གྲངས་མེད་པ་འདུས་པར་གྱུར་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཚེའི་
ཚད་ནི་ལོ་བཞི་ཁྲིར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཆེན་པོར་བསྟན་པའོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་འབྱོར་པ་ནི་ནོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །རྒྱས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བས་སོ། །བདེ་བ་ནི་ནད་ལ་སོགས་པ་མེད་པའོ། །ལོ་ལེགས་པ་ནི་ལོ་ཏོག་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིད་

117-1-36a

ལ་དགའ་བ་ནི་དགའ་བར་བྱ་བའོ། །ཉམས་དགའ་བ་ནི་བདུད་ལ་སོགས་པས་གནོད་པ་མེད་པའོ། །སྐྱེ་བོ་དང་མི་མང་པོས་གང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནོད་པ་ཅི་ཡང་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་རྒྱལ་པོ་གཉིས་བྱུང་བར་གྱུར་ཏེ། སྟོབས་བརྟན་དང་། སྟོབས་
ཆེན་ཞེས་བྱ་བས་ཕྱེད་ཕྱེད་ལ་དབང་བྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལ་སྟོབས་ཆེན་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱོགས་དེར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དབྱངས་བྱིན་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དབྱངས་བྱིན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པ། ཉེ་བར་
མཁོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱལ་པོ་འཁོར་དང་བཅས་པ་དེས་བསོད་སྙོམས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་བདེ་བར་ལོངས་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་སྤྱན་དྲངས་སོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེས་རྒྱལ་པོ་དེ་འཁོར་དང་བཅས་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། གོས་སྦྱོང་ལ་སོགས་པའི་རམ་གྱིས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་
མཐར་ཐུག་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རབ་ཏུ་དགོད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །སྦྱིན་པ་རབ་སྦྱིན་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལོངས་
སྤྱོད་ཀྱི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མ་བསྔགས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པའི་མཆོད་པ་གཙོར་བྱེད་པས་གང་དག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། །ཟང་ཟིང་
མེད་པའི་ཆོས་ལ་བརྟེན་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དོན་ཆེན་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཟང་ཟིང་མེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་སྦྱིན་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པ་ནི་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་
འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འདྲ་དེ་དག་མྱུར་དུ་སངས་རྒྱས་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའོ། །བཟློག་པའི་སྒོ་ནས་དབེན་པ་བསྟེན་པ་གཙོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདོད་པ་དག་ལ་རབ་ཏུ་བརྟེན་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བུ་དང་བུ་མོ་ཆུང་མ་དང་ཉེ་དུ་ལ་

117-1-36b

སོགས་པའི་སྲེད་པ་དང་ལྡན་པས་འདོད་པ་ལ་རབ་ཏུ་བརྟེན་པས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདྲའི་སངས་རྒྱས་གང་ཡང་སྔོན་མ་བྱུང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་གང་ཡང་ཁྱིམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ནས་བུ་དང་བུ་མོ་དང་
ལྡན་བཞིན་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའམ། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ནི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །རྒྱལ་སྲིད་ལ་སོགས་པ་སྤངས་ཤིང་ཟག་
པ་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་སྤངས་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ངེས་པར་རྒྱལ་ཏེ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་འདུས་མ་བྱས་པ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་མཆོད་པ་
ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཉེས་པར་མི་འགྱུར་གྱིས་ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བསྲུང་བ་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བས་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ལ་རབ་ཏུ་རྟོག་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བས་དགོན་པར་ཕྱོགས་ཏེ་གོམ་པ་བདུན་བོར་ན་སྔ་མ་དེ་བས་བསོད་ནམས་འདི་ཁྱད་
པར་དུ་འཕགས་སོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ལྟ་བུའི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པའི་གཏམ་རྒྱ་ཆེར་ཐོས་པ་དང་། གང་གི་ཕྱིར་བདག་ཀྱང་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བྲེགས་ཏེ་གོས་ངུར་སྨྲིག་བགོས་ནས་དད་པས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བསམས་ནས། འཁོར་དང་བཅས་
པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བཟུང་སྟེ་དེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས་ངན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་དུ་ལོག་པར་ལྟུང་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཏོ། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་སོ། །དེ་དག་ལས་ཏིང་
ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་སོ། །བཟུང་ངོ་། །བསྒོམས་སོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ་ཡེ་ཤེས་དཔའ་བ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེས་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱས་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་

117-1-37a

འདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་གདུལ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །རྒྱལ་པོ་སྟོབས་ཆེན་དང་ལྷན་ཅིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དབྱངས་བྱིན་གྱི་དྲུང་དུ་འོངས་པའི་འཁོར་དེ་དག་གིས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་དེ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་
གྱུར་ཏོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་རྒྱ་ཆེར་ཐོས་ཤིང་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱས་ནས་བསྐལ་པ་འབུམ་ཚང་བ་དང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔའ་བརྟན་ཞེས་བྱ་བ་ཤ་སྟག་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། དེ་བཞིན་
དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཁྱིམ་དང་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཡང་འདིའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
པས་ནི་སྔོན་གྱི་སྦྱོར་བའི་ལེའུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱའོ། །དགོས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་གཟུང་བར་བྱའོ། །ངས་དྲན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བསྐལ་པ་ན། །འདས་པའི་དུས་ན་མི་ཡི་གཙོ་བོ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྔོན་གྱི་དུས་ན་ཉམས་སུ་
མྱོང་བ་བསྟན་ཏོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བསྐལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསམ་པར་མི་ནུས་པའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་བསྐལ་པ་འདས་པའི་དུས་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དབྱངས་ཀྱིས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལྷག་པའི་གཞུང་གི་དོན་བསྟན་པ་ཉིད་
ཚིགས་སུ་བཅད་པས་སྟོན་པ་ཡིན་པས་རྟོགས་སླ་བའི་ཕྱིར་མ་བཤད་དོ། །སྔོན་གྱི་སྦྱོར་བའི་ལེའུའི་གཞུང་ན་དོན་གྱིས་རྣམ་བརྒྱན་པ། །ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་འགྲོ་བ་རྟོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསྟན། །བསྒོམ་པའི་དོན་དུ་སེམས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་གཟུང་བྱས་ནས། །དེའི་ཕྱིར་མ་ལུས་
སེམས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་བཟུང་ལ་བསྒོམ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དབྱངས་བྱིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ངེས་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ལས། དེ་ནས་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཏིང་

117-1-37b

ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ལ་རྨོངས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དྲིས་པའོ། །གཞོན་ནུ་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་སྟོན་པར་རྩོམ་པ་ཡིན་ནོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ལ་
ཞུགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་པའམ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་བསམ་པས་རབ་ཏུ་བསྒྱུར་བས་མཆོད་པ་དེ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །མཆོད་
པ་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ལྟ་སྟེ་ཆོས་གོས་དང་། བསོད་སྙོམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མཆོད་པ་དང་བསྙེན་བཀུར་ལས་བྱུང་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱང་འཐོབ་པར་
འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའམ། མཐོ་རིས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཙམ་འདོད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་སེམས་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་སེམས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདོད་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་ཡང་མི་
དམིགས་པ་སྟེ། མངོན་པར་ཞེན་པའི་གནས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དེ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུར་ལྟ་ག་ལ་ཞིག་དམིགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་མཆོད་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་མཐོང་བ་དང་། བདག་ཉིད་མི་དམིགས་པ་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་
པ་གཞན་ལ་མི་རེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་པའོ། །མཆོད་པ་འདིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་རབ་ཏུ་ཐོབ་ཅིང་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་
རྒྱ་སྟེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ནི་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་འདི་དག་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་གསུངས་པ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་མཐའ་ཡས་པ་ལ་སྤོས་ཕུལ་བས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། 

117-1-38a

ཡེ་ཤེས་མཐའ་ཡས་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལ་དྲིས་ཕུལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དྲི་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་དྲིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་པ་དེས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་
རང་བཞིན་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་ཆུང་ངུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །བཟོད་པ་ཆེན་པོ་བསྟེན་པའི་མི་དེ་ལ་ནི་མིའི་ཁམ་ཚད་ཙམ་དུ་བཅད་གཏུབས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམ་ཚད་ཙམ་དུ་བཅད་ཅིང་གཏུབས་ནས་ལུས་དུམ་བུར་བྱས་ཀྱང་བསྐལ་པ་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་
པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་དེའི་སེམས་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཅད་བྱ་དང་གཅོད་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ན་བཟོད་པའི་མིང་དུ་གདགས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བཟོད་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་གང་གི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེས་དྲིས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་མཐུན་
པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། །གང་གི་རྒྱུས་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཅེས་བྱ། །ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད། །ཅེས་འདྲི་ན། ཆོས་བདག་མེད་པ་ལ་སེམས་ཀྱིས་འདོད་ཅིང་བཟོད་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་སྟེ། ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྟོགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཕན་པའི་ཕྱིར་
རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དྲུང་དུ་བདུད་སྡིག་ཅན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆ་བྱད་ཀྱིས་འོངས་ནས་དེ་ཕྱིར་ཟློག་པའི་ཕྱིར་ཚིག་འདི་སྐད་སྨྲའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་ཡིས་དེའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་
ཉིད་དུ་འབྱུང་བར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་སྨྲ་ཡང་དེ་ཕྱིར་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་མི་མཐུན་ལྟ་ལས་རྟོགས་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་ལྟ་བ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་ནི་ལམ་ངན་པ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་
པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ལམ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་རྟོགས་པར་བྱེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་ཏུ་འཇུག་པའོ། །མི་འཆི་ཐོབ་པའི་ལམ་ནི་འདི་མིན་ཞེས། །ཞེས་བྱ་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་ལྟ་

117-1-38b

བ་ལོག་པར་ལྟུང་བའི་ལམ་ལས་བཟློག་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་བདུད་རྩི་འཐོབ་པའི་ལམ་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་པས་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པའི་ལམ་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པ་ལས་སེམས་
ཅན་དང་སྲོག་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་ཡང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བདུད་རྣམས་བྱེ་བ་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་སུ་དེ་དག་གི་དྲུང་དུ་འོངས་ནས་སེམས་ཅན་དང་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ཡང་དེ་དག་ལ་གཡོ་བ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ལན་འདི་སྐད་
འདེབས་པར་བྱེད་དོ། །ཚད་མ་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་པས་བདག་མེད་པ་རྟོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དང་སྲོག་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་ཡང་དག་པར་རྟོགས་སོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ཁྱོད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། ལམ་ལོག་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་སེར་སྐྱ་ལ་སོགས་པ་མུ་སྟེགས་པ་བཞིན་ནོ། །བདུད་
ཉིད་ངའི་སེམས་སླུ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་སུ་འོངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་ཕུང་པོ་སྟོང་པར་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྟོང་པར་ཤེས་སོ། །ཤེས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་མི་འགྲོགས་ན་ཅི་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྲགས་ཤེ་ན། ཐ་སྙད་ཙམ་གྱིས་རྣམ་པར་དཔྱོད་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཐ་སྙད་ཙམ་ཡིན་པས་དོན་གྱིས་སྟོང་ངོ་། །ཐ་སྙད་འདི་དོན་དམ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་ན་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་བཞིན་དུ་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་
བར་དཔེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་དག་གི་བུ་སྐྱེས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་ལ་བུ་ཞིག་སྐྱེས་པ་ལ་ལྷ་སྦྱིན་ལ་སོགས་པར་མིང་བཏགས་པའི་མིང་དེ་ནི་གང་ནས་ཀྱང་འོངས་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་མིང་བཏགས་པ་དེ་ཡང་གང་ནས་
ཀྱང་མ་འོངས་ཏེ་སྒྲོ་བཏགས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་གང་། ངོ་བོ་ལ་ངེས་པར་བརྟགས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་དང་སྲོག་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟགས་པ་ན་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་གྱི། གཞན་མ་

117-1-39a

ཡིན་ནོ། །རྒྱ་མཚོའི་དབུས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་དབུས་སུ་མེ་འབར་བ་འབྱུང་བ་ནི་སྲིད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ནམ་ཡང་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའམ། སྲོག་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་གང་ཡང་སེམས་ཅན་ནམ། སྐྱེ་
བའམ། འཆི་བའམ། རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བསམས་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའོ་ཞེས་གང་གིས་རྟོགས་པ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་རང་བཞིན་རྟོགས་པ་ནི་གཞན་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་
བསྟན་པའི་ཕྱིར། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་རྣམ་པར་རིག་མི་ནུས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འཇིག་ཚོགས་ཀྱི་ལྟ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་མི་ནུས་པའོ། །མུ་སྟེགས་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཁ་ཟས་ལ་སོགས་པ་ལ། ཤིན་ཏུ་བརྐམ་པ་དང་། ཆགས་པ་ཆེ་བ་
དང་། ལྷུང་བཟེད་དང་ཆོས་གོས་ལ་སྲེད་པ་དང་། མི་བརྟན་པ་དང་། ཁེངས་སེམས་ཅན་དང་། སྙོམ་ལས་དང་། གཉིད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་དང་། ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་། འགལ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ
ཡིན་ནོ། །གང་ལ་སྤྱོད་ཡུལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྟོགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏེ། དྲན་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །གཞག་པ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་མི་གཡོ་བའོ། །དགའ་བ་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྟེ་མལ་ལོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་གོས་ཀྱིས་གཡོགས་པ་དང་། ཟས་ནི་
བསམ་གཏན་གྱི་བདུད་རྩིའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་དྲིས་རྗེས་སུ་བྱུགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བའི་རྒྱན་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བདག་མེད་ཡོན་ཏན་ཆུ་བོའི་གཏེར་གྱུར་པ། །རྫོགས་
པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱིས་བརྒྱན་ཅིང་སྟོང་པས་ཁྱབ། །དོན་གྱི་སྙིང་པོ་རྟོག་པ་ནས་བློ་གྲོས་མཐའ་ཡས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །བསམ་གཏན་ཏིང་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་རྒྱུ་ཡང་གསུངས། །ཏིང་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱ་བའི་ལེའུའི་བཤད་པ་སྟེ་དྲུག་པ་རྫོགས་སོ།།      །།ད་ནི་སྡུག་བསྔལ་

117-1-39b

དང་དུ་ལེན་པ་དང་གཞན་གནོད་པར་བྱ་བ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པ་དང་ཆོས་ལ་ངེས་པར་རྟོགས་པའི་དབྱེ་བས་བཟོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ལེའུ། བཟོད་པ་གསུམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་མཁས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེས་བཟོད་པ་དང་པོ་དང་། གཉིས་པ་དང་། གསུམ་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་
ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའོ། །གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་ལ་སོགས་པས་ནི་བསད་པ་གསུམ་གྱི་ལེའུ་ལ་འཇུག་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་གཟུང་བ་ལ་འབད་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཟོད་པ་གསུམ་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ནི། སུ་དག་དང་
ཡང་རྩོད་པར་མི་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་དང་ཡང་རྩོད་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཐབ་ཅིང་རྩོད་པ་སྤངས་ནས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་ནི་ཐམས་ཅད་བཟོད་པའོ། །འདི་དག་བཟོད་པ་དང་པོར་བསྟན་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བཟོད་པ་དང་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་
ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཟོད་པ་དང་པོའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་འདྲར་ཤེས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བཟོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་བཟོད་པ་མཚན་མ་སྤངས་པ་དེ་ནི་
མདོ་སྡེའི་ཚུལ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་མཁས་ཤིང་ལེགས་པར་བསླབས་པས་ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་བདེ་བར་གཤེགས་པས་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་དེ་མོས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ངེས་པའི་དོན་དང་དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཤེས་པར་
འགྱུར་ཏེ། གང་སྟོང་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ངེས་པའི་དོན་དེ་བཤད་པ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པའོ། །གང་ཡང་གང་ཟག་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་དྲང་བའི་དོན་ཏེ་བཤད་དུ་ཡོད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་མཉམ་པ་ཉིད་མཐོང་བ་རྣམས་ནི་མུ་སྟེགས་པ་དེ་དག་ལ་ཡང་སེམས་སྡང་བ་མི་སྐྱེ་ལ། ཡང་དག་
པ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་མི་ཆགས་སོ། །དེ་ནས་གཟུངས་རྣམ་པ་བཞིའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བདེན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པའི་ཚིག་སྨྲ་བར་འགྱུར་རོ། །ས་ལ་སོགས་པའི་འབྱུང་བ་རྣམས་གཞན་དུ་འགྱུར་ཡང་སྲིད་ཀྱི། འདི་ལྟ་བུའི་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་

117-1-40a

དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་བཟོད་པ་དང་པོའི་ཁྱད་པར་བསྟན་ནས། ཞི་གནས་སྟོབས་ཀྱིས་བསྐྱོད་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བཟོད་པ་གཉིས་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་
གཡོ་བ་མེད་པར་གྱུར་ཅིང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་འཁྲུག་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་ན་དེའི་ཚེ་བཟོད་པ་གཉིས་པའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱིས་འཁྲུགས་པར་མི་ནུས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའི་བཟོད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་གྱུར་པ་དང་། 
རང་དང་གཞན་ཏུ་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སྤྱོད་ལམ་རྣམ་པ་བཞི་ཆར་ལ་ཡང་སེམས་གཡོ་བ་མེད་པར་གྱུར་པ་ན་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་ཀྱིས་འགྲེང་ངམ་འདུག་གམ་འགྲོའམ་ཉལ་ཡང་རུང་། སྨྲ་ཡང་རུང་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་བསྒྲུབས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་
མཐའ་ཡས་པ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་འགྲོ་ཞིང་དེས་ང་རྒྱལ་ཡང་མི་བྱེད་ལ། དེ་ལས་ཉམས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་
ཤེས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ནས། སྒོ་སྣ་ཚོགས་ནས་ཆོས་སྟོན་པར་གྱུར་ཀྱང་དེས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་དུ་འཛིན་ཅིང་གཞན་དག་ལ་ཡང་བསམ་པའི་ཁྱད་པར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་བསྟན་པར་འདུ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟོད་པ་གཉིས་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བའི་
དོན་ཏོ། །བཟོད་པ་གསུམ་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤར་དང་ལྷོ་དང་ནུབ་དང་བྱང་ཕྱོགས་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཤར་དང་ལྷོ་དང་ནུབ་དང་བྱང་དང་། སྟེང་དང་། འོག་དང་། ཕྱོགས་མཚམས་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་རྣམ་པར་བཞུགས་
པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མཐོང་བར་འགྱུར་ཞིང་དེ་དག་ལ་ཆོས་ཀྱང་ཉན་ཏོ། །རང་ཉིད་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་སྤྲུལ་ནས་གདུལ་བྱའི་སེམས་ཅན་རྣམས་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པར་ཡང་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་མཐོང་ཞིང་སེམས་

117-1-40b

ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་སྤྱོད་ལམ་ལ་ལེགས་པར་སློབ་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་ཁམས་
འདིའི་སེམས་ཅན་ཅི་ཡོད་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཅིང་བསྟོད་པ་བྱེད་པ་ན་དེས་དེ་དགའ་བའམ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་སྐྱེ་བར་གྱུར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསླབ་པ་ལ་ལེགས་པར་བསླབས་པ་མ་ཡིན་
ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་བསྒྲགས་པར་གྱུར་པ་ན་གལ་ཏེ་སེམས་ཞུམ་པར་གྱུར་ན་དེ་ལྟ་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་སློབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་བཅས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སློབ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱས་
ནས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྙེད་པ་དང་མ་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བརྒྱད་ཀྱིས་རིའི་རྒྱལ་པོ་བཞིན་དུ་སེམས་མི་བསྐྱོད་ཅིང་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རླུང་གིས་མི་གཡོ་བ་ནི་བཟོད་པ་གསུམ་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་བཟོད་པ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པས་དབྱེ་བས་བསྟན་
པའི་ཕྱིར། སྒྲ་ཡི་རྗེས་འགྲོ་བཟོད་པ་འདི་བསྟན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ངན་པར་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་ལམ་ལ་བཟོད་པས་ན་སྒྲའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་
རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་སྟེ། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཡང་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །བཟོད་པ་གསུམ་པོ་འདི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་ནས་བདག་ཅག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བར་བྱའོ། །ཞེས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་

117-1-41a

འགྱུར་རོ། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་ས་ཆེན་པོ་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་རབ་ཏུ་གཡོས་སོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱི་ས་ལྷ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆར་ཡང་རབ་ཏུ་འབེབས་སོ། །སེམས་ཅན་དག་གིས་སྤྱོས་བསྡིགས་བརྡེགས་ན་ཡང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་
བཤད་ཟིན་པས་ཡང་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །གང་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་མཚོན་ཐོགས་ནས་དེའི་ལུས་དང་ཡན་ལག་དུམ་བུ་དུམ་བུ་མང་དུ་གཏུབས་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་ཁྲོ་བའི་སེམས་སམ། སྡང་བའི་སེམས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་གྱི། བཟློག་ནས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་
ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་ཉིད་གཟུང་བའི་ཕྱིར་འབད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་མཆོག་རབ་བླ་ན་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པའི་བཟོད་པ་དག་བསྒོམ་པར་བྱའོ་
ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་ཚེ་ཆོས་ལ་བཟོད་པས་སྐྱོན་སྤངས་ནས། །རྣམ་རྟོག་མ་ལུས་ཞི་བ་ལེགས་བསྒོམས་ན། །བདུད་ཀྱི་དགྲ་ཡི་ཚོགས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཞི། །བཟོད་མེད་དྲག་ཚིག་མཚོན་རྣོན་བཟོད་པར་གྱིས། །བཟོད་པ་གསུམ་གྱི་ལེའུ་བསྟན་པ་སྟེ་བདུན་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
ད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་ལེའུ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་མཁས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞོན་ནུ་ཇི་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་དྲིས་པའོ། །གཞོན་ནུ་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལན་གྱི་ཚིག་གསུངས་
པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་གྱིས་ངེས་པར་བརྟགས་པ་ན་ངོ་བོ་ཉིད་ཉེ་བར་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །མཚན་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མཚན་མ་ནི་དངོས་པོའི་རྟགས་
ཏེ། མཚན་མ་དང་། རྟགས་དང་། རྒྱུ་གང་དག་གིས་དེ་འཛིན་པ་ཉིད་དོ། །མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་དུ་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ལ་ནི་མཚན་མའི་ངོ་བོ་མེད་པས་མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ལ། བྱ་བ་དེ་ཡང་གཅིག་པའམ། 

117-1-41b

ཐ་དད་པའམ། གཉི་གའི་ངོ་བོ་ཡང་མེད་པས་མཚན་ཉིད་དང་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པས་དེའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་དང་། གཞན་དང་། གཉི་ག་དང་། རྒྱུ་མེད་པ་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་སྐྱེ་
བ་བཀག་པའི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པའོ། །མ་འགགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་འགག་པ་ཡང་མེད་དོ། །སྐྱེས་པ་ནི་འགག་པར་འགྱུར་གྱིས་མ་སྐྱེས་པའི་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་འཆི་བ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །ཡི་གེ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འགྱུར་བ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་སྟེ། ཡི་གེའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པས་སྒྲའི་
ཚངས་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡི་གེ་མེད་པའོ། །སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་མ་ཐག་པའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་སྤྲོས་པ་བདག་དང་བདག་གི་རང་གི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་མྱ་
ངན་ལས་འདས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི་གཟོད་མ་ཉིད་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དག་པར་བྱ་བ་དང་། དག་པར་བྱེད་པ་དང་། དག་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པའོ། །ཅི་ཐམས་ཅད་དུ་ངོ་བོ་མེད་པས་དེ་སྐད་བརྗོད་པར་
བྱའམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་འཆིང་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་ཆོས་
ཐམས་ཅད་དེ་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཟུགས་དང་། སྒྲ་དང་། དྲི་དང་། རོ་དང་། རེག་བྱ་དང་། 
ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འདོད་ཆགས་པར་མི་བྱེད། ཞེ་སྡང་བར་མི་བྱེད། གཏི་མུག་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཤེས་པའི་དགོས་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཡོད་བཞིན་དུ་འདོད་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བསམ་

117-1-42a

པའོ། །ལན་གདབ་པའི་ཕྱིར། དེས་ཆོས་དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་རྗེས་སུ་དཔག་པས་སོ། །མ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་གྱིས་
སོ། །དེ་ལྟར་མ་དམིགས་ཤིང་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བས་ཁམས་གསུམ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཐམས་ཅད་ལ་མ་ཆགས་པ་ཉིད་ནི་མྱུར་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒྲུབས་ནས་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་
འགྱུར་རོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བཤད་པ། དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་པར་བྱར་མེད་དོ། །གཞོན་ནུ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སངས་རྒྱས་ངེས་པར་འཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་གསུངས་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པ་ལ། གཞོན་ནུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་ཏ་ལ་བདུད་ཙམ་དུ་འཕགས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བའོ་ཞེས་ཚིག་ཏུ་གསུངས་ཏེ། སྒྲ་དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བའོ་ཞེས་གོ་བར་
བྱས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་གསུང་རབ་ལ་རྒྱལ་བུ་གཞོན་ནུ་སྙིང་རྗེ་ཆེར་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་བྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་
བསྟན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་རབ་ཏུ་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། དེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དོན་ལེགས་པར་བསམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདི་དག་གི་དོན་
ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྟན་པ་ནི་བསྟན་ཟིན་པ་ལས་དོན་ལྷག་པ་ཅི་ཡང་མེད་པས་མ་བཤད་དོ། །དངོས་མེད་ལས་བྱུང་ངོ་བོ་ཉིད། །དངོས་པོའི་ངོ་བོ་རྣམ་བསྒོམས་པས། །བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱུང་གྱུར་པ། །སངས་རྒྱས་དངོས་མེད་ལས་བྱུང་དངོས། །དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་

117-1-42b

ལེའུ་སྟེ་བརྒྱད་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།ད་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་ལེའུ། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདི་ལས་བྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་
ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་དག་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འདོད་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་
སྡེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟོད་པ་འདི་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ཟབ་མོ་བཟོད་པ་ལ་མཁས་པར་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པར་བྱའོ། །གཞོན་ནུ་ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་ཟབ་མོ་
བཟོད་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱིས་དྲི་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་གོ་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞོན་ནུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྒྱུ་མ་ནི་སྔགས་དང་སྨན་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་སྣང་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་
རྨོངས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ནི་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བག་ཆགས་ཙམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྒོས་པས་སྣང་བ་ཙམ་ཉིད་དོ། །སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་ནི་དོན་བྱ་བ་བྱེད་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ངོམས་པ་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །བྲག་ཅ་ལྟ་བུ་ནི་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་སྒྲ་ཙམ་ཐོས་
པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དོ། །མིག་ཡོར་ལྟ་བུ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་དོན་གྱིས་སྟོང་པ་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དོ། །ཆུ་ཟླ་ལྟ་བུ་ནི་སྐྱེས་པ་ཉིད་ན་མི་དམིགས་པ་གནས་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་ནི་རང་གི་བག་ཆགས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའི་འཁྱུད་པ་དང་། འཁྱུད་
བྱ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་གི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པར་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་

117-1-43a

དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་ནི་ཤེས་པ་པོ་དང་། ཤེས་བྱ་དང་། ཤེས་པའི་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པ་ཉིད་དོ། །གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དེའི་ཚེ་འདི་ཆོས་ཟབ་མོ་བཟོད་པ་ལ་མཁས་པ་
ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཆགས་པར་འགྱུར་བ་ལ་མི་ཆགས། དེ་བཞིན་དུ་མི་སྡངས་མི་རྨོངས་པས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཆགས་པར་འགྱུར་བ་ལ་མི་ཆགས་པར་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་ལ་གློ་བུར་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། 
དེས་ཆོས་དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་། ཆོས་དེ་མི་དམིགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་བདག་ལ་སོགས་པ་དང་། གང་ལ་ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་ལ་སོགས་པ་དང་། ཆགས་པ་གང་ཡིན་པ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་དང་། ལས་
དང་། བྱ་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་དོ། །རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་སོ། །མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་གྱིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་འདོད་ཆགས་པ་མེད་པ་དང་། ཞེ་སྡང་བ་མེད་པ་དང་། གཏི་མུག་པ་
མེད་པ་དང་། སེམས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དེ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དམིགས་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲོས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བར་ཆོས་ཉིད་ངེས་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒལ་བ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་
ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐམ་སར་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆུ་བོ་བཞིའི་འཇིགས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སྐམ་སར་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བར་སོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་
ལམ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པ་ནི་ཡང་འཁོར་བར་ལྟུང་བའི་འཇིགས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་ལས་བཟློག་པའི་བསིལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་

117-1-43b

ཤེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ཡེ་ཤེས་ལ་སྦྱོར་བའོ། །ཤེས་རབ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཆོས་ཉིད་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་འདི་ལ་ཡོད་པས་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །བསོད་ནམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་ལྡན་པས་སོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔས་རྩེ་ཞིང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའོ། །དྲན་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །བློ་གྲོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པ་དང་གྲོལ་བའི་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །རྟོགས་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པ་ཅི་ལྟ་བའི་དབང་གིས་བསྒྲུབ་པ་དང་རྗེས་
སུ་མཐུན་པར་རྟོགས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྡིག་པའི་ལས་མི་བྱེད་པའོ། །བྲམ་ཟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡིག་པའི་ཆོས་སྤངས་པས་གང་གི་སྡིག་པ་མ་ལུས་པའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་བཟོད་པའི་ངོ་བོ་ངེས་པར་རྟོགས་པ་
ལ་བྲམ་ཟེ་ཞེས་བྱའོ། །ཁྲུས་བྱས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པའི་དྲི་མ་འཁྲུད་པར་བྱེད་པའི་བཟོད་པའི་ཆུའི་ནང་དུ་རྟག་ཏུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕ་རོལ་དུ་སོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིག་བྱེད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་ཕ་རོལ་དུ་སོང་བས་སོ། །རིག་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་རང་བཞིན་རིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །
གཙང་སྦྲ་ཅན་ནི་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རིགས་སྐྱོང་བར་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤཱཀྱའི་སྲས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤཱཀྱའི་རིགས་སུ་འཁྲུངས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལས་ཉེ་བར་གདགས་པར་འོས་པའོ། །ཚེར་མ་
དཀྲུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་ལ་སོགས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ཚེར་མ་སྣང་བ་མེད་པར་བྱས་པའོ། །འོབས་དྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚམས་བཅད་པ་ཐག་རིང་དུ་བསལ་བ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོབས་ལས་བརྒལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་མཚམས་ལས་རྒལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
ཟུག་རྔུ་ཕྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཕྱུང་བ་ནི་ཀུན་ནས་སོ། །ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ནི་ཟུག་རྔུའོ། །ཕྱུང་བ་ནི་ཕྱུང་ནས་བསྐྱུར་བའོ། །ནད་མེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་གདུག་པའི་རིམས་ནད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཐ་དད་དུ་གྱུར་པས་ན་དགེ་སློང་ངོ་། །ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་

117-1-44a

མེད་པ་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །སྐྱེས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐབས་ཉེ་བར་བསྟན་ནས་སྐྱེས་བུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱེད་པས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཙོ་བོར་གྱུར་པས་ན་སྐྱེས་བུ་མཆོག་ཅེས་བྱའོ། །འཇིགས་
པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང་བདག་མེད་པའི་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པས་ན་སྐྱེས་བུ་སེང་གེའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་མཉམ་པར་བཞག་པས་ན་སྐྱེས་བུ་གླང་པོ་ཆེ་སྟེ་གླང་པོ་ལངས་ཀྱང་མཉམ་པར་བཞག་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་སོ། །ཤིན་ཏུ་དུལ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་གཡུལ་དུ་འཇིགས་པ་དང་བྲལ་
བས་སྐྱེས་བུ་ཅང་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །ཁུར་ཁྱེར་བ་ནི་ལྕིད་ཁྱེར་བ་སྟེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དང་ངེས་པར་ལྡན་པ་ལ་སྐྱེས་བུ་ལྕིད་ཁྱེར་བ་ཞེས་བྱའོ། །བདུད་བཞི་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་དཔའ་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་དཔའ་བའོ། །གྲོགས་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་བདུད་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་འཇོམས་པར་བྱེད་པས་
སྐྱེས་བུ་རྩལ་པོ་ཆེའོ། །ཤིན་ཏུ་དྲི་ཞིམ་ཞིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་མེ་ཏོག་བཞིན་དུ་ཡོན་ཏན་མེ་ཏོག་གི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱའོ། །པདྨ་བཞིན་དུ་འཁོར་བའི་འདམ་གྱི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་པདྨ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་དཀར་པོའི་ཆོས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གང་བས་པདྨ་ཁ་བྱེ་བས་
སྐྱེས་བུ་པདྨ་དཀར་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཤིན་ཏུ་གདུག་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བ་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་འདུལ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སེམས་ཅན་མ་ལུས་པའི་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་བདུད་རྩིའི་འོད་འཕྲོ་བར་བྱེད་པས་སྐྱེས་བུ་ཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །མ་སྨད་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པས་སྐྱེས་བུ་ཕལ་
པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དྲི་མས་གོས་པ་མེད་པས་མི་གོས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་དགེ་བ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་དོན་ཉིད་ཡང་
ཚིགས་སུ་བཅད་པས་གསུངས་པ་ནི། ནམ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་ཁམས་འདི་འབྱུང་བ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་གི་ཚེ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་ཚེ་ནམ་མཁའི་སྟེང་དུ་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ནས་བརྩམས་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་ཆུ་དང་གསེར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་བར་

117-1-44b

དུ་འཆགས་པར་འགྱུར་རོ། །ནམ་ཞིག་རིམ་གྱིས་འཇིག་པ་ན་གཞན་མེད་ཁང་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་མཐར་ཐུག་པར་གྱུར་པས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁར་གྱུར་པའི་ཚེ་ཞེས་གསུངས་པས་འཇིག་རྟེན་འདི་ནམ་མཁར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་སྔོན་བཞིན་ཕྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། །
ཞེས་བྱ་བ་ལ། ནམ་མཁའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཙམ་ལ་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་ལ། ནམ་མཁའ་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ལྟར་རྟགས་པར་བྱའོ། །ཚིགས་བཅད་གཉིས་པས་ཀྱང་དོན་འདི་ཉིད་བསྟན་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བར་སྣང་ཅུང་ཟད་སྤྲིན་མེད་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་
ལ་རང་བཞིན་མེད་པར་སྣང་བ་སྐད་ཅིག་མར་མཐོང་བ་ལས། སྐད་ཅིག་ཏུ་ན་སྤྲིན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་སྣང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ནས་ཀྱང་འོང་བ་མེད་ཅིང་གར་ཡང་འགྲོ་བ་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་འདས་པ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ད་ལྟར་བཞུགས་པ་མ་ཡིན་ན་ཡང་གཟུགས་བརྙན་ནམ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་ཡིད་ལ་བྱས་ན་སྔོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཕྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་དབུ་བ་མང་པོ་རྡོས་པ་དག །ཅེས་བྱ་བ་
ལ་སོགས་པས་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྙིང་པོ་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །ཆུ་བོས་ཁྱེར་བ་སྐྱེས་བུས་ངེས་མཐོང་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཅི་འདི་ལ་སྙིང་པོ་ཡོད་དམ་ཞེས་བརྟགས་ན། དེ་ལ་བརྟགས་ན་སྙིང་པོ་ཡོད་མི་སྣང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐྱེས་བུ་དེས་དབུ་བའི་གོང་བུ་དེ་ལ་སྙིང་པོ་ཅི་ཡང་མི་སྣང་བ་
ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྙིང་པོ་ཅི་ཡང་མི་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་དབུ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སྙིང་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཆར་པ་ཐིགས་ཆེན་བབས་པ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཚོར་བའི་ཕུང་པོས་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ཉིད་
སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཆུ་ཡི་ཆུ་བུར་དག་ནི་ཐ་དད་འབྱུང་། །ཞེས་བྱ་བས་ནི། ཆར་གྱི་རྒྱུན་བབས་ན་ཆུ་བུར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་མི་བརྟན་ཞིང་སྙིང་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འགག་ཅིང་ཉམས་

117-1-45a

པའི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བརྡ་ཙམ་གྱི་ཐ་སྙད་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བས་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྫས་སུ་མེད་པར་སྟོན་པའོ། །ཇི་ལྟར་འཕྲིན་ཡིག་གྲོང་གཞན་བསྐུར་བ་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གྲོང་གཞན་ན་གནས་པ་དག་གིས་འཕྲིན་ཡིག་མཐོང་བ་
ལས་ཇི་ལྟར་བྲིས་པའི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མཐོང་ཡང་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་སྒྲ་གཞི་དེར་འཕོས་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕོ་བ་མེད་བཞིན་དུ་བརྡ་ཙམ་གྱིས་མ་བརྟགས་ན་ཉམས་དགའ་བའི་བྱ་བ་རྣམས་རང་གི་བློའི་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པས་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་
ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་གི་སེམས་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི། ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར། ཇི་ལྟར་མི་དག་ཆང་གིས་མྱོས་ནས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆང་གིས་སེམས་མྱོས་པར་གྱུར་པ་ནི་ཆང་གི་ནུས་པས་བདག་ཉིད་དང་
ས་ཡང་འཁོར་བ་འདྲ་བར་མཐོང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་མི་བདེན་པ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཆང་གི་དབང་གིས་འཁོར་བའི་འཁོར་ལོར་འགྲོ་བ་དྲུག་པོ་འཁོར་བར་འགྱུར་ཏེ། ཟོ་ཆུན་གྱི་འཁྲུལ་འཁོར་བཞིན་དུ་འགྲོ་ཞིང་འོངས་པས་འཁོར་བར་སེམས་ཀྱང་དོན་དམ་པ་གང་ཡང་འཁོར་བར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ས་
གཡོ་བ་དང་འཁོར་བར་ཤེས་པ་དང་འདྲའོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱང་མི་བདེན་པ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་དབང་གིས་མེད་བཞིན་དུ་སྣང་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མེ་ལོང་ངོས་དང་འབྲུ་མར་སྣོད་རྣམས་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མེ་ལོང་ངམ། འབྲུ་མར་གྱི་སྣོད་དུ་རང་གི་གདོང་ལ་བལྟས་པ་ན་
ཐིག་ལེ་དང་སྐྲ་འཁྱིལ་པས་བརྒྱན་པའི་གཟུགས་བརྙན་དེ་ལ་བདེན་པའི་གདོང་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བུད་མེད་དུ་དམིགས་ནས་འདོད་པ་ལ་ཞེན་པའི་བྱིས་པ་རྒྱུག་པར་བྱེད་ན་ཡང་གདོང་གཟུགས་བརྙན་དུ་འཕོས་པ་ཡང་མེད་ལ་གཟུགས་བརྙན་གདོང་དུ་འཕོས་པ་ཡང་མ་
ཡིན་ནོ། །གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་རང་དང་གཞན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ཞིང་བལྟས་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀུན་དུ་འབྱུང་ངོ་། །སྒྱུ་མ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་དང་། དྲི་ཟའི་

117-1-45b

གྲོང་ཁྱེར་དང་། གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའོ་ཞེས་ངེས་པར་རྟོག་པར་བྱེད་ན་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡིད་དུ་འོང་བའི་གླུ་དང་སིལ་སྙན་ལ་སོགས་པ་ཡང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་མི་དག་ནགས་རིའི་ཁྲོད་འདུག་ནས། །ཞེས་
བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་རིའི་གཅོང་རོང་དུ་ཞུགས་པའི་སྐྱེས་བུ་བགད་པ་དང་། ངུས་པ་དང་། གླུ་བླངས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་བསྒྲགས་པ་ན་དེ་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་གྱི་རི་ལས་ཀྱང་བྲག་ཅའི་སྒྲ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དང་བྲག་ཅའི་སྒྲས་སྒྲ་བྱས་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྲག་ཅ་དང་འདྲ་བར་རིག་
པར་བྱས་ལ་དེ་དག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱའོ། །རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ཉམས་སུ་མྱོང་ལ། སད་པ་ན་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་བྱིས་པའི་བློ་ཅན་རྣམས་རྨི་ལམ་དུ་དམིགས་པ་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་རོ། །བྱིས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །
ལྷའི་དབང་པོ་དང་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྒྱུ་མ་བྱེད་པ་དག་གིས་གཟུགས་སྤྲུལ་ཏེ། །རྟ་དང་གླང་པོ་ཤིང་རྟ་སྣ་ཚོགས་བྱས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་བུ་དང་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པ་བརྫུན་པས་སྒྲོ་བཏགས་
པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་བུ་མོ་གཞོན་ནུའི་རྨི་ལམ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆགས་པའི་བདེ་བ་ནམ་ཡང་མ་མྱོང་བའི་གཞོན་ནུ་མ་དེའི་རྨི་ལམ་གྱི་མཐར་མཚན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་གཟུགས་བཟང་བའི་བུ་ཞིག་སྐྱེས་པར་མཐོང་ལ། དེ་ཡང་ཡོན་ཏན་གྱི་
ཚོགས་མ་ལུས་པས་བརྒྱན་པའི་ལང་ཚོ་ལ་བབ་པའི་སྐབས་སུ་གྱུར་ལ། དེའི་རྗེས་ལ་ཤི་བར་མཐོང་བས་བུ་སྐྱེས་པས་ནི་དགའ་ཞིང་ཤི་ནས་མ་མཐོང་བས་ནི་མྱ་ངན་དུ་གྱུར་ཀྱང་སྐྱེས་པ་ཡང་མེད་ལ་ཤི་བ་ཡང་མེད་དོ། །སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་མཐར་རང་བཞིན་མ་རིག་པའི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་དགའ་བ་
དང་མྱ་ངན་ཡང་གཞོན་ནུ་མས་རྨི་ལམ་དུ་བུ་སྐྱེས་པ་དང་ཤི་བ་མཐོང་བ་དང་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་མཚན་མོའི་ཆུ་ཡི་ཟླ་བ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཡང་རྟོགས་སླའོ། །ཇི་ལྟར་སོ་གའི་ཉི་མ་ཕྱེད་དུས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སོ་གའི་ཟླ་བ་ཕྱི་མའི་ཉི་མ་ཕྱེད་

117-1-46a

ཀྱི་དུས་ལ་བབ་པ་ན་དྲག་ཅིང་ཚ་བར་འཇུག་པའི་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ཚ་སྒོ་ཅན་གྱི་སའི་ཆ་ལས་བབ་པའི་སྨིག་རྒྱུ་གཡོ་བ་ལ་ཆུའི་ཕུང་པོར་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །སྐོམ་པས་སེམས་ལ་གནོད་ཅིང་གདུང་བས་ཆུ་བཏུང་བར་འདོད་པས་འདི་ན་ཆུ་མཐོང་ངོ་ཞེས་རབ་ཏུ་རྒྱུག་པར་བྱེད་ཅིང་དེ་
ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་བརྒྱུག་པ་བཞིན་དུ་སྨིག་རྒྱུ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་རིང་དུ་འགྲོ་བ་ལྟར་སྣང་བ་ན་དེ་ངལ་བ་དང་སྐོམ་པ་དང་ཚ་བས་གདུངས་པ་མ་ཡིན་པ་ཆུའི་ཐིགས་པ་ཙམ་ཡང་མི་རྙེད་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆུ་དེ་ལ་བཏུང་བར་ལྟ་ག་ལ་ནུས། མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པས་རྨོངས་པའི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་
རྒྱུག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་རང་བཞིན་མེད་པ་དང་སྙིང་པོ་མེད་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཆུ་ཤིང་རློན་པའི་སྡོང་པོ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། ཆུ་ཤིང་གི་སྡོང་པོ་ལ་སྙིང་པོ་བརྟག་
པར་འདོད་པས་ཤུན་པ་རྣམས་སོ་སོར་བསལ་ནས་ནང་ངམ་ཕྱི་རོལ་གང་ནས་ཀྱང་སྙིང་པོར་གྱུར་པ་ཅི་ཡང་མི་མཐོང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་དུ་རྟོག་པ་རྣམས་ཕྲ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བརྟགས་པ་ན་སྙིང་པོར་གྱུར་པའི་ལྷག་མ་ཅི་ཡང་ལུས་པ་མེད་དེ། འདིར་སྙིང་པོར་གྱུར་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་
སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམས་པས་གྲོལ་བར་འགྱུར་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བསྒོམས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མིག་དང་རྣ་བ་སྣ་ཡང་ཚད་མ་མིན། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མིག་དང་རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་། ལྕེ་
དང་། ལུས་དང་། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རང་རང་གི་ཡུལ་གཟུགས་དང་། སྒྲ་དང་། དྲི་དང་། རོ་དང་། རེག་བྱ་དང་། ཆོས་རྣམས་འཛིན་པའི་དབང་པོ་དེ་དག་གིས་ཡུལ་ལ་དེ་དག་དམིགས་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་གལ་ཏེ་གྱུར་ན་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འབད་པ་མེད་པར་གྲོལ་བར་
འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱིས་པས་དེ་ཉིད་རིག་གྱུར་ན། །དེ་ཉིད་ཤེས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོ་དང་དབང་པོའི་དོན་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བེམས་པོའོ། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་སྟེར་བར་མི་ནུས་པར་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་

117-1-46b

ཏེ། དོན་དམ་པར་དགེ་བ་ནི་ཐར་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་འཕགས་པའི་ལམ་སྒོམ་པས་རང་གི་དགོས་པ་གྱིས་ཤིག །གཞན་དུ་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ལ་མངོན་པར་
ཞེན་པ་རྣམས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དོན་དེ་དག་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལུས་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་མ་རབ་བརྟགས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བའི་ཕྱིར་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཡང་མེད་ལ། སྐྱེ་བ་ཡང་མེད་པ་ལ་ཉམས་པ་ཡང་མེད་པས་ཕྱི་མའི་མཐའ་
ཡང་མེད་དོ། །དེ་དག་གཉི་ག་མེད་པས་དབུས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་རིགས་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་བསྒོམ་པ་ནི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་གོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མྱ་ངན་འདས་པའི་ཆོས་ལ་ཆོས་མེད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མྱ་ངན་ལས་
འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་ངེས་པར་གྲུབ་པ་སྟེ་ཆོས་རྣམས་ཉིད་ཡེ་ནས་མེད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། ཡོད་དང་མེད་ཅེས་བྱ་བར་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ནམ་ཡང་ཞི་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་
སྤྱོད་པར་བྱེད་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་ཉམས་པར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཡོད་ཅེས་པ་ནི་མཐའ་གཅིག་མེད་པ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡོད་པ་སྔོན་འགྲོ་མེད་པ་སྟེ། །མེད་པའང་ཡོད་པ་སྔོན་འགྲོ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་མེད་ཅེས་མི་བརྗོད་ཅིང་། །
ཡོད་པ་ཉིད་དུའང་བརྟག་མི་བྱ། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ། གཙང་དང་མི་གཙང་འདི་ཡང་མཐའ་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡོད་པ་དང་། མེད་པ་དང་། གཙང་བ་དང་། མི་གཙང་བ་ལ་སོགས་པར་རྩོད་པར་ཐོབ་པར་གྱུར་པས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་རྣམ་
པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཕྱིར་གཉི་གའི་མཐའ་ནི་རྣམ་སྤངས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྩོད་པའི་གཞིར་གྱུར་པའི་མཐའ་གཉིས་རྣམ་པར་སྤངས་ནས་དབུས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་སྤངས་ཏེ། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་

117-1-47a

བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་གཏམ་བྱས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་གཏམ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལུས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་གྱི་གཏམ་དང་། བདེན་པའི་གཏམ་བྱས་
པ་ཙམ་གྱིས་བསམ་གཏན་དང་བདེན་པ་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་དྲེགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་སྐྱོན་རྣམས་བཀྲུ་བར་བྱའོ་ཞེས་སློབ་པར་མཛད་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་ཞིང་དེ་ཡིས་སྙེམས་མི་བྱ། །ཆོས་རྣམས་མཉན་ཅིང་དེས་ནི་མི་བསྙེམས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་ནི་ཚུལ་
ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའོ། །བདག་ནི་མང་དུ་ཐོས་པའོ་ཞེས་ཁེངས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དྲེགས་པ་སྡུག་བསྔལ་རྩ་བ་ཡིན་པར་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསྙེམས་ཤིང་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་སྟེ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱགས་པར་དྲེགས་པས་སྡུག་བསྔལ་རབ་ཏུ་འཕེལ། །ཞེས་
བྱ་བ་ལ། རྒྱགས་པས་དྲེགས་ཤིང་ཁེངས་པར་གྱུར་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟློག་ནས་རྒྱགས་པ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་འགག་པར་འགྱུར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་དང་འགལ་བའི་བདེ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་
པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྙེད་ཆོས་མང་ཡོངས་སུ་ཆུབ་བྱས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གལ་ཏེ་མང་དུ་ཐོས་པ་ཡིན་ན་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་མི་བྱེད་ཅིང་། བདག་ནི་མང་དུ་ཐོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ང་རྒྱལ་བྱེད་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པས་དེ་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་ལ་ཐོས་པ་མང་པོས་སྐྱོབ་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་
བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཙམ་གྱིས་མགུ་ཞིང་ཐོས་པ་མང་པོ་ཚོལ་བར་མི་བྱེད་ན་དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཉམས་སུ་མྱོང་ནས་དེ་ཟད་པ་དང་ཡང་ངན་འགྲོར་ལྟུང་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་སྒོམ་པས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར། 
འཇིག་རྟེན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་བྱེད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་འཇིག་རྟེན་པའི་སྒོམ་པས་ཀྱང་། དེ་ཉིད་ཉོན་མོངས་ཕྱིར་ཡང་རབ་ཏུ་ལྡང་། །བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་ཅན་ལ། བདག་ཡོད་ན་ནི་གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་ཤིང་། །བདག་གཞན་ཆ་ལས་ཡོངས་སུ་འཛིན་དང་

117-1-47b

ལྡང་། །དེ་ཉིད་དང་ནི་ཀུན་ཏུ་འབྲེལ་པ་ལས། །ཉོན་མོངས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བསྟན་པས་སོ། །དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལྷག་སྤྱོད་ཀྱིས་ནི་ཏིང་འཛིན་འདིར་བསྒོམས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྷག་སྤྱོད་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་གོས་ཅན་ནོ། །དེ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ནམ་
མཁའ་ལ་འགྲོ་བ་མཐོང་ནས་དེ་ལྟ་བུ་འདོད་པའི་བཅོས་མའི་སེམས་ཀྱིས་བསྟན་པ་འདི་ལ་ཞུགས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་དུ་བྱས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་རྫུ་འཕྲུལ་ཐོབ་ནས་ཕྱོགས་ཀྱི་གོས་ཅན་གྱི་བསྟན་པ་ལ་ཡང་འདི་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཡང་ཕྱོགས་ཀྱི་འོས་ཅན་དུ་གྱུར་
ནས་ནམ་མཁའ་ལ་སོང་ངོ་། །དེ་ལ་དུས་གཞན་ཞིག་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྒོམས་པ་འདི་ནི་ལམ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྩད་པ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་ལས་ཉམས་ནས་ས་ལ་ལྷུང་སྟེ་དམྱལ་བར་སོང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་མེད་པ་བསྒོམས་པ་ལས་གཞན་གྱིས་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་
པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བདག་མེད་ཆོས་ལ་རབ་རྟོག་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ལ་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་སྔར་ཅི་སྐད་གསུངས་པ་བཞིན་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ངེས་པར་བརྟགས་ནས་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཏེ། བསྒོམས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་སྒོམ་པ་ཁོ་ན་མྱ་
ངན་ལས་འདས་པ་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི། རྒྱུ་གཞན་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྐང་པ་དང་བྲལ་བས་འཁོར་བ་ལས་འབྲོས་པར་འདོད་ན་ཡང་འགྲོ་བ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་ཆོམ་རྐུན་གྱི་དཔེ་བསྟན་པའི་ཚེ། མི་ཞིག་ཆོམ་རྐུན་ཚོགས་ཀྱིས་རབ་གཙེས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
གསུངས་ཏེ། ཆོམ་རྐུན་གྱིས་ཤིན་ཏུ་གཙེས་པས་རང་གི་སྲོག་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པར་འདོད་པ་དག་འབྲོས་པར་འདོད་པ་ལས་འཇིགས་པས་བྱེད་ཅིང་བརྒྱལ་བའི་རྐང་པས་འབྲོས་པའི་ནུས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་རྨོངས་པའི་མི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་
དཔེ་བསྟན་པ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་དེས་འབྲོས་པར་མི་ནུས་པ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྐང་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་འཁོར་བའི་ཁམས་ལས་བདག་ཉིད་འབྲོས་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྒས་པ་དང་འཆི་བ་དང་ནད་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲས་ངན་

117-1-48a

འགྲོ་གསུམ་དུ་ལྷུང་བར་བྱེད་དོ། །ཡང་བདག་མེད་པ་ལེགས་པར་བསྒོམས་པར་གྱུར་པ་ཁྲོས་སམ་གཤེས་ཀྱང་བདག་དང་གཞན་གྱི་ཆའི་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྟོང་པར་ཤེས་པ་དེ་ལ་འཁྲུག་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །
སྟོང་པ་ཉིད་མི་ཤེས་པ་དེ་ལ་ཁྲོས་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འགྲོ་མང་ཕུང་པོ་སྟོང་པར་སྟོན་མོད་ཀྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཚིག་གིས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཙམ་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་ཤེས་དེ་དག་གཞན་
གྱིས་བརྒལ་ན་ཡང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཞན་གྱིས་བརྒལ་བ་ན་ཁྲོ་བས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ནས་དྲག་ཅིང་རྩུབ་པའི་ཚིག་གི་མཚོན་ཆས་གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་གྱིས། ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དྲན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཉིད་དེ་མ་ཐག་པའི་དཔེས་
བསྟན་པའི་ཕྱིར། མི་དག་ན་ཞིང་ལུས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལྟར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡུན་རིང་པོའི་དུས་སུ་ནད་ཀྱིས་གནོད་ཅིང་ཉམ་ཐག་པར་གྱུར་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་དག་ནད་གསོ་བའི་ཕྱིར་སྨན་པ་ལ་བསྟེན་པར་འདོད་ནས་བཙལ་བ་ན་ནད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་གསོ་བ་ལ་མཁས་པ་
གཞན་ལ་ཕན་པ་བྱེད་པ་ལ་བརྩོན་པ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་སྨན་པ་ཡང་དག་པར་རྙེད་ནས་དེས་ཀྱང་ནད་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ནུས་པའི་སྨན་ནད་པ་དེ་ལ་བྱིན་ན་ནད་པ་དེ་ནད་བསལ་བའི་ཕྱིར་བསྟེན་པར་མི་བྱེད་ན་གང་གིས་ཉེས་ཞེས་བྱ་བར། སྨན་པས་མ་ལན་སྨན་གྱིས་མ་ཉེས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་
ལ། ཇི་ལྟར་རིགས་པའི་སྨན་བསྟེན་ན་ནད་སེལ་བར་ནུས་ཀྱི་མ་བསྟེན་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ནད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེས་པ་ཡིན་ཏེ། སྨན་མི་བསྟེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱིའོ་ཞེས་བྱ་བས་སྐབས་ལ་བབ་པ་དང་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་བསྟན་པ་འདི་ལ་རབ་བྱུང་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་
གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་འདི་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་སྟོབས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་བསམ་གཏན་དང་། གཟུགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་ནས་སྨན་བསྟེན་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་སྒོམ་པ་གང་ཡིན་པ་ལ་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་པ་ནི་སྒོམ་པ་ལ་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་མྱ་ངན་ལས་འདས་

117-1-48b

པའི་ནད་མེད་པ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟོང་པའོ་ཞེས་དོན་དམ་པ་སྒོམ་པ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་སུ་འགྱུར་གྱི་མུ་སྟེགས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་བྱེད་དེ། འཁོར་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པར། 
སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ཡོང་ཡེ་སྟོང་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནད་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་བརྩེ་བ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་ན་ཡང་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་སྤང་བར་བྱ་བའི་རྒྱུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མཁས་པ་བྱིས་པ་དག་དང་རྩོད་མི་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མཁས་
པ་ནི་བློ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་གསུང་རབ་ལ་མཁས་པའོ། །བྱིས་པ་ནི་མི་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་དང་རྩོད་པར་མི་བྱེད་དེ། བཟློག་ནས་རི་མོར་བྱས་ནས་སྤོང་བ་ནི་བདག་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་གདུག་པ་བསྐྱེད་པས་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསམ་པའོ། །བྱིས་པའི་སེམས་
ཀྱི་རྒྱུད་རིག་པས་གྲོགས་པོར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །གྲོགས་པོའི་གྲོགས་པོ་ཉིད་ཀྱང་དེས་མི་ཤེས་ཏེ་དགྲ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར། ཞེས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གྲོགས་ལ་མཁས་པ་རྣམས་ཡིད་རྟོན་པར་མི་བྱེད་དོ། །བྱིས་པ་དང་ནི་བྱིས་པར་མཐུན་སྦྱོར་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདོད་པ་མཐུན་
པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་མི་གཙང་བ་དང་མི་གཙང་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། མི་གཙང་བ་དང་མི་གཙང་བ་ཆེན་པོར་འདྲ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཁས་པ་དག་ནི་མཁས་པའི་སྐྱེ་བོ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་གྲོགས་པོ་ཞེས་བྱ་
བར། མཐུན་བཞིན་འབྱོར་པ་མར་དང་ཉིང་ཁུ་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འཁོར་བའི་སྐྱོན་མ་མཐོང་བ་དང་། ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྟོན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀའ་ལ་མ་དད་པའི་ཕྱིར་སློབ་པ་ཉམས་པ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར། རབ་ཏུ་རྙེད་དཀའ་མི་ཉིད་ཐོབ་ནས་ནི། །ཞེས་
བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བསླབ་པ་ལ་མི་གུས་པའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །བཟོ་ཡི་གནས་དག་ལ་ནི་མཁས་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཚོ་བའི་དོན་གྱི་བཟོའི་གནས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་མཁས་པའི་ཕྱིར་དབུལ་པོར་གྱུར་ལ། འཚོ་བ་མེད་པས་འཚོ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་

117-1-49a

ནས་དེ་ལྷུང་བཟེད་དང་ཆོས་གོས་ལ་ཆགས་པར་འགྱུར་ཞིང་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོའི་ལག་ཏུ་སོང་བས་བསླབ་པའི་གནས་ལ་གུས་པར་མི་བྱེད་ཀྱི། བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་མ་བསྡམས་པས་བརྫུན་པའི་ཚིག་སྨྲ་ཞིང་གཞན་གྱི་སྐྱོན་སྨྲ་བ་ལ་ཞུགས་པ་ཟས་ལ་ལྷག་
པར་ཆགས་པ་ཟས་ལ་ཚོད་ཟིན་པ་མེད་པ་དེ་དག །སངས་རྒྱས་བསོད་ནམས་ཀྱིས་ནི་ཟས་རྙེད་ཀྱང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་རླབས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་གྱུར་པའི་ཟས་རྙེད་ནས་ཡང་བྱས་པ་མི་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་རླབས་ཀྱིས་བདག་ཅག་གིས་ཟས་ལ་
སོགས་པ་ཐོབ་བོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ། །དེ་དག་ཁ་ཟས་ཤིན་ཏུ་ཞིམ་པ་དྲི་དང་རོ་དང་ལྡན་པ་དག་མི་རིགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ། དེ་དག་ལ་ནི་ཟས་ཏེ་དུག་ཏུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་གྱ་ནོམ་པ་ཡིན་ན་ཡང་དུག་དང་འདྲེས་པའི་ཞོས་བསྲེས་པའི་ཟས་ཟ་བ་དང་འདྲ་བར་
དགེ་བའི་སྲོག་གི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་དུག་གི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བསྟན་པར་གླང་པོ་ཆེ་ཕྲུ་གུའི་དཔེས། བ་ལང་ཕྲུ་གུས་རྩ་བ་མ་བཀྲུས་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་གླང་པོ་ཆེ་ཕྲུ་གུས་རྩ་བ་མ་བཀྲུས་པ་སྟེ། པདྨའི་རྩ་བ་འདམ་དང་བཅས་པ་ཟོས་
ན་འཆི་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་ལ་ཕན་པ་འདོད་པས་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་སྤངས་པ་དད་མཐའ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བ་དང་། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་འདུ་འཛི་སྤངས་ནས་རྣལ་འབྱོར་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་དགོན་པར་གནས་པར་བྱས་ལ། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དང་དགའ་བ་དང་
བཏང་སྙོམས་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཐབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་ཡང་སྟོན་ཏོ། །དེ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་ལས་ཐོས་ནས་དེ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པ་ལ། འཕགས་པའི་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་བཟོད་པ་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། 
འཕགས་པ་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །ཟང་ཟིང་མེད་པ་ནི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའོ། །ཐོབ་པ་ནི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ཚུལ་རྟོགས་པས་རྣམ་པར་དག་པའི་བློ། །སྙིང་རྗེས་འགྲོ་བའི་དོན་བྱེད་བཟོད་པ་རྣམས་བསྒོམ་བྱ། །ཤེས་རབ་སྙིང་རྗེའི་ཡོན་ཏན་རང་

117-1-49b

བཞིན་དམ་པ་འཇམ་པའི་མགོན། །དེ་ཉིད་ཀུན་ལ་བློ་རྒྱས་བློ་ཡིས་སངས་རྒྱས་འགྱུར་བར་གྱིས། །ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་ལེའུ་སྟེ་དགུ་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།ད་ནི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གཤེགས་པའི་ལེའུ་ལེའུ་སྔ་མ་རྣམས་མཚམས་སྦྱོར་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། དེ་ནས་
ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ནན་ཏན་སྙིང་པོར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་དོ། །ནན་ཏན་ནི་ཉམས་སུ་ལེན་པ་སྟེ། སྒྲུབ་པ་གཙོ་བོར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བསླབ་པར་བྱ་བ་ནི་སློབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་གི་ཕྱིར་ནན་
ཏན་ཉེ་བར་སྟོན་ཞེ་ནའོ། །ནན་ཏན་སྙིང་པོར་བྱེད་པ་ལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་རྙེད་པར་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ནས་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་བཅོམ་
ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བྱས་ནས་ནན་ཏན་གྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་པ་ལེགས་པར་བཤད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། བདག་ཀྱང་ནན་ཏན་སྙིང་པོར་བགྱིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། ལུས་དང་སྲོག་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་བྱས་ནས་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་ནན་ཏན་གྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །ནམ་མཁའ་འདྲ་ཞིང་རྡུལ་བྲལ་གཟུགས་བཟང་འཆང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ནམ་མཁའ་འདྲ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་མི་མངའ་བས་སོ། །
རྡུལ་བྲལ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྡུལ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་བཟང་འཆང་བ་ནི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་འཆང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་མི་མངའ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མི་མངའ་ནི་མཚན་མའི་མཚན་ཉིད་
མེད་པ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཤེས་རབ་སྲས་པོ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བས་ན་རྡུལ་དང་བྲལ་ལོ། །རྡུལ་

117-1-50a

དང་བྲལ་བ་ནི་གཟུགས་བཟང་འཆང་བ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་གཟུགས་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་དང་མཚན་མི་མངའ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ངོ་བོ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གཉིས་མེད། །ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས། །ཞེས་བྱ་
བ་ཡིན་ནོ། །གོམས་པར་བྱེད་པའི་དུས་ལ་ལྟོས་ནས་དེའི་སྲས་པོ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཐམས་ཅད་དུ་དམན་པ་ལ་མོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཏིང་དཔག་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་རབ་ཟབ་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་
སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་ངེས་པར་འགྲུབ་ཅེས་བྱ་ན། ཐུགས་རྗེ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དམིགས་པ་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྐུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། སྔོན་སྦྱངས་པའི་ནུས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ཡང་ངེས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བསྟོད་
ནས་རང་གི་འདོད་པའི་དོན་ལ་གསོལ་བ་འདེབས་པ་ནི། མཚུངས་མེད་ཕྱག་ནི་བདག་གི་སྤྱི་བོར་ཞོག །ཅེས་པ་སྟེ། ཕྱག་ཞོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གསོལ་ཅིག་ཅེས་པའོ། །བདག་གི་མགོར་ཏེ་སྤྱི་བོར་རོ། །མཚུངས་མེད་ནི་འདྲ་བ་མེད་པའི་དོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་
གསོལ་བ་བཏབ་པའི་དོན་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཕྱག་གཡས་པ་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པའི་སྤྱི་བོར་བཞག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕྱག་གཡས་པ་བཞག་མ་ཐག་ཏུ་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་
སྟོན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྣང་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །ཡིད་ལྟར་མགྱོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཡིད་ཀྱི་བསམ་པ་ཙམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་ཞིང་འོང་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ངོ་བོའོ། །ནམ་མཁའ་མཛོད་ནི་འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་འདོད་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་
ནམ་མཁའ་ལས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཕྱེད་པ་ཉིད་དོ། །དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ནོན་པའོ། །སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་མཐའ་ནི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐར་འགྲོ་བའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་སྟོན་པ་

117-1-50b

ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་ན་བཞུགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པའི་ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་བསྐུར་བས་དབང་
བསྐུར་བའོ། །དེ་དག་ལ་སོགས་པ་སྟེ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་དང་། དགའ་བ་དང་། བདེ་བ་གང་ལྷ་ཡུལ་གྱི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕྱག་གི་མཐིལ་གྱིས་རེག་པའི་མཐུ་ཁྱད་པར་དུ་
འཕགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་སོ་སོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དྲ་བས་མཛེས་འབྲེལ་བུམ་པ་ལྕགས་ཀྱུའི་མཚན་མངའ་ཞིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བུམ་པ་དང་། ལྕགས་ཀྱུ་དང་། དཔལ་བེའུ་དང་། འཁོར་ལོ་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། ཉ་དང་། བ་
དན་ལ་སོགས་པའི་མཚན་གྱིས་བརྒྱན་པ། བསྐལ་པ་མི་ཉུང་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་སྦྱིན་པའི་ཆར་འབེབས་པ་ལ་མཁས་པའི་ཕྱག་གཡས་པ་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ཅན་ཟླ་འོད་ཀྱི་མགོ་ལ་བཞག་པར་གྱུར་པས་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུ་ལ་དཔེ་མེད་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པས་བཅོམ་
ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས་ཚུལ་དང་མཐུན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྟོད་པ། བླ་མེད་མི་འཇིགས་སྦྱིན་པ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མི་འཇིགས་པ་སྩོལ་བས་མི་འཇིགས་པ་སྦྱིན་པའོ། །
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་པ་སྡུག་པ་བཞིན་དུ་བརྩེ་བས་སྦྱིན་པས་ན་སེམས་ཅན་གཉེན་རྩའོ། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་པས་ན་བདེན་པའི་རྩ་ལ་མངའ་བའོ། །མཉམ་པ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང་མཉམ་པས་མི་མཉམ་མཉམ་
པའོ། །དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་སྐུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཐུགས་རྗེ་ཅན་ནོ། །དཔའ་བོ་དགྲ་བཞི་རྣམ་པར་བཏུལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགྲ་བཞི་རྣམ་པར་བཏུལ་བ་སྟེ། བདུད་བཞིའི་དགྲ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ཉིད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་

117-1-51a

དོན་དམ་པ་སངས་རྒྱས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པས་ན་བརྩོན་པའོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྐུ་མཆོག་གོ། །ཤིན་ཏུ་ཡངས་པ་ནི་ཤེས་རབ་སྟེ་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལས་ཤར་བ་སྙིང་རྗེ་བྱམས་པའི་འོད་ཟེར་སྟོང་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་བའི་ཉི་མ་མི་ཤེས་
པའི་མུན་པ་སེལ་བའོ། །སྐྱབས་སུ་མཆི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ནས་བདག་ལ་སྐྱབས་གཞན་མ་མཆིས་པས་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་བ་འདེབས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐུགས་ཀྱིས་
དགོངས་ལ། སང་བདག་གི་སྡུམ་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་དང་། ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པར་བཤོས་གསོལ་བ་གནང་བར་མཛད་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་བཅད་ཀྱིས་ཀྱང་དོན་དེ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །ཐུགས་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་
ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐུགས་ཀྱིས་སོ། །གནང་བ་ནི་བདག་གིར་མཛད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ཅང་མི་གསུང་བར་གྱུར་པས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་ཟླ་འོད་ཀྱིས་ཅང་མི་གསུང་བས་གནང་བར་རིག་ནས་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་སོང་ནས་རྒྱལ་པོའི་
ཁབ་ནས་བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་བར་གྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་མཉམ་པར་བྱས་ནས་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དང་། སྤོས་དང་། ན་བཟའ་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་དང་། རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་བ་དན་དང་། གར་དང་། ཟློས་གར་ལ་སོགས་པ་དང་། རོལ་མོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་དང་
ལྡན་པས། སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་རྣམས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་བརྒྱན་ཏོ། །ལམ་གྱི་ངོས་གཉིས་སུ་ཡང་འཛམ་བུ་ཆུ་ཀླུང་གི་གསེར་ལས་བྱས་པ་ལྷ་རྫས་ཀྱི་ཏ་ལའི་ཕྲེང་བ་རྒྱན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་རྣམས་བཀོད། ནམ་མཁའ་ལ་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་བྱས་པའི་ཤིང་རིན་པོ་
ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མར་མེ་བཞིན་དུ་གསལ་བར་བྱེད་པ་རྣམས་བཙུགས་སོ། །སྔར་བསྟན་པའི་དོན་རྣམས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་རྟོགས་པར་སླ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ནི། ལམ་ནི་སྣ་ཚོགས་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་བརྒྱན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལྷུག་པའི་གཞུང་བཤད་པ་ཡིན་

117-1-51b

པའི་ཕྱིར་ཡང་བཤད་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་སོགས་པས་ལམ་བརྒྱན་པས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་གང་ཡིན་པ་དང་། རང་གི་ཁྱིམ་གང་ཡིན་པར་སོང་ནས་རང་གི་ཁྱིམ་དུ་ཞུགས་ནས་དེའི་ནུབ་མོ་མང་ཞིང་བཟང་བ་གྱ་ནོམ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བཟའ་བ་དང་བཅའ་བ་དང་མྱང་བར་བྱ་བ་
རྣམས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་ཤིང་ལྷའི་ཞལ་ཟས་རོ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཚོགས་པར་བྱས་ནས་ནང་པར་སྔ་རབ་ཀྱི་དུས་སུ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བརྒྱན་ནས་དེ་ལ་རང་གི་ཁྱིམ་ཡང་རྒྱན་སྣ་ཚོགས་པ་དུ་མས་བརྒྱན་ཅིང་རིན་པོ་ཆེའི་སྟན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་ཡང་བཏིང་ངོ་། །དེའི་
དབུས་སུ་ལྷ་རྫས་ཀྱི་སེང་གེའི་ཁྲི་ལྷ་དང་མི་ལས་འདས་པ་བཤམས་སོ། །ཨ་ག་རུ་ནག་པོའི་དུད་པས་ནི་བདུགས། མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་ཅིང་རང་གི་ཁྱིམ་སྤྲས་སོ། །དོན་འདི་དག་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྟན་པར་འདོད་ནས། ཟླ་འོད་ཀྱིས་ནི་ཁྱིམ་མཆོག་ཡངས་པ་
ཡང་། །རྒྱ་ཆེར་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་བརྒྱན་པར་བྱས། །ཞེས་བྱ་བ་སོགས་པ་ལ། རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་བརྒྱན་པར་བྱས་པའོ། །ཁྱིམ་མཆོག་ནི་ཁྱིམ་གྱི་གཙོའོ། །ཟླ་འོད་ཀྱིས་གུས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །ལྷ་རྫས་སེང་གེའི་ཁྲི་ནི་དབུས་སུ་བཙུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབུས་སུ་བཀོད་
པའོ། །གང་ལ་འཇིག་རྟེན་སྒྲོན་མ་བཞུགས་པ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟན་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་མཐའ་ཡས་པ་བཏིང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་དང་། ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་གྱི་གདན་ཡང་བཤམས་སོ། །ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་ཐམས་ཅད་དུ་དྲིས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་
ཨ་ག་རུའི་བདུག་པའི་སྣོད་ཀྱང་བཞག་གོ། །མེ་ཏོག་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་བཀྲམ་མོ། །གར་བྱེད་གླུ་ལེན་སིལ་སྙན་སྒྲ་དག་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདུས་བྱས་པའི་སྒྲའི་སྦྱོར་བས་ནི་མཐོ་རིས་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དོན་ལ་བརྟན་པར་བྱ་བའི་ཡི་གེ་ལ་
བརྟན་པར་ནི་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དོན་དང་སྒྲ་ལ་འབྲེལ་བ་གྲུབ་པ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་གང་སུ་ཡང་རུང་བ་སྒྲ་དེ་དག་གིས་སམ་ལག་པ་ལ་སོགས་པའི་བརྡ་ཡང་རུང་བས་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་པའི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་བྱའོ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱའི་རྨོངས་པ་སྒྲ་ལ་ཞེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་

117-1-52a

སུ་བརྟགས་པའི་འདུས་བྱས་པའི་སྒྲ་ལ་འབད་པ་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གར་དང་གླུ་དང་བརྡུངས་པའི་སྒྲས་ཉེ་བར་མཛེས་པར་བྱས་པའི་ཁང་པའི་མཆོག་ནི་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཀྱང་ངོ་མཚར་དུ་འཛིན་ཅིང་ལྷའི་གཞལ་མེད་ཁང་ཡང་ཟིལ་
གྱིས་མནན་པའི་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་གནས་པས་ལྷག་པར་ཟླ་འོད་ཀྱི་ཁང་པ་རྣམས་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་ཟླ་འོད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ནང་པར་ཤིན་ཏུ་སྔ་བའི་དུས་སུ་གླུ་དང་བརྡུང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་བཅས་པར་རང་གི་འཁོར་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བའི་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལྷའི་མེ་ཏོག་མནྡ་ར་བས་སྙིམ་པ་བཀང་བའོ། །དེ་དག་ལས་ལ་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་
པ་ནི་ངེས་པར་སྐྱེ་བ་གཅིག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་དུས་ན་ཉེ་བར་གནས་པའི་གྲངས་ངེས་པ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ནས་བྱམས་པའི་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
བཅུ་གཉིས་ནི་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའོ། །དེ་དག་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་འཁོར་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ཏེ། རྟ་དང་བ་གླང་དང་ཤིང་རྟ་དུ་མ་ཤིན་ཏུ་བརྒྱན་ཅིང་མ་ཞོན་པར་ཁྲིད་པ་མང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་
དང་། བསྙེན་བཀུར་གྱི་ཕྱིར་ཞོན་པ་མེད་པའི་གཞོན་པའི་ཚོགས་དེ་དག་དང་འདྲེས་ནས་ཚད་མེད་པའི་འཁོར་གྱི་ཚོགས་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་ཆུ་དྲོན་ཅན་གྱི་སྒོ་ནས་ཕྱིར་བྱུང་སྟེ། རིའི་རྒྱལ་པོ་བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་
འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་སྒོ་དེ་ནི་ཆུ་དྲོན་ཅན་གྱི་སྒོའོ། །ཡང་ཏ་པོ་ཏ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རིའོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པའི་སྒོ་ནི་ཆུ་དྲོན་ཅན་གྱི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བའམ། ཡང་ན་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒོ་ལ་མིང་དུ་

117-1-52b

བཏགས་པའོ། །ཕྱིན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་པའོ། །དེ་ནས་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ། དུས་ལ་བབ་པར་གསོལ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གདུགས་ཚོད་ལ་
བབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱི་ཟས་ཀྱི་དུས་ནི་སྔ་དྲོའི་དུས་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དུས་ནི་དུས་ཚོད་དོ། །སྦྱར་ལགས་པ་ནི་ངེས་པར་ཀུན་ཟིན་པའོ། །གཙང་བ་ནི་གུས་པར་བཤམས་པའོ། །ད་དེའི་དུས་ལ་བབ་བོ་སྙམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་དུས་ལ་
བབ་པ་མཁྱེན་ཏེ། ཐུགས་ལ་དགོངས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པར་བདག་གི་སྡུམ་པར་གདུགས་ཚོད་གསོལ་བའི་དུས་ལ་བབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྟན་པར་འདོད་ནས། བདག་གིས་གྲོང་ཁྱེར་མཆོག་ཀུན་རྣམ་པར་
བརྒྱན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གྲོང་ཁྱེར་དང་བདག་གི་ཁྱིམ་ཡང་ལེགས་པར་བརྒྱན། ཞལ་ཟས་རོ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཚོགས་པར་བཤམས་ཤིང་ལེགས་པར་སྦྱར་ཏེ། གསོལ་བའི་དུས་ལ་བབ་ཀྱི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྲས་དང་བཅས་པ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གཤེགས་སུ་གསོལ། 
སྣང་བྱེད་ཉི་མ་མུན་པའི་ཚོགས་སེལ་མཐོར་འཕགས་པས་གདུགས་ཚོད་ཀྱི་དུས་ལ་བབ་ཅིང་ཉེ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར། སྲས་དང་ཐབས་ཅིག་བདག་གི་སྡུམ་པར་གཤེགས་སུ་གསོལ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གྱིས་བསྐུལ་བའོ། །དེར་སེམས་ཅན་མང་པོའི་དོན་ཆེན་པོར་
གྱུར་ཏོ། །ཇི་ལྟར་མར་མེ་མཛད་ཀྱིས་ཁྱོད་ལ་ལུང་བསྟན་པ། །དེ་བཞིན་བདག་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་མངོན་སུམ་ལུང་སྟོན་ཅིག །བདག་འདིར་ལུང་བསྟན་འཇིག་རྟེན་ཐོས་ནས་ནི། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྲོ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་འགྱུར་ཞེས་
སེམས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ཞིང་། རིམ་གྱིས་སེམས་ཅན་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་གོ་གྱོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདི་ན་སྣོད་མིན་སེམས་

117-1-53a

ཅན་གང་ཡང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཡོ་བ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཞེངས་ཤིག་བཞེངས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་རིངས་པས་ལན་གཉིས་ཞུས་པའོ། །ཁྱིམ་དུ་གཤེགས་པའི་དགོངས་པ། ཇི་ལྟར་བདག་གི་སྡུམ་
པར་ཁྱོད་གཤེགས་པ། །དེ་བཞིན་བྱང་ཆུབ་ཤིང་དབང་དྲུང་བདག་མཆི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་བདག་གི་སྡུམ་པར་ཁྱོད་གཤེགས་པ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་བདག་མཆི་བར་བགྱིའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དེར་བདག་མཆིས་ལ་རྡོ་རྗེ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅིངས་ནས་རྡོ་རྗེའི་གདན་
མི་ཕྱེད་ཅིང་མི་གཡོ་བ་ལ་གནས་ནས་བདུད་བཞི་ལས་ངེས་པར་རྒྱལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཐོབ་པ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བགྱིའོ། །ལོངས་ཤིག་ཟླ་འོད་རྒྱལ་བའི་སྲས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཁྱོད་ཀྱིས་མངོན་པར་འདོད་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཟན་ལ་དེ་ནི་ཁྱིམ་དུ་
འདོང་། །ཞེས་བྱ་ནི་དེ་སྐད་གསུངས་ནས་དུས་ལ་བབ་སྟེ་གདན་ལས་བཞེངས་ནས་ཤམ་ཐབས་གསོལ། ཆོས་གོས་བགོས། ལྷུང་བཟེད་བསྣམས་ནས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆུ་དྲོན་ཅན་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་
གདུགས་ཚོད་ཀྱི་ཕྱིར་གཤེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ལྷ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཏེ་མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མཆོད་ཅིང་སྟོད་པར་བྱེད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུ་ཆེན་པོ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་རླབས་ཆེན་པོ་དང་། 
སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་དང་། ཆོ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ལམ་གྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ཆོ་འཕྲུལ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོད་ཟེར་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ནི་རབ་ཏུ་གཏོང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྐུ་ལུས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་
མའོ། །སིལ་སྙན་སྣ་ཚོགས་དང་། གདུགས་སྣ་ཚོགས་དང་། བ་དན་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་པའི་ཁྱད་པར་དང་། ངང་པ་དང་། ཁྲུང་ཁྲུང་དང་། ངུར་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱའི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྙན་ཅིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་སྒྲ་སྐད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་སྒྲོགས་ཤིང་ནམ་མཁའི་

117-1-53b

དཀྱིལ་ནས་འཁོར་ཞིང་བསྟོད་པའི་དབྱངས་སྒྲོགས་པར་བྱེད་དོ། །གནོད་སྦྱིན་གྱི་དབང་པོ་གཟུགས་བཟང་དང་། དབང་པོའི་ཏོག་ལ་སོགས་པ་གནོད་སྦྱིན་གྱི་དབང་པོ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་དག་གིས་ལག་པ་གཉིས་གཏུན་ཤིང་འཛིན་ཅིང་གདུག་པ་ཅན་རྣམས་སྐྲོད་པར་བྱེད་དོ། །
ཕྱོགས་སྣ་ཚོགས་ནས་ལྷགས་པའི་རྒྱལ་པོ་དབང་ཆེ་བ། དབང་ཆེ་བར་གྲགས་པ་རྣམས་རྟ་དང་བ་ལང་དང་ཤིང་རྟ་དང་རྐང་ཐང་རྒྱན་གྱིས་ཤིན་ཏུ་བརྒྱན་པ་རྣམས་མ་ཞོན་པར་ཁྲིད་པས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་དང་། ཚངས་པ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གཡས་ཕྱོགས་ན་མཆོད་པ་དང་། རིམ་
གྲོ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ཅིང་འགྲོའོ། །གཡོན་ནས་ནི་ལྷའི་དབང་པོ་འགྲོའོ། །ནམ་མཁའི་ངོས་ཐམས་ཅད་བར་མཚམས་མེད་པར་གང་བའི་ལྷའི་བུ་མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་ཐོགས་པས་ལག་པ་སྦྲེལ་བས། ནམ་མཁའ་གང་བར་གྱུར་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པའི་
ལས་ཀྱི་ཕྱིར་འཁོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐོར་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆུ་དྲོན་ཅན་གྱི་སྒོ་ནས་གཤེགས་སོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ཉིད་གསལ་པོར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དུས་མཁྱེན་
ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། དུས་མཁྱེན་ནས་འོད་ཟེར་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྣང་བར་མཛད་ཅིང་གཤེགས་པར་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་གཡོན་ཕྱོགས་ནས་ནི་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་
ཕྱུག་དང་། མཐུ་ཆེན་ཐོབ་དང་། མཐོང་བ་དོན་ཡོད་དང་། སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་དང་། ལག་ན་རིན་ཆེན་དང་། ལག་བཟངས་དང་། རིན་ཆེན་ཏོག་དང་། འབྱུང་བར་དཀའ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །གཡས་ཕྱོགས་ནས་ནི་བྱམས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་པ་
རྣམས་སོ། །ཟླ་འོད་ནི་མདུན་ནས་འགྲོ་བར་བྱེད་དོ། །འཇམ་དཔལ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ནས་གཡོན་ཕྱོགས་དེ་ཉིད་ནས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཤེས་རབ་དང་བྱམས་པ་དག་གིས་མངོན་པར་འདོད་པའི་གནས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་

117-1-54a

པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང་། བྱམས་པ་དག་གཡོན་དང་གཡས་ཕྱོགས་སུ་གནས་པར་བསྟན་ནས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པའི་རྗེས་ཐོགས་སུ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་གྱི་རྗེས་ཐོགས་སུ་
གཽ་ཏ་མ་ལ་སོགས་པའི་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་རྣམས་ཏེ། བསྟན་མ་ཐག་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་ནི་ནམ་མཁའ་དྲི་མ་མེད་པའི་དབུས་ན་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་སྐར་མའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་ལྟར་ཉེ་བར་
མཛེས་པར་གྱུར་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གཤེགས་ནས་ང་གང་གི་ཚེ་དབང་པོའི་ཕུར་བུའི་སྒོ་ཐེམ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་གཞག་པ་དེའི་ཚེ་ས་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དོན་དེ་ཉིད་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྟན་
པའི་ཕྱིར། གྲོང་ཁྱེར་མཆོག་དེར་འདྲེན་པ་གཤེགས་པ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་རབ་ཏུ་དགའ་བར་གྱུར་ཏོ། །བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པ་དང་བྲལ་ལོ། །དབང་པོ་ཚང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དབང་པོ་ཚང་བ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཡི་དྭགས་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པའི་འོད་ཟེར་གྱིས་རེག་པས་བདེ་བ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ས་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་རབ་ཏུ་གཡོས་སོ། །འོན་ཀྱང་སེམས་ཅན་འགའ་ལ་ཡང་གནོད་པར་གྱུར་པ་མེད་པ་སྟེ། འཚེ་བ་མེད་པའོ། །ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་གདུགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །
སིལ་སྙན་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་དག་ཀྱང་མ་བརྡུངས་པར་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ནས་རང་སྒྲ་སྙན་པ་སྒྲོགས་སོ། །ལྗོན་ཤིང་སྡོང་པོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་ཡང་དེའི་ཚེ་མེ་ཏོག་རྒྱས་པར་གྱུར་ཅིང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདུད་པར་གྱུར་ཏོ། །རྟ་དང་། གླང་པོ་ཆེ་དང་། ཁྱུ་མཆོག་དང་། རི་དྭགས་ཀྱི་བདག་
པོ་རྣམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་སྙན་ཅིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་སྒྲ་སྒྲོགས་སོ། །ཕྱོགས་སྣ་ཚོགས་ནས་འོངས་པའི་ས་བདག་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱང་སྤྱི་བོ་ས་ལ་བཙུགས་ནས་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་འདུད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་མུ་ཏིག་གི་ཕྲེང་བ་དང་། དཔུང་རྒྱན་དང་། རྐང་གདུབ་དང་། ཅོད་

117-1-54b

པན་དང་། གདུ་བུ་དང་། རྣ་ཆ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་འཐོར་བར་བྱེད་དོ། །གང་ཡང་མཆོག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་གནོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཉམ་ཐག་ཅིང་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུས་ཟུག་པ་དེ་དག་ནི་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། །ནམ་
མཁའི་དཀྱིལ་ནས་འགྲོ་བའི་བྱའི་ཚོགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་རྣམས་ཀྱང་སྙན་ཅིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་སྒྲ་སྒྲོགས་སོ། །གང་དག་གིས་སྒྲ་སྐད་དེ་ཐོས་པ་དེ་དག་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ཞི་བར་གྱུར་ཏེ། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་དག་
སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལུང་སྟོན་ཏོ། །དེའི་དུས་ན་ཉོན་མོངས་མི་འབྱུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་ནས་རབ་ཏུ་དང་བའི་སེམས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་
སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་རེ་རེ་ནས་ཀྱང་འོད་ཟེར་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་བྱུང་བའི་འོད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པས་ཉི་མ་ལ་སོགས་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་འོད་ཤེས་པ་མེད་དོ། །མི་གཙང་བ་དང་། དྲི་མ་དང་། ནག་ནོག་སྣང་བ་མེད་པར་གྱུར་ཏེ་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་
གིས་མི་གཙང་བ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བར་འགྱུར་གྱི། གཞན་དུ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བག་ཆགས་དང་བཅས་པར་སྤངས་པ་ལ་མི་གཙང་བ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བའི་སྐབས་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། ཟླ་འོད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་གཏོར་བའི་
མེ་ཏོག་དེ་དག་ནི་སའི་སྟེང་དུ་མེ་ཏོག་བཀྲམ་པར་གྱུར་ཏོ། །མི་རྣམས་ཀྱིས་གཏོར་བ་རྣམས་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་མེ་ཏོག་གི་གདུགས་སུ་གྱུར་ཏོ། །གང་གི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྲང་གི་དབུས་ནས་གཤེགས་པའི་ཚེ་སྤྲུལ་པ་སྤྲོས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །འོག་མིན་གྱི་མཐར་
ཐུག་པའི་ལྷ་རྣམས་མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ལག་པ་འབྲེལ་བ་ཡང་འོངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། མིའམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། དྲང་སྲོང་རྣམས་ཚར་གཅད་པ་དང་། ཕན་འདོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་འདུས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་ལ་

117-1-55a

ཕྱག་འཚལ་བར་བྱེད་དོ། །གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་དང་། རི་དང་ནགས་ན་གནས་པ་དང་། ཆུ་ཀླུང་གི་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་ལྷགས་སོ། །དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱི་ཁྱད་པར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་ཡང་ཤེས་པར་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །
གཙོ་བོའི་ཡོན་ཏན་དྲི་མ་མེད་པར་འཇུག་པའི་མཐུ་རྣམས་ནི། །ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་དཔག་མེད་འཇམ་དབྱངས་བློ་ཡི་ཡུལ་གྱུར་པ། །གྲོང་མཆོག་གཤེགས་པའི་སྒོ་ཐེམ་ཞབས་གཞག་ཚེ་ན་བསྟན། །བདག་གི་བློ་ཡིས་དེ་ལ་འཇུག་པར་ཇི་ལྟར་ནུས། །སྐྱེ་དང་འཆི་བ་དང་ལྡན་བེམས་པོ་
ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བས། །སྐྱེ་བ་ཀུན་དུ་བདག་ནི་འདི་འདྲ་དང་འབྲེལ་བར། །བདག་གིས་བསོད་ནམས་ས་བོན་འདི་དང་ལྡན་པར་མ་གྱུར་ཅེས། །བཀྲལ་བ་ཡིན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ངོ་མཚར་གྱུར་པ་ཅི་ཡང་མེད། །གྲོང་ཁྱེར་དུ་གཤེགས་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
ད་ནི་མདོ་སྡེ་འཛིན་པའི་ལེའུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུའི་ཁྱིམ་དུ་གཤེགས་སོ། །གཤེགས་ནས་ཀྱང་གདན་བཤམས་པ་ལ་བཞུགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་དང་། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཡང་སོ་སོར་
གར་འོས་པའི་སྟན་ལ་འཁོད་དོ། །དེ་ནས་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་དང་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་བཞུགས་པར་རིག་ནས་རང་ཉིད་ཀྱིས་སྔར་འདུས་བྱས་པའི་ཞལ་ཟས་རོ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པས་ཚིམ་པར་བྱས་ནས། བདར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་བཞེད་པ་
རྣམས་ཇི་ལྟར་བདེ་བར་བྱས་ནས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཤོས་གསོལ་ནས་ལྷུང་བཟེད་བཞག་སྟེ་ཕྱག་བཅབས་པར་རིག་ནས་ཆོས་སྟོན་གྱི་ཡོན་དུ་རས་བཅོས་བུ་ཟུང་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་རི་བ་ཕུལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ནི་རས་ཟུང་རེ་རེའོ། །དགེ་སློང་རྣམས་ལ་ནི་ཆོས་གོས་
གསུམ་གསུམ་ཕུལ་ལོ། །དེ་ནས་ལངས་ཏེ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚུལ་དང་མཐུན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྟོད་པ། སྐྱེས་པ་མེད་ཅིང་འགག་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྐུ་ལུས་མི་མངའ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་སྐུ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། 

117-1-55b

སྐྱེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འགག་པ་མེད་དོ། །བསམ་པའི་ཡུལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར། བསམ་མི་ཁྱབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་སྒོ་ནས་བསྟོད་པའོ། །གཟུགས་དང་མཚན་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་སྒོ་ནས་
སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམས་པ་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐབས་དང་སྟོབས་ཀྱི་རྩལ་ཀྱང་མངའ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཐབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པའི་དོན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། དོན་དམ་པར་ནམ་
མཁའ་དང་འདྲ་བའི་ཐུགས་མངའ་བའོ། །ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་ལ་ཕྱག་འཚལ་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་གཙུག་ལག་ཁང་དང་། ཞལ་ཟས་དང་། བཏུང་བ་དང་། ཆོས་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་ཅེ་ན། དྲན་པ་
ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞུགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །གཟིམས་མལ་ནི་དགའ་བ་དང་བདེ་བའོ། །བཏུང་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །བཤོས་ནི་བསམ་གཏན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དགོན་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་དུ་སྟོང་
པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་དགོན་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་སྐུར་ཡང་སྟོན་པའི་ཕྱིར། རྒྱལ་བ་ཐུགས་རྗེ་བསྙེན་པས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐུགས་རྗེའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པས་བཤོས་གསོལ་བ་དང་། བཏུང་བ་འཐུང་བ་ལ་སོགས་པར་ཡང་སྟོན་ཏོ། །
ཨེ་མ་སངས་རྒྱས་བསམ་མི་ཁྱབ། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཆོད་པ་ཙམ་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་པ་ངོ་མཚར་ཆེ་བར་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་འཁོར་དང་བཅས་པར་བཤོས་གསོལ་བའི། །བསོད་ནམས་བདག་གིས་གང་ནི་བསགས་པ་དེས། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་བཞིན་བདག་
ཀྱང་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ཅིག །ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་བོ། །ཡིད་ཀྱིས་ཞུ་བ་ཞུས་པ་ནི་ངག་གི་བྱ་བ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་ཡང་ཚིག་འཇུག་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པས་ཅི་སྤྱད་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་ཞུགས་ན་ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་

117-1-56a

བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་འགྱུར། ཇི་ལྟར་ན་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར། སྐྱེ་བ་དྲན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། འཁོར་རྣམས་མི་ཕྱེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། ཇི་ལྟར་སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་པར་འགྱུར། ཞེས་བྱ་བ་སོགས་པའི་ཞུ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལན་གདབ་
པའི་ཕྱིར། ཟླ་འོད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐུགས་ཀྱིས་མཁྱེན་ནས་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་བོས་ནས་བཀའ་སྩལ་པ། ཆོས་གཅིག་དང་ལྡན་ན་ཡོན་ཏན་འདི་དག་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་མ་ཐག་པའོ། །ཆོས་གཅིག་པོ་གང་ཞེ་ན། ཞེས་ཐེ་ཚོམ་བསལ་
བའི་ཕྱིར་དྲིས་པ་དང་། གཞོན་ནུ་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལན་འདེབས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མིང་དང་བྲལ་བར་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་དང་སྐད་དང་ཡི་གེ་དང་བྲལ་བས་སྐྱེ་བ་དང་བྲལ་བ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པ་སྒྲོ་
བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་དབེན་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་སེམས་དང་། ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བ། གཟུང་བ་དང་། འཛིན་པ་མེད་
པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །དོན་འདི་དག་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་གསལ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་རྣམས་བསྟན་པ་གཅིག་པོ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་བསྟན་པ་གཅིག་གོ། །གང་
གིས་ཆོས་གཅིག་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་འདི་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདིར་གང་གིས་ཅི་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །གཅིག་གིས་ཀྱང་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡང་དག་པའི་
མཐའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གང་གིས་ཤེས་པའོ། །ཤེས་ནས་མིང་དང་རྒྱུ་མཚན་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་མེད་པས་མ་སྐྱེས་པར་ཤེས་སོ། །སྐྱེ་བ་དྲན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལན་ནི་གང་གི་ཚེ་སྐྱེ་བ་དྲན་པ་དེའི་ཚེ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་

117-1-56b

ལ་རྨོངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་རྨོངས་པ་མེད་ན་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ། །ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་རྣམས་མི་ཕྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པའི་བྱིས་པ་རྣམས་ནི་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་
ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་མི་རྟོག་པ་ནི་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བཟོས་སྤྲུལ་པའི་སྒྱུ་མའི་དྲ་བའི་རང་བཞིན་ལ་མཁས་པ་རྨོངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར། སྟོང་པ་རྙོག་པ་མེད་པའི་ཆོས། །འདི་ནི་མཁས་པའི་ས་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་
སྤྱོད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱན་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་རབ་ཏུ་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་རབ་
ཏུ་སྤངས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་གཟུགས་དང་། སྒྲ་དང་། དྲི་དང་། རོ་དང་། རེག་བྱ་དང་། ཆོས་རྣམས་ལ་ཞེན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་མི་གནས་པའི་སྦྱོར་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ལ་གནས་ནས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་ཏེ། སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་
དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། བསམ་གཏན་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ལྷ་ཀླུ་རྟག་ཏུ་བཀུར་སྟི་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོས་ལ་གུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཐམས་ཅད་མཆོད་པ་བྱེད་པར་
འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་དགྱེས་པའི་ཐུགས་ཀྱིས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གིས་སྟོང་ཉིད་ཤེས་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འདུལ་
བའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཐོས་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ཀྱང་དེ་དག་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཀུན་

117-1-57a

སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤེས་པར་གྱིས། །ཇི་ལྟར་བར་སྣང་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ལྟར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ནམ་མཁའ་ནི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོའི་དོན་བྱེད་པ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་
པར་ཤེས་ནས་ཞེན་པ་མེད་པས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གི་ཡང་རང་བཞིན་དེ་འདྲར་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤེས་པས་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་བལྟས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཅན་གདུལ་བྱ་རྣམས་
གདུལ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་རྣམས་སྤྲོས་ཏེ། དེ་དག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་མཛད་དེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཀུན་ལ་ཡང་རབ་བརྟགས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་
རྒྱུད་མི་གཅད་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་ནས་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུས་བརྒྱན་པའི་སྐུ་ཆེན་པོར་གྱུར་ནས། བདུད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་གཡོ་བའི་ཡིད་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་པ་ལྟར་བརྩེ་བའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་། གསོལ་
བ་འདེབས་པ་མེད་བཞིན་རྟག་ཏུ་ཉེ་བར་གནས་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱའོ། །སྤོབས་པ་མི་ཟད་པས་མདོ་སྡེ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དོན་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ལ་མཁས་པས་ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གདུལ་བ་ལ
མཁས་པའོ། །མ་ཚང་བ་མེད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཤུགས་འཆང་ཞིང་། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་སྟོབས་ཏེ། སྟོབས་བཅུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ་ཡང་ཡིད་
དུ་འོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་དང་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་སྟོན་ཏེ་གོ་སླའོ། །བསྐལ་པ་སྟོང་མང་དེ་ཡི་བསོད་ནམས་སྟོབས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མདོ་སྡེ་འཛིན་པའི་བསོད་ནམས་ནི་མཐའ་ཡས་ཤིང་སྨྲ་བར་མི་ནུས་ཏེ། དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་

117-1-57b

རོ། །མདོ་སྡེ་འཛིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་བསོད་ནམས་འདོད་པས་འདིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་བསོད་ནམས་འདོད་པ་འགའ་ཞིག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་
དཔག་ཏུ་མེད་པར་བསྙེན་བཀུར་དང་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ལ། གཞན་བསོད་ནམས་འདོད་པ་ཞིག་གིས་ཆོས་ཟབ་མོའི་ཚུལ་འདི་ལས་སེམས་ཤིན་ཏུ་དང་བས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཅིག་ཕྱི་མའི་དུས་ཏེ་དམ་པའི་ཆོས་འཇིག་པའི་དུས་སུ་འཛིན་ན། དེ་ལ་སྔ་མའི་བསོད་
ནམས་ཆར་མི་ཕོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། སྔར་བསྟན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་དང་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། གཙོ་བོ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའོ། །དེ་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་འདི་འཕགས་དེ་འདྲ་སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཉེ་
བར་སྡུད་པའོ། །བསོད་ནམས་དཔག་མེད་དཔེ་ལས་འདས་གྱུར་པ། །ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་འདིར་ནི་ཐོབ་གྱུར་པས། །ཚིག་གི་བདག་པོ་འཇོམ་མཆོག་འདྲ་གྱུར་པ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྒྱལ་སྲས། །མདོ་སྡེ་འཛིན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་
སོ།།      །།ད་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྗེས་སུ་བསླབ་པའི་ལེའུ། གཞོན་ནུ་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མདོ་སྡེ་འཛིན་པའི་ལེའུར་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཚིག་གིས། གཞོན་ནུ་སེམས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ། གཟུགས་མེད་པ། བསྟན་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་
བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་པའོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་འདིའོ་འདི་ནི་འདིའོ་ཞེས་ངེས་པར་བསྟན་པར་མི་ནུས་སོ། །སེམས་ཅི་ལྟ་བ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡང་དེ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་
ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་བྱ་བར་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངེས་པར་བརྟགས་པ་ལ་མཁས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་ཁམས་གསུམ་ལས་བྱུང་བ་ལ་མཁས་པའོ། །ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་བྱེད་པའོ། །ཁམས་གསུམ་ལ་མ་ཆགས་པའོ། །ཁམས་

117-1-58a

གསུམ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའོ། །འདོད་པ་དང་། གཟུགས་དང་། གཟུགས་མེད་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་། སྒྲ་དང་ཡི་གེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བྲལ་བ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་མཁས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚུལ་རྣམ་པར་དགོད་པའི་ཡེ་
ཤེས་ལ་མཁས་པའི་བློ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཤད་པའི་ཚེ། ལྷ་དང་མིའི་སྐྱེ་དགུ་སྔོན་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་བྱས་པ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱང་བ་བྱས་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་
ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །གཟུངས་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་བཟོད་པ་སོ་སོར་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་སུ་དེ་བསམ་པ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་
ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ནི་དོན་དེ་ཉིད་སླར་ཡང་བསྟན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་ལྡན་གང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཉིད་དུ་མཚན་ཉིད་གཅིག་པར་ཤེས་
པའི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བའི་སེམས་བརྟེན་པོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་གྱི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲོ་
བཏགས་པའི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་མཐོང་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་རིག་ནས་ཁམས་གསུམ་ལ་མི་བརྟེན་པའི་
སེམས་ནི་བདུད་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་བསྐྱོད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ལ་གནས་པའོ། །སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་པ་མེད་པར་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་རྟོགས་ན་ཡང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་

117-1-58b

གནས་རྣམས་མ་ཉམས་པས་གང་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཐོང་བ་དེར་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའི་སྨོན་ལམ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟོད་པ་སྒོམ་པར་བྱེད། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པར་བྱེད། བསམ་གཏན་ལས་མི་
ཉམས། ཆོས་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཤེས་རབ་ལ་སློབ་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྗེས་སུ་སློབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་འཛིན་སེམས་ལ་ངེས་རྟོག་པ། །ཀུན་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཉིད། །དེ་ལ་ཡང་དག་རྗེས་སློབ་པ། །བསྒྲུབ་པ་ཞེས་འདིར་བཤད་པ་ཡིན། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྗེས་སུ་
སློབ་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གཉིས་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སློབ་པའི་རྗེས་སུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཏིང་ངེ་འཛིན་ངེས་པར་བསྟན་པ་ལ་མཁས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཉིད་དང་ཞེས་
བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་བཞིན་ནོ། །དེ་ནི་མི་རྟོག་པ་ལོག་པར་མཐོང་བ་མ་ཡིན་པ་གང་གིས་ཀྱང་ཉེ་བར་མ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་། ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་དང་། ལས་དང་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་
ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྒྱུན་ཆད་པ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དྲན་པ་དང་། བློ་གྲོས་དང་། རྟོག་པ་དང་། ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་། བརྟན་པ་དང་། ཆོ་ག་དང་། སྤྱོད་ཡུལ་དང་། ནན་ཏན་གྱི་གནས་སུ་གྱུར་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
ཐམས་ཅད་ཀྱི་སློབ་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ལ་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ངེས་པར་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ངེས་པར་བསྟན་པ་འདི་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་
ཡོན་ཏན་དང་མངོན་པར་མི་འབྲལ་ཏེ། སེམས་འཁྲུལ་པ་མེད་པ་ཡིན། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན། སེམས་ཅན་མ་ལུས་པའི་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་གསུངས་ཏེ། ཏིང་

117-1-59a

འཛིན་མཉམ་པ་མེད་པའི་ས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མཉམ་པ་མེད་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཞི་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཞི་བའོ། །ཕྲ་བ་ནི་རགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་བློས་རྟོགས་པར་མི་ནུས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཐོང་དཀའོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདུ་
ཤེས་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །རྟོག་པ་མེད་ཅིང་རྣམ་རྟོག་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་
རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ནི་གཞི་མེད་པས་བསྟན་དུ་མེད་པའོ། །སེམས་ཀྱང་དམིགས་པ་མེད་པ་སྟེ། །དེ་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མཉམ་པར་གཞག་པར་གྱུར་ཀྱང་རློམ་སེམས་མེད་པ་ནི། རློམ་སེམས་མེད་པ་ཇི་བཞིན་པ་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བསྒྲགས་
སོ། །ཆོས་ནི་རྡུལ་ཙམ་ཡང་ཡོད་མེད་པས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་དམིགས་པར་ག་ལ་འགྱུར། ཆོས་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པ་སྟེ། །དེ་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཀྱིས་དམིགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཆོས་དེ་རྣམ་པར་
མ་བརྟགས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །སྒྲ་ཡིས་དོན་རྣམས་རབ་བསྟན་ཏེ། །སྒྲ་དེ་ཉིད་ཀྱང་དངོས་པོ་མེད། །མི་བདེན་པ་ཡི་སྒྲ་དེ་ཡིས། །གང་དུ་ཅི་ཞིག་སྟོན་པར་བྱེད། །སྒྲ་ནི་བྲག་ཅ་ལྟ་བུ་སྟེ། །འཁྲུལ་པ་འབའ་
ཞིག་ཙམ་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་འདི་རྣམས་ནི་མི་གནས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གནས་དང་། གནས་པ་དང་། གནས་པ་པོ་རྣམས་མི་དམིགས་པ་ནི་གནས་པ་མེད་པ་ཉིད་གནས་པ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ། འགྲོ་ཞིང་འཆི་འཕོར་བརྗོད་པ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་
ལ་སོགས་པ་ལ། འཆི་འཕོ་དང་འགྲོ་བ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །མཉམ་པར་བཞག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། མཉམ་པར་མ་བཞག་པའོ་སྙམ་པའི་རློམ་སེམས་ཏེ། རློམ་སེམས་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཤིན་ཏུ་མཉམ་པར་

117-1-59b

གཞག་པ་ཉིད་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་འཇུག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་དང་མངོན་པར་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡི་གེ་དག་གིས་འཇུག་པར་མི་
ནུས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་ལ་ཡི་གེའི་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཡི་གེ་དང་སྐད་དང་སྒྲ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་བསྒོམ་པ་ཙམ་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ལ་མངོན་
པར་དགའ་བས་སེམས་གཞན་མ་ཡིན་པ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པའི་སེམས་སོ། །གལ་ཏེ་ཞིང་འདི་བསྐལ་པས་ཚིག་གྱུར་ཀྱང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ནུས་པ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་བསྐལ་པ་སྲེག་པའི་མེས་བསྲེགས་པས་སྣོད་
ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཐལ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པར་གྱུར་ཀྱང་རིའི་མཆོག་གི་དབུས་སུ་ཞུགས་པ་དེ་མེས་མི་ཚིག་གོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བསྲེག་བྱའི་དངོས་པོ་ཡིན་ན་མི་འཚིག་ཅེ་ན། ནམ་མཁའ་སྔོན་ཆད་ནམ་ཡང་མི་འཚིག་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསྐལ་པ་མི་ཉུང་
བར་འཇིག་པའི་བསྐལ་པའི་མེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་བསྲེགས་ཀྱང་ནམ་མཁའ་ནི་ཚིག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ཡང་ནམ་མཁའ་བཞིན་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ལ་
ཡང་བསྲེག་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དེ་ཚིག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཞིང་འདི་འབར་གྱུར་ཀྱང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་བསྐལ་པའི་མེས་སྲེག་པར་བྱེད་པ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པས་བསྐལ་པའི་མེ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱིས་སམ་
ཚིག་གིས་ཀྱང་རུང་། བསྐལ་པ་བསྲེག་པའི་མེ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་གྱུར་ཅིག །ཅེས་བྱ་བ་བརྗོད་པ་ན་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་མ་ལུས་པར་རབ་ཏུ་ཞི་བར་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྔགས་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་ཡང་སྲིད་དེ། དེའི་གཉེན་

117-1-60a

པོའི་ཕྱོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་མེད་པའི་ཕྱིར། གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །དེ་ཡི་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོབས་ཀྱང་མཐའ་ཡས་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་ལ་
སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་རྫུ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་མངོན་སུམ་དུ་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་པས་ཆོས་མཐའ་ཡས་པ་ཉན་པ་དང་། སྤྲུལ་པ་མཐའ་ཡས་པ་སྤྲོ་བར་བྱེད་པ་དང་། ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་མཐའ་ཡས་པ་ངེས་པར་
བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཚེ་རྫུ་འཕྲུལ་ཁྱད་པར་ཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ནམ་ཞིག་ཉོན་མོངས་མེད་གྱུར་པ། །དེ་ཚེ་རྫུ་འཕྲུལ་ཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །གང་གི་ཚེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་ཐོབ་པར་གྱུར་
པ་ན་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་སྟོན་པར་འགྱུར་བས་བརྟགས་པའི་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པར་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ། །འཇིག་པའི་དུས་ཀྱི་མེས་བཅོམ་ཕྱེར་བྱས་ཀྱང་། །ནམ་མཁའ་
བཅོམ་ཞིང་ཕྱེ་མར་བྱེད་མི་ནུས། །དེ་བཞིན་ཏིང་འཛིན་བརྟན་ཐོབ་རྣལ་འབྱོར་པ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ངེས་པར་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གསུམ་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།ད་ནི་ལུང་བསྟན་པའི་མཚན་མ་འཛུམ་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ལེའུ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཞེས་
བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། དེ་ནས་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐབས་ཕྱེ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྟོད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་འཛུམ་པ་མཛད་པ་ཡོངས་སུ་ཞུ་བའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་གཙེས་པའི་
སེམས་ཅན་གཟིགས་ནས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་དཀྲུགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གཟིགས་ནས་དེ་དག་ཉེ་བར་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཐུགས་བསྐྱེད་པར་མཛད་དེ། སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་

117-1-60b

ནས་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་རབ་ཏུ་དགྲོལ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱའོ། །དཔའ་བོས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་མང་སྤྱད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། བསམ་གཏན་དང་། ཤེས་རབ་རྣམས་བསྐལ་པ་མི་ཉུང་བར་གོམས་པར་མཛད་པའི་
སྦྱིན་པ་རེ་ཞིག་གསུངས་པ། གླང་པོ་དང་། མགྱོགས་འགྲོ་དང་། ཤིང་རྟའི་མཆོག་དང་། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མཆོག་དང་། རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་མཆོག་དང་། ཁྱིམ་དང་། ཆུང་མ་དང་། བུ་དང་། ལག་པ་དང་། རྐང་པ་དང་། ཡན་ལག་གི་མཆོག་ལ་སོགས་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་
སྦྱིན་པ་བཏང་ངོ་། །ཁྱེད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དྲི་མེད་རྣམ་དག་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པའི་དྲི་མ་སྤངས་པས། བདག་ཉིད་གཏོང་ཞིང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་མི་ཉམས། །ཞེས་པ་ནི་སྐྱེས་པའི་རབས་བཞིན་ནོ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱང་རབ་ཏུ་བསྡམས། །བདེ་
གཤེགས་སེམས་དུལ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བཟོད་ལ་དགྱེས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པ་དང་། གཞན་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པ་དང་། ཆོས་ལ་ངེས་པའི་བཟོད་པ་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་ལུས་དུམ་བུར་བྱས་
ཀྱང་ཁྲོ་བ་མི་འབྱུང་སྟེ། བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་རྒྱུད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཅད་ཅིང་བཅད་པ་ནས་འོ་མའི་རྒྱུན་འཛག་པར་གྱུར་པའི་ངོ་མཚར་ཆེ་བ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྟོབས་བཅུ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཐོགས་པ་
མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་ན་ཡང་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་བསྐུལ་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཞུགས་པའོ་ཞེས་རྗེས་སུ་བརྩེ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་དང་བདག་གི་བ་དང་བྲལ་བས་སྟོང་པའོ་ཞེས་རབ་ཏུ་ཤེས་ན་
ཡང་འཇིག་རྟེན་རྣམས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ལས་ཉམས་པར་གཟིགས་ནས་དེ་དག་གི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་བདག་མེད་པའི་ལམ་རབ་ཏུ་བསྟན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་སྙིང་རྗེའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཞེས་

117-1-61a

གསུངས་སོ། །ཟླ་བ་སྐར་མར་བཅས་པའི་མཁའ་ལྟུང་ཞིང་། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་གསུངས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏེ། གལ་ཏེ་ནམ་མཁའ་ལྟུང་བའམ་ས་ལ་སོགས་པའི་འབྱུང་བ་རྣམས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་སྲིད་ཀྱི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་
བཀའ་ནི་གཞན་དུ་གསུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་རྨོངས་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་སེམས་ཅན་གཟིགས་ནས་དེ་དག་གི་རྨོངས་པའི་མུན་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཟབ་མོ་རང་བཞིན་གྱིས་ཞི་བ་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོན་པར་མཛད་དེ། 
དམིགས་པ་མེད་པའི་བསླབ་པ་ལ་ལེགས་པར་བསླབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱོད་ལ་འཁྲུལ་པ་ཡོད་མི་མངའ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྟོན་པའི་འཁྲུལ་པ་མི་མངའ་བར་གསུངས་པ་ནི། བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་གང་གནས་པ། །དེ་དག་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་ཏེ། མི་
མཁས་པ་ཞེས་པ་རྨོངས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་མེད་པ་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་བདག་མེད་པ་ཉིད་སྟོན་པར་མཛད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་གསུངས་པ། ཡང་དག་པའི་ཆོས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཡང་དག་པར་བདེན་པ་ལ་གནས་པ། ཡང་དག་པར་སྤྱོད་
པ། ཡང་དག་པར་སྨོན་པ། ཡང་དག་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ། ཡང་དག་པའི་ཚིག་སྨྲ་བ། ཡང་དག་སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །ཡང་དག་མཐའ་ལ་ཤིན་ཏུ་བསླབས། །ཡང་དག་བསམ་པ་ཡང་དག་སྤྱོད། །ཡང་དག་མཁྱེན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བས་ཡང་དག་
པ་གསུངས་པརབསྟོད་ནས་ཡེ་ཤེས་གསུངས་པ་ཉིད་དུ་བསྟོད་པའི་ཕྱིར། ཁྱོད་ཀྱི་ཤེས་རབ་མཉམ་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གསུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན། ཡེ་ཤེས་གསུང་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་
ནོ། །བྱམས་པ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ཉིད་དུ་བསྟོད་པ། སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་བཤེས་གཉེན་ཁྱོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱས་པས་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་དོན་བྱ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་གནས་པའི་རི་རབ་

117-1-61b

བཞིན་དུ་མི་གཡོ་བ། འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་བདག་མེད་པའི་སེང་གེའི་སྒྲ་ངེས་པར་བསྒྲགས་པས་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་སེང་གེས་ཝ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གདུག་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་གདུལ་དཀའ་བ་དྲག་པོ་ཆེན་པོ་ཡང་ཐབས་ཀྱི་སྟོབས་
ཀྱིས་ཁྱོད་ཀྱིས་འདུལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྔར་བསྟན་པའི་དོན་ཉིད་སྡུད་པར་བྱེད་པས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཁྲུལ་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཚིག་ཁྱོད་སྟོན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྟོབས་བཅུ་བདེན་
པ་གསུང་ལ་བསྟོད་ནས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྟོབས་བཅུ་དང་ལྡན་པ་ལ་བདག་གིས་བསྟོད་པ་བགྱིད་པའི་བསོད་ནམས་ཉེ་བར་བསགས་པ་དེས་ཤཱཀྱ་སེང་གེ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བདག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་ཟླ་འོད་ཀྱིས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པའོ། །དེ་ནས་
ཟླ་འོད་ཀྱི་བསམ་པ་མཁྱེན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཛུམ་པ་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྟོབས་བཅུའི་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོ་བྱམས་པས་དེ་ཞུས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པས་འཛུམ་པ་མཛད་པའི་རྒྱུ་ཞུས་པ་ནི། འདྲེན་པས་གང་གི་སླད་དུ་
འདི་ལྟར་འཛུམ་པ་མཛད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། འཛུམ་པ་མཛད་མ་ཐག་ཏུ་ས་ཆེན་པོ་ཡང་གཡོས་སོ། །ལྷ་ལ་སོགས་པ་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ན་གནས་པ་རྣམས་ཀྱང་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བལྟ་ཞིང་གནས་སོ། །བདེ་གཤེགས་ཟིལ་གྱིས་མནོན་དེ་
ལུང་བསྟན་དུ་གསོལ། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཞུས་པའོ། །བསྐལ་པ་མི་ཉུང་བར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གོམས་པར་བྱས་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མཁྱེན་པ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པས་དེའི་ཕྱིར་ལུང་བསྟན་དུ་གསོལ། 
མི་ཡི་གཙོ་བོ་ལ་ནི་གང་གིས་མཆོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བསོད་ནམས་ཉེ་བར་བསགས་པའི་ཕྱིར་ཞུས་པའོ། །པདྨ་བྱེ་བ་འདབ་མ་བྱེ་བར་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གདན་ཏེ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་སྨྲ་བ་མང་པོ་མཆིས་

117-1-62a

པས་མགོན་པོ་ལ་དེའི་སླད་དུ་ཞུའོ། །གང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རབ་ཏུ་མཆོད་ན་སུ་ཞིག་གིས་མཆོད་པར་བགྱིས་པས། སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་དང་། གང་གིས་ཕྲ་ཞིང་ཤིན་ཏུ་བལྟ་དཀའི་ཆོས། །ཞེས་
བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གང་ཆོས་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་སྟོང་པ་ཞི་བའོ་ཞེས་རིག་ནས་བསྒོམ་པ་དེ་དག་གི་སླད་དུ་བདག་ཞུའོ། །འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་འཁྲུལ་པའམ་བསྙེལ་བ་ཁྱོད་ལ་མི་མངའ་བས་འཛུམ་པ་མཛད་པ་
ཅིའི་ཕྱིར་གསུངས་ཤིག་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་གུས་པ་དང་བཅས་པར་འོངས་པ་ལ་སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་མི་བསྐྱོད་པའི་ཞིང་ནས་སོ། །བདེ་བ་ཅན་ནས་ནི་མཐུ་ཆེན་ཐོབ་དང་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་
ཕྱུག་གོ། །རྗེ་བཙུན་འཇམ་དཔལ་ལ་ནི་ཡུལ་ངེས་པ་བསྟན་པ་མེད་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱན་སྔ་ན་ཆོས་ཉན་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་རབ་ཏུ་སྟོན་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེ་བའི་
བདག་ཉིད་ཅན་རྣམས་འདིར་འདུས་པ་ལ་སྣོད་མ་ཡིན་པ་ནི་གང་ཡང་མ་མཆིས་པས་རྒྱུ་མ་མཆིས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཛུམ་པ་མི་མཛད་ན་འཛུམ་པ་མཛད་པའི་དགོས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཤད་དུ་གསོལ། བྱམས་པ་བསྐྱེད་ཅིང་དགའ་བ་འཕེལ་བར་བགྱིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀའ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་གསུང་གི་དབྱངས་ཀྱིས་ཐུགས་རྗེ་ཅན་གྱིས་སེང་གེའི་སྒྲ་བསྒྲག་ཏུ་གསོལ། འཇིག་རྟེན་ཕན་པ་ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་གཅིག་
ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཅིག་ཅིག་བསྟན་པའི་སྒྲ་ལས་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་ཅན་རྣམས་ལ་སྐད་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདག་ལ་སྟོན་ཏོ་སྙམ་དུ་རང་རང་གི་བསམ་པས་རྟོགས་སོ། །དེ་ལྟ་བུས་ན་གང་གིས་འཛུམ་པ་མཛད་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་གསུངས་པའོ། །

117-1-62b

སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་གསུང་ནི་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཀྱི་ཞེ་སྡང་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཀྱི་གཏི་མུག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ནི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་
འཁོར་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་མི་འདའ་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པའོ། །ས་འདི་གས་པར་འགྱུར་ཡང་སྲིད། རྒྱ་མཚོ་སྐེམས་པར་འགྱུར་ཡང་སྲིད། ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་ནི་ལྟུང་ཡང་སྲིད་ཀྱི་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་ཞིང་གསུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །བསྐལ་
པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་དཔག་ཏུ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་ཀྱང་མཐར་ཐུག་པར་མི་འགྱུར་ན། གང་གི་དོན་དུ་འཛུམ་པ་མཛད་པར་གྱུར། །ཅེས་བྱ་བའོ། །འཛུམ་པས་ཕྱེ་བའི་ཞལ་མཛེས་རྒྱས་པ་དོན་གྱི་དགོངས་པ་ཅན། །ནམ་
མཁའ་དང་མཉམ་མི་གཡོ་སྟོང་པ་གཅིག་ཏུ་ཞི་བ་ཉིད། །སུ་ཡི་སེམས་ཀྱིས་རྣམ་བསྒོམས་ཐུབ་པའི་དབང་པོས་བསྟན་དུ་གསོལ། །སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྟོང་ཁྱོད་ནི་སྣ་ཚོགས་ཉིད་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར། །འཛུམ་པ་མཛད་པ་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་བཞི་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
འཛུམ་པའི་རྒྱུ་ཟླ་འོད་ལུང་སྟོན་པ་གསོལ་བ་ནི་དེ་ནས་དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་འདི་ནི་དྲི་མ་མེད་པའི་འོད་ཅེས་བྱ་བའི་རྒྱལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་
གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡང་དག་པར་བསྟོད་པས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བསྔགས་པར་འགྱུར་རོ། །བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་འདི་ཉིད་དུ་སྔོན་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྙེན་བཀུར་བྱས་སོ། །དེ་ནི་ཕྱི་མའི་དུས་
ན། ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་བྱེད་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ནི་ཞེས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཉིད་དོ། །རྒྱས་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། རྒྱས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བའོ། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་མང་པོས་ཡོངས་བཟུང་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་

117-1-63a

རྗེས་སུ་བཟུང་བས་ཉེ་བར་བསགས་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །འདྲེན་པ་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་མཆོག་བྱེད་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། མཆོད་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་བའོ། །ལག་མཐིལ་སྐྱུ་རུ་འབྲུ་ལྔ་བཞག་པ་
བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལག་མཐིལ་ན་འདུག་པའི་སྐྱུ་རུ་རའི་འབྲུས་བུ་བཞག་པ་དང་འདྲ་བར་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཤེས་བྱའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ལྟ་བར་བྱེད་དོ། །ཟླ་འོད་གཞོན་ནུས་མ་འོངས་པ་ན་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་སྟོང་དང་། 
དེའི་ཕྱི་ནས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་བདེ་བར་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཆོད་པ་བྱས་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་ནས། དྲི་མ་མེད་པའི་འོད་ཅེས་བྱ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བདག་ཉིད་ལུང་
བསྟན་པ་ཐོབ་ནས། ཤིང་ཏ་ལ་བདུན་ཙམ་དུ་འཕགས་ནས་ནམ་མཁའ་ལ་འདུག་སྟེ། ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་འདི་ཆེད་དུ་བརྗོད་དོ། །ཨེ་མ་རྒྱལ་བ་ཆོས་མཆོག་སྟོན་མཛད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཡེ་ཤེས་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་
དང་། ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང་། བདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལས་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པས་བདག་ཉིད་རབ་ཏུ་དགའ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། གཏེར་མཆོག་དམ་པ་བདག་གིས་དེང་ཐོབ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཏེར་གྱི་
མཆོག་ནི་ཆོས་ཀྱི་གཏེར་ཏེ་མི་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཏེར་རོ། །དེ་བདག་གིས་རྙེད་པས་ངན་འགྲོ་ལོག་པར་ལྟུང་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའོ། །ཐེ་ཙོམ་གྱི་ཡིད་བདག་ལ་མ་མཆིས་སོ། །སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རམ་མི་འགྱུར་སྙམ་པ་ཡང་མ་མཆིས་ཀྱི། ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་
འགྱུར་བའོ། །གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ལྟར་མཛེས་ཤིང་མཚན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་ཕྱག་བདག་གི་སྤྱི་བོར་རབ་ཏུ་བཞག་ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་བདག་དབང་བསྐུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་ལ་རི་བོང་འཛིན་འདྲའི་དྲི་མ་མེད་པའི་མདངས་མངའ་བ། །གཅིག་ཏུ་དྲི་མ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པས་

117-1-63b

མཛེས་གྱུར་ཅིང་། །ཆོས་ལ་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་བློ་ནི་དྲི་མ་མེད་ཞུགས་ཕྱིར། །དེ་ཉིད་མ་ལུས་རིག་པ་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན། །འཛུམ་པ་ལུང་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅོ་ལྔ་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།འཁོར་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་
བྱ་བ་ཉིད་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བླ་ན་མེད་པའི་སྨན་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྔོན་བྱུང་བའི་ལེའུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཐར་བར་བྱ་བར་འདོད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་
རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་འདི་མཉན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པས་སྲིད་པའི་སྡུག་
བསྔལ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་སོམ་ཉི་བསལ་བ། གཞོན་ནུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ནི་ངན་སོང་ཐམས་ཅད་ལས་འདའ་བར་བྱེད་པ། ནད་ཐམས་ཅད་ལས་རབ་ཏུ་ཐར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་སྔོན་བྱུང་བའི་
གཏམ་བསྟན་པ་འདི་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་བྱུང་བའི་གཏམ་གསུངས་པ་སྟེ། སྔོན་ཆད་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་དྲན་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་ཉིད་དྲན་པའོ། །དེ་དག་ཉིད་བསྟན་པ། སེང་གེ་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་བྱ་བའི་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ། ཚངས་པས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བའི་དགེ་སློང་མཁས་པ་ཆོས་སྨྲ་བ་ཆེན་པོ་བྱུང་ངོ་། །ད་ནི་དེའི་ཚེ་བློ་གྲོས་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱལ་པོའི་བུར་གྱུར་པ་ལ་གསོ་བར་དཀའ་བའི་ནད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པ་སྟེ། སྨན་པ་ལྔ་བརྒྱ་ཀུན་ཀྱང་ནད་དང་རྒྱུ་དང་གསོ་
བ་ལ་མཁས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེའི་ནད་གསོ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པའི་ཡིད་ཀྱིས་གསོ་བར་བྱེད་ཀྱང་གསོ་བར་མ་ནུས་སོ། །དེ་ནས་ཆོས་སྨྲ་བའི་དགེ་སློང་དེས་ང་ནད་ཆེན་པོས་ཉམ་ཐག་པ་ཐོས་ནས་ནད་འདྲི་བའི་ཕྱིར་ངའི་དྲུང་དུ་འོངས་པ་དང་། ནད་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་པ་སྟེ་སྨན་གྱིས་གསོ་བར་མི་ནུས་སོ་

117-1-64a

སྙམ་དུ་རིག་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ང་ལ་བཤད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོས་པ་དང་ང་ཆོས་སྨྲ་བ་དང་། ཆོས་ལ་དགའ་བ་སྐྱེས་པར་གྱུར་པས་ནམ་མཁའ་དྲི་མ་མེད་པ་ལྟ་བུ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་རྟོགས་ནས། སྤྲིན་དང་ཁུག་སྣ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་ལྟར་ནད་ཐམས་ཅད་
དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་ཆོས་སྨྲ་བར་གྱུར་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་པོའི་བུ་བློ་གྲོས་རྒྱལ་པོར་གྱུར་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཡིན་ནོ། །
ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་མཐུ་གསུངས་པ། དེ་བས་གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཕྱི་དུས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མ་འོངས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་རབ་ཏུ་མཐོང་ནས་བག་ཡོད་པའི་གནས་པས་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་སློབ་པར་བྱེད་དོ། །ཕྱི་མའི་དུས་ན་དགེ་སློང་མང་པོ་དག་ཅེས་
བྱ་བ་ལ། དགེ་སློང་འདོད་པ་ཅན། གདུག་པ་ཅན། མ་བསྡམས་པ། སྡིག་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་མང་པོ་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་རབ་ཏུ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྲག་དོག་ཅན་གཞན་གྱི་རྙེད་པ་མི་བཟོད་པ། དབང་པོ་གཡོ་བ། དབང་པོ་མ་བསྡམས་པའི་རང་བཞིན་ཅན། ཁྱིམ་
གཞན་ལ་ཆགས་པ། རྟག་ཏུ་རྙེད་པའི་ཆེད་དུ་ཁ་གསག་དང་། ཚུལ་འཆོས་པ་ཆེད་དུ་བྱེད་པ་དེ་དག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་རབ་ཏུ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ལག་པ་དང་ནི་རྐང་པ་རྣམ་པར་རྡོབ། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་ཞུགས་པ་རྣམས་
ཏིང་ངེ་འཛིན་རབ་ཏུ་སྤོང་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །གཅིག་ལ་གཅིག་ནི་མགུལ་འཁྱུད་ལག་པ་སྦྲེལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་དག་གིས་ནི་སྤྱོད་ལམ་མི་འདྲ་བས་འཇུག་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གྲོང་དུ་སྤྱོད་ལམ་གཞན་དུ་སྒྱུར་བར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་དང་། མི་རིགས་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་འདི་
དག་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མི་རིགས་པར་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདི་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱས་ལ་སྤང་བར་བྱའོ། །གང་དག་ཚུལ་ཁྲིམས་གནས་ཤིང་ཡོན་ཏན་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་དག་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་དེ་ལ་

117-1-64b

ཡོངས་སུ་བརྙས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་གདུག་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ལ་ནི་མཆོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ཀྱིས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཡིད་བརྟེན་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ང་ནི་ཡོན་ཏན་དག་གི་བསྔགས་བརྗོད་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དགེ་སློང་དག་ནི་
ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཡོན་ཏན་དག་ལ་མི་སྤྱོད་དེ། བྱང་ཆུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཙམ་གྱིས་ནན་ཏན་སྙིང་པོར་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་མི་འཐོབ་ཀྱི། ནན་ཏན་སྙིང་པོར་བྱེད་པ་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་ཐམས་ཅད་དུ་ནན་ཏན་སྙིང་པོར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་
ཏོ། །ཏིང་འཛིན་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་ཡིས། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་རྨོངས་ཆེན་གྱི། །ནད་རྣམས་ཕྱེ་མར་བཏག་བྱ་བ། །འདི་ལ་བརྟག་པར་བྱ་བ་མེད། །སྔོན་བྱུང་བའི་གཏམ་གྱི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་དྲུག་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།སངས་རྒྱས་མང་པོ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་སྒོའི་ཏིང་
ངེ་འཛིན་ཉེ་བར་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། དེ་ནས་གཏམ་འདི་མཐར་ཕྱིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྔོན་གྱི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་མཐར་ཕྱིན་པ་དང་། བྱམས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡིད་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ཞུ་བ་ཞུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོར་མཆི་བར་གནང་བ་
གསོལ་བའི་ཕྱིར། རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་གནས་པར་བདེ་གཤེགས་མཆི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་པའི་སླད་དུའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་ཐུགས་ཀྱིས་ལན་འདེབས་པ་ནི། མ་ཕམ་བདུད་རྣམས་ཕམ་བྱས་ཁྱོད་སོང་ཤིག། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། མ་ཕམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
བྱམས་པའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སོ། །དེར་སོང་ན་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་དོན་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱམས་པ་ལ་བསྐུལ་བའོ། །ཡིད་ཀྱིས་བསྐོར་བ་བྱས་ནས་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོ་ག་ལ་བ་དེར་ཉེ་བར་སོང་སྟེ། ཉེ་བར་སོང་ནས་སྔོན་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་མཆོད་
པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་ཅིང་སྤྲུལ་ནས། སྐད་ཅིག་དེ་ལ་ཟླ་འོད་ཀྱི་ཁྱིམ་དུ་ཞུགས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཞུགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡིད་ཀྱིས་བསྐོར་བ་བྱས་ནས་རང་གི་སྟན་ལ་ཉེ་བར་འདུག་ནས་རིག་པར་བྱེད་པ་ནི། རི་ཡང་ལྷ་རྫས་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་

117-1-65a

གི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་བརྫངས་པའི་དོན་དེ་ཐམས་ཅད་བདག་གིས་བསྒྲུབས་ལགས་སོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །རི་ཡང་རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་རྣམ་པར་བཀྲམ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གིས་རི་བརྒྱན་པ་ཡང་བགྱིས་སོ། །དབུས་སུ་རིན་ཆེན་སེང་གེའི་ཁྲི་ཡང་
བཙུགས། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པའི་གཏམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་བསྟན། ཡང་དག་པར་གཟེངས་བསྟོད། ཡང་དག་པར་སྦྱར་ནས་གདན་ལས་བཞེངས་ཏེ་རྫུ་འཕྲུལ་གང་གིས་གཤེགས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ནས་
བྱུང་སྟེ། ཆུ་དྲོན་ཅན་གྱི་སྒོ་ནས་བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་ག་ལ་བ་དེར་གཤེགས་ནས་བྱམས་པས་སྤྲུལ་པའི་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་བཞུགས་ནས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཏེ་འཁོར་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུ་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ནས་ཟླ་འོད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་
བཏུད་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཞུས་ནས་ཞུ་བ་ལུང་བསྟན་པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཞོན་ནུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཁྱོད་ལ་རྟག་ཏུ་སྐབས་ཕྱེ་ཡིས་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐབས་སྦྱིན་པའི་ཚིག་གོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་
སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་དུ་དང་ལྡན་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆོས་མང་པོ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཞུས་སོ། །གཞོན་ནུ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གྲངས་ངེས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་མ་ཤེས་
ནས། བཞི་གང་ཞེ་ན་ཞེས་ཞུས་པའོ། །གཞོན་ནུ་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཤིན་ཏུ་དགའ་བས་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །འགྲོགས་ན་བདེ་བ་ནི་བདེ་བ་ཉིད་དོ། །དུལ་ཞིང་དུལ་བའི་ས་ཐོབ་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་
རོལ་གྱིས་སྤྱོས་སམ་སྤྱོས་པའི་ཚིག་ཉེས་པར་སྨྲ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་བཟོད་པའོ། །རང་གི་ལས་ལ་ལྟ་བ་ང་རྒྱལ་བཅོམ་པས་ཆོས་འདོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་བསྡོམས་ནས་ཆོས་གཅིག་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆོས་གཉིས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཚུལ་

117-1-65b

ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྤྱིར་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། དབྱེ་བ་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པ་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མི་མཐུན་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །བླངས་པའི་བསླབ་པའི་གནས་རྣམས་མ་
ཉམས་པས། ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཞིག་པའོ། །ལྟུང་བ་ཕྲ་མོ་ཡང་མི་འབྱུང་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྐྱོན་མེད་པའོ། །དམིགས་པའི་ལྟ་བ་དང་བྲལ་བ་དང་ཁམས་གསུམ་ལ་རྟེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་གནས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་
པའི་ཕྱིར་མཆོག་ཏུ་མི་འཛིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉིད་ཡིན་པས། ཚུལ་ཁྲིམས་མི་དམིགས་པའོ། །དེ་ལྟར་གཞོན་ནུར་གྱུར་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི། འཕགས་པས་བསྟོད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། མཁས་པས་བསྟོད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །
ཆོས་གཉིས་པོ་འདི་དང་ལྡན་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ་ནི་གཞན་ཡང་གཞོན་ནུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་ཏེ། ཁམས་གསུམ་ལ་སེམས་སྐྲག་པ་དང་སེམས་དངངས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་ཞེན་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་སྐྱོ་བ་ནི་དེའི་ཕྱིར་དོན་དུ་མི་གཉེར་
རོ། །དོན་དུ་མི་གཉེར་བས་མངོན་པར་མི་དགའོ། །མངོན་པར་མི་དགའ་བས་མ་ཆགས་མ་ཞེན་པའོ། །མ་ཆགས་མ་ཞེན་པས་ཁམས་གསུམ་ལ་ཡིད་སྐྱོ་ན་ཡང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ཅན་རྣམས་དགྲོལ་བར་བྱའོ་ཞེས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་
དེ། ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ནི་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དད་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། བདེན་པ་དང་དཀོན་མཆོག་ལ་སེམས་རབ་ཏུ་དད་པའོ། །དད་པ་དང་ལྡན་པས་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བས་མི་ངོམས་པ་ཡིན་ཏེ། དད་
ལྡན་ཡིན་ཕྱིར་ཆོས་ལ་བརྟེན། །ཞེས་པས་མང་དུ་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་ལྡན་ཕྱིར་དེ་ཉིད་རིག །ཅེས་བྱ་བས་ཅི་ལྟར་ཐོས་པའི་ཆོས་རྣམས་གཞན་དག་ལ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་འདི་དག་གིས་ཆོས་འདི་ཐོས་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གྱུར་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་

117-1-66a

དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་བཞི་པོ་འདི་དག་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། 
ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མང་པོས་བཤད་པ་སྟེ། ངས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མང་པོའི་ཐད་ནས་ཐོས་ནས་གཞན་ལ་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་
སངས་རྒྱས་མང་པོ་ངེས་པར་བརྗོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྔོན་བྱུང་བའི་གཏམ་བསྟན་པ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱིས་མཉེས་པར་བྱས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྟོད་པ་ནི། དྲན་པ་བསྐལ་པ་གཞལ་མེད་དཔག་ཡས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། 
འདས་པའི་དུས་ཀྱི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་འདས་པ་ན། དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱུང་སྟེ། དེའི་སྐུ་ཚེའི་ཚད་བརྒྱ་ཕྲག་དྲུག་ཅུར་གྱུར་ཏོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ངེས་པར་བསྟན་ཏེ། སྐྱོ་བ་མེད་པར་བསྟན་པའི་དུས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་
བཞིན་དུ་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་གྲངས་ངེས་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་སྒྲ་དང་པོར་བྱས་པ་ནས། ཚངས་པའི་སྙན་པ་བསྐལ་པ་གཅིག་ལ་སངས་རྒྱས་ཉིས་བརྒྱ་བྱུང་ངོ་། །ཡངམཐའ་ཡས་དབྱངས་ནས་བརྩམས་ནས་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་འཕགས་ཀྱི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་བརྒྱ་
རྩ་བརྒྱད་བྱུང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐུ་ཚེའི་ཚད་པ་བསྟན་ཡང་། ཚོགས་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ནི། །འགྲོ་བའི་དོན་ནི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་སྟེ། །སྐུ་ཚེ་རིགས་དང་ཚད་ཀྱིས་མིན། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་ཡོན་ཏན་དམན་པར་ཐེ་ཚོམ་མི་
བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་ནི་འདི་དག་ངས་མཆོད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་མ་བསྟེན་པ་དང་། ཆོས་ཉན་པ་ལ་ལྷོད་པ་མེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དགོས་པ་གཞན་ཡང་བསྟན་མ་ཐག་པའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་སངས་རྒྱས་འཕགས་ཀྱི་མཚན་གང་ཉན་པ་དེ་ནི་

117-1-66b

མྱུར་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་མཚན་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་གཞན་རྣམས་ཀྱི་མཚན་བསྒྲགས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་འདི་དག་གི་ཡང་ཕ་རོལ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མི་དབང་དབྱངས་ཞེས་བྱ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱུང་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་དེའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནི་བྱེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་གསུམ་མོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ནི། བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་བྱུང་ངོ་། །ཉན་ཐོས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། ལྷ་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
མི་དབང་དབྱངས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེའི་ཆོས་བསྟན་པ་ཐོས་པ་རྣམས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེར་རྒྱལ་པོ་དཔལ་གྱི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་སྟེ། དེ་ལ་བུ་ནི་ལྔ་བརྒྱའོ། །བཙུན་མོའི་འཁོར་ནི་བྱེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུའོ། །བུ་མོ་ནི་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་
བཞིའོ། །རྒྱལ་པོ་དེ་སྟོན་ཟླ་ཐ་ཆུངས་ཀྱི་ཉ་ལ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་གསོ་སྦྱོང་དང་ལྡན་པས་བུ་དང་བཙུན་མོ་དང་བུ་མོ་དང་། དེ་ལས་གཞན་པའི་འཁོར་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བཅུ་དང་བཅས་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ན་བ་དེར་ཉེ་བར་སོང་ངོ་། །ཉེ་བར་ཕྱིན་པ་དང་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བྱས་ནས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མདུན་དུ་འདུག་པ་དང་། དེའི་བསམ་པ་མཁྱེན་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །རྒྱལ་པོ་དེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་པ་དང་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་སྤངས་ནས་ཇི་ལྟར་འོངས་པའི་འཁོར་རྣམས་དང་བཅས་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཀྱང་ལོ་བརྒྱད་
ཀྱི་བར་དུ་འཆག་པ་ལ་མངོན་པར་བརྟེན་ནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་སེམས་དང་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དུས་བྱས་པར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་དེའི་རིགས་སུ་བྱུང་བ་རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པ་བཞིན་དུ་མངལ་གྱི་དྲི་མས་མ་གོས་པ་གཅིག་སྐྱེས་ཏེ། དེའི་ཕ་ནི་བརྟན་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །
མ་ནི་བློ་གྲོས་ཆེན་མོ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱལ་བུ་གཞོན་ནུ་དེ་སྐྱེས་པ་ཙམ་ཉིད་ན་ཚིག་འདི་སྐད་ཅེས་རྒྱལ་བ་དེ་ཆོས་འཆད་དམ་ཅི་བཞུགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ད་ལྟར་འཚོའམ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་རབ་ཏུ་འཆད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་དག་གི་བསམ་པ་

117-1-67a

མཁྱེན་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འཆད་དམ་ཞེས་པའོ། །རྐྱེན་རྣམས་མེད་པ་ནི་རྐྱེན་རྣམས་དང་བྲལ་བ་སྟེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བས་ནི་རྐྱེན་དང་བྲལ་བའོ། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་
པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕྱག་རྒྱས་བཏབ་པ་ཉིད་དེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་གཡོ་བར་བྱས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་རྒྱལ་བས་འཆད་དམ་ཅི་ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ནོར་བླ་ན་མེད་པའོ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་དང་ལྟ་བ་རྣམ་པར་
དག་པའོ། །དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བའོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པའོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་མཁས་པའོ། །ཡི་གེ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཤེས་པའོ། །རྫས་སུ་
མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བའོ། །དགའ་བ་དང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་འཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་མང་ངོ་། །ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཁྱེན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཏིང་ངེ་འཛིན་
གྱི་མཐུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཞོན་ནུ་དེའི་ཚིགས་བཅད་དེ་ཐོས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཞོན་ནུ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་ཇི་ལྟ་བ་བརྗོད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཐོས་ནས་ཁྲག་ཁྲིག་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་སྒྲའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་བཟོད་པ་
ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་སྟོབས་བརྟན་གྱིས་གཞོན་ནུ་དེ་ལ་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ད་ལྟར་ཡང་བཞུགས་སོ། །འོན་ཀྱང་ཁྱོད་ལ་དྲི་བར་བྱའོ། །སུ་ལས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞོན་ནུས་གང་ལས་ཐོས་པ་གཞོན་ནུས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་གསན་
དུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བསྐལ་པ་གཅིག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མཐོང་སྟེ་དེ་དག་ལ་བདག་གིས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཤིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་ཞུས་སོ། །དེ་ནས་བཟུང་ནས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་

117-1-67b

སྟོང་དུ་ཡང་སྐྱེས་སོ་ཅོག་ཏུ་སྐྱེ་བ་དྲན་ཞིང་མངལ་གྱི་དྲི་མས་མ་གོས་པར་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མ་རྨོངས་ཤིང་དྲན་པ་འདུས་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་དང་ནམ་ཡང་མ་བྲལ་ལོ། །ཆོས་དང་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་གུས་པ་དང་བཅས་པ་དང་རི་མོ་དང་བཅས་པར་བྱས་སོ། །
གུས་པ་དང་བཅས་པ་དང་རི་མོ་དང་བཅས་པས་གུས་པ་དང་རི་མོར་བགྱིས་པས་བདག་གི་སྙན་པ་དང་། གྲགས་པ་དང་། ཡོན་ཏན་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །འཐབ་པ་དང་། རྩོད་པ་དང་། མི་མཐུན་པ་ལ་ཡང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པར་གྱུར་པས་ཁྲོ་བ་ལ་
སོགས་པ་དང་བྲལ་ནས་སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། བསམ་གཏན་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མ་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་བཟོད་པ་རབ་ཏུ་གནས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྒྲའི་ཡན་ལག་དབྱངས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་བདག་གིས་བཟོད་
པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་གནས་པར་བགྱིའོ་ཞེས་དམ་བཅས་སོ། །རྟག་ཏུ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་བཟོད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གནས་པར་བགྱིའོ་ཞེས་པའོ། །བདག་བཟོད་པའི་སྟོབས་དེ་ལ་གནས་པ་ནི་བདུད་ཀྱིས་བདག་ལ་གཙེ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས་ན་ཡང་བདག་གི་སེམས་འཁྲུགས་
པར་མ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསྒྲགས་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྔོན་གྱི་བསྐལ་པ་དུ་མར་འདི་བས་ཆེས་མང་བའི་དཀའ་བ་སྤྱད་པ་ངས་དྲན་ཏེ། དེ་དང་དེ་བརྗོད་པར་མི་ནུས་སོ། །ད་ནི་
བདག་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་དྲུང་དུ་མཆིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེས་དུས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་བསྒྲུབས་ནས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐད་དུ་སོང་སྟེ། ཕྱིན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་བྱས་ནས་མདུན་དུ་འདུག་པར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
པ་ལ། ང་ནི་རྒྱལ་པོ་དཔལ་གྱི་སྟོབས་སུ་གྱུར། ངའི་བུ་རྣམས་ནི་ཆོས་སྐྱོང་བར་གྱུར་པ་དེ་དག་གོ། །བུ་མོ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །རྒྱལ་པོ་སྟོབས་བརྟན་ནི་ཟས་གཙང་མའོ། །སྐྱེད་པའི་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྷ་མོ་སྒྱུ་མའོ། །དེ་ལྟར་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་

117-1-68a

དང་དེར་སྐྱེ་བ་བཟུང་ངོ་། །ངས་དེ་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒྲུབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉེར་
བསྟེན་ནས། །ཏིང་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ང་ཡིས་བདེ་བར་ཐོབ། །མ་བསླབས་པ་དག་བསླབ་ཕྱིར་རབ་བསྟན་ཏེ། །དེ་ནས་ང་ནི་བདེ་གཤེགས་ཐུབ་དབང་གྱུར། །སངས་རྒྱས་མང་པོ་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་ངེས་པར་བསྒྲུབས་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་བདུན་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
ཏིང་ངེ་འཛིན་རྗེས་སུ་ཡོངས་སུ་གཏད་པའི་ལེའུ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ན་
གནས་པ། དེ་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བསོད་ནམས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་པས་བསོད་ནམས་ལྷག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདུད་དང་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པ་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་
ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་རྫི་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར། །སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ཕན་ཡོན་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་བཤད་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ནི། བསྐལ་པ་བྱེ་བ་མཐའ་ཡས་དཔག་
ཏུ་མེད། །སྟོབས་བཅུས་དེ་ཡི་ཕན་ཡོན་བརྗོད་ན་ཡང་། །ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་སྤྱོད་ཀྱི། ཕན་ཡོན་མཐར་ཐུག་པར་བརྗོད་པ་ལྟ་ཞོག་ཆ་ཙམ་བགྲང་བར་ཡང་མི་ནུས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་
ལས་ཆུ་ཐིགས་པ་གཅིག་བླངས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཟླ་འོད་ཀྱིས་ཕན་ཡོན་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཐོབ་པས་སེམས་ཤིན་ཏུ་དགའ་ནས་ཐོས་པ་ཡང་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའོ་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་པ་ནི། །ཕྱི་མའི་དུས་ན་སུ་དག་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བཅོམ་

117-1-68b

ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གཞོན་ནུ་བཤད་ཀྱིས་མཉན་པར་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་དག་ཆོས་ཉིད་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་ཞུགས་པ་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་ཡིན། བྱམས་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན། བསླབ་པ་ལ་གུས་པ་ཡིན་ཏེ་མདོ་འདི་ཉིད་ཉན་པར་འགྱུར་
རོ། །གང་དག་སྔོན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པ་དེ་དག་ཉན་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་སྔོན་གྱི་ཚེ་རབས་སུ་མུ་སྟེགས་ཅན་དུ་གྱུར་པ་དེ་དག་མ་དད་ནས་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བརྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་འདོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་རབ་ཏུ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །གང་
གིས་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་མཆོད་རྟེན་ཐམས་ཅད་བཤིག་པ་བས་ཡང་གཞན་ཞིག་གིས་མདོ་སྡེ་འདི་སྤངས་ན། འདིའི་སྡིག་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཤིང་ཆེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་གིས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་དགྲ་བཅོམ་པ་བསད་པ་བས་གང་མདོ་སྡེ་འདི་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དེའི་སྡིག་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་ཡིན་
ནོ། །ཁྱེད་ལ་སུ་དག་སྤྲོ་བ་ཡོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཕྱི་མའི་དུས་མི་བཟད་པ་ན་དམ་པའི་ཆོས་འཇིག་པའི་ཚེ་མདོ་སྡེ་འདི་འཆད་པར་སྤྲོ་བ་ཁྱེད་ལས་སུ་ཡོད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། ཟླ་འོད་ཀྱིས་ཞུས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་བདག་གི་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཡང་ལྟོས་པ་མེད་པར་
གཅིག་ཏུ་ཆོས་ལ་དགའ་བས། མདོ་སྡེ་འདི་རྒྱ་ཆེར་རྒྱས་པར་བགྱིའོ་ཞེས་ཞུས་སོ། །གཞན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་སྨྲ་བ་བརྒྱད་བརྒྱ་ཡང་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་བདག་ཅག་གིས་ཀྱང་ཕྱི་མའི་དུས་ན་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་གཟུང་བར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལྷ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་བདག་ཅག་གིས་ཀྱང་ཆོས་འཛིན་པ་བསྲུང་བར་བགྱིའོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །མདོ་སྡེ་འདི་རབ་ཏུ་བཤད་པ་ན་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་གྲངས་དང་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རབ་ཏུ་གཡོས་པར་གྱུར་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ནས་འོངས་པ་དེ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཆོས་འདི་ལྟ་བུ་ཐོས་ནས་སེམས་ཅན་བྱེ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ན་གནས་པ་མང་པོ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་

117-1-69a

ལུང་བསྟན་པ་ངེས་པར་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་དང་། དགེ་སློང་མ་དང་། དགེ་བསྙེན་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ཐོས་ནས་ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་སུ་དག་ཕྱི་མའི་དུས་
ན་མདོ་སྡེ་འདི་ཉན་པ་དེ་དག་ཀྱང་ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཏིང་འཛིན་རྒྱལ་པོ་མ་ལུས་དོན་ལྡན་པ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་གཙོའི་རྒྱུར་གྱུར་རབ་བརྟན་པས། །རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱིས་རྗེས་གདམས་རབ་གཏད་དེ། །འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་དངོས་གྲུབ་ཆེར་འབྱུང་ཤོག། །
ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་གཏད་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅོ་བརྒྱད་པའི་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ངེས་པར་བསྟན་པ་བཤད་པར་བཞེད་ནས། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྗེས་སུ་བསྔགས་པ་ཐོས་ནས་མི་སྐྲག་པར་འདོད་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་མཁས་པར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་ཆོས་ཐོས་ན་ཀུན་
དུ་རྨོངས་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཐོས་ན་མི་སྐྲག །མི་དངང་། དངང་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་དབྱེ་བས་མི་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གསུམ་གྱི་དོན་བལྟ་བར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་མཁས་པར་འགྱུར་བ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟླ་འོད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཉན་ཅིང་ཐོས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
ནས་གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ངེས་པར་བསྟན་པ་ལ་མཁས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ངོ་བོ་ཆོས་ཐམས་

117-1-69b

ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལྟ་བུའི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕན་ཡོན་ཟླ་འོད་ཀྱིས་ཐོས་པས། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་འདི་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞན་རབ་ཏུ་མང་པོས་ཀྱང་མངོན་པར་ཤེས་པའི་
ཤེས་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་མཐུ་ལྷག་པར་གྱུར་པའི་དབང་གིས་ས་གཡོ་བ་དང་། ལྷ་ལ་སོགས་པས་མེ་ཏོག་གི་ཆར་འབེབས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་མཚར་ནི་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དོན་བྱེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ནས་དེ་ཉིད་དུ་
དྲི་ཟའི་བུ་གཙུག་ཕུད་ལྔ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སིལ་སྙན་ལྔ་བརྒྱ་དང་བཅས་པར་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ནས་བབས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འདུག་པར་གྱུར་ཏེ་བསྙེན་བཀུར་དང་གཡོག་བྱེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཟླ་འོད་ཀྱི་སེམས་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བར་ངེས་པར་བསྟན་པ་ལ་མཁས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་གཙུག་ཕུད་ལྔ་པ་ཅན་ཡང་རྒྱུད་ལ་མཁས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་པི་ཝང་དང་སིལ་སྙན་རྣམས་ལས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་འདི་ལ་ངེས་པར་གཞོལ་བར་
འགྱུར་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྒྲ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་བྱུང་བར་གྱུར་ཏེ། སྐྲ་གཅིག་ཁྱོན་ལ་སངས་རྒྱས་མང་པོ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང་། བཞོན་པ་སྣ་ཚོགས་དང་། གཞལ་ཡས་ཁང་ལ་
སོགས་པ་མཐོང་ཡང་ཁྱིམ་དེར་དེ་དག་ཞུགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་དེ་ནས་ཕྱིར་བྱུང་བ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་གི་སེམས་ཙམ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་དངོས་པོ་དོན་གྱིས་སྟོང་པ་དམིགས་སུ་མེད་པ། རྨི་ལམ་དུ་སྣང་བ་ལྟར་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་སེམས་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་
ཏུ་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་རབ་ཏུ་སྣང་ངོ་། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་སེམས་ལ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྲ་གཅིག་ཁྱོན་ལ་སྟེ། སྤུའི་ཁུང་བུར་སངས་རྒྱས་མང་པོ་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་

117-1-70a

བྱེ་མའི་གྲངས་དང་མཉམ་པར་རབ་ཏུ་སྣང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡང་དེ་སྙེད་ཉིད་དེ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གནས་སོ། །འགྲོ་བ་ལྔར་སྐྱེས་པར་གྱུར་པའི་དམྱལ་བ་དང་། དུད་འགྲོ་དང་། ཡི་དྭགས་དང་། ལྷ་དང་། མི་རྣམས་ཀྱང་ངོ་། །འདྲེས་པ་མེད་
ཅིང་གནོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདྲེས་ཤིང་འདུས་པ་ཡང་མེད། གཅིག་ལ་གཅིག་གནོད་པ་ཡང་མེད་དེ། རང་རང་གི་དབང་དུ་སྣང་བ་ཙམ་གྱིས་མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རི་དང་། ཆུ་ཀླུང་དང་། ནགས་ཚང་ཚིང་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་གཅིག་ལ་གཅིག་དོགས་པ་མེད་པར་
ཤེས་སོ། །འགྲོ་བ་ལྔར་སྣང་བ་སྤྱིར་བསྟན་ནས་རྒྱས་པར་སོ་སོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡི་གནས་སུ་རི་བོ་དུ་མ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཁོར་ཡུག་དང་། ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོ་དང་། རི་དང་། རི་རབ་དང་། བཏང་བཟུང་དང་། བཏང་བཟུང་ཆེན་པོ་དང་། འབིགས་བྱེད་
དང་། བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རི་རྣམས་ཀྱང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་དམྱལ་བ་ཚ་བ་དང་། རབ་ཏུ་ཚ་བ་དང་། ཐིག་ནག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་། དེར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་རབ་ཏུ་སྣང་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་ངོ་། །དེ་ཡི་གནས་ན་ལྷ་ཡི་གཞལ་མེད་
ཁང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྷ་རྣམས་གཞལ་མེད་ཁང་ན་གནས་ཤིང་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་ངོ་། །དེ་ཡི་གནས་སུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་སྐྱེ་ཞིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་རྣམས་སྐྱེ་ཞིང་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་བྲལ་བ་དག་གིས་དེ་མི་མཐོང་། །ཞེས་བྱ་
བ་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །དེའི་གནས་ཉིད་ན་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་ཅིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཡང་ཐོས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ། འདྲེན་པ་བཞུགས་ཏེ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པར་ཚེ་
འདུ་བྱེད་པའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཐུང་བ་ཉིད་དུའོ། །གནས་དེར་ལ་ལ་འདི་སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་པ་བྱས་སོ་ཞེས་འདུ་ཤེས་ཤིང་། འདུ་ཤེས་སུ་འཛིན་པས་དགའ་བའི་འདུ་ཤེས་འཇུག་པར་གྱུར་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པ་ལ་

117-1-70b

མཆོད་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། རྨི་ལམ་གྱི་དཔེས་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བར། མི་དག་བདག་གི་ཁྱིམ་ན་རྨི་ལམ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་གི་ཁྱིམ་ན་ཉལ་བ་ཞིག་གིས་རྨི་ལམ་དུ་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་ཞིང་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔས་ངོམས་
པ་མེད་པ་ཉིད་ལས་སད་པར་གྱུར་ན་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་མཐོང་བ་མེད་དོ། །རྨི་ལམ་དུ་མཐོང་བ་དེ་ཉིད་མ་སྐྱེས་པ་མི་བདེན་པའོ་ཞེས་ཤེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་དང་། ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཐ་སྙད་རྣམས་ཀྱང་བརྫུན་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པ་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་
བྱ་བ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་ངེས་པར་རྟོགས་ནས་ཆོས་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་གཡོ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡུལ་རྣམས་ལ་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པའི་ཆར་འབྱེད་པ་དང་བྲལ་བ་དེ་ནི་འཛིན་པ་དང་། དོར་བ་མེད་པས་བསེ་རུ་བཞིན་དུ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམ་
པར་སྒོམ་པར་བྱེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པའོ་ཞེས་ཡེ་ཤེས་ངེས་པར་བསྒྲུབ་པ། དེ་ཡི་སྤོབས་པ་དག་ནི་མཐའ་ཡས་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའོ། །སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པར་ཀུན་དུ་ཆགས་པ་མེད་པ་དེ་ལ་ནི་སྡུག་པ་དང་བྲལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པའི་
སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་བྱས་འདི་གཉིས་རབ་ཏུ་སྤངས་ནས་ནི་ཆོས་ཉིད་གཅིག་པུ་ལ་བརྟེན་པར་བྱའོ། །གང་ཞིག་ཆོས་འདི་ཐོས་ནས་ཆགས་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐོས་ན་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་དབང་གིས་མངོན་པར་
ཞེན་ནོ། །ཆོས་མ་ཡིན་པ་ནི་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁོང་ཁྲོ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མ་རྟོགས་པས་ང་རྒྱལ་དང་རྒྱགས་པའི་དབང་གིས་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་རྣམས་ནི་
སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་ལ་ས་གྲོལ་བ་ཉིད་དུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། བཟོད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། བསམ་གཏན་དང་། ཤེས་རབ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་དག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལམ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་དག་ནི་བདུད་ཀྱི་ཞགས་པས་

117-1-71a

བཟུང་བ་ཞེས་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཟླ་འོད་གཞོན་ནུས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཟབ་མོ་རྣམས་ལ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པས་ངེས་པར་བརྟེན་པ་ལ་མཁས་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དྲི་ཟའི་བུ་གཙུག་ཕུད་ལྔ་པ་ཅན་
གྱིས་ཀྱང་སྒྲའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་གྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རི་བོང་འཛིན་པའི་འོད་ལྟར་དཀར་བའི་དཀའ་འགྲེལ་གྲགས་པའི་མདངས་ལྡན་པ། །འཇམ་དཔལ་
དབྱངས་ཀྱི་ཞབས་ཀྱི་པདྨ་ལ་གུས་ཙམ་གྱིས་རབ་བསྒྲུབས་ལ། །མདོ་སྡེའི་དབང་པོའི་རྒྱལ་པོ་ལས་སྐྱེས་སྐྱེ་བོ་མ་ལུས་ཕན་དོན་དུ། །གལ་ཏེ་ལེགས་པར་མཐོང་ན་ཡེ་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་དོན། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ངེས་པར་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་དགུ་
པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།དབང་པོ་ཏོག་གི་རྒྱལ་མཚན་རྒྱལ་པོའི་ལེའུ་ངེས་པར་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་། བསླབ་པ་དང་། ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་གདོན་མི་ཟ་ཞིང་ཚུལ་ཁྲིམས་
ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་མཆོག་ཏུ་མཐར་ཐུག་པར་ངེས་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདུ་འཛི་མེད་པ་མང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དབེན་པ་ལ་དགའ་བའི་
ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ། །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང་། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་། འཆང་བ་དང་། མངོན་པར་དགའ་བས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་
ངེས་པར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཤིང་ལུས་དང་སྲོག་ལ་མི་ལྟ་བས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བཙལ་བར་བྱའོ། །གཡོ་མེད་པ་ནི་བཅོས་མ་

117-1-71b

མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་མཉན་པར་བྱ། གཟུང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གི་ཚེ་དགེ་བའི་བཤེས་
གཉེན་ཚོལ་བ་དང་། སྲི་ཞུ་བྱ་བ་དང་། གཡོག་བྱ་བ་ལ་ཡིད་མི་སྐྱོ་བར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་བདེ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་རག་ལས་པ་ཉིད་ཡིན་ན་
སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྔོན་བྱུང་བ་བསྟན་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཞེས་བཤད་པ་ནི། འདས་པའི་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་མང་པོ་སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདས་པའི་
བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དབང་པོ་ཏོག་གི་རྒྱལ་མཚན་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཤད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་དང་། སྲོག་དང་། གང་ཟག་དང་། ཤེད་ལས་སྐྱེས་དང་། ཤད་བུ་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་པོས་སྟོང་པ་སྒྱུ་མ་དང་། 
སྨིག་རྒྱུ་དང་། གཟུགས་བརྙན་དང་། ཆུའི་ཟླ་བ་དང་འདྲ་བ་ལ་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པ་ན་སེམས་ཅན་དང་སྲོག་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་འགྲོ་བ་ཡང་མེད་ལ་ལས་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་ཉམས་པ་ཡང་མེད་དེ། ཇི་ལྟར་མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་དུ་བཞིན་གྱི་ཁ་དོག་ནག་པོ་དང་། དཀར་
པོ་དང་། ཐིག་ལེ་དང་། འདབ་རིས་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་དང་འདྲ་བས་ལས་དང་འབྲས་བུའི་སྣང་བ་ཡང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྒོ་སྟེ་ཁྱབ་བྱེད་དུ་ཁས་བླངས་པས་སྐྱེ་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་འགྲོ་བ་
དང་། བྱེད་པ་པོ་དང་། སྤྱོད་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གང་ལ་ཡི་གེའི་ཚིག་ཀྱང་མི་དམིགས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ཉིད་ན་བཅོམ་ལྡན་མཁྱེན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་

117-1-72a

འཛིན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཤད་པའོ། །དེ་ནས་བདག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་མ་ལུས་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསྒྲུབས་པའི་ནོར་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་
ཁྱད་པར་བསྟན་པས་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་འདོད་པ་རྣམས་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ན་དགེ་སློང་ཆོས་སྨྲ་འདུག་པ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེར་ཆོས་འཆད་པའི་ཚེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཆོས་འདི་ཐོས་ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་
པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་བསམ་པ་མཁྱེན་ནས་ཁྱོད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། རིམ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཆོས་སྨྲ་བའི་དགེ་སློང་ལུང་བསྟན་པ་དེ་ནི་གཞན་མ་ཡིན་གྱི་ང་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཐམས་ཅད་
དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཙལ་བ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་གཅིག་ཏུ་བརྟེན་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །གུས་པས་ཏིང་འཛིན་ཐོས་ནས་རྣམ་པར་བསྒོམས། །སངས་རྒྱས་གྱུར་ནས་འགྲོ་བའི་དོན་བྱ་ཞེས། །དེ་ལྟར་བ་སེམས་ནས་བདག་གཞན་དོན་གྱི་བློས། །དེ་ཡི་
དཀའ་འགྲེལ་དོན་བྱེད་གྲགས་པས་བྱས། །དབང་པོ་ཏོག་གི་རྒྱལ་མཚན་གྱི་རྒྱལ་པོའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཅན་གྱི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་སྔོན་བྱུང་བ་ཉེ་བར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་སྔར་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་སྔོན་བྱུང་བའི་གཏམ་གྱི་རྒྱུད་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་དག་ཉིད་
བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྔོན་བྱུང་འཛམ་བུའི་གླིང་ཞེས་བྱ་བ་འདིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྔོན་བྱུང་བ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་ཚོང་དཔོན་གྱི་ཁྱེའུ་གཉིས་བྱུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཚོང་དཔོན་གྱི་ཁྱེའུ་གཉིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་

117-1-72b

ནས་ཀྱང་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྤངས་ནས་བསེ་རུ་ལྟར་བསམ་གཏན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ནགས་སུ་གནས་ནས་བསམ་གཏན་གྱི་དགའ་བ་དང་། བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་ནས་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་ཞིང་བསམ་གཏན་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་བསམ་
པ་རྣམ་པར་ཤེས་ནས་ཕན་ཚུན་ཆོས་ཀྱི་འབྲེལ་པའི་གཏམ་བྱེད་ཅིང་གནས་སོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་སྟོབས་དང་བཅས་པ་རི་དྭགས་ཤོར་དུ་སོང་བ་ལས། དེ་དག་དང་ཉེ་བའི་དགོན་པར་སོང་ངོ་། །མིའི་བདག་པོས་དེ་དག་མཐོང་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེས་སོ། །མངོན་པར་ཕྱག་འཚལ་ནས་
མདུན་དུ་འདུག་པ་དང་། དེའི་བསམ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གཏམ་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་སྨྲས་པ་རྒྱལ་རིགས་ཉོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་མཆོག་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་དཀོན་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་བག་ཡོད་པར་གྱུར་
པས་ཆོས་བསྲུང་བ་ལ་འབད་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའོ། །ཚེ་འདི་རིའི་ཆུ་བོ་བཞིན་དུ་མྱུར་དུ་འགྲོ་ཞིང་མི་གནས་པ་བཞིན་དུ་ན་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། མྱ་ངན་དང་། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཡིད་མི་བདེ་བས་ཉེ་བར་གཙེས་པ་དེའི་ཚེ་
ཆོས་མ་གཏོགས་པའི་སྐྱབས་གཞན་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་སྐྱོང་བར་གྱུར་པས་ཕྱི་མའི་དུས་ཤིན་དུ་འཇིགས་སུ་རུང་བ་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་འཇིག་པ་ན། ཇི་ལྟར་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་མཛོད་ཅིག །ཅེས་དེ་དག་གི་རྣམ་པ་མང་པོས་མིའི་བདག་པོ་ལ་གདམས་
སོ། །དེ་ནས་གདམས་ངག་ཐོས་པས་དགའ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེས་ནས་དེ་དག་གི་རྐང་པ་ལ་མངོན་པར་ཕྱག་འཚལ་ནས། རང་གི་ཕོ་བྲང་དུ་སོང་ངོ་། །གཞན་དམིགས་པའི་ལྟ་བས་ཤིན་ཏུ་གཡེན་སྤྱོ་བའི་དགེ་སློང་མང་པོ། རྙེད་པ་དང་། བཀུར་སྟི་འདོད་པ་རྣམས། དེའི་ཁབ་ཏུ་ཞུགས་པ་
དང་། དེ་དག་གི་དབང་པོ་མ་བསྡམས་པར་མཐོང་ནས། མིའི་བདག་པོ་དེས་དེ་དག་ལ་གུས་པར་མ་བྱས་སོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་མང་པོ་བརྐམ་ཞིང་ཆགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤིན་ཏུ་བརྐམ་པ་ཆགས་པ་ཅན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལས་ཉམས་པ་དེ་དག་གིས་མིའི་བདག་པོ་དེ་

117-1-73a

ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་དུ་འཇུག་གོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་གཉིས་པོ་འདི་ནི་ཆད་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་སྟོན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སྟོན་པར་འདོད་པས། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱང་མེད་ལ། དེ་མེད་
པས། མཐོ་རིས་དང་། ངན་སོང་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཀྱང་རིང་བ་ཉིད་དུ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མ་བསད་ན་ཡང་ཡུལ་གཞན་དུ་སྤངས་ཤིག། །དེ་ལྟར་གྱུར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་རིང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་དག་གི་ཚིག་གིས་མིའི་བདག་
པོ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་ཤིང་བསད་པའི་བསམ་པ་ཡང་བྱུང་བ་དང་མིའི་བདག་པོ་དེ་ལ་རྟག་ཏུ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ལྷ་ཞིག་ཡོད་པས་མིའི་བདག་པོ་འདི་ལྟ་བུའི་སེམས་མ་སྐྱེད་ཅིག །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོའི་ཚིག་གིས་སྡིག་པའི་སེམས་མ་སྐྱེད་ཅིག །ཅེས་བསྐུལ་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་དེ་ལྷའི་ཚིག་གིས་
བསྐུལ་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལས་མི་གཡོ་བའི་དྲན་པ་ཡང་བྱུང་ངོ་། །དེའི་སྤུན་ཟླ་དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་ལོག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་པས་བསད་པར་བྱའོ་སྙམ་ནས་དེ་སྟོབས་དང་བཞོན་པ་དང་བཅས་པར་གང་ན་ཆོས་སྨྲ་བ་གཉིས་གནས་པ་དེར་ཕྱིན་པ་དང་། ནགས་
དེ་ན་རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ལྷ་དང་གནོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ་ཕག་གི་ཆར་ཕབ་པས་སོ་ཕག་གི་ཆར་གྱིས་ཕྱེ་མར་བྱས་ནས་མནར་མེད་པར་སོང་བར་གྱུར་ཏོ། །དགེ་སློང་མང་པོ་དེ་དག་ཀྱང་དམྱལ་བར་སོང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཆོས་ཟབ་མོ་སྤང་བར་མི་བྱ་སྟེ། དམྱལ་
བར་འགྲོ་བས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞོན་ནུ་ཁྱེའུ་མཆོག་གཉིས་པོ་བྱུང་བ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་གཉིས་པོ་དེ་གཞན་ཡིན་པར་མི་བལྟ་སྟེ། འོན་ཀྱང་གཅིག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་ང་
ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་པོ་དེ་ནི་བྱམས་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་མོ་དེ་ནི་ཟླ་འོད་ཡིན་ནོ། །དེའི་ནུ་བོ་དེ་ནི་ལྷ་སྦྱིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྨོངས་པའི་དྲ་བ་མ་ལུས་ཉེས་པའི་གཞི། །བདག་མེད་རྡོ་རྗེས་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་བདེ་གཤེགས་སྲས་སུ་འགྲོ་གྱིས་ལ། །དེ་ནས་ཉེས་

117-1-73b

བྲལ་ཐུབ་པའི་དབང་པོར་གྱུར། །སྔོན་བྱུང་བའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱིས་པ་རྣམས་ནི་རྟག་ཏུ་ཆགས་བྱེད་དེ། །
ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕྱི་དང་ནང་རྣག་གི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ལུས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱས་ནས་བྱིས་པ་རྣམས་ཕན་པ་དང་། མི་ཕན་པ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པར་མི་བཟོད་པ་གཡོ་བའི་སྲོག་དང་བདེ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་སྡིག་པ་བྱས་ནས་དམྱལ་བར་ངེས་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །
གང་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བྲལ་བ་དེ་དག་ནི་བདུད་དག་ལས་རྒྱལ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་ཆེན་པོའི་རྩ་བར། རབ་ཏུ་སད་པས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུར་མི་བལྟའོ། །དེ་ཅིའི་
ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཟུགས་ཀྱི་སྐུས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཕྱིར་སྐུ་གང་གིས་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་དེ་ཉིད་སྐུར་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐེ་ཚོམ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུས་བསྒོས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ལ། ཆོས་ཀྱི་
སྐུ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུས་བསྒོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མ་བྱུང་ཡང་རུང་། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །གཞོན་དུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་
སྐུ་ལ་སྨོན་པར་འདོད་པ་དང་ཤེས་པར་འདོད་པས། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཉིད་གཟུང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་བསོད་ནམས་བརྒྱས་བསྒྲུབས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་
ཞལ་གྱིས་བཞེས་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར། བསོད་ནམས་བརྒྱ་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་བློ་དང་དོན་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བསོད་ནམས་བརྒྱ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུས་བསྐྱེད་པས་ན་བསོད་ནམས་བརྒྱས་བསྒྲུབས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དོན་དམ་

117-1-74a

པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དོ། །ཟབ་པ་ནི་དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མེད་པ་ནི་མངོན་སུམ་དང་། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་། ལུང་གི་ཚད་མས་རྟོགས་པར་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
མཚན་མ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རང་གི་མཚན་མ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དོ། །མཚན་མ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་བསྒོམ་པ་ཉིད་དོ། །མི་གཡོ་བ་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་དུ་ངེས་པར་གནས་པ་ཉིད་དང་། ཤིན་ཏུ་
ནམ་མཁའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །མིག་ལྔའི་ཡུལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ནི་མཐོང་བ་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་སོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་སེམས་ཀྱིས་ལས་ཡང་
དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་དང་། རྣམ་པར་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པས་མངོན་པར་མི་གཡོ་བའོ། །གནས་མེད་པ་ནི་གཟུང་བའི་གནས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་སྨོན་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་
པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཤེས་རབ་ལ་ཞེན་པར་མི་བྱ་སྟེ། སོ་སོར་རང་གི་རིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་པོ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་དྲི་མའི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དོ། །དབྱེར་མི་ཕྱེད་པ་ནི་ཞེ་སྡང་གི་མཚོན་ཆས་སོ། །བརྟན་པ་ནི་གཏི་མུག་གི་རླུང་གིས་མི་བསྐྱོད་པ་ཉིད་དོ། །འོ་ན་ཇི་
ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པས་ངེས་པར་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མ་སྐྱེས་པས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མེད་པས་སྐྱེ་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟག་པ་
ནི་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་མི་འགྱུར་བའི་རྟག་པ་ཉིད་དོ། །བྱེ་བྲག་མེད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་སྒྲའི་སྦྱོར་བ་འབྱུང་བ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་དང་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ཉིད་དོ། །སྒྲས་མྱ་ངན་ལས་འདས་

117-1-74b

པ་ནི་སྒྲས་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །དབྱངས་ཀྱིས་ཞི་བ་ནི་བྲག་ཅའི་སྒྲ་དང་འདྲ་བར་བརྗོད་པ་དང་། བརྗོད་བྱའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞི་བས་ཞི་བའོ། །ཐ་མལ་པའི་སྒྲས་ནི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་། གཉི་ག་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བརྡ་སྟེ། བརྡ་དེ་བརྡ་ཙམ་གྱིས་
ཐམས་ཅད་དུ་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པའོ། །དོན་དམ་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བའི་ཚིག་གིས་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པ་དང་། བདེན་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། དོན་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་གྲངས་སོ། །བསིལ་བ་དང་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཚ་བའི་ཡོངས་
སུ་གདུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨད་དུ་མེད་པ་ནི་གང་གིས་ཀྱང་སྨད་དུ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་སྨད་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁ་དོག་བསྟན་པས་མུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་ལ་མཐའ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞོན་ནུ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་། མ་བཅོས་པ་
ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐུ་འདི་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འདི་འདྲའི་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོའི་སྐུ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་བདེན་པའི་སྐུ་ཤེས་པར་འདོད་པ་དེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སྐུ་ཡིན་པས་
ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་གང་གིས་མཐོང་བ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བ་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་སྐུ་ནི་དག་པ་སྟེ། །འོན་ཀྱང་གསལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ཉིད་དེ། རྨོངས་པའི་མུན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
བར་སྣང་མཚུངས་པ་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པས་སོ། །གལ་ཏེ་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་སྐུ་མངའ་ན་ཇི་ལྟར་བར་སྣང་མཚུངས་པའི་སྐུ་ཡིན་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ཅི་འདྲ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཅི་ལྟར་སྐུ་གཟོད་མ་ནས་ཞི་
བ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་མཚན་རྣམས་ཀྱང་ཡིན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །སྟོབས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སུས་ཀྱང་ཤ་ཡི་མིག་གིས་ནི། །ནམ་ཡང་མཐོང་

117-1-75a

བར་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མིག་གི་ཡུལ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མང་པོ་དག་ནི་འདི་སྐད་སྨྲ། །ངས་ནི་འཇིག་རྟེན་འདྲེན་པ་མཐོང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐུ་ཡང་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ལ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་ངོ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་དག་
གི་བྱིན་རླབས་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་དབང་གིས་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་སྐུ་མཐོང་བར་གྱུར་ན་ཡང་ཚད་དང་ཆུ་དང་ཞེང་འདི་ཙམ་མོ་ཞེས་སུས་ཀྱང་གཞལ་བར་མི་ནུས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཚད་
ཀྱང་རྙེད་གྱུར་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་སོ་སོར་ངེས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ན་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །མཉམ་པར་གཞག་པའི་སེམས་ཀྱི་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ཉེ་བར་བྲལ་བའི་སེམས་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པའོ། །དེའི་
རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སེམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བ་སྟེ། དཀར་པོའི་ཆོས་མང་པོས་ངེས་པར་བསྒྲུབས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཤིང་བསྡོམས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱ་ཆེ་བ་ངའི་སྐུ་ནི་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱིས་མི་མཐོང་ངོ་། །གང་གི་སེམས་
ནི་ཅི་འདྲ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་སེམས་དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །མིང་དང་གཟུགས་ཀྱང་དེ་འདྲ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ཕུང་པོ་ལྔའི་རང་གི་རང་བཞིན་ཡང་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱང་ངོ་བོ་
ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྡིག་པའི་འདུ་ཤེས་གསུམ་པོ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་བདག་ཉིད་ཅན་དང་། མིང་དང་། རྒྱུ་མཚན་དང་། ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་བདག་དང་། བདག་གི་དང་། གཉི་གའི་འདུ་ཤེས་རབ་ཏུ་སྤངས་པས་ཡིད་
བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་སྐལ་བ་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །དཔའ་བོ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་

117-1-75b

བྱའོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་སྐུས་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་དོན་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །སྤྲུལ་པ་ཡང་སྤྲུལ་པའི་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་ཡིན་ན་ཡང་སྐུ་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང་མི་འགལ་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ངེས་པ་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །རབ་འབྱམ་རྒྱ་ཆེན་དཔག་མེད་ན། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་བྱིན་རླབས་ལས། །སངས་རྒྱས་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ལྟར། །འབྱུང་སྟེ་ནམ་མཁའ་དག་དང་འདྲ། །མི་ཤེས་རབ་རིབ་ཀྱིས་བསྒྲིབས་པ། །རབ་རིབ་
དྲེགས་པ་སེལ་བྱེད་པ། །དྲི་མེད་མིག་སྨན་དཀའ་འགྲེལ་འདི། །འཇམ་དཔལ་གྲགས་པས་བྱས་པ་ཡིན། །ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།ད་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཡང་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞོན་ནུ་དེ་ལ་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་མཚན་མ་དང་ལས་ཀྱིས་ཀྱང་ཤེས་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མའི་བྱ་བས་ཀྱང་ཤེས་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྔོན་པོའམ་ཞེས་བྱ་བ་
ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་སྔོན་པོ་ནི་སྔོན་པོའོ། །ཁ་དོག་སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་སྔོན་པོར་སྣང་བའི་སྔོན་པོའོ། །སྔོན་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེའི་ངོ་བོས་བསྟན་པར་མི་ནུས་པའོ། །སྔོན་པོ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འོད་
སྔོན་པོར་སྣང་བས་སོ། །ཐམས་ཅད་དུའམ་གྱི་སྒྲ་ནི་ཕན་ཚུན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའམ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བལྟ་བར་བྱའི་བསྡུ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཚངས་པའམ་ལྷའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བར་
མི་ནུས་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཁ་དོག་དེ་དང་དེས་འདུལ་བའི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་དེ་དང་དེར་སྣང་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་དག་པ་སྟེ། མཚན་མ་དག་གིས་བསམ་པར་མི་ནུས་པ་དང་། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་

117-1-76a

བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་ངེས་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་། ཚད་གཟུང་བར་ནི་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཀྱང་སླ་བ་མ་ཡིན་ན་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དོན་དེ་དག་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་གསལ་པོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་
རྟེན་ཁམས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲན་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་བགྲང་བར་ནུས་ཀྱང་སྲིད། སྐྲའི་རྩེ་མོ་བརྒྱར་གཤགས་པས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཆུའི་ཐིགས་པ་བགྲང་བར་ནུས་ཀྱང་སྲིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་
པ་བརྗོད་པར་ནི་མི་ནུས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མ་ལུས་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལྔའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་བས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གཅིག་གི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མང་བར་མཐོང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་ཁྱད་པར་དེ་དག་
ཀྱང་ངའི་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་བསྔགས་པའི་དཔེར་བཟོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཚན་མ་དང་ལས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ཤེས་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་མཚན་མ་བྲལ་བ་སྟེ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ། །ཟབ་
ཅིང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྟེ། །དེ་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བསམ་མི་ཁྱབ། །ཅེས་བྱ་བ་དང་། ཆོས་རྣམས་དེ་དག་དཔག་ཏུ་མེད། །བསྐལ་པ་བྱེ་བར་བསྙེན་པས་ན། །དེ་ཕྱིར་ང་ཡི་ལུས་ཀྱང་ནི། །འོད་གསལ་བསམ་དུ་མེད་པ་གྲུབ། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་བརྟགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་ཡིན་ན་
ཡང་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བརྟགས་སོ། །ཆོས་དང་ལོངས་སྤྱོད་སྤྲུལ་སྐུ་ཡང་། །ཐ་སྙད་དུ་ནི་ཉེར་བརྟགས་ནས། །དབྱེ་བ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་ཡི། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དབྱེ་བ་མེད། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ངེས་པར་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་
གསུམ་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པས་བསྒོས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཡང་དག་པར་བསྒོས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་པོ་ཞེས་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞོན་ནུ་

117-1-76b

དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་གིས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་གཟུང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཉེ་བར་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཉིད་ནི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་། ཆོས་
སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་། ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །གཞོན་ནུ་དེ་ལ་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་གང་ཞེ་ན། མདོར་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་དུ་མ་བཤད་ཀྱི་ཆོས་ལ་དོན་ནན་ཏན་གྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྲིད་གཟུགས་
ཀྱི་ཐ་སྙད་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་ཡང་དེ་སྙེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མིང་དང་། གདགས་པ་དང་། ཐ་སྙད་དང་། སྒྲ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་བྱེ་བྲག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་
ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་ངག་གི་བརྗོད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞོན་ནུ་དེ་ལྟར་འདུས་
བྱས་ལ་ཡང་ཉེས་པ་གྲངས་མེད། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་ཕན་ཡོན་གྲངས་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་བརྗོད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བསམ་
པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་འདུས་བྱས་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་བརྗོད་པ་ཉིད་དོ། །དབྱངས་བརྗོད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་པའི་གསུང་ནི་བསམ་དུ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་
པའི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་བརྗོད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་ཡང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། ཐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་འཇུག་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པས་རྣམ་པར་བྱང་

117-1-77a

བའི་དགོངས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཞོན་ནུ་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བརྗོད་པ་བཞིའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་སྟོན་པའི་རྣམ་གྲངས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསམ་གྱིས་མི་
ཁྱབ་པར་བསྟན་པ་སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཉིད་བཞི་པ་སྒྲུབ་པ་ལྔ་བཅུ་རྩ་བདུན་གྱིས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞོན་ནུ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་བཞི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཚུལ་བསམ་གྱིས་མི་
ཁྱབ་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འཁྲིད་པར་བྱེད་པས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཚུལ་གྱི་ལམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་གཞན་གྱིས་བསམ་པར་མི་ནུས་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །འདུ་བྱེད་ཡོངས་སུ་བཤད་པའི་ཚུལ
བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་བསྟན་པའི་ཚུལ་ནི་ཡོངས་སུ་བཤད་པའི་ཚུལ་ཏེ། འདུ་བྱེད་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་ཡོངས་སུ་བསྟན་པས་ཁྱད་པར་གྱིས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་བཤད་པའི་ཚུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །
ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཚུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ལས་དང་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དེ་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ཚུལ་ལོ། །རྣམ་པར་བྱང་
བའི་ཚུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཚུལ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་མཉམ་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ནི་གྲོལ་བའོ། །དེར་ཐབས་དུ་མས་འདྲེན་ཅིང་ཁྱེར་བར་བྱེད་པས་ན་ཚུལ་ཞེས་བྱའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་
ནོ། །རིགས་པ་བཞི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རིགས་པ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་སྟེ་འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་རིགས་པ་འཇུག་གི །འདུས་མ་བྱས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བའི་བསམ་པ་དང་ཡོངས་སུ་བཤད་པ་འཇུག་སྟེ། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་། 

117-1-77b

མངོན་སུམ་དང་། ལུང་ལ་སོགས་པའི་བསམ་པ་འཇུག་གི་འདུས་མ་བྱས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་དུ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་། སྐྱོན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་སྒོར་འཇུག་པའི་ཐབས་ནི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ངེས་
པར་བསྟན་པ་ནི་བཤད་པའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ཏེ། འདུ་བྱེད་དང་། ཡོངས་སུ་བཤད་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་བཞི་པོ་ཐམས་ཅད་དུ་བཤད་པར་བྱའོ། །སྒྲ་ནི་བརྗོད་པའོ། །ཚིག་གི་ལམ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་གྱི་ཚིག་གོ། །དགོངས་ཏེ་བཤད་པ་བཞི་ནི་
སེམས་ཅན་ལ་དགོངས་པ་དང་། ཆོས་ཉིད་ལ་དགོངས་པ་དང་། བསྟན་པ་ལ་དགོངས་པ་དང་། དུས་ལ་དགོངས་པའོ། །ལྷ་ལ་ངེས་པར་རྟོག་པ་བཞི་ལ་ནི། རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷ་ལ་རྟོག་པ་དང་། ཟག་པ་མེད་པའི་ལྷ་ལ་རྟོག་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷ་ལ་རྟོག་
པའོ། །ངེས་པར་བསམས་ནས་རྟོག་པ་ནི་ངེས་པར་རྟོག་པའོ། །མིའི་ལུས་ཐོབ་པ་ལ་དམིགས་ནས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དགེ་བའི་ལས་ལ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ནི་མི་ལ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་མིང་ཙམ་མོ་ཞེས་རྟོག་པ་ནི་མིང་ལ་ངེས་པར་རྟོག་པའོ། །རྟོག་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་
འཇུག་པར་བྱ་བ་ལ་ཞུགས་པས་གོང་ནས་གོང་དུ་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །རྡོ་རྗེའི་ཚིག་ནི་མི་ཕྱེད་པའི་གནས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པས་ན་རྡོ་རྗེའི་ཚིག་གོ། །ཡི་གེ་ཨོཾ་དང་སྭཱ་ཧཱ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་གིས་གྲོས་སུ་བྱེད་ཅིང་རབ་ཏུ་སད་པར་བྱེད་པས་ལྷ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་པས་སྔགས་
ཀྱི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྡུད་པ་སྒྲུབ་པའོ། །སྡིག་པ་ནི་སྤོང་སྟེ་རིམས་ནད་བྱང་བ་བཞིན་ནོ། །མདོར་བསྟན་པས་ན་མདོ་སྡེ་སྟེ། བསྡུས་ཏེ་བཤད་པས་དོན་རྒྱས་པར་སྟོན་པའོ། །མདོ་སྡེའི་མཐའ་ནི་མདོ་སྡེ་མ་ལུས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མདོ་
སྡེ་མཐར་ཐུག་པའི་གནས་ནི་ཐབས་ཟབ་མོ་ཟབ་མོའི་གནས་སུ་གྱུར་པའམ་དོན་ཡང་རུང་བའོ། །གདགས་པར་བྱ་བ་ལ་བཏགས་པ་ནི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་ངེས་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་བྱས་པའོ། །སྣང་བ་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་ནི་སྣང་བའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་གསལ་བར་བྱེད་པས་ནི་

117-1-78a

གསལ་བའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །སྤྱོད་པའི་ཁྱད་པར་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཚིག་ནི་སྤྱོད་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །སྤྱོད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པའོ། །དེ་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་ངག་གི་རང་བཞིན་ནོ། །ཡི་གེའི་ཚོགས་ནི་ཚིག་གོ། །ཚིག་གི་ཚོགས་ནི་ངག་གོ་ཞེས་
བྱ་བས་སོ། །བསམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ཤེས་པར་དཀའ་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །སྔོན་གྱི་མཐའི་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་། དབུས་མེད་པར་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་ནི་མཐའ་ཡས་པའི་ཚིག་གོ། །སུ་ཡང་གང་ནས་ཀྱང་འགྲོ་བ་དང་། 
འོང་བ་དང་། རྒྱུ་བ་མེད་པ་ནི་རྒྱུ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་ནི་ཀུན་དུའོ། །དེ་ནི་མཐའ་སྟེ། རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གང་ལ་དེ་དག་མེད་པ་དེ་ནི་མཐའོ། །དེ་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་དེ་དག་ནི་མུ་མེད་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །འདྲ་བར་གྱུར་པའི་ཆོས་མེད་པས་ན་
ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་གཞལ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་གཞལ་དུ་མེད་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །བགྲང་བར་བྱ་བ་མེད་པས་གྲངས་ཀྱང་མེད་དེ་ཡུལ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེས་ན་གྲངས་མེད་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །ཚད་མས་ཡོངས་སུ་གཅད་པར་བྱ་བ་ནི་གཞལ་བྱ་ཡིན་ན་ཚད་མའི་ཡུལ་མ་ཡིན་
པའི་ཕྱིར་ཚད་མེད་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །ཤེས་པའི་དམིགས་པ་ནི་ཤེས་པའི་ཚིག་སྟེ། དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ་ཡུལ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པ་བསགས་པ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀུན་ནས་བསྡུས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནས་
བརྩམས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་བསགས་པས་ན་བསགས་པའོ། །ཤེས་པའི་རིགས་པ་ནི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་གནས་ཏེ་ཐོས་པ་དང་། བསམ་པ་དང་། བསྒོམ་པའི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའོ། །སྔོན་ཡོངས་སུ་མྱོང་བའི་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དོན་རྣམས་
བསགས་པ་སྣང་བ་ནི་སྤོབས་པ་བསགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་སྡེ་མ་ལུས་པ་བསྡུས་ཤིང་བསགས་པ་ནི་མདོ་སྡེའོ། །འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང་། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཟག་པ་མེད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡང་དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་དང་ངེས་

117-1-78b

པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེས་བསྡུས་པ་དང་། བྱ་བ་དང་། སྤྱོད་པ་དང་། རྣལ་འབྱོར་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པའི་གསང་སྔགས་ཐོས་པ་ནི་མང་དུ་ཐོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཐོས་པ་དང་། ཤེས་རབ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ནི་ནོར་བཞི་ཞེས་བྱའོ། །
བསླབ་པ་ནི་བཞི་སྟེ། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་དང་། ལྷག་པའི་སེམས་དང་། མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་སྡོམ་པའི་བསླབ་པའོ། །སྤྱོད་ཡུལ་བཞི་ནི་ས་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་
ཡུལ་ཞེས་བྱའོ། །ལས་བཞི་ནི། ལུས་ཀྱི་ལས་དང་། ངག་གི་ལས་དང་། ཡིད་ཀྱི་ལས་དང་། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ལས་དང་བཞིའོ། །སྤོབས་པ་བཞི་ནི། མྱུར་བའི་སྤོབས་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་མྱུར་བའི་སྤོབས་པ་དང་། རྒྱུན་མི་
འཆད་པའི་སྤོབས་པ་དང་། རྗེས་སུ་མ་བསྟན་པའི་སྤོབས་པའོ། །ལམ་བསྒོམ་པ་ནི་བཞི་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་བསྒོམ་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བསྒོམ་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་བསྒོམ་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་བསྒོམ་པའོ། །
ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཤེས་པ་བཞི་ནི་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཤེས་པ་དང་། སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཤེས་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཤེས་པ་དང་། འགྲོ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཤེས་པའོ། །འབྲས་བུ་ཡོད་པའི་ཤེས་པ་བཞི་ནི། 
འཆད་པ་འབྲས་བུ་ཡོད་པའི་ཤེས་པ་དང་། ལུང་བསྟན་པ་འབྲས་བུ་ཡོད་པའི་ཤེས་པ་དང་། བག་ལ་ཉལ་འཇོམས་པ་འབྲས་བུ་ཡོད་པའི་ཤེས་པ་དང་། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་པ་འབྲས་བུ་ཡོད་པའི་ཤེས་པའོ། །མ་རིག་པ་ཤེས་པ་བཞི་ནི། མ་རིག་པ་སྐྱེ་བ་ཤེས་
པ་དང་། མ་རིག་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཤེས་པ་དང་། མ་རིག་པའི་འཇུག་པ་ཤེས་པ་དང་། མ་རིག་པ་འགག་པ་ཤེས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་བཞི་ནི། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་དང་། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་

117-1-79a

པ་དང་། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་དང་། འཁོར་བའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པའོ། །ཡིད་མི་བདེ་བ་ཤེས་པ་བཞི་ནི། རྙེད་པ་མེད་པའི་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཤེས་པ་དང་། མི་བསྔགས་པའི་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཤེས་པ་དང་། མི་ཤེས་པའི་
ཡིད་མི་བདེ་བ་ཤེས་པ་དང་། མངོན་པར་རྟོགས་པ་མ་ཐོབ་པའི་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཤེས་པའོ། །དབུལ་པོ་ཤེས་པ་བཞི་ནི། ཤེས་པས་དབུལ་བ་ཤེས་པ་དང་། ཚིག་གིས་དབུལ་བ་ཤེས་པ་དང་། སྒྲུབ་པས་དབུལ་བ་ཤེས་པ་དང་། ཐབས་ཀྱིས་དབུལ་བ་ཤེས་པའོ། །སྐྱེ་བ་ཤེས་
པ་བཞི་ནི། བསམས་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དང་། ལས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དང་། མངལ་ནས་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དང་། མངལ་མ་ཡིན་པ་ནས་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའོ། །ནང་ཤེས་པ་བཞི་ནི། ཕུང་པོ་ཤེས་པ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་ཤེས་པ་དང་། ཁམས་ཤེས་པ་དང་། བདེ་བ་དང་སྡུག་
བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ཤེས་པའོ། །ཕྱི་རོལ་ཤེས་པ་བཞི་ནི། ཕྱི་རོལ་ཉིད་ལྟ་བུར་དེ་དག་ཉིད་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་བཞི་པོ་ཤེས་པའི་ཤེས་པའོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་པའི་ཤེས་པ་བཞི་ནི་བདག་ལ་ལྟོས་ནས་འཛེམ་པ་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པའོ། །དེས་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་མི་བྱེད་
པའི་ཤེས་པ་དང་། བྱ་བར་འོས་པ་རྣམས་མི་འདོར་བའི་ཤེས་པ་དང་། དམ་བཅས་པ་དེས་བསྒྲུབ་པའི་ཤེས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མི་སླུ་བའི་ཤེས་པའོ། །བདེན་པ་ཤེས་པ་བཞི་ནི། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་མི་འདོར་བའི་བདེན་པ་ཤེས་པ་དང་། 
ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་བདེན་པ་ཤེས་པ་དང་། སེམས་ཅན་མི་སླུ་བའི་བདེན་པ་ཤེས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་བདེན་པ་ཤེས་པའོ། །སྲིད་པ་ཤེས་པ་བཞི་ནི། འདོད་པའི་སྲིད་པ་ཤེས་པ་དང་། གཟུགས་ཀྱི་སྲིད་པ་ཤེས་པ་དང་། གཟུགས་
མེད་པའི་སྲིད་པ་ཤེས་པ་དང་། མ་རིག་པའི་ལྟ་བའི་སྲིད་པ་ཤེས་པའོ། །དངོས་པོ་ཤེས་པ་བཞི་ནི། འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཤེས་པ་དང་། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཤེས་པ་དང་། ལུང་དུ་བསྟན་པའི་དངོས་པོ་ཤེས་པ་དང་། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་དངོས་པོ་ཤེས་པའོ། །གང་

117-1-79b

ཟག་ཤེས་པ་བཞི་ནི། ཕུང་པོ་གང་ཟག་ཏུ་ཤེས་པ་དང་། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་གང་ཟག་ཤེས་པ་དང་། ལས་འཛིན་པའི་གང་ཟག་ཤེས་པ་དང་། གང་ཟག་འབའ་ཞིག་པ་ཤེས་པའོ། །དམིགས་པ་ཤེས་པ་བཞི་ནི། བདག་གི་དམིགས་པ་ཤེས་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དམིགས་པ་ཤེས་པ་
དང་། སྲེད་པའི་དམིགས་པ་ཤེས་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཤེས་པའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་འདི་དག་གིས་བསྟན་པ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་མཐར་ཕྱིན་པར་བསྟན་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུངས་བཞི་ནི། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མཐའ་ཡས་པར་བཤད་པ་བརྗོད་པ་དེ་ལ་
གང་ཤེས་པ་འདི་ནི་གཟུངས་དང་པོའོ། །དབྱངས་མཐའ་ཡས་པར་བརྗོད་པ་དེ་ལ་གང་ཤེས་པ་འདི་ནི་གཟུངས་གཉིས་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མཐའ་ཡས་པར་བཤད་པ་བརྗོད་པ་དེ་ལ་གང་ཤེས་པ་འདི་ནི་གཟུངས་གསུམ་པའོ། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་མཐའ་
ཡས་པར་བརྗོད་པ་དེ་ལ་གང་ཤེས་པ་འདིར་གཟུངས་བཞི་པ་སྟེ། ཚིག་གི་གཟུངས་དང་། དོན་གྱི་གཟུངས་དང་། སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་དང་། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་གཟུངས་སོ། །ཤེས་རབ་དང་དྲན་པ་གཉིས་ནི་གཟུངས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུངས་ཞེས་
བྱའོ། །ཚུལ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས་གཟུངས་འདི་དག་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་འདུ་བྱེད་དང་། ཡོངས་སུ་བཤད་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དག་གིས་ཐམས་ཅད་དུ་བསྟན་པ་འདི་དག་ནི་འདུ་བྱེད་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་པར་ངེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་
དོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །གཟུངས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་པའོ། །ཤེས་པ་ནི་ཆོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཤེས་པས་ནན་གྱིས་ཡང་དག་པར་རིག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །དོན་གང་ཞིག་ཆོས་ཤེས་པས་ཇི་ལྟ་བ་
བཞིན་དུ་ངེས་པར་བྱས་པ་ནི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཤེས་པས་ངེས་པར་བྱས་པའི་དོན་གང་ཡིན་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐད་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ངེས་པའི་ཚིག་གིས་ཆོས་སྟོན་པས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེད་པ་ནི་ངེས་པའི་

117-1-80a

ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཤེས་པས་ཐ་སྙད་ཀྱིས་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་དུས་སུ་རིགས་པ་དང་གྲོལ་བའི་སྤོབས་པ་ཉིད་དང་། ཚིག་འདྲེས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང་། ཚིག་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དང་། སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ་སོ་ཡང་དག་
པར་རིག་པ་ནི་སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་རྒྱས་པར་བསྟན་ནས་བདེ་བར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ཇི་སྙེད་པ། །
གཟུགས་སུ་བཏགས་པའང་དེ་སྙེད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྔར་བསྟན་ཟིན་པས་ཡང་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །ངོ་མཚར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཆོས། །སོ་སོ་ཡང་དག་རིག་དབྱེ་བས། །འགྲོ་བའི་མགོན་པོ་རྫོགས་སངས་རྒྱས། །རྐང་གཉིས་མཆོག་གིས་རབ་ཏུ་བསྟན། །དེ་
བཞིན་གཤེགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་འཇུག་པའི་སྐབས་དབྱེ་བས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞོན་ནུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
ཇི་ལྟར་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་སྤྱོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོའི་ངོ་བོས་སམ། དེ་ལས་གཞན་པས་སམ། དེ་དག་གི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྤྱོད་ན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལགས། ཞེས་ཞུས་པའི་ལན་དུ་གཞོན་ནུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བས་གཟུགས་ལས་གཞན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མ་སྐྱེས་པའི་གཟུགས་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་མེད་པས་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལའམ། གཟུགས་ཀྱིས་སམ། གཟུགས་ལས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་རྗེས་
སུ་མི་མཐོང་སྟེ། བརྟགས་པའི་གཟུགས་ནི་སྒྱུ་མ་དང་སྤྲུལ་པའི་གཟུགས་དང་འདྲ་བས་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལས་གཞན་དུ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ། སྒྲོ་བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ནི་

117-1-80b

གཟུགས་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཉིད་བྱང་ཆུབ་བྱང་ཆུབ་ཉིད་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་གཟུགས་སོ། །གཟུགས་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པ་
ཞེས་བྱའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་གཉིས་སུ་མེད་དེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟར་ལྟ་ན་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་སྤྱོད་དོ། །དོན་དེ་
དག་ཉིད་ཚིག་སུ་བཅད་པས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནསབཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱིས་ཀྱང་ནི་བྱང་ཆུབ་བསྟན། །བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་ཀྱང་གཟུགས་བསྟན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་ཉིད་ཀྱང་
གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །མི་མཚུངས་པ་ཡི་སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས། །ཆོས་ཀྱི་བླ་མ་རབ་ཏུ་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ཉིད་བྱང་ཆུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་མི་འདྲ་བའི་སྒྲས་བསྟན་ན་ཡང་གཟུགས་ལ་བྱང་ཆུབ་མེད་དེ། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་བླ་མ་རབ་ཏུ་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་སྐྱེས་
པའི་ཆོས་ནི་བསྟན་པར་བྱ་བ་དང་། སྟོན་པ་དང་། བསྟན་པ་དང་། བྲལ་བ་ཡིན་ན་ཡང་གདུལ་བྱའོ་བསམ་པའི་དབང་གིས་སྟོན་པར་བྱེད་དེ་ཞེས་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །གཟུགས་དང་བྱང་ཆུབ་མཉམ་པ་སྟེ། །ཐ་དད་བྱ་བ་དེར་མི་རྙེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། སྣ་ཚོགས་སུ་ཆར་དབྱེ་བ་བཏགས་
པ། དམིགས་པ་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཟབ་པར་ཡང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྒྲ་ཡིས་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་སྒྲ་ཡང་མི་
དམིགས་ཏེ། སྒྲ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འདི་དག་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་ཐ་མི་དད་དོ། །དེ་བཞིན་སྟོང་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ། །མྱ་ངན་འདས་པ་རབ་ཏུ་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དུ་ན་ཕ་རོལ་ལ་རྟོགས་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས། །མྱ་ངན་འདས་

117-1-81a

དང་མཚུངས་མཉམ་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟོད་ནས་ཞི་ཞིང་མ་སྐྱེས་པ། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་མྱ་ངན་འདས། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་སྐུ་མཐོང་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་
གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་བ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་མཐོང་ངོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུར་མཐོང་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་གཟུགས་ཀྱི་སྐུར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅི་འདྲ་བར། །
གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཤེས་ཏེ། །རང་བཞིན་མེད་ཅིང་མ་སྐྱེས་པ། །སྒྱུ་མ་སྤྲུལ་པའི་གཟུགས་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཤེས་པས། །བདག་གིས་ལུས་ཞེས་བདག་ཏུ་མཐོང་། །དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ལ། བདག་གིས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མཚན་
ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པར་ཤེས་པ་ནི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་ཤེས་ནས། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ནས་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་མི་བརྟེན་པར་དེ་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པས་ཆོས་ཉིད་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཚིག་གིས་བརྗོད་པར་
མི་སྤྱོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཟབ་མོའི་ངོ་བོ་མི་ཤེས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་ཐོས་པས་བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་ངོ་ཞེས་ཚིག་ཙམ་དུ་སྨྲ་ཡང་སྒྲ་ཙམ་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཙམ་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་ན་ནི་སེམས་
ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་ཐོས་པས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་ན་དེ་ལྟ་བུ་ནི་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་མཐོང་བ་དེས་སངས་རྒྱས་མཐོང་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་དང་། གཟུགས་ཐམས་ཅད་དུ་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་
ཡིན་ནོ། །དེས་ན། གང་གིས་གཟུགས་རྣམས་རབ་ཤེས་པ། །དེས་ནི་སྟོང་ཉིད་རབ་ཏུ་ཤེས། །གང་གིས་སྟོང་ཉིད་རབ་ཤེས་པ། །དེས་ནི་འདྲེས་པ་རབ་ཏུ་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། རྣམ་པ་འདི་ནི་མི་ཤེས་པས། །དམིགས་པ་ཅན་རྣམས་རབ་ཏུ་བརླག །

117-1-81b

ཅེས་བྱའོ། །བདག་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་དངོས་པོར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་དོན་མ་ཡིན་པ་ལ་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་ལ། ཤེས་ཀྱི་ཁེ་ཡིས་བསླུས་པ་དག །འབྲས་བུ་
མེད་པ་ལ་འབྲས་བུར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དག་ངའི་བསྟན་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་འཁྱམས་ནས་དགེ་སྦྱོང་གི་ནོར་དང་བྲལ་བ་དོན་དམ་པས་དབུལ་བས། ལེ་ལོ་ཅན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པས་རྣམ་པར་གནས་པ་དག་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སྨྲ་བར་བྱེད་དོ། །ལ་
ལ་དག་ནི་འདི་སྐད་དུ། །བདག་ཅག་བྱང་ཆུབ་ཞུགས་ཞེས་ཟེར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྒྲ་ཙམ་གྱིས་དགའ་བ་ཡིན་གྱི་ཡང་འདིའི་ཆོས་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྙེད་པ་ལ་དགའ་བར་འགྱུར་གྱི་ཆོས་འདོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཁེངས་པ་དང་བག་མེད་པས་ཟིལ་གྱིས་
མནན་པས་མཆོད་རྟེན་དང་གཙུག་ལག་ཁང་ལ་སོགས་པ་བྱེད་ཅིང་། གྲགས་པ་འདོད་པ། དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཅན་ལྟ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ། གཞན་གྱི་བུད་མེད་ལ་ཆགས་ཤིང་བརྒྱལ་བ། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་བསམ་པ་ཙམ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའ་བ་དེ་དག་ཁྱིམ་པ་རྣམས་ལ་
འདོད་པ་རྣམས་ནི་མེ་ལྕེ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང་དེ་དག་གི་བུ་མོ་དང་ཆུང་མདག་ལ་མངོན་པར་ཆགས་ཤིང་རིགས་སུན་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་དག་རྔ་དང་། དུང་དང་། རྫ་རྔ་ལ་སོགས་པས་ང་ལ་མཆོད་པར་བྱེད་ཅིང་བསྒྲུབ་པའི་མཆོད་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་
ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྒྲུབ་པའི་མཆོད་པས་མཆོད་ན་མཆོད་པར་འགྱུར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སྤྱོད་པ་དང་། སྤྱོད་ཡུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཐོང་ན་བདག་ཅག་ཇི་ལྟ་བ་འདི་དག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་
ཀྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་ཐོས་ན་འདི་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངོ་ཚ་དང་བྲལ་བས་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང་དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཆོས་སྤངས་པས་མནར་མེད་པར་མཆོག་ཏུ་གཞོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དམྱལ་བ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་སངས་རྒྱས་ཉིད་

117-1-82a

ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་བྱང་ཆུབ་ལ་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཙམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ཁྱེད་བསྟན་པར་ཡང་མི་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཕྲད་པར་གྱུར་ན་སྨྲ་བ་དང་། གཏམ་དང་རིམ་གྲོ་གྱིས་ལ་
དེ་དག་གི་སེམས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ལོ་གྲངས་དུ་ལོན་པ་དྲིས་ལ་དེ་དག་རྒན་པར་གྱུར་ན་རྐང་པ་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྙེན་བཀུར་བྱ་ཞིང་ཁོང་ཁྲོ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་སྐྱེད་དེ། བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་དེ་དག་གི་
འཁྲུལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་སྣང་བར་གྱུར་ན་ཡང་དེ་ལྟ་ན་ཡང་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། གང་གིས་ལས་གང་ཇི་ལྟར་སྤྱད་པ་དེའི་འབྲས་བུ་དེ་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤེས་ནས། བཞིན་གྱི་ཟླ་བ་འཛུམ་བཞིན་དུ། །རྒན་རབས་དང་ནི་གསར་
བུ་ལ། །རྟག་ཏུ་གསོང་པོར་སྨྲ་བ་དང་། །དེས་ཤིང་ང་རྒྱལ་བཅོམ་པར་བྱ། །རབ་ཏུ་དང་བའི་སེམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་གཟུང་བར་ཞུགས་པས་ཆོས་གོས་དང་བསོད་སྙོམས་ལ་སོགས་པས་རྗེས་སུ་གཟུང་བར་འོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གྱིས་ཤིག་ཅེས་སློབ་པར་བྱེད་
དོ། །ཁྱོད་ལ་ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་འགའ་ཞིག་གིས་གསོལ་བ་བཏབ་ན། དེ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ་ཁྱོད་ཉིད་མཁས་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ན་ཁྱོད་ཀྱི་དྲུང་དུ་བདག་གིས་ཇི་ལྟར་སྨྲ་བར་ནུས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་གི་ནང་ནས་འགའ་ཞིག་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་ཡོད་ན་བདག་
ཉིད་ཀྱིས་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་མང་དུ་གནས་པར་གྱུར་ན་དེར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཏམ་མི་བྱའོ། །སྦྱིན་པའི་གཏམ་བྱའོ། །གང་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མང་དུ་གནས་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཏམ་བྱའོ། །གལ་
ཏེ་འཁོར་ཡོངས་སུ་དག་པར་གྱུར་ན་སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། བསམ་གཏན་དང་། ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་བྱའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་འབའ་ཞིག་གིས་མགུ་བར་མི་འགྱུར་

117-1-82b

ན་བྱང་ཆུབ་ནི་བསམ་གཏན་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བར་བསླབ་པར་བྱའོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་མཆོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་དང་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་ནས་ནན་ཏན་སྙིང་པོར་བྱེད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་འདི་དོན་དང་གཞུང་དང་བཅས་པར་གཟུང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་
བ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་ཕན་ཡོན་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་དཔག་མེད་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཉིད། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྔགས་ཏིང་འཛིན་རྒྱལ་པོ་འདིར། །གྲགས་པ་ཅུང་ཞིག་ཙམ་ཞིག་བདག་གིས་བསྟན། །ཤིན་ཏུ་ཕྲ་
བ་བདག་འདྲ་སུས་རྟོགས་ནུས། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་འཇུག་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།ད་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས་དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞོན་ནུ་ཇི་
ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ལན་གདབ་པའི་ཕྱིར་གཞོན་ནུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཉེ་དུའི་སེམས་ཉེ་བར་བཞག་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཅི་
ཡོད་པ་སེམས་ཀྱིས་མངོན་པར་བརྟགས་ནས་ཤིན་ཏུ་ལེགས་སོ་བྱ་བས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱ་སྟེ་ཉིན་ལན་གསུམ། མཚན་ལན་གསུམ་དུ་ཉིན་རེ་བཞིན་དུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག །བདག་ཀྱང་སེམས་ཅན་
ཐམས་ཅད་སྒྲོལ་བར་ནུས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱའོ། །ཐབས་མཁས་པ་འདི་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཏིང་ངེ་འཛིན་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིང་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་

117-1-83a

ནོ། །དོན་འདི་དག་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་བདག་གི་གཉེན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བུ་གཅིག་པ་སྡུག་པ་ལ་བརྩེ་བས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་འདི་
དག་ནི་བདག་གི་གཉེན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། གཉེན་རྣམས་ལ་བརྩེ་བ་བཏང་ནས་ཇི་ལྟར་ཉན་ཐོས་བཞིན་དུ་འཁོར་བས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་ནས་བདག་ཉིད་གཅིག་པུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ་ཞེས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་དེ་དག་ལ་དམིགས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་
བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཞིང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ལ་བརྟེན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་བསྔོ་བར་བྱའོ། །བདག་ཉིད་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྒྲལ་བར་དམ་བཅས་པའི་ཕྱིར་ལུས་དང་སྲོག་
གི་ཕྱིར་ཡང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་མོས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་མངོན་པར་རབ་ཏུ་དང་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་འདོད་པས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་མཆོད་
པ་ལ་བརྩོན་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ནོར་དང་། འབྲུ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་དང་། རྒྱལ་སྲིད་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་བྱེད་ཅིང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཐོས་པ་ན་སེམས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་
དང་། སེམས་ཅན་བསྡུ་བ་ལ་མཁས་པ་དང་། ལེགས་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་། ལེགས་པར་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་དང་། དབེན་པ་དང་། དབེན་པ་ལ་དགའ་བ་དང་། བསེ་རུ་ལྟར་གཉིས་སུ་མེད་པར་སྤྱོད་པ་དང་། བག་ཡོད་པས་ནི་གཏེར་རྣམ་པ་བཞི་རྙེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་
གཤེགས་པའི་བསྟན་པའི་གཏེར་རབ་ཏུ་རྙེད་པ་དང་། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཐོབ་པ་དང་། མི་ཕྱེད་པའི་དད་པ་ཐོབ་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ནི་གཏེར་བཞི་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐོས་པའི་གཏེར་དང་། སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་པའི་གཏེར་དང་། དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བག་ཡོད་པའི་གཏེར་རོ། །

117-1-83b

ཆོས་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ལ། །རབ་དགའ་འགྲོ་ལ་ཕན་གདགས་ཕྱིར་ནི་རབ་ཞུགས་དང་། །རྫོགས་བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་ལ་ཡི་རང་ཞིང་། །བདེ་གཤེགས་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་དེ་དག་ལ་ཡི་རང་ངོ་། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
བག་ཡོད་པའི་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་བག་ཡོད་པར་བྱའོ་ཞེས་གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ངེས་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་
གཞག་ནས་བག་ཡོད་པ་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱ་བ་གང་གི་ཕྱིར་བསྟན་ཞེ་ན། གཞོན་ནུ་བག་ཡོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་རྙེད་པར་མི་དཀའ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ནོ་
ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ན་བག་ཡོད་པ་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་དང་། རྒྱུ་གསུངས་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བག་མེད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པར་མི་འགྱུར་བས་ཇི་ལྟར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་
ཡོངས་སུ་དག་པའི་རིམ་པ་དྲིས་པའོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སེམས་དང་མ་བྲལ་བས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ནི་བག་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ནི་སྦྱིན་པའི་གཏེར་ལས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་པོར་སྦྱིན་པའི་ཕན་ཡོན་གསུངས་པ། 
གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པ་ལ་མོས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་བཅུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བཅུ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དྲིས་པ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དེའི་སེར་སྣའི་ཉོན་མོངས་པ་ཚར་བཅད་པ་ཡིན། དེའི་སེམས་རྟག་ཏུ་གཏོང་བའི་རྗེས་སུ་སྤེལ་
བ་ཡིན། རྒྱལ་པོ་དང་། མེ་དང་། ཆོམ་རྐུན་ལ་སོགས་པ་དང་། ཐུན་མོང་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལས་སྙིང་པོ་ལེན་པ་ཡིན། སྦྱིན་པས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་འགྲུབ་པ་ཕངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འདི་ལ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་གཏོང་བའི་སེམས་

117-1-84a

མངོན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་གོམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏོང་བ་པོ་དང་། སྦྱིན་བདག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕངས་ཤིང་སྡུག་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིགས་པ་མེད་ཅིང་ཞུམ་པ་མེད་པ་སྟེ། འཁོར་གྱི་ནང་དུ་འགྲོ་བ་ན་སྦྱིན་པའི་བདག་ཉིད་
ཆེ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་པའོ། །ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་སུ་དེའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྒྲ་རྒྱ་ཆེར་བརྗོད་པའི་གྲགས་པ་མངོན་པར་འབྱུང་སྟེ། ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ནས་འོངས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུན་མོང་དུ་སྦྱིན་པས་རབ་ཏུ་བསྒྲགས་
པའི་ཕྱིར་རོ། །རྐང་ལག་འཇམ་ཞིང་གཞོན་ཤ་ཅན་ཡིན་ཏེ། སྦྱིན་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པས་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་གྱིས་སྤྲས་པའི་ལག་པ་དང་། རྐང་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྐང་མཐིལ་མཉམ་ཞིང་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། སྦྱིན་པ་ལ་ཡིད་དམ་བཅས་པ་བརྟན་
པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་མི་འབྲལ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་མཆིས་ཀྱི་བར་དུ་མི་འབྲལ་བའི་ལེགས་པ་ནི་འདི་བཅུའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་པ་རྣམས་སོ། །དོན་དེ་དག་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་
པས་བསྟན་པ་ནི་དོན་ལྷག་པ་མེད་པས་མ་བཤད་དོ། །སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལས་འདི་བསྟན་པ། །མ་ལུས་བསྡུས་པར་འགྱུར་བའི་ངོ་བོ་གཅིག །སྦྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་གཙོ་བོར་འདི་མཐོང་གི། །གཞན་དོན་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ཀུན་ཀྱང་གཙོ། །སྦྱིན་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་
ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།སྦྱིན་པའི་རྗེས་སུ་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། གཞོན་ནུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་བཅུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བསྐོར་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཡེ་ཤེས་ལ་ཚུལ་
ཁྲིམས་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ནི། དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སློབ་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསླབ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་རྣམས་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཁས་པ་

117-1-84b

རྣམས་ཀྱིས་མ་སྨད་པ་ནི་སྨད་པའི་ལས་མི་བྱེད་པའོ། །དམ་བཅས་པ་ལས་མི་གཡོ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་གཏོང་བ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཉམས་པའོ། །ནན་ཏན་ལ་གནས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ནན་ཏན་གྱིས་སྒྲུབ་པའོ། །འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་བ་ནི་འཁོར་བ་ལ་མངོན་པར་མི་ཞེན་པ་ཙམ་
ཡིན་གྱི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའོ། །ཀུན་ནས་ལྡང་བ་མེད་པར་གནས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་མེད་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་རབ་ཏུ་འཐོབ་
པ་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབུལ་པོ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཆོག་ཤེས་པའི་ནོར་གྱི་དབང་ཕྱུག་གོ། །ཞེས་བྱ་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ནོར་བསགས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་བཅུ་པོ་འདི་དག་གོ། །
ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམས་ནི་དོན་ལྷག་པ་མེད་པས་མ་བཤད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་ལུས་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱུས་བྱུང་བས། །ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་ཐོབ་འགྱུར་བ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མཆོག་ཅེས་སངས་རྒྱས་ཡང་དག་གསུངས། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ལ་རྟག་ཏུ་ལེགས་
པར་སྲུངས། །ཚུལ་ཁྲིམས་ངེས་པར་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བཟོད་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞོན་ནུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མེས་མི་འཚིག །མཚོན་གྱིས་མི་འཆི། དུག་
གིས་མི་ཚུགས། ཆུས་མི་འཆི། ཉམ་ང་བ་མ་སྤངས་པར་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ལྷ་རྣམས་དེ་ལ་སྲུང་བར་བྱེད་དེ། བཟོད་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་ལ་རྟག་ཏུ་སྲུང་བའོ། །ལུས་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། མཚན་རྫོགས་པར་བྱེད་
པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ངན་འགྲོའི་སྒོ་ཐམས་ཅད་བཅད་པར་འགྱུར་ཏེ། བཟོད་ཐོབ་ངན་སོང་ལྟུང་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་སོ། །དེ་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བ་རྙེད་པར་དཀའ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། བཟོད་པ་ནི་ཚངས་པའི་གནས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་

117-1-85a

རོ། །དེ་བདེ་བར་ཉིན་མཚན་འདའ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་དང་ཕྲད་པར་བྱས་པའི་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ལུས་ལ་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་མི་འདོར་བར་འགྱུར་ཏེ། བཟོད་པ་ནི་བདེ་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་པོ་འདི་དག་
ནི་བཟོད་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ཕན་ཡོན་ཡིན་ནོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །རྫོགས་སངས་རྐང་གཉིས་མཆོག་གྱུར་པས། །བཟོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གསུངས་པས། །སྟོང་ཉིད་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ལས། །གཞན་དག་བཟོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་
ཀྱི་ལེའུ་ནས་བརྩམས་ནས་ལེའུའི་གྲངས་མེད་དེ་མཐར་ཕན་ཡོན་བཅུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་ལེའུའི་བར་དུའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། གཞོན་ནུ་ཕན་ཡོན་ནི་འདི་བཅུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བསྙེན་པར་དཀའ་བར་འགྱུར་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་
ཀྱིས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ཐོབ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་དགོངས་པའོ། །ལྷས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་འགྱུར་བ་ནི་སྒྲིབ་པ་ལས་སྲུང་ཞིང་སྦེད་པར་བྱེད་
པའོ། །དེས་ཐོས་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པ་ནི་དེ་རྟག་ཏུ་འདོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐོས་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་སྔོན་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་ཐོས་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རིགས་འཐོབ་པ་ནི་ཆོས་གཞན་དག་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་
རིགས་འཐོབ་པ་སྟེ། མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་བའོ། །ནད་ཉུང་བར་འགྱུར་བ་ནི་ནད་ཀྱི་གཉེན་པོའི་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཟས་རྣམས་ཀྱང་བདེ་བར་འཇུ་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཁམས་མི་བདེ་བ་མེད་པའི་རྒྱུ་ཆོས་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །པདྨ་ལྟ་བུར་འགྱུར་
ཞིང་མངའ་སྟེ་ཀ་མ་ལྟ་བུར་མི་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིམ་གྱིས་དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཞིང་འཁོར་བའི་ཉེས་པའི་འདམ་གྱིས་མ་གོས་པ་ཡིན་གྱི་ལྕགས་མདའ་སྟེ་ཀ་ལྟར་རིམ་གྱིས་ཟད་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་ནི་བརྩོན་

117-1-85b

འགྲུས་བརྩམས་པའི་ཕན་ཡོན་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དེ་དག་ཉིད་བདེ་བར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་གསུངས་པ། བསྙེན་དཀའ་བར་ཡང་རྟག་ཏུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱང་བསྐལ་པ་
དཔག་ཏུ་མེད་པར་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པོ་ཞེས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩོམས་ལ་རྣལ་འབྱོར་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །བདག་གཞན་དོན་ལྡན་བྱང་ཆུབ་སེམས་མཆོག་གི། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་བཟང་པོ་ཀུན་འཐོབ་
ཅིང་། །འཇིག་རྟེན་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་ཀུན། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པའི་སྦྱོར་བས་ཡང་དག་འགྲུབ། །ད་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞོན་ནུ་བསམ་གཏན་ལ་མོས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་བཅུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་སོགས་པ་གསུངས་
ཏེ། སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལས་ཀུན་དུ་མི་འདའ་བའོ། །སྤྱོད་ཡུལ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཉིད་དོ། །ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པར་གནས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཉེ་བར་ཞི་བས་བསམ་
གཏན་གྱི་བདེ་བ་ལ་གནས་པ་ཉིད་དོ། །དབང་པོ་སྦས་པར་འགྱུར་བ་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པས་སྦས་པ་སྟེ་དབང་པོ་རྣམས་ཡུལ་ལས་ལོག་པར་འགྱུར་བའོ། །དགའ་བ་མྱོང་བ་ནི་བསམ་གཏན་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་གྱི་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདོད་
པ་ལས་དབེན་པ་ནི་འདོད་པའི་སྲེད་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དོ། །བསམ་གཏན་གྱིས་ཚིམ་པ་མེད་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བས་ངོམས་པ་མེད་པའོ། །བདུད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་ཐར་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་བདུད་ཀྱིས་མ་གཡོས་པ་ཉིད་དོ། །སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ཡུལ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་བསམ་གཏན་བསྒོམ་པ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རབ་ཏུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཡོངས་སུ་གསོ་བའོ། །བཅུ་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་

117-1-86a

བསམ་གཏན་ལ་མོས་པའི་ཕན་ཡོན་ནོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམས་ནི་དོན་ཐ་དད་པ་མེད་པས་མ་བཤད་དོ། །ས་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་གཏན་མངོན་ལྡན་པ། །དུས་རྣམས་ཀུན་དུ་དགའ་བ་མཆོག་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་། །དཔག་མེད་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་
ལྡན་པ་ཡིན། །རྣམ་མང་སངས་རྒྱས་ས་འདིར་མྱུར་དུ་འགྱུར། །ཤེས་རབ་ལ་རྣམ་པར་གནས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། གཞོན་ནུ་ཤེས་རབ་སྤྱོད་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་བཅུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་
གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའོ། །སྦྱིན་པས་དག་པར་རློམ་སེམས་མི་བྱེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་དང་བྲལ་བའི་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཙམ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མ་རལ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་མི་གནས་པ་ནི་ཆོས་
ཐམས་ཅད་གནས་མེད་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཉིད་དོ། །བཟོད་པའི་སྟོབས་ལ་གནས་པ་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་བཟོད་པ་ལ་གནས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བས་སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་ལ་མི་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་
བརྩོན་འགྲུས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པ་ལ་ལེགས་པར་གནས་པའོ། །བསམ་གཏན་ལ་བསམ་གཏན་དུ་བྱེད་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་མི་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པའོ། །བདུད་རྣམས་ཀྱིས་ཐུབ་པར་དཀའ་བ་ནི་བདུད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཇིག་པའི་
ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཉིད་དོ། །ཕ་རོལ་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་མི་བསྒུལ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཕ་རོལ་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་བྱས་ནས་ལེགས་པར་གནས་པ་ཉིད་དོ། །སྣང་བ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་བྱེད་
འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་རྣམ་པར་སེལ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྣང་བ་ཤར་བ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཤེས་རབ་ཐམས་ཅད་དུ་འཇུག་གི །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་འདོད་པར་མི་འགྱུར་བས་དམན་པ་ལ་

117-1-86b

མོས་པའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསམ་གཏན་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ནི་དེ་ལ་མངོན་པར་མོས་པས་རབ་ཏུ་འཇུག་པའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་ཐ་དད་མེད་པས་མ་བཀྲོལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
བག་ཡོད་ལེགས་པའི་ཤེས་རབ་སྣང་བ་གསལ། །ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་ལས་འཕྲོས་སྙིང་རྗེས་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་གཉེན། །དངོས་དང་དངོས་མེད་འབྱུང་དང་འགོག་པ་མ་ལུས་འཁྲུལ་པ་ཙམ། །ཡོངས་སུ་རྟོགས་ནས་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ད་ནི་མང་དུ་
ཐོས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཞོན་ནུ་ཕན་ཡོན་ནི་འདི་བཅུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཚིག་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཤེས་པར་བྱས་ནས་ཀུན་
ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་སྤོང་བ་སྟེ། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་ནས་སྤོང་བར་བྱེད་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བསྟན་པས་ངེས་པ་བསྐྱེད་ནས་ཐེ་
ཚོམ་སེལ་བར་བྱེད་པའོ། །ལྟ་བ་དྲང་པོར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བ་ངན་པ་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་རྒྱུར་ལྟ་བ་དང་། མི་མཉམ་པའི་རྒྱུ་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་ལས་བཟློག་ནས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱིས་ལྟ་བ་དྲང་པོར་
བྱེད་དོ། །ལམ་ལོག་པ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏི་མུག་ལས་སྐྱེས་པའི་མཆོད་སྦྱིན་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྤོང་དུ་འཇུག་ཅིང་བདག་ཉིད་ཀྱང་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ལས་ལྡོག་པར་འགྱུར་བའོ། །ལམ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་
པའི་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ལམ་མོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྣང་བར་གྱུར་པ་ནི་རྨོངས་པའི་མུན་པ་ཉེ་བར་སེལ་བར་ནུས་པའི་བསྟན་བཅོས་ཐམས་ཅད་ཐོས་པས་གསལ་བར་གྱུར་པའོ། །ངན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་འཇིགས་པ་ནི་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་བྱེད་པའི་ལས་མི་བྱེད་

117-1-87a

པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མང་དུ་ཐོས་པའི་ཕན་ཡོན་ཡིན་ནོ། །མ་ལུས་དོན་རྣམས་མཛད་པ་ཐུབ་པའི་དབང་པོ་བཞིན། །མང་དུ་ཐོས་ཤིང་ཆོས་རྣམས་རྣམ་འབྱེད་ལ་མཁས་ཤིང་། །མ་ལུས་བསྟན་བཅོས་དོན་རྣམས་འབྱེད་པར་བཟོད་པ་
ཡིས། །ཤིན་ཏུ་དྲི་མ་མེད་པ་སེམས་ཅན་དོན་དུ་བྱས། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་གཞོན་ནུ་ཆོས་སྦྱིན་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་འདི་བཅུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་སྤོང་བ་ནི་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱ་བ་ལ་འཇུག་
པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལམ་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ཆོས་ལ་འགོད་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུར་གནས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་དག་པས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་
ཀྱི་སྙིང་པོ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་དམ་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པར་རྟོགས་
པས་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོངས་སུ་འདོར་བའོ། །གཞན་དུ་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་གཏོང་བ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཚར་གཅོད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནུས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པས་ཚར་གཅོད་པར་བྱེད་ཀྱི་བཅིང་བ་
དང་དགག་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྐལ་བའི་ཤས་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་མ་གོད་པར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ནས་ལྷག་པའི་བསམ་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བསྔོ་བའོ། །དེ་ལ་དམིགས་པའི་
བྱམས་པ་བསྒོམ་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་དང་། ཆོས་ལ་དམིགས་པ་དང་། དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྒོམ་པར་བྱེད་ཅིང་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ནི་བདེ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། ཆོས་སྦྱིན་པ་དང་དུས་མཉམ་

117-1-87b

པ་ཉིད་དུ་ནི་དགའ་བ་དང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་བཅུ་པོ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་ཕན་ཡོན་ནོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བདེ་བ་དཔག་མེད་འབྱུང་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ། །དམ་ཆོས་སྦྱིན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རབ་བསྔགས། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་
པ་ལས་ལྷག་གཞན་མེད་པས། །དེ་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པར་བྱ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གཞོན་ནུ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་འདི་བཅུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་
པ་ལ་གནས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཉིད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་པའོ་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །མི་གནས་པར་བསམ་གཏན་བྱེད་པ་ནི་གནས་ལ་དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །སྐྱེ་བ་ལ་མི་སྨོན་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཁམས་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བ་དམིགས་
སུ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་མཆོག་ཏུ་མི་འཛིན་པ་ནི་བདག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་འདིའི་དོན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་ངོ་ཞེས་གསུམ་ལ་མཆོག་ཏུ་ལྟ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དོ། །འཕགས་པ་ལ་མི་སྐུར་བ་ནི་འཕགས་པ་
ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྟོགས་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ཡང་མངོན་པར་མི་ཉམས་པར་མཐོང་བས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་ན་ཡང་། ཅི་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་སྐུར་པ་མི་འདེབས་པའོ། །མི་འགལ་བར་གནས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་འགལ་བ་མ་དམིགས་པ་ཉིད་དོ། །
དངོས་པོ་མི་དམིགས་པ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་རྣམས་རང་གི་ངོ་བོར་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྟོང་པའོ་ཞེས་ངེས་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབེན་པར་གྱུར་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབེན་པའི་སྟོང་པ་
ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ལ་སྐུར་པ་མི་འདེབས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའི་ལྟ་བ་ཡིན་གྱི་གང་གཞན་དག་ཏུ་གང་ཟག་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་གྱི་

117-1-88a

བདེན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་ན་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ཡིན་ནོ། །དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་ནི་ཀློག་པ་དང་ཁ་ཏོན་ལ་སོགས་པས་ལུང་གི་ཆོས་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །རྟོགས་པའི་ཆོས་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པས་འཛིན་པ་ཡིན་
པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་སྒོམ་པ་ཁོ་ན་དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཕན་ཡོན་ཡིན་ནོ། །མ་ལུས་སྟོང་པར་རྣལ་འབྱོར་པས་ཤེས་ཀྱང་། །ལུས་རྣམས་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱེད། །དཔའ་བོ་ཁམས་གསུམ་དག་ན་མི་འཇིགས་པས། །
འདིར་ནི་བྱང་ཆུབ་རང་བཞིན་སངས་རྒྱས་འགྱུར། །ད་ནི་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་གི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པར་འདོད་ནས། གཞོན་ནུ་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་གི་ཕན་ཡོན་ནི་འདི་བཅུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སེམས་རྙོག་པ་མེད་པ་ནི་སེམས་ཉོན་མོངས་པའི་འདམ་གྱིས་
མ་གོས་པ་ཉིད་དོ། །བག་ཡོད་པར་གནས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་བག་མེད་པའི་གནས་སྤངས་པ་ཉིད་དོ། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་མངོན་པར་དྲན་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་ལ་དད་པ་ཉིད་ནི་ལུང་དང་
རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དག་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་སླུ་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་དད་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ལ་ནེམ་ནུར་མེད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོད་དམ་མེད་དམ་བདག་གིས་ཐོབ་བམ་མི་འཐོབ་ཅེས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །སངས་རྒྱས་ལ་བྱས་པ་གཟོ་བ་ནི་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པས་བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡོན་ཏན་འདི་དག་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ཤེས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་བ་དང་། ཕྱག་བྱ་བ་དང་། མཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྟག་ཏུ་འཇུག་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་མི་སྤོང་བ་ནི་
ཆོས་བསྟན་པ་ཐོས་ན་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་སྤང་བར་མི་བྱའོ། །དེ་སྤངས་པས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་སྤངས་པ་ཡིན་པས་དེ་ལ་ངན་འགྲོའི་འགྲོ་བ་ལས་འགྲོ་བ་གཞན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་ནས་སྤོང་བར་མི་བྱེད་པའོ། །ཤིན་ཏུ་བསྡམས་

117-1-88b

པར་གནས་པ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་བླངས་པ་མ་ཉམས་པ་ཉིད་དོ། །དུལ་བའི་ས་རྗེས་སུ་འཐོབ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལ་བརྟེན་པར་འགྱུར་བའོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་ཇི་
སྐད་གསུངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བའི་ཕན་ཡོན་ནི་བཅུ་པོ་འདི་དག་གོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པའི་
སྲས་ཀྱི་སོ་སོ་རང་རིག་པ། །རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱིས་རབ་ཏུ་བསྔགས་པའི་བསམ་གཏན་གྱིས། །རྟག་ཏུ་དེ་ཉིད་ལ་ནི་ཐིམ་པར་གྱུར་དེ་འདིར། །དེས་ན་དེ་ལ་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ཅེས་བྱ། །དགོན་པ་ན་གནས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞོན་ནུ་བཅུ་པོ་འདི་དག་ནི་ཞེས་བྱ་
བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱ་བ་ཉུང་བར་གནས་པ་ནི་ཁྱིམ་གྱི་བྱ་བ་མང་པོ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་འཛི་རིང་དུ་སྤོང་བ་ན་མང་པོ་ཚོགས་ནས་བྲེ་མོའི་གཏམ་བྱེད་པ་དབེན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་བྱས་ནས་སྤོང་བའོ། །དེ་ལ་རྩོད་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་ནགས་ན་
རྩོད་པའི་ཟླ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནོད་པ་མེད་པར་གནས་པ་ནི་གང་ལ་ཡང་མི་བཟོད་པའི་སེམས་ཀྱིས་གནོད་པའི་སེམས་མ་སྐྱེས་པས་གཞན་དུ་ཡང་གནོད་པའི་བསམ་པ་བསྐྱེད་པར་མི་བྱ་བའོ། །ཡང་ན་ནད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ནད་ཀྱི་རྗེས་སུ་གནོད་པ་མེད་པར
འགྱུར་བའོ། །ཟག་པ་འཕེལ་བར་མི་བྱེད་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་མི་བྱེད་པའོ། །རྩོད་པའི་གཞིར་མི་བྱེད་པ་ནི་ལྟུང་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་རྩོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོན་པ་དེ་ན་འདུལ་བ་འཛིན་པ་དང་། 
མ་མོ་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མེད་པའོ། །ཤིན་ཏུ་ཞི་བར་སྤྱོད་པ་ནི་ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་དགོན་པ་ན་ཉེ་བར་ཞི་བར་སྤྱོད་པའོ། །ཤིན་ཏུ་བསྡམས་པར་གནས་པ་ནི་སྡོམ་པ་གསུམ་གྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་སྡོམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྡམས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །

117-1-89a

ཐར་པ་དང་མཐུན་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་དུ་འགྱུར་བ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཞེན་པའི་སེམས་ཀྱིས་གནས་པ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །ཚིགས་
སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །སྟོང་ཉིད་དགོན་པའི་དབུས་གནས་པའི། །རྣལ་འབྱོར་མཆོག་གཞོལ་རྣལ་འབྱོར་པ། །རྒ་ཤི་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད། །རྟག་པའི་གནས་ནི་ཐོབ་པར་འགྱུར། །བསོད་སྙོམས་པར་དམ་བཅའ་བའི་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་
ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞོན་ནུ་ཕན་ཡོན་འདི་བཅུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ཤེས་ཀྱི་ཁེ་འདོད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་གཉེན་བཤེས་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དོ། །སྙན་པ་འདོད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་གྲགས་པའི་ཆེད་དུ་བསོད་སྙོམས་པར་ཡི་དམ་དུ་ལེན་ཅིང་སྦྱངས་
པའི་ཡོན་ཏན་ལེན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་འདོད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་གཞན་གྱི་ཁྱིམ་སྤངས་ནས་བསོད་སྙོམས་ཀྱིས་ཆོག་ཤེས་པའོ། །འཕགས་པའི་རིགས་བཞི་ལ་གནས་པ་ནི་བདེན་པ་བཞི་བསྒོམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དོ། །ཚུལ་འཆོས་པ་དང་ཁ་གསག་
མེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་རྙེད་པའི་དོན་དུ་དབང་པོ་ཡང་དག་པར་བསྡམས་པ་དང་། ཚིག་སྙན་པ་བརྗོད་པ་དང་བྲལ་བའོ། །བདག་ལ་མི་སྟོད་པ་ནི་བདག་ནི་བསོད་སྙོམས་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ལ་གཞན་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་མེད་པའོ། །གཞན་
ལ་མི་སྨོད་པ་ནི་གཞན་གྱི་སྐྱོན་མི་སྨྲ་བའོ། །རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་། ཁོང་ཁྲོ་བ་སྤངས་པས་གཞན་གྱི་ཁྱིམ་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་རུང་བ་དང་གྱ་ནོམ་པའི་བསོད་སྙོམས་སྟེར་བའི་ཁྱིམ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་ནས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའོ། །ཟང་ཟིང་མེད་པར་ཆོས་
ཀྱི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་ནོར་ལ་ཞེན་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡོ་བྱད་པ་སྙུངས་པ་ལ་གནས་ཤིང་ཆོས་བསྟན་པ་གཟུང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་མགུ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕན་

117-1-89b

ཡོན་ནི་བཅུ་པོ་འདིའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བུའི་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་གནས་པའི་བཤད་མ་ཐག་པའི་དགོན་པ་ལ་གནས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཏེར་རྙེད་པར་འགྱུར། ཆོས་ཀྱི་གཏེར་རྙེད་པར་འགྱུར། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་
གཏེར་རྙེད་པར་འགྱུར། དུས་གསུམ་གྱི་ཤེས་པའི་གཏེར་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཏེར་རྙེད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན་ཞེས་དོན་ངེས་པར་དྲིས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དབེན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་དགོན་པ་ལ་གནས་ནས་མངོན་པར་ཤེས་
པ་ལྔ་འཐོབ་སྟེ། ལྷའི་མིག་དང་། ལྷའི་རྣ་བ་དང་། ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང་། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡུལ་ཏེ་དེ་མི་ལས་འདས་པ་ལྷའི་མིག་རྣམ་པར་དག་པས་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གྲངས་མེད་
དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་མཐོང་ངོ་། །དེ་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གཏེར་རྙེད་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཕྱོགས་བཅུ་ན་ཆོས་གང་ཅི་སྟོན་པ་དེ་ཡང་ལྷའི་རྣ་བས་ཐོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཆོས་
ཉན་པ་དང་མི་འབྲལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཀྱི་གཏེར་རྙེད་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡེ་ཤེས་གང་དང་ལྡན་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཛིན་ཏེ། ཀུན་བཟུང་ནས་མི་བརྗེད་ཅིང་བསམ་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་ཤེས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏེ། 
དེ་ལྟར་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཏེར་རྙེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་མངོན་པར་ཤེས་པས་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་དང་སྤྱོད་པ་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་། ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་
བ་ཤེས་པའི་གཏེར་རྙེད་པ་ཡིན་ནོ། །མདོར་བསྡུས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མ་ལུས་པ། །ཚིག་གིས་བརྗོད་པ་མི་ནུས་བསམ་པར་དཀའ། །གུས་པས་ཞུགས་པར་གྱུར་ཀྱང་བརྗོད་མི་ནུས། །

117-1-90a

གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཞུགས་པས་མི་ལེགས་མིན། །ཕན་ཡོན་བཅུ་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།ད་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ནི་ལེགས་པར་རྟོགས་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཟི་བརྗིད་ཀྱི་ཚོགས་
ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ལེའུ། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ལྷའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་བདེ་བ་ཡང་སྤངས་ཏེ་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞེས་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གཞོན་ནུ་བདག་ཉིད་ཡོངས་
སུ་གཏོང་བས་ཀྱང་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་དོན་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་གཞུང་གི་དོན་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔོན་བྱུང་བའི་ལེའུ་འདི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །འདས་པའི་
བསྐལ་པ་བརྒྱ་མང་རབ་དྲན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྔོན་བྱུང་བའི་གཏམ་གསུངས་ཏེ། འདས་པའི་བསྐལ་པ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་ངས་དྲན་ཏེ། དུས་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཟི་བརྗིད་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་བསྟན་པ་ལ་མངོན་པར་ཤེས་
པ་དྲུག་དང་ལྡན་པའི་དགེ་སློང་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅུ་བྱུང་སྟེ། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཐོབ་པ། སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་ཡང་དག་པར་བརྒྱན་པ། སེམས་ཞི་བའི་དགེ་འདུན་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེར་གྲོང་ཁྱེར་ནི་བྱེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་དྲུག་བྱུང་ངོ་། །གྲོང་ཁྱེར་རེ་རེ་ལ་
ཡང་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱ་ཡོད་པ་ལ་མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་པའི་ལྗོན་ཤིང་མཆོག་གིས་བརྒྱན་ཅིང་ཁྱབ་པ། བྱ་སྣ་ཚོགས་སྐད་སྙན་པ་འབྱིན་པས་གང་བའི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་བརྒྱས་བརྒྱན་པ་ན་ཡང་རྫིང་བུ་པདྨ་དང་། ཨུཏྤལ་དང་། དྲི་ཞིམ་པ་དང་། 
དྲི་ཞིམ་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པས་བརྒྱན་པའི་ཆུ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པས་ཡོངས་སུ་གང་བ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལ་བྱའི་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་པས་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་སྙེད་དང་མཉམ་པའོ། །དེའི་ཚེ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་སའི་བདག་པོ་བརྟེན་པས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བུ་ལྔ་

117-1-90b

བརྒྱས་བརྒྱན་པ་ཡིད་རབ་ཏུ་དགའ་བ། ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་དང་། མུ་གེ་དང་། བདུད་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་དང་བྲལ་བས་འཛམ་བུའི་གླིང་དང་། ལྷའི་གནས་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་བདེ་བ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་ཏོ། །ཡང་
དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཟི་བརྗིད་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཁྱད་པར་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ངེས་པར་སྟོན་ཅིང་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་རབ་ཏུ་
སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། སྲིད་པའི་འགྲོ་བ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འགྲོ་བ་དྲུག་གི་འཁོར་བར་འབྱུང་བས་ན་སྲིད་པའོ། །དེར་སྐྱེས་པ་ནི་འགྲོ་བའོ། །དེ་དག་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རྨི་ལམ་ནི་འགྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་སུ་ལྟུང་
བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང་། འགག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་སོ་སོར་རང་རིག་པ་ཉེ་བར་དམིགས་ན་ཡང་རྨི་ལམ་གྱི་དངོས་པོ་གྲུབ་པ་མེད་པས་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་བདེན་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་སུ་ཡང་མི་སྐྱེ་འཆི་བ་མེད། །
ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད་དོ། །མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་སྐྱེས་པ་ལ་འཆི་བ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དོ། །སེམས་ཅན་མིང་དང་སྲོག་ཀྱང་མི་རྙེད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཅན་དག་ནི་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་
གཙོ་བོ་ཞེས་བརྗོད་པའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ན་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མི་རྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མས་ངེས་པར་བརྟགས་ན་ཉེ་བར་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་མི་རིགས་པ་ཉིད་དོ། །རྟག་ན་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་
ཡིན་པས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ན་ཡང་སྐད་ཅིག་གཉིས་པར་གནས་པའི་སྐབས་མེད་པས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་མེད་ཅེས་བྱའོ། །སྲོག་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་གོས་ཅན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་བདག་སྟེ། དེ་ཡང་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ལས་གཞན་

117-1-91a

དུ་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མིང་ནི་རིག་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པས་བརྟགས་པའི་སྐྱེས་བུ་སྟེ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཡང་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་འདི་རྣམས་ནི་དབུ་བ་ཆུ་ཤིང་འདྲ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དབུ་བའི་
གོང་བུ་ནི་སྣང་བ་ཙམ་སྟེ་ངེས་པར་བརྟགས་ན་ཅི་ཡང་མེད་པའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ཡང་དབུ་བའི་གོང་བུ་བཞིན་དུ་བདག་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཆུ་ཤིང་སོ་སོར་ཕྱེ་ན་སྙིང་པོ་ཅི་ཡང་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའི་སྙིང་པོ་ཡོད་
པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ། ནམ་མཁའ་ལྟར་རང་བཞིན་མེད་པ། ཉམས་སུ་མྱོང་བ་རྣམས་ནི་སྤྲིན་ལྟ་བུ། གློག་ལྟ་བུ། ཆུའི་ཟླ་བ་ལྟ་བུ། སྨིག་རྒྱུ་ལྟར་མཐོང་བ་ཉིད་ན་མི་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་སྐད་ཅིག་མའི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དཔེ་འདི་དག་ནི་གང་
ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བསྟན་ཏེ། འགའ་ཞིག་ལ་གྲགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཡིན་ནོ། །བདག་མེད་པ་གཉི་ག་བསྲེས་ནས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྲིད་པ་གསུམ་པོ་རྨི་ལམ་བཞིན་དུ་སྟོང་། མྱུར་དུ་འཇིག་ཅིང་མི་རྟག་སྒྱུ་འདྲ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། རབ་ཏུ་
སྣང་ཞིང་གསལ་བ་ཡང་རྨི་ལམ་ཉིད་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་དང་། སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དང་། སྙིང་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་རྟོགས་སོ། །འདིར་གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས་ཤིང་། འདི་ནས་ཀྱང་གར་ཡང་འགྲོ་བ་མེད་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་
པར་གྱུར་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་དག་འཇིག་རྟེན་འདིར་ཡང་ཤི་ནས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མི་དག་འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་ཤི་བར་གྱུར་པ་ཡང་མེད་ལ། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་འགྲོ་བ་ཡང་མེད་དོ། །འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་མེད་པས་རྟག་ཏུ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཡིན་པས་ཀྱང་
སྐྱེ་བའི་ཡུལ་དེ་ཉིད་དུ་འཆི་བར་འགྱུར་བས་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པ་དང་། བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐེ་ཚོམ་བཟློག་པའི་ཕྱིར། ལས་བྱས་རྣམས་ནི་ནམ་ཡང་མེད་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དགེ་

117-1-91b

བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་བྱས་པའི་སྐྱེས་བུ་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པའི་ཚེ་མཐོ་རིས་དང་ངན་སོང་ལ་སོགས་པའི་བདེ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་པ་མཐོང་ཡང་དེ་དག་ཏུ་སོང་བའི་བྱ་བ་མེད་པ་དང་། འདིར་ཤི་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་
ན་ནི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་འགྲོ་བའི་སྐྱེས་བུ་ལ་སོགས་པ་མེད་ཀྱང་ལས་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་ཉམས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པར། འཁོར་བ་ན་ཡང་དཀར་ནག་འབྲས་བུ་
སྟེར། །ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྟག་པ་མ་ཡིན་ཆད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གལ་ཏེ་རྟག་པ་ཡིན་ན་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པས་ལས་དང་འབྲས་བུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཆད་པར་གྱུར་ན་ཡང་། ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས། 
ལས་དང་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་ཁོ་བོ་ཅག་གི་འདོད་པ་ལྟར་ན་ནི་ལས་དང་འབྲས་བུར་འབྲེལ་བ་གྲུབ་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་སྐྱེས་བུ་རྟག་པ་དང་། ཆད་པར་ལྟ་བ་ངན་པའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ནི་མེད་དོ། །ལས་བསགས་
མེད་ཅིང་གནས་པ་དག་ཀྱང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། སྔོན་དང་ཕྱི་མ་ཕྲད་པ་མེད་པས་བསགས་པ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སྐད་ཅིག་མ་སོ་སོ་རང་གི་ངོ་བོ་སོ་སོར་འབྱུང་བ་ན་དེ་ཉིད་དུ་གནས་པ་མེད་ན་ཇི་ལྟར་ལས་དང་འབྲས་བུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ཡང་བྱས་ནས་རེག་
པར་མི་འགྱུར་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གིས་ལས་བྱས་པ་དེས་རེག་པར་མི་འགྱུར་བ་མིན་ཏེ། ཉམས་སུ་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱིས་བྱས་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའང་མེད། །ཅེས་བྱ་
བ་ལ། གཞན་གྱིས་བྱས་པ་གཞན་གྱིས་མྱོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། ལས་གཞན་ཞིག་བྱས་ནས་འབྲས་བུ་གཞན་ཞིག་མྱོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྲོག་གཅོད་པའི་ལས་བྱས་ནས་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ལོངས་སྤྱོད་ཉམས་སུ་མྱོང་ན་ནི་སོ་སོར་ངེས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཉམས་པར་ཐལ་བར་

117-1-92a

འགྱུར་རོ། །འཕོ་བ་མེད་ཅིང་ཕྱིར་ཡང་འོང་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་རྟག་པའི་བདག་འགའ་ཡང་འཕོ་བ་ཡང་མེད་དེ་བདག་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ལ་སོགས་པ་ནས་འགའ་ཞིག་འདིར་
འོང་བ་ཡང་མེད་དེ་འཕོ་བར་སྨྲ་བ་ཚད་མས་གནོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སུན་ཕྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་ཡོད་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་དུ་མི་བདེན་པའི་ཕྱིར། མེད་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བའི་སོ་སོར་སྣང་བ་ལ་འཇིག་
རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་འདོགས་པས་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ལྟ་བའི་གནས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོའི་ངོ་བོར་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །དག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་མ་དག་པ་ལས་ཕྱིས་དག་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་སེམས་ཅན་གཅིག་ལ་དག་པ་དང་། མ་དག་པ་ནི་ཡོངས་སུ་
བརྟགས་པ་ཙམ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་སྤྱོད་པ་འཇུག་པ་ཙམ་ཡང་མེད་དེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཇུག་པ་དང་། འཇུག་པ་མེད་པ་ཞི་བ་ནི་འཇུག་པའོ། །གཟོད་ནས་ཞི་བ་ནི་འཇུག་པའི་ངོ་བོ་མེད་པའམ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །
སྐྱེ་མེད་ཞི་བ་མཚན་མ་མེད་པའི་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་ཞི་བའི་གོ་འཕང་ངོ་། །སྐྱེ་བ་ནི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ཡིན་པ་ཉིད་དང་། རབ་ཏུ་མ་ཞི་བ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་གནས་ཡིན་ནོ། །བདེ་གཤེགས་སྤྱོད་ཡུལ་
ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རབ་ཏུ་ཞི་བ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ངེས་པར་རྟོགས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དྲི་མ་མེད་པ་བསྙེངས་པ་མེད་པའི་སྟོབས་བཅུ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་དང་། ཡེ་ཤེས་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམས་འབད་པ་མེད་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །མངོན་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་རྩེ་ཞིང་ཆོ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡང་འབད་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱའོ། །འགྲོ་དང་འཇུག་མེད་མཁས་པའི་

117-1-92b

ཆོས་ཀྱི་འགྲོས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་གར་ཡང་འགྲོ་བ་མེད་པས་མི་འགྲོ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འགྲོ་བ་དང་། འོང་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འདྲའི་འགྲོ་བ་འགྲོ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འགྲོས་ནི་མཁས་པས་ནན་ཏན་གྱིས་རྟོགས་
པར་བྱ་བ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བའོ། །དེ་དག་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་གར་ཡང་མི་འགྲོ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་། 
སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཞི་བ་རབ་ཞི་ཉེ་བར་ཞི་བའི་འགྲོས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞི་བ་ནི་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་ཉིད་དོ། །རབ་ཞི་ནི་ཐ་མའི་མཐའ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེ་བར་ཞི་བ་ནི་དབུས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་ཏུ་དངོས་པོའི་
རང་བཞིན་རྗེས་སུ་སོང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་གཡོ་བ་ཤིན་ཏུ་མཐོང་བར་དཀའ་བའི་གནས་ཏེ། བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གོ་འཕང་ངོ་། །དེ་ལྟ་བུའི་གནས་དེ་ནི་ཚིག་གིས་བརྗོད་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དབྱངས་ཀྱིས་བཤད་ཀྱང་དབྱངས་ཀྱི་འཇུག་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དབྱངས་
ནི་སྒྲའི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས་གང་ནས་ཀྱང་མི་འོངས་གར་ཡང་མི་འགྲོ། གར་ཡང་གནས་པ་མེད་པ་སྟེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འགྲོས་ཏེ་འགྲོ་བ་ཁོ་ན་དབྱངས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །འགྲོས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ཀྱང་འགྲོ་བ་བསྟན་པར་མི་ནུས་ཏེ། སྒྲུབ་
པ་པོ་དང་བསྒྲུབ་བྱའི་རང་བཞིན་མེད་པའི་རང་བཞིན་གཅིག་པ་ཉིད་དེ་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་། ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་། དབུས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བ་ངེས་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འགྲོས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཉམ་པ་ཡིན་ནོ། །རྡུལ་བྲལ་རྣམ་
པར་དག་པ་དོན་དམ་གནས། །སངས་རྒྱས་དེ་ཉིད་ཡོད་ཅེས་མི་གསུང་པ། །དེ་ཉིད་རིག་པ་དེ་ཉིད་མེད་མི་སྨྲ། །ལོང་བར་གྱུར་པའི་མུ་སྟེགས་རྩོད་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། རྡུལ་བྲལ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རྡུལ་དང་བྲལ་བའོ། །རྣམ་པར་དག་པ་ནི་དྲི་

117-1-93a

མའི་བག་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞི་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །རྟོག་དང་རློམ་སེམས་མེད་པ་རབ་ཞི་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་རབ་ཏུ་ཞི་བ་དེ་ལ་བརྟག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཀྱང་བརྟག་པར་
མི་ནུས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཟབ་མོ་རྒྱལ་བ་སྟེ། བདུད་ལས་རྒྱལ་བས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་ཡི་གེ་སྤྱོད་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་པས་སྟོན་པ་མེད་ན་ཡང་བསྟན་པའི་རྣམ་པའི་སྣང་བ་ཡང་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ལ་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ། རིན་ཆེན་ཆོས་
རྣམས་རྡུལ་བྲལ་དོན་དམ་སྟོང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྤྲོས་པ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པའོ་ཞེས་སངས་རྒྱས་རྣམས་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །རྒྱལ་པོ་བརྟན་བྱིན་གྱིས་ནི་དེ་ཚེ་ཐོས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་གི་ཕོ་བྲང་ན་གནས་བཞིན་དུ་ཆོས་བསྟན་པ་དེ་
ཐོས་སོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐོས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ནས་དགའ་བ་དང་། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཐོབ་ནས་འཁོར་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱད་ཅུ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་ལག་པ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བྱས་ཏེ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འདུག་གོ། །མིའི་བདག་པོའི་བསམ་པ་མཁྱེན་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དམ་པ་འདི་བཤད་དོ། །རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་འདི་ཐོས་ནས་མིའི་བདག་པོ་དེ་ལ་དགའ་བ་མཚུངས་པ་མེད་པ་སྐྱེས་པར་གྱུར་
ཏོ། །འཕགས་པའི་དགའ་བ་ནི་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བའོ། །དེ་དགའ་བ་དང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེས་པས་གླིང་བཞི་ལ་དབང་བའི་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་རྩྭ་བཞིན་དུ་སྤངས་ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་གྱི་འདོད་པའི་རྒྱུས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །
བསམ་པ་མི་གཡོ་བྱང་ཆུབ་རབ་ངེས་པས། །རྟག་ཏུ་སྟོང་པའི་ཆོས་ལ་རབ་གནས་ཏེ། །སངས་རྒྱས་ས་ཡི་མཐར་ཐུག་རྟོགས་འགྱུར་ཞེས། བསམ་པ་དག་པས་མི་དབང་རབ་ཏུ་བྱུང་། །འཛམ་བུ་གླིང་བའི་མི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེའི་རྗེས་སུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །

117-1-93b

དེ་ཚེ་སྟོབས་བཅུའི་ཡོན་ཏན་རྒྱ་ཆེ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གི་ཚེ་མིའི་བདག་པོ་དང་ལྷན་ཅིག་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་པས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་སློང་དང་དགེ་སློང་མའི་འཁོར་གྱིས་བསྐོར་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟ་ན་ཆོས་གོས་དང་བསོད་སྙོམས་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་
འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར། དེ་ཚེ་མ་རྨོས་མ་བཏབ་རྩི་འཁྲུངས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མ་རྨོས་ཤིང་མ་བཏབ་པ་ཉིད་དུ་རྩི་ཐམས་ཅད་ལྷའི་བདུད་རྩི་དང་འདྲ་བ་བསོད་ནམས་ལས་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །བྱིན་ལེན་བྱེད་པ་དང་གཡོག་དང་བསྙེན་
བཀུར་བ་ཡང་ལྷ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རྟག་ཏུ་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཆོས་གོས་གསུམ་ཡང་ལེགས་པར་ཁ་དོག་བསྒྱུར་བ། ལེགས་པར་དྲུབས་པ། ལེགས་པར་བཅགས་པ་རྣམས་ཀྱང་བསོད་ནམས་ལས་བྱུང་ཞིང་གྲུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཟད་པའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་མང་པོ་
དག །ད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཕྱི་མའི་དུས་ན་མི་མང་པོ་དག་ལོངས་སྤྱོད་ཆུང་ཞིང་དབུལ་བཞིན་དུ་ཁྱིམ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དག་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་མི་ནུས་ལ་དེ་དག་ལ་རྒྱལ་པོའི་ཆད་པས་ཁྲོ་བ་དང་། བརྡེག་པ་དང་། བསྡིགས་པ་དང་། བཅིང་བ་དང་། གནོད་
པ་རྣམ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་འཁོར་བས་སྐྱོ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་བཟའ་བ་ཙམ་ཡང་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་ན་ནོར་བསག་ཅིང་འབྱོར་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། ནོར་བསགས་པའི་རྒྱུ་བཟོའི་གནས་ཀྱི་ཆ་ལ་མཁས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འདོད་
ཆགས་དང་། ཁོང་ཁྲོ་དང་། འདོད་པས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པར་གྱུར་ན་ཡང་བདག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱེད་ཅིང་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་བཙུན་པ་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་སྟོན་ཅེས་སྨྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་སྐད་དུ་བཙུན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བདག་
ལ་བསྟན་དུ་གསོལ། བདག་ཉན་པར་འཚལ་ལོ་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱེད་ཀྱང་ཆོས་ཐོས་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། གང་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཐོས་པ་དེ་ལ་ཡང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་མི་སྐྱེད་དོ། །དེ་དག་ཉིད་ལ་སླར་ཡང་ཁོང་ཁྲོ་རབ་ཏུ་བསྐྱེད་

117-1-94a

ནས་འཁྲུལ་པ་ཚོལ་བར་བྱེད་ཅིང་གཅིག་ཏུ་སྐྱོན་སྨྲ་བ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞོན་ནུ་ང་ཡི་ཚིག་འདི་ཐོས་ནས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ངའི་གསུང་འདི་ཐོས་ནས། དེ་དག་དང་ནི་སྟེན་པར་མ་བྱེད་ཅིག །བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་
སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་བསྔགས་པ་རྗོད་པར་བྱེད་ཀྱང་བདག་ཉིད་ནན་ཏན་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་ཅིང་རྒྱགས་པ་དང་། ང་རྒྱལ་དང་། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་དང་། བྲལ་བ་ནན་ཏན་སྙིང་པོར་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ནི་བྱང་
ཆུབ་ཀྱང་རྙེད་པར་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བའོ། །མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་གྱི་སྒོ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིད་ལ་བྱ་བའོ་ཞེས་བྱ་བར། འཆག་ཅིང་འདུག་དང་འགྲེང་ཞིང་ཉལ་བ་
ན། །མི་གང་ཐུབ་པའི་ཟླ་བ་དྲན་བྱེད་པ། །དེ་ཡི་མདུན་ན་རྟག་ཏུ་སྟོན་པ་བཞུགས། །དེ་ནི་རྒྱ་ཆེར་མྱ་ངན་འདས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྤྱོད་ལམ་བཞི་པོ་ཐམས་ཅད་དུ་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱེད་པ་ནི་ངེས་པ་ཁོ་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་
གསུངས་པས་དེའི་ཕྱིར་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་མཆོད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་མཆོག་ཏུ་གུས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་སྐུ་གཟུགས་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐུ་གཟུགས་ལ་ཕྱག་བྱ་བ་དང་། བལྟ་བ་དང་། 
མཆོད་པས་བསོད་ནམས་བསག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབྱོར་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསེར་དང་། དངུལ་དང་། ཟངས་དང་། ས་ལས་བྱས་པ་ཡང་རུང་། མཛེས་པ་མཚན་གྱིས་ལེགས་པར་བརྒྱན་པ། བཟོ་ལེགས་པར་བྱས་པ་མདུན་དུ་བཞུགས་སུ་གསོལ་བ་ལ་གདུགས་དང་། རྒྱལ་
མཚན་དང་། བ་དན་ལ་སོགས་པ་དང་། ཞལ་ཟས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བཤོས་གཙང་གི་བྱེ་བྲག་གིས་མཆོད་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རས་རིས་ལ་སོགས་པར་གཏོགས་པའི་རི་མོ་ལ་ཡང་མཆོད་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་ཞིང་དབེན་པར་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་

117-1-94b

པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་ནགས་ཁྲོད་དབེན་པ་བསྟེན་པར་གྱིས། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞེན་པ་སྤངས་ནས་ནགས་དང་། རིའི་ཕུག་དང་། སྨན་ལྗོངས་ལ་སོགས་པར་གཅིག་པུ་གཉིས་སུ་མེད་པར་བསེ་རུ་ལྟར་གནས་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་
པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བས་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ང་ནི་ཆོས་རྗེ་ཁྱོད་ནི་ང་ཡི་བུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ང་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྗེ་ཡིན་ཁྱེད་རྣམས་ནི་ངའི་སྲས་ཆོས་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ངེས་པར་སྒྲུབ་
པར་འདོད་པས་ངའི་རྗེས་སུ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུམ་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་འབད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མིའི་བདག་པོ་བརྟན་པས་བྱིན་གྱིས་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་སྤངས་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བར་གྱུར་པ་བཞིན་བྱའོ་
ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་མིའི་བདག་པོ་བརྟན་པས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་བ་ཐོས་པ་དེ་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། ང་ཉིད་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་མིའི་བདག་པོ་བརྟན་པས་བྱིན་ཞེས་པར་གྱུར་ཏོ། །ངས་སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་སོ། །ཏིང་ངེ་
འཛིན་མཆོག་འདི་རྗེས་སུ་ཚོལ་བའི་ཚེ། བུ་དང་། བུ་མོ་དང་། ཆུང་མ་དང་། རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང་། ལག་པ་དང་། རྐང་པ་དང་། མིག་དང་། ཡན་ལག་གི་མཆོག་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་རྒྱུར་ཞུམ་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པར་
བཏང་ངོ་། །འབྲུ་དང་། ནོར་དང་། རིན་པོ་ཆེ་དང་། བྲན་ཕོ་དང་། བྲན་མོ་དང་། ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའི་གཡོག་རྣམས་ཀྱང་གསོལ་བ་འདེབས་པ་རྣམས་ལ་བྱིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱན་གྱི་བྱེ་བྲག་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ལས་བྱས་པ་དང་། གོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་སྲིན་
བལ་གྱི་འདབ་མ་ལྟར་རེག་ན་འཇམ་ཞིང་བདེ་བ་རྣམས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཏང་ངོ་། །ང་ཡིས་རྟ་དང་བ་གླང་ཤིང་རྟ་ཚོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ང་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །བཏང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱིན་ནོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་བལྟ་བར་

117-1-95a

བྱའོ། །སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་གང་དག་ངས་མཐོང་བ་དེ་དག་ངས་ནོར་གྱིས་བདེ་བར་བྱས་སོ། །ངས་སྔོན་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ནི་མང་པོ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཉེ་བར་མཁོ་བ་སྦྱིན་པར་གསུངས་ཏེ། མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་
བརྒྱན་པའི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དགའ་བའི་ཚལ་དང་འདྲ་བ་བརྒྱ་སྟོང་དག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མ་ལུས་པ་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཏང་ངོ་། །གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་ཡུལ་འཁོར་གྲོང་འདབ་ཀྱང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དབང་ཕྱུག་གི་
ལོངས་སྤྱོད་བདག་གིར་བྱས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་སྦྱིན་པ་གསུངས་ཏེ། གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། ཚོང་འདུས་དང་། ཡུལ་འཁོར་དང་། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ཉེ་བར་མཁོ་བ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་འབྱོར་པ་ཡང་དག་པས་བརྒྱན་པ་རྣམས་
བྱིན་པས་དེའི་ཚེ་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དཔེ་མེད་པ་རྗེས་སུ་མྱོང་ངོ་། །རི་རབ་ཚད་ཙམ་རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་རིན་ཐང་མེད་པའི་ས་ཡི་གཏིང་ན་གནས་པ་དང་། །རྒྱལ་བའི་ཡོན་ཏན་བཞིན་དུ་འབད་པས་བསགས་པའི་རིན་ཆེན་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་། །རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་ནོར་བུའི་
ཅོད་པན་རབ་ཏུ་མཛེས་པ་རྣམ་པ་གཞན་དག་ཀྱང་། །སངས་རྒྱས་ཐོབ་ཕྱིར་འགྲོ་བ་མ་ལུས་ཡིད་འཕྲོག་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་སྦྱིན་པར་བྱིན། །རིན་ཆེན་ཕུང་པོ་རི་རབ་མཉམ་པ་ཡང་། །ཆོས་དང་ཏིང་འཛིན་ཐོབ་ཕྱིར་ང་ཡིས་བྱིན། །རྙེད་པར་དཀའ་ཞིང་བཏང་བར་དཀའ་བ་ཡང་། །
བྱང་ཆུབ་ཆེད་དུ་སྔོན་ཆ་དང་ཡིས་བཏང་། །ཤིན་ཏུ་དབུལ་བ་ངས་ནི་ཕྱུག་པོར་བྱས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དབུལ་པོ་གང་དག་ཕོངས་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་ནི་ངས་ཕོངས་པ་མེད་ཅིང་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་བྱས་སོ། །གང་གི་ཚེ་ང་སའི་བདག་པོར་གྱུར་
ཅིང་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པས་སྡུག་བསྔལ་མགོན་མེད་པ་མཐོང་བར་གྱུར་པ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་ཅེས་འདྲི་བར་བྱེད་དོ། །ནོར་མེད་པས་སོ་ཞེས་ཟེར་ན་དེ་དག་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སེམས་ཉེ་བར་བཞག་ནས་དེ་དག་ལ་རྒྱལ་སྲིད་

117-1-95b

སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །གཞོན་ནུ་ངས་ནི་ངོ་མཚར་བྱས་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་ཡང་ང་ཡིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་དག་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཏུ་བགྲང་བའི་སྦྱོར་བས་བགྲང་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་
ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་དད་པ་མ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཐར་ཐུག་པ་མ་རྙེད་ནས་ཐོས་པས་སེམས་མྱོས་ཤིང་མྱོས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ལ་ཤིན་ཏུ་བསྒོ་བར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐུགས་རྗེ་ཅན་ནི་གཞན་མ་ཡིན་པར་
གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ངས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཚོལ་བ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བདེ་བ་ལ་དགོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཚོལ་བ་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁྱད་པར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་ངོ་། །གང་གི་ཚེ་ངས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པར་
གྱུར་པ་ན་ང་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །ཡེ་ཤེས་དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་ན་བཞུགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མཐོང་ངོ་། །ཆོ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་ན་བཞུགས་
པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐད་དུ་ཉེ་བར་སོང་ནས་སྤྱི་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། གུས་པ་དང་བཅས་པས་གསོལ་བ་གདབ་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་གལ་ཏེ་བདག་ལ་སྐབས་ཕྱེ་ན་སོམ་ཉི་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མཆིས་པས་ཐེ་ཚོམ་འགའ་ཞིག་ཞུའོ། །དྲན་པ་བརྗེད་པ་མེད་པས་ཇི་ལྟར་
ཐོས་པ་བཞིན་དུ་བཟུང་ནས་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བདག་གིས་བསྟན་པར་བགྱིའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཉིད་ལ་བདག་གིས་གཡོ་བ་མེད་པའི་བློས་འདི་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པར་གྱུར་པ་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་གཞག་པར་བགྱིའོ། །གང་གིས་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་དག་སྔོན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་མཐོང་བ་དང་། མ་ཐོས་པ་དེ་དག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཇི་ལྟར་ཐབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐད་ནས་ཆོས་བསྟན་པ་མ་ཐོས་པ་བསོད་ནམས་མ་བྱས་པ་དེ་དག་གིས་ཏིང་

117-1-96a

ངེ་འཛིན་འདི་ལ་རབ་ཏུ་དང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། དད་པར་བྱ་བ་དང་། མཉན་པ་དང་མོས་པར་བྱ་བ་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གང་དག་སྔོན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐད་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་པ་དེ་དག་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་འདི་ཐོས་པ་ན་མི་སྐྲག་མི་
དངང་། དངང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་འཇིགས་པ་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་སྲས་ཐུགས་ལས་སྐྱེས་པ་ཉིད་དེ་དག་གི་དོན་དུ་ངས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བྱ་དཀའ་བ་བརྒྱ་སྟོང་གིས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གང་
གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་འདི་ལན་ཅིག་ཐོས་པ་དེ་ཡང་ངན་སོང་དུ་ལྟུང་བའི་འཇིགས་པ་ནམ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་སྤངས་པའི་དལ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འཐོབ་ཅིང་ཐམས་ཅད་དུ་སངས་རྒྱས་མཐོང་ཞིང་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་དང་། ཆོས་ཐོས་པ་དང་མི་འབྲེལ་བའི་སེམས་
ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཁྲག་ཁྲིག་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་མཐོང་བ་སྟེ། གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པ་དེས་མངོན་སུམ་དུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་མཐོང་བའོ། །རྒྱལ་བ་བྱམས་པ་གྲགས་པ་མཐའ་ཡས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཕགས་པ་བྱམས་པ་ངའི་རྗེས་
ཐོགས་ཉིད་དུ་ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཅན་མང་པོའི་དོན་གྱིས་ཤིག་ཅེས་ལུང་བསྟན་པ་བཞིན་དུ། བློ་གྲོས་མཐའ་ཡས་དེས་ནི་ང་ལུང་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་གི་ལག་ཏུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་ནས་སེམས་ཅན་མ་ལུས་
པའི་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དྲན་པ་དང་། བློ་གྲོས་དང་། རྟོགས་པ་དང་། སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །མི་གང་ཏིང་འཛིན་མཆོག་འདི་འཛིན་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པ་དེ་ལ་ཡོན་ཏན་འདི་དག་འཛིན་པར་འགྱུར་ཞིང་། ཡོན་ཏན་གཞན་
ཡང་། ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། མིའམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མཆོད་པར་འགྱུར། སྲུང་བར་འགྱུར་རོ། །དུག་དང་མེ་དང་མཚོན་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉམ་ང་བ་མ་སྤངས་པར་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་

117-1-96b

རོ། །ནགས་ཁྲོད་དང་རི་དང་། སྨན་ལྗོངས་དང་། བྲག་ཕུག་དག་ཏུ་གཅིག་པུ་གཉིས་སུ་མེད་པར་འདུག་ན་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུས་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཡེ་ཤེས་དྲི་མ་མེད་པ་
དཔག་ཏུ་མེད་པ། ཐོགས་པ་མེད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཐོགས་པ་མེད་ཅིང་ཉམས་པ་མེད་པས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཐོས་པ་འཛིན་པའི་གཟུངས་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་འཛིན་ཅིང་འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་པའི་མི་
ཤེས་པའི་ལིང་ཏོག་གི་རབ་རིབ་སེལ་བ་ལ་མཁས་པར་འགྱུར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཇམ་པ་དང་། ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་། རྣར་སྙན་པའི་ཚིག་གིས་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་དགའ་བ་བསྐྱེད་པར་ནུས་པ་ལྟར་བདུད་དང་མུ་
སྟེགས་པ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་དོ། །མི་གང་ཏིང་འཛིན་མཆོག་འདི་འཛིན་པ་ནི། །ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་དག་སྨན་པ་དཔྱད་མཁན་འདྲ་བར་ཡང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། ནད་མ་ལུས་པ་གསོ་བ་ལ་མཁས་པའི་སྨན་པ་དཔྱད་
མཁན་ཏེ། སྨན་སྟེར་བའི་དུས་ཚོད་བརྩི་བའི་སྐྱེས་བུའི་གནས་ལྟ་བུའི་དུས་ངེས་པར་བྱེད་པའི་སྨན་པའི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བའོ། །མང་པོའི་རྟེན་དང་དཔུང་གཉེན་སྐྱབས་སུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལམ་ཉེ་བར་བརྟེན་པ་ནི་འགྲོ་བའོ། །སྐྱོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནོད་པ་དང་བྲལ་
བའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ནི་རྟེན་ནོ། །འཁོར་བས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་པའི་འཇིགས་པ་སེལ་བས་དཔུང་གཉེན་དང་། སྐྱབས་སུ་འགྱུར་རོ། །སྣང་བར་གྱུར་པ་ནི་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་སེལ་བའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་
གཞག་པར་འགྱུར་རོ། །ཐ་མལ་པ་མ་ཡིན་པའི་མིག་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡན་ལག་བརྒྱད་ཅུ་དང་ལྡན་པའི་གསུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱིས་བརྒྱན་པའི་ཚངས་པའི་དབྱངས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཟས་ལ་ཡིད་ཀྱང་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བསམ་གཏན་

117-1-97a

ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཕྱིར་ཟས་ལ་ཞེན་པ་ཆེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ལྷུང་བཟེད་དང་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པའི་ཡོ་བྱད་ལ་སེམས་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བདག་ཉིད་ལ་བསྟོད་པ་དང་། གཞན་ལ་མི་སྙན་པར་བརྗོད་པས་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་། ཁོང་ཁྲོ་བ་
དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །རྟག་ཏུ་བསམ་གཏན་ལ་དགའ་ཕྲ་བའི་སེམས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་བསམ་གཏན་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་སེམས་ཕྲ་མོ་ཉིད་རྟག་ཏུ་འགྱུར་བའོ། །གཞན་གྱིས་འཁྲུལ་པ་ཚོལ་བར་ཡང་མི་བྱེད་ཅིང་དེ་ལ་ལྟ་བར་ཡང་མི་བྱེད་དེ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་ལེགས་པར་
བྱས་པ་དང་ཉེས་པར་བྱས་པ་ལ་ངེས་པར་རྟོགས་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱོད་པ་ཡོངས་དག་སེམས་ལ་ཉོན་མོངས་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པས་བསྒོས་པའི་ཕྱིར་ལུས་དང་། ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་
སྒྱུ་དང་གཡོ་སྤངས་པ་ཡིན། ཐར་པ་བསྒོམ་པ་དང་མངོན་པར་དགའ་བ་ཡིན། སེར་སྣ་དང་བྲལ་ཞིང་སྦྱིན་པ་ལ་དགའ་བ་ཡིན། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་ཡིན། བྱད་བཞིན་བཟང་ཞིང་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་བརྒྱན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡན་ལག་
ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མཛེས་པས་སྐུ་ལྟ་བས་མི་ངོམས་པར་འགྱུར་རོ། །ཚངས་པ་དང་། དབང་པོ་དང་། དྲག་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་གཡོག་བཞིན་དུ་བཀའ་ཉན་ཞིང་རྗེས་སུ་རྟག་ཏུ་འབྲང་བར་འགྱུར་རོ། །ངན་འགྲོར་ལྟུང་བའི་འཇིགས་པ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཟབ་
མོའི་ཆོས་ཐོས་ཤིང་གོམས་པར་བྱས་པའི་བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་སོམ་ཉི་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །གཟུངས་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་དགེ་འདུན་གྱི་
འཁོར་དུ་མས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་མཐོང་བར་འགྱུར་བའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང་། དྲི་མ་མེད་པ་དང་། འོད་བྱེད་པ་དང་། འོད་འཕྲོ་བ་དང་། སྦྱང་དཀའ་བ་དང་། མངོན་དུ་གྱུར་པ་དང་། རིང་དུ་འགྲོ་བ་དང་། མི་གཡོ་བ་དང་། ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་

117-1-97b

ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་ན་འབད་པ་མེད་པར་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དབང་བཅུ་པོ་ཚེ་ལ་དབང་བ་དང་། ལས་ལ་དབང་བ་དང་། ཡོ་བྱད་ལ་དབང་བ་དང་། མོས་པ་ལ་དབང་བ་དང་། སྨོན་ལམ་ལ་དབང་བ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་བ་དང་། སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བ་དང་། ཆོས་
ལ་དབང་བ་དང་། སེམས་ལ་དབང་བ་དང་། ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །མི་གང་ཞིག་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པ་ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ལྡན་སྙིང་རྗེ་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པ་ཐུགས་རྗེ་ཅན་དུ་གྱུར་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ལ་རིགས་ཀྱི་བུའམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་བསྐལ་པ་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་གུས་པར་བྱས། བསྙེན་བཀུར་དུ་བྱས། ཉེ་བར་མཁོ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པར་བྱས་ལ། དད་པ་ཅན་གང་
ཞིག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་ཞེས་ཚིག་ཏུ་རྗོད་པར་བྱེད་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་སྔ་མ་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རབ་ཏུ་མང་བར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་ཉིད་ཚད་མ་ཡིན་གྱི། 
གཞན་ནི་ཚད་མའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་བདག་ཉིད་ལས་བྱུང་ཡེ་ཤེས་མེའི། །འོད་ཟེར་དམར་སེར་སྟེང་དུ་འཕྲོས་པར་གྱུར་པ་ཡིས། །སྲིད་པ་གསུམ་པོ་སྐད་ཅིག་ཙམ་གྱིས་ཐལ་བར་བྱས། །གཟི་བརྗིད་ཚོགས་ཀྱི་འོད་ཅེས་སངས་རྒྱས་གསུངས། །གཟི་བརྗིད་
ཚོགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།ཕན་ཡོན་གྱི་ལེའུ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཅི་ནས་བདག་སེམས་ཅན་
ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་དང་སྐད་ཤེས་པས་ཆོས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མཉམ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པས་སོ། །ཅི་ནས་ཀྱང་བདག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་སྟེ་ཐ་མལ་པའི་བརྡའོ། །སྐད་ནི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་གོ། །དབང་པོ་མཆོག་

117-1-98a

དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་རྟོགས་ཤིང་བརྡ་དེ་དང་དེས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་དེ། ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་། མཆོག་གི་དབང་བ་དང་། བསམ་པའི་ཁྱད་པར་རིག་ནས་གང་དང་གང་འདོད་པ་དེ་ལ་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་
པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་མཉན་པར་བྱ། གཟུང་བར་བྱ། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་
པར་འགྱུར་རོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ཕན་ཡོན་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེས་ནི་འདས་པའི་འདྲེན་པ་ཚད་མེད་རྣམས་ཀྱང་མཐོང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དག་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོས་པ་མེད་པས་འདས་པའི་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དེ་དག་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་གཅད་པའི་ཕྱིར། མཐོང་བ་དང་དྲིས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རབ་མཆོག་རབ་ཏུ་གནས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་མོས་ཤིང་འདོད་ན་གཟུང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་བྱ་
བའི་བར་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ལྷ་དང་མི་ཡི་བདེ་བ་གྱ་ནོམ་རྙེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་མཐུས་ལྷ་དང་མིའི་བདེ་བ་གྱ་ནོམ་པ་ཉོན་མོངས་པས་མ་གོས་པས་མཆོད་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་། མིའི་རྒྱལ་པོ་ཡང་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ།  །
མི་ཟད་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །བསྔགས་པ་རྒྱ་ཆེར་ཐོས་ཀྱང་དེ་ནི་དགའ་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བརྒྱད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་མ་གོས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་ཞིང་སྙན་པར་སྨྲ་ལ་འཇམ་པའི་ཚིག་དང་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་
དུ་འཇམ་པའི་ཚིག་དང་ལྡན་པ་དང་། ཁྲོ་གཉེར་མེད་པ་དང་། བཞིན་འཛུམ་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། འགྲོགས་ན་བདེ་བ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ལེགས་པར་བསྡམས་པ་ཉིད་དོ། །མཛའ་བའི་སེམས་སུ་འགྱུར་བ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་བརྩེ་བས་བསྒོས་པའི་རྒྱུད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཐབ་པ་

117-1-98b

དང་། རྩོད་པ་མེད་པའི་གཏམ་བྱེད་པས་ན་སྤྲོས་པ་སྤངས་པ་དང་། བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བས་གནས་པ་དང་། རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་དང་། དེས་ཤིང་མཉེན་པའི་སེམས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་དང་། རྟག་ཏུ་མཉམ་
པར་གཞག་པར་འགྱུར། ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། སྲིན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རྟག་ཏུ་གུས་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞིང་སྲུང་བ་དང་། སྦེད་པར་བྱེད་དོ། །འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་ཡིད་འཕྲོག་ཅིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་དབྱངས་དང་ཚངས་པའི་དབྱངས་དང་ལྡན་པར་
འགྱུར་རོ། །ཐར་པ་འདོད་པ་ཏིང་འཛིན་རྡུལ་བྲལ་འདི་འཛིན་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ས་བཅུ་དང་། དབང་དང་། སྟོབས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པར་འགྱུར་ཞིང་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །མ་ལུས་མདོ་སྡེའི་ཡོན་ཏན་ཕན་ཡོན་རྣམས། །ཏིང་འཛིན་རྒྱལ་པོའི་རྗེས་སུ་རབ་ཞུགས་པར། །སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱིས་དབྱངས་སུ་བསྒྲགས། །གཅིག་དང་དུ་མའི་རྣམ་རྟོག་སྣ་ཚོགས་སྤངས། །ཡོན་ཏན་དང་ཕན་ཡོན་བསྟན་
པའི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཅིག་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།ད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ངེས་པར་བསྟན་པའི་ལེའུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་
ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ་སྙམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་འདོད་པས་མདོར་བསྡུས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་མཉན་པར་བྱ། གཟུང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཞན་
དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཉམ་པ་སྟེ། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྤྲོས་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་

117-1-99a

ལ་བརྟགས་པས་རྣམ་པར་མ་སྤྲོས་པས་ན་མ་སྤྲོས་པའོ། །མ་སྤྲོས་པ་ནི་ལྷག་པ་མེད་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ཡོན་ཏན་གྱི་སྒོ་ནས་
རང་བཞིན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ལྡང་བ་མེད་ཅིང་ཞེ་སྡང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམས་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་ལ། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་དང་། ང་རྒྱལ་དང་། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་
དང་། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དྲན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གནོད་པ་མེད་དོ། །དེ་ནི་བདེ་གཤེགས་ཐུགས་སྲས་བསླབ་པ་ཡོང་མི་འདོར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་བསྒོམ་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་
བདེ་བར་གཤེགས་པའི་བསླབ་པ་ཡོང་མི་འདོར་ཞེས་བྱ་བ་ནམ་ཡང་འདོར་བར་མི་བྱེད་དེ། ཅི་ནས་ཀྱང་འདོར་བར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བུད་མེད་དབང་དུ་ནམ་ཡང་མི་འགྲོ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་དགའ་བ་དང་། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཐོབ་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཆོས་
ཀྱི་རང་བཞིན་ཚུལ་གྱིས་རིགས་པ་གང་ཤེས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་གིས་ཤེས་པ་དེས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆོ་ག་ཤེས་པ་སྟེ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དང་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་མཐོང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་གིས་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་
ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལྷའི་མིག་གིས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །གཟུངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། 
ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བྱང་ཆུབ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་དབྱེར་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དང་དེ་ནི་སྨན་པ་དཔྱད་ཤེས་བདེ་བ་སྦྱིན་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་པ་དེ་ནི་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་བླ་ན་མེད་པ་སྨན་པའི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་

117-1-99b

བྱ་སྟེ་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ནད་གསོ་བར་བྱེད་པའོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་ཟུག་རྔུ་འབྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཚ་བས་གདུངས་པའི་སེམས་ཅན་མཐོང་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྨན་ཆེན་པོའི་བཏུང་བ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་བདེ་བར་བྱེད་པའོ། །
སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་གོ་ཆ་བགོས་ནས་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འཕངས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ལེགས་པར་བསླབས་ཤིང་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་དགྲོལ་བར་བྱ་བའི་ཆོ་ག་ལ་མཁས་པའི་བསམ་པ་དང་། ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་
བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཆོས་སྟོན་པས་བཏུལ་ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་གོ། །ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་མེད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་ལ་མཁས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་གོས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་
རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་པ་དེ་བཟོད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་འཕགས་པ་སྟེ། བརྡེག་པ་དང་། བསྡིགས་པ་དང་། ཁུ་ཚུར་དང་། ཐལ་ལྕག་དང་། མཚོན་བརྒྱབ་ཀྱང་སེམས་ཁྲོ་བ་དང་བྲལ་
བ་ཡིན། ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་བཅད་ཀྱང་བཞིན་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། བཟོད་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་ངེས་པར་བརྟགས་པ་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་རིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་དང་གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་ལུས་དང་
ངག་དང་ཡིད་རབ་ཏུ་ཞི་བས་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དང་དེ་དག་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་དམ་པ་སྟོན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དང་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་ནས་རྟོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང་སེམས་ཅན་སླུ་
བར་མི་བྱེད་དོ། །ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་དག་གིས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་ཉེ་བར་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དེ་རིང་པོར་མི་ཐོགས་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་རེག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་

117-1-100a

དཔའ་གང་དག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་བསྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བ་དེ་དང་དེ་བྱང་ཆུབ་ལ་རེག་པར་འགྱུར་ཏེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་
སེམས་རབ་ཏུ་དང་བས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའམ། ཆུང་བ་ཡང་རུང་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །སྦྱིན་པ་དེའི་འབྲས་བུ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་མདོ་སྡེ་བྱེ་བ་མཐའ་ཡས་འཆད་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་ནི་སྤོབས་པ་དཔག་
ཏུ་མེད་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་འཆད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞི་བ་གང་ཤེས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཏུ་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་འཕགས་པས་རི་རབ་ལྟར་མི་གཡོ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་
ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཆོས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་དེ་དག་ལས་རྐང་པ་ཙམ་ཡང་བརྗེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཆོས་དང་། མི་འཇིགས་པ་དང་། ཟང་ཟིང་དང་། བྱམས་པའི་སྦྱིན་བདག་ཏུ་གྱུར་ནས་སེམས་
ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བ་སྟེར་བར་བྱེད་དེ། བཟའ་བ་དང་། བཏུང་བ་དང་། གོས་དང་། རིན་པོ་ཆེ་དང་། རྒྱན་དང་། མཛོད་དང་། བང་མཛོད་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་བྱེད་ཅིང་བསམས་བཞིན་དུ་འཛམ་
བུའི་གླིང་གི་དབང་ཕྱུག་གི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པས་བསྡུས་ནས་ཆོས་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། དགའ་བ་ཆེན་པོ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་སྟེ། ཚངས་པའི་གནས་བཞི་རྟག་ཏུ་རྗེས་སུ་གོམས་པར་བྱས་པས་མཚན་
མ་མེད་ཅིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་གྱུར་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་གང་ཡིན་པ་ཡང་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དཔའ་བོ་བུ་དང་བུ་མོ་བྲན་དག་གཏོང་བར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡིད་དུ་འོང་བའི་བུ་སྡུག་པ་དང་། བུ་མོ་རྒྱན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་དང་། བྲན་ཕོ་

117-1-100b

གཡོག་གི་ལས་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པ་དང་། བྲན་མོ་སྒེག་པ་དང་། སྒྲིན་པ་བྱ་བ་རྣམས་ལ་མཁས་ཤིང་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་། ལག་པ་དང་། རྐང་པ་དང་། མིག་ལ་སོགས་པ་དང་། ཡན་ལག་གི་མཆོག་དང་། བདག་ཉིད་ལྟོས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བྱིན་ནོ། །གང་
ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་བསྒོམས་པའི་བློ་ཅན་དེས་ཐམས་ཅད་སྟོང་སྟེ། ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གཏོང་ངོ་། །དེས་ནི་འདྲེན་པ་རྐང་གཉིས་གཙོ་བོར་མཆོད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གང་དག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་
གྱིས་སྟོང་པར་རྟོགས་ནས་སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་པ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པའི་མཆོད་པས་མཆོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པའི་ཚུལ་དུ་གང་རིག་པ། དེ་ནི་མཁས་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་མཛོད་འཆང་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། 
དེ་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་མཛོད་འཆང་བ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་རྣམ་པ་བཞི་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ནི་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོའི་མདོ་སྡེ་འདི་ཟད་པའི་དུས་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་རྣམ་པར་འཇིག་པའི་དུས་སུ་
འཛིན་པ་དེ་དབང་པོ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་དུ་ཡང་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ནས་ཆོས་ཐོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། བདེ་འགྲོ་ལྷ་དང་མིར་སྐྱེས་ནས་གཟུགས་བཟང་ཞིང་མཛེས་པ་ལུས་མཚན་གྱིས་བརྒྱན་ཅིང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔས་རྩེ་ལ། སངས་རྒྱས་
དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྤྲུལ་པར་བྱེད་ཅིང་། སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་སུ་སོང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་མཛད་ནས། ཡང་ཕྱིར་འོང་བར་བྱེད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་རྟོགས་ནས་དེ་ལྟ་བུ་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དྲན་པ་དང་། བློ་གྲོས་དང་། 
རྟོགས་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའི་བློས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་ཐོབ་ཅིང་ཚངས་པའི་གནས་བཞི་ལ་གནས་ནས་ས་བཅུ་དང་། དབང་བཅུ་དང་། སྟོབས་དང་། མི་འཇིགས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ཏིང་ངེ་

117-1-101a

འཛིན་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །ང་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒོམས་སོ། །མང་དུ་བྱས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཉམས་པ་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་ཀྱིས་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཁྱོད་བླ་ན་མེད་
པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་ཏོ། །མདོ་སྡེ་འདི་ལ་ཁྱེད་ཀྱང་ངའི་རྗེས་སུ་སློབས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ལ་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་ངས་ཇི་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་བསླབས་ནས་སེམས་ཅན་མ་
ལུས་པའི་དོན་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་བཞིན་དུ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ལ་མི་སློབ་པར་སྤངས་ནས་རྨོངས་པ་རྣམས་མནར་མེད་པར་གཞོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ལ་མཁས་པའི་བློ་གྲོས་
ཅན་གྱིས་བག་ཡོད་པར་བྱས་ལ་དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བའི་སེམས་རྨི་ལམ་དུ་ཡང་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ། །ཕྱི་མའི་དུས་ན་གང་དག་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་འཛིན་པ་དེ་དག་ནི་ངེས་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ནི་དང་པོར་བྱང་ཆུབ་ལ་ནི་ངེས་བྱས་ནས། །
སྟོང་པ་རྩོལ་བྲལ་དོན་དམ་ཡང་དག་ལྡན་པ་ཡི། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཡང་དག་རྟོགས་པར་བྱས་ནས་ཀྱང་། །སྐྱོ་བ་མེད་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་སྤྱོད་པ་སྤྱད། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ངེས་པར་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།མདོ་སྡེ་འཛིན་
པའི་ཕན་ཡོན་གྱི་ལེའུ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས་དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོའི་བྱི་དོར་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བར་འདོད་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་
འདི་མཉན་པར་བྱ། གཟུང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོའི་བྱི་དོར་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་བསམ་པ་རབ་ཏུ་བསྟན་ནས་ངེས་པར་བསྐྱེད་པའི་

117-1-101b

ཕྱིར་དྲིས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་ནི་གཟུང་བར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཆོག་ཏུ་མི་འཛིན་པ་ནི་འཛིན་པ་པོར་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་
པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་གཟུང་བ་དང་། འཛིན་པ་དང་བྲལ་བས་མི་བདེན་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཀུན་དུ་རིག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོར་མི་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་ཚུལ་
ཁྲིམས་སོ། །བདག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའོ། །འདིའི་དོན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་བ་མེད་པར་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོ་སྟེ་འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་མེད་པའི་
ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་མཐོང་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟེ་བདག་མེད་པར་མཐོང་བའོ། །བདེན་པ་མཐོང་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོ་སྟེ་དེ་བཞིན་ཉིད་མཐོང་བའོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཕུང་པོ་སྟེ། ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་
པར་མཐོང་བའི་སྦྱོར་བ་དང་། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པས་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བར་མཐོང་བའོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དེ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་སྟེ། གང་དག་མངོན་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་རྣམ་པར་རྩེ་ཞིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྟོན་ན་ཡང་གང་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་དེ་ལ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོས་བྱི་དོར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་
དོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པས་རྒྱ་ཆེར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །མངོན་ཤེས་ཆེན་པོ་ཡོངས་སྦྱངས་པ། །རྩོད་པ་མེད་པར་བསྟན་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྩོད་པར་བྱེད་པ་མེད་པས་རྩོད་པ་མེད་པའོ། །མངོན་ཤེས་དེའི་སྟེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཤེས་

117-1-102a

པ་ནི་ཤེས་རབ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའོ། །འཛིན་པ་ལ་ནི་གང་གནས་པ། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཡོད་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་
ཤེས་ཏེ། དངོས་པོར་འཛིན་པའི་འཇུག་པ་དེ་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་དག་སྒྲ་ཡིས་བསྟན་པ་ཡི། །ཆོས་རྣམས་མང་པོ་བསམ་མི་ཁྱབ། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་བསམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་ལ་དགོས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྒྲ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྟོན་པའོ། །
སྒྲ་དེ་ལ་ཡང་གང་ཆགས་པ། །དགོངས་པའི་བཤད་པ་མི་ཤེས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྒྲ་ཙམ་ཐོས་ནས། ཅི་ལ་དགོངས་ཏེ་བཤད་པ་ཡི། །དགོངས་པ་དག་ནི་མི་ཤེས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ནུས་པ་མེད་བཞིན་དུ་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ནི་ཆོས་སུ་བཤད། ཆོས་ནི་ཆོས་མ་
ཡིན་པར་བཤད་པར་བྱེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་གསུང་རབ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་མ་བསྟེན་པ་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་ལ་མ་བསླབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་ནི་སྟོང་དག་ཏུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་ངས་གདུལ་བྱ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་པའི་དབང་གིས་སྐད་སྣ་ཚོགས་དང་། ཚིག་དང་། ཡི་གེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་གཞུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་གང་དག་རབ་ཏུ་བཤད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དོན་གཅིག་པ་སྟེ་སྟོང་པ་ཉིད་
ཀྱི་དོན་ཏོ། །ཀུན་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གཞོལ་བའི་དོན་དཔག་ཏུ་མེད་ཅིང་མཐའ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་བརྗོད་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་བརྗོད་པ་དང་། མཉན་པ་དང་། བསམ་པ་དང་། བསྒོམ་པའི་འབད་པ་རབ་ཏུ་མང་པོ་ལ་འཇུག་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཆུང་བས་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཚིག་གཅིག་རྣམ་པར་བསྒོམ་
ན་ནི། དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསྒོམས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གིས་ཀུན་ཏུ་དངོས་པོ་གཅིག་ཉིད་མཐོང་། །དངོས་ཀུན་ངོ་བོ་དེ་ཡིས་ཀུན་ཏུ་མཐོང་། །གཅིག་གི་སྟོང་ཉིད་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་ཀུན་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་མ་གཏོགས་པའི། །འདི་ལྟར་ཆོས་ཡོད་

117-1-102b

མ་ཡིན་པས། །ཞེས་བྱ་བས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོར་བསྒོམས་ན་དེས་ཐམས་ཅད་བསྒོམས་ཤིང་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཇི་སྙེད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཆོས་མང་པོ་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ནི་བདག་
མེད་པ་ཉིད་དོ། །བདག་དང་། སེམས་ཅན་དང་། སྲོག་ལ་སོགས་པ་ནི་དོན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་གང་གིས་ཤེས་ནས་གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ནི་དོན་ལ་མཁས་པ་སྟེ་དོན་ལ་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་ཚིག་འདི་བསླབས་པར་གྱུར་པ་ལ། སངས་
རྒྱས་ཆོས་རྣམས་དཀོན་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱིས་ནི་རབ་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཀུན་སངས་རྒྱས་ཆོས་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་
བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ལས་མི་འདའ་བའོ་ཞེས་གང་ཆོས་ཉིད་འདི་ལས་མི་འདའ་བར་སློབ་པ་དེ་ཆོས་ཉིད་དང་འགལ་བར་ཡང་མི་བྱེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གང་དང་ཡང་འགལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་
གྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚིག་ཀུན་ཀྱང་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཚིག་བྱང་ཆུབ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་སྟེ་འདུ་བྱེད་རྫས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱོགས་བཅུ་དག་ཏུ་བཙལ་ན་ཡང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
པ་ཡང་ཕྱོགས་བཅུ་པོ་ཐམས་ཅད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པས་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་དངོས་པོའི་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ནི་སྔར་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་ཟིན་
ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བླ་ན་མེད་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚིག་འདི་ནི་མ་རྙེད་དོ། །མི་རྙེད་དོ། །རྙེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ནི་དུས་གསུམ་དུ་ཡང་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཚིག་ནི་བླ་ན་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི། གང་ན་ལྷག་པར་གྱུར་པ་མེད་

117-1-103a

པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའོ། །ཕྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རྙེད་པ་མེད་པ་ནི་ཐོབ་པ་མེད་པ་སྟེ་རྗེས་སུ་མ་རྙེད་པའོ། །རྙེད་པ་ལ་ཡང་རྙེད་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་
གཞན་དུ་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་ངོ་བོར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་རྣམས་གང་ཤེས་པ། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ། མ་འགགས་པ། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་
བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་
རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རབ་ཏུ་བསྟན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་རྟོགས་པར་བྱེད་ཅིང་གནས་ངན་ལེན་གྱི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པ་འཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ངེས་པར་རྟོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དམ་པར་རྟོགས་པ་དང་། རྟོགས་བྱ་དང་། རྟོགས་པ་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བྱང་ཆུབ་དང་། སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། སྟོང་པ་
ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟེ་ཐབས་དང་སྒོ་ཞེས་བརྗོད་དེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འཇུག་པ་ལ་ཐབས་གཞན་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ལམ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །མིག་དང་རྣ་བ་སྣ་དག་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
པ་ལ། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་ཤེས་ནས། རྩོད་པ་མེད་པའི་གནས་ལ་གནས་ཏེ། བློ་གྲོས་ངན་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་དང་། ཡིད་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་བྱང་ཆུབ་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བར་བྱེད་དོ། །ཚིག་དང་ཡི་གེ་སྣ་ཚོགས་ལ་

117-1-103b

མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་སྒྲས་ནི་གང་བྱས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲ་གང་ཡིན་པ་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་ཡིན་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་གཉི་གའི་སྒྲ་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། 
མ་སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། ཇི་སྲིད་སྒྲས་བསྡུས་པ་དམན་པ་དང་། འབྲིང་དང་། མཆོག་གིས་བསྡུས་པའི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་དང་མཉམ་མོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་
མཉམ་ཞེ་ན། གསུངས་པ། ཡུལ་ན་མི་གནས། མཚམས་ན་མི་གནས། སྐྱེ་བ་མེད་པ། འགག་པ་མེད་པ། སྣ་ཚོགས་མ་ཡིན་པ། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ། འདས་པ་མ་ཡིན་པ། ད་ལྟར་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ། སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། དམར་པོ་དང་། དཀར་པོའི་ཁ་དོག་མ་ཡིན་
པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟུང་དུ་མེད་པ། བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་སྒྲས་བསྟན་ཏོ། །སྒྲ་ཡང་མེད། སྒྲས་བསྟན་པ་ཡང་མེད། སྒྲ་སྟོན་པ་པོ་ཡང་མེད་དོ། །སྒྲ་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་དང་མཉམ་ཞེས་བྱའོ། །དབྱངས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སེམས་
ཅན་གྱི་ཁམས་རྣམས་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་རབ་ཏུ་འགོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སེམས་ཅན་གང་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བཀོད་པ་ཡང་མེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཉི་མ་ཟླ་བ་དག །
ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་ཆུ་དངས་པའི་སྣོད་དུ་ཉི་མའམ་ཟླ་བའི་གཟུགས་བརྙན་གང་ཡང་རུང་བ་མཐོང་བར་འགྱུར་ལ། དེ་དག་འདིར་འོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། གཟུགས་བརྙན་མི་སྣང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཆུ་དངས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཟླ་བའི་གཟུགས་
བརྙན་སྣང་བར་འགྱུར་ལ། སངས་རྒྱས་དེ་གང་ནས་ཀྱང་བྱོན་པ་མེད་ལ། གར་ཡང་བཞུད་པ་ཡང་མེད། གར་ཡང་གནས་པ་ཡང་མེད་ལ། གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ལ་མི་སྣང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རྣམས་གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བས་རང་བཞིན་མེད་པར་གང་གིས་ཤེས་པ་

117-1-104a

དེས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ལུས་དང་ལྡན་པར་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་གིས་ལུས་མེད་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་གང་གིས་མཐོང་བ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ཆོས་དབྱིངས་མཉམ་དང་མི་མཉམ་པ། །ཤེས་དང་ཤེས་བྱ་ལས་གྲོལ་བའོ། །འདྲེན་པ་དེ་ཡིས་མཐོང་བ་ཡིན། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་འགྱུར། །གཞན་དུ་སངས་རྒྱས་མཐོང་མ་ཡིན། །གང་གིས་སངས་རྒྱས་མ་མཐོང་བ། །དེ་ཡིས་ཆོས་ཉིད་
མཐོང་མ་ཡིན། །རྟེན་ཅིང་སོ་སོར་བསྟན་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདི་ལ་བརྟེན་ནས་འདི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་དོན་སྟོན་པ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་སྦྱོང་ཉིད་ནི་སུ་འདོད་པ། །འཇུག་པ་འདི་ནི་རིག་པར་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལས་བདག་
གིས་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པོ་སྙམ་དུ་ང་རྒྱལ་ཡོད་པ་དེས་ཅི་ཡང་ཐོབ་པ་མེད་དེ། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་། ཐོབ་པ་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པ་དེ་དག་སྦྱོང་ཞེས་བརྗོད་དོ། །
དེ་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་དོན་རྟོགས་པ་དེ་ནི་དགེ་སྦྱོང་དུ་འགྱུར་ཞིང་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཅེས་བྱའོ། །སུ་དག་བསླབས་པར་མ་གྱུར་པ། །ཟབ་མོའི་ཆོས་འདི་དག་ལ་སྨྲ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་ན་འདི་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཟབ་མོ་འདི་དག་ལ་སྨྲ་སྟེ། ཚིག་གིས་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པར་
ནུས། གང་དེ་སྐད་སྨྲ་བས་དེས་བསླབས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཟབ་མོའི་སྒྲས་ཆོས་དེ་ཉིད་ནི་སྒྲུབ་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་དངོས་མེད་དེ། །མེད་པ་ལས་ནི་འདི་དག་བྱུང་། །ཞེས་པ་སྟེ། འདི་ལ་སྦྱིན་པ་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ཀུན་ནས་སློང་བ་པོ་དེ་ནི་མི་བདེན་པར་
ཡོངས་སུ་བརྟག་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ན་ནམ་མཁའི་པདྨ་དང་འདྲ་བ་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །ཕུང་པོ་ལྔའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་སྟེ། ནམ་

117-1-104b

མཁའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ནམ་མཁའ་ལ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་། ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བ་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་
དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རང་བཞིན་དུ་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་འདི་ཉིད་ཡིན། །གཟུང་བ་མེད་པ་ནམ་མཁའ་
འདྲ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུར་ནི་ཆོས་བསྟན་ཏེ་ཞེས་བྱ་ནི་བསྟན་བྱ་དང་། སྟོན་པ་པོ་དང་། བསྟན་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ན་ཡང་གདུལ་བྱའི་བསམ་པའི་དབང་གིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །སུ་དག་ཆོས་ནི་མི་མཐོང་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་གིས་
བལྟ་བྱ་དང་། ལྟ་བ་པོ་དང་། ལྟ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་སྲིད་པ་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒོམས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་དབང་ཕྱུག་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་གྱི་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུར་ནི་སུ་ཤེས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
ལ། གང་གིས་འདི་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པར་ཤེས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་མི་ཆགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མ་ཆགས་པར་གྱུར་པས་ཆོས་རྣམས་མིང་ཙམ་དུ་རྟོགས་སོ། །ཆོས་རྣམས་མིང་ཙམ་དུ་ཤེས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
ཆོས་རྣམས་ལ་རློམ་སེམས་མི་བྱེད་དོ། །རློམ་སེམས་མེད་པས་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མ་ལུས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་
ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པར་བྱེད་དོ། །ནམ་མཁའ་ལ་ནི་བྱ་རྗེས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལ་བྱའི་རྗེས་བལྟ་བར་མི་ནུས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དམིགས་པ་དང་བྲལ་བ་གནས་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་དང་བྱ་རྗེས་

117-1-105a

དང་། སྤྱོད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པའོ། །རང་བཞིན་མེད་པས་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་བསྟན་ནས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་
སེམས་ཅན་རྣམས་དགའ་བར་བྱེད་དེ། ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྔགས་དང་རྫས་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བས་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱི་སྒྱུ་མ་ལ་ལེགས་པར་བསླབས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །སྒྱུ་མ་
ལ་ཡང་སེམས་མེད་ལ་སེམས་ལ་ཡང་སྒྱུ་མ་མེད་དེ། གཉི་ག་ཡང་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་ཆོས་རྣམས་སྟོང་པ་ལ། །བྱིས་པའི་བློ་ཡིས་རྣམ་བརྟགས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱིས་པའི་བློ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བརྟགས་པའི་དགེ་བ་
དང་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ཞགས་པའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གང་ཡིན་པ་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། མྱ་ངན་དང་། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཡིད་མི་བདེ་བས་ཉེ་བར་རྒྱས་པའི་འཁོར་བས་འཁོར་བར་འགྱུར་གྱིས་ཡོངས་སུ་
གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །མི་སྦྱོར་བ་དང་རབ་སྦྱོར་དང་། །ལས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་གང་གནས་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྦྱོར་བ་དང་མི་ལྡན་པས་མི་སྦྱོར་བ་སྟེ། ཡང་དག་པར་མ་ཞུགས་པའོ། །ལས་ཀྱི་ལམ་ཙམ་ལ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བས་ལས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོར་ནུབ་ཅིང་ཁྱེར་བ་དེ་དག་
ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ལས་མ་ཟད་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་དང་ཡང་དེ་དག་ན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་འཆི་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ན་བདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་གནས་པ། བདུད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པའོ། །ཤེས་རབ་ཆུང་བ་དེ་དག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལས་ཀྱི་བློས་བསྒོས་པའི་ལས་སྣ་ཚོགས་བྱས་ནས་ལས་དང་རྗེས་སུ་
མཐུན་པར་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དེ་དག་ནི་ལོང་བར་གྱུར་པ་སྟེ། ལམ་མཐོང་བའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྨོངས་པས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཅིང་ཁྲོ་བས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པས་ཕན་ཚུན་རྡེག་པར་བྱེད་དོ། །ངའི་བུ་ངའི་ནོར་སྙམ་

117-1-105b

དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་དང་བདག་གིར་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་བརྟགས་པས་འཁོར་བ་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དེ་དག་འཁོར་བ་ན་འཁོར་རོ། །ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སོ་སོ་སོ་སོར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་རྣམས་མང་པོ་རབ་ཏུ་
འཆད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལྟ་བ་སྣ་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་སྣ་ཚོགས་རབ་ཏུ་འཆད་ཀྱང་ཆོས་སྟོན་པ་དེ་ཆོས་མ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཆོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་འཇུག་པར་འགྱུར་ཞིང་འཁོར་བ་ན་འཁོར་བར་འགྱུར་གྱིས་ནམ་ཡང་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། གྲོལ་བའི་
རྒྱུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་མ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པའི་ཕྱིར་ནི་བྱིས་པ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བུད་མེད་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ཡང་དེ་ལ་ཉེ་བར་བརྟགས་པ་ནི་ནང་ནི་རུལ་ལ་ཕྱི་རོལ་ནས་པགས་པས་གཡོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཆེན་
པོ་སྟེ། རུལ་བར་གྱུར་པ་ལ་འདོད་པ་སྟེན་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་འགྲོ་བ་རུལ་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པ་དང་། །བུད་མེད་བསྟེན་པའང་མ་བསྔགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བུད་མེད་ལ་རབ་ཏུ་ཆགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་བསྒོམ་པ་ལ་
རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། བུད་མེད་ཀྱི་ཞགས་པ་མི་བཟད་པ་ནི་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྦྲུལ་གདུག་པ་བཞིན་དུ་རིང་དུ་སྤོང་བར་བྱེད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་ན་ཕུན་
སུམ་ཚོགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལེགས་པར་བསྒོམས་པ་དག་ནི། བླ་མེད་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གསོ་སྦྱོང་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ནས་གཞན་དག་ཀྱང་དེ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་
བར་བྱེད་ཅིང་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དོན་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི། བདུད་རྩིའི་རྔ་ཡང་རབ་ཏུ་བརྡུང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདུད་རྩི་སྦྱིན་པའི་རྔ་བོ་ཆེས་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་ལ་ཐུན་མོང་དུ་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྔའི་སྒྲས་སྐུལ་

117-1-106a

བར་བྱེད་པའོ། །བདུད་ཀྱི་གནས་ཀྱང་གཡོ་བ་དང་། སྐྲག་པ་དང་། འཇིགས་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་ནས་དབང་དུ་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པར་བྱེད་པའོ། །གཞན་མུ་སྟེགས་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་རྩོད་པས་ཕམ་པར་བྱས་ཤིང་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་རང་གི་
ལྟ་བ་འདོར་དུ་བཅུག་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་འཛུད་པར་བྱེད། ས་ཡང་རབ་ཏུ་གཡོ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པ་ལ། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ངེས་པར་བསྒྲུབས་ནས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་རྣམ་པར་རྩེ་ཞིང་འབར་བ་དང་། ཆར་འབེབས་པ་དང་། སྣང་བར་བྱས་ནས་ཞིང་
ཁམས་བྱེ་བ་གཡོ་བར་བྱེད་པ་དང་། བདུད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་པ་རྣམས་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྤྲུལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་འདུལ་བར་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་དག་ཞིང་རྣམས་སྤྲུལ་བྱེད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་
ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ལྗོན་ཤིང་རྣམས་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་དྲི་ཞིམ་ཞིང་མཛེས་པས་རྣམ་པར་བརྒྱན་པ་རྣམས་དང་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པའི་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་ཕོ་བྲང་དང་། ཁང་པ་བརྩེགས་པ་དང་། མདའ་ཡབ་དང་། གཙང་ཁང་བྱུར་བུ་དང་། གནས་དང་། བཞོན་
པ་དང་། ཁང་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཉེ་བར་མཁོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གང་བ་སྤྲུལ་ནས་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པས་ལོངས་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །རྫིང་བུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆུ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པས་ཡོངས་སུ་གང་བ། སྲེད་པ་དང་། 
ཉོན་མོངས་པའི་གདུང་བ་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཤིན་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང་ཞིང་ཉམས་དགའ་བ། གང་དག་གིས་ཆུ་དེ་ལས་འཐུངས་པ་དེ་དག་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཞིང་ངེས་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ངེས་
པར་རྟོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བླ་ན་མེད་པར་ཞུགས་པ། ཞི་བར་ཞུགས་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱའོ། །འཇུག་པ་འདི་ནི་མི་ཤེས་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མི་ཤེས་པ་དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཅན་བདག་ཉིད་

117-1-106b

ཉམས་ཤིང་གཞན་དག་ཀྱང་ཕུང་བར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་ནས་མནར་མེད་པའི་བར་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཞིང་། དེར་ཡང་ཚོར་བ་དྲག་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །ངས་ནི་དེ་དག་རབ་ཏུ་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། བཀོད་པ་དག་ནི་སྤྲུལ་པར་
བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཇི་སྙེད་པ་རྣམས་སུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཅིག་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་ཆེན་གྱིས་ནི་
གོ་བགོས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྐྱོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་ཆེན་པོའོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་གོ་ཆ་དེ་བགོས་ནས་རྡོ་རྗེའི་སྐུ་དཔའ་བོ་ཆེན་པོ་སྟོབས་པོ་ཆེ་ཁམས་གསུམ་གྱི་བདུད་ཀྱི་སྟོབས་རབ་ཏུ་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་
རྡོ་རྗེའི་སྟོབས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་འདེབས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྡོ་རྗེས་བདུད་དང་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་རྣམས་སྣང་བ་མེད་པར་བྱས་པས་ཇི་ལྟར་ཕྱིས་ལྡང་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བྱེད་དོ། །འོད་ཟེར་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
པ་ལ། སྐུ་ལས་འཕྲོས་པའི་འོད་ཟེར་གྱིས་བདུད་ཀྱི་གནས་མ་ལུས་པ་སྣང་བ་མེད་པར་བྱེད་པའོ། །འདོད་ཆགས་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་། ཁོང་ཁྲོ་བ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་འདུ་ཤེས་དང་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་བག་ཆགས་ཀྱིས་
མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཉེས་པ་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཀུན་ནས་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་དག་ལ་ནི་སྡིག་ཅན་བདུད། །བར་ཆད་བྱེད་པར་ག་ལ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་ལ་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་
ཀྱང་བར་ཆད་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་དག་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་དང་། དྲེགས་པ་དང་། ང་རྒྱལ་དང་། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པ་དེ་དག་ཉིད་བདུད་དང་བདུད་ཀྱིས་

117-1-107a

ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ལ་བར་ཆད་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདུད་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ལམ་དམ་པ་ནས་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་བདུད་བར་ཆད་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པར་འགྱུར་བས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྡོ་རྗེས་དེ་དག་ལ་རབ་ཏུ་དགག་པར་བྱའོ་ཞེས་སྔ་མ་དང་སྦྱར་
རོ། །རྣམ་རིག་ཚིག་དང་བརྡ་རྣམས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཚིག་དང་བརྡའི་ཐ་སྙད་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྒྱུ་མ་དང་སྤྲུལ་པ་བཞིན་དུ་བརྡ་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་དོ། །འདུ་ཤེས་འདི་ནི་སྤང་སྙམ་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྤྲོས་པ་ལ་
སྤྱོད་པ་དེ་དག་འདུ་ཤེས་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་དག་སུའི་འདུ་ཤེས་ཡིན། སུས་ནི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད། སུས་ནི་འདུ་ཤེས་ལ་རེག །སུས་ནི་འདུ་ཤེས་འབྱུང་། གང་གིས་ནི་འདུ་ཤེས་བཀག །ཅེས་བྱ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའོ་ཞེས་གང་གིས་ཤེས་པ་དེའི་འདུ་
ཤེས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །འདུ་ཤེས་ཀུན་ལས་རྣམ་གྲོལ་བ། །རྒྱལ་བའི་ཆོས་འདི་སྟོན་པའོ། །སྟོང་ཉིད་དེ་ཉིད་བསྒོམས་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་ཡོད་མིན། །གང་ཚེ་རྣམ་ཐར་རེག་པ་ན། །བསམ་པ་ཐམས་ཅད་བསམ་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་
གང་གི་ཚེ་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བས་རྣམ་པར་ཐར་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་དེའི་ཚེ་ལས་དང་པོ་པའི་བསམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བསམ་དུ་མེད་པ་ནི་བསམ་པ་བསམ་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རང་བཞིན་མེད་པའོ། །དེའི་ཚེ་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་སངས་
རྒྱས་ནི་བསམ་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བསམ་པ་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
གཅིག་ཏུ་དབེན་པར་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བསམ་པ་ཡོད་ན་དེ་ཇི་ལྟར་བསམ་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། བསམ་པ་དག་ནི་མི་སེམས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སངས་རྒྱས་ནི་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་བྲལ་བའོ་ཞེས་བསམ་པར་བྱ་བ་སེམས་ན་ཡང་འདས་པའི་བསམ་པ་ཉིད་

117-1-107b

འཕེལ་བར་འགྱུར་གྱི། བསམ་པ་སེམས་པ་དེས་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཤི་འཕོས་དུས་བྱས་ཤི་བའི་ཚེ། །གང་གི་བསམ་པ་རབ་འཇུག་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཕོས་པ་ནི་འདས་པའོ། །ཤི་བ་ནི་སེམས་ཉམས་པའོ། །དུས་བྱས་པ་ནི་མ་འོངས་པར་རོ། །གང་གི་
བསམ་པ་རབ་འཇུག་པ་ནི། བསམ་པའི་རྗེས་སུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྟག་ཏུ་འཇུག་པ་སྟེ། བསམ་ལས་དེ་ནི་མི་ཐར་རོ། །བསམ་པ་དེ་ནི་བསམ་པ་ཆེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་ཉིད་སེམས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བསམ་པ་བླ་ན་མེད་པ་སྟེ། མ་སྐྱེས་ཤིང་མ་འགགས་
པ། །མཚན་མ་མེད་ཅིང་མཚན་ཉིད་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པའོ། །བསྐལ་པ་བྱེ་བར་བཤད་ཀྱང་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བསྐལ་པ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་རབ་ཏུ་བཤད་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་བྱས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྫས་ཀྱི་
རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མ་མེད་པར་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་སྒྲས་བསྟན་གྱི། དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ནི་བསྟན་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་དངོས་པོ་ནི་རང་བཞིན་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་ཅེས་དེ་
བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་དངོས་པོ་རྣམས་རིག་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ལྟར་རིག་པར་བྱས་ནས་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་དངོས་པོ་ཉིད་དངོས་པོ་ཞེས་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏེ། དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མཚོན་པར་བྱེད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་སངས་
རྒྱས་བདག་འགྱུར་སྙམ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བས་ནི་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། བདག་གིར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བས་དེས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཇི་ལྟར་བྱས་ན་དེ་འཐོབ་ཅེ་
ན། ཆོས་ནི་གང་ལའང་སྨོན་མི་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཆོས་ཅུང་ཟད་ལ་ཡང་སྨོན་པར་མི་བྱེད་དེ། ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པས་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ཡང་མེད་ཅིང་དམིགས་པ་

117-1-108a

མེད། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ངེས་པར་གྲུབ་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའོ། །དམིགས་པ་དང་དམིགས་བྱ་དང་བྲལ་བ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའོ། །ཆོས་ཉིད་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་དག་ནི་
བྱང་ཆུབ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དོན་རྟོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་ནི་ངེས་ཞུགས་ཞེས། །མང་དུ་དེ་སྐད་སྨྲ་མོད་ཀྱི། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་མངོན་པར་མི་ཤེས་བཞིན་དུ་སྒྲ་ཙམ་ཉིད་འབའ་ཞིག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་ཞེས་ཟེར་བ་དེའི་སྒྲའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པས་རྟོགས་པར་དཀའ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་སྒྲ་ཙམ་འབའ་ཞིག་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །མངོན་ཤེས་ཆེ་ལ་མདོ་སྡེ་འདི། །ངེས་པར་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་
ཕྱིར་མདོ་སྡེ་འདི་རབ་ཏུ་བསྟན་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་དང་ལྡན་པས་འབད་པ་མེད་པར་འཇུག་པའི་སྨོན་ལམ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་ཐོབ་པས་ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བལྟ་བར་འགྲོ་བ་དང་། འོང་བ་
དང་། འཆི་འཕོ་བ་དང་། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ཡང་སེམས་ཙམ་གྱིས་འཇུག་པར་བྱེད་ཅིང་སྟོན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གང་ཡིན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ཟིལ་གྱིས་
མནན་ནས་ཤེས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་དག་གི། །བསམ་པ་ཤེས་པར་མི་ནུས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་། འཇིག་རྟེན་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཕྲ་བར་འཇུག་པ་རྣམས་
ཤེས་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ན། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་ག་ཤེས་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་དག་སྤྱི་ཅེར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཚེ་ལ་དབང་ཐོབ་པར་གྱུར་པས་རྒ་བ་དང་འཆི་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་སྡེ་བྱེ་བ་

117-1-108b

བརྒྱ་རྣམས་ནི། །ཉིན་དང་མཚན་དུ་དེ་དག་ཚོལ་ཏེ། ཟབ་ཅིང་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་མཉན་པ་དང་། གཟུང་བ་དང་། བཅང་བ་དང་། གཞན་དག་ལ་ཡང་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་ཡང་སྟོན་ཏོ། །རྒོལ་བ་
བརྒྱ་སྟོང་ལ་ཡང་ལན་འདེབས་སོ། །ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྤོང་ངོ་། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། ཆོས་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པ་ལ། དེ་ཡི་ཚིག་ཀྱང་དོན་མེད་མིན། །ཆོས་
བསྟན་པ་ཡང་འབྲས་བུ་ཡོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་རྟོགས་སླའོ། །གང་གིས་རིན་ཆེན་མདོ་འདི་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ལས་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ་འཛིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་ཞེས་བྱའོ། །
མྱུར་དུ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་བློ་གྲོས་ངན་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་སྟོན་པ་མཐོང་ཞིང་གུས་པས་རྒྱལ་བ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་གིས་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་
ཆེ་འདི་རྣ་བའི་ལམ་དུ་ཐོས་པར་གྱུར་པ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱམས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་ཞིང་། མཐོང་ནས་ཆོས་ཟབ་མོ་ཐོས་ནས་ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ལུང་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །མདོ་སྡེ་འདི་ནི་རབ་སྟོན་ན། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མཛོད་བསྲུངས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་
རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་མཛོད་བསྲུངས་པར་འགྱུར་རོ། །མདོ་སྡེ་འཛིན་པ་དང་ལེན་པ་དང་། བསྲུང་བ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བླ་ན་མེད་པའི་མཆོད་པའོ། །དེ་དག་སྒྲ་ཡང་སྒྲོགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་འཁོར་གྱི་
དཀྱིལ་འཁོར་དུ་འདུས་ནས་སྤོབས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པས་དྲི་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དྲིས་ནས་སོམ་ཉི་མེད་པས་ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་བཞིན་བཟུང་ཞིང་བླངས་ནས་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལུང་བསྟན། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་

117-1-109a

མདོ་སྡེ་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་རྒྱུ་འདི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བསྲུངས་པ་དེ་ནི་ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་དག་གཟུགས་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་
སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བརྒྱན་པའི་ལུས་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་མཛེས་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་ན་བཞུགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་མཆོད་པའི་ཕྱིར་ཆུ་ལས་
སྐྱེས་པ་དང་། ཐང་ལས་སྐྱེས་པའི་མེ་ཏོག་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཁ་དོག་དང་དྲི་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྤྲུལ་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སིལ་སྙན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཡིད་ལས་བྱུང་བ་གྲངས་མེད་པ་སྤྲུལ་ནས་མཆོད་པར་བྱེད་དོ། །ཡོན་ཏན་ཕན་ཡོན་འདི་དག་སྟེ། །
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བསྟན་མ་ཐག་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ཕན་ཡོན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་དང་། འཆད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོའི་མདོ་འདི་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བུད་མེད་ཀྱིས་ཀྱང་མདོ་སྡེ་འདི། །ཐོས་ནས་ཚིགས་བཅད་གཅིག་བཟུང་ན། །
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མདོ་སྡེ་མ་ལུས་པའམ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཙམ་ཡང་འཛིན་པར་བྱེད་ན། དེ་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་སྤངས་ནས་སྐྱེས་པའི་ལུས་བསྒྲུབས་ཏེ་ཆོས་སྨྲ་བར་འགྱུར་རོ། །རབ་ཏུ་མཛེས་ཤིང་མཚན་གྱིས་ཡང་དག་པར་བརྒྱན་པའི་ལུས་སུ་འགྱུར་རོ། །མདོ་
སྡེ་མཆོག་རབ་འདི་ཡི་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མཆོག་རབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡང་མཆོག་རབ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ས་བདག་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བར་དེ་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་
རབ་ཏུ་དང་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བརྒྱ་སྟོང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྟོད་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་། །རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཀྱང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམ་པར་དག་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒྲུབས་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འཇུག་པ་དང་། 

117-1-109b

མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་དང་། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བའི་ཆོས་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །སྣང་བར་གྱུར་པས་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ལ་མཁས་པར་འགྱུར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་
པས་གཙང་བར་འགྱུར་ཞིང་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་བཀྲུས་པས་དག་པར་འགྱུར་བའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་གཞན་དག་ཀྱང་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཤེས་རབ་རབ་ཏུ་རྣོ་བར་འགྱུར་རོ། །བསྟན་བཅོས་མ་ལུས་པ་ཡོངས་
སུ་ཤེས་པའི་ཐོས་པའི་རྒྱ་མཚོར་འགྱུར་རོ། །དགེ་བའི་ཆོས་རབ་ཏུ་སྟོན་པས་དགེ་བའི་གཏམ་གྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འདུལ་བ་ལ་མཁས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའི་ལས་ཀྱི་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་། བཟོའི་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་། 
གསོ་བ་དང་། སྨན་རྣམས་ཀྱི་རོ་དང་། ནུས་པ་དང་། སྨན་པའི་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དེ་དག་ལ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་ཐོབ་པ་དང་། སྙན་དངགས་དང་། བསྟན་བཅོས་དང་། གླུ་དང་། རྡུང་བ་དང་། གར་གྱི་བསྟན་བཅོས་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་སློབ་དཔོན་དུ་བཀུར་བར་འགྱུར་
རོ། །འཁོར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་། འཁོར་མི་ཕྱེད་པར་འགྱུར། གང་ཅུང་ཟད་སེམས་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་དང་། ལུས་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པའི་ནད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དེ་དག་དེ་ལ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པའི་སེམས་དང་དེ་འགལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བར་སྣང་
མཁའ་ལ་གོས་པ་མེད་པ་ལྟར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། ཚད་མེད་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པར་གྱུར་པའི་སེམས་ཀྱང་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་
དང་ཚད་མེད་པ་སྟེ། ཚད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་དཔྱད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟླ་བའི་འོད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་ཟླ་བ་དང་ཉི་མའི་འོད་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱང་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་མ་ལུས་པ་རྣམ་པར་བསལ་ན་རང་བཞིན་

117-1-110a

གྱིས་འོད་གསལ་བར་འགྱུར་རོ། །རྡུལ་དང་བྲལ་བའི་ཏིང་འཛིན་ཞི་བ་འདི་བཟུང་ན། །ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཚོན་རྩི་ཐོགས་ནས་བར་སྣང་ནམ་མཁའ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཚོན་རྩི་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆོ་གས་རས་དང་། རྩིག་
ངོས་ལ་སོགས་པ་ལ་འདྲི་བ་བཞིན་དུ་ནམ་མཁའ་ལ་བྲི་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ལ་ཡང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་གཏོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོན་སྦྱར་བས་བྲི་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རླུང་ནི་ཇི་ལྟར་ཕྱོགས་བཞི་དག་ནས་ལངས་པ་
དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རླུང་ནི་ཕྱོགས་བཞི་ནས་རྒྱས་བསྐོར་ཞིང་ཞགས་པས་བཅིང་དུ་རུང་ཡང་སྲིད་ཀྱི། དེའི་སེམས་ནི་ཤེས་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཤེས་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་སྣོད་
སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆུའི་ནང་དུ་བྱུང་བའི་ཆུའི་ཟླ་བ་ནི་གཟུང་བར་ནུས་ཀྱང་སྲིད། གློག་འགྱུ་བ་ལག་པས་བཅང་བར་ནུས་ཀྱང་སྲིད། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་དང་སྐད་གཅིག་ཏུ་བྱས་ནས་གཟུང་བར་ནུས་ཀྱང་སྲིད་ཀྱི། དེའི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཤེས་པར་མི་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་ཏིང་ངེ་འཛིན་
ཐོབ་པའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཐོས་ནས་ཡང་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་གྱི། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བསམས་བཞིན་དུ་སྲིད་པར་སྐྱེ་བར་ནི་འགྱུར་རོ། །འདོད་པ་དག་ལ་མི་སྲེད་གཟུགས་ལ་མི་སྲེད་དེ། །ཞེས་
བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདོད་པ་དང་། གཟུགས་དང་། གཟུགས་མེད་པ་ལ་སྲེད་པ་དང་བྲལ་བས་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་སྲེད་པའོ། །ཆུང་མ་དང་། བུ་དང་། བུ་མོ་དང་། གཉེན་བཤེས་དང་། འཁོར་དང་། ནོར་དང་། འབྲུ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་དང་། མུ་ཏིག་ལ་སོགས་
པ་ལ་སྲེད་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་པ་ནི་ཚོར་བ་དང་། དོན་དུ་གཉེར་བ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་འདོད་པས་དེ་དང་དེར་ཚོལ་བས་ངོམས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་མཐོ་རིས་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན། ལྷའི་དབང་པོ་དང་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་གི་ཕྱིར་མ་ཡིན་གྱི། 

117-1-110b

 གཞན་དུ་ན་འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་ཤོག་ཅེས་བྱ་བས་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་བསྒྲལ་བར་དམ་བཅས་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །གླུ་ལའང་མི་སྲེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གླུ་དང་། གར་དང་། སིལ་སྙན་དང་། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དྲི་དང་། 
མེ་ཏོག་དང་། སྤོས་དང་། ཕྱེ་མ་དང་། གོས་དང་། བཟའ་བ་དང་། བཏུང་བ་དང་། མལ་ཆ་དང་། སྟོན་ཚོལ་བ་ཆེད་དུ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་འདི་དག་སྟེ། རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ལ་མཁས་
པར་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མིག་ལ་མི་སྲེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་ལ་མངོན་པར་མ་ཞེན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱིམ་ལ་མི་སྲེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཉེ་བར་མཁོ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ལ་
ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །སྦྱིན་པ་ལ་མི་སྲེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྒོམ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་དག་ལ་མི་སྲེད་ཅེས་
བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་ལ་མི་སྲེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡོད་པ་ཉིད་དང་། མེད་པ་ཉིད་དང་། མཐའ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དང་། མཐའ་དང་མི་ལྡན་པ་
ཉིད་དང་། དབུས་ཉིད་ལ་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གིས་བྱས་པའི་སེམས་རྣམ་
པར་རྨོངས་པར་བྱེད་པའི་གནོད་པ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྟོབས་དང་། མཐུ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་

117-1-111a

ཐམས་ཅད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཚེ་འཇིག་རྟེན་དུ་ཡང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ཡི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བསམས་བཞིན་དུ་གླིང་བཞིའི་དབང་ཕྱུག་གི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་དང་། རྟག་
ཏུ་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་དང་། དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་འགོད་པར་བྱེད་པ་དང་། འགྲོ་བའི་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །སུ་དག་གཙོ་བོར་གྱུར་ཅིང་རིགས་ཆེ་རིན་ཆེན་མཆོག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་ཡང་འཛམ་བུའི་གླིང་ན་རིགས་རིན་པོ་ཆེར་བརྩིས་པ་ལོངས་
སྤྱོད་ཆེན་པོ་དེར་སྐྱེས་ནས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་དོན་གཏོང་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་རྗེས་སུ་བཟུང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་ངེས་པར་འགོད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་རིམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་རྒྱལ་བ་མཆོག་ཏུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཚངས་སྤྱོད་མཚུངས་མེད་ཚུལ་
ཁྲིམས་རབ་ཏུ་སྲུང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། བསམ་གཏན་དང་། ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་བརྒྱན་ནས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་གོམས་པ་མཐར་ཐུག་པར་གྱུར་ནས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་
མོས་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་དང་། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་། རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཆོས་བསྟན་པས་དབང་དུ་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་འགོད་པར་བྱེད་དོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པས་འཆི་འཕོ་དང་། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་
པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནས་ལས་དང་འབྲས་བུ་སོ་སོར་ངེས་པ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་བསྟན་པས་བཏུལ་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་འཕྱ་བར་བྱེད་པ་ན། །སེམས་ཅན་འདུ་ཤེས་མི་འཇུག་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་གང་དག་འཕྱ་བར་བྱེད་པ་ན་སེམས་
ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་། སྲོག་གི་འདུ་ཤེས་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། བདག་དང་གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་གནས་ནས་བདུད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམ་པར་འཐག་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་སྙིང་པོ་ལ་ཞུགས་ནས་བདུད་བཞི་ཕམ་པར་བྱེད་

117-1-111b

པ་ཞེས་བྱ་བས་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ། །མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་དུས་སུ་ས་མ་ལུས་པ་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཁྱད་པར་ཡང་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྟེན་ཅིང་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པ་ལ་དངོས་པོ་གང་དག་རྟེན་ཅིང་འབྱུང་བ་དེ་རྣམས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་འགྲོ་བས་འགྲོ་བའོ། །དེའི་འགྲོ་བ་ནི་འགྲོ་བའང་མེད་པ་སྟེ་འགྲོ་བ་པོ་དང་། བགྲོད་བྱ་དང་། འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འགྲོ་བ་དེར་འགྲོ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
པ་ལ། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པ་ལ་འགྲོ་བ་མེད་པས་རྟོགས་པ་མེད་པ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལས་བཞེངས་ནས་གདུལ་བྱའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གདུལ་བར་མཛད་ཅིང་སེམས་ཅན་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཡང་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་ཆོས་
རྣམས་རིག་ནས་སྤྲུལ་པས་སྤྲུལ་པའི་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་དོ། །སྤྲུལ་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་ཀྱང་། །ཞིང་རྣམས་
སྟོང་ནས་ལྷགས་པ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མཆོད་པའི་ཁྱད་པར་སྟོན་པ་ནི་གོ་སླའོ། །པདྨ་བྱེ་བ་བསམ་མི་ཁྱབ། །འདབ་མ་དག་ནི་གསེར་ལས་བྱས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཙན་དན་སྦྲུལ་གྱི་སྙིང་པོ་ཅན་གྱི་ཟེ་བ་ཅན་བཻཌཱུརྱའི་སྡོང་པོ་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་ཤེལ་
གྱི་འདབ་མ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་དཔལ་གྱི་སྙིང་པོའི་གེ་སར་ཅན་གྱི་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་པདྨ་སྤྲུལ་ནས་ཡིད་དུ་འོང་བའི་དྲི་དང་རྡུལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དཔག་ཏུ་མེད་པར་ཁྱབ་པ་སྤྲོས་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་འཇོམས་པའི་ངོ་བོ་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་
དང་། སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་རྣམས་སྤྲུལ་པའི་པདྨ་དེ་དག་ལས་བྱུང་ནས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་འགོད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། བྱ་རྣམས་ཀྱང་སྤྲུལ་པར་བྱེད་དོ། །སྐད་སྙན་

117-1-112a

པས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་ཤིང་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པའི་ཕྱིར་སྤྲུལ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གོང་མ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་མཆོད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དབྱངས་ཀྱི་ཡན་
ལག་རྣམས་འབྱིན་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བས་དབྱངས་ཀྱང་བསམ་ཡས་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རློམ་སེམས་མེད། །རློམ་སེམས་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་འབྱམས། །མངོན་ཤེས་ལྔ་པོ་ཤེས་རབ་ཆེ། །ཆོས་
ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྐོར་བ་པོ། །མདོ་སྡེ་རིན་ཆེན་འདི་ཡི་བསྔགས་པ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མདོ་སྡེ་འཛིན་པའི་ཕན་ཡོན་རྒྱ་ཆེར་ཐོས་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་བདེ་བ་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པའོ། །ཟད་དུས་མི་བཟད་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་། །བདེ་བར་གཤེགས་པས་བསྟན་པའི་ཆོས་མཆོག་འདི་སྲུང་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཕྱི་མའི་དུས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་ལ་སོགས་པས་གང་དག་སྲུང་བར་བྱེད་པ་དེ་དག་
ངའི་བུ་ཆོས་ལས་སྐྱེས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །སྣ་ཚོགས་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཉིད་ཡངས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་མཁས་པའི་གྲགས་པ་དང་ལྡན་པ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལས་སྤྲོས་སེམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཉིད་འཕགས་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་གཉེན་གཅིག་པ། །ཟབ་ཅིང་རྒྱ་
ཆེའི་སྐུ་མངའ་འཇམ་དཔལ་དབྱངས་ཀྱི་ཞབས་ལ་གུས་པས་རབ་འདུད་བག་ཡོད་པ། །དེ་ཡིས་རྒྱལ་བ་མཆོག་གིས་གསུངས་པའི་མདོ་སྡེ་ཟླ་བའི་སྒྲོན་མ་འདི་ནི་བཤད་པར་བྱ། །མདོ་སྡེ་འཛིན་པའི་ཕན་ཡོན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།བརྩོན་
འགྲུས་རབ་ཏུ་འབར་བས་རང་གི་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཡང་ལྟོས་པ་མེད་པར་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མཆོད་

117-1-112b

པ་རྒྱ་ཆེར་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་དོན་གོ་བར་ཟད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡིད་དུ་འོང་བའི་དབྱངས་དང་། ཚིག་དང་། ཡི་གེ་རྒྱུན་ཆགས་པས་གཞན་ལ་རྒྱ་ཆེར་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱའོ། །
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གོམས་པར་བྱས་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན་གང་གི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཅིག་པུ་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་ཞེས་སོམ་ཉི་ཟ་བར་འགྱུར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་དང་གཞི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་
པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གི་ཚེ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ཐབས་ཀྱིས་བརྟན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་ལ་མཆོད་པ་རྒྱ་ཆེར་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པར་གྱུར་ཅིང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་
འདི་གཞན་དག་ལ་རྒྱ་ཆེར་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཚེ་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་ངེས་པར་རྟོགས་པའི་
ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ངེས་པར་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བདག་དང་གཞན་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅིང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་བྱས་ནས་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་
མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །གཞོན་ནུ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་གཏམ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དབྱངས་སྦྱིན་མྱ་ངན་ལས་
འདས་པ་ལ་མཆོད་པའི་ཕྱིར་མིའི་བདག་པོ་དཔལ་དབྱངས་ཞེས་བྱ་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིང་བསྲེལ་གྱི་སྙིང་པོ་ཅན་གྱི་མཆོད་རྟེན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་བྱས་ཏེ། བྱས་ནས་དེ་དག་ལ་མཆོད་པ་རྒྱ་ཆེར་བྱས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་

117-1-113a

ལ་ཡང་ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པ་ལ་བརྩོན་པར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་སྨྲ་བ་ཆེན་པོས་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ལ་ལེགས་པར་གནས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྤོབས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ། ཆགས་
པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། གཟུངས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ། ཡོངས་སུ་དག་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པས་བརྒྱན་པ། ཆོས་ཟབ་མོ་བསྟན་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ཤ་སྟག་གོ། །འཁོར་དེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདེ་བས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་དང་ལང་
ཚོ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཀྱང་གནས་སོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་དཔལ་དབྱངས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པ་དང་། གཞུང་དང་། དོན་དང་། ཆོས་དང་། 
སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་ཆེན་པོ་རང་བཞིན་ཅན་དེ་དག་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསོལ་བ་གདབ་པ་བྱས་སོ། །གསོལ་བ་བཏབ་པ་དང་། ཐབས་མཁས་པ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་འཇུག་པའི་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དབང་ནི་དབང་
བཅུ་སྟེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་ན་མདོ་སྡེ་དང་། མངོན་པའི་ཆོས་དང་། འདུལ་བ་དང་རྣམ་པར་འབྱེད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་ནས་དེའི་ནུབ་མོ་སྟེ་སྲོད་ཀྱི་དུས་ཏེ་ཉལ་བའི་དུས་སོ། །དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིང་བསྲེལ་
གྱི་སྙིང་པོ་ཅན་གྱི་མཆོད་རྟེན་གྱི་མདུན་དུ་མར་མེའི་ཡོན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དག་རབ་ཏུ་འབར་བར་བྱས་ཏེ། ཅི་ལྟར་བཀའ་ཉན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོའི་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམས་དང་། རྒྱལ་པོ་དཔལ་དབྱངས་ཀྱི་བཙུན་མོའི་འཁོར་གྱི་སྐྱེ་བོ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མཆོད་པའི་ཁྱད་
པར་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་མཆོད་པ་བྱས་ནས་ཡང་བཙུན་མོའི་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་ཁང་ཐོག་ཏུ་སོང་ངོ་། །སོང་ནས་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་དང་བཅས་པར་འདུག་གོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བདེ་བས་བྱིན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་

117-1-113b

པ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ངོ་མཚར་དུ་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུས་མཆོད་པས་མཆོད་ཀྱི་སྣང་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་དཔལ་དབྱངས་ཀྱི་མཆོད་པ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་པས་ངོ་མཚར་
ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྣང་བའི་མཆོད་པ་བྱའོ་སྙམ་དུ་ངེས་པར་བསམས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིང་བསྲེལ་གྱི་སྙིང་པོ་ཅན་གྱི་མཆོད་རྟེན་གྱི་མདུན་དུ་འདུག་ནས་ལག་པ་གཡས་པ་རས་ཀྱིས་དཀྲིས་ནས་འབྲུ་མར་གྱི་ནང་དུ་བཅུག་སྟེ་འབར་བར་བྱས་སོ། །བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་
ཆོས་ཉིད་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་ལག་པ་དེ་ལྟར་འབར་ཡང་སེམས་དང་། བཞིན་གྱི་མདོག་འགྱུར་བ་མེད་པས་ཚོར་བ་མེད་པར་མཚོན་པ་དང་། ཆོས་ཉིད་ལ་དགའ་བས་བཞིན་གྱི་མདངས་པདྨ་རབ་ཏུ་རྒྱས་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་ཆེ་བར་
བསྟན་པའི་ཕྱིར་ས་ཆེན་པོ་འདི་ཡང་གཡོས་པར་གྱུར་ཏོ། །ལག་པ་གཡས་པ་འབར་བར་བྱས་པའི་འོད་དེས་མར་མེའི་འོད་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་རྣམས་མོག་མོག་པོར་བྱས་ནས་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་
ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུ་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པས། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་བར་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེ་དག་གིས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བས་མཆོད་པ་ཆེན་པོ་བྱས་སོ། །རྒྱལ་པོ་དཔལ་དབྱངས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདེ་བས་བྱིན་གྱི་ལག་པ་འབར་བར་བྱས་པའི་འོད་ཀྱིས་གཞན་
ཐམས་ཅད་ཀྱི་འོད་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་འབར་བར་གྱུར་པ་མཐོང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདི་ན་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་རྒྱལ་པོ་དཔལ་དབྱངས་གུས་པ་དང་བཅས་པས་བཙུན་མོའི་འཁོར་བརྒྱད་ཅུ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཁང་པའི་སྟེང་ནས་བདག་ཉིད་མཆོངས་ཀྱང་བདེ་
བས་བྱིན་མཐོང་བས་སེམས་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ལྷ་ལ་སོགས་པས་ལེགས་པར་བསྲུངས་པ་དང་། བསོད་ནམས་ལྷག་པར་སྤྱོད་པའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཁྲུ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་ཚང་བའི་ཁང་པའི་སྟེང་ནས་མཆོངས་ན་ཡང་དེ་དག་གི་ལུས་དང་སེམས་ལ་གནོད་པ་ཅི་ཡང་མ་བྱུང་ངོ་། །

117-1-114a

དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདེ་བས་བྱིན་གྱི་གམ་དུ་སོང་བ་དང་། བདེ་བས་བྱིན་ལག་པ་འབར་བར་གྱུར་པ་མཐོང་ནས་དད་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་ཆོ་ངེས་བཏབ་པོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དཔལ་དབྱངས་ངུ་ཞིང་མཆི་མ་ཕྱུང་ནས་བདེ་བས་བྱིན་གྱི་མདུན་ན་འདུག་པ་མཐོང་ནས་བདེ་
བས་བྱིན་གྱིས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཅིའི་ཕྱིར་བདག་གི་མདུན་ན་བཤུམས་ཤིང་བཞུགས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་དཔལ་དབྱངས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་གདབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་བདེ་བས་
བྱིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆོས་སྨྲ་བ་ཆེན་པོ་བདེ་བས་བྱིན་མཁས་པ་ཆེན་པོའི་ཡ་མཚན་པ་མཐོང་ནས་སྐྱེ་བོ་མ་ལུས་པ་ཡིད་མི་བདེ་ཞིང་ངུ་བར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དཔེ་མེད་ཡོན་ཏན་བང་མཛོད་ཡེ་ཤེས་ཕུང་པོ་མཆོག་གྱུར་པ། །རིའི་དབང་ལྟ་བུ་དག་པའི་ཟླ་བ་ཉི་མ་བས་ལྷག་
ཅིང་། །མ་ལུས་འབྱུང་པོ་ཀུན་ལ་སེམས་སྙོམས་པ་ཡི་འོད་ཟེར་གྱིས། །ཉིད་སྐུ་མཛེས་པའི་མདངས་ཀྱིས་ཅི་ནས་གསལ་མཛད་པའི། །ལག་པ་ཉམས་པར་ཤེས་ནས་བདག་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་ངུ་བའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ལག་པ་འབར་བྱས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པས་ནི་འོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ཉེ་བར་བསྟན་ཏེ། ཕྱོགས་མ་ལུས་པ་སྣང་བར་བྱེད་པར་མཁས་པ་ཁྱོད་ལས་བྱུང་བའི་སྣང་བས་མར་མེ་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱི་འོད་མི་གསལ་བར་བྱས་པ་དང་། ངོ་མཚར་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །ས་འདི་རབ་ཏུ་གཡོས་གྱུར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
པ་ལ། ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་ཞུམ་པ་མེད་པར་མཐོང་ནས་སྐྱེས་བུ་འདི་ནི་ཐ་མལ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ངེས་པར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་བདག་བཙུན་མོའི་འཁོར་དང་བཅས་པ་ཁང་པའི་སྟེང་ནས་མཆོངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་ལ་གོ་བར་བྱས་ནས་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་པ་ནི་ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེ་བ་དང་སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེ་བ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེ་བ་དང་། འགྱུར་བ་མེད་པའི་བསམ་པས་ཆོས་སྟོན་པའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་པའོ། །

117-1-114b

བདག་ཀྱང་དེ་བཞིན་མཁས་པ་ཡི། །སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བས་གཞན་དག་ཀྱང་སློབ་ཏུ་འཇུག་པའོ། །འདི་ལྟར་ཡན་ལག་མ་ཚང་བ། །དེས་ནི་རབ་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདེ་བས་བྱིན་ཡན་ལག་མ་ཚང་བ་མ་ཡིན་པར་སྟོན་པའི་
ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཞན་གསུངས་པ་ནི། གང་ལ་ལག་པ་མེད་པ་ཡང་། །དེ་ནི་ཡན་ལག་མ་ཚང་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་དགེ་བའི་ཡན་ལག་ལ་ཡན་ལག་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲས་བརྗོད་པས་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་མ་ཚང་བར་གྱུར་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡན་ལག་མ་ཉམས་པ་ནི་ཡན་ལག་མ་ཚང་བ་
མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །སུ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་མེད་པ་དག །དེ་ནི་ཡན་ལག་མ་ཚང་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟློག་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རུལ་བའི་ལུས་འདིས་རུལ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པར་བྱའོ། །སྟོང་
གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་རྒྱན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་ཅིང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཀང་ནས་གང་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་ཕུལ་བར་གྱུར་པ་དང་། ཡང་གཞན་ཞིག་གིས་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཤེས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་
ལ་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་ལ་སོགས་པ་ཕུལ་ན་སྔ་མ་དེ་བས་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་སྟོང་པ་འདི་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འཇིག་རྟེན་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་བདེན་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་བྱེད་པར་རྩོམ་པ་ནི་བདེན་པའི་ཚིག་ནི་བརྗོད་པར་བགྱི་
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདེན་པ་གང་གིས་སངས་རྒྱས་སུ་བདག་འགྱུར་ན་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་སྣང་བ་བྱེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རབ་ཏུ་དགྲོལ་བར་བྱེད་པར་གྱུར་ན་བདེན་པ་དང་བདེན་པའི་ཚིག་དེས་ས་ཆེན་པོ་འདི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་པར་གྱུར་
ཅིག་ཅེས་བརྗོད་པ་དང་། བདེན་པའི་ཚིག་དེ་བརྗོད་མ་ཐག་ཏུ་ས་ཆེན་པོ་འདི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་སོ། །ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ལྟས་དེ་མཐོང་བས་ལྷ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་

117-1-115a

ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེ་བ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱིན་གྱི་རླབས་བྱེད་པ་ནི། བདེན་པ་གང་གིས་ཆོས་དེ་ནི། །ལག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་མེད་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དོན་དམ་པར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །བདེན་
པ་དེ་ཡིས་སྔོན་ལྟར་ཡང་། །ལག་པ་མྱུར་དུ་འབྱུང་བར་ཤོག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སྔོན་མ་ཉམས་པའི་དུས་ཀྱི་གཟུགས་བཞིན་དུ་གྱུར་ཅིག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདེ་བས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་སྒྲ་དེ་ཡང་སྟོང་པའོ། །བདེན་པ་དང་བདེན་
པའི་ཚིག་དེས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཚིག་པར་མ་གྱུར་ཅིག །ཅེས་གལ་ཏེ་བདེན་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་བྱས་ནས་ཡང་ཐམས་ཅད་ཚིག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མཉམ་པར་གཞག་པར་ཤོག་ཤིག །ངེས་པར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་
ཕན་པའི་བསམ་པས་བརྗོད་མ་ཐག་པ་ཉིད་དུ་མཚན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། མིའམ་ཅི་དང་། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པ་བླ་ན་མེད་པ་
བྱས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐོང་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ཏུ་ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་ཡང་འཁོར་རྣམ་པ་བཞི་ལ་བསྟན་པས་སེམས་དང་བསྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་
ཤཱཀྱ་སེང་གེ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ཉིད་དེའི་ཚེ་བདེ་བས་བྱིན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དཔལ་དབྱངས་ནི་བྱམས་པ་མ་ཕམ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །ཉེས་པ་ཀུན་ལས་རྣམ་གྲོལ་བ། །བདེ་བ་མྱ་ངན་འདས་པར་འདོད། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་བདེ་སྦྱིན་པའི། །
ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། །ཐབས་ཆེན་མན་ངག་སྟོན་མཛད་པའི། །ཐུབ་པ་གཙོ་བོ་བདེ་བས་བྱིན། །འཇིག་རྟེན་བསམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས། །དེ་ཉིད་གཅིག་པུ་རྣམ་པར་བསྒྱུར། །བདེ་བས་བྱིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།མདོ་སྡེ་འཆད་པའི་

117-1-115b

ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་རང་གི་ཤ་དང་ཁྲག་གིས་ཀྱང་ཉེ་བར་སྤྱད་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ལ་ནད་གསོ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མངོན་
པར་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་རྟོགས་སླ་བའི་ཕྱིར་མ་བཀྲོལ་ལོ། །སྦྱིན་པ་དེ་ཡང་བསྔོ་བ་བཞིས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཁྱད་པར་ལས་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་འབྲས་བུ་འདོད་པས་དེ་བཞིན་དུ་བསྔོ་བར་བྱའོ་
ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པོ་གང་དག་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་དང་། འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བས་ཉེ་བར་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་རྣམས་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་
མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་དོན་མཛད་པར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཁྱད་པར་ལ་དམིགས་ནས་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྔོ་བ་དང་པོའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གང་ལས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་འདི་ཐོས་
ནས་གང་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དེ་དག་དང་བདག་རྟག་ཏུ་འགྲོགས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་དེ་ལྟར་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཉིས་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཐོབ་པ་གང་དག་འཇིག་རྟེན་ཐམས་
ཅད་ཉེ་བར་འཚོ་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་དང་། བདག་ཕྲད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །བདག་གི་ལུས་གྲུབ་པ་གང་གིས་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པའི་བདག་གི་ལུས་
གྲུབ་པར་གྱུར་ཅིག །ཅེས་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་ནི་བཞི་པའོ། །དེ་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་སྦྱིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་བའོ། །གཞན་ཡང་གཞོན་ནུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་རབ་ཏུ་

117-1-116a

གནས་པ་དེ་དག་ལ་གཡོ་མེད་པས་བསྟེན་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པའི་དགེ་སློང་ནད་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་པས་བཏབ་ནས་ན་བར་གྱུར་ན་རང་གི་ཤ་དང་ཁྲག་གིས་ཀྱང་ན་བ་དེ་ལས་བསླང་བ་དེ་ལ་སྤྲོ་བར་བྱ་སྟེ། ལྷག་པའི་བསམ་
པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཉིད་འདོད་པས་གཡོ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་རང་གི་ཤ་དང་ཁྲག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བཏང་ལ་ཆོས་སྨྲ་བའི་དགེ་སློང་ནད་མི་བཟད་པ་དེ་ལས་བསླང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་བྱུང་བའི་གཏམ་གྱིས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་གཡོ་མེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། 
གཞོན་ནུ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྔོན་བྱུང་བ་ནི་སྔར་གྲུབ་པ་ལ་སྔོན་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདས་པའི་སྒྲས་བསྟན་པས་ཆོག་ན་གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། གྲངས་ཀྱི་ངེས་པ་བསྟན་པ་ནི་འདས་པའི་ཤིན་ཏུ་རིང་པོར་གྱུར་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་
བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྨོན་ལམ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མས་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང་། གྲོལ་བར་བྱ་
བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་རྣམས་ཉི་མ་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པར་གྱུར་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བཀོད་དེ། བདག་ཉིད་ཀྱང་ཉི་མ་དེ་ཉིད་ཀྱི་མཐའ་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཡོངས་སུ་མྱ་
ངན་ལས་འདས་ནས་དམ་པའི་ཆོས་ནི་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །ལྔ་བརྒྱ་ཐ་མར་གྱུར་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བརྒྱ་ཕྲག་ལྔ་བསྡུས་པ་ནི་ལྔ་བརྒྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་གནས་པའི་དུས་ལོ་ལྔ་སྟོང་གནས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལོ་ལྔ་སྟོང་ལ་ལྔ་བརྒྱ་ལྔ་བརྒྱ་ཐ་དད་དུ་བྱས་
པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུར་འགྱུར་བས་དུས་བཅུར་འགྱུར་ཏེ། རེ་ཞིག་དང་པོར་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བསྒྲུབ་པའི་དུས་སོ། །དེ་ནས་ལུང་གི་དུས་ཞེས་བྱ་བས་དུས་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་ཀྱང་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པའི་དུས་

117-1-116b

དང་། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་དུས་དང་། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་དུས་སོ། །བསྒྲུབ་པའི་དུས་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། ལྷག་མཐོང་གི་དུས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དུས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དུས་སོ། །ལུང་གི་དུས་ཀྱང་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་དུས་དང་། མདོ་སྡེའི་
སྡེ་སྣོད་ཀྱི་དུས་དང་། འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་དུས་སོ། །དེ་ལྟར་དུས་དགུ་དང་། རྟགས་ཙམ་འཛིན་པའི་དུས་དང་བཅུར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་དུས་རེ་རེ་ལ་ཡང་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ལྔ་བརྒྱར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་དུས་བཅུ་ལ་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་ཡིན་པས་ལོ་ལྔ་སྟོང་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་དང་པོ་ལ་ནི་དགྲ་
བཅོམ་པའོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའོ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའོ། །བཞི་པ་ལ་ནི་ལྷག་མཐོང་ངོ་། །ལྔ་པ་ལ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །དྲུག་པ་ལ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །བདུན་པ་ལ་ནི་ཆོས་མངོན་པའོ། །བརྒྱད་པ་ལ་ནི་མདོ་སྡེའོ། །དགུ་པ་ལ་ནི་འདུལ་བའོ། །ལྔ་བརྒྱ་
ཕྲག་བཅུ་པ་ལ་ནི་རྟགས་ཙམ་མོ། །དེ་ལྟ་བུ་ལ་ལྔ་བརྒྱ་ཐ་མ་ཞེས་བྱའོ། །ལྔ་བརྒྱ་ཞེས་བྱ་བ་ཁ་ཅིག་གཞན་དུ་འདོན་ཏེ། ལྔ་བརྒྱ་ཞེས་བྱ་བའི་རིང་པོ་བོར་བའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་འདི་སྐད་སྨྲ་སྟེ། མི་རྣམས་ནི་ཚེ་ཚད་ལོ་བརྒྱ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོའི་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལ་ནི་ཁ་དོག་དང་། 
གཟུགས་དང་། སྟོབས་དང་། ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྱེད་ཕྱི་མའི་ལྔ་བཅུ་ལ་ནི་དེ་དག་རིམ་གྱིས་འགྲིབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དུས་ཀྱི་ཐ་མ་ལ་བབ་པའི་ཚེ་ཕྱེད་ཕྱི་མའི་ལྔ་བཅུའི་ཐ་མ་ལ་བབ་པ་འདྲ་བར་ཐ་མར་གྱུར་པ་དམ་པའི་ཆོས་
ནུབ་པར་འགྱུར་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནུབ་པར་འགྱུར་བའི་དུས་ན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ལུང་གི་ཆོས་ཀྱང་འདྲི་བ་དང་། འདྲིར་འཇུག་པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དང་། གྲོགས་ངན་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་ནས་དཀྲུགས་པས་འཇིག་རྟེན་རྣམས་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་
ལྟ་བུར་གྱུར་ཅིང་ནུབ་པའི་ཚེ་དགེ་སློང་དམིགས་པར་ལྟ་བ་མང་པོ་འབྱུང་སྟེ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་ལྟ་བ་ནི་དམིགས་པར་ལྟ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་འདི་ལྟ་བུའི་མདོ་སྡེ་ལ་འདོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །མོས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ་ཟབ་མོའི་

117-1-117a

ཆོས་ལ་གོམས་པར་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མོས་པ་མེད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་སྤོང་ཞིང་སྐྱོན་འདོགས་པར་བྱེད་ཅིང་སྐུར་པ་འདེབས་སོ། །མདོ་སྡེ་འདི་ལྟ་བུ་ཟབ་མོའི་དོན་སྟོན་ཅིང་འཇུག་པ་དང་ལྡན་པའི། མདོ་སྡེ་འཛིན་པའི་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་གནོད་པ་བྱེད་ཅིང་སྲོག་ཀྱང་
གཅོད་པར་བྱེད་དོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་པར་འགྱུར་བ་མང་པོ་འབྱུང་ངོ་། །དེའི་དུས་ན་རྒྱལ་པོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་དབང་ཕྱུག་སྟོབས་ཀྱི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་འབྱུང་ངོ་། །ཡང་འདིར་དགེ་སློང་ཡང་དག་བློ་གྲོས་ཞེས་བྱ་བ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་
འཛིན་པ་ཆོས་སྨྲ་བ་རྒྱལ་པོ་དེའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་གྱུར་པ་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཕན་པར་འདོད་པ་དེ་ལ་རྒྱལ་པོ་དེ་ཡང་བལྟ་བ་དང་། ཆོས་མཉན་པ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་ལ་མཁས་པར་གྱུར་ཏོ། །དགེ་སློང་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཆོས་སྨྲ་བའི་ཡོན་ཏན་རྗོད་
པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ལམ་དང་། སྤྱོད་པ་དང་། མོས་པ་དང་། ཁམས་དང་། བག་ཆགས་ལ་མཁས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལ་སྤྱོད་ལམ་ནི་སྤྱོད་ལམ་ལ་ཞུགས་པའོ། །སྤྱོད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞུགས་པའོ། །མོས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་
དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ལམ་བསྒོམ་པའི་རྟོགས་པའི་སེམས་སོ། །ཁམས་ནི་བག་ཆགས་སོ། །བག་ཆགས་ནི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་ལ་མཁས་པ་ནི་ངེས་པར་རིག་པར་གྱུར་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དབང་པོ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །
སྟོབས་ཀྱང་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ཉིད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རིམ་པ་ནི་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོའི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཁམས་དང་བག་ཆགས་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་དང་། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་བག་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ལ་
མཁས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བདེན་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནི་དགོངས་པའི་མཚམས་སྦྱར་བའོ། །མཚམས་བྲལ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་སྦྱོར་བའོ། །དགོངས་པ་དང་དགོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཚིག་གི་ལན་གདབ་པ་ལ་མཁས་པ་ནི་ངེས་པའི་དོན་དང་དྲང་པོའི་དོན་གྱི་དབྱེ་བ་ལ་ངེས་པར་མཁས་པའོ། །སྤོབས་

117-1-117b

པ་ཟབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་དམན་པ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་བཟློག་པའི་ཐབས་ཀྱིས་ཟབ་མོའི་ཆོས་སྟོན་པས་འདུལ་བ་ལ་མཁས་པའོ། །གསོང་པོར་སྨྲ་ཞིང་བཞིན་ལ་ཁྲོ་གཉེར་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་པོར་བསྡུ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱ་
ཆེན་པོ་ལ་མོས་པའི་སྨོན་ལམ་དང་མ་བྲལ་བའི་སེམས་སོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་བརྩོན་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙོམས་པའོ། །ཕ་རོལ་གྱི་རྒོལ་བ་ངན་པའི་ཚོགས་ཀྱི་དཔོན་པོ་ཐམས་ཅད་ཚར་གཅོད་པའི་ཤེས་རབ་ཅན་ཡིན་པས་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །
དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་དབང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་ཆོས་སྨྲ་བའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཡེ་ཤེས་སྟོབས་ཀྱི་བུ་མོ་བྱུང་བར་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒན་པ་ལ་ཡང་སྒྲ་འཇུག་པས་གཞོན་ནུ་ཞེས་བྱ་བ་གཟུང་ངོ་། །དེའི་ཕྱིར་ངེས་པ་བསྟན་
པའི་ཕྱིར་ལོ་བཅུ་དྲུག་ལོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །མཚན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་ཡེ་ཤེས་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་སྟེ། དེའི་སློབ་དཔོན་ནི་དགེ་སློང་ཡང་དག་བློ་གྲོས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེའི་ཚེ་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་ལ་བརླ་
གཉིས་སུ་འབྲུམ་བུ་མེ་དབལ་ནག་པོ་ཆེན་པོ་གསོ་དཀའ་ཞིང་སྨན་དཀོན་པ་ཞིག་བྱུང་སྟེ། སྨན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་འདི་ནི་གསོ་བར་མི་ནུས་སོ་སྙམ་ནས་བོར་རོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་ཡེ་ཤེས་སྟོབས་ཀྱི་བཙུན་མོའི་འཁོར་དང་བཅས་པ་དགེ་སློང་དེ་ན་བར་མཐོང་ནས་འདི་འཆི་བར་འགྱུར་སྙམ་ནས་རབ་
ཏུ་ངུ་ཞིང་མཆི་མ་ཕྱུང་ངོ་། །དེའི་དུས་ན་རྒྱལ་པོ་ཡེ་ཤེས་སྟོབས་ལ་ལྷ་མོ་སྔོན་སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་སུ་གྱུར་པ་ཞིག་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣག་གི་འབྲེལ་པ་ཉེ་དུ་བརྩེ་བ་ཅན་རྟག་ཏུ་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེས་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་བསྟན་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གལ་ཏེ་
དགེ་སློང་འདི་ལ་མིའི་ཤ་དང་ཁྲག་སར་པ་མ་རུལ་བ་གནོད་པ་མེད་པ། འབྲུམ་བུ་མེ་དབལ་ནག་པོ་འདི་ལ་བྱུགས་ཏེ། མི་ཤ་སར་པ་མ་རུལ་བ་ལས་རོ་སྣ་ཚོགས་སུ་གཡོས་བྱས་ཏེ་བྱིན་ན་དགེ་སློང་འདི་ནད་ལས་སོས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་དང་བཅས་པ་ལ་ཁྲག་

117-1-118a

ཡོད་ཀྱི་གཞན་ལ་མེད་པས་སོ། །གནོད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཞན་ལ་གནོད་པ་མ་བྱས་པར་བསྟན་ཏེ། ཁྲག་ནི་བསྐུ་བའོ། །ཤ་ནི་ཟས་སུ་བྱ་བའོ། །རྙེད་པར་ནི་དཀའོ་སྙམ་པས་བཙུན་མོའི་འཁོར་དང་རང་གི་འཁོར་རྣམས་ལ་བཟླས་ནས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ་ན་སུ་ཡང་སྤྲོ་བ་མ་
བྱུང་ངོ་། །རྒྱལ་པོའི་བུ་མོ་ཡེ་ཤེས་ལྡན་ཡང་རྨི་ལམ་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་མཐོང་ནས་མ་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་རྣམས་ལ་དེ་བཞིན་དུ་བཟླས་པ་དང་། སུ་ཡང་དེ་ལ་སྨན་དེ་སྟེར་བར་སྤྲོ་བ་མ་བྱུང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ན་རྒྱལ་པོའི་སྲས་མོ་ཡེ་ཤེས་ལྡན་དེ་དགའ་ཞིང་མགུ་
ལ་ཡི་རངས་ཤིང་དགའ་བ་དང་། རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང་། ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེས་ནས་འདི་ལྟར་སུ་ཡང་དོན་འདི་ལ་སྤྲོ་བ་མེད་པ་ནི་བདག་གི་སྐལ་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་མོ། །དགའ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་དགའ་བའོ། །མགུ་བ་ནི་བདེ་བར་ཆེས་དགའ་བ་རྩེ་གཅིག་པའོ། །ཡི་རངས་པ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་རྫོགས་པར་
འགྱུར་བ་ལ་ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེས་པའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་རབ་ཏུ་དགའ་བའོ། །དགའ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤ་དང་ཁྲག་སྟེར་བ་ལ་ངེས་པར་བྱས་པའི་དགའ་བ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཡིད་བདེ་བའོ། །འདི་ལྟར་བདག་གིས་རྩི་འདི་བདག་གི་ལུས་ལས་བཅད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆད་པར་
འགྱུར་བའི་ཤ་དང་ཁྲག་སྦྱིན་པར་དམ་བཅས་པའོ། །བདག་གིས་རྩི་འདི་བདག་གི་ལུས་ལས་བཅད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་ཏེ། ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཁྲག་སར་པ་དང་ཤ་སར་པ་གནོད་པ་མེད་པ་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འདི་ན་བདག་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་གཞོན་ཅིང་ཆུང་སྟེ་ལུས་དང་ངག་དང་
ཡིད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་བཙལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་དངོས་པོ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་
གི་དོན་དུ་བདག་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཞུགས་པ་འདི་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་སྟོན་པ་ལ། རང་གི་ལུས་ལས་ཁྲག་དང་ཤ་ཉེ་བར་ཕུལ་ཏེ་དགེ་སློང་འདི་ནད་འདི་ལས་གསོ་བར་བྱའོ། །

117-1-118b

ཞེས་ངེས་པར་བྱས་ནས་རང་གི་གནས་སུ་སོང་ནས་མཚོན་རྣོན་པོ་ཐོགས་ཏེ། ཆོས་ལ་ཞུགས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་བདག་གི་བརླ་ལས་ཤ་བཅད་ནས་རོ་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་པའི་གྱ་ནོམ་པར་གཡོས་བྱས་ནས་ཁྲག་ཀྱང་སྣོད་དུ་བཟུང་ནས་སློབ་དཔོན་དེའི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། རྒྱལ་པོ་ཡེ་ཤེས་སྟོབས་ཀྱི་
མདུན་དུ་འདུག་ནས། ཁྲག་གིས་འབྲུམ་བུ་མེ་དབལ་ནག་པོ་དེ་ལ་བྱུགས་སོ། །གཡོས་ལེགས་པར་བྱས་པའི་ཟས་དེ་དག་དགེ་སློང་དེ་ཟར་བཅུག་སྟེ་ཚིམ་པར་བྱས་ཤིང་ལེགས་པར་བསྟབས་སོ། །ཇི་ལྟར་བདེ་བར་བྱས་ཏེ། ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་གཟུང་བར་བྱས་སོ། །དེ་ནས་
དགེ་སློང་དེ་མི་ཤེས་མ་རིག་མི་དོགས་པས་ཟས་དེ་ཟོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་པོའི་སྲས་མོའི་ཤ་ཆེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཡིད་གཉིས་དང་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །ཟས་དེ་ཟོས་མ་ཐག་ཏུ་དགེ་སློང་དེའི་ན་ཚ་ཐམས་ཅད་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། ནད་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སོས་སོ། །དེ་ནས་ནད་དང་གནོད་
པ་དེ་དང་བྲལ་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་བསྟན་ཏེ། བཙུན་མོའི་འཁོར་དེ་དང་གྲོང་ཁྱེར་པའི་སྐྱེ་བོ་འདུས་པ་དེ་དག་ལས་སྲོག་ཆགས་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་ཡེ་ཤེས་སྟོབས་ཀྱིས་བདག་གི་བུ་མོ་ལ་
ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གིས་དྲིས་སོ། །བུ་མོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁྲག་འདི་གང་ནས་རྙེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བུ་མོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁྲག་འདི་གང་ནས་རྙེད་དེ་བསད་པ་ཡིན་ནམ། རང་ཤི་བ་ཡིན་ནམ། རང་ཤི་ན་ཡང་ཁྲག་ཀྱང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ལ། ཤ་སར་པར་ཡང་མི་འགྱུར་
རོ། །རྨི་ལམ་དུ་ཡང་གནོད་པ་མེད་པའི་ཁྲག་དང་ཤས་བསྐུས་ཤིང་ཟོས་ན་སོས་པར་འགྱུར་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བློས་དྲིས་པའོ། །ཡབ་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པའི་རྗེས་ཐོགས་སུ། བདག་ནི་ཅི་མཆི་ཡབ་ཁྱོད་གསན་དུ་གསོལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རང་གིས་
མཐོང་བའི་རྨི་ལམ་ཟློས་པ་ལ་སོགས་པས་ཡབ་ལ་གོ་བར་བྱེད་པ་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྩོལ་བས་རང་གི་ལུས་ཀྱི་ཁྲག་དང་ཤ་སྦྱིན་པ་སྨྲ་བར་བྱེད་དོ། །བདག་ཉིད་ཀྱི་བརླ་ལས་ཤ་བཅད་ནས་གཡོས་སུ་བྱས་ཏེ་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་བྱིན་ནོ། །བདག་ཉིད་ཀྱི་ཁྲག་གིས་ཀྱང་འབྲུམ་བུའི་ནད་ལ་རབ་ཏུ་བསྐུ་བ་

117-1-119a

བྱས་ནས་ཆོས་སྨྲ་བའི་དགེ་སློང་ནད་ལས་ཐར་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྒྱལ་པོས་རང་གི་སྲས་མོ་ལ་བརྩེ་བས་ཁྱོད་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཤ་བཅད་པ་ན་སྡུག་བསྔལ་ཇི་ལྟ་བུ་མྱོང་བར་གྱུར་ཞེས་དྲིས་པ་དང་། བུ་མོ་ཡེ་ཤེས་ལྡན་གྱིས་ཡབ་ལ་སྨྲས་པ། ས་བདག་མིའི་
རྒྱལ་པོ་གསོན་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པ་མཛོད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བར། ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་བསམ་ཡས་དེ་འདྲ་བས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྡིག་པའི་ལས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་དམྱལ་བར་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེར་ཤ་མེད་པར་གྱུར་ནས་ཡང་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ཤ་དེ་སླར་
འབྱུང་བར་འགྱུར་ཡང་དེ་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ལྷག་པའི་བསམ་པས་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལུས་བཅད་ཅིང་བྱིན་ཡང་བདག་ལ་ཚོར་བ་མི་བདེ་བ་མེད་དོ། །བདག་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བ་ལ་གནས་པས་སྒྲོ་བཏགས་པས་བྱས་པའི་སྡུག་བསྔལ་
གྱི་ཚོར་བ་རིང་དུ་སྤངས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཤ་བཅད་བདག་ལ་ན་ཚ་མ་མཆིས་ཏེ། །ཁྲག་ཕྱུང་བདག་ལ་གཡོ་བ་ཡོད་མ་མཆིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་ལས་ཁྲག་ཕྱུང་བ་ན་སེམས་གཡོ་ཞིང་འགྱུར་བའི་མཚན་མ་བདག་ལ་མེད་དོ། །བདག་གིས་ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཐོས་
པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་རྨ་ཡང་མེད་ལ། བཅད་པ་ཡང་མེད། ཤ་ཡང་མེད། ཁྲག་ཀྱང་མེད་པ་དེ་ལྟ་བུ་གལ་ཏེ་རིག་པར་གྱུར་ན་ལུས་ཐམས་ཅད་བཅད་ཅིང་དུམ་བུར་བྱས་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཆོས་ལ་དགའ་བས་དེ་དག་བགྲང་བ་ཙམ་དུ་ཡང་མི་ཤེས་སོ། །བདག་གི་ཤ་དང་ཁྲག་
ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་བྱིན་པ་ལ་བདག་གི་ལུས་ལ་རྨ་ཡང་མེད་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མེད་དེ། སྐད་ཅིག་དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་ལ་མོས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས། བདག་གི་སྔོན་གྱི་ལུས་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ལུས་སུ་གྱུར་ཏོ། །ཡབ་གཅིག་ཨུ་དུམ་ཝཱ་རའི་མེ་ཏོག་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། ཆོས་
སྨྲ་བ་རྙེད་དཀའ་བར་བསྟན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་དུ་ཨུ་དུམ་ཝཱ་རའི་མེ་ཏོག་བརྒྱ་ལམ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་ཡང་ཆོས་སྨྲ་བ་ཆོས་ཆེན་པོ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྙིགས་མ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་འཛམ་བུ་ཆུ་བོའི་གསེར་

117-1-119b

འབར་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་འཛམ་བུའི་ཆུ་ཀླུང་གི་གསེར་མཐོང་ཡང་ངོམས་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྨྲ་བའི་དགེ་སློང་མཐོང་བས་ཀྱང་ངོམས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཟུགས་དང་ལང་ཚོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །སྐྱེ་བོ་སྐོམ་པ་དང་བའི་ཆུ་
འཐུངས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་ཆུ་གཙང་ཞིང་དང་ལ་གྲང་བ་སྐོམ་གྱིས་གདུངས་པས་འཐུངས་ན་སྐོམ་པའི་གདུང་བ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྨྲ་བའི་དགེ་སློང་ལས་ཆོས་ཀྱི་བདུད་རྩི་འཁོར་བའི་སེམས་ཅན་སྐོམ་གྱིས་གདུངས་པས་འཐུངས་
ན་འཁོར་བའི་སྲེད་པའི་གདུང་བ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྨྲ་བ་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕུང་པོར་གྱུར་པ་ལ། ཤ་དང་ཁྲག་ལ་སོགས་པ་གང་བྱིན་པ་ནི། བདག་གིས་ཤ་དང་ཁྲག་བཏང་བ་ལེགས་པར་བཏང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་བདག་གིས་ཤ་དང་ཁྲག་
བཏང་བ་ནི་གནས་སུ་བཏང་བ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་སྨྲ་བའི་ནད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་སྨན་སྦྱིན་པ་བྱས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་བཞིན་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱིན་པ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཉེ་བར་རྩོམ་པར་བྱེད་དོ། །མང་དུ་ཐོས་ཤིང་སྤྱོད་དང་ལྡན་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
ལ་ཐོས་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། གཏོང་བ་ལ་སོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པའི་ནད་གསོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདག་གི་ཤ་དང་། ཁྲག་བཏང་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱིས་འདི་ལྟར་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་ཇི་སྙེད་མངའ་བ་
བདག་གིས་ཀྱང་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའོ། །ཇི་ལྟར་ཙན་དན་ལ་སོགས་པའི་དྲི་ཀུན་དུ་ལྡང་བ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིད་འཕྲོག་པའི་དྲི་ལྡང་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིང་བསྲེལ་གྱི་སྙིང་པོ་ཅན་གྱི་མཆོད་རྟེན་འཇིག་པ་བཅོས་པའི་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་
འཐོབ་པ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མཆོད་རྟེན་འཇིག་པ་ཡང་དག་པར་བསྲུངས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱང་དཔག་ཏུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བདག་ལ་ཕྱིར་ཡང་ལོག་ལྟུང་འཇིགས་མ་མཆིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང་། མི་ཁོམ་པར་སྐྱེ་བ་དང་། བུད་མེད་

117-1-120a

ཀྱི་དངོས་པོར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་གོ་བར་ཟད་དོ། །གང་གིས་གངྒཱའི་བྱེ་སྙེད་སངས་རྒྱས་ཞིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་གིས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཀང་བ་བྱས་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་ཕུལ་ལ་གཞན་ཞིག་གིས་སོར་མོའི་རྩེ་མོ་ཙམ་ཞིག་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་བཏང་ན་འདི་ནི་དེ་བས་ཆེས་བསོད་ནམས་མང་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །བུ་མོ་དེ་ནི་འདི་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་
ནི་འཆི་བའི་དུས་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་སྐྱེས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་ཞིང་དེ་དག་ལས་ཆོས་ཀྱང་ཐོས་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །མར་མེ་མཛད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་དེ་བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་སྤངས་ནས་ཆོས་སྨྲ་བ་ཆེན་པོར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཡེ་ཤེས་སྟོབས་ནི་བྱམས་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་དུ་གྱུར་པ་
ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོའི་བུ་མོ་ཡེ་ཤེས་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ང་ཡིན་ནོ། །རྨི་ལམ་སྟོན་པའི་ལྷ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་བསྐྱོད་པར་གྱུར་ཏོ། །གང་དག་དགེ་སློང་ཆོས་སྨྲ་བ་ན་བ་མཐོང་ནས་མཆི་མ་ཕྱུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་
དག་རྟག་ཏུ་མིག་ཀྱང་ན་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛོད་ཀྱང་གཟུང་ནས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་སྟོང་དག་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
པ་ལ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཆོས་སྨྲ་བའི་དགེ་སློང་ན་བ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པས་བསྙེན་བཀུར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་ཤ་ནི་ཁྲག་དང་བཅས་པ་དང་། །སངས་རྒྱས་ཐོབ་ཕྱིར་སྙིང་རྗེས་བཏང་བྱས་པས། །ཆོས་སྨྲའི་དགེ་སློང་ནད་ལས་ཐར་བྱས་པའི། །

117-1-120b

ཡེ་ཤེས་ལྡན་དེ་བཅོམ་ལྡན་ཐུབ་དབང་ཡིན། །ཡེ་ཤེས་ལྡན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔ་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་གཏམ་རྒྱུད་སྐབས་ཀྱི་དང་པོའི་རྩོམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་
ཏེ། རྒྱུ་གང་ལགས། རྐྱེན་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་ནི་ཅི་ལགས། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་རྒྱུ་ནི་གང་ལགས་ཞེས་ཞུས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འགའ་ཞིག་ལག་པ་དང་། རྐང་པ་དང་། རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་། མིག་དབྱུང་བ་དང་། མགོ་བཅད་པ་དང་། ཡན་ལག་དང་
ཉིང་ལག་བཅད་པ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་གཞན་དང་གཞན་དག་ཀྱང་ཉམས་སུ་མྱོང་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་སྐྱོ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ཞིང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཀྱང་མི་ཉམས་པ་ལགས་ཞེས་ཀུན་དགའ་བོས་ཞུས་པའི་ལན་
བཀའ་སྩལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་ངས་སྔོན་སྡུག་བསྔལ་ཇི་སྙེད་མྱོང་བར་གྱུར་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་ཤིང་དེ་དག་དྲན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདི་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ན་ངས་
སྡུག་བསྔལ་གང་དག་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་དག་ཁྱོད་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཤེས་བཞིན་དུ་དེ་དག་ཁྱོད་ཀྱིས་མི་དྲན་ནམ་ཅིའི་ཕྱིར་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དེ་དག་འདྲི་བར་སེམས། ཁྱོད་ཀྱིས་ལན་གདབ་པར་འོས་སོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །ཀུན་དགའ་བོས་ལན་བཏབ་པར་གྱུར་ན་
གདུལ་བྱ་རྣམས་གུས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལན་གདབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། འདི་ལ་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་རྐང་པ་ནས་སྤྱི་བོའི་བར་དུ་འབར་བར་གྱུར་ཏེ། མེ་ལྕེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་
དེ་ལ་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་དེར་ཉེ་བར་འོངས་ཏེ། འདི་སྐད་དུ། ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་ཚུར་ཤོག །ལུས་ལས་མེ་འབར་བ་མ་ཞི་བར་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་དང་ཕྲད་ཅིང་ལྡན་པར་རྩེས་ཤིག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སྐྱེས་བུ་དེ་ལུས་ལས་མེ་

117-1-121a

འབར་བ་དེ་མ་ཞི་བར་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་དང་ཕྲད་ཅིང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏེ། རྩེ་བ་དང་། དགའ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དམ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་འབྱུང་ཡང་སྲིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་སེམས་ཅན་ངན་
སོང་གསུམ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་ཅིང་། མི་ཡིན་ཡང་དབུལ་བ་དག་མཐོང་ནས་ཡིད་བདེ་བའམ་སེམས་དགའ་བ་དག་མ་བྱུང་ངོ་། །ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དག་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་མ་
ཉམས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཉམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟེན་པའི་ཚིག་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པས་རལ་བ་མེད་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་མ་རལ་བའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཞིག་པ་ནི་དྲི་མ་ཕྲ་མོས་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་
ཁྲིམས་འདྲེན་མ་མ་ཡིན་པ་ནི་བར་བར་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་མེད་པས་འདྲེས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མ་གཡོས་པ་ནི་ལྟ་བ་གཞན་ལ་འཇུག་པའི་བསམ་པ་མེད་པ་ཉིད་
དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མ་བརླངས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ཉམས་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མ་འཁྲུགས་པ་ནི་བདུད་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཕ་རོལ་པོ་གཞན་དག་གིས་འཁྲུགས་པ་སྟེ་གཞན་དུ་བསྒྱུར་དུ་མི་ནུས་པ་ཉིད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མི་ཡང་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་
ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་གོམས་པར་བྱས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་གཞན་ལ་མི་སྟོན་པ་ནི་བདག་དང་བདག་གིར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་གཉེན་པོའི་བདག་མེད་པ་བསྒོམས་པའི་ཚུལ་
ཁྲིམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མི་སླུ་བ་ནི་འབྲས་བུ་སླུ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ལྷ་དང་མི་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་སླུ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དྲང་བ་ནི་བསམ་པ་ལ་གཡོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དམ་བཅས་པ་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་ནི་དམ་པའི་དོན་

117-1-121b

རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་ནི་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ལག་པ་དང་། རྐང་པ་ལ་སོགས་
པ་བཅད་པར་བགྲང་བ་མེད་དེ། ཆོས་ཉིད་ལ་སོ་སོར་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཀྱང་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་
བས་ན་ཆོས་ཟབ་མོ་བསྒོམ་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་གནས་པར་བྱ་བ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་གཏང་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་དག་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདས་པའི་དུས་ན་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་པདྨའི་ཟླ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་མངོན་པར་འཕགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དགུར་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་
པའི་དམ་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་འཇིག་པར་གྱུར་པའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་བྱུང་ངོ་། །དེའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་རིན་ཆེན་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་འཇིགས་པ་ཆེན་པོའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ལོག་པར་ལྟ་བ་མུ་སྟེགས་ཀྱི་གསང་སྔགས་ཡོངས་
སུ་ཚོལ་བས་རྣམ་པར་གཡེངས་པས་མུན་པར་གྱུར་པའི་ཚེ་དེ་ལྟར་གྱུར་པས་འདི་ལྟ་བུའི་མདོ་སྡེ་སྐྱེ་བོ་མང་པོས་སྤངས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདུན་སྟོང་ཟབ་མོའི་ཆོས་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་རྡལ་དང་། ཡུལ་འཁོར་
དང་། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་དང་། ལྗོངས་ནས་བསྐྲད་ནས་དེ་དག་ཆོས་སྨྲ་བ་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་དང་ལྷན་ཅིག་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ནགས་ཁྲོད་དེར་བརྟེན་ཅིང་གནས་ཏེ། དགེ་སློང་དེ་དག་ལ་གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་སྟོན་ཏོ། །ནགས་ཁྲོད་དེ་ཡང་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྣང་

117-1-122a

བའི་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་དང་། འབྲས་བུས་བརྒྱན་པ་ཡིད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ། ཤིང་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གང་ཞིང་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་པ་དང་། སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། རེག་ན་བདེ་བའི་རྩྭ་སྣ་ཚོགས་དང་མྱུ་གུས་བརྒྱན་པ་སའི་ནང་ནས་འཐོན་ཏེ། བྲག་དང་རྡོ་
བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཕུག་ཡངས་ཤིང་མཐོ་ལ་རིན་པོ་ཆེའི་རི་དག་གིས་མཛེས་པར་བརྒྱན་པ་ཤིན་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང་ཞིང་ཆུ་ལས་སྐྱེས་པའི་མེ་ཏོག་པདྨ་དང་། ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པས་ཆུ་དྲི་མ་མེད་པས་བརྒྱན་པ། སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བཞུགས་པ། དྲང་སྲོང་གི་ཚོགས་
དང་། གྲུབ་པ་དང་། རིག་པ་འཛིན་པ་དང་། དྲི་ཟ་དང་། མིའམ་ཅི་གནས་པ། བསམ་གཏན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཀ་ལ་པིངྐ་དང་། ཁུ་བྱུག་དང་། རྨ་བྱ་དང་། ནེ་ཙོ་དང་། ཤ་རི་ཀ་དང་། ངང་པ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲས་རབ་ཏུ་གང་བ། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་དགའ་བའི་ཚལ་
བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང་བ། རྣལ་འབྱོར་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གནས་ནགས་ཁྲོད་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་དེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་སྤྱོད་ལམ་རྣམ་པ་བཞིས་རྣལ་འབྱོར་ལ་རྗེས་སུ་བརྩོན་པས་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ཆོས་སྨྲ་བ་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་དེ་གཅིག་པུ་དབེན་
པར་སོང་ནས་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལ་ཞུགས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བའི་ལྷའི་མིག་གིས་བལྟས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་མང་པོ་སྔོན་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་ནས་འདིར་སྐྱེས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་གིས་གཟུངས་
ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་མཉན་པ་རྙེད་ན་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་མཉན་པ་མ་རྙེད་ན་ནི་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་དག་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་ཆོས་སྨྲ་བ་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་ལངས་ནས་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དེ་དག་ག་ན་བར་སོང་སྟེ། ཕྱིན་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ཁོ་བོ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་མཐོང་བའི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་བསམས་ཏེའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་

117-1-122b

འདུན་ཆེན་པོ་དེ་དག་གིས་དེའི་བསམ་པ་མི་ཤེས་པས་བཟློག་པར་བྱ་བ་ལ་འབད་པའི་ཕྱིར། ཁྱོད་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་དུ་འགྲོ་བ་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པ་དང་། ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་མང་
པོ་དག་བྱུང་གིས་དེ་དག་ཚེ་དང་ལྡན་པའི་སྲོག་གཅོད་པར་གྱུར་ན་མ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཁྱོད་ནི་ཤིན་ཏུ་མཛེས་ཤིང་བྱད་བཞིན་བཟང་ལ་བལྟ་ན་སྡུག་ཏེ། མཚན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བརྒྱན་པ། མིག་དང་ཡིད་འཕྲོག་པ་ཡིན་པས་རྒྱལ་པོའམ་
གཞན་དག་ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣའི་དབང་གིས་ཁྱོད་ཀྱི་སྲོག་བཅད་པར་གྱུར་ན་མ་ལེགས་སོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེ་སྐད་སྨྲས་པ་དང་། དེ་ནས་ཆོས་སྨྲ་བ་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་ཁོ་བོས་བདག་ཉིད་བསྲུང་བ་
བྱས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་ཉིད་མངོན་པར་བསྲུང་བ་དེས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་བསྲུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དོན་དེ་དག་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་འདི་ལ་གནས་ནས་སུ། །བསྟན་
པ་འདི་ནི་བསྲུང་བར་ཡོང་མི་ནུས། །ཞེས་བྱ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་འདུ་ཤེས་པ་ལ་གནས་པས་ནི་བསྟན་པ་འདི་བསྲུང་བར་ནུས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བདག་
ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་ཆགས་པ་སྤངས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྲུང་བར་ནུས་སོ། །དམ་པའི་ཆོས་འཇིག་པར་འགྱུར་བའི་ཚེ་གང་དག་བཏང་སྙོམས་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་
གང་ཡིན་པ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བཀུར་སྟི་བྱས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཁྱེད་བདེ་རང་གི་དོན་གྱིས་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་ཉིད་བསྲུང་བ་ལ་འབད་པ་གྱིས་ལ་ཁྱེད་རྣམས་བདེ་བར་གནས་པར་གྱིས་ཤིག །དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་

117-1-123a

རབ་ཏུ་བསྔགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་ན་ནི་བདག་ཉིད་ལེགས་པར་བསྲུངས་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་མཆོག་རིན་ཆེན་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་འདོམས་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནུས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་
གྱིས་ཤིག །རྟག་ཏུ་བཟོད་པ་བསྒོམ་པར་གྱིས་ཤིག །དགོན་པ་ན་གནས་པ་གཏོང་བར་མི་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱོད་པ་རྟག་ཏུ་བརྩོན་འགྲུས་བརྟན་པོས་རྗེས་སུ་སྤྱད་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་རྗེས་སུ་གདམས་ནས། བདག་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར། །གྲོང་དང་རྒྱལ་
པོའི་ཕོ་བྲང་འགྲོ་བར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བློ་གྲོས་ཆེ་འཆང་སེམས་ཅན་དམ་པ་མཆོག །དྲང་སྲོང་དེ་ནི་འགྲོ་བར་བྱས་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ནས་ཆོས་སྨྲ་བ་དེས་ངེས་པར་ཆས་པར་བྱས་པ་དང་། ཁ་ཅིག་ནི་ངུ་ཞིང་མཆི་མ་འབྱིན་པར་བྱེད། ལ་ལ་སྙིང་རྗེ་རྗེ་
ལྟར་ངུ་བར་བྱེད། ཁ་ཅིག་ནི་རྐང་པ་ལ་འཇུ་ཞིང་འགྲོ་བ་འགོག་པར་བྱེད་དོ། །མཁས་པ་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་མ་བཞུད་པར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཁྱིམ་གྱི་གནས་སྤངས་ཏེ་ནགས་ཚལ་དང་བྲག་དང་རིའི་རྩེ་མོར་གཤེགས་ནས་དགོན་
པ་ལ་བརྟེན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། ཁྱོད་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་སློབས་ལ་ལམ་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བས་ནགས་སུ་གནས་པར་སྤྲོ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །ལུས་ནི་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པའི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཕྲག་
དོག་གི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པར་སྡིག་པའི་བློ་དང་ལྡན་པ་དག་གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཁྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་སྨྲའོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ཀུན་ནས་བསྡུས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ལན་བཏབ་པ། ཇི་སྙེད་སྔོན་གྱི་
བདེ་གཤེགས་བྱུང་བ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་གང་དག་སྔོན་བྱུང་བར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱས་སོ་ཞེས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་དང་ལྡན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་

117-1-123b

གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ནས་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཉིད་ལ་འཇུག་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཀྱང་ངེས་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱའོ་ཞེས་བློས་ངེས་པར་བྱས་ནས་ལྷུང་བཟེད་དང་། ཆོས་གོས་བླངས་ནས་ལམ་དུ་ཞུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །སྤྱད་
པའི་དམ་པ་བྱང་ཆུབ་རྒྱུ་སྤྱད་དེ། །དེ་དག་བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་མཆོག་དང་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་རྒྱུར་སྤྱད་དེ། །ཞེས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པ་ཉིད་ལས་བྱུང་བའི་སྐུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་ཆེན་པོ་ཁྲག་ཁྲིག་དེའི་རྗེས་སུ་བསླབས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྐྱབས་བྱེད་པར་འདོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་ལ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས་ངུ་ཞིང་སྐད་ཆེན་པོ་བཏོན་ཏེ་འདུག་གོ། །གཞན་ཁ་ཅིག་ནི་ཤིང་སཱ་ལ་རྩ་བ་ནས་བཅད་པ་བཞིན་དུ་འགྱེལ་ནས་བརྒྱལ་
ལོ། །ལ་ལ་ནི་དྲན་པ་མེད་བཞིན་དུ་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པར་བྱེད་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་འདོད་པའི་དྲང་སྲོང་དེ་ལོག་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །དྲང་སྲོང་ཆོས་གོས་ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ནས་ཆས། །ཇི་ལྟར་སེང་གེ་རལ་པ་ཅན་བཞིན་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་
བྲལ་ཞིང་སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་ལ་ངེས་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བས་གཅིག་ཏུ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་བསྒོམས་པའི་བློ་ཅན་ནི་བདག་ཉིད་གཅིག་པུ་ནགས་ན་གནས་ཤིང་རང་གི་དོན་ལ་ཆེད་དུ་བྱེད་པར་མ་གྱུར་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་ངན་འགྲོར་ལྷུང་བར་གྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་ཞེས་ཤེས་ནས་གྲོང་ཁྱེར་
གྱི་མཆོག་ཏུ་སོང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེར་དེ་འོངས་ནས་སྔ་དྲོ་དང་པོ་ལ་སྲོག་ཆགས་ཁྲི་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དགུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་བཀོད་དོ། །ད་དུང་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དེར་མ་ཕྱིན་ནས་དེ་མཐར་གྱིས་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་རིན་ཆེན་ལྡན་པ་དེར་ཉེ་བར་སོང་སྟེ་ཤིང་པླཀྴ་དང་སཱ་ལའི་དྲུང་དུ་འདུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་
ནི་གནས་ལ་ཞེན་པ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ནུབ་མོ་འདས་པ་དང་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་རིན་ཆེན་ལྡན་དུ་ཞུགས་པར་གྱུར་ཏེ། ཞུགས་ནས་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཕྲག་གསུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་བཀོད་ཀྱང་གཅིག་ཏུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་བློ་ཞུགས་པ་དེས་ད་

117-1-124a

དུང་ཟས་ཀྱི་བྱ་བ་མ་བྱས་སོ། །དེ་ཟས་བཅད་པ་དེ་ཅིར་ཡང་མ་བརྩིས་པར་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་རིན་ཆེན་ལྡན་ནས་བྱུང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སེན་མོའི་མཆོད་རྟེན་གང་ན་ཡོད་པ་དེར་སོང་སྟེ། འགྲེང་བཞིན་དུ་ཉིན་མཚན་འདས་པར་བྱས་སོ། །སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པའི་སེན་མོའི་སྐུ་གདུང་གི་ཟ་མ་ཏོག་བཅུག་པའི་མཆོད་རྟེན་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བསོད་ནམས་ཉེ་བར་བསགས་པའི་ཕྱིར་བཞེངས་པའི་མཆོད་རྟེན་ནི་སེན་མོའི་མཆོད་རྟེན་ཞེས་བྱའོ། །འགྲེང་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་པའི་སྤྱོད་
ལམ་གྱིས་བཞུགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉི་མ་ལྔ་པའི་བར་དུ་རྒྱལ་པོའི་བཙུན་མོའི་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སོང་ནས་བུད་མེད་བརྒྱད་ཁྲི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་བཀོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ཉི་མ་ལྔ་པ་ལ་ཡང་ཟས་བཅད་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དུ་
ཞུགས་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་བུ་སྟོང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་བཀོད་དོ། །བུད་མེད་དང་རྒྱལ་པོའི་བུ་གྲངས་བསྟན་པ་ནི་ཕྲག་དོག་གི་གནས་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྔ་དྲོ་བདུན་པ་ལ་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་རིན་ཆེན་ལྡན་དུ་ཞུགས་པ་དང་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་འགྲོ་བར་
མཐོང་སྟེ། གསེར་གྱི་ཤིང་རྟ་ལ་ངོས་ནི་དངུལ། མདའ་ནི་སྦྲུལ་གྱི་སྙིང་པོའི་ཙན་དན། འཁོར་ལོ་ནི་བཻ་ཌཱུརྱ། གདུགས་དང་རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་བསྒྲེང་བ་ཡིད་ལ་འདོད་པ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བའི་རྟའི་གཉའ་བར་གཉའ་ཤིང་བཀལ་བ་དེ་བུ་མོ་གཞོན་ནུ་བརྒྱད་བརྒྱས་རིན་པོ་ཆེའི་ཐི་གུས་བཏགས་
ཤིང་འདྲེན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དེ་འདྲེན་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཁ་ཐུར་གཉིས་ནས་བཏགས་པའི་རིན་པོ་ཆེ་ཐི་གུའི་སྣ་ནས་སོར་གདུབ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པའི་ལག་པའི་སོར་མོའི་རྩེ་མོ་ཙམ་དུ་འདྲེན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་། གཞོན་ནུ་མ་རྣམས་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་འདོད་ལྷའི་མདའ་
ཡིས་ཕོག་པ་བཞིན། །སྲིད་པའི་འཁོར་ལོ་མ་ལུས་འདོད་པའི་འཁོར་ལོར་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་ན། །འདོད་པས་མྱོས་ཤིང་མདའ་རྣམས་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་ཕྱེ་མར་རློག་བྱེད་པ། །སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བསྐྱེད་ནས་ཤིང་རྟ་མཆོག་ལ་བཞོན་པར་བྱེད། །རྒྱལ་རིགས་ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་ཞེས་

117-1-124b

བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྒྱལ་པོའི་བུ་མོ་ལྔ་བརྒྱ་ཡང་རིན་པོ་ཆེའི་ཤིང་རྟའི་ནང་དུ་ཞུགས་ནས་མདུན་ཐོག་ཐག་ཏུ་འགྲོ་སྟེ། དེ་དག་གིས་དགེ་སློང་དེ་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གྱུར་ཏོ། །བཙུན་མོའི་འཁོར་བརྒྱ་སྟོང་དྲུག་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གྱུར་
ཏོ། །རྒྱལ་པོ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འོངས་པའི་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཚུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་འཁོད་པར་གྱུར་ཏོ། །བུ་མོ་དེ་དག་ཀྱང་སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དག་གིས་བསྐུལ་བས་ཁྱོགས་དེ་དག་ལ་བབས་ནས་ནོར་བུ་དང་གདུ་བུ་རྣམས་བཀྲོལ་ཏེ། 
ཚུལ་དང་མཐུན་པར་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་སྨྲས་ཏེ། འདི་དག་རབ་ཏུ་སྣང་བར་བགྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འཆར་ཀའི་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འོད་དང་འདྲ་བར་དགེ་སློང་དེ་དེར་བྱོན་པ་ཙམ་གྱིས་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་མ་ལུས་པ་དེ་དག་ཆོས་ཀྱི་
སྣང་བས་སྣང་བར་བྱས་སོ། །བྱིན་གྱིས་བརླབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐུས་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་དང་། ང་རྒྱལ་དང་། རྒྱགས་པ་དང་། ཕྲག་དོག་དང་། སེར་སྣ་དང་། སྲིད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནོད་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །
དགེ་སློང་དེ་བོར་ནས་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་པ་གང་ཡང་ལྟ་བར་མི་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཟླ་བ་ཉ་བ་སྐར་མའི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐོར་བ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་དེ་ལ་རྒྱལ་པོའི་བུ་ལ་སོགས་པ་མ་ལུས་པས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་གསེར་གྱི་གཟུགས་ཀྱི་དཔེ་དང་། སཱ་ལའི་
རྒྱལ་པོའི་དཔེ་དང་། བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། རབ་འཕྲུལ་དང་། འཐབ་བྲལ་གྱི་ལྷའི་བུའི་དཔེས་འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་གཟུགས་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པ་བསྟན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། བསམ་གཏན་དང་། 
ཤེས་རབ་ཀྱི་སྣང་བས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་སྣང་བར་བྱས་པས་ཉི་མ་སྟོང་བས་ལྷག་པའི་མདངས་དང་ལྡན་པར་གནས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དབང་བརྙེས་རྣམས་ཀྱི་སྲས་དེ་ལགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུགས་ལས་

117-1-125a

སྐྱེས་པའི་སྲས། ཆོས་ཀྱི་སྲས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་པ་བྱེད་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དགེ་སློང་ཁྱོད་ནི་མི་རྟག་ནམ་ཡང་མ་གྱུར་ཅིག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་དོན་མཚོན་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་འདི་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་བདག་ཉིད་ཀྱིས་
རབ་རྟོགས་ཤིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྨོན་ལམ་འདེབས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་སྣང་བའི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པ་བཞིན་དུ་བདག་ཅག་ཀྱང་ཁྱོད་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་འཛིན་པར་ནུས་པའི་བུད་
མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཀུན་སྤངས་ཏེ་སྐྱེས་པའི་ལུས་ཐོབ་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་བསྙེན་པར་རྫོགས་པར་གྱུར་ནས་དགེ་སློང་དུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་ཤིང་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་གོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། རྒྱན་དང་། གདུ་བུ་འཕྲ་ཅན་དང་། དཔུང་རྒྱན་དང་། སྐ་རགས་དང་། 
རྐང་གདུབ་ལ་སོགས་པ་བཀྲོལ་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེས་པས་མཆོད་པའི་དོན་དུ་ཕུལ་ལོ། །དབང་པོ་ཞི་ཞིང་སྟོབས་བཅུ་ལྡན་པ་ཡི། །སངས་རྒྱས་ངེས་པ་ཀུན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་
པ་དང་། ལྷ་དང་། མི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་མ་བསྐོར་བའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་མཛད་པ་དེའི་སྲས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་གི་ཐུགས་སྲས་འདི་འདྲ་མངའ་བ་ཡི། །སྨན་རྒྱལ་མཚུངས་མེད་རྒྱལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་
སྨྲས་ནས་མཆོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པས་མཆོད་པ་བྱས་ནས་རྟོགས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཕྲག་དོག་གིས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་
རྟོག་པ་བསྟེན་པ་ཡིན་ཏེ། ཀྱེ་མ་བཙུན་མོའི་འཁོར་འདི་དག་ནི་ལོག་པར་ཞུགས་ཏེ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཀྱང་ལོག་པར་གྱུར་ཏོ་སྙམ་ནས། དེ་རྒྱལ་པོའི་སྲིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་དངངས་པར་གྱུར་ཏོ། །བློན་པོ་དང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ང་བོར་ནས་དགེ་སློང་འདིའི་ཕྱོགས་སུ་སོང་ནས་

117-1-125b

གནས་སོ་ཞེས་བསམས་ནས་ཤིན་ཏུ་ཡང་འཁྲུགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དགེ་སློང་རྒྱལ་པོའི་ལམ་ན་འདུག་པའི་མིག་དུ་རྡུལ་སོང་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་དེ་ཡང་བརྟག་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་དགེ་སློང་འདིས་ཆགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ངའི་བཙུན་མོའི་འཁོར་ལ་བལྟས་ཏེ་མིག་གིས་ཀྱང་
བརྡ་བྱས་སོ་སྙམ་མོ། །ཅུང་ཞིག་འཛུམ་པའི་མིག་དང་ཆགས་སེམས་ཀྱིས། །ང་ཡི་བཙུན་མོའི་འཁོར་ནི་འདི་དག་ལ། །བལྟས་པ་ཙམ་གྱིས་འདོད་ལྷའི་མདའ་ཡིས་བརྒྱབ། །གསད་བྱ་མིན་ཡང་འདི་ནི་གསད་པར་བྱ། །མི་དབང་དེ་ནི་རང་གི་བུ་རྣམས་བསྒོ། །ང་ཡི་བུ་ཉིད་
བདག་ཡོད་བཀའ་བཞིན་སྒྲུབས། །གདུག་པ་ཅན་གྱིས་དགེ་སློང་འདི་སོད་ལ། །ང་ཡི་ཡིད་བཞིན་འདོད་པའི་དོན་རྣམས་སྒྲུབས། །དེ་ནས་གཞོན་ནུ་དེ་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་པ་སླར་ལྡོག་གོ། །དགེ་སློང་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཡབ་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཐམས་
ཅད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན་ཡང་དེ་དག་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་བཀའ་ལས་འདའ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་ལ་གསོད་པའི་གཤེད་མ་དགའ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་གཏུམ་པོ་སྟེ་རབ་ཏུ་དྲག་པའི་ལས་བྱེད་པ། བསམ་པ་མེད་པ་ནི་དྲག་པ་སྟེ་ཞེས་
བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ལས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་མིང་ངོ་། །དེ་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་དང་ཧ་ཅང་ཡང་མི་རིང་བ་ཞིག་ན་འདུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་གྱིས་དགའ་བྱེད་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱོད་ལ་བྱ་དགའ་ཆེར་བྱིན་
ན་དགེ་སློང་འདི་སྲོག་དང་བྲལ་བར་བྱེད་ནུས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དགའ་བྱེད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ལྷ་ཤིན་ཏུ་རྔོ་ཐོགས་སོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། འོ་ན་ད་རུང་ཅིའི་ཕྱིར་མཚོན་རྣོན་པོ་ཐོགས་ལ་དགེ་སློང་འདིའི་ལག་པ་དང་རྐང་པ་ཆོད་ཅིག །རྣ་བ་དང་སྣ་ཡང་ཆོད་ཅིག །
མིག་ཀྱང་སྐོམ་པས་ཕྱུང་ཤིག །དགའ་བྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབ་སོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་དེའི་མགོ་དང་། རྣ་བ་དང་། རྐང་ལག་བཅད་པར་གྱུར་པ་ལས་ཀྱང་འོད་ཟེར་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་ཡང་བྱུང་། འོ་མའི་རྒྱུན་ཡང་བྱུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་

117-1-126a

པ་ལ། བསྐལ་པ་མི་ཉུང་བར་གོམས་པར་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་པའི་ལུས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཅད་ཅིང་གཏུབས་པའི་འཕྲོ་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཁོར་ལོ་ལ་སོགས་པའི་
མཚན་སྣང་བ་དང་། འོ་མའི་རྒྱུན་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེས་ན་འདི་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞན་གྱིས་གནོད་པ་བྱས་པས་ཇི་ལྟར་འཆི་བར་འགྱུར་ཞེས་གཞན་གྱིས་བཅད་དུ་མེད་དེ་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཡང་ལྟོས་པ་མེད་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱའོ་ཞེས་
རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང་། དེ་ལྟ་བུས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དགེ་བ་ཟིལ་གྱིས་མནན་པའི་འཆི་བར་བསྟན་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་
པོ་དེས་དགེ་སློང་དེ་ལམ་ན་བཅད་གཏུབས་ཤིང་འདུག་པ་མཐོང་ནས་དེ་དག་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་ཡིད་མི་བདེ་སྟེ། ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་ནས་ངུ་ཞིང་ཆོ་ངེས་བཏབ་སྟེ་སྨྲེ་སྔགས་བཏོན་ནས་ཕྱིར་ཡང་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་རིན་ཆེན་ལྡན་དུ་སོང་ངོ་། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་ཞག་བདུན་འདས་
པ་དང་སྐྱེད་མོས་ཚལ་མཆོག་ན་འདུག་པ་མི་དགའ་མི་བརྩེ་ཡོངས་སུ་མི་སྤྱོད་དེ། དེ་ཞག་བདུན་འདས་ནས་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ནས་ལོག་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་རིན་ཆེན་ལྡན་དུ་ཞུགས་པ་དང་། དེས་དགེ་སློང་དེ་རྒྱལ་པོའི་ལམ་དུ་བོར་བ་ཤི་ནས་ཞག་བདུན་ལོན་ཡང་ལུས་ཀྱི་མདོག་
མ་འགྱུར་བ་ཤིན་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་མཐོང་ནས་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། དགེ་སློང་འདི་ནི་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས། བདག་གིས་ཤིན་ཏུ་མི་ཟད་སྡིག་པའི་ལས་བྱས་པས། །བདག་ནི་མྱུར་དུ་དམྱལ་
བའི་སྡུག་བསྔལ་ཚོར་བ་དག །སྟག་ལྟོགས་ཤ་མཐོང་རྒྱུགས་པ་ཇི་བཞིན་དུ། །འགྲོ་ལས་འདིར་ནི་སྐྱོབ་པ་འགའ་མ་མཆིས། །ཞེས་བསམས་པ་དང་། སྟེང་གི་བར་སྣང་ལས་ལྷའི་བུ་བརྒྱད་ཁྲིས་སྒྲ་སྐད་མཐུན་པར་དབྱངས་གཅིག་ཏུ་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ནི་

117-1-126b

དེ་བཞིན་ཏེ། ཁྱོད་ཇི་ལྟར་སེམས་པ་ལྟར་དགེ་སློང་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བར་སྣང་ལས་ལྷ་དག་གི་སྒྲ་ཐོས་ནས་དེ་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་ནས་བག་ཚ་ཞིང་སྤུ་ཟིང་ཞེས་བྱེད་དེ་འགྱོད་ཅིང་སྐྱབས་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དཔའ་
བས་བྱིན་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་ཡིད་མི་བདེ་སྟེ་འགྱོད་པར་གྱུར་པས་དེའི་ཚེ་ཆོ་ངེས་བཏབ་ནས་ཚིག་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རྒྱལ་པོའི་སྲིད་དང་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དང་། །ནོར་བུ་རིན་ཆེན་མུ་ཏིག་གསེར་དབྱིག་སྤངས། །རྟ་དང་། གླང་པོ་ཆེ་དང་། ཤིང་རྟ་དང་། ནོར་བུ་དང་། འབྲུ་དང་། 
མཛོད་དང་། བང་མཛོད་རྣམས་སྤངས་ལ། རང་ཉིད་དུམ་བུ་དུམ་བུར་བྱས་ལ་འཆི་བར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་ཞིང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མཆོག་ནས་འབྱུང་བའི་དུས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་གསལ་བར་བྱེད་ཅིང་དགེ་སློང་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་འདིར་བྱུང་བར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལུས་མཚན་སུམ་ཅུ་
རྩ་གཉིས་ཀྱིས་བརྒྱན་པས་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་ངེས་པར་སྣང་བར་བྱེད་པ་སྟོན་གྱི་ཟླ་བ་དྲི་མ་མེད་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་མཛེས་པ་གཤེགས་པའི་ཚེ། འདོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ངན་པས་བདག་དཀྲུགས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདོད་པའི་འདམ་ནི་འཁོར་
བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ངན་པའོ། །དཀྲུགས་པ་ནི་འདོད་པའི་འདམ་གྱིས་གོས་པ་སྟེ། བུད་མེད་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ན་ཤིང་རྟའི་མཆོག་ལ་ཞོན་ཏེ་རྒྱལ་རིགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་འགྲོ་བའི་ཚེ། དགེ་སློང་དྲི་མཆོག་
མིག་བཟངས་འདི་ཉིད་དོ། །དྲི་མཆོག་མིག་བཟང་ནི་བའི་རྫི་མ་ལྟ་བུའི་མིག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིར་བྱོན་དགེ་སློང་དེ་ཡང་མཐོང་ནས་སུ། །བུད་མེད་ཚོགས་རྣམས་རབ་ཏུ་དགར་གྱུར་ཅིག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་སློང་མཐོང་བས་བུད་མེད་ཀྱི་ཚོགས་རྣམས་རབ་ཏུ་དགའ་བར་
གྱུར་པའོ། །མོས་པ་སྐྱེས་ནས་གསེར་གྱི་ཕྲེང་བ་འཐོར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསེར་གྱི་ཕྲེང་བ་རྣམས་མགོ་ལས་ཕུད་ནས་ལག་པ་གཉིས་ཀྱིས་བཟུང་སྟེ་སོར་མོ་བཅུའི་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བྱས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་གུས་པ་དང་བཅས་པས་བསྟོད་པས་སྟོད་པར་བྱེད་པའོ། །

117-1-127a

རྒྱལ་པོ་དེའི་གླུ་དང་རོལ་མོ་ལ་སོགས་པའི་ཅ་ཅོའི་སྒྲ་རྣམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཞི་བར་གྱུར་ནས་རང་རང་གི་བྱ་བ་རྣམས་བོར་ཏེ་དགེ་སློང་མཐོང་བས་མི་ངོམས་པའི་སེམས་སུ་གྱུར་ཏོ། །ཐམས་ཅད་རང་རང་ཤིང་རྟ་ལ་ཞོན་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཤིན་ཏུ་གཏུམ་
པའི་སེམས་ཀྱིས་གསོད་དུ་བཏང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤིན་ཏུ་གཏུམ་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་པ་སྟེ། དེ་ལ་གཅིག་ཞེན་ཅིང་གཞོལ་བར་གྱུར་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕྱི་དུས་བདག་ནི་ལྷུང་ནས་མནར་མེད་བསྲེག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལས་དེས་བདག་མནར་མེད་པར་ཚ་བ་ཆེན་པོས་གདུངས་པར་
འགྱུར་ཞིང་ལྷུང་བར་གྱུར་པ་ལ་ཅི་ཞིག་བྱར་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའོ། །དགའ་བྱེད་དེ་ནི་རྒྱལ་པོའི་ལམ་འདིར་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བདག་གིས་བཀའ་བཞིན་དེ་འདྲ་དེས་བགྱིས་ཏེ། །མེ་ཏོག་ཕྲེང་བརྒྱུས་འདྲ་བའི་དགེ་སློང་གཏུབས། །ཞེས་བྱ་
ལ་བཀའ་ནི་བཀའ་སྩལ་པ་བཞིན་དུ་བྱེད་པའོ། །དེ་བྱས་པས་བདག་འདི་ལྟ་བུར་གྱུར་ཏེ་དྲི་མི་ཞིམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་བདག་བྱས་སོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་གསོད་པ་ལ་དགའ་བས་བདག་སྡིག་པའི་ལས་ཅན་དུ་བྱས་པས་ན་དགའ་བྱེད་དོ། །རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་བ་ལྟ་བུའི་དྲན་
པ་ལ་གནས་པ་བཅད་པས་ན་སྨད་པའི་ལས་ལ་དགའ་བས་ན་དགའ་བྱེད་དོ། །རྒྱལ་པོ་འདི་འདྲ་བཀའ་བཞིན་བགྱིར་མི་རུང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཀའ་སྩལ་པ་བཞིན་དུ་མི་བགྱིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཡང་ན་དགའ་བྱེད་རྒྱལ་པོའི་ལམ་ན་འདུག་པ་ལ་སོད་ཅིག་ཅེས་གསོད་བྱེད་དུ་
ངས་མིང་དུ་བཏགས་པ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །ངས་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངས་བྱས་པ་སྟེ། དེས་མེ་ཏོག་ཕྲེང་བརྒྱུས་འདྲ་བའི་དགེ་སློང་གཏུབས་པ་སྟེ། མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་བརྒྱུས་པའི་སྐུད་པའི་ཕྲེང་བ་གཏུབས་པ་ནི་བཅད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཚན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བ་ཆོས་སྨྲ་
བ་ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་ཅན་སྐྱོན་མེད་པ་དུམ་བུ་དུམ་བུར་བྱས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །ནགས་མཆོག་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་དགའ་བ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཁྱོད་ནི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གྱི་མ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་པས་ཁྱོད་མི་བཞུགས་ན་དེ་དག་མ་དང་བྲལ་བའི་བུ་ཆུང་ངུ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་བར་

117-1-127b

འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་ཁྱོད་བཞེངས་ལ་ནགས་སུ་གནས་པར་མཛོད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱོད་ལ་འཆི་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །གང་གི་དོན་དུ་བྱོན་པ་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྒྲུབས་ལགས་ཀྱིས་པའོ། །དགེ་སློང་ཤིན་ཏུ་སྙིང་རྗེས་ངུ་ཞིང་ཚོལ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་དུ་
བཟང་པོའི་ནགས་ན་གནས་པའི་དགེ་སློང་རྣམས་འོང་བར་འཆི་བས་ཇི་སྲིད་མ་མཆིས་ཀྱི་བར་དུ་ཁྱོད་བཞེངས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའོ། །ལག་པ་གཡས་པས་མེ་ཏོག་རྒྱལ་མཚན་ཐོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཡོན་པ་དང་གཡས་ཀྱི་ཕྱོགས་ནས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་གདུགས་
དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་དང་། རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་བ་དན་དང་། གོས་དང་། རྒྱན་ལ་སོགས་པས་ལམ་ཡང་ལེགས་པར་བརྒྱན་ནས་མཆིས་པས་ཆོས་བསྟན་པའི་དོན་དུ་བྱོན་པ་ལགས་པས་བཞེངས་ལ་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དུ་གཤེགས་ནས་ཆོས་བསྟན་པ་མཛོད་ཅིག་ཅེས་
གསོལ་བ་འདེབས་པའོ། །ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་མཐུ་ཆེན་ལ་ལ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་འགའ་ཞིག་སའི་སྟེང་དུ་ལྷུང་བར་གྱུར་ཀྱང་། ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཁྱོད་བསད་པར་གྱུར་པས་
ས་ལ་ལྟུང་བར་གྱུར་ཅིང་དུམ་བུ་དུམ་བུར་བཅད་པར་གྱུར་ཀྱང་མཛེས་པར་གནས་སོ། །དགེ་སློང་རབ་ཏུ་སྙིང་རྗེས་ངུ་ཞིང་ཚོལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་ཤི་བ་མཐོང་ན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བཅོམ་པར་འགྱུར་ལ། ཐོས་པས་ཀྱང་མྱ་ངན་གྱི་
ཟུག་རྔུས་ཟུག་པར་འགྱུར་རོ། །ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་ཆེ་བར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་རི་ཡི་རྒྱལ་པོ་ལྟར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མཚན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ལེགས་པར་བརྒྱན་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕྲེང་བ་ཡང་བུད་མེད་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བ་གཏུབས་པ་
བཞིན་དུ་བདག་གིས་དུམ་བུ་དུམ་བུར་བྱས་སོ། །བདག་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་རིང་བས་རིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ནི་སྐྱབས་འདོད་པ་ལགས་ན་བུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྐྱབས་བྱེད་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདས་པ་དང་། མ་བྱོན་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དེ་

117-1-128a

བཞིན་གཤེགས་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟར་སྲ་ཞིང་བསྟན་པའི་སྐུ་མངའ་བ་དེ་དག་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟར་མི་ཕྱེད་པའི་སྐུ་མངའ་བ་དེ་དག་ལའོ། །དེར་ནི་དགེ་སློང་དུམ་བུར་བྱས་པ་མཐོང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དེ་དུམ་བུ་དུམ་
བུར་བཅད་པ་མཐོང་ནས་སྙིང་རྗེ་རྗེ་ལྟར་ངུ་ཞིང་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་ནགས་ཚལ་དུ་སོང་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་གོ་བར་བྱེད་པ་ནི། མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འདིར་བསད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། བསམ་གཏན་དང་། 
ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཅིང་ངུ་བའི་སྒྲས་ལྷ་དེ་དག་གིས་གོ་བར་བྱས་པ་དང་། ལྷ་ཡི་ཆོ་དེའི་སྙིང་རྗེ་ཐོས་ནས་ནི། །དགེ་སློང་དེ་ཀུན་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ངུ་བའི་སྒྲ་ཐོས་ནས་དགེ་སློང་དེ་ཐམས་ཅད་མཆོག་
ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་ནས་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ལྟ་བའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དུ་ཞུགས་སོ། །ཞུགས་པ་དང་དེ་དུམ་བུ་དུམ་བུར་བྱས་པ་མཐོང་ནས་སྐད་ཆེན་པོ་བཏོན་ནས་ཆོ་ངེས་བཏབ་སྟེ་ངུས་ནས་བརྒྱལ་ཏེ་ས་ལ་འགྱེལ་ཏོ། །དགེ་སློང་དགེ་འདུན་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་སྨྲ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
ལ། ལྷ་དགེ་སློང་འདིས་ཉེས་པ་ཅི་ཞིག་བྱས་ཞེས་ཉེས་པའི་རྒྱུ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དམ་སྙམ་དུ་དོགས་ནས་དྲིས་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་སྐྱོན་མེད་ཤིན་ཏུ་བསྡམས་པ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་ཀྱི་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་གྱི་
གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཤེས་པའི་བདག་དང་གཞན་གྱིས་སྤྱོད་པ་ཤེས་པ་བརྗེད་པ་མེད་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་ཐར་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་རྣམས་
ལ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་པ་ལྟར་ལྟ་བའི་བྱམས་པ་དང་ལྡན་ཡང་ཆགས་པས་ལྟ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདོད་པའི་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདོད་པ་ངན་ཅིང་བཙོག་ལ་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མཐོ་རིས་ཀྱི་བགེགས་སུ་

117-1-128b

གྱུར་པ་དང་། དབང་ཕྱུག་ཐམས་ཅད་ཉམས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཕ་མ་གསོད་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཉམས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དུམ་བུ་དུམ་བུར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་འདོད་པ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །འདོད་པས་ལྡོངས་པར་གྱུར་ཅིང་འདོད་པའི་དབང་གྱུར་སྐྱེ་བོས་སྡིག་པའི་ལམ་རྣམས་བྱེད། །
འདོད་པ་བསྟེན་པས་རབ་ཏུ་ཉམས་ཤིང་མྱོས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱིས་པ་འདུ་འཛིར་གནས། །འཇིགས་ཤིང་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་པར་འཇུག་པའི་ངུ་འབོད་དག་དང་ངུ་འབོད་ཆེན་པོར་འགྲོ། །དེའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མཐའ་ཡས་ཡུལ་གྱུར་འདོད་པ་སྤངས་ལ་དགེ་ལ་འཇུག་པར་གྱིས། །ལུས་ནི་སྒྱུ་མ་གསོག་
དང་འདྲ་བ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལུས་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རིག་ཅིང་། ལག་པ་དང་། རྐང་པ་དང་། མིག་དང་། ཡན་ལག་གི་མཆོག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལྟོས་པ་མེད་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་འདོད་པས་ཡོངས་སུ་གཏང་བར་བྱ་ཞིང་། སྦྱིན་པ་དང་། 
ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། བསམ་གཏན་དང་། ཤེས་རབ་རབ་ཏུ་བསྒོམས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་དོན་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་དང་། རྟ་དང་། ཤིང་རྟ་དང་། གྲོང་
ཁྱེར་གྱི་མཆོག་དང་། ཁང་བཟངས་དང་། ཁང་པ་བརྩེགས་མ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པ། ཤིན་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཕྲེང་བས་རྣམ་པར་བརྒྱན་པ། གཞོན་ནུ་མས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ། དཔེ་མེད་ཅིང་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཆུང་མ་དང་། བུ་དང་། བུ་མོ་རྣམས་ཀྱང་གཏོང་
བར་བྱེད་དོ། །དགའ་ནས་མཆོད་པ་མཚུངས་པ་མེད་པ་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། ཐམས་ཅད་གཏོང་བ་འབའ་ཞིག་མ་ཟད་ཀྱི །མཆོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་མཆོད་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །འདོད་པའི་ཁམས་རྣམས་དང་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས། །གཟུགས་མེད་ཁམས་ལ་དེ་དག་མི་གནས་
ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཟུགས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཁམས་གསུམ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་། བདག་དང་སེམས་ཅན་དང་སྲོག་དང་གང་ཟག་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བ་དངོས་པོ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། མི་བདེ་བ་དང་། མཐའ་

117-1-129a

དང་། མཐའ་མེད་པ་དང་། ཡོད་པ་དང་། མེད་པ་དང་། བུད་མེད་དང་། སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བའོ། །འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་དང་། རྒྱགས་པ་དང་། ང་རྒྱལ་དང་། མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་
དང་། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བའོ། །སུ་དག་གཞན་ལས་ཆོས་མཆོག་ཐོས་ནས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་ཐོས་ནས་བློ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །འབྲུ་མར་གང་བའི་སྣོད་བཞིན་དང་ཞིང་
དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་ཏིལ་མར་གྱི་སྣོད་ཀྱི་ནང་དུ་ཉེ་བ་ན་གནས་པའི་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང་། གཅད་པ་དང་། དབུག་པའི་རང་བཞིན་ངེས་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པའི་
དོན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །མཛའ་བ་བྱས་ན་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་སྐྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་། ཁོང་ཁྲོ་རྣམ་པར་སྤངས་པ། ཕྱི་དང་ནང་གི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ། སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་བདེ་
བར་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་མ་ལུས་པར་འཛིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ། སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བསད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་གྱིས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ལས་མེ་ཏོག་ཟླ་
མཛེས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་བྱེ་བྲག་རྒྱ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཐོས་ནས་ལས་ངན་པ་བྱས་པས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་ནས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་ལན་བཏབ་པ། ནགས་ཁྲོད་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། 
ནགས་ཁྲོད་སྟུག་པོ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་པས་ཡང་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐུགས་རྗེའི་སྟོབས་ལྡན་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མགོན་མེད་པའི་སེམས་ཅན་བསྒྲལ་བར་དམ་བཅས་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཁྱེད་ཀྱིས་

117-1-129b

ཤིན་ཏུ་དྲག་པའི་སྡིག་བགྱིས་པ་བདག་ལ་སྐྱབས་མཛོད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཀུན་དགའ་བོ་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཡང་མ་ཆགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཕན་པའི་དོན་དུ་འཇུག་པའི་རིམ་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་
དང་། སྲོག་ལ་མ་ཆགས་པར་བྱ་བ་དང་། ཆགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་ཤེས་ནས་བླང་བ་དང་བཏང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཞུས་པ་དང་། དབྱེ་བ་གསུངས་པ། ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཆགས་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་རྣམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ལུས་དང་སྲོག་ལ་མ་ཆགས་པ་ནི་
དགེ་བའི་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་པོ་ལ་དགོངས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་དེ་དག་ཉིད་གསལ་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གང་དག་ཆགས་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་དག་སྙིང་
པོ་མེད་པའི་ལུས་རྨ་བཞིན་དུ་རྟག་ཏུ་རྣག་འཛག་པ་དང་། སྲོག་ཀྱང་ངེས་པར་གཡོ་བ་ལ་ཆགས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་དྲག་པའི་ལས་བྱས་ནས་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་དམྱལ་བ་ཐར་བར་དཀའ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་གང་དག་དབུ་བའི་གོང་བུ་ལྟ་བུའི་ལུས་དང་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བར་
འགྲོ་བའི་སྲོག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་དེ་དག་ནི་རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་ལ་ཞུགས་པ་དེ་དག་དམ་པའི་འགྲོ་བས་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སེམས་ཉེ་བར་བཞག་ནས་དབེན་པ་ན་བདེ་བར་གནས་པ་དང་། 
དགོན་པ་དང་ནགས་ཁྲོད་ཀྱི་བདེ་བ་སྤངས་ཏེ། གྲོང་ལ་སོགས་པར་གནས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་བར་དེ་ལྟར་ཆོས་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྔོན་བྱུང་བའི་གཏམ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ངས་སྔོན་སྤྱད་པ་དག་ནི་སྤྱོད་པ་ན། །དེ་ཚེ་རྒྱལ་པོ་དཔའ་
བས་བྱིན་དུ་གྱུར། །འདོད་པའི་རྒྱུ་ཡིས་དགེ་སློང་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ང་ཡིས་བསད། །ཅེས་བྱ་བར་འགྲེལ་ཏོ། །རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་རིན་ཆེན་ལྡན་ཞེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ནས་འབྱུང་བའི་དུས་སུ་འཁོར་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཐོང་བར་གྱུར་ནས་

117-1-130a

ཞེས་བྱ་བ་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ནས་བྱུང་ནས་ཤིང་རྟ་ལ་ཞོན་པའི་ཚེ་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པའི་དགེ་སློང་མཐོང་ནས་འདིས་ནི་བདག་གིས་རྒྱལ་སྲིད་ཁྱེར་བའི་དོགས་པ་ཡོད་སྙམ་དུ་ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣའི་དབང་གིས་འཇིགས་པའི་བློ་
བདག་ལ་སྐྱེས་ཏེ། བུ་དང་བུ་མོ་དང་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བསྐོར་བར་མཐོང་ནས་བདག་གིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཕྲོག་པར་གྱུར་ཏོ་སྙམ་ནས་ཕྲག་དོག་དང་། སེར་སྣ་དང་། ཁྲོ་བས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་དབང་ཕྱུག་རྒྱགས་པས་བུ་ལ་འདི་སྐད་བྱས། མདུན་ན་འདུག་པའི་དགེ
སློང་བསད་པར་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཞོན་ནུ་དེ་དག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བསོད་ནམས་བསགས་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་དགེ་སློང་འདི་མི་གསོད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང་། བུ་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་ཐོས་ནས་ཤིན་ཏུ་ཁྲོས་པའི་བཞིན་གྱིས་གསོད་པའི་གཤེད་མ་
དགའ་བྱེད་ལ་སྨྲས་པ། མྱུར་བ་མྱུར་བར་དགེ་སློང་འདི་སོད་ཅིག །ཅེས་བསྒོ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་དྲག་པོའི་ལས་ཅན་གསོད་པའི་གཤེད་མ་དགའ་བྱེད་ཀྱིས་དགེ་སློང་དེ་དུམ་བུ་དུམ་བུར་གཏུབས་སོ། །བཅད་པའི་འཕྲོ་ནས་ཀྱང་འོ་མའི་རྒྱུན་འབབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་
ནོ། །བདག་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ནས་ཕྱིར་ལོག་ནས་ཕྱོགས་དེར་ཕྱིན་པ་དང་། ལུས་དུམ་བུ་དུམ་བུར་བྱས་ཀྱང་འགྱུར་བ་མེད་པ་དེ་མཐོང་ནས་རྒྱུ་ཅི་ཞིག་གིས་འགྱུར་བ་མེད་པར་འདུག་སྙམ་ནས་བདག་ངོ་མཚར་སྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བར་སྣང་ལས་ལྷ་རྣམས་ངུ་ཞིང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པའི་སྒྲ་
ཐོས་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་སྡིག་པའི་ལས་ཤིན་ཏུ་མི་ཟད་པ་བྱས་ཏེ། སྡིག་པའི་ལས་དེས་ཁྱོད་ངེས་པར་མནར་མེད་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་ཐོས་པས་རྒྱལ་པོ་དེ་ལྷས་བསྐུལ་བས། སྡུག་བསྔལ་ཞིང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཤིན་ཏུ་སྐྲག་པའི་སེམས་ཀྱིས་མནར་མེད་པར་འགྲོ་བའི་སྒྲ་ཐོས་
པས། བདག་གིས་ཤིན་ཏུ་མི་ཟད་པའི་སྡིག་པའི་ལས་བྱས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་བདག་གིས་བཀྲོངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཛོད་འཛིན་པ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲོན་མར་གྱུར་པ། མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་སེལ་བ་ལ་མཁས་

117-1-130b

པ། ཆོས་བདུད་རྩིའི་སྨན་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའི་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་བདག་གིས་བཀྲོངས་སོ་ཞེས་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་དགུ་དག་ལ་གང་འཆད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མང་དུ་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཅིང་། འདས་པ་དང་། མ་བྱོན་པ་དང་། 
ད་ལྟར་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བྱ་བ་ལས་སྐྱབས་གཞན་མེད་དོ་སྙམ་མོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་སྙིང་རྗེ་དང་བཅས་པ་རྒྱ་ཆེར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པ། ཀུན་དུ་བཟང་པོར་
འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་གྱིས། །ཁྱོད་ལ་རྣམ་པ་མང་པོར་བསྒོ་བ་བགྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་ནགས་ཁྲོད་ན་གནས་པའི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གྱིས་རྣམ་པ་མང་པོར་བསྒོ་བ་བགྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་རིན་ཆེན་ལྡན་དུ་མ་བཞུད་ཅིག་ཅེས་
ཡོངས་སུ་བསྒོ་བ་བྱས་པའོ། །ཁྱོད་ཀྱི་སྲོག་གི་བར་ཆད་བྱུང་ད་རེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱི་དགེ་སློང་དགེ་འདུན་ཚིག་མ་བཟུང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གྱི་བཀའ་བཅག་ནས་གང་གི་དོན་དུ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གཤེགས་པའི་དོན་དེ་ད་བཞེངས་ལ་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པར་མཛོད་ཅིག་པའོ། །ལྷ་རྫས་མྱུ་གུ་སྣ་ཚོགས་བརྒྱན་པའི་ས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་ནགས་ཚལ་དམ་པ་བོར་ནས། གང་གི་དོན་དུ་ཁྱོད་འདིར་བྱོན་པའི་དོན་དེ་བདག་ལ་འདིར་གསུངས་ཤིག་དེ་ཐོས་པ་དང་ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་བཞིན་དུ་
བགྱིའོ། །སངས་རྒྱས་སྲས་པོ་བཞེངས་ལ་བཀའ་སྩོལ་ཅིག །བདག་ནི་མགོན་མེད་ཁྱོད་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམྱལ་བ་མནར་མེད་པར་འཆི་བ་ལས་གཟུང་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཅིག་པུ་རི་དྭགས་རྒྱལ་པོ་སེང་གེ་ལྟར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་གོ་བར་ཟད་
དོ། །བདག་གིས་དཔའ་བོ་དུམ་བུ་དུམ་བུར་བཅད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་སྟེ་བདག་གི་ཇི་སྲིད་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་འདིར་མ་བྱོན་གྱི་བར་དུ་ཁྱོད་བཞེངས་ལ་བདག་གིས་གསོལ་བ་བཏབ་པ་བཞིན་དུ་མཛད་པར་འོས་སོ། །མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་མི་འཇིགས་བདག་སྩོལ་ལ། །

117-1-131a

བཞེངས་ལ་བདག་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་ལས་བསྒྲལ་བའི་ཕྱིར་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལྟ་བུའི་ཁྱོད་ཀྱི་ལུས་མཚན་དང་ཆ་ཤས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡང་བཞེངས་ལ་བདག་ལ་མི་འཇིགས་པ་སྩོལ་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའོ། །སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་ལ་མི་
འཇིགས་པ་སྩོལ་བར་མཛད་པའི་ལྷ་ཁྱོད་ནི་ཉེས་པ་ལས་རབ་ཏུ་གྲོལ་བ་ཆོས་སྨྲ་བ་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་བདེ་བར་གཤེགས་པས་བསྟན་པའི་ཆོས་བཤད་དུ་གསོལ་ཞེས་པའོ། །དེ་རིང་བདག་ལ་སྣ་གཅིག་སྣང་བར་མཛོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་གི་བློའི་མི་ཤེས་པའི་
མུན་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་ཉི་མ་ཤར་བར་མཛོད་ལ། བཞེངས་སུ་གསོལ་ཏེ་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་ཉི་མའི་སྣང་བར་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་དམྱལ་བར་འགྲོ་བའི་མུན་པ་ཆེན་པོ་བསལ་དུ་གསོལ་ཞེས་གསོལ་བ་འདེབས་པའོ། །ཉོན་མོངས་བྱེད་པའི་སྡིག་སེམས་ཅི་རུ་རུང་། །རྒྱགས་པས་
ཁེངས་པའི་རྒྱལ་སྲིད་ཅི་རུ་རུང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐམས་ཅད་དུ་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་འཁྲིད་པར་བྱེད་པའི་སྡིག་པའི་ལས་བྱེད་པའི་སེམས་དེ་ལྟ་བུ་ཅི་རུ་རུང་། རྒྱལ་སྲིད་ནི་རྒྱལ་པོའི་དབང་ཕྱུག་ཉིད་དེ། དེས་ཀྱང་ཅི་རུ་རུང་ཞེས་བྱ་བ་སྡིག་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་
ཅད་སྤངས་ཏེ་གཅིག་པུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བུ་དང་བུ་མོ་མ་ཡིན་ཆུང་མ་འཁོར་རྣམས་མིན། །གྲོང་ཁྱེར་ཡུལ་འཁོར་ཆེན་པོ་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་མིན། །དེ་དག་ནང་ནས་གཅིག་ཀྱང་བདག་དང་འགྲོ་མི་འགྱུར། །འདི་ནས་བདག་གིས་སྙིང་པོ་ཅི་མ་བླངས། །དམྱལ་བའི་རྗེས་མཐུན་སྡིག་
པ་འཇིགས་རུང་བ། །ངོགས་གཉིས་རིང་དུ་བྱེད་པ་རབ་ཏུ་དྲག་པ་དེས། །བདག་ཉིད་གཅིག་པུ་མནར་མེད་ཁྲིད་པར་འགྱུར། །བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དོན་མེད་བྱས། །ཧ་ཧ་བཟོད་དང་དཀའ་ཐུབ་བརྟུལ་ཞུགས་བཟང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་དང་། ངེས་པ་
ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕུང་པོ་ཁྱོད་སྐྱབས་མ་མཆིས་པ་བདག་བོར་ནས་གང་དུ་གཤེགས་ཞེས་བྱ་བའོ། །འཕགས་པ་ཁྱོད་ཀྱི་ལུས་དང་ཡན་ལག་བཅད་པ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཁྱོད་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་བཅད་པར་གྱུར་པ་ན་འོད་ཟེར་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བར་གྱུར་ཅིང་འོ་མའི་རྒྱུན་བྱུང་བར་

117-1-131b

གྱུར་པས་སྐྱེ་བོ་མ་ལུས་པ་ངོ་མཚར་བསྐྱེད་པར་མཛད་པས། ཁྱོད་བཞེངས་ཤིག་ཅེས་གསོལ་བ་འདེབས་པའོ། །བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་ཅན། ཆོས་ཟབ་མོ་རབ་ཏུ་སྟོན་པའོ། །ས་བཅུ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན། དབང་བཅུའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པས་དབང་བཅུ་ལ་
དབང་དུ་གྱུར་པ་ཁྱོད་གང་དུ་གཤེགས་ད་མྱུར་དུ་བཞེངས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའོ། །དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་གང་དུ་ཐལ་ནས་ཐུགས་རྗེའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་བདག་ལ་ཅི་སྟེ་མི་གཟིགས། ཁྱོད་ཀྱིས་བཟོད་པའི་རང་བཞིན་དུ་མཛད་ན། བདག་ལྟ་བུ་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ཁྲོ་བར་དགོངས། 
དེ་ལྟ་བས་ན་ཆོས་སྨྲ་བ་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ཅིའི་སླད་དུ་ཅང་མི་གསུང་བར་ཡུན་རིང་དུ་བཞུགས། དུས་རིང་པོར་ཆོས་མི་སྟོན་པར་བཞུགས་པ་མཛེས་པ་མ་ལགས་སོ། །ཁྱོད་བཞེངས་ལ་བདག་གི་ཁབ་ཏུ་གཤེགས་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་སྤོབས་པས་བུད་མེད་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
ཆེན་པོས་ཆོས་བསྟན་དུ་གསོལ། ལྷ་ཁྱོད་ལྷ་ཡི་ལུས་འདི་མི་ཤིགས་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་བཞིན་རྡོ་རྗེ་ལྟར་མི་ཕྱེད་པའི་སྐུ་ནི་ལྷ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་བཤིག་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་པས་དུམ་བུ་ལྟར་སྣང་བའི་སེམས་ཅན་རྨོངས་པར་མཛད་པའི་སྒྱུ་མ་མི་
མཛེས་པས་བཞེངས་ཤིག །ཡང་དོན་དམ་པར་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ལ་དབྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དུམ་བུ་དུམ་བུར་སྣང་བ་འདི་ནི་སྒྱུ་མ་ཙམ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྱུ་མ་མཛད་པ་མི་མཛེས་སོ། །སྒྱུ་མའི་རྣམ་པར་སྤྲོས་པ་ཐོང་མཛོད་ལ་བཞེངས་ནས་བླ་ན་
མེད་པའི་ཆོས་བསྟན་ཅིང་བཤད་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པའི་བྱེ་བྲག་གོ། །སྒྱུ་མའི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པའི་ལུས་ཙམ་སྟེ། །ཤ་དང་རུས་པ་ཁྲག་དང་བྲལ་ཞིང་དྲི་མ་རྣམ་པར་དག །མཚོན་དང་མེ་དང་རྡོ་རྗེའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཀྱང་ནི་མི་ཕྱེད་པའི། །ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཇི་ལྟར་གཤིག་པར་ནུས་པ་
ཡིན། །རང་བཞིན་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་གྱུར་ནས། །སྐྱེ་བོ་མ་ལུས་ཕན་ཕྱིར་ཐུབ་དབང་གཟུགས་ཀྱི་སྐུས། །འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་སྟོན། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་དེ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་དེ་ནི་སུ་ཡིས་ཤིགས། །ཧ་ཧ་འཕགས་པ་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཚུར། །ཞེས་

117-1-132a

བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཁམས་གསུམ་གྱིས་འདོད་ཅིང་ཆགས་པར་བྱ་བ་ལ་མ་ཆགས་པས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་མར་གྱུར་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་ཇི་ལྟར་ངན་སོང་དུ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་ངན་སོང་གི་སྒོ་བཅད་དུ་
གསོལ། དེས་ན་ཐར་པའི་ལམ་རྣམས་ནི་དབྱེ་བར་མཛོད་ཅིག་པའོ། །མགོན་པོ་ཁྱོད་ནི་དགུང་བདུན་བཤོས་མ་གསོལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆོས་སྟོན་པ་ལ་ཞེན་པས་དུས་ཡོལ་བར་གྱུར་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་དགུང་བདུན་དུ་བཤོས་མ་གསོལ་གྱིས་བདག་གི་སྡུམ་པར་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་
རིན་ཆེན་ལྡན་དུ་གཤེགས་ལ་བཤོས་གསོལ། ཆོས་བསྟན་དུ་གསོལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པའི་སེམས་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་དེ་ལྟ་ན་སྨོན་ལམ་བཏབ་པའི་དོན་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །ཁྱོད་ཉིད་ཀྱིས་མགོན་དང་བཅས་པའི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་དེ་ཡང་ཁྱོད་
མེད་ན་མགོན་མེད་པར་གྱུར་པས། སེམས་ཅན་སྙིང་པོ་ཁྱོད་ནི་མྱུར་བཞེངས་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཞེངས་ལ་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་དབུགས་འཐོན་མཛོད་ཅིག །ཁྱོད་ནི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་གསུམ་གྱི་སྒྲོན་མར་གྱུར་པ་ལགས་པས་ཁྱོད་མི་བཞུགས་ན་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ལོང་བ་ལྟ་
བུར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་བཞེངས་ལ་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་ནགས་ཚལ་དུ་གཤེགས་ནས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ལ་བདག་ཉིད་སྟོན་ཅིག་པའོ། །ཀྱེ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྟབ་པའི་དོན་ཏོ། །ཀྱེ་ཀྱེ་ཞེས་བྱ་ནི་མི་གཡེངས་པར་བྱ་བའོ། །ཀྱེ་ཀྱེ་ཆོས་འཛིན་ཡོན་ཏན་རྨད་བྱུང་ཆེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
པ་ལ། ལུང་དང་རྟོགས་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་ཁྱོད་ལྟ་བུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཨ་ཤྭཏྠའི་མེ་ཏོག་ལྟ་བུ་ཁྱོད་ཀྱི་ཤེས་རབ་དང་། སྙིང་རྗེའི་སྤྱན་གྱིས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ལ་རྣམ་པར་གཟིགས་ལ་ངག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་དོན་དམ་པའི་
གཟུངས་བཤད་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བདག་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་བཞེངས་ལ་ཁྲོ་བ་མེད་པ་བསྟན་དུ་གསོལ། གང་གི་ཕྱིར་བཟོད་པ་དང་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁྱོད་ལ་ཁྲོ་བ་གཟུགས་ལ་མངའ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་རིང་ཁྱོད་བཞེངས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བཞེངས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཅིག་ཅེས་

117-1-132b

ཐམས་ཅད་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་དོན་དུ་ཞུགས་པས་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་གདུང་བ་ཞི་བར་བྱེད་པས་དཔེ་མེད་པའི་ཟླ་བ་བཞེངས་ཤིག །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བསླབ་པ་དང་། བརྟུལ་ཞུགས་དང་། ཐོས་པ་དང་། 
བློ་གྲོས་དང་། རྟོགས་པས་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་མཛད་པ། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཚོན་གྱིས་ཁ་དོག་བསྒྱུར་བའི་ངུར་སྨྲིག་འཆང་བ། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་བསམ་པ་ཅན། ལུས་དང་། ངག་དང་། སེམས་རབ་ཏུ་ཐུལ་བ། མ་ཐུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བར་མཛད་
པ་དང་། གཉིད་ལོག་པ་དང་། རབ་ཏུ་ལོག་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས། ཆོས་ཀྱི་སྒྲས་སད་པར་མཛད་ནས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པར་མཛད་པའོ། །ཀྱེ་ཀྱེ་སྦྱིན་པ་ཡི་ནི་སྤང་ལེབ་ལ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཐ་གུས་འབྲེལ་བའི་གྲུ་སྦྱོར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་
པོའི་གྲུའི་དེད་དཔོན་དུ་བསྟན་ཏོ། །སྦྱིན་པའི་སྤང་ལེབ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཐ་གུས་བཅིངས་ཤིང་བཟོད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་བཅིངས་པ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རླུང་གཡོར་བཙུགས་པ། མངོན་པར་འདོད་པའི་ཡུལ་དུ་འགྲོ་བའི་བསམ་གཏན་གྱི་མཐུན་པའི་རླུང་གིས་ཕུལ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྐྱབ་འཛིན་པས་
ལེགས་པས་བཟུང་ནས་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གྲུར་ཞུགས་ནས་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་མ་རིག་པ་དང་། སྲེད་པ་དང་། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རླབས་ཀྱིས་མ་ལུས་པ་ཁྱབ་པར་གཡེངས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྒྲོལ་བར་བྱེད་དགོས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་གཉིད་ལོག་པ་བཞིན་དུ་སེམས་
ཅན་གྱི་དོན་ལ་བཏང་སྙོམས་སུ་མཛད་ཅེས་བྱ་བའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། ཀྱེ་ཀྱེ་སྨན་པའི་དམ་པ་བརྟུལ་ཞུགས་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ནད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་། གསོ་བ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པའི་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་ཁྱོད་བཞེངས་ལ། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་
སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་ནད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མནར་བར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་གཟིགས་ཏེ། ཉེས་པའི་ནད་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདུད་རྩིའི་སྨན་སྦྱིན་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པར་བྱས་ནས་བདུད་རྩིའི་

117-1-133a

དབྱིངས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དགོད་པར་བྱའོ། །ཀྱེ་ཀྱེ་མཁས་པ་ཡེ་ཤེས་རྒྱ་ཆེར་བསླབས། །ཆོས་ཀྱི་རྔ་དག་ཤིན་ཏུ་རྡུང་བ་མཛོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐུན་མོང་དུ་ཆོས་བསྟན་པའི་རྒྱུ་མཚན་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རྔ་དག་ཤིན་དུ་རྡུང་བ་སྟེ་ཆོས་
ཀྱི་རྔའོ། །རྡུང་པ་ནི་ཆོས་དང་། དོན་དང་། ངེས་པའི་ཚིག་དང་། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཐོབ་པས་ཆོས་སྨྲ་བ་ཆེན་པོར་གྱུར་པས་སེམས་ཅན་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་ལ་བསམ་པ་དང་། ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྟོན་པས་ཡང་དག་པའི་ལམ་ལ་
དགོད་པར་མཛད་པའི་ནུས་པ་མངའ་བཞིན་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་བཏང་སྙོམས་སུ་མཛད་ཅེས་བྱ་བའོ། །མེ་ཏོག་ཟླ་བ་མཚན་མཆོག་བརྒྱན་པ་ཀྱེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསགས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ལ་གཞན་གྱིས་ཉེ་བར་བཅོམ་པའི་འཆི་བ་
ཡོད་པར་མི་འགྱུར་བས། ཀྱེ་མེ་ཏོག་ཟླ་བ་ཁྱོད་བཞེངས་ལ་འཁོར་བའི་བཙོན་རར་བསྡོམས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དགྲོལ་དུ་གསོལ་ཞེས་གསོལ་བ་གདབ་པའི་ཕྱིར། མེ་ཏོག་ཟླ་བ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཀྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་གིས་གསོལ་བ་གདབ་པའི་ཚིག་གསོན་ལ་དགེ་
སློང་གི་དགེ་འདུན་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བསམ་གཏན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ནགས་ཁྲོད་དུ་བཞུགས་ལ་བསམ་གཏན་བཞི་ལ་བསམ་གཏན་པ་དང་རྟག་ཏུ་སེམས་ནང་དུ་བསྡུ་བ་དང་། མཛའ་བ་དང་མཛའ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་མཉམ་པའི་སེམས་ཀྱིས་རི་རབ་བཞིན་མི་གཡོ་བའི་ཐུགས་མངའ་བ་ཁྱོད་བཞེངས་ལ་
ཚུར་སྤྱོན། སངས་རྒྱས་དང་། སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཅན་ལ་རབ་ཏུ་མཉམ་པར་བཞུགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་ངེས་པར་བཞུགས་ནས་བདུད་བཞི་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་ཏེ། མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ཡོངས་སུ་
རྫོགས་པར་ལེགས་པར་བསྒོམས་པས་དེ་དག་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་མངའ་བས་ཁྱོད་ཀྱིས་མི་མཁྱེན་པ་ཅི་ཡང་མི་མངའ་ཡིས་བདག་གི་བསམ་པ་ཕྱིར་ཞིང་གདུང་བར་གྱུར་པའི་མེ་འདི་ཞི་བར་མཛད་དུ་གསོལ། བདག་གིས་གསོལ་བ་བཏབ་པ་དོན་ཡོད་པར་མཛད་དུ་གསོལ། ཁྱོད་ཀྱི་བཞེད་པ་ཐམས་ཅད་

117-1-133b

བདག་གིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྒྲུབ་ཀྱིས་བཞེངས་སུ་གསོལ། ཁྱོད་དུམ་བུ་དུམ་བུར་མ་བཞུགས་ཤིག །གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་དང་། ཚོང་དུས་དང་། སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་དང་། བློན་པོ་དང་། བུ་དང་བུ་མོ་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཨ་ག་རུ་དང་། ཙན་དན་དང་། གུར་
ཀུམ་དང་། ག་པུར་དང་། གླ་རྩི་ལ་སོགས་པའི་དྲི་ཞིམ་པོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་མེ་ཏོག་དྲི་ཞིམ་པོས་ཡོངས་སུ་བཀང་བའི་སྒྲོམ་བུ་མྱུར་དུ་གྱིས་ལ་གང་དུ་ཆོས་སྨྲ་བའི་པུར་སྲེག་པ་དེར་ཁྱེར་ཅིག་ཅེས་བསྒོ་ནས། འབྲུ་མར་དྲི་ཞིམ་པོ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་ཨ་ག་རུ་དང་ཙན་དན་དང་། ལྷ་ཤིང་
རྣམས་ལས་མེ་སྦར་ནས་སྒྲོམ་དུ་དེའི་ཕུར་བཅུག་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་མེ་སྦར་ནས་སྲེག་པའི་ཆོ་ག་བྱས་སོ། །སྲེག་པའི་ཆོ་ག་ནི་ཤིང་ཕྲན་བཅུག་ནས་མེ་སྦར་བའོ། །དེ་ནས་ཆོས་སྨྲ་བ་དེའི་ལུས་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་བཞིན་དུ་སྐུ་གདུང་གི་ཕུང་པོ་
བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་དེས་ནི་མཆོད་རྟེན་བྱས་ནས་སུ། །འདི་ལ་ངས་ནི་མཆོད་པ་བྱ་ཞེས་ཟེར། །ཞེས་པ་ལ། ངས་འདིའི་མཆོད་རྟེན་སྐུ་གདུང་གི་སྙིང་པོ་ཅན་བྱས་ལ་ལས་ངན་པ་བྱས་པ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མཆོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་མེ་ཏོག་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་དང་། ཕྱེ་མ་དང་། གདུགས་
དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་དང་། རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་བ་དན་དང་། སིལ་སྙན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་དང་བཅས་པས་དུས་གསུམ་དུ་སོང་ནས་མཆོད་པ་བྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་མཆོད་རྟེན་གྱི་མདུན་དུ་འདུག་ནས་དུས་གསུམ་དུ་མི་ཤེས་པས་བྱས་པའི་སྡིག་པ་རྣམས་བཤགས་པར་བྱེད་དོ། །
སླན་ཆད་ཀྱང་མི་བགྱིད་པར་སྡོམ་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུས། ལོ་སྟོང་བྱེ་བ་ཕྲག་ནི་དགུ་བཅུ་ལྔར། །ཉེས་པ་བྱས་པ་དག་ཀྱང་རབ་བཤགས་ཤིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་ལྔར་ཉེས་པ་བྱས་པའི་ལས་རྣམས་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཉམས་པ་དང་། མ་རལ་བ་དང་། མ་འདྲེས་པ་
དང་། དྲི་མ་མེད་པ་བསྲུངས་པར་གྱུར་ཏོ། །གསོ་སྦྱོང་དག་ཀྱང་དེ་ཚེ་རབ་གསོས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ལ་གསོ་བ་ཡོད་པས་ན་གསོ་སྦྱོང་སྟེ། གསོ་སྦྱོང་ལ་ལོ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་ལྔར་གནས་སོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ཀྱང་ལུས་ཞིག་ནས་དེ་མནར་མེད་པར་ལྷུང་བར་གྱུར་ཏེ། འདོད་པའི་ཕྱིར་སྙིང་རྗེ་མེད་པའི་

117-1-134a

ལས་བྱས་པས། སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་ཏོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་བདག་གིས་མཉེས་པར་མ་བྱས་སོ། །ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་ལྔར་ང་ལོང་བར་ཡང་གྱུར་ཏོ། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་སུ་ངའི་མིག་བཅར་བར་གྱུར་ཏོ། །ལག་
པ་དང་། རྐང་པ་དང་། རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་། མགོ་ཡང་བཅད་དོ། །མིའི་འགྲོ་བར་སྐྱེས་ཀྱང་རུང་། འགྲོ་བ་གཞན་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་རུང་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནོན་པར་གྱུར་ཅིང་སྐྱབས་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་མི་ཟད་པའི་ལས་བྱེད་པ་སྤང་བར་བྱའོ། །
བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ལག་པ་དང་། རྐང་པ་དང་། མགོ་དང་། བུ་དང་། བུ་མོ་དང་། ཆུང་མ་ཤིན་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང་ཞིང་ཡིད་འཕྲོག་པ་རྣམས་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་བྱིན་པར་གྱུར་ཀྱང་སྔོན་གྱི་ལས་ཟད་པར་མ་གྱུར་ཏེ། ལས་ཤིན་ཏུ་དྲག་པོ་བྱས་པ་ནི་ཟད་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་
དགའ་དེ་ལྟར་བསྐལ་པ་མཐའ་ཡས་སྤྱོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ཚེ་སྡུག་བསྔལ་འདི་དག་སྔོན་མྱོང་གྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་དེ་དང་དེར་དེ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་ཏོ། །ཡང་གང་དག་གཟུངས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ཤིང་། བྱམས་པ་ལ་གནས་
པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ལ་གཞོལ་བ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ནི་ནམ་ཡང་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་འདོད་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ང་ནི་དེ་ཚེ་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བྱིན་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་
ལ། ང་ཉིད་དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་གྱི་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །སྡིག་པ་ཟད་པར་བྱ་བ་དང་། བསོད་ནམས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའི་ལས་དེ་ལྟ་བུ་བྱས་པས་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ང་ཡི་བུ་རྣམས་ཕྱི་དུས་ཆོས་སྐྱོང་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ངའི་བུར་གྱུར་པ་གང་དག་
ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་ནས་ཆོས་སྐྱོང་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་གྱུར་ཏོ། །མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཀྱང་པདྨའི་བླ་མ་ཞེས་བྱ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་གྱུར་ཏོ། །གཤེད་མ་དགའ་བྱེད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞི་བའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་དང་། རྒྱལ་

117-1-134b

རིགས་དང་། ཁྱིམ་བདག་དང་། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དཔོན་དང་། ཚོང་དཔོན་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་མཛད་དེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །
ཀུན་དུ་བཟང་པོ་སྟོང་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད། །སྟོང་ཉིད་བདག་མེད་ཕྱིར་ནི་དེ་ཉིད་གནས། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་བཅུའི་བདག་ཉིད་ཀུན་རྫོགས་པ། །ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་ནགས་ཚལ་ཞེས་དེ་བརྗོད། །ཟླ་བ་ཐུབ་དབང་ཚོགས་ཀྱིས་རབ་གསུངས་ཏིང་ངེ་འཛིན། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་ཚོགས་ནི་མེ་ཏོག་ཚུལ་ཁྲིམས་དྲི། །སངས་རྒྱས་
སྲས་པོ་སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་གཅིག་ལ་གཞོལ། །མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་སྲིད་པ་གསུམ་ན་སྙིང་པོ་གཅིག །དྲི་མེད་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་གྲགས་པ་གཙོར་གྱུར་པ། །འགྲོ་བའི་དོན་གྲུབ་བྱེད་པ་སངས་རྒྱས་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །སེར་སྣའི་ཉེས་པ་རབ་སྤངས་ནས་ནི་འབད་པ་ཡིས། །འདོད་པའི་ལྷ་ཡི་གནས་འབྱེད་
པ་ཡིས་བཤད་པ་བྱས། །མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་དང་། གཟུངས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
ལ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་ཡང་རབ་ཏུ་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་དོན་ནི་གོ་བར་ཟད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གཟུངས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་། ཕན་ཡོན་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་རྒྱ་ཆེར་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་གང་ཞིག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཚོགས་གནས་ཤིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་བདག་ལ་ཕན་པར་འདོད་པ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་བསྐྱོད་
པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མངོན་པར་དགའ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་སྟེ། རིམ་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གནོད་སེམས་མེད་ཅིང་ཀུན་མཐུན་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཀུན་མཐུན་ཞེས་

117-1-135a

བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའོ། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ཀུན་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱིས། གཞན་ལ་ཕན་པ་བྱེད་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་
ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཕྱིར་ཕན་ཡོན་མཆོག་འདི་ཐོས་ནས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་དགེ་སློང་མཐོང་ནས་གུས་པ་དང་བཅས་པས་དེ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱའོ། །ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་། པདྨ་རཱ་ག་དང་། ཨིནྡྲ་ནཱི་ལ་དང་། 
མ་ར་ཀ་ཏ་དང་། པུ་ཤ་ར་ག་དང་། ཀརྐེ་ཏ་དང་། མུ་ས་ལ་གལ་པ་ལ་སོགས་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཀང་བའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཡོད་པར་གྱུར་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པ་ལ་མོས་པ་གང་ཞིག་གིས་རིན་པོ་ཆེ་དེ་དག་བླངས་ནས་བསྐལ་པ་
གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་སྦྱིན་པ་བཏང་བབས། གང་གཞན་དག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་འདི་འཛིན་པར་བྱེད་ན་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ་དེ་བས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདི་ཉིད་མང་དུ་འཕེལ་བར་རིག་
པར་བྱ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་གཏོང་བ་དང་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཡིན་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྫོགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་གྱུར་ན་ཆོས་ཆེན་པོ་མི་ཟད་པའི་ཆོས་ཀྱི་
མཛོད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཐོས་པའི་རྒྱ་མཚོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་རྣམས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས། །ཤིན་ཏུ་རྒྱས་བྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མཆོག་དང་། རབ་མཆོག་དང་། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། དཔེ་
མེད་པ་དང་། ལེགས་པར་བསྡམས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གང་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསོད་ནམས་མ་གཏོགས་པ་བསོད་ནམས་གཞན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འགྱུར་རོ། །བསོད་ནམས་དང་། ཡེ་ཤེས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། སྟོབས་ཀྱིས་དེ་བས་

117-1-135b

ལྷག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། མཉམ་པ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞོན་ནུ་ཅི་སྟེ་ཆོས་དེ་གཟུགས་ཡོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེས་བསྐྱེད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་གལ་ཏེ་ཆོས་གཟུགས་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གང་བར་འགྱུར་ཞིང་ནམ་མཁའི་
ཁམས་སུ་ཡང་ཤོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འདོད་པ་དང་། འདས་པ་དང་། མ་བྱོན་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་དང་། བསྙེན་བཀུར་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པ་དང་། སེམས་ཀྱིས་མཉེས་
པར་བྱེད་པར་འདོད་པས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་འདི་གཟུང་བར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་འདི་ཉིད་ལ་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱའོ། །གཞོན་ནུ་ང་ཡི་ཚིག་ལ་དད་པར་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གསུང་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ངེས་པར་རྟོགས་
པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀའ་ནི་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱས་ལ། དད་པར་གྱིས་ཤིག་པ་དེ་ལ་དད་པ་དང་ལྡན་པར་གྱིས་ཤིག་པའོ། །ངས་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་འདིར་སྦྱངས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སྤྱད་པ་མཆོག་འདི་
སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་ན་བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་བ་རྣམ་པར་སྤངས་ནས་ངས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བཙལ་བའི་ཚེ་གཡེང་བ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བཙལ་བར་གྱུར་པ་ན་རྙེད་པར་གྱུར་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་པོ་ཞེས་བྱས་ནས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་འདི་མཉན་པར་བྱའོ། །འདི་
ལས་མདོ་སྡེ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབྱུང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་གྱི་ལུང་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་གཟུགས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་མདོ་སྡེ་ཀུན་གྱི་དམ་པའི་མདོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རབ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་དེ་རྣམས་ལ་མཐའ་ཐུག་
པ་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་དག་གིའོ། །སྟོང་ཆེན་དག་ནི་བཅད་ཅིང་བཤིག་ནས་སུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་བགྲང་བར་ནུས་ཀྱང་སྲིད་ཀྱི། གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པ་དག་མདོ་སྡེ་གང་དག་སྟོན་པ་དེ་དག་ནི་བགྲང་བར་མི་ནུས་སོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་

117-1-136a

ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབུགས་དབྱུང་བ་དང་འཇུག་པ་བགྲང་བར་མི་ནུས་ཀྱང་སྲིད་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པའི་མདོ་སྡེ་སྟོན་པ་ནི་ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྤོབས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་
རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཅིག་སེམས་ཅན་དེ་དག་བགྲང་བར་ནུས་ཀྱང་སྲིད། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་བྱེ་མ་ནི་ཚད་གཞལ་བར་ནུས་ཀྱང་སྲིད། དེ་བཞིན་དུ་སྐྲའི་ཚལ་པ་བརྒྱར་བཤགས་པའི་དུམ་བུའི་རྩེ་མོས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཆུ་བླངས་པ་བགྲང་བར་ནུས་ཀྱང་སྲིད་ཀྱི། ཆོས་སྨྲ་བ་དེའི་དབྱངས་ཀྱི་ཡན་
ལག་ནི་ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ། །འདས་པའི་སེམས་ཅན་གང་དག་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ནི་བགྲང་བར་ནུས་ཀྱང་སྲིད་ཀྱི། དེས་ཤེས་པའི་མདོ་སྡེ་ནི་ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་དང་སྐད་ཀྱི་ཚད་ནི་ཤེས་པར་ནུས་ཀྱི། གང་མདོ་སྡེ་འདི་འཆད་པ་དེའི་སྐད་དང་། སྒྲའི་མཐར་ཐུག་པ་ནི་
ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་དང་། བསྟན་པའི་དོན་མ་ལུས་པ་ལ་མཁས་ཤིང་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ་མཁས་པ་དང་། རྣམ་པར་དག་པའི་བློ་གྲོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་དོན་ལ་ཡང་འཇུག་ཅིང་ཤེས་པ་དང་། 
གཟོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ངོ་བོར་སྒྲ་རྣམས་རྣམ་པར་རིག་པས་དེ་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཐོགས་མེད་དེ་ནི་ཆོས་སྨྲར་བརྗོད་པ་སྟེ། །འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་སྟོན་ཀྱང་ཆགས་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐད་ཐམས་ཅད་ལེགས་པར་ངེས་
པའི་བློ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ལ་མ་ཆགས་ཤིང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང་མ་བྲལ་བས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཆོས་ཉིད་ལས་མི་གཡོའོ། །ཀུན་རྫོབ་ལ་ཞེན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་དང་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དྲི་བ་ངེས་པར་སྟོན་པ་
བརྒྱ་ལ་མཁས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པས་རྒོལ་བ་ཡང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འབྱུང་ལ། དེ་དག་ལ་ལན་འདེབས་པ་ལ་མཁས་པ་ནི་མཁས་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པས་ཆགས་པ་མེད་པ་སྟེ་ཀུན་དུ་མ་ཞེན་པའོ། །

117-1-136b

མདོ་སྡེ་གཅིག་གི་ཕྱོགས་ཀྱང་བྱེ་བ་སྙེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གདུལ་བྱའི་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་དགོད་པའི་ཕྱིར་སྤོབས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་མདོ་སྡེ་གཅིག་གི་ཕྱོགས་གཅིག་ཙམ་ཞིག་བསྟན་པས་དགའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དཔག་ཏུ་
མེད་པའི་ཆོས་བསྟན་ཀྱང་ཡི་གེའམ། སེམས་ཅན་ནམ། སྟོན་པ་ལ་ཡང་རུང་། ཆགས་པ་མེད་པས་དེས་སྟོན་ཆགས་པ་མེད་དོ། །འཁོར་གྱི་ནང་དུ་ཆགས་པ་མེད་པར་སྟོན་པས་ན་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དམིགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་འཛིན་འདི་ལ་ལེགས་པར་གང་
གནས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ལེགས་པར་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བྲག་གི་རང་བཞིན་གྱི་རི་རབ་བཞིན་དུ་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བའི་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་གཡོས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རྒོལ་བ་མ་ལུས་པ་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་ལན་བཏབ་པས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་
མནན་ནས་མི་སྨྲ་བར་སྡོད་པར་གྱུར་ནས་རང་གི་ཕྱོགས་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སུ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རྟག་བརྩོན་པ། །སངས་རྒྱས་གནས་སུ་ངེས་པ་དེ་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའོ། །གང་
གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྐྱོད་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་འཁྲུགས་པ་དང་། མི་བསྐྱོད་པ་དང་། ཟིལ་གྱིས་ནི་མི་ནོན་པར་འགྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་མཐུ་ཆེན་པོ་དང་
ལྡན་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ཡིས་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ནེམ་ནུར་དང་། ཐེ་ཚོམ་དང་། ཡིད་གཉིས་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་
སྟོབས་བཅུ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང་། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ན་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྟོབས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སྔར་བཤད་ཟིན་པས་ཡང་བཤད་པར་མི་བྱའོ། །

117-1-137a

དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མཐོང་བ་དང་རྟག་ཏུ་མི་འབྲལ་བ་དང་། ཆོས་ཉན་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་ཞེན་པའི་ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་དང་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་ཐོབ་པ་དང་། དཔེ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཆོ་ག་
ཤེས་པ་ལ་མཁས་པ་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་མཐའ་ནི་ཤེས་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ནོར་བུ་རིན་ཆེན་དག་གིས་གང་གྱུར་ཀྱང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འོག་གི་ས་གཞི་ནས་བཟུང་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་དུ་རིན་
པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཀང་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང་། གང་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ཞིག་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དགའ་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བར་བྱེད་ན་སྔ་མའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེས་བྱེ་བའི་
ཆར་ཡང་མི་ཕོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་སྒྲུབ་པར་གྱུར་པའོ། །བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་ནི་འདིའི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བྲལ་བའི་སྦྱིན་
པས་ནི་མྱུར་དུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉན་པ་དང་། སེམས་པ་དང་། བསྒོམ་པ་ཡང་དག་པར་ལྡན་པས་ནི་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་གིས་འདི་ལྟ་བུ་ཡི་གཏེར་རྙེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཁྱབ་པར་ནོར་ཐམས་
ཅད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གང་བའི་གཏེར་རྙེད་པ་ན་ཡང་དེ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་མཛོད་ཆེན་པོ་ཅན་ཞེས་མི་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་དེ་ནི་ཕུལ་དུ་གྱུར་པའི་མཛོད་ཐུལ་བར་དཀའ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་སྲིད་ཐོབ་པས་ཀྱང་དགའ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ངོམས་པ་སྐྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་
ཐོབ་པར་གྱུར་ན་ནི་ཤིན་ཏུ་ཚིམ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དང་དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཀུན་མཁྱེན་གྱི། །ཆོས་རྣམས་རྟག་ཏུ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ངོ་བོ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་སྒྲུབ་པས་འཛིན་པ་དེ་དེ་

117-1-137b

བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཛོད་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགའ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གླུའི་དབྱངས་སྙན་པས་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ནོར་ཅན་ཡིན། བསླབ་པས་ཕྱུག་པ་ཡིན། དོན་དམ་པའི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བས་ངུར་སྨྲིག་
དམར་པོའི་ཆོས་གོས་འཆང་བ་ཡིན། ཁམས་གསུམ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བསམ་པ་ཅན་ཡིན། རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ། ཤིན་ཏུ་དུལ་བ། གདུལ་དཀའ་བའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འདུལ་བར་བྱེད་པའོ། །ཤིན་ཏུ་བག་མེད་པ་རབ་ཏུ་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་
རྣམས་ཆོས་བསྟན་པའི་སྒྲས་རབ་ཏུ་སད་པར་མཛད་པའོ། །ཟབ་མོའི་སྒྲས་རབ་ཏུ་སད་པར་བྱས་ནས་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པར་བྱེད་པའོ། །སེར་སྣ་མེད་པའི་སྦྱིན་བདག་ཆེན་པོའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བ་དང་། ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་
ཚོགས་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་རྔའི་སྒྲས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་འཁྲི་ཤིང་རྒྱས་པར་གྱུར་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རལ་གྲིས་གཅོད་པ་ལ་མཁས་པས་ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་བཅད་ནས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་རབ་ཏུ་དགོད་པའི་ཕྱིར་ངེས་
པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །ཆོས་ལ་གུས་པ་ཆོས་ལ་དགའ་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་བའི་འདམ་དུ་ཞུགས་པར་མཐོང་ནས་དེ་དག་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་ཉེ་བར་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །འཁོར་བའི་རྒྱ་
མཚོ་ཆེན་པོར་འཁྱམས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་བསྒྲལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་གྲུ་ལེགས་པར་སྦྱར་ནས་ཟག་གླན་བྱས་ཏེ། མདོ་སྡེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྐུད་པས་ཡང་དག་པར་བཅིངས་ནས། ཤེས་རབ་སྐྱ་བ་འཛིན་པས་ལེགས་པར་བཟུང་བ། སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རླུང་གིས་
བསྐྱོད་ནས་དེད་དཔོན་ཆེན་པོའི་མགོན་དང་བཅས་པས་མངོན་པར་འདོད་པའི་ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་ལྟ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། ལམ་གྱི་མཆོག་ལ་ཡང་དག་པར་ཞོན་ནས་མགོན་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གྲུ་དེར་བཅུག་ནས་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་

117-1-138a

འབྱུང་གནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་དུ་ཕྱིན་པར་བྱེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ཉིད་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་བླ་ན་མེད་པའི་དབང་པོ་ཆོས་ཀྱི་
སྨན་བྱིན་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནད་གསོ་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རིག་པས་རྒོལ་བ་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་སོང་བ། ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པར་བྱེད་པ། རྒོལ་བའི་དབང་པོ། རྒོལ་བའི་དབང་ཕྱུག །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཤེས་པས་དཔའ་བ། བདུད་ཀྱི་
སྒྲའི་སྟོབས་འཇོམས་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱབས་དང་། དཔུང་གཉེན་དང་། མགོན་དང་། གླིང་དང་། སྣང་བར་གྱུར་པའོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང་། སེམས་པ་དང་། སྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་
དགའ་བར་བྱེད་པའི་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པའོ། །བདུད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་འཇོམས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དང་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་
ལོ་བསྐོར་བ་ལ་སོགས་པས་རྫུ་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བར་བྱེད་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་བསྐྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་
ལ། བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་མ་ལུས་པ་བརྗོད་པར་བརྩམས་པ་དེ་དང་ལྡན་ཡང་ཡོན་ཏན་གྱི་མཐའ་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཏིང་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་ཡི། །ཡོན་ཏན་མ་
ལུས་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ། །དཔག་མེད་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་བརྗོད་མི་སྤྱོད། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བློ་བཞིན་མཐའ་མི་ཤེས། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་དང་གཟུངས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་

117-1-138b

ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེས་བཟོད་པའི་སྟོབས་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་བ་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་པར་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་གོམས་པའི་སྦྱོར་བས་སོ། །མང་དུ་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པར་བྱ་བའོ། །ཆོས་
དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆོས་ལ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ནི་ཆོས་ཉན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟན་པའོ། །ཆོས་འདོད་པ་ནི་བསྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པར་གྱུར་པའོ། །ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའོ། །ཆོས་དང་རྗེས་སུ་
མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་མཆོད་པ་ལ་བརྩོན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་ཞུགས་པས་གནས་གསུམ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པ་ནི་བྱས་པ་དང་མ་བྱས་པའི་སྡིག་པ་རྣམས་
སྤོང་ཞིང་ཟད་པར་བྱེད་པའོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྟོབས་བདག་པོར་གྱུར་པས་འཇུག་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འདོད་པས་མ་ཆགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་མི་བྱའོ། །དོན་
དེ་དག་གསལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྔོན་གྱི་སྦྱོར་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་གདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་འདུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བསྐལ་པ་སྟོང་དུ་ཇི་ལྟར་ངས་སྤྱད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མཉན་པར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣ་གཏོད་དུ་གཞུག་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་
ཚོལ་བའི་ཚེ་ངས་སྔོན་བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོར་སངས་རྒྱས་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་རྡུལ་གྱི་ཚོགས་པས་མང་བའི་བསྐལ་པ་ཡང་འདས་པ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚོགས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བ་བྱུང་ངོ་། །དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་དེའི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ནི་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་བྱུང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་ས་ཆེན་པོ་འདི་ཡང་བདེ་ཞིང་ལོ་ལེགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལ་གནས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། །དེས་ཤིང་བརྟུལ་ཞུགས་བཟང་ལ་ཉོན་མོངས་

117-1-139a

ཆུང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བདག་པོའི་དབང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཅིང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་བརྒྱན་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཡི་དུས་ན་ས་བདག་བྱུང་བ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེའི་
དུས་ན་ས་ཆེན་པོའི་བདག་པོའི་རྒྱལ་པོའི་སྲས་མེ་ཏོག་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བྱུང་ངོ་། །དེའི་བུ་ཡང་ལྔ་བརྒྱ་ཡོད་དེ། གཟུགས་བཟང་ཞིང་ལྟ་ན་སྡུག་པ་སྐྱེས་བུའི་མཚན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པའོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལ་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་
སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་སྙེད་ལོངས་སྤྱོད་དང་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་ཕུལ་ལོ། །འཆག་པ་ལ་སོགས་པའི་སར་ཡང་གོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བཏིང་ངོ་། །རྒྱལ་པོའི་བུ་དེ་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པས་མེ་ཏོག་དང་། སྤོས་དང་། མར་མེ་དང་། དྲི་དང་། བྱུག་པ་དང་། ཕྱེ་མ་དང་། ཆོས་
གོས་དང་། གདུགས་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དང་། སིལ་སྙན་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་ཏེ། ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་མདུན་དུ་འདུག་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་དང་། ལྷ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཅི་ཞིག་སྟོན་པར་འགྱུར་
སྙམ་པ་ལ། ཟབ་མོའི་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་དགའ་བར་གྱུར་ཏོ། །སའི་བདག་པོ་དེའི་བླ་ན་མེད་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་མཁྱེན་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །ཆོས་བསྟན་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ས་ཆེན་
པོ་འདི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་པར་གྱུར་ཏོ། །ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ནས་ཡང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆར་བབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ས་ཆེན་པོ་འདི་ལས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་པདྨའི་ཁྱད་པར་མང་པོ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དེའི་བསམ་པ་ལྷག་པར་བཟང་བའི་ངོ་བོ་ཐུགས་སུ་ཆུད་
ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡང་བཤད་དོ། །དོན་དེའི་ཚིག་རྣམས་ཏེ་དོན་དང་ཚིག་གི་དབྱེ་བ་རྣམས་ཕྱེ་ནས། དེ་ཡི་དོན་ཚིག་རྣམས་ཀྱང་མཉན་པར་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དོན་ནི་དོན་དམ་པའོ། །ཚིག་

117-1-139b

ནི་རབ་ཏུ་གནས་པ་སྟེ། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་སྲིད་པ་མེད་པ་སྟེ། །ཀུན་བརྟགས་སྲོག་དང་སྨིག་རྒྱུ་འདྲ་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་དེ། འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་ན་སྲིད་པའོ། །དེ་དག་འབྱུང་བར་
འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། རང་དང་གཞན་དང་གཉི་ག་དང་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོས་མ་སྐྱེས་པའོ། །བརྟགས་པ་ཡང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པའོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོས་ནི་དོན་དམ་པའི་སྐྱེ་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་
སྨྲ་བ་དང་། མདོ་སྡེ་པ་དང་། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་རྣམས་ཟེར་རོ། །དོན་འདི་ཤེས་པར་བྱེད་འདོད་པ་ནི། ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཡིས། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ། །གཞན་གྱི་དབང་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་རྣམ་རྟོག་སྐྱེ། །ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ནི་མི་
རིགས་ཏེ། གཞན་གྱི་དབང་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་མདོ་སྡེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་འཕགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པའི་མདོ་ལས། མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་། སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་། དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་དགོངས་ནས་ངས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་
བཞིན་མེད་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པ་དང་། མ་འགགས་པ་དང་། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། གང་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་
གི་ཕྱིར་མིང་དང་བརྡས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་དང་། རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་ཆོས་རྣམས་
ཀྱི་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ནི་གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་གྱི། རང་གི་ངོ་བོས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་ངོ་བོར་མེད་པ་དེ་ནི་མ་སྐྱེས་པའོ། །མ་སྐྱེས་པ་ནི་རང་གི་ངོ་བོར་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བས་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་

117-1-140a

བརྗོད་དོ། །དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ཉིད་ལ་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པའོ། །དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་
གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ཇི་ལྟ་བུ་ནི་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །སྒྱུ་མ་བྱས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ནི་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཙམ་དང་། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་
མེད་པ་ཉིད་བལྟ་སྟེ། ཆོས་བདག་མེད་པས་རབ་ཏུ་བསྒོས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལུང་འབའ་ཞིག་ཙམ་གྱིས་དེ་སྐད་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་གྱི་རིགས་པས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ཡིས། རྣ་བ་གཏོད་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་རྣམས་
ཉོན་ཅིག །འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ན་རྒྱུའི་ངོ་བོར་འབྱུང་ངམ། གཞན་ཞིག་འབྱུང་ངམ། རང་དང་གཞན་གཉིས་ལས་འབྱུང་ངམ། རྒྱུའི་བྱ་བ་ལ་མ་ལྟོས་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རམ། ཡོད་པའམ། མེད་པའམ། གཉི་གའི་ངོ་བོའམ། རྒྱུ་དུ་མ་ལས་འབྲས་བུ་གཅིག་གམ། དུ་མ་ཞིག་སྐྱེད་
པའམ། ཡང་ན་དུ་མས་དུ་མ་སྐྱེད་པར་བྱེད། ཡང་ན་གཅིག་གིས་གཅིག་སྐྱེད་ལ། དུ་མ་ཡང་སྐྱེད་དམ། རྒྱུ་ཞིག་པ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། ཡང་རྒྱུ་མ་ཞིག་པ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན་དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱོགས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་གི་ཕྱོགས་
ལ་གཅིག་ཏུ་ཆགས་པས་བསྒོས་པའི་རྟོགས་པས་སྙིང་པོ་མེད་པ་ལ་སྙིང་པོར་བརྟགས་པར་ཡང་དག་པར་མཚོན་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་འབྲས་བུ་རྒྱུའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་ན་འབྲས་བུ་ཡང་རྒྱུ་བཞིན་དུ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་རྒྱུའི་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན་ནོ། །སྐྱེས་པ་དང་བྲལ་བར་ཁྱོད་རང་འདོད་
པས་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་གཙོ་བོ་ནི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །དེ་ཡང་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་བོང་བུའི་རྭ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་ཉིད་དུ་མི་རིགས་སོ། །རང་དངོས་བཞིན་དུ་དེ་གཞན་མིན། །རྒྱུ་ནི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར། །མ་སྐྱེས་ཉིད་ཕྱིར་གང་གི་ཅི། །རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་གང་རྒྱུར་འགྱུར། །ཞེས་

117-1-140b

བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ཀྱང་གཉིས་པ་ལ་ལྟོས་པས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན། གཉིས་པ་དང་འབྲས་བུའི་རྫས་ཡིན་ན་དེ་ཡང་རྒྱུ་ཡོད་པའི་དུས་ན་དེ་མེད་ལ། དེ་ཡོད་པའི་དུས་ན་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་དེ་ཅི་ལ་ལྟོས་ནས་གཞན་ཉིད་ཡང་དག་པར་ཁས་ལེན་པར་བྱེད། བ་ལང་གི་རྭ་ལ་ལྟོས་ནས་རྟའི་རྭ་གཞན་ཞེས་
བརྗོད་པར་ནི་མི་ནུས་སོ། །མངོན་པར་འདོད་པའི་རྒྱུས་མངོན་པར་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡང་གཞན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོའི་དོན་ཡིན་ནོ། །འདོད་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་འདོད་པའི་རྒྱུ་ལས་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་གཞན་པ་བཞིན་ནོ། །སྨྲས་པ་ངོ་
བོ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་མེད་ན། །གང་ཕྱིར་གང་ལ་གཞན་ཞེས་བརྗོད། །བ་ལང་རྭ་དང་མི་ཡི་རྭ། །རྟ་རུ་གཞན་ཞེས་བརྗོད་མི་ནུས། །གང་ཡང་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན། །མིག་གི་རྣམ་ཤེས་སྐྱེད་པ་ལ། །གཞན་དག་ཡང་དག་སྐྱེད་མིན་ཏེ། །གཞན་ཕྱིར་རེ་ལྡེ་ལ་སོགས་བཞིན། །འདོད་
པའི་མིག་གི་བློ་ཡི་རྒྱུ། །མིག་བློར་མི་འདོད་གཞན་ཉིད་བཞིན། །སྔ་ནས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་བཞིན། །ཇི་ལྟར་བུམ་པ་གོས་སོགས་བཞིན། །གཉི་ག་ལས་སྐྱེ་བར་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ངོ་བོ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པས་ལྷན་ཅིག་
མཉམ་དུ་གནས་པ་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་ལ་ཐ་དད་པ་དང་། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་སྤངས་པ་དང་། གང་ཡང་འདི་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་པ་ནི་དེ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་
བས་གཅིག་སྤངས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་སྤངས་པས་ནི་ཐ་མི་དད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་གནས་པ་གཞན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་གང་ན་ཡོད་པ་ཡིན། གང་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མེད་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་ཕྱིར། །རྟག་
ཏུ་ཡོད་པའམ་མེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་བས་ན། བདག་ལས་མ་ཡིན་གཞན་ལས་མིན། །གཉི་ག་ལས་མིན་རྒྱུ་མེད་མིན། །དངོས་པོ་གང་དག་གང་ན་ཡང་། །སྐྱེ་བ་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བདག་ལས་སྐྱེ་བར་ནི་གྲངས་ཅན་འདོད་དོ། །གཞན་ལས་སྐྱེ་བར་ནི་

117-1-141a

བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཁ་ཅིག་དང་བྱེ་བྲག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གཉི་ག་ལས་སྐྱེ་བར་ནི་སྤྱོད་པ་པ་དང་། ཕྱོགས་ཀྱི་གོས་ཅན་པ་དག་འདོད་དོ། །རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བར་རང་བཞིན་རྒྱུར་སྨྲ་བ་འདོད་དོ། །ད་ནི་འབྲས་བུ་རང་གི་ངོ་བོ་སྤྱད་པར་བྱའོ། །ཡོད་པ་སྐྱེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། 
ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡང་སྐྱེ་བའི་དོན་དགོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ངེས་པར་གྲུབ་ཟིན་པའི་ངོ་བོ་བཞིན་ནོ། །གཞན་དུ་ཡོད་པ་དེ་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན་ནི་སྐྱེས་ཟིན་པ་ཉིད་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བར་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ངེས་པར་བརྟགས་པ་ན་བོང་བུའི་རྭ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་འཇུག་པའི་གནས་
མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ན་མེད་པ་ཐམས་ཅད་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་དེས་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ངེས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །སོ་སོར་ངེས་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པས་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་དེ་ནི་བདེན་ན་དངོས་པོའི་ནུས་པ་སོ་སོར་ངེས་པ་དེ་དག་ཀྱང་འགའ་ཞིག་ལས་འགའ་ཞིག་
འབྱུང་བར་འགྱུར་གྱི། ཐམས་ཅད་ནི་མ་ཡིན་པས་མེད་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་རྒྱུ་ནི་ཡོད་པ་ལས། །འབྱུང་ཕྱིར་མེད་ལས་འབྱུང་མ་ཡིན། །ཞེས་པའོ། །གང་ཡང་མེད་པའི་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུ་རྐྱེན་ཕྲད་ཅིང་རེག་པ་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལས་སོ་སོར་ངེས་པའི་འབྲས་བུ་
དང་འབྲེལ་པ་མེད་པས་འབྲས་བུ་གང་ལ་ནུས་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའོ། །དུས་དང་མཚམས་ངེས་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་ཐམས་ཅད་ལས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ནི་བཟློག་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་གཉི་ག་ལ་བརྗོད་པའི་
སྐྱོན་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བས་གཉི་ག་ལས་སྐྱེ་བ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཅིག་ལ་རང་བཞིན་གཉིས་ཡོད་པ་ནི་མི་སྲིད་པས་གཉི་ག་དང་གཅིག་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་། ཡོད་ལས་མ་ཡིན་མེད་ལས་མིན། །རྐྱེན་ནི་དོན་ལ་མི་རིགས་ཏེ། །མེད་ནའང་རྐྱེན་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ། །ཡོད་ནའང་རྐྱེན་གྱིས་ཅི་ཞིག་
བྱ། །ཡོད་མིན་མེད་མིན་གཉི་ག་ཡང་། །གང་ཚེ་ཆོས་ནི་འབྱུང་མེད་པ། །སྐྱེད་བྱེད་རྒྱུ་ནི་དེ་ལྟ་ན། །ཇི་ལྟ་བུར་ན་རིགས་པ་ཡིན། །བསྡུས་པ་དང་ནི་སོ་སོ་ཡི། །རྐྱེན་ལ་དེ་འབྲས་ཡོད་མ་ཡིན། །རྐྱེན་དག་ལ་ཡང་དེ་ཅི་ལྟར། །གང་ཡང་རྐྱེན་ལ་དེ་ཡོད་མིན། །ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་

117-1-141b

མང་པོས་འབྲས་བུ་གཅིག་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་ཡང་། དེ་ལྟ་ནི་ངོ་བོ་ཐ་དད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་རྒྱུ་རྣམས་ལས་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་གཅིག་པུ་ཞིག་འབྱུང་བ་ན་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུས་འབྲས་བུ་གཅིག་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ན་རྒྱུའི་དབྱེ་བས་འབྲས་བུའི་དབྱེ་བ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དབྱེ་
བ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་ལ་དབྱེ་བ་ཡོད་ན་ཡང་འབྲས་བུའི་དབྱེ་བ་འཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་དབྱེ་བ་ཡོད་པ་ལས་དབྱེ་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན་ནི་དབྱེ་བ་མེད་པ་ལས་ཀྱང་དབྱེ་བ་མེད་པར་འབྱུང་བར་རིགས་ཏེ། མེད་ན་མི་འབྱུང་བར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ནི་དེ་ལྟར་མི་
འགྱུར་ཏེ། ཐ་དད་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་རྒྱུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་གཞན་ནི་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་དབང་དུ་འབྱུང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་གལ་ཏེ་རྒྱུའི་རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་དག་ལས་འབྲས་བུའི་རང་
བཞིན་ཐ་དད་པ་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུའི་བྱ་བས་མ་དྲིས་པ་བསྒྲུབས་པའི་འབྲས་བུའི་ངོ་བོའི་ཁྱད་པར་དེ་ལྟ་བུར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཡུལ་དང་། དབང་པོ་དང་། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཚོགས་པ་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་ན་ཡུལ་གྱིས་ནི་རྣམ་པ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་ཀྱི་དབང་པོས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཡིད་ལ་བྱེད་
པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོས་ནི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པར་འཛིན་ཏེ། གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ནི་རྟོགས་པའི་ངོ་བོར་འགྱུར་གྱིས་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུའི་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་ཐ་དད་དུ་ཟིན་ཀྱང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ཐ་དད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དབྱེ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་
ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་གང་གི་ཚེ་མིའི་གཞུང་ཁས་བླངས་ནས་གནས་པ་རྣམས་དང་འདྲ་བས་ཇི་ལྟར་ན་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་གཅིག་པུ་ཐ་མི་དད་པ་ཁྱད་པར་སྣ་ཚོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། སྣ་ཚོགས་པ་དང་། གཅིག་ཉིད་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་
པ་ལས་ཐ་མི་དད་པས་ཡུལ་ལ་སོགས་པས་ཇི་ལྟར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཀྱང་དེ་དག་དང་འདྲ་བར་དེ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྟོགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་མ་འདྲེས་པར་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་སྐྱོན་འདི་ཡོད་ན་མི་རུང་ངོ་ཞེས་འབྲས་བུ་ལས་ཐ་

117-1-142a

དད་པའི་བྱེ་བྲག་རྣམས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྒྱུའི་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པས་དེའི་འབྲས་བུ་རྒྱུ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་ལས་ནི་ཡིན་པ་ཡིས། །ཁྱོད་ནི་ཁྱད་པར་འདོད་པར་བྱེད། །དབྱེ་བ་དེ་ནི་གཞན་མིན་ཏེ། །དེས་ན་
དབང་ཕྱུག་ཅི་ཞིག་བྱེད། །རྟོགས་པའི་དངོས་ལས་གཞན་མིན་ཕྱིར། །གཟུགས་ལས་དེ་ནི་བྱུང་མ་ཡིན། །རྣམ་པ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ན། །ཡང་དེའི་གཟུགས་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །འབྱུང་དང་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་དང་། །སྐྱེད་དང་སྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ཉིད། །གཅིག་ཉིད་ལས་ནི་དུས་གཅིག་ཏུ། །འབྱུང་བ་
མི་འགལ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲོས། །འོན་ཏེ་འདི་དག་གཞན་མིན་ཉིད། །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཇི་ལྟར་རིགས། །སྨྲས་པའི་སྐྱོན་དུ་ཐལ་འགྱུར་བས། །གླང་ཆེན་གྱི་ནི་ཁྲུས་དང་འདྲ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་ཡང་རྒྱུ་གཅིག་གིས་འབྲས་བུ་གཅིག་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ལྟར་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ལོང་བ་དང་
འོན་པའི་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། མིག་ལ་སོགས་པ་རང་གི་རིགས་མཐུན་པར་སྐྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ལ། གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པས་སྐད་ཅིག་ལ་རང་གི་རིགས་མཐུན་པ་མི་སྐྱེད་པས་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ལ་མིག་ལ་སོགས་པ་
མེད་པས་དེ་ལོང་བ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་བཟློག་པར་དཀའོ། །དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གཅིག་གིས་འབྲས་བུ་དུ་མ་ཉིད་སྐྱེད་པར་འདོད་པ་དེ་ཡང་ཚད་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གནོད་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་ཚོགས་པའི་རིམ་གྱིས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
གལ་ཏེ་རྒྱུ་ཞིག་པའི་རྗེས་ལ་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་རྒྱུ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞིག་པ་ནི་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་དང་འདྲ་བ་ཡིན་པས་རྒྱུར་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མ་ཞིག་པ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དུས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་འབྱུང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་
རོ། །བ་ལང་གི་རྭ་གཡས་གཡོན་བཞིན་དུ་དུས་གཅིག་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མེད་པའི་སྔོན་དུ་ནུས་མེད་ལ། །ནུས་པའི་དུས་སུ་འབྲས་བུའང་ཡོད། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དུས་གཅིག་ཏུ། །འབྱུང་བ་གསལ་པོར་འགལ་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་སྐྱེས་པར་གྱུར་པའི་

117-1-142b

རྫས་ལ་ཕྱིས་འབྲས་བུ་དང་དུས་མཉམ་དུ་ཡང་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་པས་དུས་མཉམ་པར་གནས་པ་མི་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ། །ཞེས་གསུངས་པས་སྐད་ཅིག་མ་གནོད་པས་ཤིན་ཏུ་ཡང་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་རྒྱུ་
འགག་པར་འགྱུར་བའི་དུས་སུ་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ལ་སྐྱོན་འདི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དམ་འཆའ་བར་བྱེད་ན་དེ་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རྒྱུའི་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན། ཅིའི་རྒྱུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནམ། སྐད་ཅིག་ལས་མི་གནས་པའི་ཆོས་ཞིག་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་རྒྱུ་
ཐམས་ཅད་དུ་དམིགས་པར་མ་གྱུར་པ་ཡིན་ནམ། དེ་ལྟ་ན་ཅི་ཉེས་ཤེ་ན། རྒྱུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དུས་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་རྒྱུ་ཞིག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་དང་དུས་མཉམ་པ་ཉི་དག་ལ་ཡོད། ཡང་དངོས་པོ་མེད་པ་
ཞེས་བྱ་བ་རེས་འགའ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་རེས་འགའ་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ནི་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དང་། རྫས་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་སྨྲས་པ། རེ་ཞིག་ཉམས་པའི་རྒྱུ་ལས་ཀྱང་། །འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་མི་རིགས་ལ། །མ་
ཉམས་ལས་མིན་རྨི་ལམ་དང་། །འདྲ་བར་ཁྱོད་ཀྱིས་འབྱུང་བར་འདོད། །མ་ཞིག་པ་ལས་འབྲས་སྐྱེ་ན། །དེ་ཚེ་འབྲས་བུ་ཅི་སྟེ་མེད། །ཞིག་པར་གྱུར་ལས་འབྲས་སྐྱེ་ན། །དེ་ཚེའང་འབྲས་དེ་གང་ལས་བྱུང་། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དངོས་པོའི་དོན་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་
བརྟགས་པ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་དཔྱད་པ་བྱས་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་རིགས་པ་བཟོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་སྲིད་པ་རྣམས་སྙིང་པོ་མེད་པ་དངོས་པོ་མེད་པ། མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ན་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ཇི་ལྟར་རུང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཀུན་བརྟགས་ཏེ་མི་བདེན་པའི་ཀུན་དུ་བརྟགས་
པ་ཙམ། དངོས་པོ་རྣམས་བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་བྱུང་བའོ། །དེའི་ཕྱིར། གསོག་དང་སྨིག་རྒྱུ་འདྲ་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གསོག་ནི་སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་དང་འདྲ་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །སྒྱུ་

117-1-143a

མ་སྟེ་སྤྲུལ་པ་དང་། ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་གི་དྲི་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །གློག་དང་སྤྲིན་འདྲ་སྟེ་གཡོ་བ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དེ་དག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བརྟགས་པ་ན་ཡང་གཡོ་བ་དང་། གློག་ལྟར་སྐད་ཅིག་མའི་རང་བཞིན་དང་། སྤྲིན་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་
སྟོང་པའོ། །གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་བསྒྲུབས་པས་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བདག་དང་སེམས་ཅན་སྲོག་ཀུན་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་མེད་པ་དང་། སྲོག་མེད་པ་ཞེས་
བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་བདག་ལ་སོགས་པ་རྫས་སུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཡོད་དེ། རིགས་པ་པ་དང་། བྱེ་བྲག་པ་དང་། སྤྱོད་པ་པ་དང་། གྲངས་ཅན་ལ་སོགས་པའི་བར་དང་། ཕྱོགས་ཀྱི་གོས་ཅན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་བདག་ལ་སོགས་པ་ཁས་བླངས་ནས་དེ་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་རིགས་པ་སྨྲ་བ་
བཅོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ལས་རིགས་པ་སྨྲ་བ་པས་སྨྲས་པ། གང་ཡང་བདག་མེད་ན་ལས་དང་འབྲས་བུ་དག་དང་། བྱེད་པ་པོ་དང་། སྤྱོད་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་གཅིག་ཉིད་མེད་ན་བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པ་དང་། མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་
དག་གི་ཡོད་པ་ཉིད་དང་། རྟག་པ་ཉིད་དང་། ཁྱབ་པ་ཉིད་དང་། བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དང་། སྤྱོད་པ་པོ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །ཡོད་པ་ཉིད་ནི་རེ་ཞིག་ལེགས་ལྡན་བྱེད་ཚད་མ་འགོད་པ་ནི་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་པོའི་ཁྱད་པར་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་དང་། ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་
པ་མངོན་སུམ་དང་། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང་། ཉེ་བར་འཇལ་བ་དང་། སྒྲ་ལས་བྱུང་བ་དང་། དྲན་པ་དང་། སོ་སོ་ཤེས་པ་དང་། གྲུབ་པའི་ལྟ་བ་དང་། གྲུབ་པའི་ཤེས་པ་དང་། ཡིད་གཉིས་དང་། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་། སོ་སོར་མ་བརྟགས་པ་དང་། རྨི་ལམ་གྱི་རྨི་ལམ་སྟེ་བདག་གི་ཤེས་པའི་ཁྱད་
པར་རྣམས་ཀྱིས་ལུས་ལས་ཐ་དད་པའི་རིག་པར་བྱ་བ་རིག་པར་འགྱུར་ཏེ། རང་གི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་སྐྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེས་བུ་གཞན་གྱི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་མི་མཐུན་པ་ནི་ཞིག་པའི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་དྲུག་སྟེ། ཡོད་པ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། 

117-1-143b

རྫས་དང་ལྡན་པ་དང་། འབྲས་བུ་དང་། རྒྱུ་དང་། སྤྱིའི་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལས་དྲུག་པོ་དེ་དག་གི་ཡུལ་ལ་རྫས་དང་། ཡོན་ཏན་དང་། ལས་རྣམས་ནི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའོ། །ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པ་ནི་སྤྱི་དང་། ཁྱད་པར་དང་། འདུ་བའོ། །འདི་དག་གཉི་ག་ཡང་ཤེས་བྱ་སྟེ་ཡུལ་ལོ། །གང་
དག་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །གྲུབ་པའི་ལྟ་བ་ནི་རྩིས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་དང་འབྲེལ་པ་སྟེ། གྲུབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བ་ཡིན་པའམ། གྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ལྟ་བ་ཡིན་པས་གྲུབ་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྤོབས་པའི་ཤེས་པ་ནི་གྲུབ་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སང་ངའི་ཕུ་བོ་འོང་
ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་ནི་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་ཡིན་པས་གྲུབ་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡིད་གཉིས་ནི་ཐེ་ཚོམ་མོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །རྨི་ལམ་ནི་དང་པོའི་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱི་རྨི་ལམ་མོ། །རྨི་ལམ་གྱི་རྨི་ལམ་ནི་རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་རྨི་ལམ་གཞན་བྱུང་
བའོ། །འདི་དག་བུད་མེད་རྣམས་དང་དམངས་རིགས་རྣམས་ངོ་མཚར་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རྣ་མ་ཕུག་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྣང་བར་བྱེད་པ་བས་ཚད་མ་འགོད་པ་ནི་ལྷས་བྱིན་ངས་ཡིད་ཆེས་པས་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དེ། གཟུགས་དང་། རོ་དང་། དྲི་དང་། རེག་པའི་རྐྱེན་གཅིག་པ་དང་། དུ་མའི་མཚན་
མ་ཅན་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྐྱེན་དེ་དག་ཉིད་ལ་མཚན་མ་གཅིག་དང་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་མཚན་མ་གཅིག་པུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་ཅེས་བྱའོ། །བདག་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནི་ལུས་དང་། དབང་པོ་དང་། ཡིད་དང་། བློ་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་བསྡུས་པ་ལས་ཐ་དད་གྱུར་པའི་ཡུལ་ཏེ། སྒྲ་གཅིག་པའི་
ཕྱིར་བུམ་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཚོ་བ་དང་བཅས་པའི་ལུས་འདི་ནི་བདག་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྲོག་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བུམ་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་ཚད་མ་བརྗོད་ནས། རྣ་མ་ཕུག་པས་རྟག་པ་ཉིད་དང་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་
ཚད་མ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། ངས་དང་པོ་མའི་མངལ་ནས་བྱུང་མ་ཐག་པའི་ཡུལ་རིག་པའི་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཕྱི་མའི་དུས་ཐ་མའི་ཡུལ་རིག་པའི་ཤེས་པ་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རང་གི་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་པོའི་རང་གི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁྱབ་པའི་ཚད་མ་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ས་དང་

117-1-144a

ཆུ་དང་། མེ་དང་། རླུང་དང་། ཡིད་ཅེས་བྱ་བ་རྣམས་ནི་རྩོད་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། རིང་དུ་གྱུར་པ་ན་གནས་ན་ཡང་ང་ཡི་བདག་དང་འབྲེལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དང་། ཤུགས་དང་བཅས་པ་ཉིད་དང་། གཞན་ཉིད་དང་། གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་
དང་། ཕན་ཚུན་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་དག་གིས་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དང་། རྟག་པ་ཉིད་དང་། ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་རྟག་པ་ཉིད་དང་། ཁྱབ་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དང་། སྤྱོད་པ་
པོ་ཉིད་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། སྲོག་དང་། གསོད་པ་ལ་སོགས་པ་འགལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་ཤེས་པ་དང་། བྱེད་པར་འདོད་པ་དང་། འབད་པ་རྣམས་བདག་མེད་ལ་མཉམ་དུ་ཚོགས་པ་ནི་བྱེད་པ་པོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་པར་རིག་
པ་མཉམ་དུ་ཚོགས་པ་ནི་སྤྱོད་པ་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྐྱེན་ནི་ལོངས་སྤྱོད་དོ། །དེ་བདག་ཉིད་ལ་མཉམ་དུ་ཚོགས་པ་ནི་སྤྱོད་པ་པོ་ཉིད་དོ། །སྐྱེ་བ་ནི་ལུས་དང་དབང་པོ་དང་བློ་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་རིགས་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམས་སུ་སྔོན་མ་ཐོབ་པར་མངོན་པར་སྦྱོར་བའོ། །སྔོན་གྱི་
དེ་དང་བྲལ་བ་ནི་འཆི་བའོ། །ལུས་དང་བཅས་པའི་བདག་དང་། ཡིད་སྦྱོར་བ་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་ལྟོས་པ་ནི་སྲོག་ཅེས་བྱ་བའོ། །དགོས་པའི་རྟེན་དང་བྱེད་པའི་རྒྱུན་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ནི་གསོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་འཆི་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་
པར་མྱོང་བའི་ཚོར་བ་འབྲས་བུའི་རྟེན་ལུས་དང་། ཡུལ་ཉེ་བར་དམིགས་པའི་བྱེད་པ་པོ་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་གཅོད་པ་ལ་གསོད་པ་ཞེས་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ལ་ལན་གདབ་པར་བྱའོ། །གང་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བས་ཚིག་གི་དོན་དྲུག་གིས་ཡུལ་ཉིད་ལ་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པ་
གསུངས་པ་དེ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། མངོན་སུམ་གྱི་རྫས་དང་། ཡོན་ཏན་དང་། ལས་དང་། སྤྱི་དང་། ཁྱད་པར་དང་། འདུ་བ་རྣམས་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་འཛིན་པ་ཡང་མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་མིག་གིས་གཟུགས་ཉིད་འཛིན་གྱི་རོ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། 

117-1-144b

དབང་པོ་ལྷག་མ་རྣམས་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བས་སྒྲ་ཉིད་འཛིན་གྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་རང་རང་གི་ཡུལ་འཛིན་པར་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་ཐ་དད་པའི་རྫས་ལ་སོགས་པ་གཟུང་བར་འགྱུར། 
གལ་ཏེ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་མངོན་སུམ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པས་དེ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་དེ་ལ་འཇུག་པ་སྤྲོ་བར་བྱེད། བདག་གི་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཀྱིས་ལུས་ལས་ཐ་དད་པའི་རིག་པར་བྱ་བ་རིག་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་
ཐ་དད་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣལ་འབྱོར་པས་རིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་སྐྱེས་བུ་གཞན་གྱི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཆོས་མཐུན་པའི་དཔེར་བསྟན་པ་དེ་ཡང་བསྒྲུབ་བྱས་སྟོང་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་རང་རིག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཉིད་
དོ། །ཤེས་པ་གཞན་གྱིས་རིག་པར་འདོད་པའི་ཕྱོགས་ལྟར་ན་ཐུག་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་བསྒྲུབ་པ་མེད་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །གང་དག་མ་ལུས་པ་འདི་དག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །རང་རིག་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་གཞན་དག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྟ་བ་ལྟར་ན་ནི་
གསལ་པོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལ་ཡང་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པའི་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་ལ་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་སྣང་བར་བྱེད་པས་སྨྲས་པའི་ལྷས་བྱིན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་སོ་སོར་སྦྱོར་བའི་ཤེས་པས་བདག་
གིས་མཐོང་ངོ་། །བདག་གིས་ཐོས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་བྱེད་པ་པོ་གཅིག་ཉིད་གོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་གང་དང་སོ་སོར་སྦྱོར་བ་དེ་ཉིད་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ནི་རིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་དང་། ཐམས་ཅད་དུ་རྟོག་པ་དང་། གཅིག་པུ་ཉིད་དེ་ལྟ་བུ་དང་སོ་སོར་སྦྱོར་བ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་མི་སྲིད་པ་ཉིད་
དོ། །རྟག་པ་དང་། ཐམས་ཅད་དུ་རྟོག་པ་དང་། བྱེད་པ་པོ་དང་། སྤྱོད་པ་པོ་དང་། རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་དུ་བརྟགས་པ་ཙམ་མོ། །དེ་ལྟ་ན་གང་དང་སོ་སོར་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅེ་ན། སེམས་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ལ་ཐོག་

117-1-145a

མ་མེད་པའི་དུས་ཀྱི་མ་རིག་པས་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་སོ་སོར་སྦྱར་བའི་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པས་དངོས་པོ་དང་མ་རིག་པ་ནི་དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང་སོ་སོར་མི་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅེ་ན། དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་ཡོད་པར་རྟོག་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྡིག་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཚིག་གཅིག་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་
བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡང་བདག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་གི་བརྗོད་བྱ་ནི་སྤྱི་ཡིན་ལ། བདག་ནི་སྤྱི་མ་ཡིན་པས་སོ། །གཞན་སེལ་བའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚིག་གི་ཡུལ་ནི་མེད་པའོ། །དེས་ནི་བདག་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་སྲོག་དང་བཅས་པའི་ལུས་
འདི་ནི་བདག་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྲོག་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ལྟར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཡང་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། སྲོག་ལ་སོགས་པ་དང་བདག་ལ་འབྲེལ་པ་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཐ་དད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་
འབྲེལ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་རྟག་པ་ནི་རིམ་དང་ཅིག་ཅར། དོན་བྱ་བ་བྱེད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་རིམ་གྱིས་སྐྱེས་པའང་མི་རིགས་ཏེ། སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་གཉིས་དུས་གཅིག་ཏུ་གཅིག་ལ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་སྟོང་གིས་ཀྱང་འགྱུར་བ་མེད་
པ་ལ་ལྷག་པར་ཕན་གདགས་པར་ནུས་པ་མི་སྲིད་པས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ལ་ལྟོས་པས་རྟགས་ལ་ཅི་ཞིག་དགོས། ཅིག་ཅར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན་ཡང་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ལ་བྱ་བ་མེད་པས་དབུགས་དབྱུང་འཇུག་རྒྱུན་ཆད་པའི་འཆི་བའམ། 
ཡང་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའོ་ཞེས་རྟོག་ན་ཡང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་རྟག་པ་ཉིད་དང་། ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་གཏན་ཚིགས་གཉིས་ཉེ་བར་བཀོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཤིང་ཏུ་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཅན་
མེད་པ་ཉིད་དེ་བདག་ནི་ཆོས་ཅན་དུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་ལུས་ཕྱོགས་སུ་བྱས་ནས་དང་པོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དུས་ཕྱི་མར་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ཡང་རིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས་འདི་ཡང་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཚད་མ་

117-1-145b

ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་མངོན་སུམ་ནི་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་དངོས་པོ་ལ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡང་མངོན་སུམ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་མེད་ན་དེ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཉིད་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡང་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །སྦྱོར་བ་གཉིས་པ་
གཟུགས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བདག་གི་ལུས་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་ཉིད་བདག་དང་འབྲེལ་པར་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ན་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་དང་ཁྱབ་པ་ཉིད་ལྟ་ག་ལ་ཡིན། བྱིས་པའི་ཚིག་བཞིན་འབྲེལ་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །བྱིས་པས་སྨྲས་པ་སུན་འདོན་པའི་ཕྱིར་རྒལ་བའི་ལན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གང་ལ་
སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེ་ལ་འགག་པ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་སེམས་ཅན་ཡང་མེད་དེ་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་ནོ། །གཞན་གྱིས་འདོད་པའི་བདག་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད། འགག་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་རིམ་གྱིས་སམ། ཅིག་ཅར་ཡང་རུང་། དོན་བྱ་བ་བྱེད་པ་དེ་
ནི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཁྱབ་པ་ཡང་མ་ཡིན། མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མར་མེ་དང་། ས་བོན་དང་། མྱུ་གུ་དང་། འཁྲི་ཤིང་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །རིམ་གྱིས་སམ། ཅིག་ཅར་ཡང་རུང་། དོན་བྱ་བ་བྱེད་པ་ལས་ལོག་པ་དེ་ནི་རྟག་པ་ཉིད་དང་། ཁྱབ་པ་ཉིད་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་ལོག་པའི་
ཕྱིར་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང་འགལ་བའི་ཡོད་པ་ཉེ་བར་དམིགས་པས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་གང་རིམ་གྱིས་སམ། ཅིག་ཅར་ཡང་རུང་བས་དོན་བྱ་བ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རི་བོང་གི་རྭ་དང་། རུས་སྦལ་གྱི་སྤུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །རིམ་
གྱིས་ཀྱང་རུང་། ཅིག་ཅར་ཡང་རུང་བས་དོན་བྱ་བ་བྱེད་པ་བདག་རྟག་པ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིམ་གྱིས་སམ། ཅིག་ཅར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དོན་བྱ་བ་བྱེད་པ་རྟག་པ་ལས་ལོག་པས་ཁྱབ་པར་བྱ་བ་སེམས་ཅན་ཡང་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་གང་ཡང་
རྫས་ཉིད་དང་། ཡོད་པ་ཉིད་དང་། བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། ལྡན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་གྱི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །རྫས་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སྲོག་དང་བཅས་པའི

117-1-146a

ལུས་དང་། ཡིད་དང་། བློ་དང་། བདེ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །རིམ་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་སྤྱོད་པ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མས་གནོད་པས་བདག་ལ་སོགས་པ་ཁས་
ལེན་པའི་རྒོལ་བ་རྣམས་ཀྱང་སུན་ཕྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཆུང་ཟད་ཙམ་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྤྱོད་པ་པ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སེམས་པ་བདེ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་རྗེས་སུ་སོང་བ་བདག་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་དེ་གཅིག་
ཏུ་མེད་པར་གྱུར་ན་ནི་བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པ་དང་། མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར་རོ། །གཅིག་ཏུ་སྐྱེས་བུ་རྟག་པར་གྱུར་ན་ནི་བྱེད་པ་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་མ་བཏང་བས་སྤྱོད་པ་པོ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ཡང་གཞོན་ནུ་མ་ལེན་གྱིས། དེའི་ཕྱིར་གཉི་ག་སྤངས་ནས་ནི། །ལྡོག་དང་རྗེས་
འགྲོའི་བདག་ཉིད་ཀྱི། །སྐྱེས་བུ་ཁས་བླང་བྱ་བ་སྟེ། །བསྐྱིལ་ལ་སོགས་པའི་སྦྲུལ་དང་འདྲ། །ཞེས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱེད་པ་པོ་དང་། སྤྱོད་པ་པོ་ཉིད་ནི་བདག་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་གྱི། གནས་སྐབས་ལ་བརྟེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ནི་བྱེད་པ་པོ་དང་། སྤྱོད་པ་པོ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་སྟོབས་ཀྱིས་
རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་བདག་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་ན་རྟག་པ་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་རྣམ་པ་བདག་གི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདག་ཤེས་པ་དང་ལྡན་ནོ། །བདག་གིས་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་གིས་ཤེས་སོ་ཞེས་ཡུལ་གཅིག་གཉིས་སུ་ངེས་པར་བྱེད་
དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཚད་མ་ལ་མཁས་པའི་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ལ་སྲིད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་མངོན་སུམ་ནི་གཉིས་ཀའི་བདག་ཉིད་ཅན་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ལ་ཁྱབ་པའི་དངོས་པོར་རབ་ཏུ་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འདི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
ཉམས་པའོ། །མ་འོངས་པ་ནི་ད་དུང་མ་བྱུང་བའོ། །དེ་དག་མངོན་སུམ་གྱིས་རབ་ཏུ་རིག་གོ་ཞེས་སྨྲས་པས་ཡོད་པ་དང་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་མདོའི་རྩ་བས་གནོད་པར་འགྱུར་བ་ནི། མ་འོངས་པ་ནི་མ་མཐོང་བས། །མངོན་སུམ་གྱུར་པ་ཅི་ཡང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་

117-1-146b

ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་སྦྱོར་བས་འཇུག་པ་ལ་རྩོད་པའི་སྐྱེས་བུས་བྱས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྒྲུབས་པའི་འབད་པ་འབྲས་བུ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཡུལ་ཙམ་འཛིན་པར་ངེས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྔོན་དང་ཕྱི་མ་དང་བྲལ་བའི་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཙམ་
གྱིས་བདག་རང་རིག་པར་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དང་། སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་བྲལ་བ་སྐད་ཅིག་མ་རང་རིག་པར་བྱ་བའི་བདག་ཉིད་ཁས་བླངས་པ་ནི་བདག་ཅེས་མིང་གི་རྣམ་པ་གཞན་བརྟགས་པར་ཟད་དོ། །གལ་ཏེ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་བདག་རྟག་པ་ཉིད་
དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་མངོན་སུམ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའམ། རྗེས་སུ་དཔག་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ན་ནི་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །མངོན་སུམ་ལ་འཇུག་པ་སྔོན་དུ་མ་སོང་བར་ཡང་ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་འཇུག་པར་ནུས་པར་འགྱུར། 
གཞན་ཡང་བདག་ཏུ་ང་རྒྱལ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་བདག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན་ཡང་ལུས་ལ་དམིགས་ནས་བདག་རིད་དོ། །ཚོའོ། །དམར་སེར་རོ་ཞེས་སྤྱིའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྨྲ་ཡི། བདག་ནི་བདག་གི་སྤྱིའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདི་སྐད་སྨྲས་པར་འགྱུར་ཏེ། མིག་ལ་སོགས་
པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ལུས་ཙམ་ལ་དམིགས་ནས་བདག་ཅེས་བྱ་བར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་འགལ་བ་མེད་དེ། མིང་ཙམ་དུ་བྱས་ནས་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་མའི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ལས་གཞན་ནི་མེད་དོ། །བྱས་པ་ཆུད་ཟོས་པ་
དང་། མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྩོད་པ་དེ་ཡང་རྩོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྤྱོད་པ་པས་བརྟགས་པའི་བདག་ནི་བཏགས་པ་འབའ་ཞིག་ཁོ་ནའོ། །ཕྱོགས་ཀྱི་གོས་ཅན་པ་ནི་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་པ་དང་། ལྡོག་པའི་ངོ་བོ་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཉེ་བར་
དམིགས་སོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ལྟར་ན་ཡང་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཕྱེ་བ་ཡོད་ཀྱང་གང་ཡང་གནས་སྐབས་ཅན་ནི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་རྟོགས་པའི་ངོ་བོར་ཉེ་བར་དམིགས་ཏེ། དེ་ཡང་རྫས་སུ་ཡོད་པའོ། །རྣམ་གྲངས་ཀྱང་རིམ་གྱིས་གོམས་པ་ལས་བདེ་བ་དང་། 

117-1-147a

སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་སྐབས་དབྱེ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཡུལ་དང་དུས་དང་ངོ་བོ་ཉིད་དབྱེ་བ་མེད་པ་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་དབྱེ་བ་མེད་དོ། །གྲངས་དང་། མིང་དང་། མཚན་ཉིད་དང་། འབྲས་བུའི་དབྱེ་བས་ནི་དབྱེ་བ་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་དང་། གཟུགས་ལ་
སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་བུམ་པ་དང་། དེའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་། ཡུལ་ལ་སོགས་པ་དབྱེ་བ་ཡོད་དོ། །གང་ཡང་ཡུལ་བུམ་པའི་ཡུལ་དང་། དུས་དང་། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །གྲངས་ལ་སོགས་པས་ནི་བུམ་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དབྱེ་བ་ཡོད་དོ། །དེ་ཡང་བུམ་པ་ནི་གཅིག་གོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་
མང་པོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཀྱི་དབྱེ་བའོ། །གདུ་བུ་དང་། རྣ་ཆ་དང་། རྐང་གདུབ་དང་། ཁམ་ཕོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་གི་དབྱེ་བའོ། །རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྫས་སོ། །ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བའོ། །བུམ་པའི་དགོས་པ་ནི་ཆུ་ལེན་པའི་དགོས་པ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ནི་
རང་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བསྒྱུར་བའི་འབྲས་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུའི་དབྱེ་བའོ་ཞེས་ཟེར་ན་དེ་ལ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་རྟོགས་པའི་ངོ་བོའི་བདག་ཉིད་རྫས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དང་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ན་ཅི་སྔར་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་དང་སྦྱོར་བར་བྱེད་དམ། ཡང་ན་སྔར་གྱི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་བྱེད་ཅེས་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་ན། དེ་ལ་
རྟོག་པ་དང་པོ་ལྟར་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་སུ་ཁྱད་པར་མེད་པས་རྟོགས་པ་དེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་སྐབས་ཡོངས་སུ་བཏང་ནས་གཞན་ཞིག་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ལ་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་མི་འགྱུར་བའི་རང་བཞིན་མེད་པས་ཚིག་ཙམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་
གྱུར་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ལ་སྔོན་དང་། ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་སུ་ཁྱད་པར་མེད་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ། །རྟོགས་པ་ལ་ཡང་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པའོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་ལྟར་ན་ཡང་
སྔར་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་བཏང་ནས་གཞན་གྱི་ངོ་བོར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཐག་པ་ལས་རས་ཡུག་བྱུང་བ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བས་ཇི་ལྟར་དེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན། སྦྱོར་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་མི་འགྱུར་བའི་ངོ་བོར་གནས་པ་མ་ཡིན་པར་གང་གྱུར་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མི་འགྱུར་བའི་རང་བཞིན་གྱི་བུམ་པ་ཡོད་བཞིན་དུ་རས་ཡུག་བྱུང་

117-1-147b

བར་གྱུར་པ་བཞིན་ནོ། །སྔར་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་བོར་བས་ངོ་བོ་གཞན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་འགལ་བ་དམིགས་པའོ། །གང་ཡང་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་གཅིག་ཏུ་རྫས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལ་དབྱེ་བ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། དབྱེ་བ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཐ་དད་
པ་དང་། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་དང་གཉི་ག་ཡང་རུང་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་མཛེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་རྫས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མེད་པར་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ན། དེ་ལྟར་ན་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་ཟློག་པའི་དབྱེ་བ་ཡོད་པར་ཇི་
ལྟར་འགྱུར། གཅིག་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་དགག་པ་དང་སྒྲུབ་པ་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་དབྱེ་བ་མེད་པ་དེར་དེ་དང་འགལ་བའི་དབྱེ་བ་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་དེའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་རྫས་རྣམས་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་སོ་སོར་ངེས་པ་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་
དེའི་རང་བཞིན་ནི་དབྱེ་བ་མེད་ལ། དབྱེ་བ་མེད་པའི་རྫས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངེས་པར་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགལ་བ་དམིགས་པའོ། །ཡང་ན་ལྡོག་པ་དང་ལྡན་པ་རང་གི་ངོ་བོ་ལས་ཐ་མི་དད་པ་དེ་ནི་ལྡོག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ལས་ལྡོག་པ་དང་ལྡན་པའི་རང་བཞིན་
ལས་ཐ་མི་དད་པའི་རྫས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་གཏན་ཚིགས་སོ། །ཡང་ན་གང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་གཟུགས་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་སྟེ། རྫས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་
རང་བཞིན་གྱི་བདེ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །གཞན་དུ་ཆོས་འགལ་བའི་གནོད་པ་ཡོད་པར་གྱུར་ན་ཡང་དབྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དབྱེ་བ་ཡང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དབྱེ་བ་དང་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་དུ་རྒྱུན་
ཆད་པས་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱང་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྡོག་ན་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བ་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པ། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཙམ་གྱི་དངོས་པོ་ཉེ་བར་འཛིན་པ། 

117-1-148a

 རང་རིག་པའི་བདག་ཉིད་ནི་མངོན་སུམ་ཞེས་བྱ་བས་བདག་མེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་ཀྱང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཉེ་བར་འགོད་པ་ནི་བདག་མེད་པ་རྣམས་ལ་ཕ་རོལ་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་བྱ་བས་རྒོལ་བ་རྣམས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཡིན་པས་འདི་
ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱའོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་མཐུག་པོ་འཛིངས་པའི་ནང་དུ་ཞུགས་པའི་མུ་སྟེགས་ཚད་མ་ངན་པའི་རླུང་གིས་ཤིང་བལ་བཞིན་བདས་ལ། ཞི་ཤེས་བྲག་རི་ཕྱེ་མར་རློག་པའི་ཐོག་ལྷུང་བས། །བྱེ་མར་བརླག་པས་ཕྱིས་འབྱུང་བར་ནི་ག་ལ་འགྱུར། །དེ་ལྟར་
ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ། སེམས་ཅན་མེད་པ། སྲོག་མེད་པའོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཟོད་མ་ནས་ནི་སྟོང་ཞིང་མ་འོངས་ཆོས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གལ་ཏེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོའི་དོན་མེད་པ་དང་། བདག་མེད་པས་བདག་མེད་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ན་ཡང་། དེ་ལྟར་ན་ཡང་
གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཡིན་གྱི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་སུན་མ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐེ་ཚོམ་དང་བྲལ་བའི་གཟོད་མ་ནས་ནི་སྟོང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
པ་སྟེ། གཟུགས་དང་། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་མ་སྐྱེས་པས་ན་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བའོ། །ཇི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་སྟོང་པ་ཉིད་
དུ་བསྒྲུབས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེས་ན་གང་ནས་ཀྱང་འོངས་པ་མེད། གར་ཡང་སོང་བ་མེད། གང་དུ་ཡང་གནས་པ་མེད་པ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་རྟག་ཏུ་སྙིང་པོ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། སྙིང་པོ་མེད་པ་སྟེ། 
ཐམས་ཅད་དུ་ཕྱི་དང་། ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་བདག་ལ་སོགས་པའི་སྙིང་པོར་གྱུར་པའི་རྫས་ཅི་ཡང་མེད་པའོ། །སྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་ཏེ། གཟུགས་བརྙན་ཙམ་གྱི་བྱིས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་རྨོངས་པར་བྱེད་དོ། །དོན་དམ་པར་ནི། ཐམས་ཅད་དག་ཅིང་རྣམ་དག་ནམ་མཁའ་བཞིན། །ཞེས་

117-1-148b

བྱ་བ་ནི་དག་པ་སྟེ་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་སྤྲིན་དང་། ཁུག་རྣ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་དང་བྲལ་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་དག་ནམ་མཁའ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །མི་སྔོ་མི་སེར་དཀར་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། དཀར་པོ་ལ་སོགས་
པའི་ཁ་དོག་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་རྫས་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རྫས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་ན་དེ་ལ་བརྟེན་པ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ཡང་རིང་ཐུང་མེད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བས་མིང་འབའ་ཞིག་ཙམ་མོ། །དེ་ཡང་ནང་ན་ཡང་མེད། ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མེད། གཉི་གའི་བར་ན་
ཡང་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སུན་ཕྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་ནི་དབེན་ཞིང་སྟེ། སེམས་ཀྱིས་བསམ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །ཐམས་ཅད་སྒྲ་དང་བྲལ་བ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །སྐད་ཅིག་སྟེ་བརྡར་བྱ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་སྒྲ་
དང་བྲལ་བའོ། །བཤད་པ་ན་ཡང་ཡི་གེ་འཕོ་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བཤད་ཀྱང་རུང་། མ་བཤད་ཀྱང་རུང་། ཡི་གེ་རྣམས་ལ་འཕོ་བ་མེད་པ་སྟེ། གཞན་དུ་འགྲོ་བ་ཡང་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ་ཡང་རུང་། མི་འགྲོ་ཡང་རུང་། བཤད་ཀྱང་རུང་། མ་བཤད་ཀྱང་རུང་
བར་ཡི་གེའི་ངོ་བོ་ནི་མི་ཟད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་གང་གིས་ཡི་གེའི་རང་བཞིན་མི་ཟད་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དེ་ནི་མི་ཟད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་བརྒྱ་སྟོང་དག་ནི་གང་འདས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
ལ། གང་སངས་རྒྱས་བརྒྱ་སྟོང་གྲངས་མེད་པ་འདས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་རབ་ཏུ་བསྟན་ཀྱང་ཆོས་དང་ཡི་གེ་ལ་ཟད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་པ་མེད་པ་ལ་འགགས་པ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་སྡེ་བརྒྱ་སྟོང་དག་ནི་བཤད་
བྱས་ཀྱང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མདོ་སྡེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གདུལ་བྱ་རྣམས་དང་མཐུན་པར་བཤད་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡི་གེ་མེད་པར་ཡང་ཤེས་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་དེ་ལ་ཆགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །བདག་མེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བསྟན་ཀྱང་ཟད་

117-1-149a

པར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཉམས་པ་མེད་པའོ། །མཁས་པ་དེ་ནི་ཚིག་ཀུན་སྨྲ་བྱེད་ཀྱང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་པའི་ཚིག་བསྒྲུབས་པས་ཆོས་སྟོན་ཀྱང་དེའི་སེམས་འཕྲོག་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་
གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་རྣམས་ཐམས་ཅད་རི་ཡི་བྲག་ཅ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྒྲ་ཐམས་ཅད་ནི་རིའི་གཅོང་རོང་དང་ཕུག་གི་ནང་གི་བྲག་ཅ་དང་འདྲ་བས་རང་བཞིན་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་ནས་དེ་དང་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མི་འབྱུང་ཞིང་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཚིག་
དེས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་གང་དག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་ཀྱང་དེའི་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྟན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་སྒྲ་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ཞིང་མི་བརྟེན་པ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་བརྟན་པ་ཉིད་དོ། །མཚན་མེད་ནི་མཚན་ཉིད་དང་མཚོན་པར་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་
དོ། །དབེན་པ་ནི་དབེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པའོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འོས་པ་ཡིན་ནོ། །འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དབྱེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དྲང་སྲོང་དེ་དག་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་མེད་པའོ། །དེ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེས་པར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །འདུས་མ་བྱས་པའི་འགྲོ་བའི་འགྲོ་བར་གྱུར་པས་ལྟ་བས་བྱས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་འདམ་ཐམས་ཅད་ལས་བརྒལ་བའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་བར་གྱུར་པས་
འབད་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྲོ་བའི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་གི་རང་བཞིན་ཤེས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ངེས་པར་བསྒྲུབས་ནས་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་འཇུག་ཅིང་མངོན་པར་བསྒྲུབས་ནས་ངེས་པའི་ཚིག་གིས་ངག་གི་སྤྱོད་
ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་ཞི་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བཏགས་པ་ཙམ་དུ་བཏགས་ནས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཁམས་གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བས་བརྟགས་པ་ཡིན་པས་བརྟགས་པ་ཙམ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ནི་བརྟགས་པ་ཙམ་

117-1-149b

ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྫས་ནི་ཕྲ་མོ་ཙམ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་དབང་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་མཐའ་མེད་དེ། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་སྟོང་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དབུས་ཀྱང་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བས། འཁོར་བ་ལ་ནི་མཐའ་མ་མི་རྙེད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་བཤད་པ་ཡིན་
ནོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡང་། གང་དག་སྔོན་བྱུང་མཐའ་ནི་མཚན་ཉིད་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ནི་རྒྱུ་སྟེ། སྐྱེ་བའི་མཐའ་ཉིད་མེད་པས་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ལྟོས་ནས་མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མེད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཀུན་བརྟགས་
པ་དང་། གཞན་གྱི་དབང་དང་། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྨྲ་བ་སུན་ཕྱུང་ནས་དབུ་མ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་དང་། དེའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཇི་
ལྟར་གྲུབ་ཅེ་ན། བརྗོད་པར་བྱའོ། །དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་རྨི་ལམ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ལ། ལས་དང་བྱ་བས་དེ་ལྟར་ཞུགས་གྱུར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམན་པ་དང་། རབ་དང་། བར་མའི་དབྱེ་བས་འབྲས་བུ་མྱང་བར་འགྱུར་བའི་
དབྱེ་བ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་རྣམས་རྟག་ཏུ་དབེན་ཞིང་རང་བཞིན་སྟོང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་ལ་སོགས་པས་སྟོང་པ་ཇི་ལྟར་ས་བོན་དང་། མྱུ་གུ་དང་། འཁྲི་ཤིང་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡང་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དང་འདྲ་བར་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་
མིག་ལ་སོགས་པ་ཡང་བལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་གཏན་ཚིགས་སོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་རྒྱལ་བས་ཆོས་བཤད་དེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲས་བརྗོད་དོ། །དོན་དམ་པར་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཞེས་
བྱའོ། །འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་མཚན་ཉིད་དེ་འདྲའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་གཞན་མེད་པས་མཚན་ཉིད་འདི་ཉིད་དོ། །ལས་དཀར་ནག་གི་འབྲས་བུ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་པ་རྣམས་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བས་

117-1-150a

འབྲས་བུ་རྒྱུ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ལས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་དབང་མེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་བརྟགས་པའི་སོ་སོར་ངེས་པར་སྣང་བའི་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་དང་འདྲ་བ་བརྫུན་པ་སྟོང་པའོ་
ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་རྣམས་འདི་ལྟ་བུ་ཤེས་པ་དེའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་བཟོད་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་ཙམ་ལ་ཡང་རྟོགས་པར་མི་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་རྟག་ཏུ་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱལ་པོ་དེས་ནི་ཇི་ཙམ་ཆོས་རིག་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཇི་སྙེད་ཅིག་གསུངས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་དེས་དོན་དང་། ཚིག་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་འཛིན་པར་ནུས་
ཤིང་བརྗོད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ངེས་པར་རྟོགས་པས་རྒྱལ་པོ་དེ་འཁོར་དང་བཅས་པ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཉམས་པར་བསྲུངས་སོ། །རྒྱལ་པོའི་བུ་རྣམས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་ནས་ཡིད་རབ་ཏུ་མགུ་བས་བདེ་
བར་གཤེགས་པ་སྲས་དང་བཅས་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་སོ་སོར་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེར་ཡང་སྲོག་ཆགས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེར་ཆོས་བསྟན་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་
བཟོད་པ་སོ་སོར་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་བཟང་པོ་འདི་ཐོས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཟབ་མོ་འདི་ཐོས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག་པ་འདི་དོན་དམ་པ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་བདེན་པ་འདི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ངེས་པར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་
བྱ་བའོ། །ཇི་ལྟ་བུའི་མི་སྐྱེ་བ་ཞིག་ཅེ་ན། སྐྱེས་བུ་ལ་ནི་སྐྱེ་དང་འགག་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྐྱེས་བུ་སྟེ་བདག་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་ཆོས་འདི་སྟེ་གཞན་དག་ཀྱང་རྟག་ཏུ་སྔ་ནས་ཏེ་ཐམས་ཅད་དུ་གཟོད་མ་ནས་དབེན་པ་དང་ཞི་བ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་

117-1-150b

ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ངེས་པར་རྟོགས་ནས་རྒྱལ་པོས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་པས་རྒྱལ་སྲིད་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །བུ་དང་བཅས་པའི་འཁོར་གཞན་
དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་འདོད་པས་དེའི་རྗེས་སུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །ལོ་ནི་བརྒྱ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ཡོངས་ཚང་བར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་དང་། ཐོས་པའི་དུས་ངེས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་དུས་ཀྱང་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་ཚེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་
བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་དེའི་ཆོས་ཉམ་ཆུང་བར་གྱུར། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡང་ཉུང་བར་གྱུར་པ་ན་རྒྱལ་པོ་དེའི་བུ་རྒྱལ་ཚ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་དད་པར་གྱུར་པ་ཅིག་བྱུང་བ་དེའི་ཁབ་ཏུ་རྟག་ཏུ་འོང་བའི་དགེ་སློང་
ཞིག་ཡོད་པ་དེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་དག་པར་བཤད་དོ། །དེ་ཡང་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཤིན་ཏུ་འཇམ་པ་སྙན་པར་སྨྲ་བའོ། །སྔོན་གྱི་འབྲེལ་པར་གྱུར་པའི་ལྷ་ཞིག་རྟག་ཏུ་དེའི་བསྔག་པ་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་དྲན་པ་དང་། བློ་གྲོས་དང་རྟོགས་པ་དང་། བསྟན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་
ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགའ་བར་བྱེད་པའི་ཚིག་གིས་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྟོན་པ་ལ་མཁས་པས་ཆོས་གོས་དང་། ལྷུང་བཟེད་དང་། ན་བའི་གསོས་སྨན་དང་། ཡོ་བྱད་རྣམས་མང་དུ་རྙེད་པ་དང་ལྡན་པས་གྲགས་པ་དང་ལྡན་པའི་འོད་ཀྱིས་
ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པའི་འོད་འདི་ལ་ཡོད་པས་དགེ་སློང་དེའི་མིང་སྙན་པའི་འོད་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་དགེ་སློང་མང་པོས་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྟོབས་མ་བཟོད་ནས་དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཅན་དེ་དག་ལ་ཕྲག་དོག་གི་མཚོན་རྣོན་པོ་སྙིང་ལ་ཕོག་པར་གྱུར་པས་དེ་མ་དད་པའི་སེམས་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏོ། །
དགེ་སློང་དེ་ཡང་བསོད་ནམས་དང་། ཡེ་ཤེས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་འཕགས་པར་གྱུར་ཅིང་། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མིག་འཕྲོག་པར་བྱེད་པ་མཆོད་པར་བྱེད་པའི་དགེ་སློང་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་ལ་དགེ་སློང་གཞན་དག་གདུག་པའི་སེམས་

117-1-151a

སྐྱེས་པར་རིག་ནས་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་གོ་ཆ་དང་། ཡ་ལད་ལེགས་པར་བགོས་ལ། ལག་ན་མཚོན་སྣ་ཚོགས་ཐོགས་པ་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པས་དེ་བསྐོར་ནས་དོགས་པ་དང་། བག་ཚ་བ་དང་བྲལ་བས་སྟོང་པ་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། དོན་དམ་པ་
མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཅན་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་པ་ལ་སྤྲོ་བ་མེད་དོ། །དགེ་སློང་དག་ནི་ལག་ན་མཚོན་ཐོགས་འོངས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རང་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དགྲ་འདི་
གསད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལག་ན་མཚོན་ཆ་སྣ་ཚོགས་ཐོགས་པས་འབྲེལ་པའི་ལག་པ་དང་བཅས་པས་ལངས། དགེ་སློང་འདི་ནི་ཆོས་མིན་རབ་སྟོན་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དགེ་སློང་འདི་ནི་བདག་ཅག་གི་འདོད་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཆོས་སྟོན་གྱིས་འདི་
བསད་ན་བསོད་ནམས་ཉིད་མང་དུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་གྱིས། བདག་ཅག་ལ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ངེས་པར་བསམས་ནས་བརྡེག་པར་བརྩམས་པ་དང་། མཐོང་ནས་དགེ་སློང་མཚོན་གྱིས་མི་འཇིགས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མཚོན་ཆ་སྣ་ཚོགས་རྡེག་
པར་བྱེད་པ་དེ་དག་མཐོང་བ་ཡང་འཆི་བའི་འཇིགས་པ་མེད་པས་བག་ཚ་བ་ཅི་ཡང་མེད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་དྲན་ཞིང་། གང་བསད་པ་དང་། གང་གིས་གསོད་པ་དང་། ཅིས་གསོད་པ་དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་བསད་དུ་མེད་དེ། འཆི་བར་འགྱུར་བ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་སུ་ཞིག་འཆི་བར་
འགྱུར་ཞེས་ངེས་པར་སེམས་པའི་བློས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་བདེན་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་རྩོམ་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་བདེན་པ་དང་། བདེན་པའི་ཚིག་འདིས་མཚོན་ཆ་འདི་དག་མནྡཱ་ར་བའི་མེ་ཏོག་ཏུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བརྗོད་མ་ཐག་ཏུ་ངོ་
མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ལྟས་བྱུང་བར་གྱུར་ཏེ། མཚོན་ཆ་དེ་དག་ཀྱང་མེ་ཏོག་མནྡཱ་ར་བར་གྱུར། རི་དང་ནགས་ཚལ་དང་བཅས་པའི་ས་ཆེན་པོ་ཡང་གཡོ་བར་གྱུར་ཏོ། །མཚོན་ཆ་འཛིན་པའི་དགེ་སློང་དེ་དག་ཀྱང་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་པའི་ཡིད་ཀྱིས་ཡང་དེ་དང་ཉེ་བར་འགྲོ་བར་མ་ནུས་སོ། །སུ་དག་ཐུབ་

117-1-151b

དབང་ལ་ནི་དད་མོས་ཤིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་ཅན་གང་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མོས་པ་དེ་དག་ནི་ཐུབ་པའི་དབང་པོ་དེ་ལ་དད་ཅིང་མོས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཨ་ལ་ལ་སྟོང་བརྗོད་ནས་སུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཨ་ལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡིག་པ་ཅན་ལ་སྨད་པས་དགེ་སློང་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་
སྤྱོད་པ་སྨད་པ་དང་། ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་སེམས་དང་བ་བསྐྱེད་པས་ལན་སྟོང་སྙེད་བརྗོད་པའོ། །རས་བཅོས་བརྒྱ་ཡིས་དགེ་སློང་མངོན་པར་གཡོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་སྨྲ་བའི་དགེ་སློང་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་བཟང་བ་ཉིད་དང་། བདག་ཉིད་ཀྱིས་བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་ཅན་
དུ་གསལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མདུན་དུ་ཚིག་འདི་སྐད་ཅེས་རྫོད་པར་བྱེད་དོ། །སེམས་ཅན་སུ་དག་ང་ལ་སྡང་བྱེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་དག་བདག་གསད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྡང་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཞུགས་པ་དེ་དག་ངེས་པར་མནར་མེད་པར་
འགྲོ་བར་འགྱུར་བས་དེ་དག་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཉམས་སུ་བླང་བར་བྱའི། གཞན་གྱིས་ནི་གཟུང་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་ནས། དགེ་སློང་དེས་ལོ་བརྒྱད་ཅུར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཛོད་བཤད་
དོ། །དགེ་སློང་གང་དག་སྡང་བར་གྱུར་པ་དེ་དག་ནི་ཕམ་པར་གྱུར་ཅིང་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྨད་ཅིང་བརྙས་པར་གྱུར་ཏོ། །དགེ་སློང་དེ་ནི་གཞན་དག་གཤེ་བའི་ཚིག་དྲག་པོ་མཚོན་ཆ་དང་འདྲ་བས་སྣད་ཅིང་ཞེར་འདེབས་པར་བྱེད་ཀྱང་དགེ་སློང་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་ཡུལ་དེ་དག་ལ་ཡང་
བཟོད་པ་ལ་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བཞིན་གྱི་པདྨའི་མདངས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་དེ་ལ་རྒྱལ་པོའི་བུ་བསོད་ནམས་བློ་གྲོས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བདག་གིས་སློབ་དཔོན་དེ་ལ་གང་སུ་དག་གིས་ཡིད་མི་བདེ་བའི་རྒྱུ་སེམས་ལ་གནོད་པ་ཅི་ཞིག་མ་བྱས་སམ་
ཞེས་སྨྲས་པ་དང་། བཟོད་པ་ལ་གོམས་པར་བྱས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་འཁྱམས་པ་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པ་རིང་དུ་གོམས་པར་གྱུར་པས་ཁྲོ་བ་དང་འཁྲུག་པས་བསྐྱེད་པའི་གནོད་པ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་སོ། །གང་གིས་བསྐལ་པ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་བཟོད་པ་ལེགས་པར་

117-1-152a

བསྒོམས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་བྱས་པའི་དགེ་སློང་སྙན་པའི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་ཆོས་སྨྲ་བའི་དགེ་སློང་སྙན་པའི་འོད་སྲུང་བར་བྱེད་པའི་རྒྱལ་པོའི་བུ་བསོད་ནམས་བློ་གྲོས་གང་ཡིན་པ་བྱམས་པ་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་ཏོ། །གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚོགས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པའི་རྒྱལ་པོ་མེ་ཏོག་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་པད་མའི་མཆོག་ཅེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུར་
བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་ཆོས་མཉན་པ་དང་། བསམ་པ་དང་། བསྒོམ་པས་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་སོ། །དེ་ལྟར་ངས་སྔོན་བཟོད་པའི་སྟོབས་བསྒྲུབས་པ་བཞིན་དུ་གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ཀྱང་རྗེས་སུ་སློབས་ཤིག་ཅེས་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུ་ལ་གདམས་པའོ། །ང་
མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་ནས་དམ་པའི་ཆོས་རྣམ་པར་འཇིག་པར་གྱུར་པའི་ཚེ་མུ་སྟེགས་ཀྱི་གཞུང་ལ་བརྩོན་ཞིང་ཞེན་པའི་དགེ་སློང་མང་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ངའི་དམ་པའི་ཆོས་སྟོང་པ་ཉིད་ལྟ་བ་ངན་པ་ཐམས་ཅད་འཇིག་པར་བྱེད་པ་འདི་སྤོང་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ནི་
རྨོངས་པའི་མུན་ནག་མཐུག་པོར་ཞུགས་པས་བདག་ཉིད་ཕུང་བར་བྱས་ནས་གཞན་དག་ཀྱང་ཕུང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་དེའི་བག་ཡོད་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་ནད་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པའི་བདུད་རྩི་འཐུང་བ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མོས་པ་དེ་ནི་ངའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་སློང་གི་
དངོས་པོར་བསྙེན་པར་རྫོགས་ཏེ། གསོ་སྦྱོང་གི་ལས་ལ་སོགས་པ་ཡང་རུང་བ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ལུས་དང་སྲོག་ལའང་ལྟོས་པ་མེད་པར་བྱས་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པ་དང་བསྙེན་བཀུར་གྱི་ཕྱིར་ངལ་བ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང་། ས་རྣམས་ངེས་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མཆོད་པ་ཐམས་ཅད་དང་། ལུགས་སྐུ་ལ་སོགས་པ་ཡང་འདི་དག་ཉིད་ཀྱི་

117-1-152b

ཁོངས་སུ་གཏོགས་པས་མ་སྤྲོས་སོ། །གང་གི་ཚེ་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བསལ་བར་མི་ནུས་པ་དེའི་ཚེ་འདོད་ཆགས་ལ་མི་སྡུག་པ་དང་ཞེ་སྡང་ལ་བྱམས་པ་དང་། གཏི་མུག་ལ་ཤེས་རབ་ནི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་
པ་ནི་མན་ངག་གོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བརྒྱད་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཉིད་ཁོ་ན་ཉིད་རྗེས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་གཅིག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཚུལ་བཞིན་དུ་བསྒོམས་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི་ཚིག་ཙམ་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །སངས་
རྒྱས་སྲས་པོ་བདེ་གཤེགས་འོད་ཀྱི་ཕྲེང་བས་ཕྲེང་བརྒྱུས་པའི། །མ་ལུས་འཁོར་ལོར་དེ་ཡི་སྙན་པའི་འོད་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་གྱུར། །བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་དག་གིས་དེ་ཉིད་མ་ལུས་གསལ་བྱས་ནས། །དེ་ནི་ཡང་འདིར་ཤཱཀྱའི་མགོན་པོ་ཤིན་ཏུ་མགོན་པོར་གྱུར། །སྙན་པའི་འོད་ནི་དེ་ཉིད་ཤེས་པའི་
མཆོག །ཏིང་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ཡོན་ཏན་ལྡན་པར་གྲགས། །སྙན་པའི་འོད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་བྱས། །སྙན་པའི་འོད་འདིར་ཐུབ་པའི་དབང་པོར་གྱུར། །སྙན་པའི་འོད་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།ད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་ཀྱི་
སྡོམ་པས་བསྡོམས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་སྡོམ་པ་གསུམ་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བ་ཡིན་པས་ངེས་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བས་དེ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དོན་དམ་པ་པ་དང་། ཀུན་རྫོབ་པའོ། །དོན་དམ་པ་པའི་ལུས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དང་། སྲུང་བའི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་མཆོག་དང་། གཙོ་བོ་ཞེས་
བྱ་བ་ནི་སྡོམ་པ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པའོ། །འདི་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་གང་དང་ལྡན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་

117-1-153a

པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་གྱུར་པ་ནི་དེ་ཐོབ་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཡང་དོན་དམ་པ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར། ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་གང་དང་ལྡན་པས་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུའི་བར་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་རྫོགས་པ་དང་། །དེ་བཞིན་
གཞན་ནི་སྤྲུལ་པ་དང་། །ཆོས་སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་གང་དང་ལྡན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་འཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་དང་པོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྟོབས་བཅུ་ནི་ལྷག་པར་མོས་པའི་སྟོབས་དང་། 
སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་དང་། བསྒོམས་པའི་སྟོབས་དང་། བཟོད་པའི་སྟོབས་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། སྤོང་བའི་སྟོབས་དང་། སྤོབས་པའི་སྟོབས་དང་། ཐོས་པའི་སྟོབས་དང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། སྒྲུབ་པའི་སྟོབས་ཏེ། འདི་དག་གི་བཤད་པ་རྒྱས་པ་ནི་མཚན་ཡང་
དག་པར་བརྗོད་པའི་འགྲེལ་པ་ནས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་ནི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་། ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་། ཁམས་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་། མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་
དང་། དབང་པོ་རྣམ་པ་དབྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་། བསམ་གཏན་དང་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་། འཆི་འཕོ་བ་དང་
སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་། ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སོ། །འདི་དག་གི་བཤད་པ་ཡང་། དེ་ཉིད་ནས་ཤེས་པར་བྱའོ། །མི་འཇིགས་པ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བཞི་གང་ཞེ་ན། ཀྱེ་མ་བདག་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་དམ་བཅས་པ་ན་ཆོས་འདི་མངོན་པར་རྫོགས་
པར་སངས་མ་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་བདག་ལ་གང་གིས་ཀྱང་ཆོས་དང་ལྡན་པར་རྒོལ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེའི་ནང་ནས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་སྟེ། རྒྱུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བས་བདག་བདེ་བ་ཐོབ་པ་དང་། བག་ཚ་བ་མེད་པ་ཐོབ་པ་དང་། འཇིགས་པ་མེད་པ་ཐོབ་

117-1-153b

པ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཟག་པ་ཟད་དོ་ཞེས་དམ་བཅས་པ་ན་ཟག་པ་འདི་རྣམས་ཟད་པར་མ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་བདག་གིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་བསྟན་པ་ན་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་བའི་གནས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། 
གང་ཡང་བདག་གིས་བར་དུ་གཅོད་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་བཤད་པ་ན་འདི་ནི་བར་དུ་གཅོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཆོས་དང་ལྡན་པར་རྒོལ་བ་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེའི་ནང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ནུབ་མོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་
རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་ནས། གང་གི་ནུབ་མོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འཁྲུལ་པ་མི་མངའོ། །ཅ་ཅོ་མི་མངའོ། །དགོངས་པ་ཉམས་པ་མི་མངའ་འོ། །ཐུགས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་མི་མངའོ། །འདུ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་མི་མངའོ། །ཀུན་
ཏུ་མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མི་མངའོ། །འདུན་པ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །དྲན་པ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །ཤེས་རབ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །སྐུའི་ཕྲིན་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་
སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །གསུང་གི་ཕྲིན་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །འདས་པའི་དུས་ལ་མ་ཐོགས་མ་ཆགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་འཇུག་
པ་དང་། མ་འོངས་པའི་དུས་ལ་མ་ཐོགས་མ་ཆགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་འཇུག་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ལ་མ་ཐོགས་མ་ཆགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ནི་གཞོན་ནུ་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སྐུ་ནི་
ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་གཟུང་བར་བྱའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པའོ། །བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། དགའ་བ་ཆེན་པོ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པའོ། །ཆོས་དང་། དོན་དང་། 

117-1-154a

ངེས་པའི་ཚིག་དང་། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་སྟེ། ལུས་དང་། ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་ཀྱི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་བཞིའོ། །ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་ནི་སྡིག་པ་བྱས་པ་རྣམས་སྤངས་
པ་དང་། མ་བྱས་པ་རྣམས་མི་བྱེད་པ་དང་། དགེ་བ་བྱས་པ་རྣམས་སྤེལ་བར་བྱེད་པ་དང་། མ་བྱས་པ་རྣམས་བྱེད་པ་ལ་འདུན་པ་བསྐྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདུན་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། སེམས་དང་། དཔྱོད་པ་སྟེ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང་། དད་པ་དང་། བརྩོན་
འགྲུས་དང་། དྲན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་དབང་པོ་ལྔ་དང་། གཞན་དེ་དག་ཉིད་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པའི་སྟོབས་ལྔ་པོ་དང་། དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བརྩོན་འགྲུས་
ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། དགའ་བ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྟེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང་། འཕགས་
པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ནི། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་
པའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དོན་དམ་པའི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་གང་དང་ལྡན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་སྲུང་བ་དང་། མི་དགེ་བ་
བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམ་པར་སྤོང་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པའོ། །གཞན་ཡང་མི་དགེ་བའི་བྱེ་བྲག་རྣམས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྲང་ལ་གཡོ་བྱེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྲང་ལ་གཡོ་བྱེད་པ་ནི་སྲང་མཐོ་དམན་དུ་བྱེད་པའོ། །ཚད་ལ་གཡོ་བྱེད་པ་ནི་བྲེ་ཕུལ་མཐོ་དམན་དུ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ནོར་ལ་གཡོ་བྱེད་པ་

117-1-154b

ནི་བཅོས་མའི་གསེར་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པའོ། །ཆགས་པ་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གིས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་སེམས་ཀྱིས་བཅིངས་པ་ནི་ལྕགས་སྒྲོག་ལ་སོགས་པས་བསྡམས་པའོ། །གཟུང་བ་ནི་བཅིང་བའི་གནས་སུ་བཅུག་ནས་འཛིན་པའོ། །རྡེག་པ་ནི་དབྱིག་པ་ལ་སོགས་པས་སོ། །བསྡིགས་
པ་ནི་འདི་བཞིན་གྱིས་ཤིག །མི་བྱེད་ན་ཁྱོད་གཉེན་དང་བཅས་པ་འཆི་བར་བྱའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འབྲོས་པར་རྩོམ་པའོ། །གཅད་པ་ནི་ལག་པ་དང་། རྐང་པ་དང་། རྣ་བ་དང་། སྣ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཅོད་པའོ། །དབུག་པ་ནི་མདུང་ལ་བསྐྱོན་པའོ། །ཞེ་ལ་གནོན་པས་ནི་གཞན་གནོད་པ་བྱེད་
པ་ལ་མི་བཟོད་པའོ། །དེ་དག་ལས་ལྡོག་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལག་པ་རྒོད་པ་དང་རྐང་པ་རྒོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་དོན་འདི་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཤད་པ་རྣམ་པ་གཉི་ག་ཡང་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་སྟེ། སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་གསུངས་
པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཞོན་ནུ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོར་འཇུག་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་ལྟར་བར་སྣང་ནམ་མཁའ་རྣམ་དག་སྟེ། །ཆོས་ཉིད་
ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སྐུ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པའོ། །དེ་ནི་སྒྲས་བསྟན་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་དབེན་ཞིང་སྟོང་པ་ཡིན་པ་ལྟར་ལུས་ཀྱང་
སྟོང་པ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་དང་སྡོམ་པ་དག་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནམ་མཁའ་ཞེས་གདགས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལུས་དང་། སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གདགས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱང་འཇུག་
པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྡོམ་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་འདྲར་སུས་ཤེས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྡོམ་པའི་མཚན་ཉིད་འདི་ལྟ་བུ་སུས་ཤེས་པ་དེ་ལ་སྡོམ་པ་ནམ་ཡང་མེད་མི་འགྱུར་ཏེ། ནམ་ཡང་སྡོམ་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །

117-1-155a

ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་འཇུག་པ་འབྱུང་བར་ག་ལ་འགྱུར། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་དབང་དུ་གྱུར་པས་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་འདི་མངོན་དུ་ཤེས་པར་མི་ནུས་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་
པ་དང་འགལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་འགལ་བ་བཟློག་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་གང་གིས་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་འཁོར་བར་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཀྱང་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་དང་། བསམས་བཞིན་དུ་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ལེན་
པ་ལ་ནི་འགལ་བ་མེད་དོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཡི་ཆོས་ནི་དེ་འདྲ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་ལེན་པར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་གང་དག་ཁམས་གསུམ་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་དེ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། དེས་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཤེས་པ་ཞེས་
བྱའོ། །ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དོན་ནི་དོན་དམ་པ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡང་དག་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་གང་བའི་ཕྱིར་རབ་ནི་མཆོག་སྟེ་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དམ་པར་ནི་ཚིག་གིས་
བརྗོད་དུ་མེད་པས་ཇི་ལྟར་བཤད་པར་ནུས་ནས། ཇི་ལྟར་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གསུངས་པ། དོན་ལ་ཞུགས་ལ་ངས་ནི་དོན་བསྟན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱང་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་དོན་དམ་པ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ངས་བསྟན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་དབང་གིས་
སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་བཤད་པའི་རྣམ་པའི་སྣང་བ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་མེད་རྣམ་སྤངས་དོན་ལ་གནས་པ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་དོན་དང་མངོན་པར་ལྡན་པ་དེ་དོན་མ་ཡིན་པ་སྤངས་ནས་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་བའི་བསྟན་
ལ་དོན་དུ་གང་བརྗོད་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློ་དམན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དྲིས་པ། དོན་ནི་གང་ཞིག་ཡིན་ཇི་ལྟར་ནི་ཤེས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན་

117-1-155b

ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་ཚུལ་རང་བཞིན་གང་གིས་ཤེས་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གང་གི་དོན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་རང་བཞིན་ཤེས་པ་དེ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་
ནས་བདག་མེད་པ་དང་གསོག་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེས་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་མེད་པ་གང་རིག་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པས་
མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་རབ་ཏུ་ཐོབ་པས་ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་དང་། སྒྲ་དང་། དྲི་དང་། རོ་དང་། རེག་བྱ་རྣམས་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པས་བཟུང་
ནས་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྒྲོ་བཏགས་པས་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་འཁོར་བའི་རྒྱུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །གྲོག་མ་ཀུན་གྱིས་གཡོས་ཤིང་འགུལ་མི་ནུས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དག་པའི་ཚུལ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་རི་རབ་ལྟར་མི་གཡོ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་གྲོག་མས་རི་རབ་ལྟར་
འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པས་གཡོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །མི་སྲིད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས། ནམ་མཁའ་ལ་རི་མོ་བྲི་བར་ནུས་ཤིང་། ལག་པས་ནམ་མཁའ་ལ་བཟུང་བར་ནུས་པར་འགྱུར་སྲིད་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པས་བསྐྱོད་པར་མི་
ནུས་སོ། །གང་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་ཐམས་ཅད་སྒྲོམ་དུ་བཅུག་ནས་བཅིངས་པར་ནུས་ཀྱང་སྲིད། དེ་བཞིན་དུ་ཉི་མའི་འོད་དང་། གློག་དང་། རླུང་རྣམས་རྒྱའི་ནང་དུ་བཟུང་ནས་བཅིངས་པར་ནུས་ཀྱང་སྲིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་མི་སྲིད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་
ཡིན་ནོ། །སྤྱོད་ཡུལ་གང་གནས་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་དེ་ལ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དུག་དང་མཚོན་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་

117-1-156a

གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པས་འཇིགས་པ་དང་སྐྲག་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ཡིན། འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་དོན་བྱེད་པ་ཡིན། ཞི་བ་དང་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་ནི་འཇིགས་པ་དང་། སྐྲག་པ་དང་ཀུན་ནས་འཁྲུགས་པ་
དང་། ཕྲག་དོག་དང་། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལ་ལེགས་པ་བསླབས་པ་ནི་བདག་དང་བདག་གི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་ཞིང་། འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་བདུད་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་གིས་ཀྱང་བསྐྱོད་
པར་མི་ནུས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་སྡོམ་པ་གང་བརྗོད་པ་ནི་གཞུང་གི་སྒོ་ནས་སོ། །བཤད་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་མན་ངག་བསྟན་པའོ། །རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་དང་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་རྒོལ་བ་མ་ལུས་པས་རབ་ཏུ་སྦྱར་བའི་ཚད་མ་
ངན་པ་སུན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར་བདེ་བར་གཤེགས་པ་པའི་གཞུང་གི་འདོད་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཚད་མ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་བདག་མེད་པར་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་ནས་གཞུང་དང་། དོན་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་རྣམས་ཀུན་ལ་ཡེ་ཤེས་ཐོགས་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཐོགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱ་ཅུས་བརྒྱན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ངེས་པར་སྒྲུབ་པར་འདོད་པས་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་བསྒོམ་པར་
བྱའོ། །ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་ལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་རྙེད་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དྲང་སྲོང་ཆེན་པོའི་ཆོས་འདི་གང་འདོད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྟོགས་པར་འདོད་པ་དེས་ཀྱང་ལུས་ཀྱི་
སྡོམ་པ་ལ་བསླབས་ན། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་དུ་གྱུར་པས་ཕྱག་བྱ་བའི་གནས་སུ་འགྱུར་རོ། །སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་བཤད་ཟིན་པས་ཡང་བཤད་པར་མི་བྱའོ། །འདི་འདྲའི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཐོས་ནས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། 

117-1-156b

རྒྱལ་པོ་ཁྱད་པར་སེམས་དེས་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཐོས་ནས་དགའ་བ་དང་། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཐོབ་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་། །རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཀྱང་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་དོ། །ཚངས་པའི་གནས་བཞི་ཡང་བསྒོམས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་
རྣམ་པར་དག་པ་སྐྱོན་མེད་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། གཞོན་ནུ་གཞན་ཞིག་ཡིན་ནམ་སེམས་གྱུར་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཁྱད་པར་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཞན་ཞིག་ཡིན་སྙམ་ན་དེ་ལྟར་མི་ལྟ་སྟེ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ང་ཉིད་དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཁྱད་པར་སེམས་
ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ད་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལྟ་བས་ན་ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱའོ་ཞེས། གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བོ་
ལ་ལྟོས་ནས་སློབས་ཤིག་ཅེས་བསྟན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་གང་གི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་ཀུན་དུ་སྤྱད་པར་བྱ་ཞེས་སོམ་ཉི་ཟ་བའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དག་ལ་མི་འཇིགས་ཞེས་
བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དམྱལ་བ་དང་། ཡི་དྭགས་དང་། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དུག་དང་། མེ་དང་། ཆུ་དང་། མཚོན་དང་། སེང་གེ་དང་། གླང་དང་། སྟག་དང་། གནོད་སྦྱིན་དག་གིས་ཀྱང་འཇིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འཇིགས་པའི་རྒྱུ་མི་
དགེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། གཅིག་ཏུ་དགེ་བའི་རང་བཞིན་གྱིས་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལ་མི་དགེ་བ་ཕྲ་མོ་ཙམ་གྱི་གནས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ལག་མཐིལ་ཏུ་བཞག་སྟེ། ཏ་
ལ་གཅིག་ཙམ་མམ། ཏ་ལ་བདུན་ཙམ་གྱི་བར་དུ་སྟེང་དུ་འཕེན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྟོབས་རྣམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཐོབ་པའི་བར་ཡང་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལེགས་པར་བསྡམས་པ་ལ་རྙེད་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཆོ་འཕྲུལ་མཆོག་གི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཏེ་

117-1-157a

ཞེས་བྱ་བས་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ཉིད་དུ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ཚོགས་པས་ན་རྫུ་འཕྲུལ་ལོ། །ཆོ་འཕྲུལ་ནི་ཡང་རྫུ་འཕྲུལ་གང་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཅིང་མང་པོར་ཡང་འགྱུར་
རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། གཟུགས་བསྟན་པས་འདུས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྡུས་པའི་གཟུགས་བསྟན་པས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་གདུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྣང་བར་གྱུར་པ་ནི་གཟུགས་གསལ་བ་ཉིད་
དོ། །མི་སྣང་བར་གྱུར་པ་ནི་གཟུགས་མཐོང་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །རྩིག་པ་ལ་ཡང་ཐད་ཀར་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྩིག་པ་དང་། ར་བ་དང་། བྲག་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་རྫས་རྣམས་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྲོ་བའོ། །དེས་ན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྲོ་བ་
ཞེས་བྱའོ། །ནམ་མཁའ་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་ལ། ས་ལ་ཡང་སྟེང་དུ་འབྱུང་བར་བྱེད། བྱིའུ་ཟུལ་ཡང་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་ཆུ་ལ་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །ཆུ་ལ་ཡང་ས་ལ་བྱ་བ་བཞིན་མི་འབྱིང་བར་འགྲོ་བའོ། །ཆོ་འཕྲུལ་ཟུང་སྟོན་ཅིང་འབར་བ་དང་། ཆར་འབེབས་པའི་མཚན་ཉིད་
སྟོན་ཏེ། བསྐལ་པ་སྲེག་པའི་མེ་ལྟ་བུའི་མེའི་ཕུང་པོ་ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །འཇིག་པའི་དུས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་ཆར་གྱི་རྒྱུན་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ཆུའི་ཕུང་པོ་འབེབས་པར་བྱེད་དོ། །བསྐལ་པ་སྲེག་པའི་མེའི་ཕུང་པོ་གང་ཡིན་པ་ཡང་ཁའི་དབུགས་གཅིག་གིས་ཞི་བར་
བྱེད་དོ། །ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བར་དུ་ལུས་ཀྱི་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་གཅིག་གིས་དབང་སྒྱུར་རོ། །དོན་འདི་དག་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ནི་མ་བཤད་དོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་ག་བསྟན་ནས་ད་ནི་ལྷའི་རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པར་འདོད་པས། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
པ་ལ། ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ལྷའི་རྣ་བའི་ཁམས་མིའི་ལས་འདས་པས་ལྷའི་དང་། གཞན་དག་གི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཐོས་ཏེ། གང་ཐག་རིང་བ་དང་གཞན་དག་ཀྱང་རུང་། ཕྲ་བ་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡང་ཐོས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷའི་

117-1-157b

སྣའི་དབང་པོ། མིའི་ལས་འདས་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དྲིའི་ཁྱད་པར་ཡིད་དུ་འོང་བ་དགའ་བ་དང་། བདེ་བ་དང་། ཡིད་བདེ་བའི་རྒྱུ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཚོར་རོ། །མིག་དང་། རྣ་བ་དང་། ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ནི་མངའ་ཐོབ་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ལ། གསུམ་ནི་གཞན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་
གིས་བསྟན་ན་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དྲི་རྣམས་སྣའི་དབང་པོས་འཛིན་པར་ནུས་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་མ་གཏོགས་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་
རྣམས་ནི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ཏེ། དོན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྤྱོད་ཡུལ་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་སོ། །སེམས་ཙམ་སོ་སོར་སྣང་བ་ལ་བར་ཆད་ལ་སོགས་པ་ནི་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་བཟོས་བསྒྲུབས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྣའི་དབང་པོ་དང་། རོའི་དབང་པོ་དང་། རེག་པའི་
དབང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་གལ་ཏེ་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་ན་མི་གཙང་བ་ལ་སོགས་པའི་རོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མྱོང་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྒོལ་བའི་ལན་གདབ་པར་དཀའོ་ཞེ་ན། རྒོལ་བ་འདི་ནི་ལན་གདབ་པར་
འོས་པར་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཞོན་ནུ་མ་ལན་གྱི་ཚིག་མི་ཤེས་པས་ཀུན་ནས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སྒྱུ་མས་སྤྲུལ་པའི་དངོས་པོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་བཞིན་དུ་ཕན་ཚུན་སེམས་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། གང་དུ་ཅུང་ཞིག་ཀྱང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་མེད་དེ། རྫས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
གཞན་གྱི་རྣམ་པར་རྨོངས་པ་བཟློག་པ་ཙམ་དེའི་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་དེ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གཟུང་བར་བྱའི། དོན་དམ་པར་ནི་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་གནས་སོ། །སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཤེས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་
པ། སེམས་ཅན་ཕ་རོལ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་ཅན་ཕ་རོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱི་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་ཕ་རོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོར་ངེས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་རོ། །སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་ཡང་དག་པར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ་ཞེས་བྱ་

117-1-158a

བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། ཞེ་སྡང་དང་བཅས་པ་དང་། ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བ་དང་། གཏི་མུག་དང་བཅས་པ་དང་། གཏི་མུག་དང་བྲལ་བ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་
སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་གསུངས་པ། དེས་སྔོན་གྱི་གནས་རྣམ་པ་དུ་མ་རྗེས་སུ་དྲན་ཏེ། སྐྱེ་བ་གཅིག་ཀྱང་རྗེས་སུ་དྲན་པས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མའི་སྐྱེ་བའི་བར་དུ་ཡང་རྗེས་སུ་དྲན་ནོ། །འཇིག་པའི་བསྐལ་པ་དང་། འཆགས་པའི་བསྐལ་
པ་གཅིག་ནས་འཇིག་པ་དང་། འཆགས་པའི་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མའི་བར་དུ་ཡང་རྗེས་སུ་དྲན་ཏེ། བདག་སྔོན་གནས་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེས་ཏེ་མིང་ནི་འདི་ཞེས་བྱ། རུས་ནི་འདི་ཞེས་བྱ། རིགས་ནི་འདི་ཞེས་བྱ། ཁ་དོག་ནི་འདི་འདྲ་བ་ཞིག །ཟས་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཟ་ཟ། བདག་གི་འཚོ་བ་ནི་
འདི་འདྲ། ཚེའི་ཚད་ནི་འདི་ཙམ་ཞིག་ཐུབ། ཡུན་ནི་འདི་སྲིད་གཅིག་ཏུ་གནས་གནས། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་མྱོང་མྱོང་། དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ནི་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེས། དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ནི་འདིར་སྐྱེས་སོ་ཞེས་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཡུལ་ཕྱོགས་དང་བཅས་པ་དང་། 
གཞི་ཅི་ལས་གྱུར་པ་དང་བཅས་པར་སྔོན་གྱི་གནས་རྣམ་པ་དུ་མ་རྗེས་སུ་དྲན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་སླ་བའི་ཕྱིར་མ་བཤད་དོ། །ལྷའི་མིག་གི་མངོན་པར་ཤེས་པ་གསུངས་པ། དེ་ལྷའི་མིག་རྣམ་པར་དག་པ་མིའི་ལས་འདས་པས་སེམས་ཅན་འཆི་འཕོ་བ་དང་། སྐྱེ་བ་ཡང་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་
རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་མཐོང་ངོ་། །ཁ་དོག་བཟང་བ་དང་། ཁ་དོག་ངན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །སེམས་ཅན་འདི་རྣམས་ནི་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ། ངག་གི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ། ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པའོ། །ལུས་ཀྱི་
ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ངག་གི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་སྟེ་བཅས་པའོ། །འཕགས་པ་ལ་སྐུར་པ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་ལས་དང་འབྲས་བུ་

117-1-158b

མེད་པར་ལྟ་བ་ལ་ཞུགས་པའོ། །ལོག་པར་ལྟ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ལས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པའི་རྒྱུས་ལུས་ཞིག་ནས་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ངན་སོང་ངན་འགྲོ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལས་བཟློག་པའི་ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་ནི་བདེ་འགྲོ་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལྷ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་
འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔའི་གོ་རིམས་འཆོལ་བ་ནི། འདིར་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཤད་པ་ཡིན་པས་བརྟག་པར་བྱ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་རིམ་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ངེས་པར་བསྟན་ནས་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞོན་ནུ་ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་
ཡོངས་སུ་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གང་ཅུང་ཟད་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། བལྟ་བར་བྱ་བ་དང་། མཉན་པར་བྱ་བ་དང་། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་བྱ་བ་དང་། རྣམ་པར་འཕྲུལ་པར་བྱ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་ཇི་
ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཐོས་སོ། །མཐོང་ངོ་། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །དོན་དེ་དག་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱོབ་པ་ཡི། །མངོན་པར་ཤེས་པའི་རིམ་པ་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མངོན་པར་ཤེས་པའི་རིམ་
པ་ངེས་པར་བསྟན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྟོགས་པ་ལ་མཁས་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པས་ན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འབའ་ཞིག་ལ་གནས་པས་ཀྱང་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ན་ཡང་གང་ཡང་རྣ་བས་
ཀྱང་རྣམ་པར་སྦྱང་བའི་ཕྱིར། དེ་དག་རྣ་བ་རྣམ་སྦྱངས་ཏེ། །ལྷ་ཡི་རྣ་བ་བསམ་མི་ཁྱབ། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལྷའི་རྣ་བས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཉན་ཏོ། །དེ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་དྲིའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཇི་ལྟར་འདི་ན་འདུག་པ་
བཞིན་དུ་ལྷའི་སྣས་སྣོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང་། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་པས་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་གནས་ནས་ངེས་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །མ་ལུས་རྣམ་དག་ནམ་

117-1-159a

མཁའ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་ལུས། །བདག་ཉིད་རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་རུ་གསུངས། །དེ་ཡི་སྡོམ་པ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་གཙོ་རྟོགས་གྱུར་པ། །སངས་རྒྱས་ཞེས་བསྟན་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས། །ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།
ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པའི་རྗེས་ལ་ངག་གི་སྡོམ་པ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཞོན་ནུ་དེ་ལ་ངག་གི་སྡོམ་པ་གང་ཞེ་ན། ངག་གི་སྡོམ་པ་གང་དང་ལྡན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
གསུང་དབྱངས་ཐོགས་པ་མེད་པ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱད་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པ་དྲུག་ཅུ་ནི་མཉེན་པ་དང་། འཇམ་པ་དང་། ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་། ཡིད་འཐད་པ་དང་། དག་པ་དང་། དྲི་མ་མེད་པ་དང་། གསལ་བ་དང་། སྙན་ཅིང་འཇེབས་པ་དང་། མཉན་པར་འོས་པ་དང་། མི་ཚུགས་
པ་དང་། སྙན་པ་དང་། དུལ་བ་དང་། མི་རྩུབ་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་། མི་བརླང་བ་དང་། རབ་ཏུ་དུལ་བ་དང་། རྣར་སྙན་པ་དང་། ལུས་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང་། སེམས་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང་། སྙིང་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང་། དགའ་བ་དང་བདེ་བ་སྐྱེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་གདུང་བ་
མེད་པ་དང་། ཀུན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་བ་དང་། རྣམ་པར་གསལ་བ་དང་། དགའ་བར་བྱེད་པ་དང་། མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང་། ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང་། རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་དང་། རིག་པ་དང་འབྲེལ་བ་དང་། ཟློས་པའི་སྐྱོན་མེད་པ་དང་། སེང་
གེའི་སྒྲའི་ཤུགས་དང་། གླང་པོ་ཆེའི་སྒྲའི་སྐད་དང་། འབྲུག་གི་དབྱངས་དང་། ཀླུའི་དབང་པོའི་སྒྲ་དང་། དྲི་ཟའི་གླུ་དབྱངས་དང་། ཀ་ལ་པིངྐའི་སྒྲ་དབྱངས་དང་། ཚངས་པའི་སྒྲ་དབྱངས་དང་། ཤང་ཤང་ཏེའུའི་སྒྲ་དབྱངས་སུ་གྲགས་པ་དང་། ལྷའི་དབང་པོའི་སྒྲ་དབྱངས་ལྟར་སྙན་པ་དང་། རྔའི་
སྒྲ་དང་། མ་ཁེངས་པ་དང་། མི་དམའ་བ་དང་། སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་དང་། ཚིག་ཟུར་ཆག་པ་མེད་པ་དང་། མ་ཚང་བ་མེད་པ་དང་། མ་ཞུམ་པ་དང་། མི་ཞན་པ་དང་། རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང་། ཁྱབ་པ་དང་། ཐ་བ་དང་བཅས་པའི་ཆེད་དང་། རྒྱུན་ཆགས་པ་དང་། འབྲེལ་པ་

117-1-159b

དང་། སྒྲ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང་། དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང་། མ་སྨད་པ་དང་། མི་འགྱུར་བ་དང་། མ་བརྟབས་པ་དང་། འཁོར་ཀུན་དུ་གྲགས་པ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ནི་གཞོན་ནུ་ངག་གི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ངག་གི་
སྡོམ་པ་གང་དང་ལྡན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚིག་བཙུན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང་། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་རབ་
ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་ངག་གི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཚིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་འདི་དག་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པའི་སྐབས་སུ་རྒྱས་པར་བཤད་པས་ཡང་བཤད་པ་མ་བྱས་སོ། །གཞན་ཡང་ངག་གི་སྡོམ་པ་གང་དང་
ལྡན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་བ་དང་། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང་། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང་། ཕྲ་མའི་ཚིག་དང་། ཚིག་རྩུབ་པོ་དང་། འཁྱལ་པར་སྨྲ་བ་སྤངས་པར་གྱུར་པ་དང་། ཕ་མ་དང་སློབ་དཔོན་གང་སྨྲ་བར་བྱ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཚིག་མི་སྨྲ་བ་དང་། 
སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་མི་སྨོད་པ་དང་། ཚིག་གཞན་གང་ཉེས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་དེ་དག་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ་ཚིག་དེ་དག་ལ་ཡང་མི་དམིགས་ཏེ་མི་རྟོག །རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། མི་ལྟ། མངོན་པར་ཆགས་པར་མི་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བྲག་ཆ་ལྟ་བུ་དང་། སྤྲུལ་པ་ལྟ་
བུ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་དང་། མིག་ཡོར་ལྟ་བུ་དང་། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་ཤེས་ནས་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཉེ་བར་དེ་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མི་རྟོག་པས་ན་མངོན་པར་མི་ཞེན་པས་དེ་དག་གི་སྡོམ་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ངག་གི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ངན་སོང་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་
འཇིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དོན་འདི་དག་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཀྲོལ་ལོ། །ཆོས་ཀྱི་ངེས་ཚིག་རྟོག་པ་ངག་གི་སྡོམ་པ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་གསུང་རྣམས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག །ཏིང་འཛིན་རང་བཞིན་ཏིང་འཛིན་དངོས་པོར་གསུངས། །གང་ཕྱིར་

117-1-160a

ཚིག་གིས་བསྟན་པས་རྣམ་པར་སྤྲོས། །ངག་གི་སྡོམ་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་བཅུ་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།ངག་གི་སྡོམ་པའི་རྗེས་ལ་ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པས་བསྡམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡིད་ཀྱི་
སྡོམ་པ་གང་དང་ལྡན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཆོས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ཆོས་སོ། །འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའོ། །མི་འཁྲུགས་པའི་
སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། བདུད་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བསྐྱོད་པར་མི་ནུས་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ལ་ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་
ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ལ་གནས་པས་བདུད་ལ་སོགས་པས་མི་ཕྱེད་ཅིང་མི་བསྐྱོད་པ་སྟེ། སེམས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་བདུད་ཀྱི་ངོ་བོ་མེད་པ་འདི་ལྟ་བུར་རྟོགས་ཤིང་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འབར་བའི་བྱེ་བྲག་དང་འདྲ་བ། །ཞེས་
བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབར་བ་ནི་སྤྲུལ་པའི་འོད་ཟེར་གྱི་ཚོགས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ལས་ཐ་དད་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བའི་འབར་བའི་ཚོགས་འཕྲོ་བ་དེ་ལྟ་བུ་འཐོབ་པའོ། །གཞུང་ལ་ལ་ལས་ནི་འོད་ཟེར་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱུས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་
ཉིད་འོད་ཟེར་གྱི་སྒྲས་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་པའི་གསུང་དབྱངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་གང་དང་ལྡན་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚིག་བཙུན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གཟུང་བར་འོས་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡིད་
ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་རོ། །མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་ཕན་པར་འདོད་པ་དང་། སྤྱོད་ལམ་དང་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་པས་ཡང་བཤད་པར་མི་བྱའོ། །གཞན་ཡང་གཞོན་ནུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་

117-1-160b

པས་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་རྣམ་པ་གཞན་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་འགྲོགས་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བའི་བག་ཆགས་སྤང་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་བརྣབ་སེམས་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བརྣབ་སེམས་ནི་གཞན་གྱི་
རྫས་ལ་མི་རིགས་པའི་འདོད་པས་བདག་གིར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་འདོད་པའོ། །གནོད་སེམས་ནི་སེམས་ཅན་ལ་སྡང་བའོ། །གནོད་སེམས་སྤང་བའི་ཕྱིར་གནོད་སེམས་དང་འགྲོགས་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ལེ་ལོ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ལེ་ལོའི་སེམས་དང་འགྲོགས་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། 
ལེ་ལོ་ནི་སྙོམ་པའོ། །བླ་མ་རྣམས་ལ་གཡོའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སླུ་བའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་པ་སྟེ། དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕ་དང་། མ་དང་། སློབ་དཔོན་རྣམས་ལ་གཡོའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་པའོ། །འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། 
གཏི་མུག་གི་སེམས་མི་བསྐྱེད་པ་སྟེ་ཆགས་པར་མི་བྱེད་དོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་མི་འགྲོགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གཏང་བར་མི་བྱ་བ་དང་། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱང་འཁྲུགས་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་པས་མི་གཡོ་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་
བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་སྤང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡིད་དེ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་རྨོངས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་བྱིས་པ་རྣམས་རང་གི་རང་བཞིན་འཛིན་པའི་ཤེས་
རབ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུའི་བྱིས་པ་རྣམས་ཁམས་གསུམ་པ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཙམ་མོ་ཞེས་བློ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་མ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་མ་སྐྱེས་པའོ། །གང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་པ་དེ་
ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་འགག་པ་མེད་པ་སྟེ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །གང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དེ་རང་བཞིན་མེད་པའོ། །རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་དམིགས་སུ་མེད་དེ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའམ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའམ། མི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའམ། ཡོད་ཅེས་བྱ་བའམ། མེད་ཅེས་བྱ་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འབྱུང་ངོ་། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་

117-1-161a

ཐ་སྙད་གཞག་པ་ཇི་ལྟ་བུར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཐ་སྙད་ལ་བརྟགས་པས་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །གལ་ཏེ་ཐ་སྙད་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་པར་གནས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའོ། །ཆུ་ལྟར་སྣང་བ་ནི་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུའོ། །བུ་དང་བུ་མོ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་
སྙད་ནི་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གང་ནས་ཀྱང་འོངས་པ་མེད། གར་ཡང་འགྲོ་བ་མེད་ལ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་གཞི་མེད་བཞིན་དུ་ཐ་སྙད་ཉིད་ཞུགས་པར་གྱུར་ཅིང་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱང་ཁྱད་པར་མེད་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པས་ཡང་དག་
པར་བསྡམས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡིད་དེ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་རྟོག་གོ། །དེའི་ཕྱིར་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མི་མཐོང་ངོ་། །དེས་ན་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་མི་ཞེན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཆོས་
ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལས་མི་གཡོ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་པའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམས་ལ་ནི་ལྷག་པ་མེད་པས་མ་བཤད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྡོམ་པ་ལ་ཞུགས་ཤིང་། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་ལྡན་རྟོགས་པ་འདི་ནི་རབ་
འདོད་ཅིང་། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཉི་མའི་འོད་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་དཀྱིལ་ཞུགས་ན། །སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་རྣམ་པར་བསལ་ནས་རབ་ཏུ་སད་པའི་སེམས། །ཡིད་སྡོམ་པ་ཞེས་དེ་བཤད་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལེགས་བསྡུས་པས། །ཆོས་ཉིད་ལས་གཞན་མིན་གཟུགས་ཕྱིར་ནི་སྡོམ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །
ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་བཅུ་རྩ་གཅིག་པའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།།      །།ཚིག་གསུམ་བརྒྱ་པོ་འདི་དག་ནི་གླེང་གཞིའི་ལེའུར་བཤད་པས་ཡང་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡངས་པར་གྱུར་པའོ། །སྟེ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་རྒྱ་ཆེ་བ་དེའི་ཕྱིར་
བསྟན་པ་ཡང་རྒྱ་ཆེ་བ་སྟེ་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་དང་། སྒོ་སྣ་ཚོགས་ནས་བསྟན་པས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་ནས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་འཐོབ་པར་འགྱུར་བས་འདི་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །རིན་ཆེན་འོད་ཟེར་རྒྱ་ཆེ་

117-1-161b

གང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་དང་། ཆོས་དཀོན་མཆོག་དང་། དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་རྣམས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་། བསྟན་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ངེས་པར་
བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཤད་པ་ན་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཁ་ཅིག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་དུའོ། །གཞན་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །ཡང་གཞན་དག་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་
པར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་ཤིང་ལྟས་ཆེན་པོ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་གཡོས་པ་ནི། གཡོས་སོ། །རབ་ཏུ་གཡོས་
སོ། །ཀུན་དུ་གཡོས་སོ། །འགུལ་ཏོ། །རབ་ཏུ་འགུལ་ཏོ། །ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་འགུལ་ཏོ། །ལྡེག་གོ། །རབ་ཏུ་ལྡེག་གོ། །ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་ལྡེག་གོ། །འུར་འུར། རབ་ཏུ་འུར་འུར། ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་འུར་འུར་རོ། །ཆེམ་ཆེམ། རབ་ཏུ་ཆེམ་ཆེམ། ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་ཆེམ་ཆེམ་མོ། །ཤིག་ཤིག །རབ་ཏུ་ཤིག་
ཤིག །ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་ཤིག་ཤིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་པ་ནི་གཡོ་བ་དང་། མཐོ་བ་དང་། དམའ་བ་དང་། སྟེང་དུ་འགྲོ་བ་དང་། འོག་ཏུ་འགྲོ་བ་དང་། སྒྲ་རྗེས་སུ་སྒྲོགས་པའོ། །ལྟས་ཆེན་པོ་བཅོ་བརྒྱད་ནི་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་རྣམས་ཀྱིས་གཡོ་བ་ལ་
སོགས་པ་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོའི་དབྱེ་བས་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རིགས་པར་བྱའོ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདུས་བྱས་པ་དང་། འདུས་མ་བྱས་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སེམས་ཅན་མི་དགེ་བ་ལ་སྤྱོད་པ་དང་། 
ལྷ་ཚོགས་ལ་མོས་པ་དང་། ང་རྒྱལ་ཅན་དང་རིག་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། ཆེན་པོའི་དབྱེ་བས་གཡོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཀུན་དུ་ཤིག་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཚིག་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་དོན་བསྟན་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་གཞན་དུ་

117-1-162a

བཤད་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་པ་དང་། ལྟས་ཆེན་པོ་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཡོས་པ་དང་། འགུལ་བ་དང་། ལྡེག་པ་དང་། ཆེམ་ཆེམ་པ་དང་། འུར་འུར་བ་དང་། ཤིག་ཤིག་པ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་གོ། །དེ་དག་ཉིད་སོ་སོར་ཆུང་ངུ་དང་། འབྲིང་དང་། 
ཆེན་པོའི་དབྱེ་བས་ཕྱེ་ན་ལྟས་ཆེན་པོ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཕྱོགས་དྲུག་ལ་མཐོ་བ་དང་། དམའ་བའི་དབྱེ་བས་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་བཅུ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ལ། དེ་དག་ཀྱང་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། མཐུ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་
པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགའ་བ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་གྱུར་པ་ལས་བྱུང་བས་ཀུན་དུ་འཁོར་བར་གྱུར་པ་ལས་འཁྲུགས་པའོ། །བརྟན་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡང་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དབང་པོར་གྱུར་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་
པ་དང་། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཐུས་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆེ་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་གཅིག་པར་བར་དུ་འགུལ་བ་ནི་གཡོ་བའོ། །ཤིང་རྣམས་བཞིན་དུ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་གཡོ་བ་ནི་འགུལ་བའོ། །མགལ་མེའི་འཁོར་ལོ་བཞིན་དུ་འཁོར་བ་ནི་ལྡེག་པའོ། །ཆེམ་
ཆེམ་པ་ནི་སྒྲ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བའོ། །འུར་འུར་ནི་འཁྲུགས་པའོ། །ཤིག་ཤིག་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་སྒྲའོ། །ཡང་ན་གཡོ་བ་ནི་སའོ། །འགུལ་བ་ནི་ཤིང་ཐམས་ཅད་དོ། །ལྡེག་པ་ནི་རི་ཐམས་ཅད་དོ། །ཆེམ་ཆེམ་པ་ནི་ལྷའི་རྔའི་སྒྲ་ལ་སོགས་པའོ། །འུར་འུར་བ་ནི་རྒྱ་མཚོ་ལ་སོགས་
པའོ། །ཤིག་ཤིག་པ་ནི་འབྲུག་གི་སྒྲ་ལྟར་སྒྲོགས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་དང་པོའི་གནས་སྐབས་ཙམ་པའི་དུས་ན་ནི་ཆུང་བར་འབྱུང་ལ། བར་དུ་ནི་འབྲིང་དུ་འབྱུང་། ཐ་མར་ནི་ཆེ་བར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བས་བཅོ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་མཐོ་བ་དང་། དམའ་བ་ལ་སོགས་པ་
རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་མཉམ་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན་ནི་བཅད་ནས་གཏོར་བ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་འཁྲུགས་པར་འགྱུར་ན་རིམ་གྱིས་མཐོ་བ་དང་། དམའ་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་གང་གི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ས་ཆེན་པོ་རི་དང་ཤིང་དུ་བཅས་པ་ཤིན་ཏུ་འཁྲུགས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་མཐོ་

117-1-162b

བ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་ནུབ་ཕྱོགས་རང་གི་རང་བཞིན་དུ་གནས་ཀྱང་དམའ་བ་ལྟ་བུར་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤར་ཕྱོགས་མཐོ་ན་ནུབ་ཕྱོགས་དམའ་བ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ས་ཆེན་པོ་རི་དང་ཤིང་དུ་བཅས་པ་ཤིན་ཏུ་འཁྲུགས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། ནུབ་
ཕྱོགས་མཐོ་བ་ལྟར་སྣང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཆོ་འཕྲུལ་དང་བཅས་པར་བསྟན་པ་ཡང་ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བ་ནི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་ནས་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་
གོམས་པར་བྱ་བ་ལ་རྟག་ཏུ་ནན་ཏན་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ལྷའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པའི་ཆར་འབབ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་སུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཀུན་དགའ་བོ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཁྱོད་ཀྱིས་ཟུང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཡང་དག་པར་གཏོད་པར་བྱེད་
པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིའི་མིང་ཅི་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་གཟུང་བ་ཙམ་གྱིས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་གཟུང་བར་
བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པའི་དུས་སུ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཟུང་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདིས་དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་ངོ་བོ་ངེས་པར་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆོས་
ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་ཟུང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀའ་ནི་ཤིན་ཏུ་འདའ་བར་དཀའོ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་དགའ་བོས་གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བདག་གིས་བཟུང་ལགས་
སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོས་ཁས་བླངས་པར་གྱུར་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་གསུངས་པར་གྱུར་པ་ནའོ། །ཡི་རངས་པ་ནི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་དང་། ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་པས་

117-1-163a

ཤིན་ཏུ་ཡང་བཟུང་བས་ཡི་རངས་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་ཐུགས་རངས་པའོ། །ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ཡང་ཡི་རངས་པའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ཡང་ཡི་རངས་པའོ། །འཁོར་བཞི་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཡི་རངས་པའོ། །གནས་གཙང་མའི་ལྷའི་བུ་དུ་མ་ཡང་ཡི་
རངས་པའོ། །ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་དྲི་ཟར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱང་ཡི་རངས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐུགས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་མཉེས་པར་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ལེགས་པར་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་མངོན་པར་དགའ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །ཤིན་ཏུ་ཡིད་འོང་ཤིན་ཏུ་སྙན་པའི་ཚིག་གི་ཚོགས་ཀྱི་འོད་ཟེར་དང་། །འཇམ་པའི་དབྱངས་ཀྱི་ཞབས་ཀྱི་པདྨ་རྣམ་བསྙེན་འགྲོ་བ་ཡི། །སྲིད་པར་གཏོགས་པའི་རབ་རིབ་ཚོགས་རྣམས་མ་ལུས་
སེལ་བྱེད་པ། །བདེ་བར་གཤེགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་གྱུར་རྣམ་པར་འགྲེལ་ལ་རབ་མཁས་ཤིང་། །བདེ་བར་གཤེགས་པའི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམ་བྱ་མ་ལུས་བསྒོམས་གྱུར་གང་ཡིན་པས། །ཚུལ་རྣམས་སྣ་ཚོགས་བརྙེས་པའི་གཉེན་དང་མ་ཆགས་པ་དག་གིས། །བདེ་བར་
གཤེགས་པའི་གསུངས་གི་སྙིང་པོར་གྱུར་པ་རབ་གནས་པ། །མ་བཀྲོལ་བཞག་པ་བདག་ལ་སྐལ་བ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཞིག་ཡོད་པ་ཡིན། །སེམས་ཅན་དོན་ལ་བརྩོན་པའི་སེམས་ལྡན་སྙིང་རྗེ་རྣམ་པར་འཕྲོ་བ་སེམས་ཅན་གཉེན་གཅིག་པ། །ས་སྟེངས་རིགས་མང་ལྡན་པར་གྲགས་པ་
འཇམ་དཔལ་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྟུལ་ཞུགས་ཅན། །དེས་ནི་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་འདིའི་འགྲེལ་པ་གྲགས་པའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བྱས། །དེ་ནི་བསྒོམ་བྱ་བསྒོམས་ན་བདེ་གཤེགས་ཀྱིས་གསུངས་དེ་ཉིད་གཅིག་ཏུ་ཞི་བ་སྣང་བར་འགྱུར། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མཉམ་ཉིད་རྣམ་སྤྲོས་པ། །
ཏིང་འཛིན་རྒྱལ་པོ་དེ་ཉིད་འཇམ་དབྱངས་མཆོག །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་ལུགས་ལ་མཁས་གྱུར་པ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དག་པའི་ཆོས་སྐུ་མཆོག །རྒྱལ་བའི་ཡོན་ཏན་ཀུན་གྱིས་བརྒྱན་པའི་མདོ་སྡེའི་རྒྱལ་པོའི་འགྲེལ་པ་ཇི་བཞིན་བྱས་པ་ལས། །བསོད་ནམས་མཁའ་ལྟར་མཐའ་མེད་སྟོན་

117-1-163b

ཀའི་སྐར་མའི་བདག་པོའི་མདངས་འདྲ་བདག་གིས་གང་ཐོབ་པ། །དེ་དག་གིས་ནི་འཁྲུལ་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་གཅིག་ཏུ་གཞན་ཕན་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་བྱས་ནས། །འཇམ་པའི་དཔལ་གྱི་གྲགས་ལྡན་རྒྱལ་བའི་སྲས་མཆོག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དང་སངས་རྒྱས་གྱུར་པར་
ཤོག །འཇམ་པའི་དབྱངས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་གྲགས་པའི་གྲགས་པ་ཤིན་ཏུ་རབ་རྒྱས་ནས། །ནམ་མཁའ་དྲི་མེད་སྟེང་ནས་འགྲོ་བའི་ཉི་མའི་འོད་ཀྱིས་མུན་པ་སེལ་ཞིང་རབ་རྒྱས་པ། །སངས་རྒྱས་གདུང་ལ་གཅིག་ཏུ་ཞེན་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྟེན་གྱི་སར་གྱུར་འདི་ཡི་
འགྲེལ་བྱས་པས། །བཤད་པ་དཔག་མེད་བྱེད་པས་ཡུལ་དང་དུས་ཀྱི་མཐར་གནས་ཤོག །ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་པོའི་འགྲེལ་པ་གྲགས་པའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སློབ་དཔོན་འཇམ་དཔལ་གྲགས་པས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།དཔལ་ལྷ་བཙུན་པ་བྱང་ཆུབ་འོད་ཀྱི་བཀའ་ལུང་གིས་རྒྱ་
གར་གྱི་མཁན་པོ་ཞི་བ་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་དང་། ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱལ་བས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས། ཡོངས་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཆེན་པོ་ཁུ་བརྩོན་འགྲུས་གཡུང་དྲུང་གི་སྐུའི་བསོད་ནམས་སུ་བསྒྱུར།།      ༄༅༅། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱརྱ་བྷ་དྲ་ཙརྱ་པྲ་
ཎི་དྷ་ན་མ་ཧཱ་རཱ་ཛ་ནི་བནྡྷ་ན། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོའི་བཤད་སྦྱར། ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལ་དོན་མདོར་བསྡུ་ན་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་
བ་དང་། དེ་ལ་མཆོད་པ་དང་། སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང་། བསོད་ནམས་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བསྐུལ་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བཞུགས་པར་གསོལ་བ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང་། དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། དེའི་མཐར་
ཐུག་པ་དང་། དེའི་ཕན་ཡོན་ནོ།    །དེ་ལ་ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་གྱི་ཞིང་ལ་སོགས་པ་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་སྤྱིར་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་རྣམ་པར་མ་ཕྱེ་བར་ཕྱག་འཚལ་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་པ་ནི་ཇི་སྙེད་སུ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཇི་སྙེད་ཅེས་བྱ་

117-1-164a

བ་ནི་ཇི་སྲིད་པ་སྟེ་ཚད་ཇི་ཙམ་ཡིན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚད་ཡོངས་སུ་བཅད་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་སྤྱིའི་སྒྲས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་གཞལ་དུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པས་གསུངས་པ་ནི་སུ་དག་ཅེས་བྱ་སྟེ། གྲངས་དང་མིང་གི་སྒོ་ནས་ཚད་ལས་འདས་པ་
ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་པོ་རྣམས་ཀྱི་འགྲོ་བ་ནའོ། །དུས་གསུམ་ཀུན་གཤེགས་མི་ཡི་སེང་གེ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གསུམ་པོར་གྱུར་པ་མཐའ་དག་སྟེ། དུས་གསུམ་ན་བཞུགས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མིའི་སེང་གེ་ཞེས་
བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་འཇིགས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་གང་ལས་ཀྱང་དོགས་པ་མེད་པ་ནི་སེང་གེ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱང་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ན་དེ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་སེང་གེ་དང་འདྲ་བས་སེང་གེའོ། །མི་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ་ཀུན་དུ་བསྟན་པའི་
ཕྱིར་དེ་དག་ནི་མི་ཡང་ཡིན་པས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་མིའི་སེང་གེ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་གིས་ཕྱག་བགྱིས་ཏེ་རབ་ཏུ་འདུད་དོ། །བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དབང་གིས་ཕྱོགས་གཅིག་བརྗོད་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་མཐོང་བ་དེས་ན་ལྷག་མ་མ་ལུས་པ་ཡོངས་
ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་དོན་དུ་མ་ལུས་ཞེས་གསུངས་སོ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་རབ་ཏུ་དང་བ་ནི་མཆོག་ཏུ་དང་བར་གྱུར་པ་སྟེ། སེམས་རབ་ཏུ་དང་བས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཕྱིར་ལུས་དང་ངག་ཀྱང་རབ་ཏུ་དང་བ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པ་སོ་སོ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བས་ཕྱག་འཚལ་བ་གསུངས་ཏེ། 
དེ་ལ་རེ་ཞིག་ལུས་ཀྱིས་ཕྱག་འཚལ་བ་ནི། ཞིང་གི་རྡུལ་སྙེད་ལུས་རབ་བཏུད་པ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གང་གི་རྡུལ་དང་མཉམ་པའི་ལུས་རབ་ཏུ་བཏུད་པས་སོ། །སྙེད་ཀྱི་སྒྲས་ནི་འདིར་དཔེ་དང་མཐུན་པའི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ཏེ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་དུ་སོན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྡུལ་དང་མཉམ་པའི་ཞིང་དེའི་གྲངས་ཀྱི་ལུས་རབ་ཏུ་བཏུད་པས། རྒྱལ་བ་ཀུན་ལ་རབ་ཏུ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་ལས་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་དང་བདུད་ལས་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་

117-1-164b

ལ་རྒྱལ་བ་ཞེས་བརྗོད་དེ། ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། སྡིག་པའི་ཆོས་ལས་ང་རྒྱལ་ཏེ། །དེས་ན་ཉེར་འགྲོ་ང་རྒྱལ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པའི་རྒྱལ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་རབ་ཏུ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་
གཅིག་ལ་སེམས་ཕྱོགས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ན་གཞན་ལ་ཡིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ལུས་ཞིང་གི་རྡུལ་དང་མཉམ་པ་ཁོ་ནས་རབ་ཏུ་ཕྱག་འཚལ་ལམ་ཅི་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི། རྒྱལ་བ་ཀུན་ལ་མངོན་ཕྱོགས་ཡིད་ཀྱིས་སུ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་རེ་རེ་ལ་མངོན་དུ་
ཕྱོགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་སྟོབས་དག་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བཟང་པོ་ནི་དགེ་བའོ། །དེ་ནི་བཟང་པོ་ཡང་ཡིན་པས་ན་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་དོན་དུ་སྨོན་པ་ནི་སྨོན་ལམ་སྟེ་དོན་དུ་གཉེར་
བའོ། །དེའི་སྟོབས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ངེས་པར་རྒྱལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནས་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཏེ། རྣམ་པ་གཞན་དུ་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱི་བྱ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཀྱིས་ཕྱག་འཚལ་
བ་ནི། རྡུལ་གཅིག་སྟེང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རྡུལ་གཅིག་སྟེང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡུལ་གཅིག་གི་ཐོག་ནའོ། །སངས་རྒྱས་སྲས་ཀྱི་དབུས་ན་བཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དབུས་ན་སོ་སོར་བཞུགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་རྡུལ་སྙེད་
རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་ཡང་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་དུ་རྗེས་སུ་སོན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་དང་མཉམ་པའི་བདེ་བར་གཤེགས་པ་རྣམས་མོས་ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་བ་དང་འབྲེལ་ལོ། །ཇི་ལྟར་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་ན་དེ་ལྟར་ཏེ་ཚུལ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་
མ་ལུས་པར་མཐའ་དག་པར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཆོས་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ནི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐས་གཏུགས་པ་སྟེ། རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་ན་གནས་པའི་བྱང་

117-1-165a

ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པས་སོ་སོར་བསྐོར་བའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་གང་ཞིང་བར་ཆད་མེད་པར་ཁྱད་པར་ཡིད་ཀྱིས་མོས་པའོ། །ལུས་དང་ངག་གི་ལས་དག་ནི་ཡིད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཕྱིར་ན་ཡིད་ཀྱི་ལམ་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི། 
དེ་དག་བསྔགས་པ་རྒྱ་མཚོ་མི་ཟད་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དག་གིས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་ལྷག་པར་མོས་པར་བྱས་པ་དེ་དག་ལ་སྟེ། གང་དག་ལ་བསྔགས་པ་རྒྱ་མཚོ་སྟེ། ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་ཡོད་པ་དང་ཉམས་པ་དང་མཐའ་གཏུགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཟད་པ་
མེད་པས་མི་ཟད་པ་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་བསྔགས་པ་རྒྱ་མཚོ་མི་ཟད་པ་རྣམས་སོ། །འདིར་བསྔགས་པའི་སྒྲ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ལ། རྒྱ་མཚོའི་སྒྲ་ནི་དོན་མང་པོ་བརྗོད་པ་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། བསྔགས་པ་རྒྱ་མཚོ་མི་ཟད་པ་མངའ་བ་དེ་དག་ལའོ། །དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྒྱ་མཚོའི་སྒྲ་
ཀུན་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་ཡང་ཡན་ལག་གི་སྒྲ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པར་བརྗོད་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ཡང་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་པ་དང་། ཡན་ལག་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་དང་ལྡན་པ་དང་། ཡན་ལག་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་
པར་བརྗོད་པ་དེར་ཡང་ཡོན་ཏན་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དབྱངས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་སྒྲས་ཏེ་དོན་གྱི་ཚུལ་གང་ཡིན་པ་རྒྱ་མཚོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དེ་དག་ཀུན་གྱིས་སོ། །རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་
ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གཞལ་དུ་མེད་ཅིང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་རབ་ཏུ་བརྗོད་ཅིང་སྟེ་མངོན་པར་སྨྲ་བར་བྱེད། རབ་ཏུ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་ཅིང་ངོ་། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་སོ་སོ་ནས་མདུན་ན་
བཞུགས་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདག་གིས་བསྟོད་པར་བགྱིའོ། །ཡང་ན་བསྔགས་པ་རྒྱ་མཚོ་མི་ཟད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཞི་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་རྒྱ་མཚོ་མི་ཟད་པ་རབ་བརྗོད་

117-1-165b

ཅིང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ།    །ད་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཉིད་ལ་བླ་ན་ཡོད་པ་དང་བླ་ན་མེད་པའི་མཆོད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་གསུངས་ཏེ། མེ་ཏོག་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བླ་ན་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་དམ་པ་གང་དག་
ཡིན་པའི་མེ་ཏོག་དམ་པ་དེ་དག་དང་། ཕྲེང་བ་དམ་པ་དང་། སིལ་སྙན་དམ་པ་དང་། གུར་གུམ་དང་། ཙན་དན་ལ་སོགས་པའི་བྱུག་པ་དམ་པ་དང་། གདུགས་དམ་པ་མཆོག་དང་། མར་མེ་མཆོག་དང་། བདུག་པ་དམ་པ་དང་། ན་བཟའ་དམ་པ་དང་། དྲི་དམ་པ་དང་། དྲི་སྣ་ཚོགས་སྦྱར་
ཅིང་ལེགས་པར་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱེ་མའི་ཕུར་མ་སྟེ་ཙན་དན་དང་གུར་གུམ་དང་ག་པུར་དང་ཨ་ག་རུ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་རི་རབ་དང་མཉམ་པ་དང་། བཀོད་པ་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་མཆོག་ཀུན་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་བཀོད་པ་དམ་པ་དང་། འདིར་བཀོད་པའི་སྒྲ་ནི་ཚོགས་པའི་རྣམ་
གྲངས་ཡིན་ཏེ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་ལྷ་རྫས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པར་བགྱིའོ། །མཆོད་པ་གང་རྣམས་བླ་མེད་རྒྱ་ཆེ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་
འཛིན་གྱི་མཐུས་བསྐྱེད་པའི་མཆོད་པ་གང་རྣམས་བླ་ན་མེད་ཅིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་སྤྲོས་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་རྒྱ་ཆེ་བ་དེ་དག་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་ལྷག་པར་མོས་སོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་ལ་དད་པའི་སྟོབས་དག་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་
བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ལ་ལྷག་པར་མོས་ཤིང་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་དང་། མངོན་པར་ངེས་པ་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཏེ། དེ་ལ་མིང་དུ་མ་དག་ལས་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ན་དེ་ལྟར་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་མཆོད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱམས་པ་ལྟར་མོས་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཇི་སྐད་བརྗོད་པའི་ཕྱག་འཚལ་བ་
དང་། མཆོད་པ་ཉེ་བར་བསྡུས་པར་གསུངས་པ་ནི། རྒྱལ་བ་ཀུན་ལ་ཕྱག་འཚལ་མཆོད་པར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་མཆོད་པར་བགྱི་བའོ།    །ཀུན་ནས་སློང་བ་དང་། གནས་དང་། ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་སྡིག་པ་བཤགས་པ་གསུངས་

117-1-166a

པ་ནི། འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་སྡིག་པ་ཀུན་ནས་སློང་བའི་རྒྱུ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་ནི་ཀུན་ནས་སློང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །གནས་གང་ཡིན་ཞེ་ན། གནས་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཡིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི། སྡིག་པ་བདག་
གིས་བགྱིས་པ་ཅི་མཆིས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྐྱེ་བ་འདིའམ་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་དག་ཏུ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་པ་དང་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་དང་བྱེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའོ། །དེ་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྒྱལ་བ་སྲས་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་མངོན་སུམ་དུ་འདུག་པ་ལྟ་བུས་སྐད་ཅིག་ཙམ་ལའང་འགྱོད་
བཞིན་པས་སོ་སོར་བཤགས་པར་བྱ་ཞིང་བསལ་བར་བགྱིའོ།    །ད་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འགྲོ་བ་ཀུན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསོད་ནམས་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་གསུངས་སོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་འགྲོ་བའི་བསོད་ནམས་སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བ་དུས་གསུམ་པ་
གང་ཡིན་པ་དང་། གང་ཡང་སློབ་པའི་གང་ཟག་བདུན་པོ་རྣམས་དང་། གང་ཡང་མི་སློབ་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་དང་། རང་རྒྱལ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དང་། ཚོགས་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་དུས་གསུམ་ལ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་གང་ཡིན་པ་དང་། གང་ཡང་
སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བརྡ་ལས་བྱུང་བའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ས་ལ་སོགས་པ་ལས་ངེས་པར་
སྐྱེས་པ་རེ་རེ་ཞིང་དུས་གསུམ་དུ་གྱུར་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་གཞལ་དུ་མེད་ཅིང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བགྱིད་དོ། །འགྲོ་བའི་སྒྲ་མ་ལུས་པ་རྗོད་
པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་འདུས་པར་གྲུབ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་ཉེ་བར་བླངས་པ་ལ་དོན་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འགྲོ་བས་ན་འགྲོ་བ་སྟེ་སྲིད་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནམ། འཁོར་བར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ལ་ནི་ཤིན་ཏུ་འགྲོ་བ་

117-1-166b

མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཁ་ཅིག་ནི་མི་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་འགྲོ་བའི་སྒྲར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ཐ་དད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ།    །ད་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བསྐུལ་བ་ནི། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ན་འགྲོ་བའི་སྒྲོན་མ་
སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕྱི་དང་ནང་གི་མུན་པའི་ཚོགས་རྣམས་སེལ་བར་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྒྲོན་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་རིམ་པར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་
པའོ། །མ་ཆགས་བརྙེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཆགས་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་སྟེ། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ལས་དོན་མ་ལུས་པའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ན་ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའོ། །ཆོས་ཟབ་མོ་རྟོགས་པའི་དོན་དུ་མི་གཉེར་ཞིང་མངོན་པར་མི་བརྩོན་པ་གཞན་
དག་གིས་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་དེས་ན་གང་དག་ཆོས་བསྟན་པ་ལ་སྤྲོས་པ་མེད་པར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་མཆོག་གི་དྲུང་དུ་གཤེགས་ནས་བཞུགས་པ་གང་ཡིན་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མགོན་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་གིས་འགྲོ་བའི་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་
བསལ་བའི་ཕྱིར་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ན་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་དོན་དུ་སའི་སྟེང་དུ་པུས་མོ་བཙུགས་ཤིང་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བྱས་ནས་སོ་སོའི་མདུན་དུ་གནས་པ་ལྟ་བུས་བསྐུལ་བར་བགྱིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་དོན་དུ་བསྐུལ་བའོ། །ད་ནི། 
མྱ་ངན་འདས་སྟོན་གང་བཞེད་དེ་དག་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསོལ་བ་འདེབས་སོ། །གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཡིན་ཡང་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ་དང་མངོན་པར་འབྲེལ་ཏོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་མྱ་ངན་འདས་
སྟོན་ཏེ། མྱ་ངན་འདས་པ་སྟོན་པར་བཞེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་གིས་ཐལ་མོ་རབ་ཏུ་སྦྱར་ནས་ཡུན་རིང་དུ་བཞུགས་པའི་དོན་དུ་གསོལ་བར་བགྱི་སྟེ་ཞུ་བ་འབུལ་ལོ། །དུས་ཇི་སྲིད་དུ་ཞེ་ན། བསྐལ་པ་ཞིང་གི་རྡུལ་སྙེད་དེ་དུས་གསུམ་དུ་རྟོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྡུལ་དང་མཉམ་

117-1-167a

པའི་བསྐལ་པར་བཞུགས་པར་རོ། །ཅིའི་དོན་དུ་ཞེ་ན། མགོན་མེད་པར་གྱུར་པའི་འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་ཕན་ཞིང་བདེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཕན་པ་ནི་གཏན་དུ་བའི་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་སྟེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ཐོབ་པའོ། །བདེ་བ་ནི་ལྷ་གྲངས་ཀྱི་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ཐོབ་པའོ།    །ད་ནི་ཇི་སྐད་
བརྗོད་པའི་ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྐྱེད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གཞལ་དུ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་ནི། ཕྱག་འཚལ་བ་དང་མཆོད་ཅིང་བཤགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །ཕྱག་འཚལ་བ་དང་། མཆོད་པ་དང་། སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང་། བསོད་ནམས་ལ་རྗེས་སུ་
ཡི་རང་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བསྐུལ་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་པའི་དགེ་བ་ཅུང་ཟད་བདག་གིས་ཅི་བསགས་པ་སྟེ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་བསྔོ་བར་བགྱིའོ།    །ད་ནི་བརྒྱད་
པ་དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟེ། ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྨོན་ལམ་དེའི་ཡན་ལག་སོ་སོའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་བསམ་པའི་སྒོ་ནས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པའི་སྒོ་ནས་དང་། མ་གོས་པའི་སྦྱོར་བའི་སྒོ་ནས་དང་། སེམས་ཅན་ལ་
ཕན་པའི་སྒོ་ནས་དང་། གོ་ཆའི་སྒོ་ནས་དང་། སྐལ་བ་མཉམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཕྲད་པའི་སྒོ་ནས་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མཉེས་པར་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་སྒོ་ནས་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་སྒོ་ནས་དང་། མི་ཟད་པའི་
མཛོད་ཐོབ་པའི་སྒོ་ནས་དང་། འཇུག་པའི་སྒོ་ནས་དང་། སྟོབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དང་། སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་དང་། ལས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དང་། རྗེས་སུ་སློབ་པ་ཡོངས་སུ་ཕྱེ་བའི་སྒོ་ནས་དང་། བསྡུ་བའི་སྒོ་ནས་སོ། །དེ་ལ་བསམ་པའི་སྒོ་ནས་ནི་རྣམ་པ་དང་པོའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་
པ་དང་དགོངས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བསམ་པ་ནི། འདས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྟན་ཟིན་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་མཆོད་པས་མཆོད་པར་གྱུར་ཅིང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་

117-1-167b

དུ་མ་རྣམས་ན་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་སྒྲུབ་པ་ལྷུར་མཛད་པ་དང་། དེ་ལྟར་བཞུགས་ཤིང་འཚོ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་མཆོད་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ། །གང་ཡང་མ་བྱོན་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཀྱང་རབ་མྱུར་བར་ཏེ་དཀའ་བ་མེད་པ་ཁོ་ནར་བསམ་རྫོགས་བྱང་ཆུབ་རིམ་པར་
སངས་རྒྱས་སྤྱོན་ཅིག་པའོ། །ཕྱེད་སྔ་མས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པའི་བསམ་པ་དང་། ཕྱེད་ཕྱི་མས་ནི་དགོངས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བསམ་པ་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་བསམ་པ་ནི། ཕྱོགས་བཅུའི་ཞིང་རྣམས་གང་དག་ཇི་སྙེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་
གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་གང་དག་ཡོད་པ་ཇི་སྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་ཅན་བཞིན་དུ་རྒྱ་ཆེར་ཡོངས་སུ་དག་པར་གྱུར་ཏེ། དཔག་ཏུ་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་གནས་རྣམས་སོ་སོར་ཐ་གྲུ་ཆེ་བར་
གྱུར་ཅིང་། བྱང་ཆུབ་ཤིང་དབང་དྲུང་གཤེགས་རྒྱལ་བ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་གང་བར་ཏེ་ཀུན་ནས་བར་མཚམས་མེད་པར་ཁྱབ་པར་ཤོག་ཅེས་བྱ་བའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་བའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་ན་སྐྱེ་གནས་བཞིས་བསྡུས་པ་འགྲོ་བ་དྲུག་གི་སེམས་ཅན་གང་རྣམས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་རྟག་ཏུ་སྟེ། གཏན་དུ་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་ནད་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཅིག །ཉམས་པ་མེད་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་བདེ་བས་བདེ་བར་གྱུར་ཅིག །དེ་
དག་གི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་དོན་དེ་མཐུན་པ་སྟེ་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་གྲུབ་པར་ཤོག་ལ། འགྲོ་བ་ཀུན་གྱིས་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རེ་བ་ཡང་རྟག་ཏུ་འགྲུབ་པར་ཤོག་སྟེ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ།    །ད་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤང་བ་ཉེ་བར་སྟོན་པའི་སྒོ་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞིས་རྣམ་པ་
གཉིས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་དག་ནི་བདག་སྤྱོད་ཚེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས། དེ་དག་མ་ལུས་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་ཤོག །ཅེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། དེའི་དོན་དུ་སྤྱོད་

117-1-168a

པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ལ་བདག་སྤྱོད་པའི་ཚེ་འགྲོ་བ་ཀུན་དུ་སྐྱེ་བ་དྲན་པར་གྱུར་ཅིག །དེ་བཞིན་དུ་ཚེ་རབས་ཀུན་དུ་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་ནས་བདག་ནི་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་ཤོག །ཅེས་བྱ་བ་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་དག་གིས་ནི་དོན་གྱིས་ན་བར་གྱི་གནས་སྐབས་བརྗོད་པ་ཉིད་དུ་
བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་ཉམས་པའི་རྒྱུ་དང་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་རྗེས་སུ་སློབ་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པའི་རྒྱལ་བ་མ་ལུས་པ་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་རྗེས་སུ་སློབ་པར་བྱེད་ཅིང་། བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ཞེས་པ་ལ། 
བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ན་ཅི་ཞིག་གི་བདག་གིས་བྱ་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་སྤྱོད་པ་དྲི་མེད་ཡོངས་དག་པ། །རྟག་ཏུ་མ་ཉམས་སྐྱོན་མེད་སྤྱོད་པར་ཤོག །ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ནི་གློ་བུར་གྱི་དྲི་
མ་དང་མི་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དྲི་མ་མེད་པ་དང་། ལུས་ཀྱི་ཉེས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ཉམས་པ་དང་སྐྱོན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པ་ཐམས་ཅད་སྐོང་བར་བྱེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཐམས་ཅད་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞིང་ནད་ཐམས་
ཅད་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པ་དང་། དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང་། གཞན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པ་ལ་འཇུག་པ་འབའ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེ་དང་འདྲ་བས་རིན་པོ་ཆེ་ཡིན་ཏེ། གློ་བུར་གྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་
པའི་དྲི་མ་དང་། མ་འདྲེས་པའི་ཕྱིར་དྲི་མ་མེད་པ་དང་། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ལུས་ཀྱི་སྐྱོན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང་། མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཀུན་ནས་
ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་གུས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྟུང་བ་ཀུན་དུ་མི་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ན་བསླབ་པ་མ་ཉམས་པས་མ་ཉམས་པ་དང་། འདས་པའི་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལ་ལྟོས་ནས་སྲེད་པ་སྐྱེ་ཞིང་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བ་ལ་ཡང་འདིར་བདག་ཉིད་དུ་

117-1-168b

མངོན་པར་དགའ་བ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པའི་སྲེད་པ་སྟེ་དུས་གསུམ་པའི་སྲེད་པས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་འདི་དག་གིས་ཅུང་ཞིག་ཀྱང་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་པ་ཡིན་ཞིང་ས་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང་། 
འགྲོ་བའི་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྐོང་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཐམས་ཅད་སེལ་ཞིང་ནད་ཐམས་ཅད་སེལ་བ་དང་། ལྷ་དང་མི་རྣམས་སུ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཚེ་བསྒྲུབ་པ་དང་། གཞན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པ་ལ་འཇུག་པ་ལ་འཇུག་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པའི་ཚིག་
གིས་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་གདུང་བ་ཐམས་ཅད་སེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་བསིལ་བར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉིད་སྤྱོད་པ་ཡིན་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྤྱོད་པ་སྟེ་སྤྱད་པས་ན་སྤྱོད་པའོ། །རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྤྱོད་པ་དྲི་མེད་པ་ཡོངས་
སུ་དག་པ་མ་ཉམས་པ་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་རྟག་ཏུ་སྤྱོད་པར་ཤོག་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པའི་རྒྱུ་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་ཡི་སྐད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལྷ་རྣམས་ལ་ལྷའི་སྐད་ཀྱིས་སོ། །ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་དང་གྲུལ་བུམ་དང་མི་རྣམས་ལ་ནི་
དེའི་སྐད་དེ་སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །མདོར་ན། འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་སྒྲ་རྣམས་ཇི་ཙམ་པ། །དེ་དང་དེ་དག་གིས་དེ་དག་ལ་དེ་ལྟར་སོ་སོར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པའི་རྒྱུ་གསུམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ངེས་པ་ནི་རྒྱུད་འཇོམ་
པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུའོ། །དེ་དག་ལ་བརྩོན་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གྲིམས་ཤིང་ཡིད་མི་སྐྱོ་བའོ། །ནམས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོའི་བར་དུ་ནམ་ཡང་བརྗེད་པར་མ་གྱུར་ཅིག་པ་སྟེ། འདི་ནི་རྒྱུ་
བཞི་པའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་དང་བཞི་པོ་འདི་དག་གིས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའི་སྒྲིབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་བསྟན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་ཀྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤང་བ་བསྟན་པ་ནི། སྡིག་པ་གང་རྣམས་

117-1-169a

སྒྲིབ་པར་གྱུར་པ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྡིག་པ་གང་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་སྒྲིབ་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་སྟེ་སྤང་བར་ཤོག་ཅིག་ཅེས་པའོ།    །
དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མ་གོས་པའི་སྦྱོར་བ་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་གང་ལས་གང་དུ་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བས་གསུངས་པ་ནི། ལས་དང་ཉོན་མོངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་བདུད་ཀྱི་ལས་རྣམས་ལས་ཏེ། ལས་འདི་ཡང་ཁྱད་པར་མེད་
པའི་ཕྱིར་ན་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་མི་གཡོ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་གང་ཡང་གཟུང་ངོ་། །དེ་ལ་མི་དགེ་བའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་བདུད་ཀྱི་ལས་རྣམས་ལས་གྲོལ་བ་ནི་དེ་དག་གིས་མ་གོས་པར་འཇིག་རྟེན་གྱི་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་རྟག་ཏུ་སྤྱད་དོ། །ཅི་དང་འདྲ་བར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་པདྨ་
ཆུས་མི་ཆགས་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་པདྨ་ཆུར་སྐྱེས་པ་ཆུས་མི་གོས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་བདུད་ཀྱི་ལས་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་མ་གོས་པར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བ་དང་མི་གཡོ་བའི་ལས་རྣམས་སུ་ཆགས་པ་མེད་པ་སྟེ། རྣམ་
པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ལ་མི་ལྟོས་པར་དེ་བཞིན་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ལ་ཕན་པ་དང་བསྒྲུབ་པའི་དོན་ཉིད་འབའ་ཞིག་ཏུ་སྤྱད་པར་བྱ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་ཞེས་ཁོང་ནས་དབྱུང་ངོ་། །ཅི་འདྲ་བར་ཞེ་ན། ཉི་ཟླ་ནམ་མཁར་ཐོགས་པ་མེད་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་
དག་འཇིག་རྟེན་ན་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལྟར་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ལ་རོ་གཅིག་ཏུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རང་གི་དོན་ལ་ཆགས་པ་ཕྲ་མོ་ཡང་མེད་པར་ཉིན་དང་མཚན་མོ་ནམ་མཁའ་ལ་རྒྱུ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྤྱད་པའོ། །དེ་ལ་བདུད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་བར་ཆད་བྱེད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གེགས་སུ་གྱུར་པ་ལམ་
དམ་པ་ལས་ལྡོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དམ་པའི་ངེས་ཚིག་ནི་ཆོས་ནི་དམ་པ་ཡིན་ལ་ཆོས་ཀྱི་འཚོ་བ་འགོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གསོད་པར་བྱེད་པས་ན་བདུད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །དེའི་ལས་ནི་རྒྱུས་ཕན་པའི་དངོས་པོ་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས་པའོ།    །རྣམ་པ་བཞི་པ་འདི་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་མ་

117-1-169b

ལུས་པ་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ནི་ཞིང་གི་ཁྱོན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འགྲོ་བའི་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་ངན་སོང་གསུམ་གྱིས་དབྱེ་བ་ཅན་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བྱེད་ཅིང་ངོ་། །ཅིའི་ཕྱིར་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ན་ཞི་བར་བྱེད་པར་གསུངས་ཤེ་ན། དེ་དག་ནི་ཤིན་
ཏུ་གདུང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཙོར་ཉེ་བར་བླངས་པ་ཡིན་ཏེ། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཉིད་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་བདེ་བ་དག་ལ་འགྲོ་བ་ཀུན་འགོད་པ་ནའོ། །ཅི་ཞིག་བྱེད་ཅེ་ན། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་ཕན་ཕྱིར་སྤྱད་དེ། ཡིད་སྐྱོ་
བ་མེད་པར་སྦྱོར་བ་གཞན་མེད་པར་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྤྱད་པ་ནི་འབད་པར་བྱ་བའོ། །དུས་ཇི་སྲིད་དུ་ཞེ་ན། ཞིང་གི་ཁྱོན་དང་ཕྱོགས་རྣམས་ཇི་ཙམ་པར། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཇི་ཙམ་པར་ཞེས་པ་ནི་ཇི་སྲིད་དུའོ། །ཞིང་གི་ཁྱོན་ཞེས་
བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཇི་སྲིད་པའི་ཁྱོན་རབ་ཏུ་རྒྱུགས་དང་རྒྱན་ཏེ་སྐབས་བརྒྱུད་ལས་འབྱུང་བའོ། །ཕྱོགས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་པ་རྣམས་སུ་སྟེ་དེ་སྲིད་དུ་སྤྱད་ཅེས་འབྲེལ་ཏོ། །རྣམ་པ་ལྔ་པ་ནི་གོ་ཆའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་
རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་དང་མཐུན་པར་འདུག་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པའི་སྒོ་ནས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་
བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་སྟེ། དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐྱེ་བ་དང་སྐྱེ་བར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཤེས་པར་བྱས་ནས། རང་བཞིན་གྱིས་རྒྱུ་མེད་ཅིང་
འགྲོགས་ན་བདེ་བས་དེ་དག་དང་མི་མཐུན་པ་མེད་པར་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འཇུག་པའོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་དག་ནི་རབ་སྟོན་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདིར་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ནི་ཆོས་སྟོན་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་བཟུང་སྟེ། རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ངག་ལས་བཟང་པོ་སྤྱོད་པར་

117-1-170a

བཏགས་པའི་ཕྱིར་ན། དེ་འགྲོ་བ་ལ་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་དང་བརྗོད་པ་དང་གསོལ་བར་བྱེད་ཅིང་། མ་འོངས་པ་བསྐལ་པ་ཕྱི་མའི་མཐར་ཐུག་པ་ཀུན་དུ་ཡིད་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བར་སྤྱོད་པར་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་དང་།    །རྣམ་པ་དྲུག་པ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་སྨོན་ལམ་
གྱིས་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་འགྲོགས་པ་ནི། བདག་གི་སྤྱོད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་གི་སྤྱོད་དང་སྟེ་སྤྱོད་པའི་སྒོ་ནས་མཚུངས་པར་གང་སྤྱོད་པ་སྟེ། མཉམ་པར་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་
དག་དང་ནི་རྟག་ཏུ་འགྲོགས་པར་ཤོག་སྟེ། ཇི་སྲིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ལྷན་ཅིག་གནས་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ། །ལུས་དང་ངག་རྣམས་དང་ནི་ཡིད་ཀྱིས་ཀྱང་། །དེ་དག་ཉིད་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་གཅིག་པ་སྨོན་ལམ་གཅིག་ཏུ་སྤྱད་དེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་
ཡིན་པར་གནས་པར་བྱའོ།    །རྣམ་པ་བདུན་པ་ཕན་པའི་བསམ་པས་ཉེ་བར་བསྟན་པ་སྒྲུབ་པ་དག་གིས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མཉེས་པར་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་ནི། བདག་ལ་ཕན་པར་འདོད་པའི་གྲོགས་པོ་གང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གྲོགས་
པོ་གང་དག་ཕན་པར་འདོད་ཅིང་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད། འཆད་པར་བྱེད་ལ་ཆོས་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་དེ་དག་དང་ཡང་བདག་ལྷན་ཅིག་རྟག་ཏུ་ཕྲད་པར་ཏེ་ཉེ་བར་གནས་པར་ཤོག་ཅིག་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་བདག་གིས་རྣམས་ཀྱང་སྟེ་འགའི་ཚེ་ཡང་ཡིད་མི་འབྱུང་སྟེ་ཅུང་ཟད་ཙམ་
སུན་པར་ཡང་མི་བྱའི། ཇི་སྲིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་གཏན་དུ་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འཇུག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་བརྒྱད་པ་དུས་རིང་པར་མཆོད་པའི་བྱ་བས་མི་སྐྱོ་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ནི། སངས་རྒྱས་སྲས་ཀྱིས་བསྐོར་བའི་མགོན་པོ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པའོ། །ཕྱོགས་བཅུ་པོ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱལ་བ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མགོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འགྲོ་བའི་གཉེན་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསྐོར་བ་རྣམས་རྟག་ཏུ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་མིག་གིས་མངོན་སུམ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་མངོན་དུ་

117-1-170b

ཕྱོགས་ཤིང་མངོན་དུ་གྱུར་པར་བལྟ་བར་བགྱི་ཞིང་། དེ་དག་ལ་ཡང་སོ་སོར་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་མཆོད་པ་ནམ་མཁའི་ལྟར་ཡངས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཆོས་ཀྱིས་དབྱིངས་ཁྱབ་པ་དག་བགྱིའོ། །དུས་ཇི་སྲིད་དུ་ཞེ་ན། མ་འོངས་བསྐལ་པ་ཀུན་དུ་མི་སྐྱོ་
བར། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཕྱི་མའི་མཐའི་མུར་ཐུག་པ་མ་འོངས་པའི་བསྐལ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ཡིད་དང་ལྡན་པས་བགྱི་བའོ།    །རྣམ་པ་དགུ་པ་འཛིན་པ་དང་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་བྱ་བ་དག་གིས་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམ་ཆོས་འཛིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དུས་གསུམ་གྱི་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཆོས་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གཟུངས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང་། ཆོས་སྟོན་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་འགྲོ་བ་ལ་
ཀུན་དུ་སྣང་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་འཆད་པར་བྱེད་ཅིང་ངོ་། །འདིར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་ལ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་སྦྱོང་བ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམ་པར་
སྦྱོང་བ་ནི་དྲི་མ་མེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས། མ་འོངས་བསྐལ་པ་ཀུན་དུ་སྟེ་དུས་རིང་པོར་བྱེད་པས་མ་ལུས་རྣམས་སུ་སྤྱད་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབད་པར་བགྱི་བའོ།    །རྣམ་པ་བཅུ་པ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་རྙེད་པས་ན་མི་ཟད་པའི་མཛོད་ཐོབ་པ་ནི། སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་
འཁོར་བ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་དབང་གིས་འཁོར་བ་སྟེ་སྐྱེ་བ་ན་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་དག་ནི་མི་ཟད་རྙེད་དེ་ཟད་མི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག །དེ་བཞིན་དུ་ཐབས་དང་། ཤེས་
རབ་དང་། ནམ་མཁའ་མཛོད་དང་། དྲི་མ་མེད་པའི་ཕྱག་རྒྱ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། དྲི་མ་མེད་པ་དང་། སྒྱུ་མའི་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ཐུན་མོང་

117-1-171a

དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱི་མི་ཟད་མཛོད་དེ། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་། བདེ་བ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ་ཡོན་ཏན་ཟད་མི་ཤེས་པའི་གཞིར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའོ།    །རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་པ་ནི་འཇུག་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་
བལྟ་བ་ལ་འཇུག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ལ་འཇུག་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་འཇུག་པ་དང་། བསྐལ་པའི་འཇུག་པ་ལ་འཇུག་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་བ་དང་། དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་དང་། སངས་
རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ་འཇུག་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐད་དུ་འགྲོ་བ་ལ་འཇུག་པ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བལྟ་བ་ལ་འཇུག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི། རྡུལ་གཅིག་སྟེང་ན་རྡུལ་སྙེད་ཞིང་རྣམས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་
ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། རྡུལ་གཅིག་ཉིད་ཀྱི་སྟེང་ན་ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་དུ་སོན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་དང་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་རྣམས་དང་། ཞིང་དེར་ཞེས་བྱ་བ་ཞིང་དང་ཞིང་རྣམས་སུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅེས་བྱ་བ་བསམ་དུ་མེད་ཅིང་བསམ་པ་ལས་འདས་པའོ། །
སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་སངས་རྒྱས་སྲས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དབུས་ན་བཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་བལྟ་བར་བགྱི་ཞེས་འབྲེལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅིང་ངོ་། །བལྟ་བར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
འཇུག་པར་བགྱིའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་མི་སྲིད་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འབྲས་བུ་མེད་པའི་སྨོན་ལམ་ཉིད་འདེབས་པར་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རམ། འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཅིག་ཉིད་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་སོ་སོ་དང་བཅས་པ་མ་ལུས་པར་རྡུལ་གཅིག་
གི་སྟེང་ན་མཐོང་བ་མི་སྲིད་པ་ཡིན་ན། དེ་ཇི་ལྟར་བགྲང་ལས་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་གྱི་དབུས་ན་བཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གང་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུས་གསུམ་དུ་སོན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་དང་མཉམ་པ་སོ་སོར་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་

117-1-171b

རྣམས་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་མཐོང་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་ཇི་ལྟར་འདེབས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ལས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་སྟེང་དང་འོག་དང་ཐད་ཀར་ཡུལ་ཐ་དད་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བསམ་
གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་རྣམས་རྡུལ་གཅིག་གི་ཡང་སྟེང་དུ་དེ་ལྟར་ཅི་སྟེ་མི་སྲིད། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཀྱང་། །གང་ཚེ་ས་ནི་མཁས་རྣམས་ལ། །མཚར་མིན་ཅུང་ཟད་ཡོད་མིན་པ། །དེ་ཚེ་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །རྟོག་པ་ཉིད་ལ་མཚར་ཅི་ཡོད། །འཇིག་རྟེན་
མགོན་པོ་སྐྱོབ་པ་ཡིས། །བསམ་གཏན་ལས་ཚུལ་ཀླུ་རྣམས་དང་། །སངས་རྒྱས་བདག་ཉིད་ཆེ་རྣམས་ཀྱི། །བསམ་མི་ཁྱབ་པ་བཞིར་གསུངས་སོ། །ཞེས་བརྗོད་པ་འཛིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་མི་སྲིད་པའི་དོན་མ་ཡིན་ཡང་བློ་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
གསུང་འདི་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་མངོན་པར་དད་པར་བྱའོ། །འདི་ལ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་རབ་ཏུ་བསྒྲགས་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ལྐོག་གྱུར་ལ། །གང་ཞིག་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེད་བྱེད་དེས། །འདི་ཉིད་དུ་ནི་སྟོང་ཉིད་ལ། །ཡང་དག་པར་ནི་ཡིད་ཆེས་བྱའོ། །ཞེས་
བྱ་བའོ། །འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་རེ་ཞིག་ཆུ་དངས་པས་ཁེངས་པའི་སྣོད་ཤིན་ཏུ་ཆུང་ངུའི་ནང་དུ་གཟའ་དང་སྐར་མ་དང་རྒྱུ་སྐར་ལ་སོགས་པས་བརྒྱན་པར་བྱས་པའི་ནམ་མཁའ་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ཆོས་རྣམས་གཟུགས་བརྙན་དང་
མཚུངས་ཏེ། །རབ་རིབ་རྨི་ལམ་མཚན་ཉིད་ཅན། །སྒྱུ་མ་སྨིག་རྒྱུ་དང་འདྲ་ཞིང་། །དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་བུ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིར་ཡང་། གང་ཡང་དུས་གསུམ་དག་གི་ཞིང་བཀོད་པ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིར་ཕྱིར་གསལ་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མ་
ལུས་ཕྱོགས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་ཇི་ལྟར་དེ་ལྟར་རོ། །མ་ལུས་ཕྱོགས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་ཕྱོགས་མ་ཚང་བ་མེད་པ་རྣམས་སུའོ། །སྐྲ་ཙམ་ཁྱོན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྐྲའི་ཁྱོན་ནི་སྐྲའི་སྟེང་ངོ་། །འདི་སྐད་དུ་སྐྲ་ཉག་མ་ཙམ་གྱི་གོ་སྐབས་སུ་

117-1-172a

དུས་གསུམ་གྱི་ཚད་དང་མཉམ་པ་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་རྣམས་དང་། དེའི་ཞིང་རྒྱ་མཚོ་རྣམས་སུ་སྤྱོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་བཞིན་པས། བསྐལ་པ་རྒྱ་མཚོར་རབ་ཏུ་འཇུག་སྟེ་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་
རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ལ་འཇུག་པ་ནི། གསུང་གཅིག་ཡན་ལག་རྒྱ་མཚོའི་སྐད་རྣམས་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གི་གསུང་དབྱངས་རྒྱ་མཚོ་སྒྲ་སྐད་རྣམས་ཏེ། བགྲང་བ་ལས་འདས་པའི་ཉན་པ་པོ་སྐྱེ་བོའི་མོས་པའི་
དབྱེ་བ་ཉིད་ལས་གཅིག་པ་ཁོ་ནར་ཚིག་དང་ཡི་གེ་གཞན་དང་གཞན་རྣམས་སུ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་དང་གཞན་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཉན་པའི་སྒོ་ནས་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་དུ་བཞུགས་པ་རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཡིན་
པས་ཆོས་ཉན་པར་བྱེད་པའི་འགྲོ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཀུན་གྱི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་དབྱངས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཐོས་པའི་རྣ་བས་འཇུག་པར་བགྱི་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གི་གསུང་གི་ཡན་ལག་རྒྱ་མཚོའི་སྒྲ་སྐད་དེ་ཉིད་ལ་
འཇུག་པར་བགྱིའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་ཅན་གྱི་ནི། །འཁོར་མང་རྣམས་ནི་གནས་པ་ལ། །གསུང་གཅིག་བཀའ་ནི་སྩལ་པ་ན། །གསུང་རྣམས་དུ་མར་གོ་འགྱུར་ཞིང་། །ང་ཡི་ཆེད་དུ་ཡིན་ནོ་ཞེས། །སྐྱེ་བོ་ཀུན་གྱིས་རྟོགས་འགྱུར་གང་། །འདི་ལས་ཆེས་རྨད་ཅི་ཡོད་དེ། །
འདི་ལས་ཆེས་མཚར་ཅི་ཞིག་ཡོད། །ཅེས་གསུངས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་སྡོང་པོ་བཀོད་པའི་མདོའི་འཕགས་པ་བྱམས་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལས་ཀྱང་། འདི་ནི་གང་དག་ཐེག་མཆོག་ལ་གནས་རྨོངས་མེད་དང་། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་མང་པོ་རྣམས་སུ་ཡང་། །
ངོམས་མེད་སེམས་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་བདེ་གཤེགས་རྣམས་ཀྱི་ནི། །ཆོས་སྤྲིན་མཐུན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྔ་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འཆད་པ་པོའི་ཆེ་བ་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱི་མས་ནི་ཉན་པ་པོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆེ་བའི་

117-1-172b

བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གང་དག་གཅིག་གསུང་ཡན་ལག་རྒྱ་མཚོའི་སྒྲ་སྐད་ལ། །རྒྱལ་བ་ཀུན་དབྱངས་ཡན་ལག་རྣམ་དག་པ། །ཞེས་བདུན་པའི་གཅིག་ཚིག་གི་མཐའ་ཅན་དུ་འདོད་པ་སྟེ་དེ་དག་གིས་ནི་སྟེའི་སྒྲ་ཚིག་གི་ཁ་སྐོང་བ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་
འཇུག་པ་ནི། དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་རྒྱལ་བ་འཁོར་ལོ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཅི་འདྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཞེ་ན། འཁོར་ལོའི་ཚུལ་རྣམས་རབ་ཏུ་སྐོར་མཛད་རྣམས་
ཀྱི་གསུང་དབྱངས་མི་ཟད་པ་གང་ཡིན་པ་ཟད་པ་ལས་འདས་པ་དེ་རྣམས་ལ་བློའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཆེ་བས་ཅིག་ཅར་དུ་འཇུག་པར་བགྱི་ཞིང་ཞུགས་པར་བགྱིའོ། །ཐབས་གང་དང་གིས་ཆོས་བསྟན་པ་གང་དང་གང་ཡིན་པས་དུས་གང་དང་གང་གི་ཚེ། ཡུལ་གང་དང་གང་དུ་
མོས་པ་སྣ་ཚོགས་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་གདུལ་བྱར་གྱུར་པ་དེ་ནི་འདིར་ཚུལ་ཡིན་པར་བལྟའོ། །དབྱངས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་འདིར་ཡང་ཚིག་གིས་ཁ་སྐོང་བའི་དོན་དུའོ། །བསྐལ་པའི་འཇུག་པ་ལ་འཇུག་པ་ནི། མ་འོངས་བསྐལ་པ་ཀུན་གྱི་བསྐལ་འཇུག་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་
ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུར་གཏོགས་པའི་མ་འོངས་པའི་བསྐལ་པ་ཀུན་གྱི་བསྐལ་འཇུག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་བསྐལ་པ་བརྒྱུད་པར་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བདག་གིས་འཇུག་པར་བགྱིའོ། །གང་ཡང་བསྐལ་པ་དུས་གསུམ་ཚད་དེ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་གྲངས་སྙེད་པ་
སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་གི་ཆ་ཤས་ཞེས་བྱ་བ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ཞུགས་པར་སྤྱད་པ་བྱེད་དེ་ཞུགས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བལྟ་བ་དང་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་ནི། དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་མི་ཡི་སེང་གེ་གང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུ་པོ་རྣམས་ཀྱི་དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པའི་མིའི་སེང་གེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་བདག་གིས་བལྟ་ཞིང་། དེ་དག་གི་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ་ཡུལ་ལ་ཡང་འཇུག་པའོ། །སྒྱུ་མར་གྱུར་པའི་

117-1-173a

རྣམ་ཐར་སྟོབས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་སྒྱུ་མར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་འཇུག་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ་འཇུག་པ་ནི། གང་ཡང་དུས་གསུམ་དག་གི་ཞིང་བཀོད་
པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ཡང་དུས་གསུམ་དག་གི་ཞིང་བཀོད་པ་རྒྱ་མཚོ་དེ་དག་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་ན་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ཞིང་། དེ་ལྟར་མ་ལུས་ཕྱོགས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དེ་ལྟར་དེ་ཕྱོགས་མ་ལུས་པ་ཐམས་ཅད་
དུ་ཞིང་གི་བཀོད་པ་རྣམས་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བགྱི་སྟེ་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་གིས་འཇུག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་ད་ལྟར་བ་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རང་བཞིན་དང་། ཚད་དང་། མདོག་དང་། དབྱིབས་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པ་རྣམས་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་ན་
གནས་པ་ལ་མ་ཡིན་ན། དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མ་ལུས་པ་ཕྱོགས་བཅུ་ན་ཡོད་པ་རྣམས་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པ་རྣམས་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་བར་མ་ཆོད་ཅིང་མ་འདྲེས་པར་གནས་པ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ནི་འདི་ཇི་ལྟར་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། འདིར་
བརྗོད་པ། གང་གི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མ་ཆུབ་བཅིང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ། མ་སྐྱེས་པ། མ་འགགས་པ། སྐྲ་ཤད་ལྟ་བུ་གདོད་མ་ནས་ཞི་བ། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ། མོས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོག་པ་ཙམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དུ་མའི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་
ཐམས་ཅད་ནི་ལེགས་པར་བསྒོམས་ཤིང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པར་གྱུར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཀྱིས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་ཉེ་བར་དགོད་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ན་ལེགས་པར་སྒོམ་པར་བྱེད་པའོ། །གནས་འདིར་གསལ་བར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་
ཏེ། འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་འཚེ་བ་མང་བ་ཡིད་ཆེས་པ་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་ནུས་པ་བསྐྱེད་པའི་མིག་འཕྲུལ་མཁན་བློ་གྲོས་མཆོག་ཏུ་ཡ་མཚན་པར་བྱེད་པའི་སྒྱུ་མ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་རྣམས་མཐོང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་བརྗོད་པ་འདི་ཐམས་ཅད་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། འདི་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཅུང་

117-1-173b

ཟད་ཀྱང་མི་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དྲུང་དུ་འགྲོ་བ་ལ་འཇུག་པ་ནི། གང་ཡང་མ་བྱོན་འཇིག་རྟེན་སྒྲོན་མ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ཡང་མ་བྱོན་པའི་དུས་ཕྱི་མའི་མཐའི་མུར་ཐུག་པར་གྱུར་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་
རྟེན་གྱི་སྒྲོན་མ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་མཐའ་གཏུགས་པ་གཞན་དང་གཞན་ན་བཞུགས་པ་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་སྐད་ཅིག་སོ་སོར་དུས་མཚུངས་པ་ཁོ་ནར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་
རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་དུས་མཚུངས་པ་ཁོ་ནར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་མྱ་ངན་འདས་པ་སྟོན་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་གི་དྲུང་དུ་སྟེ། དེས་ན། དེ་དག་རྣམ་པར་འཚང་རྒྱ་འཁོར་ལོ་བསྐོར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་
པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་གིས་ཏེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་མགོན་པོ་གཅིག་པུ་པ་དེ་དག་ཀུན་གྱི་ཞབས་དྲུང་དུ། ཡིད་མགྱོགས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་
གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཅིག་ཅར་ལུས་ཀྱི་སྤྲིན་མ་འོངས་ཕྱོགས་བཅུ་ཁྱབ་པར་བྱས་ནས། ནམ་མཁའ་ཁྱབ་པའི་མཆོད་པའི་སྤྲིན་མཆོག་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རེ་རེ་ལ་མཆོད་པ་དང་། བསྟོད་པ་འབུལ་བ་དང་། ལན་བརྒྱ་དང་། ལན་སྟོང་དུ་བསྐོར་བ་བྱེད་
ཅིང་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་བདག་འཆིའོ་ཞེས་བྱ་བ་དུས་མཚུངས་པར་འགྲོ་བའོ། །རྣམ་པར་འཚང་རྒྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བའོ། །མྱ་ངན་འདས་པ་སྟོན་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ལ་རབ་ཏུ་ཞི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བས་བཤད་པ་ནི་ཚིག་ཁ་བསྐང་བའི་དོན་དུ་ཡིན་པར་རྟོགས་སོ། །གཙོ་བོ་
ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་གསུངས་པར་ཟད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཆུ་ཟླ་སྣང་བ་ལྟར་དགའ་ལྡན་གྱི་གཞལ་ཡས་ཁང་ན་བཞུགས་པ་དང་། འཆི་འཕོ་བ་སྟོན་པ་དང་། ལྷུམས་ན་ཞུགས་པ་དང་། བལྟམས་པ་དང་། ལྷའི་གམ་དུ་གཤེགས་པ་དང་། བཟོ་དང་སྒྱུ་རྩལ་སྟོན་པ་དང་། 

117-1-174a

ཁབ་ནས་འབྱུང་བ་དང་། རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་དང་། དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་གཤེགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་གི་རྒྱལ་པོའི་དྲུང་དུ་སེང་གེའི་གདན་ལ་བཞུགས་ནས་བདུད་བཏུལ་བའི་དུས་རྣམས་སུ་ཡང་དེ་དག་གི་ཞབས་དྲུང་དུ་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་དུས་
གཅིག་པར་ཉིད་མཆི་བའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་། གང་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གཞལ་མེད་རྣམས། །སོ་སོར་འཇིག་རྟེན་ཁམས་རྣམས་སུ། །སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་འཚང་རྒྱ་དེས། །ཞུམ་པ་དང་དུ་བླང་མི་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ།    །རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་པ་ནི་སྟོབས་སོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། ཀུན་དུ་
མྱུར་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོབས་རྣམས་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གྲུབ་པས་ན་རྫུ་འཕྲུལ་ཏེ་ཡང་དག་པར་གྲུབ་ཅིང་འདོད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ཆོ་འཕྲུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཇི་ལྟར་རྟོགས་ཤེ་ན། སེམས་ཅན་
སོ་སོ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་འཕྲོག་ཅིང་མགུ་བར་བྱེད་པས་ན་ཆོ་འཕྲུལ་ཡིན་ནོ། །དེའི་སྟོབས་ནི་དོན་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །ཀུན་དུ་མྱུར་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་གྱིས་མི་འགྲོ་བས་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ཅིག་ཅར་ཕྱོགས་བཅུར་འགྲོ་བ་དེ་བཞིན་དུའོ། །ཐོག་པའི་སྟོབས་
ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཏེ་འདིས་འགྲོ་བར་བྱེད་པས་ན་ཐེག་པའོ། །ཐེག་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཆེན་པོ་ཡང་ཡིན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པའམ། ཡང་ན་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཡིན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །དེའི་རང་བཞིན་ཅི་ཡིན་
ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་དང་བཅས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །དེའི་སྟོབས་ནི་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང་། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་མི་རྫི་བ་ཞེས་བྱ་
བའི་དོན་ཏོ། །ཀུན་ནས་སྒོའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ནས་འཇུག་པའི་སྒོའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་དང་། གང་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་བསྔགས་པར་མ་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་དང་། དམིགས་པ་དེ་ནི་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་

117-1-174b

ཐམས་ཅད་སྤྱོད་ཡུལ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་མདོར་བལྟ་བར་བྱའོ། །སྤྱོད་པའི་སྟོབས་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་གཉིས་ཀའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་དང་། བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ། །ཀུན་དུ་ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་
མ་དང་། བར་དང་། ཐ་མར་དགེ་བས་སོ། །བྱམས་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བའི་བསམ་པས་ཁྱབ་པར་བྱས་པའོ། །ཀུན་དུ་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་བཅུར་ཁྱབ་པས་སོ། །བསོད་ནམས་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དག་པར་བྱེད་ཅིང་གཙང་བར་བྱས་པས་
བསོད་ནམས་ཡིན་པའམ། ཡང་ནས་ཡང་ལེགས་པར་འགྱུར་བས་ན་བསོད་ནམས་ཏེ། དེའི་སྟོབས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་གང་། །གལ་ཏེ་དེ་ལ་གཟུགས་མཆིས་ན། །ནམ་མཁའི་ཁམས་ནི་ཀུན་གང་
ནས། །དེ་བས་ཀྱང་ནི་ལྷག་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་འཛིན་པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། སྟོན་པ་དང་། མོས་པ་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱི་གཟུངས་དང་། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་
ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པས་ཀྱང་འགྱུར་ཏེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་སྟོབས་དེས་ངེས་སོ། །ཀུན་དུ་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་བྱ་བའི་བསམ་པས་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་རིག་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆགས་
པ་མེད་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གསུམ་པོ་རྣམས་ལ་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་རྟོགས་པས་སོ། །ཐབས་ཀྱི་སྟོབས་ནི་ཉེར་བར་འགྲོ་བས་ན་ཐབས་ཏེ། དེའི་སྟོབས་ནི་དོན་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །ཏིང་འཛིན་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་འཛིན་པས་ཏིང་ངེ་
འཛིན་ཏེ་བསམ་གཏན་ནོ། །དེའི་སྟོབས་ནི་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་གི་དོན་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་དེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སྟོབས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་

117-1-175a

པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་མཐུའོ། །ཡང་དག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ།    །རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་པ་ནི་གཉེན་པོའོ། །དེ་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་བདུད་ཀྱི་སྟོབས་འཇོམས་པ་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་པ་ནི། ལས་ཀྱི་སྟོབས་རྣམས་སྟོབས་མེད་
རབ་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་མི་གཡོ་བའི་དབྱེ་བ་ལས་ཏེ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ངེས་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་མི་དགེ་བའི་སྟོབས་ནི་ངན་སོང་གསུམ་བསྐྱེད་པར་ནུས་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་དག་པར་
བྱེད། སེལ་བར་བྱེད། རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་སྟེ། སྡིག་པ་ཤིན་ཏུ་མི་ཟད་བྱས་པ་དག །བདག་ལ་རྣམ་པར་སྨོད་པས་སྲབ་པར་བྱེད། །རབ་ཏུ་བཤགས་དང་སྡོམ་པར་བྱེད་པས་ནི། །དེ་དག་རྩ་ནས་འབྱིན་པར་ངས་བཤད་དོ། །ཞེས་ཇི་
སྐད་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་མཛའ་བོའི་བུ་མོས་མ་ལ་གནོད་པ་བྱས་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས། ཞིང་གི་ཁྱད་པར་ལས་མཐོང་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་སྟེར་བར་ཞུགས་ཏེ་
འབྲས་བུ་ཅུང་ཟད་བྱས་ཀྱང་ལྷག་པའི་བསམ་པའི་ཁྱད་པར་སྐྱེས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྨོན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཁོ་ནས་དེ་མ་ལུས་པར་དྲུངས་ཕྱུང་ཞིང་བཅོམ་པ་བཞིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྨོན་པ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། 
འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ན་སེམས་ཅན་གང་སུ་དག་བདག་དང་འདྲ་བར་མ་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་སྤྱི་བོར་འཁོར་ལོས་དྲལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་མཐའ་ཡས་པ་སྡུག་པ་དག་ཁོ་ནས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་དུ་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདིར་
ནམ་ཡང་སེམས་ཅན་གཅིག་ཀྱང་འོང་བར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྟེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་དཔེར་ན་ཕག་མོའི་རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་ལས། ལྷའི་བུ་ཚེ་ཟད་པ་འགའ་ཞིག་གྲོང་གི་ཕག་མོའི་མངལ་དུ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་ངེས་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་

117-1-175b

ཕྱོགས་པར་གྱུར་ལ། དེ་ཡང་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་ཙམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་གཏན་དུ་དྲུངས་ཕྱུང་ནས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་པ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པ་ལས་ཀྱང་གཏན་རྩ་བ་ནས་ཕྱུང་བར་འགྱུར་
ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་སྦྱོང་བའི་མདོ་ལས། དཔེར་ན་དགེ་སློང་གཞན་ཞིག་གིས་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་། མ་གསོད་པའི་ཕས་ཕམ་པ་གཉིས་བྱས་ཏེ་ཕྱི་ནས་དེ་སྐྱོ་བ་སྐྱེས་ཤིང་སྙིང་ལ་གདུང་བ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏེ། སྨྱོན་པ་བཞིན་དུ་གཙུག་ལག་ཁང་ནས་གཙུག་ལག་ཁང་དང་། 
གྲོང་ནས་གྲོང་དང་། སྲང་ནས་སྲང་དུ་རྒྱུ་ཞིང་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མདུན་དུ་བདག་བཅོམ་མོ། །བདག་བཅོམ་མོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་སྒྲོགས་ཏེ། ཡང་ནས་ཡང་ཀྱི་ཧུད་ཀྱི་ཧུད་ཅེས་ཟེར་ཞིང་སྡིག་པ་བཤགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འདོར་བར་བྱེད་པ་ནས་ལས་དེ་བསྲབས་པའི་བར་དུ་བྱས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་
དེ་ལྟར་སེམས་ཤིན་ཏུ་གདུངས་པར་གྱུར་པ་ན་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་ཞིག་གང་གིས་ཆོས་ཟབ་མོ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟ་བུ་བསྟན་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ནས་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནས་སྡིག་པ་དེ་ཐམས་ཅད་དྲུངས་ཕྱུང་ནས་མི་སྐྱེ་བའི་
ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་ལྷག་པར་མོས་པ་འདི་ནི་ལྟུང་བ་དང་འགྱོད་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བ་དང་། ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྦྱོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་དད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། འཕགས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛོད་ཀྱི་མདོ་ལས། 
འོད་སྲུངས་གང་ཞིག་ཕ་ཡང་ཡིན་ལ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱང་ཡིན་པ་དེ་སྲོག་དང་བྲལ་བར་བྱེད་ལ་འདི་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་ལྕི་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་དཀོར་འཕྲོག་པ་འདི་ནི་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་ལྕི་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མ་ཡང་ཡིན་ལ་དགྲ་བཅོམ་
མ་ཡང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་འདི་ནི་འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་ལྕི་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་འདི་ནི་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་ལྕི་བའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་བྱེད་པ་འདི་ནི་ཕྲ་མ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་ལྕི་བ་ཡིན་

117-1-176a

ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། འཕགས་པ་རྣམས་ལ་གཤེ་བ་འདི་ནི་ཚིག་རྩུབ་མོ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་ལྕི་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་འདོད་པ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་འདི་ནི་ངག་འཁྱལ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་ལྕི་བའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པར་སོང་བ་རྣམས་དང་། ཡང་དག་པར་
ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྙེད་པ་འཕྲོག་པར་སེམས་པ་འདི་ནི་བརྣབ་སེམས་ཀྱི་ནང་ནས་ལྕི་བའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མཚམས་མེད་པ་ཉེ་བར་རྩོམ་པ་འདི་ནི་གནོད་སེམས་ཀྱི་ནང་ནས་ལྕི་བའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ལྟ་བ་ཤིན་ཏུ་ཐིབས་པོར་གྱུར་པ་འདི་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་ལྕི་བ་ཡིན་ཏེ། མི་དགེ་
བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་པོ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །འོད་སྲུངས་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གཅིག་འགའ་ལ་ལ་ཞིག་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་གྱི་ལས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆེན་པོ་འདི་དག་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ལ། དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་རྒྱུ་རྐྱེན་དུ་ལྡན་པ་ལ་
འཇུག་སྟེ། འདི་ལ་གང་ཞིག་བྱེད་པའམ། གང་གིས་མྱོང་བར་བྱེད་པ་བདག་གམ། སེམས་ཅན་ནམ། སྲོག་གམ། གང་ཟག་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་ཞིང་དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བཅོས་བུ་ཉིད་དང་། མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང་། 
སྒྱུ་མའི་ཆོས་ཉིད་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ཉིད་ལ་འཇུག་ཅིང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་གདོད་མ་ནས་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་དད་པར་བྱེད། ལྷག་པར་མོས་པར་བྱེད་ན་སེམས་ཅན་དེ་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་ང་མི་སྨྲའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཚོགས་སུ་གྱུར་
པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པས་ཉམས་པར་གྱུར་པ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལས་སྐྱེ་ཞིང་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ཡང་འགག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། སྐྱེ་བའི་འཇིག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་འཇིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་མོས་པ་གང་ཡིན་
པ་དེ་ལ་ནི་ལྟུང་བ་མེད་ཅིང་ལྟུང་བའི་གནས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ལ་ལྟུང་བ་གནས་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ཞིང་གོ་སྐབས་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་མངོན་དུ་བྱས་པ་ཉིད་ལས་ཀྱང་ལྟུང་བས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་མི་

117-1-176b

དགེ་བ་འདི་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ཉེ་བ་འཁོར་གྱིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྔ་དྲོའི་དུས་ན་ལྟུང་བ་དང་བཅས་པ་ཉི་མ་ཕྱེད་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མངོན་དུ་བྱེད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་མཐའ་མེད་
པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉི་མ་ཕྱེད་ན་ལྟུང་བ་དང་བཅས་པ་ཕྱི་དྲོའི་དུས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མངོན་དུ་བྱེད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མཐའ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་འཕགས་པ་སྡོང་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། 
རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཉེས་པར་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་སྲེག་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྐལ་པ་སྲེག་པའི་མེ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །སུམ་བརྒྱ་པ་ལས་ཀྱང་། རབ་འབྱོར་རིགས་ཀྱི་བུའམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་དག་འདི་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་གྱི་མདོ་སྡེ་འདི་དག་འཛིན་
པར་འགྱུར་བ་དང་། འཆང་བར་འགྱུར་བ་དང་། ཀློག་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ནི་གདུང་བར་འགྱུར། ཤིན་ཏུ་གདུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་ཚེ་རབས་སྔ་མའི་མི་དགེ་བའི་ལས་ངན་སོང་འགྲུབ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་བྱས་
པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་མཐོང་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པས་ན་སྔོན་གྱི་མི་དགེ་བའི་ལས་དེ་དག་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ངེས་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་སྡིག་པའི་ལས་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་
ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་ཅེས་སྡིག་པའི་ལས་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དག་ནི་སྡིག་པ་བཤགས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་བསལ་བར་འགྱུར་མོད། མཚམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྕི་བ་རྣམས་ནི་ཐམས་ཅད་རྩ་བ་ནས་བྱང་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་བརྗོད་པ། བསམ་
པ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་དབྱེ་བ་ལས་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་ལ་སོགས་པ་མཚམས་མེད་པ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་མནར་མེད་པར་བསྐལ་པའམ། བསྐལ་བ་དང་ཉེ་བའམ། བསྐལ་པ་ཕྱེད་དུ་གནས་པར་བྱ་དགོས་པ་ཤིན་ཏུ་འགྱོད་པའི་སེམས་གདུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་གི་ལས་རྣམས་

117-1-177a

ཡང་དག་པར་བཤགས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྲབས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་ལ་ལས་དེ་འབྲས་བུ་ཕོ་ལོང་ལྟུང་བའི་དུས་ཙམ་ཞིག་ཡང་དག་པར་མྱོང་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དེ་ཙམ་གྱིས་ལས་དེ་ཤིན་ཏུ་རྩ་བ་ནས་བྱུང་
བར་དོན་ལ་མ་སོང་ངམ་ཅི། གཤོལ་གཅིག་གིས་མ་རྨོས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྦྲང་བུའི་རྐང་པ་ཙམ་གྱི་ཁྱད་པར་ཅན་ཡང་མི་འགྱུར་བར་ངེས་པའི་ལས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ཡང་གལ་ཏེ་གཉེན་པོའི་སེམས་པ་འཇུག་པ་འབད་ན་ཟད་པར་
འགྱུར་བ་ཁོ་ནའོ། །འོ་ན་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་བརྒྱར་ཡང་ནི། །ལས་རྣམས་ཆུད་མི་ཟ་བ་དེ། །ཚོགས་ཤིང་དུས་ལ་བབ་པ་ན། །ལུས་ཅན་རྣམས་ལ་འབྲས་བུ་འབྱིན། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་དྲང་ཞེ་ན། ལས་གང་དག་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་
པ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མ་སྤངས་ཤིང་མ་བསྲབས་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་། མི་མཁས་སྡིག་པ་ཅུང་ཟད་བྱས་ཀྱང་འོག་འགྲོ་ཞིང་། །མཁས་པས་ཆེན་པོ་བྱས་ཀྱང་དོན་མེད་རབ་སྤོང་སྟེ། །ལྕགས་ནི་ཆུང་ཡང་ཆུ་སྟེངས་བཞག་ན་ནུབ་འགྱུར་བ། །དེ་ཉིད་
ཆེ་ཡང་སྣོད་དུ་བྱས་ན་ལྡིང་བ་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མྱོང་བར་མ་ངེས་པའི་སྡིག་པའི་ལས་དུས་གསུམ་པ་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པ་ནི་ངན་སོང་དུ་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ལས་ལ་དབང་བ་ཉིད་ཀྱིས་
ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་ཅིག་ཅར་ཁོ་ནར་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་དེ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་སྐྱེ་བ་དང་། མདོག་དང་། དབྱིབས་དང་། ཚད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཐ་དད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྐྱེས་པས་ངེས་པར་བྱེད་པ་དང་། དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་སྟོབས་སྲིད་པའི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པར་ནུས་པ་
དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་སྤངས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཉིད་དུ་སྨོན་ལམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པས་ངེས་པར་བྱེད་པ་དང་། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་མི་གཡོ་བའི་ལས་བསམ་གཏན་དང་། གཟུགས་མེད་པས་ཀུན་ནས་

117-1-177b

བསླང་བ་དེའི་ལས་ཀྱང་དེ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་བསལ་ནས་ལས་ལ་དབང་བ་ཉིད་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ངེས་པར་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདིར་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་སྟོབས་རྣམས་ཀུན་དུ་འཇོམས་པར་བྱེད། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་
རྒྱུན་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་གི་སྟོབས་ནི་གང་གི་དབང་གིས་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་བགྲོད་པར་བྱ་བ་དང་། བགྲོད་པར་མི་བྱ་བ་དང་། ཕན་པ་དང་མི་ཕན་པ་དང་། ལྕི་བ་དང་ཡང་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་མི་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་
ཤས་ཆེར་འཇུག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་ནི་མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པ་བསྒོམ་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། མདོར་ན་ཉོན་མོངས་པ་ལ་དབང་བས་དེ་དག་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་སྒོམ་པར་བྱེད་པའོ། །བདུད་ཀྱི་སྟོབས་རྣམས་
སྟོབས་མེད་རབ་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདུད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལྷའི་བུ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་སྟོབས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པར་ནུས་པ་དེ་སྟོབས་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གཟི་བརྗིད་མེད་ཅིང་མཐུ་མེད་
པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བར་སྒྲུབ་ཅིང་ངོ་། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ཀུན་རྫོགས་པར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་པ་ཉིད་དོ། །ཀུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་མ་ལུས་པའོ། །རྫོགས་པར་བགྱི་
ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བརྗོད་པ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དང་། བཤད་མ་ཐག་པའི་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདིས་རྫོགས་པར་བགྱི་བའོ།    །ད་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་བཞི་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལས་གང་ཡིན་པ་དེ་སྟོན་ནོ། །ལས་དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་
སྦྱོང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ནི། ཞིང་རྣམས་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། བདེ་བ་ཅན་དང་པདྨ་ཅན་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྒྱ་མཚོ་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་བའི་

117-1-178a

བཙོན་རར་ཉོན་མོངས་པའི་ལྕགས་སྒྲོག་གི་འཆིང་བས་ཉེ་བར་བཅིངས་པའོ། །སེམས་ཅན་རྒྱ་མཚོ་སྙེད་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་དང་། ཀུན་བརྗོད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གཉིས་ཀྱིས་མགུ་བར་བྱས་ནས་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་དང་། ཆོས་རྣམས་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་
བ་ནི་བསྟན་པའི་ཆོས་རྒྱ་མཚོ་དང་། རྟོགས་པའི་ཆོས་རྒྱ་མཚོ་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་སྐད་ཅིག་སོ་སོ་ལ་མཐོང་བར་བྱེད། ལྟ་བར་བྱེད་པ་དང་། ཤེས་བྱ་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་མཐའ་ཡས་པ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན། ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོ་དེ་དག་སྐད་
ཅིག་སོ་སོ་ལ་འཇུག་ཅིང་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་མངོན་དུ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དང་། སྤྱོད་པ་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རྒྱ་མཚོ་དང་། བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྤྱོད་པ་གཉིས་ཀ་གཟུང་བར་རིགས་ཏེ། ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ཆོས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ཡང་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བསྐྱེད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །གཞན་ཡང་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། གཉིས་ཀ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་
ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་དངོས་དང་བརྒྱུད་པའི་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་དེ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། སྤྱོད་པ་རྒྱ་མཚོ་དེ་དག་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་སྦྱོང་ཞིང་དྲི་མ་མེད་པར་བྱེད་པ་དང་། སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་སྨོན་ལམ་རྒྱ་མཚོ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་
རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང་། སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་ནམ་མཁར་ཁྱབ་པའི་མཆོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་མཆོད་པར་བྱེད་ཅིང་། བསྐལ་པ་རྒྱ་མཚོར་མི་སྐྱོ་བར་སྤྱད་པར་བགྱི་སྟེ་མི་སྐྱོ་བའི་སེམས་ཀྱིས་མཆོད་པར་བགྱིའོ།    །རྣམ་པ་བཅོ་ལྔ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའི་རྗེས་སུ་སློབ་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ལས། དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྗེས་སུ་བསླབ་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི། གང་ཡང་དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་རྒྱལ་བ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ཡང་དུས་གསུམ་

117-1-178b

གཤེགས་པ་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་བྱེ་བྲག་གི་དེ་ཀུན་མ་ལུས་པར་བདག་གིས་རྫོགས་པར་བྱས་ཤིང་ཡང་དག་པར་བསམས་ནས། བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ། བཟང་པོའི་སྤྱོད་པས་བྱང་ཆུབ་འཚང་རྒྱ་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བའོ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་ཞིང་དང་སྨོན་ལམ་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྗེས་སུ་བསླབ་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི། རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོ་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་
ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་གང་ཇི་སྙེད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཇི་སྙེད་པ་དང་། མདོར་བསྡུས་ན་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་
པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ནི་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོ་པ་ཡིན་ནོ། །ཐུ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོར་གྱུར་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་
མིང་གང་ལ་ཡོད་པའི་མཁས་པ་དེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མཁས་པ་དེ་ཉིད་དང་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྐལ་པ་འདིའི་བར་དུ་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་ན་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་དགེ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ཞེས་པའོ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པ་ནི། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པའོ། །མཁས་པ་བཟང་པོའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཁས་པ་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོའོ། །བསྔོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱེད་པའོ། །ཅི་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བར་རོ། །དེ་འདྲར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་འདྲ་བ་ཁོ་
ནར་བདག་ཀྱང་དེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་དང་མཉམ་པར་ཤོག་ཅིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་དོན་དུའོ། །ཀུན་ནས་དགེ་བ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་དང་བར་དང་ཐ་མར་དགེ་ཞིང་ཤིས་ལ་ལེགས་པའོ། །འཇམ་དཔལ་གྱི་ནི་སྨོན་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་

117-1-179a

འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱི་སྨོན་ལམ་ལ་སྤྱད་པར་བགྱི་བའོ། །དེའི་སྨོན་ལམ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་རྒྱལ་པོ་ནམ་མཁར་གྱུར་པས། འཁོར་བ་ཐ་མ་མེད་པ་ཡི། །སྔོན་གྱི་ཐ་མ་ཇི་སྲིད་པ། །དེ་སྲིད་སེམས་ཅན་ཕན་དོན་དུ། །སྤྱོད་པ་དཔག་
ཡས་སྤྱད་པར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །མ་འོངས་བསྐལ་པ་ཀུན་དུ་མི་སྐྱོ་བར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་བསྐལ་པ་མ་ལུས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡིད་མི་སྐྱོ་ཞིང་བསམ་པ་གཞན་མེད་པར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱ་བ་སྟེ། ལས་དེ་དག་མ་ལུས་
པར་རྫོགས་པར་བགྱིའོ།    །རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་པ་སྦྱོར་བ་དང་། ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་དང་། སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ནི། སྤྱོད་པ་དག་ནི་ཚད་ཡོད་མ་གྱུར་ཅིག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་གི་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཚད་མེད་པར་གྱུར་ཅིག །ཡོན་
ཏན་རྣམས་ཀྱང་ཚད་མེད་པར་གྱུར་ཅིག །སྤྱོད་པ་ཚད་མེད་པ་དང་། ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ལ་གནས་ནས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་འཚལ་བར་བགྱི་བའོ། །དེ་རྣམས་ནི་བརྒྱད་
པ་དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཡིན་ནོ།    །ད་ནི་དོན་དགུ་པ་དེའི་མཐར་ཐུག་པ་ཇི་སྲིད་དུ་གྱུར་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐའ་ཇི་སྲིད་པ་དང་། འགྲོ་བ་ལས་ཀྱི་མཐའ་ཇི་སྲིད་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་མཐའ་ཇི་སྲིད་པ་དེ་སྲིད་པར་གྱུར་པ་དང་། བདག་གི་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པའི་སྨོན་
ལམ་གྱི་མཐའ་འདི་ཡང་དེ་སྲིད་དུ་གྱུར་ཅིག་པ་སྟེ། ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་མཐར་ཐུག་ཅིང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་གི་སྨོན་ལམ་མཐར་ཐུག་ཅིང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མེད་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ།    །དོན་བཅུ་པ་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕན་ཡོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མཐོང་
བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་དང་། ཕ་རོལ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལ་མཐོང་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་དང་། ལས་ཀྱི་

117-1-179b

སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་ཟད་པའོ། །དེ་ལ་ཞིང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་རབ་ཏུ་མང་ཞིང་རྒྱ་ཆེ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཕུལ་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་དཔེས་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་གཉེར་བར་གྱུར་པ་སྨོན་ལམ་ལ་མོས་པས་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མཆོག་
ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི། གང་ཡང་ཕྱོགས་བཅུའི་ཞིང་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གཅིག་པོ་གང་ཞིག་གིས། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པ་རྣམས། གོས་དང་བླ་རེ་དང་། གདུགས་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་དང་། རྣམ་
པ་སྣ་ཚོགས་པ་དང་། སིལ་སྙན་དང་། རིན་པོ་ཆེ་དང་། དྲིལ་བུ་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། བདུག་པ་དང་། མར་མེའི་ཕྲེང་བ་ལ་སོགས་པ་ལྷ་དང་མིའི་ལས་འདས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་དང་། ལྷ་དང་མིའི་བཟའ་བ་དང་བཅའ་བ་ལ་སོགས་པ་རོ་ལྔ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པ་མཆོག་ཏུ་བདེ་
བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་དང་མཉམ་པའི་བསྐལ་པར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པ་ཕུལ་བ་དང་། གཞན་གང་ཟག་གང་གིས་བསྔོ་བའི་རྒྱལ་པོ་འདི་ཐོས་ནས་མོས་ཤིང་སྟེ། འདི་ཁོ་ན་ལྟར་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལན་ཅིག་ཙམ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་
དུས་གཅིག་གི་ཚེ་དད་པ་བསྐྱེད་པའོ། །དེ་སུ་ཡིན་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་མཆོག་ནི་རབ་ཏུ་དོན་གཉེར་བ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པའོ། །དེས་ནི་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་དམ་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གང་དག་གི་ལྟར་ན་དོན་གྱིས་ན་སྐྱེས་བུ་དེའི་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་
ཏེ། དེའི་བསོད་ནམས་འདི་ནི་དག་པ་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ལོག་པར་ལྟུང་བ་དང་གྲོགས་པོ་ངན་པ་སྤངས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་ནི། གང་ཞིག་གི་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་འདི་བཏབ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེས་ནི་ངན་སོང་གསུམ་པོ་ཐམས་
ཅད་སྤང་བར་འགྱུར་ཞིང་། དེས་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་གྲོགས་པོ་ངན་པ་མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་སྤང་པར་འགྱུར་རོ། །འཆི་བའི་དུས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་དེ་ཡང་མྱུར་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །སུས་མཐོང་ཞེ་ན། བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་འདིའི་

117-1-180a

དོན་དང་གཞུང་གི་སྒོ་ནས་སུའི་སྙིང་དུ་ཆུད་པ་དེས་སོ། །རྙེད་པ་དང་འཚོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་རབ་ཏུ་བསྔགས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་ནི་དེ་དག་རྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གིས་ནི་སྨོན་ལམ་རིན་པོ་ཆེ་བླ་
ན་མེད་པ་རབ་ཏུ་རྙེད་པ་ཡིན་ནོ། །སྨོན་ལམ་རིན་པོ་ཆེ་བླ་ན་མེད་པ་འདི་རྙེད་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་དག་ནི་བདེ་བར་འཚོ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་མི་ཚེ་འདིར་ཡང་ལེགས་པར་ཏེ་དགེ་བར་འོངས་པ་ཡིན་ལ། འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་འདི་ཅི་འདྲ་
བར་དེ་དག་ཀྱང་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །བཞི་པ་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཟད་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། མཚམས་མེད་ལྔ་པོ་དག་གི་སྡིག་པ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། མ་གསོད་པ་ལ་སོགས་པ་མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་སྡིག་པ་རྣམས་གང་གིས་
མི་ཤེས་པའི་དབང་གིས་བྱས་པ་དག་སྟེ། མི་ཤེས་པའི་རྩ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་དག་ནི་མི་ཤེས་པའི་དབང་གིས་བྱས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ་བརྗོད་པ་ངེས་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དངས་པའི་ཆུས་བརླན་ཞིང་ལེགས་པར་གྱུར་པའི་ཡིད་དང་
ལྡན་པ་དེ་ཡིས་བཟང་སྤྱོད་སྨོན་ལམ་འདི་བརྗོད་ན་སྟེ། ལྷག་པར་མོས་པས་བརྗོད་པ་དང་། འཛིན་པ་དང་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ལ་ཉིན་མཚན་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་ན་མཚམས་མེད་པ་དག་མྱུར་དུ་མ་ལུས་པར་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་འགྱུར་ཏེ་དྲུངས་ཕྱུང་ཞིང་ཟད་པར་འགྱུར་རོ།    །ཕ་རོལ་དང་ལྡན་པ་ཡང་
རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྒྱུས་བསྡུས་པ་དང་། འབྲས་བུས་བསྡུས་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུས་བསྡུས་པ་ནི་གཟུགས་དང་། མཚན་དང་། དཔེ་བྱད་དང་། རིགས་དང་། རུས་དང་། གནོད་པ་མེད་པ་དང་། མཆོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ། ཡེ་ཤེས་དང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའོ། །གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་འཕྲོག་པའི་གཟུགས་སོ། །མཚན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཏེ། དབུ་གཙུག་ཏོར་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚན་གྱི་འཁོར་དུ་

117-1-180b

གཏོགས་པའི་ཕྱིར་དཔེ་བྱད་དེ་རྣམས་དང་ཡང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་བྱའོ། །རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྲམ་ཟེ་དང་རྒྱལ་རིགས་གང་ཡང་རུང་བའི་རིགས་སོ། །རུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མངོན་པར་ཤེས་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་དག་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྡན་པ་ནི་
རྟག་ཏུ་ཡང་དག་པར་ལྡན་ཞིང་འབྲེལ་བའོ། །འགྱུར་བ་ནི་གྲུབ་པའོ། །བདུད་དང་མུ་སྟེགས་ཚོགས་ཀྱིས་དེ་མི་ཐུབ། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་འདི་འཛིན་པ་དང་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་བདུད་དང་མུ་སྟེགས་པའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཐུབ་ཅིང་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་དང་། 
འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་དུ་མཆོད་པར་འགྱུར་རོ། །འབྲས་བུས་བསྡུས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་འགྲོ་བ་དང་། སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་བཞུགས་པར་སྟོན་པ་དང་། བདུད་འདུལ་བ་དང་། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། བྱང་
ཆུབ་ཤིང་དབང་དྲུང་དུ་དེ་མྱུར་འགྲོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ལ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་བླ་ན་མེད་པའི་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ཡོད་ཅིང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཤིང་གི་དབང་པོའི་དྲུང་དུ་མྱུར་དུ་འགྲོ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་གི་དྲུང་དུ་སོང་ནས་ཀྱང་། 
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་བསྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ནས་འདུག་སྟེ། འདུག་ནས་ཀྱང་བདུད་ཀྱི་སྡེ་ཕམ་པར་བྱས་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་
བྱེད་ཅིང་མདོར་བསྡུས་ཏེ་སྟོན་པར་བྱེད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ།    །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མ་ལུས་པ་ཐོབ་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། གང་ཡང་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་འདི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ལ་ལ་ཞིག་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་
སྨོན་ལམ་འདི་འཆང་ཞིང་སྟོན་པ་དང་། ཀློག་པར་བྱེད་པ་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་འདིར་སངས་རྒྱས་ཏེ། རྗེ་བཙུན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་མཁྱེན་པར་འགྱུར་གྱི། གཞན་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྨོན་ལམ་རིན་པོ་ཆེ་འདིའི་རྣམ་

117-1-181a

པར་སྨིན་པ་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཡིན་པར་མཁྱེན་ཞེ་ན། གསུངས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འདི་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ན། འཇིག་རྟེན་པའི་ཕུན་སུམ་
ཚོགས་པ་མ་ལུས་པ་ཐོབ་པའི་ཕན་ཡོན་ཡང་དོན་གྱིས་བརྗོད་པ་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་འདི་ལ་སོམ་ཉི་མ་བྱེད་ཅིག་སྟེ། ཐེ་ཚོམ་མ་སྐྱེད་ཅིག་པའོ།    །ད་ནི་བར་གྱི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་གསུངས་པ་ནི། འཇམ་དཔལ་དཔའ་བོས་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
སྟེ། ཇི་ལྟར་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་དང་། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་བཟང་པོས་མཁྱེན་པ་བཞིན་དུ། དེ་དག་གི་ནི་རྗེས་སུ་བདག་སློབ་ཕྱིར། །དགེ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་བསྔོ། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའོ། །ད་ནི་གཉིས་པ་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་གསུངས་པ་ནི། དུས་གསུམ་གཤེགས་པའི་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། བསྔོ་བ་གང་ལ་མཆོག་ཏུ་བླ་ན་མེད་པར་བསྔགས་ཤིང་ཕན་ཡོན་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་ཡོངས་སུ་
བསྔོ་བ་དེས་བདག་གིས་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ཚོགས་རྒྱ་མཚོ་དང་ལྡན་པ་འདི་དག་ཀུན་ཀྱང་། བཟང་པོ་སྤྱོད་ཕྱིར་མཆོག་ཏུ་བསྔོ་བར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ད་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་ཀྱིས་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དང་། ཕྱེད་ཕྱི་མས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བདག་གི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་
འཛིན་པ་གསུངས་པ་ནི། བདག་ནི་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་གྱུར་པ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་གྱུར་པ་ན་ཚེ་འདིར་བར་ཆད་བྱེད་པའི་དུས་སུ་སྟེ། འཆི་བའི་ཚེ་སྒྲིབ་པ་གང་དག་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་དེ་དག་བཟང་པོ་སྤྱོད་པས་བཟློག་ནས། མངོན་སུམ་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྣང་
བ་མཐའ་ཡས་དེ་མཐོང་ནས་བདེ་བ་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་རབ་ཏུ་འགྲོ་བའོ། །དེར་སོང་ནས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདེ་བ་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་སོང་ནས་ཀྱང་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་སྨོན་ལམ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མ་ལུས་པར་བདག་གིས་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པར་ཤོག་

117-1-181b

ཅིག །དེ་དག་ཀྱང་བདག་གིས་མ་ལུས་པར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་བསྐངས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པར་བགྱིའོ། །དུས་ཇི་སྲིད་དུ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ཇི་སྲིད་ཅེས་བྱ་བས་ཏེ། འགྲོ་བ་ཇི་སྲིད་པར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྲུབ་པ་ནི་
ལྷག་མས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རྒྱལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་བཟང་ཞིང་དགའ་བ་དེར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྒྱལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུའོ། །བཟང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བར་བྱ་བའོ། །དེ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་དེར་རོ། །པདྨ་དམ་པ་
ནི། པདྨ་མཆོག་སྟེ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ། །བསྟན་པ་མཛེས་པ་ནི་འོད་དང་ལྡན་པ་སྟེ་འོད་ཟེར་གྱི་དྲ་བ་འཕྲོ་བའོ། །སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱུང་བར་གྱུར་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་དེའི་མངོན་སུམ་དུ་འདིས་ལུང་སྟོན་པར་བྱེད་པས་ན་ལུང་བསྟན་པ་སྟེ་
དུས་འདི་ཙམ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཆེ་གེ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཆེ་གེ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ལུང་བསྟན་པ་དེར་རྒྱལ་བ་དེའི་ཐད་ནས་ཐོབ་པར་ཤོག་ཅིག་པའོ། །དེ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་དཔག་མེད་དེ་ལས་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་སྟེ། དེ་ནས་སྤྲུལ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་ཡིས་ཏེ། སྤྲུལ་པའི་སྤྲིན་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཅུ་པོ་རྣམས་སུ་ཁྱབ་པར་བྱས་ནས་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བློའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འགྲོ་བ་
ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པ་མང་པོ་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་རྣམས་འགྲོ་བ་ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་བགྱི་ཞིང་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྨོན་ལམ་རྒྱལ་པོ་འདི་ལ་བཤད་སྦྱར་བྱས་པ་ལས། །བསོད་ནམས་དྲི་མེད་དགེ་བ་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་དེས། །རྒྱུ་མཐུན་པ་
ནི་བཏང་ཞིང་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་ཡིན། །འགྲོ་དོན་བསྒྲུབ་ཕྱིར་འདི་ནི་ཡང་ཡང་བྱེད་པར་ཤོག །འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་རྒྱལ་པོའི་བཤད་སྦྱར། སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།ཁ་ཆེའི་མཁན་པོ་ཐིག་ལེ་བུམ་པ་དང་། སྒྲ་སྒྱུར་

117-1-182a

གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་ཆེན་པོ་ཤཱཀྱའི་དགེ་སློང་བློ་ལྡན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།།      །། ༄༅༅། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ས་མནྟ་བྷ་དྲ་ཙརྱ་པྲ་ཎི་དྷཱ་ན་རྠ་སཾ་གྲ་ཧ་ཀྲི་ཏི་ཨཱ་ཙཱརྱ་དི་ཀ་ནཱ་ག་པཱ་དེ་ན། བོད་སྐད་དུ། ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པའི་
སྨོན་ལམ་གྱི་དོན་ཀུན་བསྡུས་ཏེ། སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་ཞབས་ཀྱིས་མཛད་པ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་ལ་དོན་རྣམ་པ་བཅུ་ཡོད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕྱག་བྱ་བ་དང་། དེ་ལ་
མཆོད་པ་དང་། ཉེས་པ་བཤགས་པ་དང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་བསྐོར་བར་བསྐུལ་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་པར་གསོལ་བ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་རབ་ཏུ་བསགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང་། དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། དེའི་
མཐའ་དང་། དེའི་ལེགས་པའོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་ཞིང་དང་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ཕྱག་བྱ་བ་ལས་བརྩམས་ཏེ་གསུངས་པ། ཇི་སྙེད་སུ་དག་ཕྱོགས་བཅུའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལུས་ཀྱིས་ནི་ཞིང་གི་རྡུལ་སྙེད་ལ་
སོགས་པའོ། །ཡིད་ཀྱིས་ནི་རྡུལ་གཅིག་སྟེང་ན་རྡུལ་སྙེད་ལ་སོགས་པའོ། །ངག་གིས་ནི་དེ་དག་བསྔགས་པ་མི་ཟད་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མཆོད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བླ་ན་ཡོད་པ་དང་། བླ་ན་མེད་པའོ། །བླ་ན་ཡོད་པ་ནི། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། མེ་ཏོག་དམ་
པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ནི་མཆོད་པ་གང་རྣམས་བླ་ན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རང་བཞིན་དང་གཞི་དང་གནས་ཀྱི་ཉེས་པ་བཤགས་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་གསུངས་པ། འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་
དབང་དུ་བྱས་ཏེ་གསུངས་པ། ཕྱོགས་བཅུའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་བསྐོར་བར་བསྐུལ་བ་ལས་བརྩམས་ཏེ་གསུངས་པ། གང་རྣམས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་

117-1-182b

བཞུགས་པར་གསོལ་བ་ནི། མྱ་ངན་འདས་སྟོན་གང་བཞེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་རབ་ཏུ་བསགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི། ཕྱག་འཚལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྨོན་ལམ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། 
བསམ་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པ་དང་། མི་ཆགས་པའི་སྦྱོར་བ་དང་། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པ་དང་། གོ་ཆ་དང་། སྐལ་བ་མཉམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། འགྲོགས་པ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་འགྲོགས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
མངོན་དུ་འགྱུར་བ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་། མི་ཟད་པའི་མཛོད་རབ་ཏུ་རྙེད་པ་དང་། འཇུག་པ་དང་། སྟོབས་དང་། གཉེན་པོ་དང་། ལས་དང་། རྗེས་སུ་སློབ་པར་བསྔོ་བ་དང་། བསྡུ་བའོ། །དེ་ལ་བསམ་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་
དགོངས་པ་ཡོངས་སུ་བསྐང་བའི་བསམ་པ་ནི་གང་གསུངས་པ། འདས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའི་བསམ་པ་ནི། ཕྱོགས་བཅུ་ག་ལའི་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་བསམ་པ་ནི་གང་
གསུངས་པ། ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཉེན་པོ་དང་བཅས་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤང་བ་བསྟན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་ཉམས་པ་སྟེ། གང་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་དག་ནི་བདག་སྤྱོད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་ལས་ཅི་ལ་ཇི་ལྟར་
མི་ཆགས་པའི་སྦྱོར་བ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། ལས་དང་ཉོན་མོངས་བདུད་ཀྱི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚེ་འདི་དང་གཞན་དུ་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་གསུངས་པ། ངན་སོང་སྡུག་བསྔལ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པའི་
རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བསྐང་བ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་བསྟན་པས་གོ་ཆ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། གང་གསུངས་པ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་མཐུན་པར་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལུས་དང་ངག་དང་སྤྱོད་པ་དང་སྨོན་ལམ་གྱི་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་

117-1-183a

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་འགྲོགས་པ་སྟེ། གང་གསུངས་པ། བདག་གི་སྤྱོད་དང་མཐུན་པར་གང་སྤྱོད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཕན་པའི་བསམ་པ་བསྟན་པ་དང་ནན་ཏན་གྱིས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གང་གསུངས་པ། བདག་ལ་
ཕན་པར་འདོད་པའི་གྲོགས་པོ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དུས་དང་འཁོར་དང་མཆོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་སྟེ། གང་གསུངས་པ། མངོན་སུམ་རྟག་ཏུ་བདག་གིས་རྒྱལ་བ་བལྟ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འཛིན་
པ་དང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དང་བཤད་པས་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་གསུངས་པ། རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ཚོགས་བསྒྲུབས་པས་མི་ཟད་པའི་མཛོད་རབ་ཏུ་རྙེད་པར་གང་གསུངས་པ། 
སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་འཁོར་བ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། སངས་རྒྱས་དང་དེའི་ཞིང་མཐོང་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། གང་གསུངས་པ། རྡུལ་གཅིག་སྟེང་ན་རྡུལ་སྙེད་ཞིང་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །
སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ལ་འཇུག་པ་ནི་གང་གསུངས་པ། གསུང་གཅིག་ཡན་ལག་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་བསྐོར་བ་ལ་འཇུག་པར་གསུངས་པ་ནི། དེ་དག་གི་ཡང་གསུང་དབྱངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བསྐལ་པར་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ནི་གང་
གསུངས་པ། མ་འོངས་བསྐལ་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་ནི་གང་གསུངས་པ། དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་མིའི་སེང་གེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྒྲུབ་པ་ལ་འཇུག་པར་གང་གསུངས་པ། གང་ཡང་དུས་
གསུམ་དག་གི་ཞིང་གི་རྒྱན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དྲུང་དུ་འགྲོ་བར་འཇུག་པ་བརྒྱད་པ་ནི་གང་གསུངས་པ། གང་ཡང་མ་བྱོན་འཇིག་རྟེན་སྒྲོན་མ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྟོབས་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ལས་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་

117-1-183b

པའོ། །ཀུན་དུ་མྱུར་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཉེན་པོ་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་བདུད་ཀྱི་སྟོབས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རབ་ཏུ་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གང་གསུངས་པ། ལས་ཀྱི་སྟོབས་རྣམས་ཡོངས་སུ་དག་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་
ཞིང་རྒྱ་མཚོ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཞིང་རྣམས་རྒྱ་མཚོ་རྣམ་པར་དག་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྗེས་སུ་སློབ་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་ལ་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྗེས་སུ་སློབ་པར་བསྔོ་བ་ནི། གང་ཡང་དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་རྒྱལ་བ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་ཞིང་དང་སྨོན་ལམ་རྣམ་པར་དག་པས་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་
རྗེས་སུ་སློབ་པར་བསྔོ་བ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་གསུངས་པ། རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོ་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚད་དང་སྦྱོར་བ་དང་ཡོན་ཏན་དང་སྤྱོད་པ་དང་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཀུན་དུ་བསྡུ་བ་གསུངས་པ། སྤྱོད་པ་དག་ནི་ཚད་ཡོད་མ་གྱུར་ཅིག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པའོ། །དེ་ལ་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐའ་མེད་པའི་དཔེ་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་གསུངས་ཏེ། ནམ་མཁའི་མཐར་ཐུག་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྨོན་ལམ་གྱི་ལེགས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཚེ་འདི་དང་། ཕྱི་མའོ། །དེ་ལ་ཚེ་འདིའི་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསོད་
ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་རྙེད་པ་དང་། ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་ཟད་པའོ། །དེ་ལ་མང་པོ་དང་། རྒྱ་ཆེ་བ་དང་། སྣ་ཚོགས་པ་དང་། རྗེས་སུ་གཟུང་བ་དང་། དངོས་པོ་དང་། 
ཞིང་དམ་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་དཔེ་དང་། བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་དང་། སྨོན་ལམ་ལ་མོས་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་མཆོག་དམ་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་གསུངས་པ་སྟེ། གང་ཡང་ཕྱོགས་བཅུའི་ཞིང་རྣམས་མཐའ་ཡས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ངན་སོང་དང་ལོག་པའི་གྲོགས་པོ་ཡོངས་སུ་

117-1-184a

སྤངས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ནི་ངན་སོང་ཐམས་ཅད་སྤང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རབ་ཏུ་བསྔགས་པ་རྙེད་པ་འཚོ་བའི་ཚེ་འཐོབ་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་རྙེད་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་རྙེད་པ་རབ་
རྙེད་བདེ་བར་འཚོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་ཟད་པའི་ཡོན་ཏན་ལེགས་པ་བཞི་པ་ནི་གང་གསུངས་པ། མཚམས་མེད་ལྔ་པོ་དག་གི་སྡིག་པ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཕྱི་མའི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྒྱུས་བསྡུས་པ་དང་། འབྲས་བུས་བསྡུས་པའོ། །དེ་
ལ་རྒྱུས་བསྡུས་པ་ནི། ཡེ་ཤེས་དང་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོའི་ལུས་དང་ནད་མེད་པའི་ལུས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ། ཡེ་ཤེས་དང་ནི་གཟུགས་དང་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འབྲས་བུས་བསྡུས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་འགྲོ་བ་དང་། སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་འདུག་
པར་སྟོན་པ་དང་། བདུད་རྣམས་རབ་ཏུ་ཕམ་པ་དང་། མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་ཤིང་དབང་དྲུང་དུ་དེ་མྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མདོར་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་དང་འཇིག་རྟེན་
ལས་འདས་པའི་སྦྱོར་བ་ཐོབ་པ་ནི་ལེགས་པའོ། །གང་ཡང་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་འདི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་མན་ཆད་ཀྱི་བསྔོ་བ་གསུམ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་སྒྲིབ་པ་མེད་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མཐུན་པའི་
ལུས་འཛིན་ཅིང་སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་འཇིག་རྟེན་ན་གནས་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱིས་དོན་སྒྲུབ་པར་གསུངས་པ། འཇམ་དཔལ་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་ཅིང་དཔའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ཇི་སྲིད་སེམས་ཅན་ཕན་པར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བའི་བར་རྣམས་སོ། །ཀུན་དུ་བཟང་
པོའི་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་དོན་ཀུན་བསྡུས་པ་རྫོགས་སོ།།      །།སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་བཅུའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕྱག་བྱ་བ་དང་། དེ་ལ་མཆོད་

117-1-184b

པ་དང་། སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བསྐུལ་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་པར་གསོལ་བ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང་། དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། དེའི་མཐའ་དང་། དེ་དག་གི་ལེགས་
པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་མི་དབྱེ་བའི་སྤྱིས་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་དུས་གསུམ་གྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ཕྱག་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཇི་སྙེད་སུ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་དོ། །ཇི་སྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཇི་ཙམ་པའི་ཚད་དེ། དེ་
དག་གི་ཚད་ཆད་པར་མ་གྱུར་པས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་སྤྱིར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སུ་དག་ཅེས་བྱ་བ་བཤད་དེ། གྲངས་ཆད་པ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཕྱོགས་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་རྣམས་སོ། །དུས་གསུམ་
གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་ཀུན་ཆུབ་པས་ཏེ། དུས་གསུམ་གྱི་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །མི་ཡི་སེང་གེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེང་གེ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་བག་བརྐྱང་ཞིང་གར་ཡང་དོགས་པ་མེད་ལ། དེ་དང་འདྲ་བ་ལྷར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སེང་གེ་དང་
ཡང་འདྲ་ལ། མི་ཡི་ཚེ་ཡང་སྟོན་པའི་ཕྱིར་མི་ཡང་ཡིན་ལ་སེང་གེ་ཡང་ཡིན་པས་མིའི་སེང་གེའོ། །བདག་གི་མ་ལུས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ཡང་བརྗོད་དུ་རུང་བས་ན་འདིར་ནི་མ་ལུས་ཞེས་བྱ་བ་བརྗོད་དོ། །ལུས་དང་ངག་ཡིད་དང་བས་ཕྱག་
བགྱིའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཆོག་ཏུ་དང་བ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། སེམས་དང་བ་དེས་བསྐྱེད་པས་ན་ལུས་དང་ངག་ཀྱང་དང་བའོ། །ད་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པས་ཕྱག་བྱ་བ་སོ་སོར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་ཕྱག་བྱ་བ་ནི། ཞིང་གི་རྡུལ་སྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་སྙེད་
ཀྱི་ལུས་ཀྱིས་ཕྱག་བྱ་བའོ། །སྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དཔེའི་རྣམ་གྲངས་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པའོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཇི་སྙེད་ཀྱི་ལུས་རབ་ཏུ་བཏུད་པས་ཕྱག་བྱ་བའོ། །རྒྱལ་བ་ཀུན་ལ་རབ་ཏུ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་དང་བདུད་ལས་རྒྱལ་བས་ན་སངས་

117-1-185a

རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་རྒྱལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ། སྡིག་པའི་ཆོས་རྣམས་ལས་རྒྱལ་བས། །ཉེར་འགྲོ་ང་ནི་རྒྱལ་བ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པའི་རྒྱལ་བ་
ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཅིག་ལ་སེམས་ཀྱིས་དམིགས་པ་ན། གཞན་ལ་མ་ཁྱབ་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ། རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་བསམ་པའི་དོན་
ཏོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་སྟོབས་དག་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བཟང་པོ་ནི་དགེ་བའོ། །བཟང་པོ་ཡང་ཡིན་ལ་སྤྱོད་པ་ཡང་ཡིན་པས་ན་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེར་སྨོན་པའི་སྨོན་ལམ་ཡིན་པས་ན་སྨོན་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །
དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་ཅིང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བཅོམ་པས་ན་སྟོབས་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རྣམ་པ་གཞན་ལས་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་བྱེད་པ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་ཡིད་ཀྱིས་ཕྱག་བྱ་བ་སྟེ། རྡུལ་གཅིག་སྟེང་ན་རྡུལ་སྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
པའོ། །རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་རྡུལ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་མ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་སྙེད་ཀྱིས་བདེ་བར་གཤེགས་པ་རྣམས་སོ། །སངས་རྒྱས་སྲས་ཀྱི་དབུས་ན་བཞུགས་པ་དག །ཅེས་བྱ་
བ་ནི་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གྲངས་མེད་པའི་ཚོགས་ཀྱི་དབུས་ན་བཞུགས་པའོ། །རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་ཇི་ལྟར་བསམས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་དུ་བསམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམས་མ་ལུས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་བཤད་དེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་
ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་མཐས་ཀླས་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་ན་རྡུལ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་རེ་རེ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གྲངས་མེད་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསྐོར་བ་རྣམས་ཀྱིས་གང་ཞིང་བར་མཚམས་མེད་པར་ཁྱབ་པར་ཡིད་ཀྱིས་མོས་

117-1-185b

པར་བྱའོ། །ལུས་དང་ངག་གི་ལས་རྣམས་ཡིད་ཀྱིས་བསྐྱེད་པས་ན་བར་དུ་ཡིད་ཀྱི་ལས་བཤད་དོ། །ད་ནི་ངག་གིས་ཕྱག་བྱ་བ་ནི། དེ་དག་བསྔགས་པ་མི་ཟད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་མོས་པར་བྱ་བ་དག་གོ། །མཐར་ཡང་འགོད་པ་མེད་པས་ན་དེ་མི་ཟད་པའོ། །
བསྔགས་པ་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་སྟེ། དེ་དག་གི་བསྔགས་པ་རྒྱ་མཚོ་བཞིན་མི་ཟད་པའོ། །བསྔགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྣམ་གྲངས་སོ། །རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མང་པོའི་དོན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྒྱ་མཚོའི་སྒྲ་ཀུན་གྱིས། །ཞེས་བྱ་
བ་ལ། ཡན་ལག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྣམ་གྲངས་སོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དབྱངས་ནི་ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་ཞེས་འབྱུང་བ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་ལ། ཡན་ལག་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་
དྲུག་དང་ལྡན་པ། ཚད་མེད་པའི་ཡན་ལག་དང་ལྡན་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་ལྔ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱའོ།    །ད་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ལ་བླ་ན་ཡོད་པ་དང་བླ་ན་མེད་པའི་མཆོད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་བླ་ན་ཡོད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་
ཏེ། མེ་ཏོག་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་དམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་མེ་ཏོག་དམ་པ་དང་། ཕྲེང་བ་དམ་པ་དང་། སིལ་སྙན་དམ་པ་དང་། བ་དན་དང་། ཙན་དན་དང་། གུར་གུམ་ལ་སོགས་པའི་བྱུག་པ་དམ་པ་དང་། གདུགས་དམ་པ་དང་། མར་མེ་
དམ་པ་དང་། བདུག་པ་དམ་པ་དང་། ན་བཟའ་དམ་པ་དང་། སྤོས་སྣ་ཚོགས་སྦྱར་བའི་དྲི་དམ་པ་དང་། ཙན་དན་དང་། གུར་གུམ་དང་། ག་བུར་དང་། ཨ་ག་རུ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱེ་མའི་ཕུར་མ་རི་རབ་དང་མཉམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྒྱན་མཆོག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་
བ་ལ་རྒྱན་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མང་པོའི་རྣམ་གྲངས་སོ། །ལྷ་དང་མིའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པར་བགྱིའོ། །ད་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་མཆོད་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མཆོད་པ་གང་རྣམས་བླ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བླ་ན་

117-1-186a

མེད་པའི་མཆོད་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་མཐུ་ལས་སྐྱེས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དམ་པས་རྒྱལ་བ་དེ་དག་ཀུན་ལ་བདག་གི་བསམ་པས་སོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་ལ་དད་པའི་སྟོབས་དག་
གིས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ལ་མོས་པ་དང་། དད་ཅིང་ངེས་པར་ཡིད་ཆེས་པ་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ནི་མདོ་སྡེ་དུ་མ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཆོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བའོ། །ད་ནི་ཇི་ལྟར་བཤད་པའི་ཕྱག་བྱ་བ་དང་། མཆོད་པ་རྣམས་མཇུག་
བརྟུལ་བའི་ཕྱིར། རྒྱལ་བ་ཀུན་ལ་ཕྱག་འཚལ་མཆོད་པར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་བཤད་དེ། རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་བྱ་ཞིང་མཆོད་པར་བྱའོ།    །རང་བཞིན་དང་རྒྱུ་དང་གནས་ཏེ་གསུམ་གྱི་སྡིག་པ་བཤགས་པར་བཤད་དེ། འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་དབང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་ནི། སྡིག་པ་བདག་གིས་བགྱིས་པ་ཅི་མཆིས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཚེ་འདི་དང་ཚེ་གཞན་དུ་བྱས་པ་དང་། བྱེད་དུ་བཅུག་པ་དང་། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་རྣམས་སོ། །རྒྱུ་གང་གིས་ཤེ་ན། འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་དབང་གིས་སོ། །གནས་གང་
ཞེ་ན། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ལ་གནས་ནས་སོ། །དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྒྱལ་བ་ཀུན་དང་དེའི་སྲས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འདུག་པ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་འགྱོད་པའི་ཡིད་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ཡང་བཤགས་ཤིང་སྨྱུར་ཏེ་སྐྱུག་པར་བྱའོ།    །ད་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་
བཤད་དེ། ཕྱོགས་བཅུའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་དང་། དུས་གསུམ་དུ་གང་སློབ་པའི་གང་ཟག་བདུན་དང་། གང་མི་སློབ་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་། གང་རང་
རྒྱལ་བའི་རྣམ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དང་། སྡེས་རྒྱུ་བ་དང་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དུས་གསུམ་གྱི་བསོད་ནམས་དང་། གང་ཐོག་མར་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམས་ནས་བཟུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་

117-1-186b

དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དང་། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་རྟོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ས་ལ་སོགས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དང་། དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རེ་རེའི་བསོད་
ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཚད་མེད་པ་བསམ་དུ་མེད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱའོ། །འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནི་མ་ལུས་པར་སྙེགས་པས་སློབ་པ་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱང་འདུས་ན་ཅིའི་
ཕྱིར་ཐ་དད་དུ་སྨོས་ཤེ་ན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། འགྲོ་བས་ན་འགྲོ་བ་སྟེ་སྲེད་པ་དང་བཅས་པས་འཁོར་བར་འཁོར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེ་ལ་གང་ཡང་འགྲོ་བ་མེད་ན་ཇི་ལྟར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ། དེ་བས་ན་སོ་སོར་བསྟན་ཏོ།    །ད་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བསྐུལ་བ་བཤད་དེ། གང་
རྣམས་ཕྱོགས་བཅུའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་རྣམས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་སྒྲོན་མ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བའི་སྒྲོན་མ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕྱི་དང་ནང་གི་མུན་པ་མང་པོ་རྣམ་པར་སེལ་བས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྒྲོན་མའོ། །བྱང་
ཆུབ་རིམ་པར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པའོ། །མ་ཆགས་བརྙེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ལུས་པར་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་པས་ཆགས་པར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ལས་
འདས་པའོ། །ཆོས་ཟབ་མོ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་གཞན་དག་མི་འདོད་ཅིང་། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བར་དཀའ་བས་ན་ཆོས་འཆད་པའི་ཕྱིར་སྤྲོ་བ་མི་མཛད་པར་འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དམ་པའི་དྲུང་དུ་བཞུགས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མགོན་
པོ་ཐམས་ཅད་ལ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་མི་ཤེས་པའི་མུན་གནག་བསལ་བར་བྱ་ཞིང་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བར་བྱ་བར་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་ཕྱིར་པུས་མོ་གཉིས་ས་ལ་བཙུགས་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་མདུན་ན་འདུག་པ་བཞིན་དུ་བསྐུལ་བར་བྱའོ།    །ད་ནི་དེ་བཞིན་

117-1-187a

གཤེགས་པ་བཞུགས་པར་གསོལ་བ་གདབ་པ་ནི། མྱ་ངན་འདའ་སྟོན་གང་བཞེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གང་ཞེས་བྱ་བ་ཁྱད་པར་དུ་མ་བརྗོད་ཀྱང་། གང་རྣམས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་སྒྲོན་མ་དག །ཅེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཕྱོགས་བཅུ་ན་
སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞུགས་པ་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་གིས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་ཡུན་རིང་དུ་བཞུགས་པར་གསོལ་བ་གདབ་པོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མགོན་མེད་པར་གྱུར་པའི་འགྲོ་
བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་ཕན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་འཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷའི་ལོངས་སྤྱོད་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །དུས་ཇི་སྲིད་དུ་ཞེ་ན། དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་
ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་སྙེད་ཀྱི་བསྐལ་པར་བཞུགས་སུ་གསོལ་བའོ།    །ད་ནི་ཇི་ལྟར་བཤད་པའི་ཕྱག་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚད་མེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་མ་ལུས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱ་སྟེ། ཕྱག་འཚལ་བ་དང་། མཆོད་ཅིང་བཤགས་པ་དང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་
རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བསྐུལ་བ་དང་བདེ་བར་གཤེགས་པ་བཞུགས་པར་གསོལ་བ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བ་ཅུང་ཟད་བདག་གིས་ཅི་བསགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱའོ།    །ད་ནི་དེའི་
རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟེ་བརྒྱད་པའོ། །དེ་ཡང་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟེ། དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པ་དང་། ཆགས་པ་མེད་པར་སྦྱོར་བ་དང་། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པ་དང་། གོ་ཆ་
བགོ་བ་དང་། སྐལ་བ་མཐུན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྟེན་པ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མགུ་བར་བྱེད་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བསྡུ་བ་དང་། མི་ཟད་པའི་མཛོད་རྙེད་པ་དང་། འཇུག་པར་བྱ་བ་དང་། 

117-1-187b

སྟོབས་དང་། གཉེན་པོ་དང་། ལས་དང་། རྗེས་སུ་སློབ་ཅིང་བསྔོ་བ་དང་། བསྡུ་བར་བྱ་བ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་བསམ་པ་ནི་རྣམ་པ་དང་པོ་སྟེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་ཅིང་དགོངས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་བསམ་པ་ནི། འདས་པའི་
སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མཆོད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་མཆོད་པས་སོ། །འདས་པར་བསྟན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམས་སོ། །གང་ད་ལྟར་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ན་གནས་ཤིང་
བཞུགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་ནི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ལ་སྟོབས་པ་ལ་བརྩོན་པ་དེ་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་མཆོད་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ། །གང་ཕྱིས་འབྱོན་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་གི་བསམ་པ་ཀུན་རྫོགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་མྱུར་དུ་
གྱུར་ཅིག་པའོ། །དེ་ལ་ཕྱེད་ཡན་ཆད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པར་བསམ་མོ། །ཕྱེད་མན་ཆད་ནི་དགོངས་པ་རྫོགས་པར་བསམ་པ་བསྟན་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསམ་པ་ནི། ཕྱོགས་བཅུ་ག་ལའི་ཞིང་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་
ལ་སོགས་པ་སྟེ། ག་ལའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ན་ཡང་རུང་བའོ། །ཇི་སྙེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་ཡོད་པའོ། །བདེ་བ་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དག་པར་གྱུར་ཅིག་པ་དང་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་
ཅི་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐ་དད་པ་གཞན་ཡང་ཡངས་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་གཤེགས་པའི་རྒྱལ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཀུན་ཏུ་གང་ཞིང་བར་མཚམས་མེད་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ། །
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་ཞིང་བདེ་བའི་བསམ་པ་ནི། ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་གང་རྣམས་ཇི་སྙེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གང་ན་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་བཞིར་བསྡུས་པ་དང་། རྒྱུད་དྲུག་གི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཡུན་དུ་བདེ་བའི་མཆོག་

117-1-188a

གིས་བདེ་བར་གྱུར་ཅིག་པའོ། །ནད་མེད་པ་ནི་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་ནད་དང་རྟག་པར་བྲལ་བར་གྱུར་ཅིག་པའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་རྙེད་པ་དང་མཐུན་པ་ནི་ལྡན་པར་གྱུར་པའོ། །འགྲོ་བ་ཆོས་ཀྱི་བསམ་པ་ཅན་ཐམས་ཅད་འདི་ལྟར་རྟག་ཏུ་གྲུབ་པ་དང་ཕུན་
སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ།    །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པ་ནི་གཉེན་པོ་དང་བཅས་པ་དང་། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤང་བར་བསྟན་པར་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། དེ་དག་མ་ལུས་ཡོངས་སུ་བྱང་
བར་ཤོག །ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་བོ། །དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྟེ། དེ་དག་སྤྱོད་ཅིང་སྒྲུབ་པས་ན་འགྲོ་བ་ཀུན་དུ་ཡང་ཚེ་རབས་དྲན་པར་གྱུར་ཅིག །ཚེ་རབས་ཀུན་དུ་འཆི་འཕོ་སྐྱེ་བ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་
ནི་ཤི་ཞིང་སྐྱེས་པ་ན་ཡང་རྟག་ཏུ་བདག་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་གྱུར་ཅིག་པའོ། །སྐྱེས་ནས་ཤི་བའི་བར་ལ་བཤད་པར་བལྟ་བའོ། །འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་ཉམས་པའི་རྒྱུ་དང་དངོས་པོ་དང་པོའོ། །འདི་ལྟར། རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་རྗེས་སུ་སློབ་གྱུར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་བ་དུས་གསུམ་
དུ་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསླབ་པའི་རྗེས་སུ་སློབ་པའོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའོ། །རྫོགས་པར་ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་སྤྱོད་པ་དྲི་མེད་ཡོངས་དག་པར། །རྟག་ཏུ་མ་ཉམས་སྐྱོན་མེད་སྤྱོད་པར་ཤོག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་
གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བས་ན་དྲི་མ་མེད་པའོ། །གཡའི་སྐྱོན་ཀུན་བསལ་བས་ན་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་མ་ཉམས་སྐྱོན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདོད་པ་ཀུན་ཕུན་སུམ་ལྡན་པར་བྱེད། གདུང་བ་ཀུན་ཡོངས་སུ་མེད་པར་བྱེད། ནད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་
བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེ་བཞིན་དུ་གློ་བུར་གྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་མ་འདྲེས་པས་ན་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་སྟེ་དྲི་མ་མེད་པའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པར་སེམས་བསྐྱེད་པའི་གཡའི་སྐྱོན་དང་བྲལ་ཞིང་

117-1-188b

ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་རིན་པོ་ཆེ་བཞིན་དུ་ཀུན་དུ་དག་པས་ན་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སློབ་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་གུས་པར་བྱས་ནས་ཉེས་པ་མི་སྤྱོད་པས་ན་ཉམས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཉམས་པ་མེད་པའོ། །འདས་པའི་ཡུལ་ལ་
རེ་བའི་སྲེད་པ་སྐྱེ་བ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་ཚེ་ཕྱི་མ་རྣམས་སུ་སྨོན་པའི་སྲེད་པ་དང་། དེ་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་ཞེན་པའི་སྲེད་པ་སྟེ། དུས་གསུམ་གྱི་སྲེད་པའི་ཁབ་ཀྱིས་ཅུང་ཟད་དུ་ཡང་མ་གཙེས་པས་ན་སྐྱོན་མེད་པའོ། །ས་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདོད་པ་ཕུན་སུམ་ལྡན་པར་བྱེད་པ་དང་། ཐམས་ཅད་ཀྱི་གདུང་བ་ཡོངས་སུ་སེལ་བ་དང་། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནད་འཇོམས་པ་དང་། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཚད་མེད་པར་བསྒྲུབ་པ་འབའ་ཞིག་པ་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། སྒྲའི་ཚུལ་དུའང་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་
གདུང་བ་བསིལ་བར་བྱེད་པས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་རྟག་པར་ནམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྤྱོད་པ་དྲི་མ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའམ་མ་ཉམས་པ་སྐྱོན་མེད་པར་སྤྱོད་པ་སྟེ། འདི་ནི་
བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པའི་རྒྱུ་གཉིས་པའོ། །ལྷ་ཡི་སྐད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལྷ་ལ་ནི་ལྷའི་སྐད་ཀྱིས་སོ། །ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་དང་གྲུལ་བུམ་དང་མི་རྣམས་ལ་ཡང་སོ་སོའི་སྐད་ཀྱིས་སོ། །མདོར་ན་འགྲོ་བ་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐད་དུ་དེ་དག་ཐམས་
ཅད་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་སྐད་དུ་ཆོས་བཤད་པ་ནི་ནམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུའོ། །འདི་ནི་རྒྱུ་གསུམ་པའོ། །དེས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ངེས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་མཉེན་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་པོའོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་བརྩོན་པ་ནི་མི་སྐྱོ་བའི་ཡིད་ཀྱིས་ཡོངས་
སུ་བརྩོན་པར་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ནམ་དུ་གར་ཡང་མི་འདོར་བར་བྱ་བ་སྟེ། མི་འདོར་བར་ནི་ནམ་བྱང་ཆུབ་པའི་བར་དུ་སྟེ། འདི་ནི་རྒྱུ་བཞི་པའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་དང་བཞི་པོས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྒྲིབས་པར་

117-1-189a

གྱུར་པ་དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་བསྟན་པའོ། །ད་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རབ་ཏུ་སྤོང་བར་སྟོན་ཏེ། གང་ཞེ་ན། སྡིག་པ་གང་རྣམས་སྒྲིབ་པར་གྱུར་པ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྡིག་པ་སྒྲིབ་པར་གྱུར་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་
བར་ཆད་བྱེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀུན་ཡོངས་སུ་ཟད་ཅིང་སྤོང་བར་གྱུར་ཅིག་པའོ།    །ད་ནི་ཆགས་པ་མེད་པར་སྦྱོར་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་པ་སྟེ། གང་ལས་དང་། གང་ན་དང་། ཇི་ལྟར་དང་གསུམ་མོ། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་ལས་ཤེ་ན། 
ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་བདུད་ཀྱི་ལས་རྣམས་ལས་སོ། །ལས་དེ་དམིགས་ཀྱིས་མ་ཕྱེད་པ་ན་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་མི་གཡོ་བ་དང་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་གཟུང་ངོ་། །དེ་ལ་མི་དགེ་བའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་བདུད་ཀྱི་ལས་རྣམས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞིང་དེ་དག་ལ་མི་
ཆགས་པར་རྟག་ཏུ་སྤྱོད་པ་སྟེ། གང་ཞེ་ན། ལྷ་ལ་སོགས་པའི་འཇིག་རྟེན་འགྲོ་བ་ན་གནས་པའི་ཚེའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་པདྨོ་ཆུས་མི་ཆགས་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་པདྨ་ཆུ་ལས་སྐྱེས་ཀྱང་ཆུས་མི་ཆགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་
དང་བདུད་ཀྱི་ལས་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཆགས་པར་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ལྟར་དགེ་བ་དང་མི་གཡོ་བ་གཉིས་ལས་ཀྱང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རེ་བ་མེད་པར་བྱ་ཞིང་ཆགས་པ་མེད་པར་བྱ་སྟེ། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་ཞིང་བདེ་བ་འབའ་ཞིག་སྤྱོད་ཅིང་
སྒྲུབ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དཔེར་ན། ཉི་ཟླ་ནམ་མཁར་ཐོགས་པ་མེད་ལྟར་སྤྱད། །ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ལ་བཞུགས་ཤིང་བདག་གི་ཅུང་ཟད་ལའང་མི་
ཆགས་པར་ཉིན་མཚན་དུ་ནམ་མཁའ་ལ་རྒྱུ་བ་དེ་དང་འདྲ་བར་རོ། །དེ་ལ་བདུད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་སྲོག་གི་བར་ཆད་བྱེད་པས་བྱང་ཆུབ་དང་མི་མཐུན་པར་བྱེད་ཅིང་དམ་པའི་ལམ་ལས་ཟློག་པ་སྟེ། སྒྲའི་ཚུལ་དུའང་ཆོས་ཀྱིས་འཚོ་བའི་བར་ཆད་བྱེད་ཅིང་གསོད་པས་ན་བདུད་ཅེས་བྱའོ། །

117-1-189b

དེའི་ལས་ནི་ཕན་པའི་དངོས་པོ་ལ་རྒྱུས་འཚེ་བའོ།    །ཚེ་འདི་དང་ཕྱི་མ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་གདགས་པ་སྟེ་རྣམ་པ་བཞི་པའོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ངན་སོང་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་སྡིག་པས་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་ངན་སོང་
རྣམ་པ་གསུམ་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་དག་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་འབའ་ཞིག་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེ་དག་གིས་ཤིན་ཏུ་གནོད་པར་བྱེད་པས་ན་གཙོ་བོར་བཤད་པ་ཡིན་གྱིས། འཁོར་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཞི་
བར་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་མཆོག་ཏུ་བདེ་བ་ལ་འགོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པར་སྤྱོད་པར་བྱ་བ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བའི་ཡིད་ཀྱིས་གཞན་དུ་མི་སྦྱོར་བར་སྤྱོད་པར་བྱ་བའོ། །ཇི་
སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་ཞེ་ན། ཞིང་གི་ཁྱོན་དང་ཕྱོགས་རྣམས་ཇི་ཙམ་པར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཇི་ཙམ་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྲིད་པའོ། །ཞིང་གི་ཁྱོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཁྱོན་ཇི་ཙམ་པ་སྟེ། བསྐལ་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་གནས་པའོ། །ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་
བཅུར་སྦྱར་བར་བྱའོ།    །གོ་ཆ་བགོས་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་བསྒྲགས་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་
ན། སེམས་ཅན་དག་གི་སྤྱོད་དང་མཐུན་པར་འཇུག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྒྱུ་མེད་པའི་རང་བཞིན་སྤྱོད་པ་དང་། བདེ་བར་གནས་པ་དང་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འཛིན་ཅིང་སྤྱོད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་
རྫོགས་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་པའི་དོན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྟེ། དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་དག་ནི་རབ་སྟོན་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདིར་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་པའི་

117-1-190a

ཆོས་འཆད་པ་ཉིད་གཟུང་སྟེ་ཐབས་ཀྱིས་སྒྲོ་བཏགས་པ་དང་། འཆད་པ་དང་། སྟོན་པའོ། །མ་འོངས་བསྐལ་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་གྱུར། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་བསྐལ་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་སྐྱོ་བའི་ཡིད་ཀྱིས་སྤྱོད་པའོ།    །ལུས་དང་ངག་དང་
ཡིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་། སྨོན་ལམ་གྱིས་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་མཐུན་པར་བསྟན་པ་སྟེ་དེ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་པའོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། བདག་གི་སྤྱོད་དང་མཚུངས་པར་གང་སྤྱོད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བདག་གི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་
དང་མཐུན་པར་གང་སྤྱོད་པ་དེ་དག་དང་རྟག་པར་ནམ་བྱང་ཆུབ་པའི་བར་དུ་འགྲོགས་པ་དང་། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དང་། སྨོན་ལམ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྤྱོད་པར་ཤོག་ཤིག་པའོ།    །ཕན་པར་བསམ་པའི་མན་ངག་སྒྲུབ་པ་ནི་དགེ་བའི་
བཤེས་གཉེན་མགུ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་པའོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། བདག་ལ་ཕན་པར་འདོད་པའི་གྲོགས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གང་ཕན་པར་འདོད་པས་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་སྟོན་པ་དང་། འཆད་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་གཏམ་ཟེར་བ་
དང་། བདག་རྟག་པར་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ། །དེ་དག་བདག་གིས་ནམས་ཀྱང་སྟེ་གཞར་ཡང་ཡིད་དབྱུང་བར་མི་བྱ་སྟེ། ནམ་བྱང་ཆུབ་པའི་བར་དུ་རྟག་པར་དེ་དང་མཐུན་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ།    །དུས་དང་འཁོར་དང་མཆོད་པ་བྱ་བ་ལ་སྐྱོ་བ་མེད་པ་ནི་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་སྟེ་དེ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་པའོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་སྲས་ཀྱིས་བསྐོར་བའི་མགོན་པོ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མངོན་སུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་སྟེ་ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་གྱིའོ། །རྒྱལ་བ་ནི་སངས་
རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་གྱིས་བསྐོར་བའོ། །མགོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་གཅིག་པུར་གྱུར་པའོ། །རྟག་ཏུ་བལྟ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱོན་མེད་པའི་མིག་གིས་སོ། །དེ་དག་ཀུན་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་

117-1-190b

ལྡན་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་དུ་ཁྱབ་པའི་མཆོད་པས་མཆོད་པར་བྱའོ། །ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་ཞེ་ན། མ་འོངས་བསྐལ་པ་ཀུན་དུ་མི་སྐྱོ་བར། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ཡིད་ཀྱིས་མ་འོངས་པའི་བསྐལ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དུའོ།    །
འཛིན་པ་དང་། བཤད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་དང་གསུམ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བསྡུ་བ་སྟེ་དེ་ནི་རྣམ་པ་དགུ་པའོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པའི་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གསུང་
རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་བཤད་པའི་ཆོས་དེ་དག་གཟུངས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འཛིན་པས་ན་འཛིན་ཅིང་ཞེས་བྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་ནི་བསྒྲག་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཉིད་དེ། ཀུན་དུ་སྣང་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་ཤིང་རབ་ཏུ་བསྟན་པའོ། །བཟང་
པོ་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་སྦྱང་བ་ཡང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའོ། །དེ་རྣམས་རྣམ་པར་སྦྱང་བ་ནི་དྲི་མ་མེད་པར་བྱ་བ་སྟེ། ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་རིང་དུ་སྤོང་བའོ། །མ་འོངས་བསྐལ་པ་ཀུན་དུ་སྤྱད་པར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་བརྩལ་བའོ།    །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་
ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་ཐོབ་པས་མི་ཟད་པའི་མཛོད་རྙེད་པ་སྟེ་འདི་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་པའོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་འཁོར་བར་འཁོར་ཞིང་སྐྱེ་བར་
བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མི་ཟད་པ་ཐོབ་པས་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་དང་། ཐབས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནམ་མཁའི་མཛོད་དང་དྲི་མ་མེད་པའི་ཕྱག་རྒྱ་རྣམས་དང་། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་ཐར་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཐོགས་
པ་མེད་པ་དང་། སྒྱུ་མར་གྱུར་པ་དང་། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ཐུན་མོང་བ་དང་། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་མཛོད་མི་ཟད་པ་དང་། མི་ཟད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་གཏེར་དུ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་ཞིང་ཕན་པའི་ཕྱིར་གྱུར་ཅིག་པའོ།    །འཇུག་པ་ནི་རྣམ་

117-1-191a

པ་བཅུ་གཅིག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་བརྒྱད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་དེའི་ཞིང་བལྟ་བར་འཇུག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ལ་འཇུག་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་འཇུག་པ་དང་། བསྐལ་པར་འཇུག་པ་
དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་བ་དང་། དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་འཇུག་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བར་འཇུག་པ་དང་བརྒྱད་དོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་དང་དེའི་ཞིང་བལྟ་བར་འཇུག་པ་རྣམ་པ་
གཉིས་ནི་ཚིགས་བཅད་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཏེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། རྡུལ་གཅིག་སྟེང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་ཕྱོགས་བཅུའི་དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་ཏེ། ཞིང་དེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞིང་
དེ་དང་དེར་རོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་ཡས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་སོ། །སངས་རྒྱས་སྲས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དབུས་ན་བཞུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབུས་ན་བཞུགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་
ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཅིང་སྤྱད་པ་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པ་ནའོ། །བལྟ་བར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྨོན་ལམ་མི་སྲིད་པར་བཏབ་ན་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཕྱོགས་ཆ་གཅིག་ཀྱང་རྡུལ་གཅིག་
གི་སྟེང་དུ་ཆུད་པར་བསྟན་མི་སྲིད་ན་ཇི་ལྟར་དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞིང་རེ་རེ་ན་ཡང་གྲངས་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རེ་རེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་གྱི་དབུས་ན་བཞུགས་པས་ཀུན་དུ་
གང་བ་དེ་སྙེད་དུ་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་སོ་སོར་བལྟ་ཞིང་སྨོན་པ་ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེས་བརྒལ་བ་དང་། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ལས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་པ་བླ་འོག་སྣྲེལ་ཞི་ལ་སོགས་པ་སྤྲུལ་པ་བཞིན་ཏེ། དེ་ལྟར་བསམ་དུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་

117-1-191b

ཀྱིས་སྤྲུལ་ན་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་སྲིད་དེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་ལུང་ལས་ཀྱང་བཤད་པ། མཁས་པ་དག་གིས་ས་འདི་ལ། །ངོ་མཚར་འགྱུར་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །སྒྱུ་མའི་རྣམ་པར་གྱུར་པ་ལ། །ཡ་མཚན་དུ་ནི་སུ་ཞིག་འཛིན། །བསམ་གཏན་ལས་དང་
ཀླུ་རྣམས་དང་། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆེ་བ་ཉིད། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་འདྲེན་པ་དེས། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་རྣམ་བཞིར་བཤད། །དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གསུང་རབ་ལ་མི་སྲིད་པར་འཛིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་འདིས་ཡིད་ཆེས་པར་གྱིས་ཤིག །འཇིག་རྟེན་ན་
ཡང་ཤིན་ཏུ་ཆུང་བའི་སྣོད་དུ་ཆུ་དངས་པས་གང་བ་ལ། གཟའ་སྐར་ལ་སོགས་པ་ནམ་མཁའི་རྒྱན་ཐམས་ཅད་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། གཟུགས་བརྙན་བཞིན་པ་ཆོས་རྣམས་ཏེ། །རབ་རིབ་རྨི་ལམ་མཚན་ཉིད་དེ། །སྒྱུ་མ་
སྨིག་རྒྱུ་འདྲ་བ་དང་། །དེ་འདྲར་མ་ལུས་ཐམས་ཅད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་ན་བཞུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མ་ལུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ལུས་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དོ། །སྐྲ་ཙམ་ཁྱོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྲའི་ཚད་ཙམ་སྟེ། དེ་ཡང་
བཤད་པར་བྱ་བ་ནི་སྐྲའི་རྩེ་མོ་ཙམ་གྱི་ཁྱོན་ཏོ། །དུས་གསུམ་ནི་དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་གི་ཞིང་རྒྱ་མཚོར་ཡང་། བསྐལ་པ་རྒྱ་མཚོར་སྤྱོད་ཅིང་རབ་ཏུ་འཇུག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་སྲིད་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱད་པ་ན་མཐོང་
བར་ཤོག་ཤིག་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ལ་འཇུག་པ་དེ་གང་ཞེ་ན། གསུང་གཅིག་ཡན་ལག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གིས་ཆོས་བཤད་པ་ལ་ཉན་པ་གྲངས་མེད་པ་མོས་པ་ཐ་དད་པ་དག་ལས་དོན་ཐ་དད་པ་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེ་འབྲུ་ཐ་དད་
པ་ཚད་མེད་པ་རྣམས་སུ་གོ་བར་འགྱུར་བས་ན་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྒྱལ་བ་དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་བཤད་པའི་གསུང་སྒྲ་རྣམ་པར་དག་པས་ཉན་པའི་འཁོར་གྲངས་མེད་པའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་འགྲོ་བ་ལྟར་སངས་

117-1-192a

རྒྱས་ཀྱིས་གསུང་སྒྲ་སྐྱོན་མེད་པའི་རྣ་བས་དེ་དག་གི་གསུང་སྒྲ་རྒྱ་མཚོ་ཀུན་ལ་རྟག་པར་འཇུག་པར་བྱ་སྟེ་མ་ལུས་པར་ཡིད་ལ་བྱའོ། །ལུང་ལས་ཀྱང་འདི་སྐད་དུ་གསུངས་ཏེ། འཁོར་བར་འཁོར་བ་མང་པོ་རྣམས། །དད་པའི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་
ལ། །གསུང་གཅིག་ཏུ་ནི་བཤད་མོད་ཀྱི། །དུ་མའི་རྣམ་པར་གོ་བར་གྱུར། །བདག་ལ་ཉི་ཚེར་འཆད་དོ་སྙམ། །འགྲོ་བ་ཀུན་གྱིས་ཇི་ལྟར་གོ། །ཡ་མཚན་དེ་ལས་ཅི་ཞིག་ཆེ། །དེ་ལྟར་ངོ་མཚར་ཅི་ཞིག་ཡོད་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྡོང་པོས་བརྒྱན་པའི་མདོ་སྡེ་
འཕགས་པ་བྱམས་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལས་བཤད་པ། ཕྱོགས་བཅུའི་བདེ་བར་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་སྤྲིན་ལ། །གནས་གཅིག་འདུག་ནས་རྨོངས་པ་མེད་པར་གྱུར་ཏེ་ཉན། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་མང་པོར་སེམས་ཀྱིས་ངོམས་པ་མེད། །བློ་ཆེན་རྒྱ་མཚོ་དང་
ནི་མཉམ་པར་སྤྱོད་པར་ཤོག །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྔ་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འཆད་པའི་ཆེ་བ་ཉིད་བསྟན་པའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འོག་མས་ནི་ཉན་པའི་ཆེ་བ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་འཇུག་པ་སྟེ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། དེ་དག་གི་ཡང་གསུང་
དབྱངས་མི་ཟད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པ་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིའོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ནི་དེ་ལ་འཇུག་པའོ། །མི་ཟད་པ་ནི་བགྲང་བ་ལས་འདས་པའི་གསུང་སྒྲའོ། །དེ་ལ་བློ་ཡི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་
ཤེས་ཀྱི་མཐུ་ཆེན་པོས་སྐད་ཅིག་ཏུ་འཇུག་ཅིང་རྟོགས་པའོ། །ཚུལ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དང་གང་གིས་ཐབས་ཀྱིས་གང་དང་གང་ལ་ཆོས་འཆད་པ་ནི་དུས་གང་དང་ཡུལ་གང་དུ་དད་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དག་ལ་འདུལ་བར་འཇུག་པའོ། །བསྐལ་པར་འཇུག་པ་སྟེ་དེ་ཡང་
གང་ཞེ་ན། སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྐད་ཅིག་མའི་ཡེ་ཤེས་གཅིག་གིས་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་ཀྱིའོ། །མ་འོངས་བསྐལ་པ་ཐམས་ཅད་འཇུག་པར་ཡང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྐལ་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བདག་འཇུག་པའོ། །མདོར་ན། གང་ཡང་

117-1-192b

བསྐལ་པ་དུས་གསུམ་ཚད་དེ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དུས་གསུམ་དུ་བགྲང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མའི་ཡེ་ཤེས་གཅིག་གི་ཆ་ཤས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྟ་ཞིང་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། དུས་
གསུམ་གཤེགས་པ་མི་ཡི་སེངྒེ་གང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གང་ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པའི་མིའི་སེང་གེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །དེ་དག་བདག་གིས་སྐད་ཅིག་མའི་ཡེ་ཤེས་གཅིག་གིས་བལྟ་བར་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བར་བྱ་བའོ། །དེ་
དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་དེ་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །སྒྱུ་མར་གྱུར་པའི་རྣམ་ཐར་སྟོབས་ཀྱིས་འཇུག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྒྱུ་མར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དེའི་མཐུས་རྟག་པར་འཇུག་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མངོན་པར་
སྒྲུབ་པར་འཇུག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། གང་ཡང་དུས་གསུམ་དག་གི་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་ཡང་དུས་གསུམ་དག་གི་ཞིང་གི་རྒྱན་ནི་ཞིང་མང་པོ་སྟེ། དེ་དག་མངོན་པར་བསྒྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་
པའོ། །དེ་ལྟར་མ་ལུས་ཕྱོགས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་མ་ལུས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྡུལ་གྱི་སྟེང་དུ་སྒྲུབ་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་ཞིང་མང་པོ་རྣམས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་ནས་འཇུག་པའོ། །ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་
བོ་ཉིད་དང་། ཚད་དང་། ཁ་དོག་དང་། དབྱིབས་དག་སོ་སོར་ཐ་དད་པ་མང་པོ་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱང་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་བཞག་པར་མི་རུང་ན། སོ་སོར་ཐ་དད་པ་མང་པོ་རྣམས་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་ཕྱོགས་བཅུ་མཚམས་མེད་ཅིང་མ་འདྲེས་པར་ཇི་ལྟར་གཞག་པར་བྱ། དེ་ལྟ་
བས་ན་འདི་ལ་ཇི་ལྟར་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ལན་དུ་དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་མ་སྐྱེས་པ། མ་འགགས་པ། སྐྲ་ཤད་འཛིངས་པ་ལྟ་བུར་ཐོག་མ་ནས་ཞི་ཞིང་རང་བཞིན་གྱིས་སེམས་ལས་འདས་པ་ལ་ཇི་

117-1-193a

ལྟར་མོས་པར་བརྟགས་པ་ཙམ་གྱིས་འབྱུང་བ་ནི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དུ་མའི་གཟུགས་སུ་རབ་ཏུ་བསྒོམས་པས་རྣམ་པ་མང་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མྱོང་བས་ན་དངོས་པོ་འདི་དག་བར་དུ་གསལ་
བར་སྣང་ངོ་། །འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་སྔགས་ཅུང་ཟད་ཙམ་ལས་མཐུ་སྐྱེས་པའི་མིག་འཕྲུལ་གྱིས་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་ན་ངོ་མཚར་དང་ལྡན་པའི་སྒྱུ་མའི་མཛེས་པ་ཡང་སྣང་ངོ་། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཇི་ལྟར་སྨྲས་པ་བཞིན་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཡིད་གཉིས་ནི་ཅུང་
ཟད་ཀྱང་མ་བྱེད་ཅིག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བར་འཇུག་པ་དང་བརྒྱད་དེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། གང་ཡང་མ་བྱོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གང་མ་བྱོན་པ་ནི་ཕྱི་མ་མ་འོངས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་རྣམས་སོ། །འཇིག་རྟེན་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དང་གཞན་ནམ་མཁའི་མཐའ་ཀླས་པ་ན་བཞུགས་པ་བགྲང་བ་ལས་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱིས་སྐད་ཅིག་གིས་དུས་མཉམ་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་
ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་སྟེ། དེ་ནས་འདི་བཞིན་དུ་དུས་མཉམ་པར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་པར་བཤད་དེ། དེ་དག་མངོན་སུམ་དུ་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་མངོན་
པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་མཛད་པ་དང་། དེ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་མཛད་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པ་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་མགོན་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞབས་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཡིད་མྱུར་བ་དང་། ཀུན་དུ་མྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་གཉིས་ཀྱི་མཐུས་ལུས་ཀྱི་སྤྲིན་
གྱིས་ཕྱོགས་བཅུ་བཀང་སྟེ། མཆོད་པའི་སྤྲིན་ནམ་མཁའ་ཁེབས་པའི་དམ་པ་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པ་དང་། བསྟོད་ཅིང་བརྗོད་པ་དང་། བསྐོར་བ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་བྱེད་ཅིང་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་འགྲོ་བ་ནི་བསྙེན་པར་འཇུག་པའོ། །རིམ་པར་འཚང་རྒྱ་ཞེས་བྱ་བ་

117-1-193b

ནི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱའམ། རབ་ཏུ་ཞི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་ཁ་བསྐང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་གྲངས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ་གཙོ་བོར་བཤད་པའོ། །དེ་ཡང་ཆུ་ཟླའི་གཟུགས་བརྙན་བཞིན་དུ་དགའ་ལྡན་གནས་ཀྱི་གཞལ་མེད་ཁང་ན་བཞུགས་པ་ལས་
འཆི་འཕོ་བསྟན་པ་དང་། མངལ་ན་གནས་པའི་ཚེ་དང་། ལྷས་ཕྱག་བྱས་པ་དང་། བཟོ་བསྟན་པ་དང་། མངོན་པར་བྱུང་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་བཞུད་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་སེང་གེའི་གདན་ལ་བཞུགས་པས་བདུད་ཕམ་པར་མཛད་པའི་དུས་སུ་
གོང་མ་བཞིན་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་ནི་དེ་དག་གི་ཞབས་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཡུད་ཙམ་གྱིས་སོ།    །སྟོབས་དེ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ་ཚིགས་བཅད་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། རྫུ་འཕྲུལ་སྟོབས་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འཕྲུལ་པར་བྱེད་པས་
རྫུ་འཕྲུལ་ཞེས་བྱ་བས་ན་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཆོ་འཕྲུལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ཇི་ལྟར་ཆོ་འཕྲུལ་དུ་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། སོ་སོའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་འཕྲོག་ཅིང་མགུ་བར་བྱེད་པས་ན་ཆོ་འཕྲུལ་ལོ། །དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་
གདོན་མི་ཟ་བས་ན་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་སོ། །ཀུན་དུ་མྱུར་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཞན་དུ་འགྲོ་བའོ། །འགྲོ་བ་ན་ཀུན་དུ་མྱུར་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སྐད་ཅིག་གིས་ཕྱོགས་བཅུར་མི་ཐོགས་པར་འགྲོ་བའོ། །ཐེག་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཏེ། དེ་
བས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེས་ཐེག་པས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་ཡིན་པས་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། དངོས་སུ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་གཉིས་ལ་ཐེག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་
དང་བཅས་པ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་གི་སྟོབས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྟོབས་ཇི་སྙེད་པས་མི་ཆོམ་པའོ། །ཀུན་ནས་སྒོའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་གྱི་སྒོ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེའི་ལུས་དང་དམིགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་གཞན་ལ་ཕན་པར་མི་བྱེད་པ་གང་ཡང་

117-1-194a

མེད་པའོ། །དེ་ནི་འཕགས་པ་སྤྱོད་ཡུལ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་མདོ་ལ་ལྟོས་ཤིག །སྤྱོད་པའི་སྟོབས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་པ་གཉིས་ཀ་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་སྟོབས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་དང་། ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ། །
ཀུན་དུ་ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་དང་བར་མ་དང་ཐ་མར་དགེ་བའོ། །བྱམས་པ་དག་གི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བར་སེམས་པས་ཁྱབ་པའོ། །ཀུན་དུ་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་བཅུར་ཁྱབ་པའོ། །བསོད་ནམས་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དག་ཅིང་
གཙང་བར་བྱེད་པས་ན་བསོད་ནམས་སོ། །ཡང་ན་ཕྱི་ཕྱིར་ཞེས་བསོད་པར་འགྱུར་བས་ན་བསོད་ནམས་སོ། །དེའི་སྟོབས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། འདི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་གང་། །གལ་ཏེ་དེ་ནི་གཟུགས་གྱུར་ན། །ནམ་
མཁའི་ཁམས་ཀྱང་གང་གྱུར་ཅིང་། །དེ་བས་དེ་ནི་ལྷག་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་རྣམས་འཛིན་པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། འཆད་པ་དང་། མོས་ནས་ཚིགས་བཅད་གཉིས་ཙམ་ཡང་བཟུང་ནས་
ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བར་གྱུར་པར་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྟོབས་སོ། །ཀུན་ནས་དགེ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དགེ་བ་དང་ཕན་པ་སེམས་ཤིང་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཤེས་པར་བྱེད་
པ་ནི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཆགས་པ་མེད་པར་གྱུར་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གསུམ་དུ་མི་ཐོགས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པའོ། །ཐབས་ཀྱི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་རིགས་པ་ནི་ཐབས་ཏེ་སྒྲུབ་པའི་སྟོབས་ལ་
ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །ཏིང་འཛིན་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོབས་དང་བྱེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་བསམ་གཏན་ནོ། །དེའི་མཐུས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་སྡུད་པ་ལ་མི་ཐོགས་པ་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་

117-1-194b

སྟོབས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པ་སྟེ། དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་སྟོབས་སོ། །ཡང་དག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཚོགས་སྒྲུབ་པའོ།    །གཉེན་པོ་སྟེ་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་པའོ། །དེ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་དང་ཉོན་
མོངས་པ་དང་བདུད་ཀྱི་སྟོབས་རྣམས་འཇོམས་པ་སྟེ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ལས་ཀྱི་སྟོབས་རྣམས་ཡོངས་སུ་དག་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་མི་གཡོ་བའི་ལས་རྣམས་དམིགས་ཀྱིས་མ་ཕྱེ་བས་ན་ལས་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་
མོ། །དེ་ལ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་གདོན་མི་ཟ་བར་མྱོང་བར་གྱུར་པ་ནི་ངན་སོང་གསུམ་དུ་འབྲས་བུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བའི་སྟོབས་ཏེ། དེ་སྦྱོང་བ་ནི་སྨན་པ་ལ་སོགས་པའི་མཐུས་སྐྱུགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་སྐད་དུ། མ་རུང་བ་ཡི་ལས་བྱས་པ། །བདག་གིས་འགྱོད་པས་བསྲབས་པར་འགྱུར། །
བཤགས་ནས་བསྡམས་པ་བྱས་ན་ནི། །དེ་དག་རྩ་ནས་འདོན་པར་བཤད། །གཉེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་ཀུན་དུ་འབྱུང་བར་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་མཛའ་བོའི་བུ་མོས་མ་ལ་བརྙས་པའི་རྒྱུས་མི་དགེ་བའི་ལས་ནི་ཞིང་གི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་གྱུར་ཀྱང་འབྲས་
བུ་ཅུང་ཞིག་སྨིན་ནས་དེའི་བསམ་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྨོན་ལམ་དང་སེམས་བསྐྱེད་པས་མ་ལུས་པར་ཤིན་དུ་རྩ་བ་ནས་ཕྱུང་ནས་བཅོམ་མོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྨོན་ལམ་དང་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འདི་ལྟར་གང་འགྲོ་
བའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་བདག་བཞིན་དུ་མ་ལ་བརྙས་པའི་ལས་བྱས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདག་ཉིད་ཀྱི་མགོ་ལ་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་མཚམས་མེད་པ་རྣམས་ནམ་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་བདག་གིས་མྱོང་བར་གྱུར་ལ། 
སེམས་ཅན་གཞན་སུས་ཀྱང་མྱོང་བར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སེམས་བསྐྱེད་པའོ། །རྟེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་སྡེ་ལས། འཕོ་བར་འདོད་པའི་ལྷའི་བུ་གཞན་ཞིག་བཙོག་པ་ཕག་གི་མངལ་དུ་སྐྱེ་བར་ངེས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མངོན་པར་གྱུར་ནས། གསུམ་

117-1-195a

ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་ཙམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་སྦྱངས་ཏེ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གནམ་གྱི་ལྷ་ལས་ཤི་འཕོས་ནས་དགའ་ལྡན་གནས་སུ་སྐྱེས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་རྩ་བ་ནས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་ལས་
ཀྱི་སྒྲིབ་པ་སོ་སོར་སྦྱོང་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་སློང་གཞན་ཞིག་གིས་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་། མ་བསད་པའི་ཕས་ཕམ་པ་གཉིས་བྱུང་ནས་འགྱོད་དེ་མི་དགའ་བས་ཡིད་གདུངས་ཏེ་སྨྱོན་པ་བཞིན་དུ་གཙུག་ལག་ཁང་ནས་གཙུག་ལག་ཁང་གཞན་དུ། གྲོང་ནས་གྲོང་གཞན་
དུ། ཚོང་དུས་ལ་སོགས་པར་སོང་ནས་སྡིག་པ་དེ་དག་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མདུན་དུ་འཆགས་ཏེ། ཨེ་མའོ་བདག་ཉམས་སོ། །བདག་ཉམས་སོ། །ཞེས་ཕྱི་ཕྱིར་སྨྲས་པ་སྟེ། སྡིག་པ་བཤགས་པའི་དཀྲུགས་ཤིང་གིས་དྲུང་ནས་ཇི་ཙམ་ནས་ལས་དེ་བསྲབས་པར་གྱུར་ཀྱང་། 
དེའི་ཕྱིར་དེ་ཤིན་ཏུ་སེམས་ལ་གདུང་ཞིང་འདུག་པ་དེ་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་ཞིག་གིས་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟ་བར་བཤད་དེ། གང་གིས་དེའི་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་རྩ་བ་ནས་ཕྱུང་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་
རྟོགས་ནས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ངན་སོང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་སེལ་བ་དང་། སྒྲིབ་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྦྱོང་བ་ནི་ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་བཞིན་དུ་མོས་པར་བྱོས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་
འཕགས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛོད་ཀྱི་མདོ་ལས་ཀྱང་། འོད་སྲུངས་གང་ཞིག་གི་ཕ་ཡང་ཡིན་ལ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱང་ཡིན་པ་དེ་འཚོ་བ་དང་བྲལ་ན་འདི་ནི་སྲོག་གཅོད་པའི་ནང་ན་མཆོག་གོ། །མ་བྱིན་པར་ལེན་པའི་མཆོག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དཀོན་མཆོག་
གསུམ་གྱིས་དཀོར་རྐུ་བའོ། །འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པའི་མཆོག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་ཡང་ཡིན་ལ་དགྲ་བཅོམ་མ་ཡང་ཡིན་པ་ལ་ཉལ་བའོ། །བརྫུན་དུ་སྨྲ་བའི་མཆོག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྐུར་བའོ། །ཕྲ་མའི་ནང་ན་མཆོག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་

117-1-195b

འདུན་གྱི་དབྱེན་བྱེད་པའོ། །ཚིག་རྩུབ་མོའི་ནང་ན་མཆོག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཕགས་པ་རྣམས་ལ་འཕྱ་བའོ། །ཚིག་ཀྱལ་པའི་ནང་ན་མཆོག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་འདོད་པ་རྣམས་རྣམ་པར་གཡེང་བར་བྱེད་པའོ། །ཆགས་པའི་མཆོག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པར་སོང་བ་
དང་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྙེད་པ་འཕྲོག་པར་སེམས་པའོ། །ངན་སེམས་ཀྱི་ནང་ན་མཆོག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཕགས་པ་རྣམས་ལ་མི་བརྟེན་པའོ། །ལོག་པར་ལྟ་བའི་ནང་ན་མཆོག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྟ་བ་ལ་ཤིན་དུ་ཞེན་པའོ། །མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་འདི་
དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆེན་པོ་སྟེ། འོད་སྲུངས་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་འགའ་ཞིག་གིས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆེན་པོ་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་འདི་དག་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དུ་ལྡན་པའི་ཆོས་བཤད་པ་ལ་ཞུགས་ནས། འདི་ལ་
བདག་གམ། སེམས་ཅན་ནམ། འཚོ་བའམ། གང་ཟག་གམ། བྱེད་པའམ། སོ་སོར་མྱོང་བར་བྱེད་པ་གང་ཡང་མེད་དེ། དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་བྱས་པ། མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ། སྒྱུ་མའི་ཆོས་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་
དག་པ་ལ་འཇུག་ཅིང་། ཐོག་མ་ནས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་དད་ཅིང་ཤིན་ཏུ་མོས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་ནི་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་ངས་མ་སྨྲས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལ་ཕུང་པོའི་དངོས་པོ་མེད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་
ནི་བྱུང་ནས་ཞིག་སྟེ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་འདུས་ནས་ཚོགས་ཤིང་སྐྱེ་ལ། སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ཡང་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞི་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཞི་བར་གྱུར་ཅིང་། གང་འདི་བཞིན་དུ་ཤིན་
ཏུ་མོས་པ་དེ་ནི་ནམ་ཡང་སྡིག་པའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ལ་སྡིག་པར་འགྱུར་བའི་གནས་མེད་ཅིང་སྐབས་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་མངོན་དུ་བྱས་ན་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་མི་དགེ་བ་ཤིན་ཏུ་

117-1-196a

འབྱང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ཨུ་པཱ་ལིས་དྲིས་པའི་མདོ་ལས་གསུངས་པ་དེ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྔ་དྲོ་ཉེས་པ་བྱུང་ན་ཉི་མ་གུང་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མངོན་དུ་བྱས་ན་དེའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མཐའ་ཡས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་
བཞིན་དུ་ཉི་མ་གུང་ལ་ཉེས་པ་བྱུང་ན་ཕྱི་དྲོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མངོན་དུ་བྱས་ན་དེའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མི་ཟད་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལས་ཡང་གསུངས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཉེས་བྱས་ཐམས་ཅད་སྲེག་པའི་བསྐལ་པའི་
མེ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སུམ་བརྒྱ་པ་ལས་གསུངས་པ། རབ་འབྱོར་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་གིས་འདི་ལྟ་བུའི་མདོ་སྡེ་འཆང་བ་དང་། འཛིན་པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་ཡོངས་ཀྱིས་བརྙས་པར་འགྱུར་ཤིན་
ཏུ་ཡོངས་ཀྱིས་བརྙས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་སེམས་ཅན་དེ་དག་གིས་ཚེ་རབས་སྔ་མ་ལ་མི་དགེ་བའི་ལས་བྱས་ཏེ། གང་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཚེ་འདི་ལ་ཡོངས་ཀྱིས་བརྙས་པས་ཚེ་རབས་སྔ་མའི་ལས་མི་དགེ་བ་དེ་དག་འབྱང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་
བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་དོ། །ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ་སྡིག་པའི་ལས་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་པོ་དག་ནི་བཤགས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཐུས་བྱང་བར་འགྱུར་གྲང་ན། མཚམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྕི་བ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་འབྱང་བ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་
དག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །དེའི་ལན་དུ་མ་སྐྱེས་དགྲ་ལ་སོགས་པས་མཚམས་མེད་པ་བྱས་པས་བསམ་པ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་པོ་དང་ཆེན་པོའི་རིམ་པས་མནར་མེད་པར་བསྐལ་པ་ཆུང་ངུའམ་ཉུང་ངུའམ་ཕྱེད་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བ་ལས་དེ་དག་ཕྱིས་ཤིན་ཏུ་འགྱོད་པའི་མེས་
གདུངས་པའི་སེམས་ཀྱིས་འགྱོད་ནས་བཤགས་པའི་མཐུས་ལས་དེ་བསྲབས་པར་གྱུར་ཏེ། གང་ཕོ་ལོང་བརྡབས་པའི་དུས་ཙམ་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འབྲས་བུ་མྱོང་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་ན་དེ་ཅི་དེ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ལས་རྣམས་ཤིན་ཏུ་རྩ་བ་ནས་འབྱུང་བར་མི་

117-1-196b

འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ་འགྱུར་རོ། །ཅི་སོག་མ་གཅིག་ཆོད་པས་སོག་མ་ཀུན་བརྡབས་པར་འགྱུར་རམ། གང་གསུངས་པ། བསྐལ་པ་བརྒྱ་དག་སྙེད་དུ་ཡང་། །ལས་རྣམས་ཆུད་ཟར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཚོགས་དང་དུས་དང་ལྡན་པ་ན། །ལུས་ཅན་རྣམས་ལ་འབྲས་
བུར་སྨིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་འགྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱོད་པའི་མཐུས་ལས་གང་དག་མངོན་པར་མ་སྦྱངས་ཤིང་བསྲབས་པར་མ་བྱས་པ་དེ་དག་ནི་བཤད་པའི་ཆོས་འདི་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་གསུངས་པ། མི་
ཤེས་པས་ནི་སྡིག་པ་ཆུང་བྱས་འོག་ཏུ་འགྲོ། །མཁས་པས་ཉེས་པ་ཆེ་བྱས་ཀྱང་ནི་ཡང་བར་འགྱུར། །བསྒོངས་པའི་ལྕགས་ནི་ཆུང་ཡང་ཆུ་ཡི་འོག་ཏུ་འབྱིངས། །དེ་ཉིད་སྣོད་དུ་བྱས་ན་ཆེ་ཡང་སྟེང་ན་འཕྱོ། །ཞེའོ། །ངེས་པར་མི་མྱོང་བའི་དུས་གསུམ་གྱི་སྡིག་པའི་ལས་བགྲང་
བ་ལས་འདས་པ་དེ་ཡང་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་དུ་སྐད་ཅིག་གིས་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་རྒྱུན་དུ་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་རིས་དང་རྒྱ་དང་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང་ཚད་རྣམས་ཐ་དད་པར་འབྲས་བུ་
རྣམ་པར་སྨིན་པར་གདོན་མི་ཟ་བར་རོ་མྱོང་བར་མི་བྱེད་དོ། །དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་ཀྱང་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་སྨིན་པར་བྱ་ནུས་པའི་མཐུ་འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་འབྱུང་ངོ་། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་ལས་བྱང་ཆུབ་ཉིད་དུ་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུས་བསྔོས་ཤིང་། 
གདོན་མི་ཟ་བར་བྱེད་པའོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་མི་གཡོ་བའི་ལས་བསམ་གཏན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྒྱུ་དེའི་སྟོབས་ཉིད་ཀྱང་དེ་ལས་བཟློག་སྟེ། ལས་ལ་དབང་བས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་གར་དགའ་བར་སྦྱོར་བ་སྟེ། འདི་ནི་དག་པར་བྱེད་པའོ། །
ཉོན་མོངས་སྟོབས་རྣམས་ཀུན་དུ་འཇོམས་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་སྙོན་རྨོངས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་གི་སྟོབས་ལྷག་པར་ཆེ་བས་དེའི་མཐུས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་རིགས་པ་དང་མི་རིགས་པ་དང་། ཕན་པ་

117-1-197a

དང་། མི་ཕན་པ་དང་། ལྕི་བ་དང་ཡང་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་མི་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ་མི་གཙང་བ་ལ་སོགས་པ་བསྒོམས་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ལམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་སྟེ། མངོན་པར་གཞིལ་བའོ། །མདོར་ན་ཉོན་མོངས་པ་ལ་དབང་
བས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་དངོས་པོར་འགྱུར་བའོ། །བདུད་ཀྱི་སྟོབས་རྣམས་སྟོབས་མེད་རབ་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བདུད་ནི་ལྷའི་བུ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའི་བར་ཆད་བྱེད་ནུས་པ་དེ་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྟོབས་
མེད་པ་དང་། མཐུ་མེད་པ་དང་། གནས་མེད་པར་བྱེད་པའོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ཀུན་རྫོགས་པར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ནི་གཉེན་པོའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཚུགས་ཤིང་། མངོན་པར་འདུ་ཤེས་མི་བྱེད་པའོ། །དེ་དག་ཀུན་མ་ལུས་པར་
རྫོགས་པར་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པ་སྟོབས་བཅུ་བཤད་པ་དང་། གང་དུ་སྨོས་པའི་གཉེན་པོ་རྣམ་གསུམ་མོ།    །གང་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལས་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་བཞི་པ་སྟེ། ལས་དེ་ཡང་རྣམ་པ་བརྒྱད་དོ། །ཞིང་རྣམས་རྒྱ་མཚོ་རྣམ་པར་དག་བྱེད་ཅིང་། །
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ཞིང་རྣམས་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྒྱ་མཚོ་བདེ་བ་ཅན་དང་པད་མོ་ཅན་ལྟར་དག་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་བ་ན་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་པའི་ལྕགས་སྒྲོག་
གིས་བཅིངས་པའི་སེམས་ཅན་རྒྱ་མཚོ་སྙེད་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཀུན་བརྗོད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་མགུ་བར་བྱས་ནས་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་སྐད་ཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་པའོ། །ཆོས་རྣམས་རྒྱ་མཚོ་རབ་ཏུ་མཐོང་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོབ་
པར་བྱ་བའི་ཆོས་རྒྱ་མཚོ་སྙེད་དང་། བཤད་པའི་ཆོས་རྒྱ་མཚོ་སྙེད་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ཡང་མཐོང་བར་བྱའོ། །ཤེས་པར་བྱ་བ་མཐའ་ཡས་པས་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་མཐའ་ཡས་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱེད་

117-1-197b

ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། རྟོགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །སྤྱོད་པ་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དང་། བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་གཉིས་དམིགས་ཀྱིས་མ་ཕྱེ་བས་ན་གཉི་ག་གཟུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
ཆོས་རྣམས་སྒྲུབ་པ་སྟེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ཡང་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་བྱེད་པ་སྟེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་གཉི་ག་ཡང་བྱང་ཆུབ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། མངོན་སུམ་དང་གཅིག་ནས་
གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་ཙམ་ཞིག་བྱེ་བྲག་ཡོད་དོ། །སྤྱོད་པ་རྒྱ་མཚོ་དག་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་མ་རེ་རེས་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པ་ནི་དྲི་མ་མེད་པར་བྱེད་པའོ། །སྨོན་ལམ་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་རེ་རེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུས་རྫོགས་པར་བྱེད་
པའོ། །སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་ཕྱོགས་བཅུ་ནས་མཆོད་པའི་སྤྲིན་གྱིས་ནམ་མཁའ་ཁྱབ་པར་སྐད་ཅིག་གིས་རབ་ཏུ་མཆོད་པའོ། །བསྐལ་པ་རྒྱ་མཚོར་མི་སྐྱོ་སྤྱད་པར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སྐྱོ་བའི་ཡིད་ཀྱིས་སོ།    །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྗེས་སུ་སློབ་པར་བསྔོ་བ་ནི་རྣམ་
པ་བཅོ་ལྔ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྗེས་སུ་སློབ་པར་བསྔོ་བ་གང་ཞེ་ན། གང་ཡང་དུས་གསུམ་གཤེགས་པའི་རྒྱལ་བ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གང་རྒྱལ་བ་དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་སྨོན་
ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདག་གིས་མ་ལུས་པར་རྫོགས་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་རབ་ཏུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟང་པོ་སྤྱོད་པས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སངས་རྒྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སངས་རྒྱས་པར་
བྱ་བའོ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་ཞིང་དང་སྨོན་ལམ་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པས་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སློབ་པར་བསྔོ་བ་སྟེ། ཚིགས་བཅད་གསུམ་མོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། སྲས་ཀྱི་ཐུ་

117-1-198a

བོ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དང་། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཇི་སྙེད་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཇི་སྙེད་པ་དང་། མདོར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྙེད་པ་
དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་ནི་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ། དེ་བས་ན་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར། རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོ་ནི། འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའོ། །མཁས་པ་དེ་དང་ཞེས་
བྱ་བ་ནི་དེ་ཉིད་ལ་མཁས་པའོ། །མཚུངས་པར་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐུན་པར་སྤྱད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བསྟན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱ་བའོ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱང་རྣམ་དག་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་
རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ཞིང་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། བསྔོ་བ་བཟང་པོ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་མཁས་པའོ། །ཅི་འདྲ་བར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་རོ། །དེ་འདྲར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་འདྲ་བར་བདག་ཀྱང་གྱུར་ཅིག་པའོ། །མཚུངས་པར་
ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདྲ་བར་རོ། །ཀུན་ནས་དགེ་བ་བཟང་པོ་སྤྱད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་དང་བར་དུ་དགེ་བའོ། །འཇམ་དཔལ་གྱི་ནི་སྨོན་ལམ་སྤྱད་པར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མེད་པ་འཇམ་དཔལ་གྱི་སྨོན་ལམ་སྤྱོད་པར་ཤོག་ཤིག་པའོ། །དེའི་སྨོན་ལམ་ཇི་ལྟ་བུ་
ཞེ་ན། གཞུང་ལས། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་པའི་ཚེ་འཁོར་བ་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་དང་བྲལ་བ་ཇི་སྲིད་པ་དེ་སྲིད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཚད་མེད་པའི་ཕན་པ་སྤྱད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་རྣམས་སོ། །མ་འོངས་བསྐལ་པ་ཀུན་དུ་མི་སྐྱོ་
བར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་བསྐལ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མ་ལུས་པར་མི་སྐྱོ་བའི་ཡིད་ཀྱིས་གཞན་དུ་མི་སེམས་པར་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གི་བྱ་བའི་ལས་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་ཞིང་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པར་བགྱིའོ།    །སྦྱོར་བ་དང་ཡོན་ཏན་དང་

117-1-198b

སྤྱོད་པ་དང་གནས་དང་ཚད་མེད་པའི་ཁྱད་པར་བསྡུ་བ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། སྤྱོད་པ་དག་ནི་ཚད་ཡོད་མ་གྱུར་ཅིག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བདག་གི་སྤྱོད་པ་ཡང་ཚད་ཡོད་མ་གྱུར་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མེད་པར་གྱུར་ཅིག་པ་སྟེ། ཚད་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། 
ཚད་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་གནས་པས་དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་སྤྲུལ་པའི་འཕྲུལ་གྱི་ཡ་མཚན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ། །དེའི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་སྟེ། དེ་ཡང་བརྒྱད་པའོ།    །ད་ནི་དེའི་མཐའ་སྟེ་རྣམ་པ་དགུ་པའོ། །བཟང་
པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐའ་དེ་ཡང་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་དཔེར་བརྗོད་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ནམ་མཁའི་མཐར་ཐུག་གྱུར་པ་ཇི་ཙམ་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཇི་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའི་མཐའ་ཇི་ཙམ་པ་སྟེ། ནམ་མཁའི་མཐའ་ཙམ་དུ་གྱུར་ཅིག་
པའོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་མཐའ་ཇི་ཙམ་པ་དང་། འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་མཐའ་ཇི་ཙམ་པར་བདག་གི་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐའ་ཡང་དེ་ཙམ་དུ་གྱུར་ཅིག་པའོ། །ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཟད་ཅིང་ཐུག་པ་མེད་དེ། དེ་ལྟར་བདག་
གི་སྨོན་ལམ་འདིའི་མཐའ་ཡང་ཟད་ཅིང་ཐུག་པ་མེད་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ།    །སྨོན་ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་པ་སྟེ། ཚེ་འདི་དང་ཕ་རོལ་གྱི་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་ཚེ་འདིའི་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་ཅན་ཡོངས་སུ་སྡུད་པ་དང་། དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་མཐོང་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་སྐལ་བ་མཐུན་པ་ཐོབ་པ་དང་། ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་འབྱང་བ་རྣམས་སོ། །དེ་དངོས་པོ་ཆེ་བ་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་། སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་བསྡུ་བ་དང་། ཞིང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དཔེ་དང་། གང་གིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་
འདི་ལ་དད་པས་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་ཅན་ཡོངས་སུ་སྡུད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། གང་ཡང་ཕྱོགས་བཅུའི་ཞིང་རྣམས་མཐའ་ཡས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ལྟར་རིགས་ཀྱི་བུ་ཕོའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་གིས་ཕྱོགས་བཅུ་མཐའ་ཡས་པ་མུ་མེད་པ་ན་སངས་

117-1-199a

རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་དང་། ན་བཟའ་དང་། བླ་རེ་དང་། གདུགས་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་དྲིལ་བུའི་ཕྲེང་བ་དང་སྤོས་དང་། མེ་ཏོག་དང་། བདུག་པ་དང་། མར་མེ་དང་། ཕྲེང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། སིལ་
སྙན་མིའི་ལས་འདས་པ་འཕྲུལ་གྱི་རྒྱན་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པ་དང་། མིའི་མ་ཡིན་པའི་འཕྲུལ་གྱི་ཞལ་ཟས་རོ་ལྔ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པ་མཆོག་ཏུ་བདེ་བ་བསྐྱེད་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་དང་མཉམ་པའི་བསྐལ་པར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་ཞིང་ཕུལ་བ་བས། 
གང་གིས་བསྔོ་བའི་རྒྱལ་པོ་འདི་ཐོས་ནས། །ལན་ཅིག་ཙམ་ཡང་དད་པ་བསྐྱེད་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ནི་འདི་ཉིད་དོ་ཞེས་ངེས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་རྗེས་སུ་རབ་མོས་ཤིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པ་དེས་སྔ་
མའི་སྦྱིན་པའི་བསོད་ནམས་བས་འདིའི་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་སྟེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། དེས་ནི་ངན་སོང་ཐམས་ཅད་སྤང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེས་
སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་སྡིག་པ་དང་ངན་སོང་གསུམ་མོ། །དེས་ནི་གྲོགས་པོ་ངན་པ་སྤང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་སོ། །འཆི་བའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཡང་དེས་མྱུར་དུ་གདོན་མི་ཟ་བར་མཐོང་
བར་འགྱུར་ཏེ། གང་གིས་མཐོང་ཞེ་ན། གང་གིས་འདི་ལྟར་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་འདིའི་དོན་དང་ཚིག་བཅས་པར་སེམས་ཀྱིས་ཆུབ་པའོ། །ཚེའི་འཚོ་བ་དགེ་བ་ཐོབ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་སྐལ་བ་མཐུན་པ་ཐོབ་པ་སྟེ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། དེ་གང་རྙེད་པ་རབ་རྙེད་བདེ་བར་
འཚོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་སྨོན་ལམ་རིན་པོ་ཆེ་ཐོབ་པ་ནི་རབ་ཏུ་རྙེད་པ་སྟེ། བདེ་བར་འཚོ་བ་རྙེད་པ་ཡང་སྨོན་ལམ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ལྟ་བུ་ཐོབ་པས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཚེའི་མཆོག་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་ཚེ་འདིར་ཡང་དེ་དག་

117-1-199b

ལེགས་པར་འོང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བར་འོངས་པའོ། །ཀུན་དུ་བཟང་པོ་དེ་ཡང་ཅི་འདྲ་བར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་འགྱུར་བའོ། །ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་འབྱང་བའི་ཡོན་ཏན་ནི་རྣམ་པ་བཞི་པ་སྟེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། མཚམས་མེད་ལྔ་པོ་དག་གི་སྡིག་པ་རྣམས། །
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྡིག་པ་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་ནི་མ་བསད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་གིས་མི་ཤེས་དབང་གིས་བྱས་པ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་ཤེས་པའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་ལ་ཡང་མི་ཤེས་པའི་དབང་གིས་ཞེས་བྱ་
བའོ། །དེའི་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་འདི་གོང་མ་བཞིན་དུ་བཟུང་ནས་དད་པའི་ཆུས་སེམས་བརླན་པར་བྱས་ཏེ་བརྗོད་པ་དང་། འཆད་པ་དང་། མོས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། འཆང་བ་དང་། སྒོམ་པ་རྣམས་བྱས་ན་མཚམས་མེད་པའི་སྡིག་པ་ཡང་མྱུར་དུ་
མ་ལུས་པར་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་འགྱུར་རོ།    །ཚེ་ཕྱི་མའི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྒྱུས་བསྡུས་པ་དང་འབྲས་བུས་བསྡུས་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུས་བསྡུས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་དང་། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱིས་ལུས་བརྒྱན་པ་དང་། ནད་མེད་པའི་མཆོག་གི་མཚན་རྣམས་ཏེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་
ན། ཡེ་ཤེས་དང་ནི་གཟུགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པ་སྟེ། སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའོ། །གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཡིད་འཕྲོག་པའོ། །མཚན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་གཉིས་དབུའི་གཙུག་ཏོར་ལ་
སོགས་པའོ། །མཚན་གྱི་འཁོར་དཔེ་བྱད་ཡིན་པས་ན་དེ་དང་ཡང་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྲམ་ཟེ་དང་རྗེའུ་རིགས་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་ཀྱང་ངོ་། །ཁ་དོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རུས་ཆེན་པོ་བཙུན་པ་རྣམས་སོ། །ལྡན་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་དང་ལྡན་པའོ། །འགྱུར་
ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་འགྱུར་བའོ། །བདུད་དང་མུ་སྟེགས་མང་པོས་དེ་མི་ཐུབ། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་མང་པོ་དང་མུ་སྟེགས་ཅན་མང་པོས་མི་ཚུགས་ཤིང་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པའོ། །མཆོད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པར་གྱུར་ཅིག་པ་སྟེ། གང་གིས་

117-1-200a

ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པ་སྨོན་ལམ་འཛིན་ཅིང་སྟོན་པའོ། །འབྲས་བུས་བསྡུས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་སོང་བ་དང་། སེང་གེའི་གདན་ལ་བཞུགས་པར་བསྟན་པ་དང་། བདུད་རྣམས་རབ་ཏུ་བཏུལ་བ་དང་། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་
བསྐོར་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཤིང་དབང་དྲུང་དུ་དེ་མྱུར་འགྲོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་བླ་ན་མེད་པ་འདིས་ཤིན་ཏུ་བསགས་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་མྱུར་དུ་འགྲོའོ། །བྱང་ཆུབ་ཤིང་དབང་དྲུང་ཞེས་
བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཤིང་དབང་གི་དྲུང་དུའོ། །སོང་ནས་ཀྱང་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ཏེ་སེང་གེའི་གདན་ལ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་ཞིང་ཕན་པའི་ཕྱིར་འདུག་ནས་བདུད་སྡེ་དང་བཅས་པར་བཏུལ་ཏེ། དེ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སངས་རྒྱས་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་
འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །མདོར་ན་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མ་ལུས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། གང་ཡང་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་འདི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་གིས་
བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་འདི་འཆང་བ་དང་། སྟོན་པ་དང་། ཀློག་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་སུ་གང་གིས་ཤེས་ཤེ་ན། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཙོ་བོ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཁྱེན་ཏེ། སྨོན་ལམ་རིན་
པོ་ཆེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་ཅེ་ན། བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་འབྲས་བུའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡང་མ་ལུས་པར་འདིར་བཤད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕུན་སུམ་
ཚོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་འདིའི་ཞར་གྱིས་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་སྨོན་ལམ་འདི་ལ་དོགས་པ་དང་སོམ་ཉི་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱའོ།    །ད་ནི་བསྔོ་བ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འཇམ་དཔལ་དཔའ་བོས་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འཇམ་དཔལ་

117-1-200b

གྱིས་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་བཟང་པོས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་སྟེ། དགེ་བའི་ཕུང་པོ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་བསྔོ་ཞིང་སློབ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསྔོ་བའོ། །འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྔོ་བ་སྟེ། དུས་གསུམ་གཤེགས་པའི་རྒྱལ་བ་
བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དུས་གསུམ་གཤེགས་པའི་རྒྱལ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་མཆོག་ཏུ་བསྔོ་བར་བསྔགས་ཤིང་བསྟོད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་བདག་གིས་བསྔོ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་མཆོག་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པའི་དགེ་བའི་ཚོགས་
འདི་ཀུན་ཀྱང་དེ་ལྟར་རོ། །འདི་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་སྡིག་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བའོ། །ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མཐུན་པའི་ལུས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། བདག་ནི་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འཆི་བར་བྱེད་པ་ནི་འཆི་བ་སྟེ། 
འཆི་བའི་དུས་སུ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ལ་གང་གིས་བསྒྲིབས་པར་འགྱུར་བའི་སྒྲིབ་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཕྱིར་བསལ་བའོ། །མངོན་པར་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བའོ། །དེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་འགྲོ་བ་ལ་བྱའོ། །དེར་
སོང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་སོང་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྨྲས་པ་བཞིན་སྨོན་ལམ་དུ་གདབ་པ་དེ་ཀུན་བདག་གིས་མངོན་སུམ་དུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ། །དེ་དག་མ་ལུས་བདག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྐང་། །ཅེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་འདི་
ལྟ་བུ་ཕན་པར་བྱ་བའོ། །ཇི་སྲིད་དུ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ཇི་སྲིད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ཇི་སྲིད་པར་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱ་བའོ། །ལྷག་མ་ནི་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་སྟེ། གང་ཞེ་ན། རྒྱལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྒྱལ་
བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འཁོར་འདུས་པའོ། །བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཛེས་པའོ། །དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་དགའ་བར་འགྱུར་བའོ། །པདྨོ་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། པདྨོ་དམ་པའོ། །མཛེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ལས་བྱས་པས་

117-1-201a

འཚེར་བའོ། །སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་དུ་བྱུང་བའོ། །ལུང་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་བསྟན་པས་ན་ལུང་སྟོན་པ་སྟེ། དུས་འདི་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་འཚང་རྒྱ་བར་ལུང་སྟོན་པ་སྟེ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ལས་བདག་གིས་ལུང་བསྟན་པ་མངོན་སུམ་དུ་ཐོབ་པར་བྱའོ་སྙམ་པའོ། །དེར་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ལས་ལུང་བསྟན་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་ནས། བྱེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མར་སྤྲུལ་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱི་སྤྲིན་གྱིས་ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་དུ་ཁྱབ་
པར་སྤྲུལ་ནས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་རྣམ་པ་མང་པོ་གྲངས་མེད་ཚད་མེད་པ་སྐད་ཅིག་གིས་སོ་སོར་ཐམས་ཅད་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། བློ་ཡི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཐུ་ཆེན་པོ་སྟེ། མི་ཆགས་ཤིང་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །འཕགས་པ་
བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་རྒྱལ་པོའི་བཤད་པ། སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།།      །། ༄༅༅། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱརྱ་བྷ་དྲ་ཙཱ་རྱ་པྲ་ཎི་དྷཱ་ན་རཱ་ཛ་ཊཱི་ཀཱ །བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་རྒྱལ་པོའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ། 
འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དོན་ཀུན་མཁྱེན་པ་དཔག་མེད་ཅིང་། །གསུང་ནི་མཁའ་ལྟར་དཔག་ཏུ་མེད། །ཕྱོགས་དང་དུས་སྐུ་དཔག་མེད་པ། །འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཕགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་བཟང་
པོའི་སྨོན་ལམ་འདི་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྨོན་ལམ་མོས་པས་སྤྱོད་པ་དང་། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པའི་སའི་གནས་སྐབས་གཉིས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཐབས་དང་བཅས་པ། ཕན་ཡོན་དང་བཅས་པ། འབྲས་བུ་དང་བཅས་པའི་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་དང་། འདོན་པ་ཙམ་གྱི་ཕན་ཡོན་
བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཐབས་ནི། ཇི་སྙེད་སུ་དག་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། དགེ་བའི་ཚོགས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་རྗེས་སུ་སློབ་གྱུར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་

117-1-201b

བཅད་པས་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་དོན་ཐམས་ཅད་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ། འདས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཕྱོགས་བཅུ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ། བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་དག་ནི་བདག་སྤྱོད་ཅིང་། །ཞེས་
བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པར་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་བདུད་ཀྱི་ལས་རྣམས་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ནི་མི་གོས་པར་སྦྱོར་བར་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ། ཞིང་གི་ཁྱོན་
དང་ཕྱོགས་རྣམས་ཇི་ཙམ་པར། །ངན་སོང་སྡུག་བསྔལ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ། བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་
སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ནི་གོ་ཆ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ། བདག་གི་སྤྱོད་དང་མཚུངས་པར་གང་སྤྱོད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐལ་བ་འདྲ་བར་སྤྱོད་པ་དང་ཕྲད་པར་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བདག་ལ་ཕན་པར་
འདོད་པའི་གྲོགས་པོ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མཉེས་པར་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ། སངས་རྒྱས་སྲས་ཀྱིས་བསྐོར་བའི་མགོན་པོ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་
ནི་སངས་རྒྱས་ལ་བལྟ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ། རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ། སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་འཁོར་བ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་
ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་པོ་འདིས་ནི་མཛོད་ཟད་མི་ཤེས་པ་ཐོབ་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅོ་ལྔས་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ། རྡུལ་གཅིག་སྟེང་ན་རྡུལ་སྙེད་ཞིང་རྣམས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། ནམ་མཁའི་

117-1-202a

མཐར་ཐུག་གྱུར་པ་ཇི་ཙམ་པར། །ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདིས་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པའི་ས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་དང་པོ། རྡུལ་གཅིག་སྟེང་ན་རྡུལ་སྙེད་ཞིང་རྣམས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བལྟ་བ་
ལ་འཇུག་པ་བསྟན་ཏེ། འདིས་ནི་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ། གསུང་གཅིག་ཡན་ལག་རྒྱ་མཚོའི་སྐད་རྣམས་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ལ་འཇུག་པ་བསྟན་ཏེ། འདིས་ནི་ས་དྲི་མ་མེད་པ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །
དེའི་འོག་ཏུ། དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་འཇུག་པ་བསྟན་ཏེ། འདིས་ནི་ས་འོད་བྱེད་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ། མ་འོངས་བསྐལ་པ་ཐམས་ཅད་འཇུག་
པར་ཡང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་བསྐལ་པ་ལ་འཇུག་པ་བསྟན་ལ། དེའི་འོག་ཏུ། གང་ཡང་བསྐལ་པ་དུས་གསུམ་ཚད་དེ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕྱེད་གཞན་གྱིས་ནི་བསྐལ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པ་བསྟན་ཏེ། འདིས་ནི་ས་འོད་འཕྲོ་ཅན་ཡང་
བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ། དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་མི་ཡི་སེང་གེ་གང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་བལྟ་བ་དང་། དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་བསྟན་ཏེ། འདིས་ནི་ས་ཤིན་ཏུ་སྦྱང་དཀའ་བ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ། གང་ཡང་དུས་
གསུམ་དག་གི་ཞིང་བཀོད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བཀོད་པ་བསྒྲུབ་པ་ལ་འཇུག་པ་བསྟན་ཏེ། འདིས་ནི་ས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ། གང་ཡང་མ་བྱོན་འཇིག་རྟེན་སྒྲོན་མ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དྲུང་དུ་འགྲོ་བར་འཇུག་པ་བསྟན་ཏེ། འདིས་ནི་ས་རིང་དུ་སོང་བ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །འདི་ནི་འཇུག་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། འདིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང་། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པའི་ལམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡང་བསྟན་

117-1-202b

ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ། ཀུན་དུ་མྱུར་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོབས་རྣམས་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྟོབས་བཅུ་བསྟན་ཏོ། །རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྲོ་བས་སྟོབས་ཏེ། འདིས་ནི་ས་མི་གཡོ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ། ལས་ཀྱི་སྟོབས་རྣམས་ཡོངས་སུ་
དག་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉམས་པར་བསྟན་ཏེ། འདིས་ནི་ས་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ། ཞིང་རྣམས་རྒྱ་མཚོ་རྣམ་པར་དག་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་
ཀྱིས་ནི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་རྣམ་པ་བརྒྱད་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ། གང་ཡང་དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་རྒྱལ་བ་ཡིས། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ནི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ། རྒྱལ་བ་
ཀུན་གྱི་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོ་པ། །ཞེས་བྱ་བ་དང་། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱང་རྣམ་དག་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཀུན་ནས་དགེ་བ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཇི་ལྟར་
ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་རྒྱས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་རྗེས་སུ་སློབ་པ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་བསྟན་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དྲུག་གིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་དང་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ། སྤྱོད་པ་དག་ནི་ཚད་ཡོད་མ་གྱུར་
ཅིག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཀུན་དུ་འོད་སྟོན་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ནི་དེའི་དགེ་བའི་ཚོགས་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་དེའི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པ་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དུས་ན་ཟད་མི་ཤེས་
པར་མཛད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་དགུས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པའི་སས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་བསྟན་ནས། བསྒོམས་པའི་ཕན་ཡོན་མཐོང་བའི་ཆོས་དང་། ཚེ་རབས་གཞན་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་མཐོང་བའི་

117-1-203a

ཆོས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གང་ཡང་ཕྱོགས་བཅུའི་ཞིང་རྣམས་མཐའ་ཡས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དཔེ་དང་བཅས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་སྡུད་པའི་ཕན་ཡོན་ཡང་སྟོན་ཏོ། །གང་གིས་བཟང་སྤྱོད་སྨོན་ལམ་འདི་བཏབ་པ། །
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བའི་ཕན་ཡོན་སྟོན་ཏོ། །དེ་དག་རྙེད་པ་ལེགས་རྙེད་བདེ་བར་འཚེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་རབ་ཏུ་ཐོབ་པའི་ཕན་ཡོན་སྟོན་ཏོ། །མཚམས་
མེད་ལྔ་པོ་དག་གི་སྡིག་པ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ནི་སྒྲིབ་པ་བྱང་བའི་ཕན་ཡོན་སྟོན་ཏེ། འདི་བཞི་ནི་ཚེ་འདིའི་ཕན་ཡོན་ཡིན་ནོ། །ཚེ་རབས་གཞན་གྱིས་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་རྒྱུའི་སྒོ་ནས་ནི། ཡེ་ཤེས་དང་ནི་གཟུགས་དང་མཚན་
རྣམས་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་སྟོན་ཏོ། །འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་ནི། བྱང་ཆུབ་ཤིང་དབང་དྲུང་དུ་དེ་མྱུར་འགྲོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བསྒོམས་པའི་ཕན་ཡོན་རྒྱས་པར་བསྟན་ནས། གང་ཡང་བཟང་པོ་
སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་འདི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཁྱད་པར་མ་ལུས་པ་ཐོབ་པའི་ཕན་ཡོན་མདོར་སྟོན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་ཕན་ཡོན་མདོ་དང་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏོ། །འདི་
མན་ཆད་ནི་འདོན་པ་ཙམ་གྱི་ཕན་ཡོན་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྗེས་སུ་སློབ་པའི་ཕན་ཡོན་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྗེས་སུ་སློབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། འཇམ་དཔལ་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་ཅིང་དཔའ་བ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་
པ་གཅིག་གིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྗེས་སུ་སློབ་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡང་། དུས་གསུམ་གཤེགས་པའི་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་གཅད་པ་གཅིག་གིས་བསྟན་ཏོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་དང་། མཐུན་པའི་ལུས་

117-1-203b

ཡོངས་སུ་གཟུང་བས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི། བདག་ནི་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་གྱུར་པ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་མོ། །སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་བསྐང་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གནས་ཀྱི་བར་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི། དེར་སོང་ནས་ནི་སྨོན་ལམ་འདི་དག་ཀྱང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་སྟོན་ཏོ། །ད་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ལས། བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་བཏོན་པ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ནི་བཏོན་པ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་སྟོན་ཏོ། །བཟང་སྤྱོད་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་བསོད་ནམས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཐ་མ་གཅིག་གིས་ནི་བསྒོམ་པ་དང་བཏོན་པའི་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་བཏོན་པ་ཙམ་གྱི་ཕན་ཡོན་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཐམས་ཅད་དང་བཅས་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཁོག་དབུབ་པ་ཡིན་ནོ།    །ད་ནི་འདི་ཅི་རིགས་པར་སོ་སོ་དབྱེ་བ་ཙམ་མོ། །དོན་བསྒོམ་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་པས་དེ་སྦྱང་བ་ཁོ་ན་ལ་འབད་པར་བྱའོ། །སེམས་འདི་ནི་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུའི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་
ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་ལས་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་བླ་ན་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་ངོ་། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་ན་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། 
འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་ཉོན་མོངས་པས། །དགོས་པའི་སེམས་ཉིད་འཁོར་བ་སྟེ། །དེ་དག་ལས་ནི་རྣམ་གྲོལ་བ། །དེ་སྲིད་སྲིད་པའི་མཐའ་ཞེས་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །སེམས་སྦྱང་བ་དེ་ཡང་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ལས་འགྱུར་ལ། དམིགས་པ་དེ་ཡང་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་དང་། 
རྒྱ་ཆེ་བའི་སྒོ་ནས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འདོད་དོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་རྒྱ་ཆེ་བ་ཤིན་ཏུ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གཅིག་ལ་སེམས་བསྒྲིམས་ཏེ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དམིགས་ན་ཡང་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པར་བྱེད་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་

117-1-204a

ཅི་དགོས་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྙེད་སུ་དག་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཇི་སྙེད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་གྲངས་ཀྱི་ཚད་སྟོན་ཏོ། །སུ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བགྲང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཇི་སྙེད་
སུ་དག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེ་དག་ཉིད་མ་ལུས་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། ཕྱོགས་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུ་ནའོ། །འཇིག་རྟེན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཡིན་པར་སྟོན་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་དག་
བཞུགས་པ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་མ་ལུས་པར་སྨོས་པ་མ་ཡིན་པས་ཁྱད་པར་གཉིས་པ། དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་མི་ཡི་སེང་གེ་ཀུན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དུས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཅི་སྟེ་དུས་གསུམ་སྨོས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཕལ་
ཆེར་སྨོས་པའི་སྒོ་ནས་དུས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་སྨོས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ། ཀུན་ཞེས་བྱ་བས་ཀྱང་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་སོ། །དེ་ནས་ཕྱོགས་བཅུ་ན་དུས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་སྨོས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །མིའི་སེང་གེ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་འདི་
སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་མིར་གྱུར་པ་ཁོ་ན་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བརྙེས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མི་རྣམས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །སེང་གེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་སྲོག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་ལ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་
སེང་གེས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ནུས་སོ་ཞེས་གྲགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་ཕ་རོལ་རྒོལ་བ་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བའི་རི་དྭགས་རྣམས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་ལ་དེ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་སྤྱོད་དེ། སེང་གེ་དང་འདྲ་བར་སེང་གེ་དག་གོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ཡུལ་དང་དུས་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་
པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་བདག་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་དེ་སྐད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་གིས་མ་ལུས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མི་འདོར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མ་ལུས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། 

117-1-204b

འཇིག་རྟེན་པའི་ལུགས་ཀྱིས་དྲུང་བ་གཅིག་མ་བརྔས་པས་ཞིང་མ་བརྔས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱག་བྱ་བ་དེ་ཡང་ལུས་འབའ་ཞིག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ཀྱང་བྱའོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱིས་ཕྱག་བྱ་བ་ནི་སྤྱིར་མོས་པས་མགོ་
བཏུད་པ་དང་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་དང་། ཡན་ལག་ལྔ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཕྱག་བྱ་བ་སྨོས་པར་འགྱུར་རོ། །ངག་གིས་ཕྱག་བྱ་བ་ནི་དང་བས་ཕྱག་བྱ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་ནི་ངག་གིས་ཕྱག་བྱ་བའོ། །ཡིད་ཀྱིས་ཕྱག་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ངོ་བོ་མངོན་དུ་བྱེད་ཅིང་དེ་ལ་སེམས་འདུན་པའོ། །ཕྱག་
འཚལ་བ་ཡང་རེས་འགའ་གཞན་གྱི་ངོར་ཡང་བྱེད་པས་དེའི་ཕྱིར་དང་བས་ཞེས་བྱ་བས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་སོ། །དང་བ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དད་པ་ཙམ་གྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་རིག་པ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པ་ཙམ་ལས་བྱུང་བ་
གང་ཡིན་པ་སྟེ་འདི་ནི་ཆུང་ངུའོ། །ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལས་བྱུང་སྟེ་དེ་བས་ཆེས་ལྷག་པའོ། །རྟོགས་པ་རྙེད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་རྟོགས་ནས་དང་བརྙེད་པ་སྟེ་དེ་བས་ཀྱང་ཆེས་ལྷག་པའོ། །དང་
བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཅི་རིགས་པར་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་ཡང་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཕྱག་བྱ་བ་བསྟན་ནས། ད་ནི་མོས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་སྟོབས་དག་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའོ། །རྡུལ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་དེ་དག་སྙེད་དེ་མཉམ་པའི་ལུས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཞིང་གི་རྡུལ་སྙེད་ཀྱི་ལུས་དེ་དག་གིས་སོ། །འདི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་
ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་གྲངས་སྙེད་ཀྱི་ལུས་དེ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་དུས་དང་ཡུལ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དང་། འོག་ནས་འབྱུང་བ་མོས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་རེ་རེ་ལ་ཡང་ཞིང་གི་རྡུལ་

117-1-205a

སྙེད་ཀྱི་ལུས་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱག་བྱ་བ་ཡང་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ཀྱི་ཁ་ཕྱི་རོལ་དུ་ལྟ་བས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རེ་རེ་ཞིང་མདུན་ན་བཞུགས་པ་བཞིན་ཡིད་ཀྱིས་བསམས་ཏེ་གུས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་དེ་སྙེད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་གུས་པས་ཕྱག་
བྱའོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་སྟོབས་དག་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་སྟེ། ཉོན་མོངས་
པས་བྱས་པ་གཅིག་ཀྱང་མི་དམིགས་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོར་བས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མཛེས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་སྤྱོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྨོན་ལམ་ནི་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་མོ། །དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཏེ་དེའི་མན་ངག་གི་མཐུས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་
དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་བྱའོ་ཞེས་འཕགས་པ་ནོར་བཟང་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་དང་པོ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཕྱག་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་ཆེ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཇི་སྙེད་པར་སེམས་དཔའི་
ཁྱད་པར་ཡང་དེ་སྙེད་དོ། །ལས་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བྱེད་པས་བྱས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་འདི་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །མོས་པས་ཕྱག་བྱ་བ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གྲངས་སྙེད་ཀྱི་ལུས་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང་། སངས་
རྒྱས་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་བས་ཀྱང་སྤྱོད་པ་ཤིན་ཏུ་ཡངས་པ་ཉིད་དང་། ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་ཉིད་དང་། ཆེས་ཕྲ་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །མོས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྡུལ་གཅིག་སྟེང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་གྱི་གྲངས་སྙེད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་མོས་པའི་ཤེས་པས་མངོན་པར་དགོད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉག་གཅིག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་བཅས་པ་དག་གོ། །དེ་དག་ཀྱང་

117-1-205b

སྤྱོད་ལམ་གཞན་གྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། བཞུགས་པའོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་ན་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་རེ་རེར་ཡང་མངོན་པར་དགོད་དོ་ཞེས་དེ་སྐད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམས་མ་ལུས་པ། །
ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདིས་ཀྱང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རེ་རེ་སྨོས་པ་ནི་སྣོད་རྣམས་ཕྲ་མོར་འཇུག་པ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་བར་སྨོས་པས་ནི་མ་ལུས་པར་འཇུག་པར་བསྟན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་སྨོས་པས་ནི་བར་མེད་པར་འཇུག་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་སྲས་ཞེས་སྨོས་པ་
དང་། བཞུགས་པ་སྨོས་པ་ནི་གནས་པ་པོ་འཁོར་དང་བཅས་པ་གནས་ཁྱད་པར་ཅན་དང་བཅས་པ་གྲངས་མེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ཡང་བསྟན་ཏེ། འདིས་ནི་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་ཁྱད་པར་སྔ་མ་ལས་སེམས་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་ཁྱད་པར་ལྷག་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་རྣམས་བསྟན་ནས། དེའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པས་སེམས་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་བསྔགས་པ་མི་ཟད་རྒྱ་མཚོ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་། མོས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དག་གོ། །མི་ཟད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་
དུས་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་སྟེ། འདིས་ནི་དུས་ལ་ཁྱབ་པ་བསྟན་ཏོ། །བསྔགས་པ་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་སུ་ཐམས་ཅད་དུ་ལྡན་པ་ནམ་མཁའི་གཏོས་ཁྱབ་པ་དག་སྟེ། འདིས་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་ཁྱབ་པ་བསྟན་ཏོ། །དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་དབྱངས་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་
སྟེ་ལྕེ་དང་རྐན་ལ་སོགས་པའོ། །རྒྱ་མཚོ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་སྒྲ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པར་བསྟན་ཏོ། །འདི་སྐད་དུ་འགྲོ་བའི་སྒྲ་འགྲུབ་པ་རྒྱུ་རེ་རེ་ལ་སྒྲ་ཐམས་ཅད་སྤྲུལ་ནས་དངོས་པོ་རེ་རེ་འདོད་པ་བསྟོད་པ་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ནི་ཕྱོགས་དང་དུས་དང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་དག་གི་ཞེས་བཤད་པ་
ཡིན་ནོ། །སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བའོ། །ལེགས་པར་འདོད་པ་དག་གིས་འདྲིས་པར་བྱ་ཞིང་ཡང་དང་ཡང་གོམས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ཡོན་ཏན་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐུན་མོང་བ་དང་། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་པ་དང་། 

117-1-206a

འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དག་གོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སོ་སོའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ལ་བརྗོད་ཅིང་ངོ་། །མཛེས་པ་དང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་བདེ་བར་གཤེགས་པ་སྟེ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་དག་ལ་སོ་སོ་རེ་
རེ་ལ་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་གྲངས་སྙེད་ཀྱི་ལུས་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་མངོན་དུ་ཕྱོགས་ནས་བསྟོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ།    །དེ་ལྟར་རང་འཁྲུངས་པ་དང་། རང་འཁྲུངས་མ་ཡིན་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གྲངས་མེད་པ་ཡང་བསྟན་
ལ། དེ་བཞིན་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་དང་། མོས་པའི་ཕྱག་བྱ་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་། བསྟོད་པ་བརྗོད་པའི་སྤྲིན་ཡང་བརྗོད་ནས་ད་ནི་དེ་དག་ཉིད་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མེ་ཏོག་དམ་པ་ཕྲེང་བ་དམ་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མེ་
ཏོག་སྨོས་པས་ནི་རིན་པོ་ཆེ་དང་། གོས་དང་། གསེར་དང་། དངུལ་ལ་སོགས་པ་ལས་བྱས་པ་དྲི་དང་། ཁ་དོག་དང་། དབྱིབས་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་དང་། ལྷའི་དང་། མིའི་རྣམས་དང་། དུས་ཐམས་ཅད་དང་། ཡུལ་ཐམས་ཅད་ན་གྲགས་པ་རྣམས་བསྡུའོ། །དམ་པ་ཞེས་སྨོས་པས་ནི་ཐམས་
ཅད་པས་མཆོག་དང་། ཆེ་བ་རྣམས་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཕྲེང་བ་སྨོས་པ་ནི་ཕྲེང་བའི་ཚུལ་དུ་བཀོད་པ་དུས་ཐམས་ཅད་པ་དང་། ཡུལ་ཐམས་ཅད་ནས་འབྱུང་བ་དང་། ལྷའི་དང་། མིའི་རྣམས་བསྡུའོ། །དམ་པ་སྨོས་པས་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་། གྱ་ནོམ་པ་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །སིལ་སྙན་སྨོས་
པས་ནི་དུང་དང་། རྔ་བོ་ཆེ་དང་། རྔ་པ་ཊ་ཧ་དང་། རྫ་རྔ་ལ་སོགས་པ་ལྷའི་དང་། མིའི་དང་། དུས་ཐམས་ཅད་པ་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་། ཡུལ་ཐམས་ཅད་ནས་འབྱུང་བ་རྣམས་བསྡུའོ། །དམ་པ་སྨོས་པས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །གར་ནི་འདི་ཉིད་ཀྱི་ནང་
དུ་འདུས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སིལ་སྙན་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གླུ་ནི་བསྟོད་པ་བརྗོད་པའི་སྒྲས་འཕངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱུག་པ་སྨོས་པ་ནི་ཙན་དན་དང་གུར་ཀུམ་ལ་སོགས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་བྱུག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དྲི་ནི་འོག་ནས་འཆད་པའི་ཕྱིར་ཞལ་

117-1-206b

ཞལ་དང་བསྐུ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དམ་པ་སྨོས་པས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་བསྡུའོ། །གདུགས་སྨོས་པས་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་གདུགས་ལ་སོགས་པ་ལྷའི་དང་མིའི་རྣམས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་ཡོ་བྱད་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་དང་། དངོས་པོ་དང་། ཡུལ་དང་། 
དུས་དང་། གནས་སྐབས་དང་། བཀོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་རྒྱལ་བ་དེ་དག་ལ་མཆོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ན་བཟའ་སྨོས་པས་ནི་རས་དང་དུ་གུ་ལའི་རས་དང་ཟར་མའི་རས་དང་མོན་རས་ལ་སོགས་པ་དུས་ཐམས་ཅད་པ་དང་། 
ཡུལ་ཐམས་ཅད་ནས་འབྱུང་བ་དང་། ལྷའི་དང་། མིའི་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་ཞུགས་པའི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ན་བཟའ་རྣམས་བསྡུའོ། །དམ་པ་སྨོས་པས་ནི་ཤིན་ཏུ་སྤ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་དག་གིས་མཆོད་པར་བྱའོ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །དྲི་སྨོས་པས་ནི་ཙན་དན་ལ་སོགས་པ་བཅོས་མ་དང་། བཅོས་མ་མ་
ཡིན་པ་ལྷ་དང་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་ལ་གྲགས་པ་རྣམས་བསྡུའོ། །མཆོག་སྨོས་པས་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་བཀོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཅེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ། །ཕྱེ་མ་སྨོས་པས་ནི་ཚོན་རིམ་པར་བཀོད་པ་ཁ་དོག་སྤེལ་བ་སྤ་བ་ལ་
སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་པར་སྟོན་ཏོ། །རི་རབ་ཅེས་སྨོས་པས་ནི་གྲགས་པའི་ཚད་ཀྱིས་རྒྱ་ཆེ་བར་སྟོན་ཏོ། །མར་མེ་སྨོས་པས་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་སྡོང་པོའི་མར་མེ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱས་པར་གསལ་བར་དྲི་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱས་པར་འགེངས་
པ་རྣམས་བསྡུའོ། །མཆོག་ཅེས་སྨོས་པས་ནི་གང་དག་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་འོས་ཀྱི་གཞན་ལ་མ་ཡིན་པ་སྟེ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །བདུག་པ་སྨོས་པས་ནི་བདུག་པའི་ཁྱད་པར་ག་བུར་དང་། ཨ་ག་རུ་དང་། ཙན་དན་ལ་སོགས་པ་བཅོས་མ་མ་
ཡིན་པ་དང་། བཅོས་མ་སྟེ་སྦྱར་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་བསྐྱེད་པ་ལྷའི་དང་མིའི་ལས་འདས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དག་བསྡུའོ། །དམ་པ་སྨོས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་སྐྱེས་པ་དག་ཅེས་སྟོན་ཏོ། །བཀོད་པའི་ཁང་བཟངས་དང་། ཡང་

117-1-207a

ཐོག་དང་། ལྷ་ཁང་དང་། ལྷ་ཁང་བུམ་པ་ཅན་དང་། གཙང་ཁང་བྱུར་བུའི་བྱེ་བྲག་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཙན་དན་ལ་སོགས་པ་ལས་བྱས་པ་ནས་སོ་ཕག་ལ་སོགས་པའི་ལས་བྱས་པའི་བར་གྱི་རྣམ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སོ། །མཆོག་ཅེས་སྨོས་པ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་
ལས་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྷའི་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་དང་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ངོ་བོ་ཉིད་དང་མོས་པ་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པར་བྱས་ནས་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ལ་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་བཅས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ནས། ད་ནི། མཆོད་པ་གང་རྣམས་བླ་མེད་རྒྱ་ཆེ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བླ་ན་མེད་པའི་མཆོད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདིའི་གོང་ན་མཆོད་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་གཞན་མེད་པས་
བླ་ན་མེད་པ་དག་སྟེ། གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་མཆོད་པ་མཛད་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་སྤྲུལ་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་བརྙེས་པའི་ཡེ་
ཤེས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་པ། ཕྱོགས་དང་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པ། མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་བཟང་བ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ། བཀོད་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་དང་། གང་ཆོས་ཀྱི་མཆོད་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་རང་བཞིན་
སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་མཆོད་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་གིས་རྒྱལ་བ་དེ་དག་ལ་མཆོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱོར་རོ། །རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་འོན་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་སྐབས་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མོས་པའི་ངེས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་སྲས་དང་བཅས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དབུལ་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་མོས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་བདག་གིས་དེ་ལྟར་ཇི་སྐད་སྨོས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱ་

117-1-207b

བ་བསྟན་པའི་ཚོགས་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་ཀྱི་ཁྱད་པར་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིད་འཕྲོག་པས་རྒྱལ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་མཆོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ།    །དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་
དང་། བསྟོད་པ་བྱ་བ་དང་། མཆོད་པའི་མཆོག་རྣམས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་ཐོག་མ་མེད་པ་ཅན་གྱི་འཁོར་བ་ན་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་གང་ཅུང་ཟད་བྱས་པ་དང་། བྱེད་དུ་བཅུག་པ་དང་། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དེ་མ་ལུས་པར་བཀྲུ་བའི་དོན་དུ་
སོ་སོར་བཤགས་པར་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྡིག་པ་བདག་གིས་བགྱིས་པ་ཅི་མཆིས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འཁོར་བ་ན་འཁོར་བའི་ཚེ་བདག་བྱིས་པས་མི་དགེ་བའི་ལས་ཅུང་ཟད་བྱས་པ་དང་། བྱེད་དུ་བཅུག་པ་དང་། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དེ་ཡང་རྒྱུ་རྣམ་
པ་གསུམ་གྱིས་འབྱུང་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་ཆགས་ནས་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཅུང་ཟད་བྱེད་པ་དང་། ཞེ་སྡང་གི་དབང་དང་། གཏི་མུག་གི་དབང་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཇི་སྟེ་ན་ལུས་སམ་ངག་གམ་ཡིད་ཀྱིས་བྱས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདག་གིས་སངས་
རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་དུ་བཤགས་སོ། །མི་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་འདི་ལས་བསྒྲུབས་པ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུར་ནུས་པ་བཟློག་པར་བྱའོ། །བཀྲུ་བར་བྱའོ། །དྲི་མ་མེད་པར་བྱའོ། །བག་ཆགས་ཀྱང་མེད་པར་བྱ་
སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་དྲི་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ཤིན་ཏུ་དྲི་ཞིམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ།    །དེ་ལྟར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱང་བསགས། མི་དགེ་བ་བསགས་པ་ཡང་སོ་སོར་བཤགས་ནས། གཞན་གྱིས་བྱས་པའི་
བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར། ཕྱོགས་བཅུའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གང་ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་གྱི་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་བསོད་ནམས་རྣམ་པ་དུ་མ་སྟེ། བསོད་ནམས་

117-1-208a

ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་མ་ཆགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་མེད་པ་གཏི་མུག་མེད་པས་བསྡུས་པའི་སེམས་དང་། སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་། དེས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཡོངས་སུ་གཟུང་ངོ་། །དེ་དག་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དང་། བཅང་བར་བྱེད་པའི་དོན་
གྱིས་བསོད་ནམས་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ། དེ་དག་ཀུན་གྱི་བསོད་ནམས་ཀུན་ལ་ཡང་། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། སློབ་པ་ནི་གང་འཕགས་པའི་ལམ་སྐྱེས་ལ་སྐྱེས་བུའི་དོན་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་དག་སྟེ་དེ་དག་གིས་བསླབ་པར་བྱ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་
སློབ་པ་དག་གོ། །མི་སློབ་པ་ནི་གཞན་གྱི་མན་ངག་གིས་འཕགས་པའི་ལམ་བསྐྱེད་ནས་ཁམས་གསུམ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤངས་པས་སྐྱེས་བུའི་དོན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསླབ་པར་བྱ་བ་མེད་པས་མི་སློབ་པ་དག་གོ། །གང་དག་བསྐལ་པ་གཅིག་ཏུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་
ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ། གཞན་གྱིས་མན་ངག་མེད་པར་འཕགས་པའི་ལམ་ཐོབ་ནས་ཁམས་གསུམ་དང་བྲལ་བར་ཞུགས་པ་དེ་དག་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་མེད་པས་གཞན་ལ་ལུང་འབོགས་པའི་བྱ་བ་མེད་པར་བདག་གཅིག་པུ་སངས་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་
སོ། །སངས་རྒྱས་སྲས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ནས་བཟུང་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་སའི་བར་ལ་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་མི་འཆད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྲས་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱལ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་
བདུད་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཡིན་ཏེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་བཞུགས་པ་དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་གང་ཡིན་པ་དང་། གོང་དུ་བཤད་པ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་མཐའ་ཡས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་མཚུངས་པ་མེད་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་མུ་མེད་པ་སངས་རྒྱས་ཐམས་
ཅད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །བསོད་ནམས་མཛད་པ་དེ་དག་གིས་རང་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་ནས་བཞུགས་པ་ལ་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཡི་རང་ངོ་། །བདག་ཀྱང་དེའི་རྗེས་སུ་ཕྱིན་ནས་མོས་པའི་ཤེས་པས་དགེ་

117-1-208b

བའི་རྩ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རང་གི་རྒྱུད་ལ་བརླན་ནས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའམ། དེ་དག་དང་སྟོད་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པས་གཅིག་པར་མོས་ནས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱ། དགའ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། ཐབས་འདིས་གཞན་གྱིས་བྱས་པའི་དགེ་བའི་ཚོགས་མཐའ་ཡས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་
ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ།    །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕྱག་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། རང་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བས་ཡོངས་སུ་གཟུང་སྡིག་པ་བཤགས་པས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྦྱང་། གཞན་གྱིས་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་
ཚོགས་ཀྱང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བས་ཡོངས་སུ་གཟུང་སྟེ། དགེ་བའི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཀུན་དུ་བསགས་པས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བར་བཞེད་པས། གང་རྣམས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་སྒྲོན་མ་དག །ཅེས་བྱ་བ་འདི་གསུངས་སོ། །གང་
དག་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཤིན་ཏུ་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བ་མར་མེའི་སྣོད་ལྟ་བུ་དག་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་སྣུམ་ལྟ་བུ་ཡོངས་སུ་བཀང་བ། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུས་བརྒྱན་པའི་སྐུ་སྙིང་པོ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ། ཤེས་
རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་མེའི་ཕུང་པོ་རབ་ཏུ་འབར་བ། ཕྱོགས་བཅུ་མཐའ་ཡས་པར་འོད་ཟེར་གྱི་ཚོགས་དགེ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འཕྲོས་པས་གཏི་མུག་གི་མུན་པ་མུན་ནག་ཆེན་པོ་མ་ལུས་པར་བཅོམ་པ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་སྒྲོན་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་
འཇིག་རྟེན་སྒྲོན་མ་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་རིམ་པར་སངས་རྒྱས་ནས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་སངས་རྒྱས་བརྙེས་ཏེ། ཆགས་པ་མི་མངའ་བ་བརྙེས་པ། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཆོས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་ཅང་མི་གསུང་བར་བཞུགས་
ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་མི་བསྐོར་བར་རང་སངས་རྒྱས་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་མི་གཟིགས་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཆོས་ཟབ་པར་བསྟན་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ལ་གུས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བསྐུལ་པ་ལ་བཞེས་ཏེ། དེར་སྨོན་སེམས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་དགེ་བའི་ཚོགས་

117-1-209a

བསགས་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་འཁོར་ལོ་མི་བསྐོར་རོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདག་གིས་ཕྱག་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་བསྐུལ་བས་དེ་དག་ལ་བསྐུལ་བར་བྱའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ན་འདྲ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།    །དེ་
ལྟར་མ་བྱོན་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་བསྐུལ་བས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་ནས། ཡང་གསོལ་བ་གདབ་པས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའི་ཕྱིར། མྱ་ངན་འདའ་སྟོན་གང་བཞེད་དེ་དག་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་དག་
སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཅི་རིགས་པར་མཛད་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་འདྲ་བར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་པར་བཞེད་པ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཕུང་པོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་འདོར་བར་བཞེད་པ་
དེ་དག་ལ་སྐྱེ་བོ་ལྷག་མ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་མི་འཇུག་ཏུ་གསོལ། སེམས་ཅན་མགོན་མ་མཆིས་པར་མི་མཛད་དུ་གསོལ། འགྲོ་བ་ལྷག་མ་དག་ལ་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དོན་མཛད་པར་གསོལ་ཞེས་བདག་རབ་ཏུ་
བསྒྲིམས་ནས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་ལ་སོགས་པས་གསོལ་བ་གདབ་བོ། །བསྐུལ་བ་ནི་བདག་ཉིད་བྱེད་པར་འདོད་པ་ལ་བསྐུལ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེས་ན་གསོལ་བ་དང་བསྐུལ་བ་དག་ནི་བསྒྲིམས་པ་དང་མི་བསྒྲིམས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གསོལ་བ་དང་བྱེ་བྲག་ཡོད་དོ། །དུས་
ཇི་སྲིད་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་པར་གསོལ་བ་གདབ་སྙམ་པ་ལ། ཞིང་གི་རྡུལ་སྙེད་བསྐལ་པར་བཞུགས་པ་ཡང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་གྱི་གྲངས་སྙེད་ཀྱི་བསྐལ་པར་བཞུགས་
སུ་གསོལ་ལོ། །དེས་ན་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཇི་ཙམ་པ་དེ་ཙམ་གྱི་དོན་མཛད་པ་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བཞུགས་པར་གསོལ་སྙམ་པ་ལ། འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་

117-1-209b

ཕན་ཞིང་བདེ་བའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མ་ལུས་པའོ། །ཕན་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ཟློག་པ་དང་། དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པའམ། ཚེ་འདི་དང་ཚེ་འདི་མ་ཡིན་པ་དང་། གཏན་དུ་བདེ་བ་ཐོབ་པའི་
རྒྱུའོ། །བདེ་བ་ནི་ལྷ་དང་མིའོ། །ཡང་ན་བདེ་བའི་མཆོག་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། དེའི་དོན་དུ་བཞུགས་སུ་གསོལ་ལོ།    །ད་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་ལས་སྐྱེས་པ་བར་འཚམས་མེད་པར་ཇི་ལྟར་བཟུང་བ་སྡོམ་པ་དེ་ཐམས་
ཅད་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་འབྲས་བུར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཐབས་ཀྱིས་བསྡུས་ནས། ཡང་རྒྱ་ཆེན་པོར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཕྱག་འཚལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དང་མོས་པའི་ལུས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་མཐའ་ཡས་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བར་དམིགས་པའི་
སེམས་པའི་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཕྱག་འཚལ་བའི་སྒྲར་བསྟན་ཏོ། །མཆོད་པ་ནི་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་མཐའ་ཡས་པ་སངས་རྒྱས་མཐའ་ཡས་པ་ལ་ཕུལ་བས་བསྡུས་པའི་སེམས་པའི་བྱེ་བྲག་རྣམས་སོ། །བཤགས་པ་ནི་བྱས་པ་དང་། བྱེད་དུ་བཅུག་པ་དང་། རྗེས་སུ་ཡི་རང་
བ། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་ལས་བྱུང་བ་ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་ལས་བྱུང་བའི་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་བཤགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སེམས་པའི་རྒྱུན་རྣམས་སོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བྱས་པ་དང་། བྱེད་དུ་བཅུག་པ་དང་། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་མཐའ་ཡས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བཞུགས་པའི་སེམས་པའི་ཕུང་པོའོ། །བསྐུལ་བ་ནི་སེམས་ཅན་
གྱི་དོན་མཛད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་ཆོས་ལ་གུས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བསྐུལ་བ་ལ་ཞེས་པ་རྣམས་ལ་སོ་སོར་བསྟི་སྟང་བྱ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དོན་དུ་གཉེར་བས་བསྡུས་པའི་སེམས་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་སོ། །གསོལ་བ་ནི་རང་གི་མཛད་པ་

117-1-210a

རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཛད་ནས་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གཤེགས་པར་བཞེད་པ་རྣམས་ལ་གསོལ་བ་འདེབས་པ་སྟེ། ཕྱག་འཚལ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་འགོག་པས་བསྡུས་པའི་སེམས་པ་མཆོག་འབྱུང་བ་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་
ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་ཚུལ་དུ་རང་གི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་དགེ་བའི་ཚོགས་མཐའ་ཡས་པ་བསགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་སྤྱན་སྔར་བཞག་ནས་དད་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེས་དངས་པར་བྱས་པའི་སེམས་ཀྱིས་
བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱ། འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་བླ་ན་མེད་པ་ལ་ངེས་པར་བྱ་སྟེ། དོན་དེ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེ་ལྟར་ན་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཕ་རོལ་མི་དཔོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པས་
འཐོབ་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འདི་ནི་དད་པས་བསྐྱེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཐོས་པའི་ཚེ་ཡང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་ན་རྟག་ཏུ་བྱེད་པས་ཉིན་གཅིག་བཞིན་དུ་དུས་གསུམ་དུ་བསྒྲུབ་པས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དེ་བས་ན་འདི་ནི་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་དོན་རྣམས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སོ་
སོར་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ།    །དེ་ལྟར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྡུད་པའི་ཐབས་སྒྲུབ་པས། རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་རྗེས་སུ་སློབ་གྱུར་ཏེ། །ཐབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པ་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད། རབ་ཏུ་འཆད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་
སའི་དོན་བསྡུས་པར་བསྟན་ཏོ། །ཡེ་ཤེས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡེ་ཤེས་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཐེག་པའོ། །དེའི་སྤྱོད་པ་ནི་ས་བསྒོམ་པའི་གོ་རིམས་སོ། །དེ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་བསྒོམ་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པར་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཏེ། འདིས་ནི་ས་
བཅུ་བསྡུས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའོ། །དེའི་སྤྱོད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་འོད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་ཞུགས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་

117-1-210b

དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། འདིས་ནི་ཕན་ཡོན་གྱི་ལམ་བསྡུས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ནི་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་འདིའི་དོན་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ།    །
འདི་མན་ཆད། འདས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སའི་དོན་གྱི་རིམ་པ་བརྗོད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདས་པ་རྣམས་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ཡིན་གྱིས། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་
འདས་པའི་དབྱིངས་ལ་ལྟོས་ནས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ལ་བཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་དག་ན་གང་བཞུགས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཅུ་དག་ན་ད་ལྟར་སེམས་
ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །མཆོད་པར་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་མཆོད་པ་དང་སྒྲུབ་པའི་མཆོད་པ་བླ་ན་མེད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་མཆོད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། སྒྲུབ་པའི་
མཆོད་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྟོན་ཏོ། །གང་ཡང་མ་བྱོན་པ་དེ་དག་རབ་ཏུ་མྱུར་བ་ཁོ་ནས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་ཇི་ལྟར་བཞེད་པ་བཞིན་དགོངས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། འདིས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པར་བཞུགས་པ་དེ་
དག་སྐད་ཅིག་ཀྱང་ཤོལ་བར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་དེ་སྐད་བསྟན་ཏོ། །ཐུགས་ལ་དགོངས་པ་ནི་བསམ་པ་སྟེ། ཡུན་རིང་པོ་ནས་བཞེད་པའི་དོན་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་བསམ་པ་རྫོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། བྱང་
ཆུབ་རིམ་པར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བསྟན་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་པ་དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེ་དག་བདག་ཉིད་འབྲས་བུ་བསྒྲུབ་པ་ལ་ཞུགས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་དག་གི་དོན་ཆེན་པོ་འགྲུབ་པ་དང་། བགེགས་

117-1-211a

མེད་པར་སྨོན་པ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་ཤིན་ཏུ་དག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགོངས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་བསམ་པ་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའི་བསམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། 
ཕྱོགས་བཅུ་ག་ལའི་ཞིང་རྣམས་ཇི་སྙེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཕྱོགས་བཅུ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཁྱད་པར་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་རྡོ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་མེད་པ་བདེ་བ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་བདེ་བ་ཅན་དང་འདྲ་བར་ཡོངས་སུ་དག་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་
སུ་དག་པ་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་གྱིས། དེ་ན་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པར་གྱུར་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱ་ཆེ་བར་ཡང་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གནས་ཡོངས་སུ་དག་པས་ཡོངས་སུ་དག་པར་བརྗོད་ནས། གནས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དེ་ཡོངས་སུ་དག་པ་བསྟན་པའི་
ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཤིང་དབང་དྲུང་གཤེགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པའོ། །དེ་ཤིང་གི་རྒྱལ་པོ་གང་གི་དྲུང་དུ་བཞུགས་ནས་བརྙེས་པ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་མཆོག་གིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་གི་དབང་པོ་སྟེ། 
ཤིང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་དབང་པོའོ། །བདུད་བཞི་ཕམ་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་གང་དག་དེར་བཞུགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཤིང་དབང་དྲུང་གཤེགས་སོ། །དེ་དག་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། རྒྱལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉེས་
པ་ཐམས་ཅད་ལས་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་གང་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཅི་དེ་དག་ཉི་ཚེས་སམ་སྙམ་པ་ལ། སངས་རྒྱས་སྲས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྣམ་པར་སངས་རྒྱས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་སྲས་སྐུ་དག་པ་མངའ་བ་ཟབ་
ཅིང་བཟང་པོ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ས་བཅུ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རིན་པོ་ཆེ་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་ལྟ་བུ་དག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་དག་ཡོངས་སུ་གང་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་

117-1-211b

ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གནས་དང་གནས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའི་བསམ་པ་བརྗོད་པས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་གང་རྣམས་ཇི་སྙེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
གསུངས་པའོ། །ཕྱོགས་བཅུ་དག་ན་གང་ཇི་སྙེད་འཁོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདེ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ངན་སོང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་བཟློག་པར་བསྟན་ཏོ། །ཅི་རེ་འགའ་ཞིག་གམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ངན་སོང་འི་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་དུ་ཟིན་
ཀྱང་བདེ་འགྲོར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་ནད་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དོ་སྙམ་པ་ལ། ནད་མེད་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དང་གློ་བུར་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་པ་ལས་གྲོལ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །སྡུག་བསྔལ་དེ་དང་བྲལ་དུ་ཟིན་
ཀྱང་དེ་བས་ཆོས་མི་ཟད་པ་དབུལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དོ་སྙམ་པ་ལས། འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་དོན་རྣམས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་མ་ལུས་པ་དག་གི་ཆོས་ཀྱི་འདོད་པ་གྲུབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །
ཆོས་ཀྱི་རྙེད་པའི་དོན་ནི་ཆོས་ཀྱི་དོན་ཡིན་ཏེ། དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལས་མ་གོལ་བས་རྙེད་པའོ། །ཡང་ན་ཆོས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གཉི་གར་མ་སྨད་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་ཞེས་སྨོས་པས་ནི་ཕ་རོལ་ལ་གནོད་པ་བྱས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་
ཡང་ཅི་སྟེ་ན་སྒྲུབ་པ་དང་སྲུང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་འབྲེལ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ། མཐུན་པར་གྱུར་ཅིག་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོངས་སུ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་ཤིན་ཏུ་མཐུན་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཡང་འདོད་
པས་ཕོངས་པ་ལ་སོགས་པས་བྱས་པའི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་ཁོ་ནའོ་སྙམ་པ་ལ། རེ་བའང་འགྲུབ་པར་ཤོག་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རེ་བ་སྟེ། འདོད་པའི་དོན་འགྲུབ་པར་བྱ་བའི་བསམ་པ་གྲུབ་ཅིང་འབྱོར་པར་ཤོག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །བྱང་

117-1-212a

ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་སྐྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་སྨོན་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྨོན་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་
པ་བསྟན་ཏོ། །འདིར་དང་པོར་མཆོད་པ་རབ་ཏུ་དབུལ་བས་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པས་བསྡུས་པའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏེ།    །དེ་ལྟར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་མོས་པས་སྤྱོད་པས་བསྡུས་པ་བརྗོད་ནས། དེ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་
ཆུབ་སྤྱོད་པ་དག་ནི་བདག་སྤྱོད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩ་བ་དྲུག་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་ལས་གཞན་པ་ཐབས་སྟོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པ་དང་། དེ་དང་མཐུན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒྲུབ་པ་ཡང་སྐྱེ་བ་དྲན་ན་འབྱུང་གི། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་
ཏེ། དྲན་པ་ཉམས་ན་དེ་གཉི་ག་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྤྱོད་པ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པའོ། །དེ་སྤྱོད་ཅིང་སྟེ་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་བསྒོམ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེ་ཡང་ཕྱུགས་
བདག་པའི་ཐར་པ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དུ་མས་འཐོབ་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་འཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དྲན་པ་ཉིད་མེད་ན་དེ་ཐམས་ཅད་མི་སྲིད་དོ། །ཚེ་རབས་གཞན་དུ་བརྗེས་
ནས་སྡུག་སྟེ། གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པའི་གནས་སྐབས་ནས་བདག་སུ་ཡིན་པ་དང་། བདག་གི་གནས་གང་ཡིན་པ་དང་། བདག་གིས་བྱ་བ་དང་མི་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་མི་ཤེས་པ་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ལ་ནི་དགེ་བ་མེད་པ་དང་། ཡང་ཤིན་ཏུ་རིང་ན་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ལྟ་ག་ལ་
འགྱུར། དེ་བས་ན་སྐྱེ་བ་དྲན་པར་གྱུར་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །སྨོན་ལམ་མ་བཏབ་པར་ཡང་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་ནང་ན་སྐྱེ་བ་དྲན་པ་དག་ཡོད་དོ་སྙམ་པ་ལ། འགྲོ་བ་ཀུན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འགྲོ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་སྟེ། ལས་དང་ཉོན་

117-1-212b

མོངས་པའི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་སྐྱེ་བའི་དོན་དུ་དེ་དག་འགྲོ་བས་ན་འགྲོ་བའོ། །འདི་སྐད་དུ་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་བ་ན་རྟག་ཏུ་སྐྱེ་བ་དྲན་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །འཆི་འཕོ་ནི་ཤི་བ་སྟེ་འཆི་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །སྐྱེ་
བ་ནི་སྐྱེ་བ་སྟེ་རིས་མཐུན་པའི་ཁྱད་པར་འཐོབ་པའོ། །སྐྱེ་བ་དྲན་དུ་ཟིན་ཀྱང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་ན་ཁྱིམ་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང་། དེའི་སྐྱེ་བོ་དང་འགྲོགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་སྦྱང་བ་མ་བྱས་པས་ཚོགས་ལ་སྦྱོར་བ་སྙེད་པར་འཆི་འཕོ་སྐྱེ་བ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ནས་འཆི་འཕོ་བ་དང་། གང་དུ་སྐྱེ་བ་དེར་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཅིག་པའོ། །གང་དུ་སྐྱེ་བ་དེར་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ་ཁྱིམ་པའི་ཆ་བྱད་དང་། དེར་འགྲོགས་པ་བོར་ཡང་དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་གི་བར་དུ་སྙམ་པ་ལ། རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དུས་
ཐམས་ཅད་དུ་སྟེ་བར་སྐབས་སུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཡང་འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྐྱོན་བྱུང་ན་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ག་ལ་འགྱུར། དེ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པས་
ཡོན་ཏན་འཐོབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྤྱོད་པ་དྲི་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ཡང་ཅི་སྟེ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་གྱིས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་
འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དྲི་མས་དྲི་མ་ཅན་དུ་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་དྲི་མ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་ཅི་སྟེ་ན་བསླབ་པ་མི་འདོད་པའི་གཏི་མུག་གི་སྤྱོད་པས་བསླབ་པའི་གནས་རྣམས་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རམ། དྲན་པ་ཉམས་པ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་མ་དག་
པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ། ཡོངས་སུ་དག་པར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་དྲི་མ་མེད་ཅིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡང་ཅི་སྟེ་ན་དུས་ཚིགས་ཀྱི་ཉི་མ་དག་ལ་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ། རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་

117-1-213a

གསུངས་ཏེ། ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་ཅི་སྟེ་ན་ཕྱོགས་གཅིག་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ། མ་ཉམས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གཟུང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་
གོ། །དེ་ཡང་ཅི་སྟེ་ན། བག་མེད་པས་སྐྱོན་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ། སྐྱོན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེས་ན་རང་བཞིན་དང་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། ཀུན་དུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་
རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་རྟག་པར་བྱེད་ཅིང་རྒྱུན་དུ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་ཤོག་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བདེ་འགྲོར་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལེགས་པས་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང་། འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གདུང་བ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་བསིལ་
བར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་དྲན་པ་དང་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པས་ནི་རང་གི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་སྐྱེ་བ་གཞན་དྲན་པའི་མཐུ་ཉིད་ཀྱིས་སྲོག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་
ཕྱིར་སྐད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་དེ་དང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་སྨོན་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་ནང་དེ་དང་དེར་སྐྱེས་ན་རང་རང་གི་སྐད་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དག་ལ་ཆོས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ལྷ་ཡི་སྐད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ནི་རྒྱུད་གཞན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་གི་དོན་སྤྱད་ནས་བདག་དང་གཞན་ལ་དོན་སྒྲུབ་པ་ལ་བསམ་པ་གཏུམ་པོ་མི་རིགས་ཏེ། དོན་དེ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེས་ཤིང་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལ་
རབ་བརྩོན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་སོ། །ངེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོག་ཏུ་བྱམས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ནི་སེམས་ཅན་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་འགྲོགས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་ཞིང་རང་གི་

117-1-213b

ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ཀྱང་གཞན་ལ་གནོད་པ་མི་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུད་པ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ནི་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པས་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་བོ། །དེ་ལྟར་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པས། ཕ་
རོལ་ཕྱིན་ལ་རབ་བརྩོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའམ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་རང་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་ལ་རབ་ཏུ་བརྩོན་ཏེ་ཤིན་ཏུ་མངོན་པར་དགའོ། །ཅི་སྟེ་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་བྲལ་བར་མི་འགྱུར་རམ་
སྙམ་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་ནམ་ཀྱང་བརྗེད་མ་གྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདིར་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བྱ་བ་གོམས་པའི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་རྙེད་པས་མོས་པར་སྤྱོད་པའི་ས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་རྒྱུ་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེས་ན་ཡང་མོས་པའི་དབང་
གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནམ་དུ་ཡང་བརྗེད་པར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་པོ། །དེར་སེམས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཏེ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བསགས་པའི་ཕྱིར་རམ། ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྦྱང་
བར་བྱས་པའི་མཐུ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་དབང་གིས་འཁོར་བ་པ་དང་། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཚུལ་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བཀྲ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་སོ། །ནམ་ཡང་བརྗེད་མ་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞར་ཡང་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དེ་ལ་དེའི་སྐྱེ་བའི་
མཐུ་ཉམས་པར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་ཡང་ཅི་སྟེ་ན་སྒྲིབ་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་སྲིད་དོ་སྙམ་པ་ལ། སྡིག་པ་གང་རྣམས་སྒྲིབ་པར་གྱུར་པ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །
སྡིག་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ཉིད་འཕགས་པའི་ལམ་སྐྱེ་བ་ལ་སྒྲིབ་པས་བསྒྲིབས་པ་རྣམས་ཏེ། ལས་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རང་བཞིན་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ལས་ནི་བྱས་ཤིང་བསགས་པས་རྟོགས་པའི་

117-1-214a

བར་དུ་གཅོད་པར་གྱུར་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ནི་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲིབ་པའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་གང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྫོགས་པའི་བར་
དུ་གཅོད་པ་སྟེ་དེ་ཉིད་སྒྲིབ་པའོ། །དེ་དག་བདག་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་ཤོག་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། འབྱུང་བར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཡོངས་སུ་བྱང་བ་ཅི་སྟེ་ན་མ་ལུས་པར་མ་ཡིན་ན་སྙམ་པ་ལ། མ་ལུས་པ་ཞེས་བྱ་བས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་ཏེ། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་བག་ཆགས་
དང་བཅས་པ་ཡང་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །རིམ་པ་ནི་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་སོང་བའི་ཚེ་དྲན་པ་ཉམས་ན་ཐོག་མ་མེད་པའི་ཚེ་རབས་གཞན་ན་གོམས་པ་ཁྱིམ་གྱི་གནས་ལ་སྲེད་པ་སྔོན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་བུ་དང་བུ་མོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་པས་ཉམས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་ཞིང་
དགེ་བ་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་བའོ། །དེ་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་ན་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་རྙེད་པར་དཀའོ། །དེ་ནས་སེམས་དྲི་མ་ཅན་དུ་གྱུར་ན་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལྟ་བུས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ངེས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང་
ཐག་རིང་ངོ་། །དེ་ནས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་དུ་འགྱུར་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་སོ། །དེ་ནས་སེམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ལ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཉོན་མོངས་པ་རབ་འབྱམས་མ་བཟློག་པ་དག་འདོད་དགུར་རྣམ་པར་རྒྱུའོ། །འདས་
པའི་སྐྱེ་བ་དྲན་པས་དེ་ཉིད་རབ་ཏུ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེ་ནས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་ངེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་དོ། །དེ་ནས་སྒྲིབ་པ་སྤངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་
སེམས་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའི་གོ་རིམས་ནི་དེ་ལྟའོ། །སྐབས་འདིས་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པས་བསྡུས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ།    །ད་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པ་དང་མི་གོས་པར་བསྒྲུབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལས་དང་ཉོན་མོངས་བདུད་ཀྱི་ལས་རྣམས་

117-1-214b

ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་གསུངས་སོ། །འདིས་ནི་གང་གིས། གང་དུ་དང་། ཇི་ལྟར་མི་གོས་པ་སྟེ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྟོན་ཏོ། །གང་གིས་མི་དགོས་ཤེ་ན། ལས་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །ལས་ནི་སེམས་པ་དང་དེས་བྱས་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་མི་དགེ་བའི་
ལས་བྱས་པར་གྱུར་པར་དེ་དག་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྤྱད་པར་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཅི་ལས་འགའ་ཞིག་ལས་སམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་གདུང་བར་བྱེད། དྲི་མ་
ཅན་དུ་བྱེད་པས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོ། །ཅི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཚེ་ལས་སམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། བདུད་ཀྱི་ལས་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བདུད་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་ལྷའི་བུའི་བདུད་ལ་
སོགས་པ་དང་། ཉེ་དུ་དང་ཡུལ་དང་ལྟ་ལ་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་དུ་མི་དགོས་སྙམ་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འཇིག་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ནོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སེམས་ཅན་དང་། སྣོད་དོ། །དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འགྲོ་བ་རྣམས་
ཏེ། འདི་སྐད་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་འཁོར་ན་མི་གོས་པར་སྤྱད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གོས་པ་ནི་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་གོས་པའོ། །ཅི་འདྲ་བར་སྙམ་པ་ལ་འདི་ཇི་ལྟར་པདྨོ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེས་གསལ་བར་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་པདྨོ་ཆུ་ལས་སྐྱེས་པ་ན་ཆུས་མི་གོས་པར་སྐྱེ་བ་
དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཀྱང་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་ནས་མི་གོས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དཔེར་ན་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ན་རྒྱུ་བས་བསིལ་བ་དང་ཚ་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཀྱང་། སྲོག་
ཆགས་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་སྤངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཁོར་བའི་ནམ་མཁའ་ལ་རྒྱུ་ཞིང་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་སྤངས་ཏེ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྐབས་འདིས་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སས་བསྡུས་

117-1-215a

པའི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ།    །དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་སྤངས་ཏེ་གནས་པ་ལ་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་བགེགས་མི་འབྱུང་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ངན་སོང་སྡུག་བསྔལ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་
ཉེས་པར་སྤྱད་པའི་དབང་གིས་བདེ་འགྲོ་རྣམས་ལས་ངན་པར་འགྲོ་ཞིང་འོག་ཏུ་འགྲོ་བས་ན་ངན་སོང་ངོ་། །དེ་དག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཏེ་མི་བདེ་བ་མྱོང་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱའོ། །རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱས་ནས་ཀྱང་སེམས་ཅན་དེ་དག་བདེ་བའི་ཁྱད་པར་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ལ་དགོད་
པར་བྱའོ། །བདེ་བ་ནི་སིམ་པ་མྱོང་བ་སྟེ། དབང་པོ་ལ་ཕན་འདོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་ཏེ། དཔེ་མེད་པའི་བདེ་བ་ཐོབ་པར་བྱེད་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱས་ནས་མ་འོངས་པའི་གཏན་གྱི་བདེ་བ་ལ་རབ་ཏུ་དགོད་པའི་ཕྱིར། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་
ལ་ནི་ཕན་པར་སྤྱད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དེ་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་མ་ལུས་པ་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རབ་ཏུ་དགོད་པར་སྤྱད་པར་བྱའོ། །གང་དུ་སྤྱད་སྙམ་པ་ལ། ཕྱོགས་རྣམས་ན་ནི་ཞིང་ཁྱོན་ཇི་ཙམ་པར། །ཞེས་
བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཕྱོགས་བཅུ་དག་ན་ཞིང་གི་ཁྱོན་ཇི་ཙམ་པ་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཁྱད་པར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དུའོ། །འདིས་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པས་བསྡུས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ།    །དེ་ལྟར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སུ་ཐབས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་
བསྟན་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་དག་གི་སྤྱོད་དང་མཐུན་པར་འཇུག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གོ་ཆ་བགོ་བ་བསྟན་ཏོ། །འཁོར་བ་ན་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་སྤེལ་བའི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་
རྣམས་སོ། །དེ་དག་གི་སྤྱོད་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་དང་མཐུན་པར་འཇུག་པ་ནི་དེ་དག་གི་བསམ་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་བསམ་པ་དང་མཐུན་པར་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་གི་སྤྱོད་

117-1-215b

པ་དང་མཐུན་པར་འཇུག་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་མགུ་བར་བྱེད་པའི་ཐབས་འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅིང་སྟེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་
ཅིང་ངོ་། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་དག་ནི་རབ་སྟོན་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་བཟང་པོས་བསྟན་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་སྤྱོད་པའི་ཐབས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྟོན་པའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྟོན་ཅིང་རབ་ཏུ་འཆད་ཅིང་
སྤྱད་པར་བྱའོ། །དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་གི་བར་དུ་སྙམ་པ་ལ། མ་འོངས་བསྐལ་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་གྱུར། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །མ་འོངས་པའི་བསྐལ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་ཞིང་སྐྱེས་ནས་སེམས་ཅན་མགུ་བར་བྱེད་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་
བ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་དང་མཐུན་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་མོས་པས་སྤྱོད་པས་བསྡུས་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་བསྙད་དེ། གཞན་གྱི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པ་མེད་པར་མི་འབྱུང་ངོ་།    །དེ་ལྟར་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་སེམས་ཅན་མགུ་
བར་བྱ་བ་ལྷུར་ལེན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐལ་བ་མཚུངས་པ་དང་ཕྲད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་གི་སྤྱོད་དང་མཚུངས་པར་གང་སྤྱོད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞན་གང་དག་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་
དེ་དང་སྐལ་བ་འདྲ་བས་ན་མཚུངས་པ་སྟེ། དེའི་དངོས་པོ་ནི་མཚུངས་པ་ཉིད་དོ། །སེམས་ཅན་གང་དག་བདག་དང་མཚུངས་པར་གྱུར་པ་སྤྱོད་པ་མཐུན་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་དང་བདག་ཕྲད་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ། །ཕྲད་པ་ནི་ལྷན་ཅིག་འགྲོགས་པ་སྟེ། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་གཅིག་
ཏུ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་གི་བར་དུ་སྙམ་པ་ལ། རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐལ་བ་འདྲ་བ་དང་འགྲོགས་པས་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་མོས་པས་སྤྱོད་

117-1-216a

པས་བསྡུས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ།    །ད་ནི་སྤྱོད་པ་མཚུངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་མཐུན་པར་བྱ་བ་གོམས་པར་བྱས་ནས། བདག་ལ་ཕན་པར་འདོད་པའི་གྲོགས་པོ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མཉེས་པར་བྱ་བ་སྟོན་
ཏེ། གང་དག་ལ་ཞེའམ་བདག་ལ་སྐྱབས་འབྱུང་བ་ནི་གྲོགས་པོ་རྣམས་སོ། །བདག་ལ་ཕན་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དག་སྟེ། བདག་འཁོར་བ་ན་འཁོར་བའི་ཚེ་མཆོག་ཏུ་ཕན་འདོགས་པར་འདོད་པ་མཆོག་ཏུ་བྱམས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཀུན་དུ་བཟང་
པོའི་ལུང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྦྱིན་པ་དེ་དག་དང་ཕྲད་པར་གྱུར་ཅིག །ཕྱིར་ཞིང་འགྲོགས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཅི་རེས་འགའ་ཞིག་གམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྟེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་
ཀྱི་བར་དུའོ། །དེ་ལྟར་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ལ་བདག་གིས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྙམ་པ་ལ། ནམས་ཀྱང་ཡིད་མི་དབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་རྣམས་ཀྱིས་དེའི་ལུང་དང་འགལ་བར་མི་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ལན་འགའ་ཡང་དེ་དག་ཡིད་འབྱུང་བར་མི་བྱའི། །
ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པས་ཀུན་དུ་མཉེས་པར་བྱའོ། །འདིས་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མཉེས་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་མོས་པས་སྤྱོད་པས་བསྡུས་པའི་ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ།    །དེ་ལྟར་གོ་ཆ་བགོས་པ་སྐལ་བ་འདྲ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་མཉེས་པར་བྱ་བ་ལྷུར་ལེན་པས་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་མཉེས་པར་བྱ་བས་སངས་རྒྱས་སུ་བལྟ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མངོན་སུམ་རྟག་ཏུ་བདག་གིས་རྒྱལ་བ་བལྟ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མངོན་
སུམ་ནི་མངོན་སུམ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྒྱལ་བ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཅི་བར་འགའ་འམ་སྙམ་པ་ལ་རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུའོ། །ཅི་རྒྱལ་བ་ཉག་གཅིག་གམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་སྲས་ཀྱིས་བསྐོར་བའི་མགོན་པོ་རྣམས། །

117-1-216b

ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །བདག་དང་གཞན་མངོན་པར་རྟོགས་ནས་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་གཉིད་དང་བྲལ་ཏེ་བདག་ཉིད་སངས་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་སྲས་ནི་བུ་རྣམས་ཏེ། ཆོས་མ་ནོར་བར་བསྟན་པ་ལས་སྐྱེས་ཤིང་བྱུང་བས་སྲས་རྣམས་སོ། །སངས་རྒྱས་
ཀྱི་སྲས་དེ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་ཀུན་ནས་བསྐོར་བ་དེ་རྟག་ཏུ་བལྟ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་མཐོང་ནས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྙམ་པ་ལ། དེ་དག་ལ་ཡང་མཆོད་པ་རྒྱ་ཆེར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་བཅས་པ་དེ་དག་ལ་མཆོད་
པ་བྱ་བ་ནི་ཡོ་བྱད་ཁྱད་པར་ཅན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྤེལ་ཏེ། རྣམ་པར་བཀོད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མེ་ཏོག་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་བླ་ན་ཡོད་པའམ་བླ་ན་མེད་པ་དག་གིས་མཆོད་ཅིང་རྗེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཅི་འདྲ་སྙམ་པ་ལ། རྒྱ་ཆེར་ཞེས་བྱ་བར་གསུངས་ཏེ། དངོས་པོ་དང་བསམ་པས་
མཐར་ཐུག་པ་མེད་པར་བྱ་བའོ། །དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་གི་བར་དུ་སྙམ་པ་ལ། མ་འོངས་བསྐལ་པ་ཀུན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ད་ལྟ་དང་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འོངས་པ་མ་ཡིན་པས་ན་མ་འོངས་པ་སྟེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དུས་ཀྱི་རྒྱུན་མི་
ཐུང་བས་ན་བསྐལ་པ་སྟེ། མ་འོངས་པའི་བསྐལ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་མཆོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །མི་སྐྱོ་བར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཆོག་ཏུ་དགའ་བའོ། །སངས་རྒྱས་ལ་བལྟ་བ་དང་མཆོད་པ་བསྟན་པ་འདིས་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པས་བསྡུས་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་
ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏེ། སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ།    །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་མཐོང་ཞིང་མཆོད་ནས་གཞན་ཅི་ཞིག་བྱ་སྙམ་པ་ལ། རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྒྱལ་བ་རྣམས་
ཀྱི་དམ་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ནི་དམ་པའི་ཆོས་སོ། །ཡང་ན་དེ་ནི་དམ་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཆོས་ཀྱང་ཡིན་པས་དམ་པའི་ཆོས་སོ། །འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་བརྗེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཚིག་དང་དོན་འཛིན་ཅིང་རང་གི་སེམས་ལ་མངོན་དུ་འཇོག་སྟེ། སངས་རྒྱས་

117-1-217a

བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་དམ་པའི་ཆོས་ལུང་དང་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་འཛིན་ཅིང་། མ་འོངས་བསྐལ་པ་ཀུན་དུ་སྤྱད་པར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཅི་དམ་པའི་ཆོས་གཟུང་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་
སྟོན་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྟེ། དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ནི་ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་བཤད་པ་སྟེ། སེར་སྣའི་དྲི་མ་དང་
དྲལ་བའི་སེམས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དག་ཏུ་ཡང་སོང་ནས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཅི་རིགས་པར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅི་དེ་ཙམ་ཞིག་བྱ་བར་ཟད་དམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་
སྦྱངས་པ་ཡང་། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བཟང་པོ་ནི་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོའོ། །དེ་སྤྱོད་པ་ནི་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའོ། །ཡང་ན་དེ་ནི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་ཡང་ཡིན་ལ་བཟང་པོ་ཡང་ཡིན་པས་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའོ། །དེ་དག་རྣམ་པར་སྦྱང་བ་ཞེས་བྱ་བ་
ལ་ཀུན་དུ་སྦྱང་བ་ནི་རྣམ་པར་སྦྱང་བའོ། །ཡང་ན་སྔར་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ཙམ་གྱིས་སེམས་ལ་གཏད་དེ་རྒྱས་པར་བྱས་ནས་ཕྱིས་སྒོམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་མཐར་ཐུག་པར་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པར་སྦྱངས་པའོ། །དེ་ལྟར་དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྟོན་པ་དང་། བཟང་
པོ་སྤྱོད་པ་སྤྱོད་པ་ན་ཅི་ཞིག་བྱ་སྙམ་པ་ལ། མ་འོངས་བསྐལ་པ་ཀུན་དུ་སྤྱད་པར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདིས་ནི་སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྟོབས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཕྱོགས་མོས་པས་སྤྱོད་པས་བསྡུས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་
ཏོ།    །དེ་ལྟར་དགེ་བའི་ལས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསགས་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་འཁོར་བ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདིར་འབྱུང་བར་སྲིད་པ་སྟེ་འཁོར་བའོ། །དེ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིན་ལ་སྲིད་པ་ཡང་ཡིན་

117-1-217b

པས་སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་དེ། ཁམས་གསུམ་མཐའ་དག་གིས་བསྡུས་པའི་འགྲོ་བ་རྣམས་སོ། །ལས་ཀྱི་དབང་ངམ་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་དག་ཏུ་འཁོར་ཞིང་སྐྱེ་བ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པར་མྱོང་བ་ན། ཡོན་ཏན་ཀུན་གྱི་མི་ཟད་མཛོད་དུ་གྱུར། །ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་མ་དང་སྦྱར་རོ། །བསོད་
ནམས་ཡེ་ཤེས་དག་ནི་མི་ཟད་རྙེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། གོམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་སོ། །ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཏེ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་དེ་དག་གི་མི་ཟད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མི་གཏུགས་པའོ། །རྙེད་པ་ནི་ཐོབ་པ་སྟེ་རབ་ཏུ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེ་
ལྟར་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་ཐབས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་མི་ཟད་པ་རྙེད་དེ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་མ་ལུས་པ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཟད་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་བར་བཞེད་ནས། 
ཤེས་རབ་ཐབས་དང་ཏིང་འཛིན་རྣམ་ཐར་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་བོ། །བསམ་པའི་དོན་བསྒྲིམས་མི་དགོས་པར་ཐོབ་པར་བྱེད་པས་ཐབས་སོ། །དམིགས་པ་ལ་སེམས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །སྒྲིབ་
པ་རྣམས་ལས་སེམས་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཐར་བར་བྱེད་པས་རྣམ་པར་ཐར་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་དག་དང་། བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྲས་མཐའ་དག་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་རྨད་དུ་བྱུང་བ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་མི་ཟད་མཛོད་དུ་གྱུར་
ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མི་ཟད་མཛོད་དུ་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཛོད་ཟད་མི་ཤེས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །སངས་རྒྱས་ནི་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་བཞུགས་པའི་རྒྱུན་གྱིས་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་ཟད་པ་ཡང་ཡིན་ལ། དེའི་རྒྱུད་ལ་མངའ་བའི་ཡོན་ཏན་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་
པ་ལ་སོགས་པའི་སྣོད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཛོད་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་སངས་རྒྱས་ནི་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་ཐུན་མོང་ངམ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཟད་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྣོད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཛོད་དེ། གཉི་གའི་དཔེ་ཡང་ནམ་མཁའོ། །ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། ཟད་མི་ཤེས་པ་

117-1-218a

འདིས་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པས་བསྡུས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ།    །དེ་ལྟར་ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་། བཤད་མ་ཐག་པ་མོས་པས་སྤྱོད་པས་བསྡུས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གོམས་པར་བྱས་པས་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་བཟུང་
བ་བསྟན་ནས། ད་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པའི་ས་ལ་འཇུག་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་བརྒྱད་དོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བལྟ་བ་ལ་འཇུག་པ་ནི། རྡུལ་གཅིག་སྟེང་ན་རྡུལ་སྙེད་ཞིང་རྣམས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྡུལ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་
བ་གཅིག་ལ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཤིན་ཏུ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་བལྟ་བའོ། །ཅི་དེ་འབའ་ཞིག་གམ་སྙམ་པ་ལ། དེ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ཡང་། ཞིང་དེར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སངས་རྒྱས་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་
ཞིང་དེ་དག་སོ་སོ་ལ་ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོན་ཏན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་གྲངས་མེད་པ་དག་བལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཅིང་བལྟ་བར་བགྱི། །ཞེས་འོག་ནས་འབྱུང་བ་འདི་དང་སྦྱར་རོ། །ཅི་སངས་རྒྱས་ཉག་གཅིག་བལྟ་བར་བྱ་བའམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ནོ། །འོ་
ན་ཅི་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་སྲས་ཀྱི་དབུས་ན་བཞུགས་པ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་དབུས་ན་བཞུགས་པ་མ་བརྡོས་ཤིང་ཕན་ཚུན་གནོད་པར་མི་གནས་པར་བཞུགས་པ་བར་མཚམས་ཡོད་པར་
བཞུགས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་བལྟ་བར་བྱའོ། །ནམ་ཞིག་དེ་ལྟར་བལྟ་བར་འདོད་ཅེ་ན། བྱང་ཆུབ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་སྟེ། ས་རྣམས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་
གོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་གཅིག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་སྙེད་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་བཅས་པ་དེ་སྙེད་ཇི་ལྟར་རུང་སྟེ། ཐ་མལ་པར་གནས་པའི་བློས་ནི་ཐམས་ཅད་པས་ཕྲ་བའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བགྲང་

117-1-218b

བ་ལས་འདས་པའི་ཞིང་རྣམས་དང་། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡིད་མི་ཆེས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བསྒོམས་པའི་སྟོབས་གོམས་པར་མ་བྱས་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་མ་རྟོགས་པ་རྣམས་ནི་ཡིད་མི་
ཆེས་པ་བདེན་ནོ། །རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་མོས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པ་རྒྱུའི་སྟོབས་ཅན་དག་ནི་ཡིད་ཆེས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྨི་ལམ་ན་ཁང་བུ་དོག་པ་ན་གནས་པའི་གླང་པོ་ཆེའི་ཁྱུ་དང་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་འདུས་པ་དང་། ནགས་ཚལ་ཐིབས་པོ་དང་། ཀླུང་དང་། 
མཚེའུ་དང་། ལྟེང་ཀ་བཀོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མཐོང་ངོ་། །མང་པོ་གྲངས་མེད་པ་དེ་སྙེད་ཅིག་དེ་ན་གནས་པར་ཡང་མི་རུང་ན་དེའི་ཚེ་དེ་དག་ཀྱང་དམིགས་པ་ལ་སད་པའི་དུས་ན་ཡང་དྲན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བསམ་གཏན་པ་རྣལ་འབྱོར་ཅན་གྱི་དབང་ཕྱུག་རྣམས་ཀྱི་གནས་ནི་བསམ་
གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པའི་སེམས་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་དེ་བསྟན་བཅོས་དང་མདོ་དག་ལས་མང་དུ་དཔྱད་ཟིན་ཏོ། །འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་མཐོང་སྟེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་རྔ་བརྡུངས་པ་ལས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་འཇུག་པ་དང་འབྱུང་
བ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་ལྟ་བུའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། སྐར་མ་རབ་རིབ་མར་མེ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་འདི་ནི་མཁས་པ་རྣམས་
ཀྱིས་རིགས་པ་དང་ལུང་དག་གིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་འདི་ལ་ཐེ་ཚོམ་ནི་མི་བྱའོ། །ཡང་ན་རྣལ་འབྱོར་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ཇི་ཙམ་དུ་འདོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ཙམ་དུ་རྒྱས་པར་བྱེད་དོ། །ད་ནི། དེ་ལྟར་ཕྱོགས་རྣམས་མ་ལུས་ཐམས་ཅད་དུ། །
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྒོམ་པ་རྒྱས་པར་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་ཚུལ་དུའོ། །མ་ལུས་ཕྱོགས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་མ་ལུས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རེ་རེའི་སྟེང་དུ་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་ལ་མོས་པ་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་

117-1-219a

ཕྱོགས་ལ་ཁྱབ་པར་བསྟན་ནས་དུས་ལ་ཁྱབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱིས་པའི་ལམ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བྱིས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་མཐོང་བ་དག་སྟེ། དགེ་བའི་ལས་ལ་ནན་གྱིས་གཟུད་དགོས་པས་བྱིས་པ་དག་གོ། །དེ་དག་གི་ལམ་སྟེ་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་
པའི་རྒྱུན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སོ། །དེ་ཉིད་ན་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་དུས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡོད་ཀྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེར་གཏོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་ཞིང་དང་བསྐལ་པར་སྤྱོད་པས་བསྡུས་པ་རྣམས་ལ་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱོར་རོ། །
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམས་ནི་རང་གི་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་སྣང་བས་མུན་པ་མུན་ནག་མ་ལུས་པར་བསལ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཉི་མ་རྟག་ཏུ་ཤར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་རྟག་པར་སད་པས་དུས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་མེད་དོ། །གཟའ་དང་སྐར་
མའི་ཚོགས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཉིན་མཚན་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དུས་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བལྟ་བ་ལ་འཇུག་པ་འདིས་ནི་ཐོག་མར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་ན་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང་སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་པ་ལ་སོགས་
པའི་སྦྱིན་པས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པའི་སས་བསྡུས་པའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྟན་ཏོ།    །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བལྟ་བ་ལ་འཇུག་པར་བརྗོད་ནས། ད་ནི། གསུང་གཅིག་ཡན་ལག་རྒྱ་མཚོའི་སྐད་རྣམས་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་
ལ་འཇུག་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་གསུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་མེ་ལོང་གཅིག་ཤར་བ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབྱངས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་ཅིག་ཅར་དུ་དམིགས་པས་སེམས་ཅན་དུ་མའི་དྲི་བའི་དོན་གྱི་ཡུལ་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པ་ཐ་དད་པ་དག་རྟག་ཏུ་དྲིས་ཀྱང་བརྗོད་པ་མེད་ཅིང་འབད་མི་དགོས་
པར་འདྲི་བ་ཐམས་ཅད་ལུང་སྟོན་པ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བོ་མཐའ་ཡས་པའི་ཡིད་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུར་འཇུག་པར་བྱ་ཞིང་

117-1-219b

ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་ས་དྲི་མ་མེད་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པར་འདོད་པའི་དངོས་པོ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་བསྟན་ཏོ།    །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ལ་འཇུག་པ་བརྗོད་ནས། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་
བ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གསུང་དབྱངས་ཟད་མི་ཤེས་པ་དེ་དག་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དབྱངས་ནི་གང་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོས་བརྗོད་པར་བྱ་བར་མི་རྟོག་པས་ང་རོ་ཙམ་དུ་ཟད་པ་སྟེ། ཅ་ཅོའི་སྒྲ་བཞིན་ནོ། །དབྱངས་དེ་ལ་
མོས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གསུང་གྲངས་མེད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གསུང་དབྱངས་ཞེས་བསྟན་ཏེ། གསུང་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོའོ། །ཟད་མི་ཤེས་པ་དེ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཇི་སྙེད་པ་དག་ལའོ། །དུས་གསུམ་གཤེགས་པའི་རྒྱལ་བ་ཐམས་
ཅད་ཀྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གསུམ་པོ་དག་ཏུ་གཤེགས་ཤིང་རྣམ་པར་བཞུགས་པས་ན་དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་དག་སྟེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིན་ལ་དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་ཡང་ཡིན་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །དུས་གསུམ་སྨོས་པས་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཏེ་མ་ལུས་པ་ལ་འཇུག་པ་
བསྟན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་སྨོས་པས་ནི་བར་ཆད་མེད་པར་འཇུག་པ་བསྟན་ཏོ། །འདི་སྐད་དུ་གསུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གཅིག་གིས་བསྡུས་པ་སྐད་ཅི་ཁྱད་པར་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་གིས་ཕྱོགས་དང་དུས་ཐམས་ཅད་ན་རྣམ་པར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་
རྣམས་ཀྱི་ཆོས་གདུལ་བྱའི་བསམ་པ་ཐ་དད་པས་སོ་སོར་ཐ་དད་པར་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཁོར་ལོའི་ཚུལ་རྣམས་རབ་ཏུ་སྐོར་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འཁོར་ལོའི་ཚུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོའོ། །གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་
ལ་གྲོལ་བས་འཁོར་ལོ་སྟེ། དེ་དག་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྟོན་པའོ། །ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་དེ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་རང་གི་བློའི་སྟོབས་ཀྱིས་བདག་ཉིད་འཇུག་པར་བྱ་སྟེ། བཟང་པོ་སྤྱོད་པས་སྒྲུབ་པའི་ནན་ཏན་གྱིས་ཐོབ་པའི་ཤེས་རབ་ཕུལ་དུ་

117-1-220a

བྱུང་བ་འདིས་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་འཇུག་པ་དེས་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་བསྟན་པ་རྟག་པའི་འོད་ཀྱི་སྣང་བས་བདག་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་སེལ་བའི་ཕྱིར་ས་འོད་བྱེད་པ་ཡང་བསྟན་
ལ། སེམས་ཅན་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་དང་དུ་ལེན་པའི་ཕྱིར་དོན་གྱིས་ན་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་བསྟན་ཏོ།    །དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་འཇུག་པ་བསྟན་ནས། བསྐལ་པ་ལ་འཇུག་པ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། མ་འོངས་བསྐལ་པ་ཐམས་ཅད་འཇུག་པར་ཡང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གཅིག་ལ་མ་འོངས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་བསྐལ་པ་ཐམས་ཅད་འཇུག་པར་བྱ་ཞིང་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པར་བྱའོ། །བསྐལ་པ་སྨོས་པས་ནི་དུས་དེར་གཏོགས་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་སྲས་དང་ཉན་ཐོས་
ལ་སོགས་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱིས་བསྐོར་བ་ཐམས་ཅད་དང་། འགྲོ་བར་གཏོགས་པ་དུས་ལ་སོགས་པ་བྱེ་བྲག་དུ་མས་ཐ་དད་པ་ཇི་ལྟར་གནས་པའི་སྲོག་ཆགས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ཏེ། དངོས་པོ་དེ་བཞིན་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་མ་འོངས་པའི་བསྐལ་པ་ཐམས་
ཅད་འཇུག་པར་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྐད་ཅིག་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་མོས་པའི་སྒོ་ནས་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་བསྐལ་པ་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་འཇུག་པར་བྱ་ཞིང་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གང་ཡང་དུས་གསུམ་བསྐལ་པ་ཚད་དེ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
པ་གསུངས་སོ། །འདིས་ནི་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་བསྐལ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པ་སྟེ་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་བྱེ་བྲག་འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་
རྟོགས་པའི་འོད་འཕྲོ་བ་ཐོབ་པས་ས་འོད་འཕྲོ་ཅན་ཡང་བསྟན་ཏོ།    །དེ་ལྟར་བསྐལ་པ་ལ་འཇུག་པ་བརྗོད་ནས། སངས་རྒྱས་བལྟ་བ་དང་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་མི་ཡི་སེང་གེ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདས་པ་དང་མ་འོངས་

117-1-220b

པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ན་གཤེགས་པའི་མིའི་སེང་གེ་སྟེ། མིའི་གཙོ་བོ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ཆུད་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདག་གིས་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་བལྟ་བར་བྱ་ཞིང་། དེ་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་
བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་ཡང་འཇུག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་སྙམ་པ་ལ། སྒྱུ་མར་གྱུར་པའི་རྣམ་ཐར་སྟོབས་ཀྱིས་འཇུག །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །སྒྱུ་མར་གྱུར་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ལ་གནས་པ་དེ་དག་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་གཟིགས་པས་ཇི་ལྟར་མོས་པ་བཞིན་
དུ་ལུས་རྣམ་པར་གནས་པས་འགྲུབ་པོ། །སངས་རྒྱས་བལྟ་བ་དང་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་བརྗོད་པ་དེས་ནི་བདུད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ཐུབ་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་དཀའ་བ་ལ་འཇུག་པར་བསྟན་ལ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཐོབ་པར་བསམ་
གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་བསྟན་ཏོ།    །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་བལྟ་བ་དང་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་བརྗོད་ནས། ད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བཀོད་པ་བསྒྲུབ་པ་ལ་འཇུག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཡང་དུས་གསུམ་དག་གི་ཞིང་བཀོད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དུས་
གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཞིང་རྣམས་ཀྱི་བཀོད་པ་རྒྱན་གྱི་ཁྱད་པར་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་སྣ་ཚོགས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་གཅིག་ལ་མོས་པའི་ཤེས་པས་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའོ། །རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་ཇི་ལྟ་བ་
དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་བཅུའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རེ་རེ་ལ་ཡང་བར་མེད་པར་མོས་པས་ཁྱབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་མ་ལུས་ཕྱོགས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞིང་བཀོད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་
འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཏོས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ཐ་གྲུ་ཆེ་བ་གྲངས་ཀྱིས་མཐའ་ཡས་པ། དུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་རྡུལ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་གཅིག་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆེ་བ་ཉིད་བསྟན་པ་

117-1-221a

འདིས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་གྱུར་པས་ས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཡང་བསྟན་ཏོ།    །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བཀོད་པ་སྒྲུབ་པ་ལ་འཇུག་པ་བརྗོད་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དྲུང་དུ་འགྲོ་བ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་
བའི་ཕྱིར། གང་ཡང་མ་བྱོན་འཇིག་རྟེན་སྒྲོན་མ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མ་བྱོན་པ་ནི་མ་བྱོན་པ་སྟེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །འོད་ཟེར་རབ་ཏུ་འགྱེད་པས་ཕྱི་ནང་དུ་བཅས་པའི་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་ཆེན་པོ་སེལ་བའི་ཕྱིར་དང་། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་
པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་རྣམ་པ་གཉི་གའི་ཡང་སྒྲོན་མ་དང་འདྲ་བས་སྒྲོན་མ་དག་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་སོ། །མ་བྱོན་པ་དེ་དག་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་དུས་དང་། བླ་ན་
མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་དུས་ཏེ། འདུལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་དག་གི་ནང་དུ་སྤྲུལ་པས་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་དུས་དང་། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་དང་། ཐབས་གཅིག་ཏུ་ཐེག་པའི་ཆོས་བླ་ན་མེད་པ་
འཕེལ་བའི་གཏམ་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་དུས་དང་། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཡིན་ཡང་དེས་འདུལ་བའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་དབང་གིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་པའི་དུས་མ་བྱོན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དྲུང་དུ་
ཅིག་ཅར་དུ་མཆིའོ། །དེར་འགྲོ་བས་ནི་དེའི་དུས་ན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པས་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དྲུང་དུ་འགྲོ་བ་འདི་ནི་འཇུག་པ་བརྒྱད་པའོ། །འདིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རིང་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ས་རིང་
དུ་སོང་བ་བསྟན་ལ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པས་གཅིག་ན་གནས་ཀྱང་ཐབས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་ལུས་ཅིག་ཅར་དུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཡང་བསྟན་ཏོ།    །དེ་ལྟར་འཇུག་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་བརྗོད་ནས། ད་ནི་དེ་ལྟར་ལམ་ལ་ཞུགས་པའི་

117-1-221b

ཡོན་ཏན་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པའི་ཕྱིར་དང་དེས་ཟིལ་གྱི་ནོན་པའི་ཕྱིར། ཀུན་དུ་མྱུར་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོབས་རྣམས་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྟོབས་རྣམ་པ་བཅུ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་འབྱོར་
བ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་ཏེ་སེམས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་ལ་དབང་འབྱོར་བའོ། །འགྲོ་བ་དེ་ཡང་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ལ་རིང་བ་དང་། མྱུར་དུ་འགྲོ་བ་སྟེ། རྩིག་པ་ལ་ཡང་ཐད་ཀར་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་མྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གང་དུ་འདོད་པ་
དང་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་བར་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཐགས་ཐོགས་མེད་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐེག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་སྟེ། ས་བཅུ་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་
ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ནི་མདོ་སྡེ་དང་འདུལ་བ་དང་ཆོས་མངོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དང་དེ་ལ་རག་ལས་པ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་བསྒྲུབ་པ་དང་། དེས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་བཞིའོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ནི་བདེན་པ་བཞི་དང་། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་
ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཙམ་དང་། དེས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་རོ། །དེའི་སྟོབས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་སྒོ་ཡི་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ་གདུལ་བྱ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་
ཅད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལུང་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཀུན་དུ་ཡོན་ཏན་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་རྣམས་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའོ། །དེའི་སྟོབས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་དང་། དེས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་
པར་ནུས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གྲངས་མེད་པ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཀུན་དུ་ཁྱབ་པ་བྱམས་པ་དག་གི་སྟོབས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱམས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་

117-1-222a

ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བསྒྲུབ་པའི་བསམ་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་ལ་རྣམ་པར་འཚེ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པའོ། །ཀུན་དུ་ཁྱབ་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་
ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་དུ་དགེ་བའི་བསོད་ནམས་སྟོབས་རྣམས་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བསོད་ནམས་ནི་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་སེམས་པ་སྟེ་གཙང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་སྟོབས་ནི་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་དང་། དེས་ཟིལ་གྱིས་
གནོན་ནུས་པའོ། །ཀུན་དུ་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བ་དང་དངོས་གཞི་དང་མཇུག་ལ་སོགས་པ་དང་། ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་རྣམ་པས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཆགས་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་ཡེ་ཤེས་སྟོབས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡེ་ཤེས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྲོས་པ་
ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ཡང་ཆོས་བདག་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེའི་སྟོབས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ལུས་པར་སེལ་བའོ། །དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་འགའ་ཞིག་ལ་ཆགས་ཀྱང་སྲིད་སྙམ་པ་ལ། བྱེ་བྲག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆགས་པ་མེད་པར་གྱུར་པའི་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཐམས་
ཅད་དུ་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པ་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཤེས་རབ་ཐབས་དང་ཏིང་འཛིན་སྟོབས་དག་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤེས་རབ་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་
སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པས་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་གང་གི་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་དུ་ཐོགས་པ་མེད་པར་ནུས་པའོ། །ཐབས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཉིད་དོ། །འདོད་པའི་དོན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཁྱད་
པར་གྱིས་མཚན་ཉིད་འགའ་ཞིག་ལ་ཐབས་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་སྟོབས་ནི་སྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །ཏིང་འཛིན་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་སྟེ། འདོད་པ་ལ་དམིགས་ཤིང་སེམས་གཞན་དུ་མི་འཕོའོ། །དེའི་སྟོབས་ནི་དངོས་པོ་མཐའ་ཡས་པ་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་

117-1-222b

ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་ཡོན་ཏན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་མི་ཆོམས་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་སྟོབས་སོ། །སྟོབས་བཅུ་པོ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བའི་ས་བསྟན་ཏོ། །དོན་གྱིས་ན་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་བསྟན་ཏེ། 
སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་དེ་ལྟ་བུའི་དོན་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ།    །དེ་ལྟར་སྟོབས་རྣམ་པ་བཅུ་བརྗོད་ནས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤང་བ་བསྟན་པས་འགྲུབ་པ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། ལས་ཀྱི་སྟོབས་རྣམས་ཡོངས་སུ་དག་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ལས་ཀྱི་སྟོབས་ནི་ལས་ཀྱི་སྟོབས་ཏེ་ཆེན་པོ་
ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་ངེས་པའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པ་ནི་ངན་སོང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་སྤོང་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ལུས་དང་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་སྟོབས་ནི་ཆེན་པོ་དང་འབྲིང་པོའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ཀུན་དུ་འཇོམས་
པར་བྱེད་པ་ནི་ཀུན་དུ་མི་སྤྱོད་པ་དང་དེའི་བག་ཆགས་ཀྱང་གཅོད་པའོ། །བདུད་རྣམས་ནི་ཕུང་པོ་དང་། འཆི་བ་དག་དང་། ལྷའི་བུ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དེ་ལ་དམིགས་པའི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང་། ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་གནས་པའི་ཕྱིར་སྟོབས་མེད་
པར་བྱེད་པ་སྟེ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའོ། །འཆི་བ་དག་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་སྟོབས་དང་ཐབས་ཀྱིས་ཟིན་པས་ཚེ་བཏང་ནས་ཀྱང་ཡང་ཇི་སྲིད་འདོད་ཀྱི་བར་དུ་གནས་པས་བྱིན་གྱིས་རློབ་པས་སྟོབས་མེད་པར་བྱེད་པ་སྟེ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའོ། །ལྷའི་བུའི་བདུད་སྟོབས་དང་བཅས་པ་ནི་བྱམས་
པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཕམ་པར་བྱས་ཏེ་སྟོབས་མེད་པར་བྱེད་པའོ། །རྣམ་པ་འདིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པས་བསྡུས་པའི་སྟོབས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤོང་པའི་སྒོ་ནས་གཉེན་པོའི་མཚན་
ཉིད་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མཐའ་དག་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་བླ་ན་མེད་པ་རྙེད་པའི་སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་བདེ་བར་གཤེགས་པས་བློ་གྲོས་ལེགས་པའོ་ཞེས་ཀུན་ནས་བསྔགས་པར་འོས་པར་ཡོད་པའི་

117-1-223a

ཕྱིར་ས་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱང་བསྟན་ཏོ།    །ད་ནི་དེ་ལྟར་བསྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པའི་རང་གི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཞིང་རྣམས་རྒྱ་མཚོ་རྣམ་པར་དག་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ལས་རྣམ་པ་བརྒྱད་གསུངས་སོ། །ཞིང་གི་ཁྱད་
པར་སྔ་མ་གང་དག་རང་གི་མོས་པའི་ཤེས་པ་མི་གསལ་བའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱིས་རང་གི་སེམས་ཀྱི་མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་གཟུགས་བརྙན་གྱི་ཚུལ་དུ་བཀོད་པ་དེ་དག་དང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་བརྙེས་པ་དེ་ཉིད་ལ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། རང་དང་གཞན་གྱི་
བདག་ཉིད་དག་ལ་རང་གི་རྒྱུད་ཉིད་ཀྱི་དབང་གིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དགེ་བའི་སྲོག་མི་ཟད་པར་བྱེད་པ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འབྲུ་རྣམས་འཁྲུངས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ང་རྒྱལ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་
ཡོན་ཏན་གྱིས་འབྱོར་པ། སྙིང་རྗེ་དང་བྱམས་པའི་ཟེར་གྱིས་བརླན་པ། ཉོན་མོངས་པའི་སྡོང་དུམ་དང་། བ་ཚ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་མེད་པ་དག་གོ། །དེ་ལྟར་ན་བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མྱུ་གུ་འཁྲུངས་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྟེ། འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཞིང་བཞིན་ནོ། །
རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པའི་ཡོ་བྱད་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྣ་ཚོགས་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་རིན་ཆེ་བ་དང་སྲིད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་རྒྱ་མཚོའོ། །གང་ན་འཇིག་རྟེན་མཐའ་དག་གི་མིག་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྣ་
ཚོགས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་སྟོན་པའི་སངས་རྒྱས་སྲས་དང་བཅས་པ་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་དང་། སྐྱེད་མོས་ཚལ་དང་། གཞལ་མེད་ཁང་དང་རྒྱན་དང་། ན་བཟའ་ལ་སོགས་པ་ཡོ་བྱད་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལྷ་དང་མི་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྒྱན་པ། འཇིག་རྟེན་མཐའ་དག་ལས་
འདས་པའི་སྐུས་འདུལ་བའི་མོས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་བཞུགས་པ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་ན། མདོ་སྡེ་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་སྟོན་པས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པར་མྱོང་བར་གྱུར་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཆུའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་མཉམ་པ་དེ་དག་

117-1-223b

རང་གི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་སྟེ། འདི་ནི་ཞིང་རྒྱ་མཚོ་རྣམ་པར་དག་བྱེད་པའོ། །སེམས་ཅན་རྒྱ་མཚོ་དག་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཁོར་བ་ལ་ཆགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཏེ། དེ་དག་བགྲང་བ་ལས་ཤིན་དུ་འདས་པ་ནི་རྒྱ་མཚོའོ། །དུས་ཇི་ལྟ་བ་དང་བསྐལ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་
དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བའི་མན་ངག་གིས་ཉོན་མོངས་པའི་འཆིང་བ་ཤིན་དུ་མི་བཟད་པ་དམ་པོ་གཅོད་པ་ནི་དེ་དག་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །རང་གི་བདག་ཉིད་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྒྱུད་ལ་མངའ་བ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་
ལ་སོགས་པ་གྲངས་མེད་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཟབ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་མཐུ་ཆེ་བ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མ་ལུས་པ་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་མཆོག་ཏུ་མཐར་ཕྱིན་པ་སྟེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་གྲངས་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་གི་རྒྱ་མཚོ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རེ་རེའི་རྒྱུད་ལ་མངའ་བའི་ཚོགས་སོ། །དེ་དག་མཐོང་བར་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པ་
དང་ལྡན་པ། འོག་མིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ལྷའི་རྒྱལ་པོའི་གནས་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་ཤིན་ཏུ་བཟང་པོ་ན་བཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱ་དཀའ་བ་བརྒྱ་སྟོང་གིས་རྣམ་པར་སྦྱངས་པ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་དང་། མཉམ་པ་ཉིད་དང་། སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་། བྱ་བ་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འཁྲུལ་པ་རྣམ་པ་སྣ་
ཚོགས་དང་བྲལ་བ་དྲི་མ་མེད་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་རྟོག་པའི་དྲ་བ་མ་ལུས་པ་ཟད་པར་མཛད་པ་ན་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུད་ཐ་དད་པ་དང་། སྐད་ཅིག་ཐ་དད་པས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རྒྱ་མཚོའོ་དེ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་དམ་པའི་
ཆོས་མཉན་པ་དང་། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། བསྒོམ་པའི་རིམ་པས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའོ། །སྤྱོད་པ་ནི་མ་ལུས་པ་ལ་མཆོད་པ་དང་། ཕྱག་བྱ་བ་དང་། སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང་། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་། བསྐུལ་བ་དང་། གསོལ་བ་གདབ་པ་དང་། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང་། སེམས་ཅན་མ་

117-1-224a

ལུས་པ་ལ་ཕན་འདོགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་སོགས་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། ས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། ས་དང་པོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསམས་པ་ཙམ་གྱིས་
སྐྲག་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པ་ནི་དངོས་པོ་དང་། དུས་དང་། ཕྱོགས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང་། བསྡུ་བ་དང་། རྒྱས་པར་བྱ་བ་དང་། གཞན་ལ་ཕན་གདགས་པ་དང་། རང་གི་རྒྱུད་རྣམ་པར་སྦྱང་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་རྣམས་སྣོད་དང་། གྲངས་ཀྱི་ཚད་དང་། དུས་དང་། ཡུལ་
རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང་། ཡོ་བྱད་རྣམ་པར་དགོད་པ་སྤྲུལ་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་མཐར་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་མོས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པའོ། །སྨོན་ལམ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཉིད་དོ། །བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་ཐབས་དང་བཅས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པར་འཕྲོ་བ་
ལ་སོགས་པ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་རྣམ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སོ་སོའི་ཁམས་དང་། འགྲོ་བ་དང་། སྐྱེ་གནས་དང་། རིགས་དང་། རྒྱུད་དང་། རུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པས་མང་བའི་ཕྱིར་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནི་དུས་མཐའ་ཡས་པར་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའི་ཤེས་
རབ་དང་། ཐབས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། གཟུངས་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་། བསོད་ནམས་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མཐར་འབྱིན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ནི་གང་དག་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་གཟིགས་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་
ཐུགས་ཀྱིས་ཕན་མ་བཏགས་པ་ལ་ཡང་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་བྱས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཟད་པར་སྲས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བདག་གིར་མཛད་ནས་དེ་བསྒྲལ་པའི་ཕྱིར་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་མནབས་ཏེ། འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་སྡུག་བསྔལ་ཉམ་ང་བ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་དང་ལྡན་པ་བརྒལ་ནས་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་
ཀྱིས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཛད་དེ། མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་མ་ལུས་པར་བསལ་བས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཉི་མ་སའི་ཕུག་མཐའ་དག་གི་སྒྲོན་མ་གཅིག་པུར་གྱུར་པ་ཤར་བས་མ་རིག་པའི་གཉིད་དང་བྲལ་ཏེ་སངས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཉིད་དོ། །དེ་དག་གི་རྒྱུད་ཐ་དད་པ་དང་། དུས་ཐ་

117-1-224b

དད་པས་བགྲང་བ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རྒྱ་མཚོའོ། །མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་ཡུལ་དང་། དུས་དང་དངོས་པོ་དང་། བཀོད་པ་ཁྱད་ཞུགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་རང་བཞིན་གྲངས་མེད་པའི་མཆོད་པའི་སྤྲིན་རྣམས་ཀྱི་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་འཁོར་མཐའ་ཡས་པ་ཁྱབ་པར་བྱས་ཏེ། དེ་རེ་རེ་ལ་ཡང་དུས་མཐའ་ཡས་པ་
ཤིན་ཏུ་བརྗོད་པ་ནི་མཆོད་པའོ། །བསྐལ་པ་རྒྱ་མཚོར་མི་སྐྱོ་སྤྱད་པར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསྐལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་མང་སྟེ། དེ་ལ་བསྐལ་པ་དང་པོ་པ་མིའི་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་རིམ་གྱིས་མིའི་ཚེ་ལོ་བཅུའི་བར་དུ་གྱུར་པ་དེ་ནི་མར་འགྲིབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བར་
གྱི་བསྐལ་པ་གཅིག་གོ། །དེ་ནས་ཡང་ཚེ་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་བར་གྱུར་ལ་འགྲིབ་པའི་རིམ་གྱིས་ཚེ་ལོ་བཅུ་པར་གྱུར་པའི་བར་འདི་ནི་ཡར་སྐྱེ་བ་དང་མར་འགྲིབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བར་གྱི་བསྐལ་པ་གཉིས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཐ་མར་ཡར་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་དང་། དང་པོ་མར་འགྲིབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། 
བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུར་ནི་འཇིག་རྟེན་འཆགས་སོ། །བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུར་ནི་འཆགས་ནས་གནས་སོ། །བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུར་ནི་འཇིག་རྟེན་འཇིག་གོ། །བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུར་ནི་ཞིག་ནས་འདུག་གོ། །བར་གྱི་བསྐལ་པ་དེ་ལྟ་བུ་བརྒྱད་ཅུ་ལ་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གཅིག་གོ། །འདི་ནི་བསྐལ་པ་
ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ་དེ་དག་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་ནི་རྒྱ་མཚོའོ། །གཞན་གྱི་དོན་འབའ་ཞིག་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེར་ཞུགས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་རོ་གཅིག་པ་གཉེན་པོའི་མཆོག་ཐོབ་པ་རྣམས་འགྲོ་བའི་དོན་སྤྱད་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་དུ་མའི་སྐྱེ་མཆེད་འཁོར་བའི་
བཙོན་ར་ན་དུས་རིང་པོར་ཡང་གནས་ཤིང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་ཡང་གནས་པ་ནི་སྤྱད་པའོ། །དེར་ཡང་དེ་ལ་ཕན་གདགས་པའི་བསམ་པ་ལ་ཞུགས་པ་གནོད་པ་མ་བྱས་པའི་དགྲ་བོ་གཞན་དག་གིས་གཙེས་པ་རྣམས་ལག་པ་དང་རྐང་པ་དང་རྣ་བ་དང་སྣ་ལ་སོགས་པ་གཅོད་ཅིང་སྲོག་ལ་
འབེབས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་རྣམས་དང་། ཕྱི་རོལ་གྱི་འཚེ་བ་རྣམ་པ་མཐའ་ཡས་པ་གྲང་བ་དང་རླུང་དང་ཚ་བ་ལ་སོགས་པས་ཡུན་རིང་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་གནོད་པ་དག་གིས་ཀྱང་སྒྱིད་ལུག་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་མི་སྐྱོ་བའོ། །འདི་ནི་ལས་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། དེ་ལྟར་ལས་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་བསོད་

117-1-225a

ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་ནས།    །ད་ནི་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཡང་དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་རྒྱལ་བ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དུས་གསུམ་
ནི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དག་ཅེས་བྱ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་དག་ཉིད་མི་རྟག་པས་འཇོམས་པའི་ཕྱིར་དུས་ཡིན་གྱིས། ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྟར་ཕུང་པོ་ལ་མ་གཏོགས་པའི་དུས་ནི་མེད་དོ། །དེ་དག་ལས་ཀྱང་འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་
གསུམ་དུ་ཐ་དད་དོ། །དེར་གཤེགས་པ་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་བཞུགས་པའོ། །བདུད་བཞི་ལས་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བ་སྟེ་དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པའི་རྒྱལ་བ་དེ་དག་གོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ལ་སྨོན་ལམ་གྱི་བྱེ་བྲག་ནི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པ་བླ་ན་མེད་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་
གྲངས་མེད་པ་གཏིང་དང་ཕ་རོལ་མི་དཔོག་པ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་བྱེ་བྲག་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདག་གིས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་གྲངས་མེད་པ་ཡོངས་སུ་བཟུང་སྟེ། ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་སུ་དག་པས་ཡོངས་སུ་བསྐང་ཞིང་ཡོངས་སུ་ཀུན་ནས་རྫོགས་པར་
བསྒྲུབས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ། རྟོགས་པར་བྱ། མངོན་སུམ་དུ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ།    །དེ་ལྟར་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་བརྗོད་ནས། བསོད་ནམས་དང་
ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཇི་ལྟར་བླངས་པ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྗེས་སུ་སློབ་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ། རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོ་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་
མདོ་གཞན་དག་ལས་འདོད་ཆེན་པ་དང་། འདོད་ཆེན་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་བསྟན་ཏེ། འདོད་ཆེན་པ་ནི་གང་དག་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་མཐར་གྱིས་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་ཞིང་མངོན་

117-1-225b

པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཇི་སྲིད་དུ་བཞུགས་པའོ། །འདོད་ཆེན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་གང་དག་སེམས་ཅན་གཅིག་འཁོར་བ་ལས་མ་གྲོལ་གྱི་བར་དུ་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མི་བྱའི། བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའི་གནས་ཉིད་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་ཅིང་འདུག་གོ། །ཞེས་སྨོན་ལམ་དེ་སྐད་བཏབ་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཀྱང་དམ་བཅས་པ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་མི་རྒྱའོ། །དེ་དག་གི་ནང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་
བཟང་པོ་ནི་ཐུ་བོ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་པས་སྔར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔ་མ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ནི་འཕགས་པ་བྱམས་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྲས་སོ། །གང་གི་མིང་ནི་ཀུན་དུ་བཟང་ཞེས་བྱ། ཞེས་བྱ་བ་ནི། 
གང་གི་མིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐ་དད་པའི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་སུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བཟང་བའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ཞེས་བསྒྲགས་པའོ་མཁས་པ་དེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་
པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་པར་ཉན་པ་དང་ལེན་པ་དང་། འཛིན་པ་དང་། འཆད་པ་དང་། རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་མཁས་པས་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་གི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་ཁྱད་པར་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པ་དག་གིས་མཐུན་པའི་ཡོན་ཏན་གྲུབ་པ་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་འདི་ཡང་མཁས་པ་དེའི་སྤྱོད་པ་དང་མཐུན་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ཞིང་དེའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱ་བར་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཏེ། ཇི་ལྟར་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མཐའ་ཡས་པ་ལྟར་བདག་གི་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཤོག་
ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེ་ལྟར་བྱེ་བྲག་མེད་པ་དེའི་སྤྱོད་པ་དང་མཐུན་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་བརྗོད་ནས། ད་ནི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱང་རྣམ་དག་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ལུས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་གང་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་

117-1-226a

ལ་ལྟོས་ནས་དེ་དང་དེར་དེ་ལྟ་དེ་ལྟ་བུའི་གཟུགས་དེ་སྟོན་པ་དང་། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་རེ་རེ་ལ་ཡང་ལུས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་སྙེད་ཀྱི་བྱེ་བ་བགྲང་དུ་མེད་པ་ཉེ་བར་སྟོན་པ་དང་། ལུས་གཅིག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་རྒྱས་པར་འགེངས་པར་སྟོན་པ་དང་། 
སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞབས་དྲུང་ནས་མ་གཡོས་པར་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་མཐའ་ཡས་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་ནི་ལུས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ངག་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་དབྱངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གཅིག་ལ་སྐད་ཐམས་ཅད་སྟོན་པ་སྟེ། སྒྲ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་གྲངས་མེད་པའི་ཚོགས་
དང་ལྡན་པ་ནི་ངག་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཡིད་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ལ་སྤྱོད་པའི་འཁོར་མ་ལུས་པ་མངོན་སུམ་བྱེད་པ་དང་། ཕྱོགས་བཅུ་མ་ལུས་པ་དང་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དང་ཆོས་སོ་སོ་མཐའ་ཡས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་མངོན་སུམ་
དུ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཡིད་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་རྣམ་པར་དག་པ་འདིས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བས། སྤྱོད་པ་རྣམ་དག་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པ་ཇི་ལྟར་བརྩམས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བསམ་
གཏན་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེ་ལྟར་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཡོངས་སུ་དག་པས་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དམ་ཞེ་ན། ཞིང་རྣམ་པར་དག་པར་ཡང་འགྱུར་བས། ཞིང་རྣམས་ཡོངས་དག་དང་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་
སོ། །དེ་ལ་ལུས་རྣམ་པར་དག་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་སུ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་སྣ་ཚོགས་དམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་། ལྷ་དང་མི་ལས་འདས་པ་དག་སྟོན་པ་དང་། ངག་རྣམ་པར་དག་པས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་
གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་སུ་མན་ངག་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་མཐའ་མེད་པ་སྒྲོགས་པ་དང་། ཡིད་རྣམ་པར་དག་པས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཐ་གྲུ་ཆེ་ཞིང་དབྱིབས་མཉམ་པ། རིན་པོ་ཆེའི་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མས་རྣམ་པར་མཛེས་པར་བྱས་པ། ནགས་ཚལ་དང་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དང་ཁྲི་

117-1-226b

སྟན་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་དུ་མས་ཁྱབ་པར་སྟོན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །འདི་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། དེའི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་མཁས་པ་གསལ་བ་དེའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཅི་འདྲ་བར་གྱུར་པ་ལྟར་བདག་གི་བསྔོ་
བའང་རྣམ་པ་ལྔ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་འདྲ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བདག་ཀྱང་དེ་དང་མཚུངས་པར་ཤོག་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་སྟོན་ཏོ། །བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་དང་ངོ་། །མཚུངས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་མེད་
པར་རོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པ་དང་མཐུན་པ་དང་། དེའི་བསྔོ་བ་དང་མཐུན་པ་བསྟན་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཐུགས་དང་ལྡན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་
པའི་ཕྱིར། ཀུན་ནས་དགེ་བ་བཟང་པོ་སྤྱད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མཛེས་པ་དང་རང་བཞིན་གྱིས་རྒྱུད་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་སྟེ། ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པ་ཀུན་དུ་དགེ་བ་མཆོག་ཏུ་ཡིད་འཕྲོག་པ་མཆོག་ཏུ་མཛེས་པ་དེས་འདིའི་སྐུ་འཇམ་ཞིང་
མདངས་སྡུག་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཚན་འཇམ་དཔལ་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེའི་སྨོན་ལམ་ནི་གང་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། སྤྱོད་པ་རབ་འབྱམས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་དུ་གཞུག་པ་དང་། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་
པ་ལ་དགོད་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་སྟེ་སྨོན་ལམ་བཟང་པོ་དེ་ལྟ་བུ་སྤྱད་པར་བྱའོ། །དུས་ཇི་སྲིད་གཅིག་གི་བར་དུ་སྙམ་པ་ལ། མ་འོངས་བསྐལ་པ་ཀུན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མ་འོངས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་བསྐལ་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཀུན་དུའོ། །དེ་ཡང་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་བྱེ་བྲག་
ཁྱད་ཞུགས་པ་ཐོབ་ནས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་སྐྱོ་བར་ཏེ་ལུས་དང་སེམས་མི་སྐྱོ་བར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཕ་རོལ་མི་དཔོག་པའི་སྨོན་ལམ་དེ་ལྟ་བུ་བརྩམས་ན་འགའ་ཞིག་བར་མ་དོར་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཡང་སྲིད་སྙམ་པ་ལ་བྱེ་བྲག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱ་བ་དེ་ཀུན་མ་ལུས་རྫོགས་པར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ་

117-1-227a

ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་བྱ་བ་དེ་རྫོགས་པར་བྱ་བས་འགྲུབ་པར་བྱའོ། །ཀུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །མ་ལུས་པ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཙམ་ཡང་མ་ལུས་པར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེ་ལྟར་ལས་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་བརྒྱད་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྗེས་སུ་སློབ་པར་ཡོངས་
སུ་བསྔོས་པ་འདིས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏེ། སའི་མཐའི་ཡེ་ཤེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནམ་མཁའ་ལྟར་མཐའ་ཡས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་སུ་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དག་གི་ནང་དུ་ཅི་རིགས་པར་ཆོས་ཆེན་པོའི་ཆུའི་རྒྱུན་གྱི་ཆར་ཅིག་ཅར་འབེབས་
པས་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ཀྱང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ།    །དེ་ལྟར་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ས་བཅུ་རྣམས་སུ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྒྱས་པར་བྱས་ནས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྙེས་ཏེ་སྒྲིབ་པའི་རྒྱུན་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་ཟད་ནས་ས་བཅུ་གཅིག་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཀུན་དུ་འོད་ལ་ཕྱིར་ཞིང་བསོད་
ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་ཅིང་ཟད་མི་ཤེས་པར་མཛད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྤྱོད་པ་དག་ནི་ཚད་ཡོད་མ་གྱུར་ཅིག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཡོངས་
སུ་བསྔོ་བ་རྗེས་སུ་བསྒྲུབ་པས་སྤྱོད་པའི་རླབས་ནི་འདི་ཙམ་ཞིག་གོ། །དུས་ནི་འདི་སྲིད་ཅིག་ཏུའོ། །དོན་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་འདི་ཙམ་ཞིག་གོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཙམ་དག་གོ། །བརྩམས་པ་ནི་འདི་སྙེད་དོ་ཞེས་སྤྱོད་པ་དེ་ཚད་ཡོད་པར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། 
དེ་ལྟར་ན་གྲངས་མེད་པའི་མཐར་ཐུག་པར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྤྱོད་པ་འབའ་ཞིག་དེ་ལྟར་ཤིན་དུ་རྒྱས་སམ་འོན་ཏེ་གཞན་ཡང་སྙམ་པ་ལ། ཡོན་ཏན་དག་ཀྱང་ཚད་གཟུང་མེད་པར་ཤོག །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཡོན་ཏན་རྣམས་ནི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་ཏེ། ཡོན་ཏན་ནི་འདི་སྙེད་
ཅིག་གོ། །དུས་ནི་འདི་སྲིད་ཅིག་ཏུའོ། །འབད་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་འདི་ཙམ་ཞིག་གོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་འདི་ཙམ་ཞིག་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདི་སྙེད་ཅིག་ནི་མཉེས་པར་བྱས་སོ་ཞེས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་

117-1-227b

དཔའ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་མངའ་བའི་ཡོན་ཏན་ཐུན་མོང་བ་དང་། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཚད་ཡོད་པར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཡོན་ཏན་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་མཐའ་ཡས་པ་ཐོབ་པས་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཚད་ལས་འདས་པའོ། །སྤྱོད་པ་ཚད་མེད་པ་ལ་གནས་ནས་ཀྱང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་
སྤྱོད་པ་ཚད་མེད་པ་ལ་གནས་ཏེ་འདུག་ནས་སོ། །དེ་དག་འཕྲུལ་པ་ཐམས་ཅད་འཚལ་བར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་དང་གཞན་ཡང་ཕྱོགས་ཀྱི་མཐས་ཀླས་པ་ཐམས་ཅད་ན་རྣམ་པར་གནས་པ་དག་གི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པའི་ཆེ་བ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་དུ་མ་སྟོན་པ་འཚལ་བར་
བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྦྱར་རོ།    །དེ་ལྟར་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབས་པ་རྗེས་སུ་སློབ་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཐབས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་པར་བྱས་པར་ཕྱོགས་དང་དུས་ཀུན་དུ་ཁྱབ་པ་དེ་ཡང་ཟད་མི་ཤེས་པར་མཛད་པར་བཞེད་ནས། ནམ་མཁའི་མཐར་ཐུག་གྱུར་པ་ཇི་ཙམ་པར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཇི་ཙམ་པར་བདག་གི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐའ་ཡང་དེ་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མཐར་ཐུག་པ་ནི་ངེས་པར་གནས་པ་སྟེ། མཐས་ཀླས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །འདི་སྐད་དུ་ནམ་མཁའ་མུ་མེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་གི་སྨོན་ལམ་
ཡང་མུ་མེད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ནམ་མཁའི་དཔེས་སྨོན་ལམ་རེ་རེའི་ཚད་ཀྱང་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པར་བསྟན་ནས། སེམས་ཅན་མ་ལུས་མཐའ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བས་སེམས་ཅན་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པ་སྟོན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མ་ལུས་པ་གྲངས་ལས་ཤིན་དུ་
འདས་པས་མཐའ་ཐུག་པ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ། དེ་དག་གི་སྨོན་ལམ་དག་གི་མཐའ་ཐུག་པ་མེད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་མཐའ་ཐུག་པ་མེད་པར་བསྟན་ནས་ཇི་ཙམ་ལས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལས་འབྱུང་བ་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པར་སྟོན་སྟེ། འདི་སྐད་དུ་ཇི་ལྟར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་སྐྱེ་བ་གཅིག་
ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་རྣམས་སུ་ལས་འབྱུང་བ་མཐའ་ཐུག་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་འབྱུང་བ་ཡང་མཐར་ཐུག་པར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ལས་འབྱུང་བ་མཐའ་ཐུག་པ་མེད་པར་བཤད་ནས། ཉོན་མོངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མི་

117-1-228a

མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མཐའ་ཐུག་པ་མེད་པར་སྟོན་ཏེ། ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མ་ལུས་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་རྣམས་འཕགས་པའི་ལམ་མེད་པར་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་བདག་གི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་
ཀྱང་སེམས་ཅན་སོ་སོའི་སྤྱོད་པའི་དོན་བྱ་བའི་ཕྱིར་མཐའ་ཐུག་པར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་འདིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཀུན་དུ་འོད་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐབས་དང་བཅས་པ་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་བསམ་པ་དག་པའི་སས་བསྡུས་
པ་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བས་མཐའ་ཡས་པར་བྱས་པ་ཟད་མི་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ།    །དེ་ལྟར་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། ད་ནི་དེ་ལ་མོས་པའི་ཕན་ཡོན་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་ཕྱིར། གང་ཡང་ཕྱོགས་བཅུའི་ཞིང་རྣམས་མཐའ་ཡས་པ། །ཞེས་བྱ་
བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་ཞིང་རྣམས་མཐའ་ཡས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཐ་གྲུ་ཆེ་བ་བསྟན་ཏོ། །རིན་ཆེན་སྨོས་པས་ནི་རིན་ཆེན་རིན་ཐང་ཆེ་བས་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་བསྟན་ཏོ། །བརྒྱན་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་པས་ནི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པའི་བཀོད་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་
ཏོ། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ཤིན་ཏུ་བླ་ན་མེད་པ་རབ་ཏུ་དག་པ་མཐའ་ཡས་པའི་ཞིང་ཁྱད་པར་ཅན་བསྟན་ཏེ། ལྷ་དང་མི་ཡི་བདེ་བ་མཆོག་རྣམས་ཀྱང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྷ་དང་མིའི་བདེ་བ་སྨོས་པས་ནི་ཕན་འདོགས་པའི་བདེ་བའི་ཁྱད་པར་བསྟན་ཏོ། །ཞིང་གི་རྡུལ་སྙེད་
བསྐལ་པར་ཕུལ་བ་བས། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དུས་ཁྱད་པར་ཅན་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་སྦྱིན་པ་ཡང་སྨོན་ལམ་ཁྱད་པར་ཅན་འདི་ལན་ཅིག་ཐོས་ནས་དད་པ་བསྐྱེད་པའི་སེམས་ཀྱི་མོས་པས་བསགས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་འདྲ་བར་བསྟན་པའི་
ཕྱིར། གང་གི་བསྔོ་བའི་རྒྱལ་པོ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དད་པ་དང་མོས་པ་ཕུན་ཚོགས་པ་འགའ་ཞིག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་བདེ་བར་གཤེགས་པ་མཐའ་ཡས་པས་བསྔགས་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ནས། ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་

117-1-228b

གྱིས་ལན་ཅིག་སྟེ། ལན་འགའ་ཞིག་སེམས་ལ་བཞག་ནས་འགའ་ཞིག་མོས་ཤིང་དད་པ་བསྐྱེད་ནས་ཏེ། མོས་པའི་ཤེས་པས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་བསྟན་སྙམ་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་རྗེས་སུ་རབ་མོས་ཤིང་། །ཞེས་བྱ་བ་
གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་པས་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་ཞུགས་པས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་མོས་པས་ནི་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །ཅིར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ། བསོད་ནམས་དམ་པའི་མཆོག་ཏུ་འདི་འགྱུར་རོ། །
ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དམ་པ་ནི་གོང་དུ་སྨོས་པའི་སྦྱིན་པ་བས་སོ། །མཆོག་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པའོ།    །དེ་ལྟར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྡུད་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཕན་ཡོན་བརྗོད་ནས། སྡིག་པ་དང་གྲོགས་པོ་ངན་པ་བསལ་བས་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་སངས་རྒྱས་
མཐོང་བའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེས་ནི་ངན་སོང་རྣམས་ཀྱང་སྤངས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་མཆོག་སྐྱེས་བུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་སོ། །སྤངས་པ་ནི་ཐག་བསྲིངས་ཏེ་ཡོངས་སུ་བཏང་བའོ། །དེ་དག་གང་ཞིག་སྙམ་པ་ལ་ངན་སོང་ཞེས་
བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ངན་སོང་ངན་འགྲོ་རྣམས་ཏེ། ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ཡང་དེར་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་ཏུ་ལྷ་དང་མིའི་ནང་དུ་སྐྱེ་བ་རབ་ཏུ་རྙེད་པས་ངན་སོང་འབའ་ཞིག་སྤངས་པ་མ་ཡིན་གྱིས་ངན་སོང་གི་རྒྱུར་གྱུར་པ་གྲོགས་པོ་ངན་པ་རྣམས་ཀྱང་སྤངས་སོ། །སྨད་པའི་གྲོགས་པོ་རྣམས་ནི་གྲོགས་པོ་ངན་
པ་རྣམས་ཏེ། གང་དག་ཚེ་འདི་ཉི་ཚེ་ལ་བདེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁྱིམ་གྱི་གནས་ལ་སོགས་པ་ལ་འཛུད་པ་དང་། ཐེག་པ་དེའི་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་མྱུར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ཕྲལ་ཏེ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་འཛུད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་དགེ་
བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་དང་། དེའི་མན་ངག་སྤྱད་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྨོན་ལམ་བསྒོམས་པའི་དབང་གིས་ངན་སོང་རྒྱང་བསྲིངས་པ་དང་གྲོགས་པོ་ངན་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་དེས་མྱུར་དུ་བཅོམ་ལྡན་

117-1-229a

འདས་འོད་དཔག་མེད་དེ་ཡང་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལ་འོད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་མཐའ་དག་ཁྱབ་པར་བྱེད་པས་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང་། ལྷ་དང་མིའི་བདེ་བ་སྣ་ཚོགས་ཤིན་ཏུ་སྐྱེད་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་འདོགས་པར་ཞུགས་
པའི་འོད་ཚད་མེད་པ་ཡོད་པས་འོད་དཔག་མེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མཐོང་བ་སུ་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། གང་གིས་བཟང་སྤྱོད་སྨོན་ལམ་འདི་བཏབ་པ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གང་གིས་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྨོན་ལམ་གྱི་རྒྱལ་པོ་འདི་བཏབ་པའོ།    །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་མཐོང་བའི་ཕན་ཡོན་
བསྟན་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་མཚུངས་པ་ཉིད་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་གང་རྙེད་པ་ལེགས་རྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདོད་པའི་དོན་སྔོན་མ་ཐོབ་པ་རྙེད་པ་དེ་ཉིད་ལེགས་པར་རྙེད་པ་སྟེ། དོན་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་གྱུར་
པའོ། །དེ་དག་ནི་ལེགས་པར་རྙེད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ལེགས་པར་འཚོ་བ་ཡང་ཡིན་ཏེ། གང་དག་སྲོག་ལ་འབབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་ཀྱང་གཞན་གྱི་དོན་ཉིད་སྒྲུབ་པ་དེ་དག་ལེགས་པར་འཚོ་བ་ཡིན་གྱི་གཞན་དག་ནི་ཤི་བ་དང་མཚུངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་
ལེགས་པར་འོངས་པ་སྟེ། སྐྱེས་བུའི་དོན་སྒྲུབ་པར་བཟོད་པའི་ཕྱིར་མིའི་སྲིད་པ་འདིར་ལེགས་པར་འོངས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གང་དག་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གཞལ་དུ་མེད་པ་བྱེད་ཅིང་མཆོག་ཏུ་དགའ་བའི་ཤས་ཆེ་བར་གྱུར་པ། དེ་དག་ཁ་ཅིག་སྐྱེས་བུ་མཆོག་ཅེས་བྱའི། དེ་ལས་གཞན་པ་དག་ནི་
རྩ་རུལ་བ་དང་མཚུངས་སོ། །དེ་དག་རིང་པོར་མི་ཐོགས་དེ་བཞིན་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་རྒྱུས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་དེ་ཅི་འདྲ་བར་གང་དག་དེའི་སྨོན་ལམ་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པ་དེ་དག་ཀྱང་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་ཏེ། 
མྱུར་བ་ཁོ་ནར་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ།    །དེ་ལྟར་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་སྡུད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་མཚུངས་པ་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཕན་ཡོན་བརྗོད་ནས། ད་ནི། མཚམས་མེད་ལྔ་པོ་དག་གི་སྡིག་པ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་

117-1-229b

སོགས་པས་སྒྲིབ་པ་སྦྱང་བའི་ཕན་ཡོན་གསུངས་ཏེ། མཚམས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཤི་མ་ཐག་ཏུ་གདོན་མི་ཟ་བར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འགྲོ་བའི་བར་བཅད་པ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་མཚམས་མེད་པའོ། །ལྔ་ནི། ཕ་དང་མ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་བསད་པ་དང་། དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་བྱས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
ལ་ངན་སེམས་ཀྱིས་ཁྲག་ཕྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་སོ། །སྡིག་པ་ནི་ངན་སོང་དུ་ལྟུང་བར་བྱེད་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྨད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་མི་ཤེས་དབང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དགེ་བའི་གྲོགས་པོ་དང་བསྟེན་པས་གང་གིས་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཆེན་པོ་མ་ཤེས་ནས་ཅི་ཞིག་ལྟར་བྱས་ཏེ་བསྒྲུབས་པ་རྣམས་
སོ། །དེ་ཡི་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་འདི་བརྗོད་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུས་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོན་ལམ་གྱི་རྒྱལ་པོ་འདི་བརྗོད་ན་སྟེ་དད་པས་འདོན་ཅིང་མོས་པས་མོས་ནའོ། །མྱུར་དུ་མ་ལུས་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མྱུར་བ་ནི་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་བྱང་བ་ནི་ཡོངས་
སུ་ཟད་པའོ། །འགྱུར་བ་ནི་བྱེད་པའོ། །མ་ལུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མ་མེད་པ་སྟེ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ།    །དེ་ལྟར་ཚེ་འདིའི་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་བཞིའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་དང་ནི་གཟུགས་དང་མཚན་རྣམས་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཚེ་
རབས་གཞན་གྱི་ཕན་ཡོན་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕན་ཡོན་སྟོན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ནི་མི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ནི་ལུས་ཀྱི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གོ། །མཚན་རྣམས་ནི་དབུ་གདུགས་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །ཁ་དོག་ནི་པགས་པའི་མདོག་
གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ལྟ་བུའོ། །རིགས་ནི་རིགས་གཉི་ག་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་བས་ན་ཐམས་ཅད་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དེ་དག་དང་ལྡན་ཞིང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས། བདུད་དང་མུ་སྟེགས་མང་པོས་དེ་མི་ཐུབ། །
ཅེས་བྱ་བའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་དག་ནི་གང་དག་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་དག་སྟེ་ལམ་ངན་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་སོ། །བདུད་རྣམས་ནི་དགེ་བའི་ཚོགས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱེད་པ་དག་གོ། །དེ་དག་གི་ཚོགས་ནི་མང་པོའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་དང་བདུད་ཀྱི་ཚོགས་དེ་དག་གིས་མི་ཐུབ་པ་ནི་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པར་མི་

117-1-230a

འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པར་ནུས་པ་ནི་ཚིག་འོག་ནས་འབྱུང་བ་དང་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པས་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉེས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ཀུན་ནའང་མཆོད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ཀུན་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དེ། སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གང་དུ་སྐྱེས་པ་དེར་མཆོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱིས་བསྟི་སྟང་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ།    །དེ་ལྟར་ཚེ་རབས་གཞན་
གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕན་ཡོན་བརྗོད་ནས། ད་ནི། བྱང་ཆུབ་ཤིང་དབང་དྲུང་དུ་དེ་མྱུར་འགྲོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་ཕན་ཡོན་གསུངས་ཏེ། མྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་པས་མྱུར་བ་སྟེ། དེས་རྟག་ཏུ་བྱས་པ་དང་གུས་པར་བྱས་ཏེ་གོམས་
པས་སྨོན་ལམ་གྱི་རྒྱལ་པོ་འདིའི་མཐུས་འགྲོའོ། །བྱང་ཆུབ་ཤིང་དབང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་གི་རྒྱལ་པོའོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ཤིང་གི་རྒྱལ་པོ་གང་གི་དྲུང་དུ་བཞུགས་ནས་བརྙེས་པ་དེ་ནི་ཤིང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་ལྷ་དང་མིའི་མཆོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་
བྱུང་བའི་ཕྱིར་དབང་པོའོ། །འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་གི་རྒྱལ་པོའི་དྲུང་དེར་རོ། །སོང་ནས་སེམས་ཅན་ཕན་ཕྱིར་དེར་འདུག་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྙམ་པ་ལ། སེམས་ཅན་ཕན་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ལྷ་དང་མིར་བཅས་པའི་
འགྲོ་བ་དག་མཐོ་རིས་དང་བྱང་གྲོལ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་འདུག་ནས་བྱམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བདུད་དཔུང་དང་བཅས་པ་ཕམ་པར་བྱས་ཏེའོ། །བྱང་ཆུབ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་སོ། །འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་བསྐོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་
མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཆེན་པོ་སྟོན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། འདིས་ནི་ཚེ་འདི་དང་ཚེ་རབས་གཞན་གྱི་འབྲས་བུའི་ཕན་ཡོན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ།    །ད་ནི། གང་ཡང་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་འདི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཕན་ཡོན་གྱི་ཁྱད་པར་སྤྱིར་མདོར་བསྡུས་ཏེ་སྟོན་ཏོ། །

117-1-230b

གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལ་ལ་ཞིག་གོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་རྒྱལ་པོའོ། །འཛིན་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཚིག་དང་དོན་སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་མི་བརྗེད་པའི་ཚུལ་དུའོ། །ཀློག་པ་ནི་གླེགས་བམ་ལ་བྲིས་པ་ཀློག་པའི་ཚུལ་དུའོ། །སྟོན་པ་ནི་གཞན་དག་ལ་ཚིག་དང་དོན་གྱི་ཚུལ་དུ་སྟོན་པའོ། །
དེ་ཡི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སངས་རྒྱས་མཁྱེན། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་འཛིན་པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། སྟོན་པ་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁོ་ནས་རྣམ་པར་མཁྱེན་ཅིང་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ཀྱི། གཞན་གྱིས་ནི་
དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་མི་ནུས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །རྒྱུ་དང་མི་འདྲ་བར་སྨིན་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྟེ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ལུས་དང་། ལོངས་སྤྱོད་དང་། རིགས་དང་། གཟུགས་དང་། ནད་མེད་པ་དང་། ཡིད་གཞུངས་པ་དང་། ཡིད་རྣོ་བ་ལ་
སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་མི་དཔོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་བརྗོད་ནས། བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་སོམ་ཉི་མ་བྱེད་ཅིག །ཅེས་བྱ་བས་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་སྟོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཟག་པ་མེད་པ་ཐམས་
ཅད་ཀྱི་རྩེ་མོར་ཕྱིན་པ་སྟེ། དེ་སྤྱོད་པ་མཐའ་དག་གི་འབྲས་བུར་འགྱུར་རོ། །སོམ་ཉི་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་སོམ་ཉི་མི་བྱའི། ངེས་པར་དེའི་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱའོ།    །དེ་ལྟར་བསྒོམས་པའི་ཕན་ཡོན་ཇི་སྐད་སྟོན་ཅིང་ཇི་སྐད་བཤད་
པ་རབ་ཏུ་བསྟན་ནས། ད་ནི། འཇམ་དཔལ་དཔའ་བོས་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཙམ་གྱིས་བསགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་སྟོན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་
བ་མཁྱེན་པ་བཞིན་དུའོ། །ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་སྙམ་པ་ལ། དཔའ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དཔའ་བོ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རལ་གྱི་ངད་ཅན་དྲི་མ་མེད་པ་བླ་ན་མེད་པ་བདར་བས་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་དགྲའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་དུ་བཟང་པོ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་

117-1-231a

བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཆོ་གའི་ཚུལ་མཁྱེན་པ་བཞིན་དུའོ། །དེ་དག་གི་ནི་རྗེས་སུ་བདག་སློབ་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཟབ་ཅིང་
རྒྱ་ཆེ་བ་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་དུ་སོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཏེ་དེ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་པའོ། །རྗེས་སུ་སློབ་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་ཅིང་ངོ་། །དགེ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་བསྔོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྨོན་ལམ་གྱིས་
ཀུན་ནས་བསླང་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །བསྔོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་བྱེད་པའོ། །ཅི་ཞིག་བསྔོ་ཞེ་ན། དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ།    །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདི་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སློབ་པས་
ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་མ་ཟད་ཀྱི། གཞན་ཡང་དེའི་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བས་ཡོངས་སུ་བསྔོའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དུས་གསུམ་གཤེགས་པའི་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་ནི་
འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སོ། །བསྔོ་བ་གང་ལ་བསྔགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟོད་པའོ། །མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཐམས་ཅད་པས་རབ་ཏུ་བསྔགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་
པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་གསུངས་པ་ཡང་ཡིན་པའོ། །དེས་བདག་གི་དགེ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་དམིགས་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་དང་དེའི་སྲས་མཐའ་དག་གིས་
བསྔགས་ཤིང་བསྟོད་པས་སོ། །འདི་ཀུན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའོ། །ཀུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་བསྒོམས་པས་བསྡུས་པ་ཡང་ངོ་། །མཆོག་ཏུ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་སྤྱད་ཕྱིར་བསྔོ་བར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་མཆོག་ཏུ་བཟང་པོ་སྤྱད་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཆོག་ཏུ་བཟང་པོ་

117-1-231b

བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྔོ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའོ། །འདི་སྐད་དུ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་བཏོན་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་དང་། གང་ཡང་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་བསྒོམས་པ་ལས་བསྡུས་པ་སྔ་མ་དེ་དང་དེ་གཉིས་གང་ཡང་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྦྱར་
བར་བྱའོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ།    །དེ་ནི་དེ་ལྟར་སྟོན་པ་ཙམ་གྱིས་རྗེས་སུ་སློབ་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་བསྟན་ནས། ད་ནི། བདག་ནི་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་གྱུར་པ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མ་འོངས་པ་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་དང་མཐུན་པའི་ལུས་ཡོངས་སུ་
བཟུང་བར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་སྟོན་ཏོ། །བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །དུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟླ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ལ་སོགས་པར་བགྲང་བ་སྟེ་དེ་ཡང་སྔོན་གྱི་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་འཕངས་པའི་ལུས་རིགས་མཐུན་པར་གཞན་དག་ན་གནས་པའི་དོན་དེ་བྱེད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་
རྫོགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ན་གནས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །སྒྲིབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ལ་སྒྲིབ་ཅིང་ཁེབས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེ་བ་ལ་སྒྲིབ་པ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་
སྒྲིབ་པའི་རང་བཞིན་དག་སྟེ། མཚམས་མེད་པ་ཡི་ལས་རྣམས་དང་། །ཉོན་མོངས་མི་ཟད་ངན་འགྲོ་དང་། །སྒྲ་མི་སྙན་དང་འདུ་ཤེས་མེད། །སེམས་ཅན་སྒྲིབ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །ཅེས་གང་བཤད་པ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་གོ། །ཐམས་ཅད་ནི་ཡོངས་སུ་མ་ལུས་པའོ། །ཕྱིར་ཞེས་
བྱ་བ་དེ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུའམ་རྒྱང་བསྲིངས་པའོ། །བསལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་རྒྱུད་ལ་ཡང་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་དུ་བྱས་ཏེའོ། །འོད་དཔག་མེད་པ་དེ་ནི་མངོན་སུམ་བལྟ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མངོན་སུམ་ནི་མངོན་དུའོ། །འོད་དཔག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་
འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་དཔག་མེད་དོ། །བལྟ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བལྟ་བར་བྱ་བའོ། །བདེ་བ་ཅན་གྱི་ཞིང་དེར་མཆི་བར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་དཔག་མེད་དེ་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བདེ་བ་ཅན་ཡོན་ཏན་འོད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་མཆོག་ཏུ་བདེ་ཞིང་ཡིད་

117-1-232a

བདེ་བའི་གནས་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྲས་དཔག་ཏུ་མེད་པས་ཡོངས་སུ་གང་བ་དེར་མཆིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བདག་དེར་སྐྱེ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ།    །དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་བསྟན་ནས། སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་
བ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་མཐའ་གཏུགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེར་སོང་ནས་ནི་སྨོན་ལམ་འདི་དག་ཀྱང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་དཔག་མེད་དེའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུའོ། །སོང་ནས། ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་ནས་སོ། །སྨོན་
ལམ་འདི་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྨོན་ལམ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །ཐམས་ཅད་མ་ལུས་མངོན་དུ་འགྱུར་བར་ཤོག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ཅིང་མངོན་དུ་འགྱུར་བར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་དག་མ་ལུས་བདག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྐང་། །
ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་མ་ལུས་པར་ཡོངས་སུ་བསྐང་བའོ། །ཡོངས་སུ་བསྐངས་ནས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྙམ་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་ཇི་སྲིད་སེམས་ཅན་ཕན་པར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བདག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དུས་ཇི་སྲིད་
ཅིག་གི་བར་དུ་སྙམ་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་ཇི་སྲིད་ཅེས་བྱ་བ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། །སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུའོ། འདི་སྐད་དུ་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་གཞན་གྱི་དབང་ཅན་འགྲོ་བའི་དོན་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཅི་ལ་ཡང་མ་རག་
པར་ཆས་པ་བདག་གི་ཡང་མཐའ་ཐུག་པར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་བཟང་ཞིང་དགའ་བ་དེར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྒྱལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་དཔག་མེད་དེའི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དེའོ། །གང་ལ་བཅོམ་ལྡན་
འདས་འོད་དཔག་མེད་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་པ་རྣམས་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བླ་ན་མེད་པའི་འབྱོར་པས་ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་བླ་ན་མེད་པ་འབྱོར་པའོ། །རྒྱལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་ཅི་འདྲ་སྙམ་པ་ལ། བཟང་ཞིང་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་བཟང་བ་ནི་ཁ་དོག་དང་

117-1-232b

དབྱིབས་སྣ་ཚོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཁྱད་པར་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དགའ་བ་ནི་ལས་བཟང་པོ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་སྤྲས་པ་དང་། ལྷ་དང་མིའི་ལས་ཤིན་དུ་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་ཉམས་དགའ་བ་དང་། སེམས་དགའ་བའི་ཕྱིར་དགའ་བའོ། །དེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེར་
ཏེ། རྒྱལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་བཟང་ཞིང་དགའ་བ་དེར། །ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །པདྨ་དམ་པ་ཤིན་དུ་མཛེས་ལས་སྐྱེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། པདྨ་སྨོས་པས་ནི་སྐྱེ་བའི་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏེ། མངལ་ལ་སོགས་པ་ནས་མི་སྐྱེ་བའོ། །དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཆོག་སྟེ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་
པའི་རྒྱུ་ལས་གྱུར་པའོ། །མཛེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདངས་སྡུག་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། མཆོག་ཏུ་ཡིད་འཕྲོག་ཅིང་ལྟ་ན་སྡུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱུང་བའོ། །ལུང་བསྟན་པ་ཡང་བདག་གིས་དེར་ཐོབ་ཤོག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལུང་བསྟན་པ་ནི་མ་འོངས་
པ་ན་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བར་ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་ཞིང་དང་འཁོར་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བར་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པའམ། སེམས་ལ་གཟུགས་བརྙན་དུ་མཛད་པའོ། །ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པའོ། །སུ་ལས་
ཤེ་ན། རྒྱལ་བ་འོད་དཔག་མེད་ལས་མངོན་སུམ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་དཔག་མེད་དེ་ལས་མངོན་སུམ་དུ་ཞལ་ནས་མངོན་དུ་འཐོབ་ཀྱི། ལྐོག་ནས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ལུང་བསྟན་པ་ཡང་དེར་ནི་རབ་ཐོབ་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དེར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་མངོན་སུམ་དུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་ནས་སོ། །སྤྲུལ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་དུ་མ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྤྲུལ་པ་ནི་བསམ་གཏན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་
སོ། །དེ་དག་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་ནི་སྤྲུལ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱའོ། །དུ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་དུ་གྲངས་མེད་པའོ། །ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་ཐམས་ཅད་དུའོ། །བློ་ཡི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཆོག་དང་ལྡན་

117-1-233a

པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །རྟོགས་པར་འདོད་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་དེ་ལ་འགོད་པས་བློའོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའོ། །མང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐའ་
ཡས་པ་རྣམས་སོ། །བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའོ།    །དེ་ལྟར་བསགས་པའི་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་བསྟན་ནས། ད་ནི་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་བཏོན་པ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་བསྟན་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་
མདོར་བསྡུས་ཏེ་སྟོན་ཏོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་བཟང་པོའོ། །དེའི་སྤྱོད་པ་ནི་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་སྟེ་ཡོན་ཏན་སྣ་ཚོགས་རྒྱ་ཆེ་བ་དུ་མ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་སྨོན་པའི་བྱེ་བྲག་གི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་སྨོན་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་སྟོན་
པའི་སྒྲའི་རང་བཞིན་ལ་ཡང་སྨོན་ལམ་ཞེས་བརྗོད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདུལ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཏོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གླེགས་བམ་དུ་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་བཏོན་པའོ། །དགེ་བ་ཅུང་ཟད་བདག་གིས་བསགས་པ་གང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གིས་དགེ་བ་བསོད་ནམས་བསགས་པ་
གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཀུན་དུ་བསགས་ཤིང་ཚོགས་སུ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་དགེ་བས་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །འགྲོ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཟད་པར་བགྱིའོ། །སྨོན་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨོན་པའི་ཁྱད་པར་ཏེ། བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་
བ་འདི་ཉིད་དོ། །དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཀར་པོ་སྟེ་དེ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །སྐད་ཅིག་ཏུ་ཡང་ཐམས་ཅད་འབྱོར་པར་ཤོག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རེ་རེའི་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ལ་འབྱོར་པ་གྲུབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་
མ་ལུས་པའོ།    །བཟང་སྤྱོད་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་བསོད་ནམས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་མན་ཆད་ཀྱིས་ནི་བཏོན་པ་དང་། བསྒོམ་པས་བསྡུས་པའི་སྨོན་ལམ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་བསྟོན་ཏེ། ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པ་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་

117-1-233b

ཆེ་བའི་རང་བཞིན། བསྐལ་པ་མི་ཉུང་བར་བསགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པ་བསྔོས་པའི་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བླ་ན་མེད་པར་ཡོངས་སུ་ཀུན་དུ་བསྔོས་པའིའོ། །མཐའ་ཡས་ཤིན་དུ་ཁྱད་པར་འཕགས་ཐོབ་གང་། །ཞེས་བྱ་
བ་ནི་བསོད་ནམས་དགེ་བ་མཐའ་ཡས་ཤིང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བསྐྱེད་པའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། ཐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང་དུས་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་མཐའ་ཡས་སོ། །
ཤིན་དུ་ཁྱད་པར་འཕགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མཆོག་ཏུ་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང་། མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ཤིན་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་རིག་
པར་བྱའོ། །འདིས་ནི་བསོད་ནམས་འདིའི་དོན་ཆེ་བ་ཉིད་དང་མཐུ་ཆེ་བ་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་དེས་སོ། །འགྲོ་བ་སྡུག་བསྔལ་ཆུ་བོར་བྱིང་བ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་ཤིང་སྐྱེས་པ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་འགྲོ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཆུ་བོར་བྱིང་བ་
ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ནི་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པ་དང་། སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་རྣམ་པ་དུ་མ་སྟེ། དེ་དག་དང་ལྡན་པ་དང་། དེ་དག་གིས་བསྡམས་སམ། བདེ་བ་ལ་བྱེ་བྲག་གམ། ཐག་རིང་པོར་འབྲལ་ཞིང་
འགྱེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་དུ་ཆུ་བོ་སྟེ། ཡུན་རིང་པོ་ནས་འཕེལ་བའི་རྒྱུན་འཇུག་པ་དང་མི་ཟློག་པར་འཇུག་པ་དང་། དེའི་རྒྱུན་ལས་བྱུང་བའི་མི་དགེ་བའི་ལས་དུ་མ་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་གྱིས་ངན་སོང་དུ་སོན་ཅིང་ལྟུང་བའི་ཕྱིར་ཆུའི་ཆུ་བོ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུ་བོར་
བྱིང་བ་ནི་ངེས་པར་དེའི་བདག་ཉིད་དང་ལྡན་པར་གནས་པར་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །འོད་དཔག་མེད་པའི་གནས་རབ་འགྲོ་བར་ཤོག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་གནས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ངོ་། །ཅི་འདྲ་སྙམ་པ་ལ། རབ་ཅེས་བྱ་བ་

117-1-234a

གསུངས་ཏེ། ཡོན་ཏན་སྣ་ཚོགས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ། རྒྱ་ཆེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་གིས་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པ། མཆོག་ཏུ་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བའི་གནས་སུ་གྱུར་པ། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གནས་ལྟ་བུར་སྐྱེ་བོ་མཐའ་དག་ལ་ཕན་པ་བསྐྱེད་པར་གྱུར་
པའོ། །འགྲོ་བར་ཤོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་ནི་འགྲོ་བའམ་འཇུག་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་བྱ་བར་བསྒྱུར་ཏེ། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་འཇུག་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་མཚན་དོན་མཐུན་པ་ཡི། །ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཕྱེ་བའི། །དགེ་བ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་དེ་
ཡིས་ནི། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་འདྲ་བར་ཤོག །ཤཱཀྱའི་བཤེས་གཉེན་བློ་ལྡན་གྱིས། །ཤཱཀྱའི་གདུང་རྒྱུད་འཕེལ་བྱའི་ཕྱིར། །ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པ་ཡི། །རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ་རབ་བཟང་བྱས། །འཕགས་པ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་རྒྱལ་པོའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ། སློབ་
དཔོན་ཤཱཀྱའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཤཱཀྱ་སེང་ཧ་དང་། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བན་དེ་དཔལ་བརྩེགས་ཀྱིས་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།།      །། ༄༅༅། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱརྱ་བྷ་དྲ་ཙཱརྱ་པྲ་ཎི་དྷཱ་ན་རཱ་ཛ་ཊཱི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། 
འཕགས་པ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་རྒྱལ་པོའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཀུན་དུ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕྱག་བྱ་བ་དང་། 
དེ་ལ་མཆོད་པ་དང་། སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བསྐུལ་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་པར་གསོལ་བ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང་། དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། དེའི་
མཐའ་དང་། དེའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་ནོ།    །དེ་ལ་མི་དབྱེ་བར་སྤྱིར་ཕྱོགས་དང་དུས་དང་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་གཏོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཕྱག་བྱ་བའི་དབང་དུ་མཛད་དེ། ཇི་སྙེད་སུ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །

117-1-234b

ཇི་སྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ཙམ་པ་སྟེ། ཚད་ཇི་ཙམ་པའོ། །དེས་ན་ཚད་དེ་ཡོངས་སུ་ཆད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སུ་དག་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་སྤྱིའི་སྒྲར་བསྟན་གྱིས། གྲངས་ཀྱི་མིང་གིས་ཆད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཆིག་གོ། །ཕྱོགས་
བཅུའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་ནའོ། །འཇིག་རྟེན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བའི་ནང་ནའོ། །དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་སྟེ། དུས་གསུམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །མིའི་སེང་གེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེང་གེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བག་ཚ་བ་མེད་ཅིང་
གང་གིས་ཀྱང་མི་འཇིགས་སོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱང་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ན་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སེང་གེ་དང་འདྲ་བས་ན་སེང་གེའོ། །དེ་དག་ནི་མིར་སྐྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མི་ཡང་ཡིན་ལ་སེང་གེ་ཡང་ཡིན་པས་ན་མིའི་སེང་གེ་སྟེ། སངས་
རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །བདག་གིས་མ་ལུས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དབང་གིས་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཡང་བརྗོད་དུ་རུང་བར་མཐོང་བས་ན་རིལ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་མ་ལུས་ཞེས་བྱ་བ་བརྗོད་དོ། །ལུས་དང་ངག་ཡིད་
དང་བས་ཕྱག་བགྱིའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཆོག་ཏུ་དང་བར་གྱུར་པ་སྟེ། སེམས་དང་བས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཕྱིར་ལུས་དང་ངག་ཀྱང་དང་བའོ། །ད་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པས་ཕྱག་བྱ་བ་སོ་སོར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ལུས་ཀྱིས་ཕྱག་བྱ་བ་ནི་ཞིང་གི་རྡུལ་སྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པས་བསྟན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་སྙེད་ཀྱི་ལུས་རབ་དུ་བཏུད་པས་སོ། །ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་སྙེད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་འདིར་མཉམ་པའི་གྲངས་ཡིན་ཏེ་ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་ཐམས་ཅད་དང་མཉམ་ཞིང་གྲངས་དེ་
སྙེད་ཀྱི་ལུས་རབ་ཏུ་བཏུད་པས། རྒྱལ་བ་ཀུན་ལ་རབ་དུ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་ལས་རྒྱལ་བས་དང་བདུད་ལས་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། སྡིག་པ་

117-1-235a

མི་དགེའི་ཆོས་ལས་ང་རྒྱལ་ཏེ། །དེ་བས་ཉེར་འགྲོ་ང་ནི་རྒྱལ་བ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་རྒྱལ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་བྱ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཅིག་ལ་སེམས་གཏད་པའི་ཕྱིར། ཅི་གཞན་ལ་ཡིད་ཀྱིས་
བསྟོད་པའི་ལུས་ཞིང་གི་རྡུལ་སྙེད་ཀྱིས་ཕྱག་འཚལ་ལམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་སེམས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བསམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་
ལམ་སྟོབས་དག་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བཟང་པོ་ནི་དགེ་བའོ། །དེ་ནི་བཟང་པོ་ཡང་ཡིན་ལ་སྤྱོད་པ་ཡང་ཡིན་པས་ན་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེའི་ཆེད་དུ་སྨོན་པ་ནི་སྨོན་ལམ་སྟེ་དོན་དུ་གཉེར་བའོ། །དེའི་སྟོབས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་
པས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་སྟེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ངེས་པར་རྒྱལ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཏེ། རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་བྱེད་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་ཡིད་ཀྱིས་ཕྱག་བྱ་བ་སྟེ། རྡུལ་གཅིག་སྟེང་དུ་རྡུལ་སྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །རྡུལ་གཅིག་གི་
སྟེང་ལ་ཐོག་མ་རྡུལ་དེ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེ་རེ་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་མ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་མ་ལུས་པ་སྙེད་ཀྱི་བདེ་བར་གཤེགས་པ་རྣམས་སོ། །སངས་རྒྱས་སྲས་ཀྱི་དབུས་ན་བཞུགས་པ་དག །ཅེས་བྱ་
བ་ནི་རེ་རེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དབུས་ན་བཞུགས་པ་དག་སྟེ་མོས་ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་འདི་ཉིད་ཀྱིས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམས་མ་ལུས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་མོས་པར་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་
ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་དབྱིངས་ཡིན་པས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནམ་མཁའི་མཐའ་ཐུག་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྡུལ་གྱི་སྟེང་ན་བཞུགས་པ་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཚོགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་བསྐོར་བ་རྣམས་ཀྱིས་

117-1-235b

གང་ཞིང་བར་མཚམས་མེད་པར་ཁྱབ་པར་ཡིད་ཀྱིས་མོས་པར་བྱའོ། །ལུས་དང་ངག་གི་ལས་དག་གི་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཕྱིར་བར་དུ་ཡིད་ཀྱི་ལས་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་ངག་གིས་ཕྱག་བྱ་བ་བསྟན་ཏེ། དེ་དག་བསྔགས་པ་མི་ཟད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་
ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་མོས་པ་དེ་དག་གིའོ། །ཉམས་པ་དང་མཐའ་ཐུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཟད་མི་ཤེས་པས་ན་མི་ཟད་པའོ། །གང་དག་ལ་བསྔགས་པ་མི་ཟད་རྒྱ་མཚོ་སྟེ་ཡོན་ཏན་མི་ཟད་རྒྱ་མཚོ་ཡོད་པ་སྟེ། རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་མང་པོ་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། བསྔགས་
པ་མི་ཟད་རྒྱ་མཚོ་དེ་དག་གོ། །དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྒྱ་མཚོ་སྒྲ་ཀུན་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡན་ལག་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཡང་འདིར་ཡོན་ཏན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུངས་དབྱངས་ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་
པ་ཞེས་འབྱུང་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ནི་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་པ་དང་། ཡན་ལག་ཁྲི་དང་ལྡན་པ་དང་ཡན་ལག་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །དེ་དག་ཏུ་ནི་ཡོན་ཏན་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མངོན་ཏེ། དབྱངས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་དབྱངས་གང་
ཡིན་པ་སྟེ། སྒྲ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་རབ་ཏུ་བརྗོད་པ་དང་ལྡན་པའི་དབྱངས་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སྒྲ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་གིས་སོ། །རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྒྱལ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དཔག་
ཏུ་མེད་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་རབ་ཏུ་བརྗོད་ཅིང་མངོན་པར་སྨྲ་ལ་སྒྲོགས་ཤིང་བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དེ་རེ་རེའི་སྤྱན་སྔ་ན་འདུག་པ་བཞིན་དུ་བདག་གིས་བསྟོད་དོ། །ཡང་ན་བསྔགས་པ་མི་ཟད་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞི་མཐུན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བ་
འདིའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ། བསྔགས་པ་མི་ཟད་པ་རྒྱ་མཚོ་རྣམས་རབ་ཏུ་བརྗོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ།    །ད་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཉིད་ལ་མཆོད་པ་བླ་ན་ཡོད་པ་དང་། བླ་ན་མེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་བསྟན་པ་ལ། བླ་ན་ཡོད་པ་ནི་མེ་ཏོག་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་

117-1-236a

ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པའི་ནང་ན་དམ་པ་གང་ཡིན་པའི་མེ་ཏོག་དམ་པ་དང་། ཕྲེང་བ་དམ་པ་དང་། སིལ་སྙན་དམ་པ་དང་། ཙན་དན་དང་གུར་ཀུམ་ལ་སོགས་པ་བྱུག་པ་དམ་པ་དང་། གདུགས་དམ་པ་དང་། 
མར་མེ་དམ་པ་དང་། བདུག་པ་དམ་པ་དང་། ན་བཟའ་དམ་པ་དང་། དྲི་སྣ་ཚོགས་སྦྱར་བའི་དྲི་དམ་པ་དང་། ཙན་དན་དང་གུར་ཀུམ་དང་ག་བུར་དང་ཨ་ག་རུ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱེ་མའི་ཕུར་མ་རི་རབ་དང་མཉམ་པ་དེ་དག་གིས་སོ། །བཀོད་པའི་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་མཆོག་ཀུན་གྱིས། །
ཞེས་བྱ་བ་ལ་བཀོད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་འདིར་ཚོགས་པའི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ཏེ། ལྷ་དང་མིའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་དག་གིས་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བླ་ན་མེད་པ་ནི། མཆོད་པ་གང་རྣམས་བླ་མེད་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བསྟན་ཏེ། མཆོད་པ་
གང་རྣམས་བླ་ན་མེད་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་མཐུས་བསྐྱེད་པ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཀླས་པར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱས་པར་འགེངས་པ་དེ་དག་བདག་གིས་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡིད་ཀྱིས་མོས་པར་བྱའོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་ལ་དད་
པའི་སྟོབས་དག་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ལ་དད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་ལ་དད་པ་ནི་མོས་པ་དང་། ཡིད་ཆེས་པ་དང་། ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཏེ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་དེའི་མཆོད་པ་ནི་མདོ་སྡེ་དུ་མ་ལས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སྤྲུལ་པའི་མཆོད་པ་འབྱུང་བར་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཕྱག་འཚལ་བ་དང་མཆོད་པ་དག་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། རྒྱལ་བ་ཀུན་ལ་ཕྱག་འཚལ་མཆོད་པར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་བར་བགྱི་ཞིང་མཆོད་པར་བགྱིའོ། །
ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ།    །ད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་གཞི་དང་རྟེན་དང་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་སྡིག་པ་བཤགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་དབང་གིས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བདག་གི་ཚེ་འདི་དང་ཚེ་རབས་གཞན་དག་

117-1-236b

དུ་སྡིག་པ་བགྱིས་པ་དང་། བགྱིད་དུ་སྩལ་བ་དང་བགྱིས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཅི་མཆིས་པའོ། །གཞི་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། གཞི་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གོ། །རྟེན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། རྟེན་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྒྱལ་བ་སྲས་དང་བཅས་པ་
ཀུན་གྱི་སྤྱན་སྔར་འདུག་པ་དང་འདྲ་བར་ཤིན་དུ་འགྱོད་པའི་ཡིད་ཀྱིས། སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་སོ་སོར་བཤགས་ཤིང་བསལ་བར་བགྱིའོ།    །ད་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཕྱོགས་བཅུའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུའི་འགྲོ་བ་ཀུན་གྱིས་སྦྱིན་
པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་དུས་གསུམ་པ་གང་ལགས་པ་དང་སློབ་པ་གང་ཟག་བདུན་པོ་རྣམས་ཀྱི་གང་ལགས་པ་དང་། མི་སློབ་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱི་གང་ལགས་པ་དང་། རང་རྒྱལ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དང་། ཚོགས་
ཤིང་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དུས་གསུམ་པ་གང་ལགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་བ་གང་ལགས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དུས་གསུམ་དུ་
གཏོགས་པ་རྣམས་རེ་རེ་ཞིང་བརྡར་བཏགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ལས་བསྐྱེད་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་ཚད་མེད་ཅིང་
བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་ལགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ཞིང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་མ་ལུས་པ་ལ་སྙེགས་པའི་ཕྱིར་སློབ་པ་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱང་ནང་དུ་འདུ་བར་འགྲུབ་ན། ཅིའི་ཕྱིར་
ལོགས་ཤིག་ཏུ་སྨོས་ཤེ་ན། དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འགྲོ་བས་ན་འགྲོ་བ་སྟེ། སྲེད་པ་དང་བཅས་པས་འཁོར་བར་ཤིན་དུ་འགྲོ་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་ཤིན་དུ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་ཁ་ཅིག་ནི་འགྲོ་བ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲར་བརྗོད་དུ་མི་

117-1-237a

རུང་བས་སོ་སོར་བསྟན་ཏོ།    །ད་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བསྐུལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་རྣམས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་སྒྲོན་མ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྒྲོན་མ་ནི་འགྲོ་བའི་སྒྲོན་མ་གང་དག་ཡིན་
པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕྱི་དང་ནང་གི་མུན་པ་མང་པོ་སེལ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྒྲོན་མའོ། །བྱང་ཆུབ་རིམ་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སོ། །མ་ཆགས་བརྙེས་
ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཆགས་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ལུས་པར་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཟབ་མོ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡང་དོན་དུ་མི་གཉེར་ཞིང་མངོན་པར་མི་བརྩོན་
པ་གཞན་དག་གིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་དཀའ་འོ་ཞེས་ཆོས་འཆད་པར་མི་སྤྲོ་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཞིང་དམ་པའི་དྲུང་ན་བཞུགས་པ་གང་དག་ལགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་མགོན་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ། འགྲོ་བའི་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་བསལ་ཞིང་བླ་ན་མེད་པའི་
ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བླ་ན་མེད་པ་བསྐོར་བའི་ཕྱིར་རེ་རེའི་སྤྱན་སྔ་ན་བདག་པུས་མོ་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་འདུག་བཞིན་དུ་བསྐུལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ།    །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བཞུགས་པར་གསོལ་བ་ནི། མྱ་ངན་
འདའ་སྟོན་གང་བཞེད་དེ་དག་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་མ་ཕྱེ་བའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ་ཁོ་ན་དང་སྦྱར་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུ་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་མྱ་ངན་ལས་
འདས་པ་སྟོན་པར་བཞེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཡུན་རིང་དུ་བཞུགས་པར་བདག་གསོལ་ཞེས་དོན་དུ་གཉེར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་ཏུ་ཞེ་ན། དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་ཐམས་ཅད་དང་མཉམ་པའི་བསྐལ་པར་བཞུགས་པར་རོ། །

117-1-237b

ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འགྲོ་བ་མགོན་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་ཞིང་བདེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་ཕན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །བདེ་བ་ནི་ལྷའི་རྨད་དུ་བྱུང་བ་བརྙེས་པའོ།    །ད་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཕྱག་
འཚལ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི། ཕྱག་འཚལ་བ་དང་མཆོད་ཅིང་བཤགས་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཕྱག་འཚལ་བ་དང་མཆོད་པ་དང་སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་
ལོ་བསྐོར་བར་བསྐུལ་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་པར་གསོལ་བའི་དགེ་བ་ཅུང་ཟད་བདག་གིས་བསགས་ཤིང་བསྒྲུབས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟེ་བརྒྱད་པའོ།    །
དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་དེ་ཡན་ལག་ཏུ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་སྟེ་འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པ་དང་། ཆགས་པ་མེད་པར་སྦྱོར་བ་དང་། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པ་དང་། གོ་ཆ་
དང་སྐལ་བ་མཐུན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཕྲད་པ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མགུ་བར་བྱ་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་དུ་བྱ་བ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་གཟུང་བ་དང་། མི་ཟད་པའི་མཛོད་རྙེད་པ་དང་། འཇུག་པ་དང་། སྟོབས་དང་། གཉེན་པོ་དང་། 
ལས་དང་། རྗེས་སུ་སློབ་ཅིང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང་། བསྡུ་བའོ། །དེ་ལ་བསམ་པ་ནི་རྣམ་པ་དང་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་ཅིང་དགོངས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསམ་པ་ནི་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མཆོད་པར་གྱུར་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་མཆོད་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བསྟན་པ་རྣམས་དང་། ད་ལྟར་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་དག་ན་གཞེས་ཤིང་བཞུགས་ལ། འགྲོ་བ་མཐའ་

117-1-238a

དག་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བསྐྱེད་པ་ལྷུར་མཛད་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་མཆོད་པར་གྱུར་ཅིག །མ་འོངས་པ་ན་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཐུགས་ལ་དགོངས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་མྱུར་དུ་ཐོགས་པ་མེད་པར་བྱང་ཆུབ་རྣམ་
པར་སངས་རྒྱས་པར་སྤྱོན་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཕྱེད་གོང་མས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པའི་བསམ་པ་བསྟན་ཏོ། །ཕྱེད་འོག་མས་ནི་དགོངས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བསམ་པ་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའི་བསམ་པ་ནི། ཕྱོགས་བཅུ་ག་ལའི་
ཞིང་རྣམས་ཇི་སྙེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ག་ལའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཡང་རུང་བའོ། །ཇི་སྙེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་ཡོད་པ་སྟེ། ཕྱོགས་བཅུ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་
གཏོས་ལྟ་བུར་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་ཡངས་པ་དང་། བདེ་བ་ཅན་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་དག་པར་གྱུར་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་གི་དབང་པོའི་དྲུང་དུ་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཡོངས་སུ་གང་ཞིང་། བར་མཚམས་མེད་པར་ཁྱབ་
པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་བསམ་པ་ནི། ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་གང་རྣམས་ཇི་སྙེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་འགྲོ་བ་ལྔ་པོ་སྐྱེ་གནས་བཞིས་བསྡུས་པ་གང་ཡང་རུང་
བ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་ནད་དང་བྲལ་ཞིང་མེད་པར་གྱུར་ལ། ངན་སོང་བ་མ་ཡིན་པའི་བདེ་བ་མཆོག་གིས་བདེ་བར་གྱུར་ཅིག །དེ་དག་གི་ཆོས་དང་མཐུན་པའི་དོན་རྙེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་མཐུན་ཞིང་འཚམ་པར་གྱུར་ལ། འགྲོ་བ་ཐམས་
ཅད་ཀྱི་ཆོས་དང་མཐུན་པའི་བསམ་པ་ཡང་རྟག་ཏུ་འགྲུབ་ཅིང་འབྱོར་བར་ཤོག་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ།    །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞིས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤང་བ་གཉེན་པོ་དང་བཅས་པ་བསྟན་ནས། རྣམ་པ་གཉིས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པ་བཤད་དེ། བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་

117-1-238b

དག་ནི་བདག་སྤྱོད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་དག་མ་ལུས་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་ཤོག །ཅེས་བྱ་བའི་བར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །དེའི་ཆེད་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་སྟེ། དེ་བདག་སྤྱོད་ཅིང་སྒྲུབ་ལ་འགྲོ་
བ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་བ་དྲན་པར་གྱུར་ཅིག །ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ་འཆི་འཕོ་སྐྱེ་བ་སྟེ་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་ན་ཡང་བདག་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་ཤོག་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་དག་གི་བར་གྱི་གནས་སྐབས་ནི་ཤུགས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཁོ་ནར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་
བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པའི་རྒྱུ་དང་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ། རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་རྗེས་སུ་སློབ་གྱུར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསླབ་པའི་རྗེས་སུ་སློབ་པར་གྱུར་ཏེའོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་པ་
བཟང་པོའོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་བྱེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་སྤྱོད་པ་དྲི་མེད་ཡོངས་དག་པ། །རྟག་ཏུ་མ་ཉམས་སྐྱོན་མེད་སྤྱོད་པར་ཤོག །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་གློ་བུར་
གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དྲི་མ་མེད་པ། གཡའི་སྐྱོན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ཉམས་ཤིང་སྐྱོན་མེད་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་འདོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་གདུང་བ་
ཐམས་ཅད་སེལ་བ་དང་། ནད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་དང་། དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པ་ལྟ་བུར་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེ་བཞིན་དུ་རིན་པོ་ཆེ་ཡིན་ཏེ། ལས་དང་ཉོན་མོངས་
པ་གློ་བུར་བ་དང་མ་འདྲེས་པའི་ཕྱིར་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དྲི་མ་མེད་ལ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་གཡའི་སྐྱོན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང་། མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱུ་ལས་

117-1-239a

བྱུང་བའི་ཕྱིར། ཀུན་ནས་ཡོངས་སུ་དག་པས་ན་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་གུས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྟུང་བ་ཀུན་དུ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་བསླབ་པ་མ་ཉམས་པའི་སྒོ་ནས་མ་ཉམས་ཤིང་། ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་
བ་འདས་པ་ལ་བལྟས་པའི་སྲེད་པ་དང་། མ་འོངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་སྲེད་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པའི་སྲེད་པ་སྐྱེ་བ་དུས་གསུམ་པའི་སྲིད་པའི་ཁབ་འདི་དག་གིས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་གཙེས་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་ལ། ས་ལྟ་བུར་སངས་རྒྱས་དང་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་གི་འདོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཐམས་ཅད་སེལ་བ་དང་། ནད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་དང་། ལྷ་དང་མི་དག་གི་ནང་ན་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བྱེད་
པ་ལྟ་བུ་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་ལ་ཞུགས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་ན། ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་སེལ་བའི་སྒོ་ནས་བསིལ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉིད་སྤྱོད་པས་ཚུལ་
ཁྲིམས་སྤྱོད་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་སྤྱོད་པ་དྲི་མ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ། མ་ཉམས་པ་སྐྱོན་མེད་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་སྤྱོད་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པའི་རྒྱུ་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་ཡི་སྐད་དང་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་སྐད། །
ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ནི་ལྷའི་སྐད་ཀྱིས་སོ། །ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་དང་གྲུལ་བུམ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ནི་དེ་དག་གི་སྒྲ་དང་སྐད་ཀྱིས་སོ་མདོར་ན་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་གི་སྐད་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་གིས་དེ་དང་དེ་དག་ལ་སོ་སོར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་
སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་འདི་ནི་རྒྱུ་གསུམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ཤིང་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེས་པ་ནི་རྒྱུད་མཉེན་པའོ། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུའོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་བརྩོན་ཞིང་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ཡིད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་

117-1-239b

བརྩོན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྣམས་ཀྱང་རེ་འགའ་ཡང་བརྗེད་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་འབྲལ་བར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་རྒྱུ་བཞི་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་དང་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའི་སྒྲིབ་
པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་ཀྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤང་བ་བསྟན་པ་ནི། སྡིག་པ་གང་རྣམས་སྒྲིབ་པར་གྱུར་པ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། སྡིག་པ་སྒྲིབ་པར་གྱུར་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱེད་པ་གང་
དག་ཡིན་པ་དེ་དག་མ་ལུས་པར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་བྱང་ཞིང་སྤོང་བར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ།    །ད་ནི་གང་ལས་དང་། གང་དུ་དང་། ཇི་ལྟར་ཞེས་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་རྣམ་པ་གསུམ་པ་ཆགས་པ་མེད་པར་སྦྱོར་བ་སྟོན་པ་སྟེ། ལས་དང་ཉོན་མོངས་བདུད་ཀྱི་ལས་རྣམས་
ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ལས་ཞེ་ན། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་བདུད་ཀྱི་ལམ་ལས་སོ། །ལས་འདི་ཡང་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་དང་། མི་གཡོ་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་བཟུང་སྟེ། དེ་ལས་མི་
དགེ་བ་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་བདུད་ཀྱི་ལས་རྣམས་ལས་གྲོལ་ཞིང་དེ་དག་གིས་མི་ཆགས་པར་རྟག་ཏུ་སྤྱད་དོ། །གང་དུ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་སྟེ་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་ནང་དུའོ། །ཇི་ལྟ་བུར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་པདྨ་ཆུས་མི་ཆགས་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་
པདྨ་ཆུ་ལས་སྐྱེས་པ་ཆུས་མི་ཆགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྡིག་པའི་ལས་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་། བདུད་ཀྱི་ལམ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་དག་གིས་མ་གོས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལས་དགེ་བ་དང་མི་གཡོ་བ་དག་ལ་ཡང་མི་ཆགས་ཤིང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་
པ་ལ་མི་ལྟ་བར་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བསྐྱེད་པ་འབའ་ཞིག་གི་ཕྱིར་སྤྱད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལས་དགེ་བ་དང་མི་གཡོ་བ་དག་ལ་ཡང་མི་ཆགས་ཤིང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མི་ལྟ་བར་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ལ་

117-1-240a

ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བསྐྱེད་པ་འབའ་ཞིག་གི་ཕྱིར་སྤྱད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཁོ་ནས་དྲང་ངོ་། །ཅི་དང་འདྲ་བར་ཞེ་ན། ཉི་ཟླ་ནམ་མཁར་ཐོགས་པ་མེད་ལྟར་སྤྱད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་དག་འཇིག་རྟེན་ན་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་
བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ལ་རོ་གཅིག་ཏུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར། རང་གི་དོན་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་ཆགས་པར་ཉིན་མཚན་དུ་ནམ་མཁའ་ལ་རྒྱུ་བ་དེ་དང་འདྲ་བར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བདུད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་བར་ཆད་བྱེད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་འགོག་ཅིང་ཡང་དག་པའི་ལམ་
ཟློག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་སྲོག་གི་བར་ཆད་བྱེད་པ་ཡིན་པས་གསོད་པའི་ཕྱིར་བདུད་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་ལམ་ནི་ཕན་པའི་དངོས་པོ་ལ་རྒྱུས་འཚེ་བའོ།    །རྣམ་པ་བཞི་པ་ཚེ་འདི་དང་ཕྱི་མར་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་ལ་ཕན་གདགས་པ་ནི། ཞིང་གི་ཁྱོན་དང་
ཕྱོགས་རྣམས་ཇི་ཙམ་པར། །ངན་སོང་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འགྲོ་བའི་ངན་སོང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ངན་འགྲོ་གསུམ་ལས་བྱུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་ཅིང་ངོ་། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ན་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་དག་
ཁོ་ན་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེ་དག་གིས་ནི་ཤིན་ཏུ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཙོར་སྨོས་པར་ཟད་ཀྱི། འཁོར་བ་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་བདེ་བའི་མཆོག་
ལ་ཡང་འགོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེ་ན། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པར་བྱ་ཞིང་ཕན་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིད་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བ་མེད་པས་གཞན་དུ་མི་སྦྱོར་བར་སྤྱད་ཅིང་འབད་པར་བྱའོ། །དུས་ཇི་
སྲིད་ཅིག་ཏུ་ཞེ་ན། ཞིང་གི་ཁྱོན་དང་ཕྱོགས་རྣམས་ཇི་ཙམ་པར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཕྱོགས་རྣམས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་ནའོ། །ཇི་ཙམ་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྲིད་པར་རོ། །ཞིང་གི་ཁྱོན་ཅེས་བྱ་བར་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྒྱུན་ཏེ་བསྐལ་པ་བརྒྱུད་པར་རྒྱུན་

117-1-240b

འབྱུང་བ་ཇི་སྲིད་པ་དེ་སྲིད་དུ་སྤྱད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ།    །རྣམ་པ་ལྔ་པ་ནི་གོ་ཆའོ། །དེ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་དང་མཐུན་པར་འཇུག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་དང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་
རྫོགས་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །སེམས་ཅན་དག་གི་སྤྱོད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚེ་རབས་
ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཀུན་ཤེས་པར་བྱས་ནས། རང་བཞིན་གྱིས་གཡོ་མེད་པ་དང་། འགྲོགས་ན་བདེ་བ་དང་མི་མཐུན་པ་མེད་པའི་ངོ་བོས་དེ་དག་དང་མཐུན་པར་འཇུག་ཅིང་ངོ་། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་དག་ནི་རབ་སྟོན་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ནི་
འདིར་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བརྗོད་པར་བཞེད་པ་ཡིན་པས་ཆོས་སྟོན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་བཟུང་སྟེ། དེ་མངོན་པར་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་དག་ལ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ཉེ་བར་བཏགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་དེ་འགྲོ་བ་ལ་རབ་ཏུ་སྟོན་ཅིང་སྟེ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ལ་འཆད་ཅིང་མ་འོངས་
པའི་བསྐལ་པ་ཕྱི་མའི་མཐར་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ཡིད་ཀྱིས་སྤྱོད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ།    །རྣམ་པ་དྲུག་པ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་དག་གིས་སྐལ་བ་མཐུན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཕྲད་པ་ནི། བདག་གི་སྤྱོད་དང་མཐུན་པར་གང་སྤྱོད་པ། །
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་བདག་གི་སྤྱོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྤྱོད་པས་མཚུངས་ཤིང་འདྲ་བ་དེ་དག་དང་བདག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་རྟག་ཏུ་ལྷན་ཅིག་ཕྲད་ཅིང་འགྲོགས་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་པ་དང་། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་དེ་དག་
ཁོ་ན་དང་ལྷན་ཅིག་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་གནས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་གཅིག་པ་དང་སྨོན་ལམ་གཅིག་ཏུ་སྤྱད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ།    །རྣམ་པ་བདུན་པ་ཕན་པར་སེམས་པའི་གདམས་ངག་སྒྲུབ་པ་དག་གིས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མགུ་བར་བྱེད་

117-1-241a

པ་ནི། བདག་ལ་ཕན་པར་འདོད་པའི་གྲོགས་པོ་གང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་ལ་ཕན་པར་འདོད་པའི་གྲོགས་པོ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་སྟོན་ཅིང་འཆད་པར་བྱེད་པ་ཆོས་སྨྲ་བ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་དང་རྟག་ཏུ་
འགྲོགས་ཤིང་ཕྲད་པ་དང་དེ་དག་རྣམས་ཀྱང་རེས་འགའ་ཡང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡིད་མི་འབྱུང་ཞིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མཐུན་པར་འཇུག་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ།    །རྣམ་པ་བརྒྱད་པ་འཁོར་དང་དུས་དང་མི་སྐྱོ་བ་དང་མཆོད་པའི་བྱ་བ་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ནི། སངས་རྒྱས་སྲས་ཀྱིས་བསྐོར་བའི་མགོན་པོ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་གྱི་རྒྱལ་བ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐོར་བའི་མགོན་པོ་འགྲོ་བའི་གཉེན་གཅིག་པུ་ལ་
ཐོགས་པ་མེད་པའི་མིག་གིས་རྟག་ཏུ་མངོན་སུམ་དུ་ལྷག་གེར་བལྟ་ཞིང་དེ་དག་རེ་རེ་ལ་ཡང་སྐད་ཅིག་ལ་མཆོད་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ནམ་མཁའི་གཏོས་དང་མཉམ་ཞིང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཁྱབ་པས་མཆོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་
ཏུ་ཞེ་ན། མ་འོངས་བསྐལ་པ་ཀུན་དུ་མི་སྐྱོ་བར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མ་འོངས་པའི་བསྐལ་པ་ཕྱི་མའི་མཐའི་མུར་ཐུག་པའི་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ཡིད་ཀྱིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ།    །རྣམ་པ་དགུ་པ་འཛིན་པ་དང་། སྟོན་པ་དང་སྦྱོང་བ་དག་གིས་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ནི། 
རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་གསུམ་པའི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་པའི་ཆོས་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཟུངས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འཛིན་ཅིང་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་
དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཆོས་བཤད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་འགྲོ་བ་ལ་ཀུན་དུ་སྣང་བར་བྱེད། ཡོངས་སུ་སྣང་བར་བྱེད་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང་ངོ་། །འདིར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་རྣམས་ཁོ་ན་ལ་བྱའོ། །བཟང་པོ་

117-1-241b

སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་སྦྱང་བ་ཡང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་སྟེ། དེ་རྣམ་པར་སྤྱོད་ཞིང་སྐྱོན་མ་ལུས་པ་ཐག་སྲིང་བར་བྱེད་པས་དྲི་མ་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པ་མ་འོངས་པའི་བསྐལ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྤྱད་པར་བྱ་བ་ལ་འབད་པར་བྱའོ། །ཞེས་
བྱ་བ་ཡིན་ནོ།    །རྣམ་པ་བཅུ་པ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་མི་ཟད་པའི་མཛོད་རྙེད་པ་ནི། སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་འཁོར་བ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྲིད་པ་
ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་དབང་གིས་འཁོར་ཞིང་འཁོར་བར་སྐྱེ་བ་ན། འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་མི་ཟད་པ་རྙེད་ཅིང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་དག་དང་ཏིང་ངེ་
འཛིན་ནམ་མཁའི་མཛོད་དང་། དྲི་མ་མེད་པའི་ཕྱག་རྒྱ་ལ་སོགས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བཤོལ་བ་མེད་པ་དང་། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ཐུན་མོང་དང་། ཐུན་
མོང་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་གྱིས་མི་ཟད་པའི་མཛོད་དེ། ཡོན་ཏན་གྱི་ནོར་མི་ཟད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ།    །རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་པ་ནི་འཇུག་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་དེའི་ཞིང་བལྟ་བར་འཇུག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་
དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་འཇུག་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་འཇུག་པ་དང་། བསྐལ་པ་འཇུག་པ་ལ་འཇུག་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་ཞིང་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ་འཇུག་པ་དང་། 
བརྒྱད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དྲུང་དུ་འགྲོ་བ་ལ་འཇུག་པའོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་དེའི་ཞིང་བལྟ་བར་འཇུག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ནི། རྡུལ་གཅིག་སྟེང་ན་རྡུལ་སྙེད་ཞིང་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། རྡུལ་གཅིག་

117-1-242a

གི་སྟེང་ན་ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་དང་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་སོ། །ཞིང་དེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞིང་དེ་དང་དེར་རོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་
རྣམས་སོ། །སངས་རྒྱས་སྲས་ཀྱི་དབུས་ན་བཞུགས་པ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དབུས་ན་བཞུགས་པ་ལའོ། །བྱང་ཆུབ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ཀུན་དུ་སྒྲུབ་ཅིང་ངོ་། །བལྟ་བར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བལྟ་བར་བགྱི་ཞིང་
འཇུག་པར་བགྱི་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མི་སྲིད་པ་དོན་དུ་གཉེར་བས་སྨོན་ལམ་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །ཞེས་བྱ་བར་མངོན་པ་མ་ཡིན་ནམ། འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཅིག་དང་རིལ་གྱིས་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་ན་བལྟ་བར་
མི་སྲིད་ན། དེ་ཇི་ལྟར་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་གཅིག་སྟེང་ན་མ་ལུས་པ་དང་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་གྱི་དབུས་ན་བཞུགས་པ་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་
གང་བ་རྣམས། སོ་སོ་ཐ་དད་པར་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་ཤེ་ན། དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནམ། འདི་ལྟར་ཇི་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ལས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བླ་དང་འོག་དང་འཆོལ་པ་ལ་སོགས་པ་སྣ་
ཚོགས་པ་ཐ་དད་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཅི་སྟེ་མི་སྲིད། བསམ་གྱི་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ལས་ཀྱང་། གང་ཚེ་ས་སྟེངས་མཁས་པ་རྣམས། །མིག་འཕྲུལ་གྱི་ནི་རྣམ་པ་ལ། །ཡ་མཚན་ཅུང་ཞིག་ཡོད་མིན་པ། །དེ་ཚེ་ངོ་
མཚར་ཅི་ཞིག་ཆེ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་སྐྱོབ་པ་ཡིས། །བསམ་གཏན་ལས་དང་ཀླུ་རྣམས་དང་། །སངས་རྒྱས་བདག་ཉིད་ཆེ་རྣམས་ཀྱི། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བཞིར་བཤད་དོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ལ་བློ་མ་བྱང་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་འདི་མི་སྲིད་

117-1-242b

པར་འདིས་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དད་པར་བྱ་དགོས་སོ། །འདི་གསལ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་པས་ན། །གང་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཤད་པ། །ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་དག་ལ་ནི། །ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བ་དེ་ཡིས་འདིར། །སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཡིད་ཆེས་བྱ། །འཇིག་རྟེན་ན་རེ་ཞིག་སྣོད་ཆུང་ངུ་ཆུ་དངས་པས་གང་
བའི་ནང་ན་ཡང་གཟའ་དང་རྒྱུ་སྐར་དང་སྐར་མ་ལ་སོགས་པས་བརྒྱན་པའི་ནམ་མཁའ་ཐམས་ཅད་སྣང་བ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ཆོས་རྣམས་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་དང་། །རབ་རིབ་རྨི་ལམ་མཚན་ཉིད་དང་། །སྒྱུ་མ་སྨིག་རྒྱུ་འདྲ་བ་དང་། །དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་བུ་
ཡིན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་འོག་ནས། གང་ཡང་དུས་གསུམ་དག་གི་ཞིང་བཀོད་པ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཡང་འདིར་གསལ་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མ་ལུས་ཕྱོགས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་བཅུ་མཐའ་དག་མ་ལུས་པ་
ཐམས་ཅད་དུའོ། །སྐྲ་ཙམ་ཁྱོན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྲའི་ཁྱོན་ཏེ། སྐྲའི་རྩེ་མོ་ཙམ་གྱི་གོ་སྐབས་ལ་དུས་གསུམ་གྱི་ཚད་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་དང་། དེའི་ཞིང་རྒྱ་མཚོ་དག་ལའོ། །སྤྱོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་ཅིང་ངོ་། །བསྐལ་པ་བརྒྱ་མཚོར་རབ་ཏུ་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་པར་བྱ་
ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ལ་འཇུག་པ་ནི། གསུང་གཅིག་ཡན་ལག་རྒྱ་མཚོའི་སྒྲ་སྐད་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་གཅིག་སྟོན་པ་ན་ཉན་པའི་སྐྱེ་བོ་བགྲང་བ་ལས་འདས་པའི་མོས་པ་ཐ་དད་པའི་སྒོ་ནས་ཅིག་ཅར་དུ་
དོན་གཞན་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེ་གཞན་དང་གཞན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་གི་གསུང་གི་ཡན་ལག་རྒྱ་མཚོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པར་གྲགས་པས། ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་རྒྱལ་བ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཆོས་སྟོན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམ་པར་དག་པ་ཆོས་ཉན་
པའི་སྐྱེ་བོ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བའི་དབྱངས་གང་ཡིན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ལ་དོགས་པ་མེད་པའི་རྣ་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རེ་རེའི་གསུང་གི་ཡན་ལག་རྒྱ་མཚོ་དེ་དག་ལ་འཇུག་པར་བྱ་ཞིང་མ་ལུས་པར་ཡིད་ལ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ། མོས་པ་དུ་མ་

117-1-243a

དང་ལྡན་པ། །མང་པོ་ཉེ་བར་འཁོད་པ་ལ། །གསུང་གཅིག་བཀའ་ནི་བསྩལ་མོད་ཀྱིས། །དུ་མ་གཅིག་ཏུ་གདའ་བ་སྟེ། །འདི་དག་ཁོ་ནའི་ཆེད་ཡིན་ཞེས། །འགྲོ་བ་ཀུན་གྱིས་རྟོག་པ་གང་། །དེ་ལ་ཡ་མཚན་ཆེ་ཅི་མཆིས། །དེ་ལ་ངོ་མཚར་ཅི་ཞིག་མཆིས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་
དུ་འཕགས་པ་སྡོང་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་འཕགས་པ་བྱམས་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལས་ཀྱང་། གང་ཞིག་སྐད་ཅིག་འདུག་ནས་མ་རྨོངས་པར། །བསྐལ་པ་དུང་ཕྱུར་བྱེ་བ་མང་པོ་ཕྱོགས་བཅུ་ཡི། །བདེ་གཤེགས་ཆོས་སྤྲིན་ཉན་པར་ངོམས་པའི་སེམས་མེད་པ། །འདི་ནི་བློ་ཆེན་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུའི་གནས་
པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྔ་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འཆད་པ་པོའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འོག་མས་ནི་ཉན་པའི་སྐྱེ་བོའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་འཇུག་པ་ནི། དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་དག །
ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་རྒྱལ་བ་འཁོར་ལོའི་ཚུལ་བསྐོར་ཞིང་རབ་ཏུ་བསྐོར་བར་མཛད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཏེ། དེ་དག་གི་གསུང་དབྱངས་ཟད་མི་ཤེས་ཤིང་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་
ལའོ། །བློ་ཡི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ་ཅིག་ཅར་དུ་འཇུག་ཅིང་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱའོ། །ཚུལ་ནི་འདིར་ཐབས་གང་དང་། ཆོས་བཤད་པ་གང་གིས། དུས་གང་གི་ཚེ། ཡུལ་གང་དུ་སེམས་ཅན་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་འདུལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཡིན་
པར་བལྟའོ། །དབྱངས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་འདིར་ཚིག་ཁ་བསྐང་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །བསྐལ་པ་འཇུག་པ་ལ་འཇུག་པ་ནི། མ་འོངས་བསྐལ་པ་ཐམས་ཅད་འཇུག་པར་ཡང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མདོར་ན་བདག་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གིས་ཕྱོགས་བཅུར་
བསྟོད་པའི་མ་འོངས་པའི་བསྐལ་པ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྐལ་པ་བརྒྱུད་པར་འཇུག་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་བསྐལ་པ་དུས་གསུམ་ཚད་དེ་དག །ཅེས་པ་ནི་དུས་གསུམ་དུ་བགྲང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མའི་ཆ་ཤས་ཞེས་བྱ་བ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱོགས་

117-1-243b

གཅིག་ཏུ་ཞུགས་ཤིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་ཞིང་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་ནི། དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་མི་ཡི་སེང་གེ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་མིའི་སེང་གེ། སངས་
རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་བདག་གིས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་བལྟ་ཞིང་བརྟག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་ཡུལ་ལོ། །སྒྱུ་མར་གྱུར་པའི་རྣམ་ཐར་སྟོབས་ཀྱིས་འཇུག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་སྒྱུ་མར་
གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་འཇུག་པ་ནི། གང་ཡང་དུས་གསུམ་དག་གི་ཞིང་བཀོད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་གསུམ་དག་གི་ཞིང་བཀོད་པ། ཞིང་
གི་ཚོགས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་ཅིང་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཕྱོགས་རྣམས་མ་ལུས་ཐམས་ཅད་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ལྟར་ཕྱོགས་མ་ལུས་པར་རྡུལ་རེ་རེའི་སྟེང་དུ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཞིང་བཀོད་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་ནས་
ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གིས་འཇུག་པར་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རེ་ཞིག་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ངོ་བོ་ཉིད་དང་ཚད་དང་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། མ་འཆོལ་བར་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་བཞག་པར་མི་སྲིད་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུས་གསུམ་དུ་
གཏོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་པ་མ་ལུས་པ་རྣམས་ཕྱོགས་བཅུར་བར་མཚམས་མེད་པ་རྡུལ་རེ་རེའི་སྟེང་དུ་མ་འཆོལ་བར་ཇི་ལྟར་འཇོག་པར་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་འདི་ཇི་ལྟར་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ། འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཡོངས་
སུ་མ་གྲུབ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ། རྨི་ལམ་ལྟ་བུ། མ་སྐྱེས་པ། མ་འགགས་པ། སྐྲ་ཤད་འཛིངས་པ་ལྟ་བུ། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཇི་ལྟར་མོས་པ་བཞིན་རྟོག་པ་ཙམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དུ་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་

117-1-244a

ཡིན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པར་ཐར་པའི་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་རྣམ་པ་མང་པོ་ཤིན་དུ་བསྒོམས་པ་དག་གིས་ཉེ་བར་བཀོད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་ན་རང་གིས་བསྒོམས་པའི་ལམ་འདི་དག་
གསལ་བར་རབ་ཏུ་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་མིག་འཕྲུལ་མཁན་གོམས་པ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ལས་སྐྱེས་པའི་མཐུ་ཅན་དག་སྒྱུ་མ་ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་དང་ལྡན་པ་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པར་སྣང་བ་ཉིད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི། 
ཇི་ལྟར་བཤད་པ་བཞིན་ཡིད་ཆེས་པར་བྱའི། འདི་ལ་ཡིད་གཉིས་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱའོ། །བརྒྱད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དྲུང་དུ་འགྲོ་བ་ལ་འཇུག་པ་ནི། གང་ཡང་མ་བྱོན་འཇིག་རྟེན་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་
གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ཡང་མ་བྱོན་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྒྲོན་མ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱི་མའི་མཐའི་མུར་ཐུག་པར་རྟོགས་པ་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་
གྱི་ཁམས་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐའ་ཐུག་པ་གཞན་དང་། གཞན་དག་ཏུ་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་དུས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བ་རྣམས་དང་། དེ་
བཞིན་དུ་གཞན་དུས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་འགྱུར་བ་རྣམས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་པར་འགྱུར་བ་རྣམས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་རིམ་པར་འཚང་རྒྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་
ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་མཛད་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་པར་མཛད་པ་དེ་དག་གོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་མགོན་གཅིག་པོ་དེ་དག་ཐམས་

117-1-244b

ཅད་ཀྱི་ཞབས་ཀྱི་དྲུང་དུ་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་ཡིད་མྱུར་བ་དང་། ཀུན་དུ་མྱུར་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་གཉིས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ལུས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱིས་ཕྱོགས་བཅུར་ཁྱབ་པར་བྱས་ཏེ། མཆོད་པའི་སྤྲིན་ནམ་མཁའ་ཁེབས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱད་པར་དུ་
འཕགས་པ་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་དག་གིས་རེ་རེ་ལ་དུས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཆོད་པ་དང་། བསྟོད་པ་བརྗོད་པ་དང་། བསྐོར་བ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་བྱེད་པར་མཆི་ཞིང་ཉེ་བར་མཆིའོ། །རིམ་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་
བྱང་ཆུབ་པའོ། །འདིའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་པ་ཉིད་རབ་ཏུ་ཞི་མཐའ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་ཁ་བསྐང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་གྲངས་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་ནོ། །གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་བཤད་པར་ཟད་ཀྱི་གཞན་ཡང་ཆུ་ཟླ་སྣང་བ་བཞིན་དུ་
དགའ་ལྡན་གྱི་གཞལ་མེད་ཁང་ན་བཞུགས་པ་དང་། འཆི་འཕོ་སྟོན་པ་དང་། ལྷུམས་ན་བཞུགས་པ་དང་། བལྟམས་པ་དང་། ལྷས་ཕྱག་བྱས་པ་དང་། བཟོ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་དང་། མངོན་པར་གྲུབ་པ་དང་། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་། 
དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་གཤེགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་གི་རྒྱལ་པོའི་དྲུང་དུ་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་བཞུགས་ཏེ། བདུད་བཏུལ་བའི་དུས་དག་ཏུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ཁོ་ནའི་ཞབས་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཅིག་ཅར་དུ་མཆི་བར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྐད་དུ། 
གང་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཁམས་སུ་ནི། །སེམས་ཅན་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ། །སོ་སོར་རྣམ་པར་འཚང་རྒྱ་བར། །དེ་ཕྱིར་ཞུམ་པར་མི་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ།    །རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་པ་ནི་སྟོབས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། ཀུན་དུ་མྱུར་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་
ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་བསྟན་ཏོ། །ཀུན་དུ་མྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་གྱིས་མི་འགྲོ་བ་ཀུན་དུ་མྱུར་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ཕྱོགས་བཅུར་ཅིག་ཅར་དུ་འགྲོ་བ་དེ་ཁོ་ན་དང་འདྲའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ཞེས་བྱ་བ་རྫུ་འཕྲུལ་ནི་འབྱོར་ཅིང་ཇི་

117-1-245a

སྐད་འདོད་པ་བཞིན་དུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཆོ་འཕྲུལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ཇི་ལྟར་ན་ཆོ་འཕྲུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཅེས་ཤེས་ཤེ་ན། སེམས་ཅན་སོ་སོའི་ཡིད་འཕྲོག་ཅིང་འདུན་པར་བྱེད་པས་ཆོ་འཕྲུལ་ལོ། །དེའི་
སྟོབས་ནི་དོན་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་དེས་སོ། །ཀུན་ནས་སྒོ་ཡི་ཐེག་པའི་སྟོབས་དག་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་ནས་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒོ་ཀུན་ནས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེའི་ལུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང་། དམིགས་པ་ནི་གང་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་
མི་སྐྱེ་བ་དང་། གང་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་སྨོན་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་མེད་དེ། འདི་ཐམས་ཅད་ནི་འཕགས་པ་སྤྱོད་ཡུལ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་མདོ་ལ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཐེག་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཏེ། 
འདིས་ཐེག་པས་ནི་ཐེག་པའོ། །དེ་ནི་ཐེག་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཆེན་པོ་ཡང་ཡིན་པས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །ཡང་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེག་པ་ཡིན་པས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །འདིའི་རང་བཞིན་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། 
སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །ཡང་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་སྟོབས་ནི་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་
ངེས་པར་རྒྱལ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཀུན་དུ་ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་དང་བར་དང་ཐ་མར་དགེ་བའོ། །སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་དང་། བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ཏེ། སྤྱོད་
པ་གཉི་གའི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ། །ཀུན་དུ་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་བཅུར་ཁྱབ་པའོ། །བྱམས་པ་དག་གི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བར་སེམས་པས་ཁྱབ་པའོ། །ཀུན་དུ་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་

117-1-245b

པ་དང་། བདེ་བ་བསྐྱེད་པའི་བསམ་པ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསོད་ནམས་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དག་ཅིང་གཙང་བར་བྱེད་པས་ན་བསོད་ནམས་སོ། །ཡང་ན་ཕྱི་ཕྱིར་ལེགས་པར་འགྱུར་བས་ན་བསོད་ནམས་སོ། །དེའི་སྟོབས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་
བསྒོམས་པ་ལས་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་གང་། །དེ་ནི་གལ་ཏེ་གཟུགས་ཅན་གྱུར། །ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀུན་བཀང་ནས་ནི། །དེ་བས་ཀྱང་ནི་དེ་ལྷག་གྱུར། །དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་
ཆེ་བ་འཛིན་པ་དང་ཀློག་པ་དང་འཆད་པ་དང་མོས་པ་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་འཛིན་པ་དང་། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ལས་ཀྱང་འགྱུར་ཏེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྟོབས་དེས་སོ། །ཆགས་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་
བ་ནི་དུས་གསུམ་ཆར་ལ་ཡང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པའོ། །ཐབས་ཀྱི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བའི་
ཐབས་ནི་གྲུབ་པའོ། །དེའི་སྟོབས་ནི་འབྲས་བུ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །ཏིང་འཛིན་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མཉམ་པར་འཇོག་པ་སྟེ་བསམ་གཏན་ནོ། །དེའི་སྟོབས་ནི་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་གི་དོན་བྱ་བ་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་
སོགས་པ་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་དེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པོ། །དེའི་ཆེད་ཀྱི་སྟོབས་ཏེ་མཐུ་གང་ཡིན་པ་དེ་
ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཚོགས་རྣམ་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅིང་ངོ་།    །རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་པ་ནི་གཉེན་པོའི་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་བདུད་ཀྱི་སྟོབས་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། 

117-1-246a

 ལས་ཀྱི་སྟོབས་རྣམས་རྣམ་པར་དག་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ལས་འདི་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་མི་གཡོ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལ་ལས་མི་དགེ་བའི་སྟོབས་ནི་ངེས་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་
ཡོད་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ངན་འགྲོ་གསུམ་འབྱིན་པར་ནུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྨོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་ཅིང་སེལ་བར་བྱེད་པ་ནི། ཇི་སྐད་དུ། ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་ལས་རྣམས་བྱས་པ་ནི། །བདག་ལ་རྣམ་པར་སྨོད་པས་བསྲབས་པར་འགྱུར། །རབ་ཏུ་བཤགས་དང་སྡོམ་པར་
བྱེད་པ་ཡིས། །དེ་དག་ཤིན་ཏུ་རྩ་ནས་བཏོན་པར་བཤད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །གཉེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པ་ནི། དཔེར་ན་བྱམས་མའི་བུ་གང་པོས་མ་ལ་བརྙས་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ལས་མི་དགེ་བ་ཞིང་གི་ཁྱད་པར་གྱིས། མཐོང་བའི་ཆོས་ཁོ་ན་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་
འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་ཞུགས་པ་འབྲས་བུ་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཀྱང་སྨིན་པ་ལས། དེའི་ལྷག་པའི་བསམ་པའི་ཁྱད་པར་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྨོན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཁོ་ནས་མ་ལུས་པར་ཤིན་ཏུ་རྩ་ནས་བཏོན་ཏེ་བཅོམ་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྨོན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡང་ཇི་ལྟ་
བུ་ཞིག་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་སེམས་ཅན་གང་དག་བདག་ལྟ་བུར་མ་ལ་བརྙས་པའི་ལས་དེ་ལྟ་བུར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ། བདག་ཁོ་ནར་མགོ་ལ་འཁོར་ལོས་འདབ་ལས་སྐྱེས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་མཐའ་ཡས་པ་
སྙོམས་པར་མཚམས་མེད་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་ཅིག །ནམ་དུ་ཡང་སེམས་ཅན་འགའ་ཡང་འདིར་འོང་བར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྟེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པ་ནི་དཔེར་ན་ཕག་མོའི་རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་ལས། ལྷའི་བུ་འཆི་འཕོ་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཞིག་ཕག་མོའི་མངལ་
དུ་སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སྨིན་པར་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ལས་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་ཙམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་རྩ་བ་ནས་བཏོན་ཏེ། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་ལས་ཤི་འཕོས་ཏེ་དགའ་ལྡན་པ་དག་གི་ནང་དུ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་

117-1-246b

བདག་མེད་པར་རྟོགས་པས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་རྩད་ནས་ཕྱིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་རྒྱུན་གཅོད་པའི་མདོ་ལས་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་སློང་ཞིག་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་། མི་གསོད་པའི་ཕས་ཕམ་པ་གཉིས་བྱུང་བ་དང་། ཕྱིས་མི་དགའ་ཞིང་ཡིད་གདུངས་ནས་མྱོས་པ་བཞིན་དུ་གཙུག་
ལག་ཁང་ནས་གཙུག་ལག་ཁང་དང་། གྲོང་ནས་གྲོང་དང་། ལམ་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པར་འགྲོ་ན་ཡང་། སྡིག་པ་དེ་སྐྱེ་བོ་ཀུན་གྱིས་མངོན་སུམ་དུ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཆགས་ཏེ། ཡང་དང་ཡང་དུ་ཀྱེ་མ་ཀྱི་ཧུད་བདག་ནི་མ་རུང་ངོ་། །བདག་ནི་ཉམས་སོ་ཞེས་སྨྲ་ཞིང་ལས་དེ་སྲབ་མོར་གྱུར་གྱི་བར་
དུ་སྡིག་པ་འཆགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ཤིན་ཏུ་གདུངས་པར་གྱུར་པ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པ་ཞིག་གིས་ཆོས་ཟབ་མོ་དེ་དང་དེ་ལྟ་བུ་བཤད་པ་དང་། དེ་ན་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པས་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་
ཅད་དུ་རྩད་ནས་བཏོན་ཏེ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་མོས་པ་འདི་ནི་ལྟུང་བ་དང་། འགྱོད་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བ་དང་། སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྦྱོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་དད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། འཕགས་པ་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པའི་མཛོད་ལས། འོད་སྲུངས་གང་གི་ཕ་ཡིན་ལ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱང་ཡིན་པ་དེ་བསད་ན་འདི་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་མི་བཟད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་དཀོར་འཕྲོག་པ་འདི་ནི་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་མི་བཟད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མ་ཡང་ཡིན་ལ་
དགྲ་བཅོམ་མ་ཡང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཉལ་པོ་བྱས་ན་འདི་ནི་འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་མ་རུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་འདི་ནི་བརྫུན་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་མ་རུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་བྱེད་པ་འདི་ནི་ཕྲ་མ་རྣམས་ཀྱི་ནང་
ན་རུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། འཕགས་པ་རྣམས་ལ་ཁ་ཟེར་བ་འདི་ནི་ཚིག་རྩུབ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་མ་རུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་འདོད་པ་རྣམས་རྣམ་པར་གཡེང་བར་བྱེད་པ་འདི་ནི་ཚིག་འཁྱལ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་མི་བཟད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པར་སོང་བ་དང་ཡང་དག་པར་

117-1-247a

ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྙེད་པ་འཕྲོག་པར་སེམས་པ་འདི་ནི་བརྣབ་སེམས་ཀྱི་ནང་ན་མ་རུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མཚམས་མེད་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་གནོད་སེམས་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་མ་རུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ལྟ་བ་ཤིན་ཏུ་ཐིབས་པོ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བ་རྣམས་ཀྱི་
ནང་ན་མ་རུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་པོ་འདི་དག་ནི་གང་ལས་ཀྱང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །འོད་སྲུངས་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་འགའ་ཞིག་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དེ་དག་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆེ་བ་བཅུ་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ལ། དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པའི་ཆོས་རྒྱུ་
དང་རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། འདི་ལ་བདག་གམ། སེམས་ཅན་ནམ། སྲོག་གམ། གང་ཟག་གམ། གང་ཞིག་བྱེད་པའམ། གང་ཞིག་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་བྱས་པ་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་སྒྱུ་མའི་ཆོས་ཉིད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་
པ་མེད་པ་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཇུག་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གཟོད་མ་ནས་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་དད་ཅིང་མོས་ན། སེམས་ཅན་དེ་ངན་སོང་དུ་སོང་བར་ང་མི་སྨྲའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལ་ཕུང་པོའི་དངོས་པོ་མེད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེས་
ནས་འཇིག་ཅིང་ཉམས་པ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་ནས་འབྱུང་ལ་བྱུང་མ་ཐག་ཏུ་འགགས་པ་ཡིན་ནོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་སྐྱེས་པ་ཞིག་པ་གང་ལགས་པ་དེ་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཞིག་པ་ལགས་སོ། །གང་ཞིག་དེ་ལྟར་མོས་པ་དེ་ལ་ནི་ནམ་ཡང་ལྟུང་བ་མ་མཆིས་
ལ། ལྟུང་བའི་གནས་ཀྱང་མ་མཆིས་ཏེ། སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ལ་ལྟུང་བ་གནས་པ་གང་ལགས་པ་འདི་ནི་གནས་མ་ལགས་ཤིང་གོ་སྐབས་མ་མཆིས་ཏེ། འདི་ནི་མི་སྲིད་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་མངོན་དུ་བྱས་པ་ཁོ་ནས་ཀྱང་ལྟུང་བས་ཀུན་ནས་
བསླངས་པའི་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་རྩད་ནས་ཕྱིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ཉེ་བ་འཁོར་གྱིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྔ་དྲོ་ལྟུང་བ་བྱུང་བ་ཉི་མའི་གུང་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མངོན་དུ་བྱེད་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་

117-1-247b

ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉི་མའི་གུང་ལ་ལྟུང་བ་བྱུང་བ། ཕྱི་དྲོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མངོན་དུ་བྱེད་ན་དེ་ཁོ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མི་ཟད་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་རིགས་
ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་ནི་ཉེས་བྱས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་སྲེག་པའི་ཕྱིར་བསྐལ་པའི་མེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །སུམ་བརྒྱ་པ་ལས་ཀྱང་། རབ་འབྱོར་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་དག་མདོ་སྡེ་འདི་ལྟ་བུ་འཛིན་པ་དང་། འཆང་བ་དང་། 
ཀློག་པ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་བརྙས་པར་འགྱུར། ཤིན་ཏུ་བརྙས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ཚེ་རབས་སྔ་མའི་ལས་མི་དགེ་བ་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བར་བྱས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་མཐོང་བའི་ཆོས་ཁོ་ན་ལ་བརྙས་པ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །
དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པས་སྡིག་པའི་ལས་ངེས་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ། སྡིག་པའི་ལས་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དག་ནི་བཤགས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་རྩད་ནས་ཕྱིན་པར་འགྱུར་གྲངས་ན། མཚམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྕི་བ་རྣམས་ཀྱིས་
ཇི་ལྟར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཤིན་ཏུ་རྩད་ནས་ཕྱིན་པར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་ན། འདིར་སྨྲས་པ། མ་སྐྱེས་དགྲ་ལ་སོགས་པ་མཚམས་མེད་པ་བྱེད་པ་དག་བསམ་པ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་ཁྱད་པར་གྱིས། མནར་མེད་པར་བསྐལ་པ་བར་མའམ། དེ་བས་ཐུང་བའམ། ཕྱེད་དུ་གནས་པར་གྱུར་པ་ལ་དེ་
དག་ཤིན་ཏུ་འགྱོད་པའི་མེས་ཡིད་ཀུན་དུ་གདུངས་པ་དང་། མི་དགའ་ནས་བཤགས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ལས་དེ་འདི་ལྟར་ཕོ་ལོང་བརྡབ་པའི་ཡུན་ཙམ་ཞིག་ཏུ་འབྲས་བུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བར་བསྲབ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ན། དེ་ཇི་ཙམ་གྱི་དོན་དུ་ན་ལས་དེ་ཤིན་ཏུ་རྩད་ནས་ཕྱུང་བར་འགྱུར་བ་མ་
ཡིན་ནམ། ཞིང་ཉག་མ་གཅིག་མ་བརྔས་པས་ཞིང་མ་བརྔས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན། མ་ངེས་པའི་ལས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་ལྟར་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ནི་སྦྲང་བུའི་རྐང་པའི་ལྷག་མ་ཙམ་གྱི་ཁྱད་པར་ཉིད་ཀྱང་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་གང་གི་ཕྱིར་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་ཞུགས་པས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་

117-1-248a

འགྱུར་བ་ཁོ་ནའོ། །ལུས་ཅན་ཀུན་གྱི་ལས་རྣམས་ནི། །བསྐལ་པ་བརྒྱར་ཡང་ཆུད་མི་ཟ། །ཚོགས་ཤིང་དུས་ལ་བབས་པ་ན། །འབྲས་བུ་སྨིན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དྲང་ཞེ་ན་བཤད་པ། འདི་ནི་ལས་གང་དག་རྣམ་པར་སུན་
འབྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མ་བསལ་ཞིང་སྲབ་མོར་མ་བྱས་པ་དེ་དག་ལ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་སྐད་དུ་མི་མཁས་པས་ནི་སྡིག་པ་ཆུང་ངུ་བྱས་ཀྱང་འོག་ཏུ་འགྲོ། །མཁས་པས་ཆེན་པོ་བྱས་ཀྱང་གནོད་པ་རབ་ཏུ་སྤོང་བར་འགྱུར། །ལྕགས་ཀྱི་གོང་བུ་ཆུང་ཡང་ཆུ་ཡི་འོག་ཏུ་འབྱིང་འགྱུར་
ལ། །དེ་ཉིད་སྣོད་དུ་བྱས་ན་ཆེ་ཡང་སྟེང་ན་འཕྱོ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །སྡིག་པའི་ལས་ངེས་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་དུས་གསུམ་པ་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ལས་ལ་དབང་བས། ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་དུ་འཁོར་བའི་རྒྱུན་ཇི་སྲིད་པར་སེམས་ཅན་ངན་
སོང་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་ཅིག་ཅར་ཁོ་ནར་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་བསྐལ་པ་མཐུན་པའི་རིགས་དང་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང་ཚད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་ངེས་པར་བྱེད་དོ། །ལས་དགེ་བའི་སྟོབས་ཀྱང་སྲེད་པའི་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་ནུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་
ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་དང་ཕྲལ་ཏེ། སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཁོ་ནར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ཞིང་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱེད་དོ། །ལས་མི་གཡོ་བ་ནི་གཟུགས་དང་། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ན། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་ཀུན་ནས་བསླངས་
པའོ། །དེའི་སྟོབས་ནི་དེ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ལས་ལ་དབང་བས་བསལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །འདིར་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་སྟོབས་རྣམས་ཀུན་དུ་འཇོམས་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་པ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་
ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པས་ཉོན་མོངས་པ་དག་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་སྟོབས་ནི་ཤས་ཆེར་འབྱུང་བ་ཉིད་དེ། གང་གི་དབང་གིས་བགྲོད་པར་བྱ་བ་དང་། བགྲོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཕན་པ་དང་། ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། ལྕི་བ་དང་། ཡང་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་མི་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་མི་སྡུག་པ་

117-1-248b

ལ་སོགས་པ་བསྒོམ་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་འཇིལ་ཞིང་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་བྱེད་དེ། མདོར་ན་ཉོན་མོངས་པ་ལ་དབང་བས་དེ་དག་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བདུད་ཀྱི་སྟོབས་རྣམས་སྟོབས་མེད་རབ་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བདུད་ཅེས་བྱ་
བ་ནི་ལྷའི་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་གི་སྟོབས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་བར་ཆད་དུ་བྱེད་ནུས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྟོབས་མེད་ཅིང་གཟི་བྱིན་ཡལ་བ་དང་མཐུ་མེད་པར་བྱེད་ཅིང་ངོ་། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ཀུན་རྫོགས་པར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་
སྟོབས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་སྟེ། མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་སྔར་བཤད་པ་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པ་སྟོབས་རྣམ་པ་བཅུ་དང་། བཤད་མ་ཐག་པ་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱིའོ།    །ད་ནི་རྣམ་
པ་བཅུ་བཞི་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལས་གང་ཡིན་པ་དེ་སྟོན་ཏོ། །ལས་དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། ཞིང་རྣམས་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྒྱ་མཚོ་དག་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་བདེ་བ་ཅན་ལྟ་བུ་
དང་། པདྨ་ཅན་ལྟ་བུར་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་ཅིང་དེ་བཞིན་དུ། སེམས་ཅན་འཁོར་བའི་བཙོན་རབ་ཉོན་མོངས་པའི་ལྕགས་སྒྲོག་གི་འཆིང་བས་བཅིངས་པ་རྒྱ་མཚོ་དག་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཀུན་བརྗོད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གཉིས་ཀྱིས་མདུན་པར་བྱས་ཏེ། རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །ཆོས་
རྣམས་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་པའི་ཆོས་རྒྱ་མཚོ་དང་། རྟོགས་པའི་ཆོས་རྒྱ་མཚོ་དག་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་མཐོང་བར་བྱེད་རྣམ་པར་མཐོང་བར་བྱེད་ཅིང་ངོ་། །ཤེས་བྱ་མཐའ་ཡས་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཡེ་ཤེས་
རྒྱ་མཚོ་དེ་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱེད་ཅིང་འཇུག་པར་བྱེད་དེ། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །སྤྱོད་པ་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་རྒྱ་མཚོ་དང་། བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་རྒྱ་མཚོ་སྟེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་གཉིས་སྨོས་པར་རིགས་

117-1-249a

སོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་འདྲེན་པར་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ནི་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་སྐྱེད་པར་བྱས་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །གཞན་ཡང་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། གཉི་ག་ཡང་བྱང་ཆུབ་འདྲེན་པར་
བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་ཁྱད་པར་ནི་མངོན་སུམ་དང་བརྒྱུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་ཙམ་ཞིག་ཡོད་དོ། །སྤྱོད་པ་བཟང་པོ་དེ་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་དྲི་མ་དང་བྲལ་བར་བྱེད་ཅིང་ངོ་། །སྨོན་ལམ་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་
ཀྱིས་རབ་ཏུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅིང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ཕྱོགས་བཅུར་མཆོད་པའི་སྤྲིན་ནམ་མཁའ་ཁེབས་པ་དག་གིས་རབ་ཏུ་མཆོད་པར་བྱེད་ཅིང་ངོ་། །བསྐལ་པ་རྒྱ་མཚོར་མི་སྐྱོ་སྤྱད་པར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ཡིད་ཀྱིས་སོ།    །རྣམ་པ་བཅོ་ལྔ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའི་རྗེས་སུ་སློབ་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྗེས་སུ་སློབ་ཅིང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི། གང་ཡང་དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་སྨོན་ལམ་གྱི་བྱེ་
བྲག་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདག་གིས་མ་ལུས་པར། བཟང་པོ་སྤྱོད་པས་ཞེས་བྱ་བར་སྤྱོད་པ་བཟང་པོས་རྫོགས་པར་བགྱིས་ཤིང་བསྐངས་ནས། བྱང་ཆུབ་རྣམ་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་དང་སྤྱོད་པ་དང་ཞིང་དང་སྨོན་ལམ་རྣམ་པར་དག་པ་དག་གིས་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་སློབ་ཅིང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི། རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོ་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏེ། འཕགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ནི་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཇི་སྙེད་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཇི་སྙེད་པ་དང་། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་མདོར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་

117-1-249b

ན་དེའི་ཕྱིར་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོ་འཕགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་མཁས་པ་དེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཁས་པ་དེ་ཁོ་ན་དང་ངོ་། །མཚུངས་པར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མཚུངས་པར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་
དགེ་བའི་རྩ་བ་འདི་ཡོངས་སུ་བསྔོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱང་རྣམ་དག་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་རྣམ་པར་དག་པའོ། །སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། ཞིང་རྣམ་པར་དག་པའོ། །བསྔོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྔོ་བ་སྟེ། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡིན་ནོ། །བཟང་པོ་མཁས་པ་ཞེས་པ་ནི་
མཁས་པ་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོའོ། །ཅི་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུར་རོ། །དེ་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དང་འདྲ་བ་ཁོ་ནའོ། །བདག་ཀྱང་དེ་དང་མཚུངས་པར་ཤོག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་དང་ངོ་། །མཚུངས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདྲ་བར་རོ། །ཀུན་ནས་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་དང་། བར་མ་
དང་། ཐ་མར་ཞི་ཞིང་དགེ་བའོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་ཆེད་དུའོ། །འཇམ་དཔལ་གྱི་ནི་སྨོན་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱི་སྨོན་ལམ་སྤྱད་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་སྨོན་ལམ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་པ་ན། 
འཁོར་བ་ལ་ཐོག་མའི་མུ་དང་མཐའ་ཡས་པ་ཇི་སྲིད་པ་དེ་སྲིད་དུ་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་སྤྱད་པ་ཚད་མེད་པ་སྤྱོད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་ཇི་སྲིད་དུ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །མ་འོངས་བསྐལ་པ་ཀུན་དུ་མི་སྐྱོ་བར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་བསྐལ་པ་མ་ལུས་པ་
ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱོ་བ་མེད་ཅིང་གཞན་དུ་མི་སེམས་པར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱ་བ་ཕྲིན་ལས་དེ་དག་རྫོགས་པར་བགྱི་ཞིང་བསྒྲུབ་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ།    །སྦྱོར་བ་དང་། ཡོན་ཏན་དང་། སྤྱོད་པ་ཚད་མེད་པ་དང་། གནས་པའི་ཁྱད་པར་དག་གིས་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་པ་སྟེ། བསྡུ་
བ་བསྟན་པ་ནི། སྤྱོད་པ་དག་ནི་ཚད་ཡོད་མ་གྱུར་ཅིག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་གི་སྤྱོད་པའང་ཚད་ཡོད་མ་གྱུར་ཅིག །ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱང་ཚད་གཟུང་མེད་པར་ཤོག་ཤིག །སྤྱོད་པ་ཚད་མེད་པ་དང་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་དག་ལ་གནས་ནས་ཀྱང་། རྟག་ཏུ་

117-1-250a

སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གི་འཕྲུལ་པ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འཚལ་བར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་པོ་འདི་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་བརྒྱད་པ་ཡིན་ནོ།    །ད་ནི་དེའི་མཐའ་སྟེ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་འདིའི་
མཐའ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་དཔེར་བརྗོད་པས་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ནམ་མཁའི་མཐར་ཐུག་གྱུར་པ་ཇི་ཙམ་པར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་གྱུར་པ་ཇི་ཙམ་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐའ་ཇི་ཙམ་པ་དང་། འགྲོ་བའི་ལས་དང་ཉོན་
མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཐའ་ཇི་ཙམ་པར་བདག་གི་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་འདིའི་མཐའ་ཡང་དེ་ཙམ་དུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་ཡོངས་སུ་ཐུག་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། བདག་གི་སྨོན་ལམ་འདིའི་མཐའ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཐུག་པ་མེད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་
ཡིན་ནོ།    །བསྡུས་པའི་དོན་བཅུ་པ་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕན་ཡོན་ཏེ། དེ་ཡང་མཐོང་བའི་ཆོས་དང་ཚེ་ཕྱི་མ་དང་། རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་མཐོང་བའི་ཆོས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་འདི་ལྟ་སྟེ་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་ཅན་ཡོངས་སུ་སྡུད་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་
བསྐལ་པ་མཉམ་པ་འཐོབ་པ་དང་། ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའོ། །དེ་ལ་གཟུང་བའི་དངོས་པོ་མང་པོ་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྣ་ཚོགས་པ་མཐའ་ཡས་པ། ཞིང་གི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བསོད་ནམས་བརྗོད་པ་དེ་བས་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་སྨོན་ལམ་ལ་མོས་པ་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་ཅན་ཡོངས་
སུ་སྡུད་པ་ནི། གང་ཡང་ཕྱོགས་བཅུའི་ཞིང་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་འགའ་ཞིག་གིས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ན་བཟའ་དང་། བླ་རེ་དང་། གདུགས་དང་རྒྱལ་མཚན་
དང་། བ་དན་དང་། རོལ་མོ་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་དྲིལ་བུ་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། སྤོས་དང་། མེ་ཏོག་དང་། མར་མེའི་ཕྲེང་བ་ལ་སོགས་པ་མིའི་ལས་འདས་པ་ལྷ་རྫས་དེ་དག་གིས་བརྒྱན་ཞིང་བརྒྱན་པ་དང་། ལྷ་དང་མིའི་བཟའ་བ་དང་བཅའ་བ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་རོ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པ། བདེ་བའི་མཆོག་

117-1-250b

སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དག །བསྐལ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་སྙེད་དུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་འབུལ་བར་བྱེད་ལ། གང་ཡང་གཞན་ཞིག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་རྒྱལ་པོ་འདི་ཉིད་ཐོས་ནས་ལན་གཅིག་ཙམ་སྟེ། ལན་གཅིག་དད་ཅིང་ཡིད་ཆེས་པ་འདི་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན། 
དེས་ནི་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་སྔ་མ་དེ་བས་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་གང་ཞིག་ཅེས་བྱས་ན། བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་རྗེས་སུ་རབ་མོས་ཤིང་། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །ངན་སོང་དང་གྲོགས་པོ་ངན་པ་སྤངས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་ནི། 
དེས་ནི་ངན་སོང་ཐམས་ཅད་སྤངས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ནི་ངན་སོང་དང་ངན་འགྲོ་གསུམ་སྤངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ནི་གྲོགས་པོ་ངན་པ་མི་དགེ་བའི་གྲོགས་པོ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་སྤངས་པ་ཡིན་ཞིང་དེ་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
འོད་དཔག་མེད་གང་གདོན་མི་ཟ་བར་མྱུར་དུ་མཐོང་ངོ་། །གང་གིས་མཐོང་ཞེ་ན། གང་གིས་སེམས་ལ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་འདིའི་དོན་དང་ཚིག་གི་སྒོ་ནས་ཡོད་པས་སོ། །རྙེད་པ་དང་འཚོ་བ་དང་ཚེ་རབས་སུ་བསྔགས་པ་རྙེད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་སྐལ་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་ནི་དེ་དག་རྙེད་པ་རབ་རྙེད་ཅེས་
བྱ་བ་ལ་སོགས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་དག་གིས་སྨོན་ལམ་རིན་པོ་ཆེའི་རྙེད་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྙེད་པ་དེ་དག་ནི་བདེ་བར་འཚོ་བ་ཡིན་ཏེ། སྨོན་ལམ་རིན་པོ་ཆེའི་དེ་ཉིད་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་ཚེ་དེ་ལ་རྙེད་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་མཆོག་རྙེད་པའི་ཕྱིར་མིའི་ཚེ་འདིར་མཛེས་པར་འོངས་པ་ན་
ལེགས་པར་འོངས་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་དེ་ཅི་འདྲ་བ་དེ་བཞིན་དེ་དང་འདྲ་བར་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །བཞི་པ་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་འབྱང་བའི་ཕན་ཡོན་ནི། མཚམས་མེད་ལྔ་པོ་དག་གི་སྡིག་པ་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ་གང་གིས་
མི་ཤེས་པའི་དབང་གིས་ཏེ་མི་ཤེས་པ་རྩ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་མི་ཤེས་པའི་དབང་གིས་བྱས་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ། མ་བསད་པ་ལ་སོགས་པ་མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ལས་བྱས་པ་དེས་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་འདི་སྐད་བཤད་པ་ངེས་པར་གཟུང་ལ། དད་པའི་ཆུའི་རླན་གྱིས་སེམས་

117-1-251a

བརླན་ཏེ། བརྗོད་ཅིང་བསྟན། མོས་པར་བྱས་ཤིང་བཀླགས། གཟུང་ཞིང་བསྒོམས་ལ། ཉིན་མཚན་དུ་ཡང་སྐྱོ་བ་བསྐྱེད་ན། མཚམས་མེད་པ་ལྔ་པོ་དག་མྱུར་དུ་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་འབྱང་བར་འགྱུར་ཞིང་རྩད་ནས་ཕྱིན་པར་འགྱུར་རོ།    །ཚེ་ཕྱི་མ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྒྱུས་
བསྡུས་པ་དང་། འབྲས་བུས་བསྡུས་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུས་བསྡུས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་དང་གཟུགས་དང་མཚན་གྱིས་བརྒྱན་པའི་ལུས་གནོད་པ་མེད་པའི་ལུས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ། ཡེ་ཤེས་དང་ནི་གཟུགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་པ་
ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ངོ་། །གཟུགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་འཕྲོག་པའི་གཟུགས་དང་ངོ་། །མཚན་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་དབུ་གཙུག་ཏོར་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་སྟེ། དཔེ་བྱད་རྣམས་ནི་མཚན་གྱི་འཁོར་ཡིན་
པའི་ཕྱིར་དེ་དག་དང་ཡང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །རིགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྲམ་ཟེ་དང་རྒྱལ་རིགས་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་དང་ངོ་། །རུས་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་གྲགས་པ་དང་ངོ་། །ལྡན་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
ནི་རྟག་ཏུ་ལྡན་ཞིང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བདུད་དང་མུ་སྟེགས་མང་པོས་དེ་མི་ཐུབ། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་འདི་འཛིན་ཞིང་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་བདུད་མང་པོ་དང་མུ་སྟེགས་མང་པོས་ཀྱང་
དེ་མི་ཐུབ་ཅིང་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་ལ་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ན་ཡང་མཆོད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུས་བསྡུས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་གཤེགས་པ་དང་། སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་བཞུགས་པར་སྟོན་པ་དང་། བདུད་ཕམ་པར་མཛད་པ་དང་། མངོན་པར་
རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། བྱང་ཆུབ་ཤིང་དབང་དྲུང་དུ་དེ་མྱུར་འགྲོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་རིན་པོ་ཆེ་བླ་ན་མེད་པ་འདིས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཤིན་ཏུ་

117-1-251b

བསགས་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཤིང་དབང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་གི་རྒྱལ་པོའི་དྲུང་དུ་མྱུར་དུ་འགྲོའོ། །སོང་ནས་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ལ་ཕན་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ཏེ་འདུག་གོ། །འདུག་ནས་ཀྱང་བདུད་སྡེ་དང་བཅས་པ་ཕམ་པར་བྱས་ནས། དེའི་འོག་
ཏུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བླ་ན་མེད་པ་རབ་ཏུ་བསྐོར་ཞིང་སྟོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ།    །མདོར་ན་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མ་ལུས་པ་ཐོབ་
པའི་ཕན་ཡོན་ནི། གང་ཡང་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་འདི་འཆང་བ་དང་། ཀློག་པ་དང་། སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། རྗེ་བཙུན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཁོ་ནས་མཁྱེན་གྱིས། གཞན་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ནི་འགས་ཀྱང་མི་ཤེས་སོ། །སྨོན་ལམ་རིན་པོ་ཆེ་འདིའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་མཁྱེན་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འབྲས་བུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིན་ནོ། །
འཇིག་རྟེན་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཆེན་པོ་མ་ལུས་པ་འཐོབ་པའི་ཕན་ཡོན་ཡང་འདིར་ཤུགས་ཀྱིས་བཤད་པ་ཁོ་ནས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འཐོབ་པ་ནི་སྨོན་ལམ་འདི་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྨོན་ལམ་འདི་ལ་སོམ་ཉི་སྟེ་ཐེ་ཚོམ་
སྐྱེད་པར་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ།    །ད་ནི་འདོན་པར་བྱེད་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་དཔའ་བོས་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་པ་དང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་པ་དང་། འཕགས་པ་
ཀུན་དུ་བཟང་པོས་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་པའོ། །དེ་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་བདག་སློབ་ཅིང་། དགེ་བའི་ཚོགས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་བསྔོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི། དུས་

117-1-252a

གསུམ་གཤེགས་པ་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་རྒྱལ་བ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྔོ་བ་གང་ལ་མཆོག་ཉིད་དང་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྔགས་ཤིང་རབ་ཏུ་བསྟོད་པའོ། །དེས་བདག་གིས་
ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྔོ་བ་དེས་བདག་གི་དགེ་བའི་ཚོགས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པ་འདི་ཐམས་ཅད། བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་མཆོག་བླ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་ཀྱིས་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བ་བསྟན་པ་དང་། གཞན་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མཐུན་པའི་
ལུས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བསྟན་པ་ནི་བདག་ནི་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འཆི་བའི་དུས་ནི་འཆི་བའོ། །འཆི་བའི་དུས་དེ་བྱེད་པ་སྟེ། འཆི་བའི་ཚེ་སྒྲིབ་པ་གང་ཡང་རུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཟང་པོ་སྤྱོད་པས་ཕྱིར་བསལ་ཏེའོ། །མངོན་སུམ་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་དེ་མཐོང་ནས། །
ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་དཔག་མེད་དེ་མཐོང་ནས་སོ། །དེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བདེ་བ་ཅན་དེར་རབ་ཏུ་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེར་སོང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བདེ་བ་ཅན་དེར་སོང་ནས། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་སྨོན་ལམ་འདི་དག་ཉིད་མ་ལུས་པར་མངོན་དུ་གྱུར་པར་ཤོག་ཤིག །
དེ་དག་མ་ལུས་པར་བདག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྐང་ནས་ཀྱང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པར་བགྱིའོ་ཞེས་པ་ཡིན་ནོ། །དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་ཏུ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ཇི་སྲིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་ཇི་སྲིད་པར་ཞེས་པའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ལུང་བསྟན་
པ་ཐོབ་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བསྒྲུབ་པ་བསྟན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྒྱལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྒྱལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་དེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འཁོར་གྱིས་དཀྱིལ་འཁོར་དེར་རོ། །བཟང་ཞིང་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱིད་ཅིང་དགའ་བའོ། །པདྨ་དམ་པ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་
ཀྱི་པདྨ་མཆོག་གོ། །ཤིན་ཏུ་མཛེས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གསལ་ཞིང་འོད་ཟེར་གྱི་དྲ་བ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བ་ལས་སོ། །སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁྲུངས་པའོ། །ལུང་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདིས་ལུང་སྟོན་པར་བྱེད་པས་ན་ལུང་བསྟན་པ་སྟེ། བདག་གིས་དེར་བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་དཔག་མེད་དེ་ལས་མངོན་པར་དུས་འདི་སྲིད་ཅིག་ན་འཇིག་

117-1-252b

རྟེན་གྱི་ཁམས་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ཏུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འདི་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེར་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་དཔག་མེད་དེ་ལས་ལུང་བསྟན་པ་ཐོས་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་སྤྲུལ་པ་མང་པོ་སྤྲུལ་པའི་
སྤྲིན་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱས་ཕྱོགས་བཅུར་ཁྱབ་པར་བྱས་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུར་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་གི་ནང་དུ། འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ཞིང་ཕན་པ་མང་པོ་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་བྱེད་ཅིང་། སྒྲུབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བློའི་སྟོབས་ཀྱིས་
ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཐུ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །སྨོན་ལམ་རྒྱལ་པོ་འདི་ཡི་བཤད་སྦྱར་བྱས་པ་ཡིས། །བསོད་ནམས་དྲི་མེད་ཐོབ་པའི་དགེ་བ་གང་ཡིན་དེས། །འདི་ན་འགྲོ་དོན་གྲུབ་པར་བྱ་ཕྱིར་ཡང་དང་ཡང་། །སྲིད་པ་ཇི་
སྲིད་བར་དུ་རྒྱུ་མཐུན་འབྱིན་པར་བསྔོ། །འཕགས་པ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་རྒྱལ་པོའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་རྒྱན་བཟང་པོས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཛྙཱ་ན་གརྦྷ་དང་ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བན་དེ་ཀ་བ་དཔལ་བརྩེགས་རཀྵི་ཏས་བསྒྱུར་ཏེ་བཏན་ལ་ཕབ་པའོ།།      །།
༄༅༅། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱརྱ་བྷ་དྲ་ཙཱ་རྱ་པྲ་ཎི་དྷ་ན་ཊཱི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་འགྲེལ་པ། འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཕགས་མ་སྒྲོལ་མ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཀུན་དུ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པའི་བསྡུས་པའི་
དོན་བཅུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་དང་། དེ་ལ་མཆོད་པ་དང་། སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་གསོལ་བ་གདབ་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་ཞུགས་སུ་གསོལ་
བ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང་། དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། དེའི་མཐར་ཐུག་པ་དང་། དེའི་ཕན་ཡོན་ཤེས་པའོ། དེ་ལ་དང་པོར་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་ཕྱེ་བར་སྤྱིར་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞིང་ན། དུས་གསུམ་དུ་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དག་ལ། ལུས་

117-1-253a

དང་ངག་དང་ཡིད་དག་གིས་མངོན་པར་ཕྱག་འཚལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་གསུངས་པ། ཇི་སྙེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་སྙེད་ཅེས་པ་ནི་ཇི་སྙེད་པ་སྟེ། གྲངས་ཇི་སྙེད་པའོ། །དེས་ཀྱང་ཚད་ཡོངས་སུ་བཅད་པར་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་སྤྱིའི་སྒྲ་དཔག་ཏུ་མེད་
པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དག་བསྟན་པར་གསུངས་པ་ནི། སུ་དག་ཅེས་པ་སྟེ་གྲངས་བགྲང་དུ་མེད་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཕྱོགས་བཅུ་ཞེས་པ་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་ནའོ། །འཇིག་རྟེན་ཞེས་པ་ནི་འགྲོ་བའོ། །དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་ཀུན་ཞེས་པ་ནི་དུས་གསུམ་དུ་སོན་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གསུམ་དུ་ཞེས་པའི་བར་དུའོ། །མི་ཡི་སེང་གེ་ཞེས་
པ་ལ། གང་གི་ཕྱིར་སེང་གེ་ཞེས་བྱ་བས་ཐམས་ཅད་སྐྲག་ཅིང་རང་ནི་གང་ལ་ཡང་འཇིགས་པ་མེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལ་དེ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་སེང་གེ་དང་འདྲ་བས་ན་སེང་གེ་སྟེ། མིའི་སྐྱེ་བ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའོ། །མི་ཡང་དེ། སེང་གེ་
ཡང་དེ་ཡིན་པས་ན་མིའི་སེང་གེ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །དེ་ལ་བདག་གིས་ཕྱག་འཚལ་བ་ནི་བཏུད་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ནི་སྨྲ་བའི་བསམ་པའི་དབང་གི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཡང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་མཐོང་བས་མ་ལུས་པར་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་དོན་དུ་མ་ལུས་ཞེས་གསུངས་
སོ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་དང་བས་ཞེས་པ་ནི་མཆོག་ཏུ་དད་པ་སྐྱེས་པས་སོ། །རབ་ཏུ་དང་བའི་སེམས་ཀྱིས་བསླང་བའི་ཕྱིར་ལུས་དང་ངག་རབ་ཏུ་དང་བའོ། །ད་ནི་སོ་སོར་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ཕྱག་འཚལ་བ་གསུངས་པ་ལ། དང་པོར་རེ་ཞིག་ལུས་ཀྱིས་ཕྱག་འཚལ་བ་ནི། བཟང་པོར་སྤྱོད་པའི་སྨོན་
ལམ་སྟོབས་ཀྱིས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བཟང་པོ་ནི་དགེ་བའོ། །བཟང་པོ་ཡང་དེ། སྤྱོད་པ་ཡང་དེ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་དོན་ཏུ་སྨོན་ལམ་ནི་སྨོན་པ་དང་དོན་དུ་གཉེར་བའོ། །དེའི་སྟོབས་ནི་བདུད་ལ་སོགས་པས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་ཅིང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་རྒྱལ་བ་
སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེའི་སྟོབས་ཞེས་པའོ། །འདི་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་རྣམ་པ་ལས་གཞན་པས་ནི་བྱ་བ་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་གཅིག་ལ་སེམས་ཀྱིས་དམིགས་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ལ་རྡུལ་དང་མཉམ་པའི་ལུས་ཁོ་ན་ཡིད་ཀྱིས་བསྟོད་པས་གཞན་ཕྱག་ཏུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། གསུངས་པ། 

117-1-253b

རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ། །ཞེས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་རེ་རེ་ཡང་སེམས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཞིང་གི་རྡུལ་སྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་དང་མཉམ་པའི་ལུས་ཀྱིས་ཕྱག་འཚལ་བའོ། །སྙེད་ཅེས་པའི་སྒྲས་ནི་མཚུངས་པའི་
རྣམ་གྲངས་ཏེ། བྱེ་བྲག་མེད་པར་ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་ན་བཞུགས་པ་མ་ལུས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་དང་མཉམ་པའི་དེའི་གྲངས་ཀྱི་ལུས་ཀྱིས་ཕྱག་འཚལ་བའོ། །རྒྱལ་བ་ཀུན་ལ་རབ་ཏུ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་པ་ལ། རྒྱལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲའམ། བདུད་ལས་རྒྱལ་
བ་སྟེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དེ་སྐད་དུ་བརྗོད་དོ། །ཇི་སྐད་གསུངས་པ། སྡིག་པ་མི་དགེའི་ཆོས་ལས་ང་རྒྱལ་ཏེ། །དེ་བས་ཉེར་འགྲོ་ང་ནི་རྒྱལ་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྒྱལ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དུས་གསུམ་དུ་བཞུགས་པ་ལ་ཕྱག་བགྱི་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་
ཡིད་ཀྱི་ཕྱག་ནི། རྡུལ་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་ནི་རྡུལ་གཅིག་གི་རྩེ་མོའོ། །རྡུལ་སྙེད་སངས་རྒྱས་ཞེས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་འདིར་ཡང་ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་ན་བཞུགས་པ་མ་ལུས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་དང་མཉམ་པའི་བདེ་བར་གཤེགས་
པའོ། །སངས་རྒྱས་སྲས་ཀྱི་དབུས་ཞེས་པ་ནི་རེ་རེ་ཡང་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཀྱི་དབུས་ན་བཞུགས་པ་སྟེ་མོས་ཞེས་འཆད་དོ། །ཇི་ལྟར་རྡུལ་གཅིག་གི་རྩེ་མོ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་རིགས་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་མ་ལུས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བལྟ་བའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་
པ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་གི་རང་བཞིན་ནི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་ཁོ་ནས་ནམ་མཁའི་མཐར་ཐུག་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་རེ་རེ་ཡང་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་
བསྐོར་བའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྡུལ་གྱི་སྟེང་དུ་གནས་པ་དག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་ཁྱབ་པར་ཡིད་ཀྱིས་མོས་པར་བྱའོ། །ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ནི་ཡིད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཕྱིར་བར་དུ་ཡིད་ཀྱི་ལས་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་ངག་གི་ཕྱག་བསྟན་པ་ནི། དེ་དག་བསྔགས་པ་མི་ཟད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་

117-1-254a

སོགས་པ་ལ། དེ་དག་ཅེས་པ་ནི་དེ་དག་གི་དེ་བཞིན་དུ་མོས་པ་སྟེ། ཉམས་པ་དང་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་དེ་ནི་བསྔགས་པ་མི་ཟད་རྒྱ་མཚོ་སྟེ་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོའོ། །གང་དེ་དག་གི་བསྔགས་པ་མི་ཟད་རྒྱ་མཚོའོ། །འདིར་བསྔགས་པའི་སྒྲ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ལ། 
རྒྱ་མཚོའི་སྒྲ་ནི་མང་པོའི་ཚོགས་སུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་གི་ཟད་པ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོའོ། །དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྒྱ་མཚོ་སྒྲ་ཀུན་གྱིས། །ཞེས་པ་དང་ཡན་ལག་གི་སྒྲ་ནི་འདིར་ཡོན་ཏན་གྱི་རྣམས་གྲངས་སོ། །གང་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར། །ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཞེས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་
ཐེག་པ་ལས་གསུངས་སོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ནི་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་པ་དང་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་དང་ལྡན་པ་དང་། དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་ཡང་ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གོ་བར་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་ནི་དབྱངས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་དང་ལྡན་པའི་སྒྲ་སྟེ་གང་དབྱངས་
དེའོ། །རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་ཡོན་ཏན་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་བརྗོད་པ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པ་སྟེ་རབ་ཏུ་བསྒྲགས་པའོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་
རེ་རེའི་མདུན་དུ། གནས་ནས་བདག་གིས་ཐམས་ཅད་བསྟོད་པའོ། །ཡང་ན་བསྔགས་པ་མི་ཟད་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་པ་ནི་གཞི་མཐུན་པ་སྟེ་འདི་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་རོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དག་གིས་བསྔགས་པ་མི་ཟད་པའི་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ།    །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་བླ་དང་བཅས་པ་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་མཆོད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་གསུངས་པ་ལས་བླ་དང་བཅས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ནི། མེ་ཏོག་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དག་ནི་མེ་ཏོག་དམ་པ་དང་། ཕྲེང་བ་དམ་པ་དང་། རོལ་མོ་དམ་པའོ། །
བྱུག་པ་དམ་པ་ནི་ཙནྡན་དང་གུར་གུམ་ལ་སོགས་པའོ། །གདུགས་ཀྱི་མཆོག་དང་། མར་མེའི་མཆོག་དང་། སྤོས་ཀྱི་མཆོག་དང་། གོས་ཀྱི་མཆོག་གོ། །བདུག་པའི་མཆོག་ནི་དྲི་ཞིམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྦྱོར་བར་གྱུར་པའོ། །ཕྱེ་མའི་ཕུར་མ་ནི་སྣ་ཚོགས་པའི་ཙནྡན་དང་གུར་གུམ་དང་། ག་པུར་དང་། 

117-1-254b

 ཨ་ག་རུའི་རང་བཞིན་རི་རབ་དང་མཉམ་པའོ། །བཀོད་པའི་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་མཆོག་དག་གིས། །ཞེས་པ་ནི་བཀོད་པའི་མཆོག་གོ། །བཀོད་པའི་སྒྲ་ནི་འདིར་ཡང་མང་པོའི་རྣམ་གྲངས་ཏེ། ལྷ་དང་མིའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱལ་བ་དེ་དག་ཉིད་ལ་མཆོད་པར་
བགྱི་ཞེས་པའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་མཆོད་པ་གསུངས་སོ། །མཆོད་པ་གང་རྣམས་བླ་མེད་རྒྱ་ཆེ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་དག་བླ་ན་མེད་པ་རྒྱ་ཆེ་བའི་མཆོད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་མཐུ་ལས་སྐྱེས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་སྤྲོ་བ། 
ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པར་བདག་གི་སེམས་ཀྱི་ལྷག་པར་མོས་པས་རྒྱལ་བ་དེ་དག་ཉིད་ལ་མཆོད་པར་བགྱི་ཞེས་པའོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་ལ་དད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི། །ཞེས་པ་ལ། བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ལ་མོས་པ་དང་། ལྷག་པར་མོས་པ་དང་། མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་དང་། 
ངེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པ་ནི་མདོ་སྡེ་དུ་མ་དག་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འདི་ལྟ་བུའི་མཆོད་པ་བྱས་སོ་ཞེས་ཐོས་སོ། །ད་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཕྱག་འཚལ་བ་དང་། མཆོད་པའི་ཉེ་བར་བསྡུས་པ་གསུངས་པ། རྒྱལ་བ་ཀུན་ལ་ཕྱག་འཚལ་མཆོད་པར་བགྱི། །ཞེས་པ་
ནི་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་དང་མཆོད་པ་བྱའོ།    །རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་དང་། གང་གི་སྒོ་ནས་དང་རང་བཞིན་ཏེ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་སྡིག་པ་བཤགས་པ་གསུངས་པ། འདོད་ཆགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་ཤེ་ན། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་སོ། །གང་གི་སྒོ་ནས་ཤེ་ན། ལུས་དང་ངག་དང་
ཡིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་སོ། །རང་བཞིན་ནི། གང་ཡང་སྐྱེ་བ་འདིའམ། སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་སྡིག་པ་བདག་གིས་བྱས་པའམ། བྱེད་དུ་བཅུག་པ་དང་། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་སྟེ། དེ་ཐམས་ཅད་རྒྱལ་བ་རྣམས་སྲས་དང་བཅས་པའི་མདུན་དུ་གནས་ནས་སྐྲག་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ལ་བཤགས་པར་བགྱི་སྟེ་སླར་ཡང་མི་བགྱིད་དོ་ཞེས་པའོ།    །ད་ནི་བསོད་
ནམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་གསུངས་པ། ཕྱོགས་བཅུའི་རྒྱལ་བ་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དུས་གསུམ་ན་བཞུགས་པ་བརྡར་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་རེ་རེའི་དུས་གསུམ་གྱི་འཇིག་

117-1-255a

རྟེན་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་དང་། གང་ཡང་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དང་། གང་ཡང་
རང་རྒྱལ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་བསེ་རུ་ལྟར་གཅིག་པུར་སྤྱོད་པ་དང་། ཚོགས་ཤིང་སྤྱོད་པ་དག་གི་ཡང་དུས་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བསོད་ནམས་དང་། གང་ཡང་སློབ་པའི་གང་ཟག་བདུན་པོ་དག་དང་། གང་ཡང་མི་སློབ་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་། གང་ཡང་
ཕྱོགས་བཅུའི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བསྒོམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་དུས་གསུམ་གྱི་བསོད་ནམས་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་བདག་གིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བགྱིའོ། །འགྲོ་བའི་སྒྲ་ནི་མ་ལུས་པའི་ཚིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སློབ་པ་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་
ཀྱང་འདིའི་ནང་དུ་འདུས་པར་གྲུབ་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སོ་སོར་བསྟན་ཞེ་ན། དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་སྲེད་པ་དང་བཅས་པས་འཁོར་བར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་ཤིན་ཏུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་དང་། གཅིག་ནི་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཉིད་པས་འགྲོ་བའི་སྒྲས་བརྗོད་
པར་མི་བྱའོ་ཞེས་པས་དབྱེ་བ་བསྟན་ཏོ།    །ད་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་གསོལ་བ་གདབ་པ་གསུངས་པ། གང་ཡང་ཕྱོགས་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་ཡང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྒྲོན་མ་ནི་འགྲོ་བའི་སྒྲོན་མ་སྟེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་མུན་པའི་ཚོགས་སེལ་བའི་
ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྒྲོན་མའོ། །བྱང་ཆུབ་བརྙེས་ཞེས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་སུམ་དུ་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའོ། །མ་ཆགས་བརྙེས་ཞེས་པ་ཆགས་པ་མེད་པའི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས། དངོས་པོ་མ་ལུས་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་
རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བསལ་ནས་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཀྱང་རྟོགས་པ་སྟེ། གཞན་དོན་དུ་གཉེར་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་དག་གིས་ནི་དཀའ་བ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཡང་ཆོས་འཆད་པར་མི་བཞེད་པར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དུ་མ་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་

117-1-255b

ཤིང་མཆོག་གི་དྲུང་ན་བཞུགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ། བདག་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་མགོན་པོ་གཅིག་པུ་འགྲོ་བ་མི་ཤེས་པའི་མུན་ནག་གིས་གཡོགས་པ་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་མཛད་པའི་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་པུས་མོ་ས་ལ་བཙུགས་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བྱས་ཏེ། མདུན་དུ་
གནས་ནས་སོ་སོར་འདི་ལྟ་བུར་གསོལ་བ་གདབ་པར་བྱའོ་ཞེས་པའོ།    །མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་བཞུགས་པར་གསོལ་བ་གདབ་པ་ནི། མྱ་ངན་འདའ་སྟོན་གང་བཞེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་ཡང་ཞེས་པས་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་བྱས་པ་ནི། འཕྲལ་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་
རྟེན་སྒྲོན་མ་ཞེས་པ་ཉིད་དང་འབྲེལ་ཏོ། །གང་ཡང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་སྟོན་པར་བཞེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་གིས་ཐལ་མོ་རབ་ཏུ་སྦྱར་བར་འགྱུར་བས་ཡུན་རིང་པོར་བཞུགས་པར་གསོལ་བ་
འདེབས་སོ། །དུས་ཇི་ཙམ་དུ་ཞེ་ན། དུས་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྡུལ་དང་མཉམ་པའི་བསྐལ་པར་བཞུགས་པར་རོ། །ཅིའི་དོན་དུ་ཞེ་ན། མགོན་ཐམས་ཅད་མེད་པར་གྱུར་པའི་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་དུའོ། །དེ་ལ་ཕན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་བདེ་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་
ཐོབ་པའོ། །བདེ་བ་ནི་མངོན་པར་མཐོ་བ་ཐོབ་པའོ།    །ད་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་བརྗོད་བྱ་ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྐྱེད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི། ཕྱག་འཚལ་བ་དང་མཆོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཕྱག་འཚལ་བ་དང་། མཆོད་པ་དང་། སྡིག་པ་
བཤགས་པ་དང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྐུལ་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་པའི་དགེ་བ་གང་བདག་གིས་བསགས་ཤིང་བསྐྱེད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བར་བགྱིའོ་ཞེས་པའོ།    །ད་ནི་བརྒྱད་
པ་སྟེ་དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡིན་པ་ལ། དེ་ནི་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཆ་ཤས་དང་བཅས་པའི་དབྱེ་བ་སྟེ་དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་བསམ་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པ་དང་། མ་གོས་པར་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་། གོ་ཆ་དང་། 

117-1-256a

ཕན་པར་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གྲོགས་དང་འགྲོགས་པ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མཉེས་པར་བྱ་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བསྒོམ་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་། མི་ཟད་པའི་མཛོད་ཡང་དག་པར་དམིགས་
པ་དང་། འཇུག་པ་དང་། སྟོབས་དང་། གཉེན་པོ་དང་། ལས་དང་། རྗེས་སུ་བསླབ་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང་། བསྡུས་པ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་དང་པོ་ནི་བསམ་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པར་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་བསྐང་བའི་བསམ་པ་ནི། 
འདས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མཆོད་པར་གྱུར་པའི་བླ་ན་མེད་པའི་མཆོད་པས་གང་འདས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དག་དང་། གང་ཡང་ད་ལྟར་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་པ་ན། འཚོ་ཞིང་གཞེས་པས་འགྲོ་
བ་ལ་ཕན་པ་དང་། བདེ་བ་མཆོག་གི་རྒྱུ་རུ་གནས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་མཆོད་པར་གྱུར་ཅིག །གང་ཡང་མ་འོངས་པ་ནས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་ཡིད་ལ་བསམ་པའི་དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མྱུར་བ་མྱུར་བར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ། །དང་པོའི་ཕྱེད་
ཀྱིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པའི་བསམ་པའོ། །ཕྱིས་ཀྱི་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་བསྐང་བར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པའི་བསམ་པ་གང་གསུངས་པ་ནི། ཕྱོགས་བཅུ་ག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་སྙེད་ཅེས་པ་ནི་གང་དག་སྟེ། ཕྱོགས་
བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་བདེ་བ་ཅན་དང་འདྲ་བར་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་། དཔག་ཏུ་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་རྒྱ་ཆེ་བར་སོ་སོར་གནས་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཤིང་དབང་དྲུང་གཤེགས་རྒྱལ་བ་དང་། །ཅེས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་གི་དབང་པོའི་དྲུང་དུ་
བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གང་བར་མཉམ་པར་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་ཁྱབ་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ། །སེམས་ཅན་ལ་བདེ་བ་སྟེར་བའི་བསམ་པ་ཡང་གང་གསུངས་པ་ནི། ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་གང་རྣམས་ཇི་སྙེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་

117-1-256b

པ་ལ། གང་དག་ཇི་སྙེད་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་བཞིས་བསྡུས་པའི་འགྲོ་བ་དྲུག་གི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཟག་པ་མེད་པའི་བདེ་བ་མཆོག་གིས་བདེ་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པར་གྱུར་ཅིག །ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་ནད་ཀྱང་མེད་པར་རོ། །རྟག་ཏུ་ནི་རྒྱུན་དུ་གྱུར་ཅིག་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཆོས་དང་
ལྡན་པའི་རྙེད་པའི་ཡོན་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་རྙེད་པར་གྱུར་ཅིག །ཆོས་དང་ལྡན་པའི་བསམ་པ་ཁོ་ནས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་རྟག་ཏུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ།    །ད་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤང་བ་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་
པ་གསུངས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས་མ་ལུས་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་ཤོག་ཅེས་པའི་བར་དུའོ། །བྱང་ཆུབ་ཅེས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །དེའི་དོན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པའོ། །དེ་བདག་གིས་སྤྱད་པ་ནི་རྟོགས་པར་གྱུར་ནས་འགྲོ་བ་
ཐམས་ཅད་དུ་མི་བརྗེད་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ། །ཚེ་རབས་ཀུན་དུ་འཆི་འཕོ་སྐྱེ་བ་ན། །ཞེས་པ་ནི། འཆི་བ་དང་སྐྱེ་བ་དག་ན་ཡང་རྟག་ཏུ་བདག་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པའོ། །སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བས་དབུས་ཀྱི་གནས་པ་བརྗོད་པར་དོན་གྱིས་བལྟ་བར་བྱའོ། །འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པའི་
རྒྱུ་དང་པོའོ། །རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་རྗེས་སུ་སློབ་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྒྱལ་བ་དུས་གསུམ་དུ་བཞུགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་སློབ་པ་ནི་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ལའོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་པ་ལ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་
བྱ་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་སྤྱོད་པ་དྲི་མེད་ཡོངས་དག་པ། །རྟག་ཏུ་མ་ཉམས་སྐྱོན་མེད་སྤྱོད་པར་ཤོག །ཅེས་པའོ། །ཇི་ལྟར་དཔེར་ན་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མས་མ་གོས་པས་དྲི་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་དྲི་མ་མེད་པ་སྟེ། གཡའ་དང་འདྲ་བའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་
སུ་དག་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མ་ཉམས་སྐྱོན་མེད་པ་སྟེ། འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་པ། གདུང་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཞི་བར་བྱེད་པ། ནད་ཐམས་ཅད་སེལ་བར་བྱེད་པ། དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བ་ཟློག་པར་བྱེད་པ། གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཁོ་ན་ལ་གཅིག་ཏུ་

117-1-257a

འཇུག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རིན་པོ་ཆེ་དང་འདྲ་བའི་རིན་པོ་ཆེ་སྟེ། གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བར་དྲི་མ་མེད་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཡའ་དང་འདྲ་བའི་སྐྱོན་
དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་ནི་ཀུན་ནས་སོ། །དག་པ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་པས་ན། ལྟུང་བས་མ་གོས་པའི་
བསླབ་པ་ནི་ཉམས་པ་མེད་པས་ན་མ་ཉམས་པའོ། །འདས་པའི་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལ་ལྟོས་པའི་སྲེད་པ་སྐྱེས་པ་དང་། ཡང་མ་འོངས་པ་དང་སྐྱེ་བ་འདི་ལ་ཆགས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་སྲེད་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་སྲེད་པ་སྟེ། དུས་གསུམ་པོ་འདི་དག་གི་སྲེད་པའི་
ཁབ་དག་གི་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མ་ཕུག་པས་ན་སྐྱོན་མེད་པའོ། །ས་དང་འདྲ་བར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་གཞིར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་པའོ། །གདུང་བ་རབ་ཏུ་སེལ་བ་དང་། ནད་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་
ཞི་བ་དང་། ལྷ་དང་མི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བྱེད་པ་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཁོ་ན་ལ་གཅིག་ཏུ་འཇུག་པ་ཁོ་ན་སྟེ། ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་ནི་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་གདུང་བ་ཐམས་ཅད་སེལ་བའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་པ་ནི་བསིལ་བར་བྱེད་པས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ། ཚུལ་
ཁྲིམས་སྤྱོད་པ་ཡིན་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྤྱོད་པའོ། །སྤྱོད་པ་ནི་སྤྱོད་པར་བྱེད་པའོ། །རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་པ་དྲི་མ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ། མ་ཉམས་པ། སྐྱོན་མེད་པ་རྒྱུན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་ཞེས་པའོ། །ད་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པའི་རྒྱུ་གཉིས་པ། 
ལྷ་ཡི་སྐད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལྷ་ལ་ཡོད་པའི་སྐད་ནི་ལྷའི་སྐད་དོ། །ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་དང་གྲུལ་བུམ་དང་མི་དག་སྟེ། དེའི་སྐད་ནི་དེ་དག་གི་སྐད་དོ། །མདོར་བསྡུ་ན་ཇི་སྲིད་དུ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐད་དེ་དང་དེས། དེ་དང་དེ་ལ་ཆོས་བསྟན་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོའི་བར་

117-1-257b

དུའོ་ཞེས་པའོ། །འདི་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་པ་སྟེ། དེས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ངེས་པ་ནི་མཉེན་པ་དང་ཞི་བའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་སྟེ། དེ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་ནི། བདག་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བརྩོན་པ་དང་ལྡན་པ་མ་དུབ་པའི་ཡིད་ཀྱིས་སོ། །མ་གྱུར་
ཅེས་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་བདག་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སོ། །བརྗེད་པར་མ་གྱུར་པ་འདི་མི་བརྗེད་པར་གྱུར་པ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོའི་བར་དུའོ་ཞེས་པའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་དང་བཞིས་གང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་། དེ་དག་གི་གཉེན་པོའི་
ཕྱོགས་ཉེ་བར་བསྟན་པར་བྱས་ནས་འདི་ནི་རྒྱུ་བཞི་པ་སྟེ། ད་ནི་ཚིག་རྐང་པ་གཉིས་ཀྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤང་བར་བྱ་བར་བསྟན་པ་གང་གསུངས་པ། སྡིག་པ་གང་རྣམས་སྒྲིབ་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་སྡིག་པ་སྒྲིབ་པར་གྱུར་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པ་སྟེ། དེ་དག་
མ་ལུས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་སྤོང་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པའོ།    །ད་ནི་མ་གོས་པའི་སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་པ་སྟེ། རྒྱུ་གསུམ་པ་དག་གང་ལས། གང་དུ། གང་ལྟར་གསུངས་པ་ནི། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་ལས་ཞེས་པ་ནི་ལས་དང་ཉོན་
མོངས་པ་དང་བདུད་ཀྱི་ལམ་སྤང་ངོ་། །ལས་དེ་ཡང་བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་དང་། མི་གཡོ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་གསུམ་ཆར་ཡང་གཟུང་ངོ་། །དེ་ལས་མི་དགེ་བའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་དང་བདུད་ཀྱི་ལམ་དག་ལས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་དེས་མ་གོས་པར་རྟག་ཏུ་སྤྱོད་
པའོ། །གང་དུ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ལྷ་ལ་སོགས་པར་རོ། །ཇི་ལྟ་བུར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་པདྨ་ཆུས་མི་ཆགས་པ་བཞིན། །ཞེས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་པདྨ་ཆུ་ལས་སྐྱེས་ཀྱང་ཆུས་མི་གོས་སོ། །དེ་དང་འདྲ་བར་སྡིག་པའི་ལས་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་བདུད་ཀྱི་ལམ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་དག་གིས་མ་གོས་
པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་དོ་ཞེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བ་དང་མི་གཡོ་བའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ལ་མི་ཆགས་པར་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་། བདེ་བ་འབའ་ཞིག་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་སྤྱད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཁོང་ནས་འབྱུང་ངོ་། །ཅི་དང་འདྲ་བར་ཞེ་ན། 

117-1-258a

ཉི་ཟླ་ནམ་མཁར་ཐོགས་པ་མེད་ལྟར་སྤྱོད། །ཅེས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་དག་འཇིག་རྟེན་ན་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་འདྲ་བར་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་གཅིག་པུས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་གི་དོན་ལ་ནི་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་ཆགས་པ་མེད་པར་ཉིན་དང་མཚན་དུ་ནམ་མཁའ་
ལ་རྒྱུ་བ་དང་འདྲ་བར་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་བདུད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་དགེ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་ཅིང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་འགོག་པ། ཡང་དག་པའི་ལམ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྲོག་གི་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་བདུད་ལ་བདུད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ཡི་ལམ་འགོག་པ་
ནི་ཕན་པའི་དངོས་པོ་རྒྱུ་ཡིས་སླུ་བ་སྟེ། སྐྱེ་བ་འདིའམ་གཞན་ཐམས་ཅད་ལའོ།    །ད་ནི་རྣམ་པ་བཞི་པ་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ་གང་གསུངས་པ་ནི། ངན་སོང་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ། འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ནི་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེས་པ་དེའི་རབ་
ཏུ་ཞི་བའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ན་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཞེས་བརྗོད་ཅེ་ན། དེ་དག་ནི་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་སུ་བསྟན་ཏེ། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པར་རྟོགས་པར་བལྟའོ། །འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པའི་བདེ་བ་ལ་རབ་
ཏུ་གཞོག་པར་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེ་ན། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཉིད་ལ་ཕན་པ་དང་། བདེ་བའི་བསམ་པས་སྦྱོར་བ་གཞན་མི་བྱེད་པར་ཇི་སྲིད་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་མ་དུབ་པའི་ཡིད་ཀྱིས་སྤྱོད་པའོ། །དུས་ཇི་ཙམ་དུ་ཞེ་ན་གསུངས་པ། ཞིང་གི་ཁྱོན་དང་
ཕྱོགས་རྣམས་ཇི་ཙམ་པར། །ཞེས་པ་སྟེ། ཇི་ཙམ་པར་ཞེས་པ་ནི་ཞིང་གི་ཁྱོན་ཇི་ཙམ་པར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཇི་སྲིད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྒྱུན་བསྐལ་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པར་གྱུར་པ་སྟེ། ཕྱོགས་ཞེས་པ་ལ་ཕྱོགས་བཅུ་དེ་སྙེད་དུ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ།    །རྣམ་པ་
ལྔ་པ་སྟེ་གོ་ཆ་གསུངས་པ་ལ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་གསལ་བར་བསྟན་པའོ། །གང་གསུངས་པ། སེམས་ཅན་དག་གི་སྤྱོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་ཅན་

117-1-258b

དག་གི་སྐྱེ་བ་དང་སྐྱེ་བར་རང་བཞིན་གྱིས་གཡོ་སྒྱུ་མེད་པས་བདེ་བར་དྲི་བ་དང་། སེམས་དང་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་སྟེ། རྗེས་སུ་མཐུན་པར་གྱུར་པས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ཡོངས་
སུ་རྫོགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཕེལ་བའི་བར་དུའོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་སྟོབས་ཀྱིས་ནི། །ཞེས་པ་ལ། བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ཡང་འདིར་ཆོས་སྟོན་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་བཟུང་སྟེ། སྨྲ་བར་འདོད་པའི་བསམ་པས་གསུང་རབ་ཀྱི་ཚིག་ལ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ཞེས་ཉེ་བར་བཏགས་པ་སྟེ། མ་འོངས་
པའི་བསྐལ་པ་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དུ་མི་སྐྱོ་བའི་ཡིད་ཀྱིས་སྤྱོད་པར་བྱའོ་ཞེས་པའོ།    །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མཚུངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གྲོགས་པོ་དང་འགྲོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་པ་སྟེ། གང་གསུངས་པ། བདག་གི་སྤྱོད་དང་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་ཡང་སྤྱོད་པ་
མཚུངས་པ་བདག་དང་འདྲ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །སྤྱོད་ཅེས་པ་ནི་སྤྱོད་པ་དེས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མཚུངས་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་རྟག་ཏུ་འགྲོགས་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་ཉིད་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་པུའི་སྨོན་ལམ་སྤྱོད་ཅིང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་
པར་གནས་སོ་ཞེས་པའོ།    །ཕན་པའི་བསམ་པས་གདམས་ངག་སྟོན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། གང་གསུངས་པ། བདག་ལ་ཕན་པར་འདོད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་ཡང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཕན་པར་འདོད་པ། བཟང་པོའི་སྤྱོད་པ་རབ་ཏུ་
སྟོན་པ། ཆོས་ཀྱི་གཏམ་བྱེད་པ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་མཚུངས་པར་རྟག་ཏུ་འགྲོགས་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ།    །དུས་དང་འཁོར་དང་མཆོད་པའི་བྱ་བ་ལ་ངལ་བ་མེད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བསྒོམ་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་གང་གསུངས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་སྲས་ཀྱིས་བསྐོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་
དག་ལ་ཕྱོགས་བཅུ་པོ་ཀུན་གྱི་རྒྱལ་བ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བའི་མགོན་པོ་འགྲོ་བའི་གཉེན་གཅིག་པུ་མ་བསྒྲིབས་པའི་མིག་གིས་རྟག་ཏུ་བལྟའོ། །དེ་དག་ལ་ཡང་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ལ་སོ་སོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་

117-1-259a

དང་ལྡན་པ། རྒྱ་ཆེ་བ་ནམ་མཁའི་དབྱིངས་དང་མཚུངས་པ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཁྱབ་པས་མཆོད་པར་བྱའོ། །དུས་ཇི་སྲིད་དུ་ཞེ་ན། མ་འོངས་པའི་བསྐལ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་ནུབ་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཞེས་པའོ།    །འཛིན་པ་དང་སྟོན་པའི་ལས་དག་གིས་དམ་
པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་རྣམ་པ་དགུ་པ་གང་གསུངས་པ་ནི། རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་ཅིང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དུས་གསུམ་དུ་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ་དང་། དེ་འཛིན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཛིན་པ་དང་། 
ནན་ཏན་དུ་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡང་ཆོས་སྟོན་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། འགྲོ་བ་ལ་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ལ་ཞེས་པའོ། །གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་གསལ་བར་བསྟན་པའོ། །འདིར་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་ནི་དེ་གསལ་བར་སྟོན་པའི་ཚིག་ལ་མངོན་པར་བརྗོད་དོ། །བཟང་
པོ་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་སྦྱོང་བ་ཡང་། །ཞེས་པ་ལ། བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའོ། །དེ་རྣམ་པར་སྦྱང་བ་ནི་དྲི་མ་མེད་པར་བྱ་བ་སྟེ། མ་ལུས་པར་བཀྲུས་ནས་རིང་དུ་བྱེད་པས་མ་འོངས་པའི་བསྐལ་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་ནན་ཏན་དུ་བྱ་བའོ།    །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་
བསགས་པས་མི་ཟད་པའི་མཛོད་ཡང་དག་པར་དམིགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་པ་གང་གསུངས་པ་ནི་སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདོད་པའི་ཁམས་ལ་སོགས་པའི་སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་དབང་གིས་འཁོར་བ་ནས་འཁོར་བར་སྐྱེ་བ་དང་། ཟད་མི་ཤེས་པའི་
བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་དག་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནམ་མཁའ་མཛོད་དང་། དྲི་མ་མེད་པའི་ཕྱག་རྒྱ་ལ་སོགས་པ་དག་དང་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་དམིགས་པ་སྒྱུ་མར་
གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཇི་སྲིད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་མི་ཟད་པའི་མཛོད་ཟད་མི་ཤེས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་གཏེར་དུ། འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པའོ།    །རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་པ་ནི་འཇུག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་

117-1-259b

བརྒྱད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ལྟ་བ་ལ་འཇུག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ལ་འཇུག་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་འཇུག་པ་དང་། བསྐལ་པར་གནས་པ་ལ་འཇུག་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ཞིང་དུ་བཀོད་པ་དག་ལྟ་བ་ལ་འཇུག་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དྲུང་དུ་འགྲོ་བ་སྟེ་བརྒྱད་དོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ལ་འཇུག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་ནི། རྡུལ་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྡུལ་གཅིག་གི་རྩེ་མོ་ལ་ཕྱོགས་
བཅུ་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྡུལ་དང་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ངོ་། །དེ་ལ་ཡང་ཞིང་ཞེས་པ་ནི་ཞིང་དང་ཞིང་ངོ་། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅིང་བསམ་པ་ལས་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དག་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་ཞེས་པ་ནི་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ། དེ་དག་གི་དབུས་ན་བཞུགས་པ་ཞེས་པ་ནི་བཞུགས་པར་གྱུར་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཅིང་ཞེས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་སྟེ། རྟོགས་ནས་སྤྱོད་པའོ། །བལྟ་ཞེས་པ་ནི་བལྟ་བ་ལ་འཇུག་པའོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་སྨོན་པ་ནི་མི་སྲིད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྨོན་ལམ་གྱི་
འབྲས་བུ་མེད་པ་འདི་ལྟར་རྟོགས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཅིག་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཡང་རྡུལ་གཅིག་གི་རྩེ་མོ་ལ་བལྟ་བར་མི་སྲིད་པ་ན། དེ་ཇི་ལྟར་དུས་གསུམ་ན་བཞུགས་པ་མ་ལུས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་དང་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ན། གྲངས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་གྱི་དབུས་ན་བཞུགས་པས་ཡོངས་སུ་གང་བ། སོ་སོའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་རྡུལ་གཅིག་གི་རྩེ་མོ་ལ་བལྟ་ཞེས་པའི་སྨོན་ལམ་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ལས་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་པས་
སྟེང་དང་འོག་དང་ཐད་ཀར་ཐ་དད་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྲུལ་པས་རྡུལ་གཅིག་གི་རྩེ་མོ་ལ་འདི་ལྟ་བུ་ཅིའི་ཕྱིར་སྲིད་པར་མི་འགྱུར། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡང་གང་གསུངས་པ། །ངོ་མཚར་ཅུང་ཟད་ཡོད་པར་ནི། །འཇིག་རྟེན་མཁས་པས་མ་མཐོང་སྟེ། །དབང་པོས་མངོན་

117-1-260a

དུ་གྱུར་པ་ཉིད། །དེ་ལ་ངོ་མཚར་ཅི་ཞིག་ཡོད། །བསམ་གཏན་པ་ལས་ཀླུ་དག་དང་། །སངས་རྒྱས་མཐུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཆེ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་སྐྱོབ་པ་ཡིས། །བཞི་པོ་བསམ་མི་ཁྱབ་པར་གསུངས། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འདི་དག་སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་གསུང་ལ་བློ་ཞན་པ་
དག་མི་སྲིད་པའི་དོན་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤིན་ཏུ་དད་པར་བྱེད་དོ། །འདི་ཡང་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །ལྐོག་དོན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུངས་ལ། །གང་བློ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་འགྱུར་བ། །དེས་ནི་འདིར་ནི་ཡིད་ཆེས་པས། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་བྱ། །འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་ཇི་སྲིད་དུ་སྣོད་ཤིན་ཏུ་ཆུང་བ་ཆུ་
དངས་པས་ཡོངས་སུ་གང་བ་ལ་ནམ་མཁའ་ལ་བརྒྱན་པའི་གཟའ་དང་རྒྱུ་སྐར་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཆོས་རྣམས་བྲག་ཅ་དང་མཚུངས་པ། །རབ་རིབ་རྨི་ལམ་མཚན་ཉིད་དང་། །སྒྱུ་མ་སྨིག་རྒྱུ་འདྲ་བ་དང་། །དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་བུའོ། །
ཞེས་སོ། །འདི་དག་ཀྱང་གང་ཡང་དུས་གསུམ་དག་གི་ཞིང་བཀོད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ཕྱིས་གསལ་བར་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་མ་ལུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་རྡུལ་གཅིག་གི་རྩེ་མོ་དེ་ལྟ་བུར་མ་ལུས་ཤིང་ལུས་པ་མེད་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིའོ། །སྐྲ་ཙམ་ཁྱོན་ཞེས་པ་ནི་སྐྲའི་
རྩེ་མོའིའོ། །འདི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། སྐྲའི་རྩེ་མོ་ཙམ་གྱི་ཁྱོན་གྱི་ཚད་ལ། དུས་གསུམ་དུ་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱ་མཚོ་དང་དེ་དག་གི་ཞིང་རྒྱ་མཚོའོ། །སྤྱད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྤྱད་པ་དེ་སྔོན་དུ་བྱ་བ་སྟེ། མ་འོངས་པའི་བསྐལ་པ་རྒྱ་མཚོའི་བར་དུ་འཇུག་པའོ། །སངས་རྒྱས་
ཀྱི་གསུང་ལ་འཇུག་པ་ཡང་གང་གསུངས་པ། གསུང་གཅིག་ཡན་ལག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་གཅིག་གིས་ཆོས་བསྟན་པས། གྲངས་ལས་འདས་པའི་སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་བྱེ་བྲག་གི་དོན་གཞན་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེ་གཞན་དང་གཞན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཅིག་ཅར་དུ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་
གསུང་གི་ཡན་ལག་རྒྱ་མཚོ་དང་ལྡན་པའི་སྒྲ་ཐོས་སོ། །ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་ན་བཞུགས་པའི་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྟོན་པའི་དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམ་པར་དག་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉན་པའི་སྐྱེ་བོ་དག་གི་འདོད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་

117-1-260b

བསྒྲིབས་པ་མེད་པར་ཐོས་སོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རེ་རེའི་དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་རྒྱ་མཚོའི་སྒྲ་ལ་རྟག་ཏུ་འཇུག་པར་བྱ་ཞིང་མ་ལུས་པར་ཡིད་ལ་བྱའོ་ཞེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་གསུངས་པ། དེའི་ཕྱིར་ངོ་མཚར་མི་ཆེ་སྟེ། །འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་ཆེ། །མང་པོ་ཉེ་བར་འདུག་པ་ལ། །གང་དེ་
མོས་པའི་དབང་གིས་ནི། །ཚིག་གཅིག་གི་ནི་བཤད་པ་ཡང་། །དུ་མ་ཉིད་དུ་མཚོན་ནས་ནི། །བདག་ཉིད་ལ་ནི་སྟོན་ཏོ་ཞེས། །སྐྱེ་བོ་མང་པོས་གོ་བར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡོང་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་བྱམས་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། གང་ཕྱོགས་བཅུའི་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་
ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་སྟན་གཅིག་ལ་གནས་ཏེ་མ་རྨོངས་པར་འཐུང་བས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་གི་བར་དུ་སེམས་ངོམས་པ་མེད་པར་བློ་ཆེན་པོ་རྒྱ་མཚོ་དང་མཚུངས་པར་བདག་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་སོ། །དང་པོའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་སྟོན་པ་པོའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་དོ། །ཕྱིས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་
བཅད་པ་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་ཉན་པའི་སྐྱེ་བོའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆེ་བ་བསྟན་ཏོ། །གང་ཞེས་པ་ནི་བདུན་པ་སྟེ། གཅིག་གི་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པའོ། །གསུང་གཅིག་ཡན་ལག་རྒྱ་མཚོའི་སྒྲ་ཀུན་གྱིས། །ཞེས་པ་ལ། སྒྲ་ཀུན་གྱིས་ཞེས་པ་ནི་ཚིག་གི་ཁ་སྐོང་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་འཇུག་པ་
ཡང་གང་གསུངས་པ། དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་དག་ཀྱང་དུས་གསུམ་དུ་བཞུགས་པའི་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་དག་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་འཇུག་པ་དང་ལྡན་པ་གང་མི་ཟད་པ་གྲངས་ལས་འདས་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་སོ། །བློའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་
ཀྱི་མཐུའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཅིག་ཅར་འཇུག་པ་སྟེ་འཇུག་པར་བྱ་བའོ། །ཐབས་གང་དང་གང་གིས་གང་དང་གང་ལ་ཆོས་སྟོན་པར། དུས་གང་ལ་དང་ཡུལ་གང་ལ་མོས་པ་དུ་མའི་སེམས་ཅན་གདུལ་བྱ་ལ་འགྲོ་བ་སྟེ། འདིར་ཡང་ཚུལ་དེ་ལྟར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དབྱངས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་འདིར་ཡང་ཚིག་ཁ་བསྐང་
བའི་དོན་ཏོ། །བསྐལ་པར་གནས་པ་ལ་འཇུག་པ་ཡང་གསུངས་པ། མ་འོངས་བསྐལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གིས་ཕྱོགས་བཅུར་བཞུགས་པ་མ་འོངས་བསྐལ་པར་འཇུག་པ་སྟེ། མདོར་བསྡུ་ན་བསྐལ་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པར་བདག་གིས་འཇུག་པར་བགྱི་བའོ། །

117-1-261a

གང་ཡང་བསྐལ་པ་དུས་གསུམ་ཚད་དེ་དག །ཅེས་པ་ནི་སྣ་ཚོགས་པ་དུས་གསུམ་གྱི་གྲངས་ལས་འདས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མཐར་ཏེ། གཅིག་ཅེས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གི་ཕྱོགས་གཅིག་གོ། །འཇུག་ཅེས་པ་ནི་ནང་དུ་འདུས་པར་བྱའོ་ཞེས་པའོ། །
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་བ་དང་། དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་གང་གསུངས་པ། དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་མི་ཡི་སེང་གེ་གང་། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གང་ཡང་ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་དུ་བཞུགས་པའི་མིའི་སེང་གེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བདག་གིས་ཡེ་ཤེས་སྐད་ཅིག་མ་
གཅིག་གིས་སོ། །བལྟ་ཞེས་པ་ནི་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་ཡུལ་ལོ། །སྒྱུ་མར་གྱུར་པའི་རྣམ་ཐར་སྟོབས་ཀྱི་འཇུག །ཅེས་པ་ནི་སྒྱུ་མར་གྱུར་པའི་ཞེས་བྱ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེའི་སྟོབས་ཀྱི་རྒྱུན་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་
བཀོད་པ་ཡང་གང་གསུངས་པ། གང་ཡང་དུས་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་ཡང་དུས་གསུམ་བཀོད་པ་སྟེ་ཞིང་མང་པོའོ། །དེ་དག་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རྡུལ་གཅིག་གི་རྩེ་མོ་ལའོ། །དེ་ལྟར་མ་ལུས་ཕྱོགས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུ། །ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཕྱོགས་
བཅུ་མ་ལུས་པའི་རྡུལ་གྱི་རྩེ་མོ་ལ་དེ་དང་འདྲ་བར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བཀོད་པ་དུ་མ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་འཇུག་པར་བགྱི་ཞེས་པའོ། །ད་ལྟར་བ་ཉིད་ལ་ཡང་ཇི་སྲིད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་གི་རང་བཞིན་དང་། ཚད་དང་། ཁ་དོག་དང་། དབྱིབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་པ་སོ་སོར་རྡུལ་
གཅིག་གི་རྩེ་མོའི་གནས་སྐབས་སུ་མི་སྲིད་ན། ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་དུ་བཞུགས་པ་མ་ལུས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་དེ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་ཕྱེ་བས། སོ་སོར་རྡུལ་གཅིག་གི་རྩེ་མོ་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་སོ་སོར་གནས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་
འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་གྱིས་ཤིག་དང་འདིར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པ། རང་བཞིན་མེད་པ་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བ། རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བ། མ་སྐྱེས་པ། མ་འགགས་པ། སྐྲ་ཤད་འཛིངས་པ་དང་འདྲ་བ། གདོད་མ་ནས་ཞི་བ། རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་

117-1-261b

འདས་པ། ཇི་ལྟར་མོས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་གྱིས་བསྐྱེད་པ། སྣ་ཚོགས་པ་དུ་མའི་ངོ་བོ་སྟེ། རང་གིས་གོམས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་མང་པོ་དག་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་མོས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་སྤྲོས་ནས། མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་པ་འདི་དག་རང་
བཞིན་གྱིས་བསྒོམས་པའི་ལས་ཀྱིས་གསལ་བར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་ཅུང་ཟད་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་ལས་བྱུང་བའི་མཐུས། སྒྱུ་མ་ངོ་མཚར་ཅན་སྣ་ཚོགས་པ་མིག་འཕྲུལ་མཁན་གྱིས་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པ་མཐོང་བས། དེ་ལྟ་བས་ན་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡིད་
ཆེས་པར་བྱས་ཏེ། འདི་ལ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་ཐེ་ཚོམ་མི་བྱའོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པའི་དྲུང་དུ་འགྲོ་བ་ལ་འཇུག་པ་བརྒྱད་པ་གང་གསུངས་པ་ནི་གང་ཡང་མ་བྱོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་ཡང་མ་བྱོན་པའི་མཐར་ཐུག་པར་བཞུགས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྒྲོན་མ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་
འདས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དང་གཞན་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་གྱི་བགྲང་གིས་མི་ལང་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་སྐད་ཅིག་ལ་དུས་གཅིག་ཉིད་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་དུ་གྱུར་ཅིག །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་
ཡང་དུས་གཅིག་ལ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་སྟོན་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ནི། དེ་དག་བྱང་ཆུབ་འཚང་རྒྱ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་དག་ཅེས་པ་ནི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དེ་དག་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་
འགྱུར་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་སྟོན་པ་གང་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་མགོན་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞབས་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཅིག་ཅར་དུ་ཡིད་མགྱོགས་པ་དང་། ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ལུས་ཀྱི་སྤྲིན་ཕྱོགས་བཅུར་སྤྲོས་ནས་མཆོད་པའི་སྤྲིན་ནམ་མཁའ་ཁྱབ་
པ་དག་ཐམས་ཅད་དུ་སོ་སོར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་གྲངས་ལས་འདས་པ་རེ་རེ་ལ་མཆོད་པ་དང་། བསྟོད་པ་བྱེད་པ་དང་། ལན་བརྒྱ་སྟོང་གི་བར་དུ་གཡས་ཕྱོགས་སུ་བསྐོར་བ་བྱེད་པ་འཁོར་བའི་མཐར་ཐུག་པར་རོ། །མཆིའོ་ཞེས་པ་ནི་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་སྟེ། དུས་གཅིག་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱའོ། །

117-1-262a

བྱང་ཆུབ་ཅེས་པ་ནི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟོན་པ་ཡང་ངོ་། །འདི་ཉིད་ནི་ཞི་མཐའ་ཞེས་པ་ནི་ཚིག་ཁ་བསྐང་པའི་དོན་དུ་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་མཚོན་ཏོ་ཞེས་པ་སྟེ། གཙོ་བོ་ཉིད་བརྗོད་པའོ། །འོན་ཀྱང་ཆུའི་ཟླ་བའི་སྣང་བ་དང་འདྲ་བར་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ན་
བཞུགས་པ་དང་། འཕོ་བ་བསྟན་པ་དང་། མངལ་ན་གནས་པ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། ལྷས་ཕྱག་བྱས་པ་དང་། སྒྱུ་རྩལ་བསྟན་པ་དང་། ཁབ་ནས་བྱུང་བ་དང་། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་། དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་འགྲོ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་གི་རྒྱལ་པོར་སེང་གེའི་གདན་ལ་
བཞུགས་ནས་བདུད་ཕམ་པར་བྱས་པའི་དུས་ཏེ། དེ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་འགྲོ་བར་བྱས་ལ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ཞབས་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཅིག་ཅར་དུ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་གསུངས་པ། འཇིག་རྟེན་ཁམས་ནི་ཐ་དད་པར། །གང་དེ་སེམས་ཅན་གཞལ་ཡས་པར། །སྐད་ཅིག་གིས་ནི་རྟོགས་མིན་ཞེས། །
ཞུམ་པའི་སེམས་སུ་མི་བྱའོ། །ཞེས་པའོ།    །རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་པ་ནི་སྟོབས་སོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་ནི། ཀུན་དུ་མྱུར་བའི་ཞེས་བྱ་བ་སོགས་པ་ལ། ཀུན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དུ་མི་འགྲོ་བ། ཀུན་དུ་མྱུར་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་
གྱིས་ཅིག་ཅར་དུ་ཕྱོགས་བཅུར་འགྲོ་བ་སྟེ་འགྲོ་བ་དེ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ཞེས་པ་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱེད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་སོ་སོ་ཡིད་དགའ་བར་བྱེད་པ་ནི་
རྫུ་འཕྲུལ་ཞེས་པའོ། །དེའི་སྟོབས་ནི་དོན་ཡོད་པ་སྟེ། དེས་ན་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་སོ། །ཀུན་ནས་སྒོ་ཞེས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་ཀུན་ནས་སྒོ་ཞེ་ན། དེའི་གནས་སྐབས་ཅུང་ཟད་དང་། དེ་ལ་དམིགས་པ་ཡང་མེད་པ་དང་། གང་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྐྱེད་པ་མེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་
འདོད་པ་ཡང་མེད་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ཡང་འཕགས་པ་སྤྱོད་ཡུལ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་མདོ་ལ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཐེག་པའི་སྟོབས་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཏེ། འདིས་འདོང་བར་བྱེད་པས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། ཐེག་པ་ཡང་དེ་ཡིན་ལ་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་ཡིན་པས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །ཆེན་པོ་ནི་

117-1-262b

སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་གི་ཐེག་པ་ཡིན་པས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །རང་བཞིན་ཅི་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སྟོན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ས་བཅུ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །དེའི་སྟོབས་
ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཀུན་དུ་ཡོན་ཏན་ཞེས་པ་ནི་ཐོག་མ་དང་བར་མ་དང་ཐ་མར་དགེ་བའོ། །སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ཞེས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་གཉི་གའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་དང་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་
གྱི་སྟོབས་ཀྱང་ངོ་། །ཀུན་དུ་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་བཅུར་འགྲོ་བའོ། །བྱམས་པའི་སྟོབས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་བདེ་བའི་བསམ་པ་སྤྲོ་བའོ། །བསོད་ནམས་སྟོབས་ཞེས་པ་ལ། བསོད་ནམས་ནི་དག་པར་བྱེད་པས་ན་བསོད་ནམས་སམ། ཡང་དག་པར་མཆོག་ཐོབ་པ་ལ་
སྦྱོར་བས་བསོད་ནམས་སོ། །དེའི་སྟོབས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བསྒོམས་པ་ལས་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་བསྐྱེད་པ་ཡི། །བསོད་ནམས་གལ་ཏེ་གཟུགས་གྱུར་ན། །ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀུན་གང་བ་དང་། །དེ་བས་ཀྱང་ནི་ལྷག་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་
ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་བརྩོན་པ་ཟབ་པ་རྒྱ་ཆེའི་དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་དང་ཀློག་པ་དང་སྟོན་པ་ལ་མོས་པ་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱི་གཟུངས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བས་ཀྱང་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྟོབས་ནི་ཀུན་གྱི་དགེ་བ་སྟེ་ཞེས་ཏེ། 
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་བསམ་པ་ཁོ་ནས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆགས་པ་མེད་པ་ཞེས་དུས་གསུམ་ལ་མ་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་སྟོབས་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་སྟོབས་ཞེས་པ་ནི་དོན་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །
ཐབས་ཀྱི་སྟོབས་ཞེས་པ་ལ་ཐབས་ནི་ཐབས་ཏེ་བསྒྲུབ་པའོ། །དེའི་སྟོབས་ནི་དོན་ཡོད་པའོ། །ཏིང་འཛིན་སྟོབས་ཞེས་པ་ལ། ཏིང་འཛིན་དུ་བྱེད་པས་ན་ཏིང་འཛིན་ཏེ། བསམ་གཏན་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དག་ཐོགས་པ་མེད་པར་མངོན་

117-1-263a

དུ་བྱེད་པ་དེས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སྟོབས་ཞེས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །དེའི་དོན་དུ་སྟོབས་ནི་ནུས་པའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་པ་ནི་དེའི་ཚོགས་གནས་པར་བྱ་བའོ།    །རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་པ་ནི་
གཉེན་པོའི་སྟོབས་ཏེ། དེ་ཡང་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་བདུད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་གང་གསུངས་པ། ལས་ཀྱི་སྟོབས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་པ་ལ། བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་དང་མི་གཡོ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་དེ་ཡང་
རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་མི་དགེ་བའི་ལས་ནི་ངེས་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་ལ་ཇི་སྲིད་དུ་ངན་འགྲོ་གསུམ་གྱི་འབྲས་བུ་འབྱིན་པའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པ་ནི་སྤོང་བ་དང་སྡོམ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། གཉེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། ལས་བྱས་པས་ནི་ཤིན་
ཏུ་སྐྲག་པ་ཡིས། །བདག་ལ་རྣམ་སྨད་པས་ནི་ཆུང་འགྱུར་ཏེ། །དེ་དག་བཤགས་དང་སྡོམ་པར་བྱས་པ་ཡིས། །ཤིན་ཏུ་རྩད་ནས་འབྱིན་པར་ང་སྨྲའོ། །ཞེས་སོ། །གཉེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི། ཇི་ལྟར་བུ་མོ་བྱམས་མས་ཞིང་ཁྱད་པར་ཅན་མ་ལ་ངན་པ་བྱས་པས་བསླང་བའི་མི་དགེ་བའི་ལས། མཐོང་
བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ཡང་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡོད་པར་གྱུར་པ་དང་། བསམ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་བསྐྱེད་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྨོན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མ་ལུས་ཐམས་ཅད་མེད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་སོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྨོན་ལམ་གྱི་སེམས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་བསྐྱེད་ཅེ་ན། 
གསུངས་པ། འགྲོ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཉིད་ན་སེམས་ཅན་གང་ཅུང་ཟད་རྣམ་པ་འདི་ལྟར་མའི་ཡུལ་ལ་བདག་ལྟ་བུའི་ལས་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་པས་བདག་ཉིད་སྤྱི་བོ་ལ་འཁོར་ལོ་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་ནས་བསྡུས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་
ཅིང་འཁོར་བའི་སེམས་ཅན་འགའ་ཞིག་ཀྱང་འདི་ལྟ་བུ་མི་མྱོང་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པའོ། །རྟེན་པའི་སྟོབས་ཀྱང་ཇི་ལྟ་བར་ཕག་མོའི་རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་ལས། ལྷའི་བུ་ཞིག་འཆི་བའི་དུས་བྱས་ནས་ཕག་མོའི་མངལ་དུ་སྐྱེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱེད་པ། གསུམ་ལ་སྐྱབས་

117-1-263b

སུ་འགྲོ་བ་ཙམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་རྩ་བ་ནས་བཏོན་ནས། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་དག་གི་ནང་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ། དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷ་དག་གི་ནང་དུ་སྐྱེས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་རྩད་ནས་འབྱིན་ཏེ་ཇི་སྐད་དུ་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་
མདོ་ལས་ཀྱང་གསུངས་པ། དགེ་སློང་ཞིག་ལ་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་། མི་གསད་པའི་ཕམ་པ་གཉིས་བྱུང་བ་ལ། ཕྱིས་འགྱོད་པའི་སེམས་ཀྱིས་གདུངས་ནས། སྙིང་འབར་བར་གྱུར་ཏེ་སྨྱོན་པ་ལྟ་བུར་ལྷ་ཁང་ནས་ལྷ་ཁང་དང་། གྲོང་ནས་གྲོང་དང་། ཡུལ་འཁོར་ལ་སོགས་པར་
སོང་ནས་སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་མདུན་དུ་སྡིག་པ་བསལ་བར་བྱེད་དེ། ཧ་ཧ་བརྐུས་སོ། །བརྐུས་སོ་ཞེས་ཡང་དང་ཡང་སྡིག་པ་བཤགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྤངས་ཞིང་ཇི་སྲིད་དེའི་ལས་དེ་ཆུང་བར་བྱེད་པར་གནས་ཏེ། དེའི་དོན་ཁོ་ནས་ཡིད་གདུངས་པར་གྱུར་པ་དང་། དེ་ལས་གཞན་མངོན་པར་ཤེས་པ་
དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་དང་དེ་བཞིན་དུ་ཟབ་མོའི་ཆོས་བསྟན་པས། གང་གིས་དེའི་སྡིག་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བྱང་ནས་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་ཡང་དག་པར་རྟོགས་ཏེ། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་སོ། །ལྟུང་བའི་འགྱོད་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བར་བྱེད་པ་དང་། 
ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས། ཟབ་མོའི་ཆོས་འདི་ལ་མོས་པ་དང་དད་པར་བྱའོ། །ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛོད་ལས་རྒྱས་པར་གསུངས་ཏེ། འོད་སྲུངས་གང་ཕར་ཡང་གྱུར་ལ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱང་ཡིན་པ་དེའི་སྲོག་བཅད་ན་འདི་ནི་སྲོག་གཅོད་པའི་ནང་ན་ལྕི་
བའོ། །མ་བྱིན་པ་ལེན་པའི་ནང་ན་ལྕི་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་དཀོར་ཕྲོགས་པའོ། །མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་ནང་ན་ལྕི་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་ཡང་ཡིན་ལ་དགྲ་བཅོམ་མ་ཡང་ཡིན་པ་དེ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །བརྫུན་དུ་སྨྲ་བའི་ནང་ན་ལྕི་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྐུར་པའོ། །ཕྲ་མའི་ནང་
ན་ལྕི་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་ནོ། །ཚིག་རྩུབ་པོའི་ནང་ན་ལྕི་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཕགས་པ་ལ་ཚིག་ངན་པར་སྨྲས་པའོ། །ངག་འཁྱལ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ལྕི་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་འདོད་པ་གཡེང་བར་བྱེད་པའོ། །བརྣབ་སེམས་ཀྱི་ནང་ན་ལྕི་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་རྙེད་པ་ལ་བརྣབ་

117-1-264a

སེམས་སོ། །གནོད་སེམས་ཀྱི་ནང་ན་ལྕི་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མཚམས་མེད་པ་བྱེད་པའི་སེམས་སོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ལྕི་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་ཐིབས་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་པོ་ཐམས་ཅད་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆེན་པོ་དང་བཅས་པ་སྟེ། འོད་སྲུངས་
དེ་ལ་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གཅིག་བརྒྱ་ལམ་ན་འདི་ལྟ་བུའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆེན་པོ་དང་བཅས་པ་དག་གི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ན། དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་ཆོས་བསྟན་པས་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་ཅུང་ཟད་བདག་གམ། སེམས་
ཅན་ནམ། སྲོག་གམ། གང་ཟག་གམ། བྱེད་པ་པོའམ། མྱོང་བ་པོ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་ཡིད་ལ་བྱས་ཤིང་མངོན་པར་འདུས་ནས། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཉིད། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་གསལ་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བའོ། །གདོད་མ་ནས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ། དད་
པ་དང་ལྡན་པས་མོས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ང་སྨྲའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པས་སོ། །རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་ཡང་སྐྱེས་པ་ཙམ་ཉིད་ན་འགགས་པའོ། །
སེམས་གང་སྐྱེས་པ་དང་འགགས་པ་དེ་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་འགགས་པའོ། །གང་དེ་ལྟ་བུར་མོས་པ་དེ་ལྟུང་བ་དང་ལྟུང་བ་མ་ཡིན་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱི་གནས་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གནས་མེད་པ་གོ་སྐབས་མེད་པ། སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་གནས་ལ་ནི་ལྟུང་བ་གནས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་
དུ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་འདི་སྔོན་དུ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་དགེ་བས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ལྟུང་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདོན་པར་འགྱུར་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ཨུ་པཱ་ལིས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་སྔ་དྲོའི་དུས་སུ་ལྟུང་བ་བྱུང་བར་གྱུར་ན། གུང་གི་
དུས་སུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མངོན་དུ་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་གུང་གི་དུས་སུ་ལྟུང་བ་བྱུང་བར་གྱུར་ན་ནི་ཕྱི་དྲོའི་དུས་སུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མངོན་དུ་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་

117-1-264b

ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ། སྡོང་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོའི་མེ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཉེས་བྱས་ཐམས་ཅད་སྲེག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སུམ་བརྒྱ་པ་ལས་ཀྱང་གསུངས་པ། གང་ཡང་རབ་འབྱོར་རིགས་ཀྱི་བུའམ། 
རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱིས་མདོ་འདི་ལེན་པར་བྱེད་པ་དང་། འཛིན་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཀློག་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་དེ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་སེམས་ཅན་དེ་དག་གིས་སྐྱེ་བ་སྔ་མར་མི་དགེ་བའི་ལས་
བྱས་པས་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བར་ངེས་པ་མཐོང་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་སྐྱེ་བ་སྔོན་མའི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་སྡིག་པའི་ལས་གང་ངེས་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའོ། །ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ་སྨྲ་སྟེ། 
ཐ་མ་འབྲིང་གི་སྡིག་པའི་ལས་སུ་གྱུར་པ་ནི་བཤགས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་རྩ་བ་ནས་འགྱུར་ན། ལྕི་བའི་ལས་མཚམས་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་རྩ་བ་ནས་འབྱིན་པ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། མ་སྐྱེས་དགྲ་ལ་སོགས་པ་མཚམས་མེད་པ་བྱས་པ་དག་ཆུང་ངུ་དང་། 
འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་བསམ་པའི་དབྱེ་བ་ལ་སོགས་པས་མནར་མེད་པར་བསྐལ་པར་ཅུང་ཟད་མ་ཆོག་པའམ། ཕྱེད་དུ་གནས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཤིན་ཏུ་འགྱོད་པས་སེམས་གདུངས་པའི་ཤུགས་དང་། བཤགས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེའི་ལས་བསྲབས་པར་གྱུར་ནས། གང་ལས་དེ་ཕོ་
ལོང་འཕོངས་པ་ཙམ་གྱི་དུས་སུ་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མྱོང་ངོ་ཞེས་སོ། །ཅི་དེ་སྲིད་དུ་དེའི་ལས་དེ་རྩ་བ་ནས་ཕྱུང་བར་མ་གྱུར་ཏམ། ཞིང་ཉག་མ་གཅིག་མ་བརྔས་པས་ཞིང་ཐམས་ཅད་མ་བརྔས་པར་གྱུར་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་མ་ངེས་པའི་ལས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་ལྟར་ཟད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྦྲང་བུའི་རྐང་པའི་ལྷག་མ་ཙམ་
གྱི་ཁྱད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་གང་གི་ཕྱིར་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་ཞུགས་པས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ཁོ་ནའོ། །གང་འདི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། བསྐལ་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་རུ་ཡང་། །ལས་ནི་ཆུད་ཟོས་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཚོགས་པའི་དུས་སུ་འབྲས་བུ་ནི། །ལུས་ཅན་ལ་ནི་སྨིན་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་

117-1-265a

པ་དེ་ཇི་ལྟར་མ་ངེས་ཤེ་ན། སྨད་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ལས་བསལ་བ་དང་ཆུང་བར་མ་བྱས་པ་དེ་དག་ལས་འདི་བསྟན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་གསུངས་པ། མི་མཁས་སྡིག་པ་ཆུང་ངུ་བྱས་ཀྱང་འོག་ཏུ་འགྲོ། །མཁས་པས་ཆེན་པོ་བྱས་ཀྱང་དེས་ནི་དོན་མེད་
གནོད་པ་སྤོང་། །ལྕགས་ཀྱི་གོང་བུ་ཆུང་ཡང་ཆུ་ཡི་འོག་ཏུ་འབྱིང་། །སྣོད་བྱས་ན་ནི་ཆེན་པོ་ཡང་ནི་སྟེང་དུ་ལྡིང་། །ཞེས་སོ། །སྡིག་པའི་ལས་མྱོང་བར་འགྱུར་བར་མ་ངེས་པ་དུས་གསུམ་གྱི་གྲངས་ལས་འདས་པ་དེ་ཡང་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ཕྱོགས་ཀུན་དུ་དུས་གཅིག་ཁོ་ནས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པའི་
རྒྱུན་དུ་ངན་འགྲོར་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་དག་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཚོགས་ཐོབ་པའི་དོན་དུ་དེ་དང་གྲོགས་མཐུན་པ་རིགས་དང་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང་ཚད་ཀྱི་དབྱེ་བ་དབྱེར་མེད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ངེས་པར་བྱེད་པའོ། །དགེ་བའི་ལས་ཀྱང་སྲིད་པའི་འབྲས་བུ་འབྱིན་པའི་
ནུས་པ་དང་ལྡན་པས་དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་བསལ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཉིད་དུ་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་ངེས་པར་བྱའོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་མི་གཡོ་བའི་ལས་ཀྱང་བསམ་གཏན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་བསླང་
བ་དེའི་སྟོབས་ནི་དེ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་སྤངས་ནས་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་སྦྱོར་བ་སྟེ། འདི་ནི་འདིར་སྦྱོར་བའོ། །ཉོན་མོངས་སྟོབས་རྣམས་རབ་ཏུ་འཇོམས་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་པ་ལ། ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པས་ན་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། འདོད་
ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་གི་སྟོབས་ནི་མཐུ་སྟེ། འགྲོ་བ་དག་གང་གི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་དུས་ཉིད་ན། བགྲོད་པ་དང་བགྲོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང་། ཕན་པ་དང་མི་ཕན་པ་དང་། ཡང་བ་དང་ལྕི་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་མི་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་དག་མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པ་བསྒོམ་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་
གྱིས་འཇོམས་པ་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའོ། །མདོར་བསྡུ་ན་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ཉིད་དབང་དུ་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་སྒོམ་པའོ། །བདུད་ཀྱི་སྟོབས་རྣམས་སྟོབས་མེད་རབ་བྱེད་ཅིང་། །ཞེས་པ་ལ། བདུད་ཅེས་པ་ནི་ལྷའི་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་གི་སྟོབས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའི་

117-1-265b

བར་དུ་གཅོད་པའི་ནུས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྟོབས་མེད་པ་དང་། ནུས་པ་མེད་པ་དང་། མི་གནས་པར་བྱེད་པའོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ནི་རྫོགས་པར་བྱེད། །ཅེས་པ་ལ། བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པར་བྱེད་པ་
སྟེ། དེ་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་པའོ།    །རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་རྣམ་པ་བཅུ་གོང་དུ་བསྟན་པ་དང་། འདི་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བསྟན་པའི་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡང་བསྟན་ནས། ད་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་གི་ལས་རྣམ་པ་བཅུ་བཞི་རྒྱས་པར་
སྟོན་པ་ལས། ལས་དེ་ཡང་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ། ཞིང་རྣམས་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྒྱ་མཚོ་དག་བདེ་བ་ཅན་དང་པདྨ་ཅན་དང་འདྲ་བར་སྐད་ཅིག་ལ་ཡོངས་སུ་
དག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་བའི་བཙོན་ར་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ལྕགས་སྒྲོག་གི་བཅིང་བས་བཅིངས་པའི་སེམས་ཅན་རྒྱ་མཚོ་དག་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཀུན་བརྗོད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གཉིས་ཀྱིས་དད་པར་བྱས་ནས། རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་སྐད་ཅིག་ལ་དག་པར་བྱེད་པའོ། །ཆོས་རྣམས་རྒྱ་མཚོ་
ཞེས་པ་ནི་བསྟན་པའི་ཆོས་རྒྱ་མཚོ་དང་། རྟོགས་པའི་ཆོས་རྒྱ་མཚོ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་སྐད་ཅིག་ལ་མཐོང་བའི་ལྟ་བའོ། །ཤེས་བྱ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་མཐའ་ཡས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་སོ། །དེ་སྐད་ཅིག་ལ་ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོ་རྟོགས་པ་
ནི་ཡིད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བའོ་ཞེས་པའི་བར་དུའོ། །སྤྱོད་པ་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་རྒྱ་མཚོ་དང་། བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྤྱོད་པ་རྒྱ་མཚོ་སྟེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ན་གཉི་ག་ཡང་ཉེ་བར་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་འཕེལ་བར་བྱེད་
པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ཡང་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་སྐྱེད་པ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །འོན་ཀྱང་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཉིད་དེ། གཉི་ག་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་དངོས་དང་བརྒྱུད་པའི་བྱེ་བྲག་ཉིད་དོ། །དེ་སྤྱོད་པ་རྒྱ་

117-1-266a

མཚོ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་ལ་དག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དྲི་མ་མེད་པར་བྱེད་པའོ། །སྨོན་ལམ་རྒྱ་མཚོ་ནི་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་
པའི་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་ལ་མཆོད་པའི་སྤྲིན་ནམ་མཁའ་ཁྱབ་པ་དག་གིས་སྐད་ཅིག་ལ་མཆོད་པར་བྱ་བའོ། །བསྐལ་པ་རྒྱ་མཚོར་མི་སྐྱོ་སྤྱད་པ་ནི་མི་སྐྱོ་བའི་ཡིད་ཀྱིས་བྱ་བའོ།    །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྗེས་སུ་བསླབ་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་ནི་རྣམ་པ་བཅོ་ལྔ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་
གཉིས་ལས། དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྗེས་སུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བསླབ་པར་གང་གསུངས་པ་ནི། གང་ཡང་དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་རྒྱལ་བ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ཡང་དུས་གསུམ་བཞུགས་པ་རྒྱལ་བ་ཡི་ཞེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ནི། སྨོན་ལམ་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་
ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་བདག་གིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱི་ཞེས་པ་ནི། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ཞེས་པ་ནི་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སངས་རྒྱས་ཞེས་པ་ནི། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུའོ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་
ཞིང་རྣམ་པར་དག་པའི་སྨོན་ལམ་རྣམ་པར་དག་པ་དག །འཕགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་རྗེས་སུ་བསླབ་པ་དང་། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ནི། སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་དག །དེ་བཞིན་དུ་ཇི་སྲིད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་། ཇི་སྲིད་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། མདོར་བསྡུས་ན་ཇི་སྲིད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་འདི་དག་མ་ལུས་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཐམས་ཅད་ཉིད་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་
དེས་ན་ཐུ་བོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོ་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་སོ། །དེ་ཉིད་མཁས་པ་སྟེ། གང་དེ་དང་མཚུངས་པར་སྤྱད་པའི་ཞེས་པ་ནི་མཉམ་དུ་སྤྱད་པའོ། །དེ་ལྟར་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་དེ་སྐད་

117-1-266b

ཅིག་ལ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ཞེས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱའོ། །ལུས་དང་ངག་རྣམས་དང་ནི་སེམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །གང་དང་འདྲ་བར་ཞེ་ན། གང་གི་མིང་ནི་ཞེས་པ་སྟེ་མིང་གང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ། 
བཟང་པོ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་པ་སྟེ། འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ནི་བཟང་པོ་ལ་མཁས་པའོ། །དེ་འདྲར་ཞེས་པ་ནི་དེ་དང་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་བདག་གྱུར་ཅིག་པའོ། །མཚུངས་ཞེས་པ་ནི་འདྲ་བར་རོ། །དེས་ན་ཞེས་པ་ནི་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོའོ། །བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ཞེས་ཏེ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པའོ། །ཀུན་ནས་
དགེ་བ་ཞེས་པ་ནི་ཐོག་མ་དང་བར་མ་དང་ཐ་མར་རོ། །འཇམ་དཔལ་གྱི་སྨོན་ལམ་ཞེས་པ་ནི་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྤྱོད་པའོ། །དེའི་སྨོན་ལམ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་པ་ན་གསུངས་པ། ཇི་སྲིད་དང་པོའི་མཐའ་ནས་ནི། །འཁོར་བའི་མཐའ་མ་སྤངས་པ་
རུ། །དེ་སྲིད་སེམས་ཅན་ཕན་པ་ཉིད། །བདག་ནི་སྤྱོད་པ་སྤྱོད་པར་ཤོག །ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །མ་འོངས་བསྐལ་པ་ཀུན་དུ་མི་སྐྱོ་བར། །ཞེས་པ་ནི། མ་འོངས་པའི་བསྐལ་པ་མ་ལུས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་མ་དུབ་པའི་སེམས་ཀྱི་བསམ་པས་བྱ་བའོ། །དེ་དག་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་
བྱ་བའི་ལས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱ་བའོ་ཞེས་པའོ།    །ཚད་མེད་པ་དང་། སྦྱོར་བ་དང་། ཡོན་ཏན་དང་། སྤྱོད་པ་དང་། གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་བསྡུས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་པོ་གང་གསུངས་པ་ནི། སྤྱོད་པ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་གི་སྤྱོད་པ་ཚད་ཡོད་པར་
མ་གྱུར་པ་དང་། ཡོན་ཏན་ཚད་གཟུང་དུ་མེད་པར་གྱུར་པ་དང་། སྤྱོད་པ་ཚད་མེད་པར་གྱུར་པ་དང་། ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པར་གྱུར་པ་ལ་གནས་ནས། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པ་གང་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་འཚལ་བར་
བགྱིའོ་ཞེས་སོ། །འདི་ནི་དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་སྟེ་དོན་བརྒྱད་པའོ།    །ད་ནི་དེའི་མཐར་ཐུག་པའི་དོན་དགུ་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་སྟེ། ནམ་མཁའི་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ། ནམ་མཁའི་ཁམས་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་

117-1-267a

སོགས་པ་ལ། ཇི་སྲིད་དུ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་གྱུར་པ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་དེ་སྲིད་དང་། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་འགྲོ་བ་ཇི་སྲིད་པའི་མཐར་ཐུག་པ་དེ་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ། བདག་གིས་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་འདི་ཡང་གྱུར་ཅིག་
པའོ། །ནམ་མཁའ་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པ་དང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། བདག་གི་སྨོན་ལམ་ཡང་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མེད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པའོ།    །དོན་བཅུ་པ་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕན་ཡོན་ནོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་མཐོང་བའི་ཆོས་དང་། ཕ་རོལ་
གྱིའོ། །དེ་ལ་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་ཅན་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བལྟ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གྲོགས་མཐུན་པ་རྙེད་པ་དང་། ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཟད་པའོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་མང་བར་གྱུར་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་
རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་རྗེས་སུ་བཟུང་བའི་དངོས་པོ་ཞིང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་གཏམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་དུ་གྱུར་པའི་སྨོན་ལམ་ལ། མོས་པའི་མཆོག་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་གང་གསུངས་པ་ནི། གང་ཡང་ཕྱོགས་བཅུའི་ཞིང་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
ལ། གང་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་གིས་ཕྱོགས་བཅུའི་མཐའ་ཡས་པ་མཐར་ཐུག་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་པ། རིན་པོ་ཆེ་དང་། གོས་དང་། བླ་རེ་དང་། གདུགས་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་དང་། རོལ་མོ་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་དྲིལ་བུ་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། དྲི་དང་། མེ་
ཏོག་དང་། མར་མེའི་ཕྲེང་བ་དག་མི་དང་ལྷའི་དག་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པས་བརྒྱན་པ། ལྷ་དང་མི་དག་གི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་ལ་སོགས་པ་རོ་ལྔ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པ་མཆོག་ཏུ་བདེ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྡུལ་དང་མཉམ་པའི་བསྐལ་པ་དང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་
ལྡན་འདས་དག་ལ་དབུལ་བར་བྱའོ། །གང་ཡང་གཞན་འདི་ལྟ་བུའི་བསྔོ་བའི་རྒྱལ་པོ་འདི་ཐོས་ནས་ལན་ཅིག་ཙམ་ཡང་མོས་པ་སྟེ། མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདི་ཉིད་ངེས་པ་སྐྱེས་ནས་གང་བྱེད་པའོ། །དེ་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་རྗེས་སུ་རབ་མོས་ཏེ། །ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པའོ། །དེ་ཡང་བསྔོ་བས་

117-1-267b

བཟང་བའི་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་པ་ནི་དེ་དག་གི་དོན་གྲུབ་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་སྟེ། དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་མཆོག་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་འདི་ལྟ་བུར་འགྱུར་བའོ། །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་ངན་པ་སྤོང་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་ལ་བལྟ་བ་གང་གསུངས་པ། གྲོགས་པོ་ངན་པ་སྤངས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གྲོགས་པོ་ངན་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཏེ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའོ། །འཆི་བའི་དུས་ན་ངེས་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱུར་དུ་མཐོང་བའོ། །གང་གིས་མཐོང་ཞེ་ན། གང་འདི་
ལྟ་བུའི་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྙིང་པོར་གྱུར་པའི་གཞུང་དང་དོན་དག་བློ་ལ་གནས་པའོ། །སྐྱེ་བ་འདི་ཐོབ་པ་ལ་བསྔགས་པའི་གྲོགས་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་གང་ཕྲད་པར་གསུངས་པ་ནི། རྙེད་པ་རབ་རྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྙེད་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་སྨོན་ལམ་རིན་པོ་ཆེ་རྙེད་པའོ། །རབ་ཏུ་རྙེད་པ་ནི་
དེས་བདེ་བར་འཚོ་བ་དང་། དེ་དག་སྨོན་ལམ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ཉིད་རྙེད་པ་སྟེ། འདི་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་ན་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལེགས་པར་འོངས་པ་ནི་མིའི་སྐྱེ་བར་རོ། །གང་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པ་དེ་ཅི་འདྲ་བར་དེ་ཡང་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་དང་འདྲ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་པའོ། །
ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་ཟད་པའི་ཕན་ཡོན་བཞི་པ་གང་གསུངས་པ་ནི་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མཚམས་མེད་པ་ལྔ་ནི་མ་བསད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གང་མི་ཤེས་པའི་དབང་གིས་བྱས་པའོ། །མི་ཤེས་པ་རྩ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ན། གཞན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་མི་ཤེས་པའི་དབང་
གིས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་འདི་འདོན་པ་ལ་དད་པའི་ཆུས་སྙིང་གང་བར་གྱུར་པས། འདོན་པ་དང་། སྟོན་པ་དང་། ཡིད་ཀྱིས་མོས་པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། འཛིན་པ་དང་། བསྒོམ་པ་ལ་སྐྲག་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་ཉིན་མཚན་དུ་ཡི་དམ་དུ་བྱེད་ན་མཚམས་མེད་པ་ཡང་མྱུར་དུ་མ་
ལུས་པར་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་སྟེ་རྩ་ནས་འབྱིན་པའོ།    །ཕ་རོལ་གྱི་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཕ་རོལ་གྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའོ། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་དང་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་དང་རིགས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་མ་བཅིངས་པར་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་གང་གསུངས་པ། ཡེ་ཤེས་དང་ནི་གཟུགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡེ་

117-1-268a

ཤེས་ཞེས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རྒྱ་མཚོས་འགྲོ་བའི་གཟུགས་ཞེས་པ་ནི། གཟུགས་ཡིད་དུ་འོང་བའོ། །མཚན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཏེ། སྤྱི་གཙུག་བལྟར་མི་མངོན་པ་ལ་སོགས་པ་དག་དང་མཚན་གྱི་འཁོར་དཔེ་བྱད་དག་སྟེ། གཞན་ལ་མེད་པ་དེ་དང་ལྡན་པར་
གྱུར་པ་ཞེས་གོ་བར་བྱའོ། །རིགས་ཞེས་པ་ནི་བྲམ་ཟེ་དང་། རྗེའུ་རིགས་དང་། གཞན་པའི་རིགས་སོ། །རུས་ཞེས་པ་ནི་རྟོགས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་འགྱུར་བ་སྟེ་སྐྱེ་བར་རོ། །ལྡན་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ལྡན་པར་གྱུར་པའོ། །བདུད་དང་མུ་སྟེགས་མང་པོས་དེ་མི་ཐུབ། །
ཅེས་པ་ནི་མུ་སྟེགས་ཀྱི་ཚོགས་དང་བདུད་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་ཐུབ་སྟེ། ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་ཞིང་ངོ་། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་མཆོད་པར་འགྱུར་བའོ། །གང་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་འདི་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང་། ཀློག་པར་བྱེད་པ་དང་། སྟོན་པར་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་དག་པར་
བསྡུས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་སོང་ནས་སེང་གེའི་གདན་ལ་འདུག་སྟེ། བདུད་ཕམ་པར་བྱས་ནས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་གང་གསུངས་པ་ནི། མྱུར་དུ་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པ་རིན་པོ་ཆེ་བླ་ན་མེད་པ་འདིའི་
ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་ནི། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་མྱུར་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་གི་རྒྱལ་པོའོ། །སོང་ནས་ཀྱང་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་གིས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་། བདེ་བའི་དོན་དུ་སེང་གེའི་གདན་ལ་བཞུགས་པའོ། །གཞུགས་ནས་ཀྱང་བདུད་ཀྱི་དཔུང་ཕམ་པར་བྱས་
ནས། དེའི་རྗེས་སུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་སྟེ། སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ།    །ཡང་མདོར་བསྡུས་ནས་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མ་ལུས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕན་ཡོན་
གང་གསུངས་པ། གང་གིས་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་སྨོན་ལམ་འདི་འཛིན་པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། གང་ཞིག་སྟོན་པ་དེའི་རྣམ་པར་སྨོན་པ་དེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྗེ་བཙུན་གྱིས་མཁྱེན་གྱི། གཞན་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་ནི་མ་

117-1-268b

ཡིན་ནོ། །སྨོན་ལམ་རིན་པོ་ཆེ་འདིའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་མཁྱེན་ཞེ་ན། གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་མཆོག་སྟེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་མ་ལུས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྟོགས་པ་དང་། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་འདི་ཡང་བརྗོད་པ་གོ་
བར་བྱ་སྟེ། དེ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་འདི་ལས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་གྱི་རྒྱལ་པོ་འདི་ལ་ཡིད་གཉིས་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ།    །ད་ནི་གང་ཀློག་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་གསུངས་པ། འཇམ་དཔལ་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
ལ། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་འདི་ཡང་དེ་བཞིན་ཞེས་པའོ། །དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་བདག་གིས་བསླབ་པར་བྱ་བ་ནི། དགེ་བའི་ཕུང་པོ་འདི་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའོ། །ད་ནི་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་གཉིས་པ་ནི། དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དུས་གསུམ་དུ་བཞུགས་པའི་རྒྱལ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དག་གིས་གང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་བསྔགས་ཤིང་བསྟོད་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་བླ་ན་མེད་པ་དེས་སོ། །
བདག་གིས་ཞེས་པ་ནི་བདག་གིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱ་བ་སྟེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བསགས་པ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་སྤྱོད་པ་བླ་ན་མེད་པ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པས་སོ། །ད་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་དང་། གཞན་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་རྗེས་སུ་
མཐུན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པའི་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་གང་གསུངས་པ་ནི། དུས་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དུས་བྱེད་པ་ནི་འཆི་བའོ། །དེའི་དུས་བྱེད་པ་ནི་འཆི་བའི་དུས་ནའོ། །གང་ཅུང་ཟད་སྒྲིབ་པ་ཡོད་པ་དེ་དག་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པས་དེ་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་བསལ་བའོ། །མངོན་སུམ་
མཐོང་ཞེས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་མཐོང་བའོ། །དེར་ཞེས་པ་ནི་བདེ་བ་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་རོ། །འགྲོ་བ་ཞེས་པ་དེ་རུ་འགྲོ་བ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་བདེ་བ་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་སོང་ནས་ཀྱང་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུའི་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཚོགས་བདག་གིས་མངོན་

117-1-269a

དུ་གྱུར་ཅིག་པའོ། །སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་ཐམས་ཅད་ཉིད་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདག་གིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའོ། །དུས་ཇི་སྲིད་དུ་ཞེ་ན། གསུངས་པ་འཇིག་རྟེན་ཇི་སྲིད་ཅེས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ཇི་སྲིད་པའི་འགྲོ་བ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །
ལུང་བསྟན་པ་ཡང་དག་པར་ཐོབ་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཆོག་ཏུ་བྱ་བ་ནི། རྒྱལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེར་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལའོ། །རྒྱལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རོ། །བཟང་ཞེས་པ་ནི་མཛེས་པ་ཡིད་དུ་འོང་
ཞིང་ཡིད་དང་འཐད་པའོ། །པདྨ་དམ་པ་ཞེས་པ་ནི་པདྨའི་མཆོག་སྟེ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་པས་སྤྲས་པའི་རང་བཞིན་མཛེས་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ། འོད་གསལ་བ་སྣ་ཚོགས་པའི་འོད་ཟེར་མང་པོ་འཕྲོ་བའོ། །སྐྱེས་ཞེས་པ་ནི་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའོ། །ལུང་བསྟན་ཞེས་པ་ནི་ལུང་སྟོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདིས་ལུང་
སྟོན་པའོ། །འདིའི་དུས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ཏུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས། མིང་འདི་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུར་ལུང་བསྟན་པའོ། །དེ་ལས་བདག་གིས་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་དེའི་མངོན་
སུམ་དུ་དངོས་སུའོ། །དེར་ནི་ཞེས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ལས་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་ནས། དེ་ནས་སྤྲུལ་པ་བྱེ་བ་བརྒྱའི་སྤྲུལ་པའི་སྤྲིན་དུ་མས་ཕྱོགས་བཅུ་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པར་བྱས་ནས། འགྲོ་བ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ལ་ཕན་པ་མང་པོ་གྲངས་ལས་འདས་པ་སྐད་ཅིག་ལ་བྱའོ། །ཉེ་བར་
བསྡུས་པ་ནི། ཕྱོགས་བཅུར་བྱེད་པ་དང་། འཁོར་བ་མ་སྟོངས་ཀྱི་བར་དུའོ། །བློ་ཡི་སྟོབས་ཞེས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་དོ། །ཆགས་པ་མེད་པར་སྤྱད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །སྨོན་ལམ་རྒྱལ་པོ་འདིའི་འགྲེལ་པ་བྱས་པ་ཡིས། །བསོད་ནམས་བདག་གིས་ཐོབ་ལས་འགྲོ་
བའི་དོན་གྲུབ་ཅིང་། །ཡང་དང་ཡང་དུ་དགེ་བ་འདི་ནི་བྱེད་པ་དང་། །འདི་ཡི་རྒྱུ་མཐུན་སྦྱིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་ཤོག །འཕགས་པ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།།      །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་པཎྜི་ཏ་ཨཱ་ཙརྱ་ཨཱ་ནནྡ་དང་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་བྷ་དྲ་པཱ་ལས་བསྒྱུར་བའོ།།      །།

117-1-269b