43-1-1a

༼ང༽ ༄༅། ༈ །མདོ་སྡེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྐོར་བཞུགས་སོ། །
(黃)  經藏第四部

43-1-1b

༄༅༅།   །རྒྱ་གར་སྐད་དུ།  ཨཱརྱ་ཀུ་ཤ་ལ་མཱུ་ལ་པ་རི་དྷ་ར་ནཱ་མ་མ་ཧཱ་ཡཱ་ན་སཱུ་ཏྲ།  བོད་སྐད་དུ།  འཕགས་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་དང་པོ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འདི་སྐད་བདག་
གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གཏན་པ་རྣམས་ཀྱི་
གནས། གནས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས། མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་ལ་
གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་སློང་འབུམ་གྱི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང་ཐབས་གཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྒྲ་
སྐྱུངས་པ། དབེན་པ་ལ་གནས་པ། ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་ཤ་སྟག་གོ། །དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ནང་དུ་ཡང་དག་
འཇོག་ལས་ལངས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་
གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀཱ་ཏྱཱའི་བུ་ཆེན་པོ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་གསུས་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་

43-1-2a

དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀ་པི་ན་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་སྐུལ་བྱེད་ཆེན་པོ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དོན་ཡོད་རྒྱལ་པོ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རླངས་པ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དགའ་བོ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་
བོ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དགའ་བྱེད་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཅི་འཇིགས་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཉེ་སྦས་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་མིས་བྱིན་གྱི་བུ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཐང་ལ་གནས་པ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་མོ་ཀི་ལ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཉེ་བར་འཁོར་དང་། 
དེ་དག་དང་གཞན་ཡང་དབང་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་ལྔ་བརྒྱ་ཐམ་པ་ཕྱེམ་རེད་ཀྱི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལས་ལངས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་
འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་གྲགས་སྦྱིན་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཡུལ་འཁོར་སྐྱོང་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ལས་མཆོད་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་གྲགས་འདོད་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དགའ་སྡེ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དགའ་
འདོད་དང་། དེ་དག་དང་གཞན་ཡང་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་ཐམ་པ་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་ལས་དབྱར་མཉན་ཡོད་ན་གནས་ནས། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མ་ཕམ་པ་དེ་དང་འདྲ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཡུལ་ཙམ་པར་དབྱར་
གནས་ནས་ལམ་དུ་ཞུགས་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་
འཁོད་དོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་དང་། དཀོན་མཆོག་འབྱུང་གནས་དང་། དེད་དཔོན་བཟང་པོ་དང་། ཕུག་སྦས་དང་། མིས་བྱིན་དང་། དབང་པོས་བྱིན་དང་། ཆུ་ལྷ་དང་། ཚངས་ལྷ་དང་། 

43-1-2b

སྟོབས་བཟངས་དང་། བླ་མའི་བློ་གྲོས་དང་། ཁྱད་པར་བློ་གྲོས་དང་། འཕེལ་བའི་བློ་གྲོས་དང་། མཐོང་བ་དོན་ཡོད་དང་། ལེགས་པར་ཡང་དག་ཞུགས་དང་། རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་དང་། རྟག་ཏུ་བརྩོན་དང་། བརྩོན་པ་མི་གཏོང་དང་། ཉི་མའི་སྙིང་
པོ་དང་། འགྲོ་བ་འཛིན་དང་། ས་འཛིན་དང་། བདུད་རྩི་འཛིན་དང་། བློ་གྲོས་མཐའ་ཡས་དང་། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དང་། འཇིག་རྟེན་གསུམ་རྣམ་པར་གནོན་དང་། མཐའ་ཡས་རྣམ་པར་གནོན་དང་། དཔག་མེད་རྣམ་པར་གནོན་དང་། རྡོ་རྗེའི་
གོམ་པས་རྣམ་པར་གནོན་དང་། དོན་ཡོད་པའི་གོམ་པས་རྣམ་པར་གནོན་དང་། མི་གཡོ་བའི་གོམ་པས་རྣམ་པར་གནོན་དང་། སྤོབས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྤོབས་པ་རྣོན་པོ་དང་། སྤོབས་པ་ཟབ་པ་དང་། སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་དང་། སྤོབས་པ་
དཔག་མེད་དང་། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང་། པད་མ་དཔལ་གྱི་སྙིང་པོ་དང་། ཆོས་འཕགས་དང་། ལག་ན་རིན་ཆེན་དང་། རིན་ཆེན་འཛིན་དང་། བསྐལ་པ་འགྱུར་བ་མཐའ་ཡས་པར་གོ་ཆ་བགོས་པ་དང་། བུད་མེད་འགྱུར་བའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་དང་། 
སྐྱེས་པ་འགྱུར་བའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་དང་། སེམས་ཅན་འགྱུར་བའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་དང་། དཔག་མེད་ཁྱུ་མཆོག་དང་། དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཇིག་པའི་ཁྱུ་མཆོག་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་
དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐ་མི་དད་པར་སྤྱོད་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་ཤ་སྟག་སྟེ། ཡུལ་ཐ་དད་པ་རྣམས་སུ་དབྱར་གནས་པར་གནས་ནས་ཡུལ་རྒྱུ་ཞིང་གཅིག་ཏུ་འདུས་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་
ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་འདུས་པར་ཐུགས་སུ་
ཆུད་ནས་རྫུ་འཕྲུལ་ཇི་ལྟ་བུའི་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་པས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ན། དགེ་སློང་དང་། དགེ་སློང་མ་དང་། དགེ་བསྙེན་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་ཇི་སྙེད་

43-1-3a

གནས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བལྟ་བ་དང་ཕྱག་འཚལ་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས། བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་དོ། །དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་ལུས་འཕགས་རིའི་དབང་པོའི་བྲག་ཕུག་ན་དགེ་སློང་
ལྔ་བརྒྱ་ཐམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དགོན་པ་པ། བསོད་སྙོམས་པ། ཕྱག་དར་ཁྲོད་པ། ཆོས་གོས་གསུམ་པ། ཅོག་པུ་པ། རྩྭའི་གདིང་བ་པ། ཤིང་དྲུང་པ། འདོད་པ་ཉུང་བ། ཆོག་ཤེས་པ། རབ་ཏུ་དབེན་པ་པ། ཆོས་གོས་ངན་པ་ཆུང་བ་ཤ་སྟག་དང་ལྷན་གཅིག་ཏུ་
འདུག་གོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་ཇི་ལྟ་བུ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་པས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་ཐམ་པ་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ལུས་འཕགས་རིའི་དབང་པོའི་བྲག་ཕུག་ནས་མི་སྣང་བར་
གྱུར་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ན་འདུག་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་རྒྱང་རིང་པོ་ཉིད་ནས་འོང་བ་གཟིགས་ཏེ། 
གཟིགས་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་དག་གནས་བརྟན་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་འོང་བ་འདི་ནི་དགོན་པ་པ། བསོད་སྙོམས་པ། ཕྱག་དར་ཁྲོད་པ། ཆོས་གོས་གསུམ་པ། ཆོས་གོས་ངན་པ་
འཆང་བ། བས་མཐའི་གནས་མལ་ལ་གནས་པ། འདོད་པ་ཆུང་བ། ཆོག་ཤེས་པ། རབ་ཏུ་དབེན་པར་གནས་པ། མ་འདྲེས་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དམ་པའི་ཕ་རོལ་དུ་སོན་པ་སྟེ། དགེ་སློང་དག་ངའི་ཉན་ཐོས་ཇི་སྙེད་པ་ནི་དགེ་
སློང་དག་ད་ལྟར་དགེ་སློང་འོད་སྲུང་ཆེན་པོའི་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དག་དང་མཚུངས་པ་འམ་འདྲ་བ་ནི་ངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ངོ་། །དགེ་སློང་དག་དགེ་སློང་འོད་སྲུང་ཆོས་གོས་གསུམ་པ་ནི་ལྷ་རྣམས་དང་ཡང་སྨྲ་བ་དང་ཀུན་

43-1-3b

དུ་སྨྲ་བར་མི་འདོད་ན་མི་རྣམས་དང་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་རྒྱང་རིང་པོ་ཉིད་ནས་འོང་བ་གཟིགས་ནས་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུང་ཚུར་ཤོག་འོད་སྲུང་ཁྱོད་ལེགས་པར་འོངས་སོ། །ཀྱེ་མ་
གནས་བརྟན་འོད་སྲུང་གིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདིར་འོང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡུན་རིང་པོ་ནས་རྣམ་གྲངས་བྱས་སོ། །འོད་སྲུང་ཁྱོད་གདན་འདིའི་ཕྱེད་ལ་འདུག་ཤིག་ཅེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གནས་བརྟན་འོད་སྲུང་ལ་གདན་གྱི་ཕྱེད་གནང་མ་ཐག་ཏུ་དེ་
ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གདན་དེ་ལས་བསྐྱོད་པ་དང་། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་འགུལ། རབ་ཏུ་འགུལ། ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་འགུལ། གཡོས་རབ་ཏུ་གཡོས། ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་གཡོས། ལྡེག་རབ་ཏུ་ལྡེག །ཀུན་དུ་
རབ་ཏུ་ལྡེག་ཅིང་འཇིག་རྟེན་དུ་སྣང་བ་ཆེན་པོ་ཡང་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཡུལ་མ་ག་དྷཱའི་ཁར་བའི་སྣོད་ལ་ལྕགས་ཀྱི་ཐུ་ལུམ་གྱིས་བསྣུན་ན་འུར་འུར་ཟེར་བ་དེ་བཞིན་
དུ་བཙུན་པ་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་ལ་གདན་གྱི་ཕྱེད་གནང་མ་ཐག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གདན་ལས་བསྐྱོད་ནས། དེ་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་སྒྲ་སྐད་
ཆེན་པོ་འབྱིན་ཏོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་ཆོས་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས་པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐད་དུ་
ཕྱིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་གཏུགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བདག་གི་སྟོན་པ་ལགས་ལ་བདག་ནི་ཉན་ཐོས་ལགས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་གོས་སམ། ལྷུང་བཟེད་དམ། གདན་ནམ། དེ་ལས་གཞན་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ལོངས་སྤྱད་པར་རྔོ་མི་ཐོག་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། 

43-1-4a

བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ནི་ལྷ་དང་། མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཆོད་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ལགས་ཤིང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་ཤ་ནའི་རས་ཕྱག་དར་ཁྲོད་པ་གང་དག་བླངས་པ་དེ་དག་
ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཆོད་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ལགས་པའི་སླད་དུ་སྟེ། དེ་དག་བདག་གིས་མ་སྤྱད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་སླན་ཆད་འདོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་འམ། གནོད་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། 
རྣམ་པར་འཚེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་འམ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་གདུང་བས་གདུངས་པར་གྱུར་པ་འམ། ཞེ་སྡང་གི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང་། གཏི་མུག་གི་ཡོངས་སུ་གདུང་བས་ཡོངས་སུ་གདུངས་པར་གྱུར་པར་
མ་དྲན་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མདོར་ན་སློབ་པར་གྱུར་པ་བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་ཤ་ནའི་རས་ཕྱག་དར་ཁྲོད་མནོས་པ་རྣམས་མི་སློབ་པའི་ས་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་སྤྱི་བོས་མནོས་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་
བདག་གིས་ལོངས་སྤྱད་པའི་སླད་དུ་བླངས་པ་ནི་མ་ལགས་ཀྱི་གདམས་པ་དང་། རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ལས་བརྩམས་ནས་བླངས་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་བླངས་ནས་སེམས་མཐོ་བ་འམ་དམའ་བར་གྱུར་པར་མི་དྲན་ལགས་སོ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤ་ནའི་རས་ཕྱག་དར་ཁྲོད་དེ་དག་ཆོས་གོས་མ་མཆིས་པའི་ལུས་ལ་སྤྱད་པར་མི་དྲན་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱག་དར་ཁྲོད་དེ་དག་སུག་པ་མ་རེད་པས་རེག་པར་མི་དྲན་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་
དང་གང་དུ་མཆི་བ་དེ་དང་དེར་ཤ་ནའི་རས་ཕྱག་དར་ཁྲོད་དེ་དག་མགོས་འཚལ་ཅིང་མཆིས་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤ་ནའི་རས་ཕྱག་དར་ཁྲོད་དེ་དག་ཡན་ལག་མི་གཙང་བ་གང་གིས་ཀྱང་རེག་པར་མི་དྲན་ལགས་སོ། །བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཤ་ནའི་རས་ཕྱག་དར་ཁྲོད་མཆོད་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་དེ་དག་བཅངས་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྤངས་ཤིང་གནང་བ་ལགས་ཏེ། དེ་དག་ནི་བདག་གིས་བཅངས་ལགས་སོ། །སངས་རྒྱས་རྗེས་

43-1-4b

སུ་དྲན་པ་མ་ལགས་པར་དེ་ལས་གཞན་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དག་གིས་བདག་གཞན་དུ་གནས་པར་མི་དྲན་ལགས་སོ། །བདག་ཇི་ལྟར་གནས་པ་ན་ས་ལ་སའི་འདུ་ཤེས་སུ་མ་གྱུར་པ་དང་། ཆུ་ལ་ཆུའི་འདུ་ཤེས་དང་། མེ་ལ་མེའི་འདུ་ཤེས་
དང་། རླུང་ལ་རླུང་གི་འདུ་ཤེས་སུ་མ་གྱུར་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་འདིའི་འདུ་ཤེས་དང་། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་གྱི་འདུ་ཤེས་སུ་མ་གྱུར་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་མཐོང་བ་དང་། ཐོས་པ་དང་། བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། ཡིད་ཀྱི་
རྗེས་སུ་བརྟགས་པ་དང་། རྗེས་སུ་བསམས་པ་དེ་ལ་ཡང་བདག་འདུ་ཤེས་སུ་མ་གྱུར་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་གནས་པ་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་གནས་པ་དང་། གང་འདུ་ཤེས་ལས་
ཡང་དག་པར་འདའ་བའི་གནས་པ་དང་། གང་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བའི་གནས་པ་དང་། གང་འདུ་ཤེས་ཀྱི་གནས་པ་དང་། གང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་གནས་པ་དང་། གང་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་
འདའ་བའི་གནས་པ་དེ་ཡང་སློབ་པའི་གནས་པ་དང་། མི་སློབ་པའི་གནས་པར་བདག་གིས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གནས་པ་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་། དེ་
བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ལགས་ཏེ། བདག་ནི་དེ་ལྟར་གནས་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་བགྱི་ན་ནམ་མཁའ་བླ་གབ་མ་མཆིས་པ་
ལ་མིང་དང་བརྡ་དང་གདགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བགྱིས་པ་དག །བཅོམ་ལྡན་འདས་མིང་དང་བརྡ་དང་གདགས་པ་གང་དག་གིས་ནམ་མཁའ་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་བཏགས་པ་དང་། ནམ་མཁའ་ཞེས་བརྡར་བཏགས་པ་དང་། ནམ་མཁའ་
ཞེས་རྟེན་དུ་བགྱིས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ནམ་མཁའ་ཞེ་འམ། བླ་གབ་མ་མཆིས་པ་ཞེ་འམ། སྟོང་པ་ཞེ་འམ། གསོག་ཅེ་འམ། གསོབ་ཅེ་འམ། ཡ་མ་རླ་ཞེ་འམ། གཟུང་བ་མ་མཆིས་པ་ཞེ་འམ། ཚད་མ་མཆིས་པ་ཞེ་འམ། 

43-1-5a

རྟེན་པ་མ་མཆིས་པ་ཞེ་འམ། བླང་བ་མ་མཆིས་པ་ཞེ་འམ། དོར་བ་མ་མཆིས་པ་ཞེ་འམ། ལུས་མ་མཆིས་པ་ཞེ་འམ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཞེ་འམ། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེ་འམ། བར་སྣང་ཞེ་འམ། ཐོགས་པ་མ་མཆིས་པ་ཞེ་འམ། 
དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་ཞེ་འམ། བསྟན་དུ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་དེ་དག་དང་། གཞན་ཡང་ཐ་སྙད་ཀྱི་བརྡ་ཐ་དད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྗོད་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚད་འདི་ཙམ་འམ། ཡོངས་སུ་བཅད་པ་འདི་ཙམ་འམ། 
མཉམ་པ་འམ། མི་མཉམ་པ་ཞེས་མིང་འམ། བརྡ་འམ། རྟེན་རྣམས་ཀྱིས་འཚལ་བར་མི་ནུས་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་དེའི་ཕྱོགས་ཙམ་ཞིག་འཚལ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་ཁ་དོག་གམ། དབྱིབས་སམ་དམིགས་
པས་ནམ་མཁའ་དེ་ཚད་འདི་ཙམ་དང་། མཆོག་འདི་ཙམ་ཞེས་བགྱི་བ་མ་འཚལ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་དུ་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བགྱི་བ་འམ། སངས་རྒྱས་ཞེས་བགྱི་བ་འམ། སྟོན་པ་ཞེ་འམ། སྐྱབས་ཞེ་འམ། 
དཔུང་གཉེན་ཞེ་འམ། གནས་ཞེ་འམ། འདྲེན་པ་ཞེ་འམ། རྣམ་པར་འདྲེན་པ་ཞེ་འམ། ཡོངས་སུ་འདྲེན་པ་ཞེ་འམ། སྨན་པ་ཞེ་འམ། གསོ་བ་པ་ཞེ་འམ། ལམ་སྟོན་པ་ཞེ་འམ། ལམ་བརྗོད་པ་ཞེ་འམ། གཞན་ཡང་ཐ་སྙད་ཐ་དད་པའི་ཚིག་རྣམ་
པ་སྣ་ཚོགས་བརྗོད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཚིག་གང་དག་གིས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསྟོད་པ་དང་། བཀུར་བ་དང་། བསྔགས་པ་དང་། རབ་ཏུ་བསྟོད་པ་དང་། རབ་ཏུ་བསྔགས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཚིག་གང་དག་
གིས་འཇིག་རྟེན་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་ཆོས་དེ་དག་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་མ་འཚལ་མི་རྟེན་མ་མཐོང་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡ་མ་རླ་དང་། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གསོབ་
ལགས་པའི་སླད་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་བགྱི་ན་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བ། དཔུང་གི་ཚོགས་ཡན་ལག་བཞི་པ་དང་ལྡན་པ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་ལྡན་པའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་

43-1-5b

ཞིག་སྤྲུལ་པར་གྱུར་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཐད་དུ་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམ་པར་རྒྱལ་བར་བགྱི་བ་ལ་གནས་པ། མཐའ་ཡས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལྷགས་ཤིང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་
ལུས་ཐ་དད་པར་ཡང་གདའ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་སེམས་ཅན་ལུས་ཐ་དད་པར་ཡང་མཐོང་ལགས་མོད་ཀྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྤྲུལ་པའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་ནི་དཔུང་གི་
ཚོགས་འདིའི་བདག་པོ་བྱ་ཞིང་། གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་ལགས་ལ། དཔུང་གི་ཚོགས་ཡན་ལག་བཞི་པོ་དེ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་འདི་ནི་བདག་ཅག་གི་
གཙོ་བོ་ཡིན་པས་བདག་ཅག་ནི་འདིའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་ལགས་མོད་ཀྱི། དེ་དག་དེའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བགྱིད་པར་ཡང་གདའ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་དེ་དག་གིས་ཆོས་ཉིད་གང་ལགས་
པ་དེ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འམ། ཉན་ཐོས་སམ། སློབ་པ་འམ། མི་སློབ་པ་འམ། རང་སངས་རྒྱས་སམ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མ་མཆིས་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཉིད་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པའི་ཆོས་ཉིད་དམིགས་པ་འམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཉིད་མངོན་པ་འམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཉིད་རྟེན་པ་འམ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དམིགས་པ་འམ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་མངོན་པ་འམ། 
རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་རྟེན་པ་འམ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དམིགས་པ་འམ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་མངོན་པ་འམ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་རྟེན་པ་འམ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་ཉིད་དམིགས་པ་འམ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་ཉིད་མངོན་པ་འམ། 
སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་ཉིད་རྟེན་པ་འམ། གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དམིགས་པ་འམ། གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་མངོན་པ་འམ། གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་རྟེན་པ་འམ། དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་ཉིད་

43-1-6a

དམིགས་པ་འམ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་ཉིད་མངོན་པ་འམ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་ཉིད་རྟེན་པར་མི་འགྱུར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཉིད་དེ་ལ་གཟུགས་སྟོང་པ་དང་། འདིས་གཟུགས་སྟོང་པ་དང་། འདི་ལ་
གཟུགས་སྟོང་པ་དམིགས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟོང་པ་དང་། འདིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟོང་པ་དང་། འདི་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟོང་པ་དམིགས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
སྟོང་པ་དང་། འདིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟོང་པ་དང་། འདི་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟོང་པ་དམིགས་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་དམིགས་པ་དང་། འདིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་དང་། འདི་
ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་དུ་དེ་ལ་ཉན་ཐོས་མ་མཆིས། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་མ་མཆིས། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མ་མཆིས། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་
མ་མཆིས་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་བགྱི་ན། སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་འམ་དཔུང་གི་ཚོགས་སྤྲུལ་པ་དེ་ལ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་མ་མཆིས། དཔུང་གི་ཚོགས་མ་མཆིས་ལགས་སོ། །སྒྱུ་མ་ལ་མ་མཆིས། སྒྱུ་
མའི་ཆོས་ཉིད་ལ་མ་མཆིས། སྒྱུ་མ་མཁན་རྣམས་ལ་མ་མཆིས་ལགས་སོ། །ས་ལ་མ་མཆིས། ཆུ་ལ་མ་མཆིས། མེ་ལ་མ་མཆིས། རླུང་ལ་མ་མཆིས། ནམ་མཁའ་ལ་མ་མཆིས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མ་མཆིས་ལགས་སོ། །ས་
དང་། ཆུ་དང་། མེ་དང་། རླུང་དང་། ནམ་མཁའི་ཁམས་རྣམས་ལ་མ་མཆིས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལ་མ་མཆིས་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་དང་འདྲ་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ལ་བདག་ནི་རློམ་
སེམས་སུ་མི་བགྱིད། དེ་དག་ལ་བདག་ནི་བྱུང་བར་མ་གྱུར། དེ་དག་བདག་གིས་ནི་མ་སྨྲས་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་བདག་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཉིད་ལས་དབེན་པ་ལགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་རྣམས་

43-1-6b

རྗེས་སུ་དྲན་པར་བགྱིད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་ལམ་ལགས། དེ་ནི་ཚུལ་ལགས་ཏེ། ལམ་དེ་ལ་གནས་པའི་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ལམ་དེ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་རྣམས་ནི་འདི་སྙམ་དུ་གཞན་ཡང་དག་པར་བླངས་ལ་འཇུག་པར་
བྱ་ཞིང་། སྟོན་པ་ཡང་གཞན་བཙལ་བར་བྱ་ལ། དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེ་གཞན་སྨྲ་བའི་གདོང་དུ་གྱེན་དུ་བལྟ་བར་བྱ་ཞིང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་འདི་ནི་ཤེས་བཞིན་པས་ཤེས། མཐོང་བཞིན་པས་མཐོང་། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཡང་འདོགས་བཞིན་པས་འདོགས་
པར་བྱེད་དོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་ལགས་ཏེ། དེ་ནི་གནས་མ་མཆིས་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གནས་པ་འདི་ལ་ནི་བདག་སོམ་ཉི་མ་མཆིས་པ་ཐོབ་པས་གནས་ལགས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྒོ་དེ་ཡང་རྗེས་སུ་ཐོབ་པས་གནས་ལགས་སོ། །
ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་དབེན་པའི་ཚུལ་དང་། སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པའི་ཚུལ་དག་གིས་ཚུལ་གཅིག་པ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་ཆོས་
ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་ཞུ་བར་འཚལ་བ་ལགས་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་བདག་ལ་སྐབས་ཕྱེ་བ་ལགས་ཏེ། དབང་པོའི་བྲག་ཕུག་ནས་འོད་མའི་ཚལ་འདིར་ཕྱིན་པ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་འདིར་མཆིས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་
འདས་ཀྱི་གདན་གྱི་ཕྱེད་གནང་སྟེ། བདག་ལ་གནང་བ་དང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་རབ་ཏུ་འུར་འུར་ཞིང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་ཡང་གཡོས། རབ་ཏུ་གཡོས་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་འདི་སྙམ་དུ་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་། རྒྱ་ཆེན་པོའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་། སློབ་དཔོན་མ་མཆིས་ཤིང་རང་བྱུང་བ་ལགས་ཀྱང་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་ལ་བཞུགས་ཤིང་། ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་མ་
མཆིས་པ་དང་། ང་རྒྱལ་མ་མཆིས་པ་ལ་བཞུགས་ནས་བདག་ལ་གདན་གྱི་ཕྱེད་གནང་བ་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །སྙམ་བགྱིད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་བགྱི་ན་མི་དབུལ་པོ་འཚོ་བ་ངན་པ་ཚེགས་ཀྱིས་འཚོ་བ་ཞིག་ཚེགས་ཀྱིས་ཁྱིམ་གྱི་

43-1-7a

ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྒྲུབས་ནས། རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བ་དཔུང་གི་ཚོགས་ཡན་ལག་བཞི་དང་ལྡན་པའི་གན་དུ་བལྟ་བ་དང་ཕྱག་བགྱི་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བགྱི་བ་དང་། དྲི་བར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་
མཆིས་པར་གྱུར་ལ། མཆིས་པ་དེ་ལ་དེས་སྟན་གྱི་ཕྱེད་སྩལ་ན། དེ་ནས་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ལགས་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ལ་བལྟ་བ་དང་། ཕྱག་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདག་སོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་བདག་གིས་བལྟ་བ་དང་། ཕྱག་བྱ་བ་ཡང་དཀའ་བར་
འགྱུར་ན་གསོལ་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བས་བདག་ཕྱིན་མ་ཐག་པ་ལ་སྟན་གྱི་ཕྱེད་བྱིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་འདི་ནི་ངོ་མཚར་རོ་སྙམ་བགྱིད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་རང་བྱུང་བ། སློབ་དཔོན་མ་མཆིས་པ། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བསྙེན་པར་དཀའ་ཞིང་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ལགས་ན། ལྷ་དང་མི་དང་། 
ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་ཞུ་བ་དང་། བལྟ་བ་དང་། ཕྱག་
བགྱི་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་བདག་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་མཆིས་པ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ལགས་ཏེ། བདག་གིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྟ་བ་རྙེད་ཅིང་ཕྱག་བགྱི་བ་རྙེད་ལ་བསྙེན་
བཀུར་བགྱི་བ་དང་། ཞུ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་ཞུ་བར་བགྱི་བ་རྙེད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ད་ལྟར་བདག་འདིར་མཆིས་པ་ལ་གདན་གྱི་ཕྱེད་སྣང་བ་ནི་བདག་གིས་རྙེད་པ་ལེགས་པར་རྙེད་དོ་སྙམ་བགྱིད་ལགས་སོ། །བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་མི་དབུལ་པོ་དེས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་བལྟ་བ་ཉིད་དང་། ཕྱག་བགྱི་བ་ཡང་ངོ་མཚར་ལགས་པ་དེ་བཞིན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་

43-1-7b

པ་ནི་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་ཞིང་། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། དགའ་བ་ཆེན་པོ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ལགས་ཀྱང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་གང་དག་ལགས་པ་དེ་དག་སྟོན་པ་མ་གཏོགས་པར་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ནི་ཕུལ་དང་། བདག་ནི་མཆོག་དང་། བདག་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ་སྙམ་དུ་མི་དགོངས་པ་ནི་མཚར་ལགས་ཏེ། བདག་ནི་འདི་སྙམ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དེ་དག་ནི་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་མ་ལགས་སོ། །སྙམ་བགྱིད་ལགས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུང་
ཆེན་པོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུང་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །འོད་སྲུང་ཁྱོད་ཡང་ལེགས་སོ། །འོད་སྲུང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་ཅིང་། དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་ཏེ། དེ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཚད་དེ་ལྟ་བུ་དང་། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་
ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚད་དེ་ལྟ་བུ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་གྱི་ཚད་དེ་ལྟ་བུ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚད་དེ་ལྟ་བུ་དང་། སྨོན་ལམ་རྣམས་ཀྱི་ཚད་དེ་ལྟ་བུ་དང་། སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚད་དེ་ལྟ་བུ་དང་། ཐབས་
ཀྱི་ཚད་དེ་ལྟ་བུ་དང་། ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚད་དེ་ལྟ་བུ་དང་། སྤྱོད་པའི་ཚད་དེ་ལྟ་བུ་དང་། སྤྱོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚད་དེ་ལྟ་བུ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཚད་དེ་ལྟ་བུ་དང་། རྣམ་
པར་གྲོལ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚད་དེ་ལྟ་བུ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཚད་དེ་ལྟ་བུ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚད་དེ་ལྟ་བུས་དཔག་པར་མི་ནུས་སོ། །
འོད་སྲུང་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མི་མཉམ་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམས་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་དང་ལྡན་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་པའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་

43-1-8a

མཉམ་པ་ཉིད་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་མཉམ་པ་ཉིད་དང་། ཤེས་རབ་མཉམ་པ་ཉིད་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་དེ། འོད་སྲུང་མི་མཉམ་པའི་ཡེ་ཤེས་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་གང་དག་དང་ལྡན་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་འཁོར་གྱི་ནང་ན་བཞུགས་ཤིང་སེ་གེའི་སྒྲ་ཡང་དག་པར་སྒྲོགས་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་བསམ་ཡས་ན། །སངས་རྒྱས་ཡེ་
ཤེས་མཐའ་ཡས་ཏེ། །སེམས་ཀྱི་ལས་ནི་སྦྱངས་པས་ན། །དེ་དག་སེང་གེ་སྒྲ་སྒྲོགས་བྱེད། །སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་བྱེད་པ་ནི། །མུ་སྟེགས་གཞན་རྣམས་སྐྲག་པར་འགྱུར། །ཆོས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཐོས་ནས་སུ། །གཡང་སར་རབ་ཏུ་
ལྟུང་བར་འགྱུར། །བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་གང་གནས་དང་། །སེམས་ཅན་འདུ་ཤེས་གང་གནས་པ། །འོད་སྲུང་དེ་དག་བསྟན་འདི་ལ། །མུ་སྟེགས་ཅན་ཞེས་ངས་བཤད་དོ། །དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་གང་གནས་དང་། །ང་ཡི་ང་ཞེས་རྟེན་
པ་རྣམས། །འོད་བསྲུང་དེ་དག་བསྟན་འདི་ལ། །མུ་སྟེགས་ཅན་ཞེས་ངས་བཤད་དོ། །གང་དག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུང་པོ་དང་། །བསམ་གཏན་རྣམས་དང་ཐོས་མང་གིས། །རློམ་སེམས་རྣམ་རྨོངས་དེ་དག་ནི། །འོད་སྲུང་མུ་
སྟེགས་ཅན་རྣམས་སོ། །བདག་ནི་ཆོག་ཤེས་འདོད་ཆུང་དང་། །རབ་ཏུ་དབེན་ལ་གནས་པ་དང་། །ཆོས་གོས་ངན་པ་འཆང་སྙམ་པ། །འོད་སྲུང་དེ་ནི་མུ་སྟེགས་སོ། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་འདི་ལ་ནི། །ལག་པ་བསྐྱོད་ཀྱང་ཐོགས་མེད་ཅིང་། །
དཔེར་ན་མཁའ་ལ་རྡུལ་གྱིས་ཀྱང་། །ནམ་ཡང་གོས་པར་མི་འགྱུར་བ། །དེ་བཞིན་འོད་སྲུངས་ངས་བསྟན་པའི། །ཆོས་འདིར་གང་དག་གནས་དེ་དག །ཉོན་མོངས་རྣམས་ཀྱིས་མི་གོས་ཏེ། །མཁའ་ལས་རྡུལ་དང་སྤྲིན་
བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་མཁའ་ལ་མི་ཡིས་མེ་ཏོག་སྤོས་རྣམས་དང་། །དེ་བཞིན་ཕྲེང་བ་བྱུག་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདིར་མཆོད་ཀྱང་། །བདག་མཆོད་ལ་ལ་སྐྱེ་འགྱུར་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས། །དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཀྱང་ནི་འབྱུང་བར་མི་

43-1-8b

འགྱུར་དང་། །ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་དེ་ལ་གོས་པར་མི་འགྱུར་དང་། །ཇི་ལྟར་དེ་ཡི་རང་བཞིན་གོས་པར་མི་འགྱུར་དང་། །ཇི་ལྟར་དེ་ཡི་རང་བཞིན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གསོབ། །དེ་བཞིན་དགེ་སྦྱོང་དག་ལ་སྟོང་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །ཇི་
ལྟར་གང་གིས་ནམ་མཁའ་བསྡིགས་པ་དང་། །ཇི་ལྟར་ནམ་དུ་ཡང་ནི་གཤེ་བར་མི་འགྱུར་བ། །དེ་བཞིན་དགེ་སྦྱོང་དག་ལ་ཆོས་རྣམས་གང་དག་ཡིན། །དེ་དག་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་གོས་པ་མེད་ཆོས་རྣམས། །ཆོས་འདིར་དགེ་སྦྱོང་གང་
དག་ལེགས་པར་བསླབས་རྣམས་དང་། །གཞན་དག་སློབ་པ་རྣམས་དང་སློབ་པར་འགྱུར་བ་རྣམས། །འདི་ལ་ནམ་དུའང་གང་དག་འཆགས་པར་མི་འགྱུར་བ། །ང་ཡིས་དེ་དག་དགེ་སྦྱོང་ལེགས་བསླབས་རྣམས་སུ་བསྟན། །ཇི་
ལྟར་མཁའ་ལ་ནམ་ཡང་ལག་པ་མི་ཐོགས་དང་། །རྡུལ་དང་དུ་བ་རྣམས་ཀྱིས་གོས་པར་མི་འགྱུར་དང་། །ཇི་ལྟར་ལམ་ནི་ནམ་ཡང་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་བ། །ཆོས་ལ་དེ་བཞིན་མོས་པ་རྣམས་ནི་དགེ་སྦྱོང་ཡིན། །
ཇི་ལྟར་སྤྲིན་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པའི་ནམ་མཁའ་ལ། །ཟླ་བ་ཐོགས་པ་མེད་པར་མཁའ་ལ་འགྲོ་བྱེད་ཀྱང་། །བདག་གིས་བར་སྣང་ལ་ནི་སྣང་བར་བྱ་སྙམ་དུ། །དེ་ལ་རྣམ་རྟོག་དེ་ནི་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བཞིན། །
རྒོད་མེད་བདག་ཉིད་དགེ་སློང་ཟླ་བ་ལྟ་བུ་ཡིས། །སྦྱིན་པའི་བདག་པོའི་ཁྱིམ་རྣམས་སུ་ནི་འགྲོ་བར་བྱ། །རྒོད་མེད་ང་རྒྱལ་རྣམ་གྲོལ་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང་། །འཇིག་རྟེན་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མ་གོས་སེམས་ལྡན་
བྱ། །ཁྱིམ་རྣམས་ལ་ནི་ང་རྒྱལ་སྤངས་ནས་བསྟེན་པར་བྱ། །དེར་ཕྱིན་ནས་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་རབ་ཏུ་བརྗོད་པར་བྱ། །བདེ་དང་རྙེད་པའི་ཕྱིར་ནི་འདོད་པའང་སྤངས་ནས་སུ། །འཇིག་རྟེན་རྣམ་དག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་དུ་གནས་པར་བྱ། །དེ་ནས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུང་ལོངས་ཤིག །ལོངས་ལ་རང་གི་སྟན་ལ་འདུག་ཤིག །འོད་སྲུང་ཁྱོད་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དྲིས་ཤིག་དང་། 

43-1-9a

འོད་སྲུང་ངས་དྲིས་པ་ལན་བཏབ་པས་ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་རངས་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་སའི་སྟེང་དེ་ནས་ལངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་
འདུག་གོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་རྫུ་འཕྲུལ་ཇི་ལྟ་བུ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་པས་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ན་དགེ་སློང་དང་། དགེ་སློང་མ་དང་། དགེ་བསྙེན་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་ཇི་སྙེད་གནས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྒྱལ་
པོའི་ཁབ་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་ནས། དགེ་སློང་དང་། དགེ་སློང་
མ་དང་། དགེ་བསྙེན་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་དང་། ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་
གནས་པར་ཞུགས་ཏེ། དེ་དག་ཞུགས་ནས་མཐའ་ཡས་ཤིང་དཔག་ཏུ་མེད་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་རྫུ་འཕྲུལ་ཇི་ལྟ་བུ་
མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་པས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་དང་། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། ཚངས་པ་ཆེན་པོ་དང་། འོད་གསལ་དང་། 
མི་ཆེ་བ་དང་། མི་གདུང་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་མཐོང་བ་དང་། འོག་མིན་གྱི་ལྷའི་བུ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་
ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་ཕྱག་འཚལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་

43-1-9b

མངོན་པར་འདུ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་རྫུ་འཕྲུལ་ཇི་ལྟ་བུ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་པས། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་རྒྱ་མཚོ་དང་། མ་དྲོས་པ་དང་། སྣམ་བུའི་དབང་ཕྱུག་དང་། གཽ་ཏ་མ་དང་། དགའ་བོ་དང་། ཉེ་
དགའ་དང་། གཟི་ཅན་དང་། འཇོག་པོ་དང་། རབ་མཛེས་དང་། ཨེ་ལའི་འདབ་དང་། དེ་དག་དང་གཞན་ཡང་ཀླུ་བྱེ་བ་ཕྲག་སྟོང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་
ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་ཅིང་རྒྱ་ཆེན་པོའི་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། དགེ་སློང་དང་། དགེ་སློང་མ་དང་། 
དགེ་བསྙེན་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པར་ཞུགས་ནས་གཅིག་ལ་གཅིག་ཉམ་ང་བ་མེད་པས་འཁོད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་
འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཁྱོད་ལོངས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གདན་ཤོམས་ཤིག །དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་དེ་ལ་བཞུགས་ནས་ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་འགྱུར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་སྒྲུབ་པའི་སྤྱོད་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་འགྱུར། 
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ཚིམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་འགྱུར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཆོས་ལ་ཡང་དག་པར་གཞོལ་བའི་ཚུལ་གྱི་སྒོ་རྒྱ་མཚོའི་ཕྱག་རྒྱ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་འགྱུར། བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བསྒྲུབ་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་འགྱུར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྒྲུབ་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་འགྱུར། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་སྒྲུབ་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་

43-1-10a

འགྱུར། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་སྒྲུབ་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་འགྱུར་བ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་སྒྲུབ་པའི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་འགྱུར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚུལ་གྱི་སྒོ་སྒྲུབ་པ་ཡང་དག་
པར་སྟོན་པར་འགྱུར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་པོ་བསྒྲུབ་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་འགྱུར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་པའི་སྤྱོད་པ་སྒྲུབ་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་ཡང་འགྱུར། འཁོར་བཞི་ཡང་དག་པར་
ཚིམ་པར་བྱེད་པར་འགྱུར། ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོའི་འཁོར་ཡང་ཡང་དག་པར་ཚིམ་པར་བྱེད་པར་འགྱུར། འདས་པའི་དུས་ལ་མ་
ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པའི་དུས་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དང་། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་། སྤྱོད་པ་དང་། སྨོན་ལམ་རྣམས་དང་། ཡེ་ཤེས་
ཀྱི་ཕྱོགས་ཙམ་ཞིག་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གདན་འཕང་དུ་
ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་སྲིད་ཅིག་བཤམས་སོ། །སྟེང་གི་བར་སྣང་ལ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་འཆག་ས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་བྱས་པ་ཀ་ཙ་ལིན་དའི་གོས་ལྟར་རེག་ན་བདེ་བ། སྲིད་ཀྱི་ཚད་ནི་སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
དང་ལྡན་པ། རྒྱར་ནི་དཔག་ཚད་བདུན་བརྒྱ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་བྱས་སོ། །འཆག་ས་དེ་ལ་ཡང་རྩིག་པ་རིམ་པ་བདུན་དང་། རྟ་བབས་རིམ་པ་བདུན་དང་། སྟེགས་བུ་རིམ་པ་བདུན་དང་། དྲིལ་བུ་གཡེར་ཀའི་དྲ་བ་རིམ་པ་བདུན་གྱིས་ཀུན་
ནས་བསྐོར་བ་སྤྲུལ་ཏོ། །འཆག་ས་དེའི་གཡས་གཡོན་དུ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། གསེར་དང་། དངུལ་དང་། ཤེལ་དང་། བཻ་དཱུརྱ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བཞིའི་ཤིང་ལྗོན་པ་དག་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏོ། །གསེར་ལས་བྱས་པའི་ཤིང་ལྗོན་པ་རྣམས་ལ་

43-1-10b

དངུལ་གྱི་ལོ་མ་དག་དང་། ཤེལ་གྱི་མེ་ཏོག་དག་དང་། བཻ་དཱུརྱ་ལས་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་དག་དང་། དངུལ་ལས་བྱས་པའི་ཤིང་ལྗོན་པ་རྣམས་ལ་གསེར་གྱི་ལོ་མ་དག་དང་། བཻ་དཱུརྱ་ལས་བྱས་པའི་མེ་ཏོག་དག་དང་། ཤེལ་ལས་བྱས་པའི་
འབྲས་བུ་དག་དང་། བཻ་དཱུརྱ་ལས་བྱས་པའི་ཤིང་ལྗོན་པ་རྣམས་ལ་གསེར་གྱི་ལོ་མ་དག་དང་། དངུལ་གྱི་མེ་ཏོག་དག་དང་། ཤེལ་གྱི་འབྲས་བུ་དག་དང་། ཤེལ་ལས་བྱས་པའི་ཤིང་ལྗོན་པ་རྣམས་ལ་གསེར་གྱི་ལོ་མ་དག་དང་། དངུལ་
གྱི་མེ་ཏོག་དག་དང་། བཻ་དཱུརྱ་ལས་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་དག་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏོ། །ཤིང་ལྗོན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་དག་ཏུ་ཡང་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཆུས་བཀང་བའི་རྫིང་ཐེམ་སྐས་བཞི་དང་ལྡན་པ། ཐེམ་སྐས་དེ་དག་ཀྱང་རིན་
པོ་ཆེ་སྣ་བཞི་གསེར་དང་། དངུལ་དང་། བཻ་དཱུརྱ་དང་། ཤེལ་ལས་བྱས་པ། གསེར་གྱི་ཕྱེ་མ་བདལ་བ་ཨུད་པ་ལ་དང་། པད་མ་དང་། ཀུ་མུ་ད་དང་། པད་མ་དཀར་པོས་ཁེབས་པ། སྟེང་གི་བར་སྣང་ལ་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་
བྱས་པའི་དྲ་བའི་བླ་རེ་བྲེས་པ་ཞིག་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏོ། །འཆག་ས་དེ་ཡང་དར་གྱི་ལྡ་ལྡི་མང་པོས་སྤྱངས་པ། བདུག་སྤོས་དྲི་ཞིམ་པོས་བདུགས་པ། མི་བདུན་གྱི་སྲིད་ཙམ་དུ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གཅལ་བཀྲམ་པ་ཞིག་
མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏོ། །ཨུད་པ་ལ་དང་། པད་མ་དང་། ཀུ་མུ་ད་དང་། པད་མ་དཀར་པོ་དེ་དག་ལ་ཡང་མཽད་གལ་གྱི་བུ་དང་འདྲ་བའི་དགེ་སློང་དག་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོས་རྫུ་
འཕྲུལ་གྱིས་བྱས་པའི་གདན་དེ་ལྟ་བུ་དེ་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐད་དུ་ཕྱིན་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་གདན་བཤམས་ལགས་ན། དེའི་དུས་ལ་དབབ་པར་མཁྱེན་པར་
མཛད་དུ་གསོལ། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་གདན་བཤམས་ཟིན་ཏམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་བཤམས་ལགས་སོ། །དེ་ནས་

43-1-11a

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡུལ་མཐའ་ཡས་པ་ལ་དམིགས་པ་སྒྲུབ་པ་ངེས་པར་སྟོན་པ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སེང་གེའི་ཁྲི་ཤོམས་
ཤིག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལ་བཞུགས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་
ཡུལ་མཐའ་ཡས་པ་ལ་དམིགས་པ་སྒྲུབ་པ་ངེས་པར་སྟོན་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལྟར་མཉན་ནས་གདན་བཤམས་སོ། །གདན་དེ་ཤོམ་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་སྙེད་འདུས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སེང་གེའི་གདན་དེར་
རང་རང་གིས་བླ་གོས་དག་བཏིང་ངོ་། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་སྙམ་དུ་དགོངས་ཏེ། བདག་གིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཐེ་ཚོམ་དང་སོམ་ཉི་བསལ་བའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་པ་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
དེ་དག་གི་སྤྱད་པ་བསྒྲུབ་པ་དང་། འཇུག་པ་བསྒྲུབ་པ་དང་། སྨོན་ལམ་བསྒྲུབ་པ་དང་། ཞིང་བཀོད་པ་བསྒྲུབ་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་མངོན་
པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་བཀོད་པ་འབྱུང་བ་དང་། ཉན་ཐོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འབྱུང་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འབྱུང་བ་དང་། ཆོས་བསྟན་པ་
ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འབྱུང་བ་དང་། ཚེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། མདོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། གཟུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། དཔེ་བྱད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བ་ཕུན་
སུམ་ཚོགས་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་མི་འཇིག་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འབྱུང་བ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རང་རང་གི་ཆོས་གོས་དག་ལས་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་དེས་ངེས་པར་

43-1-11b

མངོན་པར་འདུ་བྱའོ་སྙམ་མོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དྲན་པ་དང་མཁྱེན་བཞིན་དུ་གདན་དེ་ལ་བཞུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གདན་དེ་ལ་བཞུགས་ནས་ཀྱང་ཡུལ་མཐའ་ཡས་པ་ལ་དམིགས་པ་བསྒྲུབ་པ་ངེས་པར་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཏིང་
ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས། དེ་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གིས་རང་རང་གི་བླ་གོས་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གདན་དུ་གཏིང་ངོ་། །དེ་དག་
གིས་རང་རང་གི་ཆོས་གོས་དེ་དག་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཡོན་ཏན་བཀོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནས། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་མི་འཇིག་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བར་དུ་ཡང་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཡང་
དག་པར་ཚིམ་ཞིང་ཡི་རངས་ཏེ། དགའ་བ་དང་དང་བ་ལ་གནས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སྒྲ་སྐད་འཐུན་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་བསྟོད་པ། ཆོ་ག་སྤྱོད་པ་ཡོན་ཏན་གནས་གྱུར་པ། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་ལ་དབང་ལྡན་བསྙེངས་མི་
མངའ། །ཡོན་ཏན་ཀུན་ལ་གནས་པས་ཁྱོད་མཛེས་ཏེ། །རྒྱལ་བ་དབང་ལྡན་ཏིང་འཛིན་ཡང་དག་གནས། །གཡོ་དང་སྒྱུ་ནི་ཁྱོད་ལ་ཡོངས་མི་མངའ། །ང་རྒྱལ་རྒོད་དང་ཚུལ་འཆོས་མི་མངའ་སྟེ། །རིག་དང་རྣམ་གྲོལ་དག་གི་
སྤྱོད་པ་མཁྱེན། །ཏིང་འཛིན་དེ་ལ་གནས་པས་ཁྱོད་མཛེས་སོ། །དབང་ལྡན་བསྙེངས་བྲལ་ཏིང་འཛིན་གནས་ནས་སུ། །རྫུ་འཕྲུལ་མི་མཚུངས་བླ་ན་མེད་པ་བསྟན། །ཆགས་མེད་ཡེ་ཤེས་བསྟན་ཕྱིར་དབང་ལྡན་པ། །མ་འོངས་
དུས་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་དེང་བསྟན་ཏོ། །མི་གཡོ་གོ་འཕང་ཞི་བ་ཐོབ་སྙམ་བགྱིད། །དེ་རིང་བྱང་ཆུབ་ལ་ནི་མཆིས་སྙམ་བགྱིད། །བདུད་དཔུང་བཅས་པ་རབ་ཏུ་བཅོམ་སྙམ་བགྱིད། །དེ་རིང་རིག་པ་རྗེས་སུ་ཐོབ་སྙམ་བགྱིད། །རྒྱལ་
བས་གང་གིས་འདུས་བྱས་སྟོང་གཟིགས་པའི། །བླ་མེད་མིག་ནི་ཐོབ་པར་འགྱུར་སྙམ་བགྱིད། །འཆགས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་ལ། །མིག་ཀྱང་ཆགས་པ་མཆིས་པ་ཡོད་མ་ལགས། །རྣམ་པར་མཐོང་ཡང་ཅི་ཡང་མ་མཐོང་ཞིང་། །

43-1-12a

ཆོས་ནི་གང་ལའང་ཞེ་འགྲས་མ་མཆིས་ཏེ། །གང་ལ་ཡིད་ནི་ཞེ་འགྲས་མ་མཆིས་པ། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་སྤྱན་མཆོག་དེ་ལགས་སོ། །ཇི་ལྟར་རྒྱལ་བའི་སངས་རྒྱས་སྤྱན་མཆོག་གིས། །ཁམས་གསུམ་ཤེས་ལ་མ་ཆགས་འཇུག་
པ་བཞིན། །དངོས་དང་དངོས་མེད་མཉམ་མཚུངས་ཡིད་དང་ལྡན། །གང་དག་བརྩོན་ཞིང་རང་གི་མིག་ལ་གནས། །གང་ཚེ་རྒྱལ་བ་ཏིང་འཛིན་དེར་གནས་ཏེ། །དེ་རིང་དེ་དག་ཀུན་གྱིས་ཐོབ་སྙམ་བགྱིད། །དེ་དག་གིས་ནི་གཟུངས་སྒོ་དེ་དག་དང་། །
ཆོས་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྒོ་མཆོག་ཐོབ། །སྒོར་འཇུག་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བྱས་རྣམ་དག་པ། །རྒྱལ་བའི་བློ་ནི་ཡོང་ཡེ་ཉམས་མི་འགྱུར། །སྦྱིན་པ་ཆེན་པོའི་རྣམ་སྨིན་དེ་འདྲ་སྟེ། །ཁྲིམས་ཆེན་ཡོན་ཏན་དེ་དག་དེ་འདྲ་ལགས། །
ཤེས་རབ་ཆེན་པོའི་ཡོན་ཏན་དེ་འདྲ་སྟེ། །སྔོན་ཆད་ཆོས་དེ་དག་ནི་བསྟེན་པ་མཛད། །ཁྱོད་ནི་གདན་བཞུགས་བསམ་གཏན་མཛད་པ་ན། །མི་ཡི་དབང་པོ་ཕྱོགས་བཅུར་ལྷངེར་གྱུར། །རྒྱལ་སྲས་ཐུགས་ཀྱི་སྲས་པོ་འདུས་
དེ་དག །གང་ནས་ཤི་འཕོས་ལས་ནི་ཅི་མཆིས་པ། །ལྷ་དང་ཀླུ་དང་མི་མིན་མི་འམ་ཅི། །ཀུན་ལ་དེ་རིང་ཤེས་པ་དེ་འཇུག་གོ། །ཀུན་དུ་སྣང་བར་གྱུར་པའི་ཏིང་འཛིན་ལ། །གང་གིས་བསྐལ་བྱེར་ཤེས་པ་དེ་བསྐྱེད་པ། །སོམ་ཉི་གཅོད་
ཅིང་ཐེ་ཚོམ་སེལ་བ་ཡིས། །མི་མཆོག་སེང་གེ་བཞིན་དུ་སྒྲོགས་པར་འགྱུར། །བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་ཚོལ་བ་ན། །འདི་ལྟར་སྔོན་ཆད་སྦྱིན་པ་སྩལ་ལགས་ཏེ། །འདི་ལ་སྦྱིན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་བརྩོན་གང་། །སེམས་
ཅན་ཀུན་ལ་དེ་འདྲར་བསྐལ་པ་མཉམ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མ་བཏུད་པར། །འདི་ལྟར་སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་བརྩོན་གང་། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཀུན་དུ་མཁས་པས་ན། །འདི་ལ་ཏིང་འཛིན་འཇུག་དང་
ཤེས་རབ་མཆོག །དེས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཏིང་འཛིན་རྣམ་པར་སྦྱངས། །དཔའ་བོ་དེ་རིང་གདན་ལ་བཞུགས་པ་ལ། །ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་ཁྱོད་ལ་ཞུ་ལགས་ན། །སོམ་ཉི་བཅད་ཅིང་ཐེ་ཚོམ་བསལ་དུ་གསོལ། །དེང་འདིར་ཆོས་ལ་ཀུན་དུ་སྣང་

43-1-12b

ཐོབ་ཅིང་། །ཐེ་ཚོམ་བྲལ་ཏེ་སྣང་བ་ཐོབ་གྱུར་པས། །སེམས་ཅན་གང་དག་འབྱུང་དང་བདག་ཅག་ལ། །ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ནི་ཡུན་རིང་གནས་པར་འགྱུར། །གླེང་གཞིའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ་དང་པོའོ།། །། ཡང་དེའི་ཚེ་འཁོར་འདུས་པ་
དེ་ཉིད་དུ་པད་མ་དཔལ་གྱི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ཞིག་འདུས་པར་གྱུར་ཏེ་འདུག་གོ། །དེ་ནས་པད་མ་དཔལ་གྱི་སྙིང་པོ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས་པུས་མོ་གཡས་པའི་
ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས་འདུག་གོ། །དེ་ལྟར་འདུག་པ་དེའི་སེམས་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་ལྟ་བུ་བྱུང་སྟེ། བདག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་
ཞུ་བར་འདོད་པ་ཡིན། རྡོ་རྗེའི་ཚིག་རྣམས་དང་། རྒྱུན་མི་གཅོད་པ་སྒྲུབ་པའི་ཚིག་རྣམས་ཞུ་བར་འདོད་པ་ཡིན། སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་ཚར་གཅད་པ་སྒྲུབ་པའི་ཚིག་རྣམས་དང་། རིམ་པར་ཕྱེ་བའི་ཚིག་རྣམས་དང་། ཆོས་ཐམས་
ཅད་བསྡུ་བའི་ཚིག་རྣམས་ཞུ་བར་འདོད་པ་ཡིན་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དང་། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དག་ཕྱག་རྒྱའི་སྒོ་གང་དག་ལ་བསླབས་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་མིག་དང་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱེ་མ་བདག་གིས་བསམ་པའི་ཚོགས་གང་དག་དང་། འཇུག་པ་སྒྲུབ་པ་གང་དག་གིས་གོ་ཆ་བགོས་པ་སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ཚོགས་སྐྱེ་བ་ལ་བསམ་པ་སྒྲུབ་པའི་ཚོགས་ལ་དགོངས་པར་འགྱུར་སྙམ་མོ། །
དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་པད་མ་དཔལ་གྱི་སྙིང་པོ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པའི་བསམ་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ཅིང་སྨོན་ལམ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བའི་ཚོགས་སྒྲུབ་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་དེའི་ཚེ་ཕྱོགས་བཞིར་རྣམ་པར་གཟིགས་
སོ། །ཕྱོགས་བཞིར་གཟིགས་པ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་གྱི་སྒོ་ནས་འོད་ཟེར་ཆེན་པོ་བཞི་བྱུང་སྟེ། དེ་དག་བྱུང་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པ་དག་ཏུ་དོང་ངོ་། །འོད་ཟེར་དེ་དག་ཀྱང་

43-1-13a

ཤིང་ལྗོན་པ་འམ། རྩིག་པ་འམ། རི་འམ། ས་འམ། བར་སྣང་གང་དུ་བབ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ཏུ་ཁ་དོག་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཏོ། །ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་འོད་ཟེར་དེ་དག་ཐོགས་པ་
མེད་པར་རབ་ཏུ་དོང་སྟེ། དེ་ལྟར་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་འོད་དེ་དག་གིས་རེག་པའི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རང་གི་ལུས་དག་གསེར་གྱི་ལུས་ལྟ་བུར་ཤེས་སོ། །གང་དག་འདོད་
ཆགས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་གདུང་བས་ཡོངས་སུ་གདུངས་པ་དང་། ཞེ་སྡང་གིས་ཡོངས་སུ་གདུང་བས་ཡོངས་སུ་གདུངས་པ་དང་། གཏི་མུག་གིས་ཡོངས་སུ་གདུང་བས་ཡོངས་སུ་གདུངས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་བདག་ཉིད་འདོད་ཆགས་ཆུང་བ་
དང་། ཞེ་སྡང་ཆུང་བ་དང་། གཏི་མུག་ཆུང་བར་མངོན་པར་ཤེས་སོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཏུ་སེམས་ཅན་སྐྱེས་པ་གང་དག་སྡུག་བསྔལ་
ཚ་བ་མི་ཟད་པ་འཆི་བའི་མུ་ཐར་བྱེད་པའི་ཚོར་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མཐུ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུས་བདེ་བ་སྙམ་དུ་ཤེས་པར་གྱུར་ཏོ། །སྟོང་
གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པས་བསྒྲིབས་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པས་བསྒྲིབས་པ་དང་། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྒྲིབ་པས་བསྒྲིབས་པར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་
ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མཐུ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱིས་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆེར་གསལ་བར་
བྱ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྤུའི་ཁུང་བུ་ཐམས་ཅད་ནས་འོད་ཟེར་དག་ཕྱུང་སྟེ། འོད་ཟེར་དེ་དག་ཀྱང་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་པ་དག་འདས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷོ་དང་། ནུབ་དང་། བྱང་དང་། སྟེང་དང་། འོག་ཏུ་འཇིག་

43-1-13b

རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་པ་དག་འདས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འོད་ཟེར་དེ་དག་ཕྱུང་ནས་གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་མཛད་དོ། །གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་དེས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་གོ་བར་
གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་དག་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གདུགས་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིན་པོ་ཆེའི་བཀོད་
པ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིན་པོ་ཆེའི་བཀོད་པ་གཅིག་པ་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་འདི་ནི་ངའི་འོག་ཏུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །
དེ་ནས་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་བཀོད་པ་གཅིག་པ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གསུང་བསྩལ་བའི་སྒྲ་དང་། འོད་ཀྱི་སྣང་བ་
ཆེན་པོ་གདའ་བ་དེ་སུའི་ལགས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིན་པོ་ཆེའི་བཀོད་པ་གཅིག་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་
ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་དག་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་
ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་མཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་

43-1-14a

ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །འཁོར་དེར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་པད་མ་དཔལ་གྱི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདུས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་
ལ་ཡང་དག་པར་གཞོལ་བའི་ཕྱག་རྒྱ་ཡི་གེ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ཞུ་བར་འདོད་དོ། །དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ། ཐ་མི་དད་པར་སྤྱོད་པའི་གོ་ཆ་
བགོས་པ་དག་འཁོར་དེར་འདུས་ཏེ་འཁོད་དོ། །དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གོ་ཆ་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དག་ཀྱང་སྟོངས་སོ། །དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་སྐྱེས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གི་གཅེས་སྤྲས་བྱེད་པར་ང་སྨྲ་ན། དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་གང་དག་གིས་དེ་དག་མཐོང་ནས་བཀུར་
སྟི་བྱེད་དམ། བླ་མར་བྱེད་དམ། རི་མོར་བྱེད་དམ། མཆོད་པར་བྱེད་དམ། འདྲི་བར་བྱེད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་བཀོད་པ་གཅིག་པ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་
ཆེན་པོ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ལ་བལྟ་བ་དང་། ཕྱག་བགྱི་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བགྱི་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་
ཆེན་པོ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་དེ་དག་བལྟ་བའི་སླད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེར་མཆི་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ཡང་བལྟ་བར་བགྱིའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་བཀོད་པ་
གཅིག་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་དུས་ལ་དབབ་པར་ཤེས་ན་སོང་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་ཤེས་བཞིན་དུ་ཡང་སྤྱོད་ཅིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། 

43-1-14b

རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དེ་ན་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་བརྟེན་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་བཀོད་པ་གཅིག་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་ལ་ལག་པ་ལྟ་བུའི་ཨུད་པ་ལ་བྱིན་ཏེ། དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་ལག་པ་ལྟ་བུའི་ཨུད་པ་ལ་འདིས་མཆོད་ཅིག །ངའི་ཚིག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་རིན་པོ་ཆེའི་བཀོད་པ་གཅིག་པ་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་བསྙུན་གསོལ་ལོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཅིག །དེ་ནས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིན་པོ་ཆེའི་བཀོད་པ་གཅིག་པ་དེའི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ལན་གསུམ་བསྐོར་
བ་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དེར་
འདུག་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་ཡང་སོང་
སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་བདག་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་

43-1-15a

དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་ཁྱོད་ཡུན་རིང་དུ་འཚོ་བར་གྱུར་ཅིག །ཁྱོད་བདེ་བ་དང་ནད་མེད་པར་གྱུར་ཅིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་
དཔའ་ཆེན་པོ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་ནས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་
ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་བཀོད་པ་གཅིག་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་
ཞེས་བསྙུན་གསོལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིན་པོ་ཆེའི་བཀོད་པ་གཅིག་པ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལག་པ་ལྟ་བུའི་ཨུད་པ་ལ་འདི་ཡང་བསྐུར་
ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་ལས་ལག་པ་ལྟ་བུའི་ཨུད་པ་ལ་བཞེས་སུ་གསོལ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལག་པ་ལྟ་བུའི་ཨུད་པ་ལ་བཞེས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་མ་ཕམ་པ་ལ་བྱིན་ནོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཕམ་པས་ལག་པ་ལྟ་བུའི་ཨུད་པ་ལ་དེ་ཐོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟང་སྐྱོང་ལ་སོགས་པ་ལྔ་བརྒྱ་ལ་སྨྲས་པ། རྒན་རབས་དག་ལག་པ་ལྟ་བུའི་ཨུད་པ་ལ་
འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱིན་པའོ། །དེ་ནས་བཟང་སྐྱོང་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྔ་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་གིས་ལག་པ་ལྟ་བུའི་ཨུད་པ་ལ་དེ་ཐོགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་
ཅག་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ལགས་ན། ཅི་བདག་ཅག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་སེམས་ཅན་གང་དག་གིས་མིང་ཐོས་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འགྱུར་

43-1-15b

ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལག་པ་ལྟ་བུའི་ཨུད་པ་ལ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཕམ་པས་བདག་ཅག་ལ་སྩལ་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་གིས་ནི་ལག་པ་ལྟ་བུའི་ཨུད་པ་ལ་འདི་རང་གི་སྨོན་ལམ་གྱི་
སྟོབས་དང་། སྤྱོད་པའི་སྟོབས་དང་། བསམ་པའི་སྟོབས་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གསོལ་བ་འདེབས་པའི་སླད་དུ་ལག་པ་ལྟ་བུའི་ཨུད་པ་ལ་དེ་གཏོར་བར་བགྱིའོ། །བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཤར་ཕྱོགས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཇི་སྙེད་ཅིག་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་བཞེས་པ་དག་དང་། གང་དག་མ་བྱུང་བ་དག་དང་། འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དག་དང་། འབྱུང་བ་
འམ་འཇིག་པ་དེར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཏོར་བར་བགྱིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷོ་ཕྱོགས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ནུབ་ཕྱོགས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཕྱོགས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་འོག་གི་ཕྱོགས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྟེང་གི་ཕྱོགས་དང་། དེ་
བཞིན་དུ་ཕྱོགས་མཚམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་སྙེད་བྱུང་བ་དང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དག་ཏུ་ཡང་གཏོར་བར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་སུ་
དག་གིས་ལག་པ་ལྟ་བུའི་ཨུད་པ་ལ་དེ་མཐོང་བར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཨུད་པ་ལའི་དྲི་སྣོམ་པར་གྱུར་ཅིག །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་གྱུར་ཅིག །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་མཆི་བར་གྱུར་ཅིག །དེ་དག་གིས་ལག་པ་ལྟ་བུའི་ཨུད་པ་ལ་དེ་གཏོར་ནས་དེ་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕྱག་གཡས་པས་རེག་སྟེ། ལག་པ་ལྟ་བུའི་ཨུད་པ་ལ་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རེག་ནས་
ཀྱང་དེ་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་ཨུད་པ་ལ་དེའི་ནང་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུའི་ཕྱེད་མངོན་པར་བྱུང་ཞིང་ཨུད་པ་ལ་རེ་རེ་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུའི་ཕྱེད་མངོན་པར་བྱུང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་

43-1-16a

སྐུའི་ཕྱེད་པོ་དེ་དག་གིས་གང་དག་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་མི་ཤེས་ཤིང་མོས་པར་མི་བྱེད་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མི་ཤེས་ཤིང་མོས་པར་མི་བྱེད། 
ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་དག་གི་སྟོན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་། དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཉན་ཐོས་དག་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟ་བུའི་ཚིག་དེ་དག་གསུངས་ཏེ། གསུངས་ནས་ཀྱང་བཞུད་དོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་
པ་འདི་དག་ཀྱང་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སྒྱུ་མ་འདྲ་ཆོས་གཟུང་དུ་མེད་པ་སྟེ། །གཟུང་མིན་ཐམས་ཅད་ཆུ་ཟླ་འདྲ་བ་ཡིན། །སྟོང་པས་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་མི་འཛིན་པ། །ཆོས་ཉིད་འདི་ནི་རྒྱལ་བས་དེ་འདྲར་གསུངས། །མཚན་ཉིད་
མེད་ཆོས་རྣམ་དག་མཚན་ཉིད་ཡིན། །མཚན་ཉིད་མེད་པའི་རང་བཞིན་དེ་འདྲ་སྟེ། །བརྟགས་པས་སྟོང་ཞིང་བདག་མེད་ཆོས་རྣམས་ལ། །འཛིན་པ་མེད་ཅིང་རྩོད་པ་མེད་པར་འགྱུར། །གང་དག་དེ་ལྟར་ཆོས་ཉིད་དེ་འདོད་པ། །དེ་
དག་སྟོན་པ་རྒྱལ་བ་མཐུ་བོ་ཆེ། །ཕྱོགས་བཅུར་འཇིག་རྟེན་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ལ། །དེ་འདྲ་འདི་ནི་དེ་ཡིས་བྱིན་རླབས་སོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་དེ་དག་གིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་དག་གསུངས་ནས་
ཕྱོགས་བཅུར་བཞུད་དོ། ། བམ་པོ་གཉིས་པ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དག་གིས་ཇི་ཙམ་དུ་སྨོན་ལམ་དག་ཤིན་དུ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་དང་། སེམས་ཅན་གང་དག་གིས་དེ་དག་གི་སྨོན་ལམ་དེ་དག་ཐོས་པ་དང་། མིང་ཡང་བསྒྲགས་པ་དེ་དག་སྡུག་བསྔལ་མང་པོས་
རེག་པའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་འགྱུར་བ་དང་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འགྱུར་བ་ནི་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོན་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་

43-1-16b

དང་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་འབྱུང་བའི་ཆ་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་བགྱི་ན་སྐྱེས་པའི་བུད་མེད་ལ་ལ་ཞིག་རིན་ཐང་མ་མཆིས་པའི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་
བ། ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པར་བགྱིད་པའི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེའི་ཡོན་ཏན་བསྒྲགས་པ་ཐོས་ནས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བར་སེམས་ཤིང་། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེའི་མཚན་མ་དག་ཀྱང་ལེགས་པར་འཛིན་པར་བགྱིད་ལ། ཆབ་
ཁུང་ས་འམ་དེ་ལས་གཞན་མི་གཙང་བ་དང་འདྲེས་པའི་ཕྱོགས་དག་ན་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཤིན་དུ་ཡོངས་སུ་བྱང་བ་དེ་འདམ་དུ་སྩལ་པ་མཐོང་ཞིང་། ལྷག་པར་ཡང་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེའི་ཁོར་ཡུག་ན་སྨིག་མ་མཁན་གྱི་རིགས་སམ། 
གདོལ་པའི་རིགས་སམ། གཡུང་པོའི་རིགས་སམ། དེ་དག་ལས་གཞན་ཡང་ཚེགས་ཀྱིས་འཚོ་བ་དམའ་བའི་རིགས་དག་མཆིས་པར་གྱུར་ན། དེ་དག་ནི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེའི་མིང་ཡང་མ་འཚལ་ན་ཡོན་ཏན་འཚལ་བར་འགྱུར་བ་ལྟ་སྨོས་
ཀྱང་ཅི་འཚལ་ཏེ། དེ་ནི་གནས་མ་མཆིས་ལགས་སོ། །དེ་ནས་མི་དེས་མི་གཙང་བར་སྩལ་བའི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་མཐོང་ནས་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེའི་སྣོད་ནི་མཛེས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲ་བར་བགྱིད་ལ། དེ་ནས་དམའ་
བའི་མི་དེ་དག་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲ་བར་བགྱིད་དེ། ཁྱོད་ཀྱིས་གང་གིས་བསྔགས་པ་སྨྲས་པའི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་གང་ཡིན་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་། མི་དེས་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་བསྟན་ལ། དེ་སྟོན་པ་ན་མི་བྱིས་པའི་
རང་བཞིན་ཅན་དེ་དག་མ་འཚལ་བཞིན་དུ། ཀྱེ་མི་ཁྱོད་ཀྱིས་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེའི་ཡོན་ཏན་ཅིའི་ཕྱིར་སྨྲས། ཁྱོད་ཀྱིས་གང་སྨྲས་པའི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེའི་ཡོན་ཏན་དེ་དག་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཁྱོད་ནི་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ། 
གཞན་དུ་སྨྲ་བ་སྟེ། ཁྱོད་ཀྱི་ཚིག་དེ་དག་ཡིད་མི་ཆེས་སོ་ཞེས་སྨྲས་ལ། དེའི་ཚེ་མི་དེས་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་མི་གཙང་བའི་གནས་དེ་ནས་མངོན་པར་བཏེག་ཅིང་བླངས་ནས་མཆིས་ཏེ། དེ་ནས་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་ཕྱུང་ནས་མི་དེ་མཆིས་

43-1-17a

མ་ཐག་ཏུ་མི་དབུལ་པོའི་རང་བཞིན་ཅན་དེ་དག་གཅིག་ལ་གཅིག་ཤིན་དུ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འཁྲུག་པར་གྱུར་ནས། དེའི་རྗེས་ལ་གནོད་པ་མང་པོས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་དེ་བཞིན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་ནི་
དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆུང་ངུ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དབུལ་པོས་བལྟམ་པར་མཆིས་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་མི་གཙང་བའི་འདམ་གྱི་སྣོད་དུ་སྩལ་བའི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་མཁས་པའི་རང་བཞིན་
ཅན་གྱི་མི་དེས་ངོ་འཚལ་བ་དེ་ལྟ་བུར་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ན་བདག་ཅག་བལྟ་བར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པར་བགྱིད་པའི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་ལེགས་པར་
སྦྱངས་ཤིང་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་ལྟ་བུར་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་དེ་དག་བལྟ་བར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ནོར་
བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེའི་ཁོར་ཡུག་ན་དམའ་བས་འཚོ་བ་དབུལ་པོས་དམའ་བའི་མི་དེ་དག་གནས་པ་དེ་ལྟ་བུར་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདི་ན་དེ་དག་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་བལྟ་བར་བགྱིའོ། །བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་སྐྱེས་པ་འམ། བུད་མེད་ཀྱིས་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེའི་ཡོན་ཏན་དག་ཐོས་ནས། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་ཡོངས་སུ་བཙལ་བར་སེམས་ཤིང་། མི་གཙང་བའི་སྣོད་ན་མཆིས་པའི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་མཐོང་ནས་ཀྱང་། ནོར་
བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེའི་སྣོད་དེ་ནི་འཚམ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བར་བགྱིད་པ་དེ་བཞིན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱོགས་བཅུ་དག་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་ལགས་པ་དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ནི་འཚལ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་དེ་དག་གི་བསྔགས་པ་བརྗོད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་

43-1-17b

འདས་དཔེར་བགྱི་ན་སྐྱེས་པ་འམ། བུད་མེད་ཀྱིས་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེའི་ཡོན་ཏན་དག་ཐོས་ནས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བར་སེམས་ཤིང་། མི་གཙང་བའི་སྣོད་ན་མཆིས་པ་དེ་ཡང་མཐོང་ནས། སྣོད་དེ་ནི་འཚམ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚིག་སྨྲ་བར་བགྱིད་
པ་དེ་བཞིན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་གིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་
གྱི་བསྔགས་པ་ཐོས་ནས་བལྟ་བའི་སླད་དུ་བདག་ཅག་འདིར་མཆིས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་མཆིས་ནས་བདག་ཅག་གིས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་གནོད་པ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མས་བལྟམ་ཞིང་སེམས་ཅན་དགེ་བའི་རྩ་བ་
ཆུང་ངུ་དང་ལྡན་པ་དག་གིས་བལྟམ་པར་མཐོང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་བགྱིད་ན་འདམ་དུ་སྩལ་བའི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེའི་འོད་དེ་མི་འདོར་བ་དེ་བཞིན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱོགས་བཅུ་དག་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་དེ་དག་གི་འོད་དེ་མི་འདོར་ལགས་ཏེ། འདིར་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་དང་མོས་པ་ཆུང་བའི་སླད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འོད་འདོམ་གང་
ཙམ་དུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་མཛད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་བགྱིད་ན་མི་དེ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེའི་ཡོན་ཏན་དག་སྒྲོགས་པ་ན་མི་དབུལ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་དེ་དག་མངོན་པར་ཡིད་མི་ཆེས་པ་དེ་བཞིན་དུ། བཅོམ་ལྡན་
འདས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འོད་ཤིན་དུ་རྒྱས་པ་འམ། སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་འམ། རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ཆེན་པོ་འམ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དག་ལའང་ཡིད་ཆེས་པར་མི་བགྱིད་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་གི་ལ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་བགྱི་ན་མི་དེས་མི་གཙང་བའི་སྣོད་དེ་ནས་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་བླངས་ནས་མཆིས་ལ། དེ་མཆིས་མ་ཐག་ཏུ་ཡང་སེམས་ཅན་དེ་དག་གནོད་པ་རྣམ་པ་དུ་

43-1-18a

མས་ཤས་ཆེར་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་དེ་བཞིན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཤིང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དུ་
མཆིས་ནས། འདི་ལྟ་བུའི་མདོ་སྡེ་འཛིན་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་སྩོལ་བ་རྣམས་གཅིག་ལ་གཅིག་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འཁྲུག་པར་འགྱུར་ཞིང་། ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་ཡང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ལ། ཆོས་མ་ལགས་པ་
ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་འབྱུང་བ་ཁོ་ནར་བས་སོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་ཆོས་མ་ལགས་པ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་ཞིང་ཆོས་མ་ལགས་པས་འཚོ་བ་ཉིད་ཡང་དག་པར་བླངས་
ནས་གནས་པར་འགྱུར་ལ། གཅིག་ལ་གཅིག་འཐབ་མོ་དང་། སུན་འབྱིན་པ་དང་། མཚང་འདྲུ་བ་དང་། སྨོད་པ་ལ་འཇུག་པར་བགྱིད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་གཅིག་ལ་ཅིག་དགེ་བའི་ཆོས་ལས་ཉམས་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཐོབ་པར་
འགྱུར་ཞིང་། དེ་དག་ཆོས་སྩོགས་པ་དང་། དགེ་བ་སྩོགས་པ་ལྷུར་ལེན་པར་མི་འགྱུར་བའི་སླད་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དོན་འཚལ་བ། དོན་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་འཚལ་བ། སངས་
རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་འཚལ་བ་དང་། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་སྐྱེ་བར་མི་བགྱི་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་
ལྡན་འདས་དཔེར་བགྱི་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་མནར་མེད་པ་དང་། ཡང་སོས་དང་། ཐིག་ནག་དང་། ཚ་བ་དང་། རབ་ཏུ་ཚ་བ་དང་། དེ་དག་ལས་གཞན་པ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་དག་ཏུ་སེམས་ཅན་གང་དག་སྐྱེས་པ་
དེ་དག་ལ་སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་ཡང་བདེ་བ་མི་དམིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་བཀོད་པ་གཅིག་པ་དེའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་པོ་ཆེའི་གདུགས་

43-1-18b

གཅིག་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་མཆིས་པ་དེ་དག་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདི་ན་སེམས་ཅན་མནར་མེད་པར་སྐྱེས་པ་རྣམས་དང་འདྲ་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདིར་སྐྱེས་པ་དེ་དག་ལ་ཡང་
བདེ་བ་ཅི་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ལགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བདེ་བ་གཅིག་པུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ན་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་བདེ་བ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་
སེམས་ཅན་འདིར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པར་དཀའ་བར་འགྱུར་བར་སྨྲ་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འོན་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་གཅད་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་སྒོ་མཉན་པའི་སླད་དུ་གང་གི་དོན་དུ་བདག་
འདིར་མཆིས་པ་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་བདག་ཅག་ཐོས་པར་འཚལ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ལགས་པའི་སླད་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལས་གང་ལ་བདེ་བ་མ་མཆིས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་མ་མཆིས་པ་དང་། རྟག་པ་མ་མཆིས་པ་དང་། མི་རྟག་པ་མ་མཆིས་པ་དང་། རྟོག་པ་མ་མཆིས་པ་དང་། 
རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་མཆིས་པ་དང་། དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་དང་། དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་མ་མཆིས་པ་དང་། འདུས་བྱས་མ་མཆིས་པ་དང་། འདུས་མ་བྱས་མ་མཆིས་པ་དང་། གདགས་པ་མ་མཆིས་པ་དང་། གདགས་པ་མ་
མཆིས་པ་མ་མཆིས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་པ་མ་མཆིས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་མ་མཆིས་པ་དང་། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་མ་མཆིས་པ་དང་། ཟག་པ་མ་མཆིས་པ་མ་མཆིས་པ་དང་། བདེན་པ་མ་མཆིས་པ་དང་། བརྫུན་པ་མ་
མཆིས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་མ་མཆིས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་མ་མཆིས་པ་དང་། སྟོབས་རྣམས་མ་མཆིས་པ་དང་། སྣང་བ་མ་མཆིས་པ་དང་། མུན་པ་མ་མཆིས་པ་དང་། རྣམ་པར་རིག་པ་མ་མཆིས་པ་དང་། རྣམ་པར་རིག་

43-1-19a

པ་མ་ལགས་པ་མ་མཆིས་པ་དང་། འབྲས་བུ་མ་མཆིས་པ་དང་། འབྲས་བུ་མ་ལགས་པ་མ་མཆིས་པ་དང་། ལམ་མ་མཆིས་པ་དང་། ལམ་མ་ལགས་པ་མ་མཆིས་པ་དང་། འཇུག་པ་མ་མཆིས་པ་དང་། མཐར་ཐུག་
པ་མ་མཆིས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་མ་མཆིས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མ་མཆིས་པ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཐོས་པར་འཚལ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་
ལས་ཡང་དག་པར་བྱུང་བ། ཀུན་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བའི་བདེ་བ་དེ་དག་དང་གཞན་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་ལ་བསྟན་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་བསྟན་དུ་མི་རུང་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་
འདས་དེ་ལ་སྟོབས་རྣམས་མ་མཆིས། མི་འཇིགས་པ་རྣམས་མ་མཆིས། རྫུ་འཕྲུལ་མ་མཆིས། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་མ་མཆིས། ཀུན་བརྗོད་པ་མ་མཆིས། ཀུན་བརྗོད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་མ་མཆིས། རྗེས་སུ་བསྟན་པ་མ་མཆིས། 
རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་མ་མཆིས་ལགས་སོ། །མི་འཇིགས་པ་རྣམས་མ་མཆིས་ཤིང་སྟོབས་རྣམས་མ་མཆིས་ལ། བདེ་བ་མ་མཆིས་ཤིང་སྡུག་བསྔལ་མ་མཆིས་ལགས་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་རློམ་སེམས་ལགས་ཤིང་། 
དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་གཡོ་བ་ལགས་པའི་སླད་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་དང་། རྗེས་སུ་མ་ཐོབ་པའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བགྱི་བའི་གྲངས་སུ་མཆི་བ་མ་ལགས་ཏེ། འདི་
ལྟར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་གཡོ་བ་དང་། རློམ་སེམས་དང་། གཡོས་པ་དང་། སྤྲོས་པ་ལགས་པའི་སླད་དུའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་བདེན་པ་འམ། བརྫུན་པ་འམ། འདུས་བྱས་སམ། འདུས་མ་བྱས་སམ། ཟག་པ་དང་
བཅས་པ་འམ། ཟག་པ་མ་མཆིས་པ་འམ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་འམ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མ་མཆིས་པ་འམ། འཇིག་རྟེན་པ་འམ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་འམ། ཚུལ་ཁྲིམས་སམ། འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སམ། 

43-1-19b

སྟོབས་རྣམས་སམ། སྟོབས་མ་མཆིས་པ་འམ། མི་འཇིགས་པ་འམ། མི་འཇིགས་པ་མ་མཆིས་པ་འམ། སྦྱིན་གནས་སམ། སྦྱིན་གནས་མ་ལགས་པ་འམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འམ། སངས་རྒྱས་སམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་འམ། ཉན་ཐོས་སམ། རང་སངས་རྒྱས་སམ། སྨོན་ལམ་རྣམས་སམ། བྱིན་གྱིས་རླབས་རྣམས་ཀྱི་རློམ་སེམས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བཅོམ་ཞིང་ལམ་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བག་ཚ་བ་
མི་མངའ་བར་སེང་གེ་ལྟ་བུ་དང་། གླང་པོ་ཆེ་ལྟ་བུའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པར་མཛད་ལགས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བཞེད་ན་མི་མཐུན་པ་རྣམས་ལ་མི་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་དུ་གནས་པར་མཛད། འཐུན་པ་རྣམས་ལ་འཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་
དུ་གནས་པར་མཛད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བཞེད་ན་དྲན་པ་དང་ལྡན་ཞིང་མཁྱེན་བཞིན་དུ་དེ་གཉི་གས་ཀྱང་བཏང་སྙོམས་པར་གནས་པར་མཛད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་པ་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་
པ་དག་དང་། རང་བྱུང་གི་གནས་པ་དག་དང་། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་། ཡང་ཐུན་མོང་མ་ལགས་པའི་གནས་པ་དག་ལགས་ན། དེ་དག་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ཅན་ཐ་ཆད་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ལགས་པ་ལྟ་སྨོས་
ཀྱང་ཅི་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་ཐུན་མོང་མ་ལགས་ཤེ་ན། དེ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ཅན་ཐ་ཆད་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་པ་དེ་དག་དང་། དེ་སྙེད་ཀྱི་གནས་པ་དེ་དག་དང་། ཡུན་ཇི་སྲིད་ནས་གནས་པ་དེ་དག་དང་། 
སྦྱོར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་པ་དེ་དག་དང་། བདེ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་པ་དེ་དག་འཚལ་བར་རྔོ་མི་ཐོག་ཅིང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གནས་དེ་དག་འཚལ་བར་རྔོ་མི་ཐོག་པའི་སླད་
དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ནི་སེམས་ཅན་གཞན་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ལགས་ཤིང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་

43-1-20a

སྤྱོད་ཡུལ་མ་ལགས་ཤེས་བགྱི་བ་ནི་སྤྱོད་པ་མ་མཆིས་ཤིང་། རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་མ་མཆིས་པ་སྟེ། དེས་ན་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ལགས་ཤེས་བགྱིའོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་ཉན་ཐོས་དག་གམ། རང་སངས་རྒྱས་
དག་གི་སྤྱོད་པ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུའོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་གནས་པ་དེ་མཐའ་ཡས་པའི་སླད་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་གནས་པ་མཐའ་ཡས་པ་ལགས་ཤེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
དག་གི་མོས་པ་ནི་མཐའ་ཡས་ཏེ། གང་གིས་ཀྱང་འཚལ་བར་རྔོ་མི་ཐོག་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་གནས་པ་དེ་ནི་ཡི་གེ་མ་མཆིས་པ་ལགས་ཏེ། ཡི་གེ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པ་ལགས་
ལ། ཡི་གེ་ནི་བརྗོད་པ་ཁོ་ན་ལགས་པས་དེའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་རང་བྱུང་གི་གནས་པ་མ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་གནས་པ་དེ་ལ་རྣམ་པར་ལྟ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་རབ་ཏུ་འཚལ་བར་མི་འགྱུར་བའི་སེམས་
ཅན་དེ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་ནས་ཤི་འཕོས་པ་ལགས་སོ། །གང་དག་གནས་པ་དེ་གློ་བར་ཆུད་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་དག་གིས་ནི་གནོད་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པར་འཚལ་བར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པའི་གནས་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དོན་གྱི་སྒོ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྒོ་དེ་ལགས་ཏེ། འཁོར་སྒོ་དྲུག་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་དང་ལྡན་པ་ལགས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་ནམ་མཁའ་
ལྟ་བུར་ཚད་མ་མཆིས་ཤིང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་སྒོ་གཅིག་པའི་ཚད་ལས་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ལགས་སོ། །སྒོའི་ཚིག་འདི་བསྟན་ཅིང་བཤད་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བདུན་
ཁྲི་བདུན་སྟོང་གིས་ནི་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་རྗེས་སུ་ཐོབ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་པ་དེ་ཉིད་དོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བདག་ཅག་གིས་དེང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པོ། །བདག་ཅག་གིས་དེང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་

43-1-20b

བའི་ཚིག་ཀྱང་སྨྲས་སོ། །སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་དག་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་
པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ས་ཡ་ཕྲག་བརྒྱད་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་སྐྱེས་སོ། །དགེ་སློང་སུམ་སྟོང་ནི་ལེན་པ་མེད་པར་ཟག་པ་རྣམས་ལས་སེམས་རྣམ་པར་
གྲོལ་ལོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་འཛུམ་པ་མཛད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཛུམ་པ་མཛད་ནས་ཀྱང་། དེ་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་དེའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་དུ་འོད་ཆེན་པོ་བྱུང་བར་གྱུར་ཅིང་། ས་ཆེན་པོ་ཡང་གཡོས་པར་གྱུར་ཏོ། །
དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་ཆོས་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་
གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འཛུམ་པ་མཛད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་དུ་སྣང་བ་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་དུ་ས་ཆེན་པོ་གཡོས་པའི་རྒྱུ་ནི་གང་ལགས། རྐྱེན་ནི་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་དེ་བསྟན་ཅིང་བཤད་པ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདུན་ཁྲི་བདུན་སྟོང་གིས་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་སྒོ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིང་། ཀུན་དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་
ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་སྒོའི་ཚིག་བསྟན་པ་དེ་ནི་ནམ་མཁས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ས་ཕྱོགས་དེ་ཉིད་དུ་སངས་རྒྱས་བརྒྱད་སྟོང་ལས་བླངས་ཏེ། བླངས་ནས་ཀྱང་དེའི་རྗེས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོས་ངེས་པར་བྱུང་
བ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྲོ་བ་ལ་མཁས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གྲངས་མེད་པ་བདུན་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་པོ་ཆེ་བརྩེགས་པ་ཅིག་

43-1-21a

པ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིན་ཆེན་མཐའ་ཡས་ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ད་ལྟར་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་འཁོར་འབུམ་ཕྲག་དུ་མ་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེའི་རྒྱལ་ཚབ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དོན་ཡོད་ཁྱུ་མཆོག་རྣམ་པར་གནོན་ཅེས་བྱ་བ་དེ་འཁོར་དེར་འདུས་པར་གྱུར་ཏེ་འདུག་ནས། དེས་གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་དེ་ཐོས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་
ཐུབ་པའི་འོད་དེ་ཡང་མཐོང་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་མཐའ་ཡས་ཁྱུ་མཆོག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་དང་འོད་གདའ་བ་དེ་སུའི་ལགས། དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་
བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིན་ཆེན་མཐའ་ཡས་ཁྱུ་མཆོག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དོན་ཡོད་ཁྱུ་མཆོག་རྣམ་པར་གནོན་དེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དོན་ཡོད་ཁྱུ་མཆོག་རྣམ་པར་
གནོན་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གྲངས་མེད་པ་བདུན་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་
པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ད་ལྟར་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་བཞེས་ལ། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་པ་དཔེ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལས་བརྩམས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་སེམས་ཅན་
ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ཚིམ་པར་བྱེད་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིན་
ཆེན་མཐའ་ཡས་ཁྱུ་མཆོག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དོན་ཡོད་ཁྱུ་མཆོག་རྣམ་པར་གནོན་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་བལྟ་བ་དང་། 

43-1-21b

ཕྱག་བགྱི་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བགྱི་བ་དང་། སེམས་དཔའ་དཔེ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་བལྟ་བའི་སླད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དེར་བདག་མཆི་བར་བགྱིའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་མཐའ་ཡས་ཁྱུ་མཆོག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དོན་ཡོད་ཁྱུ་མཆོག་རྣམ་པར་གནོན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་དེའི་དུས་ལ་དབབ་པར་ཤེས་
ན་རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་སོང་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་ཤེས་བཞིན་དུ་གནས་པར་བྱོས་ཤིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དོན་ཡོད་ཁྱུ་མཆོག་རྣམ་པར་གནོན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དེར་སྐྱེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་
གང་དག་སྐྱེས་པ་དེ་དག་བསྙེན་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ངའི་ཚིག་གིས་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་བསྙུན་གསོལ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལ་ལག་པ་ལྟ་
བུའི་པད་མ་འདི་ཡང་ཕུལ་ཅིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དོན་ཡོད་ཁྱུ་མཆོག་རྣམ་པར་གནོན་སྟན་ལས་ལངས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བསྐོར་བ་ཡང་བྱས་ནས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདུན་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དུ་འོངས་ཏེ། དེ་འོངས་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ན་མེ་ཏོག་གི་ཤིང་ངམ། འབྲས་བུའི་ཤིང་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་
དེའི་ཚེ་དུས་མ་ཡིན་པའི་མེ་ཏོག་དག་དང་། དུས་མ་ཡིན་པའི་འབྲས་བུ་དག་གཏོར་ཏོ། །མེ་ཏོག་གི་ཆར་པ་ཡང་བབ་པོ། །སྤོས་ཀྱི་ཆར་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དག་ཀྱང་བབ་པོ། །རོལ་མོའི་སྒྲ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དག་ཀྱང་གྲག་གོ། །དེ་ནས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དོན་ཡོད་ཁྱུ་མཆོག་རྣམ་པར་གནོན་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་

43-1-22a

འཚལ་ཏེ། ལག་པ་གཉི་གས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་བཟུང་ངོ་། །གདོང་གིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གཏུགས་ཏེ། ཚིག་དེ་སྐད་ཅེས་ཀྱང་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་ཡོད་ཁྱུ་མཆོག་
རྣམ་པར་གནོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དོན་ཡོད་ཁྱུ་མཆོག་རྣམ་པར་གནོན་
ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དོན་ཡོད་ཁྱུ་མཆོག་རྣམ་པར་གནོན་བཀུར་སྟི་བྱས་པ་དང་། མཆོད་པ་དང་། རི་མོ་བྱས་པར་གྱུར་ཅིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དོན་ཡོད་ཁྱུ་མཆོག་རྣམ་པར་
གནོན་ས་ལས་ལངས་ཏེ་སྤྱན་སྔར་འདུག་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིན་ཆེན་མཐའ་ཡས་ཁྱུ་མཆོག་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ། ཞེས་བསྙུན་གསོལ་ཞིང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལག་པ་ལྟ་བུའི་
པད་མ་བསྐུར་བ་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐུགས་བརྩེ་བ་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་ཡོད་ཁྱུ་མཆོག་རྣམ་པར་གནོན་ལས་བཞེས་སུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
དོན་ཡོད་ཁྱུ་མཆོག་རྣམ་པར་གནོན་ལས་ལག་པ་ལྟ་བུའི་པད་མ་དེ་བཞེས་ཏེ། བཞེས་ནས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དོན་ཡོད་ཁྱུ་མཆོག་རྣམ་པར་གནོན་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དོན་ཡོད་ཁྱུ་མཆོག་རྣམ་པར་
གནོན་ཅི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་མཐའ་ཡས་ཁྱུ་མཆོག་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། འགྱུར་བ་མི་མངའ་འམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་མཐའ་ཡས་

43-1-22b

ཁྱུ་མཆོག་དེ་གནོད་པ་ཆུང་ཞིང་སྟོབས་དང་ལྡན་ལ་འགྱུར་བ་མི་མངའ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ན་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་ལགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མ་ཕམ་པ་
ལ་ལག་པ་ལྟ་བུའི་པད་མ་དེ་བྱིན་ནོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མ་ཕམ་པས་ལག་པ་ལྟ་བུའི་པད་མ་དེ་བླངས་ནས་ཚིག་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་བའི་རྩ་བ་འདིས་རིགས་ཀྱི་བུ་དང་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་
གང་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེས་པ་དེ་དག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་གྱུར་ཅིག །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་
ཅན་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་པ་དང་། སེམས་ཅན་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་སྐྱེད་པ་རྣམས་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆུང་ངུ་རྣམས་དང་། དམན་པ་ལ་མོས་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་པ་དཀའ་བའི་སླད་དུ་སྟེ། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་
ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལག་པ་ལྟ་བུའི་པད་མ་འདི་ལས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཇི་སྙེད་མཐོང་བར་འཚལ་བ་དེ་སྙེད་ཀྱང་མཐོང་བ་དང་། ལག་པ་ལྟ་བུའི་པད་མ་འདི་ཉིད་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་མཐའ་
ཡས་ཁྱུ་མཆོག་དེའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་པོ་ཆེའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བགྱི་བ་གང་ལགས་པ་དེ་ཡང་མཐོང་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་ཐེག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་མཐོང་བ་
དང་། དེ་ན་གང་ཉན་ཐོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཕལ་ཆེར་རིག་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་དང་། རིག་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ཀྱང་མཐོང་བར་འགྱུར་བའི་སླད་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་
དེར་པད་མ་དེ་དག་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཆེན་པོས་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་པས་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲིབ་པ་མ་མཆིས་པར་བགྱི་བའི་

43-1-23a

སླད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་མ་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་
པའི་སླད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བགྱིའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དང་། འཁྲུག་པ་མ་མཆིས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་
པར་སངས་རྒྱས་པར་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བགྱིའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟང་སྐྱོང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་ཁྱོད་ཀྱིས་བྱམས་པས་གང་སྨྲས་པ་ཤེས་སམ། དེ་
བཞིན་གཤེགས་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་དེ་དག་གང་ཡིན། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཤིང་། མི་འཁྲུགས་པ་
ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་དེ་དག་གང་ཡང་མ་མཆིས་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་དེ་དག་དམིགས་པ་མ་ལགས་ཤིང་། དེ་དག་ནི་ཆོས་ཀྱང་མ་ལགས། ཆོས་མ་མཆིས་པ་
ཡང་མ་ལགས་པའི་སླད་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཤིག་དམིགས་པར་གྱུར་ན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དམིགས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་འདུ་ཤེས་ནི་མི་དམིགས་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་
ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་མ་མཆིས་ལགས་ཏེ། རེ་ཤིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདག་ཉིད་ཀྱང་མ་དམིགས་ལགས་ན། འདུ་ཤེས་རྣམས་ཡང་དག་པར་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ། 
ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཡང་དག་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་འདུ་ཤེས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ལགས་ཏེ། དེ་ལྟ་ལགས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་

43-1-23b

གང་ཡང་གཟུང་བར་མ་གསུངས། ངེས་པར་འབྱུང་བར་མ་གསུངས། ཡང་དག་པར་འདའ་བར་མ་གསུངས། འཐོབ་པར་མ་གསུངས་ལགས་ཏེ། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་རྣམས་
བཙལ་བར་བགྱི་ན་དེ་གང་ནས་བཙལ་བར་བགྱི་ལགས། ཆོས་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་མཆིས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་ལགས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མཚན་མ་མ་མཆིས་པ་སྟེ། མཚན་མ་མ་མཆིས་པའི་རྣམ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མཚན་མ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། མཚན་མ་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པས་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལགས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བས་མ་འཚལ་བ་སྟེ་བས་མ་འཚལ་བའི་རྣམ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལགས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འཁྲུག་པ་མ་མཆིས་པ་སྟེ། འཁྲུག་པ་
མ་མཆིས་པའི་རྣམ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལགས་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་རྣམ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལགས་ཤིང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་
ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་པད་མ་དག་ལ་བཞུགས་པ་ལགས་ཤིང་། པད་མ་དག་ལ་བཞུགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དང་
སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་བཞུགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་ལགས་ཏེ། གང་ལ་བཞུགས་པ་དེ་ལ་ཡང་མི་འཛིན་ཅིང་མི་དམིགས་པ་དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་སྦྱིན་གནས་རྣམས་ཤེས་བགྱི་བའི་གྲངས་སུ་མཆི་བའི་སླད་དུའོ། །དེ་
སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་ཁྱོད་གང་ལ་གནས་ནས་དེ་སྐད་ཅེས་སྟོན། བཟང་སྐྱོང་གིས་

43-1-24a

གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་འཇིག་རྟེན་གང་ལ་གནས་པ་དེ་ཉིད་ལ་གནས་ནས་དེ་སྐད་ཅེས་སྟོན་ལགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་དག་གིས་བཟུང་བ་བཞིན་དུ་ནི་མ་ལགས་སོ། །བྱིས་པ་དག་གིས་བཟུང་བ་
གང་ཞེ་ན། འཁྲུག་པ་ལགས་ཏེ། གང་གི་སླད་དུ་འཁྲུག་པ་བཟུང་བ་དེའི་སླད་དུ་འཁྲུག་ཅིང་རབ་ཏུ་འཁྲུག་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་ནི་མི་གནས་པ་ལགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་མི་གནས་པ་ལགས་ཤེ་ན། སྒྱུ་
མའི་གནས་ལ་འཇིག་རྟེན་མི་གནས་ཏེ། བྱིས་པ་རྣམས་ནི་དེ་ལ་བདག་གི་གནས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གནས་ལགས་སོ་ཞེས་རྩོད་དེ། དེ་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མ་ལགས་པའི་སླད་དུའོ། །སྨིག་རྒྱུའི་གནས་ལ་འཇིག་རྟེན་མི་གནས་
ཤིང་། མི་རྟག་པའི་གནས་ལ་འཇིག་རྟེན་མི་གནས་ཏེ། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྲག་པ་ལགས་པའི་སླད་དུའོ། །མིག་ཡོར་གྱི་གནས་ལ་འཇིག་རྟེན་མི་གནས་ཏེ། འཕགས་པ་རྣམས་དང་ཐ་མི་དད་པའི་སླད་དུའོ། །མི་སྡུག་
པའི་གནས་ལ་འཇིག་རྟེན་མི་གནས་ཏེ། བྱིས་པ་རྣམས་ནི་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་སློང་བའི་སླད་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་གྱི་གནས་འདི་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་འཁྲུག་པའི་སྐབས་མ་མཆིས་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
དེ་ལྟ་ལགས་པས་བདག་གི་གནས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གནས་ཁོ་ན་ལགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟང་སྐྱོང་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བཟང་སྐྱོང་ཅི་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་ཡང་དག་པར་མཐོང་བས་དེ་སྐད་
ཅེས་སྟོན་ཏམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་གང་དག་ལགས་པ་དེ་དག་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་པ་ཁོ་ན་ལགས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་ཅི་ངས་ཆོས་རྣམས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་སམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ཆོས་རྣམས་

43-1-24b

མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་གང་དག་ལགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཅི་ཆོས་རྣམས་ལགས་སམ། འོན་ཏེ་ཆོས་མ་མཆིས་པ་རྣམས་ལགས། བཅོམ་ལྡན་
འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བཟང་སྐྱོང་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་རྣམས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མ་ཡིན། ཆོས་རྣམས་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། 
བཟང་སྐྱོང་དེ་ལ་ངའི་ཡེ་ཤེས་མི་རྒྱུ་ཞིང་མིག་མི་འཇུག་ལ། འགྲོ་བ་མི་ཤེས་ཤིང་བློ་མི་འཇུག་སྟེ། སྣང་བ་མི་ཤེས་ཤིང་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་མི་ཤེས་ལ་མི་འཛིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན། རྣམ་པར་བྱང་བ་
ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་འོན་ཀྱང་གལ་ཏེ་གང་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་སྤྱོད་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། མཚན་ཉིད་མེད་པའི་སྤྱོད་པའི་ཆོས་དེ་དག་ངས་བསྟན་ཀྱང་བཟང་སྐྱོང་སེམས་ཅན་རྣམས་དེ་ལ་རྨོངས་པར་འགྱུར་རོ། །བཟང་
སྐྱོང་ཆོས་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྲིད་པ་ཐ་མ་པ་མ་གཏོགས་པར་ཆོག་ཤེས་པ་སུ་ཡང་མི་རྙེད་མི་དམིགས་སོ། །བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་
ཆེན་པོ་སྲིད་པ་ཐ་མ་པ་དང་། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཆོས་དེ་དག་བསྟན་པ་ཐོས་ན་སྐྲག་པར་འགྱུར་ན་དེ་དག་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ཅན་ཐ་ཆད་རྣམས་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་གིས་ཆོས་དེ་
དག་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་གནས་མེད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་དགེ་སློང་དང་། དགེ་སློང་མ་དང་། དགེ་བསྙེན་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་ལུས་མ་བསྒོམས་པ་དག་དང་། སེམས་མ་བསྒོམས་པ་དག་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་མ་བསྒོམས་པ་དག་དང་། ཤེས་རབ་མ་བསྒོམས་
པ་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་དུས་དེ་ལྟ་བུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང་། བཟང་སྐྱོང་ཚོད་དེ་ལྟ་བུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་གིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅིང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་ལ། སྣང་བ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཞུགས་

43-1-25a

པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གཏེར་དང་། ཆོས་ཀྱི་གཏེར་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དེ་ཐོས་ནས་སྐྲག་ཅིང་དངང་ལ་དངང་བར་འགྱུར་ཞིང་གཡང་ས་ཆེན་པོར་ཡང་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །
དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་ཇི་སྐད་བརྗོད་དེ། དེ་ལ་ངའི་ཡེ་ཤེས་མི་འཇུག་ཅིང་མིག་མི་འཇུག་ལ། བློ་མི་འཇུག་གོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་ཀྱང་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུའི་མདོ་སྡེ་འཛིན་པའི་དགེ་སློང་དེ་དག་ལ་གནོད་སེམས་སུ་གྱུར་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དག་དང་། ཞེ་འགྲས་པར་གྱུར་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དག་གསོད་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ཞིང་། འཁྲུག་ལོང་གི་
འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་ང་ལ་འཁྲུག་ལོང་བྱེད་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་ཞིང་། ངའི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་བརྙས་པར་འགྱུར་བའི་དུས་དེ་ལྟ་བུ་ཇི་ཙམ་དུ་
ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་བ་ལ་ལྟོས། བཟང་སྐྱོང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སློབ་དཔོན་མི་མངའ་ཞིང་རང་བྱུང་ལ་ད་ལྟར་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སེང་གེའི་སྒྲ་ཡང་དག་པར་སྒྲོགས་པར་མཛད་ན། མི་བླུན་པོ་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་
ཤེས་ཤིང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཉིད་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་དག་མི་ཤེས་ཤིང་མ་མཐོང་བས་དེའི་ཚེ་ངའི་བསྔགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་དག་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང་། གང་ངའི་བསྔགས་
པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་དེ་དག་བསྔགས་པའི་འདུ་ཤེས་འབྱུང་བ་ལ་ལྟོས། བཟང་སྐྱོང་ངའི་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་གང་ཞེ་ན། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་གང་ལ་ལ་འཛིན་པའི་ཆོས་འདི་ནི་བཟང་སྐྱོང་ངའི་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། 
དེའི་ཚེ་དེ་དག་ནི་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་སྨྲ་བ་དག་དང་། འཁྲུག་ལོང་བྱེད་པ་དག་དང་། དགེ་སྦྱོང་སུན་འབྱིན་པ་དག་དང་། དགེ་སྦྱོང་གདོལ་བ་དག་དང་། དགེ་སྦྱོང་མྱགས་པ་དག་དང་། དགེ་སྦྱོང་ཤིང་རུལ་པ་ལྟ་བུ་དག་དང་། མུ་སྟེགས་

43-1-25b

ཅན་གཞན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ལྟ་བ་ཅན་དག་དང་། གཉིས་ལ་སྤྱོད་པ་དག་དང་། རྟག་ཆད་ཏུ་སྨྲ་བ་དག་དང་། ཆོས་འཛིན་པ་ཆོས་ཀྱི་རློམ་སེམས་ཉིད་ལ་གནས་པ་དག་དང་། སྤྲོས་པ་དང་བཅས་པ་དག་དང་། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པ་
དག་དང་། འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་ལ་དགའ་བ་དག་དང་། འཁོར་བ་ན་སྤྱོད་པ་དག་དང་། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའི་ལམ་ལ་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་དག་ཡིན་པར་ངས་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་དེ་དག་ནི་དོན་དམ་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་དག་དང་། 
མེའི་སྦྱིན་བསྲེག་འཛིན་པ་དག་དང་། རལ་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དག་དང་། ལས་སྨྲ་བ་དག་དང་། བྱེད་པ་སྨྲ་བ་དག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། བཟང་སྐྱོང་གལ་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡོད་པར་གྱུར་ན་དེ་དག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་
སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་དག་ནི་ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་དེ་ལ་ལས་དང་བྱེད་པ་དག་གིས་སྐྱོན་དག་མཐོང་སྟེ། ལྡོག་པ་རྗེས་སུ་ཐོབ་ནས། ངའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང་། ཆོས་དེ་
དག་ནུབ་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། བཟང་སྐྱོང་དེ་ལྟ་བས་ན་ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས། མི་བླུན་པོ་དེ་དང་དེ་དག་མེའི་མཆོད་སྦྱིན་པ་རལ་པ་ཅན་ལྟ་བུ་དང་། རྒན་ཞུགས་ལྟ་བུ་དང་། རྨུན་པོ་ལྟ་བུར་ཡང་འགྱུར་རོ། །བཟང་
སྐྱོང་དེ་དག་ནི་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། སྤྲོས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བས་ངའི་ལས་དང་བྱེད་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་ཅིང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་
ཡེ་ཤེས་ཅུང་ཟད་ཙམ་བརྗོད་པར་བྱེད་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དང་དེ་དག་ནི་ངའི་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་སྨྲ་བ་དག་སྟེ། དེ་དག་ངེས་པར་འབྱུང་བར་མ་ཡིན་པར་སྨྲ་བའོ་ཞེས་ང་སྨྲའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཟང་སྐྱོང་དེ་དང་དེ་དག་
ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་བྱེ་བས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་སྤོང་བའི་མེ་མདག་ཕྲ་མོ་དག་གིས་སྲེག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། བཟང་སྐྱོང་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་སྨྲ་བ་དག་དང་། 

43-1-26a

འཁྲུག་ལོང་བྱེད་པ་དག་ཡིན་ནོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྔགས་པ་སྨྲ་བ་དག་དང་། གསུངས་པ་སྨྲ་བ་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཛིན་པ་མེད་པ་དག་དང་། སྤྲོས་པ་མེད་པ་དག་
དང་། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་དག་དང་། དུས་གསུམ་རྗེས་སུ་ཚོལ་བ་དག་དང་། ཡི་གེ་མེད་པ་དག་དང་། འདོར་བ་མེད་པ་དག་སྟེ། བཟང་སྐྱོང་དེ་དང་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྔགས་པ་སྨྲ་བ་དག་དང་། གདགས་པ་མ་བྱེད་
པ་དག་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་དག་དང་། ཐུགས་ཀྱི་སྲས་དག་དང་། ཆོས་ལས་སྐྱེས་པ་དག་ཡིན་ནོ། །བཟང་སྐྱོང་མདོ་སྡེ་འདི་ལྟ་བུ་སྟོན་པ་དང་། མདོ་སྡེ་འདི་ལྟ་བུ་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དང་དེ་དག་ནི་བཟང་སྐྱོང་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་སྨྲ་བ་དག་དང་། ཆོས་སྨྲ་བ་དག་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་པ་དག་དང་། ངའི་སྲས་དག་དང་། ཐུགས་ཀྱི་སྲས་དག་དང་། ཞལ་ནས་
སྐྱེས་པ་དག་དང་། ངས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དག་དང་། ངས་བསྐོས་པ་དག་དང་། ངས་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱས་པ་དག་ཡིན་ཞིང་དེ་དག་གིས་ཆོས་ཀྱི་མཆོད་སྡོང་བཙུགས་པ་ཡིན། དེ་དག་གིས་ཆོས་ཀྱི་རྔ་ཡང་བརྡུངས་པ་
ཡིན་ཞིང་དེ་དག་གིས་ཆོས་ཀྱི་དུང་ཡང་བུས་པ་ཡིན། དེ་དག་གིས་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་ཡང་བསྒྲེང་བ་ཡིན་ཞིང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དག་གིས་སྤྱོད་པ་བསྩགས་པ་ཡིན། དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕྲེང་བ་འདི་
ཡང་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་བྱེད་ཅིང་དེ་དག་གི་སྲུང་བ་བཞག་པ་ཡང་ཡིན། དེ་དག་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་རྣམས་ཚར་གཅོད་པར་ཡང་འགྱུར་ཞིང་དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མེ་ཏོག་ལྟ་བུ་དག་ཀྱང་ཡིན། དེ་དག་འབྱུང་བ་ཡང་མཆོག་ཏུ་རྙེད་
པར་དཀའ་ཞིང་དེ་དག་གི་མཐོང་བ་ཡང་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན། དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྣོད་ཀྱང་ཡིན་ཞིང་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱས་པ་དག་ཀྱང་ཡིན། དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་

43-1-26b

པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱས་པ་དག་ཀྱང་ཡིན། དེ་དག་གི་ཆོས་ཀྱི་མིག་ཀྱང་ཕྱེ་བ་ཡིན་ཞིང་དེ་དག་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཡང་ཡིན། དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཉེས་པར་བྱེད་པར་འོས་པ་དག་ཀྱང་
ཡིན་ཞིང་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་བྱས་པ་གཟོ་བ་དག་ཀྱང་ཡིན། དེ་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པ་དག་ཀྱང་ཡིན་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བརླན་པ་དག་ཀྱང་ཡིན། དེ་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཆར་པ་འབེབས་པར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་
ཡིན་ཞིང་རྒྱལ་བའི་ཐུགས་ཀྱི་སྲས་དག་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡིན། དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡིན་ཞིང་དེ་དག་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ལོ་མ་རྣམས་སྐྱེས་པ་དག་ཀྱང་ཡིན། དེ་དག་ནི་བྱང་
ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་མེ་ཏོག་རྣམས་ཀྱིས་མེ་ཏོག་ཀུན་དུ་རྒྱས་པ་དག་ཀྱང་ཡིན་ཞིང་དེ་དག་གི་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་འབྲས་བུར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡིན། དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་པ་དག་ཀྱང་ཡིན་ཞིང་དེ་དག་
གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ཡང་ཡིན། དེ་དག་ནི་ལམ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡིན་ཞིང་དེ་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པས་རླན་པར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །བཟང་སྐྱོང་མདོར་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དག་
གི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཏེ། བཟང་སྐྱོང་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བསྟན་ཀྱང་དེ་ནི་ཡིད་ཆེས་པར་དཀའ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ནི་ངའི་བསྔགས་པ་སྨྲ་བ་དག་དང་། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཐུན་
པའི་ཆོས་སྨྲ་བ་དག་ཡིན་ནོ། །བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། མི་ཞིག་གིས་མཚོ་མ་དྲོས་པ་མཐོང་བར་གྱུར་ཅིང་དེའི་བསྔགས་པ་ཡང་ཐོས་པར་གྱུར་ལ། དེའི་ཚེ་དེས་སྔོན་མ་མཐོང་བའི་མཚོ་ཆེན་པོ་གཞན་ཞིག་
ཀྱང་མཐོང་ནས་མཚོ་མ་དྲོས་པ་དེ་ནི་འདིའི་ཚད་ཁོ་ནའོ་ཞེས་ཚིག་སྨྲ་བར་བྱེད་ཅིང་དེ་བདག་གིས་མ་དྲོས་པའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་དོ་ཞེས་ཟེར་ལ། བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་སྨྲ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བཟང་སྐྱོང་དེ་དག་ནི་མི་བླུན་པོ་དག་ཡིན་ཞིང་

43-1-27a

དེ་དག་ནི་ཡོན་ཏན་དེ་ལྟ་བུ་དག་དང་། ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་དག་དང་བྲལ་བ་དག་སྟེ། དེ་དག་ནི་བདག་ཅག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་ལ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་། 
མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་ཤིང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦྱོར་བས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་བྱེད་ཅིང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ཐོགས་པ་མེད་པའོ་ཞེས་ཚིག་དེ་སྐད་ཅེས་ཀྱང་སྨྲ་བར་བྱེད་དེ། དེ་དག་ནི་
བདག་ཅག་གིས་བསྔགས་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་ལ། བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་སྨྲ་བར་འགྱུར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་གསེར་ནི་ཁ་དོག་སེར་པོ་དང་གསེར་ནི་ཁ་དོག་སེར་པོ་སྣང་བའོ་ཞེས་
གསེར་གྱི་མིང་ཐོས་པར་གྱུར་ལ། དེས་འཛམ་བུའི་ཆུ་བོའི་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་མཐོང་ཞིང་རིན་ཐང་ཡང་ཐོས་ནས། ཀྱེ་མི་ཁྱོད་ནི་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་སྟེ། ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་དེ་ལ་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་སེར་པོ་དེ་མེད་དོ་ཞེས་སྤོང་བར་བྱེད་ཅིང་། 
གཤེ་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བཟང་སྐྱོང་མི་བླུན་པོ་མིག་མེད་པ་དེ་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་ཐོས་ཤིང་ཆོས་ཀྱི་མིང་ཐོས་ཀྱང་། ཆོས་ཀྱི་མིང་དེ་ཡང་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཐོས་ཤིང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་
པའི་མཚན་དེ་ཡང་མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། སྤྱོད་ཡུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། ཆོ་ག་དང་སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཐོས་ལ། དེ་
བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤེས་བྱ་བའི་གྲངས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་
ཐམས་ཅད་གསུངས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ཐོས་པར་མ་གྱུར་ཏེ། གང་གི་ཚེ་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ཐོས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་མི་བླུན་པོ་དེ་དག་དེ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ། །

43-1-27b

ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲ་བར་འགྱུར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་མིང་ཐོས་པར་གྱུར་ལ། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ནི་ཐོས་པར་མ་གྱུར་ཏེ། གང་གི་ཚེ་དེས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ནི་འཕང་དུ་དཔག་
ཚད་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཡོད་ལ་ཐད་ཀར་ནི་དཔག་ཚད་ཚད་མེད་པ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གང་བ་དང་། རོ་གཅིག་ཅིང་གང་བ་ཡང་མེད་བྲི་བ་ཡང་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཡོན་ཏན་བསྒྲགས་པ་ཐོས་ཤིང་
ཡོན་ཏན་བསྒྲགས་པ་དེ་དེས་ཐོས་ནས་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་དག་ཀྱང་འབབ་ལ། གང་བར་ཡང་མི་འགྱུར་བ་དང་། དེ་ལས་རིན་པོ་ཆེ་དེ་སྙེད་འབྱུང་བར་ཡང་འགྱུར་བ་དང་། དེ་ཡང་རྒྱར་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཇི་སྐད་བྱ་ཞེས་ཡིད་
མི་ཆེས་ཤིང་། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཡོན་ཏན་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ཡིན་པ་འདི་ནི་གནས་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་བཞིན་དུ། བཟང་སྐྱོང་མི་བླུན་པོ་དེ་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་ཐོས་པར་གྱུར་ཅིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་ཐོས་པར་
གྱུར་ཀྱང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་དེ་དག་དེས་ཐོས་པར་མ་གྱུར་ཅིང་ཆོས་ཤེས་པའི་ཡོན་ཏན་དག་ཐོས་པར་མ་གྱུར་ཏེ། གང་གི་ཚེ་དེས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་དཀོན་མཆོག་དཔག་ཏུ་མེད་པས་གང་བ། 
འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཆེན་པོ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་སྒྲིབ་པ་མེད་པ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་གང་བ་ཡང་མེད། བྲི་བ་ཡང་མེད་པ་དང་། གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་དང་། མི་
འཁྲུགས་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་དང་། ཇི་ལྟར་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་མིའི་རོ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མི་གནས་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྟ་བ་ཐིབས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཆུད་ཟོས་པའི་སེམས་ཅན་
རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པ་དང་། ཇི་ལྟར་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། ལན་ཚྭའི་རོར་རོ་གཅིག་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་རོ་གཅིག་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དེ་ལྟ་བུ་

43-1-28a

དེ་ཐོས་ཤིང་། དེ་དག་དེ་སྐད་ཅེས་ཐོས་ནས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མི་བྱེད་ཅིང་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པར་མི་བྱེད་ལ་མོས་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚིག་སྨྲ་བར་བྱེད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་མི་བླུན་པོ་དེ་དག་བདག་ཅག་གིས་
ཅི་ཤེས་ཞེ་འམ། བདག་ཅག་གིས་ཇི་སྙེད་བསླབས་ཤེས་དེ་ལྟར་ཡང་ལྟ་བར་མི་འགྱུར་བ་ལ་ལྟོས། རེ་ཤིག་བདག་ཅག་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡང་མི་ཤེས་པ་དང་། བདག་ཅག་ག་ལས་སྤྱད་ཅེས་གནས་མི་ཤེས་པ་དང་། ལས་མི་ཤེས་པ་དང་། 
རྣམ་པར་སྨིན་པ་མི་ཤེས་པ་དང་། བདག་ཅག་ལས་གང་གིས་འདིར་སྐྱེས་པ་དང་། བདག་ཅག་གི་ལས་འདིར་སྐྱེས་པ་དང་། བདག་ཅག་གི་འགྲོ་བ་ཡང་གང་ཡིན་པ་དང་། བདག་ཅག་རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་འམ། སྦྱོར་བ་ཇི་ལྟ་བུ་དང་། བདག་
ཅག་ཤེས་པ་དང་ལྡན་ཞིང་ལས་བྱེད་དམ། ཤེས་པ་དང་མི་ལྡན་ཞིང་ལས་བྱེད་ཅེས་དེ་དག་གིས་དེ་སྐད་ཅེས་བདག་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་དེ་དག་ལ་མི་བླུན་པོ་དེ་དག་ཆོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་ངའི་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པའི་
འདུ་ཤེས་སྐྱེད་ན་ངའི་ཚིག་གིས་མི་བླུན་པོ་དེ་དག་མདོ་སྡེ་དག་ལ་མི་རྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །ང་འདས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང་། དགེ་འདུན་གྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་
པ་ན་དེ་ལ་ཁྱེད་ཅག་གིས་མི་གུས་པར་མི་བྱ་ཞིང་ཡིད་མི་ཆེས་པར་མ་ཡིན་ལ། སེམས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་དང་། མངོན་པར་མི་དགའ་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལ་ངས་
གདམས་ངག་བསྐྱེད་པར་བྱ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། ཞེ་འགྲས་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོས་མ་ཡིན་ཞིང་། དགེ་སྦྱོང་མ་ཡིན་པ་དང་ཐུན་མོང་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་སྦྱོང་མ་ཡིན་པ་རྣམས་དང་། དགེ་སྦྱོང་མ་ཡིན་པ་མཐུན་མོང་བའི་
ལམ་ལ་ཞུགས་པའི་གནས་དེ་ནི་སྐྱོན་མང་པོའི་ཤས་ཆེ་བ་ཡིན་ཞིང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བདག་གིས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ཁོ་ན་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་གདམས་པར་

43-1-28b

བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་དག་ནི་མི་གནས་པ་དག་ཉིད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་ལྟར་གནས་པ་དག་ཉིད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དག་གོ། །བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ་འཇུག་པའི་སྒོ་དང་། རྟོགས་པའི་སྒོ་དང་། རྣམ་
པར་ཐར་པའི་སྒོ་དེ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་ཡིན་ནོ། །བཟང་སྐྱོང་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཉིས་ཡིན་ནོ། །བཟང་སྐྱོང་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་མཐའ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མཐའ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ནི་གཉིས་
ལ་མ་ཆགས་པ་ཡིན་ནོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཐའ་མ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར་མཐའ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གང་གི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་
ཡིན་ནོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་དག་གིས་བཟུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་མཁས་པ་དག་འཛིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་ཇི་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟར་
རྣམ་པར་སྤངས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་། ཡང་དག་པར་འདས་པ་མ་ཡིན་ལ་བོར་བ་མ་ཡིན་ཞིང་རྙེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བཟང་སྐྱོང་གང་ངའི་ཐད་དུ་ཕྱིན་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲ་བའི་ལྷ་དེའི་ཚིག་ལན་ངས་འདི་སྐད་ཅེས་བཏབ་སྟེ། དགེ་སྦྱོང་
སྦྱིན་པ་མཛད་དམ། ངས་སྨྲས་པ། ལྷ་ངས་ཅི་སྙེད། དགེ་སྦྱོང་ཐུགས་ངན་མཛད་དམ། ངས་སྨྲས་པ། ལྷ་ངའི་ཅི་ཆུད་ཟོས། དེས་གསོལ་པ། དགེ་སྦྱོང་དགྱེས་པའང་མ་ལགས་ཐུགས་ངན་ཡང་མི་མཛད་པ་ནི་དགེ་སྦྱོང་ལེགས་སོ་ལེགས་
སོ། །བཟང་སྐྱོང་ལྷ་དེ་འཁོར་འདི་ཉིད་དུ་འདུས་པར་གྱུར་ནས་འདུག་སྟེ། བཟང་སྐྱོང་དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་ཀུན་དུ་ཤེས་སོ། །ལྷ་དེས་ནི་སྔོན་སངས་རྒྱས་ལྔ་བརྒྱ་དག་མཉེས་པར་བྱས་
ཏེ། དེ་དག་མཉེས་པར་བྱས་པས་ལྷ་དེ་དེ་ལྟར་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བར་གྱུར་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་སེམས་ཅན་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་སྐྱེད་པ་རྣམས་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་རྣམས་ཆོས་དེ་དག་ལ་འདུལ་བའི་ཕྱིར་

43-1-29a

མོས་པར་ང་མི་སྨྲའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་མོས་པ་མ་མཐོང་ངོ་། །བཟང་སྐྱོང་ཆོས་དེ་དག་གང་ལ་ལས་ཐོས་ནས་ཐོས་པའི་མོད་ལ་མོས་པར་འགྱུར་བ་འམ། དད་པར་འགྱུར་བ་འམ། ཡིད་ཆེས་པར་
འགྱུར་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ནི་ནང་གི་ཆུང་ངུར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་གོང་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཡེ་ཤེས་ཤིན་དུ་རྒྱས་པས་ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ནི་རྒྱ་ཆེ་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཟང་སྐྱོང་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་པོ་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལག་པ་ལྟ་བུའི་པད་མ་དེས་གཏོར་ཅིང་མངོན་པར་གཏོར་ནས་ཚིག་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་ལག་པ་ལྟ་བུའི་པད་མའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་
གྲངས་དེ་ལ་དམིགས་ནས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བགྱིད་པ་འམ། ཉན་པར་བགྱིད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འགྱུར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱོགས་བཅུ་ན་
སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་ལ་ཡང་དམིགས་པ་དེས་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བྱང་
ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་ཆོས་བསྟན་པར་གསོལ་བ་འདེབས་ལགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཁྱེན་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་ལ་འདི་
སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་ཁྱོད་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཕན་བཏགས་སམ་ཅི་ན་གང་གི་ཕྱིར་ཁྱོད་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་གོ་ཆ་
བགོས་ཤིང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་ལ་ཡང་ཆོས་བསྟན་པར་གསོལ་བ་འདེབས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་

43-1-29b

ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ལ་སེམས་ཅན་དེ་དག་གིས་སྨན་བཏགས་པས་བདག་གིས་དེ་དག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་ཏུ་དགོད་པར་བགྱི་བ་འམ། དེ་དག་གིས་གནོད་པ་བགྱིས་
པས་དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་ཏུ་དགོད་པར་མི་བགྱིའོ་ཞེས་གནོད་པར་བགྱི་བ་འམ། ཕན་གདགས་པའི་སླད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་གོ་ཆ་དེ་བགོས་པ་མ་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེ་
ལྟ་བུའི་གོ་ཆ་མི་འཚལ་བའི་སླད་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་བགྱི་ན་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ལས་མེ་ཏོག་ཀུན་ཏུ་རྒྱས་པའི་ཤིང་ཡོངས་འདུ་ས་བརྟོལ་གྱིས་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་དགའ་བར་འགྱུར་བ་དང་། ཡན་ལག་
ཐམས་ཅད་ལས་མེ་ཏོག་ཀུན་དུ་རྒྱས་པའི་ཤིང་ཡོངས་འདུ་ས་བརྟོལ་མཐོང་ནས། དེ་ལ་ཡང་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་མིའི་མ་ལགས་པའི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་པོ་དག་གིས་རྩེ་ཞིང་དགའ་ལ་དགའ་མགུར་སྤྱོད་པར་
བགྱིད་པར་གྱུར་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་ན་ཅི་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ལས་མེ་ཏོག་ཀུན་དུ་རྒྱས་པའི་ཤིང་ཡོངས་འདུ་ས་བརྟོལ་ལ་གནོད་པར་བགྱི་བ་འམ། སྨན་གདགས་པར་
བགྱིས་ལགས་སམ། གང་གི་སླད་དུ་ཡོངས་འདུ་ས་བརྟོལ་མཐོང་ནས་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་དགའ་བར་འགྱུར་ཞིང་། མིའི་མ་ལགས་པའི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་པོ་དག་གིས་རྩེ་ཞིང་དགའ་ལ་དགའ་
མགུར་སྤྱོད་པར་བགྱིད་ཅིང་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ལས་མེ་ཏོག་ཀུན་དུ་རྒྱས་པའི་ཤིང་ཡོངས་འདུ་ས་བརྟོལ་དུ་རིག་ནས་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་དགའ་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་
ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་འདུ་ས་བརྟོལ་ལ་གནོད་པར་བགྱི་བ་འམ། སྨན་གདགས་པ་ཅི་ཡང་མ་བགྱིས་ལགས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་འདོད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་ཡན་

43-1-30a

ལག་ཐམས་ཅད་ལས་མེ་ཏོག་ཀུན་ཏུ་རྒྱས་པའི་ཤིང་ཡོངས་འདུ་ས་བརྟོལ་གྱི་ཐད་དུ་མངོན་པར་མཆི་བར་འོས་པ་ལགས་པ་དེ་བཞིན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་གནོད་པར་བགྱི་བ་འམ། 
སྨན་གདགས་པ་མ་བགྱིས་ལགས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་བསྒྲུབས་ཏེ། ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ལས་མེ་ཏོག་ཀུན་དུ་རྒྱས་པའི་ཤིང་ཡོངས་འདུ་ས་བརྟོལ་བཞིན་དུ་ཅི་ནས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྲངས་
མ་མཆིས་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་པ་དེ་དག་མངོན་པར་མཆི་བའི་འོས་སུ་བགྱི་བའི་སླད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་དེ་ལྟ་བུའི་གོ་ཆ་འཚལ་ལགས་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་དགའ་བ་མ་མཆིས་པའི་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པའི་དབང་པོ་ལྔ་པོ་དག་གིས་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་དག་བཞིན་དུ་རྩེ་ཞིང་དགའ་ལ་དགའ་མགུར་སྤྱོད་པར་བགྱིད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་གིས་གོ་ཆ་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ལས་དབེན་
པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་བགོས་ལགས་ཀྱི། སེམས་ཅན་དམིགས་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་མ་ལགས། བདག་ལས་དབེན་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་བགོས་ལགས་ཀྱི། བདག་དམིགས་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་མ་ལགས། 
ཆོས་ལས་དབེན་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་བགོས་ལགས་ཀྱི། ཆོས་དམིགས་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་མ་ལགས། ཕུང་པོ་ལས་དབེན་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་བགོས་ལགས་ཀྱི། ཕུང་པོ་དམིགས་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་མ་
ལགས། ཁམས་ལས་དབེན་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་བགོས་ལགས་ཀྱི། ཁམས་དམིགས་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་མ་ལགས། སྐྱེ་མཆེད་ལས་དབེན་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་བགོས་ལགས་ཀྱི། སྐྱེ་མཆེད་
དམིགས་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་མ་ལགས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དབེན་པའི་གོ་ཆ་དེ་ལྟ་བུའི་གོ་ཆ་དེ་བགོས་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གོ་ཆ་དེ་ནི་དབེན་པའི་གོ་ཆ་ལགས་ཏེ། དེ་ལ་ནི་གོ་ཆ་མ་མཆིས་གོ་ཆའི་འབྲས་བུ་

43-1-30b

མ་མཆིས་ཏེ། གང་ཡང་ཐོབ་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་མ་ལགས། དོར་བར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་མ་ལགས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་གོ་ཆ་དེ་བགོས་ལགས་སོ། །བདག་འདི་ནི་གོ་ཆའོ་ཞེས་མོས་པར་མི་བགྱིད་ཅིང་གཡར་གྱིས་མི་ལེན་པ་དང་། 
གོ་ཆ་འདི་ནི་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་གཡར་གྱིས་མི་ལེན་པ་དང་། ཚད་དེ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་གཡར་གྱིས་མི་ལེན་པ་དང་། གོ་ཆ་འདི་ནི་འདིའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གཡར་གྱིས་མི་ལེན་པ་དེ་ལྟ་བུའི་གོ་ཆ་དེ་བགོས་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་
གལ་ཏེ་གཡར་གྱིས་བླངས་ན་ནི་བདག་ཉེ་བར་བླངས་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཉེ་བར་མི་ལེན་ལགས་ཏེ། དེ་ཉེ་བར་མི་ལེན་ཅིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བདག་གམ་བདག་མ་མཆིས་པ་ལ་མི་གནས་
པའི་སླད་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བདག་མ་མཆིས་པ་ལ་གནས་ན་ནི་བདག་ཁོ་ན་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་གནས་པའི་སླད་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་
འཇིག་རྟེན་དུ་གོ་ཆ་དེ་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བསྒོམས་པ་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ཅི་ཡང་མ་བསྒོམས་པ་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བསྒོམས་པ་ལགས་པའི་སླད་དུའོ། །གཞན་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་ཐག་རིང་ཞེས་བགྱི་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ཞིང་། སངས་
རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐག་ཉེ་ཞེས་བགྱི་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་། སློབ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐག་རིང་ཞེས་བགྱི་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ཞིང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐག་ཉེ་ཞེས་བགྱི་བར་
ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དེ་དག་ཅེས་དེ་ལྟར་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ཞིང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དེ་དག་དེ་བཞིན་ཞེས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་

43-1-31a

འདས་བདག་གིས་ཕན་ཡོན་ཅི་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ཞིང་ཉེས་དམིགས་ཅི་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བ་དེ་ལྟ་བུའི་གོ་ཆ་བགོས་ལགས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་དུ་གོ་ཆ་དེ་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བགོས་
པ་ལགས་སོ། །དེ་ནས་བཟང་སྐྱོང་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྔ་བརྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་པད་མ་གང་དག་གཏོར་བ་དེ་དག་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དག་ཏུ་དོང་ནས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་
ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སྟེང་དུ་ཆར་བབ་ཅིང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་ཡང་བྱས་སོ། ། བམ་པོ་གསུམ་པ། ཡང་དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འདས་པ་དེའི་ཕ་རོལ་གྱི་ཡང་ཆེས་ཕ་རོལ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཚན་གྱི་གཟི་བརྗིད་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་
པའི་སངས་རྒྱས་མཚན་མ་མེད་པའི་ང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ། འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་
འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ངའི་འོག་ཏུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བས་སྣང་བ་ཆེན་པོ་དེ་མཐོང་ཞིང་གསུང་བསྩལ་བའི་སྒྲ་དེ་ཡང་ཐོས་ཏེ། དེ་ཐོས་ནས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཚན་
མ་མེད་པའི་ང་རོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་གདའ་བ་འདི་དང་། གསུང་བསྩལ་བའི་སྒྲ་གྲག་པ་འདི་སུའི་ལགས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་

43-1-31b

དཔའ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་
འདས་པ་དེའི་ཕ་རོལ་གྱི་ཡང་ཆེས་ཕ་རོལ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་སེམས་ཅན་ཐམས་
ཅད་ཡང་དག་པར་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། འོད་དེ་དང་། གསུང་བསྩལ་བའི་སྒྲ་གྲག་པ་དེ་ནི་དེའི་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ཞིང་དེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་མཐའ་ཡས་ཤིང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་མཚམས་སུ་ལྷགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་
འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ལ་བལྟ་བ་དང་། ཕྱག་བགྱི་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དེར་བདག་མཆི་བར་བགྱིའོ། །
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཀྱང་བལྟ་བར་བགྱིའོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ཐོས་པར་ཡང་ཤིན་དུ་དཀའ་ལགས་ན་ལྟ་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ་ཞིང་བསྙེན་བཀུར་བགྱི་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ་
བའི་སླད་དུའོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མཚན་མ་མེད་པའི་ང་རོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྐོར་བ་
ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་དུས་ལ་དབབ་པར་ཤེས་ན་སོང་ཤིག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྐབས་ཕྱེ་བས། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་

43-1-32a

སྐོར་བ་སྟན་ལས་ལངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་བསྐོར་བ་ཡང་བྱས་ནས་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཁྱོད་
ཀྱིས་པད་མ་འདི་ངའི་ཚིག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ལ་ཕུལ་ཅིག་ཅེས་དེའི་ལག་ཏུ་པད་མ་གཅིག་བྱིན་ནོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་
བསྐོར་བས་པད་མ་དེ་ལག་པས་བླངས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དུ་འོངས་སོ། །པད་མ་ཆེན་པོ་དེ་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མཚན་མ་མེད་པའི་ང་
རོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་འཁོར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་གང་དག་བྱུང་བར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀུན་དུ་སྣང་སྟེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་གིས་ལོངས་སྤྱད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་པད་མ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟ་བུ་དག་གིས་
ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ཁྱབ་པོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་པད་མ་དེ་ཐོགས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དུ་སོན་ཏོ། །
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདིར་དེ་ཕྱིན་ནས། དེ་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདི་ན་ཤིང་ལྗོན་པའི་རྣམ་པ་འམ། འབྲས་བུའི་རྣམ་པ་འམ། མེ་ཏོག་གི་རྣམ་པ་འམ། ལོ་མའི་
རྣམ་པ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང་། ཐ་ན་སོར་བཞི་ཙམ་པ་དེ་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་ལག་པ་ལས་ཀུན་དུ་སྣང་ངོ་། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདི་ན་
སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་གིས་རང་རང་གི་སྐད་དག་མངོན་པར་བརྗོད་དེ། དེ་དག་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ན་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདག་མེད་པའི་སྒྲ་གྲག་ཅིང་། དབང་པོ་དང་། སྟོབས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་

43-1-32b

ཡན་ལག་དང་། བསམ་གཏན་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒྲ་དག་ཀྱང་གྲག་གོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །ཨ་
ལ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་པ་ཆེན་པོ་འདི་ཀུན་དུ་གདའ་ལགས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་
ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མ་ཡིན་ཏེ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ནས་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཆར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་
འདས་པ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཚན་གྱི་གཟི་བརྗིད་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མཚན་མ་མེད་པའི་ང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ། འཚོ་
ཞིང་གཞེས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདིར་འོངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་དེའི་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་འདི་སྣང་ངོ་། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་བསྐྱེད་མ་
ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཇི་སྙེད་ཅིག་བསགས་ཤིང་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་དག་བསགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་ཡོངས་

43-1-33a

སུ་སྦྱང་བ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ཀུན་དུ་གདའ་ལགས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་
དོན་དེ་དྲི་བར་སེམས་པ་ནི་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐུ་ཁོ་ནས་ཁྱོད་ཀྱི་སྤོབས་པ་དེ་ཡང་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེའི་ཕྱིར་ཉོན་ཅིག་དང་ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་དམ་པ་ན་བཞུགས་པ་ཇི་སྙེད་བྱུང་བ་ལ། 
སྔོན་ཐོག་མར་ཆོས་བསྐུལ་བ་བྱས་ཤིང་གསོལ་བ་བྱས་ཏེ། འདིས་སྔོན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཚོགས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དག་བསྐྱེད་དེ། དེ་དག་གི་ཐད་དུ་སོང་ནས་ཁ་ཅིག་ལ་ནི་ཚངས་པར་གྱུར་
པས་བསྐུལ་བ་བྱས་ཤིང་གསོལ་བ་བཏབ་བོ། །དེ་དག་གི་ཐད་དུ་སོང་ནས་ཁ་ཅིག་ལ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་དུ་གྱུར་པ་དང་། ཁ་ཅིག་ལ་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བར་གྱུར་པ་དང་། ཁ་ཅིག་ལ་ནི་རྒྱལ་པོ་དྲང་སྲོང་དུ་གྱུར་པས་བསྐུལ་
བ་བྱས་ཤིང་གསོལ་བ་བཏབ་བོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། ང་ཐོག་མར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཚངས་པ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཆུང་ངུ་དང་ལྡན་པ་དག་མཆིས་ཏེ། ཆོས་མ་ཐོས་
པ་དག་ལས་ཉམས་ཤིང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་བཞིན་དུ་བགྱིད་པར་ཡང་འགྱུར་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་བསྟན་དུ་གསོལ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཆོས་བསྟན་དུ་གསོལ་ཞེས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་བསྐོར་
བའི་ཕྱིར་བསྐུལ་ཅིང་གསོལ་བ་བཏབ་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་སྙེད་བྱུང་བ་

43-1-33b

ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་བསྟན་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་དུ་གསོལ་ཞེས་བསྐུལ་ཅིང་གསོལ་བ་བཏབ་བོ། །འདིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་དག་བསགས་པ་དེ་དག་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་གསོལ་བ་གདབ་
པ་མ་གཏོགས་པར་གང་དུ་ཡང་ཡོངས་སུ་མ་བསྔོས་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེའི་ཕྱིར་དོན་དེ་རབ་ཏུ་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ལ་དཔེ་བྱ་སྟེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ནི་གང་ན་ཟླ་བ་
ཐེར་འབུམ་དང་། ཉི་མ་ཐེར་འབུམ་རྒྱུ་ཞིང་གླིང་ཆེན་པོ་བཞི་པའི་འཁོར་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཐེར་འབུམ་ཕྲག་བཞི་དང་། གླིང་བཞི་པ་ཐེར་འབུམ་ཕྲག་བཞི་དང་། གླིང་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བདུན་བཅུ་དང་། འཁོར་རིའི་རྒྱལ་པོ་
རི་རབ་ཐེར་འབུམ་དང་། ནང་གི་ཁོར་ཡུག་ཐེར་འབུམ་ཡོད་པ་སྟེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་བཟུང་ནས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་དཔག་ཚད་བརྒྱད་
ཁྲི་བཞི་སྟོང་དང་ལྡན་པ་བཞིན་དུ་འཕང་དུའང་དེ་ཙམ་དུ་གྱུར་ལ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ཡུངས་འབྲུས་གང་བར་གྱུར་ཏེ། དེ་ལ་སྟོབས་དང་ལྡན་ཞིང་མཐུ་དང་བརྩོན་འགྲུས་
ཐོབ་པའི་མི་ལ་ལ་ཞིག་བྱུང་ལ། དེས་ཡུངས་འབྲུའི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ལས་སྤར་གང་བླངས་ནས་ཕྱོགས་བཞིར་གཏོར་ཏེ། དེ་ཡང་རླུང་གིས་མངོན་པར་དེད་ལ། གང་ཡུངས་འབྲུ་རེ་རེ་ནས་བླངས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
རེ་རེར་འཕངས་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཡུངས་ཀར་གྱི་འབྲུ་རེ་རེས་བཟུང་བའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དག་ཇི་སྙེད་དུ་འགྱུར། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་
ར་དྭ་ཏིའི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱོད་མོས་པར་བྱ། 

43-1-34a

ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཡུངས་འབྲུས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ལ། གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དེའི་ཆུ་ཞེང་དུ་
ཇི་ཙམ་དུ་གྱུར་པར་འཕང་དུའང་དེ་ཙམ་དུ་གྱུར་ཏེ། དེའི་ར་བ་སྲ་ཞིང་བརྟན་ཏེ་མི་ཕྱེད་ལ་མི་ཤིགས་པ་དག་ཀྱང་དེ་ཙམ་དུ་གྱུར་ལ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། འབྲུའི་སྣོད་བྱུར་བུར་
གྱུར་པ་བཞིན་དུ་བྱེ་མས་གང་བར་གྱུར་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། བྱེ་མའི་ཕུང་པོ་དེ་དག་ཇི་ཙམ་དུ་འགྱུར། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་
གྲངས་མ་མཆིས་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱོད་མོས་པར་བྱ། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། རྩིས་མཁན་ནམ། རྩིས་མཁན་ཆེན་པོ་དག་གིས་བྱེ་མའི་ཕུང་པོ་དག་གི་ཚད་གཟུང་
བར་ནི་ནུས་ཀྱང་སྲིད་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བས་ཐོག་མ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་དམ་པ་ན་བཞུགས་པ་གང་
དག་མཉེས་པར་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་དུ་གསོལ་ཞེས་བསྐུལ་ཅིང་གསོལ་བ་བཏབ་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་གི་ཚད་གཟུང་བར་ནི་མི་ནུས་སོ། །དེ་བས་ཆེས་མང་བའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་
ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་བྱས་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དག་བྱས་ཏེ་ཕུལ་བ་དང་། དེ་བས་ཆེས་མང་བའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་མེ་ཏོག་གི་འཁོར་ལོ་དག་དང་། སྤོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དག་ཕུལ་བ་ཡང་
རེ་ཤིག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་མ་བསྔོས་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དག་ལ་གསེར་དངུལ་དང་། ཤིང་ལས་བྱས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཤིན་དུ་བརྒྱན་པའི་འཁོར་ལོ་གཞན་དག་ཕུལ་བ་

43-1-34b

ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དག་ལ་དེ་དག་དབུལ་བ་ན་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཡང་དང་ཡང་དུ་གསོལ་བ་གདབ་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་
བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པའི་ཁྱུ་མཆོག་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འབར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་བྱུང་སྟེ། སྟོང་
གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་མིའི་སྐྱེ་དགུའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བས་དབང་ཕྱུག་ལ་དབང་བྱེད་དོ། །དེ་གང་གི་ཚེ་བཙུན་མོའི་འཁོར་ཏམ། བསྐྱེད་མོས་ཚལ་ན་འདུག་པར་གྱུར་ཀྱང་རུང་སྟེ། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་དག་གིས་
དགའ་བར་འདོད་དམ། རྩེ་བར་འདོད་དམ། དགའ་མགུར་སྤྱོད་པར་འདོད་ན་དེ་ལ་བཙུན་མོའི་འཁོར་དེ་གླུ་གར་དང་རོལ་མོ་འདོད་པ་དང་ལྡན་པ་དག་བྱེད་ཅིང་། དེའི་ཚེ་དེས་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདག་མེད་པའི་སྒྲ་ཐོས་སོ། །
དེའི་ཚེ་དེ་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་དག་ལས་ཡིད་བྱུང་བར་གྱུར་ཏེ། མ་ཆགས་པའི་ཡིད་དང་། སྐྲག་པའི་ཡིད་དང་། སྐྱོ་བའི་ཡིད་དང་ལྡན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རབ་ཀྱི་རྩལ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་པ་དང་། འོངས་པ་དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གླེང་བ་མཛད་དེ། དེས་དེ་ཐོས་ནས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་དེ་ནི་འདི་ལྟར་སྒྲིབ་པ་མི་མངའ་བའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་དང་ལྡན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་དུས་དེ་སྲིད་འདས་ཀྱང་དགེ་བའི་རྩ་བ་དག་ཐུགས་སུ་ཆུད་ཀྱི། བདག་གིས་ནི་དེ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅིག་ཀྱང་
མི་ཤེས་སོ་སྙམ་མོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་སྙེད་ལ། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་སྦག་པས་སྦགས་པ། རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་སྦག་པས་སྦགས་པ། དབང་ཕྱུག་གིས་སྦགས་པ་བདག་གིས་དགེ་བའི་རྩ་

43-1-35a

བ་དག་བྱས་ཤིང་བྱས་ནས་ཀྱང་མངོན་པར་མི་ཤེས་ལ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་ཡོངས་སུ་མ་བསྔོས་སུ་ཟིན་ཀྱང་གང་ད་ལྟར་བདག་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་ངེས་པར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་ཡོངས་སུ་
བསྔོ་བར་གྱུར་ཅིག །གང་དང་གང་དུ་སོ་སོར་སྐྱེ་བ་དང་། གང་དང་གང་དུ་སྐྱེ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གང་དང་གང་དུ་འགྲོ་བར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་རང་རང་གི་སྒྲ་མངོན་པར་བརྗོད་པས་སྒྲ་འབྱིན་པར་གྱུར་ཅིག །
དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདག་མེད་པའི་སྒྲ་ཐོས་པར་གྱུར་ཅིག །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དག་ན་རྩྭ་དང་། ནགས་ཚལ་གང་དག་ཡོད་པ་དང་། ཐ་ན་སོར་བཞི་ཙམ་པ་དག་
ཀྱང་རུང་སྟེ། ཐམས་ཅད་ལས་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདག་མེད་པའི་སྒྲ་འབྱུང་བར་གྱུར་ཅིག །སྒྲ་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐོས་པར་གྱུར་ཅིག །ཚོགས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འདི་ལྟ་སྟེ། 
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པའི་ཁྱུ་མཆོག་གི་ཡེ་ཤེས་ཇི་འདྲ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱའོ་ཞེས་རྒྱལ་པོ་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པའི་
སྟོབས་ཀྱིས་འབར་བས་དེ་ལྟར་རིག་ནས་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་སྤྱན་སྔར་འདུག་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དུ་བདག་དབང་ཕྱུག་ལ་དབང་བགྱིད་པའི་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ན་བདག་
གི་བདོག་པ་གང་ཅི་ཡང་རུང་། དེ་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་གྱིས་ལོངས་སྤྱད་པའི་སླད་དུ་ཕུལ་ལགས་སོ། །ཕུལ་ནས་ཀྱང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པའི་
སྟོབས་ཀྱིས་འབར་བ་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། དེ་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་རིག་ནས་རྒྱལ་པོ་དེའི་དཔུང་གི་ཚོགས་ཡན་ལག་བཞི་པ་ཡང་རྗེས་སུ་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་། །རབ་ཏུ་བྱུང་བར་རིག་ནས་རྒྱལ་པོའི་བཙུན་མོའི་འཁོར་

43-1-35b

ལས་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བཞི་བཅུ་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་། །དེ་དག་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་རིག་ནས་གྲོང་མི་དང་། ཡུལ་མི་དག་ཀྱང་རྗེས་སུ་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་མདོར་ན་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་རྗེས་སུ་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། དེ་དག་དེ་ལྟར་རབ་
ཏུ་བྱུང་མ་ཐག་ཏུ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པས་གནས་སོ། །དགེ་བའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པས་དེ་དག་རིང་པོ་མ་ཐོགས་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་སྐྱེས་སོ། །དེ་དག་རང་གི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་། 
རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་དང་། ལུས་དེ་ཉིད་དང་། སྐྱེ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཤར་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གང་གའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ཏུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་བསྟན་དུ་
གསོལ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཆོས་བསྟན་དུ་གསོལ་ཞེས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བསྐུལ་ཅིང་གསོལ་བ་བཏབ་བོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷོ་ཕྱོགས་དང་། ནུབ་ཕྱོགས་དང་། བྱང་ཕྱོགས་དང་། སྟེང་གི་ཕྱོགས་དང་། དེ་བཞིན་
དུ་འོག་གི་ཕྱོགས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་མཚམས་རྣམས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གང་གའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ཏུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གཱ་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་བསྟན་དུ་གསོལ། 
བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཆོས་བསྟན་དུ་གསོལ་ཞེས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བསྐུལ་ཅིང་གསོལ་བ་བཏབ་བོ། །དེ་ཕྱིན་ཆད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འབར་བ་དེ་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་མ་དག་པར་ནམ་ཡང་མ་སྐྱེས་ཤིང་མངལ་དུ་སྐྱེ་བ་ནམ་ཡང་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གང་དང་གང་དུ་སོང་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ན་ཡལ་ག་འམ། འདབ་མ་འམ། 
ལོ་མ་འམ། ཤིང་ལྗོན་པ་འམ། ནགས་ཚལ་གང་དག་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལས་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སྟོང་པ་དང་། བདག་མེད་པའི་སྒྲ་དག་གྲག་གོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དག་ན་སེམས་

43-1-36a

ཅན་གང་དག་འཁོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་དེའི་ཚེ་རང་རང་གི་སྒྲ་རབ་ཏུ་བརྗོད་དེ། ཕན་ཚུན་སྒྲ་ཐོས་ཤིང་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདག་མེད་པའི་སྒྲ་ཐོས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་པའི་ཁྱུ་མཆོག་རྒྱལ་པོ་དེ་ལས་སྔོན་གྱི་ཚོགས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐོས་ནས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་
དུ་བྱས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་ཤིང་ལུས་ཐོབ་པ་དེས་ཀྱང་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སོ་སོར་ཐོབ་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་ཀྱང་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ཏུ་སོང་ནས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་དམ་པ་ན་བཞུགས་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ལ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བསྐུལ་ཅིང་གསོལ་བ་བཏབ་ལ། དེ་
བཞིན་དུ་ཕྱོགས་བཅུ་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་ནས་རྒྱས་པར་བྱས་པའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འབར་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་
ལྟར་བལྟ་བར་མི་བྱ་སྟེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་འདི་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་
འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ག་ལ་བ་དང་། འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་
འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །

43-1-36b

བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཚན་མ་མེད་པའི་ང་རོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་སྙུན་གསོལ་ཞིང་། བཅོམ་ལྡན་
འདས་དེས་པད་མ་ཆེན་པོ་འདི་ཡང་བསྐུར་བ་ལགས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞེས་སུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལས་པད་མ་
ཆེན་པོ་དེ་བཞེས་ཏེ། བཞེས་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ཞིང་དེ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཚན་མ་མེད་པའི་ང་རོ་དེ་སྟོབས་དང་ལྡན་ནམ། བསྙུན་མི་མངའ་འམ། འགྱུར་བ་མི་མངའ་འམ། བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཚན་
མ་མེད་པའི་ང་རོ་དེ་སྟོབས་དང་ལྡན་ཞིང་བསྙུན་མི་མངའ་ལ་འགྱུར་བ་མི་མངའ་སྟེ། བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གསུམ་ཡོངས་སུ་
དག་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་དག་པ་དག་འདུས་ལགས་ཏེ། གསུམ་པོ་གང་ཞེ་ན། བདེན་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། སྨོན་ལམ་གྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཚད་མ་མཆིས་པ་
ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ལྷག་མཐོང་གིས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཕྱིར་ལྟ་བ་ཚད་མ་མཆིས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་འམ། ལྟ་བ་
ཉམས་པ་འམ། ཆོ་ག་ཉམས་པའི་སེམས་ཅན་གང་ཡང་མ་མཆིས་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ན་ཉམས་པ་གསུམ་པོ་དག་གི་མིང་ཡང་མི་གདའ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་

43-1-37a

གྱི་ཁམས་དེ་ལས་བརྩམས་ན་མི་མཇེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ནི་དགུམ་པའི་རིབ་མ་དང་འདྲ་སྟེ། གཅིག་ལ་གཅིག་འགུམས་པར་བགྱིད་པ་ལགས་ཀྱིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚུར་གཤེགས་འཇིག་རྟེན་
གྱི་ཁམས་དེར་གཤེགས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་
གྱི་ཁམས་དེར་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདི་ཉིད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་པས་ཆོག་གོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བས་
ལན་གཉིས་སུ་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚུར་གཤེགས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེར་གཤེགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེར་གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་གཤེགས་ན་ནི་བདག་གིས་རང་གི་
རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་དང་། སེམས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུས་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཁམས་འདི་སུག་པར་བཞག་སྟེ། ནམ་མཁའ་ལས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེར་གཞག་པར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་མཐུ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། ཡིད་དང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཏང་སྙོམས་
སུ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རྫ་མཁན་ནམ། རྫ་མཁན་གྱི་སློབ་མ་
མཁས་པ་ཞིག་གིས་རྫ་མཁན་གྱི་འཕང་ལོ་ལ་དབྱུགས་གུ་བཅུགས་པ་འཁོར་བར་བྱེད་ཅིང་། མིག་ཀྱང་སྦྲིད་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེའི་ཚེ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་ནས་

43-1-37b

མངོན་པར་བཏེག་གོ། །དེ་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་མངོན་པར་བཏེག་ཅིང་ཀུན་དུ་འཁྲུགས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་
ཁྲིད་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཁྲིད་ལགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣར་སྙན་པ་དང་། སྙན་ཅིང་འཇེབས་པ་དང་། དགའ་བར་བྱེད་པ་དང་། མཉན་པར་འོས་པ་དང་། 
ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་། ཕོ་བྲང་འཁོར་སྐྱོང་གི་སྐད་དང་། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་དགའ་བ་དང་། ཟབ་པ་དང་། མ་ཚང་བ་མེད་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཚིག་གིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་
བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལ་ང་ལ་དབང་མེད་དོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་གོ་བར་མཛད་དོ། །དེ་ལྟར་དེའི་ཚེ་སེམས་
ཅན་གང་དག་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཀུན་དུ་ཆགས་པ་དང་། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་གནས་པ་དང་། འཇིག་ཚོགས་ལ་རྟེན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དེའི་ཚེ་སྐྱོ་བར་གྱུར་ཅིང་སྐྱོ་བ་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་འཁོར་བཞི་པོ་དག་
གིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་ཆོས་སྟོན་པ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་གདན་ལ་བཞུགས་ཤིང་ཆོས་སྟོན་
པ། མི་མཇེད་ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་པ་བཞིན་དུ་ཚངས་པས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཏེ་ཚངས་པའི་གདན་ལ་བཞུགས་ཤིང་ཆོས་སྟོན་པ་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་བསྐྱེད་
མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་ཡང་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་བྱས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་པས་རླུང་གི་

43-1-38a

དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོ་མངོན་པར་སྤྲུལ་པ་མཛད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་དོ། །ཅི་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ཕན་ཚུན་ཐུག་པར་མཛད་དོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དག་
ཀྱང་ཁོང་སྟོང་དུ་གྱུར་ཅིང་བུ་ག་བྱུང་བར་གྱུར་ཏེ། སོ་སོར་ཞིག་ཅིང་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཞིག་གོ། །དེ་ལྟར་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ན་གང་དག་
ལྟ་བའི་འདུ་ཤེས་ཅན། རྟག་པ་དང་ཐེར་ཟུག་གི་འདུ་ཤེས་ཅན་ཚངས་པ་འམ། ཚངས་པ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ནི་རང་རང་གི་ཚངས་པའི་གནས་ཞིག་ཅིང་། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཞིག་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཆུའི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོས་དབུ་བ་རྡོས་
པ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་ན་མངོན་པར་འཇིག་པ་དང་། རླུང་གི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོས་གཏོར་ན་རྡུལ་དུ་འགྱུར་ཞིང་རབ་ཏུ་འཇིག་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཚངས་པ་དེ་དག་རང་རང་གི་གནས་སུ་དོང་ནས་རྡུལ་དུ་འགྱུར་ཞིང་འཇིག་པ་དག་མཐོང་ངོ་། །མཐོང་
ནས་ཀྱང་ཤས་ཆེར་སྐྱོ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་དག་སྐྱོ་བར་གྱུར་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉག་གཅིག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་འཁོད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །
ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ངས་སྔོན་ཡང་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། ད་ཡང་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཀྱེ་མ་འཇིག་རྟེན་གནས་པ་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་སྦག་པས་ཡོངས་སུ་སྦགས་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཀྱེ་མ་འཇིག་རྟེན་གནས་པ་འདི་ནི་
སྙིང་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར་དབུ་བ་རྡོས་པ་ལྟ་བུར་གཟུང་དུ་མེད་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཀྱེ་མ་འཇིག་རྟེན་གནས་པ་འདི་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཀྱེ་
མ་འཇིག་རྟེན་གནས་པ་འདི་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་ཀུན་དུ་རྒྱུག་པའི་ཀུན་དུ་རྟོགས་པས་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱིར་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཀྱེ་མ་འཇིག་རྟེན་གནས་པ་འདི་ནི་དངོས་པོར་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་

43-1-38b

མིག་ཡོར་ལྟ་བུའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཀྱེ་མ་འཇིག་རྟེན་གནས་པ་འདི་ནི་ནམ་མཁའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་ལས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཕྱིར་བྲག་ཆ་ལྟ་བུའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འཇིག་རྟེན་གནས་པ་འདི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏི་
འི་བུ་འཇིག་རྟེན་གནས་པ་འདི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཀྱེ་མ་འཇིག་རྟེན་གནས་པ་འདི་ནི་གསོག་ཡིན་ཏེ། ཀྱེ་མ་འཇིག་རྟེན་གནས་པ་འདི་ནི་ཆགས་པ་མེད་
པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འཇིག་རྟེན་འདི་ནི་རོ་མྱང་བ་མེད་པ་དང་། ཉེས་དམིགས་དང་། ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་པའི་བར་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངས་མངོན་
པར་མཁྱེན་ཏེ། དེ་ལྟར་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་བདག་ཉིད་མངོན་པར་མཁྱེན་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ངས་འཇིག་རྟེན་འདི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་མཁྱེན་པ་དེ་
བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་ཡང་མངོན་པར་མཁྱེན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ད་ལྟར་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་
བདག་ཉིད་མངོན་པར་མཁྱེན་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་གང་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་དག་གོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་དང་། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་
དང་། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་
བྱུང་བ་སྤངས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ངས་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་སྤངས་པ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་གང་འདས་པ་དང་། གང་མ་འོངས་པ་དང་། གང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་

43-1-39a

དེ་ཐམས་ཅད་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲ་བར་གྱུར་ན་མི་རུང་སྟེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ནང་ངམ། ཕྱི་རོལ་ལམ། ཆེན་པོ་འམ། ཆུང་ངུ་འམ། བཟང་པོ་འམ། ངན་
པ་འམ། གང་དག་རྒྱང་རིང་བ་འམ། གང་དག་ཐག་ཉེ་བ་དུས་གསུམ་དུ་བསྡུས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟེ། མཚན་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་ཕུང་པོ་ནི་རླུང་གི་རྣམ་པ་དང་། ཆུའི་རྣམ་པ་དང་། 
མེའི་རྣམ་པ་དང་། སའི་རྣམ་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་དང་། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཅིའི་
ཕྱིར་འདི་སྐད་ཅེས་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་མུན་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་དག་ལུས་ལ་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དང་། ཇི་སྙེད་པ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་པས་
བདག་གཟུགས་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་བདག་གི་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་ལ། བདག་གོ་ཞེས་ཀྱང་ཀུན་དུ་ཤེས་ཤིང་གནས་པར་བྱེད་དེ། དེ་དག་དེ་ལྟར་ཀུན་དུ་ཤེས་ཤིང་གནས་པར་བྱེད་ལ། རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་
པས་དངོས་པོ་དེ་ལ་ཡོངས་སུ་སྲེད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དངོས་པོའི་ཚུལ་ཤེས་པ་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་དེ་ལྟར་མིག་དང་གཟུགས་དངོས་པོ་མེད་དོ་ཞེས་ཤེས་པ་མི་སྐྱེད་དེ། དེ་ལྟར་མེད་པའི་
ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་གཟུང་ནས་བྱིས་པ་རྣམས་རྟོགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །རྟོག་པ་སྐྱེས་པའི་བྱིས་པ་དེ་དག་ནི་དངོས་པོ་དེ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་དག་གི་ཉེས་པའི་ཁམས་དག་ཀྱང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །
དེ་ལྟར་དངོས་པོ་མེད་པ་སྤྱོད་ཡུལ་པ། ཁ་དོག་དང་བྲལ་བ་སྤྱོད་ཡུལ་པ། ཁ་དོག་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་པ་དེ་དག་ནི་ཤས་ཆེར་རྨོངས་པར་འགྱུར་རོ། །རྨོངས་པ་དེ་དག་ནི་ཞིང་ལས་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞིང་། མཚོན་ཆ་སྣ་ཚོགས་

43-1-39b

ཀྱིས་འདེབས་པ་ལྷུར་ལེན་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དེ་ནི་རྨོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་དངོས་པོ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྟ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་སངས་རྒྱས་ཤིང་། དེ་རྗེས་སུ་
སངས་རྒྱས་པས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་འདོགས་པར་མངོན་པར་མཛད་དེ། ལྟ་བ་དེ་ནི་མཉམ་པ་ཡིན་པས་དེས་ན་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་བརྩོན་པ་རྣམས་དང་། ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམས་ཀྱི་
ལྟ་བ་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་པས་དེས་ན་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ངས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་གང་བཤད་པ་དེ་ནི་སྒྲས་བསྟན་པར་མི་ནུས་ཏེ། བསྟན་པར་བཟོད་པར་དཀའ་བ་ཡིན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་
དེ་ལ་བསྒྲུབས་ཤིག་དང་བསྒྲུབས་ན་ཁྱེད་ཅག་ཀྱང་མུན་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདི་ནི་འཁོར་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ནི་འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་
ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཡང་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བསྟན་པ་འདི་བཤད་པ་ན་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བདུན་བཅུ་
རྩ་བདུན་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་དག་གོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་ཁྲག་ཁྲིག་ཀྱང་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་དག་གོ། །མིའི་
སྐྱེ་དགུའི་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་ཀྱང་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་དག་གོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང་། དེ་དག་གི་ནང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་གང་དག་གནས་པ་དེ་དག་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་གིས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་

43-1-40a

ཀྱིས་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་པ་དེ་ཕྱིར་བསྡུ་བ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་འཁོར་བཞི་པོ་དང་། ཚངས་པའི་འཁོར་དེ་དང་། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་འཁོར་དང་། གཞན་ཡང་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་
ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དག་གིས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་དུ་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་
སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། ཆོས་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས་པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་
གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཇི་ཙམ་དུ་ཤིན་དུ་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ནི་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་
འདས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་མངོན་པར་བཏེག་ནས་འཇིག་རྟེན་གཞན་དུ་བཞག་ལགས་ཀྱང་། དེའི་ཚེ་བདག་གིས་མཚན་མ་ཡང་མ་འཚལ་ཅིང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མིང་ཡང་མི་དྲན་
ལགས་ན་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ལགས་ཏེ། ཨ་ལ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ནི་ངོ་མཚར་རོ་སྙམ་
ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་དུས་འགྱུར་བ་ཡང་གློ་བར་མ་ཆུད་ཅིང་བདག་ཅག་ཡུན་ཇི་སྲིད་ནས་དྲངས་པ་འམ། ཡུན་ཇི་སྲིད་ནས་ཁྲིད་པ་ཡང་སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་། ཐང་ཅིག་གཅིག་ཙམ་ཡང་གློ་བར་མ་
ཆུད་ལ། ཡུད་ཙམ་གཅིག་ཀྱང་རྗེས་སུ་མི་དྲན་ལགས་ཀྱང་བདག་ནི་འདི་སྙམ་སེམས་ལགས་ཏེ། རེ་ཤིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྫུ་འཕྲུལ་དེ་ཡང་དེ་ལྟ་བུ་ལགས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལྟ་སྨོས་ཅི་འཚལ་སྙམ་ལགས་

43-1-40b

སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཁྱོད་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་དྲངས་ཤིང་ཀུན་དུ་དྲངས་པ་འམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁྲིད་ཅིང་ཀུན་དུ་ཁྲིད་དོ་སྙམ་
དུ་སེམས་ན། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བལྟ་བར་མི་བྱའོ། །མཽད་གལ་གྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་གོས་ཀྱི་གྲྭ་ཙམ་ཡང་བསྒུལ་བའི་བདག་པོར་གྱུར་པ་གཞན་དགེ་སྦྱོང་འམ་། བྲམ་ཟེ་འམ། ཉན་ཐོས་སམ། རང་སངས་
རྒྱས་སམ། ལྷ་ནས་ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོའི་བར་དུ་ཡང་ངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་འདེགས་པར་ནུས་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ་དེ་ནི་གནས་མེད་དོ། །མཽད་གལ་གྱི་བུ་རེ་ཤིག་ལྷ་དང་བཅས་
པའི་འཇིག་རྟེན་ལྟ་ཞོག་གི། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་བཟུང་སྟེ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་ནམ། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་འམ། འདུ་ཤེས་ཅན་ནམ། 
འདུ་ཤེས་ཅན་མ་ཡིན་པ་འམ། འདུ་ཤེས་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་འདུ་ཤེས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་སེམས་ཅན་དུ་གདགས་པས་གདགས་པ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མིའི་ལུས་ཐོབ་པར་
གྱུར་ཏེ། མིའི་ལུས་ཐོབ་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་ལ། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིང་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་མངོན་དུ་བྱས་པར་གྱུར་ལ། མཽད་གལ་གྱི་
བུ་དཔེར་ན་ད་ལྟར་ཁྱོད་བཞིན་དུ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་དེ་ལྟ་བུ་དང་ཡང་ལྡན་པར་གྱུར་ན། མཽད་གལ་གྱི་བུ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པ་འདུས་པ་དེ་མང་བ་ཡིན་ནམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཉན་ཐོས་དེ་དག་གིས་སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལག་པ་གཅིག་གིས་བླངས་ཤིང་། སྟོང་གཉིས་པ་དང་། སྟོང་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱང་ལག་པ་གཅིག་

43-1-41a

གིས་བླངས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱ་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་ཆག་པར་གྱུར་ཀྱང་། རྫུ་འཕྲུལ་དམ་པ་ཐོབ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་གོས་ནམ་མཁའ་ལ་འདུག་པའི་
གྲྭ་གཅིག་ཀྱང་བསྒུལ་བར་མི་ནུས་སོ། །མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཁྱོད་དང་འདྲ་བ་དེ་སྙེད་འདུས་པ་ལྟ་ཞོག་གི། མཽད་གལ་གྱི་བུ་གལ་ཏེ་འདིར་སེམས་ཅན་ལ་ལ་ཞིག་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཅིང་། འདི་ལྟ་སྟེ། གང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་
པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱིན་གྱིས་མ་བརླབས་པ་ཁའི་རླུང་གཅིག་གིས་རྣམ་པར་འཐོར་བར་བྱེད། རྡུལ་དུ་རློག་པར་བྱེད། རྣམ་པར་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ལ། 
སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལས་བྱུང་བའི་རྡུལ་དེས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱ་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀུན་དུ་ནོག་ནོག་པོར་གྱུར་ཅིང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱ་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ལས་བྱུང་
བའི་རྡུལ་དེ་དེས་ཕྱིར་ཡང་བརྟུལ་ནས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་སོ་སོར་བཞག་པར་གྱུར་ན། མཽད་གལ་གྱི་བུ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས། འོ་ན་སེམས་ཅན་དེ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པ་
ཡིན་ནམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། མཽད་གལ་གྱི་བུ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་བུ་རམ་
ཤིང་གི་ཚལ་ལམ། འདམ་བུའི་ཚལ་ལམ། སྐམ་སའི་འདམ་བུའི་ཚལ་ལམ། འབྲས་ཀྱི་ཞིང་འམ། ཏིལ་གྱི་ཞིང་བཞིན་དུ། སེམས་ཅན་དེ་ལྟ་བུ་དག་གིས་གང་བར་གྱུར་ཀྱང་མཽད་གལ་གྱི་བུ་སེམས་ཅན་རྫུ་
འཕྲུལ་དམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་གོས་ཀྱི་གྲྭ་ཙམ་ཡང་བསྒུལ་བར་མི་ནུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་གདེགས་པར་བྱ་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ་དེ་ནི་གནས་མེད་དོ། །

43-1-41b

མཽད་གལ་གྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གནས་དེ་ཉིད་དུ་གནས་ཤིང་སེང་གེའི་གདན་དེ་ཉིད་ལ་བཞུགས་ནས། ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱ་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་
མེད་པ་གཡོ་བར་མཛད། ཀུན་དུ་གཡོ་བར་མཛད། ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་གཡོ་བར་མཛད་ཀྱང་སེམས་ཅན་དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ཅག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དུ་ཁྲིད་དོ། །ཀུན་དུ་ཁྲིད་དོ་སྙམ་འམ། ཀྱེ་མ་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་འདི་འཇིག་གོ་འཆགས་སོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ། །དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་ཀྱེ་མ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་འཐོར་རོ། །རྣམ་པར་འཇིག་གོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་འདུལ་བའི་དབང་གིས་ཁ་
ཅིག་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱིས་མཚན་མ་མེད་པའི་ཚུལ་དག་གིས་ཆོས་སྟོན་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་། ལྷ་དང་། མི་དང་། ཀླུ་དང་། ཁྱེའུ་དང་། བུ་མོའི་གཟུགས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །མཽད་གལ་གྱི་བུ་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་སྟོབས་དང་། མི་འཇིགས་པ་དང་། མ་འདྲེས་པ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་ཁྱུ་མཆོག་དུ་གྱུར་པ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དག་ལ་ཁྱོད་ཡིད་ཆེས་པར་གྱིས་ཤིག །ཕྱོགས་བཅུ་ཐམས་ཅད་ཏུ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །མཽད་
གལ་གྱི་བུ་གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཤེས་པ་ལྟ་ན་དེ་ལ་ཡང་ཁྱོད་སྤོབས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མཽད་གལ་གྱི་བུ་ངས་དགེ་སློང་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། མདོའི་སྡེ་དང་། དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའི་སྡེ་དང་། 
ལུང་དུ་བསྟན་པའི་སྡེ་དང་། དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བའི་སྡེ་དང་། སྐྱེས་པ་རབས་ཀྱི་སྡེ་དང་། ཤིན་དུ་རྒྱས་པའི་སྡེ་དང་། རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྡེ་དང་། རྟོགས་པ་བརྗོད་པའི་སྡེ་དང་། གཏན་ལ་ཕབ་པར་བསྟན་པའི་སྡེའི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་དག་
བསྟན་ཀྱང་། མཽད་གལ་གྱི་བུ་དགེ་སློང་ཀུན་དགའ་བོས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཀུན་ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཽད་གལ་གྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡི་གེ་གཅིག་ཀྱང་ཉན་ཐོས་ཐམས་

43-1-42a



43-1-42b



43-1-43a

ཅད་ཀྱིས་བསྐལ་པ་འམ། བསྐལ་པ་བརྒྱ་འམ། བསྐལ་པ་སྟོང་འམ། བསྐལ་པ་འབུམ་དུའང་ཀུན་ཤེས་པ་འམ། བསམ་པ་འམ། ཀུན་ཆུབ་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་
སྤྱོད་ཡུལ་ལྟ་ཅི་སྨོས། མཽད་གལ་གྱི་བུ་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དམིགས་པ་དང་། སྤྱོད་པ་དང་། སྤྱོད་ལམ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་འདོམས་པར་མཛད་ཅིང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་
སྟོན་པར་མཛད་ཀྱང་། མཽད་གལ་གྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་གོས་གསོལ་བ་ལས་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཀྱི་དོན་མཛད་པ་དང་། དེ་ལས་ཆོས་བསྟན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་འབྱུང་བ་ཡང་ཉན་ཐོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀུན་
ཤེས་པར་མི་ནུས་ཏེ། མཽད་གལ་གྱི་བུ་དེ་ལ་ཡང་ཁྱོད་སྤོབས་པར་མི་འགྱུར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ་དེ་ནི་གནས་མེད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་པད་མ་
ཆེན་པོ་དེ་བཞེས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བར་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ་བཀའ་
སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ཁྱེད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་གཏེར་དེ་བསྲུང་བ་འམ། སྦ་བ་འམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཀུན་ཤེས་པ་འམ། བརྗོད་པ་འམ། བསྟན་པ་འམ། ཡང་
དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་ནུས་སམ། དེ་དག་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྔོ་ཐོག་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱིས་བུ་དག་དེའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཀྱིས་ཆོས་གང་དང་གང་ཁོ་ན་སྟོན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པའི་གཏེར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་རྣམ་པར་བལྟས་ནས་བསྟན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཡོངས་སུ་

43-1-43b

རྫོགས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གྲུབ་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་གྲུབ་པ་དང་། ཡང་དག་པར་བརྗོད་པས་བརྗོད་པ་དེས་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དེ་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པས་བརྗོད་
པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་གང་དུ་དམིགས་པ་མཐོང་བ་དེར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་རྣམ་པར་བལྟས་ནས་ངེས་པར་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་བསྟན་པ་དེ་ནི་གང་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་
སྤྱོད་པ་མཐོང་བ་དེར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་རྣམ་པར་བལྟས་ནས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་སྤྱོད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་བསྟན་པའི་སྤྱོད་པས་དེ་དག་རྣམ་པར་བཟློག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་
ནོ། །གང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཁྱེན་པའི་དབང་པོ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དགུ་ནི་འདོད་ཆགས་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དེ་དག་དང་། ཞེ་སྡང་སྤྱོད་པ་རྣམས་དང་། གཏི་མུག་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དེ་དག་
དང་། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་བཅོས་མ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དེ་དག་དང་། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དེ་དག་དང་། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་བཅོས་མ་
སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དེ་དག་དང་། འདོད་ཆགས་དང་། གཏི་མུག་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དེ་དག་དང་། འདོད་ཆགས་དང་། གཏི་མུག་བཅོས་མ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དེ་དག་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་
སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དེ་དག་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་བཅོས་མ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དེ་དག་དང་། བསམ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་དེ་དག་དང་། དངོས་པོ་བསྒྲུབ་པའི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་
བྱེད་པའི་དབང་པོ་དེ་དག་དང་། སྲིད་པ་སྒྲུབ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་དེ་དག་དང་། སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་དབང་པོ་དེ་དག་དང་། ལས་བྱེད་པ་སྒྲུབ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་དེ་དག་དང་། ནག་པོའི་

43-1-44a

ཆོས་སློང་བར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་དེ་དག་དང་། དཀར་པོའི་ཆོས་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་དེ་དག་དང་། གནག་ཅིང་དཀར་བའི་ཆོས་སློང་བར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་དེ་དག་དང་། ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་འཐུན་
པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་དེ་དག་དང་། ཞི་གནས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཐུན་པའི་དབང་པོ་དེ་དག་དང་། ལྷག་མཐོང་གི་རྗེས་སུ་འཐུན་པའི་དབང་པོ་དེ་དག་དང་། ཟད་པའི་རྗེས་སུ་འཐུན་པའི་དབང་པོ་དེ་དག་དང་། མི་སྐྱེ་བའི་རྗེས་སུ་
འཐུན་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་དེ་དག་དང་། བདེན་པའི་རྗེས་སུ་འཐུན་པའི་དབང་པོ་དེ་དག་གོ། །མཽད་གལ་གྱི་བུ་དེ་ལ་སྔོན་གྱི་སྤྱོད་པའི་ཚོགས་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ནི་གང་གིས་ཁ་དོག་ནག་པོ་འམ། 
དཀར་ཤམ་འམ། མདོག་བཟང་པོ་འམ། མདོག་མི་སྡུག་པ་འམ། གྱོལ་པོ་འམ། ལག་སོར་རྡུམ་པོ་འམ། ཞ་བོ་འམ། འོན་པ་འམ། ཞར་བ་འམ། ལྕེ་མེད་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནག་པོ་འམ། གནག་ཅིང་
དཀར་བའི་ལས་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་དག་གོ། །སྔོན་གྱི་སྤྱོད་པའི་ཚོགས་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ནི་གང་གིས་དབྱིབས་རིང་པོ་འམ། ཐུང་ངུ་འམ། སྐེམ་པོ་འམ། སྦོམ་པོ་འམ། བར་མ་
སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་དག་གོ། །གང་དག་མིག་དང་། རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་། ལྕེ་དང་། ལུས་དང་། ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་འགྱུར་བ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ལ་གནས་ཤིང་སྔོན་གྱི་ལས་མངོན་པར་
སྒྲུབ་པའི་དབང་པོ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ནི་འདོད་ཆགས་པ་འམ། ཞེ་སྡང་བ་འམ། གཏི་མུག་པ་འམ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་འམ། ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བ་འམ། གཏི་མུག་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བའི་འབྲས་བུ་
མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་དབང་པོ་སྟོང་ཕྲག་སུམ་བཅུ་ནི་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་འགྱུར་བ་མངོན་པར་གྲུབ་པ་འམ། མཚན་མ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ན་སྣང་བར་གྱུར་ཏེ། ཡན་ལག་རྣམས་འགྲེ་ལྡོག་པ་དང་། དབང་པོ་

43-1-44b

འགྱུར་བ་དང་། ཡན་ལག་གི་ཚིགས་དག་འཆད་ཅིང་གནད་དག་འཇིག་པ་ན་མདོག་མི་སྡུག་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བ་དེ་དག་ནི་མགུལ་སྒྲ་ངར་ངར་པོས་འགགས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྐྱེ་གནས་
སམ། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སམ། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་དུ་འདྲེན་པར་བྱེད་ཅིང་། སངས་རྒྱས་རྣམས་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་འམ། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་འམ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་
དུ་སྐྱེ་བ་འམ། ཟག་པ་ཟད་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པར་འདྲེན་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་དབང་པོ་སྟོང་ཕྲག་བདུན་བཅུ་རྩ་བདུན་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་རྣམ་པ་ལ་མོས་པ་ལས་བལྟ་བར་བྱའོ། །དབང་པོ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ནི་མི་དགེ་བའི་
རྩ་བའི་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་དག་སྟེ། འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པའི་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཏེར་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
དག་དེ་ལ་གནས་ནས་ཆོས་རྣམ་པར་འགྲེལ་བར་མཛད་ཅིང་ཟད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ་ངོམས་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ངོ་། །རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་པའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བསྔགས་པ་
བརྗོད་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ་གཉིས་པའོ།། །། དེའི་ཚེ་འཁོར་དེ་ཉིད་དུ་བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདུས་པར་གྱུར་ཏེ་འདུག་གོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས་པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས་བཅོམ་ལྡན་
འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་འདི་དག་ལས་བདག་གིས་རྙེད་པ་བརྙེད་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་སླད་དུ་ཅི་ཙམ་དུ་ཆོས་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་བགྱི་བའི་དོན་དུ་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་འདི་ལ་སྤྱད་པར་བགྱིའོ། །

43-1-45a

དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་དེང་སླན་ཆད་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་དེ་ལྟ་བུའི་གོ་ཆ་བགོས་པའི་སླད་དུ་སྟེ། སླད་ཀྱིས་
ཀྱང་སླད་མའི་ཚེ་སླད་མའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཆོས་ཀྱི་གཏེར་དེ་ཐོས་ཀྱི་བར་དུ་བརྩོན་འགྲུས་དོར་བར་ཡང་མི་བགྱིའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཁྱོད་ངའི་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་གྲངས་མེད་པས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་མངོན་
པར་བརྩོན་ཞིང་མངོན་པར་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་ནི་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཁྱོད་ཡང་ལེགས་སོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་བཟུང་སྟེ། གལ་ཏེ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་ན་སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་ནམ། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་འམ། འདུ་ཤེས་ཅན་ནམ། འདུ་ཤེས་ཅན་མ་ཡིན་པ་འམ། འདུ་ཤེས་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་འདུ་ཤེས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་
དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་། ཐང་ཅིག་དང་། ཡུད་ཙམ་ཅིག་ལ་མིའི་ལུས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ནས་གང་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་མི་ལ་ལ་ཞིག་བྱུང་
བར་གྱུར་ལ། དེ་ནས་མི་དེས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལག་པ་ཡ་གཅིག་གིས་བླངས་ནས་བསྐལ་པ་འམ། བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པར་འཛིན་པར་བྱེད་ཅིང་། དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་དེ་དག་གཟུགས་རྣམས་སམ། སྒྲ་རྣམས་སམ། 
དྲི་རྣམས་སམ། རོ་རྣམས་སམ། རེག་བྱ་རྣམས་ལ་སེམས་སྐྱེས་པར་གྱུར་ན་ཡང་དེ་ནས་མི་དེས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་སྦྱིན་པར་བྱེད་ལ། སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་བཤང་བ་འམ་གཅི་བ་ཡང་ལག་པ་གཅིག་ཤོས་ཀྱིས་

43-1-45b

བླངས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དུ་འདོར་བར་བྱེད་དེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དེ་དག་དྲི་མི་ཞིམ་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། འོ་ན་མི་དེས་
སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རིམ་གྲོ་བྱས་པར་འགྱུར་རམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་དེས་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཤིན་ཏུ་མང་པོས་རིམ་གྲོ་བགྱི་བ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། བརྟན་པའི་
བློ་གྲོས་མི་དེས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སོ་སོར་རིམ་གྲོ་བྱས་ལ། རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་ཀྱང་རུང་། 
ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་རུང་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཉན་པ་ལ་མོས་པར་འགྱུར་ལ། སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་ནས། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་སྤང་བའི་ཕྱིར་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། 
ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་། འཁྲུག་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་བསྟན་པར་བྱའོ་སྙམ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་ལྡན་
པས་དེ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ན་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཙམ་ཞིག་རྙེད་པར་གྱུར་ན། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་སེམས་ཅན་ལ་བདེ་བའི་རིམ་གྲོས་སོ་སོར་རིམ་གྲོ་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདི་ལ་
བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྔ་མ་དེས་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་བ་ནས། སྟོང་གི་ཆའི་བར་དུ་ཡང་མི་བཟོད་ཅིང་། གྲངས་དང་། ཆ་དང་། བགྲང་བ་དང་། རྒྱུ་དང་། དཔེའི་ཆར་ཡང་མི་བཟོད་དོ། །

43-1-46a

བམ་པོ་བཞི་པ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཇི་ལྟ་བུས་སོ་སོར་རིམ་གྲོ་བྱས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སོ་སོར་
མཁྱེན་ཏེ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་གནས་འདི་ལ་ངའི་ཉན་ཐོས་བདེན་པ་མཐོང་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་མ་གཏོགས་པར་སུ་ཞིག་མངོན་པར་ཡིད་
ཆེས་པར་བྱེད། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་བདག་ཅག་གིས་སེམས་ཅན་གནས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་སུ་འགྱུར་བར་བྱ། སྐྱབས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བར་བྱ། སེམས་
ཅན་གླིང་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་གླིང་དུ་འགྱུར་བར་བྱ། སེམས་ཅན་དཔུང་གཉེན་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་དཔུང་གཉེན་དུ་འགྱུར་བར་བྱ་ཞིང་། བདག་ཅག་གིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་
པར་བྱ། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་དག་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ་སྙམ་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་གོ་ཆ་གྱོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཡང་། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་སྔ་དྲོའི་དུས་སུ་རིན་པོ་ཆེའི་ཕུང་
པོ་རི་རབ་དང་མཉམ་པ་དག་ཉེ་བར་སྦྱིན་དགོས་པར་གྱུར་ཅིང་། དེ་བཞིན་དུ་ཉི་མའི་གུང་གི་དུས་དང་། ཕྱེམ་རེད་ཀྱི་དུས་དང་། ཉིན་མཚན་དུ་ཡང་རུང་སྟེ། རིན་པོ་ཆེའི་ཕུང་པོ་རི་རབ་དང་མཉམ་པ་དག་ཉེ་བར་སྦྱིན་དགོས་པར་གྱུར་ལ། སེམས་
ཅན་དེ་དག་དེ་ལྟ་བུས་ཚིམ་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཞིང་། འདི་ལྟར་རྐྱེན་དེ་དག་གིས་ལོག་པར་ལྟུང་བར་འགྲོ་བ་དག་ཏུ་འགྱུར་བའི་གནས་དག་ཀྱང་ཡོད་ན། ཀྱེ་བདག་ཅག་གིས་སེམས་ཅན་དེ་དག་འདི་ལྟར་རེ་ཤིག་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་
རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་པོ་ཆེས་བཀང་བ་འདི་ལ་མཆིལ་མ་ལྟ་བུའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བར་བྱའོ་སྙམ་ན་རྫས་བསགས་པ་ཐ་ཆད་གཞན་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མཁས་པ་

43-1-46b

ནི་རིན་པོ་ཆེའི་ཕུང་པོ་དེ་ལ་འདི་ནི་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་རྩ་བ་ཡིན། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྩ་བ་ཡིན། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྩ་བ་ཡིན། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྩ་
བ་ཡིན་ཞིང་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་སློང་བ་རྣམ་པ་དུ་མའི་རྩ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟ་བུས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་སོགས་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལས་དེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སེམས་ཐོབ་ཅིང་རིན་པོ་ཆེའི་ཕུང་པོ་དེ་ལ་མི་ལྟ་བར་འགྱུར་རོ། །མཁས་པ་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་
ཕུང་པོ་དེ་ལ་འདི་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་ཕུང་པོ་མ་ཡིན་གྱི། འདི་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ཕུང་པོ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ལོག་པར་ལྟུང་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟ་བུར་སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །བརྟན་པའི་
བློ་གྲོས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ལྟ་ཞོག་གི། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་བཟུང་སྟེ། ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་
དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ན་སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་ནམ་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་འམ། འདུ་ཤེས་ཅན་ནམ། འདུ་ཤེས་ཅན་མ་ཡིན་པ་འམ། འདུ་ཤེས་ཅན་ཡང་
མ་ཡིན། འདུ་ཤེས་ཅན་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན་པ་དག་ཡོད་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་སུ་གདགས་པ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་མིའི་ལུས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིང་། སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་བདེ་བར་
བྱ་བའི་ཕྱིར་གང་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་གཟུགས་རྣམས་སམ། སྒྲ་རྣམས་སམ། དྲི་རྣམས་སམ། རོ་རྣམས་སམ། རེག་བྱ་རྣམས་ཀྱི་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་མི་ལ་ལ་ཞིག་བྱུང་
བར་གྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། ཕྲག་པ་འམ། མགོ་བོས་བླངས་ནས་བསྐལ་པ་འམ། བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པར་འཛིན་པར་བྱེད་ལ། སེམས་ཅན་དེ་དག་སྤྱོད་ལམ་ཇི་ལྟ་བུས་དེ་ལ་འདུག་པར་འདོད་

43-1-47a

པ་དེ་ལྟ་བུས་ཀྱང་འདུག་པར་གྱུར་ཅིང་། སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་བཤང་གཅི་ཡང་ལག་པ་ཡ་གཅིག་གིས་བླངས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དུ་འདོར་ན་བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། འོ་ན་མི་དེས་སེམས་
ཅན་དེ་དག་ལ་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་མང་པོས་སོ་སོར་རིམ་གྲོ་བྱས་པར་འགྱུར་རམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་དེས་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་མང་པོས་རིམ་གྲོ་བགྱིས་པར་འགྱུར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་
པ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཁྱོད་མོས་པར་བྱ། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། མི་དེས་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་དེ་ལྟ་བུས་རིམ་གྲོ་བྱས་ལ། རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྐྱབ་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་
བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས། འདི་ལྟ་སྟེ། གང་ལས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བའི་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མཉན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པར་གྱུར་ཅིང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བའི་ཕྱིར་རམ། དེ་
ལ་བརྩོན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གོམ་པ་འདོར་བ་གཅིག་གིས་འགྲོ་བར་ཡང་བྱེད་ན། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་བར་
མ་དོར་ཟད་པ་འམ། ཡོངས་སུ་གཏུགས་པར་ང་མི་སྨྲའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་འདི་ལ་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་སྔ་མ་དེས་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ། །སྟོང་གི་ཆ་དང་། འབུམ་གྱི་ཆ་དང་། 
བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་གྱི་ཆ་དང་། གྲངས་དང་། ཆ་དང་། བགྲང་བ་དང་། དཔེ་དང་། རྒྱུར་ཡང་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་སྔ་མ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་རྫས་ལས་བྱུང་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་

43-1-47b

ཏེ། ཤིན་དུ་མཐར་ཐུག་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་། ཤིན་དུ་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་མི་འགྱུར་ལ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པར་
འཕེལ་བར་འགྱུར། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར། ཐབས་ལ་མཁས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་
དག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་མང་དུ་ཐོས་པ་ལ་རག་ལས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་གལ་ཏེ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་
གྱི་ཁམས་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། འདམ་བུའི་ཚལ་འམ། འབྲས་ཀྱི་ཞིང་ངམ། ཏིལ་གྱི་ཞིང་ངམ། འོད་མའི་ཚལ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གང་བར་གྱུར་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་
པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་ལ་ཡང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་བཀུར་སྟི་བྱས། བླ་མར་བྱས། རི་མོར་བྱས། མཆོད་པ་བྱས་ཤིང་། ན་བཟའ་དང་། བསོད་སྙོམས་དང་། གཟིམས་ཆ་དང་། གདན་དང་། བསྙུན་གྱི་གསོས་
སྨན་དང་། ཡོ་བྱད་དག་གིས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཀྱང་། སོ་སོ་སོ་སོར་ཁོར་ཡུག་ཏུ་དཔག་ཚད་དང་ལྡན་པའི་མཆོད་རྟེན་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་
བྱས་པ་གདུགས་བསྒྲེང་བ་དང་། སྟེགས་བུས་བརྒྱན་པ། བསྐལ་པར་གནས་པའི་སྣང་བ་ཀུན་དུ་འབར་རབ་ཏུ་འབར་བའི་མར་མེ་དང་། མཆོད་ཡོན་དག་གིས་བརྒྱན་པ་དག་བྱས་པར་གྱུར་ན། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་
ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། འོ་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེས་གཞི་དེ་ལས་བསོད་ནམས་མང་དུ་སྐྱེད་དམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གྲངས་

43-1-48a

མ་མཆིས་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་པ་སྐྱེད་ལགས་སོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཁྱོད་མོས་པར་བྱ། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། གང་མི་དེས་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ལྟ་བུ་སོགས་པར་བྱེད་ལ། 
རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས། འདི་ལྟ་སྟེ། གང་ལས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་
སྡེ་སྣོད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་མདོ་སྡེ་དེ་ལྟ་བུ་དག་མཉན་པ་དང་། བསྟན་པ་དང་། ཀླག་པ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་ན། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྔ་མ་དེས་བརྒྱའི་
ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ། །སྟོང་གི་ཆ་དང་། འབུམ་གྱི་ཆ་དང་། བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་གྱི་ཆ་དང་། གྲངས་དང་། ཆ་དང་། བགྲང་བ་དང་། དཔེ་དང་། རྒྱུར་ཡང་མི་བཟོད་དོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེ་ལྟ་བས་ན་ཁྱོད་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མའི་དུས་
ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ལ་མདོ་སྡེ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་མཉན་པ་དང་། བཟུང་བ་དང་། བཀླག་པ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གོ་ཆ་གྱོན་པར་སེམས་ན། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེའི་ཚད་ང་མི་སྨྲའོ། །ཡོངས་སུ་
གཏུགས་པར་ཡང་ང་མི་སྨྲ། ཡོངས་སུ་ཟད་པར་ཡང་ང་མི་སྨྲའོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཁྱོད་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེའི་དཔེ་ཙམ་ཐོས་པ་འམ། ཕྱོགས་ཙམ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འདོད་ན་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་ཡང་ཐོས་པ་འམ། ཡིད་ཆེས་པར་ནུས་སམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མཐུས་རྔོ་ཐོག་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་
སེམས། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ཆེ་བ་ཡིན་ནམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གལ་ཏེ་

43-1-48b

སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ཡུངས་འབྲུས་ཡོངས་སུ་གང་བར་གྱུར་ཅིང་། ཡུངས་འབྲུ་དེ་དག་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་སྙེད་ཁོ་ནའི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ཚད་ཀྱི་བྲེ་བོ་དག་ཡོད་པར་གྱུར་ལ། 
དེ་དག་ཀྱང་བྱེ་མ་དག་གིས་སོ་སོར་གང་བར་གྱུར་ན། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། བྱེ་མའི་ཕུང་པོ་དེ་མང་བ་ཡིན་ནམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་
སྩལ་པ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་གལ་ཏེ་བྱེ་མའི་ཕུང་པོ་དེ་ལག་པས་བླངས་ནས་ཕྱོགས་བཞིར་འདོར་བར་བྱེད་པའི་མི་ལ་ལ་ཞིག་བྱུང་བར་གྱུར་ལ། དེ་འཕངས་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་གང་དག་བྱེ་མའི་ཕུང་པོ་དེ་ལས་བྱེ་མའི་འབྲུ་རེ་རེ་
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རེ་རེར་འཕེན་པར་བྱེད་པའི་རླུང་དག་མངོན་པར་བྱུང་བར་གྱུར་ན་བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དག་ཇི་སྙེད་ཡོད་པར་འགྱུར། ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་
དུ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཁྱོད་མོས་པར་བྱ། བརྟན་
པའི་བློ་གྲོས་ཁྱོད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་སྤྱོད་ལམ་གྱི་དཔག་ཏུ་མེད་པ། ལམ་གྱིས་དཔག་ཏུ་མེད་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་
ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་དཔག་ཏུ་མེད་པ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་དཔག་ཏུ་མེད་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྟེ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བཞེད་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
དེ་དག་ཏུ་གོམ་པ་གཅིག་གིས་གཤེགས་པར་མཛད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ལམ་རྣམ་པར་འཁྲུག་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ད་དུང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན་དུ་

43-1-49a

བསྟན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །སེ་གོལ་གཏོགས་པ་ཙམ་གཅིག་གིས་ཀྱང་བྱེ་མའི་ཕུང་པོ་དེ་དག་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་སྙེད་ཁོ་ནའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དག་ཏུ་གོམ་པས་གཤེགས་པ་གཅིག་གིས་གཤེགས་པར་མཛད་དོ། །
སེ་གོལ་གཏོགས་པ་ཙམ་གྱི་ཚུལ་དེས་ཀྱང་ཤར་ཕྱོགས་སུ་གཤེགས་པ་ནས། ཕྱོགས་བཅུར་གཤེགས་པའི་བར་གྱིས་ཞག་གཅིག་འམ། ཟླ་བ་ཕྱེད་དམ། ཟླ་བ་གཅིག་ནས་ལོ་གཅིག་གི་བར་དུ་འམ། ལོ་བརྒྱ་ནས་ལོ་སྟོང་འམ། ལོ་འབུམ་
གྱི་བར་དུ་གཤེགས་པར་མཛད་ཅིང་། ཕྱོགས་རེ་རེར་ཡང་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་གྱི་བར་དུ་གཤེགས་པར་མཛད་དོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་འོ་ན་དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དག་ཇི་སྙེད་ཡོད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱོན་པའི་
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དག་མང་བ་ཡིན་ནམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་གལ་ཏེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་གཟུགས་ཅན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་
ན་ནི། རེ་ཤིག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་སྙེད་དུ་ཡང་མི་ཤོང་སྟེ་ཕལ་ཆེར་ལྷག་པར་འགྱུར་རོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་ཀྱི་
ཕུང་པོ་གྲངས་མེད་པ་དེ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏེ། དཔག་ཏུ་མེད་པ། བགྲང་དུ་མེད་པ། ཚད་མེད་པ། བརྗོད་དུ་མེད་པ། བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་གང་གིས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ཤེས་པར་
ནུས་པའི་ཡི་གེའི་གྲངས་སམ། ཡིག་འབྲུའི་གྲངས་སམ། བགྲང་བའི་གྲངས་དེ་ངས་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་ཏེ། གཞན་དུ་ན་གྲངས་མེད་པའི་གྲངས་ཁོ་ན་དང་། དཔག་ཏུ་མེད་པའི་གྲངས་ཁོ་ནར་འགྱུར་བར་ཟད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་
སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ་གསུམ་པའོ།། །། དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་

43-1-49b

གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འདས་པ་དེའི་ཕ་རོལ་གྱི་ཡང་ཆེས་ཕ་རོལ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པའི་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་
ལྷུན་པོའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ད་ལྟར་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལྷུན་པོའི་ཕུང་པོ་དེས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གཟི་བརྗིད་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ངའི་འོག་ཏུ་འདི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏེ། འཁོར་དེ་ཉིད་དུ་འདུས་པར་གྱུར་ནས་འདུག་གོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གཟི་བརྗིད་ཕུང་པོས་སྣང་བ་ཆེན་པོ་དེ་མཐོང་སྟེ་གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་དེ་ཡང་ཐོས་ཤིང་ས་གཡོས་
པ་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་ཀུན་དུ་ཤེས་ནས། དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྷུན་པོའི་ཕུང་པོ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་དེ་དང་། 
གསུང་གསལ་བའི་སྒྲ་དེ་དང་། དོག་ས་གཡོས་པ་དེ་སུའི་ལགས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྷུན་པོའི་ཕུང་པོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འོད་ཀྱི་
དཀྱིལ་འཁོར་གཟི་བརྗིད་ཕུང་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ནས་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཆར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འདས་པ་དེའི་ཕ་རོལ་
གྱི་ཡང་ཆེས་ཕ་རོལ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། 

43-1-50a

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དཔེ་མེད་པ་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དག་ཡོད་དེ། འཁོར་དེར་འདུས་པར་གྱུར་ནས་འཁོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་
བུ་ཕྱོགས་བཅུར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་གོ་ཆ་གང་དག་གིས་སྐྱས་བུ་དམ་པ་དེ་དག་གོ་ཆ་བགོས་པའི་གོ་ཆ་དེ་ལྟ་བུ་དག་གིས་སྟོང་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཐོས་པ་ཡང་མཆོག་
ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་ན་བལྟ་བ་འམ། བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གཟི་བརྗིད་ཕུང་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ལ་བལྟ་བ་དང་། ཕྱག་བགྱི་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བགྱི་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་དེ་དག་ཀྱང་བལྟ་
བའི་སླད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དེར་བདག་མཆི་བར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་དུས་ལ་དབབ་པར་ཤེས་ན་སོང་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་པད་མ་བདུན་པོ་འདི་
དག་ཀྱང་ཕུལ་ཏེ་ཕུལ་ནས་ཀྱང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྷུན་པོའི་ཕུང་པོ་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་
གནས་སམ། ཞེས་སྙུན་གསོལ་ལོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཅིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གཟི་བརྗིད་ཕུང་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྷུན་པོའི་
ཕུང་པོ་དེ་ལ་རྣམ་པར་བལྟས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཐད་ནས་སོང་ངོ་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གཟི་བརྗིད་ཕུང་པོ་དེ་འདི་ལྟ་

43-1-50b

སྟེ་དཔེར་ན། སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གིས་ལག་པ་བསྐུམ་པ་རྐྱོང་བར་བྱེད་པ་འམ། ལག་པ་བརྐྱང་བ་སྐུམ་པར་བྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པའི་སྒྲ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་
གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདིར་འདུག་གོ། །དེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །ཕྱོགས་
གཅིག་ཏུ་འདུག་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྷུན་པོའི་ཕུང་པོ་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། 
སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་སྙུན་གསོལ་ཞིང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་པད་མ་འདི་དག་ཀྱང་བསྐུར་བ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་པད་མ་དེ་དག་
བཞེས་ཏེ་བཞེས་ནས་ཀྱང་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གཟི་བརྗིད་ཕུང་པོ་ཅི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་སྙུན་མི་མངའ་འམ། སྟོབས་དང་ལྡན་ནམ། འགྱུར་བ་མི་མངའ་འམ། བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ། 
གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ན་སྙུན་མི་མངའ་ཞིང་སྟོབས་དང་ལྡན་ཏེ་འགྱུར་བ་མི་མངའ་ལ་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་ལགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་མ་ཕམ་པ་ལ་མ་ཕམ་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་པད་མ་འདི་དག་གིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་དག་སྐྱེད་ཅིག་ཅེས་པད་མ་དེ་དག་བྱིན་ནོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཕམ་པས་པད་
མ་ཆེན་པོ་བདུན་པོ་དེ་དག་བླངས་ནས་བཟང་སྐྱོང་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དཔེ་མེད་པ་སེམས་པ་དག་ལ་བྱིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཀོན་མཆོག་འབྱུང་གནས་དང་། དེད་དཔོན་བཟང་པོ་དང་། ཡོན་ཏན་

43-1-51a

སྦས་དང་། འདམ་བུས་བྱིན་དང་། དབང་པོས་བྱིན་དང་། ཆུ་ལྷ་དང་། སྟོབས་བཟངས་དང་། བླ་མའི་བློ་གྲོས་དང་། ཁྱད་པར་བློ་གྲོས་དང་། འཕེལ་བའི་བློ་གྲོས་དང་། མཐོང་བ་དོན་ཡོད་དང་། ལེགས་པར་ཡང་དག་ཞུགས་དང་། 
རབ་ཀྱི་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་དང་། རྟག་ཏུ་བརྩོན་དང་། བརྩོན་པ་མི་གཏོང་དང་། ཉི་མའི་སྙིང་པོ་དང་། འགྲོ་བ་འཛིན་དང་། ས་འཛིན་དང་། ལེགས་པར་གནས་པའི་བློ་གྲོས་དང་། མཐའ་ཡས་བློ་གྲོས་དང་། འཇིག་རྟེན་
གསུམ་རྣམ་པར་གནོན་དང་། མཐའ་ཡས་རྣམ་པར་གནོན་དང་། དཔག་མེད་རྣམ་པར་གནོན་དང་། དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་སྟོན་པའི་ཁྱུ་མཆོག་དང་། བརྟེན་པའི་བློ་གྲོས་དང་། མཐའ་ཡས་བརྩོན་འགྲུས་དང་། དཔག་ཡས་
རྣམ་པར་གནོན་དང་། དོན་ཡོད་བརྩོན་འགྲུས་དང་། སེང་གེའི་བརྩོན་འགྲུས་རྩལ་གྱིས་འགྲོ་དང་། དོན་ཡོད་གོམ་པའི་རྩལ་གྱིས་འགྲོ་དང་། དགའ་བའི་སྤོབས་པ་དང་། སྤོབས་པ་རྣོན་པོ་དང་། སྤོབས་པ་ཟབ་པ་དང་སྤོབས་པ་
མཐའ་ཡས་དང་། སྤོབས་པ་དཔག་མེད་དང་། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང་། པད་མའི་སྙིང་པོ་དང་། མཐའ་ཡས་གླང་པོ་ཆེ་དང་། སྤར་འཚུམས་མ་ཡིན་དང་། ཆོས་འཕགས་དང་། ལག་ན་རིན་ཆེན་དང་། རིན་ཆེན་ལག་པ་དང་། 
དོན་ཡོད་དཔལ་དང་། མི་གཡོས་རྣམ་པར་གནོན་དང་། མྱ་ངན་མེད་པ་དང་། མྱ་ངན་བྲལ་དང་། ཐ་མི་དད་པར་སྤྱོད་པར་ཡང་དག་ཞུགས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་སྤྱོ་མེད་དང་། མངལ་འགྱུར་དང་། བུད་མེད་འགྱུར་དང་། སྐྱེས་པ་འགྱུར་དང་། 
སེམས་ཅན་འགྱུར་དང་། དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་དང་། མཐའ་ཡས་སྙིང་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་ཕྱག་ན་པད་མ་སྐྱེས་དང་། ལག་ན་པད་མ་དང་། སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེ་དང་། དོན་གྲུབ་དང་། སེང་གེའི་ལེགས་པར་བརྟགས་པའི་གོ་ཆ་དང་། 
དོན་ཡོད་གོ་ཆ་དང་། མ་སྨད་པའི་གོ་ཆ་དང་། ཀུན་འགྱུར་བའི་གོ་ཆ་དང་། སྤྱོད་པ་ཟབ་པའི་གོ་ཆ་དང་། འགྱུར་བ་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་གོ་ཆ་དང་། མེ་ཏོག་རབ་གཏོར་དང་། མེ་ཏོག་རིན་ཆེན་དང་། དོན་ཡོད་མིང་སྒྲོལ་དང་། དོན་ཡོད་

43-1-51b

མིང་སྒྲོགས་དང་། དམིགས་པ་ཀུན་གྱི་གོ་ཆ་བགོས་དང་། འགྲོ་བ་ཀུན་འགྱུར་བའི་གོ་ཆ་བགོས་དང་། སྤྱོད་པ་ཟབ་པའི་གོ་ཆ་བགོས་དང་། འགྱུར་བ་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་གོ་ཆ་བགོས་དང་། རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་གོ་ཆ་བགོས་
དང་། རྟག་ཏུ་གདུང་བའི་གོ་ཆ་བགོས་དང་། མི་ལྟ་བའི་གོ་ཆ་བགོས་དང་། དཔལ་མ་ཉམས་པའི་གོ་ཆ་བགོས་དང་། དྲག་ཤུལ་འཆང་དང་། དགའ་བའི་སྡེ་དང་། བཟང་པོའི་སྡེ་དང་། དགའ་བའི་ལྷ་དང་། དགའ་བྱེད་དང་། 
བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་རྟོགས་དང་། སངས་རྒྱས་དང་མ་བྲལ་བའི་གོ་ཆ་བགོས་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་གོ་ཆ་བགོས་དང་། འཁོར་ལོ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་གོ་ཆ་བགོས་དང་། ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་གོ་ཆ་
བགོས་དང་། མ་བླངས་པའི་གོ་ཆ་བགོས་དང་། རྣམ་པར་མ་འཁྲུགས་པའི་གོ་ཆ་བགོས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་རྒྱུན་མི་གཅོད་པའི་གོ་ཆ་བགོས་དང་། ཟླ་བ་སྣང་དང་། ཡོན་ཏན་དཔལ་སྣང་དང་། དེད་དཔོན་དང་། དེད་
དཔོན་ཆེན་པོ་དང་། མཆོག་གི་ཚོགས་ཅན་དང་། མཆོག་གི་བཀོད་པ་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་བཀོད་པ་དང་། དོན་ཀུན་འགྲུབ་དང་། དོན་དཔལ་དང་། འདྲེན་པའི་དཔལ་དང་། འདྲེན་པའི་རྒྱལ་མཚན་དང་། ངེས་པར་འདྲེན་དང་། 
ཞི་བ་དང་། རབ་ཏུ་བྱེད་དང་། སངས་རྒྱས་བཟང་པོ་དང་། ཤིན་ཏུ་དགའ་བ་དང་། རྒྱལ་དགའ་དང་། དབང་པོ་ཐུལ་དང་། རྒྱལ་བའི་སྡེ་དང་། གཞོམ་ཐུལ་དང་། བདུད་འཇོམས་དང་། དགྲ་འཇོམས་དང་། དགྲ་ལ་ཞེ་འགྲས་
མེད་དང་། ཕྱོགས་སུ་རྣམ་པར་བསྒྲགས་དང་། རྣམ་པར་བསྒྲགས་པའི་རྒྱལ་པོ་དང་། ནོར་འཕེལ་དང་། བཤེས་གཉེན་དང་། བཤེས་གཉེན་ལྷ་དང་། བཤེས་གཉེན་འཕེལ་དང་། གདུགས་གཅིག་པ་དང་། རིན་ཆེན་
གདུགས་དང་། རྒྱུ་སྐར་བཟང་པོ་དང་། ཆོས་དང་། ཆོས་ལྷ་དང་། དྲི་མེད་དང་། དཔའ་བོ་དྲི་མེད་དང་། དཔའ་བའི་རྩལ་གྱིས་འགྲོ་དང་། མཐའ་ཡས་རྩལ་གྱིས་འགྲོ་དང་། དོན་ཡོད་རྩལ་གྱིས་འགྲོ་དང་། གོམ་པ་མེད་ཀྱིས་རྣམ་

43-1-52a

པར་གནོན་དང་། ཤིན་ཏུ་རྩལ་གྱིས་རྣམ་པར་གནོན་དང་། ཐ་མི་དད་པར་སྤྱོད་པ་དང་། དེ་དག་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་ཡང་བདུན་ཁྲི་བདུན་སྟོང་ལ་རྒན་རབས་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་
ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་པད་མ་བདུན་པོ་འདི་དག་བྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ཁྱེད་ཅག་གིས་པད་མ་ཆེན་པོ་འདི་དག་ལོངས་ཤིག་དང་། ཐམས་ཅད་གྱུར་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དབུལ་བར་བྱ། 
ཐམས་ཅད་གྱུར་ནས་རང་རང་གི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་གསལ་བར་བྱའོ་ཞེས་པད་མ་བདུན་པོ་དེ་དག་བྱིན་ནོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདུན་ཁྲི་བདུན་སྟོང་པོ་དེ་དག་གིས་པད་མ་དེ་དག་བླངས་ནས་རང་རང་གི་ཐབས་ལ་མཁས་
པ་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཕུལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་པད་མ་ཆེན་པོ་བདུན་པོ་དེ་དག་བཞེས་ཏེ། བཞེས་ནས་ཀྱང་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མ་ཕམ་པ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། མ་ཕམ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ད་ལྟར་ཁྱེད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རྟུན་པར་མཛད། མཆོག་ཏུ་རྟུན་པར་མཛད་དོ། །མ་ཕམ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་ཞིང་མཆོག་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའོ། །མ་ཕམ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་རྟུན་པར་མཛད་མཆོག་ཏུ་རྙད་པར་དཀའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། 
མ་ཕམ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ཕམ་པ་གལ་ཏེ་སྔོན་ངས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་མ་གྱུར་ན། མ་ཕམ་པ་འོ་ན་ད་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པའི་སྟོབས་བཅུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། མ་ཕམ་པ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གལ་ཏེ་སྔོན་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་

43-1-52b

པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་མ་གྱུར་ན། འོ་ན་ད་ལྟར་མི་འཇིགས་པ་བཞི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། མ་ཕམ་པ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གལ་ཏེ་སྔོན་
ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་མ་གྱུར་ན། འོ་ན་ད་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱམས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་ལགས་སོ། །
བཀའ་སྩལ་པ། མ་ཕམ་པ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གལ་ཏེ་སྔོན་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་མ་གྱུར་ན། འོ་ན་ད་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དུ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། 
དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་དུ་དགའ་བ་ཆེན་པོ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། མ་ཕམ་པ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གལ་ཏེ་སྔོན་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་མ་གྱུར་ན། འོ་ན་ད་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅྭ་བརྒྱད་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། 
གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། མ་ཕམ་པ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གལ་ཏེ་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་
སེམས་བསྐྱེད་པར་མ་གྱུར་ན། འོ་ན་ད་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དོན་ཡོད་རྣམ་པར་གནོན་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། མ་ཕམ་པ་
འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གལ་ཏེ་སྔོན་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་མ་གྱུར་ན། འོ་ན་ད་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སེང་གེའི་སྟབས་སུ་འགྲོ་བ་ཉིད་འབྱུང་བར་

43-1-53a

འགྱུར་རམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། མ་ཕམ་པ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གལ་ཏེ་སྔོན་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་
མ་གྱུར་ན། འོ་ན་ད་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གླང་པོ་ཆེའི་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་ལྟ་བ་ཉིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། མ་ཕམ་པ་འདི་ཇི་སྙམ་
དུ་སེམས། གལ་ཏེ་སྔོན་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་མ་གྱུར་ན། འོ་ན་ད་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སེང་གེ་ལྟར་བསྒྱིངས་པ་ཉིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། 
གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། མ་ཕམ་པ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གལ་ཏེ་སྔོན་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་མ་གྱུར་ན། འོ་ན་ད་ལྟར་འཇིག་
རྟེན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱི་གཙུག་བལྟར་མི་མཐོང་བ་ཉིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། མ་ཕམ་པ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གལ་ཏེ་སྔོན་ངས་བླ་ན་
མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་མ་གྱུར་ན། འོ་ན་ད་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་བཅུ་རྩ་གཉིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་ལགས་
སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། མ་ཕམ་པ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གལ་ཏེ་སྔོན་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་མ་གྱུར་ན། འོ་ན་ད་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་
འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། མ་ཕམ་པ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གལ་ཏེ་སྔོན་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་

43-1-53b

བསྐྱེད་པར་མ་གྱུར་ན། འོ་ན་ད་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དུ་ཆོས་ཀྱི་མུར་འགྲམ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། མ་ཕམ་པ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གལ་ཏེ་སྔོན་ངས་
བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་མ་གྱུར་ན། འོ་ན་ད་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དུ་ཉན་ཐོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་ལགས་སོ། །
བཀའ་སྩལ་པ། མ་ཕམ་པ་དེ་ལྟ་བས་ན་གང་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན་ནོ། །མ་ཕམ་པ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
རྙེད་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །མ་ཕམ་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མར་མེད་པས་མར་གྱི་སྙིང་ཀུའི་རྒྱུན་འཆད་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ། མ་ཕམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་མེད་
པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མ་ཕམ་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མར་ཡོད་པས་མར་གྱི་སྙིང་ཀུའི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ། མ་ཕམ་པ་འཇིག་རྟེན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
ཡོད་པས་འཇིག་རྟེན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །མ་ཕམ་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ས་བོན་ཡོད་པས་མྱུ་གུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ། མ་ཕམ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །མ་ཕམ་པ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཉིད་དོ། །མ་ཕམ་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ན་གང་དག་རིན་ཐང་མེད་པར་
གྱུར་པའི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་དག་ནི་ཉུང་གི། གང་དག་རིན་ཐང་ཡོད་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་ནི་ཆེས་མང་བ་དེ་བཞིན་དུ། མ་ཕམ་པ་སེམས་ཅན་གྱི་རིས་ན་གང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་

43-1-54a

ཉུང་ངུ་འབྱུང་གི། གང་དག་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་ཆེས་མང་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །མ་ཕམ་པ་དེ་ལྟ་བས་ན་
སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་ཞིང་མཆོག་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་ཞིང་མཆོག་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ཨུ་དུམ་བ་རིའི་མེ་ཏོག་དང་མཚུངས་སོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་
ནི་རིན་ཐང་མེད་པའི་ཕྱིར་རིན་པོ་ཆེ་དང་མཚུངས་སོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་ནི་ཤིན་ཏུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་རི་རབ་དང་མཚུངས་སོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་ནི་རབ་ཏུ་གཡོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་སོ། །སེམས་
བསྐྱེད་པ་དེ་དག་ནི་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུའོ། །མ་ཕམ་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེས་ནི་རིན་པོ་ཆེས་བཀང་བའི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བཟོད་དོ། །མ་ཕམ་པ་གལ་ཏེ་སེམས་བསྐྱེད་
པ་དེ་དག་ནི་གཟུགས་ཅན་དུ་གྱུར་ན་ནི་དེ་དག་ཕྱག་བྱ་བའི་འོས་ཡིན་ཏེ། མ་ཕམ་པ་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་འབུམ་ཕྲག་དུ་མས་བསྲུངས་པར་འགྱུར་རོ། །མ་ཕམ་པ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རྣལ་
འབྱོར་དུ་བྱ། སྤྲོ་བར་བྱ། མཐུ་ཡོད་པར་བྱ། བརྩལ་བར་བྱ། སྤོབས་པར་བྱ། མ་ཐན་པར་བྱ། འདུན་པར་བྱའོ། །མ་ཕམ་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་བགྲང་བ་འམ། གཞལ་
བར་མི་ནུས་སོ། །མ་ཕམ་པ་འོན་ཀྱང་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་འཇལ་བ་ཙམ་དང་། དཔེ་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་པར་བྱའོ། །མ་ཕམ་པ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ། 
རྒྱ་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིག་པ་དང་། ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་

43-1-54b

ཁ་ལོ་བསྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །མ་ཕམ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཚེའི་ཚད་ནི་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་
སྟོང་དུ་གྱུར་ཏོ། །མ་ཕམ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཉན་ཐོས་འདུས་པ་གཅིག་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བདུན་བཅུ་རྩ་དྲུག་བྱུང་བར་གྱུར། འདུས་པ་གཉིས་པ་ནི་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དྲུག་བྱུང་བར་གྱུར། འདུས་པ་གསུམ་
པ་ནི་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱར་ཚང་བ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པ། ཟག་པ་ཟད་པ། བྱེད་པ་བྱས་པ། ཁུར་བོར་བ། བདག་གི་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ། སྲིད་པར་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ། མཉམ་པ་ཉིད་
ཀྱི་ཤེས་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཤ་སྟག་གོ། །མ་ཕམ་པ་དེའི་དུས་ན་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ཤིན་ཏུ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བར་རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བ་སེང་གེའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་སེང་གེའི་
དཔལ་དེའི་བཙུན་མོ་དམ་པ་མཆོག་ལས་བུ་གཉིས་མཚེ་མར་བྱུང་བར་གྱུར་ཏེ། གཅིག་ནི་མྱ་ངན་མེད་ཅེས་བྱ། གཅིག་ཤོས་ནི་མྱ་ངན་བྲལ་ཞེས་བྱའོ། །མ་ཕམ་པ་དེའི་དུས་ན་ཁྱེའུ་དེ་གཉིས་སྐྱེས་ནས་ལོ་བདུན་ལོན་
པ་འདྲ་ཞིང་གཉི་ག་ཁང་བཟངས་ན་འདུག་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚོགས་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ཤིན་ཏུ་མཐོང་བར་གཤེགས་པ་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་
ཁྱེའུ་མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས་ཕུ་བོ་མྱ་ངན་བྲལ་ལ་སྨྲས་པ། མྱ་ངན་བྲལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོ་ཐག་རིང་པོ་ཁོ་ན་ནས་ཚུར་གཤེགས་པ་གཟིགས་སམ། 
སྨྲས་པ། ནུ་བོ་མཐོང་ངོ་། །སྨྲས་པ། མྱ་ངན་བྲལ་བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་ཅི་འདྲ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བར་

43-1-55a

བགྱིའོ། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས་ཕུ་བོ་མྱ་ངན་བྲལ་དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གིས་སྨྲས་པ། མགོན་པོ་ཆེན་པོ་མི་ཡི་མཆོག །དགེ་སློང་དགེ་འདུན་མདུན་བདར་བ། །བདེ་བའི་རྒྱལ་པོ་ཚུར་གཤེགས་
ལ། །མྱ་ངན་བྲལ་བ་ཁྱོད་གཟིགས་ཤིག །མི་ཡི་ཁྱུ་མཆོག་དེ་འདྲ་བར། །བདག་ནི་འགྱུར་བ་ཁོ་ནར་བགྱི། །བདག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། །འཇིགས་ལས་འགྲོ་བ་ཐར་བར་བགྱི། །འགྲོ་འདི་ཆགས་རྒྱགས་ཞེ་
སྡང་དང་། །ཆགས་པས་སྡུག་བསྔལ་ལས་བགྱིད་དེ། །བགྱིས་ནས་དམྱལ་བའི་གཡང་སར་ལྟུང་། །ངན་འགྲོ་དག་ལས་དེ་ཐར་བགྱི། །འཇིག་རྟེན་འདྲེན་པ་འཇིག་རྟེན་ན། །ཨུ་དུམ་བ་རའི་མེ་ཏོག་བཞིན། །རྙེད་དཀའ་
མཆོག་ཏུ་རྙེད་དཀའ་ཡིས། །ཁྱོད་ཀྱིས་འདུན་པ་བསྐྱེད་པར་མཛོད། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་མྱ་ངན་བྲལ་གྱིས་ནུ་བོ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གིས་སླར་སྨྲས་པ། མང་པོ་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བྱེད་ཀྱང་། །ཚིག་གིས་གྲུབ་པ་ཡོད་མ་
ཡིན། །བདག་ནི་སྒྲུབ་ལ་གནས་པས་ན། །ཅི་ཡང་རབ་ཏུ་སྨྲ་མི་བྱ། །མང་པོ་རབ་ཏུ་སྨྲ་བྱེད་ཀྱང་། །ལུས་ཀྱིས་བྱེད་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་ཡི་འབྲས་བུ་མི་སྣང་བས། །བརྫུན་གྱི་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཉིད། །གལ་ཏེ་ཚིག་གིས་
ཐོབ་འགྱུར་ན། །བདག་འོད་རིར་ཆེན་དཀྲིས་པར་འགྱུར། །ཡོན་ཏན་ཉམས་པ་དེ་ཀུན་ཀྱང་། །ཚིག་གིས་རྒྱལ་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས་ཁྱེའུ་མྱ་ངན་བྲལ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་
གིས་སླར་སྨྲས་པ། བདག་ཉིད་ཡིན་གྱི་གཞན་མིན་པར། །གང་ཕྱིར་དེ་འདྲ་སྨྲ་བྱེད་ཅིང་། །དེ་ཕྱིར་ཅི་ཡང་མི་སྨྲ་བ། །སེམས་དེ་སེར་སྣ་ཅན་གྱི་ལགས། །བདག་གིས་སེམས་ཅན་འགྲོན་དུ་གཉེར། །
བདག་ནི་ཀུན་ཏུ་བགེད་པར་བགྱིད། །བདག་ལ་སེར་སྣ་གཞར་མ་མཆིས། །སྲོག་ཆགས་འདྲེན་པ་རྣམས་སུ་ཤོག །མཁས་པ་བྱུང་བར་གྱུར་པ་རྣམས། །དེ་དག་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་མི་བྱེད། །ཚིག་མང་རབ་ཏུ་སྨྲས་ནས་སུ། །

43-1-55b

ཇི་ལྟར་དོན་བཞིན་བྱེད་མ་ཡིན། །དེ་དག་སྔོན་ཆད་ཉིད་ནས་ཀྱང་། །སེར་སྣའི་སེམས་དང་ལྡན་པར་གྱུར། །དེས་ན་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིག་གམ། །འོན་ཏེ་མི་འབྱུང་ཚིག་ཏུ་སྨྲ། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་མྱ་ངན་བྲལ་གྱིས་ནུ་བོ་མྱ་ངན་མེད་
ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་སླར་སྨྲས་པ། གཅིག་ཏུ་གྱུར་ནས་སོང་བྱས་ཏེ། །ནུ་བོ་ཁྱོད་དང་ཁོ་བོ་ཡི། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གང་ཆེ་ཞེས། །མགོན་པོ་དེ་ལ་ཞུ་བར་བྱ། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་མྱ་ངན་བྲལ་ཁང་བཟང་གི་སྟེང་དེ་ནས་
བབས་ཏེ། ནོར་བུ་ལས་བྱས་པའི་མཆིལ་ལྷམ་ཐོགས་ཤིང་གོས་བྱེ་བ་རི་བ་ཡང་ཐོགས་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་
ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །ཁྱེའུ་མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས་ནི་ཁང་བཟང་གི་སྟེང་དེ་ཉིད་ནས་བདག་ཉིད་བོར་རོ། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་མྱ་ངན་མེད་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་ངོ་། །
ཁྱེའུ་དེས་ཀྱང་གོས་རིན་པོ་ཆེ་དང་། གཙུག་གི་ནོར་བུ་ཡང་ཐོགས་པར་གྱུར་ཏེ། ཁྱེའུ་དེས་གོས་དེ་དང་གཙུག་གི་ནོར་བུ་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་ཕུལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་ཁྱེའུ་མྱ་ངན་མེད་ཀྱི་ལག་པ་ནས་
བཞེས་སོ། །ཁྱེའུ་མྱ་ངན་བྲལ་ནི་ཕྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོན་གྱི་ཁྱེའུ་མྱ་ངན་མེད་ནི་ཆེས་སྔར་སོན་ཏོ། །དེས་ཁྱེའུ་མྱ་ངན་མེད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོའི་སྤྱན་སྔ་ན་འདུག་པ་མཐོང་ངོ་། །
མཐོང་ནས་ཀྱང་སྨྲས་པ། མྱ་ངན་མེད་ཁྱོད་ལམ་གང་ནས་ཆེས་སྔར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོའི་ཐད་དུ་སོང་ངོ་། །དེས་སྨྲས་པ། ཕུ་བོ་ཁང་བཟང་དེ་ཉིད་ནས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་བདག་ཉིད་བོར་ཏེ། བདག་ནི་ལུས་མ་སྣད་མ་སྨས་པ་ཁོ་ནར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་མཆིས་སོ། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་མྱ་ངན་བྲལ་གྱིས་ཁྱེའུ་མྱ་ངན་མེད་ལས་ལན་ཐོས་ནས། བཅོམ་ལྡན་

43-1-56a

འདས་དེ་ལ་མཆིལ་ལྷམ་དེ་གཉིས་དང་། གོས་རིན་པོ་ཆེ་དེ་ཕུལ་ནས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསོལ་པ། ལམ་ངན་ནས་ནི་འགྲོ་མ་འགྱུར། །འཇིག་རྟེན་འདྲེན་པ་མཐོང་གྱུར་ཅིག །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་གང་
བསྟན་པའི། །ལམ་ལ་རྟག་ཏུ་བསྟེན་པར་ཤོག །དེ་ནས་ཁྱེའུ་མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས་ཀྱང་ཕུ་བོ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གིས་སྨྲས་པ། གང་དག་ལུས་དང་དེ་བཞིན་དུ། །སྲོག་གི་དབང་པོ་སྲུང་བྱེད་པ། །དེ་དག་རྟག་ཏུ་
ལམ་ཚོལ་འགྱུར། །ཕུ་བོ་དེ་ནི་ཁྱོད་བཞིན་ནོ། །གང་དག་རྟག་ཏུ་བདེ་བ་དོན་གཉེར་བ། །དེ་དག་གཞན་གྱི་བདེ་བ་ཚོལ་མི་བྱེད། །ལུས་སྲོག་དབང་པོ་བོར་ནས་གཞན་དུ་ནི། །སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་
བར་འགྱུར། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་རྒྱ་ཆེན་དོན་ཀྱང་བྱ། །སྡུག་བསྔལ་དྲ་བ་ལས་ནི་ཡོངས་དགྲོལ་བྱ། །ལམ་འདི་ཉིད་དེ་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་འདི། །སངས་རྒྱས་མཐོང་ནས་ཕྱི་ནས་ལམ་མ་ཚོལ། །བདག་ཅག་ལམ་
ནས་བདེ་བར་འགྲོ་བྱ་ཞེས། །མ་རྟོགས་མི་མཁས་གཞན་དག་རློམ་སེམས་འགྱུར། །དེ་ནས་ལམ་ངན་ལམ་དེར་འགྲོ་བར་འགྱུར། །དེ་དག་གིས་ནི་ཡང་དག་ལམ་མི་ཤེས། །ལམ་ངན་འགྲོ་བ་དོན་དམ་བློ་ཅན་
རྣམས། །ལམ་ལ་དེ་ནི་ལམ་ངན་ཞེས་འཇུག་པ། །དེ་ནི་རྟག་ཏུ་བདུད་ཀྱི་འཆིང་བས་ཟིན། །དེ་འདྲ་དེ་ནི་ལམ་མཆོག་འདི་ལས་རིང་། །རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་དག་དང་ཕྲད་གྱུར་ཅིག །རྟག་པར་རྒྱུན་ཏུ་ངུར་སྨྲིག་
གྱོན་པར་ཤོག །རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཐོབ་གྱུར་ཅིག །སྐྱེས་ནས་ཤིན་ཏུ་སེམས་ཅན་དོན་བྱེད་ཤོག །དམ་ཆོས་སྤྱོད་ལ་རྟག་ཏུ་གནས་གྱུར་ཅིག །རྟག་ཏུ་ཆོས་ཀྱང་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པར་ཤོག །རྟག་ཏུ་རྒྱལ་
བ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་བཟུང་ནས། །རྟག་ཏུ་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་ཕན་བྱེད་ཤོག །རྟག་ཏུ་བརྩོན་འགྲུས་བརྟན་པོར་རྩོམ་གྱུར་ཅིག །ཐོས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཆུད་ཟ་མ་གྱུར་ཅིག །དུས་རྣམས་ཀུན་ཏུ་མཉམ་པར་འཇོག་

43-1-56b

གྱུར་ཅིག །ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་བརྒྱན་པར་ཤོག །མ་ཕམ་པ་དེ་ནས་ཁྱེའུ་མྱ་ངན་མེད་དང་། ཁྱེའུ་མྱ་ངན་བྲལ་གྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་དག་སྨྲས་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོའི་ཐད་དུ་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་
མེད་པར་འཐུན་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་། །དེ་ལྟར་དེ་དག་རབ་ཏུ་བྱུང་མ་ཐག་ཏུ་གཅིག་ལ་གཅིག་སྨྲས་པ། བདག་ཆེས་ཐོག་མར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྱུར་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས་དགེ་སློང་མྱ་ངན་བྲལ་ལ་སྨྲས་
པ། མྱ་ངན་བྲལ་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་ཆེས་ཐོག་མར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱའོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ན། ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་བསྐྱེད། དེས་སྨྲས་པ། 
མྱ་ངན་མེད་འདིར་བདག་གིས་ནི་གལ་ཏེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་སེམས་ཅན་རེ་རེའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་བསྐལ་པ་འབུམ་དུ་
སྨིན་པར་གྱུར་ནའང་དེའི་ཚེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དོར་བར་མི་བྱའོ་སྙམ་སྟེ། མྱ་ངན་མེད་བདག་གིས་སེམས་དེ་ལྟ་བུ་བསྐྱེད་དོ། །མྱ་ངན་མེད་འོན་ཀྱང་བདག་གིས་གལ་ཏེ་བདག་གི་མགོ་བོར་ཤར་ཕྱོགས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་
ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ནས་ལ་ལ་ཞིག་འོངས་ཏེ། བཤང་བའི་ཆང་བུ་འམ། མེའི་རིལ་ལུ་འམ། རྡུལ་གྱི་རིལ་ལུ་འམ། བཤང་བའི་བུམ་པ་འམ། མེའི་བུམ་པ་འམ། རྡུལ་གྱི་བུམ་པ་ཞིག་བཞག་ཀྱང་གཞི་དེ་ལས་བདག་གིས་
གནོད་སེམས་སུ་མི་བྱ། ཞེ་སྡང་བསྐྱེད་པར་མི་བྱ། སེམས་ཁྲོས་པས་མི་དེ་ལ་རྣམ་པར་བལྟ་བར་མི་བྱ། སེམས་ཁྲོས་པ་དང་ལྡན་པས་དེ་ལ་ངས་གནོད་པ་ཅི་བྱས་ཤེས་དེ་སྐད་ཅེས་ཀྱང་སྨྲ་བར་མི་བྱ་སྟེ། ཕྱིར་རྒོལ་བ་
སུ་གང་གིས་ལས་དེ་བརྩམས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་བདག་གིས་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་དག་ལ་སྤྱད་པར་བྱ་སྟེ། དེས་གང་བྱས་པའི་ལས་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྩོམ་པ་ཡིན། ལས་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་

43-1-57a

ཀྱི་ཆོས་རྩོམ་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་བདག་གིས་རྐྱེན་དག་བྱུང་བ་ན་སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་ན་བདག་གིས་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར། བདག་ལ་གནོད་སེམས་ཀྱི་རྐྱེན་
དག་མ་བྱུང་བར་ནི་ཡ་མཚན་ཅིར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཉིད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ་བའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་གོ་ཆ་བགོ་བར་བྱའོ་སྙམ་ནས་བཟོད་པའི་གོ་ཆ་དེ་ལྟ་བུ་
བགོས་སོ། །གལ་ཏེ་གནོད་སེམས་སུ་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་ཡང་གནོད་སེམས་སུ་བྱས་ན་བདག་ལ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཅི་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། མྱ་ངན་མེད་བདག་གིས་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ལྟ་བུའི་གོ་ཆ་བགོས་སོ། །དེ་ནས་
དགེ་སློང་མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས། དགེ་སློང་མྱ་ངན་བྲལ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཕུ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་གང་གིས་གོ་ཆ་བགོས་པའི་སེམས་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་གཟིགས་སམ། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་སེམས་མེད་པར་གྱུར་ན་ནི་གོ་ཆ་བགོས་
པ་དེ་ལྟ་བུ་མེད་པར་འགྱུར་ལ། གོ་ཆ་དེ་ཡང་མེད་ན་ནི་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། མྱ་ངན་མེད་གང་གི་ཕྱིར་སེམས་དེ་ཡོད་པ་དེའི་ཕྱིར་གོ་ཆ་དེ་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས་དགེ་སློང་
མྱ་ངན་བྲལ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཇི་ལྟར་སེམས་དེ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་གོ་ཆ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་ཁྱོད་མ་གསུང་ཤིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མྱ་ངན་བྲལ་སེམས་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་བས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་
ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་སེམས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་ཡོད་པ་འམ། མེད་པ་ཡང་མེད་དོ། །མྱ་ངན་བྲལ་གང་ཡོད་པ་འམ་མེད་པ་དེ་ནི་ལྟ་བ་དེ་ཡིན་ཏེ། གང་དེ་ལྟ་བུའི་ལྟ་བ་དེ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །
གང་ལོག་པར་ལྟ་བ་དེ་ནི་ལམ་གོལ་བ་ཡིན་ཞིང་ལམ་མ་ཡིན་ལ། དེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་མ་ཡིན་པས་དེའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ཐག་རིང་བ་ཡིན་ཞིང་བྱང་ཆུབ་དེ་ཐག་ཉེ་བ་མ་ཡིན་ལ། དེའི་བྱང་ཆུབ་བགྲོད་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ཏེ། མྱ་ངན་བྲལ་

43-1-57b

དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སྤྲོས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་ཆོས་སྤྲོས་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། ཆོས་རློམ་སེམས་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསྟེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསྟེན་
པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་གང་ཡང་བསྟེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་བསྟེན་པར་གྱུར་ན་ནི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་རྣམས་བསྟེན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ནི་གཞི་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་ལྟར་རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་ན། དེ་ཡང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྟེ། 
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ནི་རློམ་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་གནས་པར་བྱེད་ན། དེ་ཡང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ནི་གནས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་མོས་པར་བྱེད་ན། དེ་ཡང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ནི་མོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱེད་ན་དེ་ཡང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྟེ། 
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་ན། དེ་ཡང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་ལྟར་མངོན་དུ་བྱའོ་སྙམ་ནས་དེ་ལྟར་སྒོམ་པར་བྱེད་ན་དེ་ཡང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། བྱང་ཆུབ་དེ་ནི་ཡི་གེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་
མྱ་ངན་བྲལ་གྱིས་དགེ་སློང་མྱ་ངན་མེད་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །མྱ་ངན་མེད་བྱང་ཆུབ་དེ་མེད་དམ་ཅི་ན་དེའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་སྟོན། ཇི་སྟེ་མྱ་ངན་བྲལ་ཡོད་ཅིང་བདག་ཡོད་ན་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ཡོད་དོ། །དགེ་སློང་མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས་

43-1-58a

སྨྲས་པ། ཕུ་བོ་ཁྱོད་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཡོད་ཅེ་འམ། མེད་ཅེས་རྣམ་པར་མ་རྟོག་ཤིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཇི་ཙམ་དུ་སྤྲོས་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་
ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ནི་ཚུལ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཇི་ཙམ་དུ་སྤྲོས་པ་དེ་ཙམ་དུ་བྱང་ཆུབ་བོ། །མྱ་ངན་བྲལ་གྱིས་སྨྲས་པ། ནུ་བོ་ཇི་ཙམ་དུ་སྤྲོས་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་བོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེའི་དོན་བདག་གིས་མི་ཤེས་སོ། །
དེ་ནས་དགེ་སློང་མྱ་ངན་མེད་ཀྱིས་ཕུ་བོ་ལ་སྨྲས་པ། ཕུ་བོ་དེའི་ཕྱིར་གཉི་ག་འགྲོགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོ་ག་ལ་བ་དེར་འདོང་ངོ་། །དེ་ནས་དེ་གཉིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་ག་ལ་བ་དེར་དོང་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །དེ་གཉིས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་ནས་ཀྱང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་གཏམ་
ཀུན་བརྗོད་པ་དེ་ཇི་སྙེད་བྱུང་བ་དེ་ཐམས་ཅད་གསོལ་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་དགེ་སློང་མྱ་ངན་མེད་ལ་མྱ་ངན་མེད་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ཏེ། དེ་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ནས་ཀྱང་། 
དགེ་སློང་མྱ་ངན་བྲལ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །མྱ་ངན་བྲལ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཇི་ཙམ་དུ་སྤྲོས་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དབེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་དེ་ཡང་
དབེན་པ་ཡིན་ནོ། །དབེན་པ་ཉིད་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། སྤྲོས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སྤྲོས་པ་གང་ཞེ་ན། རྟོག་པ་སྟེ། གཟུགས་སྤྲོས་པ་དང་། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་
སྤྲོས་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་སྤྲོས་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤྲོས་པ་དང་། འདོད་པ་ཆུང་བ་ཉིད་སྤྲོས་པ་དང་། ཆོག་ཤེས་པ་ཉིད་སྤྲོས་པ་དང་། དགང་སླ་བ་ཉིད་སྤྲོས་པ་དང་། མ་འདྲེས་པ་ཉིད་སྤྲོས་པའོ། །སྤྲོས་པ་

43-1-58b

དེ་ཡང་གང་ལས་བྱུང་ཞེ་ན། ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་བར་དུ་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་སྤྲོས་པ་ཡང་དེ་སྙེད་དོ། །དེ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་
པ་དེ་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཡིན་པ་ནས་ཆོག་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་
དུའང་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། འདོད་
པ་ཆུང་བ་ཉིད་དང་། ཆོག་ཤེས་པ་ཉིད་དང་། དགང་སླ་བ་ཉིད་དང་། གསོ་སླ་བ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གཅིག་པའང་མ་ཡིན་ཐ་དད་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་དེ་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་མྱ་ངན་བྲལ་
གྱིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དེ་ཐོས་ནས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་བོ། །སེམས་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བརྗོད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །དེ་ལྟར་དགེ་སློང་མྱ་ངན་མེད་དང་། དགེ་སློང་
མྱ་ངན་བྲལ་དེ་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ལ་ལྷག་མཐོང་དང་། དེ་ལྟར་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང་། དེ་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ལ་མོས་པས་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དུ་ནམ་ཡང་རྨུགས་པ་དང་། གཉིད་ཀྱིས་མ་ནོན་ཅིང་ནམ་ཡང་བརྩོན་
འགྲུས་མ་བཏང་སྟེ། གཞན་དུ་ན་རྟག་ཏུ་འཆག་པ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་འབའ་ཤིག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །ནམ་ཡང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་མ་བསྐྱེད་ཞེ་སྡང་གི་སེམས་མ་བསྐྱེད། གཏི་མུག་གི་སེམས་མ་
བསྐྱེད་དོ། །དེ་གཉིས་དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་འོག་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔུང་མགོ་ཟླུམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྟོང་གི་རྗེས་སུ་འཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྐྱེས་ཏེ། དེར་ཡང་བརྩོན་འགྲུས་

43-1-59a

བརྩམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་ནས་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །མ་ཕམ་པ་རྣམ་གྲངས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་
ཡང་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་དག་གིས་གནས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་མེད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་
རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཚོགས་མཆོག་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ངོ་། །དེའི་འོག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མྱ་ངན་བྲལ་བླ་ན་མེད་
པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོག་གི་ཚོགས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏེ། མ་ཕམ་པ་དེ་དག་གི་གསུང་རབ་དེ་ཡང་རྒྱ་ཆེན་པོར་གྱུར་ཏོ། །
མ་ཕམ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ནི་ཚེ་ཡང་དཔག་ཏུ་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །མ་ཕམ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གང་དུ་ཡང་བསྐུར་བ་མ་ཡིན། གང་ནས་ཀྱང་བླངས་པ་མ་ཡིན། བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་
བཀག་པ་མ་ཡིན། གནས་པ་མ་ཡིན། རྒྱུན་ཆད་པ་མ་ཡིན། སོང་བ་མ་ཡིན། འོངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མ་ཕམ་པ་སེམས་དེ་གང་ཡིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཉི་ག་ཡང་མཆོག་ཏུ་རྙེད་པར་
དཀའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་རྣམས་སུ་ཡང་། །འཇིག་རྟེན་སྣང་བྱེད་རྣམས་ནི་དཀོན། །ཨུ་དུམ་བ་རའི་མེ་ཏོག་བཞིན། །འཇིག་རྟེན་དུ་ནི་
རེས་འགའ་འབྱུང་། །གང་དག་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་ཞུགས་པའི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དེའང་དཀོན། །དཔའ་བོ་ཡི་ནི་སེམས་དེ་ཡང་། །འཇིག་རྟེན་དུ་ནི་རེས་འགའ་འབྱུང་། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་འདྲ་བའི། །དག་པའི་སེམས་དེ་

43-1-59b

བསྐྱེད་ནས་སུ། །སངས་རྒྱས་དག་གི་སྟོབས་རྣམས་དང་། །དེ་བཞིན་མི་འཇིགས་རྣམས་ཀྱང་སྣང་། །དེ་ལས་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་དང་། །དྲང་སྲོང་སྨྲ་བར་ང་ཡིས་སུ། །ཡང་དག་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་བཞིན། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་
ལོའང་དེ་བཞིན་ནོ། །ང་ཡི་མ་འདྲེས་བཅྭ་བརྒྱད་ཆོས། །མ་ཚང་མེད་པ་གང་ཡིན་དང་། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་གང་ཡིན། །དེ་དག་ཀྱང་ནི་འདིར་ལྟོས་ཤིག །རྨོངས་པ་མེད་པས་གཤེགས་པ་དང་། །གླང་པོ་ཆེ་ཡི་
གཟིགས་སྟངས་དང་། །སྤྱི་གཙུག་བལྟར་མི་མཐོང་བ་ཡང་། །སེམས་དེ་ལས་ནི་རབ་ཏུ་ལྟོས། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་དང་། །ཏིང་འཛིན་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་དང་། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་
དེའང་འདི་ལས་ལྟོས། །སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་རབ་བསྟན་པའི། །ཆོས་གཞན་གང་དག་ཡིན་པ་ཡང་། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་སེམས་དེ་དང་། །དང་པོའི་སེམས་ལ་གནས་པ་ཡིན། །ཉན་ཐོས་ཚུལ་ཁྲིམས་གང་
ཡིན་དང་། །ཉན་ཐོས་ཏིང་འཛིན་གང་ཡིན་དང་། །ཤེས་རབ་ཕུང་པོ་རྫུ་འཕྲུལ་གང་། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་འདིར་ལྟོས་ཤིག །སྔོན་ཆད་སེམས་ནི་བསྐྱེད་པ་དེ། །གལ་ཏེ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ན། །བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་
ཀྱང་། །འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ག་ལ་ཡིན། །སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་མཐོང་མིན་ན། །ཐོས་པར་ཡང་ནི་ག་ལ་འགྱུར། །འཇིག་རྟེན་དུ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས། །འབྱུང་བར་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྫོགས་པའི་རང་སངས་
རྒྱས་གང་དག །གནས་ནས་མྱ་ངན་འདས་པ་ཡི། །དགེ་བའི་གོ་ཆ་དེ་ཡང་ནི། །སེམས་དེ་ཉིད་ལས་བལྟ་བར་བྱོས། །སེམས་ཅན་བདེ་བ་གང་ཅིའང་རུང་། །འཇིག་རྟེན་པ་འམ་འཇིག་རྟེན་འདས། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་
ནི་སེམས་དེ་དང་། །དང་པོའི་སེམས་ལ་གནས་པ་ཡིན། །སེམས་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི། །རྒྱ་ཆེན་ཡིན་ཏེ་དེ་མཐོང་ན། །བསྐལ་པ་བྱེ་ཕྲག་སྟོང་དུའང་། །དེ་ནི་ཟད་པར་མི་འདོད་དོ། །སྐྱེ་བ་དང་ནི་འཇིག་ལྡན་ལ། །རྐྱེན་རྣམས་

43-1-60a

ཀྱིས་ནི་བསྐྱེད་གྱུར་པ། །སེམས་ཀྱིས་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཡི། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཅི་འདྲ་ལྟོས། །རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ལ། །སེམས་དེའང་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ། །དངོས་པོ་མེད་དང་ལྡན་སེམས་
ཀྱིས། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཅི་འདྲ་ལྟོས། །དམིགས་པར་བྱ་བ་དེ་དག་གིས། །སེམས་ནི་ནམ་ཡང་མི་སྐྱེ་སྟེ། །གང་གི་བསྔགས་པ་མི་ཉམས་པའི། །དེ་ཡི་རྣམ་སྨིན་ཉིད་ལ་ལྟོས། །བརྟན་པའི་བློ་ཅན་མི་ཞིག་གིས། །དེ་འདྲའི་
སེམས་ནི་རབ་ཤེས་ནས། །རྟག་ཏུ་ཐེག་པ་དམ་པ་ལ། །གནས་པ་སུ་ཞིག་ཆུད་ཟར་འགྱུར། །གང་དག་མིག་དང་གཟུགས་གནས་ཤིང་། །ཚོར་བ་དང་ནི་འདུ་ཤེས་གནས། །འདུ་བྱེད་ལ་ཡང་གནས་ནས་སུ། །བདག་ཉིད་རྣམ་
ཤེས་མ་བྱས་པ། །བློ་གྲོས་ངན་པས་ནམ་མཁའ་ལ། །ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པས་འདག་སྙམ་པ། །ཡུན་རིང་དག་པར་མ་གྱུར་པས། །སྲིད་པར་མི་མཁས་རྣམས་སུ་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་སེམས་ནི་གསོབ་དང་གསོག །ཡོད་པ་མིན་
པར་རབ་ཤེས་ནས། །དེ་ལ་སྙིང་པོར་མི་བཟུང་སྟེ། །དེ་དག་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་། །བརྟེན་ནས་སེམས་ནི་བསྐྱེད་གྱུར་པ། །ནམ་ཡང་ཆུད་ཟར་མི་འགྱུར་ཞིང་། །གང་དག་དེ་ཡི་རྐྱེན་ཡིན་པ། །དེ་དག་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་
སྟོང་པའི་ཆོས། །དེ་དག་ལ་ནི་སྒྲུབ་པ་མེད། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་བརྟགས་པ་སྟེ། །རང་བཞིན་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བསྟན། །གང་དག་དེ་ལྟར་རབ་ཤེས་པ། །དེ་དེ་བྱང་ཆུབ་ལུང་བསྟན་གྱི། །དེ་དག་གཟུགས་ཀྱིས་ལུང་མ་བསྟན། །
ཚོར་བས་ཀྱང་ནི་ལུང་མ་བསྟན། །འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་མིན། །རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་ཀྱང་ལུང་མ་བསྟན། །འདི་ལ་ཆོས་རྣམས་མི་དམིགས་ཀྱང་། །དེ་དག་ལུང་མ་བསྟན་པའང་མིན། །གང་དག་འདི་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད། །
མཚན་མེད་དེ་འདྲའི་ཤེས་ལྡན་ཞིང་། །ཤེས་པས་རློམ་སེམས་མི་བྱེད་པ། །དེ་དག་བྱང་ཆུབ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །བཟོད་པ་འདི་འདྲ་དེ་སྐྱེས་པ། །བློ་གྲོས་བསྟན་པས་བཟོད་ཏུ་ཟད། །བོང་བའི་ཆད་པས་མཚོན་ཆད་ལ། །

43-1-60b

དེ་དག་མི་མཇེད་ཅན་དུ་འགྱུར། །གང་དག་བཟོད་པ་དེ་འདྲ་བ། །ལེགས་པར་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་དག །དེ་དག་རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་བཟོད། །དེ་ནི་རྙེད་པས་རློམ་སེམས་མེད། །དེ་འདྲ་བ་ཡི་བཟོད་པ་དེ། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནོད་
པ་ཡིན། །མཐའ་གཉིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་སུ། །མཁས་རྣམས་དབུ་མས་སྤྱོད་པར་བྱེད། །དེ་ཕྱིར་བཟོད་པ་བསྟེན་པར་བྱ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་སྟོང་པ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ལམ་ཡིན་ཏེ། །ངས་ཀྱང་དེ་ནི་བསྟེན་པ་ཡིན། །
བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བསྔགས་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བཞི་པའོ།། །། བམ་པོ་ལྔ་པ། དེའི་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཆར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་
འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བློ་གྲོས་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྗོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནམ་མཁའི་རིགས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནམ་མཁའི་རིགས་དེས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་
ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཟླ་བས་སྣང་བ་དེ་མཐོང་སྟེ། གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་དེ་ཡང་ཐོས་སོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཟླ་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་
པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནམ་མཁའི་རིགས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་གྲག་པ་དེ་དང་། འོད་གདའ་བ་དེ་སུའི་ལགས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནམ་མཁའི་རིགས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཟླ་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་

43-1-61a

མེད་པ་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ད་ལྟར་བཞུགས་
ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་གྲག་པ་དེ་དང་། འོད་སྣང་བ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཟླ་བས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེའི་ཐད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དེར་བདག་མཆི་བར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་
བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་དེའི་དུས་ལ་དབབ་པར་ཤེས་ན་སོང་ཤིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་སྐབས་ཕྱེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཟླ་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་རྣམ་པར་བལྟས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
དེའི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་འགྲོ་བར་ཆས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནམ་མཁའི་རིགས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཟླ་བའི་ལག་པར་ལག་པ་ལྟ་བུའི་མེ་ཏོག་ཀུ་མུ་ད་བྱིན་ཏེ། 
འདི་སྐད་ཅེས་ཀྱང་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ལག་པ་ལྟ་བུའི་མེ་ཏོག་ཀུ་མུ་ད་འདི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་ཕུལ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནམ་མཁའི་རིགས་
གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་། བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་བསྙུན་གསོལ་ལོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་ཀྱང་གསོལ་ཅིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཟླ་བས་བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེའི་ལྟར་མཉན་ཏེ། ལེགས་སོ་ཞེས་གསོལ་ནས་སོང་སྟེ། དེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འོད་མའི་ཚལ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་

43-1-61b

སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གིས་ལག་པ་བསྐུམ་པ་རྐྱོང་བར་བྱེད་པ་འམ། ལག་པ་བརྐྱང་བ་སྐུམ་པར་བྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་དེས་སོང་ངོ་། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཟླ་བས་ཕྱིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་
བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནམ་མཁའི་
རིགས་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་སམ་ཞེས་བསྙུན་གསོལ་ཞིང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་ལག་པ་ལྟ་བུའི་ཀུ་མུ་
ད་འདི་ཡང་བསྐུར་བ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཟླ་བའི་ལག་པ་ནས་ལག་པ་ལྟ་བུའི་ཀུ་མུ་ད་དེ་བཞེས་ཏེ། བཞེས་ནས་ཀྱང་བཀའ་སྩལ་པ། ཟླ་བ་ཅི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བསྙུན་
མི་མངའ་འམ། སྟོབས་དང་ལྡན་ནམ། བདེ་བ་དང་ལྡན་ནམ། འགྱུར་བ་མི་མངའ་འམ། བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
གྲངས་མེད་པ་བཞི་ཁྲི་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་
ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་
པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པས་སྣང་བ་ཆེན་པོ་དེ་མཐོང་སྟེ། གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་དེ་ཡང་ཐོས་སོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་

43-1-62a

ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་དེ་དང་། གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་དེ་སུའི་ལགས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་བཞི་ཁྲི་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་
ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་ཡང་དག་པར་ཚིམ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །
དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བལྟ་བ་དང་། ཕྱག་བགྱི་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བགྱི་བ་དང་། དཔེ་མེད་པ་སེམས་པའི་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཀྱང་བལྟ་བའི་སླད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དེར་བདག་མཆི་བར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་དུས་ལ་དབབ་པར་ཤེས་ན་སོང་ཤིག །
དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་སྐབས་ཕྱེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ག་ལ་བ་དེར་ཆས་སོ། །
དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པའི་རྒྱལ་པོ་དེས་ཙན་དན་དམར་པོའི་ཐུམ་པོ་བྱྀན་ནས། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་འདི་ཕུལ་ཏེ། ཕུལ་ནས་ཀྱང་ངའི་ཚིག་གིས་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། 

43-1-62b

ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ། ཞེས་བསྙུན་གསོལ་ཅིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པས་མཉན་ནས་ལེགས་སོ་ཞེས་གསོལ་
ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གིས་ལག་པ་བསྐུམ་པ་རྐྱོང་བར་བྱེད་པ་འམ། ལག་པ་བརྐྱང་བ་སྐུམ་པར་བྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་དང་། ཐང་ཅིག་དང་། ཡུད་ཙམ་དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་འདིར་འོངས་ཏེ། དེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་
ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་བསྙུན་གསོལ་ཞིང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་ཙན་དན་དམར་པོ་འདི་ཡང་བསྐུར་བ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཞེས་ཏེ། 
བཞེས་ནས་ཀྱང་བཀའ་སྩལ་པ། ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པ་ཅི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་སྙུན་མི་མངའ་འམ། སྟོབས་དང་ལྡན་ནམ། འགྱུར་བ་མི་མངའ་འམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་
ལགས་སོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་དགུ་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཟླ་བ་འཕགས་པའི་འོད་ཟེར་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་
བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འོད་ཟེར་རབ་ཏུ་བཏང་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་

43-1-63a

ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཅན་གྱིས་སྣང་བ་ཆེན་པོ་དེ་མཐོང་སྟེ། གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་དེ་ཡང་ཐོས་སོ། །དེ་ནས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཅན་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་དེ་དང་། གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་གྲག་པ་དེ་སུའི་ལགས། དེ་སྐད་ཅེས་
གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཅན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཅན་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་
དགུ་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། 
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཅན་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་བལྟ་བ་དང་། ཕྱག་བགྱི་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བགྱི་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ཀྱང་བལྟ་བའི་སླད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེར་
བདག་མཆི་བར་བགྱིའོ། །བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་དེའི་དུས་ལ་ད་བབ་པར་ཤེས་ན་སོང་ཤིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཟེར་རབ་ཏུ་བཏང་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་ཀྱི་
དཀྱིལ་འཁོར་ཅན་ལ་པད་མ་ཆེན་པོ་གཅིག་བྱིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་པད་མ་ཆེན་པོ་འདི་ཕུལ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་ཟེར་རབ་ཏུ་བཏང་བ་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། 

43-1-63b

ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་། བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་སྙུན་གསོལ་ལོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཅིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཅན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་
འཚལ་ཏེ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྐད་ཅིག་དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདིར་ཕྱིན་ཏེ། དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་
ཐུབ་པ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཟེར་རབ་ཏུ་བཏང་བ་
གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་བསྙུན་གསོལ་ཞིང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་པད་མ་ཆེན་པོ་འདི་ཡང་བསྐུར་བ་ལགས་སོ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཞེས་ཏེ། བཞེས་ནས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཅན་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཅན་ཅི་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསྙུན་མི་མངའ་འམ། སྟོབས་དང་ལྡན་ནམ། 
བདེ་བ་དང་ལྡན་ནམ། འགྱུར་བ་མི་མངའ་འམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
འདྲེན་པའི་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ངེས་པར་འདྲེན་པའི་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེའི་གོ་ཆ་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་

43-1-64a

རིན་པོ་ཆེའི་གོ་ཆ་མཐའ་ཡས་ཀྱིས་སྣང་བ་ཆེན་པོ་དེ་དང་། ས་གཡོ་བ་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་མཐོང་སྟེ། མཐོང་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདྲེན་པའི་རྒྱལ་མཚན་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་ཀྱི་སྣང་བ་དེ་དང་། དོག་ས་གཡོ་བ་དེ་དང་། གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་དེ་སུའི་
ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིན་པོ་ཆེའི་གོ་ཆ་མཐའ་ཡས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་
ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་སེམས་ཅན་
ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་ཡང་དག་པར་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། འོད་ཀྱི་སྣང་བ་དེ་དང་། གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་དེ་ནི་དེའི་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་རིན་པོ་ཆེའི་གོ་ཆ་མཐའ་ཡས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བལྟ་བ་དང་། ཕྱག་བགྱི་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བགྱི་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
དེ་དག་ཀྱང་བལྟ་བའི་སླད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེར་བདག་མཆི་བར་བགྱིའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་དེའི་དུས་ལ་དབབ་པར་ཤེས་ན་སོང་ཤིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་
འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ངེས་པར་འདྲེན་པའི་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིན་པོ་ཆེའི་གོ་ཆ་མཐའ་ཡས་ཀྱི་ལག་པར་ཀ་ཤི་ཀའི་གོས་གཅིག་

43-1-64b

བྱིན་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་ཀ་ཤི་ཀའི་གོས་འདི་ཕུལ་ལ། ངའི་ཚིག་གིས་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ་ཞེས་བསྙུན་གསོལ་ཅིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་
ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེའི་གོ་ཆ་མཐའ་ཡས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་སོང་ངོ་། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེའི་གོ་ཆ་མཐའ་ཡས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདྲེན་
པའི་རྒྱལ་མཚན་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏེ་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དུ་འདུག་གོ། །དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་
བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིན་པོ་ཆེའི་གོ་ཆ་མཐའ་ཡས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ངེས་པར་འདྲེན་པའི་རྒྱལ་མཚན་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་བསྙུན་གསོལ་ཞིང་། བཅོམ་
ལྡན་འདས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་ཀ་ཤི་ཀའི་གོས་འདི་ཡང་བསྐུར་བ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀ་ཤི་ཀའི་གོས་དེ་བཞེས་ཏེ། བཞེས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེའི་
གོ་ཆ་མཐའ་ཡས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིན་པོ་ཆེའི་གོ་ཆ་མཐའ་ཡས་ཅི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བསྙུན་མི་མངའ་འམ། སྟོབས་དང་ལྡན་ནམ། བདེ་བ་དང་ལྡན་ནམ། འགྱུར་བ་མི་མངའ་འམ། གསོལ་པ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་བདུན་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མེ་ཏོག་པད་མ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་

43-1-65a

དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྣ་ཚོགས་མེ་ཏོག་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེས་ཀྱང་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྩོན་འགྲུས་མཐའ་ཡས་ཀྱིས་སྣང་བ་ཆེན་
པོ་དེ་མཐོང་སྟེ། གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་དེ་ཡང་ཐོས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྣ་ཚོགས་མེ་ཏོག་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་བརྩོན་འགྲུས་མཐའ་ཡས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐུ་དེ་སུའི་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་
སུམ་ཁྲི་བདུན་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་
ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཅེས་བྱ་བ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། མཐུ་དེ་ནི་དེའི་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྩོན་
འགྲུས་མཐའ་ཡས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་ཐད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེར་བདག་མཆི་བར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་
བུ་དེའི་དུས་ལ་དབབ་པར་ཤེས་ན་སོང་ཤིག །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྣ་ཚོགས་མེ་ཏོག་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྩོན་འགྲུས་མཐའ་ཡས་ཀྱི་ལག་པར་པད་མ་ཆེན་པོ་ཞིག་བྱིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་

43-1-65b

བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་པད་མ་ཆེན་པོ་འདི་ཕུལ་ལ། ངའི་ཚིག་གིས་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་བསྙུན་གསོལ་ཅིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྩོན་འགྲུས་མཐའ་ཡས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྣ་ཚོགས་མེ་ཏོག་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་གྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། 
འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གིས་ལག་པ་བསྐུམ་པ་རྐྱོང་བར་བྱེད་པ་འམ། ལག་པ་བརྐྱང་བ་སྐུམ་པར་བྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་དང་། ཐང་ཅིག་དང་། ཡུད་ཙམ་དེས་སོང་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ནས་འཇིག་རྟེན་
གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དུ་འདུག་གོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྩོན་འགྲུས་མཐའ་ཡས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ག་ལ་བ་དང་། འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་སྣ་ཚོགས་མེ་ཏོག་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་། བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་བསྙུན་གསོལ་ཞིང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་པད་
མ་ཆེན་པོ་འདི་ཡང་བསྐུར་བ་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་པད་མ་འདི་བཞེས་སུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་པད་མ་དེ་བཞེས་ཏེ། བཞེས་ནས་ཀྱང་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བརྩོན་འགྲུས་མཐའ་ཡས་
ཅི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བསྙུན་མི་མངའ་འམ། སྟོབས་དང་ལྡན་ནམ། བདེ་བ་དང་ལྡན་ནམ། འགྱུར་བ་མི་མངའ་འམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་

43-1-66a

ཁམས་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གདུགས་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འཇིགས་པའི་
སྤུ་ཟིང་ཞེས་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འཇིགས་པའི་སྤུ་ཟིང་ཞེས་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བ་དེས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་ཀྱིས་སྣང་བ་ཆེན་པོ་དེ་མཐོང་སྟེ། གསུང་
བསལ་བའི་སྒྲ་དེ་ཡང་ཐོས་སོ། །ཐོས་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་
འོད་དེ་དང་། གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་དེ་སུའི་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་
མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་
རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ་མཐུ་དེ་ནི་དེའི་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ལ་བལྟ་བ་དང་། ཕྱག་བགྱི་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བགྱི་བ་དང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་

43-1-66b

དཔའ་དེ་དག་ཀྱང་བལྟ་བའི་སླད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དེར་བདག་མཆི་བར་བགྱིའོ། །བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་དུས་ལ་དབབ་པར་ཤེས་ན་སོང་ཤིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲ་བ་
ཅན་གྱི་འོད་ལ་མེ་ཏོག་ཁ་དོག་ལྔ་པས་ཁལ་བཅུ་ཚད་བཀང་ནས་བྱིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་འདི་ཕུལ་ལ་ངའི་ཚིག་གིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྙུན་མི་མངའ་
འམ། སྟོབས་དང་ལྡན་ནམ། བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་བསྙུན་ཡང་གསོལ་ཅིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་
འཚལ་ནས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྐད་ཅིག་དང་ཐང་ཅིག་དང་ཡུད་ཙམ་དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདིར་འདུག་སྟེ། དེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་
ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་
འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིགས་པའི་སྤུ་ཟིང་ཞེས་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བ་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། 
ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་བསྙུན་གསོལ་ཞིང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་མེ་ཏོག་ཁ་དོག་ལྔ་པས་བལྟམ་པའི་ཁལ་བཅུ་ཚད་འདི་ཡང་བསྐུར་
བ་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཞེས་སུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཞེས་ཏེ་བཞེས་ནས་ཀྱང་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བསྙུན་མི་མངའ་འམ། སྟོབས་དང་ལྡན་ནམ། བདེ་བ་དང་ལྡན་ནམ། 

43-1-67a

འགྱུར་བ་མི་མངའ་འམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་
ཞེས་བྱ་བ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡེ་
ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཤེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྣང་བ་ཆེན་པོ་དེ་མཐོང་སྟེ། གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་དེ་
ཡང་ཐོས་ནས། དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཔལ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་
སྣང་བ་ཆེན་པོ་དེ་དང་། གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་དེ་སུའི་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་འདས་པ་
ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། མཐུ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ནི་དེའི་ཡིན་ནོ། །དེས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བལྟ་བ་དང་། ཕྱག་བགྱི་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བགྱི་
བ་དང་། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གོ་ཆ་དགོས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ཀྱང་བལྟ་བའི་སླད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དེར་བདག་མཆི་བར་བགྱིའོ། །བཀའ་སྩལ་པ། 

43-1-67b

རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་དུས་ལ་དབབ་པར་ཤེས་ན་སོང་ཤིག །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཔལ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ལ་ལག་པ་ལྟ་བུའི་ཨུད་པ་ལ་བྱིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་འདི་ཕུལ་ལ། ཕུལ་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཔལ་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་
ལ་གནས་སམ་སྙུན་གསོལ་ལོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་ཀྱང་གསོལ་ཅིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་
སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གིས་ལག་པ་བསྐུམ་པ་རྐྱོང་བར་བྱེད་པ་འམ། ལག་པ་བརྐྱང་བ་སྐུམ་པར་བྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་དང་། ཐང་ཅིག་དང་། ཡུད་ཙམ་དེས་སོང་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདིར་འདུག་གོ། །
དེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །
ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་ནས་ཀྱང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་
དཔལ་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ། ཞེས་བསྙུན་གསོལ་ཞིང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་ལག་པ་ལྟ་བུའི་ཨུད་པ་ལ་འདི་
ཡང་བསྐུར་བ་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཞེས་སུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལག་པ་ལྟ་བུའི་ཨུད་པ་ལ་དེ་བཞེས་ཏེ་བཞེས་ནས་ཀྱང་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་བཅོམ་ལྡན་འདས་

43-1-68a

དེ་བསྙུན་མི་མངའ་འམ། བདེ་བར་གནས་སམ། སྟོབས་དང་ལྡན་ནམ། འགྱུར་བ་མི་མངའ་འམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་
སུམ་ཁྲི་བཞི་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤོས་བརྩེགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཙན་དན་གྱི་བསུང་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་
ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་ཀྱིས་སྣང་བ་ཆེན་པོ་དེ་མཐོང་སྟེ། གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་དེ་ཡང་ཐོས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་སྣང་བ་དེ་དང་། གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་གྲག་པ་དེ་སུའི་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཆར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་བཞི་སྟོང་
འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའི་སྡེ་སྣོད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཐད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེར་བདག་མཆི་བར་
བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་དུས་ལ་དབབ་པར་ཤེས་ན་སོང་ཤིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲི་མ་མེད་ཀྱི་ལག་པར་ཙན་དན་གྱི་ཐུམ་པོ་བྱིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་

43-1-68b

བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་ཙན་དན་གྱི་ཐུམ་པོ་འདི་ཕུལ་ལ། ངའི་ཚིག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཙན་དན་གྱི་བསུང་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་
རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་བསྙུན་གསོལ་ལོ་ཞེས་ཀྱང་གསོལ་ཅིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་
སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གིས་ལག་པ་བསྐུམ་པ་རྐྱོང་བར་བྱེད་པ་འམ། བརྐྱང་བ་སྐུམ་པར་བྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་དང་། ཐང་ཅིག་དང་། ཡུད་ཙམ་དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདིར་འདུག་གོ། །དེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འོད་མའི་
ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཙན་དན་གྱི་བསུང་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་བསྙུན་གསོལ་ཞིང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་ཙན་དན་གྱི་ཐུམ་པོ་འདི་ཡང་བསྐུར་བ་ལགས་ན་ཙན་དན་གྱི་ཐུམ་པོ་འདི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཞེས་སུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཞེས་ཏེ་བཞེས་ནས་ཀྱང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་དྲི་མ་མེད་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བསྙུན་མི་མངའ་འམ། སྟོབས་དང་ལྡན་ནམ། འགྱུར་བ་མི་མངའ་འམ། བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བསྙུན་མི་མངའ་ཞིང་སྟོབས་
དང་ལྡན་ལ། འགྱུར་བ་མི་མངའ་སྟེ། བདེ་བར་གནས་ལགས་སོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་སུམ་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དྲི་འདས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་

43-1-69a

ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མིག་བཏུད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕན་འདོད་ཅེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕན་འདོད་ཀྱིས་སྣང་བ་ཆེན་པོ་དེ་མཐོང་སྟེ། གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་དེ་ཡང་ཐོས་སོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕན་འདོད་བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མིག་བཏུད་དེ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་དེ་དང་། གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་དེ་སུའི་ལགས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་སུམ་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་
བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་ཡང་དག་པར་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་
ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །དེས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ལ་བལྟ་བ་དང་། ཕྱག་བགྱི་བ་དང་། བསྙེན་བསྐུར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་
མཇེད་དེར་བདག་མཆི་བར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་དུས་ལ་དབབ་པར་ཤེས་ན་སོང་ཤིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མིག་བཏུད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕན་འདོད་ཀྱི་ལག་
པར་པད་མ་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་པོ་མངོན་པར་འཕགས་པ་གཅིག་བྱིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་པད་མའི་རྒྱལ་པོ་འདི་ཕུལ་ལ་ངའི་ཚིག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མིག་བཏུད་

43-1-69b

གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་། བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ། ཞེས་སྙུན་གསོལ་ལོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་ཀྱང་གསོལ་ཅིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕན་འདོད་བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གིས་ལག་པ་བསྐུམ་པ་རྐྱོང་བར་བྱེད་པ་འམ། ལག་པ་བརྐྱང་བ་སྐུམ་པར་བྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་དང་། ཐང་ཅིག་དང་། ཡུད་ཙམ་དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་དེ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདིར་འདུག་གོ། །དེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་
ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕན་འདོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་
འདས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མིག་བཏུད་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་། བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་བསྙུན་གསོལ་ཞིང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་
དེས་པད་མ་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་པོ་འདི་ཡང་བསྐུར་བ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཞེས་ཏེ། བཞེས་ནས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕན་འདོད་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཕན་འདོད་ཅི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བསྙུན་མི་མངའ་
འམ། སྟོབས་དང་ལྡན་ནམ། འགྱུར་བ་མི་མངའ་འམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་རིན་ཆེན་མཐའ་ཡས་བརྩེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་འབྱུང་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། 

43-1-70a

བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་འབྱུང་གནས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡེ་ཤེས་བླ་མ་ཤེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་
ལུང་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡེ་ཤེས་བླ་མས་སྣང་བ་ཆེན་པོ་དེ་མཐོང་སྟེ། གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་ཐོས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡེ་ཤེས་བླ་མས་འདི་སྐད་
ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་དེ་དང་། གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་དེ་སུའི་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཆར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གྲངས་མེད་
པ་སུམ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་ཡང་དག་པར་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཀོན་མཆོག་འབྱུང་གནས་དེ་ལ་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡེ་ཤེས་བླ་མས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ལ་བལྟ་བ་དང་། ཕྱག་བགྱི་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བགྱི་བ་དང་། བསམ་གྱིས་
མི་ཁྱབ་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ཀྱང་བལྟ་བའི་སླད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དེར་བདག་མཆི་བར་བགྱིའོ། །བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་དུས་ལ་དབབ་པར་ཤེས་ན་སོང་ཤིག །
དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡེ་ཤེས་བླ་མའི་ལག་པར་མེ་ཏོག་ཁ་དོག་ལྔ་པ་སྙིམ་པ་གང་བྱིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་མེ་ཏོག་ཁ་དོག་ལྔ་པ་སྙིམ་པ་གང་འདི་ཕུལ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་

43-1-70b

འདས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཀོན་མཆོག་འབྱུང་གནས་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་བསྙུན་གསོལ་ལོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་ཀྱང་གསོལ་ཅིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་ཡེ་ཤེས་བླ་མས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གིས་ལག་པ་བསྐུམ་པ་རྐྱོང་བར་བྱེད་པ་འམ། བརྐྱང་བ་སྐུམ་པར་བྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་དང་། ཐང་ཅིག་
དང་ཡུད་ཙམ་དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདིར་འདུག་གོ། །དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་
གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཀོན་མཆོག་འབྱུང་གནས་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་
ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་བསྙུན་གསོལ་ཞིང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་མེ་ཏོག་ཁ་དོག་ལྔ་པ་སྙིམ་པ་གང་འདི་བསྐུར་བ་ལགས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཞེས་སུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་
བཞེས་ཏེ། བཞེས་ནས་ཀྱང་བཀའ་སྩལ་པ། ཡེ་ཤེས་བླ་མ་ཅི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བསྙུན་མི་མངའ་འམ། སྟོབས་དང་ལྡན་ནམ། བདེ་བ་དང་ལྡན་ནམ། འགྱུར་བ་མི་མངའ་འམ། དེས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་
སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤོས་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་
ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིན་ཆེན་གླང་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རིན་ཆེན་

43-1-71a

གླང་པོ་ཆེས་སྣང་བ་ཆེན་པོ་དེ་མཐོང་སྟེ། གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་དེ་ཡང་ཐོས་སོ། །དེ་ནས་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་ཞུས་པ། མཐུ་དེ་སུའི་ལགས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་
དེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ནུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཆར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་
ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མཆོག་གི་ཚོགས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་
ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་
ཉིས་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལྷུན་པོའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་
ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་འདྲེན་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་

43-1-71b

བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་པད་མའི་གདུགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་
པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གདུགས་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་
དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་
འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྟག་ཏུ་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་འཁོར་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་ཡེ་ཤེས་ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་
ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཙན་དན་གྱི་བསུང་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་
སྟོན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡེ་ཤེས་ལྷུར་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་
བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གྲངས་མེད་པ་ཉི་ཁྲི་དགུ་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བཟང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་

43-1-72a

པའི་སངས་རྒྱས་དཔུང་མགོ་ཟླུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱད་པར་བློ་གྲོས་ཤེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་
བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་
ཆེན་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
ཡེ་ཤེས་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཨུད་པ་ལ་དམར་པོའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་
ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་པད་མ་མངོན་འཕགས་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་
ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་མེ་ཏོག་རིན་པོ་ཆེའི་འོད་ཀྱི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཆོག་གི་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་

43-1-72b

པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བཟང་ལྡན་
ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཟླ་བ་འཕགས་པའི་འོད་ཟེར་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིན་པོ་ཆེའི་འོད་ཟེར་
ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་འདས་
པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འཇིགས་པ་དང་བག་ཚ་བ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཇིག་པར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་
ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བག་ཚ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་
མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་སུམ་ཁྲི་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལྷུན་པོའི་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
སངས་རྒྱས་ལྷུན་པོའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕུང་པོ་ཤིན་ཏུ་བཤིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་
བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ཉི་ཁྲི་དགུ་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མྱ་ངན་དང་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་ལས་

43-1-73a

རྒལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
ཚངས་པའི་དབྱངས་ཀྱི་ང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་
གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ཉི་ཁྲི་དགུ་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཆོས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་
ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ཉི་ཁྲི་དགུ་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཤིན་ཏུ་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཅུ་ལས་འཕྲོས་པའི་འོད་ཟེར་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་
སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཅུ་ལས་འཕྲོས་པའི་འོད་ཟེར་ཅེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་
བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ཉི་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ཏུ་འོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་ཏུ་བླ་མའི་འོད་ཟེར་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་
གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ཏུ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་

43-1-73b

བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ཉི་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ཏུ་སྤོས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འོད་ཟེར་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་
ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མིག་བཟངས་ཤེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་
སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ཉི་ཁྲི་བདུན་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤོས་ཀྱི་ངད་ལྡང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་མངོན་འཕགས་
ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་
བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ཉི་ཁྲི་བདུན་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལམ་སྣང་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
འོད་ཟེར་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། 
དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ཉི་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བཟང་པོ་མཆོག་གི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། 
དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་དབྱངས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚངས་པའི་དབྱངས་ཤེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་

43-1-74a

ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཆོས་
བཟངས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་ཟེར་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་
ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ཉི་ཁྲི་བཞི་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་པད་མ་ཅན་
ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བློ་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གསུང་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། ། བམ་པོ་དྲུག་པ། དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ཉི་ཁྲི་
སུམ་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཀོད་པ་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིན་
པོ་ཆེའི་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ཉི་
ཁྲི་ཉིས་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཨུད་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁྱུ་མཆོག་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་འཕགས་ཤེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་

43-1-74b

པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཨུད་པ་ལའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་པད་མའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་
དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ཉི་ཁྲི་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
པད་མ་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིན་ཆེན་རབ་རྫོགས་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ཁྲི་དགུ་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིན་ཆེན་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་
པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་འདས་པ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
ཕྱོགས་སུ་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པ་

43-1-75a

མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
གྲངས་མེད་པ་ཁྲི་བདུན་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྒྲོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སཱ་ལའི་དབང་པོའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ། འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སཱ་ལའི་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་
རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སཱ་ལ་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་ཀུན་ཏུ་སྦས་ཤེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤིང་རྟ་བཟང་པོ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་
སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ཁྲི་བཞི་སྟོང་འདས་པ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གདུགས་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་རྟ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་

43-1-75b

ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱུ་སྐར་གྱི་རྟ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །
དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ཁྲི་སུམ་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མྱ་ངན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བརྗོད་པ་དོན་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་
གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་ཡོད་མིང་རྒལ་ཅེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་
སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གྲངས་མེད་པ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མྱ་ངན་བྲལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔལ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་
ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དཔལ་མཐའ་ཡས་གཟི་བརྗིད་ཅེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་
བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་
པར་བསྒྲགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དཔས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་
འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གྲངས་མེད་པ་ཁྲི་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐོང་བ་དོན་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་

43-1-76a

དོན་ཡོད་རྣམ་པར་གནོན་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་ཡོད་པའི་གོ་ཆ་བགོས་ཤེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་
ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གྲངས་མེད་པ་དགུ་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པ་སྤོས་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིན་ཆེན་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། 
དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གྲངས་མེད་པ་བརྒྱད་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚངས་པའི་དབྱངས་ཀྱི་ང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་དབྱངས་ཀྱི་ང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐ་མི་དད་པའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གྲངས་མེད་པ་བརྒྱད་སྟོང་ཁོ་ན་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཟླ་
བའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འོད་ཟེར་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་འོད་ཟེར་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་
བསྒྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གྲངས་མེད་པ་

43-1-76b

བརྒྱད་སྟོང་ཁོ་ན་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ཏུ་འོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རི་རབ་ཀྱི་རྩེ་མོ་མངོན་པར་འཕགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཤེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་
སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་བརྒྱད་སྟོང་ཁོ་ན་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་པོ་ཆེའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེ་མངོན་པར་འཕགས་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་
གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེད་དཔོན་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་
བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གྲངས་མེད་པ་བརྒྱད་སྟོང་ཁོ་ན་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཆོས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་པད་མའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་
ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཨུད་པ་ལའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་
བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་བརྒྱད་སྟོང་ཁོ་ན་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་པད་མ་མངོན་པར་འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་མངོན་པར་
འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གྲགས་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་

43-1-77a

བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་བརྒྱད་སྟོང་ཁོ་ན་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་སྤོས་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སའི་དབང་ཕྱུག་གི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་
འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་བརྒྱད་སྟོང་ཁོ་ན་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གསེར་འོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་ཕྱོགས་སུ་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་བདུན་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་ཤེས་འཕགས་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་ཏུ་སྦས་པའི་བདག་པོ་སྤྲིན་གྱི་དབང་ཕྱུག་མར་མེ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
རྒྱུ་སྐར་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་
གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་དྲུག་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྟག་ཏུ་ཤིན་ཏུ་སྨྲས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་

43-1-77b

སེམས་དཔའ་སྣང་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ལྔ་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མར་མེ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡེ་ཤེས་མཐའ་ཡས་འབྱུང་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོ་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །
དེ་དང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྒྲོན་མ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་སྒྲོན་མ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བར་བསྟན་ཅེ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ན་ཨུད་པ་ལ་དང་། ཀུ་མུ་ད་དང་། པད་མ་
དཀར་པོ་དག་གིས་ཁེབས་པའི་རྫིང་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་ཡངས་པ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་ཡོད་དེ། པད་མ་དེ་དག་ཀྱང་མདབ་མ་སྟོང་ཆུ་བ་མངོན་པར་བརྟོལ་ནས་གྱེན་དུ་དཔག་ཚད་བརྒྱད་བཅུར་འཕགས་པ་སྟེ། པད་མ་རེ་རེ་ལས་ཀྱང་འོད་ཟེར་འབུམ་
འབྱུང་བར་བྱེད་ཅིང་། གྱེན་དུ་དང་ཐུར་དུ་ཡང་འོད་ཟེར་སྟོང་བྱུང་བར་བྱེད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་འོད་ཟེར་སྟོང་སྟོང་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ཡང་མིག་མངས་རིས་སུ་བྲིས་པ། རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་བས་
བརྒྱན་པ། རིན་པོ་ཆེའི་སྐུད་པས་བརྒྱན་པ། མིག་མངས་རིས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་ལས་བྱས་པའི་ཤིང་ལྗོན་པ་དག་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ། གྱེན་དུ་དཔག་ཚད་བདུན་ཁྲི་བདུན་སྟོང་མངོན་པར་འཕགས་པ། ཐད་ཀར་ནི་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་

43-1-78a

སྟོང་དུ་ཡལ་ག་དང་། འདབ་མ་དང་། ལོ་མ་རབ་ཏུ་སོང་བའོ། །རིན་པོ་ཆེའི་ཤིང་རེ་རེ་ལས་ཀྱང་ནོར་བུ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་ཟོ་བ་ཙམ་དག་རབ་ཏུ་འཕྱང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ན་ཤིང་ལྗོན་པ་དེ་དག་ཀྱང་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་དོ། །
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ནི་པད་མའི་འདབ་མ་དེ་དག་དང་། ནོར་བུ་དེ་དག་གི་འོད་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་སྣང་བར་བྱས་པ་སྟེ། འོད་དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་འོད་ཀྱིས་མོག་མོག་པོར་བྱས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་གོ་ཆས་སྣང་བ་
ཆེན་པོ་དེ་མཐོང་སྟེ། གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་དེ་ཡང་ཐོས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པ་དུ་མ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་གོ་ཆས་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་དེ་དང་། གསུང་བསལ་
བའི་སྒྲ་དེ་ཡང་སུའི་ལགས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་དེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཆར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་སྟོང་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། མཐུ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ནི་
དེའི་ཡིན་ནོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ལ་བལྟ་བ་དང་། ཕྱག་བགྱི་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དེར་བདག་མཆི་བར་བགྱིའོ། །དེ་ནས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་གོ་ཆའི་ལག་པར་པད་མ་ཆེན་པོ་གཅིག་བྱིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་འདི་ཕུལ་ལ། ངའི་ཚིག་གིས་དེ་བཞིན་དུ་གསོལ་ཅིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐབས་ཕྱེ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གིས་ལག་པ་བསྐུམ་པ་རྐྱོང་བར་བྱེད་པ་འམ། ལག་པ་བརྐྱང་བ་སྐུམ་པར་བྱེད་

43-1-78b

པའི་སྐད་ཅིག་དང་། ཐང་ཅིག་དང་ཡུད་ཙམ་དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདིར་འདུག་གོ། །དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་བསྙུན་གསོལ་ཞིང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་པད་མ་ཆེན་པོ་འདི་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བསྐུར་བ་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་ཅག་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་བཞེས་སུ་
གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཞེས་ཏེ། བཞེས་ནས་ཀྱང་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བསྙུན་མི་མངའ་འམ། སྟོབས་དང་ལྡན་ནམ། བདེ་བ་དང་ལྡན་ནམ། འགྱུར་བ་མི་མངའ་འམ། གསོལ་པ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོག་གི་ཚོགས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་
ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ནད་ས་ཡ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེས་བྱིན་ནས་བཏང་ངོ་། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་མདབ་ཆགས་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཕྱོགས་སུ་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པ་ཞེས་
བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སངས་རྒྱས་མེ་ཏོག་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དོན་ཡོད་རྣམ་པར་གནོན་ཅེས་བྱ་བ་
བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྡོ་རྗེ་ཡང་དག་གནས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སངས་རྒྱས་མེ་ཏོག་མངོན་པར་འཕགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་

43-1-79a

ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རིན་ཆེན་མེ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཙན་དན་གྱི་ཕུག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་ལུས་
ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཀུན་ཏུ་བལྟས་པའི་ང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྩི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་
དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དོན་ཡོད་མིང་བསྒྲགས་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དོན་ཡོད་གོ་ཆ་བགོས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་
ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྨན་འཕགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་བརྩོན་འགྲུས་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡང་དག་པར་བྱིན་པའི་བསླབ་པ་བླངས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ནས་བརྒྱན་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་
སེམས་ཀྱི་རྒྱན་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ལག་ན་པད་མ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
གདུགས་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟླ་བའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་
བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་པད་མའི་འོད་ཟེར་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་

43-1-79b

དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཤིན་ཏུ་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བ་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོའི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་
འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་བཀོད་
པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་བསྒྲགས་
ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཕྱོགས་སུ་རབ་གྲགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལྷས་བརྒྱན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྷའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་
ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཤིང་ཐགས་བཟང་པོ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་
ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །
དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བཟང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་འཇིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་

43-1-80a

དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྲིད་པ་སེལ་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྷ་གི་ར་སའི་སྲས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་
ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མི་འཇིགས་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཤིན་ཏུ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་མི་འཇིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་བག་ཚ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་པད་མ་
ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་པད་མ་མཆོག་གི་འོད་ཟེར་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ལག་ན་ཡེ་ཤེས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །
དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཨུད་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཨུད་པ་ལའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡུལ་ན་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་ཆེན་འཕགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཀོན་མཆོག་འབྱུང་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་
ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཟླ་བ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། 
དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྨོན་ལམ་མཐའ་ཡས་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མེ་ཏོག་རབ་གཏོར་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །

43-1-80b

དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཤིན་ཏུ་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་རྒྱལ་པོ་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཆོས་འཕགས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནགས་ཚལ་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་
བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྩིའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། 
དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ས་ལའི་དབང་པོའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཁྱད་པར་བློ་གྲོས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་
མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་པད་མའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཤིན་ཏུ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལྷུན་པོ་བརྩེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་
འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མེས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མྱ་ངན་བྲལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཤིན་ཏུ་ཡང་དག་བརྟགས་ཀྱི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་

43-1-81a

མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀུན་ཏུ་གཟིགས་པའི་ང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་
ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཀུན་དུ་སྦས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་ཆེན་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་རི་རབ་འོད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཤིན་ཏུ་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་ཡོན་ཏན་ཀུན་གྱིས་བརྒྱན་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁྱུ་མཆོག་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྨན་ཅེས་བྱ་བ་
བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་བརྒྱན་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་འཕགས་པས་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལེགས་པར་བསམ་པ་སེམས་པ་ཁྱད་པར་བློ་གྲོས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྡུལ་དང་བྲལ་བའི་བློ་གྲོས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
རིན་ཆེན་མེ་ཏོག་འབྱུང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཁྱད་པར་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
སྤྲིན་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐའ་ཡས་རྣམ་པར་གནོན་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དྲན་པ་རྙེད་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །

43-1-81b

དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མེ་ཏོག་དྲ་བས་ཀུན་ཏུ་གཡོགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མོས་པའི་གོ་ཆ་བགོས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཁྱད་པར་བློ་གྲོས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྒྱུ་སྐར་གྱི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་གདུགས་མངོན་པར་
འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མྱ་ངན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་ཆེན་མེ་
ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོག་གི་ཚོགས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །
དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ནས་སྤོས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདུད་རྩིའི་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
རྒྱལ་ཚབ་སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་
ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མྱ་ངན་བྲལ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟླ་བ་འཕགས་
པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མཐའ་ཡས་སྒྱུར་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མངོན་དུ་བགྲོད་པ་ཞེས་

43-1-82a

བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་
པའི་འཁོར་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཕྱོགས་སུ་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀ་ལིང་ཀའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་
བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་
ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མེས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་
རྟེན་གྱི་ཁམས་འབྱུང་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཔལ་
ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ཏུ་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་གྱི་རྒྱལ་པོ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། 

43-1-82b

བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མི་འཇིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གདུགས་ཀྱི་ཕྲེང་བ་མེ་ཏོག་ཀུན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོགས་པ་
མེད་པའི་སྤྱན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མིག་བཟངས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་
ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་འཇིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་བྲག་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཟླ་བ་འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྟོབས་བརྟན་
ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ཏུ་འོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གཟི་བརྗིད་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་
འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྤྱོད་པ་ཁྱད་པར་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐོ་བའི་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྒྱུའི་བློ་གྲོས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་
འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྒྱུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྒྲོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་

43-1-83a

ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲི་མ་མེད་པའི་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ས་བོན་འཆང་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་
མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྡོ་རྗེ་བཞེད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དྲི་མེད་རྣམ་པར་
འཐོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་བློ་གྲོས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་བཀོད་པ་དུ་མ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མྱ་ངན་དང་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་ཕན་བཞེད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་གླང་པོ་ཆེའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡོན་
ཏན་མཐའ་ཡས་ཡོངས་རྫོགས་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤིན་ཏུ་ཡང་དག་བརྟགས་པའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་
མཆོག་གི་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་རབ་ཏུ་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཨུད་པ་ལའི་

43-1-83b

དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྟག་ཏུ་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ཞེས་
བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཟླ་བའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་
བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏེ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྟག་ཏུ་སྣང་བར་བྱས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་མཐའ་ཡས་པའི་ལྷུན་པོ་སྤོས་ཀྱི་
རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ལག་ན་ཡེ་ཤེས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྟག་ཏུ་བརྒྱན་
ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་བདུད་རྩིའི་དབྱངས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །
དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གདུགས་དཀར་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
རྒྱལ་ཚབ་བརྩོན་པ་མི་གཏོང་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྟག་ཏུ་བརྒྱན་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་འགྱུར་བར་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་
གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ང་རོ་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་

43-1-84a

པ་སྤོས་མཆོག་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ལག་ན་སྤོས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་ཙན་དན་གྱི་བསུང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་མངོན་པར་འཕགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
རྒྱལ་ཚབ་འོད་ཟེར་དུ་མ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ཏུ་སྤོས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་མངོན་པར་འཕགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་
གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རིན་ཆེན་ལྷུན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ནས་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་སེམས་ཀྱི་མོས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དེད་དཔོན་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །
དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཚན་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཚན་མ་མེད་པའི་ང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབེན་པར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སངས་རྒྱས་མེ་ཏོག་བརྒྱན་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་སྦས་པའི་
དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡེ་ཤེས་འོད་ཟེར་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མེ་ཏོག་རྒྱས་པ་

43-1-84b

ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་དབྱངས་ཀྱི་ང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མིག་བཟངས་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །
དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྟན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མིག་གཡོ་རྣམ་པར་གནོན་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ལེགས་པའི་བློ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་སྲུང་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྐར་མའི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་པད་མའི་གདུགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དམིགས་པ་ཀུན་གྱི་ཁྱུ་མཆོག་
སྟོན་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྣ་བའི་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། 
དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དོན་གྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་བདེན་པ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་
གྱི་ཁམས་ཟླ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཀུན་དགའ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །
དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གནོད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྙན་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་

43-1-85a

པོ་རྒྱལ་ཚབ་མེ་ཏོག་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མངོན་པར་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པས་རྒྱགས་པ་ཡང་དག་བཅོམ་ཞེས་བྱ་བ་
བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྒྱལ་པོའི་ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྡུལ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མེ་ཏོག་ཀུན་ཏུ་བལྟས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་
གྱི་ཁམས་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྒྱུ་སྐར་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་
ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཤིན་ཏུ་ཡངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདུད་རྩིའི་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རིན་ཆེན་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འཇིགས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཙན་དན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་
སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་བཟང་པོའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དྲ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་ཅེས་བྱ་
བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་འོད་གསལ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་

43-1-85b

པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཚངས་པའི་ང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཚངས་པའི་དབྱངས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་
ངོ་། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མངོན་པར་བགྲོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདུད་རྩི་འབྱུང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་
སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་བདུད་རྩིའི་དབྱངས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དམིགས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་དམིགས་པ་ཀུན་ལ་དགྱེས་པར་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །འཇིག་རྟེན་
གྱི་ཁམས་དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྟག་ཏུ་བསྒྲགས་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཤིགས་པའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྟག་ཏུ་བཟོད་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྤོབས་པ་མི་ཆོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་ཡང་མདབ་
ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ཏུ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་

43-1-86a

རྒྱལ་ཚབ་མཚན་མ་མེད་པའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ཏུ་བལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟིགས་ཤེས་
བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྣམ་པར་དག་པའི་མིག་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མིག་རྣམ་པར་དག་
པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྡུལ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་འཕགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་
སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཨུད་པ་ལས་རབ་ཏུ་ཁེབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་པད་
མའི་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཨུད་པ་ལ་དམར་པོའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་པད་མས་རབ་ཏུ་ཁེབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཕྱོགས་སུ་འཕགས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་
ཚབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ལྷུན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མེ་ཏོག་གིས་རབ་ཏུ་ཁེབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་འབྱུང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་

43-1-86b

ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡིད་གཉིས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་བཅོམ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མར་མེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
སེམས་ཅན་གྱི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འོད་
བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་བདེ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་
ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མཆོག་
གི་ནོར་བུ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངལ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ངེས་འདྲེན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་
ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྨན་པའི་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཁ་དོག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་
གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཐ་མི་དད་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ཏུ་ཁ་དོག་ཅེས་བྱ་བ་

43-1-87a

ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་མཐའ་ཡས་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་
བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བཏང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཚོ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཙན་
དན་གྱི་བསུང་གི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡེ་ཤེས་སྤོས་ཀྱི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དཔེ་
མེད་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སངས་རྒྱས་དཔེ་མེད་མེ་ཏོག་འབྱུང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡང་དག་
འཕགས་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་ཆེན་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤིན་ཏུ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་
ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྡོམ་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཕྱོགས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟླ་བ་འཕགས་
པའི་འོད་ཟེར་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། ། བམ་པོ་བདུན་པ། དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་
ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མྱ་ངན་མེད་པའི་

43-1-87b

བློ་གྲོས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མངོན་པར་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལུས་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་བྲག་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དགའ་བའི་སྤོས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐྱོ་མེད་འགྱུར་བར་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་
གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡོངས་བསྒྲགས་ཉོན་མོངས་ཡང་དག་བཅོམ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡོན་ཏན་ཀུན་ལ་རབ་ཏུ་གནས་
ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྙན་པའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྒྱལ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་
ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཏང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཀུན་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་སྙན་པའི་ང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཆོས་འཕགས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མྱ་ངན་མེད་
པའི་བློ་གྲོས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་བྲལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིན་ཆེན་མེ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཏང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྙན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་པད་མ་མངོན་པར་འཕགས་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་

43-1-88a

བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མེ་ཏོག་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མེ་ཏོག་ཀུན་ཏུ་བཀྲམ་ཞེས་
བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་རབ་ཏུ་གཏོར་བའི་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྤོས་ཀྱི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་
ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་ནས་སྤོས་ཀྱི་འོད་ཟེར་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ངེས་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཕྱོགས་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྤྱན་བཏུད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་
གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འོད་འཕྲོ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་འོད་བཏང་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྦྱིན་བསྲེགས་བྱས་པའི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
འོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ལྷུན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རི་རབ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་
ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་པོ་ཆེའི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རིན་

43-1-88b

ཆེན་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྟག་ཏུ་བདུག་སྤོས་བདུགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཚན་གཉིས་གཙུག་ཏོར་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་
ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཚན་གཉིས་འོད་ཅེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཏང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །
དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྲིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་ཁྱུ་མཆོག་རྣམ་པར་གནོན་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྲིད་པ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མངོན་པར་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་
ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མི་འཇིགས་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྟག་ཏུ་དམིགས་པ་
ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནམ་མཁའི་རིགས་ཀྱི་ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ལག་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་
ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟད་མི་ཤེས་པའི་ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འབྱུང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཏང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་

43-1-89a

བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྔ་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྤོས་རབ་གཏོང་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་ཏུ་ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་
ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུལ་ལ་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྒྲ་རྣམ་པར་བསྒྲགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་
རྣམ་པར་བསྒྲགས་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མཆོག་གི་ཚོགས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྒྲོན་
མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤིན་ཏུ་རབ་ཏུ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་པ་ར་ཛ་ན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་
ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བཀོད་པ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སངས་རྒྱས་ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་བློ་གྲོས་དཔེ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རབ་ཏུ་དགའ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་ཀུན་གྱི་འབྱུང་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་
ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མཚན་མ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་

43-1-89b

གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་རིན་ཆེན་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཤིན་ཏུ་ཡང་དག་བརྟགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་
མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྒྱུ་སྐར་གྱི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་འཕགས་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྒྲོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གདུགས་ཀྱི་ཕྲེང་བ་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་འཕགས་པའི་འོད་ཀྱི་གཟི་བརྗིད་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་
བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ལེགས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་པད་མ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་པད་མ་འབྱུང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སངས་རྒྱས་ཆོས་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་
ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མེ་ཏོག་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྤོས་རབ་ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་
ཡེ་ཤེས་དལ་བ་འགྱུར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུ་མུ་དས་རབ་ཏུ་ཁེབས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟླ་བ་ཏོག་གི་འོད་ཟེར་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་
ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རི་རབ་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེ་

43-1-90a

ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མི་འཁྲུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། 
དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདུད་རྩིའི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་བདུད་རྩིའི་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་
རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤོས་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་པད་མ་བརྩེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མེ་ཏོག་ཅེས་
བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མེ་ཏོག་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་པད་མ་འབྱུང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྤྱི་བོས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཙམ་པ་ཀ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཙན་དན་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་
ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མིག་བཟངས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་ཆེན་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་
བརྩེགས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཤིན་ཏུ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འཛངས་པ་
ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཛངས་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཤིན་ཏུ་རབ་སངས་རྒྱས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་

43-1-90b

མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདེ་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོ་
ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་འབྱུང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཤིན་ཏུ་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཀྱི་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་
ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཀུན་ཏུ་འོད་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དགའ་བའི་སྤོས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་འབྱུང་
གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡོན་ཏན་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བལྟ་ན་སྡུག་ཅེས་བྱ་བ་
ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་དཔལ་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡོན་ཏན་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་
ངོ་། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་པད་མ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་པད་མ་འབྱུང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་
འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྦྱིན་མོས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གསེར་གྱི་དྲ་བས་ཀུན་ཏུ་ཁེབས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྒྲོན་

43-1-91a

མ་འཆང་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྦར་འཆུམས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་
ཆེན་དྲ་བས་ཀུན་ཏུ་ཁེབས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་འཕེགས་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་གྲོང་ཁྱེར་
སྒྲོགས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མངོན་པར་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་འཕགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མི་ཁོམ་ཐམས་ཅད་འགྱུར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གདུགས་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྒྱུ་སྐར་
གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྒྱུ་སྐར་གྱི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནམ་མཁའི་
རིགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྷུན་པོ་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རིན་ཆེན་ལྷུན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །
དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མངོན་པར་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནམ་མཁའི་རྣ་ཆ་གདུབ་འཁོར་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མངོན་དུ་བགྲོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདུད་

43-1-91b

རྩིའི་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མྱ་ངན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤོས་རིགས་
བཙུན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདུད་རྩིའི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མྱ་ངན་མེད་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་
བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་ལྷུན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རིགས་བཙུན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རབ་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་མེ་ཏོག་ཀུན་ཏུ་རྒྱས་ཤེས་
བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་བློ་གྲོས་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐུ་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་
ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོག་གི་ཚོགས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་བ་ལང་བདག་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་
ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་ཆེན་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྡུལ་མེད་རྡུལ་བྲལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་འོད་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གསེར་དུ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གསེར་གྱི་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་

43-1-92a

ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྣམ་པར་སྣང་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གསེར་དུ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་ཁང་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཤིན་ཏུ་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
སྙིང་པོ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དཔས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །
དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གྲོལ་བའི་འོད་ཟེར་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་
ཚབ་བྱམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མེ་ཏོག་རབ་གཏོར་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མེ་ཏོག་གི་གདུགས་མེ་ཏོག་ཀུན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མེ་ཏོག་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་
ཏོག་གདུགས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་གསེར་གདུགས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་པད་མ་ཅན་
ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དོན་ཡོད་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ལོག་པའི་གོ་ཆ་བགོས་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་

43-1-92b

ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མེ་ཏོག་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་བསྐྱེད་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚངས་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚངས་པའི་དབྱངས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་
སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་འཇམ་པའི་དབྱངས་ཀྱི་ང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཏང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །
དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཏོག་གི་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
རྒྱལ་ཚབ་མིག་རྣམ་དག་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐའ་ཡས་ཚོགས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རིགས་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གསེར་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་
གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་འཁོར་
ལོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་འདས་པ་རྣམ་པར་གནོན་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྲིད་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་

43-1-93a

ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འགྲོ་ཀུན་རྣམ་པར་འཇོམས་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཤིན་ཏུ་ཡང་དག་བརྟགས་ཀྱི་གོ་ཆ་ཞེས་
བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡིད་གཉིས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིད་གཉིས་ཡང་དག་འཇོམས་པར་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་ངེས་པའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཚན་མ་
མེད་པའི་ང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྣམ་པར་བལྟས་པའི་ང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
ཡོན་ཏན་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་གོམ་པ་མཐའ་ཡས་
རྣམ་པར་གནོན་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་ཆེན་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་འབྱུང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་
ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྡོ་རྗེ་རྣམ་པར་གནོན་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྒྲོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་པད་མ་མངོན་པར་འཕགས་
པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རིན་ཆེན་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འོད་མི་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་

43-1-93b

དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཚངས་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་ལེགས་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་གོ་ཆ་ཐོགས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྡུལ་བྲལ་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འོད་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་
ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཤིན་ཏུ་གནོན་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་ལྷུན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་
ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ལྷུན་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཟླ་བ་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་ཉི་མ་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཉི་མ་སྒྲོན་མ་མངོན་པར་འཕགས་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་
རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚོན་རྩིའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲི་མེད་འབྱུང་བའི་དཔལ་ཞེས་
བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྐར་མདའ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐར་མདའ་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་

43-1-94a

སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་འཕེལ་བའི་བློ་གྲོས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་འདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་གནས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། འཇག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་གནས་དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་གོང་ན་མེད་པའི་འོད་ཟེར་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་འདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་པད་མའི་གདུགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྔ་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་
མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གདུགས་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྤྱན་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
རྒྱལ་ཚབ་ཚངས་པའི་ང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཕྱོགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཕྱོགས་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ས་ལྷའི་དབང་པོའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་
གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཐུ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེང་གེ་ཞེས་བྱ་བ་
བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་བག་ཚ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚོགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་

43-1-94b

གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་ལྷུན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་པད་མ་
ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་གཟིགས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྤྲིན་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་
ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྩིའི་རྒྱལ་པོ་
ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དཔལ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔལ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཤིན་ཏུ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཤིན་ཏུ་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་གཡོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་
འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཕུག་སྦས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
སྤོས་མཆོག་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྤོས་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤོས་
དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཕྱག་ན་སྤོས་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་པད་མའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་

43-1-95a

བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཙན་དན་གྱི་བསུང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཙན་དན་ཁང་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དཔལ་སྦས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་ཆེན་དྲ་བས་ཁེབས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བརྩོན་འགྲུས་མཐའ་ཡས་
ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་བློ་གྲོས་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མེ་ཏོག་ཅན་
ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་པད་མ་འཇིགས་བྱེད་མེ་ཏོག་མངོན་པར་འཕགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་
ཚབ་དབྱངས་མཐའ་ཡས་ང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པར་སྣང་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་དྲ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ། འཚོ་
ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དཔས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཟླ་བ་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། 
དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤིན་དུ་རབ་གནས་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ། འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་བརྗེད་མེད་ང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །
དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཙན་དན་གྱི་བསུང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཕྱག་ན་སྤོས་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ། འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། 

43-1-95b

བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་འབྱོར་པས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཡིད་བྲལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདེ་བ་ཐམས་
ཅད་ཉེ་བར་སྒྲུབ་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ། འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཕན་འདོད་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་
ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤོས་སྣ་ཚོགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་སྟོན་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྨོན་ལམ་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་བསྒྲགས་དོན་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་
བཞུགས་ཏེ། འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་གོ་ཆ་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤིན་ཏུ་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ། འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
རྒྱལ་ཚབ་གཙུག་ན་ནོར་བུ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་བཀོད་པའི་
དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ། འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་སྟོབས་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་

43-1-96a

བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་པད་མའི་གདུགས་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདེ་བ་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་
བཞུགས་ཏེ། འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རིན་ཆེན་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་
གྱི་ཁམས་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནམ་མཁའི་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ། འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ནམ་མཁའ་རྣམ་དག་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བཟང་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
བཟང་པོ་མཆོག་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ། འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་བཟང་པོ་དབྱངས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །
དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མར་མེ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁྱུ་མཆོག་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ། འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མེ་ཏོག་དྲི་ཞིམ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་སྤྱན་རྣམ་དག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ། འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མིག་བཟངས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་

43-1-96b

འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཤིན་ཏུ་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ། འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚོགས་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྷུན་པོ་མངོན་པར་འཕགས་
པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ། འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཚད་མེད་བློ་གྲོས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དགའ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཕས་མ་ཕམ་པའི་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ། འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཕས་མ་ཕམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྡུལ་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་རྟོགས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་
ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མི་འཇིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤོས་འདས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། 
དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྷུན་པོ་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་སྤོས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ། འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྤོས་མཆོག་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་
བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲོང་ཁྱེར་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམ་དག་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ། འཚོ་ཞིང་

43-1-97a

ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྒྲོན་མ་འཆང་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་
དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྷུན་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཤིན་ཏུ་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །
དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགའ་བ་འབྱུང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྟུལ་བས་བྱིན་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྷུན་པོ་རྣམ་དག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་
འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རིན་ཆེན་ལྷུན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཛེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། 
དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཛེས་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མཛེས་པ་ཆེན་པོའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །
དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དྲི་ཞིམ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚངས་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཚངས་པའི་ང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དབང་པོའི་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་སྤྱན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་

43-1-97b

འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དབང་པོས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། 
དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་འབྱུང་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡོན་ཏན་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་
མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བསམ་གྱི་མི་ཁྱབ་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཟི་བརྗིད་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡེ་ཤེས་བསགས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལེགས་པར་བསམས་པའི་སྨོན་
ལམ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྨོན་ལམ་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲོང་ཁྱེར་བརྒྱན་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ལྷུན་པོ་རྣམ་དག་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡེ་ཤེས་འོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་སྦས་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་
ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཁང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་

43-1-98a

བཞིན་གཤེགས་པ་ཁང་པ་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་སེམས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་
ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡེ་ཤེས་སྤོས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་བརྩེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་
ཚབ་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཕྱོགས་ཀྱི་ལྷུན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་ཅེས་བྱ་བ། བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་
ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཕྱོགས་སུ་རྣམ་པར་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡོན་ཏན་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། 
དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདེ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲགས་དགའ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྡུལ་བྲལ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་
ཚབ་མི་མཇེད་ཀྱི་བདག་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་པད་མ་མངོན་པར་འཕགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་འཕགས་པའི་
དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡོན་

43-1-98b

ཏན་མཐའ་ཡས་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་
འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དཔའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སོ་སོར་བག་ཡངས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་རྩེར་འཇུག་རྩོམ་པའི་ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྟག་ཏུ་བརྩམས་པའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་
བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཤིན་དུ་སོ་སོར་ཡང་དག་གནས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་འོད་ཟེར་པད་མ་སངས་རྒྱས་མངོན་པར་འཕགས་པའི་
དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སའི་ང་རོ་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཆུ་
ཀླུང་གང་གཱའི་བྱེ་མ་སྙེད་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡོན་ཏན་ཀུན་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདུད་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་
ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་བལྟས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་གོ་ཆ་བགོས་ཤེས་བྱ་བ་བླ་ན་

43-1-99a

མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་སྣང་བ་ཆེན་པོ་དེ་མཐོང་སྟེ། གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་དེ་ཡང་ཐོས་སོ། །ཐོས་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་
འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་དེ་དང་། གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་འདི་སུའི་ལགས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཆར་འཇིག་
རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་སྟོང་དག་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། མཐུ་དེ་ལྟ་བུ་འདི་ནི་དེའི་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་བལྟས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་སྙིང་
སྟོབས་ཀྱི་གོ་ཆ་བགོས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ལ་བལྟ་བ་དང་། ཕྱག་བགྱི་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བགྱི་བ་དང་། ཆོས་མཉན་པའི་སླད་དུ་འཇིག་རྟེན་
གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དེར་བདག་མཆི་བར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་དུས་ལ་དབབ་པར་ཤེས་ན་སོང་ཤིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་བལྟས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་
པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་གོ་ཆ་བགོས་ཀྱིས་པད་མ་བརྒྱད་བླངས་ནས། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་གཏོར་ཏོ། །དེ་ནས་པད་མ་དེ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་ཐམས་ཅད་འདས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་བར་དག་ལས་འདས་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་འཁོད་དོ། །བཅོམ་

43-1-99b

ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་འཁོར་བཞི་པོའི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱིས་དེ་དག་མཐོང་ནས་ཀྱང་ངོ་མཚར་དུ་འཛིན་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་པད་མ་དེ་དག་གིས་ལན་གསུམ་
བསྐོར་བ་བྱས་ནས་སྤྱན་སྔར་འཁོད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕྱག་གཡས་པས་པད་མ་དེ་དག་ལ་རེག་པར་མཛད་ནས། རེག་པ་ཙམ་གྱིས་པད་མ་དེ་དག་ལས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལུས་དག་མངོན་པར་
བྱུང་ངོ་། །བྱུང་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གིས་མངོན་པར་བསྟོད་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། ། བམ་པོ་བརྒྱད་པ། མཐའ་ཡས་
མཁྱེན་མངའ་གང་ཟག་ཁྱུ་མཆོག་གཙོ། །རང་བྱུང་མཐའ་ཡས་ཆོས་རྣམས་ཐུགས་སུ་ཆུད། །ཁྱོད་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་མཐའ་ཡས་རྒྱ་ཆེན་གདའ། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་རྣམས་ཀུན་དུ་སྣང་བར་མཛད། །དེ་དག་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་མཚན་ཐོས་ནས། །ཞུ་བའི་ཁྱད་པར་ཀུན་དུ་ཞུ་བ་དང་། །སངས་རྒྱས་བལྟ་དང་ཕྱག་ཀྱང་བགྱི་སླད་དུ། །མཁས་པ་དེ་དག་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོབས་ཀྱིས་མཆིས། །བྱང་ཆུབ་གོ་བགོས་དཔའ་བོ་
གང་མཆིས་དག །མི་མཇེད་འཇིག་རྟེན་ཁམས་སུ་རབ་གནས་པ། །དེ་དག་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་སྟེ། །དེ་དག་མིང་དང་གཟུགས་དང་གྲགས་པས་འཕགས། །དེ་དག་གོ་ཆའི་དངོས་པོས་མི་
འཇིགས་ཤིང་། །སེམས་ཅན་སྨིན་པའི་སླད་དུ་ཡང་དག་ཞུགས། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་ཇི་ལྟར་རེག་གྱུར་པ། །འཇིག་རྟེན་རྣམ་འདྲེན་མཆོག་ལ་དེ་དག་ཞུ། །ཇི་སླད་མངོན་དུ་ཆོས་ཚོལ་བགྱིད་ཅེས་ན། །བདུད་
རྣམས་གཞོམ་དང་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་སླད་དུ། །དེ་ནས་ཞུ་བ་ཞུ་བའི་སྤྲུལ་པ་རྣམས། །གང་ཡིན་དེ་ལ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་གསུངས། །འདྲེན་པས་ཡང་དག་ཚིག་གིས་དེ་བསྟན་ནས། །མི་མཆོག་དེ་ཡི་ཚིག་

43-1-100a

རྣམས་ཐོས་གྱུར་ཏེ། །དགའ་ཞིང་མགུ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ནས། །བདེ་གཤེགས་ཕྱག་འཚལ་དེ་དག་འཁོད་པར་གྱུར། །སྤྲུལ་པ་དེ་དག་དེར་ནི་མི་སྣང་ནས། །གང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་ལ་
ཞུ་ཞུ་བ། །དེ་དག་གང་ནས་མཆི་ཞིང་མིང་ཅི་ཞེས། །དེ་ཚེ་འཁོར་ཀྱང་སྤུ་རྣམས་ཟིང་ཞེས་བྱེད། །འཁོར་རྣམས་བཞི་པོ་དེ་དག་གུས་པ་ཡིས། །རྒྱལ་བ་ལ་ནི་ཞུ་བར་མི་སྤྲོ་སྟེ། །དེ་ཚེ་འཇིག་རྟེན་མགོན་
པོའི་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ། །དེ་ཚེ་དགེ་སློང་ཀུན་དགའ་བཟང་པོ་བྱུང་། །མགོན་པོ་ཞུ་བ་འདི་ཞུ་དེ་དག་གང་། །ཞུས་ནས་ཀྱང་ནི་མི་གདའ་མ་མཐོང་གྱུར། །དེ་དག་སུ་ལགས་དེ་དག་སུ་ཡི་ལགས། །མགོན་པོ་
བཤད་ཅིང་ཐེ་ཚོམ་བསལ་དུ་གསོལ། །སྨོན་ལམ་དཔའ་བོ་ལྡན་པའི་གོ་ཆ་ལྟོས། །དེ་ཡིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་འདིར་ལྷགས་ཏེ། །ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ནི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་ཚུལ། །གྲངས་མེད་དག་ནས་
དེ་དག་ལྷགས་པ་ཡིན། །དཔའ་བོ་འཇིག་རྟེན་ཕན་ཕྱིར་གང་ལྷགས་པ། །རྣམ་པར་བལྟས་ནས་དོང་བར་གྱུར་པ་སྟེ། །བསམ་པ་དག་པ་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་སྤྱོད་པ། །དེ་ཡི་སྨོན་ལམ་དེ་ནི་དེ་འདྲའོ། །དེ་དག་
དགེ་བས་ངེས་པར་སངས་རྒྱས་མཐོང་། །དེ་དག་འདིར་ནི་དེ་ལ་སྒྱིད་མི་ལུག །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཀྱང་དམན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཐོས་པ་མང་ཞིང་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པས་འཕགས། །དེ་དག་ཐབས་ཤེས་པ་ལ་ཤིན་
དུ་བསླབས། །མངལ་གྱི་གནས་སུ་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། །འཁོར་བའི་ཚེ་ན་ཚེ་རབས་ཚེ་རབས་སུ། །དེ་དག་ཆོས་ཀྱི་སེམས་རྒྱུད་བརྗེད་མི་འགྱུར། །རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་མངོན་དུ་ཕྲད། །རྟག་ཏུ་འཕགས་
པ་རྣམས་དང་འགྲོགས་པར་འགྱུར། །དཔའ་བོ་དེ་ཡིས་སེམས་ཅན་འདིར་མཐོང་རྣམས། །རྟག་ཏུ་དེ་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་འཐོབ། །མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་དགེ་བས་དེ་འདྲ་སྟེ། །གང་དག་གཞན་མ་བརྗོད་པ་དེ་

43-1-100b

དག་མང་། །དཔའ་བོ་དེ་ཡི་ཡོན་ཏན་གང་ཡོད་པ། །མང་དུ་བསྒྲགས་ཀྱང་མཐར་ཐུག་འགྱུར་བ་མེད། །དཔའ་བོ་ཤིན་དུ་གནས་པ་དེ་ཡི་མིང་། །དེ་ཚེ་བུད་མེད་གང་གིས་ཐོས་གྱུར་པ། །དེ་ནི་ཕྱིན་ཆད་བུད་མེད་དངོས་མི་
འགྱུར། །སེམས་ཅན་དམ་པའི་མཆོག་ཏུ་དེ་འགྱུར་རོ། །སྐྱེས་པ་བུད་མེད་གང་གིས་མིང་ཐོས་ཤིང་། །ཐོས་ནས་དེ་ལའང་དགའ་བ་སྐྱེད་བྱེད་ལ། །སངས་རྒྱས་ཞིང་དེར་སྨོན་ལམ་འདེབས་བྱེད་པ། །ལུས་ཞིག་
ནས་ནི་དེར་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞིང་ཡང་དག་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །སྐྱེས་པ་བུད་མེད་འོན་ཏེ་གཞན་ཡང་རུང་། །གང་གིས་མིང་ཐོས་ནམ་ཞིག་དད་བྱེད་པ། །ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཆེད་ལས་ཉམས་
མི་འགྱུར། །གང་དག་གཅེར་བུའི་སེམས་ཅན་མ་གཏོགས་པར། །ཐོས་ནས་སུ་ཞིག་དགའ་བ་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་ནི་ཡོང་མ་གསུངས། །འོན་ཀྱང་དེ་དག་དགེ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། །གང་
དག་བསམ་པས་མིང་ཡང་ཐོས་པ་ནི། །ཇི་ལྟར་རྩི་ཡིས་སྐྱོན་རྣམས་སེལ་བྱེད་བཞིན། །སེམས་ཅན་དེ་དག་གིས་ནི་དེར་མཐོང་བ། །བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་ངེས་འགྱུར་ཐེ་ཚོམ་མེད། །གང་ཞིག་པ་ལ་ཤ་ཡི་འདབ་
ཐོགས་ཤིང་། །དེ་དང་དེར་ནི་རྩི་དག་བྱེད་གྱུར་ན། །དེ་ཚེ་ཀུན་ནས་སྨན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སུ། །སུས་ཀྱང་དེར་ནི་མེ་ལ་ཚིག་མི་འགྱུར། །གང་ཚེ་སྦྲུལ་གདུག་གཟི་བརྗིད་དྲག་པོ་ཡིས། །དུག་གང་དེ་
དག་མི་གདུག་བྱེད་འགྱུར་ཏེ། །ས་ཡི་སྟེང་ནས་ཀུན་དུ་སྟོན་བྱེད་ན། །དེ་འདྲའི་སྨན་བརྐོས་པས་ནི་ཅི་ཞིག་བྱ། །སྦྲུལ་གདུག་དྲི་ནི་གང་དག་སྣོམ་བྱེད་པ། །སྦྲུལ་དེ་ཐམས་ཅད་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་འགྱུར། །དེ་ལྟར་
རྩི་སྨན་འདྲ་བའི་མི་དེ་ནི། །མིང་གིས་སངས་རྒྱས་མཛད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར། །དེ་ཚེ་ཕྱོགས་བཅུ་དག་ཏུ་བསྒྲགས་པ་ན། །དཔའ་བོ་དེ་ཡི་མིང་ནི་སུས་ཐོས་པ། །དེ་ཡི་མིང་གིས་ལས་ནི་འདི་བྱེད་དེ། །བུད་མེད་གང་

43-1-101a

ཟག་ལ་ནི་རེག་མི་འགྱུར། །གང་གིས་མཐོང་དང་སྟི་སྟང་བྱེད་ཅི་སྨོས། །དེ་ནི་རྒྱལ་བས་དགེ་སློང་གང་སྤྲུལ་པ། །ཀུན་དགའ་བཟང་པོ་ཞེས་ནི་བྱ་བ་དེས། །རྒྱལ་བས་དེ་སྐད་བསྒྲགས་པ་དེ་འདྲ་བ། །བྱང་ཆུབ་ཞུགས་
པ་སུ་མཆིས་དེ་ལ་ཞུས། །ཀུན་དགའ་བཟང་པོ་གོ་ཆ་དཔའ་བོའི་མིང་། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་འདིར་ཡོད་ཅེས་ངས་ཐོས་ན། །ཞུམ་པ་མེད་པའི་ཡིད་ཀྱིས་བརྗོད་པར་བྱ། །དེ་ལྟར་བདེ་བར་གཤེགས་པས་ཟབ་བསྟན་པ། །རྒྱལ་
བའི་བྱང་ཆུབ་ཡིད་ཆེས་དཀའ་བ་ཡི། །སེམས་ཅན་དགེ་བ་ཆུང་དང་ལྡན་པ་ལྷགས། །ད་ལྟར་ང་ཡི་ཚེ་ནི་ཅུང་ཟད་གནས། །ཀུན་དགའ་འདི་ན་སེམས་ཅན་མཆོག་ཡོད་དེ། །དེ་རིང་ཁོ་ནར་འཁོར་དུ་ལྷགས་པར་གྱུར། །འཇིག་རྟེན་མགོན་
པོ་གང་དག་འདིར་ལྷགས་པའི། །གོ་ཆ་བསྔགས་པ་ཕྱོགས་བཅུར་བཟློག་མི་ནུས། །ཀུན་དགའ་བཟང་སྐྱོང་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་དང་། །དཀོན་མཆོག་འབྱུང་གནས་དང་ནི་དེད་དཔོན་བཟང་། །ཡོན་ཏན་སྦས་པ་མཁས་དང་དེ་
བཞིན་དུ། །དཔའ་བོ་བཟང་སྟོབས་གང་ཡིན་དེ་ལ་ལྟོས། །ཆུ་ཞེས་བྱ་བ་དང་ནི་ཆུ་ལྷ་དང་། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བཞིན་དགེ་སློང་ཅི་འདྲ་རྣམས། །ཇི་ལྟར་སྐྱོབ་འགྱུར་དགེ་སློང་དེ་དག་ལྟོས། །དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་གོ་ཆ་དེ་བསམ་ཡས། །དོན་
ཡོད་ཅེས་ནི་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་གྱུར་པ། །དེ་དག་གིས་ནི་དོན་ཡོད་གོ་ཆ་བགོས། །དེ་དག་མཐོང་བའང་དོན་ཡོད་འགྱུར་བ་ཡིན། །དེ་དག་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། །ཀུན་དགའ་གང་སུ་དག་གིས་དེ་དག་མཐོང་། །གང་དག་
སུ་ཡིས་མིང་ཡང་ཐོས་གྱུར་པ། །དེ་དག་ནམ་ཡང་བྱང་ཆུབ་དོགས་པ་མེད། །དེ་དག་ནམ་དུའང་ལོག་པར་ལྟུང་མི་འགྱུར། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བརྩོན་པས་ཚོགས་པ་ཡིན། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཤེས་པས་ཚོགས་པར་གྱུར། །རྟག་ཏུ་
ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུང་པོས་དེ་རྟག་གནས། །ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་མཆོག་ལ་དེ་ལྟར་འདུད། །ཀུན་དགའ་སངས་རྒྱས་ཞིང་འདིར་ཕྱོགས་བཅུ་ཡི། །འཇིག་རྟེན་ད་ལྟར་གང་དག་སུ་གནས་པ། །དཔའ་བོ་དེ་ཅི་གོ་ཆ་འདོད་གྱུར་པ། །དེ་ལ་རྒྱལ་

43-1-101b

བ་ཀུན་གྱིས་བསྔགས་པ་བརྗོད། །གང་གིས་བསྔགས་བརྗོད་རྒྱལ་བ་དེ་དག་ཀྱང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་ཚེ་དེར་ཤེས་ཏེ། །ཤཱཀྱ་ཁྱུ་མཆོག་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་དང་། །བྱང་ཆུབ་ཞུགས་པའི་དཔའ་བོ་དག་བལྟའོ། །དེ་ཐོས་
ནས་ཀྱང་གསོལ་བ་བཏབ་གྱུར་པ། །མགོན་པོ་མི་མཇེད་འཇིག་རྟེན་ཁམས་སུ་མཆི། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་ལ་བསྐོར་བྱས་ནས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལྷགས། །དགེ་སློང་དེ་དག་གི་ཡང་མིང་ཐོས་
ནས། །དེ་ཚེ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་འདུན་པ་བསྐྱེད། །གང་དག་མིང་དང་འདུན་པས་བྱང་ཆུབ་ཞུགས། །དེ་དག་རྒྱལ་བས་བྱང་ཆུབ་དེར་ལུང་བསྟན། །བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་དག་ཏུ་ལས་བྱས་ཤིང་། །མི་དགེ་བསྒྲུབས་པ་གང་དག་
སུ་ཡོད་པ། །དེ་ཕྱིར་སྙིགས་མའི་དུས་ན་དེ་དག་ནི། །ང་དང་ལྷན་ཅིག་སངས་རྒྱས་ཞིང་དུ་ལྷགས། །ང་ཡིས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་འདི་ཐོབ་གྱུར་ཀྱང་། །དེ་ཚེ་སེམས་ཅན་བལྟ་བར་སྤྲོ་བ་མེད། །གང་དག་ཕྱི་དུས་དགེ་སློང་རྣམས་འབྱུང་
བ། །རྩུབ་དང་གཏུམ་དང་ཤིན་དུ་རྩུབ་པ་ཡིན། །དེ་ཚེ་ཀུན་དུ་འཇིགས་པ་ཐོས་ནས་སུ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་བརྩོན་འགྲུས་སྟོབས་བསྐྱེད་ཅིང་། །མུ་གེའི་དུས་སུ་ཟན་རྗེན་སྦྱིན་པ་བྱིན། །དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་རྩུབ་པ་
ཡིན། །དེ་དག་འདི་ལ་གུས་པ་ཆེ་བྱས་ནས། །ཕྱི་དུས་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་དེ་ཡི་ཚེ། །སྲོག་ཀྱང་བཏང་ནས་དོན་ནི་བྱ་སྙམ་སྟེ། །ང་ཡི་ཆོས་མཆོག་སྤེལ་ཞིང་འཛིན་པར་བྱེད། །དུས་དེ་ན་ནི་མི་དགེའི་ལས་རྣམས་ཀྱི། །སྨོན་ལམ་
གནས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་དག་ན་ཡོད། །འདི་ན་ལས་དེ་དག་ནི་བྱས་པ་ན། །དེ་ཡི་ཚེ་ན་བརྙས་པའི་ཚུལ་དུ་འགྱུར། །དེ་དག་དེར་ནི་འདི་འདྲའི་ཆོས་ཐོས་ནས། །དེ་ཚེ་དེར་ནི་ཆོས་མིན་འདུ་ཤེས་འགྱུར། །ཆོས་འདི་རྒྱལ་བས་གསུངས་
པ་མ་ཡིན་ཞེས། །འཇིག་རྟེན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ཀུན་དགའ་ལྟོས། །དེ་ཚེ་དགེ་སློང་སློབ་པས་འདུ་བྱེད་ལ། །རྟག་པ་ཅུང་ཟད་མེད་ཅེས་སྐྱོ་ཐོབ་པས། །དེ་ཚེ་མགོ་ལ་མེ་འབར་བཞིན་དུ་རྟོགས། །འཆི་མེད་ཐོབ་པར་བྱ་ཕྱིར་མ་ལུས་

43-1-102a

བཙལ། །བསྟན་འདི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འཇིག་ཐོས་ནས། །དེར་ནི་ལྷ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་དག་ཏུ་གྱུར། །དེ་ཚེ་འཇིག་པ་མཐོང་ན་མི་རུང་ཞེས། །དེ་ལྟའི་དུས་སུ་ཤི་ཡང་བླ་སྙམ་སེམས། །བག་ཚ་མེད་པའི་སྒྲོགས་
པ་སྒྲོགས་པ་ཡི། །དྲང་སྲོང་ཆེ་དེ་དེ་རིང་བདག་ཅག་མཐོང་། །འདྲེན་པ་མཆོག་གི་ཞལ་དུ་ལྟ་བྱེད་ཅིང་། །ཀྱེ་མ་རྒྱལ་བས་བཤད་ཅེས་ཡི་རང་ངོ་། །དགེ་སློང་བསམ་གཏན་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་མཐོང་། །དབང་ཐོབ་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོབས་ཀྱིས་
མཁས་གྱུར་པ། །འདི་ན་ཏིང་འཛིན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །དེ་དག་ཕྱི་མའི་དུས་སུ་ཇི་ལྟར་མཐོང་། །སྡིག་པའི་དགེ་སློང་སྟོབས་དང་ལྡན་འགྱུར་ཞིང་། །དེ་ཚེ་ཚུལ་ལྡན་ཤིན་དུ་ཚར་བཅད་འགྱུར། །གནས་ཁང་གནས་པ་ཚེགས་ཀྱིས་
འཐོབ་འགྱུར་ཞིང་། །དེ་ཚེ་ལྷ་ཡིད་ཤིན་དུ་མི་དགའ་འགྱུར། །ཀྱེ་མ་ཀྱེ་མ་བསྟན་པ་རབ་ཏུ་འཇིག །གང་གི་དོན་དུ་དེ་ཚེ་དཀའ་སྤྱོད་པ། །དེ་དག་དགེ་སློང་སྡིག་པས་ཚར་བཅད་འགྱུར། །བསྟན་པ་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་འདི་ལ་
ལྟོས། །འདིར་ནི་ཕན་ཚུན་ཀུན་དུ་དགའ་བར་འགྱུར། །དེས་པ་རྣམས་ལ་དེ་དག་བསྔགས་མིན་བརྗོད། །སངས་རྒྱས་ལ་ནི་འཁྲུག་ལོང་བྱེད་པ་དག །དེ་དག་ཁྱིམ་ན་གནས་པར་འཛིན་པར་འགྱུར། །དགེ་བསྙེན་མ་དང་འདྲེ་བར་བྱེད་
འགྱུར་ཞིང་། །དེ་ན་དེ་དག་ལག་པ་གཅིག་ཏུ་བྱེད། །རྒྱལ་བའི་བསྟན་ལ་མ་གུས་གྱུར་ནས་སུ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཀྱང་སྤོང་བར་བྱེད་པར་འགྱུར། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་མཆོག་ཏུ་འཚེ་འགྱུར་ཏེ། །དེ་དག་རྟག་ཏུ་དེས་པ་རྣམས་
ཀྱིས་སྤོངས། །ཁྱུ་མཆོག་རྭ་ཆག་མ་གྱུར་མ་རུངས་པ། །དེ་བཞིན་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་པས་རྣམ་པར་སྤོངས། །དེ་ཚེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་པ་དཔྱས་འགྱུར་ཞིང་། །དེ་ཚེ་དགེ་སློང་སྡིག་པས་བརྙས་ཚུལ་འགྱུར། །འཇིགས་ཆེན་
ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དུས་སུ་ནི། །སྐྱོ་བ་ཐོབ་བྱོས་བག་ཀྱང་ཡོད་པར་གྱིས། །བདེ་བར་གཤེགས་པའི་བསྟན་ལ་བརྩོན་འགྲུས་སྐྱེད། །དེ་ཚེ་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར། །སྡིག་པའི་དགེ་སློང་རྣམས་དང་ཕྲད་མ་བྱེད། །དེ་ཡི་

43-1-102b

ཚེ་ན་སྡུག་བསྔལ་གནས་པར་འགྱུར། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་བལྟས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་གོ་ཆ་བགོས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གིས་
ལག་པ་བསྐུམ་པ་རྐྱོང་བར་བྱེད་པ་འམ། བརྐྱང་བ་སྐུམ་པར་བྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་དེས་དེ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདིར་འོངས་ཏེ། དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་
ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་
ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདུད་ཐམས་ཅད་ལ་སྐུ་ཀུན་དུ་སྟོན་པའི་ཁྱུ་མཆོག་སྙུན་གསོལ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་
སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་སྙུན་མི་མངའ་འམ། སྟོབས་དང་ལྡན་ནམ། འགྱུར་བ་མི་མངའ་འམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་
རྟེན་གྱི་ཁམས་མཚན་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཚན་མེད་ང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཚངས་
དབྱངས་ང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འཛིན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཚན་མ་མེད་པའི་ང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་
སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མཚན་ཉིད་གཅིག་པས་མཆོད་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱག་རྒྱ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། 

43-1-103a

དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་པད་མའི་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་པད་མ་རབ་ཏུ་གཏོར་བའི་ཆར་པ་ཞེས་བྱ་
བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཟླ་བའི་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་འབྱུང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྣ་ཚོགས་བརྩེགས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འཇམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྡུལ་མེད་བློ་གྲོས་
ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མུ་ཁྱུད་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མེ་ཏོག་ཅེས་
བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་མེ་ཏོག་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ས་འཛིན་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་
བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནམ་མཁའ་རྣམ་པར་དག་པ་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཟི་བརྗིད་མངོན་པར་འཕགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་
ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རིན་ཆེན་གདུགས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཚན་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་
བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཨུད་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་

43-1-103b

མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྡུལ་མེད་ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སེམས་དཔའ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་བག་ཡངས་པ་ཤེས་བྱ་
བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཟབ་མོ་འགྱུར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་
ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་འགྲོ་བ་
འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགའ་བ་འབྱུང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་
ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གནོད་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་འཇིགས་
པར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དཔའ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཨུད་
པ་ལ་དམར་པོས་ཁེབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྤོས་ཀྱིས་རྒྱགས་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་

43-1-104a

སྤོས་མཆོག་ལྷུན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་ནས་གཟིགས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་
གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྟུལ་བ་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚོགས་ཆེན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པ་མི་འཇིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྣམ་པར་གནོན་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་
རྟེན་གྱི་ཁམས་འཇིགས་ཤིང་འཇིགས་སུ་རུང་བས་མི་འཇིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་འཇིགས་པ་བརྙེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཕྱོགས་སུ་རབ་གྲགས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟླ་བ་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་
ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རབ་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་སྒྲོན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་
གྱི་ཁམས་འོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རབ་ཏུ་འབར་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྣམ་པར་

43-1-104b

བསྒྲགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རབ་འདྲེན་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤིན་དུ་གྱེན་དུ་གཤེགས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་
ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཤེས་རབ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་མཆོག་གི་ནོར་བུ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རབ་ཀྱི་བློ་གྲོས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྡོ་རྗེ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྡོ་རྗེ་རྣམ་པར་གནོད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
རྒྱལ་ཚབ་ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ང་རོ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་
འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དགའ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བསྒྲགས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྨོན་ལམ་རྣམ་པར་བསྒྲགས་ཤེས་
བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདེ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་

43-1-105a

ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྐར་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྐྱ་རིང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོའི་འོད་
ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དེད་དཔོན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཏོག་བཟང་པོ་
ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔལ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་
བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚངས་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚངས་པའི་དབྱངས་ང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རིན་ཆེན་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མེ་ཏོག་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་
བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རིན་ཆེན་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་པད་མའི་དཔལ་
ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་པད་མ་འབྱུང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་པད་མ་དཔལ་གྱི་སྙིང་པོ་ཞེས་
བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འབྱུང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། 

43-1-105b

བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡེ་ཤེས་བརྩོན་འགྲུས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་
བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་བདེ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཤི་འཕོས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་
ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་པད་མ་མངོན་འཕགས་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མེ་ཏོག་བཟང་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །
དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རབ་ཏུ་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་ཏུ་དཔུང་མགོ་མཐོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྟག་ཏུ་སྤྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྟག་ཏུ་ཀུན་ཏུ་འཁྲུགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྩིའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་
འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་དམིགས་པ་མཐའ་ཡས་པས་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཤིན་དུ་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་
ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ནས་སྐབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁྱུ་མཆོག་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་

43-1-106a

འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཚོགས་ཆེན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བཻ་དཱུརྱའི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཟེར་
མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སེམས་ཚད་མེད་པའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་གསེར་འོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྤྱན་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མིག་ཆེ་ཞེས་བྱ་
བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མ་སྨད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དམིགས་པ་ཀུན་གྱི་ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་
འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དགའ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གདུགས་ཀྱིས་ཁེབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚོགས་མཆོག་
མཐའ་ཡས་ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ངེས་པའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་
ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྒྱུ་སྐར་གྱི་ཕྲེང་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྒྱུ་སྐར་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་པད་མའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་ཆེན་དྲ་བས་ཁེབས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྒྱུ་སྐར་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་

43-1-106b

གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་པད་མའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་སྤོས་མཆོག་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ལག་ན་པད་མ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་གསེར་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནམ་མཁའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མིག་རྣམ་
པར་དག་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པར་དག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་འཕགས་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་
ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མིག་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མྱ་ངན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གསུང་མཛད་
ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་འོད་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྒྱུ་སྐར་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། 
དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྷུན་པོ་མངོན་དུ་འཕགས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཤིན་དུ་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །
དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྒྱལ་ཚབ་སྣ་ཚོགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་སྤྱན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་

43-1-107a

དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྣ་ཚོགས་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤོས་ཀྱི་ངད་ལྡང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་
བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྒྱ་མཚོའི་ཕྱག་རྒྱ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤོས་ཅན་ཞེས་བྱ་
བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐར་མདའ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡིད་གཉིས་རྣམ་པར་འཇོམས་ཤེས་བྱ་
བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཙན་དན་སྤོས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཚན་ཉིད་གཉིས་པའི་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་གྲགས་པའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དགའ་བ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟླ་བ་དྲི་མ་མེད་པའི་
གཟི་བརྗིད་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དགྲ་རབ་ཏུ་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་འདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་
གྱི་ཁམས་དགའ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དོན་གྱི་བློ་གྲོས་
ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པར་བསྒྲགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་

43-1-107b

ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དཔའ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡོན་ཏན་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་
ཏན་རྒྱལ་པོའི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དོན་གྱི་བློ་གྲོས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་ཤིན་དུ་རྣམ་པར་བསྒོམས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་མེ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་
པས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡིད་གཉིས་མནན་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིད་གཉིས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་འཇོམས་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་
འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མི་འཇིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡོན་ཏན་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པ་རིམ་པའི་སྲས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྒྲོན་མ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་
ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བཟང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཏོག་གི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་
བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤོས་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་པད་མའི་དཔལ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་

43-1-108a

ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡེ་ཤེས་རབ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཏོག་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཟེར་རབ་བཏང་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཐམས་ཅད་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་
མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤྲིན་ཆེན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་
ཚབ་སྐར་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣང་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་པད་མ་སྣང་བའི་འོད་ཟེར་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་
ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཆོས་འཕགས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྙན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྤྱོད་པ་ཁྱད་པར་ཅན་
ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མངོན་དུ་འཕགས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དབང་པོའི་
གནས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐའ་ཡས་རྣམ་པར་གནོན་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་བཤེས་གཉེན་གྲགས་
ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་པད་མ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྒྱ་མཚོའི་ལྷུན་པོ་མངོན་དུ་འཕགས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་

43-1-108b

སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དཀོན་མཆོག་འབྱུང་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་
པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྟག་ཏུ་བརྒྱན་ཅེས་བྱ་
བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་དོན་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དཔའ་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་
མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པར་བསྒྲགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོགས་མེད་དབྱངས་ཀྱི་ང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཤིན་དུ་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྟག་ཏུ་རབ་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་
བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྒྲོགས་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཟས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་
ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །
དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཙན་དན་དྲི་བསུང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཟེར་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་

43-1-109a

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དྲི་མ་མེད་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདྲེན་པའི་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྤྱན་བཟངས་ཤེས་བྱ་བ་
བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ལག་ན་རིན་ཆེན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་
གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
འབའ་ཤིག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །དེའི་ཚེ་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འདས་པ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་
ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་ངའི་འོག་ཏུ་འདི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱུ་སྐར་གྱི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་
བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྒྱུ་སྐར་གྱི་ཕྲེང་བས་སྣང་བ་ཆེན་པོ་དེ་མཐོང་སྟེ། གསུང་གསལ་བའི་སྒྲ་དེ་ཡང་ཐོས་ནས་བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེ་ལ་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གསུང་གསལ་བའི་སྒྲ་གྲག་པ་དེ་སུའི་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རྒྱུ་སྐར་གྱི་ཕྲེང་བ་འདི་ནས་བྱང་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་
དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་ཆོས་

43-1-109b

ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །འཁོར་དེར་ཡང་ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་དག་འདུས་ཏེ། རྒྱུ་སྐར་གྱི་ཕྲེང་བ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་
ན་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཇི་ལྟ་བུའི་གོ་ཆ་དག་གིས་གོ་ཆ་བགོས་པའི་གོ་ཆ་དེ་ལྟ་བུ་དག་གིས་སྟོངས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྒྱུ་སྐར་གྱི་ཕྲེང་
བས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ལ་བལྟ་བ་དང་། ཕྱག་བགྱི་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བགྱི་བ་དང་། 
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་དེ་དག་བལྟ་བའི་སླད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དེར་བདག་མཆི་བར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་
ཀྱི་བུ་དེའི་དུས་ལ་དབབ་པར་ཤེས་ན་སོང་ཤིག །ངའི་ཚིག་གིས་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་སྙུན་གསོལ་ལ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་ཡང་ཤེས་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པར་གནས་པར་བྱོས་ཤིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ནི་བསྙེན་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
རྒྱུ་སྐར་གྱི་ཕྲེང་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བསྐོར་བ་ཡང་བྱས་ནས་སོང་སྟེ། དེ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གིས་ལག་པ་བསྐུམ་པ་བརྐྱོང་བར་བྱེད་པ་འམ། ལག་པ་
བརྐྱང་བ་བསྐུམ་པར་བྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདིར་འདུག་སྟེ། དེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་

43-1-110a

སྟེ་ཕྱིན་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་
ངམ། སྟོབས་དང་ལྡན་ནམ། བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་གཅིག་པ་སྙུན་གསོལ་ལགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱུ་སྐར་གྱི་ཕྲེང་བ་ལ་འདི་སྐད་
ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་སྙུན་མི་མངའ་འམ། སྟོབས་དང་ལྡན་ནམ། བདེ་བ་དང་ལྡན་ནམ། འགྱུར་བ་མི་མངའ་འམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་
དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་ལྷོ་ཕྱོགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐ་དད་པ་དག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་
ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །དེའི་ཚེ་ནུབ་ཕྱོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྡུལ་མེད་རྡུལ་བྲལ་རྣམ་གྲོལ་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་མ་ཆགས་པའི་གོ་ཆའི་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་དེ་དག་གི་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱུ་མཆོག་མཐའ་ཡས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མེ་ཏོག་ཀུན་དུ་སྟོན་པའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཇིག་
རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ་ཞེས་བསྙུན་

43-1-110b

གསོལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དོན་གྱི་དབང་ཅི་མཐོང་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདིར་འོངས། 
གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་མཆིས་ལགས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ཉིད་ན་མཆིས་ཀྱང་། འཇིག་
རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་མཐོང་ཞིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐོང་ལགས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ཅག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
གཞན་དུ་འདོང་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཞན་ཡང་བལྟ་བར་བྱའོ། །སྙམ་དུ་མི་སེམས་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དག་ཉིད་ན་མཆིས་ཀྱང་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་མཐོང་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་བསྐྱེད་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐུས་བདག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་མཆིས་
ལགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་གང་དག་མཆི་བ་དེ་དག་ཀྱང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐུས་མཆིས་ལགས་སོ། །དེའི་ཚེ་ནུབ་ཕྱོགས་ནས་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་བདུད་རྩིའི་མེ་ཏོག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དང་། དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདུད་རྩིའི་འོད་དང་། བཀོད་པ་དཔག་མེད་དང་། འོད་ཟེར་དཔག་མེད་དང་། འོད་དཔག་མེད་དང་། ཁྱུ་མཆོག་དཔག་མེད་དང་། རྣམ་
པར་གནོན་པ་དཔག་མེད་དང་། རྒྱུ་སྐར་གཅིག་པ་དང་། རྒྱུ་སྐར་གྱི་ཕྲེང་བ་དང་། རིན་ཆེན་གདུགས་དང་། རྒྱུ་སྐར་རྒྱལ་པོ་དང་། འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཅན་དང་། འོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དང་། འོད་ཟེར་མངོན་པར་འཕགས་པའི་དཔལ་དང་། འོད་

43-1-111a

ཟེར་མཐའ་ཡས་དང་། ཁྱུ་མཆོག་དང་། ཁྱུ་མཆོག་མཐའ་ཡས་རྣམ་པར་གནོན་དང་། ཐོགས་པ་མེད་པའི་དབྱངས་དང་། སྤྲིན་ཆེན་འོད་ཟེར་དང་། དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་ཟེར་དང་། སངས་རྒྱས་མེ་ཏོག་འོད་ཟེར་དང་། པད་མའི་
ཁྱུ་མཆོག་མེ་ཏོག་དང་། རིའི་རྒྱལ་པོ་དང་། ཟླ་བའི་ཡོན་ཏན་བདག་པོ་དང་། འོད་ཟེར་རབ་ཏུ་བཏང་བ་དང་། དཔུང་མགོ་ཤིན་ཏུ་ཟླུམ་པ་དང་། མཐོང་བ་དོན་ཡོད་དང་། རྩེ་མོ་མངོན་པར་འཕགས་པའི་རྒྱལ་པོ་དང་། པད་མའི་
རྩེ་མོ་མངོན་པར་འཕགས་པའི་རྒྱལ་པོ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ལ་སྩོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
མི་མཇེད་འདིར་ལྷགས་ཏེ། ལྷགས་ནས་ཀྱང་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་
གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །དེའི་ཚེ་བྱང་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྒྱུ་སྐར་གྱི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དོན་ཡོད་མིང་སྒྲོགས་ཤེས་བྱ་
བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་ངེས་པའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་
པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་སྣང་བ་ཆེན་པོ་དེ་མཐོང་ཞིང་གསུང་གསལ་བའི་སྒྲ་དེ་ཡང་ཐོས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དོན་ཡོད་མིང་སྒྲོགས་དེ་ལ་དེས་
འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་ཀུན་དུ་གདའ་བ་དང་། གསུང་གསལ་བའི་སྒྲ་གྲག་པ་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་གི་ལགས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་

43-1-111b

ཆེན་པོ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་ངེས་པའི་གོ་ཆ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ནས་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་
དག་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་
ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། སྣང་བ་དེ་དང་། གསུང་གསལ་བའི་སྒྲ་གྲག་པ་དེ་ནི་དེའི་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་དག་སྐྱེས་ཏེ། དེ་དག་གིས་མིང་བརྗོད་པ་
ཙམ་གྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དོན་ཡོད་མིང་སྒྲོགས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འཁོར་ལོ་སྐོར་བར་ངེས་པའི་གོ་ཆས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དེར་བདག་མཆི་བར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་དུས་ལ་དབབ་པར་ཤེས་ན་སོང་ཤིག །ངའི་ཚིག་
གིས་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་སྙུན་ཡང་གསོལ་ཅིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་
ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བསྐོར་བ་ཡང་བྱས་ནས་སོང་སྟེ། དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གིས་ལག་པ་བསྐུམ་པ་རྐྱོང་བར་བྱེད་པ་འམ། བརྐྱང་བ་སྐུམ་པར་བྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་དང་། ཐང་ཅིག་དང་། 

43-1-112a

ཡུད་ཙམ་དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདིར་འདུག་སྟེ། དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་ནས། བཅོམ་ལྡན་
འདས་དེའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་
ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དོན་ཡོད་མིང་སྒྲོགས་བསྙུན་གསོལ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་བཅོམ་ལྡན་
འདས་དེ་སྙུན་མི་མངའ་འམ། སྟོབས་དང་ལྡན་ནམ། བདེ་བ་དང་ལྡན་ནམ། འགྱུར་བ་མི་མངའ་འམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །དེའི་ཚེ་བྱང་ཕྱོགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་དོན་ཡོད་མིང་སྒྲོགས་ལ་སོགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དོན་ཡོད་རྣམ་པར་གནོན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དང་། དེ་བཞིན་དུ་དོན་ཡོད་ཁྱུ་མཆོག་དང་། དོན་ཡོད་འོད་ཟེར་དང་། བརྩོན་འགྲུས་མཐའ་ཡས་དང་། ས་ལའི་
དབང་པོའི་རྒྱལ་པོ་དང་། བརྩོན་པ་མཐའ་ཡས་དང་། ས་ལ་རིན་པོ་ཆེ་དང་། གདུགས་གཅིག་པ་དང་། རྒྱུ་སྐར་བཀོད་པ་དང་། དཀོན་མཆོག་འབྱུང་གནས་དང་། ཙན་དན་ཁང་པ་དང་། ཙན་དན་སྤོས་ཀྱི་འོད་དང་། འོད་མཐའ་ཡས་
དང་། འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཅན་དང་། ལྷུན་པོ་རྣམ་དག་དང་། ཐོགས་པ་མེད་པའི་སྤྱན་དང་། སྤྱན་མཐའ་ཡས་དང་། རིན་ཆེན་འབྱུང་དང་། ཀུན་གྱི་དཔལ་དང་། སངས་རྒྱས་མེ་ཏོག་འབྱུང་བའི་དཔལ་དང་། 
བློ་གྲོས་རབ་གནས་དང་། མཐའ་ཡས་རྣམ་པར་གནོན་དང་། དོན་ཡོད་དཔལ་དང་། རིན་ཆེན་རྣམ་པར་གནོན་དང་། གོ་ཆ་མཐའ་ཡས་དང་། བཀོད་པ་མཐའ་ཡས་དང་། ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་འཁོར་འོད་ཟེར་དང་། མཚན་མ་མེད་པའི་ང་རོ་དང་། 

43-1-112b

རྩིའི་རྒྱལ་པོ་དང་། བག་ཚ་བ་མི་མངའ་བ་དང་། སྤུ་ཟིང་ཞེས་བྱེད་པའི་འཇིགས་བྲལ་དང་། ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོའི་འོད་དང་། སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་བློ་སྒྲུབ་མེ་ཏོག་དང་། ནམ་མཁའི་རིགས་དང་། ནམ་མཁའི་ང་རོ་དང་། 
ནམ་མཁའ་བཀོད་པའི་ང་རོ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་དང་། གཞན་དག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་
ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་ལྷགས་ཏེ། ལྷགས་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །དེའི་ཚེ་འོག་གི་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་
དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འདས་པ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམ་པར་དག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྤྱན་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིམ་པའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིམ་པའི་བུས་སྣང་བ་ཆེན་པོ་དེ་མཐོང་སྟེ། གསུང་གསལ་
བའི་སྒྲ་དེ་ཡང་ཐོས་སོ། །ཐོས་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་ཀྱི་སྣང་བ་ཀུན་དུ་གདའ་བ་དེ་དང་། གསུང་གསལ་བའི་སྒྲ་གྲག་པ་དེ་སུའི་ལགས། བཅོམ་ལྡན་
འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སྟེང་གི་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་
པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། མཐུ་དེ་ནི་དེའི་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ནི་ད་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་

43-1-113a

སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏེ། མཐུ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ནི་དེའི་ཡིན་ནོ། །འཁོར་དེ་ན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་
ཆེན་པོ་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་དཔེ་མེད་པ་སེམས་པ་དག་ཆོས་བསྟན་པ་དེ་ཉན་པར་བྱེད་དེ། དེ་དག་གི་མིང་བརྗོད་པ་ཙམ་གྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྐད་
ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རིམ་པའི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ལ་བལྟ་བ་དང་། ཕྱག་བགྱི་བ་དང་། བསྙེན་
བཀུར་བགྱི་བའི་སླད་དུ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དེར་བདག་མཆི་བར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་དུས་ལ་དབབ་པར་ཤེས་ན་སོང་ཤིག །ངའི་ཚིག་གིས་གནོད་པ་ཆུང་
ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་སྙུན་ཡང་གསོལ་ཅིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རིམ་པའི་བུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་
ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གིས་ལག་པ་བསྐུམ་པ་རྐྱོང་བར་བྱེད་པ་འམ། བརྐྱང་བ་སྐུམ་པར་བྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ནས། 
དེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདིར་འདུག་སྟེ། དེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྤྱན་ཆེན་པོ་སྙུན་གསོལ་ལགས་སོ། །

43-1-113b

དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིམ་པའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། སྙུན་མི་མངའ་འམ། བདེ་བར་གནས་སམ། 
གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྤྱན་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོག་གི་དཔལ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དང་། དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་པད་མའི་དཔལ་འབྱུང་དང་། སེང་གེའི་དཔལ་དང་། དོན་གྲུབ་དང་། དཔལ་སྦས་དང་། སེང་གེའི་འགྲམ་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་རྒྱལ་པོ་དང་། ཚངས་པ་ལྷུན་པོ་དང་། སྤྱན་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། དོན་ཡོད་པའི་
གོམ་པས་རྣམ་པར་གནོན་དང་། སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེ་དང་། སྤོས་ཀྱི་དཔལ་དང་། སྤོས་ཀྱི་ལྷུན་པོ་དང་། སྤྱན་ཚད་མེད་པ་དང་། སྤོས་བརྩེགས་དང་། རིན་ཆེན་ལྷུན་པོ་དང་། ཤིན་དུ་རབ་གནས་དང་། ཤིན་དུ་རབ་གནས་པའི་རྒྱལ་པོ་
དང་། ས་ལའི་དབང་པོའི་རྒྱལ་པོ་དང་། འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་འཛིན་དང་། མེ་སྒྲོན་དང་། སྐར་མདའ་སྒྲོན་མ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དོན་ཡོད་དང་། ཤིན་དུ་ཡང་དག་བརྟགས་ཀྱི་གོ་ཆ་དང་། སེང་གེ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་ཁ་ལོ་
སྒྱུར་བ་དང་། རབ་མཆོག་རབ་ཏུ་གནས་པའི་རྒྱལ་པོའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་ལ་སོགས་པ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
ཞིང་དག་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། ། བམ་པོ་དགུ་པ། དེའི་ཚེ་སྟེང་གི་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་

43-1-114a

དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཙན་དན་སྤོས་ཀྱི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡུལ་མཐའ་ཡས་པར་མངོན་པར་འཕགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་
ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ང་རོ་དཔག་ཏུ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
ང་རོ་དཔག་ཏུ་མེད་ཀྱིས་སྣང་བ་ཆེན་པོ་དེ་མཐོང་ཞིང་གསུང་བསྩལ་བའི་སྒྲ་དེ་ཡང་ཐོས་ནས། དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡུལ་མཐའ་ཡས་པར་མངོན་དུ་འཕགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། ཕྱིན་ནས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་གདའ་བ་དེ་དང་གསུང་བསྩལ་བའི་སྒྲ་གྲག་པ་དེ་སུའི་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འོག་གི་
ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་
ཀྱང་སྟོན་ཏེ། འཁོར་དེར་ཡང་ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དཔེ་མེད་པ་སེམས་པ་དག་འདུས་པར་གྱུར་ཏེ་འཁོད་དོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་
བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེའི་ཐད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དེར་བདག་མཆི་བར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་དུས་ལ་དབབ་པར་ཤེས་ན་སོང་ཤིག །ངའི་ཚིག་གིས་
གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་སྙུན་ཡང་གསོལ་ཅིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ང་རོ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་

43-1-114b

བསྐོར་བ་བྱས་ནས་སོང་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གིས་ལག་པ་བསྐུམ་པ་རྐྱོང་བར་བྱེད་པ་འམ། བརྐྱང་བ་རྐུམ་པར་བྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ནས། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་
འདིར་འདུག་སྟེ། དེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་ནས་ཀྱང་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། སྤྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡུལ་མཐའ་ཡས་པར་མངོན་དུ་
འཕགས་པའི་རྒྱལ་པོ་སྙུན་གསོལ་ལགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་སྙུན་མི་མངའ་འམ། སྟོབས་དང་ལྡན་ནམ། འགྱུར་བ་མི་མངའ་འམ། གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་ལགས་
སོ་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡུལ་མཐའ་ཡས་པར་མངོན་དུ་འཕགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བརྩོན་འགྲུས་མངོན་དུ་འཕགས་པའི་རྒྱལ་པོའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དང་། དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་ཡིད་གཉིས་ཡང་དག་འཇོམས་དང་། རྒྱུ་སྐར་བཟང་པོའི་རྒྱལ་པོ་དང་། ཉིན་མཛད་དང་། འོད་མཛད་དང་། ལྷུན་པོ་འོད་དང་། འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། རྣམ་པར་དག་པའི་འོད་དང་། ཟས་ཀྱི་གདུགས་དང་། སྤོས་ཀྱི་གདུགས་དང་། རིན་ཆེན་གདུགས་དང་། 
ཙན་དན་གྱི་ཁང་པ་དང་། དགའ་བའི་དཔལ་དང་། རི་རབ་ཕུང་པོ་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་འོད་དང་། ས་ལའི་དབང་པོའི་རྒྱལ་པོ་དང་ཚངས་པའི་དཔལ་དང་། རྣམ་པར་དག་པའི་སྤྱན་དང་། བག་ཚ་བ་མི་མངའ་བ་དང་། སྤུ་ཟིང་ཞེས་བྱེད་པའི་འཇིག་པ་དང་བྲལ་བ་དང་། རིན་ཆེན་
གོ་ཆ་མཐའ་ཡས་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་འོད་ཟེར་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་ཀྱི་རྟོགས་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྒྱུའི་རྒྱལ་པོའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ལ་སོགས་པ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་གི་སངས་རྒྱས་

43-1-115a

ཀྱི་ཞིང་དག་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ག་ལ་བ་དང་། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་
སོང་སྟེ། ཕྱིན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །དེའི་ཚེ་ཤར་ལྷོའི་ཕྱོགས་མཚམས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སངས་རྒྱས་
པད་མའི་མེ་ཏོག་འབྱུང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐུ་ཀུན་དུ་སྟོན་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མྱ་ངན་བྲལ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མྱ་ངན་བྲལ་གྱིས་སྣང་བ་ཆེན་པོ་དེ་མཐོང་ཞིང་གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་དེ་ཡང་ཐོས་སོ། །ཐོས་ནས་ཀྱང་
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐུ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པའི་དཔལ་དེ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་
འདས་འོད་གདའ་བ་དེ་དང་། གསུང་བསལ་བའི་སྒྲ་གྲག་པ་དེ་སུའི་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ནུབ་བྱང་གི་ཕྱོགས་མཚམསུ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འདས་པ་ན། །
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ། འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བསམ་གྱིས་
མི་ཁྱབ་ཅིང་དཔེ་མེད་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ལ་བལྟ་བ་དང་། ཕྱག་བགྱི་བ་

43-1-115b

དང་བསྙེན་བཀུར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དེར་བདག་མཆི་བར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་དུས་ལ་དབབ་པར་ཤེས་ན་སོང་ཤིག །ངའི་ཚིག་གིས་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་
ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་སྙུན་ཡང་གསོལ་ཅིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མྱ་ངན་བྲལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་སོང་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་
སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་གིས་ལག་པ་བསྐུམ་པ་རྐྱོང་བར་བྱེད་པ་འམ་བརྐྱང་བ་སྐུམ་པར་བྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདིར་འོངས་ཏེ། དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་
ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནོད་པ་ཆུང་ངམ། 
ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། སྟོབས་དང་བདེ་བར་རེག་པ་ལ་གནས་སམ་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐུ་ཀུན་དུ་སྟོན་པའི་དཔལ་སྙུན་གསོལ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། 
རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་སྙུན་མི་མངའ་འམ། སྟོབས་དང་ལྡན་ནམ། འགྱུར་བ་མི་མངའ་འམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐུ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དམིགས་པ་མཐའ་ཡས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ཀུན་དུ་སྟོན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དང་། དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་པད་མ་བཀོད་པའི་ཁྱུ་མཆོག་དང་། དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་དང་། འོད་མཐའ་ཡས་སངས་རྒྱས་མེ་ཏོག་འབྱུང་དང་། རིན་ཆེན་ས་ལ་
དང་རིན་ཆེན་ཟླ་བའི་ཁྱུ་མཆོག་དང་། རྩིའི་རྒྱལ་པོ་དང་། སྨན་དང་། ཡེ་ཤེས་མཆོག་དང་། མངོན་དུ་འཕགས་པའི་གོ་ཆ་དང་། ལྷུན་པོ་གོང་ན་མེད་པ་དང་། སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང་། མེ་ཏོག་བརྩེགས་དང་། མེ་ཏོག་རབ་གཏོར་དང་། རྟག་ཏུ་

43-1-116a

མཛེས་པའི་འོད་ཟེར་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་འོད་ཟེར་དང་། མི་གཡོས་རྣམ་པར་གནོན་དང་། གོམ་པས་རྣམ་པར་གནོན་དང་། གོམ་པ་མཐའ་ཡས་པས་རྣམ་པར་གནོན་དང་། སྨོན་ལམ་མཐའ་ཡས་དང་། སྤོབས་པ་དཔག་མེད་དང་། ཁྱུ་མཆོག་
མཐའ་ཡས་དང་། སྨོན་ལམ་ངེས་པ་དང་། མངལ་འགྱུར་མཛད་དང་། སྐྱོན་མེད་འགྱུར་མཛད་སྨོན་ལམ་དང་། དམིགས་པའི་གོ་ཆ་དང་། སངས་རྒྱས་ནམ་མཁའ་དང་། འབྱུང་བའི་དཔལ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་དང་། གཞན་དག་གི་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདིར་ལྷགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །དེའི་ཚེ་ལྷོ་ནུབ་ཀྱི་
ཕྱོགས་མཚམས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བཀྲ་ཤིས་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དོན་ཡོད་གྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དོན་ཐམས་ཅད་གྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་
དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་དེ་ལ་སོགས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གྲུབ་པའི་གོ་ཆའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དང་། དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཙུག་ཏོར་ཅན་དང་། ཤིན་དུ་རབ་གནས་གོ་ཆ་དང་། གོ་ཆ་མཐའ་ཡས་དང་། མཚན་གྱི་གོ་ཆ་དང་། གོ་ཆ་
མཐའ་ཡས་དང་། ཀུན་ནས་གོ་ཆ་དང་། མར་མེ་མཛད་དང་། འོད་མཛད་དང་། མཛོད་གཅིག་པ་དང་། སྐུ་མི་མངའ་བ་དང་། དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་ཟེར་དང་། བརྩོན་འགྲུས་མཐའ་ཡས་དང་། རྩེ་མོ་དང་རྩེ་མོ་མངོན་དུ་འཕགས་དང་། འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཅན་དང་རྣམ་པར་གཟིགས་དང་། 
དོན་ཡོད་མིང་སྒྲོགས་དང་། འཇིགས་པ་དང་བག་ཚ་བ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཇོམས་མཛད་དང་། ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་རྒྱལ་པོའི་འོད་དང་། ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་འཇོམས་དང་། བདུད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་འདས་པ་དང་། དཔག་མེད་མེ་ཏོག་དང་། བདུད་རྩི་འཛིན་དང་། 

43-1-116b

དབྱངས་ཀྱི་ང་རོ་དཔག་མེད་དང་། འོད་ཟེར་བརྩེགས་དང་། སྣང་བའི་དཔལ་དང་། གཉིས་མེད་བྲལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཅན་དང་། འཆི་མེད་རྟོགས་པའི་མེ་ཏོག་འོད་ཟེར་དང་། བདུད་རྩིའི་དབྱངས་དང་། ལྷུན་པོའི་འོད་དང་། ཤིན་དུ་མཐོང་དང་། སྤྱན་བཟངས་དང་། མཆོག་གི་ཚོགས་ཅན་
དང་རིན་ཆེན་མེ་ཏོག་དང་། རིན་ཆེན་འབྱུང་དང་། ཟླ་བའི་མེ་ཏོག་དང་། སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་གོ་ཆ་དང་། སྙིང་པོ་ཐམས་ཅད་འགྱུར་མཛད་དང་། སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་དང་། རྩོད་པ་དང་། བག་ཚ་བ་མི་མངའ་བ་དང་། དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོབས་པས་སྤྱོད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེ་དག་དང་། གཞན་དག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་ལྷགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་
ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །དེའི་ཚེ་ནུབ་བྱང་གི་ཕྱོགས་མཚམས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཙན་དན་སྤོས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་དུ་
སྤོས་ཀྱི་འོད་ཟེར་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱལ་ཚབ་དུ་དབང་བསྐུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་
བའི་བར་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་དུ་སྤོས་ཀྱི་འོད་ཟེར་ལ་སོགས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེ་དང་། སྤོས་ཀྱི་ཁྱུ་མཆོག་དང་། སྤོས་ཀྱི་ཁང་པ་དང་། འོད་ཀྱི་
དཀྱིལ་འཁོར་ཅན་དང་། འོད་ཟེར་གྱི་རྒྱལ་པོ་དང་། པད་མ་མངོན་དུ་འཕགས་པའི་རྒྱལ་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་ཁྱུ་མཆོག་དང་། ཁྱུ་མཆོག་མཐའ་ཡས་དང་། གོ་ཆ་བཟང་པོ་དང་། ཤིན་དུ་གོ་ཆ་བགོས་པའི་དཔལ་དང་། མེ་ཏོག་རབ་གཏོར་དང་། མེ་ཏོག་
གདུགས་ཀྱི་ཕྲེང་བ་དང་། མེ་ཏོག་ཁང་པ་དང་། གསེར་གྱི་མེ་ཏོག་དང་། སྤོས་ཀྱི་མེ་ཏོག་དང་། ལྷུན་པོའི་རྒྱལ་པོ་དང་། སེམས་ཅན་ཀུན་ལས་མངོན་པར་འཕགས་པའི་གོ་ཆ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྐྱོན་མེད་འགྱུར་མཛད་དང་། ལེགས་པར་སྤྱད་པའི་གོ་ཆ་དང་། 

43-1-117a

ཀུན་དུ་བཏང་བའི་འོད་ཟེར་རབ་བཏང་དང་། པད་མ་རབ་གཏོར་འབྱུང་བའི་དཔལ་དང་། རིན་ཆེན་དྲ་བ་དང་། མངོན་དུ་འཕགས་པའི་རྒྱལ་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གདུགས་གཅིག་པས་ཁྱབ་པ་དང་། རྒྱུ་སྐར་གྱི་རྒྱལ་པོ་དང་། དཔུང་མགོ་ཤིན་དུ་ཟླུམ་པ་དང་། ཤིན་དུ་ཡང་
དག་ཞུགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དང་། སྤོས་ལྡན་དང་། ཡེ་ཤེས་མཐའ་ཡས་ཁྱུ་མཆོག་དང་། དོན་ཡོད་གོ་ཆ་བགོས་དང་། མཐོང་བ་དོན་ཡོད་དང་། ཐོགས་པ་མེད་པའི་སྤྱན་དང་། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་མི་འཁྲུགས་པ་དང་། སྤྱན་མཐའ་ཡས་དང་། མར་
མེའི་བདག་པོ་དང་། ཀུན་དུ་སྣང་བ་དང་། སྣང་བའི་འོད་ཟེར་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གཅད་དུ་མེད་པའི་སྤོབས་པ་དང་། རྡུལ་མེད་རྡུལ་བྲལ་རྣམ་པར་གནོན་དང་། གོམ་པ་མེད་ཀྱིས་རྣམ་པར་གནོན་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་
དག་ལ་སོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་
ལྷགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །དེའི་ཚེ་བྱང་ཤར་གྱི་ཕྱོགས་མཚམས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མངོན་དུ་བགྲོད་བྱ་ཞེས་
བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ཐམས་ཅད་སེལ་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་
ཚབ་དོན་ཡོད་མིང་སྒྲོལ་ཞེས་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་
སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ཐམས་ཅད་སེལ་མཛད་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མངོན་དུ་བགྲོད་བྱ་དེའི་ཡང་ཕ་རོལ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མྱ་ངན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་

43-1-117b

བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་བྲལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་འོད་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེས་བསྐུར་ཏེ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་
མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ལག་པ་མཐའ་ཡས་
ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡོན་ཏན་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོའི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་བློ་གྲོས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གསེར་གྱི་དྲ་བས་ཀུན་དུ་ཁེབས་པ་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྷུན་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་
སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སེང་གེའི་ལྷུན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤོས་ཀྱི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྤོས་ཀྱིས་རྒྱགས་པར་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་
བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དབྱངས་ཀྱིས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་ཆེན་བརྩེགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་ཀཽ་དི་ནྱ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མཚན་ཉིད་གཉིས་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་འདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྟན་པ་
ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐུ་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཚངས་པས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་

43-1-118a

འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཨུད་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཨུད་པ་ལ་དམར་པོའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་
པད་མ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུ་མུ་ད་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུ་མུ་ད་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་འཇིགས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རབ་སྒྲོགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྤྱན་བཏུད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་གོང་ན་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤོས་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོག་གི་ཚོགས་ཅན་ཞེས་
བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་བརྟུལ་ཞུགས་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དཔལ་གྱི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་ཙན་དན་སྤོས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟླ་བ་འཕགས་པའི་འོད་ཟེར་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་
ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཕྱོགས་སུ་རྣམ་པར་བསྒྲགས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་

43-1-118b

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐར་མའི་རྒྱལ་པོ་ཚོགས་ཀྱི་བདག་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་
ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་གྲགས་པའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་དུ་སྣང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དྲི་མ་མེད་པའི་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤོས་སྣང་
ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྤོས་མེད་མཆོག་གི་ལྷུན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་
ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་འཇིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་འཇིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྐྱེ་བོའི་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །
དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདེ་འབྱུང་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡིད་གཉིས་
ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་སྤྱོད་པ་འབྱུང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་
འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་འགྲོ་བའི་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྒྱན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་ཀུན་གྱིས་སོ་སོར་བརྒྱན་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ། འཚོ་ཞིང་

43-1-119a

གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དགའ་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་པད་མའི་དྲ་བས་ཀུན་དུ་ཁེབས་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་མེ་ཏོག་འབྱུང་བ་མངོན་དུ་འཕགས་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་
རྟེན་གྱི་ཁམས་རྒྱལ་མཚན་སྣ་ཚོགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཕས་མ་ཕམ་པའི་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཕས་མ་ཕམ་པ་
ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དབང་སྦས་འོད་ཟེར་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
རྒྱལ་ཚབ་ཀུན་ནས་སྦས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་པད་མ་འཇིགས་བྱེད་མངོན་དུ་འཕགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་
སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཡེ་ཤེས་སྨན་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྤྱོད་པ་ཐ་དད་མེད་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་
འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྤྱོད་པ་ཐ་དད་མེད་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ང་རོ་བསྡམ་
ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས། དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ང་རོ་འབར་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། 

43-1-119b

དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམ་པར་དག་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ལྷུན་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མངོན་དགའ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཚན་མ་མེད་པའི་ང་རོ་ངེས་པའི་དབྱངས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་
ཚབ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་ང་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་དུ་འཕགས་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་
སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཅི་འཇིགས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚངས་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚངས་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་
ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ཚངས་པས་མཆོད་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོགས་པ་མེད་
པའི་སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དབང་པོས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་པད་མ་ཅན་
ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྷུན་པོའི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་
རྟེན་གྱི་ཁམས་མར་མེ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྒྲོན་མ་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སྤྲིན་གྱི་འོད་ཟེར་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །

43-1-120a

དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྙན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་པད་མ་མཆོག་གི་འོད་ཟེར་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་
ཚབ་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཤེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གྲགས་པ་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ལྷུན་པོས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཤིན་ཏུ་རབ་གནས་ཤེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཤེས་གཉེན་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་
འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་སེང་གེ་ལྟར་གནོན་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
ས་ལའི་དབང་པོའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་ས་ལའི་དབང་པོའི་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་བཏང་ངོ་། །དེའི་ཡང་མདབ་ཆགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཟེར་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་ཚབ་དོན་ཡོད་གོམ་པས་རྣམ་པར་གནོན་ཅེས་བྱ་བ་
བཏང་ངོ་། །དེ་ལྟར་བྱང་ཤར་གྱི་ཕྱོགས་མཚམས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་ལྷགས་ཏེ། ལྷགས་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་ཞབས་ལ་མགོ་
ཕྱག་འཚལ་ཅིང་བསྐོར་བ་བྱས་ཏེ། རྣམ་པ་དུ་མས་མཆོད་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འབའ་ཤིག་ལ་ལྟ་ཞིང་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །དེའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་གང་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། 

43-1-120b

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མཐུ་ཆེ་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅིང་དཔེ་མེད་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པ་དག་གིས་མ་ཁྱབ་པའི་བར་ནི་ཐ་ན་ཁར་བ་བཞག་པ་ཙམ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཅིག་ལ་གཅིག་ཉམ་ང་བ་མེད་དེ། ཆོས་མཉན་པའི་སྲེད་
པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་དུ་ལྟ་བ་ལྷུར་ལེན་ཅིང་འཁོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདུས་པའི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་པའོ།། །། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདུས་པ་ཆེན་པོ་དེ་མཁྱེན་ནས། གདན་དེ་ལ་
བཞུགས་བཞིན་དུ་དཔའ་བས་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་དེས་པའི་ཚིག་མེད་པའི་གནས་ལ་གནས་པ་
ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་བཀོད་པ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་སེང་གེའི་གདུགས་ཤེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །
དེ་ལས་བཞེངས་ནས་སྒྲུབ་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་འོད་ཟེར་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་
ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་སའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་མངོན་པར་མ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་སེང་གེ་རྣམ་
པར་འཕྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་བཀོད་པ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་
པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་འོད་ཟེར་དུ་མ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་ཕྱག་རྒྱ་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པ་ཆོས་ཀྱི་

43-1-121a

དབྱིངས་སུ་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་སྨོན་ལམ་དང་དམིགས་པ་མཐའ་ཡས་པ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཁྱུ་མཆོག་
ཏུ་གྱུར་པ་མཐའ་ཡས་པ་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་དམིགས་པ་གཅིག་པ་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལ་གནས་པ་
ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་འོད་ཟེར་མཐའ་ཡས་སངས་རྒྱས་པད་མ་མངོན་དུ་འཕགས་པ་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་དུ་བྱང་བ་
དྲི་མ་མེད་པའི་ཕྱག་རྒྱ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ཕྱག་རྒྱ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་ཁྱུ་མཆོག་མཐའ་ཡས་ཀུན་དུ་
སྟོན་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་
བཞེངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་ཁྱུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་
ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་པའི་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་
མ་ཆགས་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་གིས་དབང་སྒྱུར་བའི་སངས་རྒྱས་ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །

43-1-121b

དེ་ལས་བཞེངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་རབ་ཏུ་འཕེལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་
སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་རབ་ཏུ་མི་གཡོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་མི་འཁྲུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ལྟ་བ་དང་། 
རྣམ་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་ཀུན་དུ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་མཉམ་པར་རྣམ་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །
དེ་ལས་བཞེངས་ནས་ལྟ་བ་དང་རྣམ་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་མི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐོགས་པ་མེད་པ་དང་
ལེན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་མི་ཟད་ལ་ཟད་མི་ཤེས་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་
ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་དམིགས་པ་མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་དམིགས་པ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་བཀོད་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་
བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་བཀོད་པ་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བསྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་བག་ཚ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་
བཞེངས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་སྐུལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་

43-1-122a

སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་སྣང་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་
ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་
ཅད་ཀྱི་སྣང་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉན་ཐོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་མིག་རྣམ་པར་སྦྱོང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་
ནས་འཁོར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་རྣམ་པར་དག་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་དང་། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུན་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་
པར་བཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་སྒྲུབ་པས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་མི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་
པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་གཡོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ན་གནས་གཙང་མའི་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གིས་མངོན་པར་བསྟོད་པ། མི་གཡོ་བརྙེས་པས་གཡོ་མེད་མི་གཡོ་བ། །བསྙེན་དཀའ་ལྷུན་པོ་འདྲ་བ་
རྣམ་པར་མཛེས། །ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་མནན་ནས། །སྟོང་གསུམ་འཇིག་རྟེན་ཤིན་དུ་བླངས་ཏེ་བཞུགས། །སངས་རྒྱས་ཐུགས་ནི་ནམ་ཡང་རྟེན་མ་མཆིས། །མི་རྟེན་བསམ་གཏན་མཛད་པ་གང་ཟག་མཆོག །མིང་ཙམ་བསམ་གཏན་པ་སྟེ་གར་མི་གནས། །
སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་དེ་འདྲ་བསམ་མི་ཁྱབ། །ཐུབ་པ་ཁམས་གསུམ་ངེས་འབྱུང་རིགས་གསུམ་ལྡན། །རྟག་ཏུ་མཉམ་བཞག་སོམ་ཉི་མི་མངའ་བརྙེས། །ཐེ་ཙོམ་བཅད་ཅིང་སོམ་ཉི་བསལ་དུ་གསོལ། །སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་སྨན་སླད་ཆོས་བསྟན་གསོལ། །

43-1-122b

ཐུབ་པ་རབ་གནས་སོམ་ཉི་མི་མངའ་བརྙེས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདུས་པ་དེ་དག་ནི། །དཔའ་བོ་ཆོས་ཀྱིས་འཕགས་ཤིང་ཆོས་ལ་གནས། །སོམ་ཉི་བཅད་ཅིང་ཐེ་ཙོམ་བསལ་དུ་གསོལ། །སངས་རྒྱས་མིག་བརྟེན་བསམ་གཏན་མཛད་མ་ལགས། །སངས་རྒྱས་
མིག་མ་བརྟེན་པར་སྒོམ་མ་ལགས། །རྟེན་དང་རྟེན་མིན་མིག་ཀྱང་མཆིས་མ་ལགས། །བསམ་གཏན་དེ་ནི་འཕགས་པས་མངོན་པར་བསྔགས། །ཐུབ་པ་གལ་ཏེ་མིག་བརྟེན་བསམ་གཏན་མཛད། །རྒྱལ་བས་འཛེམ་པ་མ་མཆིས་བརྙེས་པར་འགྱུར། །འདིར་ནི་
མིག་མེད་བསམ་གཏན་མཛད་པ་ན། །སངས་རྒྱས་མ་མཆིས་བརྟེན་ནས་སྒོམ་མ་ལགས། །སངས་རྒྱས་དབང་པོ་དྲུག་བརྟེན་སྒོམ་མ་ལགས། །རྒྱལ་བ་དབང་པོ་མ་མཆིས་བརྟེན་མ་ལགས། །འདི་ལ་མུ་སྟེགས་གཞན་མང་དེ་དག་འཁྲུལ། །ལྷར་བཅས་འཇིག་རྟེན་
འགྲོ་བ་རྟོགས་མ་ལགས། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་གཡོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བཞེངས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ལ་རྗེས་སུ་རྣམ་པར་གཟིགས་ཏེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཆོས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་ཐེག་
པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། མངོན་པར་མ་དམིགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྒྲུབ་པ་དང་། སྦྱིན་པའི་སྟོབས་སྒྲུབ་པ་དང་། ཚུལ་
ཁྲིམས་ཀྱི་སྟོབས་སྒྲུབ་པ་དང་། བཟོད་པའི་སྟོབས་སྒྲུབ་པ་དང་། བྱམས་པའི་སྟོབས་སྒྲུབ་པ་དང་། སྙིང་རྗེའི་སྟོབས་སྒྲུབ་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་སྒྲུབ་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་སྒྲུབ་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་ཐོགས་
པ་མེད་པ་སྒྲུབ་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྒྲུབ་པ་དང་། ཐོགས་པ་མེད་པའི་སྤོབས་པ་སྒྲུབ་པ་དང་། གཅད་དུ་མེད་པ་དང་། དགའ་བ་དང་། རྣོ་བ་དང་། ཟབ་པའི་སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་པ་སྒྲུབ་པ་དང་། གཟུངས་ཐོབ་པ་དང་། སངས་རྒྱས་མཐོང་
བ་ཐོབ་པ་དང་། མངོན་པར་འབྱུང་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིང་ཇི་ལྟར་འཚམ་པའི་དགེ་བའི་ཚོགས་དང་བྲལ་བར་མི་འགྱུར། ལོངས་སྤྱོད་མ་ཚང་བ་མེད་པར་འགྱུར། གཡོག་འཁོར་མ་ཚང་བ་མེད་པར་འགྱུར། གཟུགས་མ་ཚང་བ་མེད་པར་འགྱུར། 

43-1-123a

ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་མ་ཚང་བ་མེད་པར་འགྱུར། མིག་དང་རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་ལྕེ་དང་། ལུས་མ་ཚང་བ་མེད་པར་འགྱུར། སེམས་མ་ཚང་བ་མེད་པར་འགྱུར། ལམ་ངན་པར་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར། སེམས་འཁྲུགས་པ་མ་
ཡིན་པར་འགྱུར། དྲན་པ་རྨོངས་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར། དྲན་པ་དང་ལྡན་པར་ཡང་འགྱུར། དྲན་པའི་སྟོབས་མཆོག་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་ཞིང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་བྱ་བ་ལ་འཛེམ་པ་དང་། 
འགྱོད་པ་ཅན་དུ་འགྱུར། དྲན་པ་མི་ཆོད་པར་འགྱུར། སྐྱེ་བ་རྣམ་པར་ལོག་པར་འགྱུར། དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དྲན་པའི་སྟོབས་མཆོག་དང་ལྡན་པས་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་ཡང་མི་གཏོང་བར་འགྱུར། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་
ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བདག་གི་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཚོགས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡང་སྐྱེད་པར་འགྱུར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱེད་པར་ཡང་འགྱུར། སེམས་ཅན་དུ་དམིགས་པ་ལས་
རྣམ་པར་དབེན་པ་ལ་ཡང་མཁས་པར་འགྱུར། ཆོས་རྣམས་རྟོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་ཡང་འགྱུར་ཞིང་ཆོས་ལ་བརྟེན་པ་མ་ཡིན་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་རྟེན་པ་མ་ཡིན་པས་བདུད་དམ་བདུད་ཀྱི་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་སམ། དེ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ཅན་
ལམ་ངན་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐུལ་བར་མི་ནུས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་དཔུང་གཉེན་དུ་ཡང་འགྱུར་རོ། །རང་གི་སྟན་ལ་འདུག་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་དུ་བྱང་བ་དྲི་མ་མེད་པའི་ཕྱག་རྒྱའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ནས། སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་
ཤེས་རབ་ཀྱིས་གང་ཆུང་ཟད་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། བལྟ་བར་བྱ་བ་དང་། ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་། མངོན་དུ་བྱ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞིང་མ་ལུས་པར་མངོན་དུ་བྱེད་ལ། ཐམས་ཅད་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར། ཐམས་ཅད་མངོན་
པར་རྟོགས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར། ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཞིང་། བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱར་བ་མ་ལུས་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པས་གོ་ཆ་ཆེན་

43-1-123b

པོ་གྱོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན། སེམས་ཅན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་དག་གིས་ཡོངས་སུ་གང་བ། སེམས་ཅན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་མགོན་མེད་པའི་འཆི་བ་ཉེ་བར་གནས་པ་མཐས་ཟིན་པའི་འཆི་བ་ཐོབ་པ། གཡང་ས་
ཆེན་པོར་ལྟུང་བར་འགྱུར་བ། སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་འཆི་བ་ལ་གསོ་བ་རྙེད་དཀའ་བ་དང་ལྡན་པའོ་སྙམ་སྟེ། ལྟ་བ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་ལ་ལྟ་བའི་གོ་ཆ་གྱོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན། སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་བདག་གིས་ཁམས་གསུམ་པ་ལས་ངེས་
པར་འབྱུང་བའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་ནས་བསྟན་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གསོ་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མ་བཙལ་ཅིང་གསོལ་བ་མ་བཏབ་པར་བདག་ཅག་གིས་བལྟ་བར་བྱ་དགོས་སོ། །ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་
རྣམས་ཀྱིས་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་མི་གཡོས་པ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཆོས་ཉིད་མི་གཡོས་པ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་མི་
གཡོས་པ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་གསོ་བས་བདག་ཅག་གིས་སྦྱོར་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་དེ་དེ་ལྟར་སེམས་ཤིང་གོ་ཆ་བགོས་ནས་ཆོས་ཚོལ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་གང་དག་ཚོལ་བར་བྱེད་ཅེ་ན་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་
ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པར་བྱེད་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ཚིམ་པར་བྱེད་པའི་
ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་གཟུང་བ་དང་། དབང་པོ་ཤིན་དུ་རྒྱས་པར་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཆོས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པས་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་དང་ལྡན་པའི་ཚིགས་སུ་
བཅད་པ་ཟབ་མོ་དང་ལྡན་པ། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་། དོན་ཟབ་མོ་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཙམ་ལུས་ལ་ཐོགས་ཏེ། སེམས་ཅན་གཅིག་ཙམ་ལ་ཡང་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན། ཆོས་དེའི་དོན་དང་། 

43-1-124a

ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེའི་དོན་གང་ཡིན་པ་དང་། སེམས་ཅན་དེ་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀུན་ཤེས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་དེ་ལྟ་བུའི་སྨོན་ལམ་འདེབས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས་མཆོག་གཙོ་བོ་རབ་མཆོག །གྱ་
ནོམ་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་གནང་ཞིང་འཕགས་པས་རྗེས་སུ་གནང་ལ། མཁས་པས་བསྟོད་ཅིང་འཛངས་པས་མ་སྨད་པའི་ཆོས་བཞི་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་བཅད་དུ་མེད་པ་ཡིན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་
ཆོས་རྣམས་ལ་དན་པ་དེས་པ་ཡིན། བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་དུ་བྱེད་པ་ཡིན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་
རྒྱས་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །ཆོས་གཉིས་པ་འདི་ཡང་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། གཟུངས་ཐོབ་པ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། སྐྱེ་བ་རྣམ་པར་ལོག་ནས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། ལྟ་བ་
སྡིག་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཁྱིམ་དག་ཏུ་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་ཡང་མངོན་པར་འབྱུང་བ་ལ་ཡིད་གཞོལ་བ་ཡིན། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་པོ་དག་ཀྱང་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་བཞི་པོ་འདི་ཡང་
རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས་ཆོས་བཅུ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བཅུ་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཙོམ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་བསྒྲུབ་པ་
རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པ་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཡང་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྗེས་སུ་ཐོབ་ནས་སྤུའི་ཁུང་བུ་རེ་རེ་ལས་འོད་ཟེར་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་
ཕྲག་འབུམ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འགྱེད་པ་ཡིན། འོད་ཟེར་རེ་རེས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འབུམ་དག་སྣང་བར་བྱེད་པ་ཡིན། འོད་ཟེར་དེ་ལ་ཡང་པད་མ་འབུམ་དག་མངོན་པར་སྤྲུལ་པར་བྱེད་པ་ཡིན། པད་མ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་

43-1-124b

གཤེགས་པའི་སྐུ་སྤྲུལ་པར་བྱེད་པ་ཡིན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རེ་རེས་ཀྱང་ཆོས་བསྟན་པ་རེ་རེས་སེམས་ཅན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་འབུམ་དག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དེ། ཇི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་མི་གཡོས་པ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་
འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན། སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་དང་ལྡན་པ་སྤུ་གསེབ་རེ་རེ་ལས་མེའི་ཕུང་པོ་ལྷུན་པོ་ཇི་སྙེད་འབར་བར་བྱེད་པ་ཡིན། སྤུའི་ཆ་དེ་ཉིད་ལས་ཀྱང་ཆུའི་རྒྱུན་གང་གཱའི་ཀླུང་
གི་བྱེ་མ་སྙེད་རབ་ཏུ་འབབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་དང་ལྡན་པས་ཀྱང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤུ་གཅིག་གི་རྩེ་མོས་ཕུག་
སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་འཕངས་ཤིང་། དེ་བས་ཀྱང་ལྷག་པར་འཕངས་ཀྱང་། སེམས་ཅན་དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ཅག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དུ་ཁྲིད་དོ་ཀུན་དུ་ཁྲིད་དོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ། །ཤཱ་ར་
དྭ་ཏིའི་བུ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་དང་ལྡན་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངེས་པའི་ཚིག་དག་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་ནས་
སྐྱེས་པ་དང་འགགས་པ་དག་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །སེམས་ཅན་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་དག་སོ་སོར་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བ་དང་། ཆོས་གནས་པར་མི་འགྱུར་བ་དེར་
ཡང་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་དང་ལྡན་པས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཚར་བཅད་པ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །སེམས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་། སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་ཡང་རབ་
ཏུ་ཤེས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟར་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྙེས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སོ་སོར་སྒྲུབ་པའི་གནས་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །གཅིག་ཏུ་མཐར་ཐུག་པ་ཆད་པ་དེ་དང་། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོང་པ་དངོས་པོ་

43-1-125a

མེད་པར་ཤེས་པ་དེ་དང་། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་གི་བའི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེད་དོ། །ཆོས་གཅིག་ངེས་པར་བསམས་ན་མཛའ་བཤེས་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་པར་མཛའ་བཤེས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་གི་བའི་འདུ་ཤེས་
ཅན་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྤྱོད་པ་ལ་མཛའ་བཤེས་མ་ཡིན་པར་ཤེས་ནས། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་གནས་གཅིག་ཀྱང་མ་མཐོང་ངོ་། །འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་དང་། སྐྱོན་དང་བཅས་པར་ཤེས་
ནས་ཆོས་དེ་འདྲ་བ་དེ་དག་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་བཞི་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་རྒྱུན་ཆད་པར་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ཡིན། ལམ་དུ་འགྲོ་བ་ན་ཡང་སེམས་ཅན་གང་དག་གིས་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པའི་ཞབས་དག་ལ་རེག་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་གཏད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འཁོར་ལོའི་ཚད་ཙམ་ལ་གཟིགས་ན་ཡང་དེ་ལྷོ་ནུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་མཚམས་ནས་དཔག་ཚད་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་སུ་
ས་ཡོངས་སུ་གཡོས་པར་འགྱུར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་གང་མཉམ་པར་མ་བཞག་པར་འགྱུར་བའི་ཐུགས་འགའ་ཡང་མི་མངའ་སྟེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་ལ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ཉམས་པ་འམ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་གཡོ་བ་མི་མངའ་སྟེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་མདོར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་
སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །གང་གི་དོན་དུ་ཐེག་པ་ཡིས། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལའང་སྙིང་རྗེ་ཉིད། །ཆོས་ལ་གུས་དང་བཅས་པ་ཡིས། །ཡེ་ཤེས་དེ་ཡི་ཕ་རོལ་འགྲོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཤེས་དང་། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་དུ་མི་
གཡོས་པའི། །རྫུ་འཕྲུལ་རྟོག་པར་གང་འདོད་པས། །ཆོས་ལ་གུས་དང་བཅས་པར་བྱ། །ཆོས་ལ་གུས་དང་བཅས་བྱས་ནས། །རྟག་ཏུ་མཆོད་འོས་ཉིད་དུ་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་མཐའ་ཡས་པའི། །ཆོས་མཆོག་ལ་ཡང་རེག་པར་འགྱུར། །ཆོས་ལ་གུས་

43-1-125b

པར་བྱས་ནས་ནི། །དེ་ཡི་དྲན་པ་ཉམས་མི་འགྱུར། །སྐྱེ་བ་དེ་དང་དེ་ཀུན་དུ། །དེ་ཡི་དྲན་པ་རབ་ཏུ་འཕེལ། །ཆོས་དེ་ལ་ནི་གུས་བྱས་ན། །གཟུགས་ལས་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཡན་ལག་ཉིང་ལག་མཛེས་པ་དང་། །རྟག་ཏུ་ཚུལ་དུ་ཤིས་པར་འགྱུར། །རྟག་པར་འདྲེན་
རྣམས་མཉེས་བྱེད་ཅིང་། །མཐོང་ན་དེ་ལ་དད་བྱེད་ལ། །སེམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་དད་པ་ཡིས། །འཇིག་རྟེན་འདྲེན་རྣམས་མཆོད་བྱེད་པ། །སྐྱེ་བ་དེ་དང་དེ་ཀུན་དུ། །དེ་ཡི་དད་པ་རབ་ཏུ་འཕེལ། །འདོད་པ་ངན་པ་རྟེན་མི་བྱེད། །སྤངས་ནས་མྱུར་དུ་རབ་ཏུ་འབྱུང་། །རྟག་ཏུ་ཚུལ་
ཁྲིམས་ཕུང་པོ་ལ་འང་། །མཁས་པ་རབ་ཏུ་གནས་པར་འགྱུར། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཀྱང་རློམ་སེམས་མེད། །དེ་ལ་ཏིང་འཛིན་ཚོལ་བར་བྱེད། །རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་པར་འགྱུར། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རློམ་སེམས་མེད། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱི་མཆོག་གང་ཡིན། །
ཤེས་རབ་ལ་ཡང་ཕྱིར་ཞིང་སྟེན། །རྟག་ཏུ་འང་ཡེ་ཤེས་ལྡན་པར་འགྱུར། །ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཀྱང་རློམ་སེམས་མེད། །ཡེ་ཤེས་དེ་ཡིས་མི་རློམ་ཞིང་། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་ཚོལ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་བསྔགས་པའི་གཟུངས། །ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་
ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཆོས་ཀྱི་སྣོད་དུ་མཁྱེན་ནས་ཀྱང་། །སྟོན་པས་དེ་ལ་བྱིན་རློབ་མཛད། །ཆོས་སྨྲ་དེ་ནི་བྱིན་བརླབས་འགྱུར། །སྲོག་ཆགས་ཕན་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་ཅིང་། །ཐོགས་མེད་ཚིག་དང་སྤོབས་ལྡན་ཏེ། །སོ་སོ་རིག་ཐོབ་མཐུ་ཆེན་འགྱུར། །ཐོག་མའི་
དུས་དང་བར་དུས་དང་། །ཐ་མའི་དུས་སུ་ཆོས་འཛིན་འགྱུར། །ཀུན་དུ་རྟག་པར་སངས་རྒྱས་བསྔགས། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་དོན་ཆེན་བྱེད། །དེ་བཞིན་ལྷ་རྣམས་བསྔགས་པ་བརྗོད། །གནོད་སྦྱིན་ཀླུ་ཡིས་དེ་མཆོད་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་བསྔགས་
འགྱུར། །ཕྱོགས་བཅུར་དེ་ཡི་གྲགས་པ་འབྱུང་། །ཆོས་ལ་སྤྱོད་པ་མ་སྨད་པ། །དེ་ཡི་སྙན་གྲགས་ཉམས་མི་འགྱུར། །ཆོས་མིན་ནམ་ཡང་དེ་མི་འདོད། །སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་དེ་དག་བསྟེན། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སོམ་ཉི་གཅོད། །དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྣང་
བ་བྱེད། །རྣལ་འབྱོར་ཚུལ་དུ་སྲོག་ཆགས་ཀྱི། །ཁམས་ནི་དེ་ཡིས་རྣམ་པར་སྦྱོང་། །དེ་ནི་ལམ་ངན་སྟོན་མི་བྱེད། །དྲང་པོ་འང་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ལ་དེས་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གིས་སྤྱོད་པར་འགྱུར། །དེ་ནི་སེམས་ལ་བརྟེན་པ་མེད། །

43-1-126a

དེ་ཡི་གནས་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །བརྟེན་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་སུ། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་སྤྱོད་པར་བྱེད། །ཡུལ་འཁོར་གྲོང་དུ་སྤྱོད་བྱེད་ཀྱང་། །གནས་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །རྟག་ཏུ་རྟེན་པ་མེད་པར་འགྱུར། །དེ་ཡི་གནས་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །འདུ་བྱེད་
རྣམས་ཀྱིས་འདོད་པ་མིན། །ཡང་དག་སྟོན་པ་འང་ཡོད་མ་ཡིན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་སྨད་པ། །དེ་དག་མཐོང་ན་སུས་མི་མཆོད། །ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་འོད་གསལ་བ། །སེམས་དེ་འདྲ་བ་གང་ལ་ཡོད། །དེ་དེ་འཇིག་རྟེན་མི་སྣང་སྟེ། །དེ་ལ་གནས་པའང་
ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་བས་ཆོས་དེ་མཉན་བྱོས་ལ། །འདི་ལ་འབེལ་གཏམ་བསླབ་པར་བྱ། །སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱི་དོན་སྒྲུབ་པས། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ལ་བསླབ་པར་བྱ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་
ཐོས་པ་དང་། ཐོས་པ་ལ་མཁས་པ་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཐོས་པ་ནི་གང་། ཐོས་པ་ལ་མཁས་པ་ནི་གང་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཐོས་པ་ནི་གཞན་གྱི་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་དོ། །ཐོས་པ་ལ་མཁས་པ་ནི་རང་གིས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་
ཡིན་པ་སྟེ། སོ་སོར་རྟོགས་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལ་གཞན་གྱི་སྒྲ་གང་ཞེ་ན། རྗེས་སུ་འཐུན་པའི་ཆོས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མདོའི་སྡེ་དང་། དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའི་སྡེ་དང་། ལུང་བསྟན་པའི་སྡེ་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྡེ་
དང་། ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་སྡེ་དང་། གླེང་གཞིའི་སྡེ་དང་། དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བའི་སྡེ་དང་། སྐྱེས་པ་རབས་ཀྱི་སྡེ་དང་། ཤིན་དུ་རྒྱས་པའི་སྡེ་དང་། རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྡེ་དང་། གཏན་ལ་ཕབ་པར་བསྟན་པའི་སྡེ་དང་། རྟོགས་པ་བརྗོད་པའི་སྡེ་རྣམས་ཏེ། ཤཱ་
ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནི་གཞན་གྱི་སྒྲ་ཞེས་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལ་ཐོས་པ་ལ་མཁས་པ་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། སོ་སོ་རང་གི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །སོ་སོ་རང་གི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡང་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལ་མཁས་
པ་དང་། ཁམས་ལ་མཁས་པ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་ལ་མཁས་པ་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པ་དང་། ཆོས་དཀར་གནག་ལ་མཁས་པ་དང་། སྣང་བ་དང་བཅས་པ་དང་། སྣང་བ་མེད་པ་དང་། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཟག་པ་མེད་པ་དང་། 

43-1-126b

ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང་། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང་། བསྟེན་པར་བྱ་བ་དང་། བསྟེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་གང་ཤེས་པ་དང་། སོ་སོར་རྟོགས་པ་དང་། མཁས་པ་དང་། སོ་སོར་ཤེས་པ་དང་། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་། ཆོས་གནས་
པ་ཉིད་དང་། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དང་། རང་བཞིན་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་སྟེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནི་སོ་སོ་རང་གི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། ། བམ་པོ་བཅུ་པ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཕུང་པོ་ལ་མཁས་
པ་གསུངས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་མཁས་པ་དེ་གང་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནི་ཅི་ཡང་མ་གསུངས་པའོ། །གང་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཁམས་ལ་མཁས་པ་གསུངས་པ་དེ་ནི་ཅི་ཡང་མ་གསུངས་པའོ། །གང་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྐྱེ་མཆེད་
ལ་མཁས་པ་གསུངས་པ་དེ་ནི་ཅི་ཡང་མ་གསུངས་པའོ། །གང་འདི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པ་གསུངས་པ་དེ་ནི་ཅི་ཡང་མ་གསུངས་པའོ། །གང་འདི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ལ་མཁས་པ་གསུངས་པ་དེ་ནི་ཅི་ཡང་མ་
གསུངས་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡང་དག་པར་སྡུས་ཤིག །གང་གིས་ཡང་དག་པར་བསྡུ་བར་བྱ་ཞེ་ན། དོན་ཡང་དག་པར་བསྡུ་བས་ཡིན་གྱི་ཚིག་འབྲུ་ཡང་དག་པར་བསྡུ་བས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱིས་པ་རྣམས་ནི་
ཚིག་འབྲུའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཡིན་གྱི། མཁས་པ་རྣམས་ནི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཚིག་འབྲུ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཡི་གེའི་གཞི་དང་། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་གཞི་དང་། མངོན་པར་བརྗོད་པའི་གཞི་འཇུག་པའི་ཚིག་
བླ་དགས་ནི་ཚིག་འབྲུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཤེས་བྱ་འམ། རྣམ་པར་ཤེས་བྱ་འམ། ཡོངས་སུ་ཤེས་བྱ་གང་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ། མངོན་པར་བརྗོད་པ་དང་། ངེས་པར་བརྗོད་པ་དང་། གདགས་པ་དང་། རབ་ཏུ་བཞག་པ་དང་། རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་། མངོན་པར་བརྟག་པ་དང་། 
ཀུན་དུ་བརྟག་པ་དང་། སོ་སོར་ཉེ་བར་བརྟག་པ་དང་། བཙལ་བ་དང་། ཆོས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་དང་། ཆོས་གང་དག་དང་། གང་ལ་ཡོད་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་། བརྡ་དང་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་དང་། ཉེ་བར་རྟོག་པ་དང་། སེམས་ཀྱི་མངོན་པར་ངེས་པར་རྗོད་པ་དང་། སོམ་ཉི་དང་། 

43-1-127a

ཡིད་གཉིས་དང་། རྣམ་པར་འགྱོད་པ་དང་། འཇུག་པ་དང་། གང་དག་གཞན་ཡང་ཆོས་ལ་ངེས་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནི་ཚིག་འབྲུ་ཞེས་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལ་དོན་གང་ཞེ་ན། གང་ཚིག་འབྲུ་དེའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་
སྟེ། དེ་ནི་དོན་ཞེས་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ནི་དོན་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་འདི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཟུང་བ་བཞིན་ཡིན་ན་ནི་ཚིག་འབྲུར་འགྱུར་གྱི་དོན་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་དོན་ནི་
བརྗོད་དུ་མི་ནུས་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ང་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྨྲ་བར་མི་བྱེད་ཀྱི། འཇིག་རྟེན་ནི་ང་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྨྲ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ངས་ལྡེམ་པོར་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཁས་པ་
གསུངས་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཅི་ཡང་མ་གསུངས་པའོ། །དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འདི་ལྟར་ཕུང་པོ་ལ་མཁས་པ། ཁམས་ལ་མཁས་པ། སྐྱེ་མཆེད་ལ་མཁས་པ་སྟེ། དེ་ལ་མཁས་པ་གང་ཡང་མེད་པས་དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དེ་ལྟར་
མཁས་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་སྟོན་པ་སྟེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཆོས་ནི་གང་། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་གང་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་མིག་ནི་ཆོས་ཤེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་། 
ལྕེ་དང་། ལུས་དང་། ཡིད་ནི་ཆོས་ཤེས་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཇི་ལྟར་ན་མིག་ཆོས་ཡིན་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ནི་མིག་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་རང་བཞིན་དེ་
ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིག་གི་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་། ལྕེ་དང་། ལུས་དང་། ཡིད་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་མིག་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་གང་ཞེ་ན། མིག་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །ཇི་ལྟར་མིག་ཡོངས་སུ་བཙལ་ཞེ་ན། 
མིག་ལ་མིག་མི་དམིགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་མིག་ལ་མིག་ཡོད་ན་ནི་མིག་གཉིས་ཡོད་ཅིང་ནང་ན་ཡོད་པའི་གང་ཟག་ཀྱང་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་མིག་གི་གདགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གདགས་པ་དང་ཆོས་དང་མིག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་

43-1-127b

སེམས་དཔའ་ཚུལ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་སྲུང་བ་ཅན་ནི་འདི་ལྟར་སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱེད་དེ། མིག་དང་མིག་གི་གདགས་པ་དང་། ཆོས་འདི་ལས་ཡང་དག་པའི་གཞིར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་ཞེས་དེ་དེ་ལྟར་སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ན། དེ་ཐམས་ཅད་ནི་སྒྲ་ཡིན་གྱི་འདི་ལ་
ཡང་དག་པའི་གཞིའི་རྟེན་ནི་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་སྒྲའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དང་། སྒྲའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་
འདས་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཅེར་བུ་པའི་གནས་སོ། །དེ་ནི་གཅེར་བུ་པའི་ཚིག་གོ། །གཅེར་བུ་པའི་ཚིག་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་གསུངས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་
འདས་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྨྲ་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲུབ་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སྨྲ་བ་གཅད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་ཀྱི་ཚིག་ཀུན་དུ་སྡུད་པར་ནི་མི་མཛད་དོ་སྙམ་མོ། །ཡང་འདི་ལྟར་སོ་
སོར་རྟོག་པར་བྱེད་དེ། དགེ་བ་གང་གིས་མིག་མངོན་པར་འགྲུབ་ཅེ་ན། དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། དགེ་བ་དེས་པས་སོ་སྙམ་མོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ནི་སྲིད་པའི་ཡན་
ལག་ཏེ། རྒྱུ་དེས་ན་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་ཅེས་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཇི་ལྟར་ན་སྲིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞེ་ན། འགྲོ་བའི་ཕྱིར་སྲིད་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་ནི་འདིར་མིག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བས་མངོན་པར་དགའ་བ་ལ་འབྲས་བུ་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་
མིག་བདག་ཡིན། མིག་བདག་གི་ཡིན་ཞེས་མིག་གི་རློམ་སེམས་ཀྱི་འབྲས་བུར་འགྲོ་བས་སློང་བ་སྟེ། དེས་ན་དེ་ནི་སྲིད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སོ་སོར་འཛིན་ཏོ། །ཅི་ཞིག་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཅེ་ན། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏོ། །
སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ངར་འཛིན་པ་དང་། ང་ཡིར་འཛིན་པའོ། །དེ་གཉིས་ནི་འདིར་ཡན་ལག་སྟེ། དེས་ན་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་ཅེས་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རྔ་བོ་ཆེ་ལས་སྒྲ་བྱུང་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་

43-1-128a

ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སྒྲ་དེ་ཕྱི་འམ་ནང་གང་ནས་བྱུང་བ་ཡིན། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྒྲ་དེ་ནི་ཚོགས་པ་ལས་ལྡན་པ་ལགས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཕྲད་པ་ཀུན་ཤེས་སམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཚལ་ཏེ། 
ཀུན་འབྱུང་བ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སྲིད་པ་ནི་དེ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་མིག་ནི་མིག་གིས་སྟོང་ངོ་། །མིག་ལ་མིག་མེད་དོ། །དེ་ལ་བྱིས་པ་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཆགས་
སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་། ལྕེ་དང་། ལུས་དང་། ཡིད་རྣམས་ནི་སྟོང་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ཙམ་གྱིས་ན་མིག་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །
མིག་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གསུངས། །མིག་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མིག་ཡོད་མ་ཡིན་ན། །མི་རྟག་ཉིད་དེ་སུ་ཡི་ཡིན། །རྣ་བ་མི་རྟག་ཉིད་དུ་གསུངས། །དེ་ནི་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྣ་བ་ཡོད་མིན་ན། །མི་རྟག་ཉིད་དེ་སུ་ཡི་ཡིན། །
སྣ་ནི་མི་རྟག་ཉིད་དུ་གསུངས། །དེ་ནི་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་དམིགས་མ་ཡིན་ན། །མི་རྟག་ཉིད་དེ་སུ་ཡིས་གསུངས། །ལྕེ་ནི་མི་རྟག་ཉིད་དུ་གསུངས། །ལྕེ་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་དམིགས་མ་ཡིན་ན། །མི་རྟག་ཉིད་དེ་སུ་ཡི་
ཡིན། །ལུས་ནི་མི་རྟག་ཉིད་དུ་གསུངས། །དེ་ནི་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ལུས་ཡོད་མ་ཡིན་ན། །མི་རྟག་ཉིད་དེ་སུ་ཡི་ཡིན། །ཡིད་ནི་མི་རྟག་ཉིད་དུ་གསུངས། །དེ་ནི་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་དམིགས་མ་ཡིན་ན། །མི་
རྟག་ཉིད་དེ་སུ་ཡི་ཡིན། །སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་གསུངས་པ་དག །དེ་དག་མིང་ཡང་དེ་སྙེད་ཡོད། །གལ་ཏེ་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་མེད་ན། །དེ་སྙེད་མིང་ཡོད་སུ་ཡི་ཡིན། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོའང་བཞི་ཡིན་ཏེ། །དེ་དག་རྟེན་ཏེ་གང་ཞིག་ཡིན། །ཁྱི་ལ་
བོང་བ་འཕངས་པ་བཞིན། །དེ་དག་མིང་གིས་རྒྱུག་པར་བྱེད། །གང་དག་མིང་གིས་མི་རྒྱུག་ཅིང་། །བདག་ཉིད་རློམ་སེམས་མི་བྱེད་ལ། །སེམས་ཅན་མེད་པར་ཞུགས་པ་ནི། །དེ་དག་མྱ་ངན་འདས་པར་བརྗོད། །གང་དེར་མྱ་ངན་འདས་གྱུར་ན། །

43-1-128b

དེ་ལ་ཆོས་དམིགས་ཡོངས་མེད་དེ། །མྱ་ངན་འདས་ཤེས་དེ་བརྗོད་ཀྱང་། །མྱ་ངན་འདས་ནི་བརྗོད་དུ་མེད། །དེ་ལ་གང་ཡང་མི་འགྲོ་སྟེ། །འགྲོ་བ་ཡང་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །གང་གིས་དེ་ལྟར་མཐུན་རྟོགས་པ། །དེ་དག་མྱ་ངན་འདས་པ་ཤེས། །སྦྱོར་བ་མེད་ཅིང་
རྩོམ་པའང་མེད། །གོས་པ་མེད་ཅིང་ཡི་གེའང་མེད། །གང་ཟག་མེད་ཅིང་སྲོག་ཀྱང་མེད། །དེས་ཀྱང་མྱ་ངན་འདས་ཤེས་གསུངས། །ཡོད་དང་མེད་པར་རྣམ་རྟོག་སྟེ། །རྟོག་པ་ཡང་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །འདུ་ཤེས་དེ་ཡང་སྟོང་པ་སྟེ། །མྱ་ངན་འདས་པར་དེ་བསམ་
མོ། །ཐག་རིང་བ་ཡི་ཆོས་མ་མཐོང་། །ཐག་ཉེ་བ་ཡང་མཐོང་མ་ཡིན། །ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ། །འཆི་འཕོའི་ཚེ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས། །ཆོས་དེ་འདྲ་བ་གང་དག་གིས། །ཐོས་ནས་ཚུལ་བཞིན་ཤེས་བྱེད་པ། །དེ་དག་སོམ་ཉི་མེད་འགྱུར་ཞིང་། །མི་ཤེས་
པ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར། །བདེ་མཐོང་སྲུང་བ་སོམ་ཉི་མེད། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་ལ་མི་འཇིགས་པ། །ཐེ་ཚོམ་དག་ནི་བསལ་ནས་སུ། །དེ་དག་སོམ་ཉི་མེད་པར་འགྱུར། །དོགས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་བརྩེའི་ཕྱིར། །ཐེ་ཚོམ་
ཆད་པས་རྒྱུ་བྱེད་ཅིང་། །ཆོས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པར་བྱེད། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་ཕྱག་རྒྱ་དེ། །སྨྲ་བ་ཀུན་ལས་ཐར་བྱའི་ཕྱིར། །མཆོག་གསུངས་པ་ཡིས་བསྟན་པ་ཡིན། །དེ་ལ་སོམ་ཉི་མ་བྱེད་ཅིག །རྩོད་པ་རྣམ་པར་འཇིག་ཅེས་གསུངས། །དེ་ཡིས་ངན་
འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར། །གང་དག་ཕུག་ནས་བརྟེན་པ་རྣམས། །དེ་དག་གིས་ནི་ལུས་མ་ཤེས། །དོན་འགྲུབ་པར་ནི་དེ་གསུངས་ཏེ། །དོན་ཐོབ་པ་ལ་གནས་པ་མེད། །གང་དག་འགྲོ་བ་དེར་འགྲོ་བ། །བྱང་ཆུབ་ལ་ནི་ཉེ་བར་འགྱུར། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གནས་བཞི་ལ་འདུན་པ་བརྟན་པོ་ཡིན་ཏེ། མངོན་པར་འབྱུང་བ་དང་། དགོན་པ་ན་གནས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བའི་སེམས་ཅན་དག་མཐོང་ན། ནམ་ཞིག་བདག་གིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་
ཐེག་པ་དེ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་ནས། སེམས་ཅན་དེ་དག་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཐར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཆོས་སྟོན་ཅིག་གུ་སྙམ་ནས་གོ་ཆ་གྱོན་པར་བྱེད་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་

43-1-129a

དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བརྟན་པོ་ཡིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདུན་པ་ཇི་ལྟ་བུས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་དང་
ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་དོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པའི་ཡང་ཆེས་གྲངས་མེད་པ་ཡངས་པ་ཚད་མེད་པ་བྱུང་བར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
སངས་རྒྱས་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་རྣམས་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་
རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོའི་ཚེའི་ཚད་ནི་ལོ་བདུན་ཁྲི་ཐུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོ་དེའི་ཉན་ཐོས་འདུས་པ་གཅིག་
ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་ཉི་ཤུར་གྱུར་ཏོ། །གཉིས་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཞི་བཅུར་གྱུར་ཏོ། །འདུས་པ་གསུམ་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་ཁྲིར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་འཛམ་བུའི་གླིང་དེ་ནི་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བར་གྱུར་ཏེ། དཔག་ཚད་འབུམ་
ཕྲག་དགུ་བཅུ་ཡོད་དོ། །དེའི་ཚེ་འཛམ་བུའི་གླིང་དེ་ན་གྲོང་ཁྱེར་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གསེར་དང་། དངུལ་དང་། ཤེལ་དང་། བཻ་དཱུརྱ་དང་། སྤུག་དང་། རྡོའི་སྙིང་པོ་དང་། བདུན་པ་མུ་ཏིག་དམར་པོ་ལས་
བྱས་པ་བཀྲ་བ། བལྟ་ན་སྡུག་པ། ཆུ་དང་སྲིད་དུ་ནི་དཔག་ཚད་བཅུ་གཉིས་ཡོད་ལ། ཞེང་དུ་ནི་དཔག་ཚད་བདུན་ཡོད་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་འབྱོར་པ། རྒྱས་པ་བདེ་བ། ཉམས་དགའ་བ། ལོ་ལེགས་པ། སྐྱེ་བོ་མང་པོས་གང་བའོ། །གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་
དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཁོར་ཡུག་ཏུ་ར་བ་རིམ་བདུན་དང་། འོབས་རིམ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བའོ། །འོབས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆུས་གང་བ། ཀུན་ནས་རྗེས་སུ་འབབ་པའི་ཆུ་འབབ་པ། ཨུད་པ་ལ་དང་། པད་མ་དང་། ཀུ་མུ་ད་དང་། པད་མ་

43-1-129b

དཀར་པོ་དག་གིས་ཀུན་དུ་ཁེབས་ཤིང་། ངུར་པ་དག་གིས་སྒྲ་ཕྱུང་བ། བྱ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ངང་པ་དང་། ཁྲུང་ཁྲུང་དང་། རྨ་བྱ་དང་། ནེ་ཙོ་དང་། རི་སྐེགས་དང་། ཁུ་བྱུག་དང་། ཤང་ཤང་ཏེའུ་དག་གིས་སྒྲ་ཡང་དག་པར་རྗོད་པའོ། །འོབས་ཀྱི་འགྲམ་དེ་དག་
ཐམས་ཅད་ཀྱང་གསེར་གྱི་ཤིང་ལྗོན་པ་དག་ལ། ཡལ་ག་དག་ནི་དངུལ། མདབ་མ་དག་ནི་བཻ་དཱུརྱ་ལས་གྲུབ་པ། ལོ་མ་དག་ནི་རྡོའི་སྙིང་པོ། མེ་ཏོག་དག་ནི་ཤེལ། འབྲས་བུ་དག་ནི་སྤུག །སྡོང་བུ་དག་ནི་མུ་ཏིག་དམར་པོ་དང་། དངུལ་གྱི་ཤིང་ལྗོན་པ་དག་ལ། ཡལ་
ག་དག་ནི་གསེར། མདབ་མ་དག་ནི་ཤེལ། ལོ་མ་དག་ནི་བཻ་དཱུརྱ་ལས་གྲུབ་པ། འབྲས་བུ་དག་ནི་སྤུག །མེ་ཏོག་དག་ནི་རྡོའི་སྙིང་པོ། སྡོང་བུ་དག་ནི་མུ་ཏིག་དམར་པོ་དང་། ཤེལ་གྱི་ཤིང་ལྗོན་པ་དག་ལ། སྡོང་པོ་དག་ནི་བཻ་དཱུརྱ་ལས་གྲུབ་པ། ལོ་མ་དག་ནི་གསེར། 
མདབ་མ་དག་ནི་དངུལ། མེ་ཏོག་དག་ནི་སྤུག །འབྲས་བུ་དག་ནི་རྡོའི་སྙིང་པོ། སྡོང་བུ་དག་ནི་མུ་ཏིག་དམར་པོ་དང་། སྤུག་གི་ཤིང་ལྗོན་པ་དག་ལ། སྡོང་པོ་དག་ནི་རྡོའི་སྙིང་པོ། ལོ་མ་དག་ནི་མུ་ཏིག་དམར་པོ། མདབ་མ་དག་ནི་དངུལ། མེ་ཏོག་དག་ནི་གསེར་འབྲས་
བུ་དག་ནི་ཤེལ། རྩ་བ་དག་ནི་བཻ་དཱུརྱ་ལས་གྲུབ་པ་དང་། རྡོའི་སྙིང་པོའི་ཤིང་ལྗོན་པ་དག་ལ། སྡོང་པོ་དག་ནི་མུ་ཏིག་དམར་པོ། ལོ་མ་དག་ནི་དངུལ། མདབ་མ་དག་ནི་གསེར། མེ་ཏོག་དག་ནི་ཤེལ། འབྲས་བུ་དག་ནི་བཻ་དཱུརྱ་ལས་གྲུབ་པ། རྩ་བ་དག་ནི་སྤུག་དང་། མུ་
ཏིག་དམར་པོའི་ཤིང་ལྗོན་པ་དག་ལ། སྡོང་པོ་དག་ནི་གསེར་ལས་གྲུབ་པ། ལོ་མ་དག་ནི་དངུལ། མདབ་མ་དག་ནི་ཤེལ། མེ་ཏོག་དག་ནི་བཻ་དཱུརྱ་ལས་གྲུབ་པ། འབྲས་བུ་དག་ནི་སྤུག་ལས་གྲུབ་པ། རྩ་བ་དག་ནི་རྡོའི་སྙིང་པོ་ལས་གྲུབ་པ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་
བདུན་ལས་གྲུབ་པའི་ཤིང་ལྗོན་པ་དག་གིས་ཁྱབ་པར་གྱུར་པའོ། །གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དེ་དག་ན་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་རེ་རེ་ན་ཡང་། བསྐྱེད་མོས་ཚལ་བརྒྱད་ཁྲི་བརྒྱད་ཁྲི་ཡོད་དེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་དཔག་ཚད་ཉི་ཤུ་པའོ། །བསྐྱེད་མོས་ཚལ་བརྒྱད་ཁྲི་པོ་དེ་དག་
ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཁོར་ཡུག་ཏུ་འོབས་དག་དང་། རྟ་བབས་རིམ་བདུན་དང་། དྲིལ་བུ་གཡེར་ཀའི་དྲ་བ་རིམ་བདུན་དང་། སྟེགས་བུ་རིམ་པ་བདུན་གྱིས་བསྐོར་བར་གྱུར་ཏེ། ཚུལ་སྔ་མ་ཁོ་ནས་གོང་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་འོབས་

43-1-130a

དག་ལ་བཀོད་པ་དག་བཞིན་དུ་བསྐྱེད་མོས་ཚལ་གྱི་འོབས་དག་ལ་ཡང་བཀོད་པ་དག་ཀུན་ཤེས་པར་བྱའོ། །བསྐྱེད་མོས་ཚལ་དེ་ལ་ཡང་ཙན་དན་གྱི་ལོ་མ་དག་དང་། དུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཤིང་ལྗོན་པ་དག་དང་། རོལ་མོའི་སྒྲའི་ཤིང་ལྗོན་པ་
དག་དང་། རྒྱན་གྱི་ཤིང་ལྗོན་པ་དག་དང་། མེ་ཏོག་གི་ཤིང་ལྗོན་པ་དག་དང་། བཟའ་བའི་ཤིང་ལྗོན་པ་དག་དང་། བཏུང་བའི་ཤིང་ལྗོན་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །བསྐྱེད་མོས་ཚལ་དེ་ལ་ཡང་གསེར་དང་། དངུལ་དང་། ཤེལ་དང་། བཻ་དཱུརྱ་ལས་གྲུབ་པ་དང་། སྤུག་ལས་གྲུབ་
པ་དང་། མུ་ཏིག་དམར་པོ་ལས་གྲུབ་པའི་ཤིང་ལྗོན་པ་དག་ཡོད་དོ། །དེ་དག་ལ་ཡང་མེ་ཏོག་སྐྱེས་པ། མེ་ཏོག་ཨ་ཏི་མུག་ཏ་ཀ་དང་། ཙམ་པ་ཀ་དང་། བར་ཤ་ཀ་དང་། དྷ་ནུ་སྐ་རི་དང་། མྱ་ངན་འཚང་དང་། ནག་དང་། བལ་ལ་དང་། ཏ་ར་ནི་དང་། གོ་ཏ་ནི་དང་། མན་དཱ་ར་བ་
དག་དང་། མེ་ཏོག་ཁ་དོག་ལྔ་པ་དག་དང་། ཙན་དྲོ་ཏ་ར་ནི་དག་དང་། དེ་དག་དང་གཞན་ཡང་མེ་ཏོག་སྐྱེས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དག་ཡོད་དོ། །བསྐྱེད་མོས་ཚལ་དེ་དག་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྫིང་བུ་སྟོང་ཕྲག་བདུན་བདུན་བྱུང་བར་གྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་
ལྡན་པའི་ཆུས་གང་བ། ཚད་ནི་དཔག་ཚད་ཕྱེད་པ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་གྲུབ་པ། གསེར་གྱི་བྱེ་མ་བདལ་བ། ཐེམ་སྐས་བཞི་དང་ལྡན་པའོ། །རྫིང་བུ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེའི་དྲ་བས་ཀུན་དུ་ཁེབས་པ། ཨུད་པ་ལ་དང་། པད་མ་དང་། པད་
མ་དཀར་པོ་དག་གིས་རབ་ཏུ་གང་བའོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་དཔས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རྒྱལ་པོ་དཔས་བྱིན་དེའི་གྲོང་ཁྱེར་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དག་ཏུ་ཁྱིམ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཡོད་པར་གྱུར་ཏེ། ཁྱིམ་རེ་རེར་ཡང་བཙུན་མོའི་
འཁོར་གྱི་བུད་མེད་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཡོད་པར་གྱུར་ཏོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་དེར་གྲོང་ཁྱེར་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་པོ་དེ་དག་གི་དབུས་སུ་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ཆུར་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲི་ཡོད་པ། ཞེང་དུ་དཔག་ཚད་བཞི་ཁྲི་ཡོད་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་གྲུབ་
པ། འབྱོར་པ་རྒྱས་པ། བདེ་བ་ལོ་ལེགས་པ། ཉམས་དགའ་བ། མིའི་སྐྱེ་བོ་མང་པོས་གང་བ་གཅིག་ཡོད་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དེའི་དབུས་སུ་རྒྱལ་པོ་དཔས་བྱིན་གྱི་ཁྱིམ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ཆུ་

43-1-130b

ཞེང་དུ་ཀུན་ནས་དཔག་ཚད་བཅུ་ཡོད་པ་ཞིག་བརྩིགས་པར་གྱུར་ཏེ། ཁྱིམ་དེ་ན་ཡང་གསེར་ལས་བྱས་པའི་པུ་ཤུ་དང་། ཁང་པ་བརྩེགས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དག་ཡོད་དོ། །ཁྱིམ་དེའི་དབུས་སུ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ཁང་
བཟངས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བྱེད་ལྟ་བུའི་ཁང་བཟངས་ཤིག་བརྩིགས་པར་གྱུར་ཏེ། ཁང་བཟངས་དེའི་མིང་ནི་ཆོས་ཤེས་བྱ་བར་གྱུར། རྒྱལ་པོ་དེའི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ནི་ཆོས་བཟངས་ཤེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏེ། ཁྱིམ་དེའི་དབུས་སུ་ཡང་བསྐྱེད་མོས་ཚལ་ཞིག་
ཡོད་པར་གྱུར་ཏོ། །བསྐྱེད་མོས་ཚལ་དེ་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་གྲུབ་པའི་མེ་ཏོག་གི་ཤིང་ལྗོན་པ་དང་། སྤོས་ཀྱི་ཤིང་ལྗོན་པ་དང་། རོལ་མོའི་སྒྲ་འབྱུང་བའི་ཤིང་ལྗོན་པ་དང་། རྒྱན་གྱི་ཤིང་ལྗོན་པ་དང་། གོས་ཀྱི་ཤིང་ལྗོན་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་
དག་གིས་ཀུན་ནས་སོ་སོར་བརྒྱན་པའོ། །བསྐྱེད་མོས་ཚལ་དེ་ཡང་མིག་མངས་རིས་སུ་བྱས་པའོ། །ཁྱིམ་དེ་ཡང་ངོས་བཞིར་རྟ་བབས་བཙུགས་པ་སྟེགས་བུ་དང་། ཀུན་དུ་བལྟ་བའི་ས་དང་། སྐར་ཀུང་དག་གིས་མཛེས་པར་བྱས་པ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་
བདུན་ལས་བྱས་པའི་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་བཀྲ་བ་བལྟ་ན་སྡུག་པ་དག་གིས་ཀུན་ནས་སོ་སོར་བརྒྱན་པའོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་དཔས་བྱིན་གྱི་བཙུན་མོ་དམ་པ་གཙོ་མོ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་ལྷག་པར་བྱ་བ་བྱས་པ། མཛེས་པ། 
བལྟ་ན་སྡུག་པ། མཐུ་ཆེ་བ། དབང་ཆེ་བར་གྲགས་པ། དཔལ་དང་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་འབར་བའི་བུ་ཞིག་བཙས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་བཙས་མ་ཐག་ཏུ་རྒྱལ་པོ་དཔས་བྱིན་གྱིས་འདི་ནི་དེའི་ལོངས་སྤྱོད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དེ་བྱིན་པར་གྱུར་ཏོ། །
དེའི་ཚེ་ཉིན་མོ་བུ་མོ་ས་ཡ་ཕྲག་བཞི་གང་དག་བྱུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྒྱལ་པོ་དཔས་བྱིན་གྱིས་གཞོན་ནུའི་ལོངས་སྤྱོད་དུ་བསླངས་སོ། །རྒྱལ་པོ་དེ་དང་། སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་རིན་ཆེན་མ་དང་། གྲོང་མི་དང་། ཡུལ་གྱི་མི་དག་གིས་ཀྱང་བསོད་ནམས་
མཆོག་ཅེས་བྱ་བར་མིང་བཏགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་བསོད་ནམས་མཆོག་བཙས་པའི་མོད་ལ་སྟེང་གི་བར་སྣང་ལ་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་གླུ་དབྱངས་རབ་ཏུ་བླངས་ཤིང་། ལྷའི་ཙན་དན་གྱི་ཕྱེ་མ་དག་དང་། 

43-1-131a

ལྷའི་མེ་ཏོག་མན་དཱ་ར་བའི་ཆར་པ་དག་ཕབ་པར་གྱུར་ཅིང་། ཁྱེའུ་འདི་བཙས་པ་བསོད་ནམས་མཆོག །ཁྱེའུ་འདི་བཙས་པ་བསོད་ནམས་མཆོག་ཅེས་ལྷའི་དབྱངས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེའི་ཕྱིར་ན་
ཁྱེའུ་དེའི་མིང་བསོད་ནམས་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ཁོ་ནར་བཏགས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རྒྱལ་པོའི་བུ་བསོད་ནམས་མཆོག་དེ་ནར་སོན་ནས་བཙུན་མོའི་འཁོར་གྱིས་མདུན་དུ་བདར་ཏེ། བསྐྱེད་མོས་ཚལ་གྱི་སར་ཙན་དན་ལས་བྱས་པའི་གྲུར་
ཞུགས་ནས་བསྐྱེས་པ་མེད་པའི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་པོ་དག་གིས་རྩེ་ཞིང་དགའ་མགུར་སྤྱོད་དོ། །དེའི་ཚེ་ཡང་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་བསོད་ནམས་མཆོག་ཙན་དན་གྱི་གྲུར་ཞུགས་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་མེ་དང་། གསེར་དང་། ཟླ་བ་
དང་། འཛམ་བུའི་ཆུ་བོའི་གསེར་གྱི་མདོག་གི་འོད་ཟེར་བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་རབ་ཏུ་འགྱེད་པའི་སྐུ་དང་ལྡན་པ་སྐུ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་སྤྲས་པ། གསེར་ལྟར་འབར་བ། རིན་པོ་ཆེའི་བཀོད་པ་ལྟར་བརྒྱན་པ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་
འདུན་གྱི་དབུས་ན་ཆོས་སྟོན་པ་མཐོང་སྟེ། མཐོང་ནས་ཀྱང་རྒྱལ་པོའི་བུ་གཞོན་ནུ་བསོད་ནམས་མཆོག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏེ། འདི་ཅི་འདྲ་བ་དེ་འདྲར་བདག་ཀྱང་གྱུར་ཅིག་སྙམ་མོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་བསོད་ནམས་མཆོག་
རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་སྐྱེས་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་དེ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏེ། དེ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་བསོད་ནམས་མཆོག་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་ཡིད་མི་བདེ་བར་གྱུར་ཏེ། བུད་མེད་དག་དང་
ཡང་ལྷན་ཅིག་རྩེ་བར་མི་བྱེད། དགའ་བར་མི་བྱེད་དགའ་མགུར་སྤྱོད་པར་མི་བྱེད་ཅིང་། བུད་མེད་དེ་དག་ལ་སྟེན་པར་མི་བྱེད་དོ། །གྲུ་དེ་ནས་བྱུང་སྟེ་ཁང་པ་བརྩེགས་པར་ཞུགས་ནས། སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ཏེ་ནམ་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཅི་འདྲ་
བ་དེ་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་བདག་འགྱུར་ཞིག་གུ་སྙམ་སྟེ་སེམས་པ་ལ་ཞུགས་སོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དེའི་ཐད་དུ་བུད་མེད་གང་དག་འོང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྒྱང་རིང་པོ་ཁོ་ན་ནས་མཐོང་ནས། རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུས་སྒོ་དག་བཅད་དེ། ཀྱེ་མ་སེམས་

43-1-131b

ཅན་འདི་དག་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་གང་བ་ནད་ཆེན་པོས་སོ་སོར་གཟིར་བ་དག་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཀྱིས་གང་ཞིང་ནད་ཆེན་པོས་སོ་སོར་གཟིར་བའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་བདག་གིས་ཀུན་དུ་སྤྱད་པར་བྱས་ན། དེ་དག་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ལ་བདག་ནི་རིགས་པ་ཡིན་པའི་
ཕྱིར་དེ་ནི་བདག་ཆ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཞེ་སྡང་གིས་གང་བ་ནད་ཆེན་པོའི་ནད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་གཟིར་བ་དག་སྟེ། གལ་ཏེ་ཞེ་སྡང་གིས་སོ་སོར་གང་ཞིང་ནད་ཆེན་པོའི་ནད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་གཟིར་བའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་བཅས་
པར་བྱས་ནས། དེ་དག་ནི་མི་རིགས་པ་ཡིན་ལ་བདག་ནི་རིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། བདག་ནི་སྐུ་དེ་ལྟ་བུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བརྩོན་པའོ། །ཀྱེ་མ་བདག་གིས་རང་གི་སེམས་ནི་ཚར་གཅད་པར་བྱ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་ནི་
གནོད་སེམས་མི་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །ཀྱེ་མ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་གཏི་མུག་གིས་གང་བ། ནད་ཆེན་པོའི་ནད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་གཟིར་བ་དག་སྟེ། གལ་ཏེ་ནད་ཆེན་པོའི་ནད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་གཟིར་བའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱས་ན། དེ་དག་ནི་མི་རིགས་
པ་ཡིན་ལ་བདག་ནི་རིགས་པ་ཡིན་པས། དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། བདག་ནི་སྐུ་དེ་ལྟ་བུ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བརྩོན་པའོ། །སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཕྲག་དོག་དང་། ཁྲོ་བས་གང་བ་ནད་ཆེན་པོའི་ནད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་གཟིར་བ་དག་སྟེ། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་
དེ་དག་ལ་བདག་ཀུན་དུ་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱས་ན། དེ་དག་ནི་མི་རིགས་པ་ཡིན་ལ། བདག་ནི་རིགས་པ་ཡིན་པས། དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། བདག་ནི་སྐུ་དེ་ལྟ་བུ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ། །ཀྱེ་མ་བདག་གིས་ཕྲག་དོག་
མེད་པར་བྱ། སེར་སྣ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང་། རྨོངས་པ་མེད་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་། ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བ་དང་། གཏི་མུག་དང་བྲལ་བར་བྱ་ཞིང་། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཉིད་ལ་ཡང་བྱམས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྙིང་རྗེ་བསྐྱེད་པར་བྱ། སེམས་
ཅན་དེ་དག་ལམ་གང་དུ་ཞུགས་ན། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་དང་། ཕྲག་དོག་དང་། ཁྲོ་བ་དང་། སེར་སྣ་དང་། སྒྱུ་དང་གཡོ་དང་། ཐ་བ་དང་། ང་རྒྱལ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར། སྤོང་བར་འགྱུར། མི་སྟེན་པར་འགྱུར། མི་སྒོམ་པར་འགྱུར། མང་དུ་མི་

43-1-132a

བྱེད་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་བཙལ་བར་བྱའོ་སྙམ་མོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟར་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་བསོད་ནམས་མཆོག་ཡིད་མི་དགའ་ཞིང་། སྐྱོ་བས་མངོན་པར་བརྩོན་ཏེ་རྩེ་བར་མི་བྱེད། དགའ་བར་མི་བྱེད། དགའ་མགུར་སྤྱོད་པར་མི་བྱེད་ཅིང་། སུའི་ངོར་ཡང་ལྟ་བར་མི་བྱེད་
དོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རྒྱལ་པོ་དཔས་བྱིན་གྱིས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་བསོད་ནམས་མཆོག་རྩེ་བར་མི་བྱེད། དགའ་བར་མི་བྱེད། དགའ་མགུར་སྤྱོད་པར་མི་བྱེད་ཅིང་། བུད་མེད་མཐོང་ནའང་སྒོ་གཅོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཐོས་ཏེ། ཐོས་ནས་ཀྱང་རྒྱལ་པོ་དཔས་བྱིན་དང་། སྐྱེ་
དགུའི་བདག་མོ་རིན་ཆེན་མ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་བསོད་ནམས་མཆོག་ལ་གང་གིས་ཀྱང་མི་དགའ་བ་འམ། ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་སྙམ་ནས། གང་གིས་རྩེ་བར་མི་བྱེད་དགའ་བར་མི་བྱེད། དགའ་
མགུར་སྤྱོད་པར་མི་བྱེད་ཅིང་། བུད་མེད་མཐོང་ནའང་སྒོ་གཅོད་པར་བྱེད་ཅེས་དེ་བདག་གིས་གདོན་མི་ཟ་བར་དྲི་བར་བྱའོ་སྙམ་མོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དཔས་བྱིན་དང་། སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་གཙོ་མོ་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་བསོད་ནམས་མཆོག་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ཕྱིན་
ནས། རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་བསོད་ནམས་མཆོག་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གིས་སྨྲས་པ། ཁང་བཟངས་ཆོས་དང་ཆོས་བཟངས་བྱེད་དུ་བཅུག །དེ་བཞིན་ལྷ་ཡི་བུ་མོ་འདྲ་བས་གང་། །ཤིང་ལྗོན་སྣ་ཚོགས་བསྐྱེད་མོས་ཚལ་མཛེས་ན། །ཅི་ཕྱིར་གཞོན་ནུ་
ཁྱིམ་དེར་དགའ་མི་བྱེད། །ཁང་བཟངས་དང་ནི་ཤིང་ཐགས་དམ་པོ་བཙུགས། །རྒྱལ་སྲིད་ཀུན་ལ་གྲོང་ཁྱེར་འདི་བྱེད་བཅུག །འདིར་ནི་འཛམ་གླིང་འདི་ཀུན་སྣང་འགྱུར་ན། །ཅི་ཕྱིར་གཞོན་ནུ་ཁྱིམ་དེར་དགའ་མི་བྱེད། །དེ་རིང་ཁྱོད་ལ་སུ་ཡིས་མི་དགའ་སྨྲས། །ཁྱོད་ལ་མི་སྙན་དེ་འདྲ་
ག་ལས་བྱུང་། །ཚོང་པ་ནོར་རྙེད་ཆེན་པོ་ཆུད་ཟོས་བཞིན། །ཅི་ཕྱིར་འདི་ན་ཁྱོད་ནི་གཅིག་པུ་སེམས། །ང་ནི་ཕ་ཡིན་འདི་ཡང་མ་ཡིན་གྱིས། །གང་དེ་དྲིས་པ་ངེད་ལ་སྨྲ་བར་གྱིས། །འཛམ་གླིང་དབང་ཕྱུག་ད་ལྟ་ང་ཡིན་ན། །དེང་འདིར་ཆད་པ་ཆེན་པོ་སུ་ལ་གཅད། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནས་
རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་བསོད་ནམས་མཆོག་གིས་ཕ་མ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གིས་སླར་སྨྲས་པ། བདག་ལ་སུས་ཀྱང་མི་སྙན་སྨྲས་མ་མཆིས། །ཚིག་མ་མཆིས་པས་ཇི་ལྟར་བརྗོད་པར་བགྱི། །སུ་ལའང་ཁྱེད་ཀྱིས་ཆད་པ་མི་གཅད་གསོལ། །རང་གིས་སེམས་ལ་ཆད་པ་

43-1-132b

གཅད་པར་མཛོད། །ཆུ་ཡི་ནང་འདིར་བདག་ནི་སྤྱོད་པ་ན། །བདག་གིས་འདྲེན་པ་ཡི་ནི་སྐུ་མཐོང་སྟེ། །འཛམ་གླིང་གསེར་གྱི་འོད་ཟེར་བྱེ་སྟོང་ལྡན། །ཕྱོགས་ཉིད་ཀུན་དུ་སྣང་ཞིང་རྣམ་པར་མཛེས། །ས་ཡི་འོད་དང་དེ་བཞིན་མེ་ཡི་འོད། །ཟླ་བའི་འོད་དང་དེ་བཞིན་ཉི་མའི་
འོད། །དེ་ཡི་གན་ན་ཐམས་ཅད་མི་གདའ་སྟེ། །དེ་འདྲའི་སྐུ་དེ་མཐོང་བར་གྱུར་ཏོ་ཡབ། །བདག་སེམས་ཡེ་ཤེས་གཟུགས་གྱིས་ཇི་ལྟ་བུར། །སྐུ་དེ་དེ་འདྲ་བདག་ཀྱང་གྱུར་ཅིག་སྙམ། །རྒ་ནད་གཟིར་བའི་སེམས་ཅན་ཐར་བར་བགྱི། །ཉོན་མོངས་སེམས་ལྡན་
བདེ་དང་ལྡན་པར་བགྱི། །ཡེ་ཤེས་གཟུགས་དང་སྟོབས་དང་མཐུ་དང་ནི། །བསམ་མི་ཁྱབ་པས་སྐུ་དེ་ཅི་ལྟ་བར། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་རྒྱ་ཆེན་དོན་བགྱི་ཞིང་། །ངན་འགྲོ་གནས་པའི་སྐྱེ་བོ་གདོན་པར་བགྱི། །བདག་ནི་རྩེས་པས་འཚལ་ཏོ་དགའ་བས་ཚལ། །
ཁྱིམ་དང་བུད་མེད་དག་གིས་འཚལ་ལགས་སོ། །བདག་གིས་ཀུན་སྤོངས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་བགྱི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསླབས་ནས་སངས་རྒྱས་བགྱི། །ངུར་སྨྲིག་གི་ནི་གོས་ཀྱང་བགོས་ནས་སུ། །རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་བདག་གིས་ཆོས་སྤྱད་དོ། །
ཡབ་ཅིག་ཁྱོད་ཀྱང་འདིར་ནི་རབ་བྱུང་ནས། །རྒྱལ་སྲིད་སྤོངས་ཏེ་ཆོས་ལ་སྤྱོད་པར་མཛོད། །རྟག་ཏུ་བདག་གིས་ཆོས་ནི་བཙལ་བར་བགྱི། །རྟག་ཏུ་བདག་གིས་ཚུལ་བཞིན་ཆོས་སྤྱད་དོ། །འདོད་པ་བསྟེན་པས་བདེ་ལེགས་འགྱུར་མ་ལགས། །དཀར་པོ་
ཐམས་ཅད་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ལགས། །ཡབ་ཅིག་འདོད་འཆིང་འདི་ནི་དམ་པོ་ལགས། །དེ་སླད་ཁྱོད་ནི་བཅིངས་ལས་ཐར་མི་འགྱུར། །འདོད་པ་སྤོང་མཛོད་དགོན་པར་གནས་པར་མཛོད། །དེ་ལས་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་
བསྟན་པ་འདི་ལ་མངོན་བྱུང་བ། །བདག་ལ་དེ་རིང་བར་ཆད་སུ་བགྱིད་པ། །དེ་ལ་ནམ་དུའང་བདེ་ལེགས་མི་འགྱུར་ཡབ། །བསོད་ནམས་མ་ལགས་མང་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཡབ་ཅིག་ཁྱོད་ལ་སྨན་སླད་བདག་གིས་བརྗོད། །ཁྱོད་ལ་རྒྱལ་སྲིད་ཅི་བགྱི་
སྲས་ཅི་བགྱི། །རྒྱལ་སྲིད་མི་རྟག་ལོངས་སྤྱོད་རྟག་མ་ལགས། །ཁྱོད་དང་རིང་པོར་མི་ཐོགས་འབྲལ་བར་འགྱུར། །གང་ལས་ཆོས་དཀར་མང་པོ་དེ་འཐོབ་པའི། །ཆོས་ནི་གལ་ཏེ་མ་བགྱིས་གྱུར་ན་ཡབ། །འཁོར་བའི་འཁོར་ལོ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡིན། །

43-1-133a

ཡང་དང་ཡང་དུ་སྐྱེ་རྒ་ཉེ་བར་འབྱུང་། །དེ་ན་བུ་ནི་ནམ་ཡང་མ་མཆིས་ཏེ། །ཆོས་རྣམས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྟོང་པའོ་ཡབ། །སྟོང་པའི་ཆོས་རྣམས་དེ་དག་མི་རྟོག་པ། །དེ་དག་མིང་དང་གཟུགས་ལ་དམ་པོར་གནས། །བུ་ལ་སྲེད་ཕྱིར་སྡིག་པ་མ་
མཛད་ཅིག །སངས་རྒྱས་བསྟན་འདིར་ཡོངས་སུ་རབ་ཏུ་འབྱུང་། །དལ་བ་ཕུན་ཚོགས་བདག་གིས་ཡུན་རིང་རྙེད། །ཡབ་ཅིག་ཁྱོད་ཀྱང་མྱུར་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་། །མི་ཡི་ལུས་འདི་རབ་ཏུ་རྙེད་པར་གྱུར། །བདེ་བའི་དབང་ཕྱུག་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བར་གྱུར། །
བདག་གིས་དད་པ་རིང་ནས་དེ་རིང་རྙེད། །ཀྱེ་མ་ཡབ་ཅིག་ཚུར་སྤྱོན་མངོན་པར་འབྱུང་། །དེ་ལྟར་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ནས། རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་བསོད་ནམས་མཆོག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བདེ་བའི་རྒྱལ་
པོ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས་སྤྱན་སྔར་འདུག་སྟེ། ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསོལ་པ། བདག་ནི་བདུད་ཀྱི་ཞགས་པར་སྐྱེས་ལགས་ཏེ། །བདག་
ནི་བདུད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་འཕེལ་ལགས་སོ། །བདག་ནི་བདུད་ཀྱི་ཞགས་པ་ཀུན་བཅད་དེ། །མགོན་པོ་ཁྱོད་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་གསོལ། །མགོན་པོ་བདག་བཅིང་བ་ཡིས་བཅིངས་པ་དམ། །འཇིགས་པ་ཆེན་པོས་བཅིངས་ན་གཟིགས་སུ་གསོལ། །
འདི་ལ་བདེ་བའི་རོ་མྱང་མ་མཆིས་ཏེ། །འདོད་པ་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་གྱི་རྩ་བ་ལགས། །བཅིང་བ་དེ་དག་བཅད་དེ་འདིར་བདག་མཆིས། །དེ་ཚེ་བདུད་ཀྱི་བཅིང་བ་ཀུན་སྤངས་ནས། །སངས་རྒྱས་བསྟན་འདིར་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་འཚལ། །རྐང་གཉིས་
རྣམས་ཀྱི་དམ་པ་སངས་རྒྱས་བགྱི། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་བསོད་ནམས་མཆོག་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་། །དེ་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་རིག་
ནས། རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་བསོད་ནམས་མཆོག་གི་རྗེས་སུ་སློབ་པ་སྲོག་ཆགས་དཀྲིགས་ཕྲག་བརྒྱད་རྗེས་སུ་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་། །དེ་དག་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་རིག་ནས། རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་བསོད་ནམས་མཆོག་གི་སླས་ཀྱང་རྗེས་སུ་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་། །

43-1-133b

དེ་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་རིག་ནས། རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་བསོད་ནམས་མཆོག་གི་གྲོགས་པོ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་རྗེས་སུ་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དཔས་བྱིན་གྱིས་བུ་དེ་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་རིག་ནས། དཔུང་གི་ཚོགས་ཡན་ལག་བཞི་པ་དང་ལྷན་
ཅིག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསོལ་ཏོ། །ཆོས་འདི་གནོད་པ་མེད་ཅིང་རིམས་ནད་མེད། །རང་བཞིན་རབ་ཞི་
ཐེར་ཟུག་འཆི་མེད་ཞི། །རབ་འབྱུང་བདེ་བ་ཀུན་གྱིས་རྩ་བ་ལགས། །སྐྱབས་མཆིས་སངས་རྒྱས་བསྟན་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་། །བདག་གིས་རྒྱལ་སྲིད་དེ་བཞིན་ལོངས་སྤྱོད་དང་། །ཆུང་མ་སྡུག་དང་ལོངས་སྤྱོད་གཉེན་རྣམས་བཏང་། །འདོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་
དག་ལ་ཆོག་མ་མཆིས། །ངན་པའི་ཆོས་ལ་རྟག་པའི་དུས་མ་མཆིས། །བདག་གིས་ལོངས་སྤྱོད་སྣ་ཚོགས་ཡིད་མཆི་སྤྱད། །དེ་ནི་བྱིས་པ་བློ་ཆུང་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། །རྒྱལ་བས་བསྔགས་པའི་ཆོས་དེ་སྤྱད་བགྱིས་ན། །སྡུག་བསྔལ་ཀུན་གྱི་མཐའ་མར་བགྱིད་པར་
འགྱུར། །དགེ་སློང་དགེ་འདུན་ཐབས་གཅིག་ལོངས་སྤྱོད་དུ། །བདག་གིས་རྒྱལ་བའི་ཐད་དུ་རྒྱལ་སྲིད་བཏང་། །རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་གསོལ་ཞིང་ཀུན་དུ་སྤྱད། །རྐང་གཉིས་རྣམས་ཀྱི་དམ་པ་སངས་རྒྱས་བགྱི། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་རྒྱ་ཆེན་དོན་བགྱི་ཞིང་། །སྡུག་
བསྔལ་མང་པོས་གཟིར་བའི་སེམས་ཅན་དགྲོལ། །མི་ཁོམ་རྒྱ་ཆེན་རྣམ་པར་སྤངས་ནས་སུ། །བདག་གིས་ཁོམ་དང་མྱ་ངན་འདས་ཞི་ཐོབ། །དེ་ལ་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོས་ཆེད་བརྗོད་བརྗོད། །ལེགས་སོ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རྒྱལ་ཆེན་སེམས། །ནམ་ཞིག་སངས་རྒྱས་
ཡེ་ཤེས་ཁྱོད་འདོད་ན། །མྱུར་དུ་ཚུར་ཤོག་ལེགས་འོངས་མྱུར་རབ་བྱུང་། །དེ་ཚེ་རྒྱལ་པོས་ཐོས་ནས་སེམས་མགུ་སྟེ། །རྒྱལ་བའི་བསྟན་ལ་རབ་བྱུང་འཐོབ་བྱ་ཞིང་། །རྐང་གཉིས་གཙོ་བོའི་སངས་རྒྱས་འགྱུར་བར་བྱ། །དེ་ཚེ་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོས་བདག་
དབུགས་འབྱིན། །རྒྱལ་བ་དེ་ཡིས་བསྟན་ལ་དེ་རབ་བྱུང་། །དེ་ཚེ་ཡན་ལག་བཞི་པའི་དམག་གིས་བསྐོར། །དེ་ཚེ་ཐེག་པ་མཆོག་ལ་ཐམས་ཅད་ཞུགས། །རྐང་གཉིས་རྣམས་ཀྱི་དམ་པ་སངས་རྒྱས་འགྱུར། །དེ་ཚེ་སངས་རྒྱས་བསྟན་ལ་དེ་རབ་བྱུང་། །ཆོས་སྤྱོད་ནི་ནས་

43-1-134a

ནི་བཟོད་པའང་བསྐྱེད་པར་གྱུར། །ཚེ་ཟད་ནས་ནི་འཆི་བའི་དུས་བྱས་ཏེ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་མཐོ་རིས་འཇིག་རྟེན་སྐྱེས། །བདེ་གཤེགས་གྲགས་ཆེན་བྱེ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ཡི། །འདྲེན་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་ཡི་སྐྱབས་སུ་བྱུང་། །ཐམས་ཅད་དེ་
དག་ཀུན་གྱིས་མཉེས་པར་བྱས། །བསྟན་པ་ཀུན་ལའང་ཆོས་ནི་སྤྱད་པར་གྱུར། །རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པར་གྱུར། །ཤེས་རབ་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་མི་འཇིགས་པ། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་རྒྱ་ཆེན་དོན་བྱས་ཤིང་། །དེ་དག་གིས་ནི་སྲོག་ཆགས་
བྱེ་སྟོང་བཀྲོལ། །བདེ་བར་གཤེགས་པས་ཆོས་བརྗོད་བཟུང་ནས་སུ། །དེ་དག་འདྲེན་པའི་རྒྱལ་བ་རྣམས་སུ་བྱུང་། །དེ་དག་གིས་ནི་བསྟན་པ་རྒྱས་པར་མཛད། །ལུས་རྣམས་བཏང་ཞིང་དེ་བཞིན་སྲོག་ཀྱང་བཏང་། །ཐེག་པ་མཆོག་ལ་སུ་ཞིག་
འཇུག་མི་བྱེད། །དེ་ཡི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བླ་མེད་ཡིན། །ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པ་མཆོག་ཐོབ་འགྱུར། །ཞི་བ་མྱ་ངན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་རིག །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་རྒྱལ་པོ་དཔས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་གང་
གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་དུ་རྒྱལ་སྲིད་ཕུལ་ཞིང་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་ཁྱོད་སོམ་ཉི་འམ། ཡིད་གཉིས་ཟ་བར་གྱུར་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་
ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བལྟ་བར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ང་ནི་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་རྒྱལ་པོ་དཔས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་དེར་གྱུར་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་བསོད་ནམས་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བྱུང་བར་གྱུར་པ་དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་
པ་སྙམ་དུ་ཁྱོད་སོམ་ཉི་འམ་ཡིད་གཉིས་ཟ་བར་གྱུར་ན། དེ་ལྟར་བལྟ་བར་མི་བྱ་སྟེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་ནི་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་བསོད་ནམས་མཆོག་ཅེས་བྱ་བར་
གྱུར་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཟིར་བའི་སེམས་ཅན་དག་མཐོང་ན་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་

43-1-134b

ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་ཡིན། ཆོས་ཟབ་མོ་ཁོ་ནར་ཡོངས་སུ་ཚོལ་པ་ཡིན། ཆོས་ཟབ་མོ་ཁོ་ན་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་ལ་བརྟན་པ་རྣམས་འགྲོ་བའི་ཆོས་ཟབ་མོ་དེ་དག་ནི་གང་ཡིན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བརྟན་
པ་དེ་དག་ནི་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་ནི་བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་སྐྱོ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་སྒྱིད་ལུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་དག་ནི་བརྟན་
པ་དག་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཆོས་རྣམས་འཛིན་པའོ། །ཆོས་གང་དག་འཛིན་ཅེ་ན། མིག་གིས་ཆོས་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལ་གང་མིག་འཛིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གཟུང་དུ་མེད་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཆོས་ཀྱང་
གང་ཞེ་ན། རང་བཞིན་གྱིས་ནང་ཡང་མེད། ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མེད། བདག་ཀྱང་མེད། བདག་གི་ཡང་མེད། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་མེད། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་མེད་པའོ། །རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་། ལྕེ་དང་། ལུས་དང་ཡིད་ཀྱིས་
ཆོས་འཛིན་ཏེ། དེ་ལ་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡིད་མ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཆོས་ཤེས་བྱ་བ་ནི་གང་བདག་མེད་པ་དང་། བདག་གི་མེད་པ་དང་། ཕྱི་རོལ་མེད་པ་དང་། ནང་མེད་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་། རྣམ་པར་
བྱང་བ་མེད་པ་དང་། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། འགག་པ་མེད་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་བཞིན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱས་པ་མེད་ཅིང་འགྱུར་བ་མེད་པས། དེས་ན་ཡིད་ནི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །
ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཅིའི་ཕྱིར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་འཛིན་པར་བྱེད། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་འཛིན་པར་བྱེད། མི་དམིགས་པ་སྨོན་པ་མེད་པར་འཛིན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། མི་དམིགས་པ་ནི་སྨོན་པ་མེད་
པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་ཆོས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བསལ་བ་ཡང་མེད། བཞག་པ་ཡང་མེད་པའོ། །གང་ལ་བསལ་བ་ཡང་མེད་བཞག་པ་ཡང་མེད་པ་འདི་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་ན་བྱང་ཆུབ་

43-1-135a

སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཉེ་བའི་སེམས་དཔའ་ཡིན་པས་དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་མེད་པའི་ཕྱིར་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་སེམས་དཔའ་དེ་སེམས་ཅན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པས་དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཡང་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྟན་ན་ནི། དེ་འདི་
ལྟར་བསྟན་པ་བྱས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བསྟན་པ་མེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་བསྟན་དུ་མེད་ཅེ་ན། གང་གིས་ཀྱང་བསྟན་དུ་མེད་པས་དེས་ན་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་
བུ་དགའ་བ་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལ་མོས་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཆོས་སུ་སྨྲ་བའང་མ་ཡིན། ཆོས་མ་ཡིན་པར་སྨྲ་བའང་མ་ཡིན་པས་དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་ཅེས་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་
ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་བོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཅིས་སྟོང་པ་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་ཡོད་ན་ཡང་འདུ་ཤེས་སུ་འཛིན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། བདག་ཏུ་འཛིན་
པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། སེམས་ཅན་དུ་འཛིན་པ་དང་། སྲོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། གང་ཟག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་དེས་ན་འདུ་ཤེས་སུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་དེ་མེད་པས་དེས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། སྟོང་
པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་བོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཡིན་གྱིས་འཐུན་པར་བྱོས་ལ་མི་འཐུན་པར་མ་བྱེད་ཅིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ནི་ཟབ་
པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་ལ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་འགྲོ་བ་མེད་པ་དེ་ཙམ་དུ་ཟབ་བོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱིས་པ་དག་ལྟ་ཞོག་གི། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་ཟད་པ་ཤེས་པ་ལ་རྣམ་པར་ལྟ་བར་བྱེད་ཅིང་། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་

43-1-135b

ལ་རྣམ་པར་ལྟ་བར་བྱེད་ལ། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་མངོན་དུ་བྱེད་ཀྱང་དེ་ལ་འགྲོ་བ་མེད་དོ། །གང་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཟད་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཆོས་གང་ཡང་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཟད་པ་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཟད་པ་ཉིད་པས་
དེས་ན་ཟད་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་པ་དེ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་པས་དེས་ན་ཟད་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་སྙེད་ཟད་དོ་ཞེས་ཤེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་མེད་པ་དང་། དེ་ལྟར་ཟད་དོ་ཞེས་ཤེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་མེད་པ་དང་། འདི་ཕན་ཆད་ཟད་དོ་ཞེས་ཤེས་པ་
དེ་ལྟ་བུ་མེད་པས་དེས་ན་ཟད་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ན་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྲོ་བ་མེད་ཅེས་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་མི་སྐྱེ་བ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་བྱ་ཞེ་ན། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལ་ཕྲ་རབ་ཙམ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པས་དེས་
ན་མི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་འདི་ནས་མི་སྐྱེ་བ་དེའོ་ཞེས་ཤེས་པ་དེ་མེད་པ་དང་། ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་འདི་ཕན་ཆད་མི་སྐྱེའོ་ཞེས་ཤེས་པ་དེ་མེད་པས་དེས་ན་སངས་
རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མཐའ་ཡས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མཐའ་ཡས་པ་ཞེ་ན། ཡེ་ཤེས་དེ་མཉམ་པ་མེད་ཅིང་མཐའ་མེད་པས་དེས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་མཐའ་ཡས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ཡུལ་མེད་པ་ཡིན་
པས་དེས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཡེ་ཤེས་དེ་སངས་རྒྱས་པ་ཡིན་པས། དེས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་བཙལ་བ་ཡིན་པས་
དེས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སངས་རྒྱས་ཤེས་བྱ་བ་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་འགྱུར་བ་ཡིན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་གནས་འདི་ནས་ཀུན་དུ་རྒྱུག་པ་ཡིན། 
ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་པས་དེས་ན་སངས་རྒྱས་ཤེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཤེ་ན། ཇི་ལྟར་ཆོས་དེ་དག་མེད་པ་དང་། ཆོས་མ་ཡིན་པ་མེད་པ་དང་། དེ་དག་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་

43-1-136a

པ་མེད་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་དང་། དེ་དག་འདས་པ་མེད་པ་དང་། མ་འོངས་པ་མེད་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བ་མེད་པ་དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་སོ། །ཇི་ལྟར་གང་ཡང་སྐྱེ་བ་འམ། འཇུག་པ་འམ། ཟད་པ་འམ། འོང་བ་འམ། 
འགྲོ་བ་འམ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འམ། རྣམ་པར་བྱང་བ་འམ། འགག་པ་མེད་པ་དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་མཐའ་ཡས་ཤིང་དཔག་ཏུ་མེད་ལ་གཏིང་དཔག་དཀའ་ཞིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་དཀའ་བ་སངས་
རྒྱས་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ནི་རོ་གཅིག་པ་དང་། བྲི་བ་དང་གང་བ་མེད་པ་དང་ཟབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྒྱ་མཚོ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རོ་དང་། སྐྱེ་བ་མེད་
པའི་རོ་དང་། ཟད་པ་མེད་པའི་རོར་རོ་གཅིག་ཅིང་། ཆོས་ཟབ་མོ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རིམ་གྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་གཞོལ་བ་དང་། ཐེ་ཙོམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པའི་ཕྱིར་ཞུ་བའི་ཆུ་ཐམས་ཅད་ལེན་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་བརྗེད་པའི་ཕྱིར་
བྲི་བ་མེད་པ་དང་། ཆོས་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གང་བ་མེད་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་བསྟན་པར་གྱུར་ན་འདི་ལ་སུ་ཞིག་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་དེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རྒྱ་
མཚོ་ནི་ཆར་འབེབས་པ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་རང་གི་གནས་ཁོ་ནར་ཆར་འབེབས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་རྒྱ་མཚོའི་ཆུའི་རྒྱུན་བཟོད་པར་ནུས་པའི་སའི་ཕྱོགས་དེ་གང་ཡང་མེད་པའི་
ཕྱིར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཉིད་སྟོན་ཅིང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུང་ཡང་། 
ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་མ་གཏོགས་པར་གང་ཀུན་ཤེས་པར་ནུས་པའི་ཉན་ཐོས་སམ། རང་སངས་རྒྱས་སམ། སེམས་ཅན་

43-1-136b

འགའ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་རིས་ན་ངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ངོ་། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གནས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་ཞིང་རྙེད་པར་དཀའ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཆོག་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་སྟེ། དེ་དག་དེ་རིང་ཐོབ་པོ། །བཞི་པོ་དེ་དག་
གང་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་མི་ཉིད་ཤིན་དུ་མཆོག་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཡིན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་ཤིན་དུ་མཆོག་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཡིན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་དད་པ་
ཤིན་དུ་མཆོག་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཡིན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དད་པ་རྙེད་ནས་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་དྲི་བ་ཤིན་དུ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གནས་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་ཤིན་དུ་མཆོག་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་ཞིང་། རྟོགས་པ་དཀའ་
བ་སྟེ། དེ་དག་ཁྱེད་ཅག་གིས་ཐོབ་པོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱེད་ཅག་ཆོས་གང་ལ་ཐེ་ཙོམ་ཡོད་པ་ང་ལ་དྲིས་ཤིག་དང་། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱོད་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལ་སྐབས་དབྱེའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་ང་ཡོངས་
སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཕྱིས་འགྱོད་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་གིས་ང་ལ་དྲིས་ཤིག །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་
ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཞུས་ནས་ཞུ་བ་ལུང་བསྟན་པའི་སླད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་ལ་སྐབས་ཕྱེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བདག་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ཞུ་
ལགས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ངས་དྲི་བ་ལན་བཏབ་པ་དེ་དང་དེ་ཁོ་ནས་ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་རངས་པར་བྱས། དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་གང་དང་གང་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་

43-1-137a

ཅན་སྤྱོད་པ་དང་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཞུ་ལགས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ལ་བདག་གིས་ཞུ་བ་ནི། །གང་དག་སྤྱོད་དང་ཡོན་ཏན་ཁྱད་འཕགས་གནས། །ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པའི་ཚུལ་
གྱིས་འཕགས་གྱུར་ཅིང་། །དེས་དང་བཟོད་བསྟེན་སྨོན་ལམ་ལྡན་གྱུར་པ། །མཁས་རྣམས་སྦྱིན་པ་དེ་འདྲ་ཅི་ཞིག་སྩོལ། །སྦྱིན་པ་སྩལ་ནས་ཇི་ལྟར་དགའ་བར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་སེམས་ནི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བགྱིད། །འཇུངས་པ་མ་མཆིས་པར་
ཡང་སྦྱིན་པ་བགྱིད། །ཇི་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྟེན་པར་བགྱིད། །དེ་དག་བཟོད་པའང་ཅི་འདྲ་ལགས། །དེ་དག་བརྩོན་འགྲུས་ཅི་ལྟ་བུ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཡི་དེས་པར་འགྱུར། །སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ལྡན་མཐོང་ན། །ཇི་ལྟར་བསམ་པ་སྟོན་པར་བགྱིད། །བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གི། །བསམ་པ་འདྲེན་པ་བཤད་དུ་གསོལ། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་མང་དུ། །གོ་ཆ་འཚལ་བ་དེ་དག་གི། །ཇི་ལྟར་སེམས་ནི་ཉོན་མི་མོངས། །ཇི་ལྟར་དེ་དག་དགའ་བ་བསྐྱེད། །དེ་དག་ཏིང་འཛིན་ཇི་ལྟ་བུ། །དེ་དག་ཤེས་རབ་ཅི་
འདྲ་ལགས། །མང་དུ་ཐོས་པའང་ཇི་ལྟ་བུ། །དེ་དག་ཐོས་པའང་ཅི་འདྲ་ཞིང་། །མཉན་པར་བགྱི་བའི་ཆོས་གང་ལགས། །སྤང་བར་བགྱི་བའི་ཆོས་གང་ལགས། །བྱང་ཆུབ་སླད་ཞུགས་གང་དག་ལགས། །དེ་དག་གི་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་ཞུ། །ཇི་ལྟར་དམ་ཆོས་ཚོལ་
བར་བགྱིད། །དེ་དག་འདུན་པ་ཅི་འདྲ་ལགས། །ཇི་ལྟར་འདོད་པ་རྣམ་པར་སྤོང་། །དེ་དག་མངོན་འབྱུང་ཇི་ལྟ་བུ། །ཇི་ལྟར་མངོན་པར་འབྱུང་རྣམས་ཀྱི། །དགའ་བ་རྒྱ་ཆེན་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་སུ། །ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱིས་འཕགས་ནས་མཛེས། །
ཇི་ལྟར་སེམས་ནི་ངེས་པར་གཞོལ། །དེ་དག་ཐབས་ནི་ཅི་འདྲ་ལགས། །ཇི་ལྟར་ཚེ་རབས་དྲན་པར་འགྱུར། །དེ་དག་དྲན་པ་ཇི་ལྟ་བུ། །ཇི་ལྟར་མངལ་དུ་ཞུགས་རྣམས་ཀྱི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་འབྱུང་བར་འགྱུར། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེར་མཐོང་འགྱུར། །
དེ་དག་མཐོང་བ་སླུ་མི་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་འདོད་ཆགས་ཆུང་བར་འགྱུར། །ཞེ་སྡང་ཆུང་ཞིང་མི་འཇིགས་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་གཏི་མུག་མི་འགྱུར་ཞིང་། །མ་རྨོངས་པར་ནི་འགྱུར་བ་ལགས། །ཇི་ལྟར་རྒྱལ་པོའི་རིགས་སྐྱེས་པ། མཁས་རྣམས་རྒྱལ་སྲིད་

43-1-137b

བགྱིད་དུ་སྩོལ། །མི་ཁོམ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་སུ། །རྟག་ཏུ་གུས་དང་བཅས་པར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་རྒྱལ་སྲིད་རབ་བསྔགས་ན། །བཞིན་འཛུམ་ཁྲོ་བར་མི་བགྱིད་ལགས། །དེ་དག་གི་ནི་རྣམ་རྒྱལ་དེར། །སངས་རྒྱས་མཐོང་བའང་རྙེད་པར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་
གཟུགས་དང་ལྡན་པ་ལགས། །རྟག་ཏུ་ཚུལ་དུ་ཤིས་པར་འགྱུར། །འཁོར་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་ལགས། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་ཞུགས་པ་ལགས། །ཇི་ལྟར་སྐྱེས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་། །ཁྱིམ་ལ་དགའ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་། །མངོན་པར་འབྱུང་ལ་གཞོལ་བར་འགྱུར། །
དེ་དག་སྲེད་པ་མ་མཆིས་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་སུ། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་འཛིན་པ་ལགས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་འདས། །ཇི་ལྟར་དམ་ཆོས་འཛིན་པར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་འཁྲུགས་པ་ན། །འཁྲུག་པར་མི་བགྱིད་མི་འཇིགས་འགྱུར། །འཇིག་
རྟེན་ཉམ་ཐག་འཚལ་ནས་ཀྱང་། །དབུགས་འབྱིན་གྲགས་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་འཛིན་པར་འགྱུར། །གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར། །སྤོབས་པ་ཐོགས་པ་མ་མཆིས་ཤིང་། །སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་ཆོས་འཛིན་སྩོལ། །ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་
གཞན་རྣམས་ཀྱི། །གཞན་གྱི་སེམས་དག་འཚལ་བ་ལགས། །ཇི་ལྟར་དགེ་བ་མ་ལགས་པའི། །སེམས་ཚར་གཅོད་ཅིང་རྟག་ཏུ་དགེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དོན་སླད་དུ། །ཞུ་བར་འཚལ་ན་རྐང་གཉིས་མཆོག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་གང་། །བདག་གིས་
ཞུ་བ་དེ་བཤད་གསོལ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་སླད་དུ། །གང་དག་གིས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ། །དེ་དག་ལུང་བསྟན་ཐོས་གྱུར་ནས། །དགའ་བ་བཟང་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ཐོགས་མ་མཆིས། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་ལ་འཇུག་པ་ལགས། །
ཕྱོགས་གཅིག་པའི་ཤེས་པ་ཡིས། །འཇིག་རྟེན་འདྲེན་ལ་ཞུ་བར་འཚལ། །ཆོས་རྣམས་གང་དག་མ་ཞུས་པ། །དེ་ལ་བདག་གིས་ཤེས་མི་འཇུག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་གང་། །སྟོན་པས་དེ་ནི་བསྟན་དུ་གསོལ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དང་། ལྷག་པའི་བསམ་པ་ལ་ཡང་དག་

43-1-138a

པར་ཞུགས་པ་ཡོན་ཏན་གྱི་སྤྱོད་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ། བཟོད་པ་དང་དེས་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་འདྲི་བ་ནི་ཁྱོད་ཡང་ལེགས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་
ཏིའི་བུ་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་མཐའ་ནི་རྟོགས་པར་མི་ནུས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཅི་འདྲ་བའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་དོན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཁྱོད་འདྲི་བ་ནི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་དེ་ཙམ་དུ་དཀའ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་
མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་གང་སུ་དག་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཅིག་པར་བྱས་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། འོ་ན་མི་དེས་དཀའ་བ་བྱས་པ་ཡིན་ནམ། 
གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དཀའ་བ་བགྱིས་པ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དཀའ་བ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དཀའ་བ་སྔ་མ་ལ་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ། །སྟོང་གི་ཆ་དང་། འབུམ་གྱི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་
འགྲོ་བ་ནས། རྒྱུའི་བར་དུ་ཡང་མི་བཟོད་དོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚ་བ་འབར་བ་རབ་ཏུ་འབར་བ་ཀུན་དུ་འབར་བ། ཀུན་དུ་མེ་ལྕེར་གྱུར་པ་འདི་ནི་མེའི་ཕུང་པོ་དེ་མི་ལ་ལ་
ཞིག་གིས་ཁའི་དབུགས་ཀྱིས་ཞི་བར་བྱས་ལ། ཁའི་དབུགས་གཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ཁོར་ཡུག་དང་ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོའི་རི་དག་དང་། རིའི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རི་རབ་དང་། རི་ཆེན་པོ་གཞན་དག་ཀྱང་ཀུན་དུ་གནས་པར་བྱས་ཤིང་། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་དང་། 
གླིང་རྣམས་དང་། གཞལ་མེད་ཁང་དག་དང་། ཀུན་དགའ་ར་བ་ཉམས་དགའ་བ་དག་དང་། ནག་ཚལ་ཉམས་དགའ་བ་དག་དང་། ཆུ་བོ་ཉམས་དགའ་བ་དག་དང་། རྫིང་ཉམས་དགའ་བ་དག་དང་། གྲོང་དག་གམ་གྲོང་རྡལ་དག་གམ། 
ལྗོངས་དག་གམ། ལྗོངས་ཀྱི་ཕྱོགས་དག་ཀུན་དུ་གནས་པར་བྱས། སོ་སོར་གནས་པར་བྱས་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། མི་དེས་དཀའ་བ་བྱས་པ་ཡིན་ནམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དཀའ་བ་བགྱིས་པ་

43-1-138b

ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དཀའ་བ་འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དཀའ་བ་སྔ་མ་ལ་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ། །སྟོང་གི་ཆ་དང་། འབུམ་གྱི་ཆ་དང་། གྲངས་དང་ཆ་དང་། བགྲང་བ་དང་། དཔེ་དང་། རྒྱུར་ཡང་
མི་བཟོད་དོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་བཤིགས་ཤིང་རྣམ་པར་གཏོར་ལ་རྣམ་པར་བཤིག་པར་གྱུར་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། མི་དེ་
བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་ཏེ། མི་དེ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བརྩོན་འགྲུས་འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བརྩོན་འགྲུས་
སྔ་མ་ལ་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་བ་ནས། རྒྱུའི་བར་དུ་ཡང་མི་བཟོད་དོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་གང་ན་ཆུའི་ཕུང་པོ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ཆུའི་ཕུང་པོའི་
གནས་ཀྱི་བར་དུ་དེ་ཐམས་ཅད་ཕྲག་པ་ལ་ཐོགས་ཏེ། སྦྲང་བུ་མཆུ་རིངས་ཀྱི་རྗེ་ངར་གྱི་སྐས་ལ་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བར་དུ་འཛེགས་ལ་ལྷུང་བར་ཡང་མ་གྱུར་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། མི་དེས་དཀའ་བ་བྱས་པ་ཡིན་ནམ། 
གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དཀའ་བ་བགྱིས་པ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཤིན་དུ་དཀའ་བ་བགྱིས་པ་ལགས་ཏེ། མི་དེ་བརྩོན་འགྲུས་དང་མཐུ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱོད་མོས་པར་
བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱོད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། སྟོབས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། ཐབས་ལ་མཁས་པ་འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྟོབས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། ཐབས་མཁས་པ་སྔ་མ་ལ་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ། །
སྟོང་གི་ཆ་དང་། འབུམ་གྱི་ཆ་དང་། གྲངས་དང་། ཆ་དང་། བགྲང་བ་དང་། དཔེར་དང་། རྒྱུར་ཡང་མི་བཟོད་དོ། ། བམ་པོ་བཅུ་གཅིག་པ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་དག་ནི་

43-1-139a

སེམས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། ལུས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། ལུས་ཀྱི་མཐུ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་ལྡན་པ། སྨོན་ལམ་དག་དང་ལྡན་པ། མཐུ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་དག་ནི་ཤེས་པ་དེ་ལྟ་
བུ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་། མི་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ། མིག་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཡིན། དེ་དག་ནི་སྤྱོད་ལམ་དང་
སྤྱོད་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ། ཡོན་ཏན་གྱི་སྤྱོད་པ་དང་། ངེས་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན། དེ་དག་ནི་སྦྱིན་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་དང་། བཟོད་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་དང་། 
ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་དང་། ཤེས་རབ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ། ཐབས་མཁས་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ། མཚན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མངོན་དུ་ཞུགས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་
པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མངོན་དུ་ཞུགས་པ། ཁྱུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་མཐའ་ཡས་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མངོན་དུ་ཞུགས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོ་འཕྲུལ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མངོན་དུ་ཞུགས་པ། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་སྒྲུབ་པ་ལ་མངོན་དུ་
ཞུགས་པ། སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་མཁས་པ་ལ་མངོན་དུ་ཞུགས་པ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་མཁས་པ་ལ་མངོན་དུ་ཞུགས་པ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཚར་གཅོད་པའི་ཕྱིར། མངོན་དུ་
ཞུགས་པ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཚར་གཅད་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་གནས་པ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མངོན་དུ་ཞུགས་པ། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མངོན་དུ་ཞུགས་
པ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མངོན་དུ་ཞུགས་པ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒྲུབ་པ་ལ་མངོན་དུ་ཞུགས་པ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྒྲུབ་པ་ལ་མངོན་དུ་ཞུགས་པ། 

43-1-139b

སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་སྒྲུབ་པ་ལ་མངོན་དུ་ཞུགས་པ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཞི་གནས་སྒྲུབ་པ་ལ་མངོན་དུ་ཞུགས་པ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་མཐོང་སྒྲུབ་པ་ལ་མངོན་དུ་ཞུགས་པ། སེམས་ཅན་རྣམས་
ཀྱི་ལམ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མངོན་དུ་ཞུགས་པ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མངོན་དུ་ཞུགས་པ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བདེན་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མངོན་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ། དེ་འདྲ་
བའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་དག་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་ངེས་པའི་ཚིགས་གིས་བརྡ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ། ཐ་སྙད་ཀྱིས་བརྡ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་གནས་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཕན་པའི་ཡེ་
ཤེས་སྒྲུབ་པ་ལ་མངོན་དུ་ཞུགས་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པའི་ཡེ་ཤེས་སྒྲུབ་པ་ལ་མངོན་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་མདོར་ན་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་དག་ནི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་ལ་མངོན་དུ་ཞུགས་པ། ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་ལ་
ལྷག་པར་དམིགས་པ། ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ། ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་ལ་ཀུན་དུ་སྒོམ་པ་ཡིན། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་དག་ནི་ཆོ་ག་དང་སྤྱོད་པའི་ཡོན་ཏན་དེ་ལྟ་བུ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཡིན། དེ་དག་ནི་ལམ་དེ་དང་ཡང་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་
ཕྱིར་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ངས་དཔེ་དེ་ཡང་ཅུང་ཟད་དང་། ངན་ངོན་དང་། གསོག་ཚིག་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་དག་ནི་གོ་ཆ་དེ་བྱས་པ་ལ་དཔེ་དེ་ལྟ་བུར་སོ་སོར་འོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་
ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་བཞིན་ནོ། །གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཇི་འདྲ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་དེས་དཔེ་དེ་སོ་སོར་ཤེས་པར་བྱ། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གནས་དེ་ལ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དད་པས་འགྲོ་
བར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་དོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དེ་ལྟ་བུ་དག་གི་དོན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དྲིས་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱོད་ལ་འཇུག་པ་ཙམ་དང་། ཅུང་ཟད་ཙམ་དང་། 

43-1-140a

དཔེ་ཙམ་དང་། གསོག་ཙམ་དང་། གྲངས་ཙམ་འགའ་ཞིག་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནི་ཉི་མའི་ལས་མ་ཡིན། ཟླ་བ་ཕྱེད་ཀྱི་ལས་མ་ཡིན། ཟླ་བའི་ལས་མ་ཡིན། ལོའི་ལས་མ་ཡིན། ལོ་བརྒྱའི་
ལས་མ་ཡིན། ལོ་སྟོང་གི་ལས་མ་ཡིན། ལོ་འབུམ་གྱི་ལས་མ་ཡིན། བསྐལ་པའི་ལས་མ་ཡིན། བསྐལ་པ་བརྒྱའི་ལས་མ་ཡིན། བསྐལ་པ་སྟོང་གི་ལས་མ་ཡིན། བསྐལ་པ་འབུམ་གྱི་ལས་མ་ཡིན་པའི་
ཕྱིར་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འོན་ཀྱང་དེ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ལས་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རེ་ཤིག་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ངན་ངོན་ཙམ་དང་། གསོག་ཙམ་དང་། 
ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱི་ཡོན་ཏན་དེ་དག་ཀྱང་རེ་ཤིག་བསྐལ་པ་བརྒྱ་དང་། བསྐལ་པ་སྟོང་དང་། བསྐལ་པ་འབུམ་གྱིས་ཀྱང་བགྲོད་པར་མི་ནུས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཚད་ཤེས་
པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ་དེ་ནི་གནས་མེད་དོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བས་ཟད་མི་ཤེས་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཉིད་
ཀྱི་ཕྱིར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་དཀའ་བའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྟེན་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཟབ་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་ལས་མཐར་ཐུགས་པ་མེད་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་

43-1-140b

སེམས་ཅན་དེ་ཙམ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བར་བྱ། སྦྱིན་པ་དེ་ཙམ་སྦྱིན་པར་བྱ། ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ཙམ་དང་། བཟོད་པ་དེ་ཙམ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དེ་ཙམ་དང་། བསམ་གཏན་དེ་ཙམ་དང་། ཤེས་རབ་དེ་ཙམ་
བསྒོམ་པར་བྱ། དུས་དེ་ཙམ་གྱིས་འདི་ཕན་ཆད་བསྒོམ་པར་བྱ། འདི་ཕན་ཆད་བསྒོམ་པར་མི་བྱའོ་སྙམ་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོའི་མཐར་ཐུག་པ་གཅིག་པུ་ཁོ་ན་མཐོང་སྟེ། དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་དུ་བྱང་བ་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་
པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ནི་གནས་གསུམ་དུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་པོ་དེ་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་
གཏོང་བའི་ལས་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་གཉིས་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་དང་། ཆོས་ལེན་པ་དང་། ཆོས་ཀུན་དུ་འཛིན་པར་ནི་བྱེད་ལ། བདག་ཏུ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་ནི་མེད་
པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ། ལྷག་པའི་བསམ་པ་གསུམ་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་མི་སྤོང་བ་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་འཇུག་པ་ཉིད་དུ་མོས་ཤིང་སྒྱིད་ལུག་པ་མེད་པ་སྟེ། ཤཱ་ར་དྭ་
ཏིའི་བུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ནི་གནས་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཏུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ནི་གནས་གཞན་གསུམ་དུ་
བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདོད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་རྟག་ཏུ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ཉིད་དང་། བདག་ཉིད་ཀྱི་དགེ་བའི་

43-1-141a

རྩ་བ་སྦྱང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྦྱང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཆོས་སྨྲ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཉིད་དང་། དེ་ལ་ཡང་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་བླ་ན་མེད་པ་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དང་
ཡང་དུ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་སྟོན་པ་ཉིད་དང་། དེ་ལ་ཡང་བསྙེན་པར་དཀའ་བ་མཐོང་བ་ན། བདག་གིས་ལས་ལ་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་གང་གི་ཕྱིར་བདག་གིས་མ་ཐོས་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལས་དེ་ཡིན་གྱི། འདིའི་ལེ་ལན་ནི་མ་ཡིན་པས་
དེའི་ཕྱིར་ཇི་ནས་བདག་གིས་འདི་ལ་ཉེ་བར་སྤྱད་པས་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་བྱང་བར་འགྱུར་བ་དང་། ཡང་དག་པར་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བྱའོ་སྙམ་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་གསུམ་པའོ། །
ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་གྲངས་དེས་ན། ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་ནས་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་ཞིང་ཆོས་སྨྲ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བལྟ་བར་བྱའོ། །
ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ། སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན་བསྐལ་པ་ཡངས་པ་ཚད་མེད་པ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ། གྲངས་མེད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ཅེས་བྱ་བའི་བསྐལ་པ་ལ་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་
པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་དུ་སྲུང་བའི་བདག་པོ་སྤྲིན་གྱི་དབང་ཕྱུག་
མར་མེ་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ངོ་། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀུན་དུ་སྲུང་བའི་བདག་པོ་སྤྲིན་གྱི་དབང་ཕྱུག་མར་མེ་དེའི་ཚེ་ཚད་ནི་བསྐལ་པ་ཕྱེད་ཚང་བར་
ཐུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀུན་དུ་སྲུང་བའི་བདག་པོ་སྤྲིན་གྱི་དབང་ཕྱུག་མར་མེ་དེའི་ཉན་ཐོས་འདུས་པ་ནི་

43-1-141b

གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་བྱུང་བར་གྱུར་ཏེ། ཉན་ཐོས་འདུས་པ་རེ་རེ་ཡང་གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་དག་གོ། །ཤཱ་ར་
དྭ་ཏིའི་བུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་དུ་སྲུང་བའི་བདག་པོ་སྤྲིན་གྱི་དབང་ཕྱུག་མར་མེ་དེའི་ཉན་ཐོས་འདུས་པ་དེ་དག་ཇི་སྙེད་བྱུང་བ་དེ་སྙེད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདུས་པ་དག་ཀྱང་དེ་སྙེད་ཁོ་ན་བྱུང་བར་
གྱུར་ཏེ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དག་ཀྱང་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་བྱུང་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པ་དག་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་
ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀུན་དུ་སྲུང་བའི་བདག་པོ་སྤྲིན་གྱི་དབང་ཕྱུག་མར་མེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མཛད་པ་ན། འཛམ་བུའི་གླིང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་སྨྲ་བ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་སོ། །
ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་དུ་སྲུང་བའི་བདག་པོ་སྤྲིན་གྱི་དབང་ཕྱུག་མར་མེ་དེའི། དམ་པའི་ཆོས་ནི་ལོ་བྱེ་བ། ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུར་གནས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ། དེའི་
དུས་ན་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ཚེའི་ཚད་ནི་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་ཐུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་གང་ཡང་བར་མ་དོར་འཆི་བའི་དུས་མི་བྱེད་དོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་
ལ་ཤིན་དུ་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན། འཛམ་བུའི་གླིང་དེར་ཆོས་སྨྲ་བ་འོད་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་བྱུང་ངོ་། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་

43-1-142a

ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་སྨྲ་བ་འོད་གྲགས་པ་དེ་དམ་པའི་ཆོས་ཇི་སྲིད་དུ་གནས་པ་དེ་སྲིད་དུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཆོས་སྨྲ་བ་འོད་གྲགས་པ་དེ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེའི་
དུས་ན་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མའི་དུས་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་པའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ན་ཆོས་སྨྲ་བ་འོད་གྲགས་པ་དེ་གྲོང་ནས་གྲོང་དུ། གྲོང་ཁྱེར་ནས་གྲོང་ཁྱེར་དུ། ལྗོངས་ནས་ལྗོངས་སུ་འཁོར་ནས་འཁོར་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་གྲངས་
མེད་པས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་འཛམ་བུའི་གླིང་དེར་མཐའ་འཁོབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་ཁྱེར་བརྟན་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་ངོ་། །གྲོང་ཁྱེར་དེར་ཡང་ཁྱིམ་བདག་
བརྟན་པའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་སྟེ། ཁྱིམ་བདག་བརྟན་པའི་སྡེ་དེ་ནི་གཞོན་ནུ་དར་ལ་བབ་པར་གྱུར་པ་སྟེ། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་བྱ་བ་དག་བྱེད་དོ། །དུས་གཞན་ཞིག་ན་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་དེ་ལ་སེམས་
སྐྱེས་པ། ཤེས་པ་གང་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་ནས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ཅིང་། ཆོས་དེའི་དོན་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ལ། དེའི་དོན་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ན་སེམས་
ཅན་དེ་དག་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཤིན་དུ་མཐར་ཐུག་པར་འགྱུར་བའི་ཤེས་པ་དེ་ཅི་འདྲ་ཞིག་གུ་སྙམ་མོ། །ཁྱིམ་བདག་བརྟན་པའི་སྡེ་དེ་གཅིག་པུ་དབེན་པར་སོང་ནས་དེ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ན་ལྷ་ཞིག་འོངས་ནས་འདི་སྐད་
ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་དུ་བསྲུང་བའི་བདག་པོ་སྤྲིན་གྱི་དབང་ཕྱུག་མར་མེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་བརྟན་པའི་སྡེ་རངས་པ་སྐྱེས་སོ། །དེ་ནས་ལྷ་དེས་ཡང་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་
བདག་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་བརྟན་པའི་སྡེ་ངུས་སོ། །དེ་ནས་ལྷ་དེས་ཁྱིམ་བདག་བརྟན་པའི་སྡེ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་རངས་པ་སྐྱེས་ནས་ཕྱིས་ངུས། 

43-1-142b

དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་། ཁྱིམ་བདག་བརྟན་པའི་སྡེས་ལྷ་དེ་ལ་སྨྲས་པ། ལྷ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ་བདག་རངས་པ་སྐྱེས་སོ། །གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དེ་
ལ་བདག་ངུས་ཏེ། ལྷ་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདག་གིས་མ་མཐོང་བས་བདག་འཚོ་བ་ནི་དོན་མེད་དོ། །དེ་ནས་ལྷ་དེས་ཁྱིམ་བདག་བརྟན་པའི་སྡེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་
ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀུན་དུ་བསྲུང་བའི་བདག་པོ་སྤྲིན་གྱི་དབང་ཕྱུག་མར་མེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ན་དགེ་སློང་ཆོས་སྨྲ་བ་ཆོས་སྟོན་པ་འོད་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཡོད་དེ། ཁྱིམ་བདག་
ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་ཇི་སྙེད་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ་མཛད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀུན་འཛིན་པར་བྱེད་ཀྱི་ཆུད་གཟོན་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཁྱིམ་བདག་དགེ་སློང་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཆོས་ཀྱི་མཛོད་འཛིན་
པའོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་བརྟན་པའི་སྡེས་ལྷ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ལྷ་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་ད་ལྟར་གང་ན་གནས། ལྷས་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག་ཆོས་སྨྲ་བ་འོད་གྲགས་པ་དེ་ནི་ད་ལྟར་སེར་སྐྱའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་
རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ན་གནས་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དེ་ནི་འདི་ནས་ཤར་ཕྱོགས་སུ་དཔག་ཚད་དྲུག་སྟོང་སུམ་བརྒྱ་འདས་པ་ན་ཡོད་དོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་བརྟན་པའི་སྡེས་དེའི་མཚན་མོ་འདས་ནས། འགྲོན་བུ་
བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་ཐོགས་ཤིང་གསེར་སྲང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་ཐོགས་ནས། གཡོག་འཁོར་མང་པོ་དང་སེར་སྐྱའི་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། ཆོས་སྨྲ་བ་འོད་གྲགས་པ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་
སྟེ་རྐང་པ་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །ཁྱིམ་བདག་བརྟན་པའི་སྡེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་པ་ལ་ཡང་ཆོས་སྨྲ་བ་འོད་གྲགས་པས་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་

43-1-143a

ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ཚིམ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་སྐུལ་བའི་གཏམ་བཟང་པོ་
བྱས་སོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་བརྟན་པའི་སྡེ་ཆོས་སྨྲ་བ་འོད་གྲགས་པ་ལ་སེམས་དད་ནས་ལེགས་པར་གསུངས་སོ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ་འགྲོན་བུ་དེ་དག་དང་། གསེར་སྲང་དེ་དག་ཕུལ་ལོ། །རིམ་གྲོ་དང་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་
ཀྱང་ཕུལ་ལོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱིམ་བདག་བརྟན་པའི་སྡེ་དེ་ལ་ཆོས་སྨྲ་བ་འོད་གྲགས་པ་ལ་རིམ་གྲོ་དང་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བར་མངོན་པར་བརྩོན་ཞིང་། ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པར་གྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། 
ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དེ་ཉིད་གཟུང་བ་དང་། ཡི་གེར་བྲི་བ་དང་། བཀླག་པའི་ཕྱིར་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་བཅུར་ཕྱི་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་འབྲངས་སོ། །ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་པོ་དེར་ཡང་མཉན་པ་འམ། ཡི་གེར་བྲི་བ་འམ། ལུང་ནོད་
པར་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དེ་མ་ཐོབ་བོ། །དེ་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་བཅུར་ཆོས་སྨྲ་བ་འོད་གྲགས་པ་ལ་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་ན། ནམ་དུ་ཡང་རྨུགས་པ་དང་། གཉིད་ཀྱིས་མ་ནོན་ཏོ། །དེ་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་བཅུར་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་ལ་
རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་ན་ནམ་དུ་ཡང་ཆོས་དང་མ་བྲལ་ལོ། །དེ་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་བཅུར་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་ལ་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་ན་ནམ་དུ་ཡང་འདོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མ་གྱུར། གནོད་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་
ལ་མ་ཡིན། རྣམ་པར་འཚེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་མ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་གནས་གང་ན་གནས་པའི་གནས་དེའི་སྒོར་ཁྱིམ་བདག་བརྟན་པའི་སྡེ་མི་ཉལ་བར་གྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཀུན་བསྲུང་བའི་
ཕྱིར་ལངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདུག་གི་ཉལ་བས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེའི་དུས་ན་བདུད་རྟག་ཏུ་གླགས་ཚོལ་བ་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་བྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་བདུད་རྟག་ཏུ་གླགས་ཚོལ་བ་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བས་ཁྱིམ་བདག་

43-1-143b

བརྟན་པའི་སྡེ་ལ་གླགས་བཙལ་བར་བལྟས་སོ། །དེ་ནས་བདུད་རྟག་ཏུ་གླགས་ཚོལ་བ་རྗེས་སུ་ལྟ་བས་དགེ་སློང་འོད་གྲགས་པ་ཇི་འདྲ་བ་དེ་འདྲ་བ་ཁོ་ནའི་དགེ་སློང་བུད་མེད་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཕྲད་པར་བྱེད་པ་ཞིག་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏོ། །
དེ་ནས་བདུད་རྟག་ཏུ་གླགས་ཚོལ་བ་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བས་སྤྲུལ་པ་དེ་ལྟ་བུ་མངོན་པར་སྤྲུལ་ནས་ཁྱིམ་བདག་བརྟན་པའི་སྡེ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་ཁྱེད་ཀྱི་སྟོན་པ་ནང་གི་མཁས་པ་གྲགས་པ་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་
པ། ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ། ཐོས་པ་རྒྱ་མཚོ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང་། དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ལ་ལྟོས། ཇི་ལྟར་ན་གཞན་ལ་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པའི་གཏམ་ཡང་བྱེད་ལ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་
ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་འཛིན། ཁྱིམ་བདག་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་ཀྱང་ཁས་འཆེ་ལ། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་ཡང་དག་པར་བླངས་ནས་གནས་པ་ལ་ལྟོས། ཁྱིམ་བདག་ཇི་ལྟར་ན་
ཟབ་མོ་སྤྱོད་པ་ཡང་ཡིན་ཞིང་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཡང་ཡིན་ལ། བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་དང་། ཚུལ་དེ་ལྟ་བུ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གནས་མེད་དོ་དེ་ནི་མི་རིགས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་བསྟེན་ཅིང་བསྙེན་བཀུར་བྱས་
པ་དེས་ཆོག་གིས་ཁྱོད་ཀྱིས་དགེ་སློང་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ཐོང་ཤིག །ཁྱིམ་བདག་ཁྱོད་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་དང་། ཆོག་ཤེས་པ་དང་། རབ་ཏུ་དབེན་པ་དང་། དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། 
འདི་ལྟ་བུ་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་ན་ཁྱོད་དེ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད། དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་བརྟན་པའི་སྡེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཀུན་དུ་བསྲུང་བའི་བདག་པོ་སྤྲིན་གྱི་དབང་ཕྱུག་མར་མེ་དེས་ཆོས་སྨྲ་བ་ཆོས་
ཀྱི་མཛོད་འཛིན་པ་འོད་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་གཏེར་ཡང་འཛིན་པའི་གཏམ་དེ་ལྟ་བུ་ལྷ་དེས་བདག་ལ་བྱས་ཏེ། དེར་སོང་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱོས་ཤིག་ཅེས་དེ་སྐད་ཅེས་ཀྱང་སྨྲས་ཤིང་། 

43-1-144a

བདག་གིས་ཀྱང་དེ་ལ་སྤོབས་པ་ཐོས་ནས། ཆོས་སྨྲ་བ་འོད་གྲགས་པ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བདག་ལ་ཆོས་སྨྲ་བ་འོད་གྲགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པར་བྱེད་པ། 
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཅིང་བདག་གིས་ཀྱང་ཆོས་འདོད་པས་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་དབུལ་བ་ཕུལ་ཏེ། བདག་ཉིད་ཀྱང་རིམ་གྲོ་དང་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕུལ་བས་དེ་ནི་བདག་གི་ལེགས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ན། 
གང་མི་འདིས་ཆོས་སྨྲ་བ་འོད་གྲགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཚིག་སྨྲས་པ་དེ་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་གནས་མེད་སྐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱིན་
གྱིས་བརླབས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དེ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་གནས་མེད་དེ། གདོན་མི་ཟ་བར་འདི་ནི་བདུད་དམ། བདུད་ཀྱི་རིས་ཀྱི་ལྷའམ། བདུད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་མི་ཞིག་ཡིན་ནོ། །
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་བདག་གིས་ཆོས་སྨྲ་བ་འོད་གྲགས་པ་ལས་ཆོས་བསྟན་པ་བཟུང་བའི་ཆོས་བསྟན་པ་དེ་ལ་ནི་མཚན་ཉིད་དེ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བདག་གིས་ནི་བུད་མེད་དེ་ལ་རྣམ་པར་བལྟ་བར་བྱ། བུད་མེད་
ཀྱི་ཆོས་ལ་རྣམ་པར་བལྟ་བར་བྱ། སྐྱེས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་བལྟ་བར་བྱ། སྐྱེས་པའི་ཆོས་ལ་ཡང་རྣམ་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་ཆོས་སྨྲ་བ་འོད་གྲགས་པ་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་
ཡིན་ལ། བདག་སྤྲུལ་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དབང་གིས་སོང་ན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བདག་གིས་སྐུར་པ་བཏབ་པར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་ཡང་སྐུར་པ་
བཏབ་པར་འགྱུར་ན། བདག་གིས་ནི་བསམ་པ་བཟང་པོའི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་བདེན་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་བདེན་པའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་བྱའོ་སྙམ་མོ། །

43-1-144b

དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་བརྟན་པའི་སྡེས་དེའི་ཚེ། བདེན་པ་དང་བདེན་པའི་ཚིག་གང་གིས་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཡིན་ན། བདག་ལ་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བའི་ཕྱིར་
ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡོད་པའི་བདེན་པ་དང་བདེན་པའི་ཚིག་དེས་བུད་མེད་དེ་དང་སྐྱེས་པ་དེ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བདེན་པའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་བྱས་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱིམ་བདག་དེའི་བདེན་པའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱིས་
བུད་མེད་དེ་དང་སྐྱེས་པ་དེ་ཡང་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། །བདུད་ཀྱི་རིས་དེ་དག་མི་སྣང་བར་གྱུར་ནས། དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་བརྟན་པའི་སྡེ་བསམ་པ་འདི་ལ་ཞུགས་ཏེ། གང་ཆོས་སྨྲ་བ་འོད་གྲགས་པས་བདག་ལ་སེམས་ཅན་
ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་ཡང་དག་པར་ཚིམ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཉན་དུ་མ་སྟེར་བ་དེ་ཡང་བདག་གི་བདུད་ཀྱི་ལས་ཡིན། དེ་ནི་བདུད་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བདག་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་
མངོན་པར་བརྩོན་ཞིང་རྟག་པར་རྒྱུན་ཏུ་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ན། དེས་ཀྱང་བདག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཉན་དུ་མ་བཅུག་སྟེ། ཀྱེ་མ་བདག་གིས་འདི་ལྟར་བདག་ལ་བདུད་ཀྱི་ལས་སུ་མི་འགྱུར་བ་
དེ་ལྟར་བྱའོ་སྙམ་སྟེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱིམ་བདག་བརྟན་པའི་སྡེ་ཆོས་སྨྲ་བ་འོད་གྲགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཁོ་ནར་བྱེད་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ལོག་གོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱིམ་བདག་བརྟན་པའི་སྡེའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་
ལ་ལྟོས། ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་བཅུར་དེས་ཆོས་སྨྲ་བ་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞིང་དགའ་བ་དང་། དད་པས་ཀྱང་ཡིད་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བར་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་བཅུར་རྗེས་སུ་འབྲང་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དེ་ལན་
གཅིག་མ་གཏོགས་པར་ནམ་ཡང་མ་ཐོས་སོ། །བདུད་རྟག་ཏུ་གླགས་ཚོལ་བ་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བས་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པའི་གནས་དེ་ལྟ་བུ་ཀུན་ཏུ་བསྟན་

43-1-145a

པ་ན་ཡང་དེའི་སེམས་གཞན་དུ་མ་གྱུར་ཏེ། ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་ལ་དད་པ་འཐོབ་པ་ཉིད་དུ་ཡང་གྱུར་ཏོ། །ཁྱིམ་བདག་བརྟན་པའི་སྡེ་དེ་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་པོ་དེ་འདས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དཀོན་མཆོག་འབྱུང་གནས་
སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྟོང་གི་རྗེས་སུ་འཐུན་པར་སྐྱེས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེར་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔུང་མགོ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་ངོ་། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་
པའི་སངས་རྒྱས་དཔུང་མགོ་ཆེན་པོ་དེའི་འདུས་པ་གཅིག་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་བྱུང་ངོ་། །དེའི་དུས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྟན་པའི་སྡེ་ནི་རྒྱལ་པོའི་ཁྱིམ་དུ་སྐྱེས་ཏེ། དེ་སྐྱེས་
ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ལྷས་ཚིག་ཏུ་སྨྲས་པ། གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ཀྱི་འབྲས་བུ་དེ་ནི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བའི་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་དེས་ལྷ་དེ་ལས་ཚིག་དེ་ཐོས་ནས་སེམས་འདི་ལྟ་བུ་སྐྱེས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བདག་གིས་ནི་
བདག་ཉིད་ཁོ་ནས་ཆོས་རྣམས་བཙལ་བར་བྱ་བ་དེ་ལྟར་བྱའོ་སྙམ་ནས། དེ་སྐྱེས་ནས་ལོ་བདུན་ལོན་པ་ཙམ་དང་། རབ་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་བྱུང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་ཀྱང་དེ་ལ་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །དེ་སྔོན་
གྱི་སྨོན་ལམ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་དྲན་པ་ཡང་རྙེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔུང་མགོ་ཆེན་པོ་དེས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཇི་སྙེད་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་
བཟུང་ངོ་། །དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔུང་མགོ་ཆེན་པོ་དེའི་བསྟན་པ་ལ་ཡང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་དོ། །སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་
པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་སོ། །དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ཀྱང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཉིས་པ་རི་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་བསྟན་པ་ལ་

43-1-145b

ཡང་སྐྱེས་ནས་ལོ་བདུན་ཙམ་ལོན་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་། །དེ་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་དྲན་པ་རྙེད་པ་དང་། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་མདོ་སྡེ་ཇི་
སྙེད་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དྲན་པས་ཀུན་དུ་བཟུང་ངོ་། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རྣམ་གྲངས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྟན་པའི་སྡེས་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་
དྲུག་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལས་ཀྱང་ཆོས་བསྟན་པ་ཀུན་བཟུང་ངོ་། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྟན་པའི་སྡེ་ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། །མི་གཡོས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་མི་འཁྲུགས་པ་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། །གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་
ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཟབ་པ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ཁྱིམ་བདག་བརྟན་པའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་བ་དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བལྟ་བར་མི་བྱ་སྟེ། 
གང་གིས་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་བཅུར་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་ལ་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཀྱང་། སེམས་གཞན་དུ་གྱུར་པར་མ་བྱས་པའི་ཁྱིམ་བདག་ཚོང་དཔོན་དེ་ནི་མར་མེ་མཛད་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཇི་ཙམ་དུ་དོན་ཆེ་བ་ལ་ལྟོས། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལྷག་པའི་
བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་ནི་ད་དུང་དུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་དམ་པའི་ཆོས་

43-1-146a

ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་དོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཆོས་སྨྲ་བ་འོད་གྲགས་པ་དེ་ནི་འཁོར་འདི་ཉིད་ན་གནས་ཤིང་འདུག་གོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དང་། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་། 
དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པའི་ལེའུ་སྟེ་དྲུག་པའོ།། །། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་
པ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བྱ་བ་གསུམ་གྱིས་བྱ་བ་དང་མི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་
ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བར་བྱ་བ་འདི་ནི་བྱ་བ་དང་པོའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཚད་བྱས་པ་མ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ཡིན་ཏེ། 
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཟབ་མོ་དག་ཐོས་ན་ཡང་མི་སྐྲག་ཅིང་གཏིང་དཔོགས་པར་བྱེད་ལ་ལྷག་པར་མོས་ཤིང་སྤོང་བར་མི་བྱེད་དེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཆོས་ཟབ་མོ་དག་ཐོས་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་རྒྱས་པར་
ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལས་མི་ལྡོག་པ་འདི་ནི་བྱ་བ་གཉིས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་
གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐད་དུ་མི་ལ་ལ་ཞིག་འོངས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེད་པ་དེས་ནི་བདོག་
པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཏང་བར་བྱ་དགོས་ཏེ། གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མི་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དེ་ནི་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ལ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་སྐད་ཅེས་ཐོས་ནས་ཞུམ་པར་

43-1-146b

མི་བྱེད། སྒྱིད་ལུག་པར་མི་བྱེད་ལ་མི་ལྡོག་པ་འདི་ནི་བྱ་བ་གསུམ་པ་སྟེ། འདི་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐད་དུ་མི་
ལ་ལ་ཞིག་འོངས་ནས། གང་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་ནི་འདི་ལྟར་སྡུག་
བསྔལ་ཞིང་བདག་ནི་མཆོག་དུ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་པས་བདག་ཁོ་ན་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་ཤིག །ཕྱིས་ནི་སེམས་ཅན་གཞན་དག་ལ་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཉེ་བར་སྒྲུབས་ཤིག་ཅེས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ལ། གལ་ཏེ་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་སྐད་ཅེས་ཐོས་ནས་ཞུམ་པར་མི་བྱེད་ཅིང་བདེ་བ་དེ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པར་ནུས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཉེ་བར་མི་སྒྲུབ་པར་བདག་ནི་སེམས་ཅན་འདི་ལ་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པར་ནུས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ན། 
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཤེས་ཞུམ་པའི་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅིང་། ཀུན་དུ་ཞུམ་པའི་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཀུན་དུ་ཞུམ་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་མ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །
ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་དེ་ལ་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་ན། དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་གཤེ་བར་བྱེད་ཅིང་བརྒྱད་བཀག་བྱེད་ལ། ཚིག་རྩུབ་པོ་ཚོགས་པར་དབྱུང་བར་འོས་པ་མ་ཡིན་པ་སྡིག་པ་ཅན་གྱིས་
ཀུན་དུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་དེ་ལ་ཁྲོ་བ་བསྐྱེད་པར་མི་བྱ། གནོད་སེམས་བསྐྱེད་པར་མི་བྱ། དེ་ལ་བྱམས་པའི་སེམས་ཉིད་དང་། སྙིང་རྗེ་ཉིད་བསྐྱེད་པར་བྱ། དེ་ལ་བདེ་བ་ཉིད་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ཞིང་སྡུག་
བསྔལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་ནི་དུལ་བ་དང་ཞི་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་

43-1-147a

བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་གིས་འཁོར་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དུམ་བུར་ཆད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངོ་། །སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་པར་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་
མཐོང་ངོ་། །བདག་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངོ་། །སེམས་བསྐྱེད་པ་རེ་རེ་ལ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྒྲུབ་པ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་ཞིང་། ཐབས་ལ་མཁས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་སེམས་མ་སྨས་ཤིང་སེམས་མ་ཉམས་པས་སེམས་ཅན་དེ་ལ་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་ལ། སེམས་ཅན་དེ་ཡང་གཤེ་
བར་བྱེད་ཅིང་བརྒྱད་བཀག་བྱེད་ལ་ཚིག་ཚོགས་པར་དབྱུང་བར་འོས་པ་མ་ཡིན་པ་སྡིག་པ་ཅན་གྱིས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་བྱེད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལ་བཟོད་པར་བྱེད་ཅིང་། དེ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་
པོ་ནི་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། སེམས་ཅན་འདི་དག་ལ་ནི་བདག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། བདག་གིས་དེ་ལ་གནོད་སེམས་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ན། དེ་ཙམ་དུ་བདག་བྱང་ཆུབ་ལས་ཉམས་པར་
འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་
ཐད་ཏུ་མི་ལ་ལ་ཞིག་འོངས་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་སྟེ། ཁྱོད་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་མི་ནུས་ཤིང་། 
ཁྱོད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ལ། གལ་ཏེ་ཐོས་ནས་ཡིད་གཏོད་པར་བྱེད་ན་ལྷག་པའི་བསམ་པ་མ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལ་སངས་

43-1-147b

རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཉིད་ལ་རྙེད་སླ་བ་ཉིད་སྐྱེས་ན་དེ་ལྟ་ན་ལྷག་པའི་བསམ་པ་མ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐད་དུ་མི་ལ་ལ་ཞིག་འོངས་ནས་རིགས་ཀྱི་བུ་
གང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་རང་གི་ལུས་དང་རང་གི་སྲོག་ལ་ཡང་དབང་མེད་པ་ཡིན་ན། ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ལ་དབང་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། ཀྱེ་མ་རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་
ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཡང་དབང་མེད་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་གིས་སེམས་དེ་ཐོང་ཤིག །ཅེས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ལ། དེ་ལ་ཡང་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་
ནི་ལུས་དང་སྲོག་ལ་དབང་མེད་དེ་ལུས་དང་སྲོག་ལ་དབང་མེད་པར་གྱུར་པས་ཀུན་དུ་སྲུང་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་བརྩོན་ནོ། །ཀུན་དུ་སྲུང་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་བརྩོན་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ཞིང་ལུས་
འགག་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ལ། སྲོག་ཀྱང་འགག་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ན། བདག་གི་ལྟ་ཅི་སྨོས་སྙམ་ན། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་ཞིང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་མ་ཡིན་པར་
རིག་པར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གལ་ཏེ་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཀུན་དུ་སྲུང་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་བརྩོན་པ་དག་སྟེ། དེ་དག་ནི་ལུས་དང་སྲོག་ལ་དབང་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །
དབང་མེད་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་གི་ལུས་རབ་ཏུ་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ཞིང་། ལུས་འགག་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ལ། སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་དག་གིས་མངོན་པར་གསོད་པ་ཉིད་
ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ལུས་ཀུན་དུ་སྲུང་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་བརྩོན་པ་དག་ཡིན་པས་ལས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དག་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དེ། དེ་དག་གིས་ལུས་ཀུན་དུ་བསྲུངས་པ་ཉིད་ཡིན་ཞིང་། སྲོག་ཀུན་དུ་བསྲུངས་པ་ཉིད་

43-1-148a

ཡིན་ཡང་། ལུས་གཞན་ཉིད་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཞིང་། སྲོག་གཞན་ཉིད་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས། གལ་ཏེ་བདག་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ལྟ་བ་དང་བཅས་པར་གྱུར་ཅིང་། ཀུན་དུ་སྲུང་བར་གྱུར་ན། དེ་ལྟ་
ན་བདག་ནི་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ལྟ་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པས་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་ལས་རྣམས་བྱས་ནས་འགྲོ་བ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་འཁོར་བར་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བས་ཀྱེ་མ་བདག་གིས་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ལྟ་བ་མེད་པར་བྱ། 
མི་བསྲུང་བར་བྱ། བདག་གིས་ནི་ལུས་དང་སྲོག་ཡང་དོར་བ་ཉིད་དུ་བྱ། བདག་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཡང་ལྟ་བ་དང་བཅས་པར་བྱ་ཞིང་། ལུས་དང་སྲོག་ལ་ནི་མ་ཡིན་པར་བྱ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐར་པ་ལ་
མངོན་པར་བརྩོན་པར་ལྟ་བ་དང་བཅས་པར་བྱ། ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཡང་སྲེད་པ་དང་བྲལ་བར་བྱ། བདག་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ལ་སྲེད་པ་དང་ལྡན་པར་བྱ། བདག་གིས་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་
མོས་པར་བྱ། བདག་གིས་ནི་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྐྱོ་བ་མེད་པར་བྱ། བདག་གིས་ནི་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བའི་ཆོས་བསྟན་པར་བྱའོ་སྙམ་མོ། །དེ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ལྟར་སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱེད་
དེ། བདག་གིས་སེམས་ཅན་དེ་ལ་ཀྱེ་མི་གང་ལུས་དང་སྲོག་ལ་དབང་མེད་པ་ཉིད་འདི་ནི་རྩོལ་བ་མཆོག་ཡིན། འདི་ནི་གོ་ཆ་མཆོག་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀྱེ་མི་ཆོས་
ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཀྱེ་མི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྟེན་པ་མེད་པའོ་ཞེས་གལ་ཏེ་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་
ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐད་དུ་མི་ལ་ལ་ཞིག་འོངས་ནས་གང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེད་པ་དེས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སློབ་མར་གྱུར་པར་བྱ་དགོས་

43-1-148b

ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་ད་ཕྱིན་ཆད་ངའི་སློབ་མར་གྱུར་པར་བྱ་དགོས་སོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲ་ན་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཀྱེ་མི་བདག་ནི་ཁྱོད་གཅིག་པུ་ཁོ་ནའི་སློབ་མར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་གྱི། བདག་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སློབ་
མར་གྱུར་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་བདག་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁུར་ཉེ་བར་བླངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཁུར་དེ་ཡང་ནད་མེད་པའི་ཁུར་དང་། མི་ངལ་བའི་ཁུར་དང་། བདེ་བའི་ཁུར་དང་། གཙོ་བོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ཁུར་དང་། 
དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པའི་ཁུར་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པའི་ཁུར་དང་། ཆོས་ཐོས་པ་སྒྲུབ་པའི་ཁུར་དང་། ཐར་བར་འགྱུར་བའི་ཁུར་དང་། ཀྱེ་མི་ཁུར་དེ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས། ཀྱེ་མི་ཁུར་དེ་ནི་ལུས་དུབ་པར་
བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཞིང་། སེམས་དུབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ལ། བདག་ལ་མ་འོངས་པ། གཞན་ལས་མ་འོངས་པ། བདག་སྡུག་བསྔལ་བར་མི་བྱེད་པ། གཞན་སྡུག་བསྔལ་བར་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ན། ཀྱེ་མི་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁྱོད་ང་འབའ་
ཞིག་གི་སློབ་མར་གྱུར་པར་བྱོས་ཤིག་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ན། ཀྱེ་མི་ཁྱོད་ལ་ཅི་དགོས་ཤེས་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ལུས་དང་སྲོག་དགོས་སོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ན། དེས་དེ་ལ་ཀྱེ་མི་བདག་གིས་ལུས་
ཡོངས་སུ་གཏོང་ཞིང་། སྲོག་ཡོངས་སུ་གཏང་གི་བདག་གིས་ཁྱོད་ཡོངས་སུ་གཏང་བ་མ་ཡིན་གྱིས། ཀྱེ་མི་ཁྱོད་བདག་པོ་མེད་ཅིང་དབང་ཕྱུག་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་དབང་ཕྱུག་དུ་འདུ་ཤེས་མ་སྐྱེད་ཅིག །དབང་
ཕྱུག་གི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་དེ། སྡིག་པ་ཅན་གྱི་ལས་རྣམས་བྱས་ན་ཁྱོད་ནི་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་ལས་དག་གིས་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཀྱེ་མི་ཁྱོད་ལ་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་འགྲོ་བར་འགྱུར་བས་ཁྱོད་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་ལས་དག་ལ་སྦྱོར་བར་མེ་
སྤྲོའོ། །ཇི་སྟེ་དེ་ལྟར་མི་སེམས་ན་ནི་ཅི་འདོད་པ་བཞིན་དུ་བྱོས་ཤིག་ཅེས་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལུས་དང་སྲོག་ལ་དེ་ལྟར་མི་ལྟ་བར་གནས་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དེ་

43-1-149a

ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཡིན། དེའི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པར་མ་ཉམས་
པ་ཉིད་ཡིན། འཁོར་བ་ཡང་ཐག་རིང་པོར་བྱེད་པ་ཡིན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཡིན། དེ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ཡང་ཡིན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན། བདག་ཉིད་
ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་ཡོངས་སུ་བྱང་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ནོར་བུ་མཁན་དེས། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་རིན་ཐང་མེད་པ་ཤིན་དུ་སྦྱངས་པ་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་ཆེས་
འོད་གསལ་བ་ཡིན་ཞིང་། ཆེས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་བདག་ལ་རྒྱལ་པོས་མངོན་པར་གཏོད་པ་བྱིན་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས། ནོར་བུ་མཁན་དེས་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཐོང་སྟེ། 
དེས་རྒྱལ་པོ་འམ། དེ་ལས་གཞན་པ་མཁས་པ་དག་ལས་སྟི་སྟང་དུ་བྱ་བ་དག་འཐོབ་ཅིང་། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེའི་ཡོན་ཏན་དེ་དག་ཀུན་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་ལ། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་ལ་ཡང་རྒྱལ་པོ་དང་། གཞོན་ནུ་དང་། 
བློན་པོ་ཆེན་པོ་དང་། མཁས་པ་དེ་དག་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་ཡོན་ཏན་དག་ལ་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅིང་། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་མཐོང་ན་ཡང་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་གི་ཚེ་དེ་ལྟར་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་སོ་སོར་རྟོག་པས་ལན་མང་དུ་གནས་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་རང་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་བྱེད་པ་ཡིན། མངོན་པར་
གཏོང་བར་ཡང་ནུས་པ་ཡིན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་ཡང་ཕྲད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། དེ་ལ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱང་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་

43-1-149b

ཀྱང་བགྲོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་ཞིག་གིས་སྨན་གྱི་ཤིང་ལྗོན་པ་བསྐྱེད་ལ། མི་དེ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་དུས་དུས་སུ་འོབས་ཀྱང་རྐོ་བར་བྱེད་ཅིང་ཆུ་ཡང་ལྡུགས་པར་བྱེད་ལ། རི་དགས་དང་བྱ་དང་རླུང་
གི་སྐྱོན་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཡང་ཀུན་དུ་སྲུང་བར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སྨན་གྱི་ཤིང་ལྗོན་པ་དེ་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་ལ། རྣམ་པར་འཕེལ་ནས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ནད་སེལ་བར་བྱེད་ཅིང་། ནད་ཀུན་དུ་གཅོད་
པར་བྱེད་ལ། སེམས་ཅན་ནད་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བགྲོད་པར་བྱ་བ་ཡང་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་
དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང་། ཆོས་ཤེས་པ་དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་དང་། ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་བདུད་ཀྱི་ལས་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་
སྐྱོབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་བྱས་ནས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ནད་ངེས་པར་འཇོམས་
པར་བྱེད་པ་ཡིན། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྨན་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན། དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཀྱང་ལྷ་དང་། མི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་བཅས་པའི་
སེམས་ཅན་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བགྲོད་པར་བྱ་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐད་དུ་མི་ལ་ལ་ཞིག་འོངས་
ནས་གང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཇི་ཙམ་དུ་སེམས་ཅན་དག་ཐར་

43-1-150a

བར་བྱེད་པ་དེ་ཙམ་ཁོ་ནར་གྲངས་མེད་པར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཅིག་པུས་ཉམས་སུ་མྱང་བར་བྱ་དགོས་ཤིང་། དེ་བཞིན་དུ་
བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་གཅིག་པུ་འབའ་ཤིག་གིས་ཉམས་སུ་མྱང་བར་བྱ་དགོས་ལ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བྱས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ཡང་ཁྱོད་གཅིག་པུ་འབའ་ཤིག་གིས་ཉམས་སུ་མྱང་བར་བྱ་
དགོས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ཐར་བར་གྱུར་ན། ཁྱོད་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བཏང་ན། དེ་ལྟ་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་
རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་ནུས་སོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ན། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་ལྟར་མོས་པ་བཟློག་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་པའི་ཚིག་ཐོས་ནས་དང་དུ་ལེན་པར་བྱེད་དེ། སྐྲག་ཅིང་དངངས་ལ། དེ་མི་ནུས་སོ་སྙམ་དུ་
མངོན་པར་བསམས་ནས་ཞུམ་པར་བྱེད་ན། ལྷག་པའི་བསམ་པ་མ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སེམས་འདི་ལྟ་བུ་སྐྱེ་སྟེ། གལ་ཏེ་བདག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེས་ནས་སེམས་
ཅན་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་གྱུར་ཅིང་། རྣམ་པ་དེས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་གྱུར་ལ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོའི་འཇིགས་པ་དག་ལས་ཐར་བར་གྱུར་ན། སེམས་
ཅན་རེ་རེའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཡང་བདག་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོར་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་སྤྲོའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་
སྟོབས་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མི་འཇིགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དང་། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཅན་ཆགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་

43-1-150b

ཆགས་རྣམ་པར་གཞིག་པའི་ཕྱིར་གཏམ་མཛད་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་རྣམ་པར་གཞིག་པའི་ཕྱིར་གཏམ་མཛད་པ་དང་། གང་གཏམ་དེ་མཛད་པ་དང་། ཇི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་གྲངས་མེད་པ་རྒྱུན་ཆད་པ་ཡིན་
པ་དང་། ཐོག་མ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དེ་སྙེད་རྒྱུན་ཆད་པར་བྱས་པ་ཡིན་པ་དང་། བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པར་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པར་བྱས་པ་ཡིན་པ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་བདེ་བ་ཉིད་དེ་ལྟ་བུ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ཡིན་
པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་གྲངས་དེས་ན་བདག་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོར་གནས་པར་སྤྲོའོ་སྙམ་ནས། དེ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་མི་ཞུམ་པ་ཡིན། དེ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་
ནུར་བ་ཡིན། དེ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངན་པའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ལེ་ལོ་མེད་ཅིང་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱོད་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྒྱས་པར་ཉན་པར་འདོད་དམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཚལ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་དུས་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་ནི་དུས་ལ་བབ་པ་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་
འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་གང་དང་ལྡན་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་
བར་གསོལ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པའི་ཡང་ཆེས་གྲངས་མེད་པ་ཡངས་པ་ཚད་མེད་པ་
བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དེའི་ཕ་རོལ་གྱི་ཡང་ཆེས་ཕ་རོལ་ཏུ་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། 

43-1-151a

སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོའི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཉན་ཐོས་
ཆེན་པོ་འདུས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་བྱུང་ངོ་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདུས་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་བྱུང་ངོ་། །ཉན་ཐོས་འདུས་པ་རེ་རེ་ལ་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བཞི་བྱུང་ངོ་། །
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདུས་པ་རེ་རེ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བཞི་བྱུང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་སློབ་པ་དག་ནི་ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་པ་དེ་དག་ཇི་སྙེད་བྱུང་བ་དེའི་ཉིས་འགྱུར་དུ་བྱུང་ངོ་། །
ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ཅེས་བྱ་བ་བྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་དུས་གཞན་ཞིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོའི་འོད་དེ་ག་ལ་བ་དེར་
སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་པ་དེ་ལ་ཡང་སེམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་འདི་ལྟ་བུ་སྐྱེས་ཏེ་ཇི་
ཙམ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོའི་འོད་རྒྱ་ཆེན་པོའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཏེ། གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོའི་འོད་དེའི་ཡེ་
ཤེས་ཇི་འདྲ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་རྣམ་གྲངས་དེ་ནི་ཇི་འདྲ་བ་ཡིན། བདག་གིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོའི་འོད་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱི་ཞུ་བ་ཞུའོ་སྙམ་ནས་དེ་དེའི་
ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོའི་འོད་ལ་སེམས་དད་པ་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གིས་ཞུ་བ་ཞུས་པ། རྐང་གཉིས་དམ་པ་སངས་རྒྱས་མཐོང་ནས་སུ། །བདག་ལ་འདུན་སྐྱེས་བྱང་ཆུབ་

43-1-151b

འཚལ་བར་གྱུར། །གང་ལས་བགྱིས་པ་འདི་འདྲ་མཐའ་ཡས་གཟིགས། །གང་གིས་ཐེག་མཆོག་བདུད་རྩི་རེག་པར་འགྱུར། །རྒྱལ་བ་དམ་པ་སྐར་མའི་ཚོགས་ནང་ཟླ་འདྲ་གཟུགས་ཀྱི་མཆོག །རྒྱལ་བ་དམ་པ་རྟག་ཏུ་ཆོས་
སྟོན་དེ་འདྲ་རྫུ་འཕྲུལ་མཆོག །དེ་འདྲ་རྟག་ཏུ་ལྷ་གནས་དབང་པོ་འདྲ་བ་ཤེས་རབ་མཆོག །ཀུན་མཁྱེན་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོ་ཁྱུ་མཆོག་གཙོ་བོ་ཁྱོད་ལ་ཞུ། །ཡེ་ཤེས་ཐོགས་མེད་དྲི་བྲལ་རྣམ་པར་སྦྱངས། །དུས་གསུམ་དག་ལ་
ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག །སེམས་ཅན་མཆོག་གཙོ་མཆོག་རབ་དྲང་སྲོང་ཆེ། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་ལ་ཁྱོད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ལགས། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྔོན་ཚེ་སངས་རྒྱས་གཟིགས་ནས་སུ། །ཁྱོད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་གཙོ་
ཞུས་པ་དང་། །དེ་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སླད་དུ་ཡེ་ཤེས་མཆོག །དེ་ལ་ཁྱོད་ཞུས་ཆོས་རྒྱལ་བཤད་དུ་གསོལ། །གང་གིས་བྱང་ཆུབ་དམ་པ་མཆོག་རེག་ཅིང་། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། །འཆི་འཕོ་སྐྱེ་བ་ཀུན་ལས་
གྲོལ་འགྱུར་བ། །ཆགས་མེད་གཟིགས་པ་བདག་ཀྱང་ཞུ་ལགས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོའི་འོད་ཀྱིས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་
པ་རྙེད་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གིས་བཀའ་སྩལ་པ། གཞོན་ནུ་ཇི་ལྟར་དེ་སྐད་ཚིག་སྨྲས་པ། །སེམས་ཀྱིས་ལས་ཀུན་ཡང་དག་བསྒྲུབས་ནས་སུ། །ཇི་ལྟར་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་སྙེད་ཀྱི། །སངས་རྒྱས་མང་པོ་
སྔོན་ཆད་མཐོང་བ་ཡིན། །གཞོན་ནུ་དེ་ཡི་སྐབས་སུ་སངས་རྒྱས་མཐོང་། །དེ་དག་མིང་བརྗོད་ངས་ནི་ནུས་མ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་གང་གཱའི་བྱེ་སྙེད་བསྐལ་བཞུགས་པ། །དེ་དག་ངས་ནི་མཐོང་ཞིང་ཞུ་བ་བྱས། །རྐང་གཉིས་དམ་པ་སངས་
རྒྱས་གྱུར་ཅིག་ཅེས། །བྱང་ཆུབ་རྒྱུ་ཡི་སེམས་ནི་ཁྱོད་ལ་སྐྱེས། །ངས་བཤད་ཆོས་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་མཉན་པར་གྱིས། །ཆོས་དེ་ཐོས་ནས་བསྒྲུབ་ལ་གནས་པར་བྱོས། །རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པས་ངོམས་མི་ཤེས་པར་གྱིས། །རྟག་ཏུ་

43-1-152a

ཚུལ་ཁྲིམས་ངོམས་མི་ཤེས་པར་གྱིས། །རྟག་ཏུ་བསམ་གཏན་ངོམས་མི་ཤེས་པར་གྱིས། །གཞོན་ནུ་ཤེས་རབ་རྟག་ཏུ་བསྟེན་པར་གྱིས། །མདོར་བསྡུས་ཚིགས་བཅད་ཀྱིས་ནི་གཏམས་ནས་སུ། །དེ་ལས་
གཞན་པའི་སེམས་ཅན་སྨིན་བྱའི་ཕྱིར། །རྗེས་སུ་བསྟན་པར་བྱ་ཕྱིར་གཞོན་ནུ་གཏམས། །མགུ་ཞིང་གུས་དང་བཅས་པར་ཤེས་ནས་འདུག །སྦྱིན་པས་ཆོག་པར་མ་བྱེད་ཅིག །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོག་མ་བྱེད། །
དྲི་བས་ཆོག་པར་མ་བྱེད་ཅིག །དེ་ལས་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ཡུལ་མི་གནས། །ཕྱོགས་ན་གནས་པའང་ཡོད་མ་ཡིན། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་ལ་ཡོངས་ཞུས་པས། །ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །
ཡེ་ཤེས་མིག་ལ་རྟེན་མ་ཡིན། །མིག་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་། །དེ་ཕྱིར་མིག་ཡོད་མ་ཡིན་པས། །སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་བསྟན་པར་བྱས། །རྣ་དང་སྣ་ཡང་དེ་བཞིན་ཞིང་། །ལྕེ་དང་ལུས་ཡིད་དེ་བཞིན་ཏེ། །དེ་དག་ཐམས་
ཅད་རྟག་ཏུ་སྟོང་། །དེ་ཡང་སྙིང་པོ་ཡོད་མ་ཡིན། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་འདི་དག །མ་བྱུང་སེམས་ཀྱི་གནས་ཡིན་ནོ། །ལུས་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་ལས་བྱུང་། །ཀུན་དུ་རྟོག་པའང་ཡོད་མ་ཡིན། །ལུས་ལ་གནས་པ་
མེད་གྱུར་ཅིང་། །སྲོག་ལའང་གནས་པ་མེད་པར་གྱུར། །ལོངས་སྤྱོད་གནས་པ་མེད་གྱུར་ནས། །བྱང་ཆུབ་དེ་ནི་རྟོགས་པར་ནུས། །རྟག་ཏུ་ངེས་འབྱུང་བརྩམ་པར་བྱ། །རྟག་ཏུ་བརྩོན་འགྲུས་བརྟེན་པར་བྱ། །རྟག་ཏུ་
འདོད་རྣམས་སྤང་བར་བྱ། །ཁྱོད་ནི་ངན་འགྲོར་མ་འགྲོ་ཤིག །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཆེད་ཀྱི་ཕྱིར། །སྦྱིན་པ་དེ་ནི་སྦྱིན་བྱེད་ཀྱང་། །དེས་ནི་སེམས་ཅན་རློམ་མ་སེམས། །སྦྱིན་པ་ལ་ཡང་མ་གནས་ཤིག །ཤཱ་ར་
དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོའི་འོད་ལ་རྒྱལ་པོའི། གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གིས་སླར་གསོལ་པ། འཁོར་བའི་

43-1-152b

ལམ་ལས་ཁྱོད་ནི་ཤིན་དུ་བཞེངས། །སོམ་ཉི་བཅད་ཅིང་ཐེ་ཚོམ་བསལ་དུ་གསོལ། །རྒྱལ་བས་བདག་ལ་ཆོས་དེ་འདིར་བསྟན་ནས། །བདག་ལ་ཆོས་མང་འདུ་བར་བགྱིས་པ་ལགས། །ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོས་འདིར་
ཆོས་བསྟན། །དེ་ཚེ་བདུད་ཀྱི་བཅིང་བ་ཀུན་བཅད་ནས། །བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ནི་ཐོབ་སྙམ་བགྱིད། །བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་བདག་ནི་མཆིས་སྙམ་བགྱིད། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོས་ཆོས་དེ་འདི་བསྟན་པས། །བདག་
གིས་ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་པར་བགྱི་སྙམ་བགྱིད། །ས་འདི་དག་ཀྱང་གཡོ་བར་བགྱི་སྙམ་བགྱིད། །དགེ་འདུན་རྒྱ་ཆེན་དགང་བར་བགྱི་སྙམ་བགྱིད། །བདག་གིས་དེ་རིང་ཚེ་ནི་བཏང་སྙམ་བགྱིད། །བདག་དེང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདས་
སྙམ་བགྱིད། །འདི་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་སྟེ། །འདི་ལ་དེ་རིང་ཞི་བར་བདག་མི་སེམས། །ཆོས་དེ་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་འཚལ་ལགས་ཏེ། །གང་དུའང་ཆོས་རྣམས་ཟད་པར་དམིགས་མ་ལགས། །ཐམས་ཅད་
ཟད་དང་སྟོང་པའི་ཆོས་ཉིད་གསུངས། །ཆོས་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཟད་པའི་ཆོས་ཉིད་འཚལ། །ཕ་མ་དག་གི་ཐད་དུ་མཆིས་ནས་སུ། །གཟོད་པ་གསོལ་ནས་སླར་ཡང་མཆི་བར་བགྱི། །རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཆོས་དེ་ཚོལ་
བགྱིད་ཅིང་། །བདག་ནི་བསྟན་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་བགྱི། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །རྒྱལ་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས་སུ། །ཕ་མའི་ཐད་དུ་དེ་ནི་སོང་བར་གྱུར། །བློ་གྲོས་ངན་བདུད་
ལམ་གྱི་འགྲམ་དུ་འདུག །གཞོན་ནུ་དེ་ནི་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་ཞུགས། །རྒྱལ་བའི་ཐད་དུ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་འདོད། །འདི་ལྟར་དེ་རིང་ངེས་པར་གླགས་བཙལ་ཞིང་། །དེ་རིང་ཀུན་རྨོངས་སེམས་ནི་བསྐྱེད་བྱ་སྙམ། །ལམ་
དུ་འདུག་ནས་གཞོན་ལ་སྨྲ་བྱེད་པ། །གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ནི་གང་ནས་འོང་ཤེས་དྲིས། །ཅི་ཕྱིར་ཁྱོད་ནི་མྱུར་བ་མྱུར་བར་འགྲོ། །ཡུད་ཙམ་སྡོད་པར་བྱོས་ཤིག་དྲི་བར་བྱ། །མི་དེ་ལ་ནི་གཞོན་ནུ་སྨྲ་བྱེད་པ། །སངས་རྒྱས་

43-1-153a

བསྙེན་བཀུར་བྱས་ནས་འོངས་པ་ཡིན། །དེས་ནི་བདག་ལ་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་བསྟན་ཏེ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་དེ་བདག་གིས་བསྒོམ་པར་བྱ། །འདི་ལ་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་བཙལ་ཆེད་དུ། །གཞོན་ནུ་བརྩོན་འགྲུས་
བརྩམས་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་། །ཅི་ནས་ཁྱོད་ནི་རབ་ཏུ་འབྱུང་འདོད་ན། །འདོད་རྣམས་འདིར་སྤྱོད་ཕྱི་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་། །ཁྱོད་ཀྱིས་ལོངས་སྤྱོད་རྒྱ་ཆེན་རྒྱལ་སྲིད་རྙེད། །འདོད་བཟངས་ཅི་ཡང་བདག་གིས་མ་བསྟེན་ཅེས། །རབ་ཏུ་
བྱུང་ནས་འགྱོད་གྱུར་མི་རུང་གིས། །འདོད་རྣམས་བསྟེན་ཏེ་འདི་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་། །ཁྱོད་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་དང་རྒྱལ་སྲིད་མཆོག །དལ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་དེ་རྙེད་པར་དཀའ། །གལ་ཏེ་འདོད་པ་བསྟེན་པར་རབ་བྱུང་ན། །གཞོན་
ནུ་ཁྱོད་ནི་ཕྱི་ནས་འགྱོད་པར་འགྱུར། །དེ་ཚེ་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུས་བདུད་ལ་སྨྲས། །འདོད་བསྟེན་བདག་ལ་བདེ་ལེགས་འགྱུར་མ་ཡིན། །འདོད་པ་གསོག་གི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པས་ན། །འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ཁྱོད་གནས་སོ། །
གང་ཚེ་མི་ཁོམ་ཉིད་ལ་རྙེད་པར་དཀའ། །ད་ལྟར་དེ་རིང་དེ་ནི་ཉམས་ལོན་དཀའ། །དལ་བ་རྙེད་ནས་བདག་གིས་ཆོས་སྤྱད་ཅིང་། །བདག་མྱུར་སོང་ལ་དེར་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་། །བདག་གིས་འདོད་པའི་ཁམས་འདིར་སྐྱོན་མཐོང་སྟེ། །དེ་
བཞིན་གཟུགས་ཁམས་སྐྱོན་དང་བཅས་པར་མཐོང་། །གཟུགས་མེད་ཁམས་ཀྱང་སྐྱོན་དང་བཅས་པར་མཐོང་། །བདག་གིས་མྱ་ངན་འདས་ཞི་སྐྱོན་མེད་མཐོང་། །འདུས་མ་བྱས་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཙལ་ནས་སུ། །མི་རྣམས་
ཀྱི་ནི་རྒྱ་ཆེན་དོན་བྱ་ཞིང་། །རྒ་ནད་གཟིར་བའི་སེམས་ཅན་ཐར་བར་བྱ། །འགྲོ་བར་རྒྱུག་པ་དག་ནི་བཟློག་པར་བྱ། ། བམ་པོ་བཅུ་གཉིས་པ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནས་བདུད་བརྗེད་
ངས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ལ་སྨྲས་པ། གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བར་བྱའོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ན། གཞོན་ནུ་ཁོ་བོ་ནི་ཁྱོད་ལ་དོན་འདོད་པ། ཕན་པ་འདོད་པ། གྲུབ་པ་དང་། བདེ་བ་

43-1-153b

འདོད་པ་ཡིན་པས་གཞོན་ནུ་ཁོ་བོས་ཁྱོད་ལ་རྗེས་སུ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཁོ་བོའི་རྗེས་སུ་འཇུག་ན་དེ་ཁྱོད་ཀྱི་དོན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ཀྱིས་བདུད་བརྗེད་ངས་ལ་སྨྲས་པ། ཀྱེ་མི་བདག་ལ་
རྗེས་སུ་སྟོན་ཅིག་དང་ཐོས་ནས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བདུད་བརྗེད་ངས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ཁྱོད་རང་གི་དམ་བཅས་པ་ལ་གནས་པར་བྱོས་ཤིག་དང་དེ་ལྟ་ན་ཁོ་བོས་ཁྱོད་ལ་ཕྱིས་རྗེས་སུ་
བསྟན་པར་བྱའོ། །རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུས་སྨྲས་པ། ཀྱེ་མི་བདག་ལ་རྗེས་སུ་སྟོན་ཅིག་དང་ཐོས་ནས་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་ཁོ་བོས་ཁྱོད་ལ་མ་སྨྲས་སམ། དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་། བདུད་བརྗེད་ངས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ལ་སྨྲས་
པ་གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཐོས་ནས་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི་མི་བདག་ལ་རྗེས་སུ་སྟོན་ཅིག་དང་བདག་གིས་ཁྱོད་ཀྱི་ཚིག་བཞིན་དུ་བྱའོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུས་
སྨྲས་པ། ཀྱེ་མི་ཁྱོད་ཀྱིས་ངའི་ཚིག་བཞིན་དུ་མགོ་གཅིག་ཏུ་རྗེས་སུ་ཞུགས་ཤིག་ཅེས་དེ་སྐད་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀྱེ་མི་གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཆོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྟོན་ཏམ། ཆོས་མ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཆོས་
སྟོན་ན་བདག་གིས་ཡོངས་སུ་དཔྱད་དེ་དོར་བར་བྱ་ཞིང་ཇི་སྟེ་ཡང་དག་པར་སྟོན་ན་དེ་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀྱེ་མི་དེ་ལྟ་བས་ན་གང་འདི་ཐོས་ནས་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་ནི་མཁས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན། དེ་དག་ནི་འཛངས་པའི་ལས་
ཡིན། དེ་དག་ནི་ཤིན་དུ་ལེགས་པར་བརྟགས་པའི་ལས་ཡིན་ནོ། །ཀྱེ་མི་ཁྱོད་ཀྱིས་ངའི་ཚིག་བཞིན་དུ་མགོ་གཅིག་ཏུ་རྗེས་སུ་ཞུགས་ཤིག་ཅེས་དེ་སྐད་སྨྲས་ན་དེ་དག་ནི་འཛངས་པའི་ཆོས་ཉིད་མ་ཡིན་ཞིང་། མཁས་པས་བསྟོད་པ་མ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་
བདུད་ཀྱི་ལས་ཡིན་ཞིང་། དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་མ་ཡིན་ནོ། །ཀྱེ་མི་དེ་ལྟ་བས་ན་སྔར་དམ་བཅས་པ་ལ་ད་རྗེས་སུ་མི་འཇུག་པར་སྨྲས་སོ་ཞེས་བདག་ལ་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་གདམས་ངག་བྱིན་ན་མི་རུང་བས་ཁོ་བོ་ནི་མགོ་གཅིག་ཏུ་ཚིག་

43-1-154a

མི་སྨྲ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཁོ་བོས་སྐྱོན་དེ་དག་མཐོང་ནས་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ་ཞེ་འམ། རྗེས་སུ་མི་འཇུག་གོ་ཞེས་མགོ་གཅིག་ཏུ་ཚིག་མ་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་བདུད་བརྗེད་ངས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་འདི་ནི་འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་འཇུག་
པར་བྱའོ་ཞེ་འམ། རྗེས་སུ་འཇུག་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་མགོ་གཅིག་ཏུ་མི་སྨྲ་བས་དཔྱོད་པ་ཐོབ་པའོ་སྙམ་མོ། །དེ་ནས་བདུད་བརྗེད་ངས་ཀྱིས་མིག་གིས་མི་རྩོལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ཏེ། གཞོན་ནུ་དེ་
དག་ནི་མཁས་པའི་ལས་ཡིན་ཏེ། གཞོན་ནུ་ཁྱོད་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་མགོ་གཅིག་ཏུ་ཚིག་མི་སྨྲ་བ་ནི་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །གཞོན་ནུ་གཞན་ཡང་ཁོ་བོས་ཁྱེད་ལ་རྗེས་སུ་བསྟན་པར་བྱས་དེ་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྟོགས་ཤིག །གཞོན་ནུ་
ཁྱོད་གང་ལ་སྐྱོན་ཆེས་མང་དུ་མཐོང་བ་དེ་ལ་སྟེན་པར་མ་བྱེད་ཅིག །གཞོན་ནུས་སྨྲས་པ། ཀྱེ་མི་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ལ་སྐྱོན་ཆེས་མང་བ་དེ་ནི་བསྟེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞིང་གང་ལ་སྐྱོན་ཆེས་ཉུང་བ་དེ་ཡང་བསྟེན་པར་
བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀྱེ་མི་དུག་མང་པོ་ཡང་གསོད་པར་བྱེད་ལ། ཉུང་ངུ་ཡང་གསོད་པར་བྱེད་ཅིང་། གང་ཡང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་ཟས་དུག་དང་འདྲེས་པ་དེ་ཡང་གསོད་པར་བྱེད་ལ། གང་ཡང་མི་ཕལ་པའི་ཟས་དུག་དང་འདྲེས་
པ་དེ་ཡང་གསོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་བཟར་མི་རུང་ཞིང་བསྟེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཀྱེ་མི་དེ་བཞིན་དུ་གང་ལ་སྐྱོན་མང་བ་དེ་ལ་སྟེན་པར་མ་བྱེད་ཅིག །གང་ལ་ཆེས་ཉུང་བ་དེ་ལ་སྟེན་ཅིག་ཅེས་དེ་སྐད་སྨྲས་ན། ཀྱེ་མི་དེ་དག་གཉིས་ཀ་ཡང་
བསྟེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཀྱེ་མི་མཁས་པས་བསྟེན་པར་བྱ་བ་ཡང་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཀྱེ་མི་མཁས་པས་ནི་གང་སྐྱོན་མེད་པ་དང་། ཅི་ཡང་མེད་པ་དང་། སྙིགས་མ་མེད་པ་དང་། རིམས་ནད་མེད་པ་དང་། ནད་མེད་པ་དང་། མི་གཡོ་བ་དང་། བསིལ་བར་
གྱུར་པ་དང་། བདེ་བ་དེ་བསྟེན་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བདུད་བརྗེད་ངས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་གིས་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་གང་ཁོ་ན་ལ་བཞག་པ་དེ་དང་དེ་ནི་དེས་སྐྱོན་དང་བཅས་པར་མཐོང་ཞིང་ཕྱིས་ཀྱང་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དོ་སྙམ་སྟེ། 

43-1-154b

དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་བསམས་ནས་ཡང་སྨྲས་པ། གཞོན་ནུ་འདི་ལྟར་གང་རིམས་ནད་མེད་པ་དང་། སྐྱོན་མེད་པ་དང་། ཞི་བ་དེ་ལ་མཁས་པ་རྣམས་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་ལེགས་པར་སྨྲས་ན། གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་
སྤྱོད་པ་དེ་ནི་སྐྱོན་མང་བའོ། །སྐྱོན་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་བའི་སྐྱོན་དང་། འགྲོ་བའི་སྐྱོན་དང་། འཁོར་བའི་སྐྱོན་དང་། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་། ཁོང་ཁྲོ་བའི་སྐྱོན་དང་། དུས་མ་ཡིན་པར་སློང་བར་བྱེད་པའི་སྐྱོན་དང་། ཡིད་དུ་འོང་བའི་དངོས་པོ་
ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་སྐྱོན་འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་དང་རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་སྐྱོན་ཏེ། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་སྐྱོན་ཆེས་མང་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་ན་ནི་ཉུང་སྟེ། ཁྱོད་
མང་པོ་དག་ཀྱང་བསྟེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞིང་། ཉུང་ངུ་དག་ཀྱང་བསྟེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་སེམས་པ་དེ་ནི་ལེགས་སོ། །གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ཅི་དེ་ལྟར་མཁས་ཤིང་འཛངས་པ་ཡིན་པར་ཁོ་བོས་མ་ཤེས་སོ། །ཁོ་བོས་ཁྱོད་ཀྱིས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་
ཤིན་དུ་བཟང་པོར་མཐོང་ན་ཁོ་བོས་ཀྱང་བརྗེད་ནས་སྨྲས་སོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། ལོག་པར་ལྟུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མང་པོ་དག་ཀྱང་བསྟེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞིང་། ཉུང་ངུ་དག་ཀྱང་བསྟེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞོན་ནུ་ཡང་
འདི་ལ་སྙིང་པོ་ནི་འདི་ཉིད་ཡིན་ཏེ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །གཞོན་ནུ་གང་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་འཆི་བ་ཡོད་པའི་འཁོར་བའི་འགྲོ་བ་སྐྱོན་དང་བཅས་པ་ཡང་དུ་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། 
ཁྱོད་ཀྱིས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འདུན་པར་བྱའོ། །གཞོན་ནུ་སྲོག་ཆགས་རྣམས་མངལ་ན་གནས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་དང་། མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །གཞོན་ནུ་ལུས་སྙིང་པོ་མེད་
པ་མི་རྟག་པ་ཡོངས་སུ་འདྲེན་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །སྲོག་མི་རྟག་པ་ཉིད་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །ལོངས་སྤྱོད་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང་ལོངས་སྤྱོད་སྙིང་པོ་མེད་པ་ཉིད་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །གཞོན་ནུ་ཡང་དང་ཡང་དུ་འཆི་བ་ཉིད་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །

43-1-155a

གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཁོ་བོ་ནི་ཁྱོད་ལ་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང་། མི་ཉིད་རྙེད་པ་དང་། དལ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་དད་པ་བླ་ན་མེད་པ་ནི་རྙེད་པར་དཀའོ་ཞེས་སྨྲ་སྟེ། གཞོན་ནུ་དེ་
ལྟ་བས་ན་གནས་དེ་དག་ཐོབ་ནས་མ་སྤོང་ཤིག །གཞོན་ནུ་ཁོ་བོ་ནི་གནས་དེ་དག་ཉིད་སྟོན་པར་འདོད་པ་ཉེ་བར་རྗོད་པར་འདོད་པ་ཡིན་ན་ཁྱོད་ནི་ལན་འདེབས་པར་འདོད་པས་ཉན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཁོ་བོས་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ལ་གནས་ན་དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་
ཡིན་གྱིས་ཉོན་ལ་རིག་པར་བྱོས་ཤིག །དེ་ནས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ཀྱིས་བདུད་བརྗེད་ངས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་མི་ཁྱོད་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །གང་ཁྱོད་འདི་སྐད་དུ་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །ཡང་དང་
ཡང་དུ་འཁོར་བའི་བར་དུའང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་མངོན་པར་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །ཀྱེ་མི་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་མྱུར་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བརྗོད་དེ། ཀྱེ་མི་ཁྱོད་ཀྱི་ཚིག་དེ་ཐོས་ནས་ཁོ་བོ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་ཤས་
ཆེར་སྐྱེས་ཏེ། སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཡང་དང་ཡང་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བས་གཟིར་བ་ཡིན་ཏེ། བདག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཡང་དང་ཡང་
དུ་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བའི་དབང་དུ་གྱུར་པར་མི་འགྱུར་བར་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བའི་འཇིགས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་བྱའོ་སྙམ་མོ། །ཀྱེ་མི་ཁྱོད་ཁོ་བོ་ལ་འདི་སྐད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་ནས་འཁོར་བའི་
སྡུག་བསྔལ་དག་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཏེ། ཁོ་བོས་དེ་དག་ཐོས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཤས་ཆེར་སྐྱེས་སོ། །གལ་ཏེ་ཁོ་བོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ན་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་སྐྱོབ་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཐར་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་
བ་སུ་ཡིན། དེ་ནས་བདུད་བརྗེད་ངས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་གང་ལ་སྐྱོན་ཆེས་ཉུང་བ་དེ་ཡང་བསྟེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མ་སྨྲས་སམ། སྨྲས་པ། ཀྱེ་མི་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། གང་ལ་

43-1-155b

སྐྱོན་ཆེས་ཉུང་བ་དེ་ཡང་བསྟེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཀྱེ་མི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་སྐྱོན་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ནི་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བདུད་རྗེད་ངས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །
གཞོན་ནུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་སྐྱོན་མེད་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་འོན་ཀྱང་ཁོ་བོས་ཀྱང་མ་ཐོབ་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ལྟ་ག་ལ་ཐོབ། གཞོན་ནུ་ཁོ་བོ་ཡང་སྔོན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་
མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱའོ་སྙམ་མོ། །ལོག་པའི་སེམས་དེ་ལྟ་བུ་བསྐྱེད་པ་དང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སློངས་མོ་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། མགོ་སློང་བ་དང་། ལག་པ་དང་། རྐང་པ་དང་། མིག་དང་རྣ་བ་དང་། བུ་དང་ཆུང་མ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་དང་། བཞོན་པ་དང་ཁྱིམ་
དང་སླས་དང་། བསྐྱེད་མོས་ཚལ་དང་། ནོར་བུ་དང་། མུ་ཏིག་དང་། བཻ་དཱུརྱ་དང་། དུང་དང་། མན་ཤེལ་དང་། བྱི་རུ་དང་། ནོར་དང་། འབྲུ་དང་། རྒྱལ་སྲིད་ལ་སོགས་པ་སློང་བ་དག་གིས་ཀུན་དུ་གདུངས་ཤིང་། རབ་ཏུ་གདུངས་ཏེ། ཚེགས་ཕྱུང་ནས་ཁོ་བོས་
བདོག་པ་རྣམ་པར་གཏོང་བ་བྱས་པ་ན་ཡང་ལུས་ཞིག་པ་ལས་ཁྲག་གི་ཆུ་ཀླུང་བྱུང་བ་དག་གིས་ཁོ་བོའི་སེམས་གཟིར་ཏེ། དེས་ན་ཁོ་བོའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་བཏང་ངོ་། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཡིད་མི་ཆེས་ན་ཁོ་བོའི་དཀའ་བ་དེ་ལྟ་བར་འདོད་དམ། སྨྲས་
པ་ཀྱེ་མི་བལྟ་བར་འདོད་དེ། དེ་ནི་ཁོ་བོའི་དོན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བདུད་བརྗེད་ངས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲན་པ་རྙེད་ཀྱི་མོས་པ་བཟློག་པ་གང་དང་གང་བྱས་པ་དེ་དང་དེ་ཉིད་ལ་དེ་ཡིད་ཆེས་པར་མི་བྱེད་ཀྱི། ཕྱིར་
ཡང་འདི་སྐད་དུ་ཁོ་བོའི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་སྟོན་ཅིག་ཅེས་ཟེར་རོ་སྙམ་མོ། །དེ་ནས་བདུད་དེས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དེའི་མདུན་དུ་ཁྲག་གི་ཆུ་ཀླུང་བཞི་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏོ། །གསེར་གྱི་ཕུང་པོ་གངས་ལྟ་བུ་བཞི་དང་། མགོ་ཐོད་རྣམ་པར་ཟོས་པ་དག་དང་། རྣམ་
པར་དམར་བ་དག་དང་། རྣམ་པར་རྣགས་པ་དག་གི་ཕུང་པོ་རི་རབ་ལྟ་བུ་ཡང་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏོ། །རུས་པ་དག་གི་ཕུང་པོ་དུང་ལྟར་དཀར་བ་རི་ཙམ་གཞན་དག་ཀྱང་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏོ། །ལག་རྡུམ་དང་། རྐང་རྡུམ་དང་། རྣ་རྡུམ་དང་། ཡན་

43-1-156a

ལག་དང་། ཉིང་ལག་རྡུམ་པོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་། གཟུགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འདི་ལྟ་སྟེ། མི་དང་། དྲི་ཟ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། སེང་གེ་དང་། སྟག་དང་། རྟ་དང་། རི་བོང་དང་། སྤྲེའུ་དང་། དོམ་དང་། གཟིག་དང་། ཕག་དང་། རི་དགས་དང་། དྲེད་དང་། 
གླང་པོ་ཆེ་དང་། མ་ཧེ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་དང་དེ་བཞིན་དུ་ཉ་དང་། ཆུ་སྲིན་འཛིན་ཁྲི་དང་། ཆུ་སྲིན་བྱིས་པ་གསོད་དང་། ཆུ་སྲིན་ན་ཀྲའི་གཟུགས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ངང་པ་དང་། རྨ་བྱ་དང་། ཁྭ་དང་། ཁུ་བྱུག་དང་། ཀ་ལ་པིང་ཀ་དང་། ཤང་ཤང་ཏེའུ་དང་། 
བྱ་ཀུ་ཎ་ལ་དང་། ཆུ་སྐྱར་དང་། རི་སྐེགས་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་རོ་དག་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏོ། །རོ་ཁ་ཅིག་ནི་ཁ་གཅིག་པ་དག་གོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཁ་གཉིས་པ་དང་། ཁ་གསུམ་པ་དང་། བཞི་པ་དང་། ལྔ་པ་དང་། དྲུག་པ་དང་། བདུན་པ་དང་། བརྒྱད་པ་དང་། 
དགུ་པ་དང་། བཅུ་པ་དང་། ཉི་ཤུ་པ་དང་། སུམ་བཅུ་པ་དང་། བཞི་བཅུ་པ་དང་། ལྔ་བཅུ་པ་ནས་ཁ་འབུམ་ཡོད་པའི་བར་དག་དང་། ལྕེ་གཅིག་པ་དང་། ལྕེ་གཉིས་པ་དང་། ལྕེ་གསུམ་པ་དང་། ལྕེ་བཞི་པ་དང་། ལྕེ་ལྔ་པ་ནས་ལྕེ་འབུམ་ཡོད་པའི་
བར་དག་དང་། མིག་གཅིག་པ་ནས་མིག་འབུམ་ཡོད་པའི་བར་དག་གོ། །རོ་དག་ཀྱང་གཅིག་ལ་གཅིག་མིག་འགྱུར་བར་བྱེད་པ། རྣ་བ་འགྱུར་བར་བྱེད་པ། སོ་སྒྲ་ཙིག་ཙིག་བྱེད་པ། རང་གི་མཆུ་ལ་སོས་འདེབས་པ། གནོད་སྦྱིན་ལག་
ན་མཚོན་ཆ་མི་མཐུན་པ་སྣ་ཚོགས་ཐོགས་ཤིང་ལངས་ནས་འཁོད་པར་གྱུར་པ་དག་གོ། །འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་དང་། འཇིགས་སུ་རུང་བའི་རྒྱུ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་མངོན་པར་སྤྲུལ་ནས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ལ་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོའི་གཞོན་
ནུ་འདི་དག་ནི་ཁྲག་གི་ཆུ་ཀླུང་འབབ་པ་དག་གོ། །འདི་དག་ནི་རུས་པའི་རི་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་དག་གོ། །སྨྲས་པ། ཀྱེ་མི་མཐོང་ངོ་། །སྨྲས་པ། གཞོན་ནུ་དེ་དག་ནི་ཁོ་བོའི་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་བཅད་པ་དག་ལས་ཁྲག་གི་ཆུ་ཀླུང་མངོན་པར་གྲུབ་པ་
དག་གོ། །གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ཀྱིས་མགོ་ཐོད་ཀྱི་རུས་པའི་རི་བཞི་པོ་རི་རབ་ཙམ་དེ་དག་མཐོང་ངམ་སྨྲས་པ། ཀྱེ་མི་མཐོང་ངོ་སྨྲས་པ། ཀྱེ་མི་ཁོ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་མགོ་ཐོད་བཅད་པ་དག་ནི་དེ་སྙེད་དོ། །ཀྱེ་མི་ཁྱོད་ཀྱིས་ལག་པ་རྡུམ་

43-1-156b

པོ། རྐང་པ་རྡུམ་པོ། མིག་ཕྱུང་བ། ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བཅད་པའི་རོ་དག་གི་རི་བཞི་པོ་དག་མཐོང་ངམ། སྨྲས་པ། མཐོང་ངོ་། །སྨྲས་པ། གཞོན་ནུ་དེ་དག་ནི་ཁོ་བོས་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན། ཡན་ལག་དང་
ཉིང་ལག་དག་བཏང་བའོ། །གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཞིའི་གནོད་སྦྱིན་གྱི་སྡེ་དག་མཐོང་ངམ། སྨྲས་པ། ཀྱེ་མི་མཐོང་ངོ་། །སྨྲས་པ། གཞོན་ནུ་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་དང་། འཇིགས་སུ་རུང་བ་དེ་དག་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེའི་
གཟི་བྱིན་འཕྲོག་པར་བྱེད་པ་དག་གོ། །དེ་དག་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེའི་མགོ་སློང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པ་ནས་ཡན་ལག་དང་། ཉིང་ལག་དག་གི་བར་དུ་སློང་བར་བྱེད་པ་དག་གོ། །གཞོན་ནུ་གང་གི་ཚེ་སྔོན་ཁོ་བོས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་
བསྐྱེད་པ་དེའི་ཚེ་དེ་དག་ནི་མགོ་བླངས་ཤིང་བཅད་པ་དག་ཡིན་པ་ནས་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་དག་གི་བར་དུ་བཅད་པ་དག་གོ། །དེ་ནས་བདུད་བརྗེད་ངས་ཀྱིས་ཡང་སྲིན་པོའི་སྡེ་མང་པོ་མངོན་པར་སྤྲུལ་ནས་ཡང་སྨྲས་པ། གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ཀྱིས་
སྲིན་པོའི་སྡེ་མང་པོ་དེ་མཐོང་ངམ། སྨྲས་པ། ཀྱེ་མི་མཐོང་ངོ་། །སྨྲས་པ། གཞོན་ནུ་དེ་དག་ནི་གང་དག་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མངལ་ན་གནས་པ་དེ་དག་གི་གཟི་བྱིན་འཕྲོག་པར་བྱེད་པ་དག་གོ། །མངལ་ན་གནས་པ་ན་ཡང་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲོག་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པ་དག་གོ། །གཞོན་ནུ་གང་དང་གང་གི་ཚེ་ཁོ་བོས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ཙམ་དུ་སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་ལས་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་མ་གྱུར་ཏེ། དེ་ཙམ་དུ་དེ་དག་ཁོ་བོའི་ཕྱི་བཞིན་འབྲང་བར་བྱེད་དོ། །
གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཁོ་བོས་སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་མ་བཟོད་དེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་སེམས་ཕྱིར་ལོག་གོ། །གང་གི་ཚེ་ཁོ་བོའི་སེམས་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་ལོག་པ་དེའི་ཚེ། ཁོ་བོ་སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་ལས་ཡོངས་སུ་
གྲོལ་ཞིང་གནོད་པ་ཡང་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཁོ་བོ་ནི་ཁྱོད་ལ་དོན་འདོད་པ། ཕན་པ་འདོད་པ། གྲུབ་པ་འདོད་པ་ཡིན་པས་གཞོན་ནུ་འདི་སྐད་དུ་ཁྱོད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་མ་སྐྱེད་ཅིག །གཞོན་ནུ་

43-1-157a

ཁྱོད་སྡུག་བསྔལ་དེ་ལྟ་བུ་ཐོབ་པར་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་སྨྲའོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོའི་འོད་ཀྱི་ཐད་དུ་བདག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་
ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ལ། མི་འདི་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་བདག་གི་མོས་པ་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། མིའི་ཆ་བྱད་ཀྱིས་འདི་བདུད་ཡིན་པར་གྱུར་ཏམ། འདི་བདུད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པར་གྱུར་ན་
ཡང་མི་རུང་། ཡང་ན་མི་འདི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་པར་གྱུར་ལ། དེ་ནས་དེས་ལེ་ལོ་ཐོབ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཕྱིར་བཟློག་པ་ཡིན་ཞིང་། གང་གི་ཕྱིར་མི་འདི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ཕྲད་ན་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་སློང་བར་བྱེད་པ་དག་
ནས་སྲོག་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པའི་བར་དག་གི་སློངས་མོ་པ་དེ་སྙེད་འོང་བ་ལས་ན་སྔོན་འདིས་ནི་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་ལས་རྣམས་བྱས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། སློངས་མོ་པ་དེ་དག་ནི་བདག་གི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཕན་འདོགས་པར་
གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་མི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་ཞིང་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་སྲུང་བ་ཅན་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་དབང་དང་། ཞེ་སྡང་གི་དབང་དང་། གཏི་མུག་གི་དབང་དང་། ཕྲག་དོག་གི་དབང་དང་། ང་རྒྱལ་གྱི་དབང་གིས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་དུས་ལས་ཡོལ་བར་སློང་ཞིང་སློང་བར་བྱེད་པ་དག་སྟེ། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་བདག་གིས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པར་ཚིམ་པ་ནི་བྱ་ཇི་ལྟར་ན་བདག་གིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡང་
དག་པར་ཚིམ་པར་བྱ། མི་འདི་ཡང་འདུན་པ་མེད་པས་ལེ་ལོ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཞན་པ་དང་། ལྷག་པའི་བསམ་པ་མ་ཡིན་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་ལོག་པ་ཡིན་ནོ། །ཀྱེ་མ་བདག་གིས་ཇེ་ཆེར་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཅན་དུ་
བྱའོ། །ཇེ་ཆེར་བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་གནས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་བདག་གི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་། འབྱུང་བ་རེ་རེ་ལ་སྲོག་དང་འབྲལ་བར་གྱུར་ཀྱང་བདག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་སེམས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་མི་

43-1-157b

བྱའོ། །བདག་གིས་སྲོག་དང་འབྲལ་བ་དེ་སྙེད་ཀྱང་བཟོད་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཡོངས་སུ་བཏང་བར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གང་དག་བདག་སྲོག་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པ་དེ་ལ་བདག་གིས་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་
བདག་ལ་གནོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་ལས་རྣམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཡིན་པས་དེ་དག་ལ་བདག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་བསྟན་པར་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་གོ་ཆ་བགོའོ་
སྙམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲན་པ་རྙེད་ཀྱིས་བདུད་བརྗེད་ངས་ལ་སྨྲས་པ། ཀྱེ་མི་ཁྱོད་ཁོ་བོ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། དོན་འདོད་པ་ཡིན་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕན་པ་འདོད་པ་ཡིན། ཀྱེ་མི་ཁྱོད་ཁོ་བོ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། གྲུབ་པ་དང་བདེ་བར་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་
གནས་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ཀུན་དུ་བསྟན་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀྱེ་མི་ཁོ་བོས་དེ་མཐོང་ནས་ཤས་ཆེར་ཆེས་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་གོ་ཆ་བགོས་ཤིང་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
དེ་ནས་བདུད་བརྗེད་ངས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་གིས་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་འཇིགས་པ་དང་། འཇིགས་སུ་རུང་བའི་གཟུགས་དག་བསྟན་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་དེ་ཇེ་ཆེར་བརྟན་པའི་གོ་ཆ་གྱོན་པར་བྱེད་དོ་སྙམ་མོ། །དེ་ནས་བདུད་བརྗེད་ངས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོའི་
གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ལ་སྨྲས་པ། ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཁོ་བོའི་ཚིག་བཞིན་དུ་མི་བྱེད་ན་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་པར་གྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཁོ་བོ་ནི་ས་ཕྱོགས་འདི་ནས་འགྲོ་བར་བྱའོ། །བདུད་བརྗེད་ངས་ཀྱིས་ཚིག་དེ་སྨྲས་པའི་འོག་ཏུ་དེ་ནས་དེ་ཉིད་ཀྱི་
ཚེ་བདུད་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའི་གནོད་སྦྱིན་དེ་དག་གིས་ཚིག་སྨྲས་པ། སྐྱེས་བུ་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་འདི་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྒོ་བ་བཞིན་དུ་མི་བྱེད་ན། ཁྱོད་ས་ཕྱོགས་འདི་ནས་སོང་ཤིག་དང་ཁོ་བོ་ཅག་བཀྲེས་པའང་ཡིན། སྐོམ་པའང་ཡིན་པས་
རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་འདིའི་གཟི་བརྗིད་འཕྲོག་པར་བྱའོ། །གཞན་དག་གིས་ཀྱང་སྨྲས་པ། ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་ཁྱོད་སོང་ཤིག་དང་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་འདི་སྐད་ཅིག་ཏུ་ཐལ་བར་བརླག་པར་བྱའོ། །གཞན་དག་གིས་ཀྱང་སྨྲས་པ། ཁོ་བོ་

43-1-158a

ཅག་གིས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་འདིའི་མགོ་བསླང་བར་བྱའོ། །གཞན་དག་གིས་ཀྱང་སྨྲས་པ། ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་ཁྱོད་སོང་ཤིག་དང་འདི་ནི་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་སྲོག་གཞན་ཅི་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་བ་འདིས་དོན་འདོད་པ། 
ཕན་པ་འདོད་པ། ཁྱོད་ཀྱི་ཚིག་བཞིན་དུ་བྱས་སམ་དད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། གང་འདི་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྒོ་བ་བཞིན་དུ་མི་བྱེད་པས་འདི་མངལ་དུ་ཞུགས་ན་ཡང་གཟི་བྱིན་དོར་བར་བྱའོ། །ཤ་བཟའ་བར་བྱའོ། །གཞན་དག་གིས་ཀྱང་ཚིག་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །
རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་འདི་རྩ་འཇིངས་མ་རྙེད་པ་ཡིན་གྱིས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་རྡེགས་ཤིག་རྡེགས་ཤིག །རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ཆོད་ཅིག་ཆོད་ཅིག་སོད་ཅིག །དེ་ནས་བདུད་བརྗེད་ངས་ཀྱིས་དེ་དག་ལ་སྨྲས་པ། དེ་ལྟར་
མ་བྱེད་པར་ཡང་ཁྱེད་ཅག་སྡོད་ཅིག་དང་། ཁོ་བོས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་ལྟ་བ་འདི་ལས་བཟློག་པ་དང་འདི་ཁོ་བོའི་ཚིག་བཞིན་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཁོ་བོ་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་དེའི་མཛའ་བཤེས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན། ལྷན་
ཅིག་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྲིད་དུ་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ཀྱི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པར་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཡུད་ཙམ་ཞིག་བཤོལ་བར་གྱིས་ཤིག །ཁོ་བོ་ལ་ཡང་བྱས་པ་གཟོ་བ་ཉིད་རྗེས་སུ་སྲུངས་ཤིག །གལ་ཏེ་
རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་ལྟ་བ་དེ་མི་འདོར་བ་ལྟ་ན་དེའི་འོག་ཏུ་ཁྱེད་ཅག་གིས་ཅི་དགར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་ལྟ་བ་དེ་ལས་བཟློག་པར་ནུས་པ་ལྟ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཅག་གིས་བྱས་པ་གཟོ་བ་ཉིད་གཟུང་བར་
བྱ་སྟེ། གཞོན་ནུ་འདི་ཡང་བྱས་པ་གཟོ་བ་ཉིད་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བདུད་བརྗེད་ངས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ལ་ལན་གཉིས་སུ་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་གཞོན་ནུ་སྙིང་བརྩེ་བར་བྱེད་པ་ཕན་པར་བྱེད་པ་ཁོ་
བོའི་ཚིག་བཞིན་དུ་བྱོས་ཤིག་དང་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་ཁྱོད་ཀྱི་མཛའ་བཤེས་སུ་འགྱུར་རོ། །གཞོན་ནུ་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་ལྟ་བར་གྱུར་པ་འདིས་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ལྟ་བ་དེ་ཐོང་ཤིག །གཞོན་ནུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་

43-1-158b

པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་བའོ། །གཞོན་ནུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་མཆོག་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་བའོ། །གཞོན་ནུ་ཡང་ཁྱོད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འགྲོ་བ་གང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་གནས་གཞན་དག་ཀྱང་ལྟ་བར་
འདོད་དམ། སྨྲས་པ། ཀྱེ་མི་ལྟ་བར་འདོད་དོ། །དེ་ནས་བདུད་བརྗེད་ངས་ཀྱིས་ས་ཕྱོགས་དེར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་དག་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏེ། སྤྲུལ་ནས་ཀྱང་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ལ་སྨྲས་པ། གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་
ཆེན་པོ་དེ་དག་ན་གནོད་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ། ཚོར་བ་རྣམ་པ་དུ་མ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་མཐོང་ངམ། སྨྲས་པ། ཀྱེ་མི་མཐོང་ངོ་། །སྨྲས་པ། གཞོན་ནུ་དེ་དག་གིས་ནི་སྔོན་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་དག་ནི་
སློངས་མོ་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནོད་པར་གྱུར་ནས་སེར་སྣའི་སེམས་སུ་བྱས། གནོད་སེམས་སུ་བྱས་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་དག་ཏུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞོན་ནུ་དེ་ལྟར་ལྷག་པར་སློང་བ་དག་ལ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དག་གི་འགྲོ་བ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། 
གནོད་སེམས་སྐྱེའོ། །དེ་དག་གནོད་སེམས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པས་འགྲོ་བ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེས་སོ། །གཞོན་ནུ་གང་ཡང་ཁྱོད་སྦྱིན་པའི་སེམས་ཀྱི་གནོད་སེམས་སུ་མི་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་སྐྱེ་བ་ཕྱིར་ལོག་སྟེ། མངལ་ན་གནས་པའི་ཚེ་ཡང་གནོད་སྦྱིན་འདི་དག་
གིས་གཟི་བྱིན་འཕྲོག་པར་བྱེད་དོ། །བཙས་ནས་ཀྱང་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་དག་བཅད་ནས་ཁྱེར་ཏེ་འདོང་བར་བྱེད་དོ། །གཞོན་ནུ་གལ་ཏེ་ཡིད་མི་ཆེས་ན་དྲིས་ཤིག །དེ་ནས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དེ་དག་ལ་
སྨྲས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ཅིའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཅག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་འདི་དག་ཏུ་སྐྱེས། དེ་དག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གཞོན་ནུ་བདག་ཅག་གིས་སྔོན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། བདག་ཅག་ནི་
སློངས་མོ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསླངས་པ་ན་ཀུན་དུ་གདུངས་ཤིང་རབ་ཏུ་གདུངས་ནས་སེར་སྣ་ཅན་དག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། བདག་ཅག་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་འདི་དག་ཏུ་སྐྱེས་སོ། །གཞན་དག་གིས་ཀྱང་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གཞོན་ནུ་བདག་

43-1-159a

ཅག་ནི་སྔོན་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏེ། དེས་ན་བདག་ཅག་སློངས་མོ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་དག་བསླངས་པ་ན་ཞེ་སྡང་གི་སེམས་བསྐྱེད་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེས་སོ། །གཞོན་ནུ་དེ་ལྟ་བས་ན་མི་
འདིས་ཁྱོད་ལ་བསྒོ་བ་བཞིན་དུ་དེ་གྱིས་ཤིག །འདིར་སྐྱེས་ནས་ཕྱིས་འགྱོད་པར་གྱུར་ན་ནི་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ཀྱིས་བདུད་བརྗེད་ངས་དེ་ལ་སྨྲས་པ། ཀྱེ་མི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཁྱོད་ཁོ་བོ་ལ་དོན་འདོད་པ་དང་། ཕན་པ་འདོད་པ་དང་། གྲུབ་པ་དང་། 
བདེ་བར་འདོད་པ་དང་། ཁྱོད་ཀྱིས་ཁོ་བོ་ལ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་དག་བསྟན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཀུན་དུ་བསྟན་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཏོ། །ཀྱེ་མི་དེས་ན་ཁོ་བོས་འདི་ཕྱིན་ཆད་
སེམས་ཅན་སློངས་མོ་པ་གང་ཞིག་དངོས་པོ་གང་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་ལ་འཁྲུག་པར་མི་བྱའོ། །ཁོ་བོས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པ་ཁོ་ནར་བྱའོ། །ཁྲོ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ། །གནོད་སེམས་སུ་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་
སྟེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོར་སྐྱེ་བ་འདི་ནི་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ཞིང་། འདི་ནི་སེར་སྣའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀྱེ་མི་ཡང་ཚུར་ཤོག་གཉི་ག་འགྲོགས་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོའི་འོད་ག་ལ་བ་དེར་འདོང་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་ལ་ཡང་བསྙེན་བཀུར་བྱ་ཡོངས་སུ་ཞུ་བར་བྱ་སྟེ། དེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུང་བར་
བྱའོ། །དེ་ནས་བདུད་བརྗེད་ངས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཐད་དུ་སོང་བས་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། གཞོན་ནུ་ཁྱོད་སོང་ཤིག །ཁོ་བོ་ནི་མི་འགྲོའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེར་
ཁོ་བོ་སོང་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ན་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ཀྱིས་བདུད་བརྗེད་ངས་ལ་སྨྲས་པ། ཀྱེ་མི་གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཁོ་བོ་ལ་ཕན་པར་འདོད་པ་དང་། གྲུབ་པ་དང་བདེ་

43-1-159b

བར་འདོད་པ་ཡིན་ན། དེའི་ཕྱིར་ཚུར་ཤོག་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཐད་དུ་འདོང་བར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་གསུངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུང་བར་བྱའོ། །ལན་གཉིས་ལན་གསུམ་དུ་ཡང་སྨྲས་སོ། །བདུད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། གཞོན་ནུ་
ཆོག་གོ། །དེས་བསྒོ་བ་མང་མོ་ཞིག་ཁོ་བོས་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ། དེ་ཁོ་ནའི་རྒྱུས་ཁོ་བོ་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་གྱུར་པས་དེས་བསྒོ་བ་བཞིན་ཁོ་བོ་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དེས་བདུད་བརྗེད་ངས་ཀྱི་ལག་པ་ནས་བཟུང་ནས་ཚུར་
དྲངས་ཏེ་ཚུར་ཤོག་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ག་ལ་བ་དེར་འདོང་བར་བྱའོ། །དེས་སྨྲས་པ། གཞོན་ནུ་ཁྱོད་གདུལ་བྱ་མ་ཡིན་གྱིས་སོང་ཤིག །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་དེ་དག་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་
ནུ་དྲན་པ་རྙེད་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བསྐོར་བ་བྱས་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་ནས་ཀྱང་ལམ་ཀར་བདུད་དེ་དང་གཏམ་ཇི་སྙེད་བྱས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་
ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་ཏོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོའི་འོད་དེས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །གཞོན་ནུ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །བདུད་
བརྗེད་ངས་ཤེས་བྱ་བ་དེ་ཁྱོད་ཀྱི་མིག་གིས་མི་རྩོལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་། མོས་པ་བཟློག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དེ་བདུད་དེ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་ནས་སྨྲས་པ། བདུད་ཁྱོད་ཚུར་ཤོག །བཅོམ་ལྡན་འདས་
ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་ཤིག །ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་ཤིག །དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་ཤིག །དེ་ནས་བདུད་བརྗེད་ངས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ལ་སྨྲས་པ། གཞོན་ནུ་ཆོག་གོ། །ཁོ་བོ་སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་མི་འགྲོའོ། །ཆོས་
ལ་སྐྱབས་སུ་མི་འགྲོའོ། །དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་མི་འགྲོའོ་ཞེས་དེ་སྐད་སྨྲས་ནས་ཅང་མི་སྨྲ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ཀྱིས་བདུད་བརྗེད་ངས་ལ་བདེན་པའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བལྟས་སོ། །རྣམ་

43-1-160a

པར་བལྟས་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ནས་ཡང་བདུད་བརྗེད་ངས་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྐྲ་ཞག་བདུན་དུ་བྲེགས་པ་དང་། བདག་ཉིད་གོས་ངུར་སྨྲིག་ཕྲ་ཞིང་འཁར་གསིལ་དང་། ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་པར་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་བདུད་བརྗེད་ངས་
ཀྱིས་བདག་ཉིད་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་ཆོས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་དང་འཁར་གསིལ་ཐོགས་པར་རིག་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོའི་འོད་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སུ་སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་མི་མཆི། ཆོས་ལ་
སྐྱབས་སུ་མི་མཆི། དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་མི་མཆི་བ་དེས་ཆོས་ཉིད་དེ་ཀུན་དུ་འཚལ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། བརྗེད་ངས་སུས་ཁྱོད་ཀྱི་སྐྲ་དག་བྲེགས། གོས་ངུར་སྨྲིག་དག་བྱིན། ལྷུང་བཟེད་དང་འཁར་གསིལ་དག་
བྱིན། དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་འོངས་ནས་སུས་ཀྱང་མགོ་བྲེགས་པ་མེད་དོ། །གོས་ངུར་སྨྲིག་དག་དང་ལྷུང་བཟེད་དང་འཁར་གསིལ་དག་བྱིན་པ་ཡང་མེད་དོ། །བདག་གིས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བོར་ཏེ་འགྲོ་བར་བྱའོ་སྙམ་ནས་དེར་དོར་བར་
འདོད་ན་ཡང་མ་ནུས་སོ། །དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཇི་སྲིད་དུ་བདག་འཁོར་དེར་འདུག་པ་དེ་སྲིད་དུ་འཁོར་དེ་བདག་ལ་འཕྱ་བར་འགྱུར་ཞིང་བདག་ཀྱང་ངོ་ཚ་བར་འགྱུར་ཏེ། བདག་འདི་ནས་མི་སྣང་བར་བྱ་ཞིང་རང་གི་གནས་སུ་འགྲོ་བར་
བྱའོ་སྙམ་ནས། དེ་ནས་བདུད་བརྗེད་ངས་འཁོར་དེ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཅིང་རང་གི་གནས་སུ་ཡང་སོང་ངོ་། དེ་ནས་བདུད་ཀྱི་རིས་ཀྱི་ལྷ་མོ་དེ་དག་གིས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དེ་མཐོང་ནས་འབྲོས་ཤིང་སྨྲས་པ། མགོ་བྲེགས་ཤིང་ཆོས་གོས་
འཆང་བ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་སུ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་མ་བྱུང་བའི་མཚན་མ་འདི་ལྟ་བུ་སྣང་བས་བདག་ཅག་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་། །དེས་རང་གི་འཁོར་ན་འདུག་པའི་སླས་དེ་ལ་སྨྲས་པ། བཟོད་ལྡན་དག་ཁོ་བོ་དགེ་སློང་མ་ཡིན་ཏེ། ཁོ་བོ་ནི་
བདུད་བརྗེད་ངས་ཡིན་ནོ། །མིག་གིས་མི་རྩོལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོའི་འོད་དེའི་ཐད་དུ་སོང་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་ཁོ་བོ་འདི་ལྟར་མི་སྡུག་པར་བསྒྱུར་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནས་བདུད་ཀྱི་རིས་ཀྱི་

43-1-160b

ལྷ་མོ་དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ། གོས་ངུར་སྨྲིག་གྱོན་པ་ནི་བླུན་པོ་ཡིན་ན། ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་དུ་མི་མཐུན་པར་སྨྲ། ཁྱོད་ནི་བདུད་ཀྱི་གནས་འདི་ལས་ཉམས་སོ། །འདིར་ནི་བདུད་གཞན་ཞིག་སྐྱེས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནས་བདུད་བརྗེད་
ངས་ཀྱིས་ཚིག་དེ་ཐོས་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་ཡིད་མི་བདེ་བར་གྱུར་ཏེ། འགྱོད་པ་དང་བཅས་པས་ཉམ་ཐག་པའི་སྐད་ཕྱུང་ངོ་། །དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོའི་འོད་ག་ལ་བ་དེར་སོང་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་
འདུག་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོའི་འོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་མནར་མེད་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་དེ་ལྟ་
བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་དེ་ན་ཡོད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྲུངས་མ་རྣམས་ཀུན་དུ་འབར་བ། རབ་ཏུ་འབར་བ། ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་མཆེད་ཅིང་འབར་བ། ཀུན་ནས་འབར་བར་གྱུར་པ་རི་རབ་
ཙམ་གྱི་ལྕགས་ཀྱི་ཐུ་ལུམ་དག་ཐོགས་ཤིང་མཁར་བའི་ཐུ་ལུམ་དག་ཐོགས་ནས་རྒྱུག་ཅིང་རྗེས་སུ་དོང་ངོ་། །འདི་སྐད་ཅེས་ཀྱང་སྨྲས་སོ། །བདུད་བརྗེད་ངས་ད་གར་སོང་། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྲུངས་མ་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་
སྨྲས་པ། དེས་ཅི་ཞིག་བྱ། དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ། དེའི་ཁར་ལྕགས་ཀྱི་ཐུ་ལུམ་ཀུན་དུ་འབར་བ། རབ་ཏུ་འབར་བ། ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་མཆེད་ཅིང་འབར་བ། ཀུན་ནས་འབར་བར་གྱུར་པ་དེ་དག་གཞུག་པར་བྱའོ། །གཞན་དག་གིས་ཀྱང་སྨྲས་
པ། གྲོགས་པོ་དག་དེ་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཡིན། དེ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་དག་ལས་གྲོལ་བ་ཡིན་གྱིས་མ་བྱེད་ཅིག །དེ་ན་ཡོད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྲུངས་མ་གཞན་དག་ནི་ཀུན་དུ་འབར་བ། རབ་ཏུ་འབར་བ། ཀུན་དུ་
རབ་ཏུ་མཆེད་ཅིང་འབར་བ་རབ་ཏུ་འབར་བ། ཀུན་ནས་འབར་བར་གྱུར་པའི་རི་དག་ཐོགས་ནས་རྒྱུག་ཅིང་དོང་ངོ་། །འདི་སྐད་ཅེས་ཀྱང་སྨྲས་སོ། །བདུད་བརྗེད་ངས་ད་གར་སོང་། དེ་ནས་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་སྨྲས་པ། དེས་ཅི་ཞིག་བྱ། དེ་དག་

43-1-161a

གིས་སྨྲས་པ། མེའི་རི་ཆེན་པོ་དེ་དག་གིས་ཐལ་བར་བརླག་པར་བྱའོ། །དེར་གཞན་དག་གིས་སྨྲས་པ། གྲོགས་པོ་དག་དེ་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཡིན། དེ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོའི་འཇིགས་པ་དག་ལས་གྲོལ་བ་ཡིན་གྱིས་མ་བྱེད་
ཅིག་དེ་ནས་གཞན་དག་ཀྱང་སྤུ་གྲིའི་སོ་ལྟ་བུའི་གྲི་དག་ཐོགས་ནས་རྗེས་སུ་རྒྱུག་ཅིང་དོང་ངོ་། །འདི་སྐད་ཅེས་ཀྱང་སྨྲས་སོ། །བདུད་བརྗེད་ངས་ད་གར་སོང་། དེ་ནས་གཞན་དག་གིས་སྨྲས་པ། དེས་ཅི་ཞིག་བྱ། དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ། འདི་དག་
གིས་དེའི་ལུས་ཤ་མེད་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་གཞན་དག་གིས་སྨྲས་པ། གྲོགས་པོ་དག་དེ་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཡིན། ཞི་བ་ཡིན་དུལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་འཇིགས་པ་དག་ལས་གྲོལ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་གཞན་དག་ཀྱང་ཟངས་
བསྐོལ་བའི་བུམ་པ་དག་ཕྲག་པར་ཐོགས་ནས་ཕྱོགས་བཞིར་རྒྱུག་ཅིང་དོང་ངོ་། །འདི་སྐད་ཅེས་ཀྱང་སྨྲས་སོ། །བདུད་བརྗེད་ངས་ད་གར་སོང་། དེ་ནས་གཞན་ཞིག་གིས་སྨྲས་པ། དེས་ཅི་ཞིག་བྱ། དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ། འདི་ལ་ཁའི་སྒོར་
ཟངས་ཀུན་དུ་བསྐོལ་བའི་བུམ་པ་དག་བླུགས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་གིས་འདིའི་མཆུ་དག་ཚིག་པར་བྱེད་དོ། །རྐན་ཚིག་པར་བྱེད་དོ། །སྙིང་ཚིག་པར་བྱེད་དོ། །རྒྱུ་མ་དག་དང་། མཉེ་མ་དག་དང་། ལྟོ་ཚིག་པར་བྱེད་དོ། །གཞང་ཚིག་པར་བྱེད་
དོ། །དེའི་འོག་གི་ཆར་ཡང་འབྱུང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ། གྲོགས་པོ་དག་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཡིན། དེ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དག་ལས་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་
སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྲུངས་མ་གཞན་དག་ཀྱང་ལག་ན་མཚོན་ཆ་མི་མཐུན་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དག་ཀུན་དུ་རྒྱུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལག་ན་མདུང་ཐུང་དང་། མདའ་བོ་ཆེ་དང་། མཚོན་ཆ་རྩེ་གཅིག་པ་དང་། ལྕགས་མདའ་དང་། 
སྟེའུ་ཀ་ཉ་རྔ་དང་། གཏུན་དང་། རལ་གྲི་དང་། དགྲ་སྟ་དང་། མདུང་དང་། དབྱུག་པ་ཐོགས་པ་དག་རྗེས་སུ་རྒྱུག་ཅིང་དོང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཀྱང་འཛེར་ཏེ། ཧི་ཧི་དང་། ཧ་ཧ་དགོད་པ་དང་། ཤུགས་འབྱིན་པ་དང་། ཆོ་ངེས་འདེབས་པ་དང་། རྔ་པ་ཏ་ཧའི་

43-1-161b

སྒྲ་དང་། རྣམ་པར་སྐྲག་པར་བྱེད་པ་ལ་མཁས་པ། སོ་དག་གིས་འོག་ཏུ་འདེབས་པར་བྱེད། ལག་པ་དག་སྒྱུར་བར་བྱེད། མགོ་དག་གཅོད་པར་བྱེད། སྨིན་གཉེར་གྱིས་བཞིན་འཕུལ་བར་བྱེད་ཅིང་འདི་སྐད་ཅེས་ཀྱང་འཛེར་ཏེ། ཟུང་ཤིག་ཟུང་ཤིག །
རྒྱོབ་ཤིག་རྒྱོབ་ཤིག །ཆོད་ཅིག་ཆོད་ཅིག །སོད་ཅིག་སོད་ཅིག །ཡང་སྨྲས་པ། བདུད་བརྗེད་ངས་ད་གར་སོང་། དེ་ནས་གཞན་དག་གིས་སྨྲས་པ། དེས་ཅི་ཞིག་བྱ། དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ། དགྲའི་ཁྲག་གིས་གཅིག་ཏུ་བསྐུས་པའི་མཚོན་ཆ་
དག་གིས་དེའི་ལུས་གཅད་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་གཞིག་པར་བྱའོ། །དུམ་བུར་བཀླག་པར་བྱའོ། །ཐལ་བར་བརླག་པར་བྱའོ། །ཁོ་བོ་ཅག་ནི་དེའི་གཤིན་རྗེའི་ཕོ་ཉ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་གཞན་དག་གིས་སྨྲས་པ། གྲོགས་པོ་དེ་ནི་རབ་ཏུ་
བྱུང་བ་ཡིན། དེ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་འཇིགས་པ་དག་ལས་གྲོལ་བ་ཡིན་གྱིས་ཐབ་མོ་མ་བྱེད་ཅིག །བདུད་བརྗེད་ངས་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ལ་ཐོ་འཚམ་པ་དེ་ཐོས་ཏེ། བདག་གནས་དེ་ལས་ཉམས་པ་འདི་ནི་བདེན་ནོ། །བདག་གིས་
ཀྱང་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་བླངས་ཏེ། རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་དེ་ཡང་དོན་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྲུངས་མ་རྣམས་བདག་གི་རྗེས་སུ་འབྲང་ཡང་བདག་ལ་དུམ་བུར་རླག་པར་མ་ནུས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོའི་འོད་ཀྱིས་བདག་རབ་ཏུ་ཕྱུང་ན་བདག་ལྷག་པའི་བསམ་པས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་བྱའོ་སྙམ་སྟེ། དེ་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ག་ལ་
བ་དེར་སོང་ནས་དོན་དེ་སྨྲས་ཏེ། གཞོན་ནུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་ཁོ་བོ་ལྷག་པའི་བསམ་པས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་འདོད་དོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ཀྱིས་བདུད་བརྗེད་ངས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །སུ་
ཞིག་ཁྱོད་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་སྦྱིན་པར་བྱེད། བརྗེད་ངས་ཁྱོད་ཚུར་ཤོག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེད་ཅིག །བརྗེད་ངས་གོས་ངུར་སྨྲིག་བཅངས་པས་ནི་བསྟན་པ་འདི་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་

43-1-162a

ལམ་གང་གིས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་དག་ཡང་དག་པར་སྒྲུབས་ཤིག །བརྗེད་ངས་ལམ་དེ་ལ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དག་དམིགས་པ་འམ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་འཇིགས་པ་དག་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་
བདུད་བརྗེད་ངས་ལྷག་པའི་བསམ་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཆོས་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་མངོན་པར་བརྩོན་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་། ཆོས་ལ་མཁས་པ་དེ་ལྟ་བུས་ལྷག་པའི་བསམ་པས་མི་སྐྱེ་
བའི་ཆོས་ལ་ཡང་བཟོད་པ་ཐོབ་བོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ཀྱིས་ནི་བདུད་བརྗེད་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་ཡང་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་བྱས་སོ། །དེ་
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོའི་འོད་དེས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་
རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ཅེས་བྱ་བ་བྱུང་བར་གྱུར་པ། དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་ཁྱོད་སོམ་ཉི་འམ་ཡིད་གཉིས་ཟ་བར་གྱུར་ན། ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བལྟ་བར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྟན་པའི་
བློ་གྲོས་འདི་ཉིད་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་ཅེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲན་པ་རྙེད་དེ་རང་གི་ཕ་མ་དག་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། རྐང་པ་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་
གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་ནས་ཀྱང་སྨྲས་པ། ཡབ་ཡུམ་བདག་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོའི་འོད་དེའི་ཐད་དུ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་འཚལ་ལོ། །

43-1-162b

དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ནས་རང་གི་ཕ་མ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གིས་སྨྲས་པ། འདོད་པ་དེ་ནི་རྒྱལ་བས་མི་རྟག་གསུངས། །རྒྱལ་བའི་ཐད་དུ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་བགྱི། །དེ་ལས་བདེ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འབྱུང་། །ཁྱེད་ནི་བདག་ལ་བར་ཆད་མ་མཛད་
ཅིག །རྒྱལ་སྲིད་དང་ནི་བདེ་བ་དོན་གཉེར་དང་། །ལོངས་སྤྱོད་དག་དང་མཐོ་རིས་དོན་གཉེར་དང་། །ཡོན་ཏན་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ནི་དོན་གཉེར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་མཁས་པའི་བསྟན་ལ་རབ་བྱུང་ཤིག །དེར་ནི་སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་སྨིན། །དེ་དང་དེར་
ནི་བསྔགས་ཤིང་སྐྱེ་བ་ལགས། །དེར་ནི་བསྟེན་པའི་རྩ་བ་དེ་རབ་བགྱི། །དེ་སླད་བདག་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར། །འདི་ནི་སྔོན་ཆད་སུག་ལས་བགྱིས་པ་དང་། །སྦྱིན་པ་སྩལ་དང་དུལ་བའི་འབྲས་བུ་ལགས། །དེའི་འབྲས་བུ་ད་ལྟར་སྤྱོད་དོ་ཡབ། །
ལྷག་མ་མཆིས་པར་མཛོད་ལ་རབ་བྱུང་མཛོད། །ལྷག་མ་མེད་བགྱིས་ངན་འགྲོ་ངན་སོང་གསུམ། །དེ་ནི་མི་ཁོམ་རྣམས་སུ་མཆི་བར་འགྱུར། །སྡིག་པའི་ལས་རྣམས་ཀུན་དུ་སྤྱད་པས་ནི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར་མ་ལགས། །
ལྷག་མར་བཅས་བགྱིས་གང་དག་རབ་འབྱུང་བ། །དེར་ཡང་ཆོས་ལ་རབ་ཏུ་སྤྱོད་པར་འགྱུར། །མི་ཁོམ་བརྒྱད་པོ་ཐམས་ཅད་རྣམ་སྤངས་པས། །སངས་རྒྱས་བསྟན་ལ་དལ་བ་འདི་འཐོབ་བོ། །དེ་ཡིས་སངས་རྒྱས་མཐོང་ནས་མྱུར་དད་ཅིང་། །
སེམས་དད་ནས་ཀྱང་གུས་པར་བགྱིད་པ་དང་། །གུས་བཅས་ཆོས་ལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་བགྱིད་པ། །ཆོས་དང་རྗེས་སུ་འཐུན་སྤྱོད་བྱང་ཆུབ་རྙེད་མི་དཀའ། །གང་ཞིག་མི་ཁོམ་ཐམས་ཅད་སྤོང་འཚལ་ཞིང་། །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་རྣམ་པར་
སྤོང་བགྱིད་པ། །དེས་ནི་དེ་རིང་བདག་གི་རྗེས་བསླབས་ནས། །དགེ་བའི་རྩ་བ་རབ་འབྱུང་བླང་བར་བགྱི། །ལྷ་དང་གནོད་སྦྱིན་མི་འམ་ཅི་མ་མཆིས། །དྲི་ཟ་ཀླུ་ཡི་བགྱི་བ་མཆིས་མ་ལགས། །རབ་ཏུ་མ་འབྱུང་ཁྱིམ་འདིར་གནས་
བྱོས་ཤེས། །གང་ཞིག་དེ་རིང་བདག་ལ་བར་ཆད་བགྱིད། །གཞན་དུ་སྡིག་པའི་ལས་རྣམས་འདིར་སློང་སྟེ། །བདག་ནི་བཟློག་པར་ནུས་པ་མ་ལགས་སོ། །དཔེར་ན་གླང་པོས་བཅིངས་པ་དམ་བཅད་ནས། །ཇི་ལྟར་འདོད་དགུར་འདོད་བཞིན་དེ་

43-1-163a

མཆི་ལྟར། །དེ་བཞིན་འདོད་པའི་འཆིང་བ་དམ་རྣམས་དང་། །སྲེད་པའི་ལྕུག་མ་རྟེན་པའི་འཆིང་བ་དག །དེ་དག་དེ་རིང་བཅད་ནས་འདིར་རབ་འབྱུང་། །བདག་ནི་སྟོབས་ཀྱིས་བཟློག་པ་ཡོང་མི་འགྱུར། །དེ་ཚེ་དེ་སྨྲས་མྱུར་བར་ཕ་མ་ཡི། །རྐང་
ལ་ཕྱག་འཚལ་ཀུན་དུ་དགའ་བ་སྐྱེས། །གུས་དང་བཅས་པས་བཟློག་པར་མ་ནུས་ཏེ། །རྒྱལ་བའི་བསྟན་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་སོང་ཤིག །རྒྱལ་བ་དེ་ཡི་ཐད་དུ་དེ་རབ་བྱུང་། །དེར་ནི་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་མང་པོས་ཐོས། །དེ་ལ་ཡ་མཚན་གྱུར་ནས་དད་སྐྱེད་དེ། །
རྗེས་སུ་སློབ་ཅིང་མང་པོ་རབ་ཏུ་བྱུང་། །དེར་ཡང་དེ་ཡི་གྲོགས་པོ་གང་དག་བྱུང་། །སྐལ་བ་མཉམ་པ་ཚོང་དཔོན་བུ་གཞོན་དག །ཨ་ལ་སངས་རྒྱས་བསྟན་དེ་རྒྱ་ཆེ་ཞེས། །སྲོག་ཆགས་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་རབ་ཏུ་བྱུང་། །དེ་ཚེ་རྒྱལ་པོ་དེ་ཡང་རབ་
ཏུ་བྱུང་། དེ་ཚེ་རྒྱལ་སྲིད་འདོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་སྤངས། །དེ་ཚེ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱད་བཅུ་བདུན། །མཐོང་བའི་རྗེས་འབྲང་དེ་དག་རབ་ཏུ་བྱུང་། །དེ་ཚེ་རྒྱལ་པོ་རབ་ཏུ་བྱུང་རིག་ནས། །དེ་ཚེ་རྒྱལ་པོའི་བཙུན་མོའང་རབ་ཏུ་བྱུང་། །དེ་ཚེ་བུད་མེད་སྟོང་
ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་དག །རྒྱལ་པོ་མཆོག་དད་དེ་དག་རབ་ཏུ་བྱུང་། །དཔའ་བོ་དྲན་པ་རྙེད་ཀྱིས་རྗེས་སློབ་ཅིང་། །དེ་དག་ཀུན་ཀྱང་ཐེག་པ་མཆོག་ལ་ཞུགས། །གང་གི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་ཕྲེང་འདི་འདྲ་བ། །དཔའ་བོ་དེ་ལ་སུ་ཞིག་སློབ་མི་བྱེད། །
ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱོད་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་རྒྱལ་པོ་ལྷག་པར་བྱ་བ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་བ་དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བལྟ་བར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ང་ནི་རྒྱལ་པོ་ལྷག་པར་
བྱ་བ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དྲན་པ་རྙེད་དེ་ནི་ངའི་བུར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཚེ་ལོ་ནི་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་དུ། །བུད་མེད་གཞོན་ནུ་གྲོང་མི་དག་དང་བཅས། །རྒྱལ་པོས་དེ་ཚེ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད། །ཚེ་ཟད་ནས་ནི་དེ་ཚེ་འཆི་
དུས་བྱས། །དེ་ཚེ་སྟོན་པས་དགེ་སློང་དགེ་འདུན་གསུངས། །རྐང་གཉིས་རྣམས་ཀྱི་དམ་པ་འཛུམ་པ་མཛད། །དེར་ནི་སྨོན་ལམ་རྒྱལ་པོ་གང་བྱུང་བ། །སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་རྒྱལ་པོས་ལུང་བསྟན་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་དེ་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་

43-1-163b

པ་སྤྱད། །ཐེག་མཆོག་དམ་པ་ལ་ནི་ཡང་དག་ཞུགས། །ཕྱིར་ཞིང་འདི་ནི་མི་ཁོམ་འགྲོ་མི་འགྱུར། །དེ་ཚེ་དལ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འཛིན། །དེ་ཚེ་བསྐལ་པ་མང་པོར་སྤྱད་བྱས་ཤིང་། །སངས་རྒྱས་གྲངས་མེད་རྣམས་ལ་མཆོད་བྱས་ཏེ། །ཤཱཀྱ་བཙུན་
པའི་རྒྱལ་པོ་རྐང་གཉིས་མཆོག །རྒྱལ་བ་དེ་ཚེ་བསྐལ་པ་བཟང་པོར་འབྱུང་། །རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དགེ་སློང་དྲན་པ་རྙེད། །དེ་ཡི་འཁོར་ནི་དེ་ཚེ་གང་བྱུང་བ། །ཤཱཀྱ་བཙུན་པའི་རྒྱལ་པོ་ནམ་སངས་རྒྱས། །དེ་ཚེ་དེ་ཡི་དུས་སུ་རབ་ཏུ་བྱུང་། །དེ་ཚེ་དེ་ཡི་
ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད། །ཕྱི་ནས་དེར་ནི་འཆི་བའི་དུས་བྱས་ཤིང་། །དེ་ཚེ་མི་ཡི་དངོས་པོའང་ཐོབ་ནས་སུ། །དེ་ཚེ་མྱ་ངན་ཡོངས་འདས་རིང་བསྲེལ་རྒྱས། །དེ་ཚེ་ཐ་མའི་དུས་ལ་གནས་པ་ན། །ཚུལ་འདི་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ནི་ཉན་བྱེད་ཅིང་། །གང་དག་ང་
ཡིས་ད་ལྟར་མདོ་བཤད་པ། །ང་ཡི་བསྟན་པ་འདིར་ནི་རྒྱས་བྱས་ཏེ། །ཐོགས་མེད་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག །དེ་ཚེ་ཐེག་མཆོག་ཅན་དེ་ཚིག་སྨྲ་བ། །དེ་བཞིན་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་འགྱུར་མ་ཡིན། །ཕྱི་མའི་དུས་ན་དེ་ནི་དེ་ལྟར་འགྱུར། །
གང་གིས་ཆོས་འདི་འདྲ་བ་དེ་ཐོས་ན། །མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་དང་ནི་དད་འགྱུར་བ། །ལུང་སྟོན་སངས་རྒྱས་བདག་གིས་འདིར་མཐོང་བར། །དེ་དག་རྣམས་ཀྱིས་དོགས་པར་གཞར་མི་བྱ། །ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དམ་པ་བདག་གིས་མཐོང་། །འདི་
ནི་ཆོས་སྟོན་པ་ཡང་ཐོས་པར་གྱུར། །གང་དག་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་ཕྱི་དུས་ན། །ཆོས་ཟབ་བཟོད་པ་མངོན་པར་ཐོབ་པར་འགྱུར། །དགེ་སློང་དགེ་སློང་མ་དང་དགེ་བསྙེན་དང་། །དགེ་བསྙེན་མ་དང་གང་དག་ཤེས་རབ་རྣོ། །གང་དག་ཆོས་འདི་
འདྲ་བ་དེ་འདོད་པ། །དེ་དག་ཐེག་པ་མཆོག་ཏུ་ངས་ལུང་བསྟན། །ཆོས་འདི་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཚེ་ན་ནི། །བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་ནི་བདུན་ཅུ་ཡིས། །མིག་མཆོག་དམ་པ་དེ་དག་ཐོབ་པར་གྱུར། །རྒྱལ་བས་སྲས་འཁོད་པ་དག་ལུང་བསྟན་ཏོ། །
ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བདུན་པའོ།། །། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་

43-1-164a

བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པར་བྱ་དགོས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཉམ་པ་མེད་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཡང་ཡང་དག་པ་ཉིད་མཐོང་བས་ན་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཡང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་
དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་མིག་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། མིག་ལས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མིག་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འདི་ནི་
གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་དབྱེར་མེད་དོ། །འདི་ནི་མཚུངས་པ་སྟེ། མཚུངས་པ་གང་གིས་མཚུངས་ཤེ་ན། མིག་མཚུངས་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཚུངས་པས་མཚུངས་སོ། །མིག་ལ་མིག་མེད་དོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མྱ་ངན་ལས་
འདས་པ་མེད་དོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མིག་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་མིག་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་དག་གཉི་ག་ཡང་བརྟག་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཉམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་། ལྕེ་དང་། ལུས་དང་། ཡིད་དག་ལའང་
སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡིད་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འདི་ནི་མཚུངས་པ་སྟེ། ཅིས་མཚུངས་ཤེ་ན། ཡིད་མཚུངས་པས་མཚུངས་སོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཚུངས་པས་མཚུངས་སོ། །ཡིད་ལ་ཡིད་མེད་དོ། །མྱ་ངན་ལས་
འདས་པ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་དོ། །ཡིད་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་དོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡིད་མེད་དོ། །ཡང་ཡིད་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འདི་ནི་གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་དབྱེར་མེད་དོ། །བརྟག་ཏུ་མེད་
པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་སྟེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལྟ་བ་དེ་མཉམ་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་མཉམ་པར་ཕྱིན་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་ཡང་དག་
པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་སྒྲུབ་པ་གང་ཞེ་ན། གང་སྒྲུབ་པ་མེད་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཡང་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཆོས་དེ་དག་འགྲོ་བར་མི་བྱེད་པ་ཉིད་དང་། སྤོང་བ་དང་། གཏིང་མི་དཔོག་པ་ཉིད་དེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ནི་ལོག་པར་

43-1-164b

སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཡང་འདི་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་མཆོག་དེ་ནི་གང་ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་གིས་རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་རློམ་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ས་ལ་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་དོ། །སས་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་དོ། །ས་ངའི་ཞེས་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་དོ། །སའི་ང་ཞེས་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆུ་དང་། མེ་
དང་རླུང་གི་ཁམས་དག་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་ལ་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་དོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་དོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ངའི་ཞེས་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་དོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་
པའི་ང་ཞེས་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཡང་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་ལྟ་བ་མེད་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལྟ་
བ་མེད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྟེ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཡང་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་ཚིག་གིས་བསྟན་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ངག་གི་ལས་ཐམས་ཅད་ནི་ཚིག་ཙམ་
དུ་ཟད་དེ། དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཡང་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་བཞིན་ཏེ། དེ་ལ་ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ངག་
གི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ནི་ངག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། ངག་དེ་ནི་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་བཞིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ངག་དེ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །ངག་དེ་ནི་ཐ་མི་དད་པའོ། །ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཏེ། ངག་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་
ཏིའི་བུ་ལུས་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ལུས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ལུས་དེ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དེ་བཞིན་ཞིང་། ལུས་དེ་ཐ་མི་དད་པ་སྟེ། ལུས་དེ་ཇི་ལྟ་བར་ངག་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལུས་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ལས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་

43-1-165a

ལས་ཤེས་བྱ་བ་ནི་ལས་དེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་དེ་བཞིན་ཞིང་། ལས་དེ་གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ལ་ལས་དེ་ཐ་མི་དད་པ་སྟེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལས་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་དེ་ནི་ལས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདེན་པ་གསུང་བ། ཡང་དག་པར་གསུང་བ་ནི་འདི་སྐད་དུ་ལས་ཡོད་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ལྟར་ལས་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟ་བར་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ་ཞེས་གསུང་ངོ་། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འགྲོ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་
གྱི་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ནི་ཡེ་ཤེས་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་སྐད་བསྟན་པ་ན་མི་སྐྲག །མི་དངང་དངང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། མི་རྨོངས་ཀུན་དུ་མི་རྨོངས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཆོས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་སླུ་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། 
བཞི་གང་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཅེར་བུ་པའི་སྨྲ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་ཀུན་དུ་བསྟེན་ཅིང་བསྒོམས་ལ་ལན་མང་དུ་བྱས་པ་སླུ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཀུན་དུ་བསྟེན་ཅིང་བསྒོམས་ལ་ལན་མང་དུ་བྱས་པ་སླུ་བར་འགྱུར་
བ་ཡིན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རྩོད་པ་དང་ཕྲད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཀུན་དུ་བསྟེན་ཅིང་བསྒོམས་ལ་ལན་མང་དུ་བྱས་པ་སླུ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། མདོ་སྡེ་ཟབ་མོ་ཟབ་པའི་གཏམ་དང་ལྡན་པ། སྟོང་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པ་འདི་ལྟ་བུ་དག་ལ་མ་དད་ཅིང་མི་མཁས་
ལ་བསྙེན་བཀུར་མི་བྱེད་ཅིང་། ངེས་པར་མི་སེམས་པ་སླུ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་སླུ་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་དག་ཡིན་གྱི་སླུ་བར་མི་བྱེད་པ་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སླུ་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་ཀྱང་སྤོང་
བའི་ཕྱིར་སླུ་བར་མི་བྱེད་པའི་ཆོས་བཞི་པོ་དག་བསྒོམས་པར་བྱ་བསྟེན་པར་བྱའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་ལ་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་ཡོད་པ་
དེ་ལ་དགེ་སློང་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དེས་གནས་པར་མི་བྱ་ཞིང་མྱུར་བ་ཁོ་ནར་འགྲོ་བར་བྱ་བ་འདི་ནི་སླུ་བ་སྤོང་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་གནས་གང་དུ་རྩོད་པ་དང་། ཕྲད་པར་འགྱུར་བ་དེར་དགེ་སློང་གིས་འགྲོ་བར་

43-1-165b

མི་བྱ་ཞིང་གཞན་དུ་ན་རྩོད་པ་དེ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེར་སོང་བས་ཀྱང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཚར་གཅད་པ་དང་། ཆོས་སྨྲ་བ་རྣམས་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་སྨྲ་བར་བྱའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དགེ་འདུན་འཐུན་པར་ཡང་བྱས་པར་འགྱུར་
བ་འདི་ནི་སླུ་བ་སྤོང་བར་འགྱུར་གྱི་མི་སླུ་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་གསུམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལྟ་བུ་དེ་དག་དགེ་སློང་གིས་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་བཟུང་ཞིང་། བཟུང་ནས་སྒྲུབ་པ་ལ་གནས་ཏེ། ལུང་ནོད་པ་དང་། ཁ་ཐོན་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་
པ་ཡིན། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་མངོན་པར་བརྩོན་པ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སླུ་བར་མི་བྱེད་པའི་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་སླུ་བ་སྤོང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངོ་ཚ་ཤེས་པས་ནི་ལས་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པ་ལ་མངོན་
པར་བརྩོན་པར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ལེགས་པར་གོ་ཆ་བགོས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་འཇིགས་པར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་མི་འདོར་བ་ཉིད་ཀྱིས་མི་དོར་བར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་
གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་། དོན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་། སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་ཡིན་ཞིང་། ངའི་ཉན་ཐོས་དག་ཡོངས་སུ་འདྲི་བར་བྱེད་པ་
དེའི་ཚེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདེ་བར་གྱུར་ཅིང་བདེ་བའི་མཆོག་དང་ལྡན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་དེ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་རངས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཉན་ཐོས་དགེ་སློང་ངམ། དགེ་སློང་མ་འམ། དགེ་བསྙེན་ནམ། དགེ་བསྙེན་མ་གང་ལ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཉིད་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱེད། ཐོག་མ་མེད་
པའི་དུས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་དེ་ཡང་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐ་ན་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ལ་རངས་པར་བྱེད་ལ། རངས་པར་བྱས་ཤིང་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་ལ། ཡང་དག་པར་

43-1-166a

གཟེང་བསྟོད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་དེས་ཀྱང་། རང་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་ནས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་ཞིང་། སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་
བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཁོ་ན་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་
པོ་དེ་སྙེད་སྐྱེད་དོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གལ་ཏེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་གཟུགས་ཅན་དུ་གྱུར་ན་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་གླིང་བཞི་པའི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྔ་ཕྱི་རིམ་གྱིས་མིའི་ལུས་ཐོབ་པར་
གྱུར་ཅིང་དེ་དག་གིས་མིའི་ལུས་ཐོབ་ནས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ལས་རི་རབ་ཙམ་གྱི་སྣོད་དག་གིས་བླངས་ཏེ་འདོང་བར་གྱུར་ལ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རྣམ་གྲངས་དེས་སེམས་ཅན་དེ་དག་རེ་རེས་ཀྱང་སྣོད་དེས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བླངས་ཏེ་འདོང་
བར་གྱུར་ཅིང་དེ་ལྟར་རི་རབ་ཙམ་གྱིས་བྱེད་ན་ཡང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ཟད་པ་འམ། ཡོངས་སུ་གཏུགས་པར་ང་མི་སྨྲའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གླིང་ཆེན་པོ་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལྟ་ཞོག་གི། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་
པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་ནམ། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་འམ། འདུ་ཤེས་ཅན་ནམ། འདུ་ཤེས་ཅན་མ་ཡིན་པ་འམ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་ཡང་རུང་སྟེ། ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་
ཀྱིས་སྔ་ཕྱི་རིམ་གྱིས་མིའི་ལུས་ཐོབ་ནས་རི་རབ་ཙམ་གྱི་སྣོད་དག་གིས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བླངས་ཏེ་དོང་བར་གྱུར་ཅིང་རྣམ་གྲངས་དེས་ན། སེམས་ཅན་དེས་ཀྱང་རི་རབ་ཙམ་གྱི་སྣོད་དག་གིས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བླངས་ཏེ་སོང་
ཡང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ད་དུང་ཟད་པ་འམ། ཡོངས་སུ་གཏུགས་པར་ང་མི་སྨྲའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟར་གང་ངའི་ཉན་ཐོས་དགེ་སློང་ངམ། དགེ་སློང་མ་འམ། དགེ་བསྙེན་ནམ། དགེ་བསྙེན་མའང་རུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་

43-1-166b

ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རངས་པར་བྱེད་ཅིང་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་ལ། ཡང་དག་པར་གཟེང་སྟོད་ཅིང་ཐ་ན་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་དེ་ནི་
བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་མིང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པས་རངས་པར་བྱས་ཤིང་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དེ་སྙེད་ཉེ་བར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུར་ཤེས་པར་བྱེད་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེས་ཇི་ཙམ་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཉེ་བར་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མགོས་འཛིན་ཏམ། ཕྲག་
པས་འཛིན་ཅིང་རྣམ་གྲངས་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གི་ཚེ་ནུབ་མོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་ཞིང་། སེམས་ཅན་དེ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ན་སེམས་ཅན་དེ་ལ་ཆོས་བསྟན་ཅིང་
དེ་ལ་བཞག་ན་ཡང་རེ་ཤིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟར་བྱས་པས་ལན་དུ་བྱ་བ་བྱས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དེ་སྙེད་དང་ལྡན་པ་
ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་གྲངས་དེས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་སེམས་ཅན་དེ་ལ་ལན་དུ་བྱ་བ་བྱས་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་རིག་པར་བྱའོ། ། བམ་པོ་བཅུ་གསུམ་པ། 
ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པའི་ཡང་ཆེས་གྲངས་མེད་པ། ཡངས་པ་ཚད་མེད་པ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ། དཔག་ཏུ་མེད་པར་གྱུར་པ་བྱུང་བ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་ནས་སྦས་ཤེས་
བྱ་བ་བྱུང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཚེ་ཚད་ནི་ལོ་བདུན་ཁྲི་ཐུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཉན་ཐོས་འདུས་པ་ནི་གསུམ་བྱུང་སྟེ། གཅིག་ནི་དགེ་སློང་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱད་བཅུ་བྱུང་ངོ་། །གཉིས་པ་ནི་དགེ་སློང་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་བྱུང་ངོ་། །

43-1-167a

ཉན་ཐོས་འདུས་པ་གསུམ་པ་ནི་དགེ་སློང་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བཞི་བཅུ་བྱུང་ངོ་། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀུན་ནས་སྦས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་དམ་
པའི་ཆོས་ནི་ལོ་བཞི་ཁྲི་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་པའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ན་དགེ་སློང་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་མང་དུ་ཐོས་པ་ཡིད་གཞུངས་པ། གསལ་
བ་དུལ་བ་ཞིག་བྱུང་ངོ་། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེའི་ཚེ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་རྒྱལ་པོ་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་བྱུང་སྟེ། རྒྱལ་པོ་དེའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་ནི་གྲོང་ཁྱེར་མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱ་བ་ཆུ་ཞེང་དུ་དཔག་ཚད་བཅུ་གཉིས་ཡོད་པ། འབྱོར་པ། རྒྱས་པ། 
བདེ་བ། ལོ་ལེགས་པ། ཉམས་དགའ་བ། སྐྱེ་བོ་དང་མི་མང་པོས་གང་བ་ཞིག་བྱུང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་ཡང་གྲོང་ཁྱེར་མཐའ་ཡས་སུ་ཁྱིམ་བདག་ཁྲོ་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་བྱུང་སྟེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱིམ་བདག་ཁྲོ་བ་མེད་དེའི་བུ་ནི་དོན་གྱི་བློ་གྲོས་ཤེས་བྱ་
བ་ཞིག་བྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་དོན་གྱི་བློ་གྲོས་དགེ་སློང་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་དགེ་སློང་ཡེ་ཤེས་མཆོག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་བྱས་སོ། །དེ་ནས་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་དོན་
གྱི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་དགེ་སློང་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ལས་གཏམ་ཐོས་ནས་ཡིད་རངས་ཏེ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པར་གྱུར་ཏོ། །དེས་དེའི་ཚེ་ཆོས་གོས་རིན་ཐང་བྱེ་བ་རི་བས་དགེ་སློང་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ལ་མངོན་པར་བཀབ་བོ། །མངོན་པར་བཀབ་
ནས་དགེ་སློང་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ལ་སྨྲས་པ། འཕགས་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་ལེགས་པར་སྨྲས་པ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །བདག་གི་ཁྱིམ་དུ་ཡང་དང་ཡང་སྤྱོན་ཅིག །བྱོན་ནས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་དེ་ལྟ་བུ་མཛོད་ཅིག་དང་། བདག་ལ་ཡང་ཕན་པར་
འགྱུར་ཚེ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཡང་འབྲས་བུ་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ། །དེང་ཕྱིན་ཆད་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་ཆོས་གོས་དང་། བསོད་སྙོམས་དང་། གཟིམས་ཆ་དང་། བསྙུན་གྱི་གསོས་སྨན་དང་། ཡོ་བྱད་དག་དང་། ཡོ་བྱད་གཞན་དང་གཞན་

43-1-167b

དག་ལ་སྤྱན་འདྲེན་ཏོ། །དགེ་སློང་གང་དག་ཚེ་དང་ལྡན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དེ་དག་ཀྱང་མགྲོན་དུ་གཉེར་རོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་ཡེ་ཤེས་མཆོག་གིས་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་དོན་གྱི་བློ་གྲོས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་དེ་དགེའོ། །
དེ་ནས་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་དོན་གྱི་བློ་གྲོས་དགེ་སློང་ཡེ་ཤེས་མཆོག་གི་རྐང་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། དགེ་སློང་ཡེ་ཤེས་མཆོག་གི་ཐད་ནས་སོང་ངོ་། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེའི་འོག་ཏུ་དགེ་སློང་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་གཞོན་ནུ་
དོན་གྱི་བློ་གྲོས་ཀྱི་ཁྱིམ་དུ་སོང་ངོ་། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནས་དགེ་སློང་ཡེ་ཤེས་མཆོག་གིས་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་གཞོན་ནུ་དོན་གྱི་བློ་གྲོས་ཀྱི་ཕ་མ་དག་དང་། བུ་དང་ཆུང་མ་དང་། བྲན་ཕོ་དང་། བྲན་མོ་དང་། ལས་བྱེད་པ་དང་། ཞོ་ཤས་འཚོ་བ་དག་བླ་ན་མེད་
པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་དོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ཡང་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་ནམ་ཡང་སངས་རྒྱས་དང་བྲལ་བར་མ་གྱུར། ཆོས་དང་བྲལ་བར་མ་གྱུར། དགེ་འདུན་དང་བྲལ་བར་མ་གྱུར། དགེ་
བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བྲལ་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་དོན་གྱི་བློ་གྲོས་ཤེས་བྱ་བ་བྱུང་བ་དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་ཁྱོད་སེམས་ན་དེ་ལྟར་བལྟ་བར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་
ང་ནི་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་དོན་གྱི་བློ་གྲོས་ཤེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་གཞོན་ནུ་དེའི་ཕ་བྱུང་བ་དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་ཁྱོད་སོམ་ཉི་འམ། ཡིད་གཉིས་ཟ་བར་གྱུར་ན་དེ་ལྟར་བལྟ་བར་མི་བྱའོ། །
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་སྲུང་དེ་ནི་ངའི་ཕར་གྱུར་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བྱུང་བ་དེ་གཞན་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་
བལྟ་བར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པ་ཤ་སྟག་གོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་དག་ནི་འཁོར་འདི་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་འདུས་པར་གྱུར་ཏེ་དེ་དག་ཀྱང་ངས་བླ་ན་མེད་པ་

43-1-168a

ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟོན་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དགེ་སློང་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་ལེན་པའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་
གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མ་གྱུར་ན། དེས་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་དོན་གྱི་བློ་གྲོས་ལ་ཆོས་བསྟན་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱིས་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་དེའི་ཕ་མ་དག་དང་། གཡོག་འཁོར་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་བསྟན་པར་བྱས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་
ལས་འདས་པར་མ་གྱུར་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ངས་དགེ་སློང་དེ་ལ་ལན་དུ་བྱ་བ་བྱེད་མི་ནུས་པར་འགྱུར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རྗེད་པ་འམ། མཆོད་པ་བྱས་ཀྱང་ང་ལ་ཆོས་བསྟན་པ་དེས་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་བྱས་པ་དེའི་ལན་དུ་བྱ་བ་བྱེད་མི་ནུས་པར་འགྱུར་
རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་གྱིས་རངས་པར་བྱས་ཤིང་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་ལ། ཡང་དག་པར་གཟེང་བསྟོད་པ་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་
ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་བྱ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་སེམས་དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅིང་སེམས་སྐྱེད་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ལ། སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་རབ་ཏུ་གནས་པར་བྱེད་དོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། 
རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ན་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་དག་ནི་རིན་ཐང་གདབ་ཏུ་ཡོད་པ་འམ། རིན་ཐང་གདབ་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་བུར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཞིང་། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ན་ནོར་བུ་རིན་པོ་
ཆེ་དེ་དག་ནི་རིན་ཐང་གདབ་ཏུ་ཡོད་པ་འམ། རིན་ཐང་གདབ་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་བུར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཞིང་། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ན་རབ་ཏུ་གནས་པ་ར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ནས་རེ་བར་

43-1-168b

བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང་། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཟག་པ་
མེད་པ་དང་། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང་། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང་། འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྣོད་དེ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་གནས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། དེར་
ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ལས་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་དེ་ཉིད་རབ་ཏུ་གནས་པ་ན། ཤཱ་ར་
དྭ་ཏིའི་བུ་གང་དུ་ལུས་ཆེན་པོ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་འབྱུང་པོ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་གནས་སུ་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རབ་ཏུ་གནས་པ་ན་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་
དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་གང་དུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལུས་ཆེན་པོ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་མངོན་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་འབྱུང་པོ་ཆེན་པོ་མང་པོ་གྲངས་མེད་པའི་གནས་སུ་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུར་
རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་དེ་ཉིད་རབ་ཏུ་གནས་པ་ན་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་དུ་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གནས་པ་དེ་དག་བྱའི་རྒྱལ་པོ་ནམ་མཁའ་ལྡིང་དག་གིས་ཐུལ་བར་དཀའ་བར་འགྱུར་བ་
བ་དང་། དེ་དག་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ནས་བྱུང་ནས་ཀྱང་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཆར་པའི་རྒྱུན་ཆེན་པོས་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཀླུ་ཆེན་པོ་དག་གིས་གནས་སུ་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་
བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡོངས་སུ་གནས་པ་ན་དེ་ལས་གཞན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ནས་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་གནས་

43-1-169a

ཆེན་པོར་གྱུར་པར་འགྱུར་བ་དང་ཆོས་དེ་དག་གི་གནས་ཀྱང་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་དེའི་གནས་ཀྱང་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་ལས་བདུད་སྡིག་ཅན་དག་གིས་ཕྱིར་མི་བསྒྱུར་བར་འགྱུར་བ་དང་། 
ཐུལ་བར་དཀའ་བར་འགྱུར་བ་དང་། མི་ནོན་པར་འགྱུར་བ་དང་། གལ་ཏེ་བདུད་རྣམས་ཀྱིས་བདུད་ཀྱི་ལས་བྱའོ་སྙམ་ནས་གནོད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ན། དེ་དག་གིས་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཁོ་ནར་བདུད་ཀྱིས་བཅིང་བ་ཐམས་ཅད་
ཐལ་བར་རློག་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། བདུད་ཀྱི་སེམས་ཐམས་ཅད་ཐལ་བར་རློག་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཀླུ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལས་ཕྱིར་བསྒྱུར་བར་དཀའ་བ་ཡིན་
ཞིང་། དེ་དག་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ནས་མངོན་དུ་བྱུང་ནས་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཆར་པའི་རྒྱུན་ཆེན་པོས་ཀུན་དུ་ཚིམ་པར་བྱེད་ཅིང་། དེར་སྨན་དང་ནགས་ཚལ་དག་འཕེལ་བ་དང་། རྒྱས་པ་དང་། ཡངས་པ་ཉིད་དུ་
འགྱུར་བ་དང་། རྐང་གཉིས་པ་དང་། རྐང་བཞི་པ་དག་སྐོམ་པ་རྒྱུན་གཅོད་པར་འགྱུར་བ་དང་། དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་འབབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་
དེ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀླུ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་ནས་མངོན་དུ་བྱུང་ནས་ཀྱང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲོང་དང་། 
གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་རྡལ་དང་། ལྗོངས་དང་། ཡུལ་འཁོར་དང་། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་དག་ཏུ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་མཐའ་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཆར་པ་མངོན་དུ་འབེབས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཆར་པ་ཆེན་པོ་འབེབས་པར་
འགྱུར་བ་དང་། སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སྲེད་པ། འདོད་པའི་སྲེད་པ་དང་། གཟུགས་ཀྱི་སྲེད་པ་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་སྲེད་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། 

43-1-169b

དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གནས་པ་ན། གླིང་བཞི་པ་ན་ཆུ་ཀླུང་ཆེན་པོ་གང་དག་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འདིར་འབབ་པར་འགྱུར་བ་དང་། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ནི་རིམ་གྱིས་གཞོལ་བའི་ཕྱིར། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་མ་
གཏོགས་པར་དེ་དག་གི་གནས་གཞན་མེད་དེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ག་ལ་བ་དེར་འབབ་ཀྱང་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་གང་བ་འམ། བྲི་བར་ཡང་མི་འགྱུར་བ་དང་། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཉིད་གནས་པ་ཉིད་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་
ལྟ་སྟེ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཆུ་ནི་ཆུ་ཐ་དད་པ་འབབ་པ་ཡང་ཡིན་ལ། ཆུ་གཅིག་པ་ཡིན་པར་ཡང་འགྱུར་བ་དང་། འདི་ལྟ་སྟེ། ལན་ཚྭའི་རོར་རོ་གཅིག་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ན་དེ་སངས་རྒྱས་ཉིད་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དང་། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་
ཅད་ཀྱི་ཤེས་རབ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་སྣོད་དུ་གྱུར་པར་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་ཅན་གང་དག་ཆོས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་སྣ་ཚོགས་སྐྱེས་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་མཐོང་མ་ཐག་ཁོ་ནར་ཐེ་ཚོམ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བ་དང་། མིང་སྔ་མ་དེ་དག་ཀྱང་
འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཉན་ཐོས་ཤེས་བྱ་བར་མིང་གཅིག་པར་འབྱུང་བ་དེ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ནི་ལན་ཚྭའི་རོར་རོ་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེའི་
ཉན་ཐོས་ལེགས་པ་ཁོ་ནར་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རོར་རོ་གཅིག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་དེ་ཉིད་རབ་ཏུ་
གནས་པ་ན་གཟོད་མ་ཉིད་ནས་རིམ་གྱིས་གཞོལ་བར་གནས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གལ་ཏེ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་གཟོད་མ་ཉིད་ནས་བྱ་སྐྱིབས་སུ་ཆགས་པར་གྱུར་ན། རིན་པོ་ཆེ་འདོད་པའི་མི་རྣམས་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་

43-1-170a

བུ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ནི་ཟབ་པ་ཉིད་དང་། ཆུ་མཐའ་ཡས་པར་རབ་ཏུ་གནས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གནས་པ་ན། གཟོད་མ་ཉིད་ནས་རིམ་གྱིས་གཞོལ་བར་རབ་ཏུ་
གནས་ཤིང་། མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རིམ་གྱིས་འབབ་པ་དང་། རིམ་གྱིས་བབ་པར་ཀུན་ནས་གནས་ལ་ཟབ་པ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་གནས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལ་རིམ་གྱིས་གཞོལ་བ་ཉིད་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་
ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཟབ་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། གཟོད་
མ་ཉིད་ནས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་དུ་བྱས་པས་མི་གནོན་པར་གྱུར་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མི་འཇུག་པར་གྱུར་པ་དང་། ཆོས་དཀོན་མཆོག་འདོད་པ་རྣམས་མི་འཇུག་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་སྙམ་ནས་
རིམ་གྱིས་གཞོལ་ཞིང་བབ་པར་འཇུག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་དམྱིགས་པ་ཐམས་ཅད་སྒྱུར་བར་བྱེད་དོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་དེ་ཉིད་རབ་ཏུ་གནས་པ་ན་གཟོད་མ་ཉིད་ནས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱ་ཉིད་དུ་རབ་
ཏུ་གནས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ན་གཟོད་མ་ཉིད་ནས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་གནས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་དེ་ཉིད་རབ་
ཏུ་གནས་པ་ན་གཟོད་མ་ཉིད་ནས་རིན་པོ་ཆེའི་གླིང་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་གནས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ན་གཟོད་མ་ཉིད་ནས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་། 

43-1-170b

ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང་། དབང་པོ་དང་། སྟོབས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བསམ་གཏན་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རིན་པོ་ཆེ་དག་རབ་ཏུ་གནས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་
ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་དཔེ་རབ་ཏུ་བཞག་པ་
དང་། སྤོབས་པ་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རབ་ཏུ་བཞག་པ་ནི་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་
པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དཔེ་ཙམ་ཞིག་མཛད་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་དཔེའི་ཚད་མ་
ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་དམིགས་པའི་སྤོབས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དམིགས་པའི་སྤོབས་པ་གཅིག་པ་མ་ཡིན་གྱི། དམིགས་
པའི་སྤོབས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་ངས་སྤོབས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
ཡོངས་སུ་གནས་པའི་དམིགས་པས་ཡོངས་སུ་བཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡོངས་སུ་གནས་པ་དེ་དེ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་ལས་བརྩམས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྐལ་པ་འམ། བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པ་འམ། དེ་བས་ཀྱང་ལྷག་པར་བསྟན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་ཟད་པ་འམ། ཡོངས་སུ་

43-1-171a

ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་ཐུལ་བར་དཀའ་བའི་བྱ་བ་དང་། བསྙེན་པར་དཀའ་བའི་བྱ་བ་དང་། མངོན་དུ་འཕགས་པའི་བྱ་བ་དང་། 
སེམས་ཅན་བདེ་བར་བྱེད་པའི་བྱ་བ་དང་། ཉམས་དགའ་བར་བྱེད་པའི་བྱ་བ་དང་། དགའ་བའི་བྱ་བ་དང་། ཁམས་གསུམ་འགྱུར་བའི་བྱ་བ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་འགྱུར་བའི་བྱ་བ་དང་། གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་བྱ་བ་དང་། 
མ་ཆགས་པའི་བྱ་བ་དང་། སྣང་བ་ཆེན་པོའི་བྱ་བ་དེ་འདྲ་བའི་བྱ་བས་ཡོངས་སུ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་མདོར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་བྱ་བ་དེ་འདྲ་བས་བགྲང་བའི་མཐའ་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ། །
ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡོངས་སུ་གནས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་གིས་
ཉེ་བར་སྤྱད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ན་དེ་ནི་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་གནས་སུ་
གྱུར་པ་ཡིན་པར་གནས་པ་དེ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ན་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལྷའི་བུ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་གནས་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་ལ་གནས་ནས་
སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་དམག་མང་པོ་ཕམ་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ན་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་
གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་གནས་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་གནས་ནས་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་དམག་དག་ཕམ་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལ་གནས་ནས་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་

43-1-171b

མེད་པ་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་བློ་གྲོས་སྦྱང་དཀའ་བའི་བདུད་ཀྱི་དཔུང་དག་ཀྱང་ཕམ་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རིའི་རྒྱལ་པོ་ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོ་དག་རབ་ཏུ་གནས་པ་ན་སེམས་ཅན་གང་དག་
ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྲོ་བའི་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དག་གིས་ཐུལ་བར་དཀའ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་
པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་རབ་ཏུ་གནས་པ་ན་གནས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཅན་སེམས་ཅན་གང་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་དེ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་དག་
ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐུལ་བར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རིའི་རྒྱལ་པོ་གངས་རི་རབ་ཏུ་གནས་པ་ན་དེ་ནི་སྨན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་སུ་གྱུར་པར་རབ་ཏུ་གནས་པ་
དེ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་རབ་ཏུ་གནས་པ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཡང་དག་པར་གཞོམ་
པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་སྨན་དེ་རབ་ཏུ་གནས་པ་དེ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་གནས་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ན། དེ་ནི་སེམས་ཅན་འབུམ་ཕྲག་མང་པོ་ལ་ཕན་
འདོགས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཀུན་བགེད་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་དང་། འདུ་བ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་རབ་ཏུ་
གནས་པ་ན་དེ་ནི་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་དཀོན་མཆོག་གི་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་བགེད་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱ་

43-1-172a

བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཉི་མའི་གཞལ་མེད་ཁང་དང་དེ་ལ་ལྷའི་བུ་ཉི་མ་གནས་པར་བྱེད་པ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནི་གླིང་བཞི་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྣང་བ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་དང་། 
འོད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་པ་དང་། ཚ་བ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་གནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་
ལ་མངོན་པར་ཞོན་ཞིང་གནས་པར་བྱེད་པ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ན། དེ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སྣང་བ་བྱེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་མ་
དྲོས་པའི་གནས་རབ་ཏུ་གནས་པ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་དེར་གནས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཕྱོགས་བཞིར་ཆུ་ཀླུང་ཆེན་པོ་བཞི་ཡང་གཏོང་བར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་དག་གིས་རྐང་གཉིས་པ་དང་། རྐང་
བཞི་པ་དག་གི་སྐོམ་པས་འཇིགས་པའི་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། འབྲུ་དང་། སྨན་དང་། ཤིང་ལྗོན་པ་དང་། ནགས་ཚལ་དག་མངོན་པར་སྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་གནས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཡང་ཀུན་
དུ་ཚིམ་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དེ་ལ་གནས་པ་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་
དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་ཆུ་ཀླུང་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཆུ་ཀླུང་དང་། ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཆུ་ཀླུང་
དང་། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཆུ་ཀླུང་དག་གཏོང་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་སྒྲ་དབྱངས་ཀྱི་ང་རོ་ཅན་

43-1-172b

གྱི་ཆོས་དཀོན་མཆོག་གི་ཆུ་དེ་དང་། དབང་པོ་ལྔ་དང་། སྟོབས་ལྔ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཆུས་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དུ་མའི་ཉོན་མོངས་པའི་སྲེད་པ་རྒྱུན་བཅད་ནས། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་
པོའི་ཆུ་ཀླུང་ཆེན་པོ་བཞིན་དུ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་མཐའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཚིམ་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ཇི་སྲིད་དུ་རབ་ཏུ་
གནས་པ་ནི་ཆེན་པོའི་བྱ་བ་དང་། བསྙེན་པར་དཀའ་བའི་བྱ་བ་དང་། མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་བྱ་བས་རབ་ཏུ་གནས་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་ཚིག་གིས་བསྟན་པར་མི་སྤྱོད་དོ། །ཤཱ་ར་དྭ་
ཏིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་གང་སེམས་ཅན་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་གྱིས་རངས་པར་བྱེད་ཅིང་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་ལ། ཡང་དག་པར་གཟེང་བསྟོད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་ནི་ཤཱ་ར་དྭ་
ཏིའི་བུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་མཐའ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་ཀྱི་བར་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་
བསྟན་པར་མི་སྤྱོད་དེ། ཐེག་པ་གང་དང་གང་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་དེ་དང་དེར་ཡང་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕུལ་བའི་སྦྱིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྐྱེད་
པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དག་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་ཀྱི་བར་དུ་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ངོ་། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
རངས་པར་བྱས་ཤིང་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་གྱི་བར་དུ་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་འམ། ཡོངས་སུ་གཏུགས་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་སྟེ། 

43-1-173a

ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རྣམ་གྲངས་དེས་ན་དེ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན་གང་བྱུང་བ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་
འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་འདོད་པ་དེས་ལེགས་པར་སྨྲས་པ་ཇི་སྙེད་ཐོས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྲིས་ཤིང་བླངས་ལ་བརྗོད་དེ་ཐམས་
ཅད་ཀུན་དུ་བཟུང་ངོ་། །དེས་ཀྱང་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་འདོད་པ། ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པས་གྲོང་ནས་གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་ནས་གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་རྡལ་ནས་གྲོང་རྡལ་དང་། 
ལྗོངས་ནས་ལྗོངས་སུ་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་ཞིང་ཡོངས་སུ་བཙལ་ཏོ། །དེའི་ཚེ་མི་གཅིག་ཅིག་རིའི་བྱ་སྐྱིབས་ན་འདུག་པར་གྱུར་ཏེ། དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་འདོད་པ་ལ་སྨྲས་པ། 
གཞོན་ནུ་ཚུར་ཤོག་དང་། ཁོ་བོས་ཁྱོད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་བྱའོ། །དེ་ནས་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་འདོད་པ་རིའི་བྱ་སྐྱིབས་ན་འདུག་པའི་མི་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་
པའི་མཚན་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་རབ་ཏུ་སྟོན་ཅིག །དེས་སྨྲས་པ། གཞོན་ནུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་ནི་རིན་མེད་པར་ཁོ་བོ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་མི་སྟོན་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དེས་གོས་རིན་ཐང་བྱེ་བ་ཕྲག་
ཉི་ཤུ་རི་བ་ལུས་ལ་གྱོན་པར་གྱུར་ཅིང་། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་རིན་ཐང་བྱེ་བ་ཕྲག་བཞི་བཅུ་རི་བ་ཡང་ལུས་ལ་བཏགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་འདོད་པས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པའི་མི་བརྐམ་ཆགས་པ་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གལ་ཏེ་བདག་
ལ་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དེས་གོས་དེ་དང་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་བྱིན་པར་གྱུར་ན། དེ་ལྟ་ན་བདག་གིས་དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱའོ་སྙམ་མོ། །དེ་ནས་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་འདོད་པས་མི་དེ་ལ་སྨྲས་པ། 

43-1-173b

ཀྱེ་མི་ཁྱོད་ལ་ཅི་དགོས་དེ་སྨྲོས་ཤིག་དང་། ཁོ་བོས་ཁྱོད་ལ་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་ཁོ་བོ་ལ་སངས་རྒྱས་དང་ལྡན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ཅིག །དེ་ནས་མི་དེས་སྨྲས་པ། གཞོན་ནུ་གལ་
ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བགོས་པའི་གོས་དང་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་བྱིན་ནས་ཀྱང་བྱ་སྐྱིབས་འདི་ནས་བདག་ཉིད་བོར་ན་དེ་ལྟ་ན་ཁོ་བོས་ཁྱོད་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་འདོད་པས་མི་དེ་ལ་སྨྲས་པ། ཀྱེ་མི་ཁྱོད་ལ་དོན་དུ་འགྱུར་ན་བདག་གིས་རིའི་བྱ་སྐྱིབས་འདི་ནས་བདག་ཉིད་དོར་བར་བྱའོ། །དེས་སྨྲས་པ། གཞོན་ནུ་
བདག་ལ་དོན་དུ་གང་ཡང་མི་འགྱུར་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གང་གི་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁོ་བོ་ལ་གོས་དེ་དང་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་བྱིན་པར་གྱུར་ལ། དེའི་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་ཐོས་ནས་འགྱོད་པར་གྱུར་ཏེ། དབང་གི་ཡང་
འཕྲོག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་འདོད་པས་མི་དེ་ལ་སྨྲས་པ། ཀྱེ་མི་ཁྱོད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་ཁོ་བོ་ལ་སྟོན་ཅིག་དང་། ཁོ་བོས་ཁྱོད་ལ་བྱིན་ནས་འགྱོད་པར་མི་བྱའོ། །མི་དེས་
སྨྲས་པ། གཞོན་ནུ་ཁྱོད་དམ་བཅས་པ་ལ་མི་གནས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་ཁྱོད་འགྱོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་འདོད་པས་མི་དེ་ལ་སྨྲས་པ། ཀྱེ་མི་
དེའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་ཁྱོད་དེ་ལྟར་སེམས་ན་དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས། སངས་རྒྱས་དང་ལྡན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་ཁོ་བོ་ལ་སྟོན་ཅིག་དང་། ཁོ་བོས་ཁྱོད་ལ་གོས་རིན་པོ་ཆེ་དེ་དང་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །
ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་ཐོས་ནས་ཀྱང་རིའི་བྱ་སྐྱིབས་འདི་ནས་བདག་ཉིད་དོར་བར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་མི་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་དང་ལྡན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་བསྟན་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་

43-1-174a

ཏིའི་བུ་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་ཡང་གཞོན་ནུ་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་འདོད་པས་མི་དེ་ལ་གོས་དེ་དང་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་བྱིན་ཏེ། བདེན་པ་དང་བདེན་པའི་ཚིག་གང་གིས་འགྱོད་པ་མེད་ཅིང་གདུང་བ་མེད་པར་གོས་རིན་པོ་ཆེ་དེ་
དང་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་བྱིན་པའི་བདེན་པ་དང་བདེན་པའི་ཚིག་དེས་མ་སྣད་པ་ཉིད་དང་མ་སྨས་པ་ཉིད་དུ་ས་ལ་འདུག་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བདེན་པའི་བྱིན་གྱིས་རླབས་ཀྱང་བྱས་སོ། །དེས་བདེན་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་དེ་ལྟ་བུ་དེ་བྱས་
ནས་བྱ་སྐྱིབས་དེ་ནས་བདག་ཉིད་བོར་རོ། །དེས་ལུས་དེ་བོར་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ནས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་སྟེ། བདེ་བར་མྱུར་བ་ཁོ་ནར་ས་ལ་བཞག་གོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཡོངས་
སུ་ཚོལ་འདོད་པས་མི་དེ་ལ་སྨྲས་པ། ཀྱེ་མི་དེ་ཙམ་དུ་ལེགས་པར་སྨྲས་པའི་ཚིག་དེ་དང་། དེ་ཙམ་དུ་དོན་བཟང་པོ་དང་། ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོ་ངོ་མཚར་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནས་མི་དེ་མྱུར་བ་མྱུར་བར་བྱ་སྐྱིབས་དེ་ནས་བབས་
ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་འདོད་པ་དེ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ཙམ་དུ་གྱ་ཚོམ་དུ་བྱས་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཏོ། །རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་
ཁྱོད་ཆོས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་འདོད། དེས་སྨྲས་པ། ཀྱེ་མི་ཁོ་བོས་ནི་སེམས་ཅན་མ་བསྒྲལ་བ་རྣམས་བསྒྲལ་བར་བྱ་ཞིང་མ་གྲོལ་བ་རྣམས་གྲོལ་བར་བྱ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་
བཟླ་བར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་མི་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་དེ་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་ནས་དེ་དགའ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་འདོད་པ་ལ་སྨྲས་པ། གཞོན་ནུ་དེའི་ཕྱིར་ཁོ་བོས་ཁྱོད་
ལ་གོས་རིན་པོ་ཆེ་དེ་དང་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་ཕྱིར་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཞོན་ནུ་གོས་དེ་དང་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་ནི་ཁྱོད་དང་འཚམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་སྨྲས་པ། ཀྱེ་མི་བྱིན་ནས་ཕྱིར་ལེན་པ་དེ་ནི་ཁོ་བོའི་ཆ་མ་

43-1-174b

ཡིན་ནོ། །མི་དེས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་ཁྱོད་དེའི་ཕྱིར་དེའི་ཚེ་ཁྱོད་ཁོ་བོའི་སྐྱབས་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་འདོད་པ་དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་
སོམ་ཉི་འམ་ཡིད་གཉིས་ཟ་བར་གྱུར་ན། ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བལྟ་བར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ང་ནི་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ། 
དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་མི་ཞིག་བྱུང་བ་དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བལྟ་བར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དེ་ང་ལས་དད་པ་རྙེད་ཅིང་འདི་སྐད་དུ་སྐྱབས་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །
ཞེས་ཚིག་སྨྲ་བའི་མི་བྱུང་བ་དེ་ནི་བག་ཀ་ལི་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དགེ་སློང་བག་ཀ་ལི་ནི་ད་ལྟར་ཡང་ང་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་དང་ཐབས་གཅིག་ཏུ་ནམ་མཁའ་ལས་འགྲོ་བའི་ལམ་ནས་གཤེགས་པ་ན་རིའི་བྱ་སྐྱིབས་ན་ཆག་པར་
གྱུར་ཏེ། ངས་ཀྱང་བག་ཀ་ལི་ཚུར་ཤོག་ཅེས་བརྗོད་པ་དང་། དེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་གྲོལ་བ་བསྐྱེད་དེ། བྱ་སྐྱིབས་དེ་ནས་བདག་ཉིད་བོར་ནས་ནམ་མཁའ་ལ་འདུག་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་མངོན་དུ་བྱས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་
ཏིའི་བུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ཡུན་ཇི་སྲིད་ནས་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཤིང་ང་ལ་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དང་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དེས་ང་ལས་དད་པ་རྙེད་ཅིང་ང་ལ་
མོས་པས་མྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུར་རྣམ་པར་གྲོལ་ལ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་སྐྱབས་བྱས་པ་ལ་ལྟོས། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་མི་དེའི་འདོད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་སེམས་ཀྱིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་ཤིང་། འབྲས་བུ་དེ་སྙེད་མངོན་པར་
འགྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱུང་བ་ལ་ལྟོས། གང་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་གྲོལ་བ་བསྐྱེད་ཅིང་ངེས་པར་བརྟགས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་གཏིང་དཔོག་པར་བྱེད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་

43-1-175a

རྣམས་རངས་པར་བྱེད་ཅིང་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་ལ། ཡང་དག་པར་གཟེང་བསྟོད་པ་དང་། ཐ་ན་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ་སྟོན་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ནི་མྱ་
ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་མ་གཏོགས་པར་བར་མ་དོར་ཟད་པ་འམ། ཡོངས་སུ་གཏུགས་པར་ང་མི་སྨྲའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་
ཆོས་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རངས་པར་བགྱིད་ཅིང་། ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་སྩོལ་ལ་ཡང་དག་པར་གཟེང་བསྟོད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསོད་
ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ལྟ་བུ་བསྐྱེད་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་འཚལ་བ་མོས་པ་
ཟློག་པར་བགྱིད་ཅིང་རྣམ་པར་གཡེང་བར་བགྱིད་ལ་བར་ཆད་བགྱིད་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཇི་ལྟ་བུར་འགྱུར་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གནས་དེ་བསྟན་དུ་གསོལ། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་
ཅན་གང་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བར་ཆད་བགྱི་བའི་སླད་དུ་ཞུགས་པ་དེ་དག་གིས་ཐོས་ནས་ནོངས་པ་ལ་ནོངས་པར་འཆགས་པར་འགྱུར་བ་དང་། གང་དག་འཇུག་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐོས་ནས་བཅོམ་ལྡན་
འདས་ལས་ནོངས་པ་ནོད་པའི་སླད་དུའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བར་ཆད་བྱ་
བའི་ཕྱིར་འཇུག་ཅིང་མོས་པ་ཟློག་པར་བྱེད་རྣམ་པར་གཡེང་བར་བྱེད་ལ། བར་ཆད་བྱེད་པ་དེ་ནི་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་གང་རིན་ཐང་མེད་པའི་ནོར་བུ་རིན་པོ་

43-1-175b

ཆེ་ཆེན་པོ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པ་དེ་ནི་ནོར་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་གི་བར་ཆད་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཆོས་དཀོན་མཆོག་གི་
ཕུང་པོ་འབུམ་ཕྲག་མང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་གྲངས་མེད་པ་དག་གི་བར་ཆད་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་གང་སྨན་གྱི་ཤིང་ལྗོན་པ་བསྐྱེད་པ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་ཅིང་ཆུད་གཟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པ་དེ་ནི། 
ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སེམས་ཅན་ནད་ཀྱིས་གཟིར་བ་མང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནད་ཆེན་པོ་དེ་ལས་མ་ཐར་བར་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་
གང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ། མཉམ་པ་མེད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ། ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ། སེམས་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཐམས་ཅད་སེལ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྨན་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པ་དེ་ནི། 
ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་ནད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཟིར་བ། ཕྲག་དོག་དང་། སེར་སྣ་དང་། ཁྲོ་བ་དང་། གཡོ་དང་། སྒྱུ་དང་། རྩོད་པ་དང་། ཁྲེལ་མེད་
པ་དང་། ཁེངས་པ་དང་། ཉེས་རྩོམ་དང་། རྒྱགས་པ་དང་། བག་མེད་པ་དང་། ང་རྒྱལ་དང་། ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་ནད་ཆེན་པོས་གང་བ་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་དང་། ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་། ནད་མེད་པ་དང་། བསིལ་བར་
གྱུར་པར་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་ནད་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པ་དེ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་གང་མ་དྲོས་པའི་གནས་ལ་བར་ཆད་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་ཅིང་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ཡང་བར་ཆད་བྱ་བའི་
ཕྱིར་འཇུག་པ་དེ་ནི། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རྐང་གཉིས་པ་དང་། རྐང་བཞི་པ་མང་པོའི་སྲེད་པའི་གདུང་བ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཆུ་ལ་བར་ཆད་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཡིན་པར་རིགས་པར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་

43-1-176a

ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་གང་ལ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པ་དེ་ནི། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སྲེད་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་གཅོད་པར་
བྱེད་པ། ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་གང་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་བར་ཆད་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པ་དེ་ནི། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་
སེམས་ཅན་གང་དག་གླིང་བཞི་ན་གནས་པ་དེ་དག་གི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་མི་སྣང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པ་དེ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་གང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཉེ་བར་གནས་
པ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་ཅིང་མོས་པ་ཟློག་པ་དང་། མི་ཀློག་པར་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་དེ་ནི། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་གང་དག་ཡོད་པ་དེ་དག་གི་ཆོས་ཀྱི་གནང་བ་ཆེན་པོ་དང་། 
ཆོས་ཀྱི་གསལ་བ་ཆེན་པོ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་ལ་ལས་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཆུད་གཟོན་པར་བྱེད་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་གྲངས་
མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པས་རིན་པོ་ཆེ་རྙེད་པ་ཆུད་གཟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་གནས་པ་དེ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པ་དེ་ནི། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཆོས་དཀོན་མཆོག་འདུ་བ་ཆུད་གཟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དེ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །
ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་གནས་དེ་ནས་ནི་རིན་པོ་ཆེ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་

43-1-176b

ཀྱི་འབྱུང་གནས་དེ་ནི་དེ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དཀོན་མཆོག་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པ་དེ་ནི་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་
པའི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་གང་ད་ལྟར་ང་ལ་ངན་སེམས་ཀྱིས་ཁྲག་དབྱུང་བའི་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང་། གང་ལ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་མོས་པ་ཟློག་
པར་བྱེད་ཅིང་བར་ཆད་བྱེད་པ་འདི་ནི་མཚུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཡང་ང་ལ་ཁྲག་དབྱུང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལྟ་ཞོག་གི། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ངས་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་པོ་ཤིན་དུ་བཟོད་པར་དཀའ་བ། ཐར་བར་དཀའ་བ། 
ངེས་པར་འབྱུང་བར་དཀའ་བ་བཤད་པ་དེ་བས་ཀྱང་། རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བྱས་པས་ནི་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་འགའ་ལ་ཡང་བར་ཆད་བྱས་པ་མ་ཡིན་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཆུད་གཟན་པས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆུད་གཟན་པར་བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་
བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། བ་བསད་པས་ནི་འོ་མ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་བ་མེད་པར་བྱས་ཤིང་ཆུད་གཟན་པས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆུད་གཟན་པ་
ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་པོས་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཆུད་གཟོན་པ་འདི་ཉིད་ཆེས་མ་རུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་པོ་ལྟ་ཞོག་གི། ཤཱ་ར་དྭ་
ཏིའི་བུའི་གླིང་བཞི་པ་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་གང་བར་གྱུར་ལ། དེ་ནས་མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཚོགས་དེ་ཐམས་ཅད་སྲོག་དང་ཕྲལ་བར་

43-1-177a

གྱུར་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། འོ་ན་མི་དེ་གཞི་དེ་ལས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་མང་དུ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནམ། གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་
འདས་མི་དེས་བསོད་ནམས་མ་ལགས་པའི་ཕུང་པོ་ཤིན་དུ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱོད་མོས་པར་བྱ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་མི་དེས་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཚོགས་
དེ་སྙེད་སྲོག་དང་ཕྲལ་བར་གྱུར་ལ། གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཐེག་པས་འགྲོ་བ། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་འཇུག་པར་འདོད་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་
དེ་ལས་མོས་པ་ཟློག་པར་བྱེད་ཅིང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ཡང་རྐྱེན་དེས་མོས་པ་བཟློག་པར་དམིགས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འདོར་བར་བྱེད་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་སྔ་མ་དེས་ནི་བསོད་ནམས་
མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་དེ་ལ་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་བ་ནས། རྒྱུའི་བར་དུ་ཡང་མི་བཟོད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཚོགས་དེ་སྙེད་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་བཤིག་པས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་
བཅུ་ཉམས་པར་བྱས་པ་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མི་འཇིགས་པ་བཞི་ཉམས་པར་བྱས་པ་མ་ཡིན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅྭ་བརྒྱད་ཉམས་པར་བྱས་པ་མ་ཡིན། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ཉམས་
པར་བྱས་པ་མ་ཡིན། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཉམས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གླང་པོ་ཆེའི་གཟིགས་སྟངས་ཉམས་པར་བྱས་པ་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སེང་གེ་ལྟར་སྒྱིངས་པ་ཉམས་པར་
བྱས་པ་མ་ཡིན། སྤྱི་གཙུག་བལྟ་བར་མི་མཐོང་བ་ཉམས་པར་བྱས་པ་མ་ཡིན། ཆོས་ཀྱི་མུར་འགྲམ་འབུམ་ཕྲག་དུ་མས་ཀུན་ནས་ཡོངས་སུ་གང་བ་ཉམས་པར་བྱས་པ་མ་ཡིན། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་བླ་ན་

43-1-177b

མེད་པ་ཉམས་པར་བྱས་པ་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཁྱུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཉམས་པར་བྱས་པ་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པ་ཉམས་པར་བྱས་པ་མ་ཡིན། མོས་པ་
སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པ་ཉམས་པར་བྱས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མོས་པ་ཟློག་པས་ནི་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཉམས་པར་བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གླིང་ཆེན་པོ་
བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལྟ་ཞོག་གི། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་གང་བར་གྱུར་ལ། ལ་ལ་ཞིག་གིས་དགྲ་བཅོམ་པ་དེ་
དག་སྲོག་དང་བྲལ་བར་བྱས་ཤིང་། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་དགྲ་བཅོམ་པ་དེ་སྙེད་སྲོག་དང་བྲལ་བས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་དང་། གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་མོས་པ་བཟློག་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་
དེ་ནི་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་ཆེས་ཆེ་བར་ང་སྨྲའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དང་། རྣམ་པར་ཕྲལ་བས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་
ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གལ་ཏེ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་མེད་པར་གྱུར་ན་ནི་ད་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང་། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གལ་ཏེ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་མེད་པར་གྱུར་ན་ནི་ད་ལྟར་འཇིག་
རྟེན་དུ་སངས་རྒྱས་ཁྱུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་བུར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང་། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གལ་ཏེ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་མེད་པར་གྱུར་ན་ནི་ད་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །
གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དང་། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དང་། དགེ་སློང་དང་། དགེ་སློང་མ་དང་། དགེ་སྙེན་དང་། དགེ་བསྙེན་

43-1-178a

མ་དང་། ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་གང་སུ་དག་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཕྱག་བྱ་བར་འོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་དག་ལ་ལྷག་པའི་བསམ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་ནི། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་
སུ་འགྱུར་བས་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་
ན། འོ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ལ་རྒྱལ་རིགས་ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་དག་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་འམ། བྲམ་ཟེའི་རིགས་ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་དག་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་འམ། ཁྱིམ་
བདག་གི་རིགས་ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་དག་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་འམ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་དག་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་འམ། རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་འམ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་ཡོངས་
སུ་བསྟན་པ་འམ། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ནམ། སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་འམ། དེ་བཞིན་དུ་འཐབ་བྲལ་དང་། དགའ་ལྡན་དང་། འཕྲུལ་དགའ་དང་། གཞན་འཕྲུལ་དབང་
བྱེད་ཀྱི་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ནམ། འོག་མིན་གྱི་ལྷའི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་སྐྱེད་
པ་དག་པ་ཉིད་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་སླད་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་

43-1-178b

བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་མངོན་པར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པས། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚན་པོ་ཆེའི་སྟོབས་སམ། ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་སམ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུའི་སྟོབས་ཕྱེད་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་སྟོབས་པོ་ཆེ་དང་
ལྡན་པར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་འམ། དམན་པ་འམ། དབུལ་བ་འམ། རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་
ཁྱེད་ཅག་གིས་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་འམ། སྟོབས་ཆུང་བ་འམ། དམན་པ་འམ། རྒྱ་ཆེན་པོ་གང་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་མཐོང་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱེད་ཅག་གིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་བསྲུང་བར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་
ཁྱེད་ཅག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་པར་བྱ། རངས་པར་བྱ། ཡང་དག་པར་གཟེང་བསྟོད་པར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་ཅིང་། རངས་
པར་བྱེད་ལ། ཡང་དག་པར་གཟེང་བསྟོད་པ་འདི་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསྙེན་བཀུར་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ང་ལ་བསྙེན་བཀུར་མཆོག་བྱེད་པར་འདོད་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ནི་ཅི་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་
རྣམ་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པར་བྱ། ཡང་དག་པར་གཟེང་བསྟོད་པར་བྱ། རངས་པར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ངས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་
དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཇི་ནས་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་དང་། ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བར་ཡོངས་སུ་གཏད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་
ལྡན་འདས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གསུམ་པོ་འདི་དག་ལགས་ཏེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། མི་ལྡོག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། སྒྲུབ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་

43-1-179a

འདས་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་གང་གི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་དེ་དག་བསྟན་པ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། 
དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། མི་ལྡོག་པ་དང་། སྒྲུབ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལ་གང་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་དེ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྡོག་ཅིང་ལྡོག་ནས་ཀྱང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པར་ལྟུང་བ་འམ། རང་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པར་ལྟུང་བ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རངས་པར་མཛད་ཅིང་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པར་མཛད་ལ་ཡང་དག་པར་གཟེང་བསྟོད་པར་མཛད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། 
ཅི་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་གནས་པར་འགྱུར་ཞིང་། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སེམས་ལས་ཀྱང་ལྡོག་པར་འགྱུར་ལ་ཐེག་པ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ལ་དམིགས་པར་ནི་མི་
འགྱུར་ཞིང་། མི་དམིགས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་གནས་པར་འགྱུར་ཞིང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིག་གུ་སྙམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་
ཆེན་པོས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སེམས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སེམས་སྟོང་པ་
ཉིད་ནི་གང་ཡིན། ཇི་ལྟར་ན་སེམས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་བལྟ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སེམས་ཤེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དང་། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། ཡིད་དང་། ཡིད་ཀྱི་ལུས་དང་། ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་དང་། ཡིད་
ཀྱི་ཁམས་ཏེ། འདི་ནི་སེམས་ཤེས་བྱའོ། །དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སེམས་ནི་སེམས་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ། དེ་ལ་བྱེད་པ་པོ་གང་ཡང་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེའི་བྱེད་པ་པོ་འགའ་ཞིག་ཡོད་ན་ནི་དེས་བྱས་ན་གཞན་གྱིས་མྱོང་བ་

43-1-179b

དེ་ལྟ་བུར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་སེམས་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཀྱིས་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ན་ནི་དེ་ཉིད་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ཞིང་། དེ་ཉིད་མྱོང་བ་པོ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སེམས་གཞན་གྱིས་སེམས་
མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ན་ནི་གང་གིས་བྱས་པ་དེ་ནི་དེའི་ཡིན་པར་འགྱུར་ལ། གཞན་གྱིས་བྱས་ན་ཡང་གཞན་གྱིས་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་ནི་སེམས་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ། དེ་ལ་བྱེད་པ་པོ་གང་ཡང་མེད་དོ། །གང་ལ་བྱེད་པ་
པོ་མེད་པ་དེས་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་བྱས་པ་མེད་དོ། །གང་གིས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་བྱས་པ་མེད་པ་དེ་ལ་ནི་བྱེད་པ་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །གང་ལ་བྱེད་པ་པོ་མི་དམིགས་པ་དེ་ལ་ནི་རྩོད་པའི་གནས་མེད་དོ། །གང་དག་དེ་ལ་རྩོད་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་མེད་པ་
ལ་རྩོད་པར་བྱེད་པའོ། །གང་དག་མེད་པ་ལ་རྩོད་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་སྟོང་པ་ལ་རྩོད་པར་བྱེད་པའོ། །མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་ལ་རྩོད་པར་བྱེད་པའོ། །གང་དག་སྟོང་པ་ལ་རྩོད་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་གསོབ་དང་གསོག་
ལ་རྩོད་པར་བྱེད་པའོ། །གང་དག་གསོབ་དང་གསོག་ལ་རྩོད་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་དུ་རྩོད་པར་བྱེད་པའོ། །གང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྩོད་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་གཡང་ས་
ཆེན་པོར་ལྟུང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཡང་ས་ཆེན་པོ་ཡང་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་དང་། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཡང་སའི་ཕུལ་ནི་འདི་
ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དམིགས་པར་ལྟ་བ་དང་། ཕུང་པོར་ལྟ་བ་དང་། ཁམས་སུ་ལྟ་བ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དུ་ལྟ་བ་དང་། སྲོག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་། འབྱུང་བར་ལྟ་བ་དང་། འཇིག་པར་ལྟ་བ་དང་། སེམས་ཅན་དུ་ལྟ་བ་དང་། གང་ཟག་དུ་ལྟ་བའོ། །
ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་མདོར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ལྟ་བ་ཡང་དམིགས་པ་ཡིན། སངས་རྒྱས་སུ་ལྟ་བ་དང་། ཆོས་སུ་ལྟ་བ་དང་། དགེ་འདུན་དུ་ལྟ་བ་ཡང་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། ལྟ་བ་དེ་དག་ལ་ཆགས་པའི་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་གཡང་

43-1-180a

ས་ཆེན་པོར་ལྟུང་བར་འགྱུར་ཏེ། གཡང་ས་ཆེན་པོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཁོར་བ་དེ་ཡིན་པར་ཟད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་པ་དང་། རྣམ་པར་བརྗོད་པ་དང་། བསྐྱེད་པ་བསླབ་
པའི་ལེའུ་སྟེ་བརྒྱད་པའོ།། །། དེའི་ཚེ་སློངས་མོ་པ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་ཞེས་བྱ་བ་འདུས་ཏེ་འདུག་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་སློངས་མོ་པ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་སྟན་ལས་ལངས་ནས་བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ཏེ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་གཡང་སར་ལྟུང་བར་འཚལ་བ་མ་ལགས་ཤིང་། བདག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་
ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྩོད་པར་འཚལ་བ་ཡང་མ་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འཚལ་བ་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་འདི་སྙམ་དུ་
སེམས་ལགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་བདག་དབུལ་ཞིང་མཆོག་ཏུ་དབུལ་ལ་སྤྱོད་པ་ངན་པས་ཚེགས་ཀྱིས་ཁྱིམ་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྒྲུབ་ཅིང་། གཞན་གྱི་ནོར་གྱིས་འཚོ་བས་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་སྟེ། རྒྱལ་
རིགས་ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་། ཁྱིམ་བདག་གི་རིགས་ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་བོ་སྙམ་བགྱིད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་
ཏོ། །ང་ནི་བྲམ་ཟེ་དང་། རྒྱལ་རིགས་དང་། ཁྱིམ་བདག་གི་རིགས་ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་དག་ཡོངས་སུ་མི་སྟོན་ཅིང་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་། འབྱོར་པ་དང་། ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། མི་མ་ཡིན་པ་དང་། ནམ་
མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། ཡོངས་སུ་མི་སྟོན་གྱི། གང་གིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་བསྐྱེད་ན་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཕྱག་བྱ་བར་འོས་པ་ཡིན་ནོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་

43-1-180b

བདག་དེང་སླན་ཆད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ལགས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སློངས་མོ་པ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རྣམ་
པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་ཁྱོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྗེས་སུ་སློབ་པ་ནི་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། ། བམ་པོ་བཅུ་བཞི་པ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སློངས་མོ་པ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གིས་གསོལ་
པ། ལེགས་སོ་ཞེས་བགྱི་མི་འཚལ་ཏེ། །ཚོང་དཔོན་གྱིས་བཀུར་བདག་མི་འཚལ། །སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད། །ཡེ་ཤེས་དམ་པ་འཚལ་ལགས་སོ། །ཁྱོད་ནི་འཇིག་རྟེན་བླ་ན་མེད། །ཁྱོད་ནི་རྟག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་
མཆོག །ཁྱོད་ནི་གང་དག་སྡུག་བསྔལ་གཟིར། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གླིང་སྐྱབས་གཅིག །མིག་ལྡན་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས། །ཁྱོད་ཀྱིས་མངོན་དུ་མཛད་ནས་སུ། །འཁོར་བ་ལས་ནི་རབ་འབྱིན་ཅིང་། །སྨན་པའི་སླད་དུ་ཆོས་
སྟོན་ལགས། །ཁྱོད་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་མཐའ་ཡས་ཏེ། །ཁྱོད་ཀྱི་འོད་ཀྱང་མཐའ་ཡས་ལགས། །ཁྱོད་ཀྱི་ཤེས་རབ་མཆོག་ལགས་ཏེ། །ཡོན་ཏན་ཀུན་གྱིས་མངོན་དུ་འཕགས། །འདི་འདྲ་བར་ནི་བདག་གྱུར་ཅེས། །དེ་ལ་བདག་
ནི་འདུན་གྱུར་ན། །དབུལ་ལ་སུ་ཞིག་སྦྱིན་སྙམ་དུ། །དེ་ལ་བདག་སེམས་ཞུམ་པར་གྱུར། །རྒྱལ་པོ་ཁྱིམ་བདག་བྲམ་ཟེ་དང་། །ལྷ་དང་མི་འམ་ཅི་དག་དང་། །རྫུ་འཕྲུལ་ལྡན་དང་གཟི་ཆེན་མཆིས། །དེ་ཡི་སྐྱེས་བུ་ཁྱུ་མཆོག་འདི། །
དབུལ་གྱུར་གཞན་གྱི་ནོར་གྱིས་སུ། །ཉེ་བར་འཚོ་བ་དག་ལ་ནི། །གང་དུ་འཇིག་རྟེན་མི་འཇུག་པའི། །བྱང་ཆུབ་ག་ལ་སུ་ཞིག་སྟེར། །བདག་གི་སེམས་ནི་མཁྱེན་ནས་སུ། །ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་ང་ཡིས་བསྟན། །
རྒྱལ་རིགས་དེ་དག་བསྟན་མ་ཡིན། །བྲམ་ཟེ་དང་ནི་རྗེའུ་དང་དམངས་ཀྱང་མིན། །དམན་པ་དང་ནི་མཆོག་དང་ལྷ་དང་ཀླུ། །གནོད་སྦྱིན་མི་འམ་ཅི་ནི་ངས་མ་བསྟན། །གཞན་དུ་སེམས་དག་པ་ནི་ངས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་དེ་བཞིན་གཤེགས་

43-1-181a

པའི་དེ་ཐོས་ནས། །སྟོབས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏེ་ཚིག་འདི་སྨྲས། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་མཆོག་ཏུ་བདག་གྱུར་ཏེ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་བདག་སེམས་སྐྱེས། །ནམ་མཁའ་ལྟུང་འགྱུར་ས་ནི་འཇིག་འགྱུར་ལ། །རི་ཡིས་
རྒྱལ་པོ་རི་རབ་རྣམ་འཇིག་འགྱུར། །ནམ་མཁའི་ཁམས་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་སྲིད་ཀྱི། །བདག་གི་སེམས་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་མྱི་སྲིད། །སེམས་ཅན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་བདུད་གྱུར་ལ། །སེམས་དེ་རྣམ་པར་བཟློག་པར་བགྱི་སླད་དུ། །
དེ་ཀུན་བདག་ལ་བར་ཆད་བགྱིད་གྱུར་ནའང་། །བདག་གིས་སེམས་ནི་རྣམ་པར་བཟློག་མི་བགྱི། །གལ་ཏེ་འདིར་ནི་སེམས་ཅན་འགའ་མཆིས་ཤིང་། །འདི་ཡི་མདུན་དུ་མཆིས་ནས་ཚིག་སྨྲ་ན། །སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་དམ་པ་འདི་མཆོག་
དཀོན། །དབུལ་ལ་བྱང་ཆུབ་སུ་ཞིག་སྦྱིན་པར་བྱེད། །དེ་སྐད་དེ་སྨྲས་ནས་ནི་བདག་གིས་བརྗོད། །ང་བས་ཁྱོད་དབུལ་ང་ནི་དབུལ་མ་ཡིན། །ཁྱོད་ལ་དད་པ་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ང་ལ་དད་པ་ཡོད་པས་བདག་འཚང་རྒྱ། །སངས་རྒྱས་རིགས་
ནི་གང་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །འབྲས་བུ་འམ་སྲོག་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །གཞན་དུ་གང་དག་སེམས་ནི་འདུད་བྱེད་པ། །དེ་ཚེ་ཐེག་པ་བླ་མེད་འདི་ལ་འདུད། །དྲང་སྲོང་མཆོག་གི་སེམས་འདི་རིགས་ཡིན་ཏེ། །འདི་ནི་ས་བོན་འདི་ནི་
འབྲས་བུ་ཡིན། །ཐེག་མཆོག་དམ་པ་ལ་ནི་ཞུགས་ནས་སུ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསླབས་ནས་འཚང་རྒྱར་འགྱུར། །བདག་གིས་ལུས་དང་དེ་བཞིན་སྲོག་དང་ནི། །འཇིག་རྟེན་རྩེད་མོ་དགའ་བ་གང་ཅིའང་བཏང་། །གཞན་དུ་བདག་གིས་
སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་མཆོག །རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་བདག་གིས་དགྲོལ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་རྗེ་བདག་མདུན་བཞུགས་པ་ལ། །བདག་འདིར་སེང་གེའི་སྒྲ་ནི་སྒྲོགས་བགྱིད་པ། །གལ་ཏེ་བདག་ལ་ནོངས་པ་འགའ་
མཆིས་ན། །བྱམས་ལ་གནས་པས་རྒྱལ་བས་བསྐུལ་ལགས་གྲང་། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་སློངས་མོ་པ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གིས་ཕྱིར་བཀའ་སྩལ་པ། འདི་ན་སངས་རྒྱས་ལ་

43-1-181b

ནི་སྐྱོན་ཅིའང་མེད། །སེམས་འདི་བླ་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི། །སེམས་དེ་དེ་རིང་འདིར་ནི་ཁྱོད་འདོར་ཏེ། །ཁྱོད་ཀྱང་རྒྱལ་བ་ཆོས་ཀྱི་རྗེར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀའ་ནི་ཐོས་ནས་སུ། །གཞལ་དུ་མེད་པའི་དགའ་བས་དགའ་
མགུ་སྟེ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རྒྱལ་སྲུང་སེམས་དང་ཞིང་། །ནམ་མཁའ་ལ་ནི་ཏ་ལ་བདུན་སྲིད་འཕགས། །དེ་ཚེ་སེམས་ཅན་མཆོག་གིས་འཛུམ་པ་བསྟན། །སྔོན་པོ་སེར་པོ་ཡིད་དགའ་སྣ་ཚོགས་པ། །ཁ་དོག་དེ་དག་རྒྱལ་བའི་
ཞལ་ལས་བྱུང་། །དེ་དག་རྒྱལ་བའི་གཙུག་ཏུ་ནུབ་པར་གྱུར། །དེ་ཚེ་ཕྲག་པ་གཅིག་གཟར་ཐལ་སྦྱར་ཏེ། །ཀུན་དགའ་བོ་ཡིས་རྐང་གཉིས་མཆོག་ལ་ཞུས། །མགོན་པོ་རྒྱུ་གང་བདེ་གཤེགས་རྐྱེན་ཅི་ལགས། །ཡེ་ཤེས་ཐོགས་མེད་རྒྱལ་
ལ་བདག་ཞུའོ། །མགོན་པོ་རྣམ་པར་རྒྱལ་སྲུང་ཟིལ་གནོན་ཚུལ། །མགོན་གྱི་ཁྱིམ་དུ་སློངས་མོ་པ་ཞིག་བྱུང་། །དེ་རིང་དེ་ནི་ཏ་ལ་བདུན་སྲིད་གནས། །མཁའ་ལ་གནས་ནས་རྒྱལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལགས། །ལྷ་དང་ཀླུ་དང་ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་
པོ་དང་། །གནོད་སྦྱིན་དེ་ལ་མི་མིན་མི་འམ་ཅི། །མིར་གྱུར་པ་ཡིས་ཐལ་མོ་སྦྱར་བགྱིས་ཏེ། །མགོན་པོ་རྒྱལ་བ་སྲུང་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་ལ་དེ་ཡི་དོན་ཞུ་ལགས། །ཐུབ་པའི་འཛུམ་པ་བསྟན་འདི་སུ་ཡི་དོན། །བྱང་
ཆུབ་དམ་པ་མཆོག་ཏུ་གང་ཞུགས་པའི། །ལུང་བསྟན་དེ་ནི་སུ་ཡི་ལགས་པར་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ལ་ནི་སུ་དམ་གནས། །བླ་མེད་སེམས་དེ་གནས་པ་སུ་ཡི་ལགས། །སུ་ཞིག་ཡེ་ཤེས་མཆོག་དམ་རེག་པར་འགྱུར། །འཁོར་
བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་འབྱིན་པར་འགྱུར། །དེ་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་ད་སུ་མཆིས། །བདུད་སྡེ་དཔུང་དང་བཅས་པ་འཇོམས་པར་འགྱུར། །བདུད་དཔུང་བཅས་པ་བཅོམ་ནས་ཉོན་མོངས་སྤོང་། །འཁོར་ལོ་དམ་པ་ཞི་བ་སྐོར་བར་འགྱུར། །
ཡེ་ཤེས་མཉམ་མེད་དེ་ནི་སུ་ཡིར་འགྱུར། །དོན་རྒྱ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་སུ་ཡིར་འགྱུར། །དེ་ཚེ་ཕྱིར་ཞིང་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་འགྱུར། །ཀུན་ནས་ཡེ་ཤེས་ཆགས་པ་མེད་པར་འགྱུར། །ཁྱུ་མཆོག་ཚིག་དེ་འདིར་ནི་འབྱིན་པར་འགྱུར། །དེ་ཚེ་ཚིག་

43-1-182a

བདེན་དེ་ནི་སུ་ཡིར་འགྱུར། །ཡེ་ཤེས་བདེན་པའི་ཐེ་ཚོམ་ཉིད་གྱུར་པའི། །སེམས་ཅན་ད་ལྟར་དེ་རིང་འབྱུང་མི་འགྱུར། །རྟག་ཏུ་མཉམ་བཞག་སེམས་དེ་སུ་ཡིར་འགྱུར། །བྱང་ཆུབ་ཞི་བ་ལ་ནི་རེག་གྱུར་ཅིང་། །འདི་ལ་དུས་
གསུམ་སེམས་ཅན་སེམས་མཁྱེན་ནས། །ཆོས་མཆོག་གྱ་ནོམ་པ་ནི་བཤད་དུ་གསོལ། །དེ་ཚེ་སུ་ཡི་ཆོས་དེ་བསྟན་པས་ན། །ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་དེ་ཚིམ་འགྱུར། །མ་རྨོངས་རྣམ་པར་གནོན་པ་སུ་ཡིར་འགྱུར། །གླང་ཆེན་ལྟ་
སྟངས་ལྟ་བར་འགྱུར་བ་ལགས། །དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་དེ་ནི་སུ་ཡིར་འགྱུར། །སུ་ཡིས་ཞིང་འདི་རྣམ་པར་སྦྱངས་པ་ལགས། །སུ་ཡིས་མི་ཁོམ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་སུ། །ཁོམ་ལྡན་མྱ་ངན་འདའ་ཞིང་འཚལ་བར་འགྱུར། །མཐུ་
ཆེན་དོན་དེ་དག་ནི་ཞུ་ལགས་ན། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོས་དེ་ཚེ་འཛུམ་བསྟན་ཅིང་། །འཇིག་རྟེན་འདྲེན་པ་བདག་ལ་དེ་ལུང་སྟོན། །ཐོས་ན་སྐྱེ་དགུ་དགའ་བར་འགྱུར་བ་ལགས། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་
དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ་འཛུམ་པ་འདི་བསྟན་པ་ན་སློངས་མོ་པ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་
དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། ངས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དམིགས་པར་བྱ་བ་འདི་ནི་བཤད་པ་ན། །གང་དག་ཐེག་པ་མཆོག་ལ་རབ་ཞུགས་པ། །བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་ནི་བརྒྱད་ཅུར་ཚང་། །དེ་དག་རྣམས་ཀྱང་
མི་མཆོག་རྒྱལ་བར་འགྱུར། །སློང་བ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་འདི་ཡང་། །ང་ཡི་མདུན་དུ་འདུག་ནས་མཆོད་པར་བྱེད། །མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེས་ཤིང་བར་སྣང་གནས། །བདག་ཀྱང་འདི་འདྲར་ང་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེས་ནི་ལས་

43-1-182b

འདི་བྱས་པར་གྱུར་པས་ན། །ཕྱིན་ཆད་ནམ་ཡང་ལོག་པར་ལྟུང་མི་འགྲོ། །དེ་དང་དེར་ནི་རྟག་ཏུ་དལ་བ་ཐོབ། །སངས་རྒྱས་ཀྱང་ནི་དེ་ཡིས་རྟག་པར་མཐོང་། །དེ་དག་སེམས་ཅན་དམ་པ་མཆོག་མཐོང་ནས། །བྱང་ཆུབ་རྒྱུ་ཡི་ཕྱིར་ནི་
མཆོད་པ་བྱེད། །དེ་ཚེ་མེ་ཏོག་སྤོས་དང་བྱུག་པ་དང་། །གདུགས་དང་རྒྱལ་མཚན་དག་གིས་མཆོད་པ་བྱེད། །དེ་བཞིན་ན་བཟའ་བསོད་སྙོམས་མཆོག་རྣམས་དང་། །གཟིམས་ཆ་དག་དང་དེ་ཚེ་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས། །རྒྱལ་བ་རྣམས་
ལ་དེ་ནི་མཆོད་པ་བྱེད། །མཐར་གྱིས་དེར་ནི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་བྱེད་ཅིང་། །བྱམས་པ་སེམས་ཅན་མཆོག་ལ་མཉེས་བྱས་ནས། །དེར་ནི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ལ་མཆོད་བྱེད་ཅིང་། །ནོར་བུ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བདུན་བཅུ། །བླ་མེད་བྱམས་པ་
ལ་ནི་འབུལ་བར་བྱེད། །དེ་ཚེ་ནོར་བུ་དག་གི་འོད་ཉིད་འབྱུང་། །དེ་ཡིས་དཔག་ཚད་བརྒྱད་བཅུ་ཁོ་ན་ཁྱབ། །དེ་ཚེ་ནོར་བུ་རྣམས་ཀྱི་འོད་འབྱུང་བ། །ནོར་བུ་དག་གི་འོད་དུ་ཁྱབ་པར་འགྱུར། །དེ་ཚེ་རིམ་གྲོ་པ་དག་བྱེ་བ་འབུམ། །དེ་
སྙེད་ཀྱི་ནི་ཁྲི་ཡང་འབུལ་བར་བྱེད། །དེ་སྙེད་ཀྱི་ནི་ཁྲིའུ་ཡང་འབུལ་བར་འགྱུར། །གཙུག་ལག་ཁང་ཡང་དེ་སྙེད་བྱེད་པར་འགྱུར། །རིན་ཆེན་སྣ་བདུན་གྱི་ནི་བཀྲ་བ་བརྩིགས། །གཙུག་ལག་ཁང་རེ་རྒྱང་གྲགས་ཚད་དང་ལྡན། །རྟག་
ཏུ་བྱམས་པ་ཉན་ཐོས་བཅས་པ་ལ། །རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་ཏེ་ངེས་པར་འབུལ་བར་བྱེད། །ཟླ་གསུམ་དེར་ནི་རྒྱལ་བ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད། །དགག་དབྱེ་བྱས་ནས་ལོ་བརྒྱར་འགྱུར་བ་ཡིན། །དེ་ཡང་དེ་ཚེ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཚེ། །ཚངས་
པར་སྤྱོད་པ་དམ་པ་སྤྱོད་པར་འགྱུར། །དགའ་བ་དང་ནི་གུས་པ་དེ་ཡིས་སུ། །དེར་ནི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་བྱེད། །མཐར་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན། །དུས་བཟང་བ་ཡི་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་མཐོང་། །ཇི་
ལྟར་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད། །དེ་བས་ལྷག་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་ཡིས་མཐོང་། །སངས་རྒྱས་དེ་དག་མཐོང་ནས་དད་པར་བྱེད། །འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་སུ་མི་འདོད། །སེམས་དེའི་དད་པ་དེ་ནི་དེ་འདྲ་བ། །ཕྱོགས་

43-1-183a

ཙམ་ང་ཡིས་ད་ལྟ་བསྟན་པ་ཡིན། །དེ་ཚེ་དེ་ཡི་ཡོན་ཏན་ཇི་འདྲ་བ། །ང་ཡིས་དཔེ་བསྟན་པར་ནི་ནུས་མ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད། །བསྐལ་པ་མང་པོར་དེ་ཚེ་འཁོར་ནས་སུ། །ཕྱིན་ཆད་དེ་ཡིས་ཐག་པ་མཆོག་
རེག་ཅིང་། །སྙིང་པོའི་ཚོགས་ཤེས་བྱ་བའི་རྒྱལ་བར་འགྱུར། །དེ་ཚེ་ཚེ་ནི་བསྐལ་པ་སྟོང་ཐུབ་འགྱུར། །དེ་ཚེ་དེ་ཡི་ཞིང་གི་བཀོད་འབྱུང་བ། །དཔེར་ན་ལྷ་གནས་རི་རབ་རྩེ་མོ་བཞིན། །འཛམ་བུའི་གླིང་དེ་ཡང་ནི་དེ་འདྲར་འགྱུར། །རྒྱལ་བའི་སྙིང་
པོའི་ཚོགས་ནི་དེ་སྙེད་ཀྱི། །ཉན་ཐོས་དེ་ཚེ་འདུས་པ་གང་ཡིན་པ། །ཇི་ལྟར་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད། །བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་ནི་མང་པོ་འབྱུང་། །དེ་བཞིན་དེ་ཚེ་འདུས་པ་འབྱུང་འགྱུར་བ། །ཇི་ལྟར་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད། །དགྲ་
བཅོམ་ཟག་པ་ཟད་ཅིང་ཉོན་མོངས་མེད། །དེ་ཚེ་དབང་གྱུར་རྫུ་འཕྲུལ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །ཤེས་རབ་འབྱུང་གནས་ཤ་རིའི་བུ་ཇི་བཞིན། །དྲི་བ་གཏན་ལ་འབེབས་པར་ཡེ་ཤེས་འཕགས། །ཆོས་མངོན་མདོ་སྡེ་འདུལ་བ་རྣམས་ལ་མཁས། །ང་
ཡིས་ཉན་ཐོས་མཆོག་ནི་ལུང་བསྟན་བཞན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྙིང་པོའི་ཚོགས་ཉིད་ཀྱི། །འདུས་པ་དེ་ཚེ་ཉིས་གྱུར་འབྱུང་བར་འགྱུར། །དེ་དག་བྱང་ཆུབ་དམ་པ་མཆོག་ལ་ཞུགས། །མ་ཕམ་ཞེས་བྱའི་བྱམས་པ་ཇི་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་སྐྱེ་
བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའང་ཡིན། །བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ནི་དེ་ཚེ་འགྱུར། །དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ཤི་བའི་དུས་བྱས་ནས། །ཞིང་གཞན་གཞན་དུ་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་རྟོགས། །དཔའ་བ་དཔའ་བོ་བློ་གྲོས་བརྟན་རྣམས་ཀྱི། །འདུས་པ་དེ་བས་ཀྱང་ནི་ལྷག་
པར་འགྱུར། །དེ་ཚེ་ཐེག་མཆོག་བླ་ན་མེད་པར་ནི། །སྙིང་པོའི་ཚོགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ལུང་སྟོན་འགྱུར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་འདས་ནས་ཀྱང་། །དེ་ཚེ་ཆོས་ཚུལ་བསྐལ་པར་གནས་པར་འགྱུར། །དེ་ཡི་སྐུ་གདུང་རྒྱས་པར་འགྱུར་
བ་ནི། །ང་ཡི་མྱ་ངན་འདས་པའི་ཇི་བཞིན་ཏེ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྙིང་པོའི་ཚོགས་ཉིད་ཀྱི། །རིང་བསྲེལ་དེ་དག་དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་མོས་པར་འགྱུར་བ་བཞིན། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་རིང་བསྲེལ་

43-1-183b

གནས། །དེ་ལ་རིན་ཆེན་ཞེས་བྱའི་མཆོད་རྟེན་དང་། །རྒྱལ་མཚན་ཀ་བ་དག་དང་སྟེགས་བུ་དང་། །དྲིལ་བུ་དྲི་མ་མེད་པས་བརྒྱན་རྣམས་ཀྱིས། །འཛམ་བུའི་གླིང་ནི་བརྒྱན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །སེམས་ཅན་གང་དག་མཆོད་རྟེན་དེར་འགྲོ་
བ། །དེ་དག་མཆོད་རྟེན་ལ་ནི་མེ་ཏོག་འཐོར། །ནམ་མཁའ་ལ་ནི་མེ་ཏོག་གདུགས་སུ་འགྱུར། །དེ་ཚེ་རྫུ་འཕྲུལ་དེ་འདྲ་འབྱུང་བར་འགྱུར། །དེར་ནི་ཇི་ལྟར་མོས་པའི་མི་རྣམས་ལ། །དེ་ཚེ་སངས་རྒྱས་སྐུ་ཡིས་འཛུམ་མཛད་འགྱུར། །
མཆོད་རྟེན་ནང་ནས་སྟོན་པར་མཛད་འགྱུར་ཞིང་། །འཛུམ་པ་བསྟན་ནས་ནུབ་པར་མཛད་པར་འགྱུར། །གང་དག་སྤྱི་གཙུག་འོད་ནི་ནུབ་གྱུར་ན། །བདག་ཅག་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་ནི་ལུང་བསྟན་ཤེས། །གང་དག་རྒྱལ་བའི་ཞལ་དུ་ཞུགས་གྱུར་ན། །
བདག་ཅག་རང་རྒྱལ་བར་ནི་ལུང་བསྟན་ཤེས། །མཆོད་རྟེན་གྱི་ནི་ནང་གི་འདྲེན་པ་ཡི། །ལྟེ་བར་གང་ཚེ་འོད་ནི་ཞུགས་གྱུར་ན། །ལུང་བསྟན་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་མྱ་ངན་འདས། །རྫུ་འཕྲུལ་དེ་འདྲར་འགྱུར་བར་བདག་གིས་ཤེས། །རྒྱལ་
བའི་བྱིན་གྱིས་རླབས་ནི་བསྐལ་པར་འབྱུང་། །དེ་ཡི་འོག་ཏུ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་འགྱུར། །འཁོར་བར་གཏོགས་ལ་རྟག་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་འདི་ལ་མི་རྟག་སྟོང་། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་
འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སློངས་མོ་པ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་བརྙས་པའི་ཚུལ་དུ་ཡང་གདའ་ལ། བརྙས་པ་མ་ལགས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ནི་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཅན་ལ་སུ་ཞིག་བརྙས་པར་འགྱུར། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། བྱིས་
པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་མ་གཏོགས་པར་སེམས་ཅན་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སུ་ཞིག་བརྙས་པར་འགྱུར། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་ངས་ཀྱང་དེ་ལ་དགོངས་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་གཏོགས་པར་གང་ཟག་གིས་གང་ཟག་གི་ཚད་གཟུང་

43-1-184a

བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། འོ་ན་སྔོན་སློངས་མོ་པ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་ལྷ་རྣམས་དང་། ཀླུ་རྣམས་དང་། གནོད་སྦྱིན་རྣམས་དང་། དྲི་ཟ་རྣམས་དང་། མི་
འམ་ཅི་རྣམས་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་། མི་རྣམས་དང་། མི་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱག་བྱ་བའི་འོས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་
རེ་ཤིག་གང་གི་ཚེ་སློངས་མོ་པ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེའི་ཚེ། དེ་ཕྱག་བགྱི་བའི་འོས་དང་། མཆོད་པ་བགྱི་བའི་འོས་དང་། འདུད་པར་བགྱི་བའི་འོས་སུ་གྱུར་
པའི་སླད་དུ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ད་ལྟར་ནི་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཕྱག་བགྱི་བའི་འོས་སུ་གྱུར་པ་ལགས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་
སྩལ་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན། ངའི་ཉན་ཐོས་དེ་ལྟ་བུའི་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་གུས་པར་
ཉན་འདོད་པ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ངའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཉིད་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཅི་ནས་ཀྱང་སེམས་ཅན་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་
ཤེས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་པ་ཐོས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ལ་སེམས་གཏོད་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སེམས་ཅན་གང་དག་
གཞན་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དེ་དག་ཉུང་ངོ་། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སེམས་ཅན་གང་དག་གཞན་ལ་ཕན་པ་དང་། བདག་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དེ་དག་ནི་རབ་ཏུ་དཀོན་ནོ། །མཆོག་ཏུ་རབ་ཏུ་དཀོན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཡང་གང་

43-1-184b

དག་གཞན་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་དང་བདག་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དག་ལྟ་ཞོག་གི། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སེམས་ཅན་གང་དག་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དེ་དག་ནི་དཀོན་ནོ། །མཆོག་ཏུ་རབ་ཏུ་དཀོན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱིས་པ་
ལོག་པར་འཛིན་པ་དག་ནི་བདག་ལ་ཕན་པར་བྱའོ་སྙམ་ན་ཡང་མི་ཕན་པ་ཁོ་ན་སྟེན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་གཞན་ལ་མི་ཕན་པ་འམ། ཉེས་དམིགས་སམ། རྣམ་པར་ཐོ་འཚམ་པ་བྱས་ཤིང་། རྣམ་པར་འཚེ་བ་
ཡང་བྱས་པས་ནི་དེ་ལ་ཕན་པ་དང་ཉེས་དམིགས་མེད་པ་དང་། རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་དང་། རྣམ་པར་ཐོ་མི་འཚམ་པར་འགྱུར་བ་ངས་མ་མཐོང་མ་ཐོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་གནས་མེད་དོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན། གང་དག་བདག་ལ་
ཕན་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་དཀོན་ནོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་མཆོག་ཏུ་རབ་ཏུ་དཀོན་ནོ། །གང་དག་བདག་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་དང་། གཞན་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཀྱང་མཆོག་ཏུ་རབ་ཏུ་དཀོན་ནོ། །ཤཱ་
ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན། སེམས་ཅན་གང་ལ་ལས་བསྟིང་བ་བྱས་ཤིང་བཤུང་བ་བྱེད་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སེམས་ཅན་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ནི་བདག་ལ་ཕན་པ་དང་། གཞན་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་ཟག་དེ་ལྟ་བུ་
དེ་དག་ནི་མི་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཡང་མི་བླུན་པོ་དེ་དག་ནི་ལམ་ངན་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་གྱི། དེ་དག་བདག་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་དང་། གཞན་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མི་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ནི་
རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་བརྒྱད་རྗེས་སུ་འཐོབ་སྟེ། བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། ཉེ་དུ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་དང་། ཡུལ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་དང་། མེའི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་དང་། 
རྒྱལ་པོའི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་དང་། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་རྗེས་སུ་འཐོབ་པ་དང་། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྲུང་མའི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་རྗེས་སུ་

43-1-185a

འཐོབ་པ་སྟེ། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་རྗེས་སུ་འཐོབ་བོ། །ཡང་མི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་རྗེས་སུ་འཐོབ་སྟེ། བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བའི་མི་བདེ་བ་ཉིད་རྗེས་སུ་འཐོབ་པ་ཡིན། 
དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་ཀྱི་མི་བདེ་བ་ཉིད་རྗེས་སུ་འཐོབ་པ་ཡིན། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བའི་མི་བདེ་བ་ཉིད་རྗེས་སུ་འཐོབ་པ་ཡིན། གལ་ཏེ་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་ན་ཡང་དེ་དག་ཡུལ་མཐའ་འཁོབ་དུ་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཅིང་
དེར་ཡང་ལོང་བ་དང་། འོན་པ་དང་། ཞར་བ་དང་། ལག་སོར་རྡུམ་པོ་དང་། གཞོགས་ཕྱེད་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞིང་ནད་ཀྱི་རྣམ་པ་དྲག་པོ་གང་ཡང་རུང་བ་དག་གིས་བཏབ་པར་འགྱུར་ཏེ། མི་བདེ་བ་དེ་རྗེས་སུ་འཐོབ་པ་ཡིན། གལ་ཏེ་འཚམ་
པའི་ཡུལ་དུ་སྐྱེ་བར་མི་རྣམས་དང་བསྐལ་བ་མཉམ་པར་སྐྱེས་ན་ཡང་དེ་དག་མི་ཡོན་པོ་དང་། མི་སུན་འབྱིན་པ་དང་། མི་དམུ་རྒོད་དང་། བུད་མེད་དང་གནས་པ་དང་། གཅེར་བུ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་པ་དང་། མུ་སྟེགས་ཅན་གཞན་གྱི་
སྨྲ་བ་དང་འདྲེས་པ་དང་། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་། སྡིག་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་དང་། མི་གཙང་བའི་ལུས་ཀྱི་ལས་དང་ལྡན་པ་དང་། མི་གཙང་བའི་ངག་གི་ལས་དང་། མི་གཙང་བའི་ཡིད་ཀྱི་ལས་དང་ལྡན་པ་དག་ཏུ་འགྱུར་ཞིང་། འཕགས་
པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་བསྒྱུར་དུ་མི་རུང་བར་འགྱུར་ཏེ་མི་བདེ་བ་དེ་ཡང་རྗེས་སུ་འཐོབ་པ་ཡིན། གལ་ཏེ་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་ན་ཡང་དེར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་། གང་གི་ནུབ་མོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
འབྱུང་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ནུབ་མོ་དེ་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་ཅིང་མངོན་སུམ་དུ་གནས་པ་མི་འཐོབ་སྟེ། མི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་རྗེས་སུ་འཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། མི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་རྗེས་སུ་འཐོབ་བོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་
དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་དག་ཏུ་སྐྱེས་ན་དེར་དེ་དག་ལུས་ཆེན་པོ་དང་། ལུས་རྒྱ་ཆེན་པོར་འགྱུར་ཏེ། དེར་གནོད་པ་ཆེན་པོ་དག་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། གལ་ཏེ་དུད་འགྲོ་དག་ཏུ་སྐྱེས་ན་ཡང་དེ་དག་ལུས་ཆེན་པོ་དང་། ལུས་

43-1-185b

རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་། ཁམ་ཆེན་པོ་དང་། གསོ་དཀའ་བར་འགྱུར་ཏེ། གང་དུ་སྐྱེས་པ་དེར་ཡང་སྡིག་པའི་ལས་ཆེས་མང་པོ་དག་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། དེར་སྐྱེས་པ་དག་ཀྱང་ཉ་འམ། ཆུ་སྲིན་ནམ། སྲམ་འམ། ཆུ་སྲིན་བྱིས་པ་གསོད་
དམ། ཉ་མིད་ཀྱི་ཉ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དག་མཆིལ་པས་བཟུང་ལ་མངོན་དུ་བཏེག་ནས། ལུས་ཀྱི་སྲོག་གཅོད་པར་བྱེད་ལ་བཅད་ཅིང་བརྡུངས་ཏེ་རྣམ་པར་གཙེ་བར་བྱེད་ཀྱང་། དེ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་འཆི་བའི་
དུས་ནི་མི་བྱེད་ལ། དེ་དག་གི་ལུས་དེ་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དུ་མ་ཉམས་སུ་མྱོང་ཡང་དེ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་འཆི་བའི་དུས་མི་བྱེད་པ་ཡིན། དེ་ལས་གཞན་པའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེས་ན་ཡང་དེར་དེ་དག་
རྔ་མོ་འམ། གླང་ངམ། བོང་བུ་འམ། བྱ་གག་གམ། ཕག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་དག་རྔ་མོ་འམ། གླང་དུ་གྱུར་ན་དེ་དག་སྣ་ཕུག་ནས་ཁལ་གྱིས་གཟིར་ཅིང་དབྱུག་པ་བརྒྱས་བརྒྱབ་ནས་ལམ་དུ་ཁྲིད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་དག་འཁང་ཞིང་
ཤིན་དུ་སྐྱོ་བས་ཁལ་དེ་ཁྱེར་བར་བྱེད་དེ། དེ་དག་ལ་སྐྱབས་གང་ཡང་མེད་དོ། །གང་གི་ཚེ་ཁལ་གྱིས་གཟིར་ཅིང་ལུས་ཉམ་ཆུང་བར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ཡང་སྲོག་དང་བྲལ་བར་བྱེད་ཅིང་། སྲོག་དང་ཕྲལ་ནས་ཀྱང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཤ་ཟ་ཞིང་འདི་སྐད་
དུ་ལུས་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་། ལེ་ལོ་ཅན་དང་། གསོ་དཀའ་བ་དང་། ཁམ་ཆེན་པོ་དང་། བྱ་བ་མི་ནུས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སྡིག་པའི་ལས་བྱས་ཤིང་བསགས་པའི་འབྲས་བུ་མི་འདོད་ཅིང་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ཇི་སྙེད་ཅིག་མངོན་པར་
འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ལ་ལྟོས། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མི་དགེ་བ་ལས་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་བསྐལ་པ་འམ། བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པར་གསུངས་ཀྱང་ཟད་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་མདོར་ན་གང་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་བར་ཆད་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པ་དེ་ལ་ནི། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བ་མེད་ཅིང་དལ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མེད་དོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཁྱེད་ཅག་གིས་བདག་

43-1-186a

ཉིད་སྐྱབས་ཤིང་དལ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་བོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་སྐྱབས་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་འཇིགས་པས་གཟིར་བ་རྣམས་
ཀྱི་སྐྱབས་ཡིན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འཕགས་པའི་ལམ་ནི་སེམས་ཅན་ལམ་ངན་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱབས་ཡིན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ནི་སྡིག་པའི་ལས་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱ་བའི་སྐྱབས་ཡིན། 
ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་མི་ཁོམ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྤོང་བ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱབས་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་སྐྱབས་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་བདེ་བ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་མཐོང་བ་ཡིན། དལ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་དད་པ་རྙེད་པ་ཡིན། ལྟ་བ་དྲང་པོ་དང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་བདེ་བ་
ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་ནད་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཁམས་སྙོམས་པ་ཉིད་ནད་མེད་པ་ཡིན། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བར་སེམས་དྲང་པོ་ཉིད་ནད་མེད་པ་ཡིན། དེ་བཞིན་
གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་དད་པ་རྙེད་ཅིང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་རྙེད་པ་ཉིད་ནད་མེད་པ་ཡིན། སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྙེད་
ཅིང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་འཇོམས་པ་ཉིད་ནད་མེད་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་ནད་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་རེ་བ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ནད་པ་འཚོ་བར་རེ་བ་དང་། བཀྲེས་པ་
ཟས་རེ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཟིར་བ་བདེ་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་རེ་བ་དང་། དགོན་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་བདེ་བར་རེ་བ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་རེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བཞི་

43-1-186b

པོ་འདི་དག་ནི་གང་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བའི་ལྷག་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ལུས་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་དང་། སྲོག་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་དང་། 
འདོད་པ་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་གང་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བདུན་པོ་འདི་དག་ནི་གནས་ཡིན་ཏེ། བདུན་
གང་ཞེ་ན། མ་ཞུ་བའི་གནས་དང་། ཞུ་བའི་གནས་དང་། བད་ཀན་གྱི་གནས་དང་། མཁྲིས་པའི་གནས་དང་། རླུང་གི་གནས་དང་། ལྟ་བའི་གནས་དང་། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པ་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་འདི་ཡང་གནས་ཆེན་པོ་
ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་འདོད་པ་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་དེ་ནི་མཁྲིས་པ་དང་། བད་ཀན་དང་། སྣབས་དང་། རྣག་ཁྲག་དང་། གཅིན་དང་། ཕྱི་ས་དང་། ཤ་དང་། རྒྱུས་པ་དང་། རུས་པ་དང་། ཁྲག་དང་། གཞུངས་པ་ལ་རྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་
དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འཁོར་དེ་ཉིད་དུ་འདུས་པར་གྱུར་ཏེ་འདུག་གོ། །དེའི་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་ནི་གཟུགས་དང་ལྡན་མ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཟུགས་བཟང་བ། མཛེས་པ། བལྟ་ན་སྡུག་པ། ཁ་དོག་བཟང་པོ་
རྒྱས་པ་མཆོག་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་དེ་ལ་ཡིད་ལྷག་པར་ཆགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདོད་པའི་གནས་གང་ལགས་པ་དེ་ནི་
བཤང་གཅིའི་གནས་སོ་ཞེས་དེ་སྐད་བཀའ་མི་སྩལ་དུ་གསོལ། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གི་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་ནི་གཟུགས་ལྡན་མ་ཞེས་བགྱི་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་ནི་བཤང་བའང་མ་མཆིས། 
གཅི་བའང་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཁྱིམ་བདག་དེའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས། ཁྱིམ་བདག་དེའི་ཆུང་མ་བུད་མེད་གཟུགས་ལྡན་མ་ཇི་འདྲ་བ་དེ་འདྲ་བ་ཞིག་མངོན་པར་

43-1-187a

སྤྲུལ་ཏོ། །ཁྱིམ་བདག་དེས་མཐོང་སྟེ་མཐོང་ནས་ཀྱང་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་གི་ཆུང་མ་བྱ་བ་ཅི་ལ་འདིར་ཕྱིན་ཅིག་གུ་སྙམ་ནས། དེ་རང་གི་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་། རང་གི་སྐྱེ་
དགུའི་བདག་མོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་འཁོར་འདིར་འོངས། དེས་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག་བདག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཆོས་ཉན་དུ་འོངས་སོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བས། རང་གི་
ཆུང་མའི་ལག་པ་ནས་བཟུང་ནས། རང་གི་གོས་ཀྱི་གྲྭར་འདུག་ཏུ་བཅུག་སྟེ། ཁྱིམ་བདག་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་དང་། ཆུང་མ་གཟུགས་ལྡན་མ་གཉིས་ག་འདུག་གོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྫུ་འཕྲུལ་ཇི་ལྟ་བུ་མངོན་
པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་པས་གོས་ཀྱི་གྲྭ་དེ་ལ་བུད་མེད་དེས་བཤང་བ་བྱས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་བཤང་བའི་དྲི་དེ་མི་བཟོད་
ནས་སོར་མོ་དག་གིས་སྣ་བཀག་སྟེ། ཁ་ཕྱིར་ཕྱོགས་ཤིང་རྣམ་པར་བལྟས་སོ། །དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བའི་གཡས་ལོགས་ན་ཤཱཀྱའི་བུ་དགའ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་འདུག་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ཤཱཀྱའི་བུ་དགའ་
བོས་ཁྱིམ་བདག་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་སྣ་བཀག་ནས་ཁ་ཕྱིར་ཕྱོགས་ཏེ་འདུག །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བས་ཤཱཀྱའི་བུ་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་
སྨྲས་སོ། །བཙུན་པ་གནས་འདི་ན་བཤང་བའི་དྲི་ཆེན་པོ་ཡོད་དེ། ཁྱོད་ཀྱང་ཐག་མི་རིང་བ་ན་གནས་ན་མ་མཐོང་ངམ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྫུ་འཕྲུལ་ཇི་ལྟ་བུ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་ན། ཅི་
ནས་ཤཱཀྱའི་བུ་དགའ་བོ་དང་འཁོར་བཞི་པོས་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་གཟུགས་ལྡན་མས་གོས་ཀྱི་གྲྭ་དེ་ལ་བཤང་བ་བྱས་པ་མཐོང་བ་དེ་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་ཤཱཀྱའི་བུ་དགའ་བོས་

43-1-187b

ཁྱིམ་བདག་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་ཁྱོད་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོས་གོས་ཀྱི་གྲྭ་ལ་བཤང་བ་བྱས་པ་ལ་ལྟོས། དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བས་ཤཱཀྱའི་བུ་ནགས་སྦྱིན་ལ་འདི་
སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ནགས་སྦྱིན་གང་ཁོ་བོའི་ཆུང་མས་བཤང་བ་འམ། གཅི་བ་བྱས་པ་དེ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་ནི་ཐེ་ཙོམ་ཟོས་ནས་རྣམ་པར་ལྟ་བར་བྱེད་ཀྱི་ཁོ་བོ་ནི་དེ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་ན། དེ་ཇི་ལྟར་ཁོ་བོས་རྣམ་པར་བལྟ་བར་བྱ། 
བཙུན་པ་བདག་སེམས་པ་ལྟར་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་བཤང་བ་ཁྱེར་ཏེ་འོངས་པ་སྙམ་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་ཤཱཀྱའི་བུ་དགའ་བོ་ཤས་ཆེར་ཁྲོས་འཁྲུགས་རྔམ་སྟེ། སྟན་ལས་ལངས་ནས་ཁྱིམ་བདག་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་
སོ། །ཁྱིམ་བདག་ཁྱོད་ནི་ལྷགས་པར་ཆགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱི་མིང་ཁྱིམ་བདག་བཤང་བ་ཞེས་བྱ་བར་གདགས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་ཁྱོད་ཀྱིས་རང་གི་ཆུང་མ་ལ་ལག་པ་གཉི་གས་བཟུང་ནས་རང་གི་གོས་ཀྱི་གྲྭ་ལ་འདུག་ཏུ་མ་བཅུག་
གམ། ཁྱིམ་བདག་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ད་ལྟར་གནས་སྐབས་དེ་བྱས་པར་མ་གྱུར་ཏམ། དྲི་འབྱུང་བ་འདི་ཁྱོད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་གྱིས་ཤིག །དེ་ལྟ་བས་ན་ཁྱིམ་བདག་ཁྱོད་ནི་ལྷག་པར་ཆགས་པ་ཡིན། ལྷག་པར་ཁ་དྲག་པ་ཡིན་ཏེ། 
ཁྱོད་ཀྱི་མིང་ཁྱིམ་བདག་བཤང་བ་ཞེས་བྱ་བར་གདགས་སོ། །གང་ཁྱོད་བཤང་བའི་ནང་ན་གནས་ཤིང་། གཞན་དག་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པར་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཁྱིམ་བདག་འཁོར་འདི་ནས་སོང་ཤིག་
ཁྱིམ་བདག་སླར་སོང་ཤིག །ཁྱིམ་བདག་འཁོར་འདི་ནས་མི་སྣང་བར་གྱིས་ཤིག །ཁྱིམ་བདག་རྣམ་པར་མི་སྣང་བར་གྱིས་ཤིག །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་དེས་ཆུང་མ་དེ་ལ་ལག་པ་ནས་བཟུང་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གཡོ་སྦེད་མ་ཁྱོད་
ཇི་ལྟར་ན་ངའི་གོས་ཀྱི་གྲྭར་བཤང་བ་བྱ་བར་སེམས། དེས་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག་གང་གིས་བཤང་བའི་སྣོད་བླངས་ནས་རང་གི་གོས་ཀྱི་གྲྭ་ལ་འདུག་ཏུ་བཅུག་པ་དེ་ནི་དེ་ལྟར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་སྐྱོ་བར་

43-1-188a

གྱུར་ནས། བཤང་བའི་གོང་བུ་དེ་ས་ལ་དོར་བར་བྱའོ་སྙམ་ན་ཡང་མ་ནུས་ལ། ཕྱིར་ཞིང་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་དག་བསྐུས་པར་ཡང་གྱུར་ཏེ། དེས་ཤཱཀྱའི་གཞོན་ནུ་ནགས་སྦྱིན་ལ་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་གང་གིས་
བདག་བཤང་བའི་དྲི་འདི་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་འགྱུར་བའི་རིགས་པ་འདི་ན་ཅི་ཡོད། ནགས་སྦྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག་ཁྱོད་འདི་དང་གཞན་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་འགྱུར་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་གང་ཁྱོད་གནས་འདི་ནས་ཕྱིར་སོང་ན་
འདི་ན་འདིར་རིགས་པའི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁྱིམ་བདག་ཁྱོད་ཆུང་མ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བཤང་བའི་དྲི་དེས་འཆི་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བས་ཤཱཀྱའི་བུ་ནགས་སྦྱིན་ལ་འདི་སྐད་
ཅེས་སྨྲས་སོ། །བཙུན་པ་དགེ་སྦྱོང་དག་ནི་སྙིང་རྗེ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། དགེ་སྦྱོང་དག་ནི་སྙིང་བརྩེ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། ཤཱཀྱའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ན། ཇི་ཙམ་དུ་ཁྱོད་ལྷག་པའི་སྐྱེས་བུ་ཡིན་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཏོ། །དེ་ནས་ཤཱཀྱའི་བུ་ནགས་
སྦྱིན་གྱིས་ཁྱིམ་བདག་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་ཁོ་བོས་ཁྱོད་ལ་ཇི་ལྟར་སྙིང་རྗེར་བྱ། ཇི་ལྟར་ཡང་སྙིང་བརྩེ་བར་བྱ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་སྟོན་པ་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་གི་སྐྱེ་དགུའི་བདག་
མོ་ལ་བཤང་བའམ་གཅི་བ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་སྨྲས་ན། ཁྱོད་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་མི་མཐུན་པར་བྱེད་ཅིང་། ཁོ་བོ་ལ་ཡང་སྐུར་པ་འདེབས་པར་བྱེད་དམ། ཁྱིམ་བདག་ཁྱོད་ཀྱི་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་ལ་བཤང་བ་འམ་གཅི་བ་
ཡོད་དམ་མེད་ཁྱོད་མངོན་སུམ་གྱིས་ལྟོས་ཤིག །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བས་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་ལ་སྨྲས་པ། སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་ཁྱོད་རང་གི་ཁྱིམ་དུ་སོང་ཤིག །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བས་
རང་གི་ཆུང་མ་བཏང་ནས། ཤཱཀྱའི་གཞོན་ནུ་ནགས་སྦྱིན་ལ་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་ཁོ་བོས་ནི་བུད་མེད་རྣམས་ཀྱི་སྐྱོན་དང་། བུད་མེད་རྣམས་ཀྱི་སྒྱུ་དག་མཐོང་སྟེ། ནགས་སྦྱིན་ཁོ་བོ་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་

43-1-188b

འདོད་དོ། །དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་། ཤཱཀྱའི་བུ་ནགས་སྦྱིན་གྱིས་ཁྱིམ་བདག་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་ཁྱོད་གལ་ཏེ་ལོ་བརྒྱར་ལུས་སྤོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བདུགས་ཤིང་བསྒོས་ཤིག་དང་། ཁྱིམ་
བདག་ཁྱོད་དེ་ལྟར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ཕྱིས་འཐོབ་བོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁྱིམ་བདག་ཁྱོད་ཀྱི་ལུས་དེ་ནི་བཤང་བའི་དྲི་དེས་དྲི་མི་ཞིམ་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་
བས་ཤཱཀྱའི་བུ་ནགས་སྦྱིན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བཙུན་པ་གལ་ཏེ་ཁོ་བོས་ལོ་གཅིག་གམ། ལོ་བརྒྱར་བདུགས་ན་དེ་ཉིད་དུ་བྲེལ་བའི་བདག་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞིང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་
ལས་འདས་པ་ཆེན་པོར་མི་འགྱུར་རམ་སུས་ཤེས། བཙུན་པ་ཡང་གལ་ཏེ་ཁོ་བོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཐོབ་ན། ཁོ་བོས་གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། ཡུལ་འཁོར་དང་། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དག་ཏུ་མི་འཇུག་ཅིང་། དགོན་
པ་དང་། བསོད་སྙོམས་དང་། ཆོས་གོས་ངན་པ་འཆང་བར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་བདག་དེ་ལྟ་བུའི་ངན་པ་དགོན་པ་པ་ལ་སུ་ཞིག་དྲི་མི་ཞིམ་པ་མནོམ་པར་འགྱུར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཁྱིམ་བདག་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་
བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཁྱིམ་བདག་ཁྱོད་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་འདོད་དམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཚལ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་ཚུར་ཤོག་ཚངས་པར་
སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཅིག །དེ་ནས་དེ་ཙམ་གྱིས་ཁྱིམ་བདག་དེ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཞག་བདུན་ལོན་པ་བཞིན་དུ་གོས་ངུར་སྨྲིག་དང་ལྡན་ཞིང་མགོ་བྲེགས་ཏེ། ལག་མཐིལ་ན་ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཀྱིས་དེ་ལ་ཆོས་བསྟན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཅིང་། དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་། འགོག་པ་དང་། ལམ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་དགེ་

43-1-189a

སློང་དེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་དག་གོ། །དེ་ནས་དེ་བྱ་བ་ཐོབ་སྟེ། དེའི་མཚན་མོ་འདས་ནས་སྔ་དྲོའི་ཚེ་ཆོས་གོས་བགོས། ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་
ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཕྱིར་ཞུགས་སོ། །དེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཕྱིར་མཐར་ཆགས་སུ་རྒྱུ་བས་རང་གི་ཁྱིམ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ཅང་མི་སྨྲ་བར་བསོད་
སྙོམས་ཀྱི་ཕྱིར་འདུག་གོ། །བུད་མེད་གཟུགས་ལྡན་མས་ཁྱིམ་བདག་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། ཆོས་གོས་བགོས། ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ཤིང་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཕྱིར་འོངས་པ་མཐོང་སྟེ། མཐོང་ནས་ཀྱང་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག་
ཁྱོད་ཀྱིས་ནི་མི་འཚམ་པར་བྱས་སོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བས་དེ་ལ་སྨྲས་པ། སུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁོ་བོའི་གོས་ཀྱི་གྲྭར་བཤང་གཅི་བྱས་ཤིང་དེས་ཀྱང་ཁོ་བོའི་ལུས་ཐམས་ཅད་དྲི་མི་ཞིམ་པར་བྱས་ན་ཁྱོད་ཁོང་དུ་ཆུད་
དམ། དེས་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག་ཁྱོད་ཁོ་མོ་ལ་སྐུར་པ་གདབ་པར་སེམས་པ་འདི་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ཆ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྱིམ་བདག་འདི་ལྟར་ཁོ་མོ་ཕས་རང་གི་ཁྱིམ་ནས་རང་གི་ཁྱིམ་དུ་རྗེས་སུ་འཇུག་ཏུ་བཅུག་ནས། སྒོ་གང་གི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་
བཞིན་ཉེ་བར་བསྟན་པར་ཡང་མི་དྲན་ན། འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐད་དུ་སོང་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བས་སྨྲས་པ། སྲུ་ཁོ་བོ་ལ་དཔང་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་
ཤཱཀྱའི་བུ་ནགས་སྦྱིན་དང་། འཁོར་བཞི་པོ་ཡོད་དེ། འདི་ལྟར་ཁོ་བོ་དང་ཁྱོད་ཤཱཀྱའི་བུ་ནགས་སྦྱིན་གྱིས་བཟུང་ནས་འཁོར་དེ་ནས་བསྐྲད་པའང་ཁྱོད་མི་དྲན་ནམ། དེ་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་ཁྱིམ་བདག་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་
སྲུང་བའི་རྒྱབ་ཏུ་འདུག་ནས་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག་གང་གི་ཕྱིར་འཁྱམ་དུ་བཅུག་ཅིང་བསྐྲད་པ་དེ་ནི་འདི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྤྲུལ་པ་ཡིན་པར་གྱུར་ཏོ། དགེ་སློང་ཁྱོད་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་པོ་དག་གིས་མངོན་པར་དགའ་བར་

43-1-189b

གྱིས་ཤིག །ཁྱིམ་བདག་ཁྱོད་ནི་དགེ་སྦྱོང་གཱཽ་ཏ་མས་བསླུས་ཏེ། དེས་ནི་དགེ་སློང་མང་དུ་དེ་ལྟ་བུར་འཁྱམ་དུ་བཅུག་ནས་རབ་ཏུ་ཕྱུང་ངོ་། །དགེ་སློང་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བས་སྨྲས་པ། སྐྱེས་བུ་གང་གི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་དྲི་མི་ཞིམ་པར་བྱས་པ་
དེ་ནི་སྤྲུལ་པ་ཡིན་པར་གྱུར་ཏོ། །སྨྲས་པ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །སྨྲས་པ། དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱང་སྤྲུལ་པ་ཡིན། ཁོ་བོ་ཡང་སྤྲུལ་པ་ཡིན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བུད་མེད་དེ་ཆོས་
རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་དག་གོ། །དེ་ནས་དེ་དད་པ་རྙེད་ཅིང་ཡིད་ཆེས་པ་ཐོབ་ནས་སྨྲས་པ། དགེ་སློང་མངོན་པར་དགའ་བར་གྱིས་ཤིག ། །ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཅིག །ཁོ་མོ་ཡང་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་དེ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་གྱི་དབང་དེ་ཉིད་ལ་རྟེན་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་
བུ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བུད་མེད་དང་འདྲེ་བ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན། བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་གཅེར་བུ་པའི་སྨྲ་བ་དང་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པའི་གསང་ཚིག་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ལོག་པར་ལྟ་བའི་རྒུད་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་
བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེ་ལྟར་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཆོས་གཞན་ནི་ངས་ཡང་

43-1-190a

དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ངོ་། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པས་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་ཀྱང་། གང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་
པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཆོས་གཞི་ཀུན་དུ་བསྟེན་པར་བྱ་བསྒོམ་པར་བྱ། ལན་མང་དུ་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སངས་རྒྱས་སམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འམ་ཉན་ཐོས་གང་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདོམས་པར་བྱེད། རྗེས་སུ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཀུན་དུ་བསྟེན་པར་བྱ་ཞིང་བསྒོམ་པར་བྱ་ལ་ལན་མང་དུ་བྱ་བ་ཡིན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔས་བུད་མེད་དང་འདྲེ་བ་རྣམ་པར་བཟློག་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འབྱུང་བ་དང་། རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་དང་། དགོན་པར་གནས་པ་ཀུན་དུ་བསྟེན་པར་བྱ་ཞིང་། བསྙེན་པར་བྱ་ལ། བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་ཡིན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔས་གཅེར་བུའི་སྨྲ་བ་དང་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཆོས་དེ་དག་གཟུང་བ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པ་དང་། མི་བརྗེད་པར་བྱ་བར་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱ་བ་ཡིན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་
ལོག་པར་ལྟ་བ་རྣམ་པར་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཀུན་དུ་བསྟེན་པར་བྱ་ཞིང་བསྙེན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། བདེ་བར་གཤེགས་པས་དེ་
སྐད་གསུངས་ནས། དེ་ནས་སྟོན་པས་གཞན་ཡང་བཀའ་སྩལ་པ། བུད་མེད་འདྲེ་བ་རྣམ་པར་སྤང་། །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོའང་སྤང་བར་བྱ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་བཟློག་པའི་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་རྣམ་པར་སྤང་། །
གང་ཞིག་བུད་མེད་སྟེན་བྱེད་ཅིང་། །དེ་བཞིན་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་དང་། །དེ་བཞིན་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་དང་། །ལོག་པར་ལྟ་བ་སྟེན་བྱེད་པ། །ལྟ་ངན་ལ་སོགས་བསྟེན་པས་ན། །མི་ཁོམ་དག་ཏུ་མྱུར་བར་འགྲོ། །

43-1-190b

སངས་རྒྱས་དད་པ་ཕུན་ཚོགས་དང་། །དལ་བ་ཤིན་དུ་རྙེད་དཀའ་ཡིན། །གང་ཞིག་སྡིག་པ་སྟེན་འདོད་པ། །དེ་ནི་སྡིག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་འགྱུར། །སྡིག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་སྤྱོད་པ་ནི། །སྡིག་པ་ཅན་གྱི་འགྲོ་བར་འགྲོ། །གང་ཞིག་
བྱང་ཆུབ་ཞུགས་གྱུར་པ། །དེ་ཕྱིར་བུད་མེད་བསྟེན་མི་བྱ། །མི་གཙང་བསྐུས་པའི་ཕག་བཞིན་དུ། །རྒྱང་བསྲིང་རྣམ་པར་སྤང་བར་བྱ། །ཆོས་མ་ཡིན་པ་གང་སྟོན་པའི། །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་བསྟེན་མི་བྱ། །ཆོས་མ་ཡིན་
པའི་སྤྱོད་སྟེན་ན། །སེམས་གྲལ་མུན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །གཅེར་བུ་རྣམས་ཀྱིས་གང་འཛིན་པ། །འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་བསྟེན་མི་བྱ། །ཀུན་དུ་འཇམ་པོ་ཇི་བསྟེན་ཀྱང་། །དེ་ཚེ་དམིགས་པ་འཐོབ་པ་ཡིན། །དེ་དག་ཐམས་
ཅད་རྣམ་སྤངས་ནས། །ལོག་པར་ལྟ་བ་རྣམ་པར་སྤང་། །འཁོར་བའི་རྩ་བ་དེ་ཡིན་པར། །འདིར་ནི་ང་ཡིས་བསྟན་པ་ཡིན། །ཆོས་ངན་པ་དག་རྣམ་སྤངས་ནས། །བྱང་ཆུབ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན། །ང་ཡིས་སྔོན་ཆད་གང་བསྟན་པའི། །
ཆོས་མཆོག་དག་ནི་ཀུན་དུ་སྤྱད། །ལམ་དེར་གང་ཞིག་སྦྱོར་བྱེད་པའི། །མངོན་པར་འབྱུང་དང་ཚངས་སྤྱོད་དང་། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བཟང་པོ་དང་། །སངས་རྒྱས་དང་ནི་ཉན་ཐོས་སོ། །དེ་ལ་སྟོང་པ་བསྟེན་པར་
བྱ། །ཆེན་པོ་སྟོང་པའི་སྟོང་པ་མེད། །སྟོང་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ནི། །ཀུན་དུ་སྤྱད་པར་བྱ་མ་ཡིན། །ཆོས་དང་དེ་བཞིན་དམིགས་པ་ནི། །སྟོང་ལ་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་ལ་འཇིག་རྟེན་མི་འཇུག་པ། །
དེ་ནི་སྟོང་པ་དེ་ཡིན་གསུངས། །བྱང་ཆུབ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན། །གང་ལ་ང་ཡིས་སྔོན་བསླབས་པ། །དེ་ལ་བྱིས་པ་བློ་ཅན་གྱིས། །ཤེས་པ་ཅིས་ཀྱང་འགྲོ་མི་འགྱུར། །བྱང་ཆུབ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན། །གང་དག་ང་ཡིས་
ཆོས་ཐོས་པ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སྤྱད་པ་ནི། །གཞན་གྱི་དྲིང་ཕྱིར་སོང་མ་ཡིན། །དེ་དག་ང་ཡིས་རང་གིས་རྟོགས། །ཆོས་ཀྱི་དམ་པ་བསྟན་པ་ཡིན། །གང་དུ་སྟོང་ཉིད་ཆགས་མེད་པ། །དེ་ནི་དྲང་པོའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །

43-1-191a

བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་འདུག་ནས་སུ། །བློ་གྲོས་ངན་པའི་བདུད་བཅོམ་ནས། །བསམ་མི་ཁྱབ་པར་ངས་གང་རྟོགས། །དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་དེ་ཡིན་གསུངས། །དེ་ནི་ང་ཡིས་མངོན་སངས་རྒྱས། །དེ་ཉིད་ང་ཡིས་བསྟན་པ་ཡིན། །གང་
ཕྱིར་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཡིས། །མཐའ་མཆོག་ང་ཡིས་སངས་རྒྱས་སོ། །གང་ཞིག་བློ་ངན་བདུད་བཅོམ་ནས། །བྱང་ཆུབ་འཚང་རྒྱར་འགྱུར་བ་དང་། །བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་འདུག་འདོད་པ། །དེ་ཡིས་སྟོང་ཉིད་དེ་བསྟེན་བྱ། །གང་ཞིག་
འཁོར་ལོ་བླ་མེད་པའི། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང་། །དེ་ལ་དགེ་འདུན་གདམས་འདོད་པ། །དེ་ཡིས་སྟོང་ཉིད་དེ་བསྟེན་བྱ། །གང་ཞིག་སྟོབས་རྣམས་བཅུ་པོ་ཡིས། །གནས་པར་གྱུར་ནས་འཇིགས་མེད་པར། །སེང་གེའི་
སྒྲ་ནི་སྒྲོགས་འདོད་པ། །དེ་ཡིས་སྟོང་ཉིད་དེ་བསྟེན་བྱ། །རྟག་པར་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དུ། །གང་གི་སྙན་དང་གྲགས་འབྱུང་བའི། །སྟོང་ཉིད་དེ་ནི་བསྟེན་པ་ཡིས། །ང་ནི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ཡིན། །ང་ཡི་རྗེས་སུ་སློབ་པ་ན། །བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་རབ་མཁས་པས། །ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པ་དེའི། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་འཚང་རྒྱར་བྱ། །གང་ཞིག་ང་ཡི་རྗེས་སློབ་པ། །དགེ་སློང་འོན་ཏེ་དགེ་སློང་མས། །ཇི་ལྟར་ད་ལྟར་ངས་འཐོབ་བཞིན། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ཐོབ་
པར་འགྱུར། །འདི་ལ་དགེ་སློང་དགེ་སློང་མ། །འབའ་ཤིག་གིས་ནི་བསྟེན་བྱ་མིན། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱིས་བསླབས་ན་ཡང་། །དེ་དག་བྱང་ཆུབ་རྙེད་པར་སླ། །དམ་པ་དེ་ལ་བསྟེན་པ་ན། །ང་ནི་ཆགས་པ་མེད་པར་བྱུང་། །མ་
འདྲེས་པ་ཡི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས། །ཆགས་མེད་བྱང་ཆུབ་སངས་རྒྱས་སོ། །ཆོས་དེ་དག་ནི་སྟེན་བྱེད་ན། །ཡེ་ཤེས་ཆགས་མེད་དམན་མ་ཡིན། །བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་ནི་ལམ་དེ་ཡིན། །རྟག་པར་སྟོང་ཉིད་བསྟེན་པར་བྱ། །དེ་ཕྱིར་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིས། །སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཡི། །ཆོས་དེ་དག་ལ་བསླབ་པར་བྱ། །ཐབས་ལ་འཇུག་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་

43-1-191b

དཔའ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་པའི་ལེའུ་སྟེ་དགུ་པའོ།། །། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན། 
ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྤོབས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཡིན། སྤོབས་པ་རྣོ་བ་དང་། སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་པ་དང་། སྤོབས་པ་ཟབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་ལ་མཁས་པ་དང་། 
སྤོབས་པ་རྣོ་བ་དང་། སྤོབས་པ་རངས་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་ཕྱི་མའི་ཆོས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་སྲུང་བར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་མཛད་དོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་སྟེན་
པའི་སེམས་དང་ལྡན་པས་མངོན་པར་དགའ་སྟེ། མངོན་པར་འབྱུང་བ་ལ་གཞོལ་བ་ཡིན་ཞིང་། ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བས་ཆོག་མི་ཤེས་པ་ཡིན། ཆོས་དེ་ཐོས་ཤིང་ཡོངས་སུ་བཙལ་ནས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཀུན་བགེད་
པ་ཡིན། ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྙོམ་ལས་མེད་པ་ཡིན་ཞིང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཇིག་པའི་བློས་མི་གནས་པའི་བསམ་གཏན་པ་ཡང་ཡིན་ལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལས་བླ་ན་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་
སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡང་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་ཡིན། ཆོས་གང་ལ་ཡང་ལུས་ཀྱི་དམིགས་པས་མཚན་མར་མི་འཛིན་པ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་ཆོས་ཐམས་
ཅད་སྤོབས་པ་ཆགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཞིང་། ཕྱི་མའི་དུས་ཕྱི་མའི་ཚེ་ན་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་སྲུང་བར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་མཛད་དོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་
ཆེན་པོ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན། ཚེ་རྗེས་ཀྱང་དྲན་པ་བརྗེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པས་ཆོག་མི་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་

43-1-192a

ཆོས་དང་པོ་དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཚེ་རྗེས་ན་ཡང་དྲན་པ་བརྗེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་མང་པོ་གཞན་དག་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡང་
དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་ཅིང་། ཡང་དང་ཡང་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་སྒྲོགས་པར་ཡང་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་གཉིས་པ་དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཚེ་རྗེས་ན་ཡང་དྲན་པ་རྗེད་
པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་གསུམ་པ་དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཚེ་རྗེས་ན་ཡང་དྲན་པ་བརྗེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །
ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཉེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིད་རྣམ་པར་མི་གཡེང་བ་ཡིན་ཞིང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཡིད་ལ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་བཞིན་
དང་དྲན་པ་ཅན་ཡིན་ལ། ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་ཅིང་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་པ་དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཚེ་རྗེས་ན་ཡང་དྲན་པ་བརྗེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་
སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། དེ་སྐད་གསུངས་ནས་སྟོན་པས་གཞན་ཡང་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་དག་ཆོས་ནི་ཡོངས་སུ་ཚོལ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའང་སྦྱིན་པར་བྱེད། །དེ་ཕྱིར་ནམ་ཡང་ནམ་དུ་ཡང་། །ཆོས་དྲན་བརྗེད་
པར་མི་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་འཛིན་དུ་འཇུག །སེམས་ཅན་མང་པོ་འགོད་པར་བྱེད། །དེ་ཕྱིར་དེ་ཡིས་ཚེ་རབས་སུ། །དེ་ཡི་དྲན་པ་ཉམས་མི་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་བསྟན་པའི་སྟོང་ཉིད་དང་། །ཟབ་མོའི་
ཆོས་རྣམས་བསྟེན་པར་བྱེད། །མ་སྐྱེས་པ་ཡི་ཆོས་རྣམས་ལས། །དེ་ཡི་བཟོད་པ་ཉམས་མི་འགྱུར། །སྐྱེ་བ་ཡང་ནི་སྐྱེ་བ་མེད། །གང་དག་སྐྱེས་པའང་དེ་དེ་བཞིན། །དེ་འདྲ་བ་ཡི་བཟོད་པ་ཡིས། །དེ་ཡི་དྲན་

43-1-192b

པ་ཉམས་མི་འགྱུར། །རྣམ་པར་གཡེངས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ནི། །མཁས་པ་འཆི་བའི་དུས་མི་བྱེད། །རྟག་པར་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་ལ། །དེ་ཡི་དཀའ་དང་སངས་རྒྱས་དམིགས། །མཁས་པ་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་ན། །དེ་
ཡི་སེམས་ནི་ཞུམ་པ་མེད། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་ཚེ་རབས་སུ། །དྲན་པ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་ཞིག་ཡེ་ཤེས་མཆོག་འདོད་པ། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ཁྱད་པར་འཕགས། །བྱང་ཆུབ་དེ་ནི་ཚོལ་བ་ན། །ཆོས་བཞི་པོ་དག་སྟེན་པར་
བྱེད། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་བསྔགས། །དེ་དག་མཆོག་དང་གཙོ་བོ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་ཁྱོད་ལ་ངས་བསྟན་གྱིས། །ཆོས་དེ་དག་ནི་བསྟེན་པར་བྱོས། །གང་ཕྱིར་ང་ལའང་ཕན་བྱེད་པ། །ཁྱོད་ལ་ཕན་ཕྱིར་བསྟན་པར་བྱ། །
རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འདིར་ཕན་བཞེད། །གང་ལའང་ཆད་པ་གཅོད་མི་མཛད། །ངེས་པ་གང་ཞིག་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར། །འདི་ལ་ཡེ་ཤེས་འདོད་བྱེད་པས། །དེ་ཕྱིར་ལམ་ལ་བསྟེན་པར་བྱོས། །དེ་ལས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པ་ཡིན། །ལེ་
ལོའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང་། །ཞུམ་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཡིས། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་རེག་ནུས་མ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་རྣམ་པར་སྤང་། །བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་བྱེད་པ་དང་། །སེམས་ཅན་འདུ་ཤེས་བྱེད་པ་འམ། །དངོས་འདུ་ཤེས་
པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །བྱང་ཆུབ་འཚང་རྒྱར་ནུས་མ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་རྣམ་སྤངས་ནས། །རྟག་པར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བསྟེན། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་འདིར་བཤིག་པས། །དེ་ལས་ཡེ་ཤེས་རྣམ་དག་འགྱུར། །ཁྱེད་ཅག་གནས་
པར་མ་བྱེད་ཅིག །གནས་ལས་ཀྱང་ནི་བསྐྱོད་པར་བྱོས། །འོང་བ་དང་ནི་འགྲོ་བ་ལས། །བསྐྱོད་པ་དག་པ་དགའ་བར་གྱིས། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཆོས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་
ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པར་འཇིག་ཅིང་། དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་པར་འགྱུར་བ་ན། དམ་པའི་ཆོས་

43-1-193a

ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་ཡིན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ན་ཕྱིར་འཆོས་པར་བྱེད་ཅིང་ལུས་དང་སྲོག་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་བྱེད་ཀྱང་། ཆོས་ནི་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་
མི་བྱེད་པ་ཡིན། སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་དག་མཐོང་ན་ཡང་སྙིང་རྗེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན། དེ་སྙིང་རྗེ་ཐོབ་ནས་ཇེ་ཆེར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པར་བྱེད་ཅིང་། ནམ་ཞིག་ན་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡང་དག་པར་
བསྒྲུབས་ནས། སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་བསྟན་པར་བྱ་ཞེས་དེ་སྙམ་སེམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བའི་
ཕྱིར་ཆོག་མི་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་འདུན་པ་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་
ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ལྷག་པར་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསྙེན་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱི་
ཕྱིར་དེ་དག་ལ་སྐྱོབ་པ་གཞན་གང་ཡང་མེད་དེ། གཞན་དུ་ན་བདག་འབའ་ཤིག་ཏུ་ཟད་དོ་སྙམ་པས་བྱམས་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་སྙིང་
རྗེ་ཆེན་པོ་བསྟེན་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པས་ཁྲོས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡེ་ཤེས་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕྲག་དོག་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེར་སྣ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཉེ་བར་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་

43-1-193b

བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཚུར་ཤོག་ལེགས་པར་
འོངས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ཡིན་ཞིང་། ཁྲོ་གཉེར་མེད་པར་བཞིན་འཛུམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་རྒོད་པ་མེད་ལ། སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་དག་མཐོང་ན་སྙིང་བླས་སུ་བྱེད་ཅིང་བརྩོན་འགྲུས་
བརྟན་པོར་རྩོམ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་དགའ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སེང་གེའི་སྒྲ་མངོན་པར་སྒྲོགས་
པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་འཇིགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ལེགས་པར་གནས་པས་བག་ཚ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་རྟག་ཏུ་བརྩོན་པ་ཡིན་ཞིང་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོར་
རྒྱུ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་རྟོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་ཆོས་
ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྙིང་པོ་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རང་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་
ཕྱིར་སྙིང་པོ་བླངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྐུལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་

43-1-194a

རྣམས་ནི་ཆོས་དང་འཐུན་པས་ཕ་རོལ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཚར་གཅོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་
ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཆོས་དཀོན་མཆོག་ཆེན་པོའི་གཏེར་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་
ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའི་ཆོས་རྒྱ་མཚོ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་
རྣམས་ནི་འཁྲུག་པ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཕྱིར་བཟློག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཁོར་ཡུག་དང་ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་ཆོས་
མི་ཟད་པ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པས་ཡོངས་སུ་མ་གཏུགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་སེམས་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྙོག་པ་མེད་པ་ཡིན་
ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་ནམ་མཁའ་མི་ཟད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཟད་མི་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་དགེ་བའི་
ཆོས་ཀྱིས་མངོན་དུ་འཕགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལྷུན་པོ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་དང་བྲལ་བས་ས་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆུད་མི་གཟོན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞིང་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཀུན་དུ་སྟོན་པས་ཉི་མ་ལྟ་

43-1-194b

བུ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་མུན་ནག་རྣམ་པར་སེལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཟླ་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་། 
ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་གདུང་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གདུགས་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གནས་དང་། སྐྱབས་དང་། སྟོན་པར་གྱུར་
པས་ཤིང་ལྗོན་པ་ཆེན་པོའི་གྲིབ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་བཟོའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་རྟོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་སློབ་དཔོན་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་སྐོང་བས་ཉེ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོན་པར་
གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། ། བམ་པོ་བཅྭ་ལྔ་པ། ཤཱ་ར་དྭ་
ཏིའི་བུ་གལ་ཏེ་ངས་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བདག་ཅག་ལ་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུས་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་གྱུར་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སེམས་ཅན་
ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་པ་དེའི་བར་སྲིད་དུ་ཕྲག་པ་འམ་མགོ་བོས་ཁྱེར་བར་འགྱུར་ཞིང་། གང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བདེ་བ་དང་། རྩེ་བ་དང་། 
དགའ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པར་གྱུར་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་སོང་ན་ཡང་ས་ལས་བརྩམས་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་དུ་གོས་རིན་པོ་ཆེ་གཅིག་པའི་གདིང་བ་འདིང་བར་བྱེད་པར་

43-1-195a

གྱུར་ཅིང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལུས་གདུང་བར་གྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་སྙམ་ནས། སྟེང་དུ་ཡང་ལྷ་རྫས་ཀྱི་གདུགས་དགབ་པ་ཀུན་དུ་འཛིན་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་ལ། མེ་ཏོག་དང་། སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་ཐམས་
ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་མཆོད་པ་བྱེད་ཅིང་། རིམ་གྲོ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་དེ་ལྟར་མངོན་པར་འདུ་བྱས་ཤིང་། གུས་པར་བྱས། བརྗེད་པ་བྱས། མཆོད་པ་བྱས་
ཀྱང་ལན་བྱ་བར་ནི་མི་ནུས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པའི་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཇི་ལྟ་བུས་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཡོ་བྱད་དེ་ལ་ནི་
བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་འདིས་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་བ་ནས། རྒྱུའི་བར་དུ་ཡང་མི་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན། འཇིག་རྟེན་པ་ཡིན། ཕུང་
པོ་དང་བཅས་པ་ཡིན། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ཞིང་། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བདེ་བ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་ནི། ཟག་པ་མེད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང་། ངེས་པར་བྱེད་པ་
དང་ལྡན་པ་དང་། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕན་གདགས་པར་བྱ་མི་ནུས་སོ། །
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་གཉིད་ལོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མི་ཉལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན། བག་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་བག་ཡོད་པ་ཡིན། སྨྱོན་པ་རྣམས་ཀྱི་མ་སྨྱོས་པ་ཡིན་ཞིང་། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་དམུས་ལོང་རྣམས་ཀྱི་མིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན། ཡོངས་སུ་འདྲེན་པ་ཡིན་ལ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་ནད་ཀྱིས་ཐེབས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྨན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན། ལམ་ངན་པར་

43-1-195b

ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་པ་ཡིན། ལམ་གོལ་བ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་ལམ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞིང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་སྐྱེད་པ་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཆོས་
དཀར་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་མ་བསྐྱེད་པ་རྣམས་རྣམ་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་མདོར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གཏོགས་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྐྱོབ་པ་དང་། སྐྱབས་དང་། དཔུང་གཉེན་
གཞན་མེད་དེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སངས་རྒྱས་དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་
པོ་རྣམས་ཀྱི་ཐེག་པ་དེ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ཐེག་པ་དེ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ལགས་ཀྱང་། བདག་ཉིད་ཀྱང་མཛེས་པར་བགྱིད་ཅིང་། གཞན་དག་ཀྱང་མཛེས་པར་བགྱིད་པ་ནི་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་བགྱི་ན་ཞུགས་ཤིང་ཡོངས་འདུ་
ས་བརྟོལ་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་མེ་ཏོག་ཡོངས་སུ་རྒྱས་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱང་མཛེས་པར་བགྱིད་ལ། གཞན་དག་ཀྱང་མཛེས་པར་བགྱིད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་
ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱང་མཛེས་པར་བགྱིད་ཅིང་། སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་པ་ཡང་མཛེས་པར་བགྱིད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་བགྱི་ན་ཞུགས་ཤིང་ཡོངས་འདུ་ས་བརྟོལ་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་
ལྷ་རྣམས་གར་བགྱིད་དུ་སྩོལ་ཅིང་། རྩེ་བར་བགྱིད། དགའ་མགུར་སྤྱོད་པར་བགྱིད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་
མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་མཛེས་ལ། སེམས་ཅན་གྲངས་མ་མཆིས། དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་པས་ཀྱང་མངོན་དུ་བགྲོད་པར་བགྱིད་པ་ལགས་ཏེ། དེར་སེམས་

43-1-196a

ཅན་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱང་དབང་པོ་དང་། སྟོབས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བསམ་གཏན་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྩེ་བར་བགྱིད། དགའ་མགུར་སྤྱོད་པར་བགྱིད། 
དགའ་བར་བགྱིད་པ་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་ལྟ་བུ་ལེ་ལོ་ཅན་གཞན་གྱི་དྲིང་ལ་འཇོག་པ་དག་མ་གཏོགས་པར་ཐེག་པ་དེ་ལ་སུ་ཞིག་གནས་པར་མི་བགྱིད། མངོན་པར་འཚལ་བར་མི་བགྱིད་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་
བདག་ཅག་ནི་ཆོས་གཞན་གྱིས་སྩལ་ཅིང་། གཞན་གྱིས་བསྟན་པས་དབུགས་ཕྱིན་པ་དང་། བདེ་བར་གྱུར་པ་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སླད་ཀྱིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་ཐོས་ནས་རེ་ཤིག་གང་གིས་སེམས་ཅན་འགའ་ཡང་བགྱིད་པ་
དེ་ལ་འཇོག་པའི་མཐུ་བདག་ཅག་ལ་མ་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་གིས་ནི་དེང་སླན་ཆད་གང་ལ་ལར་ཆོས་བསྟན་ན། ཆེས་ཐོག་མར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལས་བརྩམས་ནས་བསྟན་པར་བགྱི་ཞིང་ཉན་
ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ནི་སླད་ཀྱིས་བསྟན་པར་བགྱིའོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གིས་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བགྱིས་པས་སེམས་ཅན་
འགའ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བཞག་ན་ཡང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བདག་ཅག་གིས་བགྱིས་པ་གཟོ་བ་ལགས་པའི་སླད་དུའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་
སྩལ་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱོད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དགའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་གྱོན་པ་ནི་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཐེག་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེའི་མིང་ཡང་མི་འབྱུང་བའི་དུས་
དེ་དང་ཚོད་དེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང་། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཐེག་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ལ་འཕྱ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར། བསྟིང་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་ལ། མདོ་སྡེ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ལེན་པ་པོ་མ་ཡིན་པ་དང་། སྤོང་བར་བྱེད་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ཤཱ་ར་

43-1-196b

དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དོན་འདོད་པས་ནི་དོན་ལ་རྟོན་པ་དང་། ཆོས་ལ་རྟོན་པར་བྱའི། འདུ་འཛིའི་གནས་སུ་ནི་གནས་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེའི་ཚེ་འདུས་པ་ནི་མི་རིགས་པར་
འགྱུར་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ངའི་ཉན་ཐོས་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་མདོ་སྡེ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ལ་སྤོང་བའམ་བསྟིང་བ་འམ་རྣམ་པར་གཡེང་བར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལས་དེ་དག་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱིས་པའི་ལས་དེ་དག་ནི་རིགས་
པའི་ལས་མ་ཡིན། མཁས་པའི་ལས་མ་ཡིན་ལ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ང་ནི་མཁས་པའི་ལས་བྱེད་ཀྱི་བྱིས་པའི་ལས་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ངའི་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ནི་འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལ་ཕྱི་མའི་དུས་
ཕྱི་མའི་ཚེ་ན་དད་པ་ཅན་དང་། མང་དུ་ཐོས་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་དང་། དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་། དགེ་བ་ཅི་ཡིན་ཞེས་ཚོལ་བ་དང་། ཆོས་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་། ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་མངོན་པར་
བརྩོན་པ་གང་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཀྱང་དེའི་ཚེ་འཕྱ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཞིང་། བརྙས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། དེ་དག་ནི་ལེ་ལོ་ཅན་ཡིན། དེ་དག་ནི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་མི་ནུས་པ་ཡིན། དེ་དག་ནི་འདོད་པ་ལ་
སྟེན་པ་ཡིན། འདོད་པ་སྟེན་པར་འདོད་པ་ཡིན། དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བས་དད་པས་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། ཐེག་པ་དེ་ཀུན་དུ་བརྗོད་པར་བྱེད་ཀྱང་། དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རིགས་པ་
དང་གྲོལ་བར་གསུངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ང་ལ་མི་བླུན་པོ་དེ་དག་ཚིག་ཕྲ་མོ་ཇི་སྙེད་ཀྱིས་སྐུར་པ་འདེབས་པར་འགྱུར་བ་དང་། གང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཆོག་ཏུ་རིགས་པར་གསུངས་ཤིང་། མཆོག་ཏུ་གྲོལ་
བར་གསུངས་པ་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་དུ་དེ་དག་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་། དེ་དག་ནི་གྲོལ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བར་འགྱུར་བ་དང་། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལ་གང་དག་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཀྱང་ཀུན་དུ་གདུངས་

43-1-197a

ནས་མི་བླུན་པོ་དེ་དག་ལ་དད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་སེམས་པར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མདོ་སྡེ་དེ་ལྟ་བུ་འཛིན་པ་མཐོང་ན་ཡང་བརྙས་པ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་ལ་ལྟོས། ཤཱ་
ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་གང་ལ་ཡང་ཡང་དག་པ་འམ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས་གནོད་པར་མི་བྱ་ཞིང་། རྣམ་པར་གཙེ་བར་མི་བྱ་ལ་སྐུར་པ་གདབ་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ན། དེ་དག་ནི་གཞན་དག་ལ་ཡང་
སྨྲ་བར་བྱེད་ཅིང་། བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཀུན་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་བའི་མི་བླུན་པོ་དེ་དག་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་འདྲ་བར་འགྱུར་བ་ལ་ལྟོས། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཆོས་ལ་ཆོས་མ་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཆོས་སུ་
འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བར་གྱུར་ཅིང་། འདུལ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་འདུལ་བར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། འདུལ་བ་ལ་འདུལ་བ་མ་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་དང་། རིགས་པ་ལ་རིགས་པ་མ་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་
ལ་རིགས་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། གྲོལ་བ་ལ་གྲོལ་བ་མ་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། གྲོལ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་གྲོལ་བར་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བར་གྱུར་ནས་ཀྱང་། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་དག་འདུལ་བ་ཡང་མི་ཤེས་ཤིང་། སྟོན་པའི་བསྟན་པ་
ཡང་གཏིང་མི་དཔོགས་པའི་དུས་དེ་ཇི་སྲིད་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་བ་ལ་ལྟོས། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་ཁྲོ་བ་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། ཕྲག་དོག་གིས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པ་ཡིན་ཞིང་། བདག་ལ་སྟོད་པ་ཡིན། གཞན་ལ་སྨོད་པ་ཡིན། 
ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན། མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱིས་གང་བ་ཡིན། དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཡིན་ཏེ་གསོར་མི་རུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་
བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ང་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་ཡིན་གྱི་ང་ནི་ངོ་ཚ་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ང་ནི་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་ཡིན་གྱི་བརྗེད་ངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་

43-1-197b

ཏིའི་བུ་ང་ནི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་ཡིན་གྱི་ཤེས་རབ་འཆལ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་དག་གང་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་བསླབས་པ་དང་། གང་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསླབས་པས་
བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཉིད་དེ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་དང་། ཅི་ནས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་ཉིད་དེ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། 
འགྲོ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉོན་མོངས་པའི་དྲ་བ་ལས་ཐར་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་འདེམས་པར་མཛད་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དང་དེ་དག་ཀྱང་ཆོས་གང་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གུས་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ་ལ་
འགལ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞིང་། གནོད་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ནི་ངའི་ཉན་ཐོས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། ང་ཡང་དེ་དག་གི་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་མ་ལེགས་སོ་མ་ལེགས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ངས་ནི་དེ་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་
པར་ནུས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཆོས་གླིང་ཡིན་པར་གནས་པར་བྱོས་ཤིག །གཞན་གླིང་དུ་ནི་མ་བྱེད་ཅིག །བདག་སྐྱབས་སུ་གནས་པར་བྱོས་ཤིག །གཞན་སྐྱབས་སུ་ནི་མ་བྱེད་ཅིག །ཆོས་སྐྱབས་སུ་གནས་པར་
བྱོས་ཤིག །གཞན་སྐྱབས་སུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྱེད་ཅག་ལ་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཇི་ལྟར་ན་དགེ་སློང་ཆོས་གླིང་ཡིན་པར་གནས་ཤིང་། གཞན་གླིང་མ་ཡིན། བདག་སྐྱབས་ཡིན་གྱི། གཞན་སྐྱབས་
མ་ཡིན། བདག་གླིང་ཡིན་གྱི། གཞན་གླིང་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལ་དགེ་སློང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞིང་། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་གནས་པ་ཡིན། རྣམ་པར་སྤོང་བས་ཡོངས་སུ་
བསྒྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཡང་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དངོས་པོ་མེད་པ་དང་། རང་བཞིན་མེད་པ་དང་། མཚན་ཉིད་མེད་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཆོས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་སྟེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་

43-1-198a

བུ་དེ་ལྟར་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་། རང་བཞིན་མེད་པའི་སྒོ་ནས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལ་གང་མི་སླུ་བར་འདི་ནི་ཆོས་གླིང་ཡིན་པ་དང་། ཆོས་སྐྱབས་དང་། བདག་གླིང་དང་། བདག་སྐྱབས་ཤེས་
བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་དག་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དེ་ལྟ་བུ་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཟག་པ་ཟད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྦྱིན་པའི་
གནས་ཤེས་བྱའོ། །ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །དུལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱོན་བསལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བྲམ་ཟེ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པ། སྐམ་ལ་སོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཅིའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། 
ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་དག་ནི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་འོས་པ་ཡིན། དགེ་བའི་ལས་དག་གིས་འདུ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་འདུ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་བཅད་པ་ཡིན། འདུ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ཡིན་
ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པས་བསོད་ནམས་འདུ་བྱ་བ་ཡང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་གནས་མེད་ཅིང་། སྐབས་མེད་པ་ཡིན་ན་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དགྲ་
བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་ནི་སྲེད་པ་རྒྱུན་བཅད་པ་ཡིན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་ནི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ལས་ཕྱིར་ལོག་པ་ཡིན། ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡིན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་གོས་པ་ཡིན། ཡིད་
ཆགས་པ་མེད་པ་ཡིན། འདོད་པའི་ཁམས་ལ་ཆགས་པར་མི་བྱེད་པ་ཡིན། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ལ་ཆགས་པར་མི་བྱེད་པ་ཡིན། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ལ་ཆགས་པར་མི་བྱེད་པ་ཡིན། འདུན་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན། སྲེད་པ་དང་
བྲལ་བ་ཡིན། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེའི་ཟག་པ་རྣམས་ཟད་ཅིང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཟད་པ་ཉིད་ཐོབ་ལ། ཟད་པ་ཉེ་བར་ཐོབ་པས་དེའི་ཕྱིར་ཟག་པ་

43-1-198b

ཟད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་ཡང་མི་འགྱུར། རྣམ་པར་བྱང་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ཞིང་། འདོད་པ་འམ། 
མི་འདོད་པ་འམ། ཡིད་དུ་འོང་བ་འམ། ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་འམ། འདུས་བྱས་སམ། འདུས་མ་བྱས་གང་གིས་ཀྱང་ཉེ་བར་མ་གོས་པས་ཉེ་བར་གོས་པ་མེད་པ་ཡིན་ལ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་
པས་དེའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གདུང་བ་སྤངས་པ་ཡིན་ཞིང་། ཡོངས་སུ་གདུང་བ་སྤངས་པ་ཡིན། གདུང་བར་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་ཟང་ཟིང་མེད་པ་
ཆོས་ཀྱི་མཆོག་སྦྱིན་པའི་སྦྱིན་པ་པོ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་སྦྱིན་གནས་ཤེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དབང་དུ་གྱུར་པ་དག་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་དག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡ་མ་རླར་མཐོང་ཞིང་མངོན་དུ་བྱས་པ་ཡིན། རྣམ་པར་
བསྒོམས་པ་ཡིན། ཡ་མ་རླའི་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་གིས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་སྨྲ་བ་རྣམས་བསྩལ་བ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་དབང་དུ་གྱུར་པ་དག་ཅེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་
བྲམ་ཟེ་དག་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་བསལ་བ་ཡིན་ཞིང་བོར་བ་ཡིན། ཕྱུང་བ་ཡིན་ལ། ཉེ་བར་མ་གོས་པ་ཡིན་པས། སྡིག་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞི་བར་བྱེད་པ་དག་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སྡིག་པ་
ཐམས་ཅད་དང་། སྡིག་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཚོར་བ་པོ་དག་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་དག་གིས་འདོད་པའི་ཁམས་དང་། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དང་། རྣམ་
པར་སྨིན་པ་དང་། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། བདེན་པ་མ་ཡིན་པ་ཐུལ་ཅིང་ལས་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་ཐུལ་ལ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་དག་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་

43-1-199a

ཐུལ་ཅིང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཚོར་བ་པོ་དག་ཅེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་དུ་སོན་པ་དག་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་དག་གིས་བདུད་ཕམ་པར་བྱས་ཤིང་བདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་
ཅད་ཕམ་པར་བྱས་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་ཅིང་རྒལ་ལ་སྐམ་ལ་སོན་པས། དེའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པ་དག་ཅེས་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ངས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པའི་ཡོན་ཏན་དག་ཇི་ཙམ་ཅིག་བརྗོད་ཀྱང་། 
ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལ་བྲི་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་ནི་ཤིན་དུ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ། རྡུ་བ་དང་། ཚེར་མ་མེད་པ། ཤིན་དུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཞིང་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དགྲ་
བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་ལ་ནི་གཤེ་བར་བྱེད་ཅིང་བརྒྱད་བཀག་བྱེད་ཀྱང་། འདི་སྙམ་དུ་བདག་ལ་འདི་གཤེ་བར་བྱེད་ཅིང་བརྒྱད་བཀག་བྱེད་དོ་སྙམ་དུ་ཡང་མི་སེམས་ལ། བསྔགས་པ་འམ། བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་པ་
ན་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ལ་འདི་བསྔགས་པ་འམ། བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་དོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་ནི་རློམ་སེམས་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་བཅད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དགྲ་
བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་ནི་བསྲུང་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་ལ་ནི་ཆོས་གང་ཡང་བསྲུང་བ་མེད་དེ་དབང་པོ་ཤིན་དུ་བསྲུངས་པ་ཡིན་ཞིང་། ངེས་པའི་ས་ཐོབ་པ་ཡིན། ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ཡིན། 
ཆོས་ཀྱི་སྐྱབས་ཡིན། བདག་གི་སྒྲོན་མ་ཡིན། བདག་གི་སྐྱབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་དགེ་སློང་དེ་ལྟར་གནས་པས་ནི་འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྤོང་བར་མི་བྱེད་ཅིང་མི་རིགས་པའི་
ལས་ཀྱང་མི་བྱེད་ལ། ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང་། ཕྱིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀུན་དུ་བསྲུང་བ་དང་། རྣམ་པར་མི་གཙེ་བ་དང་། མི་སྤང་བའི་ཕྱིར་དང་། ཡུན་རིང་དུ་

43-1-199b

གནས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཞུགས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་ལ་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་མེད་དོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་ནི་
སོམ་ཉི་མེད་པ་ཡིན་ཞིང་ཡིད་གཉིས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་ནི་རྒལ་བ་ཡིན་ཞིང་ལམ་ཁ་བྲག་ལས་ངེས་པར་རྒལ་བ་ཡིན། དྲང་པོའི་གནས་ན་གནས་པ་ཡིན། དྲང་པོ་ཡིན། དྲང་པོར་གྱུར་པ་
ཡིན། ལམ་དྲང་པོ་ནས་འོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་ནི་ཆོས་སྤོང་བ་མ་ལགས་པར་འཚལ་བར་བགྱི་
བ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ནི་བྱིས་པའི་ལས་ལགས་ཀྱི། དེ་དག་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལས་མ་ལགས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་སྤོང་བ་ལགས་པའི་སླད་དུའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་དག་ནི་བྱིས་པའི་ལས་ཡིན་གྱི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལས་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་
ཀྱང་། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མའི་དུས་ན་མི་འཇིགས་པས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པའི་དགེ་སློང་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ནི་བསམ་གཏན་ཙམ་དང་། ངེས་པར་གནས་པ་ཙམ་དང་། དགོན་པ་ན་གནས་པ་ཙམ་གྱིས་བདག་ཉོན་
མོངས་པ་མེད་པའོ། །སྙམ་དུ་ཀུན་དུ་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞིང་བདག་ཉིད་ལ་རློམ་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེའི་ཚེ་བྲམ་ཟེ་དང་། ཁྱིམ་བདག་དད་པ་ཅན་མོས་པ་མང་བ་དང་། ངེས་པར་རྟོག་པ་མང་བ་དག་གིས་
དགྲ་བཅོམ་པ་འདི་ནི་སྦྱིན་པའི་གནས་སོ། །ཟག་པ་ཟད་པའོ་སྙམ་དུ་ཀུན་དུ་ཤེས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལ་ཡང་ལྷག་པར་བྱེད་པ་བྱ་བར་སེམས་པར་འགྱུར་ཞིང་། མི་བླུན་པོ་དེ་དག་ཀྱང་བསྙེན་བཀུར་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཅིང་། 

43-1-200a

རྙེད་པས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ལ། བསྔགས་པ་དང་། གྲགས་པ་དང་། སྙན་པས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ནས། བདག་ཅག་ནི་ཆོས་དེ་དག་ལ་གནས་སོ། །བདག་ཅག་ནི་ཆོས་དེ་དག་དང་ལྡན་ནོ། །བདག་ཅག་ནི་འདི་ན་ཟག་པ་ཟད་པའོ། །
བདག་ཅག་ནི་འདི་ན་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའོ་སྙམ་ནས། བདག་ཉིད་ལ་ཡེ་ཤེས་ཅན་དུ་ཀུན་དུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཞིང་། དེ་དག་ནི་བྱིས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། བརྟགས་པའི་སྤྱོད་ལམ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན། གྲོང་ན་འཁོད་པ་དེ་
དག་གི་སྤྱོད་ལམ་ཡང་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན། གཙུག་ལག་ཁང་ན་འཁོད་པའི་སྤྱོད་ལམ་ཡང་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན། དགོན་པ་ན་འཁོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་གཞན་དུ་ལ། འཁོར་གྱི་ནང་ན་འཁོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་གཞན་དུ་ཡིན། 
ལུས་ཀྱི་ལས་དང་ངག་གི་ལས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་དག་ཀྱང་མ་བསྲུངས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། འཁོར་ན་སྤྱོད་པར་ཡང་འགྱུར་བ་ཡིན། བདག་ཉིད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་སྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། ད་ལྟར་གང་
དག་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཟབ་མོ་དང་ལྡན་པ། དབེན་པ་དང་ལྡན་པ། སྟོང་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ཐོས་ནས་ཀྱང་། ཆོས་དེ་ལ་ཞེ་ས་དང་བཅས་ཤིང་གུས་པ་དང་བཅས་པས་གུས་པར་
ཉན་ཅིང་། རྣ་གཏོད་པར་བྱེད་ལ། སེམས་གཞན་དུ་མ་ཡིན་པར་ཉེ་བར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་མི་བླུན་པོ་དེ་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་ཡུལ་པ་དེ་དག་ཀྱང་སྟིང་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞིང་། འཕྱ་བར་བྱེད་པར་ཡང་འགྱུར་ལ། གཤེ་
བར་བྱེད་པར་ཡང་འགྱུར་ཞིང་། འདི་སྐད་དུ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན། སྟོན་པའི་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཅིག་ལ་གཅིག་འདེམས་པར་བྱེད་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་
སུ་འདུལ་བ་དང་འདུལ་བར་མཚུངས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་། ཆོས་མ་ཡིན་པ་སེམས་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་ཆོས་ལ་ཆོས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཆོས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། འདུལ་བ་

43-1-200b

མ་ཡིན་པ་ལ་འདུལ་བའོ་ཞེས་སྨྲ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་ཆོས་གང་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་སྨྲ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ནི་བདག་ལ་བསྟོད་ཅིང་གཞན་ལ་སྨོད་པར་
འགྱུར་བ་ཡིན། ཚུལ་ཁྲིམས་ཙམ་དང་། དགོན་པ་ན་གནས་པ་ཙམ་དང་། བསམ་གཏན་ཙམ་དང་། ངེས་པར་གནས་པ་ཙམ་དང་། ཐོས་པ་ཙམ་དང་། མང་དུ་ཐོས་པ་ཙམ་དང་། འཁོར་ཙམ་དང་། བསྔགས་པ་ཙམ་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་
པ་ཙམ་དང་། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ཙམ་དང་། གྲགས་པ་དང་། སྙན་པ་ཙམ་གྱི་ང་རྒྱལ་གྱི་དབང་གིས་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་བཅོམ་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གླེང་བ་པོ་དེ་དག་གིས་ཡང་དག་པར་གླེངས་པ་ན། ཇི་ལྟ་
ཇི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དེ་དག་ཉན་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ལས་ཆེས་དམ་པ་དག་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་གྱི། མི་བླུན་པོ་དེ་དག་ནི་འདི་སྙམ་དུ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཡང་དག་པ་དེ་དག་བདག་ཅག་ལ་ཀུན་དུ་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་མི་
སེམས་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཤས་ཆེར་ང་རྒྱལ་གྱིས་བརྟན་ཅིང་། མི་ཤེས་པས་བརྟན་ནས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དེ་དག་སྤངས་ཏེ། ལས་ཆེས་དམ་པོ་བྱས་ནས། མནར་མེད་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་
ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ད་ལྟར་ང་ཁྱེད་ཅག་གི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་དང་། དེའི་ཚེ་ཆོས་སྨྲ་བ་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ། ཆོས་སྟོན་པ། དོན་དུ་གཉེར་བ། མདོ་སྡེ་དེ་ལྟ་བུ་འཛིན་པ་གང་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ལ་ཡང་དེའི་ཚེ་ང་
ཆོས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་དེ་ལྟ་བུ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་ལྟོས་ཤིག །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་ཞིང་། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཅན་ཡིན། ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ་ཡིན། ཐམས་ཅད་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །
ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མ་མཁྱེན་མ་གཟིགས་མ་གསན་པའི་ཆོས་དེ་ནི་མེད་དོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དུས་གསུམ་ལ་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་པ་ཡིན་ཞིང་། མ་ཆགས་པ་དང་གྲོལ་

43-1-201a

བ་ཡིན། དབང་དུ་གྱུར་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཡིན། རང་འབྱུང་ཡིན། སློབ་དཔོན་མི་མངའ་བ་ཡིན། བདེ་བླག་དུ་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཡང་མི་བླུན་པོ་དེ་དག་གི་སྤྱོད་པ་དང་། སྤྱོད་ཡུལ་དང་། ལམ་
གྱིས་ནི་མཆོག་གོ། །དེ་དག་ནི་མ་བསླབས་པ་ཡིན། མི་བླུན་པོ་དེ་དག་ནི་ལམ་ངན་པར་ཞུགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་
ལ་མངོན་པར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པས་ནི་བདག་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་མངོན་པར་མ་དད་ཅིང་། ཉེས་པར་མ་བརྟགས་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་ན་མི་རུང་ངོ་སྙམ་ནས་ཆོས་དེ་ལྟ་
བུ་དེ་དག་ལ་འདུན་པར་བྱ། རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱ། སྤྲོ་བར་བྱའོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་
ལ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོའི་ལག་ཏུ་སོང་བ་ཡིན་ཞིང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་ལག་ཏུ་སོང་བ་མ་ཡིན་ལ། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་དེ་དག་ལ་ཡང་སྟེན་པར་བྱེད། སྙེན་པར་བྱེད། བསྙེན་བཀུར་
བྱེད་དེ། དེ་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་དེ་དག་ལ་བསྟེན་ཅིང་བསྙེན་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པས་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་བསླབས་ནས་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་ཏུ་མངོན་པར་
ཞེན་པས་དམིགས་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཟབ་མོ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ཐོས་ནས། སྐྲག་ཅིང་དངང་ལ་དངང་བར་འགྱུར་ཞིང་གཡང་ས་ཆེན་པོར་ཡང་རབ་ཏུ་ལྟུང་བ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་
ཀྱི་བུ་མོ་ཆོས་གཉིས་པ་དེ་དང་ལྡན་ན། བྱང་ཆུབ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་གཅེར་བུ་པའི་སྨྲ་བ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཞིང་། འཇིག་རྟེན་རྒྱང་ཕན་པའི་གསང་ཚིག་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་མངོན་

43-1-201b

པར་བརྩོན་པ་དང་། སྐྱེ་བོ་མང་པོས་བཀུར་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཆོས་དེ་དག་མི་སེམས་པར་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་རྒུད་པ་ཡིན་ཞིང་། ཇི་
ལྟར་བསླབ་པ་བཅས་པ་ལ་ཡང་མི་སློབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པའི་གཏམ་དང་ལྡན་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞིང་། གཤེ་བར་བྱེད་ལ་མོས་པར་མི་བྱེད་དེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་
ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སྡིག་པའི་གྲོགས་རྣམས་སྟེན་བྱེད་ཅིང་། །དེ་དག་གི་ནི་རྗེས་ཕྱོགས་འགྱུར། །
དེ་ཕྱིར་ཆོས་ནི་སྤོང་བྱེད་ཅིང་། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་འདོད་མི་བྱེད། །གཅེར་བུའི་སྨྲ་དང་འདྲེས་པ་དང་། །འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་སེམས་པ་ཡིན། །བསྟན་པ་འདི་ནི་བརྗོད་བྱས་ཏེ། །བློ་ངན་དུས་ནི་དྲང་པོ་ཡིན། །བྱིས་པ་མཁས་
པའི་ང་རྒྱལ་ཅན། །ཀྱེ་མ་མཁས་པར་རློམ་སེམས་བྱེད། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་ཆོས་སྤངས་ཤིང་། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་འཚང་མི་རྒྱ། །བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་གང་ཡིན་པ། །དམིགས་པ་ལ་ནི་གནས་ནས་སུ། །ཟབ་མོའི་ཆོས་
རྣམས་ཐོས་གྱུར་ནས། །བློ་ངན་ཆོས་ནི་སྤོང་བར་བྱེད། །མཐའ་འདས་སྟོང་ཉིད་ཇི་བཞིན་དང་། །དོན་ནི་དེ་ཡིས་མི་ཤེས་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སྤོང་བར་བྱེད། །དེ་ཡི་གཏིང་ནི་ཤེས་མ་ཡིན། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་
དང་སྡིག་ཆོས་ཅན། །མི་གཙང་ཀུན་རྟོག་སྤྱོད་ཡུལ་བ། །ཇི་ལྟར་བསླབ་པ་བཅས་པ་ལ། །བློ་ངན་དེ་དག་སློབ་མི་བྱེད། །དམུ་རྒོད་བཀའ་བློ་མི་བདེ་བ། །རྨ་འབེབས་པོ་དང་ལྕེ་ངན་པོ། །དེ་ལྟའི་ཆོས་ཅན་དེ་ལ་ནི། །
སྡིག་པ་མི་བྱེད་ཅི་ཡང་མེད། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་རྣམ་པར་སྤང་། །རྟག་པར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་སྨད། །གང་དག་ང་ཡིས་རྟག་བསྔགས་པའི། །ཆོས་ལའང་རྟག་ཏུ་བསྟེན་པར་བྱ། །གང་ཞིག་སངས་རྒྱས་མཐོང་འདོད་

43-1-202a

དང་། །དེ་འདྲའི་ཆོས་ནི་ཉན་འདོད་དེས། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུང་པོ་ལེགས་པར་བརྟག །དེ་ལ་ཆོས་ནི་འཐོབ་པར་འགྱུར། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུང་པོར་གང་དག་གནས། །དེ་ལ་འཇུག་པར་འདོད་པ་དང་། །དེ་ལ་ཀུན་དུ་
རྟོག་འདོད་པས། །དེ་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟེན་པར་བྱ། །ཡེ་ཤེས་དེ་འདྲ་འཇུག་འདོད་ན། །ཡིད་གཞུངས་པ་ཡིས་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན། །བྱང་ཆུབ་རྣམས་ཀྱི་ཕུལ་དང་མཆོག །དེས་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་མ་ཡིན། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་
ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་ཀུན་དུ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་
ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན། དགེ་བའི་ཆོས་ཅན་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་གནས་པ་དང་མང་དུ་ཐོས་པ་ཡིན། དོན་དམ་པ་ལ་མཁས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་པ་དང་ཡང་མ་འདྲེས་པ་ཡིན། སངས་རྒྱས་
ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དག་པ་ཡོངས་སུ་འཐོབ་ཅིང་དབེན་པ་ལ་གཞོལ་བས་དགོན་པ་དང་། རབ་ཏུ་དགོན་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ནི་
བྱང་ཆུབ་ཀུན་དུ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུང་པོར་དེ་གནས་ཀྱང་། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་རློམ་སེམས་མེད། །
ངེས་པའི་དོན་དང་ཟབ་མོ་ཡི། །ཆོས་ནི་ཕྱིས་ཀྱང་ཚོལ་བར་བྱེད། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་དག་པ་དང་། །རྣམ་དག་ཡོངས་སུ་དག་པའང་ཚོལ། །གཅེར་བུ་རྣམས་ཀྱིས་གང་འཛིན་པའི། །གསང་ཚིག་དག་ནི་དེ་མི་ཚོལ། །
འཐབ་མེད་གསང་ཚིག་དེ་འདོད་པས། །འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་འདྲེས་མ་ཡིན། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ལ་ངེས་ཡིན་ཞིང་། །རྟག་ཏུ་བསྟན་པ་བསྲུང་བར་བྱེད། །གང་དག་གིས་ནི་སེམས་འཁྲུག་པའི། །བུད་མེད་རྣམས་ནི་

43-1-202b

དེར་མི་འགྲོ། །དབེན་པ་ཞི་བ་སྟོང་པ་ཡི། །བས་མཐའི་དགོན་པ་རྣམས་སྟེན་བྱེད། །ང་ཡིས་མཆོག་དང་ཕུལ་བསྔགས་པའི། །ཆོས་བཞི་པོ་ནི་དེ་དག་དང་། །བྱང་ཆུབ་རྣམས་ཀྱི་དོན་གང་བསྟན། །ཆོས་དེ་དག་ལ་བསྟེན་པར་
བྱོས། །དེ་དང་དེར་ནི་དེ་བཞིན་དུ། །སྔོན་ཆད་དེ་དག་བསྟེན་པ་ཡིན། །ཡེ་ཤེས་ཀུན་དུ་སྲུང་བར་བྱེད། །དེས་ནི་ང་ཡི་ཡེ་ཤེས་བསྒྲུབས། །ཆོས་ནི་ཀུན་དུ་བསྲུང་བྱས་པས། །འགྲོ་བ་ངན་པར་འགྲོ་མི་འགྱུར། །
རྟག་པར་དེ་ཞི་ཀུན་དུ་དག །གཟུགས་ཀྱིས་ཀྱང་ནི་འཕགས་པར་འགྱུར། །ལོངས་སྤྱོད་ལྡན་པར་དེ་རྟག་འགྱུར། །ཐོབ་ནས་ཀྱང་ནི་བག་ཡོད་འགྱུར། །དེ་ལ་སྙིང་པོ་སྟོན་པར་འགྱུར། །ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ནི་
མི་རྟག་ཅེས། །གང་བྱིན་དེ་ནི་ང་ཡི་ཡིན། །གང་མ་བྱིན་དེ་ང་ཡི་མིན། །ང་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཕུང་པོའང་རུང་། །ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་སོང་བ་ཡིན། །གཡོག་འཁོར་བཟང་པོར་འགྱུར་བ་ཡིན། །དེའི་
བཤེས་གཉེན་བཟང་པོར་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་བསྔགས་ཆོས་ལ། །མ་ཡེང་ངེས་པར་སྦྱོར་བར་འགྱུར། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་འདུན་པ་ཡིན། །གཞན་ཡང་དེ་ལ་ངེས་སྦྱོར་བྱེད། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་དགའ་བ་འཐོབ། །
དམ་པའི་ཆོས་ཀྱང་སྤྱོད་པར་འགྱུར། །གང་དག་འཇིག་རྟེན་མཆོག་བཀུར་བའི། །རིགས་མཐོ་བར་ཡང་རྟག་པར་སྐྱེ། །དེ་ནི་བག་མེད་མི་བྱེད་ཅིང་། །རྟག་ཏུ་ཆོས་ལ་སྟེན་པར་བྱེད། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་ལ་མཉེས་
བྱེད་འགྱུར། །མཐོང་ནས་ཀྱང་ནི་དད་པར་བྱེད། །སེམས་དད་ཅིང་ནི་ཡིད་དགའ་ནས། །མཆོད་པ་དམ་པ་བྱེད་པར་འགྱུར། །ལུས་དང་སྲོག་དང་ལོངས་སྤྱོད་ནི། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྙིང་པོ་མེད། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མཐོང་ནས་ཀྱང་། །མྱུར་
དུ་སྙིང་པོ་སྟོན་པར་འགྱུར། །དེ་ཡི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལའང་། །སྙིང་པོའི་འདུ་ཤེས་འཇུག་མི་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་འབྱུང་བ་དཀོན། །དལ་བ་དེ་འདྲའང་རྙེད་པར་དཀའ། །དེར་ནི་དལ་བའང་འཐོབ་འགྱུར་ཞིང་། །ཐོབ་ནས་ཀྱང་ནི་ཡིད་མི་འབྱུང་། །

43-1-203a

གང་ལས་ཡེ་ཤེས་འཐོབ་འགྱུར་བའི། །མངོན་འབྱུང་དེ་ལ་སྟེན་པར་བྱེད། །རངས་དང་མཆོག་ཏུ་དགའ་བསྐྱེད་ནས། །ཡེ་ཤེས་དམ་པ་ཚོལ་བར་བྱེད། །གང་ལས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་འགྱུར་བའི། །ཆོས་ལའང་
རྟག་པར་གནས་པར་བྱེད། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་དབུགས་འབྱིན་ཅིང་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེས་ནས་ཀྱང་གནས་པར་བྱེད་དོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་
འདི་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་ནས་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཡིན། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཡིན། ཆོས་ཟབ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་
ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ཞིང་མངོན་དུ་འཕགས་ནས་ལུས་དང་སྲོག་གཏོང་བར་བྱེད་ཀྱང་ཆོས་གཏོང་བར་མི་བྱེད་པ་ཡིན། དགེ་སློང་ཆོས་སྨྲ་བ་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མདོ་སྡེ་དེ་ལྟ་བུ་འཛིན་པ་
རྣམས་ལ་ཡང་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྤྲོ་བར་བྱ་བ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ལུང་སྟོན་པ་དང་། དབུགས་འབྱིན་
པ་མང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ནི་ཀུན་བགེད་བྱེད། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུང་པོར་ཤིན་ཏུ་གནས། །ཆོས་རྣམས་ལ་ནི་
མངོན་དུ་འཕགས། །སྟོང་པའི་ཆོས་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད། །གང་དག་ཆོས་ནི་སྟོན་པ་ཡི། །ཆོས་དེ་ཡང་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན། །གང་དག་ཆོས་ནི་སྟོན་པ་ལའང་། །བདེ་བར་སྒྲུབ་པས་ཞུགས་པ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་དགའ་བ་
འཐོབ། །མཆོག་ཏུ་དགའ་བའང་དེ་ཡིས་འཐོབ། །མི་མཆོག་སངས་རྒྱས་འགྱུར་བར་ནི། །བདག་ཉིད་ལ་ཡང་ལུང་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ལུང་སྟོན་མཛད། །གང་དག་འདས་དང་མ་བྱོན་དང་། །གང་དག་བྱུང་བའི་རྫོགས་སངས་

43-1-203b

རྒྱས། །དེ་དག་རྒྱལ་བར་ལུང་ཡང་སྟོན། །སངས་རྒྱས་ཐེག་པ་བླ་མེད་ཀྱི། །བྱང་ཆུབ་ལམ་ལ་དེ་གནས་ཤིང་། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གང་བསྟེན་པའི། །ཆོས་དེ་དག་ལའང་སྟེན་པར་བྱེད། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་
དག་བསྔགས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟེན། །སངས་རྒྱས་ལམ་ནི་བླ་མེད་ཀྱི། །ལམ་དེ་ལ་ནི་དེ་གནས་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའི་ལམ་དུ་ནི། །སྣོད་ཅིག་བོར་བར་གྱུར་པ་དང་། །ཇི་ལྟར་ཆགས་པར་བལྟ་བྱ་
དང་། །དེ་ཡི་གནས་པ་ཡོད་མིན་བཞིན། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིས། །གང་བསླབས་བྱང་ཆུབ་ལམ་ལ་ཡང་། །བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་བར་དུ་ནི། །དེ་ཡི་ལྡོག་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་ཀུན་ཏུ་འདྲེས་པ་དེར། །གདམས་པ་བསྐྱེད་པར་
བྱེད་པ་ཡང་། །དེ་ཡི་རྒྱུན་ཆད་ཡོད་མ་ཡིན། །མྱུར་དུ་དེ་ནི་འཛུད་པར་བྱེད། །དེ་བཞིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་། །རྟག་ཏུ་ཆོས་རྣམས་སྟེན་བྱེད་ཀྱང་། །བྱང་ཆུབ་སངས་མ་རྒྱས་ཀྱི་བར། །བརྩོན་འགྲུས་སྤོང་བར་བྱེད་མ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་
ལྗོན་ཤིང་རྩ་བ་ཡང་། །མི་ཡིས་རྟག་པར་སྦེད་བྱེད་ཅིང་། །དུས་སུ་བཀྲི་བར་བྱེད་པ་ཡི། །ཤིང་ནི་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །རླུང་དང་ཉི་མ་དག་གིས་ནི། །དུས་སུ་གྲང་དང་དྲོ་གྱུར་པར། །མཐར་གྱིས་སྦ་བ་བྱས་ནས་སུ། །མེ་ཏོག་འབྲས་
བུ་དེ་དེས་འབྱིན། །སེམས་ཅན་མང་ལ་བདེ་བྱེད་པ། །ཤིང་གི་གྲིབ་མ་ཡིད་དགའ་འབྱུང་། །བདེ་བའི་བདེ་དང་ལྡན་པ་དག །མེ་ཏོག་འབྲས་བུ་ལོངས་ཀྱང་སྤྱོད། །དེ་བཞིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་། །བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་ནི་སེམས་བསྐྱེད་
ནས། །དུས་སུ་ཆོས་རྣམས་སྟེན་བྱེད་ཅིང་། །དུས་སུ་ཡོངས་སུ་འདྲི་བར་བྱེད། །དུས་དང་དུས་མིན་སྟེན་བྱེད་ཅིང་། །དུས་དང་དུས་མིན་འདྲི་བར་བྱེད། །དུས་སུ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་བྱེད་ཅིང་། །དེས་པས་དུས་སུ་སྦྱིན་པ་སྦྱིན། །དུས་སུ་
བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོ་ཡི། །ཤིང་གི་དྲུང་དུ་འདུག་ནས་སུ། །བློ་གྲོས་ངན་པའི་བདུད་བཅོམ་སྟེ། །དུས་སུ་བྱང་ཆུབ་འཚང་ཡང་རྒྱ། །འཇིག་རྟེན་དུ་ནི་མ་བསྐོར་བའི། །འཁོར་ལོ་དུས་སུ་བསྐོར་བར་བྱེད། །དུས་སུ་སེམས་ཅན་འདུལ་

43-1-204a

བྱེད་ཅིང་། །འབྲེལ་བའི་གཏམ་ཡང་ཡོངས་སུ་འདྲེན། །བྱང་ཆུབ་ཞུགས་པའི་མཁས་རྣམས་ནི། །མཐུ་དང་ལྡན་སེམས་དེ་ལྟ་བུས། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་འཚང་རྒྱ་ཞིང་། །དེ་ན་ནམ་ཡང་ལྡོག་མི་འགྱུར། །དེ་ལྟ་བས་ན་དུས་དུས་སུ། །
ཡང་དང་ཡང་དུ་ཆོས་བསྟེན་བྱ། །དུས་སུ་བྱང་ཆུབ་འཚང་རྒྱ་ཞིང་། །དུས་སུ་འཁོར་ལོའང་བསྐོར་བར་འགྱུར། །ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་
ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ལ། ཚེ་རྗེས་ནས་ཀྱང་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་བྱེད་ཅིང་། ཇི་ལྟར་སྨོན་པས་ཀྱང་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཡིན། སྟོབས་ཆེ་བ་
དང་ལུས་ཆེ་བ་ཡིན། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ལྟར་མཁྲེགས་པའི་ལུས་དང་ལྡན་པ་ཡིན། དེ་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་ཐོབ་ནས་ཀྱང་མྱུར་དུ་གླིང་བཞི་སྤངས་ནས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ཡིན། རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་
ཀྱང་དེ་ཚངས་པའི་གནས་པ་བཞི་ཐོབ་པ་དང་། སྐྱོན་མེད་པ་ཐོབ་པ་དང་། རྩེ་བ་མེད་པ་ཐོབ་པ་དང་། ཚེགས་མེད་པ་ཐོབ་པ་ཡིན། དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ཀྱང་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་བསྐལ་བ་མཉམ་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་
བ་ཡིན། སྐྱེས་ནས་ཀྱང་ཚངས་པའི་དབང་པོ་ཉིད་འཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་ཞིག་པ་མཐོང་ནས་བཅོས་པའི་ཕྱིར་སྤྲོ་བར་བྱེད་ཅིང་
ཐ་ན་འཇིམ་པའི་གོང་བུ་གཅིག་ཙམ་ཡང་རྩིག་པར་བྱེད་པ་ཡིན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་མ་བརྩིགས་པའི་ས་ཕྱོགས་ལམ་པོ་ཆེའི་བཞི་མདོ་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་འདུ་བའི་སར་མཆོད་རྟེན་དང་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་འམ། རྡོ་བའི་ཀ་བ་
འམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་གང་ཡང་རུང་བ་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་འམ། མངོན་པར་འབྱུང་བ་འམ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་བདུད་འཇོམས་པ་འམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་

43-1-204b

པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་འམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་འམ། ལྷ་ལས་བབས་པ་འམ། ལྷ་ཡུལ་དུ་མངོན་པར་འཛེག་པར་བྱེད་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་རྩིགས་པར་བྱེད་
པ་ཡིན། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་བྱེ་ཞིང་འཐབ་པ་དང་། རྩོད་པ་འབྱུང་བ་མཐོང་ནས་མི་དབྱེ་བ་དང་འཐུན་པར་བསྡུམ་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་པ་ཡིན། ཤཱ་ར་དྭ་
ཏིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་རབ་ཏུ་འཇིག་ཅིང་། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་ན་ཐ་ན་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་བསྲུང་བ་དང་མི་ཉམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པ་ཡིན། 
ཆོས་སམ་ཆོས་སྨྲ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་ཅིང་ལུས་དང་སྲོག་གཏོང་བར་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་གཏོང་བར་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ཡོན་ཏན་གྱི་
བྱེ་བྲག་སྔར་བསྟན་པ་དེ་དག་རྗེས་སུ་འཐོབ་བོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སངས་རྒྱས་མཆོད་རྟེན་མཐོང་ནས་སུ། །ཞིག་པ་ཕྱིར་ནི་བཅོས་པར་བྱ། །དེ་ཕྱིར་སྟོབས་ནི་ཆེ་བ་དང་། །ལུས་
ཆེ་བ་དང་མི་འཇིགས་འགྱུར། །གང་དུ་དད་པ་སྐྱེ་འགྱུར་བའི། །ལམ་ཆེན་བཞི་མདོ་ཕྱོགས་སུ་ནི། །རིང་བསྲེལ་གྱི་ནི་སྐུ་བྱེད་ཅིང་། །སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་རྣམས་སྟོན་པ། །བསོད་ནམས་མང་པོ་བསྐྱེད་པར་བྱེད། །གང་ཞིག་ལམ་གྱི་བཞི་མདོར་
ནི། །འཇིག་རྟེན་མཆོད་པའི་མཆོད་རྟེན་བྱེད། །དེ་ཡི་གྲགས་པ་འཕེལ་བར་འགྱུར། །ཕན་ཚུན་དུ་ནི་རྩོད་པ་ཡི། །ཉན་ཐོས་བྱེ་བ་རྣམས་མཐོང་ནས། །གཅིག་ལ་གཅིག་ནི་བཟོད་གསོལ་ཏེ། །དེ་དག་རྣམས་ནི་འཐུན་བྱེད་པ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཡིས་
སུ། །མི་འཇིགས་དཔའ་བོར་འགྱུར་བ་ཡིན། །སྲེད་མེད་བུ་ལྟར་མཁྲེགས་པ་ཡི། །ལུས་ནི་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཡིན། །བསྟན་པ་རབ་ཏུ་རྣམ་འཇིག་པའི། །ཆོས་ལ་མི་བདེ་ཉེར་གནས་ཚེ། །གུས་པར་བྱས་ཏེ་ཆོས་སྲུང་ཞིང་། །ལུས་དང་སྲོག་དག་

43-1-205a

བོར་གྱུར་པ། །དེ་བཞིན་ཆོས་ནི་འཛིན་བྱེད་པ། །དེ་དག་སྲུང་བར་བྱེད་པ་དག །ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བསྲུང་བར་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས། །ཆོས་ནི་ཀུན་ཏུ་བསྲུང་བྱས་པས། །དེ་དག་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བར་
འགྱུར། །གླིང་བཞི་པོ་དག་རྣམ་བསྐོར་ཅིང་། །ཆོས་ཀྱིས་ཀྱང་ནི་རྒྱལ་སྲིད་བྱེད། །བསྐོར་ཅིང་རབ་ཏུ་བསྟན་པས་ན། །བག་མེད་པར་ནི་འགྱུར་མ་ཡིན། །བག་ཡོད་པར་ནི་རྟག་པར་འགྱུར། །རྒྱལ་སྲིད་བོར་ནས་རབ་ཏུ་འབྱུང་། །དྲང་སྲོང་རྒྱལ་པོ་རྫུ་
འཕྲུལ་ཅན། །བསམ་གཏན་བཞི་པོ་སྒོམ་པར་བྱེད། །ཚངས་པའི་གནས་པ་རྣམས་བསྒོམས་ནས། །རྟག་པར་ཡོན་ཏན་གནས་པ་ཡིན། །ཤི་འཕོས་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུའང་། །དེ་ནི་སྐྱེ་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །དེར་ཡང་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་ཡིན། །
དེ་ནི་ཚངས་པའི་དབང་ཕྱུག་ཡིན། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ནི་བཞི་པོ་དག །འཇིག་རྟེན་གྱི་ནི་མགོན་པོས་བསྔགས། །བྱང་ཆུབ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན། །སྔོན་ཆད་ངས་ཀྱང་བསྟེན་པ་ཡིན། །ཆོས་གང་ལ་ནི་ངས་བསླབས་ཤིང་། །ཇི་ལྟར་སྔོན་ཆད་སྤྱད་པ་
བཞིན། །དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གྱུར་ནས། །བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་སངས་རྒྱས་ཡིན། །ཇི་ལྟར་སྔོན་ཆད་ངས་བསྟེན་པའི། །ཆོས་དེ་དག་ལ་གང་སྟེན་པ། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་ཆེན་པོར་འགྱུར། །བསྙེན་དཀའ་རིགས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར། །མི་ཡི་བདག་པོར་
འགྱུར་བ་ཡིན། །སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་དབང་ཕྱུག་འགྱུར། །འདོད་པའི་ཁམས་ནི་ཐམས་ཅད་དུའང་། །དབང་ཕྱུག་དམ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སོང་ནས་ཀྱང་། །དེར་ནི་དབང་ཕྱུག་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་
མཆོག་ཏུ་འགྱུར། །ཡོན་ཏན་དག་ལ་སུ་མི་སློབ། །ཚུལ་ཁྲིམས་སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །ངོ་ཚ་ལྡན་ཞིང་ཁྲེལ་ཡོད་འཕགས། །དེ་ཡི་མངོན་འབྱུང་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །ཀུན་ཏུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འཐོབ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་ཕུན་ཚོགས་
འགྱུར། །བཟོད་པ་ཏིང་འཛིན་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །དེ་ཡི་ཤེས་རབ་བླ་ན་མེད། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་ལ་མཁས་པ་ཡིན། །ནམ་ཞིག་རྟག་པར་དོན་བསམ་པ། །བྱེ་བ་ཕྲག་ནི་སྟོང་པོ་དག །དེར་ནི་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཤེས། །དོན་བསམ་པ་ལ་མཁས་པ་

43-1-205b

ཡིན། །སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་སྒྲུབ་པ་དེའི། །ཚིག་རབ་དབྱེ་བ་ཤེས་པར་འགྱུར། །གང་དག་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་ཡི། །མང་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་སློབ་དཔོན་ཆེ། །ཇི་ལྟར་འཛངས་པ་ཤེས་རབ་དང་། །སྤོབས་པ་ཡིས་ནི་འཕགས་པ་བཞིན། །རྟག་པར་
བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་ངེས་ཤིང་། །ཕྱི་རོལ་ཤེས་པ་འདོར་བར་འགྱུར། །རྟག་པར་དེ་ཡི་ལྟ་བ་དྲང་། །ཡང་དག་ལྟ་བ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱང་མཉེས་པར་བྱེད། །རྟག་ཏུ་མི་ཁོམ་སྤོངས་བར་འགྱུར། །ཨ་ལ་ཐེག་པ་ཐེག་ཆེན་པོ། །
སངས་རྒྱས་དག་ནི་ཀུན་གྱིས་བསྔགས། །དེ་ལ་དམན་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི། །གང་ཡང་བསྒྲགས་པར་བྱེད་པ་མེད། །དེ་ལ་ལོང་བ་བསྒྲགས་པ་མེད། །འོན་པ་དག་ཀྱང་བསྒྲགས་པ་མེད། །ཞར་དང་ལག་རྡུམ་འཕྱེ་བོ་དང་། །མདོག་མི་སྡུག་
དག་བསྒྲགས་པ་མེད། །དབུལ་པོ་དག་ནི་བསྒྲགས་མི་བྱ། །དམན་པའི་ཡོན་ཏན་བསྒྲགས་པ་མེད། །གང་གིས་སྡིག་ཅན་འགྲོ་འགྱུར་བའི། །སྡིག་པའི་ཆོས་ཅན་བསྒྲགས་མི་བྱ། །འདི་ལ་ཡེ་ཤེས་དེ་འདྲ་དང་། །བསྔགས་པ་དེ་འདྲ་ཐོས་
ནས་སུ། །སྤྱོད་ཡུལ་གང་མིན་མ་གཏོགས་པར། །ཡེ་ཤེས་དེ་འདྲ་སུ་མི་ཚོལ། །དེ་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་གང་ཚོལ་བ། །སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་རྨོངས་པས་ཚོལ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་བསླབས་པས་ན། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཕ་རོལ་འགྲོ། །ང་ཡིས་
རིགས་རྣམས་བཞག་མ་ཡིན། །སྐྱེ་བའང་གླེངས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་། །དེ་ཡི་ཁ་དོག་ཕྱེ་བའང་མིན། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ལ་དམན་པ་མེད། །ང་ནི་ལེ་ལོ་ཅན་མ་ཡིན། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་རྟག་ཏུ་འཕགས། །རྟག་ཏུའང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་
ཚོགས། །ཤེས་རབ་ལྡན་ཞིང་རབ་མཉམ་བཞག །འདི་ལྟར་ང་ཡིས་སྔོན་ཆད་ཆོས། །མཆོག་དང་ཕུལ་དག་བསྟེན་པ་ཡིན། །དེ་ཡི་འབྲས་བུའང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཇི་འདྲ་ལྟོས། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་ནི་སྟོང་དག་དང་། །བྱེ་བ་
ཁྲག་ཁྲིག་དག་དང་ནི། །དེ་བས་ལྷག་པའི་ཞིང་རྣམས་སུ། །དེ་ལ་ང་ཡི་ཡེ་ཤེས་འཇུག །སེམས་ཅན་གང་དག་དེར་སྐྱེས་པ། །དེ་དག་གི་ནི་སེམས་ཀྱང་ཤེས། །དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པའང་ཤེས། །བསམ་པ་ཡང་ནི་རྣམ་པར་ཤེས། །མི་སྙན་སྨྲ་བ་གང་

43-1-206a

འབྱུང་བ། །དེ་དག་གི་ནི་དེ་ཡང་ཤེས། །ཆད་པས་གཅད་པའང་ཤེས་པ་ཡིན། །རབ་ཏུ་བཟུང་བའང་དེ་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་སྤྱན་གྱིས་ངས་དེ་དག །ཐམས་ཅད་ལ་ནི་རྣམ་བལྟས་ཏེ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་ཤེས་ནས། །སྲིད་
པའི་བཅིངས་ལས་དགྲོལ་བར་བྱ། །དུས་སུ་སོང་ནས་བསྐུལ་བར་བྱ། །དུས་སུ་ཡང་ནི་གདམས་པར་བྱ། །གང་གིས་དེ་དག་སྐྱེ་འགྱུར་བའི། །ཆོ་འཕྲུལ་རྣམས་ནི་བསྟན་པར་བྱ། །གང་དག་གཟུགས་ལ་ཆགས་འགྱུར་དང་། །ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཡང་
གནས་འགྱུར་བ། །དེ་དག་ལ་ནི་ཉེས་དམིགས་བསྟན། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་མྱ་ངན་འདའ། །སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་བཅིང་བས་བཅིངས། །ལྟ་བ་ལ་ནི་གནས་འགྱུར་བ། །དེ་དག་རྣམས་ལ་ཉེས་དམིགས་བསྟན། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་མྱ་ངན་འདའ། །སྲིད་པའི་འདོད་
ཆགས་བཅིང་བས་བཅིངས། །ལྟ་བ་ལ་ནི་གནས་འགྱུར་བ། །དེ་དག་རྣམས་ལ་ཉེས་དམིགས་བསྟན། སྲིད་ལྟ་དེ་འདྲ་གང་དུ་འབྱུང་། །གང་ལ་དེ་དག་གནས་འགྱུར་དང་། །དེ་དག་གིས་ནི་གང་མཆོག་བཀུར། །དེ་འདྲའི་ལུས་སུ་བསྒྱུར་ནས་སུ། །དྲང་པོའི་
ལམ་ནི་བསྟན་པར་བྱ། །དེ་དག་གིས་ཀྱང་ཆོས་ཤེས་ནས། །གང་འདིར་ངེས་པར་བདག་ཅག་གིས། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་འཚང་རྒྱ་ཞེས། །དེ་ཚེ་ང་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་དག་གི་ནི་རྩ་རྟོགས་ནས། །དེ་དག་ལ་ནི་ཆོས་ཀྱང་བསྟན། །སྡུག་བསྔལ་ཀུན་
ལས་ཕྱུང་བ་ཡིན། །ང་ནི་རྒྱལ་བ་ཟུག་རྔུ་འབྱིན། །མྱ་ངན་འདས་ཞི་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །དེ་དག་ལ་ནི་ངས་ཆོས་བསྟན། །དེ་དག་ང་ལས་ཆོས་ཐོས་ནས། །མྱ་ངན་འདས་པ་རྗེས་སུ་འཐོབ། །ང་ཡི་ཤེས་པ་དེ་ལྟར་ལ། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་ལ་འཇུག་
པ་ལྟར། །འདས་པའི་དུས་དང་གང་དག་ཡང་། །མ་འོངས་ཆོས་རྣམས་དེ་བཞིན་ནོ། །ང་ཡི་ལུས་ནི་མཆོག་ཏུ་འཕགས། །དེ་ཡི་ཚད་ནི་དམིགས་མ་ཡིན། །རྒྱལ་བའི་སྤྱི་གཙུག་བལྟ་བར་ནི། །རྫུ་འཕྲུལ་ཅན་གྱིས་ནུས་མ་ཡིན། །སངས་རྒྱས་
ལག་པ་མཐའ་ཡས་ཏེ། །ང་ཡི་ལག་པ་དཔག་ཏུ་མེད། །ཇི་ལྟར་གང་གཱའི་བྱེ་སྙེད་ཀྱི། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་དག་ཁྱབ་པ་ཡིན། །ཁ་དོག་བཅས་པ་ཅི་འདྲ་བས། །སངས་རྒྱས་སྐུ་ནི་འབྱུང་འགྱུར་ཞེས། །སངས་རྒྱས་སྐུའི་ཁ་དོག་དང་། །དབྱིབས་

43-1-206b

ནི་ཤེས་པར་ནུས་མ་ཡིན། །ཁ་དོག་དབྱིབས་ནི་ཅི་འདྲ་ཞེས། །ང་ཡི་ཐད་ལྷགས་གང་དག་ལྟ། །ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་ལྟ་བྱེད་ཀྱང་། །མཚན་མ་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་མདོག་མཐོང་ནས། །ཀུན་བརྗོད་པ་ཡི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས། །སེམས་
ཅན་དེ་དག་རབ་དགའ་ཞིང་། །ང་ཡི་ལུས་ལའང་བསྟོད་པར་བྱེད། །སེམས་ཅན་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །སངས་རྒྱས་སྐུ་ནི་བལྟ་མི་ནུས། །ལྷ་ཡི་མིག་ཅན་གང་ལ་ཡང་། །སྣང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་བྱིན་བརླབས་
དེ། །ཁྱེད་ཅག་གིས་ནི་འདིར་ལྟོས་ཤིག །སྐུ་དེ་བསམ་མི་ཁྱབ་ཡིན་པར། །སངས་རྒྱས་སྐུ་ནི་ཤེས་པར་བྱོས། །སྤུ་ཡི་ཁུང་བུ་གཅིག་ནས་སུ། །ཆོ་འཕྲུལ་དག་ནི་དེ་འདྲ་དང་། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་སུ་སེམས་ཅན་གྱི། །དོན་དེ་འདྲ་བ་བྱེད་
པར་འགྱུར། །འོད་ཟེར་བྱེ་བ་མང་པོ་ནི། །སྤུ་ཡི་ཁུང་ནས་ཕྱུང་ནས་སུ། །ཞིང་རྣམས་མང་པོ་སྣང་བར་བྱེད། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ཡང་དེ་སྙེད་དོ། །སྟན་འདི་ལ་ནི་འདུག་ནས་སུ། །ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་ངས་ཤེས་ལྟར། །དེ་ཚེ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་
རྟེན་གྱི། །སེམས་ཅན་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་ཡེ་ཤེས་མཐའ། །ང་ཡིས་གཞག་པར་ནུས་མ་ཡིན། །ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་ངས་ཀྱང་ནི། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་འདིར་ཅི་སྨོས། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་བསམ་མི་
ཁྱབ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་བསམ་མི་ཁྱབ། །བསམ་མི་ཁྱབ་ལ་དད་བྱས་པས། །དེ་དག་བསམ་མི་ཁྱབ་ཏུའང་འགྱུར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་པའོ།། །། དེའི་ཚེ་འཁོར་དེ་ཉིད་དུ་
སྐྱེས་ནས་ལོ་བདུན་ལོན་པ་ལྟ་བུའི་ཁྱེའུ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདུས་པར་གྱུར་ཏེ་འདུག་གོ། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གིས་གསོལ་པ། སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་དེ་ཐོས་ཏེ། །དེ་ནས་གོ་ཆ་འཚལ་སྙམ་ནས། །བདག་ལ་ཀུན་ཏུ་འདུན་སྐྱེས་པས། །བདག་ཀྱང་དེ་འདྲར་འགྱུར་སྙམ་བགྱིད། །སྤྱན་ལྡན་ཆོས་ཀྱི་

43-1-207a

སྦྱིན་པ་ཡིས། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མགྲོན་དུ་གཉེར། །ཁྱུ་མཆོག་གི་ནི་ཚིག་ཏུ་སྨྲ། །གཞན་དུ་མ་ལགས་དེ་བཞིན་བགྱི། །འདྲེན་པ་སླད་ཀྱིས་སྡུམ་པར་ནི། །བདག་གི་འདུན་པར་འཇུག་མ་ལགས། །འཇིག་རྟེན་
མགོན་པོའི་བསྟན་པ་དེ། །འདི་ཉིད་ལ་ནི་རབ་ཏུ་འབྱུང་། །མངོན་པར་འབྱུང་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་། །ཡོན་ཏན་རྣམས་དང་བསམ་གཏན་དང་། །ཏིང་འཛིན་ཤེས་རབ་འབྲས་དེ་ལགས། །དེ་ཉིད་བདག་གིས་བསྟེན་པར་བགྱི། །སྤྱན་ལྡན་
དག་ལ་འདུན་པ་སྐྱེས། །མྱུར་དུ་བདག་ནི་རབ་ཏུ་ཕྱུང་། །ངུར་སྨྲིག་གོས་ནི་འཚལ་ནས་སུ། །ཆོས་ཀྱི་དམ་པ་སྤྱད་པར་བགྱི། །མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་ལྟ་བུས་ཀྱང་། །འཇིག་རྟེན་དེ་ལ་རྣམ་སེམས་ཤིང་། །འཇིག་རྟེན་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བར་
བགྱི། །ལེགས་པར་རབ་ཏུ་དབྱུང་དུ་གསོལ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་ནི་མ་མཆིས་པས། །སེམས་ཅན་འདུ་ཤེས་མི་གནས་ཤིང་། །བདག་མངོན་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། །འདྲེན་པ་ཆོས་དེ་བསྟན་པར་བགྱི། །བདུད་དཔུང་བཅས་པ་
བཅོམ་ནས་སུ། །མུ་སྟེགས་གཞན་རྣམས་སྐྲག་བགྱིས་ཏེ། །ལྟ་བའི་དྲ་བ་རབ་བཅོམ་ནས། །སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱི་དོན་བགྱིའོ། །མྱ་ངན་འདས་བདེ་འཐོབ་སླད་དུ། །བདག་གིས་ལམ་ནི་བསྟན་པར་བགྱི། །དེ་ལ་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་
པས། །ལམ་དེ་བསམ་མི་ཁྱབ་པ་ལགས། །བདག་གིས་དྲ་བ་རྣམ་ཕྱེ་ནས། །བདག་གིས་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བར་བགྱི། །རང་བཞིན་དེ་དང་མཚན་ཉིད་དེའི། །ཆོས་ནི་ཇི་ལྟ་བཞིན་དུ་བསྟན། །ཆོས་འཕྲུལ་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་འཕྲུལ་བགྱི། །ཆོས་འཕྲུལ་
དག་ནི་བསྟན་པར་བགྱི། །དེ་ལ་གང་དག་བདག་ལ་ལྟ། །ཀུན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་འཆད་པར་འགྱུར། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཁྱེའུ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཁྱེའུ་ངའི་བསྟན་པ་འདི་ལ་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་
མེད་པར་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་འདོད་དམ། །དེས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། །གང་ཞིག་ངུར་སྨྲིག་མི་འཛིན་ཅིང་། །གང་དག་སྙིགས་མ་མེད་གྱུར་པ། །

43-1-207b

ང་ཡི་བསྟན་ལ་རབ་འབྱུང་བར། །བྱ་བའི་ཆོས་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་སྐྲ་དག་མ་བྲེགས་ཤིང་། །བཅིང་བ་ཐམས་ཅད་བཅད་གྱུར་ལ། །མ་བཅིངས་པ་དང་མ་གྲོལ་བ། །འདི་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དེའོ། །གང་དག་བསླབ་ལ་མི་སློབ་པ། །བསླབ་
པའང་འབོགས་པར་བྱེད་མ་ཡིན། །བསླབ་པ་ཀུན་ལ་བསླབས་པ་ནི། །འདི་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དེའོ། །གང་ཞིག་དམ་ཆོས་མི་འཛིན་ཅིང་། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་རྣམ་བསྒོམས་ལ། །ཆོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བསྩལ་གྱུར་པ། །དེ་ནི་འདི་
ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་། །གང་ཞིག་བདག་ཅེས་མི་སེམས་ཤིང་། །གང་ཞིག་སེམས་ཅན་ཞེས་མི་སེམས། །དེ་ལ་ཞུམ་པ་ཉིད་མི་འབྱུང་། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་ཞུགས་པའོ། །གང་གིས་སེམས་ནི་བསྐྱེད་གྱུར་ལ། །ཆོས་གཞན་ཡང་ནི་
མི་དམིགས་ཤིང་། །སེམས་ལ་འཛིན་པར་མི་བྱེད་པ། །དེ་ནི་ང་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་། ། བམ་པོ་བཅུ་དྲུག་པ། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཀྱིས་གནས་ཟབ་མོ་ཟབ་མོ་དག་བསྟན་པའི་ཁྱེའུ་དེས་ཡུན་ཅི་སྲིད་ཅིག་སྤྱད་པར་འགྱུར་སྙམ་མོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་ཟབ་མོའི་ཆོས་
ཐོས་ནས། །མི་སྐྲག་ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་བའི། །ཁྱེའུ་ནི་རྣམ་པར་རྒྱལ་སྲུང་གི། །སྤྱོད་པ་དེ་འདྲ་དེ་ཅི་ལགས། །གང་གིས་ཟབ་མོའི་གནས་ཐོས་ནས། །དེ་ལ་སྐྲག་པ་མི་འབྱུང་བ། །སྔོན་ཆད་སྐྱེ་བ་གཞན་དག་ཏུ། །རྫོགས་པའི་སངས་
རྒྱས་ཇི་སྙེད་མཐོང་། །གང་གིས་སྒྱིད་ལུག་མི་འགྱུར་བ། །གནས་རྣམས་ཀྱང་ནི་ཟབ་མོ་དག །སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྐང་གཉིས་མཆོག །ཇི་སྙེད་ཅིག་ལ་ཞུས་པ་ལགས། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་
བུ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གིས་སླར་བཀའ་སྩལ་པ། འདས་པའི་དུས་ན་ངས་ཤེས་པ། །སའི་ཕྱོགས་ནི་འདི་ཉིད་དུ། །སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་ལ། །རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་གིས་ཞུས། །ཨང་ག་མ་ག་དྷཱ་དེར་ནི། །བྱང་ཆུབ་

43-1-208a

སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན། །གང་དག་ལ་ནི་སྔོན་ཞུས་པ། །སངས་རྒྱས་ཇི་སྙེད་པ་ཡང་ཤེས། །ཆོས་རྣམས་དང་ནི་ཁམས་རྣམས་དང་། །སྐྱེ་མཆེད་དག་དང་སྟོང་པ་དང་། །ཚད་མེད་དེ་དང་རྣམ་ཐར་གྱི། །གནས་དང་གནས་མིན་རབ་ཏུ་
མཁས། །ཇི་ལྟར་ཨང་ག་མ་ག་དྷར་། །ཨེ་མ་སངས་རྒྱས་ཤེས་པ་བཞིན། །དེ་ལྟར་ཀ་ཤིའི་ཁྱིམ་རྣམས་སུ། །མཁས་པས་དེ་སྙེད་ཤེས་པ་ཡིན། །རྣམ་པར་རྒྱལ་སྲུང་ཁྱེའུ་དེ་ནི། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ཐོབ། །དཀར་ཆོས་རྣམས་
ཀྱིས་བྱུང་བ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་དེ་ཤེས་དེ་འདྲ་བ། །འདིར་ནི་ཆོས་ལ་རེག་པར་བྱེད། །ཡི་གེ་ཇི་བཞིན་ཕྱག་རྒྱ་གྲངས། །བཟོ་རྣམས་སྣ་ཚོགས་གཞན་ཡང་ཤེས། །དེ་ལས་གཞན་ཡང་བརྗེད་པ་མེད། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད། །
འཇིག་རྟེན་འདས་པའི་ཤེས་ལས་གཞན། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ཤེས་མི་སྨྲ། །དེ་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་མི་བྱེད། །གང་གིས་ཡེ་ཤེས་དེ་འདྲ་དང་། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད། །དེ་ལ་བསྐལ་པ་བརྒྱ་དག་ཏུའང་། །རྨོངས་པ་
ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཆེ། །ཉོན་མོངས་ཟད་བྱེད་རང་བཞིན་ཅན། །གང་ཞིག་སྟོང་པ་མི་འདོད་པ། །དེ་ནི་ཆོས་ལ་འཇུག་མི་འགྱུར། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་ཁྱེའུ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་ལ་འདི་སྐད་
ཅེས་སྨྲས་སོ། །གཞོན་ནུ་ཁྱོད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་ངམ། དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་ཁྱེའུ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བཙུན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བདག་
ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་ཟིན་པས་བདག་རབ་ཏུ་མི་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་ཁྱེའུ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གིས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་གོས་དག་གང་བགོས་པ། །ངུར་སྨྲིག་ཁྱོད་ལ་གནང་མ་ཡིན། །
ཁྱོད་ཀྱི་སྐྲ་ཡང་བྲེགས་མ་ཡིན། །འདི་ལ་ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་། །ཁྱོད་ཀྱིས་བསླབ་ལ་བསླབས་མ་ཡིན། །ཁྱོད་ལ་སློབ་དཔོན་ཡོད་མ་ཡིན། །མཁན་པོ་ཡང་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །ཁྱོད་ནི་ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་། །ཁྱོད་ནི་ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་མ་ཡིན། །ཁྱོད་ནི་

43-1-208b

མཚམས་སུ་བྱུང་བ་ཡིན། །འདི་ལ་གང་གིས་རབ་བྱུང་བ། །ཁྱོད་ནི་ཇི་ལྟར་བསྡམས་པ་ཡིན། །གང་དུ་ཚོགས་ཀྱིས་རྫོགས་པར་བྱས། །ཁྱོད་ཀྱི་དེ་སྙེད་སུ་ཡིས་བྱས། །ཁྱོད་ནི་ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་། །བདག་གིས་དྲིས་པ་དེ་སྨྲོས་ཤིག །དེ་སྐད་
ཅེས་སྨྲས་པ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་ཁྱེའུ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གིས་སླར་སྨྲས་པ། །གང་ཞིག་ངུར་སྨྲིག་འཛིན་བྱེད་པ། །སྙིགས་མ་མེད་པ་འཛིན་མི་བྱེད། །མ་སྐྱེས་པ་ཡང་འཛིན་པ་མེད། །
ངུར་སྨྲིག་གྱོན་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་གོས་ནི་བདག་གིས་བཟུང་། །དེ་ནི་ནམ་ཡང་གོས་པ་མེད། །རྟག་ཏུའང་དྲི་མེད་རྣམ་དག་པའི། །ངུར་སྨྲིག་བདག་གིས་གྱོན་པ་ཡིན། །བདག་གིས་ཉོན་མོངས་ཐམས་ཅད་སྤངས། །བདག་གིས་སྐྲ་
དག་བྲེག་པ་བྱས། །ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་བདག་གིས་བྲེགས། །དེ་དག་ཕྱིན་ཅད་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །ལྷུང་བཟེད་བསམ་མི་ཁྱབ་ལས་བྱུང་། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་སྣོད་ཡིན་ཏེ། །གང་བ་མེད་ཅིང་བྲི་མེད་དེ། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་སྣོད་ཡིན་ནོ། །བདག་ནི་
གཞན་གྱི་མན་ངག་ལ། །ནམ་ཡང་གནས་ཤིང་གནས་འགྱུར་མེད། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཅིང་རང་འབྱུང་འགྱུར། །བདག་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་དེ་ཡིན། །ཆོས་ཀུན་མཉམ་མཛད་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །བདག་ལ་གསོལ་བ་མཛད་ཟིན་ཏེ། །འདྲེན་
རྣམས་གང་ནས་གཤེགས་པ་ཡི། །སངས་རྒྱས་ལམ་ནས་འགྲོ་བར་བྱ། །བདག་གི་རང་བྱུང་དེ་འདྲ་སྟེ། །བདག་གི་བསླབ་པ་དེ་འདྲ་ཡིན། །མྱ་ངན་འདས་པའང་དེ་འདྲ་སྟེ། །གསོལ་བའི་ལས་ནི་དེ་འདྲ་ཡིན། །སྤྱོད་པ་ལ་ནི་དེ་རིང་བསླབས། །
ནམ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་མགོན་ཐད་དུ། །ཞིང་ནས་ཞིང་དུ་འགྲོ་བ་དག །བདག་གིས་ཀྱང་ནི་སྤྱད་པར་བྱ། །བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་འདུག་ནས་སུ། །སྦྱིན་པ་བསམ་མི་ཁྱབ་པ་སྦྱིན། །གཅིག་པུས་སྤྱད་པར་མི་བྱ་སྟེ། །བདག་གིས་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་
སྦྱིན། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཁྱེའུ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་ལ་རྣམ་པར་གཟིགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གཟིགས་མ་ཐག་ཏུ་ཡང་དེ་ནས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་གོས་ངུར་སྨྲིག་གྱོན་ཞིང་འདུག་པར་གྱུར་ཏེ། སྐྲ་བྲེགས་ནས་ཞག་བདུན་

43-1-209a

ལོན་པ་ལྟ་བུར་ཡང་གྱུར་ཏོ། །སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ཡང་ཐོབ་བོ། །དེ་ནས་གཞོན་ནུ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བས་ཕྱོགས་དེ་ཉིད་དུ་འདུག་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏེ། དེ་མི་སྣང་བར་གྱུར་མ་ཐག་ཏུ་ས་ཆེན་པོ་ཡང་གཡོས་
ཤིང་སྤུ་ཟིང་ཞེས་བྱེད་པ་དང་བཅས་པའི་སྐྲག་པར་ཡང་གྱུར། ལྷ་དག་ཀྱང་སྟེང་གི་བར་སྣང་ལས་རྔ་རྡུང་ཞིང་ལྷའི་གླུ་དབྱངས་ལེན་པར་ཡང་གྱུར། འཇིག་རྟེན་དུ་སྣང་བ་ཆེན་པོ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་འཛུམ་པ་
མཛད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་གྱི་སྒོ་ནས་འོད་ཟེར་ཁ་དོག་དུ་མ་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་སུ་བྱུང་སྟེ། བྱུང་ནས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས་སྤྱི་གཙུག་གི་མཚམས་སུ་ནུབ་བོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་
པ་ཀུན་དགའ་བོ་སྟན་ལས་ལངས་ནས་བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ཏེ། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གིས་ཞུས་པ། མི་འདུལ་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་བ་སེམས་ཅན་མཆོག །
སྤྱོད་པ་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་འཕགས་ལ་གནས། །རྒྱལ་བ་ཡེ་ཤེས་མ་ཆགས་ཕ་རོལ་གཤེགས། །ཀུན་མཁྱེན་རྒྱལ་བ་བླ་ན་མེད་ལ་ཞུ། །ཞལ་ནས་འོད་ཟེར་མང་པོ་བྱུང་ནས་སུ། །འོད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་ཐམས་ཅད་ཁྱབ། །
སངས་རྒྱས་ཞིང་དེ་ལ་ནི་བསྐོར་བགྱིས་ནས། །དེ་དག་སླར་ལོག་ནས་ཀྱང་སྤྱི་གཙུག་ནུབ། །རྒྱུ་མ་མཆིས་པར་སངས་རྒྱས་འཛུམ་མི་སྟོན། །དེ་རིང་སུ་ཡི་དོན་སླད་འཛུམ་དེ་བསྟན། །ལུང་བསྟན་དེ་ནི་སུ་ཡི་ལགས་པར་འགྱུར། །འཇིག་
རྟེན་མགོན་པོ་བདག་གི་ཐེ་ཚོམ་ཆོད། །གང་གིས་འཛུམ་པ་དེ་འདྲ་བསྟན་གྱུར་ཅིང་། །སངས་རྒྱས་ཞིང་དེ་ཐམས་ཅད་སྣང་བགྱིས་པའི། །ཡངས་པའི་དོན་དེ་སུ་ཡི་ལགས་པར་འགྱུར། །ཡེ་ཤེས་མཆོག་གིས་འདིར་ནི་སུ་ལུང་སྟོན། །སངས་
རྒྱས་ཞིང་བརྒྱན་པ་ནི་མཛེས་པ་ལགས། །སེམས་ཅན་ཀུན་ཀྱང་བདེ་བར་གྱུར་པ་ལགས། །འདི་ལ་བག་མ་མཆིས་པར་སེམས་མི་འཇུག །ཆོ་འཕྲུལ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་གདའ་ལགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་

43-1-209b

དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ས་ཕྱོགས་འདི་ཉིད་ན་ཁྱེའུ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་གོས་ངུར་སྨྲིག་གྱོན་པ་མཐོང་ངམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་
བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱེའུ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་འཁྲུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མངོན་པར་དགའ་བར་ལུས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་འདུག་གོ། །དེའི་ཚེ་ཇི་སྲིད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
ཞིང་དེར་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་ནས་ལུས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱལ་སྲིད་ཐོབ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ད་ལྟར་རྒྱལ་སྲིད་ཐོབ་པ་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ཀྱང་ལུས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཞིང་ནམ་དུ་ཡང་སངས་རྒྱས་དང་འབྲལ་བར་མི་འགྱུར་ལ། ཐམས་ཅད་དུ་ལུས་ཐོབ་པ་དེས་ཀྱང་རྒྱལ་སྲིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཕྱིས་ཀྱང་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་ན་བླ་ན་མེད་པ་
ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྟག་ཏུ་སྣང་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་མཐའ་ཡས་རྣམ་པར་
བསགས་ཤེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་བསགས་པའི་ཚེའི་ཚད་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། བསྐལ་པ་འདི་སྙེད་དོ་ཞེས་དཔག་པ་འམ། བགྲང་བ་འམ། བསམ་པར་མི་ནུས་སོ། །
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་མངལ་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་། པད་མ་དག་གི་སྟེང་དུ་དཀྱིལ་མོ་དཀྲུང་གིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དགའ་
བོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ནི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་ལེགས་པར་བརྒྱན་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་ཚེ་རྗེས་ནས་དགེ་སློང་ཚུར་ཤོག་ཅེས་བྱ་བའི་རབ་ཏུ་

43-1-210a

འབྱུང་བ་འཐོབ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་ཉིད་ཀྱང་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་ཡིན་ཞིང་། གཞན་དག་ཀྱང་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པར་བྱེད་ལ། 
རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་རྟོན་པར་བྱེད་དེ། རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཀྱང་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་གྱིས་རངས་པར་བྱེད་ཅིང་། ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་ལ་ཡང་དག་པར་གཟེང་སྟོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
ཆོས་དང་པོ་དེ་དང་ལྡན་ན་ཚེ་རྗེས་ནས་དགེ་སློང་ཚུར་ཤོག་ཅེས་བྱ་བའི་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་འཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་བརྩོན་འགྲུས་
བརྩམས་པ་ཡིན་ཞིང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བའི་ཕྱིར་གཞན་དག་ཀྱང་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་གཉིས་པ་དེ་དང་ལྡན་ན་ཚེ་རྗེས་ནས་
དགེ་སློང་ཚུར་ཤོག་ཅེས་བྱ་བའི་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་འཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་ཉིད་ཀྱང་བཟོད་པ་དང་དེས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཞིང་། གཞན་དག་ཀྱང་བཟོད་པ་དང་དེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་
ལ་འགོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། བདག་ཉིད་ཀྱང་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཞིང་། གཞན་དག་ཀྱང་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་
པ་ཡིན་ཞིང་། གཞན་དག་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་གསུམ་པ་དེ་དང་ལྡན་ན་ཚེ་རྗེས་ནས་དགེ་སློང་ཚུར་ཤོག་ཅེས་བྱ་བའི་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་འཐོབ་པ་ཡིན་
ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཐབས་ལ་མཁས་ཤིང་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། གཞན་དག་ཀྱང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་ཅིང་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འཇོག་

43-1-210b

པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་པ་དེ་དང་ལྡན་ན་ཚེ་རྗེས་ནས་དགེ་སློང་ཚུར་ཤོག་ཅེས་བྱ་བའི་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་འཐོབ་ཅིང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྲོ་ལ། ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ལུས་དེ་ཉིད་
ཀྱིས་རྒྱལ་སྲིད་འཐོབ་ཅིང་དེར་ཡང་བག་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་མི་ཉམས་ཤིང་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཀུན་དགའ་བོ་
འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷག་པའི་བསམ་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་ཡང་མངོན་པར་དགའ་བ་ཡིན། ཆོས་རྣམས་ཉན་པས་ཀྱང་ངོམས་མི་
ཤེས་པ་ཡིན། མི་སླུ་བས་བདེན་པ་སྨྲ་བ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་མི་ཉམས་ཤིང་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ལྷག་པའི་བསམ་པས་ཕུན་ཚོགས་ནས། །སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ཚོལ་བར་བྱེད། །ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཆོག་མི་ཤེས། །བདེན་པའི་ཚིག་ལ་རབ་ཏུ་གནས། །སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་
རྣམས་མཐོང་ནས། །ལྷག་པའི་བསམ་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད། །ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཤེས་ནས་སུ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་འགྱུར། །དེ་འདྲའི་ཆོས་དག་ཐོས་པ་ན། །ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ངོམས་པ་མེད། །གང་གིས་དེའི་ཤེས་འཕེལ་བ། །
དེ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པར་བྱེད། །རྟག་པར་བདེན་ཚིག་སྨྲ་བར་འགྱུར། །བདེན་པའི་ཚིག་ལ་རབ་ཏུ་གནས། །ཇི་ལྟར་དེ་ནི་ཚིག་སྨྲ་བ། །དེ་བཞིན་ཡིན་ཏེ་གཞན་དུ་མིན། །ཆོས་བཞི་པོ་ནི་དེ་དག་ལ། །དུས་དུས་སུ་ནི་སྟེན་པར་བྱེད། །བྱང་ཆུབ་
དམ་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར། །མིག་གི་དམ་པ་འཕེལ་བར་བྱེད། །གང་གི་རྣམ་སྨིན་དཔག་མེད་ཅིང་། །བསམ་མི་ཁྱབ་པར་བཤད་པ་ཡི། །ཆོས་དེ་འདྲ་བ་ཐོས་ནས་སུ། །ཆོས་རྣམས་ལ་ནི་སུ་མི་གནས། །ཀུན་དགའ་བོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་

43-1-211a

ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན། དྲན་པ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་ལྷས་སྐུལ་བ་ཡང་ཐོབ་ལ། །སྦྱིན་གནས་དང་བྲལ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ཞིང་། གལ་ཏེ་སྦྱིན་གནས་མེད་པར་གྱུར་ན་བདག་ཉིད་ཀྱང་སྦྱིན་གནས་སུ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཀུན་
དགའ་བོ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་སེམས་ཅན་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པར་སྤྲོ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྟི་སྟང་བྱ་བ་སྤྲོ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། 
ཆོས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བར་སྤྲོ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། ཆོས་སྨྲ་བ་རྣམས་ལ་ཡང་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཀྱིས་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ཞིང་། སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་དག་མཐོང་ནས་ཀྱང་མི་འཇིགས་པས་དབུགས་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་ཚེ་རྗེས་ནས་བརྗེད་མི་ངས་ཡིན་ཞིང་སྦྱིན་གནས་དང་ཡང་མི་འབྲལ་བ་ཡིན། གལ་ཏེ་སྦྱིན་གནས་མ་རྙེད་ན་ཡང་བདག་ཉིད་སྦྱིན་གནས་སུ་
བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་ལ་སྟི་སྟང་བྱེད། །ཆོས་ལའང་གུས་དང་བཅས་པ་ཡིན། །ཆོས་སྨྲ་བ་ཡི་དགེ་སློང་ལའང་། །གུས་དང་བཅས་པས་སྟི་སྟང་བྱེད། །
སེམས་ཅན་འཇིགས་པས་གཟིར་བ་དང་། འདྲེན་མེད་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་མཐོང་ནས། །དེ་དག་ལ་ནི་འཇིགས་མེད་སྦྱིན། །འཇིགས་གཟིར་དེ་དག་སྐྱོབ་པར་བྱེད། །དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཡིས་ནི། །སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཁྱོད་ལོངས་བརྩོན་
འགྲུས་རྩོམས་ཤེས་ནི། །ལྷ་རྣམས་དག་ཀྱང་སྐུལ་བར་བྱེད། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་མ་མཐོང་ཞིང་། །ཉན་ཐོས་ཀྱང་ནི་མ་མཐོང་ལ། །འཇིག་རྟེན་འདི་ཡི་སྦྱིན་པའི་གནས། །རང་སངས་རྒྱས་དེ་མ་མཐོང་ན། །རང་ཉིད་མངོན་པར་བྱུང་ནས་སུ། །
ཁྱིམ་མེད་པར་ནི་རབ་ཏུ་འབྱུང་། །དགོན་པ་ཞི་བ་སྟེན་པར་བྱེད། །མངོན་ཤེས་ལྔ་པོ་མྱུར་དུ་འཐོབ། །མངོན་ཤེས་ལྔ་པོ་ཐོབ་ནས་ཀྱང་། །ས་འདི་ཀུན་ཏུ་རྣམ་པར་རྒྱུ། །གྲོང་དང་ཡུལ་འཁོར་རྣམས་སོང་ནས། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ཆོས་འཛིན་འཇུག །

43-1-211b

དེ་ལས་ཆོས་ནི་ཐོས་ནས་སུ། །འགྲོ་བ་སྡིག་པ་སྤོང་བར་བྱེད། །ཕྱི་ནས་སྡིག་པའི་ལས་ཅན་མིན། །སེམས་ཅན་གུས་དང་བཅས་པར་འགྱུར། །དེར་ནི་མྱ་ངན་འདས་པ་འཐོབ། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གིས་དེ་མཆོག་ལྟར། །དེ་བཞིན་འདི་ལ་བདག་བྱ་
སྙམ། །དེ་ཡི་ཐད་དུ་རབ་ཏུ་འབྱུང་། །རང་གིས་ཆོས་ནི་སྤྱོད་པ་ན། །གཞན་དག་དང་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི། །དེ་འདྲ་བ་ཡི་ཡོན་ཏན་འབྱུང་། །སུ་ཞིག་རྟག་ཏུ་ཆོས་མི་སྤྱོད། །དེ་བས་བྱང་ཆུབ་ཡོངས་ཚོལ་བས། །ཆོས་དེ་དག་ནི་ཀུན་ཏུ་སྤྱད། །སངས་རྒྱས་
ཡེ་ཤེས་བསམ་མི་ཁྱབ། །དེ་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར་མ་ཡིན། །ངས་ཀྱང་སྔོན་ཆད་དེ་དག་བསྟེན། །དེ་ཕྱིར་ང་ནི་མཆོག་ཏུ་འཕགས། །ཆོས་དེ་ལ་ནི་མངོན་བསླབས་ནས། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་རྙེད་མི་དཀའ། །ང་ནི་འཇིག་རྟེན་རྫོགས་སངས་རྒྱས། །
ང་ནི་འཇིག་རྟེན་བླ་ན་མེད། །ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པ་ཡི། །ཆོས་སྟོན་བྱེད་པ་ཨ་ལ་ལ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་གྲངས་དེས་ན་ཅི་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་དེ་དག་ལ་གནས་ཤིང་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་དོན་བྱེད་པ་ཡིན་
པ་དེ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱའོ། །ཀུན་དགའ་བོ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ནམ་མཁའ་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་འདིར་རྒྱལ་པོ་ཕྱོགས་རབ་སྒྲོགས་ཤེས་བྱ་བ་ཞིག་བྱུང་སྟེ། །ཀུན་དགའ་བོ་རྒྱལ་པོ་ཕྱོགས་རབ་སྒྲོགས་
ཀྱི་ཆུང་མ་དམ་པ་གཙོ་མོ་ལས་བུ་ཞིག་བཙས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ་གཞོན་ནུ་དེ་བཙས་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་དུ་སེམས་ཅན་ཆོས་སྤྱོད་པ་ཞིག་བྱུང་ངོ་། །ཞེས་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་སྒྲ་སྐད་འཐུན་པར་བསྒྲགས་སོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ནས་རྒྱལ་པོའི་
གཞོན་ནུ་དེས་སྒྲ་དེ་ཐོས་ནས་ཅི་འདི་ཆོས་ཤིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་ཆོས་མ་ཡིན་སྙམ་ནས་ཀུན་ཏུ་སྔངས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་སྐྱེས་ནས་ལོ་བདུན་ལོན་པ་ལྟ་བུ་དེ་རྒྱལ་པོ་ཕྱོགས་རབ་སྒྲོགས་དེ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་
ཕྱིན་ནས། རྒྱལ་པོའི་རྐང་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་ནས་ཀྱང་རྒྱལ་པོ་ཕྱོགས་རབ་སྒྲོགས་ལ་སྨྲས་པ། ཡབ་འདི་ཅི་ཆོས་ཤིག་ལགས་སམ་འོན་ཏེ་ཆོས་མ་ལགས། དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དེས་

43-1-212a

གཞོན་ནུ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་སྨྲས་པ། སྲོག་གཅོད་པ་ཡི་སྡིག་པ་སྤངས་ནས་སུ། །སྦྱིན་པ་དུལ་བ་ཚངས་སྤྱོད་ཡང་དག་སྡོམ། །དེས་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོན་ཏན་རབ་གནས་པ། །ཆོས་དེ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟོད་པ་ཡིན། །
ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ནས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དེས་ཕ་དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་སྨྲས་པ། ཡབ་ཅིག་བདག་ལ་ཆོས་གང་གསུངས་པ་དེ། །རྒྱལ་སྲིད་འཛམ་གླིང་དེ་ནི་རབ་སྟོན་པ། །ཁྱིམ་པས་ཆོས་དེ་བསྟེན་པར་ནུས་ལགས་སམ། །བདག་གིས་ཞུས་པ་
དེ་ནི་ལུང་བསྟན་གསོལ། །གལ་ཏེ་དེ་ནུས་ལགས་ན་བདག་ལ་གསུངས། །གལ་ཏེ་བདག་གིས་ནུས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་གསུངས། །བདེན་པ་སྨྲ་བ་སེམས་ཅན་དམྱལ་མི་མཆི། །དེ་དག་ངན་འགྲོའང་ཀུན་ཏུ་སྟེན་མི་འགྱུར། །མི་བདེན་སྨྲ་བ་ངན་འགྲོར་མཆི་བར་
འགྱུར། །མནར་མེད་ཕྱིན་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་མི་བདེན་པ་དག་སྤངས་ནས་སུ། །བདེན་ཚིག་བདེན་པ་བདག་ལ་གསུང་དུ་གསོལ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་ཕྱོགས་རབ་སྒྲོགས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོའི་གཞོན་ནུ་དེ་ལ་ཚིགས་སུ་
བཅད་པ་དག་གིས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་སྲིད་འཛམ་གླིང་དེ་ནི་རབ་སྟོན་པ། །ཆོས་རྣམས་མཐའ་དག་བསྟེན་པར་ནུས་མ་ཡིན། །དབྱུག་པ་མཚོན་གྱིས་ས་ནི་རབ་བསྟན་ན། །གཞོན་ནུ་གང་དུ་དེ་ལ་ཆོས་འབྱུང་འགྱུར། །སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་ང་
ཡིས་གནོད་སྤྱོ་བྱ། །ང་ཡིས་བསྒོ་བ་མྱུར་དུ་མི་བྱེད་པ། །དེ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཕྲོགས་ཤིང་ཆད་པས་བཅད། །ཕྱིས་ཀྱང་བཙོན་རར་རབ་ཏུ་གཞུག་པར་བྱ། །ས་བཟང་བལྟ་བའི་ཕྱིར་ནི་མངོན་པར་འབྱུང་། །དེ་ཚེ་གྲོང་རྡལ་པ་དག་སྐྲག་པར་འགྱུར། །རྒྱལ་པོ་
འོང་ཞེས་སྐྲག་པ་འབྱུང་འགྱུར་ཞིང་། །དེ་དག་ཕྱོགས་ཕྱོགས་སུ་ནི་འགྲོ་བར་འགྱུར། །གང་ཚེ་ང་ནི་ཆོས་ལ་འདུག་གྱུར་ཚེ། །ལྷ་འདི་ནོངས་པ་འབྱུང་བའི་མི་ལགས་ན། །ཇི་ལྟར་ལྷས་མཁྱེན་ཆད་པས་ཆོད་ཅིག་ཅེས། །ང་ལ་འབུལ་ཞིང་ངེས་
པར་འབུལ་བར་བྱེད། །ང་ཡིས་ཉེས་པ་བྱུང་བ་དེ་མ་ཤེས། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ནི་སྡིག་པ་བྱས། །ཅི་ནས་ཕྱིན་ཅད་ང་ཡི་བསྟན་པ་ལ། །དེ་དག་སྡིག་མི་བྱེད་པར་རྡེགས་ཆིངས་སོད། །དེ་ལ་བསླབས་ནས་གཞན་དག་བྱེད་གྱུར་ན། །དེ་ལྟར་ང་ཡི་

43-1-212b

ཡུལ་འཁོར་སྡུག་བསྔལ་འགྱུར། །ཚར་བཅད་ནས་ནི་དེ་ལ་ཆད་པས་བཅད། །དེ་ལས་གྲོང་རྡལ་བ་དག་འཇིགས་པར་འགྱུར། །རྒྱལ་པོ་གཏུམ་ཞིང་མི་རྣམས་དྲག་པོ་ཡིན། །དེ་ཡིས་འཕྲལ་དུ་སྲོག་ཆགས་འཇིགས་པར་བྱེད། །གནོད་པ་བྱེད་ཚེ་དེ་ལ་
སྙིང་རྗེ་སྐྱེ། །རྣམ་པར་རྒྱལ་ལ་མ་ཆགས་སྟོན་པར་འགྱུར། །དེ་ཚེ་གཞོན་ནུས་ཚིག་ནི་ཐོས་ནས་སུ། །ཕྱོགས་རབ་སྒྲོགས་ལ་ཚིགས་བཅད་འདི་དག་སྨྲས། །སྐྱོ་བ་ཐོབ་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་གྱུར་པ་ལགས། །ཡབ་ཅིག་བདག་ནི་ཆོས་ལ་སྟེན་པར་
འཚལ། །ཡབ་ཅིག་བདག་འདིར་རྒྱལ་སྲིད་དོན་མི་གཉེར། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ནི་སྡིག་བགྱིད་འགྱུར། །ཡབ་ཡུམ་དང་ནི་རྒྱལ་སྲིད་སྤངས་ནས་སུ། །ཡབ་ཅིག་བདག་ནི་ཆོས་ཡོངས་བཙལ་བར་འཚལ། །ཡབ་ཅིག་གལ་ཏེ་བདག་གཏོང་མི་མཛད་
ན། །དེང་ཉིད་བདག་ནི་འཆི་བའི་དུས་བགྱིའོ་ཡབ། །དུག་བཏུང་རི་ལས་གཡང་དུ་དོར་བར་བགྱི། །མཚོན་གྱིས་འཆི་བའི་དུས་ཀྱང་བགྱིའོ་ཡབ། །རྒྱལ་པོས་ཚིག་དེ་ཐོས་ནས་མི་དགར་གྱུར། །བུ་ཁྱོད་ང་ཚིག་འདི་འདྲ་འདི་ཉོན་ཅིག །གཞོན་ནུ་
ཁྱོད་ཀྱིས་རྟག་པར་འདོད་པ་སྤྱོད། །ང་ཡིས་རྒྱལ་སྲིད་དེ་ནི་བསྟེན་པར་བྱ། །བུ་ཁྱོད་ཁྱིམ་ནས་མངོན་པར་མ་འབྱུང་ཤིག །བུ་ཅིག་བསྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་རྩེ་དགའ་བྱོས། །ལོངས་སྤྱོད་ཡངས་ཤིང་མང་པོ་ཁྱོད་ལ་སྦྱིན། །བུ་ཁྱོད་རབ་ཏུ་བྱུང་བས་
ཅི་འགྱུར་སྙམ། །འདོད་པ་མཛེས་པ་རིམ་གྱིས་སྤྱད་པར་བྱོས། །ལོངས་སྤྱོད་ཟད་པར་གྱུར་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་། །འདི་ལ་ཇི་སྲིད་སྐྱོན་ཉུང་ཤེས་ནས་སུ། །ཚེ་ཐུང་ཉིད་ན་མྱ་ངན་འདས་པ་བསྐྱེད། །འདོད་པ་བསྟེན་པས་ངོམས་པར་འགྱུར་མ་ལགས། །
སྐྱོན་དང་ཐ་བའི་ལས་ནི་བསྐྱེད་པར་བགྱིད། །སྐྱོན་མེད་མངོན་འབྱུང་ཆོས་ནི་སྤྱད་པར་བགྱི། །སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་ཕན་ཕྱིར་བྱམས་པ་སྟེན། །དགོན་པའི་གནས་སུ་གཅིག་པུ་གནས་པར་བགྱི། །དེ་ལས་བདེ་བ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཚུལ་
ཁྲིམས་གནས་པས་ཚངས་སྤྱོད་ཞི་བར་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་དགོན་པ་བརྒྱ་ནི་བསྟེན་པར་བགྱི། །བདག་གི་སླད་བཞིན་ཡབ་ཁྱོད་རབ་ཏུ་བྱུང་། །ཁྱོད་ལ་ཡུལ་འཁོར་གྲོང་རྡལ་ཅི་ཞིག་བགྱི། །གཞན་གྱི་དོན་དུ་སྡིག་པ་བགྱིས་པས་ནི། །ངན་སོང་གནས་

43-1-213a

ཤིང་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར། །དེ་ཡི་ཚེ་ན་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་ཡི། །ལྕགས་ཀྱི་ཐུ་ལུམ་ཆེན་པོ་གསོལ་ཅིག་ཡབ། །སྡིག་བགྱིས་མི་མཉམ་པ་ནི་སྤྱད་པས་ན། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ལུས་ལ་ལྕགས་ཀྱི་ཕུར་བུས་བཏབ་
ནས་སུ། །དེ་ཚེ་ལྕགས་ཀྱི་སྒོ་གླེགས་སྟེང་ནས་འཇོམས། །གང་དག་དེ་ལུས་ཀུན་ནས་འཇོམས་པ་ཡི། །ལྕགས་ཀྱི་གཤོལ་དག་དེར་ནི་ཀུན་ནས་འབྱུང་། །རབ་དྲག་ལས་ཅན་སེར་སྐྱ་ལྗང་ཀུ་སྐྲས། །ཁས་བུབ་བུམ་པའི་ནང་དུ་རབ་ཏུ་འཇུག །ལྕགས་ཀྱི་གཏུན་
དག་གིས་ཀྱང་སྐྲག་པར་འགྱུར། །ལོ་གྲངས་མང་པོར་ཚོར་བ་བཟོད་པར་བགྱིད། །དེར་ནི་དེ་ཡང་འཆི་དུས་བགྱིད་མི་འགྱུར། །སྡིག་པའི་ལས་ཀྱིས་འཛིན་པར་བགྱིད་པ་ལགས། །ལས་བས་ནས་ནི་ཐར་པ་འཐོབ་ལགས་ཏེ། སྡིག་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དེ་
འདྲ་ལགས། །གང་ཚེ་ལུས་དེར་འཆི་བ་འབྱུང་བའི་ཚེ། །མེ་འོབས་རབ་ཏུ་འཇིགས་པར་དེ་དག་འཇུག །དེ་དག་གིས་ནི་ལུས་དེ་རབ་ཏུ་འབར། །དེ་ཚེ་རབ་འཇིགས་མེ་ཡིས་ཟིལ་གྱིས་ནོན། །གང་ཚེ་མེ་ཡི་འོབས་ལས་ཐར་གྱུར་ཚེ། །རབ་འཇིགས་ཀུན་
འབར་ཀུན་ཏུ་རབ་འབར་བའི། །བྲག་རི་ཆེ་མཐོ་ལ་ནི་འཛེག་པར་འགྱུར། །དེ་ཚེ་དེ་དག་མི་གཙང་འདམ་དུ་འཇུག །རབ་འཇིགས་ཀུན་འབར་ཀུན་ཏུ་རབ་འབར་ཞིང་། །དེ་ཚེ་ཁབ་འདྲའི་ཁ་ཡིས་ཟ་བ་ཡིས། །དེ་ཚེ་ལོ་ནི་བྱེ་བར་ཞུགས་ནས་སུ། །བརྒྱ་ལ་དེ་ལས་
འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ལགས། །དེ་ཚེ་དེ་ནའང་འཇིགས་པའི་མདའ་ཚལ་མཆིས། །དེར་ནི་ཤིན་ཏུ་མཆོག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ལྟུང་། །རལ་གྲིའི་སོ་འདྲའི་ལོ་མ་རབ་འཇིགས་པ། །ཀུན་འབར་ཀུན་ཏུ་རབ་འབར་དག་གིས་གཅོད། །ཚལ་དེར་རབ་ཏུ་ཞུགས་
པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་། །ཕྱོགས་བཞི་དག་ནས་རླུང་གི་ཕུང་པོ་འབྱུང་། །གང་ཕྱིར་རླུང་བསྐྱོད་རལ་གྲི་འཁྲུགས་ནས་སུ། །དེ་ཡིས་ལུས་ནི་ཀུན་ནས་རབ་ཏུ་འབྲལ། །གང་ཚེ་ཚལ་དེ་ནས་ནི་མངོན་བྱུང་ཚེ། །དེར་ནི་འཇིགས་པ་ཆེན་པོའི་ཚལ་དུ་འཇུག །
དེ་ཚེ་རལ་གྲིའི་སོ་འདྲའི་ལོ་མས་འགུམས། །སྤུ་གྲིའི་སོ་འདྲ་དག་གིས་འབྱིན་པར་འགྱུར། །རལ་གྲིའི་ཚལ་རབ་འཇིགས་པར་ཞུགས་ཙམ་གྱིས། །ཕྱོགས་བཞི་དག་ནས་འཇིགས་པའི་རླུང་ལྡང་འགྱུར། །རླུང་བསྐྱོད་དེ་དག་རལ་གྲི་ལོ་མས་ཆོད། །

43-1-213b

དེ་ཚེ་ལུས་ནི་དུམ་བུ་དུམ་བུར་འཆད། །དེ་ཚེ་དེ་དག་ལུས་ལ་གཅོད་པ་ན། །རླུང་གིས་འཕངས་པའི་རལ་གྲི་ལྷུང་འགྱུར་ཞིང་། །ལུས་ལ་རལ་གྲི་མདབ་མ་ཞུགས་པར་འགྱུར། །དེ་དག་དེ་ན་སྡུག་བསྔལ་ཚོར་བ་མྱོང་། །ལོ་ནི་མང་པོར་སྡུག་
བསྔལ་མྱོང་ནས་སུ། །དེ་དག་འགྱུར་བྱེད་ཆུ་ཀླུང་རབ་ཚར་འཇུག །ལོ་ནི་མང་པོར་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ནས་སུ། །འགྱུར་བྱེད་ཆུ་ཀླུང་ཚ་མྱུར་འབབ་པར་འགྱུར། །ཟབ་མོ་ཀློང་སྟོང་འབབ་པར་བགྱིད་པ་ཡི། །ཟངས་དང་ལྕགས་བསྐོལ་བ་ནི་འབབ་པ་དེར། །
མི་ནི་གཞོལ་བས་འབབ་ཅིང་འཆི་བར་འགྱུར། །རྦ་ཀློང་ཤུགས་ཀྱིས་འབབ་པས་འཆི་བར་འགྱུར། །རྦ་ཀློང་ཆེན་པོའི་ཤུགས་ཀྱིས་རབ་འབབ་ཅིང་། །དེ་ན་འཇིགས་པའི་ཆུ་ཀླུང་དེར་འཇུག་འགྱུར། །གཏིང་མ་སླེབས་པར་འབབ་པས་འཆི་བར་འགྱུར། །
སྡུག་བསྔལ་དེ་ནི་ལྟ་བར་སུ་ཞིག་འཚལ། །གང་ཚེ་རྒལ་བར་གྱུར་པ་དེ་ཡི་ཚེ། །འགྲམ་ན་གནས་པའི་སྲིན་པོ་དྲག་འཇིགས་པ། །སོ་གཙིགས་ལྗང་ཁུ་དམར་སེར་སྐྲ་ཅན་གྱིས། །བརྒྱུགས་ནས་འབྲོས་པར་བྱེད་པ་འཛིན་པར་འགྱུར། །
བཟུང་ནས་གྲོགས་པོ་ཅི་ཟ་བསྟན་པར་གྱིས། །ཁྱོད་ནི་ཅི་འདོད་ཅེས་ཀྱང་འདྲི་བར་བགྱིད། །བདག་ནི་ཟས་ཤིག་བཟའ་བར་འཚལ་ལགས་ཏེ། །བདག་ནི་བཀྲེས་ཤེས་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བར་འགྱུར། །མཆོག་རབ་འཇིགས་དེ་དག་གིས་མྱུར་བཟུང་ནས། །
ལྕགས་ཀྱི་ས་སྟེང་དུ་ནི་བོར་ནས་སུ། །གང་དག་ལུས་བཤིག་ནས་ནི་སར་ལྟུང་བའི། །ལྕགས་ཀྱི་ཐུ་ལུམ་དེ་དག་དེར་སྦྱིན་འགྱུར། །ཁོང་དུ་འབར་ཞིང་ཕྱི་རོལ་རབ་འབར་བས། །བསྲེག་ཅིང་བཙོའོ་ཞེས་ནི་ཚིག་ཏུ་སྨྲ། །དེར་ནི་འགྱུར་བྱེད་ཆུ་ཀླུང་སྡུག་
བསྔལ་ལྟུང་། །ཆུ་འདི་ཆུ་གྲང་སྙམ་དུ་སེམས་པར་བགྱིད། །ཕྱིས་ཀྱང་མི་གཙང་འདམ་དུ་འཇུག་པར་འགྱུར། །རི་དང་སྤུ་གྲིའི་སོ་འདྲ་དེ་དེ་བཞིན། །རབ་ཏུ་འཇིགས་པའི་མེ་འོབས་དེ་དེ་བཞིན། །ཡང་དང་ཡང་དུ་ཚོར་བ་དེ་མྱོང་འགྱུར། །ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱལ་སྲིད་
འདི་རྟག་མ་ལགས་ཡབ། །དབང་ཕྱུག་ཡུན་རིང་རྗེས་སུ་འཇུག་མ་ལགས། །སྲོག་དང་རྒྱལ་སྲིད་དེ་བཞིན་འདོད་པ་དང་། །ཐམས་ཅད་མི་རྟག་ཅེས་ནི་རྒྱལ་བས་གསུངས། །དེ་སླད་བདག་གི་ཚིག་བཞིན་མཛོད་ཅིག་ཡབ། །ཐམས་ཅད་

43-1-214a

སྤངས་ནས་མངོན་པར་འབྱུང་བར་མཛོད། །འདི་ནས་ཤི་འཕོས་བདེ་འགྲོ་རྣམས་སུ་དགྱེས། །སྡུག་བསྔལ་ཀུན་ལས་ཐར་བར་འགྱུར་རོ་ཡབ། །ཚུལ་ཁྲིམས་བསམ་གཏན་གནས་ཤིང་སེམས་རབ་བྱམས། །རབ་དབེན་དགོན་པ་
ཞི་བར་གནས་པར་འགྱུར། །བདག་དང་མཚུངས་པར་སུ་ཡང་མ་དགོངས་ཤིག །དེར་ཁྱོད་ཚངས་པ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བ་ལགས། །དེ་ལ་དེ་ལྟར་རྗེས་བསྟན་གཞོན་ནུ་ནི། །རྒྱལ་སྲིད་ཀུན་སྤངས་ཡང་དག་རབ་ཏུ་བྱུང་། །ཕྱོགས་རབ་སྒྲོགས་དང་མ་
ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། །དེ་ལ་བར་ཆད་སུ་ཡང་བྱེད་པ་མེད། །བསམ་གཏན་བདེ་བ་རྗེས་སུ་སྤྱོད་བྱེད་ཅིང་། །དེ་རབ་བྱུང་ནས་ཆོས་ནི་ཡོངས་སུ་བཙོལ། །མངོན་པར་ཤེས་ཐོབ་དྲང་སྲོང་རྒྱལ་པོར་གྱུར། །འཇིག་རྟེན་ཕན་ཕྱིར་ཆོས་ནི་རབ་ཏུ་སྟོན། །
བདག་མེད་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་བསྟན་པས་ན། །དེ་ཡི་སེམས་ཞི་ཡིད་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཞི། །དེ་ལ་བདག་མེད་བདག་གིའང་ཡོད་མ་ཡིན། །བདག་ཅེས་ཆོས་ནི་ནམ་ཡང་དམིགས་མ་ཡིན། །ཆོས་དེ་དྲང་སྲོང་རྒྱལ་པོས་བསྟན་པས་ན། །
ཆོས་དེ་ཐམས་ཅད་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བ། །གང་ལ་སེམས་ཅན་མེད་ཅིང་བདག་གི་མེད། །དེ་ལ་སོམས་ཤིག་ཚུལ་བཞིན་སོ་སོར་རྟོགས། །དྲང་སྲོང་རྒྱལ་པོའི་ཆོས་ནི་ཐོས་ནས་སུ། །དེར་ནི་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་དོང་བར་གྱུར། །དེ་ཚེ་རྒྱལ་པོ་
ཕྱོགས་རབ་སྒྲོགས་རབ་བྱུང་། །དེ་ཡི་བསྟན་ལ་མ་ཡང་རབ་ཏུ་བྱུང་། །དྲང་སྲོང་ཐད་དུ་དེ་དག་རབ་བྱུང་ནས། །གང་དག་ཆོས་དེ་འདྲ་བ་བྱུང་བ་དང་། །ཆོས་གང་དེ་ལ་དྲང་སྲོང་ཞུགས་གྱུར་པ། །དེ་ཉིད་བདག་གིས་ཀྱང་ནི་ཐོབ་བྱ་སྙམ། །དྲང་སྲོང་
གིས་ནི་ཇི་ལྟར་བསྟན་སློབ་ཅིང་། །འདི་ལ་དེ་ཀུན་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ཞུགས། །དེ་དག་ཀུན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ངེས་པར་གྱུར། །དེ་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཞི། །དེ་ཚེ་རྒྱལ་བུ་དེ་ནི་གཞན་ཞིག་སྙམ། །གང་གིས་ཆོས་དེ་རྗེས་སུ་བསྟན་
ནས་སུ། །ཆོས་ཀུན་ཚོལ་ཞིང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དེའང་། །ཀུན་དགའ་ཁྱོད་ནི་ཐེ་ཚོམ་མ་ཟ་ཅིག །དེ་ཚེ་ང་ནི་རྒྱལ་བུ་དེར་གྱུར་ཏོ། །ང་ཡིས་མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་དོན་ཆེན་བྱས། །ང་ཡིས་དེ་དག་ཐེག་པ་མཆོག་ལའང་བཀོད། །དེ་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་

43-1-214b

འཁོར་ལོ་རབ་བསྐོར་ནས། །ང་ནི་ནམ་ཡང་བརྩོན་འགྲུས་ཉམས་མ་གྱུར། །ངས་ནི་ནམ་ཡང་འདུན་པ་བཏང་མ་གྱུར། །ང་ཡིས་རྟག་པར་བརྟན་པར་རྗེས་སུ་བསྒོམས། །ང་ཡིས་ཆོས་དེ་དག་ནི་རྟག་པར་བསྟེན། །ང་ཡིས་ནམ་ཡང་ལེ་ལོ་བྱས་མ་
གྱུར། །ང་ཡིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་ནུས་ཤེས། །ང་ནི་ནམ་ཡང་ཞི་ལ་སོམ་ཉི་མེད། །ང་ཡི་བྱང་ཆུབ་འདུན་པ་རྟག་པར་བྱུང་། །ང་ཡིས་བརྩོན་འགྲུས་དམ་པ་རྟག་པར་བསྟེན། །ང་ཡིས་ལེགས་བཤད་ཆོས་ནི་རྟག་པར་བཙལ། །དེས་ན་ང་ཡི་
དགའ་བ་བླ་མེད་གྱུར། །དེ་ཕྱིར་གང་ཞིག་བྱང་ཆུབ་འདོད་བྱེད་པ། །ཇི་ལྟར་ངས་བསླབས་དེ་བཞིན་སློབ་བྱེད་ན། །སློབ་པ་བྱང་ཆུབ་ལས་ནི་ཉམས་མི་འགྱུར། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དམ་པ་བསྐོར་བར་འགྱུར། །མངོན་པར་འབྱུང་བ་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པའི་
ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་པའོ།། །། ཀུན་དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། བློ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། ཆོ་ག་དང་སྤྱོད་ཡུལ་དང་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་
ཞེ་ན། ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་བཙལ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ཡིན། རྙེད་ནས་ཀྱང་ཆོས་དེ་དག་ལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན། བདག་ཉིད་ཀྱང་ཆོས་ལ་གནས་ནས་དེ་ཉིད་ལ་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་
འཇུག་པ་ཡིན། ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་ནས་ཀྱང་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་གྱིས་རངས་པར་བྱེད་ཅིང་ཡང་དག་པར་གཟེང་སྟོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །གང་དག་དེ་ཡི་བདེ་
འདྲེན་པའི། །ཆོས་དེ་དག་ནི་ཡོངས་སུ་ཚོལ། །དེ་འདྲའི་ཆོས་དག་མ་རྙེད་པར། །དེ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་འདོར་མི་བྱ། །དེ་འདྲའི་ཆོས་དག་ཐོས་ནས་མང་དུ་ཐོས་པས་འཇལ། །རྟག་ཏུ་ཆོས་ལ་གནས་ཤིང་ཇི་སྐད་བཤད་ལ་སློབ། །བདག་དེ་ཇི་ལྟར་གནས་
བཞིན་གཞན་དག་ཆོས་ལ་དགོད། །གང་དག་ཆོས་འདིར་གནས་ལ་ཅི་ཡང་འདོམས་མི་བྱེད། །ཀུན་དགའ་བོ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བདག་གིས་ཆོས་དེ་དག་ཐོས་ནས་ནུབ་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་ཞིང་། བདག་གིས་ཆོས་ཁ་ཅིག་ཆུད་གཟན་པར་

43-1-215a

གྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་སྙམ་ནས། ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་གི་དོན་གྱི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་ཆོས་སྨྲ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །གང་དག་དགེ་སློང་རྟག་སྟེན་པ། །དེ་དག་
མང་དུ་ཐོས་པར་འགྱུར། །ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོས་བཀུར་བ་ཡིན། །དེ་དག་འདི་ན་ང་ཡི་རྗེས་སུ་འབྲང་། །ང་ལ་ཆོས་རྣམས་མ་ཐོས་དོན་རྣམས་མ་ཤེས་པར། །ནུབ་པར་འགྱུར་ཞིང་ཕྱི་ནས་གཞན་ལས་ཐོས་མི་འཐོབ། །དེ་ཚེ་བརྩོན་འགྲུས་བརྟན་པོར་
ཤེས་ནས་ལས་ཀུན་འདོར། །གང་གིས་ཤེས་པ་རྣམ་འཕེལ་ངེས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཚོལ། །དགེ་སློང་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན། །རྒྱལ་བས་བཀུར་རྣམས་སྟེན་པར་བྱེད། །མང་དུ་ཐོས་ནས་ཡིད་གཞུངས་པ། །དེ་འདྲའི་མདོ་སྡེ་ཚོལ་བར་བྱེད། །
ཀུན་དགའ་བོ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་དང་། ཇི་ལྟར་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱས་པའི་ཆོས་རྣམས་གཞན་ལ་སྟོན་པར་བྱེད་ཀྱང་ཆོས་ལས་ཉམས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་ཆོས་ལས་ཉམས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་དེ་དག་བསྟན་ཀྱང་ཆོས་གོས་དང་། བསོད་སྙོམས་དང་། མལ་ཆ་དང་། སྟན་དང་། ན་བའི་གསོས་སྨན་དང་། ཡོ་བྱད་ལ་གནས་ནས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན། 
ཟང་ཟིང་སྔོན་དུ་བཏང་སྟེ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན། ཅི་ནས་གཞན་དག་ལ་ཆོས་དེ་དག་བསྟན་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཆོས་ལས་ཉམས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་
དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེ་འདྲའི་ཆོས་དག་ཐོས་ནས་སུ། །སྐྱེ་བོ་མང་ལ་རྒྱས་བྱེད་ཀྱང་། །བདག་ཉིད་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བར། །སྲོག་དོན་གཉེར་བས་སྟོན་པར་བྱེད། །དེ་ཕྱིར་ལེགས་ཤེས་བྱ་བ་ཡང་། །ནམ་ཡང་
བཙལ་བར་བྱ་མ་ཡིན། །གཞན་དུ་སྙིང་རྗེ་དོན་གཉེར་བས། །ཆོས་ཀྱི་དམ་པ་སྟོན་པར་བྱེད། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བརྩེ་བྱས་ཤིང་། །སྐྱེ་བོ་མང་ལ་སྙིང་རྗེ་ནས། །དེ་འདྲའི་ཆོས་ནི་སྟོན་པར་བྱེད། །སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་སྙིང་བརྩེར་བྱེད། །

43-1-215b

གང་ཞིག་རྙེད་པ་ཡོངས་ཚོལ་བས། །དེ་འདྲའི་ཆོས་ནི་སྟོན་བྱེད་དང་། །གང་ཞིག་དེ་ཡིས་ཆོས་ཚོལ་བས། །དེ་ནི་ཆོས་ལས་ཉམས་པ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་བཤད་པའི་ཆོས་ལ་ནི། །མཁས་པ་དེ་བཞིན་གནས་པར་བྱེད། །དེ་ནི་རྙེད་པས་ཉམས་མི་འགྱུར། །
རྟག་ཏུ་ཆོས་ནི་རབ་ཏུ་འཛིན། །ལེགས་པར་ཆོས་ནི་སྟོན་བྱེད་ཅིང་། །ཆོས་ལ་ཡང་ནི་རབ་གནས་པ། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་དེས། །དེ་ལ་ལེགས་ཤེས་བྱ་བ་སྦྱིན། །ཀུན་དགའ་བོ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་
ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཆོས་སྨྲ་བ་དེའི་སྙིགས་མ་འཛིན་པ་མ་ཡིན། ཉེས་པར་བཟུང་བ་འཛིན་པ་མ་ཡིན། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཡིན། དེ་ནི་ཆོས་ལ་འཇུག་པའི་སེམས་ཀྱིས་
ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་ཚེ་མཁན་པོ་དང་། སློབ་དཔོན་དག་གི་བསྒོ་བའི་ཚུལ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཡིན། དེས་
བྱས་པ་ཡང་བྱེད་པ་ཡིན། ཆོས་གོས་དང་། བསོད་སྙོམས་དང་། མལ་ཆ་དང་། སྟན་དང་། ན་བའི་གསོས་སྨན་དང་། ཡོ་བྱད་རྣམས་ལ་སྤྲོ་བར་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་
གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེ་ནི་དེ་ན་ཆོས་རྣམས་ཚོལ། །དེ་ནི་གླན་ཀ་ཚོལ་མི་བྱེད། །གཞན་ལ་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་བཞིན། །དེ་བཞིན་དེ་ནི་རབ་གནས་འགྱུར། །
དེ་ན་ཆོས་ནི་ཡོངས་ཚོལ་བས། །ཇི་ལྟར་བཤད་བཞིན་གནས་པར་བྱེད། །དཔའ་བོ་དེ་ནི་ཆོས་གནས་ནས། །རྟག་ཏུ་ཆོས་ལའང་སྟེན་པར་བྱེད། །དེ་ཕྱིར་ཆོས་ནི་ཡོངས་ཚོལ་བས། །ཇི་ལྟར་བཤད་བཞིན་གནས་པར་བྱེད། །གང་ཞིག་
ཆོས་ལ་རབ་གནས་པ། །དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དང་པོ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་ང་ཡིས་རེག་བཞིན་དུ། །དེ་ནས་ཆོས་ལ་རེག་པར་འགྱུར། །ཆོས་དེ་དག་ལ་བསྟེན་ནས་ཀྱང་། །བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ། །ང་ཡིས་གང་ལས་ཐོས་པ་ལ། །

43-1-216a

སྟོན་པར་འདུ་ཤེས་ཀུན་ཤེས་ནས། །རྟག་ཏུ་ཆོས་ནི་ཡོངས་ཚོལ་བས། །ཆོས་རྣམས་ལ་ནི་གུས་པར་བྱས། །གང་གིས་ང་ནི་ལམ་གནས་པ། །དེ་ནི་ང་ཡི་སློབ་དཔོན་ཡིན། །དེ་ནི་ང་ཡི་བདེ་འདྲེན་པ། །དེ་ནི་ང་ཡི་མིག་སྦྱོང་
བའོ། །དེ་ནི་ང་ཡི་སྟོན་ཡིན་པས། །ང་ནི་རྟག་པར་གུས་པར་གནས། །ང་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སུ། །འཇིག་རྟེན་ཐ་མར་བདེ་བ་ཡིན། །བསྐལ་པ་དག་ནི་གྲངས་མེད་པ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཡངས་པ་ན། །སྔོན་གྱི་དུས་སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས། །
ལྷུན་པོའི་རྒྱལ་པོ་བྱུང་བར་འགྱུར། །ལྷུན་རྒྱལ་མྱ་ངན་འདས་ནས་སུ། །ཉན་ཐོས་འཛངས་པ་བྱུང་བར་གྱུར། །མཁས་པའང་ཡིན་ཞིང་ཤེས་རབ་ཆེ། །ཆོས་མང་ལུང་ནི་འབོགས་པར་བྱེད། །ཟབ་མོའི་དོན་ལ་ངེས་པའང་ཡིན། །ཕུང་པོ་ཁམས་
ལ་རྣམ་པར་མཁས། །འདུལ་བ་ཡི་ནི་ཕ་རོལ་སོན། །ཆོས་མངོན་པ་ལའང་མཁས་པ་ཡིན། །བསླབ་པ་གསུམ་པོ་རྣམས་ལ་བསླབས། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་འཛིན་པར་བྱེད། །སངས་རྒྱས་ལྷུན་པོའི་རྒྱལ་པོ་ཡིས། །དེ་ནི་བྱིན་
རླབས་དེ་བྱུང་གྱུར། །སངས་རྒྱས་ཐེག་པ་དེ་ལ་ཞུགས། །ཟབ་མོ་ལ་ཡང་མཁས་པ་ཡིན། །འཛངས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་མཐའ། །ཉེ་བར་བསྟན་པར་ནུས་མ་ཡིན། །རྒྱལ་ཁྱིམ་མེ་ཏོག་ཅན་དུ་ནི། །ཚོང་དཔོན་ནོར་ཆེན་
བྱུང་བར་གྱུར། །ལོངས་སྤྱོད་ཕུང་པོས་ཡངས་པ་ཡིན། །བསོད་ནམས་གཟི་ཡིས་གཟི་བརྗིད་བྱས། །མང་པོས་མཆོད་འོས་ཞེས་བྱ་བ། །དེ་ནི་དེ་ན་བྱུང་བར་གྱུར། །ཁྲིམས་ལྡན་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །བཟང་ལྡན་རྣམ་པར་
གྲགས་པ་བྱུང་། །དེ་ཚེ་ཚོང་དཔོན་བཟང་ལྡན་ཡང་། །འཛངས་པའི་ཐད་དུ་ཉེ་བར་སོང་། །ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་ཐོས་མང་དེས། །དེ་ལ་ཆོས་ནི་བསྟན་པ་བྱས། །གྲགས་དང་ལྡན་པ་འཛངས་པ་ལས། །དེ་ཡིས་དམ་ཆོས་དེ་ཐོས་ནས། །
ལོངས་སྤྱོད་ཕུང་པོ་མཐའ་ཡས་དང་། །ཆོས་དེ་ཐམས་ཅད་སོགས་པར་བྱེད། །གང་ཁྱོད་གཏོང་བ་དེ་འདྲ་ནི། །ཚོང་དཔོན་ཁྱོད་ཀྱིས་དད་པ་ལེགས། །གང་ཐོས་ནས་ནི་རྣམ་ཤེས་པ། །དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་གཏེར་ཡིན་ནོ། །དེ་ཚེ་ཚོང་

43-1-216b

དཔོན་བཟང་ལྡན་ཡང་། །འཛངས་པ་ཡི་ནི་ཕྱི་བཞིན་གནས། །ལོ་ནི་མང་པོ་མི་ཉུང་བར། །དེ་ནི་དེ་ན་རྗེས་སུ་འབྲང་། །ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་ཚོང་དཔོན་དེའང་། །ལོ་ནི་ཉི་ཤུར་རྗེས་འབྲང་བས། །དེ་ལས་ཆོས་རྣམས་ཉན་བྱེད་པས། །དེ་ནི་
ཉན་པས་ངོམས་པ་མེད། །སྐྱེ་བོ་མང་པོ་བསྙེན་བཀུར་གྱིས། །རྟག་ཏུ་སྤྲོ་བར་ཞུགས་གྱུར་ཀྱང་། །དེ་ཡི་སེམས་ལ་ནམ་ཡང་ནི། །ཡོངས་སུ་གདུང་བ་བྱུང་མ་གྱུར། །དུས་ཚོད་གཅིག་ཏུ་འཛངས་པ་ལ། །གསེར་ནི་བྱེ་བ་ཕྲག་ཉི་ཤུ། །ཚང་
བར་འབུལ་བར་བྱེད་པར་གྱུར། །དེ་ཚེ་མཛངས་པ་སྤྱོད་པར་བྱེད། །དེ་འདྲ་བ་ཡི་དུས་ཚོད་དུ། །དེ་ལ་གསེར་གྱི་ཕུང་པོ་འགྲོ། །དེ་འདྲའི་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པས་ན། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ཡང་དགའ་བར་གྱུར། །ཕྱི་ནས་དུས་ཚོད་སྟོང་དུ་ནི། །དགེ་
སློང་རེ་རེའི་ཐད་དུ་འགྲོ། །འཛངས་པ་ཡིས་ནི་ཆོས་སྨྲས་པ། །དེ་དག་དེ་ཡི་རྗེས་སུ་འབྲང་། །དུས་ཚོད་དེར་ནི་ཞུགས་ནས་སུ། །རྟག་ཏུ་ཉི་ཁྲི་རི་བ་ཡི། །ཆོས་གོས་གསུམ་ནི་སྦྱིན་པར་བྱེད། །འགྲོ་བ་ཀུན་ཏུའང་དེ་འདྲའོ། །དགེ་
སློང་རེ་རེ་རེ་རེ་ཡི། །དོན་གྱི་ཕྱིར་ནི་གུས་བྱས་ནས། །གནས་ཁང་གཞན་དང་གཞན་དག་ནི། །བཟང་ལྡན་དེ་ནི་བྱེད་དུ་འཇུག །གནས་ཁང་རེ་རེ་རེ་རེར་ཡང་། །བྱེ་བ་ཉི་ཤུ་ཚང་བ་ཡི། །གསེར་ནི་འཇུག་པར་བྱེད་པ་
ཡིན། །རྟ་བབས་སྣ་ཚོགས་བཙུགས་པར་གྱུར། །དེ་ན་དུས་སུ་འཛངས་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀྱི་དམ་པ་བསྟན་ནས་སུ། །སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱས་ཏེ། །དེར་ནི་ལུས་ཀྱང་བོར་བར་གྱུར། །བཟང་ལྡན་ཡང་ནི་
སྤྲོ་གྱུར་ཏེ། །དེར་ནི་ལུས་ཀྱང་བསྲེགས་ནས་སུ། །ཀུན་ནས་དཔག་ཚད་བརྒྱད་པ་ཡི། །མཆོད་རྟེན་ཡངས་པ་བྱས་པར་གྱུར། །མཆོད་རྟེན་དེ་ཡང་རིན་ཆེན་བྱས། །མཆོད་རྟེན་རབ་གནས་བྱས་ནས་སུ། །
མེ་ཏོག་སྤོས་དང་བྱུག་རྣམས་ཀྱིས། །ཉིན་དང་མཚན་དུ་མཆོད་པ་བྱེད། །དེར་ནི་ཚོང་དཔོན་ནོར་ཆེན་པོ། །དེ་ཡང་འཆི་བའི་དུས་བྱས་ནས། །སངས་རྒྱས་མང་པོ་མཉེས་པར་བྱེད། །ནམ་ཡང་ངན་འགྲོར་སོང་མ་ཡིན། །

43-1-217a

དེ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས། །བསྐལ་པ་བྱེ་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུར་ནི། །རྟག་ཏུ་དེ་ནི་ཚངས་པར་འགྱུར། །རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་སངས་རྒྱས་མཐོང་། །བསྐལ་པ་བྱེ་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུར་ནི། །རྟག་ཏུ་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི། །
ལྷ་ཡི་རྒྱལ་པོ་བྱས་པར་གྱུར། །དེ་ནི་རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་མཐོང་། །བསྐལ་པ་བྱེ་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུར་ནི། །རྟག་ཏུ་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བར་གྱུར། །སངས་རྒྱས་ཀྱང་ནི་རྟག་པར་མཐོང་། །དེ་མཐོང་ནས་ཀྱང་སྟི་སྟང་བྱེད། །
སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་མང་དང་། །བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ། །དེ་ཚེ་ཚོང་དཔོན་བཟང་ལྡན་ཞེས། །རྣམ་པར་གྲགས་པས་མཉེས་པར་བྱེད། །དེར་ནི་རྒྱལ་བ་མཉེས་བྱས་ནས། །མཆོད་པ་མཐའ་ཡས་བྱས་ནས་
སུ། །དེ་ཚེ་ཆོས་ནི་ཞུས་ནས་ཀྱང་། །ཆུང་མའི་ཐད་སོང་སྟོན་པར་བྱེད། །རྒྱལ་ཁྱིམ་མེ་ཏོག་ཅན་དུ་ནི། །དེ་ཚེ་བཟང་ལྡན་རྣམ་པར་གྲགས། །ཁྱིམ་བདག་བྱུང་དེ་གཞན་ཡིན་སྙམ། །ཀུན་དགའ་ཁྱོད་ནི་སེམས་གྱུར་
ན། དགེ་སློང་འཛངས་པ་ཆོས་སྨྲ་བ། །དེ་ལ་མཆོད་བྱེད་གང་ཡིན་པ། །བཟང་ལྡན་དེ་ནི་ང་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ནི་ཡོངས་སུ་གཟུང་དོན་ཕྱིར། །ང་ཡིས་དེ་འདྲའི་མཆོད་པ་བྱས། །དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས། །འདིར་ནི་བྱང་ཆུབ་དེ་
ཐོབ་ཡིན། །འཛངས་པ་ཆོས་ནི་སྨྲ་བ་ལ། །གང་དག་བསོད་ནམས་ཆེ་བྱས་པའི། །བསོད་ནམས་ཕུང་པོའི་ཟད་པ་ནི། །ང་ལ་ད་དུང་ཡོད་མ་ཡིན། །བསོད་ནམས་གྲངས་ཡོད་མ་ཡིན་པ། །དཔག་ཏུ་མེད་པས་ཐོབ་པ་ཡིན། །
ང་ཡིས་སངས་རྒྱས་རྟག་པར་མཐོང་། །དེ་དག་ལ་ནི་ཆོས་ཀྱང་ཞུས། །དེ་ལྟར་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་ལྟར། །ཀུན་ཀྱང་ང་ལ་དེ་སྐད་སྟོན། །བྱང་ཆུབ་ལམ་ནི་དེ་ཡིན་གྱིས། །དེ་ཕྱིར་དེ་ལ་བསྟེན་པར་བྱོས། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་
ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་འདི་ལྟར་བསོད་ནམས་འབྱུང་བ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་བརྙེས་པ་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་

43-1-217b

ཀྱི་སྔོན་གྱི་སྐུ་རྣམས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ནི་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་སློང་འཛངས་པ་ཞེས་བགྱི་བ་བྱུང་བར་གྱུར་པ་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ལགས་སམ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་དགེ་སློང་དེ་ནི་ད་དུང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་དགེ་སློང་དེ་ནི་ངའི་བསྟན་པ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་
ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚོང་དཔོན་བཟང་ལྡན་ཆོས་སྨྲ་བ་འཛངས་པ་ལ་རིམ་གྲོ་དང་བསྙེན་བཀུར་བགྱིས་ནས། དགེ་བའི་རྩ་བའི་ཚོགས་དེས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ལགས་ཀྱང་། དགེ་སློང་འཛངས་པ་ད་དུང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་པ་ནི་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དགེ་སློང་འཛངས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ང་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་དགེ་སློང་འཛངས་པ་ནི་
བདེ་བའི་ཐེག་པས་ཡང་དག་པར་ཞུགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཐེག་པས་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་ལ། ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ལ་ང་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཐེག་པས་ངེས་པར་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་ང་སྔོན་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་སེམས་ཅན་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་ཅིང་གང་ཕལ་ཆེར་ངན་སོང་ལས་གཞོལ། ངན་སོང་ལ་འབབ། ངན་སོང་ལ་བབ་པར་གྱུར་པ་ན། ང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་
བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སངས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཅན་དེ་དག་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་བྱའོ་སྙམ་སྟེ། ཀུན་དགའ་བོ་ང་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་སྨོན་ལམ་དེ་སྐད་བཏབ་པོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དགེ་སློང་

43-1-218a

འཛངས་པས་ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པར་བླང་བ་བརྩམས་པ་དང་། ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དང་། དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་། སྨོན་པ་དང་། ཀུན་དགའ་བོ་དགེ་སློང་འཛངས་པ་ཇི་ཙམ་དུ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་ཆེན་པོ་དེ་འདྲ་བས་བླ་ན་མེད་པ་
ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ནི་དཔེས་བསྟན་པར་མི་ནུས་ཏེ། དགེ་སློང་འཛངས་པ་ནི་དེ་ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་ལ། དེས་ནི་ཅི་ནས་བདག་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན། སེམས་ཅན་གང་དག་གིས་མཐོང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འམ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་དག་གིས་ངེས་པར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་ནས། དགེ་བའི་རྩ་བ་བསགས་པ་བྱས་
ཤིང་བྱེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དེའི་ཚེ་བྱུང་བར་གྱུར་པའི་དགེ་སློང་འཛངས་པ་དེ་འཁོར་འདི་ན་མཆིས་ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་
འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་གང་དེའི་ཚེ་འཛངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་བར་གྱུར་པའི་དགེ་སློང་དེ་ནི་འདི་ཉིད་ན་འདུག་སྟེ། ངའི་མདུན་ན་འདུག་པ་འདི་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་
ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ཙམ་དུ་སེམས་ཅན་དག་པའི་འདུས་པ་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་དེ་དེ་བཞིན་
ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་སེམས་ཅན་ཆེན་པོ་སེམས་ཅན་དག་པ་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་འདུས་པ་དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འདུས་པ་ཡིན། སེང་གེའི་འདུས་པ་ཡིན། བག་ཚ་བ་མེད་པའི་འདུས་པ་ཡིན། 
གླང་པོ་ཆེན་པོའི་འདུས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་འདི་སྐད་དུ་འདུས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སེང་གེའི་འདུས་པ་ཞེས་བགྱི་ལགས། ཀུན་དགའ་བོ་མ་རིག་པའི་མུན་པ་ཆེན་པོ་འཇོམས་

43-1-218b

པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པས་དེའི་ཕྱིར་འདུས་པ་ཆེན་པོ་དང་སེང་གེའི་འདུས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རི་དགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སེང་གེ་གང་དུ་གནས་འཆའ་བར་བྱེད་པ་དང་། 
གང་དུ་གནས་པར་བྱེད་པའི་ས་ཕྱོགས་དེ་ནི་མི་ནོན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་པའི་རི་དགས་ཕྲ་མོ་དག་གིས་དྲི་ཡང་མི་བཟོད་པས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་བྱེད་ལ། གང་གི་ཚེ་ས་ཕྱོགས་དེ་གནོན་པ་དེའི་ཚེ། དྲི་དེ་ལ་བསྣམས་ནས་ས་ལ་
ཁས་བུབ་ཏུ་བུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་དུ་གང་ན་སེང་གེ་ཆེན་པོའི་འདུས་པ་གནས་པའི་ས་ཕྱོགས་དེ་ནི་ཀུན་དགའ་བོ་བདུད་དང་བདུད་ཀྱི་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་དང་། དེ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ཅན་བདུད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་
བརླབས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ནོན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གནོན་དུ་ཟིན་ཀྱང་འོན་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་ཡིད་མི་བདེ་བས་འཁོར་དེ་ནས་ཕྱིར་འདོང་ཞིང་དེ་ཉིད་དུ་ཡང་མི་སྣང་བར་འགྱུར་ལ། བག་ཚ་བ་མེད་པ་སེང་གེ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་གཟི་
བརྗིད་ཀྱང་མི་བཟོད་པས་དེ་ཉིད་ནས་ཕྱིར་འདོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རི་དགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སེང་གེ་རལ་པ་ཅན་གཟི་བརྗིད་དང་ལྡན་པ་དེ་ཉིད་ལན་གསུམ་དུ་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པ་ན་དཔག་ཚད་ཁོར་ཡུག་ཏུ་སྒྲ་འབྱིན་
པར་བྱེད་ལ། དེ་ནས་ཕྱིས་ཀྱང་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་བར་དེ་ན་སེང་གེ་ཕལ་པ་གང་དག་ཡོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་དེའི་ཚེ་སྐྲག་པར་འགྱུར་ན། དེ་ལས་གཞན་པའི་རི་དགས་ཀྱི་རིགས་ཁོ་རེ་ཆུང་བ་རྣམས་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཤིང་། སྤོས་ཀྱི་གླང་
པོ་ཆེ་གང་དག་ཡོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་སྒྲ་ཐོས་པས་གཅིན་རྟུག་གཏོར་ཅིང་འགྱེས་པར་ཡང་འགྱུར་ལ། གཅིག་ལ་གཅིག་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་འབོད་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་དུ་སེང་གེ་ཆེན་པོའི་འདུས་པ། རིགས་
བཙུན་པའི་འདུས་པ། བག་ཚ་བ་མེད་པའི་འདུས་པའི་འདུས་པ་དེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམུ་རྒོད་གང་དག་ཡོད་པ་ནི་མིང་གཅིག་པར་གཏོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སེང་གེ་ཕལ་པ་དེ་དག་ནི་སེང་གེའི་སྒྲ་

43-1-219a

ཡང་ཉན་པར་བྱེད་ལ། སྒྲ་དེ་ཐོས་ནས་ཀྱང་རི་སུལ་དུ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འདུས་པའི་འདུས་པ་དེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམུ་རྒོད་སྤྱོད་ལམ་ངན་པ་གྲགས་པ་
དང་། སྒྲ་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྷུར་ལེན་པ། བདག་གི་མིང་དང་། དབྱངས་དང་། སྒྲ་ལྷུར་ལེན་པ་གང་དག་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་སྐྲག་ཅིང་དངང་ལ་འབྲོས་པར་འགྱུར་ཞིང་གཡང་ས་ཆེན་པོར་ཡང་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀུན་དགའ་བོ་སྟོང་པའི་སྒྲ་དང་། མཚན་མ་མེད་པའི་སྒྲ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པའི་སྒྲ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམིགས་པ་ལ་སྤྱོད་པ། བདག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ། ཕུང་པོ་ལ་མངོན་
པར་ཞེན་པ། ཁམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ། སྐྱེ་མཆེད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ། ལམ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། འབྲས་བུ་ལ་མངོན་པར་
ཞེན་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དག་གིས་བཟོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་
མེད་པའི་སྒྲ་དེ་ནི་སྒྲ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པའོ་ཞེས་ཆོས་བསྟན་ཀྱང་གང་ཡང་སྟོང་པ་མེད་དོ། །གང་གི་ཡང་སྟོང་པ་མེད་དོ། །གང་གིས་ཀྱང་སྟོང་པ་མེད་དོ། །
གང་ལ་ཡང་སྟོང་པ་མེད་དོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་རྣམས་མཚན་མ་མེད་པའོ་ཞེས་བསྟན་ཀྱང་དེ་དག་ནི་གང་ཡང་མཚན་མ་མེད་པ་མེད་དོ། །གང་གི་ཡང་མཚན་མ་མེད་པ་མེད་དོ། །གང་གིས་ཀྱང་
མཚན་མ་མེད་པ་མེད་དོ། །གང་ལ་ཡང་མཚན་མ་མེད་པ་མེད་དོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྨོན་པ་མེད་པའོ་ཞེས་བསྟན་ཀྱང་གང་ཡང་ཐོབ་པར་བྱ་བ་མེད་དོ། །གང་གི་ཡང་ཐོབ་པར་བྱ་བ་

43-1-219b

མེད་དོ། གང་གིས་ཀྱང་ཐོབ་པར་བྱ་བ་མེད་དོ། །གང་ལ་ཡང་ཐོབ་པར་བྱ་བ་མེད་དོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་མངོན་དུ་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཀྱང་གང་ཡང་མངོན་དུ་བྱ་བ་མེད་དོ། །གང་གི་ཡང་མངོན་དུ་བྱ་བ་མེད་དོ། །
གང་གིས་ཀྱང་མངོན་དུ་བྱ་བ་མེད་དོ། །གང་ལ་ཡང་མངོན་དུ་བྱ་བ་མེད་དོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་བསྒོམས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཀྱང་གང་ལ་ཡང་བསྒོམས་པར་བྱ་བ་མེད་དོ། །གང་གི་ཡང་
བསྒོམས་པར་བྱ་བ་མེད་དོ། །གང་གིས་ཀྱང་བསྒོམས་པར་བྱ་བ་མེད་དོ། །གང་ལ་ཡང་བསྒོམས་པར་བྱ་བ་མེད་དོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་རྣམ་པར་བསྒོམས་སོ་ཞེས་བསྟན་ཀྱང་གང་ཡང་
རྣམ་པར་བསྒོམས་པ་མེད་དོ། །གང་གི་ཡང་རྣམ་པར་བསྒོམས་པ་མེད་དོ། །གང་གིས་ཀྱང་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་མེད་དོ། །གང་ལ་ཡང་རྣམ་པར་བསྒོམས་པ་མེད་དོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པས་ཆོས་འདུས་བྱས་སོ་ཞེས་བསྟན་ཀྱང་གང་ཡང་འདུས་བྱས་མེད་དོ། །གང་གི་ཡང་འདུས་བྱས་མེད་དོ། །གང་གིས་ཀྱང་འདུས་བྱས་མེད་དོ། །གང་ལ་ཡང་འདུས་བྱས་མེད་དོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པས་ཆོས་འདུས་མ་བྱས་སོ་ཞེས་བསྟན་ཀྱང་གང་ཡང་འདུས་མ་བྱས་མེད་དོ། །གང་གི་ཡང་འདུས་མ་བྱས་མེད་དོ། །གང་གིས་ཀྱང་འདུས་མ་བྱས་མེད་དོ། །གང་ལ་ཡང་འདུས་མ་བྱས་མེད་དོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟར་ན་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་རྣམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཀྱང་གང་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མེད་དོ། །གང་གི་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མེད་དོ། །གང་གིས་ཀྱང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མེད་དོ། །
གང་ལ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མེད་དོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་བྱང་བའོ་ཞེས་བསྟན་ཀྱང་གང་ཡང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་དོ། །གང་གི་ཡང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་དོ། །གང་གིས་

43-1-220a

ཀྱང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་དོ། །གང་ལ་ཡང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་དོ། །ཀུན་དགའ་བོ་ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་སྟེ། ཕྱག་རྒྱ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །མ་བྱས་པའི་ཕྱག་རྒྱ་ཡིན་ནོ། །དབྱེར་མེད་
པའི་ཕྱག་རྒྱ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་གང་དག་ཕྱག་རྒྱ་དེས་བཏབ་པ་དེ་དང་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡིན། རིགས་བཙུན་པ་ཡིན། མིའི་སེང་གེ་ཡིན། སྤྱོད་པ་གཅིག་པ་ཡིན། བག་ཚ་བ་མེད་པ་ཡིན། 
སྒྲ་སྒྲོགས་པ་ཡིན། གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་དག་སྐྲག་པར་བྱེད་པ་ཡིན། བདུད་ཀྱི་སྡེ་འདུལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན། གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་དག་རི་སུལ་གྱི་ཕུག་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཡིན། དམིགས་པ་ཅན་དག་སྐྲག་པར་བྱེད་པ་
ཡིན། ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དག་འབིགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན། རྡེག་པར་བྱེད་པ་ཡིན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་བདུད་སུན་འབྱིན་པ་དག་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཡིན། ཆོས་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡིན། ཕྱོགས་བཅུར་
ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་ཡང་སྒྲེང་བར་བྱེད་པ་ཡིན། དེ་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྔ་རྡུང་བར་བྱེད་པ་ཡིན། ཆོས་ཀྱི་བཅུད་འཐུང་བར་བྱེད་པ་ཡིན། ལེགས་པར་བཤད་པས་རྒྱལ་བའི་ཐུགས་ཀྱི་སྲས་དག་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། ། བམ་པོ་བཅུ་བདུན་
པ། ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རི་དགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སེང་གེ་ནི་རང་གི་གནས་ནས་མངོན་པར་འབྱུང་ཞིང་ལན་གསུམ་དུ་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པ་ན། དེ་ན་སེང་གེའི་ཕྲུག་གུ་རིགས་བཙུན་པ་གང་དག་ཡོད་པ་དེ་དག་སྒྲ་དེ་ཐོས་ནས་རང་གིས་
ལུས་མངོན་པར་སྟོན་པ་ཡིན། བག་ཚ་བ་མེད་པ་ཡིན། སྐྲག་པ་མེད་པ་ཡིན། དགའ་བ་ཡིན། ཚིམ་པ་ཡིན། ཕྱོགས་བཞིར་རྣམ་པར་ལྟ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་དུ་སེང་གེའི་འདུས་པ། བག་ཚ་བ་མེད་པའི་འདུས་པ། 
རལ་པ་ཆེན་པོ་ཅན་འདུས་པ་དེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་གང་དག་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་སྒྲ་དེ་ཐོས་ནས་ཀུན་དགའ་བོ་

43-1-220b

འདུས་པ་ཆེན་པོའི་འདུས་པ་དེ་ན་དགའ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན། མགུ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རི་དགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སེང་གེ་ནི་གང་དང་གང་དུ་འགྲོ་ཡང་ཐམས་ཅད་དུ་གཅིག་པུ་ཁོ་ནར་འགྲོ་བ་ཡིན། 
གྲོགས་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འདུས་པ། བག་ཚ་བ་མེད་པ་རལ་པ་ཅན་གྱི་འདུས་པའི་འདུས་པ་དེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེང་གེ་གང་དག་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་གང་དང་གང་དུ་གོ་ཆ་གྱོན་པར་
བྱེད་ཀྱང་ཐམས་ཅད་དུ་གྲོགས་མེད་པ་ཁོ་ནར་གོ་ཆ་གྱོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན། བདག་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ་ཞིང་། གྲོགས་མེད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་མངོན་དུ་བྱའོ་སྙམ་ནས། ཟླ་མེད་
པ་ཁོ་ནར་གོ་ཆ་གྱོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རི་དགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དེ་ཉིད་གང་གི་མངལ་ན་གནས་པ་ཡིན་པ་དེ་ནི་མངལ་གཅིག་ཤོས་འཛིན་པར་མི་བྱེད་ཅིང་། རི་དགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སེང་གེ་ལན་ཅིག་ཁོ་ན་དེའི་
མངལ་ན་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ནི་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མངལ་ན་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་འམ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པས་
གཟུང་བར་མི་ནུས་སོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟར་ན་འདུས་པ་དེ་ནི་སེང་གེའི་འདུས་པ་ཡིན། བག་ཚ་བ་མེད་པའི་འདུས་པ་ཡིན། རལ་པ་ཅན་གྱི་འདུས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རི་དགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སེང་གེ་ནི་
སྟོབས་དང་ལྡན་པ་འམ། སྟོབས་ཆུང་ངུ་ཡང་རུང་སྟེ། སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རིགས་གང་ལ་སྣུན་པར་བྱེད་ཀྱང་ཐམས་ཅད་དུ་བསྒྲིམས་ཏེ་སྣུན་པར་བྱེད་ཀྱི་མ་བསྒྲིམས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་དུ་སེང་གེའི་འདུས་པའི་འདུས་པ་
དེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རལ་པ་ཅན་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་གང་དང་གང་བྱེད་ཀྱང་གུས་པ་ཁོ་ནར་བྱས་ནས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན། འཛིན་དུ་འཇུག་པ་ཡིན། རབ་ཏུ་བརྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན། གཞན་དག་ཀྱང་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་

43-1-221a

འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟར་ན་དེ་ནི་སེང་གེའི་འདུས་པ་ཡིན། བག་ཚ་བ་མེད་པའི་འདུས་པ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་དག་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གཉིས་པའོ།། །། དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྟན་པའི་
བློ་གྲོས་འདུས་པར་གྱུར་ཏེ་འདུག་པ་དེ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། རང་གི་བླ་གོས་ཐོགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལེགས་པར་བཤད་པའི་དོན་གྱི་སླད་དུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་
ལྡན་འདས་འདས་པ་དང་། མ་བྱོན་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་བགྱི་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་དེ་དག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་
ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གོས་འདི་ཆོས་ཀྱི་དགབ་པར་འབུལ་ལོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་བླ་གོས་དེ་ཕུལ་ཏེ། བླ་གོས་གཅིག་ཤོས་ཐོགས་ནས་
གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སླད་མའི་ཚེ་ཆོས་སྨྲ་བ་གང་ལས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དེ་ཉན་པ་དེ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གསོལ་བ་གདབ་པའི་སླད་དུ་གོས་འདི་འབུལ་ལོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕུག་སྦས་ཀྱི་ཐད་དུ་སོང་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཕུ་ནུ་བོ་དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གསོལ་བ་གདབ་པའི་ཆེད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བླ་གོས་དེ་འབུལ་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕུག་སྦས་གཉི་ག་གྱུར་ནས་བླ་གོས་དེ་ཕུལ་ཏེ། བླ་གོས་དེ་ལས་ཀྱང་ཆོ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་དུ་མ་སྣང་ངོ་། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་དང་འཁོར་བཞི་པོས་
ཀྱང་ཆོ་འཕྲུལ་དེ་དག་མཐོང་སྟེ། མཐོང་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་ནི་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ལགས་སོ། །

43-1-221b

དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཁྱེན་བཞིན་དུ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེ་ལ་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཅི་ཞིག་ཁོང་དུ་ཆུད། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་
ཞུས་པ། བྱང་ཆུབ་གང་ཞུགས་དཔའ་བོ་དཔའ་རྣམས་ཀྱི། །བསྔགས་བརྗོད་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ནི་མཆི་བགྱིད་པ། །སྤྲུལ་པ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་ཆོས་གོས་ལས། །འབྱུང་བ་དག་ནི་བདག་གིས་འདིར་མཐོང་ལགས། །འཇིག་རྟེན་མགོན་
པོ་དེ་ཚེ་ཆོས་གོས་ལས། །ཆོས་གོས་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་བྱེ་ཕྲག་སྟོང་། །དེ་ལས་ལྷག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས། །ཐོགས་ཤིང་མཆི་བར་བགྱིད་པ་བདག་གིས་མཐོང་། །འདིར་མཆིས་ནས་ནི་འདྲེན་པ་རྣམས་ལ་འབུལ། །
རྒྱལ་བ་གང་དག་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གནས། །དེ་དག་ཐད་དུ་དེ་དག་ཆོ་འཕྲུལ་སྟོན། །དེ་རིང་ཆོས་གོས་ལས་ནི་དེ་འདྲ་མཐོང་། །དེ་ལས་གང་དག་རྒྱལ་ལ་ཆོས་གོས་འབུལ། །དེར་ནི་རིམ་གྱིས་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ཡིས། །
དེ་འཚང་རྒྱ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་མགོན་དེ་དག །དེ་ཚེ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ལུང་སྟོན་མཛད། །སེམས་ཅན་དག་པ་གང་དག་དེར་མཆིས་ནས། །དེ་ཚེ་སྤྱི་བོར་རྣམ་དག་གདུགས་འབྱུང་འགྱུར། །སེམས་ཅན་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་སྤྱོད་
པས། །འདིར་ནི་སངས་རྒྱས་འབྱུང་སྙམ་སེམས་ཅན་སེམས། །དེ་ན་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་བྱེ་བ་ཕྲག །ཁྲག་ཁྲིག་མཆོག་ཏུ་སྒྲ་འབྱིན་མཆིས་ལགས་ཏེ། །དེ་ལས་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་རྣམས་བྱུང་བར་འགྱུར། །ནམ་མཁའ་ལས་ནི་
སངས་རྒྱས་སྒྲ་ཐོས་ལགས། །འཛམ་གླིང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་མཐོང་། །སྟོང་གསུམ་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་མཐོང་། །འདྲེན་པ་དེ་རིང་བདག་ལ་འདུ་ཤེས་བྱུང་། །སླན་ཆད་བདག་ལུས་ཉན་ཐོས་རློམ་མི་
བགྱིད། །སློབ་དཔོན་དཔའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱི་འཕྲུལ་འདི་འདྲ། །དེ་རིང་བདག་གི་མིག་རྨོངས་དྲན་པ་རྨོངས། །འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་བདག་གིས་རྣམ་པར་བལྟ། །ཁམས་གསུམ་པོ་དག་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་བལྟ། །སྟོང་པར་ཤེས་ལ་

43-1-222a

བདག་གི་དྲན་མི་རྨོངས། །གང་གིས་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་མིག་མི་འཚལ། །བཅོམ་ལྡན་གཞན་དུ་དེ་ལ་མངོན་བགྱིས་པས། །བསྐྱེད་པའི་དྲན་པ་རྨོངས་པ་དེ་མ་གཏོགས། །དཔའ་བོ་འཁོར་ཀྱང་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེས། །
བར་སྣང་ནམ་མཁའ་ལ་ནི་འཕགས་པར་གྱུར། །པད་མ་མདབ་སྟོང་པ་ཡིས་གནས་པ་ལགས། །མཁའ་ལ་པད་མ་གནས་པ་གདུགས་ཇི་བཞིན། །ཆོས་གོས་དེ་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ན། །གང་དག་ཅི་མཆིས་ཀུན་ཀྱང་
གདའ་བ་ལགས། །འཇིག་རྟེན་དྲང་སྲོང་འདྲེན་པ་རྒྱལ་བ་མཆོག །དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་དགེ་འདུན་རྒྱ་ཆེན་གདའ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་དཔའ་བོ་དེ་རབ་བྱུང་། །སྦྱིན་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་རྒྱ་ཆེན་སྩོལ། །དེ་དག་བྱང་ཆུབ་
དོན་དུ་འདྲེན་པ་བསྟེན། །སེམས་ཅན་དོན་སྤྱོད་བགྱིད་ཅིང་རབ་ཏུ་བྱུང་། །དེ་ཚེ་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་ཆོས་སྟོན་པས། །དཔའ་བོ་དེ་དག་དེར་ནི་སྤྲུལ་པར་བྱུང་། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་གང་དག་གོས་ལས་མཐོང་། །བགྲང་བའམ་
མཐའ་ནི་གང་ཡང་མཆིས་མ་ལགས། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་གསུམ་གང་དག་གོས་ལས་མཐོང་། །སེམས་དགའ་མགུ་ཞིང་གུས་དང་བཅས་པ་ལགས། །ཇི་ལྟར་ཚངས་པ་དབང་བསྒྱུར་དབང་ཕྱུག་བཞིན། །རང་འོད་ལྡན་ཞིང་རྫུ་
འཕྲུལ་སྟོབས་ལ་མཁས། །སྤོབས་དང་ལྡན་ཞིང་མང་དུ་ཐོས་པའང་ལགས། །དེ་ཚེ་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ནི་ཀུན་གྱིས་ཐོབ། །རྒྱལ་བའི་ཚུལ་དང་འཐུན་པར་འཁོར་ལོ་བསྐོར། །ཞིང་དེ་དག་ཀྱང་ཆོས་གོས་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱབ། །སྣ་ཚོགས་
རིན་ཆེན་ལས་བྱུང་དོ་ཤལ་སྡུག །ལ་ལའི་ཞིང་དུ་ཁ་དོག་གདའ་མ་ལགས། །གང་དུ་དཔའ་བོ་མཆིས་ཤིང་རྐང་བཞག་ནས། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་འདིར་རྫུ་འཕྲུལ་ཀུན་ནས་གནས། །མེ་ཏོག་རྣམས་དང་སྤོས་དང་བྱུག་པ་དང་། །
རྒྱལ་མཚན་བ་དན་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བརྒྱན། །གང་དུ་དཔའ་བོ་མཆིས་ནས་རྐང་བཞག་པའི། །ཞིང་དེ་དག་ནི་མགོན་པོ་བདག་གིས་མཐོང་། །ས་ཡི་སྙིང་པོར་སངས་རྒྱས་བཞུགས་པ་དང་། །དེ་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་

43-1-222b

མཐོང་། །རྒྱལ་བ་དེ་དང་ཆོ་འཕྲུལ་མཐོང་ནས་སུ། །འདི་ན་གོས་ལས་རྫུ་འཕྲུལ་དེ་འདྲ་གདའ། །འཇིག་རྟེན་འདི་ན་གང་སུ་ལུས་མཆིས་པ། །ཐམས་ཅད་འདིར་ནི་ལུས་སུ་སྤྲུལ་ནས་སུ། །སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་སྨན་ཕྱིར་ཆོས་
སྟོན་ཅིང་། །དེར་ནི་བྱང་ཆུབ་སླད་དུ་ངེས་པ་ལགས། །དེ་རིང་འདི་ན་ངོ་མཚར་ཚུལ་བཞིན་གདའ། །དེས་ཀྱང་མཐོང་བ་དེ་ནི་ཡིད་ཆེས་གདའ། །རྒྱལ་བ་མཁས་པས་སངས་རྒྱས་འཕྲུལ་དེ་གཟིགས། །བཅོམ་ལྡན་ཆོ་འཕྲུལ་དེ་འདྲ་
གདའ་བ་ལགས། །བཅོམ་ལྡན་མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཞིང་རྒྱ་ཆེ། །གློ་བུར་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་དམ་པ་ལགས། །བཅོམ་ལྡན་སྐྱེ་དགུའི་སྲིད་ཆགས་བདེ་སྡུག་བསྔལ། །འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་ལགས། །གལ་ཏེ་བདག་གིས་
སྙན་པ་བསྐལ་བརྗོད་ཀྱང་། །བསྐལ་པ་སྟོང་དུའང་ཟད་བགྱིད་རྔོ་མི་ཐོག །གང་དག་གོས་ལས་རྫུ་འཕྲུལ་བསྒྲུབས་གདའ་བ། །ཐུབ་པས་བསྟན་འདི་སུ་ཡི་དོན་བགྱིད་འགྱུར། །དེ་ནི་སུ་ཡི་རྒྱ་ཆེན་ཞིང་དུ་འགྱུར། །དེ་ལ་སུ་ཞིག་
བྱང་ཆུབ་སྤྱད་སྤྱོད་ན། །འདི་ལྟར་འདི་ན་རྫུ་འཕྲུལ་དཔག་མེད་གདའ། །འདྲེན་པ་དེ་རིང་བདག་ལ་ལུང་བསྟན་གསོལ། །ཤིང་རྟའི་ཕང་ལོ་ཙམ་གྱི་པད་མ་བརྩེགས། །ཇི་ལྟར་སྣ་ཚོགས་མཛེས་པ་བགྱིས་པ་ལགས། །ཇི་ལྟར་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་མང་པོ་མཆིས། །ཕྱོགས་བཅུར་སངས་རྒྱས་ལ་ནི་ཕྱག་འཚལ་མཆི། །སངས་རྒྱས་ཕྱག་འཚལ་སླར་ཡང་ཞིང་དུ་མཆི། །དེ་ཉིད་ནས་ནི་སླར་མཆིས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ། །རྒྱ་ཆེན་ཞིང་དེ་རྣམ་པར་དག་
པར་འགྱུར། །རྫུ་འཕྲུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་གདའ་བ་ལགས། །བྱང་ཆུབ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་དག་ཀྱང་མཐོང་། །སངས་རྒྱས་ཞིང་འདི་ན་ནི་དཔའ་བོ་གཅིག །གང་ཞིག་ཆོས་གོས་ཐོགས་ནས་གནས་པ་ལགས། །མ་བསླབས་པ་ཡིས་
འདི་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ། །གང་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་མྱོང་བའི། །སྙོམས་པར་སྦྱིན་པའི་ལོངས་སྤྱོད་འཐུན་འཚལ་བ། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཕན་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས། །སྔོན་ཆད་བདག་གིས་སྦྱིན་སྩལ་བསྔོས་པ་ལགས། །

43-1-223a

མགོན་པོ་དོན་དེ་བདག་ལ་གསུང་བར་གསོལ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་བདག་གི་ཐེ་ཚོམ་ཆོད། །སྨོན་ལམ་འདི་འདྲ་བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱིའམ། །དགེ་སློང་ཕུག་སྦས་ཀྱིའམ་སུ་ཡི་ལགས། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དྲི་བ་འདྲི་བར་འདོད་ཀྱིས། དྲི་བ་ལན་གདབ་པ་ལ་ཁྱོད་རེ་ཤིག་སྡོད་ཅིག་དང་། དེའི་འོག་ཏུ་
ཁྱོད་ཀྱི་དྲི་བ་ལན་གདབ་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཞུས་ནས་ཞུ་བ་ལུང་བསྟན་པའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་ལ་སྐབས་ཕྱེ་ན། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ཞུ་ལགས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཁྱོད་ཅི་དང་
ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག་དང་། ངས་དེ་དང་དེ་ཉིད་ཀྱི་དྲི་བ་ལན་བཏབ་པས་ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་རངས་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྒོར་
འཇུག་པ་ཞེས་བགྱི་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྒོར་འཇུག་པ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་ཡང་བཤད་པར་གསོལ། གང་དག་སྒོའི་ཚིག་དག་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
དེ་དག་ཀྱང་བཤད་པར་གསོལ། ཆོས་དེ་དག་གི་འཇུག་པ་དེ་ཡང་བཤད་པར་གསོལ། ཆོས་མཆོག་དེ་དག་གང་ཞིག་ལགས། །དེ་དག་འཇུག་པ་ཇི་ལྟ་བུ། །དེ་དག་སྒོ་ཡང་ཅི་འདྲ་ལགས། །འདྲེན་པ་དེ་བཞིན་བཤད་པས་
གསོལ། །ཆོས་ལ་ཞུགས་ནས་ཇི་ལྟ་བུར། །བྱང་ཆུབ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ལགས། །ཇི་ལྟར་ཆོས་ནི་བསྟན་པ་ནས། །སྤོབས་པ་ཆད་པར་མི་འགྱུར་ལགས། །ཆོས་དེ་དག་ནི་ག་ལས་མཆིས། །དེ་དག་གང་དུ་གནས་པ་ལགས། །

43-1-223b

དེ་དག་ཇི་ལྟར་མི་རྨོངས་ཤིང་། །ཆོས་རྣམས་ལ་ནི་དྲན་པ་འཇུག །ཅི་ནས་དེ་དག་ཞུགས་འགྱུར་བའི། །འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་དུ་གསོལ། །ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་གང་དག །མངོན་དུ་འགྱུར་བ་བཤད་པར་གསོལ། །
དེ་དག་ཇི་ལྟར་མི་རྨོངས་ཤིང་། །ཆོས་ལ་དྲན་འབྱུང་འདྲེན་པ་པོ། །བསྐལ་པ་གྲངས་ནི་མ་མཆིས་པར། །སྤོབས་པ་ཆད་པར་མི་འགྱུར་ལགས། །དེ་དག་དམིགས་པ་ཅི་འདྲ་ཞིག །རྟེན་ཀྱང་ཇི་འདྲ་བ་ཞིག་ལགས། །གང་གིས་སྨྲ་བ་
དེ་དག་གི། །མཐར་འགྱུར་མ་མཆིས་འདྲེན་པ་པོ། །ཇི་ལྟར་སྔོན་ཆད་དེ་དག་གིས། །སྦྱིན་པ་སྩལ་ནས་ཞི་བར་བསྔོས། །གང་གིས་གཟི་བརྗིད་ལྡན་རྣམས་ཀྱི། །སྤོབས་པ་སྐྱེ་དང་མཇལ་བར་འགྱུར། །ཇི་ལྟ་བུར་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་
བསྲུངས། །ཇི་ལྟ་བུར་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟེན། །ཇི་ལྟ་བུར་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྔོས། །གང་དེ་ཁྲིམས་ཀྱིས་མ་སོང་ལགས། །ཇི་ལྟ་བུར་ན་བཟོད་པ་བསྒོམས། །ཇི་ལྟ་བུར་ན་བཟོད་པ་བསྟེན། །གང་གིས་དེ་དག་མ་སྐྱེས་མཐའ། །
བླ་ན་མ་མཆིས་རྗེས་སུ་ཐོབ། །ཇི་ལྟ་བུར་ན་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས། །ཇི་ལྟ་བུར་ན་བརྩོན་འགྲུས་བསྟེན། །གང་གིས་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་དང་། །བྲལ་བར་མ་གྱུར་འདྲེན་པ་པོ། །ཇི་ལྟ་བུར་ན་བསམ་གཏན་བསྐྱེད། །ཇི་ལྟ་བུར་ན་
བསམ་གཏན་བསྟེན། །ཆོས་གང་ལ་ནི་བསམ་གཏན་བགྱིད། །གང་གིས་སྤོབས་པ་བསྐྱེད་པ་ལགས། །ཇི་ལྟར་དེ་དག་ཤེས་རབ་བསྒོམས། །ཇི་ལྟ་བུར་ན་ཤེས་རབ་བསྟེན། །ཇི་ལྟར་དེ་དག་ཡེ་ཤེས་འཇུག །ཇི་ལྟར་སྤོབས་
པ་ཆད་མི་འགྱུར། །བླ་མེད་ཚུལ་ལ་གནས་པ་ལགས། །ཡང་དག་ཆོས་རྣམས་སྟོན་པ་ལགས། །ཟབ་ཅིང་ཞི་བ་སྟོང་པ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་དེ་དང་སུ་ཞིག་ཉེ། །ཇི་ལྟར་མདོ་སྡེ་སྣ་ཚོགས་གཟུང་། །སྣ་ཚོགས་དོན་ལ་རྣམ་ངེས་ལགས། །
ཡང་དང་ཡང་དུའང་སྟོན་བགྱིད་ལགས། །ཞུ་བ་དེ་ནི་ལན་སྩལ་གསོལ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད། །དེ་ནི་བདག་གིས་སྟོན་ལ་ཞུ། །མ་མཆིས་པ་ཡི་དུས་ན་ནི། །ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་དེ་ལའང་

43-1-224a

གནས་པར་བགྱི། །འདྲེན་པ་ཇི་ལྟར་གནས་ནས་སུ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་ནི་བཟུང་ནས་སུ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་མི་མཆོག་གིས། །ཞུས་པ་དེ་ནི་བདག་ལ་སྟོན། །ཕྱི་མའི་དུས་
ན་ཇི་ལྟ་བུར། །སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་གཅད། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བརྟན་པའི་
བློ་གྲོས་ཁྱོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དོན་དེ་ཡོངས་སུ་འདྲི་བར་སེམས་པ་ནི་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །འདི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་
བྱས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ལ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཞུས་སོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ངས་ནི་འདས་པའི་དུས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་ན་ནམ་མཁས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ས་ཕྱོགས་འདི་ཉིད་དུ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་
རྩ་བརྒྱད་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཞུ་བ་གང་ཞུས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཁྱོད་ཀྱི་ཞུ་བ་དེ་ཞུ་བ་ན་ཡང་སེམས་ཅན་མང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དོན་དུ་གྱུར་པར་མངོན་པར་ཤེས་སོ། །
བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་གྲངས་དེས་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་གྱུར་པ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་
པའི་སངས་རྒྱས་རིན་པོ་ཆེ་མངོན་དུ་འཕགས་པའི་འོད་ཟེར་ཅེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་ཚེའི་ཚད་ནི་བསྐལ་པ་ཕྱེད་ཐུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་གང་དག་དང་ཐབས་གཅིག་ཏུ་ལྗོངས་རྒྱུ་བ་
མཛད་པ་དང་། གང་དག་དང་ཐབས་གཅིག་ཏུ་དབྱར་གནས་པར་དམ་བཅའ་བར་མཛད་པ་དེའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་དག་ནི་བྱེ་བ་ཕྲག་བདུན་བཅུ་ཚང་བར་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེའི་དུས་ན་འཛམ་བུའི་གླིང་དེ་ནི་ཡངས་

43-1-224b

ཤིང་རྒྱ་ཆེ་སྟེ། དཔག་ཚད་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་བདུན་བཅུ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་དུས་ན་རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བ། མཐའ་བཞིར་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྲུང་བ། ཆོས་དང་ལྡན་པ། ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་གླིང་བཞི་པའི་
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བ་མ་སྨད་པའི་བསོད་ནམས་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་དུས་ན་འཛམ་བུའི་གླིང་དེར་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཞིང་རྒྱ་ཆེ་སྟེ། ཆུར་ནི་དཔག་ཚད་བཞི་བཅུ་པ། ཞེང་དུ་ནི་དཔག་
ཚད་སུམ་བཅུ་པ། འབྱོར་པ། རྒྱས་པ། བདེ་བ། ལོ་ལེགས་པ། ཉམས་དགའ་བ། སྐྱེ་བོ་དང་མི་མང་པོས་གང་བ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་རྒྱལ་པོ་མ་སྨད་པའི་བསོད་ནམས་དབང་ཕྱུག་དེའི་
འཛམ་བུའི་གླིང་གི་དབུས་སུ་གང་དུ་རྒྱལ་པོ་མ་སྨད་པའི་བསོད་ནམས་དབང་ཕྱུག་གནས་འཆའ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་ཆེན་པོ་ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་ཏུ་དཔག་ཚད་བརྒྱད་བཅུ་ཡོད་པ་གྲུ་བཞི་ལྷམ་པ། རྒྱར་དཔག་ཚད་ཕྱེད་ཕྱེད་ཀྱང་མིག་
མངས་རིས་སུ་བྲིས་པ་གཅིག་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་དེའི་མིང་ནི་བདེ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་དེར་སེམས་ཅན་དེ་དག་གིས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་བདག་གི་མེད་ཅིང་ཡོངས་སུ་
འཛིན་པ་མེད་པའི་བསྐྱེད་མོས་ཚལ་ཁོར་ཡུག་ཏུ་སྟོང་ཕྲག་བདུན་བཅུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་རྒྱལ་པོ་མ་སྨད་པའི་བསོད་ནམས་དབང་ཕྱུག་དེའི་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་དཔག་ཚད་བརྒྱད་བཅུ་པ་དེ་ཇི་ཙམ་དུ་ཆེ་བར་བསྐྱེད་མོས་ཚལ་ཆེན་
པོ་གཅིག་བྱུང་བར་གྱུར་ཏེ། བསྐྱེད་མོས་ཚལ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་ཤིང་ཏ་ལའི་ཕྲེང་བ་རིམ་པ་བདུན་གྱིས་བསྐོར་བར་གྱུར་ཅིང་དྲིལ་བུ་གཡེར་ཀའི་དྲ་བ་རིམ་བདུན་དང་། རྟ་བབས་རིམ་བདུན་དང་། ར་བ་རིམ་བདུན་དང་། འོབས་རིམ་བདུན་གྱིས་ཁོ་
ར་ཡུག་ཏུ་བསྐོར་བར་གྱུར་ཏོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེ་མངོན་དུ་འཕགས་པའི་འོད་ཟེར་དེ་དགྲ་བཅོམ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བདུན་བཅུའི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང་ཐབས་གཅིག་ཏུ་རིམ་གྱིས་

43-1-225a

ཡུལ་རྒྱུ་བས་རྒྱུ་ཞིང་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་དུ་བྱོན་པར་གྱུར་ཏེ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིན་པོ་ཆེ་མངོན་དུ་འཕགས་པའི་འོད་ཟེར་དགེ་སློང་བྱེ་བ་ཕྲག་བདུན་
བཅུ་དང་ཐབས་གཅིག་ཏུ་རིམ་གྱིས་ཡུལ་རྒྱུ་བ་རྒྱུ་ཞིང་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་དུ་བྱོན་ནས་དེ་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་དེའི་བསྐྱེད་མོས་ཚལ་ཞིག་ན་བཞུགས་སོ་ཞེས་རྒྱལ་པོ་མ་སྨད་པའི་བསོད་ནམས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཐོས་སོ། །བརྟན་
པའི་བློ་གྲོས་དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་མ་སྨད་པའི་བསོད་ནམས་དབང་ཕྱུག་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེ་མངོན་དུ་འཕགས་པའི་འོད་ཟེར་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །
བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིན་པོ་ཆེ་མངོན་དུ་འཕགས་པའི་འོད་ཟེར་གྱིས་རྒྱལ་པོ་དེའི་བསམ་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་
ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ་དེ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །དེས་དེ་ཐོས་ནས་ཡི་རངས་ཤིང་རབ་ཏུ་དགའ་བར་གྱུར་ཏེ། དགའ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་
ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེ་མངོན་དུ་འཕགས་པ་དེས་ལོངས་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་རང་གི་བསྐྱེད་མོས་ཚལ་དེ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་བརྒྱན་ལ་བདག་གིས་ལེགས་པར་དབུལ་གོར་མ་ཆག་གོ་སྙམ་ནས་བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ལོངས་སྤྱད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྒྱལ་
པོ་དེས་བསྐྱེད་མོས་ཚལ་དེ་ཕུལ་ལོ། །གཙུག་ལག་ཁང་བྱེ་བ་ཕྲག་བདུན་བཅུ་དང་འཆག་ས་བྱེ་བ་ཕྲག་བདུན་ཅུ་ཡང་བྱེད་དུ་བཅུག་གོ། །ཁྲིའུ་བྱེ་བ་ཕྲག་བདུན་བཅུ་ཡང་བྱེད་དུ་བཅུག་གོ། །ཀུན་དགའ་ར་བ་བྱེ་བ་ཕྲག་བདུན་བཅུ་ཡང་
རིམ་གྲོ་བ་དག་དང་བཅས་པར་ཕུལ་ཏེ་ཕུལ་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་དགེ་སློང་གི་

43-1-225b

དགེ་འདུན་དང་ཐབས་གཅིག་ཏུ་སང་གདུགས་ཚོད་ལ་གཤེགས་པར་གནང་བར་མཛད་དུ་གསོལ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཅང་མི་གསུང་བར་གྱུར་པས་གནང་བར་རིག་ནས། ཞབས་ལ་ཕྱག་
འཚལ་ཏེ་སོང་ནས་དེའི་མཚན་མོ་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་ཟས་ལྟ་བུ་མང་བ་དང་བསོད་པ་གཡོས་བྱེད་དུ་བཅུག་ནས། དེའི་མཚན་མོ་འདས་པ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཐད་དུ་སོང་ནས་གདུགས་ཚོད་ལ་བབ་པ་གསོལ་ཏོ། །བརྟན་
པའི་བློ་གྲོས་དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིན་པོ་ཆེ་མངོན་དུ་འཕགས་པའི་འོད་ཟེར་དེ་སྔ་དྲོའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ཤམ་ཐབས་དང་ཆོས་གོས་མནབས། ལྷུང་བཟེད་བསྣམས་ཏེ་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་
གྱིས་མདུན་དུ་བདར་ནས་རྒྱལ་པོ་མ་སྨད་པའི་བསོད་ནམས་དབང་ཕྱུག་གི་ཁྱིམ་ག་ལ་བ་དེར་གཤེགས་ཏེ་བྱོན་ནས་གདན་བཤམས་པ་ལ་བཞུགས་སོ། །དགེ་སློང་དེ་དག་ཀྱང་སྟན་ཇི་ལྟར་བཤམས་པ་ལ་འཁོད་དོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་
དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་མ་སྨད་པའི་བསོད་ནམས་དབང་ཕྱུག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞུགས་པ་དང་། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་འཁོད་པར་རིག་ནས་རང་གི་ལག་གིས་གུས་པར་བྱས་ཏེ། མང་ཞིང་བསོད་པའི་ཟས་ཇི་ལྟར་བསྡོགས་པས་
ཚིམ་པར་བྱེད་ཅིང་བསྟབས་སོ། །དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་རང་གི་ལག་གིས་གུས་པར་བྱས་ཏེ་ཚིམ་པར་བྱས་ཤིང་བསྟབས་ནས། གསོལ་ཟིན་ཅིང་སྡེར་གྱུ་ཕྱག་བཅབས་པར་རིག་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་དགེ་སློང་གི་དགེ་
འདུན་ལ་སོ་སོར་ཆོས་གོས་གསུམ་གསུམ་སྐུ་ལུས་ལ་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་དེ་ལ་སྐུ་ལུས་ལ་གསོལ་ཏེ། གསེར་གྱི་རིལ་བ་བྷྲིང་ག་ར་ཐོགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཕྱག་དུ་ཆུ་ཕུལ་ཏེ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྐྱེད་མོས་ཚལ་འདི་དང་གཙུག་ལག་ཁང་འདི་དག་དང་། འཆག་ས་འདི་དག་དང་། གཟིམས་ཆ་འདི་དག་དང་། ཁྲིའུ་འདི་དག་དང་། 

43-1-226a

ཀུན་དགའ་ར་བ་འདི་དག་འབུལ་ལགས་སོ། །རིམ་གྲོ་དང་བསྙེན་བཀུར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་བདག་ཉིད་ཀྱང་འབུལ་ལགས་སོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དེས་དེའི་རྗེས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལ་རིམ་གྲོ་དང་
བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཤིང་ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཉིན་གཅིག་བཞིན་དུ་གུས་པར་བྱས་ནས་སོང་ངོ་། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་མ་སྨད་པའི་བསོད་ནམས་དབང་ཕྱུག་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བསྐལ་པ་ཕྱེད་དུ་རིམ་གྲོ་བྱས་ཤིང་། 
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལ་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་དག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་དྲིས་སོ། །དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་འདྲི་ཞིང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཡང་ལན་ལྡོན་པ་ན་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དོན་བྱས་སོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་
དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་རྒྱལ་པོ་མ་སྨད་པའི་བསོད་ནམས་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བ་བྱུང་བ་དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་ཁྱོད་སོམ་ཉི་འམ་ཡིད་གཉིས་ཟ་བར་གྱུར་ན། ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བལྟ་བར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་
རྒྱལ་པོ་མ་སྨད་པའི་བསོད་ནམས་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བ་བྱུང་བ་དེ་ཁྱོད་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ངས་ནི་འདས་པའི་དུས་ན་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་དྲི་བའི་ཕྱིར་གང་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་རིམ་གྲོ་དང་བསྙེན་བཀུར་བྱས་
པའི་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཚང་བ་བྱུང་བར་མངོན་པར་ཤེས་སོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་གང་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་སྒྲུབ་པ་སྨྲས་པ་དེ་དང་། ཇི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཁྱོད་ལ་བསྟན་པར་བྱའོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་
ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་དང་གཞི་རྣམས་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་སེམས་པ་མེད་པ། མཚན་མ་མེད་པ། རྩོལ་བ་མེད་པ། དག་པ། རྣམ་པར་དག་པ། ཡོངས་སུ་དག་པ། བརྗོད་དུ་མེད་པ། ཡི་གེ་མེད་པ། ཡི་གེ་ལས་རྣམ་པར་
ལོག་པ། བསྟན་དུ་མེད་པ་དག་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཡང་ཆོས་ནི་སྣང་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་། ཆོས་ནི་ཤེས་པས་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཛད་པ་

43-1-226b

གང་གིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་དང་། གང་གིས་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་དེ་ནི་ངས་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་མི་ནུས་སོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་དེ་དག་ནི་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞིང་གདགས་པ་
མ་ཡིན་པ་དག་གོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཡང་གང་ལ་ལར་གདགས་པའི་ལམ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རྒྱ་མཚོའི་རྒྱས་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་
མི་ཟད་པའི་མུ་ཅན་ཡིན་ཞིང་མི་ཟད་པའི་མཐའ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟད་མི་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གང་བ་དང་བྲི་བ་མེད་པས་མི་ཟད་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཟད་མི་ཤེས་པའི་
སྒོ་སྒྲུབ་པ་ཡང་འདོགས་པར་མཛད་དོ། །སྟོན་པར་མཛད། རབ་ཏུ་འཇོག་པར་མཛད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཨ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒོ་ཅན་ཏེ། ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པ་མེད་པའི་སྒོ་གདགས་པའི་བཤད་པའི་གནས་སོ། །དེ་མངོན་
པར་བསྒྲུབ་པ་ནི་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཡི་གེ་དག་གིས་ཨ་ཞེས་བྱ་བ་མ་བྱས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ནི་ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་ཨ་ཞེས་བྱ་བས་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་ཅིང་། རྣམ་པར་རིག་པ་དེ་
ཡང་དེའི་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་དག་དང་ལྡན་པར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འདི་སྐད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཨ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒོ་ཅན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སྒོ་དེ་གང་དག་གི་ཡིན་པའི་ཆོས་དེ་དག་
ཀྱང་གང་ཞེ་ན། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་དེ་དག་ནི་མ་བྱས་པའོ། །མ་བྱས་པ་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་མ་ཡིན་པས་མ་བཏགས་པ་རྣམ་པར་རིག་པ་མ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་རིག་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པར་བརྗོད་པ། མངོན་པར་བརྗོད་དུ་མེད་པར་མངོན་པར་
བརྗོད་པ། ཟད་མི་ཤེས་པར་ཟད་པ་དག་གོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེ་ལྟར་ན་ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལས་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་སྒོ་གང་ལ་ཞུགས་པས་ཡེ་ཤེས་ཟད་མི་ཤེས་ཤིང་། སྤོབས་པ་ཟད་

43-1-227a

མི་ཤེས་པར་འགྱུར་བའི་སྒོ་དེ་ནི་ཨ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒོའོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པ་ནི་ཟད་པ་ལས་འདས་པའོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་གང་ལ་གདགས་པ་མེད། རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ་ནི་ཟད་པ་ཡིན་ཏེ། གང་དག་རྣམ་པར་
རིག་པ་མ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱས་པ་དེ་དག་ནི་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་། གང་དག་བཏགས་པ་དེ་དག་ནི་མ་བཏགས་པ་སྟེ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེས་ན་སྒོ་དེ་ནི་ཟད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྒོ་དེ་གང་གི་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་དེ་དག་
གི་སྒོའོ། །གང་དག་གི་ཞེ་ན་གང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མ་བརྙེས་མ་དམིགས་པའོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་སྟེ། འཇུག་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་
མངོན་པར་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡིན། ངག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི་ཟད་པའི་ངག་ཡིན། ངག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གྱི་ངག་ཡིན། གཞན་མ་ཡིན་པའི་ངག་ཡིན། རྣམ་པར་རིག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་པར་རིག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ཏེ། 
བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་ནི་རྡོ་རྗེའི་ཚིག་གོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེའི་ཚིག་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། གང་ལ་ཡང་ནམ་ཡང་དབྱེར་མེད་ཅིང་གང་ལ་ཡང་དབྱེར་མེད་པ་དེ་ལ་བྱེད་པ་པོ་གང་ཡང་མེད་ལ། གང་ལ་བྱེད་པ་པོ་གང་ཡང་མེད་པས་དེས་ན་རྡོ་རྗེའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །
ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ལས་མེད་པ་སྟེ། གང་ལས་མེད་པ་ཉིད་དེ་ལ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གང་ཡང་མེད་ལ། གང་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གང་ཡང་མེད་པས་དེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ལས་མེད་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་
རྒྱ་དེ་ནི་གང་ལ་ལར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བསྟན་པ་དེའི་ཚེ་ན་ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་དེས་བསྟན་པའོ། །ཕྱག་རྒྱ་དེ་ནི་མ་བྱས་པ་དང་དབྱེར་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་
ཀྱི་བུ་མོ་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་འཇུག་པར་འདོད་པས་ནི་དེ་ལྟར་འཇུག་པར་བྱའོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་འཇུག་པས་འོང་བ་མེད་པ། འགྲོ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་

43-1-227b

ནི་སྒོ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་ལ་འཇུག་པར་འདོད་པས་ནི་ཕྱག་རྒྱ་དེ་ལ་འཇུག་པར་བྱའོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་
ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡི་གེ་མེད་པའི་ཕྱག་རྒྱ་ཡིན་ནོ། །གདགས་པ་མེད་པའི་ཕྱག་རྒྱ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཇི་ཙམ་དུ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཕྱག་
རྒྱ་དེས་མངོན་པར་བརྗོད་པར་མཛད་ཅིང་ཕྱག་རྒྱ་དེ་ཉིད་མངོན་པར་བརྗོད་པར་མཛད་དོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ལུས་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་སྐུ་དེ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ཞིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
ནི་ཕྱག་རྒྱ་དེས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་སྟོན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཕྱག་རྒྱ་གང་གིས་བཏབ་པའི་ལུས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་དེ་ནི་ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གདགས་པའོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་གང་ལ་ལར་ལུས་
མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་ཕྱག་རྒྱ་དེས་བཏབ་པ་ཡིན་ཞིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཕྱག་རྒྱ་དེ་ཉིད་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་མཛད་དོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འཇུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྒོ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་
བློ་གྲོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་འཇུག་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འཇུག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གང་དང་གང་ནས་ཆོས་སྟོན་
པ་དེ་དང་དེ་ནས་ཆགས་པ་མེད་པའི་མུ་དང་ལྡན་པ་ཁོ་ན་དག་སྟོན་པར་མཛད་ཅིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མུ་དེ་ཉིད་ཀྱང་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏེ། མུ་དེ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆགས་པ་མེད་པའི་མུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐའ་ཡས་པའི་མུ་སྟེ། 
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ཡ་མ་རླའི་མུར་བསྟན་པས་དེ་ལྟ་བུའི་མུ་ཅན་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་གང་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་མུའི་སྒོ་དེས་མུའི་སྒོ་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡིན་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་ཕུང་པོ་མེད་པ་སྟེ། 

43-1-228a

དེ་ལྟར་ཕུང་པོ་དེ་དག་ནི་ཕུང་པོ་མེད་པ་ཡིན་ཞིང་ཕུང་པོ་དེ་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གང་དང་གང་ནས་ཕུང་པོ་དག་སྟོན་པ་དེ་དང་དེ་ནས་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་སྒོ་མུ་དེས་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །
གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་དང་། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་སྟེ་ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་ཕུང་པོ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པའི་སྒོ་བསྟན་པའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་
བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་པ་དེ་ནི་ཟབ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་
སྩལ་པ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འདི་སྙམ་དུ་འདི་ནི་ཟབ་པའོ། །འདི་ནི་གསལ་བའོ་སྙམ་དུ་མི་དགོངས་ཏེ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཅིག་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །གསོལ་པ། ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་
རྣམས་ཀྱིས་བཟུང་བ་དེ་ལྟར་ནི་སྟོན་པར་མི་མཛད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་འཚལ་བ་དེ་ལྟར་གསུང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་ལགས་སོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་ཤེས་
པ་དེ་ལྟར་སྟོན་པར་མི་བྱེད། འདོགས་པར་མི་བྱེད། རབ་ཏུ་འཇོག་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་ལྟར་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་ཤེས་པ་ཡིན་ཞིང་། ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་
བཟུང་བ་དེ་ལྟར་ནི་ཡི་གེའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཡིན་ལ། ཡི་གེ་དེ་དག་ཀྱང་ཡི་གེ་མེད་པ་ཡིན་པས་བསྟན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་ཐམས་
ཅད་ནི་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་གང་དང་གང་ནས་ཆོས་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པ་དེ་དང་དེ་ནས་མཐའ་ཡས་པའི་མུ་ཅན་ཁོ་ནར་སྣང་སྟེ། དེ་ལྟར་དེ་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་

43-1-228b

བློ་གྲོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་ནས་སྣང་བ་དང་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་འོད་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གང་གིས་ཀྱང་མ་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བླ་གབ་མེད་
པ་དང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་མ་བསྒྲིབས་པ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་གང་ན་གཉིས་གདགས་པ་དང་གཉིས་འཛིན་པ་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་འཇུག་གོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མིག་གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་
རབ་ཏུ་ཤེས་ཤིང་ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་ཤེས་དེ་ད་ལྟར་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་འདི་ནི་མིག་གི་ཆོས་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་རིགས་ཀྱི་བུས་གང་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་ལ་ངེས་པར་རྟོག་པའི་བརྗོད་པ་འབྱུང་བ་དང་། ཟབ་མོ་བསྟན་པའི་བརྗོད་པ་འབྱུང་
བ་དང་། མ་ཆགས་པའི་བརྗོད་པ་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་དེ་ནི་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་སྒོ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་ཐམས་
ཅད་ནི་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རྡུལ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཕན་འདོགས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དངོས་པོ་
དམིགས་སུ་མེད་པས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་གང་དང་གང་དུ་ཡི་གེའི་བསྟན་པ་སྟོན་པ་དེ་དང་དེར་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡི་གེ་མེད་པ་ཁོ་ནར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་དེ་དག་གི་མཐའ་ཐུག་པ་མེད་པ་
དང་། མཐར་ཐུག་པ་མེད་པ་བསྟན་པས་ཇི་ལྟར་སུ་ཞིག་ཡི་གེ་མེད་པའི་སྒོ་དེ་ལ་འཇུག་སྟེ། འདི་ནི་དེའི་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །འཇུག་པ་དེ་ནི་ཆོས་གང་གི་ཡང་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་ཏིང་ངེ་
འཛིན་གྱི་སྒོ་སྒྲུབ་པ་གསུངས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒྲུབ་པ་ཡང་གང་ཞེ་ན། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བཀོད་པ་ཚུལ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་དོ། །བཀོད་པ་དུ་མ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་དོ། །

43-1-229a

དེ་ལ་བཀོད་པ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཞེ་ན། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ག་གེ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆེ་གེ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་
ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གི་མཚན་ཐོས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་མཚན་ཐོས་ནས་མཚན་མའི་སྒོ་ནས་ལེགས་པར་འཛིན་པར་བྱེད། མཚན་མའི་རྣམ་པ་མདུན་དུ་བྱེད། མངོན་དུ་
བྱེད་དོ། །དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་མཆོག་ན་བཞུགས་པ་འམ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་འམ། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་འམ། ཉན་ཐོས་
ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་འམ། ཆོས་སྟོན་པ་འབའ་ཞིག་དྲན་པ་རྣམ་པར་མི་གཡེང་བ་དང་། དབང་པོ་མི་རྒོད་པ་དག་དང་། ཡིད་ཕྱི་རོལ་ཏུ་མ་སོང་བས་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་མཚན་
མ་རྗེས་སུ་དྲན་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལ་དམིགས་པ་མདུན་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དམིགས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལ་དམིགས་པ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་པ་
གཅིག་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དེ་ལྟར་གནས་ཤིང་སྦྱོར་བ་དེ་རྗེས་སུ་མི་གཏོང་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་མངོན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ཆོས་སྟོན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཟབ་པ་དང་། གསལ་བ་དང་། དོན་དང་ཚིག་
འབྲུའི་སྒོ་ནས་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་མོས་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཡང་མདུན་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་གནས་ནས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ཉན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཆོས་བསྟན་པ་དེ་དག་
ཀུན་ལེན་པར་བྱེད་ཅིང་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །བླངས་ཤིང་བཟུང་ནས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་ལངས་ནས་འཁོར་བཞི་པོ་དག་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏེ། འཇུག་པ་དེ་དང་དམིགས་པ་དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་པར་

43-1-229b

སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཡང་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་ཅིང་། བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཀྱང་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཇིག་
པ་ཉིད་ཀྱིས་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དེ་ལས་ལངས་ནས་ཀྱང་ཡང་འཁོར་བཞི་པོ་དག་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་ཡང་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །
བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ལ་འདི་ལྟར་སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་དེ་ག་ལས་འོངས། བདག་ཀྱང་གང་དུ་སོང་ཞིག་གུ་སྙམ་
ནས། དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་མ་འོངས་པར་རབ་ཏུ་ཤེས་ཤིང་། བདག་ཉིད་ཀྱང་མ་སོང་བར་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འོངས་པ་མེད་པའོ། །འགྲོ་བ་མེད་པའོ་སྙམ་མོ། །
དེ་དེ་ལྟར་གནས་ཤིང་དེ་ལྟར་བརྩོན་པས་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་ཆོས་ཀྱི་མིག་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཐོབ་བོ། །ཆོས་ཀྱི་མིག་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་དེ་ཐོབ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྒོ་གང་གིས་མ་ཆགས་པའི་སྤོབས་པ་ཉིད་
འཐོབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་པར་བྱེད་ལ་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་འདས་པའི་དུས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མ་ཆགས་
པ་འཇུག་ཀྱང་ལུས་རྣམས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོགས་པ་ཡང་མེད་དོ། །འདས་པའི་དུས་ལ་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་མི་འཇུག་ཅིང་འདས་པའི་དུས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་
ཡེ་ཤེས་མི་འཇུག་ཀྱང་། འདས་པའི་དུས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་མངའ་བ་ཉིད་དེ་འདས་པའི་དུས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དམིགས་པའི་ལུས་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །མ་འོངས་པ་དང་། 

43-1-230a

ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་གནས་ནས་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་པར་བྱེད་ལ། ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྗེས་
སུ་མི་མཐོང་ངོ་། །དེ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་གནས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་ན་བཞུགས་པར་འགྱུར་ཞིང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ན་བཞུགས་པ་འམ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་
མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་འམ། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་འམ། ཆོས་སྟོན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཉིས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད། དམིགས་པར་བྱེད། མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་
དེ་ཡང་ཀུན་ལེན་པར་བྱེད། འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དམིགས་པ་སྔ་མ་དེ་ཡང་དམིགས་པར་བྱེད་ཅིང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དམིགས་པ་འདི་ཡང་གཏོང་བར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཆོས་སྟོན་པའི་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་གཉི་ག་དམིགས་པར་བྱེད། མངོན་དུ་བྱེད་དེ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་ཡང་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དམིགས་པ་གཅིག་ལེགས་པར་ཀུན་བཟུང་ཞིང་ལེགས་པར་བརྟགས་ལ། ལེགས་པར་བྱང་བར་བྱས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཇི་སྙེད་འདོད་པ་དེ་སྙེད་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་ལྟ་སྟེ། 
དཔེར་ན་ལུས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དག་ལ་དགེ་སློང་དབང་དུ་གྱུར་པ་དེ་དམིགས་པ་སྔོན་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་སྔོན་པོ་ཁོ་ནར་མོས་པར་བྱེད་དེ། སྔོན་པོ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་མ་
གཏོགས་པར་དེ་ལ་དམིགས་པ་ཅི་ཡང་མངོན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་སྔོན་པོ་ཁོ་ནར་མོས་པར་བྱེད་ཅིང་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་བྱེད་ལ། སྔོན་པོ་ཁོ་ནར་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །ནང་དང་ཕྱིའི་ཆོས་རྣམས་ལ་དེའི་ཤེས་

43-1-230b

པ་སྔོན་པོའོ་སྙམ་དུ་འཇུག་ཅིང་། དེ་ལ་དེ་ནི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་དང་གང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཇི་སྙེད་བཞུགས་པ་ཐོས་པར་
གྱུར་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་དག་ཀྱང་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་བརྟགས་པ་ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་བྱ་བ་དེས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་སོ། །རང་བྱུང་ངོ་ཞེས་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ཤིན་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་སྔོན་དུ་འགྱུར་བའི་དམིགས་པ་གཅིག་ཏུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་དམིགས་པའི་དངོས་པོ་གཞན་ཅི་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་། །གཞན་དུ་ན་སངས་རྒྱས་ཉག་གཅིག་མ་གཏོགས་ཏེ། 
བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་ཡང་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་དེ་གང་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་མི་གཏོང་བ་སྟེ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་ནི་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཡང་གང་དམིགས་པ་གཅིག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་
རྟོགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་ནི་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་གནས་ནས་ངག་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངག་གོ། །
ལུས་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུའོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་འཇུག་པར་བྱེད་ཅིང་། དེ་ལྟར་མོས་པར་བྱེད་དོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཉིས་དང་། གསུམ་དང་། 

43-1-231a

བཞི་དང་། ལྔ་དང་། བཅུ་དང་། བརྒྱའི་བར་དང་། འབུམ་གྱི་བར་གྱི་མཚན་དག་ཉན་པར་བྱེད་ཅིང་། དེ་དག་ཐམས་ཅད་དུས་གཅིག་ཏུ་མངོན་དུ་བྱེད་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་གི་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་བཀོད་པ་དང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བཀོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མངོན་དུ་བྱེད། ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་གི་གཟུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། མདོག་ཕུན་སུམ་
ཚོགས་པ་དང་། སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། ཆུ་ཞེང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་མངོན་དུ་བྱེད། ཡིད་ལ་བྱེད། མདུན་དུ་བྱེད་དོ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་རེ་རེའི་མཚན་མ་ཡང་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །མ་རྨོངས་པར་
རྣམ་པར་གཤེགས་པའི་མཚན་མ་དང་། སེང་གེའི་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་མཚན་མ་དང་། སྤྱི་གཙུག་བལྟར་མི་མཐོང་བའི་མཚན་མ་དང་། འོད་འདོམ་གང་གི་མཚན་མ་ཡང་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །འོད་འདོམ་གང་པོ་དེ་ཡང་འོད་མཐའ་
ཡས་པ་ཉིད་དུ་མོས་པར་བྱེད་དེ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་བྱེད་དོ། །འོད་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་ཀྱང་ཀུན་ཏུ་ཤེས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་ཀྱང་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་བཀོད་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡང་བྱིན་གྱིས་
རློབ་པར་བྱེད། མོས་པར་བྱེད་ཅིང་ཀུན་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་བཀོད་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཡང་ཀུན་ཏུ་ཤེས་ཤིང་མོས་པར་བྱེད། བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱེད་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་དེ་དག་ག་ལས་འོངས་བདག་ཀྱང་གང་དུ་སོང་ཞིག་གུ་སྙམ་ནས། དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་བདག་ཉིད་ཀྱི་མ་འོངས་པ་ཉིད་དང་། མ་སོང་བ་ཉིད་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་ཅིང་ཀུན་ཏུ་ཤེས་ལ་མོས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་
ཏེ། འདི་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་དོ། །བདག་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱང་གང་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་མོ། །དེ་འདི་ལྟར་སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་མོ། །

43-1-231b

དེ་དེ་ལྟར་སོ་སོར་རྟོག་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་གཅིག་གོ་སྙམ་དུ་མོས་པར་བྱེད། འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དེ་ལྟར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་དག་ནི་ཆོས་རྣམས་སོ་སྙམ་དུ་འཇུག་པར་བྱེད་མོས་པར་
བྱེད་ཅིང་ཀུན་ཏུ་ཤེས་ལ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་གཅིག་པར་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཇི་ཙམ་དུ་སངས་རྒྱས་དུ་མ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་
པ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་ནི་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གང་སངས་རྒྱས་སུ་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་དང་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་འདི་ནི་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་
འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་གནས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་ཡིན་པའོ་སྙམ་དུ་གང་ཅི་ཡང་ཀུན་ཏུ་མི་ཤེས་སོ། །ཆོས་མ་ཡིན་པའོ་སྙམ་དུ་གང་ཅི་ཡང་ཀུན་ཏུ་མི་ཤེས་སོ། །ཉན་ཐོས་མ་ཡིན་པའོ་སྙམ་དུ་གང་ཅི་ཡང་
ཀུན་ཏུ་མི་ཤེས་སོ། །ཉན་ཐོས་སོ་སྙམ་དུ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །ཆོས་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པའོ་སྙམ་དུ་གང་ཅི་ཡང་ཀུན་ཏུ་མི་ཤེས་སོ། །ཆོས་བསྟན་པ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །དམིགས་པ་མ་ཡིན་པའོ་སྙམ་དུ་གང་ཅི་ཡང་ཀུན་
ཏུ་མི་ཤེས་སོ། །དམིགས་པ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མ་ཡིན་པའོ་སྙམ་དུ་གང་ཅི་ཡང་ཀུན་ཏུ་མི་ཤེས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །འཁོར་མ་ཡིན་པའོ་སྙམ་དུ་གང་ཅི་ཡང་ཀུན་ཏུ་མི་ཤེས་
སོ། །འཁོར་ཀྱང་མི་དམིགས་སོ། །སྤོབས་པ་མ་ཡིན་པའོ་སྙམ་དུ་གང་ཅི་ཡང་ཀུན་ཏུ་མི་ཤེས་སོ། །སྤོབས་པ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །རབ་ཏུ་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་པའོ་སྙམ་དུ་གང་ཅི་ཡང་ཀུན་ཏུ་མི་ཤེས་སོ། །རབ་ཏུ་བརྗོད་པ་
ཡང་མི་དམིགས་སོ། །བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཅི་ཡང་ཀུན་ཏུ་མི་ཤེས་སོ། །བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱང་མི་དམིགས་སོ། །མོས་པར་མི་བྱེད་པ་གང་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །མོས་པ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །རློམ་སེམས་མི་

43-1-232a

བྱེད་པ་གང་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །རློམ་སེམས་ཀྱང་མི་དམིགས་སོ། །སྒོམ་པར་མི་བྱེད་པ་གང་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །སྒོམ་པ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །རྣམ་པར་མི་འབྱེད་པ་གང་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡང་
མི་དམིགས་སོ། །གསལ་བར་མི་བྱེད་པ་གང་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །གསལ་བ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །རབ་ཏུ་སྟོན་པར་མི་བྱེད་པ་གང་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ཡང་མི་དམིགས་ཏེ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལ་གང་མིག་གི་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་འདི་ནི་མ་ཆགས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །གང་ཆོས་དེ་
ལྟ་བུ་དག་ལ་འཇུག་པ་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་མིག་ཅེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ནོ། ། བམ་པོ་བཅྭ་བརྒྱད་པ་སྟེ་
ཐ་མ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སླད་མའི་ཚེ་སླད་མའི་དུས་ན་གང་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་སྙོམས་པར་
འཇུག་ཅིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེས་ངེས་པར་འབྱུང་ལ། སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཇི་སྙེད་ཅིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་
མའི་དུས་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ལ་བབ་པ་ན། གང་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ཞིང་། དགེ་སློང་དེའི་སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཡིན་པར་དེའི་མཐའ་ཁོང་དུ་ཆུད་
པར་བྱའོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་གང་ཁྱོད་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་གང་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཇི་སྙེད་ཅིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་གང་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་སྒོམ་པར་བྱེད་ཅིང་། 

43-1-232b

ཡིད་གཞན་དུ་མི་སེམས་ལ་ལན་མང་དུ་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང་། སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་འཁྲུགས་པ་ལས་སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་དུ་
བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་སྟོང་བརྒྱད་བརྒྱ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་ནི་སྒོ་གཅིག་ཏུ་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་པོ་འདི་ནི་རིམ་པར་ཕྱེ་བའི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་
གྲོས་དེ་ལྟ་བས་ན་སྒོ་ནི་ཅི་ནས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ཡིན། ཅི་ནས་འཇུག་པར་བྱ་བ་ཡིན། ཅི་ནས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་མཚན་མར་བྱས་ནས་དེ་ཡོངས་སུ་འཆད་པ་ནི་རྟག་ཏུ་བསྒོམ་པར་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དམིགས་པ་
དག་ཀྱང་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ལས་གཅིག་པོ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་དེ་ནི་སེམས་ཀྱིས་བརྟགས། །སེམས་ཀྱང་གཟུགས་མེད་རང་བཞིན་རྣམ་པར་དག །དམིགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་
ཆེར་གང་གནས་པ། །དམིགས་པ་གཞན་དང་གཞན་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར། །སེམས་ཀྱི་ཡོངས་གཅོད་སོ་སོར་ཤེས་ནས་སུ། །དེ་བཞིན་དམིགས་ལའང་ཆོས་འདི་ཐམས་ཅད་ནི། །རྣམ་པར་རྟོག་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་ཤེས། །
གང་དུ་རྟོག་མི་སྐྱེ་བ་དེ་སྒོ་ཡིན། །སེམས་ཀྱི་འགྱུར་བའི་རང་བཞིན་ཤེས་པར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱང་ཤེས་པར་འགྱུར། །འགྲོ་བ་འདི་ཀུན་གསོབ་ཏུ་རབ་ཏུ་ཤེས། །རབ་ཏུ་ཤེས་པས་དྲན་པ་རྨོངས་མི་འགྱུར། །
དེ་ལྟར་ཆོས་དེ་རབ་ཏུ་ཤེས་པས་ན། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་སྐུ་མང་སྤྲུལ་པར་བྱེད། །དེ་ནི་སྐུ་ལའང་ཅུང་ཟད་ཆགས་མི་འགྱུར། །དེ་བཞིན་དེ་ནི་འགྲོ་བ་སྟོང་པར་ཤེས། །དམིགས་པ་ཡི་ནི་མཚན་མ་བཟུང་ནས་སུ། །སེམས་དང་ལུས་
ཀྱི་འགྱུར་བ་མཐོབ་བར་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་ཏིང་འཛིན་དེ་ནི་མྱུར་བསྒོམ་པས། །དེ་ཡི་ཤེས་པ་དེ་ལྟར་ཆོས་ལ་ཞུགས། །ཆོས་བསྟན་པ་ཡིས་རྣམ་པར་འཕྲུལ་བར་འགྱུར། །ཆོས་བསྟན་ཚེ་ན་ནམ་ཡང་རྨོངས་མི་འགྱུར། །མི་རྣམས་

43-1-233a

ཀྱི་ནི་དགེ་བ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར། །རིང་པོ་མི་ཐོགས་ཆོས་དེའང་ཐོབ་པར་འགྱུར། །སྒོའི་ཚིག་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གསུམ་པའོ།། །། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་
སྒྲུབ་པ་དང་གཞན་དག་ལ་བསྟན་པར་ནུས་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ཡིན་ཞིང་བརྩོན་པ་མི་གཏོང་བ་ཡང་ཡིན། ཉིན་མཚན་ཉིད་དུ་འཆག་པ་ལྷུར་ལེན་པས་འདུག་པ་ན་བྱང་ཆུབ་
ཀྱི་སྙིང་པོ་མཆོག་ན་བཞུགས་པའམ། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་མངོན་དུ་བྱེད་ཅིང་ཆོས་ལ་སེར་སྣ་ཡང་མེད་པ་ཡིན། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཡང་སྦྱིན་པར་བྱེད་ཅིང་བདག་ཉིད་དང་ཆོས་ཉན་པ་དེ་དག་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པའི་སྐུ་དག་ཏུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་བྱེད་ལ་རང་གི་ལུས་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་ཀྱང་། གང་ལ་ཡང་མི་གནས་པ་ཡིན་ཞིང་མི་གནས་བཞིན་དུ་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན། དེ་གནས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་སྤྱོད་ཡུལ་དེ་ལྟ་བུ་དང་། བྱིན་
གྱི་རླབས་དེ་ལྟ་བུར་བྱས་ནས་སྟན་དེ་ལ་འདུག་པར་བྱེད་ཅིང་། འདུག་ནས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཁ་ཅིག་གིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ན་
ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཁ་ཅིག་གིས་ནི་ཕྱིས་སོ། །ཁ་ཅིག་གིས་ནི་རྩོམ་པའི་ཚེའོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་གཞན་བཞི་དང་ལྡན་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱ་སྟེ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་གྱི་གནས་ནས་མངོན་པར་བྱུང་བ་ཡིན། བས་མཐའི་གནས་མལ་ན་གནས་ཤིང་དགོན་པ་དང་རབ་ཏུ་དགོན་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཡིན། དེ་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་དག་ལ་རྗེས་སུ་རྣམ་པར་བལྟས་
ནས་ཡུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མོས་པ་ཇི་ལྟ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་གཞན་བཞི་དང་

43-1-233b

ལྡན་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཚར་གཅོད་པའི་ཚིག་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན། དུས་དུས་སུ་གདམས་ངག་གི་ཚིག་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན། དུས་དུས་སུ་ཡལ་
བར་འཇོག་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཆོས་གཞན་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ས་དང་ཕྱོགས་ནི་རབ་ཤེས་ཤིང་། །གང་ཟག་ཀྱང་ནི་རབ་ཏུ་ཤེས། །གང་གིས་དེ་དག་མྱུར་
འབྱུང་བའི། །གདམས་ངག་དེ་ལ་སྦྱིན་པར་བྱེད། །དེ་ལ་ཚར་གཅད་སྨྲ་བྱེད་ཅིང་། །ཟབ་མོ་ལ་ཡང་སྦྱོར་བར་བྱེད། །དེ་ལ་དུས་སུ་འདོམས་བྱེད་ཅིང་། །དུས་སུ་ཡལ་བར་འཇོག་པར་བྱེད། །འབྱོར་པ་ཅི་ཞིག་སྨྲས་ཀྱང་རུང་། །ལྷག་
པར་གླེང་བར་བྱེད་ཀྱང་རུང་། །དེ་ལ་གཟུང་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་བས་དུས་སུ་ཡལ་བར་འཇོག །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་ལ་དགེ་བའི་
བཤེས་གཉེན་ནི་མངོན་པར་འབྱུང་བ་ལ་སྦྱོར་དུ་འཇུག་པ་ཡིན། དོན་ཟབ་མོ་ངེས་པར་སེམས་པ་ལ་སྦྱོར་དུ་འཇུག་པ་ཡིན། བསམ་གཏན་གྱི་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མ་ཆགས་པ་ཉིད་ལ་སྦྱོར་དུ་འཇུག་པ་ཡིན། མཚན་མ་
མེད་པའི་དམིགས་པ་ཉིད་ལ་སྦྱོར་དུ་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། བཞི་པོ་དེ་དག་གོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་དབེན་པའི་དགོན་གནས་དང་། །མངོན་པར་འབྱུང་ལ་སྦྱོར་གཞུག་བྱ། །དེ་ཡི་བསྔགས་པ་ཀུན་ཏུ་སྨྲ། །དགེ་བའི་
བཤེས་གཉེན་དེ་འདྲའོ། །ཟབ་མོ་ངེས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི། །དམ་པའི་དོན་དུ་སྦྱོར་བར་བྱ། །དེ་ནི་བསམ་གཏན་རྣམས་མི་སྟོང་། །དེ་དག་བཤེས་གཉེན་རབ་བཟང་ཡིན། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་
དེ་བསྒོམ་པར་ནུས་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། རང་གི་བློ་བོར་ནས་སློབ་དཔོན་གྱི་བློས་འགྲོ་བར་བྱ་བ་ཡིན། བརྩོན་འགྲུས་ཡོངས་སུ་ཆད་པས་མི་བརྩམ་པར་བྱ་བ་ཡིན། བརྩོན་པ་མི་གཏོང་བ་དང་། དགོན་པ་དང་། རབ་ཏུ་དགོན་པ་ལ་

43-1-234a

མངོན་པར་དགའ་བར་བྱ་བ་ཡིན། བྲེ་མོ་གཏམ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཐོབ་པར་ནུས་སོ། །བརྟན་པའི་བློ་
གྲོས་གཞན་ཡང་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཐོབ་པར་ནུས་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ལེགས་པར་བཟུང་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དམིགས་པས་ཐ་ན་རྨི་ལམ་དུ་རྨི་བ་ལ་གནས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་སྤོང་བ་ཡིན། ལེགས་པར་
བཟུང་བའི་ཆོས་བསྟན་པ་ལ་དམིགས་པས་ཐ་ན་རྨི་ལམ་དུ་རྨི་བ་ལ་གནས་ཀྱང་ཆོས་བསྟན་པ་ལ་དམིགས་པ་མི་སྤོང་བ་ཡིན་ཞིང་ཆོས་བསྟན་པ་ལ་སྙོམ་ལས་མེད་པ་ཡང་ཡིན། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་
པ་ཐོབ་པ་ཡང་ཡིན། དབེན་པ་ལ་གཞོལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་མི་གནས་པའི་བསམ་གཏན་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཐོབ་པར་ནུས་སོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། 
གལ་ཏེ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས། །འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་འཐུན་འདོམས་བྱེད། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བགྲོད་བྱ་བ། །དེ་མི་སྤོང་བར་ང་སྨྲའོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། 
དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན། སྡིག་པ་ལས་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན། ཆོས་ལ་ཡང་རབ་ཏུ་གཞོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན། རྗེས་སུ་འཐུན་པའི་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཡང་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ་བཞི་པོ་དེ་དག་གོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། 
དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྟག་ཏུ་བསྟེན་པར་བྱ། །གང་དག་སྡིག་པའི་ཆོས་རྣམས་ཟློག་བྱེད་ཅིང་། །རྒྱལ་བས་གནང་བའི་ཆོས་ནི་སྟོན་བྱེད་པ། །སྐྱེས་མཆོག་དེ་འདྲ་དེ་དག་བསྟེན་པར་བྱ། །གང་ལས་ཆོས་ནི་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡི། །དཔའ་བོ་
དག་ནི་རྗེས་འཐུན་གདམས་ངག་སྦྱིན། །ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་ལ་གནས། །ཆོས་ལ་གནས་ནས་ཀྱང་ནི་ཁྱད་པར་འགྲོ། །གང་དག་བསྟེན་པར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྟེན། །གང་དག་བསྟེན་པར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཤེས། །རྣམ་པར་སྤང་བར་

43-1-234b

བྱ་བའང་རྣམ་སྤངས་ནས། །རྒྱལ་བས་གནང་བའི་ཆོས་རྣམས་སྟེན་པར་བྱེད། །རང་གི་ཤེས་པས་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་སྤོབས་འདོད་པས། །ཏིང་འཛིན་དེ་ནི་མྱུར་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྗེས་
སུ་འབྲང་བར་བྱ། །ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་སྤང་། །ཆོས་ནི་གང་ཡང་རྣམ་པར་སྤང་མི་བྱ། །ཆོས་གང་ཁོ་ན་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡི། །དེ་ཉིད་ཕན་པའི་དོན་དུ་བསྟན་པར་བྱ། །བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །དེ་ཡིས་
གཡོ་ནི་ངེས་པར་བསྟན་མི་བྱ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྟག་ཏུ་བསྟེན་པ་ཡིས། །དེ་འདྲའི་ཆོས་དེ་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱ། །དེ་ཕྱིར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པར་བྱ། །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་བྱ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལས་ནི་
ཐོས་པ་འབྱུང་། །དེ་ལས་ཏིང་འཛིན་དེ་ཡང་མྱུར་དུ་འཐོབ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་གཞན་ཡང་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་བསྟེན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། གདམས་ངག་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ཡིན། བསྒོམ་པ་ཡང་
རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ཡིན། གདམས་ངག་གི་སྐྱོན་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ཡིན། བསྒོམ་པའི་སྐྱོན་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། བཞི་པོ་དེ་དག་གོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། གདམས་ངག་དང་ནི་དེ་བཞིན་བསྒོམ་པའང་ཤེས། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་བསྒོམ་
པའི་སྐྱོན་དང་ནི། །གདམས་ངག་སྐྱོན་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་ནས་སུ། །སྐྱོན་མེད་ཆོས་ཀྱིས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་གཞན་བཞི་དང་ལྡན་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། 
ས་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ཡིན། ཡུལ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ཡིན། གང་ཟག་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ཡིན། སྤྱོད་པ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ས་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་ཟག་དང་འཚམས་ས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའོ། །
ཇི་ལྟར་གང་ཟག་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སྤྱད་པས་གང་ཟག་ཏུ་འགྱུར་བ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའོ། །ཇི་ལྟར་སྤྱོད་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་སྤྱོད་པ་དང་རྗེས་སུ་འཐུན་པའི་ཆོས་

43-1-235a

བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པ་ངེས་པར་བསྟན་པས་ནི་ཆགས་པ་རྣམ་པར་སྤོང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆོས་གོས་གསུམ་ལྷུར་ལེན་པ་ཡིན། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་། ཁྱིམ་པ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་མ་འདྲེས་པ་ཡིན་ཞིང་། རྩོད་པ་རྣམ་པར་སྤོང་བ་དང་། 
ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་བ་ཡིན་ཏེ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
ཁྱིམ་པ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པར་ནུས་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་པས་ནི་བསླབ་པའི་གཞི་ལྔ་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན། 
ཟ་གཅིག་པ་ལྷུར་ལེན་པས་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་གནས་པར་ཡང་བྱ་བ་ཡིན། མང་དུ་ཐོས་པར་ཡང་བྱ་བ་ཡིན། དོན་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལ་མཁས་པ་དང་། གང་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་གནས་ནས་འདོམས་པར་བྱེད་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་
གཉེན་ལ་བསྟེན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་པ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བར་བྱའོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་གཞན་བཞི་དང་ལྡན་པས་སྦྱོར་བར་བྱ་སྟེ། 
བཞི་གང་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་གནས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། འགྱོད་པ་མེད་པར་གྱུར་ནས་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཡང་མི་ལྟ་བར་བྱ་
བ་ཡིན། ཆོས་ཉན་དུ་འཇུག་པ་ལ་ཡང་སྟོན་པའི་འདུ་ཤེས་སུ་བྱ་བ་ཡིན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཡང་མངོན་དུ་བྱ་བ་ཡིན། སེར་སྣ་མེད་པ་ཡང་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་
ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བལྟ་བར་བྱའི་ལུས་དང་ལྡན་པའི་རྟོག་པས་བརྟག་པར་མི་བྱ་བ་ཡིན། ཚོར་བ་རྣམས་ལ་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་

43-1-235b

ལྟ་བར་གནས་པར་བྱའི་ཚོར་བ་དང་ལྡན་པའི་རྟོག་པས་བརྟག་པར་མི་བྱ་བ་ཡིན། སེམས་ལ་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བལྟ་བར་གནས་པར་བྱའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་རྟོག་པས་བརྟག་པར་མི་བྱ་བ་ཡིན། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བལྟ་བར་བྱའི་ཆོས་
དང་ལྡན་པའི་རྟོག་པས་བརྟག་པར་མི་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། 
གང་དག་ང་ཡིས་རྟག་བསྔགས་པ། །དྲན་པ་ཉེར་གཞག་རྣམ་སྒོམ་བྱེད། །དགེ་སློང་གི་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། །ཏིང་འཛིན་དེ་ལྟར་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ལུས་ནི་མི་རྟག་སྒོམ་པར་བྱེད། །ལུས་ལ་ཡང་ནི་གནས་པ་མིན། །མི་གནས་པ་ཡི་སེམས་ཀྱིས་སུ། །
ཏིང་འཛིན་དེ་ལྟར་ཐོབ་པར་འགྱུར། །རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་བཞི་སོ་སོ་རིག་པ་བཞི། །ཆོས་དེ་བཙལ་བས་ཆོས་ཀྱི་སེར་སྣ་མེད། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུང་པོར་གནས་ནས་བཤེས་བཟང་བསྟེན། །ཏིང་འཛིན་དེ་བཙལ་སྟོན་པའི་འདུ་ཤེས་སྒོམ། །དེ་ནི་དཀར་
པོ་མང་པོའི་རིགས། །དེ་ནི་ཐོས་པའི་འབྱུང་གནས་ཡིན། །དེ་བཞིན་བདུད་ནི་སེལ་བར་བྱེད། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱ། །དེ་ནི་དེ་ཡི་མིག་གི་མཆོག །ཆོས་ཀྱི་མིག་ནི་བླ་ན་མེད། །ཆོས་བསྟན་པས་ནི་སུ་ལ་ཡང་། །དེ་ལ་སྒྲིབ་པར་འགྱུར་མ་
ཡིན། །དེ་ནི་མདོ་སྡེའི་ལུང་ཡིན་ཞིང་། །མང་དུ་ཐོས་པའི་ལུང་ཡང་ཡིན། །དེ་ལས་ང་ཡི་བྱང་ཆུབ་བྱུང་། །དེ་ཕྱིར་དེ་ལ་བསྟེན་པར་བྱ། །གང་དག་ང་ཡིས་སྟོབས་བཅུ་དང་། །སོ་སོ་ཡང་དག་རིག་བཞི་བཤད། །ཀུན་ཀྱང་འདི་ལས་
ངེས་པར་བྱུང་། །དེ་ཕྱིར་དེ་ལ་བསྟེན་པར་བྱ། །གང་གིས་ཐོབ་ཅིང་ཅིར་འགྱུར་བའི། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སངས་རྒྱས་བསྟན། །སྤོབས་པ་དེ་ནི་བཤད་པ་ཡིས། །ཟད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འབྲི་བ་ཉིད་མེད་ཅིང་། །གང་བ་
ཉིད་ཀྱང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཀུན་ནས་སོ་སོར་རྟོགས་པས་ན། །རྒྱ་མཚོ་བཞིན་དུ་མི་འཁྲུགས་འགྱུར། །གང་གིས་དེ་ནི་ཐོབ་འགྱུར་བའི། །ཏིང་འཛིན་ང་ཡིས་བཤད་པས་ན། །ཕྱི་ནས་འཆད་པ་སུ་ཡི་ཡང་། །བཞིན་ལ་དེ་

43-1-236a

ནི་ལྟ་མི་འགྱུར། །ལྷ་དང་ཀླུ་དང་མི་འམ་ཅི། །མི་དང་མི་མ་ཡིན་རྣམས་ཀྱང་། །བཤད་པས་དེ་ཡི་གདོང་དུ་ལྟ། །མང་པོར་རྣམ་པར་ལྟ་བར་འགྱུར། །གང་དག་དེ་ཡིས་རབ་བསྟན་པའི། །དེ་དག་དེ་ཡིས་གང་ནས་ཐོབ། །དེ་ལ་དེས་
ནི་ཇི་ལྟར་བསླབས། །ཇི་ལྟར་ཆོས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་འཕགས། །མདོ་སྡེ་དེ་ནི་རབ་བཤད་པས། །དེ་དག་བསམ་པ་ཤེས་པར་འགྱུར། །ཏིང་འཛིན་དེ་ལ་བསླབས་པས་ནི། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཤེས། །མདོ་སྡེ་འདི་ལ་བློ་བརྟན་བྱོས། །
གང་དག་ང་ཡིས་སངས་རྒྱས་བསྟན། །ཀུན་གྱི་མཚན་ནི་ཤེས་པར་འགྱུར། །དེ་དག་གི་ནི་ཆོས་ཀྱང་ཤེས། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་སུ་མདོ་སྡེ་དག །གང་དག་ཇི་སྙེད་བཤད་པ་རྣམས། །དེ་དག་ང་ལ་དམིགས་བྱས་ནས། །དེ་དག་ཐམས་
ཅད་རབ་ཏུ་ཤེས། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་དེ་དག་གི། །ཉན་ཐོས་བཀུར་བ་གང་བྱུང་གྱུར། །ཏིང་འཛིན་དེ་ལ་གནས་ནས་སུ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཤེས། །དེ་དག་བཀོད་པ་ཅི་འདྲ་བའི། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་རབ་ཏུ་ཤེས། །
གང་གིས་ཏིང་འཛིན་རྣམས་བསྒོམས་པས། །དེ་དག་གི་ནི་སྐུ་ཚེའང་ཤེས། །ཉི་མ་གང་དག་བྱུང་གྱུར་དང་། །ཟླ་བ་ཕྱེད་དང་ཟླ་བ་དང་། །ལོ་ནི་ཁྱུད་ཁོར་རངས་པ་དང་། །བསྐལ་པ་དེ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས། །གང་དག་ཕྱོགས་བཅུའི་
འཇིག་རྟེན་ན། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྐང་གཉིས་མཆོག །དེ་དག་དེ་ཡིས་རབ་ཏུ་ཤེས། །དེ་ཡིས་ཞིང་ཀུན་ཤེས་པར་འགྱུར། །གང་དག་སྟོན་པས་འཇིག་རྟེན་མགོན། །དེ་དག་གི་ནི་མཚན་རྣམས་ཀྱང་། །གང་གིས་
ཏིང་འཛིན་བསྒོམས་པ་ཡིས། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཤེས། །གང་དག་སྐྱོབ་པས་བཤད་པ་ཡི། །མདོ་སྡེ་དེ་དག་རབ་ཏུ་ཤེས། །ཉན་ཐོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་དེ་སྙེད་ཤེས། །གང་གིས་
ཏིང་འཛིན་འདི་ཐོབ་པ། །བློ་གྲོས་བརྟན་པོར་འགྱུར་བ་ཡིན། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་། །དེ་ཡང་དེ་ཡིས་འདིར་ཤེས་སོ། །བསྐལ་པ་བྱེ་བར་འབྱུང་འགྱུར་བའི། །སངས་རྒྱས་གང་དག་མ་བྱོན་དང་། །

43-1-236b

མཚན་གང་གདུང་རུས་གང་ཡིན་པ། །ཐམས་ཅད་དེ་ཡིས་རབ་ཏུ་ཤེས། །དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ཚད་ཤེས། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཤེས། །གང་དག་སྐྱོབ་པས་འཆད་འགྱུར་བ། །དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་མདོ་སྡེའང་ཤེས། །དེ་ཡི་
སངས་རྒྱས་ཞིང་ཅི་འདྲ། །དེ་དག་གི་ནི་བཀོད་ཅི་འདྲ། །སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་འདས་རྣམས་ཀྱི། །ཆོས་ནི་ཇི་སྲིད་གནས་འགྱུར་བ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ནས་སུ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་དེ་ཡིས་ཤེས། །དེ་ལྟ་བས་ན་སུ་གང་
ཞིག །མང་ཐོས་འདོད་པས་དེ་བསྟེན་བྱ། །ཏིང་འཛིན་དེ་ནི་བསྟེན་པ་ཡིས། །དེ་ཡི་དོན་ཀྱང་ཤེས་པར་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་འཇུག་པ་ཡི། །སྒོ་དེ་ཡིན་ཞིང་བློ་གྲོས་བརྟན། །དེ་ལས་དོན་ནི་འབྱུང་བར་འགྱུར། །
སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་འཇུག་པར་འགྱུར། །གང་གི་མཐའ་ནི་ཡོད་མིན་པའི། །བསོད་ནམས་དེ་ལས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །དེ་ཚེ་སངས་རྒྱས་གང་འབྱུང་བ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་མི་ཡི་མཆོག །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཇི་
སྙེད་པ། །དེ་སྙེད་དེ་ཡིས་རབ་ཏུ་ཤེས། །མི་གང་བྱང་ཆུབ་རབ་ཞུགས་ནས། །སངས་རྒྱས་རེ་རེ་རེ་རེའི་ཡང་། །ཉན་ཐོས་དག་ནི་དེ་སྙེད་པ། །དེ་དག་རྣམས་ལ་མཆོད་པར་བྱེད། །སངས་རྒྱས་རེ་རེ་རེ་རེ་ལའང་། །མཆོད་པའི་དོན་
ཕྱིར་ནོར་བསགས་པ། །སྟོང་གསུམ་ལས་ནི་མི་ཉུང་བའི། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་ནི་ཡོངས་སུ་བཀང་། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་དེ་ཡིས་སུ། །ཉན་ཐོས་དང་ནི་རྒྱལ་བར་བཅས། །དེ་ལ་བསྐལ་པ་རྫོགས་ཚང་བར། །
སངས་རྒྱས་ཀུན་ལ་རིམ་གྲོ་བྱེད། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་གྲགས་ཆེན་པོ། །གང་དག་མ་བྱོན་སངས་རྒྱས་རྣམས། །དེ་དག་ལ་ཡང་འདུ་བྱེད་འགྱུར། །དེ་འདྲ་བ་ཡི་མཆོད་པའང་བྱེད། །བསོད་ནམས་ཕུང་པོ་ཇི་སྙེད་པའང་། །
བློ་གྲོས་བརྟན་པ་དེ་འཛིན་བྱེད། །སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་བསམ་མི་ཁྱབ། །ཡེ་ཤེས་དམ་པ་ཚོལ་བར་བྱེད། །གང་དག་བྱང་ཆུབ་དོན་གཉེར་བས། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒོམ་པར་བྱ། །གང་གིས་ཏིང་འཛིན་འདི་བསྒོམས་པས། །

43-1-237a

དེ་ནི་ཐོས་པས་འཕགས་པར་འགྱུར། །གང་གིས་ཏིང་འཛིན་འདི་བསྒོམས་དང་། །གང་དག་བསྒོམ་པར་འགྱུར་རྣམས་ཀྱི། །བསོད་ནམས་ཕུང་པོ་དེ་ལ་ནི། །ཚད་ཡོད་དོ་ཞེས་ང་མི་སྨྲ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་
བསྒོམས་པ་ཡི། །བསོད་ནམས་དེ་ནི་རབ་ཏུ་མང་། །ཤེས་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ། །སངས་རྒྱས་མཆོད་པས་དེ་ལྟ་མིན། །མེ་ཏོག་སྤོས་དང་ཕྲེང་བ་དང་། །བཟའ་བ་དག་དང་བཏུང་བ་དང་། །ཡོ་བྱད་རྣམས་
ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བ། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་བསྙེན་བཀུར་མིན། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ང་ཡིས་སུ། །བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་ཆོས་གང་རྟོགས། །ཆོས་དེར་གང་དག་སྦྱོར་བྱེད་པ། །དེ་ཡིས་སངས་རྒྱས་སྟི་སྟང་བྱས། །
གང་ཡང་ཆོས་དེ་ཚོལ་བྱེད་ཅིང་། །སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་འདོད་བྱེད་པ། །དེ་ཡིས་མྱུར་བར་འདི་འདྲའི་ཆོས། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བཙལ་བར་བྱ། །གང་དག་ཏིང་འཛིན་དེ་ཐོབ་ནས། །དགའ་བ་བཟང་པོ་བསྐྱེད་བྱེད་པ། །
སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་དག །དེ་དག་གིས་ནི་སྔོན་ཆད་ཤེས། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་བཞི་པའོ།། །། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་གཞན་ཡང་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་མཆོད་པ་དང་། ཕྱིར་བཅོས་པ་དང་། བྱི་དོར་བྱ་བ་ལྷུར་བླང་བར་བྱ་སྟེ། བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དེ་ལ་རིགས་ཀྱི་བུའམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་བྱི་དོར་བྱེད་
པ་དེ་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཆོག་རྣམ་པར་དག་པ་བཞི་རྗེས་སུ་འཐོབ་པོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཆོག་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། དལ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཆོག་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། 
ཡང་དག་པར་བླང་བ་བརྟན་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཆོག་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བལྟ་བའི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཆོག་རྣམ་པར་དག་པའོ། །སྨོན་ལམ་དགེ་བས་བསྐྱེད་པ་ཡིས། །མངོན་གྲུབ་དེ་བཞིན་གཤེགས་རྣམས་

43-1-237b

འབྱུང་། །དམིགས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡིས། །ཇི་ལྟར་སྤྲུལ་པ་འབྱུང་བ་བཞིན། །ཞབས་མཐིལ་ཞབས་སོར་འོག་འཁོར་ལོ། །དཔེ་བྱད་ལས་ནི་འབྱུང་བར་འགྱུར། །དཔེ་བྱད་བཟང་འབྱོར་འདི་འདྲ་བ། །དེ་ནི་བཤད་བྱས་དེ་ཉོན་ཅིག །དེ་བཞིན་
ང་ཡི་དཔེ་བྱད་རབ་ཏུ་གསལ། །ང་ཡི་སོར་མོ་དག་ལ་འཐུན་པར་གནས། །ཡང་དག་འཕགས་ཤིང་རྗེས་སུ་འཐུན་པར་གནས། །དེ་ཡི་ཡངས་པར་གནས་པ་ཡང་དག་འཕགས། །དེ་ཡི་འོད་ཟེར་གནས་པ་མངོན་དུ་འཕགས། །འོད་ཟེར་བྱེ་བ་
ཇི་བཞིན་རབ་ཏུ་སྣང་། །ལྷུན་པོ་བཞིན་དུ་འོད་ཀྱིས་ཡང་དག་འབྱུང་། །དེ་ཡི་སྟེང་ན་འོད་ཟེར་དྲ་བ་ཅན། །སྙིང་པོ་བསགས་པའི་དཔེ་བྱད་དེ་དག་ལ། །དེ་ཚེ་འོད་ཟེར་གནས་པ་བྱེ་ཕྲག་བཅུ། །དེ་ཚེ་ཀུན་གྱི་མིང་ནི་གཞན་དང་གཞན། །དེ་ཚེ་འོད་དང་མདོག་ཀྱང་
གཞན་དང་གཞན། །ང་ཡི་འོད་ཟེར་གཅིག་ལས་འོད་སྟོང་འབྱུང་། །དེ་ཚེ་ཐམས་ཅད་ཁ་དོག་དུ་མར་གནས། །སྟོང་གསུམ་གྱི་ནི་ས་དེ་བཤིག་ནས་སུ། །འོག་ཏུ་དེ་དག་སངས་རྒྱས་མཛད་པ་བྱེད། །ང་ནི་སངས་རྒྱས་འོད་ཀྱིས་བྱུང་བ་ཡིན། །ང་ནི་ལས་ཀྱི་
འབྲས་བུས་འོངས་མ་ཡིན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འོད་དེ་མཐོང་ནས་སུ། །སྐྱེས་པ་བུད་མེད་དག་ནི་མྱོས་པར་འགྱུར། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་མང་པོར་མངོན་པར་སྤྲུལ། །ཡང་ན་སངས་རྒྱས་ཞིང་བཀོད་གཞན་དང་གཞན། །གང་དུ་སངས་རྒྱས་མཛད་
པ་ངས་བྱས་པ། །དེ་བཞིན་རྒྱལ་བ་དག་ནི་ཆོ་འཕྲུལ་སྤྲུལ། །ང་ཡི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཀུན་ནས་སྣང་། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་ཀུན་ནས་སྣང་བར་བྱེད། །ལྷུན་པོའི་རྒྱལ་མཚན་འོད་ཟེར་ཞེས་བྱ་འཕགས། །དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའི་ཏིང་འཛིན་འཕགས། །
ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱིས་ཁྱབ་པར་མཐོང་ལྡན་པ། །རྣམ་དག་ཁ་ཅིག་སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་འདིར་མཐོང་། །ཁ་ཅིག་ལྷུམས་ཞུགས་མཐོང་ཞིང་བཙས་པ་དང་། །འཇིགས་མེད་མི་སྐྲག་གོམ་བདུན་འདོར་འདིར་མཐོང་། །དེ་ནི་རྒྱལ་བ་བྱང་ཆུབ་འཚང་རྒྱ་སྙམ། །
ས་ཡི་སྙིང་པོར་བྱང་ཆུབ་བཞུགས་པར་མཐོང་། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་འགྱུར་སྙམ་བྱེད། །ཁ་ཅིག་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་ནི་སྤྱོད་སྙམ་བྱེད། །ཏིང་འཛིན་གང་ལ་གནས་ནས་རྣམ་འཕྲུལ་བའི། །ཏིང་འཛིན་གཟི་བརྗིད་དེ་ནི་ཅི་འདྲ་ལྟོས། །ཁ་ཅིག་ང་ཡི་སྐུ་ཚེ་

43-1-238a

བསྐལ་པར་སེམས། །ཁ་ཅིག་ཀྱང་ནི་བསྐལ་པ་ཕྱེད་དུ་སེམས། །དེ་ཚེ་ཁ་ཅིག་བར་གྱི་བསྐལ་པར་སེམས། །གཉིས་གསུམ་བཞི་དང་དེ་ལས་ལྷག་པར་ཡང་། །དེ་ཚེ་ཁ་ཅིག་ལོ་ནི་བྱེ་བར་སེམས། །ཁ་ཅིག་གི་ནི་མང་ཉུང་རབ་ཏུ་མཐོང་། །འཛམ་
བུའི་གླིང་འདིར་ང་ཡི་སྐུ་ཚེ་ནི། །ལོ་གྲངས་བརྒྱད་བཅུ་ཡིན་པར་མི་རྣམས་ཤེས། །ཁ་ཅིག་དེར་ནི་སྐུ་ཚེ་ཉིན་མཚན་ཤེས། །ཁ་ཅིག་གིས་ནི་སྐུ་ཚེ་རིང་པོར་ཤེས། །སྟོང་གསུམ་འཇིག་རྟེན་དུ་ནི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི། །ཉིན་མཚན་ཅི་འདྲ་དེ་བཞིན་གཞན་དུ་སེམས། །
དེ་དག་ཇི་ལྟར་མོས་པ་དེ་བཞིན་ཤེས། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་དེ་ལ་གདམས་ངག་མཛད། །ཇི་ལྟར་མོས་ལ་དེ་བཞིན་བྱིན་གྱིས་རློབ། །ཡེ་ཤེས་དེ་བཞིན་དེ་ཡི་དེ་ལྟར་བསྟན། །དེ་དག་བསྟན་པས་མོས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །འདི་ནི་དེ་ཡི་རྨད་བྱུང་ཆོ་འཕྲུལ་ཡིན། །
གལ་ཏེ་རང་གི་གནས་པ་བསྟན་གྱུར་ན། །མཁས་པ་མ་ཡིན་མི་རྣམས་མྱོས་པར་འགྱུར། །ང་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་དང་གནས་པ་གང་། །དེ་མཐོང་དགའ་བ་སུ་ཞིག་བསྐྱེད་མི་བྱེད། །དེ་དག་ང་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་ཤེས་ནས་སུ། །དེ་དག་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་
བར་འགྱུར། །དེ་ཚེ་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་ཆོས་སྨྲ་རྣམས། །དེ་དག་ང་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་ཀུན་མི་ཤེས། །གང་གིས་ཀུན་མཁྱེན་སྤྱོད་ཡུལ་མི་ཤེས་པ། །དེ་དག་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་ཉུང་སྟོན་པར་བྱེད། །དེ་དག་གི་ནི་དམིགས་པ་གང་ཡང་མེད། །མཐོང་ནས་
དེ་དག་ཡིད་ལ་གནོད་པར་འགྱུར། །གང་དག་རྒྱལ་བའི་ཆོས་ཉིད་དེ་ཤེས་པ། །དེ་དག་ཡིད་ལ་ནམ་ཡང་གནོད་པ་མེད། །འདི་ལྟར་ཆོས་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཡིན། །གང་དག་ང་ཡི་མདུན་ན་
ཐལ་སྦྱར་ཅིང་། །འཁོད་པའི་དགེ་སློང་བརྒྱད་འདི་མ་གཏོགས་པ། །བློ་གྲོས་བརྟན་པ་ཕྱི་མའི་དུས་ན་འདིར། །མདོ་སྡེ་འདི་འཛིན་སུ་ཡང་འབྱུང་མི་འགྱུར། །བློ་གྲོས་བརྟན་པ་འདི་དག་རྟག་ཏུ་ཡང་། །འདས་པའི་སངས་རྒྱས་མཚུངས་
མེད་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན། །དེ་དག་རྟག་པར་སྔོན་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །དེ་དག་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན། །དེ་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་ཡང་དག་ལེན། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་པར་བསྔགས་པའང་ཡིན། །ཇི་ལྟར་དེ་དག་ང་ཡི་མདུན་

43-1-238b

འཁོད་པ། །དེ་བཞིན་འདས་པའི་དུས་ནའང་ངས་ཤེས་ཏེ། །དེ་དག་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་སྙེད་ཀྱི། །རྒྱལ་བ་དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འཁོད། །དེ་ཡི་འོག་ཏུ་ལྔ་བརྒྱ་འཁོད་པ་ཡིན། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་དེ་ངས་ཀྱང་གཟུང་བར་བྱ། །ཕྱི་དུས་རྒྱལ་
བའི་ཡེ་ཤེས་དེ་དག་ཡིན། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ཁྱོད་ཀྱང་དེ་ལ་དཔའ། །གང་དག་ཆོས་ཀུན་གཟུང་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ནི། །གཞན་ཡང་དཔའ་བོ་དུང་ཕྱུར་ཕྲག་བརྒྱད་དོ། །ངས་ཀྱང་དེར་ནི་ཆོས་མཉན་བྱ་བ་ཡིན། །ཐོས་པར་གྱུར་ནས་ཀྱང་ནི་ཆོས་
དེ་ལ། །གནས་པར་བྱ་སྟེ་སྤྱོད་པ་མི་ཞན་པ། །དེ་ཡི་ཚེ་ན་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན། །དེ་ཚེ་སྟོན་པས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལུང་བསྟན། །རང་རང་ལུང་བསྟན་པ་ནི་ཐོས་ནས་སུ། །དུང་ཕྱུར་ཕྲག་བརྒྱད་དགའ་བས་ཁྱབ་གྱུར་ནས། །ཏ་ལ་བདུན་སྲིད་མངོན་
པར་འཕགས་པར་གྱུར། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོས་ཀུན་དགའ་བཀའ་སྩལ་པ། །ཕྱི་མའི་དུས་ཚེ་སྡིག་པ་ཅན་དེར་ནི། །ཆོས་འདི་འཛིན་པར་སྤྲོ་ཞིང་ནུས་གྱུར་ཏམ། །མི་སྤྲོ་ཞེས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ། །མཁྱེན་བཞིན་རྒྱལ་བ་
འོད་སྲུང་བཀའ་སྩལ་པ། །འོད་སྲུང་ཆོས་འདི་འཛིན་པར་བྱེད་འགྱུར་རམ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདས་ནས་ཆོས་ཟུང་ཤིག །མི་སྤྲོ་ལགས་སོ་ཞེས་ཏེ་འོད་སྲུང་སོང་། །སྟོང་གསུམ་འཇིག་རྟེན་ཁམས་འདི་སྐྱེ་བོ་དང་། །རྒྱ་མཚོ་རི་དང་ནགས་
ཚལ་བཅས་གཟུང་ཞིང་། །ཁུར་གཞན་མང་པོ་བསྐུར་བར་སྤྲོ་ལགས་ཀྱི། །ཁུར་འདི་བསྐུར་བར་བདག་ནི་མི་སྤྲོ་ལགས། །སླད་མའི་དུས་ན་སུ་ཞིག་ཆོས་འཛིན་ལགས། །དེ་ཉིད་དགེ་སློང་ཤིན་ཏུ་དབང་བགྱི་དཀའ། །རྗེས་སུ་བསྟན་པ་
འདི་ལ་གནས་མི་བགྱིད། །འཇིག་རྟེན་འདྲེན་པ་མྱ་ངན་འདས་ཅི་སྨོས། །འོད་སྲུང་ཁྱོད་ནི་རྒས་འཁོགས་གྱུར་ཏོ་ཞེས། །སླད་དུས་བདག་གི་ཚིག་བཞིན་ཡོང་མི་བགྱིད། །བདག་གི་རྗེས་སུ་བསྟན་ལ་གནས་མི་འགྱུར། །བདག་ཅག་འདི་ནི་
མཁས་ཤིང་དོན་སེམས་སྙམ། །སྙན་དངགས་འཇིག་རྟེན་རྒྱང་པན་སེམས་པ་ལགས། །དེ་བཞིན་འཇིག་རྟེན་སྒྲ་ཡིས་གནས་པ་ལགས། །བསམ་གཏན་དེ་བཞིན་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤངས་ནས། །དེ་དག་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་སྤྱོད་པར་འགྱུར། །

43-1-239a

རྒྱས་པ་ཆེ་དང་གྲགས་པ་ཆེན་པོ་ལགས། །རྟག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཀྱང་མཐོང་བར་འགྱུར། །དེ་དག་བདག་གིས་ནམ་ཡང་བརྟག་མི་ནུས། །སྐྱོན་རྣམས་དམ་པོ་དག་ནི་མཐོང་ལགས་སོ། །བདག་ནི་གཅིག་པུར་དགོན་པར་གནས་པ་ན། །
ལྷ་ཞིག་མཆིས་ནས་བདག་ལ་འདི་སྐད་བརྗོད། །ཆོས་དེ་འདྲ་བར་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན། །འཕགས་པའི་ཆོས་ལ་སེམས་ཅན་མང་པོ་བཏུལ། །དགེ་སློང་བསམ་གཏན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཁས། །རྣམ་ཐར་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །ཐོས་
ནས་བརྒྱ་བྱིན་དགའ་བར་འགྱུར་བ་ལགས། །དེ་རིང་དེ་ལ་ངོ་མཚར་ཅི་མཆིས་སྨྲ། །ཕྱི་དུས་བདག་གི་ཐད་དུ་དེ་མཆིས་ནས། །དེ་ཚེ་ཡིད་མི་བདེ་བས་ངུ་ཞིང་སྟོན། །འོད་སྲུང་དེང་ནི་བསྟན་པ་འཇིག་པར་འགྱུར། །དེ་ཐོས་བདག་ནི་ཡིད་མི་བདེ་བར་འགྱུར། །
མང་དུ་འཆད་པར་ཡང་ནི་སྤྲོ་མ་ལགས། །མདོ་སྡེ་དེ་ནི་འཛིན་པར་སྤྲོ་མ་ལགས། །དེར་ནི་དེ་དག་ཞུམ་པར་འགྱུར་བ་ལགས། །དགེ་སློང་མཆོག་ཏུ་བཀའ་བློ་མི་བདེ་འགྱུར། །དེ་ཚེ་དེར་ནི་ལྷ་ཚོགས་འདུ་བར་འགྱུར། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འོད་སྲུང་བཀའ་
སྩལ་པ། །ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ནི་འཛིན་པར་མི་ནུས་པར། །འོད་སྲུང་དེ་ནི་ང་ཡིས་སྔ་ནས་ཤེས། །མདོ་སྡེ་དེ་འདྲ་དེ་ནི་གང་འཛིན་པ། །ང་ཡི་ཉན་ཐོས་གང་ཡང་འདི་ན་མེད། །གང་དག་མདོ་སྡེ་དེ་འདྲ་དེ་འཛིན་པ། །ང་ཡིས་གང་དག་བྱིན་རླབས་དེར་མ་གཏོགས། །
གང་དག་ཕྱི་ནས་ཐེ་ཚོམ་མེད་འགྱུར་བ། །དེ་དག་ཐེ་ཚོམ་དེ་ནི་ང་ཡིས་གཅད། །གཞན་དག་ལས་ནི་མཐུ་ཆེ་གང་ཡིན་པ། །མདོ་སྡེ་དེ་ལ་ཅི་ཕྱིར་སྔོན་མ་སྤྱད། །དེ་དག་འཛིན་པའི་དགེ་སློང་གསར་བུ་གཞོན། །མདོ་སྡེ་དེ་དག་རྒྱས་པ་ཆེན་པོ་ཡིན། །གང་དག་
ཆོས་དེ་འདྲ་བ་དེ་མི་འཛིན། །འདི་ལ་ཇི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་འགྱུར། །བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་ང་ཡིས་བསྟན་པ་ན། །གང་དག་གིས་ནི་དེ་རིང་ང་མཐོང་འགྱུར། །དེ་དག་ཕྱི་དུས་འཇིགས་པ་ཆེན་པོའི་ཚེ། །ཆོས་དེ་ཐོས་ནས་དགའ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །
ང་ནི་དམིགས་པ་འབའ་ཞིག་འཆད་པ་ཡིན། །འཇིགས་མེད་ང་ཡི་ཚིག་དེར་དད་པར་བྱོས། །གང་གི་འདི་ན་སྟོན་པ་མཐོང་གྱུར་པ། །དེ་དག་ཆོས་དེ་འཛིན་པར་སྤྲོ་བར་འགྱུར། །ཡེ་ཤེས་དེ་འདྲ་དེ་ནི་ཚོལ་བྱེད་ཅིང་། །དེ་ཚེ་འདྲེན་པ་རྣམས་ལ་མཆོད་པར་

43-1-239b

བྱེད། །རིང་བསྲེལ་མཆོད་དང་དེ་བཞིན་མཆོད་རྟེན་མཆོད། །འཇིགས་མེད་དེ་དག་དེར་ནི་བྱེད་པར་འགྱུར། །ཡོངས་སུ་གཏད་པའི་ཕན་ཡོན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་བཅྭ་ལྔ་པའོ།། །།དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་སྟན་ལས་ལངས་ནས། 
བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ཏེ། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིའི་མིང་ཅི་ལགས། དེ་ཇི་ལྟར་གཟུང་བར་
བགྱི། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཟུང་ཤིག་
བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་ཤེས་བྱ་བར་ཡང་ཟུང་ཤིག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འགྲོགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་ཟུང་ཤིག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཞུས་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་ཟུང་ཤིག །ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པའི་
ལེའུ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་ཟུང་ཤིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྟན་པའི་བློ་གྲོས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་དང་། ཉན་ཐོས་
ཆེན་པོ་དེ་དག་དང་། ལྷ་དང་། མི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། དྲི་ཟར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡིད་རངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །འཕགས་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་
འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། རྫོགས་སོ།། །། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་པྲཛྙཱ་ཝརྨ་དང་། ལོ་ཙྪ་བ་
བན་དེ་ལེགས་ཀྱི་སྡེས་བསྒྱུར།  རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་པྲཛྙཱ་བརྨ་དང་། ཛྙཱ་ན་གར་བྷ་དང་། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙྪ་བ་བན་དེ་ཡེ་ཤེས་སྡེས་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།། །།

43-1-240a

༄༅༅།   །རྒྱ་གར་སྐད་དུ།  ཨཱརྱ་སང་གྷཱ་ཊཱི་སཱུ་ཏྲ་དྷརྨྨཱ་པརྱཱ་ཡ།  བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས། བམ་པོ་དང་པོ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན། བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་ལ་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དགེ་སློང་སུམ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་ཤེས་ཀཽཎྜྀ་ནྱ་དང་། ཚེ་དང་
ལྡན་པ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་སྒྲ་གཅན་འཛིན་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་བཀྐུ་ལ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་བཟང་སྐྱོང་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་བཟང་དཔལ་དང་། 
ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཙན་དན་དཔལ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དུག་སེལ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ནམ་གྲུ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དགའ་སྡེ་དང་། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་དགེ་སློང་སུམ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་དྲུག་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞོན་ནུའི་དཔལ་
དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞོན་ནུར་གནས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞོན་ནུ་བཟང་པོ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མི་འབྲི་དང་། བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཇམ་དཔལ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བལྟ་ན་སྡུག་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྡོ་རྗེའི་སྡེ་དང་། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དྲུག་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་དང་། ལྷའི་བུ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་

43-1-240b

ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྷའི་བུ་སྲིད་སྒྲུབ་དང་། ལྷའི་བུ་བཟང་པོ་དང་། ལྷའི་བུ་ཤིན་ཏུ་བཟང་པོ་དང་། ལྷའི་བུ་ཆོས་འདོད་དང་། ལྷའི་བུ་ཙན་དན་སྙིང་པོ་དང་། ལྷའི་བུ་ཙན་དན་གནས་དང་། ལྷའི་བུ་ཙན་དན་དང་། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་
ལྷའི་བུ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་དང་། ལྷའི་བུ་མོ་བརྒྱད་སྟོང་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྷའི་བུ་མོ་རྔ་ལྡན་དང་། ལྷའི་བུ་མོ་མཛེས་ལྡན་དང་། ལྷའི་བུ་མོ་བདག་ཉིད་ཆེ་ལྡན་དང་། ལྷའི་བུ་མོ་མིག་དཔལ་དང་། ལྷའི་བུ་མོ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་གནས་
པ་དང་། ལྷའི་བུ་མོ་སྟོབས་འཛིན་དང་། ལྷའི་བུ་མོ་ནོར་དཔལ་དང་། ལྷའི་བུ་མོ་ལག་པ་བཟང་ལྡན་དང་། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་ལྷའི་བུ་མོ་བརྒྱད་སྟོང་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་བརྒྱད་སྟོང་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་སོག་མ་
མེད་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ཨེ་ལའི་མདབ་མ་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ཉ་མིད་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་བུམ་པའི་སྙིང་པོ་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་བུམ་པ་མགོ་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་དགེ་བྱེད་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ཤིན་ཏུ་དགའ་བ་དང་། ཀླུའི་
རྒྱལ་པོ་འདབ་བཟངས་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་གླང་པོའི་མགོ་དང་། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་བརྒྱད་སྟོང་དང་ཐབས་གཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ག་ལ་བ་དང་། བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་ག་
ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འཁོད་པ་དང་། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཅང་མི་གསུང་བར་གྱུར་པས་གནང་ངོ་། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་
ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལྷ་བྱེ་བ་དང་། ལྷའི་བུ་མོ་བྱེ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་

43-1-241a

དཔའ་བྱེ་བ་མང་པོ་དག་འདུས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉན་ཐོས་བྱེ་བ་མང་པོ་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་ཉན་པའི་སླད་དུ་འདུས་ནས་འཁོད་ཅིང་མཆིས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་འཇུག་པ་ཇི་ལྟ་བུས་སེམས་ཅན་རྒན་པ་རྣམས་ནི་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་བྱང་བར་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་རྣམས་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་
ཞིང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལས་མི་ཉམས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་ཤིང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་འཇུག་པ་དེ་ལེགས་པར་བཤད་དུ་གསོལ། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་
དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ཁྱོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དོན་འདི་འདྲི་བར་སེམས་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །
ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ཁྱོད་དེའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་དང་ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་གསོལ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལྟར་
ཉན་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ཟུང་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་གང་ད་ལྟར་ཡང་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་སྤྱོད་པ་ཞིག་ཡོད་དེ། གང་ལ་ལ་ཞིག་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་
ན་དེའི་མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ལས་རྣམས་བྱང་ཞིང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གང་དག་གིས་ཟུང་གི་མདོ་འདི་ཐོས་པ་དེ་དག་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན་ཡང་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དེ་ལྟར་མི་བལྟའོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། འོ་ན་ཇི་ལྟར་བལྟ་བར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་

43-1-241b

བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་སྙེད་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་
གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་དེ་སྙེད་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གང་དག་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །
དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགེ་བའི་ཆོས་
གང་དག་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ལ་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་མི་རྫི་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གང་དག་ཟུང་གི་མདོ་འདི་ཐོས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་
ཅད་དེའི་ཚེ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་
ཕུང་པོ་ཇི་སྙེད་ཅིག་མཆིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་སངས་རྒྱས་གཅིག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཚད་ཉོན་ཅིག །འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཆུའི་ཐིགས་པ་དང་། འཛམ་བུའི་
གླིང་གི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཇི་སྙེད་པ་དང་། གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་དང་མཉམ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ས་བཅུ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བས་ནི་སངས་རྒྱས་
གཅིག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆེས་མང་ངོ་། །གང་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་ཀྱང་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏེ་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་སྙེད་པ་ནི་བགྲང་བའི་

43-1-242a

ཚུལ་གྱིས་མཐའ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་སོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་གང་ཚིག་འདི་ཐོས་ནས་སྤྲོ་བ་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་
ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་གང་ཆོས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྐོམ་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་གང་ལགས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སེམས་ཅན་གཉིས་པོ་འདི་དག་ནི་ཆོས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྐོམ་པ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། 
ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། གཅིག་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པའོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གཉིས་པ་ནི་གང་ཆོས་ཐོས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཚུངས་པར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐོས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཚུངས་པར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་
བ་གཅིག་ནི་ཆོས་ཐོས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་སྟེ། ནམ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དེ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྐོམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གཉིས་པ་ནི་གང་ཐེག་པ་ཆེན་
པོ་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། རྟག་ཏུ་ཡང་ཆོས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྐོམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། མི་དང་། ལྷའི་བུ་མོ་བྱེ་བ་སྟན་ལས་ལངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་ཀྱང་ཆོས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྐོམ་ཞིང་མཆིས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཛད་དུ་གསོལ། 

43-1-242b

དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་འཛུམ་པ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སྟན་ལས་ལངས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འཛུམ་པ་མཛད་པའི་རྒྱུ་གང་ལགས་རྐྱེན་གང་ལགས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། 
ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སེམས་ཅན་གང་དག་འདིར་ལྷགས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱུ་གང་དང་རྐྱེན་གང་གིས་ན་སེམས་ཅན་འདིར་ལྷགས་པ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ཁྱོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དོན་འདི་འདྲི་བར་སེམས་པ་ནི་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཁྱད་པར་ཉོན་ཅིག །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སྔོན་
བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིན་ཆེན་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་
འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ངོ་། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ང་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། ངས་སེམས་
ཅན་གང་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོ་སོར་བཀོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་རི་དགས་སུ་གྱུར་ནས། ངས་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་འདི་སྐད་དུ་ད་ལྟར་རི་དགས་གང་ལ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་གཟིར་བར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ངའི་

43-1-243a

སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོ་སོར་དགོད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་སྟེ། རི་དགས་དེ་དག་གིས་ཀྱང་ཚིག་དེ་ཐོས་ནས་དེ་བཞིན་དུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་
དེ་སྐད་སྨྲས་ཏེ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས་ན་སེམས་ཅན་དེ་དག་འདིར་ལྷགས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་
པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་སྤྲོ་བ་ཆེན་པོ་ཐོས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ཚེའི་ཚད་ཇི་སྲིད་ཅིག་ཐུབ་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་
པ། སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ཚེའི་ཚད་ནི་བསྐལ་པ་བརྒྱད་བཅུ་ཐུབ་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསྐལ་པའི་ཚད་ཇི་ཙམ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་ཅིག །
འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ར་བ་ཆུ་ཞེང་དུ་དཔག་ཚད་བཅུ་གཉིས་ལ་འཕང་དུ་དཔག་ཚད་གསུམ་པ་ཞིག་བརྩིགས་ཏེ། ར་བ་དེའི་ནང་ཏིལ་གྱི་འབྲུ་ཤ་སྟག་གིས་ཡོངས་སུ་གང་བར་བྱས་ལ། དེ་ནས་མི་དེས་ལོ་སྟོང་འདས་ཤིང་ར་བ་ཏིལ་གྱི་
འབྲུས་ཡོངས་སུ་གང་བ་དེ་ལས་ཏིལ་གྱི་འབྲུ་གཅིག་ཕྱི་རོལ་ཏུ་བོར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་དུ་མི་དེས་ཏིལ་གྱི་འབྲུ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་བྱས་ལ་ར་བ་དེའི་རྨང་ཡང་མེད་གཞི་ཡང་མེད་པར་གྱུར་དུ་ཟིན་ཀྱང་བསྐལ་པ་ནི་ཟད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ཏུ་
དཔའ་བ་གཞན་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རི་རྔམས་སུ་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ། འཕང་དུ་དཔག་ཚད་བཅུ་གཉིས་པ་ཞིག་ཡོད་ལ། དེ་ནས་མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་རི་དེའི་ངོས་ལ་ཁྱིམ་བརྩིགས་ཏེ་དུས་རིང་པོ་ལོ་བརྒྱ་འདས་ཤིང་ཀ་ཤི་ཀའི་རས་ཀྱིས་ལན་ཅིག་
ཕྱིས་ཏེ་དེ་ལྟར་བྱས་པས་རི་དེ་ཟད་པར་གྱུར་དུ་ཟིན་ཀྱང་བསྐལ་པ་ནི་ཟད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་བསྐལ་པའི་ཚད་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་

43-1-243b

ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བསྔོ་བ་གཅིག་གིས་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མང་དུ་སྐྱེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བདེ་བར་ཚེའི་ཚད་བསྐལ་པ་བརྒྱད་བཅུ་ཐུབ་པར་འགྱུར་ན་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་
ཤིན་ཏུ་མང་པོར་བགྱིད་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་ཅིག །གང་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐོས་པ་དེའི་ཚེའི་ཚད་ཀྱང་བསྐལ་པ་བརྒྱ་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཐུབ་པར་འགྱུར་ན། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་
གང་ཟུང་གི་མདོ་ཡི་གེར་འདྲིར་འཇུག་པ་དང་། ཀློག་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རབ་ཏུ་མང་པོ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སེམས་དང་བ་གང་ཞིག་ཟུང་གི་མདོ་ལ་སྙིང་ཐག་པ་ནས་ཕྱག་འཚལ་བ་
དེ་ནི་བསྐལ་པ་དགུ་བཅུ་རྩ་དགུ་ཚེ་རབས་དྲན་པར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་དྲུག་བཅུའི་བར་དུ་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་རོ། །ཚེ་འདི་ལ་ཡང་ཐམས་ཅད་དགའ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དེ་ནི་མཚོན་གྱིས་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་
པར་མི་འགྱུར། དུག་གིས་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་བྱད་ཀྱིས་ཚུགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འཆི་ཁར་ཡང་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དགུ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་ལ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཆེན་པོ་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཐོས་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདི་སྐྱེས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དགུ་པོ་དེ་དག་
གིས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སོ་སོར་ལུང་སྟོན་པར་འགྱུར་ན། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གང་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཆེན་པོ་འདི་མཐའ་དག་རྫོགས་པར་རྒྱ་ཆེར་ཐོས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཀྱིས་མ་འཇིགས་ཤིག་ཅེས་དབུགས་འབྱིན་པར་འགྱུར་
རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་ཀྱང་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཆེན་པོ་མཉན་པར་བགྱི་ན། 

43-1-244a

བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་ཙམ་ཞིག་བསྐྱེད་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་དང་མཉམ་པ་རྣམས་ཀྱི་
བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་སྙེད་པར་སེམས་ཅན་དེ་ཡང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་སྙེད་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ནམ་བདག་གི་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཆེན་པོ་ཉན་པ་དེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ངོམས་མ་འཚལ་
ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ཁྱོད་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ངོམས་མི་ཤེས་པ་ནི་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ང་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ངོམས་མི་ཤེས་ན། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་
བོ་རྣམས་ཀྱིས་ངོམས་མི་མྱོང་བར་བྱ་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་དད་པ་བསྐྱེད་པ་དེ་བསྐལ་པ་སྟོང་དུ་ལོག་པར་ལྟུང་བར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར། བསྐལ་པ་ལྔ་སྟོང་དུ་དུད་འགྲོར་
སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར། བསྐལ་པ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་དུ་བློ་ངན་པར་མི་འགྱུར། བསྐལ་པ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་དུ་མཐའ་འཁོབ་ཏུ་སྐྱེ་བོའི་ནང་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར། བསྐལ་པ་ཉི་ཁྲིར་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པ་ལ་དཔའ་བར་འགྱུར། བསྐལ་པ་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་དུ་ལྷའི་འཇིག་
རྟེན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། བསྐལ་པ་སུམ་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་དུ་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བསྐལ་པ་བཞི་ཁྲིར་ཁྱིམ་གྱིས་གནས་ནས་འབྱུང་བར་འགྱུར། བསྐལ་པ་ལྔ་ཁྲིར་ཆོས་འཛིན་པར་འགྱུར། བསྐལ་པ་དྲུག་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་དུ་
འཆི་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྒོམ་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་ལ་སྡིག་པའི་ལས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་གླགས་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ནམ་དུ་ཡང་
མའི་མངལ་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་པ་དེ་དག་ནི་གང་དང་གང་དུ་སྐྱེ་ཡང་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དགུ་བཅུ་རྩ་ལྔར་ལོག་པར་ལྟུང་བར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཁྲིར་

43-1-244b

ཐོས་པ་འཛིན་པར་འགྱུར། བསྐལ་པ་སྟོང་དུ་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བར་འགྱུར། བསྐལ་པ་དགུ་ཁྲི་དགུ་སྟོང་དུ་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་སྤོང་བར་འགྱུར། བསྐལ་པ་ཁྲི་སུམ་སྟོང་དུ་ཕྲ་མའི་ཚིག་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གང་ཆོས་ཀྱི་
རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་རྙེད་པར་དཀའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས་པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་
བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་སྤོང་བ་དག་སྡིག་པའི་ལས་ཀྱི་ཕུང་པོ་
ཇི་ཙམ་ཞིག་བསྐྱེད་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་མང་ངོ་། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་དེ་དག་སྡིག་པའི་ལས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་ཙམ་ཞིག་བསྐྱེད་པར་འགྱུར། བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ཁ་རོག་ང་ལ་སྡིག་པའི་ལས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཀུན་མ་དྲི་ཤིག །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གང་གཱའི་ཀླུང་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་
བྱེ་མ་སྙེད་ལ་གནོད་སེམས་བསྐྱེད་པ་བས་ནི་གང་ཟུང་གི་མདོ་ལ་སྨོད་པ་དེ་དེ་བས་མི་དགེ་བའི་ཕུང་པོ་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་དོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གང་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གནོད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་ཀྱང་དེ་བས་མི་དགེ་བའི་ཕུང་པོ་ཆེས་
མང་དུ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་ཚིག་པ་དེས་ཚིག་པ་ཉིད་དོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་ཐར་བར་བགྱི་མི་ནུས་སོ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཐར་བར་བྱ་མི་ནུས་སོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་གི་མགོ་བཅད་ལ་དེ་ལ་དེས་སྨན་སྦྲང་རྩི་འམ། ཁ་ར་འམ། བུ་རམ་

43-1-245a

འམ། མར་རམ། འབྲུ་མར་རམ། བསྐུ་བའི་སྨན་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་གིས་མགོ་ལ་བསྐུས་ན། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སེམས་ཅན་དེ་སླར་ལྡང་ནུས་སམ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་གསོལ་
པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྔོ་མི་ཐོག་གོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གཞན་ཡང་མི་གཞན་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་པར་གྱུར་ལ། དེས་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་མཚོན་རྣོན་པོས་བཏབ་ན་མཚོན་ཐང་ཅིག་
བཏབ་པས་སྲོག་ཆོད་མ་ནུས་ཀྱང་། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་རྨ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། སྨན་གྱིས་སྦྱར་ན་དེའི་རྨ་འཚོ་བར་འགྱུར་རོ། །ནམ་སོས་པར་གྱུར་པ་དེ་ན་སྡུག་བསྔལ་དྲན་ནས་ད་ནི་བདག་གིས་ཤེས་ཀྱིས་ལན་འགའ་ཡང་སྡིག་
པ་མི་དགེ་བའི་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མི་བྱའོ། །སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་མི་དེ་ནམ་སྡུག་བསྔལ་དྲན་པ་དེ་ན་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་
རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་དེའི་ཚེ་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་ཞིག་ཤི་བའི་ཕ་མ་མྱ་ངན་བྱེད་ཅིང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཀྱང་དེ་ལ་
སྐྱབས་བྱེད་ནུས་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་བདག་ལ་ཕན་པ་དང་། གཞན་ལ་ཕན་པ་བྱེད་མི་ནུས་ཏེ། ཕ་མ་དེ་རེ་ཐག་ཆད་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་དེ་དག་རྣམས་ཀྱང་འཆི་
བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་རེ་ཐག་ཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གཉིས་པོ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རེ་ཐག་ཆད་པ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། གཅིག་ནི་སེམས་ཅན་སྡིག་པ་བྱེད་པ་འམ། 
བྱེད་དུ་འཇུག་པའོ། །མི་གཅིག་ཤོས་ནི་དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བ་སྟེ། གཉིས་པོ་དེ་དག་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་རེ་ཐག་ཆད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་

43-1-245b

འདས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་འགྲོ་བ་གང་ལགས། ཚེ་སླད་མ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སེམས་ཅན་དམ་པའི་ཆོས་ལ་སྨོད་པ་རྣམས་ཀྱི་འགྲོ་བ་ནི་མཐའ་ཡས་ཏེ། ཚེ་ཕྱི་མ་ཡང་
མཐའ་ཡས་སོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་བསྐལ་པར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ངུ་འབོད་དུ་ཚོར་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པར་བསྡུས་གཞོམ་དང་། བསྐལ་པར་ཚ་བ་དང་། 
བསྐལ་པར་རབ་ཏུ་ཚ་བ་དང་། བསྐལ་པར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ཐིག་ནག་དང་། བསྐལ་པར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་མནར་མེད་པ་དང་། བསྐལ་པར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་སྤུ་ཟིང་ཞེས་བྱེད་པ་དང་། 
བསྐལ་པར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ཀྱི་ཧུད་ཟེར་བ་དང་། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ཏུ་བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྡུག་བསྔལ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་སྡུག་བསྔལ་ལགས་སོ། །ཉན་པར་མི་སྤྲོའོ། །དེ་ནས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སེམས་ཅན་རྣམས། །ཇི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་རབ་ཚོར་མྱོང་། །འཇིགས་པ་ཆེན་པོའི་ཚིག་འདི་ལ། །ཁྱོད་ནི་
ཉན་པར་སྤྲོ་མ་ཡིན། །གང་ཞིག་དགེ་བའི་ལས་བྱེད་པ། །དེ་ནི་དགེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །གང་ཞིག་མི་དགེའི་ལས་བྱེད་པ། །དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །གང་ཞིག་བདེ་རྒྱུ་མི་ཤེས་པ། །སྐྱེས་ནས་
འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་། །མྱ་ངན་བཅིངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས། །བྱིས་པ་རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །གང་དག་སངས་རྒྱས་མཆོག་དྲན་པ། །མཁས་པ་རྣམས་ནི་བདེ་བ་ཡིན། །ཐེག་པ་ཆེ་ལ་དད་པ་ཡང་། །དེ་དག་ངན་

43-1-246a

འགྲོར་འགྲོ་མི་འགྱུར། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་དུ། །སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་རབ་བསྐུལ་ནས། །ལས་ནི་ཆུང་ངུ་བྱས་པ་ཡང་། །འབྲས་བུ་མཐའ་ཡས་སྤྱོད་པར་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་ཞིང་གི་ཞིང་མཆོག་ཏུ། །
ས་བོན་བཏབ་ན་འབྲས་བུ་ཆེ། །ཇི་ལྟར་ས་བོན་ཉུང་བཏབ་ལས། །འབྲས་བུ་མང་པོར་སྤྱོད་པ་བཞིན། །རྒྱལ་བའི་བསྟན་ལ་དགའ་བྱེད་པ། །མཁས་པ་རྣམས་ནི་བདེ་བར་འགྱུར། །སྡིག་པ་དག་ནི་རྣམ་པར་སྤོང་། །དགེ་བ་དག་
ཀྱང་མང་དུ་བྱེད། །གང་དག་ང་ཡི་བསྟན་པ་ལ། །སྦྱིན་པ་སྐྲ་ཙམ་བྱིན་པ་ནི། །བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་རུ། །ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་ཞིང་ནོར་ཡང་མང་། །གང་དང་གང་དུ་སྐྱེས་པར་ཡང་། །དེ་དག་རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པ་ཅན། །དེ་ལྟར་སངས་
རྒྱས་སྦྱིན་པའི་གནས། །ཟབ་མོ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་ཆེ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་
བསྟན་པའི་ཆོས་འཚལ་བར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐོས་ནས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་གང་གིས་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གང་གཱའི་ཀླུང་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ལ་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ལྟར་གང་གིས་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཉན་པ་དེའི་བསོད་
ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱི། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་
འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །གང་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་

43-1-246b

དང་མཚུངས་པར་འཚལ་བར་བགྱི་བ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཆོས་སྨྲ་བ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གང་ཟུང་གི་མདོ་སྒྲོགས་པ་དེ་ནི་ཆོས་སྨྲ་བའོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་
ཐོས་པ་དེ་དག་ཀྱང་འདི་ལྟ་བུའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ན། གང་དག་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང་ཀློག་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་ཙམ་ཞིག་བསྐྱེད་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་ཉོན་ཅིག་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཕྱོགས་བཞིའི་ཕྱོགས་རེ་རེར་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གང་གཱའི་ཀླུང་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་མ་སྙེད་
དག་བསྐལ་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་བཞུགས་ཤིང་ཆོས་སྟོན་ཏེ། ཟུང་གི་མདོ་འདི་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྗོད་ཀྱང་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་མཐའ་རྟོགས་པར་རམ་ཚིག་གིས་བརྗོད་པར་མི་ནུས་སོ། །སངས་རྒྱས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གཱའི་ཀླུང་བཞི་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱིས་ཀྱང་ཡི་གེར་འདྲི་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ན། གང་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང་། སེམས་པ་དང་། ཀློག་པ་དེ་དག་ཆོས་ཀྱི་
གཏེར་དུ་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀློག་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་ཙམ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་
སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཚིག་བཞི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ། །བླགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བ་གང་། །གང་གཱ་བརྒྱད་བཅུ་རྩ་བཞི་ཡི། །བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་

43-1-247a

རྒྱལ་བ་ཡིས། །འདི་ན་ཟུང་གི་མདོ་བླགས་པ། །དེ་དག་བསོད་ནམས་གང་ཡོད་པ། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བརྗོད་གྱུར་ཀྱང་། །བསོད་ནམས་དེ་ནི་ཟད་མི་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ། །རྙེད་པར་དཀའ་ཞིང་མཐའ་
ཡས་སོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ལྷ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་རྩ་བཞིས་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་བསྟན་པ་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་
ལྡན་འདས་གང་གི་སླད་དུ་ཆོས་ཀྱི་གཏེར་འདི་ལྟ་བུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་བཞག་པ་ནི་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །གཞན་གཅེར་བུ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་ལྷགས་
ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །ཀྱེ་དགེ་སྦྱོང་གཱཽ་ཏ་མ་ནི་རྒྱལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་རྒྱལ་ལོ། །ཀྱེ་མུ་སྟེགས་ཅན་གཅེར་བུ་ཅན་དག་མུ་སྟེགས་ཅན་ཁྱེད་
རྣམས་ཇི་ལྟར་རྒྱལ་བར་འགྱུར། དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ་རྒྱལ་བར་མཛོད། དགེ་སྦྱོང་གཱཽ་ཏ་མ་ནི་རྒྱལ་བར་མཛོད། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ངས་ཁྱེད་རྣམས་ལ་རྒྱལ་བ་མ་མཐོང་ངོ་། །ཁྱེད་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གནས་ན། །ཇི་ལྟ་བུར་ནི་རྒྱལ་
བར་འགྱུར། །གཅེར་བུ་ཁྱེད་རྣམས་ཉོན་ཅིག་དང་། །ཁྱེད་ལ་ཕན་པ་བརྗོད་པར་བྱ། །བྱིས་པའི་བློ་ལ་བདེ་བ་མེད། །ཁྱེད་ཅག་རྒྱལ་བར་ག་ལ་འགྱུར། །ངས་ནི་སངས་རྒྱས་སྤྱན་གྱིས་སུ། །ཟབ་མོའི་ལམ་ཡང་བསྟན་པར་བྱ། །དེ་ནས་གཅེར་བུ་པ་དེ་དག་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཁྲོས་པས་མ་དད་པའི་སེམས་སྐྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་རྡོ་རྗེ་གསོར་བ་དང་། དེ་ནས་གཅེར་བུ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་སྔངས་སྐྲག་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོས་ཉམ་ཐག་སྟེ་ངུ་ཞིང་
མཆི་མ་ཟག་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་སྐུ་མི་སྣང་བར་མཛད་དོ། །དེ་ནས་གཅེར་བུ་པ་དེ་དག་ངུ་ཞིང་གདོང་མཆི་མས་གང་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་མཐོང་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་སྨྲས་སོ། །འདི་ན་དཔུང་གཉེན་སུ་ཡང་མེད། །

43-1-247b

དེ་བཞིན་ཕ་མེད་མ་ཡང་མེད། །འབྲོག་དགོན་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཐོང་། །ཁང་པ་སྟོང་པ་གནས་མེད་དོ། །འདི་ན་ཆུ་ཡང་མ་ཡོད་དོ། །ཤིང་ཡང་མེད་ཅིང་བྱ་ཡང་མེད། །འདི་ན་སྐྱེ་བོ་མ་མཐོང་སྟེ། །མགོན་མེད་སྡུག་བསྔལ་ཚོར་བ་ནི། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་མཐོང་
བས། །མི་བཟད་ཆེན་པོ་མྱོང་བར་གྱུར། །ཡང་དེའི་ཚེ་ན་གཅེར་བུ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་པུས་མོ་གཉིས་ས་ལ་བཙུགས་ནས་སྒྲ་འབྱིན་ཅིང་དབྱངས་ཀྱིས་གོ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐུགས་རྗེ་ཅན། །རྫོགས་པའི་སངས་
རྒྱས་རྐང་གཉིས་མཆོག །བདག་ཅག་རྣམས་ལ་ཕན་པ་མཛོད། །འགྲོ་བ་ཉམ་ཐག་བསྐྱབ་ཏུ་གསོལ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཛུམ་པ་མཛད་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་སོང་ལ་གཞན་མུ་
སྟེགས་ཅན་གཅེར་བུ་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཤོད་ཅིག །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་དཔའ་བས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རི་ནག་པོ་ནི་རི་རབ་རིའི་རྒྱལ་
པོ་ལ་གོར་མ་བཀུམ་པར་རྩེ་མོ་འདུད་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་བཞིན་དུ་བདག་གིས་ཇི་ལྟར་ཆོས་བསྟན་པར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁ་རོག་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐབས་མཁས་པ་མང་
གིས་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་སོང་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་ལྟོས་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ག་ལ་སྣང་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གདན་གང་དུ་བཏིང་བ་ལྟོས་ཤིག་དང་། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ང་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་གཅེར་བུ་
རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རང་གི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སམ། འོན་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུས་སམ། སུའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུས་མཆི་བར་བགྱི། བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་རང་གི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་སོང་ཤིག །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐུས་ནི་ཕྱིར་ཤོག་ཤིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་སྟན་ལས་ལངས་ནས། བཅོམ་ལྡན་

43-1-248a

འདས་ལ་བསྐོར་བ་བྱས་ཏེ་དེ་ཉིད་དུ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་དེ་དག་ལ་ཆོས་བསྟན་པ། གྲོགས་པོ་དག་སྐྱེ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ཏེ་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །སྐྱེས་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་
འཇིགས་པ་མང་དུ་འབྱུང་ངོ་། །སྐྱེས་ནས་ནད་ཀྱིས་འཇིགས་པ་རྣམས་འབྱུང་ངོ་། །ནད་ལས་རྒ་བའི་འཇིགས་པ་རྣམས་འབྱུང་ངོ་། །རྒས་པ་ལས་འཆི་བའི་འཇིགས་པ་རྣམས་འབྱུང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེས་པ་ལས་སྐྱེ་བའི་འཇིགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་བགྱི་བ་གང་
ལགས། མིར་སྐྱེས་ནས་འཇིགས་པ་མང་དུ་འབྱུང་སྟེ། རྒྱལ་པོའི་འཇིགས་པ་འབྱུང་ངོ་། །རྐུན་པོའི་འཇིགས་པ་འབྱུང་ངོ་། །མེའི་འཇིགས་པ་འབྱུང་ངོ་། །དུག་གི་འཇིགས་པ་འབྱུང་ངོ་། །ཆུའི་འཇིགས་པ་འབྱུང་ངོ་། །རླུང་གི་འཇིགས་པ་འབྱུང་ངོ་། །ཀློང་འཁྱིལ་བའི་
འཇིགས་པ་འབྱུང་ངོ་། །རང་གིས་བྱས་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱི་འཇིགས་པ་འབྱུང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐྱེ་བའི་གླེང་གཞི་དེ་ལྟ་བུ་རྣམ་པ་མང་པོས་ཆོས་བསྟན་པ་དང་། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་གཅེར་བུ་པ་དེ་དག་རབ་ཏུ་སྐྲག་པར་གྱུར་ནས་
བདག་ཅག་ནི་ཕྱིན་ཅད་སྐྱེ་བ་ལ་ནམ་ཡང་མི་མོས་སོ་ཞེས་དེ་སྐད་སྨྲས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཤད་པ་ན། གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་གཅེར་བུ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
བྱང་ཆུབ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཏོ། །རང་གི་འཁོར་ལས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་ས་བཅུ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པར་གྱུར་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། རྟའི་གཟུགས་དང་གླང་པོ་ཆེའི་
གཟུགས་དང་། སྟག་གི་གཟུགས་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་གི་གཟུགས་དང་། རི་རབ་ཀྱི་གཟུགས་དང་། གཡུང་དྲུང་རིས་ལྟ་བུའི་གཟུགས་དང་། ལ་ལ་དག་ནི་ཤིང་ལྗོན་པའི་གཟུགས་སུ་སྟོན་ཅིང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་པད་མའི་ཁྲི་ལ་སྐྱིལ་མོ་དཀྲུང་དུ་
འཁོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གཡས་རོལ་ན་འཁོད། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གཡོན་རོལ་ན་འཁོད་ཅིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་

43-1-248b

བཞག་སྟེ། ཐབས་མཁས་པས་ཆོས་སྟོན་པར་སྣང་ངོ་། །ཞག་བདུན་པའི་ཉིན་མོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཕྱག་གི་མཐིལ་བརྐྱང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་པད་མ་བླ་མའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནས་འདིར་
འོང་བར་མཁྱེན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་རྣམས་འགྲོ་བ་དེ་ན་རང་གི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་པད་མ་བླ་མའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེར་ཉིན་ཞག་བདུན་གྱིས་ཕྱིན་ཏོ། །ནམ་བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཀྱིས་ཕྱག་བརྐྱང་བ་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འདུག་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སེམས་དང་ཞིང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་
ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་མཆིས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་རྫུ་འཕྲུལ་གཅིག་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དགུ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱེ་བ་སྟོང་མཐོང་སྟེ། གདུགས་བདུན་པ་ལ་པད་མ་བླ་མའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་ཕྱིན་ནས་དེའི་བར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མི་འཁྲུགས་པ་བྱེ་བ་
བརྒྱ་སྟོང་དག་ཀྱང་མཐོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནས་གདོད་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་གཉིས་དག་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་སྟོན་པ་དང་། དེ་ཉིད་ཀྱི་
གདུགས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་དག་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་མཐོང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་
ཕྱག་བགྱིས་ནས་སླར་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཉིད་ཀྱི་གདུགས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་སུམ་བཅུ་རྩ་དགུ་འདས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་སུམ་བཅུ་རྩ་དགུ་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ན་ཡང་བྱང་ཆུབ་

43-1-249a

སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་སུམ་བཅུ་རྩ་དགུ་བྱུང་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་གདུགས་ལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་
པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བགྱིས་པ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་མི་གདའ་བར་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་རྣམས་སུ་ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དག་མཐོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ལ་བདག་གིས་ཕྱག་བགྱིས་ནས་བདག་ཐལ་བྱུང་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་ན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་
མཛད་པ་རྣམས་མཐོང་སྟེ། བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ལ་ཡང་ཕྱག་བགྱིས་ནས་ཐལ་བྱུང་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་ལྔ་དག་ན་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་པ་མཐོང་ནས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་དེ་ལ་བསམ་པ་སྐྱེས་པ་དང་མཆི་མ་ཤོར་ཏོ། །གཞན་ཡང་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། སྲིན་པོ་དང་། འདོད་པའི་གཟུགས་ཅན་མང་པོ་དག་ངུ་ཞིང་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུ་ཆེན་པོས་ཟུག་པ་ཡང་མཐོང་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་
བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྒྱ་མཚོ་དང་བཅས་པ། རི་རབ་དང་བཅས་པ། ས་ཕྱོགས་དང་བཅས་པ་མ་ལུས་པ་ཐམས་ཅད་ཚིག་པ་དེ་ལ་ཡང་ཕྱག་བགྱིས་ནས་རེ་ཐག་ཆད་པར་གྱུར་ཏེ་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་
བདག་པད་མ་བླ་མའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་མ་ཕྱིན་གྱི་བར་དེར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྲི་བཤམས་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་ལྔ་ཡང་མཐོང་སྟེ། ལྷོ་ཕྱོགས་ན་ཁྲི་བཤམས་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་དང་། བྱང་ཕྱོགས་ན་ཁྲི་བཤམས་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་དང་། 
ཤར་ཕྱོགས་ན་ཁྲི་བཤམས་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་དང་། ནུབ་ཕྱོགས་ན་ཁྲི་བཤམས་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་དང་། སྟེང་གི་ཕྱོགས་ན་ཁྲི་བཤམས་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་མཐོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྲི་བཤམས་པ་དེ་དག་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་བགྱིས་པ་

43-1-249b

ཤ་སྟག་སྟེ། ཁྲི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་ཤིང་ཆོས་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བདག་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིའི་མིང་ཅི་ཞེས་ཞུས་པ་དང་། 
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་གིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ནི་པད་མ་བླ་མ་ཞེས་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནས་བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ལ་བསྐོར་བ་བགྱིས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིའི་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པའི་མཚན་ཅི་ཞེས་ཞུས་པ་དང་། དེ་དག་གིས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་པད་མའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་བདག་
གིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་གདའ་ན་པད་མའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བགྱི་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་མ་འཚལ་ན་དེ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་
འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་པད་མའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ངས་ཁྱོད་ལ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐུ་ནི་མི་གདའ་བར་
གྱུར་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཟུགས་ཤ་དག་ཏུ་གདའ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་པུ་ཞིག་གདའ་ནས་བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་དེར་མཆིས་པ་དང་། ཁྲི་ཡང་བྱུང་བར་གྱུར་ནས་
ཁྲི་དེ་ལ་མཆིས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཚེ་ཁྲི་དུ་མ་ཞིག་བྱུང་ནས་ཁྲི་དེ་དག་ལ་སུ་ཡང་མཆིས་པར་མ་མཐོང་ནས་བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྲི་འདི་དག་ལ་སེམས་ཅན་འགའ་ཡང་མ་མཆིས་མ་
མཐོང་ངོ་ཞེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། སེམས་ཅན་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བསྐྱེད་པ་རྣམས་ནི་ཁྲི་འདི་དག་ལ་འདུག་པའི་མཐུ་མེད་དོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཅི་ཞིག་བསྐྲུན་ན་ཁྲི་དེ་དག་

43-1-250a

ལ་མཆིས་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་ཅིག་སེམས་ཅན་གང་དག་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐོས་པ་དེ་དག་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས་ཁྲི་དེ་དག་ལ་འདུག་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་དག་ཡི་གེར་
འདྲི་བ་དང་། ཀློག་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐོས་པས་ཁྱོད་ཁྲི་འདི་ལ་འདུག་པར་གྱུར་ཀྱི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཁྱོད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིའི་ནང་དུ་ཆུད་པར་ག་ལ་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་བདག་གིས་
འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་པ་དེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་ཙམ་ཞིག་བསྐྱེད་པར་འགྱུར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་པད་མའི་སྙིང་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཛུམ་པ་མཛད་
པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་འཛུམ་པ་མཛད་པ་བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱུ་གང་དང་ཇི་ཞིག་གི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཛུམ་པ་མཛད། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་
བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་མཐུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ཉོན་ཅིག །འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ལ་ལ་ཞིག་གླིང་བཞི་ལ་དབང་བའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ལ། དེས་
གླིང་བཞིའི་ཞིང་རྣམས་ལ་ཏིལ་བཏབ་ན། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་དེའི་ས་བོན་མང་དུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནམ། ཀུན་དུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མང་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་མང་ལགས་སོ། །བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་ལས་སེམས་ཅན་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཏིལ་གྱི་འབྲུ་དེ་དག་ཕུང་པོ་གཅིག་ཏུ་བྱས་ལ་མི་གཞན་ཞིག་གིས་ཏིལ་གྱི་འབྲུའི་ཕུང་པོ་དེ་ལས་ཏིལ་གྱི་འབྲུ་རེ་རེ་ནས་བླངས་ཏེ་ཕྱོགས་གཞན་
དུ་འཇོག་ན། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སེམས་ཅན་དེས་ཏིལ་གྱི་འབྲུ་དེ་དག་བགྲང་བ་འམ་དཔེ་བྱ་ནུས་སམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་

43-1-250b

གཤེགས་པ་དེ་མ་ལགས་སོ། །ཏིལ་གྱི་འབྲུ་དེ་དག་བགྲང་བ་འམ། དཔེ་བགྱི་བར་རྔོ་མི་ཐོག་གོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་གཏོགས་པར་གཞན་
གྱིས་དཔེ་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། ཏིལ་གྱི་འབྲུ་དེ་དག་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་གྱུར་ལ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐོས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་བསོད་ནམས་
ཡོངས་སུ་བརྗོད་ཀྱང་དཔེས་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཟད་པར་མི་འགྱུར་ན། གང་ཡི་གེ་འདྲི་བ་དང་། ཀློག་པ་དང་། འདྲིར་འཇུག་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡི་གེར་འདྲི་བས་བསོད་ནམས་
ཅི་ཙམ་ཞིག་སྐྱེད་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་ཅིག །གང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་རྩྭ་འམ་ཤིང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སོར་གཅིག་ཙམ་དུ་གཏུབས་པ་དང་། ཀུན་དུ་
དཔའ་བ་དཔེར་བྱ་བ་གཉིས་ཀྱང་ཉོན་ཅིག །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་རྡོ་འམ་གཡང་ས་འམ། ས་འམ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་གླིང་བཞི་ལ་དབང་བའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་
གྱུར་ན་དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་དེ་དཔེ་བྱ་བར་ནུས་སམ། ཀུན་དུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་ལགས་སོ། །གཞན་དུ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་
རྣམ་གྲངས་ཡི་གེར་འདྲི་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་དཔེ་བྱར་མི་ནུས་ཏེ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བས་ནི་གང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལ་ཐ་ན་ཡི་གེ་འབྲུ་གཅིག་ཙམ་བྲིས་ཏེ་འཇོག་
པ་དེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། བསོད་ནམས་རབ་ཏུ་མང་གི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་དག་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐེག་

43-1-251a

པ་ཆེན་པོའི་དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་ཅིང་བསྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པའི་བསོད་ནམས་དེ་ལ་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་མི་ནུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དེའི་བསོད་
ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ལ་ཡང་དཔེ་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཟུང་གི་མདོ་འདི་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་གཏེར་སྟོན་པའོ། །དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲོན་མ་འབར་བར་བྱེད་པའོ། །བདུད་
སྡིག་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕམ་པར་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་རྣམ་པར་འབར་བར་བྱེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་
ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་རབ་ཏུ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་
འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་པ་ནི་དཀོན་པ་ལགས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་དཀོན་པ་ལགས་སོ། །གང་གི་ཚེ་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཉིན་
མཚན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་ཞིང་ཉིན་མཚན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ལྟ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མཐོང་ངོ་། །ནམ་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མཐོང་བ་དེ་ན་གཏེར་ཐམས་ཅད་མཐོང་ངོ་། །དེ་འགུམ་པའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་སྐྲག་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར། ནམ་དུ་ཡང་མའི་མངལ་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར། ནམ་དུ་ཡང་མྱ་ངན་ཅན་དུ་མི་འགྱུར། སྲེད་པའི་
ཞགས་པས་བཅིངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་

43-1-251b

པ་རྣམས་འབྱུང་བ་ནི་རྙེད་པར་དཀའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྙེད་པར་དཀའ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་རྙེད་པར་དཀའ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཟུང་གི་
ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཡང་རྙེད་པར་དཀའོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་གང་གི་རྣ་ལམ་དུ་གྲག་པར་གྱུར་པ་དེ་བསྐལ་པ་བརྒྱད་བཅུའི་བར་དུ་ཚེ་རབས་དྲན་པར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་དྲུག་ཁྲིའི་བར་དུ་འཁོར་
ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་བརྒྱད་སྟོང་གི་བར་དུ་བརྒྱ་བྱིན་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཉི་ཁྲིའི་བར་དུ་གནས་གཙང་མའི་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་དང་བསྐལ་བ་མཉམ་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་
སུམ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་གི་བར་དུ་ཚངས་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་དགུ་ཁྲི་དགུ་སྟོང་གི་བར་དུ་ལོག་པར་ལྟུང་བར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་འབུམ་གྱི་བར་དུ་ཡི་དགས་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་
པ་ཉི་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་གི་བར་དུ་དུད་འགྲོ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཁྲི་སུམ་སྟོང་གི་བར་དུ་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་རིས་སུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །མཚོན་གྱིས་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཉི་ཁྲི་ལྔ་
སྟོང་གི་བར་དུ་ཤེས་རབ་འཆལ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་བདུན་སྟོང་གི་བར་དུ་ཤེས་རབ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་དགུ་སྟོང་གི་བར་དུ་མཛེས་ཤིང་བལྟ་ན་སྡུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་
ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་གི་བར་དུ་བུད་མེད་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་གི་བར་དུ་ལུས་ལ་ནད་ཀྱིས་བཏབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་སུམ་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་གི་
བར་དུ་ལྷའི་མིག་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཁྲི་དགུ་སྟོང་གི་བར་དུ་ཀླུའི་སྐྱེ་གནས་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་དྲུག་ཁྲིའི་བར་དུ་ཁྲོ་བའི་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་བདུན་སྟོང་གི་བར་དུ་དབུལ་

43-1-252a

པོའི་ཁྱིམ་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཁྲིའི་བར་དུ་གླིང་གཉིས་ལ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །ནམ་དབུལ་པོར་འགྱུར་བ་དེ་ན་ཡང་འདི་འདྲ་བའི་བདེ་བ་རབ་ཏུ་འཐོབ་སྟེ། བསྐལ་པ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་གི་བར་དུ་དམུས་ལོང་གི་སྐྱེ་
གནས་སུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཁྲི་སུམ་སྟོང་གི་བར་དུ་ངན་སོང་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་གི་བར་དུ་བཟོད་པ་སྨྲ་བར་འགྱུར་རོ། །འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐ་མ་འགག་པར་
འགྱུར་བ་ན། འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མི་འགྱུར་རོ། །ཁྲོ་བའི་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ཤར་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གཱའི་ཀླུང་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་མ་སྙེད་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་
སངས་རྒྱས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་བྱེ་བ་ཉི་ཤུ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །ནུབ་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གཱའི་ཀླུང་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔའི་བྱེ་མ་སྙེད་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་
འདས་གང་གཱའི་ཀླུང་བརྒྱད་བཅུའི་བྱེ་མ་སྙེད་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །སྟེང་གི་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །འོག་གི་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གཱའི་ཀླུང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱའི་བྱེ་མ་སྙེད་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐོས་པས་ཚེ་གཞན་དུ་ཡོན་ཏན་དང་། 
ཕན་ཡོན་དང་། བདེ་བ་འདི་སྙེད་དུ་འགྱུར་གྱིས་མ་འཇིགས་ཤིག །ཅེས་དབུགས་འབྱིན་ཏོ། །ཀྱེ་རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་འདི་མཐོང་ངམ། 
གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་མཐོང་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཀྱེ་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཁྱོད་ལ་གཟིགས་སུ་བྱོན་ཏོ། །གསོལ་པ། བདག་གིས་

43-1-252b

དགེ་བའི་ལས་ཅི་ཞིག་བགྱིས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མང་པོ་ཞིག་བདག་ག་ལ་མཆིས་པར་བྱོན། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་ཅིག །ཁྱོད་ཀྱིས་མིའི་ལུས་ཐོབ་སྟེ་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྣ་ལམ་དུ་ཐོས་པས་དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་
ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་སྙེད་སྐྱེས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་དེ་སྙེད་དུ་གྱུར་ན་གང་མཐའ་དག་ཆུབ་པར་ཐོས་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ། བཀའ་སྩལ་པ། ཁ་རོག་ཁ་རོག་ཀྱེ་
རིགས་ཀྱི་བུ་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་བསོད་ནམས་བརྗོད་ཀྱིས་ཉོན་ཅིག །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གང་གཱའི་ཀླུང་བཅུ་གསུམ་གྱི་
བྱེ་མ་སྙེད་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོས་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་དོ། །གང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གང་གཱའི་ཀླུང་བཅུ་གསུམ་གྱི་བྱེ་མ་སྙེད་
ལ་མཆོད་པ་བས་ནི་གང་གིས་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལས་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ་ཐོས་པ་དེ་ཡང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ན། གང་མཐའ་དག་ཆུབ་པར་ཐོས་པ་
ལྟ་ཅི་སྨོས། རིགས་ཀྱི་བུ་གང་གིས་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་མཐའ་དག་ཆུབ་པར་ཐོས་པར་འགྱུར་བ་ཉོན་ཅིག །གང་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་ཏིལ་བཏབ་པའི་
ཏིལ་གྱི་འབྲུ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ལ། དེ་ནས་སྐྱེས་བུ་ཕྱུག་ཅིང་ནོར་མང་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་འགའ་ཞིག་ཡོད་དེ་དེ་ནས་སྐྱེས་བུ་དེས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་དག་ལ་
སྦྱིན་པ་བྱིན་པས་ནི་གང་གིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་གཅིག་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་དོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་

43-1-253a

རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པར་གྱུར་ལ། གང་གིས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བས་ནི་གང་གིས་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་གཅིག་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་དོ། །
སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བར་གྱུར་ལ། གང་གིས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བས་ནི་གང་གིས་ཕྱིར་མི་འོང་བ་
གཅིག་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་དོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཕྱིར་མི་འོང་བར་གྱུར་ལ་གང་གིས་དེ་དག་ཐམས་
ཅད་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བས་ནི་གང་གིས་དགྲ་བཅོམ་པ་གཅིག་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་དོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་
ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དགྲ་བཅོམ་པར་གྱུར་ལ། གང་གིས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བས་གང་གིས་རང་སངས་རྒྱས་གཅིག་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་ཆེས་མང་དུ་
བསྐྱེད་དོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རང་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ལ། གང་གིས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་ནི་གང་གིས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་དོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་
གྱུར་ལ་གང་གིས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བས་ནི་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་ལ་སེམས་དང་བར་བྱེད་པ་དང་། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་བཞིན་

43-1-253b

གཤེགས་པས་ཡོངས་སུ་གང་བ་ལ་གང་སེམས་དང་བར་བྱེད་པ་དང་། གང་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་ན། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་གང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་
གྲངས་འདི་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང་། འཛིན་པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལ་སེམས་དང་བས་ཕྱག་འཚལ་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་
སེམས། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འདི་ཐོས་པར་ནུས་སམ་ཞེ་ན། གང་དག་ཐོས་པར་གྱུར་ཡང་དད་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཉོན་ཅིག །བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལས་གང་དག་
རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་གཏིང་རྙེད་པར་ནུས་པ་ཡོད་དམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་མཆིས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་གང་ལག་མཐིལ་གཅིག་གིས་རྒྱ་མཚོ་ཟད་པར་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་འགའ་ཡོད་
དམ། གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་མཆིས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་མ་མཆིས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཇི་ལྟར་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་སྐེམས་ནུས་པའི་སེམས་ཅན་འགའ་ཡང་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཀུན་
དུ་དཔའ་བ་དམན་པ་ལ་མོས་པའི་སེམས་ཅན་གང་གིས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཉན་མི་ནུས་སོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་གང་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་གང་གཱའི་ཀླུང་བརྒྱད་བཅུའི་བྱེ་མ་སྙེད་མ་མཐོང་བ་དེ་དག་གིས་
ནི་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཡི་གེར་འདྲི་མི་ནུས་སོ། །གང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་དགུ་བཅུའི་བྱེ་མ་སྙེད་མཐོང་བ་དེ་དག་གིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཉན་མི་ནུས་ཏེ། གང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱེ་བ་
ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་མ་མཐོང་བ་དེ་དག་གིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་ནས་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་གང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་མཐོང་བ་དེ་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་

43-1-254a

ཐོས་ན་སེམས་དང་བ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དགའ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལ་དད་ཅིང་མི་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཉོན་ཅིག །གང་གིས་ཟུང་གི་
མདོ་འདི་ལས་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཙམ་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་ལྔ་ལས་འདས་ནས་དེ་དག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནི་བདེ་བ་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཇི་ལྟ་བ་དེ་
བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ཚེའི་ཚད་ནི་བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཐུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཉོན་ཅིག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་
ལས་ཐ་ན་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ་ཐོས་པ་དེ་དག་ནི་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སེམས་ཅན་གང་ལ་ལས་མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ལས་བྱས་སམ་བྱེད་དུ་བཅུག་གམ། བྱེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དེ་ཡང་
ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལས་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ་ཉན་ན་དེའི་མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་སྡིག་པའི་ལས་དེ་དག་བྱང་བར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། ། བམ་པོ་གཉིས་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཉོན་ཅིག་དང་ཡོན་
ཏན་གཞན་ཡང་བཤད་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། སེམས་ཅན་ལ་ལ་ཞིག་མཆོད་རྟེན་བཤིག་པ་དང་། དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་བྱས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་གཡོ་བར་བྱེད་པ་དང་། 
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱེད་པ་དང་། མིའི་སྲོག་གཅོད་པའི་སེམས་ཅན་དེ་ཕྱིས་འགྱོད་ཅིང་མྱ་ངན་བྱེད་དེ་ལུས་འདིས་བདག་ཕུང་ངོ་། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་ཡང་ཕུང་སྟེ། བདག་མ་རུང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་
པ་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་ངོ་། །མི་བཟོད་པའི་ཚོར་བ་མྱོང་ངོ་། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་སེམས་ཅན་དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྤང་བར་འགྱུར་རོ། །སྨད་པར་འགྱུར་རོ། །

43-1-254b

སེམས་ཅན་དེ་ནི་ཚིག་པ། མ་རུང་བར་གྱུར་པ། འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱང་མ་རུང་བར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྡོང་དུམ་ཚིག་པ་བཞིན་དུ་མི་དེ་ཡང་བསྐལ་པ་དུ་མའི་བར་དུ་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །
ཇི་ལྟར་ཁྱིམ་ལེགས་པར་བྲིས་པའི་ཀ་གདུང་ཚིག་ན་མི་མཛེས་པ་ལྟར་མི་དེ་ཡང་དེ་ལྟར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་ན་ཡང་མི་མཛེས་སོ། །གང་དང་གང་དུ་འགྲོ་བ་དེ་དང་དེ་དག་དུ་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱོ་ཞིང་བརྡེག་པ་དང་། 
བཀྲེས་པ་དང་། སྐོམ་པས་ཉེན་ཅིང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་སྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་སྟེ་བཀྲེས་ཤིང་སྐོམ་པའི་རྒྱུ་དང་སྤྱོས་པའི་རྒྱུས་མཆོད་རྟེན་བཤིག་པ་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ལས་
རྗེས་སུ་དྲན་ནས་དེའི་ཕྱིར་བདག་གང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། བདག་གི་སྐྱོབ་པ་ནི་སུ་ཡིན་སྙམ་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྐྱོ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་དེ་དེ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །འདི་ན་ནི་བདག་གི་སྐྱོབ་པ་སུ་ཡང་མེད་ཀྱིས། བདག་རི་དང་རིའི་སུལ་
དག་ཏུ་སོང་ལ་དེར་འཆི་བའི་དུས་བྱའོ་སྙམ་མོ། །སྨྲས་པ། བདག་གིས་སྡིག་པའི་ལས་བྱས་པས། །རྟག་ཏུ་སྡོང་དུམ་ཚིག་པ་བཞིན། །འཇིག་རྟེན་འདི་ནའང་མི་མཛེས་ལ། །ཚེ་གཞན་ན་ཡང་མཛེས་མ་ཡིན། །ཁྱིམ་གྱི་ནང་ནའང་
མི་མཛེས་ལ། །ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མཛེས་མ་ཡིན། །ཉེས་པའི་རྒྱུས་ནི་སྡིག་བྱས་ཏེ། །དེས་ནི་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར། །ཚེ་གཞན་དུ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ན། །ངན་འགྲོ་འདིར་ནི་གང་དུ་གནས། །མཆི་མས་བརྣངས་པར་རབ་ངུ་ནས། །
ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཚིག་ཐོས་སོ། །ཀྱི་ཧུད་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཏུ། །ངན་འགྲོར་འགྲོ་བས་རེ་ཆད་དོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལ་སྨྲས་པ། སྐྱེས་བུ་བླུན་པོ་དེ་སྙམ་དུ། །སྡུག་བསྔལ་སེམས་པ་ཐོང་ལ་སོད། །ཕ་བསད་ཅིང་ནི་མ་
བསད་དེ། །བདག་གིས་མཚམས་མེད་ལྔ་བྱས་པས། །བདག་ལ་སྐྱབས་དང་དཔུང་གཉེན་མེད། །སྡུག་བསྔལ་ཚོར་བ་མྱོང་བར་འགྱུར། །རི་ཡི་རྩེ་མོར་སོང་ནས་སུ། །དེ་ནས་བདག་ལུས་དོར་བར་བྱ། །

43-1-255a

སྐྱེས་བུ་བླུན་པོ་མ་འགྲོ་ཤིག །གནོད་པར་བྱེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་སུ། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྡིག་པ་མང་བྱས་ཀྱིས། །སྡིག་པའི་ལས་ནི་མ་བྱེད་ཅིག །གང་དག་བདག་ལ་གནོད་བྱེད་རྣམས། །སྡུག་
བསྔལ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འགྲོ། །མྱ་ངན་བྱེད་ཅིང་ངུ་བས་ན། །དེ་ཕྱིར་ས་ལ་འགྱེལ་བར་འགྱུར། །བརྩོན་འགྲུས་དེས་ནི་སངས་རྒྱས་མི་འགྱུར་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར་བའང་མ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་
ཐར་པའི་ཐེག་པའང་མི་འཐོབ་ཀྱིས། །བརྩོན་འགྲུས་གཞན་གྱིས་རབ་ཏུ་འབད་པར་གྱིས། །དྲང་སྲོང་ག་ལ་ཡོད་པའི་རི་དེར་སོང་། །སོང་སྟེ་དྲང་སྲོང་ཆེ་བ་ཉིད་མཐོང་ནས། །དེ་ཡི་རྐང་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །སེམས་ཅན་དམ་
པ་བདག་ལ་སྐྱབས་མཛོད་ཅིག །བདག་ནི་འཇིགས་སྐྱེད་སྡུག་བསྔལ་རབ་ཏུ་གཟིར། །སེམས་ཅན་སྙིང་པོ་དྲང་སྲོང་ཚིག་གསོན་ཅིག །བཞུགས་ལ་སེམས་ཀྱི་སྐབས་ནི་དབྱེ་མཛོད་དེ། །སྐད་ཅིག་ཙམ་ཞིག་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱང་ཤོད། །
འཇིགས་སྐྲག་སྡུག་བསྔལ་རབ་ཏུ་གཟིར་བས་ན། །དེ་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་ཡིད་ཙམ་བཞུགས་སུ་གསོལ། །བདག་གིས་སྡིག་མང་གང་བགྱིས་བཤགས་པར་འཚལ། །དྲང་སྲོང་གིས་ནི་བདག་ལ་བཀའ་སྩོལ་ཅིག །དྲང་སྲོང་གིས་སྨྲས་
པ། སྡུག་བསྔལ་ངུ་ཞིང་མྱ་ངན་བྱེད་པས་གཟིར། །ཁྱོད་ནི་བཀྲེས་ཤིང་སྐོམ་པས་ཉེན་པ་སྟེ། །རེ་ཆད་སྲིད་པ་གསུམ་དུ་འགྲོ་བས་ན། །ཁ་ཟས་གང་དག་བྱིན་པ་དེ་དག་ཟོ། །ལུས་ནི་ཚིམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །དྲང་སྲོང་གིས་ནི་
ཟས་བྱིན་ཏེ། །ཡིད་དུ་འོང་བ་ཞིམ་ཟོས་ནས། །སེམས་ཅན་རབ་ཏུ་དགའ་བར་གྱུར། །སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་བྱང་བྱེད་པའི། །ཆོས་ནི་ཁྱོད་ལ་ཕྱིས་བཤད་དོ། །དེ་ཡི་ཁ་ཟས་ཞིམ་པོ་དེ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཟོས་པར་གྱུར། །
ཟས་ཟོས་ནས་ཀྱང་ལག་དཀྲུས་ཏེ། །དྲང་སྲོང་ལ་ནི་བསྐོར་བྱས་ནས། །སྐྱིལ་མོ་དཀྲུང་དུ་འདུག་ནས་སུ། །སྡིག་པ་གང་དང་གང་བྱས་སྨྲས། །ཕ་བསད་དང་ནི་མ་བསད་དང་། །མཆོད་རྟེན་བཤིག་པ་བདག་གིས་བགྱིས། །

43-1-255b

བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པ་བར་ཆད་བགྱིས། །དེ་ཡི་ཚིག་དེ་ཐོས་ནས་སུ། །དེ་ནས་དྲང་སྲོང་ཚིག་སྨྲས་པ། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྡིག་པ་བྱས་པས་ན། །ཀྱེ་མ་སྐྱེས་བུ་ཁྱོད་མི་དགེ། །སྡིག་པའི་ལས་ནི་བྱས་
པ་དང་། །བྱེད་དུ་བཅུག་པ་བཤགས་པར་གྱིས། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུས་ཟུག་སྟེ། འཇིགས་སྐྲག་སྐྱོ་ནས། བདག་ལ་སུ་ཞིག་སྐྱོབ་པར་འགྱུར། །བདག་གིས་སྡིག་པའི་ལས་བྱས་པས། །སྡུག་བསྔལ་ཚོར་བ་མྱོང་བར་
འགྱུར། །དེ་ནས་མི་དེས་པུས་མོ་གཉིས་ས་ལ་བཙུགས་ནས་དྲང་སྲོང་དེ་ལ་སྨྲས་པ། བདག་གིས་བྱས་ཤིང་བྱེད་བཅུག་པ། །སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་བཤགས་པར་བགྱི། །སྡིག་པའི་འབྲས་བུར་དེ་མ་གྱུར། །སྡུག་བསྔལ་བདག་གིས་མྱོང་མ་
འགྱུར། །བདག་ནི་ཁྱོད་དང་ཉེ་གྱུར་གྱིས། །དྲང་སྲོང་བདག་གི་སྐྱབས་སུ་གྱུར། །འགྱོད་པ་མེད་ཅིང་ཞི་བས་ན། །བདག་གི་སྡིག་པའི་ལས་རྣམས་ཞི། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དྲང་སྲོང་དེས་མི་དེ་ལ་སྨྲས་པ། ང་ནི་སྐྱེས་བུ་ཁྱོད་ཀྱི་
སྐྱབས་སུ་འགྱུར། ང་ནི་རྟེན་དུ་འགྱུར། ང་ནི་དཔུང་གཉེན་དུ་འགྱུར་གྱིས་ཁྱོད་མ་འཇིགས་པར་མངོན་སུམ་དུ་ཆོས་ཉོན་ཅིག །ཁྱོད་ཀྱིས་ཟུང་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཅུང་ཟད་ཐོས་སམ་ཞེས་དབུགས་ཕྱུང་བ་དང་། དེས་
སྨྲས་པ། བདག་གིས་ཡོང་མ་ཐོས་སོ། །དྲང་སྲོང་གིས་སྨྲས་པ། གང་སྙིང་རྗེ་ལ་གནས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་མ་གཏོགས་པར་སེམས་ཅན་ཚིག་པ་ལ་སུ་ཞིག་ཆོས་སྟོན། སྨྲས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་
ཡང་ཉོན་ཅིག །སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པའི་ཡང་ཤིན་དུ་གྲངས་མེད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན། རྒྱལ་པོ་ཟླ་བ་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་ཅན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞིག་ཡོད་དེ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱལ་
པོ་ཟླ་བ་དྲི་མ་མེད་པ་དེའི་ཁྱིམ་དུ་བུ་ཞིག་བཙས་སོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཟླ་བ་དྲི་མ་མེད་པས་བྲམ་ཟེ་མཚན་མཁན་རྣམས་བསྡུས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བྲམ་ཟེ་གཞོན་ནུ་ལ་མཚན་ཇི་ལྟ་ཞིག་མཐོང་། དེ་ནས་བྲམ་ཟེ་

43-1-256a

མཚན་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མི་དགེའོ། །གཞོན་ནུ་བཙས་པ་འདི་ནི་མི་དགེའོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་འདི་ཅིར་འགྱུར། མཚན་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་གཞོན་ནུ་
འདི་གལ་ཏེ་ལོ་བདུན་ཐུབ་པར་འགྱུར་ན་དེ་ཡབ་ཡུམ་གྱི་སྐུ་ལ་རྒལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ངའི་སྲོག་གི་བར་ཆད་དུ་གྱུར་ཀྱང་རུང་གིས་ངའི་བུ་འདི་མི་བསད་དོ། །བརྒྱ་ལ་བརྒྱ་ལམ་ན་འཇིག་རྟེན་དུ་
མིར་སྐྱེ་བ་འཐོབ་པས་གང་མིའི་ལུས་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་མི་བྱའོ། །དེ་ནས་གཞོན་ནུ་དེ་སྐྱེ་དྲག་ཁྱད་དུ་ནི་དེ་ཟླ་བ་གཅིག་ལོན་ན་གཞན་ལོ་གཉིས་ལོན་པ་ཙམ་གྱི་ཚད་དུ་སྐྱེས་ནས་རྒྱལ་པོ་ཟླ་བ་དྲི་མ་མེད་པས་ཀྱང་གཞོན་ནུ་
འདི་ནི་བདག་གི་ལས་བསགས་པས་སྐྱེས་པར་ཤེས་སོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོས་གཞོན་ནུ་དེ་ལ་རྒྱལ་ཐབས་བྱིན་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱོད་སྲིད་ཆེ་ཞིང་གྲགས་པའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ལ་ཆོས་ཀྱིས་དབང་བར་བྱའི་ཆོས་མ་ཡིན་
པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་ཐབས་བྱིན་ནས་རྒྱལ་པོ་ཞེས་མིང་བཏགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཟླ་བ་དྲི་མ་མེད་པ་ཡང་རང་གི་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་པོ་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་བློན་པོ་བྱེ་བ་དེ་དག་རྒྱལ་པོ་ཟླ་བ་དྲི་མ་མེད་པ་དེ་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་
ནས་རྒྱལ་པོ་ཟླ་བ་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ད་ཅིའི་སླད་དུ་རང་གི་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་པོ་མི་མཛད། རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། ངས་བསྐལ་པ་མང་པོ་གྲངས་མེད་པར་གང་རྒྱལ་སྲིད་དང་ལོངས་
སྤྱོད་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་དབང་བར་གྱུར་ཀྱང་ང་ནམ་ཡང་ངོམས་མ་མྱོང་ངོ་། །ཡང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་ལོན་པ་དང་། བུ་དེས་ཕ་མའི་སྲོག་བཅད་དེ་དེ་ན་དེས་མཚམས་མེད་པའི་ལས་བསགས་སོ། །
ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་གང་གི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་དེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་སྐྱེས་ནས་འགྱོད་དེ་མཆི་མས་བརྣངས་པར་ངུ་བ་དང་། ངས་དེ་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་དེ་དེར་སོང་ནས་ཆོས་བསྟན་པ་དང་། དེས་ཀྱང་ཆོས་དེ་ཐོས་ནས་

43-1-256b

མཚམས་མེད་པ་དེ་དག་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་མྱུར་དུ་བྱང་བར་གྱུར་པའི་དུས་དེ་ཡང་དྲན་ནོ། །སྨྲས་པ། ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མདོའི་རྒྱལ་པོ་དཀའ་ཐུབ་ཆེན་པོ་གང་དག་གིས་ཐོས་པ་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་གནས་བླ་ན་
མེད་པ་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་བྱང་བར་འགྱུར་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་འགྱུར་བ་འདི་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གིས་མྱུར་དུ་ཐར་འགྱུར་བ། །ཆོས་རྣམས་བཤད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཉོན། །ཚིག་བཞི་པ་ཡི་ཚིགས་བཅད་
ཙམ། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བཤད་པས་ན། །སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་བྱང་གྱུར་ན། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །སྡིག་པ་ཀུན་ལས་ཐར་ཏོ་ཞེས། །ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་ཆེད་དུ་བརྗོད། །སེམས་དམྱལ་འཇིགས་
པའི་བཅིངས་པ་ལས། །སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་རབ་ཏུ་དཀྲོལ། །དེ་ནས་མི་དེ་སྟན་དེ་ལ། །ལངས་ཏེ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བྱས་ནས། །དེ་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་རབ་ཏུ་བྱིན། །
ལེགས་སོ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས། །ལེགས་སོ་སྡིག་པ་འཇིག་བྱེད་པ། །གང་དག་ཟུང་མདོ་ཚུལ་ཆེན་བསྟན། །ཐོས་པར་འགྱུར་བ་རྣམས་ཀྱང་ལེགས། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་སྟེང་གི་བར་སྣང་
ལས་ལྷའི་བུ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་དྲང་སྲོང་དེའི་གན་དུ་ལྷགས་ནས་རྐང་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། འདི་སྐད་ཅེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དཀའ་ཐུབ་ཆེན་པོ་ཡུན་ཇི་སྲིད་ཅིག་ཚུན་ཆད་དགོས་ཤེས་སྨྲས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀླུའི་
རྒྱལ་པོ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཞི་ལྷགས། གནོད་སྦྱིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་ལྷགས་ཏེ་དྲང་སྲོང་དེ་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཆེ་བ་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ཡུན་ཇི་སྲིད་ཚུན་ཆད་དགོངས་
དྲང་སྲོང་གིས་སྨྲས་པ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་རྣམས་སོ། །སྨྲས་པ། དགེ་བའི་ལས་གང་གིས་ན་སྐད་ཅིག་གིས་སྡིག་པའི་ལས་འདི་རབ་ཏུ་ཞི་བར་འགྱུར། སྨྲས་པ། ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་

43-1-257a

གྲངས་ཐོས་པས་སོ། །གང་དེར་སེམས་ཅན་ཚོགས་པ་རྣམས་ལས་གང་དག་གིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་ནས་དད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །
མི་གང་གིས་མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ལས་བྱས་པ་དེ་དག་གིས་ཟུང་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་ན་ཡང་སྐད་ཅིག་གིས་མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ལས་དེ་དག་མ་ལུས་པར་ཡོངས་སུ་ཟད་ཅིང་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་འགྱུར་ཏེ། 
བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གྲངས་མེད་པ་ཞིག་གི་བར་དུ་ངན་འགྲོ་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་བཅད་པར་འགྱུར་རོ། །ལྷའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྒོ་སུམ་བཅུ་རྩ་གཉིས་ནི་ཕྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལས་ཐ་ན་
ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ་ཐོས་པ་ཡང་དེའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འདི་འདྲ་བར་འགྱུར་ན། གང་མེ་ཏོག་དང་། བདུག་པ་དང་། སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་དང་། ཕྱེ་མ་དང་། ཆོས་གོས་དང་། གདུགས་དང་། རྒྱལ་མཚན་
དང་། བ་དན་དག་གིས་སྟི་སྟང་བྱེད་པ་དང་། བཙུན་པར་བྱེད་པ་དང་། རི་མོ་བྱེད་པ་དང་། མཆོད་པར་བྱེད་པ་དང་། སིལ་སྙན་དང་། རོལ་མོ་སྦྱོར་བའི་ལས་བྱེད་ཅིང་ལན་གཅིག་ཅིག་རྗེས་སུ་ཡི་རང་སྟེ་ལེགས་པར་བཤད་པ་ལེགས་སོ་
ལེགས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བར་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འཆད་པ་ན་གང་
ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་ཕྱག་འཚལ་བ་དེ་དག་ཅི་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་ཙམ་གྱིས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྐྱེད་པ་ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་ཅིག །གང་དག་གིས་མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ལས་བྱས་སམ་
བྱེད་དུ་བཅུག་གམ། བྱེད་པ་ལ་ཡིད་རང་བ་དེ་དག་ཀྱང་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལས་ཐ་ན་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ་ཐོས་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་ཕྱག་འཚལ་ན་དེའི་མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ལས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་

43-1-257b

བྱང་བར་འགྱུར་ན། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་གང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་མཐའ་དག་ཆུབ་པར་ཐོས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་ཆེས་མང་དུ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཟུང་གི་མདོའི་དོན་གོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་
ཁྱོད་ལ་དཔེ་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་མ་དྲོས་པའི་ཁང་པ་ཉི་མ་ནམ་ཡང་མི་འཆར་བ་དེ་ནས་ཀླུང་ཆེན་པོ་ལྔ་འབབ་པོ། །དེ་ནས་མི་ལ་ལ་ཞིག་ཀླུང་ཆེན་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་གི་ཐིགས་པ་བགྲང་ན། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་
དེ་དག་གིས་ཐིགས་པ་བགྲངས་པས་མཐའ་རྟོགས་པར་ནུས་སམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་རྔོ་མི་ཐོག་གོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་བསྐལ་
པ་བརྒྱར་རམ། བསྐལ་པ་སྟོང་དུ་ཡང་བགྲང་བའི་ཚུལ་གྱི་མཐའ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་སོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གང་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཡུད་ཙམ་ཞིག་འཆད་པ་དེ་དཀའ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་ནམ། གསོལ་
པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དཀའ་བ་བགྱིད་པ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་གང་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཆད་ནུས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་དེ་བས་ཀྱང་ཆེས་དཀའ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་
ན་མཚོ་མ་དྲོས་པ་ལས་ཀླུང་ཆེན་པོ་ལྔ་འབབ་པ་དེ་དག་གི་ཐིགས་པ་ནི་བགྲང་བའི་ཚུལ་གྱིས་མཐའ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀླུང་ཆེན་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འདི་ལྟ་སྟེ་
གང་གཱ་དང་། སི་ཏ་དང་། བག་ཤུ་དང་། ཡ་མུ་ན་དང་། ཙན་དྲ་བ་ག་དང་ཀླུང་ཆེན་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་འབབ་སྟེ། ཀླུང་ཆེན་པོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་འཁོར་ཀླུང་ལྔ་བརྒྱ་ལྔ་བརྒྱ་ཡོད་དོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཀླུང་ཆེན་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ཀྱང་འཁོར་སྟོང་སྟོང་དང་
ནམ་མཁའ་ལས་བབས་ཏེ། དེ་དག་གིས་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ངོམས་པར་བྱེད་དོ། །གསོལ་པ། འཁོར་སྟོང་སྟོང་པོ་དེ་དག་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། མཛེས་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་འཁོར་སྟོང་དང་། དུང་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་འཁོར་སྟོང་དང་། འབབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་

43-1-258a

འཁོར་སྟོང་དང་། སྣ་ཚོགས་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་འཁོར་སྟོང་དང་། ཆོས་ཚུལ་ཞེས་བྱ་བ་འཁོར་སྟོང་སྟེ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཀླུང་ཆེན་པོ་དེ་དག་ནི་འཁོར་སྟོང་སྟོང་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཆར་གྱི་རྒྱུན་འབེབས་སོ། །ཀུན་
ཏུ་དཔའ་བ་དེ་དག་དུས་དུས་སུ་ཆར་པའི་ཐིགས་པའི་རྒྱུན་རབ་ཏུ་གཏོང་སྟེ། དེས་མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་དང་། ལོ་ཐོག་རྣམས་སྐྱེའོ། །ནམ་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཆར་གྱི་རྒྱུན་རབ་ཏུ་འབབ་པ་དེ་ན་ཆུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཆུ་སྐྱེས་པས་ཞིང་དང་ཀུན་དགའི་
ར་བ་ཐམས་ཅད་ངོམས་པར་བྱེད། བདེ་བར་བྱེད་དོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་ཐམས་ཅད་བདེ་བར་བྱེད་དོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཡང་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་
དང་། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་བདེ་བའི་ཕྱིར་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་བཤད་དོ། །སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚེའི་ཚད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་གང་ཞེ་ན། ལྷའི་
དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གང་ན་གནས་པ་དེ་དག་ནི་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་སེམས་ཅན་གང་དག་ངག་གིས་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་སྨྲ་བའང་ཡོད་དེ། དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་དཔེར་བྱ་མི་ནུས་སོ། །སེམས་
ཅན་གང་དག་ངག་གིས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་སྨྲ་བ་ཡང་ཡོད་དེ་དེ་དག་གི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་དུད་འགྲོར་འགྱུར་བ་ཡང་དཔེར་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ། །སེམས་ཅན་གང་དག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། དུད་འགྲོ་དང་། ཡི་དགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་
ཚོར་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ལ་སྐྱབས་གང་ཡང་མེད་དེ། དེ་ན་རེ་ཐག་ཆད་ནས་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཅིང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བ་དེ་དག་ནི་མི་དགེ་བའི་གྲོགས་པོའི་དབང་དུ་བལྟའོ། །སེམས་ཅན་གང་དག་ངག་གིས་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་སྨྲ་
བ་དེ་དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔེར་བྱ་བར་མི་ནུས་པ་དེ་ཡང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་དབང་དུ་བལྟ་སྟེ། ནམ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མཐོང་བ་དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །ནམ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་དེ་ན་སྡིག་པ་

43-1-258b

ཐམས་ཅད་བྱང་བ་ཡིན་ནོ། །ནམ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་སྤྲོ་བར་བྱེད་པ་དེ་ན་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བདེ་བ་དཔེར་བྱར་མི་ནུས་སོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཡང་འཛམ་བུའི་གླིང་
གི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་དོ། །གང་དག་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐོས་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་དག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་མི་ནུས། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་
བསྐོར་མི་ནུས། ཆོས་ཀྱི་འགནྡཱི་རྡུང་མི་ནུས། ཆོས་ཀྱི་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་འདུག་མི་ནུས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་འཇུག་མི་ནུས། འོད་ཟེར་དཔག་ཏུ་མེད་པས་སྣང་བར་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་གང་དག་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་
རྣམ་གྲངས་ཐོས་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་པར་མི་ནུས་སོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ངོ་མཚར་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཞུའོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་ངོ་མཚར་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཞུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་
བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཁྱོད་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག་དང་ངས་ཁྱོད་ཀྱི་དོགས་པ་གསལ་བར་བྱའོ། །གསོལ་པ། གང་གིས་སེམས་ཅན་དེ་དག་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་བགྱིས་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་
ས་ལ་སོ་སོར་བཀོད་པའི་དྲང་སྲོང་དུ་གྱུར་པ་དེ་གང་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་ཟབ་སྟེ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ང་ལ་ཉོན། །ཟུང་གི་མདོ་སྡེ་སྟོན་པ་ནི། །དྲང་སྲོང་གཟུགས་སུ་བསྟན་པའོ། །ཟུང་གིས་
སངས་རྒྱས་སྐུ་དག་ཀྱང་། །སྙིང་བརྩེའི་ཕྱིར་ནི་རབ་ཏུ་སྟོན། །གང་གཱའི་བྱེ་མ་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་ནི་གཟུགས་ཀྱང་སྟོན། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་གཟུགས་སྟོན་ཅིང་། །བདག་ཉིད་ཆོས་ཀྱང་རབ་ཏུ་སྟོན། །སངས་རྒྱས་བལྟ་བར་གང་འདོད་པ། །
ཟུང་ནི་སངས་རྒྱས་མཚུངས་པ་ཡིན། །ཟུང་ནི་ག་ལ་ཡོད་པ་ན། །སངས་རྒྱས་རྟག་པར་དེ་ན་ཡོད། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་ཅིག །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དགུ་བཅུ་རྩ་

43-1-259a

དགུ་ན་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་བྱུང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་བྱུང་བ་དེ་ནི་ང་སྦྱིན་པ་ལ་དཔའ་བར་གྱུར་ནས་ངས་སངས་རྒྱས་ཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཏེ། 
བཟའ་བ་དང་། བཅའ་བ་དང་། སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་དང་། ཇི་ལྟར་བདེ་བ་དང་། ཁ་ཟས་བཟང་པོ་དང་། བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རིམ་འགྲོ་བྱས་སོ། །རིམ་གྲོ་བྱས་ནས་ཀྱང་ངས་དེར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་
ལུང་བསྟན་པ་ཐོས་པ་དྲན་ནོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ངས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་བྱུང་སྟེ། དེ་ན་ཡང་ང་སྦྱིན་པ་ལ་དཔའ་བར་གྱུར་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྙིང་པོའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་བྱེ་བ་ཕྲག་
བཅྭ་བརྒྱད་ལ་ངས་སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་དང་། རྒྱན་དང་། ལྷབ་ལྷུབ་ཀྱིས་སོ་སོར་ཅི་རིགས་པར་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ནས་དེར་ཡང་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོས་པ་དྲན་ནོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་
བ་ངས་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་དྲན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གཙུག་ཕུད་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཤ་སྟག་གོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ངས་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་དྲན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འོད་སྲུང་ཞེས་བྱ་བ་ཤ་སྟག་གོ། །དེ་ན་ཡང་ང་སྦྱིན་པ་ལ་དཔའ་བར་གྱུར་ནས་ངས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པས་བཀུར་སྟི་བྱས་ནས་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་བླ་མ་དང་རིམ་གྲོར་བྱ་བ་དེས་བླ་མ་དང་། རིམ་གྲོར་བྱ་བས་རིམ་གྲོ་བྱས་ནས་དེར་ཡང་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་བོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བའི་སངས་རྒྱས་འོད་དྲི་མ་
མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅུ་དྲུག་བྱུང་སྟེ། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ང་ཁྱིམ་བདག་ཕྱུག་ཅིང་ནོར་ཆེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་སྟེ། བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ནས། ངས་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅུ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ལ་གདིང་བ་དང་། 

43-1-259b

བགོ་བ་དང་། སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་དང་། དགབ་པས་མཆོད་དེ་ཇི་ལྟ་བུས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་བླ་མ་དང་། རིམ་གྲོ་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུས་རིམ་གྲོ་བྱས་ནས་དེ་ཉིད་དུ་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ཡང་
ངས་དྲན་ཏེ་ལུང་བསྟན་པའི་དུས་དང་ཚོད་ལ་ཡང་མ་བབ་བོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཉོན་ཅིག །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་ལྔ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་
ཞེས་བྱ་བ་ཤ་སྟག་སྟེ། ང་ནི་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན། རྒྱལ་པོ་ཆོས་ཅན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ནས་ངས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ལ་སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་དང་། གདིང་བ་དང་། བགོ་བ་དང་། 
གདུགས་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་གྱིས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ནས་དེ་ཉིད་དུ་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ངས་དྲན་ནོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
སངས་རྒྱས་འཁོར་བ་འཇིག་ཅེས་བྱ་བ་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། ང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བྲམ་ཟེ་གཞོན་ནུ་ཕྱུག་ཅིང་ནོར་མང་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་སྟེ། བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་
དག་ཐམས་ཅད་ལ་སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་དང་། གདིང་བ་དང་། བགོ་བ་དག་གིས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་སོ་སོ་ཅི་རིགས་པར་རིམ་གྲོ་བྱས་ནས་ངས་དེ་ཉིད་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་
བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ཡང་ངས་དྲན་ཏེ། ང་ལུང་བསྟན་པའི་དུས་དང་ཚོད་ལ་ཡང་མ་བབ་བོ། །ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་
རྒྱས་གསེར་ཐུབ་ཅེས་བྱ་བ་ཤ་སྟག་སྟེ། ང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན། སྦྱིན་པ་ལ་དཔའ་བར་གྱུར་ཏེ། ངས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་དང་། གདིང་བ་དང་། བགོ་བ་དང་། རྒྱན་

43-1-260a

རྣམས་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རིམ་གྲོ་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུས་རིམ་གྲོ་བྱས་ནས་ངས་དེ་ཉིད་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ཡང་ངས་དྲན་ཏེ་ང་ལུང་བསྟན་པའི་དུས་དང་
ཚོད་ལ་ཡང་མ་བབ་བོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅུ་གསུམ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྣང་བའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་ཤ་སྟག་སྟེ། ངས་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་ལ་གདིང་བ་དང་། བགོ་བ་དང་། སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་དང་། དགབ་པ་དང་། རྒྱན་རྣམས་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཏེ། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་བླ་མ་དང་
རིམ་གྲོ་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་བླ་མ་དང་། རིམ་གྲོ་བྱ་བས་རིམ་གྲོ་བྱས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་དོན་དང་འདུལ་བ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་སྣ་ཚོགས་བཤད་ནས་ངས་དེ་ཉིད་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་
ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ཡང་ངས་དྲན་ཏེ་དེ་ན་ཡང་ལུང་བསྟན་པའི་དུས་ལ་མ་བབ་བོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྐར་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བ་བྱེ་བ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། ང་དེའི་
ཚེ་དེའི་དུས་ན་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཏེ། ད་ལྟར་ང་ལ་ཀུན་དགའ་བོ་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་རིམ་གྲོ་བྱས་ནས་ངས་དེར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ངས་དྲན་ཏེ་དེ་ན་ཡང་ལུང་བསྟན་པའི་དུས་ལ་མ་བབ་བོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་གཟིགས་ཤེས་བྱ་བ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་
འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། ངས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ལ་གདིང་བ་དང་། བགོ་བ་དང་། སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ནས། ཇི་ལྟ་བུས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་རིམ་གྲོ་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུས་

43-1-260b

ངས་རིམ་གྲོ་བྱས་ཏེ། ང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་ནས་དེ་ཉིད་དུ་ང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ཡང་ངས་དྲན་ཏེ་རིང་པོ་མ་ལོན་པར་རྣམ་པར་གཟིགས་ཐ་མ་གང་བྱུང་བ་དེས་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་
གྲངས་འདི་བཤད་པ་དང་། ངས་དེ་ཤེས་ནས་དེའི་ཚེ་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ཆར་རབ་ཏུ་ཕབ་སྟེ། དེ་ན་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་དེ་དག་དབུལ་བ་མེད་པར་གྱུར་ནས། ངས་དེ་ཉིད་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་
པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ནས་ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་ལོན་གྱི་བར་དུ་ཡང་ང་ལུང་མ་བསྟན་ཏོ། །གསོལ་པ། དུས་དེ་གང་ལགས། ཚོད་དེ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་
དཔའ་བ་ཉོན་ཅིག །དེ་ནས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་ཞིག་ན་གདོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། ང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་སྤྲིན་
ཅེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་དེ་ན་ང་ཡང་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུའི་གཟུགས་ཀྱིས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་དེ། དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་མཐོང་ནས་མེ་ཏོག་
ཨུད་པ་ལ་བདུན་གྱིས་གཏོར་ཏེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེས་ང་ལ་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ཁྱོད་མ་འོངས་པའི་དུས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་ན་འཇིག་རྟེན་དུ་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་ཏེ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་ནས་ང་ཤིང་ཏ་ལ་བཅུ་གཉིས་སྲིད་ཀྱི་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་བར་སྣང་ལ་
འདུག་ནས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་སྟེ། གང་ངས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་སུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པ་དང་། གང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ཁར་སང་དང་དེ་རིང་ཙམ་

43-1-261a

དུ་མངོན་སུམ་དུ་དྲན་ནས། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་ན་ཡང་ངས་སེམས་ཅན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གྲངས་མེད་པ་དག་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སོ་སོར་བཀོད་པར་གྱུར་ན། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ང་ད་ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་
ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པར་འདོད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ངས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་རྣམ་པ་མང་པོ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་
ལྟ་བུའི་གཟུགས་ཀྱིས་འདུལ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་གཟུགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་ཏེ། ལྷའི་འཇིག་རྟེན་དུ་ནི་ལྷའི་གཟུགས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །ཀླུའི་གནས་སུ་ནི་ཀླུའི་གཟུགས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །གནོད་
སྦྱིན་གྱི་གནས་སུ་ནི་གནོད་སྦྱིན་གྱི་གཟུགས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །ཡི་དགས་ཀྱི་གནས་སུ་ནི་ཡི་དགས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །མིའི་འཇིག་རྟེན་དུ་ནི་མིའི་གཟུགས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །སངས་
རྒྱས་ཀྱིས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གཟུགས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཟུགས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །གང་
དང་གང་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་དང་དེའི་གཟུགས་ཀྱིས་ངས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་ཏེ། ཀུན་ཏུ་དཔའ་བ་དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་པ་མང་པོས་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། 
ཀུན་དུ་དཔའ་བ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཆོས་རྣམ་པ་མང་པོ་ཐོས་པ་དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་སྙིང་པོ་དེ་དག་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པ་མང་པོ་དག་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ་སྦྱིན་པ་རྣམས་སྦྱིན་པར་འགྱུར། བསོད་ནམས་དག་བྱེད་པར་
འགྱུར། བདག་གི་དོན་དུ་མི་ཉལ་བ་ཡང་བྱེད་པར་འགྱུར། འཆི་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡང་སྒོམ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་དེ་ལྟ་བུའི་དགེ་བའི་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་རྣམས་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཆོས་ཐོས་པའི་རྒྱུས་

43-1-261b

སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དྲན་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ལྷ་དང་མི་དེ་དག་གིས་ཡུན་རིང་པོའི་དོན་དང་། ཕན་པ་དང་བདེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་ལྟར་ན་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐོས་མ་ཐག་དུ་ཡོན་ཏན་དང་ཕན་ཡོན་དེ་ལྟར་དཔག་ཏུ་
མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གཅིག་ལ་གཅིག་འདི་སྐད་མཛེར་ཏོ། །གང་བྱས་ཤིང་བསགས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་ཞིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་
ཕན་པར་འདོད་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཞན་འགའ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་པ་ལྟ། དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ། གང་དག་ཆོས་ལ་ཡིད་ཆེས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱིས་ཆོས་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་
གི་བདེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདེ་བ་བླ་ན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་གཏི་མུག་བླུན་པོ་གང་དག་འདི་སྐད་ཅེས་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མེད་དོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་
དག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་ངན་སོང་རྣམས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ནི་ཕྱི་ཕྱིར་ཞིང་ངན་སོང་གི་ས་ལ་གཞོལ་བར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་བར་
འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ཡི་དགས་ཀྱི་ཡུལ་རྣམས་སུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་བཅུ་དྲུག་གི་བར་དུ་ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་དགུ་སྟོང་གི་བར་དུ་
འབྱུང་པོ་དང་། ཤ་ཟ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གི་བར་དུ་ལྕེ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་གི་བར་དུ་མའི་མངལ་དུ་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཁྲི་ཉིས་
སྟོང་གི་བར་དུ་ཤ་རིལ་རིལ་པོར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་གི་བར་དུ་དམུས་ལོང་དུ་སྐྱེ་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ན་ཕ་མ་དག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་ཅག་ནི་དོན་མེད་

43-1-262a

པར་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ངོ་། །བདག་ཅག་གི་བུ་སྐྱེས་པ་ནི་དོན་མེད་དོ། །ཟླ་བ་དགུའི་བར་དུ་དོན་མེད་པར་མངལ་དུ་བཙས་སོ། །གྲང་བ་དང་དྲོ་བའི་ཚོར་བ་མྱོང་ངོ་། །བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཀྱང་
རབ་ཏུ་མྱོང་ངོ་། །ཚེ་འདི་ལ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མྱོང་ངོ་། །ཕ་མས་ཁྱིམ་དུ་བུ་སྐྱེས་པ་མཐོང་ན་ཡང་བྲོད་མེད་ཅིང་ཕ་མ་རབ་ཏུ་རེ་ཐག་ཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་
སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་དུད་འགྲོར་གཞོལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུ་ཆེན་པོས་ཟུག་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་གང་དག་ཚིག་འདི་སྐད་ཅེས་ཆོས་རྣམས་ཡོད་དོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་འགྲོ་བ་
ཡོད་དོ། །ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུའི་བར་དུ་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔའི་བར་དུ་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་ལྷ་རྣམས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །སུམ་
བཅུ་རྩ་གསུམ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །མའི་མངལ་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྒྱ་སྟོང་དག་ཀྱང་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདེ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཤ་སྟག་གོ། །
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐོང་ངོ་། །མཐོང་ནས་ཀྱང་དེ་ཉིད་དུ་གནས་ཏེ། དེ་ཉིད་དུ་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དེ་ལྟར་ན་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ནི་མཐུ་ཆེ་བའོ། །གང་དག་
འདི་ལ་སེམས་དད་པ་དེ་དག་ནམ་དུ་ཡང་ཡ་ང་བ་མ་སྤངས་པར་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ཡང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ལ་ལ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཉིན་མཚན་དུ་སེམས་ཅན་མང་
པོ་ཞིག་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་བྱས་ནས་ཀྱང་ད་དུང་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཟད་པར་མ་གྱུར་ཏེ་མང་པོ་ཞིག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་ལམ་འདེབས། མང་པོ་ཞིག་ནི་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེས། མང་པོ་ཞིག་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ན། 

43-1-262b

རྒྱུ་གང་གིས་སེམས་ཅན་ཟད་པར་མ་གྱུར་ཅེས་འཛེར་བའི་སེམས་ཅན་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་སྤྱོད་པ་པ་དང་། ཀུན་དུ་རྒྱུ་དང་། གཅེར་བུ་པ་དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་ཅག་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་དང་འགྱེད་དུ་འདོད་དོ་སྙམ་
མོ། །དེ་ནས་བྲམ་ཟེ་དང་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་སྤྱོད་པ་པ་དང་། ཀུན་དུ་རྒྱུ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དང་། གཅེར་བུ་པ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་ཞིག་རྒྱལ་པོའི་ཁམ་ག་ལ་བ་དེར་དོང་ངོ་། །ཡང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཛུམ་པ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་སྟན་ལས་ལངས་ནས་བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ཏེ་པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་གཙུགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ། བཅོམ་ལྡན་
འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱུ་མ་མཆིས་རྐྱེན་མ་མཆིས་པར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་འཛུམ་པ་མི་མཛད་ན་འཛུམ་པ་མཛད་པའི་རྒྱུ་གང་ལགས། 
རྐྱེན་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་ཅིག་དེང་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འདིར་འདུས་པ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདིར་ལྷ་འམ་ཀླུ་འམ་གནོད་སྦྱིན་ནམ། མི་འམ། མི་མ་
ལགས་པ་འམ། སུ་དག་མཆི་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བྱམས་པ་དེང་འདིར་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། མི་དང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འོང་བར་འགྱུར་ཏེ། བྲམ་ཟེ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཡང་
འདིར་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་སྤྱོད་པ་པ་དང་། ཀུན་དུ་རྒྱུ་དང་། གཅེར་བུ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་སྟོང་འོང་བར་འགྱུར་ཏེ་དེ་དག་དང་ངར་འགྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འགྱེད་པ་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་
བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། བྲམ་ཟེ་དེ་དག་ཐམས་ཅད། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་སྤྱོད་པ་པ་དང་། ཀུན་དུ་རྒྱུ་དང་། གཅེར་བུ་པ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་

43-1-263a

རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་འོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ང་ལས་ཆོས་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །ཐོས་ནས་ཀྱང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །གནས་གཙང་མའི་རིས་ཀྱི་ལྷའི་བུ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །བདུད་སྡིག་ཅན་གཡོག་དང་བཅས་པ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་སུམ་བཅུ་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་རྒྱལ་
པོ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་ཡང་འཁོར་དང་བཅས་ནས་ཆོས་ཉན་དུ་འོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ང་ལས་ཆོས་ཐོས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་
བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས་དེ་ཉིད་དུ་མི་སྣང་བར་
གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་སྟན་ལས་ལངས་ནས་བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ཏེ། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་
ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་པོ་དེ་དག་གི་མིང་ཅི་ཞེས་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཉོན་ཅིག །རྒྱལ་པོ་
དགའ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་ཉེ་དགའ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་བའི་ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་ཚངས་པའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་ཚངས་པའི་དབྱངས་ཤེས་བྱ་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་བལྟ་ན་མཛེས་ཤེས་བྱ་བ་
དང་། རྒྱལ་པོ་མཛའ་བའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་དགའ་བའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་འཕགས་སྐྱེས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་རྒྱལ་པོ་ལྔ་

43-1-263b

བརྒྱ་ཙམ་དང་། རྒྱལ་པོ་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་གཡོག་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་ཡོད་དེ། རྒྱལ་པོ་འཕགས་སྐྱེས་པོ་མ་གཏོགས་པར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཤ་སྟག་གོ། །ཤར་ཕྱོགས་ནས་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་སུམ་བཅུ་འོང་ངོ་། །ལྷོ་ཕྱོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་ལྔ་བཅུ་འོང་ངོ་། །ནུབ་ཕྱོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་འོང་ངོ་། །བྱང་ཕྱོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་འོང་ངོ་། །འོག་གི་ཕྱོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་འོང་ངོ་། །སྟེང་གི་ཕྱོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་འོང་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་ས་བཅུ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཤ་
སྟག་གོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བལྟ་བའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་ངོ་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཤ་སྟག་གོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཁྱོད་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
རྣམས་སུ་སོང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་དེང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་ཆོས་སྟོན་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ན་གནས་པ་ཁྱེད་ཐམས་ཅད་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་དུད་ཅིག་ཅེས་དེ་སྐད་
སྨྲོས་ལ་གོ་བར་བྱས་མ་ཐག་ཏུ་ཡུད་ཙམ་གྱིས་ཆོས་ཉན་དུ་སླར་ཤོག་ཤིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ཏེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་སོང་ནས་བྱང་

43-1-264a

ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་དེང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་ཆོས་སྟོན་ཀྱིས། དེ་ལ་ཁྱོད་ཅག་གིས་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ཅིག་དང་། དེའི་ཕྱིར་ཁྱེད་དེང་ཉིད་དུ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ཐོབ་
པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྒོའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་སོང་ནས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
རྣམས་ལ་སྦྲོན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་སེ་གོལ་གཏོགས་པ་ཙམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་
དེར་འོངས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འདུག་གོ། །དེ་ན་བྲམ་ཟེ་རྣམས་དང་། གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་སྤྱོད་པ་པ་དང་། ཀུན་དུ་རྒྱུ་དང་། གཅེར་བུ་པ་རྣམས་ཀྱང་འདུས། ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། མི་མང་པོ་ཞིག་དང་། རྒྱལ་པོ་
གཡོག་དང་བཅས་པ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་ཡང་འདུས། བདུད་སྡིག་ཅན་གཡོག་དང་བཅས་པ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་ཡང་འདུས་སོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་གཡོས་སོ། །དེ་ནས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་
རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་ལྷའི་ཙན་དན་གྱི་ཕྱེ་མའི་ཆར་རབ་ཏུ་བབ། ལྷའི་མེ་ཏོག་གི་ཆར་ཀྱང་རབ་ཏུ་བབ་ནས་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དབུའི་སྤྱི་གཙུག་གི་འཚམས་སུ་ཁང་པ་བརྩེགས་པར་ཀུན་དུ་གནས་སོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པའི་སྤྱན་སྔར་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་རྡོ་རྗེ་གསོར་བ་དང་། དེ་ནས་དེའི་ཚེ་ཕྱོགས་བཞི་ནས་རླུང་གི་རྒྱལ་པོ་བཞི་འཁྲུགས་ཏེ། ལངས་ནས་གང་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་ཉལ་ཉིལ་དང་། ཕྱག་དར་དང་། བྱེ་མ་དེ་རྣམས་གྲོང་
ཁྱེར་གྱི་ཕྱི་རོལ་དུ་བོར་ན། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་སྤོས་ཆུའི་ཆར་རབ་ཏུ་ཕབ། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་མེ་ཏོག་ཨུད་པ་ལ་དང་། པད་མ་དང་། ཀུ་མུ་ཏ་དང་། པད་མ་དཀར་པོའི་ཆར་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཕབ་ནས་མེ་ཏོག་དེ་

43-1-264b

དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་སྤྱི་གཙུག་གི་སྟེང་དུ་མེ་ཏོག་གི་གདུགས་སུ་གནས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབུའི་གཙུག་གི་སྟེང་གི་བར་སྣང་ལ་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཀུན་དུ་གནས་ཏེ། ཁང་པ་བརྩེགས་
པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ནང་ནས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ཁྲི་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་བྱུང་སྟེ། ཁྲི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་ནས་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ནས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
འདི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་རབ་ཏུ་གཡོས་སོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་
ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་འདིར་ཆོ་འཕྲུལ་འདི་ལྟ་བུ་གདའ་བའི་རྒྱུ་གང་ལགས། རྐྱེན་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་ཙ་ཡ་ཅན་རྒོད་དེ་བ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། བདག་གིར་
འཛིན་པ་ལ་གནས་པ་དབུལ་པོར་གྱུར་པ་ལ་ལ་ཞིག་ཡོད་ལ་དེའི་མགོ་ལ་རྒྱལ་པོས་བྱུགས་པ་དང་། དེ་རྒྱལ་པོའི་སྒོའི་བར་དུ་སོང་སྟེ། ཕྱིན་ནས་ནན་གྱིས་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་གི་ནང་དུ་འགྲོ་བར་འདོད་པ་དང་། དེ་ནས་རྒྱལ་པོའི་
བློན་པོ་དང་། འཁོར་གྱིས་དེ་བཟུང་ནས་རྣམ་པ་མང་པོས་བརྡེགས་པ་དང་། དེ་ནས་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་མི་དབུལ་པོ་དེ་ནན་གྱིས་ནང་དུ་འགྲོ་འདོད་དོ་ཞེས་རྒྱལ་པོས་ཐོས་ནས་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གདོན་མི་ཟ་བར་ང་ལ་གསོད་
འདོད་པ་ཞིག་ཡིན་ནོ། །སྙམ་ནས་རྒྱལ་པོ་ཁྲོས་ཏེ་འཁོར་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཁྱེད་དེང་ལ་མི་དེ་རི་ཁྲོད་དུ་ཁྲིད་དེ་སོད་ཅིག །གཡོག་དང་། ཕ་མ་དང་། བུ་དང་། བྲན་ཕོ་དང་། བྲན་མོ་དང་། ལས་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སོད་ཅིག །
ཅེས་བསྒོ་བ་དང་། དེ་ནས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསད་ནས་དེའི་གཉེན་བཤེས་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུ་མི་བཟད་པས་ཟུག་པར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཆོས་

43-1-265a

བཤད་པ་དང་། དེ་ན་མི་ང་རྒྱལ་ཅན་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གཟུགས་དང་། ཁ་དོག་དང་། མཚན་དང་། དབྱིབས་དང་། མཚན་མར་བཟུང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་
ལུས་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་དེ་ན་དེ་དག་ཆོས་མང་པོ་ཐོས་ནས་ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་དུ་ལྷུང་སྟེ་ཀྱལ་པ་སྣ་ཚོགས་སྨྲ་བ་དང་། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། བདག་གིར་འཛིན་པའི་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ནས་བདག་ཉིད་འདི་ལྟ་བུའི་ཆོས་མི་ཉན་མི་འཆད་
དེ། གང་ལ་ལ་ཞིག་མདོ་འམ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འམ། ཐ་ན་དཔེ་ཙམ་ཞིག་དེ་དག་ལ་བཤད་ན་ཡང་ང་བདག་གིས་ཤེས་སོ་ཞེས་དེ་དག་ལ་མི་འཛིན་ཅིང་རྣ་བས་ཀྱང་མི་ཉན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ང་རྒྱལ་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཏེ། 
དེ་དག་ནི་མང་དུ་ཐོས་པས་བག་མེད་པའོ། །གང་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དང་འགྲོགས་པ་དེ་དག་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར། དེ་དག་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་ཐོས་པར་མི་འགྱུར་གྱི་དེ་དག་ནི་མང་
དུ་ཐོས་པ་དེས་རྒྱགས་པར་འགྱུར་ཏེ། མི་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ནི་རང་གི་རང་བཟོར་བྱས་པ་འཇོག་པར་བྱེད། རང་གི་གཞུང་གི་གླེང་གཞི་ཡང་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་ནི་བདག་དང་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་སླུ་ཞིང་དོན་མེད་པར་ཡུལ་འཁོར་
གྱི་བསོད་སྙོམས་མང་པོ་ཟ་སྟེ་ཟོས་ནས་ཀྱང་ལེགས་པར་འཇུ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་གིས་དེ་ལ་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་ནི་ང་ལ་བཟོའི་གནས་མང་དུ་བསླབས་ན་
ཇི་ལྟར་ཁྱོད་བདག་འཇོག་པར་མི་ནུས། དེས་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གྲོགས་པོ་དག་ང་ནི་ད་ལྟར་བདག་འཇོག་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ན་སེམས་ཅན་དེ་དག་སྨྲེ་སྔགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འདོན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་གཞན་གྱིས་
མ་ལན་གྱིས་རང་གི་ལས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་གང་ཟག་དེ་གཅིག་པུའི་ཕྱིར་གཉེན་གྱི་ཚོགས་མང་པོ་བསད་པར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཀྱང་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཅིང་མི་དགེ་བའི་གྲོགས་པོའི་ཕྱིར་བདག་ཅག་སེམས་ཅན་དམྱལ་

43-1-265b

བ་འམ་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་གཞོལ་བར་མཐོང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་ཁྱེད་རྣམས་ལ་བྲམ་ཟེ་དང་། གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཅག་རྒྱགས་པར་མ་གྱུར་ཅིག །འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་བྱ་འདབ་གཤོག་མ་རྫོགས་པར་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་
དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ལ་འཕུར་མི་ནུས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཁྱེད་རྣམས་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་མི་ནུས་ཏེ་ཁྱེད་ཅག་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལས་ཀྱི་རྣམ་པས་བྱ་གག་གི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེས་ནས་ལུས་
འདི་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་ལུས་འཇིག་ཅིང་མཐར་འཆི་བར་འགྱུར་ཏེ། འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་དེ་དག་རོ་བྲོ་བ་མེད་ནས་བདག་ཅག་གིས་ལུས་འདི་ཅི་ཞིག་གི་ཕྱིར་བཟུང་། བདག་ཅག་གིས་གང་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེ་བ་དང་། མིའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེ་བ་
ཡང་མ་མྱོང་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གནས་ལ་ཡང་གནས་པར་མ་གྱུར་ཏེ། བདག་ཅག་གིས་ལུས་འདི་ནི་དོན་མེད་པར་བཟུང་ན་བདག་ཅག་གི་འགྲོ་བ་ནི་གང་ཡིན། བདག་གི་རྟེན་དུ་ནི་སུ་ཞིག་འགྱུར། གང་དུ་སྐྱེ་ཞིང་གང་དུ་འཇིག་པར་འགྱུར་ཞིག་གུ་
སྙམ་ནས་ཡོངས་སུ་སྐྲག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་སྤྱོད་པ་པ་དང་། ཀུན་དུ་རྒྱུ་དང་གཅེར་བུ་པ་དེ་དག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱེད་ཅག་རིན་པོ་ཆེའི་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་ཡི་ཆད་པར་མ་བྱེད་ཅིག །ཁྱེད་ཆོས་
དཀོན་མཆོག་ལས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་མ་གྱུར་ཅིག །ཀྱེ་གྲོགས་པོ་དག་ཁྱེད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག་དང་། ངས་ཁྱེད་ཀྱི་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བྲམ་ཟེ་དང་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་སྤྱོད་པ་པ་དང་། 
ཀུན་དུ་རྒྱུ་དང་། གཅེར་བུ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྟན་ལས་ལངས་ནས་བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་བགོས་ཏེ། ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གདུགས་མཚན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་
འཁོར་བ་ལས་ཡོངས་སུ་བཀྲོལ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་བྲི་བ་འམ་གང་བར་ཡང་མི་གདའ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱུ་གང་དང་རྐྱེན་གང་གིས་སེམས་ཅན་དེ་དག་སྐྱེ་བ་དང་། འགག་པ་མཉམ་པར་སྟོན། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་

43-1-266a

སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། མུ་སྟེགས་ཅན་དག་འགྱོད་པ་ཆེན་པོ་བསལ་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ཆེན་པོ་འབར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་ནས་འདྲི་བའི་གླེང་གཞི་ཆེན་པོ་འདྲི་སྟེ། 
ཕྱི་མའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་དང་། རྒན་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་སེམས་ཅན་རྒན་པོ་དག་ཀྱང་གཞོན་ནུ་བཞིན་དུ་ཅི་ཡང་མི་ཤེས་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་སྐྲ་
བཀྲུས་ནས་གོས་གསར་པ་བགོས་ཏེ། དེ་ཁྱིམ་གྱི་ཕྱི་རོལ་དུ་བྱུང་བ་དེ་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱོད་གོས་གསར་པ་ལེགས་པར་བགོས་སོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང་། སེམས་ཅན་གཞན་ཞིག་ཀྱང་མགོ་བཀྲུས་ནས་གོས་རྙིང་པ་ཡང་བཀྲུས་ཏེ་བགོས་པ་
དང་། དེ་ཟེགས་པས་མི་དེ་སྐྲ་བཀྲུས་ཀྱང་མཛེས་པར་མ་གྱུར་ལ། དེའི་གོས་ཀྱང་མཛེས་པར་མ་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ། སྨན་གྱི་སྡེ་འཛམ་བུའི་གླིང་ན་སེམས་ཅན་རྒན་པོ་ཡོད་པ་དག་ནི་མཛེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་དག་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་སྟོན་
ཏོ། །དེ་ནས་བྲམ་ཟེ་དང་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་སྤྱོད་པ་པ་དང་། ཀུན་དུ་རྒྱུ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྟན་ལས་ལངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་གི་ནང་ན་གཞོན་ནུ་ནི་གང་ལགས། རྒན་པོ་ནི་གང་ལགས། བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱེད་ཅག་ནི་ཡང་དང་ཡང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། དུད་འགྲོ་དང་། ཡི་དགས་རྣམས་སུ་ཚོར་བ་མྱོང་ཡང་ཁྱེད་ད་དུང་དུ་ངོམས་མྱི་མྱོང་བས་ཁྱེད་ཅག་ནི་རྒན་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྲམ་ཟེ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང་། 
ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སླན་ཆད་འཁོར་བར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་བ་ལ་མི་སྤྲོའོ། །གང་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་སྤྱོད་པ་པ་དང་། ཀུན་དུ་རྒྱུ་དང་། གཅེར་བུ་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །
སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་རྣམས་ལས་ཀྱང་གང་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་བྱེད་ནུས་པ་མེད་དོ། །དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་སེམས་ཅན་

43-1-266b

རྣམས་མོས་པ་དཀའ་བ་ལ་གཟིགས་སུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཉོན་ཅིག་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་
བཞི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་འདུག་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕྱག་ཀྱང་མི་འཚལ་ཚིག་ཀྱང་མི་སྨྲའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་
སེམས་ཅན་འདི་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མི་སྨྲ། ཀུན་དུ་མི་སྨྲ་ཞིང་ཕྱག་ཀྱང་མི་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུ་བ་ཡང་མི་བགྱིད་པའི་རྒྱུ་གང་ལགས་རྐྱེན་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཉོན་ཅིག །སེམས་
ཅན་གཞོན་ནུ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་མི་ནུས་སོ་ཞེས་སེམས་ཅན་གང་དེ་སྐད་ཟེར་བ་ལ། སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་དག་ནི་ཁྱེད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་ཡིན་པར་བལྟའོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཙུན་པ་བཅོམ་
ལྡན་འདས་བདག་ཅག་ནི་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་ལགས་སོ། །བཙུན་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་བདག་ཅག་ནི་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀྱེ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་
ཡིན་གྱིས། ད་རང་གི་ལུས་ལས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚད་སྟོན་ཅིག །དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་བཞི་ལུས་དང་མ་བྲལ་བར་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་ཏེ། ས་བཅུ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གང་དག་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་བགྱི་བ་དང་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའི་སེམས་
ཅན་དེ་ལྟ་བུ་ནི་རྙེད་པ་ལེགས་པར་རྙེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་དེང་ཉིད་སྐྱེས་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་དེང་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲོལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ས་བཅུ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་མཐོང་ངོ་། །

43-1-267a

བམ་པོ་གསུམ་པ། དེ་ནས་བྲམ་ཟེ་དང་། གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་སྤྱོད་པ་པ་དང་། ཀུན་དུ་རྒྱུ་དང་། གཅེར་བུ་པ་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་དང་། བདུད་སྡིག་ཅན་འཁོར་དང་
བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ལྷགས་ནས་གཡོ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གན་དུ་མཆིས་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་ནས་བདག་ཅག་གིས་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་བདེ་བ་འདི་ལྟ་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག །འཇིག་རྟེན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འདི་ལྟ་བུར་གྱུར་ཅིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བཞིན་བཟངས་དག་
དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཁྱེད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གན་དུ་ལྷགས་ནས་ཁྱེད་ཀྱིས་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །དེས་ན་ཁྱེད་ཐམས་ཅད་རིང་པོ་
མི་ཐོགས་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིག་འདི་གསུངས་མ་ཐག་ཏུ། དེ་ནས་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་
མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་ས་བཅུ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་བར་སྣང་ལ་ཤིང་ཏ་ལ་བདུན་སྲིད་
དུ་མངོན་པར་འཕགས་ནས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དབུལ་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱིན་གྱིས་རློབ་སྟེ་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དོ། །
དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དབུའི་སྤྱི་གཙུག་གི་སྟེང་ལོགས་སུ་གནས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མེ་ཏོག་སིལ་མ་སྣ་ཚོགས་འཐོར་ཞིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིད་ལ་བྱེད་དེ། རང་གི་ལུས་ལ་ཡང་སངས་རྒྱས་

43-1-267b

སུ་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་དོ། །ལྷའི་བུ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མངོན་པར་འཐོར་ཞིང་ཚིག་འདི་སྐད་དུ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ནི་རྙེད་པ་ཆེན་པོའོ། །ཞིང་ཆེན་པོའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་མགོན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་
གྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་བརྙེས་པའོ། །མཁས་པ་མཁས་པ་ཚོལ་བ་ལགས་ཏེ། གང་སེམས་ཅན་འདི་ལྟ་བུ་དག་ཐབས་མཁས་པས་མཐར་གྱིས་འཁོར་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་མཛད་དེ་ལེགས་པར་གསུངས་པ་གཅིག་ཙམ་གྱིས་
ཀྱང་སེམས་ཅན་དེ་སྙེད་ཅིག་འཁོར་བ་ལས་ཡོངས་སུ་གྲོལ་ལོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་སྟན་ལས་ལངས་ནས། བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ཏེ། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་
ས་ལ་བཙུགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱུ་གང་དང་རྐྱེན་གང་གིས་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དག་ཚིག་འདི་སྐད་འབྱིན་ཅིང་རྫུ་
འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བགྱི་བ་མང་པོ་བགྱིད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྔགས་པ་མང་པོ་མངོན་པར་འདུ་བགྱིད། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་ཅིག །དེ་དག་ནི་ང་ལ་བསྟོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། རང་གི་
ལུས་ལ་བསྟོད་ཅིང་རང་གི་ལུས་ཆོས་ཀྱི་སྟན་དམ་པ་ལ་འཇོག་པར་འགྱུར། རང་གི་ལུས་ལས་ཆོས་ཀྱི་འོད་ཟེར་འབྱིན་པར་འགྱུར། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་བྱ་བའི་
ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བཟུང་བར་འགྱུར་རོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཀྱང་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་
པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདེ་བར་གཤེགས་པ་གདུགས་མཚན་དུ་སེམས་ཅན་མང་པོ་ཞིག་ཡོངས་སུ་གྲོལ་ཡང་ད་དུང་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཟད་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་

43-1-268a

སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཁྱོད་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དོན་འདི་འདྲི་བར་སེམས་པ་ནི་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་ཕྱུག་ཅིང་ནོར་ཆེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་སྟེ། ནོར་དང་། འབྲུ་
དང་། མཛོད་དང་། བོང་བ་མང་པོ་དང་ལྡན་ལ། བྲན་པོ་དང་། བྲན་མོ་དང་། ལས་བྱེད་པ་དང་། ཞོ་ཤས་འཚོ་བའི་མི་མང་པོ་དང་ལྡན་ཏེ། དེ་ནོར་གྱི་ཕུང་པོ་མང་ལ་ཞིང་དང་ཀུན་དགའི་ར་བ་མང་དུ་བདོག་ཅིང་། འདི་ལྟ་སྟེ། ནས་དང་། གྲོ་དང་། 
འབྲས་དང་། བལ་སྲན་དང་། སྲན་ཆུང་ལ་སོགས་པ་འབྲུ་མང་དུ་བདོག་པ་ཞིག་ཡོད་ལ། མི་དེས་དཔྱིད་ཀྱི་དུས་ལ་འབྲུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་བཏབ་ནས་དུས་གཞན་ཞིག་གི་ཚེ་ས་བོན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་གྱུར་
པ་དང་། མི་དེས་འབྲུ་དེ་དང་དེ་དག་སོ་སོར་འཇོག་སྟེ། བཞག་ནས་ཀྱང་དཔྱིད་ཀྱི་དུས་ཀྱི་བར་དུ་ཟོས་ནས་ཡང་འདེབས་པ་བཞིན་དུ་སྨན་གྱི་སྡེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་སྔོན་ལས་བྱས་པའི་ལས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་གྱུར་པ་དང་། 
དེ་ལ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་ཚོལ་ཏེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་བསྐྱེད་དོ། །བསྐྱེད་ནས་ཀྱང་དགེ་བའི་ཆོས་དེ་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་སྒྲུབ་སྟེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཕེལ་བར་བྱས་ནས་དགའ་བ་དང་། མགུ་བ་བསྐྱེད་དེ། སྨན་གྱི་སྡེ་དགའ་ཞིང་མགུ་བའི་
སེམས་དེས་བསྐལ་པ་བྱེ་བའི་བར་དུ་ཆུད་མི་ཟའོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆུད་ཟ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་ནམ་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། མདོར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཤེས་
སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་རྨི་ལམ་ཇི་ལྟ་བུ་མཐོང་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་
པའི་རྨི་ལམ་དུ་འཇིགས་པ་མང་པོ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་སྡིག་པའི་ལས་ཅན་གྱིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པ་སེལ་བར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ནི་སྡིག་པའི་རྨི་

43-1-268b

ལམ་མཐོང་ཡང་འཇིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་རྨི་ལམ་དུ་ཇི་ལྟར་འཇིགས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་
གྱི་སྡེ་མེ་རབ་ཏུ་འབར་བ་མཐོང་སྟེ། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་བདག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཚིག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་གཉིས་སུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་དེས་ཆུ་བྲུག་ཅིང་རབ་ཏུ་བྲུག་
པ་མཐོང་ཡང་འཇིགས་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་བཞིན་དུ་གཏི་མུག་གིས་བཅིངས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་བཟློག་ནས་སྡིག་པ་བྱང་བར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་གསུམ་དུ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་
པའི་རྨི་ལམ་ན་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་མཐོང་ངོ་། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བདག་གི་ལུས་ཀྱི་མགོ་བྲེགས་པ་མཐོང་ཡང་སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་ལ་དེས་འཇིགས་པར་མི་བྱའོ། །
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་གི་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་བྲེགས་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་ནི་འགྲོ་བ་དྲུག་ཏུ་འཁོར་བ་ལས་རྒྱལ་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་མོ། །དེ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན། དུད་འགྲོ་དང་། ཡི་དགས་རྣམས་
ཀྱི་ནང་དུ་མ་ཡིན། ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་མ་ཡིན། ཀླུ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་མ་ཡིན། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། སྨན་གྱི་སྡེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ་
རབ་ཏུ་འཛིན་ཏོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མའི་དུས་ན་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ལ་ལ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་འགྱུར་ན་དེས་ཡི་དམ་ཆེན་པོ་བཅས་པར་བལྟ་སྟེ། བརྙས་པར་གནས་པར་གྱུར་ཀྱང་སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་ལ་དེས་
སྐྱོ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་མི་བྱ། ཞུམ་པར་མི་བྱའོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་ངས་ཆོས་མང་དུ་བསྟན་ཏེ། སྨན་གྱི་སྡེ་ངས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་ཞིག་གི་བར་དུ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་སྤྱད་ཀྱང་སྨན་གྱི་སྡེ་ངས་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཕྱིར་རམ། 

43-1-269a

འཚོ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཕྱིར་རམ། དབང་ཕྱུག་གི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཕྱིར་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པ་མ་ཡིན་གྱི། སྨན་གྱི་སྡེ་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ངས་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་སྤྱད་ཀྱང་ངས་དེ་སྲིད་ཀྱི་བར་
དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་ཀྱི། སྨན་གྱི་སྡེ་གང་གི་ཚེ་གང་གི་དུས་ན་ངས་ཟུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཉིན་མོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་
སངས་རྒྱས་ཏེ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཟབ་པོ། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་པ་རྙེད་པར་དཀའོ། སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་འབྱུང་བ་ཡང་མཆོག་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་
གྲངས་འདི་འཛིན་པ་དག་ཀྱང་མཆོག་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའོ། །གང་དག་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །སྨན་
གྱི་སྡེ་བསྐལ་པ་སྟོང་དུ་འཁོར་བ་བསྙིལ་བར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་རབ་ཏུ་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །འགོག་པ་དང་ལམ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །གནས་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་སྐལ་བ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །དགེ་བའི་གནས་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་
སྐལ་བ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་དགེ་བའི་གནས་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་སྐལ་བ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །དགེ་བའི་གནས་དང་འགོག་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་སྐལ་བ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་ཅིའི་ཕྱིར་འགོག་པ་ཞེས་བྱ། 
གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཀྱི་གནས་ནི་དོན་ཞེས་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཆོས་ཀྱི་གནས་གང་ཡིན། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཤེས་བགྱི་བ་ནི་བརྩོན་
འགྲུས་བརྩམས་པ་ཉིད་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་པ་ཉིད་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ལགས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་གཏེར་ཞེས་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་གཏེར་འབྱུང་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་

43-1-269b

བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དོན་འདི་ཡོངས་སུ་འདྲི་བར་སེམས་པ་ནི་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་། བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་གང་དག་མང་དུ་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ། རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དེ་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་བ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་བ་ཤེས་ནས་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་བ་བདེ་བའི་གནས་འདི་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ནམ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་དེ་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཐབས་མཁས་པས་ཆོས་རྣམས་རབ་
ཏུ་ཤེས་སོ། །འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམས་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །གསོལ་པ། ཡེ་ཤེས་ཉིད་རྟོགས་ནས་མྱ་ངན་ལས་
འདས་པ་གང་རབ་ཏུ་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཆོས་རབ་ཏུ་ཤེས་ནས་ཆོས་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་བཞིན་དུ་དམ་པའི་ཆོས་བསྡུ་བར་རབ་ཏུ་ཤེས་ནས་རྙེད་པ་དང་པོ་སྐྱེའོ། །ཆོས་
ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་བཞིན་དུ་བཟུང་ནས་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་ཚོང་པར་གྱུར་པ་ལ་ལ་ཞིག་མི་ཁུར་སྟོང་གི་གསེར་ཁྱེར་ཏེ་དེ་ཁེ་སྤོགས་ཀྱི་ཕྱིར་སོང་བ་དང་། དེའི་ཕ་མ་འདི་སྐད་
སྨྲ་སྟེ། བུ་ཉོན་ཅིག་གསེར་སྲང་སྟོང་ཁྱེར་ལ་གཞན་དང་རང་གི་གསེར་ལེགས་པར་ཁྱེར་ཅིག །ཚོང་པ་དེས་གསེར་ཁྱེར་ཏེ་སོང་ནས་ཟླ་བ་གཅིག་ཙམ་ལོན་པ་དང་གསེར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཆུད་གསན་ཏེ་མེད་པར་བྱས་ཀྱི་འོག་ཏུ་
དེ་ནས་མི་དེས་བསམས་པ་དང་ཤིན་དུ་མི་དགའ་ནས་སྙིང་ལ་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུས་ཟུག་སྟེ་དེ་ལ་གནོང་ཞིང་ངོ་ཚ་ནས་རང་གི་ཁྱིམ་དུ་མ་སོང་བ་དང་། དེའི་ཕ་མས་ཐོས་ནས་ཡིད་ཆད་དེ། སྙིང་ལ་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུས་ཟུག་ནས་གོས་དག་

43-1-270a

ཀྱང་དྲལ་ཏེ་བུ་ངན་པ་དེ་བདག་ཅག་གི་ཁྱིམ་དུ་བུའི་གཟུགས་སུ་སྐྱེས་ནས་ཁྱིམ་སོ་ཀུན་ཀྱང་བཤིག་སྟེ། བདག་ཅག་ལ་མཁོ་བ་མེད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱས་སོ། །བྲན་གྱི་ལས་བྱེད་དུ་བཅུག་གོ་ཞེས་དེ་སྐད་སྨྲེ་སྔགས་
འདོན་ཏེ། དེའི་ཕ་མ་ཡི་ཆད་ནས་འཆི་བའི་དུས་བྱས་པ་དང་། དེ་ནས་བུ་དེས་ཕ་མ་བདག་ལ་ཡི་ཆད་དེ་འཆི་བའི་དུས་བྱས་སོ་ཞེས་ཐོས་ནས་བུ་དེ་ཡང་ཡི་ཆད་དེ་འཆི་བའི་དུས་བྱས་པ་དེ་བཞིན་དུ། སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དོན་འདི་བཤད་པ་
ལ་ཡང་གང་དག་ངའི་བསྟན་པ་ལ་མི་དད་པ་དེ་དག་ནི་རེ་ཐག་ཆད་ནས་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་སྙིང་ལ་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུས་ཟུག་སྟེ་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཕ་མ་དེ་དག་ཡི་ཆད་དེ་གསེར་གྱི་ཕྱིར་མྱ་ངན་བྱེད་ཅིང་། སྙིང་ལ་
མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུས་ཟུག་ནས་གཞན་དང་རང་གི་གསེར་གྱི་ཕྱིར་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུ་དང་ལྡན་པ་དེ་བཞིན་དུ། སྨན་གྱི་སྡེ་གང་དག་ངའི་བསྟན་པ་ལ་མ་དད་པ་དེ་དག་ནི་ཕྱིས་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་གདུང་ཞིང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ལ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་
ཚོར་བ་མྱོང་ཞིང་སྔོན་ལས་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་དག་ཆུད་ཟོས་ནས་ཕྱིན་ཆད་ཞིང་བཟང་པོ་དང་ལྡན་པའི་བསོད་ནམས་དག་མི་བྱེད་དེ། དེ་དག་གི་སྙིང་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུ་དང་ལྡན་པས་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། 
དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་དང་། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་ཞིང་། མི་བཟད་པ་དྲག་པོ་མཐོང་ནས་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། དུད་འགྲོ་དང་། ཡི་དགས་དང་། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་མཐོང་
བར་མི་འགྱུར་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དེ་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་བར་བདག་ལ་སུ་ཞིག་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་སྙམ་པ་དང་། དེའི་ཕ་མས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བུ་ཅིག་ནད་ཀྱི་འཇིགས་ཆེན་ནི། །འབྱུང་བར་མི་ནུས་ཇི་ལྟར་བྱ། །ན་བ་འཆི་
བས་འཇིགས་མོད་ཀྱི། །བུ་ཁྱོད་འཆི་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །ནད་ཀྱིས་འཇིགས་དང་སྐྲག་པ་ལས། །ཁྱོད་ནི་ཐར་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། །བདག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགག །བདག་གི་ལུས་ལ་རབ་ཏུ་གནོད། །ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་

43-1-270b

ཏེ། །བདག་གིས་འཆི་བ་མཐོང་བར་གྱུར། །བདག་གི་མིག་ནི་མི་མཐོང་ཞིང་། །བདག་གི་རྣ་ཡང་མི་ཐོས་སོ། །སྣ་ཡང་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ལུས་ཀྱང་ཟོ་མདོག་བདེ་མ་ཡིན། །ཡན་ལག་ཉིང་ལག་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། །ཤིང་དང་འདྲ་བས་
སེམས་པ་མེད། །བདག་གི་འཆི་བ་འོང་མེད་ཅེས། །ཡུམ་གྱིས་བདག་གི་སྤྲོ་བསྲིང་ཟད། །མས་སྨྲས་པ། བུ་ཁྱོད་དེ་སྐད་སྨྲ་མི་རིགས། །ང་ལ་མཆོག་ཏུ་འཇིགས་མ་བྱེད། །ཁྱོད་ཀྱི་ལུས་ལ་རིམས་བཏབ་པས། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་
མཐོང་བར་འགྱུར། །བུས་སྨྲས་པ། ལུས་ལ་རིམས་ཀྱང་མ་མཐོང་སྟེ། །ན་བ་མེད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་མེད། །འཆི་བ་ཤིན་དུ་མི་བཟད་མཐོང་། །བདག་གི་ལུས་སྡུག་བཅོམ་པར་གྱུར། །བདག་གི་ལུས་ཀུན་སྡུག་བསྔལ་གྱིས། །རབ་ཏུ་གཟིར་
བར་མཐོང་གྱུར་ན། །སུ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བྱ། །བདག་གི་སྐྱོབ་པར་སུ་ཞིག་འགྱུར། །ཕ་མས་སྨྲས་པ། བུ་ཁྱོད་ལ། །ལྷ་ཡང་རབ་ཏུ་བཀྱོན་གྱུར་གྱིས། །ལྷ་རྣམས་ལ་ནི་མཆོད་བྱས་ན། །དེ་ཡི་འོག་ཏུ་འཚོ་བར་གྱུར། །བུས་སྨྲས་པ། 
གང་གིས་བདག་ནི་འཚོ་འགྱུར་བ། །ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མཛད་དུ་གསོལ། །རིངས་ཤིང་རབ་ཏུ་མྱུར་བཞུད་ལ། །ལྷ་བོན་པོ་ལ་དྲི་བར་གསོལ། །དེ་ནས་དེའི་ཕ་མ་ལྷའི་རྟེན་གྱི་དྲུང་དུ་སོང་ནས་ལྷ་ལ་བདུག་པ་ཕུལ་བ་དང་། དེ་ནས་ལྷ་བོན་པོས་
ལྷ་ལ་བདུག་པ་ཕུལ་ནས། ཚིག་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱོད་ལ་ལྷ་བཀྱོན་གྱིས་ལྷ་རྗེད་ཅིག །མཆོད་སྦྱིན་གྱིས་ཤིག །དེ་ལ་ཕྱུགས་སོད་ཅིག །མི་ཡང་སོད་ཅིག་དང་། དེ་ནས་ཁྱེད་ཀྱི་བུ་ནད་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་འགྱུར་རོ། །
དེ་ནས་ཕ་མ་དེ་དག་གིས་བསམས་པ། བདག་ཅག་ནི་དབུལ་ན་ཇི་ལྟར་བྱ། གལ་ཏེ་ལྷ་མ་མཉེས་ན་ནི་བུ་དེ་ཡང་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་འགྱུར། ཇི་སྟེ་མཉེས་པར་བྱ་ན་བདག་ཅག་ནི་དབུལ་བས་མི་དང་ཕྱུགས་གང་ནས་བླང་
སྙམ་ནས་དེ་དག་རིངས་ཤིང་མྱུར་བར་ཁྱིམ་དུ་དོང་སྟེ། ཁྱིམ་གྱི་རྫས་ཅུང་ཟད་ཅི་བདོག་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཕྱུགས་ཉོ་བའི་ཕྱིར་འཚོང་དུ་དོང་ངོ་། །དེ་ནས་མི་གཞན་ཞིག་གི་གན་དུ་ཕྱིན་ནས། ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་གསེར་ཞིག་སྐྱིར་བྱིན་

43-1-271a

སྐྱིན་པ་ནི་ཞག་བཅུ་ནས་སླར་འབུལ་ནུས་ན་ནི་ལེགས། ཇི་སྟེ་འབུལ་མ་ནུས་ན་ཡང་ངེད་ཁྱེད་ཀྱི་བྲན་དུ་ཁས་བླངས་ཏེ་ལས་བྱའོ་ཞེས་དེ་སྐད་སྨྲས་ནས་དེ་གཉིས་ཀྱིས་གསེར་དེ་ཁྱེར་ཏེ་མི་ཉོར་དོང་ངོ་། །དེ་གཉིས་
ཀྱིས་མི་ཉོས་ནས་མི་དེས་ཀྱང་བདག་བསད་པར་ནི་མ་ཤེས་སོ། །དེ་ནས་ཕ་མ་རྨོངས་པར་གྱུར་པ་དེ་གཉིས་སླར་རང་གི་ཁྱིམ་དུ་མ་དོང་གི་ལྷ་རྟེན་གྱི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། ལྷ་བོན་པོ་ལ་ད་མྱུར་དུ་མཆོད་སྦྱིན་མཛོད་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་སོ། །
དེ་ནས་ཕ་མ་དེ་གཉིས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱུགས་ཀྱང་བསད་མི་དེ་ཡང་བསད་དོ། །དེ་ནས་ལྷ་བོན་པོ་དེས་མཆོད་སྦྱིན་བྱ་བར་བསམས་ཏེ་མེ་བུས་པ་དང་། དེ་ནས་ལྷ་དེ་བབས་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་བུ་ནི་ངས་ཁྱེར་རོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་
ཕ་མ་དེ་གཉིས་དགའ་ཞིང་མགུ་བས་ཁྱབ་ནས་བུ་འདི་སོས་ན་བདག་ཅག་བྲན་དུ་གྱུར་ཀྱང་བླ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། ཕ་མས་ལྷ་ལ་མཆོད་སྦྱིན་བྱས་ནས་སླར་ལོག་སྟེ་རང་གི་ཁྱིམ་དུ་ཕྱིན་ནས་བུ་འཆི་བའི་དུས་བྱས་པ་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་
ཕ་མ་དེ་གཉིས་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་ཡི་མུག་པ་ཆེན་པོས་སྙིང་ལ་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུ་ཟུག་སྟེ་ཡི་ཆད་པར་གྱུར་ནས་དེ་ཉིད་དུ་འཆི་བའི་དུས་བྱས་པ་དེ་བཞིན་དུ། སྨན་གྱི་སྡེ་མི་དགེ་བའི་གྲོགས་པོ་དང་བསྟེན་པར་བལྟའོ། །གསོལ་པ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གང་དུ་སྐྱེ་བ་ཞུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཁ་རོག་ང་ལ་མ་འདྲི་ཤིག །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞུའོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཞུའོ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་ལ་མ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ངུ་འབོད་དུ་སྐྱེས་སོ། །ཕ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་བསྡུས་གཞོམ་དུ་སྐྱེས་སོ། །བུ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ཚ་བར་སྐྱེས་
སོ། །ལྷ་བོན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་མནར་མེད་པར་སྐྱེས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་མ་ནོངས་པ་དེ་གང་དུ་སྐྱེས་དེའི་ཚེ་སླད་མ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་ལ་མི་མ་ཉེས་པ་དེ་ནི་

43-1-271b

སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱུ་གང་དང་རྐྱེན་གང་གིས་མི་དེ་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་ལྷ་རྣམས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པར་སྐྱེས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་
སྡེ་ཉོན་ཅིག །མི་དེ་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སེམས་དད་པས་སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་ལན་ཅིག་སྨྲས་ཏེ། སྨན་གྱི་སྡེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས་བསྐལ་པ་དྲུག་བཅུའི་བར་དུ་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་
བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར། བསྐལ་པ་བརྒྱད་བཅུའི་བར་དུ་སྐྱེ་བར་ཚེ་རབས་དྲན་པར་འགྱུར། སྐྱེ་བ་དང་སྐྱེ་བར་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཟློག་པར་བྱེད་དོ། །སེམས་
ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བར་ནི་མི་ནུས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བར་རྔོ་ཐོག་པ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། 
སྨན་གྱི་སྡེ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ་པར་བྱའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ་པ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཉོན་ཅིག །བརྩོན་འགྲུས་ཤེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་
རྣམས་སྟོན་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གནས་སོ། །ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གནས་སོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གནས་སོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་འགག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གནས་སོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་ཤེས་
པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གནས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འབྲས་བུ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གནས་ཤེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གནས་ཏེ། སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་དག་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གནས་ཤེས་བྱའོ། །གསོལ་པ། 

43-1-272a

བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཇི་ལྟར་བསྟན་པར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཤིང་ཞིག་བསྐྱེད་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཉིན་མོ་ཤིང་
དེའི་རྩ་བ་ཟུག་ནས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཉིན་མོ་རྩ་བ་དེའི་དཔག་ཚད་ཙམ་གྱི་འོག་ཏུ་སོང་ངོ་། །མི་གཞན་ཞིག་གིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཤིང་བསྐྱེད་པ་དང་། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཉིན་མོ་རླུང་གིས་བསྐྱོད་དེ་ཤིང་དེ་རྩ་བ་མ་ཟུག་ནས། དེ་ནས་མི་དེས་ཤིང་དེ་ཕྱུང་བ་དང་། 
མི་གཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་ངའི་ས་བརྐོས་ཤེས་འཐབ་འབྲེག་རྩོད་པར་གྱུར་ནས། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོས་མི་གཉིས་འཐབ་འབྲེག་རྩོད་པར་གྱུར་ཏོ། །ཞེས་ཐོས་ནས། རྒྱལ་པོ་དེས་ཕོ་ཉ་བཏང་སྟེ། སོང་ལ་མི་དེ་གཉིས་ཁྲིད་དེ་ཤོག་
ཤིག །ལྷ་དེ་ལྟར་འཚལ་ལོ་ཞེས་མི་དེ་རིངས་པའི་གཟུགས་སུ་བརྒྱུགས་ནས་མི་དེ་གཉིས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཁྱེད་ལ་རྒྱལ་པོ་འབོད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང་། དེ་ནས་མི་གཅིག་ནི་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་གོ། །མི་གཅིག་ནི་འཇིགས་ཤིང་
སྐྲག་པ་མེད་པར་རྒྱལ་པོ་ག་ལ་བ་དེར་ཁྲིད་དོ། །ཁྲིད་ནས་རྒྱལ་པོའི་མདུན་དུ་འཁོད་དོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོས་མི་དེ་གཉིས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་ཁྱེད་ཅི་ཞིག་གི་ཕྱིར་འཐབ་ཅིང་རྩོད་པར་གྱུར། དེ་ནས་མི་དེ་གཉིས་ལངས་ཏེ་རྒྱལ་པོ་ལ་འདི་
སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གསན་དུ་གསོལ། བདག་ཅག་ལ་ནི་ས་ཕྱོགས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་མཆིས་ཀྱི་ས་གཡར་པོ་ཞིག་ལ་ཤིང་བསྐྱེད་པ་ལས་རླུང་གིས་སྐྱོད་ནས་རྩ་བ་ཡང་མ་ཟུག་ལོ་མ་དང་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་ཡང་མ་བྱུང་
སྟེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེའི་རྩ་བ་དཔག་ཚད་ཙམ་གྱི་འོག་ཏུ་ཡང་མཆིས་པ་དང་། ཁྱོད་ཀྱིས་ཉེས་སོ་ཞེས་མི་འདིས་བདག་ལ་ཐབ་མོ་བརྒལ་དུ་བས་ཀྱི་བདག་གིས་ནི་མ་ནོངས་ན་ལྷ་དེ་ལ་བདག་གིས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་ནོངས་པར་མཁྱེན་
པར་མཛད་དུ་གསོལ། དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དེས་བློན་པོ་བྱེ་བ་ཕྲག་སུམ་བཅུ་བཀུག་སྟེ། བསོགས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་བསྒོའོ། །ཁྱེད་ཅག་སྨྲོས་ཤིག །བློན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་གསོལ་པ། ཇི་སྐད་སྨྲ་བར་བགྱི། གང་གི་ཉིན་མོ་ཤིང་བསྐྱེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཉིན་མོ་

43-1-272b

རྩ་བ་ཟུག་ནས་ལོ་མ་དང་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་དེ་ཁྱེད་ཀྱིས་གང་ན་ཡང་མཐོང་ངམ། ཐོས་སམ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཞག་བདུན་ནམ་ཟླ་ཕྱེད་ཀྱིས་འདི་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པར་གྱིས་ཤིག །དེ་ནས་བློན་པོ་དེ་དག་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་རྒྱལ་པོ་ལ་འདི་སྐད་
ཅེས་གསོལ་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བདག་ཅག་གིས་འདི་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པར་བགྱིར་མི་རུང་ངོ་། །འདི་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པར་རྔོ་མི་ཐོག་གོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ནི་ངོ་མཚར་ཏེ། རེ་ཤིག་མི་འདི་ཉིད་ལ་རྨ་བར་བགྱིའོ། །ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་གང་སྨྲས་པའི་དོན་བདེན་ནམ་
སྨྲོས་ཤིག །སྨྲས་པ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དོན་དེ་མད་དོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། གང་གི་ཉིན་མོ་ཤིང་བསྐྱེད་པ། །དེ་ཡི་ཉིན་མོ་རྩ་ཟུག་ཅིང་། །འདབ་མ་མེ་ཏོག་འབྲས་བྱུང་ཞེས། །དེ་ཉིད་ཉིན་མོ་སྨྲ་བ་ནི། །ཁྱོད་ཀྱི་ཚིག་འདི་འཐད་པར་དཀའ། །
འདི་འདྲ་མཐོང་བ་འམ་ཐོས་པ་མེད། །དེ་ནས་མི་དེས་ཐལ་སྦྱར་ཏེ། རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་འདི་སྐད་སྨྲས། །གཤེགས་ལ་ཉིད་ཀྱིས་ཤིང་བསྐྱེད་དེ། །རྩ་བ་ཟུག་ལ་གཟིགས་སུ་གསོལ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དེ་བློན་པོ་བྱེ་བ་ཕྲག་སུམ་བཅུ་དང་ལྷན་
ཅིག་ཕྱི་རོལ་དུ་བྱུང་ནས་མི་དེ་གཉིས་ཀྱང་བཙོན་རར་བཅུག་གོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཤིང་བསྐྱེད་པ་དང་། ཤིང་དེ་རྩ་བ་ཡང་མ་ཟུག །ལོ་མ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་ཡང་མ་བྱུང་ནས་དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དེ་ཁྲོས་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་
ཁྱེད་མྱུར་དུ་དེང་ལ་ཤིང་གཤེགས་པའི་སྟ་རེ་རྣམས་ལོང་ཤིག །ཅེས་སྨྲས་ནས་བླངས་པ་དང་། དེ་ནས་གང་མི་དེས་བསྐྱེད་པའི་ཤིང་དེ་ལ་ཁྲོས་ནས་ཤིང་དེའི་ལོ་མ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་བྱུང་བ་རྣམས་བཅད་དེ་ཤིང་གཅིག་པོ་
དེ་བཅད་པ་དང་ཤིང་བཅུ་གཉིས་བྱུང་ངོ་། །ཤིང་བཅུ་གཉིས་པོ་བཅད་པ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ཤིང་རྩ་བ་དང་བཅས། ལོ་མ་དང་བཅས། མྱུ་གུ་དང་བཅས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་བྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་ཤིང་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པོ་དེ་དག་ལས་བྱ་གསེར་གྱི་
ཟེ་བ་ཅན། གསེར་གྱི་མཆུ་ཅན། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་འདབ་མ་ཅན་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་བྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དེ་ཁྲོ་བའི་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ནས་རང་གི་ལག་གིས་སྟ་རེ་བླངས་ཏེ་ཤིང་དེ་ལ་གཙབས་པ་དང་། ཤིང་གཙབས་པ་དེ་ལས་བདུད་རྩིའི་ཆུ་བྱུང་ངོ་། །

43-1-273a

དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དེ་ཡིད་མི་བདེ་ནས་སོང་ལ་མི་དེ་གཉིས་བཙོན་ར་ནས་ཕྱུང་ཤིག་ཅེས་བསྒོ་བ་དང་། ལྷ་དེ་ལྟར་འཚལ་ལོ་ཞེས་དེའི་མོད་ལ་རབ་ཏུ་བརྒྱུགས་ཏེ། མི་དེ་གཉིས་བཙོན་ར་ནས་ཕྱུང་ནས་ཤིང་ག་ལ་བ་དེར་ཁྲིད་པ་དང་། རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། ཤིང་
གཅིག་བཅད་པ་གཉིས་གྱུར་དུ་འཕེལ་ཏེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིར་གྱུར་པ་དེ་ཁྱེད་ཀྱིས་བསྐྱེད་དམ། ངས་བསྐྱེད་པའི་ཤིང་ནི་རྩ་བ་དང་། ལོ་མ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་ཡང་མ་སྐྱེས་སོ། །དེ་ནས་མི་དེས་གསོལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བདག་གི་བསོད་ནམས་ཅི་
འདྲ་བ་དེ་འདྲ་བའི་བསོད་ནམས་ཁྱོད་ལ་མི་མངའོ། །དེ་ནས་བློན་པོ་བྱེ་བ་ཕྲག་སུམ་བཅུས་པུས་མོའི་ལྷ་ང་གཉིས་ས་ལ་བཙུགས་ནས་མི་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རྒྱལ་པོ་སྔ་མ་འདི་ནི་མི་རུང་གིས་ཁྱོད་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་བྱ་དགོས་སོ། །དེ་ནས་མི་
དེས་བློན་པོ་དེ་དག་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་སྨྲས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ལོངས་སྤྱོད་བདག་མི་དགོས། །ནོར་དང་འབྲུ་ཡང་དགོས་པ་མེད། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བདག་དད་པས། །རྐང་གཉིས་དག་གི་མཆོག་ཏུ་ཤོག །ཞི་བ་མྱ་ངན་འདས་པའི་
དབྱིངས། །གང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྲོ། །མྱ་ངན་འདས་ཁྱིམ་འགྲོ་འགྱུར་བ། །ཆོས་འདི་ཁྱེད་ལ་བཤད་པར་བྱ། །སྐྱིལ་མོ་བཀྲུང་ནི་བཅས་ནས་སུ། །དེ་ནས་ཡི་དམ་རབ་བཅས་སོ། །བདག་གིས་སྔོན་བྱས་ལས་རྣམས་ཀྱིས། །རྒྱལ་པོའི་
བཙོན་རར་ཕྱིན་པར་གྱུར། །སྨོན་ལམ་འདི་ནི་བཏབ་པས་ན། །བདག་གི་ལས་ནི་ཟད་པར་གྱུར། །དེ་ནས་བྱ་བྱེ་བ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིས་རྡོ་རྗེའི་མཆུས་སིལ་སྙན་རྣམས་དཀྲོལ་ཏོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་སུམ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་
བྱུང་སྟེ། ཁང་པ་བརྩེགས་པ་རེ་རེའི་ཚད་ཀྱང་དཔག་ཚད་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ལྔ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཁང་པ་བརྩེགས་པ་རེ་རེ་ལས་ཀྱང་བྱ་གསེར་གྱི་ཟེ་བ་ཅན། གསེར་གྱི་མཆུ་ཅན་གསེར་གྱི་གདོང་ཅན་བྱེ་བ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ལྔ་བྱུང་སྟེ། དེ་དག་གིས་མིའི་སྐད་
དུ་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ལེགས་མ་བྱས། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཤིང་དེ་བཅད་པས་ན། །བྱེ་བ་བརྒྱ་ཡི་ཤིང་རྣམས་ལས། །ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིར་གནས་པར་གྱུར། །སེམས་ཅན་གང་གིས་ཤིང་བསྐྱེད་འདི། །ཅི་འདྲ་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པ། །སྡིག་པའི་ལས་ཀྱིས་

43-1-273b

ཕྱིན་ཆད་ཀྱང་། །མི་སྡུག་འབྲས་བུ་མྱོང་བར་འགྱུར། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། བདག་གིས་དོན་འདི་མི་ཤེས་ཀྱིས། །དཀའ་ཐུབ་ཆེན་པོ་ལུང་སྟོན་ཅིག །བྱ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་སྣང་བྱེད་དེ། །རྣམ་པར་འདྲེན་པར་
འགྱུར་བ་ཡིན། །འཁོར་བའི་སྲིད་པའི་བཙོན་ར་ལས། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐར་བྱེད་པའོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། གང་གིས་ཤིང་ནི་མ་སྐྱེས་པ། །སྐྱེས་བུ་གཉིས་པ་དེ་གང་ཡིན། །དེས་ནི་སྡིག་པའི་ལས་གང་བྱས། །གཉིས་སྐྱེས་
རྣམས་ནི་སྨྲ་བར་བྱོས། །བྱ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། གང་གི་ཤིང་ནི་མ་སྐྱེས་པ། །དེ་ནི་ལྷ་སྦྱིན་གླེན་པ་སྟེ། །དགེ་བ་ཅུང་ཟད་མ་བྱས་ན། །དེ་ཡི་ཤིང་ནི་ཇི་ལྟར་སྐྱེ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བློན་པོ་བྱེ་བ་ཕྲག་སུམ་བཅུ་པོ་རྣམས་
ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ས་བཅུ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ཏེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་སོ་སོར་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་དེ་ཡང་ས་བཅུ་ལ་གནས་ནས་དགེ་བའི་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྗེས་སུ་ཐོབ་བོ། །དེ་ནས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱུ་གང་དང་རྐྱེན་གང་གིས་བློན་པོ་བྱེ་བ་ཕྲག་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པོ་རྣམས་ས་བཅུ་ལ་གནས་ཏེ། མངོན་པར་
ཤེས་པ་སོ་སོར་ཐོབ་པར་གྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཉོན་ཅིག་དང་ལུང་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཛུམ་པ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་གྱི་སྒོ་
ནས་འོད་ཟེར་ཁ་དོག་དུ་མ་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས། ཁ་དོག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། དམར་པོ་དང་། དཀར་པོ་དང་། ལེ་བརྒན་དང་། ཤེལ་དང་། དངུལ་གྱི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་བྱུང་
ནས་དེ་དག་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པ་སྣང་བར་བྱས་ཏེ་སླར་ལོག་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དབུའི་གཙུག་ཏུ་ནུབ་བོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་

43-1-274a

དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་སྟན་ལས་ལངས་ནས་བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ཏེ། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་
བཏུད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་རྒྱུ་མ་མཆིས། རྐྱེན་མ་མཆིས་པར་འཛུམ་པ་མི་
མཛད་ན། འཛུམ་པ་མཛད་པའི་རྒྱུ་གང་ལགས། རྐྱེན་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཕྱོགས་བཞིའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ནས་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ངའི་གན་དུ་འོང་བ་མཐོང་ངམ། གསོལ་པ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་མཐོང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ལ་རྣམ་པར་རྟོགས་ཏེ་ལྟོས་ཤིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་རྣམ་པར་བལྟས་པ་དང་། 
ཤར་ཕྱོགས་ནས་ཤིང་དཔག་ཚད་བདུན་སྟོང་པ་ཅིག་བྱུང་ནས། དེའི་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་འདུས་ཏེ། མི་དག་མི་སྨྲ། མི་ཟེར། མི་བརྗོད། མི་ཟ། མི་ལྡང་། མི་འཆག་སྟེ། ཅང་མི་སྨྲ་བར་འཁོད་པ་དང་། ལྷོ་
ཕྱོགས་ནས་ཤིང་དཔག་ཚད་བདུན་སྟོང་པ་ཅིག་བྱུང་ནས་དེ་ལ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་འདུས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་མི་ཟེར་མི་སྨྲ། ཀུན་དུ་མི་སྨྲ། ཡོངས་སུ་མི་བརྗོད། མི་ལྡང་། མི་འཆག་སྟེ། ཅང་མི་སྨྲ་བར་འཁོད་པ་དང་། 
ནུབ་ཕྱོགས་ནས་ཤིང་དཔག་ཚད་བདུན་སྟོང་པ་གཅིག་བྱུང་ནས་དེ་ལ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་འདུས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་མི་ཟེར། མི་སྨྲ། ཀུན་དུ་མི་སྨྲ། ཡོངས་སུ་མི་བརྗོད། མི་ལྡང་། མི་འཆག་སྟེ། ཅང་མི་སྨྲ་བར་འཁོད་
པ་དང་། བྱང་ཕྱོགས་ནས་ཤིང་དཔག་ཚད་བདུན་སྟོང་པ་ཅིག་བྱུང་ནས། དེ་ལ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་འདུས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་མི་ཟེར་མི་སྨྲ། ཀུན་དུ་མི་སྨྲ། ཡོངས་སུ་མི་བརྗོད། མི་ལྡང་མི་འཆག་སྟེ། ཅང་མི་

43-1-274b

སྨྲ་བར་འཁོད་པ་དང་། འོག་གི་ཕྱོགས་ནས་ཤིང་དཔག་ཚད་བདུན་སྟོང་པ་ཅིག་བྱུང་ནས་དེ་ལ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་འདུས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་མི་ཟེར། མི་སྨྲ། ཀུན་དུ་མི་སྨྲ། ཡོངས་སུ་མི་བརྗོད། མི་ལྡང་། མི་འཆག་སྟེ། 
ཅང་མི་སྨྲ་བར་འཁོད་པ་དང་། སྟེང་གི་ཕྱོགས་ནས་ཤིང་དཔག་ཚད་བདུན་སྟོང་པ་ཅིག་བྱུང་ནས། དེ་ལ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་འདུས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་མི་ཟེར། མི་སྨྲ། ཀུན་དུ་མི་སྨྲ། ཡོངས་སུ་མི་བརྗོད། 
མི་ལྡང་། མི་འཆག་སྟེ། ཅང་མི་སྨྲ་བར་འཁོད་པ་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཞུས་ནས་ཞུ་བ་ལུང་བསྟན་པའི་སླད་དུ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་ལ་སྐབས་ཕྱེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་བདག་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ཞུའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་
འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག་དང་། དྲིས་པ་དེ་དང་དེའི་ལུང་བསྟན་པས་ངས་ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་རངས་པར་བྱའོ། །དེ་སྐད་
ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་ཕྱོགས་བཞིའི་འཇིག་རྟེན་ནས་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་མང་པོ་ལྷགས་
ཤིང་གནས་པ་ནས་འོག་དང་སྟེང་ཕྱོགས་ཀྱི་བར་ནས་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་ལྔ་བཅུ་ལྷགས་ཤིང་གནས་པར་གྱུར་པའི་རྒྱུ་གང་ལགས། རྐྱེན་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཁྱོད་
སོང་ལ་འདི་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་ནས་ལྷགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ལ་ཁྱོད་ཉིད་ཀྱིས་ཞུས་ཤིག །གསོལ་པ། སུའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་མཆི་བར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་

43-1-275a

སྡེ་རང་གི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པར་སོང་ཤིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ཏེ་དེ་ཉིད་དུ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ནས། འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དྲུག་འདས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཟླ་བའི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཟླ་བ་ཅན་གྱི་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་
སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་གྱིས་བལྟས་ནས་ཆོས་སྟོན་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེར་ཕྱིན་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟླ་བ་
ཅན་གྱི་ཞིང་དེའི་སྤྱན་སྔར་འདུག་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱུ་གང་གིས་མི་མཇེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཕྱོགས་བཅུ་ནས་འདུས་ཤིང་ལྷགས་པ་དག་དེ་ན་མཆིས་པའི་ཚེ་ནི་མཐོང་ལ་འདི་ན་མཆིས་པའི་ཚེ་མི་མཐོང་བར་གྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་ཉིད་
ན་རྒྱུ་ཞིང་གནས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟླ་བ་ཅན་གྱི་ཞིང་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
དེའི་སྤྱན་སྔར་འདུག་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དྲུག་འདས་ཏེ་མཆིས་པ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་དེ་དག་ཏུ་སེམས་
ཅན་ཇི་སྙེད་མཐོང་བ་དེ་སྙེད་ནི་གང་ན་ཡང་མ་མཐོང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་སེམས་པ་མེད་པའི་ཤིང་ལས་བྱུང་ངོ་། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་སེམས་པ་མ་མཆིས་པའི་ཤིང་ལས་མི་

43-1-275b

བྱུང་བ་སུས་མཐོང་སུས་ཐོས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་གང་སེམས་པ་མེད་པའི་ཤིང་ལས་མི་འབྱུང་བ་ཁྱོད་ཀྱིས་མ་མཐོང་མ་ཐོས་སམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་མ་མཐོང་མ་ཐོས་སོ། །བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཁྱོད་མཐོང་བར་འདོད་ན་དེང་ངས་བསྟན་པར་བྱའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཚལ་ལོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་འཚལ་ལོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟླ་བ་ཅན་གྱི་ཞིང་ནས་
ཕྱག་རྐྱང་བ་དང་ཕྱག་དེ་ལས་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་བྱུང་སྟེ། སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་རེ་རེས་ཀྱང་ལག་པ་བརྒྱ་བརྒྱ་བརྐྱང་ནས་སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་སྣ་ཚོགས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གཏོར་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་
པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་འདིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་གཏོར་བ་མཐོང་ངམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་མཐོང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་
འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་བྱུང་བ་འདི་དག་ནི་སེམས་པ་མེད་པའོ། །མི་འདི་དག་ནི་སེམས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ནས་མི་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་གང་ལག་པ་བརྒྱ་བརྒྱ་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལྷུང་ངོ་། །དེ་ནས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་དེ་མཐོང་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ཅི་ཞིག་ལགས། བདེ་བར་གཤེགས་པ་འདི་ཅི་ཞིག་ལགས། གང་མི་རྣམས་ཀྱི་ལག་པ་
བརྒྱ་པོ་ཡང་ཡུད་ཙམ་གྱིས་ལྷུང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ལག་པ་བརྒྱ་པ་ཡང་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་ན། ལག་པ་གཉིས་པའི་མི་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་
རྣམས་ནི་སེམས་པ་མེད་པར་སྐྱེའོ། །སེམས་པ་མེད་པར་འགག་གོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་དེའི་ལུས་ཀྱང་སེམས་པ་མེད་པར་གྱུར་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་གཞོན་པ་གང་ལགས། རྒན་པ་གང་

43-1-276a

ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་སེམས་ཅན་གཞོན་པ་ཡང་ཡོད། རྒན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞོན་པ་གང་ལགས། རྒན་པ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་
བཀའ་སྩལ་པ། གང་དག་ད་ལྟར་ལྷུང་བ་དེ་དག་ནི་རྒན་པའོ། །གང་དག་ཤིང་རྣམས་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་དག་ནི་གཞོན་པའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་རྣམས་མཐོང་བར་འཚལ་ལོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
ཟླ་བ་ཅན་གྱི་ཞིང་གིས་ཕྱག་གཡས་པའི་མཐིལ་བརྐྱང་བ་དང་། དེ་ནས་ཕྱོགས་བཅུ་ནས་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་བརྒྱ་འོང་ངོ་། །འོག་དང་སྟེང་གི་ཕྱོགས་ནས་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་བྱེ་བ་ཕྲག་ལྔ་བཅུ་འོང་སྟེ། སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་དེ་
དག་ལྷགས་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་སྨྲ། ཀུན་དུ་མི་སྨྲ་ཞིང་ཅང་མི་ཟེར་བར་འཁོད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་སེམས་ཅན་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་སྨྲ། ཀུན་དུ་མི་སྨྲ་ཞིང་ཅང་མི་མཆི་བར་མཆིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། 
སྨན་གྱི་སྡེ་ཁྱོད་མི་ཤེས་སམ། ས་ཕྱོགས་ནི་སེམས་པ་མེད་དེ་མི་སྨྲ། ཀུན་དུ་མི་སྨྲ་ཞིང་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་མི་ཤེས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་ལ་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་ཁ་ཅིག་ནི་མཐོང་ཡང་སྐྱེ་བ་མི་ཤེས། འགག་པ་དང་། 
རྒ་བ་དང་། ནད་དང་། མྱ་ངན་དང་། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་། སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་དང་། མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པ་དང་། མཛའ་བ་དང་བྱེ་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མི་ཤེས་ཏེ། 
མཐོང་ཡང་ཡིད་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ན་ཤེས་པར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ། སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་དག་ཡང་དང་ཡང་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །

43-1-276b

བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཆོས་མ་འཚལ་བའི་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་དེ་དག་གང་ནས་མཆིས། གང་ནས་འཆི་འཕོ་ཞིང་གང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཉོན་ཅིག །མིའི་ལུས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་
དེ་དག་ནི་དངུལ་མཁན་གྱིས་ཀྱང་མ་བྱས། ཟངས་མཁན་གྱིས་ཀྱང་མ་བྱས། ཤིང་མཁན་གྱིས་ཀྱང་མ་བྱས། རྫ་མཁན་གྱིས་ཀྱང་མ་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་འཇིགས་པས་ཀྱང་མ་བྱས་ཀྱི། གཞན་དུ་ན་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་འདུས་པ་དང་
སྡིག་པའི་ལས་དང་ལྡན་པ་ལས་བྱུང་ངོ་། །སེམས་ཅན་དེ་དག་ཀྱང་ཡང་དང་ཡང་བཟོའི་ལས་རྣམས་སློབ་པས་དེ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པ་མཐའ་ཡས་པ་དང་། ཚོར་བ་མི་བཟད་པ་འབྱུང་སྟེ། དེར་དེ་དག་སྔོན་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་
ལས་བྱས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་ངོ་། །སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་ཉིད་དུ་གང་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་ལྷགས་པ་མི་ལྡང་བ་འདི་དག་ནི་འདི་འདྲ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། སྨན་གྱི་སྡེ་དེའི་ཕྱིར་མི་སྨྲ། ཀུན་དུ་མི་སྨྲའོ། །སྨན་
གྱི་སྡེ་དེ་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་དེ་དག་ནི་དགེ་བ་ཡང་མི་ཤེས། སྐྱེ་བ་ཡང་མི་ཤེས། འགག་པ་ཡང་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་དག་མིའི་ལུས་ཀྱང་འཐོབ་པར་མི་འགྱུར་བ་འདི་དག་ཀྱང་སྨན་གྱི་སྡེ་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་རྣམས་ཤེས་བྱའོ། །གསོལ་
པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་རྣམས་ཇི་ལྟར་སྐྱེ། ཇི་ལྟར་འགག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་མེ་ལ་ཤིང་གིས་རེག་པར་བྱས་པ་དང་། ཤིང་དེ་ལ་མཐར་
གྱིས་མེ་འབར་བ་དེ་བཞིན་དུ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཐོག་མ་མིའི་ལུས་སུ་སྐྱེའོ། །སྐྱེས་ནས་གདོད་ཚོར་བ་མྱོང་ངོ་། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སུ་ཞིག་འདིར་མངོན་པར་སྐྱེ། སྐྱེས་ནས་སུ་ཞིག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས། བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་སངས་རྒྱས་ཉིད་སྐྱེས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། རྒྱལ་པོས་མི་ལ་ལ་ཞིག་བཅིངས་ཏེ་ཁང་པ་མུན་པ་མུན་ནག་གི་ནང་དུ་བཙོན་

43-1-277a

རར་བཅུག་པ་དང་། མི་དེ་ཁང་པ་མུན་ནག་དེར་ཞུགས་ནས་ཁང་པ་མུན་ནག་ལ་ཁང་པ་མུན་ནག་དུ་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་མི་གཞན་སྔོན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བས་རེག་པ་ཞིག་གིས་མཐོང་ནས་མི་དེ་ནི་མ་རུང་བར་གྱུར་ཏོ། །
སྔོན་སྡུག་བསྔལ་མ་མྱོང་བས་འཚོ་བ་སྲོག་ཆད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་བསམས་ནས་དེས་དེར་མེ་ཁྱེར་ཏེ་འོངས་ནས་ཁྱིམ་དེའི་ནང་དུ་མེ་ཆུང་ཟད་ཅིག་བོར་བ་དང་། མི་བཙོན་རར་བཅུག་པ་དེས་མེ་དེ་མཐོང་ངོ་། །མཐོང་ནས་
ཀྱང་དེ་དབུགས་ཕྱིན་པར་གྱུར་ཏེ་སྤྲོ་བ་སྐྱེས་སོ། །མེ་དེ་ཡང་རྒྱུ་གང་གིས་འབར་བའི་མེ་འབར་བ་དེས་ཁྱིམ་དེ་ཀུན་ཏུ་འབར་བར་གྱུར་ནས་མི་དེ་ཡང་དེ་ཉིད་དུ་ཚིག་པ་དང་། དེ་ཚིག་གོ་ཞེས་རྒྱལ་པོས་ཐོས་ནས་མི་དགའ་སྟེ། དེ་
འདི་སྙམ་དུ་ཕྱིན་ཅད་ནི་བདག་གི་ཡུལ་དུ་སེམས་ཅན་གང་ཡང་བཙོན་རར་མི་གཞུག་གོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་དེས་རང་གི་ཡུལ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ། ཀྱེ་སེམས་ཅན་ཁྱེད་ཅག་མ་འཇིགས་ཤིག །
མ་སྐྲག་ཤིག །ཁྱེད་ཅག་འཇིགས་པར་མ་གྱུར་ཅིག །ཕྱིན་ཆད་ངའི་ཡུལ་དུ་ཆད་པས་གཅད་པ་འམ། བཙོན་རར་གཞུག་པར་མི་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གང་ཡང་སྲོག་དང་དབྲལ་བར་མི་བྱ། ཀྱེ་སེམས་ཅན་ཁྱེད་རྣམས་མ་འཇིགས་
ཤིག་ཅེས་དེ་ལྟར་དབུགས་ཕྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ། སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བསྲེགས་པ་ནད་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བའོ། །ཇི་ལྟར་ཁྱིམ་ཚིག་ནས་མི་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཀྱང་ཚིག་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་
ཀྱི་དོན་དང་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་ནས་སེམས་ཅན་བཅིངས་པ་ཡང་བཅིངས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་དྲི་མ་སྤངས་ཏེ། 
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲོན་མ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། དུད་འགྲོ་དང་། ཡི་དགས་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་ལུས་རྣམས་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་མཛད་ཅིང་སེམས་ཅན་

43-1-277b

གཞོན་ནུ་དང་། རྒན་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་མཛད་དོ། །དེ་ནས་སྟེང་གི་བར་སྣང་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བྱུང་ངོ་། །རྒྱལ་བའི་ཞིང་ནི་ངོ་མཚར་ཞིང་། །ཞིང་བཟངས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ། །དེ་ལ་ས་བོན་བཏབ་པ་ནི། །
རྣམ་པར་ཆུད་ཟར་མི་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་བའི་ཞིང་ནི་དག་པའི་ཞིང་། །སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་བསྔགས་པ་སྟེ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བཟུང་བའི་ཕྱིར། །སྟོན་པས་ཀྱང་ནི་ཐབས་མཛད་དོ། །མྱ་ངན་འདས་པའི་དབྱིངས་གནས་ཀྱང་། །
ས་ཡི་སྟེང་ན་ཀུན་དུ་སྣང་། །རྟག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་ཞི་བྱས་ནས། །སངས་རྒྱས་སྦྱིན་པའི་གནས་རྣམས་སྦྱོང་། །སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་ཐར་བར་བྱེད། །རྒན་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཐར་བར་བྱེད། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཁམས་གསུམ་ལས། །
མཐར་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་བྱས། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྒོ་བཅད་དེ། །དུད་འགྲོ་ཡི་དགས་ཐར་བར་བྱས། །འཇིག་རྟེན་འདི་ཡང་ཞི་བྱས་ནས། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་བདེ་བར་བྱེད། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཛུམ་པ་
མཛད་ནས། བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་པ་རྣམས་ནི་མཐོང་ན་ལེགས། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་མཐོང་ན་ལེགས། །དམ་ཆོས་ཡོན་ཏན་ཞིང་ཡང་ལེགས། །དགེ་འདུན་འདུས་པ་མཐོང་ན་ལེགས། །ཟུང་བསྟན་པ་ཡང་ལེགས་པ་སྟེ། །
སྡིག་པ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ལེགས། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་འཛུམ་པ་མཛད་པའི་རྒྱུ་གང་ལགས། རྐྱེན་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་འདི་དག་མཐོང་ངམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་
ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་མཐོང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དེང་ཉིད་དུ་ས་བཅུ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་

43-1-278a

སྨན་གྱི་སྡེ་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲི་སྲིད་ཀྱི་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་པ་དང་། ལྷ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མེ་ཏོག་གི་ཆར་རབ་ཏུ་འབེབས་སོ། །སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་དེ་དག་ཀྱང་ཐལ་མོ་སྦྱར་
ནས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་བར་སྣང་ལ་གནས་བཞིན་དུ་ཚིག་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ཏེ། དེས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྒྲས་གང་བར་གྱུར་པ་དང་། 
སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་སུམ་བཅུ་རྩ་གཉིས་སུ་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྒྲ་དེ་ཉན་ཏོ། །ལྷའི་རིས་སུམ་བཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱང་སྒྲ་དེ་ལ་ཉན་ཏོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་རབ་ཏུ་
གཡོས་སོ། །རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ནང་གི་ཀླུ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཡང་འཁྲུགས་སོ། །སྲིན་པོ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་སུམ་བཅུ་ཡང་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་ལྷགས་སོ། །ཡི་དགས་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། སྲིན་པོ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ཡང་
ལྕང་ལོ་ཅན་གྱི་ཕོ་བྲང་འཁོར་ནས་ལྷགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འདུས་པ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་འདུས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་དེ་དག་ལ་ཆོས་བསྟན་པ་དང་། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་རང་རང་གི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ལྷགས་སོ། ། བམ་པོ་བཞི་པ་སྟེ་ཐ་མ། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་
དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདུས་ཤིང་མཆིས་པ་མང་ངོ་། །བདེ་བར་གཤེགས་
པ་མང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལྷ་དང་ཀླུ་འདུས་ཤིང་མཆིས་པ་ཡང་མང་ངོ་། །སྲིན་པོ་བྱེ་བ་ཕྲག་དུ་མ་ཞིག་ཀྱང་ལྕང་ལོ་ཅན་གྱི་ཕོ་བྲང་འཁོར་ནས་ལྷགས་ཏེ་འདུས་ནས་མཆིས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་

43-1-278b

ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་མར་ཤོག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྟེང་ནས་བབས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་
དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བགྱི་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་
བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ཞིང་གང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་བཙལ་ནས་ཀྱང་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་མི་ཚངས་པར་
སྤྱོད་པ་སྤངས་ནས་གདོན་མི་ཟ་བར་གཟུངས་རབ་ཏུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིང་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ཡང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་མཐོང་ངམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐབས་གང་གིས་སེམས་ཅན་མང་པོ་ཞིག་འདུས་ཤིང་ཆོས་
ཀྱི་ཕུང་པོ་ཉན། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་གང་དག་སྐྱེ་བ་ཉིད་དུ་སྡུག་བསྔལ་དུ་མི་ཉན། རྒ་བ་ཉིད་དུ་སྡུག་བསྔལ་དུ་མི་ཉན། ནད་ཉིད་སྡུག་
བསྔལ་དང་། མྱ་ངན་སྡུག་བསྔལ་དང་། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་སྡུག་བསྔལ་དང་། སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་། མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པ་སྡུག་བསྔལ་དུ་མི་ཉན་པའི་སེམས་ཅན་ཡང་ཕལ་ཆེར་ཡོད་དོ། །འཆི་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་
ཀྱི་ཕྱིར་ལུས་དང་སྲོག་འཕྲོག་པ་ཡིན་ཏེ། སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ནས་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་དེ་དག་གིས་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་ཀྱང་འགུམ་པར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱེད་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཆིའོ། །དེ་དག་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་

43-1-279a

ཇི་ལྟར་འཆི་བའི་དུས་ཀྱིས་ནོན་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་འཆི་བའི་དུས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐ་མ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགག་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་དང་། རྣམ་པར་
ཤེས་པ་འཁྲུལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཁྲུགས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རླུང་དང་། རིགས་ཀྱི་བུ་རླུང་གསུམ་པོ་འདི་དག་གིས་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐ་མ་ལ་ཀློང་བར་འགྱུར། འཁྲུལ་བར་
འགྱུར། འཁྲུག་པ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགག་པ་ན་ལུས་འཇོམ་པར་བགྱིད་པའི་རླུང་གསུམ་པོ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་
པ། གྲོགས་པོ་དག་མཚོན་ཞེས་བྱ་བ་དང་། སྐུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཟེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ལུས་འཇོམ་པར་བྱེད་དོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལུས་ཤེས་བགྱི་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གྲོགས་
པོ་དག་ཀུན་དུ་འབར་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཚིག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ངར་སྣབས་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྒྲེགས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། དུར་ཁྲོད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ངན་པའི་བློ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཁུར་ལྕི་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྐྱེ་བས་ཡོངས་སུ་གཟིར་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། 
སྐྱེ་བས་ཀུན་དུ་དཀྲུགས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྲོག་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། འཆི་བ་དང་སྡུག་པ་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། གྲོགས་པོ་དག་འདི་རྣམས་ནི་ལུས་ཤེས་བྱའོ། །དེ་དག་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་
འགུམ། ཇི་ལྟར་འཚོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གྲོགས་པོ་དག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆི་བའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་བསོད་ནམས་ཤེས་བྱ་བ་ནི་འཚོ་བའོ། །གྲོགས་པོ་དག་ལུས་ཤེས་བྱ་བ་ནི་འཆི་བ་སྟེ། རྒྱུས་པ་
བྱེ་བས་ནི་བཀྲིས། སྤུའི་ཁུང་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དང་ནི་ལྡན། ཡན་ལག་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་གིས་ནི་སྦྲེལ། རུས་པ་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་བཅུས་ནི་བསྟན། ལུས་ཀྱི་ནང་ན་སྲིན་བུའི་རིགས་བརྒྱད་བཅུ་རྩ་བཞི་ནི་གནས་ཏེ། སྲོག་ཆགས་དེ་དག་

43-1-279b

ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་འཆི་བ་ཡང་ཡོད། འཆི་བ་འགག་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །ནམ་མི་དེ་འཆི་བ་དེ་ན་སྲོག་ཆགས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རེ་ཐག་ཆད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ན་སྲོག་ཆགས་ཐམས་ཅད་གཅིག་ལ་གཅིག་ཟ་བས་རླུང་འཁྲུག་ཅིང་གཡོ་
བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ན་དེ་དག་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་ངོ་། །ལ་ལ་ནི་བུའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་བྱེད། ལ་ལ་ནི་བུ་མོའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་བྱེད། ལ་ལ་ནི་གཉེན་གྱི་ཕྱིར་མྱ་ངན་བྱེད་དེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུས་ཟུག་གོ། །གཅིག་ལ་
གཅིག་ཟ་བར་བརྩམས་ནས་དེ་དག་གཅིག་གིས་གཅིག་ཟོས་ཏེ་སྲོག་ཆགས་གཉིས་ཤིག་ལས་པ་ན་དེ་གཉིས་ཀྱང་ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་འཐབས་ཏེ་ཞག་བདུན་འདས་པ་དང་། སྲོག་ཆགས་གཅིག་ནི་བཅོམ་མོ། །གཅིག་ནི་ཐར་ཏོ། །ཚེ་དང་
ལྡན་པ་ཆོས་ཤེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྲོག་ཆགས་རྣམས་གཅིག་ལ་གཅིག་མི་མཐུན་པར་བྱས་ནས་འཆི་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་གཅིག་ལ་གཅིག་མི་མཐུན་
པ་བྱེད་དེ་སྐྱེ་བས་མི་འཇིགས། རྒ་བས་མི་འཇིགས། ནད་ཀྱིས་མི་འཇིགས། འཆི་བས་མི་འཇིགས། ཇི་ལྟར་སྲོག་ཆགས་གཉིས་འཐབ་པ་བཞིན་དུ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་འཐབ་པོ། །དེ་ནས་འཆི་བའི་དུས་
ན་སྐྱེས་བུ་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། སྐྱེས་བུ་ཁྱོད་ཅི་ཞིག་ལ་ཡིད་རྟོན། ཅི་ཁྱོད་ཀྱིས་ཉེས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་མཐོང་ངམ། སྐྱེ་བའི་ཉེས་པ་མ་མཐོང་ངམ། རྒ་བ་དང་ན་བའི་ཉེས་པ་མ་མཐོང་ངམ། འཆི་བའི་ཉེས་པ་མ་
མཐོང་ངམ། སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་བདག་གིས་སྐྱེ་བའི་ཉེས་པ་ཡང་མཐོང་ངོ་། །རྒ་བ་དང་ན་བའི་ཉེས་པ་ཡང་མཐོང་ངོ་། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་མར་འཆི་བའི་ཉེས་པ་ཡང་མཐོང་ངོ་། །སྨྲས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་གང་དགེ་བའི་རྩ་བ་
རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་མ་བྱས། ཅིའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གཉི་གར་བདེ་བ་འཕེལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་མ་བྱས། གྲོགས་པོ་དག་གཉིས་སུ་ཡང་དྲིའོ། །ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དང་། འཆི་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་

43-1-280a

བའི་དགེ་བའི་ཚོགས་མ་བྱས། ཁྱོད་ཀྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སོ་སོར་བརྟག་པ་མ་བྱས། ཇི་ལྟར་ཁྱེད་ཀྱིས་ས་ལ་འགཎྜཱི་རྡུང་བའི་སྒྲ་མ་ཐོས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞིང་ལ་དགེ་བའི་ས་བོན་
སྐྲུན་ཅིང་སྤོས་སམ། ཕྲེང་བ་འམ། མར་མེ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་མ་མཐོང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བཟའ་བ་དང་། བཅའ་བ་འབུལ་བ་དང་། འཁོར་བཞི་ཚིམ་པར་བྱས་པ་ཡང་མ་མཐོང་། དགེ་སློང་དང་། དགེ་སློང་མ་དང་། དགེ་བསྙེན་
དང་། དགེ་བསྙེན་མ་བསྟན་པ་ལ་མངོན་པར་དད་པ་དེ་དག་ནི་འཁོར་བཞིའོ། །དེ་ལྟར་དེ་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་སྨྲས་ཏེ། བསྙད་པ་དང་། ལྷ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་བགྱིས་སོ། །མི་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་འོངས་ནས་མི་དགེ་བ་བྱས་སོ། །
དེའི་ཚེ་མི་ཤི་བ་དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོས་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་མཐོང་ཞིང་། །འགཎྜཱི་རྡུང་བ་ཐོས་གྱུར་ལ། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཞིར་འགྲོ་བའི། །ཆོས་བསྟན་ཐོས་ཀྱང་མ་
བྱས་སོ། །དེ་ནས་མི་དེས་སླར་སྨྲས་པ། །བདག་ནི་བྱིས་པའི་བློར་གྱུར་ཏེ། །སྡིག་པའི་གྲོགས་ཀྱི་དབང་སོང་ནས། །འདོད་པས་འཁྲུལ་པའི་སེམས་ཀྱིས་སུ། །བདག་གིས་སྡིག་པའི་ལས་བྱས་སོ། །འདོད་པ་དག་ཀྱང་བསྟེན་པ་དང་། །
བདག་གིས་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱང་བསད། །དགེ་འདུན་རྣམས་ཀྱང་ཆུད་གསན་པས། །མི་བཟད་དེ་ཡི་འབྲས་བུ་འོང་། །གནོད་པར་སེམས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་སུ། །བདག་གིས་མཆོད་རྟེན་ཤིག་པ་བྱས། །ཚིག་ངན་རྣམས་ཀྱང་
རབ་ཏུ་སྨྲས། བདག་གིས་མ་ཡང་གདུང་བར་བྱས། །བདག་གིས་ལུས་ཀྱིས་གང་བྱས་པ། །ཉེས་པ་དག་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཤེས། །སེམས་དམྱལ་ཆེན་པོ་ངུ་འབོད་དུ། །ཤིན་དུ་མི་བཟད་སྐྱེ་བ་མཐོང་། །བསྡུས་གཞོམ་དུ་ཡང་ཚོར་བ་
མྱོང་། །དེ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཚ་བ་དང་། །མནར་མེད་ཆེན་པོ་མི་བཟད་པར། །ཚོར་བ་རྗེས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར། །པད་མ་ལྟ་བུར་ཆེར་གས་པའི། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྡུག་བསྔལ་དུ། །ཐིག་ནག་བཏབ་པ་འཇིགས་ཆེན་དུ། །ལན་བརྒྱ་བར་དུ་

43-1-280b

སྐྱེ་བར་འགྱུར། །སེམས་དམྱལ་སེམས་ཅན་བསད་ནས་སུ། །ཕྱིས་ཀྱང་འཇིགས་པ་དེ་མཐོང་སྟེ། །དཔག་ཚད་བརྒྱར་ནི་ཡང་དང་ཡང་། །འཇིགས་པ་ཆེན་པོར་ལྟུང་བར་འགྱུར། །དེ་དག་སྒོ་རྙེད་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཕྱིས་ཀྱང་མུན་པར་རབ་ཏུ་ལྟུང་། །
སྤུ་གྲི་ཞེས་བྱ་སེམས་དམྱལ་དུ། །སྤུ་གྲི་སྟོང་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར། །བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་རྣམས་ཀྱིས། །སྤུ་གྲི་མདུན་དུ་འབྱུང་འགྱུར་ཏེ། །བདག་གིས་ཉེས་པའི་ལས་བྱས་པས། །དེ་དག་གིས་ནི་དེ་ལུས་གཏུབས། །རླུང་འཁྲུགས་
ཆེན་པོ་མི་བཟད་པས། །ལུས་དེ་ཐམས་ཅད་འཇིག་པར་བྱེད། །རྟག་ཏུ་འདི་འདྲའི་སེམས་དམྱལ་དུ། །བདག་གིས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར། །ལུས་ནི་རབ་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བར། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱིས་བདག་མཐོང་ངོ་། །
ཁྱིམ་སོ་བྱ་ཕྱིར་གཞན་དག་གི། །ནོར་ཡང་རབ་ཏུ་བདག་གིས་བླངས། །བདག་གི་བུ་ཕོ་བུ་མོ་དང་། །དེ་བཞིན་ཕུ་ནུ་སྲིང་མོ་དང་། །བདག་གི་ཕ་མའང་དེ་བཞིན་ཏེ། །མཛའ་བོ་གཉེན་བཤེས་མང་པོ་དང་། །བྲན་དང་ལས་བྱེད་རྣམས་
དང་ནི། །དེ་བཞིན་བ་དང་ཕྱུགས་དང་གཡོག །དགོས་པ་ངན་ལ་བདག་འཁྲུལ་ཏེ། །གསེར་དང་དངུལ་གྱི་སྣོད་རྣམས་དང་། །དེ་བཞིན་ཕྲ་རབ་གོས་རྣམས་དང་། །ཁྱིམ་བྱེད་བཅུག་པས་འཁྲུལ་པ་སྟེ། །ཁྱིམ་ཡང་ཤིན་དུ་བཀྲ་བྱས་ནས། །སྐྱེས་
པ་བུད་མེད་ལང་ལོང་དང་། །པི་བང་སིལ་སྙན་འཁྲོལ་བ་ལ། །བདག་ཡིད་མ་དུལ་དགའ་བར་འགྱུར། །སྤོས་ཆུ་དག་གིས་ལུས་བཀྲུས་ཀྱང་། །ད་དུང་བྱས་པ་གཟོ་བ་མེད། །ལུས་ཁྱོད་སེམས་པ་མེད་པ་སྟེ། །ང་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ཆེད་ལ་འཁྲུལ། །
ཕྱིན་ཆད་སེམས་ཅན་འགའ་ཙམ་ཡང་། །བདག་ལ་སྐྱོབ་པར་འགྱུར་བ་མེད། །རླུང་འཁྲུལ་ཆེན་པོ་མི་བཟད་པར། །ལུས་ནི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ན། །རོ་དང་ལྡན་པ་ཞིམ་ཟོས་ཏེ། །ལྕེས་ཀྱང་སྣ་ཚོགས་དེ་བཞིན་ནོ། །ཕྲེང་བ་སྣ་ཚོགས་
བཟང་མཛེས་པ། །རབ་ཏུ་མང་པོ་མགོ་ལ་བཅིངས། །མིག་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་འཁྲུལ་བྱས་ཏེ། །མིག་གི་སྐྱབས་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །བདག་གིས་མཐོང་ནས་གང་བྱས་པ། །སྡིག་པ་རྣམས་ནི་མིག་གི་རྒྱུ། །ལག་པ་རྡོ་རྗེས་བཅད་པ་ནི། །བདག་གི་

43-1-281a

རྣ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ལག་པ་གཉིས་ལ་གདུ་བུ་བཏགས། །སོར་མོ་རྣམས་ལ་སོར་གདུབ་བཅུག །མགུལ་དུ་མུ་ཏིག་སེ་མོ་དོ། །རྐང་པ་གཉིས་ཀྱང་རབ་ཏུ་བརྒྱན། །དེ་ལ་དྲ་བ་བྱས་པ་དང་། །དེ་ལ་གསེར་ཡང་གནས་པར་བྱས། །
ལུས་ལ་རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་དང་། །གསེར་གྱི་གདུ་བུའང་དེ་བཞིན་ནོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོས་རབ་རྩེས་ནས། །ཡིད་ཀྱང་ཤིན་དུ་རྟག་པར་གྱུར། །རབ་ཏུ་འཇམ་ལ་བདག་རེག་ནས། །ཤིན་དུ་སྲེད་པས་དེ་བསྟན་ཏོ། །གདིང་བ་སྣ་ཚོགས་མལ་ཆ་ཡིས། །
བདག་གིས་ལུས་ནི་རྩེར་བཅུག་གོ། །སྤོས་ཆུ་བཟང་པོས་ཁྲུས་བྱས་ཏེ། །སྤོས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རབ་ཏུ་བསྐུས། །ལྷ་རྫས་ག་པུར་ཙན་དན་གྱི། །བདུག་པ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བདུགས། །ཁ་དོག་བཟང་པོ་བྱས་ནས་ཀྱང་། །གླ་རྩི་ལྡན་པས་རབ་ཏུ་
བསྒོས། །ལོ་ལོན་འབྲུ་མར་དྲི་དག་དང་། །སྣ་མ་ཙམ་པ་ཀ་ལ་སོགས། །བསྐུས་ནས་ཕྲ་མོ་ཀ་ཤི་ཀ །དཀར་པོའི་གོས་ཀྱང་རབ་ཏུ་བགོས། །གླང་པོའི་རྒྱབ་ནས་བབས་ནས་སུ། །རྟ་ཡི་རྒྱབ་ཏུ་མངོན་པར་ཞོན། །བདག་ནི་རྒྱལ་
པོ་ཡིན་སྙམ་སེམས། །སྐྱེ་བོ་བདག་གི་མདུན་ན་རྒྱུག །གླུ་གར་ཤིན་ཏུ་བསླབས་པ་ཡི། །སླས་རྣམས་ཀྱང་ནི་རབ་ཏུ་ཤེས། །རི་དགས་རྣམས་ནི་མ་ཉེས་པར། །བདག་གིས་མདས་ཀྱང་རི་དགས་བསད། །འཇིག་རྟེན་ཕྱི་མ་མ་ཤེས་
པས། །བདག་གིས་འདི་འདྲའི་སྡིག་བྱས་ཤིང་། །བདག་གིས་གཞན་གྱི་ཤ་ཟོས་པས། །དེ་ཕྱིར་བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་འདི། །མི་བཟད་འོང་བར་འགྱུར་བ་ཡི། །འཆི་བ་བདག་གིས་མ་ཤེས་ཏེ། །བདག་ནི་བྱིས་པའི་བློར་གྱུར་པས། །
བདག་གི་ལུས་ཀྱང་གསོ་བ་བྱས། །དེང་ནི་བདག་ལ་འཆི་འོང་ན། །སྐྱབས་བྱེད་པ་ནི་སུ་ཡང་མེད། །གཉེན་རྣམས་ཁྱེད་ཅག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །ང་ཡི་གདོང་དུ་བལྟར་ཅི་ཡོད། །ཅི་ཞིག་ཕྱིར་ནི་གོས་འདྲལ་ཞིང་། །ཅི་ཕྱིར་ངུ་ཞིང་སྨྲེ་
སྔགས་འདོན། །ཅི་ཕྱིར་སྐྲ་རྣམས་རབ་འཇིག་ཅིང་། །ཅི་ཕྱིར་ཁྲག་ཀྱང་འབྱིན་པར་བྱེད། །ཅི་ཕྱིར་མགོ་ལ་རྡུལ་འཐོར་ཞིང་། །བྲང་ཡང་རབ་ཏུ་རྡུང་བར་བྱེད། །བདག་གསོན་ཚེ་ན་སྡིག་པ་རྣམས། །སྤང་བར་བྱ་རིགས་ཁྱེད་ཅི་མདུད། །

43-1-281b

བདག་གི་ལུས་ནི་སྤྱང་ཀི་དང་། །ཁྱི་དང་བྱ་རོག་རྣམས་དང་ནི། །བྱ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བཟའ་བར་འགྱུར། །ལུས་འདི་དགོས་པ་མེད་པར་གསོས། །འཆི་བའི་སྦྲུལ་དང་ལྡན་གྱུར་ནས། །མི་ནི་རྟག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །འཇིགས་པ་འདི་ལས་
གྲོལ་འགྱུར་བ། །དེ་ལྟ་བུ་ཡི་སྨན་རྣམས་བསྟེན། །བདག་ལ་སྨན་པས་གང་བྱིན་པའི། །སྨན་དེ་དགོས་པ་མ་ཡིན་ན། །ཉོན་མོངས་སྦྲུལ་ལས་ཐར་བྱེད་པ། །ད་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་སྨན་རྣམས་ནི། །འཆི་ཀར་བདག་ལ་སྦྱིན་པར་བྱོས། །ཤ་ནི་
ང་ལ་མ་སྦྱིན་ཅིག །ལུས་འདི་གསོ་བ་བྱས་ཀྱང་ནི། །གདོན་མི་ཟ་བར་འཇིག་པར་འགྱུར། །གང་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་སྦྱིན་གྱུར་པ། །སྡིག་གི་ཕུང་པོ་ཅི་ཕྱིར་བླངས། །ལུས་འདི་ཤིན་ཏུ་གསོས་བྱས་ཀྱང་། །བྱ་བ་མ་རུངས་བྱེད་པར་འགྱུར། །
བུ་དང་བུ་མོ་ཅི་ཞིག་ཕྱིར། །ང་ལ་མིག་གིས་ལྟ་བར་བྱེད། །ན་བ་འདི་ལས་ང་སྐྱོབས་ཤིག །དོན་མེད་པར་ནི་ཅི་ཕྱིར་ངུ་། །བུ་དང་བུ་མོ་ཁྱེད་ཅག་ད། །ད་ནི་མ་རུང་མ་བྱེད་ཅིག །ཁྱེད་ཅག་གསོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །ངས་ནི་གཞན་གྱི་ནོར་ཡང་
ཕྲོགས། །ད་ནི་འཆི་དུས་བབ་པ་ན། །རེ་ཐག་ཆད་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་བྱེད། །སྐྱེ་དང་ངན་འགྲོས་རབ་ཏུ་འཇིགས། །འཆི་བས་ཀྱང་ནི་ཡོངས་སུ་གཟིར། །ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་དང་། །རེག་པ་ཤིན་ཏུ་ཚོར་བའོ། །སྲེད་པས་བྱིས་པ་
རྣམས་ཀྱང་འཁྱམ། །མི་བཟད་འབྲས་བུ་རྣམས་ཀྱང་ཐོབ། །ངན་པའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི། །དེར་ཡང་མྱ་ངན་བཅིངས་པར་འགྱུར། །བདག་ལ་བསོད་ནམས་ཆུང་ཤེས་ནས། །སྐྱེ་བོ་གཞན་དག་མྱ་ངན་བྱེད། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་
ཡོངས་སུ་ཉམས། །ཆོས་ལ་ཡང་ནི་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས། །ཡང་སྐྱེ་བ་ནི་མི་ཤེས་པས། །ཉོན་མོངས་སྦྲུལ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ། །མ་རིགས་པས་ནི་བྱིས་པ་རྣམས། །གང་ན་ཐར་པ་མེད་པར་འཁྱམ། །ཐར་པའི་དོན་ནི་མི་ཤེས་
ནས། །འཁྲུལ་པས་སྡིག་པ་རྣམས་ཀྱང་བྱེད། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ཀྱིས་བྱིས་པ་འཁྱམ། །ཡིད་ནི་རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་འཁྲུགས། །བཅིང་བ་སྣ་ཚོགས་ལྡན་ལུས་ལ། །མེས་ནི་ཀུན་དུ་འབར་ཞིང་ཚིག །གང་ན་བདེ་བ་མེད་པ་དེར། །

43-1-282a

ལུས་ནི་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པས་འཁྱམ། །གང་ལས་ཤིན་དུ་བདེ་འབྱུང་བ། །བདེ་བ་དེ་ནི་མི་ཤེས་ཏེ། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་བདེ་བ་སྦྱིན། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྨན་གྱི་མཆོག །ཚུལ་ཁྲིམས་བདེན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །
དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚངས་དབྱངས་ཡིན། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་སེམས་ཅན་དག་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ། དེ་ལྟར་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་
ཀྱང་ལེགས་པར་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་གཏོགས་པར་དེ་དག་གི་སྐྱོབ་པར་འགྱུར་བ་སུ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བཀའ་དེ་སྐད་སྩལ་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་ཀྱང་གསུངས་སོ། །སྡིག་པའི་ལས་ནི་བྱས་པས་ན། །
སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་ལྟུང་། །སྲེག་པའི་གོས་ནི་གྱོན་པར་འགྱུར། །སྐོམ་དུ་ལྕགས་ཁུ་འཐུང་བར་འགྱུར། །ལུས་རྣམས་ལ་ནི་མེ་མདག་འབབ། །ཚིག་ནས་རབ་ཏུ་མི་བཟད་ངུ་། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་འཇིགས་ཆེན་དུ། །
དེ་ཡི་ལུས་ནི་རབ་ཏུ་འཚིག །བདེ་བ་དག་ནི་མི་ཤེས་ཤིང་། །ཆོས་ཀྱང་རྣམ་པར་མི་ཤེས་ཏེ། །ཆོས་མ་ཡིན་པས་བྱིས་པ་འཁྱམ། །བདེ་བ་ཅུང་ཟད་རྙེད་མི་འགྱུར། །དད་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །ཤེས་རབ་ལྡན་ཞིང་དཀའ་ཐུབ་
ཆེ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་ནི། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་མྱུར་དུ་འགྱུར། །འཇིག་རྟེན་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ནི་མཆོག་རྩོམས་ལ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་བཟུང་བ། །དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་
ཆོས་སྟོན་ཅིག །བྱམས་པའི་སེམས་དང་དེ་བཞིན་དུ། །ཚངས་སྤྱོད་མཆོག་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས། །སྨན་སྡེ་དེ་སྐད་ཐོས་ནས་ཀྱང་། །མཆོག་ཏུ་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་བར་བྱ། །རྣམ་གྲོལ་མཐོང་དང་སངས་རྒྱས་དང་། །སྒྲ་བསྒྲགས་རྣམས་
པར་འདྲེན་པ་དང་། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ནི་ཕ་དང་མ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཤེས་བྱ། །འཇིག་རྟེན་དུ་ནི་ཆོས་འདི་གང་སྟོན་པ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མཆོག་ཏུ་རབ་རྙེད་དཀའ། །སངས་རྒྱས་བསྟན་ལ་གང་དག་སུས་ཉན་པ། །དེ་དག་བླ་

43-1-282b

མེད་སངས་རྒྱས་བདེ་གཤེགས་འགྱུར། །ཞི་བ་སངས་རྒྱས་སྲས་རྣམས་ལ། །གང་དག་གུས་དང་བཅས་འགྱུར་བ། །དེ་དག་ཀྱང་ནི་སེམས་ཅན་ཀུན། །ཐར་བྱེད་འཇིག་རྟེན་མགོན་དུ་འགྱུར། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་དོག་ས་འདི་དག་གཡོ་རབ་ཏུ་གཡོ། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་ལ་འདི་སྐད་
ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་ཅི་མཐོང་ལྟོས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་བལྟས་པ་དང་། ཕྱོགས་བཞི་ན་ས་གས་པ་མཐོང་ངོ་། །ས་གས་པས་ས་གས་པའི་ཕྲག་ནས་མི་བྱེ་བ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་བྱུང་བ་དང་། 
འོག་གི་ཕྱོགས་ནས་མི་བྱེ་བ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་བྱུང་བ་དང་། སྟེང་གི་ཕྱོགས་ནས་མི་བྱེ་བ་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་བྱུང་བ་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་དེ་དག་གིས་རྣམ་པར་བལྟས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་
འདས་འདིར་སུ་དག་སྐྱེས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱེད་ཅག་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་འདི་དག་ལ་ལྟོས། དེ་དག་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྐྱེ་བོའི་
ཚོགས་འདི་དག་ནི་ཁྱེད་ལ་བདེ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེས་སོ། །གསོལ་པ། སེམས་ཅན་འདི་དག་ཀྱང་འགུམ་པར་འགྱུར་རམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གྲོགས་པོ་དག་དེ་བཞིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཆི་བར་འགྱུར་རོ། །
དེ་ནས་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་སྔ་མ་གང་དག་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་སྐྱེས་པ་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་ནི་ཡང་སྐྱེ་
བ་དང་འགུམ་པ་ལ་བལྟ་བར་མི་སྤྲོའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འོ་ན་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་རྙེད་པར་སྤྲོ་འམ། དེ་དག་གིས་གསོལ་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བལྟ་བར་བགྱིའོ། །དེ་ནས་ཆོས་གང་མཉན་པ་

43-1-283a

ཞུས་ཏེ་ཡིད་དུ་འོང་བ་མཉན་པར་བགྱིའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་འདུས་པ་ལ་བལྟ་བར་བགྱིའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ་ཞིང་མཐུ་ཆེ་བ་རྣམས་ལ་བལྟ་བར་བགྱི་སྟེ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་བུ་ལ་སྤྲོའི་སྐྱེ་བ་དང་མགུམ་པ་ལ་ནི་བལྟ་བར་མི་སྤྲོའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྔ་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྟན་ལས་
ལངས་ནས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སྟེང་གི་བར་སྣང་ལ་འགྲོ་ཞིང་སྐྱིལ་མོ་དཀྲུང་བཅས་ནས་བསམ་གཏན་བྱེད་དེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ལས་སེང་གེ་རྣམས་བྱུང་ངོ་། །སྟག་རྣམས་བྱུང་ངོ་། །སྦྲུལ་རྣམས་བྱུང་ངོ་། །གླང་པོ་
རྣམས་བྱུང་ངོ་། །རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་སྟོན་ཏོ། །རི་ལ་ཡང་སྐྱིལ་མོ་དཀྲུང་བཅས་ཏེ་འཁོད་དོ། །སྟེང་དུ་དཔག་ཚད་ཉི་ཁྲི་སྲིད་དུ་ཡང་འགྲོའོ། །ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་ཡང་འབབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་
སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་དེ་དག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་ཟེར་ཆེན་པོ་གདའ་བ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བའི་རྒྱུ་གང་ལགས། རྐྱེན་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་
བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱེད་ཟླ་བ་དང་། ཉི་མ་བྱུང་བ་འདི་ལ་ལྟོས། དེ་དག་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་མཐོང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་རང་གི་ལུས་ལས་འོད་ཟེར་སྣང་བ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་དང་། ཆོ་འཕྲུལ་བསྟེན་པ་སྟེ་བསྟན་ནས་ཀྱང་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་དང་། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་བདེ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང་། སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་དང་། 
ལྷ་རྣམས་དང་། མི་རྣམས་ཀྱི་དོན་དང་། ཕན་པ་དང་། བདེ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏེ། དེ་དག་འདིར་མིའི་ལུས་དང་། སྟོབས་དང་བརྩོན་འགྲུས་བསྟན་ནས་འདི་འདྲ་བའི་སྟོབས་ཉེ་བར་སྟོན་ཏོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་

43-1-283b

ལྡན་འདས་འོད་ཟེར་སྣང་བ་འབྱུང་བར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་ཆོས་བསྟན་དུ་གསོལ། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་ཁྱོད་
ཀྱིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་པ་མཐོང་ངམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་མཐོང་ལགས་སོ། །དེས་འདི་སྙམ་བསམས་ཏེ། གང་བདག་གིས་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དོན་དེ་ཞུའོ་སྙམ་བསམས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག་དང་། ངས་དྲིས་པ་དེ་དང་དེའི་ལུང་བསྟན་པས་ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་རངས་པར་བྱའོ། །བསྟན་པར་བྱའོ། །
རྣམ་པར་དབྱེ་བར་བྱའོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་གང་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཐམས་ཅད་བསྟན་པར་བྱའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐེ་ཙོམ་བསལ་བའི་སླད་དུ་བསྟན་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྷའི་བུ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་རྩ་བཞིས་བསྐོར་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་རྩ་བཞིས་བསྐོར་བ་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་བསྐོར་བ་དང་། འབྱུང་
པོ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྐོར་བ་དང་། ཡི་དགས་དང་ཤ་ཟ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔས་བསྐོར་བ་མཐོང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཆོས་ཉན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་འདིར་ངའི་
གན་དུ་འདུས་ཤིང་འཁོད་གོར་མ་ཆག་སྟེ། སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་དག་ནི་དེང་ཁོ་ནར་འཁོར་བ་བསྙིལ་བར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པར་འདོད་པས་དེང་ཉིད་ས་བཅུ་རབ་ཏུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ས་བཅུ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ནས་
མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་རྗེས་སུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རྒ་དང་འཆི་ལས་ཐར་བྱའི་ཕྱིར། །ལས་བྱས་བདེ་བ་ཐོབ་བྱེད་ཅིང་། །ཉོན་མོངས་ཞགས་པ་ཕམ་བྱས་ནས། །སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར། །གསོལ་པ། 

43-1-284a

བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་མང་པོ་ལས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བྱུང་བ་འདི་ཅིའི་སླད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྐོར་ཅིང་གནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་ཉོན་ཅིག །
སེམས་ཅན་རྨོངས་པ་མི་ཤེས་པ། །ཐར་བར་འགྱུར་བ་ག་ལ་ཡོད། །སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་མང་པོ་དག །དེ་རིང་གཟུགས་རྣམས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ས་བཅུ་དག་ནི་འཐོབ་པའི་ཕྱིར། །ཆོས་ཀུན་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་འགྱུར། །ས་བཅུ་དག་ཀྱང་
འཐོབ་པར་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་བྱ་བ་བྱེད་པར་འགྱུར། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་འགྱུར། །ཆོས་ཆར་རབ་ཏུ་འབེབས་པར་འགྱུར། །དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་འདུས་པས་ན། །ང་ཡི་བསྟན་པ་དགའ་བའོ། །ལྷ་དང་ཀླུ་དང་ཡི་དགས་
དང་། །ལྷ་མིན་ཤིན་དུ་མི་བཟད་པས། །ས་བཅུ་ལ་ནི་རབ་གནས་ཏེ། །ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་ཡང་སྒྲོགས་པར་འགྱུར། །ཆོས་ཀྱི་རྔ་ཡང་རྡུང་བར་འགྱུར། །ཆོས་ཀྱི་དུང་ཡང་རབ་ཏུ་འབུད། །སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་འདི་དག་ཀྱང་། །བརྩོན་འགྲུས་
མཐུ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐོབ་པ་བཞིན། །དེ་དག་དེང་ནི་ཆོས་ཐོབ་འགྱུར། །དེ་ནས་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་ལྔ་སྟོང་ཙམ་སྟན་ལས་ལངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གང་ཕྱིར་མཐའ་ནི་མ་འཚལ་བ། །འཁོར་བ་ན་ནི་འཆི་བ་སྟེ། །ལུས་ནི་ཁུར་ལྕི་བཅོམ་ལྡན་འདས། །འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་མི་བཟད་པ། །ལམ་ནི་རྣམ་པར་མ་འཚལ་ཏེ། །ལམ་ཉིད་
ཀྱང་ནི་མི་གདའ་བས། །མགོན་པོ་བདག་ཅག་ལྡོངས་གྱུར་ན། །བདག་ཅག་རྣམས་ནི་བསྡུ་བར་གསོལ། །དཔའ་ལ་བདག་ཅག་གསོལ་བ་འཚལ། །འདྲེན་པས་ཆོས་ནི་བཤད་དུ་གསོལ། །བདག་ཅག་ཤེས་རབ་ཆུང་ངུར་སྐྱེས། །བདེ་བ་
མངོན་པར་མ་འཚལ་ཏོ། །བདག་ཅག་ལ་ནི་ཆོས་བཤད་གསོལ། །སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་གྲོལ་བར་མཛོད། །གང་དང་གང་དུ་སྐྱེས་པར་ཡང་། །བདག་ཅག་སངས་རྒྱས་མཐོང་གྱུར་ཅིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་

43-1-284b

ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་རྣམས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱེད་ཅག་རྣམས་ནི་ཟས་ཟོ་ཤིག །རྨད་དུ་བྱུང་བའི་རོ་ཡང་འཐུང་། །འཇིགས་པ་མེད་པར་གྱུར་ནས་སུ། །ཕྱིས་གདོད་འཇིགས་
མེད་ཆོས་ཉོན་ཅིག །སྨྲས་པ། བཙུན་པ་གནས་བརྟན་ཁྱོད་སུ་ཞིག །བདག་ཅག་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱོད་མི་ཤེས། །ཁྱོད་ནི་རབ་ཏུ་མཛེས་པར་མཐོང་། །གཟུགས་ནི་ཞི་ཞིང་གྲགས་པ་ཆེ། །ཡི་དགས་འཇིག་རྟེན་འཇིགས་ཆེན་དང་། །སེམས་
དམྱལ་དུད་འགྲོ་རྣམས་ལས་ཐར། །ཇི་ལྟར་འགྲོ་བ་མཛེས་པ་བཞིན། །ཁྱོད་ཀྱི་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ཞི། །ཁྱོད་ཀྱི་ལག་ན་སྣོད་ཡོད་པ། །རིན་ཆེན་སྣ་བདུན་ལྡན་པ་དང་། །ལུས་ལ་རིན་ཆེན་སྲད་བུ་དང་། །གཟི་བརྗིད་ཕུང་པོས་བརྒྱན་པ་མཐོང་། །
ཞི་བ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཚིག་སྨྲས་པ། །བདག་ཅག་ལན་འདེབས་མི་ནུས་སོ། །བདག་ཅག་ལ་ནི་ཟས་རྣམས་དང་། །ཞིམ་པོའི་སྐོམ་ཡང་མི་དགོས་ཏེ། །ཟས་ལས་བཤང་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་སྐོམ་ཡང་གཅིན་དུ་འགྱུར། །ཁུ་བ་རྣམས་ལས་
ཁྲག་ཏུ་འགྱུར། །དེ་བཞིན་ཁྲག་ལས་ཤར་འགྱུར་བས། །ཟས་དང་སྐོམ་རབ་སྦྱར་བ་ཡང་། །བདག་ཅག་རྣམས་ལ་དགོས་མ་ཡིན། །དར་དང་སྣམ་བུ་སྦྱར་བ་དང་། །ཕྲ་མོའི་གོས་ཀྱང་དགོས་པ་མེད། །གསེར་གྱི་གདུ་བུ་མི་དགོས་ཏེ། །
མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་དགོས་མ་ཡིན། །སོར་གདུབ་དག་ཀྱང་མི་དགོས་ཏེ། །དེ་ཀུན་མི་རྟག་ཆོས་ཅན་ནོ། །བདག་ཅག་ངན་པར་འགྲོ་རྣམས་སུ། །འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་སྲོག་ཚོལ་ལོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནི་བདེ་བ་དང་། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དོན་དུ་གཉེར། །
དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་དགོས་ཏེ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་རྒྱལ་མ་ཡིན་ནོ། །རབ་ཏུ་བཟང་བའི་གླིང་བོར་ནས། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་འཆི་བར་འགྱུར། །བུ་ཡང་ཕྱི་བཞིན་མི་འབྲང་སྟེ། །ཆུང་མ་བུ་མོ་རྣམས་ཀྱང་མིན། །རིན་ཆེན་སྣ་
བདུན་ཕྱི་ན་ལས། །ཕྱི་བཞིན་འབྲང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བོ་མང་པོ་བསྡུས་པ་ཡང་། །ཕྱི་བཞིན་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །མདུན་དུ་རྒྱུག་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཕྱིན་ཅད་མི་འགྱུར་རོ། །ཚེ་གཅིག་གིས་ནི་རྒྱལ་པོ་ལས། །མི་རྟགས་པས་ནི་

43-1-285a

འཁྱམ་འགྱུར་ཏེ། །སྡིག་པའི་ལས་རྣམས་མང་བྱས་པས། །དེ་དག་སེམས་དམྱལ་ངུ་འབོད་ལྟུང་། །རིན་ཆེན་སྣ་བདུན་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེས། །ཕྱོགས་བཞི་ཀུན་དུ་བསྐོར་བ་ལས། །གང་ཚེ་ངུ་འབོད་སྨིན་པའི་ཚེ། །རྫུ་འཕྲུལ་དེ་ནི་
གང་དུ་སོང་། །ས་གང་དག་ན་ཡོད་མིན་པ། །ཤི་ནས་རྫུ་འཕྲུལ་བྱེད་མི་ནུས། །གནས་བརྟན་བདག་ཅག་རྣམས་ལ་གསོན། །གང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བཞུད། །ཕ་དང་མ་ནི་ཇི་ལྟ་བར། །དེ་ནི་མཐོང་བར་རབ་ཏུ་འདོད། །བདག་ཅག་ལ་ནི་
མ་ཡང་མེད། །ཕ་མེད་ཕུ་ནུ་རྣམས་ཀྱང་མེད། །འཇིག་རྟེན་གཙོ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས། །དེ་ཉིད་ཕ་དང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཉི་མ་ཟླ་བ་སྟེ། །བདེ་བའི་ལམ་ནི་རབ་སྟོན་པའོ། །གང་ཕྱིར་ཕྱིན་ཆད་མི་སྐྱེ་བར། །དེ་ནི་འཁོར་བ་ཐར་མཛད་པའོ། །
ཉོན་མོངས་ཆུ་བོ་འཇིགས་ཆེན་དང་། །ཆུ་བོ་སྒྲོལ་བའི་གྲུ་དེའོ། །དེ་ཡིས་སེམས་ཅན་རབ་བསྒྲལ་ཏེ། །ཕྱིན་ཆད་སླར་ནི་མི་ལྡོག་གོ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ནི་རབ་སྟོན་པ། །དམ་པའི་ཆོས་ཀྱང་དེས་བཤད་དོ། །བདག་ཅག་རྣམས་ལ་ཟས་མི་དགོས། །
རྒྱལ་སྲིད་འབྲས་བུ་མི་འདོད་དེ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བས་འཇིགས་པ་ནི། །ལྷ་ཡི་འཇིག་རྟེན་འགྲོ་མི་བྱ། །མི་ཡི་ཚེ་ནི་བདེ་བ་སྟེ། །དེ་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་སྣང་། །རང་གི་ལས་ནི་ཉེས་བྱས་པས། །ཚེ་ཐུང་རྣམས་ནི་འཁྱམ་པ་ཡིན། །
དེ་དག་འཆི་བ་མི་ཤེས་ཀྱི། །འདོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྒྱལ་སྲིད་ཤེས། །སྐྱེ་དང་འགག་པས་བསླུས་པ་རྣམས། །ཤེས་པ་མེད་ཅིང་འཇིགས་པ་མེད། །མི་རྟག་པས་ནི་སེམས་འཁྲུལ་རྣམས། །ཕྲ་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་ཤེས་ཏེ། །
ཕྲ་བའི་དགོས་པ་མི་བྱེད་ལ། །ཞི་བའི་དབྱིངས་ཀྱང་མི་ཤེས་སོ། །འཆི་འཕོ་ལ་ནི་སྐྱོ་མེད་པ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཡུན་རིང་སྡུག་བསྔལ་རབ་གཟིར་ཅིང་། །རྟག་ཏུ་དབྱུག་པས་བརྡེགས་བྱས་ནས། །གཞན་དག་
གི་ཡང་འཕྲོག་བྱེད་དེ། །དེ་བཞིན་བཅིང་ཞིང་བསད་པ་བྱས། །སྔོན་གྱི་སྡིག་པས་བསྐུལ་བས་ན། །དེ་དག་བཅིང་བ་ལྔས་བཅིངས་སོ། །རེ་ཐག་ཀྱང་ནི་ཆད་པར་འགྱུར། །མྱ་ངན་ཟུག་རྔུས་ཟུག་པར་འགྱུར། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགག་པ་

43-1-285b

ན། །སྙིང་རྗེ་བར་ནི་སྨྲེ་སྔགས་འདོན། །བདག་གི་སྐྱོབ་པར་སུ་འགྱུར་ལ། །གསེར་དང་དངུལ་དང་ཤེལ་དག་དང་། །ལོངས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་བདག་གིས་དབུལ། །བདག་ནི་བྲན་དུའང་འགྱུར་བར་བྱ། །བྲན་གྱི་ཚུལ་དུ་གང་གྱུར་པ། །ལས་
རྣམས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་བྱ། །རྒྱལ་སྲིད་ལོངས་སྤྱོད་བདག་མི་དགོས། །ནོར་དང་འབྲུ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་ལུས་ནི་བདག་མི་དགོས། །སྡིག་པ་བྱེད་པ་མི་འགྲོལ་ཏེ། །དེ་ལྟར་གནས་བརྟན་བདག་ཅག་ལ། །བཟའ་བ་དགོས་པ་མ་ཡིན་
ནོ། །གང་དག་ཁ་ཟས་ཞིམ་ཟོས་པ། །རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱང་འཆི་བར་འགྱུར། །བཏུང་བ་མཆོག་ནི་འཐུངས་པ་ཡི། །ལྷ་ཡི་བུ་རྣམས་འཆི་བར་འགྱུར། །ཆོ་མ་ཆོ་དགུ་རོ་ལྡན་པ། །ཟས་དང་སྐོམ་ནི་རབ་བཤམས་ཏེ། །རྒྱལ་པོའི་མདུན་དུ་
བླངས་ནས་སུ། །ཁ་ཟས་ལ་ནི་ལྕེས་རེག་ནས། །རྒྱལ་པོ་རྣམས་ནི་རོ་ལ་ཆགས། །སྡིག་པ་མི་ཆུང་རྣམས་ཀྱང་བྱེད། །གང་ལ་སྙིང་པོ་མེད་པ་ཡི། །མི་རྟག་རོ་ལ་ཆགས་པར་བྱེད། །བདག་ཅག་རྣམས་ལ་སྐོམ་མི་དགོས། །བཟའ་བ་
དག་ཀྱང་དགོས་མ་ཡིན། །བདག་ཅག་སྡུག་བསྔལ་གང་གྲོལ་བ། །ཆོས་ཉིད་དེ་འདྲ་དགོས་མ་ཡིན། །སྲེད་པའི་བཅིངས་ལས་རབ་གྲོལ་ཞིང་། །སྲེད་པའི་ཉོན་མོངས་རྣམས་ཐར་ཏེ། །བཅིངས་པ་ཀུན་ལས་རབ་གྲོལ་བའི། །སངས་
རྒྱས་དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་དོང་། །དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་འཇིག་མགོན་ལ། །བདག་ཅག་རྣམས་ནི་སྐྱབས་སུ་འདོང་། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་དཀའ་ལ། །ཕྱག་འཚལ་ཕྱིར་ནི་བདག་ཅག་འདོང་། །ཁྱོད་ཀྱི་མཚན་ནི་མ་འཚལ་གྱིས། །སྙན་
པའི་མཚན་ནི་བསྟན་དུ་གསོལ། །སྨན་གྱི་སྡེས་སྨྲས་པ། ཁྱེད་དང་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་དང་། །དེ་བཞིན་མིང་ནི་ཐོས་པར་འདོད། །སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་བྱེ་བ་ཕྲག །སྟོང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྐོར། །དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ནི་
སངས་རྒྱས་ཉན་ཐོས་ཀྱི། །མིང་ནི་ཟབ་པར་གྲགས་པ་ཡིན། །སྐྱེ་བོ་ཀུན་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ། །ཁྱོད་ཀྱི་མིང་ནི་ཐོས་པར་འདོད། །སྨྲས་པ། ང་ཡི་མིང་ནི་སྨན་གྱི་སྡེ། །ང་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྨན། །སྨན་རྣམས་ཀུན་གྱི་དམ་

43-1-286a

པ་ནི། །ཁྱེད་ཅག་རྣམས་ལ་བཤད་པར་བྱ། །ནད་ཀུན་གྱིས་བཏབ་སྐྱེ་བོ་ཡི། །ནད་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད། །འདོད་ཆགས་ནད་ནི་ནད་པོ་ཆེ། །འཇིག་རྟེན་འཇིགས་བྱེད་མི་བཟད་པ། །གང་གིས་བློ་མེད་འཁྱམ་པ་ཡི། །
གཏི་མུག་ནད་ནི་ཆེ་ཞིང་དྲག །སེམས་དམྱལ་དེ་བཞིན་དུད་འགྲོ་དང་། །ཡི་དགས་རྣམས་སུ་སེམས་ཅན་འགྲོ། །བྱིས་པ་འདི་དག་ཞེ་སྡང་ཟིན། །དེ་དག་ཇི་ལྟར་ཞི་བར་འགྱུར། །དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ། དགེ་བའི་ཆོས་ནི་འདི་ཐོས་པས། །
བདག་ཅག་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་ལས་གྲོལ། །བྱིས་པ་བློ་ནི་མི་ཤེས་པ། །སྡུག་བསྔལ་ཀུན་ལས་གྲོལ་ནས་ཀྱང་། །སྡིག་པའི་ལས་ནི་རྣམ་སྤངས་ཏེ། །བདག་ཅག་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཉན། །སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་སྤངས་ནས། །
འཇིགས་པ་མི་བཟད་རྣམས་ཀྱང་སྤངས། །ནད་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཞི་བྱེད་པ། །སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་སྨན་པ་སྟེ། །སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་གསོ་བྱེད་པ། །ཡང་དག་སངས་རྒྱས་མྱུར་དུ་བལྟ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ལ་ཕྱག་བྱ་ཕྱིར། །
གནས་བརྟན་ཁྱོད་ནི་མྱུར་དུ་བཞུད། །ཕྱག་བྱས་བདག་ཅག་རྣམས་ཀྱི་ཚིག །འཇིག་རྟེན་རྣམ་པར་འདྲེན་ལ་གསུངས། །ནད་འདི་རབ་ཏུ་ཞི་བར་མཛོད། །ལུས་ནི་ཐམས་ཅད་རབ་འབར་ཏེ། །ཚིག་ཅིང་ཞི་བ་མེད་པ་ཡི། །
མི་བཟད་མེ་ནི་ཞི་བར་མཛོད། །ལུས་ཀྱི་ཁུར་ནི་ཁུར་པོ་ཆེ། །ཤིན་དུ་མི་བཟད་རྣོ་བའི་ཁུར། །སྡུག་བསྔལ་གཟིར་བ་བདག་ཅག་ལ། །བརྟུལ་ཞུགས་དམ་པ་ཐུགས་རྗེ་མཛོད། །སྐྱེ་བོ་རྟག་ཏུ་ཞེ་སྡང་དང་། །གཏི་མུག་ནོན་པའི་
ཁུར་ཁྱེར་ཏེ། །ཁུར་ལས་ཐར་བ་མི་ཤེས་པ། །དེ་དག་ཡང་དང་ཡང་ཁུར་ཁྱེར། །ཐར་པའི་ལམ་ནི་མི་ཤེས་ཤིང་། །ཐར་པའི་ལམ་ནི་མ་མཐོང་རྣམས། །འཆི་བ་རྣམ་པར་ཤེས་མོད་ཀྱི། །འོན་ཀྱང་འཇིགས་པ་མི་སྐྱེད་དོ། །བདག་
ཅག་ལ་ནི་ནམ་དུ་ཡང་། །འཆི་བ་མེད་སྙམ་བདེ་བར་གནས། །ཀུན་དུ་འཁྲུལ་པས་མ་ཤི་བ། །མཐོང་ཡང་རྣམ་པར་མི་ཤེས་སོ། །དེ་དག་ཕ་ཡང་མི་དྲན་ཏེ། །ནད་ཀྱིས་ཀྱང་ནི་རྟག་གཟིར་ཅིང་། །ཉོན་མོངས་ལས་ཀྱིས་རབ་དཀྲུགས་

43-1-286b

ན། །ཇི་ལྟར་ཁ་ཟས་ཟ་བར་འགྱུར། །སྡུག་བསྔལ་ཉམ་ཐག་མི་ཤེས་ཏེ། །བདག་ཅག་ངལ་བ་དོན་མེད་དོ། །ཁྱོད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་འདི་འདྲ་བ། །མ་རིག་གཞི་ལས་སྐྱེས་པའོ། །འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་ཚོར་བ་རྣམས། །འཇིགས་ཆེན་ལྕི་བའི་
ཁུར་ཡིན་ནོ། །གང་ཆོས་རྣམ་པར་མི་ཤེས་པ། །བྱིས་པ་སྲེད་པས་རབ་ཏུ་འཁྱམ། །ལུས་ཀྱི་ཁུར་གྱིས་བསྐོར་བ་ནི། །འཇིག་རྟེན་དུ་ནི་དོན་མེད་སྐྱེས། །གོས་གཙང་ཤིན་ཏུ་བཟང་བ་དང་། །ཁྲུས་དང་བྱུག་པ་དགོས་པའོ། །ལུས་ལ་གང་
ཡིན་འོང་བ་ཡི། །ཁ་ཟས་ཞིམ་པོ་དགོས་པ་སྟེ། །ཡིད་འོང་བའི་སིལ་སྙན་ལྔ། །དེ་བཞིན་རྣ་བས་ཚོར་བར་བྱེད། །རིན་ཆེན་བདུན་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །གཟུགས་ལ་མིག་གིས་ཆགས་པར་བྱེད། །ཞིམ་པའི་རོ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནི། །
ལྕེས་ཀྱང་ཚོར་བར་བྱེད་པ་སྟེ། །འཇམ་ཞིང་ཕྲ་བའི་རེག་པ་ཡང་། །ལུས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་ཚོར་བར་བྱེད། །ལུས་ཀྱིས་སུ་ནི་ཤ་གཉིས་པོ། །དགའ་བར་ཡང་ནི་བསྒྲུབས་པ་ལས། །སེམས་པ་མེད་པའི་ལུས་འདི་སྐྱེས། །དེ་ལ་དགའ་བ་སུ་ཞིག་
རྙེད། །དེ་ན་བདག་རྐང་དགའ་བྱེད་པ། །ལྷམ་ནི་རབ་ཏུ་བཟང་གྱོན་ཡང་། །འཆི་བར་འགྱུར་ཚེ་གོས་རྣམས་དང་། །བྱུག་པ་སྐྱབས་སུ་མི་འགྱུར་ཏེ། །ལུས་ཀྱང་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་མིན་ན། །གོས་དང་བྱུག་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། །མི་ཞེས་
བྱ་བ་ལུས་ཡིན་ཏེ། །དབུགས་དང་སྟོབས་ཆེན་རྙེད་པར་འགྱུར། །སོ་སོར་རྟོགས་པའི་རྣ་བའི་སྟོབས། །དེ་ནི་ལུས་ལ་ཡོན་ཏན་ཆེ། །སྔོན་ཆད་རྟ་དང་གླང་པོ་ཡིས། །ཀུན་དུ་བསྐོར་ནས་རྩེ་ཞིང་འཁྱམ། །ཐར་པའི་ཆོས་ནི་མ་སྟེར་
བས། །བདག་ཅི་སྡིག་པའི་ལས་ལ་ཆགས། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མ་ཤེས་ནས། །རྩེ་བས་སྡིག་པ་བྱེད་དུ་བཅུག །བདག་ནི་ཡང་དང་ཡང་སྐྱེས་ཏེ། །ཤི་བ་བདག་ལ་ཡང་འོངས་སོ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་མྱ་ངན་མཐོང་། །སྨྲེ་
སྔགས་འདོན་པས་རབ་ཏུ་བཅིངས། །མ་རྣམས་ཀྱང་ནི་ཤི་བ་མཐོང་། །ཕ་རྣམས་ཤི་དང་གཉེན་དག་དང་། །སྲིང་མོ་དང་ནི་བུ་དག་དང་། །ཆུང་མ་རྣམས་ཀྱང་ཤི་བ་མཐོང་། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ཀུན་སྟོང་ན། །སེམས་དང་བཅས་པ་སུ་ཞིག་

43-1-287a

ཆགས། །འདོད་པས་ཟིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་སུ། །བདག་གིས་ཡིད་བརྟན་རུང་བར་ཤེས། །ཞི་བའི་ཆོས་ནི་མི་དམིགས་ཏེ། །འཆི་བ་ལ་ནི་མངོན་དགའ་མེད། །དེ་ཕྱིར་འདོད་པས་བསྒྲིབས་སེམས་ཀྱིས། །བདག་གིས་སྦྱིན་པ་མ་བྱིན་ནོ། །
དེ་བས་འདོད་དང་མཉམ་སྡིག་མེད། །དེ་ནི་ད་དུང་མི་ལྡོག་གོ། །ཀུན་དུ་ནོར་བས་བདག་ཅག་སྐྱེས། །འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ཀུན་དུ་ནོར། །ཀུན་དུ་ནོར་བའི་སྒྲ་ཡང་ཉན། །དམ་ཆོས་མ་ཡིན་ཡོངས་སུ་འཛིན། །ཐར་པ་དང་ནི་བསམ་གཏན་བཙལ། །ལུས་
ནི་ཀུན་དུ་བཀུར་མི་བྱ། །འཇིག་རྟེན་དོན་དུ་འགྲོ་བའི་གཙོ། །སངས་རྒྱས་སྟོན་པ་རྣམས་སུ་ཤོག །སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་ཕ་དང་མ། །སངས་རྒྱས་ལམ་ནི་རབ་སྟོན་པ། །འཛམ་བུའི་གླིང་ནི་ཀུན་དུ་ཡང་། །རིན་ཆེན་ཆར་པ་རབ་ཏུ་འབེབས། །
ཆོས་ཀྱི་བསྡུ་བ་ཅི་འདྲ་བ། །སེམས་ཅན་བླུན་པོས་མི་ཤེས་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་ནི་སེམས་བསྔོས་ན། །ཆོས་ཀྱི་བསྡུ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་སྟེ། །དེ་བཞིན་ལོངས་སྤྱོད་ནོར་ཡང་སྟོང་། །བདག་ཀྱང་སྟོང་པར་མཐོང་
བས་ན། །མཐོང་ནས་རེ་བ་མེད་པར་གྱུར། །གནས་བརྟན་སྨན་གྱི་སྡེ་ཁྱོད་ཀྱིས། །བདག་ཅག་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་གསོན་ཅིག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར། །ཁྱོད་ནི་ཕོ་ཉར་བཞུད་འཚལ་ལོ། །འཁོར་བའི་ཉེས་པ་རྣམས་དྲན་
ནས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱོ་བ་མེད། །བརྩོན་འགྲུས་ལྡན་ཞིང་དཀའ་ཐུབ་ཆེ། །ཡོན་ཏན་ཀུན་དུ་སྡུད་པར་བྱེད། །སྟོན་དེ་ག་ལ་བཞུགས་པར་བཞུད། །སྟོན་པ་བདེ་བར་རབ་སད་ནས། །རྒྱལ་བ་ཅུང་ཟད་མི་སྐྱོ་བར། །བདག་
ཅག་སླད་དུ་ཞུ་བ་མཛོད། །ཁྱོད་ཀྱིས་བདུད་ནི་གཞོམ་པ་དང་། སྟོབས་དང་བཅས་པ་ཕམ་པར་བྱས། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་འཛིན་པའི། །ཆོས་ཀྱང་མྱུར་དུ་འབར་བར་བྱས། །གང་གིས་སངས་རྒྱས་འགྱུར་བ་ཡི། །ཆོས་ནི་
བདག་ཅག་མ་ཐོས་ཀྱིས། །བདག་ཅག་རྣམས་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར། །གནས་བརྟན་མྱུར་དུ་བཞུད་དུ་གསོལ། །སུམ་བཅུ་རྩ་གཉིས་མཚན་མངའ་བའི། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་མཐོང་བ། །དེ་སྲིད་བདག་ཅག་མི་རྒལ་ཞེས། །ཐམས་ཅད་གུས་དང་བཅས་

43-1-287b

པར་གནས། །སྨན་གྱི་སྡེས་སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཅག་དེ་ལྟར་ཅི་ཞིག་མཐོང་། །རེ་ཤིག་གྱེན་དུ་བལྟ་བར་བྱོས། །དེ་དག་གྱེན་དུ་བལྟས་པ་དང་། །ཁང་པ་བརྩེགས་པ་སུམ་སྟོང་དང་། །ལྔ་བརྒྱ་ཐམ་པར་ཚང་བ་ཞིག །ཀུན་དུ་ཡང་ནི་གནས་པར་གྱུར། །རིན་
ཆེན་བདུན་གྱིས་ཤིན་དུ་སྤྲས། །རིན་ཆེན་དྲ་བས་ལེགས་པར་བརྒྱན། །དབུས་ན་མེ་ཏོག་རབ་ཏུ་རྒྱས། །ལྷ་རྫས་སྤོས་ཀྱང་རབ་ཏུ་འབབ། །དེ་ན་གནས་བརྟན་དྲིས་པ་ནི། །ཁང་བརྩེགས་རིན་ཆེན་དྲ་བ་དང་། །པད་མ་ཟེ་བར་ཀུན་གནས་པར། །འདི་ན་
སྣང་བ་འདི་ཅི་ཞིག །སྨན་གྱི་སྡེས་སྨྲས་པ། གནས་འདི་དག་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་སྟེ། །སངས་རྒྱས་བལྟ་བའི་ཕྱིར་དེང་ཤིག །འཇིག་རྟེན་འདས་གཙོ་གང་ཡིན་པ། །འཇིག་རྟེན་སྣང་བྱེད་དེ་ལ་འཐུད། །དེ་དག་གིས་སྨྲས་པ། དེ་ཡི་ལམ་ཡང་མ་འཚལ་
ཏེ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའང་མ་མཐོང་ན། །གང་ན་ལམ་ཡང་མ་འཚལ་བས། །ཕྱག་འཚལ་དུ་ནི་གང་དུ་མཆི། །སྨན་གྱི་སྡེས་སྨྲས་པ། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་ཇི་བཞིན་དུ། །རེག་པར་རུང་བ་མ་ཡིན་པས། །བདུད་རྩི་རབ་སྦྱིན་སྟོན་པ་
ལ། །ཕྱག་འཚལ་ཕྱིར་ནི་འགྲོ་མི་ནུས། །ཇི་ལྟར་རི་རབ་གནས་པ་ལྟར། །སྟོན་པ་དེ་ཡང་གནས་ན་བཞུགས། །རི་རབ་གཞལ་དུ་རུང་བ་ཡིན། །རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་གཏིང་ཚོད་ཟིན། །སྟོང་གསུམ་རྡུལ་ཕྲན་དཔག་ཏུ་རུང་། །སངས་རྒྱས་འབྱུང་
བ་ཤེས་མ་ཡིན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱོགས་བཅུ་ནས། །འཇིག་རྟེན་སྣང་བར་མཛད་ལ་འདུད། །སྨྲས་པ། འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་བདག་ཅག་གཟིགས། །བདག་ཅག་བསམ་པ་རྫོགས་པར་མཛོད། །བདག་ཅག་སེམས་
ཀྱིས་སྟོན་པ་ལ། །ཕྱག་བགྱིས་དེ་ནས་འབྲས་བུ་ཐོབ། །སྨན་གྱི་སྡེས་སྨྲས་པ། སྟོན་པ་དྲི་ལ་མི་ཆགས་ཏེ། །ཕྲེང་བ་མ་ཡིན་བྱུག་པ་མིན། །གང་གིས་འདུས་བྱས་གྲོལ་འགྱུར་བ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་འཛིན་ཏོ། །གང་
གིས་ཡིད་ནི་བཏུལ་བྱས་ཤིང་། །སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་སྐྱབས་སོང་བ། །དེ་ལ་བདུད་ནི་མི་བཟད་མཆོག །ཐབ་མོ་རྒོལ་བར་མི་བྱེད་དོ། །འཆི་བའི་དབང་དུ་མི་འགྲོ་ཡི། །གཟུངས་ནི་མྱུར་དུ་རྙེད་པར་འགྱུར། །དེ་སེམས་རབ་ཏུ་དང་བྱས་ནས། །

43-1-288a

དེ་ནས་སྟོན་པ་མཐོང་བར་འགྱུར། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀ་ལ་པིང་ཀའི་སྒྲ་སྐད་ཡིད་དུ་འོང་བ་འཛུམ་པ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་སྟན་ལས་
ལངས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་གྱི་སྒོ་ནས་འོད་ཟེར་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་བྱུང་སྟེ། འོད་
ཟེར་དེ་དག་གིས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཁྱབ་པར་གྱུར། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་སུམ་བཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཁྱབ་པར་གྱུར། ལྷའི་གནས་སུམ་བཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱང་
སྣང་བར་གྱུར། འོད་ཟེར་དེ་དག་ཀྱང་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་ཤ་སྟག་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་དང་དམར་པོ་དང་དཀར་པོ་དང་ལེ་བརྒན་དང་ཤེལ་དང་དངུལ་གྱི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་སྟེ། འོད་ཟེར་དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་གྱི་སྒོ་ནས་བྱུང་ནས་སྟོང་
གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བདེ་བར་སྦྱར་བ་ཐམས་ཅད་བགྱིས་ནས་སླར་ལོག་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་བདུན་བསྐོར་བ་བགྱིས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དབུའི་གཙུག་ཏུ་ནུབ་པར་
གྱུར་པའི་འཛུམ་པ་མཛད་པའི་རྒྱུ་གང་ལགས། རྐྱེན་གང་ལགས། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བདག་ལ་སྐབས་
དབྱེ་བར་གནང་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་བདག་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ཞུའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་ཁྱོད་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག་དང་། ངས་དྲིས་པ་དེ་དང་དེའི་ལུང་བསྟན་པས་ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་རངས་པར་བྱའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་

43-1-288b

གཞོན་ནུ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་སུམ་བཅུ་བྱུང་བ་དེ་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཕྲ་བ་བསྟན་པ་རྟོགས་ནས་སེམས་ཅན་རྒན་པོ་རྣམས་ལ་སེམས་ཅན་རྒན་པོ་ཁྱེད་རྣམས་ནི་ཆོས་མི་ཤེས་པའོ། །རྟག་ཏུ་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང་། མི་དགེ་བ་ལ་ཆགས་
པའོ་ཞེས་ཕྲ་མོ་རྣམས་མི་སྙན་པ་མཆི་ཞིང་ཡོངས་སུ་རྗོད་ལ་གནོད་པ་བགྱིད་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཚིག་སྙན་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་འདི་དག་སྨྲས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་དག་ཅིའི་ཕྱིར་ཚིག་འདི་སྐད་སྨྲ་བ་མི་
ཤེས་སམ། དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འཇམ་ཞིང་ཤིན་དུ་སྙེན་པ་སྨྲ་སྟེ། ཆོས་ཀྱང་ཐོས་པས་སྨན་གྱི་སྡེ་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། དེ་དག་ཐམས་ཅད་
གཟུངས་རྟོགས་པར་འགྱུར། དེང་ཕྱིན་ཆད་ས་བཅུ་ལ་གནས་པར་འགྱུར། དེང་ཆོས་ཀྱི་རྔ་ཆེན་པོའི་སྒྲ་འབྱིན་པར་འགྱུར། དེང་ཆོས་ཆེན་པོའི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་འདི་དག་མཐོང་ངམ། གསོལ་
པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་མཐོང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་དེང་ཉིད་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་འདི་དག་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་འདི་དག་གི་ནང་དུ་ཞུགས་ནས་ཆོས་མངོན་
པར་རྟོགས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེང་ཉིད་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེང་ཆོས་ཀྱི་རྔ་ཆེན་པོ་རྡུང་བར་འགྱུར་ཏེ། ལྷའི་རིས་དུ་མ་ཞིག་དེང་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །
སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་པའི་སེམས་ཅན་ལོག་པར་ལྟུང་བ་ལ་གནས་པ་མང་པོ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྟན་པ་ཐོས་ནས་འཁོར་བ་བསྙིལ་ཏེ་རྒྱལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་རྒན་པོ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་ཐམས་
ཅད་ཀྱིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤངས་པར་འགྱུར་རོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་

43-1-289a

གཤེགས་པ་མཐོང་བ་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཆེན་པོའི་སྒྲ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་ཕྱོགས་བཞིར་ལྟོས་ཤིག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་
ཕྱོགས་བཞི་ཀུན་དུ་བལྟས་པ་དང་། ཤར་ཕྱོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གཱའི་ཀླུང་བྱེ་བ་ཕྲག་ལྔ་བཅུའི་བྱེ་མ་སྙེད་འོང་། ལྷོ་ཕྱོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གཱའི་ཀླུང་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་བཅུའི་བྱེ་མ་སྙེད་འོང་། ནུབ་ཕྱོགས་
ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གཱའི་ཀླུང་བྱེ་བ་ཕྲག་བདུན་བཅུའི་བྱེ་མ་སྙེད་འོང་། བྱང་ཕྱོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གཱའི་ཀླུང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུའི་བྱེ་མ་སྙེད་འོང་། འོག་གི་ཕྱོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
གང་གཱའི་ཀླུང་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུའི་བྱེ་མ་སྙེད་འོང་། སྟེང་གི་ཕྱོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གཱའི་ཀླུང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱའི་བྱེ་མ་སྙེད་འོང་སྟེ། དེ་དག་ལྷགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་
དོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནམ་མཁའ་བར་སྣང་ལ་གཟུགས་ནག་པོ་དང་། གཟུགས་
དམར་པོ་གདའ་བ་ཅིག་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་གང་བར་སྣང་ལ་གཟུགས་ནག་པོ་དང་། གཟུགས་དམར་པོ་མཐོང་བ་འདི་ཅི་ཡིན་མི་ཤེས་སམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་མཁྱེན་ཏེ་སྨན་གྱི་སྡེ་འདི་ནི་བདུད་
ཡིན་ནོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་མཐོང་བར་འདོད་དམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཚལ་ལོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་འཚལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གཱའི་ཀླུང་བྱེ་བ་ཕྲག་
བརྒྱའི་བྱེ་མ་དང་མཉམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་ལྷགས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་དག་ལྷགས་པའི་རྒྱུ་གང་ལགས། རྐྱེན་གང་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་གྱི་སྡེ་སེམས་ཅན་གཞོན་ནུ་རྣམས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་

43-1-289b

ཏེ། དེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསམ་གཏན་གྱི་ཆོས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །སྨན་གྱི་སྡེ་ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་འདིར་ལྷགས་པ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱིན་གྱི་རླབས་སྣ་ཚོགས་འདི་ལྷགས་པ་དག་
མཐོང་ངམ། གསོལ་པ། བདག་གིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གཱའི་ཀླུང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱའི་བྱེ་མ་སྙེད་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གཱའི་ཀླུང་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཅིག་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུས་གནས་ཏེ། 
གཟུགས་སྣ་ཚོགས་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་དབྱིབས་སྣ་ཚོགས་པ་དག་གནས་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་གནས་ལ་གནས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་འཁོར་དང་བཅས་ནས་ཆོས་ཀྱི་གནས་ལ་
གནས་པ་མཐོང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་དཔའ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་སྡེ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
གསར་རྙིང་དེ་དག་ཀུན་དང་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་འཁོར་དེ་དག་དང་། ལྷ་དང་མི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། དྲི་ཟར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡི་རངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །
འཕགས་པ་ཟུང་གི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྫོགས་སོ།། །། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཛི་ན་མི་ཏྲ་དང་། དཱ་ན་ཤཱི་ལ་དང་། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙྪ་བ་བན་དེ་ཡེ་ཤེས་སྡེས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ། སྐད་གསར་ཆད་ཀྱིས་ཀྱང་བཅོས་ནས་
གཏན་ལ་ཕབ་པ། 

43-1-290a

༄༅༅།   །རྒྱ་གར་སྐད་དུ།  ཨརྱ་ཙིན་ཏྱ་པྲ་བྷ་ས་ནིར་དེ་ཤ་ནཱ་མ་དྷརྨཱ་པརྱཱ་ཡ།  བོད་སྐད་དུ།  འཕགས་པ་ཁྱེའུ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན། རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན། དགེ་སློང་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུའི་དགེ་སློང་གི་དགེ་
འདུན་ཆེན་པོ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་དང་། ཐབས་གཅིག་ཏུ་བཞུགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་གནས་ནས་བཞུགས་ཏེ། རྒྱལ་པོ་དང་། བློན་པོ་ཆེན་པོ་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་། ཁྱིམ་བདག་དང་། 
གྲོང་རྡལ་གྱི་མི་དང་། ནང་མི་རྣམས་ཀྱིས་སྟི་སྟང་དུ་བྱས། བཙུན་པར་བྱས། རི་མོར་བྱས། མཆོད་པ་བྱས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཟའ་བ་དང་། བཅའ་བ་དང་། བྱོག་པ་དང་། མྱང་བ་བཟང་པོ་མང་པོ་བརྙེས་སོ། །འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། གདུང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། ཆོ་རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཕུན་
སུམ་ཚོགས་པ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ་ཞེས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གྲགས་པའི་སྒྲ་དང་། སྙན་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་རྒྱ་ཆེར་མངོན་དུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་
བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། བླ་ན་མེད་པ་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ། ཐོག་མར་དགེ་བ། བར་དུ་དགེ་བ། ཐ་མར་དགེ་བ། དོན་བཟང་པོ། ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོ། མ་

43-1-290b

འདྲེས་པ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། ཡོངས་སུ་དག་པ། ཡོངས་སུ་བྱང་བ། ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །སྤྱན་ལྔ་དང་ཡང་ལྡན་ཏེ། ཤའི་སྤྱན་དང་། ལྷའི་སྤྱན་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་དང་ལྡན་ནོ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་སྤྱོད་པ་པ་དང་། ཀུན་དུ་རྒྱུ་དང་། གཅེར་བུ་པ་གཉེན་གྱི་བུ་རྣམས་ནི་ཚར་བཅད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་འདི་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བཟུང་ཞིང་འབར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་
འདས་སྔ་དྲོའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ཆོས་གོས་དང་ཤམ་ཐབས་མནབས་ཏེ། ལྷུང་བཟེད་བསྣམས་ནས་དགེ་སློང་གི་ཚོགས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ཏེ། 
མདུན་དུ་གཟིགས་པ་དང་། གཡས་གཡོན་དུ་གཟིགས་པ་མཛེས་པ་དང་། བསྐུམ་པ་དང་། བརྐྱང་བ་མཛེས་པ་དང་། ཆོས་གོས་སྣམ་སྦྱར་དང་། བསིལ་ཟན་དང་། ན་བཟའི་ཚགས་དང་། ལྷུང་བཟེད་བསྣམས་པ་མཛེས་པ་དང་། སྐུ་མདོག་
གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་དང་། འོད་འདོམ་གང་བས་མཚན་མོ་མུན་པ་མུན་ནག་གི་ནང་ན་མེའི་ཕུང་པོ་ལྟ་བུ་དང་། ཚེས་བཅྭ་ལྔའི་ཟླ་བ་ཉ་བ་ལྟ་བུ་དང་། ཉི་མ་ཤར་བ་ལྟ་བུར་ཕྱོགས་སུ་སྣང་ཞིང་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་བཅུ་རྩ་
གཉིས་དང་ནི་ལྡན་ཏེ། གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་མཉན་ཡོད་དུ་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཕྱིར་གཤེགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྒོའི་ཐེམ་པ་ལ་ཞབས་བཞག་མ་ཐག་ཏུ། དེ་ནས་མཉན་ཡོད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གཤེགས་པ་
ན། ཆོ་འཕྲུལ་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཆོས་རྣམ་པ་འདི་དག་བྱུང་སྟེ། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་འདྲེན་པ་དེ་གཤེགས་པའི་ཚེ། དེར་ཆོ་འཕྲུལ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཆེན་པོ་གང་དག་བྱུང་བ་དེ་དག་བརྗོད་པར་བྱ། ཤིན་དུ་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཉོན་ཅིག །ལོང་
བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མཐོང་ངོ་། །འོན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཐོས་སོ། །གཅེར་བུ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གོས་རྙེད་དོ། །སྨྱོན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དྲན་པ་ཐོབ་པོ། །གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ནི་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྔ་བོ་ཆེ་དང་རྫ་རྔ་དང་ཁར་

43-1-291a

རྔ་དང་། སྒྲ་སྙན་དག་ནི་མ་བརྡུངས་པར་སྒྲ་འབྱུང་ངོ་། །ངང་པ་དང་། ངུར་པ་དང་། ཁྲུང་ཁྲུང་དང་། རྨ་བྱ་དང་། ནེ་ཙོ་དང་། ཁུ་བྱུག་དག་ཀྱང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་སྒྲ་འབྱིན་ཏོ། །གང་དག་གཏེར་སྟོར་བ་དེ་དག་གིས་ནི་གཏེར་རྣམས་རྙེད་པར་གྱུར་ཏོ། །
གསེར་དང་དངུལ་ལས་བྱས་པའི་སྣོད་རྣམས་ཀྱང་མ་དཀྲོལ་བར་སྒྲ་བྱུང་ངོ་། །ས་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་ཤིང་འགུལ་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་སྐྱབས་མེད་པར་ཡང་མ་གྱུར་ཅིག །ཡིད་དང་བ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པོ། །སྨྲ་བའི་མཆོག་དམ་པ་སངས་རྒྱས་
ཀྱིས་གང་དང་གང་དུ་ཞབས་ཀྱིས་གོམ་པ་བོར་བ་དེ་དང་དེར་པད་མ་དྲི་མ་མེད་ཅིང་། ལེགས་པར་གནས་པ་རྣམས་བྱུང་ངོ་། །དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སོང་བའི་སེམས་ཅན་གང་དག་གིས་མཐོང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདེ་བ་རྙེད་ནས་མཐོ་རིས་སུ་སྐྱེ་བར་
འགྱུར་རོ། །བུད་མེད་གང་དག་སྦྲུམ་པ་དེ་དག་ཀྱང་མི་བདེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གཟུགས་བཟང་ཞིང་བལྟ་ན་སྡུག་པ་དག་བཙས་སོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་རྣམས་ཀྱིས་གནོད་པར་གྱུར་པ་མེད་དོ། །རབ་ཏུ་སྡང་བའི་
སེམས་མེད་པར་ཕན་ཚུན་དུ་སྨྲ་སྟེ། དཔེར་ན་ཕའམ་མ་ཞིག་བུ་གཅིག་པ་ལ་སྨྲ་བ་བཞིན་ནོ། །སྲང་གི་གཡས་གཡོན་རྣམས་ཀྱང་ལེགས་པར་བརྒྱན་པར་གྱུར་ཏོ། །ནམ་མཁའ་ལ་གནས་པའི་ལྷའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་མེ་ཏོག་སིལ་མ་དག་
མངོན་པར་གཏོར་ཏོ། །སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་གང་དག་ན་བར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཀྱང་ནད་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། བདེ་བ་ཐོབ་པོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་གཤེགས་པ་ན་སེམས་ཅན་སོ་སོ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་ནི་བདག་ཁོ་ན་ལ་གཟིགས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །སོ་སོ་ནས་བདག་ཉིད་བསོད་སྙོམས་འབུལ་ཞིང་། མིའི་འདྲེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་ཁོ་ན་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་སྦྱོར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། དེ་གཤེགས་པ་ཙམ་ཡང་གཞལ་
བར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་མཉན་ཡོད་དུ་མཐར་ཆགས་སུ་བསོད་སྙོམས་བཞེས་ཤིང་གཤེགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གྲོང་བར་གྱི་དབུས་ཞིག་ཏུ་གཤེགས་པ་དང་། དེའི་ཚེ་ཁང་སྟོང་ཞིག་ཏུ་ཁྱེའུ་གཟུགས་བཟང་བ། 

43-1-291b

མཛེས་པ། བལྟ་ན་སྡུག་པ་ཞིག་བོར་བར་གྱུར་ཏེ། ལག་པ་གཡས་པའི་མཛུབ་མོ་ཁར་བཅུག་ནས། འཇིབ་ཅིང་འདུག་པ་ལ་ཁྱི་འམ། ཅེ་སྤྱང་གང་དག་ཁང་སྟོང་དེར་ལྷགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཁྱེའུ་དེ་ལ་ལྕེའི་དབང་པོས་བལྡགས་ཤིང་འདོང་སྟེ། 
འདི་ལྟར་སྔོན་བྱས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བས་ཁྱེའུ་དེ་ལ་འཚེ་བ་མི་བྱེད་དོ། །ཁང་སྟོང་དེར་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེ་དག་ཀྱང་འཇུག་ཅིང་འབྱུང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེ་འཇུག་ཅིང་འབྱུང་བ་གཟིགས་ནས་མཁྱེན་བཞིན་དུ་ཚེ་དང་
ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་གང་དུ་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེ་འདི་དག་འཇུག་ཅིང་འབྱུང་བའི་ཁང་སྟོང་དེ་ན་ཅི་ཡོད་ལྟོས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལྟར་མཉན་
ཏེ། ཁང་སྟོང་ག་ལ་བ་དེར་སོང་ནས་ཕྱིན་པ་དང་། ཁྱེའུ་གཟུགས་བཟང་བ། མཛེས་པ། བལྟ་ན་སྡུག་པ་ཞིག་ལག་པ་གཡས་པའི་འཛུབ་མོ་ཁར་བཅུག་སྟེ། འཇིབ་ཅིང་འདུག་ལ་མིག་གཉིས་མི་འཛུམས་པར་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ལ་
ལྟ་བ་མཐོང་ངོ་། །མཐོང་ནས་ཀྱང་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སྐབས་དེ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁང་སྟོང་དེ་ན་ཁྱེའུ་བོར་བ་གཟུགས་བཟང་བ། མཛེས་པ། 
བལྟ་ན་སྡུག་པ། རིན་པོ་ཆེའི་གཟུགས་ལྟར་མཆིས་པ། མིག་མི་འཛུམས་པར་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ལ་ལྟ་བ་ཞིག་མཆིས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱེ་མ་ཁྱེའུ་འདི་ནི་སྔོན་གྱི་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། ངའི་ལེགས་
པར་བཤད་པའི་དོན་ཤེས་པར་ནུས་ཤིང་། སྐལ་བ་ཅན་ནོ་སྙམ་ནས། ཁྱེའུ་དེ་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བ་དང་། སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེ་དགེ་བ་ལ་གཟུད་པའི་ཕྱིར། ཁང་སྟོང་ག་ལ་བ་དེར་གཤེགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེར་གཤེགས་ནས་ཕྱོགས་
གཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཏེ། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བཞུགས་ནས། ཁྱེའུ་དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་བཀའ་སྩལ་པ། སྦྲུལ་དང་གནོད་སྦྱིན་རྒྱུ་བ་ཡིས། །དུར་ཁྲོད་འཇིགས་པ་ཆེ་འདི་ན། །བྱིས་པ་ཇི་ལྟར་མི་འཇིགས་ཤིང་། །ཁྱོད་ད་གཅིག་པུ་

43-1-292a

འདི་ན་འདུག །དེ་ནས་ཁྱེའུ་དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུ་དང་། རང་གི་སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སླར་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསོལ་པ། བདག་མ་མཆིས་པའི་ཚོགས་རྣམས་ལ། །ཐུབ་པའི་དབང་ཕྱུག་སུ་ཞིག་
འཇིགས། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སྨྲ་བའི་མཆོག །ཇི་ལྟར་འདིར་མཆིས་ལས་གང་ལགས། །བདག་གཅིག་བདག་གིས་གང་མ་མཆིས། །བདག་ཀྱང་གང་གིའང་མ་ལགས་ཏེ། །བདག་ནི་སུའི་ལགས་དེ་མ་མཐོང་། །བདག་གི་སུ་ལགས་
དེ་མ་མཐོང་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། །སྔོན་ཆད་སྡིག་པ་བྱས་པའི་ལས། །དེ་ཡི་རྣམ་སྨིན་འདི་འདྲ་སྟེ། །ཁང་པ་སྟོང་པ་འདིར་བོར་ནས། །སྡུག་བསྔལ་ཚོར་བ་མྱོང་བ་ཡིན། །ཁྱེའུས་གསོལ་པ། གཽ་ཏམ་ཁང་སྟོང་སྙམ་པ་
ཡི། །འདུ་ཤེས་ད་དུང་མངའ་བ་བལྟ། །བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་ཁྱོད་བཞུགས་ནས། །འདུ་ཤེས་ཡོངས་སུ་མ་མཁྱེན་ཏམ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། །ངས་ནི་འདུ་ཤེས་ཡོངས་ཤེས་ཏེ། །ང་ལ་འདུ་ཤེས་ཡོད་མ་ཡིན། །ཁྱོད་ཉིད་ལ་
ནི་སྙིང་བརྩེ་བས། །ཁང་པ་སྟོང་པ་འདིར་འོངས་སོ། །ཁྱེའུས་གསོལ་པ། སེམས་ཅན་དག་ནི་བར་འགའ་ཡང་། །གང་ཚེ་ཤིན་དུ་མི་དམིགས་པ། །དེ་ཚེ་ཐུགས་རྗེ་གང་དུ་བྱུང་། །ཁྱོད་ནི་སུ་ལ་ཐུགས་བརྩེ་མཛད། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་
སྩལ་པ། །བདག་མེད་ཞི་བ་སྟོང་པ་ཉིད། །སེམས་ཅན་འདི་དག་མི་ཤེས་ཏེ། །དེ་དག་ཉིད་ལ་སྙིང་བརྩེའི་ཕྱིར། །བསོད་ནམས་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ཡིན། །ཁྱེའུས་གསོལ་པ། སྟོང་པ་ཞི་བར་ཐུགས་ཆུད་ནས། །ཞི་བ་སྟོང་པ་ཉིད་མཁྱེན་ཀྱང་། །དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་ད་དུང་དུ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཀྱང་མ་སྤངས་སམ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། །ཞི་བ་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་ནས། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་བྱའི་ཕྱིར། །འདྲེན་པ་ཆོས་སྟོན་མཛད་པ་འདི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཐུགས་
རྗེ་ཡིན། །ཁྱེའུས་གསོལ་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ད་དུང་དུ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་སྤངས། །སེམས་ཅན་འདུ་ཤེས་མ་མཆིས་ན། །ཐུགས་རྗེ་གང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་རབ་

43-1-292b

བཟུང་ནས། །ཡོད་མིན་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་། །མི་མཆོག་རྣམས་ནི་གོ་གྱོན་པ། །རང་བྱུང་རྣམས་ཀྱིས་བྱིན་རླབས་སོ། །ཁྱེའུས་གསོལ་པ། དངོས་པོ་གང་ན་མི་དམིགས་པས། །གོ་ཆ་ཐམས་ཅད་བརྫུན་པ་ལགས། །དངོས་པོ་མ་མཆིས་ཆོས་
རྣམས་ལ། །གོ་ཆ་དམིགས་པ་མ་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། །ཆོས་རྣམས་དངོས་པོ་ཡོད་མིན་ཡང་། །སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་འདི། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་སྐྱོབ་རྣམས་ཀྱི། །ཐུགས་རྗེས་རྣམ་པར་རོལ་པ་
ཡིན། །ཁྱེའུས་གསོལ་པ། ཆོས་ནི་ཡི་གེ་མ་མཆིས་ན། །བཤད་པ་གུད་ན་ག་ལ་མཆིས། །འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ་སླུ་མཛད་དམ། །ཆོས་མ་ལགས་པ་ཆོས་བཤད་དམ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། །ང་ནི་འཇིག་རྟེན་སླུ་མ་
ཡིན། །ཆོས་མ་ཡིན་པ་ང་མི་སྨྲ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གྱུར་སེམས་ཅན་གྱི། །ཉོན་མོངས་སེལ་བར་ང་བྱེད་དོ། །ཁྱེའུས་གསོལ་པ། ཉོན་མོངས་རྩ་བ་མ་མཆིས་ཏེ། །ནང་ངམ་ཕྱི་རོལ་རྣམས་ན་ཡང་། །དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་གནས་མ་མཆིས། །ཉོན་མོངས་
ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་སྦྱང་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བྱུང་བ་རྣམས། །ཡོངས་སུ་བརྟགས་ལས་སྐྱེས་པ་སྟེ། །རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྤང་བའི་ཕྱིར། །སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཁྱེའུས་གསོལ་པ། 
རྣམ་བརྟག་མང་པོ་ཅི་འཚལ་ཏེ། །སེམས་ནི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་ཞིང་། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་མི་འབྱུང་སྟེ། །ནམས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་དེ་མི་འགྱུར། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། །ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་ཏེ། །སེམས་ནི་རྟག་ཏུ་འོད་
གསལ་ཀྱང་། །བློ་བུར་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་ཀྱིས། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉོན་མོངས་འགྱུར། །ཁྱེའུས་གསོལ་པ། ཉོན་མོངས་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་ཏེ། །དེ་དག་ཕྱོགས་ན་མི་གནས་ན། །བློ་བུར་དུ་ནི་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །དེ་ཞུས་བདག་ལ་བཤད་དུ་གསོལ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དཔེར་ན་སྤྲིན་རྣམས་བར་སྣང་ལ། །སྣང་ཡང་དེ་དག་དེ་བཞིན་མིན། །ཉོན་མོངས་འབྱུང་བའང་དེ་འདྲ་སྟེ། །སྣང་ཡང་དེ་དག་དེ་བཞིན་མིན། །ཁྱེའུས་གསོལ་པ། མ་ནོར་དེ་བཞིན་གང་ལགས་པ། །ཆོས་གནས་

43-1-293a

ཉིད་དེ་ཆོས་ཉིད་དོ། །མ་ནོར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཆོས་ལ། །ནོར་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་མི་དམིགས། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། །བྱིས་པ་འདུ་ཤེས་ལྡན་རྣམས་ཀྱིས། །ལོག་པར་རྣམ་པར་གང་བརྟགས་པ། །བློ་དེ་རྟོགས་པར་བྱ་
བའི་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་རྣམས་འབྱུང་བ་ཡིན། །ཁྱེའུས་གསོལ་པ། སྐྱེ་མ་མཆིས་པས་རབ་ཕྱེ་བ། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གང་ཞིག་བྱུང་། །སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་ཆོས་རྣམས་ལ། །སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་འཐད་མ་ལགས། །བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། །སྐྱེ་བ་མེད་པར་སྐྱེ་བ་ནི། །སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་རབ་ཏུ་བསྟན། །ཀུན་རྫོབ་ཐ་སྙེད་བཏགས་པ་སྟེ། །དམ་པའི་དོན་དུ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཁྱེའུས་གསོལ་པ། ད་དུང་ཁྱོད་ལ་དོན་དམ་དང་། །ཀུན་རྫོབ་འདུ་ཤེས་
གཉིས་མངའ་སྟེ། །ཐེག་པ་གཅིག་ལམ་འགལ་འགྱུར་བ། །གཽ་ཏམ་ཁྱོད་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། །ང་ནི་ལམ་དང་འགལ་མི་བྱེད། །འགལ་བ་མེད་པར་ང་གནས་ཏེ། །མི་འཐུན་སེམས་ཅན་
སྡུམས་ཀྱང་བྱེད། །ཁྱེའུ་ཁྱོད་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་གྱིས། །ཁྱེའུས་གསོལ་པ། སེམས་ཅན་དེ་ནི་མི་དམིགས་ན། །གཽ་ཏ་མ་ཁྱོད་ཅི་སྡུམས་མཛད། །ཆོས་རྣམས་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་གཟིགས། །གང་གི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་སྐྱེ། །བཅོམ་ལྡན་
འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མཐའ་དང་། །དེ་བཞིན་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང་། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་རྟོགས་གྱུར་ནས། །སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཁྱེའུས་གསོལ་པ། རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཤེས་སྒྲོགས་མཛད་ཅིང་། །ཉིད་ཀྱི་
མཁྱེན་པ་སྒྲོགས་མཛད་དེ། །འདི་ལྟར་བདག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པས། །ཁྱོད་ནི་ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་ཆེ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། །ང་ནི་བདག་ལ་མི་བསྟོད་དེ། །དེ་བཞིན་གཞན་ལ་བརྙས་མི་བྱེད། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རབ་ཏུ་སྟོན། །དེས་ན་དེ་བཞིན་
གཤེགས་ཤེས་བྱ། །ཁྱེའུས་གསོལ་པ། བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་དེ་བཞིན་ཉིད། །དེ་ན་དེ་ཉིད་མ་མཆིས་ན། །སྒྲ་སྐད་མ་མཆིས་སྒྲ་བཤད་པ། །མཁྱེན་བཞིན་ལོག་པར་བཀའ་མ་སྩལ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། །ཆོས་དེ་ཐམས་ཅད་ལོག་པ་སྟེ། །དེ་བཞིན་

43-1-293b

ཉིད་ལས་བྱུང་བ་ཡིན། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རྟོགས་པས་ན། །ང་ལ་སྐྱོན་མེད་ཡོན་ཏན་མེད། །ཁྱེའུས་གསོལ་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐུ་ཡིན་ན། །བདག་གི་སྤོབས་པ་འདི་སྐྱེས་ཏེ། །འདི་འདྲའི་ལན་དག་གང་གསོལ་པ། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་ལ་
བཟོད་པར་གསོལ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕྱག་གཡས་པ་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ཅན་ཆོས་གོས་ཀྱི་ནང་ནས་ཕྱུང་སྟེ། ཁྱེའུ་དེའི་ལོགས་སུ་བརྐྱང་བ་དང་། དེ་ནས་ཁྱེའུ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཕྱག་གི་སོར་མོ་ལ་བཟུང་སྟེ་ལངས་སོ། །དེ་
ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཁྱེའུ་དེ་ཁང་སྟོང་ནས་བསྣམས་ཏེ། སྲང་དུ་བཞག་པ་དང་། དེ་ན་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེ་དག་འདི་ལྟར་ཁྱེའུ་འདི་འདི་ཁོ་ན་ལྟར་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་ཀྱང་། བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་ཆོས་འདི་ལྟ་བུའི་ལན་འདེབས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ངོ་མཚར་ཏོ་སྙམ་ནས། ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་རབ་ཏུ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཁྱེའུ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཁྱེའུ་ཁྱོད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཟད་ཀྱིས། སྔོན་གྱི་
དགེ་བའི་རྩ་བ་དྲན་པར་གྱིས་ལ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་ཤེས་པར་གྱིས་ཏེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་སྟོན་ཅིག །དེ་ནས་ཁྱེའུ་དེ་ས་ལས་མི་བདུན་སྲིད་ཙམ་དུ་འཕགས་ནས་ལུས་ལས་འོད་ཕྱུང་སྟེ། འོད་དེས་མཉན་ཡོད་ཐམས་ཅད་དང་། 
འཛམ་བུའི་གླིང་ཐམས་ཅད་སྣང་བ་ཆེན་པོ་རྒྱས་པར་གྱུར་ཏོ། །འོད་དེས་བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་དང་། དེ་མ་ཡིན་པ་ལྷ་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་གཞན་དག་ལ་ཡང་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བར་གྱུར་ནས། སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་
ཙམ་དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ། ལྷགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། ལྷའི་མེ་ཏོག་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གཏོར་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱེ་མ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་
ནི་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འོད་ཀྱིས་སྣང་བར་བགྱིས་ནས། སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་པ་དག་གི་དོན་བགྱིས་སོ། །ཞེས་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་དེ་སྐད་ཆེད་དུ་བརྗོད་དེ། དེ་ལྟར་ཁྱེའུ་དེའི་མིང་སྣང་བ་བསམ་

43-1-294a

གྱིས་མི་ཁྱབ་པ། སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བར་བཏགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ཁྱེའུ་འདི་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས། ཁྱེའུ་དེའི་མིང་ལ་རྗེས་སུ་ཡིད་རང་བ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་
སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བར་སྣང་དེ་ལས་བབས་ཏེ། ས་ལ་འདུག་པ་དང་། དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུ་དང་། རང་གི་སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། གྲོགས་པོ་ལོ་བརྒྱད་ལོན་པའི་ལུས་གཟུགས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་གྱུར་པ་དེ་འདྲ་བར་
འདུག་གོ། །དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཁྱེའུ་དེ་ལ་ལྷའི་རས་བཅོས་བུ་ཟུང་ཅིག་བྱིན་ཏེ། ཀྱེ་ཁྱེའུ་ང་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་རས་བཅོས་བུའི་ཟུང་འདི་གྱོན་ལ་གཅེར་བུར་མ་འདུག་ཤིག །དེ་ནས་ཁྱེའུ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་ལྷའི་
དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་གོས་གྱི་རྒྱན་བགོས་པས་མཛེས་པ་མ་ཡིན་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱན་ཐོགས་ན་མཛེས་སོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་འོན་
ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་གོས་ཀྱི་རྒྱན་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཉོན་ཅིག །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གོས་ཀྱི་རྒྱན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་བརྒྱན་པར་འགྱུར་རོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་པ་
དང་། ཁྲེལ་ཡོད་པའི་རྒྱན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གོས་ཀྱི་རྒྱན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །དམ་བཅས་པ་བརྟེན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གོས་ཀྱི་རྒྱན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་
རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །བསམ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གོས་ཀྱི་རྒྱན་ཏེ། སྒྱུ་དང་གཡོ་སེལ་བར་འགྱུར་རོ། །སྦྱོར་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གོས་ཀྱི་རྒྱན་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་
འགྱུར་རོ། །ལྷག་པའི་བསམ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གོས་ཀྱི་རྒྱན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །ང་རྒྱལ་མེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གོས་ཀྱི་རྒྱན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་

43-1-294b

པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་། ཆོས་འདོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གོས་ཀྱི་རྒྱན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སློབ་དཔོན་གྱི་དཔེ་མཁྱུད་མེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གོས་ཀྱི་རྒྱན་ཏེ། 
ཆགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ནོར་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གོས་ཀྱི་རྒྱན་ཏེ། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་
ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གོས་ཀྱི་རྒྱན་ཏེ། སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །བཟོད་པ་དང་དེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གོས་ཀྱི་རྒྱན་ཏེ། ཚངས་པའི་དབྱངས་ཀྱི་ང་རོ་དང་སྒྲ་སྐད་ལྟ་བུའི་ཚིག་ཏུ་
འགྱུར་རོ། །དམ་བཅས་པ་བརྟན་ཞིང་སེམས་མི་ཞུམ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གོས་ཀྱི་རྒྱན་ཏེ། བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །བསམ་གཏན་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པ་ནི་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གོས་ཀྱི་རྒྱན་ཏེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གོས་ཀྱི་རྒྱན་ཏེ། བག་ལ་ཉལ་བ་དང་ལྟ་བར་སྨྲ་བ་དང་། 
ཀུན་ནས་ལྡང་བ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སེལ་བར་འགྱུར་རོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གོས་ཀྱི་རྒྱན་ཏེ། འཁོར་བ་ན་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེ་འགྲས་པ་མེད་པའི་སེམས་ནི་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གོས་ཀྱི་རྒྱན་ཏེ། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་སྐྱོ་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཟང་ཟིང་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གོས་ཀྱི་རྒྱན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་བདག་དང་གཞན་སྒྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །
ཆོས་སྒྲུབ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གོས་ཀྱི་རྒྱན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་རྣམ་གྲངས་འདིས་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཆོས་ཀྱི་རྒྱན་འདི་ལྟ་བུ་དག་ལྡན་པ་དེ་ནམ་ཡང་

43-1-295a

གཅེར་བུ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཁྱེའུ་དེ་ལ་ཤིན་དུ་དགའ་བ་དང་དད་པ་སྐྱེས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཀྱིས་རས་བཅོས་བུའི་ཟུང་འདི་ལེན་དུ་སྩལ་བར་གསོལ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཁྱེའུ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཁྱེའུ་རས་བཅོས་བུའི་ཟུང་འདི་ལོང་ལ་གྱོན་ཅིག །དེ་ནས་ཁྱེའུ་སྣང་བ་བསམ་
གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་རས་བཅོས་བུའི་ཟུང་བླངས་ནས་
བགོས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་མཉན་ཡོད་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་གཤེགས་སོ། །དེ་ན་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་དང་། ཁྱེའུ་དང་། བུ་མོ་དང་། ཚོང་དཔོན་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་། ཁྱིམ་བདག་དང་། རྒྱལ་པོ་དང་། བློན་པོ་ཆེན་པོ་དག་ངོ་
མཚར་དུ་གྱུར་ཏེ། ཁྱེའུ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་བལྟ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡང་བལྟ་བ་དང་། ཕྱག་བྱ་བ་དང་། མཆོད་པའི་ཕྱིར་འདུས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐར་གྱིས་བསོད་སྙོམས་བཞེས་ཏེ། ཁྱེའུ་
སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མའི་ཁྱིམ་ག་ལ་བ་དེར་གཤེགས་སོ། །གཤེགས་ནས་ཀྱང་ཅང་མི་གསུང་བར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བཞུགས་སོ། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མ་ངོ་ཚ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བལྟ་
བའི་ཕྱིར་སྒོར་མ་བྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རང་གི་ཁྱིམ་དུ་སོང་ནས། མ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། བདག་གི་སྔོན་གྱི་ནོངས་པ་ཡིས། །ཁྱོད་ཀྱི་མངལ་དུ་བདག་མཆིས་ཏེ། །ཡུམ་གྱིས་ནོངས་པ་མ་ལགས་
ཀྱིས། །འོ་ལྟར་གནོད་པར་མ་མཛད་ཅིག །ཐུགས་བརྩེ་ལྡན་ཏེ་བསྐྱེད་པས་ན། །བདག་གི་སྦྱིན་གནས་ཁྱོད་ལགས་སོ། །ཞལ་ཚ་མ་མཛད་མ་འཛེམ་པར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དྲུང་དུ་བཞུད། །དེ་ལྟར་ཁྱོད་མངལ་བདག་མཆིས་པ། །ཁྱོད་ཀྱིས་

43-1-295b

བརྙེས་པ་ལེགས་པར་བརྙེས། །ལུས་ཀྱི་དགེ་བའི་ལས་རྣམས་ཀྱང་། །རྣམ་པར་འདྲེན་ལ་ཞུ་བ་མཛོད། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས། ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་ལྷའི་མེ་ཏོག་མན་དཱ་ར་བ་དག་དང་། ལྷའི་
སྤོས་དག་དང་། ལྷའི་གོས་དག་བདག་ལ་སྩོལ་ཅིག །དེ་དག་བདག་གི་སྐྱེད་པའི་མ་འདི་ལ་སྩོལ་ཏོ། །འདིས་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་བགྱིས་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །
དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས། ཁྱེའུ་དེ་ལ་ལྷའི་མེ་ཏོག་མན་དྷ་ར་བ་དག་དང་། ལྷའི་སྤོས་དག་དང་། ལྷའི་གོས་དག་བྱིན་ནོ། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་མ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། ཡུམ་ཅིག་ལྷའི་མེ་ཏོག་
མན་དཱ་ར། །བལྟ་སྡུག་མཛེས་ཤིང་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་། །སྤོས་དང་ན་བཟའ་འདི་དག་བླང་མཛོད་ལ། །མི་མཆོག་སངས་རྒྱས་དེ་ལ་དབུལ་བ་མཛོད། །འཇིག་རྟེན་དག་ན་ཕ་མ་ཟས་སྐོམ་དང་། །ནོར་དང་གོས་ཀྱིས་མཆོད་པ་མཆོད་མ་ལགས། །གཞན་
དུ་གང་དག་ཆོས་ལ་སྦྱོར་བགྱིད་པ། །དེས་ན་དེ་དག་མཆོད་པ་བགྱིས་པར་འགྱུར། །རྐང་གཉིས་དམ་པ་དེ་ལ་མཆོད་མཛོད་ལ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སྨོན་ལམ་བརྟན་པར་མཛོད། །བདག་ནི་དུས་དུས་ཁྱོད་ཀྱི་དྲུང་མཆིས་ཏེ། །ཡུན་རིང་དུས་ནས་སྐུལ་བ་
བགྱིད་པ་ལགས། །གནོང་ཞིང་ཞུམ་པའི་སེམས་སུ་མ་མཛད་པར། །རངས་པའི་སེམས་དང་དགའ་བ་ཐོབ་མཛོད་ལ། །རང་བྱུང་རྒྱལ་བ་བཞུགས་པ་དེར་བཞུད་དེ། །སྐྱེས་བུ་མཆོག་གི་ཞབས་ལ་ཕྱག་མཛོད་ལ། །མགོན་པོ་དེ་ལ་མེ་ཏོག་སྤོས་རྣམས་
དང་། །དེ་བཞིན་ན་བཟའ་རྣམས་ཀྱང་གཏོར་ནས་སུ། །རྒྱལ་བ་དེ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བསྐྱེད་དེ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་ཀྱང་བསྐྱེད་པ་མཛོད། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་ནི་བརྟན་གྱུར་ནས། །གང་དག་དད་པས་རྒྱལ་ལ་གུས་བགྱིས་པ། །དེ་དག་
རྣམ་སྨིན་འཇིག་མགོན་བཀའ་སྩལ་ཅེས། །རང་བྱུང་རྒྱལ་བ་དེ་ལ་ཞུ་བ་མཛོད། །དེ་ནས་བུད་མེད་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་

43-1-296a

ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་བྱས་ནས། ཞུ་བ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་གུས་པ་དང་བཅས་པར་ཡོངས་སུ་ཞུས་སོ། །ཞུ་བ་ཞུས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྒྲུབས་པ་འདིས། །ངན་འགྲོ་འམ་མི་
ཁོམ་འགྲོ་མི་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་བྱེ་མང་མཉེས་བྱས་ནས། །མི་ཡི་དམ་པ་སངས་རྒྱས་འགྱུར། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་མཉན་ཡོད་དུ་བསོད་སྙོམས་བཞེས་ནས། ཁྱེའུ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། སྐྱེ་བོ་ཕལ་
པོ་ཆེ་གཞན་དག་དང་ཡང་ཐབས་གཅིག་ཏུ་གྲོང་ཁྱེར་ནས་བྱུང་སྟེ། རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ག་ལ་བ་དེར་གཤེགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཟས་ཀྱི་བྱ་བ་མཛད་དེ། ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་
ལས་བཞེངས་ནས་ཆོས་ཉན་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་བཞུགས་སོ། །དེ་ནས་ཡུལ་ཀོ་ས་ལའི་རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་དཔུང་གི་ཚོགས་ཡན་ལག་བཞི་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་
སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་ནས། ཡུལ་ཀོ་ས་ལའི་རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་དང་ལྡན་པའི་ཁྱེའུ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དེ་ག་ལ་མཆིས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཁྱེའུ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསྟན་ནས་མཐོང་སྟེ། 
རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་གྱིས་ཁྱེའུ་དེའི་ལུས་གཟུགས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ལྷ་ལས་འདས་པའི་མདོག་དང་། མི་འཇིགས་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་མཐོང་ནས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། སྔོན་
ལས་བྱས་ཤིང་བསགས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་གིས་འདི་ལྟར་འདིའི་ལུས་ཡོངས་སུ་དག་པར་གྱུར་སྙམ་མོ། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུ་དང་། རང་གི་སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བས་རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་གྱི་སེམས་ཀྱི་

43-1-296b

ཡོངས་སུ་རྟོགས་པ་སེམས་ཀྱིས་ཤེས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། གང་དག་རྟག་ཏུ་བྱམས་སེམས་དག་སེམས་ལྡན། །གང་དག་མི་བརླང་མཉེན་ཞིང་དྲན་ལྡན་ལ། །ལེགས་པར་བསྡམས་ཤིང་དྲང་ལ་ཚངས་སྤྱོད་པ། །དེ་དག་ལུས་ནི་རྣམ་པར་དག་པར་
འགྱུར། །གང་དག་སྡིག་པ་སྤོང་ཞིང་མི་སྤྱོད་ལ། །རྟག་ཏུ་དགེ་བ་མི་ཆུང་རྣམ་སྤེལ་ཞིང་། །གནོད་པར་སེམས་དང་ཁྲོ་བ་རྣམ་སྤོང་བ། །དེ་དག་ལུས་ནི་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར། །གང་དག་སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་ཚོགས་མཆོག་ལ། །གུས་དང་བཅས་པར་རྟག་ཏུ་མཆོད་
བྱེད་ཅིང་། །གཞན་ལ་རྡེག་འཚོག་སྡིགས་མོ་མི་བྱེད་པ། །དེ་དག་ལུས་ནི་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར། །གང་དག་གཞན་ལ་ཕྲག་དོག་སེར་སྣ་དང་། །དེ་བཞིན་ང་རྒྱལ་དག་ཀྱང་མི་བྱེད་ལ། །གཞན་གྱི་ཉེས་པ་བྱུང་བ་མི་བརྗོད་པ། །དེ་དག་ལུས་ནི་རྣམ་པར་
དག་པར་འགྱུར། །གཞན་ལ་ཅོ་དྲི་བ་དང་སྨད་པ་དང་། །བཤུང་བ་དག་ནི་ནམ་ཡང་མི་བྱེད་ཅིང་། །གཞན་ལ་འཁྲུལ་པའི་གླགས་ལྟ་མི་བྱེད་པ། །དེ་དག་ལུས་ནི་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་གྱིས་
འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱེའུ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་འདི་ཆོས་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་གང་ཞིག་གིས། ཁྱེའུ་འདི་བུད་མེད་ཁྱིམ་ཐབ་མ་མཆིས་པའི་མངལ་དུ་
སྐྱེས་ལ། དེར་ཡང་ཁང་སྟོང་དུ་བོར་བར་གྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན། འདི་ནས་བསྐལ་པ་དགུ་བཅུ་རྩ་གཅིག་ན། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་
བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། བླ་ན་མེད་པ་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་
ལྡན་འདས་རྣམ་པར་གཟིགས་ཤེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ངོ་། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་གཟིགས་དེའི་གསུང་རབ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་

43-1-297a

དཔའ་གཉིས་ཤིག་བྱུང་སྟེ། ལྷ་བཟང་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ས་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷ་བཟང་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གྱུར་ཅིང་། དོན་དུ་ཉུང་བ། དབེན་པ་ལ་དགའ་
བ། བསམ་གཏན་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་བརྩེ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པར་མ་གྱུར་ཏེ། ལྷ་བཟང་གི་གཡོག་བྱེད་དོ། །དེ་ཧ་ཅང་གྲོང་དང་། གྲོང་རྡལ་
དང་། ཡུལ་འཁོར་དང་། ཕོ་བྲང་འཁོར་དག་ཏུ་འཇུག་སྟེ། ཞུགས་ནས་ཀྱང་བྱ་བ་མང་ཞིང་བྱེད་པ་མང་བར་གྱུར་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷ་བཟང་དེས་དེ་ལ་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་དང་སྤོང་བ་ལ་བརྩོན་པར་མི་བྱེད་པར་ཧ་ཅང་བྱ་བ་མང་
ཞིང་ཧ་ཅང་བྱེད་པ་མང་ཞེས་བསྒོ་ཞིང་བསྟན་ཏོ། །དེས་དེ་ལ་ཡང་དང་ཡང་བསྐུལ་བས་ཁྲོས་འཁྲུགས་ཏེ་ཡིད་མ་རངས་ནས། གནོད་སེམས་སུ་གྱུར་པ་དེས་ལུས་དང་སེམས་མ་རུང་བར་བྱས་ཏེ། ངན་དུ་བསམས་ནས་ཚིག་བརྩུབ་པོ་སྨྲས་པ། ནལ་གྱི་བུ། 
སྦྱར་མའི་བུ། སྐྱེས་པ་གཞན་ལས་གྲུབ་པ་ཁྱོད་ཀྱི་ཕ་མ་ཡང་མེད་ན། ཁྱོད་ལ་ཤེས་རབ་འམ། ཚུལ་ཁྲིམས་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་དེས་ངན་དུ་བསམས་ཏེ། ཚིག་རྩུབ་པོ་སྨྲས་པ། མི་མཐོལ་མི་འཆགས་མི་འདོར་གྱི། ཞེ་ལ་འཛིན་ཏེ། 
དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷ་བཟང་དེ་ལ་རྟག་ཏུ་ངན་སེམས་དང་ལྡན་ཞིང་བྱམས་པའི་སེམས་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷ་བཟང་གིས་ཀྱང་དེ་སྣོད་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་བཀྱེད་པ་དང་། དེ་དེ་བས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷ་བཟང་ལ་
ངན་དུ་སེམས་ཤིང་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་དེ། སྙན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། གྲགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་དོ། །དེ་ལས་བསགས་ཤིང་ཚོགས་སུ་བྱས་པ་དེས་ལུས་ཞིག་སྟེ། ཤི་བའི་འོག་ཏུ་བུད་མེད་
ཁྱིམ་ཐབ་མེད་པའི་མངལ་དུ་སྐྱེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྲུངས་པས་དེས་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ནི་མ་སྐྱེས་སོ། །དེ་བཙས་མ་ཐག་ཏུ་བུད་མེད་དེས་ལམ་སྲང་ཆེན་པོར་བོར་ཏེ། དེར་དེ་ཁྱི་དང་། སྤྱང་ཀི་དང་། ལྕེ་སྤྱང་རྣམས་ཀྱིས་ཟོས་སོ། །

43-1-297b

རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཚུལ་འདི་འདྲ་བར་འདི་བསྐལ་པ་དགུ་བཅུར་སྡུག་བསྔལ་འདི་ལྟ་བུ་དང་། ཉམ་ཐག་པ་འདི་ལྟ་བུས་འཆི་བའི་དུས་བྱས་ཤིང་བཙས་པ་བཙས་པ་ན་ཡང་བོར་བར་གྱུར་ཏེ། ཡང་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེ་འདི་སྐད་དུ་ནལ་གྱི་བུ་སྦྱར་མའི་བུ་འདི་ལ་ཁྱི་
དང་སྤྱང་ཀི་དང་། ལྕེ་སྤྱང་རྣམས་ཟའོ་ཞེས་འཛེར་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་པ་དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་ཁྱོད་སོམ་ཉི་འམ། ཡིད་གཉིས་ཟ་བར་གྱུར་ན་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་
དེ་དེ་ལྟར་མི་བལྟའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁྱེའུ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་འདི་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདིའི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ནི། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་སེམས་ནི་རྣམ་པར་
སྦྱངས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མཉེས་པར་བྱས། ངན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་ནི་བཅད་ནས། ཁྱེའུ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་འདིས་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་རྩ་བཞི་མཉེས་པར་བྱས་ཤིང་། སྟི་སྟང་དུ་བྱས། རི་མོ་བྱས། མཆོད་པ་
བྱས་ནས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གི་དྲུང་དུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་དོ། །ཆོས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་ལ་ཡང་བརྩོན་པར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འདིས་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་འདི་ཐོབ་པོ། །རྒྱལ་པོ་
ཆེན་པོ་དེ་ལྟར་ན་ལས་ནག་པོ་དང་། དཀར་པོ་དག་ཆུད་ཟ་བར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟ་བས་ན་མཁས་པས་ལུས་ཀྱི་ལས་དང་། ངག་གི་ལས་དང་། ཡིད་ཀྱི་ལས་བསྡམས་པར་བྱ་སྟེ། སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་སྡིག་པའི་ལས་
མི་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡུལ་ཀོ་ས་ལའི་རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷ་བཟང་ཞེས་བགྱི་བར་གྱུར་པ་དེས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ལགས་སམ། འོན་ཏེ་ད་དུང་དུ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པར་བགྱིད། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལྷ་བཟང་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་འཁྲུགས་པའི་སངས་

43-1-298a

རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ན་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དཔལ་འབྱུང་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་
རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོས་གུས་པར་བགྱིས་ཏེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ལ་བསྙེན་པར་བགྱིའོ། །བསྟེན་པར་བགྱིའོ། །བསྙེན་བཀུར་བགྱིའོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་ཅིང་
བསྟེན་ཏེ། བསྙེན་བཀུར་བགྱིས་ན་དགེ་བའི་ཆོས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དགེ་བའི་ཆོས་ཐོབ་པས་བསམ་པ་དགེ་བར་འགྱུར་རོ། །བསམ་པ་དགེ་བས་སྦྱོར་བ་དགེ་བར་འགྱུར་རོ། །སྦྱོར་བ་དགེ་བས་དགེ་བའི་ལས་བགྱིད་པར་འགྱུར་རོ། །ལས་དགེ་
བས་འགྲོ་བ་དགེ་བར་མཆི་བར་འགྱུར་རོ། །འགྲོ་བ་དགེ་བས་དགེ་བའི་གྲོགས་པོ་མགུ་བར་བགྱིད་དོ། །གྲོགས་པོ་དགེ་བས་སྡིག་པའི་ལས་མི་བགྱིད་དོ། །བགྱིད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སྡིག་པ་མ་བགྱིས་ཤིང་དགེ་བའི་ལས་བགྱིས་པས་བདག་ལ་གདུང་
བར་མི་འགྱུར། གཞན་ལ་གདུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བདག་དང་གཞན་རྗེས་སུ་སྲུང་བས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་གནས་པས་ལམ་ངན་པར་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བགྱིད་ནུས་
པ་དང་། སྐལ་བ་མཆིས་པ་དང་། མཐུ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཚིག་འདི་ལེགས་པར་སྨྲས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་
ལ་བརྟེན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཁྱེའུ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་དུ་དང་ལྡན་ན་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དང་། ཟབ་མོའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་

43-1-298b

པ། ཁྱེའུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དང་། ཟབ་མོའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་
བར་འབྱུང་བ་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་པ་དང་། ཆད་པ་དང་། རྟག་པ་རྣམ་པར་སྤོང་བ་དང་། སེམས་ཅན་མེད་པ་དང་། སྲོག་མེད་པ་དང་། གང་ཟག་མེད་པར་འཇུག་པ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མོས་ཤིང་། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་ཡུལ་བ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དང་། ཟབ་མོའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཁྱེའུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་
དང་ལྡན་ན་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། སྔོན་གྱི་མཐའ་དབེན་པ་དང་། ཕྱི་མའི་མཐའ་མི་འཕོ་བ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བ་འཇིག་པར་ཤེས་པ་དང་། དུས་གསུམ་མཉམ་པ་
ཉིད་དེ་བཞི་པོ་དེ་དག་གོ། །གཞན་ཡང་བཞི་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ལུས་དབེན་པ་དང་། སེམས་དབེན་པ་དང་། ཆོས་དབེན་པ་དང་། ལས་དབེན་པ་སྟེ། བཞི་པོ་དེ་དག་གོ། །གཞན་ཡང་བཞི་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ལ་ཆོས་
ཉིད་དུ་མཐོང་གི་གཟུགས་སུ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཆོས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་མཐོང་གི་ཡི་གེ་དང་། ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་མ་ཡིན་པ་དང་། དགེ་འདུན་ལ་འདུས་མ་བྱས་སུ་མཐོང་གི་ཚོགས་སུ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་ཡོངས་
སུ་དག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། བཞི་པོ་དེ་དག་གོ། །གཞན་ཡང་བཞི་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་མི་གཏོང་བས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ལ་མཁས་པ་དང་། སེམས་ཅན་མེད་པར་རྣམ་པར་
དཔྱོད་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྟེ། ཁྱེའུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དང་། ཟབ་མོའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །

43-1-299a

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཞི་པ་བསྒྲུབ་པ་བསྟན་པ་འདི་བཤད་པ་ན་ཁྱེའུ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པར་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་དགའ་བ་དང་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཏ་ལ་བདུན་སྲིད་ཙམ་དུ་སྟེང་གི་
བར་སྣང་ལ་མངོན་པར་འཕགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་འཛུམ་པ་མཛད་དོ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་གང་གི་ཚེ་འཛུམ་པ་མཛད་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་གྱི་སྒོ་ནས་
འོད་འཕྲོ་བ་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས། ཁ་དོག་དུ་མ་བྱུང་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། དམར་པོ་དང་། དཀར་པོ་དང་། ལེབ་རྒན་དང་། དངུལ་གྱི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་སྟེ། ཁ་དོག་དུ་མ་དེ་དག་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པ་སྣང་
བར་བྱས་ཏེ། ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བར་དུ་མངོན་པར་བྱུང་ནས། ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་རྣམས་ཀྱི་འོད་མོག་མོག་པོར་བྱས་ཏེ། སླར་ལོག་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དབུའི་གཙུག་ཏུ་ནུབ་པོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། 
བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་དོན་དེ་ཞུས་པ། བལྟ་
སྡུག་བལྟར་འོས་གཟུགས་དང་མཚན་རྣམས་དང་། །དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་མཛེས་ཤིང་། །འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་འོད་ཀྱིས་འོད་མཛེས་པ། །འཛུམ་པ་མཛད་དེ་བདག་ལ་བསྟན་དུ་གསོལ། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཕགས་ཤིང་སྤྱོད་
པ་ལེགས་སྤྱད་པ། །ཏིང་འཛིན་ཤེས་རབ་བསགས་པའི་ཡེ་ཤེས་འོད། །རྣམ་གྲོལ་སྙིང་པོ་སྟོབས་ལྡན་ཡང་དག་གཟིགས། །འཛུམ་པ་མཛད་དེ་བདག་ལ་བསྟན་དུ་གསོལ། །བཟོད་པའི་སྟོབས་ལྡན་སྟོབས་ཀྱི་ཤུགས་མངའ་བ། །
བརྩོན་འགྲུས་མངོན་པར་འཕགས་ཏེ་མི་བསྐྱོད་པ། །མིག་ཏུ་སྡུག་ཅིང་བདེན་པ་བཞི་གཟིགས་པ། །འཛུམ་པ་མཛད་དེ་བདག་ལ་བསྟན་དུ་གསོལ། །རྡོ་རྗེའི་སྐུ་མངའ་སྲ་བརྟན་མི་ཤིགས་པ། །སྲེད་མེད་བུ་མཐུ་སྲེད་མེད་བུ་བས་མཆོག །

43-1-299b

ཚངས་དབྱངས་སྒྲ་སྙན་འཇམ་པའི་དབྱངས་ལྡན་པ། །འཛུམ་པ་མཛད་དེ་བདག་ལ་བསྟན་དུ་གསོལ། །བཞུགས་ཀྱང་ཚངས་དང་དེ་བཞིན་ལྷ་ཚོགས་ཀྱིས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱི་གཙུག་མ་མཐོང་ལ། །གུས་དང་བཅས་པས་ཀུན་ནས་
བལྟ་བགྱིད་པ། །འཛུམ་པ་མཛད་དེ་བདག་ལ་བསྟན་དུ་གསོལ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དམ་པ་བསྐོར། །མི་རྟག་སྒྲས་ནི་ལྷ་དང་ལྷ་མིན་དང་། །དེ་བཞིན་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་རབ་བསྐྱོད་པ། །འཛུམ་པ་མཛད་དེ་བདག་ལ་བསྟན་དུ་གསོལ། །
སྣང་བ་མཉེས་ཤིང་མུན་པ་རྣམས་བྲལ་བ། །ཀུན་ནས་སྤྱན་མངའ་མཉམ་པ་ཉིད་བཞུགས་པ། །ཡོན་ཏན་མཆོག་མངའ་ཡོན་ཏན་སྙིང་པོ་བསྟན། །འཛུམ་པ་མཛད་དེ་བདག་ལ་བསྟན་དུ་གསོལ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱེའུ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཤིང་ཏ་ལ་བདུན་སྲིད་ཀྱི་སྟེང་གི་བར་སྣང་ལ་འདུག་པ་འདི་མཐོང་ངམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ལགས་
སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་འདི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་བརྒྱའི་འོག་ཏུ་བསྐལ་པ་ཀུན་ཏུ་སྣང་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། འཇིག་རྟེན་
གྱི་ཁམས་རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིག་པ་དང་། ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་
ཁ་ལོ་བསྒྱུར་བ། བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་དུ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དགའ་བོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་འདི་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་

43-1-300a

ལོངས་སྤྱོད་དང་། ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ལྟ་བུར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུར་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་བརྒྱད་ཁྲིའི་དགེ་འདུན་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སུམ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་གི་དགེ་འདུན་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དགའ་བོ་ཅིའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་ཞིང་། བསྐལ་པ་ཀུན་དུ་སྣང་བྱེད་ཅེས་བྱ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཀུན་དགའ་བོ་བར་གྱི་
བསྐལ་པ་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་སྔོན་ནམ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་བྱུང་སྟེ། དེར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་ན། གནས་གཙང་མའི་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་
འདི་སྐད་དུ་བསྐལ་པ་འདི་ནི་ཀུན་དུ་སྣང་བ་མེད་པ་ཀུན་དུ་སྣང་བ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱུང་ངོ་ཞེས་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་ཆེད་དུ་བརྗོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལུང་
བསྟན་པ་བརྗོད་པ་འདི་བཤད་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཤད་པ་ན། ལྷ་དང་མིའི་སྲོག་ཆགས་སུམ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲུག་བཅུ་ནི་མི་
སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཉན་ཐོས་ལྔ་བརྒྱ་ནི་ལེན་པ་མེད་པར་ཟག་པ་རྣམས་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱི་
ངའི་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་། ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཟུང་ཤིག །ཀུན་དགའ་བོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་
གྲངས་འདི་གཟུང་ལགས་ན། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིའི་མིང་ཅི་ལགས། འདི་ཇི་ལྟར་གཟུང་བར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འདི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་རོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། 

43-1-300b

སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཟུང་ཤིག །ཀུན་དགའ་བོ་གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་པ་ལ་སྟི་སྟང་བྱེད། བླ་མར་བྱེད། རི་མོར་བྱེད། མཆོད་པ་བྱེད་ཅིང་། མེ་ཏོག་གི་ཕུར་མ་
རི་རབ་ཙམ་གཏོར་བ་དང་། སྤོས་དང་། ཕྱེ་མ་དང་། བྱུག་པ་དང་། གོས་དང་། གདུགས་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་དང་། ལྷའི་དང་མིའི་མཆོད་པ་རྣམ་པ་མང་པོ་གཞན་དག་གིས་མཆོད་པ་བས། རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ཞིག་
སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཛིན་ཅིང་ཀློག་ལ། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་ཅིང་། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་སྟོན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་ན་འདི་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་བས་
ཆེས་མང་དུ་བསྐྱེད་དོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་མཆོད་པས་མཆོད་པར་འདོད་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་བྱེད་པར་འདོད་པས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་གཟུང་བར་བྱ། ཀླག་པར་བྱ། ནན་ཏན་
གྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྣང་བ་
བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། ཡུལ་ཀོ་ས་ལའི་རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་འཁོར་དང་བཅས་པ་དང་། ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་དང་། མི་མཇེད་ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་བཞི་དང་། ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་འཁོར་དེ་དང་། 
ལྷ་དང་། མི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། དྲི་ཟར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡི་རངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །འཕགས་པ་ཁྱེའུ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་
ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྫོགས་སོ།། །། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་སུ་རན་དྲ་བོ་དྷི་དང་། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙྪ་བ་བན་དེ་ཡེ་ཤེས་སྡེས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ།         གཏན་ལ་ཕབ་པ།། །།

43-1-301a

༄༅༅།   །རྒྱ་གར་སྐད་དུ།  ཨཱརྱ་ཏ་ཐཱ་ག་ཏཱ་ནཱ་མ་བུད་དྷ་ཀྵེ་ཏྲ་གུ་ཎོཀྟ་དྷརྨ་པརྱཱ་ཡ།  བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུལ་མཉམ་དགའ་ན་ཆོས་ཀྱི་དགོན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ན་ནོར་བུ་རྡོ་རྗེས་སྤྲས་པའི་པད་མའི་སྙིང་པོའི་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་
བཞུགས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བཅུའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་སྙེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དང་ཐབས་གཅིག་གོ། །དེའི་ཚེ་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་འདུས་པ་དེ་ཉིད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འོད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདུས་པར་གྱུར་ཏེ་འདུག་གོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འོད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྒྱལ་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ལ་སྨྲས་པ། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་
མཇེད་ཀྱི་བསྐལ་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བ་ཅན་གྱི་ཉིན་ཞག་གཅིག་གོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་གང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བ་ཅན་
གྱི་བསྐལ་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་འཁྲུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཉིན་ཞག་གཅིག་གོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་གང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མངོན་པར་དགའ་
བའི་བསྐལ་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོས་རབ་ཏུ་འདུལ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ངུར་སྨྲིག་གི་རྒྱལ་མཚན་གྱི་ཉིན་ཞག་གཅིག་གོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་གང་འཇིག་རྟེན་གྱི་

43-1-301b

ཁམས་ངུར་སྨྲིག་གི་རྒྱལ་མཚན་གྱི་བསྐལ་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤིན་དུ་རྣམ་པར་གདོན་མི་ཟ་བར་པད་མོ་རབ་ཏུ་རྒྱས་པའི་སྐུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འཁོར་ལོ་
དབྱངས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་གཅིག་གོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་གང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འཁོར་ལོ་དབྱངས་ཀྱི་བསྐལ་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་གྱི་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྡུལ་
དང་བྲལ་བའི་ཉིན་ཞག་གཅིག་གོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་གང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྡུལ་དང་བྲལ་བའི་བསྐལ་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེང་གེའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མར་མེ་ལྡན་གྱི་
ཉིན་ཞག་གཅིག་གོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་གང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མར་མེ་ལྡན་གྱི་བསྐལ་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འོད་བཟང་པོའི་
ཉིན་ཞག་གཅིག་གོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་གང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འོད་བཟང་པོའི་བསྐལ་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་འོད་ཟེར་རབ་ཏུ་རྒྱས་པའི་སྐུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
འདའ་བར་དཀའ་བའི་ཉིན་ཞག་གཅིག་གོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་གང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདའ་བར་དཀའ་བའི་བསྐལ་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་བློ་གྲོས་འོད་ཟེར་
རྒྱལ་པོའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པར་བརྒྱན་གྱི་ཉིན་ཞག་གཅིག་གོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་གང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པར་བརྒྱན་གྱི་བསྐལ་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟླ་བའི་
ཐུགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དབྱངས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་གཅིག་གོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་གང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྟག་ཅིང་བགྲང་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཚུལ་འདིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་

43-1-302a

བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བཅུར་ཚང་བའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་སྙེད་འདས་པའི་ཕ་རོལ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དཔལ་བཟང་པོའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་
བཟང་པོའི་སྤྱོད་པའི་ས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཁྱད་པར་ཅན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་པད་མོ་དཔལ་གྱི་ཉིན་ཞག་གཅིག་གོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ལ་ལ་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཆང་ངམ། འཛིན་ཏམ། ཀློག་གམ། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་དམ། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ན། དེ་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ཕྱོགས་
བཅུ་མཐའ་ཡས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྒྱ་མཚོ་རབ་འབྱམ་དག་གི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དེའི་མདུན་ན་བཞུགས་པར་འགྱུར་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་སྐྱེ་བ་དྲན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གནང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འོད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྒྱལ་པོ་
དགའ་ཞིང་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འོད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྒྱས་པོས་སྨྲས་པ་ལ་མངོན་
པར་བསྟོད་དོ། །འཕགས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས། རྫོགས་སོ།། །།
འཕགས་པ་དཀྱིལ་འཁོར་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ།  འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་

43-1-302b

དགའ་ར་བ་ན་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང་ཐབས་གཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཏེ། ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། 
ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། མི་དང་། མི་མ་ཡིན་པ་དུ་མས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཏེ། མདུན་གྱིས་བལྟས་ནས་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེའི་རྒྱལ་པོ་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་འཁོར་དེར་འདུས་པར་གྱུར་ཏེ་འདུག་པ་དེས་
འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོ་དེ་མཐོང་ནས་ལྟད་མོར་གྱུར་ཏེ། དེ་སྟན་ལས་ལངས་ནས་བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ཏེ། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་
སྦྱར་བ་བཏུད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་དུ་མ་ཞིག་འདས་ན་གང་གི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་
འདས་ཀྱི་ཅི་འདྲ་བ་དེ་འདྲ་བར་མ་གྱུར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གི་ཞུ་བ་བསྟན་པ་འདིའི་ལན་སྩལ་དུ་གསོལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དག་གིས་ཐོས་ན་ཡང་དབུགས་ཕྱིན་པར་འགྱུར་
ལགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་འཁོར་ཡང་དག་པར་གཟེང་བསྟོད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེའི་རྒྱལ་པོ་བཀོད་པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །
རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་ཅིག་དང་། དྲིས་པ་ལན་གདབ་པ་དཀྱིལ་འཁོར་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་གང་ངས་སྔོན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དུས་ན་ཀུན་དུ་བསྟེན་ཅིང་བསྒོམས་ཏེ་ལན་མང་དུ་བྱས་པ་དེ་བསྟན་པར་བྱའོ། །
རིགས་ཀྱི་བུ་འདས་པའི་དུས་ན་སྔོན་བྱུང་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ། འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་

43-1-303a

སྟོན་ཏོ། །དེའི་དུས་ན་ཁྱིམ་བདག་དྲག་ཤུལ་ཅན་གྱིས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཤིན་དུ་མ་དད་ཅིང་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་ཆོས་ལྔ་དང་ལྡན་ཞིང་། ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་སོ། །དགེ་སློང་རྣམ་པར་རྒྱལ་
བ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཁྱིམ་བདག་དེ་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དང་ཡང་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཁྱིམ་བདག་དེའི་ཁྱིམ་དུ་འགྲོའོ། །རེ་ཤིག་ན་དུས་ཀྱི་མཐུས་ཁྱིམ་བདག་དེ་དགེ་སློང་དེ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་བཅས་པའི་
སེམས་སུ་གྱུར་ནས། རེ་ཤིག་ན་ཁྱིམ་བདག་དེས་ཁེགས་པར་བྱ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དྲིས་སོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་དེས་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་དང་། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་བདེ་བའི་ཕྱིར་དང་། འཇིག་རྟེན་ལ་སྙིང་བརྩེ་
བའི་ཕྱིར་དང་། ལྷ་དང་། མི་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེའི་དོན་དང་། ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཁྱིམ་བདག་དེ་ལ་དཀྱིལ་འཁོར་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་བསྟན་ཏེ། ཁྱིམ་བདག་དཀྱིལ་འཁོར་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་
བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་གང་ཞེ་ན། བདེ་བ་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །དེས་འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་དང་གང་དུ་སྐྱེས་པར་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་མི་འབྲལ་བར་
འགྱུར། འཁོར་མང་པོས་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ནས་གཟུགས་བཟང་པོ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར། ཡོ་བྱད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། བཙལ་མི་དགོས་པར་ཡོ་བྱད་རྣམས་འབྱོར་བར་འགྱུར། 
ལུས་སྲ་ཞིང་བརྟན་ལ་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་ལ་རི་དང་བརྩིགས་པ་རྣམས་ཀྱང་སྒྲིབ་པ་མི་བྱེད་དེ། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་
དེ་དགའ་ཞིང་མགུ་ལ་ཡི་རངས་པར་གྱུར་ནས། དགེ་སློང་དེའི་རྐང་པ་ལ་ཕྱག་བྱས་ཏེ། འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །འཕགས་པ་དཀྱིལ་འཁོར་བརྒྱད་སྟོན་ཅིག་དང་། དེས་བདག་ལ་མངོན་སུམ་དུ་

43-1-303b

འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་འབྱུང་བས་ཁྱིམ་བདག་དེའི་བསམ་པ་ཤེས་ནས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་ཅིག་དང་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེས་ན་ལྕི་བ་གསར་བསྲེས་པའི། །
དཀྱིལ་འཁོར་གྲུ་བཞི་ལྷམ་པར་བྱ། །སེམས་ཅན་ཀུན་དང་ཐུན་མོང་དུ། །འདས་པའི་སངས་རྒྱས་གང་ཡིན་དང་། །གང་དག་མ་འོངས་ད་ལྟར་བྱུང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉན་ཐོས་དང་། །རང་
སངས་རྒྱས་དག་གང་ཡོད་པ། །དེ་དག་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་བསྔོ། །དེ་ནས་དཀྱིལ་འཁོར་ཁོར་ཡུག་ཏུ། །འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་བྱ་སྟེ། །འཇིག་རྟེན་དབང་དང་བྱམས་པ་དང་། །ཐུབ་པ་སྐྱེས་
མཆོག་ནམ་མཁའ་དང་། །ཀུན་དུ་བཟང་པོ་བློ་ལྡན་དང་། །གསང་བ་པ་ཡི་བདག་པོ་དང་། །འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང་། །སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་སེལ་དང་། །དེ་བཞིན་ས་ཡི་སྙིང་པོ་སྟེ། །
དེ་དག་གི་ཆེད་དུ་དཀྱིལ་འཁོར་བརྒྱད་བྱའོ། །ཁྱིམ་བདག་འདི་ནི་དཀྱིལ་འཁོར་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་
མི་ཁྱབ་པ་དེ་ལས་མངོན་སུམ་དུ་ཐོས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་གཞན་ཡང་ཉོན་ཅིག །ཀུན་ནས་སྐལ་བ་འཐུན་པའི། །འཁོར་རྣམས་གང་ཞིག་འདོད་པ་དེས། །དཀྱིལ་འཁོར་བརྒྱད་ནི་བྲི་བར་བྱ། །གང་
ཞིག་བརྒྱ་བྱིན་ཉིད་དང་ནི། །ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་བདག་པོ་དང་། །ལྷ་མི་རྒྱལ་པོའི་རྒྱལ་སྲིད་དང་། །བློ་ལྡན་སྣ་ཚོགས་གཟུགས་བཟང་འདོད། །
རྟག་ཏུ་དཀྱིལ་འཁོར་མཆོག་བརྒྱད་བྱ། །

43-1-304a

སེང་གེའི་རྒྱལ་པོ་བཀོད་པ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་འཛིན་ན་དེ་ལྟར་མི་བལྟ་སྟེ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་འདི་
དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དགེ་སློང་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །སེང་གེའི་རྒྱལ་པོ་བཀོད་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ཁྱིམ་བདག་དྲག་ཤུལ་ཅན་གྱིས་བྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་སོམ་ཉི་འམ་ཡིད་གཉིས་
ཟ་ན་དེ་ལྟར་མི་བལྟ་སྟེ། ང་ཉིད་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དྲག་ཤུལ་ཅན་གྱིས་བྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱིམ་བདག་ཏུ་གྱུར་ཏོ། །ངས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་པའི་བར་དང་། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་ཚེ་རབས་བྱེ་
བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་ཆོས་འདི་ཀུན་ཏུ་བསྟེན་ཏོ། །བསྒོམས་སོ། །མང་དུ་བྱས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་གིས་ན་ངའི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་བཀོད་པ་འདི་འདྲ་བར་གྱུར་པའི་རྒྱུ་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །
རྐྱེན་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེའི་རྒྱལ་པོ་བཀོད་པ་དང་། དགེ་སློང་དེ་དག་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་དང་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་
པའི་འཁོར་དེ་དང་། ལྷ་དང་། མི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། དྲི་ཟར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡི་རངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །འཕགས་པ་
དཀྱིལ་འཁོར་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། རྫོགས་སོ།། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙྪ་བ་བན་དེ་ཡེ་ཤེས་སྡེས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།། །།
བཀྲ་ཤིས་པར་གྱུར་ཅིག །ཡེ་དྷརྨཱཿཧེ་ཏུ་པྲ་བྷ་བ་ཧེ་ཏུ་ནཱེ་ཥན་ཏ་ཐཱ་ག་ཏོ་ཧྱ་བཏད། ཏེ་ཥཉྩ་ཡོ་ནི་རོ་དྷ་ཨེ་ཝཾ་བཱ་དཱི་མ་ཧཱ་ཤྲ་མ་ཎ༔ །།      མངྒ་ལྃ        །། 

44-1-1a

༼ཅ༽ ༄༅། ༈ །མདོ་སྡེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྐོར་བཞུགས་སོ། །
(黃)  經藏第五部

44-1-1b