51-1-1a

༼ན༽ ༄༅། ༈ །མདོ་སྡེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྐོར་བཞུགས་སོ། །
(黃)  經藏第十二部

51-1-1b

༄༅༅།   །རྒྱ་གར་སྐད་དུ།  ཨཱརྱ་པྲ་ཏྱུཏ་པན་ནེ་བུད་དྷ་སམ་མུ་ས་མཱ་དྷི་ནཱ་མ་མ་ཧཱ་ཡཱ་ན་སཱུ་ཏྲ།  བོད་སྐད་དུ། 
འཕགས་པ་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། 
བམ་པོ་དང་པོ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འདི་སྐད་བདག་གིས་
ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན། སྨིག་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ན་
དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་གྱི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང་ཐབས་གཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་དགྲ་
བཅོམ་པ། ཟག་པ་ཟད་པ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ། དབང་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ། བྱ་བ་བྱས་པ། བྱེད་པ་
བྱས་པ། ཁུར་བོར་བ། བདག་གི་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ། སྲིད་པར་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ། ཡང་
དག་པའི་ཤེས་པས་སེམས་ཤིན་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། སེམས་ཀྱི་དབང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དམ་པའི་ཕ་རོལ་དུ་

51-1-2a

སོན་པ། རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ཐོབ་པ་ཤ་སྟག་སྟེ། གང་ཟག་གཅིག་མ་གཏོགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོའོ། །དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་ཞེས་བྱ་བ་
རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ནས་བྱུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཁྱིམ་པར་གྱུར་ཅིང་བསླབ་པའི་གཞི་ལྔ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ཤ་སྟག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཆོས་ཉན་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་འབྲིང་
བྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་ཕྱེམ་རེད་ཀྱི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལས་ལངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་
ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ལན་བདུན་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཕྱེམ་རེད་ཀྱི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལས་ལངས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་
ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་བདུན་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་
ཕྱེམ་རེད་ཀྱི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལས་ལངས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་བདུན་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་
འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་མཉན་ཡོད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་དབྱར་གནས་ནས་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རིམ་གྱིས་
ཡུལ་རྒྱུ་ཞིང་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ག་ལ་བ་དང་། སྨིག་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་གང་ན་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་

51-1-2b

འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་བྱ་བ་མངོན་པར་མཛད་པས་དགེ་སློང་དག་
ཡུལ་སོ་སོ་ན་རྟེན་ཅིང་གནས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ག་ལ་བ་དང་། སྨིག་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་
ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་བྱ་བ་མངོན་པར་མཛད་དོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་སྨིག་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་
ལན་ད་ཀ་གནས་པར་དགེ་སློང་འབུམ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འདུས་ཏེ་འཁོད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་བྱ་བ་མངོན་པར་མཛད་པས་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་ཆེན་མོ་གཽ་ཏ་མི་ལ་སོགས་པ་དགེ་སློང་མ་
སུམ་ཁྲི་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ག་ལ་བ་དང་། སྨིག་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ལྷགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་བདུན་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་བྱ་བ་མངོན་པར་མཛད་དོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་
པར་བྱ་བ་མངོན་པར་མཛད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དཀོན་མཆོག་འབྱུང་གནས་ཤེས་བྱ་བ་ཡངས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ནས་བྱུང་སྟེ། ལི་ཙ་བི་གཞོན་ནུ་ཉི་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་གིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་
ནས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ག་ལ་བ་དང་། སྨིག་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། 

51-1-3a

བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕུག་སྦས་ཀྱང་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ཙམ་པ་ཡ་ནས་བྱུང་སྟེ། སྲོག་
ཆགས་ཉི་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་གིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ནས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ག་ལ་བ་དང་། སྨིག་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷག་
ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདམ་
བུས་བྱིན་ཡང་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་བཱ་རཱ་ཎ་སཱི་ནས་བྱུང་སྟེ། སྲོག་ཆགས་ཉི་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་གིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ནས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ག་ལ་བ་དང་། སྨིག་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷག་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མཚམས་བཟངས་ཡང་སེར་སྐྱའི་གནས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ནས་བྱུང་སྟེ། སྲོག་ཆགས་ཉི་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་གིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ནས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ག་ལ་
བ་དང་། སྨིག་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་
འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེད་དཔོན་ཆེན་པོ་དང་། ཁྱིམ་བདག་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་ཡང་མཉན་ཡོད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ནས་བྱུང་སྟེ། སྲོག་ཆགས་ཉི་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་གིས་

51-1-3b

ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ནས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ག་ལ་བ་དང་། སྨིག་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་
ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དབང་པོས་བྱིན་ཡང་ཀོའུ་ཤམ་བིའི་
གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ནས་བྱུང་སྟེ། སྲོག་ཆགས་ཉི་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་གིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ག་ལ་བ་དང་། སྨིག་མའི་ཚལ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་
སྟེ་ལྷགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆུ་ལྷ་ཡང་
གནས་བཅས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ནས་བྱུང་སྟེ། སྲོག་ཆགས་ཉི་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་གིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ནས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ག་ལ་བ་དང་། སྨིག་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་
འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷག་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་ཡང་རྒྱལ་པོའི་
ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ནས་བྱུང་སྟེ། སྲོག་ཆགས་སུམ་ཁྲི་ཙམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ནས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྨིག་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་དང་། ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་དང་། མི་མཇེད་ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་པ་དང་། 

51-1-4a

ལྷའི་བུ་དཔལ་བཟངས་ཀྱང་ལྷ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ཏེ། ལྷན་ཅིག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་ནས་ལྷགས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་
འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་པ་དང་། ལྷའི་བུ་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ཡང་གནས་གཙང་མའི་རིས་ཀྱི་ལྷའི་བུ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་
མདུན་དུ་བདར་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་
འཁོད་པ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་དབང་པོ་བཞི་ཡང་ལྷ་མ་ཡིན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་དང་ལྷན་ཅིག །ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་དགའ་བོ་དང་ཉེ་དགའ་ཡང་ཀླུ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་དང་ལྷན་ཅིག །ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་མ་དྲོས་ཀྱང་ཀླུ་བྱེ་བ་ཁྲག་
ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་དང་ལྷན་ཅིག །ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་གཟི་ཅན་ཡང་ཀླུ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་དང་ལྷན་ཅིག །ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ཨེ་ལའི་འདབ་མ་ཡང་ཀླུ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་
བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་བྱ་བ་མངོན་པར་མཛད་དོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་སྟོང་
གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི། འདི་ནས་སྟེང་དུ་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་མན་ཆད་ཐ་ན་འཁར་བའི་རྩེ་མོ་གཟུགས་པའི་ས་ཁྱོན་ཙམ་ཡང་དབང་ཆེ་བ་དབང་ཆེ་བར་གྲགས་པའི་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། 
ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་མ་གང་བ་གང་ཡང་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་སྟན་ལས་ལངས་ནས་བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་བཟར་ནས་

51-1-4b

པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་གཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཙུན་པ་གལ་ཏེ་ཞུས་ནས་ཞུ་བ་ལུང་བསྟན་པའི་སླད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་
བདག་ལ་སྐབས་ཕྱེ་ན། བདག་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ཞུའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་ཁྱོད་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག་དང་། དྲིས་པ་དེ་དང་དེ་ལུང་བསྟན་པས་ངས་ཁྱོད་ཀྱི་
སེམས་རངས་པར་བྱའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཏིང་ངེ་
འཛིན་གང་ལ་གནས་ན་ཐོས་པ་རྒྱ་མཚོ་འདྲ་བ་དང་། ཐོས་པ་བསྩགས་པ་རྣམས་སུ་གྱུར་པ་དང་། ནེམ་ནུར་མ་མཆིས་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་མ་མཆིས་པ་དང་། ཡིད་གཉིས་མ་མཆིས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་མི་ཉམས་ཤིང་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། མི་ངལ་བ་རྣམས་སུ་མི་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེ་བ་དྲན་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཐ་ན་རྨི་ལམ་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་དང་མི་
འབྲལ་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། གཟུགས་བཟང་ཞིང་མཛེས་ལ་ལྟ་ན་སྡུག་ཅིང་ཁ་དོག་བཟང་པོ་རྒྱས་པ་མཆོག་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། རིགས་མཐོ་བ་དང་རིགས་ཆེ་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། གཡོག་འཁོར་
མང་ཞིང་གཡོག་འཁོར་མི་ཕྱེད་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། དཔལ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། 

51-1-5a

བརྟན་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ངོ་ཚ་ཤེས་ཤིང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་ལྡན་
པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ང་རྒྱལ་བཅག་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། བྱམས་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། བློ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་
ལྡན་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། མ་ཞུམ་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། དོན་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཞི་གནས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ལྷག་
མཐོང་གི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། བསམ་གཏན་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་དང་། 
མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་མི་སྐྲག་མི་དངང་དངང་བར་མི་འགྱུར་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། གཡང་ས་ཆེན་པོར་མི་ལྟུང་བའི་སྟེང་དུ་ཆོས་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། ཆོས་སྨྲ་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་
ཞིང་གང་དང་གང་དུ་སྐྱེ་བར་སེམས་ཀྱི་སྨོན་པ་དེ་དང་དེར་སྐྱེ་བ་དང་། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་གནས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མི་ཟིན་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། རྒྱུའི་སྟོབས་ཅན་རྣམས་སུ་འགྱུར་གྱི་རྐྱེན་ཀྱི་སྟོབས་ཅན་རྣམས་སུ་མི་འགྱུར་བ་དང་། 
བསམ་པའི་སྟོབས་ཅན་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སྦྱོར་བའི་སྟོབས་ཅན་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། དབང་པོའི་སྟོབས་ཅན་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། དམིགས་པའི་སྟོབས་ཅན་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ངེས་པར་སེམས་པའི་སྟོབས་ཅན་རྣམས་སུ་
འགྱུར་བ་དང་། ཞི་གནས་ཀྱི་སྟོབས་ཅན་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། རྣམ་པར་ལྟ་བའི་སྟོབས་ཅན་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། མོས་པའི་སྟོབས་ཅན་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཅན་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། བསམ་པ་

51-1-5b

ཡོངས་སུ་མི་ཟད་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཐོས་པ་རྒྱ་མཚོ་དང་མཚུངས་པས་རྒྱ་མཚོ་ཆུ་གཏེར་ལྟ་བུ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། དཀར་པོའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ཟླ་བ་ལྟ་བུ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་བསལ་བས་ཉི་མ་
ལྟ་བུ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སྣང་བར་བྱེད་པས་མར་མེ་ལྟ་བུ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཤིན་ཏུ་མི་གོས་པས་བར་སྣང་ལྟ་བུ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པས་མི་གནས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཆོས་ཐམས་
ཅད་ངེས་པར་རྟོགས་པས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། མཐུ་བརྟན་པས་རི་ལྟ་བུ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། མི་གཡོ་བས་བརྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ལེགས་པར་གནས་པས་སྒོའི་ཐེམ་པ་ལྟ་བུ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་
ལས་སུ་རུང་བས་བྱི་ལའི་ལྤགས་པ་ལྟ་བུ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། བྱ་ལྟར་གང་དང་གང་དུ་འདོད་པར་འགྲོ་བས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མ་མཆིས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། གདོལ་བུ་ལྟ་བུར་ང་རྒྱལ་བཅག་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་དང་
གྲོང་རྡལ་དང་། ཡུལ་འཁོར་དང་། ཕོ་བྲང་འཁོར་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་མི་སྐྱེད་པ་དང་། རི་དགས་དང་། སྤྲེའུ་དང་། མཚུངས་པས་དགོན་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་དང་། ལྷན་
ཅིག་ཏུ་མི་སྟེན་པས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྡུད་པས་ཚོགས་ཀྱི་སྟོན་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་བསྐྱོད་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། བདུད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གདུལ་དཀའ་
བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་ཤེས་པས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་
རབ་ཏུ་མི་གཡོ་བས་ཟིལ་ཀྱིས་གནན་པར་དཀའ་ཞིང་བསམ་པ་བརྟན་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། དམིགས་སུ་མེད་པ་ལ་སྤྱད་ཅིང་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་ལྡན་པས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཟབ་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱིས་

51-1-6a

དགའ་བས་བག་ཡོད་པ་མང་ཞིང་བསམ་པ་མཉེན་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོའི་ལས་བགྱིད་པས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་སྣ་ཚོགས་ཡང་
དག་པར་བསྒྲུབས་པས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་སྣ་ཚོགས་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། རྒྱན་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་རྣམ་པར་དག་པས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དགེ་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། བརྫུན་དང་ཁོང་ཁྲོ་བའི་སྐྱོན་སྤངས་པས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་བཟང་པོ་
རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཐོབ་པས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་དང་ཞིང་ཐ་བ་མེད་ལ་ཤེས་རབ་རྒྱས་པ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ཡིད་བདེ་བའི་ལྷག་པའི་
བསམ་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པ་རྣམ་པར་དག་པས་བཀོད་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྤྱད་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སེམས་
ཡིད་ལ་བགྱི་བ་དང་བྲལ་བས། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། བརྩམས་པ་ཐམས་ཅད་ཉམས་སུ་ལོན་པས་ཡི་དམ་ལ་བརྟན་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགེ་བའི་ཆོས་
རྗེས་སུ་སྤྱོད་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསླབ་པ་རྣམས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་མི་འཇིགས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་
ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། བདུད་དང་མུ་སྟེགས་ཅན་གཞན་དང་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་གཞོག་
པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མོས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་ཕར་འདུ་ཤེས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྣང་བ་སྐྱེས་པས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་རྣམས་སུ་

51-1-6b

འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་གྱུར་པས་ཤེས་པ་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རློམ་སེམས་མེད་པས་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། མ་སྐྱེས་མ་འོངས་ཤིང་
འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པས་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། དུས་གསུམ་ལ་རྟོག་པས་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་རང་གི་ལུས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པས་གཟུགས་
བརྙན་ལྟ་བུ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། འཕོ་བ་མེད་ཅིང་མི་གནས་ལ་རྟེན་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཅན་པས་བྲག་ཆ་ལྟ་བུ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། འཆི་འཕོ་དང་། སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་གྲིབ་མ་ལྟ་བུ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། དངོས་
པོའི་འདུ་ཤེས་སྤངས་པས་དངོས་པོ་མེད་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། གཉིས་ལ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་མེད་པས་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་ལ་གཞོལ་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཚད་མེད་པས། 
ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་མཐས་གཏུགས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་མི་གཡོ་བས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་མི་གཡོ་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ལ་མི་ཆགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་
དང་ལྡན་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་མཁས་པས། གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་སུ་ཞུགས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྣོད་དུ་གྱུར་པས་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་རྣམས་སུ་
འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་བརྟན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཁྱུ་མཆོག་དང་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པས་བག་ཚ་བ་མེད་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། 
འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་པས་འཇིགས་པ་མེད་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང་མཉམ་པས་རྨོངས་པ་མེད་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་

51-1-7a

ཅིང་ཐེ་ཙོམ་དང་བྲལ་བས་དེ་བཞིན་ཉིད་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། དྲིས་པ་ཐམས་ཅད་ལུང་བསྟན་པ་ལ་སྲིད་པ་དང་དུས་གསུམ་སྟོན་ནུས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པས་ཕན་པ་འདོད་
པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཆོས་སྟོན་པ་ལ་ངལ་བ་མེད་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་ལ་གནས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སྒྱུ་མེད་པས་གཡོ་མེད་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། 
འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲོན་མར་གྱུར་པས་དྲང་པོ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཁམས་གསུམ་ཐམས་ཅད་ན་ཚད་མེད་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། 
གཞི་མེད་པ་ལ་དགའ་བས་མ་འདྲེས་པར་གནས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཆོས་ཅན་པས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་གནས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གཞོག་པས་ཐམས་ཅད་
མཁྱེན་པའི་གཏམ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། འཇིགས་ཤིང་སྤུ་ཟིང་ཞེས་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། མདོ་སྡེའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པའི་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་ལ་མཁས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། འཁོར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བས་བཞིན་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་ཅིང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་
ལྟར་བསོད་ནམས་གྱི་བདག་པོ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦྱིན་གནས་སུ་གྱུར་པས་ཡོན་ཏན་ཟད་མི་ཤེས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་ཀྱི་དྲུང་དུ་དགའ་བ་དང་། དད་པ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་
རྙེད་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དྲི་བ་ལ་དགེ་བའི་སྤོབས་པ་ཅན་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། འཁོར་གྱི་ནང་དུ་འཇིགས་ཤིང་བག་ཚ་བ་སྤངས་པས་ཡིད་སྤ་མི་འགོང་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཕས་ཀྱི་

51-1-7b

རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཚར་གཅོད་པས་སྨྲ་བའི་སྟག་ལྟ་བུ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཕ་རོལ་གྱི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པས་དམ་བཅས་པ་མ་ཉམས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གནང་བས་ཆོས་ཀྱི་འཕེལ་བའི་
གཏམ་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་ཕྱིར། སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོག་ཅིང་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་འདུག་པ་མང་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཡང་དག་པར་བརྗོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས། འཇིག་རྟེན་རྒྱང་ཕན་པ་ཐམས་ཅད་མ་བསྟན་
པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ལ་གནས་པས་དམ་པའི་ཆོས་སྨྲ་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་འབྲིང་བགྱིད་པས་ཆོས་འདོད་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་
བསྙེན་བཀུར་བགྱིད་པ་ལ་མི་སྐྱོ་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཕྱོགས་བཅུར་རྣམ་པར་རྒྱུ་བས་གནས་མ་མཆིས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱིད་པས་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། 
རིན་པོ་ཆེའི་མཆོག་ལ་ངལ་སོས་པར་བགྱིད་པ་ལ་མཁས་པས། ཆོས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོར་ཞུགས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་པས། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་མི་
གཡོ་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་རྣམ་པར་འཕྲུལ་གྱིས། རྣམ་པར་རོལ་པ་སྤྱོད་པས་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་མྱོང་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་བལྟ་བ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་རག་ལས་
པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཆོས་ལ་གུས་པ་རྙེད་པས། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བསྐོར་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་འདྲ་བར་རྟོགས་པས། ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་མི་འཆད་
པར་བགྱིད་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡང་དག་པར་འཛིན་ཏུ་འཇུག་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་མི་གཅོད་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། ལེགས་པར་གནས་

51-1-8a

ཤིང་མྱུར་བའི་ཅང་ཤེས་པས། གོ་ཅ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུའི་ས་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་དབང་བསྐུར་བས་དབང་བསྐུར་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། 
བགྲང་བའི་ཚུལ་གྱི་ཆོག་ཤེས་པས་འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། གྲངས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་རྟོགས་པས་འཇིག་པ་དང་། ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་
དང་། གཏོང་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ནན་ཏན་བགྱིད་པས་མི་གནས་ཤིང་ལེན་པ་མ་མཆིས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། འགྱོད་པ་མེད་པའི་སྦྱིན་བདག་ཆེན་པོར་གྱུར་པས་གཏོང་བ་ལ་མཁས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། སྲིད་པའི་འགྲོ་བ་ཐམས་
ཅད་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་གནས་རྣམས་དོན་དུ་མི་གཉེར་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་ན་བཞུགས་པའི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་མཐོང་ཞིང་། ཆོས་ཀྱང་ཉན་ལ་དེ་ཡང་འཛིན་
ཅིང་མི་བསྐྱུད་ལ་ལྔ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཡང་མ་ལགས་ཤིང་། དྲུག་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཡང་མ་ལགས་ཤིང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ན་གནས་པ་ཡང་མ་ལགས་
ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཉིད་ན་གནས་བཞིན་དུ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་མཐོང་ལ་ཆོས་ཀྱང་ཉན་ཅིང་། དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཀུན་ཏུ་འཛིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བདག་ད་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་
སྔ་ན་མཆིས་བཞིན་དུ་ཐེ་ཙོམ་དང་ནེམ་ནུར་མ་མཆིས་པ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམས་ཀྱང་ཐ་ན་རྨི་ལམ་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་མཐོང་ཞིང་། ཆོས་ཉན་པ་དང་མི་འབྲལ་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ལགས། 
བཟང་སྐྱོང་གིས་ཞུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་དང་པོའོ།། །། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། 

51-1-8b

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཡང་བཟང་སྐྱོང་ཁྱོད་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་དང་། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་
བདེ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང་། སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེ་དང་། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་དོན་དང་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་ཤིང་། བཟང་སྐྱོང་ཁྱོད་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དོན་འདི་འདྲི་བར་སེམས་པ་ལེགས་
སོ། །བཟང་སྐྱོང་ཁྱོད་ནི་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་བྱ་བ་བྱས་ཤིང་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ། ཆོས་དོན་དུ་གཉེར་བ། ཆོས་འདོད་པ། མི་དམིགས་པ། 
ཚངས་པར་སྤྱོད་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡང་དག་པར་སློབ་པར་བྱེད་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་སྟོན་པ། བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་གཟེང་བསྟོད་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ལུང་འབོག་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་
ལ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཕན་པར་འདོད་པ། སྙིང་རྗེ་ཆེ་བ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པ། སེམས་ཀྱི་དབང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པ། སངས་རྒྱས་
མཐོང་བ་སྨོན་ལམ་རྒྱ་ཆེ་བ། སྤྱོད་ཡུལ་ཟབ་པ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སེམས་པ། བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གདུང་སྟོན་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་དང་མཉམ་ཞིང་
མཚུངས་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ལ་མཁས་པ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང་མངོན་སུམ་དུ་གནས་པ་སྟེ། བཟང་སྐྱོང་ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་ན་ལྟ་མཐར་མི་ཕྱིན་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་ད་ལྟར་གྱི་

51-1-9a

སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་དེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་བཟུང་ཞིང་མ་བརྗེད་ལ། རྣ་བླགས་ཏེ་ཉན་ཅིང་སེམས་མི་གཡེང་བ་རྙེད་ན། ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་དེ་དག་རྙེད་པ་མི་དཀའ་བར་འགྱུར་རོ། །
དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་བཤད་པར་གསོལ། དེ་ནི་སྐྱེ་བོ་
མང་པོ་ལ་སྨན་པ་དང་། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་བདེ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང་། སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེ་དང་། ལྷ་དང་མིའི་དོན་དང་། སྨན་པ་དང་བདེ་བར་འགྱུར་ཞིང་། མ་འོངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་
རྣམས་ལ་ཡང་སྣང་བ་ཆེན་པོ་བགྱིས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་དེའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཉོན་ལ་
ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་དང་ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསོལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་དང་། ལྷ་དང་། མི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། དྲི་ཟར་བཅས་པའི་འཇིག་
རྟེན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྟར་ཉན་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་ཆོས་གཅིག་ལ་ཀུན་ཏུ་བསྟེན་ངེས་པར་བསྟེན་ཅིང་བསྒོམ་པ་ལ་ལན་མང་དུ་བྱས། ལམ་དུ་བྱས། 
གཞིར་བྱས། ཡང་དག་པར་བསླང་། ལེགས་པར་བྱང་བར་བྱས། ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས། ཤིན་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག །ཤིན་ཏུ་ཡང་དག་པར་བརྩམས་ན་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་འགྱུར་རོ། །
ཆོས་གཅིག་པོ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། མང་དུ་ཐོས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ལ་

51-1-9b

ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ། སེམས་མི་གཡེང་བ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་པ། ཤེས་རབ་ཐོབ་པ། བརྩོན་
འགྲུས་མི་གཏོང་བ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀུན་ཏུ་སྟེན་པ། སྒོམ་པ་མང་དུ་བྱེད་པ། སྒྲིབ་པ་རྣམས་སྤོང་བ། རྨུགས་པ་དང་གཉིད་རྣམ་པར་སྤོང་བ། གཏམ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ། སྡིག་
པའི་གྲོགས་པོ་རྣམས་རྣམ་པར་སྤོང་བ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ལ་ངེས་པར་སྟེན་པ། དབང་པོ་རྣམས་མི་གཡེང་བ། ཟས་ཀྱི་ཚོད་ཤེས་པ། ནམ་གྱི་ཆ་སྟོད་དང་། ཆ་སྨད་ལ་མི་ཉལ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་
ལྡན་པ། གོས་དང་། ཟས་དང་། མལ་སྟན་དང་། ན་བའི་གསོས་སྨན་དང་། ཡོ་བྱད་རྣམས་ལ་མི་ཆགས་པ། དགོན་པ་ལ་གནས་པ་མི་གཏོང་བ། ལུས་ལ་ཆེད་ཆེ་བར་མི་བྱེད་པ། སྲོག་ལ་མི་ལྟ་བ། ལུས་གཏོང་
བ། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པ། གཉེན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ། སྐྱེས་པའི་ས་རིང་དུ་བྱེད་པ། བྱམས་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་སྟེན་པ། སྙིང་རྗེ་ཐོབ་པ། དགའ་བ་ལ་གནས་པ། བཏང་སྙོམས་སྒོམ་པ། 
ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ། བསམ་གཏན་རྣམས་སྒྲུབ་ཅིང་དེ་དག་གི་རོ་མྱོང་བར་མི་བྱེད་པ། གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པར་འཇིག་པ། མི་སྡུག་པའི་འདུ་ཤེས་རྙེད་པ། དྲན་པ་མི་གཡེང་བ་
ཕུང་པོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པ། ཁམས་རྣམས་ལ་རློམ་སེམས་མེད་པ། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་མངོན་པར་མི་ཆགས་པ། རིགས་སྨྲ་བས་སྙེམས་པར་མི་བྱེད་པ། ང་རྒྱལ་ཚར་གཅོད་པ། གཞན་གྱི་རྙེད་པ་ལ་ཕྲག་
དོག་མེད་པ། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་གཞིར་གྱུར་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མི་གཏོང་བ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་བྱེད་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ། སེམས་ཅན་

51-1-10a

ཐམས་ཅད་ལ་མར་འདུ་ཤེས་པ། ཕར་འདུ་ཤེས་པ། བུར་འདུ་ཤེས་པ། གཉེན་དུ་འདུ་ཤེས་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པ། ཚུལ་
ཁྲིམས་མཆོག་ཏུ་མི་འཛིན་པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ངེས་པར་སྟེན་པ། མང་དུ་ཐོས་པ་འདོད་ཅིང་དེས་ཀྱང་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སྐྱོན་མེད་པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོ་ལ་གཡོ་བ་མེད་པ། ཆོས་རྣམས་
ལ་ཐེ་ཙོམ་མེད་པ། སངས་རྒྱས་དང་འཐུན་པ། ཆོས་མི་སྤོང་བ། དགེ་འདུན་མི་འབྱེད་པ། ཕྲ་མའི་ཚིག་སྤོང་བ། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་ཞིང་དེ་དག་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ། བྱིས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་སྤོང་བ། 
འཇིག་རྟེན་པའི་གཏམ་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་ཞིང་མི་འདོད་ལ་རིང་དུ་བྱེད་པ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་གཏམ་ལ་མངོན་པར་དགའ་ཞིང་འདོད་ལ་འདུན་ཅིང་སྟེན་པ། གཏམ་རྒྱུད་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་སྤོང་བ། དགའ་བར་བྱེད་པའི་
ཆོས་དྲུག་ལ་སྟེན་པ། སྙེན་པ་རྣམས་སྨྲ་བ། སྒྲིབ་པ་ལྔ་སྤོང་བ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་ལྔ་ལ་སྟེན་པ། ཕུང་པོ་ལྔ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ། མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམ་པར་སྤོང་བ། དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་སྒོམ་པ་
སྟོབས་བཅུ་སྒྲུབ་པ། ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་དངོས་པོ་དགུ་རྣམ་པར་སྦྱོང་བ། འདུ་ཤེས་དགུ་རྣམ་པར་འཇིག་པ། ལེ་ལོའི་དངོས་པོ་བརྒྱད་རྣམ་པར་སྤོང་བ། བརྩམ་པའི་དངོས་པོ་བརྒྱད་ལ་ངེས་པར་སྟེན་པ། ཟིལ་གྱིས་
གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད་ལ་ཀུན་ཏུ་སྟེན་པ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བརྒྱད་སྒོམ་པ། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱད་ཐོབ་པ། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་དང་འཐུན་པ། བསམ་
གཏན་ལ་མི་ཆགས་པ། ཐོས་པས་རློམ་སེམས་མི་བྱེད་པ། ང་རྒྱལ་བཅོམ་པ། ཆོས་ཉན་པར་འདོད་པ། ཆོས་འདོད་པ། ཆོས་དོན་དུ་གཉེར་བ། ཆོས་ལ་འདུན་པ། ཆོས་ལ་ཕྱོགས་པ། ཆོས་ལ་འབབ་

51-1-10b

པ་ཆོས་ལ་གཞོལ་བ། ཆོས་ལ་བརྩོན་པ། བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པས་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་པ། སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་སྤོང་བ། སྲོག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་མི་དམིགས་པ། གང་ཟག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་
སྤོང་བ། ཕུང་པོར་འདུ་ཤེས་པ་རྣམས་སེལ་བ། དངོས་པོར་འདུ་ཤེས་པ་ལ་མི་གནས་པ། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མི་འདོད་པ། ཕུང་པོ་རྣམས་མི་འདོད་པ། འཁོར་བ་ལ་མི་ཟད་པའི་འཇིགས་པར་འདུ་ཤེས་པ། ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་
གཤེད་མར་འདུ་ཤེས་པ། ཁམས་རྣམས་ལ་སྦྲུལ་གདུག་པར་འདུ་ཤེས་པ། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་གྲོང་སྟོང་པར་འདུ་ཤེས་པ། ཁམས་གསུམ་ལ་མི་བདེ་བར་འདུ་ཤེས་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཕན་ཡོན་དུ་ལྟ་བ། 
འདོད་པ་རྣམས་ལ་མཆིལ་མའི་ཐལ་བ་ལྟར་སྤོང་བར་འདུ་ཤེས་པ། ཟས་ལ་མི་མཐུན་པར་འདུ་ཤེས་པ། མངོན་པར་འབྱུང་བ་ལ་གཞོལ་བ། ཁྱིམ་ན་གནས་པ་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་བ། བུ་དང་བུ་མོ་རྣམས་ལ་དགྲར་
འདུ་ཤེས་པ། ཆུང་མ་ལ་སྲིང་མོར་འདུ་ཤེས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་མི་ཕྱེད་པར་དད་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་མི་མཐུན་པ་མེད་པ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པ་མེད་པ། 
སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ། ལེགས་པར་བསྙེན་པར་རྫོགས་ཤིང་ཚངས་པ་ལེགས་པར་སྤྱད་པ། ལུས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ། མོས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དགེ་བ། 
སེམས་ལས་སུ་རུང་བ། མི་རིགས་པ་ལ་བརྩོན་པ་རྣམས་རྣམ་པར་སྤོང་བ། རིགས་པར་བརྩོན་པ་རྣམ་པར་སྟོན་པ། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སེལ་བ། དུས་གསུམ་མཉམ་པ། སངས་རྒྱས་
ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་དྲན་པ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་པ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུའི་མཚན་ལ་མངོན་པར་མི་ཆགས་པ། ཆོས་

51-1-11a

ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པ། འཇིག་རྟེན་དང་མི་རྩོད་པ། བྱ་བ་རྣམས་ལ་མི་མཐུན་པ་མེད་པ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྟོགས་པ། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ། 
ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་འཇུག་པ། ནམ་མཁའི་ཁམས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་མངོན་པར་མི་ཆགས་པ། མི་སྐྱེ་བ། མི་འགག་པ། གནས་པ་མེད་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་མངོན་སུམ་
དུ་གྱུར་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་རྣམ་པར་སྦྱོང་བ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་མཐའ་དང་དབུང་མེད་པ། སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང་ཐོགས་
པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པ། ཡེ་ཤེས་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གཞན་ལ་རག་མ་ལས་པ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ལ་སྟོན་པར་འདུ་
ཤེས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་མི་འབྱེད་པ། བདུད་ཀྱི་ལས་རྣམས་རྣམ་པར་སྤོང་བ། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་སྤྲུལ་པ་དང་མཚུངས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བལྟ་བ་ལ་མིག་ཡོར་དང་མཚུངས་པ། བྱང་ཆུབ་
ཀྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་སེམས་མཉམ་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བལྟ་བ་ལ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་མཉམ་པ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་ཐམས་
ཅད་མཉམ་པ་འདི་ནི་བཟང་སྐྱོང་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་གིས་ཞུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་གཉིས་པའོ།། །།
བཟང་སྐྱོང་ཆོས་དེ་རྣམས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཡོངས་སུ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། བཟང་སྐྱོང་དེ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་

51-1-11b

མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། བཟང་སྐྱོང་དེ་ལ་དགེ་སློང་ངམ། དགེ་སློང་མ་འམ། དགེ་བསྙེན་
ནམ། དགེ་བསྙེན་མ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྤྱོད་པར་འགྱུར་ལ། དེས་གཅིག་པུ་དབེན་པར་སོང་སྟེ་འདུག་ནས་འདི་སྙམ་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་
རྒྱས་ཚེ་དཔག་མེད་དེ་ཕྱོགས་གང་རོལ་ན་གནས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཅིང་བཞུགས་སྙམ་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །དེས་ཇི་སྐད་དུ་ཐོས་པའི་རྣམ་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ནས་ནུབ་ཕྱོགས་ལོགས་སུ་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བ་ཅན་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཚེ་དཔག་མེད་དེ། ད་ལྟར་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ཏེ་བཞུགས་སོ། །འཚོའོ། གཞེས་སོ། །ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། སྙམ་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་དེ། དེས་ཀྱང་སེམས་མ་གཡེངས་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྐྱེས་པ་འམ། བུད་མེད་གང་ལ་ལ་ཞིག་ཉལ་བའི་རྨི་ལམ་དུ་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་མཐོང་སྟེ། དངུལ་ལམ། གསེར་རམ། མཛའ་བཤེས་སམ། ཉེ་དུ་འམ། སྣག་
གི་གཉེན་མཚམས་སམ། མཛའ་བོ་དང་། ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་། སྡུག་པ་དང་མི་མཐུན་པ་མེད་པ་དག་མཐོང་ལ། དེ་རྨི་ལམ་ན་དེ་དག་དང་ལྷན་གཅིག་ཏུ་རྩེ་ཞིང་དགའ་ལ་དགའ་དགུར་སྤྱོད་ཅིང་། སྨྲ་ཀུན་ཏུ་སྨྲ་བར་རྨིས་
པ་ལས་དེ་སད་ནས་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་དང་། ཐོས་པ་དང་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། སྨྲས་པ་དང་། ཀུན་ཏུ་སྨྲས་པ། དེ་ཐམས་ཅད་གཞན་ལ་ཡང་བརྗོད་ཅིང་། དེ་རྨི་ལམ་གྱི་མཚན་མ་རྗེས་སུ་དྲན་པས་མཆི་མ་ཀློག་

51-1-12a

པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འམ། ཁྱིམ་པ་འམ། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཡང་རུང་གཅིག་པུ་དབེན་པར་སོང་སྟེ་འདུག་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
སངས་རྒྱས་ཚེ་དཔག་མེད་ཇི་སྐད་དུ་ཐོས་པའི་རྣམ་པས་ཡིད་ལ་བྱས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སྐྱོན་མེད་ཅིང་དྲན་པ་གཡིང་བ་མེད་པར་ཉིན་ཞག་གཅིག་གམ། གཉིས་སམ། གསུམ་འམ། བཞི་འམ། ལྔ་འམ། དྲུག་གམ། 
ཉིན་ཞག་བདུན་དུ་ཡིད་ལ་བྱའོ། །དེ་གལ་ཏེ་ཉིན་ཞག་བདུན་དུ་སེམས་མི་གཡིང་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚེ་དཔག་མེད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ཉིན་ཞག་བདུན་ཡོངས་སུ་ཚང་སྟེ་འདས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚེ་
དཔག་མེད་མཐོང་ངོ་། །དེ་གལ་ཏེ་ཉིན་མོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མཐོང་ན། དེ་ཉལ་བའི་རྨི་ལམ་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚེ་དཔག་མེད་དེའི་ཞལ་སྟོན་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་བུད་མེད་དམ་སྐྱེས་པ་
ཉལ་བའི་རྨི་ལམ་ན་བདག་ཉིད་ཁྱིམ་ན་འདུག་པར་ཡང་མི་ཤེས། ཕྱོགས་ན་འདུག་པར་ཡང་མི་ཤེས་ཤིང་། དེའི་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་བརྩིག་པས་སྒྲིབ་པར་ཡང་མི་བྱེད། མུན་པ་དང་རབ་རིབ་ཏུ་ཡང་མི་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། 
བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་བར་དག་གིས་སྒྲིབ་པར་ཡང་མི་བྱེད། རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་དང་། རིའི་རྒྱལ་པོ་ཁོར་ཡུག་དང་། ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་
གཞན་ཡང་རི་ནག་པོ་རྣམས་ཀྱིས་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་སྒྲིབ་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྷའི་མིག་ཐོབ་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་ཡང་མ་ཡིན། ལྷའི་རྣ་བའི་ཁམས་
ཐོབ་པས། དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་ཡང་མ་ཡིན། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཐོབ་པས། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེར་སྐད་ཅིག་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡང་མ་ཡིན་གྱི། བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་

51-1-12b

འདི་ཉིད་ན་གནས་བཞིན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚེ་དཔག་མེད་དེ་མཐོང་ཞིང་བདག་ཉིད་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ན་འདུག་པ་སྙམ་དུ་ཤེས་ལ། ཆོས་ཀྱང་ཉན་ཏོ། །འཆད་པ་ཐོས་ནས་ཀྱང་ཆོས་དེ་དག་ཀུན་འཛིན་
ཏོ། །ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་དོ། །འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཚེ་དཔག་མེད་དེ་ལ་བཀུར་སྟིར་བྱེད་དོ། །བླ་མར་བྱེད་དོ། །རི་མོར་བྱེད་དོ། །
མཆོད་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་ལངས་ནས་ཀྱང་ཇི་སྐད་དུ་ཐོས་པ་དང་། ཇི་ལྟར་བཟུང་བ་དང་། ཇི་ལྟར་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱས་པའི་ཆོས་དེ་དག་གཞན་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་འཆད་
དོ།། །། བམ་པོ་གཉིས་པ། བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། སྐྱེས་བུ་ཞིག་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ན་འདུག་པ་ལས་ཡངས་པ་ཅན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ན་སྨད་ཚོང་མ་ཡིད་
བཟངས་ཤེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་པར་ཐོས་སོ། །སྐྱེས་བུ་གཉིས་པས་ནི་སྨད་འཚོང་མ་ཨ་མྲ་སྐྱོང་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་པར་ཐོས་སོ། །སྐྱེས་བུ་གསུམ་པས་ནི་སྔོན་གྱི་སྨད་འཚོང་མ་ཨུད་པ་ལའི་མདོག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་པར་ཐོས་
སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དག་ཐོས་ནས་སོ་སོར་སོ་སོ་ལ་སེམས་ཆགས་པར་གྱུར་མོད་ཀྱི། སྐྱེས་བུ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྨད་འཚོང་མ་དེ་རྣམས་མཐོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མིང་དང་གཟུགས་དང་ཁ་དོག་ཙམ་ཞིག་ཐོས་
པས། འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་དག་ཕྱི་ཕྱིར་ཞིང་དེ་ཡིད་ལ་བྱེད་བཞིན་དུ་ཉལ་བ་དང་རྨི་ལམ་དུ་ཡང་སྨད་འཚོང་མ་དེ་དག་གི་དྲུང་དུ་བདག་ཅག་དོང་བ་སྙམ་དུ་ཤེས་ཏེ། 
ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་དེ་དག་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ན་འཁོད་ཅིང་སྔོན་མ་ཉལ་བར། དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་སྐྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། སྐྱེས་བུ་དེ་དག་ཉལ་ནས་ཀྱང་རྨི་ལམ་ན་སྨད་འཚོང་མ་དེ་དག་མཐོང་ཞིང་ཕན་ཚུན་སྤྲད་དེ། 

51-1-13a

འཁྲིག་པའི་ཆོས་ལ་བརྟེན་ནས། འཁྲིག་པ་ལ་དད་པ་དེ་དང་ཡང་བྲལ་བར་གྱུར་པར་རྨིས་སོ། །དེ་དག་སད་ནས་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་དང་། ཐོས་པ་དང་། ཤེས་པ་དང་། རྟོགས་པའི་རྨི་ལམ་ན་མྱོང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་ནས། 
བཟང་སྐྱོང་ཁྱོད་གང་ན་བ་དེར་དོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་ཁྱོད་ལ་དོན་དེ་དག་བརྗོད་དོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་དོན་དེ་དག་ཐོས་ནས་ལུང་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ཅི་ནས་ཀྱང་དེ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་
ཆོས་བསྟན་ཏོ། །ངས་ཀྱང་སྐྱེས་བུ་དེ་དག་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལེགས་པར་སད་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལུང་སྟོན་ཏོ། །སྐྱེས་བུ་དེ་
དག་བཟོད་པ་རྙེད་ཀྱང་ད་དུང་སྔོན་གྱི་མཚན་མ་དེ་དག་མཐོང་ཞིང་རྗེས་སུ་དྲན་ནོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
འདི་ཉིད་ན་འདུག་བཞིན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཚེ་དཔག་མེད་དེ་ཐོས་སོ། །དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་མཚན་དང་གཟུགས་དང་། ཡོན་ཏན་ཙམ་ཞིག་
ཐོས་ནས་སེམས་མི་གཡེང་བར། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཕྱི་ཕྱིར་ཞིང་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་དེ་མཐོང་ངོ་། །ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ཏེ། དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་མཐོང་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་གང་དང་ལྡན་ན་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་ཞུ་བ་ཞུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གང་དང་གང་དུ་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཞུའོ། །དེ་སྐད་

51-1-13b

ཞུས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་དཔག་མེད་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཀུན་ཏུ་བསྟེན། ངེས་པར་བསྟེན་
ཅིང་། བསྒོམས་ལ་མང་དུ་བྱས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་སྐྱེ་བར་བྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཀུན་ཏུ་བསྟེན། ངེས་པར་བསྟེན་ཅིང་བསྒོམས་ལ་མང་དུ་བྱས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །
རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དེ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པོར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིག་པ་དང་ཞབས་
སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ་སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་གསེར་
གྱི་མདོག་ལྟ་བུའི་སྐུ་དང་ལྡན་པ། གསེར་གྱི་གཟུགས་འཚེར་ཞིང་གསལ་ལ་ལེགས་པར་གནས་པ་དང་འདྲ་བ། རིན་པོ་ཆེའི་མཆོད་སྡོང་ལྟར་ཤིན་ཏུ་བརྒྱན་པ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་གྱི་ནང་ན་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ་ཅི་ནས་ཀྱང་
ཆུད་མི་ཟ་བ་དེ་ལྟར་སྟོན་ཏོ། །ཅི་ཞིག་ཆུད་མི་ཟ་ཞེ་ན། ས་ཆུད་མི་གཟོན་ནོ། །ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་དང་། འབྱུང་པོ་དང་། ལྷ་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་། སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་ཆུད་མི་གཟོན་ཏོ། །གཟུགས་ཆུད་མི་གཟོན་
ཏོ། །ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཆུད་མི་གཟོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། མི་དམིག །མངོན་པར་མི་ཆགས། ཡང་དག་པར་མི་ཤེས། མི་རྟོག །རྣམ་
པར་མི་རྟོག །ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ། གང་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་དམིགས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། 

51-1-14a

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་བསྒོམས་ཤིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་མཉམ་པར་བཞག་ནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་ལངས་ཏེ། བཟང་སྐྱོང་ཁྱོད་གང་ན་བ་དེར་སོང་ནས་ཕྱིན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་རྗོད་དོ། །བཟང་
སྐྱོང་དེ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་ནས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་ངས་ཀྱང་སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྤོབས་པ་རྙེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལུང་སྟོན་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་ཁྱོད་ཉིད་དང་གནས་བརྟན་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་པོས་
བྱིན་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཚམས་བཟངས་དང་། གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པ་རྣམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལས་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། བཟང་སྐྱོང་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན་སྐྱེས་
བུ་གཅིག་ཅིག་དགོན་པའི་མྱ་ངམ་ཞིག་ཏུ་སོང་བ་དང་། དེ་བཀྲེས་ཤིང་སྐོམ་ནས་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་ཀྱིས་ནོན་ཏེ། ཉལ་བ་དང་། རྨི་ལམ་ན་བཟའ་བ་དང་། བཏུང་བ་མང་པོ་ཞིག་རྙེད་དོ། །རྙེད་ནས་ཀྱང་ཇི་ཙམ་ཆོག་པར་ཟོས་ཏེ། 
བཀྲེས་པ་དང་། སྐོམ་པ་དེ་དག་ཀྱང་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་སད་པ་དང་། ལུས་དང་ལྟོ་མ་རྒྱས་པར་གྱུར་ནས། དེ་འདི་སྙམ་དུ་འདི་ལྟ་སྟེ། རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཤིག་ཡོད་དོ། སྙམ་སྟེ་དེ་དེ་ལྟར་རྟོགས་པས་མི་སྐྱེ་
བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཀྱང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གྱུར་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་པ་འམ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཡང་རུང་། ཕྱོགས་གང་དང་གང་
ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་པར་ཐོས་པའི་ཕྱོགས་དེ་དང་དེ་ལོགས་སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཡིད་ལ་བྱས་ན། དེས་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ཐོབ་བོ། །དེས་དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་སུ་མི་བྱའི་ནམ་མཁའི་འདུ་ཤེས་སུ་བྱ་སྟེ། 

51-1-14b

དེ་ནམ་མཁའི་འདུ་ཤེས་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་ཤིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཤིན་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱས་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཻ་དཱུརྱའི་སྐུ་གཟུགས་ལྟ་བུ་བཟང་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་ལྟ་བུ་དེ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །བཟང་སྐྱོངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་རང་སྐྱེས་པའི་ཡུལ་ནས་ལྗོངས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཞན་
ཞིག་ཏུ་སོང་སྟེ་ཕྱིན་པ་དང་། རང་སྐྱེས་པའི་ཡུལ་དེ་རྗེས་སུ་དྲན་ནས་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་དང་། ཐོས་པ་དང་། ཤེས་པ་དང་། རྟོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་ཀྱིས་ནོན་ཏེ། དེ་ཉལ་བ་དང་རྨི་ལམ་
ན་རང་སྐྱེས་པའི་ཡུལ་དུ་སོང་ནས་དེ་ན་བདག་ཉིད་འདུག་པ་སྙམ་དུ་ཤེས་ཤིང་། ཇི་ལྟར་སྔོན་མཐོང་བ་དང་། ཐོས་པ་དང་། བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་ཀྱང་མཐོང་ངོ་། །དེ་ན་འགྲོ་ཞིང་ལྡོག་པ་དག་ཀྱང་བྱེད་དོ། །དེ་སད་
པ་དང་གཉེན་འདབ་དང་། མཛའ་བཤེས་དང་། ཉེ་དུ་དང་། སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ང་ནི་འདི་ལྟར་སོང་སོང་ངོ་། །ངས་ནི་འདི་དག་མཐོང་ངོ་། །དེར་ངས་ནི་འདི་དག་མྱོང་ངོ་། ཞེས་དོན་དེ་དག་ཀྱང་རྗོད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་
དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཁྱིམ་པའམ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཡང་རུང་། ཕྱོགས་གང་དང་གང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་པར་ཐོས་པའི་ཕྱོགས་དང་དེ་ལོགས་སུ་དྲན་པ་དང་ལྡན་ཞིང་། སེམས་
གཡིང་བ་མེད་པས་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཡིད་ལ་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཻ་དཱུརྱའི་སྐུ་གཟུགས་བཟང་པོར་གནས་པར་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །
བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་དགེ་སློང་མི་སྡུག་པ་སྒོམ་པ་ཞིག་གིས་མདུན་ན་རྣམ་པར་བམ་པའི་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་ཞིང་རྣམ་པར་སྔོས་པ་དང་། རྣམ་པར་བརྣགས་པ་དང་། རྣམ་པར་དམར་བ་དང་། རྣམ་པར་ཟོས་པ་དང་། 

51-1-15a

ཤ་རྣམས་ལྤགས་པ་འམ། ཤ་དང་ཁྲག་མེད་པ་འམ། དཀར་པོ་འམ། ཁ་དོག་དུང་དང་འདྲ་བ་འམ། ཀེང་རུས་ཤིག་མདུན་དུ་མཐོང་ན། རྣམ་པར་སྔོས་པ་ནས། ཀེང་རུས་ཀྱི་བར་དུ་དེ་དག་གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས། གང་དུ་
ཡང་མ་སོང་ངོ་། །དེ་དག་སུས་ཀྱང་མ་བྱས། སུས་ཀྱང་མ་བགགས་ཏེ། བཟང་སྐྱོངས་འོན་ཀྱང་དགེ་སློང་དེའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་དབང་གིས་མདུན་ན་ཀེང་རུས་འདུག་པ་མཐོང་ངོ་། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་
ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཕྱོགས་གང་དང་གང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཞུགས་པའི་ཕྱོགས་དེ་དང་དེ་ལོགས་
སུ་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་འཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །ཕྱོགས་དེ་དང་དེ་ལོགས་སུ་ཡིད་ལ་བྱས་པས་དེས་ཕྱོགས་དེ་དང་དེ་ལོགས་སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་
དག་མཐོང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་རྒྱུ་འཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་མཐུ་དང་། རང་གིས་དགེ་བའི་རྩ་བའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང་། འདི་དག་གསུམ་ཚོགས་ཤིང་འདུས་པས་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མཐོང་ཞིང་སྣང་བར་འགྱུར་རོ་བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ་
དཔེར་ན་བུད་མེད་དམ་སྐྱེས་པ་གང་ལ་ལ་མགོ་འཁྲུ་ཞིང་རྒྱན་འདོགས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཞིག་ཡོད་ལ། དེ་འབྲུ་མར་དང་བའི་སྣོད་དམ། ཆུ་དང་བའི་སྣོད་དམ། ཡོངས་སུ་ཕྱིས་པའི་མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་རམ། 
མཐིང་བུས་བསྐུས་པའི་ས་ཕྱོགས་ལ། བདག་ཉིད་བལྟ་བར་བསམས་ནས་དེས་དེར་བདག་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་མཐོང་ན། བཟང་སྐྱོང་དེ་ལ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་འབྲུ་མར་དང་བའི་སྣོད་དམ་ཆུ་དང་བའི་སྣོད་དམ་ཡོངས་སུ་ཕྱིས་པའི་

51-1-15b

མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་རམ། མཐིང་བུས་བསྐུས་པའི་སའི་ཕྱོགས་དེ་ལ། གང་སྐྱེས་པ་འམ་བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་སྣང་བ་དེ་སྐྱེས་པ་འམ། བུད་མེད་གང་ཡང་དེའི་ནང་དུ་སོང་བ་འམ། དེའི་ནང་དུ་ཞུགས་པ་ཡོད་དམ། བཟང་སྐྱོང་གིས་
གསོལ་པ། བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་མཆིས་མོད་ཀྱི། བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འབྲུ་མར་དང་། ཆབ་དེ་དང་ཞིང་རྙོག་པ་མ་མཆིས་པ་འམ། མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་ཕྱིས་པ་འམ། མཐིང་བུས་བསྐུས་
པའི་ས་ཆེན་པོ་དེ་དག་པའི་སླད་དུ་གཟུགས་བརྙན་མདུན་ན་མཆིས་ཏེ། ཆབ་དང་། འབྲུ་མར་དང་། མེ་ལོང་དང་། ས་ཆེན་པོ་དེ་ལས་སྐྱེས་པ་འམ། བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་དེ་བྱུང་བའང་མ་ལགས། གང་ནས་ཀྱང་མ་མཆིས། གང་དུ་ཡང་མ་མཆིས། གང་ནས་ཀྱང་
མ་སྐྱེས། གང་དུ་ཡང་མ་འགགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བཟང་སྐྱོང་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །བཟང་སྐྱོང་ཁྱོད་ཡང་ལེགས་སོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་བཞིན་ཏེ། གཟུགས་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལས་
གཟུགས་བརྙན་རྣམས་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པས་ཚེགས་ཆུང་ངུས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་མཐོང་ངོ་། །མཐོང་ནས་ཀྱང་ཞུ་བ་ཞུ་ཞིང་ཞུས་
པ་ལུང་བསྟན་པས་ཡིད་རངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་འདི་སྙམ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདི་ག་ཞིག་ནས་བྱོན་ཏམ། བདག་ག་ཞིག་ཏུ་སོན་ཏམ། སྙམ་པ་ལས། དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་གང་ནས་ཀྱང་མ་བྱོན་པར་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །
བདག་གི་ལུས་ཀྱང་གང་དུ་ཡང་མ་སོང་བར་རབ་ཏུ་འདུ་ཤེས་ནས། དེ་འདི་སྙམ་དུ་ཁམས་གསུམ་པ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཙམ་མོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་བདག་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་
རྟོགས་པ། དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སྣང་ངོ་། །སེམས་དེ་ཡང་ནང་ན་ཡང་མེད། ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མེད། གཉི་ག་མེད་པར་ཡང་མི་དམིགས་ཏེ། །གཞན་དུ་ན་དམིགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེའོ། །

51-1-16a

གང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་བྱུང་བ་དེ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །གང་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་ནི་མ་སྐྱེས་པའོ། །གང་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་དམིགས་སུ་མེད་པའོ། །གང་དམིགས་སུ་མེད་པ་དེ་ནི་རང་བཞིན་སྟོང་པའོ། །གང་
རང་བཞིན་སྟོང་པ་དེ་ནི་གདགས་སུ་མེད་པའོ། །གང་གདགས་སུ་མེད་པ་དེ་ནི་བལྟ་བ་འམ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འམ། ཆགས་པར་བྱ་བ་འམ། བསྟན་པ་འམ། ཆུད་གཟན་པར་བྱ་བ་འམ། རབ་ཏུ་གཞག་པར་བྱ་བ་མི་ནུས་སོ། །
དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །སེམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་བྱེད་པ་སྟེ། །སེམས་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་མཐོང་བའོ། །སེམས་ཉིད་ང་ཡི་སངས་རྒྱས་ཏེ། །སེམས་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པའོ། །སེམས་ཉིད་ང་ཡི་ལུས་ཡིན་ཏེ། །སངས་རྒྱས་སེམས་ཀྱིས་མཐོང་བའོ། །སེམས་ཉིད་ང་ཡི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། །སེམས་ཉིད་རང་བཞིན་མེད་པའོ། །སེམས་ཀྱིས་སེམས་ནི་མི་ཤེས་ཤིང་། །སེམས་ཀྱིས་སེམས་
ནི་མི་མཐོང་ངོ་། །སེམས་སུ་འདུ་ཤེས་མི་ཤེས་ཡིན། །སེམས་སུ་མི་ཤེས་མྱ་ངན་འདའ། །ཆོས་འདི་དག་ནི་སྙིང་པོ་མེད། །རློམ་སེམས་ལས་ནི་ཀུན་འབྱུང་སྟེ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གང་རློམ་པའི། །རློམ་སེམས་
དེ་འདིར་སྟོང་པ་ཡིན། བཟང་སྐྱོང་གིས་ཞུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ།   གསུམ་པའོ།། །།
བཟང་སྐྱོང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཡེ་ཤེས་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །བཟང་སྐྱོང་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་
འཛིན་འདི་ཐོབ་བོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། མི་འཕྲོགས་པའི་དད་པ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། གཞན་གྱི་དྲིང་ལ་མི་འཇོག་པའི་ཤེས་རབ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་

51-1-16b

བཀུར་བྱེད་པ་སྟེ། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་བོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན། 
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་བོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཟླ་བ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་སེ་གོལ་བརྡབས་པ་ཙམ་ཡང་བདག་གི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེད་པ་དང་། ཟླ་བ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་
སེ་གོལ་བརྡབས་པ་ཙམ་ཡང་རྨུགས་པ་དང་། གཉིད་ཀྱིས་མི་ནོན་པ་དང་། བཤང་བ་དང་། གཅི་བ་བྱེད་པ་མ་གཏོགས་པར་ཟླ་བ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཏེ་འཆག་པ་ལ་ཞུགས་ནས་ས་ལ་མི་འདུག་པ་དང་། 
གཞན་དག་ལ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་རྒྱ་ཆེར་གཏོང་བའི་སྟེང་དུ་རྙེད་པ་དང་། བཀུར་སྟི་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལ་མི་རེ་བ་སྟེ། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་
ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་བོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་བོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བལྟ་བར་
སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྐུལ་བ་དང་། ཆོས་མཉན་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྐུལ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེད་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྐུལ་བ་དང་། ཕྲག་དོག་མེད་པ་སྟེ། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་
ལྡན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་བོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་བོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། 
འདི་ལྟ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འདོད་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་བྱེད་དུ་བཅུག་སྟེ། ཐ་ན་རི་མོར་ཡང་འདྲིར་འཇུག་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འདོད་པས། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཅི་ནས་ཀྱང་

51-1-17a

ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པར་ལེགས་པར་བྲིས་ཤིང་། གླེགས་བམ་སྦྱིན་པ་དང་། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་གྱི་གང་ཟག་རྣམས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པའི་ཆོས་འདི་ལྟ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་འཇོག་པ་
དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་བསྲུང་བ་དང་། སྦ་བ་དང་། ཡང་དག་པར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་གནས་པ་སྟེ། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་བོ། །
དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །བདེ་གཤེགས་བསྟན་པ་ལ་ནི་དད་པ་སྐྱེད། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བཤད་མ་སྨོད་ཅིག །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཤིང་གཉིད་ནི་སྤངས་བྱས་ཏེ། །
ཟླ་གསུམ་ཚང་བར་ནམ་ཡང་མ་འདུག་ཤིག །རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་ཚིགས་བཅད་མི་རྟེན་པར། །བདེ་གཤེགས་གསུངས་པའི་ཆོས་ནི་བཤད་བྱ་ཞིང་། །མཚུངས་པ་མེད་པའི་བསྟན་པ་རྒྱས་པར་བྱ། །རྟེན་པ་མེད་ན་ཆོས་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར། །
ཕྲག་དོག་མེད་ཅིང་ཁྲོ་བ་བསྐྱེད་མི་བྱ། །འདོད་ཆགས་སྤངས་ཤིང་སེམས་ནི་རྣམ་གྲོལ་ལ། །མཉམ་པར་གཞག་ཅིང་བསམ་གཏན་དགའ་བྱས་ཏེ། །སྦྱོར་བར་བྱེད་ན་ཆོས་འདི་འཐོབ་པར་འགྱུར། །གསེར་མདོག་བསོད་ནམས་
བརྒྱ་པའི་མཚན་མངའ་ལ། །མཛེས་ཤིང་ཀུན་ནས་ཡོངས་སུ་རྒྱས་གྱུར་པ། །གསེར་གྱི་གཟུགས་བཞིན་དུ་ནི་ལྟ་སྡུག་པའི། །བསོད་ནམས་མཆོག་མཚན་སངས་རྒྱས་དྲན་པར་བྱོས། །སངས་རྒྱས་འདས་པ་འམ་
ཡང་ན་མ་བྱོན་པ། །ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱོས། །མི་མཆོག་གང་དག་ད་ལྟར་བཞུགས་པ་ཡང་། །དེ་དག་མཆོད་ཕྱིར་བདེ་གཤེགས་དྲན་པར་བྱོས། །དང་བའི་སེམས་ཀྱིས་མེ་ཏོག་ཕྲེང་བ་དང་། །བྱུག་པ་
དག་དང་བཟའ་དང་བཅའ་བ་ཡིས། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་ལ་ནི་མཆོད་པ་བྱོས། །ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་མི་འགྱུར། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཆོག་འདི་འདོད་པས་ན། །སེམས་ནི་རངས་ཤིང་དགའ་བ་འདྲ་མེད་པས། །

51-1-17b

རྔ་དུང་རྫ་རྔ་དག་གི་སིལ་སྙན་དང་། །དཔེ་མེད་རིང་བསྲེལ་ལ་ནི་རོལ་མོ་བྱེད། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཆོག་ནི་འདོད་པས་ན། །རི་མོ་ལེགས་པར་བྲིས་ཤིང་མཚན་རྫོགས་ལ། །གསེར་གྱི་མདོག་འདྲ་རྒྱ་ཆེ་སྐྱོན་མེད་པའི། །
མཚུངས་པ་མེད་པའི་སྐུ་གཟུགས་བྱེད་པ་དང་། །དགའ་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་ནི་མདུན་བཞག་ནས། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་དག་ཐོས་པ་ཚོལ་བྱེད་ལ། །ལེ་ལོའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་སྤངས་བྱས་ན། །ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་
རིང་པོར་མི་ཐོགས་རྙེད། །ཀུན་ནས་མནར་སེམས་སུ་ལ་འང་མ་བྱེད་ཅིག །བྱམས་ལ་གནས་དང་སྙིང་རྗེ་གནས་པ་དང་། །འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་བཏང་སྙོམས་བྱས་ན་ནི། །ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་རིང་པོར་མི་ཐོགས་རྙེད། །
ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་འང་དེ་བཞིན་བྱམས་པ་སྐྱེད། །སྟོན་པར་འདུ་ཤེས་རྟག་ཏུ་ཉེ་བར་ཞོག །ང་རྒྱལ་མ་བྱེད་ཆགས་པ་སྤང་བར་བྱོས། །ཆོས་སྦྱིན་པ་ལ་ནམས་ཀྱང་འཇུངས་མ་གྱུར། ཕན་ཡོན་བཟང་པོ་འདི་དག་བླང་བར་བྱོས། །
གདམས་ངག་གནས་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པས་བསྟན། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་མང་པོའི་བསྟན་པ་སྟེ། །ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་མི་འགྱུར། །
བཟང་སྐྱོང་གིས་ཞུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ། བཞི་པའོ།། །། བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་
འདོད་པས་ཆོས་སྨྲ་བའི་དགེ་སློང་ལ་གུས་པ་དང་བཅས་ཤིང་ཞེ་ས་དང་བཅས་པར་བྱ་སྟེ། གླན་ཀ་བཙལ་བ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྟོན་པར་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
དེས་ཆོས་སྨྲ་བའི་དགེ་སློང་དེ་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་གནས་སམ། ཐ་བའི་སེམས་ཀྱིས་གནས་སམ། སེམས་མ་དད་པས་གནས་ན། བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པ་ནི་གནས་མ་

51-1-18a

ཡིན་ཏེ་སྐབས་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་སྨྲ་བའི་དགེ་སློང་དེ་ལ་སྟོན་པའི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེད་ན་ཡང་གནས་དེ་མེད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་མ་གུས་པས་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་པར་འགྱུར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་
འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མིག་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུ་ཞིག་གིས་ནམ་ཐང་ཞིང་། སྤྲིན་མེད་པའི་མཚན་མོ་ནམ་གྱི་གུང་ཐུན་ལ་གདོང་གྱེན་དུ་བར་སྣང་ལ་བལྟས་ན། དེས་དེར་སྐར་མའི་གཟུགས་མང་པོ་རྣམས་མཐོང་ངོ་། །བཟང་
སྐྱོང་དེ་བཞིན་དུ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས་པ་ནི་ནམ་མཁའི་འདུ་ཤེས་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བར་གནས་ཤིང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཤིན་ཏུ་
བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒོམས་པས། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དུ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་བལྟས་ན། ཚེགས་ཆུང་ངུས་སངས་རྒྱས་མང་པོ་རྣམས་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་
སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །ཚེགས་ཆུང་ངུས་སངས་རྒྱས་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་མང་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་
བྱེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་ཚེགས་ཆུང་ངུས་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་སྣང་བར་
འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷོ་ཕྱོགས་དང་། ནུབ་ཕྱོགས་དང་། བྱང་ཕྱོགས་དང་། ཕྱོགས་མཚམས་བཞི་དང་། འོག་གི་ཕྱོགས་དང་། སྟེང་གི་ཕྱོགས་རྒྱས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཕྱོགས་བཅུར་བལྟས་ན། 
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེས་ཚེགས་ཆུང་ངུས་སངས་རྒྱས་མང་པོ་རྣམས་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །ཚེགས་ཆུང་ངུས་སངས་རྒྱས་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་

51-1-18b

བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་མང་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་
བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ། ཚེགས་ཆུང་ངུས་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་
པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས་པ་རྣམས་ནི་ཚེགས་ཆུང་ངུས་སངས་རྒྱས་མང་པོ་རྣམས་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །ཚེགས་ཆུང་ངུས་སངས་རྒྱས་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་
དང་། སངས་རྒྱས་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་མང་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་
བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་རྣམས་ཚེགས་ཆུང་ངུས་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གང་དང་ལྡན་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། ཐམས་ཅད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་དང་། ཐམས་ཅད་གཟིགས་པར་འགྱུར་བའི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ཡོད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བཞིན་དུ་
སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས་པ་རྣམས་ནི། ཚེགས་ཆུང་ངུས་མང་དུ་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །
སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། 

51-1-19a

ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་
པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །བླ་ན་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་དང་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་དེའི་
ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །དཔེར་ན་མིག་ལྡན་མི་ཞིག་མཚན་མོ་དབེན་པའི་དུས། །ནམ་གྱི་གུང་ཐུན་ལྡང་བྱས་ནམ་མཁའ་རྣམ་དག་ལ། །དེས་ནི་སྐར་མ་མང་པོ་བརྒྱ་སྟོང་མཐོང་གྱུར་
ཏེ། །དྲན་ལྡན་བསམས་ན་ཉིན་བར་དུ་འང་དྲན་པར་འགྱུར། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཏིང་འཛིན་འདི་ཐོབ་ནས། །སངས་རྒྱས་དཔའ་བོ་མང་པོ་བརྒྱ་སྟོང་མཐོང་བར་འགྱུར། །དེ་ལས་ལངས་པའི་དུས་ན་འང་དྲན་འགྱུར་ཞིང་། །འཁོར་
ལ་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་འདི་འདྲའོ་ཞེས་ཀྱང་སྨྲ། །ཇི་ལྟར་ངའི་མིག་སངས་རྒྱས་སྤྱན་དེ་རྣམ་དག་ལ། །རབ་རིབ་མེད་ཅིང་ཡོངས་དག་དེས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལྟ་བ་ལྟར། །དེ་ལྟར་རྒྱལ་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱན། །རྡུལ་མེད་
ཏིང་འཛིན་འདི་ཡིན་དེས་ནི་མི་དབང་མཐོང་། །སྟོབས་བཅུ་རྐང་གཉིས་དབང་པོ་འཇིག་རྟེན་གཙོ་ལྟའི་ཚེ། །ཐུབ་རྣམས་དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ནམ་ཡང་མི་སྐྱེད་དོ། །དུག་བཅོམ་ཡོངས་དག་དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་མེད་
པ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཙོ་བོའི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཉོན། ཆོས་མཆོག་བསིལ་བ་དེ་དག་ཀྱང་ནི་མཉན་པར་བྱོས། །སྟོང་པ་ཉིད་ཆོས་བདེ་བ་མྱུར་དུ་དྲན་པར་བྱོས། །ངས་ཀྱང་རྒྱལ་བའི་
བྱང་ཆུབ་རྙེད་ནས་སྐྱེ་དགུ་ལ། །སྐྱེ་བོ་མང་ལ་བདེ་བའི་ཆོས་འདི་བཤད་པར་བྱ། །ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚེ་དཔག་མེད་སྐྱེས་ནས། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་མཐོང་གྱུར་པ། །

51-1-19b

དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་འཛིན་འདི་ཐོབ་ན། །སངས་རྒྱས་དཔའ་བོ་མང་པོ་བརྒྱ་སྟོང་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་དྲན་ལྡན་དགེ་སློང་བཟང་པོ་ཀུན་དགའ་བོས། །ང་ལས་ཐོས་པ་རབ་བཟུང་དེ་ཡང་ཀུན་འཛིན་པ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔས་ཏིང་འཛིན་འདི་ཐོབ་ན། །ཆོས་མང་ཐོས་ཤིང་དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་འཛིན་པར་འགྱུར། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་ཡང་དག་དགའ་བསྐྱེད་ལ། །འཇིག་རྟེན་གསང་ཚིག་སྣ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་སྤང་བྱོས་ཏེ། །མྱུར་ཏུ་
དད་པར་བྱོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱིན། །དེ་ལྟར་ཡོངས་དག་ཞི་བའི་ས་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར། །བཟང་སྐྱོང་གིས་ཞུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་པའོ།། །།
བཟང་སྐྱོང་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོངས་སུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྤྲོ་བ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་གྲུ་རིན་པོ་
ཆེས་ཡོངས་སུ་གང་བ་ཞིག་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་རྒལ་ཏེ་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ལས། ཚུ་རོལ་གྱི་འགྲམ་དུ་ཆག་ན། དེ་ལ་འཛམ་བུའི་གླིང་པའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་སྒྲ་ཆེན་པོ་དང་། སྐད་ཆེན་པོ་དང་། འོ་དོད་བོད་པར་
བྱའོ། །བདག་ཅག་ནི་རིན་པོ་ཆེ་འདི་དག་ལས་ཉམས་སོ། །ཞེས་མྱ་ངན་ཆེན་པོས་སྨྲེ་སྔགས་ཀྱང་གདོན་པར་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བཞིན་དུ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་འམ། དགེ་སློང་ངམ། 
དགེ་སློང་མ་འམ། དགེ་བསྙེན་ནམ། དགེ་བསྙེན་མ་གང་ལ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་རྣ་ལམ་དུ་གྲག་པར་གྱུར་ལ། ཐོས་ནས་ཀྱང་གླེགས་བམ་དུ་འདྲི་བར་མི་བྱེད། སྟོན་པར་མི་བྱེད། འདོན་པར་མི་བྱེད། 
འཛིན་པར་མི་བྱེད། ཀློག་པར་མི་བྱེད། འཆད་པར་མི་བྱེད། སྒོམ་པར་མི་བྱེད། ནན་ཏན་གྱིས་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་ན། བཟང་སྐྱོང་དེ་ལ་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་སྒྲ་ཆེན་པོ་དང་། སྐད་ཆེན་པོ་དང་། 

51-1-20a

འོ་དོད་བོད་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཟབ་མོ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ལྟ་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྔགས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟོད་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟོད་དུ་བཅུག་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་
ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐོས་ནས་ཡི་གེར་འདྲི་བར་མི་བྱེད། སྟོན་པར་མི་བྱེད། འདོན་པར་མི་བྱེད། འཛིན་པར་མི་བྱེད། ཀློག་པར་མི་བྱེད། འཆད་པར་མི་བྱེད། སྒོམ་པར་མི་བྱེད། ནན་ཏན་གྱིས་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་ཅིང་། ང་རྒྱལ་
གྱིས་ནོན་ལ་མི་ཤེས་ཏེ། མང་དུ་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མི་འཛིན་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་སོ་ཞེས་མྱ་ངན་ཆེན་པོས་སྨྲེ་སྔགས་ཀྱང་གདོན་པར་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་ཏིང་ངེ་འཛིན་
འདི་ཉན་མི་འདོད་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་བའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་བཟང་སྐྱོང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པར་ངས་བཤད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་ཐོས་ནས་
ཡི་གེར་འདྲི་བར་མི་བྱེད། སྟོན་པར་མི་བྱེད། འདོན་པར་མི་བྱེད། འཛིན་པར་མི་བྱེད། ཀློག་པར་མི་བྱེད། འཆད་པར་མི་བྱེད། སྒོམ་པར་མི་བྱེད། ནན་ཏན་གྱིས་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་
པ་ཇི་ཙམ་དུ་འགྱུར་བ་ལྟོས་ཤིག །བཟང་སྐྱོང་སེམས་ཅན་དེ་ལྟ་བུ་དེ་རྣམས་ལ་ནི་ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཆེད་མི་ཆེ་བར་ངས་བཤད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། སྐྱེས་བུ་གང་ལ་ལ་ཞིག་བྱིས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་
ཤེས་རབ་འཆལ་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཞིག་ལ་ཙན་དན་དམར་པོ་སར་པ་ཞིག་བྱིན་པ་དང་། དེ་དེ་ལ་མི་གཙང་བའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་དོ། །བཙོག་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ལ་སྐྱེས་བུ་མཁས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཙན་དན་གྱི་ཚོང་པ་
ཞིག་གིས་འདི་སྐད་དུ་ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་ཁྱོད་ཙན་དན་སར་པ་འདི་ལ་མི་གཙང་བའི་འདུ་ཤེས་མ་སྐྱེད་ཅིག །བཙོག་པའི་འདུ་ཤེས་མ་སྐྱེད་ཅིག །ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་འདིའི་དྲི་ཇི་ཙམ་དུ་དགའ་བར་བྱེད་པ་རེ་ཤིག་སྣོམས་ཤིག །

51-1-20b

ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་འདིའི་ཁ་དོག་ཅི་ཙམ་དུ་ལྟ་ན་སྡུག་པ་ཡང་ལྟོས་ཤིག་སྨྲས་པ་དང་། བྱིས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཤེས་རབ་འཆལ་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་སྐྱེས་བུ་དེས་ཙན་དན་དམར་པོ་དེ་མཐོང་ནས་སྣོམ་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་རང་གིས་མ་བླངས། ལྟ་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་
མིག་ཀྱང་འཛུམ་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། བཟང་སྐྱོང་མ་འོངས་པའི་དུས་ན། དགེ་སློང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རློམ་སེམས་ཅན་ལུས་མ་བསྒོམས་པ། སེམས་མ་བསྒོམས་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་མ་བསྒོམས་པ། 
ཤེས་རབ་མ་བསྒོམས་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ། དམ་པའི་ཆོས་ངེས་པའི་དོན་རིན་པོ་ཆེ་མི་ལེན་པ། དམ་པའི་ཆོས་ངེས་པའི་དོན་རིན་པོ་ཆེ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་བྱེད་པ། ཤེས་རབ་འཆལ་པ། ཤེས་རབ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ། བསམ་གཏན་རྙེད་པས་ལྷག་
པའི་ང་རྒྱལ་ཅན། གང་ཟག་ལ་རྟེན་པ། གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ། གང་ཟག་ཏུ་གནས་པ། ཆོས་སུ་དམིགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ། སྟོང་པ་ཉིད་བཤད་པས་སྐྲག་པ་དེ་དག་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་
པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བཤད་པ་ཐོས་ན། རྣ་བླགས་ཏེ་ཉན་པར་མི་བྱེད། མངོན་པར་དད་པར་མི་བྱེད། འཛིན་པར་མི་བྱེད། ཀུན་ཆུབ་པར་མི་བྱེད། འཆང་བར་མི་བྱེད། ཀློག་པར་ཡང་
མི་བྱེད་ན། གཞན་དག་ལ་རྒྱ་ཆེར་འཆད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་དག་དེའི་ཕྱིར་བྱམས་པ་དང་། དགའ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡང་མི་འཐོབ་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་པའི་སྟེང་དུ་ཐོས་ནས་
ཀྱང་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །མངོན་པར་མ་དད་དོ། །མི་ལེན་ཏོ། །མོས་པར་མི་བྱེད་དོ། །དཔྱ་བའི་བསམ་པ་དང་། བསྟིང་བའི་བསམ་པ་དང་། སྨད་པའི་བསམ་པས་ཚིག་ཀྱང་
འདི་སྐད་དུ་གསུང་རབ་འདི་དག་འབར་བ་དང་། འདི་ལྟར་དགེ་སློང་ཀུན་དགའ་བོ་འདྲ་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་དང་། འདི་ལྟ་བུའི་མདོ་སྡེ་འབྱུང་བ་ནི་ངོ་མཚར་ཏོ་ཞེས་ཟེར་ཞིང་། ལྐོག་ཏུ་དོང་ནས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་དུ་མདོ་

51-1-21a

འདི་ལྟ་བུ་དག་ནི་རང་གིས་བྱས་པ། རང་བཟོ་བྱས་པ་སྟེ། འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་མ་ཡིན། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གནང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཀྱང་རྗོད་ཅིང་སྨོད་པར་བྱེད་དེ། སྐྱེས་བུ་བླུན་པོ་དེ་ལྟ་བུ་
དག་ནི་དམ་པའི་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། སྐྱེས་བུ་བྱིས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དེ་ཙན་དན་དམར་པོ་དེ་མཐོང་ནས་ཡི་
མི་བསྣམ་པའི་ཕྱིར་སྣ་ཡང་འགོག་པ་དང་། མི་མཐོང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མིག་ཀྱང་འཛུམས་པ་དེ་བཞིན་དུ། བཟང་སྐྱོང་སྐྱེས་བུ་བླུན་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ལྟ་བུ་ཐོས་ནས། ཕྱི་ཕྱིར་ཞིང་མཉན་པར་མི་
སེམས། གཟུང་བ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱ་བ་དང་། བཅང་བར་བྱ་བ་དང་། བཀླག་པར་བྱ་བར་མི་སེམས་པའི་སྟེང་དུ་ཐོས་ནས་ཀྱང་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་གནས་དེ་ནས་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་
འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། སྐྱེས་བུ་རིན་པོ་ཆེ་འཚོང་བ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་སྐྱེས་བུ་བླུན་པོའི་རང་བཞིན་ཅན་དེ་རྣམས་ལ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བཻ་དཱུརྱ་རིན་ཐང་མེད་པ་ཞིག་བསྟན་པར་བསམས་པ་དང་། དེ་ལ་སྐྱེས་བུ་བླུན་པོའི་རང་བཞིན་ཅན་
དེ་དག་གིས་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་མཐོང་ནས། དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་འདིའི་རིན་ཇི་ཙམ། རིན་པོ་ཆེ་འཚོང་བ་དེས་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ནོར་བུ་རིན་པོ་
ཆེ་འདིའི་འོད་ཀྱིས་ཕྱོགས་ཇི་ཙམ་ཁྱབ་པ་དེ་ཙམ་གྱི་ཕྱོགས་བཞིར་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་གང་བར་བྱས་པ་དེ་བྱིན་ཅིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་འདིའི་རིན་ཐང་ཚང་བ་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་བླུན་པའི་
རང་བཞིན་ཅན་དེ་དག་གིས་དེ་ལས་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་རིན་ཐང་ཐོས་པ་དང་། གད་མོས་འདེབས་ཤིང་དཔྱ་བར་བྱེད་སྟིང་བར་བྱེད་ལ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་ཡང་ལག་པ་གཉིས་ཀྱིས་དཔོག་པར་བྱེད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བཞིན་དུ་མ་འོངས་

51-1-21b

པའི་དུས་ན་དགེ་སློང་རྟོག་པ་མང་བ། སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་བྱ་བ་བྱས་པ། དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས། འདི་ལྟ་སྟེ་རྒྱས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཛིན་པར་འགྱུར། 
ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པར་འགྱུར། ཡི་གེར་འདྲི་བར་འགྱུར། ཡི་གེར་འདྲིར་འཇུག་པར་འགྱུར། འཆད་པར་འགྱུར། ཀློག་པར་འགྱུར། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་འཆད་པར་འགྱུར། ལྷག་པར་དད་པར་འགྱུར། 
རྟོག་པ་མང་བར་འགྱུར། མོས་པ་མང་བར་འགྱུར། སྤྱོད་ལམ་དང་བར་འགྱུར། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་འགྱོད་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། བསླབ་པ་འདོད་པར་འགྱུར། ཟབ་མོ་ལ་མོས་པར་འགྱུར། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། 
མང་དུ་ཐོས་པར་འགྱུར། བྱམས་པ་ལ་གནས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ཐོབ་པར་འགྱུར། དེ་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་མཉན་པའི་ཕྱིར་གང་ལ་ལར་སོང་བ་དེར་སྟོན་པར་འགྱུར། ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་འདི་སྙམ་དུ་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། འདི་འདྲ་བ་འདི་ཅི་ནས་ཀྱང་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་གྱུར་ཅིག །རྒྱས་པར་གྱུར་ཅིག །སྙམ་དུ་སེམས་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ན་ཡང་། 
སེམས་ཅན་གཞན་ཁ་ཅིག་བསོད་ནམས་ཆུང་བ། དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་སྐྱེད་པ། སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་བྱ་བ་མ་བྱས་པ། ང་རྒྱལ་ཀྱིས་གཟིར་བ། ཕྲག་དོག་གིས་གཟིར་བ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་
དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པས་གཟིར་བ། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་མ་ཐོབ་པ། ཤེས་རབ་རྣམས་མ་ཐོབ་པ། ཐོས་པ་ཉུང་བ། སློབ་དཔོན་དང་མ་འགྲོགས་
པ། གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་། གང་ཟག་ཏུ་རྟེན་པ། གང་ཟག་ལ་གནས་པ། ཆོས་སུ་དམིགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་རྣམས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་བཤད་པས་སྐྲག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་

51-1-22a

བཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་རྟོག་པར་མི་འགྱུར། མངོན་པར་དད་པར་མི་འགྱུར། ཡིད་ཆེས་པར་མི་འགྱུར། མོས་པར་མི་འགྱུར་བའི་སྟེང་དུ་ཐོས་ནས་ཀྱང་གད་མོས་འདེབས་པར་འགྱུར། འཕྱ་བར་འགྱུར། 
སྟིང་བར་འགྱུར་། ལྐོག་ཏུ་དོང་ནས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་ནས་སྨོད་པར་བྱེད། སྤོང་བར་བྱེད་ཅིང་། ཚིག་ཀྱང་འདི་སྐད་དུ་དགེ་སློང་འདི་དག་ནི་སྤྱི་རྟོལ་ཅན་ནོ། །དགེ་སློང་འདི་དག་ནི་མུ་ཆོར་སྨྲ་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་འདི་དག་ནི་སངས་རྒྱས་
ཀྱིས་མ་གསུངས་པ། རང་གིས་བྱས་ཤིང་རང་བཟོ་བྱས་པ། ཚིག་དང་ཡི་གེ་སྣ་ཚོགས་པ། གཏམ་ཙམ་དུ་བཤད་པ་ལ་མདོ་སྡེའི་མིང་གིས་འཆད་པ་ངོ་མཚར་ཏོ་ཞེས་ཟེར་ཞིང་། མདོ་སྡེ་འདི་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་
མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེས་བུ་བླུན་པོ་བསོད་ནམས་ཆུང་བ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་མ་སྐྱེད་པ། སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་བྱ་བ་མ་བྱས་པ། བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ་ཡོངསུ་
སྤངས་པས་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ་ལས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་དག་བསོད་ནམས་ཆུང་བ་ཉིད་ལ་བསྟེན་པར་འགྱུར། སྒོམ་པར་འགྱུར། མང་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། ། བཟང་སྐྱོང་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཁོར་འདི་
རྣམས་ཀྱི་མདུན་དུ་ཁྱོད་མོས་པར་བྱའོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཀང་སྟེ། 
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་ཕུལ་བ་བས། རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་གིས་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཉན་ཅིང་ཐོས་
ནས་ཀྱང་རྟོག་པར་བྱེད། མངོན་པར་དད་པར་བྱེད། ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་ལ་འདི་ནི་བདེན་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་མོས་པར་བྱེད་ཅིང་། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚིག་ཏུ་ཡང་བརྗོད་ན། རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེའི་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །

51-1-22b

དེ་ནས་དེའི་ཚེ་དོན་དེ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །གང་གིས་སྟོང་གསུམ་ཐམས་ཅད་དུ། །རིན་པོ་ཆེས་ནི་བཀང་བྱས་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་བཙལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་
མགོན་ལ་ཕུལ་བ་བས། །གང་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྔགས་པའི། །མདོ་སྡེ་ཏིང་འཛིན་འདི་ལྟ་བུ། །ཐོས་ནས་མོས་པར་བྱེད་ན་ནི། །དེའི་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་འཕགས། །སྒྱུ་དང་གྱ་གྱུ་གཡོ་དང་ལྡན། །རྒོད་ཅིང་དབང་པོ་མ་བསྡུས་ལ། །
སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཟིན་གྱུར་པ། །བློ་ངན་རྣམས་ནི་དད་མི་འགྱུར། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་ཅིང་སྡིག་ཆོས་ཅན། །ང་ཞེས་ང་རྒྱལ་དམ་དུ་གནས། །ཕན་ཚུན་དག་ནས་འདུས་ནས་ཀྱང་། །རྒྱལ་བའི་སྟན་ལ་གད་མོས་འདེབས། །
མདོ་སྡེ་དེ་དག་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་མ་གསུངས་ཤེས། །མ་བསྡམས་དེ་དག་དེ་འདྲ་བའི། །ཚིག་དག་ཀྱང་ནི་བརྗོད་པར་འགྱུར། །གང་ཞིག་ཏིང་འཛིན་མདོ་འདི་ལ། །ཐོས་ནས་རྟོག་པར་མི་འགྱུར་བ། །
མ་རུངས་ཆུད་ཟོས་མི་ཤེས་ཤིང་། །ལྟ་བ་ངན་ལ་དམིགས་ཅན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་གསུངས་པ་ཡི། །མདོ་སྡེ་འདི་འདྲ་འདི་དག་ལ། །བསོད་ནམས་ཆུང་ཞིང་དམིགས་གནས་པས། །དད་པར་བྱ་བ་
མི་ནུས་སོ། །གང་ཞིག་མདོ་སྡེ་འདི་འདྲ་བ། །ཐོས་ནས་དགའ་བར་འགྱུར་བ་ནི། །མི་མཆོག་ཏུ་ནི་མི་འགྱུར་སྙམ། །དེ་ལ་ཐེ་ཙོམ་མ་བྱེད་ཅིག །གང་ཞིག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་དག་ཅིང་། །ལྟ་བ་
འང་རྟག་ཏུ་དྲང་བ་དང་། །ཆོས་འདི་ལ་ནི་གུས་བཅས་པ། །ངས་ནི་དེ་ལ་ཆོས་བཤད་དོ། །གང་གིས་དཔའ་ཆེན་འཇིག་རྟེན་མགོན། །འོད་བྱེད་པ་ནི་མཐོང་གྱུར་པ། །དེ་དག་དོན་དུ་བཤད་པར་བྱས། །
དེ་དག་ཀྱང་ནི་ཆོས་འཛིན་ཤོག །བཟང་སྐྱོང་གིས་ཞུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་དྲུག་པའོ།། །།

51-1-23a

བམ་པོ་གསུམ་པ།། །།བཟང་སྐྱོང་ད་ལྟར་ང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཆད་པའི་ཚེ་གང་གིས་ང་ལ་མཉེས་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མའི་དུས་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ལ་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོའི་ལག་ཏུ་སོང་བ་འམ། 
དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བྲལ་བ་མ་གཏོགས་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་སྤོང་བ་འམ། སྨོད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་གནས་མེད་དེ་གནས་མ་ཡིན་ཏེ་སྐབས་མེད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་འདི་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་ལག་ཏུ་སོང་བ་ལས་
ཀྱང་སྐྱེས་བུ་བླུན་པོ་ཁ་ཅིག་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་མངོན་པར་དད་པར་མི་བྱེད། ཡིད་ཆེས་པར་མི་བྱེད། མོས་པར་མི་བྱེད་ན། གང་དག་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོའི་ལག་ཏུ་སོང་བ་རྣམས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། 
བཟང་སྐྱོང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མང་དུ་ཐོས་པ་དེ་ནི་དེ་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་དཀའོ། །སངས་རྒྱས་བལྟ་བ་དེ་ནི་དེ་ལྟར་རྙེད་པར་དཀའོ། །བཟང་སྐྱོང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་མོས་པར་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་དཀའོ། །བཟང་སྐྱོང་
སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡང་དེ་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་དཀའོ། །བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་པ་འམ། 
རབ་ཏུ་བྱུང་བ་གང་ལ་ལ་ཞིག་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལྟ་བུ་འདི་ཐོས་ནས་མི་སྐྲག་མི་དངང་དངང་བར་མི་འགྱུར། གད་མོས་མི་འདེབས། འཕྱ་བར་མི་བྱེད། སྟིང་བར་མི་བྱེད། སྤོང་བར་མི་བྱེད་པའི་སྟེང་དུ་ཐོས་
ནས་ཀྱང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱེད། མངོན་པར་དད་པར་བྱེད། ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད། འདུན་པར་བྱེད་ཅིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྟན་པ་དང་། གཟུང་བ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱ་བ་དང་། བཅང་བ་དང་། བཀླག་
པ་དང་། ཡི་གེར་བྲི་བ་དང་། བཤད་པ་དང་། བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་སྐྱེད་པ་ནི་བཟང་སྐྱོང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གཟིགས་སོ། །དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཁྱེན་ཏོ། །

51-1-23b

བཟང་སྐྱོང་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གཟིགས་ཤིང་། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཁྱེན་ཅེས་ན། གང་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། འཆང་
བར་འགྱུར་བ་དང་། ཀློག་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཡི་གེར་འདྲི་བར་འགྱུར་བ་དང་། སྟོན་པར་འགྱུར་བ་དང་། བསྒོམ་པར་འགྱུར་བའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ནི་བཟང་སྐྱོང་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པར་མི་འགྱུར། དད་པ་མེད་པར་མི་འགྱུར། ཆོས་
མི་འདོད་པར་མི་འགྱུར། ལོག་པར་ལྟ་བར་མི་འགྱུར། དམིགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་འགྱུར་གྱིས། བཟང་སྐྱོང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ནི་དད་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཆོས་འདི་ལྟ་བུ་འདི་དག་ལེན་པར་
བྱེད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་དང་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ནི་རྟོག་པ་མང་བ་དང་། མོས་པ་མང་བ་དང་། ཡིད་ཆེས་པ་དང་། ཆོས་འདོད་པ་དང་། ཟབ་མོ་ལ་མོས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ནི་
བསོད་ནམས་ཆུང་བ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆུང་བར་མི་འགྱུར་གྱི། བཟང་སྐྱོང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ནི་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་བྱ་བ་བྱས་ཤིང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་འབར་བ་ཡིན་ནོ། །བཟང་སྐྱོང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་
རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་གཅིག་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་མ་ཡིན། སངས་རྒྱས་གཅིག་དང་། གཉིས་དང་། གསུམ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་གྱི། བཟང་སྐྱོང་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་
བརྒྱ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་བརྒྱ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ལས་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ཤིང་
རྗེས་སུ་ཡིད་རང་བ་དང་མོས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཕྱི་མའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ལ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་མི་སྤོང་བར་འགྱུར་བའི་སྟེང་དུ་ཐོས་ནས་ཀྱང་། རྗེས་སུ་ཡིད་རང་བར་འགྱུར། ལེགས་སོ། །

51-1-24a

ཞེས་བྱ་བ་འབུལ་བར་འགྱུར། འཆང་བར་འགྱུར། ཀློག་པར་འགྱུར། ལུང་ནོད་པར་འགྱུར། འཆད་པར་འགྱུར། བསྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པར་འགྱུར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ད་ལྟར་གྱིས་
སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་མི་སྐྲག་མི་དངང་དངང་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་། མི་སྤོང་བའི་སྟེང་དུ་ཐོས་ནས་ཀྱང་རྗེས་སུ་ཡིད་རང་བར་བྱེད། མངོན་པར་དད་པར་བྱེད། མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པར་
བྱེད་མོས་པར་བྱེད། ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འབུལ་བར་བྱེད་ཅིང་། ཐོས་ནས་ཀྱང་འཛིན་པར་བྱེད། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད། འཆང་བར་བྱེད། ཀློག་པར་བྱེད། ཡི་གེར་འདྲི་བར་བྱེད། ཡི་གེར་འདྲིར་འཇུག་པར་བྱེད། སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང་ཐ་ན་ཉིན་ཞག་
འགའ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་ན་བཟང་སྐྱོང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་དེའི་གཞི་ལས་བསོད་ནམས་མང་པོ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཚད་མེད་པ་དང་གྲངས་མེད་
པ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དང་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །བསམ་པ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའང་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་འོན་ཀྱང་
ཡང་དོན་དེ་ཉིད་ལྷག་པར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ལ་དཔེ་བསྟན་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། མི་ལ་ལ་ཞིག་བྱུང་བས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཡང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་དུ་བླགས། 
གང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིའི་རྩྭ་དང་། ཡལ་ག་དང་། ལོ་མ་དང་། འདབ་མ་ཐ་ན་སོར་བཞི་ཙམ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་དུ་བླགས་ལ། དེ་ནས་མི་དེས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་གཅིག་
བླངས་ཏེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་ཆར་བཅད་དེ། ཚུལ་དེ་ལྟ་བུར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཆ་དེ་སྙེད་དུ་བཅད་ན། བཟང་སྐྱོང་ཁྱོད་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་མང་བ་

51-1-24b

ཡིན་ནམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟང་སྐྱོང་གིས་གསོལ་པ། བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མང་ལགས་སོ། །བཙུན་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་མང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བཟང་སྐྱོང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་
ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་དེ་དག་གི་ཆ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཀང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་
དབུལ་བར་ཕུལ་ན། གཞི་དེ་ལས་བསོད་ནམས་མང་དུ་སྐྱེད་དམ། གསོལ་པ་བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མང་ལགས་སོ། །བཙུན་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་མང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བཟང་སྐྱོང་ཁྱོད་མོས་
པར་བྱའོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་གིས་དེ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཀང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་
དབུལ་བར་ཕུལ་བ་བས། བཟང་སྐྱོང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་གིས་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་རྟོག་པར་བྱེད། མངོན་པར་དད་པར་བྱེད། 
ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད། མོས་པར་བྱེད་ལ་བརྟགས་ཤིང་མངོན་པར་དད་དེ། ཡིད་ཆེས་ཤིང་མོས་པར་བྱས་ནས་ཀྱང་འཛིན་པར་བྱེད། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད། འཆང་བར་བྱེད། ཀློག་པར་བྱེད། ཡི་གེར་འདྲི་བར་བྱེད་ཅིང་
གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་འཆད་པར་བྱེད། སྟོན་པར་བྱེད། ཡང་དག་པར་འཆད་པར་བྱེད་ན། དགེ་བའི་རྩ་བ་སྔ་མ་བས་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆེས་མང་དུ་སྐྱེད་ན། གང་ཞིག་ཐ་ན་བ་འཇོས་ཙམ་
ཞིག་བསྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པར་གནས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། བཟང་སྐྱོང་གང་ཞིག་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་འཛིན་པར་འགྱུར། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པར་འགྱུར། འཆང་བར་འགྱུར། ཀློག་པར་འགྱུར། ཡི་གེར་འདྲི་བར་

51-1-25a

འགྱུར་ཞིང་། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་གོ་བར་བྱེད། སྟོན་པར་བྱེད། ཡང་དག་པར་འཆད་པར་བྱེད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེའི་ཚད་ཀྱང་ང་མི་སྨྲ་ན། བཟང་སྐྱོང་རིགས་
ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒྲུབས་ཏེ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་སློབ་ཅིང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །སྟོང་ཆེན་པོ་ཡི་འཇིག་
རྟེན་ཁམས་འདི་དག །རིན་ཆེན་བཀང་སྟེ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ནི། །དེ་ཡི་འབྲས་བུ་ཆུང་བར་ང་སྨྲའོ། །གང་གིས་ཆོས་འདི་འདྲ་བ་ཐོས་པ་དང་། །བསོད་ནམས་མང་འདོད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་། །ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་འཆང་ཞིང་ཀློག་བྱེད་ལ། །ཐོས་
ནས་སྙོམ་པ་མེད་པར་སྟོན་པ་ནི། །བསོད་ནམས་ཕུང་པོ་མཐའ་མེད་ལྡན་པར་འགྱུར། །གང་གིས་འཇིག་རྟེན་ཁམས་འདི་རྡུལ་ཕྲན་ལྟར། །བཅད་ཅིང་གཤེགས་ཏེ་རྡུལ་དུ་བྱས་གྱུར་པ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་ནི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་རྣམས། །རིན་ཆེན་
བཀང་སྟེ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་བས། །གང་གིས་ཏིང་འཛིན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གནང་། །བདེ་གཤེགས་བསྔགས་པ་འདི་ལ་ཚིག་བཞི་པའི། །ཚིགས་བཅད་འགའ་ཞིག་ཀུན་དུ་ཆུབ་བྱེད་ན། །དེ་ཡི་བསོད་ནམས་དཔེ་ཡོད་མི་འགྱུར་ན། །
གང་ཞིག་སྐད་ཅིག་ཙམ་འམ་བ་འཇོས་ཙམ། །ཀུན་ཆུབ་བྱེད་དམ་འཛིན་དང་ཀློག་པ་ལྟ། །སྨོས་ཀྱང་མི་དགོས་དེ་ཡི་སྟེང་དུ་ཡང་། །དེ་ཡི་བསོད་ནམས་ལ་ནི་ཚད་མི་རྙེད། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་བར་གཤེགས་གྱུར་
ཏེ། །ཡེ་ཤེས་རྣམ་དག་དོན་དམ་ཐུགས་སུ་ཆུད། །དེ་དག་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་རབ་མང་ངམ། །དེ་བས་ཚིགས་བཅད་གཅིག་བཤད་བསོད་ནམས་འཕགས། །དེ་སྲིད་བར་དུ་ཆོས་མང་བྱེ་བ་རྣམས། །བསྟན་ནས་དེ་དག་མྱ་ངན་འདས་པ་
བས། །ཏིང་འཛིན་འདི་ལས་ཚིགས་བཅད་གང་འཛིན་པ། །དེ་ཡི་བསོད་ནམས་ཚད་གཟུང་སླ་བ་མིན། །ཇི་ཙམ་རྒྱ་ཆེ་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཡོད་པ། །ཕྱོགས་བཞི་དང་ནི་འོག་དང་དེ་བཞིན་སྟེང་། །རིན་ཆེན་བཀང་སྟེ་བསོད་ནམས་འདོད་པའི་

51-1-25b

ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་ལ་དབུལ་བར་ཕུལ་བས་ནི། །གང་ཞིག་ཏིང་འཛིན་ཞི་བ་རྡུལ་མེད་འདི། །རབ་ཏུ་བསྒོམས་ཤིང་གཞན་ལ་སྟོན་བྱེད་པའི། །བསོད་ནམས་དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཡངས་པས། །དེའི་ཆ་དང་དཔེར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །
གང་ཞིག་ཏིང་འཛིན་ཞི་བ་འདི་སྒོམ་པ། །དེ་ནི་ནམས་ཀྱང་ཡིད་གཉིས་ཐེ་ཙོམ་མེད། །དེ་ལ་ནམས་ཀྱང་ལོག་ལྟུང་འཇིགས་པ་མེད། །དེ་ནི་ཆོས་ལའང་ནེམ་ནུར་མི་འབྱུང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་བཤད་པའི་ཏིང་འཛིན་འདི་བསྒོམས་པས། །དེ་ནི་ང་
ལའང་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པར་འགྱུར། །བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེ་བསམ་མི་ཁྱབ་པའང་བཟུང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐོས་པས་འཕགས་པར་འགྱུར། །གང་ཞིག་ཕྱི་དུས་འཇིགས་བྱེད་ཆེན་པོའི་ཚེ། །ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་ཐོས་ནས་
འཛིན་བྱེད་པ། །དེས་ནི་ང་དང་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་སམ། །མ་བྱོན་དག་ལའང་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པར་འགྱུར། །མོས་པར་བྱ་ཞིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ། །བག་ཡོད་པ་ལས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ་པར་བྱོས། །དགའ་བའི་སེམས་
ཀྱིས་བརྟན་པར་སྦྱོར་བར་བྱོས། །ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་མི་འགྱུར། །ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་འདྲི་བྱེད་ན། །དེས་ནི་རྒྱལ་བ་བརྒྱ་ཡང་མཉེས་པར་བྱས། །གང་ཞིག་ཕྱི་དུས་འཇིགས་བྱེད་ཆེན་པོའི་ཚེ། །ཏིང་འཛིན་ཐོས་ནས་
མངོན་པར་དད་བྱེད་པ། །དེས་ནི་ང་དང་དགེ་སློང་འདི་དག་དང་། །ཁྱིམ་བདག་བཟང་སྐྱོང་ཁྱོད་ཀྱང་མཐོང་བ་ཡིན། །གང་ཞིག་ཏིང་འཛིན་ཞི་བ་འཕགས་པ་འདི། །དང་བའི་སེམས་ཀྱིས་གཞན་ལ་རྗོད་བྱེད་ཅིང་། །ཏིང་འཛིན་ཆེན་པོ་
འདི་ནི་ཐོབ་གྱུར་ན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མང་དུ་ཐོས་ཤེས་བྱ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱིས་འཐུན་པར་བསྔགས། །ཐོས་ཀུན་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་བསྐྱེད། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གནང་མཁས་པས་བསྔགས་པ་ཡི། །
ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་གོམས་བྱས་ན། །ཇི་ལྟར་གནང་ཞིང་བདེ་གཤེགས་ཀྱིས་བསྔགས་པའི། །ཐོས་པའི་རིགས་ནི་རབ་ཏུ་ཐོས་པར་འགྱུར། །བཟང་སྐྱོང་གིས་ཞུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི། ལེའུ་སྟེ་བདུན་པའོ།། །། བཟང་སྐྱོང་

51-1-26a

དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེ་ན། བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ང་ད་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱི་མདུན་ན་འདུག་ཅིང་ཆོས་སྟོན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའས་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདན་ལ་བཞུགས་ཤིང་ཆོས་སྟོན་པར་ཡང་ཡིད་ལ་བྱའོ། །དེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ། གཟུགས་བཟང་བ། མཛེས་
པ། བལྟ་ན་སྡུག་པ་སྐུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང་ལྡན་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཡིད་ལ་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་རེ་རེ་ཡང་བསོད་ནམས་བརྒྱས་བསྐྱེད་
པར་བལྟའོ། །མཚན་མ་རྣམས་ཀྱང་གཟུང་བར་བྱའོ། །སྤྱི་གཙུག་བལྟར་མི་མཐོང་བ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཞུ་བར་བྱའོ། །ཞུས་ནས་ཀྱང་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་རྣམས་ཀྱི་མཚན་མ་རྣམས་ཀྱང་གཟུང་བར་བྱའོ། །བཟུང་ནས་ཀྱང་འདི་ལྟར་བསླབ་
པར་བྱ་སྟེ། ཨ་ལ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་མཛེས་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཏེ། བདག་ཀྱང་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ལུས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་འདི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །མཚན་
འདི་ལྟ་བུ་དག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་འདི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་
མཐོང་བ་དང་། ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཀྱང་འཁོར་བཞི་དང་ལྷ་དང་
བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལ་ཆོས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །སྙམ་དུ་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེས་དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པར་ཡིད་ལ་བྱས་ནས་ཡང་འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། ང་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་ནི་གང་ཡིན་ངའི་

51-1-26b

ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་ཡང་གང་ཡིན། བྱང་ཆུབ་དེ་ཡང་གང་ཡིན། བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དེ་ཡང་སུ་ཡིན། ཅི་ལུས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་འམ། འོན་ཏེ་སེམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་
པར་འཚང་རྒྱ། གལ་ཏེ་ལུས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་ཞེས་བྱར་ནི་ལུས་ནི་བེམས་པོ་གཡོ་བ་མེད་པ། བྱེད་པ་མེད་པ། སེམས་པ་མེད་པ། རྩྭ་དང་། ཤིང་དང་། རྡོ་དང་། བརྩིག་པ་དང་། མིག་ཡོར་དང་འདྲ་བ་ཡིན་
ལ། བྱང་ཆུབ་ནི་གཟུགས་མེད་པ། བསྟན་ཏུ་མེད་པ། མི་སྣང་བ། རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ན། བེམས་པོ་གཡོ་བ་མེད་པ། བྱེད་པ་མེད་པ། སེམས་པ་མེད་པའི་ལུས་ཀྱིས་གཟུགས་མེད་པ། བསྟན་ཏུ་མེད་པ། མི་
སྣང་བ། རྣམ་པར་རིག་པར་མི་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། ཅི་སྟེ་སེམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་ཞེས་བྱར་ནི་སེམས་ནི་གཟུགས་མེད་པ། བསྟན་ཏུ་མེད་པ། མི་
སྣང་བ། རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། བྱང་ཆུབ་ནི་གཟུགས་མེད་པ། བསྟན་ཏུ་མེད་པ། མི་སྣང་བ། རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ན། གཟུགས་མེད་པ། བསྟན་ཏུ་མེད་
པ། མི་སྣང་བ། རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ལ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཀྱིས་གཟུགས་མེད་པ། བསྟན་ཏུ་མེད་པ། མི་སྣང་བ། རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་
ཇི་ལྟར་འགྱུར་སྙམ་དུ་བསླབ་པར་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའས། འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། ལུས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་མི་རྒྱའོ། །སེམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་
རྫོགས་པར་འཚང་མི་རྒྱའོ། །སེམས་ཀྱིས་སེམས་མེད་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་མི་རྒྱའོ། །གཟུགས་ཀྱིས་གཟུགས་མེད་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་མི་རྒྱའོ། །

51-1-27a

སེམས་ཀྱིས་སེམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་མི་རྒྱའོ། །གཟུགས་ཀྱིས་གཟུགས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་མི་རྒྱའོ་སྙམ་དུ་བསླབ་པར་བྱའོ། །བཟང་
སྐྱོང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་མཐར་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྤངས་ཏེ། དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་གཟིགས་ཤིང་སྤྱོད་དོ། །སེམས་ལ་སེམས་ཀྱི་
རྗེས་སུ་གཟིགས་ཤིང་སྤྱོད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་ཤེས་རབ་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་རབ་གཟུགས་མེད་པ། བསྟན་ཏུ་མེད་པ། མི་སྣང་བ། རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ། 
ཟག་པ་མེད་པ་དེ་ཡང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་མི་རྒྱ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ། རྣམས་ཀྱི་སྐུ་ཟག་
པ་མེད་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐུགས་ཟག་པ་མེད་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས། རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱང་ཟག་པ་མེད་པ། དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཟག་པ་མེད་པ་ཡིན་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་
བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་སམ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏམ། ཤེས་རབ་བམ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འམ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཟག་པ་མེད་
པ་ཡིན་པར་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། བཟང་སྐྱོང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། ཟག་པ་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་

51-1-27b

པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་དམ་པའི་ཆོས་གང་བཤད་པ་འམ། འཆད་པ་འམ། འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་དེ་ཡང་ཟག་པ་མེད་པ་སྟེ། བྱིས་པའ་མི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཤེས་ཀྱི། མཁས་
པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རྟོགས་སོ། །བཟང་སྐྱོང་དེའི་ཚེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་ལུས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་འམ། འོན་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་
འགྱུར་སྙམ་དུ་བསླབ་པར་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་འདི་ལྟར་ལུས་ཀྱིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་འཚང་མི་རྒྱ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །སྙམ་དུ་བསླབ་པར་བྱའོ། །
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་དེ་ནི་ཟག་པ་མེད་ཅིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་བཙལ་ཀྱང་མི་དམིགས་ཏེ། དེ་དེའི་རྒྱུས་བྱང་ཆུབ་བཙལ་བ་ལ་བཏང་སྙོམས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་དེ་ཡང་ཟག་པ་མེད་ཅིང་
རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་བཙལ་ཀྱང་མི་དམིགས་སོ། །དེས་རང་གིས་ལུས་དང་། རང་གིས་སེམས་ཡོངས་སུ་བཙལ་ཀྱང་མི་དམིགས་སོ། །དེས་དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཙལ་ཀྱང་མི་དམིགས་སོ། །སུ་ཞིག་
བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་ཞེས་ཀྱང་མི་དམིགས་སོ། །གང་གིས་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་ཞེས་ཀྱང་མི་དམིགས་སོ། །ཅི་ཞིག་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ་ཞེས་ཀྱང་མི་དམིགས་
ཤིང་མི་མཐོང་ངོ་། །དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ལྟ་བ་ན་ཡང་དག་པར་མི་མཐོང་ངོ་། །དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་ཞི་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཡང་དེ་དག་རང་བཞིན་གྱིས་ཞི་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་མ་ཞི་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་མ་ཞི་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཞི་བའི་ཆོས་རྣམས་སུ་རྟོག་གོ། །ཞི་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཞི་བ་དང་བྲལ་བར་རྟོག་གོ། །དེས་དེ་ལྟར་བརྟགས་ནས་ཆོས་རྣམས་ཞི་བ་ཞེས་ཀྱང་བརྟག་པར་མི་བྱའོ། །མ་ཞི་བར་

51-1-28a

ཡང་བརྟག་པར་མི་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་སྐྱེས་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་མེ་མ་བུས་མ་འབར་བར་འདི་
སྐད་དུ་བདག་གིས་མེ་འདི་ཞི་བར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་ན། བཟང་སྐྱོང་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སྐྱེས་བུ་དེ་ཡང་དག་པར་སྨྲ་བས་སྨྲ་བ་ཡིན་ནམ། བཟང་སྐྱོང་གིས་གསོལ་པ། བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་
འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བཟང་སྐྱོང་དེ་བཞིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་མ་གཏོགས་པར་ང་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །ང་ནི་ཆོས་ཐམས་
ཅད་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །ང་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ང་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྒོམ་པར་འགྱུར་རོ། །ང་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ང་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ང་ནི་རྒྱུན་ཏུ་
ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ང་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ང་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ང་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ང་ནི་རང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་
འགྱུར་རོ། །ང་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ང་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །
ང་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་ན་དེ་ཡང་དག་པར་སྨྲ་བས་སྨྲ་བ་ཡིན་ནམ། བཟང་སྐྱོང་གིས་གསོལ་པ། བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་
འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བཟང་སྐྱོང་དེ་ལྟ་བས་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དག་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་དང་། རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་རང་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་འདོད་པས་

51-1-28b

ཆོས་དེ་དག་ལ་དེ་ལྟར་བརྟག་པར་བྱའོ། །ཆོས་དེ་དག་ལ་དེ་ལྟར་བརྟགས་ནས་ཆོས་རྣམས་ཞི་བ་ཞེས་བརྟག་པར་མི་བྱའོ། །ཆོས་རྣམས་མ་ཞི་བ་ཞེས་ཀྱང་བརྟག་པར་མི་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་གང་ལ་ལ་ཞིག་ཅི་ཡང་
མེད་ཅིང་མ་སྐྱེས་ཏེ། ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཞི་བའོ་ཞེས་རྟོག་ན་འདི་ནི་མཐའ་གཅིག་གོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་ཞི་བའོ་ཞེས་རྟོག་ན་འདི་ནི་མཐའ་གཉིས་པའོ། །བཟང་སྐྱོང་གང་ཞི་བ་དང་མ་ཞི་བའི་
མཐའ་འདི་གཉིས་མི་དམིགས་པ་དང་། མི་རྟོག་པ་དང་། རྣམ་པར་མི་སྒྲུབ་པ་དང་། ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང་། ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པ་འདི་ནི་བགྲང་བའི་ཚུལ་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བསྟན་པས་དབུ་མའི་ལམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དམ་པར་ནི་འདི་
ལ་མཐའ་དང་དབུང་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་མཉམ་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཆད་པ་མེད་པ། མ་ཞིག་པ། མི་རྟག་པ། ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་
པ་མ་ཡིན་པ། ཡུལ་ན་མི་གནས་པ། ཕྱོགས་ན་མི་གནས་པ། མཚན་མ་མེད་པ། གྲངས་མེད་པ་སྟེ། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་ལ་གྲངས་ཀྱིས་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་ཞིང་མི་དམིགས་པས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གྲང་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །
བཟང་སྐྱོང་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་མཐོང་ནས་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མངོན་
པར་ཞེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞིང་། དེ་དག་ལ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་སྟེ། རྩ་བ་ཆད་པ། རྩ་བ་དང་བྲལ་བ། རྟེན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཅི་ནས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་མཐོང་ན་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་དང་། ལོག་པར་འཛིན་པ་མེད་པ་དེ་ལྟར་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཟང་སྐྱོང་

51-1-29a

ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གཟུང་བ་མེད་པ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་ཞི་བ་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་མཉམ་པའོ་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བཀའ་སྩལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་གསེར་གྱི་གར་བུ་ཤིན་
ཏུ་བསྲེགས་པ། ཤིན་ཏུ་བཙོས་པ་ལྕགས་ཀྱི་ཐུ་ལུམ་དང་འདྲ་བ་ནི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཛིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་ནི་ཚ་བའི་བདག་ཉིད་དེ། བཟང་སྐྱོང་དེ་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་མཆོག་གསེར་ཡིན་
མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་ཚ་བའི་ཕྱིར་འཛིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་
རྒྱས་དེ་དག་མཐོང་ན་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱའོ། །གཟུགས་དང་། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སུ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་
དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བར་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དུའང་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུའང་མངོན་པར་ཞེན་པར་
མི་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་འཁོར་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་པའོ། །བཟང་སྐྱོང་འོན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་མཐོང་ན། འདི་ལྟར་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་རྨད་དུ་བྱུང་བ་དང་ལྡན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་
ཀྱི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་དང་། མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ལས་

51-1-29b

ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ངོ་མཚར་ཆེའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ལ་འདོད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་འདི་ལ་འདོད་པར་བྱའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་མངོན་
པར་ཞེན་པར་མི་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་འདི་དག་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་
སུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །མེ་ལོང་ཕྱིས་པ་འམ་འབྲུ་མར་སྣོད་དག་ལ། །བུད་མེད་བརྒྱན་པས་བཞིན་ནི་བལྟས་བྱས་ཏེ། །དེ་ལ་དེ་ནི་འདོད་ཆགས་སྐྱེས་གྱུར་
ནས། །འདོད་པ་ཚོལ་ཞིང་ཀུན་ཏུ་རྒྱུག་པར་བྱེད། །མེད་པའི་ཆོས་ལ་བུད་མེད་ཕྱིན་ཅི་ལོག །མི་བཟད་གདུངས་ཤིང་འདོད་པས་གཟིར་གྱུར་པ། །བུད་མེད་རང་གི་ལུས་ཀྱིས་བསླུས་གྱུར་པ། །ཆོས་འདི་རྣམས་ནི་གསོག་ཏུ་མི་
ཤེས་ལྟར། །བྱང་ཆུབ་འཚང་རྒྱ་བདུད་རྩི་རིག་འགྱུར་ཞིང་། །སྡུག་བསྔལ་གཟིར་བའི་སེམས་ཅན་དགྲོལ་འགྱུར་སྙམ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ནི་དེ་བཞིན་ཏེ། །མི་ཤེས་པས་ནི་སེམས་ཅན་ཞེས་ཀྱང་བྱ། །དོན་དམ་
ལ་ནི་གང་ཞིག་སྐྱེ་འཆི་དང་། །མྱ་ངན་འདའ་བའི་སེམས་ཅན་འགའ་མི་དམིགས། །ཆོས་རྣམས་གཟུང་མེད་ནམ་མཁའི་ཟླ་བ་འདྲ། །བྱང་ཆུབ་བཙལ་ཀྱང་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་ནམ་མཁའི་ཟླ་བ་འདྲ། །
སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སྟོང་པ་སྨིག་རྒྱུ་འདྲ། །ཆོས་རྣམས་དངོས་པོ་མེད་ཅིང་རང་བཞིན་སྟོང་། །དེ་ལ་བྱིས་པ་རྟག་ཏུ་ཡོད་འདུ་ཤེས། །འདི་ལ་མི་ནི་ཉོན་མོངས་འགའ་མེད་པར། །བྱང་ཆུབ་མཁས་པ་གང་གིས་ཤེས་གྱུར་ཅིང་། །
འཇིག་རྟེན་འཁྲུལ་བར་དོན་དམ་ཤེས་གྱུར་ན། །དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གཙོ་བོ་སངས་རྒྱས་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱིས་བརྟགས་པ་ཡིན། །སེམས་ཀྱང་རྣམས་དག་རང་བཞིན་འོད་གསལ་ཞིང་། །རྙོག་

51-1-30a

མེད་འགྲོ་བ་ཀུན་དང་མ་འདྲེས་པར། །གང་གིས་ཤེས་པ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་འཚང་རྒྱ། །ཆོས་ཀུན་ཟག་པ་མེད་ཅིང་གཟུགས་མེད་ལ། །དབེན་ཞིང་སྟོང་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར། །འདོད་ཆགས་བྲལ་ཞིང་སེམས་
ནི་རྣམས་གྲོལ་ཏེ། །གང་གིས་ཤེས་པས་ཏིང་འཛིན་འདི་ཐོབ་བོ། །རྒྱལ་བའི་སྐུ་ལ་དམིགས་པར་བྱས་ནས་སུ། །རང་བཞིན་རྣམ་དག་ཆོས་ནི་མཉན་པར་བྱོས། །སྒོམ་དང་རྣམ་སྒོམ་ཆུང་ཟད་འདིར་མ་བྱེད། །ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་
རྙེད་པར་དཀའ་མི་འགྱུར། །ནམ་མཁའི་འདུ་ཤེས་ལ་ནི་གནས་བྱས་ན། །ཕྲ་རབ་རྡུལ་གྱི་འདུ་ཤེས་འགག་པར་འགྱུར། །རྟོག་པ་མེད་ཅིང་མ་བྱས་ཞིག་མེད་པར། །གང་གིས་ཤེས་པས་ཏིང་འཛིན་འདི་ཐོབ་པོ། །གཟུགས་ཀུན་
རྟོག་པ་མེད་པར་ཤེས་བྱས་ནས། །མིག་གིས་གང་དུ་བལྟས་ཀྱང་མི་ཆགས་ཤིང་། །འཇིག་རྟེན་འདིར་ནི་ཉི་མ་བདུན་ཤར་བ། །དེ་ལྟར་དེས་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་འགྱུར། །མིག་ཀྱང་རྣམས་དག་རྣ་བའང་ཡོངས་དག་
ཅིང་། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ལ་དྲན་ལྡན་ཤེས་བཞིན་གྱིས། །ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་ལེགས་པར་བསྒོམ་བྱས་ཏེ། །མང་དུ་ཐོས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་འཛིན། །མི་མཐོང་ཏིང་འཛིན་དེ་ནི་གང་ཡིན་དང་། །སེམས་ཅན་ཀུན་
གྱི་ཏིང་འཛིན་གང་ཡིན་དེ། །གང་གིས་མི་མཐོང་གང་གིས་རྣམ་མི་མཐོང་། །འདིར་ནི་མུ་སྟེགས་མང་པོ་གཞན་བརླག་འགྱུར། །མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་དག་ནི་བསལ་བྱས་ན། །དེ་ནི་སེམས་ཀྱང་རྣམས་དག་
སངས་རྒྱས་མཐོང་། །མཐོང་བར་གྱུར་ནས་ཕྱིར་ཡང་མི་མཐོང་ལ། །དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་དུའང་གཙོ་བོ་སངས་རྒྱས་འགྱུར། །དེ་ཡི་མདུན་ན་སའང་མེད་ཅིང་ཆུའང་མེད། །མེའང་མེད་ཅིང་རླུང་མེད་ནམ་མཁའ་འང་
མེད། །དེས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་བཞུགས་གྱུར་ཅིང་། །དམ་པའི་ཆོས་འཆད་པ་ནི་དམིགས་པར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་ང་ནི་ཆོས་འཆད་འདུག་པ་ལ། །གང་དག་ཆོས་འདོད་པ་རྣམས་ལྟ་བ་བཞིན། །

51-1-30b

སངས་རྒྱས་དེ་བཞིན་ཆོས་མཆོག་མ་གཏོགས་པར། །དེ་ལ་དམིགས་པ་གཞན་ནི་མི་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་དག་ལ་ནི། །ཏིང་འཛིན་རྡུལ་བྲལ་འདི་ནི་ལེགས་བཟུང་བའི། །སངས་རྒྱས་མང་པོ་འཆད་པ་མ་གཏོགས་
པར། །ཉན་སྟོན་གཞན་ནི་གང་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །གང་ཞིག་ཏིང་འཛིན་ཞི་བ་འཕགས་པ་འདི། །མ་བཤད་པ་དང་འཆད་པར་མི་འགྱུར་བའི། །སངས་རྒྱས་སྔར་འདས་གང་ཡང་མ་བྱུང་ཞིང་། །མ་བྱོན་པ་ཡང་གང་
ཡང་མི་བཞུགས་སོ། །སྲོག་ཆགས་དག་ལ་ཕན་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་དུ། །ད་ལྟར་མིའི་མཆོག་ཏུ་ང་བྱུང་བའང་། །སངས་རྒྱས་འདྲེན་འདི་རྗེས་སུ་དྲན་གྱུར་ཏེ། །ཏིང་འཛིན་ཞི་བ་ལྟ་དཀའ་འདི་འཆད་དོ། །ལུས་དང་
དེ་བཞིན་སྲོག་ལ་མི་ལྟ་ཞིང་། །སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་རྣམས་ནི་ཚོལ་འདོད་པས། །ཏིང་འཛིན་འདི་ལ་གནས་པར་བྱས་ནས་ནི། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་རྙེད་པར་མི་དཀའོ། །རང་བཞིན་གཅིག་པའི་
མི་མཆོག་མང་པོ་དག །མཁས་པ་གང་གིས་མཐོང་ན་ཞུ་འདོད་པ། །དེས་ནི་རིངས་ཤིང་རིངས་པར་མྱུར་ཚུལ་དུ། །རྡུལ་མེད་དག་པའི་ཏིང་འཛིན་བསྒོམ་པར་བྱ། །གང་ཞིག་སེམས་ཅན་དག་ལ་
ཕན་ཕྱིར་ཞུགས། །ཐོས་མང་རྒྱ་ཆེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཚོལ། །དེས་ནི་རིངས་ཤིང་རིངས་པར་མྱུར་ཚོལ་དུ། །རྡུལ་མེད་དག་པའི་ཏིང་འཛིན་བསྒོམ་པར་བྱ། །འདི་ལ་འདོད་ཆགས་མེད་ཅིང་ཞེ་
སྡང་མེད། །འདི་ལ་གཏི་མུག་མེད་ཅིང་ཕྲག་དོག་མེད། །འདི་ལ་ཤེས་དང་མི་ཤེས་པའང་མེད། །དེ་བས་ཏིང་འཛིན་ཞི་བ་འདི་ཤེས་བྱོས། །བཟང་སྐྱོང་གིས་ཞུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་བརྒྱད་པའོ།། །།
དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཟབ་མོ་འདི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་

51-1-31a

བཤད་པ་ངོ་མཚར་ཏོ། །བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཁྱིམ་གྱི་གནས་ནས་མངོན་པར་བྱུང་བ་རྣམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་ལུང་ནོད་པ་འམ་བསྒོམ་པར་འཚལ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
དེས་ཆོས་གང་དག་ལ་གནས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལུང་མནོད་པར་བགྱི། བསྒོམ་པར་བགྱི། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །
བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་གྱི་གནས་ནས་མངོན་པར་བྱུང་བ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་ལུང་མནོད་པ་འམ། བསྒོམ་པར་འདོད་པ་དེས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྐྱོན་མེད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་བཟང་སྐྱོང་གིས་གསོལ་པ། བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་གྱི་གནས་ནས་མངོན་པར་བྱུང་བ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྐྱོན་མ་མཆིས་པ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་
སྩལ་པ། བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་གྱི་གནས་ནས་མངོན་པར་བྱུང་བ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་ལུང་མནོད་པ་འམ། བསྒོམ་པར་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པས་བསྡམ་པར་བྱའོ། །
ཆོ་ག་དང་སྤྱོད་ཡུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆུང་རབ་ལ་ཡང་འཇིགས་པར་ལྟ་བ་དང་། སྤྱོད་ལམ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཟབ་མོ་ལ་མོས་
པ་དང་། དམིགས་སུ་མེད་པ་ལ་བཟོད་པར་བྱའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐོས་ནས། མི་སྐྲག་པར་བྱའོ། །མི་དངང་བར་བྱའོ། །དངང་བར་མི་འགྱུར་བར་བྱའོ། །
བཟང་སྐྱོང་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་གྱི་གནས་ནས་མངོན་པར་བྱུང་བ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྐྱོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟང་སྐྱོང་གིས་གསོལ་པ།། 

51-1-31b

བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་གྱི་གནས་ནས་མངོན་པར་བྱུང་བ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྐྱོན་མཆིས་པ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བཟང་སྐྱོང་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་གྱི་གནས་ནས་མངོན་པར་བྱུང་བ་གང་ལ་ལ་གཟུགས་ལ་གནས་ཏེ་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་དང་། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཅིང་
བདག་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། དཀའ་ཐུབ་དང་། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་འདིས་ལྷ་འམ་ལྷ་ལ་ལ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་ཟེར་བ་འདི་ནི་བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་གྱི་གནས་ནས་མངོན་པར་བྱུང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ཡིན་
ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྐྱོན་ཡོད་པ་ཡིན། །འདི་ལྟ་སྟེ་སྲིད་པའི་འདུ་ཤེས་མཆོག་ཏུ་བཟུང་ནས་དེ་འདོད་པ་ལ་བསྟེན་པར་འདོད་ཅིང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་གནས་གཟུང་བར་འདོད་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བས་
ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་གྱི་གནས་ནས་མངོན་པར་བྱུང་བ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་འཆད་པ་འམ་བསྒོམ་པར་འདོད་པ་དེས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྐྱོན་མེད་པར་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་
འདྲེན་མ་མ་ཡིན་པར་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཉམས་པར་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་སྲ་སྲེར་མ་གྱུར་པར་བྱའོ། །རྟེན་པ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། དམིགས་པ་མེད་པའི་
ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། མ་ཞིག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། མཁས་པས་བསྔགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། འཕགས་པས་བསྔགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམས་སུ་བྱའོ། །དེས་སྦྱིན་པ་འགྱེད་པ་ལ་དགའ་བར་བྱའོ། །
འདི་ལྟ་སྟེ་སྦྱིན་པའི་མཆོག་སྦྱིན་པ་བླ་ན་མེད་པ། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ་པར་བྱའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་པར་བྱའོ། །དད་པ་དང་ལྡན་པར་བྱའོ། ། དེས་པ་དང་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། 

51-1-32a

ཁྲེལ་ཡོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱའོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལ་ལྷག་པར་མ་ཞེན་པར་བྱའོ། །སེར་སྣ་མེད་ཅིང་ཕྲག་དོག་མེད་པ་དང་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་
པའི་གཏམ་དོན་དུ་མི་གཉེར་གྱི་གཏམ་ཡོངས་སུ་སྤང་ཞིང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་གཏམ་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱའོ། །བྱས་པ་ཤེས་པ་དང་བྱས་པ་གཟོ་བར་བྱའོ། །སྒྲ་ཆུང་བ་དང་སྨྲ་བ་ཉུང་བར་བྱའོ། །གུས་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཞེ་ས་དང་
བཅས་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་བས་སློབ་དཔོན་དང་མཁན་པོ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བར་སྤྲོ་བར་བྱའོ། །དེས་སུ་ལས་ཆོས་འདི་ལྟ་བུ་འདི་རྣམས་ཐོས་པར་འགྱུར་བ་དང་། བླངས་པ་དང་། གླེགས་
བམ་དུ་བྲིས་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཚིག་གིས་སྟོན་པའི་རག་ལས་པར་འགྱུར་བ་དེ་དང་། གང་ལས་མདོ་སྡེ་འདི་ལྟ་བུ་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་འམ། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་འམ། གླེགས་བམ་དུ་འདྲི་བ་འམ། བྲིས་པར་
འགྱུར་བ་དེ་ལ་དེས་ཕར་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །སྟོན་པར་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་དང་བྱང་ཆུབ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་
ཕྱིར་དེས་དེ་ལ་ལྷག་པར་ཡང་དགའ་བ་དང་དང་བ་དང་གུས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པ་འམ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་འམ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་
ཀྱི་བུ་མོ་དག་ཆོས་འདི་ལྟ་བུ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་འཆད་པའི་དགེ་སློང་ལ་དགའ་བ་དང་། དང་བ་དང་། གུས་པ་མི་སྐྱེད་ཅིང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་། སྟོན་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་མི་སྐྱེད་ན། བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པ་འམ། 
ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་འམ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་ཆོས་འདི་ལྟ་བུ་ཀུན་ཆུབ་པར་མ་བྱས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀུན་ཆུབ་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱས་པའི་ཆོས་རྣམས་གནས་པ་དང་། 

51-1-32b

ཆུད་མི་ཟ་བ་དང་མེད་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ཏེ་སྐབས་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་དེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པ་དེ་ཡང་གནས་མེད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་མ་གུས་པས་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་
པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་འམ། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་དང་། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་ཆོས་འདི་ལྟ་བུ་འདི་དག་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་དགེ་
སློང་དང་། གང་ལ་ལས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལྟ་བུ་འདི་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱས་པ་དང་། གླེགས་བམ་དུ་བྲིས་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་ལ་དགའ་བ་དང་། དང་བ་དང་གུས་པའང་སྐྱེད་ཅིང་། དགེ་བའི་བཤེས་
གཉེན་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་། སྟོན་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་ཉེ་བར་གཞོག་ན། བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པ་འམ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་འམ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་ཀུན་ཆུབ་
པར་མ་བྱས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀུན་ཆུབ་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱས་པའི་ཆོས་རྣམས་གནས་པ་དང་། ཆུད་མི་ཟ་བ་དང་། མེད་པར་མི་འགྱུར་བའི་གནས་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གནས་ཡོད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བས་ན་ཁྱོད་མོས་པར་
བྱའོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་ཆོས་འདི་ལྟ་བུ་སྟོན་པའི་དགེ་སློང་རྣམས་ལ། དགའ་བ་དང་། དང་བ་དང་གུས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་དང་། སྟོན་པར་འདུ་ཤེས་
བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ངའི་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་གྱི་གནས་ནས་མངོན་པར་བྱུང་བ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལུང་ནོད་པར་འདོད་པ་དང་། བསྒོམ་པར་འདོད་པ་དེས་འགྱོད་པ་དང་
བྲལ་བར་བྱའོ། །དགོན་པ་ལ་དགའ་བ་དང་། དགོན་པ་ལ་གཞོལ་བ་དང་། དགོན་པ་ལ་འབབ་པ་དང་། དགོན་པ་ལ་བབ་པར་བྱའོ། །ལྗོངས་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་བར་བྱའོ། །

51-1-33a

མཛའ་བོའི་ཁྱིམ་དང་ཟས་སྦྱིན་པའི་ཁྱིམ་མི་འདོད་པས་སྲོག་ལ་མི་ལྟ་བར་བྱའོ། །ལུས་གཏོང་བས་ལུས་ལ་མི་ཆགས་པ་དང་། དགོན་པའི་འདུ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱའོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་
པ་ལ་མི་བརྟེན་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱའོ། །ལྷུང་བཟེད་དང་ཆོས་གོས་ལ་མི་ཆགས་པ་དང་མི་སྩོགས་པར་བྱའོ། །མགྲོན་དུ་གཉེར་མི་དགོས་པར་བསོད་སྙོམས་སྤྱད་པར་བྱའོ། །མཛེམ་ཞིང་འགྱོད་པ་དང་ལྡན་པར་
བྱའོ། །གསེར་བདག་གིར་མི་བྱེད་པར་བྱའོ། །ཀུན་ནས་ལྡང་བ་མེད་པས་འགྱོད་པ་དང་བྲལ་བར་བྱའོ། །ཁོང་ཁྲོ་བ་སྤངས་པས་བྱམས་པ་ལ་གནས་པར་བྱའོ། །འཚེ་བ་སྤངས་པས་སྙིང་རྗེ་ལ་གནས་པར་བྱའོ། །
མངོན་པར་མི་དགའ་བ་སྤངས་པས་དགའ་བ་ལ་གནས་པར་བྱའོ། །མཚན་མ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་པར་བྱའོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པས་བསླབ་པ་འདོད་པར་བྱའོ། །རྨུགས་པ་དང་གཉིད་ཀྱིས་མི་ནོན་པར་
འཆག་པ་ལ་ཞུགས་པར་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་གྱི་གནས་ནས་བྱུང་བ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་ལུང་མནོད་པ་དང་། བསྒོམ་པར་འདོད་པ་དེས་ཆོས་དེ་དག་ལ་གནས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལུང་
མནོད་པར་བྱའོ། །བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་གིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །
བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་བཟང་བའི་ཆོས་འདི་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་ཅིང་གསུངས་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཏོ། །བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལེ་ལོ་ཅན་གང་དག་འབྱུང་བ་དེ་དག་ནི་
ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས། སྐྲག་པར་འགྱུར། དངང་བར་འགྱུར། དངང་བར་བགྱིད་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་དེ་ལྟ་བུར་བཟང་བ་དེ་དག་འཆད་པ་ལ་ཡང་དགའ་བ་དང་། མགུ་བ་དང་། དང་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་མི་འཐོབ་ཅིང་

51-1-33b

དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ཅག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གཞན་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །ད་ལྟར་ནི་བདག་ཅག་ལུས་སྐེམ་ཞིང་ནད་མང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་
ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་ཞུམ་པར་འགྱུར། ཀུན་ཏུ་ཞུམ་པར་འགྱུར་ཞིང་། ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒྲུབ་པར་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱང་མི་རྩོམ་པར་
འགྱུར་རོ། །བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་དང་། དྲན་པ་ལ་གནས་པའི་ཆོས་འཚལ་བ། ཆོས་ལ་གུས་པ། ཆོས་འཛིན་པ། ཆོས་སྟོན་པ། 
ཆོས་སྨྲ་བ། ཆོས་ཡོངས་སུ་ལེན་པ། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཐུན་པའི་ཆོས་ལ་སྤྱོད་པ། ལུས་དང་སྲོག་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལ་མི་རྟེན་པ། ཡོན་ཏན་གྲགས་པ་མི་འཚལ་བ། ལྷུང་
བཟེད་དང་། ཆོས་གོས་ལ་མི་ཆགས་པ། གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་རྡལ་དང་། ལྗོངས་དང་། རྒྱལ་སྲིད་དང་། ཡུལ་འཁོར་དང་། ཕོ་བྲང་འཁོར་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་བ། དབེན་པ་ལ་གཞོལ་བ། དབེན་པ་ལ་
འབབ་པ། དབེན་པ་ལ་བབ་པ་གང་དག་འབྱུང་བ་དེ་དག་ནི་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་ཞུམ་པར་མི་འགྱུར། ཀུན་དུ་ཞུམ་པར་མི་འགྱུར། སྐྲག་པར་མི་འགྱུར། 
དངང་བར་མི་འགྱུར། དངང་བར་བགྱིད་པར་མི་འགྱུར་བའི་སྟེང་དུ་དགའ་བ་དང་། མགུ་བ་དང་། དང་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡང་འཐོབ་བོ། །དེ་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་གཟུང་བ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱ་བ་དང་། བཅང་བ་དང་། 
བཀླག་པ་དང་། ཡི་གེར་བྲི་བ་དང་། བསྟན་པ་དང་། བསྒོམ་པའི་སླད་དུ་བརྩོན་འགྲུས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡང་རྩོམ་མོ། །བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་འདི་དག་ནི་མ་བྱོན་པའི་སངས་རྒྱས་ལས་མང་

51-1-34a

དུ་ཐོས་པ་འཚལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །སྔགས་དང་ཡོན་ཏན་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བསྒྲུབ་པའི་སླད་དུ་སྦྱོར་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་སྔོན་
གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་བགྱི་བ་བགྱིས་པ། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་གང་དག་འབྱུང་བ་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལྟ་བུ་འདི་ཐོས་ནས། འདི་སྙམ་དུ་བདག་ཅག་ནི་འདི་ཉིད་དུ་ལུས་དང་། ལྤགས་པ་དང་། ཤ་དང་། 
ཁྲག་དང་། རུས་པ་དང་། ཆུ་བ་དང་། རྐང་རྣམས་སྐམས་ཤིང་། ཡོངས་སུ་སྐམས་ཀྱང་བླ་ཡི། འདི་ལྟར་བདག་ཅག་ལེ་ལོ་ཅན་དུ་གྱུར་ཏེ་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་ནི་མི་བྱའོ། །བདག་ཅག་གིས་ཆོས་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་བཟང་བ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་དག་ཀུན་
ཆུབ་པ་དང་། བཤད་པ་དང་། བསྒོམ་པ་མ་བྱས་པར་བརྩོན་འགྲུས་གཏང་བར་ནི་མི་བྱའོ་སྙམ་སྟེ། དེ་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པར་འགྱུར་རོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་བརྩོན་འགྲུས་རྟག་ཏུ་བརྩམས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་
གསུངས་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་ཐོས་ནས་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་དགའ་བ་དང་། མགུ་བ་དང་། དང་བ་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བའང་འཐོབ་བོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་
དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཡང་བཟང་སྐྱོང་ཁྱོད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འཐུན་པའི་ཆོས་བཤད་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་ཅིང་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་ཡིན་ཏེ། ལེགས་སོ། །ང་ཡང་
དེ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་སྟེ། ངས་གང་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དེ་ལ་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་མཛད་དོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་
ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །སོ་སོར་ཐར་པར་བསླབ་པ་ངས་བཤད་གང་། །དེ་ཀུན་སློབ་པར་བྱེད་ཅིང་དགོན་པར་སྟེན། །སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དག་ལ་རྟག་སྤྱོད་ན། །ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་མི་འགྱུར། །

51-1-34b

མགྲོན་དུ་གཉེར་བ་ཐམས་ཅད་སྤང་བྱས་ཤིང་། །རོ་ལ་ཆགས་པའང་ཡོངས་སུ་སྤང་བྱས་ཏེ། །གང་ལས་མཉན་ལ་སྟོན་པར་འདུ་ཤེས་ཤིང་། །མཉམ་ཞིང་མཚུངས་པའི་འདུ་ཤེས་ཉེ་བར་གཞོག །ཕྲག་དོག་འདོད་པ་ང་རྒྱལ་སྤང་བྱས་ལ། །
འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་སྤང་བྱས་ཏེ། །བསམ་གཏན་སྦྱོར་སེམས་ཡང་དག་བསྐྱེད་བྱས་ཏེ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་ནི་འཇུག་པར་བྱ། །ཕྲག་དོག་མེད་ཅིང་འདོད་ཆགས་སྤང་བྱས་ལ། །རབ་ཏུ་བསྡམས་ཤིང་ཁྲོ་བ་སྤང་བྱས་ཏེ། །
རྒྱལ་བའི་སྐུ་ལ་དམིགས་པ་དག་བྱས་ནས། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་ནི་འཇུག་པར་བྱ། །བརྩོན་འགྲུས་མི་གཏོང་གཉིད་ཀྱིས་མི་ནོན་ཅིང་། །གཉེན་དང་མཛའ་དང་ལྷན་ཅིག་མི་འགྲོགས་ལ། །འཆག་དང་ལྡན་ཞིང་མང་དང་གྲོགས་
སྤོངས་ཏེ། །ཏིང་འཛིན་རྡུལ་མེད་དེ་ནི་བསྒོམ་པར་བྱོས། །བཟང་སྐྱོང་གིས་ཞུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་དགུ་པའོ།། །། བམ་པོ་བཞི་པ། དེ་སྐད་ཅེས་
བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་དགེ་སློང་མ་གང་ལ་ལ་
ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་ལུང་མནོད་པ་འམ། བསྒོམ་པར་འཚལ་ན། བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་ཆོས་གང་ལ་གནས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལུང་མནོད་པར་བགྱི། 
བསྒོམ་པར་བགྱི། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་དགེ་སློང་
མ་གང་ལ་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་ལུང་མནོད་པ་འམ། བསྒོམ་པར་འདོད་པ་དེས་རྟག་ཏུ་གུས་པ་དང་བཅས་པར་བྱའོ། །རྟག་ཏུ་ཕྲག་དོག་མེད་པ་དང་མི་ཁྲོ་བར་བྱའོ། །ང་རྒྱལ་བཅོམ་པ་དང་། ཁེངས་པ་མེད་པ་དང་། 

51-1-35a

བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ་པར་བྱའོ། །ལེ་ལོ་མེད་པ་དང་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་སྤང་བར་བྱའོ། །མི་ཉལ་བར་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པ་དང་། རྙེད་པ་དང་། བཀུར་སྟི་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་། ཆོས་གོས་དང་། ཟས་དང་། མལ་
སྟན་དང་། ན་བའི་གསོས་སྨན་དང་། ཡོ་བྱད་བཙལ་བ་ཐམས་ཅད་སྤང་བར་བྱའོ། །འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ལུས་དང་སྲོག་ལའང་མི་རྟེན་པར་བྱའོ། །རྟག་ཏུ་ཆོས་འདོད་པ་དང་། མང་དུ་ཐོས་པ་ཚོལ་བ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །
མ་ཆགས་པ་དང་ཞེ་མི་སྡང་བ་དང་། རྨུགས་པ་མེད་པའི་སེམས་སུ་བྱའོ། །བདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་སྤང་བར་བྱའོ། །མཉེ་བ་དང་། བརྒྱན་པ་དང་། ལུས་ལ་ཀླུབས་པ་རྣམས་སྤང་བར་བྱའོ། །ལྷུང་བཟེད་དང་ཆོས་གོས་ལ་མ་ཆགས་པར་བྱའོ། །
གྲགས་པ་ལ་མི་ཆགས་པ་དང་། ཕྲ་མ་མེད་པ་དང་། ངོ་མི་རྟག་པ་རྣམས་སྤང་བར་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་དགེ་སློང་མ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་ལུང་མནོད་པ་འམ། བསྒོམ་པར་
འདོད་པ་དེས་སློབ་དཔོན་ལ་སྟོན་པའི་འདུ་ཤེས་བཞག་སྟེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལུང་མནོད་པར་བྱའོ། །ཆོས་དེ་དག་ལ་གནས་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་
སོ། །དགེ་སློང་མ་གང་ཏིང་འཛིན་འདི་འདོད་པས། །རྟག་ཏུ་གུས་བྱས་ཕྲག་དོག་ཁྲོ་བ་དང་། །ང་རྒྱལ་དེ་བཞིན་ཁེངས་པ་སྤང་བྱས་ན། །ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་མི་འགྱུར། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཚོལ་བར་གྱུར་ན་ནི། །
བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཤིང་གཉིད་ནི་སྤང་བྱས་ལ། །ཚོལ་བ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྤང་བྱས་ཏེ། །སྲོག་ལའང་མི་རྟེན་པར་ནི་ཆོས་འདོད་བྱོས། །གང་ཞིག་ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་གཟུང་འདོད་པས། །ཉོན་མོངས་གཟིར་བས་འདོད་ཆགས་
ཞེ་སྡང་དང་། །ལྡན་པའི་སེམས་དང་གནས་པར་མི་བྱ་ཞིང་། །ནམ་ཡང་བདུད་ཀྱི་ཞགས་པས་མི་ཟིན་བྱོས། །གང་ཞིག་ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་གཟུང་འདོད་པས། །སྒྱུ་དང་ལྡན་པར་སྤྱད་པར་མི་བྱ་ཞིང་། །མཉེ་བ་དང་ནི་རྒྱན་དང་ཕྲ་མ་དང་། །ངོ་མི་

51-1-35b

རྟག་པ་ཐམས་ཅད་སྤང་བར་བྱ། །ལྷུང་བཟེད་ཕྱིར་དང་བསྔགས་པ་དག་གི་ཕྱིར། །སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ། །གང་ལས་ཉན་ལ་སྟོན་པར་འདུ་ཤེས་ཤིང་། །མཉམ་ཞིང་མཚུངས་པའི་འདུ་ཤེས་ཉེ་བར་ཞོག །བཟང་སྐྱོང་གིས་
ཞུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་པའོ།། །། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཙུན་པ་
བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་པར་གྱུར་པ་གོས་དཀར་པོ་འཚལ་ཞིང་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་ཐ་ན་ཞག་གཅིག་གམ་ཞག་གཉིས་སུ་ལུང་མནོད་པ་འམ་བསྒོམ་པར་འཚལ་ན། བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་
དེས་ཆོས་གང་ལ་གནས་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལུང་མནོད་པར་བགྱི། བསྒོམ་པར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བཟང་སྐྱོང་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་པར་གྱུར་པ་གོས་དཀར་པོ་གྱོན་ཞིང་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་ནི་གང་
ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་ཐ་ན་ཞག་གཅིག་གམ། ཞག་གཉིས་སམ། ཐ་ན་བ་འཇོས་ཙམ་ཡང་ལུང་མནོད་པ་འམ། བསྒོམ་པར་འདོད་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་པར་གྱུར་པ་གོས་དཀར་པོ་གྱོན་ཞིང་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་དེས་
དད་པ་དང་ལྡན་པར་བྱའོ། །འཇུངས་པ་མེད་པ་དང་། ལྷུག་པར་གཏོང་བར་བྱའོ། །སྦྱིན་པ་བགེད་པ་ལ་དགའ་བ་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རེ་བ་མེད་པར་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་བྱའོ། །དེས་སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་
འགྲོ་བར་བྱའོ། །ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བྱའོ། །དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱའོ། །བསླབ་པའི་གཞི་ལྔ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བྱའོ། །ལྷ་གཞན་མེད་པར་བྱ་ཞིང་བསམ་པ་སངས་རྒྱས་
ཀྱིས་རྗེས་སུ་སོང་བར་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྐྱོན་མེད་པ་དང་། དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡང་དག་པར་གཟུང་ཞིང་སྒྲུབ་ལ་གཞན་ལ་ཡང་དེ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་དང་། ཆང་འཐུང་བ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་བྱའོ། །མ་འཕྱར་

51-1-36a

བར་བྱའོ། །གཞན་དག་ལ་ཆང་གི་མི་སྙན་པ་བརྗོད་ཅིང་གཞན་ལ་ཡང་ཆང་མི་སྦྱིན་པ་དང་། གཞན་དག་ལ་ཡང་འདོད་པ་སྨད་ཅིང་ཚངས་པར་སྤྱད་པར་བྱའོ། །ཕྲག་དོག་མེད་པར་བྱའོ། །འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱའོ། །བུ་ལ་སྲེད་པར་མི་
བྱའོ། །བུ་མོ་ལ་སྲེད་པ་མི་བསྐྱེད་དོ། །ཆུང་མ་ལ་སྲེད་པ་མ་སྐྱེད་ཅིག །ནོར་ལ་སྲེད་པར་མི་བྱའོ། །ཁྱིམ་ལ་སྲེད་པར་མི་བྱའོ། །དེས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དང་། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་སེམས་གཞོལ་བར་བྱའོ། །ཡན་ལག་བརྒྱད་
དང་ལྡན་པའི་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གཞོལ་བ་དང་། གཙུག་ལག་ཁང་ལ་གནས་པར་བྱའོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་ཤིང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། སེམས་བྱང་ཆུབ་ལ་གཞོལ་ཞིང་ཐེག་པ་གཞན་མི་འདོད་པར་བྱའོ། །
ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའི་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་འཕྱ་བར་མི་བྱའོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་གུས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཞེ་ས་དང་བཅས་པར་བྱའོ། །སློབ་དཔོན་གང་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལུང་མནོས་པ་དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་ཕངས་པར་
བསམ་པ་དང་། དང་བ་དང་། གུས་པར་བྱའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུའང་འདུ་ཤེས་ཉེ་བར་གཞག་པར་བྱའོ། །སྟོན་པར་ཡང་འདུ་ཤེས་ཉེ་བར་གཞག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་དབུལ་བར་བྱའོ། །
བྱས་པ་ཤེས་པ་དང་། བྱས་པ་གཟོ་བ་དང་། གུས་པ་དང་བཅས་པས་གནས་པར་བྱ་སྟེ། བཟང་སྐྱོང་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་པར་གྱུར་པ་ཁྱིམ་ན་གནས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་སྦྱོར་བར་བྱའོ། །ཆོས་དག་
ལ་ཡང་གནས་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་གང་། །ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་གཟུང་བར་འདོད་
གྱུར་པས། །རྟག་ཏུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་གྱུར་ཅིང་། །མངོན་འབྱུང་སེམས་བརྟན་ཡང་དག་བསྐྱེད་བྱས་ཏེ། །བསླབ་གཞི་ལྔ་ནི་ཡོངས་སུ་བཟུང་བྱས་ལ། །ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་གསོ་སྦྱོང་བསྙེན་བྱས་ཤིང་། །ཁྱིམ་མ་

51-1-36b

སྤངས་པར་གཙུག་ལག་ཁང་གནས་ཏེ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་ནི་འཇུག་པར་བྱ། །སུ་ལའང་ཆང་ནི་བླུད་པར་མི་བྱ་ཞིང་། །སངས་རྒྱས་མ་བསྔགས་བཏུང་བ་རྣམས་སྤངས་ལ། །བསླབ་པ་འདི་དག་ལ་ནི་གནས་བྱས་ཏེ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་
འདི་ལུང་ནི་མནོད་པར་བྱ། །བུ་ལ་མི་སྲེད་བུ་མོ་མི་སྲེད་ལ། །ཆུང་མ་མི་སྲེད་ཁྱིམ་ལ་འང་མི་སྲེད་ཅིང་། །དགེ་བསྙེན་ངོ་ཚ་ཤེས་དང་ལྡན་བྱས་ཏེ། །དེས་ནི་ཏིང་འཛིན་འདི་ལ་འཇུག་པར་བྱ། །ནད་མེད་བྱ་ཞིང་སུ་དག་ལ་ཡང་ནི། །
མི་བསྙེན་མི་བརྗོད་མང་པོ་ཐམས་ཅད་སྤང་། །སྐྱོན་མེད་བཟོད་པ་དག་ལ་གནས་ནས་སུ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་ནི་འཇུག་པར་བྱ། །ཏིང་འཛིན་འཕགས་པ་འདི་ལ་འཇུག་པ་ན། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ལ་རྟག་ཏུ་གུས་བཅས་
ཤིང་། །སེམས་ནི་དང་ལ་གཡོ་མེད་ཕྲག་དོག་མེད། །དགེ་འདུན་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བར་སྤྲོ་བར་བྱོས། །བཟང་སྐྱོང་གིས་ཞུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་པའོ།། །།
དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་དགེ་བསྙེན་མ་གང་ཏིང་ངེ་
འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་ལུང་མནོད་པ་འམ། བསྒོམ་པར་འཚལ་ན། བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་ཆོས་གང་ལ་གནས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལུང་མནོད་པར་བགྱི། བསྒོམ་པར་བགྱི། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་དགེ་བསྙེན་མ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་ལུང་མནོད་པ་
འམ། བསྒོམ་པར་འདོད་པ་དེས་བསླབ་པའི་གཞི་ལྔ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་དགེ་བསྙེན་མས་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་ཞིང་ལྷ་གཞན་མེད་པར་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་དགེ་བསྙེན་མས་

51-1-37a

དགེ་མཚན་དང་ལྟས་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་དང་སྒྱུ་མེད་པར་བྱའོ། བཟང་སྐྱོང་དགེ་བསྙེན་མས་སྤྱོད་ལམ་མི་བཅོས་པ་དང་། འཇུངས་པ་མེད་པར་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་དགེ་བསྙེན་མས་སྦྱིན་པ་བགེད་པ་ལ་དགའ་བ་དང་། ཆོས་འདོད་པར་བྱའོ། 
བཟང་སྐྱོང་དགེ་བསྙེན་མས་ཡོངས་སུ་འདྲི་བའི་རང་བཞིན་ཅན་དང་། གུས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཞེ་ས་དང་བཅས་པར་བྱའོ། །དགེ་སློང་དང་དགེ་སློང་མ་དག་མཐོང་ན་སྟན་ལ་བདར་བར་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་
དགེ་བསྙེན་མ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་ལུང་མནོད་པ་འམ། བསྒོམ་པར་འདོད་ན། དགེ་བསྙེན་མ་དེས་ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ལ་གནས་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལུང་ནོད་པར་བྱའོ། །བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་
དག་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་གནང་ཞིང་བདེ་གཤེགས་བསྔགས་པ་ཡི། །དགེ་བསྙེན་མ་གང་ཏིང་འཛིན་འདི་ཚོལ་བ། །བསླབ་གཞི་ལྔ་པོ་དག་ནི་ཡོངས་བཟུང་སྟེ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་ནི་འཇུག་པར་བྱ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་དེ་བཞིན་དགེ་འདུན་
ལས། །ལྷ་གཞན་མེད་ཅིང་གུས་དང་བཅས་བྱས་ཏེ། །ལོག་པའི་ལམ་ནི་ཐམས་ཅད་སྤང་བྱས་ལ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་ནི་འཇུག་པར་བྱ། །སྲོག་ཆགས་མི་གསོད་མ་བྱིན་མི་ལེན་ཅིང་། །བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱང་མི་ཟེར་ལ། 
ནམ་ཡང་འདོད་ལ་ལོག་པར་མི་གཡེམ་པར། །དེས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལུང་མནོད་བྱ། །འཇུངས་པ་མེད་ལ་རྣམ་སྨིན་མི་རེ་ཞིང་། །སྤྱོད་ལམ་བཅོས་མ་དག་ཀྱང་མེད་བྱས་ལ། །ཕྲག་དོག་དང་ནི་ང་རྒྱལ་ཁྲོ་སྤངས་ཏེ། །དེས་ནི་
ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལུང་ནོད་བྱ། །དགེ་སློང་དེ་བཞིན་དགེ་སློང་མ་མཐོང་ན། །གུས་དང་བཅས་པས་ལངས་ཤིང་སྟན་འབུལ་ལ། །ཆོས་འདོད་དགེ་བ་གང་ཞེས་ཚོལ་བྱེད་ཅིང་། །དེས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལུང་མནོད་བྱ། །བཟང་
སྐྱོང་གིས་ཞུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་དགེ་བསྙེན་མའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གཉིས་པའོ།། །། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་

51-1-37b

འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་གྱི་གནས་ནས་མངོན་པར་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དང་། 
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདོད་ཆེན་པ་རྣམས་དང་། ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་རྣམས་དང་། བརྩོན་པ་མི་འདོར་བ་རྣམས་དང་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཆོས་གང་ལ་གནས་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལུང་མནོད་པར་བགྱི་བ་འམ། བསྒོམ་པར་བགྱི་བའི་ཆོས་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་བཟང་བ་གསུངས་པ་ངོ་མཚར་ཏོ། །བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་འོངས་
པའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེའི་ཚེ། ཅི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་སྤྱོད་པར་འགྱུར་ལགས་སམ། རྒྱས་པར་བགྱིད་པར་འགྱུར་བ་ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བཟང་
སྐྱོང་ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་བཞི་སྟོང་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛམ་བུའི་གླིང་ན་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སའི་ཁུང་དུ་སོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དེ་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ཕྱི་མའི་དུས་
ཕྱི་མའི་ཚེ་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མར་གྱུར་པ། དམ་པའི་ཆོས་འཇིག་པར་གྱུར་པ། དགེ་སྦྱོང་འཇིག་པར་གྱུར་པ། དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བར་གྱུར་པ། སེམས་ཅན་འཇིག་པར་གྱུར་པ། རྒྱལ་སྲིད་འཁྲུག་པར་གྱུར་པ། ཚུལ་
ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱོགས་དམས་པའི་དུས་ལ་བབ་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པའི་ཕྱོགས་འཕེལ་བའི་དུས་ལ་བབ་པ། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱོགས་དམས་པའི་དུས་ལ་བབ་པ། དམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་
འཕེལ་བའི་དུས་ལ་བབ་པ། ཟད་པའི་དུས་ལ་བབ་པ་ན། སེམས་ཅན་གང་མདོ་སྡེ་འདི་ལྟ་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་རྩ་བ་འབར་བ། སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་བྱ་བ་བྱས་པ། དགེ་བའི་རྩ་བ་སྐྱེད་པ། དགེ་བའི་

51-1-38a

རྩ་བ་སྨིན་པ། ས་བོན་བཏབ་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ཉུང་ཟད་ཅིག་འབྱུང་སྟེ། སེམས་ཅན་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་གི་དོན་དུ་འདི་ལྟ་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱས་པར་
བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གིས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་དགའ་བ་དང་། མགུ་བ་དང་། དང་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་འཐོབ་བོ། །ཐོས་ནས་ཀྱང་འཛིན་པར་འགྱུར། འཆང་བར་འགྱུར། ཀློག་པར་འགྱུར། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པར་འགྱུར། 
ཡི་གེར་འདྲི་བར་འགྱུར། འཆད་པར་འགྱུར། རྒྱས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར། བསྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པར་འགྱུར། ཐ་ན་གླེགས་བམ་དུ་བྲིས་ཤིང་འཆང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་
སྐྱོང་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་དང་། ལི་ཙ་བྱི་གཞོན་ནུས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཕྱི་མའི་དུས་ན་དམ་པའི་ཆོས་འདི་འགྱུར་བ་དང་། རྣམ་པར་འཇིག་པ་ཐོས་ནས་ཆོས་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱིས་ངུ་ཞིང་
མཆི་མ་ཀློག་པར་བྱེད་དེ། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་དང་། ལི་ཙ་བྱི་གཞོན་ནུ་མཆི་མ་ཕྱིས་ཏེ། སྟན་ལས་ལངས་
ནས་བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ཏེ། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཙུན་པ་
བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་པའི་ཐ་མར་གྱུར་པ། ཕྱི་མའི་དུས་ཕྱི་མའི་ཚེ་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མར་གྱུར་པ། དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བར་གྱུར་པ་ན་ཡང་། མདོ་སྡེ་འདི་ལྟ་བུ་དག་
གཟུང་བར་བགྱིའོ། །ཀུན་ཆུབ་པར་བགྱིའོ། །ཡི་གེར་བྲི་བར་བགྱིའོ། །བཅང་བར་བགྱིའོ། །བཀླག་པར་བགྱིའོ། །རྒྱས་པར་བགྱིའོ། །བསྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པར་བགྱིའོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཙུན་པ་

51-1-38b

བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་མདོ་སྡེ་ཟབ་མོ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་ཉན་པ་དང་། འདྲི་བ་དང་། འཛིན་པ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བགྱིད་པ་དང་། འཆང་བ་དང་། ཀློག་པ་དང་། འཆད་པ་དང་། རྒྱས་པར་བགྱིད་པ་དང་། 
བསྒོམ་པས་ཆོག་མ་འཚལ་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཁྱིམ་བདག་དེད་དཔོན་ཆེ་བཟང་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་ཕུག་སྦས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཁྱེའུ་འདམ་བུས་བྱིན་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མཚམས་བཟང་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དབང་པོས་བྱིན་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆུ་
ལྷ་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མར་གྱུར་པ་ཕྱི་མའི་དུས་ཕྱི་མའི་ཚེ། ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་འདི་འགྱུར་བ་དང་། རྣམ་པར་འཇིག་པ་ཐོས་ནས་ཆོས་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱིས་ངུ་ཞིང་མཆི་མ་ཀློག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཁྱིམ་བདག་དེད་དཔོན་ཆེ་བཟང་དང་། ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་ཕུག་སྦས་དང་། ཁྱེའུ་འདམ་བུས་བྱིན་དང་། རིགས་ཀྱི་བུ་མཚམས་བཟང་དང་། དབང་པོས་བྱིན་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆུ་ལྷ་རྣམས་མཆི་མ་ཕྱིས་ནས་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་
ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་ཀྱང་མ་འོངས་པའི་དུས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མར་གྱུར་པ་ཕྱི་མའི་དུས་ཕྱི་མའི་ཚེ། 
ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མར་གྱུར་པ། དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བར་གྱུར་པ་ན་ཡང་མདོ་སྡེ་འདི་ལྟ་བུ་དག །གཟུང་བར་བགྱིའོ། །ཀུན་ཆུབ་པར་བགྱིའོ། །ཡི་གེར་བྲི་བར་བགྱིའོ། །བཅང་བར་བགྱིའོ། །བཀླག་པར་བགྱིའོ། །གཞན་དག་ལ་ཡང་

51-1-39a

རྒྱ་ཆེར་བཤད་པར་བགྱིའོ། །བསྒོམ་པར་བགྱིའོ། །བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་
ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདི་རིང་དུ་གནས་པར་བགྱིའོ། །རྒྱ་ཆེ་བ་དང་། རྒྱས་པར་བགྱིའོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་ནི་སྔོན་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་
རྣམས་ཡང་དག་པར་ལེན་པར་བགྱིད་པ་དང་། ཡང་དག་པར་སྒྲོགས་པར་བགྱིད་དོ། །བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ཆེས་པར་མི་འགྱུར་བ་བསྒོམ་པར་བགྱིའོ། །བསྟན་པར་བགྱིའོ། །
དེ་ནས་འཁོར་དེ་དག་ནས་དགེ་སློང་དང་། དགེ་སློང་མ་དང་། དགེ་བསྙེན་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་སྲོག་ཆགས་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། གུས་པ་དང་བཅས། ཞེ་ས་དང་བཅས་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མར་
གྱུར་པ་ཕྱི་མའི་དུས་ཕྱི་མའི་ཚེ་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མར་གྱུར་པ་ན་དམ་པའི་ཆོས་རྣམས་འཇིག་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་མི་ལེན་པའི་དུས་ཐོས་ནས་དམ་པའི་ཆོས་འགྱུར་བའི་ཤུགས་ཀྱིས་ངུ་ཞིང་མཆི་མ་ཀློག་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་སྲོག་ཆགས་
ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་པོ་དེ་དག་གིས། མཆི་མ་ཕྱིས་ནས་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ཏེ། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས། ལོ་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མར་གྱུར་པ། ཕྱི་མའི་དུས། ཕྱི་མའི་
ཚེ་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མར་གྱུར་པ་ན་མདོ་སྡེ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་དག །གཟུང་བར་བགྱིའོ། །བསྒོམ་པར་བགྱིའོ། །གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་བསྒྲག་པར་བགྱིའོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་འདི་དག་ལ་ཡང་ལུས་ཀྱིས་ཞལ་ཏ་བགྱི་བ་

51-1-39b

བགྱིའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་ཡང་དེའི་ཚེ་མཉན་པར་བགྱིའོ། །དེར་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བགྱིའོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་གཞན་དག་ཀྱང་དམ་པའི་ཆོས་
དཀོན་མཆོག་འདིས་ཕན་གདགས་པར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་འདི་དག་ལ་གཏད་པར་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་འདི་དག་ལ་གདམས་པར་གསོལ། 
དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ལྟ་བུའི་འཛུམ་པ་མཛད་དེ། དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཐུག་པ་མེད་པ་རྣམས་འོད་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་བྱས་ཏེ། ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བར་དུ་མངོན་པར་བྱུང་ནས་
ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་འོད་ཀྱང་ཟིལ་ཀྱིས་མནན་ཏེ་སླར་ལྷགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གཡས་ཕྱོགས་ནས་ལན་གསུམ་དུ་བསྐོར་བ་བྱས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དབུའི་གཙུག་གི་མཚམས་སུ་ནུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་
ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས། པུས་མོ་གཡས་པའི། ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་
ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འཐུན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་ལྟ་བུ་དག་གིས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་དག་སྤྱོད་ཡུལ་ཡོངས་སུ་དག །མཐུ་ཆེ་བ་ཡི་ནང་ནའང་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ། །
སྐྱེ་དགུ་ཀུན་ལས་མཆོག་ཏུ་འཕགས་གྱུར་པ། །དྲི་མ་བྲལ་བའི་ཉི་མ་བཞིན་དུ་མཛེས། །མ་ཆགས་མཁྱེན་ལྡན་ཤིན་ཏུ་རྣམ་གྲོལ་ཐུགས། །ཀ་ལ་པིང་ཀའི་གསུངས་ལྡན་ལྷ་ཡི་ལྷ། །ཕས་
ཀྱི་རྒོལ་བ་ཀུན་གྱིས་མི་བསྐྱོད་པ། །འཛུམ་པ་འདི་མཛད་རྒྱུ་རྐྱེན་ཅི་ཞིག་ལགས། །ཕན་ཕྱིར་ཐུགས་བརྩེ་རྐང་གཉིས་ནང་ན་གཙོ། །དོན་དམ་གསལ་བས་ལུང་ནི་བསྟན་པར་གསོལ། །ཁྱོད་ཀྱི་

51-1-40a

གསུང་སྒྲ་ཡིད་དུ་འོང་ཐོས་ན། །འཕགས་པའི་དགའ་བ་ཟང་ཟིང་མེད་པ་འཐོབ། །རྒྱལ་མཆོག་རྣམ་པར་འདྲེན་པ་རྒྱུ་མེད་པར། །གང་ཟག་མཆོག་ནི་འཛུམ་པ་མི་མཛད་ན། །འཛུམ་པ་འདི་མཛད་རྒྱུ་རྐྱེན་
ཅི་ཞིག་ལགས། །འཇིག་རྟེན་ཕན་ཕྱིར་ཐུགས་བརྩེ་ཁྱོད་ལ་ཞུའོ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་འཛུམ་པ་མཛད་པ་ལས། །དེ་རིང་སུའི་དགོས་པ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་། །སུ་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་བརྟན་པར་གནས། །སུ་ཞིག་
དེ་རིང་རྒྱལ་སྲིད་མཆོག་ཐོབ་འགྱུར། །སུ་ཞིག་དེ་རིང་བསོད་ནམས་བརྟན་པར་གནས། །སུ་ཞིག་ཆོས་མཛོད་འདི་ནི་འཛིན་པར་འགྱུར། །སུ་ཞིག་དེ་རིང་ཅོད་པན་ཆེ་ཐོགས་ཏེ། །རང་གི་ལག་གིས་རང་གི་མགོ་ལ་འདོགས། །
དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་སླར་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། ཀུན་དགའ་གྲོགས་པོ་ལྔ་བརྒྱ་ཚོགས་པ་དག །དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་མདུན་དུ་འཁོད་གྱུར་ཅིང་། །བདག་ཅག་ཆོས་འདི་ཐོབ་
པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས། །ཚིག་ཏུ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་འདི་དག་ལྟོས། །ནམ་ཞིག་བདག་ཅག་འདི་འདྲར་འགྱུར་ཞེས་ཏེ། །དེ་དག་ང་ལ་ཡང་ནི་ལྟ་བར་བྱེད། །བདག་ཅག་བྱང་ཆུབ་མཆོག་འདི་འཛིན་ཏོ་ཞེས། །ངའི་མདུན་དུ་འདུག་ནས་
ཚིག་ཏུ་བརྗོད། །མ་འོངས་ཕྱི་དུས་དེ་འདྲར་གྱུར་པའི་ཚེ། །མདོ་སྡེ་འདི་དག་བསྒྲགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །མཁས་པ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ལ་སོགས་པ། །ལྔ་བརྒྱ་འདི་དག་རྣམས་ཀྱང་ལངས་པར་གྱུར། །མོས་པར་བྱ་
ཞིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ། །འདིར་ནི་ང་ཡི་ཡེ་ཤེས་ཆགས་པ་མེད། །འདི་དག་གིས་ནི་རྒྱལ་བ་གཅིག་པུ་ལ། །ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བྱས་ནས་ལངས་པ་མིན། །སྔོན་དག་དྲན་ཏེ་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་ལ། །སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་
བརྒྱད་ཅུ་ཚང་བར་བྱུང་། །ཆོས་འདི་དག་ནི་བསྒྲགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །དེ་ལ་འང་འདི་དག་བརྒྱད་ལ་སོགས་པའང་ལངས། །དེ་བས་ཀྱང་ནི་ཤིན་ཏུ་སྔ་བ་ན། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་དག་གྲགས་པ་ཆེན་པོ་པ། །བྱེ་བ་ཁྲག་

51-1-40b

ཁྲིག་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་བྱུང་། །དེ་དག་ལས་ཀྱང་རྒྱ་ཆེ་ཆོས་འདི་བླངས། །ང་ཡི་གསུངས་རབ་རྒྱ་ཆེ་བ་དག་ཀྱང་། །དོན་ཏུ་གཉེར་ཅིང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད། །སེམས་ནི་དགའ་ཞིང་མགུ་བ་དཔེ་མེད་པས། །
མང་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་སྐུལ་བར་བྱེད། །དེ་ནི་ཕྱི་དུས་མྱ་ངན་ང་འདས་ཚེ། །སྐུ་གདུང་ཐམས་ཅད་རྒྱས་པར་བྱས་གྱུར་ནས། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་འདི་དག་ལེགས་བཟུང་སྟེ། །ཡི་གེ་བྲིས་ནས་སྒོམ་དུ་བཅུག་ནས་ཀྱང་། 
མཆོད་རྟེན་ས་དང་བྲག་དང་རི་དག་དང་། །ལྷ་དང་དེ་བཞིན་ཀླུ་ཡི་ལག་དག་ཏུ། །མདོ་སྡེ་གཞག་པ་བྱས་ནས་དེ་དག་རྣམས། །ལྷའི་བརྟུལ་ཞུགས་འདྲ་བར་བྱ་ཕྱིར་འགྲོ། །དེ་དག་ཕྱི་མའི་དུས་ཚེ་སོ་སོའི་རིགས། །ཐམས་
ཅད་བོར་ཏེ་སླད་དུ་བབས་གྱུར་ནས། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་འདི་དག་ལེགས་བཟུང་སྟེ། །བསམ་པ་ཇི་བཞིན་དུ་ནི་བྱེད་པར་འགྱུར། །དེ་དག་ཆོས་འདི་འདོད་པས་ཡུལ་ཡུལ་དུ། །དོང་ཞིང་མདོ་སྡེ་བཟང་པོ་འདི་རྙེད་འགྱུར། །
རྙེད་ནས་ཡིད་ནི་མཆོག་ཏུ་དགའ་གྱུར་པས། །རྟེན་པ་མེད་པར་སྐྱེ་བོ་མང་ལ་གཏོང་། །ལུས་དང་དེ་བཞིན་སྲོག་ཀྱང་སྤང་བྱས་ཏེ། །མཁས་པ་དེ་དག་ཆོས་འདོད་ཆོག་མི་ཤེས། །ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཀུན་དང་མི་མཐུན་ཞིང་། །
གྱ་ནོམ་རྒྱ་ཆེ་ཆོས་ནི་སྦྱིན་པར་བྱེད། །གང་དག་ང་ཡི་མདུན་ན་ལངས་གྱུར་པ། །ལྔ་བརྒྱ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་མ་གཏོགས་པར། །མདོ་སྡེ་འདི་ལ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང་། །འཆང་དང་ཀློག་པར་བྱེད་པ་སུ་ཡང་མེད། །དགེ་སློང་བརྒྱད་
དང་དེ་བཞིན་བྱང་ཕྱོགས་སུ། །ཡོངས་སུ་ལེན་ཅིང་ཆོས་འཛིན་དགའ་བ་དག །ཆོས་འདོད་འཇིག་རྟེན་ཕན་ཞིང་བརྩེ་བ་དག །ལེན་པའི་ཕྱིར་ནི་མང་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར། །གང་དག་དེར་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་འཛིན་ཅིང་། །
སྙན་ཚིག་རྙེད་ལ་མ་རྟེན་འབྱུང་བ་ནི། །བརྒྱད་ལ་སོགས་པ་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་པོ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་རྣམས་ནི་ཚང་བའོ། །དགེ་སློང་དགེ་སློང་མ་དང་དགེ་བསྙེན་དང་། །དགེ་བསྙེན་མ་ནི་མཁས་ཤིང་འཇུངས་བྲལ་འདི། །གང་དག་

51-1-41a

ལངས་ཤིང་ཕྱི་དུས་ཆོས་འཛིན་པ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་མི་མཆོག་རྒྱལ་བར་འགྱུར། །ཡོན་ཏན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཀུན་དང་ལྡན། །གསེར་གྱི་ཁ་དོག་བསོད་ནམས་བརྒྱ་ཡི་མཚན། །ཕན་ཕྱིར་ཐུགས་བརྩེ་སེམས་ཅན་
མང་པོ་འགྲོལ། །བདེ་བ་སྦྱིན་ཞིང་ཉོན་མོངས་ཐམས་ཅད་སེལ། །དེ་དག་འདི་ནས་འཆི་འཕོས་ཕྱི་ནས་ཡང་། །ལོག་ལྟུང་སར་ནི་ནམས་ཀྱང་འགྲོ་མི་འགྱུར། །སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་འདུས་གྱུར་ཅིང་། །མི་མཆོག་རྣམས་ནི་མཉེས་པ་
བྱེད་པར་འགྱུར། །དེ་དག་གིས་ནི་མི་ཁོམ་བརྒྱད་ཀྱང་སྤངས། །དེས་ནི་ངན་སོང་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའོ། །དེས་ནི་བསོད་ནམས་ཚད་མེད་ཇི་སྙེད་བཟུང་། །ཡོན་ཏན་མཐའ་ནི་བཤད་པར་མི་ནུས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཞིང་འདིར་མཉེས་པར་
བྱེད་པར་འགྱུར། །འདུས་པར་གྱུར་ནས་སངས་རྒྱས་གང་འགྱུར་བ། །དེ་དག་ཕན་པའི་ཕྱིར་ནི་སྙིང་བརྩེ་ལ། །བླ་མེད་ཞི་ལམ་ཚོལ་ཞིང་གུས་པར་བྱེད། །དེ་དག་བསྐལ་པ་གཅིག་ལ་འདུས་གྱུར་ཏེ། །རྐང་གཉིས་གཙོ་ལ་མཆོད་པ་
དག་བྱས་ནས། །བླ་ན་མེད་པའི་རྡུལ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར། །འཕགས་པ་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་བཟོད་འཐོབ་འགྱུར། །དེ་དག་ན་ཡང་དེ་བཞིན་ཆོས་འཛིན་པ། །ཕྱི་མའི་དུས་དང་དེ་བཞིན་བར་མའི་དུས། །དེ་ན་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་འདི་སྤྱད་
ནས། །ཚེ་དཔག་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་མཉེས་པར་བྱེད། །བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདི་ལ་ཇི་སྙེད་ཀྱི། །འཇིག་རྟེན་དོན་མཛད་འོད་མཛད་འབྱུང་བ་དག །དེ་དག་གི་ཡང་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འཛིན་པ། །དུས་གསུམ་ལ་ནི་གནས་པའི་དཔའ་བོའོ། །
མ་འོངས་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་མང་པོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་གང་དག་ཚད་མེད་པ། །དེ་ལ་དེས་ནི་རྒྱ་ཆེ་མཆོད་བྱས་ནས། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ལ་ནི་མཉེས་བྱེད་འགྱུར། །བྱང་ཆུབ་ཞི་ལ་དེ་དག་རེག་པར་འགྱུར། །དེ་ལ་འདུས་
ནས་གུས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར། །བསྐལ་པ་ཁྲག་ཁྲིག་མང་པོ་འདས་གྱུར་པ། །དེ་སྲིད་ན་ནི་ས་བོན་དངོས་པོར་འགྱུར། །ཁྱིམ་གྱི་བདག་པོ་བཟང་སྐྱོང་འདི་དང་ནི། །རིན་ཆེན་འབྱུང་བའི་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་དང་། །དེད་དཔོན་བཟང་དང་

51-1-41b

ཕུག་སྦས་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ། །སངས་རྒྱས་གང་གཱའི་བྱེ་སྙེད་མཐོང་བར་འགྱུར། །དེ་དག་དེ་རྣམས་དང་ནི་དེ་བས་ཀྱང་། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་མང་པོའི་ཆོས་འཛིན་པ། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་མང་པོ་དེ་ཡི་ཚད། །བརྗོད་པར་བྱ་ཞིང་མཐའ་རྟོགས་མི་
ནུས་སོ། །སེམས་ཅན་ཆེན་པོ་གང་གིས་རྨི་ལམ་ནའང་། །དཔའ་བོ་འདི་དག་གི་ནི་མིང་དང་ཐབས། །ཐོས་པ་དེ་དག་རྒྱལ་བ་ཆེན་པོར་འགྱུར། །གང་དག་མཐོང་ངམ་ཡང་ན་ཐོས་ནས་ཀྱང་། །འདོད་པར་བྱེད་དམ་ཡང་ན་དང་བྱེད་ན། །ཐམས་ཅད་
བྱང་ཆུབ་འགྱུར་བར་ཐེ་ཚོམ་མེད། །དེ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཆོས་འདི་ཡོངས་སུ་འཛིན། །མིང་དང་དེ་བཞིན་ཚེ་ཡང་བསམ་མི་ཁྱབ། །སྣང་བ་བསམ་མེད་ཡོན་ཏན་བསམ་མི་ཁྱབ། །ཤེས་རབ་ཡེ་
ཤེས་དེ་བཞིན་བསམ་མི་ཁྱབ། །བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཚོལ་བྱེད་ཅིང་། །སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་དག་པ། །གང་གཱའི་བྱེ་སྙེད་བསམ་མི་ཁྱབ་བྱུང་བ། །དེ་ལའང་སྦྱིན་པ་རྒྱ་ཆེན་དག་ནི་ཕུལ། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་
མང་པོ་བཤད་གྱུར་ཀྱང་། །དེ་ཡི་བསོད་ནམས་ཚད་ནི་ཅུང་ཟད་མེད། །འདྲ་བའི་སྲས་དང་གྲོགས་པོ་དེ་དག་ཀྱང་། །བྱང་ཆུབ་འགྱུར་བར་ཐེ་ཚོམ་འགའ་ཡང་མེད། །ཀུན་དགའ་ལ་ལ་གང་ཞིག་མདོ་སྡེ་འདི། །ལེན་ཏམ་འཛིན་ཏམ་
ཀློག་པར་བྱེད་པ་དང་། །ལྔ་བརྒྱ་ཚང་བ་པོ་ནི་དེ་དག་ལ། །ཐེ་ཙོམ་མེད་པར་དེ་ལ་དགའ་བ་སྐྱེད། །ཀུན་དགའ་ལ་ལ་གང་ཞིག་མདོ་སྡེ་འདི། །བཙལ་བའི་ཕྱིར་ནི་འདུན་པ་བརྟན་བྱེད་ཅིང་། །གཉིད་ནི་སྤངས་ལ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་
བྱེད་ན། །དེ་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་རྙེད་མི་དཀའ། །མདོ་སྡེ་འདི་འདྲ་བ་དག་བཟུང་བྱས་ནས། །རྙེད་པ་རབ་རྙེད་ངན་འགྲོ་དག་ཀྱང་སྤངས། །བདེ་གཤེགས་བསྟན་པ་ལ་ནི་དོན་ཡོད་དང་། །མི་ཁོམ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྤངས་
པར་འགྱུར། །བཟང་སྐྱོང་གིས་ཞུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྤྲོ་བ་སྐྱེད་པའི་ལེའུ་སྟེ། བཅུ་གསུམ་པའོ།། །།

51-1-42a

དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལིད་ཙ་བྱི་གཞོན་ནུ་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཚོང་
དཔོན་གྱི་བུ་ཕུག་སྦས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་འདམ་བུས་བྱིན་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རིགས་ཀྱི་བུ་མཚམས་བཟང་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་
ཆེན་པོ་ཁྱིམ་བདག་དེད་དཔོན་བཟང་པོ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆུ་ལྷ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་པོ་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རས་བཅོས་བུ་ཟུང་ལྔ་བརྒྱ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་
སྐུ་ལ་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་རིན་པོ་ཆེ་འགྲེམས་པར་ཡང་བྱེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྙེན་བཀུར་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པར་བྱེད་པར་གསོལ་བའང་འདེབས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཟང་སྐྱོང་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་པོ་དེ་དག་ལ་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་དགའ་བར་མཛད། ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག །ཡང་དག་པར་གཟེང་བསྟོད། ཡང་དག་པར་མགུ་བར་མཛད་དོ། །དེ་དག་
དགའ་བའི་སེམས་དང་། སྐྱོན་མེད་པའི་སེམས་དང་། འཇམ་པའི་སེམས་དང་། འདོད་པར་བྱ་བའི་སེམས་དང་། དང་བའི་སེམས་དང་། སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་
འཁོད་དོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་དུ་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་
འཐོབ་པར་འགྱུར། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་

51-1-42b

ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་གསང་ཚིག་ལ་མི་རྟེན་པ་དང་། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་མི་ཆགས་པ་དང་། སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་ཕམ་པ་དང་། སྲིད་
པའི་འགྲོ་བའི་སྐྱེ་བའི་གནས་རྣམས་ལ་སྨོད་པ་སྟེ། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པོ། །བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ལ་ལ་ཞིག་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཆང་
བར་བྱེད། ཀློག་པར་བྱེད། ཡི་གེར་འདྲི་བར་བྱེད། འཛིན་པར་བྱེད། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་བྱེད་ན། བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཡོན་ཏན་གང་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ལྔ་
བརྒྱ་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྔ་བརྒྱ་གང་ཞེ་ན། བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། བྱམས་པ་ལ་གནས་པའི་ལུས་ལ་དུག་གིས་མི་ཚུགས། མཚོན་གྱིས་མི་ཚུགས། ཆུར་མི་འཆི། མེས་མི་འཚིག །རྒྱལ་པོ་གླགས་ལྟ་བ་དག་གིས་
གླགས་མི་རྙེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བཟང་སྐྱོང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའང་དུག་གིས་མི་ཚུགས། མཚོན་གྱིས་མི་ཚུགས། ཆུས་འཆི་བར་མི་བྱེད། མེས་མི་འཚིག །རྒྱལ་པོ་གླགས་ལྟ་བ་དག་གིས་གླགས་མི་རྙེད་དོ། །
བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་བསྐལ་པས་སྲེག་པ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཡང་མེའི་ཕུང་པོ་དེའི་ནང་དུ་མཆོང་ན། མེའི་ཕུང་པོ་དེ་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཆུའི་བུམ་པ་ཆེན་པོས་ནི་མེའི་
ཕུང་པོ་ཞི་བར་བྱེད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་གཏོགས་པར་རྒྱལ་པོ་འམ། ཆོམ་རྐུན་ནམ། མེ་འམ། ཆུ་འམ། སྐྱེ་བོ་འམ། ཀླུ་འམ། རོ་ལངས་སམ། གནོད་སྦྱིན་ནམ། 
སྲིན་པོ་འམ། སེང་གེ་འམ། སྟག་གམ། ཁྱི་འམ། ཝ་འམ། སྤྱང་ཀི་འམ། མི་འམ། མི་མ་ཡིན་པ་འམ། ཡི་དགས་སམ། གྲུལ་བུམ་གྱིས་བར་ཆད་བྱེད་ན་ལུས་སམ། སྲོག་གམ། ལྷུང་བཟེད་དམ། གོས་སམ། ཚངས་

51-1-43a

པར་སྤྱོད་པ་འམ། འཆད་པ་འམ། ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་འམ། བསམ་གཏན་ནམ། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བར་ཆད་བྱེད་པ་དེ་ནི་གནས་མ་ཡིན། སྐབས་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ནི་གནས་མེད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པའི་
དགེ་སློང་དེ་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་གཏོགས་པར་མིག་ནད་ཀྱིས་འདེབས་པ་འམ། རྣ་ནད་ཀྱིས་འདེབས་པ་འམ། སྣ་ནད་ཀྱིས་འདེབས་པ་འམ། ལྕེ་ནད་ཀྱིས་འདེབས་པ་འམ། ལུས་ནད་ཀྱིས་འདེབས་པ་འམ། སེམས་ནད་ཀྱིས་འདེབས་པ་
འམ། དེ་དག་ལས་གཞན་པའི་ནད་ཀྱི་རྣམ་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་འཚོ་བ་འགོག་པར་བྱེད་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་སྐབས་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ནི་གནས་མེད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་ལྷ་རྣམས་
ཀྱང་སྲུང་ངོ་། །ཀླུ་རྣམས་ཀྱང་སྲུང་ངོ་། །གནོད་སྦྱིན་རྣམས་ཀྱང་སྲུང་ངོ་། །དྲི་ཟ་རྣམས་ཀྱང་སྲུང་ངོ་། །མི་རྣམས་ཀྱང་སྲུང་ངོ་། །མི་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱང་སྲུང་ངོ་། །ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ཀྱང་སྲུང་ངོ་། །ནམ་མཁའ་ལྡིང་རྣམས་ཀྱང་སྲུང་ངོ་། །
མི་འམ་ཅི་རྣམས་ཀྱང་སྲུང་ངོ་། །ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་སྲུང་ངོ་། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་དང་། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་དང་། མི་མཇེད་ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་པ་དང་། ལྷའི་བུ་མཚམས་བཟངས་རྣམས་ཀྱང་སྲུང་ངོ་། །དེ་དག་ལས་གཞན་
པ་ལྷའི་བུ་གཟི་བརྗིད་ཆེ་བ་གཟི་བརྗིད་ཆེ་བ་དག་ཀྱང་སྲུང་ངོ་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་སྲུང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་སྲུང་ངོ་། །
བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་ལྷ་རྣམས་དང་། ཀླུ་རྣམས་དང་། གནོད་སྦྱིན་རྣམས་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་རྣམས་དང་། མི་འམ་ཅི་རྣམས་དང་། 
ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་། བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་རྣམས་དང་། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་སྡུག་པར་འགྱུར་རོ། བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་

51-1-43b

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་སྙན་པར་སྒྲོགས་སོ། །ཀླུ་རྣམས་ཀྱང་སྙན་པར་སྒྲོགས་སོ། །གནོད་སྦྱིན་རྣམས་ཀྱང་སྙན་པར་སྒྲོགས་སོ། །མི་རྣམས་ཀྱང་སྙེན་པར་སྒྲོགས་སོ། །མི་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱང་སྙན་པར་
སྒྲོགས་སོ། །ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་སྙན་པར་སྒྲོགས་སོ། །བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་སྙེན་པར་སྒྲོགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་། 
སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་སྙན་པར་སྒྲོགས་སོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་ལྟ་བར་འདོད་དོ། །ཀླུ་རྣམས་ཀྱང་ལྟ་བར་འདོད་དོ། །
གནོད་སྦྱིན་རྣམས་ཀྱང་ལྟ་བར་འདོད་དོ། །དྲི་ཟ་རྣམས་ཀྱང་ལྟ་བར་འདོད་དོ། །མི་འམ་ཅི་རྣམས་ཀྱང་ལྟ་བར་འདོད་དོ། །མི་རྣམས་ཀྱང་ལྟ་བར་འདོད་དོ། །མི་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱང་ལྟ་བར་འདོད་དོ། །ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། 
ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་ལྟ་བར་འདོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དག་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་ཐ་ན་རྨི་ལམ་དུའང་ཞལ་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །མིང་ནས་བརྗོད་པར་ཡང་
མཛད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་ལྟ་བར་འདོད་དོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱང་གཟིགས་པར་བཞེད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་
གཞན་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་ལྟར་འོང་ངོ་། །ཀླུ་རྣམས་ཀྱང་ལྟར་འོང་ངོ་། །གནོད་སྦྱིན་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། 
མི་རྣམས་ཀྱང་ལྟར་འོང་ངོ་། །ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་དང་། མི་མཇེད་ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་པ་དང་། ལྷའི་བུ་མཚམས་བཟང་ཀྱང་ལྟར་འོང་ངོ་། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་

51-1-44a

དེ་ལ་མ་བཤད་ཅིང་མ་ཐོས་པའི་མདོ་སྡེ་དག་ཀྱང་ཐ་ན་རྨི་ལམ་དུ་ཡང་སྒྲ་གྲག་ཅིང་དབྱངས་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཛིན་ཏམ། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་དམ། འཆང་ངམ། 
ཀློག་གམ། ཡི་གེར་འདྲི་འམ། འཆད་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་བསྐལ་པ་འམ། བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པར་ཡང་ང་སྙན་པ་བརྗོད་ཅིང་ཡོན་ཏན་སྒྲོགས་པར་བྱེད་ན། གང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལྟ་ལ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་
བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ཏིང་ངེ་འཛིན། །བདེ་བར་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་འདི་འཆད་པའི། །ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་བཤད་པར་བྱ་བ་ནི། །གང་གཱའི་བྱེ་མ་སྙེད་ལས་གཅིག་བླངས་བཞིན། །
གང་ཞིག་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཆང་བྱེད་པ། །དེ་ལ་མེ་དང་མཚོན་གྱིས་མི་ཚུགས་ཤིང་། །དེ་ལ་རྐུན་པོས་གནོད་པ་བྱེད་མི་འགྱུར། །དེ་ལ་རྒྱལ་པོ་མི་བྱམས་མི་བྱེད་དོ། །གདུག་པའི་སྦྲུལ་དག་འཁྲུགས་ཤིང་འཇིགས་བྱེད་པས། །
གདུག་པའི་ཡིད་ཀྱིས་མི་ལ་འཚེ་བྱེད་ན། །གང་ཞིག་ཏིང་འཛིན་འདི་ལ་འཇུག་བྱེད་པ། །དེ་ཡི་བྱིན་ཀྱིས་དེ་དག་དུག་མེད་འགྱུར། །མི་དང་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་སྲིན་པོ་དག །ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་འཁྲུགས་ཤིང་འཇིགས་བྱེད་པས། །གང་དག་ཏིང་འཛིན་འདི་ལ་འཇུག་བྱེད་པ། །
དེ་ཡི་བྱིན་ལ་ནམས་ཀྱང་མི་བཟོད་དོ། །དགོན་པའི་གཅན་ཟན་མི་སྲུན་གང་འཁོད་པ། །སྤྱང་གི་ཝ་དང་དེ་བཞིན་སེང་གེ་སྟག །དེ་དག་དགོན་པའི་གནས་སུ་གནས་པ་དེའི། །གྲོགས་བྱེད་པ་
དང་གཡོག་བྱེད་པར་ཡང་འགྱུར། །གནོད་སྦྱིན་ཤ་ཟ་མདངས་འཕྲོགས་འཇིགས་བྱེད་པ། །གདུག་པའི་ཡིད་ཀྱིས་མི་ལ་འཚེ་བྱེད་ན། །གང་ཞིག་ཏིང་འཛིན་འདི་ལ་འཇུག་བྱེད་པ། །དེ་ཡི་བྱིན་གྱིས་དེ་དག་
སྤ་ཡང་འགོང་། །གང་ཞིག་ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་འཆད་བྱེད་པ། །དེ་ནི་རྣ་ནད་མེད་ཅིང་ལུས་ནད་མེད། །མིག་གི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཉམས་མི་འགྱུར། །ཚིག་ཀྱང་གསལ་ཞིང་སྤོབས་པས་སྨྲ་བར་འགྱུར། །

51-1-44b

གང་ཞིག་ཏིང་འཛིན་འདི་ལ་འཇུག་པ་དེ། །དེ་ལ་ནམས་ཀྱང་སེམས་དམྱལ་ངན་འགྲོ་མེད། །དེ་ཡི་ལུས་ལ་ནད་ཀྱིས་མི་འདེབས་ཤིང་། །དེ་ལ་ནམས་ཀྱང་ལོག་ལྟུང་འཇིགས་པ་མེད། །ཁ་ཏོན་བྱས་ཏེ་གཞན་ལ་སྟོན་བྱེད་ན། །དེ་ལ་ལྷ་དང་
ཀླུ་དང་གྲུལ་བུམ་དང་། །ལྷ་མ་ཡིན་དང་ལྟོ་འཕྱེ་ཆེ་རྣམས་སྲུང་། །དེ་ལ་གདུག་པར་སེམས་པའང་དང་བར་འགྱུར། །ཁ་ཏོན་བྱས་ཏེ་གཞན་ལ་སྟོན་བྱེད་ན། །དེ་ལ་ལྷ་མི་ཀླུ་དང་ལྷ་མ་ཡིན། །གནོད་སྦྱིན་མི་འམ་ཅི་དག་ཆེར་སྙེན་སྒྲོགས། །
སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་བུ་གཅིག་བཞིན་དུ་སྟོད། །ཁ་ཏོན་བྱས་ཏེ་གཞན་ལ་སྟོན་བྱེད་ན། །དེ་ནི་ཆོས་ལ་ཐེ་ཙོམ་འབྱུང་མི་འགྱུར། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཐེ་ཙོམ་ཡོང་མི་འབྱུང་། །དེ་ཡི་གཟུགས་དང་མཉམ་པའང་མི་འབྱུང་ངོ་། །ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་དེ། །རྒྱལ་པོ་འཁྲུག་
དང་དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་འཁྲུགས། །མུ་གེའི་དགོན་པ་བྱུང་བར་གྱུར་ནའང་། །དེ་ལ་གནོད་དང་བཀྲེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་དེ། །སེམས་ཅན་དག་ལ་བདུད་ནི་ཉེར་གནས་ཀྱང་། །དེ་ནི་
མི་སྐྲག་བ་སྤུ་མི་གཡོ་སྟེ། །དེའི་ཡོན་ཏན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་འགྱུར། །ཚེ་བ་དང་ནི་ཉེས་དང་ཉོན་མོངས་པ། །ཇི་སྙེད་གང་དག་ངས་ནི་བཤད་གྱུར་པ། །སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་མ་གཏོགས་པར། །དེ་དག་དེ་ཡི་
ལུས་ལ་མི་ཚུགས་སོ། །ཟད་པ་ཕྱི་མའི་དུས་ན་གང་ལག་ཏུ། །མདོ་སྡེ་རྒྱ་ཆེ་འདི་དག་འོངས་པ་ནི། །སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོ་བཞིན་དུ་མདུན་བཞག་སྟེ། །བསྟོད་ཅིང་བསླང་ལ་སྙན་པ་དག་ཀྱང་
གསུང་། །བག་ཡོད་པར་ཡང་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པར་བྱོས། །འཐུན་པར་བྱས་ཏེ་ཆོས་ཀྱང་སྤྱད་པར་བྱོས། །གང་ཞིག་འཛིན་ཅིང་ཀློག་ལ་སྟོན་བྱེད་པ། །ཁྱེད་ཀྱི་དོན་ཏུ་འདི་དག་འཆད་པར་བྱེད། །
བཟང་སྐྱོང་གིས་ཞུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ཆོས་སྨྲ་བ་བསྔགས་པའི་ལེའུ་སྟེ། བཅུ་བཞི་པའོ།། །།

51-1-45a

བམ་པོ་ལྔ་པ། ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བཟང་སྐྱོང་ངས་མངོན་པར་ཤེས་ཏེ། འདས་པའི་དུས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ། རྒྱས་པ། ཚད་མེད་པ། བསམ་
གྱིས་མི་ཁྱབ་པ། གཞལ་དུ་མེད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ། རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། 
འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ངོ་། །བཟང་སྐྱོང་དེའི་ཚེ་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་བཟང་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་པར་
བར་གྱུར་ཏེ། དེ་སྲོག་ཆགས་ཉི་ཁྲིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ནས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་ག་ལ་བར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས། བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོ་དེའི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་
འཁོད་ནས་ཀྱང་། ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་བཟང་སྦྱིན་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡོངས་སུ་ཞུས་སོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོ་དེས་ཀྱང་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་བཟང་སྦྱིན་དེའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་མཁྱེན་ནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཏོ། །ཡང་དག་པར་བཤད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ནས་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་བཟང་
སྦྱིན་དེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །བཟུང་ནས་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །བསྒོམས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བདེ་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་ལས་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བྲེགས་ཏེ་གོས་ཚོན་

51-1-45b

ཅན་གྱོན་ནས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། ཚངས་པར་སྤྱད་དོ། །ལོ་བརྒྱད་ཁྲིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒོམ་ཞིང་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་
བདེ་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་ལས་ཐོས་པ་ཐམས་ཅད་བཟུང་ཞིང་། འདས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཐོས་པ་ཐམས་ཅད་གཟུང་སྟེ། དེ་མང་དུ་ཐོས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་
ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་དུས་གཞན་ཞིག་ན་ཚེ་བརྗེས་ནས་ལུས་ཞིག་སྟེ་ཤི་བ་དང་། བདེ་འགྲོ་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པར་སྐྱེས་སོ། །སྐྱེས་ནས་ཀྱང་དེས་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཁམས་དེ་
ཉིད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཉིས་པ་གློག་གི་ལྷ་ཞེས་བྱ་བ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །བསྐལ་པ་དེ་ཉིད་ལ་རྒྱལ་རིགས་ཤིང་ས་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུར་སྐྱེས་ཏེ། རྒྱལ་རིགས་ཤིང་ས་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་དེ་ལས་མངོན་པར་བྱུང་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གློག་གི་ལྷ་དེ་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། ལོ་བརྒྱད་ཁྲིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་སྒོམ་ཞིང་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་དོ། །དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་
པའི་སངས་རྒྱས་གསུམ་པ་འོད་ཟེར་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །བསྐལ་པ་དེ་ཉིད་ལ་བྲམ་ཟེའི་རིགས་ཤིང་ས་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུར་སྐྱེས་ཏེ། བྲམ་ཟེའི་རིགས་ས་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་དེ་ལས་མངོན་པར་བྱུང་ནས། དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འོད་ཟེར་གྱི་རྒྱལ་པོ་དེ་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒོམ་ཞིང་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་དོ། །ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་བཟང་སྦྱིན་
དེ་ཡང་དེ་ནས་ཕྱིས་བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །བཟང་སྐྱོང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་བཟང་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་བ། དེ་གཞན་ཞིག་

51-1-46a

ཡིན་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་ཐེ་ཙོམ་འམ། ཡིད་གཉིས་སམ། སོམ་ཉི་ཟ་བར་གྱུར་ན་བཟང་སྐྱོང་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མི་བལྟའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མར་
མེ་མཛད་དེ། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་བཟང་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་བཟང་སྦྱིན་དེ་ཆོས་དོན་དུ་གཉེར་ཞིང་ཆོས་འདོད་ལ་ཆོས་ལ་འདུན་པ་དང་ལྡན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་
པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ལ་ལྟོས། བཟང་སྐྱོང་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་
སྐྱེད་པ་དང་། །ཐོས་པ་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བ་ལ་ཇི་ཙམ་དུ་ཕན་པ་མང་པོར་གྱུར་པ་ལ་ལྟོས། བཟང་སྐྱོང་དེ་བས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་གཟུང་བར་བྱའོ། །ཀུན་ཆུབ་པར་བྱའོ། །ཡི་གེར་བྲི་བར་བྱའོ། །བཅང་བར་བྱའོ། །
བཀླག་པར་བྱའོ། །བཟུང་ཞིང་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱས་ནས་གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་བཤད་པར་བྱའོ། །བསྟན་པར་བྱའོ། །བརྗོད་པར་བྱའོ། །བསྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་ལའང་བརྩོན་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། 
བཟང་སྐྱོང་དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཕྱི་ཕྱིར་བསྟེན་ཅིང་བསྒོམས་ལ་མང་དུ་བྱས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་དང་། ཐམས་ཅད་
མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། ལྟག་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་མ་གཏོགས་པར་
ཆོས་གཞན་འཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་བཟང་སྐྱོང་ཡང་དག་པར་སྨྲ་བས་གང་ལ་མིག་ཏུ་གྱུར་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྐྱེད་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་དག་ནི་བཟང་སྐྱོང་ཏིང་ངེ་

51-1-46b

འཛིན་འདི་ལ་ཡང་དག་པར་སྨྲ་བས་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་བཟང་སྐྱོང་ཡང་དག་པར་སྨྲ་བས་གང་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་རིགས་སོ། །དགེ་འདུན་གྱི་རིགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའོ། །ཐོས་པའི་རིགས་སོ། །
ཐོས་པ་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུའོ། །ཐོས་པ་བསགས་པའོ། །ཐོས་པའི་གཞིའོ། །ཡོན་ཏན་བསགས་པའོ། །བཟོད་པ་སྐྱེད་པའོ། །བྱམས་པ་སྐྱེད་པའོ། །སྙིང་རྗེ་ཐོབ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སྐྱེད་པའི་ཆོས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་དག་ནི་བཟང་སྐྱོང་ཏིང་ངེ་འཛིན་
འདི་ལ་ཡང་དག་པར་སྨྲ་བས་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་བཟང་སྐྱོང་ཡང་དག་པར་སྨྲ་བས་གང་ལ་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མུན་པ་སེལ་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་སོ། །སྣང་བ་ཆེན་པོ་བྱེད་པའི་ཆོས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་དག་ནི་
བཟང་སྐྱོང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་ཡང་དག་པར་སྨྲ་བས་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་བཟང་སྐྱོང་ཡང་དག་པར་སྨྲ་བས་གང་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་
རིག་པ་བཞི་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅྭ་བརྒྱད་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་དག་ནི་བཟང་སྐྱོང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་ཡང་དག་པར་སྨྲ་བས་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་
འདི་ཉིད་ན་འདུག་བཞིན་དུ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱང་ལྟ། ཆོས་ཀྱང་ཉན། དགེ་འདུན་ཡང་ལྟ་བར་བྱེད་པའི་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་
ཇི་ཙམ་དུ་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་ལྟོས། བཟང་སྐྱོང་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རིན་པོ་ཆེ་འདི་སྒྲུབ་པར་འདོད་པས། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་བརྟུལ་བ་བརྟན་པར་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་བརྟུལ་བ་བརྟེན་པར་བྱ་ཞེ་ན། བཟང་སྐྱོང་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ལུས་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་

51-1-47a

རྣམ་པར་བརྟག་པར་ནི་མི་བྱའོ། །ཚོར་བ་ལ་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ཚོར་བ་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པར་བརྟག་པར་ནི་མི་བྱའོ། །སེམས་ལ་སེམས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། སེམས་དང་ལྡན་པའི་
རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པར་བརྟག་པར་ནི་མི་བྱའོ། །ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པར་བརྟག་པར་ནི་མི་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་རྣམས་དང་། ཉན་ཐོས་ལུས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་རྣམས་མ་གཏོགས་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་སུ་ཞིག་མངོན་པར་དད་པར་
འགྱུར། བཟང་སྐྱོང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་འཁྲུལ་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་དེ་དག་ཉིད་
ཡིད་ལ་བྱ། ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ལ་བལྟ་བར་བྱ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དག་ཀྱང་ཡིད་ལ་བྱ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱང་བལྟ་བར་བྱ། ཆོས་ཀྱང་མཉན་པར་བྱ་སྟེ་མངོན་པར་ཞེན་པར་ནི་མི་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ན། ཆོས་འདི་
དག་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། ཐོག་མ་ཉིད་ནས་ཉེ་བར་ཞི་བའོ། །བཟང་སྐྱོང་ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དམིགས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པས་དམིགས་སུ་མེད་པའོ། །ཆོས་འདི་དག་
ཐམས་ཅད་ནི་ཡིད་ལ་བྱ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པའོ། །ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དམིགས་སུ་མེད་པས་གཟུང་དུ་མེད་པའོ། །ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བས་མི་ཆགས་པའོ། །ཆོས་འདི་དག་ཐམས་
ཅད་ནི་བདག་དང་སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུའི་དབང་ལས་གྱུར་པས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའོ། །ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སྲོག་དང་གང་ཟག་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་

51-1-47b

བགྲང་དུ་མེད་པའོ། །ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་མཉམ་པའོ། །ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དངོས་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་གྱུར་པའོ། །བཟང་སྐྱོང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་
ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒོམ་པར་འདོད་པར་གྱུར་ན། དེས་ཅི་ནས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱང་མཐོང་ཞིང་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་ལྡན་པའི་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཀྱང་སྒོམ་པར་བྱེད། 
ཆོས་ཀྱང་ཉན་ཅིང་ཆོས་ལ་ཆོས་འབྱེད་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཀྱང་སྒོམ་པར་བྱེད་ལ། བདག་ཀྱང་མི་དམིགས་ཤིང་ཆོས་ཀྱང་མི་སྙེམས་པ་དེ་ལྟར་མཚན་མ་རྣམས་ནི་འཇུག་པས་མཚན་མ་མེད་པའི་འཇུག་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱའོ། །
བཟང་སྐྱོང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ཅན་གྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཅན་གྱིས་ཆོས་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རེ་བས་ནི་གཏོང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་མི་
འགྱུར་རོ། །བསྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་པས་ནི་མང་དུ་ཐོས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་ཟག་ལ་རྟེན་པས་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །
བྲེ་མོ་གཏམ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བས་ནི་དབེན་པ་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གནས་ལ་དགའ་བས་ནི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རྗེས་སུ་ཆགས་པས་ནི་སྐྱོན་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གནོད་སེམས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བས་ནི་
བཟོད་པ་དང་ངེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེ་སྡང་ཞིང་ཞེ་འགྲས་པས་ནི། ཕན་ཡོན་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོས་གང་གི་ཕྱིར་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ད་ལྟར་
གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་མངོན་སུམ་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ནི་སེར་སྣ་མི་འབྱུང་ངོ་། །དམིགས་པ་ཅན་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་སྒོམ་པར་མི་

51-1-48a

འགྱུར་རོ། །ལེ་ལོ་ཅན་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འདོད་པ་ལ་སྟེན་པ་ནི་ཞི་གནས་སུ་མི་འགྱུར་རོ། །རྟེན་པ་ནི་བསྒོམ་པ་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཅི་ནས་ཀྱང་ནུབ་པར་
མི་འགྱུར་བར། ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལ་གཏད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཤད་པའི་ཚེ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང་། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་བུ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེས་སོ། །སྲོག་ཆགས་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་སྐྱེ་དགུ་བརྒྱད་སྟོང་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེས་སོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
གང་གའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ལ་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་གྱུར་ནས། གང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་མིང་ཐ་དད་ཀྱིས་ཀྱང་ཚེའི་ཚད་གཅིག་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་
པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ན། བཟང་སྐྱོང་ཡང་གང་གིས་ང་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་ང་ལ་མཉེས་པར་བྱས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། གང་གིས་ང་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་གྲོགས་པོར་གྱུར་
པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། དེ་དག་ནི་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་ཆོས་འདི་བཤད་པའི་ཚེ་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་
མཐོང་བ་སྐྱེས་སོ། །དགེ་སློང་བརྒྱད་བརྒྱ་ཡང་ལེན་པ་མེད་པར་ཟག་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །གང་དག་ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་འཛིན་གྱུར་པ། །
དེ་དག་ཤེས་རབ་ཚད་ནི་ཆུང་ཟད་མེད། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཚད་དང་རྡུལ་དང་དྲི་མ་མེད། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་དག་སེམས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་དག །གང་དག་ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་འཛིན་གྱུར་པ། །དེ་དག་ཤེས་རབ་ནམས་ཀྱང་ཉམས་པ་

51-1-48b

མེད། །ཏིང་འཛིན་ཐོས་ནས་ནམས་ཀྱང་ཉམས་པ་མེད། །ཟླ་བ་བཞིན་དུ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་སྟོན། །གང་དག་ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་འཛིན་གྱུར་པ། །དེས་ནི་སངས་རྒྱས་བསམ་མི་ཁྱབ་པ་བསྟོད། །དེས་ནི་ཆོས་ཀྱང་བསམ་མི་ཁྱབ་པ་མཐོང་། 
དེ་ལ་བསམ་མི་ཁྱབ་པའི་ལྷ་རྣམས་བསྲུང་། །སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བྱུང་། །དེས་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཆོས་བཤད་པ། །གང་ཞིག་ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་འཛིན་གྱུར་པ། །དེས་ནི་ཐམས་ཅད་མཐོང་ཞིང་བསྙེན་བཀུར་
བྱས། །གང་ཞིག་ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་འཛིན་གྱུར་པ། །རྒྱལ་བ་གང་དག་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་སྒྲོལ་བ། །འཇིག་རྟེན་དོན་དུ་བྱུང་སྟེ་བཞུགས་པ་ཡི། །རྒྱལ་བ་དེ་དག་དེ་ཡིས་གུས་བྱས་འགྱུར། །མ་བྱོན་སངས་རྒྱས་མང་པོ་བསམ་
མི་ཁྱབ། །དང་བའི་སེམས་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ལྟ་འདོད་པས། །ཏིང་ངེ་འཛིན་མཆོག་འདི་ནི་གཟུང་བར་བྱོས། །གང་ཞིག་ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་འཛིན་འགྱུར་བ། །མི་དེ་དག་ནི་
རྙེད་པ་བསམ་མི་ཁྱབ། །དེ་དག་མིའི་འཇིག་རྟེན་ལེགས་པར་འོངས། །རབ་བྱུང་ལེགས་སྤྱད་བསོད་སྙོམས་ལེགས་པར་ཟོས། །ཕྱི་མའི་དུས་ན་ཏིང་འཛིན་མཆོག་འདི་ནི། །གང་གི་ལག་ཏུ་གནས་པར་གྱུར་པ་དེ། །རྙེད་པ་
དམ་པ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་རྙེད། །དེས་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཆོས་ཀྱང་བཟུང་། །བཟང་སྐྱོང་གིས་ཞུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་བཅྭ་ལྔ་པའོ།། །།
དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་བགོས་ནས། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུག་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་
སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་སང་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་དང་ཐབས་གཅིག་ཏུ་བདག་གི་བཤོས། 

51-1-49a

གསོལ་བར་ཅི་གནང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐུགས་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་ལ་ཅང་མི་གསུང་བས་གནང་ངོ་། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་གིས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཅང་མི་གསུང་བས་གནང་བར་ཤེས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་ནས་སོང་སྟེ། དགེ་སློང་མ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་
མོ་ཆེན་མོ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་ནས་ཕྱིན་པ་དང་། དགེ་སློང་མ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་ཆེན་མོ་གོའུ་ཏ་མའི་རྐང་པ་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་ནས་ཀྱང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་
ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་གིས་དགེ་སློང་མ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་ཆེན་མོ་གཽ་ཏ་མ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །འཕགས་མ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་སང་དགེ་སློང་མའི་དགེ་འདུན་དང་། ཐབས་གཅིག་བདག་གི་བཤོས་གསོལ་བར་ཅི་གནང་། དགེ་
སློང་མ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་ཆེན་མོ་གོའུ་ཏ་མས་སྙིང་བརྩེ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་ལ་ཅང་མི་སྨྲ་བས་གནང་ངོ་། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་གིས་དགེ་སློང་མ་སྐྱེ་དགུའི་
བདག་མོ་ཆེན་མོ་གོའུ་ཏ་མས་ཅང་མི་སྨྲ་བས་གནང་བར་རིག་ནས། དགེ་སློང་མ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་ཆེན་མོ་གཽ་ཏ་མའི་རྐང་པ་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས་སོང་ངོ་། །སོང་ནས་ཀྱང་ལི་ཙ་བི་གཞོན་ནུ་
རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་པ་དང་། ལི་ཙ་བི་གཞོན་ནུ་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཉེ་དུ་བོ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་འདིར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འདི་འམ། ལྗོངས་ཀྱི་
ཕྱོགས་གཞན་དག་ནས་དགེ་བསྙེན་ཇི་སྙེད་ཅིག་འདུས་ལ་ཐམས་ཅད་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ། ཁོ་བོའི་ཚིག་གིས་སང་གི་གདུགས་ཚོད་ལ་མགྲོན་དུ་བོས་ཤིག །དེ་ནས་ལི་ཙ་བྱི་གཞོན་ནུ་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཀྱི་འཁོར་དེར་དགེ་བསྙེན་ཇི་སྙེད་

51-1-49b

ཅིག་འདུས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་གིས། ཁྱེད་ཅག་འཁོར་དང་བཅས་པར་སང་མགྲོན་ཏུ་བོས་སོ་ཞེས་བསྒོའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་དང་། 
ལི་ཙ་བྱི་གཞོན་ནུ་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་དང་། ཁྱིམ་བདག་དེད་དཔོན་ཆེ་བཟང་དང་། ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་ཕུག་སྦས་དང་། བྲམ་ཟེ་འདམ་བུས་བྱིན་དང་། ཁྱིམ་བདག་ཆུ་ལྷ་དང་། ཁྱིམ་བདག་དབང་པོས་བྱིན་དང་། ཁྱིམ་
བདག་གཞན་དག་ཀྱང་རང་རང་གི་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གྱི་ཞབས་ལ་ཡང་མགོ་བོས་ཕྱག་
འཚལ་ཏེ། འོད་མའི་ཚལ་ནས་བྱུང་ནས། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ག་ལ་བ་དང་། བཟང་སྐྱོང་གི་ཁྱིམ་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་པ་དང་། དེ་ཉིད་ཀྱི་ནུབ་མོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང་ཐ་ན་སློང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་བཅའ་
བར་བྱ་བ་དང་། བཟའ་བར་བྱ་བ་དང་། མྱང་བར་བྱ་བ་དང་། བལྡག་པར་བྱ་བ་བསོད་པ་མང་དུ་སྦྱར་རོ། །ཟས་རོ་བརྒྱ་པ་ཡང་བཤམས་ཤིང་གཡོས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་
བསམ་པ་རླབས་པོ་ཆེ་དང་། བརྙས་པ་མེད་པ་ལ་གནས་ཤིང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་དང་། མི་མཇེད་ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་པ་དང་། ལྷའི་བུ་
མཚམས་བཟངས་དང་། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་རྣམས་ཀྱིས་མི་མང་པོ་ཡང་སྤྲུལ་ཏེ། སྐྱོ་བ་སྐྱེ་བའི་ཚུལ་དུ་ཁྱིམ་བདག་དེ་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕན་གདགས་པ་དང་། ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟང་སྐྱོང་དང་། ལི་ཙ་བི་གཞོན་ནུ་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་དེ་དག་དང་། ཁྱིམ་བདག་གཞན་དག་ཀྱང་རང་རང་གི་གཉེན་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པར་ཕྱག་དར་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱང་

51-1-50a

ཕྱག་དར་ལེགས་པར་བྱས། དར་གྱི་ལྡ་ལྡི་ནི་བྲེས། སྤོས་ཀྱི་སྣོད་ཀྱིས་ནི་བདུགས། མེ་ཏོག་གི་སིལ་མས་ནི་འཐོར་དུ་བཙུད་དོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་རང་གི་གཉེན་དང་བཅས་པས་རྒྱལ་པོའི་
ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའང་བརྒྱན། རོ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པའི་བཤོས་ཀྱང་སྦྱར་ཏེ། དེའི་མཚན་མོ་འདས་ནས་གཉེན་ཀྱིས་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ཏེ་ལྷན་ཅིག་ཏུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་
ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ཏེ། བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཤོས་ཀྱི་དུས་ལ་བབ་བོ། །བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཤོས་ཀྱི་ཚོད་ལ་བབ་བོ། །བཤོས་ནི་སྦྱར་ལགས་ཏེ་ད་
དེའི་དུས་ལ་བབ་པར་མཁྱེན་པར་མཛད་དུ་གསོལ། ཞེས་གདུགས་ཚོད་ལ་བབ་པར་གསོལ་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔ་དྲོའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ཆོས་གོས་དང་ཤམ་ཐབས་བནབས། ལྷུང་བཟེད་བསྣམས་ནས། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་དང་ཐབས་
གཅིག་དགེ་སློང་མའི་དགེ་འདུན་དང་ཐབས་གཅིག །དགེ་བསྙེན་དང་། དགེ་བསྙེན་མའི་འཁོར་རྣམས་དང་ཡང་ཐབས་གཅིག་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་གི་ཁྱིམ་ག་ལ་བ་དེར་གཤེགས་
སོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་མཛད་པས། བདག་གི་ཁྱིམ་འདི་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་ལ་བཻ་དུརྱ་སྔོན་པོ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཏེ། 
གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་མཐོང་ཞིང་འཁོར་མང་པོ་འདི་དག་ཀྱང་། བག་ཡངས་སུ་འཁོད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་མཛད་ན་ལེགས་སོ། །སྙམ་དུ་བསམས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐུགས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེའི་སེམས་ཀྱི་རྟོག་པ་མཁྱེན་ནས། ཇི་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་མཛད་པ་མངོན་པར་མཛད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་གི་ཁྱིམ་དེ་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་ལ་བཻ་དཱུརྱ་སྔོན་པོ་ལྟ་བུར་

51-1-50b

གྱུར་ཏེ། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་ཅི་ནས་ཀྱང་མཐོང་ཞིང་འཁོར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། བག་ཡངས་སུ་འཁོད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་དུ་མཛད་པ་མངོན་པར་མཛད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་གི་ཁྱིམ་དུ་གཤེགས་སོ། །གཤེགས་ནས་ཀྱང་དགེ་སློང་དང་། དགེ་སློང་མའི་དགེ་འདུན་དང་། དགེ་བསྙེན་དང་། དགེ་བསྙེན་མའི་འཁོར་རྣམས་དང་། ཐབས་གཅིག་ཏུ་གདན་བཤམས་
པ་ལ་བཞུགས་སོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་དང་། ལིད་ཙ་བྱི་གཞོན་ནུ་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་དང་། ཁྱིམ་བདག་དེད་དཔོན་ཆེ་བཟངས་དང་། ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་ཕུག་སྦས་དང་། བྲམ་ཟེ་འདམ་
བུས་བྱིན་དང་། ཁྱིམ་བདག་དབང་པོས་བྱིན་དང་། ཁྱིམ་བདག་ཆུ་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞུགས་པར་རིག །དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་དང་། དགེ་སློང་མའི་དགེ་འདུན་དང་། དགེ་བསྙེན་དང་། དགེ་བསྙེན་མའི་འཁོར་
རྣམས་ཀྱང་འཁོད་པར་རིག་ནས། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་དང་། དགེ་སློང་མའི་དགེ་འདུན་དང་། དགེ་བསྙེན་དང་། དགེ་བསྙེན་མའི་འཁོར་རྣམས་ལ་རང་གི་ལག་གིས་བཅའ་བར་བྱ་བ་དང་། བཟའ་བར་བྱ་བ་
དང་། མྱང་བར་བྱ་བ་དང་། རོ་རྣམ་པ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པའི་ཟས་བསོད་པ་མང་པོས་ཚིམ་པར་བྱས་སོ། །བསྟབས་སོ། །རང་གི་ལག་གིས་བཟའ་བར་བྱ་བ་དང་། བཅའ་བར་བྱ་བ་དང་། མྱང་བར་བྱ་བ་དང་། རོ་སྣ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པའི་ཟས་བསོད་པ་
མང་པོས་ཚིམ་པར་བྱས་ཤིང་བསྟབས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་བཤོས་གསོལ་ཕྱག་བཅས། ལྷུང་བཟེད་གྱུ་བར་རིག་པ་དང་། ཅི་རིགས་པའི་སྟན་ཞིག་བླངས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མདུན་གྱིས་བལྟས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་
འདུག་གོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་དང་། ལི་ཙ་བི་གཞོན་ནུ་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་དང་། ཁྱིམ་བདག་དེད་དཔོན་ཆེ་བཟང་དང་། ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་ཕུག་སྦས་དང་། བྲམ་ཟེ་འདམ་བུས་

51-1-51a

བྱིན་དང་། ཁྱིམ་བདག་དབང་པོས་བྱིན་དང་། ཁྱིམ་བདག་ཆུ་ལྷ་རྣམས་དང་འཁོར་བཞི་པོ་དེ་དག་ལ་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་མཛད་དོ། །ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་གོ། །ཡང་དག་པར་
གཟེང་བསྟོད་དོ། །ཡང་དག་པར་མགུ་བར་མཛད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་གཏམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་མཛད། ཡང་དག་པར་འཛིན་ཏུ་བཅུག །ཡང་དག་པར་གཟེང་བསྟོད། ཡང་དག་པར་མགུ་བར་མཛད་ནས་བཞེངས་ཏེ། 
དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་དང་ཐབས་གཅིག་ཏུ་སླར་གཤེགས་སོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་ཟས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱས་ནས་རང་གི་མཛའ་བོ་དང་། གཉན་དང་། སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་རྣམས་དང་། 
ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྲོག་ཆགས་འབུམ་དུ་ཚང་བས་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ཏེ། ལྷན་ཅིག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་དོང་སྟེ་ལྷགས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས། ལན་གསུམ་བསྐོར་
བ་བྱས་ཏེ། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་དང་། དེད་དཔོན་ཆེ་བཟང་དང་། ཕུག་སྦས་དང་། འདམ་བུས་བྱིན་དང་། མཚམས་བཟངས་དང་། དབང་པོས་
བྱིན་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆུ་ལྷ་རྣམས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས། ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ཏེ། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་གིས་འཁོར་ཐམས་ཅད་འཁོད་པར་རིག་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་དུ་དང་ལྡན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་
མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་འགྱུར། རྣ་བླགས་ཏེ་ཉན་པ་དང་། སེམས་མི་གཡེང་བའི་སླད་དུ་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པ་དང་མི་བསྐྱུད་པར་འགྱུར། ཀུན་ཏུ་བཟུང་ནས་ཀྱང་འཐོབ་པར་འགྱུར། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་

51-1-51b

དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་ཆོས་ལྔ་དང་ལྡན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་
མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རྣ་བླགས་ཏེ་ཉན་པ་དང་། སེམས་མི་གཡེང་བའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། མི་བརྗེད་པར་འགྱུར། ཀུན་ཏུ་བཟུང་ནས་ཀྱང་
འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་ལྔ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། ཟད་མི་ཤེས་པ་ཟད་པ་དང་བྲལ་བ། མི་ཟད་པ་རྣམ་པར་མི་ཟད་པ། རྙོག་
པ་མེད་པ་རྙོག་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ། དྲི་མ་མེད་པ། དྲི་མ་དང་བྲལ་བ། རྡུལ་མེད་པ་རྡུལ་དང་བྲལ་བ། རྡུལ་ལས་འདས་པ། རྡུལ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་
དང་པོ་འདི་དང་ལྡན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་བོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདུ་བྱེད་
ཐམས་ཅད་ལ་སྨོད་ཅིང་། བྱང་ཆུབ་ལ་རྟེན་པ་མ་གཏོགས་པར་སྐྱེ་བའི་གནས་ཐམས་ཅད་མི་འདོད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བལྟ་བར་འདོད་ཅིང་། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཐམས་ཅད་དང་། 
མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སྔགས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་རྟེན་པ་དང་། འདོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་མི་འདོད་པ་དང་། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་འཁྲིག་པའི་ཆོས་སྤངས་ནས་དེ་རྟོག་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་འདོད་པ་ལ་མི་རྟེན་ན་དབང་པོ་གཉིས་
སྤྲོད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་གཉིས་པ་འདི་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་བོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་ཚད་མེད་པ་རྣམས་

51-1-52a

བསྒོམས་ཤིང་། སེམས་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་བསྡུས་ལ་གནོད་པ་མེད་པའི་སེམས་སུ་གྱུར་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པར་གྱུར་ཅིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞིས་སྡུད་པ་སྟེ། 
བཞི་གང་ཞེ་ན། སྦྱིན་པ་དང་། སྙེན་པར་སྨྲ་བ་དང་། དོན་སྤྱོད་པ་དང་། དོན་འཐུན་པ་སྟེ་བཞིའོ། །བཟང་སྐྱོང་ཆོས་གསུམ་པོ་དེ་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་བོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། དགའ་བ་ཆེན་པོ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དགེ་སློང་ངམ། དགེ་སློང་མ་ལྟུང་བ་བྱུང་བ་མི་གླེང་ཞིང་དང་དུ་ལེན་
པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་པས་བཟོད་པ་ཡིན། དེ་མཁན་པོ་དང་སློབ་དཔོན་ལ་གུས་པ་དང་བཅས། ཞེས་ས་དང་བཅས་ཤིང་སྟོན་པར་འདུ་ཤེས་པ་ཡིན། བདག་ཀྱང་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་དུ་སྨྲ་བ་མ་ཡིན། སྲོག་ཏུ་སྨྲ་བ་མ་
ཡིན། གང་ཟག་ཏུ་སྨྲ་བ་མ་ཡིན། གསོ་བར་སྨྲ་བ་མ་ཡིན། སྐྱེས་བུར་སྨྲ་བ་མ་ཡིན། ཤེད་ཅན་ལས་སྐྱེས་སུ་སྨྲ་བ་མ་ཡིན། ཤེད་བུར་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་ཞིང་གཞན་དག་ཀྱང་ཆོས་འདི་ལ་སྐུལ་བ་སྟེ། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་
བཞི་པ་འདི་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་བོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ཡིན། ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་
པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ངག་གི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཡིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་མང་དུ་ཐོས་པ་ཡིན། སངས་རྒྱས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་ཐབས་གཅིག་ཏུ་དགོངས་པའི་ཚིགས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཏེ། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་ལྔ་པོ་འདི་དང་ལྡན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་བོ། །

51-1-52b

བཟང་སྐྱོང་ཆོས་ལྔ་པོ་དེ་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་བོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་གཞན་ལྔ་དང་ལྡན་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་སྟེ། ལྔ་
གང་ཞེ་ན། བཟང་སྐྱོང་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྦྱིན་པའི་བདག་པོ་སྦྱིན་པ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ལ་བསྲི་བ་མེད་པ། འཇུངས་པ་མེད་པ། ལྷུག་པར་གཏོང་བ། ལག་པ་བརྐྱང་བ། སྦྱིན་པ་བགེད་པར་དགའ་བ། 
རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རེ་བ་མེད་པར་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ། འགྱོད་པ་དང་བྲལ་བ། སྦྱིན་པ་བྱིན་ནས་འགྱོད་པར་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་དང་པོ་འདི་དང་ལྡན་ན་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐ་ན་ཐོས་པ་ཙམ་ཡང་འཐོབ་བོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྦྱིན་པའི་བདག་པོ་
སྦྱིན་པ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ། ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་གསུངས་པའི་ཚིག་དང་། ཡི་གེ་དང་། ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཚིག་དང་། ཡི་གེ་དང་། འཆབ་པ་མེད་པའི་ངེས་པའི་ཚིགས་དང་། 
ཟབ་མོ་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་གཏོང་ཞིང་དེ་ལ་གནས་པར་གྱུར་པ་བཟོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། དེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གྱུར་པ་དང་། 
དེ་གཞན་གྱིས་ཁ་བྱས་ཤིང་སྤྱོས་ཀྱང་མི་ཁྲོ། མི་གཤེ། གནོད་པར་མི་བྱེད། རྨོངས་པར་མི་བྱེད། ཡི་ཆད་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་། ཁྲོ་བ་མང་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་། འཇིགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། 
བཟང་སྐྱོང་ཆོས་གཉིས་པ་འདི་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་བོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་དམ་པའི་ཆོས། 

51-1-53a

ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱ་བ་དང་། རྒྱས་པར་བྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཟུང་བར་བྱ། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱ། བཅང་བར་བྱ། བཀླག་པར་བྱ། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་བཤད་པར་བྱ། གླེགས་བམ་དུའང་བྲིས་ཏེ་བཅང་
བར་བྱ་ཞིང་ཆོས་ལ་འཇུངས་པ་མེད་པར་བྱ་སྟེ། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་གསུམ་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་བོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕྲག་དོག་མེད་པ། 
གདུང་བ་མེད་པ། རྨུགས་པ་དང་གཉིད་དང་བྲལ་བ། སྒྲིབ་པ་རྣམས་དང་བྲལ་བ། བདག་ལ་མི་སྟོད་པ་གཞན་ལ་མི་སྨོད་པ་ཡིན་ཏེ། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་བོ། །
བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དད་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། དང་བ་མང་བ་ཡིན། རྒན་པ་དང་། བར་མ་དང་། གཞོན་པ་རྣམས་ལ་གུས་པ་དང་བཅས། རྗེ་ས་དང་བཅས་པ་ཡིན། བྱས་པ་ཤེས་པ་
དང་བྱས་པ་གཟོ་བ་ཡིན། དེ་བྱས་པ་ཆུང་ཟད་ལའང་དྲིན་དུ་གཟོ་ན་མང་པོ་ལྟ་ཅི་སྨོས། བདེན་པའི་ཚིག་ལ་གནས་ཤིང་གཞན་དུ་མི་སྨྲ་བ་ཡིན་ཏེ། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་དེ་ལྔ་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་
འཛིན་འདི་འཐོབ་བོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་སྐྱེད་བྱེད་ཅིང་། །འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་སྨོད་བྱེད་པ། །འགྲོ་བ་དྲུག་པོ་ཀུན་ཀྱང་མི་འདོད་པ། །
དེ་འདྲ་དེས་ནི་ཏིང་འཛིན་མྱུར་དུ་འཐོབ། །ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཀུན་ལ་མི་རྟེན་ཅིང་། །གསང་ཚིག་ཉན་པར་མི་བྱེད་ག་ལ་འཛིན། །འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔས་ནི་སྐྱོ་བར་གྱུར། །དེ་འདྲ་དེས་ནི་ཏིང་འཛིན་མྱུར་དུ་ཐོབ། །ཚུལ་
ཁྲིམས་རྣམ་དག་ཚངས་པར་སྤྱོད་གནས་ཏེ། །བུད་མེད་ལ་ནི་ནམས་ཀྱང་རྟོག་མི་སྐྱེད། །འདོད་ཆགས་སྤངས་ཤིང་བདེ་གཤེགས་སྲས་གྱུར་པ། །དེ་འདྲ་དེས་ནི་ཏིང་འཛིན་མྱུར་དུ་ཐོབ། །རྣམ་སྨིན་མི་རེ་བར་ནི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན། །རྟེན་པ་

51-1-53b

མེད་པར་བྱིན་ནས་མི་གདུང་ཞིང་། །སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་རེག་བྱ་མ་གཏོགས་པར། །སྦྱིན་པ་སྦྱིན་ནས་སྨོན་པ་ཆུང་ཟད་མེད། །སེམས་ཅན་སྙིང་བརྩེའི་ཕྱིར་ནི་སྦྱིན་བྱིན་ནས། །མྱ་ངན་བྱེད་པ་མེད་ཅིང་འགྱོད་པ་མེད། །སྦྱིན་དང་དུལ་དང་བསྡམས་ལ་
རྟག་ཏུ་གནས། །དེ་འདྲ་དེས་ནི་ཏིང་འཛིན་འདི་རྙེད་འགྱུར། །གང་ཞིག་འཇུངས་མེད་སྦྱིན་བདག་སྦྱིན་བྱེད་པ། །གྱ་ནོམ་པ་དང་ཡིད་འོང་སྦྱིན་པ་བྱིན། །བྱིན་ནས་དེ་ནི་ཡིད་ཀྱང་དགའ་བར་འགྱུར། །དེ་འདྲ་དེས་ནི་ཏིང་འཛིན་འདི་
རྙེད་འགྱུར། །བདེ་གཤེགས་གསུངས་པ་ཟབ་ཅིང་ཞི་བའི། །གྱ་ནོམ་མདོ་སྡེ་དག་ནི་འཆང་བྱེད་ཅིང་། །གང་དག་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་བདག་གྱུར་པ་ནི། །དེ་འདྲ་དེས་ནི་ཏིང་འཛིན་འདི་རྙེད་འགྱུར། །ཆོས་ལ་རྟག་ཏུ་གནས་པར་
གྱུར་བྱས་ནས། །བཟོད་དང་དེས་ལ་གནས་ཤིང་ཕྲག་དོག་མེད། །གཞན་དག་འཁྲོས་ན་ཁྲོ་བར་མི་བྱེད་པ། །དེ་འདྲ་དེས་ནི་ཏིང་འཛིན་འདི་རྙེད་འགྱུར། །གང་དག་ལ་ལ་ཏིང་འཛིན་འདི་འདོད་ཅིང་། །ཆོས་འདི་
རིང་དུ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །གཞན་ལའང་སྟོན་ཅིང་བྲིས་ནས་འཇོག་བྱེད་པ། །དེ་འདྲ་དེས་ནི་ཏིང་འཛིན་འདི་རྙེད་འགྱུར། །ནམས་ཀྱང་ཆོས་ལ་འཇུངས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་། །བདེ་གཤེགས་སྲས་འགྱུར་
ཕྱིར་ནི་མ་གཏོགས་པར། །རྙེད་དང་བཀུར་སྟིའི་ཕྱིར་ནི་མི་འཆད་པ། །དེ་འདྲ་དེས་ནི་ཆོས་འདི་རྙེད་པར་འགྱུར། །ཕྲག་དོག་མེད་ཅིང་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་སྤངས། །གཉིད་དང་བྲལ་ལ་ཀུན་ཏུ་གདུང་བ་མེད། །བདག་ལ་མི་སྟོད་
གཞན་ལ་མི་སྨོད་པ། །དེས་ནི་བདག་མེད་འདུ་ཤེས་རྙེད་མི་དཀའ། །དད་དང་ལྡན་ལ་སྒྱུ་མེད་གཡོ་མེད་ཅིང་། །སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་རྣམས་ལ་དད། །དེས་ནི་བྱས་པ་ཤེས་ཤིང་བྱས་པ་སྲུང་། །དེས་ནི་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་
རྙེད་མི་དཀའ། །རྟག་ཏུ་བདེན་པའི་ཚིག་ནི་སྨྲ་བྱེད་ཅིང་། །ཆུང་ངམ་ཉུང་ངམ་མང་ངམ་བཟང་ཡང་རུང་། །ནམས་ཀྱང་ལེགས་སྤྱད་ཆུད་མི་གསོན་པ་ཡི། །ཆོས་འདོད་དེ་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་མི་འགྱུར། །ཚུལ་

51-1-54a

ཁྲིམས་རྣམ་དག་བྱས་པ་བསྲུང་བ་ཡི། །མི་གང་ལ་ལ་ཆོས་འདི་འཆང་བྱེད་པ། །དེས་ནི་བྱང་ཆུབ་རྙེད་པར་མི་དཀའ་ན། །ཏིང་འཛིན་ཞི་བ་འདི་ལྟ་སྨོས་ཅི་དགོས། །བཟང་སྐྱོང་གིས་ཞུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་
བཅུ་དྲུག་པའོ།། །། བཟང་སྐྱོང་ངས་མངོན་པར་ཤེས་ཏེ་འདས་པའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ། དེ་ལས་ངས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་བོ། །ངས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་དེའི་མདོ་ལ་ངས་ཚད་མེད་
གྲངས་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས། ངའི་མིག་ལམ་དུ་སྣང་བར་གྱུར། དམ་པའི་ཆོས་འཆད་པ་ཡང་ཐོས་ཤིང་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཇི་སྐད་དུ་ཐོས་པ་བཞིན་དུ་འཛིན་པར་གྱུར་ཏོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་
དེ་དག་ཀྱང་ང་ལ་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ཁྱོད་མ་འོངས་པའི་དུས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། 
འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བས་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་འཕགས་པ་བྱིས་
པ་རྣམས་སྤངས་པ་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་འདི་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེས་ནས་ཁྱེད་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས་པ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མི་དཀའ་བར་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །
དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་མཐོང་ནས། །ངས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་བསྒོམ། །སངས་རྒྱས་མང་པོ་མཐོང་ནས་ཀྱང་། །མཆོག་གི་ཆོས་ཀྱང་
ཐོབ་པར་གྱུར། །ཇི་ལྟར་བསོད་ནམས་བྱས་པ་དག །བསམ་པ་བཟང་པོ་འགྲུབ་པ་བཞིན། །ཁྱེད་ཀྱང་ཆོས་ལ་སྤྱོད་ཅིག་དང་། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ནི་ཐོབ་པར་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་བསམ་མི་ཁྱབ། །མཐའ་མེད་ཅིང་

51-1-54b

ནི་མུ་མེད་པ། །བྱང་ཆུབ་ཞི་བ་ཚོལ་བྱེད་ཅིང་། །གང་དག་ངས་ནི་སྔོན་བཀུར་བ། །བྱང་ཆུབ་དེ་ནི་ངས་རྙེད་དེ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་བསྐོར། །གང་དག་བྱང་ཆུབ་བཞག་པ་ནི། །སེམས་ཅན་བྱེ་བ་དུ་མའོ། །ལྷ་དང་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་དང་། །
དྲི་ཟ་མི་འམ་ཅི་ཡི་རྣམས། །ཨེ་མའོ་སངས་རྒྱས་བསམ་ཡས་ཤེས། །མཆོད་པས་ང་ལ་མཆོད་པ་བྱེད། །མཁས་པའི་མི་ནི་གང་དག་ཀྱང་། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ལ་སྟོན་འདོད་པས། །མང་དུ་ཐོས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །འདུན་པ་ཉིད་ནི་བསྟན་
པར་བྱ། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་སུམ་ཅུ། །ཤཱཀྱ་སེང་གེ་མི་ཡི་མཆོག །བྱང་ཆུབ་ཞི་བ་ཚོལ་བྱེད་ཅིང་། །གང་དག་ངས་ནི་སྔོན་བཀུར་བ། །སངས་རྒྱས་བསམ་ཡས་དེ་དག་གིས། །དེར་ནི་ང་ལ་ལུང་མ་བསྟན། །དམིགས་སུ་མེད་པའི་
ཡེ་ཤེས་ལ། །ང་ནི་གནས་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །སངས་རྒྱས་གཙོ་བོ་སྐྱོབ་པའི་རྣམས། །དེ་བཞིན་བསྡུས་པར་ཤེས་པར་བྱ། །བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་དུ་མའི་རྣམས། །གང་དག་ངས་ནི་སྔོན་བཀུར་བ། །དེས་ནི་ང་ཡི་བསམ་མཁྱེན་ནས། །
དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལུང་བསྟན་ཀྱང་། །སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་བསམ་ཡས་ལ། །ང་ནི་གནས་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ནི་དོན་དམ་ལ། །བརྩོན་པ་བཟང་པོ་དག་ཀྱང་བྱོས། །སངས་རྒྱས་
བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི། །ཡེ་ཤེས་མཆོག་ལའང་བསླབ་པར་བྱོས། །མདོ་སྡེ་འདི་ལ་བསླབ་བྱས་ནས། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ། །བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་མཆོག །བསམ་གྱིས་
མི་ཁྱབ་རྟོགས་པར་འགྱུར། །ཨེ་མའོ་བླ་མེད་ཡེ་ཤེས་དང་། །སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་བསམ་ཡས་ཤེས། །བཟང་སྐྱོང་སེམས་ནི་དགའ་མགུ་ཞིང་། །གུས་པ་དང་ཡང་བཅས་པར་འགྱུར། །མ་འོངས་དུས་ན་བདག་ཅག་
ཀྱང་། །ཆོས་འཛིན་ཕྱི་མར་འགྱུར་ཞེས་ཏེ། །ལྔ་བརྒྱར་ཚང་བ་དེ་དག་ཀྱང་། །སེམས་དགའ་གུས་དང་བཅས་པར་འགྱུར། །བཟང་སྐྱོང་གིས་ཞུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་བདུན་པའོ།། །།

51-1-55a

བམ་པོ་དྲུག་པ། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཏིང་ངེ་འཛིན་
འདི་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་པར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བཟང་སྐྱོང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒོམ་འདོད་པར་གྱུར་ན། དེས་གཟུགས་ལ་གནས་པར་མི་བྱའོ། །ཚོར་བ་དང་། 
སེམས་དང་། ཆོས་ལ་གནས་པར་མི་བྱའོ། །སྐྱེ་བ་ལ་གནས་པར་མི་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་པར་མི་བྱའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་ལ་གནས་པར་མི་བྱའོ། །བྱམས་པ་ལ་གནས་
པར་མི་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཞེ་ན། གང་ཆོས་དེ་དག་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་ཀྱི་ལོག་པའི་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་ཀྱི་ལུས་དང་ལྡན་
པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང་། ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་ཀྱི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་བོ། །དེ་ཅིའི་
ཕྱིར་ཞེ་ན། བཟང་སྐྱོང་དེ་ནི་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་ཏེ། ལུས་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག །ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་
ཞིང་གནས་ཏེ། ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པས་དེ་མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ། །བཟང་སྐྱོང་གང་མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དེ་ནི། 
ཆོས་གང་ཡང་མི་མཐོང་ངོ་། །བཟང་སྐྱོང་གང་ལ་ཆོས་གང་ཡང་མི་མཐོང་བ་དེ་ནི་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཤེས་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་གང་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་བཟང་སྐྱོང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཏིང་ངེ་

51-1-55b

འཛིན་འདི་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི། སངས་རྒྱས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་མཐོང་ངོ་། །དམ་པའི་ཆོས་ཀྱང་ཐོས་སོ། །ཐོས་ནས་ཀྱང་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་གི་
གང་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དང་། ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་འཐོབ་བོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་ཏེ། གནས་ནས་ཀྱང་ཆོས་གང་ཡང་མི་མཐོང་ངོ་། །
མ་མཐོང་ནས་ཀྱང་མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅིང་། དམུས་ལོང་ཡང་མ་ཡིན། འོན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་ཏེ་གནས་ནས་ཀྱང་། ཆོས་གང་ཡང་མི་མཐོང་ངོ་། །
མ་མཐོང་ནས་ཀྱང་མི་རྟེན་པར་འགྱུར། མི་རྟེན་ནས་ཀྱང་ལམ་སྒོམ་པར་བྱེད། ལམ་རྣམ་པར་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར། དེ་ཆོས་རྣམས་ལ་ཐེ་ཙོམ་དུ་མི་འགྱུར། ཐེ་ཙོམ་མེད་པས་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་མཐོང་ནས་
ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཟང་སྐྱོང་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་འཇུག་ན། དེ་ཉིད་དེའི་དམིགས་པར་ལྟ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཡོད་པར་ལྟ་བ་
དང་། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་། སེམས་ཅན་དུ་ལྟ་བ་དང་། སྲོག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་། གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཕུང་པོར་ལྟ་བ་དང་། ཁམས་སུ་ལྟ་བ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དུ་ལྟ་བ་དང་། མཚན་མར་ལྟ་བ་དང་། དངོས་
པོར་ལྟ་བ་དང་། རྒྱུར་ལྟ་བ་དང་། རྐྱེན་ཏུ་ལྟ་བ་དང་། དམིགས་པ་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མཚན་མ་མེད་པ། 
མི་གཟུང་བ། གཟུང་བ་མེད་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མཐོང་སྟེ། དེ་དག་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་སོ། །རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་དོ། །མི་མཐོང་ངོ་། །ཇི་ལྟར་མི་དམིགས་ཤིང་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་ལ་མི་མཐོང་ཞེ་ན། 

51-1-56a

བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་ནམ། གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཉན་ཐོས་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་ལ་གནས་པ། སེམས་ཅེན་དང་། སྲོག་དང་། གང་ཟག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་ལ་གནས་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ལ་
གནས་པ། ཆོས་རྣམས་ལ་དམིགས་ཤིང་། རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་པ། མཐོང་བར་བྱེད་པ་དེ་ལྟར་བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མི་མཐོང་ངོ་། །བཟང་སྐྱོང་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཇི་ལྟར་མཐོང་ཞེ་ན། བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། 
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་། ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ། བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་
དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་མཐོང་ནས་མངོན་པར་དགའ་བར་མི་བྱའོ། །མངོན་པར་དགའ་བ་མེད་པས་དགའ་བ་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་ཞིང་དགའ་བ་དང་བྲལ་ཏེ་དགའ་བ་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་སྒོམ་མོ། །བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། ནམ་མཁའ་གཟུགས་མེད་པ། བསྟན་ཏུ་མེད་པ། གནས་པ་མེད་པ། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་
བལྟ་སྟེ། འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་དེའི་མིག་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མིག་ཐོགས་པ་མེད་པ་དེ་ལ་ཆོས་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡིད་ལ་བྱས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་
ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གསེར་གྱི་ཀ་བ་བརྒྱན་པ་ལྟ་བུ། འོད་ཟེར་གྱི་རྒྱལ་པོ་མངོན་པར་འཕགས་པ་ལྟ་བུ། ཟླ་བ་ཉ་བ་སྐར་མས་བསྐོར་བ་ལྟ་བུ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་སྟོབས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་སྐོར་བ་ལྟ་བུ། ཚངས་པ་ཚངས་པའི་
འཇིག་རྟེན་ན་ཚངས་པའི་བསྟན་ལ་འདུག་པ་ལྟ་བུ། ལྷའི་རྒྱལ་པོ་བརྒྱ་བྱིན་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷས་སྐོར་བ་ལྟ་བུ། རིའི་རྩེ་མོ་ལ་མེ་འབར་བ་ལྟ་བུ། སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་སྨན་གཏོང་བ་ལྟ་བུ། རི་དགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སེང་གེ་རལ་པ་ཅན་

51-1-56b

འཇིགས་པ་མེད་པར་ཝ་ཐམས་ཅད་སྐྲག་པར་བྱེད་པ་ལྟ་བུ། ངང་པའི་མཆོག་བར་སྣང་ལ་འཕུར་བ་ལྟ་བུ། རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་རྒྱ་མཚོའི་ནང་ནས་མངོན་པར་འཕགས་པ་ལྟ་བུ། རིའི་རྒྱལ་པོ་གངས་རི་མེ་ཏོག་དང་སྨན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྒྱས་
པ་ལྟ་བུ། རི་ཁོར་ཡུག་རླུང་གི་བུ་ལས་སྐྱེས་པས་འཛིན་ཅིང་འགྲེང་བ་ལྟ་བུ། རླུང་གི་ཕུང་པོས་ཆུའི་ཕུང་པོ་འཛིན་པ་ལྟ་བུ། ཆུའི་ཕུང་པོས་སའི་ཕུང་པོ་འཛིན་པ་ལྟ་བུར་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་
གསུངས་སོ། །རི་རབ་ཀྱི་ནི་རྩེ་མཛེས་པ། །དྲི་མེད་དྲི་མ་བྲལ་ཞིང་དག །ནམ་མཁའ་དང་ནི་མཉམ་ཞིང་འདྲ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རབ་ཏུ་བརྒྱན། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་གཟི་བརྗིད་དང་། དཔལ་གྱིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ། ལྷམ་མེ་ལྷན་ནེ་ལྷང་ངེར་དམིགས་པར་བྱས་ཏེ། མཐོང་ཞིང་ཆོས་འཆད་པའང་
ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །ཐོས་ནས་ཀྱང་འཛིན་པར་བྱེད། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད། །འཆང་བར་བྱེད་དེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལས་ལངས་ནས་ཀྱང་། ཆོས་ཇི་སྐད་དུ་ཐོས་པ་དང་། ཇི་ལྟར་བཟུང་བ་དང་། 
ཇི་ལྟར་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱས་པ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལའང་རྒྱ་ཆེར་སྟོན་པར་འགྱུར། འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པ་མང་དུ་བྱེད་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་
འཇིག་རྟེན་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མང་པོ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་འདོད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་གཟུང་བར་བྱའོ། །ཀུན་ཆུབ་པར་བྱའོ། །
བཅང་བར་བྱའོ། །བཀླག་པར་བྱའོ། །བྲི་བར་བྱའོ། །གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པར་བྱའོ། །བསྟན་པར་བྱའོ། །བསྒྲགས་པར་བྱའོ། །བསྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་ལའང་བརྩོན་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་

51-1-57a

འདི་དག་གསུངས་སོ། །དྲི་བྲལ་རྡུལ་བྲལ་དྲི་མེད་སངས་རྒྱས་ཏེ། །ཆགས་པ་མེད་ཅིང་སྐྱེ་བོ་མང་པོས་མཆོད། །རྔ་རྡུང་འཁར་རྔ་ལྷ་ཡི་རོལ་མོའི་སྒྲ། །རོལ་མོ་ཕྲག་བརྒྱས་ཕན་མཛད་ཕྱག་བྱ་བ། །མེ་ཏོག་སིལ་མ་དག་
གིས་གཏོར་བྱས་ཤིང་། །སྐྱེ་བོ་མང་པོས་རིང་བསྲེལ་མཆོད་རྟེན་མཆོད། །ལྷ་ཡི་ཕྲེང་བ་དྲི་དང་གདུགས་སྣ་ཚོགས། །ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་ཚོལ་ཞིང་འདོགས་པར་བྱེད། །གང་ཞིག་ཀུན་རྫོབ་ལ་ནི་གནས་བྱས་ནས། །ཤིན་ཏུ་རྒྱས་ཆོས་བལྟ་དཀའ་
གྱ་ནོམ་འབྱེད། །མ་ཆགས་ཡེ་ཤེས་རྒྱལ་བ་དྲན་བྱེད་ཅིང་། །སྟོང་པ་ཉིད་ལས་ནམས་ཀྱང་ཉམས་མི་འགྱུར། །ཟླ་བ་དྲི་མེད་ཉི་མ་ཤར་བ་འམ། །ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཚངས་པ་འདུག་པ་བཞིན། །རྣམ་དག་སེམས་ཀྱིས་རྒྱལ་བ་དྲན་བྱེད་ཅིང་། །
སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ནམས་ཀྱང་མི་འདོར་རོ། །ཇི་ལྟར་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་ལྷ་ཡི་རྒྱལ། །སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་ལྟ་བས་ཟིལ་གྱིས་གནོན། །དེ་ལྟར་རྒྱལ་བས་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་མནན་ཏེ། །དཔལ་གྱི་ལྷམ་མེ་ལྷན་ནེ་ལྷང་ངེའོ། །ཚལ་གྱི་མཆོག་
ལ་མེ་དག་མཆེད་གྱུར་ཏེ། །མར་གྱི་མེ་བསྲེགས་མེ་ལྕེ་རབ་འབར་བ། །འོད་ཟེར་བརྒྱ་སྟོང་དག་ནི་འབྱུང་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་རྒྱལ་བ་མཚན་གྱིས་རྒྱས་པར་ལྟོས། །ཇི་ལྟར་སྨན་པ་ཟུག་རྔུ་འབྱིན་བྱེད་པ། །ནད་པ་རྣམས་ལ་ནད་མེད་བྱེད་པ་
ལྟར། །རྒྱལ་བ་མི་ཡི་སེང་གེ་སྨན་པ་མཆོག །ཇི་ལྟར་འཐུན་པ་བདེ་གཤེགས་གཏམ་ཡང་གསུང་། །འཁོར་ལ་སེང་གེའི་སྒྲ་ནི་སྒྲོགས་མཛད་ཅིང་། །ཁྱུ་མཆོག་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་མི་བསྙེངས། །ནགས་གནས་སེངྒེ་
ཝ་ལ་ཇི་བཞིན་དུ། །ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན། །ཇི་ལྟར་ངང་པའི་རྒྱལ་པོ་མཆོག་དག་ནི། །མཁའ་ལ་འཕུར་ན་དཀར་ཞིང་རྣམ་དག་མཛེས། །དེ་ལྟར་བདེ་བར་གཤེགས་པ་གསེར་གྱི་མདོག །བདེ་གཤེགས་སྲས་
ཀྱི་ཐུ་བོ་རྣམས་ཀྱང་དྲན། །ཇི་ལྟར་རི་རྒྱལ་གངས་ཅན་ལྷམ་མེ་ཞིང་། །ལྷག་གེ་བ་དང་རྒྱལ་རིགས་རྒྱལ་པོ་འམ། །ཇི་ལྟར་ཀ་བ་རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་བརྒྱན། །དེ་ལྟར་རྒྱལ་བ་མཚན་གྱིས་བརྒྱན་པར་བལྟ། །མི་གཡོ་མ་རལ་ཇི་ལྟར་རྡོ་རྗེ་

51-1-57b

འདྲ། །ཁོར་ཡུག་རི་ནི་རླུང་གི་བུ་སྐྱེས་འཛིན། །དེ་ལྟར་བདེ་གཤེགས་བསྐལ་པ་ཕྱོགས་འཛིན་ཅིང་། །ཕན་དང་ལྡན་ཞིང་བྱམས་ལྡན་ཆོས་ཀྱང་ཆེ། །ཇི་ལྟར་ཆུ་ལ་ས་དག་རྟེན་པ་དང་། །ཇི་ལྟར་རླུང་ལ་ཆུ་ཡང་རྟེན་པ་དང་། །ཇི་ལྟར་
ནམ་མཁའ་ལ་ནི་རླུང་རྟེན་པ། །དེ་ལྟར་རྒྱལ་བ་ཡོན་ཏན་ཀུན་ལ་བཞུགས། །ཇི་ལྟར་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་རི་རབ་རྒྱལ། །ལྷན་ནེ་ལྷག་གེ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྒྱས། །དེ་ལྟར་བདེ་གཤེགས་རི་རབ་ལྟ་བུ་ཡང་། །རིན་ཆེན་ཚོགས་
ཀྱི་ནང་ན་བཞུགས་པ་མཛེས། །མ་ཆགས་སེམས་ལྡན་རྒྱལ་བ་དྲན་བྱེད་ན། །མུན་དང་བྲལ་ཞིང་མི་སྣང་མེད་པ་ཡི། །ཏིང་འཛིན་རྡུལ་བྲལ་རྣམ་དག་དེ་མིག་འགྱུར། །དེ་ནི་དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ཀུན་དང་བྲལ། །རྒྱལ་བ་རྣམ་དག་
སེམས་ནི་དྲན་བྱེད་ན། །རྡུལ་དང་དྲི་མ་བྲལ་ཞིང་ཁྲོ་བ་སྤངས། །མ་རིག་བྲལ་ཞིང་དེ་ཡི་ཡེ་ཤེས་དག །དེ་ཡི་ཡེ་ཤེས་རྡུལ་བྲལ་འབྱུང་བར་འགྱུར། །རྒྱལ་བ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་དག་དྲན་བྱེད་ན། །དེ་ཡི་ཡེ་ཤེས་རབ་རིབ་བྲལ་ཞིང་དག །
ང་དང་བདག་ལྟ་དེ་ལ་ཕྱིས་ཀྱང་མེད། །དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ནམས་ཀྱང་འབྱུང་མི་འགྱུར། །དེ་ནི་སྲིད་པའི་རྒྱུད་ལ་ལྟ་དང་བྲལ། །ཐེ་ཚོམ་ལམ་བྲལ་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག །ནམས་ཀྱང་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་མི་འགྱུར་ཞིང་། །
ཞི་ལམ་བསིལ་བའི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཀྱང་ཉན། །ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་དག་ནི། །རང་གི་དངོས་པོ་མེད་ཅིང་ཐམས་ཅད་སྟོང་། །རྒྱལ་བ་མཆོག་རབ་བསྟན་པ་ཐོས་ནས་ཀྱང་། །དེ་ནི་དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་མི་འབྱུང་ངོ་། །དངོས་སུ་
ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཚར་བཅད་ཅིང་། །འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་རིག་ནས་ཀྱང་། །ཇི་ལྟར་འདབ་ཆགས་ནམ་མཁར་མི་ཆགས་བཞིན། །ནམས་ཀྱང་ཡིད་ནི་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མཆོག་རབ་རྒྱལ་ལ་རི་མོ་བྱས་པས་
ནི། །རྫུ་འཕྲུལ་སྟོབས་ལ་གནས་ཤིང་ཡིད་རྣོ་བས། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་ན་ཕྱོགས་བཅུར་རྣམ་པར་སྣང་། །ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་ནི་ཀུན་དང་ལྡན། །ལག་པ་རྐང་པ་དེ་བཞིན་མགོ་བོ་མིག །རྒྱལ་སྲིད་རྟ་དང་བ་གླང་ཐམས་

51-1-58a

ཅད་དང་། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་རིན་ཆེན་ཀུན་གཏོང་ཡང་། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་གཏོང་མི་བྱེད། །སྙིང་རྗེ་བསྐྱེད་ནས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ཕན་ཕྱིར། །ཆོས་ཀྱི་གཙོ་བོ་རིན་ཆེན་སྟོན་པར་བྱེད། །འདུས་
བྱས་མ་ལུས་ཐམས་ཅད་སྤོང་བྱེད་ཀྱང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་ཡོངས་སུ་གཏོང་མི་བྱེད། །དགེ་སློང་དང་ནི་རྒྱལ་སྲས་ལེགས་ཞུགས་དང་། །དེ་བཞིན་དགེ་སློང་མ་དང་དགེ་བསྙེན་དང་། །དད་ལྡན་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་དགེ་བསྙེན་མས། །
རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱས་ན་གནས་འདི་འཐོབ། །ཏིང་འཛིན་ཞི་བ་འདི་ནི་སུ་འཆང་བའི། །བདེ་གཤེགས་སྲས་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཁས་པ། །དེ་ལ་ཡོན་ཏན་མང་པོ་དེ་དག་འབྱུང་། །བླ་མེད་རྣམ་པ་མང་པོའི་གནས་འབྱུང་ངོ་། །བཟང་སྐྱོང་གིས་
ཞུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་བཅྭ་བརྒྱད་པའོ།། །། བཟང་སྐྱོང་དེ་ལྟ་བས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཆད་པའམ་འཐོབ་པར་འདོད་པ་དེས་དང་པོ་ཉིད་ནས་མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་བསལ་བར་
བྱའོ། །མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་བསལ་ནས་ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་དུ་མི་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་སྤངས་ཤིང་། ཡིད་ལ་མཚན་མ་དང་བྲལ་བས། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལུང་མནོད་པར་བྱ་སྟེ། བརྩད་པར་མི་
བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་རྩོད་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། གང་སྟོང་པ་ཉིད་མི་སྤོང་བ་སྟེ། འདི་ནི་རྩོད་པ་མེད་པའོ། །བཟང་སྐྱོང་རྩོད་པ་མེད་པ་གཙོ་བོར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལུང་མནོད་པར་བྱའོ། །
བཟང་སྐྱོང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཞིག །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལུང་ནོད་པར་འདོད་པར་གྱུར་ན། དེས་ཆོས་བཅུ་དང་ལྡན་པར་བྱ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལུང་མནོད་པར་བྱའོ། །བཅུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། 
བཟང་སྐྱོང་ང་རྒྱལ་བཅོམ་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་དང་། གཞན་གྱི་རྙེད་པ་དང་། བཀུར་སྟི་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལ་ཕྲག་དོག་མེད་པ་དང་། གུས་པ་དང་བཅས་ཤིང་རྗེ་ས་དང་བཅས་པ་དང་། བྱས་པ་ཤེས་ཤིང་བྱས་པ་གཟོ་བ་དང་། 

51-1-58b

འཇུངས་པ་མེད་ཅིང་འགྱོད་པ་དང་བྲལ་བ་དང་། དད་པ་དང་ལྡན་ཞིང་བརྟག་པ་མང་བ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཤིང་འཆག་པ་ལ་ཞུགས་པ་དང་། མགྲོན་དུ་གཉེར་བ་ལ་མི་ལྟོས་པར་བསོད་སྙོམས་བྱེད་པ་དང་། ཟབ་མོ་ལ་མོས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་
འདི་ལུང་མནོད་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལུང་མནོད་པར་འདོད་པ་དེ་ལ་སྟོན་པའི་འདུ་ཤེས་ཉེ་བར་གཞག་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལུང་མནོད་པར་བྱ། གདོན་པར་བྱ། བཅང་བར་བྱ་སྟེ། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་
བཅུ་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་མནོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཞུགས་པ་དེ་ནི་ཆོས་བརྒྱད་འཛིན་ཏོ། །བརྒྱད་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ་ཤིན་ཏུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པས་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། ཡང་འབྱུང་བ་མེད་པས། 
ཤེས་རབ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། འཁོར་ཐམས་ཅད་ལ་དོན་ལ་མི་གཉེར་བས་གཏོང་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་བརྗོད་པ་མེད་པས་ཐོས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པས་བརྩོན་འགྲུས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། རྟེན་པ་མེད་པས་བཀུར་སྟི་
ཐོབ་པ་དང་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་བསྐྱོད་པ་སྟེ། བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཆོས་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་རབ་ཏུ་འཛིན་ཏོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་
སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །མཁས་པས་མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་མི་བསྐྱེད་ཅིང་། །ང་རྒྱལ་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་སྤང་། །བཟོད་པ་རྡུལ་བྲལ་འདུས་མ་བྱས་བསྐྱེད་ནས། །དེས་ནི་ཏིང་འཛིན་འདི་ཡང་ལུང་མནོད་བྱ། །
མཁས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མེད་དང་། །ཞི་བ་མྱ་ངན་འདས་ལ་བརྩད་མི་བྱ། །མི་བསྐྱོད་ཆོས་ཅན་སྟོན་པ་དང་ཡང་འཐུན། །དེ་འདྲ་དེས་ནི་ཏིང་འཛིན་འདི་ལུང་མནོས། །མཁས་པ་ང་རྒྱལ་ཕྲག་དོག་མི་བྱེད་ཅིང་། །བྱས་གཟོ་
སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ། །དང་བ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཅིང་མི་བསྐྱོད་པ། །དེས་ནི་ཏིང་འཛིན་འདི་ཡང་མྱུར་ལུང་ནོས། །འཇུངས་པ་མེད་ཅིང་མུན་བྲལ་མི་རྩུབ་ལ། །བརྟག་དང་ལྡན་ལ་ཤིན་ཏུ་དད་པ་ཅན། །འཆག་སར་ཞུགས་

51-1-59a

ཤིང་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་བྱེད་པས། །ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་རབ་ཏུ་འདོད་པར་བྱ། །དགེ་སློང་རྟག་ཏུ་བསོད་སྙོམས་སྤྱད་བྱ་སྟེ། །མགྲོན་དུ་བོས་པའང་སྤང་ན་སོགས་ཅི་སྨོས། །དོན་དམ་དམིགས་སུ་མེད་ལ་རབ་ཏུ་མཁས། །
དེ་འདྲ་དེས་ནི་ཏིང་འཛིན་འདི་ཟུང་ཤིག །གང་ལས་ཏིང་འཛིན་འཕགས་པ་འདི་བྲིས་སམ། །བཅངས་སམ་གཞན་དག་ལ་ཡང་བསྟན་བྱས་ན། །དེ་ལས་དེས་ནི་དང་པོར་འདི་ཐོབ་ནས། །མཁས་པས་དེ་ལ་སྟོན་པར་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད། །
ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འདིར་གནས་ཏེ། །གང་ཞིག་ཏིང་འཛིན་འདི་ལུང་ནོད་བྱེད་པ། །དེ་ནི་རྒྱལ་བས་གནང་ཞིང་རྡུལ་བྲལ་ལ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་བརྒྱད་མྱུར་དུ་འཛིན། །མཁས་པ་གང་ལ་ཡོན་ཏན་འདི་སྣང་བ། །
ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་ནི་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར། །ཏིང་འཛིན་དག་ཅིང་དེ་བཞིན་ལྟ་བ་དག །དེས་ནི་སྲིད་པར་སྲིད་པ་དག་ཀྱང་སྦྱངས། །མཁས་པ་གང་ལ་ཡོན་ཏན་འདི་སྣང་བ། །ཡང་སྲིད་མེད་པས་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་དག །རྟེན་པ་དག་
ཀྱང་མེད་ཅིང་གཏོང་བ་དག །མང་དུ་ཐོས་ཤིང་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མཁས་པ་གང་ལ་ཡོན་ཏན་འདི་སྣང་བ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་ལས་མི་ཉམས། །རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་ཅུང་ཟད་མི་རྟེན་ཏེ། །དེ་ནི་བླ་ན་མེད་
པའི་བྱང་ཆུབ་འགྱུར། །བཟང་སྐྱོང་གིས་ཞུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ། བཅུ་དགུ་པའོ།། །། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་དང་ལྡན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་
འཐོབ་བོ། །བཅུ་གང་ཞེ་ན། བཟང་སྐྱོང་འདི་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གནས་ལ་གནས་སུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན། གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་གནས་མ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏེ། བཟང་སྐྱོང་
གང་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གནས་ལ་གནས་དང་། གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་གནས་མ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་འདི་ནི་བཟང་སྐྱོང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་དང་པོ་སྟེ། 

51-1-59b

སྟོབས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཁྱུ་མཆོག་གི་གནས་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ལ་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་གཤེགས་ཏེ། སེང་གེའི་སྒྲ་ཡང་དག་པར་སྒྲོགས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་འདི་ན་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེ་འམ། ལྷ་འམ། བདུད་དམ། 
ཚངས་པ་འམ། སུས་ཀྱང་ཆོས་དང་འཐུན་པས་བསྐོར་བར་མི་ནུས་པའི་ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ལས་རྣམས་དང་། ལས་
ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་དང་། རྒྱུ་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཁྱེན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་འདི་ནི་བཟང་སྐྱོང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་གཉིས་པ་སྟེ། 
སྟོབས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཁྱུ་མཆོག་གི་གནས་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ལ་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་གཤེགས་ཏེ། སེང་གེའི་སྒྲ་ཡང་དག་པར་སྒྲོགས་ཤིང་། འཇིག་རྟེན་ན་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེ་འམ། ལྷ་འམ། 
བདུད་དམ། ཚངས་པའམ། སུས་ཀྱང་ཆོས་དང་འཐུན་པས་བསྐོར་བར་མི་ནུས་པའི་ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་
མཁྱེན་ཏེ། བཟང་སྐྱོང་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་འདི་ནི་བཟང་སྐྱོང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་གསུམ་
པ་སྟེ། སྟོབས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཁྱུ་མཆོག་གི་གནས་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ལ་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་གཤེགས་ཏེ། སེང་གེའི་སྒྲ་ཡང་དག་པར་སྒྲོགས་ཤིང་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེ་འམ། ལྷ་འམ། བདུད་
དམ། ཚངས་པ་འམ། སུས་ཀྱང་ཆོས་དང་འཐུན་པས་བསྐོར་བར་མི་ནུས་པའི་ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཁམས་དུ་མ་དང་། ཁམས་སྣ་ཚོགས་པའི་འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ་

51-1-60a

ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏེ། བཟང་སྐྱོང་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཁམས་དུ་མ་དང་། ཁམས་སྣ་ཚོགས་པའི་འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་འདི་ནི་བཟང་སྐྱོང་དེ་
བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཞི་པ་སྟེ། སྟོབས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཁྱུ་མཆོག་གི་གནས་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ལ་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་གཤེགས་ཏེ། སེང་གེའི་སྒྲ་ཡང་དག་
པར་སྒྲོགས་ཤིང་། འཇིག་རྟེན་ན་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེ་འམ། ལྷ་འམ། བདུད་དམ། ཚངས་པ་འམ། སུས་ཀྱང་ཆོས་དང་འཐུན་པས་བསྐོར་བར་མི་ནུས་པའི་ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་གཞན་དག་དང་། གང་ཟག་གཞན་རྣམས་ཀྱི་མོས་པ་དུ་མ་མཁྱེན་པ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏེ། བཟང་སྐྱོང་གང་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་གཞན་དང་། གང་ཟག་
གཞན་མོས་པ་དུ་མ་དང་། མོས་པ་སྣ་ཚོགས་རྣམས་ཀྱི་མོས་པ་མཁྱེན་པ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་འདི་ནི་བཟང་སྐྱོང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་ལྔ་པ་སྟེ། སྟོབས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པས་ཁྱུ་མཆོག་གི་གནས་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ལ་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་གཤེགས་ཏེ། སེང་གེའི་སྒྲ་ཡང་དག་པར་སྒྲོགས་ཤིང་། འཇིག་རྟེན་ན་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེ་འམ། ལྷ་འམ། བདུད་དམ། ཚངས་པ་འམ། སུས་ཀྱང་
ཆོས་དང་འཐུན་པས་བསྐོར་བར་མི་ནུས་པའི་ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས། སེམས་ཅན་གཞན་དག་དང་། གང་ཟག་གཞན་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་མཆོག་དང་། །མཆོག་མ་
ཡིན་པ་མཁྱེན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏེ། བཟང་སྐྱོང་གང་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས། སེམས་ཅན་གཞན་དག་དང་། གང་ཟག་གཞན་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་མཆོག་དང་། མཆོག་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་

51-1-60b

པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་འདི་ནི་བཟང་སྐྱོང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་དྲུག་པ་སྟེ། སྟོབས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཁྱུ་མཆོག་གི་གནས་རབ་ཏུ་
མཁྱེན་ལ་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་གཤེགས་ཏེ། སེང་གེའི་སྒྲ་ཡང་དག་པར་སྒྲོགས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་ན་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེ་འམ། ལྷ་འམ། བདུད་དམ། ཚངས་པ་འམ། སུས་ཀྱང་ཆོས་དང་འཐུན་པས་བསྐོར་བར་མི་ནུས་པའི་
ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསམ་གཏན་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་། རྣམ་པར་
གཞག་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏེ། བཟང་སྐྱོང་གང་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས། བསམ་གཏན་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། 
རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་། རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་འདི་ནི་བཟང་སྐྱོང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བདུན་པ་སྟེ། སྟོབས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས། དེ་བཞིན་
གཤེགས་པས་ཁྱུ་མཆོག་གི་གནས་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ལ། འཁོར་གྱི་ནང་དུ་གཤེགས་ཏེ། སེང་གེའི་སྒྲ་ཡང་དག་པར་སྒྲོགས་ཤིང་། འཇིག་རྟེན་ན་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེ་འམ། ལྷ་འམ། བདུད་དམ། ཚངས་པ་
འམ། སུས་ཀྱང་ཆོས་དང་འཐུན་པས་བསྐོར་བར་མི་ནུས་པའི་ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མཁྱེན་པ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏེ། 
བཟང་སྐྱོང་གང་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མཁྱེན་པ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་འདི་ནི་བཟང་སྐྱོང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བརྒྱད་པ་སྟེ། སྟོབས་

51-1-61a

དེ་ལ་བརྟེན་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཁྱུ་མཆོག་གི་གནས་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ལ་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་གཤེགས་ཏེ། སེང་གེའི་སྒྲ་ཡང་དག་པར་བསྒྲོགས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་ན་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེ་འམ། ལྷ་འམ། 
བདུད་དམ། ཚངས་པ་འམ། སུས་ཀྱང་ཆོས་དང་འཐུན་པས་བསྐོར་བར་མི་ནུས་པའི་ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལྷའི་མིག་མཁྱེན་པ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་
མཁྱེན་ཏེ། བཟང་སྐྱོང་གང་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས། ལྷའི་མིག་མཁྱེན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་འདི་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་དགུ་པ་སྟེ། སྟོབས་དེ་ལ་བརྟེན་
ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཁྱུ་མཆོག་གི་གནས་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ལ་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་གཤེགས་ཏེ། སེང་གེའི་སྒྲ་ཡང་དག་པར་སྒྲོགས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་ན། དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེ་འམ། ལྷ་འམ། བདུད་དམ། ཚངས་
པ་འམ། སུས་ཀྱང་ཆོས་དང་འཐུན་པས་བསྐོར་བར་མི་ནུས་པའི་ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་
ཏེ། བཟང་སྐྱོང་གང་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་པ་སྟེ། 
སྟོབས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཁྱུ་མཆོག་གི་གནས་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ལ། འཁོར་གྱི་ནང་དུ་གཤེགས་ཏེ། སེང་གེའི་སྒྲ་ཡང་དག་པར་སྒྲོགས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་ན་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེ་འམ། 
ལྷ་འམ། བདུད་དམ། ཚངས་པ་འམ། སུས་ཀྱང་ཆོས་དང་འཐུན་པས་བསྐོར་བར་མི་ནུས་པའི་ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་པོ་འདི་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཡོངས་

51-1-61b

སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་སྐྱོབ་པ་ཡིས། །སྟོབས་རྣམས་ཀྱི་ནི་ས་བཤད་པ། །ཏིང་འཛིན་འདི་ལ་
གནས་ན་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །གནས་དང་དེ་བཞིན་གནས་མ་ཡིན། །ཡང་དག་ཇི་བཞིན་མཁྱེན་པ་ནི། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་སྐྱོབ་མཛད་པ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྟོབས་དང་པོ། །
འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་སྐྱོབ་མཛད་པ། རང་བྱུང་རྣམས་ཀྱི་སྟོབས་དང་པོ། །དེ་ལ་གནས་ནས་རྫོགས་སངས་རྒྱས། །སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །འདས་དང་མ་འོངས་ད་ལྟར་གྱི། །ལས་རྣམས་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་ནི། །འཇིག་རྟེན་མགོན་
པོ་སྐྱོབ་མཛད་པ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྟོབས་གཉིས་པའོ། །མོས་པ་ཆུང་དང་མཆོག་རྣམས་དང་། །འབྲིང་དག་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་ནི། །དཔལ་ལྡན་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི། །སྟོབས་གསུམ་པ་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོ་རྣོ་དང་
བར་མ་དང་། །ཐ་མའི་ཁྱད་པར་མཁས་པ་ནི། །དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་རྫོགས་སངས་རྒྱས། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྟོབས་བཞི་པའོ། །ཁམས་རྣམས་སྣ་ཚོགས་རབ་མཁྱེན་ཅིང་། །ཁམས་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །
གནས་འདི་དག་ནི་རང་བྱུང་གི། །སྟོབས་ནི་ལྔ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་འགྲོ་བའི་ལམ། །དེ་དང་དེར་ནི་བགྲོད་པ་སྟེ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་རབ་མཁྱེན་པ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟོབས་དྲུག་པའོ། །བསམ་
གཏན་རྣམ་ཐར་སྙོམས་པར་འཇུག །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རབ་མཁྱེན་ཅིང་། །གནས་དང་གནས་མིན་མཁྱེན་པ་ནི། །སྟོབས་བདུན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྔོན་གྱི་བྱེ་བ་ཚུན་ཆད་ཀྱི། །བདག་ནི་སྔོན་ན་གར་གནས་པའི། །
སྔོན་གྱི་གནས་རྣམས་རབ་མཁྱེན་པ། །དེ་ཡི་སྟོབས་ཀྱང་བརྒྱད་པའོ། །འཆི་འཕོ་དང་ནི་སྐྱེ་བ་མཁྱེན། །མཐོ་རིས་དང་ནི་ངན་སོང་གཟིགས། །མིག་གི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཐོབ་པ། །འདི་ནི་སྟོབས་ཀྱང་དགུ་པའོ། །

51-1-62a

གང་དག་ལྷ་འམ་གང་དག་མི། །ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ང་ལ་ཟད། །ང་ལ་ཡང་སྲིད་ཟད་པ་ནི། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟོབས་བཅུ་པའོ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་སྐྱོབ་མཛད་པ། །རང་བྱུང་རྣམས་ཀྱི་སྟོབས་འདི་དག །
ཏིང་འཛིན་འདི་ལ་གནས་ན་ནི། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྙེད་མི་དཀའ། །བཟང་སྐྱོང་གིས་ཞུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ། ཉི་ཤུ་པའོ།། །། བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་ཞུགས་ན། 
དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མི་འཇིགས་པ་གང་དག་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་གང་ཞེ་ན། བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་ཞུགས་ན་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མི་འཇིགས་པ་ནི་འདི་བཞིའོ། །བཞི་གང་
ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ལ་འདི་ལ་ཆོས་འདི་མངོན་པར་སངས་མ་རྒྱས་སོ་ཞེས་ང་ལ་འཇིག་རྟེན་ན་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེ་འམ། ལྷ་འམ། བདུད་དམ། ཚངས་པ་འམ། སུས་ཀྱང་ཆོས་དང་འཐུན་
པར་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་ཅིང་རྒོལ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ། རྒྱུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བས། དབུགས་འབྱིན་པ་ཐོབ་པར་གནས་སོ། །བག་ཚ་བ་མེད་པ་ཐོབ་པར་གནས་སོ། །བདེ་བ་ཐོབ་པར་གནས་སོ། །
མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པར་གནས་སོ། །འཁོར་གྱི་ནང་དུ་གཤེགས་ཏེ། སིང་གེའི་སྒྲ་ཡང་དག་པར་སྒྲོགས་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་ན་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེ་འམ་ལྷ་འམ་བདུད་དམ། ཚངས་པ་འམ། སུས་ཀྱང་ཆོས་དང་འཐུན་པར་
མ་བསྐོར་བའི་ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི། བཟང་སྐྱོང་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་ཞུགས་ན་འཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་
མི་འཇིགས་པ་དང་པོའོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་ང་ཟག་པ་ཟད་པ་ལ་དེ་ལ་ཟག་པ་འདི་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །ཞེས་འཇིག་རྟེན་ན། དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེ་འམ། ལྷ་འམ། བདུད་དམ། ཚངས་པ་འམ། 

51-1-62b

སུས་ཀྱང་ཆོས་དང་འཐུན་པར་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་ཅིང་རྒོལ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ། རྒྱུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བས། དབུགས་འབྱིན་པ་ཐོབ་པར་གནས་སོ། །བག་ཚ་བ་མེད་པ་ཐོབ་པར་གནས་སོ། །
བདེ་བ་ཐོབ་པར་གནས་སོ། །མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པར་གནས་སོ། །འཁོར་གྱི་ནང་དུ་གཤེགས་ཏེ་སེང་གེའི་སྒྲ་ཡང་དག་པར་སྒྲོགས་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་ན་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེ་འམ། ལྷ་འམ། བདུད་དམ། ཚངས་པ་
འམ། སུས་ཀྱང་ཆོས་དང་འཐུན་པར་མ་བསྐོར་བའི་ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བཟང་སྐྱོང་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་ཞུགས་ན་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི། 
དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མི་འཇིགས་པ་གཉིས་པའོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་གང་ངས་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་སུ་བསྟན་པ་དེ་དག་ལ་བསྟེན་ན་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་སུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ང་ལ་འཇིག་རྟེན་ན་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེ་
འམ། ལྷ་འམ། བདུད་དམ། ཚངས་པ་འམ། སུས་ཀྱང་ཆོས་དང་འཐུན་པར་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་ཅིང་རྒོལ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ། རྒྱུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བས་དབུགས་འབྱིན་པ་ཐོབ་པར་གནས་
སོ། །བག་ཚ་བ་མེད་པ་ཐོབ་པར་གནས་སོ། །བདེ་བ་ཐོབ་པར་གནས་སོ། །མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པར་གནས་སོ། །འཁོར་གྱི་ནང་དུ་གཤེགས་ཏེ། སེང་གེའི་སྒྲ་ཡང་དག་པར་སྒྲོགས་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་ན་དགེ་སྦྱོང་
ངམ། བྲམ་ཟེ་འམ། ལྷ་འམ། བདུད་དམ། ཚངས་པ་འམ། སུས་ཀྱང་ཆོས་དང་འཐུན་པར་མ་བསྐོར་བའི་ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བཟང་སྐྱོང་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་
ཞུགས་ན་འཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མི་འཇིགས་པ་གསུམ་པའོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་གང་ངས་འཕགས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་བྱེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་པར་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་

51-1-63a

ཆོས་བཤད་པ་དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ན་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེ་འམ། ལྷ་འམ། བདུད་དམ། ཚངས་པ་འམ། སུས་ཀྱང་ཆོས་དང་འཐུན་པར་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་ཅིང་རྒོལ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ། 
ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བས་དབུགས་འབྱིན་པ་ཐོབ་པར་གནས་སོ། །བག་ཚ་བ་མེད་པ་ཐོབ་པར་གནས་སོ། །བདེ་བ་ཐོབ་པར་གནས་སོ། །མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པར་གནས་སོ། །འཁོར་གྱི་ནང་དུ་གཤེགས་ཏེ་སེང་གེའི་
སྒྲ་ཡང་དག་པར་བསྒྲོགས་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་ན་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེ་འམ། ལྷ་འམ། བདུད་དམ། ཚངས་པ་འམ། སུས་ཀྱང་ཆོས་དང་འཐུན་པར་མ་བསྐོར་བའི་ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བཟང་སྐྱོང་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་ཞུགས་ན་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མི་འཇིགས་པ་བཞི་པའོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །
སངས་རྒྱས་མི་འཇིགས་གང་ཡིན་པ། །མི་འཇིགས་རྣམས་ནི་བཤད་པར་བྱ། །སེང་གེའི་སྒྲ་ནི་བསྒྲགས་བྱས་ཏེ། །འཁོར་རྣམས་ལ་ནི་ཆོས་ཀྱང་སྟོན། །ཡང་དག་རྫོགས་སངས་རྒྱས་སྨྲ་ལ། །ཆོས་འདི་སངས་རྒྱས་མ་གྱུར་ཅེས། །
རྒོལ་བ་དེ་ནི་མ་མཐོང་སྟེ། །དེ་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་མི་འཇིགས་པའོ། །ཟག་པ་ཟད་པར་སྨྲས་པ་ལ། །ཟག་པ་འདི་དག་མ་ཟད་ཅེས། །ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ན། །རྒོལ་བ་དེ་ནི་མ་མཐོང་ངོ་། །གང་དག་བར་དུ་གཅོད་པའི་
ཆོས། །དེ་དག་གང་གིས་བསྟེན་བྱས་ཀྱང་། །བར་དུ་གཅོད་པར་མི་འགྱུར་ཞེས། །ང་ལ་རྒོལ་བ་དེ་མ་མཐོང་། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། །ངས་ནི་ཆོས་མཆོག་གང་བཤད་པ། །མྱ་ངན་འདའ་བའི་ཚིག་གི་མཆོག །
དེས་ནི་ང་ལ་རྒོལ་བ་མེད། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་སྐྱོབ་མཛད་པས། །མི་འཇིགས་གསུངས་པ་འདི་དག་ནི། །ཏིང་འཛིན་འདི་ལ་གནས་པ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འཐོབ་པར་འགྱུར། །བཟང་སྐྱོང་གིས་ཞུས་

51-1-63b

པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ། ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པའོ།། །། བཟང་སྐྱོང་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་ཞུགས་ན་འཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་
མ་འདྲེས་པ་བཅྭ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་གང་ཞེ་ན། བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ། ནམ་གྱི་ནུབ་མོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ནས། ནམ་གྱི་ནུབ་མོ་ཕུང་པོ་
ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེའི་བར་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འཁྲུལ་པ་མི་མངའོ། །ཅ་ཅོ་མི་མངའོ། །བསྙེལ་བ་མི་མངའོ། །སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་མི་མངའོ། 
ཐ་དད་པའི་འདུ་ཤེས་མི་མངའོ། །སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མི་མངའོ། །འདུན་པ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །དྲན་པ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །ཤེས་རབ་
ཉམས་པ་མི་མངའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་ཉམས་པའི་ཕུང་པོ་མི་མངའོ། །འདས་པའི་དུས་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་འཇུག་གོ། །མ་འོངས་པའི་དུས་ལ་མ་
ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་འཇུག་གོ། །ད་ལྟར་གྱི་དུས་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་འཇུག་གོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ངོ་། །དེ་བཞིན་
གཤེགས་པའི་གསུང་གི་ཕྲིན་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ངོ་། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ངོ་། །བཟང་སྐྱོང་འདི་དག་ནི་གང་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས་ན་འཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅྭ་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་

51-1-64a

འདི་དག་གསུངས་སོ། །གང་ལ་གནས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་མཛད་པའི། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་མ་འདྲེས་ཆོས། །བཤད་ཀྱིས་ང་ལ་མཉན་པར་བྱོས། །ནམ་གྱི་ནུབ་མོ་རྫོགས་
སངས་རྒྱས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱང་ཆུབ་བརྙེས། །ནམ་གྱི་ནུབ་མོ་ལེན་མེད་པར། །མྱ་ངན་ལས་ནི་འདས་པར་གྱུར། །དེ་ཡི་བར་དུ་གང་གསུངས་དང་། །གསུང་དང་གསུང་བར་འགྱུར་བའི་རྣམས། །དེ་ཀུན་ཡང་དག་
ཇི་བཞིན་ཏེ། །དེ་ནི་མ་འདྲེས་དང་པོའོ། །ང་ལ་འཁྲུལ་པ་ཅུང་ཟད་མེད། །ཅ་ཅོ་ང་ལ་མི་མངའོ། །གསུང་ལ་ཉམས་པ་མི་མངའ་སྟེ། །ང་ལ་ཞུམ་པ་མི་མངའོ། །ང་ལ་བསྙེལ་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །ང་ལ་མ་བརྟགས་བཏང་སྙོམས་
མེད། །ཆོས་ལ་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པ་མེད། །རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ཉིད། །ང་ཡི་འདུན་པ་མ་ཉམས་ཤིང་། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱང་ནི་མ་ཉམས་སོ། །ཏིང་འཛིན་ལས་ནི་མི་གཡེང་ཞིང་། །ང་ལ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །
ང་ཡི་ཤེས་རབ་ཉམས་པ་མེད། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའང་ཉམས་པ་མེད། །ང་ཡི་རྣམ་གྲོལ་ཡེ་ཤེས་མཐོང་། །ང་ལའང་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །ང་ནི་འདས་པའི་དུས་ལ་ཡང་། །ཡེ་ཤེས་ཐོགས་པ་མི་མངའོ། །མ་འོངས་པའི་དུས་ལ་
ཡང་། །ང་ལ་སྒྲིབ་པ་མི་མངའོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ལ་ཡང་། །ང་ལ་ཆགས་པ་མི་མངའོ། །སྐྱོབ་པ་ང་ནི་ཆོས་ཀུན་ལ། །ཡེ་ཤེས་བསྒྲིབས་པ་མེད་པའོ། །ང་ཡི་སྐུ་ཡི་ཕྲིན་ལས་ཀུན། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ནི་རྗེས་སུ་འབྲང་། །
ང་ཡི་གསུང་ཐུགས་ཕྲིན་ལས་ཀུན། །ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན། །གང་ལ་གནས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་མཛད་པའི། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མ་འདྲེས་ཆོས། །བཅྭ་བརྒྱད་པོ་ནི་དེ་དག་གོ། །
ཏིང་འཛིན་འདི་ལ་བསྒོམ་བྱས་ན། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ནི་བཅྭ་བརྒྱད་དང་། །སྟོན་པ་ཡི་ནི་སྟོབས་བཅུ་དང་། །མི་འཇིགས་རྣམས་ནི་རྙེད་མི་དཀའ། །བཟང་སྐྱོང་གིས་ཞུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པའོ།། །།

51-1-64b

བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་བཞིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་
རྒྱས་དེ་དག་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས་ནས་ལུང་མནོས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་མང་དུ་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཀྱང་
ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་མང་དུ་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །བཟང་སྐྱོང་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་པོའོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་
ཡང་ཇི་ལྟར་མ་བྱོན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས་ནས་ལུང་མནོས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་
པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་མང་དུ་ཐོས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་། མང་དུ་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཀྱང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །བཟང་སྐྱོང་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་
རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་གཉིས་པའོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འདི་སྐད་དུ་ཇི་ལྟར་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ན་ད་ལྟར་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་སྔོན་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས་ནས་ལུང་མནོས་ཏེ། རྗེས་སུ་ཡི་རང་ནས། མང་དུ་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཛད་དེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་
དང་། ད་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཀྱང་། ད་ལྟར་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་མང་དུ་ཐོས་པ་

51-1-65a

ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བཟང་སྐྱོང་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་གསུམ་པའོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འདི་སྐད་
དུ་བདག་གིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་ལྡན་པའི་བསོད་ནམས་འདི་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་། ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་གྱུར་ཅིག །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་
ཡང་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག །མང་དུ་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བཟང་སྐྱོང་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་ལྡན་པའི་བསོད་ནམས་བཞི་པའོ། །བཟང་སྐྱོང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་
ལྡན་པའི་བསོད་ནམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས། མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་
འཚང་རྒྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དེ་དག་གིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཞིང་བསྔོས་ནས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་སྙེད་ཅིག་འཛིན་པར་འགྱུར་བའི་དཔེ་ཙམ་
ཞིག་བསྟན་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་ཚེ་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་ཐུབ་པ། ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མར་འཚོ་བ། མགྱོགས་པའི་མཐུ་རླུང་དང་འདྲ་བ་ཞིག་ཡོད་ལ་དེ་མི་འདུག་པར་ལོ་བརྒྱ་ཚང་བར་
ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཡང་སོང་། དེ་བཞིན་དུ་ལྷོ་དང་། ནུབ་དང་། བྱང་དང་། འོག་དང་། སྟེང་གི་ཕྱོགས་སུ་ཡང་སོང་ན། བཟང་སྐྱོང་དེ་ཅི་སྙམ་དུ་སེམས། ཚེ་ལོ་བརྒྱ་ཐུབ་ཅིང་ལོ་བརྒྱར་འཚོ་བ། མགྱོགས་པའི་མཐུ་
རླུང་དང་འདྲ་བའི་སྐྱེས་བུ་དེས་མི་འདུག་པར་ཕྱོགས་དྲུག་ཏུ་ཕྱོགས་གཅིག་ཅིང་ཡང་ལོ་བརྒྱ་བརྒྱ་སོང་བའི་སྐྱེས་བུ་དེས་དཔག་ཚད་ཏུ་ཞིག་ཏུ་སོང་བར་གྱུར་པ་བགྲང་བ་འམ། གཞལ་བ་འམ། བསམ་པ་འམ། དཔག་པར་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་

51-1-65b

སྤྲོ་འམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟང་སྐྱོང་གིས་གསོལ་པ། བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་། གནས་བརྟན་ཤྭ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་རྣམས་མ་གཏོགས་པར་དེ་ནི་མི་ནུས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བཟང་སྐྱོང་བུད་མེད་དམ་སྐྱེས་པ་གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས། སྐྱེས་བུ་ལོ་བརྒྱར་གནས་པ་རླུང་གི་མགྱོགས་པ་བཞིན་དུ་མགྱོགས་པར་འགྲོ་བ་
དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམས་གསེར་དང་དངུལ་གྱིས་གང་བར་བྱས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཕུལ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་མི་ཉན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་
འདི་ཐོས་ནས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཞིང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ནས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་མང་དུ་ཐོས་པ་འདོད་པས་སྔོ་བར་ཡང་བྱེད་ན། བཟང་སྐྱོང་བསོད་
ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདི་ལ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྔ་མ་དེས་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ། །སྟོང་དང་། སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་དང་། བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་དང་། བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བརྒྱ་སྟོང་དང་། གྲངས་དང་། ཆ་དང་། 
བགྲང་བ་དང་། དཔེ་དང་། རྒྱུར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ།། །། བམ་པོ་བདུན་པ་སྟེ་ཐ་མ། བཟང་སྐྱོང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་ལྡན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཇི་ཙམ་དུ་དོན་ཆེ་
བ་ལ་ལྟོས། བཟང་སྐྱོང་དེ་བས་ན་རྣམ་གྲངས་འདིས་ཀྱང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་ལྡན་པའི། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་
པའི་དུས་ན་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་བས་ཀྱང་ཆེས་གྲངས་མེད་པ། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ། ཚད་མེད་པ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བྱུང་བ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་

51-1-66a

སེང་གེའི་བློ་གྲོས་ཤེས་བྱ་བ་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་བ། བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་
རྟེན་དུ་བྱུང་ངོ་། །བཟང་སྐྱོང་དེའི་ཚེ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ཡང་འབྱོར་པ་དང་། རྒྱས་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། ལོ་ལེགས་པ་དང་། ཉམས་དགའ་བ་དང་། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་དང་། མིས་གང་བར་གྱུར་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་དེའི་ཚེ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ན་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ཐམས་
ཅད་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་གྲུབ་པ་ཁྱིམ་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་ཡོད་པ་དཔག་ཚད་བཅུ་གཉིས་པ་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་ཡོད་པར་གྱུར་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་དེའི་ཚེ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་ཡོད་དེ་ཡངས་
ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བར་གྱུར་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་དེའི་ཚེ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ན་གང་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་སྐྱེ་བའི་སར་གྱུར་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། བཟང་པོ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་གཅིག་གཅིག་ཡོད་དེ། གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དེ་ན་སྲོག་ཆགས་བྱེ་
བ་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་གནས་སོ། །བཟང་སྐྱོང་ཡང་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སེང་གེའི་བློ་གྲོས་དེའི་ཉན་ཐོས་འདུས་པ་དང་པོ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་འདུས་པར་གྱུར་ཏོ། །
ཞག་བདུན་འདས་ནས་ཉན་ཐོས་འདུས་པ་གཉིས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་འདུས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཞག་བདུན་པ་གཉིས་འདས་ནས་ཉན་ཐོས་འདུས་པ་གསུམ་པ་ནི་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་འདུས་པར་གྱུར་ཏོ། །དག་པའི་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་ཡང་འདུས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ཕྱིས་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཉན་ཐོས་གྲངས་ཀྱིས་མི་ཆོད་པ་ཞིག་བྱུང་ངོ་། །བཟང་སྐྱོང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་མི་དེ་དག་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡང་དག་པར་ལེན་པར་
གྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བྱམས་པའི་གསུང་རབ་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །

51-1-66b

བཟང་སྐྱོང་དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཚེའི་ཚད་ནི་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཐུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །བཟང་སྐྱོང་དེའི་ཚེ་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དེ་ན་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་ལྡན་
པ་བུ་སྟོང་དུ་ཚང་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེང་གེའི་བློ་གྲོས་དེའི་དྲུང་དུ་སོང་ཞིང་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་
རྒྱས་སེང་གེའི་བློ་གྲོས་དེས་རྒྱལ་པོ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་དེའི་བསམ་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྟན་ཏོ། །ཡང་དག་པར་བཤད་དོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་ཁྱེད་པར་དུ་འགྲོ་བ་དེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་རྗེས་
སུ་ཡིད་རང་ངོ་། །རྗེས་སུ་ཡིད་རང་ནས་ཀྱང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་རིན་པོ་ཆེ་སྤར་གང་གིས་གཏོར་ཏོ། །དེ་དེ་ནས་ཤི་འཕོས་པ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་མྱ་ངན་ལས་
འདས་པའི་འོག་ཏུ་ཡང་། འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་རྒྱལ་པོའི་ཁྱིམ་དེ་ཉིད་དུ་སྐྱེས་སོ། །བཟང་སྐྱོང་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་གསུང་རབ་ལ་དགེ་སློང་ཆོས་སྨྲ་བ་རིན་ཆེན་མཆོག་ཅེས་
བྱ་བ་ཞིག་བྱུང་སྟེ། དེས་འཁོར་བཞི་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་རྒྱ་ཆེར་སྟོན་ཏོ། །ཡང་དག་པར་བསྒྲོགས་སོ། །བཟང་སྐྱོང་དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཁྱད་པར་ཏུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་རྒྱལ་པོའི་བུ་ཚངས་པས་བྱིན་
ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏེ། དེས་དགེ་སློང་དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཆད་པ་ཐོས་སོ། །ཐོས་ནས་ཀྱང་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་དང་བ་རྙེད་པར་གྱུར་ཏེ། དང་བའི་སེམས་ཀྱིས་གསེར་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་དང་། རས་བཅོས་བུ་ཟུང་
གཅིག་གིས་དགེ་སློང་དེ་ལ་གཡོགས་སོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ནས་རྒྱལ་པོའི་བུ་ཚངས་པས་བྱིན་དེས་དགེ་སློང་དེ་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས། དགེ་སློང་དེས་ལེགས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་དགབ་པ་བྱས་ནས་

51-1-67a

བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །དེས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྨྲ་བའི་དགེ་སློང་དེ་ལས་སྲོག་ཆགས་
སྟོང་དུ་ཚང་བ་དང་ལྷན་ཅིག་ཆོས་འདོད་པས་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བྲེགས་ཏེ་གོས་ངུར་སྨྲིག་བགོས་ནས་དད་པས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་། །དེ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ལོ་བརྒྱད་སྟོང་དུ་རང་གི་འཁོར་སྲོག་ཆགས་སྟོང་པོ་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་དགེ་སློང་དེ་ལ་
བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ཅིང་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཀྱང་མཉན་པ་ཙམ་ཞིག་ཐོབ་པ་མ་གཏོགས་པར་དགེ་སློང་དེ་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་མ་ཐོབ་བོ། །དེ་ཡང་ལན་གཉིས་མ་ཡིན་གྱི། ལན་ཅིག་ཁོ་ན་ཞིག་ཐོས་ནས་རྗེས་སུ་ཡིད་རང་བ་བཞི་པོ་འདི་
དག་གིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །དེས་སྲོག་ཆགས་སྟོང་དུ་ཚང་བ་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུའང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བཤད་ཅིང་
གཞན་དག་ལའང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་བསྒྲགས་ཏེ། དེས་རིམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་གཞན་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱང་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །དེ་རྗེས་སུ་ཡིད་རང་བ་དང་ལྡན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཉིད་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་
འདི་ཐོབ་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་
པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བརྩོན་འགྲུས་བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏེ། སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཞག་གོ། །
སྲོག་ཆགས་སྟོང་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་

51-1-67b

རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དཔའ་བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏེ། སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་
ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཚད་མེད་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཞག་གོ། །བཟང་སྐྱོང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་རྗེས་སུ་ཡིད་རང་བ་དང་ལྡན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་ཙམ་དུ་དོན་ཆེ་བ་ལ་ལྟོས། 
འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་ཡིད་རང་བ་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན། བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས་འཛིན་པ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་
པ་དང་། འཆང་བ་དང་། ཀློག་པ་དང་། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་སྒྲོགས་པ་དང་། སྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པར་གནས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། བཟང་སྐྱོང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས། རྗེས་སུ་ཡིད་རང་བར་མི་བྱེད། 
ལུང་ནོད་པར་མི་བྱེད། ཀུན་ཆུབ་པར་མི་བྱེད་འཆང་བར་མི་བྱེད་གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་སྒྲོག་པར་མི་བྱེད། བསྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པར་མི་གནས་པ་ལྟ་སུ་ཞིག་ཡོད། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་
པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བས་ན་ཁྱོད་མོས་པར་བྱའོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱིས། གལ་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་དཔག་ཚད་ཙམ་ན་ཡོད་པར་ཐོས་ན། བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཕུན་
སུམ་ཚོགས་པ་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་མཉན་པའི་ཕྱིར་དཔག་ཚད་ཙམ་གྱི་བར་དེར་འགྲོ་བར་བྱའོ། །ཐོས་ནས་ཀྱང་གཟུང་བར་བྱ། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱ། བཅང་བར་བྱ། བཀླག་པར་བྱ། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་

51-1-68a

ཆེར་བསྟན་པར་བྱ། བཤད་པར་བྱ། བསྒྲག་པར་བྱའོ། །བསྒོམ་པ་ལ་ཡང་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་དཔག་ཚད་ཙམ་ལྟ་ཞོག་གི། དཔག་ཚད་གཉིས་ཙམ་འམ། དཔག་ཚད་གསུམ་ཙམ་འམ། དཔག་ཚད་
བཞི་ཙམ་འམ། དཔག་ཚད་ལྔ་ཙམ་ནས་དཔག་ཚད་བཅུའི་བར་ཙམ་འམ། བཟང་སྐྱོང་དཔག་ཚད་བཅུ་ཙམ་ལྟའང་ཞོག་གི། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དཔག་ཚད་བརྒྱ་ན་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལྗོངས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ན་སྤྱོད་དོ་ཞེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་དཔག་ཚད་བརྒྱའི་བར་ཙམ་ན་ཡོད་པར་ཐོས་ན་ཡང་། བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱང་
ཆུབ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དེས་ཞུམ་པ་མེད་པ་དང་། སྙོམ་ལས་མེད་པ་དང་། འཇིགས་པ་མེད་པ་དང་། སྒྱིད་ལུག་པ་མེད་པ་དང་། གདུང་བ་མེད་པའི་སེམས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་མི་ལྷོད་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐ་ན་མཉན་པ་ཉི་ཙེ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་
ཡང་དཔག་ཚད་བརྒྱ་པོ་དེར་འགྲོ་བར་བྱ་ན་ལུང་མནོད་པ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱ་བ་དང་། བསྒྲགས་པར་བྱ་བ་དང་། བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཟང་སྐྱོང་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་
བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དེ་དག་གིས་དཔག་ཚད་བརྒྱ་པོ་དེར་སོང་ནས། 
གང་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་པར་གྱུར་པའི་སློབ་དཔོན་དེ་ལ་དེས་སྟོན་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །ཆོས་སྨྲ་བའི་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བསྙེན་བཀུར་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ཅིང་ཕྱི་བཞིན་འབྲང་བར་བྱའོ། །ཐ་ན་ཏིང་ངེ་
འཛིན་འདི་མཉན་པ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་ཡང་ལོ་གཅིག་གམ། གཉིས་སམ། གསུམ་འམ། བཞི་འམ། ལྔ་འམ། ལོ་བཅུ་འམ། བརྒྱ་འམ། ཇི་སྲིད་འཚོ་བའི་བར་དུ་ཕྱི་བཞིན་འབྲང་བར་བྱ་ན་ལུང་མནོད་པ་འམ། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱ་བ་འམ། བྲི་བ་འམ། བཅང་བ་

51-1-68b

འམ། བསྒྲགས་པ་འམ། བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། བཟང་སྐྱོང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེས་རང་ཉམ་གཏང་བར་བྱ་སྟེ། བཏང་ནས་ཀྱང་སློབ་དཔོན་དེའི་བློ་བཞིན་དུ་འཇུག་པར་བྱའོ། །གུས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཞེ་ས་དང་
བཅས་པས་སློབ་དཔོན་གྱི་ཕྱིར་འབྲང་བར་བྱའོ། །བཀའ་བཞིན་དུ་བྱེད་པས་ཕྱི་བཞིན་འབྲང་བར་བྱའོ། །བཀའ་མི་གཅོག་པ་དང་། མཛའ་བ་བརྟག་པ་དང་། ངོ་མི་རྟག་པ་སྤངས་པ་དང་། ཉེས་པར་ལྟ་བ་མེད་པས་ཕྱི་བཞིན་འབྲང་བར་བྱའོ། །དགེ་
བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྟོན་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་ཉེ་བར་གཞག་པར་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་སློབ་དཔོན་དེ་ལ་དེ་ལྟར་ནན་ཏན་བྱེད་ན་སྔོན་ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པར་འགྱུར་བའི་ལས་
བྱས་ཤིང་བསགས་པ་མ་གཏོགས་པར་ཐ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཉན་པ་ཙམ་ཡང་མི་ཐོབ་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་སྐབས་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ནི་གནས་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་སློབ་དཔོན་དེ་ལ་ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་། བྱས་པ་གཟོ་བ་
དང་། བྱས་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་དེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་དེ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པ་དང་། རྨོངས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ན། བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་གྲོང་གཞན་ན་ཡོད་པར་ཐོས་སམ་
གྲོང་གི་ཞིང་གཞན་ན་ཡོད་པར་ཐོས་ལ། ཐོས་ནས་ཀྱང་ཐ་ན་མཉན་པ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་ཡང་འགྲོ་བར་བྱ་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ལུང་མནོད་པར་བྱ་བ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱ་བ་དང་། བཅང་བར་བྱ་བ་དང་། བཀླག་པར་བྱ་བ་དང་། བྲི་བར་
བྱ་བ་དང་། བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དང་། གཞན་དག་ལ་ཡང་ཡང་དག་པར་བསྒྲགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལྟའང་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཚོལ་བས་ཐ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་པ་ཙམ་ཡང་
ཐོབ་པ་ནི་བཟང་སྐྱོང་ཁྱོད་མོས་པར་བྱ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཉིད་ཚོལ་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་། ཆོས་དོན་དུ་གཉེར་བའི་

51-1-69a

དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ཆོས་འདོད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་ན། བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལུང་ནོད་པར་བྱེད། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད། འཆང་བར་བྱེད། ཀློག་པར་བྱེད་ལ། ལུང་མནོད་པ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱ་བ་དང་། བཅང་བར་བྱ་བ་དང་། བཀླག་པར་བྱས་ནས་ཀྱང་གཞན་དག་ལ་སྟོན་པར་བྱེད། 
སྒྲོགས་པར་བྱེད། ཡང་དག་པར་སྒྲོགས་པར་བྱེད་ཅིང་བསྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པར་གནས་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་མི་ཡི་མཆོག །སེང་གེ་བློ་གྲོས་ཤེས་བྱ་རྗེས་དྲན་ཏེ། །དེར་ནི་མི་ཡི་དབང་པོ་རྒྱལ་པོ་དེས། །ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་དེ་ཚེ་ཐོས་པར་གྱུར། །རྒྱལ་པོས་ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་ཐོས་ནས་ཀྱང་། །སེམས་མགུ་དགའ་བ་དཔེ་མེད་པས་
བཟུང་སྟེ། །མི་མཆོག་སངས་རྒྱས་སེང་གེའི་བློ་གྲོས་ལ། །སྤར་གང་གི་ནི་རིན་པོ་ཆེས་ཀྱང་གཏོར། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལེགས་གསུངས་ཏིང་འཛིན་འདི། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་ཕན་པར་ཤོག །ཁྱོད་ལ་སྐྱབས་
སུ་དེ་རིང་མཆིའོ་ཞེས། །དེ་སྙམ་བསམས་ནས་ཚིག་ཏུའང་བརྗོད་པར་གྱུར། །རྒྱལ་པོ་དེ་ནི་དེ་ཡི་ལས་ཀྱིས་ནི། །ཤི་ནས་དེ་ཉིད་དུ་ནི་ཡང་སྐྱེས་ཏེ། །དེས་ནི་དགེ་སློང་རིན་ཆེན་ཞེས་བྱ་བར། །ཕྱོགས་སུ་གྲགས་པ་མཐུ་
ཆེན་མཐོང་བར་གྱུར། །དེ་ལས་དེ་ཉིད་ཀྱང་ནི་ཐོས་གྱུར་ཏེ། །ཐོས་ནས་དགའ་བ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་སྐྱེད། །བསྐྱེད་ནས་བྱང་ཆུབ་ཞུགས་པ་དགའ་གྱུར་ཏེ། །གསེར་དང་གོས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དགབ་བྱས་ནས། །དེ་ནི་
ཏིང་འཛིན་འདི་ཡང་འདོད་པའི་ཕྱིར། །སྲོག་ཆགས་སྟོང་དང་ལྷན་ཅིག་རབ་ཏུ་བྱུང་། །ལོ་ནི་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་སྙེད་ཚང་བར་ཡང་། །དེ་དག་ཀུན་གྱི་དགེ་སློང་དེ་ཕྱིར་འབྲངས། །ཐོས་པ་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུའི་ཏིང་འཛིན་འདི། །ལན་གཉིས་

51-1-69b

མ་ཡིན་ལན་གཅིག་ཁོ་ན་ཐོས། །དེ་ཡི་དྲན་པ་སྐྱོ་བ་མ་སྐྱེས་ཤིང་། །ཏིང་འཛིན་ཞི་བ་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་ཚོལ། །དེ་དག་ཀུན་གྱིས་ལས་འདི་བྱས་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་ཚང་བ་ཡི། །སངས་རྒྱས་མཐུ་ཆེན་རྣམས་
ནི་མཉེས་པར་བྱས། །དེ་ལས་ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་ཐོས་པར་གྱུར། །དེ་བས་བདེ་བར་གཤེགས་པ་གཞན་དག་ཀྱང་། །སྟོང་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་ཚང་བར་བརྗོད། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་སེང་གེའི་བློ་གྲོས་ལ། །བདག་ནི་རྗེས་སུ་
ཡི་རང་བགྱིད་ཅེས་བརྗོད། །བསོད་ནམས་བྱས་པ་དེ་ཡིས་རྒྱལ་པོ་དེ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྟན་པ་ཞེས་བྱའི་སངས་རྒྱས་གྱུར། །སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བསམ་མི་ཁྱབ། །ཐམས་ཅད་དེ་ཡིས་སྐྱེ་ཞིང་འཆི་ལས་
བཀྲོལ། །སྟོང་དུ་ཚང་བའང་རྗེས་སུ་བསློབ་སློབ་ནས། །སངས་རྒྱས་འགྱུར་ཏེ་དཔའ་བརྟན་ཞེས་བྱ་བར། །ལྷར་བཅས་འཇིག་རྟེན་ལ་ནི་གྲགས་པར་གྱུར། །ཏིང་འཛིན་སྒྲས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་རེག་གྱུར་ན། །
སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་མི་བརྟེན་པར། །གང་ཞིག་ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་རྒྱ་ཆེ་བར། །སྟོན་པ་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་འགྱུར་བར་ནི། །སྨོས་ཅི་དགོས་ཏེ་ནམ་ཡང་ཐེ་ཙོམ་མེད། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་ཏིང་འཛིན་ཞི་
བ་འདི། །དཔག་ཚད་བརྒྱ་ན་གལ་ཏེ་ཡོད་གྱུར་ཀྱང་། །བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཉིན་མཚན་དུ། །ནམ་ཡང་མི་འདུག་སོང་སྟེ་མཉན་པར་བྱ། །གལ་ཏེ་སོང་ནས་འདི་ནི་མ་རྙེད་ན། །འོན་ཀྱང་དེ་ཡི་བསོད་
ནམས་ཚད་མེད་དེ། །དེ་ནི་དེ་ཡི་བྱང་ཆུབ་བསྐྱེད་ཡིན་ན། །གང་གིས་སོང་སྟེ་འདི་ཐོས་སྨོས་མི་དགོས། །དེ་ཕྱིར་གང་ཞིག་ཏིང་འཛིན་འདི་འདོད་པས། །དང་པོར་ཚངས་པས་བྱིན་དེ་དྲན་པར་བྱོས། །དགེ་སློང་
གང་ལ་ཏིང་འཛིན་འདི་ཡོད་ལ། །སྐྱོ་བའི་སེམས་ནི་མེད་པར་བསྟེན་པར་བྱ། །རྗེས་སུ་དྲན་ཏེ་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་ལ། །སྟོང་ཕྲག་སུམ་བཅུ་རྩ་དྲུག་ལོ་ཚང་བར། །ངས་ནི་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་རྟག་བརྟེན་ཀྱང་། །ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་

51-1-70a

ནམ་ཡང་ཐོས་མ་གྱུར། །སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བྱུང་། །དེ་ན་དགེ་སློང་གཞོན་ནུ་ཐོས་མང་ཞིང་། །བདེ་བར་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ནུབ་འོག་ཏུ། །དེ་ཚེ་དེས་ནི་ཏིང་འཛིན་འདི་ཉིད་བཟུང་། །ང་ནི་དེ་ན་
རྒྱལ་རིགས་རྒྱལ་པོ་སྟེ། །དགེ་སློང་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ཏིང་འཛིན་འདི། །འཛིན་གྱིས་དྲུང་དུ་ལེགས་པར་ཉོན་ཅིག་ཅེས། །རྨི་ལམ་དུ་ནི་ཏིང་འཛིན་འདི་ཐོས་ནས། །མྱུར་དུ་ལངས་ཏེ་རིངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ནི། །འདི་འཛིན་པའི་
དགེ་སློང་དེ་བཙལ་ཏེ། །མཐོང་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དེ་ལས་ནི། །འདི་ཉིད་ལན་འགའ་ཐོས་ལྟ་སྲིད་དམ་ཞེས། །སྟོང་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་རྩ་དྲུག་ལོ་ཚང་བར། །ངས་ནི་དགེ་སློང་དེ་ལ་དགའ་བས་བཀུར། །བདུད་ཀྱིས་
བྱིན་གྱིས་བརླབས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། །ལན་འགའ་ཙམ་ཡང་ཐོས་པར་མ་གྱུར་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་དགེ་སློང་རྣམས་དང་དགེ་སློང་མ། །དགེ་བསྙེན་དག་དང་དགེ་བསྙེན་མ་རྣམས་ལ། །ཏིང་འཛིན་ཐོས་ནས་མྱུར་དུ་ཟུང་ཤིག་
ཅེས། །མོས་པར་བྱེད་ཅིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད། །དེར་ནི་བསྐལ་པ་ཚང་བར་འདུག་ནས་ཀྱང་། །ཏིང་འཛིན་འཛིན་པ་དེ་ནི་བསྙེན་ཅིང་བསྟེན། །བསྐལ་པ་སྟོང་དུ་ལེགས་པར་བསྙེན་བཀུར་བྱས། །དེས་ནི་ཏིང་འཛིན་
འདི་ཡང་བཤད་པར་གྱུར། །ཏིང་འཛིན་རྡུལ་མེད་འདི་ལ་རབ་སྤྱོད་པའི། །དགེ་སློང་གྲོང་དུ་སློང་བ་དེ་ཉིད་ལ། །བཟའ་བ་དང་ནི་བཅའ་དང་མལ་ཆ་དང་། །དེ་བཞིན་གོས་ཀྱང་བྱེ་བ་བྱིན་པར་གྱུར། །བཅའ་དང་བཟའ་དང་
མལ་སྟན་དེ་བཞིན་གོས། །མང་པོ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལྟ་འང་ཞོག །གལ་ཏེ་རང་གི་ཤ་བྱིན་ཐོབ་ན་ནི། །ལེགས་སྤྱད་ཡིན་ན་ཟས་སྐོམ་སྨོས་ཅི་དགོས། །རྟག་ཏུ་བྲན་གྱུར་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ཅིང་ནི། །ཏིང་འཛིན་ཞི་བ་འདི་འང་
ཚོལ་བྱེད་ལ། །མཁས་པས་རྙེད་ནས་དེ་འང་མྱུར་བྱེད་ཀྱང་། །དེ་ལ་བྱས་པ་གཟོ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །བསྐལ་པ་མང་པོ་བྱེ་བར་བཙལ་ཀྱང་ནི། །ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་ཤིན་དུ་རྙེད་པར་དཀའ། །འདི་ཡི་སྒྲ་ཡང་བརྒྱ་ལམ་ཐོས་གྱུར་ན། །ཁ་ཏོན་བྱས་ནས་སྟོན་པ་སྨོས་

51-1-70b

ཅི་དགོས། །གང་གིས་གང་གཱའི་བྱེ་སྙེད་འཇིག་རྟེན་ཁམས། །རིན་པོ་ཆེས་ནི་བཀང་སྟེ་བྱིན་པ་བས། །གང་ཞིག་འདི་ལས་ཚིགས་བཅད་འགའ་ལུང་མནོས། །དེ་ཡི་བསོད་ནམས་ཚད་གཟུང་མི་སླའོ། །བསྐལ་པ་
བྱེ་བ་གང་གཱའི་བྱེ་སྙེད་དུ། །གང་རྟག་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཏེ་གནས་པ་བས། །གང་ཞིག་འདི་ལས་ཚིགས་བཅད་འགའ་ལུང་མནོས། །དེ་ཡི་བསོད་ནམས་ཚད་གཟུང་མི་སླའོ། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་གང་གཱའི་བྱེ་སྙེད་དུ། 
གང་རྟག་མི་རྟེན་བསམ་གཏན་སྒོམ་པ་བས། །གང་ཞིག་འདི་ལས་ཚིགས་བཅད་འགའ་ལུང་མནོས། །དེ་ཡི་བསོད་ནམས་ཚད་གཟུང་མི་སླའོ། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་གང་གཱའི་བྱེ་སྙེད་དུ། །གང་རྟག་ཤེས་རབ་གནས་པར་གྱུར་པ་
བས། །གང་ཞིག་འདི་ལས་ཚིགས་བཅད་འགའ་ལུང་མནོས། །དེ་ཡི་བསོད་ནམས་ཚད་གཟུང་མི་སླའོ། །བཟང་སྐྱོང་གིས་ཞུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་པའོ།། །། བཟང་སྐྱོང་དེ་བས་ན་
དད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་གུས་པར་བྱས་ཏེ་མཉན་པར་བྱའོ། །ཐོས་ནས་ཀྱང་གཟུང་བར་བྱ། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱ། ཡི་གེར་བྲི་བར་བྱ། བཅང་བར་བྱ། བཀླག་པར་བྱའོ། །
བཟུང་ཞིང་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱས་ནས་ཀྱང་གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་བསྒྲགས་པར་བྱའོ། །ལེགས་པར་བྲིས་ཏེ་གཞག་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཟང་སྐྱོང་ང་འདས་པའི་འོག་ཏུ་མ་འོངས་པའི་དུས་ན། 
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དད་པ་ཅན་དང་བ། བརྟག་པ་མང་བ། མང་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་མང་དུ་ཐོས་པ་ཚོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་མང་དུ་ཐོས་པ་ཚོལ་བས་དམ་པའི་ཕྱིར་
ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་དག་ཏུ་རྒྱུ་བར་འགྱུར་ཏེ། བཟང་སྐྱོང་སེམས་ཅན་དེ་ལྟ་བུ་ཆོས་དོན་ཏུ་གཉེར་བ། ཆོས་ལ་མོས་པ། ཆོས་འདོད་པ། ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་འཛིན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དང་ཆེད་དུ་

51-1-71a

ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལུང་མནོས་ཤིང་བསྟན་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ། གླེགས་བམ་ཆེན་པོར་ལེགས་པར་བྲིས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱས་བཏབ་ལ་
གཞག་པར་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་མེད་པ། བྱ་བ་མེད་པ། མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ། ཆགས་པ་མེད་པ། དམིགས་སུ་མེད་པ། སྟོང་པ་ཉིད། 
མཚན་མ་མེད་པ། སྨོན་པ་མེད་པ། མཚན་ཉིད་མེད་པ། གཉིས་སུ་མེད་པ། འཇུག་པ་མེད་པ། བརྟེན་པ་མེད་པ། བགྲང་དུ་མེད་པ། རྣམ་པར་གཞག་ཏུ་མེད་པ། གཟུང་བ་མེད་པ། དོར་བ་མེད་པ། གནས་པ་མེད་པ། ཆོས་
ཐམས་ཅད་རྟག་པ་མེད་པ། ཆད་པ་མེད་པ། རྒྱུ་ཟད་པ། སྡུག་བསྔལ་ཟད་པ། དངོས་པོ་ཟད་པ། མི་སྐྱེ་བ། མི་འགག་པ། མི་གནས་པ། མི་འཇིག་པ། ལམ་མེད་པ། ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་མེད་པ། འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་
དཀྲུགས་པ། བྱིས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྤངས་པ། མི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བོར་བ། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་སྟེ། བཟང་སྐྱོང་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱག་རྒྱ་གང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་
གསུངས་པ་རྣམས་ལ་བཏབ་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོས་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མའི་དུས་དེར་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལུང་མནོད་
པར་འདོད་པས། ལུང་མནོས་ཤིང་ཁ་ཏོན་དུ་བྱས་ནས་གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་བསྒྲགས་པར་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ལ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་མཉན་པའི་ཕྱིར་ཡང་
བརྩོན་པར་འགྱུར་ན་ལུང་མནོད་པ་དང་། ཁ་ཏོན་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། བཞི་གང་ཞེ་ན། སྔོན་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་དང་། སྔོན་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མོས་

51-1-71b

པ་དང་། ཇི་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མར་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་ཆོས་དཀོན་མཆོག་གི་མཛོད་འདི་འཆང་བར་འགྱུར། སྟོན་པར་
འགྱུར་སྙམ་ནས་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཐམས་ཅད་ལེན་པ་སྟེ། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་བཞི་པོ་འདི་དག་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་མཉན་པ་དང་། གཟུང་བ་དང་། བཅང་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་འགྱུར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་ཆོས་
བཞི་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བཙལ་བ་ལ་ཐ་ན་ཡི་གེར་བྲི་བ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་ཡང་བརྩོན་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། ཕྱི་ཕྱིར་ཞིང་ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལ་མཁས་
པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ལ་མཁས་པ་སྟེ། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་དེ་བཞི་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བཙལ་བ་ལ་ཐ་
ན་བྲི་བ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་ཡང་བརྩོན་པར་འགྱུར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ལ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བཙལ་བ་ལ་བརྩོན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་
གཟུང་དུ་མེད་པའི་དངོས་པོར་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཤེས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་བརྩོན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་དམིགས་པ་རྣམ་པར་སྒོམ་པ་ལ་མཁས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་བརྩོན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སངས་རྒྱས་དམིགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་བརྩོན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་
ཅད་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བར་མོས་པ་ལ་མཁས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་བརྩོན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་དེ་བཞི་དང་ལྡན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བཙལ་

51-1-72a

བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མའི་དུས་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ཀུན་ཏུ་འཁྲུག་པའི་ཚེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་གདགས་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་
བརྩེ་བའི་ཕྱིར་གང་ལ་ལ་ཞིག་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བཙལ་བ་ལ་བརྩོན་པར་གྱུར་ཅིང་། དེ་འདི་སྙམ་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཇི་ལྟར་ན་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དང་། རྒྱ་ཆེ་བ་དང་། ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་
དེའི་བསོད་ནམས་མང་དུ་བསྐྱེད་དེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་གཞོལ་བར་རིག་པར་བྱ་བ་མ་གཏོགས་པར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེའི་མཐའ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་
ཕུང་པོ་དེ་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་མྱུར་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་གཞོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ། བདག་མེད་པར་གནས་པ་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བ། གང་དག་གིས་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་
གྲངས་མེད་གཞལ་དུ་མེད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་འམ། དེ་བས་ཀྱང་ལྷག་པར་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་རྣམས་ནི་མ་གཏོགས་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། 
དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སྤྱོད་པའི་ཁྱད་པར་ཇི་ལྟ་བ་དང་། ཚོགས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ་། །བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་ཞུགས་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཆོས་ཐམས་
ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཕྱི་མའི་དུས་ཕྱི་མའི་ཚེ་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བ་དམ་པའི་ཆོས་
རྣམ་པར་འཇིག་པའི་དུས་དེར་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡི་གེར་བྲི་བ་དང་། ལུང་མནོད་པ་དང་། ཁ་ཏོན་བྱ་བ་དང་། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་བསྒྲགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་

51-1-72b

ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་བཟང་སྐྱོང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་ནང་དུ་འདུས་སོ། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལ་མཁས་པ་བསྒྲུབས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་འདི་ནི་
སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྟེ། དེ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ལ་དམིགས་པར་མོས་སོ། །དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐར་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །
དམིགས་པ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་ཡ་མ་བརླར་ཤེས་སོ། །དེ་དག་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་དམིགས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་སྟེ། 
དེ་ལྟ་བུ་ལ་གནས་པ་དེ་དག་ནི་ཕྱོགས་གང་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་མི་འགྱུར་བ་མེད་དེ། དེ་དག་ནི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་རྣམ་པར་སྦྱོང་ངོ་། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་
རྣམ་པར་དག་ནས་ཚེགས་ཆུང་ངུས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་བྱས་ན་འདི་ཉིད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཚད་མེད་པས་དེ་དག་གི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བ་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚད་མེད་པ་རྣམས་དེའི་མིག་ལམ་དུ་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་གཟུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། དམིགས་པ་གཅིག་
གིས་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་འཛིན་པ་ཡང་མ་ཡིན། དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དམིགས་པ་གཅིག་འཛིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉེ་བར་བརྟགས་ན་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་
མེད་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པའོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་ལྟ་བུ་ལ་གནས་པ་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ལ། རྣམ་པར་དག་ནས་ཀྱང་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། སྤྲོས་པར་མི་བྱེད་དེ། 

51-1-73a

དེ་དག་ནི་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །
དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གང་དག་གསུངས་པ་ནི། །ཇི་ལྟ་བཞིན་དུ་ཡེ་ཤེས་འཇུག་པ་ཡིན། །དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གཙོ་བོ་སྟོན་པའི་སྲས། །
ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་ནི་ཡིད་ཀྱང་བརྩོན། །གང་གིས་སངས་རྒྱས་དམིགས་པ་རྗེས་དྲན་པ། །དམིགས་པའི་དོན་ནི་དུ་མ་མཐོང་བར་འགྱུར། །དེ་ལ་ཏིང་འཛིན་ཞི་བ་བལྟ་དཀའ་འདི། །ཕྱི་མའི་དུས་ན་མངོན་སུམ་དུ་འང་
འགྱུར། །མཁས་པ་གང་ཞིག་ཆོས་ཀུན་མི་རྟེན་ཅིང་། །སེམས་ཅན་དག་ལ་ཕན་ཕྱིར་ཡིད་བརྩོན་པ། །དེ་དག་ཕྱི་དུས་འཇིགས་པ་ཆེན་པོའི་ཚེ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་ནི་སྦྱོར་བར་འགྱུར། །སེམས་
ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་ཞིང་གཟུང་བའི་ཕྱིར། །གང་ཞིག་རྟག་ཏུ་བལྟ་དཀའ་ཆོས་འདི་ལ། །དྲན་པ་བརྟན་པར་འཇོག་ཅིང་བརྩོན་བྱེད་པ། །དེ་ཡི་ལག་ཏུ་ཏིང་འཛིན་འདི་འགྲོ་འགྱུར། །གང་ཞིག་དྲན་དང་
བློ་གྲོས་རྟོགས་པ་དག །སངས་རྒྱས་དམིགས་པར་རྟག་ཏུ་འཇོག་བྱེད་ཅིང་། །གཞན་དྲིང་མི་འཇོག་རྣལ་འབྱོར་བརྩོན་པ་དེ། །ཏིང་འཛིན་ཆེན་པོ་འདི་ལ་གནས་པར་འགྱུར། །རྗེས་སུ་གཟུང་
ཕྱིར་བལྟ་དཀའ་ཚིག་ལ་གནས། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་ཡིད་སྐྱོ་ཞིང་། །མཁས་པ་སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་མི་འདོད་པ། །དེ་དག་ཏིང་འཛིན་ཆེན་པོ་འདི་ལ་བརྩོན། །བྱང་ཆུབ་
འདོད་ཅིང་ཕན་ཕྱིར་སྙིང་བརྩེ་གང་། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་ལ་རྟོག །ཞི་བའི་ཆོས་ལ་སྨོན་ལམ་འདེབས་བྱེད་པ། །དེ་དག་ཏིང་འཛིན་འདི་ལ་བརྟེན་པར་བརྩོན། །འཐབ་པ་མེད་ཅིང་རྩོད་པ་མེད་ལ་ཞི། །

51-1-73b

བདེ་བར་གཤེགས་པས་བསྟོད་པའི་ཆོས་ཚོལ་ཞིང་། །སངས་རྒྱས་དམིགས་པ་ལ་ནི་རྟག་གནས་པ། །དེ་དག་ཏིང་འཛིན་འདི་ལ་བརྟག་བརྩོན་ཡིན། །གང་དག་ཕྱི་མའི་སྡིག་པའི་དུས་དེ་ན། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་ནི་བརྩོན་བྱེད་པ། །
སྤྱོད་པའི་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་ལ་གནས་པ། །དེ་ཡི་ཡོན་ཏན་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོས་མཁྱེན། །གང་དག་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཤེས་ཤིང་། །ཤིན་ཏུ་ཚུལ་བཞིན་ཟག་པ་རྣམས་ཀྱང་ཤེས། །རྟོག་པ་མེད་སྤྱོད་མཉམ་པ་ཉིད་གནས་པ། 
དེ་དག་ཏིང་འཛིན་འདི་ལ་བརྟག་བརྩོན་ཡིན། །གང་དག་བདེ་གཤེགས་ཆོས་ནི་ཚད་མེད་ལ། །ཤེས་བཞིན་དུ་ཡང་ཀུན་སྨོན་པ་འདེབས་ཤིང་། །ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་ལ་ནི་བརྟན་གནས་པ། །དེ་ལ་ཏིང་འཛིན་ཞི་བ་འདི་སྟོན་ཏོ། །མཚན་
ཉིད་མེད་ཅིང་མཚན་ཉིད་ལས་ཀྱང་འདས། །ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་དག་གང་ཡང་མེད། །རང་བཞིན་སྟོང་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཤེས་པ། །དེ་དག་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཚད་མེད་མཐོང་། །གང་ཞིག་དམིགས་པ་མཐའ་མེད་བརྩོན་
བྱེད་ཀྱང་། །དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཤེས། །བལྟ་བར་དཀའ་དག་མཐོང་ནས་རློམ་སེམས་མེད། །དེས་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཚད་མེད་མཐོང་། །གང་ཞིག་དོན་མཐོང་ཡིད་ཀྱང་རྣམ་པར་དག །ཉོན་མོངས་
མེད་ཅིང་ཞི་བའི་གོ་འཕང་གནས། །རྡུལ་དང་བྲལ་ཞིང་མཉམ་དོན་ཆོས་སྟོན་པ། །དེ་ལ་ཏིང་འཛིན་ཞི་བ་འདི་བཤད་དོ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་པོ་ཟུག་རྔུ་ཕྱུང་བ་གང་། །བདེན་པ་མ་ཉམས་ཐེ་ཙོམ་རྣམས་དང་བྲལ། །སྲོག་
ཆགས་ཕན་ཕྱིར་བྱམས་པ་སྒོམ་བྱེད་པ། །དེ་དག་ལ་ནི་དོན་མཆོག་འདི་བཤད་དོ། །གང་ཞིག་རང་བཞིན་གྱིས་ནི་མ་རིག་བྲལ། །རིག་པས་མ་རིག་གནས་ནི་སེལ་བྱེད་ཅིང་། །དོན་མཆོག་འདི་ལ་བརྩོན་པར་སྦྱོར་བྱེད་པ། །
དེ་ལ་ཏིང་འཛིན་ཞི་བ་འདི་བཤད་དོ། །རྣམ་དག་གནས་ཤིང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་མེད། །ཡེ་ཤེས་མཐའ་ཡས་མངོན་པར་འདོད་བྱེད་ཅིང་། །ངེས་དོན་འདི་ལ་མཆོག་ཏུ་དགའ་ཐོབ་པ། །དེ་ལ་རྣམ་ཐར་ཞི་བ་འདི་བཤད་དོ། །

51-1-74a

གང་ཞིག་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཀུན་ལས་གྲོལ། །བརྟན་ཞིང་སྲོག་ཆགས་ཀུན་ལ་སྙིང་བརྩེ་ཞིང་། །གནོད་སེམས་མེད་ཅིང་ཞི་ལམ་དགའ་བརྟེན་པ། །དེ་ལ་ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་ཡང་དག་བསྒྲགས། །བཟང་སྐྱོང་གིས་
ཞུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པའོ།། །། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་འདི་བཞི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །གཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་གུས་
པ་དང་། མི་ཕྱེད་པའི་དང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། ཆོས་ལ་གུས་པ་ཉན་འདོད་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཐུན་པའི་ཚིག་བསྒྲུབ་པ་སྟེ། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་
པར་འགྱུར་བའོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་བཞིའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པས་སངས་རྒྱས་ལ་དམིགས་པའི་
སེམས་པ་དང་། ཆོས་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པས་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་དགེ་བ་ལ་རྟོག་པ་དང་། དངོས་པོ་ལ་མཁས་པ་ལ་རྟོག་པས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ། ཤིན་ཏུ་སྟོང་པའི་
ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་གཞོལ་བ་དང་། འདུ་ཤེས་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ལ་མཁས་པ། ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ཤེས་པ་ལ་རྟོག་པས་དངོས་པོ་ཡ་མ་བརླ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་སྟེ། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་དེ་བཞི་ནི་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །བཟང་སྐྱོང་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་བཞིའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། 
སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་བཟུང་བ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་ལ་མཁས་ལ་དམ་པའི་ཆོས་བསྲུང་ཞིང་སྦེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བར་སྦྱོར་ཞིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའི་

51-1-74b

སེམས་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ལ་མཁས་པ་སྟེ། བཟང་སྐྱོང་ཆོས་དེ་བཞི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །བཟང་སྐྱོང་དེ་བས་ན་ཕྱི་མའི་དུས་ཕྱི་མའི་ཚེ་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་
ལ་དམ་པའི་ཆོས་ཆེར་འཁྲུག་པའི་ཚེ། དེར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལུས་དང་སྲོག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་ལ་གནས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་གཟུང་བར་བྱའོ། །ཀུན་ཆུབ་པར་བྱའོ། །བཅང་བར་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་ཆོས་ཐམས་
ཅད་གཟུང་བ་ལ་མཁས་པའ་ལ་བརྩོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་མཐའ་ཡས་པར་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་ཆོས་རིན་པོ་ཆེའི་མཛོད་འདི་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱ་བའི་
ཕྱིར་འཇོག་པར་འགྱུར། ཆོས་འདི་ལྟ་བུ་འདི་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་དང་། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང་། ཡང་དག་པར་བསྒྲགས་པར་བྱ་བ་ཡང་ནུས་པར་འགྱུར་རོ། །བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་
གནས་འདི་དག་ནི་ཡོད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་བརླབས་ཀྱིས། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྨོན་ལམ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །
བཟང་སྐྱོང་གང་ཞིག་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མའི་དུས་དེར་ཆོས་འདི་དག་འཇོག་པར་བྱེད། ཡང་དག་པར་འཛིན་པར་འགྱུར་བའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་
ལ་ཕན་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་ན་འདུག་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་

51-1-75a

གཞན་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་དགོངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་ཆོས་འདོད་པ་དང་། ཆོས་དོན་ཏུ་གཉེར་བ་དང་། ཆོས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མའི་དུས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་
འདིའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་འགྱུར་རོ། །གང་དག་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མའི་དུས་ན་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལྟ་བུ་འདི་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ནོར་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བཟུང་
བར་འགྱུར་རོ། །གང་དག་ཕྱི་མའི་ཚེ་ཕྱི་མིའི་དུས་ན་ཆོས་འདི་ལྟ་བུ་འདི་དག་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་གནས་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅྭ་བརྒྱད་
དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མྱུར་དུ་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །གང་ཞིག་བརྟན་པ་ཆོས་སེམས་པ། །ཕྱི་མའི་དུས་སུ་གྱུར་པ་ན། །དམ་ཆོས་
གཟུང་ཕྱིར་གནས་གྱུར་པ། །དེ་དག་ལ་ནི་གཟུངས་འདི་བཤད། །གང་དག་དམ་ཆོས་རིན་ཆེན་ཕྱིར། །འཇིགས་པ་མེད་པ་བརྩོན་བྱེད་ཅིང་། །སྙིང་ཡང་བརྩེ་ལ་སྙིང་རྗེ་ཅན། །དེ་དག་ཆོས་ཀྱང་འཛིན་པར་གནས། །བརྟན་ཅིང་བག་ཡོད་
དགའ་བ་དང་། །ཐུབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཛོད་འཛིན་པ། །དེ་དག་དོན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན། །སངས་རྒྱས་བསྔགས་པ་བསྔགས་པ་ཡིན། །གང་ཞིག་ཆོས་རྒྱལ་སྐྱོབ་པ་ཡིས། །གང་དག་བྱིན་གྱིས་བརླབས་གྱུར་པ། །དེ་དག་ཕྱི་དུས་
འཇིགས་བཅས་ཚེ། །ཆོས་ཉིད་འདི་ནི་འཛིན་པར་འགྱུར། །ཤིན་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །ཆོས་རྣམས་སྟོང་ཞིང་སྤྲོས་མེད་པར། །དྲན་དང་ལྡན་པ་གང་གིས་ཤེས། །དེ་དག་ཆོས་ཀྱང་འཛིན་པར་འགྱུར། །ཐམས་ཅད་
ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད། །དེ་ལ་བསམ་ཡས་ཚིགས་སུ་བཅད། །ངེས་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་འགྱུར་བ། །དེ་དག་ཆོས་ཀྱང་འཛིན་པར་འགྱུར། །ཟད་པ་ཤེས་ལ་གནས་གྱུར་ཅིང་། །མི་སྐྱེ་བ་ལའང་རབ་གནས་ལ། །སེམས་

51-1-75b

ནི་དུལ་ཞིང་ངོ་ཚ་ལྡན། །དེ་དག་ཆོས་ཀྱང་འཛིན་པར་འགྱུར། །བདེ་བའི་ལམ་ནི་བླ་ན་མེད། །ཅང་ཤེས་ལམ་ལ་ཞུགས་གྱུར་པ། །བརྩོན་འགྲུས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་དང་ལྡན། །དེ་དག་ཆོས་འཛིན་གནས་པ་ཡིན། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་མི་རྟོག་དོན། །
གང་གིས་ཆོས་ཉིད་རབ་ཏུ་ཤེས། །དེ་ལ་སྤྲོས་པ་ཅི་ཡང་མེད། །དེ་དག་ཆོས་ཀྱང་འཛིན་པར་འགྱུར། ཐམས་ཅད་ཆོས་ནི་བྱེད་མེད་པར། །དེས་པ་གང་གིས་ཤེས་པ་དེ། །ཅི་ཡང་མེད་ཅིང་ལེན་མེད་པའི། །ཆོས་ཉིད་དེ་ནི་སྒྲོགས་པར་འགྱུར། །འཛིན་
པ་མེད་ཅིང་འཛིན་དང་བྲལ། །ཆོས་ཀུན་སྔོན་ནས་ཡོངས་དག་པར། །གང་གིས་ཤེས་པ་དེ་དག་ནི། །ཆོས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གནས་པ་ཡིན། །ཆོས་ཀུན་ངོ་བོ་མེད་པར་ནི། །དེ་ལྟར་ཆོས་ལ་གང་གིས་ཤེས། །དེ་དག་ཆོས་ཉིད་འདི་སྟོན་འགྱུར། །དེ་ནི་
འཇུག་པ་ཡིན་པར་བཤད། །མིང་མེད་མིང་དང་བྲལ་གྱུར་ཅིང་། །སྤྲོས་པ་མེད་ཅིང་མི་སྐྱེ་བར། །གང་གིས་ཆོས་ཉིད་རབ་ཤེས་པ། །དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་སྒྲོགས། །གནས་པ་མེད་ཅིང་འགྲོ་བ་མེད། །ནམ་མཁའི་གནས་བཞིན་དག་པར་ནི། །
གང་གིས་ཆོས་འདི་ཤེས་གྱུར་པ། །དེ་ལ་ཏིང་འཛིན་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །གང་དག་འདུ་ཤེས་དོན་རྟོག་བྲལ། །ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མ་སྐྱེས་ཤིང་། །དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་བྲལ་གྱུར་པ། །དེ་དག་ཆོས་ཉིད་སྟོན་པར་འགྱུར། །རྒྱས་གདབ་དེ་ནི་
རྒྱ་མེད་དེ། །དགོངས་པའི་ཚིག་ཏུ་གསུངས་པ་ཡིན། །གང་གིས་དེ་ལྟར་ཤེས་གྱུར་པ། །དེ་དག་ཆོས་ཉིད་འདི་འཛིན་འགྱུར། །བཟང་སྐྱོང་གིས་ཞུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པའོ།། །།
བཟང་སྐྱོང་དེ་ལྟ་བས་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དག་གིས་བག་ཡོད་པ་ལྷུར་བླངས་ཏེ། ཆོས་འདི་དག་ཡང་དག་པར་བསྡུ་བར་བྱའོ། །འདིའི་ཕན་ཡོན་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཚུལ་བཞིན་དང་ཡང་ལྡན་པར་བྱའོ། །
ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཟབ་མོ་བལྟ་བར་དཀའ་བ། རྟོགས་པར་དཀའ་བ། གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ། རང་བྱུང་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། 

51-1-76a

ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་འདི་རྙེད་མི་དཀའ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་
དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་དང་། ལི་ཙ་བྱི་གཞོན་ནུ་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་དང་། ཁྱིམ་བདག་དེད་དཔོན་ཆེ་བཟངས་དང་། ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་ཕུག་སྦས་དང་། བྲམ་ཟེ་འདམ་བུས་བྱིན་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་པོས་བྱིན་དང་། 
ཁྱིམ་བདག་ཆུ་ལྷ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་པོ་དེ་དག་དང་། འཁོར་བཞི་པོ་ལས་ཇི་སྙེད་ཅིག་འདུས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང་། ལྷ་དང་། མི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་
ཀྱི་བུ་རྣམས་ངས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ་འདིའི་མཛོད་དང་། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཡིད་ཆེས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཟབ་མོ། །དོན་ཟབ་པ། རྣམ་པར་ཐར་པ་སྒོ་
གསུམ་གྱི་ཚུལ་བཤད་པ། ཟབ་མོ་བྱང་བ། མཐོང་བར་དཀའ་བ། རྟོགས་པར་དཀའ་བ། མཁས་ཤིང་ཤེས་པས་རིག་པ། རྒྱ་ཆེ་བ། གྱ་ནོམ་པ། དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་ཡང་ཁྱེད་ལ་གཏད་དོ། །རྗེས་སུ་
གཏད་དོ། །གང་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བརྟེན་དུ་གྱུར་པ་དེ་དག་ཀྱང་། ཁྱེད་ལ་ཉིས་གྱུར་ཏུ་རྗེས་སུ་གཏད་གྱིས། ཁྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་ཅི་ནས་ཀྱང་བྲི་བར་བྱའོ། །མཉན་པར་བྱའོ། །གཟུང་བར་བྱའོ། །
ཀུན་ཆུབ་པར་བྱའོ། །བཅང་བར་བྱའོ། །བཀླག་པར་བྱའོ། །ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དང་། རྒྱ་ཆེར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པར་བྱའོ། །བསྟན་པར་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་བསྒྲགས་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་
ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཐུན་པའི་ཆོས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཅི་ནས་ཀྱང་སྐྱེས་བུ་ཐ་མ་པར་མ་གྱུར་པར་བྱའོ། །བཟང་སྐྱོང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། 

51-1-76b

རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཞིག་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོས་ལ་ཐོས་ནས་ཀྱང་ལུང་ནོད་པར་བྱེད། ཁ་ཏོན་དུ་བྱེད། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་ན་དེས་ལྷག་པའི་བསམ་པས་གུས་པར་བྱ་སྟེ་མཉན་པར་བྱའོ། །ལུང་མནོད་པར་བྱའོ། །བཤད་པར་བྱའོ། 
གང་དག་གཞན་དག་ལ་སྟོན་ཏམ། ཀློག་ཏུ་འཇུག་ན་དེས་ཀྱང་ལྷག་པའི་བསམ་པས་རྒྱ་ཆེར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཅི་ནས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེར་གཞན་དག་ལ་བསྟན་པར་བྱ། ཀློག་ཏུ་གཞུག་
པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཁྱེད་ལ་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཤད་པའི་ཚེ་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་ཚད་མེད་པ་དག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནས་འདུས་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཉིད་ཐོབ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གྱུར་ཏོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་
རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་སོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བར་སྣང་ལས་མེ་ཏོག་གི་ཆར་ཕབ་པོ། །རྔ་བོ་ཆེ་དག་ཀྱང་མ་བརྡུངས་པར་སྒྲ་བྱུང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། 
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་དང་། དགེ་སློང་དེ་དག་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་དང་། ལྷ་དང་། མི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། དྲི་ཟར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡིད་རངས་ཏེ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །འཕགས་པ་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། 
རྫོགས་སོ།། །། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཤཱཀྱ་པྲ་བྷ་དང་། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙྪ་བ་བན་དེ་རད་ན་རཀྵི་ཏས་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ། སྐད་གསར་ཆད་ཀྱིས་ཀྱང་བཅོས་ལགས།། །།

51-1-77a

༄༅༅།   །རྒྱ་གར་སྐད་དུ།  ཨཱརྱ་སརྦ་པུ་ཎྱ་ས་མུཙྪ་ཡ་ས་མཱ་དྷི་ནཱ་མ་མ་ཧཱ་ཡཱ་ན་སཱུ་ཏྲ།  བོད་སྐད་དུ།  འཕགས་པ་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ།  བམ་པོ་དང་པོ། སངས་རྒྱས་དང་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡངས་པ་ན་ཨ་མྲས་བསྲུངས་པའི་ཚལ་ཆེན་པོའི་ཁང་པ་བརྩེགས་པའི་གནས་ན། དགེ་སློང་ཁྲིའི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་
པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པ། ཟག་པ་ཟད་པ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ། དབང་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ། སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། ཅང་ཤེས་པ། གླང་པོ་ཆེན་པོ། བྱ་བ་བྱས་པ། བྱེད་པ་བྱས་པ། 
ཁུར་བོར་བ། རང་གི་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ། སྲིད་པར་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པས་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་གི་དམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པ་ཤ་སྟག་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉི་
ཁྲི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ། གཟུངས་ཐོབ་པ། སྤོབས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ། མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པ། དྲན་པ་དང་། བློ་གྲོས་དང་། རྟོགས་པ་དང་། བརྟན་པ་དང་། ཤེས་རབ་དང་། ཐབས་
ལ་མཁས་པའི་དམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པ་ཤ་སྟག་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ། སྤྱོད་པའི་བློ་གྲོས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེང་གེའི་བློ་གྲོས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་བླ་མ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ། ཁྱད་པར་བློ་གྲོས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཕེལ་བའི་བློ་གྲོས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ། 
བློ་གྲོས་མཐའ་ཡས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཀྱི་བློ་གྲོས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང་། 

51-1-77b

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དང་། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉི་ཁྲི་དང་། ལྷའི་བུ་བཞི་ཁྲི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཤ་སྟག་དང་། བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། འཇིག་
རྟེན་སྐྱོང་བ་མང་པོ་དང་། ཐབས་གཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཏེ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་འབུམ་ཕྲག་དུ་མས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་གྱིས་བལྟས་ཏེ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་ཤིན་ཏུ་སྙིང་པོར་གྱུར་ཏེ། མུ་སྟེགས་
བྱེད་ཀྱི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས་པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་འདི་ཤིན་ཏུ་སྙིང་པོར་གྱུར་ཏེ། མུ་སྟེགས་ཅན་ངན་པ་སྤྱོད་པ་ཅན་དང་། ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་གྲངས་མ་མཆིས་
པ་དང་། གཅེར་བུ་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་ཀྱིས་མནན་ཏེ་མཛེས་པར་གྱུར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་གཟུངས་དུ་གསོལ། བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ། ཕན་གདགསུ་གསོལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་བསྐྱང་དུ་གསོལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་
དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པར་གསོལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་གཟེངས་བསྟོད་པ་དང་། ཡང་དག་པར་དགའ་བར་མཛད་པ་དང་། ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་གསོལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་
ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཡོངས་སུ་གཟུང་དུ་གསོལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མི་གཏང་བར་གསོལ། ཇི་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱི་ཆོས་ཀྱི་ཕན་གདགས་པས་མྱ་ངན། 

51-1-78a

ལས་འདས་པར་མཆི་བའི་ལམ་བསྟན་པར་གསོལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་
ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་དང་། ཆོས་ཉན་པ་དང་། དགེ་འདུན་ལ་བསྙེན་བཀུར་བགྱིད་པ་དང་། མི་འབྲལ་བ་དང་། བསྐྱུད་ངས་པ་མ་མཆིས་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་སླད་དུ་དྲན་པ་
དང་། ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་དགོངས་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་སླད་དུ་བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང་། དོན་རྟོགས་པ་རྗེས་སུ་འཐོབ་པའི་སླད་དུ་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང་། རང་གི་སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་སླད་
དུ་ངོ་ཚ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང་། སྡིག་པའི་ལས་ཐམས་ཅད་སྤོང་བའི་སླད་དུ་ཁྲེལ་ཡོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཆོ་ག་དང་སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སླད་དུ་བརྟན་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་
ཅད་བསལ་བའི་སླད་དུ་དཔའ་བར་འགྱུར་བ་དང་། འཁོར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་དུ་བག་ཚ་བ་དང་བྲལ་བའི་སླད་དུ་སྲན་ཐུབ་པར་འགྱུར་བར་མཛད་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་
བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པ་དང་། ཆོས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ལགས། ཇི་ལྟར་ན་ལྷག་པའི་བསམ་པ་བརྟན་པས་
བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ཐུག་གི་བར་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཛའ་བ་བརྟན་པ་དང་། ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བགྱིད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་
རྫོགས་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་གནས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མི་སླུ་བ་དང་། གཏོང་བ་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་འཇུག་པས་མ་བསྟན་པའི་སྦྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། སྡོམ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་གནས་པས་མ་བསྟན་པའི་ཚུལ། 

51-1-78b

ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་དང་། གནོད་སེམས་མེད་པའི་ཡིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་སྙོམས་པས་མ་བསྟན་པའི་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བའི་ཡིད་ཀྱིས་དོན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པས་མ་བསྟན་པའི་བརྩོན་
འགྲུས་དང་ལྡན་པ་དང་། དྲན་པ་དང་། ཤེས་བཞིན་ལ་མཁས་ཏེ། བསམ་གཏན་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མི་གནས་པས་མ་བསྟན་པའི་བསམ་གཏན་དང་ལྡན་པ་དང་། ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྣང་བ་ཐོབ་པས་མ་བསྟན་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞིས་བསྡུ་བ་ལ་ཤིན་ཏུ་བརྩོན་པས་བསྡུ་བ་ཤིན་ཏུ་བསྡུས་པ་དང་། ལྷ་དང་མིའི་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་མི་རྟག་པར་ཡིད་ལ་
བགྱིད་པ་ལ་བརྩོན་པས་རེ་བ་མ་མཆིས་པ་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ལ་ལེགས་པར་གནས་ཤིང་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་འདོད་པ་དང་བྲལ་བས་སྒོའི་ཐེམ་པའི་རྟེན་ལྟ་བུ་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབང་དུ་བགྱིད་ཀྱི་འདོད་པའི་
དབང་དུ་མི་བགྱིད་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་སྲིད་དོན་དུ་གཉེར་བར་བགྱིད་ཀྱི་ལྷ་དང་མིའི་རྒྱལ་སྲིད་དོན་དུ་མི་གཉེར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གནང་བའི་ཚིག་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་སྨྲ་བར་འགྱུར་བ་དང་། ཆོས་ཀྱིས་འཚོ་བར་འགྱུར་གྱི་ཟང་ཟིང་གིས་
མི་འཚོ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེ་འགྲས་པ་མ་མཆིས་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པས་ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་
ལ་གཏི་མུག་གི་མུན་པ་དང་བྲལ་བས་གཏི་མུག་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བ་དང་། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བས་བདུད་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་བ་དང་། སྒོ་ཐམས་ཅད་ནས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ལ་མཁས་པས་
ཐབས་ལ་མཁས་པར་འགྱུར་བ་ལགས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྟོང་གསུམ་གྱི་བདག་པོ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །

51-1-79a

སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་དོན་འདི་འདྲི་བར་སེམས་པ་ནི་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ལེགས་སོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེའི་ཕྱིར་ལེགས་
པར་རབ་ཏུ་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་འདི་དག་དང་། གཞན་དག་ཀྱང་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ངས་བཤད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལེགས་སོ་ཞེས་གསོལ་ཏེ། 
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལྟར་ཉན་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་
ཏིང་ངེ་འཛིན་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར། ཆོས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར། ཤེས་
རབ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར། ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར། སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་དང་། ཆོས་ཉན་པ་དང་། དགེ་འདུན་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་དང་འབྲལ་བར་མི་འགྱུར། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་ལ་བརྩོན་པ་དང་། 
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བར་གནས་པ་ནས། སྒོ་ཐམས་ཅད་ནས། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ལ་མཁས་པས། ཐབས་ལ་མཁས་པར་འགྱུར་བའི་བར་དེ་དག་དང་། ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་གཞན་དག་དང་ཡང་
ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་མིང་ཙམ་བཀའ་སྩལ་ནས་ཅང་མི་གསུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཅེས་བྱ་
བ་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་སྟོབས་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡངས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ན་གནས་སོ། །དེ་ནས་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་ནི་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་སྟོབས་པོ་ཆེའི་ཤུགས་དང་ལྡན་པ་སྟེ། འཛམ་བུའི་གླིང་འདིའི་

51-1-79b

སེམས་ཅན་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྟོབས་སམ་སྤྲོ་བ་བདག་དང་མཉམ་པ་ཡང་མེད་ན་ལྷག་པ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་སྙམ་མོ། །དེས་དགེ་སྦྱོང་གོའུ་ཏ་མ་སྟོབས་པོ་ཆེའི་ཤུགས་དང་ལྡན་ཏེ། སྟོབས་བཅུའི་སྟོབས་དང་ལྡན་ཞིང་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུའི་ལུས་ཐོབ་བོ། །
ཞེས་གྲག་གོ་སྙམ་མོ། །དེ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་དགེ་སྦྱོང་གོའུ་ཏ་མའི་ཐད་དུ་སོང་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཅི་འདྲ་བ་དང་། བདག་ཅི་འདྲ་བ་སད་པར་བྱ་གོར་མ་ཆག་སྙམ་མོ། །དེ་ནས་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་
བརྗིད་ཡངས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ནས་བྱུང་ནས། ཨ་མྲས་བསྲུངས་པའི་ཚལ་ཆེན་པོའི་ཁང་པ་བརྩེགས་པའི་གནས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འཁོར་འབུམ་
ཕྲག་དུ་མས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་གྱིས་བལྟས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུ་ཆེན་པོས་ཆོས་སྟོན་ཅིང་། རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་རྒྱ་མཚོའི་ནང་ནས་མངོན་པར་འཕགས་པ་དང་འདྲ་ལ་ཀུན་ནས་མཛེས་ཤིང་བལྟ་བས་ཆོག་མི་ཤེས་པ་
མཐོང་ངོ་། །དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་དགའ་བ་དང་དང་བ་དང་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ཆེན་པོ་ཐོབ་བོ། །དེ་དགའ་བ་དང་དང་བ་དང་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ཆེན་པོ་ཐོབ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་གཏུགས་
ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འབའ་ཤིག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་མགོ་བོར་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་རྟོག་ཅིང་འདུག་གོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཀྱིས། ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས། ང་རྒྱལ་དང་། རྒྱགས་པ་དང་། དྲེགས་པ་གདུལ་བའི་ཕྱིར་གནས་བརྟན་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་ལ་
བཀའ་སྩལ་པ། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཁྱོད་སོང་ལ། ང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ་ན། ཤཱཀྱའི་བུ་མོ་ས་འཚོ་མའི་ཕྱིར། མདའ་འཕངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འདིར་ལོང་ཤིག །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། 

51-1-80a

བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་མཽད་གལ་གྱི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གནམ་མདའ་དེ་ག་ལ་མཆིས་པ་བདག་གིས་མ་མཐོང་ལགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཕྱག་གཡས་པ་ནས་སྣང་
བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་འོད་ཟེར་ཅིག་བཏང་སྟེ། འོད་ཟེར་དེས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་སྣང་བར་བྱས་སོ། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིའི་ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ན་མདའ་དེ་འདུག་པ་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། །
དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། མཽད་གལ་གྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིའི་ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོ་ན་མདའ་འདུག་པ་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་མཐོང་ངམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ལགས་སོ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཁྱོད་སོང་ལ་མདའ་དེ་ལོང་ཤིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལེགས་སོ་ཞེས་གསོལ་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལྟར་མཉན་ཏེ། འཁོར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་
ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ནས། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ལག་པ། བསྐུམ་པ་ལས་བརྐྱང་བ་འམ། བརྐྱང་བ་ལས་བསྐུམ་པ་བཞིན་དུ་སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོ་དེ་ནས་མདའ་
དེ་བླངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཕུལ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་གནམ་མདའ་འདི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཡབ་ཡུམ་ལས་བྱུང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཕངས་པ་ལགས་སམ། 
འོན་ཏེ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འཕངས་པ་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཡབ་ཡུམ་ལས་བྱུང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་མདའ་འཕངས་པ་ཡིན་གྱི། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འཕངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །
མཽད་གལ་གྱི་བུ་གལ་ཏེ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་གྱིས་འཕངས་སུ་ཟིན་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་

51-1-80b

འི་ཡབ་ཡུམ་ལས་བྱུང་བའི་སྟོབས། རང་གི་སྟོབས་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། མཽད་གལ་གྱི་བུ་མི་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གླང་གཅིག་གི་སྟོབས་
སོ། །གླང་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གླང་སྔོན་པོ་ཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །གླང་སྔོན་པོ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་ཐ་མལ་པ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །གླང་པོ་ཆེ་ཐ་མལ་པ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་འཇིགས་སུ་
རུང་བ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །གླང་པོ་ཆེ་འཇིགས་སུ་རུང་བ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་གླང་པོ་ཆེ་མོ་འདྲ་བ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །གླང་པོ་ཆེ་གླང་པོ་ཆེ་མོ་འདྲ་བ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དགོན་པའི་གླང་པོ་ཆེ་གཅིག་གི་
སྟོབས་སོ། །དགོན་པའི་གླང་པོ་ཆེ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རི་འབིགས་བྱེད་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །རིག་འབིགས་བྱེད་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་མཚོན་ཆའི་སྡེར་མོ་ཅན་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །
གླང་པོ་ཆེ་མཚོན་ཆའི་སྡེར་མོ་ཅན་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་གཤོལ་མདའ་འཛིན་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །གླང་པོ་ཆེ་གཤོལ་མདའ་འཛིན་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་སྟང་ཟིལ་མདོག་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །
གླང་པོ་ཆེ་སྟང་ཟིལ་མདོག་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་གེལ་བ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །གླང་པོ་ཆེ་གེལ་བ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། གླང་པོ་ཆེ་སྔོན་པོ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །གླང་པོ་ཆེ་སྔོན་པོ་བཅུའི། 
སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་སེར་པོ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །གླང་པོ་ཆེ་སེར་པོ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་དམར་པོ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །གླང་པོ་ཆེ་དམར་པོ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གླང་པོ་ཆེ། 
སྐྱ་བོ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །གླང་པོ་ཆེ་སྐྱ་བོ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་ཀུ་མུ་ད་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །གླང་པོ་ཆེ་ཀུ་མུ་ད་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་པད་མ། 

51-1-81a

དཀར་པོ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །གླང་པོ་ཆེ་པད་མ་དཀར་པོ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་པད་མ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །གླང་པོ་ཆེ་པད་མ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེ་གཅིག་
གི་སྟོབས་སོ། །སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེང་གེ་རལ་པ་ཅན་ཐབས་ཅད་གཅིག་གི་སྟོབས་
སོ། །སེང་གེ་རལ་པ་ཅན་ཐབས་ཅན་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚན་པོ་ཆེ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །ཚན་པོ་ཆེ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་
དེ་ནི་སྟོབས་མཆོག་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །སྟོབས་མཆོག་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྟོབས་མཆོག་ཆེན་པོ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །སྟོབས་མཆོག་ཆེན་པོ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རབ་གནོན་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །
རབ་གནོན་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རབ་གནོན་ཆེན་པོ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །རབ་གནོན་ཆེན་པོ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ས་བླའི་ལྷའི་བུ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །ས་བླའི་ལྷའི་བུ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། གཞལ་
མེད་ཁང་ན་གནས་པའི་ལྷའི་བུ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །གཞལ་མེད་ཁང་ན་གནས་པའི་ལྷའི་བུ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྷའི་བུ་གཤོལ་མདའ་འཛིན་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །ལྷའི་བུ་གཤོལ་མདའ་འཛིན་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། 
ལྷའི་བུ་ལག་ན་ཕྲེང་ཐོགས་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །ལྷའི་བུ་ལག་ན་ཕྲེང་ཐོགས་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ལྷའི་བུ་རྟག་ཏུ་མྱོས་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །ལྷའི་བུ་རྟག་ཏུ་མྱོས་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་
རིས་ཀྱི་ལྷའི་བུ་གཅིག་གིས་སྟོབས་སོ། །རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷའི་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ལུས་ངན་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །ལུས་ངན་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷའི་བུ་

51-1-81b

གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷའི་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། འཐབ་བྲལ་གྱི་ལྷའི་བུ་གཅིག་
གི་སྟོབས་སོ། །འཐབ་བྲལ་གྱི་ལྷའི་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྷའི་བུ་རབ་འཐབ་བྲལ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །ལྷའི་བུ་རབ་འཐབ་བྲལ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷའི་བུ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། 
དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷའི་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ལྷའི་རྒྱལ་པོ་ཡོངས་སུ་དགའ་ལྡན་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །ལྷའི་རྒྱལ་པོ་ཡོངས་སུ་དགའ་ལྡན་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཕྲུལ་དགའི་ལྷའི་བུ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། 
འཕྲུལ་དགའི་ལྷའི་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ལྷའི་རྒྱལ་པོ་རབ་འཕྲུལ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །ལྷའི་རྒྱལ་པོ་རབ་འཕྲུལ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷའི་བུ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །གཞན་
འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷའི་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ལྷའི་རྒྱལ་པོ་དབང་བྱེད་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །ལྷའི་རྒྱལ་པོ་དབང་བྱེད་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདུད་ཀྱི་རིས་ཀྱི་ལྷའི་བུ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །བདུད་ཀྱི་རིས་ཀྱི་
ལྷའི་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། བདུད་སྡིག་ཅན་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །བདུད་སྡིག་ཅན་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ཕྱེད་པ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ཕྱེད་པ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། 
སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ཆེན་པོ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ཆེན་པོ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་བྱུང་ནས། 
བསྐལ་པ་བརྒྱ་ལོན་པ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་བྱུང་ནས། བསྐལ་པ་བརྒྱ་ལོན་པ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་བྱུང་ནས། བསྐལ་པ་སྟོང་ལོན་པ་

51-1-82a

གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་བྱུང་ནས་བསྐལ་པ་སྟོང་ལོན་པ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་བྱུང་ནས་བསྐལ་པ་ཁྲི་ལོན་པ་གཅིག་གི་སྟོབས་
སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་བྱུང་ནས་བསྐལ་པ་ཁྲི་ལོན་པ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་བྱུང་ནས་བསྐལ་པ་འབུམ་ལོན་པ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་ངེས་པར་བྱུང་ནས་བསྐལ་པ་འབུམ་ལོན་པ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་བྱུང་ནས་བསྐལ་པ་ས་ཡ་ལོན་པ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་བྱུང་ནས་བསྐལ་པ་
ས་ཡ་ལོན་པ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་བྱུང་ནས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ལོན་པ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་བྱུང་ནས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ལོན་པ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་
དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་བྱུང་ནས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅུ་ལོན་པ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་བྱུང་ནས། བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅུ་ལོན་པ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་ངེས་པར་བྱུང་ནས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་ལོན་པ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་བྱུང་ནས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་ལོན་པ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་ངེས་པར་བྱུང་ནས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་སྟོང་ལོན་པ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་བྱུང་ནས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་སྟོང་ལོན་པ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་
པར་བྱུང་ནས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་ཁྲི་ལོན་པ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་བྱུང་ནས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་ཁྲི་ལོན་པ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་བྱུང་ནས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་

51-1-82b

ཕྲག་འབུམ་ལོན་པ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་བྱུང་ནས། བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་ལོན་པ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་བྱུང་ནས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་
ས་ཡ་ལོན་པ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་བྱུང་ནས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་ས་ཡ་ལོན་པ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་གཅིག་གི་སྟོབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་ལ་གནས་པ་སྲིད་པ་ཐ་མ་པ་གཅིག་གི་སྟོབས་ཡིན་ཏེ། མཽད་གལ་གྱི་བུ་སྟོབས་དེ་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཙས་མ་ཐག་ཏུ་ས་ལ་གོམ་པ་བདུན་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །མཽད་གལ་གྱི་བུ་གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ག་ལ་
འདུག་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་རྡོ་རྗེའི་རང་བཞིན་དུ་བྱིན་གྱིས་མ་བརླབས་སུ་ཟིན་ན། བཙས་མ་ཐག་ཏུ་གོམ་པ་བདུན་འདོར་བའི་ཚེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་ས་ཆེན་པོ་ཐུར་དུ་དཔག་ཚད་དྲུག་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་ཞོམ་པར་
འགྱུར་ཏེ། དེའི་འོག་ནས་ཆུའི་ཕུང་པོ་ལས་ཆུའི་རྒྱུན་ཤིང་རྟའི་སྲོག་ཤིང་ཙམ་ས་གཞི་ཆེན་པོ་བརྟོལ་ཏེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། འོན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་ས་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་ཞོམ་པར་མི་འགྱུར་ལ། སེམས་ཅན་
རྣམས་ལ་ཡང་གནོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྲིད་པ་ཐ་མ་པ་བཙས་མ་ཐག་པའི་སྟོབས་དང་། མྱུར་བ་དང་། ཤུགས་དང་། མཐུ་ནི་དེ་འདྲའོ། །མཽད་གལ་གྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་སྲིད་པ་ཐ་མ་པ་བཙས་མ་ཐག་པ་བཅུའི་སྟོབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལང་ཚོའི་མཆོག་ལ་བབ་པ་གཅིག་གི་སྟོབས་ཡིན་ཏེ། སྟོབས་དེ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་

51-1-83a

རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་འགྲོའོ། །ཇི་ལྟ་བུའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་འགྲོ་བ་དེ་བས་འབུམ་འགྱུར་གྱིས་ལྷག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་བྱང་
ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འཇུག་གོ། །དེ་བས་ཀྱང་ཆེས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་བརྗོད་དུ་མེད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ། །
མཽད་གལ་གྱི་བུ་གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ན་ཡང་། དེ་དག་ནི་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པའི་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་གཅིག་གི་འབུམ་གྱི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་པ་ནས་དཔེའི་བར་དུ་ཡང་མི་བཟོད་དེ། སྟོབས་དེ་ལྟ་བུ་བརྙེས་པས་སྟོབས་བཅུའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ། །མཽད་གལ་གྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྟོབས་འདི་ནི་སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པས་བསྡུས་པ་སྟེ། དེ་ལས་ཆུང་བ་ཡང་མེད། ལྷག་པ་ཡང་
མེད་དོ། །དེ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་ཡང་མ་ཡིན། ཆོ་འཕྲུལ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ནི་སྟོབས་གང་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རྐང་པའི་མཐེ་བོའི་སྤུའི་ཁུང་བུ་གཅིག་གིས། 
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་བགྲངས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པ་དག་ཏུ་འཕངས་ཀྱང་། སེམས་ཅན་འགའ་ཙམ་ལ་ཡང་གནོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་
དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་། ཆོ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ནི་དེ་ལྟར་དཔག་ཏུ་མེད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ། མཚུངས་པ་མེད། གྲངས་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་མོ། །མཽད་གལ་གྱི་བུ་གལ་ཏེ་

51-1-83b

དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་དེ་བསྟན་དུ་ཟིན་ན་ནི་ཁྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་ཡིད་ཆེས་པར་མི་ནུས་ན་སེམས་ཅན་གཞན་གྱིས་ལྟ་ཅི་སྨོས། མཽད་གལ་གྱི་བུ་གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་འགྲོ་བ་དེའི་ཚེ་ཁམས་བཞི་
པོ་ས་དང་། ཆུ་དང་། མེ་དང་། རླུང་གི་ཁམས་འདི་དག་ཁམས་གཅིག་པུ་འདི་ལྟ་སྟེ། ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་སྟེ། དེས་ན་ས་ཆེན་པོ་དེ་ཞོམ་པར་མི་འགྱུར་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །
དེ་ནས་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡབ་ཡུམ་ལས་བྱུང་བའི་སྟོབས་འདི་ཐོས་ནས། དགའ་ཞིང་སྤུ་ཟིང་ཞེས་བྱེད་ལ་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་ནས། སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་
བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ལ་བཟར་ནས། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྟོབས་ཐོས་ནས། བདག་གི་ང་རྒྱལ་དང་དྲེགས་པ་ཆག་སྟེ་མ་མཆིས་པར་གྱུར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་སློང་གི་དགེ་
འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྨན་པ་དང་བདེ་བའི་སླད་དུ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་སྟོབས་བཅུ་ཅི་འདྲ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་བདག་གིས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག །ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ལས་ལྷའི་བུ་ཁྲིས་ཚིག་འདི་ཐོས་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། 
འདི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་ཀྱང་ད་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཅི་འདྲ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་

51-1-84a

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་གི་མིང་བཀའ་སྩལ་ནས། ཅང་མི་གསུང་བར་གྱུར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་
ཞེས་བགྱི་བ་དེ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་སླད་དུ། བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་
དེ་བཤད་དུ་གསོལ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་བདག་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་གིས། 
བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེས། བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བ་དེ་ནི་གང་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བསོད་ནམས་
བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེའི་ཁོངས་སུ་འདུས་ཤིང་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཆུ་མིག་ཐམས་ཅད་དང་། མཚོ་བྲན་ཐམས་ཅད་དང་། མཚེའུ་
ཐམས་ཅད་དང་། ཆུ་ཀླུང་ཐམས་ཅད་དང་། ཆུ་བྲན་ཐམས་ཅད་དང་། མཚོ་ཐམས་ཅད་དང་། ལྟེང་ཀ་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཁོངས་སུ་འདུས་ཤིང་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་དེ་བཞིན་དུ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བསོད་
ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཅི་ཡང་རུང་བ་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དང་། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དང་། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་དང་། ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་དང་། 
འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམས་དང་། ལྷ་རྣམས་དང་། མི་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཇི་སྙེད་པའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་

51-1-84b

ཁོངས་སུ་འདུས་ཤིང་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་དག་གོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་འདོད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་
སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རིན་པོ་ཆེའི་རི་ཆེན་པོ་གང་དག་ཡིན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྷུན་པོ་དང་། ལྷུན་པོ་ཆེན་པོ་དང་། བཏང་བཟུང་དང་། བཏང་བཟུང་ཆེན་པོ་དང་། ཁོར་ཡུག་དང་། ཁོར་
ཡུག་ཆེན་པོ་དང་། གཞན་ཡང་རི་ནག་པོ་རྣམས་དང་། རྩྭ་དང་། ཤིང་གེལ་པ་དང་། སྨན་དང་། ནགས་ཚལ་ཐམས་ཅད་དང་། གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་རྡལ་དང་། ལྗོངས་དང་། ཡུལ་འཁོར་དང་། 
རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དང་། འཛམ་བུའི་གླིང་དང་། ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་དང་། ནུབ་ཀྱི་བ་ལང་སྤྱོད་དང་། བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དང་། གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང་། སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང་། སྟོང་གཉིས་
གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང་། སྟོང་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང་། འདོད་པའི་ཁམས་དང་། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དང་། ཟླ་བ་དང་། ཉི་མ་དང་། གཟའ་དང་། རྒྱུ་སྐར་ཇི་
སྙེད་ཡོད་པ་ནས། གླིང་ཆེན་པོ་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱའི་བར་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྱི་ཁོངས་སུ་འདུས་ཤིང་རྗེས་སུ་ཞུགས་པར་བལྟ་བར་བྱ་བ་
དེ་བཞིན་དུ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་བསོད་ནམས་རྣམས་དང་། སློབ་པའི་བསོད་ནམས་རྣམས་དང་། མི་སློབ་པའི་བསོད་ནམས་རྣམས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསོད་ནམས་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསོད་ནམས་རྣམས་
ཇི་ཡང་རུང་བ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་ཁོངས་སུ་འདུས་ཤིང་རྗེས་སུ་ཞུགས་ཏེ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་རྣམ་གྲངས་དེས་ཀྱང་། །གང་དག་གིས་

51-1-85a

བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་གིས་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དེ་ལྟར་རིག་པར་བྱའོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ལས། ཐེག་པ་
ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་མ་གཏོགས་པ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་གི་ནང་ན་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཆོག་ཏུ་བརྗོད་དོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་
སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་རེ་རེ་ཡང་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་བསོད་ནམས་ཅི་འདྲ་བ་
དེ་ལྟ་བུའི་བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ན། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཅི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་མང་ངམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་ལོས་
བསྒྱུར་བ་གཅིག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་མང་ལགས་ན་སེམས་ཅན་གྲངས་མ་མཆིས་པ་དེ་དག་གི་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་
པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་སེམས་ཅན་དུ་བསྡུ་བར་བསྡུས་པ་དེ་དག་རེ་རེ་ནས་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པ་འམ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་
སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པ་ལྟ་ཞོག་གི། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སེམས་ཅན་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་
བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ན། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཅི་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མང་ངམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་གསོལ་པ་

51-1-85b

བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་གཅིག་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དང་མཉམ་པར་གྱུར་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་གྲངས་མ་མཆིས་ན། སེམས་ཅན་གྲངས་མ་མཆིས་པ་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་པ་དེ་དག་གི་
བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་མོས་པར་བྱ། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་
བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ཆེས་མང་ལ་ཆེས་དཔག་ཏུ་མེད་དེ། འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེའི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད། སྟོང་གི་ཆ་དང་། 
འབུམ་གྱི་ཆ་དང་། བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱའི་ཆ་དང་། བྱེ་བ་ཕྲག་སྟོང་གི་ཆ་དང་། བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་གྱི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད། གྲངས་དང་། ཆ་དང་། བགྲང་བ་དང་། དཔེ་དང་། རྒྱུར་ཡང་མི་བཟོད་དོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བསོད་
ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་པ་དང་པོའོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་སྟོང་གི་བདག་པོ་ཚངས་པ་ནི་སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བྱམས་པས་ཁྱབ་པར་བྱེད་དོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་འདི་ཇི་
སྙམ་དུ་སེམས། གལ་ཏེ་མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་གང་བར་བྱས་ཏེ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན། སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་དང་ཚངས་པའི་བྱམས་པ་དང་
ལྡན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་གཉིས་གང་མང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚངས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ཉིད་ཆེས་མང་གི་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་
དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་སྟོང་གི་བདག་པོ་ཚངས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྟ་ཞོག་གི་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སྟོང་གཉིས་ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་པས་སྟོང་

51-1-86a

གཉིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བྱམས་པས་ཁྱབ་པར་བྱེད་ལ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་སྟོང་གཉིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་གང་བར་བྱས་ཏེ་
སྦྱིན་པ་བྱིན་ན། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་། བྱམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་གཉིས་གང་མང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྟོང་གཉིས་
ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་པའི་བྱམས་པ་དང་ལྡན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ལགས་པ་དེ་ཉིད་ཆེས་མང་གི་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་སྟོང་གཉིས་ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་
པོ་ལྟ་ཞོག་གི། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སྟོང་གསུམ་གྱི་བདག་པོ་ཚངས་པས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བྱམས་པས་ཁྱབ་པར་བྱེད་ལ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་མི་ལ་ལ་
ཞིག་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་གང་བར་བྱས་ཏེ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་། ཚངས་པ་ཆེན་པོའི་བྱམས་པ་དང་། ལྡན་པའི་
བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་གཉིས་གང་མང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་ཚངས་པ་ཆེན་པོའི་བྱམས་པ་དང་ལྡན་པའི་
བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་པ་ནས་རྒྱུའི་བར་དུ་ཡང་མི་བཟོད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
ཀྱི་ཚངས་པ་ཆེན་པོའི་བྱམས་པ་དང་ལྡན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྟ་ཞོག་གི། སྲེད་མེད་གྱི་བུ་གལ་ཏེ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དུ་བསྡུ་བར་བསྡུས་པ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་

51-1-86b

ཚངས་པ་ཆེན་པོའི་བྱམས་པ་བསྒོམ་པ་དང་ལྡན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བས་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷག་
པའི་བསམ་པ་ལ་ཞུགས་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དགྲོལ་བ་ལ་བརྩོན་པ། གཡོ་མེད་ཅིང་སྒྱུ་མེད་པའི་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ཡིན་པའི་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདི་ཉིད་དེ་བས་ཆེས་མང་སྟེ། ཚངས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་པ་ནས་རྒྱུའི་བར་དུ་ཡང་མི་བཟོད་དོ། །
སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ན་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་རྣམ་གྲངས་འདིས་ཀྱང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་དག་གིས་བླ་ན་མེད་
པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པ་དེ་ལྟར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་
ལ་འཇུག་པ་གཉིས་པའོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཡོད། ལྷོ་དང་། ནུབ་དང་། བྱང་དང་། འོག་དང་། སྟེང་དང་། ཕྱོགས་བཅུར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཇི་སྙེད་
ཅིག་ཡོད། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་སོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དག་ནི་བརྗོད་པ་འམ། 
བརྡ་སྤྲད་པར་རྔོ་མི་ཐོག་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དཔེར་བླང་བ་བསྟན་པས་བསྐལ་པ་འབུམ་གྱི་བར་དུ་བསྟན་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་། ཕྱོགས་བཅུ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཇི་སྙེད་

51-1-87a

ཡོད་པ་ནི་བསྟན་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་འོན་ཀྱང་དོན་འདི་ཉིད་བརྡ་སྤྲད་པ་དང་། བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་དང་། སེམས་ཅན་བསོད་ནམས་འདོད་
པ་རྣམས་ཕྱིར་ཞིང་འབོགས་པར་བྱ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ངས་ཁྱོད་ལ་དཔེས་བསྟན་ཏོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་
ཞིག་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཆུའི་ཕུང་པོ་ཡན་ཆད་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་མན་ཆད་ཡུངས་འབྲུས་ཡོངས་སུ་གང་བར་བྱས་ལ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེ་ལས་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཡུངས་འབྲུ་དེ་དག་ཇི་སྙེད་པ་དེ་
སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདས་ནས་ཡུངས་འབྲུ་གཅིག་བོར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱིས་ཡུངས་འབྲུ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་བྱས་ཀྱང་། ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་ཀྱི་མཐའ་རྟོགས་པར་
མི་ནུས་སོ། །ལྷོ་དང་། ནུབ་དང་། བྱང་དང་། འོག་དང་། སྟེང་དང་། ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་ཏུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཡུངས་འབྲུས་ཡོངས་
སུ་གང་བར་གྱུར་ལ་དེ་ལས་མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཡུངས་འབྲུ་རེ་རེ་ཡང་། ཡུངས་འབྲུ་དེ་དག་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་ཆར་གསེས་ན། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཡུངས་འབྲུའི་ཆ་གསེས་པ་དེ་དག་བགྲང་བའི་ཚུལ་
གྱིས་མཐའ་རྟོགས་པར་ནུས་སམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུངས་འབྲུ་གཅིག་གི་ཆ་གསེས་པའི་ཕྱོགས་གང་ལགས་པ་དེ་ཡང་གླིང་བཞི་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཤཱ་རིའི་བུ་
དང་འདྲ་བར་གྱུར་པས་བསྐལ་པར་ཡང་རྟོགས་པར་རྔོ་མི་ཐོག་ལགས་ན། ཡུངས་འབྲུའི་ཆ་གསེས་པ་ཐམས་ཅད་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཡུངས་འབྲུའི་ཆ་གསེས་པ་དེ་དག་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་

51-1-87b

འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདས་ནས་ཡུངས་འབྲུའི་ཆ་གསེས་པ་རེ་རེ་བོར་ཏེ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱིས་ཡུངས་འབྲུའི་ཆ་གསེས་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་བྱས་ཀྱང་། ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་ཀྱི་མཐའ་
རྟོགས་པར་མི་ནུས་སོ། །ལྷོ་དང་། ནུབ་དང་། བྱང་དང་། འོག་དང་། སྟེང་དང་། ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནམ་མཁས་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་པ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་
ཐམས་ཅད་མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་གང་བར་བྱས་ཏེ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། མི་དེ་གཞི་དེ་ལས་བསོད་ནམས་མང་དུ་སྐྱེད་དམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་
གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟ་བུའི་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བསྡུས་
པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གཡོ་མེད་པ་སྒྱུ་མེད་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དགྲོལ་བ་ལ་བརྩོན་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་
པོ་དང་། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་བསྒོམ་པ་དང་ལྡན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བསྡུས་པའི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་པ་ནས་རྒྱུའི་བར་དུ་ཡང་མི་བཟོད་དོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱིས་མ་
ཁྱབ་པ་ཅི་ཡང་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱམས་པ་དེས་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་
དེ་དག་མ་ཁྱབ་པ་གང་ཡང་མེད་དེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དག་ན་སེམས་ཅན་འཁོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱམས་པས་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་བོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དག་ན། 

51-1-88a

སེམས་ཅན་གང་དག་སེམས་ཅན་དུ་བསྡུ་བར་བསྡུས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏམ། དེ་བཞིན་དུ་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏམ། 
དེ་བཞིན་དུ་ཚངས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ལ་ཞུགས་པ། གཡོ་མེད་པ། སྒྱུ་མེད་པ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་དགྲོལ་བ་ལ་བརྩོན་པ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པ། 
བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པའི་གོམ་པ་བདུན་ལ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བསྡུས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་བས་ཆེས་མང་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དང་། བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པའི་བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པར་
གྱུར་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་པ་གསུམ་པའོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་
རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དང་མཉམ་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཀྱང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་བརྒྱའི་ཆར་
མི་ཕོད་པ་ནས་རྒྱུའི་བར་དུ་ཡང་མི་བཟོད་དོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བརྒྱ་བྱིན་དང་མཉམ་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཀྱང་
དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཚངས་པ་ཆེན་པོའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་པ་ནས་རྒྱུའི་བར་དུ་ཡང་མི་བཟོད་དོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་
ཐམས་ཅད་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་དང་མཉམ་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཀྱང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དགེ་བསྙེན་ནག་པོའི་མཆོག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་པ་ནས་རྒྱུའི་བར་དུ་ཡང་

51-1-88b

མི་བཟོད་དོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དགེ་བསྙེན་ནག་པོའི་མཆོག་དང་མཉམ་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཀྱང་དེ་དག་
ཐམས་ཅད་ནི་ཤཱ་རིའི་བུའི་ཤེས་རབ་དང་། ཡེ་ཤེས་དང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་པ་ནས། རྒྱུའི་བར་དུ་ཡང་མི་བཟོད་དོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་
སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་མཉམ་པའི་ཤེས་རབ་དང་། ཡེ་ཤེས་དང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཀྱང་། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་རང་སངས་རྒྱས་གཅིག་གི་ཤེས་རབ་དང་། ཡེ་ཤེས་
དང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་པ་ནས་རྒྱུའི་བར་དུ་ཡང་མི་བཟོད་དོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་
རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཤེས་རབ་དང་། ཡེ་ཤེས་དང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཀྱང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ངེས་པར་བྱུང་ནས་བསྐལ་པ་ལྔ་
བརྒྱ་ལོན་པའི་ཤེས་རབ་དང་། ཡེ་ཤེས་དང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་པ་ནས་རྒྱུའི་བར་དུ་ཡང་མི་བཟོད་དོ། །ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་འདི་
ནི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་པ་བཞི་པའོ། །བསྟན་པ་འདི་བཤད་པ་ན། མི་སུམ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །
སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་སོ། །ལྷ་དང་མིའི་སིལ་སྙན་དག་ཀྱང་གྲག་གོ། །ལྷ་དང་མིའི་མེ་ཏོག་གི་སྤྲིན་དག་ཀྱང་བབ་སྟེ། མེ་ཏོག་གི་སྤྲིན་དེ་དག་གིས་ས་ཆེན་པོ་འདི་

51-1-89a

པུས་མོ་ནུབ་ཙམ་དུ་བཀྲམ་མོ། །ལྷ་དང་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་
ཀྱིས་ཀྱང་ཚིག་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། བསྐྱེད་པ་དང་། བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་གང་དག་ལགས་
པ་དེ་དག་གིས་ནི་བདག་ཅག་ཟིལ་ཀྱིས་གནོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་ནི་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་དོན་བགྱིད་པ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་བདག་ཅག་གིས་འཚལ་བ་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་གང་
སུ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་མ་ཞུགས་པ་དེ་དག་ནི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་མངོན་པར་བྱུང་བ་ཡང་མ་ལགས། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བསོད་ནམས་ཐམས་
ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་ཡང་དག་པར་གཞོལ་བ་ཡང་མ་ལགས་ཀྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བསོད་ནམས་
ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་མངོན་པར་བྱུང་བ་ཡང་ལགས། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་གཞོལ་བ་ཡང་ལགས་སོ། །ལེའུ་དང་པོའོ།། །།
བམ་པོ་གཉིས་པ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་
འཛིན་འདི་ཐོབ་པར་བགྱིད་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་ལགས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་

51-1-89b

བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་གཅིག་སྟེ། གཅིག་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་མི་གཏོང་བ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་གཅིག་པོ་འདི་ནི་
བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་གཉིས་ཏེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། 
འདི་ལྟ་སྟེ། མཉན་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བས་ཆོག་མི་ཤེས་པ་དང་། ཇི་ལྟར་ཐོས་པའི་ཆོས་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་འདི་གཉིས་ནི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་
འཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་གསུམ་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་དང་། 
དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ལ་མཁས་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་གསུམ་པོ་དེ་དག་ནི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་
ཡང་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་བཞི་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། 
ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་
ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ལྔ་སྟེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ལྷག་པའི་བསམ་པས་བྱང་ཆུབ་ལ་ཞུགས་པ་དང་། རྟག་ཏུ་བདེན་པའི་ཚིག་སྨྲ་བ་དང་། གཡོ་མེད་པ་དང་། ཕྲག་དོག་མེད་པ་དང་། 

51-1-90a

སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་སྙོམས་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་
བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་དྲུག་སྟེ། དྲུག་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་དང་། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་དང་། ཚོགས་ཀྱི་ཁ་མི་འདྲིན་པ་དང་། དབེན་པའི་
གནས་ན་གནས་པ་དང་། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་མི་གཏོང་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་དྲུག་པོ་དེ་དག་ནི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་
པར་བྱེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་བདུན་ཏེ། བདུན་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཞི་གནས་ཡོངས་སུ་འཚོལ་བ་དང་། ལྷག་མཐོང་ལ་
མཁས་པ་དང་། རྒྱུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པ་དང་། ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པ་དང་། ལམ་གྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་དང་། ལམ་བསྒོམ་པ་ལ་ལེ་ལོ་མེད་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བདུན་པོ་
དེ་དག་ནི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་བརྒྱད་དེ། བརྒྱད་གང་ཞེ་ན་
འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དང་། སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དང་། ཚོར་བ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཉིད་དང་། ཆོས་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཉིད་དང་། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་བསྐྱེད་པ་དང་། སྡིག་པ་མི་དགེ་
བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤང་བ་དང་། དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྐྱེད་པ་དང་། དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀུན་ནས་བསྲུང་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ནི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་

51-1-90b

པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་དགུ་སྟེ། དགུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། འདས་པ་མི་ཟད་པའི་ཆོས་ཉིད་དང་། མ་འོངས་
པ་མི་ཟད་པའི་ཆོས་ཉིད་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བ་མི་ཟད་པའི་ཆོས་ཉིད་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་། སྒྱུ་མའི་ཆོས་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་། དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་
བཟོད་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་མི་སྤོང་བ་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་རྣམ་པར་བསྒོམས་པས་སྨོན་པ་དང་བྲལ་བ་དང་། བསམས་བཞིན་དུ་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་དགུ་པོ་དེ་དག་ནི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་
བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་བཅུ་སྟེ། བཅུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་མེད་པ་ལ་མོས་
པ་དང་། སྲོག་མེད་པ་ལ་བཟོད་པ་དང་། གང་ཟག་མེད་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་དང་། མི་རྟག་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང་། སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་གཤེད་མར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། 
ཁམས་རྣམས་ལ་སྦྲུལ་གདུག་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་གྲོང་སྟོང་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། སྲིད་པ་རྣམས་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་རྣམས་ལ་འདྲིས་པར་འདུ་ཤེས་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་
ཆོས་བཅུ་པོ་དེ་དག་ནི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་འཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཡང་དག་པར་བསྡུ་བར་འཚལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་མཉེན་པར་བགྱིའོ། །བསོད་ནམས་སོགས་

51-1-91a

པར་འཚལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་མཉན་པར་བགྱིའོ། །བསོད་ནམས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་འཐོབ་པར་འཚལ་བའི་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་མཉན་པར་བགྱི། མོས་པར་བགྱིའོ། །བསོད་ནམས་མི་ཟད་པ་འཐོབ་པར་འཚལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཏིང་
ངེ་འཛིན་འདི་ལ་བརྩོན་པར་བགྱིའོ། །བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་འཐོབ་པར་འཚལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་གཟུང་བར་བགྱི། བཅང་བར་བགྱི། བཀླག་པར་བགྱི། བཤད་པར་བགྱིའོ། །
བསོད་ནམས་བརྒྱའི་མཚན་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་འཚལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་སྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་བརྩོན་པར་བགྱིའོ། །དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་
པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་བརྩོན་པས་འདི་ལྟ་སྟེ། བསོད་ནམས་མི་ཟད་པ་དང་། བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་དང་། 
བསོད་ནམས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། བསོད་ནམས་སྩོགས་པ་དང་། བསོད་ནམས་བརྒྱའི་མཚན་གྱི་ཆོས་འདི་དག་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱིད་པ་ལགས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཀྱིས་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་བསོད་ནམས་ཉེ་བར་རྟོན་པ་དང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། བསོད་ནམས་འདུ་བ་དང་། བསོད་
ནམས་རྒྱས་པ་དང་། བསོད་ནམས་མི་ཟད་པ་དང་། བསོད་ནམས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་ཡིན་ཏེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་ཚོགས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། 

51-1-91b

ཐོས་པའི་ཚོགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྦྱིན་པའི་ཚོགས་ལ་ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བྱ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དངོས་པོ་གང་ལ་དེའི་གཏོང་
བའི་སེམས་མི་སྐྱེ་ཞིང་གཏོང་བའི་བློ་མི་འབྱུང་བའི་དངོས་པོ་དེ་བླང་བར་མི་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་གང་ལ་བཏང་བའི་སེམས་མི་སྐྱེ་བའི་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དེ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་མི་བྱའོ། །གང་ལ་སློང་བ་རྣམས་ཀྱིས་
བསླངས་ན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་བློ་སྐྱེ་བའི་གཡོག་འཁོར་དེ་གཟུང་བར་མི་བྱའོ། །དངོས་པོ་གང་ལ་སློང་བ་རྣམས་ཀྱིས་བསླངས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་གཏོང་བའི་བློ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་དེ་བླང་བར་མི་བྱའོ། 
ལོངས་སྤྱོད་དེ་དག་དང་། ནོར་དེ་དང་། རྫས་དེ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་དེ་དག་བླང་བར་མི་བྱ་བ་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་ཅི་ཡང་རུང་བའི་བར་དུ་བླང་བར་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་འདི་
སྙམ་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། བདག་གི་ལུས་འདི་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གཏང་སྟེ་ཡོངས་སུ་གཏང་ན་ཕྱི་རོལ་ཀྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ལྟ་ཅི་སྨོས་སྙམ་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་གང་དང་
གང་ལ་དངོས་པོ་གང་དང་གང་གིས་དངོས་པོ་གང་དང་གང་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཡོད་ན་དེ་དང་དེ་ལ་དེ་དང་དེ་མི་དགའ་བ་མེད་པ་དང་འགྱོད་པ་མེད་པར་སྦྱིན་པར་བྱ་སྟེ། ལག་པ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ལག་པ་ཡང་སྦྱིན་ནོ། །རྐང་པ་
འདོད་པ་རྣམས་ལ་རྐང་པ་དང་། མིག་འདོད་པ་རྣམས་ལ་མིག་ཀྱང་སྦྱིན་ནོ། །ཤ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཤ་དང་། ཁྲག་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཁྲག་དང་། རྐང་འདོད་པ་རྣམས་ལ་རྐང་དང་། ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་འདོད་པ་རྣམས་
ལ་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་དང་། མགོ་བོ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་མགོ་བོ་ཡང་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་བྱ་ན། ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། ནོར་དང་། འབྲུ་དང་། གསེར་དང་། དངུལ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་དང་། 

51-1-92a

རྒྱན་དང་། རྟ་དང་། གླང་པོ་ཆེ་དང་། ཤིང་རྟ་དང་། བཞོན་པ་དང་། གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་རྡལ་དང་། ལྗོངས་དང་། ཡུལ་འཁོར་དང་། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དང་། ཚོང་འདུས་དང་། རི་འོར་བ་དང་། བྲན་དང་། བྲན་མོ་དང་། ལས་
བྱེད་པ་དང་། བུ་དང་། བུ་མོ་དང་། ཆུང་མ་དང་། འཁོར་རྣམས་ལྟ་ཅི་སྨོས། གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་གང་དང་གང་ལ་གང་དང་གང་གིས་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་དང་དེ་ཡོད་ན་དེ་དང་དེ་ལ་དངོས་པོ་དེ་དང་དེ་སྦྱིན་པར་བྱ་སྟེ། 
མི་དགའ་བ་མེད་པ་དང་། འགྱོད་པ་མེད་པ་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མི་རེ་བར་ཡོངས་སུ་གཏང་བར་བྱའོ། །མི་ལྟ་བར་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པ་དང་། སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་རྗེ་བ་དང་། 
སེམས་ཅན་དེ་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང་། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཉིད་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་བྱ་བར་ཟད་དོ། །བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ན་ཅི་ནས་སེམས་ཅན་འདི་དག་ཆོས་ཀུན་རྟོགས་པར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །
རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་སུ་དག་དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཡང་མི་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། 
དེ་ནི་སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་སྡིག་པའི་ལས་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་དོ། །ལུས་རྟས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡ་ང་བའི་འཚོ་བས་འཚོ་བར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་གཞན་ལ་སློང་ཁྲོ་མི་བྱེད་དོ། །ལོང་སྤྱོད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་
དགེ་བ་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་དོ། །གཡོག་འཁོར་གྱི་ཕྱིར་ཡང་རྩོད་པ་དང་འཐབ་མོ་སློང་བར་མི་བྱེད་དོ། །ཆུང་མ་དང་། བུ་དང་། བུ་མོ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་གཞན་དག་ལ་འདྲིད་པར་མི་བྱེད་དོ། །གཞན་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་
དག་ལ་ཡང་བརྣབ་སེམས་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད། སེར་སྣའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་འདོད་པ་ཉུང་སྟེ་སེམས་སྐྱེད་པ་གཅིག་ཀྱང་དགེ་བ་དང་མི་ལྡན་པ་བསྐྱེད་པར་མི་བྱེད་ན། མང་པོ་ལྟ་ཅི་སྨོས། 

51-1-92b

དེ་དེ་ལྟར་བརྩོན་ན་འདོད་ཆེན་དང་ཆགས་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །འདོད་ཆེན་དང་ཆགས་པ་སྤངས་ན་བཙལ་བར་བྱ་བ་ཚོལ་བར་མི་བྱེད་དོ། །བཙལ་བར་བྱ་བ་མི་ཚོལ་ན་ཡང་དག་པ་ལ་བརྩོན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པ་ལ་བརྩོན་
ན་ཡང་དག་པར་འགྲོ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པར་སོང་ན་ཡང་དག་པའི་བསྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པ་ལ་ཞུགས་ན། ཡང་དག་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་མཉེས་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་
དག་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་མཉེས་པར་བྱས་ནས་བསྟེན་པར་བྱེད། འགྲོགས་པར་བྱེད། བསྙེན་བཀུར་བྱེད་དོ། །དེ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་དང་བསྟེན་ཅིང་འགྲོགས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ན་དགེ་བའི་
བཤེས་གཉེན་རྣམས་ལས་ཡང་དག་པར་ངེས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །ཐོས་ནས་ཀྱང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་ནས་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་
ཐམས་ཅད་བྱེད་དོ། །དེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་བརྩོན་ན་མི་རིགས་པར་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་རིགས་པ་ལ་ཞུགས་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པའི་ཚུལ་དང་
ཚུལ་མ་ཡིན་པ་ལ་མཁས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ན་སྦྱིན་པའི་ཚོགས་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་
ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ནི་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་གཅིག་གིས་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱའི་གཉིས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་མི་བྱ་སྟེ། ནང་གི་སའི་ཁམས་གང་ཡིན་པ་དང་། ཕྱི་རོལ་གྱི་སའི་
ཁམས་གང་ཡིན་པ་འདི་ལ་གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལུས་འདི་ནི་རྩྭ་དང་ཤིང་དང་། བརྩིག་པ་དང་། ལམ་སྣང་བ་དང་འདྲ་སྟེ། སྤྱོད་པ་མེད་པ། བྱེད་པ་མེད་པ། སེམས་པ་མེད་པ། སྙིང་པོ་

51-1-93a

མེད་པ་ཁམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདི་ལ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་བཅད་དམ། བཏུབས་སམ། དབྱུག་པ་འམ། མཚོན་ཆ་འམ། ཤིང་ངམ། བོང་བས་བསྣུན་ཀྱང་རུང་སྟེ། དེ་ལ་བདག་གིས་ཚོར་བའི་རྣམ་
པར་རིག་པ་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ། །ལུས་ལ་བལྟ་བར་མི་བྱའོ། །སྲོག་ལ་ཆགས་པ་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་ཡང་ཐ་བ་དང་སྡང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ་སྙམ་པའི་སྟེང་དུ་དེས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་བྱམས་པའི་
སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྨན་གྱི་ཤིང་ལྗོན་པ་ནི་རྩ་བ་ལས་ཁྱེར་རམ། སྡོང་པོ་འམ། ཡལ་ག་འམ། ཤུན་ལྤགས་སམ། ལོ་མ་འམ། མེ་ཏོག་གམ། འབྲས་བུ་འམ། སྙིང་པོ་ལས་ཁྱེར་ན། འདི་སྙམ་དུ་བདག་གི་རྩ་
བ་ཁྱེར་ལ་སྡོང་པོ་མ་ཁྱེར་ཅིག་ཅེ་འམ། བདག་གི་སྡོང་པོ་ཁྱེར་ལ་རྩ་བ་མ་ཁྱེར་ཅིག་ཅེས་འམ། བདག་གི་ཡལ་ག་ཁྱེར་ལ་ལོ་མ་མ་ཁྱེར་ཅིག་ཅེ་འམ། བདག་གི་ལོ་མ་ཁྱེར་ལ་ཡལ་ག་མ་ཁྱེར་ཅིག་ཅེ་འམ། དེ་བཞིན་དུ་བདག་གི་ཡལ་ག་ཕྲེའུ་དང་། 
མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་དང་། ཤུན་པགས་དང་། སྙིང་པོ་ལས་ཁྱེར་ལ་སྙིང་པོ་མེད་པ་ལས་མ་ཁྱེར་ཅིག་ཅེ་འམ། བདག་གི་སྙིང་པོ་མེད་པ་ལས་ཁྱེར་ལ་སྙིང་པོ་ལས་མ་ཁྱེར་ཅིག་སྙམ་དུ་རྟོག་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་སྨན་གྱི་ཤིང་
ལྗོན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྨན་གྱི་ཤིང་ལྗོན་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་བཞིན་དུ་ནད་རབ་དང་། འབྲིང་དང་། ཐ་མ་སེལ་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་ལུས་འདི་ལ། སྨན་གྱི་ཤིང་ལྗོན་པ་ལྟ་བུའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གང་དང་། གང་དག་ལ་ཅི་དང་ཅི་དགོས་པ་དེ་དང་
དེ་དེ་བཞིན་དུ་ཁྱེར་ཅིག་ཅེས་བྱས་ཏེ། ལག་པ་འདོད་པ་ལ་ནི་ལག་པ། རྐང་པ་འདོད་པ་ལ་ནི་རྐང་པ། མིག་འདོད་པ་ལ་ནི་མིག །ཤ་འདོད་པ་ལ་ནི་ཤ །ཁྲག་འདོད་པ་ལ་ནི་ཁྲག །རུས་པ་འདོད་པ་ལ་ནི་རུས་པ། རྐང་

51-1-93b

འདོད་པ་ལ་ནི་རྐང་། མགོ་བོ་འདོད་པ་ལ་ནི་མགོ་བོ། ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་ཐམས་ཅད་འདོད་པ་ལ་ནི་བདག་གི་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་ཐམས་ཅད་ཁྱེར་ཅིག་སྙམ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་སེམས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་མི་ཟད་པས་མངོན་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་སེམས་ཅན་སེར་སྣ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གཏོང་བ་ཡོངས་སུ་
རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་དབུལ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་འཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱའོ། །དེས་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་རྣམས་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ན་སེམས་ཅན་
ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཉིང་ལག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱའོ། །དེས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པ་ན་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་གསུམ་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་མི་བྱ་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། 
འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པའི་དགའ་བ་དང་། རྒྱལ་སྲིད་དང་། ལོངས་སྤྱོད་དང་། དབང་ཕྱུག་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་མི་བྱ་བ་དང་། བདག་ཉིད་བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་
བསྔོ་བར་མི་བྱ་བ་དང་། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་འཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་མི་བྱའོ། །དེས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པ་ན་སྦྱིན་པ་དེ་ཡན་ལག་བཞི་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་
ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཡན་ལག་བཞི་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་གང་ཞེས་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱ་བ་དང་། 
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱ་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱ་བ་དང་། 

51-1-94a

ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཡན་ལག་བཞི་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་
དཔའ་ཆེན་པོས་སྦྱིན་པ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྦྱིན་པ་ཉེ་བར་བརྟན་པར་བྱའི་ཟད་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱིན་
པ་ཇི་ལྟར་ཟད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནི་ཟད་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོངས་སུ་མ་བསྔོས་པ་དང་། ཐབས་མི་མཁས་པ་དང་། དམའ་
བར་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་དང་། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་ལ་བསྟེན་པ་སྟེ་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནི་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་
དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་མི་འགྱུར་ལ་ཉེ་བར་བརྟན་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངསུ་བསྔོ་བ་དང་། 
ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་སྲིད་འདོད་པ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སྟེན་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཟད་
པར་མི་འགྱུར་ལ་ཉེ་བར་བརྟེན་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་གསུམ་མངོན་དུ་བྱས་ལ་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱ་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་
སེམས་མི་གཏོང་བ་དང་། སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀའ་དང་མི་འགལ་བ་དང་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མི་རེ་བ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ། 

51-1-94b

ཆེན་པོས་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་མངོན་དུ་བྱས་ལ་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཆོས་གསུམ་ལ་དགོད་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱ་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། 
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ལ་དགོད་པ་དང་། ཆོས་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་ལ་དགོད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པའི་བདེ་བ་ལ་དགོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་གསུམ་པོ་དེ་དག་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་དགོད་པའི་
ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཆོས་གཉིས་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱ་སྟེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ལོངས་
སྤྱོད་ཆེན་པོ་དང་། གཏོང་བའི་སེམས་ཏེ། ཆོས་དེ་གཉིས་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཆོས་གཉིས་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་
དཔའ་ཆེན་པོས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱ་སྟེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆགས་པ་དང་། སེར་སྣ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་དེ་གཉིས་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །
རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཆོས་གཉིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱ་སྟེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཏེ། 
རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་འདི་གཉིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས། སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཆོས་གཉིས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་
ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས། སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱ་སྟེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཟད་པ་ཤེས་པ་དང་། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་སྟེ། རིགས་

51-1-95a

ཀྱི་བུ་ཆོས་འདི་གཉིས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གང་དག་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་སྦྱིན་པ་དག་ནི་རྣམས་པ་
བཞི་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་སྙོམས་པའི་སྦྱིན་པ་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མི་རེ་བའི་སྦྱིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་སྦྱིན་པ་དང་། དུལ་བ་དང་། ཞི་བ་དང་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་སྦྱིན་
པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་སྦྱིན་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དག་གོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསོད་ནམས་མི་བཟད་པ་མངོན་པར་འབྱུང་བར་འདོད་པས་སྦྱིན་
པའི་ཚོགས་འདི་ལྟ་བུ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་སླད་དུ་སྦྱིན་པའི་ཚོགས་འདི་བཀའ་སྩལ་པ་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དག་སྦྱིན་པའི་ཚོགས་འདི་ལྟ་བུ་དང་
ལྡན་པ་དེ་དག་ནི་ནམས་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་འམ། ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་འམ། ཤེས་རབ་ཡོངསུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་
ཀྱི་བུ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །ཁྱོད་ཇི་སྐད་ཟེར་བ་བཞིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དག་སྦྱིན་པའི་ཚོགས་འདི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ནི་བསོད་ནམས་མི་ཟད་པ་དང་། བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོས་མངོན་
པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པས་དབུལ་པོར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་དང་ལྡན་པས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ནི་ནོར་བདུན་དང་

51-1-95b

ལྡན་པས་ཕྱུག་པོར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ནི་བསོད་ནམས་བརྒྱའི་མཚན་ཡོད་པས་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་འཚོ་བས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་ཡང་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་
ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ལ་གཞན་ཡང་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་གང་ཞེ་ན། གང་ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཉམས་པ་དང་། བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་
བ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་བ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་གུས་པ་དྲག་པོ་དང་ལྡན་པ་དང་། ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ངག་གི་ཡན་ལག་བཞི་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཡིད་
ཀྱི་ཡན་ལག་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པ་སྟེ། གཞན་དག་ཀྱང་དེ་ལ་འཛུད་པ་དང་། དེ་དག་ལ་འགོད་པར་བྱེད་པ་དང་། བདག་ལ་མི་བསྟོད་པ་དང་། གཞན་དག་ལ་མི་སྨོད་
པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དག་ལ་དེའི་ངང་ཅན་དུ་གྱུར་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་མི་རློམ་པ་དང་། བརྩོན་པ་མི་འདོར་བ་དང་། སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ཡོ་བྱད་བསྙུང་པ་དག་ལས་མི་གཡོ་བ་དང་། འཕགས་པའི་རིགས་ལ་གནས་
པར་བྱེད་པ་དང་། རང་གི་སེམས་སྲུང་བ་དང་། གཞན་གྱི་འཁྲུལ་པ་དག་ལ་སྐྱོན་ཏུ་མི་ལྟ་བ་དང་། སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་མི་བྱེད་པ་དང་། སྲིད་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་བ་དང་། གཞན་རྣམས་དགེ་
བའི་རྩ་བ་དག་ལ་འཛུད་པ་དང་། གཞན་གྱི་བྱ་བ་དག་ལ་སྤྲོ་བ་དང་། བདེ་བ་དག་ལ་དེའི་ངང་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་བ་དང་། དགོན་པར་གནས་པ་མི་འདོར་བ་དང་། ནད་པ་རྣམས་ཀྱི་གཡོག་བྱེད་པ་དང་། 
བྱས་ནས་ཀྱང་དགའ་བ་དང་། མཆོག་ཏུ་དགའ་བར་འགྱུར་བ་དང་། ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་བྱེད་པ་དང་། བཀུར་སྟི་མི་བྱེད་པ་དག་ལ་དང་དུ་ལེན་པ་དང་། བཀུར་སྟི་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ཁེངས་པར་མི་བྱེད་པ་དང་། 

51-1-96a

རྙེད་པ་དང་མ་རྙེད་པ་དང་། གྲགས་པ་དང་མ་གྲགས་པ་དང་། སྨད་པ་དང་བསྔགས་པ་དང་། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དག་ལ་ཁེངས་པར་ཡང་མི་འགྱུར། ཞུམ་པར་ཡང་མི་འགྱུར་བ་དང་། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་སྤོང་
བ་དང་། ཁོན་ཏུ་མི་འཛིན་པ་དང་། རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱམས་པ་ལ་གནས་པ་དང་མཛའ་བཤེས་དང་དགྲ་རྣམས་ལ་སེམས་སྙོམས་པར་ལྟ་བ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་མཆོག་ཏུ་མི་འཛིན་པ་དང་། ཐེག་པ་གཞན་
དུ་ཡོངས་སུ་མི་སྔོ་བ་དང་། ལྷ་གཞན་ལ་ཕྱག་མི་འཚལ་བ་དང་། ལྟ་བར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་དང་། བག་ལ་ཉལ་བ་དང་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་རྣམ་པར་གནོན་པ་དང་། འགྱོད་པ་སྤོང་བ་དང་། ཡིད་ལ་གཅགས་པ་མེད་པ་དང་། དངོས་པོ་
ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ལ་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་དང་། སྐྱེ་བའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པ་མེད་པ་དང་། བསམས་བཞིན་དུ་སྲིད་པའི་འགྲོ་བར་སྐྱེ་བ་དང་། མི་དགའ་བ་བཟོད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་དང་། 
སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང་། དམིགས་པ་ལ་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་མེད་པ་དང་། མི་སྐྱེ་བ་ལ་བཟོད་ཅིང་མི་སྐྲག་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ན་འདི་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་ཡིན་ཏེ། ཚུལ་
ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས། སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་བསླབ་པ་ཉམས་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་ནི་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་མི་བྱེད་དོ། །མཐོ་རིས་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན། བརྒྱ་བྱིན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། 
ཚངས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན། དབང་ཕྱུག་གི་ཕྱིར་མ་ཡིན། ཁ་དོག་གི་ཕྱིར་མ་ཡིན། གྲགས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། སྙན་པ་དང་སྒྲ་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། རྙེད་པའི་
ཕྱིར་མ་ཡིན། བཀུར་སྟིའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། སྲོག་གི་ཕྱིར་མ་ཡིན། གོས་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན། ཟས་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན། མལ་ཆ་དང་སྟན་གྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཏེ། ན་བའི་གསོས་དང་སྨན་ཟོང་གི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་

51-1-96b

སྲུང་བར་མི་བྱེད་དོ། །མིག་དང་། རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་། ལྕེ་དང་། ལུས་ལ་རྟེན་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་མི་བྱེད་དོ། །གཟུགས་དང་། སྒྲ་དང་། དྲི་དང་། རོ་དང་། རེག་བྱ་དང་། ཆོས་ལ་རྟེན་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་མི་བྱེད་དོ། །
གཟུགས་ལ་རྟེན་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་མི་བྱེད་དོ། །ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རྟེན་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་མི་བྱེད་དོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ལ་རྟེན་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་མི་བྱེད་
དོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ལ་རྟེན་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་མི་བྱེད་དོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ལ་རྟེན་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་མི་བྱེད་དོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་འཇིགས་པས་སྐྲག་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་མི་བྱེད་
དོ། །དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་ཀྱི་འཇིགས་པས་སྐྲག་སྟེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་མི་བྱེད་དོ། །གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འཇིགས་པས་སྐྲག་སྟེ་སྐྱབས་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་མི་བྱེད་དོ། །མི་དབུལ་པོའི་འཇིགས་པས་
སྐྲག་སྟེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་མི་བྱེད་དོ། །ལྷ་དབུལ་པོའི་འཇིགས་པས་སྐྲག་པ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོའི་
དབུལ་པོའི་འཇིགས་པས་སྐྲག་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་མི་བྱེད་དེ། གཞན་དུ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་བྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་གནས་པར་བྱ་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་
རིགས་གནས་པར་བྱ་བ་དང་། དགེ་འདུན་གྱི་རིགས་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་བྱེད་དོ། །སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། མྱ་ངན་དང་། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཡིད་
མི་བདེ་བ་དང་། འཁྲུག་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་བྱེད་དོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་དགྲོལ་བར་འདོད་དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་བྱེད་དོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། 

51-1-97a

གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་འདོད་དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་བྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་གནས་པར་འདོད་དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་བྱེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྐོར་བར་འདོད་དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་བྱེད་དོ། །འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་
ཡོངས་སུ་བསྡུ་བར་འདོད་དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་བྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་མི་འཆད་པར་འདོད་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་རིགས་མི་འཆད་པར་འདོད་པ་དང་། དགེ་འདུན་གྱི་རིགས་མི་འཆད་པར་འདོད་དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་བྱེད་དོ། །འཕགས་
པའི་རིགས་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པར་འདོད་དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་བྱེད་དོ། །ལྷའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་འདོད་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདོད་པ་དང་། ཤེས་རབ་འདོད་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འདོད་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བར་འདོད་
དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་བྱེད་དོ། །རྫུ་འཕྲུལ་འདོད་པ་དང་། ཆོ་འཕྲུལ་འདོད་དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་བྱེད་དེ། དེའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ཡང་མ་ཉམས་པ་དང་། མ་ཞིག་པ་དང་། མ་འདྲེས་པ་དང་། མ་འཆོལ་བ་དང་། རང་དབང་ཡོད་པ་དང་ལེགས་པར་ཚར་
ཕྱིན་པ་དང་། ལེགས་པར་བསམས་པ་དང་། མ་ནོགས་པ་དང་། རྨ་མེད་པ་དང་། གཙང་བ་དང་། དྲི་ཞིམ་པ་དང་། མཁས་པས་བསྔགས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟོད་པ་དང་། མ་སྨས་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཐུན་
པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པ་སྙིང་པོར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པས་ཆོས་བཅུ་ལས་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། བཅུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་
པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་བག་ཡོད་ལ་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་དང་། བརྒྱ་བྱིན་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་བག་ཡོད་ལ་བྱང་ཆུབ་འདོད་ཅིང་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་འབའ་ཤིག་འདོད་པ་དང་། ཚངས་པ་ལས་
ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་བག་ཡོད་ལ་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་དང་། ཤེས་ནས་དང་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། ཇི་ལྟར་ཐོས་པའི་ཆོས་ལ་ནན་

51-1-97b

ཏན་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐོས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དམ་བཅས་པ་ཤེས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་འདོད་པའི་ཕྱིར་
སྤོབས་པ་མི་ཆོད་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། བསམ་གཏན་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྔགས་
པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བ་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་ཆོས་བཅུ་པོ་དེ་དག་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་
ཏུ་ཕྱག་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀླུ་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་བསྔགས་པ་ཡིན་ནོ། །གནོད་སྦྱིན་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་བཀུར་སྟི་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དྲི་ཟ་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་མཆོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཀླུའི་དབང་པོ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་
ཀྱིས་རྟག་ཏུ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་རིགས་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་། ཚོང་དཔོན་དང་། ཁྱིམ་བདག་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་བཀུར་བ་ཡིན་ནོ། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་ཐད་དུ་འགྲོ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །
སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་རྟག་ཏུ་སྟོན་པར་བཀུར་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་
ཡང་དག་པར་སྲུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་འགྲོ་བ་བཞིར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཆེད་མ་གཏོགས་པར་མི་

51-1-98a

ཁོམ་པའི་འགྲོ་བར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་མི་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་འགྲོ་བར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་བ་དང་། ལོག་པར་ལྟ་བའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བའི་འགྲོ་བར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་བ་དང་། ངན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་
ཀྱི་འགྲོ་བར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལེགས་པར་ཡང་དག་པར་སྲུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་འགྲོ་བ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཏུ་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་
ཕུང་པོ་ཡང་དག་པར་སྲུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་བཞི་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། 
སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལས་ཡོངས་སུ་
ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་དག་པར་སྲུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་
ཕུང་པོ་ཡང་དག་པར་སྲུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་རྣམ་པར་འཇིག་པ་བཞི་དང་ཕྲད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དམ་པའི་ཆོས་རྣམ་པར་འཇིག་པ་དང་ཕྲད་པར་མི་འགྱུར་
བ་དང་། མཚོན་གྱི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་དང་ཕྲད་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། མུ་གེའི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་དང་ཕྲད་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། ནད་ཀྱི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་དང་ཕྲད་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ཚུལ་
ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་དག་པར་སྲུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་རྣམ་པར་འཇིག་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ཕྲད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་

51-1-98b

ཕུང་པོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་མངོན་པར་མཐོ་བ་བཞི་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་མི་སླུ་བ་དང་། ལྷ་ལ་མི་སླུ་བ་དང་། སེམས་ཅན་
རྣམས་ལ་མི་སླུ་བ་དང་། རང་གི་སེམས་ལ་མི་སླུ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་མངོན་པར་མཐོ་བ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་དེ་ལྟར་
ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་འཇིགས་པ་བཅུ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་ཏེ། བཅུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་འཇིགས་པ་ལས་
ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་བ་དང་། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་ཀྱི་འཇིགས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་བ་དང་། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འཇིགས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་བ་དང་། དབུལ་བའི་འཇིགས་པ་
ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་བ་དང་། བསྔགས་པ་དང་། སྙན་པ་དང་། གྲགས་པ་དང་། སྒྲ་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མ་ཡིན་པའི་འཇིགས་པ་དང་། བདུད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་འཇིགས་པ་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ངེས་པའི་འཇིགས་པ་དང་། ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། གྲུལ་བུམ་དང་། སྲིན་པོའི་འཇིགས་པ་དང་། དུག་དང་། མཚོན་དང་། མེ་དང་ཆུའི་འཇིག་
པ་དང་། སེང་གེ་དང་། སྟག་དང་། སྦྲུལ་དང་། དོམ་དང་། དྲེད་དང་། གཟིག་དང་། ཁྱི་དང་། ཝ་དང་། ཆུ་སྲིན་མ་ཀ་ར་དང་། ཆུ་སྲིན་བྱིས་པ་གསོད་དང་། ཆུ་སྲིན་ཀུམ་བྷི་ར་དང་། བྱི་ལ་དང་། བྱི་བ་དང་། སྡིག་པ་དང་། སྲིན་གྱི་མེ་དང་། སྦྲུལ་གདུག་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་དང་། 
ཆོམ་རྐུན་གྱི་འཇིགས་པ་རྣམས་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་འཇིགས་པ་བཅུ་པོ་དེ་དག་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་

51-1-99a

ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་གནས་སོ། །གང་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོད་པ་དེ་ལ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡོད་དོ། །གང་ལ་
ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོད་པ་དེ་ལ་ནི་ཤེས་རབ་འདི་ཡོད་དོ། །གང་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོད་པ་དེ་ལ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འདི་ཡོད་དོ། །གང་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོད་པ་དེ་ལ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་འདི་ཡོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་
གང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་གང་ཡིན། ཅིའི་ཕྱིར་ན་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཤེས་བྱ་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པས་ན་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཁམས་གསུམ་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཉོན་མོངས་པར་
བྱེད་པས་ན་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཤེས་བྱའོ། །དེ་དག་ཞི་བར་བྱེད་པ་གང་ཞེ་ན། གང་རྟོག་པ་མེད་པ་དང་། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་མེད་པ་དང་། རྒྱུ་བ་མེད་པ་དང་། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་མེད་པ་དང་། 
ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་སུ་དག་ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་མི་ཤེས་པ་དེ་དག་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་
ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་དག་ནི་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སོང་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པར་ཟད་དོ། །དེ་དག་ནི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོར་སོང་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པར་
ཟད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་རྣམ་གྲངས་འདིས་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་གང་ལ་ཁམས་གསུམ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་མེད་པ་དེའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་པར་དེ་ལྟར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཁམས་གསུམ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་མ་མཆིས་པ་དེའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་

51-1-99b

ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཇི་ལྟར་ཁམས་གསུམ་པར་སྨོན་པར་བགྱིད། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚན་པོ་
ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁམས་གསུམ་པར་སྨོན་པར་མི་བྱེད་དེ། རིགས་
ཀྱི་བུ་གང་དག་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་ལ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁམས་གསུམ་དུ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཐབས་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་
སྟེ། མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ནམ་མཁའ་ལ་རི་མོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བཀྲ་བ་སྟོན་པར་བྱེད་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཅི་མི་དེ་དཀའ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་ནམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །
བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་དེ་ལྟ་ལགས་ཏེ། མི་དེ་ནི་དཀའ་བ་བགྱིད་པ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་ལ་
སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁམས་གསུམ་དུ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་ནས་ཀྱང་ཐེག་པ་གསུམ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་དེ་བས་ཀྱང་ཆེས་དཀའ་
བ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དག་ཐར་པའི་སྒོ་ཡང་མཐོང་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་ཁམས་གསུམ་ན་ཡང་གནས་པ་དེ་དག་
ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་བགྱི་ན། དགུམ་པའི་གནོད་པ་ལས་ཐར་པ་ལགས་པའི་མི་སླར་དགུམ་པའི་གནོད་པའི་གནས་སུ་མཆིས་ཏེ། 

51-1-100a

དགུམ་པའི་གནོད་པ་བགྱིད་པ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་དུ་བདག་སོད་ཅིག །གཞན་མ་གསད་ཅིག་ཅེས་མཆི་བ་དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དགུམ་པའི་གནོད་པའི་གནོད་པ་ལྟ་བུ་ནི་ཁམས་གསུམ་ལགས་སོ། །དགོན་པར་བགྱི་བ་ལྟ་བུ་ནི་
འཇིག་རྟེན་གནས་པ་ལགས་སོ། །དགུམ་པའི་གནོད་པ་བགྱིད་པ་ལྟ་བུ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལགས་སོ། །དགུམ་པའི་གནོད་པ་སྤངས་པ་ལྟ་བུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཁམས་གསུམ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེ་དག་ལགས་ཏེ། 
སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱིད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་དགྲོལ་བར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་ཁམས་གསུམ་འབའ་ཤིག་ཏུ་རྒྱུ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སེམས་
བསྐྱེད་པ་དེས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡང་མ་མཆིས། ཐབས་ལ་མཁས་
པ་ཡང་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུའོ། །དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཐོས་པའི་ཚོགས་ལ་ནི་ཇི་ལྟར་
བརྩོན་པར་བྱ། དེས་ཐོས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་བཙལ་བར་བྱ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་མཁན་པོ་དང་། སློབ་དཔོན་ལ་ང་རྒྱལ་བཅོམ་པ་དང་། བཀའ་བློ་བདེ་བས་བླ་མའི་
སྲི་ཞུ་དང་། གུས་པ་དང་། ཕངས་པ་དང་། གཅེས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །དེས་ཆོས་ལ་ནི་སྨན་གྱི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །མཁན་པོ་དང་སློབ་དཔོན་རྣམས་ལ་ནི་སྟོན་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་
བྱའོ། །དེས་བདག་ལ་ནི་ནད་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །དེས་ཆོས་ཀྱི་གདམས་ངག་སྟོན་པ་ལ་ནི། སྨན་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །དེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་ནད་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །

51-1-100b

དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཚོལ་བ་ནི་ལུས་ལ་ཕངས་པར་མི་བྱའོ། །སྲོག་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པ་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ། །དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དེས་ཤིན་ཏུ་ཉོན་མོངས་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ། །ནོར་
ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཡང་དེས་ཆགས་པ་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ། །ཆོས་གཙོ་བོར་བྱས་ཏེ་ནོར་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏང་བར་བྱའོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་དང་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་
སུ་གཏང་བར་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་རྙེད་པ་འདོད་པས་རྙེད་པ་དང་། བཀུར་སྟི་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཡོངས་སུ་གཏང་བར་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་སྲིད་འདོད་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་སྲིད་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏང་བར་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་
ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏང་བར་འདོད་པས་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པར་འདོད་པས་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །དམ་པའི་
ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་
མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཀ་བ་བགྲང་བར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོས་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཁང་བཟངས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བྱེད་ནི་ཀ་བས་བརྟན་
བ་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་འདུ་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཀ་བ་ནི་ཐོས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་གནས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་། 
ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་འདུ་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེད་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་དམ་བཅས་ཏེ། བདག་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་

51-1-101a

སྨྲས་ལ་དེ་ཡང་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་མི་བརྩོན་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཤེས་རབ་འཆལ་པར་བྱ་བ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པར་བྱེད་ན། 
དེས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་བརྟན་པ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱང་དེའི་ཚེ་དེ་ལ་མགུ་ཞིང་ཡིད་བདེ་བར་གྱུར་ནས་ཨ་ལ་ལ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་འདིས་ནི་ཐོས་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། ཤེས་རབ་
སྦྱངས་པའི་བློ་སྟོབས་བཅུ་ཐོབ་པར་ནུས་སོ། །ཨ་ལ་ལ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་འདིས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚོན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་དྲ་བའི་རྒྱུད་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཅད་པར་ནུས་སོ། །ཨ་ལ་ལ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་འདིས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་
ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པར་ནུས་སོ། །ཨ་ལ་ལ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་འདིས་ནི་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་བཞུགས་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་པར་ནུས་སོ། །ཨ་ལ་ལ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་འདིས་ནི་བདུད་དཔུང་དང་བཞོན་པ་དང་བཅས་པ་ཕམ་པར་བྱེད་ནུས་སོ། །
ཨ་ལ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདིས་ནི། རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་ནུས་སོ། །ཞེས་ཆེད་དུ་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཉན་པ་ལ་བརྩོན་པ་དེའི་
ཚེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བདུད་ཀྱི་གནས་ཐམས་ཅད་མོག་མོག་པོར་འགྱུར་རོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་བདུད་སྡིག་ཅན་རྣམས་དང་། བདུད་ཀྱི་རིས་ཀྱི་ལྷ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་
ཅད་དེའི་ཚེ་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་ཡིད་མི་བདེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་བདག་ཅག་གི་དབང་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །འདི་ལ་ནི་བདག་ཅག་དབང་མེད་དོ། །འདིས་ནི་བདག་ཅག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བཅོམ་མོ། །འདིས་ནི་བདག་ཅག་དབང་དུ་
བྱས་སོ་སྙམ་མོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟར་ཐོས་པ་དང་ལྡན་ན་ཤེས་རབ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་དང་ལྡན་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་ན་བདུད་ཀྱིས་

51-1-101b

གླགས་མི་རྙེད་དོ། །ཐོས་པ་དང་ལྡན་ན་རྟོག་པར་འགྱུར་རོ། །རྟོག་པ་ཡོད་ན་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཚུལ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་བརྩོན་ན་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་གླགས་མི་རྙེད་དོ། །ཐོས་པ་དང་ལྡན་ན་
ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ལ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཡང་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པར་ཞུགས་ན་བདུད་ཀྱིས་གླགས་མི་རྙེད་དོ། །ཡང་དག་པར་ཞུགས་ན་དོན་ལ་ཉེ་བར་རྟོག་པ་དང་གནོད་པ་དང་འབྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །དོན་འདོད་ན་དོན་
ལ་ཡང་དག་པར་འབྲང་བར་འགྱུར་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམ་གྲངས་དེས་ཀྱང་ཐོས་པ་མང་པོ་ལ་བརྩོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་བདུད་བཞི་ཕམ་པར་བྱེད་ནུས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་རིག་པར་བྱའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། 
འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོའི་བདུད་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་དང་། འཆི་བདག་གི་བདུད་དང་། ལྷའི་བུའི་བདུད་བཞི་པོ་འདི་དག་ཕམ་པར་བྱེད་ནུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་
དོན་ཏུ་གཉེར་བ་དང་། ཆོས་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་དེ་ལས་ཆུང་ཟད་ཙམ་ཁྱོད་ལ་བསྟན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་བས་ཀྱང་ཆེས་
གྲངས་མེད་པ། ཡུན་རིང་པོ་ཚད་མེད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ། འདས་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ནགས་དང་། ནགས་འདབ་དང་། རི་ལ་གནས་པ། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ། རྟག་ཏུ་བྱམས་
པ་ལ་གནས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་ལ་གནས་པ་ཞིག་བྱུང་སྟེ། དྲང་སྲོང་དེ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནགས་ཁུང་དེ་དག་ན་གནས་པ་ན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་བྱམས་པ་ལ་གནས་པ་འདི་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དགའ་བ་སྐྱེད་
པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། བྱམས་པ་འདིས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་རྣམས་དང་། བསྐལ་པ་མཐའ་ཡས་པ་ནས་བསགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། 

51-1-102a

ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །བྱམས་པ་འདིས་ནི་འཕགས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཡང་བསྐྱེད་པར་མི་ནུས་སོ་སྙམ་མོ་དེ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འཕགས་པའི་ལྟ་བ་གང་ལས་སྐྱེ་ཞིག་གུ་སྙམ་མོ། །དེ་ལ་རྟོག་པ་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་བྱུང་སྟེ། 
འཕགས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེ་བ་ལ་ནི་རྒྱུ་གཉིས་དང་། རྐྱེན་གཉིས་ཡོད་དེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། གཞན་གྱི་སྒྲ་དང་། སོ་སོ་ནང་གི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་གཉིས་ནི་འཕགས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་གཉིས་
དང་། རྐྱེན་གཉིས་པོ་ཡིན་སྙམ་མོ། །དེ་དེའི་ཚེ་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་བརྩོན་པའི་བློ་སྐྱེས་ཏེ། ལེགས་པར་གསུངས་པ་བདག་གིས་ག་ལས་རྙེད་པར་འགྱུར་སྙམ་མོ། །དེ་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་བརྩོན་ནས་གྲོང་དང་། 
གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་རྡལ་དང་། ལྗོངས་དང་། ཡུལ་འཁོར་དང་། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དུ་སོང་ནས་ཆོས་བཙལ་ཏོ། །བཙལ་ཀྱང་ཆོས་སྨྲ་བ་འགའ་ཡང་མ་རྙེད་དོ། །དེ་ནས་དེའི་མདུན་དུ་བདུད་ཀྱི་རིས་ཀྱི་ལྷ་ཞིག་བྱུང་སྟེ། དེ་དྲང་སྲོང་དེའི་ཐད་དུ་
སོང་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་གྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་བཟུང་བ་ང་ལ་ཡོད་དོ། །དྲང་སྲོང་དེས་སྨྲས་པ། སྨྲོས་ཤིག །ལྷ་དེས་སྨྲས་པ། 
གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་རང་གི་ལུས་ལས་པགས་པ་བཤུས་ཏེ་ཉི་མ་ལ་སྐམས་ནས་སྣག་ཚར་བྱས་ཏེ་རང་གི་ཁྲག་དང་སྦྱར་བས་སྣག་ཚ་བྱས་ལ། རང་གི་རུས་པས་སྨྱུག་གུ་བྱས་ཏེ། ང་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་འདྲི་ན་དེ་ལྟ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་
གསུངས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་ངས་ཁྱོད་ལ་སྦྱིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནས་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་མཆོག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་གི་ལུས་འདི་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་སྐྱེ་བ་དེ་དང་དེ་དག་དང་སྐྱེ་བའི་གནས་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་
བསྐལ་པ་འབུམ་ཕྲག་མང་པོར་ཉེས་པ་བྱས་ནས། དགྲ་དང་གཤེད་མའི་ལག་ཏུ་སོང་ནས་ཆོམ་རྐུན་དང་རྒྱལ་པོས་བཀྲབས་པ་ལ་སོགས་པས། མཚོན་རྣོན་པོས་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་ཐམས་ཅད་དུམ་བུ་དུ་མར་

51-1-102b

བཅད་ཅིང་གཏུབས་ཏེ་འདོད་པའི་ཕྱིར་དང་། ནོར་གྱི་ཕྱིར་དང་། བཅད་པ་དང་། བཅིང་བ་དང་། བརྡེག་པ་དང་། བསྡིགས་པ་ལ་སོགས་པ་དཀའ་བ་འབུམ་ཉམས་སུ་མྱོང་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བདག་གི་ལུས་དེ་དག་དང་། ཚོར་བ་དེ་དག་གིས་
སེམས་ཅན་སུ་ལ་ཡང་དོན་ཅི་ཡང་བྱས་པ་མེད་ན། ད་བདག་གིས་སྙིང་པོ་མེད་པའི་ལུས་འདིས་ཆོས་རྙེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་བདག་གིས་རྙེད་པ་ལེགས་པར་རྙེད་དོ་སྙམ་ནས། དགའ་ཞིང་མགུ་ལ་ཡིད་རངས་ཏེ། ལྷ་དེ་ལ་ཡང་
སློབ་དཔོན་གྱི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་ནས་མཚོན་རྣོན་པོས་རང་གི་ལུས་ལས་པགས་པ་བཤུས་ཏེ་ཉི་མ་ལ་སྐམས་ནས། རང་གི་ལུས་ལས་ཁྲག་གཟགས་ནས་རང་གི་ཁྲག་གིས་སྣག་ཚ་སྦྱར་ཏེ། རང་གི་རུས་པས་སྨྱུག་
གུ་བྱས་ནས་ལྷ་དེ་ལ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ལྷ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུངས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་བསྡུས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་བདག་ལ་གསུངས་ཤིག །ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་སྐད་བསྒོ་བ་བཞིན་དུ་
བདག་གིས་བགྱིས་ལགས་ཏེ། བདག་གིས་པགས་པ་བཤུས་ནས་སྐམས་ཏེ་སྣག་ཚར་བགྱིས་ནས་རང་གི་ཁྲག་གིས་སྣག་ཚ་སྦྱར་ཏེ། རང་གི་རུས་པས་སྨྱུག་གུ་བགྱིས་ལགས་སོ་ཞེས་བྱས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནས་
བདུད་ཀྱི་རིས་ཀྱི་ལྷ་དེས་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་མཆོག་དེའི་གུས་པ་དང་། དོན་དུ་གཉེར་བ་དེ་ལྟ་བུ་མཐོང་ནས། གནོང་གནོང་ལྟར་བྱས་ཏེ། དེ་ཉིད་དུ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏེ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནས་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་མཆོག་དེས་དེའི་ཚེ་ལྷ་དེ་མི་
སྣང་བར་གྱུར་པར་རིག་ནས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་གིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་མ་ཐོས་སུ་ཟིན་ཀྱང་། གང་གི་ཕྱིར་བདག་གིས་ཆོས་ལ་གུས་པ་ཆེན་པོས་རང་གི་པགས་པ་བཤུས་ཏེ་སྐམས་ནས་རང་གི་ཁྲག་
དང་སྦྱར་བ་དང་། རང་གི་རུས་པ་ཕྱུང་སྟེ་སྨྱུག་གུ་བྱས་པས་བདག་གི་ཆོས་ལ་གུས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འདི་ཆུད་ཟ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །སླུ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །འོན་ཀྱང་བདག་གིས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་། གཡོ་བ་མེད་པས་སེམས་

51-1-103a

ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེའི་སེམས་བསྐྱེད་ནས། ལུས་དང་སྲོག་ལ་མི་ལྟ་བར་པགས་པ་སྣག་ཚར་བྱས་ཏེ། རང་གི་ཁྲག་གིས་སྦྱར་ནས། རུས་པས་སྨྱུག་གུ་བྱས་པའི་ཆོས་ལ་གུས་པའི་བདེན་པ་དང་བདེན་པའི་ཚིག་གང་ཡིན་
པའི་བདེན་པ་དང་བདེན་པའི་ཚིག་དེས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་དང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དག་ན་ཆོས་གསུང་ཞིང་ཆོས་སྟོན་པ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་སུ་བཞུགས་ཀྱང་རུང་སྟེ། དེ་དག་གིས་བདག་ལ་ཞལ་བསྟན་པར་གསོལ། 
བདག་ལ་ཆོས་ཀྱང་ཐོས་པར་མཛད་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཚིག་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་མ་ཐག་ཏུ་སྐད་ཅིག་དེ་དང་། ཐང་ཅིག་དེ་དང་། ཡུད་ཙམ་དེ་ཉིད་ལ་འོག་གི་ཕྱོགས་སུ་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སུམ་བཅུ་རྩ་གཉིས་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ནས་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་
དྲི་མ་མེད་པར་གྲགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །དེས་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་མཆོག་དེའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་དེ། འཛམ་བུའི་གླིང་འདིའི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཡང་
གཟིགས་ནས་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ལག་པ་བསྐུམ་པ་ལས་བརྐྱང་བ་འམ། བརྐྱང་བ་ལས་བསྐུམ་པ་བཞིན་དུ་སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲི་མ་མེད་པར་གྲགས་པའི་རྒྱལ་པོ་དེ་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་ལྔ་བརྒྱ་དང་ཐབས་གཅིག་ཏུ་དེ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ནས། དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མདུན་དུ་བཞུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དྲི་མ་
མེད་པར་གྲགས་པའི་རྒྱལ་པོ་དེ་བྱོན་མ་ཐག་ཏུ་དེའི་མོད་ལ་ནགས་ཁུང་དེ་སྣང་བ་ཆེན་པོས་ཁྱབ་པར་གྱུར་ཏོ། །མེ་ཏོག་གི་ཆར་ཆེན་པོ་ཡང་བབ་བོ། །དེའི་ཚེ་ནགས་ཁུང་དེ་ན་ཤིང་གི་ཡལ་ག་དང་། ལོ་མ་དང་མགོ་ལྕོགས་དང་། 

51-1-103b

མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་ལས་ཆོས་སྟོན་པའི་སྒྲ་དག་བྱུང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་ལྷ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་དུ་མ་འདུས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲི་མ་མེད་
པར་གྲགས་པའི་རྒྱལ་པོ་དེའི་འོད་ཀྱིས་ཕོག་མ་ཐག་ཏུ། དེ་ནས་དེའི་མོད་ལ་ཁ་དོག་དང་གཟུགས་སྔ་མཁོ་བཞིན་དུ་གྱུར་ཏེ། རྨ་དང་སྣད་པ་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེའི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ཏེ་སོར་མོ་བཅུའི་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་སྤྱི་བོར་བཞག་ནས་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲི་མ་མེད་པར་གྲགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བདག་གི་སྟོན་པ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་ནི་བདག་གི་སྟོན་པ་ལགས་སོ། །བདག་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་། 
ཆོས་དང་། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །ཅི་ནས་བདག་གིས་ཆོས་ཐོས་ནས་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་ལྟ་བར་གྱུར་པའི་གླག་གླག་པ་སྤྱོད་ཡུལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལོག་པར་ལྟ་བའི་མུན་པ་བསལ་ནས། 
ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའི་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་བར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་ལ་ཆོས་བསྟན་དུ་གསོལ། བདེ་བར་གཤེགས་པས་བདག་ལ་ཆོས་བསྟན་དུ་གསོལ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲི་མ་མེད་པར་གྲགས་
པའི་རྒྱལ་པོ་དེས་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་མཆོག་གཙོ་བོར་མཛད་ནས་ལྷའི་བུ་དེ་དག་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ལ་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ། ཅི་ནས་ལྷའི་བུའི་འཁོར་དེའི་ནང་ནས་
སྔོན་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་ལྷའི་བུ་བརྒྱད་སྟོང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་མཆོག་དེ་ཡང་དགའ་བ་དང་། དང་བ་དང་། མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་། 

51-1-104a

སྤོབས་པ་མི་ཆོད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་བསྟན་ཏོ།། །། བམ་པོ་གསུམ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་རྡོ་རྗེའི་ཚིག་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ཀྱང་བསྟན་ཏེ། བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། 
ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཆད་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་མེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གནས་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་
དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་གནས་མེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྒོ་མེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ཀུན་ནས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་སྒོའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འགྲོ་བ་མེད་པའི་
ཚུལ་གྱིས་འཕོ་བ་མེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ཆད་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་མེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བ་གཉིས་སུ་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར་
དུས་གསུམ་མཉམ་པ་སྟེ། རྡོ་རྗེའི་ཚིག་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲི་མ་མེད་པར་གྲགས་པའི་རྒྱལ་པོ་དེས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་བསྟན་ཏོ། །མཆོག་གཞན་ཡང་ཆོས་
ཀྱི་སྒོའི་ཚིག་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡིད་རྟུལ་བར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། མིང་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། སྒོ་སྣ་ཚོགས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲ་ནི་
ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། ངག་ཐ་དད་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྡ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། 
གསོབ་དང་། གསོག་དང་། ཡ་མ་བརླ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། བདག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །

51-1-104b

གདགས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། གདགས་པ་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། རོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཆོག་ཆོས་ཀྱི་སྒོའི་ཚིག་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་
པོ་ཡིད་རྟུལ་བར་མི་འགྱུར་བའོ། །མཆོག་གཞན་ཡང་ས་བོན་གྱི་ཚིག་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ནི་སྤོབས་པ་མི་ཟད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། མཆོག་ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ས་བོན་གྱི་ཚིག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་
པར་སྟོན་ཏོ། །མཆོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ས་བོན་གྱི་ཚིག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་སྟོན་ཏོ། །མཆོག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ས་བོན་གྱི་ཚིག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མིང་དང་གཟུགས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་སྟོན་ཏོ། །མཆོག་ད་ཞེས་
བྱ་བ་ས་བོན་གྱི་ཚིག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དུལ་བ་དང་ཞི་བར་སྟོན་ཏོ། །མཆོག་ས་ཞེས་བྱ་བ་ས་བོན་གྱི་ཚིག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པར་སྟོན་ཏོ། །མཆོག་ཏ་ཞེས་བྱ་བ་ས་བོན་གྱི་ཚིག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་
དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་དབྱེར་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །མཆོག་ཀ་ཞེས་བྱ་བ་ས་བོན་གྱི་ཚིག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཟད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །མཆོག་མ་ཞེས་བྱ་བ་ས་བོན་གྱི་ཚིག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབུས་དང་མཐའ་ཡོངས་སུ་ཆད་པར་སྟོན་ཏེ། །
མཆོག་ས་བོན་གྱི་ཚིག་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ནི་སྤོབས་པ་མི་ཟད་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ས་བོན་གྱི་ཚིག་འདི་དག་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྒོའི་ཚིག་འདི་དག་དང་། རྡོ་རྗེའི་ཚིག་འདི་དག་ལ་དྲན་པ་དང་། ཤེས་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པ་མཉམ་
པ་ཉིད་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །རྟག་ཏུ་འདུ་འཛི་མེད་པར་སྤྱོད་པས་ཚུལ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་བརྟག་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །རྟག་ཏུ་དགེ་བ་གང་ཡིན་ཞེས་ཚོལ་ཞིང་འདོད་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲི་མ་མེད་པར་གྲགས་པའི་རྒྱལ་པོ་དེས་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་ཞུས་པ་དེ་དག་གི་ལན་བཏབ་ནས། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་སྣང་བར་མཛད་ཅིང་རབ་ཏུ་གཡོས་པར་མཛད་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་དང་ཐབས་

51-1-105a

གཅིག་ཏུ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏེ། སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་དེ་ལ་རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་བཞུགས་པར་གྱུར་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ནས་ཀྱང་གང་དུ་ཡང་གཤེགས་པ་འམ་སླར་གཤེགས་པར་མངོན་པ་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་
བུ་དེ་ནས་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་མཆོག་དེ་སྤོབས་པ་མི་ཆོད་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏེ། བརྗེད་ངས་པ་མེད་པའི་དྲན་པ་དེ་དང་ཡང་ལྡན་པར་གྱུར་ནས་ལྷས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ལྷས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དེས་ན། བདུད་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཡང་ཆོམས་ནས་གྲོང་དང་། 
གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་རྡལ་དང་། ལྗོངས་དང་། ཡུལ་འཁོར་དང་། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དུ་སོང་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏེ། བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་ཅིང་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །དེས་ལོ་སྟོང་ཐམ་
པར་ཆོས་བསྟན་ཏེ། སྲོག་ཆགས་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ནི་ཉན་ཐོས་སུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་སོ། །སྲོག་ཆགས་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ནི་རང་སངས་རྒྱས་སུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་སོ། །སྲོག་ཆགས་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་སོ། །སྲོག་ཆགས་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ནི་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་སོ། །སྲོག་ཆགས་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ནི་བརྒྱ་བྱིན་དུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་སོ། །སྲོག་ཆགས་
བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ནི་ཚངས་པར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་སོ། །སྲོག་ཆགས་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ནི་བྱམས་པ་བསྒོམ་པ་ལ་བཀོད་དོ། །སྲོག་ཆགས་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ནི་སྙིང་རྗེ་བསྒོམ་པ་ལ་བཀོད་དོ། །སྲོག་ཆགས་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ནི་དགའ་བ་
བསྒོམ་པ་ལ་བཀོད་དོ། །སྲོག་ཆགས་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ནི་བཏང་སྙོམས་བསྒོམ་པ་ལ་བཀོད་དོ། །སྲོག་ཆགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཞིག་ནི་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བར་བྱས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་མཆོག་དེ་ཤི་ནས་ལྷའི་བུ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དང་
ལྷན་ཅིག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དྲི་མ་མེད་པར་གྲགས་པའི་རྒྱལ་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཀུན་ནས་དྲི་མ་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་མཆོག་དེ་

51-1-105b

གཞན་ཞིག་ཡིན་པར་ཁྱོད་སོམ་ཉི་འམ། ཡིད་གཉིས་སམ། ཐེ་ཙོམ་ཟ་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མི་བལྟའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ང་ཉིད་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། ངས་ཆོས་འདོད་པ་དང་། ཆོས་ལ་གུས་པར་གནས་
པའི་བདེན་པའི་བྱིན་གྱི་བརླབས་དེས་འོག་གི་ཕྱོགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲི་མ་མེད་པར་གྲགས་པའི་རྒྱལ་པོ་དེ་སྤྱན་དྲངས་སོ། །དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་རྣམ་གྲངས་དེས་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ནི་ནམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མི་འགྱུར་ལ། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱང་ནུབ་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཆོས་འདོད་པའི་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གུས་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་ན་འདུག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཞལ་སྟོན་པར་མཛད་ཅིང་ཆོས་ཀྱང་ཐོས་པར་མཛད་དོ། །
དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཆོས་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་གཏེར་རི་དང་། རི་སུལ་དང་། ཤིང་དག་གི་ནང་དུ་བཅུག་པ་དག་ཡོད་དེ། གཟུངས་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་གླེགས་བམ་དུ་བྱས་པ་དག་ཀྱང་
ལག་ཏུ་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཆོས་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ནི་སྔོན་སངས་རྒྱས་མཐོང་བའི་ལྷ་རྣམས་སྤོབས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཆོས་འདོད་པའི་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་ཚེ་ཟད་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཚེ་དང་སྟོབས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་དང་། ལྷའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱིས་
དེ་དག་འདོད་ན་ལོ་སྟོང་དུ་ཡང་འཁོད་དོ། །ལོ་འབུམ་ཕྲག་གཉིས་སམ། གསུམ་འམ། བཞི་འམ། ལྔའི་བར་དུ་ཡང་འཁོད་པ་ནས། བསྐལ་པ་དང་། བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པ་འམ། ཡང་ན་ཇི་སྲིད་འདོད་པའི་བར་དུ་ཡང་འཁོད་དོ། །

51-1-106a

དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཆོས་ལ་གུས་པ་སྐྱེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་རྒ་བ་ཡང་སེལ་བར་མཛད་དོ། །ནད་ཀྱང་སེལ་བར་མཛད་དོ། །དྲན་པ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་མཛད་དོ། །
རྟོགས་པ་དང་སྤོབས་པ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་མཛད་དོ། །ཆོས་ལ་གུས་པ་སྐྱེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལྟ་བར་གྱུར་པ་རྣམས་ནི་སེལ་བར་མཛད་ལ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་བསྒྲུབ་
པར་མཛད་དོ། །དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཆོས་ལ་གུས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་གཞན་གྱི་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་
དཔའ་ཆེན་པོས་ཐོས་པའི་ཚོགས་ལ་མཁས་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །ཐོས་པའི་ཚོགས་ལ་མཁས་པ་ལ་བརྩོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་དེ་ལྟ་བུ་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་འམ། ཡང་ན་དེ་བས་ཀྱང་
གོང་མ་འམ། དེ་བས་ཀྱང་ལྷག་པར་འགྱུར་ཏེ། དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་བསོད་ནམས་ཉེ་བར་བརྟོན་པ་དང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། བསོད་ནམས་འབྱུང་བ་དང་། བསོད་ནམས་རྒྱས་པ་དང་། བསོད་
ནམས་ཀྱི་རྒྱུ་འཐུན་པ་དང་། བསོད་ནམས་མི་ཟད་པ་དང་། བསོད་ནམས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་གི་བསོད་
ནམས་རྣམས་ཀྱི་མཐའ་འམ་ཚད་ནི་རྟོགས་པར་མི་ནུས་སོ། །དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཐིགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚད་དང་མཐའ་ནི་རྟོགས་པར་ནུས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་ཚོགས་དང་། 
ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། ཐོས་པའི་ཚོགས་བསགས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཚད་དང་མཐའ་ནི་རྟོགས་པར་མི་ནུས་སོ། །དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་ས་ལ་རི་དང་། ཤིང་ལྗོན་པ་དང་། 

51-1-106b

ནགས་ཚལ་དང་། རྩྭ་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྲང་ཚད་ཀྱིས་ཚད་དང་མཐའ་རྟོགས་པ་འམ་ཤེས་པར་ནུས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་ཚོགས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། ཐོས་པའི་ཚོགས་བསགས་
པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་ཚད་གཟུང་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་ང་སྨྲའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚོགས་གསུམ་པོ་སྦྱིན་པའི་ཚོགས་
དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། ཐོས་པའི་ཚོགས་དེ་དག་གི་ནང་ན་ཚོགས་གང་ཆེས་མཆོག་དང་། ཆེས་གཙོ་བོ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཚོགས་གསུམ་པོ་སྦྱིན་པའི་ཚོགས་དང་། 
ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། ཐོས་པའི་ཚོགས་དེ་དག་གི་ནང་ན་ཐོས་པའི་ཚོགས་འབའ་ཤིག་མཆོག་ཅེས་བྱ། རབ་མཆོག་ཅེས་བྱ། གྱ་ནོམ་པ་ཞེས་བྱ། གཙོ་བོ་ཞེས་བྱ། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཞེས་བྱ། བླ་མ་ཞེས་བྱ། བླ་ན་མེད་
པ་ཞེས་བྱ། གོང་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ། གོང་མའི་ཡང་གོང་མ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་ཀྱི་མདུན་ན་ཡུངས་འབྲུ་གཅིག་འདུག་པ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པའི་ཚོགས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །
རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ནི་ཐོས་པའི་ཚོགས་བལྟ་བར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་བྱའི་རྗེས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པའི་ཚོགས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །
ཕྱོགས་བཅུའི་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ནི་ཐོས་པའི་ཚོགས་བལྟ་བར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྦྱིན་པའི་ཚོགས་ནི་བྱ་བ་གཉིས་བྱེད་དེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དབུལ་བ་
སེལ་བ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་བསྒྲུབ་པ་སྟེ། བྱ་བ་འདི་གཉིས་བྱེད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱང་བྱ་བ་གཉིས་བྱེད་དེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ངན་འགྲོ་སེལ་བ་དང་། བདེ་འགྲོ་བསྒྲུབ་པ་སྟེ་བྱ་བ་འདི་གཉིས་བྱེད་

51-1-107a

དོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱང་བྱ་བ་གཉིས་བྱེད་དེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ལྟ་བར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བ་དང་ཤེས་རབ་བསྒྲུབ་པ་སྟེ་བྱ་བ་འདི་གཉིས་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྦྱིན་པའི་ཚོགས་ནི་ཟག་པ་དང་
བཅས་པ་དང་ལེན་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཕུང་པོར་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ལེན་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཕུང་པོར་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཐོས་པའི་ཚོགས་
ནི་ཟག་པ་མེད་པ་དང་། ལེན་པ་མེད་པ་དང་། ཕུང་པོར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོས་པའི་ཚོགས་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །
སྦྱིན་པའི་ཚོགས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། ཐོས་པའི་ཚོགས་འདི་དག་བསྟན་པ་ན་སྔོན་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའི་སྲོག་ཆགས་སུམ་སྟོང་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །ལྷའི་
བུ་ལྔ་སྟོང་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་དག་གོ། །ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་ཀྱང་རྗེས་སུ་འཐུན་པའི་ཆོས་ཀྱི་བཟོད་པ་ཐོབ་བོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་
ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་དུ་དང་ལྡན་ན་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བཟོད་པ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལགས། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བཟོད་པ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ་བཞི་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ་ལུས་ལ་གཟུགས་
བརྙན་དང་འདྲ་བར་མོས་པ་དང་ངག་ལ་བྲག་ཆ་དང་འདྲ་བར་མོས་པ་དང་སེམས་ལ་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བར་མོས་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་ཟད་པའི་ཆོས་ཉིད་དུ་མོས་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་

51-1-107b

ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བཟོད་པ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བཟོད་པ་མྱུར་དུ་
ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པས་ཁྱབ་པར་ཡང་བྱེད་ལ་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ཡང་མེད་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྟོང་པ་དང་། མི་རྟག་པར་ཡང་མོས་པར་
བྱེད་ལ་གཞིར་ཡང་མི་བྱེད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐོང་ལ་ཤའི་མིག་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་དང་། སེམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཡང་མཁས་ལ་སེམས་ཀྱང་སེམས་ལ་གཏོད་པར་མི་བྱེད་པ་
སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བཟོད་པ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཞི་དང་
ལྡན་ན་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བཟོད་པ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ལྟ་བ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་
དག་པ་དང་ཆོས་ཀྱིས་ལྷག་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་དང་དབེན་པའི་ཆོས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་མི་སྐྱེ་
བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བཟོད་པ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བཟོད་པ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། 
བསམ་གཏན་ཡང་ཐོབ་ལ་བསམ་གཏན་ལ་ཡང་མི་རྟེན་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཀྱང་རྣམ་པར་བརྟགས་ལ་སྤྲོས་པ་ཡང་མེད་པ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡང་རབ་ཏུ་འཛིན་ལ་སེམས་ཅན་ཡང་སྡུད་པ་དང་། སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་

51-1-108a

ཡང་གེགས་མེད་ལ་སྤྱོད་པ་ཡང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བཟོད་པ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་
ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བཟོད་པ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱམས་པ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་
སྐྱོབ་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་འཁོར་བ་ལས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་དང་། དགའ་བ་ཆེན་པོས་ཆོས་ལ་དགའ་ཞིང་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོས་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་སྤོང་བ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བཟོད་པ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་མི་སྐྱེ་བའི་
ཆོས་རྣམས་ལ་བཟོད་པ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དང་། དུས་གསུམ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་། ཁམས་གསུམ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་དང་། 
ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་སྟེ་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བཟོད་པ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་པ་བསྒྲུབ་
པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཤད་པ་ན་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་སྟེ། དེ་དགའ་བ་དང་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ཐོབ་པ་དེ་ཁོ་ནས་ཏ་ལ་བདུན་སྲིད་ཙམ་གྱི་ནམ་མཁའ་ལ་
མངོན་པར་འཕགས་སོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་སོ། །ལྷ་དང་མིའི་སིལ་སྙན་འབུམ་ཡང་འཁྲོལ་ལོ། །པད་མའི་སྤྲིན་ཀྱི་ཆར་ཆེན་པོ་ཡང་མངོན་པར་བབ་བོ། །

51-1-108b

འཇིག་རྟེན་འདི་ཡང་སྣང་བ་ཆེན་པོས་ཁྱབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཛུམ་པ་མཛད་དེ། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ། གང་གི་ཚེ་འཛུམ་པ་མཛད་པ་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་གྱི་སྒོ་
ནས་འོད་ཟེར་སྣ་ཚོགས་འདི་ལྟ་སྟེ། སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། དམར་པོ་དང་། དཀར་པོ་དང་། བཙོད་ཀ་དང་། ཤེལ་དང་། དངུལ་གྱི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་དག་བྱུང་ངོ་། །དེ་དག་བྱུང་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པ་འོད་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་
གྱུར་ནས་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་རྣམས་ཀྱི་འོད་ཀྱང་ཟིལ་ཀྱིས་མནན་ཏེ་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་ཐུག་ནས་ཕྱིར་ལོག་སྟེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱི་གཙུག་ཏུ་ནུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། བླ་གོས་ཕྲག་
པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ནས་པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་
རྣམས་ནི་རྒྱུ་མ་མཆིས་རྐྱེན་མ་མཆིས་པར་འཛུམ་པ་མི་མཛད་ན། འཛུམ་པ་མཛད་པའི་རྒྱུ་ནི་གང་ལགས། རྐྱེན་ནི་གང་ལགས། དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་ཀྱང་སྨྲས་སོ། །ཡེ་ཤེས་མཆོག་བརྙེས་ཡོངས་དག་ཡངས་པའི་སྤྱན་
མངའ་བ། །དབང་པོ་ཞི་བ་ཞི་གནས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་བརྙེས། །སྐུ་མདོག་གསེར་གྱི་རི་བོ་ལྷ་ཡི་འོད་འདྲ་བ། །ཅི་ཡི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འཛུམ་པ་འདི་སྟོན་མཛད། །གང་གི་བློ་གྲོས་ཅི་འདྲ་དུས་གསུམ་ལྡན་པ་དང་། །ལྷ་དང་མི་རྣམས་སེམས་
ཀྱི་སྤྱོད་པ་མཁྱེན་བཞིན་དུ། །འདུ་ཤེས་མི་མངའ་རྟག་ཏུ་ཡེ་ཤེས་མཆོག་བརྙེས་པ། །ཞལ་རས་ཟླ་འདྲ་འཛུམ་པའི་དོན་ནི་བསྟེན་པར་གསོལ། །འདས་པའི་སངས་རྒྱས་ཇི་སྙེད་གང་དག་མ་འོངས་དུས། །གང་དག་གནས་པའི་རྒྱལ་
བ་དེ་དག་མཚུངས་པ་སྟེ། །སེམས་ཅན་གང་དག་དཀར་པོ་སྤྱོད་པ་སྣ་ཚོགས་པ། །སྦྱོར་མཁྱེན་ལུང་བསྟན་སླད་དུ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་གསུངས། །སངས་རྒྱས་ཞིང་འདི་དག་ནི་སྐུ་ཡིས་ཐམས་ཅད་ཁྱབ། །ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་ནི་

51-1-109a

སངས་རྒྱས་ཞིང་མང་ཡངས་པར་གྲག །།འདིར་ནི་ཐུགས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་བྱམས་པ་བསྐྱེད། །རྒྱལ་བ་ཡེ་ཤེས་མཐའ་ཡས་ལྡན་པ་གང་སླད་གསུངས། །ཆོས་རྣམས་ཡ་མ་བརླ་སྟེ་ཆུ་ཟླ་འདྲ་བ་དང་། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་འཇིག་པ་
རྨི་ལམ་ངོ་བོ་ཉིད། །སྤྲིན་ལྟར་མི་བརྟན་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་མཁྱེན་པ་པོ། །མི་ཡི་སེང་གེ་གང་སླད་འཛུམ་དོན་བསྟན་པར་གསོལ། །སྟོང་པ་མཚན་མེད་སྨོན་མེད་རྟོགས་པས་རྣམ་པར་གྲོལ། །རྟག་ཏུ་ཐུགས་དུལ་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མཁས། །
རླུང་སྲུབས་མཁའ་ལ་འཚུབ་ཀྱང་སྤྲོས་མེད་འདྲ་བ་པོ། །ཅི་སླད་འཛུམ་མཛད་འདི་ལ་དོན་ནི་ཅི་མཆིས་གསུངས། །གང་གི་སེམས་དེང་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ལ་བཏུད། །གང་གིས་དེ་རིང་ཤིང་རྒྱལ་དྲུང་དུ་བདུད་ཀྱང་བཅོམ། །གང་
གིས་རྒྱལ་བ་མཆོག་རྣམས་གདན་ནི་ཡོངས་སུ་བཟུང་། །སྐྱེས་བུ་ཁྱུ་མཆོག་གིས་ནི་ཅི་ཕྱིར་འཛུམ་པ་བསྟན། །འདི་ན་རྒྱལ་བའི་ཉན་ཐོས་དེ་རྣམས་ས་མ་མཆིས། །འདི་ལ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ཡང་ཅི་མ་མཆིས། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཡོན་
ཏན་རྒྱ་མཚོ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ། །འཇིག་རྟེན་མཆོག་གིས་འཛུམ་པའི་རྒྱུ་ནི་བསྟན་པར་གསོལ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་
མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཏ་ལ་བདུན་སྲིད་ཙམ་གྱི་སྟེང་གི་བར་སྣང་ལ་མངོན་པར་འཕགས་ཏེ་འདུག་པ་མཐོང་ངམ། གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་མཐོང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་
བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་འདི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་པ་ཕྲག་འབུམ་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། 
ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་བསྐལ་པ་ཚངས་པས་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་

51-1-109b

བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཀོད་པ་མང་པོའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་ངོ་། །ཀུན་དགའ་བོ་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཀོད་པ་མང་པོའི་རྒྱལ་པོའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ཡང་འབྱོར་པ་དང་། རྒྱས་པ་དང་བདེ་བ་དང་ལོ་ལེགས་
པ་དང་། ཉམས་དགའ་བ་དང་། སྐྱེ་བོ་དང་། མི་མང་པོས་གང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་དཔེར་ན་དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང་། ཡོངས་སུ་སྤྱད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
ཀྱི་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ལོངས་སྤྱོད་དང་། ལོངས་སུ་སྤྱད་པ་ཡང་དེ་འདྲ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཀོད་པ་མང་པོའི་རྒྱལ་པོ་དེ་ཡང་གཏམ་གཞན་མི་གསུངས་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའི་སྡེ་སྣོད་འབའ་ཤིག་སྟོན་ཏོ། །དེ་ན་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མིང་ཡང་མེད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་འབའ་ཤིག་འབྱུང་བར་
འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཡང་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ན་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་མེད་དེ། དེ་བདུད་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་བཅོམ་པ། གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་མེད་པ་དང་། བཻ་དཱུརྱ་ལས་གྲུབ་ལ་འཛམ་བུའི་ཆུ་བོའི་
གསེར་གྱི་པད་མས་སྤྲས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་བར་སྣང་དེ་ལས་བབས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་
གསོལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་འདུལ་བ་ལེགས་པར་

51-1-110a

གསུངས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་ངོ་མཚར་ལགས་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་འམ་གླན་ཀ་ཚོལ་བ་འམ། ཐོ་འཚམ་པ་འམ། བསྟིང་པའི་སླད་དུ་མཆིས་པ་
གང་དག་ལྷགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་དགའ་བ་དང་། དང་བ་དང་། མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་དྲག་པོ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། ང་རྒྱལ་དང་། རྒྱགས་པ་དང་། དྲེགས་པ་ངེས་པར་བཅོམ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉག་གཅིག་ལ་
འདུད་ཅིང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉག་གཅིག་ལ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་པ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་འདི་ང་རྒྱལ་དང་རྒྱགས་པ་དང་། དྲེགས་པ་དྲག་པོས་མཆིས་ལ། ཆོས་འདི་ལྟ་བུ་འདི་ཐོས་ནས་
བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་བུ་ཐོབ་སྟེ། སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་གྲངས་མ་མཆིས་པའི་ང་རྒྱལ་དང་། རྒྱགས་པ་དང་། དྲེགས་པ་སྤང་བའི་སླད་དུ་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔོན་འདས་པའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཇི་སྙེད་ཅིག་ལ་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཚལ་བའི་སླད་དུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་ནས་དེས་ན་ད་ལྟར་
འདི་ལྟ་བུའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བ་ཐོབ་པར་གྱུར་ལགས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ཚན་
པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་ནི་འདས་པའི་དུས་ན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་རྩ་གཉིས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་དོ། །ད་ཕྱིན་ཆད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔག་
ཏུ་མེད། གྲངས་མེད་པ་ལ་བཀུར་སྟིར་བྱེད། བླ་མར་བྱེད། རི་མོ་བྱེད། མཆོད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་གིས་ན་དེའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་

51-1-110b

སེམས་མ་མཆིས་པར་གྱུར་ནས། དེས་ན་འདི་བརྩད་པའི་བསམ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་མཆིས་ལ་འདི་ལྟ་བུའི་ང་རྒྱལ་དང་། རྒྱགས་པ་དང་། དྲེགས་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ལགས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྗེད་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་དང་། 
ཆོས་ལ་མ་གུས་པ་དང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་ཁྱད་དུ་གསོད་པ་དང་། ལོག་པའི་ཚིག་སྨྲ་བ་སྟེ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྗེད་པར་འགྱུར་རོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྗེད་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པའི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་དག་དང་འདྲིས་པར་བྱེད་པ་དང་། ཐེག་པ་དམན་པ་ལ་
མོས་པ་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སྡང་ཞིང་སྐུར་པ་འདེབས་པ་དང་། ཆོས་རྣམས་ལ་སློབ་དཔོན་དཔེ་མཁྱུད་བྱེད་པ་སྟེ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྗེད་པར་འགྱུར་
རོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྗེད་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྒྱུ་བྱེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གཡོས་བསྟེན་པར་བྱེད་པ་དང་དགེ་བའི་བཤེས་
གཉེན་རྣམས་ལ་ལྕེ་གཉིས་བྱེད་པ་དང་། རྙེད་པ་དང་། བཀུར་སྟི་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་སྟེ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྗེད་པར་འགྱུར་རོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྗེད་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བདུད་ཀྱི་ལས་མ་རྟོགས་པ་དང་། ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པས་བསྒྲིབས་པ་དང་། ལྷག་པའི་བསམ་པ་སྟོབས་ཆུང་བ་དང་། ཤེས་རབ་དང་ཐབས་མེད་པ་སྟེ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་

51-1-111a

སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྗེད་པར་འགྱུར་རོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ཡང་གང་གི་ཕྱིར་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྗེད་པར་གྱུར་པ་དེ་ཉོན་ཅིག་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་སྔོན་
བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདི་ཉིད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། 
བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་བ་འཇིག་ཅེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། དེའི་བསྟན་པ་གནས་པ་ན་བྲམ་ཟེ་ཤིང་ས་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་ནོར་བཟངས་ཤེས་བྱ་བ་ཞིག་བྱུང་སྟེ་དེ་བདུད་ཀྱིས་བསླུས་ནས་
ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དུ་གྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐད་དུ་མི་འགྲོ་བའི་སྟེང་དུ་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ནས་བྲམ་ཟེ་དང་། ཁྱིམ་བདག་ཆོས་སྨྲ་བ་རྣམས་དང་། ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཐབ་པ་དང་། རྩོད་པ་དང་། འགྱེད་པ་ལ་ཞུགས་ཏེ། ཆོས་དང་། 
ཆོས་སྨྲ་བ་རྣམས་ལ་ཡང་མ་གུས་པ་བསྐྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་ཆོས་ལྔ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཏེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་དང་། ཆོས་ཐོས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་
དག་པར་ཞུགས་པ་དག་དང་འབེལ་བའི་གཏམ་སྣ་ཚོགས་དྲི་བར་བྱ་བ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པོར་བྱ་བ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ནས་དེས་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ནི་ཡོངས་སུ་བཟུང་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་
སེམས་ནི་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་སྟེ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ཆོས་ལྔ་པོ་དེ་དག་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཏོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བྲམ་ཟེ་ཤིང་ས་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་ནོར་བཟངས་གང་ཡིན་པ་དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་པར་ཁྱོད་སོམ་ཉི་འམ། ཡིད་གཉིས་སམ། 
ཐེ་ཚོམ་ཟ་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མི་བལྟའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་འདི་ཉིད་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བྲམ་ཟེ་ཤིང་ས་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་ནོར་བཟངས་སུ་གྱུར་ཏེ་ང་རྒྱལ་དེས་ན་དེའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྗེད་དོ། །

51-1-111b

སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བས་ཡོངས་སུ་བསྲུངས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཁོ་ནས་སྐྱབས་པ་དེས་ནི་ངན་སོང་དག་ཏུ་མ་སྐྱེས་སོ། །དེ་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཁེངས་ཏེ། ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་ཤུགས་ཐོབ་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་སངས་
རྒྱས་མཐོང་བ་དང་མ་བྲལ་ལོ། །དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་ཤུགས་མ་བཟོད་དེ་འོངས་པ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྟོབས་ཀྱི་ཤུགས་ཐོས་ནས་ང་རྒྱལ་དང་། རྒྱགས་པ་དང་། དྲེགས་པ་
ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཆད་དོ། །སྡིག་པ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་ངོ་། །དེའི་སྔོན་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མངོན་དུ་བྱུང་སྟེ། དེས་ན་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་བོ། །དེ་ནས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་གང་བསྐྱེད་ན། དེས་ཁྱོད་ཀྱིས་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར། དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་
ཀྱིས་སྨྲས་པ། བདག་གིས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་དོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད། དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་མེད་པ་དང་། འཇིག་པ་
མེད་པ་དེ་ལྟར་བསྐྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་དང་། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེ་ལྟར་བསྐྱེད་དོ། །སྲེད་མེད་ཀྱིས་བུས་སྨྲས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་
ལ་ཁྱད་པར་ནི་ཅི་ཞིག་ཡོད། ཐ་དད་དུ་དབྱེ་བ་ནི་ཅི་ཞིག་ཡོད། དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། མིང་ལ་ནི་ཐ་དད་དུ་དབྱེ་བ་ཡོད་ཀྱི་དོན་ལ་ནི་ཐ་དད་དུ་ནི་དབྱེ་བ་མེད་དོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་སྨྲས་པ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་
སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་གང་ཡིན། དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། དེའི་དོན་ནི་མེད་པ་ལས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་དང་། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་སྨྲས་པ། དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་

51-1-112a

བརྗིད་དོན་གྱིས་ནི་ཅི་ཞིག་སེལ་བར་བྱེད། ཅི་ཞིག་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད། དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དོན་གྱིས་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་
རྣམས་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །སྲེད་མེད་ཀྱིས་བུས་སྨྲས་པ། དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་གང་ཡིན། དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་
གཉིས་སུ་དབྱེར་མེད་པའོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་སྨྲས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་ལ་རྟོན་པར་བྱའི་ཚིག་འབྲུ་ལ་རྟོན་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེ་བ་ལ་ནི་རྒྱུ་གཉིས་དང་། རྐྱེན་གཉིས་
ཡོད་དེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། གཞན་གྱི་སྒྲ་དང་། རང་གི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་ན། ཇི་ལྟར་ཚིག་འབྲུ་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་ལ། དོན་ཀྱང་དེ་ཉིད་ཡིན། དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། སྲེད་
མེད་ཀྱི་བུ་དོན་ལ་རྟོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ཚིག་འབྲུ་ཕྲི་བ་ཡང་མེད་དོ། །ཡང་ཚིག་འབྲུ་དམིགས་སུ་མེད་པ་དེ་ནི་དོན་ཡིན་ལ། དོན་དེ་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དོན་ལ་རྟོན་པ་ལ་ནི་ཆོས་ཀྱང་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དོན་ཀྱང་
ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་དང་། ཡ་མ་བརླ་དང་། ཡུལ་ན་མི་གནས་པ་དང་། ཕྱོགས་ན་མི་གནས་པ་དང་། གང་ཁོ་ན་ན་གནས་པ་དེ་ཁོ་ནར་འགགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཀྱིས་ཀྱང་དོན་ནི་གཏན་ཏུ་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་གང་དོན་ལ་རྟོན་པ་དེ་ནི་ཆོས་གང་ལས་ཀྱང་མི་འཕྲོ་རྣམ་པར་མི་འཕྲོའོ། །གང་མི་འཕྲོ་བ་རྣམ་པར་མི་འཕྲོ་བ་དེ་ནི་དོན་ཏོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་སྨྲས་པ། 
རིགས་ཀྱི་བུ་གང་དོན་ལ་རྟོན་པ་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྟོན་པའི་རྣམ་གྲངས་ཡོད་དམ། དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ཡོད་དེ་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྟོང་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དབེན་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟར་སྟོང་པ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་དེ་ལ་རྟེན་ཏོ། །

51-1-112b

ཇི་ལྟར་དབེན་པ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་དེ་ལ་རྟོན་ཏོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ན་གང་དོན་ལ་རྟོན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྟོན་ཏོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་སྨྲས་པ། དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་དེ་ལྟ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཉིད་རྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་སྨྲས་
པ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ནོ། །ཁྱོད་ཇི་སྐད་ཟེར་བ་བཞིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དོན་དམ་པ་ལ་རྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པ་ནི་དེ་དག་གི་སྒོ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པར་དེ་དག་བཙལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་ཀྱང་མི་སྒྲུབ། ཆོས་མ་ཡིན་པའང་མི་བསྒྲུབ་པ་དེ་ལྟར་དེ་དག་བཙལ་བ་བྱའོ། །
གཉིས་སུ་མེད་པ་བཙལ་བ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བཙལ་བ་ཡིན་ནོ། །བཙལ་བ་དེ་ནི་བྱེད་པ་མེད་པའོ། །བཙལ་བ་དེ་ནི་བྱ་བ་མ་ཡིན་རྣམ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་མི་བྱེད་ཅིང་རྣམ་པར་མི་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་བཙལ་བ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དོན་དང་འགལ་བར་མི་བྱེད་ན། 
བཙལ་བར་བྱ་བའི་འོས་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་དོན་འདི་བསྟན་པ་ན་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་ལེན་པ་མེད་པར་ཟག་པ་རྣམས་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །ལྷའི་བུ་བརྒྱད་སྟོང་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་དང་
བྲལ་བ་རྣམ་པར་དག་གོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ལ་གཞན་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དོན་ལ་རྟོན་པར་བྱའི་ཚིག་
འབྲུ་ལ་མ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ནི། སེམས་ཅན་འདི་དག་དོན་ལ་མི་མཁས་ཤིང་གཉིས་ལ་སྤྱོད་པ་དང་། ཚིག་འབྲུ་ལ་འང་མི་མཁས་པས་ཚིག་འབྲུ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་ཤིང་དོན་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་དོན་ལ་རྟོན་པར་བྱའི་ཚིག་འབྲུ་ལ་མ་ཡིན་ཞེས་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པས་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་དོན་ལ་རྟོན་པས་ཚིག་འབྲུའི་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་ཚིག་འབྲུ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེ་བ་ལ་ནི་རྒྱུ་
གཉིས་དང་། རྐྱེན་གཉིས་ཡོད་དོ་ཞེས་དེ་སྐད་གསུངས་པ་དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་འདུལ་བ་མ་ཐོས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་དེ་དག་འཁོར་བ་ལས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ཡིན་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་མངོན་

51-1-113a

པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དེ་དག་ཐོས་པ་མང་པོ་ལ་གཟུད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དག་གིས་ཆོས་ཐོས་ནས་གལ་ཏེ་ཚུལ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་ན་ནི་དེ་དག་ཀྱང་ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ལམ་ལ་གནས་པ་དེ་ལ་དགོངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། 
ཐོས་པས་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པར་འགྱུར། །ཐོས་པས་སྡིག་པ་བྱེད་མི་འགྱུར། །ཐོས་པས་གནོད་པ་སྤང་བར་འགྱུར། །ཐོས་པས་མྱ་ངན་འདའ་བ་འཐོབ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་སྨྲས་པ། རིགས་ཀྱི་
བུ་ཇི་ལྟར་ན་དགེ་སློང་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཆོས་ལ་སྦྱོར་བ་ཡིན། དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། གང་དུ་ཡང་སྦྱོར་བ་མེད་ལ་འབྲལ་བར་ཡང་མི་བྱེད་ན། དེ་ལྟར་ན་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཆོས་ལ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ཚུལ་
བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་གང་གི་ཚེ་དགེ་སློང་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་ན་ཉེས་པ་ཀུན་ནས་སློང་བར་མི་བྱེད། བདག་ཀུན་ནས་སློང་བར་མི་བྱེད་དེ། དེ་ནི་དེའི་ཚུལ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བའོ། 
གང་གི་ཚེ་སྔོན་གྱིས་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་སྟེ། གང་ལ་སྨྲ་བ་དང་། གང་སྨྲ་བར་བྱ་བ་དང་། གང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨྲ་བ་དང་། གང་སྤང་བའི་ཕྱིར་སྨྲ་བ་དང་། གང་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨྲ་བ་དང་། 
གང་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་སྨྲ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འདས་པའི་རྒྱུས་འཐོབ་པ་མ་ཡིན། མ་འོངས་པའི་རྒྱུས་འཐོབ་པ་མ་ཡིན། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་རྒྱུས་འཐོབ་པ་མ་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཚུལ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་
ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འགགས་པར་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་ཚུལ་བཞིན་དུ་མཐོང་ངོ་། །གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་ཞི་བ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་སྙོམས་པར་ཞུགས་པར་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ། ཚུལ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཆོས་
ཐམས་ཅད་གཏན་དུ་མ་སྐྱེས་པར་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་ཚུལ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཏན་དུ་མ་སྐྱེས་པ་དང་། གཏན་དུ་མ་བྱུང་བ་དང་། གཏན་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མཐོང་བ་དང་། 

51-1-113b

གང་གིས་མཐོང་བ་དང་། གང་མཐོང་བ་དེ་ཡང་མི་མཐོང་བ་དང་། ཇི་ལྟར་མི་མཐོང་བ་དང་། རྣམ་པར་མི་མཐོང་བ་དེ་ལྟར་མཐོང་ན་ཚུལ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་
པའི་གཟི་བརྗིད་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །གལ་ཏེ་བསྟན་ནམ་བསྟན་པ་ན་དེ་ལྟར་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཚུལ་བཞིན་དུ་བརྩོན་པ་ནི་ཆོས་གང་ལ་ཡང་རྨོངས་པ་མེད་དོ། །
ཚུལ་བཞིན་དུ་བརྩོན་པ་ནི་ཆོས་གང་ལ་ཡང་སྒྲིབ་པ་མེད་དོ། །ཚུལ་བཞིན་དུ་བརྩོན་པ་ནི་གང་དུ་ཡང་བཅིངས་པ་ཡང་མེད་གྲོལ་བ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚུལ་བཞིན་དུ་བརྩོན་པ་ནི་ཆོས་གང་ཡང་སྤང་བ་འམ་འབྲལ་
བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པ་མེད་དོ། །གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་དང་། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་དེ་ནི་དེའི་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། 
མཐོང་བ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །མཐོང་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ། །མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མ་བྱུང་བའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ། །མ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མ་མཐོང་བའི་ཚིག་བླ་དགས་ཏེ། ངས་དེ་ལས་
དགོངས་ནས་ཚིག་འདི་སྐད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་མ་མཐོང་ན་ཡང་དག་པ་ཉིད་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པ་ཉིད་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པའོ། །
ཅིའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་ཉིད་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། བདག་མཉམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་མེད་པའི་མཉམ་པའོ། །བདག་མེད་པའི་མཉམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཡང་དག་པ་ཉིད་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་
འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདི་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་

51-1-114a

ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚུལ་དུ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཡང་དག་པར་ཤེས་ཤིང་ཐོས་ལ་ཡིད་ཆེས་ཤིང་མོས་སུ་ལགས་ཀྱང་། བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མི་འགྱུར་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །
བདེ་བར་གཤེགས་པ་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དེ་དག་ནི་ཐབས་མཁས་པ་དེ་དང་ལྡན་པས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་བཞིས་
ཡོངས་སུ་སྒོ་བར་བྱེད་དེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བས་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱ་བ་སྟེ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་
ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྒོ་བར་བྱེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཤེས་ཤིང་ཐོས་ལ་ཡིད་ཆེས་ཤིང་མོས་སུ་ཟིན་ཀྱང་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཀྱི་ཕྱིར་
ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ཤེས་ཏེ། ཤེས་ཤིང་མཐོང་ལ་ངེས་པ་ནི་མི་མཐོང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་
གསོལ་ཏོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ངེས་པར་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དེ་སྐད་གསུངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་དེ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
རྣམས་ལ་ནི་སྐྱོན་གང་ཡིན་པའི་ལྟ་བར་གྱུར་པ་ཡང་ཅི་ཡང་མེད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་ཅི་ཡང་མེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་དམིགས་པ་བྱས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མ་དམིགས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་
ལ་མ་དམིགས། ཆོས་དང་དགེ་འདུན་གྱིས་རིག་ལ་མ་དམིགས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་མ་དམིགས་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡལ་བར་བོར་ནས་མི་ལྟ་བ་དང་། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་ལམ་མི་འདེབས་པ་དང་། 

51-1-114b

འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ལ་སྐྱོ་བས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་བྱས་ཏེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་རིགས་ལ་དམིགས་
པ་བྱས་ཤིང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་དམིགས་པ་བྱས་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ལྟ་སྟེ་ལུས་དང་སྲོག་ལ་མི་ལྟའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་གཅིག་པར་ཤེས་ཀྱང་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པར་མི་བྱེད། སེམས་ཅན་ལ་ལྟ་
བའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་ཡང་འདྲིས་པར་བྱེད་ལ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྐྱོན་མེད་པར་ཡང་མི་ལྟུང་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམ་གྲངས་དེས་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱོན་ཡང་མེད་ལ། སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཡང་འཇུག་པར་མི་
བྱེད་པ་དེ་ལྟར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་
ཀྱི་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་དེ་ལ་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་མཆིས་པ་ནི་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །དེ་ནས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་འཁོར་དེ་ཉིད་དུ་འདུས་པར་གྱུར་ཏེ་འདུག་གོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་
འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་འདི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་སྐབས་སུ་
བཀའ་མཆིད་ཀྱི་རྒྱུད་ཅི་ཡང་མི་མཆི་ལགས་སོ། །དེ་ནས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བསོད་ནམས་འདོད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྤྱོད་པར་མི་བྱེད་དོ། །རྙེད་པ་དང་། བཀུར་སྟི་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདོད་པ་དང་། མཐོ་རིས་འདོད་པ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་འདོད་པ་དང་། འཁོར་འདོད་པ་དང་། 

51-1-115a

གྲགས་པ་དང་། སྙན་པ་དང་། བསྔགས་པ་འདོད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྤྱོད་པར་མི་བྱེད་དོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་སྨྲས་པ། འཇམ་དཔལ་འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྤྱོད་པར་བྱེད། འཇམ་
དཔལ་གྱིས་སྨྲས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་རྗེ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཆོས་འདོད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་
བསྔལ་བསལ་བར་འདོད་པ་དང་། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་འདོད་པ་དང་། བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་དང་འདྲ་བར་འདོད་པ་དང་། ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པ་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ། །
རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལུས་དང་སེམས་ལ་མི་ལྟ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང་། མི་འཕྲོགས་པ་དང་། ལྷག་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ་དང་། མི་ལྡོག་པ་
དང་མི་ལྟོག་པའི་ཆོས་ཅན་དང་། ཡང་དག་པར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་པ་དང་། བསྐྱོད་དུ་མེད་པ་དང་། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་མེད་པ་དང་། ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པ་དང་། གཅིག་ཏུ་དཔའ་བ་དང་། ཐུབ་པ་མེད་པ་དང་། གོང་བ་མེད་པ་
དང་། མི་སྐྲག་པ་དང་། མི་འཇིགས་པ་དང་། ཀུན་ཏུ་རབ་ཏུ་མི་འཇིགས་པ་དང་། མ་ཁེངས་པ་དང་། མ་དུད་པ་དང་། བརྟན་པ་དང་། མི་གཡོ་བ་ཐོབ་པ་དང་། དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དང་། དོན་གཅིག་པ་དང་། ཚུལ་
གཅིག་པ་དང་། གཅིག་ཏུ་ཆད་པ་དང་། ཚུལ་གཅིག་ལ་ཞུགས་པ་དང་། གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་བརྩོན་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྒྲལ་བར་འདོད་པ་དང་། གཅིག་ཏུ་འདོད་པ་དང་། དེ་ཉིད་འདོད་པ་རྣམས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ། །སྨྲས་པ། འཇམ་དཔལ་ཇི་ལྟར་ན་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན། སྨྲས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་དེ་ཟད་པའི་ཕྱིར་དང་། སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང་། མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་དང་། མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་མི་སྤྱོད་དེ། གཏན་དུ་ཟད་པ་དང་། ཟད་པ་མེད་པའི་

51-1-115b

ཕྱིར་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་ལ། གཏན་དུ་མི་སྐྱེ་བ་ཡང་འཁྲུག་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདས་པའི་སེམས་ཟད་དོ། །
ཞེས་སྤྱོད་པར་མི་བྱེད། མ་འོངས་པའི་སེམས་མ་ཕྱིན་ཏོ་ཞེས་སྤྱོད་པར་མི་བྱེད། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སེམས་མི་གནས་སོ་ཞེས་སྤྱོད་པར་མི་བྱེད་ལ། འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སེམས་རྣམས་ལ་ཆགས་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་སྤྱོད་
པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྦྱིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདི་ལ་གཉིས་
སུ་མེད་པར་སྤྱོད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བྱང་ཆུབ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདི་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པར་སྤྱོད་དོ། །བཟོད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་དང་། དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་འདི་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པར་སྤྱོད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་དང་། བྱང་ཆུབ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདི་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པར་སྤྱོད་དོ། །བསམ་གཏན་དང་། བྱང་ཆུབ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་
དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདི་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པར་སྤྱོད་དོ། །ཤེས་རབ་དང་། བྱང་ཆུབ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདི་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པར་སྤྱོད་དོ། །གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
རྣམས་དེ་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་ལ། སྤྱོད་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་འཁྲུག་པར་མི་བྱེད་ན་དེ་ཙམ་གྱིས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུགས་སྟོང་ཞེས་མི་སྤྱོད་དེ། གཟུགས་ཉིད་སྟོང་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང་། རྣམས་པར་ཤེས་པ་སྟོང་ཞེས་མི་སྤྱོད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་སྟོང་པའོ། །

51-1-116a

གཟུགས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཟད་པར་མི་བྱེད་དེ། གཟུགས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གཏན་དུ་ཟད་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཟད་པར་
མི་བྱེད་དེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཏན་དུ་ཟད་པ་ཁོ་ནའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཟད་པ་ཁོ་ནས་ཟད་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ཟད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཟད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཚོར་བ་ཟད་པ་དང་། འདུ་ཤེས་ཟད་པ་དང་། 
འདུ་བྱེད་རྣམས་ཟད་པ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཟད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཟད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཡང་འབད་པར་མི་བྱེད་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་སྤྱོད་པར་མི་བྱེད་དོ། །འཁོར་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བའི་ཕྱིར་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོངས་སུ་
རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པར་མི་བྱེད་དོ། །མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པར་ཡང་མི་ཐོང་ལ། དགེ་བའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཡང་མི་མཐོང་ངོ་། །ཤེས་བྱ་ལ་མ་གཏོགས་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཡང་དག་པར་མི་མཐོང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དབྱེར་མེད་པར་སྤྱོད་པ་ལ་མོས་པ་ཡིན་ཏེ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཚད་མེད་པར་ཡང་མོས་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱང་ཟད་པར་མི་བྱེད་ཅིང་ཆུད་གཟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་སྤྱོད་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་
ཅན་གྱི་ཁམས་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་དབྱེར་མེད་ཅིང་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་འཕེལ་བ་ཡང་མེད། ཡོངས་སུ་འགྲིབ་པ་ཡང་མེད་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱང་

51-1-116b

འཕེལ་བ་ཡང་མེད། ཡོངས་སུ་འགྲིབ་པ་ཡང་མེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་གྱིས་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་ཐམས་ཅད་
མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཤེས་ནས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཡང་མི་སྤྱོད། འཕེལ་བའི་ཕྱིར་ཡང་མི་སྤྱོད་དོ། །འདི་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་
བྱུང་བ་དང་། རྣམ་པར་བསྒྲུབས་པས་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྤྱོད་ཀྱི། འཁོར་བའི་གནོད་པ་གཞིག་པའི་ཕྱིར་དང་། བདག་དང་། སེམས་ཅན་དང་། སྲོག་དང་། གང་ཟག་གཞིག་པའི་ཕྱིར་
སྤྱོད་པར་མི་བྱེད་དེ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ།། །། བམ་པོ་བཞི་པ་སྟེ་ཐ་མ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་སྤྱོད་པའི་ལེའུའི་ཆོས་བསྟན་པ་འདི་བཤད་པ་ན་ཐེག་པ་
ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་ཞུགས་པའི་ལྷའི་བུ་བཅུ་དྲུག་གིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་བོ། །དེ་ནས་ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལ་མཆོད་པའི་ལས་བྱ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལ་མོས་པའི་སེམས་ཅན་གང་དག་ལགས་པ་དེ་དག་གི་དོན་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ལགས་སོ་ཞེས་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་ཆེད་དུ་བརྗོད་དོ། །དེ་ནས་ལྷའི་བུ་བདུད་བྲལ་གྱིས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་
ནུར་གྱུར་པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །འཇམ་དཔལ་བདག་གིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཇི་ལྟར་སྤྱོད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ལ་སྤོབས་སོ། །འཇམ་དཔལ་གྱིས་སྨྲས་པ། ལྷའི་བུ་
ཁྱོད་ཀྱིས་དེའི་དུས་ལ་དབབ་པར་ཤེས་ན་སྤོབས་པར་གྱིས་ཤིག །ལྷའི་བུས་སྨྲས་པ། འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའོ། །བདུད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའོ། །སེམས་

51-1-117a

ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའོ། །སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཐམས་ཅད་ལ་བསླབ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་ལྷའི་བུ་བདུད་བྲལ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །
ལྷའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་འདི་ལ་ཇི་ལྟར་སྤྱད་པར་བྱ། ལྷའི་བུས་སྨྲས་པ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་བརྒྱད་ཁྲི་
བཞི་སྟོང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་པོ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་དང་། ཞེ་སྡང་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་དང་། གཏི་མུག་སྤྱོད་
པ་རྣམས་ཀྱི་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་དང་། ཆ་མཉམ་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉི་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་ངོ་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དེ་ལ་ཡང་འཇུག་པར་བྱ་སྟེ། དེས་འདོད་ཆགས་སྤྱོད་
པ་ལ་སྤྱད་པར་བྱ་ཞིང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་ཡང་བྱའོ། །ཞེ་སྡང་སྤྱོད་པ་ལ་སྤྱད་པར་བྱ་ཞིང་ཞེ་སྡང་དང་ཡང་བྲལ་བར་བྱའོ། །གཏི་མུག་སྤྱོད་པ་ལ་སྤྱད་པར་བྱ་ཞིང་གཏི་མུག་དང་བྲལ་བར་ཡང་བྱའོ། །ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་
སྤྱོད་པ་ལ་སྤྱད་པར་བྱ་ཞིང་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་ཡང་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་སྤྱད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྤྱོད་ལ། སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་མི་གོས་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་
སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འགྲུབ་པར་སྣང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་སྨྲས་པ། ལྷའི་བུ་ཇི་ལྟར་ན་བདུད་

51-1-117b

ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཡིན། ལྷའི་བུས་སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་སེམས་ཀྱི་འཇུག་པ་རྣམས་ལས་བདུད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། བདུད་ཀྱི་ལས་བྱུང་ངོ་ཅོག་གི་
དབང་དུ་ཡང་འགྲོ་བར་མི་བྱའོ། །བདུད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་ཡང་མི་བྱའོ། །སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པ་ལ་ཡང་སྦྱོར་བར་བྱའོ། །བདུད་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཡང་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་འགྲོ་བར་
ཡང་མི་བྱའོ། །དེས་བདུད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡང་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། བདུད་ཀྱི་ལས་དང་འབྲལ་བར་ཡང་བྱའོ། །སྨྲས་པ། ལྷའི་བུ་ཇི་ལྟར་ན་སློབ་པ་དང་། མི་སློབ་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་གང་
ཡིན་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཡིན། སྨྲས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། གནས་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། 
འཕོ་བ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་མོས་པ་རྣམས་ལ་སྦྱོར་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་ལྷའི་བུ་བདུད་བྲལ་གྱིས་བསྟན་པ་འདི་བཤད་ནས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །འཇམ་དཔལ་བདག་
གི་སྤོབས་པ་ནི་དེ་ཙམ་དུ་བས་ཀྱིས། སྤྱོད་པ་བཤད་པ་འདི་ལས་བརྩམས་ཏེ་རྒྱས་པར་ཁྱོད་སྤོབས་པར་མཛོད་ཅིག །དེ་ནས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་ལྷའི་བུ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ལྷའི་བུ་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ནི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྤྱོད་པ་དེ་ནི་མིག་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་བགྲང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣ་བ་དང་། སྒྲ་དང་། སྣ་དང་། དྲི་དང་། ལྕེ་དང་། རོ་དང་། 
ལུས་དང་རེག་བྱ་དང་། ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་བགྲང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ལྷའི་བུ་རྣམ་གྲངས་དེས་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་ནས་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཡིན་པར་དེ་ལྟར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྷའི་བུ་གཞན་ཡང་

51-1-118a

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱོད་པ་གང་ལ་སྤྱོད་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་མི་མཉེས་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷའི་བུས་སྨྲས་པ། 
འཇམ་དཔལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཇི་ལྟར་སྤྱད་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་མཉེས་པར་བགྱིད། འཇམ་དཔལ་གྱིས་སྨྲས་པ། ལྷའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྟོང་པར་མངོན་པར་རྫོགས་
པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྟ་བ་འགའ་ཞིག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ཏེ། ཐ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལྟ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་སླུ་བ་ཡིན་ནོ། །
ལྷའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་མཚན་མ་མེད་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་འགའ་ཞིག་མཚན་མར་བྱེད་དམ། མཚན་མ་དང་འགྲོགས་པར་བྱེད་ན་སངས་
རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་སླུ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྨོན་པ་མེད་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་འདུས་མ་
བྱས་པ་དང་། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། མ་བྱུང་བ་དང་། མ་སྐྱེས་པ་དང་། མ་འཐོན་པ་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། མཚན་ཉིད་མེད་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། མ་སོང་བ་དང་། མི་གནས་པ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་
པ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་སམ། 
ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་འགའ་ཞིག་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་སླུ་བ་ཡིན་ནོ། །ལྷའི་བུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལྟ་བར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་

51-1-118b

ཡང་དག་པར་འདུ་བ་དང་། ལྟ་བར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་པར་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་དང་། ལྟ་བར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་སྨོན་པ་མེད་པར་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་དང་། ལྟ་བར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ཁམས་གསུམ་ལས་ཡང་དག་པར་
འདས་པར་ཤེས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་དང་། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། མ་བྱུང་བ་དང་། མ་སྐྱེས་པ་དང་། མ་འཐོན་པ་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། མཚན་ཉིད་མེད་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། མ་སོང་
བ་དང་། མི་གནས་པ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་དང་། རང་བཞིན་གྱིས་
ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་ཤེས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་མི་སླུ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ཏེ། 
འཇམ་དཔལ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཚིག་འདི་ལེགས་པར་སྨྲས་ཏེ། དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། ལུང་བསྟན་པ་ཡང་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འཇམ་
དཔལ་ངས་མངོན་པར་ཤེས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་ཀྱི་སྔོན་རོལ་ཏུ་དཀར་པོའི་སྤྱོད་པ་གང་ལ་ངས་མ་སྤྱད་པ་ཅི་ཡང་མེད་དེ། འོན་ཀྱང་ངས་ལུང་བསྟན་པ་མ་ཐོབ་པོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ངས་མཚན་
མ་དང་བཅས་པར་སྤྱད་པ་དང་། རྩོལ་བ་དང་བཅས་པར་སྤྱད་པ་དང་། དམིགས་པ་དང་བཅས་པར་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་ངས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མར་མེ་
མཛད་མཐོང་བའི་ཚེ་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ། མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་སྤྱོད་པ་མཐོང་བ་ངས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པ་ཡང་རྟོགས་ཏེ། དེ་ནས་

51-1-119a

གདོད་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཁྱོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་དེས་ལུང་བསྟན་ཏོ། །
དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་ངས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བཟོད་པ་ཡང་ཐོབ་བོ། །འཇམ་དཔལ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱུར་དུ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱོད་པའི་ལེའུ་འདི་ལ་
དམིགས་སུ་མེད་པ་དང་། རྩོལ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་དང་། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཐོབ་པར་བགྱི་
བའི་སླད་དུ་བཟོད་པ་བརྙེས་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་ཐོབ་སྟེ། དེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་
ཐོབ་བོ། །འཇམ་དཔལ་བཟོད་པ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མི་ཟད་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ་ཐོབ་པའོ། །འཇམ་དཔལ་བཟོད་པ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་སོ། །འཇམ་དཔལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་དེ་ལ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་
རྣམས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་མེད་དོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་དང་། སློབ་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་། མི་སློབ་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་རྣམས་དང་། སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་མེད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཟོད་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་མ་དང་། དམིགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྐད་ཅིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་
བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཟོད་པ་འདི་ལ་ནི་མིག་དང་། རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་། ལྕེ་དང་། ལུས་དང་། ཡིད་དུ་བགྲང་བ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །རློམ་སེམས་སུ་བྱ་བ་ཡང་མེད་དོ། །ཟད་པ་ཡང་མེད་དེ། བཟོད་པ་དེ་ལ་ནི་ཟད་པ་ཡང་མེད་དོ། 

51-1-119b

བཟོད་པ་དེ་ལ་ནི་ཡུལ་ཡང་མེད་དོ། །བཟོད་པ་དེ་ལ་ནི་ཡུལ་དང་བྲལ་བ་ཡང་མེད་དེ། དེ་བས་ན་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཟོད་པ་བསྟན་པ་འདི་བཤད་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྔ་བརྒྱས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་སྟེ། ཚིག་འདི་སྐད་དུ་
བདག་ཅག་གིས་ནི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་གནས་པར་འགྱུར་བའི་བྱ་བ་བྱས་སོ། །དཔེ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་
ཟབ་མོའི་གནས་ཐམས་ཅད་གུས་པར་མཉན་པར་བྱའོ། །བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །འཇམ་དཔལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་ཟབ་མོ་འདི་དག་ལ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ཡིན། འཇམ་དཔལ་གྱིས་སྨྲས་པ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་བྱས་པ་དང་། 
མ་བསྒྱུར་བར་ཤེས་ན་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེ་ཙམ་གྱིས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པར་ཤེས་པ་དང་། བྱས་པ་ལ་མི་འགྱོད་པ་དང་། མ་བྱས་པ་
ལ་ཡང་རྨོངས་པ་མེད་ན་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱ་བ་ལ་ཡང་སྦྱོར་བ་དང་། བྱས་པ་ལ་བྱས་པ་མི་གཟོ་བ་ལས་བྱས་པ་གཟོ་བར་བྱེད་པ་དང་། བཀུར་སྟི་བྱས་པ་དང་། བཀུར་སྟི་
མ་བྱས་པས་ཀྱང་སྲོ་སོས་པ་དང་། སྲོ་ཤི་བར་མི་འགྱུར་བ་དང་། བྱེད་པ་པོ་དང་། ཚོར་བ་པོ་ཡང་མི་དམིགས་ལ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་ཡང་བྱས་པ་དང་། སྦྱིན་པ་ཡང་སྦྱིན་ཞིང་དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་ལ་ཡོངས་སུ་
སྦྱང་བ་ཡང་བྱས་པ་དང་། སྦྱིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་དང་། བདག་དང་། ཕ་རོལ་ཀྱང་མི་དམིགས་ལ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་ཡང་བྱས་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་སྲུང་བར་བྱེད། བཟོད་པ་ཡང་སྒོམ་པར་བྱེད། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱང་རྩོམ་

51-1-120a

པར་བྱེད། བསམ་གཏན་ཡང་བསྟེན་པར་བྱེད། ཤེས་རབ་ཀྱང་སྒོམ་པར་བྱེད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་ལ་ཤེས་རབ་དེ་ཡང་དམིགས་པར་མི་བྱེད། བྱང་ཆུབ་དང་། བདག་དང་། ཕ་རོལ་ཡང་དམིགས་
པར་མི་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ནི་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་དགེ་བ་རྣམས་མི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །
ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཚོགས་ལ་མཁས་པ་མི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟག་ཏུ་བརྩོན་འགྲུས་བརྟན་གྱིས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་
པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །འཇམ་དཔལ་བདག་ཀྱང་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ཡིན་པ་ལ་སྤོབས་སོ། །འཇམ་དཔལ་གྱིས་སྨྲས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེའི་དུས་ལ་ད་བབ་པར་ཤེས་ན་སྤོབས་
པར་གྱིས་ཤིག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟག་ཏུ་བརྩོན་པ་བརྟན་གྱིས་སྨྲས་པ། འཇམ་དཔལ་གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཐ་ན་སེམས་ཅན་གཅིག་ཙམ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་ན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཟས་ཟ་བ་འམ། གང་ལས་ལེན་པར་བྱེད་པ་འམ། གང་ལ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་ལ་འཛུད་པར་བྱེད་ན་གཉིས་ཀ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་དག་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་སྒྲུབ་
པ་ལ་བཙུད་ན་ཡང་སྦྱིན་པ་པོ་དང་། ལེན་པ་པོ་གཉིས་ཀ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་དག་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གཞན་དག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་ཅིང་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་དང་། དགེ་
འདུན་གྱི་སྒྲ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་ལ། བདག་ཉིད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲན་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང་། སྦྱིན་པ་འམ། ཚུལ་ཁྲིམས་སམ། བཟོད་པ་འམ། བརྩོན་འགྲུས་སམ། བསམ་གཏན་

51-1-120b

ནམ། ཤེས་རབ་ཡིད་ལ་བྱེད་དམ། གཞན་དག་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྒྲོགས་པར་བྱེད་ཅིང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་པར་བྱེད་ལ། དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་དེ་དག་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་
བར་བྱེད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་ཟས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་འོས་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་བཟོད་པ་སྒོམ་པ་ན་ཆོམ་རྐུན་པ་རྣམས་དང་། རིགས་ངན་ཡན་ཆད་ཀྱིས་སྤྱོས་ཤིང་
བརྒྱད་བཀག་ཀྱང་འཁྲུག་པར་མི་འགྱུར། གནོད་སེམས་མི་བྱེད་དེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་དགའ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་ཞིང་སྟོབས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། མཐུ་ཆེན་པོ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབྱིག་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་འམ། གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དབྱིག་ཐམས་ཅད་
ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཀང་བ་བྱིན་ཏེ་བྲིད་ན་ཡང་ཤེས་བཞིན་དུ་བརྫུན་དུ་མི་སྨྲ་ལ། གཞན་དག་གིས་ཆོས་དྲིས་ན་ཡང་གཟིང་གཟིང་བའི་ཚིག་མི་སྨྲ་ཞིང་ཆོས་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་ནས་ཆོས་མ་ཡིན་པར་སྨྲ་བར་མི་བྱེད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་
སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་ཟན་ཆད་ནས་ཁ་ཟས་བསྟབས་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་འབའ་ཤིག་དེ་ལ་མངོན་དུ་འགྱུར་ཞིང་། སེམས་ཅན་ཐམས་
ཅད་རབ་ཏུ་དགྲོལ་བར་བྱ་བ་འབའ་ཤིག་གི་ཕྱིར་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མངོན་དུ་འགྱུར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཇམ་དཔལ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཉན་པའི་
ཕྱིར་ས་གཞི་མཚོན་ཆ་གཏམས་པ་འམ། མེས་གང་བ་རྒལ་ཏེ་འགྲོ་བར་བྱེད་ལ། ལུས་ཕངས་པ་འམ། སྲོག་ཕངས་པར་མི་བྱེད་དེ། ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནི་རྙེད་པར་སླའི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་

51-1-121a

ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་རྙེད་པར་དཀའོ། །ཆོས་སྟོན་པ་ནི་རྙེད་པར་དཀའོ། །ཆོས་ལ་གུས་པའི་སེམས་ཅན་དག་ཀྱང་རྙེད་པར་དཀའོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་ཡང་སློབ་སྟེ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བུར་འཛིན་པ་ལ་ཞུགས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཇམ་དཔལ་གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གམ། སྡོམ་པ་འམ། ཆོས་ཀྱི་གདམས་ངག་གིས་ནི་ཆེས་ཡིད་རངས་པར་འགྱུར་
ལ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱིས་ནི་ཡིད་རངས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་ཅན་གཅིག་ལ་ཡང་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བསྒྲགས་པས་ནི་ཆེས་ཡིད་རངས་པར་འགྱུར་ལ། བརྒྱ་བྱིན་དུ་འགྱུར་བ་ཐོབ་པས་ནི་དེ་
ལྟ་མ་ཡིན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཁྱི་ལ་སྦྱིན་པ་བྱེད་པས་ནི་ཆེས་ཡིད་རངས་པར་འགྱུར་ལ། ཚངས་པར་འགྱུར་
བ་ཐོབ་པས་ནི་མ་ཡིན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཇམ་དཔལ་གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐོས་པ་ལ་གནས་པའི་རྙེད་པ་གཅིག་ཅིག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་
ཡོངས་སུ་བསྔོས་པས་ནི་ཆེས་ཡིད་རངས་པར་འགྱུར་ལ། ནོར་གྱི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་ནི་ཆེས་ཡིད་རངས་པར་འགྱུར་ལ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཀང་བས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅིག་ཅིག་སེམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པས། བྱང་ཆུབ་ཏུ་དམིགས་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་
པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པས་ནི་ཆེས་ཡིད་རངས་པར་འགྱུར་ལ། རྙེད་པ་དང་། བཀུར་སྟི་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་ཡིད་རངས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་སྤྱོད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་

51-1-121b

སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཇམ་དཔལ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ཐོས་པ་མང་པོ་བཙལ་བའི་ཕྱིར་མཐུ་
རྩལ་བརྟན་པོར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་ཡོངས་སུ་གཏང་བས་མཐུ་དང་ལྡན་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་རྣམས་དང་དུ་ལེན་པར་སྤྲོ་བར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔས་ནི་སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏང་བས་སྤྱོད་པ་ལ་བློ་དང་ལྡན་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ངན་དུ་སྨྲས་པའི་ཚིག་དང་དུ་ལེན་པའི་ངང་ཅན་གྱིས་བཟོད་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བས་ལེ་ལོ་མེད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་མི་འབྲལ་བས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་
སུ་བཙལ་བས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་རང་གི་དོན་ལ་བརྩོན་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མི་གཏང་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་མི་འཕྲོགས་
པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་མི་འཆད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དམ་བཅས་པ་ལ་བརྟན་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ལུས་དང་། ངག་དང་ཡིད་དྲང་པོ་ཡོངས་སུ་དག་པས་གཡོ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ། །
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་སེམས་ཅན་སྐྱབས་སུ་འོངས་པ་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་དཀར་བའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ལུས་དང་སྲོག་ལ་མ་ཆགས་པས་མི་བལྟ་བར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་
ནི་ཚུར་ཤོག་འོངས་པ་ལེགས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བས་འཇམ་པོར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ཁྲོ་གཉེར་མེད་པའི་བཞིན་གྱིས་གསོང་པོར་སྨྲ་བར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པས་ས་དང་འདྲ་བར་བྱའོ། །

51-1-122a

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་འགྲོགས་ན་བདེ་བས་དེས་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་འཐུན་པར་འཛིན་པས་བཀའ་བློ་བདེ་བར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་འདུད་པས་ང་རྒྱལ་གཞོམ་པར་བྱའོ། །
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ང་རྒྱལ་བཅག་པས་ཁྱི་དང་འདྲ་བར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་སྔོན་དམ་བཅས་པ་ཉམས་སུ་ལོན་པར་བྱེད་པས་སླུ་བ་མེད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་སྙོམས་པར་
བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་འབྱུང་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པའི་སེམས་སུ་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དང་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པས་སེམས་དགའ་བར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་དགའ་བ་དང་རྩེ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་མི་ལྟ་བས་བཏང་སྙོམས་སུ་
ལྡན་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་རང་གི་ལུས་དང་སྲོག་ཡོངས་སུ་གཏོང་བས་སེར་སྣ་མེད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་བདག་གིར་འཛིན་པ་མེད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔས་ནི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང་ལྟ་བར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་དོར་བའི་སེམས་སུ་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ནོར་བདུན་གྱི་ནོར་ཆེན་པོས་ཕྱུག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་སྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པས་བརྟན་པ་དང་ལྡན་པར་བྱའོ། །
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པ་ཚོལ་བས་ཆོག་མི་ཤེས་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་བདུད་བཞི་ལས་རྣམ་པར་
རྒྱལ་བས་དཔའ་བར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཞི་བར་བྱ་བ་ལ་མཁས་པས་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་མ་བྲལ་བས་ཡོན་གནས་སུ་

51-1-122b

བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ལྟ་བས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དུ་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདམ་གྱིས་མི་གོས་པས་པད་མ་ལྟ་བུར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྒྲོལ་བས་གྲུ་དང་འདྲ་བར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་རབ་དང་འབྲིང་དང་ཐ་མ་ལ་མི་བརྙས་པས་ཟམ་པ་ལྟ་བུར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཆུ་མི་ཟད་པའི་བསམ་པས་ཆུ་མིག་དང་། 
མཚོ་དང་། མཚོ་བྲན་དང་། མཚེའུ་ལྟ་བུར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ཐོས་པ་ལ་རྩེ་གཅིག་པས་ཆོག་མི་ཤེས་པས་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་བསྐྱོད་དུ་མེད་པས་ལྷུན་པོ་ལྟ་བུར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔས་ནི་སྒོའི་ཐེམ་པའི་རྟེན་ལྟ་བུས་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པ་མེད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྒྱུར་བ་ལ་
མཁས་པས་དབང་དང་ལྡན་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པས་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟེན་པའི་འོས་སུ་གྱུར་པས་བརྒྱ་བྱིན་ལྟ་བུར་བྱའོ། །
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་པོ་བྱེད་པས་ཚངས་པ་ལྟ་བུར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་གཏན་དུ་བདེ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འགོད་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདེ་བ་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དངོས་པོ་བསྟབས་པས་ཕ་མ་དང་འདྲ་བར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་ཉམས་མ་སྨས་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔས་ནི་མཛའ་བཤེས་དང་དགྲ་རྣམས་ལ་སེམས་སྙོམས་པས་ཞེ་འགྲས་པ་མེད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་སྐྱེ་བའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡིད་བརྟན་པར་མི་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ལྷུག་པར་གཏོང་བས་ཆོས་

51-1-123a

ཀྱི་སྦྱིན་བདག་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་བག་ཡོད་པས་རྒྱགས་པ་དང་། བག་མེད་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་བྱའོ། །འཇམ་དཔལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཚོལ་བ་དང་། 
སྤྱོད་པ་དང་། སྡོམ་པ་དང་། བསླབ་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་རྣམས་ལ་བག་ཡོད་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་ནུས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་རྟག་ཏུ་བརྩོན་པ་བརྟན་པ་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་གནས་པ་ལ་མཁས་པ་འདི་ཁྱོད་ཀྱིས་ལེགས་པར་སྨྲས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ནི་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་བྱ་བ་དང་། བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །
དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པ་ནི་གང་དག་ལགས། 
རྟགས་ནི་གང་དག་ལགས། མཚན་མ་ནི་གང་དག་ལགས། ཡོན་ཏན་ནི་གང་དག་ལགས། ཕན་ཡོན་ནི་གང་དག་ལགས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །
རིགས་ཀྱི་བུ་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་ལས་ལོག་པས་ན་ངན་སོང་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །བསམས་པ་ཙམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པས་ན་དབུལ་བ་ཐམས་
ཅད་ཡང་དག་པར་ཆད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་ལེགས་པར་བརྒྱན་པས་ན་དབང་པོ་ཚང་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །མི་ཟད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྤོབས་པ་ཐོབ་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །བརྗེད་ངས་པ་མེད་པས་ན་

51-1-123b

གཟུངས་ཐོབ་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བས་ན་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཐོ་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་གི་དབང་ཐོབ་པས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོད་པའི་གནས་ཀྱི་དབང་
བསྐུར་བ་ཐོབ་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་མ་ཉམས་པས་ན་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བའི་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་དབང་ཐོབ་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་ནོར་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཕེལ་བས་ན་ཐབས་ཀྱིས་མཛོད་
མི་ཟད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །སྡིག་པའི་ལྟ་བ་དང་བྲལ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་ལྟ་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་འདོད་པ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདུལ་བ་པོ་ཡང་
ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ལ་མཁས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་རྩེ་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །
གཏོང་བ་ལ་མོས་པས་ན་མ་བསྟན་པའི་སྦྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །སྡོམ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པས་ན་མ་བསྟན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་ཡང་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་བྱམས་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པས་ན་བཟོད་
པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཡིད་སྐྱོ་བ་མེད་པས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དབེན་པ་ལ་མོས་པས་ན་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་
ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །སྒྲ་དང་སྒྲ་མ་ཡིན་པ་སོ་སོར་བརྟག་པ་ལ་མཁས་པས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཡ་ང་བའི་
ལམ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་ན་མིག་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་དང་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་དང་ཡང་མ་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་

51-1-124a

དང་། མ་བྱུང་བ་དང་། མ་སྐྱེས་པ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པའི་སྒྲ་དང་ཡང་མ་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཛིན་ཏོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་མཐོང་བ་དང་ཡང་
མི་འབྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་ན་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་གྲོལ་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །བདུད་བཞི་སྤངས་པས་ན་བདུད་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་བཅོམ་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་
པས་ན་ཟབ་མོ་བཟོད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་ན་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་ཀྱང་རྣམ་པར་རིག་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་
སུ་དག་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་ན་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཕྱིར་ལོག་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ལུས་དང་། གཟུགས་དང་། ལུས་
ཀྱི་ངོ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པས་ན་ཡིད་ལས་བྱུང་བའི་གནས་དང་། ལུས་ངེས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་མི་ཚུགས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་
སུ་འཛིན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཀུན་ཏུ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ལུས་དང་སྲོག་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ཡང་སྟོན་ལ། གཏན་ཏུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་ཡང་མི་བྱེད་
དོ། །འཁོར་གྱིས་བག་ཚ་བ་དང་འཇིགས་པ་དང་བྲལ་བས་ན་མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་པས་བྱེད་ཀྱི་ང་རྒྱལ་གྱིས་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པས་ན་བཀོད་པ་ཆེན་པོ་
དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །གནོད་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་ན་མི་གཡོ་བའི་ཤུགས་ཐོབ་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་ཚིག་གིས་ཤིན་ཏུ་གོ་བར་བྱེད་པས་ན་སྒྲའི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །བདུད་ཀྱི་དཔུང་ཐམས་ཅད་འཇོམས་

51-1-124b

པས་ན་སེམས་དཔའ་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་གཡོ་བར་བྱེད་པས་ན་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དོན་དང་། ཆོས་དང་། ངེས་པའི་ཚིག་དང་། སྤོབས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ན་སོ་སོ་
ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཐོབ་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །བག་ཡོད་པས་ན་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མོས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ལ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡང་
ཡིན་ནོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་ངེས་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་རྣམ་པ་ནི་དེ་དག་ཡིན་ནོ། །རྟགས་ནི་དེ་དག་ཡིན་ནོ། །མཚན་མ་ནི་དེ་དག་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་
དང་ཕན་ཡོན་ནི་དེ་དག་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པར་
གྱུར་ཅིག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་ཅི་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་ནས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་མ་མཆིས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ཕན་ཡོན་གང་དག་ལགས་པ་འདི་དག་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག །བཅོམ་ལྡན་
འདས་སེམས་ཅན་གང་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་རིན་པོ་ཆེ་འདི་རྣ་ལམ་དུ་མི་ཐོས་པ་དང་། ཐོས་ན་ཡང་མོས་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་དག་ནི་བདུད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། 
ཁྱོད་ཚིག་ཇི་སྐད་ཟེར་བ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིས་ངེས་པར་བྱུང་བ་རྣམས་དང་། ངེས་པར་འབྱུང་བ་རྣམས་དང་། ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ནི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་
དང་། ཡོན་ཏན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །འཇམ་དཔལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་

51-1-125a

འདི་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཆོས་གང་དག་ལ་སྦྱོར་བར་བྱ། འཇམ་དཔལ་གྱིས་སྨྲས་པ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ནི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཆུད་མི་གཟན་
པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་འཐོབ་པར་མི་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བར་བྱའོ། །ཅི་ནས་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་སྦྱོར་བར་ཡང་མི་བྱ། འབྲལ་བར་ཡང་མི་བྱ་བ་དེ་ལྟར་དེས་སྦྱོར་བར་བྱའོ། །ཅི་ནས་འཁོར་བའི་ཁོངས་སུ་ཡང་གཏོགས་
ལ། འཁོར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་སློབ་པར་མི་བྱེད་པ་དང་། འཁོར་བའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་ཡང་སློབ་ལ། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་མྱ་
ངན་ལས་འདས་པས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མི་བྱེད་པ་དེ་ལྟར་དེས་སྦྱོར་བར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ནི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་ཡང་
དག་པར་འབྱུང་བ་ལ་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཟག་པ་མེད་པའི་བསོད་ནམས་དག་ལ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང་། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང་། འདུས་བྱས་
དང་། འདུས་མ་བྱས་དང་། འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བསོད་ནམས་དང་། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དག་ལ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ། །དེས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བའི་བསོད་
ནམས་ཐམས་ཅད་ལ་མོས་པར་བྱའོ། །དེས་བསོད་ནམས་དང་། མི་གཡོ་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་མཚན་ཉིད་གཅིག་པར་འཇུག་པར་བྱའོ། །དེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱང་འདི་དང་འདྲ་བར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། 
འཁོར་བ་མེད་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་གཅིག་གི་བསོད་ནམས་དང་། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱང་འདྲ་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །འོན་ཀྱང་འདྲ་བ་དང་མི་འདྲ་བ་ཡང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་བལྟ་བར་མི་བྱ་སྟེ། 

51-1-125b

ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་བསོད་ནམས་གང་དག་ཡིན་པ་དང་། སློབ་པའི་བསོད་ནམས་གང་དག་ཡིན་པ་དང་། མི་སློབ་པའི་བསོད་ནམས་གང་དག་ཡིན་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསོད་ནམས་
གང་དག་ཡིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསོད་ནམས་གང་དག་ཡིན་པ་དང་། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསོད་ནམས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ། དངོས་པོ་མེད་པ། ཡུལ་ན་
མི་གནས་པ། ཕྱོགས་ན་མི་གནས་པ་ཡིན་པར་མོས་པར་བྱའོ། །བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་འབྲེལ་བར་མོས་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་གཟུགས་གང་ཅིའང་རུང་བ་དེ་དག་ཐམས་
ཅད་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་དག་དང་། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཤེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བསོད་ནམས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་དུ་འབྲེལ་བར་མོས་པར་བྱའོ། །བསོད་
ནམས་ཀྱིས་རྒྱགས་པར་ཡང་མི་བྱ་སྟེ། རྟག་ཏུ་མི་ཟད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རིན་པོ་ཆེ་འདི་འཐོབ་པར་འདོད་པས་ནི་བསོད་ནམས་མི་ཟད་པ་དང་། 
ཚད་མེད་པ་རྣམ་པ་བཞིས་སྐྲག་པར་མི་བྱ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཚད་མེད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཚད་མེད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཚད་མེད་པ་དང་། སེམས་
ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ཚད་མེད་པ་སྟེ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྲག་པར་མི་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བཞི་ལ་མོས་
པར་བྱ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ལས་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་ཡུལ་ཐ་དད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་

51-1-126a

རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་འགྲོ་བར་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཡུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་
དཔའ་ཆེན་པོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ལ་མོས་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་མོས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་མི་ཟད་པ་བཞི་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བསོད་ནམས་མི་
ཟད་པ་དང་། སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མི་ཟད་པ་དང་། ཐོགས་པ་མེད་པའི་སྤོབས་པ་མི་ཟད་པ་དང་། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་མི་ཟད་པ་སྟེ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མི་ཟད་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཐོབ་པར་
འགྱུར་རོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་བཞི་ལ་སྦྱོར་བར་བྱ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བའི་རྩ་བའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཆོག་མི་ཤེས་པ་དང་། ཆོས་སྟོན་པས་ཆོག་མི་ཤེས་པ་དང་། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་
ཤིན་ཏུ་རྫོགས་པ་ལ་མཁས་པས་ཆོག་མི་ཤེས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་བདག་གི་ཞིང་དུ་འཇུག་པར་བྱ་བས་ཆོག་མི་ཤེས་པ་སྟེ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བཞི་པོ་དེ་དག་ལ་སྦྱོར་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །འཇམ་དཔལ་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཁྱིམ་པ་འམ། རབ་ཏུ་
བྱུང་བ་ཇི་ལྟ་བུ་དག་གི་ལག་ཏུ་འོང་བར་འགྱུར། གླེགས་བམ་དུ་བྱེད་པ་འམ། ཁ་ཏོན་དུ་བྱེད་པ་འམ། ངེས་པར་སེམས་པའི་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། འཇམ་དཔལ་གྱིས་སྨྲས་པ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དག་གི་རྣ་ལམ་དུ་ཐ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་གྲག་པར་འགྱུར་བ་འམ། ལག་ཏུ་འོང་བ་འམ། གླེགས་བམ་དུ་བྱེད་པ་འམ། ཁ་ཏོན་དུ་བྱེད་ལ་དེ་ཡང་སྤངས་བར་མི་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་ཞེས་ང་མི་སྨྲ་

51-1-126b

སྟེ། དེ་དག་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པ་རྣམས་ནི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ཏེ། གནས་པ་གང་དང་
གང་གིས་གནས་པ་དེ་དང་དེས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་མི་ཟད་པ་ཐམས་ཅད་མི་སྤོང་ངོ་། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁ་དོག་དང་། གཟུགས་སྣ་ཚོགས་སྟོན་ཏོ། །སྲེད་མེད་
ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་དེ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་འབྲེལ་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་མ་གཏོགས་ཏེ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་འདི་གཉིས་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་འབྲེལ་ཏེ། གླིང་བཞི་པོ་དག་ཏུ་ཡང་རྒྱུ་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་མ་
གཏོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ནི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་མི་རྟེན་ལ་ཁྱིམ་གྱི་ས་ན་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཁྱིམ་གྱི་ཆོས་ལ་ཡང་མི་རྟེན། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན། རབ་ཏུ་བྱུང་
བ་ལ་ཡང་མི་གནས། དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོས་ལ་ཡང་མི་རྟེན་ཏེ། དེ་དག་ནི་གཉིས་ཀའི་ཕྱོགས་སུ་བརྗོད་དུ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ནི་སྐྱེ་བའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་རྟེན་པར་བལྟ་བར་བྱ་བའི་
ཕྱིར། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་བཻ་དཱུརྱ་ནི་སྣོད་གང་དང་གང་ན་གནས་ཀྱང་རུང་སྟེ། དེ་དང་དེ་ཉིད་ན་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་རང་བཞིན་མི་འདོར་བ་དེ་བཞིན་དུ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས་
པ་རྣམས་ན་ཁྱིམ་གྱི་ས་ན་གནས་པ་དེ་དག་ཀྱང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཡོང་མི་འདོར་རོ། །དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་
འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །འཇམ་དཔལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གནས་པ་གང་གིས་གནས་ན་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ལ། བསོད་ནམས་ཀྱི་

51-1-127a

ཚོགས་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མི་ཟད་པ་ཡང་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འཇམ་དཔལ་གྱིས་སྨྲས་པ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། 
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་རྙེད་པ་དང་། བཀུར་སྟི་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདོད་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། 
མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངེས་པ་ལ་འཇུག་པས་གནས་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་། སོ་སོ་ཡང་
དག་པར་རིག་པ་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། གཡོ་བ་དང་རློམ་སེམས་དང་། ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་དང་། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཛིན་པར་གནས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འདྲ་བར་ཐར་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། 
བདག་དང་། སེམས་ཅན་དང་། སྲོག་དང་། གསོ་བ་དང་། སྐྱེས་བུ་དང་། གང་ཟག་ལ་མི་དམིགས་པར་གནས་པའོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གནས་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་གནས་པའི་མཆོག་དང་རབ་དང་། 
རབ་མཆོག་ཡིན་ཏེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་མི་ཟད་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མི་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ནས་ལྟ་བའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་དུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའོ། །བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་སྨྲས་པ། འཇམ་དཔལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་གནས་པ་འདི་དག་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིང་། ཁྱིམ་གྱི་གནས་ནས་ཀྱང་མངོན་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར། འཇམ་དཔལ་གྱིས་སྨྲས་པ། 
སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱམས་པ་ལ་གནས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་ལ་གནས་པ་དང་། དགའ་བ་ལ་གནས་པ་དང་། བཏང་སྙོམས་ལ་

51-1-127b

གནས་པ་སྟེ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཡང་རུང་སྟེ། གྲོང་ངམ། དགོན་པ་ན་གནས་ཀྱང་རུང་གནས་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་
གིས་གནས་པ་དེ་ནི་གནས་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བྱེད་དང་འདྲ་བའི་ཁྱམས་དང་། ཁང་པ་བརྩེགས་པ་དག་ན་གནས་སུ་ཟིན་ཀྱང་གནས་པ་ན་གནས་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །སྲེད་མེད་
ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚངས་པའི་གནས་པ་བཞི་དང་བྲལ་བཞིན་དུ་བདག་ཉིད་གནས་པ་ལ་གནས་སོ་སྙམ་དུ་འཛིན་ན། དེ་ནི་བདག་དང་། ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་སླུ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་འཁོར་གྱི་
བསོད་སྙོམས་ཟ་བ་ཡང་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་གང་དག་སུ་ཡང་རུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཚངས་པའི་གནས་པ་ཆེན་པོ་བཞིས་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ་། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེ་
བས་ན་ཚངས་པའི་གནས་པ་བཞི་པོ་རྣམས་དང་། འཕགས་པའི་བསམ་གཏན་འཐོབ་པ་ལ་མི་སྣང་བ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་ལས་ཐག་རིང་ལ། ང་རྒྱལ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པའི་འཇིག་ཚོགས་
ལ་ལྟ་བས་རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་སྨྲས་པ། འཇམ་དཔལ་ཇི་ལྟར་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བྱམས་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན། ཇི་ལྟར་ན་སྙིང་རྗེ་ལ་གནས་པ་ཡིན། ཇི་ལྟར་ན་
དགའ་བ་ལ་གནས་པ་ཡིན། ཇི་ལྟར་ན་བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་པ་ཡིན། འཇམ་དཔལ་གྱིས་སྨྲས་པ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ལྟར་གནས་པར་བྱེད་དེ། བདག་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྒྲལ་
བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་བྱམས་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགྲོལ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་སྙིང་རྗེ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་དགོད་པར་བྱའོ་

51-1-128a

སྙམ་དུ་སེམས་ན་དགའ་བ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་གནས་ན་བཏང་སྙོམས་
ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྟོང་པ་ལ་མོས་པ་དེའི་ཚེ་བྱམས་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབེན་པ་ལ་མོས་པ་དེའི་ཚེ་སྙིང་རྗེ་ལ་གནས་པ་ཡིན་
ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆགས་པ་མེད་པ་དང་། བཅིངས་པ་མེད་པ་དང་། གྲོལ་བ་མེད་པར་མོས་པ་དེའི་ཚེ་དགའ་བ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སོང་བ་མེད་པ་དང་། འོང་བ་མེད་པ་ལ་མོས་པ་དེའི་ཚེ་
བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་དང་། དགའ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གི་
ཚེ་ཆོས་བདག་མེད་པས་མི་སྐྲག་པ་དེའི་ཚེ་བྱམས་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབེན་པས་མི་སྐྲག་པ་དེའི་ཚེ་སྙིང་རྗེ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པའི་ཆོས་
ཉིད་ཀྱིས་མི་སྐྲག་པ་དེའི་ཚེ་དགའ་བ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་མི་ཟད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་མི་སྐྲག་པ་དེའི་ཚེ་བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱམས་པ་ནི་ཞེ་
འགྲས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །སྙིང་རྗེ་ནི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དགའ་བ་ནི་གནོད་སེམས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །བཏང་སྙོམས་ནི་མ་ཁེངས་མ་དུད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་
བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ཡིན་ལ། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ཡང་མ་ཡིན། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་མེད་དོ། །

51-1-128b

ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཡིན་གྱི། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་མ་
ཡིན་ནོ། །འོ་ན་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་སྙོམས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱམས་པ་ཆེན་པོའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་
བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའོ། །བདག་གི་བདེ་བ་སྤངས་ནས་འགྲོ་བ་ལྔར་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་བསམས་བཞིན་དུ་སྲིད་པར་འགྲོ་བ་ལེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་གིས་སེམས་ཅན་
འདི་དག་འཁོར་བའི་ལམ་ངན་པ་ལས་བསྒྲལ་ཏེ་ལམ་བཟང་པོར་དགོད་པར་བྱའོ། །སྙམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་རྣམ་གྲངས་འདིས་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ནི་
བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཡིན་ལ། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་རིག་པར་བྱའོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། 
སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པར་བྱའོ། །བསྟན་པ་འདི་བཤད་པ་ན་སྲོག་ཆགས་བརྒྱད་སྟོང་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། ཚིག་འདི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་ཀྱང་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་
གྱུར་པ་འདིས་བཤད་པ་གང་ལགས་པའི་གནས་པ་འདི་དག་གིས་གནས་པར་བགྱིའོ་ཞེས་ཀྱང་གསོལ་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱད་ཁྲིས་ནི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་བོ། །སྲོག་ཆགས་བརྒྱད་
སྟོང་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་དག་གོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་

51-1-129a

བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བསོད་ནམས་བརྒྱའི་མཚན་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་ལ་བསོད་ནམས་ཇི་ལྟ་བུ་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསོད་ནམས་བརྒྱའི་མཚན་རྣམས་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ལགས། 
དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་སེམས་
ཅན་དུ་བསྡུ་བར་བསྡུས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ལ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ཡིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་
པོ་དེ་དག་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་པ་ནི་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གཅིག་ལ་ཡོད་དོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་སེམས་ཅན་དུ་བསྡུ་བར་བསྡུས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་
བརྒྱ་བྱིན་གྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ལ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ཡིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་དག་བསྡོམས་པ་ནི་ཚངས་པ་གཅིག་ལ་ཡོད་དོ། །སྲེད་
མེད་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་སེམས་ཅན་དུ་བསྡུ་བར་བསྡུས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཚངས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ལ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་
ཅད་ཀྱི་ཚངས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ཡིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་དག་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་གཅིག་ལ་ཡོད་དོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་
ཡོད་པ་སེམས་ཅན་དུ་བསྡུ་བར་བསྡུས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ལ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ཡིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་

51-1-129b

པོ་དེ་དག་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་པ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་གཅིག་ལ་ཡོད་དོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་སེམས་ཅན་དུ་བསྡུ་བར་བསྡུས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རང་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ལ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ཡིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་དག་རིལ་ཀྱིས་བསྡོམས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་བསོད་
ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ན་སེམས་ཅན་
ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་སེམས་ཅན་དུ་བསྡུ་བར་བསྡུས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པར་གྱུར་ལ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ཡིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་
དག་བསྡོམས་པས་ནི་ནན་གྱིས་དཔེར་བྱ་ན་གཏན་པ་མེད་པའི་མཆོད་སྦྱིན་གཅིག་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟ་བུའི་མཆོད་སྦྱིན་དང་། མཆོད་སྦྱིན་གྱི་འབྲས་བུའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་དག་བརྒྱ་གྱུར་དུ་བསྒྲེས་པས་
ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་གཅིག་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསོད་ནམས་བརྒྱའི་མཚན་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐབས་དེ་ལྟ་བུའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་
སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་བཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་མངོན་པར་འགྲུབ་སྟེ། དེ་དག་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསམ་པར་མི་ནུས་སོ། །དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསོད་ནམས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མཚན་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །
བསོད་ནམས་བརྒྱའི་མཚན་བསྟན་པ་འདི་བཤད་པ་ན་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་ཏེ་སྣང་བ་ཆེན་པོས་ཀྱང་ཁྱབ་པར་གྱུར་ཏོ། །སིལ་སྙན་འབུམ་ཡང་མ་བརྡུངས་པར་འཁྲོལ་བར་གྱུར་ཏོ། །མེ་ཏོག་གི་

51-1-130a

ཆར་ཆེན་པོ་ཡང་མངོན་པར་བབ་བོ། །ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡང་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་ཏེ། ཅ་ཅོ་དང་ག་ཞའི་སྒྲ་བཏོན་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཚིག་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་གང་
དག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་ནི་རྙེད་པ་ལེགས་པར་རྙེད་པ་ལགས་སོ། །བསོད་ནམས་བརྒྱའི་མཚན་འདི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་གིས་ནི་བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། འཇིག་
རྟེན་སྐྱོང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ལགས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་རིན་པོ་ཆེ་འདི་སེམས་ཅན་གང་དག་གི་རྣ་ལམ་དུ་གྲག་པ་འམ། ཐོས་ནས་ཀྱང་མ་ནོར་བར་བསྒྲུབ་པ་དེ་དག་
ཀྱང་རྙེད་པ་ལེགས་པར་རྙེད་པ་ལགས་སོ། །ས་ཕྱོགས་གང་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་སྤྱོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་ལགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་རིན་པོ་ཆེ་འདི་རྒྱས་པར་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་དེ་དག་ནི་
དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པར་རིག་པར་བགྱིའོ། །གང་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་རྣ་ལམ་དུ་གྲགས་པར་འགྱུར་བ་དེར་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཞུགས་ཀྱིས་གཏམས་པ་ལ་ཡང་
འབོགས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་མཉན་པའི་སླད་དུ་མཆི་བར་བགྱིའོ་ཞེས་ཀྱང་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ནི་དེ་བཞིན་ཏེ། ཁྱེད་ཇི་སྐད་ཟེར་བ་བཞིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་
གང་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་མི་ཉན་པ་དང་། མི་འཆང་བ་དང་། མི་ཀློག་པ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་མི་བྱེད་པ་དང་། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱས་པར་ཡང་དག་པར་མི་སྟོན་པ་དེ་དག་ནི་བདུད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་གཞན་དག་ལ་རྒྱས་པར་ཡང་དག་པར་མི་སྟོན་པ་དེ་དག་ལ་ནི་མང་དུ་ཐོས་པ་ཞེས་ང་མི་སྨྲའོ། །དེ་ནས་ལྷའི་བུ་དེ་དག་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གིས་འཐུན་

51-1-130b

པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཅི་ནས་སླད་མའི་དུས་ན་སྤྱོད་པ་དང་རྒྱས་པར་འགྱུར་བར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབ་དུ་གསོལ། 
དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་སྨིན་མཚམས་ཀྱི་མཛོད་སྤུ་ནས་འོད་ཕྱུང་སྟེ། འོད་དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པར་སྣང་བར་བྱས་སོ། །འོད་དེ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་སོ་ཞེས་སྒྲ་ཡང་བྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་ཟླ་བ་
གསུམ་འདས་པ་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་གཟུང་བ་དང་། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱས་པར་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་བར་གྱི་ཕྱིར་ཁྱོད་ལ་གཏད་དོ། །ཀུན་དགའ་བོ་སེམས་ཅན་གང་
དག་སུ་ཡང་རུང་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཆང་བར་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཀྱང་ནུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀུན་དགའ་
བོ་གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ཡིན་ལ། གཞན་དག་ལ་བརྗོད་ཅིང་སྟོན་པ་དེ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ངུས་ཏེ་མཆི་མ་
ཕྱིས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་སྨན་པ་དང་། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་བདེ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བ་དང་། སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་དང་། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་དོན་དང་
སྨན་པ་དང་། བདེ་བའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བསྐལ་པ་འམ། བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པར་བཞུགས་སུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་

51-1-131a

ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱོད་མྱ་ངན་མ་བྱེད་ཅིག །སྨྲེ་སྔགས་མ་འདོན་ཅིག །ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱོད་ཡུན་ཇི་སྲིད་དུ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཆང་བ་དང་། ཀློག་པ་དང་། སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་སྲིད་དུ་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་དང་འབྲལ་བར་མི་
འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གཟུགས་དང་། མཚན་དང་། དཔེ་བྱད་དུ་བལྟ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་ཇི་སྲིད་དུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལྟ་བུ་འདི་དག་མཐོང་བ་དེ་ཉིད་
སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དང་། ཚན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་གཟི་
བརྗིད་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་དགེ་འདུན་དེ་དག་དང་། ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་དེ་དག་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་དང་། ལྷའི་བུ་མང་པོ་དེ་དག་དང་། ལྷ་དང་། མི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། དྲི་ཟར་བཅས་
པའི་འཇིག་རྟེན་ཡི་རངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །འཕགས་པ་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། རྫོགས་སྷོ།། །། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་
པོ་པྲཛྙཱ་ཝརྨ་དང་། ཤཱི་ལེན་དྲ་བོ་དྷི་དང་། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙ་བ་བན་དེ་ཡེ་ཤེས་སྡེ་ལ་སོགས་པས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ། ། ༄༅། །བོད་སྐད་དུ།  
རྡོ་རྗེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་ཡི་གེ །  བམ་པོ་བླ་མ། རྡོ་རྗེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་ཡི་གེ་ལེའུ་གཅིག་སྟེ། མགོ་མནན་གླེང་གཞིའི་ལེའུ་འོ། །འདི་བཞིན་བདག་གིས་ཐོས་པ་
དུས་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་རྒྱལ་པོའི་མོ་མཁར་རི་ལ་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་ཁྲི་ཕྲག་གཅིག་དང་ལྷན་ཅིག་སྟེ། ཀུན་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་ཐོབ་པ་དེའི་མིང་ལ་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་། མཽད་གལ་གྱི་བུ་དང་། རབ་

51-1-131b

འབྱོར་དང་། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མི་ཉིས་སྟོང་དང་ལྷན་ཅིག་སྟེ། དེའི་མིང་ལ་གྲོལ་ཐར་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་
དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆགས་མེད་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། ཡང་ཡ་རབས་ཀྱི་མི་བརྒྱད་ཁྲི་ཡོད་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྟེ། དེའི་མིང་ལ་ཡ་རབས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་
དང་། ཡ་རབས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཆེན་པོ་ཡ་རབས་ཞུ་ཏེ་དང་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དང་ཡང་ལྷན་ཅིག་ལྷ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་དྲི་ཟ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་མི་འམ་ཅི་དང་ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་ལ་
སོགས་པ་འབུམ་ཁྲི་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་ཡོད་དེ། དེའི་བཙུན་མོ་ཕལ་མང་པོས་འཁོར་བར་བསྐོར་ནས་ཕལ་མང་པོ་རྣམས་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་མིང་རོ་གཅིག་པ་ཡང་དག་པའི་བདེན་པ། མཚན་མ་མེད་པ། སྐྱེ་བ་མེད་པ། 
བདེན་པ་མི་འགྱུར་བའི་དབྱིངས་ཕྱི་མོའི་ཚོར་བ་ཕན་པ་སྤྱོད་པ་བཤད་དོ། །ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཡི་གེ་འདི་ཐོས་ཏེ་ཚིག་བཞི་ལེའུ་གཅིག་པ་ཡན་ཅད་མནོས་ཏེ་གཟུངས་སུ་བཟུང་བའི་མི་དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སར་ཆུད་ཅེས་བྱའོ། །ཐབས་སྤྱད་
དེ་སེམས་ཅན་ལ་བསྟན་བསླབས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཆེན་པོ་བྱ་ནུས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡི་གེ་བཤད་ཟིན་ནས། སྐྱིལ་མོ་དཀྲུང་དུ་བཞུགས་ནས་མོད་བཞིན་རྡོ་རྗེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་བཞུགས་ཏེ་ལུས་དང་སེམས་མི་
གཡོ། དེའི་ཚེ་ཕལ་མང་པོའི་ནང་ན་དགེ་སློང་མིང་ཨ་ག་སྟ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་འདུག་པ་ལས་ལངས་ཏེ་ཐལ་མོ་སྦྱར་པུས་མོ་ས་ལ་བཙུགས་ནས་ཡིད་ཀྱི་གཞུང་བཟླས་པར་བྱས་ཏེ་ལེའུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཤད་དོ། །བྱམས་
པ་ཆེན་པོ་མཆོག་ཏུ་བཙུན། །ཤེས་རབ་སྤྱོད་པས་ཐོགས་པ་མེད། །སེམས་ཅན་རྒྱ་ཆེན་བསྒྲལ་བའི་ཕྱིར། །བདེན་པ་གཅིག་གིས་གཞུང་སྤྱད་པ། །སྤྱད་པ་ཀུན་ཀྱང་རོ་གཅིག་ལམ། །མཐའ་རུ་ཐེག་ཆུང་མི་སྤྱོད་པ། །

51-1-132a

བཤད་པ་ཀུན་ཀྱང་གཞུང་རོ་གཅིག །མི་བདེན་ཐམས་ཅད་ཀུན་དང་བྲལ། །སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ས་ལ་བཞུགས། །མི་འགྱུར་ཡང་དག་བདེན་པའི་དབྱིངས། །ཆོས་ཀུན་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ལས་བྱུང་། །
མ་གྲོལ་མ་ཐར་ཡོང་ཡེ་མེད། །གྲངས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས། །ཐམས་ཅད་ཀུན་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྲོལ། །ཕལ་ཕྱིར་ཡངས་ཤིང་ཟབ་པ་དྲིས། །སྟོང་པ་ཞི་བའི་ཆོས་མཚན་རིག །མི་འགྱུར་གནས་
པའི་དེ་རུ་རིག །ཡང་དག་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐབས། །དེ་ཕྱིར་མངོན་བཞུགས་བདེན་པ་འཆང་། །ཀུན་ཀྱང་ཐེག་པ་གཅིག་བཞིན་འབྲང་། །གོ་བདུན་རྣམས་ཀྱི་རོ་བྲོ་མེད། །དཔེ་རུ་ཆར་གཅིག་རླན་གྱིས་སུ། །
རྩྭ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀུན་རྒྱས་ནས། །སོ་སོའི་རང་བཞིན་ཐ་དད་དོ། །ཆོས་རོ་གཅིག་གིས་བདས་པ་ནི། །ཐམས་ཅད་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པར་གང་། །དཔེར་རུ་ཆར་དེས་བདས་དང་འདྲ། །ཀུན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་མྱུ་གུ་སྐྱེ། །
རྡོ་རྗེ་རྡོ་འདྲ་དེ་རུ་ཞུགས། །ཡང་དག་བདེན་ཐུབ་ཆོས་བཤད་དེ། །འགྱུར་དོགས་པའི་འགྱོད་པ་བཅད། །ཚོགས་གཅིག་རྒྱས་བཏབ་ཀུན་ཀྱང་འགྲུབ། །རྡོ་རྗེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་ཡི་གེའི་ལེའུ་གཉིས་ཏེ་མཚན་མ་
མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ལེའུ་འོ།། །། དེ་ནས་བཙུན་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བཞིངས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མར་ཞུགས་ཏེ། 
ངོ་བོ་ཉིད་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐབས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་ཀུན་ཀྱང་མཚན་མ་ཡང་མེད། ཕན་པ་ཡང་མེད་ཚོགས་པ་གཅིག་གིས་གཞུང་རྟོགས་པས་ནི་ཤེས་པར་ཡང་དཀའ་ཆུད་པར་ཡང་དཀའ་སྟེ། ཐེག་པ་གཉིས་མཐོང་
བ་དང་ཤེས་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འབའ་ཞིག་ཤེས་པར་ནུས་སོ། །སེམས་ཅན་བསྒྲལ་དུ་རུང་བ་རྣམས་ལ་རོ་གཅིག་པུ་བཤད་དོ། །དེའི་ཚེ་གྲོལ་ཐར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདུག་

51-1-132b

པ་ལས་ལངས་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་པུས་མོ་བཙུགས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཙུན་པ་སངས་རྒྱས་འདས་ཏེ་གཤེགས་པའི་སླད་ན། དྲང་པོའི་ཆོས་ནི་འཇིག་རྟེན་ནས་འདས་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་འཇིག་རྟེན་ན་སྤྱོད་དེ། བསྐལ་
པ་ཐ་མའི་ཚེ་རྙོག་པ་ལྔའི་སེམས་ཅན་ངན་པའི་ལས་རྣམས་མང་པོས་ཁམས་གསུམ་ལ་འཁོར་ལོ་བཞིན་དུ་བསྐོར་ཏེ། འབྱུང་བའི་དུས་མ་མཆིས་པའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་བྱམས་པའི་ཐུགས་རྗེས་སེམས་ཅན་ཕྱི་མའི་སླད་དུ་མི་
འགྱུར་བ་ཡང་དག་པའི་བདེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རོ་གཅིག་པ་བཤད་དེ་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་སོགས་པ་འཐུན་པར་གྲོལ་ཐར་པར་བགྱིར་སྨོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། སྐྱེས་བུ་དགེ་བ་ཁྱོད་ང་ལ་འཇིག་རྟེན་
ནས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་འདི་འདྲ་བ་མཁས་ཏེ། སེམས་ཅན་ལ་བསྟན་ལ་སེམས་ཅན་དེ་དག་འཇིག་རྟེན་ལས་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ནི་དོན་ཆེན་པོ་གཅིག་ཡིན་ཏེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །བྱམས་པ་ཆེན་
པོ་སྤྱད། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་ངས་མ་བཤད་ན་སེར་སྣ་དང་བརྐམ་པའི་ནང་དུ་ལྟུང་ངོ་། །ཁྱེད་ལ་སོགས་པ་སེམས་གཅིག་ཏུ་རྟོགས་པར་ཉོན་ཅིག་དང་ཁྱོད་ལ་དགྲོལ་ཞིང་བཤད་དོ། །སྐྱེས་བུ་དགེ་
བ་སེམས་ཅན་ལ་སྟོན་སློབ་པ་སྟོན་པའི་སེམས་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད། མི་སྟོན་པའི་སེམས་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད་ན་དེ་ནི་སྟོན་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཀུན་ངའི་སེམས་དང་བྲལ་བའོ། །ངའི་སེམས་
ཐམས་ཅད་ཕྱི་མོ་ནས་སྟོང་པ་མི་གཡོ་བ་སྟེ། སྟོང་པའི་སེམས་ཐོབ་ནས་སེམས་སྒྱུ་མར་སྤྲུལ་པ་མེད་དོ། །སྒྱུ་མ་ཡང་མེད་དོ། །སྤྲུལ་པ་ཡང་མེད་ན་གདོད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་འཐོབ་བོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པའི་
སེམས་ནི་སྤྲུལ་པ་གནས་སོ། །གྲོལ་ཐར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཙུན་པ་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཕྱི་མོ་ནས་སྟོང་ཞིང་མི་གཡོའོ། །སྟོང་ཞིང་མི་གཡོ་བའི་སེམས་

51-1-133a

ནི་ཡིད་ལ་གཟུགས་དང་མཚན་མ་མཆིས་ན། ཇི་ལྟར་སྤྱད་སྦྱངས་ན་ཕྱི་མོའི་སེམས་སྟོང་པ་ཐོབ་པར་རུང་བ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱམས་པའི་ཐུགས་དང་བདག་ལ་དགྲོལ་ཞིང་བཤད་པར་བསྟན་ཏོ། །སངས་
རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་སོ་ཅོག་གི་མཚན་མ་ནི་ཕྱི་མོ་ནས་ཕྱི་མོ་མེད་དོ། །ཕྱི་མོ་ནས་ཕྱི་མོའི་གནས་མེད་དེ་སྟོང་ཞིང་མི་གཡོ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །སེམས་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་ན་གདོད་
སྟོང་པ་མི་གཡོ་བར་ཞུགས་པའོ། །སྟོང་པ་མི་གཡོ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ནས་སྐྱེས་བུ་མེད་བཞིན་སེམས་སྟོང་པ་ཐོབ་བོ། །ཕོ་དགེ་བ་མཚན་མ་མེད་པའི་སེམས་ལ་ནི་སེམས་ཀྱང་མེད། ང་ཡང་མེད་ཆོས་སོ་
ཅོག་གི་མཚན་མ་ནི་དེ་དང་མཚུངས་སོ། །གྲོལ་ཐར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཙུན་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ང་ཡོད་པ་དང་སེམས་ཡོད་པ་ཆོས་གང་སྤྱད་པས་ཚོར་ཏེ། སེམས་ཅན་
དེ་དག་བཅིངས་པ་འདི་ལས་འབྱུང་ཞིང་འབྲལ་བར་བགྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། སྐྱེས་བུ་ཕོ་དགེ་བ་ང་ཡོད་པ་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་བཅུ་གཉིས་ལ་རྟག་ཏུ་བཅུག་ན། རྒྱུ་རྐྱེན་བཅུ་གཉིས་ནི་ཐོག་མ་རྒྱུ་དང་འབྲས་
བུ་ལས་བྱུང་ངོ་། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་གཡོ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལས་ལངས་ཏེ་སེམས་ཀྱང་མེད་ན་ལུས་མེད་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ང་ཡོད་ན་ནི་མཐོང་བ་ཡོད་པ་ཡང་ཞི་བར་བྱའོ། །ང་མེད་ན་ནི་མཐོང་བ་མེད་པ་
ཡང་ཞི་བར་བྱའོ། །སེམས་སྐྱེས་ན་ནི་ཞི་བའི་རང་བཞིན་ཡང་ཞི་བར་བྱའོ། །སེམས་ཞི་ན་ནི་སྐྱེ་བའི་རང་བཞིན་ཡང་ཞི་བར་བྱའོ། །མཐོང་བའི་རང་བཞིན་དེ་ཞི་ན་གདོད་ཡང་དག་པའི་དབྱིངས་སུ་ཞུགས་སོ། །དེ་ཅིའི་
ཕྱིར་ཞེ་ན། ཕྱི་མོ་ནས་སྐྱེ་བ་མ་ཞིའོ། །མ་ཞི་མ་སྐྱེས་ན་མི་སྐྱེ་མི་ཞི་སྟེ་ཆོས་སོ་ཅོག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །གྲོལ་ཐར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཡང་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཙུན་པ་སེམས་ཅན་ལ་ལས་ཆོས་

51-1-133b

སྐྱེ་བར་མཐོང་བའི་ཚེ་མཐོང་བ་གང་ཞི་བར་བགྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བཙུན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལས་ཆོས་སྐྱེ་བར་མཐོང་བ་ཡང་ཞི་བར་བྱའོ། །ཆོས་ཞི་བར་བྱ་བ་མཐོང་བ་ཡང་ཞི་བར་བྱའོ། །
མཐོང་བ་ཞི་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཐོབ་སྟེ། མི་འགྱུར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཞུགས་ནས་མི་འགྱུར་བ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །གྲོལ་ཐར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཙུན་པ་སེམས་ཅན་དེ་
དག་གར་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་ལ་གནས་པར་བགྱིས་ན་དེ་དེའི་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སམ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་གནས་པ་ཉིད་ནི་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གནས་པ་
ཡང་མེད་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད་ན་གདོད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱེ་བ་དང་། སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྐྱེ་བ་སྤྱད་པས་སྐྱེ་བའི་སེམས་བསལ་ཏོ། །སྐྱེ་བ་དང་ཞི་བར་ཅིག་ཅར་བཙལ་ན། ང་སྐྱེ་བའི་ཕྱི་
མོ་མི་སྐྱེ་སྟེ་སེམས་རྟག་པར་སྟོང་ཞིང་མི་གཡོའོ། །སྟོང་ཞིང་མི་གཡོ་བ་ལ་ཆགས་པ་མེད་ན་སེམས་ལ་ཆགས་པ་མེད་དེ་གདོད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གྲོལ་ཐར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཡང་སངས་རྒྱས་
ལ་གསོལ་པ། བཙུན་པ་སེམས་ལ་ཆགས་པ་མེད་ན་བསླབ་ཅིང་སྦྱང་བ་ཅི་མཆིས་འོན་ཀྱང་བསླབ་པ་ཅི་མཆིས་སམ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་སེམས་
ལས་བྱུང་བ་དང་། འཇུག་པའི་སེམས་མེད་དེ་ཕྱི་མོ་ཡང་དག་པར་གཤེགས་པའི་མཛོད་དེ། ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་ཞིང་མི་གཡོ་བས་བསླབ་པ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་བསླབ་པ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །བསླབ་པ་ཡོད་པ་དང་། བསླབ་པ་མེད་
པ་དང་། མེད་པའང་མེད་ན་དེ་ནི་བསླབ་པ་ཡང་མེད་པའོ། །བསླབ་པ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་མིང་བསླབ་པའོ། །གྲོལ་ཐར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཙུན་པ་ཇི་ལྟ་བུར་ན་ཡང་དག་པར་

51-1-134a

གཤེགས་པའི་མཛོད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་ཞིང་མི་གཡོ་བ་ཞེས་བགྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཡང་དག་པར་གཤེགས་པའི་མཛོད་ནི་ལྡང་དུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་མཛོད་དེ། ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་སྟེ་མི་གཡོ་བའོ། །མཚན་མ་
ཤེས་པར་བྱ་ན་གཞུང་འཁྱིམས་ཏེ་མི་མངོན་ནོ། །ཡང་དག་པར་གཤེགས་པའི་མཛོད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་སྟེ་མི་གཡོའོ། །གྲོལ་ཐར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཙུན་པ་ཅི་ལྟ་བུར་ན་ལྡང་དུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་
མཚན་མ་ཤེས་པར་རུང་། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞུང་ལ་ནི་རུང་བ་དང་མི་རུང་བ་ཡང་མེད་དོ། །རུང་བ་དང་མི་རུང་བ་ཡང་ཡོད་དུ་ཟིན་ན་ནི་སེམས་སོ་ཅོག་སྐྱེས་ནས་སྟོང་ཞིང་ཁྲིའི་
བསམ་པ་གཡོས་ཏེ་དེ་ནི་ལྡང་དུབ་ཀྱི་གཟུགས་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཕྱི་མོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་བརྟགས་ན་གཞུང་རང་གང་རྒྱས་སོ། །སྟོང་བསམས་ཁྲི་མནོས་ཀྱང་ལམ་གྱི་གཞུང་ལ་མི་ཕན་ཏེ། 
གཡོས་ཤིང་དཀྲུགས་པས་སེམས་ཀྱི་ཕྱི་མོ་བདག་པོ་སྟོར་བར་གྱུར་ཏོ། །བསམ་ཞིང་མནོ་བ་མེད་ན་ལྡང་དུབ་ཀྱང་མི་སྐྱེ་སྟེ་ཡང་དག་པ་བཞིན་དུ་མི་གཡོའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་བདེ་ཞིང་སྟོང་ན་འབབ་ཅིང་འཁོར་བར་མི་
སྐྱེ་སྟེ་གཙང་མའི་ཆོས་ལྔ་འཐོབ་བོ། །དེའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་གཙང་མ་ལྔར་ཞུགས་ན་སེམས་ལ་མི་བདེན་པ་མེད་དོ། །མི་བདེན་པ་མེད་ན་གདོད་ཡང་དག་པར་གཤེགས་པའི་རང་གིས་
ཚོར་བའི་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སར་ཆུད་དོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སར་ཆུད་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཕྱི་མོ་ནས་མི་སྐྱེ་བར་མཁས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཕྱི་མོ་ནས་མི་སྐྱེ་བར་རིག་ན་གདོད་མི་བདེན་པའི་སེམས་མེད་དོ། །གྲོལ་ཐར་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཙུན་པ་མི་བདེན་པའི་སེམས་ཅན་མ་མཆིས་ན་གཏང་ཞིང་དགག་པ་ཡང་མ་མཆིས་པའི་རིགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་

51-1-134b

བདེན་པའི་ཕྱི་མོ་ནས་མི་སྐྱེ་ན། མི་བདེན་པ་དཔག་ཏུ་མེད་དོ། །སེམས་ལ་སེམས་མེད་པར་རིག་ན་སེམས་གཏང་དུ་མེད་དོ། །བྱེ་བྲག་མེད། དབྱེ་བ་མེད་ན་འཕྲལ་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པས་སྐྱེ་བ་གཏང་དུ་
མེད་དོ། །དེ་ནི་གཏང་དུ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ་མེད་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཏང་བ་དང་གཏང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྲོལ་ཐར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཙུན་པ་གཏང་བ་མེད་པའི་
བཏང་བ་དེ་ཉིད་ཀྱང་སྐྱེ་བ་ལགས་ན་ཇི་ལྟར་ན་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་ཞེས་བགྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྐྱེ་བ་དེ་བཏང་ན་བཏང་ཟིན་པ་དང་བཏང་བ་ཡང་མེད་དེ། བཏང་བ་མེད་པ་ལ་ཡང་མི་ཆགས་
པ། ཆགས་པ་མེད་པ་ཡང་མི་ཆགས་ན་ཇི་ལྟ་བུར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ། གྲོལ་ཐར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཙུན་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་སེམས་ལ་བླང་བ་དང་། བཏང་བ་ཅི་མཆིས། ཆོས་ཀྱི་མཚན་
མ་གང་ལགས། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་བླང་བ་ཡང་མེད་བཏང་བ་ཡང་མེད་དེ་སེམས་མེད་པ་ལ་གནས་ཏེ། ཆོས་མེད་པ་ལ་གནས་སོ། །གྲོལ་ཐར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སངས་རྒྱས་ལ་
གསོལ་པ། བཙུན་པ་ཇི་ལྟ་བུར་ན་སེམས་མ་མཆིས་པ་ལ་གནས། ཆོས་མ་མཆིས་པ་ལ་གནས་ཤེས་བགྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། སེམས་མ་སྐྱེས་ན་སེམས་མེད་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕོ་དགེ་
བ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་མ་སྐྱེས་ན་གནས་ཤིང་རྟེན་པ་ཡང་མེད་དོ། །སྤྱོད་པའོ་ཅོག་ལ་མ་ཆགས་ན། སེམས་རྟག་པར་སྟོང་ཞིང་མི་གཡོ་སྟེ། ཐ་དད་པའི་སེམས་མེད་དོ། །དཔེ་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་ཏེ། གཡོ་བ་དང་། 
འདུག་པ་མེད། སྡང་བ་མེད། བྱ་བ་མེད། ཕན་ཚུན་མེད་དེ་སྟོང་པའི་སེམས་ཀྱི་མིག་ཐོབ། སྟོང་པའི་ཆོས་ཀྱི་ལུས་ཐོབ་པས་ལྔ་ཕུང་དང་ཞུགས་པ་དྲུག་ཀུན་སྟོང་ཞིང་མི་གཡོ་བའོ། །ཕོ་དགེ་བ་སྟོང་པའི་ཆོས་སྤྱོད་པ་ནི་

51-1-135a

ཁམས་གསུམ་ལ་ཡང་མི་རྟེན། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་ཡང་མི་ཆགས་ལ། གཙང་དག་ལ་སེམས་མེད་པས་བསྡུ་བ་ཡང་མེད། བཏང་བ་ཡང་མེད་དེ། ངོ་བོ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་དང་མཚུངས་པས་དཀོན་མཆོག་
གསུམ་མི་ཞིག་སྟེ། སྟོང་པའི་ཆོས་རྣམས་མི་གཡོ་བས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་ནོ། །གྲོལ་ཐར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཙུན་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནི་ཀུན་ཀྱང་མཚན་མ་མ་མཆིས་པ་
ལགས་ན། མཚན་མ་མ་མཆིས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ལས་ཕྱིན་པར་ནུས་ལགས་སམ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཕོ་དགེ་བ་ངས་བཤད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནི་མཚན་མ་ཡང་མེད། བྱ་བ་ཡང་མེད་དོ། །
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདོད་དང་བྲལ་བར་འཇུག་པ་མཁས་པས། སེམས་རྟག་པར་གཙང་དག་སྟེ། བདེན་པའི་ཚིག་གིས་ཐབས་སྤྱད་པས། བདག་ལ་ཡང་ཕན་གཞན་ལ་ཡང་ཕན་ཏེ། དེ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་
ཡིན་ནོ། །སེམས་དག་པ་ནས་སྲན་ཐུབ་ཅིང་སེམས་རྟག་པར་གནས་པ་མེད་ལ། གཙང་གདང་ལ་གོས་པ་མེད་ཅིང་ཁམས་གསུམ་ལ་མ་ཆགས་ན་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་སྤྱད་དེ་མདུད་པ་བཅད་
ལ་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་མི་རྟེན་ན་ལས་གསུམ་སྟོང་མི་གཡོ་སྟེ། ལུས་དང་སེམས་ལ་ཡང་མི་ཆགས་ན་དེ་ནི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །མིང་གིས་བགྲང་བ་ཡོངས་སུ་བྲལ་ལ་སྟོང་པ་དང་ཡོད་པར་མཐོང་བ་བཅད་དེ། 
ཕུང་པོའི་སྟོང་པར་ཟབ་ཏུ་ཞུགས་པ་དེ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་དང་མི་གཡོ་བ་གཉིས་ཁ་དོག་དང་བྲལ་ལ་སྟོང་པའོ་ཅོག་ལ་མ་ཆགས་ཏེ། སེམས་འདུག་པ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་
པ་དེ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ལ་སེམས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་མེད་དོ། །སྟོང་པ་ལ་མི་ཆགས། སྤྱོད་དོ་ཅོག་ལ་མི་སྐྱེ། སྟོང་ཞིང་ཞི་བར་ཡང་མི་གནས། སེམས་ལ་འབྱུང་འཇུག་ཀྱང་མེད་དོ། །

51-1-135b

ངོ་བོ་ཉིད་རྟག་པར་བཏང་སྙོམས་པས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་དབྱིངས་མི་འགྱུར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམས་ལ་ཡང་མི་གནས། ཤེས་རབ་ལ་ཡང་མི་ཆགས་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །ཕོ་དགེ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཕ་
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་ནི་ཕྱི་མོའི་བཟོད་པ་ཐོབ་སྟེ། ཡང་དག་པར་མི་འགྱུར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཆུད་པས་འཇིག་རྟེན་ནས་འཕགས་ཏེ་བྱུང་ལ་རྟོགས་པ་གྲོལ་ཐར་ཏོ། །ཕོ་དགེ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་གྲོལ་ཐར་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་ནི་
མཚན་མར་སྤྱོད་པ་སྟེ། གྲོལ་བ་དང་མ་ཆགས་པ་ཡང་མེད་པ་དེའི་མིང་གྲོལ་ཐར་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གྲོལ་ཐར་པའི་མཚན་མ་ལ་ནི་མཚན་མ་ཡང་མེད། སྤྱོད་པ་ཡང་མེད། གཡོ་བ་ཡང་མེད། འཁྲུག་པ་ཡང་
མེད་དེ། སྟོང་པ་མི་གཡོ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཚན་མ་ལ་ཡང་མ་ཆགས་ན། གྲོལ་ཐར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཚིག་འདི་སྐད་ཐོས་ནས་ཡོད་མ་མྱོང་བ་ཐོབ་པས་སེམས་ལ་ཤིན་དུ་དགའ་
སྟེ། དེའི་ཡིད་བསླབ་པར་བྱས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བཤད་དོ། །ཚོན་ཆེན་གང་རྒྱས་བཙུན་པས་སུ། །མང་པོ་ཕལ་ཕྱིར་ཆེས་དྲངས་པ། །ཀུན་ཀྱང་ཐེག་པ་གཅིག་བཤད་དེ། །ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་ཡང་
མེད། །རོ་གཅིག་མཚན་མེད་ཕན་བསོད་པ། །དཔེར་རུ་སྟོང་པ་ཆེན་པོ་བཞིན། །ཅི་ཡང་མི་བཞུགས་མེད་ཤོང་མེད། །སོ་སོའི་རང་བཞིན་ཐ་དད་དེ། །ཀུན་གྱིས་ཕྱི་མོའི་གནས་ཐོབ་བོ། །སེམས་དང་ང་རུ་བྲལ་བས་
སུ། །ཆོས་གཅིག་གི་ནི་གཞུང་གྲུབ་བོ། །འཐུན་དང་ཐ་དད་སྤྱོད་པའི་རྣམས། །ཀུན་གྱིས་ཕྱི་མོའི་བསོད་ནམས་ཐོབ། །མཚན་གཉིས་མཐོང་བ་བགས་བཅད་པས། །སྟོང་པ་མི་གཡོ་མྱ་ངན་འདས། །བླངས་དང་
རིགས་པ་མ་ཆགས་པས། །གང་དག་ཐུབ་པའི་གནས་སུ་ཞུགས། །མཚན་མ་མེད་ཅིང་སྤྱོད་པའང་མེད། །སྟོང་སེམས་མི་གཡོ་ཞི་བའི་ས། །སྟོང་པ་ཞི་སྟེ་སེམས་མི་སྐྱེ། །རྡོ་རྗེ་ངོ་བོ་ཉིད་དང་མཚུངས། །དཀོན་

51-1-136a

མཆོག་གསུམ་ནི་ཡོང་མི་ཞིག །ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལྡན་པས། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རབ་བསྒྲལ་ཏེ། །ཁམས་གསུམ་གནས་སུ་བྱུང་ཞིང་འདས། །ཀུན་ཀྱང་ཐེག་པ་གཅིག་མི་སྤྱོད། །རོ་
གཅིག་ཆོས་ཀྱིས་རྒྱས་བཏབ་སྟེ། །ཐེག་པ་གཅིག་པོ་འབྱོར་གྲུབ་བོ། །དེ་ནས་ཕལ་མང་པོས་གཞུང་འདི་བཤད་པ་ཐོས་སེམས་ལ་ཤིན་ཏུ་དགའ་སྟེ། སེམས་དང་ངར་བྲལ་བ་ཐོབ་པས་སྟོང་པ་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་
ཞུགས་ཏེ། ཤིན་དུ་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་ཡངས་པས་ཀུན་གྱིས་ཡང་དག་པར་མདུད་པ་ཆོད་པ་དང་། ཟག་པ་ཟད་པ་ཐོབ་བོ། །རྡོ་རྗེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་ཡི་གེ་ལེའུ་གསུམ་སྟེ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྤྱོད་པའི་ལེའུའོ།། །།
དེའི་ཚེ་སེམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཕྱི་ལོགས་སུ་བྱུང་བའི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བཤད་པ་ཐོས་ནས་འདུག་པ་ལས་ལངས་ཏེ། སོར་མོ་བསྣོལ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་
ཚིགས་སུ་བཅད་པས་དྲིས་པ། ཡང་དག་གཤེགས་པས་གཞུང་བཤད་པས། །འཇིག་རྟེན་འབྱུང་བའི་གཟུགས་མ་མཆིས། །སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་བགྱིས། །བག་ཡོད་ཟད་པ་ཐོབ་ལགས་སམ། །བདུད་
དང་སྟོང་པ་སེམས་པ་མཆད། །དེ་ནི་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་ལགས། །ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་ལ། །སྐྱེ་བ་མེད་པའི་མནགས་པ་མཆིས། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སེམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བཀའ་
སྩལ་པ། ཕོ་དགེ་བ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མནགས་པ་ནི་ཆོས་ལ་ཕྱི་མོ་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །སྤྱོད་དོ་ཅོག་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྤྱོད་པས་ཡང་མེད་ན། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་མནགས་པ་ཐོབ་པ་ནི་སྒྱུ་མ་མི་བདེན་པ་ཡིན་ནོ། །
སེམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། བཙུན་པ་བསྐྱེད་པའི་མནགས་པ་ཐོབ་པ་སྒྱུ་མ་མི་བདེན་པ་ལགས་ན་ཐོབ་པ་ཡང་མ་མཆིས། མནགས་པ་ཡང་མ་མཆིས་ན། སྒྱུ་མ་མི་བདེན་པ་ལགས་པའི་རིགས་

51-1-136b

སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ལྟ་ཞེ་ན། ཐོབ་པ་ཡང་མེད། མནགས་པ་ཡང་མེད་ན་དེ་ནི་ཐོབ་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐོབ་པ་ཡོད་ཆགས་པ་ཡོད་ན་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་ཡོད་ལ་ཐོབ་པ་ཡོད་
ན་ཐོབ་པ་ཡོད་པའི་ཆོས་ཏེ། ཀུན་ཀྱང་སྒྱུ་མ་མི་བདེན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། བཙུན་པ་ཇི་ལྟ་བུར་ན་མནགས་པ་མ་མཆིས། སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པའི་སེམས་སྒྱུ་མ་མི་བདེན་པ་ལགས་
ཤེས་བགྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། མནགས་པ་མེད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་སེམས་ཤེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ལ་བཟུང་བ་དང་། མཚན་མ་མེད་དེ། དཔེར་ན་མེའི་རང་བཞིན་དང་མཚུངས་ཏེ་ཤིང་གི་ནང་ན་འདུག་མོད་ཀྱི་ག་ལ་འདུག་པའི་
གནས་མེད་དོ། །རང་བཞིན་མི་འགྱུར་ཡང་དག་ན། མིང་དང་མཁན་ཡོད་དུ་ཟད་ཀྱི་རང་བཞིན་བཙལ་དུ་མི་རྙེད་དོ། །དེའི་གཞུང་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་མིང་བརྙན་མ་བཤད་ན། མིང་རྙེད་པར་མི་རུང་ནས་སེམས་ཀྱི་མཚན་མ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ་
གནས་མི་མཐོང་ངོ་། །སེམས་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་རིག་ན་གདོད་སྐྱེ་བའི་སེམས་མེད་དོ། །ཕོ་དགེ་བའི་སེམས་དེའི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་མ་ནི་ཤིང་ཏོག་ཨ་མ་ལི་ཀ་དང་མཚུངས་ཏེ། ཕྱི་མོ་རང་ལས་ཀྱང་མ་སྐྱེས། གཞན་ལས་
ཀྱང་མ་སྐྱེས། ཕྱི་ལས་ཀྱང་མ་སྐྱེས། རྒྱུ་རྐྱེན་མཆེད་ལས་སྐྱེས་པ་ཡང་མ་ཡིན། སྐྱེ་བ་ཡང་མེད། ཅི་ལྟ་ཞེ་ན། རྐྱེན་བརྗེས་ཤིང་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྐྱེན་གཡོས་པ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད། རྐྱེན་འདས་པ་ལ་ཞི་
བ་མེད་དེ་མངོན་པ་དང་མི་མངོན་པའི་མཚན་མ་མེད་དོ། །ཕྱི་མོ་གཞུང་སྟོང་ཞིང་ཞི་སྟེ། མེད་པའི་གནས་ན་འདུག་པས་འདུག་པའི་གནས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཡང་དག་པར་མི་འགྱུར་བས་ཡང་དག་པར་མི་
འགྱུར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གཅིག་ཀྱང་མི་གཅིག །ཐ་དད་མི་དད། མི་རྟག་མི་ཆད། མི་ཞུགས་མི་འབྱུང་། མི་སྐྱེ། མི་ཤི་སྟེ་སྐུར་པ་དང་གཞི་དང་བྲལ་ལ། སྨྲ་བའི་ཚིག་གི་ལམ་བཅད་དོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པའི་སེམས་

51-1-137a

ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་དེ་དང་མཚུངས་ན་ཇི་ལྟ་བུར་སྐྱེ་བ་མེད། སྐྱེ་བ་དང་། མནགས་པ་ཡོད་པ་དང་། མནགས་པ་མེད་པ་བཤད་ན་ལ་ལ་ཞིག་སེམས་ལ་ཐོབ་པ་ཡོད། གནས་དང་གཏོང་བ་ཡོད་ཅེས་བཤད་
ན་དེས་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་གཡུང་དྲུང་རྫོགས་པའི་ཤེས་རབ་མི་ཐོབ་སྟེ། དེ་ནི་ཁོར་བོར་མཚན་མོ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མངོན་པར་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་ལ་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ལྟར་ཡིན་པར་རིག་ན། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་དེ་དང་མཚུངས་ཏེ་སྐྱེ་བ་སྤྱོད་
པ་མེད་དོ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། བཙུན་པ་སེམས་ཕྱི་ནས་མི་གཡོ་ན་སྤྱོད་པ་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་སོ། །སྤྱོད་པ་རྣམས་མི་སྐྱེ་ན་སྐྱེ་བ་མི་སྤྱོད་པ་མི་སྐྱེའོ། །སྤྱོད་པ་མེད་པ་ཡང་མི་སྐྱེ་ན་གདོད་
སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཕོ་དགེ་བ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྤྱད་ན། སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྤྱད་པར་རིག་གམ། སེམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། མ་ལགས་སོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སྐྱེ་
བ་སྤྱོད་པ་མ་མཆིས་ན། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མ་སྟོང་ཞིང་མི་གཡོ་སྟེ། མཐོང་བ་ཡང་མ་མཆིས། ཐོས་པ་ཡང་མ་མཆིས། སྟོར་བ་ཡང་མ་མཆིས། བཏང་བ་ཡང་མ་མཆིས་ན། ཇི་ལྟ་བུར་རིག་པ་བླང་ཞེས་བགྱི། རིག་
ཏུ་ལགས་ན་དེ་ནི་རྩོད་ཅིང་བརྗོད་པའོ། །རྩོད་པ་མ་མཆིས། བརྗོད་པ་མ་མཆིས་ན། གདོད་སྐྱེ་བ་སྤྱོད་པ་མ་མཆིས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་གཡུང་དྲུང་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བམ། 
སེམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། བདག་གིས་བླ་ན་མེད་པའི་གཡུང་དྲུང་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་བོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བགྱིས་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ནང་ན་ཐོབ་པ་ཡང་མ་མཆིས། སྟོར་བ་ཡང་མ་
མཆིས། ཚོར་བ་ཡང་མ་མཆིས། ཤེས་པ་ཡང་མ་མཆིས། རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ཡང་མ་མཆིས་ཏེ། རྣམ་པར་བརྟགས་པ་མ་མཆིས་པའི་ནང་ནི་གཙང་དག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ནི་བར་ཆད་ཀྱང་མ་མཆིས། 

51-1-137b

འདྲེས་པ་ཡང་མ་མཆིས། ཚིག་གིས་བཤད་པ་ཡང་མ་མཆིས། ཡོད་པ་ཡང་མ་མཆིས། མེད་པ་ཡང་མ་མཆིས། ཤེས་པ་ཡང་མ་མཆིས། མི་ཤེས་པ་ཡང་མ་མཆིས་ཏེ། སྤྱད་དུ་རུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མ་མཆིས་ན། 
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བགྱིས་ན་ཆོས་སྤྱོད་དོ་ཅོག་གི་གནས་མལ་མི་མཐོང་ངོ་། །ངོ་བོ་ཉིད་ཡང་དག་པར་མི་འགྱུར་བས་ཕྱི་མོ་ནས་ཐོབ་པ་དང་། མི་ཐོབ་པ་མ་མཆིས་ན། ཇི་ལྟ་བུར་བླ་ན་མེད་པའི་གཡུང་དྲུང་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བམ་
ཞེས་བགྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །ཁྱོད་ཟེར་བ་བཞིན་ཏེ། སེམས་ཀྱི་སྤྱད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ལས་མི་འདའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་སྟེ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །ཡོད་པར་རུང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་
རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་མཚུངས་སོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། མིག་དང་མིག་གི་རེག་པ་ཀུན་ནས་སྟོང་པ་མི་གཡོ་བ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་སྟོང་ཞིང་མི་གཡོའོ། །མི་གཡོ་བའི་མཚན་མ་ཡང་མེད། ནང་ལོགས་ན་བླངས་པ་གསུམ་ཡང་
མེད་དེ། བླངས་པ་གསུམ་སྟོང་ཞིའོ། །རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་། ལྕེ་དང་། ལུས་དང་། སེམས་ཡིད་དང་། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། ངའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། དེ་དང་མཚུངས་
ཏེ་སྟོང་པ་ཞི་བའི་སེམས་དང་། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་སེམས་ཀུན་ཀྱང་མི་སྐྱེའོ། །སྟོང་པ་ཞི་བའི་སེམས་དང་། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་སེམས་སྐྱེས་སུ་ཟིན་ན། དེ་ནི་སྐྱེ་བ་སྤྱོད་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ་སྐྱེ་བ་སྤྱོད་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ནང་ལོགས་
སུ་བླངས་པ་གསུམ་དང་། སྤྱོད་པ་གསུམ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་གསུམ་སྐྱེ་བས་སྟོང་ཞིང་ཞི་སྟེ་མ་སྐྱེས་ན་སེམས་མི་སྐྱེ་ཞིང་སེམས་རྟག་པར་སྟོང་ཞིང་ཞི་སྟེ། དོན་ཡང་མེད་སྤྱོད་པ་ཡང་མེད་སེམས་སྟོང་ཞིང་ཞི་བའི་མཚན་མ་ཡང་མི་
རིགས་ཏེ། རེག་པ་མེད་པ་ལ་མི་ཆགས་སོ། །གནས་པ་མེད་པར་འདུག་སྟེ་མཚན་མ་མེད་པའི་དོན་མདོ་བཟུང་ན་གདོད་བླངས་པ་གསུམ་མེད་དེ། ཀུན་སྟོང་ཞིང་གནས་གཙང་དག་སྟེ། ཆགས་པ་མེད་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏུ་ཡང་མི་

51-1-138a

འཇུག །བསམ་གཏན་ལ་ཡང་མི་འཇུག །སྐྱེ་བ་ཡང་མེད། སྤྱོད་པ་ཡང་མེད་དོ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། བསམ་གཏན་གྱིས་གཡོ་བ་བསྡུ་བ་དང་། སྒྱུ་མ་འཁྲུགས་
པ་རྣམས་ཐུབ་པར་ནུས་ན་ཅིའི་སླད་ནས་བསམ་གཏན་མི་བགྱིད། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་གཏན་ནི་གཡོ་བ་ཡིན་ནོ། །མི་གཡོ་ན་བསམ་གཏན་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་མེད་པའྀ་བསམ་གཏན་
ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །བསམ་གཏན་སྐྱེ་བའི་མཚན་མ་དང་བྲལ་ལོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཆགས་པ་མེད་དེ། བསམ་གཏན་གཡོ་བའི་ཆགས་པ་དང་བྲལ་ན་བསམ་གཏན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་
ལ་གཡོ་བ་དང་། མི་གཡོ་བ་མེད་པར་རིག་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་འཐོབ་བོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་ཡང་མི་གནས་ཏེ། སེམས་ཀྱང་མི་གཡོའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་རབ་སྤྱད་པས་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་
ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་བོ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། བཙུན་པ་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་ཡང་མ་མཆིས། གནས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡང་མ་
མཆིས་ཏེ། སེམས་ལ་འདུག་པ་ཡོད་པའི་གནས་མ་མཆིས་གནས་མ་མཆིས་གནས་ལ་སེམས་འདུག་པའི་གནས་མ་མཆིས། འདུག་པ་ཡང་མ་མཆིས། སེམས་ཀྱང་མ་མཆིས། སེམས་ལ་སྐྱེ་བ་དང་། འདུག་པ་མ་མཆིས་ཏེ། 
དེ་ལྟ་བུར་འདུག་པའི་སེམས་ནི་སྐྱེ་བ་དང་། འདུག་པ་མ་མཆིས་ལགས་སོ། །བཙུན་པ་སེམས་ལ་སྐྱེ་བ་སྤྱོད་པ་མ་མཆིས་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ནང་ནི་བཤད་ཀྱིས་མི་ལང་ངོ་། །སངས་
རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སེམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཚིག་དེ་ལྟ་བུ་ཐོས་ནས་ཡོད་མ་མྱོང་ཞེས་བསྟོད་དེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཤད་པ། ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་གང་རྒྱས་བཙུན། །

51-1-138b

སྐྱེ་བ་སྤྱོད་ཆོས་རྒྱ་ཆེར་བཤད། །ཐོས་པ་མྱོང་བ་ཐོས་པར་བགྱིས། །མ་བཤད་པ་ནི་ད་བཤད་དོ། །དཔེ་རུ་ཟིལ་མངར་གཙང་མ་བཞིན། །བར་བར་གདོད་གཅིག་ལན་འགའ་འབྱུང་། །ཕྲད་པར་དཀའ་ཞིང་བསམ་པར་དཀའ། །
ཐོས་པ་ཡང་ནི་ཤིན་ཏུ་དཀའ། །བླ་ན་མེད་པའི་དཔལ་ཞིང་གཤིན། །ནང་གི་མཆོག་གི་དམ་པ་སྨན། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀུན་བསྒྲལ་བའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་ཀུན་ཀྱང་དགྲོལ་བཤད་དོ། །དེ་ནས་ཕལ་མང་པོའི་ནང་དུ་
དེ་སྐད་བཤད་པ་ཐོས་ནས་ཀུན་གྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་ཐོབ་བོ། །རྡོ་རྗེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་ཡི་གེ་ལེའུ་བཞི་སྟེ། ཕྱི་མོའི་ཚོར་བའི་ཕན་བསོད་ཀྱི་ལེའུའོ།། །།
དེའི་ཚེ་ཆགས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རོ་གཅིག་གི་ཡང་དག་པར་བདེན་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་བཤད་པ་ཐོས་ནས་ཐག་རིང་པོ་ནས་ཉེ་བར་འོངས་ཏེ་ཡང་དག་པར་གཤེགས་པ་བཞུགས་པར་བསྙེན་ཏེ། སེམས་
གཅིག་ཏུ་བརྟགས་པར་ཉན་ཏེ། དཀར་གཙང་མའི་གནས་སུ་ཞུགས་ནས་ལུས་དང་སེམས་མི་གཡོ། དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཆགས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཐོག་མ་ག་ལས་འོངས། ད་
གནས་གར་ཕྱིན། ཆགས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། བཙུན་པ་བདག་ཐོག་མའི་ཕྱི་མོ་མ་མཆིས་པ་ནས་མཆིས་སོ། །ད་ཕྱི་མོ་མ་མཆིས་པའི་གནས་སུ་ཕྱིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཁྱོད་
ཕྱི་མོ་ནས་འོངས་པ་ཡང་མེད་དོ། །ད་ཕྱིན་པའི་གནས་ཀྱང་མེད་དེ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཕྱི་མོ་བསོད་ནམས་ཐོབ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེས་མོད་བཞིན་འོད་ཆེན་
པོ་བཏང་སྟེ། ཁམས་སུ་ཁྱབ་པར་སྣང་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཤད་དོ། །ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་ཆང་ཐུབ་རྣམས། །ཀུན་ཀྱང་ཤེས་རབ་གང་ཞིང་རྒྱས། །རྟག་པར་ཕྱི་མོ་བསོད་ནམས་སྤྱད། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་

51-1-139a

ཕན་ཞིང་བསོད། །ཆོ་ག་རྣམ་པ་བཞི་སྤྱད་དེ། །རྟག་པར་ཕྱི་མོ་བསོད་ནམས་གནས། །མང་པོ་ཕལ་རྣམས་ཀུན་དྲངས་ཏེ། །སོང་ཞིང་འོངས་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ནས་ཆགས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔས་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཙུན་པ་ཕན་པ་ཅི་སྤྱད་དེ་བསྒྱུར་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཡིད་ཐམས་ཅད་བསྒྱུར་ཏེ་གཙང་དག་པའི་ཤེས་པར་ཆུད། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཡང་དག་པར་གཤེགས་པའི་
སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྟག་པར་ཚོར་བ་གཅིག་སྤྱད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྒྱུར་བས་གཙང་དག་པའི་ཤེས་པར་ཆུད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕྱི་མོ་ནས་ཚོར་བས་ན། རྟག་པར་ཚོར་བ་གཅིག་སྤྱད་དེ། 
སེམས་ཅན་གྱི་རྣམས་ཚོར་བར་བྱས་སོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་ཕྱི་མོའི་ཚོར་བ་ཐོབ་པར་བྱས་ཏེ། སེམས་ཡིད་རྣམས་ཚོར་བས་སྟོང་ཞིང་མི་གཡོ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཕྱི་མོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡང་དག་པར་མི་
འགྱུར་བས་ན་ཕྱི་མོ་ནས་གཡོ་བ་མེད་དོ། །ཆགས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཀུན་རྐྱེན་གྱི་ཁམས་ལས་ལངས་ནས་གཅིག་པུ་ཇི་ལྟ་བུར་མི་གཡོ་བར་རུང་། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་
པ། ཁམས་གསུམ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཕྱི་མོ་ནས་སྟོང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཕྱི་མོ་ནས་སྟོང་པ་ལ་རྐྱེན་གྱི་རང་བཞིན་མེད་ན་ཇི་ལྟ་བུར་རྐྱེན་ལས་ལངས་ཤེས་བྱ། ཆགས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་
པ། ཁམས་སོ་ཅོག་སྟོང་པ་ཇི་ལྟ་བུར་མཐོང་། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། མཐོང་བ་ཉིད་མི་བདེན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེས་བྱ་ན། ཡོད་དོ་ཅོག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད། མཚན་མ་ཡང་མེད་དེ། ཕྱི་མོ་ནས་རང་
གི་མིང་མེད་པས་ཀུན་ཀྱང་སྟོང་པ་མི་གཡོ་སྟེ། ཆོས་སོ་ཅོག་གི་མཚན་མ་ཡང་དེ་དང་མཚུངས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཀྱང་དེ་དང་མཚུངས་ཏེ། ལུས་ཀྱང་མེད་ན་ཇི་ལྟར་མཐོང་ཞེས་བྱ། ཆགས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་

51-1-139b

དཔས་གསོལ་པ། ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྟོང་། ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྟོང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྟོང་ན་ཚོར་བ་ཡང་སྟོང་པའི་རིགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཚོར་བ་གཅིག་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
མི་ཞིགས་མི་དེངས་ཏེ། ཡང་དག་པར་མི་འགྱུར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་སྟོང་པ་ཡང་མ་ཡིན། སྟོང་པ་ཡང་མེད། མི་སྟོང་པ་ཡང་མེད་དོ། །ཆགས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། ཁམས་ཀྱི་
རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། སྟོང་པའི་མཚན་མ་ཡང་མ་མཆིས། སྟོང་པའི་མཚན་མ་མཆིས་པ་ཡང་མ་མཆིས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཁམས་ཤེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་མོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡང་དག་པར་མི་འགྱུར་བས་ཡང་དག་
པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱི་མོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་གནས་མལ་མེད་དོ། །ཆགས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། ཚོར་བ་ཡང་དེ་དང་མཚུངས་ཏེ། གནས་མལ་མ་མཆིས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །ཚོར་བ་ལ་གནས་
མལ་མེད་པས་ན་གཙང་གདང་ངོ་། །གཙང་གདང་བ་ལ་ཚོར་བ་ཡང་མེད་དོ། །ཅི་ཡང་གནས་མེད་པས་ན་གཙང་གདང་སྟེ། གཙང་གདང་བ་ལ་ཁ་དོག་མེད་དོ། །ཆགས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། སེམས་དང་མིག་དང་། 
རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེ་དང་མཚུངས་ཏེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། སེམས་དང་། མིག་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེ་དང་མཚུངས་ཏེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །ཇི་ལྟ་ཞེས་བྱ་ན། ཁ་དོག་ལ་
གནས་མལ་མེད་པས་གཙང་གདང་སྟེ། མཐོང་བ་མེད་པས་ཕྱི་ལོགས་སུ་མི་འབྱུང་ངོ་། །སེམས་ལ་གནས་མལ་མེད་པས་གཙང་གདང་སྟེ། འགག་པ་མེད་དེ་ལྡང་བའི་གནས་མེད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་མལ་མེད་དེ། 
གཙང་དག་པས་གཡོ་བ་མེད་དོ། །རྐྱེན་གྱིས་དབྱེ་བ་མེད་ན་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་མི་གཡོ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཚོར་བ་མེད་ན་ཚོར་བས་ཚོར་བ་མེད་དོ། །ཕོ་དགེ་བས་ཚོར་བས་ཚོར་བ་མེད་པར་རིག་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྣམས་ཞུའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། 

51-1-140a

རྡོ་རྗེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སར་ཆུད་དོ། །གྲོལ་ཐར་གྱི་ལམ་ཆད་དོ། །ཆད་ན་ཆགས་པ་མེད་པའི་སར་ཆུད་དེ་འབྱུང་འཇུག་མེད་དོ། །སེམས་ལ་འདུག་པ་མེད་པ་ལ་གནས་ན་ཡང་དག་པར་མི་འགྱུར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། 
ས་ནི་གཙང་གདང་སྟེ་བཻ་དཱུརྱ་གཙང་མ་དང་མཚུངས་སོ། །ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པར་མཉམ་སྙོམས་པ་ནི་ས་ཆེན་པོ་དང་མཚུངས་སོ། །ཡེ་ཤེས་དེར་ཆུད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ཆུད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སར་ཆུད་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་
མི་སྐྱེའོ། །ཆགས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། ཡང་དག་པར་གཤེགས་པས་བཤད་དོ། །འཚལ་ནི་ཚོར་བ་གཅིག་གི་འཕྲུལ་སྟོབས་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞིའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་
རྩ་བའི་ཕན་བསོད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེས་བགྱིས་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་ནང་ན་ཕྱི་མོ་ནས་སུ་གང་བར་རྒྱས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ཕྱི་ནས་ཟག་པ་མེད་དེ། 
དགེ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཕན་པའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདོད་པའི་ཕན་པ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཁུམས་མ་ཐུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆགས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། སེམས་ཅན་ལ་ལ་ཕྱི་མོའི་ཕན་པ་མ་ཐོབ་ཚོར་ཞིང་སྡུད་པ་མ་མཆིས་ན་ཇི་ལྟར་
གདུལ་དཀའ་བ་བས་དབབ་ཅིང་གདུལ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། འདུག་ཀྱང་རུང་། འབའ་ཤིག་འགྲོ་ཡང་རུང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་གོས་པ་ཡང་རུང་། ཡིད་བསྒྱུར་ཏེ་ཕུང་བར་འདུག་ན་ཁུགས་ཤིང་ཐུལ་བ། དཀའ་
བ་ཁུགས་ཐུལ་བ། བདུད་ཀྱིས་བཅིངས་པ་ལས་གྲོལ་ཐར་ནས་སང་ཞེས་བྱེད་དེ། ས་ཐང་ཡངས་པ་ལ་འདུག་པ་དང་མཚུངས་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། ཕུང་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །ཆགས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔས་གསོལ་པ། སེམས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་སྟེ། གཅིག་པུ་གྲོགས་མ་མཆིས་ན། རྟག་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གནས་པས་གྲོལ་ཐར་པའི་རིགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། མྱ་

51-1-140b

ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འདུག་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་བཅིངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཕྱི་མོ་ཚོར་བ་ལ་ཕན་པ་སྟེ། ཕྱི་མོ་ནས་ཕན་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚོར་
བའི་ཤས་ཉིད་ཕྱི་མོ་ཚོར་བའི་ཤས་ཡིན་ཏེ། ཚོར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ཐ་དད་པ་མེད། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་ཐ་དད་པ་མེད་དོ། །ཚོར་བའི་ཕྱི་མོ་ཡང་ཟད་པ་མེད། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་ཟད་པ་མེད་དོ། །མྱ་ངན་ལས་
འདས་པའི་ཕྱི་མོ་བས་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་མེད་དོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་མེད་ན། ཇི་ལྟ་བུར་འདུག་པ་ཡོད་ཅེས་བྱ། ཕོ་དགེ་བའི་ཚོར་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མི་ཆགས་སོ། ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་
ཞེ་ན། ཚོར་བ་ནི་ཕྱི་མོ་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། སེམས་ཅན་དྲི་མ་དང་བྲལ་ལོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སར་འདུག་པས་སེམས་ལ་འདུག་པའི་གནས་མེད་དེ། འབྱུང་འཇུག་མེད་པས་གཙང་གདང་བའི་ཤེས་པར་ཆུད་དོ། །ཆགས་མེད་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། གཙང་དག་པའི་ཤེས་པ་ལ་ཆུད་པའི་གནས་མཆིས་སམ། གནས་ཐོབ་པ་མཆིས་སམ། དེས་ཆོས་ཐོབ་བམ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། བུ་བསླབ་
པ་དང་མཚུངས་ཏེ། ལག་པ་ན་གསེར་གྱི་དོང་ཙེ་ཐོགས་པ་ན་ཡོད་པར་མ་ཤེས་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུ་བགྲོད་པ་ནས་ལྔ་བཅུ་ལོན་ཏེ། དབུལ་རྒྱང་ཞིང་ཤིན་ཏུ་ཉེན་མངས་ནས་སློངས་མོ་འབའ་ཤིག་གིས་ལུས་གསོས་ཀྱང་མི་གང་
མི་ཆོག་ནས་དེའི་ཕས་དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་པར་མཐོང་ནས་བུ་ལ་སྨྲས་པ། ཁྱེའུ་གསེར་གྱི་དོང་ཙེ་ཁྱེར་བ་ཅིའི་ཕྱི་ནས་བླངས་ཏེ་མ་སྤྱད་ལ། ཡིད་ལ་ཅི་དགོས་པ་ཆོག་པར་མི་བྱ། བུ་དེས་དྲན་ནས་གསེར་གྱི་དོང་ཙེ་རྙེད་དེ་སེམས་ལ་
ཤིན་ཏུ་དགའ་ནས་དོང་ཙེ་རྙེད་ཅེས་ཟེར་རོ། །ཕས་བུ་བསླབ་པ་ལ་སྨྲས་པ། ཁྱོད་དགར་མ་བྱེད་ཅིག །གསེར་གྱི་དོང་ཙེ་རྙེད་པ་ནི་ཁྱོད་ཉིད་ཀྱི་ནོར་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་གུད་ནས་རྙེད་པ་མ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟ་བུར་དགར་རུང་། 

51-1-141a

ཕོ་དགེ་བ་གཙང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཡང་དེ་དང་མཚུངས་ཏེ་ཕྱི་མོ་ནས་འབྱུང་བའི་མཚན་མ་མེད། ད་གདོད་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་བསླབ་པའི་ཕྱིར་གྱི་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ད་ཚོར་བའི་ཡིན་གྱིས་གདོད་
ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆགས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། ཕ་དེས་བུ་བསླབ་པར་རིག་ནས་ཅི་བསླབས་ནས་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལོན་གྱི་བར་དུ་ཕྱོགས་བཅུར་བགྲོད་དེ། དབུལ་རྒྱང་ལ་ཤིན་ཏུ་ཉོན་མོངས་གདོད་བསྒོ། 
སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ལོ་ལྔ་བཅུ་ལོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུད་ཙམ་ཞིག་བསམས་པས་སེམས་གཡོས་པའོ། །ཕྱོགས་བཅུར་བགྲོད་པ་ནི་རིང་པོར་སོང་སྟེ་ཁྱབ་པར་ཆགས་སོ། །ཆགས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་
གསོལ་པ། ཇི་ལྟ་བུར་ན་ཡུད་ཙམ་བསམས་པས་སེམས་གཡོ་ཞེས་བགྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཡུད་ཙམ་བསམས་པས་སེམས་གཡོས་པས་ནི་ལྔ་ཕུང་ཅིག་ཆར་སྐྱེས་སོ། །ལྔ་ཕུང་སྐྱེས་པའི་ནང་
ན་ངན་པ་ལྔ་བཅུ་ཚང་ངོ་། །ཆགས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། རིང་པོར་སོང་སྟེ་ཁྱབ་པར་ཆགས་པ་དང་། ཕྱོགས་བཅུར་བགྲོད་པ་དང་ཡུད་ཙམ་བསམས་ཏེ། སེམས་སྐྱེས་པས་ངན་པ་ལྔ་བཅུ་ཚང་ན་ཇི་
ལྟ་བུར་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཡུད་ཙམ་སེམས་པ་མི་སྐྱེ་བར་བགྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། སེམས་ཅན་དེ་དག་སེམས་པ་བདེན་པར་འདུག་པར་བྱ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་ས་ལ་གནས་པ་དང་སེམས་མི་གཡོ་སྟེ། ལྡང་བ་མེད་
པས་སེམས་རྟག་པར་བདེ་ཞིང་ཡངས་པས་ཡུད་ཙམ་བསམ་པ་མེད་དོ། །ཆགས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །ཚོར་བའི་སེམས་མ་སྐྱེས་ན། དེའི་སེམས་བདེ་ཡངས་ཏེ་ཕྱི་མོའི་
ཚོར་བའི་བཟོད་པ་ལགས་སོ། །བཟོད་པ་ལ་གཡོ་བ་མ་མཆིས་པས་རྟག་པར་མཆིས་ཏེ་མ་མཆིས་པ་མ་ལགས་སོ། །མ་མཆིས་པ་ཡང་མཆིས། ཚོར་བ་མ་མཆིས་པ་ཡང་མ་ལགས། ཚོར་བས་ཚོར་བ་མ་མཆིས་པར་

51-1-141b

རིག་ན། ཕྱི་མོའི་བསོད་པ་དང་། ཕྱི་མོའི་ཚོར་བའོ། །ཚོར་བ་གཙང་དང་བ་ལ་གོས་པ་མ་མཆིས་པས་མི་འགྱུར་མི་ལྡོག་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཡང་དག་པར་མི་འགྱུར་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་
པ་དེ་ཡིན་ནོ། །ཆགས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཚིག་དེ་སྐད་ཐོས་པ་དང་ཡོད་མ་མྱོང་བ་ཐོས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཤད་དོ། །བཙུན་པ་ཚོར་ཆེན་བཙུན་པ་ཡིས། །བསམ་པ་མེད་པའི་ཆོས་སྐྱེ་བཤད། །སེམས་སྐྱེ་
མེད་ཅིང་བསམ་པ་མེད། །སེམས་རྟག་སྐྱེ་ཞིང་ཞི་བ་མེད། །གཅིག་ཚོར་ཕྱི་མོ་ཚོར་བ་བསོད། །གསེར་གྱི་དོང་ཙེ་རྙེད་དང་མཚུངས། །རྙེད་པ་ཉིད་ནི་རྙེད་མ་ཡིན། །དེ་ནས་ཕལ་མང་པོས་ཚིག་དེ་བཤད་པ་ཐོས་ནས་ཀུན་གྱིས་
ཕྱི་མོའི་ཚོར་བའི་བསོད་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་བོ། །རྡོ་རྗེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་ཡི་གེ་ལེའུ་ལྔ་སྟེ། ཡང་དག་པ་བདེན་པའི་དབྱིངས་སུ་འཇུག་པའི་ལེའུ་འོ།། །།
དེ་ནས་ཡང་དག་པར་གཤེགས་པས་ཚིག་འདི་སྐད་དུ་གསུངས་སོ། །བསྐལ་ཏུ་རུང་བའི་སེམས་ཅན་ཕྱིན་ཆད་དུས་གཞན་གྱི་ཚེ་ཡང་ཆོས་འདི་བཞིན་བཤད་པའི་རིགས་སོ། །དུས་དང་བཟོད་པ་ལྷན་མི་ཅིག་གོ། །འགལ་བ་དང་མི་
འགལ་བར་བཤད་པ་འཐུན་པ་ཡང་མེད། ཐ་དད་པ་ཡང་མེད་དེ། མཚན་མ་ཡང་དེ་བཞིན་བཤད་པའི་རིགས་སོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་དྲངས་ལ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚོར་ཚུད་པར་ཕབ་
སྟེ་རུང་བ་རྣམས་སྟོང་པའི་རླུང་ལ་བརླབས་པ་བཞིན་མ་བྱས་པར་ཕལ་དེ་དག་ཀུན་རོ་གཅིག་པའི་འཕྲུལ་གྱིའོ། །མ་ཐོབ་པར་བྱོས་ཤིག །འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་མེད་པ་ལ་འདུག་པ་དང་། འདུག་པའི་གནས་མེད་པ་སྟོང་
པ་ལྔ་ལ་འབྱུང་བར་འཇུག་པ་དང་། བླང་ཞིང་བཏང་བ་མེད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ནི་མཚན་མ་སྟོང་པ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་མེད་དོ། །མེད་པ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །མེད་པ་མ་ཡིན་ན་ཡོད་ཀྱང་མེད་དོ། །ཡང་

51-1-142a

དག་པའི་མི་འགྱུར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཡོད་མེད་ལ་མི་ཆགས་ཏེ། ཡོད་མེད་དེ་ཡང་མེད་དོ། །ཕལ་ཐ་མལ་པ་དང་འཕྲུལ་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཕྱི་མོ་མངོན་པར་དཔག་ནུས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་
སོགས་པས་དེ་ལྟ་བུའི་བསོད་པ་རིག་ན། གདོད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བོ། །དེའི་ཚེ་ཕལ་གྱི་ནང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མིང་མཐུ་ཆེན་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་འདུག་པ་ལས་ལངས་ཏེ། མངོན་དུ་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཙུན་པ་ཡང་
དག་པར་གཤེགས་པ་ལ་སྟོང་པ་ལྔ་ལ་འབྱུང་འཇུག་དང་། བླང་བ་དང་བཏང་བ་མ་མཆིས། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སྟོང་པ་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་གསུམ་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་དྲུག་གི་སྒྲིབ་པ་སྟོང་
པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ། །མིང་དང་གཟུགས་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་པའི་གཞུང་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་སྟོང་པ་སྟོང་པ་ལ་མི་གནས་ཏེ། 
སྟོང་པ་ལ་སྟོང་པའི་གཟུགས་མེད་དོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཆོས་ལ་བླང་བ་དང་བཏང་བ་ཅི་ཡོད། བླང་བ་མེད་པའི་སར་ཆུད་ན། གདོད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཆུད་དོ། །མཐུ་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟ་
བུར་ན་སྟོང་པ་གསུམ་ཞེས་བགྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། སྟོང་པ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པའི་མཚན་མ་ཡང་སྟོང་པ། སྟོང་པའི་སྟོང་པ་ཡང་སྟོང་པ། སྟོང་པའི་གནས་ཀྱང་སྟོང་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ལ་
སོགས་པའི་མཚན་མ་གསུམ་ལ་མི་ཆགས་པས་ན་ཡང་དག་པའི་བདེན་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡི་གེ་དང་། ཚིག་གི་ལམ་ཆད་དེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །མཐུ་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། ཡང་
དག་པར་བདེན་པ་མ་མཆིས་པ་མ་ལགས་ན། དེའི་མཚན་མ་མཆིས་པའི་རིགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་མེད་པ་ནི་མེད་པ་ལ་མི་ཆགས་སོ། །མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་

51-1-142b

པའི་ཆོས་ལ་མེད་པ་ལ་མི་ཆགས་སོ། །མེད་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་མ་ནི་ཡོད་པ་ལ་མི་ཆགས་སོ། །ཡོད་མེད་ལ་གཞུང་བཤད་པ་ནི་ཐོབ་པར་མི་རུང་ངོ་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མིང་མེད་པའི་གཞུང་གི་མཚན་མ་ནི་བསམ་
གྱིས་མི་ཁྱབ་པོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། མིང་མེད་པའི་མིང་ནི་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གཞུང་མེད་པའི་གཞུང་ནི་གཞུང་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །མཐུ་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། དེ་ལྟ་བུའི་མིང་དང་གཞུང་ཡང་དག་
པའི་བདེན་པ་མི་གཡོ་བའི་མཚན་མ་ལགས་སོ། །ཡང་དག་པར་གཤེགས་པའི་མི་གཡོ་བའི་མཚན་མ་མི་གཡོ་བ་ལ་མི་ཆགས་སོ། །མི་གཡོ་བ་ལ་མི་གཡོ་བའི་མཚན་མ་མ་མཆིས་སོ། །མི་གཡོ་བ་ལ་མཚན་མ་
མཆིས་ན། ཡང་དག་པར་གཤེགས་པ་མ་ལགས་སམ། སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་མཚན་མ་ཡང་དག་པར་གཤེགས་པའི་མཚན་མ་མ་ལགས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱང་ཁམས་ཐ་དད་པ་མ་མཆིས་པའི་རིགས་སོ། །
སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ནི་བདེན་པར་ཁམས་ཐ་དད་པ་མེད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱི་མོ་གཙང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཡུང་དྲུང་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་ན། རྡུལ་གྱིས་གོས་པའི་མིང་ཁམས་
གསུམ་ཞེས་བྱའོ། །ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ནི་མིང་ཐ་དད་པའི་ཁམས་ཤེས་བྱ་སྟེ། ཁམས་དེ་ནི་སྒྱུ་མ་མི་བདེན་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ལུས་སུ་གྱུར་པས་སྐྱེས་སོ། །སེམས་ལས་མི་བདེན་པ་མེད་ན། ཐ་དད་པའི་ཁམས་
ཀྱང་མེད་དོ། །མཐུ་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། སེམས་གཙང་དང་ན་ཁམས་ཀྱི་རྣམས་མི་སྐྱེའོ། །སེམས་དེ་དང་ན་ཁམས་གསུམ་མཆིས་པའི་རིགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ལ་ནི་ཁམས་མི་སྐྱེའོ། །ཁམས་ལས་སེམས་མི་སྐྱེའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཁམས་མཐོང་ངོ་ཅོག་ནི་སེམས་འབའ་ཞིག་མཐོང་སྟེ། སེམས་ལས་སྒྱུ་མ་མ་རྫུས་ན། ཅི་ཡང་མཐོང་བ་མེད་དོ། །བྱང་

51-1-143a

ཆུབ་སེམས་དཔས་ནང་ན་ལོགས་ན་སེམས་ཅན་མེད་དོ། །རང་བཞིན་གསུམ་སྟོང་ཞིང་མི་གཡོ་བ་ན། གདོད་བདག་ཅག་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་མེད། ཁ་དོག་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་མེད་དེ། ཞུགས་པ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱི་སེམས་
ཀྱང་མི་སྐྱེད་ན། དེ་ལྟ་བུ་བཟོད་པའི་ཐོབ་པས་གདོད་ཁམས་གསུམ་ཡང་མེད་དོ། །མཐུ་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟ་བུར་ན་ཞུགས་པ་གཉིས་སེམས་ལས་མ་སྐྱེས་ཞེས་བགྱི། སེམས་ཀྱི་ཕྱི་མོ་ནས་མི་སྐྱེ་
ན། ཇི་ལྟ་བུར་ཞུགས་པ་ཡོད་ཅེས་བགྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཞུགས་པ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་ནི་གཞུང་ཞུགས་པའོ། །གཉིས་ནི་སྤྱོད་པ་ཞུགས་པའོ། །གཞུང་ཞུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་
ཀྱི་ཡང་དག་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ཐ་མི་དད་པར་རབ་ཏུ་ཡིད་ཆེས་པའོ། །གཅིག་ཀྱང་མི་གཅིག་འཐུན་པ་ཡང་མི་འཐུན་ན། ཕྱི་ལོགས་ཀྱི་རྡུལ་གྱིས་བསྒྲིབས་ཤིང་ཆོད་དོ། །མ་སོང་མ་འོངས་ཏེ་ཚོར་ཞུགས་པ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གནས་ནས། 
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་རྟོགས་པར་བརྟགས་ན། ཡོད་པ་ཡང་མེད། མེད་པ་ཡང་མེད་དེ། བདག་ཀྱང་མེད། གཞན་ཡང་མེད། ཐ་མལ་པ་དང་འཕྲུལ་རྣམ་གཉིས་ཀྱང་མེད་དེ། རྡོ་རྗེའི་སེམས་ཀྱི་སར་སྲན་ཐུབ་
པར་གནས་ཏེ། མི་འགྱུར་ན་སྟོང་པ་མི་གཡོ་ཞིང་བྱང་བ་མེད་དོ། །མཚན་མ་འདུས་པ་ལས་ཀྱང་མ་གྲུབ། འབའ་ཞིག་ལས་ཀྱང་མ་གྲུབ། འབའ་ཞིག་ཀྱང་མ་ལགས། མ་འདུས། མ་གྱེས། མ་སྐྱེས། མ་ཤི། 
འོངས་པ་དང་། སོང་བ་དང་། འདུས་པའི་མཚན་མ་ཡང་མ་མཆིས་ཏེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སེམས་ཀྱང་དེ་
བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། མི་གཡོ་བའི་སེམས་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་དེ། སེམས་ཀྱི་ཕྱི་མོ་ནས་མི་གཡོ་བས་ན། སེམས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་ཀྱང་མི་གཅིག །ཐ་ཡང་མི་དད་དེ། སེམས་

51-1-143b

ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཕྱི་མོ་ནས་སྐྱེ་ཤི་མེད་དོ། །སྐྱེ་ཤི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱི་མོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱི་མོ་ནས་མི་གཡོ་སྟེ། མི་གཡོ་བ་ལ་གཡོ་བ་མེད་པས་ན། ཆོས་སོ་ཅོག་གི་མཚན་མ་ནི་རྐྱེན་ལས་ལངས་པ་མེད་དོ། །ལངས་
པའི་མཚན་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་མི་གཡོའོ། །མི་གཡོ་ལ་ཅི་ཡང་གཡོ་བ་མེད་དེ། རྐྱེན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མ་ཕྱི་མོ་ནས་སྟོང་སྟེ་མེད་ན་རྐྱེན་གྱི་རྐྱེན་དང་། སྟོང་པའི་སྟོང་པ་ལས་རྐྱེན་ལྡང་བ་མེད་དོ། །རྐྱེན་གྱི་ཆོས་སོ་ཅོག་ནི་བསླད་
པའི་སེམས་ཀྱིས་མི་བདེན་པའི་མཚན་མ་མཐོང་ངོ་། །མངོན་པར་ན་ཕྱི་མོ་ནས་མི་སྐྱེའོ། །རྐྱེན་གྱིས་ཕྱི་མོ་ནས་མེད་པས་ན། སེམས་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཀྱི་གཞུང་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་མེད་པའོ། །སྟོང་པའི་རྒྱལ་པོ་
དང་མཚུངས་ཏེ། ཕྱི་མོ་ནས་འདུག་པའི་གནས་མེད་ན། ཐ་མལ་པའི་སེམས་ཀྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པར་བརྟགས་པས་མཐོང་ངོ་། །ཡང་དག་པའི་མི་གཡོ་བའི་མཚན་མ་ལ་ཕྱི་མོ་ནས་ཡོད་མེད་དོ། །ཡོད་མེད་ཀྱི་མཚན་མ་ནི་
སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་གིས་མཐོང་ངོ་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་གཡོ་བའི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་མ་ཡིན། རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། མི་ཡོང་མི་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་མེད་པ་དང་། མི་བྱེད་པའི་མཚན་མ་ནི་ཚིག་གིས་བཤད་པའི་ས་མེད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ནི་སྟོང་པ་ཡངས་པ་སྟེ། མཚན་མ་ནི་མེད་པས་གཉིས་ཀྱིས་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །
སྟོང་པའི་ཁམས་ལ་ནི་ཕྱི་ནང་དག་གིས་མི་རིག་སྟེ། དྲུག་སྤྱོད་པའི་དྲི་མས་ན། གདོད་རིག་པར་ནུས་སོ། །མཐུ་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟ་བུར་ན་དྲུག་སྤྱོད་པ་ཞེས་བགྱི་བཤད་པར་སྨོན་ཏོ། །སངས་
རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། གཅིག་ནི་ཡིད་ཆེས་པ་བཅུ་སྤྱོད་པའོ། །གཉིས་ནི་གནས་བཅུ་སྤྱོད་པའོ། །གསུམ་ནི་སྤྱད་པ་བཅུ་སྤྱོད་པའོ། །བཞི་ནི་བཅུ་བསྒྱུར་ཅིང་ཕྱོགས་པ་སྤྱོད་པའོ། །ལྔ་ནི་བཅུས་པའོ། །

51-1-144a

དྲུག་ནི་སྙོམས་པར་ཚོར་བ་སྤྱོད་པ་སྟེ། སྐད་ཅིག་བསམས་པས་སེམས་དང་ན་ཡང་དག་པར་མི་འགྱུར་བས་ན་སྣང་དཀར་སྟེ། རྡོ་རྗེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཚེ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པས་སེམས་ཅན་ཐར་པར་བསྒྲལ་
ཏེ། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ཟབ་པ་མེད་དོ། །མཐུ་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། དེ་ལྟ་བུའི་མིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞིག་ཀྱང་མི་གཟུང་བའི་རིགས་ཏེ། དགེ་སློང་དག་ཀྱང་རི་མོ་མི་གུས་པའི་རིགས་སོ། །སངས་
རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། མི་དགེ་བ་དང་། ལེ་ལོ་དང་། སེམས་ཀྱི་མཚོའི་དབའ་རླབས་བཞིན་པ་ལ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་བཤད་དོ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱན་གྱིས་ཤེས་པའི་མཚོ་ནི་དང་གུའི་ཤེས་པ་ནི་གཙང་མར་བབ། རླུང་གིས་
ནི་གཡོས་པར་མི་ནུས། རླབས་དང་དབའ་ཡང་མི་ལྡང་བས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་དང་མཚུངས་པས་འཛིན་པ་རྣམས་བསླད་ཅིང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་མིང་ནི་བདུན་དང་དྲུག་ནི་མི་སྐྱེ། འདུས་པ་རྣམས་
ནི་བགག་ཅིང་ཐུབ་པས། སངས་རྒྱས་གསུམ་ལས་མ་བྲལ་ཏེ། བྱང་ཆུབ་གཡོས་ནས་མཚན་མ་མེད་པ་གསུམ་ལ་སེམས་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཤིན་ཏུ་གུས་ཏེ། ཆོ་ག་མ་
སྟོར་བས་དགེ་སྦྱོང་དག་ལ་རི་མོ་གུས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲ་མ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གཡོ་མི་གཡོའི་ཆོས་ལ་མི་ཆགས་ཏེ། སྟོང་པ་གསུམ་གྱི་ཕུང་པོར་ཞུགས་པས་ཡོད་པ་གསུམ་གྱི་སེམས་
ཞིའོ། །མཐུ་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། དྲ་མ་དེས་ནི་འབྲས་བུའོ་ཅོག་ཚང་བས་ཡང་དག་པར་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛོད་ཐོབ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱད་དང་གཟུགས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་དང་། 
དེ་ལྟ་བུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་ནས་བྱང་ཆུབ་གཡོས་པས་གསུམ་འདུས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཆུད་དེ། དེའི་མཚན་མ་ལ་མི་ཆགས་པས་ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཞིའོ། །སྟོང་པའི་ས་ལ་ཡང་མི་ཆགས་མི་

51-1-144b

གནས་ན་ཕལ་རུང་བ་མ་བཏང་སྟེ། གདུལ་བ་མེད་པའི་སར་ཞུགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །དེ་ནས་ཤ་རིའི་བུ་འདུག་པ་ལངས་ཏེ། མདུན་དུ་ཚིག་ཏུ་བཅད་པ་བཤད་དོ། །ཤེས་རབ་མཚོན་ནི་ཆོག་ཅིང་ཚང་། 
མྱ་ངན་འདས་མཁས་མི་ཆགས་ཏེ། །དམ་པའི་མེ་ཏོག་པད་མོ་བཞིན། །སྤོས་དོན་ལ་ནི་བྱུང་མ་ཡིན། །སངས་རྒྱས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་དུ། །མྱ་ངན་འཁྲུགས་པ་ཀུན་མ་བཏང་། །འཇིག་རྟེན་བསྒྲལ་ནས་གདོད་
ཐོབ་སྟེ། །པད་མོ་རྫབ་ལས་བྱུང་དང་མཚུངས། །དྲུག་སྤྱོད་པའི་ས་དེ་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའོ། །སྟོང་པ་གསུམ་གྱི་ཕུང་པོ་དེ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ནི་དྲང་པོའི་ལམ། །ངན་སུ་ཆགས་མེད་འཁོད་པར་
བྱས། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སུ་བཤད་པ་བཞིན། །འོངས་པ་ཡང་ནི་སླར་ཡང་འོངས། །ཆོག་ཅིང་གང་ནས་གདོད་འབྱུང་ངོ་། །སེམས་ཅན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །ང་བཞིན་གཅིག་སྟེ་གཉིས་མིན་བྱས། 
སླར་འོངས་པ་དང་ཕྱིས་འོངས་པ། །ཀུན་ཀྱང་དྲང་བ་ཚོར་འཛིག་བྱས། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཤ་རིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཕྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་གྲུབ་ན། གྲངས་
མེད་པའི་སེམས་ཅན་ཤི་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཚོ་ལས་སྒྲོལ་ཅིག །དེ་ནས་ཕལ་མང་པོ་ཀུན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཚོར་ནས་ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྟོང་པ་ལྔའི་མཚོར་ཆུད་དོ། །རྡོ་རྗེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་
ཡི་གེ་ལེའུ་དྲུག་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པའི་ལེའུའོ།། །།རྡོ་རྗེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་ཡི་གེ། བམ་པོ་གཉིས་པ་སྟེ་ཐ་མ། དེའི་ཚེ་ཤ་རིའི་བུས་སངས་རྒྱས་
ལ་གསོལ་པ། བཙུན་པ་བྱང་ཆུབ་ལམ་སྤྱད་དེ། མིང་དང་གཟུགས་མ་མཆིས། ཚུལ་ཁྲིམས་གསུམ་གྱི་ཆོ་ག་ཡང་མ་མཆིས། ཇི་ལྟ་བུར་ན་བསྡུས་བླངས་ཏེ་སེམས་ལ་བཤད་པ། སངས་རྒྱས་

51-1-145a

བྱམས་ཤིང་ཐུགས་བརྩེ་བས་བདག་ལ་བཀྲོལ་པར་སྨོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཕོ་དགེ་བ་བརྟགས་པར་ཉོན་ཅིག་དང་། ཁྱོད་ལ་བཀྲོལ་བཤད་དོ། །ཕོ་དགེ་བ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་
ནི་སེམས་ལས་གྱུར་ཏེ་སྐྱེས་སོ། །ཁམས་ཐམས་ཅད་ནི་ཡིད་དང་ཚིག་གིས་བྱེ་བྲག་ཕྱེའོ། །གནས་གཅིག་ཏུ་བགགས་རྐྱེན་མང་པོ་ཆོད་ཅིང་མེད་དེ། ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱས་ན། ཕོ་དགེ་བ་ཕྱི་མོ་གཅིག་མ་གཡོས་ན་
སྤྱད་པ་གསུམ་སྤྱད་དུ་མེད་དོ། །མི་གཡོ་བའི་གཞུང་ལ་འདུག་ན་ལམ་དྲུག་གི་སྒོ་བཀག་གོ། །རྐྱེན་བཞིན་མ་གལ་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་གསུམ་པོ་ཆོ་ག་ཚང་ངོ་། །ཤ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟ་བུར་ན་རྐྱེན་བཞིན་དུ་མ་གལ་ན་
ཚུལ་ཁྲིམས་གསུམ་པོ་ཆོ་ག་ཚང་ཞེས་བགྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། རྐྱེན་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་ནི་གཏམས་ཏེ་སྩལ་པ། བྱས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཆོ་གའི་ལུགས་བསྡུས་སོ། །གཉིས་ནི་
ཕྱི་མོ་ནས་བཟོད་པའི་གཙང་མ་རྩ་བ་རྣོ་བའི་བཟོད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྦྱངས་སོ་ཅོག་གི་རྐྱེན་གཡོས་པས་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་དེ་ལྟ་བུ་སྤྱོད་པས་ན་གདོད་རིག་པར་ནུས་སོ། །མཐུ་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། ཡང་
དག་པའི་དབྱིངས་ཀྱི་ཚོར་བའི་བསོད་པ་ལས་འབྱུང་འཇུག་མ་མཆིས་ན། གང་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ནི་སེམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་དབྱིངས་སུ་ཆུད་པར་རུང་། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། དབྱིངས་ཀྱི་ཆོས་ནི་དབྱིངས་མེད་
དེ་དབྱིངས་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ན་གདོད་ཡང་དག་པའི་དབྱིངས་སུ་ཆུད་དོ། །མཐུ་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། དབྱིངས་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་འགྲམ་མེད་དོ། །འགྲམ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་སེམས་
རང་དབང་ཐོབ་སྟེ། རང་དབང་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ན་ཡང་དག་པའི་དབྱིངས་སུ་ཆུད་པར་རུང་ངོ་། །དཔེར་ན་མི་ཐ་མལ་པ་སེམས་ཞན་པ་དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ལ་དབུགས་རྒྱུ་བ་མང་ན་ཆོས་གང་སྤྱད་དེ་ཐུལ་ན་སྲན་ཐུབ་པའི་སེམས་

51-1-145b

པར་བགྱིས་ལ། ཡང་དག་པའི་དབྱིངས་སུ་ཆུད་པར་རུང་། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་སེམས་ཀྱི་དབུགས་ནི་ཕྱི་ནང་སྤྱད་པས་མངགས་ཏེ། མངགས་པ་བཞིན་དུ་འབབ་ཅིང་རྒྱུ་བས་ཐིགས་
པས་མཚོར་ལངས་ཏེ། གནམ་གྱི་རླུང་གིས་དབའ་བསྐྱོད་པས་ཀླུ་ཆེན་པོ་དངངས་འདྲོགས་སོ། །དངངས་འདྲོགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ན་དབུགས་རྒྱུ་བ་མང་བར་བྱས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་དེས་གསུམ་མ་
ཉམས་ཤིང་གཅིག་བསྲུང་བར་བྱས་ན་ཡང་དག་པར་གཤེགས་པའི་བསམ་གཏན་དུ་ཆུད་དེ། བསམ་གཏན་གྱི་བསམ་གཏན་ཐུབ་པར་སྤྱད་པས་ན། སེམས་ལ་དབུགས་མེད་དོ། །མཐུ་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་
གསོལ་པ། ཇི་ལྟ་བུར་ན་གསུམ་མ་ཉམས་ལ་གཅིག་བསྲུངས་ན། ཡང་དག་པར་གཤེགས་པའི་བསམ་གཏན་དུ་ཆུད་ཅེས་བགྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། གསུམ་མ་ཉམས་ཤེས་བྱ་བ་ནི་གྲོལ་ཐར་
གསུམ་མ་ཉམས་པ་གཅིག་བསྲུངས་པ་ནི་སེམས་མི་གཡོ་བ་གཅིག་བསྲུང་ངོ་། །ཡང་དག་པར་གཤེགས་པའི་བསམ་གཏན་དུ་ཆུད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཞུང་ལ་བཏགས་རྟག་པ་དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཀྱིས་ནི་ཡང་དག་པའི་
དབྱིངས་སུ་ཆུད་དོ། །མཐུ་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། གྲོལ་ཐར་གསུམ་གྱི་ཆོས་ནི་གང་ལ་སོགས་པའི་དོན་ལགས། གཞུང་གིས་བཏགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཆོས་གང་ལ་འཇུག །སངས་རྒྱས་
ཀྱིས་གསུངས་པ། གྲོལ་ཐར་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པའི་གྲོལ་ཐར། རྡོ་རྗེའི་གྲོལ་ཐར། ཤེས་རབ་ཀྱི་གྲོལ་ཐར་ཏོ། །གཞུང་ལ་བཏགས་རྟག་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་གཙང་གཞུང་གཙང་ན། སེམས་མེད་ཅེས་
བྱར་རུང་ངམ། མཐུ་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟ་བུར་ན་མ་ཉམས་པར་སྤྱད། ཇི་ལྟ་བུར་ན་བརྟག །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། སེམས་རྣམས་གཉིས་སུ་མེད་ན། དེའི་མ་ཉམས་

51-1-146a

པ་སྤྱོད་པའི་ནང་ལོགས་ན་སྤྱོད་པ། ཕྱི་ལོགས་སུ་བྱུང་བ་གཉིས་སུ་མེད་པར་ཞུགས་ཏེ། གཅིག་གི་མཚན་མ་ལ་ཡང་མི་ཆགས་ན། ཐོབ་པ་གཏོང་བ་མེད་དེ། གཅིག་དང་གཅིག་གིས་ཞེས་
བྱ་བ་མེད་ནས། སོ་སོ་ཐ་དད་པའི་ཁྲིམས་གཟུང་བ་མ་ལྡན་ལ། ཕོ་ཤི་ཏར་མ་ཞུགས་མོད་ཀྱི། རང་གི་སེམས་སྤྱད་ནུས། བྱ་བ་མེད་པར་རང་སངས་པར་འཕྲུལ་གྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་སྟེ། ཐེག་པ་གཉིས་ལ་
མི་གནས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་དུ་ཆུད་དེ། ཕྱིས་གང་རྒྱས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་གྲུབ་བོ། །མཐུ་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །དེ་ལྟ་བུའི་མི་ནི་ཁྱིམ་ནས་བྱུང་བ་
ཡང་མ་ལགས། མ་བྱུང་བ་ཡང་མ་ལགས་སོ། །ཅི་ལྟ་ཞེས་བགྱིས་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཁྱིམ་དུ་ཞུགས་པའོ། །ཡང་དག་པར་གཤེགས་པའི་ཆོས་གོས་གྱོན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསྟན་
པ་ལ་འདུག་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་མི་ལ་ནི་དགེ་སྦྱོང་མན་ཆད་ཀྱིས་ཀྱང་གུས་པར་ཡོན་དབུལ་བའི་རིགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཁྱིམ་དུ་ཞུགས་པས་ནི་
སེམས་ཁམས་གསུམ་ལས་འདས་སོ། །ཡང་དག་པར་གཤེགས་པའི་གོས་གྱོན་པས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྟོང་པའི་གནས་སུ་ཆུད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བསྟན་ལ་འདུག་པས་ནི་དྲང་པོའི་ཚོར་བའི་སར་འཛེགས་སོ། །དེ་ལྟ་
བུའི་མིའི་སེམས་ནི་ང་གཉིས་ལས་འདས་ན་དགེ་སློང་གིས་གུས་པར་ཡོན་གསོལ་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། མཐུ་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། དེའི་ས་གཅིག་དང་སྟོང་པའི་མཚོ་ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱི་མིས་
མི་མཐོང་ལགས་སམ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱི་མི་དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལུས་ཐུབ་སྟེ། སྟོང་པའི་མཚོ་དང་ས་གཅིག་ལ་ནི་ཆང་ནད་རྙེད་པ་དང་མཚུངས་སོ། །ར་རོ་སྟེ་མྱོས་པ་

51-1-146b

སངས་ཀྱང་བསྐལ་པ་བགྲང་གི་བར་དུ་འོན་ཀྱང་མི་ཚོར་རོ། །ཆང་ཞུ་ན་གདོད་ཚོར་ཏེ། དེས་གདོད་སྤྱོད་པ་འདི་སྤྱད་པས་ཕྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལུས་ཐོབ་བོ། །དཔེར་མི་དེས་ལོག་སྲེད་བཏང་ལ་སྤྱོད་པ་དྲུག་ཏུ་ཞུགས་ཏེ། སྤྱོད་པའི་
ས་ནས་ཁྲིམས་བསྡུའོ། །གསུམ་ནི་ཕྱི་མོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྡུས་སོ། །བཞི་ནི་གཅིག་ཚོར་བ་སྤྱད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་རྐྱེན་ཀྱིས་དེ་བཞིན་དུ་མི་གཡོ་བར་
འདུག་པ་སྟེ། དེ་ནི་རྐྱེན་བཞི་ཞེས་བྱའོ། །ཕོ་དགེ་བ་དེ་ལྟ་བུ་རྐྱེན་ཆེན་པོ་བཞིའི་སྟོབས་ཀྱིས་དོན་གྱི་མཚན་མ་ལ་མི་ཆགས་ན་ངོ་བོ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། གནས་གཅིག་དང་བྲལ་བས་བཙལ་དུ་མི་རྙེད་དོ། །ཕོ་དགེ་བ་དེ་ལྟ་
བུ་དོན་གཅིག་གིས་ནི་སྤྱད་པ་དྲུག་སྤྱད་པར་བསྡུས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚོ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། དོན་གྱི་མཚན་མ་ལ་མ་ཆགས་ན་ངོ་སོ་མེད་པ་ལགས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་
རྟག་སྐྱིད་ད་གཙང་ལགས། ང་གཉིས་ལས་འདས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལགས་པས་སེམས་ཅི་ལ་ཡང་མ་ཆགས་ཏེ། མཐུ་ཆེན་པོ་ལགས་སོ། །ཞུགས་པ་དེའི་ཚོར་བའི་ནང་ན་ལམ་གྱི་ལེའུ་ཆོས་
སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང་ལྡན་པའི་རིགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །ལམ་གྱི་ལེའུའི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང་ལྡན་ནོ། །བཞི་བསམ་པའི་གནས་དང་། དྲང་པོའི་འགྲུས་པ་བཞི་དང་། 
ཡིད་ཀྱི་རྐང་པ་བཞི་དང་། རྩ་བ་ལྔ་དང་། སྟོབས་ལྔ་དང་། ཚོར་བ་བདུན་གྱི་ཤས་དང་། དྲང་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་ལམ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མིང་མང་ལ་གཞུང་གཅིག་པས་གཅིག་ཀྱང་མི་གཅིག་ཐ་ཡང་མི་དད་དོ། 
མིང་གིས་བགྲངས་པས་ན་མིང་དང་མཁན་དུ་ཟད་མོད་ཀྱི་ཆོས་ཐོབ་པར་རུང་ངོ་། །ཆོས་ཐོབ་པར་མི་རུང་བའི་ཆོས་ནི་གཞུང་གཅིག་ལ་ཡི་གེ་མེད་དོ། །ཡི་གེའི་མཚན་མ་མེད་པའི་གཞུང་ནི་ཡང་དག་པའི་བདེན་པའི་

51-1-147a

སྟོང་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །སྟོང་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་གཞུང་ནི་ཡང་དག་པའི་བདེན་པ་མི་གཡོ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་མི་གཡོ་བའི་གཞུང་ནི་ཆོས་སོ་ཅོག་ལྡན་ནོ། །ཕོ་དགེ་བ་ཡང་དག་པའི་གཞུང་ལ་འདུག་
པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གྱི་མཚོ་ལས་འདས་སོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། ཆོས་སོ་ཅོག་ཐམས་ཅད་ནི་ཚིག་ཀུན་དང་ཡི་གེ་ལགས་སོ། །ཚིག་དང་ཡི་གེའི་གཟུགས་ནི་གཞུང་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ། །ཡང་དག་པའི་བདེན་
པའི་གཞུང་ནི་ཚིག་གིས་བཤད་དུ་མི་རུང་ན་ཡང་དག་པར་གཤེགས་པར་ཇི་ལྟར་ཆོས་བཤད། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ངས་ཆོས་བཤད་པ་ནི་ཁྱེད་སེམས་ཅན་གྱི་རྣམས་བཤད་པའི་ཁར་ལུས་པས་ན་བཤད་དུ་མི་རུང་བ་བཤད་དོ། །
དེ་ལྟ་བས་ན་བཤད་ཅེས་བྱའོ། །ངས་བཤད་དོ་ཅོག་ནི་གཞུང་གི་ཚིག་སྟེ་ཡི་གེ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་གྱིས་བཤད་པ་ནི་ཡི་གེའི་ཚིག་སྟེ་གཞུང་མེད་དོ། །གཞུང་མེད་པའི་ཚིག་ནི་ཀུན་སྟོང་པའོ། །མེད་པའི་སྟོང་པའི་ཆོས་ནི་གཞུང་
མེད་པའི་ཚིག་གོ། །གཞུང་བཞིན་གྱི་ཚིག་ནི་བདེན་པའི་སྟོང་པ་སྟེ་མི་སྟོང་པའོ། །སྟོང་པ་དང་བདེན་པ་ཡང་དག་པར་མེད་དེ། མཚན་མ་གཉིས་དང་བྲལ་ལ། བར་མ་དང་བར་མ་མེད་པ་ཡང་མེད་དེ། བར་མ་མེད་པའི་ཆོས་
ནི་མཚན་མ་གསུམ་དང་བྲལ་ཏེ་གནས་ཀྱང་མི་མཐོང་ངོ་། །ཡང་དག་པའི་མི་གཡོ་བ་བཞིན་དུ་བཤད་དོ། །མི་གཡོ་བ་ལ་ཡོད་མེད་ཀྱང་མེད་དོ། །མེད་པ་ཡང་མེད་དོ། །མི་གཡོ་བ་ལ་ཡོད་མེད་མེད་དོ། །ཡོད་མེད་དང་ཡོད་
པ་དང་མེད་པ་གནས་མེད་དོ། །གནས་མེད་པ་བཤད་པས་ན་མི་གཡོ་བ་ལ་གནས་སོ། །མི་གཡོ་བ་ལ་ཡང་མི་གཡོ་བ་མེད་ན་མི་གཡོ་བ་མེད་པར་མ་བཤད་དོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་
ལོག་སྲེད་ཀྱི་གྲལ་གང་ལ་སོགས་པར་གནས་ན་ཡང་དག་པར་གཤེགས་པ་དང་། ཡང་དག་པར་གཤེགས་པའི་བདེན་པའི་མཚན་མ་ཕྱིན་པ་ཐོབ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ལོག་སྲེད་ཀྱི་སེམས་ནས་ཡང་དག་པར་

51-1-147b

གཤེགས་པ་དང་། ཡང་དག་པར་གཤེགས་པའི་བདེན་པའི་མཚན་མར་ཕྱིན་པ་ནི་གྲལ་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་གནས་ཏེ། གཅིག་ནི་ཡིད་ཆེས་པའི་གྲལ་ཡིན་ཏེ། ལུས་འདིའི་ནང་གི་ཡང་དག་པའི་མི་གཡོ་བའི་ས་བོན་མི་བདེན་པར་བསྒྲིབས་
པར་ཡིད་ཆེས་ཏེ། མི་བདེན་པའི་སེམས་བཏང་བྲལ་ན་དང་བའི་སེམས་དཀར་གཙང་སྟེ། ཁམས་ཀྱི་རྣམས་ཡིད་དང་ཚིག་གིས་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པར་རིག་གོ། །གཉིས་ནི་བསམ་པའི་གྲལ་ཏེ་བསམ་པ་ནི་གྲལ་རྣམས་ལས་
བརྟགས་ན་ཡིད་དང་ཚིག་འབའ་ཞིག་སྟེ། ཡིད་དང་ཚིག་གིས་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་ནས་ཡིད་བཞིན་མངོན་པར་སྣང་ན་ཁམས་མཐོང་ངོ་ཅོག་ཀུན་བདག་གི་ཕྱི་མོའི་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་མོའི་ཤེས་པ་འདི་ལ་ནི་ཆོས་ཀྱང་མེད། གཞུང་ཡང་
མེད། བླང་ངོ་ཅོག་བླང་ནུས་པ་མེད་པར་རིག་གོ། །གསུམ་ནི་སྤྱོད་པའི་གྲལ་ཏེ། རྟག་པར་གཡོ་ནུས་པ་གཡོས་ན། གཡོ་བ་འཐུན་པའི་ཚེ་སྔར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དྲངས་ཏེ། བསྒྲིབས་པ་དང་བགེགས་ཀྱི་རྣམས་བསལ་ནས་
བཀབ་པ་དང་། དཀྲིས་པ་ལས་བྱུང་བྲལ་ལོ། །བཞི་ནི་སྤྱད་པའི་གྲལ་ཏེ་སྤྱད་པའི་ས་རྣམས་དང་བྲལ་ལ། སེམས་ལ་བླང་བ་དང་བཏང་བ་མེད་དོ་ཤིན་ཏུ་དག་པ་ལས་རྩ་བ་རྣོས་ཏེ། སེམས་མི་གཡོ་བས་ན་ཡང་དག་པར་མི་
འགྱུར་བའི་བདེན་པའི་དབྱིངས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་གོ། །ལྔ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་གྲལ་ཏེ་བཏང་སྙོམས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པའི་དྲང་པོའི་ཤེས་རབ་ལ་ཡང་མི་གནས་ཏེ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་
ལ་འབབ་ཅིང་འཁོར་ཀྱང་མཚན་མ་མི་གཡོའོ། །མཚན་མ་ནི་མི་གཡོ་བ་ལ་ཡང་མ་ཆགས་ཏེ། གཡུང་དྲུང་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྟོང་པའི་སེམས་ཀྱང་ཐོབ་པ་མེད། སེམས་ལ་མུ་མེད་མཐའ་མེད་དེ། གནས་ཀྱང་མི་
མཐོང་བ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་གཤེགས་པའི་ཕྱིན་པའོ། །ཕོ་དགེ་བ་གྲལ་ལྔ་ནི་ཚོར་བ་གཅིག་ཕྱི་མོ་བསོད་པ་ནས་ཞུགས་ཏེ། སེམས་ཅན་བསྟན་པ་ནི་ཕྱི་མོའི་གནས་ནས་སོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟར་ན་ཕྱི་མོའི་

51-1-148a

གནས་ཞེས་བགྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཕྱི་མོ་ནས་ཕྱི་མོའི་གནས་མེད་ན་གནས་མེད་པའི་ཕྱི་མོའི་མུ་ནས་བདེ་བར་ཞུགས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་ན་འཕྲུལ་གྱི་ལམ་གང་ཞིག་གྲུབ་བོ། །ཇི་ལྟ་ཞེས་བྱས་
ན། ཕོ་དགེ་བ་ལག་པས་སྟོང་པ་ལ་བཟུང་བ་དང་མཚུངས་པས་མ་ཐོབ་སྟེ། མ་ཁྱབ་པ་ཡང་མེད་དོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། བཙུན་པས་བཤད་པ་བཞིན་ཏེ། དོན་གྱི་སྔོན་ལོགས་སུ་ཕྱི་མོའི་བཟོད་པ་སྤྱད་དེ། བླང་བ། 
སྟོང་པ། ཞི་བ། བསམ་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཞི་བ་ནི་མི་གཡོ་བ་ཡིན་ཏེ། ལེགས་སོ་ཅོག་གི་མདོ་བསྡུས་ཤིང་བཟུང་བས་ན། ཆོས་སོ་ཅོག་ཀུན་འདུས་པས་རྫོགས་ཆུབ་སྟེ། གཉིས་སུ་མེད་དོ། །བསམ་གྱིས་མི་
ཁྱབ་པོ། །ཤེས་པར་བྱོས་ཤིག །ཆོས་དེས་ནི་ཤེས་རབ་ཆེན་པོས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་ཆེན་པོའི་སྔགས་ཡིན་ནོ། །སྣང་བ་ཆེན་པོའི་སྔགས་ཡིན་ནོ། །བླ་ན་མེད་པའི་སྔགས་ཡིན་ནོ། །བསྒྲུབ་ཏུ་མེད་པའི་
སྔགས་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་མི་གཡོ་བའི་སྟོང་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མེས་མདུད་པ་རྣམས་བསྲེགས་ཏེ། མེད་ནས་མཉམ་སྙོམས་སོ། །མཉམ་
སྙོམས་པའི་སྙོམས་པ་ཚོར་བ་གསུམ་དང་། དམ་པའི་ཚོར་བའི་ལུས་གསུམ་གྱིས་དགུ་ཤེས་པའི་ནང་སང་དེར་སྣང་ཞིང་གཙང་ཞིང་གཙང་དག་ལ་གྲིབ་མ་རྣམས་མེད་དོ། །ཕོ་དགེ་བ་དེ་ཆོས་དེ་ནི་རྒྱུ་ཡང་མེད་རྐྱེན་ཡང་
མེད་དེ། ཤེས་རབ་རང་སྤྱོད་པའོ། །གཡོ་བ་ཡང་མེད་མི་གཡོ་བ་ཡང་མེད་དེ། སྤྱོད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའོ། །གཞུང་ལ་ཡོད་མེད་དོ། །སྟོང་པའི་མཚན་མ་ཡང་སྟོང་པའོ། །ཕོ་དགེ་བ་ན་སེམས་ཅན་དེ་
དག་གཞུང་དེ་ལ་རྟོགས་པར་ཆུད་པར་གྱིས་ཤིག །གཞུང་དེ་ཆུད་ན་ཡང་དག་པར་གཤེགས་པའི་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། ཡང་དག་པར་གཤེགས་པའི་གཞུང་བརྟག་པ་ནི་འབབ་པ་རྣམས་ལ་ཆགས་

51-1-148b

ཏེ། བསམ་གཏན་བཞི་དང་བྲལ་ནས་སྤྱི་ཡོད་ལས་འདས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཆོས་སོ་ཅོག་གི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཏེ། བསམ་གཏན་བཞི་དེ་ཡང་དེ་དང་མཚུངས་སོ། །ཡང་དག་
པར་གཤེགས་པ་མཐོང་ན་ཡང་དག་པར་གཤེགས་པའི་སེམས་རང་དབང་བས་རྟག་པར་མེད་པ་ཞི་བར་གནས་སོ། །འབྱུང་ཡང་མི་འབྱུང་། འཇུག་ཀྱང་མི་འཇུག་སྟེ། ཕྱི་ནང་མཉམ་སྙོམས་སོ། །ཕོ་དགེ་བ་དེ་བསམ་གཏན་དེ་
རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་ན་འདུ་ཤེས་ཀུན་ཐུབ་སྟེ། མི་གཡོ་བ་མེད་པས་ཕན་ཚུན་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་གཡོ་བ་སྤྱད་དེ་མི་གཡོ་བའི་ཡང་དག་པ་ལ་བརྟགས་ན། མི་གཡོ་བའི་མཚན་མ་ལ་
རྟོགས་པ་མི་མཐོང་བས་མཚན་མ་རྣམས་སྟོང་ཞིང་ཞིའོ། །སྟོང་ཞིང་ཞི་ན་མི་གཡོ་བའི་གཞུང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་འདུ་ཤེས་བསམ་གཏན་ཐུབ་པ་ཡིན་ཏེ། བསམ་གཏན་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བསམ་གཏན་
གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་གཡོ་བའི་རྣམ་གྲངས་དང་བྲལ་ཏེ། གོས་པ་ཡང་མེད། བསྒོ་བ་ཡང་མེད། ཆོས་ཀྱང་མེད། འགྲིབ་པ་ཡང་མེད་དེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་གྲངས་དང་བྲལ་བས་ཕྱི་མོའི་གཞུང་གིས་གཞུང་བཞིན་ནོ། །ཕོ་དགེ་བ་
དེ་ལྟ་བུར་རྟོགས་ཏེ་ཐུབ་ན། གཟོད་མིང་བསམ་གཏན་ཞེས་བྱའོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །ཡང་དག་པར་གཤེགས་པས་རྟག་པར་མི་གཡོ་བའི་ཡང་དག་པ་སྤྱོད་དེ། སེམས་ཅན་བསྟན་པ་དེ་
ལྟ་བུའི་ཡང་དག་པའི་གཞུང་ལ་ཡི་གེའི་འབྲུ་མང་ལ་གཞུང་གི་རྒྱ་ཆེ་སྟེ། རྩ་བ་རྣོ་བའི་སེམས་ཅན་གྱིས་གདོད་སྤྱད་ནུས་ཀྱི་རྩ་བ་རྟུལ་བའི་སེམས་ཅན་གྱིས་ཡིད་གཞག་དཀའོ། །ཇི་ལྟ་བུའི་ཐབས་ཀྱིས་རྩ་བ་རྟུལ་བ་དེ་བདེན་པ་
ཆུད་པར་བགྱིར་རུང་། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། རྩ་བ་རྟུལ་བ་དེའི་ཚིག་བཞི་ལེའུ་གཅིག་མནོས་ཏེ་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཏུ་བཅུག་ན་ཡང་དག་པའི་བདེན་པར་ཆུད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སོ་ཅོག་ནི་ལེའུ་གཅིག་གི་ནང་

51-1-149a

དུ་འདུས་སོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟ་བུར་ན་ཚིག་བཞི་ལེའུ་གཅིག་ཅེས་བགྱི་བ་བཤད་པར་སྨོན་ཏོ། །དེ་ནས་བཙུན་པས་ལེའུ་བཤད་དེ་གསུངས་པ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའི་གཞུང་། 
གཞུང་དེ་ཡོད་མེད་སྐྱེ་བ་མེད། །སྐྱེ་དང་ཤི་རྣམས་གཞུང་མེད་ན། །གཞུང་དེ་སྐྱེ་བ་ཤི་བ་མེད། །དེ་ནས་ཕལ་མང་པོས་ལེའུ་བཤད་པ་ཐོས་ནས་ཐམས་ཅད་ཀུན་ཤིན་ཏུ་དགའ་སྟེ། ཀུན་སྐྱེ་ཤི་མེད་པར་བྱས་པ་ཐོས་ནས་
ཤེས་རབ་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་སྐྱེས་སོ། །རྡོ་རྗེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་ཡི་གེ་ལེའུ་བདུན་ཏེ། ཡང་དག་པར་གཤེགས་པའི་མཛོད་ཀྱི་ལེའུའོ།། །།
དེའི་ཡ་རབས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྔོན་གྱི་གནས་ནས་ལངས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཙུན་པ་སྐྱེ་བའི་གཞུང་ནི་མ་བཀག །ཤི་བའི་གཞུང་ནི་མི་སྐྱེ། དེ་ལྟ་བུ་མི་གཡོ་བའི་གཞུང་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལགས་སོ། །
བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་མཆིས། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་མ་མཆིས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གྲངས་མ་མཆིས་པའི་མཚན་མ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབའ་ཞིག་གིས་བཀབ་བོ། །དེ་ལྟ་བུའི་གཞུང་གི་མཚན་
མ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ནང་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་མཆིས་ན། བཙུན་པ་ཆོས་སོ་ཅོག་གྲངས་ནི་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས། མུ་མ་མཆིས་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་ནི་ཡང་དག་པ་གཅིག་གི་གཞུང་གི་ངོ་བོ་
ཉིད་དེ། ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་འབའ་ཞིག་ལ་གནས་པ་དེའི་དོན་ཇི་ལྟ་བུ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཡ་རབས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་ངས་ཆོས་རྣམས་བཤད་པ་ལ་བསླད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་ཐབས་ཀྱི་ལམ་སྤྱོད་དོ། །ཆོས་
སོ་ཅོག་གི་མཚན་མ་ནི་ཡང་དག་པ་གཅིག་གི་གཞུང་གི་ཤེས་རབ་བོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དཔེར་ཚོང་དུས་གཅིག་ལ་སྒོ་ཆེན་པོ་བཞི་ཕྱེ་བ་དང་། མཚུངས་ཏེ། སྒོ་ཆེན་པོ་བཞི་ཀུན་ནི་ཚོང་དུས་གཅིག་ལ་འདུས་ཏེ། ཕལ་མང་པོ་དེ་རྣམས་

51-1-149b

ཡིད་བཞིན་དུ་འཇུག་གོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རོ་བྲོ་བ་ཡང་དེ་དང་མཚུངས་སོ། །ཡ་རབས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པས་གསོལ་པ། ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་ལགས་ན་བདག་གིས་ཆོས་གཅིག་རོ་བྲོ་བ་ལ་གནས་ན། ཆོས་སོ་འཚལ་གྱི་རོ་བྲོ་བ་འདུས་
པའི་རིགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། དེ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གཅིག་གི་ཡང་དག་པའི་གཞུང་གི་རོ་ནི་མཚོ་ཆེན་པོ་གཅིག་དང་མཚུངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་མང་པོ་འབབ་པ་དེར་མི་འཇུག་པ་མེད་དོ། །ཡ་རབས་
ཆོས་སོ་ཅོག་གི་རོ་བྲོ་བ་ཡང་མང་པོ་འབབ་པ་དེ་དང་མཚུངས་སོ། །མིང་གྲངས་ཐ་དད་མོད་ཀྱི་ཆུར་མི་ཚུགས་པ་མེད་དོ། །མཚོ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་ན་མང་པོ་འབབ་པ་འདུས་ཏེ། རོ་བྲོ་བ་གཅིག་ལ་གནས་པས་ནི་རོ་བྲོ་བ་ཀུན་འདུས་
སོ། །ཡ་རབས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པས་གསོལ་པ། ཆོས་ལ་རོ་གཅིག་པུ་ནི་ཇི་ལྟ་བུར་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་སྟེ། དེའི་ཤེས་རབ་མཚུངས་ཤེས་བགྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཡ་རབས་དཔེར་ན་ཆུ་བོ་གང་ག་དང་། 
ཧ་དང་། ཧོ་ཧེ་དང་། མཚོ་དང་མཚུངས་ཏེ་ཆེ་ཆུང་ཐ་དད་དོ། ། མིང་མཁན་ཐ་དད་དོ། །ཆུ་དེ་གོང་གི་ནང་ན་འདུག་པ་ན་མིང་ཀོང་གི་ཆུ་ཞེས་བྱའོ། །འོ་ཡི་ནང་ན་འདུག་ན་འོ་ཡི་ཆུ་ཞེས་བྱའོ། །ཧའི་ནང་ན་འདུག་ན་ཧའི་ཆུ་ཞེས་བྱའོ། །
ཀུན་ལྷན་ཅིག་མཚོའི་ནང་ན་འདུག་པ་མིང་མཚོ་ཆུ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱང་དེ་དང་མཚུངས་དེ་ཀུན་ཡང་དག་པའི་མི་གཡོ་བ་ལ་འདུག་སྟེ། མིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་འབའ་ཞིག་གོ། །ཡང་ཡ་རབས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གཅིག་པུ་
ལ་གནས་ན་སྤྱད་པ་གསུམ་སྤྱད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡ་རབས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟ་བུར་ན་སྤྱད་པ་གསུམ་ཞེས་བགྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། གཅིག་ནི་དོན་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པ་བླངས་པའོ། །
གསུམ་ནི་མི་གཡོ་བ་བཞིན་དུ་བླངས་ཏེ་སྤྱོད་པའོ། །ཡ་རབས་དེ་ལྟ་བུ་སྤྱོད་པ་གསུམ་གྱིས་སྒོ་མང་པོའི་མདོ་བསྡུས་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་མོར་འདིར་མི་འཇུག་པ་མེད་དོ། །སྤྱོད་པ་འདིར་ཞུགས་པ་ནི་སྟོང་པའི་མཚན་མ་མི་

51-1-150a

སྐྱེའོ། །དེ་ལྟར་ཞུགས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་གཤེགས་པར་ཞུགས་ཞེས་བྱར་རུང་ངོ་། །ཡང་དག་པར་གཤེགས་པར་ཞུགས་པ་ནི་ཞུགས་ཞུགས་ན་མ་ཞུགས་སོ། །ཡ་རབས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པས་གསོལ་པ། བསམ་
གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་ཡང་དག་པར་གཤེགས་པའི་མཛོད་དུ་འཇུག་པ་ལྗང་བུ་ལས་འབུར་རྙེད་པ་དང་མཚུངས་ཏེ་འཇུག་པའི་གནས་མེད་དོ། །ཕྱི་མོ་རྩ་བ་རྣོ་བའི་གྲུབ་སྟེ་ཕྱི་མོ་ཐོབ་ན་ཕྱི་མོ་བདེན་པའི་མུ་ཐོབ་པ་དེའི་ཤེས་རབ་དུ་མཆིས། སངས་
རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཤེས་རབ་དེ་ལ་གྲངས་མེད་དེ། མདོ་ཙམ་ཞིག་བཤད་ན་ཤེས་རབ་དེ་ལ་བཞི་ཡོད་དོ། །བཞི་གང་ཞེས་བྱས་ན། གཅིག་ནི་ཐུབ་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ། འདི་ནི་མི་གཡོ་བ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་ནི་འགྱུར་བའི་
ཤེས་རབ་སྟེ། དེ་ནི་ཐབས་ཀྱིས་ནི་བཤིག་པའོ། །གསུམ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ། དེ་ནི་གློག་གི་ཚོར་བ་བསལ་བའོ། །བཞི་ནི་མཐའ་ཡུན་གྱི་ཤེས་རབ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ཆོ་ག་ཚངས་པའི་ལམ་དུ་འཇུག་པའོ། །
ཡ་རབས་དེ་ལྟ་བུའི་དོན་ཆེན་པོ་བཞི་ནི་སྔ་མ་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་པ་སྟེ། ཟབ་མོ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་བསྟན་ན་ཤེས་རབ་འདི་སྤྱད་པའི་རིགས་ཡ་རབས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དོན་ཆེན་
པོ་རྣམ་གསུམ་ཡོད་དེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་ཕྱི་ནང་དུ་གཅིག་ལ་གཅིག་མི་གནོད་དོ། །གཉིས་ནི་གཞུང་ཆེན་པོ་འཁོར་ལ་ལམ་བཞིན་དུ་བདབས་ཏེ་བསལ་བའོ། །གསུམ་ནི་མི་གཡོ་བའི་ཤེས་རབ་ཐུབ་པས་སྙིང་རྗེ་དང་གཉིས་
ཀ་རྣོ་བའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དོན་གསུམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་འབྱོར་འགྲུབ་བོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དོན་མ་སྤྱད་ན་ཤེས་རབ་དེ་བཞིན་དུ་འབབ་མི་ནུས་ཏེ། བདུད་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་གླགས་རྙེད་པར་འོང་ངོ་། །ཡ་རབས་ཁྱོད་ལ་སོགས་པ་མང་པོས་སངས་
རྒྱས་གྲུབ་ཀྱི་བར་དུ་རྟག་པར་སྤྱོད་པ་སྦྱོངས་ཏེ་སྐད་ཅིག་ཀྱང་སྟོང་པ་མ་བྱས་ཤིག །ཡ་རབས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟ་བུར་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་ཞེས་བགྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་

51-1-150b

ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སྟོང་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བྱ་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། དེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཡ་རབས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟ་བུར་ན་འཁོར་གཞུང་ཆེན་པོ་འཁོར་
ཞེས་བགྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཆེན་པོ་བཞིའི་གཞུང་སྟེ། ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་ཏོ། །ཕྱི་མོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་གཞུང་ཆེན་པོའི་འཁོར་ཡིན་ནོ། །ཡ་རབས་ཚངས་
པར་སྤྱོད་པས་གསོལ་པ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དོན་ནི་བདག་ལ་ཡང་ཕན། གཞན་ལ་ཡང་ཕན་ཏེ། ཁམས་ཀྱི་ས་ལས་འདས་ནས་མྱ་ངན་འདས་པ་ལ་ཡང་མི་ཆགས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་དུ་ཆུད་དོ། །
དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་ནི་སྐྱེ་ཤིའི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་ན་ཆོས་ནི་མ་ཞི་བའོ། །དེ་ནས་ཡང་དག་པར་གཤེགས་པས་གཞུང་འདི་བསླབས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བཤད་པ། ཆོས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་ལས་སྐྱེས། 
སླར་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་ལ་བཀག །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཆོས་བཀག་ན། །ཆོས་དེ་སྐྱེ་ཤི་ཞི་བ་མེད། །དེ་ནས་ཡ་རབས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པས་ལེའུ་བཤད་པ་ཐོས་ནས་ཡིད་ཤིན་ཏུ་དགའ་སྟེ་གཞུང་འདི་བསླབས་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་
བཤད་དོ། །ཆོས་རྣམས་སྟོང་པ་ཕྱི་མོ་ཞི། །སྟོང་པ་ཞི་བ་སྐྱེ་བ་མེད། །ཆོས་གཞན་སྐྱེས་ཤིང་ཤི་བ་ཡིན། །ཆོས་འདི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་མེད། །དེ་དང་འདི་ནི་མི་མཐུན་ཏེ། །ཆད་དང་རྟག་དང་ཡོད་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་གཉིས་དང་
བྲལ་བ་སྟེ། ཚིག་གཅིག་ལ་ཡང་མི་འཇུག་གོ། །ཆོས་གཅིག་ཡོད་ཅེས་བཤད་པ་ནི། །དེའི་གཟུགས་སྤུའི་འཁོར་ལོ་བཞིན། །སྨིག་རྒྱུས་ཆུ་རུ་བསླད་དང་མཚུངས། །སྒྱུ་མ་མི་བདེན་རྣམས་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ལ་མེད་པར་
མཐོང་བ་ནི། །ཆོས་སྟོང་པར་ནི་འཐུན་པ་ཡིན། །དམུས་ལོང་གཉིས་མེད་ལོང་བ་བཞིན། །ཆོས་རྣམས་རུ་སྦལ་སྤུ་དང་མཚུངས། །བདག་ང་སངས་རྒྱས་བཤད་པ་ཐོས། །ཆོས་ལ་གཉིས་མཐོང་མེད་པར་རིག །དབུ་མ་ལ་ཡང་

51-1-151a

མི་ཆགས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཆགས་བླངས་ཏེ། །ཡང་དག་གཤེགས་པས་ཆོས་བཤད་པ། །ཀུན་ཀྱང་མ་ཆགས་མེད་ལས་བྱུང་། །བདག་ནི་ཆགས་པ་མེད་གནས་ནས། །ཡང་དག་གཤེགས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡང་
དག་གཤེགས་ལ་གུས་ཕྱག་འཚལ། །ཡེ་ཤེས་མི་གཡོ་སྟོང་པ་བཞིན། །ཆགས་མེད་པ་ལའང་མི་ཆགས་ཏེ། །ཆགས་མེད་ལུས་ལ་གུས་ཕྱག་འཚལ། །བདག་ནི་གནས་ཀུན་ཐམས་ཅད་ན། །རྟག་པར་ཡང་དག་གཤེགས་
རྣམས་མཐོང་། །ཡང་དག་གཤེགས་པ་རྣམས་མཐོང་གིས། །བདག་ལ་རྟག་ཆོས་བཤད་པར་སྨོན། །དེ་ནས་ཡང་དག་པར་གཤེགས་པས་ཚིག་འདི་གསུངས་སོ། །ཕོ་དགེ་བ་རྣམས་ཁྱོད་ལ་སོགས་པ་བརྟགས་པར་ཉོན་ཅིག །ཁྱེད་
མང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟགས་པའི་ཆོས་བཤད་དོ། །ཕོ་དགེ་བ་བརྟག་པའི་ཆོས་དང་། བརྟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་བཤད་པ་ཡང་མེད། ཡི་གེ་འབྲུ་ཡང་མེད། བདེན་པ་ཡང་མེད། གྲོལ་ཐར་ཡང་མེད། མེད་པ་ཡང་མེད། 
ཁམས་ཀྱང་མེད། མི་བདེན་པའི་ཆད་པའི་མུ་རྣམས་དང་བྲལ་ཏེ་ཆོས་འདི་རྟག་པ་མེད་པ་མེད་དེ་རྟག་པ་དང་ཆད་པ་མཐོང་བ་རྣམས་དང་བྲལ་བས་ཤེས་པ་རྟག་པ་ཡིན་པར་མངོན་པར་མཐོང་ངོ་། །ཤེས་པ་ནི་རྟག་པར་སྟོང་ཞི་སྟེ། སྟོང་ཞི་
བ་ཡང་སྟོང་ཞིའོ། །ཕོ་དགེ་བ་སྟོང་ཞི་བར་རིག་ན་མི་སྟོང་། མི་ཞི་བའི་སེམས་རྟག་པར་སྟོང་ཞིའོ། །སྟོང་ཞི་བ་ཐོབ་ན་སེམས་རྟག་པར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་ཏེ་མིང་དང་ཁ་དོག་གི་རྣམས་རིག་ན། གཏི་མུག་གི་སེམས་འབའ་
ཞིག་ཡིན་ནོ། །གཏི་མུག་གི་སེམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བརྟགས་ཏེ། ཆོས་རྣམས་བྱེ་བྲག་ཕྱེ་ན་ཐ་དད་པ་གཞན་མེད་ཀྱི་མིང་དང་ཁ་དོག་ལས་བྱུང་ངོ་། །ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་རིག་ན་ཡི་གེའི་འབྲུ་དང་། ཚིག་ལས་མི་འབྲངས་
ཏེ། སེམས་དང་སེམས་ཀྱི་གཞུང་གིས་ང་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ། །ང་སྒྱུ་མའི་མི་ཡིན་པར་རིག་ན་གདོད་སྟོང་པ་ཞི་བའི་ཐོབ་བོ། །སྟོང་པ་ཞི་བའི་ཐོབ་ན་གདོད་བླ་ན་མེད་པ་གཡུང་དྲུང་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །དེ་ནས་ཚངས་

51-1-151b

པ་ཡ་རབས་སྤྱོད་ཀྱིས་ཚིག་དེ་སྐད་བཤད་པ་ཐོས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཤད་དོ། །མིང་དང་གཟུགས་ལས་རྣམ་པར་བརྟགས། །ཆོས་ཀྱི་མིང་དང་གསུམ་ཞེས་བྱ། །ཡང་དག་མི་གཡོ་དྲང་ཤེས་རབ། །དེ་དང་སྡོམས་ན་ལྔར་
འགྱུར་རོ། །བདག་ད་ཆོས་དེ་བཤད་པས་སུ། །ཆད་དང་རྟག་པ་བཅིངས་བརྟགས་ཏེ། །སྐྱེ་དང་ཤི་བའི་ལམ་དུ་ཞུགས། །ཆད་པ་དེ་ནི་རྟག་མ་ཡིན། །ཡང་དག་གཤེགས་པས་སྟོང་ཆོས་སྤྱད། །ཆད་དང་རྟག་པས་ཡོང་
བྲལ་ལོ། །རྒྱུ་རྐྱེན་མེད་པའི་མི་སྐྱེ་སྟེ། མི་སྐྱེ་བས་ནི་མི་ཤིའོ། །རྒྱུ་རྐྱེན་ཡོད་པར་འཛིན་པ་ནི། །སྟོང་པའི་མེ་ཏོག་ཐུ་བ་བཞིན། །དཔེ་རུ་མེ་ཏོག་ཐུ་བ་བཞིན། །མཐའ་རུ་ཐོབ་པར་ཡོང་མི་འགྱུར། །རྒྱུ་རྐྱེན་
བླངས་པ་རྣམས་དང་བྲལ། །གཞན་ལས་ཞི་བའང་མ་ཡིན་ཏེ། །བདག་གི་གཞུང་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །མི་གཡོ་རྟེན་པས་བདེ་བ་ཐོབ། །དེ་ནི་ཡང་དག་བདེན་པའི་ཆོས། །རྟག་པར་རང་དབང་མི་གཡོ་བཞིན། །ཆོས་
རྣམས་ཟད་པར་ཀུན་ཤེས་པ། །ལས་སུ་འཕྲུལ་པས་སྤྲུལ་པ་ཡིན། །ཤེས་རབ་བྲལ་ན་ཆོས་ཉིད་སྟོང་། །དེ་བས་སྟོང་པའི་གནས་ལས་བཤད། །སྐྱེ་དང་ཤི་བའི་ཆོས་བཀབ་སྟེ། །མྱ་ངན་ལས་སུ་འདས་པར་གནས། །
ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་བསྡུས་པས་སུ། །མྱ་ངན་འདས་ལ་མི་ཆགས་སོ། །བསྒྱུར་བས་བླང་བར་ནུས་པ་སྟེ། །ཡང་དག་གཤེགས་པའི་མཛོད་དུ་ཆུད། །དེ་ནས་ཕལ་མང་པོའི་གཞུང་དེ་སྐད་བཤད་པ་ཐོས་ནས་ཀུན་
ཀྱིས་དང་པོའི་སྲོག་ཐོབ་སྟེ། ཡང་དག་པར་གཤེགས་པར་ཆུད་དེ། ཡང་དག་པར་གཤེགས་པའི་མཛོད་ཀྱི་མཆིའོ། །རྡོ་རྗེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་ཡི་གེ་ལེའུ་བརྒྱད་དེ། མདོ་འཛིན་པའི་ལེའུ་འོ།། །།
དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སའི་སྙིང་པོས་ཕལ་མང་པོའི་ནང་ནས་ལངས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མདུན་དུ་ཕྱིན་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་དང་། པུས་མོ་བཙུགས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། བཙུན་པ་བདག་གིས་ཕལ་བརྟགས་

51-1-152a

ན་སེམས་ཅན་ལ་དོགས་པ་མཆིས་ཏེ་ད་དུང་མ་ཐུལ་ཏོ། །ཡང་དག་པར་གཤེགས་པས་དོགས་པ་བསལ་བར་བགྱིས་ན་བདག་གིས་ཕལ་མང་པོའི་སླད་དུ་དོགས་པ་བཞིན་དུ་དྲི་བར་འཚལ་ན། སངས་རྒྱས་བྱམས་
པས་ཐུགས་རྗེས་གཟིགས་ཏེ་གནང་བར་སྨོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུར་སེམས་ཅན་གྱི་ར་མདའ་བྱ་ཞིང་བསྒྲལ་ནུས་ན་དེ་ལྟ་བུའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་བསམ་
གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་རྒྱ་ཆེན་པོ་དྲིས་ཤིག་དང་། ཁྱོད་ལ་དགྲོལ་བཤད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སའི་སྙིང་པོས་གསོལ་པ། ཆོས་སོ་ཅོག་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟར་ན་རྐྱེན་ལས་མ་སྐྱེས། དེ་ནས་ཡང་དག་པར་
གཤེགས་པས་གཞུང་འདི་བཤད་པར་དགོངས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བཤད་དོ། །ཆོས་རྐྱེན་ལས་སུ་སྐྱེས་ན་ནི། །ཆོས་རྐྱེན་བྲལ་ན་ཆོས་མེད་དམ། །ཇི་ལྟ་བུས་ན་ཆོས་ཉིད་མེད། །རྐྱེན་གྱིས་སུ་ནི་ཆོས་སྐྱེས་སམ། །
དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སའི་སྙིང་པོས་གསོལ་པ། ཆོས་ལ་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་སུ་ལགས་ན་ཇི་ལྟ་བུར་ན་བཤད་པ་ལ་སེམས་ལས་བྱུང་ཞེས་བགྱི། དེ་ནས་བཙུན་པས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་གསུངས་པ། སེམས་
ལས་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་ནི། །ཆོས་དེས་བླང་བ་བླང་ནུས་ཏེ། །དཔེ་རུ་ར་རོ་མིག་གིས་སུ། །སྟོང་པའི་མེ་ཏོག་མཐོང་དང་མཚུངས། །ཆོས་འདི་ངོ་བོ་ཉིད་བཤད་པ། །དེ་དག་དང་ནི་མཚུངས་མ་ཡིན། །དེ་ནས་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་སའི་སྙིང་པོས་གསོལ་པ། ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་ལགས་སུ་ལགས་ན་ཆོས་ལ་སྡོད་པ་མཆིས་ཏེ་སྡོད་པ་མ་མཆིས་ན་ཆོས་རབ་གྲུབ་པའི་རིགས་སོ། །དེ་ནས་བཙུན་པས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བཤད་དོ། །ཆོས་
ཀྱི་ཕྱི་མོ་ཡོང་ཡེ་མེད། །བདག་དང་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཐོག་མ་མེད་ཅིང་ཐ་མའང་མེད། །གྲུབ་དང་ཞི་ལའང་མི་ཆགས་སོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སའི་སྙིང་པོས་གསོལ་པ། ཆོས་སོ་ཅོག་གི་

51-1-152b

མཚན་མ་ནི་ཕྱི་མོ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་སྟོང་པའི་མཚན་མ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་མེད་པ་ནི་ཆོས་མི་གཡོ་བའི་དང་འཐུན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། དེ་ལྟ་
བུའི་ཆོས་མེད་པ་ཆོས་དེ་ནི་མི་གཡོ་བ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སའི་སྙིང་པོས་གསོལ་པ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །དེ་ལྟ་བུའི་མི་གཡོ་བའི་མཚན་མ་ནི་འཐུན་པ་ཡང་མ་མཆིས། མི་མཐུན་པ་ཡང་མ་མཆིས་ཏེ། 
ཡིད་ཀྱིས་བླངས་པ་དང་གཡོ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡིད་ཀྱིས་བླངས་པ་དང་ལས་ཀྱིས་བླངས་པ་ཀུན་སྟོང་པ་མི་གཡོ་བའོ། །སྟོང་པ་མི་གཡོ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་དང་ལྷན་ཅིག་པ་དང་། མི་གཅིག་པ་བླང་དུ་རུང་བ་དང་། སྟོང་པ་ཞི་
བའི་རིགས་སོ། །དེ་ནས་བཙུན་པས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བཤད་དོ། །སྟོང་པ་མི་གཡོ་ཆོས་རྣམས་ནི། །ཆོས་དང་མི་གཡོ་མི་སྟོང་ངོ་། །སེམས་དེ་མི་གཡོ་བ་ཡི་ཚེ། །དེས་སུ་སེམས་ནི་ཐོབ་པ་མེད། །བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སའི་སྙིང་པོས་གསོལ་པ། ཆོས་དེ་ལ་བདེན་པ་མ་མཆིས་པས་ཁ་དོག་སྟོང་པའི་སེམས་ཀྱང་ཞིའོ། །ཆོས་དེ་ཕྱི་མོ་ནས་ཞི་བས་ཆོས་དེ་ཞི་བ་ལགས་པའི་རིགས་སོ། །དེ་ནས་ཞི་བ་ཡང་མ་མཆིས་ན་ཇི་
ལྟ་བུར་གཅིག་ཅེས་བགྱི། དེ་ནས་བཙུན་པས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བཤད་པ། ཆོས་ནི་གནས་མལ་མེད་ལ་འདུག །གཟུགས་དང་གྲངས་ནི་སྟོང་ཞིང་མེད། །མིང་དང་བཤད་པ་ཆོས་རྣམ་གཉིས། །དེ་ནི་བླང་བ་
ནུས་མ་ཡིན། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སའི་སྙིང་པོས་གསོལ་པ། ཆོས་སོ་ཅོག་གི་མཚན་མ་ནི་འགྲམ་གཉིས་ལ་མི་ཆགས་ཏེ། དབུས་མའི་འབབ་པ་ལ་ཡང་མི་ཆགས་སོ། །སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་
ཤེས་པ་ཡང་དེ་དང་མཚུངས་ན་ཇི་ལྟ་བུར་ཁམས་ཀྱི་རྣམས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་སྐྱེས་ཞེས་བགྱི། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ཡོད་དུ་ལགས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡང་སྐྱེ་བ་ལས་བྱུང་བ་ཇི་ལྟ་བུར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་

51-1-153a

མེད་ལ། སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་ཀུན་སྐྱེ་བར་ནུས་ཞེས་བགྱི། དེ་ནས་བཙུན་པས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བཤད་དོ། །སྐྱེ་བ་དང་ནི་སྐྱེ་ནུས་གཉིས། །དེ་གཉིས་ཀྱིས་སུ་རྐྱེན་བྱ་ནུས། །ཕྱི་མོ་ནས་སུ་གཉིས་ཀ་མེད། །
སྟོང་རྒྱུ་མེ་ཏོག་ལེན་དང་མཚུངས། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་སྐྱེས་ཏེ། །ཁམས་ཀྱང་དེ་ཚེ་སྐྱེས་མ་ཡིན། །ཁམས་རྣམས་མ་སྐྱེས་པ་ཡི་ཚེ། །དེ་ཚེ་རྣམ་ཤེས་པ་ཞིའོ། །དེ་ནས་ཕྱི་མོ་ནས་མུ་མེད། །ཡོད་དང་མེད་དང་
གཉིས་ཀའང་མེད། །སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཤེས་པའང་མེད། །ཇི་ལྟར་དེ་ལས་ཁམས་ཡོད་རུང་། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སའི་སྙིང་པོས་གསོལ་པ། ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་དེ་ལྟ་ལགས་ཏེ་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀ་སྟོང་ན་
ཁམས་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་ཀྱང་ཕྱི་མོ་ནས་སྟོང་པ་ཞི་བ་སྟེ། ཡང་དག་པར་གཤེགས་པས་བཤད་པ་ལ་བདེན་པའི་མཚན་མ་ནི་ཡང་དག་པར་སྟོང་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ནི་འདུས་པ་མ་ལགས་སོ། །སངས་
རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། དེ་ལྟ་བུའི་མི་གཡོ་བ་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ནི་གཟུགས་ཀྱང་མེད། ཆགས་པ་ཡང་མེད་དེ། ཅི་ཡང་འདུ་བ་མེད། འདུ་ནུས་པ་ཡང་མེད། གཞུང་ཡང་མེད། ཆེན་པོ་ཡང་མེད། ཕྱི་མོ་གཅིག་གི་འཁོར་
གྱི་ཆོས་ཏེ། ལེགས་པའི་དོན་ཟབ་མོའི་ཕུང་པོའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སའི་སྙིང་པོས་གསོལ་པ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཕུང་པ་ལ་བདུན་དང་ལྔ་ནི་མི་སྐྱེ། བརྒྱད་དང་དྲུག་གི་སྟོང་པར་ཞི་སྟེ། དགུ་ནི་
མཚན་མ་ཡང་སྟོང་པ་མེད་དོ། །མེད་པའི་སྟོང་པ་ཡང་མེད་དོ། །བཙུན་པས་བཤད་པ་བཞིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་གཞུང་ཀུན་སྟོང་པའོ། །སྟོང་པར་ཞུགས་ན་སྤྱད་པ་མེད་དེ། ལས་ཀྱི་རྣམས་མ་སྟོར་བས་ང་དང་ངའི་གནས་
དང་། ནུས་པའི་གནས་དང་། ལུས་ཀྱི་མཐོང་བ་དང་། ཕྱི་ནང་འདུད་པས་མངགས་ཏེ། བརྩད་པར་ཀུན་སྟོང་ཞིང་མི་གཡོ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་གཞུང་དག་པ་དང་། ཤེས་རབ་དང་ཡང་དག་པའི་མི་གཡོ་བ་བསྟན་པར་སྨོན་ཏོ། །

51-1-153b

བཙུན་པས་རྟག་ཏུ་དེ་ལྟ་བུ་བདེན་པ་མི་གཡོ་བའི་སྟོང་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་སྨན་བཟང་པོ་ལགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །
སེམས་ལ་རྟག་པར་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །སྟོང་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཞི་བ་མེད་དེ། སེམས་ལ་ཡང་བྱ་བ་ཡང་མེད་དོ། །སྟོང་པའི་ལས་འབྱུང་འཇུག་མེད་དེ། ཐོབ་པ་དང་སྟོང་པའི་རྣམས་དང་བྲལ་བས་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། 
ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཀྱང་མེད་དོ། །སེམས་མི་གཡོ་མི་ཆགས་པ་ཡང་དེ་དང་མཚུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྟོང་པའི་རྣམས་བཤད་པ་ནི་ཡོད་པའི་བཤིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སའི་སྙིང་པོས་
གསོལ་པ། བཙུན་པ་ཡོད་པ་བཙལ་ན་བདེན་པ་མ་མཆིས་ཏེ། སྨིག་རྒྱུ་དང་ཆུ་དང་མཚུངས་བདེན་པར་རིག་སྟེ། མེད་པ་མ་ལགས་ན་མེའི་རང་བཞིན་དང་མཚུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བུར་རྟོག་པ་ནི་མི་འཛངས་པ་ལགས་སོ། །
སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་མི་དེས་ཡང་དག་པ་ལ་བརྟགས་ཏེ། སྟོང་པ་ཞི་བ་གཅིག་པུའི་མཚན་མ་བརྟགས་ན་མཚན་མ་མེད་པ་དང་མཚུངས་སོ། །སྟོང་པ་སྤྱད་དེ་བླངས་ནས་སྟོང་པ་སྤྱད་པས་
ན་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་མ་སྟོར་ཏོ། །སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་སྤྱད་པ་ན་འབབ་པ་གསུམ་དང་བྲལ་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་ནང་ན་གྲོལ་ཐར་གསུམ་གྱི་ལམ་མདོ་གཅིག་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ། །དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་ན་
སྟོང་ངོ་། །སྟོང་པས་ན་མཚན་མ་མེད་དོ། །མཚན་མ་མེད་པས་ན་བྱ་བ་མེད་དོ། །བྱ་བ་མེད་པས་ན་བཙལ་བ་མེད་དོ། །བཙལ་བ་མེད་པས་ན་སྨོན་ལམ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ལས་སྤྱད་པས་ན་སེམས་གཙང་ངོ་། །
སེམས་གཙང་བས་ན་སངས་རྒྱས་མཐོང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ན་ཡུལ་གཙང་མར་སྐྱེའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟ་བུའི་ཟབ་མོའི་ཆོས་བསྟན་པས་གསུམ་འགྲུས་པར་སྤྱད་དེ་ཤེས་རབ་དང་ཐུབ་པ་གྲུབ་ན། 

51-1-154a

གདོད་ཁམས་གསུམ་ལས་འདས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སའི་སྙིང་པོས་གསོལ་པ། ཡང་དག་པར་གཤེགས་པས་བཤད་པ་ལ་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད། ཞི་བ་ཡང་མེད་ན་རྟག་པར་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་ཤི་བཀག་
ན་སྟོང་ཞི་བ་བཀག་པ་ལགས་སོ། །རྟག་པས་ནི་མི་ཆད་དེ་མི་ཆད་པའི་ཆོས་དེ་ཁམས་གསུམ་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་རྣམས་དང་བྲལ་ཏེ། བྱ་བ་ཡོད་པའི་ཆོས་ལ་ནི་མེའི་ངོ་ལས་ཡོལ་བ་དང་མཚུངས་སོ། །གང་ལ་སོགས་
པའི་ཆོས་ལ་རྟེན་ཏེ་བདག་གིས་བདག་སྤྱོད་པ་ལ་སྒོ་མོ་དེ་གཅིག་པུར་འཇུག །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དོན་ཆེན་པོ་གསུམ་ལ་རང་གི་སེམས་སྤྱོད་དེ། བདེན་པ་ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་སྤྱོད་
པ་དེར་འཇུག་གོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སའི་སྙིང་པོས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟ་བུར་དོན་གསུམ་ལ་བདག་གི་སེམས་སྤྱོད། ཇི་ལྟ་བུར་ན་བདེན་པ་གསུམ་གྱི་སྤྱོད་པ་གཅིག་ཏུ་འཇུག །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་
པ། དོན་ཆེན་པོ་གསུམ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་གཅིག་ནི་རྒྱུའོ། །གཉིས་ནི་འབྲས་བུའོ། །གསུམ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དོན་གསུམ་ཕྱི་མོ་ནས་སྟོང་པ་མེད་པ་སྟེ། ང་དང་ཡང་དག་པའི་ང་མེད་ན་ཇི་ལྟ་
བུར་དེ་ལ་སྲེད་ཅིང་ཆགས་པ་སྐྱེ། དོན་གསུམ་ལ་རྟགས་ན་བཅིངས་པ་ཁྱེར་ཏེ། ཁྱེར་བས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཚོར་འབབ་བོ། །དེ་བས་ན་རྟག་པར་བདག་སྤྱོད། བདེན་པ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་
ལམ་སྟེ། མཉམ་སྙོམས་པའི་བདེན་པ་ཡིན་གྱི་མི་སྙོམས་པའི་བདེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་ནི་ཚོར་བ་ཆེན་པོའི་དྲང་པོའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པའི་བདེན་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་ནི་ཤེས་རབ་དང་འཐུན་པ་དང་ཐ་དད་པ་སྤྱད་
པ་མེད་པའི་ཞུགས་པའི་བདེན་པ་སྟེ། གོ་བདུན་སྤྱད་པས་ཞུགས་པས་བདེན་པས་མ་ཡིན་ནོ། །བདེན་པ་འདི་གསུམ་སྤྱད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་སྤྱད་ན་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་སུ་ཆུད་དེ་དྲང་པོའི་ཚོར་བ་མི་ཐོབ་པ་མེད་དོ། །

51-1-154b

དྲང་པོའི་ཚོར་བའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་ན་ཤིན་ཏུ་བྱམས་པ་ཆེན་པོར་འབབ་སྟེ། བདག་དང་གཞན་གཉིས་ཀ་ལ་ཕན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་གྲུབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སའི་སྙིང་པོས་གསོལ་པ། བཙུན་པ་དེ་ལྟ་བུའི་
ཆོས་ལ་རྒྱུ་རྐྱེན་མེད་དོ། །རྐྱེན་ལ་རྐྱེན་མེད་ན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་མི་ལྡང་ངོ་། །ཇི་ལྟ་བུར་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་གཤེགས་པར་ཆུད། དེ་ནས་ཡང་དག་པར་གཤེགས་པས་གཞུང་འདི་དགྲོལ་བར་དགོངས་ཏེ་ཚིགས་
སུ་བཅད་པས་བཤད་དོ། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་མཚན་མ་ནི། །ཆོས་དེའི་ཚེ་ན་གཡོ་བ་མེད། །ཆོས་ལ་ཐ་དད་དུས་ཀྱང་མེད། །དེ་ཡི་ཚེ་ན་གཡོ་བ་མེད། །ཆོས་ལ་ཐ་དད་དུས་ཀྱང་མེད། །ཐ་དད་དུས་ལས་མ་ལངས་
སོ། །ཆོས་ལ་གཡོ་མེད་མི་གཡོའོ། །ངོ་བོ་སྟོང་པ་མི་གཡོ་ཞིང་། །ངོ་བོ་སྟོང་ཞིང་ཞི་བའི་ཚེ། །ཆོས་དེ་དེ་ཡི་ཚེ་ན་བྱུང་། །མཚན་མ་བྲལ་བས་སྟོང་པར་གནས། །སྟོང་པར་གནས་པས་དམིགས་པ་མེད། །རྐྱེན་
ལས་ལྡང་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམས། །ཆོས་དེ་ལས་ནི་རྐྱེན་མི་སྐྱེ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང་སྐྱེ་བ་མེད། །སྐྱེ་བའི་སྟོང་པའི་ངོ་བོ་སྟོང་། །རྐྱེན་གྱི་རང་བཞིན་རྐྱེན་བྱ་ནུས། །རྐྱེན་དེའི་ཕྱི་མོ་རྐྱེན་ལས་གཡོས། །ཆོས་གཡོས་
པས་ནི་རྐྱེན་ཀྱང་མེད། །རྐྱེན་མེད་ན་ནི་གཡོ་བའང་མེད། །རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་སུ་སྐྱེས་པའི་ཆོས། །ཆོས་ཉིད་དེ་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཡིན། །རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་ནི་སྐྱེ་ཤི་གཟུགས། །དེ་ལ་སྐྱེ་དང་ཤི་བའང་མེད། །དེ་ནི་ཡང་དག་བདེན་གཟུགས་
བཞིན། །ཕྱི་མོ་ནུས་སུ་འབྱུང་ནུས་མེད། །ཆོས་རྣམས་དེ་ཡི་ཚེ་ན་ནི། །འབྱུང་ཞིང་ནུབ་པར་རང་ལས་སྐྱེ། །ཤིན་ཏུ་གཙང་མའི་ཕྱི་མོ་ཉིད། །ཕྱི་མོའི་རྒྱུ་ཡི་སྟོབས་མ་ཡིན། །ཕྱིན་ཆད་དེ་ཡི་གནས་ཐོབ་པ། །
ཐོབ་པའི་ཕྱི་མོའི་གཙང་མ་ཐོབ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སའི་སྙིང་པོས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཤད་དོ་ཅོག་ཐོས་ནས་སེམས་ཚིམ་སྟེ། དེའི་ཕལ་མང་པོ་རྣམས་དོགས་པ་མེད་དེ། ཕལ་མང་པོ་རྣམས་ཤེས་ཟིན་ནས་

51-1-155a

ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཤད་དོ། །བདག་གིས་ཕལ་གྱི་སེམས་དོག་རིག །དེ་ལྟ་བས་ན་བརྟུལ་བར་དྲིས། །ཡང་དག་གཤེགས་པ་དགེ་བྱམས་ཆེ། །བྱེ་བྲག་ཕྱེ་སྟེ་ལུས་པ་མེད། །རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཕལ་
མང་པོ། །ཀུན་གྱིས་གནང་ཞིང་མངོན་པར་ཐོབ། །བདག་གིས་ད་ནི་ཟིན་ནས་ཀྱིས། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པར་བསྟན། །ཡང་དག་གཤེགས་པས་ཐུགས་རྗེས་སུ། །ཕྱི་མོའི་སྨོན་ལམ་ཡོང་མ་བཏབ། །
དེ་བས་བུ་གཅིག་ས་གནས་སུ། །འཇིག་རྟེན་མྱ་ངན་ཁམས་སུ་གནས། །དེ་ནས་ཡང་དག་པར་གཤེགས་པས་ཕལ་མང་པོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། །ཁོར་མོར་
བྱམས་པ་ཆེན་པོ་སྤྱད་དེ་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ལས་བྱུང་ངོ་། །སེམས་ཅན་ལ་ལ་ཞིག་ཡི་གེ་འདིའི་ཆོས་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་མིང་དང་གཟུགས་སུ་འཛིན་ན་ལས་ངན་པར་མི་ལྟུང་སྟེ། 
བསྒྲིབས་པའི་བགེགས་ཐམས་ཅད་ཀུན་བསལ་ཏེ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་ལ་ལ་ཞིག་གོ་བདུན་གཞན་བསམ་པ་མེད་པར་མི་གཡོ་བའི་འོད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱས་སོ། །དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རྟག་པར་ལུས་
སྤྲུལ་ཏེ། ཆོས་བཤད་ནས་མི་དེའི་མགོན་སྐྱབས་བྱས་ཏེ། མཐར་སྐད་ཅིག་ཀྱང་མི་གཏོང་ཞིང་མི་དེ་ལ་སོགས་པ་སྨྱུར་ཏེ་བླ་ན་མེད་པ་གཡུང་དྲུང་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱས་སོ། །ཁྱེད་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་སེམས་ཅན་ལ་སྟོན་ཅིང་སློབ་ན་ཇི་ལྟ་བུར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཞུང་མི་འགྱུར་བ་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་ཀུན་སྤྱོད་སྦྱོར་དུ་ཆུག་ཅིག །དེ་ནས་དགའ་བོས་འདུག་པ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་མདུན་དུ་སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་པ། ཡང་དག་པར་
གཤེགས་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་དག་པར་མདུད་པ་གཅོད་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཚོར་བ་བསོད་པ་བཤད་པ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་མིང་ཅི་ཞེས་བགྱི། ཆོས་ཀྱི་གཞུང་དེ་མནོས་

51-1-155b

ཏེ་གཟུངས་སུ་བཟུང་ན་བསོད་ནམས་ཇི་ཙམ་ཞིག་ཐོབ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱམས་པའི་ཐུགས་རྗེས་བདག་ལ་བཀྲོལ་བཤད་པར་སྨོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཕོ་དགེ་བ་ཆོས་ཀྱི་ཡི་གེ་འདིའི་མིང་ནི་བསམ་གྱིས་མི་
ཁྱབ་སྟེ། སྔ་མ་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་འོར་བར་དགོངས་པས་ཡང་དག་པར་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚོར་ཆུད་པར་གསུངས་སོ། །སེམས་ཅན་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཆོས་ཀྱི་ཡི་གེ་འདི་གཟུངས་སུ་འཛིན་པ་གཅིག་ཡོད་
ན་ཆོས་ཀྱི་ཡི་གེ་ཐམས་ཅད་ལ་ཅི་ཡང་རེ་ཞིང་བཙལ་བ་མེད། ཆོས་ཀྱི་ཡི་གེ་འདིས་ནི་ཆོས་ཀུན་གྱི་མདོ་བཏུས་ཏེ། ཆོས་སོ་ཅོག་གི་གཅེས་པ་བསྡུས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་ཡི་གེ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱི་མོའི་བསམས་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་
ཡི་གེ་འདིའི་མིང་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་སོ། །ཡང་མིང་རྡོ་རྗེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་ཀྱང་བྱའོ། །ཡང་མིང་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་གཞུང་གི་ཕྱི་མོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཆོས་ཀྱི་ཡི་གེ་འདི་མནོས་ཏེ་གཟུངས་སུ་
འཛིན་པ་ཞིག་ཡོད་ན་དེ་བརྒྱ་སྟོང་གིས་སངས་རྒྱས་གཟུངས་སུ་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ལེགས་པའི་དོན་ནི་དཔེར་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་མུ་མཐའ་མེད་དེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཡི་གེ་འདི་གཏམས་བཅོལ་
ཏོ། །དགའ་བོས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟ་བུའི་སེམས་སྤྱོད་པ་དང་། ཇི་ལྟ་བུའི་མིས་ཆོས་ཀྱི་ཡི་གེ་འདི་མནོས་ཤིང་གཟུངས་སུ་འཛིན། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཕོ་དགེ་བ་ཆོས་ཀྱི་ཡི་གེ་འདི་མནོས་ཤིང་གཟུངས་སུ་
འཛིན་པའི་མི་དེ་ནི་སེམས་ཐོབ་པ་དང་། སྟོར་བ་མེད་ལ་རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་དེ། འདྲན་ཏོར་བརྗོད་པ་ལ་ཡང་རྟག་པར་མི་གཡོ་བའི་སེམས་ལ་དད་དེ། གྲོང་ཁྱིམ་དུ་ཞུགས་པ་ཡང་སེམས་རྟག་པར་ཐུབ་པ་ལ་
འདུག་གོ། །ཁྱིམ་དུ་འདུག་ན་ཡང་ཡོད་པ་གསུམ་ལ་མ་ཆགས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ད་ལྟར་གྱི་ཚེའི་དུས་ལ་དཔལ་ཡོན་རྣམ་པ་ལྔ་ཡོད་དེ། གཅིག་ནི་ཕལ་གྱིས་བཙུན་ཞིང་གུས་པའོ། །གཉིས་ནི་ལུས་ཡེ་འདྲོག་ཏུ་མི་མཆི་བའོ། །

51-1-156a

གསུམ་ནི་ཡོན་པོ་ཆད་པ་ཡིད་མྱུར་དུ་ལན་ལོན་པའོ། །བཞི་ནི་སེམས་ཅན་བསྒྲལ་བ་ལ་སྲེད་པའོ། །ལྔ་ནི་འཕྲུལ་གྱི་ལམ་དུ་འཇུག་ནུས་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་མིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཡི་གེ་འདི་མནོས་ཤིང་གཟུངས་སུ་འཛིན་
ཏོ། །དགའ་བོས་གསོལ་པ། དེ་ལྟ་བུའི་མིས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་བསལ་ལ་ཡོན་བླང་དུ་རུང་ངམ་མི་རུང་། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། དེ་ལྟ་བུའི་མིས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་དཔལ་ཞིང་ཆེན་པོ་བྱས་ནས་
རྟག་པར་ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་སྤྱད་དེ། དཔལ་གྱི་རང་བཞིན་བདེན་པ་གཉིས་ཀ་གནས། དགེ་འདུན་གྱི་གཞི་རྟེན་པ་ཡིན་ཏེ། ཡོན་རྣམས་ལ་མགོ་དང་། མིག་དང་། རྐང་པ་དང་། གླད་པ་དེ་ཀུན་ཀྱང་བླང་དུ་རུང་ན། གོས་དང་
ཁ་ཟས་བླང་དུ་རུང་བ་ལ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ཕོ་དགེ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་མི་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡིན། ཁྱོད་ཀྱི་ཟམ་པ་ཡིན་ན། མི་ཐ་མལ་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ན་ཡོན་མི་འབུལ། དགའ་བོས་གསོལ་པ། 
མི་དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཡི་གེ་དེ་མནོས་ཏེ། གཟུངས་སུ་བཟུང་བ་ཡོན་ཕུལ་ན་མི་དེས་དཔལ་ཡོན་ཇི་ཙམ་ཐོབ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཡང་མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་མཁར་གང་བའི་གསེར་དངུལ་ཁྱེར་ཏེ་སྦྱར་བར་བྱས་པས་མི་
དེས་ཆོས་ཀྱི་བཤད་ཟིན་ནས། དེའི་ཚེ་དགའ་བོ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། ཕལ་སྡེ་བཞིན་ཀུན་ཤིན་ཏུ་དགའ་སྟེ། སེམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་མིར་གྱུར་པ་ཐོབ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་སྤྱི་བོས་ཕྱག་
འཚལ་ཏེ། དགའ་ནས་གུས་པར་སྤྱོད་དོ། །རྡོ་རྗེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་ཡི་གེ། རྫོགས་སྷོ།། །།༄༅། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱརྱ་ཙ་ཏུར་ད་ར་ཀ་ས་མཱ་དྷི་ནཱ་མ་མ་ཧཱ་ཡཱ་ན་སཱུ་ཏྲ།  བོད་སྐད་དུ།  འཕགས་
པ་ཁྱེའུ་བཞིའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ།   བམ་པོ་དང་པོ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་

51-1-156b

འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ཀུ་ཤའི་གྲོང་ཁྱེར་ན་གྱད་རྣམས་དང་ཉེ་བ་ན་ཡོད་པ་ཤིང་སཱ་ལ་ཟུང་གི་ཚལ་ན་ཤིང་སཱ་ལ་ཟུང་གི་བར་ན་བཞུགས་སོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་
སྟེ་ཕྱིན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མིག་མི་འཛུམས་པར་རྟོག་ཅིང་འདུག་གོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གོའུ་ཏ་མའི་བུ་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་ལ་མིག་མི་འཛུམས་པར་རྟོག་པར་བྱེད། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མདང་བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་
འདའ་བའི་སྔ་ལྟས་གཡར་ལམ་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་འཇིགས་སུ་རུང་བ། སྤུ་ཟིང་ཞེས་བགྱིད་པ་ཞིག་རྨིས་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གཡར་ལམ་དེ་རྨིས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བར་ཡོངས་སུ་
མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མི་འགྱུར་ལགས་གྲང་སྙམ་ནས་དེའི་སླད་དུ་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་། མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུས་གཟིར་བར་གྱུར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གོའུ་ཏ་མའི་བུ་
ཁྱོད་ཀྱི་རྨི་ལམ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་སྔ་ལྟས་འཇིགས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་རྨིས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་བཀའ་སྩལ་པ། 
སཱ་ལའི་ཚལ་ཁྲོད་འདི་ཉིད་དུ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོའི་ལྟས་སུ་ནི། །ཁྱོད་ཀྱིས་རྨི་ལམ་ཅི་རྨིས་པ། །དྲིས་པ་དེ་ནི་ང་ལ་སྨྲོས། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསོལ་
པ། མདང་སུམ་བདག་གི་གཡར་ལམ་ན། །འཇིགས་སུ་རུང་ཞིང་དངངས་བགྱིད་ལ། །སྤུ་ཟིང་བགྱིད་པ་རྨིས་གྱུར་པ། །དེ་ནི་མི་མཆོག་གསན་ཏུ་གསོལ། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་འདིར་ལྗོན་པའི་ཤིང་། །རྟག་ཏུ་

51-1-157a

མེ་ཏོག་འབྲས་བུ་དག །རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་ལྡན་པ། །ཡིད་ནི་དགའ་བར་བགྱིད་པ་འཁྲུངས། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་སུ་ལྗོན་མཆོག་དེ། །གྲིབ་མ་བསིལ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས། །རབ་ཏུ་དགའ་བགྱིད་བྲོ་
ནད་དང་། །མྱ་ངན་དག་ཀྱང་སེལ་བར་བགྱིད། །ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་ཕུན་ཚོགས་ཤིང་། །སྲིད་རྩེའི་བར་དུ་མཐོ་བར་འཕགས། །དེ་མཐོང་བས་ནི་མིག་དག་ཅིང་། །ཐོས་པས་རྣ་བ་རྣམ་དག་འགྱུར། །དེ་ལས་རབ་
འཇམ་དོན་ལྡན་ཞིང་། །ཤིན་ཏུ་རིགས་ཤིང་ཆོས་ལྡན་ལ། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་བདེ་སྐྱིད་པའི། །སྒྲ་སྐད་དག་ཀྱང་ངེས་པར་འབྱུང་། །དེ་ལས་གང་གཱའི་བྱེ་སྙེད་ཀྱི། །འོད་ཟེར་དག་ནི་འབྱུང་འགྱུར་ཞིང་། །དེ་དག་སྙེད་
ཀྱི་ཞིང་རྣམས་ཀྱང་། །ལྗོན་ཤིང་ཆེན་པོས་བསལ་བར་བགྱིད། །ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་མི། །མཐའ་ཡས་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་པ། །གང་དག་འོད་ཀྱིས་རེག་གྱུར་པ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཀྱང་
བགྱིད། །ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་སུ་ནི། །དེ་ལས་དྲི་ངད་འབྱུང་བར་འགྱུར། །གང་དག་དེ་ཡི་དྲི་སྣོམ་པ། །དེ་དག་ངན་འགྲོར་མཆི་མི་འགྱུར། །དེ་དག་དམྱལ་བར་མི་མཆི་ཞིང་། །དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་
སྡིག་ཅན་དང་། །ཡི་དགས་ལྷ་མིན་རིས་མི་མཆི། །དེ་དག་བཟང་འགྲོར་མཆི་བར་འགྱུར། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་བདེ་སྐྱེད་པ། །དེ་འདྲའི་ལྗོན་ཤིང་ཆེན་པོ་དེ། །གྱད་ཀྱི་དོག་སར་ཆག་ནས་ནི། །སཱ་ལའི་ཚལ་གྱི་
གསེབ་དུ་སྒྱེལ། །ལྗོན་མཆོག་ཆག་པ་མཐོང་གྱུར་ནས། །དེ་ནས་སྲོག་ཆགས་སྟོང་ཕྲག་ནི། །བསམ་ཡས་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་པ། །ཆོ་ངེས་འདེབས་ཤིང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན། །དེ་ཚེ་སྒྲ་དེ་མི་གྲག་ཅིང་། །དྲི་
ཡང་བདའ་བར་མ་གྱུར་ལ། །གདེག་པའི་རྔོ་ཡང་མ་ཐོག་ནས། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་བདག་ཀྱང་བརྒྱལ། །དེ་ལྟར་འཇིགས་སུ་རུང་བ་དང་། །སྤུ་ཡང་ཟིང་ཞེས་བགྱིད་པ་ཡི། །གཡར་ལམ་མདང་སུམ་རྨིས་པ་དེ། །

51-1-157b

སྤྱན་དང་ལྡན་པ་བདག་ལ་གསུངས། །དེ་ནས་གནས་གཙང་མའི་རིས་ཀྱི་ལྷའི་བུ་རྣམས་དང་། མི་མཇེད་ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་པ་དང་། བདུད་ཀྱི་བུ་དེད་དཔོན་དང་། ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་དང་། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་དག་
སོ་སོ་ན་གནས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་སྔ་ལྟས་མཐོང་ནས། རང་རང་གི་འཁོར་ལྷའི་བུ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་བརྒྱད་བཅུ་ལྷག་ཙམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ནས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། སྒྲ་སྐད་འཐུན་པར་ཉམ་ཐག་པའི་ང་རོས་ངུ་ཞིང་མྱ་ངན་བྱེད་ལ་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་བཞིན་དུ་དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་
དགའ་བོ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་མའོ་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་ཆེ། །སཱ་ལའི་ཚལ་ཁྲོད་དགའ་བར་ནི། །དེ་རིང་མགོན་པོ་མྱ་ངན་འདའ། །ཀུན་དགའ་ཁྱོད་ཀྱིས་མི་ཤེས་སམ། །གང་ཞིག་སྣང་མེད་
རྣམས་ཀྱི་སྒྲོན། །སྐྱབས་དང་དཔུང་གཉེན་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་ཞི་བ་ལེན་མེད་པར། །དེ་རིང་མྱ་ངན་འདའ་བར་འགྱུར། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་དང་། ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་ལྷའི་
འཁོར་དེ་དག་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་བཀའ་སྩལ་པ། ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་གཞན་མིན་ཏེ། །དེ་རིང་སཱ་ལའི་ཚལ་ཁྲོད་དུ། །ང་ནི་མྱ་ངན་འདའ་འགྱུར་གྱིས། །མྱ་ངན་མ་བྱེད་བརྟན་པར་གྱིས། །ཁ་དོག་ལྡན་ཞིང་བསམ་ཡས་ལ། །འོད་
དང་དྲི་བསུང་ཕུན་ཚོགས་པའི། །ལྗོན་ཤིང་ལྗོན་པ་ཆེན་པོ་དེ། །སཱ་ལའི་ཚལ་ཁྲོད་ཆག་གྱུར་པ། །ལྗོན་ཤིང་ཅི་འདྲར་སྟོན་པ་ནི། །དེ་རིང་སཱ་ལའི་ཚལ་ཁྲོད་དུ། །ཇི་ལྟར་མེ་ལ་ཆུས་བཏབ་བཞིན། །ལེན་མེད་མྱ་ངན་འདའ་བར་
འགྱུར། །ཤེས་རབ་རྫུ་འཕྲུལ་མཐར་ཕྱིན་པ། །ཉེ་རྒྱལ་པང་ནས་སྐྱེས་དག་བཞིན། །མི་མཆོག་ང་ཡང་འདའ་འགྱུར་བར། །ཀུན་དགའ་ཁྱོད་ཀྱིས་མི་ཤེས་སམ། །འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་སྟེ། །སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་

51-1-158a

པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན། །སྟོན་པས་དེ་དག་རབ་མཁྱེན་ནས། །དགེ་སློང་རྣམས་ལ་དེ་ཡང་བཤད། །ཀུན་དགའ་ཚུར་ཤོག་ཁྱོད་སོང་ལ། །ངའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་སྨྲོས། །ལྷའི་མིག་གི་མཐར་ཕྱིན་པ། །
གནས་བརྟན་ཆེན་པོ་མ་འགགས་དང་། །གནས་བརྟན་ཆེན་པོ་ཀ་ཏའི་བུ། །གནས་བརྟན་གང་པོ་རབ་འབྱོར་དང་། །གསུས་པོ་ཆེ་ནི་ཆེན་པོ་དང་། །བ་ལང་བདག་དང་དགའ་བྱེད་དང་། །གྲོ་ཞིན་དོན་ཡོད་རྒྱལ་པོ་དང་། །ཆོས་
གོས་ངན་པ་འཆང་བ་དང་། །དགའ་བོ་དང་ནི་སྒྲ་གཅན་བཟང་། །ང་ཡི་ཉན་ཐོས་གཞན་རྣམས་དང་། །སློབ་དང་མི་སློབ་གནས་བརྟན་དང་། །གཞན་ཡང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག །ང་ནི་མྱ་ངན་འདའ་འགྱུར་གྱིས། །ཐམས་ཅད་ཤིན་
ཏུ་མྱུར་བར་སྦྲོན། །སློབ་དང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡིས། །མ་མཐོང་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་འགྱུར་བས། །མྱ་ངན་འདས་པའི་འོག་ཏུ་ནི། །མྱ་ངན་ཟུག་རྔུས་གཟིར་མི་བྱ། །མྱ་ངན་མ་བྱེད་འདུ་བྱེད་རྣམས། །མི་རྟག་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་
ཞེས། །ཇི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས། །དེ་དག་རྣམས་ནི་དབུགས་དབྱུང་བྱ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་སླར་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསོལ་པ། མགོན་པོ་
སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས། །འདའ་བར་འགྱུར་བར་ཐོས་ནས་བདག །ཕྱོགས་སླད་བདག་ནི་ལུས་རྨ་ཞིང་། །བདག་ནི་གཡར་ངན་ཤིན་ཏུ་ཆེ། །ལུས་ཉམས་བདེ་བ་མ་མཆིས་ཤིང་། །སེམས་ཉམས་བདེ་བའང་མ་མཆིས་
ལ། །ཆགས་བྲལ་ཉམས་བདེའང་མ་མཆིས་ན། །སྤྱན་ལྡན་བདག་ནི་ཇི་ལྟར་མཆི། །བདག་གི་སྐྱབས་དང་དཔུང་གཉེན་དང་། །འཇིག་རྟེན་རྣམ་འདྲེན་གང་ལགས་པ། །དེང་མཐོང་སླད་ཀྱིས་མི་མཐོང་ཞེས། །གནས་བརྟན་
རྣམས་ལ་ཇི་སྐད་བགྱི། །མྱ་ངན་གྱུར་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་བས། །ཇི་ལྟར་མྱ་ངན་བརྗོད་པར་བགྱི། །བདག་ཅག་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་ཆེན་འདི། །གནས་བརྟན་དེ་དག་ཇི་ལྟར་ཉན། །གང་དག་སློབ་དང་སྐྱེ་བོ་ཡི། །དགེ་སློང་མྱ་ངན་ཟུག་

51-1-158b

རྔུ་ཡིས། །ཀུན་ནས་ཟུག་པ་ཇི་ལྟར་གནས། །མི་མཆོག་བསྐལ་པར་བཞུགས་སུ་གསོལ། །འཁོར་བཞིའི་ནང་དུ་མཆིས་ནས་ནི། །སྟོན་པ་མྱ་ངན་འདའ་འགྱུར་ཞེས། །ཇི་ལྟར་བརྗོད་བགྱི་མི་ཡི་མཆོག །ཐུབ་ཆེན་
བསྐལ་པར་བཞུགས་སུ་གསོལ། །སྒྲོན་མ་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་དུ། །ཤིན་ཏུ་མྱུར་བར་ནུབ་འགྱུར་ཏེ། །འཇིག་རྟེན་འདི་དག་རབ་མྱུར་བར། །ལྡོངས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལགས་སོ། །མི་མཆོག་བདག་ནི་གཡར་ངན་འདི། 
དགེ་སློང་རྣམས་ལ་སྨྲར་མི་སྤྲོ། །གང་ལ་གཡར་ངན་མ་མཆིས་པ། །གཞན་ཞིག་མངག་པར་བཀའ་སྩལ་གསོལ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གོའུ་ཏ་མའི་བུ་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཡིན་གྱིས་
མྱ་ངན་མ་བྱེད་པར་ཐོང་ཅིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་བཀའ་སྩལ་པ། བྱེ་བ་མཐའ་ཡས་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས། །དེ་རིང་སངས་རྒྱས་འདའ་ཐོས་ནས། །གཞལ་
མེད་ཁང་དག་སྤངས་ནས་ནི། །མྱ་ངན་བྱེད་ཅིང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན། །ང་འདས་ཕྱི་ན་དགེ་སློང་དག །མ་མཐོང་མྱ་ངན་བྱེད་མ་གཞུག །འདི་ནི་རིམ་གྲོ་བྱེད་པའི་ལས། །སོང་ལ་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱང་སྦྲོན། །དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་
པ་མ་འགགས་པ་རི་རབ་ཀྱི་སྤོ་ལ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཅིང་འདུག་གོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་མ་འགགས་པས་ལྷའི་མིག་རྣམ་པར་དག་པ་མི་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པས་ལྷའི་བུ་དབང་ཆེ་བ་དབང་ཆེ་བར་གྲགས་
པ་རྣམས་རང་རང་གི་གཞལ་མེད་ཁང་དག་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་པ་མཐོང་ཞིང་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་དག་ཀྱང་ཐོས། རང་གི་འཁོར་རྣམས་ཀྱང་སྲབས་པར་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་མ་འགགས་
པས་དེའི་ཚེ་བསམས་ཏེ། ལྷའི་མིག་གིས་ལྷའི་བུ་འཁོར་དང་བཅས་པ་དེ་དག་ཡི་ཆད་ཅིང་རང་རང་གི་འདོད་པའི་དགའ་བ་དག་སྤངས་ཏེ། རིངས་པ་རིངས་པར་གང་དུ་དོང་ཞིང་འདོང་བར་བྱེད་ཅེས་འཇིག་རྟེན་ལ་རྣམ་པར་བལྟས་

51-1-159a

སོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་མ་འགགས་པས་རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་ཀྱི་རྩེ་མོ་ལས་དཔག་ཚད་བརྒྱ་ཙམ་དག་ཆད་པ་དང་། རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་ཀྱི་རྩེ་མོ་ལས་དཔག་ཚད་ཉིས་བརྒྱ་ཙམ་དང་། རྩེ་མོ་ལས་དཔག་ཚད་
སུམ་བརྒྱ་ཙམ་དང་། རྩེ་མོ་ལས་དཔག་ཚད་བཞི་བརྒྱ་ཙམ་དག་ཆད་པ་དང་། རྩེ་མོ་ལས་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་དག་ཆད་ཅིང་ཆད་ཅིང་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ནང་དུ་ལྷུང་བ་དག་ཀྱང་མཐོང་སྟེ། སེམས་ཅན་འགའ་ཙམ་ལ་ཡང་
གནོད་པ་འམ། རྣམ་པར་འཚེ་བར་མི་བྱེད་ན་སྲོག་གི་བར་ཆད་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། འདི་ལྟར་རི་རབ་ཀྱི་རྩེ་མོ་དེ་དག་ཀྱང་གང་དག་རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་ལ་རྟེན་ཅིང་གནས་པའི་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་
དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཐོས་ནས་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུས་གཟིར་ཅིང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ། ཤཱཀྱའི་བདག་པོའི་རྒྱལ་པོ། བསྐལ་པ་བྱེ་བ་གྲངས་མེད་པ་ནས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་རིང་གྱད་རྣམས་དང་ཉེ་བ་ན་ཡོད་པ་ཤིང་ས་ལ་ཟུང་གི་
དྲུང་དུ་ལེན་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེང་ནི་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མིག་ཟུམ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དེ་དག་ཀུ་ཤའི་གྲོང་ཁྱེར་ལོགས་སུ་མངོན་པར་ཕྱོགས་ཏེ། རིངས་པ་རིངས་པར་
བརྟད་ཅིང་དོང་བ་དག་གིས་རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་ཀྱི་རྩེ་མོ་དེ་དག་ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་བསྒུལ་ཅིང་ཀུན་དུ་རབ་ཏུ་བསྐྱོད་དེ་རིངས་པ་རིངས་པར་བརྟད་པ་དེ་དག་གིས་རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་དང་། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཡང་གཡོས་ཤིང་འཁྲུགས་
པར་གྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་ཀྱི་རྩེ་མོ་དེ་དག་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ནང་དུ་ལྷུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་མ་འགགས་པ་རི་རབ་ཀྱི་སྤོ་ལ་འདུག་པས་དེའི་ཚེ་སྒྲ་སྐད་ཆེན་པོ་ཕྱུང་སྟེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་

51-1-159b

དག་སྨྲས་སོ། །འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་དེད་དཔོན་གང་ཡིན་པ། །གང་གིས་འཇིག་རྟེན་བདེ་བ་སྩོལ་མཛད་ཅིང་། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྦྱིན་གནས་གང་ཡིན་པ། །ཐུབ་པ་དེ་ནི་དེ་རིང་མྱ་ངན་འདའ། །ཡེ་ཤེས་འབྱུང་གནས་
རབ་རིབ་མུན་བཅོམ་ཞིང་། །འཇིག་རྟེན་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱི་ཕ་དང་མ། །དེ་བཞིན་སྐྱབས་དང་དཔུང་གཉེན་གང་ཡིན་པ། །ཐུབ་པ་དེ་ནི་དེ་རིང་མྱ་ངན་འདའ། །ཟུག་རྔུ་འབྱིན་མཛད་སྡིག་མེད་ཉོན་མོངས་མེད། །གསོ་མཛད་དམ་
པ་སྨན་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། །མི་དགེའི་ཟུག་རྔུ་འབྱིན་མཆོག་གང་ཡིན་པ། །ཐུབ་པ་དེ་ནི་དེ་རིང་མྱ་ངན་འདའ། །གང་ཞིག་སེམས་ཅན་ཆགས་དང་སྡང་བས་བཅོམ། །རྨོངས་པས་ཟིལ་ནོན་རྒ་དང་འཆི་ལ་ཆགས། །འགགས་འགལ་
ལམ་ལོག་ཞུགས་པ་གཟིགས་ནས་ནི། །འཇིག་རྟེན་ཐུགས་རྗེ་བསྐྱེད་ནས་ཆོས་སྟོན་ཅིང་། །གང་ཞིག་བདུད་སྡེ་རབ་གཏུམ་དྲག་པོའི་གཟུགས། །སྣ་ཚོགས་གཟུགས་ཅན་མཚོན་སྲ་རྡོ་རྗེ་ཐོགས། །ཁ་ཅིག་འཇིགས་པ་དུ་མ་
རྣམ་སྟོན་ཅིང་། །གཞན་དག་སྣ་ཚོགས་བྲག་ཐོགས་འཁོད་གྱུར་པ། །དེ་འདྲར་རྣམ་མང་དྲག་པོའི་གཟུགས་ཅན་གྱི། །སྡེ་དག་གཟིགས་ཀྱང་མི་གཡོ་མི་འགུལ་བ། །བདུད་ཀྱི་སྡེ་བཅོམ་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་དེ། །ས་ལའི་
ཚལ་དུ་དེ་རིང་མྱ་ངན་འདའ། །གང་གིས་ཕྱག་གཡས་རབ་ཏུ་བརྐྱང་མཛད་དེ། །རི་རབ་རྩེ་འདི་གྲོང་བཅས་གཡོ་མཛད་ཅིང་། །ཆོས་ཀུན་མངའ་བརྙེས་རྣམ་འདྲེན་དྲང་སྲོང་དེ། །སཱ་ལའི་ཚལ་དུ་མྱ་ངན་འདའ་བར་འགྱུར། །གང་གིས་
བརྡབས་པ་ཕྱོགས་བཅུར་བསམ་ཡས་པའི། །སྒྲ་བསྒྲགས་མཁྱེན་པའི་ཕ་རོལ་བྱོན་གྱུར་པ། །སྟོན་པ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྙིང་པོ་དེ། །ས་ལའི་ཚལ་དུ་དེ་རིང་མྱ་ངན་འདའ། །གང་གིས་སྟོབས་ལྡན་སྡེར་བཅས་སྐྲག་
མཛད་ཅིང་། །མི་གཡོ་མྱ་ངན་མེད་པ་འདུས་མ་བྱས་པ་བརྙེས། །སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་ཕན་ཕྱིར་འཁོར་ལོ་བསྐོར་མཛད་ཅིང་། །ཐུབ་པས་བདེན་པ་བཞི་དག་རབ་ཏུ་བསྟན། །གང་ཞིག་ཆོ་འཕྲུལ་བསམ་གྱིས་མི་

51-1-160a

ཁྱབ་སྟེ། །སྐྲ་རྩེའི་ཁྱོན་ལ་ཞིང་རྣམས་བཀོད་མཛད་ཅིང་། །སྐུ་ལ་སྐུ་ཡི་འདུ་ཤེས་མི་མངའ་བ། །མགོན་པོ་དེ་ནི་དེ་རིང་མྱ་ངན་འདའ། །སྟོན་པ་གྱད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གཤེགས་ནས་ནི། །ཉེ་ན་ཡོད་པའི་ཚལ་ཁྲོད་
ཞུགས་གྱུར་ཏེ། །བསམ་གཏན་ཞི་ལ་བདག་ཉིད་མཉམ་བཞག་ནས། །ཤིང་ཟད་མེ་ལྟར་མྱ་ངན་འདའ་བར་འགྱུར། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་མ་འགགས་པས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་དག་སྨྲས་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ནས་དེའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
མཐུས་འཛམ་བུའི་གླིང་ན་དགེ་སློང་དང་། དགེ་སློང་མ་དང་། དགེ་བསྙེན་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་ཇི་སྙེད་པ་རྣམས་ལས་གནས་བརྟན་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་འཁོར་དང་བཅས་པ་མ་གཏོགས་པ་དང་། གཞན་ཡང་དགེ་སློང་ཉིས་བརྒྱ་
རྩ་བཞི་མ་གཏོགས་པ་དེ་ལས་གཞན་པའི་འཁོར་བཞི་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བལྟ་བའི་ཐ་མར་གྱུར་པ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གྱད་རྣམས་ཀྱི་ཉེ་བ་ན་ཡོད་པ་ཤིང་ས་ལ་
ཟུང་གི་ཚལ་ག་ལ་བ་དེར་དོང་ངོ་། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་མ་འགགས་པས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་དག་སྨྲས་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ནས་དེའི་ཚེ་གཞན་ཡང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་མངོན་པར་ཤེས་པ་མངོན་པར་
ཤེས་པའི་ལྷ་དང་། ལྷའི་བུ་མོ་དང་། ཀླུ་དང་། ཀླུ་རྒན་ཕོ་དང་། ཀླུའི་བུ་མོ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། གནོད་སྦྱིན་གཞོན་ནུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་གྱི་བུ་མོ་དང་། ཤ་ཟ་དང་། ཤ་ཟ་རྒན་པོ་དང་། ཤ་ཟ་གཞོན་ནུ་དང་། ཤ་ཟ་
གཞོན་ནུ་མ་ཇི་སྙེད་པ་རྣམས་དང་། འགྲོ་བ་རྣམས་ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་དང་། སྐར་མ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མིག་མཆི་མས་
གང་སྟེ་མྱ་ངན་བྱེད་ཅིང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ལ་ངུད་མོས་འདེབས་ཤིང་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྨྲེ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཞིང་ཡིད་མི་བདེ་ལ་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུས་གཟིར་བས་ལག་པ་གནམ་དུ་བསྒྲེང་སྟེ། ངུད་མོས་འདེབས་པར་བྱེད་

51-1-160b

དོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ནི་ལག་པ་སྦྲེལ་ཅིང་ངུའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཕན་ཚུན་མགོ་སྤྲད་དེ་གཅིག་གི་གདོང་དུ་གཅིག་ལྟ་ཞིང་ངུའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཁ་གདངས་ཏེ་ཉམ་ཐག་པའི་ང་རོ་འབྱིན་ཅིང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ལ་དབང་པོ་ཉམས་ཤིང་བཞིན་
གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་མོག་མོག་པོར་གྱུར་ཏེ། རྐང་ལག་སྒྱུར་ཞིང་ངུའོ། །ཡང་དེ་ན་ཁ་ཅིག་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་ལྟ་ཞིང་ངུའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་གླད་པ་རྡེབས་པར་བྱེད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ལག་པ་གཉིས་ཀྱིས་མགོ་ལ་རྡེབས་ཤིང་ལུས་
རབ་ཏུ་ཉོན་སྨོངས་པར་བྱེད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་མིག་སྒྱུར་ཞིང་ངུད་མོས་འདེབས་ལ། རྐང་མཐིལ་བསྲེགས་པ་བཞིན་དུ་སྒྱིད་པ་འདར་ལ་ཆོ་ངེས་འདེབས་ཤིང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཏོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཨེ་མའོ་སངས་རྒྱས། ཨེ་མའོ་སངས་
རྒྱས་ཞེས་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཅིང་གདོང་མཆི་མས་གང་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་ཉམ་ཐག་སྟེ། ལག་མཐིལ་གྱིས་མིག་ཉེད་ཅིང་ཆོ་ངེས་འདེབས་ལ་མྱ་ངན་བྱེད་ཅིང་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུས་གཟིར་བས་བཞིན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་འདྲད་ཅིང་མྱ་
ངན་བྱེད་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཏོ། །སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཕྲག་མང་པོ་གཞན་དག་ནི་མཆི་མས་བརྣངས་བཞིན་དུ་མཆི་མ་ཀློག་ཅིང་སྒྲ་ཆེན་པོ་འབྱིན་ཏོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་མཆི་མ་ཀློག་ཅིང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཏོ། །ཁ་ཅིག་
ནི་མྱ་ངན་གྱི་མེས་གདུངས་ནས་ལག་པ་གཡས་པས་མགོ་བོ་ལ་འཛིན་ཅིང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ཀྱང་ལུས་ཡོངས་སུ་རྨྱ་ནས་ལག་པ་གཡོན་པས་མགོ་བོ་ལ་འཛིན་ཅིང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཏོ། །ཁ་
ཅིག་ནི་ལག་པ་རྡེབ་ལ་བཞིན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་མདོག་ཉམས་ཤིང་སྔོན་པོར་གྱུར་ལ། མྱ་ངན་གྱིས་ཉམ་ཐག་ཅིང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཏོ། །དེ་ནས་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། 
ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་འཁོར་དང་བཅས་པ་དེ་དག་མྱ་ངན་བྱེད་ཅིང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཤིང་བཅད་དེ་

51-1-161a

འགྱེལ་བ་བཞིན་དུ་ས་ལ་སྒྱེལ་ནས། ཁ་ཅིག་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་གཉིས་ལ་འདུད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་གདུང་བའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་འབྱིན་ཏོ། །ཁ་ཅིག་ནི་གདུང་བའི་སྒྲ་འབྱིན་ཅིང་ས་ལ་འགྲེའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འཁོད་ནས་ལག་པ་གནམ་དུ་བསྒྲེང་སྟེ། ཨེ་མའོ་སངས་རྒྱས་ཨེ་མའོ་སངས་རྒྱས། ཨེ་མའོ་མགོན་པོ། ཨེ་མའོ་ཐུགས་རྗེ་ཅན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུགས་བརྩེ་ཞིང་སྐྱོབས་པར་མཛད་པ། 
ཨེ་མའོ་འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་སྐྱབས་དང་དཔུང་གཉེན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མིག་སྩོལ་བར་མཛད་པ། ཨེ་མའོ་རྟེན་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་མཛད་པ། འཇིག་རྟེན་སྟོངས་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་
ལྡོངས་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཅིང་དེ་དག་ཕན་ཚུན་ལག་པ་སྦྲེལ་ཏེ་སྙིང་རྗེ་རྗེ་སྐད་དུ་མ་ཤི་བའི་སྨྲེ་སྔགས་ལྟ་བུས་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཏོ། །ཕ་ཤི་བ་དང་། 
ཕུ་ནུ་ཤི་བ་དང་། བུ་ཤི་བའི་སྨྲེ་སྔགས་ལྟ་བུས་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཅིང་། ཨེ་མའོ་མགོན་པོ། ཨེ་མའོ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན། ཨེ་མའོ་སྙན་ཅིང་འཇམ་པ་གསུང་བ། ཨེ་མའོ་སེང་གེ་དང་། གླང་པོ་ཆེ་དང་། 
ཁྱུ་མཆོག་གི་སྟོབས་ཅན། ཨེ་མའོ་བདུད་རྩིའི་གོ་འཕང་སྟོན་པ་ཞེས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མང་པོར་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཏོ། །ཁ་ཅིག་ནི་བར་སྣང་ལ་སོང་སྟེ་བདག་ཉིད་བརྡབས་ནས་དེ་དག་ས་ལ་ལྷུང་བ་དང་། ས་ལ་འགྲེ་ལྡོག་
ཅིང་སྙིང་ཐག་པ་ནས་སྙིང་རྗེ་བར་སྨྲེ་ཞིང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཏོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་བརྒྱལ་ནས་ཤིང་བཅད་དེ་འགྱེལ་བ་བཞིན་དུ་ས་ལ་འགྱེལ་ཏོ། །དེས་ཡང་འདུ་ཤེས་ཕྱིར་རྙེད་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་
ལག་པ་གཉིས་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་དུ་ལྟ་ཞིང་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསོལ་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ལ། །ངུ་ཞིང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་བགྱིད་ལ། །མྱ་ངན་ཟུག་རྔུས་

51-1-161b

གཟིར་མཐོང་ནས། །བདག་གི་གཡར་ངན་སླར་ཞིང་སྐྱེ། །ཇི་ལྟར་དགོན་པའི་ཤུལ་ཤིག་ཏུ། །འདྲོན་པ་ཆོམ་པོས་བཅོམ་གྱུར་ཅིང་། །ཞུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ཡང་། །མདུན་ན་མཆིས་པ་མཐོང་བ་ན། །ཀུན་ནས་
ཞུགས་པར་མཐོང་ནས་ནི། །དེ་དག་འཇིགས་པ་ལྷར་སྐྱེས་ཤིང་། །ཕྱོགས་རྒྱུག་དེ་དག་སྐྱབས་མ་མཆིས། །ཀུན་ནས་དཔུང་གཉེན་མ་མཆིས་ལྟར། །དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་མང་པོ་རྣམས། །སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་འདའ་
ཐོས་ནས། །སྐྱབས་མ་མཆིས་ཤིང་སྡུག་བསྔལ་ལ། །མྱ་ངན་ཟུག་རྔུས་གཟིར་བར་མཐོང་། །གང་དག་གཙོ་བོ་འདས་གྱུར་ན། །ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་བལྟ་བར་བགྱི། །གཞན་དག་མྱ་ངན་འདའ་འགྱུར་ལ། །བཅོམ་ལྡན་
བསྐལ་པར་བཞུགས་སུ་གསོལ། །ཞུགས་འབར་མེ་ལྕེ་ལྡན་གྱུར་པ། །རྒྱུ་ཟད་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ལྟར། །གྱད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་རྫོགས་སངས་རྒྱས། །མྱ་ངན་འདའ་བ་ཇི་ལྟར་བལྟ། །སངས་རྒྱས་འོད་མའི་ཚལ་ཁྲོད་དུ། །དེ་རིང་སླན་
ཆད་མི་མཐོང་ཞིང་། །འདྲེན་པ་རྒྱལ་བྱེད་ཚལ་དུ་ནི། །ཆོས་སྟོན་པ་ཡང་མི་མཐོང་ངོ་། །མི་མཆོག་དེ་ནི་འདས་གྱུར་ཅེས། །ལི་ཙ་བི་ཡི་གྲོང་ཁྱེར་མཆོག །ཡངས་པ་ཅན་དུ་ཞུགས་ནས་ནི། །ལི་ཙ་བི་ལ་ཇི་ལྟར་
བརྗོད། །གང་ཟག་གཙོ་བོ་འདས་གྱུར་ཅེས། །ཤཱཀྱ་རྣམས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་མཆོག །སེར་སྐྱའི་གནས་སུ་མཆིས་ནས་ནི། །ཀུན་མི་དགའ་བ་ཇི་ལྟར་བརྗོད། །ཐུབ་ཆེན་དེ་ནི་རབ་ཞི་ཞེས། །མ་ག་དྷཱ་བ་རྣམས་དང་
ནི། །མ་སྐྱེས་དགྲ་ཡི་གྲོང་མཆོག་ཏུ། །ཇི་ལྟར་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པར་བགྱི། །ཤཱཀྱ་སེང་གེ་འདས་གྱུར་ཅེས། །སྲོག་ཆགས་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་དག །ཆོ་ངེས་ཡང་དང་ཡང་འདེབས་ན། །བདག་གིས་ཇི་ལྟར་ལོན་ཡང་
གདབ། །ཤཱཀྱ་སེང་གེ་འདས་གྱུར་ན། །དགེ་སློང་དགེ་སློང་མ་དག་དང་། །ཁྱིམ་པ་རྣམས་ཀྱང་བདག་གིས་ནི། །ཇི་ལྟར་དགའ་བགྱི་མི་ཡི་མཆོག །སྐྱེས་མཆོག་བདག་ལ་གནས་བརྟན་རྣམས། །ཀུན་དགའ་མི་

51-1-162a

མཆོག་སྦྱིན་པའི་གནས། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གར་གཤེགས་ཤེས། །འདྲི་ན་ཇི་སྐད་བརྗོད་པར་བགྱི། །ཐུབ་པ་ལྷ་ཀླུས་དྲིས་པ་ན། །བསམ་གཏན་ཆེན་པོ་སྙོམས་ཞུགས་སམ། །འོན་ཏེ་འཆག་
ཏུ་གཤེགས་སོ་ཞེས། །མི་འཇིགས་པར་ནི་ཇི་ལྟར་བརྗོད། །བདག་གིས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ནི། །སུ་ཡི་སེང་གེའི་གཟིམས་ཁྲི་བཤམས། །དཔའ་བོ་བདག་གིས་སླན་ཆད་ནི། །སུ་ཡི་སེང་གེའི་ཁྲི་ཡང་བཤམས། །
འཁོར་རྣམས་ལ་ནི་སེང་གེ་ལྟར། །བསྙེངས་པ་མི་མངའ་སྒྲོགས་མཛད་པ། །གོ་འཕང་ཟབ་མོ་བལྟ་དཀའི་ཆོས། །བདག་གིས་སུ་ལ་མཉན་པར་བགྱི། །གང་ཟག་གཙོ་བོ་འདས་གྱུར་ན། །སུ་ཡི་ཞབས་ལ་ཆབ་
འབུལ་ཞིང་། །གང་གི་ན་བཟའ་ཆོས་གོས་གཟུང་། །སུ་ཡི་ལྷུང་བཟེད་གཟུང་བར་བགྱི། །མི་མཆོག་དགེ་འདུན་དབུས་སུ་ནི། །སུ་ཞིག་བདག་གི་བསྔགས་པ་བརྗོད། །ཀུན་དགའ་ཐོས་པ་རྒྱ་མཚོ་ཞེས། །སླན་ཆད་
བདག་ལ་སུ་ཞིག་མཆི། །མཁྱེན་པ་སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་པ། །གསུང་འཇམ་ཡིད་དགའ་མཛད་པ་དང་། མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་བསྐྱེད་མཛད་པ། །སུ་ལ་མངོན་སུམ་མཉན་པར་བགྱི། །རྒྱལ་སྲས་ཐོས་པ་འཛིན་པ་ཡིས། །
དེ་ལྟར་སྨྲེ་སྔགས་ཀུན་བཏོན་ནས། །ཐུབ་པ་ཆེན་པོའི་ཞབས་དྲུང་དུ། །བརྒྱལ་ནས་ས་ལ་སྒྱེལ་བར་གྱུར། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གོའུ་ཏ་མའི་བུ་ངས་དང་པོ་ཉིད་ནས་ཁྱོད་
ལ་ཀུན་དགའ་བོ་སྡུག་པ་དང་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཐམས་ཅད་ལ་རྟག་པ་དང་ལྡན་པ་མེད་དོ་ཞེས་དོན་དེ་མ་བསྟན་ཏམ། གོའུ་ཏ་མའི་བུ་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དང་། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་དང་། ཟིལ་བའི་ཐིགས་པ་ལྟ་
བུ་དང་། སླུ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཡིན་གྱིས་གོའུ་ཏ་མའི་བུ་ཅི་རུང་མྱ་ངན་མ་བྱེད་སྨེ་སྔགས་མ་འདོན་ཅིག །གོའུ་ཏ་མའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དོ་མོད་ནམ་གྱི་ཐུན་ཐ་མ་ལ་མཐའ་ལས་འདས་པའི་ཡོངས་སུ་མྱ་

51-1-162b

ངན་ལས་འདའ་བ་དང་། བཏགས་པ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་། མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་གྱིས། གོའུ་ཏ་མའི་བུ་ཁྱོད་
སོང་ལ་ཤིང་སཱ་ལ་ཟུང་གི་བར་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སེང་གེའི་གཟིམས་ཁྲི་དབུ་ནི་ཤར་ཕྱོགས། ཞལ་ནི་བྱང་ཕྱོགས། རྒྱབ་ནི་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་བསྟན་ལ། གློ་གཡས་ཕྱོགས་ཀྱིས་དབབ་ཏུ་རུང་བ་ཤོམས་ཤིག །དེ་ནས་ཚེ་དང་
ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་དེའི་ཚེ་ངུ་ཞིང་མྱ་ངན་བྱེད་ལ་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཅིང་མཆི་མས་བརྣངས་ལ་ངུ་ཞིང་གདོང་ལ་མཆི་མ་འཛག་བཞིན་དུ་ཤིང་ས་ལ་ཟུང་གི་བར་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སེང་གེའི་གཟིམས་ཁྲི་བཤམས་སོ། །དེ་ནས་
ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སེང་གེའི་གཟིམས་ཁྲི་བཤམས་ནས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསོལ་ཏོ། །ཐུབ་ཆེན་སེང་གེའི་གཟིམས་ཁྲི་ནི། །བཤམས་པའི་ཐ་མ་དེང་ལགས་ཏེ། །མི་མཆོག་སེང་
གེའི་གཟིམས་ཁྲི་ནི། །སླན་ཆད་བཤམ་དུ་མ་མཆིས་སོ། །མི་མཆོག་མྱ་ངན་འདས་གྱུར་ཅིང་། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་འདས་པ་ན། །སཱ་ལ་མཛེས་ཚལ་སྟོང་པ་ཡི། །ཁྲོད་འདིར་བདག་གིས་ཇི་ལྟར་བལྟ། །གང་ཞིག་སཱ་ལའི་
ལྗོན་ཚལ་ན། །ཡུན་རིང་གཉུག་མར་གནས་པའི་ལྷ། །དེས་ནི་རྣམ་འདྲེན་མ་མཐོང་ན། །སླན་ཆད་ཇི་ལྟར་གནས་པར་འགྱུར། །ཀྱེ་མའོ་འདུ་བྱེད་མི་རྟག་སྟེ། །སྒྱུ་མ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ལགས། །འདི་འདྲའི་སྟོན་པ་དཔའ་བོ་ཡང་། །འདི་ཉིད་
དུ་ནི་འདའ་བར་འགྱུར། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་མ་འགགས་པས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་ཅེས། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་སྔོན་ཡང་གསུངས། །གང་ལ་རང་དབང་ཡོད་མིན་པ། །
དེ་ལ་སྨྲེ་སྔགས་བཏོན་མི་ཕན། །སྨྲེ་སྔགས་ཡང་དང་ཡང་བཏོན་ཅིང་། །ངུད་མོས་བཏབ་པ་ཙམ་གྱིས་ནི། །དོན་འདི་ཐོབ་པར་མི་སླ་ཡིས། །མཁས་པ་མྱ་ངན་མ་བྱེད་ཅིག །དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་

51-1-163a

བོས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་མ་འགགས་པ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། མི་མཆོག་མྱ་ངན་འདའ་འགྱུར་བ། །ཁྱོད་ལའང་མྱ་ངན་ཡོད་ཡིན་ན། །མ་འགགས་འཇིགས་པ་མེད་པར་ནི། །ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་དེ་སྐད་སྨྲ། །མ་འགགས་པས་སྨྲས་པ། 
སེམས་ཅན་ཉམ་ཐག་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་། །མྱ་ངན་གདུངས་པ་མཐོང་ནས་ནི། །བདག་གི་མིག་ཀྱང་ཆུས་གང་ཞིང་། །མཆི་མ་འཁྲུག་ཅེས་བྱེད་པའང་ཡོད། །སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ངུ་བ་རྣམས། །ལྷ་ཡི་མིག་གིས་མཐོང་བ་ན། །བདག་ཀྱང་དེ་དག་
དོན་གྱི་ཕྱིར། །ཤིན་ཏུ་ངུ་ཡང་བྲོ་མོད་ཀྱི། །འོན་ཀྱང་སྨྲེ་སྔགས་བཏོན་པས་ནི། །ཕན་པ་འགའ་ཡང་མི་རྙེད་པས། །དེ་ཕྱིར་ཁྱོད་ལ་ཀུན་དགའ་བོ། །ཆོས་སོམས་མྱ་ངན་མ་བྱེད་ཟེར། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གདན་ལས་བཞེངས་ཏེ་
ལྷ་དང་། མི་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་བྱེ་བ་འབུམ་ཕྲག་དུ་མས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ནས། ཤིང་སཱ་ལ་ཟུང་གི་བར་ག་ལ་
བ་དེར་གཤེགས་ཏེ་བྱོན་ནས་སེང་གེའི་གཟིམས་ཁྲི་ལ་སྐུའི་གློ་གཡས་པ་ཕབ་སྟེ་གཟིམས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སེང་གེའི་གཟིམས་ཁྲི་ལ་གཟིམས་མ་ཐག་ཏུ་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་བར་སྣང་ལས་ལྷའི་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆར་དག་མངོན་
པར་རབ་ཏུ་ཕབ་ཅིང་། ལྷའི་ཕྱེ་མ་མང་པོ་དག་གིས་ཀྱང་གཏོར། ལྷའི་སིལ་སྙན་བརྒྱ་སྟོང་དག་ཀྱང་རབ་ཏུ་གསིལ་ཏོ། །མི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་བའི་ཐ་མར་གྱུར་པ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་མི་
ཡུལ་གྱི་མེ་ཏོག་དང་། ཕྱེ་མ་དང་། སྤོས་དང་། བྱུག་པ་དང་། རོལ་མོའི་སྒྲ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤིང་སཱ་ལ་ཟུང་གི་བར་དུ་སེང་གེའི་གཟིམས་ཁྲི་ལ་སྐུའི་གློ་གཡས་པས་ཕབ་
སྟེ། །གཟིམས་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ནས་སྐད་ཅིག་དེ་དང་། ཐང་ཅིག་དེ་དང་།  ཡུད་ཙམ་དེ་ལ་ཤར་ཕྱོགས་ལོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་འདས་པ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་

51-1-163b

དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སེང་གེའི་སྒྲའི་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་ཆེན་དབྱངས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དོན་ལེགས་པར་
སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཤི་འཕོས་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་ལུས་འཕགས་མའི་བུ་ཡུལ་མ་ག་དྷཱའི་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲའི་པང་པར་བུ་ཉིད་དུ་རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་སོ། །དེ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་འདི་ཆེད་དུ་བརྗོད་དོ། །
སེང་གེ་སྒྲ་ཡི་སྤྱན་སྔ་ནས། །གང་གི་དོན་ཕྱིར་བདག་འོངས་པ། །ཤཱཀྱ་སེང་གེ་མི་ཡི་མཆོག །རྫོགས་སངས་རྒྱས་པ་བཞུགས་སམ་ཅི། །དེ་ནས་ལྷ་ཞིག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དོན་ལེགས་པར་སེམས་
པ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། གསུང་བར་མཛད་པ་མི་དབང་པོ། །སྐྱོབ་པ་ཤཱཀྱ་སེང་གེ་དེ། །དེ་རིང་ས་ལའི་བར་དུ་ནི། །ལན་མེད་མྱ་ངན་འདའ་བར་འགྱུར། །དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དོན་ལེགས་པར་སེམས་པས་ལྷ་དེ་ལ་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། ཤཱཀྱ་སེང་གེ་དེ་ཡི་ཆོས། །མཆོག་ཏུ་མཐོང་དཀའ་མཉན་པའི་ཕྱིར། །བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་ཡི། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ནས་
བདག་འདིར་འོངས། །དེ་ནི་སཱ་ལའི་བར་དུ་དེང་། །མྱ་ངན་འདའ་བར་འགྱུར་ན་གོ། །ཁོ་བོ་སངས་རྒྱས་ཞིང་འདིར་ནི། །འོངས་པ་འབྲས་བུ་མེད་པར་འགྱུར། །ཁོ་བོ་དེ་རིང་འདིར་འོངས་ནས། །ཐུབ་པ་དེ་ཡང་འདའ་
འགྱུར་བས། །ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས། །མྱ་ངན་བྱ་བར་ཁོ་བོས་བྱས། །ཁོ་བོ་འོངས་པས་སངས་རྒྱས་ནི། །མི་མཐོང་དོན་མེད་འགྱུར་མི་བྱ། །སེམས་བསྐྱེད་ཙམ་ཡང་མི་བསྡད་ཅིང་། །སངས་
རྒྱས་སྤྱན་སྔར་འགྲོ་བར་བྱ། །དེས་ནི་འཇམ་ཞིང་དེས་པ་དང་། །དགའ་བ་བརྗོད་པའི་ཚིག་གིས་ནི། །དེ་ཉིད་དུ་ནི་མ་ག་དྷཱའི། །བདག་པོ་རྒྱལ་ལ་འདི་སྐད་སྨྲས། །རྒྱལ་པོ་ཁྱོད་ནི་བདག་ལ་གསོན། །སྐྱེས་བུ་དམ་

51-1-164a

པ་དཀོན་པས་ན། །བག་མ་མཆིས་པ་མ་མཛད་པར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་བཞུད། །བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་བྱེ་བ་ལ། །རྒྱལ་བ་ལན་འགའ་འབྱུང་འགྱུར་ཞིང་། །ཚོགས་པ་འདི་ནི་རྙེད་པ་ལ། །
མཁས་པ་སྐྱོ་བར་མ་མཛད་ཅིག །འདི་ནི་མི་མཁས་བྱིས་པ་སྙམ། །གང་ཕྱིར་རྒྱལ་ཆེན་ཁྱོད་དགོངས་པ། །རྒྱལ་ཆེན་བྱིས་པ་བདག་མ་ལགས། །མི་དབང་ཁྱོད་ནི་བྱིས་པ་ལགས། །འདོད་པའི་དབང་དུ་སོང་ནས་ནི། །
གང་གིས་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་ཡི། །མཚམས་མེད་པ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་མཛད། །དེ་ནི་བྱིས་པའི་བྱིས་པ་ཉིད། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྡིག་པའི་ལས་མཛད་པ། །མཚམས་མེད་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་ལགས། །དེ་ཡིས་ཁྱོད་ནི་མནར་མེད་པ། །
མི་བཟད་འཇིགས་པ་ཆེན་པོར་ལྟུང་། །སངས་རྒྱས་ལ་ནི་སེམས་དད་མཛོད། །དེས་ནི་ཐར་པ་འཐོབ་འགྱུར་ཞིང་། །མི་དབང་དེ་ནས་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས། །ཁྱོད་ཀྱིས་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྡིག་པའི་
གྲོགས་བསྟེན་པ། །ལྷ་སྦྱིན་གནོད་བྱེད་ཆེན་པོ་ལགས། །དེ་ཡི་རྗེས་སུ་ཕྱོགས་ནས་ནི། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཡབ་ནི་བཀྲོངས་པར་གྱུར། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡབ་ནི་ཆོས་སྤྱོད་པ། །སངས་རྒྱས་ཐུགས་ལས་སྐྱེས་པའི་སྲས། །
ཁྱོད་ཀྱིས་ང་རྒྱལ་དེ་ཡིས་ནི། །མཁས་པ་པོ་ནི་བསད་པར་གྱུར། །རྫོགས་སངས་མྱ་ངན་མ་འདས་པར། །ཁྱོད་ཀྱིས་གཟིགས་པར་མི་བགྱི་འམ། །དེ་ཡི་སྐུ་གདུང་རྣམས་ལ་ཡང་། །མཆོད་པ་རྒྱ་ཆེན་དག་
ཀྱང་མཛོད། །བདག་ནི་ཞིང་འདིར་མཆིས་པ་ཡང་། །འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ཕྱིར་མ་ལགས། །བདག་ནི་སངས་རྒྱས་བལྟར་མཆིས་ཡིས། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཟོད་པར་མཛོད། །ཤཱཀྱ་སེང་གེ་དྲང་སྲོང་ཆེ། །
དེ་ནི་དེ་རིང་འདའ་འགྱུར་ཞེས། །སངས་རྒྱས་སེང་གེའི་སྒྲ་དེ་ཡི། །སྤྱན་སྔ་ནས་ནི་བདག་གིས་ཐོས། །དེ་ལ་བལྟ་བའི་ཆེད་དུ་བདག །ཞིང་འདིར་མཆིས་པར་གྱུར་པ་ལགས། །རྒྱལ་རིགས་ཉེ་དུའི་

51-1-164b

ཚོགས་ཀུན་དང་། །ལྷན་ཅིག་འགྲོགས་ཏེ་མཆི་བར་བགྱི། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲས་ཁྱེའུ་དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། འདི་ནས་གྱད་ཡུལ་ལམ་རིང་མ་སྨད་པ། །རྐང་པས་བགྲོད་པར་མི་ནུས་
ཤིང་རྟས་སོང་། །ཁྱེའུ་ཁྱོད་དོ་མོད་སྡོད་པར་གྱིས་ཤིག་དང་། །དཔུང་ཆེན་རྣམས་ཀྱིས་བདེ་བར་འདོང་བར་བྱ། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་དེས་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། མི་དབང་ཁྱོད་ལྟར་
བདག་ལ་ལེ་ལོ་མེད། །བསམ་ཡས་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོབས་ནི་བདག་ལ་ཡོད། །བདག་ནི་འདོད་ན་ཤར་ཕྱོགས་ཞིང་རྣམས་ནི། །དུ་མ་དག་ཏུའང་ཐོགས་མེད་འགྲོ་འགྱུར་ཞིང་། །བདག་ནི་གང་ནས་འོངས་
པའི་འཇིག་རྟེན་ཁམས། །དེ་ཡི་བར་ན་སངས་རྒྱས་ཞིང་མང་གང་། །དེ་ཡང་མཐའ་ཡས་མང་པོ་ཚད་མེད་པས། །གྱད་ཡུལ་ལྟ་ཞིག་ཇི་ལྟར་གྱུར་ཀྱང་རུང་། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་དེ་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲའི་པང་
པ་ནས་བབས་ནས་རྐང་པས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ནས་བྱུང་སྟེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་སྨྲས་སོ། །གང་ཞིག་སྡིག་མེད་ཉོན་མོངས་ཡོད་མིན་ཞིང་། །སྟོབས་ཆེན་གསུང་མཆོག་མི་དབང་ལྟ་འདོད་པ། །
དེ་ནི་ཁོ་བོའི་ཕྱི་བཞིན་དེང་ཤོག་དང་། །ཤཱག་ཐུབ་མྱ་ངན་མ་འདས་དེ་མཐོང་འགྱུར། །ཁྱེའུ་དེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ནས་བྱུང་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ནས་སྐད་ཅིག་དེ་དང་། ཐང་ཅིག་དེ་དང་། ཡུད་ཙམ་དེ་ལ་ལྷ་དང་
མིར་བཅས་པའི་སྐྱེ་དགུ་ལས་སྲོག་ཆགས་བདུན་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་འདུས་པར་གྱུར་ནས། ཁྱེའུ་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་བའི་ལྷ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་འབུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་
དུ་བདར་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སེང་གེའི་གཟིམས་ཁྲི་ལ་སྐུའི་གློ་གཡས་པས་ཕབ་སྟེ་གཟིམས་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ནས་སྐད་ཅིག་དེ་དང་། ཐང་ཅིག་དེ་དང་། ཡུད་ཙམ་དེ་ལ་

51-1-165a

ལྷོ་ཕྱོགས་ལོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་འབུམ་ཕྲག་ལྔ་འདས་པ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལྟ་མཛེས་རིན་ཆེན་བརྩེགས་ཤེས་བྱ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་
ཁམས་རིན་པོ་ཆེ་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ཤི་འཕོས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིའི་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ཉིད་དུ་མཉན་ཡོད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་ཚོང་དཔོན་སེང་གེ་ལྟ་
བུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱིམ་དུ་སྐྱེས་སོ། །དེ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་འདི་སྐད་ཆེད་དུ་བརྗོད་དོ། །གང་ཕྱིར་བསྐལ་པ་བྱེ་སྙེད་དུ། །གང་གིས་ཕྱག་ཀྱང་ཡང་ཡང་གཏུབས། །སྤྱན་དང་རང་གི་ཤ་དག་དང་། །དེ་བཞིན་དབུ་ཡང་བཏང་
མཛད་ཅིང་། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་བཞེད་པ་ཡིས། །བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་བྱེ་བར་ཡང་། །བཙུན་མོ་སྲས་དང་སྲས་མོ་དང་། །བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་ཡང་བཏང་། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། །བསྐལ་པ་
བྱེ་བ་བརྒྱ་མང་དུ། །སྦྱིན་པ་རྒྱ་ཆེན་བཏང་གྱུར་པའི། །སྤྱན་དང་ལྡན་པ་བཞུགས་སམ་ཅི། །དེ་ནས་ཚོང་དཔོན་སེང་གེ་ལྟ་བུས་ཁྱེའུ་དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། གང་ཕྱིར་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ཡང་། །ཚིག་མཆོག་
བརྗོད་པར་བྱེད་པ་ཁྱོད། །ལྷ་འམ་འོན་ཏེ་ཀླུ་ཞིག་གམ། །གནོད་སྦྱིན་ཡིན་ནམ་སྲིན་པོ་ཡིན། །ཉེ་དུའི་ཚོགས་ནི་སྐྲག་གྱུར་ཅིང་། །འཇིགས་པས་ཕྱོགས་སུ་རྣམ་པར་རྒྱུག །ཁོ་བོ་སངས་རྒྱས་སྒྲ་ཡིས་ནི། །གཞན་དུ་
འབྲོས་པར་མི་བྱེད་ཁྱེའུ། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་དེས་ཚོང་དཔོན་དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། ཁོ་བོ་ལྷ་མིན་ཀླུ་ཡང་མིན། །གནོད་སྦྱིན་མ་ཡིན་སྲིན་པོའང་མིན། །འཇིག་རྟེན་ཐུན་མོང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཅི་འདྲ་ཚོང་དཔོན་
མི་ཤེས་སམ། །ཁོ་བོ་ལྷ་ཀླུ་གནོད་སྦྱིན་དང་། །མི་འམ་ཅི་དང་ལྟོ་འཕྱེ་ཆེ། །ལྷ་ཡི་ལྷ་ཞེས་བརྟེན་པ་ནི། །ཁྱུ་མཆོག་བཞིན་དུ་དམ་ཡང་འཆའ། །དེ་ནས་ཚོང་དཔོན་སེང་གེ་ལྟ་བུས་ཁྱེའུ་དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་

51-1-165b

པ། མཁས་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྒྲགས་པ་ཡི། །དེ་འདྲའི་ཚིག་ནི་ཐོས་གྱུར་ནས། །ཐེ་ཚོམ་ལྷག་པར་སྐྱེས་གྱུར་ཅིང་། །ཁོ་བོ་ལྷག་པར་སྔགས་སོ་ཁྱེའུ། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ནི་ལྷ་དང་ཀླུ། །ཇི་ལྟར་གནོད་སྦྱིན་མི་འམ་ཅི། 
ཇི་ལྟར་ལྷ་ཡི་ལྷ་ཡིན་པ། །དེ་ནི་ཁྱེའུ་ཁྱོད་ང་ལ་སྨྲོས། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་དེས་ཚོང་དཔོན་སེང་གེ་ལྟ་བུ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། ལྷོ་ཡི་ཕྱོགས་ཆ་ལོགས་ན་ནི། །གསུང་བར་མཛད་པའི་བདག་པོ་ནི། །ལྟ་མཛེས་
རིན་ཆེན་བརྩེགས་བཞུགས་པ། །དེ་ནས་ཁོ་བོ་འདིར་འོངས་ཏེ། །ཁོ་བོ་ལན་བརྒྱར་བརྒྱ་བྱིན་དང་། །དབང་སྒྱུར་དུ་ཡང་ཁོ་བོ་གྱུར། །ཁོ་བོ་ལན་བརྒྱར་ཚངས་པ་དང་། །དེ་བཞིན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བར་གྱུར། 
ཁོ་བོས་ཡུན་རིང་བརྗོད་བྱ་ན། །བསྐལ་པའང་བསྐལ་པ་བྱེ་བར་ཡང་། །ཟད་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་མིན་ཏེ། །མཁས་པ་ཁོ་བོ་འགྲོ་དགོས་སོ། །ཚོང་དཔོན་འོན་ཀྱང་རེ་ཞིག་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་འདི་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་
ཀུན་ཏུ་བསྟེན་པར་བྱ། ངེས་པར་བསྟེན་པར་བྱ། གོམས་པར་བྱ་ཞིང་ལན་མང་དུ་བྱའོ། །ཚོང་དཔོན་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ཚོང་དཔོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་
པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལྟ་མཛེས་རིན་ཆེན་བརྩེགས་དེས་འདི་སྐད་ཅེས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་གསུམ་དང་ལྡན་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་
ཅིང་། མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་མཐའ་ཡས་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་
དང་། ཡེ་ཤེས་ཟབ་མོའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དང་། སྙིང་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྗེས་སུ་སྒོམ་པ་སྟེ། ཚོང་དཔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་གསུམ་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་

51-1-166a

དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཅིང་། མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་དེས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་
འདི་དག་སྨྲས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ཟབ་མོ་རྟོགས་དཀའ་དེ་ལ་ནི། །གང་དག་རྒྱུ་དང་རྒྱུ་མེད་ཀུན་མཁྱེན་པའི། །སངས་རྒྱས་གྲགས་ཆེན་རྣམ་དག་མ་གཏོགས་པ། །ལྷར་བཅས་སྐྱེ་དགུ་འདི་དག་སོམ་ཉི་བྱེད། །
བྱང་ཆུབ་གནས་མིན་གང་ཡིན་དེ་མེད་དེ། །ཡང་དག་ཡེ་ཤེས་གང་ལའང་ཆགས་པ་མེད། །ཆགས་པ་རྣམ་སྤངས་ཟུག་རྔུ་བྲལ་གྱུར་པའི། །ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་བསྒོམས་ན་སངས་རྒྱས་འགྱུར། །མཐའ་ཡས་སེམས་
ལ་སེམས་ཡོད་མ་ཡིན་པར། །སེམས་ལ་འཇུག་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་གསུངས། །སེམས་འདི་ཐམས་ཅད་དག་ལས་ལོག་གྱུར་པའི། །རྗེས་སུ་རབ་ཏུ་འཇུག་པས་སེམས་ཤེས་བྱ། གཅད་ཅིང་གཅག་རུང་གང་ཡིན་དེ་
མི་སྲ། །བདེ་གཤེགས་གསུངས་པའི་ཆོས་རྣམས་མི་ཕྱེད་ཅིང་། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་དངོས་འདྲ་བའི། །ཏིང་འཛིན་འདི་ནི་རྡོ་རྗེའི་རང་བཞིན་ཡིན། །གང་གིས་དེ་འདྲར་རང་བཞིན་སྟོང་ཤེས་ནས། །
དངོས་པོ་ཀུན་ལ་མི་གནས་སྒོམ་བྱེད་པ། །དེ་ནི་ཉོན་མོངས་དྲ་བ་ཀུན་སྤངས་ཤིང་། །སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་བཅོམ་པའི་སངས་རྒྱས་འགྱུར། །ཐམས་ཅད་ཤེས་ཀྱང་རྣམ་ཤེས་ཡོད་མིན་ཞིང་། །ཐམས་ཅད་སྒོམ་
ཡང་རྣམ་སྒོམ་ཡོད་མིན་ལ། །ཐམས་ཅད་རྟོགས་ཀྱང་རྟོགས་པ་ཡོད་མིན་ཞིང་། །ཐམས་ཅད་བརྗོད་ཀྱང་གང་ལའང་མི་གནས་ལ། །ཟབ་ཆོས་ཆོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཡོད་མིན་ཞིང་། །སེམས་ཅན་འགྲོལ་ཡང་
སེམས་ཅན་འདུ་ཤེས་མེད། །ཞི་དབེན་ཞི་བའི་འདུ་ཤེས་ཡོད་མིན་ཞིང་། །བྱང་ཆུབ་རྟོགས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་འདུ་ཤེས་མེད། །དཔའ་བརྟུལ་ལྟ་བའི་ཟུག་རྔུ་སྤངས་པ་དེ། །བསྟེན་དཀའ་འགྲོ་བ་ཀུན་ལས་འདས་གྱུར་

51-1-166b

ཅིང་། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་འཆི་འཕོ་འགྲོ་དང་ཀུན། །རབ་ཏུ་ཤེས་ཤིང་རབ་བྱུང་སངས་རྒྱས་འགྱུར། །ཁྱེའུ་དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་དག་སྨྲས་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ནས་སྐད་ཅིག་དེ་དང་ཐང་ཅིག་དེ་དང་། ཡུད་ཙམ་དེ་ལ་ཚོང་དཔོན་
སེང་གེ་ལྟ་བུ་རང་གི་འཁོར་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་དང་། སྲོག་ཆགས་ཉིས་སྟོང་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་སེམས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་ནས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་
པར་གྱུར་ཏོ། །ལྷ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་ཀྱིས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་གྱུར་ཏོ། །སྲོག་ཆགས་
ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་བཞི་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་དག་གོ། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་དེས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་སྨྲས་སོ། །ཤཱཀྱ་སེང་གེའི་སྤྱན་སྔ་འདིར། །ཁོ་བོ་འོངས་
པ་དེ་དོན་ཡིན། །སྲོག་ཆགས་ཁྲག་ཁྲིག་འཁོར་བ་ཡི། །འཇིགས་པ་ཆེ་ལས་ཐར་གྱུར་ཅིང་། །སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་མང་པོ་རྣམས། །བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡང་སྐྱེས་གྱུར་ཏེ། །བཟོད་
པ་ལ་ཡང་རབ་ཏུ་བཀོད། །བདག་གི་ཕ་མ་ཕུ་ནུ་དང་། །ཉེ་དུ་རྣམས་ཀྱང་བཟོད་ལ་གནས། །བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་ལྷ་རྣམས་ནི། །ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་རབ་ཏུ་ཞུགས། །དཔག་མེད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི། །
ནོར་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེ་རྙེད་པས། །བདག་ནི་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས། །དབུལ་བ་ཐག་རིང་ཟད་པར་གྱུར། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་གནས་ཀྱིས་ཕ་མ་དང་། ཕུ་ནུ་དང་། ཉེ་དུའི་ཚོགས་རྣམས་བོས་ཏེ་ཕ་མ་དང་། 
ཕུ་ནུ་དང་། ཉེ་དུ་དང་། རྩ་ལག་གི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་བའི་སྲོག་ཆགས་འབུམ་ཕྲག་མང་པོས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ཏེ། མཉན་ཡོད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་

51-1-167a

ཆེན་པོ་ནས་བྱུང་ནས་གྱད་རྣམས་དང་ཉེ་བ་ན་ཡོད་པ་ཤིང་སཱ་ལ་ཟུང་གི་ཚལ་ག་ལ་བ་དེར་དོང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སེང་གེའི་གཟིམས་ཁྲི་ལ་སྐུའི་གློ་གཡས་པས་ཕབ་སྟེ་གཟིམས་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ནས་གཞན་ཡང་སྐད་ཅིག་
དེ་དང་། ཐང་ཅིག་དེ་དང་། ཡུད་ཙམ་དེ་ལ་ནུབ་ཕྱོགས་ལོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་འབུམ་ཕྲག་བརྒྱད་འདས་པ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དགའ་བའི་དབང་
ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དགའ་སྤུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དམིགས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཤི་འཕོས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིའི་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ཉིད་
དུ་བཱ་ར་ཎ་སཱིའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་ཚོང་དཔོན་མེ་ཏོག་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱིམ་དུ་སྐྱེས་སོ། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་དེ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་དེའི་ཚེ་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་འདི་ཆེད་དུ་བརྗོད་དོ། །བདག་མེད་མི་གཡོའི་ཆོས་སྟོན་པ། །རྣམ་
པར་འདྲེན་པ་སངས་རྒྱས་ནི། །སཱ་ལའི་ལྗོན་ཤིང་ཚལ་ཁྲོད་དུ། །དེ་རིང་མྱ་ངན་འདའ་བར་འགྱུར། །ཆོས་རྣམས་འདི་དག་དམིགས་མེད་ན། །མི་མཁས་དམིགས་པར་བྱེད་པ་དག །དེ་དག་སྡུག་བསྔལ་མི་གྲོལ་ཞིང་། །
དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་འཕེལ། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་གནས་མིན་ཏེ། །དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཀྱང་མེད། །ཟད་པ་དང་ནི་མ་ཟད་པ། །ཐམས་ཅད་འདི་ལ་རྙེད་མི་འགྱུར། །སྟོང་པ་ནམ་ཡང་མི་འཇིག་
ཅིང་། །སྟོང་པ་རྣམ་པར་འཇིག་པའང་མེད། །དེ་ལ་རྐྱེན་ཀྱང་ཡོད་མིན་ཞིང་། །རྐྱེན་མེད་པ་ཡང་དེ་ལ་མེད། །གང་གིས་ཞི་བ་མཐོང་དཀའ་ཞིང་། །ཟབ་མོའི་ཆོས་འདི་བསྟན་མཛད་པ། །ཤཱཀྱ་སེང་གེ་
མི་ཡི་མཆོག །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཞུགས་སམ་ཅི། །སེང་གེ་ཆེན་པོ་གླང་པོ་ཆེ། །ཚངས་པར་གྱུར་ཅིང་ཟག་པ་མེད། །མིག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་རིང་ནི། །སཱ་ལའི་བར་དུ་འདའ་བར་འགྱུར། །དགེ་སློང་

51-1-167b

དགེ་འདུན་མདུན་དག་ན། །ཟླ་བ་ཉ་བ་འདྲ་བར་ནི། །ཡུན་རིང་ཆོས་རྣམས་སྟོན་མཛད་པ། །ཕྱིན་ཆད་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ལྷུན་པོའི་སྒང་ན་ནོར་ལྷ་ལྟར། །དགེ་སློང་ཚོགས་ལ་རྣམ་མཛེས་པ། །
ལེགས་པར་གསུང་པ་མགོན་པོ་ནི། །ཕྱིན་ཆད་གྲོང་ཁྱེར་གཤེགས་མི་འགྱུར། །ལྷ་མིའི་མདུན་ན་སྐྱོབ་པ་ཡི། །བླ་མེད་ཆོས་ཀྱི་ང་རོ་དང་། །དགའ་བར་མཛད་པའི་གསུང་དབྱངས་ཏེ། །ཕྱིན་ཆད་ཐོས་པར་མི་
འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དམིགས་མེད་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་དག་སྨྲས་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཱ་ར་ཎ་སཱིའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་སྲོག་ཆགས་འབུམ་ཐམ་པས་ཚིག་འདི་སྐད་ཅེས་
སྨྲས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཁྱེའུ་འདི་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ལྟར་སྔོན་གྱི་གནས་ཀྱི་ཚེ་རབས་དེ་དང་དེ་དག་རྗེས་སུ་དྲན་ཞིང་། འདིའི་ཤེས་པ་དང་མི་འཇིགས་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་དེས་ཚིག་འབྲུ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་
བཅད་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤོབས་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་མི་འཇིགས་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་ངོ་མཚར་ཏེ། བདག་ཅག་གིས་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་རབ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ངེས་
པར་འབད་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་དེས་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེ་དེ་དག་འདི་ལྟ་སྟེ། མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པ་དང་། སྣང་བ་མེད་པ་དང་། དམིགས་པ་མེད་པ་དང་། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་བཟོད་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་
པ་དང་། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དང་། མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་ལ་བཀོད་པ་དང་། དེ་དག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བདག་ཅག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཚོགས་པར་བྱས་ཏེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་
པར་བྱའོ། །དེས་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱེད་ཅག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ཟིན་ཀྱིས་ཁྱེད་ཅག་ཚུར་ཤོག་དང་། ད་བདག་ཅག་ཐམས་ཅད་ཚོགས་པར་བྱས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་

51-1-168a

གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་ལ་བལྟ་བ་དང་། ཕྱག་བྱ་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འགྲོགས་ཏེ་འདོང་ངོ་། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་
དམིགས་མེད་སྲོག་ཆགས་ཉིས་འབུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་བའི་ཕྱིར་བཱ་ར་ཎ་སཱིའི་གྲོང་ཁྱེར་ནས་བྱུང་སྟེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་ངོ་། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་སེང་གེའི་གཟིམས་ཁྲི་ལ་སྐུའི་གློ་གཡས་པས་ཕབ་སྟེ་གཟིམས་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ནས་སྐད་ཅིག་དེ་དང་། ཐང་ཅིག་དེ་དང་། ཡུད་ཙམ་དེ་ལ་བྱང་ཕྱོགས་ལོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་འབུམ་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་རྩ་
བཞི་འདས་པ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་གནས་ཤེས་བྱ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མེ་ཏོག་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་མེ་ཏོག་ཀུན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཤི་འཕོས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིའི་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ཉིད་དུ་ཡངས་པ་ཅན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་དམག་དཔོན་སེང་གེ་ཞེས་བྱ་བའི་
ཁྱིམ་དུ་སྐྱེས་སོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་མེ་ཏོག་ཀུན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཐོབ་པ་དེ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་འདི་སྐད་དུ་བརྗོད་དོ། །གང་གིས་སེམས་ཅན་བྱེ་མང་རྣམས། །
ཉོན་མོངས་གྱུར་པ་ཐར་མཛད་ཅིང་། །ཤཱཀྱའི་རིགས་རྣམས་དགའ་མཛད་པ། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཞུགས་སམ་ཅི། །བརྩོན་པས་ཕ་རོལ་གཤེགས་གྱུར་ཅིང་། །ཡེ་ཤེས་འཕྲིན་ལས་མཉམ་བཞག་ལ། །
མཁྱེན་པ་རྒྱ་མཚོ་མཐའ་ཡས་པ། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཞུགས་སམ་ཅི། །ཞི་བའི་ཐུགས་མངའ་བཟོད་པ་བརྙེས། །ཟུག་རྔུ་འབྱིན་མཛད་དེ་བཞིན་གཤེགས། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་

51-1-168b

སྟོན་ཀྱང་། །ཆོས་དེ་རློམ་པར་མི་མཛད་པ། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཞུགས་སམ་ཅི། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་ན་མི་གནས་ཀྱང་། །གང་གིས་འདོད་ཁམས་གཟུགས་ཁམས་དང་། །གཟུགས་མེད་
ཁམས་ནི་མ་ལུས་པར། །མཁྱེན་པས་གཞལ་བར་མཛད་གྱུར་པ། །སྤྱན་དང་ལྡན་པ་བཞུགས་སམ་ཅི། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་གནས་ཤེས་བྱ་བས་སྐུ་ལྷའི་ཆ་བྱད་དུ་མངོན་པར་
སྤྲུལ་ནས་ཁྱེའུ་དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་བཀའ་སྩལ་པ། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བསྐལ་པ་འམ། །དེ་བས་ལྷག་པར་བཞུགས་འགྱུར་བས། །ཕྱིས་ཀྱང་རྫོགས་སངས་མཐོང་འགྱུར་གྱིས། །
འདོད་པས་དགའ་བར་གྱིས་ཤིག་ཁྱེའུ། །འདི་ནི་རྒྱལ་ཆེན་ཁྱིམ་ཡིན་གྱིས། །འདོད་པའི་དགའ་མཆོག་སྤྱོད་བྱོས་ལ། །སད་ནས་པི་ཝང་རྔ་ཆེན་དང་། །རྫ་རྔ་རྣམས་དང་མཁར་སིལ་རྡོབས། །དེ་ནས་
ཁྱེའུ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པ་ཁོ་ནར་ཤེས་མོད་ཀྱི་ལྷ་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་པའི་སེམས་ཅན་གཞན་དག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། སེམས་ཅན་གང་དག་འདོད་དབང་
སོང་། །དེ་དག་བྱིས་པ་རྨོངས་པ་ཡིན། །དེ་དག་གིས་ནི་རྫོགས་སངས་དང་། །སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་མི་ཤེས་སོ། །འདོད་རྣམས་སྙིང་པོ་མེད་པས་ན། །འདོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་བདག་མི་འདོད། །འདོད་
པ་སྤུ་གྲིའི་སོ་འདྲ་བས། །འདོད་པ་དེ་ལ་སུ་ཡིད་རྟོན། །ཁྱི་དང་ཕག་དང་ཝ་དག་དང་། །བ་ལང་བོང་བུ་དྲེའུ་རྟ་དག །དེ་དག་འདོད་པ་སྟེན་བྱེད་ཀྱི། །སངས་རྒྱས་མི་མཛད་ཉན་ཐོས་མིན། །ཞར་བ་ཐེང་
བོ་ལོང་བ་དང་། །གླེན་པ་རྒུར་པོ་མིའུ་ཐུང་རྣམས། །དེ་དག་འདོད་པ་སྟེན་བྱེད་ཀྱི། །སངས་རྒྱས་མི་མཛད་ཉན་ཐོས་མིན། །སྦྲང་བུ་སྦུར་བ་ཕྱེ་ལེབ་དང་། དེ་བཞིན་རྨ་བྱ་ཁུ་བྱུག་རྣམས། །དེ་དག་

51-1-169a

འདོད་ལ་བསྟེན་བྱེད་པས། །ཁོ་བོ་ཁྱད་པར་མེད་པར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་མེ་ཡི་ཀླུབས་ཀྱིས་ནི། །འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་གང་གྱུར་ན། །ལོང་བ་དེར་ནི་ལྟུང་བ་ལྟར། །རྒྱལ་བ་འདོད་པར་དེ་
བཞིན་ནོ། །འདོད་པ་མི་རྟག་སྡུག་བསྔལ་བས། །སུ་ཞིག་འདོད་པ་བསྟོད་པར་བྱེད། །གང་དག་འདོད་པའི་རྗེས་འབྲང་བས། །དེ་དག་དེ་ཡི་ཆོས་མི་ཤེས། །ཁོ་བོ་འདོད་པ་མི་གཉེར་བར། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་
ཁོ་བོ་མཁྱེན། །ལྷར་གྱུར་བདག་ལ་འདྲི་བ་འདི། །སངས་རྒྱས་ཡིན་པར་ཁོ་བོས་ཤེས། །བདག་གིས་སངས་རྒྱས་སྐྱོབ་པ་ནི། །ལྷུན་པོའི་རྒྱལ་ལས་འདི་སྐད་ཅེས། །མཚན་མོའི་ཐུན་གྱི་ཐ་མ་ལ། 
སངས་རྒྱས་འདའ་བར་འགྱུར་ཞེས་ཐོས། །ཀུན་སྦྱོར་ཟད་པའི་དྲང་སྲོང་ལ། །གང་དག་ལྟ་བར་འདོད་པ་དག །ཀྱེ་མ་སྟོན་པ་འདས་གྱུར་གྱིས། །ཚུར་ཤོག་སངས་རྒྱས་བལྟ་ཕྱིར་འདོང་། །སྐྱོབ་
པ་ཤཱཀྱ་སེང་གེ་ནི། །མྱ་ངན་འདའ་བར་འགྱུར་བའི་ཚེ། །གང་གིས་མཐོང་ཞིང་ཐོས་གྱུར་པས། །དགེ་བ་མང་པོ་བྱེད་འགྱུར་ལྟར། །དེས་ནི་བསྐལ་པ་བྱེ་སྟོང་དུ། །དགེ་བ་བྱས་པ་མ་ཡིན་ཞེས། 
བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་གནས་མཛད་པ། །བདེ་གཤེགས་མི་མཆོག་དེ་སྐད་གསུངས། །གང་དག་སྟོན་ལ་དགའ་བ་ཡི། །ལྷ་དང་གནོད་སྦྱིན་མི་རྣམས་དག །གྲགས་ཆེན་རྫོགས་པའི་སངས་
རྒྱས་ལ། །བལྟ་ཕྱིར་མྱུར་དུ་ཚུར་ཤོག་ཅིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་མེ་ཏོག་ཀུན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཐོབ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་
ལ་ཕྱག་འཚལ་བའི་སྲོག་ཆགས་འབུམ་ཕྲག་དུ་མས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ཏེ་ཡངས་པ་ཅན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ནས་བྱུང་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་ངོ་། །

51-1-169b

བམ་པོ་གཉིས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེང་གེའི་གཟིམས་ཁྲི་ལ་སྐུའི་གློ་གཡས་པས་ཕབ་སྟེ་གཟིམས་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ནས་ཁྱེའུ་
བཞི་པོ་མཉམ་ཞིང་མི་མཉམ་པ་མེད་ལ། སྐྲའི་རྩེ་མོའི་ཆ་ཤས་ཙམ་ཡང་ལྷག་ཆད་མེད་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ཕྱོགས་བཞི་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཐལ་མོ་སྦྱོར་ཞིང་ཕྱག་འཚལ་བའི་སྐྱེ་བོ་ཕལ་
པོ་ཆེས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་ངོ་། ། ཁྱེའུ་བཞི་པོ་དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་དོང་བའི་ཚེ་གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་རྡལ་དང་། 
ཡུལ་འཁོར་དང་། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་གི་སྲོག་ཆགས་འབུམ་ཕྲག་མང་པོ་རྣམས་སེམས་རབ་ཏུ་དང་ཞིང་ཡིད་བསྡུས་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཕྱག་བྱས་སོ། །དེ་དག་དོང་བའི་ཚེ་ཕྱོགས་
བཞིར་དཔག་ཚད་གཅིག་ཙམ་གྱི་ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་ཏུ་མེ་ཏོག་གི་ཆར་དག་མངོན་པར་རབ་ཏུ་བབ་པོ། །དེ་དག་དོང་བའི་ཚེ་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ལྷའི་སིལ་སྙན་བརྒྱ་སྟོང་དག་མངོན་པར་རབ་ཏུ་གསིལ་ཅིང་ལྷའི་གླུ་
དབྱངས་ཀྱི་སྒྲ་དག་ཀྱང་ཕྱུང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྱོགས་བཞིར་སེང་གེའི་གཟིམས་ཁྲི་བཤམས་པ་བཞི་ཡང་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །
དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསོལ་པ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཕྱོགས་བཞི་ན། །སེང་གེའི་གཟིམས་ཁྲི་འཐུན་པ་དང་། །རྣམ་པར་
མཛེས་པ་འདི་འདྲ་བ། །གང་གི་རྒྱུ་ལགས་བཅོམ་ལྡན་འདས། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །

51-1-170a

ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཞི་ནས་འོང་བའི་ཁྱེའུ་བཞིན་རས་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་འདྲ་ཞིང་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་འོད་ཀྱིས་གླིང་བཞི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ། གཟུགས་དང་། 
གཟི་བརྗིད་ཀྱི་འོད་གསལ་བ། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྣང་བ་ཐོབ་པ། བརྩོན་འགྲུས་ཐོབ་པ། ཡེ་ཤེས་ཟབ་མོ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ། དཔལ་དང་ལྡན་པ། བློ་དང་ལྡན་པ། སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་
པ། ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་ལྡན་པ། རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ། བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པ། དྲན་པ་དང་ལྡན་པ། བརྟན་པ་དང་ལྡན་པ། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ། དགེ་བའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཚིག་སྟོན་པ་ལ་མཁས་པ། 
སངས་རྒྱས་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དག་བསྐྱེད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དང་གཞན་དག་གི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔ་ནས་དོ་མོད་ནམ་གྱི་ཐུན་ཐ་མ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་
པའི་སངས་རྒྱས་ང་གྱད་རྣམས་དང་ཉེ་བ་ན་ཡོད་པ་ཤིང་ས་ལ་ཟུང་གི་བར་དུ་མཐའ་ལས་འདས་པའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དང་མི་
འདྲ་བའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་
ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་དཀའ་བའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བཏགས་པ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་
འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཐོས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་སྐྱེས་ཏེ། ཕྱོགས་བཞི་ཀུན་ནས་འདུག་ཅིང་ངའི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ཉན་པར་འགྱུར་

51-1-170b

བ་བཞི་པོ་འདི་དག་མཐོང་ངམ། ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལ་གང་ཤར་ཕྱོགས་ནས་འོངས་པའི་ཁྱེའུ་ཁ་དོག་དང་ལྡན་པ། གཟི་བརྗིད་དང་ལྡན་པ། གཟུགས་དང་ལྡན་པ། འོད་འབར་བས་གསལ་བ། དཔལ་འབར་བ། 
སྲོག་ཆགས་འབུམ་ཕྲག་མང་པོས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་ལྷ་འབུམ་གྱིས་རབ་ཏུ་མཆོད་ལ། ལྷའི་མེ་ཏོག་གི་ཆར་འབབ་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་ཞིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་འོང་བའི་ཁྱེའུ་འདི་ནི་ཀུན་དགའ་བོ་སྔོན་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སེང་གེའི་སྒྲ་དབང་ཕྱུག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ན་སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་ལ་དབང་སྒྱུར་ཞིང་ལྷ་དང་མིས་ལེགས་པར་མཆོད་པའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་
གྱུར་ཏེ། དེ་རྒྱལ་པོ་བྱེད་པ་ན་འདོད་པ་ན། སྤྱོད་པའི་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཅིང་ཆོས་ཡང་དག་པར་བགྲོ་བ་ཡང་བྱས་སོ། །སྲོག་ཆགས་འབུམ་ཕྲག་མང་པོ་དག་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་དག་ཡོངས་སུ་
སྨིན་པར་བྱེད་ཅིང་མངོན་པར་ཤེས་པ་དག་ལ་མཁས་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་རྟོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་འཕགས་པ་མཐའ་ཡས་པ། རྒྱུན་མི་འཆད་པ། སྣ་ཚོགས་པ། འཇིགས་པ་མེད་པ། 
དོན་དང་ལྡན་པའི་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་ལ། ཆོས་ཤེས་པ་ལ་མཁས་ཤིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་གྱུར་ནས་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་དུ་ཆད་པ་མེད་པ་དང་། མཚོན་ཆ་མེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་
ལ་རྣམ་པར་ཐོ་འཚམ་པ་དོན་དུ་མི་གཉེར་བར་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བྱས་སོ། །དེ་ཡང་འདོད་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཞིང་རྒྱལ་སྲིད་ལ་གདུ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་གྱི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་གདགས་པ་དང་
ཡོངས་སུ་ཐར་བར་བྱ་བ་དང་། དུལ་བར་བྱ་བ་དང་། གདུལ་བར་བྱ་བ་དང་། དུལ་བ་དང་གདུལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོ་བྱས་ཏེ། དེས་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་ཀྱིས་སྲོག་ཆགས་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བཅྭ་

51-1-171a

བརྒྱད་བྱང་ཆུབ་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་ཅིང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་རྣམས་དང་ལྡན་པ་དང་། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བླ་ན་མེད་པ་
ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་དོ། །དེ་དུས་གཞན་ཞིག་ན་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བྲེགས་ཏེ། གོས་ངུར་སྨྲིག་དག་བགོས་ནས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་ལེགས་པར་ཁོ་ནར་རབ་ཏུ་བྱུང་
ངོ་། །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཀྱང་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་འདུག་སྟེ་མལ་དུ་ཉལ་བར་ཡང་མི་བྱེད་ན། རྨུགས་པ་དང་གཉིད་ལ་འཇུག་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དེས་སྔོན་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་
བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་ནམ་ཡང་འདོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འམ། གནོད་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འམ། རྣམ་པར་འཚེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་བསྐྱེད་དོ། །དེའི་བར་དུ་སྔོན་ནམ་ཡང་སྡུག་པར་འདུ་ཤེས་པ་འམ། 
མི་སྡུག་པར་འདུ་ཤེས་པ་འམ། གཙུག་ལག་ཁང་དུ་འདུ་ཤེས་པ་འམ། གཙུག་ལག་ཁང་མ་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་པ་མེད་ཅིང་། མི་དགེ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་འདུ་ཤེས་གཞན་འགའ་ཡང་མ་བསྐྱེད་པར་ཆོས་
གཉིས་ལ་གནས་པར་གྱུར་ཏེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། མིག་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤའི་མིག་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་དང་། དེ་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་དེ་ཁོ་ན་
རྗེས་སུ་རྟོགས་པའོ། །གཞན་ཡང་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་ནམ་ཡང་སར་འདུ་ཤེས་པ་འམ། ཆུར་འདུ་ཤེས་པ་འམ། མེར་འདུ་ཤེས་པ་འམ། རླུང་དུ་འདུ་ཤེས་པ་འམ། ནམ་མཁར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། 
རྣམ་པར་ཤེས་པར་འདུ་ཤེས་པ་འམ། བུད་མེད་དུ་འདུ་ཤེས་པ་འམ། སྐྱེས་པར་འདུ་ཤེས་པ་འམ། བཀྲེས་པར་འདུ་ཤེས་པ་འམ། སྐོམ་པར་འདུ་ཤེས་པ་འམ། གྲོང་དུ་འདུ་ཤེས་པ་འམ། དགོན་པར་འདུ་

51-1-171b

ཤེས་པ་འམ། གྲོང་ཁྱེར་དུ་འདུ་ཤེས་པ་འམ། གྲོང་རྡལ་དུ་འདུ་ཤེས་པ་འམ། མི་མཐུན་པར་འདུ་ཤེས་པ་འམ། མི་མཐུན་པ་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་འམ། དབེན་པར་འདུ་ཤེས་པ་འམ། བསམ་གཏན་དུ་
འདུ་ཤེས་པ་འམ། བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་འམ། གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་འམ། གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་འམ། གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་འམ། མཐར་འདུ་ཤེས་པ་འམ། དབུས་སུ་འདུ་ཤེས་
པ་འམ། སྐྱེ་བར་འདུ་ཤེས་པ་འམ། འགག་པར་འདུ་ཤེས་པ་འམ། ཉུང་ངུར་འདུ་ཤེས་པ་འམ། མང་པོར་འདུ་ཤེས་པའི་འདུ་ཤེས་གཞན་དག་ཀྱང་མ་བསྐྱེད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་
ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མ་གཏོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པའི་འདུ་ཤེས་དེ་དག་དང་གཞན་དག་ཀྱང་ཀུན་ཏུ་མི་འབྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །གང་དེའི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་སྲོག་ཆགས་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་བླ་ན་
མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དང་གཞན་དག་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་བལྟ་བ་དང་། ཕྱག་བྱ་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་འདི་ཉིད་མ་ཐལ་བར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དང་། 
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ནས་གཉིས་ལྷན་ཅིག་མི་འགྲོགས་པར་འཕགས་ཏེ་དོང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། 
ད་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ང་བཞིན་དུ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བར་མཚན་འཐུན་པ་ཤ་སྟག་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྙིགས་མ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་ཤ་སྟག་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་

51-1-172a

ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐད་ཅིག་དང་། ཐང་ཅིག་དང་། ཡུད་ཙམ་འདི་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཆེན་པོ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་ཤིང་སེང་གེའི་གཟིམས་ཁྲི་ལ་སྐུའི་གློ་གཡས་པས་ཕབ་སྟེ་གཟིམས་པར་གྱུར་
ཏོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དོ་མོད་ནམ་གྱི་ཐུན་ཐ་མ་ལ་གྱད་རྣམས་དང་ཉེ་བ་ན་ཡོད་པ་ཤིང་སཱ་ལ་ཟུང་གི་བར་ཤ་སྟག་ཏུ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དགའ་བོ་ངས་ཤའི་སྤྱན་
ཐོགས་པ་མེད་པས་གང་དུ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་རྟོགས་ཤིང་ཡུལ་མ་ཡིན་ལ་གཏིང་མི་རྟོགས་པ་དེ་དག་དང་། གཞན་ཡང་ཚད་མེད་པ་དག་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དགེ་སློང་ངམ། དགེ་སློང་
མ་འམ། དགེ་བསྙེན་ནམ། དགེ་བསྙེན་མ་གང་གིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ངའི་ཤའི་སྤྱན་གྱིས་མཁྱེན་པ་
ལ་དད་པའི་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང་། ཐ་ན་ལྷག་པའི་བསམ་པས་སེམས་སྐྱེད་པ་གཅིག་ཙམ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་དེ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུད་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མང་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་ཞིང་བསོད་
ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཚད་མེད་པ་དང་གྲངས་མེད་པ་རབ་ཏུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དགའ་བོ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་གིས་སངས་རྒྱས་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ལ་ལོ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བཅྭ་བརྒྱད་དུ་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཀུར་སྟིར་བྱས། 
བླ་མར་བྱས། རི་མོར་བྱས། མཆོད་པ་བྱས། རྗེད་པ་བྱས། གསོལ་བ་བྱས་ཀྱང་དེ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། སྨོན་ལམ་འདི་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ན། དེས་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་སྔ་མ་དེས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་
པོ་ཇི་ཙམ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཙམ་དུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རབ་ཏུ་འཕེལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱེའུ་འདིས་ངའི་བསྟན་པ་འདི་ལ་ཉིན་མཚན་འདིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་

51-1-172b

པར་འགྱུར་བ་ལྟར་ནི་ངའི་ཉན་ཐོས་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་། མཽད་གལ་གྱི་བུ་དང་། གཞན་དག་གིས་ཀྱང་ངའི་གསུང་རབ་འདི་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་མ་བྱས་སོ། །ཀུན་དགའ་བོ་གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཅག་གིས་ཚེའི་ཚད་བསྐལ་པར་གནས་པར་
གྱུར་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང་ཉིན་མཚན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཞན་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་བྱས་ཀྱང་ཁྱེད་ཅག་གིས་ནི་ཁྱེའུ་འདིས་བསྟན་པ་འདིའི་ཁུར་ཇི་ཙམ་ཐོགས་པ་འམ། ཐོགས་པར་
འགྱུར་བ་དེ་ཙམ་གྱི་ཁུར་ཐོགས་པར་མི་ནུས་སོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟར་ན་གང་དག་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པའི་དངོས་པོ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་འདུ་ཤེས་བཏང་སྙོམས་
སུ་བྱེད་པ་དག་ནི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་པས་ཁྱེའུ་འདི་ཡང་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱེའུ་འདི་ནི་ཡོན་ཏན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ལྷོ་ཕྱོགས་ནས་སྟོན་ཀའི་དུས་ཀྱི་
ཚེའི་ཉི་མ་འཆར་བ་འདྲ་ཞིང་ཟླ་བ་ཉ་བའི་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་འཆར་བ་འདྲ་བའི་ཁྱེའུ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ལས་བྱས་པའི་དབྱིག་པས་ས་ཆེན་པོ་འདི་ལ་རྡེབས་པར་བྱེད་ཅིང་འོང་བ་མཐོང་ངམ། དེས་ས་ཆེན་པོ་
ལ་རྡེབས་པ་ན་འདི་ལྟ་བུའི་སྒྲ་འབྱུང་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཡུལ་མ་ག་དྷཱ་ནས་བྱུང་བའི་སྣོད་རིན་པོ་ཆེ་ལས་བྱས་པ་འམ། གསེར་ལས་བྱས་པ་འམ། དངུལ་ལས་བྱས་པ། ཤིན་ཏུ་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱས་པ། 
བྱི་དོར་ལེགས་པར་བྱས་པ། ཤིན་ཏུ་ཕྱིས་པ། དྲི་མ་མེད་པ། བུག་རྡོལ་མེད་པ། ནག་ནོག་མེད་པ། དྲི་མ་བཀྲུས་པ། རྡུལ་མེད་པ། སྣུམ་བག་མེད་པ། ཡོ་བྱད་རྣམ་པ་མང་པོའི་
ཡོ་བྱད་དུ་བྱས་པ། ཤིན་ཏུ་བྱང་བའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ། གནས་ལྔ་རབ་ཏུ་རྫོགས་པ། གནས་བཅུ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ། ཉེ་བའི་སྐྱོན་བཅུ་གཉིས་དང་བྲལ་བ། ལུས་ལན་སྟོང་དུ་

51-1-173a

བརྟགས་ཤིང་གསེར་དངུལ་གྱི་སྐྱོན་དང་བྲལ་བ། ཤིན་ཏུ་དག་པ། འབྱུང་ཁུང་བཟང་པོ་ནས་བྱུང་བ། རིགས་དང་ལྡན་པ། གསེར་གྱི་རིགས་ཁྱད་པར་ཅན་བརྒྱ་ལས་བྱས་པ། མ་ཞོམ་པ། 
ཡན་ལག་བརྒྱད་ལ་མཁས་པའི་མི་སྟོང་གིས་ལེགས་པར་བསྲེགས་པ། ཉེ་བའི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ལས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་པའི་སྒྲ་འབྱུང་ངོ་། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་འདྲ་བའི་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ལྟར་སྣང་བའི་ནི་
དཔེར་བྱ་བ་ཙམ་དང་། ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། དེ་བཞིན་དུ་ཁྱེའུ་འདིས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ལས་བྱས་པའི་དབྱིག་པས་ས་ཆེན་པོ་འདི་ལ་རྡེབས་པ་ན་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་སྒྲ་འབྱུང་ངོ་། །ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱེའུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་གནས་ཤེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ལྷོ་ཕྱོགས་ལོགས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བལྟ་མཛེས་རིན་ཆེན་བརྩེགས་ཤེས་བྱ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་པོ་ཆེ་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འོངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཅིའི་ཕྱིར་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་རིན་པོ་ཆེ་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཀུན་དགའ་བོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
དེ་ན་ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་མིང་ཡང་མེད་དེ། ཀུན་དགའ་བོ་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་འཇིག་པ་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཞིང་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་ན་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ཀྱི་མིང་ཡང་མེད་དོ། །ཀུན་དགའ་བོ་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་། གཙང་བ་དང་། 
དྲི་ང་བ་མེད་པ་དང་། ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གཙང་བ་དང་། འཁྲིག་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ན་འཁྲིག་པའི་ཆོས་ཀྱི་མིང་ཡང་མེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ན་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་མི་དགེ་བའི་

51-1-173b

རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་མེད་ཅིང་། ཟས་རྣམ་གཉིས་མ་གཏོགས་པར་ཟས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་མེད་དོ། །གཉིས་གང་ཞེ་ན། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཟས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡང་དག་པར་
བརྗོད་པའི་ཟས་སོ། །ཀུན་དགའ་བོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལ་རྒྱ་ཆེར་འཇུག་པ་མ་གཏོགས་པར་ཕུང་པོ་གཉིས་དང་ཐེག་པ་
གསུམ་སྟོན་པ་མེད་དེ། ཀུན་དགའ་བོ་རྣམ་གྲངས་དེས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་རིན་པོ་ཆེ་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་སུ་འགྲོའོ། །ཀུན་དགའ་བོ་སེམས་ཅན་གང་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དག་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་
སྐྱེས་པ་དང་། གང་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེར་སྐྱེ་བར་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་
དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དག་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་སྐྱེ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གིས་ནི་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞིང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
དེ་དག་སྐད་ཅིག་དེ་དང་། ཐང་ཅིག་དེ་དང་། ཡུད་ཙམ་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བལྟ་མཛེས་རིན་ཆེན་བརྩེགས་དེ་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྲག་ཁྲིག་ཚད་མེད་པ་དེ་དག་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ཁོ་ནའི་གཏམ་མ་འདྲེས་པ་དག་སྟོན་པར་མཛད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་
རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་བསྔགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རེ་རེའི་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འདི་ལྟ་སྟེ། སྨོན་ལམ་བརྩམས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་

51-1-174a

བཀོད་པ་དག་ངས་བརྗོད་པར་གྱུར་ན་བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོས་ཀྱང་མཐར་ཐུག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་ངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་གནས་པ་འདི་གང་ནས་འོངས་འཇིག་
རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་མིང་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་པར་ཟད་དོ། །ཀུན་དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་གནས་པ་འདི་ནི་ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་བལྟ་བ་དང་། སེམས་ཅན་མང་པོ་རྣམས་སྐྱོ་
བ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེའི་མིང་དང་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་བསྒྲག་པར་བྱ་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་བསྔགས་པ་རབ་ཏུ་བཤད་པར་བྱ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྣམས་
ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་བསྒྲག་པར་བྱ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིའི་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་རྣམས་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱ་བ་དང་། མ་འོངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
རྣམས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་དགའ་བར་བྱ་བ་དང་། ཡང་དག་པར་དད་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་འོངས་སོ། །ཀུན་དགའ་བོ་སྔོན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་ན་ཁྱེའུ་
འདི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་དོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེའི་ཚེ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་དེ་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཕྲག་མང་
པོ་དག་ལ་ཆོས་སྟོན་ཅིང་དགེ་བའི་རྩ་བ་དག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དེ། དེས་ཉི་མ་འཆར་ཀ་ཙམ་གྱི་སྔ་དྲོ་གཅིག་གིས་ཀྱང་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཕྲག་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་ཅིང་སྐྱོན་མེད་པར་ཞུགས་ཏེ། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པར་བྱས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་

51-1-174b

སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་དེ་དད་པས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་། །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཀྱང་ལོ་སྟོང་ཐམ་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་མེ་མཛད་དེའི་རྗེས་སུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་
ཏོ། །དེས་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱས་ནས་ཉི་མ་ཐ་མའི་ཉི་མ་ནུབ་ཀར་ཡང་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཉི་
མ་ནུབ་ཀར་སྲོག་ཆགས་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བདུན་ཅུ་ཟག་པ་ཟད་པ་ལ་ཡང་རབ་ཏུ་བཀོད་པར་གྱུར་ན། སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་མཐོང་བའི་ས་འམ་བསྒོམ་པའི་ས་ལ་བཀོད་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ཀུན་དགའ་བོ་ངས་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་གནས་ཀྱི་བསྔགས་པ་མང་པོ་དང་། ཁྱེའུ་འདིས་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཅིག་གི་དོན་བྱས་པ་དག་བརྗོད་པར་གྱུར་ན། བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་
མང་པོས་ཀྱང་མཐར་ཐུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ངའི་སྤྱན་སྔར་རིགས་ཀྱི་བུ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་གནས་ཀྱི་སྟན་ཐིང་ཤིག་དང་། ཁྱོད་ལ་བསོད་ནམས་མང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དགའ་བོ་སེམས་
ཅན་གང་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་གནས་ཀྱི་མིང་ཐོས་པ་དེ་དག་ལ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་སངས་རྒྱས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་གང་སུ་དག་ཡོན་ཏན་བཀོད་པ་ལུང་སྟོན་པ་རྒྱ་
ཆེར་བསྟན་པའི་ཆོས་འདི་བཤད་པ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བལྟ་མཛེས་རིན་ཆེན་བརྩེགས་དེ་ལ་བལྟ་བ་དང་། ཕྱག་བྱ་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་དང་། 
དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་དད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་ཙམ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་དགའ་བོ་ཆོས་ཐུན་མོང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བལྟ་བ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེའི་བྱང་

51-1-175a

ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་བལྟ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་སྐྱེ་བར་ངས་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་མ་གཏོགས་
སོ། །ཀུན་དགའ་བོ་སེམས་ཅན་གང་དག་གི་རྣ་བའི་དབང་པོས་ཡོན་ཏན་བཀོད་པ་ལུང་སྟོན་པ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཆོས་བཤད་པ་འདི་ཉིད་ཐོས་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཀྱང་རྙེད་པ་ལེགས་པར་རྙེད་ཅིང་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་རྙེད་པ་ཡིན་ན། གང་
གིས་འདི་ཐོས་ནས་དད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ཀུན་དགའ་བོ་གནས་འདི་ལྟ་བུ་དེ་དག་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཚིག་གི་གནས་འདི་ལྟ་བུ་དེ་དག་ལེགས་པར་བསྲུང་བར་བྱ་ཞིང་ལེགས་པར་ཡིད་ལ་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། 
ཀུན་དགའ་བོ་མདོ་སྡེ་འདི་ལྟ་བུ་དག་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་མི་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཟུགས་བརྙན་སྟོན་པ་རྣམས་དང་། དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྔོན་མ་ཐོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་
སྤོང་བར་བྱེད་པ་དག་ནི་མིག་ལམ་དུ་ཡང་མི་སྣང་བར་བྱའོ། །ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ནས་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ངོས་ཀྱི་ནམ་མཁའ་ལས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་ཞིག་འོང་བ་འདི་མཐོང་ངམ། གསོལ་
པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ནུབ་ཕྱོགས་ནས་ཁྱེའུ་ཞིག་སེམས་ཅན་གདུལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་རྣམ་པར་རྩེ་ཞིང་གློ་གཉིས་ཀྱིས་ས་ཆེན་
པོ་འདི་འགུལ་བར་བྱེད། རབ་ཏུ་འགུལ་བར་བྱེད། གཡོ་བར་བྱེད། རབ་ཏུ་གཡོ་བར་བྱེད། ལྡེག་པར་བྱེད། རབ་ཏུ་ལྡེག་པར་བྱེད་ཅིང་ས་ཆེན་པོ་གཡོ་བས་འཇིགས་སུ་རུང་བ་དང་། སྤུ་ཟིང་ཞེས་བྱེད་པ་
ཀུན་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང་འོང་བ་མཐོང་ངམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་དེ་ལྟ་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་བགྱིད་ཅིང་མཆི་བའི་

51-1-175b

ཁྱེའུ་འདི་མཐོང་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་རིགས་ཀྱི་བུ་འདིའི་མདུན་ནས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་འོང་བ་གང་ཡིན་པ་འདིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་དྲི་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་གང་བར་
གྱུར་ཏོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་འདིའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་འདི་ལས་དེ་ལྟ་བུའི་དྲི་འབྱུང་
ངོ་། །ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྒྲ་བཞི་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཉེ་བར་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཤེས་བྱ་བ་འབྱུང་བ་འདི་དག་ཐོས་སམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
དེ་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་སྒྲ་འདི་དག་ནི་ཁྱེའུ་འདིའི་སྤུའི་ཁུང་བུ་དག་ནས་འབྱུང་སྟེ། ཀུན་དགའ་བོ་སྒྲ་འདི་དག་ཐོས་པས་སྲོག་ཆགས་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱི་དོན་བྱས་སོ། །སྟོང་གི་འཇིག་
རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་མང་པོ་རྣམས་ནི་ལེན་པ་མེད་པར་ཟག་པ་རྣམས་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །ཀུན་དགའ་བོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་གཅིག་པུ་ཐོས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་
པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་ལ་ངེས་པར་ཞུགས་སོ། །གང་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིའི་ལྷ་དང་མིར་བཅས་པའི་སྐྱེ་དགུ་དག་ལས་ལྷ་དང་། མི་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་ལ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ་རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་བལྟ་བའི་ཕྱིར་ནུབ་ཕྱོགས་ལོགས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དགའ་བའི་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དགའ་སྤུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་འོངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་རིགས་ཀྱི་

51-1-176a

བུ་འདི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་འོངས་མ་ཐག་ཏུ་འདིས་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་བྱས་ཤིང་འདིས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡང་རྗེས་སུ་བསྐོར་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ་
བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་ཚུན་ཆད་ནས་རིགས་ཀྱི་བུ་འདིའི་སྤུའི་ཁུང་བུ་དག་ནས་སྒྲ་བཞི་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པའི་སྒྲ་དང་། ཉེ་བར་ཞི་བའི་སྒྲ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་འདི་དག་འབྱུང་སྟེ། སྒྲ་རེ་རེས་ཀྱང་སེམས་ཅན་
ཚད་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱས་སོ། །ཀུན་དགའ་བོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རིགས་ཀྱི་བུ་འདིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཅི་ཞིག་བསགས་ལགས་ན་དེས་ད་ལྟར་འདིའི་སྤུའི་ཁུང་བུ་དག་ནས་འདི་ལྟ་བུའི་སྒྲ་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལགས། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དྲི་མེད་སྤྱན་ཞེས་བྱ་བ། རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་
པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་དེའི་གསུང་རབ་ལ་དགེ་སློང་ཡེ་ཤེས་དགའ་བ་
ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ནས་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་སྤྱན་སྔ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚིག་དང་། རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཚིག་དང་། དོན་འབྱུང་བ་སྟོན་པའི་ཚིག་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པ་དང་། ཆོས་
ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དག་ཐོས་ནས་ཞག་བདུན་དུ་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བ་མེད་པ་དང་། བརྩོན་
པ་མི་གཏོང་བ་དང་། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཞན་མེད་པར་ཚིག་བཞི་པོ་དེ་དག་ལུས་ལ་ཞེན་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་བརྟན་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་ཞག་པ་དང་། ཁ་ཏོན་བྱང་བ་དང་། ཡིད་ཀྱིས་ལེགས་པར་བརྟགས་པ་དང་། མཐོང་བས་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པར་

51-1-176b

བྱས་ཏེ་གནས་སོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དགེ་སློང་དེས་དོན་གྱི་ཚིག་བསྟན་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་སྙེད་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་ཞུགས་ཏེ། བཟུང་ཞིང་རྟོགས་པར་བྱས་ནས་དེ་སེམས་ཅན་
རྣམས་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་རྡལ་དང་། ཡུལ་འཁོར་དང་། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་དུ་འོངས་ཏེ་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེའི་ཚེ་ཆོས་སྨྲ་བའི་དགེ་སློང་ཡེ་ཤེས་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་པ་དེས་
ལས་དེའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལུས་ལ་ཞེན་པ་དང་། མང་དུ་ཐོས་པས་ལོ་དྲུག་ཏུ་ལྷག་པའི་བསམ་པས་ཆོས་བསྟན་པས་ན་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་ཚུན་ཆད་ནས་དེའི་སྤུའི་ཁུང་བུ་དག་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་སྒྲ་དག་དང་ལྡན་
པའི་རྫུ་འཕྲུལ་དེ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་ཅིང་དེའི་ལུས་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་དོན་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་བཞི་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་དང་། དངོས་པོ་མེད་པའི་སྒྲ་དང་། ཉེ་བར་ཞི་བའི་སྒྲ་དང་། སངས་རྒྱས་
ཤེས་བྱ་བའི་སྒྲ་དེ་དག་འབྱུང་བར་གྱུར་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་དེའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་ཚུན་ཆད་ནས་ཁྱེའུ་འདིའི་སྤུའི་ཁུང་བུ་དག་ནས་སྒྲ་བཞི་པོ་འདི་དག་འབྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་མི་གང་དག་
གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དམིགས་མེད་ཀྱི་མིང་ཐོས་པ་དེ་དག་ཀྱང་རྙེད་པ་ལེགས་པར་རྙེད་ཅིང་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་རྙེད་པ་ཡིན་ན། གང་དག་གིས་ཆོས་སྟོན་པ་ཐོས་པ་དག་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། 
ཀུན་དགའ་བོ་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེས་པ་འམ། བུད་མེད་གང་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དམིགས་མེད་ཀྱི་མིང་ཐོས་ཤིང་ཐོས་ནས་ཀྱང་དད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་ཡོན་ཏན་བསམ་གྱིས་མི་
ཁྱབ་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་ན། གང་དག་གིས་ཤའི་མིག་གིས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བ་དག་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀུན་དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དམིགས་མེད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་

51-1-177a

སའི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་ཐོབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དམིགས་མེད་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་བལྟ་བར་འདོད་
པའི་ཕྱིར་འོངས་པ་ཡིན་གྱིས། ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔ་གང་དུ་རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་འདུག་པར་འགྱུར་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དམིགས་མེད་ཀྱི་སྟན་ཐིང་ཤིག་དང་། དེས་ཁྱོད་
ལ་ཡུན་རིང་པོར་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དགའ་བོ་འདིའི་སྟན་བཏིང་བ་ལས་བྱུང་བའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་ཁྱོད་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་བདེ་བར་གནས་ཤིང་སེམས་
བསྐྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་ཆོས་འཕགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དགའ་བོ་གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལ་ངེས་པར་ཞུགས་པར་མ་གྱུར་ན་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་
པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འདིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་རྗེས་སུ་འཐོབ་པར་ཡང་ངས་ལུང་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀུན་དགའ་བོ་དགེ་སློང་ངམ། དགེ་
སློང་མ་འམ། དགེ་བསྙེན་ནམ། དགེ་བསྙེན་མ་འམ། ལྷ་འམ། ཀླུ་འམ། གནོད་སྦྱིན་ནམ། དྲི་ཟ་འམ། ལྷ་མ་ཡིན་ནམ། ནམ་མཁའ་ལྡིང་ངམ། མི་འམ་ཅི་འམ། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་འམ། མི་འམ་
མི་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པ་འམ། སེམས་ཅན་གཞན་གང་ཡང་རུང་བ་དག་གིས་ཞི་བ་བཤད་པ་ལུང་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ནས་དད་པ་རབ་ཏུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་དགའ་བོ་གང་དག་ཞི་བ་བཤད་པ་ལུང་བསྟན་
པ་འདི་ཉན་པར་འདོད་པ་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཉན་ཐོས་གང་དུ་འདུག་ནས་ཞི་བ་བཤད་པ་ལུང་བསྟན་པ་འདི་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྟན་བཤམ་པར་བྱ་སྟེ། ཀུན་དགའ་བོ་

51-1-177b

དེས་སྟན་བཤམས་མ་ཐག་ཏུ་སྟན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བཅུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །བཅུ་གང་ཞེ་ན། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་སྟན་འཐོབ་པ་དང་། བརྒྱ་བྱིན་གྱི་སྟན་འཐོབ་པ་དང་། ཚངས་པའི་སྟན་འཐོབ་པ་དང་། 
སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོའི་སྟན་འཐོབ་པ་དང་། ཚེ་རབས་དེ་དང་དག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་སྟན་འཐོབ་པ་དང་། དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་བྱང་ཆུབ་
ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་སོང་བའི་སེང་གེའི་ཁྲི་སྟན་འཐོབ་པ་དང་། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཁྲི་སྟན་བླ་ན་མེད་པ་འཐོབ་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྐོར་བ་ན་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བླ་ན་མེད་པ་སྐོར་བའི་ཁྲི་
སྟན་འཐོབ་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པ་ན་ལྷ་བྱེ་བ་ཕྲག་སྟོང་གིས་འདུས་བྱས་པ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་མངོན་པར་འཕགས་ཤིང་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་ལ། བླ་ན་མེད་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་
དང་ལྡན་པའི་སེང་གེའི་ཁྲི་སྟན་འཐོབ་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་
ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བཞུགས་པ་ན་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་དང་། མི་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་རབ་ཏུ་དང་བ་
སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐ་མའི་ཁྲི་སྟན་འདི་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། ཀུན་དགའ་བོ་སེང་གེའི་ཁྲི་སྟན་བཅུ་པོ་དེ་དག་འཐོབ་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འམ། 
དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཉན་ཐོས་ཞི་བ་བཤད་པ་ལུང་བསྟན་པ་འདི་འཆད་པ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་གིས་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་སེམས་དང་བས་གུས་པར་བྱས་ཏེ། དགའ་བ་དང་། དད་པ་

51-1-178a

དང་། གུས་པས་ཆོས་ཀྱི་སྟན་ཤོམ་པར་བྱེད་པ་དེས་ནི་སེང་གེའི་ཁྲི་སྟན་བཅུ་པོ་དེ་དག་འཐོབ་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་རིགས་ཀྱི་བུ་དམིགས་མེད་ལ་ཐལ་མོ་སྦྱོར་ཅིག་དང་། 
དེས་ཁྱོད་ལ་དོན་དང་། ཕན་པ་དང་། བདེ་བར་འགྱུར་ཞིང་གང་གིས་ཁྱོད་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་
དེའི་ཚེ་རིགས་ཀྱི་བུ་དམིགས་མེད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྟན་བཤམས་ནས་སེམས་རབ་ཏུ་དང་བས་ཞེ་ས་དང་བཅས། གུས་པ་དང་བཅས་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམིགས་མེད་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ་དེའི་ཚེ་
ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་སྨྲས་སོ། །དམིགས་མེད་དཔའ་བོ་གླང་པོ་ཆེ། །དུལ་ཞིང་མཉམ་བཞག་སེམས་ཅན་ཆེ། །ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་འོད་བྱེད་ལ། །བདག་ནི་ཐལ་མོ་སྦྱོར་བར་བགྱིད། །ཡེ་ཤེས་བརྩོན་འགྲུས་
འབྱུང་བའི་གནས། །ཤེས་རབ་བརྩེགས་ཤིང་མཉམ་བཞག་པ། །མཚུངས་མེད་བརྟན་པ་འདི་ལ་ནི། །དེ་རིང་ཐལ་མོ་སྦྱར་བར་བགྱི། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་ཚིགས་
སུ་བཅད་དེ་བཀའ་སྩལ་པ། དམིགས་མེད་འདི་ལ་མཆོད་པའི་ཕྱིར། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཐལ་མོ་སྦྱར་བྱས་པའི། །རྣམ་སྨིན་ཇི་སྙེད་འཛིན་པ་དེ། །གཽ་ཏམ་བུ་ལ་བཤད་པར་བྱ། །ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱོད་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་
ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན་གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་དང་ཡུལ་འཁོར་དང་། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་དག་ཏུ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་སྟོན་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞིང་ཁྱོད་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་འཇུག་པ་དང་འབྱུང་བ་དང་འགྲེང་བ་
དང་འཆག་པ་དང་ཉལ་བ་དང་འདུག་པ་དང་སྤྱོད་ལམ་ཐམས་ཅད་དུ་འཇིག་རྟེན་ན་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང་། སེམས་མེད་པའི་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཁྱོད་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་འདུད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེས་པ་དང་། 

51-1-178b

བུད་མེད་དང་། ལྷའི་བུ་མོ་དང་། སྤྱོད་པ་པ་དང་། ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་དང་། དགེ་སྦྱོང་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་། རྒྱལ་པོ་དང་། བློན་པོ་ཆེན་པོ་དང་། ཞང་བློན་དང་། ཞང་བློན་གྱི་གཡོག་གཉུག་མ་དང་། ཚོང་དཔོན་དང་གྲོང་མི་དང་། ལྗོངས་ཀྱི་མི་དང་ཁྱིམ་
བདག་རྣམས་དང་། གཞན་ཡང་གང་དག་མིར་གྱུར་པའི་སོ་སོའྀ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེས་པ་གླང་པོ་ཆེ་དང་། རྟ་དང་། རི་དགས་དང་། ཕྱུགས་དང་། བྱ་དག་གིས་ཁྱོད་མཐོང་ན་དད་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་
དུ་རྩྭ་དང་། ཤིང་གེལ་པ་དང་། སྨན་དང་། ནགས་ཚལ་དག་དང་། མེ་ཏོག་ཡོད་པ་དག་དང་། འབྲས་བུ་ཡོད་པ་དག་ཀྱང་ཁྱོད་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་རབ་ཏུ་འདུད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁང་ཁྱིམ་དང་། གཞལ་མེད་ཁང་དང་། ཁང་པ་
བརྩེགས་པ་དང་། ཁང་བཟངས་དང་། པུ་ཤུ་དང་། སྐར་ཁུང་དང་། རྟ་བབས་དག་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་གཟི་བརྗིད་ཀྱི་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ཅིང་ཁྱོད་ག་ལ་དེ་ལོགས་སུ་རབ་ཏུ་འདུད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོའི་ཉེ་
འཁོར་གྱི་རྩྭ་དང་། ཤིང་གེལ་པ་དང་། སྨན་དང་། ནགས་ཚལ་དང་། མེ་ཏོག་ཡོད་པ་དག་དང་། འབྲས་བུ་ཡོད་པ་དག་དང་། གོང་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པའི་བར་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་རབ་
ཏུ་བཏུད་པར་གྱུར་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་དུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་རིགས་ཀྱི་བུ་དམིགས་མེད་ལ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཅིང་ལུས་བཏུད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འདིས་ཁྱོད་ཀྱི་སྤྱོད་ལམ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་དང་། མི་མ་ཡིན་པ་དང་ནགས་ཚལ་ཐམས་ཅད་ཁྱོད་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་
སུ་འདུད་པ་དང་རབ་ཏུ་འདུད་པ་དང་མངོན་པར་རབ་ཏུ་འདུད་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དགའ་བོ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འམ། ད་ལྟར་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ཅིང་བཞུགས་པ་ན་ཆོས་བཀོད་པ་ལུང་སྟོན་པ་འདི་

51-1-179a

ཐོས་ནས། ལྷག་པའི་བསམ་པས་ཐལ་མོ་གཅིག་ཙམ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་དང་། ངེས་པར་རྟོག་ཅིང་མོས་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་ངས་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་
དགའ་བོ་དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་སེམས་ཅན་གང་དག་གིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་པར་འགྱུར་བ་དང་། གང་དག་གིས་མདོ་སྡེ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་ལན་གཅིག་གམ། ལན་གཉིས་ཐོས་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཀྱང་ཉུང་ན། གང་དག་གིས་འདི་ལྟ་
བུ་ཐོས་ནས་དད་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང་། གང་དག་ལྷག་པའི་བསམ་པས་མོས་པར་འགྱུར་བ་དང་། ངེས་པར་རྟོག་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། སོམ་ཉི་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། 
ཐེ་ཙོམ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ངས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་ཤིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མཁྱེན་ཏེ། དེ་དག་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་གཅིག་
ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་། དེ་དག་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་གཅིག་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དང་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་གང་དག་ད་ལྟར་ངའི་མངོན་སུམ་དུ་འཁོར་འདི་ཉིད་དུ་འདུས་
ཏེ་འདུག་པ་དང་། ངའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་བལྟ་བའི་ཕྱིར་འདིར་འོངས་པ་དག་བཞིན་དུ་ཀུན་དགའ་བོ་དེ་དག་ཀྱང་དེང་ཕྱིན་ཆད་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་
བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་གཤེགས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་བར་དག་ལ་མཆོད་པ་དང་བསྙེན་བཀུར་ཆེན་པོ་
བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བྱམས་པའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཡང་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་

51-1-179b

པ་དེའི་སྤྱན་སྔར་ཁྱེའུ་བཞི་འོང་བར་འགྱུར་བ་དག་ཀྱང་མཐོང་བར་འགྱུར་ཞིང་ད་ལྟར་ངའི་སྤྱན་སྔ་ན་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱང་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དམིགས་མེད་ཀྱི་སྤུའི་ཁུང་
བུ་དག་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་སྐད་རྒྱ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དག་ཀྱང་ཐོས་པར་འགྱུར་ཞིང་ཐོས་ནས་ཀྱང་དགའ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་དོན་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་མདོ་སྡེ་འདི་ལྟ་བུ་བཤད་པ་དག་ལ་
ཡང་དང་ཡང་དུ་ལུས་བཏུད་དེ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བར་བྱ་ཞིང་སེམས་ཀྱིས་དད་པ་བསྐྱེད་པར་ཡང་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ལྟར་དེའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་ཁྱོད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ལེགས་པར་མཆོད་
པར་འགྱུར་ཞིང་ཁྱོད་ལ་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡང་རབ་ཏུ་འདུད་པར་འགྱུར་ཞིང་ཁྱོད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལུས་ལ་ཡང་ལྷ་དང་མི་རྣམས་མཆོད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་མ་འགགས་པ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། མ་འགགས་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་ལྷ་བྱེ་བ་ཕྲག་བཞི་བཅུས་སྟེང་གི་བར་སྣང་ལས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་ལུས་བཏུད་ཅིང་འཁོད་པ་དག་མཐོང་ངམ། 
གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། མ་འགགས་པ་དེ་དག་ནི་ཆོས་ལ་དད་པ་དང་ལྡན་པས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཅིང་དད་པས་ལུས་རབ་ཏུ་བཏུད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས་བསྐལ་པ་
གྲངས་མེད་པར་ལོག་པར་ལྟུང་བར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་། ལྷ་དང་མིར་མཚམས་སྦྱོར་བར་འགྱུར་ལ། དེ་དག་མིར་གྱུར་པ་ན་རེ་རེས་ཀྱང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་བས་
ལྷག་པ་སྙེད་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་མཉེས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞིང་དེ་དག་དེའི་འོག་ཏུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དག་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་

51-1-180a

པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་གདུང་བར་འོས་པ་ཞེས་བྱ་བར་མཚན་
འཐུན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤ་སྟག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་གྱད་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། གྱད་རྒྱལ་དཀའ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། གྱད་སྟོབས་པོ་ཆེ་དང་། གཟི་བརྗིད་ལྷ་དང་། རྒྱལ་བའི་ལྷ་དང་། ཕྲག་པར་འཛག་དང་། 
བློ་བཟང་དང་། འཇིགས་མེད་དང་། དབྱིག་དང་། བདེན་པ་དང་། བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་མིག་དང་། གྱད་ཐམས་ཅད་བཟོད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འཁོར་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་
བྱ་བའི་ཕྱིར་འཁོར་དེ་ཉིད་དུ་འདུས་ཏེ་འདུག་པར་གྱུར་ནས། དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་ལུས་ཐུར་ཏུ་བཏུད་ནས་ངུ་བར་བྱེད། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པར་བྱེད་ཅིང་མིག་མཆི་མས་གང་བཞིན་དུ་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་བགྱིད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམིགས་མེད་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་འདི་དང་། བཅོམ་ལྡན་
འདས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོའི་དགེ་འདུན་དང་། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལ་ཡང་མཆོད་པ་བགྱི་བའི་སླད་དུ་ཐལ་མོ་སྦྱོར་ཞིང་ལུས་ཀྱང་རབ་ཏུ་འདུད་པར་བགྱིད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འདི་དག་
ཐམས་ཅད་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བགྱིའོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞལ་འཛུམ་པ་མཛད་དོ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་གང་གི་ཚེ་འཛུམ་པ་
མཛད་པ་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་གྱི་སྒོ་ནས་འོད་ཟེར་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་ཁ་དོག་དུ་མ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། དམར་པོ་དང་། དཀར་པོ་དང་། བཙོད་ཀ་དང་། ཤེལ་དང་། དངུལ་གྱི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་དག་བྱུང་སྟེ། དེ་དག་གིས་

51-1-180b

འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པ་དག་སྣང་བས་གསལ་བར་བྱས་ནས་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བར་དུ་མངོན་པར་འཕགས་ཏེ་ཡང་ཕྱིར་ལོག་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལེན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་
འདས་ཀྱི་དབུའི་གཙུག་ཏུ་ནུབ་པ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་མཐོང་ངོ་། །མཐོང་ནས་ཀྱང་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ཡོངས་སུ་ཞུས་པ། འཇིག་རྟེན་སྣང་མཛད་ཇི་སླད་དུ། །འཛུམ་པ་མཛད་པའི་རྒྱུ་གང་ལགས། །
བདག་དང་སྲོག་ཆགས་གཞན་དག་གི། །སོམ་ཉི་ལེགས་པར་བསལ་ཏུ་གསོལ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་གྱད་ཀྱི་བུ་འདི་དག་ལྷགས་ཏེ་སེམས་རབ་ཏུ་དང་བས་ང་དང་། བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དམིགས་མེད་དང་། མདོ་སྡེའི་ཚིག་བསྟན་པ་འདི་ལ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཅིང་རབ་ཏུ་བཏུད་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དག་མཐོང་ངམ། 
གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་གྱད་ཀྱི་བུ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་བྱེ་བར་ངན་འགྲོ་ལོག་པར་ལྟུང་བར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་
ཞིང་དེ་དག་ཕྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཡིད་བདེ་མགུ་བའི་སེམས་ལྡན་པའི། །
གྱད་ཀྱི་བུ་རྣམས་འདིར་ལྷགས་ཏེ། །ཐལ་མོ་སྦྱར་ཅིང་རབ་བཏུད་པ། །ཀུན་དགའ་ཁྱོད་ཀྱིས་མ་མཐོང་ངམ། །མཁས་པ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །ང་ལ་མཆོད་པ་འདི་བྱས་ནས། །བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་འགྱུར་བར། །མགུ་བ་ཉིད་ཀྱིས་
བརྗོད་པར་བྱེད། །དམིགས་མེད་ཤེས་རབ་ལྡན་པ་དང་། །ཆོས་ལའང་གུས་དང་བཅས་བྱས་ཤིང་། །དེ་བཞིན་ཉན་ཐོས་དགེ་འདུན་ལ། །ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་འདི་བྱས་པས། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་གྲངས་མེད་དུ། །དེ་དག་ངན་འགྲོར་འགྲོ་མི་འགྱུར། །

51-1-181a

ཐལ་མོ་སྦྱར་བའི་ལས་དང་ནི། །ལུས་རབ་བཏུད་པས་ཕྱིན་ཆད་ནི། །དེ་དག་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་འགྱུར་བའི། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཅིར་འགྱུར་བ། །ང་ཡིས་བསྐལ་པ་འམ་བསྐལ་པ་ནི། །བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱར་བརྗོད་གྱུར་ཀྱང་། 
སྤྱོད་པ་དམ་པ་སྤྱད་བྱས་པ། །དེ་ལ་གྲངས་ནི་ཡོད་མིན་པས། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་། །མཐའ་མ་རྟོགས་པར་སླ་བ་མིན། །ཀུན་དགའ་བོ་དོ་མོད་ནམ་གྱི་ཐུན་ཐ་མ་ལ་སངས་རྒྱས་ང་དང་ཁྱོད་བལྟ་བའི་ཐ་མར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་
བྱང་ཕྱོགས་ནས་འོད་ཆེན་པོ་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་ཞིག་འོང་ཞིང་དེའི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་རྩྭ་དང་། ཤིང་གེལ་པ་དང་ལྕུག་མ་དང་། ཚལ་དང་། ཤིང་ལྗོན་པ་དང་། སྨན་དང་། ནགས་ཚལ་དང་། རི་དང་། ཐང་དང་། ཁང་བཟངས་དང་། པུ་ཤུ་
དང་། གཞལ་མེད་ཁང་དང་། ཁང་པ་བརྩེགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་དང་། ནམ་མཁའ་དང་། བར་སྣང་ཐམས་ཅད་འདི་ལྟ་སྟེ། གསེར་གྱི་མདོག་ལྟ་བུར་ཁ་དོག་གཅིག་ཏུ་ཀུན་ཏུ་སྣང་བར་གྱུར་པ་མཐོང་ངམ། གསོལ་པ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་དུ་ཁྱོད་ཀྱིས་བྱང་ཕྱོགས་ནས་འཛམ་བུ་ཆུ་བོའི་གསེར་ལས་བྱས་པའི་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་བདུན་འོང་ཞིང་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་དབུས་མའི་ནང་ན་གཟི་བརྗིད་
མཆོག་དང་ལྡན་ཞིང་དཔལ་གྱིས་རྣམ་པར་མཛེས་པའི་ཁྱེའུ་ཞིག་སྐྱིལ་མོ་དཀྲུང་གིས་འདུག་པ་མཐོང་ངམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་ཁྱེའུ་འདི་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་མེ་ཏོག་
ཀུན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནས་བྱང་ཕྱོགས་ལོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱེ་བ་འབུམ་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་རྩ་བཞི་འདས་པ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ཡན་
ལག་གནས་ཤེས་བྱ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མེ་ཏོག་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་

51-1-181b

གི་ཚིག་གི་སྒྲ་འབྱུང་སྟེ། རྩྭ་དང་། ཤིང་གེལ་པ་དང་། ལྕུག་མ་དང་། ཤིང་ལྗོན་པའི་ཚོགས་དང་། སྨན་དང་། ནགས་ཚལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཚིག་གི་སྒྲ་འབྱུང་ངོ་། །སྒྲ་དེས་སེམས་ཅན་དག་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་
པར་བྱེད་དོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གནས་དེ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་བསྐལ་པ་དྲུག་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དུ་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་བཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གཏོགས་པར་ཉན་ཐོས་ནི་མི་མངའ་སྟེ། །ཀུན་དགའ་བོ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བ་ཞིག་ལ་བུ་མང་པོ་བདོག་པར་གྱུར་ན་དེའི་བློན་པོ་རྣམས་ཀྱང་བུ་ཉིད་ཡིན་
པར་འགྱུར་ལ། བློན་པོ་བཀའ་ལ་གཏོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་བུ་ཉིད་ཡིན། མཆོག་གི་ཟུང་ཡང་བུ་ཉིད་ཡིན། རྒྱལ་ཕྲན་རྣམས་ཀྱང་བུ་ཉིད་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་སྲས་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་
ཡིན་ལ། བློན་པོ་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཡིན། བློན་པོ་བཀའ་ལ་གཏོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཡིན། མཆོག་གི་ཟུང་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཡིན། རིམ་གྲོ་བ་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་ཉིད་ཡིན། དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཤ་སྟག་གོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ནི་འབྱོར་པ་དང་། རྒྱས་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། ལོ་ལེགས་པ་དང་། དགའ་བ་དང་། 
སྐྱེ་བོ་དང་། མི་མང་པོས་གང་ཞིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་འདུས་པ་རྣམས་ཀྱང་མངོན་པར་ཤེས་པ་མངོན་པར་འཕགས་པ། ན་ཚོད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀུན་ཏུ་སྡུད་པ། ཤེས་རབ་བརྩེགས་པས་མངོན་པར་
འཕགས་པ། ཡེ་ཤེས་ཡང་དག་པར་བསགས་པ་དང་ལྡན་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་ལ་བརྩོན་ཞིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་

51-1-182a

སེམས་དཔའ་ཤ་སྟག་གནས་ཏེ། ཀུན་དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་མེ་ཏོག་ཀུན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་གང་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིའི་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ཉིད་དུ་ཡངས་
པ་ཅན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་སྐྱེས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤ་སྟག་གིས་ཡོངས་སུ་གང་བ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ངའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་
འཚལ་ཞིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ངའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཆེན་པོ་འདི་ཡང་བལྟ་བའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་འདི་ལྟ་བུ་དག་ཀུན་ཏུ་སྟོན་ཅིང་འོང་སྟེ། ཀུན་དགའ་བོ་སྣང་བ་ཆེན་པོ་འདི་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་
དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེའི་མཐུ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་འཛམ་བུ་ཆུ་བོའི་གསེར་ལས་བྱས་པའི་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་བདུན་པོ་འདི་དག་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་བཤད་པ་དག་སྤྲུལ་པ་མཛད་པ་
ཡིན་ནོ། །ཀུན་དགའ་བོ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ན་ཁྱེའུ་འདི་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའི་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་འབུམ་ཕྲག་མང་པོ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། ཁྱེའུ་འདི་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ལྷ་དང་མི་རྣམས་དགའ་
བ་དང་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་དག་ལས་ཁ་ཅིག་གིས་ནི་ཟག་པ་ཟད་པ་ཐོབ་བོ། །ཁ་ཅིག་གིས་ནི་སློབ་པའི་ས་ཐོབ་བོ། །སྔོན་སེམས་མ་བསྐྱེད་པ་ཁ་ཅིག་གིས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་
ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །ཁ་ཅིག་གིས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཀུན་དགའ་བོ་གང་ན་ཁྱེའུ་འདི་སྐྱིལ་མོ་དཀྲུང་གིས་འདུག་ཅིང་འོད་འབྱུང་བའི་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་དབུས་མ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་དེའི་སྤྲུལ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་ལྷག་མ་དྲུག་པོ་གཞན་དག་ཀྱང་འབྱུང་ངོ་། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་

51-1-182b

མེ་ཏོག་ཀུན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཐོབ་པས་གང་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་འོད་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་བྱས་ཤིང་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པས་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་མཐུ་ལ་ལྟོས། དེ་ནས་ཁྱེའུ་དེ་དག་
ཐམས་ཅད་ལྷན་ཅིག་ཚོགས་ཏེ་ཡང་དག་པར་དགའ་ཞིང་སྲོག་ཆགས་འབུམ་ཕྲག་མང་པོས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ནས་སྐད་ཅིག་གཅིག་མ་ཐལ་བར་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆར་དག་མངོན་པར་རབ་ཏུ་འབེབས་ཤིང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་
ལ་གཏུགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་མེ་ཏོག་ཀུན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཐོབ་པ་འདིས་འཛམ་བུ་ཆུ་བོའི་གསེར་ལས་
བྱས་པའི་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་སེམས་ཅན་ཁྲག་ཁྲིག་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་དུ་བཏུལ་ཏོ། །སེམས་ཅན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ནི་སློབ་པའི་སར་བཏུལ་ཏོ། །སེམས་ཅན་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་དད་པར་བྱས་
ཤིང་བསླབ་པའི་གཞི་ལྔ་འཛིན་ཏུ་བཅུག་གོ། །ལྷ་བྱེ་བ་ཕྲག་བདུན་བརྒྱ་ནི་བྱང་ཆུབ་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་དེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་བྱས་སོ། །ལྷ་བྱེ་བ་ཕྲག་བདུན་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་
ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་དོ། །སེམས་ཅན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་དག་ནི་བྱམས་པའི་འདུས་པ་མཐོང་བ་དང་། བྱམས་པ་མཐོང་ཞིང་ཕྲད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་
བྱས་སོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་
ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ང་དང་འདི་དག་གིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ཟིན་ཏོ། །ངས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ངས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་

51-1-183a

བྱས་ཟིན་ཏོ།། །། བམ་པོ་གསུམ་པ་སྟེ་ཐ་མ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་
སླད་དུ་བསྐལ་པ་འམ་བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པར་བཞུགས་སུ་གསོལ། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། ཇི་སྲིད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་ན་བཞུགས་པར་
འགྱུར་བ་དེ་སྲིད་དུ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་དག་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་སྲིད་དུ་སེམས་ཅན་དགེ་བ་འདི་ལྟ་བུ་དག་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་མཆི་བར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་སྲིད་དུ་བདག་ཅག་གིས་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་དག་ལ་བལྟ་བ་
དང་བསྙེན་བཀུར་བགྱི་བ་དག་རྙེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་སྲིད་དུ་འཇིག་རྟེན་ན་མདོ་སྡེ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་དག་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་སྲིད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་ཐོས་པར་འགྱུར་བ་དང་། 
དེ་སྲིད་དུ་བདག་ཅག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་དག་གི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་འདི་ལྟ་བུ་འདི་དག་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ན་བདག་ཅག་ལ་གནས་
གསུམ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་ལགས་ཏེ། གསུམ་གང་ལགས་ཤེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་བལྟ་བ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པ་དང་། རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་དག་
ལ་བལྟ་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བགྱི་བ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་སླད་དུའོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་ཚིག་དེ་དག་གསོལ་ནས་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་ངུ་བར་བྱེད། 
སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པར་བྱེད་ཅིང་མཆི་མ་དག་ཕྱིས་ནས་བཅད་དེ་འགྱེལ་བ་བཞིན་དུ་ས་ལ་སྒྱེལ་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དོན་ལེགས་པར་སེམས་པས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་

51-1-183b

པ། འདུས་བྱས་རྟག་པར་འགྱུར་བ་ཡི། །གནས་འདི་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པས། །མྱ་ངན་མ་བྱེད་ཀུན་དགའ་ཁྱོད། །བརྟགས་པས་འདུས་བྱས་འབྱུང་འགྱུར་ཞིང་། །རྟོག་པ་དེ་ཡང་
མི་རྙེད་དེ། །དེ་ལྟར་ཆོས་སྟོང་ཀུན་དགའ་ཁྱོད། །ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་མྱ་ངན་བྱེད། །བརྟགས་པས་ཤེས་པ་སྟོང་པ་སྟེ། །ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་སྟོང་། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་མི་དམིགས་ན། །ཅི་ཕྱིར་ཀུན་དགའ་མྱ་ངན་བྱེད། །
དངོས་རྣམས་ནམ་མཁའ་འདྲ་བ་དང་། །སྨིག་རྒྱུ་ལ་ནི་ཆུ་བཞིན་པས། །བརྟག་མེད་རྣམ་པས་མི་བརྟག་ཅིང་། །མཁས་པ་རྣམ་པར་མ་རྟོག་ཤིག །ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མའི་མཁན་པོ་ཡིས། །རྟ་དང་གླང་པོ་བཞོན་པ་དང་། །སྐྱེ་
དགུའི་ཚོགས་དང་ལྗོན་ཤིང་ཚལ། །མེ་ཏོག་འབྲས་བུ་དགའ་སྤྲུལ་ལྟར། །དེ་བཞིན་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་སྙིང་པོ་མེད། །སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཉན་ཐོས་ཀྱང་། །གཞན་མིན་དེ་བཞིན་ཁོ་ན་ཡིན། །
དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་ལེགས་པར་སེམས་པ་ལ་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་ཏེ། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད། །དེ་འདྲའི་ཆོས་མཆོག་བདག་གིས་ནི། 
མཉན་པའི་ཐ་མ་དེ་རིང་ཡིན། །ཇི་ལྟར་མཉན་ཡོད་འཇུག་བྱ་ཞིང་། །ཀུན་དགའ་རྫོགས་སངས་ག་ལ་བཞུགས། །སྤྱན་ལྡན་གང་ནས་བྱོན་འགྱུར་ཞེས། །དྲིས་ན་ཇི་སྐད་བརྗོད་པར་བྱ། །དྲི་གཙང་ཁང་པ་མི་
མཆོག་གིས། །སྟོང་པར་བཞུགས་ནས་ཇི་ལྟར་བལྟ། །ཁྲི་གདན་སྟོང་པ་མཐོང་འགྱུར་ན། །ཇི་ལྟར་གནས་འགྱུར་བརྟུལ་ཞུགས་བཟང་། །དེ་ནས་རིགས་ཀྱི་བུ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་གནས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་
དགའ་བོ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། ལོ་གྲངས་བྱེ་བར་དུས་ཀྱང་ནི། །དོན་འདི་རྙེད་པར་ཤིན་ཏུ་དཀའ། །ཆོས་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་བལྟ་དཀའ་བ། །སོ་སོར་རྟོག་ཤིག་ཀུན་དགའ་བོ། །ཇི་ལྟར་ཆུ་ཤིང་སྡོང་པོ་ནི། །

51-1-184a

ཤུན་པ་རིམ་གྱིས་བཤུས་གྱུར་ན། །དེ་ལ་སྙིང་པོ་མེད་པ་ལྟར། །ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་དེ་དང་འདྲ། །ཇི་ལྟར་ཆར་པ་བབ་པ་ན། །མདོར་ན་ཆུ་ཡི་ཆུ་བུར་དག །སྐྱེ་ཞིང་འགག་པར་འགྱུར་བ་ལྟར། །
འགྲོ་འདིའི་དངོས་པོ་དེ་དང་འདྲ། །ཇི་ལྟར་དབུ་བ་རྡོས་པ་ལ། །མིག་ཅན་སྙིང་པོ་རྟོག་པ་ན། །དེ་ལ་སྙིང་པོ་མེད་པ་ལྟར། །འགྲོ་བ་འདི་ཀུན་དེ་དང་འདྲ། །ཇི་ལྟར་མེ་ལོང་གཟུགས་བརྙན་ནི། །རང་བཞིན་སྙིང་པོ་མེད་པ་
ལྟར། །ཁམས་གསུམ་འཇིག་རྟེན་དེ་འདྲ་ཡིས། །མཁས་པ་ངུ་བར་མ་བྱེད་ཅིག །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་གནས་ལ་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། 
མཁས་པ་ཇི་སྐད་ཟེར་བ་དེ། །ཁོ་བོས་མི་ཤེས་མ་ཡིན་ཏེ། །དྲང་སྲོང་ཆེན་པོས་མདོ་སྡེ་ལས། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་ཀུན་དངོས་མེད་གསུངས། །ལྷ་རྣམས་བྱེ་བ་ངུ་བཞིན་དང་། །མཆི་མས་བརྣངས་པ་འདི་དག་ནི། །བདག་གི་
དྲུང་དུ་ཉེར་ལྷགས་ཤིང་། །ངུ་བས་བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད། །སྤྱན་དང་ལྡན་པས་བདག་བོར་ཏེ། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འདི་བཞུད་ན། །ཁོ་བོ་གང་ཕྱོགས་འགྲོ་བྱ་ཞིང་། །སུ་ཞིག་བདག་གི་སྐྱོབ་པར་འགྱུར། །ཨེ་
མའོ་སངས་རྒྱས་ཤིན་ཏུ་དཀོན། །བདག་གིས་སུ་ལ་མཆོད་བྱ་ཞིང་། །ཞི་བ་ཟབ་མོ་བལྟ་དཀའ་བའི། །དམ་ཆོས་སུ་ལས་མཉན་པར་བྱ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དམིགས་མེད་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་
ཀུན་དགའ་བོ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། ལོངས་ཤིག་བཙུན་པ་ཀུན་དགའ་བོ། །ཆོས་འགའ་འོང་བ་ཡོད་མིན་ལ། །འགྲོ་བར་འགྱུར་བའང་མེད་པས་ན། །མྱ་ངན་མ་བྱེད་ཆོས་ཉིད་ལྟོས། །སངས་རྒྱས་སྐྱེ་བ་ཅི་
འདྲ་བར། །དེ་ཡི་བྱང་ཆུབ་དེ་དང་འདྲ། །འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཅི་འདྲ་བར། །མྱ་ངན་འདའ་བའང་དེ་དང་འདྲ། །སངས་རྒྱས་ནམ་ཡང་སྐྱེ་མེད་ཅིང་། །སངས་རྒྱས་འགག་པར་འགྱུར་བའང་མེད། །རང་བཞིན་དེ་འདྲའི་ཆོས་རྣམས་ལ། །ཀུན་དགའ་ཁྱོད་ནི་

51-1-184b

ཅི་ཕྱིར་ངུ་། །ཁོ་བོའི་སྤུའི་ཁུང་བུ་ནས། །སྟོང་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་། །ཉེ་བར་ཞི་དང་སངས་རྒྱས་ཞེས། །སྒྲ་སྐད་བཞི་པོ་འབྱུང་བ་ཉོན། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོས་རིགས་ཀྱི་བུ་དམིགས་མེད་ལ་ཕྱིར་ཚིགས་
སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། བརྟུལ་ཞུགས་བཟང་པོ་ཁྱེད་ཅག་ལྟ། །མྱུར་དུ་ཞིང་གཞན་འགྲོ་འགྱུར་ཞིང་། །དེར་ཡང་བདུད་རྩིའི་ཚིག་གསུང་བ། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་འགྱུར། །དེར་ནི་ཟབ་མོ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། 
གསུང་བའི་ཆོས་ཀྱང་ཐོས་འགྱུར་ལ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་མཆོག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་མཐོང་། །ཁོ་བོ་འཇིག་རྟེན་མགོན་འདས་ཤེས། །ལྷ་རྣམས་བྱེ་བ་མང་པོ་དག །ཆོ་ངེས་འདེབས་
པས་མདུན་བདར་ན། །མཁས་པ་ཇི་ལྟར་གནས་པར་བྱ། །དགེ་བསྙེན་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་རྣམས། །ཐམས་ཅད་ཤུགས་ཆེན་ངུ་བྱེད་ཅིང་། །བདག་གི་དྲུང་དུ་ལྷགས་གྱུར་ན། །ཁོ་བོས་ཇི་ལྟར་ལན་ཡང་གདབ། །སུམ་བཅུ་རྩ་
གསུམ་འཐབ་བྲལ་དང་། །དགའ་ལྡན་པ་དང་རབ་འཕྲུལ་དང་། །དབང་སྒྱུར་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པའི། །ལྷ་ཚོགས་ཉེ་བར་ལྷགས་པ་རྣམས། །ཤཱཀྱ་སྐྱེས་མཆོག་འདས་གྱུར་ན། །ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་གཟེང་བསྟོད་ཅིང་། །
བདག་ནི་ཇི་ལྟར་དེ་དག་ལ། །དམ་ཆོས་སྨྲ་བ་སྤོབས་པར་འགྱུར། །སྐྱེས་བུ་སྐྱེས་མཆོག་འདས་གྱུར་ན། །ཀུན་དགའ་འདྲེན་པ་གང་ན་ཞེས། །ལྷ་རྣམས་འདྲི་བར་གྱུར་པའི་ཚེ། །རྣམ་འདྲེན་བསམ་གཏན་ཟབ་
མོ་དང་། །བསོད་ནམས་ཆེན་པོའི་གནས་པ་ལ། །ནང་དུ་ཡང་དག་བཞག་གོ་ཞེ་འམ། །འོན་ཏ་འཆག་ཅིང་བཞུགས་སོ་ཞེས། །ཇི་ལྟར་ཚིག་གི་ལན་ཡང་གདབ། །དེ་ནས་རིགས་ཀྱི་བུ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་མེ་ཏོག་ཀུན་
ཏུ་རྒྱས་པ་ཐོབ་པས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། ཟླ་བ་གསུམ་པོ་འདི་འདས་ནས། །ཁོ་བོས་ཕྱིས་ཀྱང་བལྟ་བྱ་བར། །བདག་ནི་ཁྱོད་ལ་དམ་འཆ་ཡིས། །ཀུན་དགའ་ཐོང་ཤིག་མ་ངུ་ཤིག །སངས་

51-1-185a

རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་གཞན་དག་ལ། །ཤཱཀྱའི་ཏོག་གི་ཆ་བྱད་ཀྱིས། །ཆོས་མཆོག་བཤད་པར་མཛད་གསོལ་ཞེས། །ཁྱོད་ཕྱིར་བདག་གིས་གསོལ་བར་བྱ། །རྫོགས་སངས་ཐུགས་རྗེས་གཟིགས་མཛད་ཅིང་། །
ཁྱོད་ཀྱི་མདུན་དུ་གཤེགས་པར་འགྱུར། །ཁྱོད་ཀྱིས་མི་མཆོག་ཡོངས་བསྙེན་གྱིས། །ཀུན་དགའ་འདི་ལ་ཁྱོད་མ་ངུ་། །གང་དུ་འདི་འདྲའི་སྟོན་པ་ནི། །འཇིག་རྟེན་དུ་ནི་འདའ་འགྱུར་བ། །ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས། །
མྱ་ངན་ཆེན་པོ་བྱ་བའི་རིགས། །བདག་གིས་སངས་རྒྱས་འདི་སྐད་ཅེས། །བསྐལ་པ་བྱེ་བར་འཚོ་གྱུར་པའི། །འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མཐར་འཇིག་ཅེས། །གསུངས་པ་སྟོན་པའི་དྲུང་ནས་ཐོས། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་
དགའ་བོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྣམ་ལོགས་སུ་འདུག་ནས་ལན་གསུམ་དུ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྒྲ་བསྒྲགས་པ། མདོངས་པར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་ལ། །གང་གིས་མིག་ནི་སྩོལ་མཛད་ཅིང་། །སྲོག་ཆགས་ཀུན་མགོན་
གང་ཡིན་པ། །སྟོན་པ་དེ་རིང་མྱ་ངན་འདའ། །མི་རྣམས་འདྲེན་པ་དེ་འདས་ཤེས། །ཚིག་འདི་ཐོས་པར་གྱུར་ན་ནི། །རྒྱལ་པོ་དམ་པ་ལུས་འཕགས་བུ། །ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཇི་ལྟར་གནས། །དེ་ནས་གྱད་དང་
གྱད་མོ་དང་། །གྱད་ཀྱི་བུ་རྣམས་མི་བཟད་ཅིང་། །མི་མཆོག་མྱ་ངན་འདའ་འགྱུར་ཞེས། །དེ་ན་སྙིང་རྗེས་ངུ་བར་བྱེད། །ཐ་མའི་སྟོན་པ་བལྟ་བའི་ཕྱིར། །དེ་དག་དེར་ནི་ལྷགས་གྱུར་ནས། །ཐལ་སྦྱར་རབ་བཏུད་འཁོད་ནས་ནི། །
འདུད་ཅིང་ཕྱག་ཀྱང་འཚལ་བར་བྱེད། །དཔག་ཚད་ལྔ་ཡི་ཁོར་ཡུག་ཏུ། །ལྷ་དང་གནོད་སྦྱིན་རྣམས་ཀྱིས་གང་། །དེའི་ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་ཏུ། །མི་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གནས་མི་རྙེད། །དྲང་སྲོང་དམ་པ་མཆོད་པའི་ཕྱིར། །དྲི་ཞིམ་མེ་ཏོག་ཆུ་བོ་དག །
པུས་མོ་ནུབ་ཙམ་ཕབ་གྱུར་ཅིང་། །ཕྱེ་མའི་ཆར་པའང་ཕབ་པར་གྱུར། །དེ་ནས་དགའ་བོ་ཉེ་དགའ་གཉིས། །ཐ་མའི་སྟོན་པ་བལྟ་བའི་ཕྱིར། །བྱེ་བ་དྲུག་བཅུའི་ཀླུ་རྣམས་དང་། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདས་པར་ལྷགས། །བྲང་འགྲོ་ཆེན་པོ་ཆུ་ལྷ་དང་། །གཟི་ཅན་

51-1-185b

དང་ནི་རྒྱ་མཚོ་དང་། །གསལ་མཐོང་དང་ནི་བཏང་ཟུང་དག །བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱའི་ཀླུས་བདར་ཅིང་། །ཐ་མའི་སྟོན་པ་བལྟ་བའི་ཕྱིར། །སྤོས་ཆུའི་སྤྲིན་དག་འདུས་བྱས་ཤིང་། །ནམ་མཁའི་ངོས་ནི་ཁེབས་བྱས་ཏེ། །ཆར་བཞིན་འབེབས་ཤིང་ཉེ་བར་ལྷགས། །
འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་མཆོད་པའི་ཕྱིར། །ལྷ་ཀླུས་ལྷ་ཡི་མེ་ཏོག་གི། །ཆར་དང་སྤོས་ཆུ་གཙང་མ་ཡི། །ཆར་པ་དག་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཕབ། །ཀླུ་ཡི་རྒྱལ་པོ་མ་དྲོས་པ། །དུང་ཕྱུར་དྲུག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ། །རིན་ཆེན་ཆར་པ་རབ་འབེབས་ཤིང་། །སྐྱེས་བུ་ཁྱུ་མཆོག་དྲུང་
དུ་ལྷགས། །བྲང་འགྲོ་ཆེན་པོ་ཨེ་ལའི་འདབ། །ལྷུན་པོ་ཙམ་ཡང་ངུ་བྱེད་ཅིང་། །ཐ་མའི་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་ལ། །མཆོད་པ་བྱ་ཕྱིར་ཉེ་བར་འོངས། །ཀླུ་ཡི་བུ་མོ་སྟོང་དང་ནི། །བརྒྱ་དང་ཁྲག་ཁྲིག་རྣམས་དག་ཀྱང་། །ང་རོ་སྤྲིན་སྙེད་སྒྲོགས་བྱེད་ཅིང་། །
སྟོན་པའི་དྲུང་དུ་ཉེ་བར་ལྷགས། །ཐ་མའི་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་ལ། །མཆོད་པ་བྱ་ཕྱིར་དེ་དག་གིས། །སྤོས་ཆུ་གཙང་མའི་ཆར་ཆེན་ཡང་། །དེར་ནི་མངོན་པར་རབ་ཏུ་ཕབ། །གནོད་སྦྱིན་སྟོང་ཕྲག་བྱེ་བ་དང་། །བརྒྱ་དང་ཁྲག་ཁྲིག་རྣམས་དག་ཀྱང་། །
སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་དྲན་བྱེད་ཅིང་། །བལྟ་བའི་ཕྱིར་ནི་ཉེ་བར་ལྷགས། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་རྣམས་ཀྱང་། །ཐ་མའི་སངས་རྒྱས་བལྟ་བའི་ཕྱིར། །ངུ་བཞིན་མཆི་མས་བརྣངས་གྱུར་ཅིང་། །སྟོན་པའི་དྲུང་དུ་ཉེ་བར་ལྷགས། །
དེ་བཞིན་ལྷ་དབང་བརྒྱ་བྱིན་ཡང་། །སུམ་བཅུ་གསུམ་པ་སྟོང་ཕྲག་ནི། །སུམ་བཅུ་གསུམ་གྱིས་མདུན་བདར་ཅིང་། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དྲུང་དུ་འོངས། །དྲང་སྲོང་དམ་པ་མཆོད་པའི་ཕྱིར། །དེས་ཀྱང་མེ་ཏོག་མན་དར་དང་། །
ལྷ་ཡི་ཙན་དན་ཕྱེ་མ་ཡི། །ཆར་པ་མངོན་པར་རབ་ཏུ་ཕབ། །ཚངས་པ་ངན་སྤོང་གཙུག་ཏོར་ཅན། །ཐ་མའི་སྟོན་པ་བལྟ་བའི་ཕྱིར། །གཉིས་ཀ་ཚངས་པས་མདུན་བདར་ཅིང་། །ངུ་མོས་འདེབས་ཤིང་རྗེས་སུ་ལྷགས། །
གནས་གཙང་ལྷ་བརྒྱ་བྱེ་བ་ཕྲག །མང་པོ་གཟི་བརྗིད་ཆེན་པོ་རྣམས། །དེ་རིང་རྒྱལ་བ་འདའ་འགྱུར་ཞེས། །ངུ་མོས་འདེབས་ཤིང་ལྷགས་པར་གྱུར། །ལྷ་བརྒྱ་བྱེ་བ་ཕྲག་མང་པོ། །རྣམ་མང་ཆོ་ངེས་འདེབས་

51-1-186a

བྱེད་ཅིང་། །མི་མཆོག་བསྐལ་པར་བཞུགས་གསོལ་ཞེས། །བསམ་གཏན་ཆེ་ལ་གསོལ་བ་འདེབས། །བདུད་ཀྱི་བུ་ཕོ་མཁས་པ་པོ། །དེད་དཔོན་ཞེས་ནི་བྱ་བ་ཡང་། །མི་མཆོག་མྱ་ངན་
འདའ་འགྱུར་ཞེས། །ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་གྱུར་ཅིང་འོངས། །དེས་ཀྱང་ཞབས་ལ་གཏུགས་ནས་ནི། །ཤཱཀྱའི་རིགས་སྣང་འཇིག་རྟེན་ལ། །བརྩེ་སླད་བསྐལ་པར་བཞུགས་སུ་གསོལ། །རྫོགས་པའི་
སངས་རྒྱས་བཞུགས་གྱུར་ན། །ལྷ་དང་མི་ཡི་བདག་པོ་ལ། །བསམ་ཡས་དོན་དུ་འགྱུར་ལགས་ཀྱིས། །ཐུབ་ཆེན་བསྐལ་པར་བཞུགས་གསོལ་ཞེས། །མི་ཡི་མཆོག་ལ་གསོལ་བ་འདེབས། །དེ་ནས་
རིགས་ཀྱི་བུ་དམིགས་མེད་ཀྱིས་ལྷ་དང་བཅས། ཚངས་པ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་དེ་དང་། བདུད་ཀྱི་བུ་དེད་དཔོན་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། བག་མེད་པས་ནི་འདས་བྱས་ཤིང་། །དེ་ལྟར་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་
བྱེད་པ། །ཁྱེད་ཀུན་མི་ཤེས་བྱིས་པ་སྟེ། །སྤྲེའུ་རྣམས་དང་ནི་འདྲ་བ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་ཕག་ནི་སེམས་བྲལ་ཞིང་། །ཉལ་བ་མཚོན་ཆ་རྣམ་དག་གིས། །ཡོངས་སུ་གཤགས་ནས་སད་པ་ན། །སྙིང་རྗེས་
སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་ལྟར། །བག་མེད་དབང་སོང་སྔན་ཅད་ནི། །གང་གིས་ཆོས་རྣམས་མ་ཐོས་པ། །ཁྱེད་ཅག་ཐམས་ཅད་དེ་འདྲ་བར། །ཁོ་བོས་དེ་ལྟར་སྤོབས་པ་ཡིན། །དེ་རིང་ཡེ་ཤེས་སྒྲོན་མ་ནི། །འཇིག་
རྟེན་དུ་ནི་ནུབ་འགྱུར་ཞིང་། །ཀྱེ་མ་རྒྱལ་བ་འདས་འགྱུར་གྱིས། །དགེ་བ་དག་གིས་ལས་གྱིས་ཤིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་མ་འགགས་པ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་བྱམས་མའི་བུ་གང་ཕོ་དང་། 
ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དོན་ཡོད་རྒྱལ་པོ་དང་། གནས་བརྟན་འོད་སྲུང་གཞོན་ནུ་དང་། གནས་བརྟན་གསུས་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་དག་ཁྱེད་ཀྱི་ལག་པ་གཡས་པ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་

51-1-186b

པའི་ཕྱག་ཏུ་ཕུལ་ཅིག །དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལེགས་ལགས་སོ་ཞེས་གསོལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལྟར་ཉན་ཏོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་འབུམ་ཐམ་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཕྱག་ཏུ་རང་རང་གི་ལག་པ་
ཕུལ་ལོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕྱག་གཡོན་པས་ནི་དགེ་སློང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལག་པ་ནས་བཟུང་། ཕྱག་གཡས་པས་ནི་ཀུན་དགའ་བོ་དང་། སྒྲ་གཅན་ཟིན་གྱི་ལག་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། དགེ་སློང་དག་གནས་
བརྟན་རྣམས་ལ་ཀུན་དགའ་བོ་བཟང་པོ་དང་། དཔལ་སྒྲ་གཅན་ཟིན་འདི་གཉིས་བཅོལ་ཅིང་ཡོངས་སུ་གཏད་དོ་ཞེས་ཕྱག་གིས་དགེ་སློང་དེ་དག་གི་ལག་ཏུ་གཏད་དོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་སྒྲ་སྐད་དང་ང་རོའི་
སྒྲ་སྙིང་རྗེ་ཞིང་འཇིགས་སུ་རུང་བ་དག་བྱུང་བར་གྱུར་ཅིང་སྒྲ་སྐད་དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་གྲགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་སྒྲ་གཅན་ཟིན་གཉིས་གནས་བརྟན་དེ་དག་ལ་ཡོངས་
སུ་གཏད་པ་མཐོང་ནས་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་གྱིས་ཚེའི་འདུ་བྱེད་བཏང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དགེ་སློང་དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་བལྟ་བར་མི་བཟོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། 
དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་མགོན་པོ། འཇིག་རྟེན་གྱི་སྒྲོན་མ། ཐུགས་རྗེ་དང་ལྡན་པ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དམ་པ། ཐུགས་བརྩེ་བ་དང་ལྡན་པ། ཕན་པར་བཞེད་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་
བ་ལ་བདག་ཅག་བལྟ་བར་མི་སྤྲོས། ཇེ་དང་པོ་ཁོ་ནར་བདག་ཅག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱའོ། །སྙམ་དུ་སེམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་སྐད་ཅིག་དེ་དང་། ཐང་ཅིག་དེ་དང་། ཡུད་ཙམ་དེ་ལ་
སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལྔ་བརྒྱ་ཐམ་པས་རང་རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་ན་བཞུགས་བཞིན་དུ་ཕྱག་གཡས་པ་རྣམས་བརྐྱང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་རབ་ཏུ་བཏུད་དོ། །

51-1-187a

དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕྱག་གིས་ཀུན་དགའ་བོ་དང་། སྒྲ་གཅན་ཟིན་དང་། གནས་བརྟན་རྣམས་ཀྱི་ལག་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཕྱག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་གི་ཕྱག་དུ་ཕུལ་
ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །སྒྲ་གཅན་ཟིན་འདི་བདག་གི་བུ། །ཀུན་དགའ་བོ་ནི་གོ་རེ་ལོང་། །འདི་གཉིས་དྲང་སྲོང་ཆེ་རྣམས་ལ། །མངོན་སུམ་
དུ་ནི་ཡོངས་སུ་གཏད། །དེ་རིང་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ནི། །བདག་གི་མཚན་མོ་ཐ་མར་འགྱུར། །ལྷ་དང་ཀླུ་དང་མི་རྣམས་ཀྱིས། །སླན་ཅད་བདག་ནི་མཐོང་མི་འགྱུར། །གང་དག་བྱམས་པ་བསམ་ཡས་
པའི། །འཇིག་རྟེན་མགོན་རྣམས་མ་གཏོགས་པར། །གཞན་གང་བདག་ལ་སྐྱོབ་འགྱུར་ཞིང་། །སུ་ཞིག་དཔུང་གཉེན་སྐྱབས་སུ་འགྱུར། །སེམས་ཅན་གཅིག་གི་སླད་དུ་ཡང་། །བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་ནི། །གང་
གཱའི་བྱེ་མ་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་སྙེད་བསྐལ་པར་བསྡད་བགྱི་ན། །ཚད་མེད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་སུ་རྣམ་བལྟས་ན། །གང་གི་ཕྱིར་ནི་འདིར་བསྡད་པའི། །སེམས་ཅན་འགའ་ཡང་མ་མཐོང་ངོ་། 
སེམས་ཅན་གང་དག་ཆོས་འདི་ལ། །གུས་བཅས་དོན་ནི་བདག་གིས་བགྱིས། །བློ་གྲོས་ངན་པ་གཞན་དག་ནི། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བས་གདུལ་མི་སྤྱོད། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལྔ་བརྒྱ་ཐམ་
པ་དེ་དག་གིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དོན་རྣམས་མཛད། །སངས་རྒྱས་མཛད་པའང་ཁྱོད་ཀྱིས་མཛད། །ཆོ་འཕྲུལ་དག་ཀྱང་བསྟན་མཛད་ཅིང་། 
ཆོས་ཀྱི་རྔ་ཆེན་རབ་ཏུ་བརྡུངས། །སྐྱོབ་པ་ཤཱཀྱ་སེང་གེ་ཡིས། །སྤྲིན་གྱིས་ས་གཞི་ཆེན་པོ་ལྟར། །སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཚིམ་མཛད་ཅིང་། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཟུག་རྔུ་ཕྱུང་། །དེ་ནས་སངས་

51-1-187b

རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་སྒྲ་གཅན་ཟིན་གྱིས་པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསོལ་པ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་
གཟི་བརྗིད་ཀྱིས། །སྤྱན་ལྡན་བསྐལ་པར་མཐོང་བ་དང་། །འདྲེན་པ་བསྐལ་པར་བཞུགས་འགྱུར་བར། །དཔའ་ཆེན་རྣམས་ལ་གསོལ་བ་འདེབས། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྐང་གཉིས་མཆོག །ཤེས་རབ་
ཆེན་པོ་བཞུགས་གྱུར་ན། །སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་མང་པོ་ལ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་དོན་ཏུ་འགྱུར། །ལྷ་ཡི་ཚོགས་རྣམས་འཕེལ་འགྱུར་ཞིང་། །ལྷ་མིན་རྣམས་ཀྱང་འགྲིབ་པར་འགྱུར། །ཉན་ཐོས་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་འཕེལ་བར་འགྱུར། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལྔ་བརྒྱ་ཐམ་པ་དེ་དག་གིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་སྒྲ་གཅན་
ཟིན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ངུ་མོས་བཏབ་པས་ཆོག །སྨྲེ་སྔགས་བཏོན་པས་ཆོག་གིས་མྱ་ངན་མ་བྱེད་སྨྲེ་སྔགས་མ་འདོན་ཅིག །འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཡིན། མཐའ་
དེ་ཡིན། འགྲོ་བ་དེ་ཡིན་ཏེ། འདུས་བྱས་སྐྱེས་པ་ལ་རྟག་པ་ཉིད་མེད་དེ། མཐའ་འདི་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་ན་མངའ་དབང་མི་མཛད་
ཅིང་། ཡང་མངའ་བདག་མཛད་པར་ནམ་ཡང་མི་དགོངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ཁྱེད་ངེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འོང་བར་འགྱུར་བ་འམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཕྱག་བརྐྱང་སྟེ་འོད་ཀྱིས་སྣང་བར་མཛད་པར་
འགྱུར་བའི་འོད་དེས་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཁྱེད་ཅག་འདི་ན་འདུག་ན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཞལ་ཉེ་བར་སྟོན་པར་འགྱུར་ཞིང་དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ཡང་མངོན་པར་སྟོན་པར་འགྱུར་གྱིས་མྱ་ངན་མ་བྱེད་ཅིག །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་

51-1-188a

ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཐུགས་མཉམ་པར་བཞགས་པས་ཞབས་གཡས་པའི་མཐེ་བོ་དང་། ཕྱག་གཡས་པའི་མཐེ་བོ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་གཡོན་པ་གཉིས་དང་། 
དེ་བཞིན་དུ་སྐུའི་ཡན་ལག་དང་། ཉིང་ལག་རྣམས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་འཁོར་ལོའི་མཚན་གྱིས་སྤྲས་པ་གཉིས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་འཇམ་ཞིང་དྲ་བས་འབྲེལ་ལ་སེན་མོ་ཟངས་ཀྱི་མདོག་ལྟ་བུའི་ཕྱག་སོར་རྣམས་
དང་། ཕྱག་རིས་ཤིན་ཏུ་བཀྲ་བའི་ཕྱག་རིན་པོ་ཆེ་གཉིས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་མཚན་ཐམས་ཅད་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྐུ་ལྟེ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་། མདོངས་ཀྱི་གསང་བའི་ཐོན་ཀོར་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཞལ་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་
དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཞལ་གྱི་སྨིན་མཚམས་ནས་འོད་ཟེར་བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་འབུམ་རབ་ཏུ་བགྱེ་སྟེ། འོད་ཟེར་རེ་རེའི་ཐོག་མ་ལ་ཡང་པད་མ་བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་འབུམ་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏོ། །པད་མ་རེ་རེའི་སྙིང་པོ་ལ་ཡང་
སེང་གེའི་ཁྲི་བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་འབུམ་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏོ། །སེང་གེའི་ཁྲི་རེ་རེ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རེ་རེ་སྤྲུལ་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུས་ཆོས་སྟོན་ཅིང་བཞུགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་
སྤྲུལ་པ་རེ་རེས་ཀྱང་སེམས་ཅན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་དུ་མ་དག་ཟག་པ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཏུལ་ཏོ། །ཁ་ཅིག་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སར་བཏུལ་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་
དབུའི་གཙུག་ནས་འོད་ཟེར་བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་རབ་ཏུ་བཀྱེ་སྟེ། འོད་ཟེར་རེ་རེའི་ཐོག་མ་ལ་ཡང་པད་མ་བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་འབུམ་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏོ། །པད་མ་རེ་རེའི་སྙིང་པོ་ལ་ཡང་སེང་གེའི་ཁྲི་བྱེ་བ་ཕྲག་
འབུམ་འབུམ་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏོ། །སེང་གེའི་ཁྲི་རེ་རེ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རེ་རེ་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུས་ཆོས་སྟོན་ཅིང་བཞུགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་

51-1-188b

དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དང་། གཟུངས་དང་། རྡོ་རྗེའི་ཚིག་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་དང་། འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྟོབས་དང་། མི་འཇིགས་པ་དག་ཡང་དག་པར་
རབ་ཏུ་སྟོན་པ་མ་གཏོགས་པར་གཏམ་གཞན་མི་གསུང་ངོ་། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་རེ་རེས་ཆོས་བསྟན་པ་དེས་ཀྱང་སེམས་ཅན་དག་པ་དག་ལས་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་འབུམ་ཕྲག་དུ་མ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གྱད་རྣམས་དང་ཉེ་བ་ན་ཡོད་པ་ཤིང་སཱ་ལ་ཟུང་གི་བར་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གློ་གཡས་པས་སེང་གེའི་གཟིམས་ཁྲི་
ལ་གཟིམས་པ་ཞིག་མངོན་པར་སྤྲུལ་པ་མཛད་ནས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ཡང་སོས་ཀྱི་གནས་སུ་གཤེགས་ཏེ་རང་རང་གི་སྐུ་ལས་འོད་རབ་ཏུ་བཀྱེའོ། །དེ་རབ་ཏུ་བཀྱེ་མ་ཐག་ཏུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ཡང་སོས་
ཀྱི་གནས་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ཡང་སོས་ཀྱི་གནས་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་མཛད་ནས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་
བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སེམས་ཅན་འདི་དག་ཡང་དང་ཡང་། །བསད་ཅིང་བསད་ཅིང་ཕྱིར་ཡང་འཚོ། །འདུ་ཤེས་དེ་ཉིད་བསྟན་བྱེད་པས། །དེས་ན་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བར་འགྱུར། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་འོད་
མཛད་པ། །འཇིག་རྟེན་འདིར་ནི་བྱུང་གྱུར་ནས། །གང་གིས་སྡུག་བསྔལ་འགག་འགྱུར་བ། །ཟད་པ་མེད་ཅིང་ལེན་མེད་ལ། །འགག་པ་མེད་ཅིང་ཟག་མེད་པའི། །དམ་པའི་ཆོས་ནི་སྟོན་པར་མཛད། །གང་དག་
ཆོས་འདི་རབ་ཤེས་པ། །དེ་དག་ངན་འགྲོར་འགྲོ་མི་འགྱུར། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་དག་བཀའ་སྩལ་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ནས་སྐད་ཅིག་དེ་དང་ཐང་ཅིག་དེ་དང་། ཡུད་ཙམ་དེ་ལ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ཡང་

51-1-189a

སོས་ཀྱི་གནས་ནས་སྲོག་ཆགས་དུང་ཕྱུར་ཕྲག་གསུམ་གྱིས་ཆོས་འདི་ཐོས་ནས་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། ཆོས་ཐོབ་པ་དེ་དག་གིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསོལ་ཏོ། །ཟད་
པ་མ་མཆིས་ལེན་མ་མཆིས། །མི་འགག་ཟག་པ་མ་མཆིས་པའི། །འཕགས་པའི་ཆོས་འདི་འཚལ་གྱུར་པས། །བདག་ཅག་བསིལ་གྱུར་མྱ་ངན་འདས། །མཁྱེན་ནས་ཇི་བཞིན་ཉིད་བརྙེས་ཤིང་། །སེམས་ཅན་
རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་མཁྱེན། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་སྟོན་མཛད་ཅིང་། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བ། །ཟུག་རྔུ་འབྱིན་ཅིང་གསོས་མཛད་ལ། །སྨན་སྩོལ་མཛད་ཅིང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན། །མྱ་ངན་འདའ་བ་སྟོན་མཛད་
པའི། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བདག་ཅག་བཏུལ། །མིག་དང་སྒྲོན་མར་གྱུར་པ་འདི། །ཤིན་ཏུ་མྱུར་བར་འདས་གྱུར་ན། །སུ་ཞིག་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་རྣམས། །ཡང་སོས་གནོད་ལས་ཐར་མཛད་འགྱུར། །ཟུག་རྔུ་
འབྱིན་མཛད་སྨན་པ་ཆེ། །འབྱུང་པོ་ཀུན་གྱི་གསོས་མཛད་པ། །དེ་ཡིས་སེམས་ཅན་གང་གསོས་པ། །དེ་དག་ངན་འགྲོར་མཆི་མི་འགྱུར། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ཐིག་
ནག་གི་གནས་ཀྱི་མཐར་བཞུགས་ཏེ་འོད་རྒྱ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་བཀྱེའོ། །དེས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོའི་གནས་དེ་སྣང་བར་གྱུར་ནས་སྲོག་ཆགས་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་དག་དེ་ནས་བཏོན་ཏེ་མཐོ་རིས་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་དོ། །དེ་
བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་བསྡུས་གཞོམ་དང་། ངུ་འབོད་དང་ངུ་འབོད་ཆེན་པོ་དང་། ཚ་བ་དང་། རབ་ཏུ་ཚ་བ་དག་ནས་ཀྱང་སྲོག་ཆགས་མང་པོ་དག་བཏོན་ཏེ་མཐོ་རིས་དང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ལམ་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་དོ། །དེ་ནས་
སྐད་ཅིག་དེ་དང་ཐང་ཅིག་དེ་དང་། ཡུད་ཙམ་དེ་ལ་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་འབུམ་ཕྲག་དུ་མ་དག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་གནས་དག་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷའི་རིས་རྣམས་སུ་སྐྱེས་སོ། །སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ལྷའི་བུ་དེ་དག་གིས་སྔོན་གྱི་

51-1-189b

ཆོས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་དྲན་ནས་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བོ། །དེ་ནས་ལྷའི་བུ་ཆོས་ཐོབ་པ། ཆོས་རྟོགས་པ། ཆོས་ཀྱི་གཏིང་དུ་ཞུགས་པ་དེ་དག་གིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསོལ་ཏོ། །ཇི་ལྟར་དགོན་པའི་ཤུལ་
ཞིག་ཏུ། །དེད་དཔོན་འཇིགས་པ་མ་མཆིས་པས། །ཆོམ་རྐུན་གདུག་པས་གཙེས་གྱུར་པའི། །སེམས་ཅན་མང་པོ་ཐར་བགྱིད་ལྟར། །དེ་བཞིན་འཁོར་བའི་བརྩོན་ར་ལས། །དེད་དཔོན་བླ་ན་མ་མཆིས་པ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཀྱིས་ནི། །སེམས་ཅན་བྱེ་བ་ཐར་བར་མཛད། །ཐུགས་རྗེ་ཉེ་བར་བསྐྱེད་མཛད་ཅིང་། །བདག་ཅག་སྡུག་བསྔལ་ཐར་མཛད་པའི། །བླ་མེད་དེད་དཔོན་འོད་མཛད་པ། །སངས་རྒྱས་ལ་ནི་སྐྱབས་སུ་མཆི། །བདག་ཅག་ལུས་ཀྱིས་རེག་
གྱུར་པའི། །ཆོས་དང་ཡོན་ཏན་བསམ་ཡས་པའི། །ཚོགས་མཆོག་འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་ལའང་། །བདག་ཅག་སྐྱབས་སུ་ཉེ་བར་མཆི། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འོད་བསིལ་ཞིང་འཇམ་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་
པོ་མནར་མེད་པའི་གནས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་སིམ་ཞིང་བསིལ་བར་མཛད་ནས་ཡན་ལག་སྟོང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་སིམ་པ་སྐྱེད་པ། འཇམ་པ་སྙན་པར་གསུང་བ། ཕན་པ་དང་བདེ་བར་མཛད་པ། 
སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་གསུང་གིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་པ་དེ་དག་ལ་བཀའ་སྩོལ་ཅིང་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །གང་གིས་སྟོང་ཉིད་མཚན་མེད་དང་། །སྐྱེ་མེད་འདུས་བྱས་མ་ཡིན་
པའི། །ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་ཤེས་གྱུར་པ། །དེ་དག་ངན་འགྲོའི་འཇིགས་ལས་འགྲོལ། །དེ་ནས་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་འབུམ་ཕྲག་བརྒྱད་ཀྱིས་གསུང་དེ་ཐོས་ནས་དུས་གསུམ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་ཅིང་ཡན་ལག་གི་ཡོན་ཏན་འབུམ་དང་ལྡན་པའི་
སྒྲ་རྣ་ལམ་དུ་གྲག་པ་ཐོས་ནས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་མནར་མེད་པའི་གནས་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པར་སྐྱེས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་གཤེགས་ཏེ་

51-1-190a

ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །གང་ལ་སྡུག་བསྔལ་མི་རྙེད་པའི། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་མཆོག་ཏུ་བདེ། །མིང་དང་མཚན་མ་ཐ་སྙད་དང་། །འདུ་ཤེས་གང་ཡིན་ཚུལ་བཞིན་མིན། །བརྟན་པས་དེ་དག་རྣམ་སྤངས་ན། །དེས་
ནི་སྡུག་བསྔལ་དག་ལས་དགྲོལ། །གང་དག་གཟུགས་མེད་རྟེན་པ་ཡི། །འདུ་ཤེས་ཀུན་ཀྱང་ཚུལ་བཞིན་མིན། །ཡང་དང་ཡང་དུ་འཆི་འཕོ་ཞིང་། །ཤི་ནས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཡི། །སྡུག་བསྔལ་ཕྱིར་ཞིང་རབ་འཕེལ་བ། །ཁམས་གསུམ་པ་དག་
ཅི་ཕྱིར་བདེ། །གང་གིས་སྟོང་པ་སྟོང་ཤེས་ཤིང་། །སྟོང་པ་དེ་ལའང་མི་སེམས་ལ། །གང་དག་སྟོང་ཉིད་མི་མཐོང་བ། །དེ་དག་སྟོང་ཉིད་ཤེས་པ་ཡིན། །གང་གིས་ཆོས་དོན་དེ་ཤེས་པ། །དེ་ལ་བདག་ནི་རྙེད་མི་འགྱུར། །གང་ལ་བདག་ནི་མི་
རྙེད་པ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ག་ལ་འབྱུང་། །སྟོང་དང་ཉེ་བར་ལེན་མེད་དང་། །མཚན་མ་རྙེད་པ་མ་ཡིན་ཞིང་། །བདག་མེད་ཆོས་ནི་སྟོན་བྱེད་པ། །སངས་རྒྱས་ཐུགས་ལས་སྐྱེས་པའི་སྲས། །དེ་ནས་གང་དག་དེར་སྐྱེས་པའི་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་
འབུམ་ཕྲག་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་གིས་ཟག་པ་ཟད་པ་ཐོབ་ཅིང་ལྷའི་དྲང་སྲོང་དུ་གྱུར་ནས། དེ་དག་གི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་གནས་དག་གི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་གནས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དག་རྗེས་སུ་དྲན་ཞིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐྱེས་བུའི་མཐུ་ཡང་རྗེས་སུ་
དྲན་ནས་བྱས་པ་བཟོ་བའི་ཕྱིར། བདག་ཅག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མ་མཐོང་བར་དང་པོ་ཁོ་ནར་བདག་ཅག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱའོ་ཞེས་དེ་ནས་ལྷའི་བུ་
དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་དེ་དག་གིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསོལ་ཏོ། །མི་འདུལ་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་གང་ཟག་མཆོག །སྣང་བ་འོད་མཛད་རབ་ཏུ་གསལ་མཛད་པ། །མྱ་ངན་འདའ་བར་མཛད་པ་ཇི་ལྟར་བལྟ། །བདག་ཅག་སྔར་ཉིད་མྱ་ངན་འདའ་བར་
བགྱི། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་ནས་དེ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐད་ཅྀག་དེ་དང་ཐང་ཅིག་དེ་དང་། ཡུད་ཙམ་དེ་ལ་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏེ། གྱད་རྣམས་དང་ཉེ་བ་ན་ཡོད་པ་ཤིང་སཱ་ལ་ཟུང་གི་བར་དུ་

51-1-190b

སླར་གཤེགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་སྙམ་དུ་དགོངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ང་ནི་དོ་མོད་ནམ་གྱི་ཐུན་ཐ་མ་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་ཏེ། 
སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཐ་མ་ནི་འདི་ཡིན་གྱིས། བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་སེམས་ཅན་རྣམས་མཆོག་ཏུ་དགའ་བར་བྱེད་པ། བདེ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ། སྡུག་བསྔལ་
ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་བ། སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་ལྡན་པ་དག་ཀུན་ཏུ་
བསྟན་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་དགོངས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐུའི་གློ་གཡས་པ་བཏེག་ཏེ་སེང་གེ་བཞིན་དུ་བག་ཚ་བ་མི་མངའ་བར་ཕྱོགས་བཅུའི་སྐྱེ་དགུ་དེ་དག་ལ་གླང་པོ་ཆེའི་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་
གཟིགས་ནས་ཞབས་གཡས་པའི་མཐེ་བོས་ས་ཆེན་པོ་ལ་བསྣུན་ཏོ། །བསྣུན་པ་དང་དེ་ལས་སྒྲ་སྐད་ཆེན་པོ་བྱུང་ཞིང་རྣམ་པ་དྲུག་དུ་རབ་ཏུ་གཡོས་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་དག་འོད་བསམ་གྱིས་མི་
ཁྱབ་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པས་སྣང་བར་ཡང་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐུ་ལས་འོད་ཟེར་འདི་ལྟ་བུ་དག་རབ་ཏུ་བཀྱེ་སྟེ། འོད་ཟེར་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དེས་སྤུའི་ཁུང་བུ་རེ་རེ་ནས་ཀྱང་འོད་ཟེར་གང་གཱའི་
ཀླུང་གི་བྱེ་མ་དག་བྱུང་ངོ་། །འོད་ཟེར་དེ་དག་རེ་རེ་ལས་ཀྱང་འོད་ཟེར་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་བྱུང་ངོ་། །འོད་ཟེར་རེ་རེས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་སྣང་བར་བྱས་ཏེ། འོད་ཟེར་གཅིག་
དང་འོད་ཟེར་གཉིས་པ་ལྷན་ཅིག་མི་འགྲོགས་པར་འགྲོ་ཞིང་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྤུའི་ཁུང་བུ་སོ་སོ་ནས་འོད་ཟེར་རབ་ཏུ་བཀྱེ་བས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་སྙེད་སྣང་བར་མཛད་དོ། །དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་

51-1-191a

འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་དེ། རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་དང་ལྡན་
པར་གྱུར་ཅིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་རྟོགས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཇི་སྙེད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་གསལ་བར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མཐོང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་དག་ཁྱེད་ཀྱིས་ཤར་ཕྱོགས་ལོགས་ན་ཁོར་ར་ཁོར་ཡུག་གི་ཁྱོན་དུ་དཔག་ཚད་འབུམ་ཡོད་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དེ་ལྟར་ཆེ་བ། དེ་ལྟར་ཡངས་པ། དེ་ལྟར་མཐོ་བ། དེ་ལྟར་རྒྱ་ཆེ་
བ་ཞིག་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་བརྒྱ་སྟོང་དག་གིས་ཡོངས་སུ་གང་བ་མཐོང་ངམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་དག་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་དེ་དག་མང་བ་ཡིན་
སྙམ་འམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། གང་གིས་ཟག་མེད་ལེན་མེད་ཅིང་། །འགག་མེད་ཟག་པ་མེད་པ་ཡི། །ཆོས་དེ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དག །དེ་དག་ངན་འགྲོར་འགྲོ་མི་འགྱུར། 
དེ་ནས་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཕྲག་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་ནས། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། ཆོས་ཐོབ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསོལ་ཏོ། །
ཟག་པ་མ་མཆིས་ལེན་མ་མཆིས། །མི་འགག་ཟག་པ་མ་མཆིས་པ། །འཕགས་པའི་ཆོས་འདི་འཚལ་གྱུར་པས། །བདག་ཅག་བསིལ་གྱུར་མྱ་ངན་འདས། །མཁྱེན་ནས་ཇི་བཞིན་ཉིད་བརྙེས་ཤིང་། །སེམས་
ཅན་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་མཁྱེན། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་སྟོན་མཛད་ཅིང་། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བ། །ཟུག་རྔུ་འབྱིན་ཅིང་གསོས་མཛད་ལ། །སྨན་སྩོལ་མཛད་ཅིང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན། །མྱ་ངན་འདའ་བ་སྟོབས་མཛད་

51-1-191b

པའི། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བདག་ཅག་བཏུལ། །མིག་དང་སྒྲོན་མར་གྱུར་པ་འདི། །ཤིན་དུ་མྱུར་བར་འདས་གྱུར་ན། །སུ་ཞིག་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་རྣམས། །ཡང་སོས་གནོད་ལས་ཐར་མཛད་འགྱུར། །ཟུག་རྔུ་འབྱིན་
མཛད་སྨན་པ་ཆེ། །འབྱུང་པོ་ཀུན་གྱི་གསོས་མཛད་པ། །དེ་ཡིས་སེམས་ཅན་གང་གསོས་པ། །དེ་དག་ངན་འགྲོར་མཆི་མི་འགྱུར། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ཐིག་ནག་གི་གནས་ཀྱི་མཐར་
བཞུགས་ཏེ་འོད་རྒྱ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་བཀྱེའོ། །དེས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོའི་གནས་དེ། སྣང་བར་གྱུར་ནས་སྲོག་ཆགས་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་དག་དེ་ནས་བཏོན་ཏེ་མཐོ་རིས་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་
ཆེན་པོ་བསྡུས་གཞོམ་དང་། ངུ་འབོད་དང་། ངུ་འབོད་ཆེན་པོ་དང་། ཚ་བ་དང་། རབ་ཏུ་ཚ་བ་དག་ནས་ཀྱང་སྲོག་ཆགས་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་དག་བཏོན་ཏེ་མཐོ་རིས་དང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་དོ། །དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཀྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་གནས་རྣམས་སུ་འོད་ཟེར་གྱི་ཁ་དོག་ལྟ་བུར་ཤིན་ཏུ་འཇམ་པ། དགའ་བར་གྱུར་པ། ཡིད་དུ་འོང་བ། སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་པ། མིག་དགའ་བར་བྱེད་པ། སྙིང་དང་མིག་རབ་ཏུ་སིམ་པ་སྐྱེད་
པ། བསིལ་བ། བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བ། ལུས་བདེ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོའི་གནས་དེ་དག་གསལ་བར་མཛད་ཅིང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་དེ་དག་གི་མེའི་གདུང་བ་སྐྱེས་པའི་གདུང་བ་
ཡང་ཡོངས་སུ་ཞི་བར་མཛད་ནས། སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་བདེ་བ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྤུའི་ཁུང་བུ་ཐམས་ཅད་ནས་མཐར་གྱིས་འོད་དེ་དག་རབ་ཏུ་བཀྱེའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ལུས་མངོན་པར་
བརླན་པར་མཛད་ཅིང་ལུས་དང་སེམས་འཇམ་ཞིང་ལས་སུ་རུང་བ་བསྐྱེད་ནས་ཡོན་ཏན་འབུམ་ཕྲག་དུ་མ་དང་ལྡན་པའི་གསུང་གིས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་བཀའ་སྩལ་པ། ང་ནི་འཇིག་རྟེན་བདེ་སྩོལ་ཅིང་། །ང་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐར་མཛད་པ། །

51-1-192a

ང་ནི་ལུས་ངལ་གྱུར་པ་རྣམས། །རབ་ཏུ་ཞི་བ་སྟོན་མཛད་པའོ། །ངས་བཤད་ཞི་བ་བདེ་བ་དང་། །ཤིན་ཏུ་བལྟ་དཀའི་ཆོས་གང་ཡིན། །གང་དག་ཆོས་དེ་རབ་ཤེས་པ། །དེ་དག་ངན་འགྲོར་འགྲོ་མི་འགྱུར། །
གང་དག་སངས་རྒྱས་སྐྱབས་སོང་བའི། །མི་རྣམས་དེ་དག་རྙེད་པ་ཡོད། །དེ་དག་བསྐལ་པ་སྟོང་རྣམས་སུ། །ཕྱིན་ཆད་སྡུག་བསྔལ་བསྟེན་མི་འགྱུར། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་དག་བཀའ་སྩལ་མ་
ཐག་ཏུ་དེ་ནས་སྐད་ཅིག་དེ་དང་། ཐང་ཅིག་དེ་དང་། ཡུད་ཙམ་དེ་ལ་དེ་ནས་དགེ་སློང་རབ་ཏུ་མང་པོ་དག་དང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མེད་པ་དག་ཀྱང་། སྐད་ཅིག་དང་། ཐང་ཅིག་དང་། ཡུད་ཙམ་དེ་ལ་སེང་གེའི་གཟིམས་
ཁྲི་དག་ལ་གློ་གཡས་པས་ཕབ་སྟེ་གཟིམས་པར་གྱུར་ནས་དེ་དག་ཀྱང་སླར་བཞེངས་ཏེ་ཆོ་འཕྲུལ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཀུན་དུ་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འཁོར་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་བགྱི་ན་ད་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞིན་དུ། སྐད་ཅིག་འདི་དང་། ཐང་ཅིག་འདི་དང་། ཡུད་ཙམ་འདི་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་
བ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་ཤིང་ཆོ་འཕྲུལ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པར་མཛད་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་དག་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེང་སྲིད་པ་
ཐ་མ་སྤངས་ཏེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བར་མཚན་འཐུན་པ་ཤ་སྟག་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་གྱད་རྣམས་དང་ཉེ་བ་ན་ཡོད་པ་ཤིང་སཱ་ལ་ཟུང་གི་བར་ཤ་སྟག་ཏུ་
སེང་གེའི་གཟིམས་ཁྲི་ལ་སྐུའི་གློ་གཡས་པས་ཕབ་སྟེ་བཞུགས་སོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དོ་མོད་ནམ་གྱི་ཐུན་ཐ་མ་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། 

51-1-192b

དགེ་སློང་དག་ཁྱེད་ཀྱིས་ཤར་ཕྱོགས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་མཐོང་ངམ། དགེ་སློང་དག་ཁྱེད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་དུ་ལྷོ་
ཕྱོགས་དང་། ནུབ་ཕྱོགས་དང་། བྱང་ཕྱོགས་དང་། ཕྱོགས་མཚམས་རྣམས་དང་། འོག་དང་། སྟེང་གི་ཕྱོགས་དག་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་
པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དག་མཐོང་ངམ། དེ་དག་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དེ་ལྟ་ལགས་ཏེ། བགྲང་བའི་ཚུལ་གྱིས་མཐོང་ལགས་ཀྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་མཐོང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། 
དགེ་སློང་དག་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་གླིང་བཞི་པ་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཆུའི་ཕུང་པོ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་གང་བར་གྱུར་ན། དགེ་སློང་དག་འདི་ཇི་
སྙམ་དུ་སེམས། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་དེ་དག་ཚད་བཟུང་བ་འམ། བགྲང་བ་འམ། དཔེ་འམ། ཡོངས་སུ་བགྲང་བར་ནུས་སྙམ་འམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་དག་འདི་ལྟ་
སྟེ། དཔེར་ན་གླིང་བཞི་པ་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ལྟ་བུའི་བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་གང་བར་གྱུར་ན། དགེ་སློང་དག་ངས་ཤའི་སྤྱན་ཐ་མལ་པས་ཤར་ཕྱོགས་སུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་དེ་དག་
ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དག་གཟིགས་ཏེ། དཔེར་ན་གཉའ་ཤིང་གང་ཙམ་ན་འདུག་པ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ། ཤའི་མིག་མ་ཉམས་པ། རྒྱང་རིང་པོར་མི་ལྟ་བའི་རང་གི་ཡུལ་བཞིན་ནོ། །ལྷོ་
ཕྱོགས་སུ་ཡང་དེ་བཞིན། ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཡང་དེ་བཞིན། བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཡང་དེ་བཞིན། ཕྱོགས་མཚམས་རྣམས་སུ་ཡང་དེ་བཞིན། འོག་གི་ཕྱོགས་སུ་ཡང་དེ་བཞིན། སྟེང་གི་ཕྱོགས་སུ་དེ་བཞིན་ནོ། །དགེ་སློང་

51-1-193a

དག་ངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་གླིང་བཞི་པ་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འབུམ་ཆུའི་ཕུང་པོ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་གང་བར་གྱུར་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་དེ་དག་ཇི་
སྙེད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དག་ཤར་ཕྱོགས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་བཞུགས་པ་དང་། བཞུགས་པར་གྱུར་པ་དག་ཀྱང་གཟིགས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བར་མཚན་འཐུན་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་ནོ། །
དེ་བཞིན་དུ་མར་མེ་མཛད་ཅེས་བྱ་བར་མཚན་འཐུན་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཅེས་བྱ་བར་མཚན་འཐུན་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་པད་མ་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བར་མཚན་འཐུན་པ་དང་། དེ་བཞིན་
དུ་མངོན་པར་འཕགས་པར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་མཚན་འཐུན་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་གྲགས་མཆོག་ཅེས་བྱ་བར་མཚན་འཐུན་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་བ་འཇིག་ཅེས་བྱ་བར་མཚན་འཐུན་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་གསེར་ཐུབ་ཅེས་བྱ་བར་
མཚན་འཐུན་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་འོད་སྲུང་ཞེས་བྱ་བར་མཚན་འཐུན་པ་ཤ་སྟག་ལ་ཡང་དེ་སྙེད་གཟིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཚན་གཞན་དང་གཞན་དུ་གསོལ་བའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱང་གཟིགས་ཏེ། 
སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གི་མཚན་དེ་དག་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ན་ཆོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་། ཆོས་སྣ་ཚོགས་དང་། ཆོས་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་ལས་ཅན་དག་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་མཚན་ཐ་དད་པར་གསོལ་བའི་སངས་
རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་ད་ལྟར་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་པ་དག་ཀྱང་གཟིགས་སོ། །མཚན་དེ་ལྟ་བུའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དག་དང་། བཞུགས་པ་
དག་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དག་ཀྱང་གཟིགས་ཏེ། ངའི་ཤའི་སྤྱན་ཐ་མལ་པ་བསྒྲིབས་པ་མེད་པ། ཐོགས་པ་མེད་པ་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཡུལ་དུ་སྣང་བ་ནི་དེ་དག་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་

51-1-193b

པས་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་དེ་བས་ཀྱང་ལྷག་པ་དང་། ལྷག་པ་བས་ཀྱང་ལྷག་པ་དང་། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། ཆེས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་། 
གོང་མ་དང་། ཆེས་གོང་མ་དང་། ཚད་མེད་པ་དང་། ཆེས་ཚད་མེད་པ་དག་ཀྱང་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །ཤའི་སྤྱན་ཐ་མལ་པས་ཀྱང་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚད་མེད་པ་དང་། དེ་ལྟར་གཞལ་དུ་མེད་པ་དང་། དེ་ལྟར་བགྲང་དུ་མེད་
པ་དང་། དེ་ལྟར་གྲངས་མེད་པ་ཡིན་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དགེ་སློང་དག་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཁྱིམ་པ་འམ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིའི་སེམས་ཅན་
ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་ལ་བསྐལ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བཀུར་སྟིར་བྱས། བླ་མར་
བྱས། རི་མོར་བྱས། མཆོད་པར་བྱས། རྗེད་པར་བྱས། གསོལ་བར་བྱས་ཏེ། མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དག་གིས་མཆོད་པ་བྱས་པ་བས། རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་སངས་རྒྱས་
ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལ་དད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་ཙམ་སྐྱེད་ཅིང་ཐེ་ཙོམ་མེད་པའི་བློས་ཡང་དག་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ན། སེམས་བསྐྱེད་
མ་ཐག་ཏུ་དེ་བས་ཆེས་བསོད་ནམས་མང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མང་པོ་དག་དང་ཡང་ཉེ་བར་འགྱུར་གྱི། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་
ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ལ་བསྐལ་པར་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཞིག་ཡེ་ཤེས་འདི་ལ་མོས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་

51-1-194a

འདས་རྣམས་དང་ཉེ་བར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཡང་ཉེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཤའི་སྤྱན་བཤད་པ་ལུང་བསྟན་པ་འདི་བཤད་པ་ན་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་
བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་འབྱུང་བར་དཀའ་བ་ཡིན་གྱིས། བདག་ཅག་གིས་འདི་ཉིད་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་
མཐའ་མ་དང་། ཟག་པ་ཟད་པ་ཐོབ་པར་བྱའོ་སྙམ་ནས་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་ནི་སློབ་པའི་ས་ལ་བཀོད་པར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བཅུ་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་
པས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་འབུམ་ཕྲག་སུམ་བཅུ་རྩ་གཉིས་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་ཡིད་མི་བདེ་བར་གྱུར་ཏེ། མཆི་
མས་བརྣངས་ཤིང་ངུ་བཞིན་བྱུང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་སེམས་ཅན་རྣམས་བདག་གི་ཡུལ་ལས་ཡང་དག་པའི་འདའ་བར་མ་གྱུར་ཅིག་སྙམ་ནས། གང་གི་སླད་
དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འཚལ་བ་དེ་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉམས་པ་མི་མངའ་བས་སྐུ་ཚེའི་ཚད་བསྐལ་པར་བཞུགས་པ་དང་འདྲ་བར་
སྐྱ་རེང་མ་ཤར་ཅིང་གདུགས་མ་བདལ་བར་ཡང་སེམས་ཅན་ཚད་མ་མཆིས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་གྱི་སླད་དུ་འདི་ལྟ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་ལགས་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་
བདག་གི་ཡུལ་སྟོངས་པར་མཛད་ལགས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདུད་སྡིག་ཅན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སྡིག་ཅན་སེམས་ཅན་གང་དག་དགེ་བའི་

51-1-194b

ཆོས་རྣམས་ལ་མངོན་པར་མི་བརྩོན་པ་དང་། གང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡུལ་ལ་དད་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་དག་ཁྱོད་ཀྱི་གྲོགས་ཡིན་ལ། ཁྱོད་ཀྱང་དེ་དག་གི་གྲོགས་ཡིན་པས་སྡིག་ཅན་ཁྱོད་ཀྱི་གྲོགས་མང་དུ་ཡོད་
ཀྱིས། སྡིག་ཅན་ངུ་བར་མ་བྱེད་སྨྲེ་སྔགས་མ་འདོན་ཅིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཕྱག་གིས་སེན་མོའི་རྩེ་མོས་ས་གཞི་ཆེན་པོ་ལས་སའི་རྡུལ་ཞིག་བླངས་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། 
སྡིག་ཅན་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཅི་སེན་མོའི་རྩེ་མོ་ལ་རྟེན་པ་དང་ས་གཞི་ཆེན་པོ་ལ་རྟེན་པའི་རྡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཉིས་གང་མང་སྙམ་སེམས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་
བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་འདི་སྐད་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕྱག་གི་སེན་མོའི་རྩེ་མོ་ལ་མཆིས་པའི་དོག་སའི་རྡུལ་ནི་ཉུང་གི་ས་གཞི་ཆེན་པོ་ལ་མཆིས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་མང་ལགས་སོ། །དེ་
སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདུད་སྡིག་ཅན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སྡིག་ཅན་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ངའི་སེན་མོའི་རྩེ་མོ་ལ་འདུག་པའི་རྡུལ་བས་ཀྱང་ཆེས་ཉུང་བའི་སེམས་ཅན་དག་ངས་
ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པར་བྱས་ཏེ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ལ་སོ་སོར་བཀོད་ཀྱི། སྡིག་ཅན་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ས་གཞི་ཆེན་པོ་ལ་རྟེན་པའི་རྡུལ་བས་ཀྱང་ཆེས་མང་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་
སོང་བས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པར་ཡོད་ཀྱིས་སྡིག་ཅན་ཁྱོད་དགའ་བར་གྱིས་ཤིག །སྡིག་ཅན་དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ཇི་ལྟར་རིང་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བྱེད་པས་ན་དེ་
རྣམས་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་ཅི་ཞིག་བྱར་ཡོད། སྡིག་ཅན་དེ་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པར་ཡོད་ཀྱིས་དེ་དག་ལ་བྱ་བ་གང་ཡོད་པ་དེ་གྱིས་ཤིག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དོ་མོད་ནམ་གྱི་ཐུན་ཐ་མ་ལ་

51-1-195a

ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་དག་ཁྱེད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དག་མཐོང་ངམ། གསོལ་པ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེ་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། །དེ་བས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ཚད་མེད་པ་དག་ཡོད་པར་བལྟའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཕུན་སུམ་
ཚོགས་པ་དག་མཐོང་ངམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཀོད་པ་དང་། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དག་མཐོང་ངམ། །དེ་དག་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་
འདས་དེ་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་དེ་ལྟ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་དེ་བས་ཀྱང་ཕྱིར་ཞིང་ལྷག་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་ཚད་མེད་པ་དག་ཀྱང་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏེ། 
དགེ་སློང་དག་ངས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་མཐོང་བ་ནི་ངས་བསྐལ་པའམ། བསྐལ་པ་བརྒྱ་
འམ། བསྐལ་པ་སྟོང་ངམ། བསྐལ་པ་འབུམ་འམ། བསྐལ་པ་བྱེ་བ་འམ། བསྐལ་པ་ཁྲག་ཁྲིག་གམ། དེ་བས་ཀྱང་ལྷག་པ་སྙེད་དུ་དཔེས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་སྟེ་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བརྗོད་ཀྱང་མཐར་ཐུག་
པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །དགེ་སློང་དག་ངས་ཁྱེད་ཅག་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་སྟོན་པའི་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་བྱས་ཏེ་ངས་ཆོས་ལ་སློབ་དཔོན་གྱི་དཔེ་མཁྱུད་མ་བྱས་པར་ཕྱི་ནང་མེད་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་བསྟན་ཟིན་
ཏེ། དེ་ལས་ལྷག་པར་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ནི་ཐ་ན་རྩྭའི་རྩེ་མོའི་ཆ་ཤས་ཙམ་ཡང་མེད་ཀྱིས་ད་ཁྱེད་ཅག་གིས་ནན་ཏན་ལ་གནས་པར་བྱའོ། །ངས་ཁྱེད་ཅག་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཆོས་ཀྱང་བསྟན། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྲོ་བའི་ལམ་

51-1-195b

ཡང་བསྟན། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བ་དག་ཀྱང་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་ཟིན་གྱིས་དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་ཡོངས་སུ་ཟུང་ལ་
ཅི་ནས་ཀྱང་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་གྱིས་ཤིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་འདི་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་དེ། དེ་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་
འདུ་མཛད་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དག་ཏུ་ཆོས་བསྟན་པ་དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཐོས་པར་གྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གིས་ཆོས་གང་དག་བསྟན་པའི་ཆོས་དེ་དག་སྟོན་ཅིང་ཆོས་དེ་དག་ཀུན་དུ་ཤེས་པར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་པར་གྱུར་ཏོ། །བྱེ་བ་འབུམ་
ཕྲག་བཅུ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་པར་གྱུར་ཏོ། །སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་ནི་རང་བྱང་ཆུབ་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་པར་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་དེ་བས་ལྷག་པ་རྣམས་
ནི་ཟག་པ་ཟད་པ་ལ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་བསྟན་པ་འདིས་སེམས་ཅན་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་ཚད་མེད། དཔག་ཏུ་མེད། བགྲང་དུ་མེད། གཞལ་དུ་མེད་ཅིང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱས་པར་གྱུར་ཏོ། །
དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་དག་ད་ནི་ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་ཡིས་ཁྱེད་ཀྱིས་ཅི་ནས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ཀུན་ཏུ་བསྲུང་བ་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་ཤིག །དགེ་སློང་དག་ཁྱེད་
ཀྱིས་བདག་ལ་ཕན་པ་དང་། གཞན་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་དང་། ལྷ་དང་། མི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། དྲི་ཟར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་

51-1-196a

ཡི་རངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །འཕགས་པ་ཁྱེའུ་བཞིའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། རྫོགས་སོ།། །། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཛི་ན་མི་ཏྲ་དང་། 
པྲ་ཛྙཱ་བརྨ་དང་། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙ་བ་བན་དེ་ཡེ་ཤེས་སྡེ་ལ་སོགས་པས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།། །། རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱརྱ་ས་མཱ་དྷི་ཨ་གྲ་ཨུད་ཏ་མ།  བོད་སྐད་དུ།  འཕགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཆོག་དམ་
པ།  བམ་པོ་གཅིག་གོ། །འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་དགེ་སློང་ཆེན་པོའི་དགེ་འདུན་སུམ་ཁྲི་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ལྔ་སྟོང་ཙམ་དང་། ལྷ་དང་
ཀླུ་ལ་སོགས་པ་སྡེ་བརྒྱད་དང་། ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པ་འཁོར་མང་པོ་དང་ཐབས་གཅིག་ཏུ་བཞུགས་སོ། །དེ་མ་ཡིན་པ་གཞན་ཡང་ཕྱོགས་བཞིའི་མགོན་པོ་བཞི་དང་། སྲིན་པོ་དང་། ཡི་དགས་ལ་སོགས་པ་སྡེ་བཞི་ཡང་
འཁོར་དེར་འདུས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་ཟེར་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་བཞུགས་ནས་ཅང་མི་གསུང་ཞིང་བཞུགས་པ་ལས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ཐེ་ཙོམ་དུ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་
གཞོན་ནུ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་བུ་འདུག་པ་ལས་ལངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གིས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །ཤིན་ཏུ་ལེགས་སོ་ཆོས་ཀྱི་རྗེ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཞི་བར་བཞུགས། 
འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་མང་པོ་རྣམས། །ཐམས་ཅད་ཐེ་ཙོམ་སྐྱེས་པར་གྱུར། །ཤིན་ཏུ་ལེགས་སོ་ཉི་ཟླའི་འོད། །ཅང་མི་གསུང་བར་སྣང་མི་མཛད། །ཤིན་ཏུ་ལེགས་སོ་རིན་ཆེན་གཏེར། །དབུལ་ཕོངས་རྣམས་ལ་སྦྱིན་མི་མཛད། །
ཤིན་ཏུ་ལེགས་སོ་མི་ཡི་རྒྱལ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བཞེངས་སུ་གསོལ། །ཤིན་དུ་ལེགས་སོ་ཀླུ་ཡི་རྒྱལ། །བདུད་རྩིའི་ཆར་པ་དབབ་ཏུ་གསོལ། །ཤིན་དུ་ལེགས་སོ་ལྷ་ཡི་མཆོག །མྱུར་དུ་ཆོས་རྣམས་བསྟན་དུ་གསོལ། །ཤིན་དུ་ལེགས་

51-1-196b

སོ་སེམས་ཅན་ལ། །ཐེག་པ་གཅིག་དོན་བསྟན་དུ་གསོལ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་བཞེངས་ནས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ང་ལ་རིན་པོ་ཆེ་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་མང་དུ་ཡོད་
པ་ཁྱོད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་མཛད་ཅིང་དབུལ་ཕོངས་པ་དང་བྲལ་བར་བྱ་བ་ཡོད་ཀྱིས་ཐེ་ཙོམ་མ་བྱེད་པར་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག །དེ་ནས་དགའ་བོ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་
གིས་ནི་མང་དུ་ཐོས་པས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་མྱུར་དུ་འཐོབ་སྙམ་ན་མདོ་སྡེ་དག་ལས་བཤད་པ་ཐོས་པ་ལྟར་ན་མང་དུ་ཐོས་ཤིང་ཤེས་རབ་རྣོ་བའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ཤིན་ཏུ་དཀའ་སྟེ་བགེགས་བརྒྱད་དུ་སྐྱེའོ་ཞེས་འབྱུང་ན། 
བདག་གིས་ཇི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགའ་བོ་མང་དུ་ཐོས་པ་ལ་སེམས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གང་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སེམས་དང་། འཁྲུལ་པའི་སེམས་སོ། 
སེམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ན་ནི་མང་དུ་ཐོས་པས་ཀྱང་གནོད་པ་མེད་དོ། །སེམས་འཁྲུལ་པ་ལ་གནས་ན་ནི་མང་དུ་ཐོས་པས་ཀྱང་ཕན་པ་མེད་དེ། གང་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་དང་ཤིན་དུ་ལྡན་ན་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་
ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དགའ་བོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་མདོ་ཀུན་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་ནི་མཆོག་དམ་པའོ་ཞེས་བསྟོད། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགའ་བོ་ཏིང་ངེ་
འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་ནི་དཔེར་ན་རི་དགས་ཀྱི་ནང་ན་སེང་གེ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དང་། སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་ཉི་མ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དང་། རིའི་ནང་ན་རི་རབ་ལྷུན་པོ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཏིང་
ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ཤུགས་ནི་མཆོག་དམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགའ་བོ་གལ་ཏེ་མི་ཞིག་གིས་ཤིང་ཙན་དན་ལས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་

51-1-197a

གང་བའི་གཙུག་ལག་ཁང་བརྩིགས་པ་དང་། མི་གཞན་ཞིག་གིས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་བའི་གཙུག་ལགས་ཁང་བྱས་ན། མི་དེ་གཉིས་ཀྱི་བསོད་ནམས་
མཉམ་པ་ཡིན་ནམ། དགའ་བོས་གསོལ་པ། མི་དེ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ན་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་བགྱིས་པའི་བསོད་ནམས་མཆོག་གོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གཞན་ཡང་མི་ཞིག་གིས་གསེར་ཐ་མལ་པ་ལས་
སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་བའི་གཙུག་ལག་ཁང་བྱས་པ་དང་། མི་གཞན་ཞིག་གིས་གསེར་བཙོ་མ་ལས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་བའི་གཙུག་ལག་ཁང་བྱས་ན། དེ་གཉིས་ཀྱི་
བསོད་ནམས་མཉམ་པ་ཡིན་ནམ། དགའ་བོས་གསོལ་པ། གསེར་བཙོ་མ་ལས་བགྱིས་པའི་བསོད་ནམས་རབ་ཏུ་ཆེའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་མི་ཞིག་གིས་ཤིང་ཙན་དན་དང་། སྤོས་ཀྱི་ཤིང་གཞན་དག་
ལས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་བའི་སྐུ་གཟུགས་བྱས་ཏེ་མཆོད་པ་བྱེད་ཅིང་ཕྱག་འཚལ་བ་དང་། མི་གཞན་ཞིག་གིས་གསེར་བཙོ་མ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
གང་བའི་སྐུ་གཟུགས་བྱས་ཏེ་མཆོད་པ་བྱེད་ཅིང་ཕྱག་འཚལ་ན་མི་དེ་གཉིས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་དམ། དགའ་བོས་གསོལ་པ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་། གསེར་བཙོ་མ་ལས་སྐུ་གཟུགས་བགྱིས་པའི་བསོད་ནམས་
ཆེའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་མི་ཞིག་གིས་སྦྱིན་པ་ཆེན་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་དེ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་བང་མཛོད་དང་། ཆུང་མ་དང་། བུ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་དང་། མི་གཞན་ཞིག་གིས་ཡན་ལག་
གིས་དམ་པ་མགོ་དང་། མིག་དང་། ལུས་དང་། རྙེད་དཀའ་བའི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་བང་མཛོད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་མི་དེ་གཉིས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད། །དགའ་བོས་གསོལ་པ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་། ལུས་དང་། ཆུང་

51-1-197b

མ་དང་། བུར་བཅས་པའི་སྦྱིན་པའི་བསོད་ནམས་ཆེ་བ་ལགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་མི་ཞིག་གིས་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་བའི་མི་རྣམས་
ལ་འཇིག་རྟེན་དུ་སྤེལ་ཏེ་ཀློག་ཅིང་ཁ་ཏོན་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་དང་། དེ་ལ་མི་ཞིག་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་བའི་མི་རྣམས་ཡི་གེ་བཞིན་དུ་འདོན་ཅིང་ཡི་གེ་ཡང་དོན་སྟོན་ཅིང་ཁོང་དུ་ཆུད་ན་མི་དེ་གཉིས་ཀྱི་བསོད་
ནམས་གང་ཆེ། དགའ་བོས་གསོལ་པ། ཡི་གེ་བཞིན་དུ་འདོན་ཅིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་བསོད་ནམས་ཆེའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་མི་ཞིག་གིས་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་ཐོགས་པ་མེད་
པར་ཁ་ཏོན་དུ་ཤེས་ལ་དོན་ཟབ་མོ་མི་ཤེས་པར་མདོ་སྡེ་གླེགས་བམ་ཡང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་བ་ཙམ་འཆང་བ་དང་། དེ་ལ་མི་ཞིག་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་བྱང་བར་ཁ་ཏོན་ཤེས་ལ་
དོན་ཟབ་མོ་ཡང་རྟོགས་ཏེ། མདོ་སྡེའི་གླེག་བམ་ཡང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་བ་ཙམ་འཆང་ན་མི་དེ་གཉིས་ཀྱི་བསོད་ནམས་གང་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན། དགའ་བོས་གསོལ་པ། ཁ་ཏོན་
བགྱིས་ལ་དོན་ཡང་རྟོགས་ཏེ། གཞན་ལ་ཡང་སྟོན་ཅིང་འཆད་པའི་བསོད་ནམས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་མི་ཞིག་གིས་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་འགྲེལ་ཅིང་འཆད་ལ། 
སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་དང་། བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་དང་། དགའ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་མི་སྤྱོད་པ་དང་། གལ་ཏེ་མི་ཞིག་གིས་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་འགྲེལ་ཅིང་འཆད་ལ། སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། 
བཟོད་པ་དང་། བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་དང་། དགའ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཀྱང་རྒྱ་ཆེར་སྤྱོད། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བུ་གཅིག་པ་དང་འདྲ་བར་སེམས་སྙོམས་ན་མི་དེ་གཉིས་བསོད་ནམས་གང་ཆེ་བ་ཡིན། དགའ་བོས་གསོལ་པ། བྱམས་

51-1-198a

པ་དང་། སྙིང་རྗེ་དང་། དགའ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་སྤྱོད་ཅིང་སེམས་ཅན་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་བསོད་ནམས་ཆེ་ཞིང་མང་བ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་
བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་མི་ཞིག་གིས་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་འགྲེལ་ཅིང་འཆད་ཤེས་ལ་བསྟན་བཅོས་འུ་ཏ་བཅྭ་ལྔ་ཡང་བྱང་བར་འཆད་ཤེས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་དུ་སྤེལ་བ་དང་། དེ་ལ་མི་ཞིག་གིས་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་འགྲེལ་ཅིང་འཆད་ཤེས་ལ། བཀྲི་
བའི་བསྟན་བཅོས་དང་། ངེས་པའི་བསྟན་བཅོས་དང་། ཕུང་པོ་ལྔའི་བསྟན་བཅོས་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་དང་། ཁམས་བཅྭ་བརྒྱད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་དང་། སྟོང་པ་ཆེན་པོའི་བསྟན་བཅོས་དང་། 
ཉི་ཟླའི་བསྟན་བཅོས་དང་། ཟླ་བ་སྤྲིན་གྱི་བསྟན་བཅོས་དང་། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ཀྱིས་བསྟན་བཅོས་དང་། དོན་དམ་པ་ཉིད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་དང་། རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོའི་བསྟན་བཅོས་དང་། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བསྟན་བཅོས་དང་། 
རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་བསྟན་བཅོས་ལ་སོགས་པ་བསྟན་བཅོས་འུ་ཏ་བཅྭ་ལྔ་ཡང་ཤེས་ལ་སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་དང་། བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་དང་། དགའ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཀྱང་སྤྱོད་དེ། ཚུལ་
ཁྲིམས་འཆལ་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་དང་། སེམས་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་ནམ་མཁའ་ལྟར་མཉམ་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་མི་མཐོང་ཞིང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བུ་གཅིག་པ་དང་འདྲ་བར་སྙོམས་ཏེ། 
དགྲ་སྡང་བ་ལ་ཡང་ནམ་མཁའ་ལྟར་མཉམ་པ་དང་། དེ་ལ་མི་ཞིག་གིས་ཕྱོགས་སུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ལ་སྐུར་པ་མི་འདེབས་ན་མི་དེ་གཉིས་ཀྱི་བསོད་ནམས་གང་ཆེ་བ་ཡིན། དགའ་བོས་གསོལ་པ། 
ཕྱོགས་སུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ལ་སྐུར་པ་མ་བཏབ་ན་མི་དེའི་བསོད་ནམས་ཚད་མ་མཆིས་གྲངས་མ་མཆིས་ཏེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་

51-1-198b

པ། གཞན་ཡང་མི་ཞིག་གི་གོང་དུ་སྨོས་པའི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་བར་བྱེད་ནུས་ལ་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་དང་། བསྟན་བཅོས་འུ་ཏ་བཅྭ་ལྔ་སྙེད་ཀྱང་ཁ་ཏོན་དང་
འབྲེལ་ཅིང་འཆད་ནུས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་དང་། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྤྱོད། སྦྱིན་པ་ཡང་བྱེད་དེ། མང་དུ་ཐོས་པའི་མཆོག་ཏུ་ཡང་གྱུར་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཞིང་ཞི་བའི་དོན་ཡང་སྟོན་ཏེ། ཉན་པའི་མངོན་པར་
ཤེས་པ་ལྔ་ཐོབ་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་བྱས་ཀྱང་དེས་ནི་མི་ཞིག་ཉིན་གཅིག་གམ། མཚན་གཅིག་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞུགས་པ་ཙམ་དུ་མི་ཕོད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མང་དུ་ཐོས་པའི་གང་ཟག་ནི་རིའམ་
རྒྱ་མཚོ་ལྟར་ང་རྒྱལ་གྱི་སེམས་ཆེའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་ངན་སོང་དུ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་ཀྱི་བར་དུ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དམྱལ་བ་དེ་ལས་ཐར་ན་ཡང་འདབ་ཆགས་ཀྱི་བྱར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན་མང་དུ་ཐོས་པ་ལ་ཕན་
པ་ཅི་ཡོད། གང་ལ་བསམ་གཏན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་པ་ནི་སྐྱེ་ཤིའི་འཁོར་བའི་སྡིག་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་ལྕི་བ་བྱང་བར་ནུས་སོ། །མང་དུ་ཐོས་པ་ནི་རྩྭ་དང་འདྲའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མེ་དང་འདྲའོ། །མང་དུ་ཐོས་པ་ནི་ལྕགས་
དང་འདྲའོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་གསེར་དང་འདྲའོ། །མང་དུ་ཐོས་པ་ནི་རྩི་བདུག་པ་དང་འདྲའོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་རྩིའི་སྡོང་པོ་དང་འདྲའོ། །མང་དུ་ཐོས་པ་ནི་གཙང་པོ་དང་འདྲའོ། །བསམ་
གཏན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་རྒྱ་མཚོ་དང་འདྲ་སྟེ། ངས་བསམ་གཏན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བསོད་ནམས་དང་། ཡོན་ཏན་བཤད་ན་ཟད་པའི་མཐའ་མེད་དེ་བསྐལ་པར་ཡང་མི་རྫོགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་
བཀའ་སྩལ་པ། ང་མངོན་སུམ་དུ་དྲན་པ་སྔོན་འདས་པའི་དུས་ན་མང་དུ་ཐོས་པའི་སྐྱེ་བོར་གྱུར་པའི་ཚེ་འཇམ་དཔལ་དང་ང་གཉིས་ཡོད་མེད་གཉིས་ལ་རྩོད་པར་གྱུར་ཏེ། འཇམ་དཔལ་ནི་ཡོད་ཅེས་སྨྲ། ངས་ནི་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། 

51-1-199a

ཡོད་མེད་གཉིས་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་རྩོད་པར་གྱུར་ཏེ་གཅིག་ཏུ་མ་ཆད་དོ། །མཐའ་མ་ཚེ་འཕོས་ནས་ངན་སོང་དུ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏེ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་ཀྱི་བར་དུ་ལྕགས་ཀྱི་ཐུ་ལུམ་ཟ་བར་གྱུར་ཏོ། །དམྱལ་བ་དེ་ལས་ཐར་
ཏེ་སངས་རྒྱས་འོད་སྲུང་དང་ཕྲད་ནས་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་བདེན་པ་གཉིས་འོད་སྲུང་གིས་འདི་སྐད་དུ་བཤད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་ཤིང་ཆད་པ་མེད་དེ། ཁྱེད་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་སྨྲ་བ་ནི་དོན་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ནོ། 
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞི་བ་སྟེ། བདེན་པ་འདི་གཉིས་ནི་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྱེད་ཤེས་པ་ནི་ཡི་གེའི་དོན་ཤེས་པར་ཟད་ཀྱི་དོན་ཟབ་མོ་མི་ཤེས་པས་དོན་འདི་ལྟ་བུ་ནི་ཁྱེད་
དམུས་ལོང་ངམ་འོན་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན། དོན་ཟབ་མོ་འདི་ལྟ་བུ་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤིང་རྟོགས་པར་གྱུར་ཞེས་བཤད་པ་ཐོས་ནས་རི་དབེན་པར་སོང་སྟེ། བདག་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱས་ནས་བསམ་གཏན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཞུགས་སོ། །ཞག་
བདུན་ལོན་པ་དང་བསམ་གཏན་ཞི་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་གསུམ་དང་། ཡེ་ཤེས་རྣམ་གསུམ་དང་། ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་འདི་དག་རྟོགས་ཤིང་
ཁོང་དུ་ཆུད་པར་གྱུར་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞི་བ་ཅི་ཡང་མེད་པར་རྟོགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་བསམ་གཏན་བསྒོམ་པ་ནི་མཆོག་དམ་པར་རིག་པར་
བྱ་སྟེ། གང་ཞིག་ཉིན་གཅིག་གམ། མཚན་གཅིག་གམ། ཉིན་ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་བསམ་གཏན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་ན་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་ཚུན་ཆད་ཀྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་ལྕི་བ་ཡང་ཁད་ཀྱིས་ཞི་ཞིང་བྱང་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཁ་ན་མ་
ཐོ་བའི་སྡིག་ལྕི་བ་ཡང་འབྱང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ཕ་མ་བསད་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་བསད་པ་དང་། མཆོད་རྟེན་དང་། གཙུག་ལག་ཁང་བཤིག་པ་དང་། དགེ་འདུན་གྱི་གནས་ཁང་མེས་བཏང་བ་ཡིན་ཏེ། ཕས་ཕམ་པ་བཞི་དང་། ཕས་ཕམ་

51-1-199b

པ་བརྒྱད་དང་། ལྕི་བ་ལྔ་དང་། རང་བཞིན་གྱི་ལྕི་བ་དྲུག་ཉམས་པ་ཡིན། ཕྱོགས་སུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་བསྐུར་པ་བཏབ་པ་ཡིན། ཕ་རོལ་པོའི་ཉེས་པའི་སྐྱོན་སྨྲ་ཞིང་བཀུར་སྟི་མི་བྱེད་པ་ཡིན། གང་དུ་སྐྱེས་པར་ང་རྒྱལ་ཆེ་བ་
དང་། རང་བཞིན་གྱིས་སྡིག་ལྕི་བ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་བསམ་གཏན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་ན་རང་ཞི་ཞིང་འབྱང་བར་འགྱུར། དེ་ཡང་བསམ་གཏན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུས་འབྱང་གི་གཞན་གྱིས་འབྱང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །
ཉིན་ཞག་བདུན་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་དང་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འཐོབ་ན་ཚེ་གཅིག་ཏུ་དབེན་སར་རི་དང་ཤིང་དྲུང་དུ་འདུག་སྟེ། རྟོག་པ་བསལ་བ་དང་། འདུག་པ་དང་། སྤོང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་
ཅི་དགོས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ནི་འབབ་ཆུ་དང་འདྲ་སྟེ་སྐད་ཅིག་ཀྱང་མི་སྡོད། སེམས་ནི་སྤྲེའུ་དང་མཚུངས་ཏེ་གཅིག་བཏང་ཡང་གཅིག་ལ་འཛིན་ཏོ། །མདོར་ན་སེམས་ནི་ཏིང་ངེ་
འཛིན་གྱི་དབང་གིས་མི་གཡོའོ། །གལ་ཏེ་སེམས་གཡོ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འཁྲུལ་པའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེའོ། །གལ་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ན་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་སྐྱེ་བ་དང་། གནས་པ་དང་། འགོག་པའི་
འདུ་ཤེས་ཤིང་རྟོགས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞི་བ། མི་རྟག་པར། འགྱུར་ཞིང་འཕོ་བ། སྟོང་ཞིང་བདག་མེད་པ། སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བ། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ། གློག་དང་། རླུང་
དང་། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་བུ། ཆུའི་དབུ་བ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་དང་། བྲག་ཅ་དང་། བར་སྣང་གི་བྱའི་རྗེས་ལྟ་བུར་རྟོགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་ན་སྲིད་པ་རི་དང་། ཚལ་དང་། གཙང་
པོ་དང་། འབབ་ཆུ་དང་། མཚེའུ་དང་། ལྟེང་ཀ་དང་། རྒྱ་མཚོ་ལ་སོགས་པ་ཆུ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མེའི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་བྱུང་བའི་ཚེ། ཐམས་ཅད་ཚིག་ཅིང་ཟད་པར་འགྱུར་ཡང་། བསམ་

51-1-200a

གཏན་བཞི་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཞི་མ་གཏོགས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་ན་བསམ་གཏན་གྱི་མཐུ་ནི་ཤིན་དུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་
ན་ཕྱོགས་བཅུའི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ཉི་མ་དང་། ཟླ་བ་དང་། སྐར་མ་དང་། འབབ་ཆུ་དང་། གཙང་པོ་དང་། རྒྱ་མཚོ་དང་། རི་དང་། ཚལ་དང་། ཀླུ་དང་། ལུང་པ་དང་། སྐྱུ་རུ་རའི་འབྲས་བུ་ལག་མཐིལ་དུ་བཞག་
པ་བཞིན་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ན་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་སྙེད་དུ་ཡང་ཕྱིན་ཅིང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་རླུང་དང་། མེ་དང་། ས་དང་། 
ཆུ་དང་། ཉི་མ་དང་། ཟླ་བ་དང་། སྐར་མ་དང་། གཟའ་དང་། རི་དང་། ཚལ་དང་། ཆུ་དང་། ཤིང་དང་། ལྷའི་ཕོ་བྲང་དང་། ཀླུའི་ཕོ་བྲང་ཡང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སྤྲུལ་ནུས་ཏེ། དེ་བས་ན་བསམ་གཏན་གྱི་མཐུ་ནི་ཤིན་དུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་རིག་
པར་བྱ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱང་སྤྲུལ་ནུས་སོ། །དགའ་བོ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞུགས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་རྣམ་པ་
སྣ་ཚོགས་སུ་སྤྲུལ་ཅིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ས་ཆེན་པོ་འདི་ཡང་མགལ་མེ་བསྐོར་བ་བཞིན་དུ་བསྐྱོད་ནུས་ཏེ། མང་དུ་ཐོས་པས་ནི་དེ་ལྟར་མི་ནུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་ཁྱོད་ས་ཆེན་པོ་སྒུལ་ཅིག་ཅེས་
བཀའ་སྩལ་པ་དང་། དགའ་བོས་གསོལ་པ། བདག་ལ་བསམ་གཏན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་མཆིས་པས་སྒུལ་རྔོ་མི་ཐོག་གོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བསམ་གཏན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་
དགེ་སྦྱོང་གིས་འབྲས་བུ་བཞི་མ་ཐོབ་ཀྱང་མང་དུ་ཐོས་པ་ལས་ཁྲི་ཕྲག་བརྒྱ་སྟོང་གིས་འཕགས་སོ། །དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་འོད་མའི་ཚལ་ན་གནས་པའི་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་ཞིག་ཐམས་ཅད་མང་དུ་ཐོས་པ་རློམ་པ་ལས། 

51-1-200b

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་མཽད་གལ་གྱི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་མཆོག་གོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་སངས་རྒྱས་གང་ན་བ་དེར་ལྷགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་
སངས་རྒྱས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་མང་དུ་ཐོས་པ་བསླབས་ཏེ། མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་རྒྱལ་ཁམས་ཆེན་པོ་བཅུ་དྲུག་སྙེད་ཀྱང་བདག་ཅག་ལ་སངས་རྒྱས་དང་འདྲ་
བར་གུས་ཤིང་བཀུར་སྟི་བགྱི་ན། ཅིའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མང་དུ་ཐོས་པ་ནི་ནམ་ཡང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་ཞེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་
པོ་འཐུན་པར་དུས་གཅིག་ཏུ་བདག་ཅག་ནི་མང་དུ་ཐོས་པ་སྤང་ཞིང་བསམ་གཏན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སློབ་བོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་ཁྱེད་མང་དུ་ཐོས་པ་སྤངས་ཏེ། 
བསམ་གཏན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་གོ་ཞེས་མ་སྨྲ་ཤིག །ངས་བལྟས་ན་ཁྱེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ནི་སྦྲང་བུའི་འདབ་མས་ཉི་ཟླ་སྒྲིབ་པར་འདོད་པ་དང་། དམུས་ལོང་གིས་རི་རབ་ལྷུན་པོ་ལ་འཛེག་པར་འདོད་པ་དང་། 
གྲུ་གཟིངས་མེད་པར་རྒྱ་མཚོ་ལ་རྒལ་བར་འདོད་པ་དང་། བྱ་འདབ་མ་ཆག་པ་ནམ་མཁའ་ལ་འཕུར་འདོད་པ་བཞིན་ཁྱེད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཤི་བ་ཙམ་དུ་འཇིགས་ཤིང་
སྐྲག་པའི་སེམས་སྐྱེས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་ཁྱོད་མ་འཇིགས་མ་སྐྲག་པར་སེམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཞོག་ཤིག །དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་གསོལ་པ། བདག་ཅག་
ལ་བསམ་གཏན་གྱི་མཐུ་ཡང་མ་མཆིས་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ག་ལ་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ང་ལ་སྨན་དམ་པ་ཡོད་དེ་ཁྱོད་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་

51-1-201a

བསྟན་དུ་གསོལ། བདག་ཅག་གིས་དེ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པར་འཚལ་ལོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྨན་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྟོག་པ་དང་། བསལ་བ་དང་། འཇུག་པ་དང་། སྤོང་བའོ། །དགེ་
སློང་རྣམས་ཀྱིས་གསོལ་པ། རྟོག་པ་དང་། བསལ་བ་དང་། འཇུག་པ་དང་། སྤོང་བ་ཅི་ལགས་བདག་ཅག་གིས་མ་འཚལ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་དུ་གསོལ། དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དང་པོའི་
སེམས་ནི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ། སེམས་གཉིས་བྱུང་བ་ནི་བསལ་བ་ཞེས་བྱ། སེམས་གསུམ་བྱུང་བ་ནི་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ། སེམས་བཞི་བྱུང་བ་ནི་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་རྟོག་པ་
ཞེས་བྱ། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་བསལ་བ་ཞེས་བྱ། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གཏན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དྲན་པ་
ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་། སེམས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་། ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་། ཚོར་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཤེས་པ་བཞི་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འདི་ལྟར་ཡང་
དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང་། བདེན་པ་བཞི་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་བཞི་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་བཞི་དང་། བྱང་ཆུབ་བཞི་ཡིན་ན། དགེ་སློང་ཁྱེད་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཡང་གསལ་བར་མ་
རྟོགས་ན་བསམ་གཏན་བཞི་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལྟ་ཅི་སྨོས། དགེ་སློང་དག་ཐབས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བསམ་གཏན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་མི་གཙང་བ་ལ་རྟོག་ན་ལུས་ཀྱི་ཆེན་པོ་བཞི་ལྤགས་
པ་དང་། རུས་པ་དང་། ཚིགས་པ་དང་། རྣག་ཁྲག་ཟགས་པ་དང་། སྣོད་བུ་ག་དགུ་ཡོད་པའི་ནང་དུ་ཆུ་བླུགས་ན་ཟག་པ་བཞིན་དུ་མི་གཙང་བའི་དངོས་པོ་བཤང་གཅི་ཆེ་ཆུང་དང་། བཙོག་པ་ཤིན་དུ་སྐྱོར་རུང་བ་ཟག་པ་མཐོང་

51-1-201b

ངོ་། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་ཀྱང་དངོས་པོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མཐོང་བ་ནི་འདི་ལྟར་གཡོ་བ་དང་། གནས་པ་དང་། རྣམ་པར་སྔོས་པ་དང་། རྣམ་པར་སེར་བ་དང་། རྣམ་པར་དཀར་བ་དང་། རྣམ་པར་གནག་པ་ཐ་དད་པ་སྣ་ཚོགས་མཐོང་བས་
སེམས་མ་འཁྲུལ་བར་གྱུར་ན་དངོས་པོ་དེ་དག་མཐོང་བའི་ཚེ་ཕྱིར་བཟློག་པར་བྱའོ། །རུས་པ་དཀར་པོ་དང་། དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་བགྲང་བའི་རྟོག་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །གལ་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྩ་བ་བཞི་ཉམས་པ་དང་། དགེ་
སློང་མས་རྩ་བ་བརྒྱད་ཉམས་པ་དང་། དགེ་བསྙེན་མས་ཁྲིམས་ཀྱི་རྩ་བ་ལྔ་ཉམས་པ་དང་། དགེ་ཚུལ་གྱིས་ཁྲིམས་བཅུ་ཉམས་པ་དང་། དགེ་སློབ་མས་ལྕི་བ་དྲུག་ཉམས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་གྱི་
སྤྱིའི་དཀོར་བརྐུས་པ་དང་། མཁན་པོ་དང་། སློབ་དཔོན་དང་། བླ་མ་དང་། ཕ་མ་དང་། དགེ་འདུན་གྱི་དཀོར་བརྐུས་པ་དང་། ཕྱོགས་སུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་སྐུར་པའི་གང་ཟག་དེ་ལྟ་བུ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་
པའི་ཚེ་བདག་གིས་ལུས་དང་། ངག་རླུང་ནག་པོ་ལྟ་བུ་དང་། ཁྲག་ནི་མེ་རབ་ཏུ་འབར་བ་འདྲ་བ་དང་། རུས་པ་ནི་རི་དང་བྲག་ལྟ་བུ་དང་། རྩྭ་ནི་ཤིང་ལྟ་བུ་དང་། ནང་གྲོལ་ལྔ་ནི་སྦྲུལ་ལམ་རྩངས་པ་ལྟ་བུར་མཐོང་བ་དང་། 
ལག་ན་མེ་ཆེན་པོ་ཐོགས་ཏེ་རླུང་ཆེན་པོ་ལ་རྒྱུག་པ་དང་། མགོ་ལ་རི་ཆེན་པོ་ཁྱེར་ཞིང་ལངས་ཀྱང་རྡབ་འཆོས་པ་དང་། ཁ་ནས་སེང་གེ་འབྱུང་བ་དང་། མིག་ནས་འབར་བ་མོ་འབྱུང་བ་དང་། སྣ་ནས་སྦྲུལ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བ་དང་། 
རྣ་བ་ནས་འཕར་སྤྱང་འབྱུང་བ་དང་། བཤང་གཅི་ཆེ་ཆུང་ཆུ་ལྟ་བུར་འབབ་ཅིང་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུར་མཐོང་བ་དང་། གལ་ཏེ་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཆོ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་མང་པོ་སྟོན་པ་མཐོང་ན་མཚན་མ་དེ་ལྟ་བུ་མཐོང་
བའི་ཚེ་བསམ་གཏན་ལས་ལངས་ཏེ། ཚལ་ལམ་རི་དགོན་པར་སོང་སྟེ། ཕྱོགས་སུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་འདོན་ཅིང་འགྱོད་ཚངས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྔོན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་འགྱོད་ཚངས་བྱ་བ་ཡང་ཞག་བདུན་ནམ། བདུན་

51-1-202a

གཉིས་སམ། བདུན་གསུམ་འམ། བདུན་བཞི་འམ། བདུན་ལྔ་འམ། བདུན་དྲུག་གམ། བདུན་བདུན་གྱི་བར་དུ་འཐོལ་ཚངས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྡིག་སྦྱངས་ནས་བསམ་གཏན་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་སྡིག་
ཆུང་བ་ན་བགས་ཀྱིས་བདག་གི་ལུས་བཻ་དཱུརྱའི་རི་ལྟ་བུར་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་རྩ་བ་བཞི་མ་ཉམས་པ་ནས། རང་བཞིན་གྱི་ཁྲིམས་ལྕི་བ་ལྔའི་བར་དུ་མ་ཉམས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་འཇུག་པའི་ཚེ་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་དུས་
གཅིག་ཏུ་ཆོས་སྟོན་པ་དང་། དེ་ཡང་བདེན་པ་བཞིའམ། ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་བཞི་འམ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་འམ། སྡུག་བསྔལ་བ་འམ། བཟོད་པ་འམ། སྤྱི་བོ་དང་། འཇིག་རྟེན་མཆོག་གི་ཆོས་སྟོན་པ་དང་
ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང་། བསམ་གཏན་བཞི་དང་། སྐྱེས་བུ་ཡ་བརྒྱད་ཀྱི་ཆོས་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་བཞི་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་སྟོན་པར་མཐོང་བ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་མུན་ནག་
མཐོང་བ་དང་། སྣང་བ་མཐོང་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་ལངས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། དགེ་སློང་དག་ཕྱིར་གནས་པའི་ཚལ་དུ་དོང་སྟེ། བསམ་གཏན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉིན་ཞག་
བདུན་བསྒོམས་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ན་བ་དེར་ལྷགས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་
པ་བཞིན་འཁོར་བ་ལས་ཐར་ཏེ་བླ་ན་མེད་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་ལྟར་ཐོབ་ན་ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་པའི་དུས་ལ་བབ་བོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་རྣམས་
སྟེང་གི་བར་སྣང་ལ་འཕགས་ཏེ། ཉལ་བ་དང་། འདུག་པ་དང་། འགྲོ་བ་དང་། སྡོད་པ་དང་། ལུས་ལ་མེ་དང་། ཆུ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའི་ཆོ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་བཅྭ་བརྒྱད་མངོན་པར་བསྟན་ཏེ། དེའི་ཚེ་མང་དུ་ཐོས་པའི་དགེ་སློང་

51-1-202b

རྣམས་བསམ་གཏན་བསྒོམས་པས་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་བར་རྫུ་འཕྲུལ་ཐ་མི་དད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དམ་པའི་ཆོས་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་གནས་ཤིང་དུས་ངན་པའི་ཚེ་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཆོས་འདི་བསྒོམས་པས། དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་བཞི་ཐོབ་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ང་ད་ཕྱིན་ཆད་དཔྱིད་
ཟླ་འབྲིང་པོ་ལ་རྩ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ། །ང་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་བརྒྱད་བཅུའི་བར་དུ་ཆོས་ལ་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་མང་དུ་འབྱུང་སྟེ། དུར་ཁྲོད་དང་ཤིང་དྲུང་ན་གནས་ཤིང་འདི་ཡིད་ལ་བྱེད་དེ། རྟོག་པ་དང་། 
བསལ་བ་དང་། འཇུག་པ་དང་། སྤོང་བའི་ཆོས་སྤྱོད་པ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་ལ་སྟོང་ཕྲག་དགུས་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་བཞི་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ལོ་སུམ་བརྒྱའི་བར་དུ་ནི་སེམས་ཅན་སྟོང་ཕྲག་བཅུས་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་བཞི་འཐོབ་
པར་འགྱུར་རོ། །ལོ་སུམ་བརྒྱ་ཕན་ཆད། ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ཚུན་ཆད་ནི་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་བགས་ཀྱིས་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྤྱོད་དོ། །ཕྲག་དོག་གི་སེམས་ཀྱིས་ལོག་པའི་འཚོ་བས་འཚོ་བར་འགྱུར་རོ། །སྟོང་ཕྲག་ལྔ་བརྒྱ་ལ་
སྟོང་ཕྲག་བཅུས་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པོ། །ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ཕན་ཆད་བརྒྱད་བརྒྱ་ཚུན་ཆད་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཁྱིམ་པའི་གོས་གྱོན་ནས་བ་ལང་དང་། ལུག་དང་། བྱི་ལ་དང་། བོང་བུ་དང་། རྟ་གསོ་ཞིང་འབྲུ་མང་པོ་བསོག་
སྟེ། རང་གི་ལག་དར་ཞིང་རང་ཟ་བ་དང་། བྲན་པོ་དང་། བྲན་མོ་ཡང་གསོ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཚེ་སྟོང་ཕྲག་སྟོང་ལ་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་གིས་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་བཞི་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ལོ་བརྒྱད་བརྒྱ་ཕན་ཆད་ནས་ལོ་
སྟོང་ཚུན་ཆད་ནི་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་སྡིག་པའི་ཆོས་བསླབ་སྟེ། རྒྱལ་པོ་དང་། རྒྱལ་བུ་དང་། བློན་པོ་ཆེན་པོ་དང་། ཁྱིམ་བདག་ལ་གྲོགས་པོར་བསྟེན་ཅིང་ཕན་ཚུན་ཐ་ན་ཕྲིན་གྱིས་འདྲུལ་ཞིང་། ཞིང་རྨོ་བརྐོ་བྱེད་དེ། འབྲུ་གཟན་མང་པོ་དང་། 

51-1-203a

གསེར་དང་། དངུལ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་སོག་ཅིང་ཤ་ཟ་ཞིང་ཆང་འཐུང་སྟེ། ཆེན་པོ་བཞི་གསོ་ཞིང་རྟས་པར་བྱེད་པ་དང་། སྨད་འཚོང་མ་ལྟར་གོས་སྦུ་གུ་གྱོན་ཞིང་འདྲིད་པ་དང་། སླུ་བའི་ལས་བྱེད་དེ། དེ་ལ་འབུམ་ཕྲག་ཁྲི་ལ་བརྒྱ་
ཙམ་ཞིག་གིས་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་བཞི་ཐོབ་བོ། །ལོ་སྟོང་ཕན་ཆད་སུམ་བརྒྱ་ཚུན་ཆད་ནི་ཆེ་ཐང་དུ་འཁྲུགས་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ལུས་ཆོས་གོས་གྱོན་ཡང་ཤིང་གི་ཁ་ལ་འཕན་རྙིང་བཏགས་པ་འདྲ་སྟེ། གཟི་བྱིན་ཡང་མེད། ཁྱིམ་པས་མཐོང་ན་ཡང་
བཀུར་སྟི་མི་བྱེད་པས་ཤན་པ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་དུས་ན་ཡུལ་ཁམས་ཀྱང་འཁྲུགས་ཏེ། གཅིག་ལ་གཅིག་དགྲ་བྱེད་ཅིང་གསོད་པས་རྒྱལ་པོ་དང་བློན་པོ་དང་། ཕ་མ་དང་། བུ་དང་། བུ་མོ་ཡང་གཅིག་ལ་གཅིག་དགྲ་བྱེད་དེ། བྱམས་པ་དང་
སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་ཀྱང་མེད་པས་བཟའ་བ་དང་བཏུང་བས་ཉོན་མོངས་ཏེ། ཁྱིམ་ཐབ་མེད་པ་དང་། ཆུང་མ་མེད་པ་དང་། བུ་ཕོ་མེད་པ་དང་། བུ་མོ་མེད་པ་དང་། ལོང་བ་དང་། འོན་པ་དང་། ལྐུགས་པ་དང་། དབང་པོ་མ་ཚང་བ་དང་། 
བྲན་ཕོ་དང་། བྲན་མོ་ལས་བྲོས་པ་ཡུལ་ཁམས་ཕུང་བར་བྱེད་པ། འཚོ་བས་རང་མི་སོས་པ་དག་ངའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་ནས་ཁྱིམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རྔོན་པ་དང་འདྲ་བར་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ལྷའི་གླང་དང་། རྟ་རྒོད་དམ་བལ་གླང་མྱོས་པ་ལྟར་གདུལ་དཀའ་
བ། རང་དགར་ཡང་འགྲོ་བ། སློབ་དཔོན་དང་། སློབ་མ་ཡང་མི་རྒོད་མ་རུངས་པ་དང་འདྲ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་བག་མེད་པར་སྤྱོད་ཅིང་བླ་མ་དང་འོག་མའི་རིམ་པ་ཡང་མེད་པ་དང་། བཟང་ངན་གྱི་རིམ་པ་ཡང་མེད་དེ། དུད་འགྲོ་ཕྱུགས་དང་འདྲ་བ། 
ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་པ་མང་པོ་བྱེད་ཅིང་ངན་སོང་གསུམ་གྱིས་མི་འཇིགས་པར་གར་སོང་བར་གནས་ཀྱང་ཆང་འཚོང་བ་དང་། ཤན་པ་དང་། རྔོན་པ་དང་། སྨད་འཚོང་མ་དང་། སྟེན་ཅིང་འགྲོགས་པ། ཁ་ནས་ངག་སྡིག་པ་སྨྲ་ཞིང་སེམས་ལ་ཡང་སྡིག་པ་སེམས་
པ་དང་། ཡང་ན་བློན་པོ་དང་སྟེན་ཅིང་དགེ་བའི་མི་དག་ལ་ཐབས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བསྡིགས་ཤིང་ནོར་ཕྲོགས་ཏེ་བུ་སྨད་གསོའོ། །ཡང་ན་རྔོན་པའི་ཡོ་བྱད་ཉ་རྒྱ་ལ་སོགས་པ་འཆང་ཞིང་ཉ་ལ་སོགས་པ་བཅུས་ནས་རང་གི་ལག་བདར་ཏེ་གསོད་པ་དང་། སྲེག་པ་དང་། ཟླ་བ་ཉ་བ་དང་། ཤི་བའི་

51-1-203b

ཚེ་གསོ་སྦྱོང་མི་བྱེད་དེ་རང་ཉམས་སུ་གཏོང་བ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལས་བྱེད་པ་རྣམས་ཕན་ཚུན་རྩོད་ཅིང་བླ་མ་དང་། འོག་མ་དང་། གྲོགས་པོ་ལ་ཞེ་སྡང་བ་དང་། གདུག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། སློབ་དཔོན་དང་། 
སློབ་མ་ཡང་གཅིག་ལ་གཅིག་སྐྱོན་འདྲུ་ཞིང་། འཕྱ་བ་དང་སྒྲོགས་པའི་གཏམ་སྨྲ་སྟེ། དཔེར་ན་རྩངས་པ་མང་པོ་ཀུན་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་དང་འདྲ་བ་དང་། ཕན་ཚུན་དཔུང་དང་། སྡེ་ཚན་གཅིག་ལ་གཅིག་ཚིག་ངན་གྱིས་སྨ་འབེབས་
པ་དང་། བླ་འོག་གི་རིམ་པ་ཡང་མེད་པ་དང་། མི་རྒོད་མ་རུངས་པ་ལྟར་དགེ་བ་བྱེད་པ་ལས་འཕྲོག་རློམ་བྱེད་པ་དང་། ཁེ་དང་གྲགས་པ་ལ་ཆགས་ཏེ། ཆོས་མི་ཤེས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་ནུབ་པར་གྱུར་
ཏེ། ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་ཡང་མེད་པ་དང་། དེའི་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱང་དགྲ་ཆོས་དང་། གཙུག་ལག་དང་། ཡི་གེ་དང་། རྩེ་བ་དང་། བཞོན་པ་དང་། བོན་ཆོས་དང་། མིག་མངས་དང་། གླུ་གར་དང་། 
དུ་བ་དང་། སྤྱུགས་པ་དང་། འཕོང་རྩལ་དང་། རྟ་རྒྱུག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་སློབ་ཅིང་སྤྱོད་དེ་དེ་ལྟར་མ་ལེགས་པའི་ཆོས་སྤྱོད་པས་ཚེ་འཕོས་མ་ཐག་ཏུ་ངན་སོང་དུ་ལྷུང་སྟེ། བསྐལ་པ་གྲངས་
མེད་པར་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ནས་དེ་ལས་ཐར་ནས་ཡང་བྱོལ་སོང་དུ་སྐྱེ་སྟེ། ལྟོགས་པ་དང་། སྐོམ་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཉེན་པ་དང་། ཁལ་ལྕི་བ་འགེལ་ཞིང་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །ཕྱི་ཞིག་ན་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་
སློབ་པ་ཡང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་མང་དུ་བྱེད་དེ། རི་དང་། ཚལ་དང་། དུར་ཁྲོད་དང་། ཤིང་དྲུང་ན་མི་གནས་ཤིང་རྟག་ཏུ་གྲོང་དུ་རྒྱུག་སྟེ། སེམས་ལ་རྟོགས་པ་མང་ཞིང་ཁེ་དང་གྲགས་པ་ཚོལ་ཏེ། ནོར་
རྫས་དང་། ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཆགས་ཤིང་། ཆོག་མི་ཤེས་པ་དང་། ཆོས་སྟོན་པའི་བཤད་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྟོན་པ་ཡང་ཁྲི་ཙམ་ལ་གཅིག་ཙམ་ཡང་ཐོག་ཏུ་མི་ཕེབས་ཏེ། 

51-1-204a

འཁོར་མང་པོ་དང་འགྲོགས་ནས་གྲོང་རྒྱུ་ཞིང་ཁྱིམ་པའི་ཁྱིམ་དུ་ཞུགས་ནས་ཁྱིམ་པ་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་ཡང་ཁེ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལོངས་སྤྱོད་མང་དུ་སོགས་ཤིང་ཤན་པ་དང་འདྲའོ། །ཤ་དང་ཆང་ལ་མི་སྤྱོད་པ་དག་གིས་དགེ་སློང་དག་ཁྱེད་ནི་བཙུན་པ་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་
བྱུང་བ་ཡིན་ན། སྙིང་རྗེའི་སེམས་ཀྱང་མེད་དེ། འདི་ལྟར་ཆོས་མ་ཡིན་པ་མང་དུ་སྤྱོད་པས་ཁྱེད་ནི་ཤན་པ་དང་འདྲའོ་ཞེས་སྤྱོ་ཞིང་བརྒྱད་པར་འགྱུར་རོ། །དགེ་སློང་དེ་དག་དེ་སྐད་ཅེས་གཤེ་བ་ཐོས་ནས་ཀུན་ལོག་སྟེ། དེ་ལ་རྡེག་པ་དང་། གཤེ་བ་དང་། བརྒྱད་བཀག་སྟེ། གཅིག་ལ་གཅིག་འདི་སྐད་དུ་
སྨྲའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་པའི་ཚེ་ན་ནི་ངེད་ཤ་དང་ཆང་འཐུང་བ་མ་གནང་སྟེ། དེ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ད་ནི་ཅི་ཡང་སྣང་བས་ངེད་ཤ་དང་ཆང་འཐུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཁྱིམ་པ་དང་བྲལ་བའི་འོག་ཏུ་དེ་དག་གཅིག་ལ་གཅིག་བདག་ཅག་གིས་ཤེས་པ་ནི་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞལ་ནས་གསུངས་པ་དང་འདྲའོ་ཞེས་སྨྲ་ཞིང་ལ་ལ་ནི་ཚིག་ཀྱལ་པ་དང་། དོན་མེད་པའི་ཚིག་དང་། འགྲན་དོར་གྱི་ཚིག་དང་། འཁྲུལ་པའི་ཚིག་ཏུ་གཏམ་སྨྲ་ཞིང་དཔེར་ན། དམུས་ལོང་ཞིག་འཛུབ་མོ་གཉིས་ཉི་མ་ལ་བཙུགས་ཏེ། ཉི་མ་ཡ་གི་ནི་བྱིན་ཆུང་ངོ་། །ཡངས་སོ། །དོག་གོ་ཞེས་
སྨྲ་བ་འམ། མི་འོན་པ་ཞིག་བདག་གིས་གནམ་གྱི་སྟེང་ན་ཆོས་འཆད་པའི་སྒྲ་ཐོས་སོ་ཞེས་ཟེར་བ་དང་འདྲ་བར་དམུས་ལོང་མང་པོ་ཚོགས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ན་འཇམ་དཔལ་དང་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་སྤྲུལ་ཏེ། དེའི་ནང་ན་བཞུགས་ཀྱང་ཀུན་གྱིས་རྡེག་ཅིང་གཤེ་སྟེ། དེ་ནས་སྐྲོད་ཅིང་འདུག་ཏུ་མི་སྟེར་རོ། 
གཞན་ཡང་དཔེར་ན་སེང་གེ་ནི་སྤོས་ཀྱི་རི་ལ་གནས་ཏེ། རི་དགས་དང་། གཅན་ཟན་གང་ཡང་གནས་དེར་ཉེ་མི་བཟོད་དོ། །སེང་གེ་རི་དེ་ལས་བྱུང་སྟེ་སོང་བའི་འོག་ཏུ་ནི་གཅན་ཟན་གདུག་པ་ཁྲོ་བོ་ལ་སོགས་པ་གཅིག་གིས་གཅིག་བོས་ཏེ། སྤོས་ཀྱི་རི་ལ་ལྷགས་ནས་འབྲས་བུ་ཞིམ་པོ་ཟ་ཞིང་
ཆུ་མིག་ལ་འཐུང་ངོ་། །དེ་ལྟར་ཟ་ཞིང་འཐུང་བ་ལས་ཐམས་ཅད་སྐམས་ཤིང་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། སྤོས་ཀྱི་རི་ལ་གནས་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་སྐྱོབ་པར་མི་འགྱུར་བས་རྩྭ་གདུགས་པ་སྐྱེས་ཏེ་ཟོས་མ་ཐག་ཏུ་ཚེའི་དུས་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །ང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་དགེ་སློང་ཐམས་
ཅད་ཀྱིས་ངས་བསྟན་པའི་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་འདོན་ཅིང་ཀློག་པ་ཡང་གོང་མ་ནི་བར་དུ་བཅུག །བར་མ་ནི་འོག་ཏུ་བཅུག །འོག་མ་ནི་གོང་དུ་བཅུག །བར་མ་ནི་འོག་དང་། ཐ་མར་བཅུག་སྟེ། དོན་མ་ཡིན་པ་ལ་དོན་ཞེས་ཟེར། དོན་ལ་ནི་དོན་མ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་ཏེ། 

51-1-204b

ཇི་ལྟར་མུ་སྟེགས་ཅན་དག་སོ་སོ་ནས་ངའི་གཞུང་ནི་བདེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དང་འདྲའོ། །དེའི་དུས་ན་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་འཇིག་རྟེན་ན་སྤྱོད་ཀྱང་གཟི་བརྗིད་དང་མཐུ་མེད་དོ། །ལ་ལ་ཞིག་འདོན་ཏམ་ཀློག་ཀྱང་མི་གཅིག་འགའ་ཡང་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་བཞི་ཐོབ་པ་
མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ངའི་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱང་རྒྱལ་སྲིད་སྟོར་བ་འམ། བྱ་འདབ་མ་མེད་པ་དང་འདྲ་སྟེ། གཙུག་ལག་ཁང་དང་། མཆོད་རྟེན་ཡང་སྟོངས་ཤིང་ཞིག་རལ་གསོ་བ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་སྐུ་གཟུགས་དེང་བ་དན་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་གདུགས་ཡོད་པ་ཡང་དགྲ་ཆ་ཞིག་པ་
འདྲ་སྟེ། ཕུག་རོན་དང་། བྱེའུ་དང་། ཕག་དང་། ཁྱི་དང་། ལུག་ལ་སོགས་པའི་ཚང་དང་། གནས་སུ་འགྱུར་རོ། །དགེ་སློང་སོ་སོ་ན་འདུག་པའི་གནས་ནི་བྱི་དོར་བཟང་དུ་བྱེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། འདི་ཡང་ཁྱེད་ལ་མདོ་ཙམ་ཞིག་
བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དགའ་བོས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་མཆི་མ་བླགས་ཏེ་ངུས་སོ། །དེ་ལྟར་དགའ་བོས་ཡིད་གདུང་ཞིང་ངུ་བ་མ་བཏང་བ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་དེ་ལྟར་མ་ངུ་བར་མདོ་སྡེ་འདི་གཟུངས་སུ་ཟུང་ལ་འཇིག་
རྟེན་དུ་རྒྱས་པར་སྤེལ་ཅིག །དེ་ནས་དགའ་བོས་གདོང་མཆི་མ་ཕྱིས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བདག་གིས་གཟུངས་སུ་བཟུང་ངོ་། །ཞེས་གསོལ་ཏོ། །བརྒྱ་བྱིན་དང་། ལྷ་དང་། མི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བཙུན་པ་བདག་ཅག་གིས་
ཡོངས་སུ་བཟུང་སྟེ། གང་ཞིག་མདོ་སྡེ་འདི་རི་འམ། ཚལ་ལམ། ཤིང་དྲུང་ངམ། བས་མཐའ་འམ། དུར་ཁྲོད་ན་གནས་ཏེ་འདོན་ཏམ། ཀློག་ན་བདག་ཅག་གིས་ལྷ་དང་། མིའི་འཁོར་དང་། མི་མ་ཡིན་པ་དང་བཅས་ཏེ། གནས་དེར་འགྲོ་ཞིང་ཆུང་ངུ་ན་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གམ་
ཚིག་གཅིག་ཙམ་ཡང་མི་བརྗེད་མི་ཉམས་པར་བཟུང་ངོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །མདོ་སྡེ་འདི་གསུངས་པའི་ཚེ་དགེ་སློང་སྟོང་སྙེད་ཀྱིས་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་བཞི་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དགེ་སློང་མ་སྟོང་ལྔ་བརྒྱས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དགེ་བསྙེན་ལྔ་བརྒྱ་ཡོངས་
སུ་དག་པར་གྱུར་ཏེ། ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་ལ་སོགས་པས་ཕྱག་བྱས་ནས་ཕྱིར་དོང་ངོ་། །འཕགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཆོག་དམ་པ་རྫོགསྷོ།། །།མཾ་ག་ལཾ་བྷ་བ་ཏུ། ཤུ་བྷ་མ་སྟུ་སརྦ་ཛཱ་ག་ཏྃ། ཤུ་བྷྃ། ཡེ་དྷརྨཱ་ཧེ་ཏུ་པྲ་བྷ་བཱ་ཧེ་ཏུན་ཏེ་ཥཱན་ཏ་ཐཱ་ག་ཏོ་ཧྱ་བ་དཏ། ཏེ་ཥཱཉ་ཙ་ཡོ་ནི་རོ་དྷ་ཨེ་བྃ་བཱ་དཱི་མ་ཧཱ་ཤྲ་མ་ཎ༔། 

51-1-205a

༄༅༅།   །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱརྱ་མ་ཧཱ་སན་ནི་པཱ་ཏ་རཏྣ་ཀེ་ཏུ་དྷ་ར་ཎཱི་ནཱ་མ་མ་ཧཱ་ཡཱ་ན་སཱུ་ཏྲ།  བོད་སྐད་དུ།  འཕགས་པ་འདུས་པ་ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ།  དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཞི་སྤོས་སྣང་དཔལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་
ལོ། །ཚངས་པ་ཆེན་པོ་དབྱངས་ཅན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་སྟེ། བདུད་ཀྱི་འཁོར་གྱིས་མི་ཐོབ་བོ། །ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་འདི་སྦྱོར་བར་བགྱིས། བདག་གིས་རིག་སྔགས་འདི་གྲུབ་པར་གྱུར་ཅིག་འདི་ལྟ་སྟེ། ཨ་བཱ་མེ་ཨ་བཱ་མེ། 
ཨྃ་བ་རེ། ཨྃ་བ་རེ། པ་རི་ཀུན་ཛ་ན་ཊ་ན་ཊ་པུ་སྐ་ར་བ་ཧ་ཛ་ལུ་ཁ། ཁ་མ་ཁ་ཡ། ཨི་ལི་མི་ལི། ཀི་ལི་མི་ལི། ཀིརྟི་པ་ར། མུ་དྲེ་མུ་དྲ་མུ་ཁེ་སྭཱ་ཧཱ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་
ཁྱེར་ཆེན་པོ་འོད་མའི་ཚལ། བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ན། དགེ་སློང་སྟོང་དུ་ཚང་བའི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པ། ཟག་པ་ཟད་པ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ། དབང་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ། སེམས་ཤིན་
ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། ཅང་ཤེས་པ་གླང་པོ་ཆེན་པོ། བྱ་བ་བྱས་པ། བྱེད་པ་བྱས་པ། ཁུར་བོར་བ། བདག་གི་དོན་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ། སྲིད་པར་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ། ཡང་དག་པའི་
ཤེས་པས། སེམས་ཤིན་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། སེམས་ཀྱི་དབང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དམ་པའི་ཕ་རོལ་དུ་སོན་པ་ཤ་སྟག་དང་། ཐབས་གཅིག་ཏུ་བཞུགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྲིའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། 
ལྷུན་པོའི་རྩེ་འཛིན་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང་། ཆུ་ལྷའི་བློ་གྲོས་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང་། བཟང་པོའི་བློ་གྲོས་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང་། རྒྱལ་བའི་བློ་གྲོས་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང་། འོད་ཀྱི་བློ་གྲོས་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང་། ནམ་མཁའི་བློ་གྲོས་གཞོན་
ནུར་གྱུར་པ་དང་། གློག་གི་བློ་གྲོས་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང་། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང་། ཐུབ་ཀ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང་། ཆུ་ལྷ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང་། དྲི་མེད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་

51-1-205b

དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་དང་། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྲི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། བཟོད་པ་དང་། གཟུངས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཅན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་
མཉམ་པ། བདུད་ཀྱི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ། ཤེས་པ་ལ་མཁས་པ། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཐབས་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པ། ཤ་སྟག་
དང་ཡང་ཐབས་ཅིག་གོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ན་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་མཁས་པ་གསལ་བ། ཡིད་གཞུངས་པ། རིག་པའི་གནས་བཅུ་བརྒྱད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ། གཡོག་ལྔ་བརྒྱ་དང་། གཅིག་གི་མིང་ནི་ཉེ་རྒྱལ། གཅིག་གི་མིང་ནི་
པང་ནས་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་ཤིག་འཁོད་དོ། །ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་བོ་གཡོག་གི་ཚོགས་ཅན་དེ་གཉིས་ཕན་ཚུན་འདི་ལྟར་བདག་ཅག་ལས་གང་གིས་ཐོག་མར་བདུད་རྩི་ཐོབ་པ་དེས་ཅིག་ལ་ཅིག་སྦྲིན་ཏོ། །ཞེས་དམ་ཚིག་བྱས་སོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རྟ་ཐུལ་སྔ་དྲོའི་དུས་ཀྱི་
ཚེ། ཤམས་ཐབས་དང་ཆོས་གོས་བགོས། ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ནས། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང་། ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ཉེ་རྒྱལ་གྱི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རྟ་ཐུལ་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ཞུག་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་
ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཕྱིར་སོང་བ་མཐོང་ངོ་། །མཐོང་ནས་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཅི་ལྟར་དགེ་སྦྱོང་འདིའི་སྤྱོད་ལམ་མཛེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་བདག་གི་སྔོན་ཅད་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེ་འམ་མིར་གྱུར་པ་གཞན་སུ་ལ་ཡང་གང་ལ་ཡང་སྔོན་
མ་མཐོང་ན། བདག་དེའི་གན་དུ་སོང་སྟེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་གང་ཡིན། གང་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་། གང་གིས་ཆོས་ལ་དགའ་ཞེས་འདྲིའོ། །སྙམ་ནས་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ཉི་རྒྱལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རྟ་ཐུལ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། ཚེ་དང་
ལྡན་པ་རྟ་ཐུལ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མངོན་དུ་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱ་བ་དང་། ཡང་དག་པར་མགུ་བར་བྱ་བའི་གཏམ་སྣ་ཚོགས་བྱས་ཏེ། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་ནས། ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ཉི་རྒྱལ་གྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རྟ་ཐུལ་ལ་འདི་

51-1-206a

སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཁྱོད་ཀྱི་སྟོན་པ་གང་། གང་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་། གང་གི་ཆོས་ལ་དགའ། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རྟ་ཐུལ་གྱིས་ཀུན་དུ་རྒྱུ་ཉེ་རྒྱལ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཤཱག་ཀྱའི་སྲས་པོ་བརྟུལ་ཞུགས་
དཀའ་ཐུབ་ཆེན་པོ་ཀུན་གྱི་དམ་པ་དབང་དང་ལྡན། །འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཅིང་གྲོལ་ལ་དེ་བཞིན་འགྲོ་བ་སྒྲོལ་མཛད་པ། །སངས་རྒྱས་ཤེས་བྱ་སད་མཛད་མི་མཉམ་སྡུག་བསྔལ་མཚོ་སྐེམས་ད་ལྟར་འདི་ན་ཡོད། །དྲི་མ་མེད་པ་དེའི་
སྐྱབས་སུ་ང་སོང་དེ་ཡི་ཆོས་ལ་དགའ། །ཉེ་རྒྱལ་གྱིས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱི་སྟོན་པ་ཇི་སྐད་སྨྲ། ཇི་སྐད་སྟོན། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རྟ་ཐུལ་གྱིས་སྨྲས་པ། དེའི་ཕྱིར་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་དང་ངས་བཤད་དོ། །ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ལས་
དང་ཉོན་མོངས་རྒྱུར་བཅས་བྱེད་རྒྱུ་ལྡན་འབྱུང་དང་། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དག་ལྡོག་རྒྱུ་དེ་ཡང་འདྲེན་པས་རབ་ཏུ་གསུངས། །གང་ན་སྐྱེ་དང་རྒ་དང་རྒུད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ངེས་པར་མི་གནས་པ། །ཐར་པའི་མཆོག་དེ་སྨྲ་བའི་ཁྱུ་མཆོག་དེ་ཡིས་རང་གིས་མཁྱེན་ཏེ་གསུངས། །
དེ་ནས་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ཉེ་རྒྱལ་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་ནས། ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་མེད་ཅིང་། དྲི་མ་དང་བྲལ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་སྐྱེས་ཏེ། དེས་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ནས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །
སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་ཐོས་སྙེད་བདུད་རྩིའི་ཆོས་བཤད་པ། །འདི་ནི་རྟག་ཏུ་སྐྱེ་བའི་འབབ་ཆུ་སྐེམས་པར་བདེན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད། །དེ་ནི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། །ལམ་འདི་དམ་པ་ཤེས་རབ་ཆོས་རྣམས་བསྒོམ་
པ་མི་མཉམ་བྱེད་པ་ཡིན། །དེ་ནས་ཀུན་དུ་རྒྱུ་ཉེ་རྒྱལ་གྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རྟ་ཐུལ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་ད་ལྟ་ག་ལ་བཞུགས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རྟ་ཐུལ་
གྱིས་སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། རལ་པ་ཅན་སྟོང་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང་། ཐབས་གཅིག་ཏུ་བཞུགས་སོ། །

51-1-206b

ཉེ་རྒྱལ་གྱིས་སྨྲས་པ། བདག་གི་གྲོགས་པོའི་མཆོག་དང་། སློབ་མའི་འཁོར་ལ་བལྟས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐད་དུ་རབ་ཏུ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་ཀུན་དུ་རྒྱུ་ཉེ་རྒྱལ་གྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རྟ་ཐུལ་རྒྱི་རྐང་པ་ལ་མགོ་བོས་
ཕྱག་འཚལ་ནས། ལན་གསུམ་དུ་བསྐོར་བ་བྱས་ཏེ། སླར་སོང་ནས་ཀུན་དུ་རྒྱུ་པང་ནས་སྐྱེས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་བ་དང་། ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་པང་ནས་སྐྱེས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་རྒྱུ་ཉེ་རྒྱལ་རྒྱང་རིང་པོ་ནས་འོང་བ་མཐོང་སྟེ། མཐོང་ནས་ཀུན་དུ་
རྒྱུ་ཉེ་རྒྱལ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཁྱོད་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ནི་དངས། བཞིན་གྱི་མདངས་ནི་ཡོངས་སུ་དག །པགས་པའི་མདོག་ནི་ཀུན་དུ་དཀར་བ་ལས་ན། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་བདུད་རྩི་རྙེད་དོ། །ཉེ་རྒྱལ་གྱིས་སྨྲས་
པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཁོ་བོས་བདུད་རྩི་རྙེད་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་དེའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་དང་། ཁོ་བོས་ཅི་སྙེད་པ་ཁྱོད་ལ་བཤད་དོ། །དེ་ནས་ཀུན་དུ་རྒྱུ་པང་ནས་སྐྱེས་སྟན་ལས་ལངས་ནས་བླ་གོས་ཕྲག་པ་
གཅིག་ཏུ་གཟར་ཏེ། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ཉེ་རྒྱལ་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གང་གིས་སྲིད་གསུམ་རྒྱ་མཚོ་མྱུར་རྒལ་ཞིང་། །ཕུང་པོ་དགྲ་ཆེན་རྣམ་པར་གཞིག་བྱ་བ། །མྱ་ངན་མེད་
ཞི་ལམ་དེ་ཤོད་ཅིག་དང་། །ཡང་འབྱུང་མེད་པའི་ལམ་དུ་འཇུག་པར་བྱ། །དེ་ནས་ཀུན་དུ་རྒྱུ་ཉེ་རྒྱལ་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ལས་དང་ཉོན་མོངས་རྒྱུར་བཅས་བྱེད་རྒྱུ་ལྡན་འབྱུང་དང་། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དག་ལྡོག་རྒྱུ་དེ་ཡང་འདྲེན་པས་
རབ་ཏུ་གསུངས། །གང་ན་སྐྱེ་དང་རྒ་དང་རྒུད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ངེས་པར་མི་གནས་པ། །ཐར་པ་མཆོག་དེ་སྨྲ་བའི་ཁྱུ་མཆོག་དེ་ཡིས་རང་གིས་མཁྱེན་ཏེ་གསུངས། །སྤང་ནས་སྐྱེས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། སྡུག་བསྔལ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་ཕྱིར་དྲི་མ་མེད་པ་ཞི་བའི་ཆོས། །
ཉོན་མོངས་ལྟ་ངན་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བྱེད་མི་ཤེས་གཅོད་པ་དང་། །འདི་ནི་འདུས་བྱས་གསོག་གསོབ་དེ་ཕྱིར་སྟོང་པ་སླུ་བར་ཐུབ་པས་གསུངས། །དེ་ཐོས་ཞི་བ་རེག་འགྱུར་དྲི་མ་མེད་པའི་ཚིག་དེ་ཟློས་སྟེ་གསུངས། །ཉེ་རྒྱལ་གྱིས་སྨྲས་པ། 

51-1-207a

ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ལས་དང་ཉོན་མོངས་རྒྱུར་བཅས་བྱེད་རྒྱུ་ལྡན་བྱུང་དང་། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དག་ལྡོག་རྒྱུ་དེ་ཡང་འདྲེན་པས་རབ་ཏུ་གསུངས། །གང་ན་སྐྱེ་དང་རྒ་དང་རྒུད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ངེས་པར་མི་གནས་པ། །ཐར་པ་
མཆོག་དེ་སྨྲ་བའི་ཁྱུ་མཆོག་དེ་ཡིས་རང་གིས་མཁྱེན་ཏེ་གསུངས། །དེ་ནས་ཀུན་དུ་རྒྱུ་པང་ནས་སྐྱེས་ཀྱིས་དེ་ཉིད་དུ་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་དང་བྲལ་ལ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་སྦྱངས་ཏེ། དེ་ནས་རྒྱུན་དུ་
ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཡང་དག་སྤྱོད་པ་འདི་ནི་ཆུ་བོ་སྒྲོལ་བ་ཞི་བ་མགྱོགས་པའི་གཟིངས། །ཡེ་ཤེས་མཆོག་འདི་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་པོ་ཞི་བྱེད་འཁོར་བའི་ཕ་རོལ་འགྲོ། །འདི་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་ན་ཉོན་མོངས་ཕུང་པོ་
འཇོམས་ཞིང་བདུད་འདུལ་འགྱུར། །ཐར་པ་འདི་ནི་དགྲ་དང་ཐབ་མོ་བསལ་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་རྒྱ་མཚོ་སྐེམས། །པང་ནས་སྐྱེས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་ད་ལྟ་ག་ལ་
བཞུགས། ཉེ་རྒྱལ་གྱིས་སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི། གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་འོད་མའི་ཚལ་བྱ་ཀ་ལན་ད་ཀ་གནས་པ་ན། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་
ཆེན་པོ་དང་། ཐབས་གཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཤེས་ཐོས་ན། བདག་ཅག་གཉིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐད་དུ་རབ་ཏུ་འབྱུང་ངམ། པང་ནས་སྐྱེས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། བདག་ཅག་གི་འཁོར་ལ་བལྟས་
ཏེ་རབ་ཏུ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ཉེ་རྒྱལ་དང་། པང་ནས་སྐྱེས་རང་གི་འཁོར་ག་ལ་བ་དེར་དོང་ངོ་། །དེ་ནས་སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་དེ་ལ་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་ཡུལ་ཨང་ག་མ་ག་དྷཱ་ན་མཁས་ཤིང་སྙན་པ་དང་། བརྗོད་པ་དང་
གྲགས་པར་ལྡན་པ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཉེ་རྒྱལ་དང་། པང་ནས་སྐྱེས་གཡོག་དང་བཅས་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མའི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་འདོད་དོ། །ཞེས་ཐོས་ནས། དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །ཀྱི་ཧུད་དེ་གཉིས་གལ་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མའི་སློབ་

51-1-207b

མར་གྱུར་ན་བདག་གི་བདུད་ཀྱི་ཡུལ་སྟོངས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་གྱིས། བདག་དེར་སོང་སྟེ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་གཉིས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ལས་བཟློག་ལ། སྡིག་པ་ཅན་གྱི་ལྟ་བ་འཛིན་དུ་འཇུག་གོ། །སྙམ་སྟེ། དེ་ནས་སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་
ཙམ་དེ་ལ་བདུད་སྡིག་ཅན་མྱུར་དུ་བདག་གི་ཁང་པ་ནས་མི་སྣང་བར་བྱས་ཏེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རྟ་ཐུལ་གྱི་ཆ་བྱད་དང་རྟགས་དང་སྤྱོད་ལམ་དུ་བསྒྱུར་ནས། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་མདུན་ན་ལམ་ཀར་འདུག་སྟེ། འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁོ་བོས་
སྔར་སྨྲས་རྒྱུ་དང་བྱེད་རྒྱུ་ལྟ་བུ་དེ་ནི་ལོག་པ་སྟེ། ཁྱེད་གཉིས་ཡིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཅི་ལ་ངེས་པ་བགམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྨྲས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དོན་ཡོད་མ་ཡིན་འདི་ལ་རྒྱུ་ཡང་མེད། །དགེ་དང་མི་དགེའི་ལས་དེའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་འདི་ན་ག་ལ་ཡོད། །
མྱུར་དུ་ཁྱེད་གཉིས་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ་རབ་སྤྱོད་རྩེད་མོ་བྱོས། །སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་མེད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་མེད་དེ་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད། །བསོད་ནམས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་ལས་བསྐྱེད་འབྲས་མེད་རྒྱུ་དང་བྱེད་པ་མེད། །རྙེད་ཕྱིར་འདིར་ནི་ཤཱཀྱའི་བུ་
ཡིས་སྨྲས་ཀྱིས་དད་པས་མ་འགྲོ་ཤིག །དེ་ནས་ཉེ་རྒྱལ་དང་། པང་ནས་སྐྱེས་གཉིས་ཀ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཀྱེ་མ་བདུད་སྡིག་ཅན་བདག་ཅག་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་འོངས་སོ་སྙམ་ནས། དེ་ནས་ཉེ་རྒྱལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་ཏེ་འདུག་ནས་
རང་གི་འཁོར་ལ་བོས་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ཁྱོད་ཉོན་ཅིག་འཁོར་བའི་སྐྱོན། །དྲན་པར་གྱིས་ལ་འཇིག་རྟེན་རྒ་བ་ཡིས། །གཟིར་ཞིང་འཆི་བདག་གིས་ནི་རབ་བསྐོར་བ། །དེ་གཉིས་སྤང་ཕྱིར་རབ་བྱུང་ལེགས་པར་ཟུང་། །དེ་ནས་
པང་ནས་སྐྱེས་ཀྱིས་བདུད་ལ་སླར་སྨྲས་པ། མཁས་པའི་བློ་འཆང་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་མཐར་ཕྱིན་མཆོག་ཆོས་རྣམས་ཀུན་ཤེས་ཀྱིས། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་བདག་ཅག་བློ་གྲོས་འདི་ལས་བསྐྱོད་ནུས་སུ་ཡང་མེད། །སྲེད་པ་རབ་ཞི་བྱ་ཕྱིར་བདག་ཅག་བརྟན་
པའི་ཡིད་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་འབད། །སེང་གེའི་གཟུགས་ཅན་ཝ་ཡི་ཚིག་གིས་ངེད་ཀྱི་བློ་གྲོས་མ་བསྒྱུར་ཅིག །བདེན་པ་མཐོང་བའི་ལྷ་གང་དག་ནམ་མཁའ་ལ་འདུག་པ་དེ་དག་གིས་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་གཉིས་ལ་ལེགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་དམ་

51-1-208a

པ་ཁྱེད་གཉིས་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་དང་། མངོན་པར་འབྱུང་བ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། ལམ་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཞི་བའོ། །ལམ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་འཇུག་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་དང་། མངོན་པར་འབྱུང་བ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རབ་ཏུ་བསྔགས་ཤིང་བསྟོད་པའི་ལམ་མོ། །དེ་ནས་ཡང་བདུད་སྡིག་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་ཡིད་མི་བདེ་སྟེ་
ཡིད་ལ་གཅགས་ནས་དེ་ཉིད་དུ་མི་སྣང་བར་སོང་ངོ་། །དེ་ནས་ཀུན་དུ་རྒྱུ་ཉེ་རྒྱལ་དང་། པང་ནས་སྐྱེས་གཉིས་ཀྱིས་རང་གི་འཁོར་ལ་བལྟས་ཏེ། འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་དག་ངེད་ནི་རྒ་བ་དང་ན་བ་དང་། འཆི་བའི་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། 
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་ཡང་དག་པར་ཆས་ཀྱིས། ཁྱེད་ཀྱིས་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །ཁྱེད་རྣམས་ལས་གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་མི་འདོད་པ་དེ་ནི་འདི་ནས་ཕྱིར་ལོག་ཤིག །དེ་ནས་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལྔ་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་ཐམས་
ཅད་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བདག་ཅག་ཅུང་ཟད་ཤེས་པ་དེ་ཀུན་ཀྱང་ཁྱེད་ཀྱི་མཐུན། ཁྱེད་རྒྱ་ཆེན་པོའི་གནས་སུ་རབ་ཏུ་འབྱུང་ན། ཁྱེད་གང་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དེ་ལས་བདག་ཅག་ཀྱང་རབ་ཏུ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་ཀུན་དུ་རྒྱུ་ཉེ་རྒྱལ་དང་། པང་ནས་སྐྱེས་
གཡོག་ལྔ་བརྒྱ་དང་བཅས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་ཆས་པར་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་རིག་ནས་ཅི་ནས་དེ་གཉིས་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མའི་གན་དུ་འགྲོ་མི་ནུས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་ཕྱི་ལོགས་སུ་གཡང་ས་ཆེན་པོ་ཟབས་སུ་
དཔག་ཚད་བརྒྱ་པ་ཞིག་སྤྲུལ་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་འདི་འདྲ་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་དེ། ཅི་ནས་ཀུན་དུ་རྒྱུ་ཉེ་རྒྱལ་དང་། པང་ནས་སྐྱེས་གཉིས་གཡང་ས་ཆེན་པོ་དེ་མི་མཐོང་ཞིང་ལམ་དྲང་པོར་འགྲོ་བར་མཛད་དོ། །
ཡང་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་དེ་གཉིས་ཀྱི་མདུན་དུ་རི་ཆེན་པོ་བརྟན་པ། སྲ་བ། མ་རྙིལ་བ། སུལ་མེད་པ། གཅིག་ཏུ་སྟུག་པོར་གྱུར་པ། མཁྲེགས་པ། འཕང་དུ་དཔག་ཚད་སྟོང་ཡོད་པ་ཅིག་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏེ། སེང་གེ་ཁྲོ་ཞིང་གདུག་ལ་གཏུམ་པ། སྒྲ་ཆེན་པོ་འབྱིན་

51-1-208b

པ་སྟོང་ཡང་མངོན་པར་སྤྲུལ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཟི་བརྗིད་དང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུས་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་རི་དེ་ཡང་མ་མཐོང་། སེང་གེ་ཡང་མ་མཐོང་། སེང་གེའི་སྐད་ཀྱང་མ་ཐོས་ཏེ་ལམ་དྲང་པོར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་སོང་ངོ་། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་འཁོར་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཅིང་མདུན་གྱིས་བལྟས་ནས་ཆོས་སྟོན་ཏེ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་དག་ཁྱེད་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་བོ་གཡོག་གི་ཚོགས་ཅན་འདི་གཉིས་
ལ་ལྟོས། དེ་དག་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་འདི་གཉིས་གཡོག་དང་བཅས་པ་ངའི་ཐད་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་གཅིག་ནི་ངའི་ཉན་ཐོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་ཤེས་རབ་ཅན་གྱི་
མཆོག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །གཅིག་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་ཅན་གྱི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་ཞིག་གིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་སྨྲས་སོ། །སྐྱེས་བུ་མཁས་པ་གཡོག་ལྡན་འདི་གཉིས་ནི། །རྫུ་འཕྲུལ་ལྡན་དང་ཤེས་རབ་འཇིགས་མེད་པར། །མི་མཆོག་ཕན་པ་མཛད་
པས་ལུང་བསྟན་ཏེ། །བདག་གིས་དེ་གཉིས་སྟི་སྟང་བསྐྱེད་ནས་བསུ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་དེ་སྟན་ལས་ལངས་ནས་དགེ་སློང་མང་པོ་དང་། ཁྱིམ་ན་གནས་པ་དང་། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་མང་པོ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་གཉིས་བསུ་ནས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་སོ། །དེ་ནས་སྐྱེས་
བུ་དམ་པ་དེ་གཉིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་ཏེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འདུག་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་
ལྡན་འདས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་དང་། བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་དགེ་སློང་གི་དངོས་པོ་བདག་ཅག་གཉིས་ལ་སྩལ་དུ་གསོལ། བདག་ཅག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐད་དུ་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱེད་གཉིས་ཀྱི་མིང་ཅི། 
ཉེ་རྒྱལ་གྱིས་གསོལ་པ། བདག་ནི་བྲམ་ཟེ་རྒྱལ་གྱི་བུ་ལགས་ཏེ་ཉེ་རྒྱལ་ཞེས་བགྱི། བདག་གི་མའི་མིང་ནི་ཤཱ་རི་ཀ་སྟེ། བདག་དེ་ལས་སྐྱེས་པས་ན་དེའི་སླད་དུ་བདག་གི་མིང་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་བཏགས་སོ། །བདག་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་ཡང་ཕ་མས་གནང་ལགས་

51-1-209a

སོ། །  པང་ནས་སྐྱེས་ཀྱིས་གསོལ་པ། བདག་གི་ཕའི་མིང་ནི་ཀཽཌྀ་ནྱས་ཞེས་བགྱི། བདག་གི་མའི་མིང་ནི་མཽད་གལ་ཞེས་བགྱི་སྟེ། བདག་དེ་ལས་སྐྱེས་པས་ན་དེའི་སླད་དུ་བདག་གི་མིང་ནི་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཞེས་བཏགས་སོ། །བདག་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་ཡང་ཕ་
མས་གནང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ངའི་ཐད་དུ་གཡོག་དང་བཅས་ཏེ། ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཅིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་གཉིས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་། བསྙེན་པར་རྫོགས་ཤིང་དགེ་སློང་གི་དངོས་
པོར་གྱུར་ཏོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་དང་། མཽད་གལ་གྱི་བུ་གཡོག་དང་བཅས་པ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་རིང་པོ་མ་ལོན་པར་བདུད་སྡིག་ཅན་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའི་གཟུགས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འདུག་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གང་དག་བསྟན་བཅོས་དོན་སྤྱོད་མཁས་
པ་རིག་པའི་ཕ་རོལ་སོང་། །དེ་ཀུན་ང་ཡི་རྐང་ལ་ཕྱག་འཚལ་དེ་དག་འདྲེན་པ་ཏམ། །གཽ་ཏམ་སློབ་མ་འཁོར་བཅས་ང་ལ་དེང་མྱུར་སྐྱབས་འཚོལ་ཅིག །མྱ་ངན་འདས་འགྲོ་རྒྱས་པ་གསལ་བའི་ལམ་ནི་ཁྱེད་ལ་བཤད། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། 
ཁྱོད་ལམ་འགྲོ་བ་འདི་དག་ངན་འགྲོར་འདྲེན་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་རྒྱ་མཚོ་རྙེད་པར་བྱེད། །ང་ཡི་ལམ་ནི་རྒྱུ་དང་མི་རྒྱུ་འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱ་མཚོ་སྐེམས་བྱེད་པ། །འཆལ་བ་འཛེམ་པ་མེད་ཅིང་མུ་ཆོར་སྨྲ་བ་ཝ་སྐད་ད་ཡང་ཅི་ཞིག་ཟེར། །ཁྱོད་ནི་བཅོམ་ཟིན་བདུད་ཀྱི་ལས་
ཀྱིས་ང་ལ་ད་ཡང་འདིར་ནི་བྱེད་མི་ནུས། །དེ་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའི་གཟུགས་མི་སྣང་བར་བྱས་ནས། ཚངས་པའི་ཆ་ལུགས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འདུག་སྟེ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ལས་དང་
ཉོན་མོངས་སྲེད་པའི་མྱུ་གུ་རབ་ཏུ་གསལ། །དེ་ཡི་སླན་ཆད་ཐུབ་པ་ཇི་སླད་སེམས་ཅན་དོན་འདིར་འདི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་སྤྲོ། །གཙོ་བོ་འགྲོ་བ་འདི་ན་ཁྱོད་ཀྱི་སྣོད་འགྱུར་སྐྱེ་བོ་གང་ནའང་མ་མཆིས་ཏེ། །དུས་འདི་ལགས་ན་སྐྱོན་དང་བྲལ་ཁྱོད་ཅི་ཡི་སླད་དུ་མྱ་ངན་མྱུར་
མི་འདའ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ངས་འདུལ་གང་འཁོད་སེམས་ཅན་མཚུངས་མེད་གང་གཱའི་བྱེ་མ་སྙེད། །ངས་མཐོང་དེ་དག་ང་ཡི་སྙིང་རྗེས་ཐར་བར་བྱ་བ་ཡིན། །འགྲོ་བ་རབ་འབྲིང་ངན་པར་གྱུར་པ་ཐར་ཏེ་མཐར་ཐུག་ན། །དེ་ནས་

51-1-209b

མྱ་ངན་འདའ་ཡིས་བློ་གྲོས་ངན་པ་གཡོས་ཅི་བསྐུལ། །དེ་ནས་ཡང་བདུད་སྡིག་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་ཡིད་མི་བདེ་ནས་ཡིད་ལ་གཅགས་ཏེ་དེ་ཉིད་དུ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ནས་རང་གི་གནས་སུ་སོང་སྟེ་མྱ་ངན་གྱི་ཁང་པར་ཞུགས་ནས་འདུག་པ་དང་། དེའི་མོད་ལ་བདུད་ཀྱི་གནས་ན་འཁོད་པའི་
སེམས་ཅན་ཀུན་ཕན་ཚུན་འདི་སྐད་དུ་ཅིའི་རྒྱུས་བདག་ཅག་གི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་མྱ་ངན་གྱི་ཁང་པར་ཞུགས་ཏེ་འདུག་པ་སུ་ཡང་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་འདྲིའོ། །དེ་ནས་བདུད་ཀྱི་བུ་མོ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་རབ་ཏུ་དགའ་བར་བྱེད་པའི་མེ་ཏོག་དང་། བདུག་པ་དང་། སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། 
བྱུག་པ་ཐོགས་ཏེ་རབ་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང་བའི་གོས་དང་། ལྷབ་ལྷུབ་དག་གིས་བདག་ཅག་བརྒྱན་ནས་རབ་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང་ཞིང་མོས་པར་བྱེད་པའི་ལྷའི་སིལ་སྙན་བྱས་ཏེ། རབ་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང་བའི་དབྱངས་ཀྱིས་གླུ་ལེན་གར་བྱེད་ཅིང་། ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་ལྷའི་སིལ་སྙན་དག་བྱས་
ནས། དགའ་བའི་རྩེད་མོ་དང་ལྡན་པར་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱི་མདུན་དུ་འཁོད་པ་དང་། བདུད་སྡིག་ཅན་དེས་ལག་པ་གཉིས་བསྒྲེང་ནས་བོས་ཏེ་སྒྲ་མ་བྱེད། སྒྲ་མ་བྱེད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་། ཡུད་ཙམ་ཞིག་ལྷའི་བུ་མོ་དག་ཅང་མི་ཟེར་བར་འཁོད་དོ། །ཡང་གླུ་རབ་ཏུ་བླངས་ཤིང་
སིལ་སྙན་བྱས་པ་དང་། བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་ལག་པ་གཉིས་གཡབས་ཏེ་བོས་སོ། །ལྷའི་བུ་མོ་དེ་དག་གིས་དགའ་བ་དང་ལྡན་པའི་གླུ་དང་། གར་དང་། སིལ་སྙན་ལན་བདུན་གྱི་བར་དུ་བྱས་པ་དང་། ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བདུད་སྡིག་ཅན་དེ་ལག་པ་བསྒྲེང་ནས་འབོད་ཅིང་སྒྲ་
མ་བྱེད། སྒྲ་མ་བྱེད་ཅེས་ཟེར་རོ། །དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་། ལྷའི་བུ་མོ་དེ་དག་ཅང་མི་ཟེར་བར་འཁོད་དོ། །དེ་ནས་ལྷའི་བུ་མོ་དབྱངས་སྙན་གློག་ཅེས་བྱ་བས་བདུད་སྡིག་ཅན་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གཙོ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེང་
འདིར་འཆི་འཕོའི་ལྟས་ཤིག་གཟིགས་སམ་ཅི། །འོན་ཏམ་ཅི་ཞིག་དེ་རིང་འགྲོ་བ་ཞུགས་ཀྱིས་འཁྲུགས་གྱུར་ཏམ། །འོན་ཏེ་འདི་ནི་ཁྱོད་དགྲ་སྟོབས་ཆེན་འགའ་ཞིག་མཆིས་ལགས་སམ། །ཅི་ཡི་སླད་དུ་ཁྱེད་ནི་དགྱེས་པར་མི་བཞུགས་ཐུགས་ངན་མཛད། །བདུད་ཀྱིས་
སྨྲས་པ། ང་ལ་དགྲ་ཡོད་པ་ནི་སྟོབས་ལྡན་སེམས་ཐུལ་བ། །ས་སྟེངས་ཤཱཀྱའི་བུ་ཕོ་སྒྱུ་མ་བསླབས་པའི་བློ། །དེ་ནི་ཅི་ནས་གལ་ཏེ་བརླག་པར་མ་གྱུར་ན། །དེ་ཡིས་ང་ཡིས་འདོད་ཁམས་འདི་ནི་སྟོང་པར་བྱེད། །ལྷའི་བུ་མོས་སྨྲས་པ། གཙོ་བོ་སྲིད་གསུམ་བཅིངས་

51-1-210a

སྲེད་རྒྱ་མཚོ་མཐའ་རིངས་ལ། །ཟད་བགྱིད་ནུས་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་སུ་ཞིག་མཆིས། །བདག་པོ་ཐབས་སྟོབས་བརྩོན་འགྲུས་རྩལ་རྣམས་གང་གིས་ཀྱང་། །དེ་ལ་དེ་རིང་མ་ལུས་བགྱིད་པར་ནུས་མ་མཆིས། །བདུད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། སྦྱིན་དང་བརྟུལ་ཞུགས་
བསམ་པ་སྨོན་ལམ་སྙིང་རྗེའི་ཞགས་པ་ཅན། །སྟོང་པ་མཚན་མ་མེད་པའི་མཚོན་ཆ་མཆོག་དང་གཞུ་ཐོགས་ཏེ། །འཁོར་བ་ལས་བྱུང་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ལམ་དང་འཐུན་གྱུར་ནས། །སྲིད་པ་མ་ལུས་བཟློག་པ་ཉེ་བར་བསྟན་པར་བྱེད་པ་པོ། །དེ་ཡི་སློབ་མ་བསམ་གཏན་ལ་
ནི་མངོན་པར་བརྩོན་ཡིད་ཀྱིས། །དབེན་པར་རྒྱུ་ཞིང་ཉེས་པ་ཟད་པར་བྱ་ཕྱིར་ཁོར་ཟུག་ཏུ། །ཆོ་ག་བཞིན་དུ་ཞུགས་ནས་གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་སྟོང་པ་དང་། །ནགས་ཀྱི་ནང་དག་དང་ནི་རི་ཡི་སྨན་ལྗོངས་རྣམས་ན་གནས། །རྫུ་འཕྲུལ་དང་ནི་སྟོབས་དང་སྙིང་རྗེའི་གྲོགས་དང་ལྡན་པའི། །
དམ་པ་ཉེ་རྒྱལ་པང་ནས་སྐྱེས་གཉིས་ཐུབ་པས་བཏུལ་བར་འགྱུར། །རབ་དུལ་ཆོས་ཅན་འཇིག་རྟེན་གསུམ་ཀུན་ཆོ་ག་བཞིན་དུ་བཏུལ། །དེས་ནི་ང་ཡི་འདོད་ཁམས་འདི་དག་སྟོང་པར་བྱེད་པར་འགྱུར། །དེ་ནས་བདུད་ཀྱི་བུ་མོ་ལྔ་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་གིས་བདུད་སྡིག་ཅན་ལས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་བསྔགས་པ་ཐོས་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བའི་གློག་ཅེས་བྱ་བ་ཐོབ་བོ། །དེ་ནས་བདུད་ཀྱི་བུ་མོ་ལྔ་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལྷའི་སིལ་སྙན་
དང་། ལྷའི་མེ་ཏོག་དང་། བདུག་པ་དང་། སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་དང་། ལྷབ་ལྷུབ་དང་། སྤུད་པ་དང་། རྒྱན་དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་གཏོར་བ་དང་། ལྷའི་མེ་ཏོག་དང་། སིལ་སྙན་ནས་རྒྱན་གྱི་བར་དུ་དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་
གྱི་མཐུས་འོད་མའི་ཚལ་དུ་བབ་པར་གྱུར་ཏོ། །བདུད་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་ཀྱང་གཡོག་དང་བཅས་པས་སོ་སོ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ངོ་། །དེ་དག་གིས་མཐོང་ནས་ཀྱང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང་རངས་པ་སྐྱེས་པར་འགྱུར་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་འོད་མའི་ཚལ་དུ་འདི་ལྟ་བུའི་མེ་
ཏོག་གི་ཆར་རབ་ཏུ་བབ་ཅེས་དགེ་སློང་དེ་དག་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་། མཽད་གལ་གྱི་བུ་གཡོག་དང་བཅས་པ་འདི་གཉིས་ལ་ངོ་མཚར་དང་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཆེན་པོ་སྔོན་མ་མཐོང་མ་ཐོས་པའི་མེ་ཏོག་གི་ཆར་

51-1-210b

ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་བབ་པ་ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདིའི་རྒྱུ་ཅི་ལགས། རྐྱེན་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་གཉིས་ཀྱི་མཐུ་མ་ཡིན་ཏེ། བདུད་སྡིག་ཅན་གྱི་གཡོག་མོ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་གྱིས་བདུད་ཀྱིས་ཁང་པ་
དེ་ནས་ང་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདི་ལྟ་བུའི་མེ་ཏོག་གི་ཆར་ཆེན་པོ་ནས་རྒྱན་གྱི་བར་གྱི་ཆར་ཕབ་བོ། །དེ་དག་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་འདིར་འོངས་ཏེ། ང་ལས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་འཐོབ་པོ། །དེ་ནས་བདུད་ཀྱི་བུ་མོ་ལྔ་
བརྒྱ་ཙམ་པོ་དེ་དག་སོ་སོ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་དང་བརྗོད་པའི་དབྱངས་ཐོས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དེ་བས་ཀྱང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེས་ཏེ། དེ་དག་དགའ་བ་དང་རངས་པ་དེས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྗོད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པོ། །
དེ་ནས་ཡང་བདུད་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་བདུད་ཀྱི་ཁང་པ་དེར་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་བགོས་ཏེ། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱོགས་གང་ན་བཞུགས་པའི་ཕྱོགས་དེར་བལྟས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །
སྲེད་ཆུ་མ་ལུས་སྐེམས་པའི་འགྲོ་བའི་མིག་གཅིག་པུ། །མིག་མ་མཆིས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་གཟིགས་ནས་ནི། །ཁྱོད་དེང་ལྷ་དང་མིར་བཅས་པ་ཡི་འགྲོ་བ་སྒྲོལ། །ཐུབ་པ་བདག་ཅག་ཇི་ལྟར་མྱུར་དུ་སངས་རྒྱས་འགྱུར། །ལྷ་དང་མིས་མཆོད་དོན་
དམ་གསུང་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས། །བདག་ཅག་འཐུན་པར་བུད་མེད་སྨད་པ་ཉིད་སྤངས་ནས། །བློ་མཆོག་ཁྱོད་ཀྱི་འཕྲུལ་གྱི་དྲུང་དུ་མྱུར་བར་ནི། །མཆིས་ནས་འདི་བཞིན་ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་གསུང་མཉན་ཏོ། །བདག་མེད་གསུང་བ་དོན་དམ་གཟིགས་པ་
བཅོམ་ལྡན་འདས། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་རིན་ཆེན་དྲི་མེད་ནོར་གསུང་སྒྲོན། །མཚུངས་མེད་བདུད་ཀྱི་སྟོབས་བཏུལ་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་ཅག་ལ། །ད་ལྟར་མྱུར་དུ་ལྷན་ཅིག་བྱང་ཆུབ་ལུང་བསྟན་གསོལ། །དེ་ནས་བདུད་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་སྟན་ལས་ལངས་
ནས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་བདུད་སྡིག་ཅན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཉེས་བྱས་བློ་གྲོས་ཅན་ཁྱོད་སྙིང་པོ་མེད་གཡོ་བའི། །དཔལ་རྙེད་ཅི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སྡང་བར་སེམས། །དྲེགས་པས་གོས་ནས་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས། །

51-1-211a

ལུས་ཀུན་གཙེས་ཏེ་མི་བཟད་གནས་སུ་ཉེ་བར་སོང་། །དེ་ལྟར་ཁྲོ་བ་སྤངས་ཏེ་རྒྱལ་ལ་དད་པར་གྱིས། །འཁོར་བའི་ཉེས་པ་དྲེགས་པའི་འདམ་ལས་ཐར་བའི་བདག །འདི་ནི་ཉིད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་ངོ་བོ་མཁྱེན། །ཐུགས་རྗེ་ཅན་གྱི་སྐྱབས་སུ་འདོང་
གིས་མྱུར་དུ་བཞུད། །དེ་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་ཤིན་དུ་གདུག་པའི་ཡིད་དང་ལྡན་པ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་གིས་འདི་འདྲ་བའི་བདུད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་ཡུལ་དྲག་པོ་དྲན་པར་བྱས་ལ། གང་གཡོག་མོ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་པོ་འདི་དག་བདག་ཉིད་བཅིང་བ་ལྔས་བཅིངས་པར་
མཐོང་བར་བྱས་ཏེ། འདི་ནས་བཟློག་ལ་འགྲོ་མི་ནུས་པར་བྱའོ་སྙམ་པ་དང་། བདུད་དེས་དེ་དག་བཅིང་བར་མ་ནུས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་གཡོག་མོ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་པོ་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་
གཡོག་མོ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་དེ་དག་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱི་དྲུང་ནས་དོང་བ་དང་། དེ་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་རབ་ཏུ་ཁྲོས་ཏེ་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །བདག་གིས་ཡང་འདི་འདྲ་བའི་བདུད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་ཡུལ་དྲག་པོ་དྲན་པར་བྱས་ཏེ། ཅི་ནས་བདག་གིས་གཡོག་མོ་
དེ་དག་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་ནས་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་མི་མཐོང་ཞིང་སླར་ཡང་བདག་གི་གནས་སུ་འོང་བར་ནམ་མཁའ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་འཐོར་རླུང་དང་། རླུང་ནག་པོ་ཆེན་པོས་ཀུན་དུ་ཁྱབ་པར་བྱའོ་སྙམ་ན་ཡང་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་བརླབས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རླུང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ལངས་པར་བྱེད་མ་ནུས་སོ། །ཐ་ན་སྐྲའི་རྩེ་མོ་གཅིག་ཙམ་ཡང་བསྐྱོད་མ་ནུས་ན་མང་དུ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་ནས་ཡང་བདུད་སྡིག་ཅན་རབ་ཏུ་ཁྲོས་ཤིང་སྡུག་བསྔལ་ཏེ་ཡིད་མི་བདེ་ཞིང་
ཡིད་ལ་གཅགས་ནས་ངུ་ཞིང་སྐད་ཆེན་པོས་རང་གི་བུ་དང་ཚོགས་ཀྱི་འཁོར་ལ་བོས་ཏེ་བདུད་ཀྱི་གནས་ཐམས་ཅད་སྒྲས་གང་བར་བྱས་སོ། །སྡུག་པའི་བུ་དང་ཚོགས་ཀྱི་འཁོར་རྣམས་ཚུར་ཤོག་ཤིག །ང་ནི་བདག་ཡུལ་རང་གི་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོབས་ལས་ཉམས། 
ཤཱཀྱའི་བུ་འདི་སྒྱུ་ལྡན་གཡོ་ཅན་ངག་འཇམ་ལ། །ཁོང་ནས་རང་བཞིན་དུག་སྡོང་འདྲ་བ་འདིར་སྐྱེས་སོ། །དེ་ནས་སྒྲ་དེས་བདུད་ཀྱི་གཡོག་མོ་དང་། བདུད་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང་། བདུད་ཀྱི་བུ་ཚོགས་ཀྱི་འཁོར་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་རིངས་པའི་

51-1-211b

གཟུགས་ཀྱིས་མྱུར་དུ་ལྷགས་ནས། བདུད་སྡིག་ཅན་གྱི་མདུན་དུ་འཁོད་པ་དང་། འཁོར་དེའི་ནང་ནས་བདུད་ཀྱི་བུ་རྒྱལ་བའི་བློ་གྲོས་ཤེས་བྱ་བ་དེས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཅི་སླད་ཐུགས་ཁྲོས་རབ་ཏུ་འཁྲུགས་ཤིང་ཐུགས་མི་དགྱེས། །
བསྲེག་བསྐལ་དེང་འདིར་མ་བྱུང་འདི་ནས་ཁྱོད་མ་འཕོས། །འདི་ན་ཁྱོད་ལྷག་དགྲ་ནི་སུ་ཡང་མ་མཆིས་ན། །ཁྱོད་ཅི་རྨོངས་པར་གྱུར་ཏམ་ཅི་སླད་གཞན་དུ་དགོངས། །བདུད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ཤཱཀྱའི་བུ་ཕོ་དམངས་ཕལ་ཤིང་གི་གྲིབ་མ་འདུག་པ་མ་མཐོང་ངམ། 
ཅི་ཕྱིར་འདི་ན་ཁྱོད་ཀྱི་མདུན་ན་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་དགྲ་མེད་སྨྲས། །སྟོབས་གཅིག་ལྡན་པ་གཡོ་ཅན་དེ་ཡིས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་དུ་མར་བསླུས། །བདག་ཅག་བུ་དང་སྡེར་བཅས་མེ་ལྕེ་འབར་དང་བཅས་པའི་མེ་ཡིས་བསྲེགས། །འཇིག་རྟེན་འདི་ན་སྐྱེས་བུ་
གཙོ་བོ་དཔལ་དང་བརྗོད་པ་རྣམ་གྲགས་པ། །མཁས་པ་བསྟན་བཅོས་སྙན་དངགས་མང་པོ་བྱེད་བརྩོན་འཐུན་པར་མྱུར་བར་ཡང་། །ཆོས་ཀྱི་ཀྱོ་བ་ཏང་གིས་དྲངས་ཏེ་ཤཱཀྱའི་བུ་འདིའི་སྐྱབས་དེང་སོང་། །ལུས་མཛེས་གཡོ་ཅན་བློ་གྲོས་ལྡན་འདི་ང་ཡི་དགྲར་ནི་རབ་ཏུ་
གནན། །རབ་ཏུ་སྡུག་པའི་གཡོག་མོ་དེ་དག་སྙིང་རྗེ་མེད་པས་ང་བོར་ཏེ། །ང་ལ་དཔང་བཙུགས་ནས་ནི་དེ་རིང་དགེ་སྦྱོང་དེ་ཡི་སྐྱབས་སུ་དོང་། །གལ་ཏེ་བདག་ཅག་མྱུར་བསྒྲིམས་སྟོབས་ཆེན་འདི་དེང་ཐལ་བར་མ་བྱས་ན། །གཡོ་དང་སྒྱུ་ཡིས་སྲིད་པ་གསུམ་པོ་
དེ་དག་མ་ལུས་སྟོངས་པར་བྱེད། །དེ་ནས་བདུད་ཀྱི་བུ་ཚོགས་ཀྱི་འཁོར་དང་བཅས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ལྟར་བགྱིའོ། །བདག་ཅག་གིས་རྫུ་འཕྲུལ་དང་། སྟོབས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་མཐུ་དང་། རྣམ་པར་
སྤྲུལ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསྟན་ཏེ། ཤཱཀྱའི་བུ་འདི་གལ་ཏེ་ཐལ་བར་བགྱིད་ནུས་པ་དེ་ལྟ་ན་ནི་ལེགས། དེ་ལྟར་མ་ནུས་ན་ནི་དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །ཡབ་ཉིད་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ལགས་ཏེ། གང་བདག་ཅག་སྡེ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་
བསྐོར་བ་ལགས་ཏེ། སྔར་ཤཱཀྱའི་བུ་གཅིག་པུ་གཉིས་སུ་མེད་པ་འདིས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕམ་པར་བགྱིས་ན་ད་གཡོག་མང་པོར་གྱུར་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་སྨྲས་པ། བཞིན་བཟངས་དག་དེང་ལ་

51-1-212a

གལ་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་འདི་གསོད་ནུས་ན་སླར་ཤོག་ཤིག །ཅི་སྟེ་མ་ནུས་ན་ཡང་བདག་ཅག་གི་གནས་ཀྱང་བསྲུང་གིས་སླར་ཤོག་ཤིག །དེ་ནས་བདུད་ཀྱི་འཁོར་དཀྲིགས་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་དེ་ནས་འཕགས་ཏེ། འདི་ནས་སྟེང་དུ་དཔག་
ཚད་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གི་བར་དུ་བཀང་ནས་དེ་འདྲ་བའི་བདུད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་རྫུ་འཕྲུལ་དྲག་པོ་བསྟན་ཏེ། གང་གླིང་བཞི་པའི་ནམ་མཁའ་ཐམས་ཅད་སྤྲིན་ནག་པོ་ཆེན་པོ་དང་། རླུང་ནག་པོ་ཆེན་པོ་དང་། སྐར་མདས་བཀང་ནས་རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་ལ་
ཡང་ལག་གིས་བརྡབས་ཏེ། གླིང་བཞི་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་གཡོས་པར་བྱས་ནས་ཤིན་དུ་འཇིགས་པའི་སྒྲ་རྣམས་ཀྱང་འབྱིན་ཏོ། །དེ་དག་གིས་ཀླུ་དང་། ཀླུ་ཆེན་པོ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། གནོད་སྦྱིན་ཆེན་པོ་དག་གིས་ས་ཆེན་པོ་བྲག་དང་རིར་བཅས་
པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ། རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་ཀྱང་གཡོས་པར་རིག །མཚོ་དང་། མཚོ་ཆེན་པོ་དང་། འབབ་ཆུ་དང་། ཆུ་བྲན་དང་། འབབ་ཆུ་ཆེན་པོ་དང་། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་འཁྲུགས་པར་རིག་ནས་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ན་འཁོད་དོ། །བདུད་
ཀྱི་འཁོར་དེ་དག་ནི་རི་རབ་ཀྱི་ཟོམ་ལ་འཁོད་ནས། དཔག་ཚད་ཙམ་གྱི་རྡོའི་ཆར་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏེ་ནམ་མཁའ་ལས་ཀུན་ཏུ་འབེབས་སོ། །རལ་གྲི་དང་། གཏུན་ཤིང་དང་། རྡོ་བ་དང་། མཚོན་རྩེ་གཉིས་དང་། སྟེའུ་ཀ་མ་དང་། ལྕགས་མདའ་དང་། 
སྤུ་གྲི་དང་། སྤུ་གྲི་ལྟ་བུ་དང་། དགྲ་སྟ་དང་། སྟེའུ་སོ་ལྟ་བུ་དང་། སྟེའུ་སོ་དང་། ཁ་རད་རོད་ཅན་དང་། ཤིན་དུ་རད་རོད་ཅན་དང་། སྲ་བ་དྲག་པ་རྩུབ་པ། རྣོ་བའི་ཆར་རབ་ཏུ་སྤྲུལ་ཏེ་ཀུན་དུ་ཕབ་པོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདུད་ཀྱི་
འཁོར་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཏེ། གང་རྡོ་དང་། མཚོན་ཆ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ལྷའི་མེ་ཏོག་ཨུད་པ་ལ་དང་། པད་མ་དང་། ཀུ་མུ་ད་དང་། པད་མ་དཀར་པོ་དང་། མན་ད་ར་བ་དང་། མན་ད་ར་བ་ཆེན་པོའི་མེ་ཏོག་གི་ཆར་
ཆེན་པོར་བྱིན་གྱིས་བརླབས། ཡུལ་ཨང་ག་མ་ག་དྷཱར་སྐར་མདའ་ལྟུང་བ་ནི་སྤོས་ཀྱི་ཆར་ཆེན་པོར་བྱིན་གྱིས་བརླབས། སྒྲ་དེ་ནི་རོལ་མོའི་སྒྲ་སྣ་ཚོགས་སུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ། འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་དང་། དགེ་འདུན་གྱི་སྒྲ་དང་། 

51-1-212b

ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྒྲ་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྒྲ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སྒྲ་དང་། དབང་བསྐུར་བའི་སྒྲ་དང་། བདུད་བཞི་ཕམ་པར་བྱ་བའི་སྒྲ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་འགྲོ་བའི་སྒྲ་དང་། ལེན་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ལེན་པ་མེད་པའི་སྒྲར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་སོ། །
རྡུལ་དང་། མུན་ནག་དང་། རླུང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཞིའོ། །གང་གླིང་བཞི་པ་འདི་ན་རྩྭ་དང་། ཤིང་གེལ་པ་དང་། སྨན་དང་། ནགས་ཚལ་དང་། ས་དང་། བྲག་དང་། རི་ཅི་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་
འདས་གཙུག་ཏོར་བལྟར་མི་མཐོང་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བར་དུ་སྐུས་དབང་མཛད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མཚན་རེ་རེ་ལས་ཀྱང་འདི་འདྲ་བའི་འོད་བྱུང་སྟེ། འོད་དེས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣང་བ་ཆེན་
པོས་ཁྱབ་པར་གྱུར་ཏོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིའི་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། ཡི་དགས་དང་། ཤ་ཟ་དང་། གྲུལ་བུམ་དང་། 
མི་དང་། མི་མ་ཡིན་པ་དང་། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་པ་དང་། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་བ་ནས། ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། 
མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་ས་དང་། ནམ་མཁའ་ལ་འཁོད་པ་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོས་ནི་མེ་ཏོག་གཏོར་ཅིང་བསྟོད་ནས་བསྐོར་བ་བྱས་སོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་དང་། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་པ་མི་
འཁྲུགས་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་ནི་དྲན་པ་རྙེད་དེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་སྔོན་བསྐྱེད་པ་དྲན་ནས་སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བྱས་ཏེ། ངན་སོང་དེ་དག་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ལྷར་སྐྱེས་སོ། །བདུད་ཀྱི་སྡེ་དེའི་ནང་ནས་བདུད་ཀྱི་བུ་ཉི་ཁྲིའི་ཚོགས་
ཀྱི་འཁོར་དང་བཅས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་བུ་མཐོང་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་རབ་ཏུ་དགའ་བར་གྱུར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་ནས་ཕྱིན་པ་དང་། བདུད་ཀྱི་བུ་མོ་ལྔ་བརྒྱ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་

51-1-213a

མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་སྨྲས་སོ། །རྣམ་དག་སྐུ་མངའ་མཆོག་ཏུ་གཟུགས་བཟང་བ། །ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོ་གསེར་གྱི་ལྷུན་པོ་འདྲ། །གྲགས་པ་འཇིག་རྟེན་བཀྲམ་ནས་ལྷམ་མེ་བ། །མགོན་
པོ་ཁྱོད་ཉིད་ལ་ནི་སྐྱབས་སུ་མཆི། །རབ་ཏུ་ལམ་སྟོར་རྣམ་པར་མིག་ཟུམས་ལ། །ཁྱོད་ནི་འཇིག་རྟེན་སྒྲོན་མ་ཉི་མ་འདྲ། །གཞན་གྱིས་མི་ཐུབ་སྲོག་ཆགས་རྩ་ལགས་གཅིག །དེད་དཔོན་ཁྱོད་ལ་སྐྱབས་སུ་རབ་ཏུ་མཆི། །ཤིན་དུ་ཚོགས་བསགས་ཡེ་
ཤེས་འབྱོར་པའི་མཛོད། །ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་གཟོད་ནས་རྣམ་གྲོལ་ཐུགས། །ཐུགས་རྗེ་བསམ་པ་ཡིད་འོང་འཇམ་པའི་གསུང་། །དོན་ཀུན་གྲུབ་པ་ཁྱོད་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །འཁོར་བའི་དགོན་པ་ལས་ནི་ཁྱོད་ཐར་མཛད། །ཚོགས་པ་ལས་ཀྱང་
རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སྟོན། །བྱམས་ལ་གནས་ཤིང་མཆོག་གི་ཆོ་ག་མཁྱེན། །ཐུགས་རྗེ་གནས་པའི་སྐྱབས་སུ་རབ་ཏུ་མཆི། །སྒྱུ་མ་སྨྱིག་རྒྱུ་ཆུ་ཟླ་འདྲ་བ་ཡི། །སྲེད་པ་ལ་ནི་ཡུལ་གྱི་གནས་ཀྱིས་ཆགས། །མི་ཤེས་ནད་སེལ་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་མགོན། །
སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་ཁྱོད་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆུ་བོ་བཞི་དབུས་ཟམ་པར་གྱུར་པ་ཁྱོད། །ནོར་བདུན་འཕགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རབ་སྒྲོལ་བ། །ཡང་དག་ལམ་སྟོན་འཇིག་རྟེན་རྩ་ལག་པོ། །ཐུགས་རྗེ་ལྡན་པ་ཁྱོད་ལ་འདིར་མཆོད་དོ། །བློ་མཆོག་ཁྱོད་ལ་བདག་
ཅག་བཟོད་པར་གསོལ། །ཁྱོད་ལ་བདག་ཅག་ཡིད་ཀྱིས་གནོད་བསམས་པ། །མགོན་པོ་དཔའ་བོས་ནོངས་པ་བཟོད་པར་གསོལ། །ཁྱོད་ནི་འགྲོ་བའི་རྩ་ལག་གཅིག་པུ་གཙོ། །བདག་ཅག་བདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་རབ་སྤངས་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་
སེམས་ནི་བསྐྱེད་པར་བགྱི། །སེམས་ཅན་མ་ལུས་ཐམས་ཅད་འགྲོན་དུ་གཉེར། །བདག་ཅག་གིས་ནི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཐོབ་བགྱི། །ཅི་ནས་བདག་ཅག་ཕ་རོལ་ཕྱིན་སྤྱོད་པར། །བདག་ཅག་རྣམས་ལ་སྤྱོད་པ་རྒྱ་ཆེར་སྟོན། །གཞན་མ་ཡིན་གསུང་ཆོས་
ནི་དུ་རྣམས་དང་། །ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །མེ་ཏོག་གང་གིས་ཁྱོད་ལ་མངོན་གཏོར་བ། །ཕྱོགས་ཀུན་དུ་ཡང་དེ་དག་གདུགས་གྱུར་ཏེ། །དུས་ཀུན་བདེ་བའི་འབྱུང་གནས་ཞིང་དུ་ནི། །རྐང་གཉིས་མཆོག་གི་སྤྱི་བོར་འདུག་གྱུར་ཅིག །

51-1-213b

དེ་ནས་བདུད་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་དང་། བདུད་ཀྱི་བུ་ཚོགས་ཀྱི་འཁོར་དང་བཅས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མེ་ཏོག་སིལ་མ་གཏོར་བ་དང་། མེ་ཏོག་སིལ་མ་དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུས་གང་གཱ་ཀླུང་གི་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གི་བྱེ་མ་ལས་
འདས་པའི་མེ་ཏོག་གི་གདུགས་ཀུན་དུ་འདུག་པར་གྱུར་ཏེ། མེ་ཏོག་གི་གདུགས་དེ་དག་ཀྱང་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞུགས་ཤིང་མཚོ་ལ་གཞེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབུའི་གཙུག་གི་དྲང་ཐད་ཀྱི་སྟེང་གི་བར་སྣང་ལ་འདུག་གོ། །བདུད་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་དང་། 
བདུད་ཀྱི་བུ་ཚོགས་ཀྱི་འཁོར་དང་བཅས་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་སོ་སོ་ནས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞུགས་ཤིང་འཚོ་ལ་གཞེས་ཏེ། ཆོས་ཀྱང་འཆད་པ་འཁོར་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཏེ། 
ལྷམ་མེ། ལྷན་ནེ། ལྷང་ངེར་བཞུགས་པའི་དབུའི་གཙུག་གི་དྲང་ཐད་ཀྱི་སྟེང་གི་བར་སྣང་ལ་མེ་ཏོག་གི་གདུགས་དེ་དག་འདུག་པར་གྱུར་པ་མཐོང་ཞིང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཀྱང་ཁ་དོག་མཚུངས་པ། རྟགས་མཚུངས་པ། གཟུགས་འདྲ་བ་
མཚུངས་པར་སྣང་བ་ཤ་སྟག་ལ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་སེང་གེའི་ཁྲི་ཐ་དད་ཅིང་འཁོར་ཐ་དད་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཡོན་ཏན་བཀོད་པའི་ཉི་ཚེ་ཐ་དད་པར་མཐོང་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གི་དབྱངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་
གསུང་བརྗོད་པ་ནི་མ་ཐོས་སོ། །བདུད་ཀྱི་འཁོར་དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་འདི་ལྟ་བུའི་ཆོ་འཕྲུལ་མཐོང་ནས་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་དང་མོས་པ་སྐྱེས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་སྤྱན་སྔར་འཁོད་དོ། །དེ་ནས་
བདུད་ཀྱི་བུ་ཚོགས་ཀྱི་འཁོར་དང་བཅས་པ་དེ་དག་ལས་དཀྲིགས་ཕྲག་བཅུ་ཕྱིར་ལོག་ནས། བདུད་ཀྱི་གནས་སུ་དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་མཚར་བདུད་སྡིག་ཅན་ལ་རྒྱ་ཆེར་བཟླས་ཏེ། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་དེ་ཡི་བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་གཅིག་ཀྱང་བདག་ཅག་གིས་གཞིག་པར་མ་ནུས་ན་
གསད་པར་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེའི་སྟེང་དུ་ཉི་ཁྲི་དེའི་སྐྱབས་སུ་དོང་སྟེ། ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་དེའི་མདུན་ན་འཁོད་དོ། །དེ་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་རབ་ཏུ་ཁྲོས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་ཡིད་མི་བདེ་ནས་ཡིད་ལ་གཅགས་ཏེ་དེས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཤཱཀྱའི་བུ་ནི་ཇི་

51-1-214a

སྲིད་བརླག་པར་མ་བྱས་པ། །དེ་སྲིད་བར་དུ་ང་ཡི་དབལ་སོང་སླར་མི་འོང་། །ཤཱཀྱའི་བུ་འདི་ཇི་ལྟར་དེ་རིང་བསད་སྙམ་སྟེ། །བདག་ཅག་གཞན་ལ་ཡིད་མི་རྟོག་ཅིང་མི་སྨྲ་འདུག །དེ་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་ཡིད་མི་བདེ་ཞིང་མྱ་ངན་གྱི་ཁང་པ་ན་འདུག་གོ། །
འདུས་པ་ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་ལས། བདུད་སྤ་བཀོང་བའི་ལེའུ་སྟེ་དང་པོའོ།། །། བམ་པོ་གཉིས་པ། དེ་ནས་བདུད་ཀྱི་བུ་མོ་དང་། བདུད་ཀྱི་བུ་ཚོགས་ཀྱི་འཁོར་དང་བཅས་པ་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་
གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་ཐེག་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་དང་། སྙིང་རྗེ་དང་། ཐབས་དང་། སྤོབས་པ་འཚལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐབས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བར་དུ་ལྡན་པ་ངོ་མཚར་ཏོ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་དུ་དང་ལྡན་ན་སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོའི་ལག་ཏུ་མི་མཆི་ཞིང་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ཆོས་བཞི་དང་
ལྡན་ན་འདི་ལ་སྐྱེས་བུ་གང་ལ་ལ་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོའི་ལག་ཏུ་མི་འགྲོ་ཞིང་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། བཞིན་བཟངས་དག་འདི་ལ་རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་
མཆོག་ཏུ་མི་འཛིན་ཅིང་། ཆོས་གང་ཡང་མི་འཛིན། མི་གཏོང་། ཁས་མི་ལེན། མི་གནས། ཉེ་བར་མི་ལེན། མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་མི་གཏོང་། མི་འཛིན། 
ཁས་མི་ལེན། ཉེ་བར་མི་ལེན། མི་གནས། མི་རྟོག །རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་སྤྱོད་པ་ན་མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བར་དུའོ། །བཞིན་བཟངས་དག་གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་སེམས་ཅན་དུ་སྨྲ་བ་མ་ཡིན། 
སྲོག་ཏུ་སྨྲ་བ་མ་ཡིན། གསོ་བར་སྨྲ་བ་མ་ཡིན། གང་ཟག་ཏུ་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་ཞིང་། སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་ཡིད་ཀྱིས་མཆོག་ཏུ་མི་འཛིན་པ་ནས། མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བར་དུའོ། །བཞིན་བཟངས་དག་གཞན་ཡང་

51-1-214b

རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་གཟུགས་དང་། སྒྲ་དང་། དྲི་དང་། རོ་དང་། རེག་བྱ་ལ་མཆོག་ཏུ་མི་འཛིན་པ་ནས་མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བར་དུའོ། །བཞིན་བཟངས་དག་གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ཁམས་གསུམ་དང་། དུས་གསུམ་དང་། ཕུང་པོ་དང་། 
ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་། རྐྱེན་དང་། དམིགས་པ་དང་། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འབྱུང་བ་དང་། གནས་དང་། སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་མཆོག་ཏུ་མི་འཛིན་པ་ནས་མི་ཏོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བར་དུའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་
མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་སྤྱོད་པའི་གནས་ཀྱི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལ་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྤྱད་པར་བྱའོ། །བཞིན་བཟངས་དག་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་མེད་
པ། མཚན་མ་མེད་པ། ཡི་གེ་མེད་པ། སྨོན་པ་མེད་པ། སྐྱེ་བ་མེད་པ། འགག་པ་མེད་པ། མཚན་ཉིད་མེད་པ། ཆགས་པ་མེད་པ། དམིགས་པ་མེད་པ། བསྟན་དུ་མེད་པ། དབེན་པ། བདག་མེད་པ། མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བ། སྐད་ཅིག་པ། ཉེ་བར་ཞི་
བ། མུན་པ་མེད་པ། སྣང་བ་མེད་པ། གནས་མེད་པ། ཡུལ་མེད་པ། དབང་པོ་མེད་པ། ཕྱོགས་མེད་པ། གཉེན་པོ་མེད་པ། བསམ་དུ་མེད་པ། མི་འཕྲོགས་པ། སེར་སྣ་མེད་པ། སྤྲོས་པ་མེད་པ། རྡུལ་མེད་པ། རྡུལ་དང་བྲལ་བ། ཆ་ཤས་མེད་པ། 
ཅི་ཡང་མེད་པ། བྱེད་པ་པོ་མེད་པ། ཚོར་བ་པོ་མེད་པ། རྟེན་མེད་པ། གཟུང་བ་མེད་པ། རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ། སོ་སོར་སྣང་བ་མེད་པ། སྐད་ཅིག་པ་མ་ཡིན་པའི་བར་དུའོ། །བཞིན་བཟང་དག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་ཏེ། 
སྟོང་པ་ཉིད་པས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཚུལ་དང་། མི་གནས་པའི་ཚུལ་དང་། མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཚུལ་དང་། མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྤྱད་པར་བྱའོ། །བཞིན་བཟངས་དག་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་སྐྱེས་བུ་གང་
ཟག་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོའི་ལག་ཏུ་མི་འགྲོ་ཞིང་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ། །བཞིན་བཟངས་དག་གང་ལ་ལ་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པའི་ཡུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་

51-1-215a

གནས་ལ་རྣམ་པར་སྤྱོད་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཚོལ་ན། དེ་གཉིས་ལ་ཆགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ལ་ཆགས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་བརྣག་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སླུ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་གཉིས་གང་ཞེ་ན། གང་ཕུང་པོ་དང་། 
ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་མཚན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་སྤྱོད་པས་གནས་པ་དང་། མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དེ་ནི་གཉིས་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སླུ་བའོ། །སྤྱོད་པའི་གནས་དང་འབྲས་བུ་ལ་རྟོག་པ་འདི་ནི་གཉིས་སོ། །སྐྱེ་བ་དང་། སྲེད་པ་
དང་། ལེན་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་གནས་ལ་རྟོགས་པ་འདི་ནི་གཉིས་སོ། །བཤད་པ་དང་། རབ་ཏུ་བསྟན་པ་དང་། གདམས་པ་དང་། ཚིག་གི་ལམ་དང་། སྒྲ་དང་། སྐད་ཀྱི་གནས་ལ་རྟོག་པ་འདི་ནི་གཉིས་སོ། །རྟག་པ་དང་། ཆད་པ་ལ་རྣམ་པར་
ལྟ་བའི་ཤེས་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་གནས་ལ་རྟོག་པ་འདི་ནི་གཉིས་སོ། །སེམས་ཅན་དང་། སྲོག་དང་། གསོ་བ་དང་། སྐྱེས་བུ་དང་། གང་ཟག་དང་། བྱེད་པ་པོ་དང་། བྱེད་དུ་འཇུག་པ་པོའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་གནས་ལ་རྟོག་པ་འདི་ནི་གཉིས་སོ། །གང་
ཕ་རོལ་དང་། ཚུ་རོལ་དང་། རྟོགས་པ་དང་། སེལ་བ་ལ་གནས་ཤིང་རྟོག་པ་འདི་ནི་གཉིས་སོ། །བཞིན་བཟངས་དག་སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་སུ་ལ་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཚོལ་བ་དེ་དུས་གསུམ་དུ་ངར་འཛིན་པ་དང་། ང་ཡིར་འཛིན་པ་
དང་། ཀུན་འབྱུང་བ་དང་། འགོག་པར་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་ལ་གནས་ཤིང་ཀུན་དུ་རྟོག་སྟེ། མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་འདི་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དེའི་གཉིས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་མེ་འདོད་པ་ལ་སའི་ངོས་ལ་ཉུག་པ་
དང་། སྐོམ་འདོད་པ་ལ་མེ་དང་། ཟན་འདོད་པ་ལ་རྡོ་དང་། མེ་ཏོག་འདོད་པ་ལ་གོས་དང་། སྤོས་འདོད་པ་ལ་མི་རོ་བམ་པ་དང་། གོས་འདོད་པ་ལ་དུར་ཁྲོད་དང་། བྱུག་པ་འདོད་པ་ལ་ནམ་མཁའ་ལ་ཉུག་པ་དེ་བཞིན་དུ་བཞིན་བཟངས་དག་གང་སྤྱོད་
པའི་གནས་ལ་ཆགས་ཤིང་རྣམ་པར་སྤྱོད་པའི་ལུས་གཉིས་ཀྱི་གནས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཚོལ་ན་དེའི་འབད་པ་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཟུངས་ཀྱི་བློ་གྲོས་

51-1-215b

ཞེས་བྱ་བ་འཁོར་དེར་འདུས་པར་གྱུར་ནས་འདུག་པ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་དེ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པ་དེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་ནུས་
ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གང་བརྗོད་དུ་མེད་པར་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཉིད་ལ་དྲིས། ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བཟོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ལན་ཐོབ་ཅིག །གང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་
པའི་མིང་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་རྫས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་གང་ཡང་ཡོད་དམ། གསོལ་པ་གལ་ཏེ་མཆིས་ཤེས་བགྱིས་ན་ནི་རྟག་པར་འགྱུར། ཇི་སྟེ་མ་མཆིས་ཤེས་བགྱིས་ན་ནི་ཆད་པར་འགྱུར། དབུ་མའི་ལམ་ནི་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་ཏེ། 
དེ་ནི་མཆིས་པ་ཡང་མ་ལགས། མ་མཆིས་པ་ཡང་མ་ལགས་སོ། །གང་མ་ཆགས། མི་སྐྱེ། མི་འགོག །ཚད་མ་མཆིས། གྲངས་མ་མཆིས། དཔེ་མ་མཆིས། སྣང་བ་མ་མཆིས་པ་དེ་ལ་འཚལ་བ་འདི་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ། །
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གློག་གི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ལ་འགྲོ་བའང་མ་མཆིས། འོང་བ་འང་མ་མཆིས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་པར་མཁས་པ་འདི་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
རྣམ་པར་སྣང་བྱེད་ཀྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ན་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མ་མཆིས། མ་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མ་མཆིས། མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡང་མ་མཆིས། མངོན་དུ་བགྱི་བ་ཡང་མ་མཆིས། ཞི་བ་ཡང་མ་མཆིས། རབ་ཏུ་ཞི་
བ་ཡང་མ་མཆིས། དུས་གསུམ་ཡང་མ་མཆིས། ཐེག་པ་གསུམ་ཡང་མ་མཆིས། སྨོན་ལམ་དང་ཡང་མཉམ་པའི་རློམ་སེམས་ཀྱང་མ་མཆིས་པ་འདི་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུངས་ཀྱི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་གསོལ་
པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཁམས་གསུམ་ཡང་མ་མཆིས། ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་ཡང་མ་མཆིས། རིག་པ་གསུམ་ཡང་མ་མཆིས། ཐེག་པ་གསུམ་ཡང་མ་མཆིས། ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་ལ་རྟོག་པ་ཡང་མ་མཆིས། 

51-1-216a

རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་མ་མཆིས། བྲི་བར་ཡང་མ་མཆིས། འཕེལ་བར་ཡང་མ་མཆིས་ལ། ཉམས་པར་ཡང་མི་བགྱིད་པ་འདི་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྡོ་རྗེ་བློ་གྲོས་ཀྱིས་གསོལ་པ། 
གང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་དང་། འཕགས་པའི་ཆོས་དང་། སློབ་པའི་ཆོས་དང་། མི་སློབ་པའི་ཆོས་དང་། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྟེ། མཉམ་པར་ཡང་མི་བགྱིད་པ་འདི་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་
འཚང་རྒྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲ་བའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་གསོལ་པ། གང་དབེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་སྤྱོད་ཅིང་མངོན་པར་མི་ཞེན་པ་འདི་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལག་ན་རིན་
པོ་ཆེས་གསོལ་པ། གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཐོབ་པར་བགྱིད་པ་དང་། མངོན་པར་རྟོགས་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་མི་རྟོག་པ་འདི་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་གྲོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་
པས་གསོལ་པ། གང་ཁམས་གསུམ་ལ་རྣམ་པར་སྤྱོད་ཅིང་སེམས་ཉིད་སེམས་ལ་འཇུག་པར་བགྱིད་དེ། སེམས་གཉི་ག་ལ་སེམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དཔྱད་ནས་མི་དམིགས་པ་འདི་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་དགྲ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་གྱིས་གསོལ་པ། གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་ཆགས། རྗེས་སུ་མི་ཆགས། བཏང་སྙོམས་སུ་མི་བགྱིད། ཁོང་ཁྲོ་བར་མི་བགྱིད། འདོད་པར་མི་བགྱིད། མི་རྨོངས། མི་འཛིན། མི་གཏོང་བ་འདི་ནི་
མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་པད་མའི་སྙིང་པོས་གསོལ་པ། གང་བསོད་ནམས་དང་སྡིག་པ་ལ་མི་ཆགས་ཤིང་། ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་ཚུལ་ལ་འཇུག་པས་ངར་འཛིན་པ་དང་། ང་ཡིར་འཛིན་པ་ལ་མི་རྟོག་པ་
འདི་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའོ། །ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་གསོལ་པ། གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆུ་ཟླ་དང་མཚུངས་པར་རབ་ཏུ་འཚལ་ཅིང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་སོགས་པ་དང་། འབྲི་བར་ཡང་མི་མཐོང་བ་འདི་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་

51-1-216b

འཚང་རྒྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནམ་མཁའི་བློ་གྲོས་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་གསོལ་པ། གང་གི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལ། མུན་པ་དང་། སྣང་བ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། འཇིག་པ་དང་། འཕེལ་བ་དང་། འབྲི་བ་ཐམས་ཅད་མི་འབྱུང་བ་འདི་ནི་མངོན་པར་
རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པས་གསོལ་པ། གང་གནས་པ་ལ་གནས་པ་ན་ཁམས་གསུམ་པ་ལ་གནས་པའི་ཚངས་པ་ལ་མི་དམིགས། མཉམ་པར་མི་བགྱིད་པ་འདི་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའོ། །
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པས་གསོལ་པ། གང་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རབ་ཏུ་གོམས་པར་བགྱིད་ཅིང་། མི་ཆགས་མི་སྐྱོ་བ་འདི་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའོ། །
འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་ཆགས་མི་སྐྱོ་ཞིང་ཆོས་ཟབ་མོའི་ཚུལ་ཡང་རབ་ཏུ་འཚལ་ཏེ། གང་རབ་ཏུ་འཚལ་བ་དེ་ཡང་མི་ལེན་མི་འདོར། སྡུད་པར་མི་བགྱིད། བྲལ་བར་མི་བགྱིད་ཅིང་། 
ཆོས་གང་ལ་ཡང་སོགས་པའམ། འབྲི་བའམ། རིག་པའམ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའམ། འཇིགས་པ་འམ། བྲི་བ་འམ། འཕེལ་བ་ཡང་མི་བསྐྱེད་ལ། དངོས་པོ་དག་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་བ་འདི་ནི་མངོན་
པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་སྟེ། ཚུལ་གཅིག་པོ་འདིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བལྟད་མོ་ཅན་གྱིས་སྨྲས་པ། འཇམ་དཔལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འཇུག་པའི་ཚུལ་འདི་ལྟར་ཟབ་མོ་
སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་འདི་གཅིག་གིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་ན་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་། རབ་ཏུ་སྦྱོར་བར་ཅི་དགོས། འཇམ་དཔལ་གྱིས་སྨྲས་པ། ལྟ་བ་མི་བཟད་པ་དང་བྲལ་ཞིང་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བར་སྒྲོ་འདོགས་
པ་ཡང་མེད་པ་དང་། གཡོ་མེད་ཅིང་དྲང་པོར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡང་མེད་པ་དང་། སྡིག་པ་དང་བྲལ་ཞིང་བླ་མ་ལ་རིམ་གྲོ་བྱ་བར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡང་མེད་པ་དང་། བཀའ་བློ་བདེ་བར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡང་མེད་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡང་མེད་པ་དང་། 

51-1-217a

ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡང་མེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྲོ་བ་དང་སྙིང་རྗེ་བར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡང་མེད་པ་དང་། སྟོན་པ་གསུམ་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡང་མེད་པ་དང་། མི་སླུ་བའི་དགེ་བའི་ཆོས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡང་མེད་པ་དང་། རྣམ་པར་མ་ཞི་བར་སྒྲོ་འདོགས་
པ་ཡང་མེད་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་བསྲུང་བར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡང་མེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡང་མེད་པ་དང་། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡང་མེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཉམས་ཆུང་
བ་སྟོབས་ལ་རབ་ཏུ་དགོད་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡང་མེད་པ་དང་། འཇིགས་པའི་སྐྱབས་མི་འཇིགས་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡང་མེད་པ་དང་། ལམ་ངན་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ནན་ཏན་ལ་གཟུད་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡང་མེད་པ་དང་། བཟོད་པ་དང་དེས་པར་སྒྲོ་འདོགས་
པ་ཡང་མེད་པ་དང་། འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡང་མེད་པ་དང་། རྡུལ་དང་མུན་པའི་ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་སྒྲོ་འདོགས་པར་ཡང་མེད་པ་དང་། བསྔོ་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྤོང་བར་སྒྲོ་འདོགས་
པར་ཡང་མེད་པ་འདི་དག་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཉི་ཤུ་སྟེ། ཡི་གེ་དང་། སྐད་དང་། སྒྲ་དང་། སྨྲ་བ་དང་། བརྗོད་པའི་ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་
སྦྱོར་བའོ། །གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཚིག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་དང་། སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་དང་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་དང་། ལེན་པ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། 
འཇིག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་དང་། གནས་དང་། རྒྱུ་དང་། ལས་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འཇུག་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀའ་ཐམས་ཅད་ཤེས་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་
ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྟད་མོ་ཅན་གྱིས་སྨྲས་པ། འཇམ་དཔལ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། ནམ་ཆོས་ཟབ་མོའི་ཚུལ་འདི་རྟོགས་པ་དེའི་ཚེ། ཆོས་གང་སྟོན་པ་དང་། གང་ལ་སྟོན་པ་དང་། དོན་དང་། ཚིག་དང་། 

51-1-217b

ཡི་གེ་གང་དག་གིས་སྟོན་པ་དང་། རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མི་མཐོང་སྟེ། གང་རབ་ཏུ་སྤོང་བ་དང་། གང་བསྒོམ་པ་དང་། གང་ཀུན་ཤེས་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འཇུག་སྟེ། དེས་ཐམས་
ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཚུལ་གཅིག་གིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ལེགས་པར་སྨྲས་སོ། །
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་མེད་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པ་མེད་པ་དང་། མ་སྐྱེས་པ་དང་། མི་འཇིག་པའི་མཐའ་ཅན་དང་། མ་རིག་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཅན་དང་། 
ནམ་མཁའ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མི་སྐྱེ་བའི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཅན་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་མཐའ་ཅན་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྫས་མེད་པའི་མཐའ་ཅན་དང་། དུས་གསུམ་
དང་། ཁམས་གསུམ་དང་། ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའི་མཐའ་ཅན་དང་། འདུ་བྱེད་གསུམ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐའ་ཅན་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཕུང་པོ་དང་། སོགས་པ་དང་། འབྲིང་བའི་ཕུང་པོ་ནི་རྫས་མེད་པའི་མཐའ་
ཅན་དུ་ཡོངས་སུ་བརྗོད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དོན་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་
འཇུག་གོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་ལུང་བསྟན་པ་འདི་བཤད་པའི་ཚེ་བདུད་ཀྱི་བུ་མོ་དང་། བདུད་ཀྱི་བུ་ཚོགས་ཀྱི་འཁོར་ཉི་ཁྲིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་སྟེ། ལུས་རགས་པ་སྤངས་ནས་ཡིད་ཀྱི་ལུས་རྙེད་དོ། །
གཞན་ཉི་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་གིས་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ལྷ་དང་མི་དཀྲིགས་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་གཉིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཟོད་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། གཟུངས་སྣ་ཚོགས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་

51-1-218a

སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ཉི་ཁྲི་པོ་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལྷའི་མེ་ཏོག་གིས་གཏོར། རབ་ཏུ་གཏོར་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་མི་དགེ་བའི་གྲོགས་པོ་དང་འགྲོགས་པའི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡིད་ལ་མི་བགྱིད་པ་ལ་གཟིགས་སུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འདི་ནི་ལས་
ཀྱི་རྐྱེན་ཡིན་པར་བལྟའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ངོ་མཚར་དུ་འགྱུར་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐེ་ཙོམ་གཅད་པའི་ཕྱིར་སྔོན་བྱུང་བ་འདི་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འདས་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་
དུས་ན་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཉིད་དུ་སྣང་བ་འཆང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྐྱེ་དགུའི་ཚེ་ལོ་དྲུག་ཁྲི་བརྒྱ་སྟོང་ཐུབ་སྟེ། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཞི་སྤོས་སྣང་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་རིགས་པ་དང་
ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་བ་བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱུང་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་སྙིགས་མ་ལྔའི་དུས་སུ་གྱུར་པ་
ན། འཁོར་བཞི་ལ་ཐེག་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་གླིང་བཞི་ལ་དབང་བའི་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཨུད་པ་ལའི་གདོང་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་སྟེ། དེ་ནས་དུས་གཞན་ཞིག་གི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཨུད་པ་ལའི་གདོང་བཙུན་མོའི་འཁོར་དང་
གཡོག་དང་དཔུང་གི་ཚོགས་དང་བཅས་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཞི་སྤོས་སྣང་དཔལ་གང་ན་བ་དེར་སོང་ནས་ཕྱིན་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གཏོར་ཅིང་
སིལ་སྙན་སྣ་ཚོགས་དང་། བདུག་པ་སྣ་ཚོགས་དང་། སྤོས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་མཆོད་པ་བྱས་ནས་ལན་གསུམ་བསྐོར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པའི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཚིགས་སུ་

51-1-218b

བཅད་པ་འདི་དག་གིས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །ལྷ་དང་ཀླུ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས། །མངོན་པར་རབ་བསྟོད་ཉེས་པ་མང་སེལ་བ། །ནོར་བདུན་གྱིས་ནི་འགྲོ་ལ་ཕན་མཛད་པ། །གང་གིས་བློ་གྲོས་ཞི་དང་ལྡན་གྱུར་གསུངས། །འགྲོ་བའི་
མུན་སེལ་ཞི་བའི་སྒྲོན་མེ་མཛད། །འཆི་འཕོ་ན་རྒ་སྐྱེ་བ་མྱ་ངན་འཇོམས། །འགྲོ་བ་ངན་སོང་ལམ་ལས་རབ་བཟློག་པ། །གང་གིས་བདུད་ཀྱི་ལམ་ལ་ཐར་བར་གསུངས། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཞི་སྤོས་སྣང་
དཔལ་དེས་རྒྱལ་པོ་ཨུད་པ་ལའི་གདོང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཆོས་གསུམ་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་གྲོས་ཞི་བ་ཡིན་ཏེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ལྷག་པའི་བསམ་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་
ཅད་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང་། མ་ལྟ་བུར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྲོག་མེད་པ་དང་། གསོ་བ་མེད་པ་དང་། གང་ཟག་མེད་པ་དང་། ཐ་དད་དུ་དབྱེར་མེད་ཅིང་མཉམ་པར་ཡོངས་སུ་
རྟོག་པ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཆོས་གསུམ་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་གྲོས་ཞི་བ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གཞན་ཡང་ཆོས་གསུམ་དང་ལྡན་ན། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་བདུད་ཀྱི་ཞགས་པས་མི་ཟིན་ཅིང་བདུད་ཀྱི་ལམ་ལས་ཐར་ཏེ། 
གསུམ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མི་ཁྲོ་ཞིང་ཀླན་ཀ་མི་ཚོལ་བ་ཡིན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཚུངས་པར་སྦྱིན་གནས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་ཡིན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཚུལ་གཅིག་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་སྟེ། 
འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་ཤིང་བཅོས་སུ་མེད་པ། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ། མ་སྐྱེས་པ། མ་བྱུང་བ། མ་འགག་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་རྫས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བར་མི་དམིགས་
པའི་ཚུལ་གྱིས་རབ་ཏུ་རྟོག་པའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཆོས་གསུམ་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་བདུད་ཀྱི་ཞགས་པས་མི་ཟིན་ཅིང་བདུད་ཀྱི་ལམ་ལས་ཐར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཨུད་པ་ལའི་གདོང་གི་བཙུན་མོ་དམ་པ་ལྷ་མཛེས་

51-1-219a

ཤེས་བྱ་བ་བུད་མེད་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཞིང་མདུན་དུ་བདར་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཞི་སྤོས་སྣང་དཔལ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཞི་སྤོས་སྣང་དཔལ་དེ་ལ་མེ་
ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གཏོར་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསོལ་ཏོ། །མི་མཉམ་ཡོན་ཏན་འཛིན་པ་རབ་རིབ་མེད་མཛད་པ། །ཇི་ལྟར་བུད་མེད་ལས་ནི་ངན་སོང་སྤངས་པ་ཡི། །སྐྱེས་པར་འདིར་འགྱུར་འཆི་འཕོ་སེལ་བ་བཀའ་
སྩོལ་ཅིག །རབ་མཆོག་ཕན་པ་མཛད་པ་མྱུར་དུ་ཡིད་ཀྱང་ཐུལ། །དམ་པའི་འགྲོས་བཞུད་བདེ་གཤེགས་རབ་ཞི་དགའ་མཛད་པ། །བཅོམ་ལྡན་ཇི་ལྟ་བུར་ན་བུད་མེད་སྐྱེས་པར་འགྱུར། །འདུལ་མཆོག་གཞན་ལ་ཕན་མཛད་མྱུར་དུ་
བཤད་པར་གསོལ། །བདག་གི་བློ་གྲོས་ཐིབས་པོ་འདིར་ནི་བསལ་བར་གསོལ། །འཇིག་རྟེན་འདི་ན་མི་མཉམ་མཉམ་པ་དགེ་སྦྱོང་མཆོག །རབ་གྲགས་ཡོན་ཏན་མང་པོ་དྲན་དང་འདུལ་བ་འཛིན། །ཅི་ནས་འདི་ཉིད་དུ་ནི་སྐྱེས་པར་བདག་གྱུར་བར། 
རབ་རིབ་མི་མངའ་བདེ་འགྲོ་འཆི་མེད་ལམ་མྱུར་གསུངས། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཞི་སྤོས་སྣང་དཔལ་དེས་བཙུན་མོ་དམ་པ་ལྷ་མཛེས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཆེ་ཞེ་རྣམ་གྲངས་
གང་གིས་བུད་མེད་དག་བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་མྱུར་དུ་བརྗེས་ཏེ་སྔོན་འཕགས་པའི་བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་མྱུར་དུ་མ་ལུས་པར་ཟད་པར་འགྱུར་ཞིང་། བླ་ན་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་བར་དུ་རང་གི་སྨོན་ལམ་མ་གཏོགས་པར་བུད་མེད་དུ་སྐྱེ་བ་འཛིན་
པར་མི་འགྱུར་བའི་རྣམ་གྲངས་ཡོད་དོ། །ཆེ་ཞེ་དེ་ལ་རྣམ་གྲངས་གང་གིས་བུད་མེད་མྱུར་དུ་སྐྱེས་པར་འགྱུར་ཞིང་། སྔོན་འཕགས་པའི་བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་མྱུར་དུ་མ་ལུས་པར་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་རྣམ་གྲངས་དེ་གང་ཞེ་ན། ཆེ་ཞེ་དེ་ལ་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་
ཅེས་བྱ་བའི་གཟུངས། རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་མོ། ཕན་ཡོན་ཆེན་མོ། མཐུ་ཆེན་མོ་འདི་ལྟ་སྟེ། བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་བྱེད་ཅིང་ལུས་དང་། ངག་དང་། སེམས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ལུས་པར་ཟད་པར་བྱེད་དོ། །

51-1-219b

རིན་པོ་ཆེའི་ཏོག་གི་གཟུངས་འདི་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་བུད་མེད་རྣམས་ཀྱི་བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་མ་ལུས་པར་འགྱུར་ཏེ་བུད་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་མི་སྣང་ཞིང་སྐྱེས་པའི་དབང་པོར་སྐྱེ་བར་འགྱུར། སྐྱེས་པ་གཟུགས་བཟང་པོ་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ཚང་བར་འགྱུར། དྲང་ཞིང་ཞིབ་པ་ཤེས་པ་
ལ་མཁས་པར་འགྱུར། ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་ཀྱིས་ལེགས་པར་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་ལྡན་ཞིང་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་དང་། དགྲ་ཐམས་ཅད་ཐུལ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་འདི་དང་ཚེ་རབས་ཕྱི་མ་ལ་ལུས་དང་། ངག་དང་། 
ཡིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ཉེས་པར་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དེ་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་ཏེ། མཚམས་མེད་པ་བྱེད་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བ་དང་། འཕགས་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་དག་མ་གཏོགས་པར་དེ་དག་གི་བུད་མེད་
ཀྱི་དངོས་པོའི་ལྷག་མ་ལུས་དེ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ། ཚེ་གཞན་ལ་བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ས་བོན་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱི་
སྒྲིབ་པའི་ས་བོན་གྱི་རྒྱུ་འཐུན་པ་རི་རབ་ཙམ་ཡང་མ་ལུས་པར་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ལས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་བྱ་བ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་སྤེལ་
བའི་ཕྱིར་འདས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་འདི་བཤད་དེ་བྱིན་གྱིས་བརླབསོ། །གཅིག་ལ་གཅིག་དགྱེས་སོ། །མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །བསྔགས་སོ། 
རབ་ཏུ་བསྔགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཕྱོགས་བཅུ་ན་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གང་དག་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་རང་གི་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་པར་བྱས་པའི་ལས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་བྱ་བ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་འདི་འཆད་དེ་རབ་ཏུ་བསྔགས་པའི་བར་དུ་མཛད་དོ། །གང་དག་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་

51-1-220a

ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སོ་སོར་འབྱུང་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ལས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་བྱ་བ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་
བ་རྣམས་སྤེལ་བ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་འདི་འཆད་པར་འགྱུར་ཏེ། རབ་ཏུ་བསྔགས་པའི་བར་དུ་མཛད་པར་འགྱུར་རོ། །ད་ལྟར་ང་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་འདི་འཆད་དེ། ཕྱོགས་བཅུ་ན་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་
གི་གཟུངས་འཆད་པ་རྣམས་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །བསྔགས་སོ། །རབ་ཏུ་བསྟོད་དོ། །ཆེ་ཞེ་རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བ་སྐྱེ་བོའི་ནང་ན་མཐུ་དང་དབང་ཐོབ་པ་གང་ལ་ལས་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་འདི་གླེགས་བམ་དུ་བྲིས་ཏེ་
འཆང་ན། རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བ་དེའི་སྙན་པ་དང་། སྒྲ་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱོགས་བཅུར་རྒྱ་ཆེར་གྲགས་པར་འགྱུར་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་དུ་སྒྲ་དང་། སྙན་པ་རྒྱ་ཆེན་པོས་གང་བར་འགྱུར་རོ། །
ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བ་དེ་བསྲུང་བ་དང་། བསྐྱབ་པ་དང་། སྦ་བའི་ཕྱིར་ཕྱི་བཞིན་འབྲང་ཞིང་གནས་
སོ། །དེའི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དུ་འཐབ་མོ་དང་། བརྩོད་པ་དང་། མུ་གེ་དང་། ནད་དང་། ཕ་རོལ་གྱི་དམགས་ཚོགས་དང་། དུས་མ་ཡིན་པའི་རླུང་དང་། ཆར་པ་དང་། གྲང་བ་དང་། ཚ་བའི་ཉེས་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །གནོད་སྦྱིན་དང་། སྲིན་པོ་དང་། 
སེང་གེ་དང་། མ་ཧེ་དང་། གླང་པོ་ཆེ་དང་། སྤྱང་ཀི་མ་རུངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གནོད་པར་མི་འགྱུར། དུག་དང་། ཁ་བ་དང་། ཚ་བ་དང་། སྣུམ་མེད་པ་དང་། རོ་མེད་པ་དང་། རྩུབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་བ་རེག་ན་མི་བདེ་བར་འགྱུར་བའི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་
རབ་ཏུ་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །ནོར་དང་། འབྲུ་དང་། སྨན་དང་། འབྲས་བུ་དང་། འདབ་མ་དང་། མེ་ཏོག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རབ་ཏུ་སྐྱེ་ཞིང་རྣམ་པར་འཕེལ་ཏེ་སྣུམ་པ་དང་། རོ་ཞིམ་པོར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བ་

51-1-220b

ཡུལ་དུ་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཚེ་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་འདིའི་གླེགས་བམ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་རྩེ་མོ་ལ་བཏགས་ན། རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བ་དེས་ཕ་རོལ་གྱི་དམག་ཚོགས་ཐུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྟེ་རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་
བསྐུར་བ་གཡུལ་དུ་ཞུགས་པ་གཉི་ག་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་འདི་གླེགས་བམ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་རྩེ་མོ་ལ་ཐོགས་ན། དེ་གཉིས་གཅིག་ལ་གཅིག་དགའ་ཞིང་འཐུན་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་འདི་ཡོན་ཏན་དང་། 
ཕན་ཡོན་མང་ངོ་། །གྲོང་ངམ། གྲོང་ཁྱེར་རམ། གྲོང་རྡལ་ལ་ལར་མིའམ། རྐང་བཞི་པ་དག་ན་འམ་དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བ་འམ། གནོད་པ་ཞིག་དེར་བྱུང་ན་དེར་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་འདི་གླེགས་བམ་ལ་བྱས་ཏེ་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་ཆེར་སྦྱར་ཏེ་བཞག་
ལ། ཤིན་དུ་ཁྲུས་བྱས་ཤིང་ལུས་རབ་ཏུ་བྱུགས་ཏེ་གོས་གསར་པ་བགོས་ནས་ཚངས་པར་སྤྱད་དེ། སེང་གེའི་ཁྲི་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གཏོར་བ། དྲི་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བདུགས་པ། རོ་བྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐོར་བ་ལ་འདུག་པ་ལ། དེར་རིན་
པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་འདིའི་གླེགས་བམ་ཀླགས་ན་དེར་ནད་དང་དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །དེར་འཇིགས་ཤིང་སྤུ་ཟིང་ཞེས་བྱེད་པ་དང་། ལྟས་ངན་པ་ཐམས་ཅད་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །བུད་མེད་གང་ལ་ལ་བུ་འདོད་ན་
དེས་ཁྲུས་བྱས་ཏེ་གོས་གསར་པ་བགོས་ལ་ཚངས་པར་སྤྱོད་དེ། མེ་ཏོག་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། སྤོས་དང་། བྱུག་པས་གླེགས་བམ་དེ་མཆོད་ལ། བདག་ཉིད་ཀྱང་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གཏོར་བ། དྲི་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བདུགས་པ། རོ་བྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་
ཀྱིས་བསྐོར་བ་ལ་འདུག་ནས་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་འདི་ཀླགས་ན་དེས་བུ་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བླ་ན་མེད་པའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རང་གི་སྨོན་ལམ་མ་གཏོགས་པར་དེ་ཉིད་དེའི་བུད་མེད་དུ་
གྱུར་པའི་ཐ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆེ་ཞེ་རིན་པོ་ཆེའི་ཏོག་གི་གཟུངས་འདི་ལས་ཐ་ན་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཙམ་གང་ལ་ལའི་རྣ་ལམ་དུ་གྲགས་པ་ན་ཐ་ན་རི་དགས་དང་བྱ་འང་རུང་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་

51-1-221a

ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཞི་སྤོས་སྣང་དཔལ་གྱི་ཞབས་གཡས་པའི་མཐེ་བོ་ས་ལ་རེག་པར་མཛད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་ཀྱང་དེའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
ཞིང་འདིར་ས་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་པར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་ཕྱོགས་བཅུ་དག་གི་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། ཡི་དགས་དང་ཤ་ཟ་དང་། 
གྲུལ་བུམ་དང་། མི་དང་། མི་མ་ཡིན་པ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་སྐྲག་པ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏེ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མི་མཇེད་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྣང་བས་རྒྱ་ཆེར་ཁྱབ་པར་གྱུར་ཏེ། ལག་མཐིལ་ལྟ་བུར་མཉམ་པར་
འདུག་ཅིང་། དེའི་ཚེ་ན་རི་དང་། ཤིང་དང་། རྩིག་པ་དང་། རི་རབ་དང་། ཁོར་ཡུག་དང་། ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོ་ཡང་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། །ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དེ་དག་ཀྱང་ས་གཡོས་པ་དང་། སྣང་བ་དེས་སྐྲག་པ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏེ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མཐུས་ཕྱོགས་བཞིར་བལྟས་པ་དང་། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མདའ་རྒྱང་གང་ཙམ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་མཐོང་ནས། དེ་དག་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་ཏེ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ལ་བལྟའོ། །
དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེས་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་གི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཞི་སྤོས་སྣང་དཔལ་གྱི་ཞབས་གཡས་པའི་མཐེ་བོ་ས་ལ་རེག་པ་ན་ཡང་འདི་བཞིན་
དུ་དེའི་ཚེ་ས་གཡོས་པར་གྱུར། དེའི་ཚེ་འདི་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ཡང་ལག་མཐིལ་བཞིན་དུ་མཉམ་པར་འདུག །འདི་བཞིན་དུ་སྣང་བ་དང་ས་གཡོ་བས་སྐྲག་པ་སྐྱེས་ཏེ། ལྷ་དང་། མི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་ཐམས་ཅད་ཕྱོགས་
བཞིར་བལྟ་ཞིང་མདའ་རྒྱང་གང་ཙམ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཞི་སྤོས་སྣང་དཔལ་དེ་མཐོང་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཞི་སྤོས་སྣང་དཔལ་དེས་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་

51-1-221b

འདི་གསུངས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཛ་ལོ་ཀེ་ཛ་ལོ་ཀེ། མོ་ཀེ་ཛ་ལི། ཛ་ལ་ཛ་ལི་ནི། ཛ་ལ་པྲ་ཏེ་ཛ་ཧི་ལི། བ་ར་པུ་རུ་ཥ་ལ་ཀྵ་ཎ་ས་མཱ་རུ་ཧྱ། ཨ་མ་མེ་ཨ་མ་མེ། བ་མ་མེ། བ་མ་མེ། ན་བ་མེ། མ་ཧཱ་མེ། ཛ་ཧ་མེ་ཛ་ཧ་མེ་ཛ་ཧ་མེ་བ་ར་མེ་བ་ར་མེ། བ་བ་བེ། བ་བ་བེ། བ་ཧ་བེ། 
བང་ག་བེ། བ་ཛ་བེ། བཱ་ར་བཱ་ར་ཤེ། ཛ་ལ་མེ་ཁ། བ་ར་ཁ། ཨ་ལ་ཛ་ཧི་ལི། ཛན་ཏུ་ལེ། ཛན་ཏུ་མུ་ཁེ། བ་ཧ་ར། བ་ཧ་ར། སིདྷ་བྲ་ཏེ། ནན་ཏི་ལཱ། ནན་ཏི་ན་དཱ་ལཱ། སཱུརྱ་བི་ཧ་ཁ། ཙན་དྲ་བི་ཧ་ཁ། ཙཀྵུར་ཛྱོ་ཏི་ཤ་བི་ཧ་ཁ། སརྦ་ཀྵ་ཡ་སྟྲི་ཏྭ་སུ་ར་བི་ཧ་ཁ། ཛ་ཁ་ག་
ཛ་ཁ་གྷ། །སུ་ར་ཁ་གྷ། །བ་ཧ་མ། ཨ་མྲི་ཁ། ཨ་མྲི་ཁ། ཨ་མྲི་ཁ། ཨ་མྲི་ཁ། ཨ་མྲི་ཁ། ཨ་མྲི་ཁ། ཨ་མྲི་ཁ། ཨ་མྲི་ཁ། མྲི་ཁ་མྲི་ཁ་མྲི་ཁ། བྱ་བ་དེ་ཏ་ཀརྨ། དུ་ནེ་དུ་ནེ། ཨུ་པ་ཏ་བྱ་བ་ཙྪེ་ད་ཛྙཱ་ན་ཀྲི་ཏ། ཨ་ནུ་ད་པ་ད་ཁ་ག །ནེ་རུ་ཀ །ཨང་གུ་ལེ། བྷང་གུ་ལེ། བི་བྷང་གུ་ལེ། ཀུ་ལ་ཧ། 
ཨིན་དྲ་པ་རི་བི་བྷ་ཧ། བྱ་བ་ཙྪེ་ད་ཀར་བྷ། ཙ་པྲ་ཏི། ཙ་པྲ་ཏི། ཨ་མོ་ཧ་དར་ཤ་ནེ། པ་རི་བརྟ་བྷ་ཥྱུ། ཁ་ས་མ། ཀྲི་མ་ཛྱོ་ཏི་ཁ་ག །ཛ་ཧི་ཛ་ཧ་ཛྱོ་ཏི། ནི་ཤྐ་བྷི་ར་ས། བྷི་ར་ས། བྷི་ར་ས། བྷི་ར་ཛ། མ་ཏི་ཀྲ་མ། བྷི་བ་ཀྲི་པ། མ་ཧཱ་ཀྲི་པ། ཧི་ལེ་ཧི་ཧི་ལེ། ཨ་རུ་ན་པྲ་ཏེ། ས་མ་ཡ་ནི་ཤྐེ། 
མ་ད་ན། དྱན་ཨ་པ་ར་མྲི་ཤེ། ཕ་ལ་ཀུན་ད་ལ་ལ་ཁེ། ནི་བརྟ། ཨི་སྟི་བྷ་བ། ཀརྨ་ཀྵ་ཡ། པྲ་དུར་བྷ་བ་བ་པུ་རུ་ཥ་ཏྭ་མ། ཨ་ས་མ་ས་མ། ས་མ་ཡ། བི་བྷིད་དཱི་ཛྙཱ་ཏ་ཐཱ་ག་ཏ་སྭཱ་ཧཱ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་འདི་བཤད་མ་ཐག་ཏུ་
ཡང་ས་ཆེན་པོ་གཡོས་སོ། །བདུད་ཀྱི་བུ་མོ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་འདི་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་མོ་མཚན་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏེ་ཕོ་མཚན་སྐྱེས་སོ། །ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། 
མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། ཡི་དགས་དང་། ཤ་ཟ་དང་། གྲུལ་བུམ་དག་གི་བུ་མོ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་འདི་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་མོ་མཚན་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏེ་ཕོ་མཚན་སྐྱེས་ནས། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་
ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་མ་འོངས་པ་ན་བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པ་བྱང་ནས། བུད་མེད་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་

51-1-222a

ཐུབ་པ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་སྐད་ཆེན་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ངོ་མཚར་མཛད་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་གང་གིས་བདག་
ཅག་ད་ལྟར་བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་མི་གདའ་བར་གྱུར་ཅིག །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པའི་སྐྱེས་པའི་དངོས་པོར་གྱུར་པའི་སྔོན་བྱུང་བ་འདི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་དུ་གསོལ། དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་མཚར་དང་། ཆོ་འཕྲུལ་དང་། སྐྱོ་བས་བདག་ཅག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔོན་བྱུང་བ་འདི་ལྷ་དང་མི་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་པ་རྣམས་དཔང་དུ་འགྱུར་བར་བཤད་དུ་གསོལ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་སྔོན་བྱུང་བ་འདི་བཤད་པ། བཞིན་བཟངས་དག་
གང་གི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཞི་སྤོས་སྣང་དཔལ་དེའི་ཐད་ནས་རྒྱལ་པོ་ཨུད་པ་ལའི་གདོང་གི་བཙུན་མོ་དམ་པ་ལྷ་མཛེས་བུད་མེད་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དང་བཅས་པས་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་འདི་ཐོས་ཏེ། ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་བཙུན་མོ་དམ་པ་ལྷ་མཛེས་དང་། བུད་མེད་
བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དེ་དག་མོ་མཚན་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏེ་ཕོ་མཚན་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་དུ་ལྷའི་བུ་མོ་ནས་མིའི་བུ་མོའི་བར་དུ་གྲངས་མེད། དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་རིན་པོ་ཆེའི་ཏོག་གི་གཟུངས་འདི་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་བུད་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ནས་སྐྱེས་པའི་དབང་པོ་སྐྱེས་
ཏེ། བུད་མེད་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མ་འོངས་པ་ན་བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པར་བྱང་ངོ་། །གང་གི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཨུད་པ་ལའི་གདོང་གི་བཙུན་མོ་དམ་པ་ལྷ་མཛེས་བཙུན་མོའི་འཁོར་དང་གཡོག་ཏུ་བཅས་པ་ཕོར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་
རྒྱལ་པོ་ཨུད་པ་ལའི་གདོང་དེས་བུ་ཐུ་བོ་གླིང་བཞི་ལ་དབང་བའི་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་དབང་བསྐུར་བས་དབང་བསྐུར་ཏེ། བུ་སྟོང་དུ་གཅིག་གིས་མ་ཚང་བ་དང་། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ལྷ་མཛེས་དང་བཅས། ལྷ་མཛེས་ཀྱང་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་
དང་བཅས། གཞན་ཡང་སྲོག་ཆགས་དགུ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་དང་བཅས་ཏེ་ཁྱིམ་ནས་བྱུང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཞི་སྤོས་སྣང་དཔལ་དེའི་ཐད་དུ་སྐྲ་དང་། ཁ་པུ་བྲེགས། གོས་ངུར་སྨྲིག་བགོས་ཏེ་ཡང་དག་པར་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་། །

51-1-222b

རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཁ་ཏོན་ལ་དགའ་ཞིང་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་བརྩོན་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དེ་ན་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་མང་པོ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་རབ་ཏུ་བྱུང་སྙམ་ནས། དེ་དག་ཕན་ཚུན་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲའོ། །དགེ་སྦྱོང་
འདི་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་ལ་བརྩོམ་པ་སྟེ། གཡོ་ཅན་སྒྱུ་མ་བདུད་ཀྱི་ལས་དང་ལྡན་པས་ཆོས་འདི་སྟོན་ཅིང་ལ་ལ་ནི་ཕོ་མཚན་མེད་པར་བྱས། ལ་ལ་ནི་མོ་མཚན་མེད་པར་བྱས། ལ་ལ་ནི་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བྲེགས། ལ་ལ་ནི་གོས་ཚོན་ཅན་བསྐོན། ལ་ལ་ནི་གོས་དཀར་
པོ་བསྐོན། ལ་ལ་ནི་ལྷར་སྐྱེ་བར་སྟོན། ལ་ལ་ནི་མིར་སྐྱེ་བར། ལ་ལ་ནི་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེ་བར། ལ་ལ་ནི་ཡི་དགས་སུ་སྐྱེ་བར། ལ་ལ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བར། ལ་ལ་ནི་འཆི་འཕོ་དང་། སྐྱེ་བ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །བདུད་ཀྱི་
ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་བརྩོན་ཞིང་བུད་མེད་བསྒྱུར་བའི་སྒྱུ་དང་ལྡན་པ་དགེ་སྦྱོང་འོད་ཞི་སྤོས་སྣང་དཔལ་དེ་དགེ་སྦྱོང་གི་གཟུགས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་སླུ་བ་ཡིན་གྱིས་བདག་ཅག་འདི་ནས་དོང་སྟེ། དེའི་གཟུགས་དང་རྟགས་འཛིན་པ་ཡང་མི་མཐོང་བ་དང་། དེའི་ཚིག་ཀྱང་ཅུང་ཟད་
ཀྱང་མི་ཐོས་པར་འདོད་དོ། །དེ་ནས་དེ་ཉིད་ན་ཤོར་བ་གཞོན་ནུའི་ཚུལ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེས་ཚིགས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁོ་བོའི་ཆུང་མ་དང་། གཡོག་མོ་དང་བུ་མོ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དགེ་སྦྱོང་མ་རུངས་པ་འདིས་མོ་མཚན་མེད་པར་བྱས་
ཏེ། སྐྱེས་པའི་དབང་པོར་སྤྲུལ་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མགོ་བྲེགས་ཏེ་གོས་ཚོན་ཅན་བསྐོན་ནས་ཁོ་བོ་གཅིག་པུ་མྱ་ངན་གྱིས་ནོན་ཏེ། ཐ་ན་བདག་ཅག་ཐམས་ཅད་འདུས་ལ་གང་དུ་དགེ་སྦྱོང་མ་རུངས་པ། དགེ་སྦྱོང་སྒྱུ་མ་བདུད་ཀྱི་ཞགས་པ་ལ་བརྩོན་པ་འདིའི་
སྒྲ་དང་། སྐད་ཀྱང་མི་ཐོས་ན་མཐོང་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་པའི་རི་ཁྲོད་ཉམ་ང་བར་འདོང་གིས་ཚུར་ཤོག་ཅེས་བྱས་པ་དང་། དེ་དག་ཐམས་ཅད་དགའ་སྟེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནས་ཤོར་བ་གཞོན་ནུའི་ཚུལ་དང་། ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པའི་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་
ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་དེ་ནས་དོང་སྟེ། ཡུལ་མཐའ་འཁོབ་ཀྱི་རི་ཁྲོད་ཉམ་ང་བར་དྲང་སྲོང་གི་ཆ་བྱད་ཀྱིས་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཅིང་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །འཁོར་ལ་ལས་ཐར་བ་ཡང་མེད། ལེགས་པར་བྱས་པ་དང་། 

51-1-223a

ཉེས་པར་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་མེད་ན། དེར་ཆས་པར་སྨྲ་བའི་དགེ་སྦྱོང་བདུད་ཀྱི་ལས་ལ་བརྩོན་པ་ཞིག་བྱུང་གིས། གང་དག་དེ་ལ་བལྟ་བའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་དང་། གང་དག་གུས་པར་སྨྲ་བ་དང་། གང་དག་དེའི་ཆོས་ཉན་པ་
དེ་དག་སེམས་གཡེངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་མགོ་བྲེགས། ཁྱིམ་ནས་ཕྱུང་། གོས་ཚོན་ཅན་བསྐོན། དུར་ཁྲོད་དུ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་དུ་བཅུག །སློངས་མོ་བའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཛུད། ཟན་ཟ་གཅིག་པར་བྱེད། ལྟ་བ་མི་བཟད་པའི་ཡིད་དང་ལྡན་པ་དང་། རྟག་ཏུ་ཡིད་
འབྱུང་བར་བྱེད། དབེན་པར་གནས་པ་ལ་དགའ་བ་དང་། གནས་ཁང་དུ་བཅུག །འདོད་པའི་དགའ་བའི་གླུ་གར་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། དྲི་དང་། བྱུག་པ་དང་། རྒྱན་དང་། ལྷབ་ལྷུབ་དང་། འཁྲིག་པའི་ཆོས་དང་། ཆང་ར་རོ་བར་འགྱུར་བའི་བཏུང་བ་སྤངས་ཤིང་
སྨྲ་བ་ཉུང་བར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟ་བུའི་དགེ་སྦྱོང་གི་གཟུགས་ཀྱིས་ཆད་པར་སྨྲ་བ། བདུད་ཀྱི་ལས་ལ་བརྩོན་པ་དེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དགྲར་གྱུར་པ་ཞིག་བྱུང་སྟེ། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་དེའི་བྱེད་པ་ནི་སྔོན་མ་ཐོས་མ་མཐོང་བ་ཡིན་པར་ཁོ་བོས་རྟོགས་སོ་ཞེས་
དེས་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་དེ་ལྟ་བུའི་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་ལྟ་བ་འཛིན་དུ་བཅུག་གོ། །དེ་ནས་དུས་གཞན་ཞིག་ན་དགེ་སྦྱོང་ཆེན་པོ་ཨུད་པ་ལའི་གདོང་གིས་ཐོས་པ། ག་ཤེད་ཀྱི་རི་ཁྲོད་ན་ཁ་ཅིག་བདག་ཉིད་ཀྱང་ལམ་ངན་པར་
ཞུགས་ཤིང་གཞན་ཡང་ལྟ་བ་མི་བཟད་པ་འཛིན་དུ་འཇུག་སྟེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་མི་སྙན་པ་སྒྲོགས་སོ་ཞེས་ཐོས་ནས་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །བདག་གིས་སེམས་ཅན་འདི་དག་སྡིག་པའི་ལྟ་བར་སོང་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་མ་བྱས་ཤིང་
ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་མ་བཀོད་ན་བདག་དགེ་སྦྱོང་དུ་གྱུར་པ་དོན་མེད་དོ། །མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ལྡོངས་པར་གྱུར་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་བདག་ཇི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ། ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་ཉམ་ཐག་པར་གྱུར་པའི་
བདུད་བཞིའི་ཞགས་པས་བཅིང་བས་བཅིངས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་དགྲོལ་བར་ནུས་སྙམ་སྟེ། དེ་ནས་དགེ་སྦྱོང་ཆེན་པོ་ཨུད་པ་ལའི་གདོང་རྟུལ་བ་ཆེ་ཞིང་བརྟན་པ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཞི་སྤོས་སྣང་དཔལ་ལ་ཞུས་ཏེ། 

51-1-223b

སྲོག་ཆགས་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མས་བསྐོར་ཅིང་མདུན་དུ་བདར་ནས་མཐའ་འཁོབ་ཀྱི་གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་རྡལ་དང་། རི་དང་། རི་བྲག་ཉམ་ང་བའི་གནས་དེ་དང་དེ་དག་ན་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཅིང་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་ཅི་ནས་སེམས་ཅན་དེ་དག་སྡིག་པའི་ལྟ་བར་
སོང་བ་ལས་བཟློག་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་བཙུད་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བཀོད། གཞན་ལ་ལ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པར་སྨོན་པ་ལ། ལ་ལ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ། ལ་ལ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་བཀོད། ལ་ལ་ནི་
རབ་ཏུ་ཕྱུང་། ལ་ལ་ནི་དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་ལ། ལ་ལ་ནི་ཟ་གཅིག་པ་ལ། ལ་ལ་ནི་དུས་ཁྲིམས་པ་ལ། ལ་ལ་ནི་སྐྱབས་གསུམ་དུ་འགྲོ་བ་ལ་བཀོད་པ་དེ་ལྟ་བུར་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །བུད་མེད་དག་ལ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་འདི་བཤད་དེ། 
བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལས་བསྒྱུར་ནས་སྐྱེས་པ་ལ་བཀོད་དོ། །སྲོག་ཆགས་མང་པོ་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྡིག་པའི་ལྟ་བར་སོང་བ་དེ་ལས་བཟློག་སྟེ། ཉེས་པ་འཆགས་སུ་བཅུག་ནས་
བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཞི་སྤོས་སྣང་དཔལ་དེ་ཉིད་ལ་ཕུལ་ནས་རབ་ཏུ་ཕྱུང་ངོ་། །ཤོར་བ་གཞོན་ནུའི་ཚུལ་ནི་མ་གཏོགས་ཏེ། དེས་འདི་ལྟར་ཨུད་པ་ལའི་གདོང་འདིས་བདག་གི་འཁོར་རྣམས་
བསླུས་ཏེ་ཁྲིད་ཀྱིས། བདག་གིས་ཀྱང་འདི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་བདུད་བྱས་ཏེ། འདི་ལྟར་མངལ་ན་འདུག་པ་ཚུན་ཆད་འདི་ལ་རྣམ་པར་འཚེའོ། །དེ་ནས་ཕྱིས་
གཙེས་ནས་ཀྱང་གཞོན་ནུ་རྩེད་མོ་བྱེད་པ་དང་། བཟོའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། ཀློག་ཅིང་འདུག་པ་དང་། དགའ་བའི་རྩེད་མོའི་ཕྱིར་བཙུན་མོའི་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སོང་བ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་གི་བར་དུ་སྐྲག་པར་བྱའོ། །
གེགས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ནས་ཀྱང་བསྟན་པ་གཤིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་བོ། །དེ་ནས་དགེ་སྦྱོང་ཨུད་པ་ལའི་གདོང་གིས་ཤོར་བ་གཞོན་ནུའི་ཚུལ་གྱིས་སྨོན་ལམ་དེ་ལྟར་བརྟུལ་ཏེ་བཏབ་པ་ལ་མཐུ་ཆེན་པོ་དང་འབད་པ་

51-1-224a

དྲག་པོས་དད་པར་བྱས་ཏེ་སྡིག་པའི་ལྟ་བ་ཐིབས་པོ་དེ་ལས་བཟློག་ནས་ཉེས་པ་འཆགས་སུ་བཅུག་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དུ་བཅུག་གོ། །དེ་ནས་ཤོར་བ་གཞོན་ནུའི་ཚུལ་རབ་ཏུ་དུལ་ཞིང་
དད་པ་སྐྱེས་ནས་འདི་སྐད་དུ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཁྱོད་གང་གི་ཚེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ནས་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་
བསྟན་དུ་གསོལ་ཞེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་བོ། །བཞིན་བཟངས་དག་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་གང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཞི་སྤོས་སྣང་དཔལ་དེ་འཁོར་དང་བཅས་པ་ལ་མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོ་རྣམ་པ་དུ་མ་བྱས་ནས་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་
སྟོང་དུ་མ་དང་བཅས་ཏེ་ཁྱིམ་ནས་བྱུང་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་། སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་ནི་སྡིག་པའི་ལྟ་བར་སོང་བ་ལས་བཟློག་སྟེ། ཐེག་པ་གསུམ་ལ་བཀོད། སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་བཀོད། 
བུད་མེད་བྱ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཚད་མེད་པ་ནི་སྐྱེས་པ་ཐོབ་པར་བྱས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཨུད་པ་ལའི་གདོང་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་པ་དེ་གཞན་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་ཁྱོད་ཐེ་ཚོམ་འམ། ཡིད་གཉིས་སམ། སོམ་ཉི་ཟ་བར་གྱུར་ན་དེ་ལྟར་མི་བལྟའོ། །
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་གླིང་བཞི་ལ་དབང་བའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཨུད་པ་ལའི་གདོང་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏེ། ངས་དེ་ལྟ་བུའི་སྐྱེས་བུའི་མཐུ་བྱས་སོ། །བཞིན་བཟངས་དག་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བཙུན་མོ་དམ་པ་ལྷ་མཛེས་
ཤེས་བྱ་བ་གང་གིས་དགེ་སྦྱོང་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་དེ་གཞན་ཡིན་སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་འམ། ཡིད་གཉིས་སམ། སོམ་ཉི་ཟ་བར་གྱུར་ན་དེ་ལྟར་མི་བལྟའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དེ་བཙུན་མོ་དམ་
པ་ལྷ་མཛེས་ཤེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །བཞིན་བཟངས་དག་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པའི་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་མང་པོ་དང་བཅས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ལ་མི་སྙེན་པའི་བར་དུ་ཟེར་བ་ཤོར་བ་གཞོན་ནུའི་ཚུལ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གཞན་ཡིན་སྙམ་དུ་ཁྱོད་ཐེ་ཚོམ་འམ། 

51-1-224b

ཡིད་གཉིས་སམ། སོམ་ཉི་ཟ་བར་གྱུར་ན་དེ་ལྟར་མི་བལྟའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདུད་སྡིག་ཅན་འདི་ཉིད་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ཤོར་བ་གཞོན་ནུའི་ཚུལ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏེ། གང་དེའི་ཚེ་ངས་དེའི་འཁོར་རབ་ཏུ་ཕྱུང་ནས་དེའི་ཕྱིར་ང་ལ་སེམས་རབ་ཏུ་ཁྲོ་བ་
བསྐྱེད་ནས་ཕྱིས་སྨོན་ལམ་བཏབ་སྟེ། ཁྱོད་ནམ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དེའི་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་སྟོན་ཅིག་ཅེས་བྱས་སོ། །
རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ཁྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་ཞི་སྤོས་སྣང་དཔལ་དེ་ལ་མ་དད་ཅིང་མ་བསྡམས་པའི་ཚིག་སྨྲས་ཏེ། སྡིག་པའི་ལྟ་བར་སོང་བ་བཟུང་ནས། ངས་ཁྱེད་སྡིག་པའི་ལྟ་བར་སོང་བ་དེ་ལས་ཀུན་ཐར་
བར་བྱས་ཏེ་རབ་ཏུ་ཕྱུང་ནས། དེ་ཚུན་ཆད་ཁྱེད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཏེ། དེ་དག་ལ་མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོ་བྱས། དེ་དག་ལས་ཆོས་མཉན་ཏེ་སྨོན་ལམ་བཏབ་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱད་དེ། 
ཁྱེད་ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱད་པའི་ལས་དེ་སྔོན་བསྐལ་པ་དུ་མར་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ངོ་། །ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ད་ལྟར་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱི་གནས་སུ་སྐྱེས་སོ། །རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་འདི་སྔོན་བྱུང་བའི་ལེའུ་འདི་བཅོམ་
ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་བཤད་པ་ན་བདུད་ཀྱི་བུ་མོ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་དེ་དག་བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ནས་སྐྱེས་པའི་དངོས་པོར་གྱུར་ཏེ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་བོ། །ལྷ་དང་། མི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་སྐྱེ་དགུའི་སེམས་
ཅན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གྲངས་མེད་པ་དག་གིས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གྲངས་མེད་
དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གྱུར་ཏོ། །ལྷ་དང་མིའི་བུ་མོ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་ནི་བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལས་གྱུར་ཏེ་སྐྱེས་པའི་དངོས་པོ་རྙེད་དོ། །འདུས་པ་ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་ལ་སྔོན་

51-1-225a

བྱུང་བའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ་གཉིས་པའོ།། །། བམ་པོ་གསུམ་པའོ། །དེ་ནས་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་བཤད་པ་དེའི་ཚེ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་
འདི་རྒྱ་ཆེར་སྣང་བས་ཁྱབ་པར་གྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ན་གླིང་བཞི་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་གང་ཡོད་པ་དེ་དག་ན་འདོད་པའི་དབང་ཕྱུག་བདུད་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་གང་དག་བདུད་བྱེད་པ་དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་དོགས་པ་སྐྱེས་ཏེ། སྣང་བ་ཆེན་པོ་འདི་གང་ནས་བྱུང་ཞེས་
གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ལ་བལྟ་ཞིང་བདུད་སྡིག་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་གང་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ན་གནས་པ་དེ་བདག་ཅག་བས་སྟོབས་ཆེ་ཞིང་དབང་ཆེ་ལ་མཐུ་ཆེ་ན། འདི་དེའི་མཐུ་འམ་སྙམ་ནས། དེ་ནས་བདུད་དེ་དག་གིས་བལྟས་ན་
བདུད་སྡིག་ཅན་དེ་མྱ་ངན་གྱི་ཁང་པ་ན་འདུག་ཅིང་ཡིད་རབ་ཏུ་མི་དགའ་བ་དེ་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་བདུད་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ག་ལ་བ་དང་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱི་ཁང་པ་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་ལ་འདི་སྐད་
ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་འདོད་པའི་དབང་ཕྱུག་ཅིའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་སྣང་བར་བྱས་ནས། ཁྱོད་མྱ་ངན་གྱི་ཁང་པར་ཞུགས་ཏེ་འདུག །དེ་ནས་འདོད་པའི་དབང་ཕྱུག་གིས་བདུད་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་ལ་
རྒྱས་པར་སྨྲས་པ། ཀྱེ་གྲོགས་པོ་དག་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །ཤཱཀྱའི་རིགས་ལས་ཤིན་ཏུ་གཡོ་དང་སྒྱུར་ལྡན་པའི་དགེ་སྦྱོང་ཞིག་འདིར་སྐྱེས་ཏེ། དེ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་སྣང་བར་བྱས། རབ་ཏུ་གཡོས་པར་
བྱས། འཁྲུགས་པར་བྱས་ཏེ། དངངས་པར་བྱས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མ་ལུས་པ་འདི་ན་མཁས་པ་གང་སུ་ཚངས་པའི་དབང་པོ་འམ། ཀླུའི་དབང་པོ་འམ། གནོད་སྦྱིན་གྱི་དབང་པོ་འམ། ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་དབང་པོ་འམ། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོའི་དབང་པོ་འམ། 
ནམ་མཁའ་ལྡིང་གི་དབང་པོ་འམ། མི་འམ་ཅིའི་དབང་པོ་ནས། གཞན་ཡང་མི་དང་མི་མ་ཡིན་པའི་བར་དུ་མཁས་པ་སུ་ཡང་རུང་། དེ་དག་ཐམས་ཅད་དེ་ལ་མཆོད་པའི་ཕྱིར་འདོང་ངོ་། །ལོ་དྲུག་གི་བར་དུ་གཅིག་པུ་གཉིས་སུ་མེད་པར་འདུག་སྟེ། མཚན་ཉིད་མེད་

51-1-225b

པའི་སྒྱུ་མ་བསྒྲུབས་པས་ཁོ་བོས་ཀྱང་རང་གི་སྟོབས་ཀུན་བསྟན་པར་འདོད་ནས་སྡེ་དང་གཡོག་བྱེ་བ་ཕྲག་སུམ་བཅུ་རྩ་དྲུག་དང་དེའི་དྲུང་དུ་དོང་སྟེ་ཀུན་དུ་བསྐོར་ནས་བདུད་ཀྱི་སྟོབས་དང་། རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། ཕ་རོལ་གནོན་པ་ཐམས་
ཅད་བསྟན་ཀྱང་དེའི་སྤུའི་ཁུང་བུ་གཅིག་ཀྱང་དངངས་ཤིང་འཇིགས་པར་བྱ་མ་ནུས་ན་སྟན་དེ་ལས་བསྐྱོད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། བགེགས་གཞན་བྱ་བར་ལྟ་ག་ལ་ནུས་ཏེ། དམངས་དེས་དེ་ལྟ་བུའི་སྒྱུ་ཤིན་དུ་བསྟན་ཅིང་ས་གཡོ་བར་བྱས་པས་ཁོ་བོ་སྡེ་དང་བཅས་ཏེ་ཕམ་
ནས་ཤིང་བཅད་པ་བཞིན་དུ་སའི་སྟེང་དུ་ལྷུང་ངོ་། །དེ་དེར་འདུག་སྟེ་དེ་འདྲ་བའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་སྒྱུ་མ་བསྒྲུབས་ནས་འདི་ལྟར་བདུད་ཀྱི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ། རིག་པ་བསྒྲུབས་ནས་སྟན་དེ་ལས་ལངས་ཏེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་བསྟན་ནས་
གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ན་སེམས་ཅན་སུ་མཁས་ཤིང་ཤེས་པ་དེ་དག་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་སྒྱུས་འདུན་པར་བྱས་ཏེ། དེ་དག་གི་སེམས་དང་། འགྲོ་བ་དྲུག་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་། འགྲོ་བ་ཡང་ཁོ་བོས་མི་ཤེས་སོ། །གང་དག་དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་དོང་བ་དེ་དག་གི་སྤུའི་
ཁུང་བུ་གཅིག་ཙམ་ཡང་དངངས་པ་དང་འཁྲུགས་པར་བྱེད་མ་ནུས་ན་དེ་ལ་སླུ་བ་འམ་བསྐྱོད་པར་ལྟ་ག་ལ་ནུས་ཏེ། དེང་ཁོ་བོའི་གཡོག་མོ་ལྔ་བརྒྱ་དང་། བུ་ཉི་ཁྲི་དང་ཚོགས་ཀྱི་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་དམངས་དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་དོང་ནས་ཆོས་ཉན་པའི་ཕྱིར་
དེའི་མདུན་ན་འཁོད་དེ། ཁོ་བོས་དེ་དག་དེ་དང་ཕྲལ་བར་མ་ནུས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སྟོབས་དང་ལྡན་པ། བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པ། ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ། དབང་ཕྱུག་དང་ལྡན་པ་ཁྱོད་ཁོ་བོའི་གྲོགས་གྱིས་དང་། ཤཱཀྱའི་བུ་དམངས་དེ་སྲོག་དང་དབྲལ་ལོ། །དེ་ལ་སེམས་
ཅན་གང་དག་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་པར་གཞིག་པར་བྱའོ། །དགེ་སྦྱོང་གཡོ་སྒྱུ་ཅན་ནག་པོའི་ཕྱོགས་ཕམ་པར་བྱས་ཏེ། བདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་དཀར་པོ་སྣང་བར་བྱས་ལ། དེ་ཕྱིན་ཆད་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བདུད་
མེ་འོད་ཅེས་བྱ་བས་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་གང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་ཤིང་ཆོས་འཆད་པ་ལ་བལྟས་པ་དང་། དེ་ནས་བདུད་མེ་འོད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་། སྒྲ་དབྱངས་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་ཐོས་སོ། །མཐོང་ནས་དེ་སྤུ་ཟིང་ཞེས་

51-1-226a

བྱེད་ཅིང་དངངས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ནས་དེས་བདུད་སྡིག་ཅན་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །མ་ལུས་ཞིང་ན་འདི་ནི་གཟུགས་བཟང་མཆོག །བསོད་ནམས་ཤེས་པས་རིང་ནས་གནས་གཙང་སྟེ། །ཉོན་མོངས་རྣམ་གྲོལ་ལམ་ལྡན་ཡུན་རིང་ལོན། །
སྲིད་པ་ཀུན་ཟད་མྱ་ངན་རྣམས་ལས་ཐར། །ཁྱོད་ཀྱང་མི་རིགས་ཁྲོ་བའི་དབང་མ་འགྲོ། །གཙོ་མཆོག་འདི་ནི་སྲིད་པ་གསུམ་ན་སྐྱབས། །འདི་ལ་ཞེ་སྡང་ཅུང་ཟད་སུ་སྐྱེད་པ། །དེ་ནི་རྨོངས་ཤིང་བདེ་བ་ཉམས་པར་འགྱུར། །དེ་ནས་གཞན་ཡང་བདུད་
མུ་ཁྱུད་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བས་བདུད་སྡིག་ཅན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནི་འཕྲུལ་ཆེན་བསོད་ནམས་རབ་ཀྱི་མཚན། །མི་གནས་འགྲོ་བ་ཀུན་ལས་རབ་ཏུ་ཐར། །སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་ཟད་པའི་ལམ་སྟོན་པ། །བདུད་བརྒྱ་ཀུན་ཀྱིས་གཙེས་བར་བྱ་མི་
ནུས། །སྡིག་ཅན་གྱིས་སྨྲས་པ། ང་ཡི་སྐྱེ་བོ་དག་ལ་དབང་བྱས་ཏེ། །ཁྱོད་ཀྱི་སྐྱེ་བོ་འདི་ཡང་དེ་དབང་འགྲོ། །དེ་ཡིས་རིང་པོར་མི་ཐོགས་ཡུལ་སྟོངས་བྱེད། །འུ་བུ་ཅག་ཀྱང་གང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །དེ་ནས་བདུད་ནགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་
བ་དེས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱོད་ནི་རབ་ཏུ་འབྱོར་པར་གྱུར་པའི་ཚེ། །དེ་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་རང་གི་དཔའ་བ་བསྟན། །ད་ནི་རབ་ཏུ་དཔུང་ཉམས་རེ་ཆད་ན། །དེ་རིང་ཅི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ལ་སྡོ། །བདུད་རལ་གྲི་ཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེས་འདི་སྐད་
ཅེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནི་སུ་ལའང་ཡིད་ཀྱི་ཁྲོ་བ་མེད། །མི་གནས་དེ་ནི་བསམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཙང་། །ཁམས་གསུམ་དག་ལས་ཐར་ཞིང་འགྲོ་བ་རྒྱུ། །དེ་ལ་གཞན་གྱིས་གསད་པར་མི་ནུས་སོ། །སྡིག་ཅན་གྱིས་སྨྲས་པ། འདོད་ཁམས་ན་འདི་
ན་སེམས་ཅན་གང་འཁོད་པ། །འདོད་ལ་ཆགས་ཤིང་ང་རྒྱལ་དྲེགས་པས་མྱོས། །དེ་དག་ང་ཕྱིར་རྟག་འབྲང་ཕྱག་བརྙེན་ཏེ། །དེ་དག་ཚོགས་པས་ཅི་ཕྱིར་དེ་མི་སོད། །དེ་ནས་བདུད་ས་ཆུ་ཞེས་བྱ་བ་དེས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །སྙིང་པོ་མེད་ཅིང་སྒྱུ་མ་སྨིག་རྒྱུ་འདྲར། །
དངོས་པོ་ཀུན་ཤེས་སྲིད་པ་རྣམ་པར་བརྟུལ། །སྲིད་པར་མ་ཆགས་ནམ་མཁའི་ངོ་བོ་ཉིད། །དེ་ལ་བགེགས་བྱེད་ནུས་པར་ག་ལ་འགྱུར། །སྡིག་ཅན་གྱིས་སྨྲས་པ། མི་ཡི་འཇིག་རྟེན་འདི་ན་དེ་དབང་ཡོད། །བཟའ་བཏུང་ཞིམ་པོ་སྨན་དང་གོས་རྙེད་ཅིང་། །

51-1-226b

ཚོར་བ་གསུམ་ཡང་དེ་ཡི་སེམས་ལ་ཡོད། །ཅི་ཕྱིར་དེ་ལ་བརླག་པར་བྱ་མི་ནུས། །བདུད་སྲེད་སྤོང་ཞེས་བྱ་བ་དེས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །སྡིག་ཅན་ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །རྫུ་འཕྲུལ་བདག་ཅག་ཡུལ་ན་ཅི་ཡོད་པ། །དོན་གྲུབ་འཕྲུལ་ལ་
ཆ་ཤས་མི་རེག་ན། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་བརླག་པར་བྱ་བར་ནུས། །སྡིག་ཅན་གྱིས་སྨྲས་པ། ངས་ནི་དེ་ལ་ཟན་བཅད་བྱས། །དེ་ལ་རྡོ་བ་དག་ཀྱང་འཕངས། །དེ་བཞིན་མི་སྙན་ཚིག་སྨྲས་ནས། །གནས་དག་ནས་ཀྱང་རབ་ཏུ་བསྐྱོད། །བདུད་ཤེས་མིག་
ཅེས་བྱ་བ་དེས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་གང་ཚེ་དེ་ལ་བགེགས་བྱས་ཚེ། །དེ་ནི་ཁྲོས་པས་ཅུང་ཟད་འཚིག་པ་འམ། །ཁྱོད་ལ་ཁྲོ་གཉེར་བཞིན་ཡང་བསྟན་བྱས་སམ། །དེ་ལས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཚིག་ངན་མངོན་ཐོས་སམ། །སྡིག་
ཅན་གྱིས་སྨྲས་པ། དེ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པས་རྟག་ཏུ་བཟོད། །འདོད་ཆགས་སྤངས་ཤིང་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་བྲལ། །དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་བྱམས་སེམས་ལྡན། །འདྲེ་བར་སྤྱོད་པ་ལ་ཡང་དེ་རྟོག་གོ། །བདུད་ཐུབ་དཀའ་ཞེས་བྱ་བ་དེས་འདི་
སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀུན་སྦྱོར་གསུམ་གྱི་ཞགས་པས་གང་བཅིངས་པ། །དེ་ལ་བདག་ཅག་ནན་ཏན་བགེགས་བྱ་མོད། །དེས་ནི་སྐྱོན་དང་གཏི་མུག་ཞགས་པ་སྤངས། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་བརླག་པར་བྱ་བར་ནུས། །སྡིག་ཅན་གྱིས་སྨྲས་པ། 
སྟོབས་ཐོབ་ཁྱེད་ཅག་ང་ཡི་གྲོགས་ཡིན་ཏེ། །ཁྱེད་རྣམས་བག་ཡོད་བྱོས་ལ་དེའུ་རེ་ཆོས། །ཐམས་ཅད་ཕྱོགས་སུ་རི་ཡི་ཕྲེང་བ་དང་། །ས་འདི་མ་ལུས་བྱིན་གྱིས་ཆུར་བརླབ་བོ། །མཁའ་ལས་མི་བཟད་སྟུག་པའི་བྲག་ཆར་དང་། །ལྕགས་ཀྱི་ཕྱེ་
མའི་ཕུང་པོ་རབ་ཏུ་དབབ། །ལྕགས་མདའ་མདུང་ཐུང་སྤུ་གྲི་མདའ་བོ་ཆེ། །དེ་ལུས་ཕྱེ་མར་བརླག་ཕྱིར་དབབ་པར་བྱ། །ཀུན་ནས་རབ་ཏུ་རྣོ་བའི་རྡོ་རྗེ་དང་། །མདུང་ཐུང་རལ་གྲི་ཐོ་བ་རྣམས་ཕབ་ལ། །འབར་བ་མངོན་འཕགས་སྦྱོར་བ་དེ་དག་གིས། །
ཤཱཀྱའི་བུ་དེ་ཐལ་བར་བརླག་པར་བྱ། །དེ་བཞིན་དུ་བདུད་བྱེ་བའི་བར་དུ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་བདུད་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདོང་བར་བགྱིའོ། །

51-1-227a

རང་རང་གི་གནས་ནས་གོ་བགོས་ལ་སྡེ་དང་གཡོག་ཏུ་བཅས་ཏེ་འདོང་ངོ་། །བདག་ཅག་གི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་། སྟོབས་ཀྱི་ཡུལ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསྟན་པར་ནི་བྱ་ན། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་དེ་རྩལ་ཅི་འདྲ་བ་དེའི་མོད་ལ་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏེ། ཁྱོད་རང་གིས་
རིགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བདུད་བྱེ་བ་རང་རང་གི་གནས་ནས་གོ་བགོས་ཏེ། བདུད་བྱེ་བ་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་གཡོག་སྟོང་སྟོང་ཡ་ལད་རྣམ་པ་མང་པོ་གྱོན་པ། ལག་ཆ་སྣ་ཚོགས་ཐོགས་པ། གོ་ཆ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བགོས་པ་དག་དང་ཆས་ཏེ། 
དེའི་ནུབ་མོ་འདས་ནས་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་ཕྱིན་ཏེ། ཡུལ་ཨང་ག་མ་ག་དྷཱའི་དྲང་ཐད་ཀྱི་ནམ་མཁའ་ལ་འཁོད་ནས་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ན་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། 
མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། ཡི་དགས་དང་། ཤ་ཟ་དང་། གྲུལ་བུམ་གང་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སེམས་མ་དད་ཅིང་གུས་པར་བྱ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པར་གྱུར་ལ། ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལའང་སེམས་མ་དད་པ་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདུད་
སྡིག་ཅན་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བགྲོངས་སུ་བཅུག་ནས། དེ་དག་ཀྱང་ལག་ཆ་དང་། གོ་ཆ་སྣ་ཚོགས་དང་ཆས་ཏེ་དེ་ཉིད་ན་འཁོད་དོ། །བདུད་སྡིག་ཅན་ནི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའི་གཟུགས་སུ་བསྒྱུར་ནས། དྲང་སྲོང་སྐར་མ་ལ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་
དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ལ་དད་པ། རིག་པའི་གནས་བཅྭ་བརྒྱད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡུལ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པ། གཡོག་ལྔ་བརྒྱ་ཡོད་པ། གངས་ཀྱི་རིའི་ངོས་ལ་གནས་པ་དེའི་མདུན་དུ་འདུག་སྟེ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གཽ་ཏ་མ་རིགས་ལས་
སྐྱེས་པའི་དྲང་སྲོང་མཆོག ། །མཁས་ཤིང་མངོན་པར་ཤེས་པ་དག་ལ་གནས། །ཨང་ག་མ་ག་དྷཱ་ན་དེར་འདུག་དེ་རིང་ནི། །རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་ངེས་པར་བསོད་སྙོམས་སྤྱོད། །བརྟེན་པོར་སྣ་ཚོགས་གསལ་བའི་གཏམས་རྣམས་ཀྱིས། །དེ་དང་
ཁྱོད་དུ་ལྷན་ཅིག་སྨྲ་བར་བྱོས། །དེར་ཁྱོད་མངོན་ཤེས་དབང་པོ་ལྔ་པོ་ཡང་། །གདོན་མི་ཟ་བར་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །དེ་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་སྨྲས་ཏེ། དེ་ཉིད་དུ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ནས་རང་གི་གནས་སུ་སོང་སྟེ། 

51-1-227b

རང་གི་འཁོར་གྱི་བདུད་རྣམས་ལ་བསྒོ་བ། ངས་དེང་མི་མཚུངས་བློས་བསམས་ཅི་འདྲ་ང་ལས་ཁྱོད་ཉོན་ཅིག །བདག་ཡུལ་བདུད་ཀྱི་དྲེགས་ཆེན་འཇོམས་པའི་སྒྱུ་དེ་མི་སྟོན་པར། །རྫུ་འཕྲུལ་མཐུ་དང་ལྡན་དེ་ཤཱཀྱའི་བུ་ལ་རང་དགར་སྨྲ། །དེ་རྟག་ཚིག་འཇམ་
སློབ་མ་དག་ལ་བརྩེ་བ་བུ་ལ་མ་བྱམས་བཞིན། །དེ་ཡི་སློབ་མ་རྒྱགས་སྤངས་གདོན་མི་ཟ་བར་སྔ་དྲོ་ནི། །གྲོང་ཁྱེར་དག་ཏུ་གཡེང་བ་མེད་པར་མཐར་གྱྀས་རྒྱུ་བ་ན། །དེ་དག་གླུ་གར་སྙན་མཆོག་ཚུལ་གྱིས་རང་དགར་མྱུར་དུ་གཟུངས། །དེ་ཐོས་ཤཱཀྱ་
ཁྱུ་མཆོག་ཅི་ནས་ཡིད་སྤྲོ་མེད་པར་བྱ། །བདུད་གཞན་ཞིག་གིས་སྨྲས་པ། གླང་ཆེན་རྔ་མོ་སེང་གེ་མ་ཧེ་སྟག་གཏུམ་སྒྲ་དྲག་དབྱར་དུས་ཀྱི། །འབྲུག་སྒྲ་འབྱིན་པ་ལྟ་བུ་དུ་མ་གྲོང་དེའི་ཕྱི་རོལ་མྱུར་སྤྲུལ་ཏེ། །བདག་ཅག་ལག་ཆ་མཚོན་ཐོགས་འདུག་
པ་ངོ་མཚར་མངོན་སུམ་དེ་མཐོང་ན། །བསླད་ཅིང་མི་དྲན་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོར་ཏེ་དེ་ནས་ཐ་དད་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ། །བདུད་གཞན་ཞིག་གིས་སྨྲས་པ། ལམ་སྲང་བཞི་མདོ་རྟ་བབས་དག་ན་མི་སྡུག་གདོང་མདངས་འཁོད། །སྣ་ཚོགས་མཚོན་རྣོན་མདའ་ཆེན་
མདའ་ཞགས་བརླ་དགས་རལ་གྲི་ཐོགས། །ནམ་མཁའ་ལས་ཀྱང་མཚོན་ཆའི་སྒྲ་གྲག་སྤྲིན་ལས་ལྕེ་ཡང་འབེབས། །དེ་ནས་ས་གཡོས་འཇིགས་པས་དབང་མེད་མྱུར་དུ་མ་རུང་འགྱུར། །བདུད་དེ་དག་གིས་བདུད་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་སྟོབས་དང་། རྣམ་པར་སྤྲུལ་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་
དུ་ཐམས་ཅད་རྒྱ་ཆེར་བྱས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་རྡོ་རྗེར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་བདུད་ཀྱི་སྒྲ་ཡང་མི་འབྱིན། ཕྱོགས་བཞི་ན་མེ་དང་རི་ཡང་མེད། སྤྲིན་ནག་པོ་ཡང་མེད། 
དུས་མ་ཡིན་པའི་རླུང་ཡང་མེད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྟོབས་དང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱིས་གླུ་གང་ཡང་ཐ་ན་ཆར་པ། ཐིགས་པ་གཅིག་ཙམ་ཡང་མི་འབེབས་སོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་བཞི་སྔ་དྲོ་ཆོས་གོས་དང་ཤམ་ཐབས་བགོས། ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་
ནས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཕྱིར་ཞུགས་ཏེ། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོ་དེ་ན་བདུད་གཞོན་ནུ་ཤིན་དུ་

51-1-228a

དར་ལ་བབ་པ། བྱད་བཞིན་བཟང་བ། བཙུན་པའི་ཆ་བྱད་དང་འདྲ་བ་ལྔ་བཅུ་གླུ་ལེན་གར་བྱེད་ཅིང་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་སྟེ། དེ་དག་གིས་ལག་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་བཟུང་ནས་སྲང་དུ་རྒྱུག་ཅིག་གླུ་ལེན་གར་བྱེད་དེ། ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་
ཅེས་སྨྲས་སོ། །དགེ་སྦྱོང་གླུ་ལོང་ཤིག །དགེ་སྦྱོང་གར་བྱོས་ཤིག །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། གྲོགས་པོ་དག་ཁྱེད་ཀྱིས་སྔོན་མ་ཐོས་པའི་གླུ་ཐོས་པར་བྱ་ཡིས་ཉོན་ཅིག །བདུད་གཞོན་ནུ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཅོམ་བསྐྱུངས་པ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་
བུ་རྒྱུག་ཅིང་གླུའི་དབྱངས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་དག་གིས་ཤིན་དུ་ཆོག །སྐྱེ་མཆེད་དག་གིས་བདག་ཅག་བསླུས། །སྐྱེ་མཆེད་དག་ནི་གསོད་པ་སྟེ། །སྐྱེ་མཆེད་དག་གིས་མཐར་དབྱུང་ངོ་། །ཕུང་པོ་བྱས་པས་ཤིན་དུ་ཆོག །ཕུང་པོ་བྱས་
པས་བདག་ཅག་བསླུས། །ཕུང་པོ་བྱས་པ་གསོད་པ་སྟེ། །ཕུང་པོ་བྱས་པ་ངས་མཐར་དབྱུང་། །འདི་ལྟ་སྟེ། བ་ཧ་ར། བ་ཧ་ར། བྷ་ར་བ་ཧ། མ་རི་ཙཻ་བ་ཧ། ས་ཏྱ་བ་ཧ་ཨ་མ་བ་ཧ་སྭཱཧཱ། གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུ་རྒྱུག་ཅིང་། གླུའི་དབྱངས་ཀྱིས་ཚིགས་
སུ་བཅད་པ་འདི་དག་དང་། གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་སྨྲས་པ་དང་། དེ་ནས་བདུད་གཞོན་ནུ་ལྔ་བཅུ་པོ་དེ་དག་ཤིན་ཏུ་དགའ་སྟེ་ཡིད་རབ་ཏུ་དད་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །མགོན་པོ་བདག་ཅག་དེ་རིང་བཟོད་པར་གསོལ། །འགྲོ་བའི་གཉེན་གཅིག་སྟོན་
པའི་མཆོག་ཁྱོད་དེ། །ཕུང་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་འཇིགས་བཅས་བཤད། །བདག་ཅག་དེ་ལྟར་རྟག་ཏུ་དེ་མངོན་སུམ། །བདུད་གཞོན་ནུ་ལྔ་བཅུ་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྲང་གི་དབུས་དེར་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུའི་རྐང་པ་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། 
ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་དེའི་མདུན་དུ་འདུག་གོ། །དེ་ནས་མཽད་གལ་གྱི་བུ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང་། དེ་ནས་ཡང་བདུད་གཞོན་ནུ་ལྔ་བཅུ་ནས་གླུའི་དབྱངས་ཀྱི་བར་
དུ་སྟེ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁམས་ཉིད་དག་གིས་ཤིན་དུ་ཆོག །ཁམས་ཉིད་དག་གིས་བདག་ཅག་སླུས། །ཁམས་ཉིད་དག་ནི་གསོད་པ་སྟེ། །ཁམས་ཉིད་བདག་གིས་མཐར་དབྱུང་ངོ་། །ཚོར་བ་དག་གིས་ཤིན་དུ་མཆོག །

51-1-228b

ཚོར་བ་དག་གིས་བདག་ཅག་བསླུས། །ཚོར་བ་དག་ནི་གསོད་པ་སྟེ། །ཚོར་བ་དག་གིས་མཐར་དབྱུང་ངོ་། །སེམས་པ་དག་གིས་ཤིན་དུ་ཆོག །སེམས་པ་དག་གིས་བདག་ཅག་བསླུས། །སེམས་པ་དག་ནི་གསོད་པ་སྟེ། །སེམས་པ་བདག་གིས་
མཐར་དབྱུང་ངོ་། །འདུ་ཤེས་བྱས་པས་ཤིན་དུ་ཆོག །འདུ་ཤེས་བྱས་པས་བདག་ཅག་བསླུས། །འདུ་ཤེས་བྱས་པ་གསོད་པ་སྟེ། །འདུ་ཤེས་བྱས་པས་ངས་མཐར་དབྱུང་། །འཁོར་བ་དག་གིས་ཤིན་དུ་ཆོག །འཁོར་བ་དག་གིས་བདག་ཅག་
བསླུས། །འཁོར་བ་དག་ནི་གསོད་པ་སྟེ། །འཁོར་བ་བདག་གིས་མཐར་དབྱུང་ངོ་། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཨཱ་མ་བ། ཨཱ་མ་བ། ཨཱ་མ་བ། ཨ་ར་ཛ། ན་ར་ཛ་ཧ་ཤ་མ་མྱ་ཐ། ཤ་མ་མྱ་ཐ། ག་ག་ན་བ་སྭཱ་ཧཱ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་རྒྱུག་ཅིང་གླུའི་དབྱངས་
ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་དང་། གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་སྨྲས་པ་དང་། དེ་ནས་བདུད་གཞོན་ནུ་ལྔ་བཅུ་པོ་དེ་དག་ཤིན་དུ་དགའ་སྟེ་ཡིད་རབ་ཏུ་དད་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །འཕྲུལ་ལྡན་སྦས་པ་འཕགས་ལམ་ཐུབ་དབང་སྲས། །
འཁོར་བའི་ཉེས་ལ་མཉམ་ལྟ་ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན། །སྡིག་སྤངས་བདག་ཅག་རི་མོ་གུས་པ་སྐྱེས། །སངས་རྒྱས་ཆོས་མཆོག་དགེ་འདུན་དེང་སྐྱབས་སོ། །བདུད་གཞོན་ནུ་ལྔ་བཅུ་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྲང་གི་དབུས་དེར་ཚེ་དང་ལྡན་པ་མཽད་གལ་གྱི་
བུ་ཆེན་པོའི་རྐང་པ་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་དེའི་མདུན་དུ་འདུག་གོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་བྱམས་མའི་བུ་གང་པོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཕྱིར་ཞུགས་
པ་དང་། དེ་ནས་ཡང་བདུད་གཞོན་ནུ་ལྔ་བཅུ་ནས་གླུའི་དབྱངས་ཀྱི་བར་དུ་སྟེ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རེག་པ་བྱས་པས་ཤིན་དུ་ཆོག །རེག་པ་བྱས་པས་བདག་ཅག་བསླུས། །རེག་པ་བྱས་པས་གསོད་པ་སྟེ། །རེག་པ་བདག་གིས་མཐར་འབྱུང་ངོ་། །
བདག་པོ་དག་གིས་ཤིན་དུ་ཆོག །བདག་པོ་དག་གིས་བདག་ཅག་བསླུས། །བདག་པོ་དག་ནི་གསོད་པ་སྟེ། །བདག་པོ་བདག་གིས་མཐར་དབྱུང་ངོ་། །འཁོར་བ་དག་གིས་ཤིན་དུ་ཆོག །འཁོར་བ་དག་གིས་བདག་ཅག་བསླུས། །འཁོར་བ་དག་ནི་གསོད་པ་སྟེ། །

51-1-229a

འཁོར་བ་དག་གིས་མཐར་དབྱུང་ངོ་། །སྲིད་པ་ཀུན་གྱིས་ཤིན་དུ་ཆོག །སྲིད་པ་ཀུན་གྱིས་བདག་ཅག་བསླུས། །སྲིད་པ་ཀུན་ནི་གསོད་པ་སྟེ། །སྲིད་པ་ཀུན་ནི་ངས་མཐར་དབྱུང་། །འདོད་པའི་དགའ་བས་ཤིན་དུ་ཆོག །འདོད་པའི་དགའ་བས་
བདག་ཅག་སླུས། །འདོད་པའི་དགའ་བས་གསོད་པ་སྟེ། །འདོད་པའི་དགའ་བ་ངས་མཐར་དབྱུང་། །གྲོགས་དག་ཚེ་འདི་མྱུར་འགྲོ་སྟེ། །རི་གཟར་ཆུ་དྲག་མགྱོགས་འདྲ་ན། །བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོས་མི་ཤེས་ཏེ། །མི་མཁས་གཟུགས་ཀྱི་དྲེགས་པས་མྱོས། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། མི་མཁས་སྒྲའི་
དྲེགས་པས་མྱོས། །མི་མཁས་དྲི་ཡི་དྲེགས་པས་མྱོས། །མི་མཁས་རོ་ཡི་དྲེགས་པས་མྱོས། །མི་མཁས་རེག་གི་དྲེགས་པས་མྱོས། །གྲོགས་དག་ཚེ་འདི་མྱུར་འགྲོ་སྟེ། །རི་བཟར་ཆུ་དྲག་མགྱོགས་འདྲ་ན། །བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོས་མི་ཤེས་ཏེ། །མི་མཁས་
ཆོས་ཀྱི་དྲེགས་པས་མྱོས། །མི་མཁས་ཕུང་པོའི་དྲེགས་པས་མྱོས། །མི་མཁས་ཁམས་ཀྱི་དྲེགས་པས་མྱོས། །མི་མཁས་ལོངས་སྤྱོད་དྲེགས་པས་མྱོས། །མི་མཁས་བདེ་བའི་དྲེགས་པས་མྱོས། །མི་མཁས་རིགས་ཀྱི་དྲེགས་པས་མྱོས། །
མི་མཁས་འདོད་པའི་དྲེགས་པས་མྱོས། །གྲོགས་དག་ཚེ་འདི་མྱུར་འགྲོ་སྟེ། །རི་གཟར་ཆུ་དྲག་མགྱོགས་འདྲ་ན། །བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོས་མི་ཤེས་ཏེ། །མི་མཁས་ཀུན་གྱི་དྲེགས་པས་མྱོས། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཁརྒ་བ། ཁརྒ་བ། ཁརྒ་བ། 
མུན་ཉི་ནི། ཨ་བརྟ། བི་བརྟ། ཁ་བརྟེ། པྲ་མ་ཨརྠ། ཛྱོ་ཏི་ར་བརྟ་སྭཱ་ཧཱ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་བྱམས་མའི་བུ་གང་པོ་རྒྱུག་ཅིང་གླུའྀ་དབྱངས་ཀྱིས་བདུད་ཀྱི་བུ་རྣམས་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དང་། གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་སྨྲས་པ་དང་། 
དེ་ནས་བདུད་གཞོན་ནུ་ལྔ་བཅུ་པོ་དེ་དག་ཤིན་དུ་དགའ་སྟེ། ཡིད་རབ་ཏུ་དགའ་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁམས་རྣམས་སྒྱུ་མ་སྨིག་རྒྱུ་འདྲ་བ་དང་། །འཚོ་བའི་འཇིག་རྟེན་རྟོག་པས་བསྐྱེད་པ་དང་། །ཞི་བའི་ལམ་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་ཉེ་བར་བསྟན། །
མཆོག་སྦྱིན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །བདུད་གཞོན་ནུ་ལྔ་བཅུ་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྲང་གི་དབུས་དེར་ཚེ་དང་ལྡན་པ་བྱམས་མའི་བུ་གང་པོའི་རྐང་པ་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་དེའི་མདུན་དུ་འདུག་གོ། །

51-1-229b

ཡང་དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོ་དེ་ན་བདུད་གཞོན་ནུ་ཤིན་དུ་དར་ལ་བབ་པ། བྱད་བཞིན་བཟང་བ་བཙུན་པའི་ཆ་བྱད་འཆང་བ་ལྔ་བཅུ་
གླུ་ལེན་གར་བྱེད་ཅིང་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་བ་དེ་དག་གིས་ལག་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ལ་བཟུང་ནས་སྲང་དུ་རྒྱུག་ཅིང་གླུ་ལེན་གར་བྱེད་དེ། རབ་འབྱོར་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དགེ་སྦྱོང་གླུ་ལོང་ཤིག །དགེ་སྦྱོང་གར་བྱོས་ཤིག །
རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། གྲོགས་པོ་དག་ཁྱེད་ཀྱིས་སྔོན་མ་ཐོས་པའི་གླུ་ཐོས་པར་བྱ་ཡིས་ཉོན་ཅིག །དེ་དག་གིས་གཅོམ་བསྐྱུངས་པ་དང་། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་རྒྱུག་ཅིང་གླུའི་དབྱངས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དངོས་པོ་ཐམས་
ཅད་མི་རྟག་སྒྱུ་མ་ཆུ་བུར་བཞིན། །འདུས་བྱས་གཡོ་བའི་རང་བཞིན་གང་ལའང་རྟག་པ་མེད། །སྨིག་རྒྱུ་མཐོང་ནས་ཞིག་བཞིན་དེ་ལ་ཐེར་ཟུག་མེད། །ཆོས་ཀུན་མྱུར་དུ་འཇིག་པར་བློ་དང་ལྡན་པས་ཤེས། །སྡུག་བསྔལ་ཆོས་གཟིར་བྱས་པ་ཐམས་
ཅད་གར་ཆགས་པ། །རེག་ཀུན་སྡུག་བསྔལ་ཁུར་ཡིན་ཚོར་བ་དག་ཀྱང་མེད། །ཇི་ལྟར་དད་པ་བྱང་ཆུབ་ལམ་བསྒོམ་བསྟེན་བྱེད་པ། །དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་ཐར་བྱེད་གྲོགས་གང་ཡང་མེད། །ཆོས་ཀུན་མཚན་ཉིད་གཅིག་སྟེ་འདུ་ཤེས་སྤངས་
པ་དགེ། །བདག་མེད་ལྡན་པས་སྤྱོད་ཀུན་རྫས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བདག །སྲོག་དང་གསོ་བ་གང་ཟག་དང་ནི་བྱེད་པ་མེད། །བདུད་ཀྱི་གཡོ་དག་ཐོང་ལ་སེམས་ནི་བྱང་ཆུབ་བསྔོས། །ནམ་མཁའི་གློག་བཞིན་དབང་པོ་དག་ལ་རྣམ་ཤེས་འབྱུང་། །
རེག་དང་ཚོར་དང་སེམས་པ་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་དེ། །ཚུལ་བཞིན་བརྟགས་ན་རྫས་ནི་ཅི་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །བྱིས་པའི་སྡེ་རྣམས་བསླུས་པས་འཁྲུལ་འཁོར་བཞིན་དུ་འཇུག །ཕུང་པོར་ཐམས་ཅད་ཚུལ་བཞིན་བརྟགས་ན་བྱེད་པ་མེད། །ཡང་དག་
མཐའ་ནི་སྟོང་ཞིང་མཐའ་རྣམས་ཀུན་དང་བྲལ། །བྱང་ཆུབ་ལམ་སྤྱོད་དེས་ནི་འདྲེན་པས་བྱང་ཆུབ་བརྙེས། །རྨོངས་མེད་ཆོས་ཉིད་འདི་ནི་ཆོས་སུ་སྐྱོབ་པས་གསུངས། །འདི་ལྟ་སྟེ། སུ་མུན་དེ། བི་མུན་དེ། སུན་ད་ཛ་ཏི། སི་ལི་སི་ལི་སི་ལི། 

51-1-230a

ཨ་བ་སི་ལི། ཨ་བ་ཧ་སི་ལི། ཏ་ཐཱ་ཏཱ་སི་ལི། བྷུ་ཏ་ཀོ་ཊི་སི་ལི་སྭཱཧཱ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་རྒྱུག་ཅིང་གླུའི་དབྱངས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་དང་། གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་སྨྲས་པ་དང་། དེ་ནས་བདུད་གཞོན་ནུ་ལྔ་བཅུ་པོ་དེ་དག་
ཤིན་དུ་དགའ་སྟེ། ཡིད་རབ་ཏུ་དད་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །སྡིག་པའི་གྲོགས་ཀྱི་དབང་སོང་འདི་འདྲའི་ཆོས་མ་ཐོས། །གཏི་མུག་མི་ཤེས་དངོས་པོས་སྡིག་ལས་ཅི་བགྱིས་པ། །རྒྱལ་བའི་སྲས་ལ་བདག་ཅག་མངོན་སུམ་དེང་བཤགས་ན། །
འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་སྨོན་དགེ་འདེབས། །བདུད་གཞོན་ནུ་ལྔ་བཅུ་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྲང་གི་དབུས་དེར་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱི་རྐང་པ་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་དེའི་མདུན་དུ་འདུག་གོ། །
ཡང་དེའི་ཚེ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་སྲང་དེ་དཔག་ཚད་བརྒྱ་ཙམ་དུ་གོ་སྐབས་ཡངས་པར་སྣང་སྟེ། སྲང་དེའི་དབུས་ན་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུ་ནི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་བལྟས་ཏེ་འདུག །མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་བལྟས་ཏེ་འདུག །གང་པོ་ནི་
ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་བལྟས་ཏེ་འདུག །རབ་འབྱོར་ནི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་བལྟས་ཏེ་འདུག་ནས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་ཕྱེད་ཙམ་ན་འཁོད་དོ། །ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་དེ་དག་གི་དབུས་ཀྱི་སའི་ཕྱོགས་ན་ཁྲུ་ལྔ་བཅུས་འཁོར་བའི་པད་མ་ཆུ་བ་ནི་འཛམ་བུའི་
ཆུ་བོའི་གསེར། འདབ་མ་ནི་བཻ་དཱུརྱ་སྔོན་པོ། །ཟེ་བ་ནི་དཔལ་གྱི་སྙིང་པོ། །སྙིང་པོ་ནི་མུ་ཏིག །དྲི་ནི་ལྷའི་སྤོས་ལས་ལྷག་པ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལས་སྐྱེས་པ་ཞིག་བྱུང་སྟེ། པད་མོ་དེ་ལས་སྣང་བ་བྱུང་ངོ་། །སྣང་བ་དེས་སྟོང་
གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣང་བར་གྱུར་ཏེ། སྲང་དེ་ན་པད་མ་དེ་འཕང་དུ་མི་གསུམ་གྱི་ཁྲུན་ཙམ་དུ་སྣང་ངོ་། །རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷའི་བར་དུ་ནི་པད་མ་དེའི་འཕང་དུ་ལྟའི་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་པར་སྣང་ངོ་། །སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་
པའི་ལྷའི་ནང་དུ་ནི་པད་མ་དེའི་འཕང་དུ་ནི་དཔག་ཚད་བརྒྱ་པར་སྣང་ངོ་། །འོག་མིན་གྱི་ལྷའི་བར་དུ་ནི་པད་མ་དེའི་འཕང་དཔག་ཚད་ཕྱེད་པར་སྣང་ངོ་། །པདྨ་དེའི་འདབ་མ་དག་ལས་ཚིག་དང་དོན་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྣ་ཚོགས་བྱུང་སྟེ། སེམས་ཅན་གང་དག་ས་འདི་ལ་

51-1-230b

གནས་པ་དེ་དག་གིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་ཐོས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཞིང་འདིར་གང་ཟག་སྡིག་པ་མེད་པ་གཅིག་སྐྱེས་པ། །གཅིག་པུས་བདུད་ཀྱི་སྡེ་ནི་དཔུང་དང་བཞོན་པར་བཅས་པ་བཅོམ། །སངས་རྒྱས་དཔའ་བོ་གཅིག་གིས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་
བསྐོར། །ཉག་ཅིག་འགྲོ་བ་དག་ལ་ཕན་ཕྱིར་བྱོན་པ་ཐེ་ཚོམ་མེད། །མཁས་པ་བསྟན་བཅོས་ཚུལ་མང་རིག་པ་ཆོས་དོན་མཐར་འདོད་པ། །ཚུལ་ཤེས་པང་ནས་སྐྱེས་དང་ཉེ་རྒྱལ་མཆོག་འདིར་སྟོན་པས་བཏུལ། །འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་ཕན་དོན་རིག་མཁས་དམ་
ཆོས་གསུང་བ་ཆེ། །ཐུབ་པ་སྨྲ་མཆོག་འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱིས་མཆོད་པས་དེ་རིང་གཤེགས། །དུས་གསུམ་གཤེགས་པ་སྟོན་པ་དགེ་སྦྱོང་རྒྱལ་པོ་བསླབ་གསུམ་འཆང་། །ཚད་མེད་ཆོས་དོན་རིག་པ་མི་དང་ལྷར་བཅས་འགྲོ་བ་སྐྱོབ། །འཇིག་རྟེན་དོན་དང་ཕན་
སྤྱོད་མཁས་པ་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་སྒྲོན། །དམ་པ་གསུང་བ་དྲི་མ་གསུམ་སྤངས་དེ་རིང་འདིར་ཀུན་སྟོན། །སྡུག་བསྔལ་ཕོངས་པའི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་རྣམ་གྲོལ་ཞིང་། །འཇིག་རྟེན་དོན་སླད་མི་བསྙེལ་བློ་གྲོས་མངའ་བས་སྤྱད། །མ་རིག་པ་ཡིས་བསྒྲིབས་
པའི་མིག་ཅན་དག་ལ་ཡང་། །དམ་པའི་ཆོས་ཀྱིས་མིག་ནི་ཇི་བཞིན་རབ་ཏུ་སྦྱིན། །ཐམས་ཅད་ལྡན་པའི་འཁོར་འདི་འདིར་ནི་ཚོགས་འགྱུར་གྱིས། །དོན་གྱི་དམ་པ་གཟིགས་པ་གཟུགས་བཟང་མཆོག་མངའ་ལ། །སྟོབས་དང་ལྡན་ཞིང་མཆོག་དང་མཆོག་
མ་ཡིན་མཁྱེན་པ། །སྨྲ་བའི་སེང་གེ་རིང་པོར་མི་ཐོགས་འདིར་གཤེགས་སོ། །འགྲོ་བ་སྡུག་བསྔལ་རྒྱ་མཚོར་གནས་པ་གཟིགས་ནས་ནི། །དབང་པོ་དྲུག་གི་སྡོམ་པའི་མཆོག་ལ་རབ་གནས་ཤིང་། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་མཁྱེན་དྲུག་གི་རྗེས་འབྲང་
བ། །དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྔ་ཆེན་བརྡུང་དུ་ཡང་དག་གཤེགས། །དབང་པོ་དྲུག་གི་གྲོང་ཁྱེར་གནས་རྣམས་རབ་འཇོམས་པ། །དོན་མཆོག་དྲན་པ་དྲུག་གི་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་དབང་པོ། །ཕ་རོལ་ཆོས་དྲུག་མཆོག་རྣམས་རབ་ཏུ་བཤད་པའི་ཕྱིར། །དྲུག་གི་
ས་བོན་སྨྲ་བའི་སེང་གེ་འདིར་གཤེགས་སོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་རིས་དྲུག་གི་བར་དུ་པད་མ་དེ་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བྱུང་ངོ་། །ཁྱེད་ཅག་ཚོགས་ཏེ་དེ་རིང་དགའ་བ་སྤྱོད། །བག་མེད་སེམས་པ་སྲིད་དང་རྒྱགས་པས་བསྒྲིབས། །

51-1-231a

རྟག་ཏུ་རྨོངས་ཤིང་དགའ་བའི་སྐོམ་གྱིས་མྱོས། །བག་མེད་གྱུར་པས་བདེ་གཤེགས་མཆོད་མི་བྱེད། །འདོད་པ་མི་རྟག་ཆུ་ཡི་ཟླ་བ་བཞིན། །སྐྱེ་དགུའི་འཁོར་བའི་ཞགས་པ་ཤིན་དུ་སྲ། །དགའ་བ་དག་ལ་བག་མེད་མ་ཐར་བ། །ནམ་ཡང་མྱ་ངན་
འདའ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རྟག་ཏུ་བག་མེད་ཞི་བའི་ཕྱིར་མི་འཇུག །དགེ་དང་མི་དགེ་སྔོན་བྱས་མ་མཐོང་ངམ། །རྒ་དང་ན་འཆིའི་འཇིགས་པས་ཀུན་ཟིན་ཅིང་། །ཁྱེད་ཅག་ངན་སོང་ས་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས། །སྦྱིན་དང་དུལ་དང་ཀུན་སྡོམ་བག་ཡོད་ལ། 
སྟེན་ཅིག་སྔོན་གྱི་ལེགས་བྱས་རྣམས་ཀྱང་བསྲུང་། །འདོད་པ་མི་གཙང་མཐའ་མེད་ཀུན་སྤོངས་ལ། །བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྐྱབས་སུ་ཉེ་བར་དོང་། །སོང་སྟེ་དེ་ཡི་བཀའ་ལ་རབ་ཏུ་ཉོན། །ལེགས་བཤད་དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་དོན་ཆེན་ཏེ། །ཤེས་
རབ་རྣམས་གྲོལ་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་རྒྱུ། །དམ་པའི་ཆོས་ལྡན་མཉན་པ་དོན་ཆེན་ནོ། །ལྷ་ཡི་རིས་བཅུ་དྲུག་གི་བར་དུ་པད་མ་དེའི་འདབ་མ་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་དག་བྱུང་ངོ་། །མཉམ་བཞག་བསམ་ཏན་དགའ་བ་ཉོན་མོངས་མེད། །
རབ་ཏུ་བསྒྲིམ་ཏེ་ཆོས་ལ་རྣམ་པར་བསྒོམས། །མ་འཁྲུལ་སེམས་དང་རྣམ་པར་ཐར་འདོད་པས། །ཞེ་སྡང་རབ་ཏུ་སྤངས་པའི་བློ་གྱིས་ཤིག །རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་མཚན་མ་བསྟན་པ་ཡི། །བཟོད་པ་མཆོག་ལ་རྣམས་པར་བསྒོམ་པར་གྱིས། །
དེས་ནི་ན་དང་རྒ་ལས་ཐར་བ་ཡི། །ཤིན་དུ་རྣམ་ཐར་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །གང་རྣམས་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་སྲོག་ལ་ཆགས། །ཐེར་ཟུག་རྟག་པ་བདག་བརྟན་དངོས་པོར་ལྟ། །དེ་དག་གི་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུན་མི་འཆད། །དེ་རྣམས་ངན་སོང་ས་ལ་ཤིན་དུ་
འབབ། །རྟག་ཏུ་ཁམས་གསུམ་བདག་མེད་རྫས་མེད་ཅིང་། །བྱེད་མེད་རང་དབང་མེད་པར་རྣམ་པར་བལྟས་ནས། །རྗེས་སུ་འཐུན་པའི་བཟོད་པ་གང་སྒོམ་པ། །དེ་དག་འགྲོ་བ་ཀུན་ལས་ཐར་བར་འགྱུར། །སྐྱེ་དང་འཇིག་གྲོལ་ཆོས་འདི་ཐམས་ཅད་
ལ། །ནམ་མཁའ་འདྲ་བར་གང་རྣམས་སྒོམ་བྱེད་པ། །དེ་དག་འཆི་མེད་རྒ་མེད་ན་བའང་མེད། །ངན་འགྲོ་མེད་ཅིང་མི་སྡུག་ཕྲད་པའང་མེད། །གང་རྣམས་དབང་པོ་དག་ལ་ཡིད་མི་ཆགས། །ལམ་དེ་མཆོག་སྟེ་ཤིན་ཏུ་དག་པ་ཡིན། །

51-1-231b

ད་ལྟར་ཤཱཀྱ་སེང་གེ་འདི་བཞིན་དུ། །བདུད་རྣམས་བཞི་པོ་རྣམ་པར་འཇོམས་པར་འགྱུར། །གང་དག་གཡོ་བ་བཏུལ་ནས་གཉིས་སྤང་ཕྱིར། །ཅི་ཡང་མེད་ཅིང་མཚན་མ་ཀུན་སྤངས་པ། །ཚུལ་གཅིག་རྣམ་པར་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་རྣམས། །དེ་དག་
ལ་ནི་ལམ་མཆོག་འདི་བཤད་དོ། །བདག་པོ་མེད་ཅིང་བྱེད་པ་མེད་གྱུར་པར། །ཆོས་འདི་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་བསྒོམས་ནས་སུ། །སྨོན་པ་སྤངས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་རེག་པར་འགྱུར། །དེ་ལྟ་བུའི་དོན་གྱི་ཚིག་གིས་
ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་དེ་དག་བྱུང་བས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ཚོགས་ཏེ། སྲང་གི་དབུས་ན་པད་མ་དེ་འཁོར་བར་འདུག་གོ། །འོག་མིན་གྱི་ལྷ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བར་དུ་འོག་མིན་ནས་བབས་ནས་ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་
པད་མ་དེའི་འཁོར་ཡུག་ཏུ་འཁོད་དོ། །བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་དག་ཐོས་ནས་ཀུན་དུ་བལྟས་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་སྲང་གི་དབུས་ན་པད་མ་དེ་ལས་འདི་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་བྱུང་སྟེ། ཆོས་
མཉན་པའི་ཕྱིར་མི་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་གིས་པད་མ་དེ་འཁོར་བར་འཁོད་པ་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་སྟེང་དུ་བལྟས་ན་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་དྲུག་གི་གནས་ཐམས་ཅད་ན་ཡང་ཆོས་མཉན་པའི་
ཕྱིར་ལྷ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་གིས་པད་མ་དེ་འཁོར་བར་འཁོད་པ་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་རབ་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་ཡིད་མི་བདེ་ནས་ཡིད་ལ་བཅགས་ཏེ། སྤུ་ཟིང་ཞེས་བྱེད་པར་གྱུར་ཅིང་། ལུས་རྔུལ་ཏེ་
ལུས་འདར་ནས་ནམ་མཁའ་ལ་རྒྱུག་ཅིང་སྐད་ཆེན་པོ་བོས་ཏེ་བདུད་གཞན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །མི་འགྱུར་ཡིད་ཀྱིས་ང་ཡི་ཚིག་ཉོན་ལ། །ང་ལ་སྟོབས་མེད་བདག་ཡུལ་འདིར་དབང་མེད། །ཐུབ་སྟོབས་ཡོན་ཏན་ཤིན་དུ་དྲི་
མེད་དེ། །སྐྱེ་བོ་བརྟན་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་འདིར་འདུག་གོ། །ལྷ་མི་དགའ་བའི་དམ་པ་འདིར་བྱུང་སྟེ། །འགྲོ་མཆོག་མ་ལུས་ངེས་པར་ཉེ་བར་དོང་། །བདེ་གཤེགས་ཚིག་ལ་སྐོམ་ཞིང་རབ་ཏུ་དགའ། །ཡོན་ཏན་རབ་མཆོག་ཞི་བའི་ལམ་དུ་འགྲོ། །

51-1-232a

འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་སླུ་བ་དགེ་སྦྱོང་སྒྱུ་ཡིན་ཏེ། །ལྷ་མི་མང་པོ་ཐམས་ཅད་ཡིད་གཅིག་པད་མ་འཁོར་བར་འདུག །ད་ནི་འཇིགས་པའི་སྐད་ཕྱུང་མྱུར་དུ་རི་ཡི་ཆར་ཕོབ་སྟེ། །ཅི་ནས་བདུད་ཀྱི་སྡེ་བཙན་མཚོན་གྱིས་དེང་བཅོམ་འདིར་
བརླག་གྱིས། །དེ་ནས་བདུད་གཞན་ཞིག་གིས་བདུད་སྡིག་ཅན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བདག་གི་ཕན་བྱེད་ཚིག་འདི་ཉོན་ཅིག་ཁྱོད་ཀྱི་ཆོས་རིག་ན། །བདག་སྡེ་བརླག་པ་མཐོང་ཡང་ཞི་བར་ཅི་ཡི་ཕྱིར་མི་འགྲོ། །བདེ་གཤེགས་གཟི་བརྗིད་
སྐུ་དང་དཔལ་འཆང་གཟུགས་མཐོང་བདག་ཅག་མྱོས། །སངས་རྒྱས་འདྲེན་པ་མ་གཏོགས་འདི་ན་སྐྱབས་རབ་མཆོག་གཞན་མེད། །དེ་ནས་བདུད་གཞན་ཞིག་རབ་ཏུ་ངུ་ཞིང་གདོང་མཆོག་ཏུ་ཁྲོ་བས་ནོན་པས་བདུད་སྡིག་ཅན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་
སོ། །ལོག་པའི་ལམ་དུ་ཞུགས་ཤིང་ལམ་དམན་པ། །བདག་གི་སྟོབས་མཐུ་མེད་པ་འང་མི་ཤེས་སམ། །འདྲེན་པ་ལ་ཡང་གང་ཕྱིར་ཁྱོད་སྡོ་བ། །ངོ་མི་ཚ་འམ་འཛེམ་པར་མི་བྱ་འམ། །བདག་ཅག་སྟོབས་ནི་ཤིན་དུ་བརླག་པར་འགྱུར། །
སངས་རྒྱས་མཐུ་ཡིས་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ། །པད་མའི་དྲུང་དུ་ཉེ་བར་དེར་འདོང་སྟེ། །ཆོས་ཐོས་ཚིམ་པས་ལུས་ཀྱང་ཤིན་དུ་དག །བདག་ཅག་རྣམ་པར་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་གྱུར་ཏེ། །ལུས་ནི་དྲི་ང་སྟོབས་དང་བརྩོན་འགྲུས་སྟོར། །ཅི་ཙམ་
སྐད་ཅིག་བརླག་པར་མ་གྱུར་པ། །དེ་ཡི་བར་དུ་ཐུབ་དབང་སྐྱབས་སུ་འདོང་། །དེ་ནས་བདུད་གཞན་ཞིག་གིས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །སྡིག་ཅན་ཁྱོད་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྤངས་ཤིང་སྡིག་བྱེད་དགའ། །སངས་རྒྱས་མགོན་འདི་འགྲོ་བའི་
ཕན་དོན་མཁས་ཤིང་དགེ་བའི་མཆོག །གྲོང་ཁྱེར་འདིར་བྱོན་བདག་ཅག་མྱུར་དུ་དགའ་ཞིང་དང་བས་བལྟ། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་མཆོད་སྲོགས་ཆགས་ཀུན་གྱི་སྨན་ལ་སྐྱབས་སུ་འདོང་། །དེ་ནས་ནམ་མཁའ་དེ་ཉིད་ནས་བདུད་དབྱངས་ཀྱི་བློ་
གྲོས་ཤེས་བྱ་བ་དེས་སྒྲ་ཆེན་པོར་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱེད་ཀུན་ཚོགས་པས་གུས་ཤིང་དགའ་ལྡན་ང་ཡི་ཚིག་ཉོན་ཅིག །སྡིག་པའི་ལྟ་བ་ཀུན་བཟློག་ལུས་བཏུད་ངག་ཡིད་འཐུན་སྤྱོད་དེ། །ཁྲོ་སྤངས་རབ་དགའ་ཐུབ་པའི་གསུང་

51-1-232b

མཆོག་ལ་ཡང་དགའ་དད་བསྐྱེད། །སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་རྙེད་དཀའ་སྐྱབས་དོང་དེ་རིང་གུས་པར་མཆོད། །དེ་ནས་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་བདུད་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལས་བབས་ནས། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་
བྱས་ཏེ། བདུད་ལ་ལ་ནི་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་ཆ་བྱད་དུ་བདག་ཉིད་མངོན་པར་སྤྲུལ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པའི་ཕྱིར་འབད་ཅིང་འཁོད་དོ། །ལ་ལ་ནི་ཚངས་པའི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་དབང་བྱེད་ཀྱི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་དབང་ཕྱུག་
ཆེན་པོའི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུའི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་དགའ་ལྡན་པའི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་འཐབ་བྲལ་བའི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་གཞོན་ནུའི་ཆ་བྱད་
དུ། ལ་ལ་ནི་རྣམ་ཐོས་ཀྱི་བུའི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་འཕགས་སྐྱེས་པོའི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་མིག་མི་བཟང་གི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་ཡུལ་འཁོར་བསྲུང་གི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་རྒྱལ་ཆེན་བཞི་པ་ཕལ་པའི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་ཉི་མའི་ཆ་བྱད་དུ། 
ལ་ལ་ནི་ཟླ་བའི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་སྐར་མའི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་ནམ་མཁའ་ལྡིང་གི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་མི་འམ་ཅིའི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོའི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་ཆ་བྱད་དུ། 
ལ་ལ་ནི་གསེར་གྱི་རྒྱན་གྱི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་ཤིང་ལྗོན་པ་ཆེན་པོའི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་རྒྱལ་རིགས་ཀྱི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་འཁོར་ལོ་
རིན་པོ་ཆེའི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་གླང་པོ་རིན་པོ་ཆེ་ས་བསྲུང་གི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་རྟའི་རྒྱལ་པོ་སྤྲིན་གྱི་ཤུགས་ཅན་གྱི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་བུད་མེད་རིན་པོ་ཆེའི་ཆ་བྱད་དུ། ལ་ལ་ནི་ཚོང་དཔོན་བཙུན་པའི་ཆ་བྱད་དུ། 
ལ་ལ་ནི་བློན་པོ་རིན་པོ་ཆེའི་ཆ་བྱད་དུ་བདག་ཉིད་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཁོད་དོ། །ལ་ལ་ནི་སྔོ་ཞིང་ཁ་དོག་སྔོ་ལ་ཕྱང་འཕྲུལ་དང་། རྒྱན་དཀར་པོས་བརྒྱན་པར་བདག་ཉིད་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་

51-1-233a

ལ་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་གདུགས་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་དམར་པོ་དང་། མུ་ཏིག་གི་ཕྲེང་བ་ཐོགས་ཤིང་འཕང་དུ་ཏ་ལའི་སྲིད་ཙམ་གྱི་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ན་འཁོད་དོ། །ལ་ལ་ནི་དཀར་ཞིང་ཁ་དོག་དཀར་ལ་ཕྱང་འཕྲུལ་དང་། སྤུད་པ་ཁ་དོག་ལེབ་རྒན་ཏེ་
གདུགས་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་སེར་པོ་དང་། མུ་ཏིག་གི་ཕྲེང་བ་ཐོགས་ཤིང་འཁོད་དོ། །ལ་ལ་ནི་ལེབ་རྒན་ཁ་དོག་ལེབ་རྒན་ལ་གསེར་གྱི་གོས་དང་། ཕྱང་འཕྲུལ་དང་། ལྷབ་ལྷུབ་སྟེ། གདུགས་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་འཐིང་ག་ཐོགས་ཤིང་
འཁོད་དོ། །ལ་ལ་ནི་དམར་ཞིང་ཁ་དོག་དམར་ལ་མུ་ཏིག་དཀར་པོའི་ཆར་འབེབས་སོ། །ལ་ལ་ནི་དཀར་ཞིང་ཁ་དོག་དཀར་ལ་མུ་ཏིག་དམར་པོའི་ཆར་འབེབས་སོ། །ལ་ལ་ནི་ལྷའི་དྲང་སྲོང་གི་ཁ་དོག་དུ་བདག་ཉིད་མངོན་པར་སྤྲུལ་ནས། ནམ་མཁའ་ལས་མེ་ཏོག་གི་ཆར་
མངོན་པར་འབེབསོ། །ལ་ལ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་གཟུགས་སུ་མངོན་པར་སྤྲུལ་ནས་ནམ་མཁའ་ལས་ལྷའི་སྤོས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆར་འབེབས་སོ། །ལ་ལ་ནི་དྲི་ཟའི་ཁ་དོག་གིས་ལྷའི་སིལ་སྙན་སྣ་ཚོགས་རྡུང་ངོ་། །ལ་ལ་ནི་ལྷའི་བུ་མོའི་ཁ་དོག་གིས་རིན་
པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྣོད་དུ་སྤོས་ཆུ་ཐོགས་ཏེ་ས་ལ་ཆགས་ཆག་འདེབས་སོ། །ལ་ལ་ནི་མཆིང་བུ་ནག་པོ་ལྟ་བུའི་ཁ་དོག་སྟེ་སྤོས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བདུག་པར་བྱེད་དོ། །ལ་ལ་ནི་ལྷའི་བུའི་ཆ་བྱད་ཀྱིས་གར་བྱེད་ཅིང་གླུའི་དབྱངས་འབྱིན་ཏོ། །ལ་ལ་ནི་ཁ་དོག་སྣ་
ཚོགས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་དོ། །བདུད་དང་བདུད་ཀྱི་འཁོར་ལ་ལ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱོགས་ག་ལ་བཞུགས་པ་དེ་ལོགས་སུ་མངོན་པར་ཕྱོགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་
རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཐོགས་སོ། །ལ་ལ་ནི་སྲང་དང་། ཁང་པ་དང་། ཁྱིམ་དང་། སྐར་ཁུང་དང་། རྟ་བབས་དང་། བསིལ་ཁང་དང་། ལམ་གྱི་བཞི་མདོ་དང་། སུམ་མདོ་དང་། ཁང་པ་བརྩེགས་པ་དང་། སྒོ་དང་། ཤིང་དང་། གཞལ་མེད་ཁང་རྣམས་
ན་འདུག་ཅིང་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཁོད་དོ། །དེ་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་གང་གི་ཚེ་བདུད་དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཡོག་དང་བཅས་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ལ་སྐྱབས་སུ་དོང་བར་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ། རབ་ཏུ་འཁྲུགས་ཏེ་

51-1-233b

སྐྲག་ཅིང་མྱོས་ནས་རབ་ཏུ་ངུ་ཞིང་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བདག་ལ་ཕྱིན་ཆད་གྲོགས་མེད་དེ། །བདག་གི་དཔལ་དེང་ཐམས་ཅད་སྟོར། །བདག་ནི་བདུད་ཀྱི་ཡུལ་ནས་འཁྱམས། །བརྩོན་འགྲུས་ཐ་མ་བརྩམ་པར་བྱ། །བདག་གིས་པད་མ་རྩ་བ་བཅད། །
པད་མ་བཅད་དང་ཀུན་འཁྲུགས་ཏེ། །དེས་ན་སེམས་ཅན་ཕྱོགས་ཕྱོགས་འགྲོ། །དེ་ནི་ཐ་མའི་སྟོབས་ཡིན་ནོ། །བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་དེ་ལྟར་བསམས་ནས་རླུང་ལྟ་བུར་ནམ་མཁའ་ལས་བབས་ཏེ། སྲང་གི་པད་མ་ག་ལ་བ་དེར་ཕྱིན་ནས་པད་མ་དེའི་སྡོང་པོ་
ཡན་ཆད་དབྱུང་བར་འདོད་ན་རེག་པར་ཡང་མ་ནུས། པད་མའི་འདབ་མ་བཅད་པར་འདོད་ན་དེ་དག་ཀྱང་མ་མཐོང་། པད་མའི་སྙིང་པོ་ལག་པས་བརྡབ་པར་འདོད་ན་དེ་ཡང་མ་དམིགས་ཏེ། དཔེར་ན་གློག་སྣང་ཡང་མི་དམིགས་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་གྲིབ་
མ་སྣང་ཡང་མི་དམིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་པད་མོ་དེ་ཡང་སྣང་མོད་ཀྱི་མི་དམིགས་སོ། །གང་གི་ཚེ་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་པད་མ་དེ་མཐོང་ཡང་མི་དམིགས་ཤིང་རིག་པར་མི་རུང་བ་དེའི་ཚེ། འཁོར་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་དངས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐད་དྲག་ཅིང་ཆེ་ལ་འཇིགས་
པའི་སྒྲ་དབྱུང་བར་འདོད་ན་དེ་ཡང་མ་ནུས་སོ། །ཡང་སྟོབས་ཆེན་པོའི་དྲག་ཤུལ་གྱིས་ལག་པ་གཉིས་ས་ཆེན་པོ་ལ་བརྡབས་ཏེ་རབ་ཏུ་བསྐྱོད་པར་འདོད་ན་རེག་པར་ཡང་མ་ནུས་ཏེ་མ་དམིགས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ལ་ལ་ཞིག་ནམ་མཁའ་ལ་
རྡོབ་པར་འདོད་ན་མི་དམིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་མཐོང་ཡང་རེག་པར་མི་རུང་ཞིང་མ་དམིགས་ནས་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཅི་ནས་སེམས་ཅན་འདུས་པ་རྣམས་བརྟགས་ཏེ་སེམས་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པར་བྱའོ་སྙམ་ན་སེམས་ཅན་
དེ་དག་མཐོང་ཡང་མི་དམིགས་ཤིང་རེག་པར་ཡང་མ་ནུས་སོ། །དེ་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་རབ་ཏུ་ངུ་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་དེའི་ལུས་ཤིང་ལྗོན་པ་བཞིན་དུ་འདར་ཏེ། གདོང་མཆི་མ་ཅན་གྱིས་ཕྱོགས་བཞིར་བལྟ་ཞིང་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དགེ་སྦྱོང་
གིས་ནི་འགྲོ་ཀུན་བསྡུ་ཕྱིར་དེ་རིང་སྒྱུ་འདི་བྱས། །འདི་ལྟར་བདག་ནི་མདུན་འདིར་སླད་བཞིན་སྐད་ཅིག་མྱོས་པར་སོང་། །ཡུལ་དང་རང་གི་སྟོབས་ལས་ཉམས་ཤིང་བདག་གི་སྲོག་ཀྱང་ཟད། །དེས་བསྐྲད་བརླག་པར་མ་གྱུར་བར་དུ་བདག་གནས་མྱུར་དུ་འགྲོ། །

51-1-234a

བདག་གི་གནས་སུ་འགྲོ་བར་འདོད་ན་དེར་ཡང་འགྲོ་བར་མ་ནུས་ཏེ། །རབ་ཏུ་སྐྲག་ཅིང་ངུས་ནས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །བདག་གི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཟད་དེ་བདག་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་འདིའི་དབང་དུ་སོང་དུ་འོང་། དགྲ་འདིའི་མདུན་དུ་བདག་གི་སྲོག་
ཟད་པར་འགྱུར་དུ་འོང་གིས་འདིར་མི་སྣང་བར་བྱས་ཏེ། ཅི་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་གཅིག་གིས་ཀྱང་བདག་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པ་མི་མཐོང་བར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མི་མཇེད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་འཆི་བའི་དུས་བྱའོ་སྙམ་ན། འོན་ཀྱང་
མི་སྣང་བར་བྱ་བ་འམ། ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་སུ་འབྲོས་ཀྱང་མ་ནུས་ཏེ། དེ་ཉིད་དུ་མགུལ་པ་བཅིང་བ་ལྔས་བཅིངས་པར་བདག་གིས་མཐོང་ནས་རབ་ཏུ་ཁྲོས་ཤིང་སྐྲག་སྟེ། སྐད་ཆེན་པོར་ངུ་ཞིང་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱི་ཧུད་བུ་དང་
གཉེན་བཤེས་སྡུག་པ་ཁྱེད་རྣམས་ཕྱིས་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནས་བདུད་དབྱངས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་ཆ་བྱད་དུ་འདུག་པར་གྱུར་ཏེ། དེས་བདུད་སྡིག་ཅན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཅི་ཕྱིར་ཁྱོད་དེང་མྱ་ངན་
ཡིད་ཀྱིས་ངུ་གདོང་སྒྲ་ཆེན་འབོད། །འགྲོ་བ་ཀུན་གཙོ་ཐུབ་མཆོག་སྐྱབས་སུ་མ་འཇིགས་མྱུར་དུ་སོང་། །འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་མགོན་སྐྱབས་དཔུང་གཉེན་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་སེལ་བ། །འདི་ལ་བསྙེན་བཀུར་ཞི་འགྲོ་བདེ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་
ཡང་དག །དེ་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གི་ཚིག་སྙན་པས་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་ལ། བཅིངས་པ་འདི་ལས་བདག་གྲོལ་བར་བྱའོ། །སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། དེ་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་ཕྱོགས་གང་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་
བཞུགས་པ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གང་ཟག་གི་མཆོག་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་ལས་རབ་ཏུ་ཐར་བར་མཛད་པ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བདག་
སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །འདི་སྐད་ཅེས་ཀྱང་གསོལ་ཏོ། །ཐུབ་མཆོག་མྱུར་དུ་འཇིགས་ཆེན་མི་བཟད་བཅིང་པ་འདི་ལས་ཁྲོལ། །དེ་རིང་སླན་ཆད་བདེ་གཤེགས་གཙོ་བོ་མཆོག་སྐྱབས་བདག་མཆིས་ཏེ། །གཏི་མུག་གིས་ནི་བདག་ལྡོངས་

51-1-234b

ཁྱོད་ལ་ཁྲོས་ཤིང་ནོངས་ཆེན་གྱིས། །མངོན་སུམ་ཁྱོད་བཞག་སྤྱན་སྔར་དེ་དག་སོ་སོར་བཤགས་པར་བགྱི། །གང་གི་ཚེ་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་ཚིག་སྙན་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་དེའི་ཚེ་ན་བདག་གྲོལ་བ་སྙམ་དུ་ཤེས་སོ། 
ཡང་གང་གི་ཚེ་འཁོར་འདི་ནས་བདག་འགྲོའོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་དེའི་ཚེ་ཡང་མགུལ་པ་བཅིང་བ་ལྔས་བཅིངས་པར་བདག་གིས་ཤེས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་གང་དུའང་འགྲོ་བར་མ་ནུས་པ་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མགོན་དང་། སྐྱབས་སུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ཡང་
བདག་ཉིད་གྲོལ་བར་ཤེས་སོ། །ལན་བདུན་གྱི་བར་དུ་བདག་བཅིངས་པ་དང་གྲོལ་བར་ཤེས་ཏེ་དེ་ཉིད་དུ་འདུག་གོ། །འདུས་པ་ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་ལས། བདུད་བཏུལ་བའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་སྟེ་གསུམ་པའོ།། །།
བམ་པོ་བཞི་པ། གོང་དུ་སྨོས་པའི་བར་དུ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་དེ་དག་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཕྱིར་སོང་བ་བདུད་གཞོན་ནུ་
དེ་དག་གིས་དགེ་སྦྱོང་གླུ་ལོང་ཤིག །དགེ་སྦྱོང་གར་བྱོས་ཤིག་ཅེས་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པ་བྱེད་དུ་བཅུག་ནས། ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་དེ་དག་ཀྱང་སྲང་གི་དབུས་ན་རྒྱུག་ཅིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་ཚིག་དང་ལྡན་པའི་གླུའི་དབྱངས་ཀྱིས་གང་གི་ཚེ་
ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ་དེའི་ཚེ་ས་ཆེན་པོ་འདི་རབ་ཏུ་གཡོས་སོ། །སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་
བསྟན་པ་ལ་དད་པ་རྣམས་གདོང་མཆི་མ་ཅན་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་མཆོག་མྱ་ངན་མེད་བཞུགས་ཀྱང་། །རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་འདི་ལྟ་བུ་ཡི་གནས་གྱུར་ཏེ། །ཉན་ཐོས་དེ་དག་ལ་ནི་རྒྱལ་ཀ་དེང་བྱས་པ། །
འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་ན་དད་པར་ག་ལ་འགྱུར། །དེ་ནས་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། སྲིན་པོ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་མང་པོ་གདོང་མཆི་མ་ཅན་གྱིས་

51-1-235a

བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་ལྷགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འཁོད་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །ད་ལྟར་བསྟན་པ་འདི་ཡི་གནས། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་གཟིགས་ཏེ། །བསྟན་པའི་ཆོ་ག་བསྲུང་སླད་དུ། 
ཀུན་མཁྱེན་བཏང་སྙོམས་མ་མཛད་ཅིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འདི་ལྟར་ང་ཉིད་དེར་སོང་སྟེ། །བཞོན་དཔུང་བཅས་པའི་བདུད་བཏུལ་ལ། །སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །མྱ་ངན་འདས་གྲོང་འགྲོ་བར་བྱ། །དེ་ནས་བདུད་དེ་དག་
ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་གཤེགས་ཅིག །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ། བདུད་ཀྱི་ཡུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ། 
ཀླུའི་ཡུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ། ལས་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ཡུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་མ་སྩལ་ཏམ། ཡུལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་མཆོག་ལགས་
ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གདན་འདི་ལ་བཞུགས་བཞིན་དུ་བདུད་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་རབ་ཏུ་ཕམ་པར་མཛད་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱ་མཚོ་བསྐམ་པ་དང་། ལྟ་བའི་རྒྱལ་མོ་དྲལ་བ་དང་། 
སེམས་ཅན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་ལ་གཟུད་པར་སྤྱོད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེང་གི་དུས་ལ་གཤེགས་པའི་མི་རིགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་
ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བདུད་དུ་གྱུར་ལ། དེ་དག་རེ་རེའི་བདུད་ཀྱི་སྟོབས་དང་། བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱང་སའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ཙམ་དུ་གྱུར་ཏེ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ང་ལ་བསད་པར་ཤོམ་ཡང་སྤུའི་ཁུང་བུ་གཅིག་ཙམ་ལ་ཡང་གནོད་པར་མི་
ནུས་སོ། །ངས་འདི་ན་འདུག་བཞིན་དུ་བདུད་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་རྣམས་རབ་ཏུ་ཕམ་པར་བྱ་བ་དང་། གདུལ་བར་ནུས་ཏེ། བདུད་གཡོག་དང་བཅས་པ་འདི་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །ཡང་ང་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདུད་འདི་དག་གིས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་

51-1-235b

ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་བདུད་ཀྱི་སྟོབས་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་དང་། རྣམ་པར་འཕྲུལ་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་བཀོད་པས་བརྒྱན་པས། དེ་དག་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་འགྲོ་བར་བྱ་སྟེ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་དོ། །དེ་ནས་བདུད་དེ་དག་རབ་ཏུ་དགའ་ཞིང་དད་པ་སྐྱེས་ནས། བླ་ན་མེད་
པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་དགེ་བའི་ས་བོན་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ཙམ་ན་གདན་ལས་གཞེངས་པར་བཞེད་པ་དང་། དེ་ནས་འོད་མའི་ཚལ་བསྲུང་བའི་ལྷ་མོ་མཐུ་མཛེས་ཤེས་བྱ་བ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་གདོང་མཆི་མ་
ཅན་དུ་འདུག་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་དེ་རིང་གཤེགས་པའི་དུས་མ་ལགས། །གྲོང་ཁྱེར་འདི་དག་ཀུན་ནས་བདུད་ཀྱིས་བལྟམ། །རེ་རེ་ལ་ཡང་ཤིན་ཏུ་མ་རུངས་པ། །བྱེ་བས་སྨྲ་བའི་སེང་གེ་བསྐོར་ཅིང་མཆིས། །ཞེ་སྡང་
རབ་འབར་རྣོ་བའི་མཚོན་ཐོགས་ཏེ། །ཁྱོད་དགྲོངས་སླད་དུ་འཁྲུགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་གནས། །མགོན་པོ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་དེང་མ་གཤེགས། །འཇིག་རྟེན་རྩ་ལག་བརླག་པར་མ་བཞུད་ཅིག །གང་གི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གདན་ལས་
བཞེངས་པ་དེའི་ཚེ། གཙུག་ལག་ཁང་གི་ལྷ་མོ་སྣང་བའི་བློ་གྲོས་ཞེས་བྱ་བ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །སྡིག་ཅན་དག་ནི་ལྔ་སྟོང་པོ། །མཚོན་ཆར་བཅས་པ་མཆིས་པ་ནི། །
བཙམ་མེད་དེ་དག་ཁྱོད་ལ་སྡོད། །ཐུབ་ཆེན་དེ་རིང་མ་གཤེགས་ཤིག །གང་གི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཙུག་ལག་ཁང་ནས་བྱུང་བ་དེའི་ཚེ། སྨན་གྱི་ལྷ་མོ་གྲུབ་པའི་བློ་གྲོས་ཤེས་བྱ་བ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་
ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་སྒྲོན་མ་བརླག་གྱུར་ན། །ཀྱི་ཧུད་ཆོས་ཀྱི་ལམ་སྟོར་ཅིང་། །ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ནི་རབ་ཏུ་འཇིག །ཆོས་ཀྱི་གྲུ་ཡང་འཇིག་པར་འགྱུར། འཇིག་རྟེན་ཀུན་ན་རྒྱ་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་རོ་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར། །
འགྲོ་བ་འདི་དག་ཉོན་མོངས་གཡོ་ཅན་གདུག་པས་ཤིན་དུ་བལྟམ། །ས་འདི་བདེ་གཤེགས་ཐུབ་པའི་མཆོག་ནི་མ་རུང་འགྱུར་བ་ལས། །ཇི་ལྟར་ཤིན་དུ་འབྱུང་བའི་མཐུ་ནི་བདག་ལ་ཅི་མ་མཆིས། །ཁྱོད་བརླག་བགྱི་སླད་འདི་ན་རབ་ཏུ་མི་བཟད་མང་

51-1-236a

པོ་དག །སྡིག་པའི་ཆོས་ཅན་རལ་གྲི་སྟ་རེ་མཚོན་རྣོན་ཐོགས་ཤིང་མཆིས། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་བསྲུང་སླད་བདག་གི་ཚིག་གསོན་ཏེ། །སྟོབས་བཅུ་གྲུབ་པར་བཞུད་དེ་དེ་རིང་གྲོང་ཁྱེར་མ་གཤེགས་ཤིག །
དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཙུག་ལག་ཁང་གི་དང་ར་ནས་བཞུད་པ་དང་། དེ་ན་ཤིང་གི་ལྷ་མོ་འོད་འཆང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་སྙིང་རྗེ་སྙིང་བརྩེ་བར་ངུ་ཞིང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །ཐམས་
ཅད་དོན་གྲུབ་ཐུབ་པ་ཡིད་བཞིན་རྫོགས་ཁྱོད་མ་རུང་གྱུར་ན་ནི། །མགོན་པོ་ཁམས་གསུམ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དེའུ་རེ་མིག་ནི་སྟོར་བར་འགྱུར། །ནམ་མཁའ་འདི་ལ་སྦྲུལ་གྱི་རྐེད་ཆིངས་རྣོ་བའི་མདའ་དང་མཚོན་ཐོགས་ཤིང་། །ཁྱོད་དགྲོངས་སླད་དུ་
ཁ་ནས་མེ་འབར་རྒྱུ་ཡིས་ད་ནི་དེར་མ་གཤེགས། །དེ་ནས་སྒོ་ཁང་གི་ལྷ་མོ་འོད་ཟེར་ཆུའི་ལྷ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་སྒྲ་ཆེར་ངུ་ཞིང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གྲོང་ཁྱེར་བཟང་པོ་
འདི་ན་བྲམ་ཟེར་མིང་བཏགས་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་པོ། །མདའ་དང་སྤུ་གྲི་མཚོན་ཆ་འབར་བ་ཐོགས་ཏེ་སྙིང་རྗེ་མེད་པར་བལྟ། །གཅིག་པས་གཅིག་མི་བཟད་པ་སྙིང་རྗེ་མེད་པ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྣམས། །ཁྱོད་དགྲོངས་སླད་དུ་འདི་ན་
མཆིས་ཀྱིས་གཙང་མའི་ཞལ་ནི་མ་གཤེགས་ཤིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྒོ་ཁང་དུ་བྱོན་པ་དང་། དེར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་བསྲུང་བའི་ལྷ་མོ་ཏ་མ་ལའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནམ་མཁའ་ལས་སྒྲ་ཆེར་ངུ་ཞིང་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐད་དུ་རིངས་པོར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་ཤུལ་འདི་སེང་གེ་རྔ་མོ་གླང་ཆེན་སྨྱོན་པས་བསྐོར། །དགེ་སློང་རྣམས་
ལ་གཙེ་སླད་བདུད་ཀྱི་རྣམ་མང་གནོད་པར་བགྱིད། །ས་འདིར་སྟོན་པ་ཁྱོད་དགྲོངས་སླད་དུ་མུ་སྟེགས་གཞན་ཡང་བརྩོན། །སྤྲིན་དབྱངས་འོད་འབར་ལྷ་ཀླུ་ཐུགས་བརྩེའི་སླད་དུ་མ་གཤེགས་ཤིག །བཅོམ་ལྡན་བདུད་

51-1-236b

བཏུལ་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟན་པ་རྣམ་ཞིག་དང་། །སྒྱུ་མ་བགྱིས་པ་མི་མཐུན་གདོང་ཅན་བདུད་མཐོང་ནས། །ལྷ་མི་ཀླུ་དང་མི་འམ་ཅི་ཡི་དབང་པོ་རྣམས། །ཀུན་འདུས་མི་དགའ་སྐྲག་ནས་ཤིན་དུ་རྣམ་པར་འཁྲུགས། །དམ་ཆོས་ཆེར་ཞིག་པ་དང་འཇིག་རྟེན་འཁྲུགས་
གྱུར་དང་། །ནམ་མཁའ་སྐར་མའི་འོད་སྟོར་ཉི་ཟླ་གྱུར་མཐོང་ནས། །འགྲོ་མཆོག་ཀྱེ་མ་མི་བཟད་ཀླད་པ་དེང་དྲག་རྡོབ། །བདེ་གཤེགས་མ་རུང་འགྱུར་བར་ཀུན་དོགས་ཀྱི་ཧུད་མཆི། །མཐོང་བའི་ཉི་མ་འདི་ཉམས་ཤིང་། །ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ཟད་པར་འགྱུར། །
རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གྲོངས་པས་བརླག །ཆོས་ཀྱི་ཆུ་ཡང་སྐམ་པར་འགྱུར། །དམ་ཆོས་སྤྱོད་པ་འཇིག་རྟེན་དུ། །མ་རུང་འགྱུར་བ་ཉེར་གནས་ཚེ། །མི་དགེ་བ་ཡི་བདུད་རྣམས་ཀྱང་། །འདི་དག་ཏུ་ནི་འབྱུང་བར་འགྱུར། །དེ་ནས་ལྷ་མོ་
དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་མ་མཐོང་ནས་གདོང་མཆི་མ་ཅན་གྱིས་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །ཐུབ་པ་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་གཟིགས་སུ་གསོལ། །སྨྲ་མཆོག་དེ་རིང་བརླག་པར་མ་བཞུད་ཅིག །བདག་གི་གྲོང་དུ་མ་རུང་ཁྱོད་གྱུར་ན། །
འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱིས་རྟག་སྨད་འགྱུར་དུ་མཆི། །འདྲེན་པ་བདག་གི་ཚིག་གསོན་སེམས་ཅན་མཆོག །བདག་གི་གྲོང་དུ་བརླག་པར་དེང་མ་བཞུད། །སེམས་ཅན་ཐུགས་བརྩེའི་སླད་དུ་འདིར་བཞེས་ཏེ། །སེམས་ཅན་སྐྱེ་བས་གཙེས་པ་
འཇིགས་ཐར་མཛོད། །དམ་པ་བརྙེས་ནས་སྒྲོལ་བར་རབ་འགྱུར་བར། །སྔོན་གྱི་དམ་བཅས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགོངས། །སེམས་ཅན་མང་པོ་སྡུག་བསྔལ་དུ་མས་གདུངས། །སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱི་གཙོ་བོ་དབུགས་ཕྱུང་ཤིག །
སྐུ་མཆོག་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་མང་པོར་བཞུགས། །ཀྱེ་མ་འདོད་ལ་ཆགས་པའི་བྱིས་པའི་སྡེ། །དེ་རྣམས་ཞི་བགྱིད་སླད་དུ་ཆོས་ལམ་ཤོད། །སྐྱེ་མཆེད་དབང་པོ་དོན་ནི་རང་བཞིན་སྟོང་། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྒོ་ཁང་དུ་གཤེགས་པ་དང་། 
དེ་ནས་སའི་ལྷ་མོ་གཟི་བརྗིད་ཆེ་བ་གཟི་བརྗིད་ཆེ་བའི་ལྷ་མོ་ཁྲི་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྲ་གཤིག་ཅིང་གདོང་མཆི་མ་ཅན་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་འདུག་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །རབ་ཏུ་སྦྱིན་ལ་དགོངས་ཤིང་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི། །རྒྱ་མཚོ་བཞིན་

51-1-237a

བལྟམ་པ་ཡི་ཁྲག་བསྩལ་ཅིང་། །དབུ་དང་རུས་པ་ཁོར་ཡུག་རི་རབ་ཙམ། །སྤྱན་ཡང་གང་གཱའི་བྱེ་མ་རྙེད་བསྩལ་ཏོ། །སྔོན་ནི་རིན་ཆེན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་། །སྲས་དང་བཙུན་མོ་གླང་ཆེན་དེ་བཞིན་རྟ། །གནས་དང་གོས་དང་མལ་
ཆ་ཟས་སྐོམ་དང་། །དེ་བཞིན་ནད་པ་དག་ལ་འདོད་སྨན་བསྩལ། །རང་བྱུང་མཆོག་རབ་ལ་ནི་མཆོད་པ་མཛད། །ཁྱོད་ཀྱིས་བག་ཡོད་པར་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས། །བཟོད་པ་དང་ནི་ཐོས་པ་རྟག་ཏུ་བསྙེན། །ཕར་འཛིན་མར་འཛིན་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །
བྱ་བ་དཀའ་བ་དག་ཀྱང་མཐའ་ཡས་སྤྱད། །སེམས་ཅན་དུ་མ་ཉོན་མོངས་ཐར་བར་མཛད། །གང་སྔོན་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་ནི། །ལམ་མཆོག་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་ཉིད་གྱུར་ཅིག །ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་ལས་ནི་འགྲོ་བ་བསྒྲལ། །
འཇིག་རྟེན་ལ་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཆོས་བསྟན་ཏེ། །སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་པར་ནི་བསལ་བར་བྱ། །སེམས་ཅན་མང་པོ་འཇིགས་མེད་གྲོང་ཁྱེར་གཟུད། །སེམས་ཅན་དེ་དག་དགོས་པ་ཡོངས་རྫོགས་ཤིང་། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ལ་ནི་ཤིན་དུ་ཁོད། །འདི་ན་
ལམ་བོར་སྡིག་པ་སྤྱོད་པ་རྣམས། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཐོས་བཤིག་མགོན་པོས་བཟོད་པར་མཛོད། །འདི་དག་སྒྲོལ་ཚིག་དམ་བཅས་དགོངས་སུ་གསོལ། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་མང་པོར་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །མགོན་པོ་ཆུ་བོ་དག་ལས་འཇིག་རྟེན་སྒྲོལ། །འདི་དག་
ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱིས་ཆུ་ཡིས་ཁྲུས། །མགོན་པོ་མཆོག་རབ་ཁྱོད་དང་འདྲ་བ་ནི། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་འདི་ན་འགའ་མ་མཆིས། །བདག་གྲོལ་འཇིག་རྟེན་འདི་དག་གྲོལ་བར་མཛད། །སྲིད་གསུམ་རྒྱ་མཚོ་ལས་ཀྱང་འགྲོ་བ་སྒྲོལ། །
ཁྱོད་ནི་སངས་རྒྱས་འགྲོ་བའི་རྩ་ལག་གཅིག །རྟག་ཏུ་བཞུགས་ཤིང་ཆོས་ནི་བཤད་དུ་གསོལ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྒོ་ཁང་ནས་གཤེགས་པ་དང་། སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། སྲིན་པོ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་མང་
པོ་ནམ་མཁའ་ལ་རྒྱུ་ཞིང་གདོང་མཆི་མ་ཅན་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་ཅག་རྣམས་ཀྱིས་བདེ་གཤེགས་སྔོན་མཐོང་བ། །ཞི་བའི་དུས་ལ་ཤིན་དུ་སློབ་མ་དུལ། །ཆོས་རྣམས་རྒྱ་ཆེར་སྟོན་པ་མཛད་པ་ན། །དེ་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་

51-1-237b

བགེགས་མ་བྱུང་། །སྟོན་པ་འདི་ནི་ཤིན་དུ་དུས་ངན་ལ། །རྒྱ་ཆེན་བློ་ཡིས་རང་བྱུང་ཉིད་བརྙེས་ཏེ། །ཐུབ་དབང་འགྲོ་བ་ཡོངས་སྨིན་མཛད་སླད་དུ། །འཇིག་རྟེན་ཉོན་མོངས་བསྒྲིབས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཅིང་། །སྨྲ་བའི་སེང་གེ་འདི་ན་བཞུགས་བཞིན་དུ། །
སྡིག་ཅན་དག་ནི་བྱེ་བ་སྟོང་མང་པོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་འཇིག་པར་བགྱིད། །སངས་རྒྱས་དཔའ་བོ་གྲོང་དུ་དེང་མ་གཤེགས། །དེ་ནས་ལྷ་མོ་གཞན་ཞིག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་འཇིག་རྟེན་ཕན་བརྩོན་པ། །
དེ་དག་ཡུལ་ཅིག་འཁོར་ལོ་བསྐོར་གྱུར་པ། །འདི་ནི་གང་དུ་གཤེགས་པ་དེར་ཡང་བསྐོར། །དེ་རིང་མ་རུང་བར་ནི་གྱུར་ཏ་རེ། །དེ་ནས་ཡང་ལྷ་མོ་གཞན་ཞིག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །དེད་དཔོན་འདིར་ནི་ཐུགས་རྗེའི་སླད། །ཤིན་དུ་སེམས་
ཅན་དོན་མཛད་སྤྱད། །དེ་ནི་དེ་རིང་གྲོང་ཁྱེར་འདིར། །བརླག་པར་འགྱུར་སྙམ་བདག་རྟོག་གོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། སྲིན་པོ་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་
གདོང་ལ་མཆི་མ་ཟག་ཅིང་ངོམ་ཟུང་གནག་པ་དག་ནམ་མཁའི་ངོས་ཀྱི་ལམ་ལས་བབས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འཁོད་ནས་བདག་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་མང་པོ་བྱེད་དེ། ལ་ལ་ནི་སྐྲ་འབལ། ལ་ལ་ནི་རྒྱན་འགྲོལ། ལ་ལ་ནི་གདུགས་དང་རྒྱལ་
མཚན་དང་བ་དན་སྙོལ། ལ་ལ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ས་ལ་རྡོབ། ལ་ལ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་འཛིན། ལ་ལ་ནི་ཤིན་དུ་ཉོན་མོངས་པར་ངུ་ལ་ལ་ནི་ལག་པས་བྲང་རྡུང་། ལ་ལ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་དྲུང་ན་འདུག་ཅིང་སོ་བྱ་བཞིན་
དུ་འགྲེ་ལྡོག །ལ་ལ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་བསྟོད་ཅིང་ཕྱག་འཚལ་བར་བྱེད། ལ་ལ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མེ་ཏོག་དང་། བདུག་པ་དང་སྤོས་དང་ཕྲེང་བ་དང་། གོས་དང་། ཕྱང་འཕྲུལ་དང་གསེར་གྱི་སྐུད་པ་དང་མུ་ཏིག་གི་ཕྲེང་བ་དང་རས་
བཅོས་བུ་དག་མངོན་པར་འཐོར་རོ། །དེ་ནས་ལྷ་གཞན་བྱེ་བ་མང་པོས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་སྐད་མཐོན་པོར་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་དོན་སླད་འདི་བས་མང་བ་ཡི། །བྱ་བར་དཀའ་བ་ཁྱོད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་སྤྱད། །ཟད་པའི་དུས་དེང་འདིར་ནི་ཁྱོད་སྐྱེས་

51-1-238a

ཀྱིས། །བཏང་སྙོམས་མཛོད་ལ་མི་གཤེགས་བཞུགས་སུ་གསོལ། །སྡིག་མེད་ཁྱོད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་མཛད་པ་ཉུང་ངུ་མཛད། །ལྷ་དང་མི་རྣམས་དབང་དུ་མཛད་པ་ཤིན་དུ་ཉུང་། །ཤིན་དུ་ཡུན་རིང་ཆོས་རྣམས་སྟོན་ཅིང་ཁྱོད་བཞུགས་ལ། །
སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་རྒྱ་མཚོ་འདི་ལས་འགྲོ་བ་སྒྲོལ། །དགེ་བའི་ལས་རྣམས་བགྱིད་ཅིང་ས་བོན་ཡོངས་སྨིན་ཏེ། །བདུད་རྩིའི་སྣོད་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་དུ་མ་ལ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་བསྐྱེད་དེ་སོ་སོར་རབ་སྟོན་ལ། །ཆུ་བོ་ལས་ནི་འཇིག་རྟེན་
ཉམ་ཐག་བསྒྲལ་བར་མཛོད། །འགྲོ་བ་དགོན་པའི་དབུས་སོང་འཁྱམས་གྱུར་ཅིང་། །འཁོར་བའི་དགོན་པར་ཤིན་དུ་ལམ་སྟོར་བ། །དེ་དག་ལ་ནི་ལམ་མཆོག་སོ་སོར་སྟོན། །འཕགས་པའི་ཆོས་མཆོག་ཚིག་གིས་ཐར་བར་མཛོད། །
ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དམ་པ་གང་བསྐོར་བ། །དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་ངོ་མཚར་རྨད། །རླབས་ཆེན་ཐུགས་མངའ་རིང་དུ་བཞུགས་སུ་གསོལ། །འགྲོ་བ་རྣམས་ནི་མགོན་མེད་མ་གྱུར་ཅིག །དེ་ནས་ལྷ་མོ་གཞན་ཞིག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །
རྣམ་འདྲེན་བརྒྱ་ལ་མ་རུང་གྱུར་ན་ནི། །འཇིག་རྟེན་འདི་ལྟར་མ་ལུས་ལྡོངས་པར་འགྱུར། །ཡན་ལག་བརྒྱད་ལམ་རྣམ་ཐར་གསུམ་གྱི་རྒྱུ། །འདིར་ནི་ཡོང་ཡེ་ཐམས་ཅད་མ་མཆིས་འགྱུར། །བདག་ལུས་སེམས་ལས་སྐྱེས་དགེ་ས་བོན་
དག །བདག་ཅག་བག་ཡོད་གྱུར་པས་འདིར་བཏབ་སྟེ། །དེ་སླད་བདག་ཅག་བདེ་བ་ཀུན་དང་ལྡན། །བསོད་ནམས་འབྱུང་གནས་འདིར་བརླག་མ་གྱུར་ཅིག །ཡང་དེའི་ཚེ་གནས་གཙང་མའི་ལྷ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་དག་དེ་ཉིད་དུ་འདུས་པར་
གྱུར་ཏེ། དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ས་འདིར་བྱེ་བའི་བདུད་རྣམས་ཉེར་ལྷགས་ཀྱང་། །ཐུབ་པ་རླབས་ཆེན་ཐུགས་མངའ་ནམ་ཡང་ནི། །མ་རུང་མི་འགྱུར་ཁྱེད་ཅག་མ་འཇིགས་ཤིག །དགེ་བ་འདི་ལ་བདག་ཅག་མངོན་སུམ་གྱུར། །
དཔག་ཚད་སུམ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་མགྱོགས་ཤིང་དྲག་ཤུལ་ལྡན་པས་ཀུན་ཏུ་བསྐོར། །སྣ་བགྲང་རལ་གྲི་མཚོན་རྣོན་རྩུབ་པའི་སྒྲ་མང་འཇིགས་པ་བདུད་ཀྱི་སྡེ། །བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་ལྷགས་པ་དེ་དག་འཇིགས་ཤིང་བརླག་གྱུར་ན། །ད་ལྟར་དོན་བརྙེས་

51-1-238b

གྲགས་པས་ཁྱབ་པ་དེ་ལ་ག་ལ་བགེགས་ཤིག་བྱེད། །དེ་ནས་ལྷ་མོ་གཞན་ཞིག་ངུ་ཞིང་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །སྔོན་བྱུང་བ་ནི་བདུད་ཀྱི་སྡེ་གཅིག་ཡིན་ཏེ་དེ་དག་དཔུང་མི་ཆེ། །འདི་ནི་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བདུད་ཀྱི་སྡེ་སྟེ་ཤིན་དུ་དཔུང་ཆེ་བས། །འཇིག་རྟེན་
རྣམ་པར་འདྲེན་པ་འདི་ནི་བརླག་པར་འགྱུར་དུ་རབ་ཏུ་དོགས། །དེ་བརླག་ན་ནི་འཇིག་རྟེན་འདི་དག་ཤིན་དུ་སྣང་མེད་འཁྱམ་པར་འོང་། །དེ་ནས་བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་གཉིས་ལ་འཇུས་
ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བློ་ཞན་བདག་ཅག་གི་ནི་ཚིག་གསོན་ཏེ། །དགེ་བ་བཞུགས་ཤིང་གཙོ་བོ་ཐུགས་རྗེ་ཅན། །ལྷ་མང་བྱེ་བ་མྱ་ངན་ཆེན་པོས་གདུངས། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་བཅུད་ཀྱིས་ད་གཏོར་ཅིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་
ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་འཁོར་དེ་ལ་བྱམས་པ་ཡངས་པའི་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་ནས། དེ་དག་ཤིན་དུ་དབུགས་དབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཚངས་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེང་ཁྱེད་མ་འཇིགས་ཁྱེད་ནི་མ་སྐྲག་ཤིག །བདུད་རྣམས་
ཐམས་ཅད་བཞོན་བཅས་གཅིག་ཆར་དུ། །ཚོགས་ཀྱང་སྤུ་གཅིག་སྐྲག་པར་མི་ནུས་ན། །ང་ཡི་ལུས་ཀུན་ལ་ནི་སྨོས་ཅི་དགོས། །དེང་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དབུགས་ཕྱུང་སྟེ། །ང་ཡིས་རྟག་ཏུ་ས་འདིར་ཆོས་བཤད་དོ། །ལམ་རྣམས་སྟོར་
བ་ལ་ནི་ང་ཉིད་ཀྱིས། །དྲི་མ་མེད་པ་ཡང་དག་ལམ་བསྟན་བྱ། །ངས་སྔོན་བྱ་བ་དཀའ་བ་མང་པོ་བྱས། །ཟས་དང་སྐོམ་ཡང་ཤིན་དུ་རྒྱ་ཆེར་བྱིན། །གནས་དང་སྨན་ཡང་མི་ཉུང་སྦྱིན་བྱིན་པས། །ང་ལ་དེང་སུ་གནོད་པར་བྱེད་པར་ནུས། །ངས་ནི་རྟ་དང་
གླང་ཆེན་ཤིང་རྟ་དང་། །ལྷབ་ལྷུབ་ཕྱང་འཕྲུལ་དག་གི་རྒྱན་རྣམས་དང་། །བྲན་ཕོ་བྲན་མོ་གྲོང་རྡལ་ཡུལ་འཁོར་བཏང་། །ང་ལ་སུ་ཞིག་གནོད་པར་བྱེད་པར་ནུས། །ཆུང་མ་བུ་ཕོ་བུ་མོ་བྲན་མང་དང་། །ཡིད་འོང་དབང་ཕྱུག་ས་སྟེང་རྒྱལ་པོའི་རིགས། །
སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་ཕྱིར་ངས་བྱིན་རློབ། །ང་ལུས་དེ་རིང་ཅི་ཕྱིར་འཇིག་པར་འགྱུར། །མགོ་དང་སྣ་དང་རྣ་བ་མིག་གཉིས་དང་། །ལུས་དང་པགས་པ་ཁྲག་དང་རྐང་ལག་བཅས། །ང་ཡི་སྲོག་ཀྱང་ལུས་ཅན་རྣམས་ལ་བཏང་། །

51-1-239a

སུ་ཞིག་ང་ལ་འཚེ་བར་བྱེད་པར་ནུས། །ངས་ནི་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་རབ་མང་ལ། །གུས་ལྡན་བདག་གི་ལག་ནས་ཤིན་དུ་མཆོད། །རྟག་ཏུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐོས་དང་བཟོད་ལ་དགའ། །ང་ལ་སུ་ཞིག་བརླག་པར་བྱེད་པར་ནུས། །ངས་སྔོན་ཤིན་
དུ་བྱ་དཀའ་མང་པོ་རྣམས། །མཉམ་པར་བཞག་པས་རབ་ཏུ་ང་ཡིས་བྱས། །ལུས་ཀུན་བཅད་ཀྱང་ང་ལ་འཁྲུག་མེད་ན། །ང་ལ་རྣམ་པར་འཚེ་བ་སུ་ཞིག་ནུས། །ཉོན་མོངས་ངས་བརྟུལ་ངེས་པར་ང་སངས་རྒྱས། །སེམས་ཅན་
ཐམས་ཅད་ལ་ནི་བྱམས་སེམས་ལྡན། །ཁྲོ་མེད་ཕྲག་དོག་ཐ་བ་ང་ལ་མེད། །ང་ཡི་མདུན་ན་དེ་རིང་སུ་ཞིག་ནུས། །ངས་ནི་བདུད་ཀྱི་དཔུང་རྣམས་ཚོགས་པ་བཏུལ། །ངས་ནི་བདུད་མང་བྱེ་བ་ཕམ་པར་བྱས། །ཁྱེད་ཀུན་རྣམ་པར་ཐར་པར་ངེས་
པར་བྱ། །གྲོང་དུ་ཅི་ཕྱིར་མི་འགྲོ་མ་འཇིགས་ཤིག །སེམས་ཅན་དོན་ཕྱིར་ཕྱོགས་བཅུ་འདི་དག་ན། །སངས་རྒྱས་ལ་ལ་གང་དག་བཞུགས་པ་རྣམས། །སངས་རྒྱས་ཀུན་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་། །རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་
རྣམས་ནི་ཀུན་ན་བསོགས། །ཞིང་རྣམས་མཐའ་དག་རབ་ཏུ་གང་བར་བྱ། །བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་དག་གིས་གནས་པར་བྱ། །སངས་རྒྱས་དེ་དག་ཚུལ་བཅས་ཀུན་གནས་པས། །སངས་རྒྱས་དག་གི་དགོངས་པའི་མཛད་
པ་བྱ། །ཡང་དེའི་ཚེ་ལྷ་དང་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་དང་སྲིན་པོ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལེགས་སོ་
ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་གྲངས་མེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ངོ་མཚར་ཆེན་པོ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་གྲངས་མེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་
འདས་ལ་ཕྱག་འཚལོ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་དབྱུགས་ཕྱུང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་ཕམ་པར་མཛད་དོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཉོན་མོངས་

51-1-239b

པའི་རྙོག་པ་བསལ་ཏོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ང་རྒྱལ་གྱི་རི་རབ་ཏུ་བསྙིལ་ཏོ། །སྐྱེ་བའི་ཤིང་ལྗོན་པ་བཅད་དོ། །འཆི་བདག་གི་ཉི་མ་ཕྱེ་མར་བརླགས་སོ། །མ་རིག་པའི་མུན་པ་བསལ་ཏོ། །གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་རབ་ཏུ་དད་པར་བསྒྱུར་ཏོ། །ཆུ་བོ་
བཞི་སྐམས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་རབ་ཏུ་འབར་བར་མཛད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་སྟོན་ཏོ། །བཟོད་པ་དང་དེས་པ་ལ་བཙུད་དོ། །བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་ལ་རྩེར་སྩལ་ཏོ། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མཛད་དོ། །སྟོན་པ་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་མངའ་བས་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་སྐྱེ་བའི་རྒྱ་མཚོ་ལས་བསྒྲལ་ཏོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་འཇིགས་པ་མ་མཆིས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་རབ་ཏུ་བཙུད་དོ། །དེ་ནས་ལྷ་དང་མི་དེ་དག་གིས་བདུག་པ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། 
སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་དང་། ལྷབ་ལྷུབ་དང་། རྒྱན་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མངོན་པར་མཆོད་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཕྱིར་ལམ་དེ་ཕྱག་དར་བྱས་སོ། །ལྷའི་གོས་དང་། མེ་ཏོག་དང་། ལྷའི་རས་བཅོས་བུས་ཀུན་དུ་
གཡོགས་སོ། །ལྷའི་མེ་ཏོག་མན་དཱ་ར་བ་དང་མན་དཱ་ར་བ་ཆེན་པོ་དང་། བ་རུ་ཤ་ཀ་དང་། པུ་རུ་ཤ་ཀ་ཆེན་པོ་དང་། མཉྫུ་ཤ་ཀ་དང་། མཉྫུ་ཤ་ཀ་ཆེན་པོ་དང་། མདོག་མཛེས་དང་། མདོག་མཛེས་ཆེན་པོ་དང་། ཨུད་པ་ལ་དང་། ཀུ་མུ་ད་དང་། པད་མས་ཀུན་ཏུ་
གཡོགས་སོ། །གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་གཉིས་འདོར་བའི་ལམ་དེའི་ངོས་གཉིས་སུ་ལྷའི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ཤིང་ལྗོན་པ་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏེ། ལྷའི་རས་བཅོས་བུ་དང་མུ་ཏིག་གི་ཕྲེང་བ་དང་ལག་རྒྱན་དང་རྣ་རྒྱན་དང་། མགོའི་རྒྱན་གྱིས་རབ་ཏུ་བརྒྱན་
ཏོ། །ཤིང་དེ་དག་གི་བར་བར་དུ་ལྷའི་རྫིང་བུ་གྲང་ཞིང་ཞིམ་པའི་ཆུ་དང་ཞིང་རྙོག་པ་མེད་ལ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཆུས་ཀུན་དུ་གང་བ་ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་ཏུ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་བརྒྱན་པ་དག་སྤྲུལ་ཏེ། བར་སྣང་ལ་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་གདུགས་དང་། 
རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་དང་། གསེར་གྱི་སྐུད་པ་དང་། མུ་ཏིག་གི་ཕྲེང་བ་བཟུང་ཞིང་གསེར་གྱི་ཕྱེ་མ་དག་གི་ཆར་ཡང་ཕབ་བོ། །དངུལ་དང་བཻ་དཱུརྱའི་ཕྱེ་མ་དང་། ཨ་ག་རུ་དང་རྒྱ་སྤོས་དང་། དུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་། ཏ་མ་ལའི་འདབ་མའི་ཆར་

51-1-240a

རབ་ཏུ་ཕབ་བོ། །གོ་ཤྀར་ཤ་དང་། ཙན་དན་སྦྲུལ་གྱི་སྙིང་པོའི་ཕྱེ་མའི་ཆར་ཡང་ལམ་དེར་ཕབ་བོ། །ལྷའི་རྒྱན་སྣ་ཚོགས་གསེར་གྱི་སྐུད་པ་དང་། མུ་ཏིག་གི་ཕྲེང་བ་དང་ནོར་བུ་དང་། མུ་ཏིག་དག་གིས་ཀྱང་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ཐམས་ཅད་
བརྒྱན་ཏོ། །གྲོང་ངམ། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་ལྷ་དང་མི་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པའི་ཕྱིར་ལམ་མཛེས་པར་བྱེད་དོ། །གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ནང་ན་བདུད་དམ་བདུད་ཀྱི་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་
བཀོད་པ་དག་བཀོད་པ་བྱས་སོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་བཞིན་དུ་ལམ་དུ་གཤེགས་སོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐུའི་
གཟུགས་དང་། རྟགས་དང་། སྤྱོད་ལམ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ལམ་དེར་ཞུགས་ཏེ། དེ་ན་སེམས་ཅན་གང་དག་ཚངས་པ་ལ་དད་ཅིང་ཚངས་པས་འདུལ་བ་དེ་དག་གིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚངས་པའི་གཟུགས་སུ་ལམ་ནས་གཤེགས་པར་
མཐོང་བ་ནས། གང་དག་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་འདུལ་བའི་བར་དང་། གང་དག་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་འདུལ་བ་དང་། གང་དག་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོས་འདུལ་བ་དང་། གང་དག་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱིས་འདུལ་བ་དང་། གང་དག་འཁོར་ལོས་
སྒྱུར་བས་འདུལ་བ་དང་། གང་དག་ཁམས་ཀྱི་རྒྱལ་ཕྲན་གྱིས་འདུལ་བ་དང་། གང་དག་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོས་འདུལ་བ་དང་། གང་དག་དགེ་སྦྱོང་གིས་འདུལ་བ་དང་། གང་དག་གཞོན་ནུས་འདུལ་བ་དང་། གང་དག་བུད་མེད་ཀྱིས་འདུལ་བ་དང་། གང་དག་
སེང་གེས་འདུལ་བ་དང་། གང་དག་གླང་པོ་ཆེས་འདུལ་བ་དང་། གང་དག་ཀླུས་འདུལ་བ་དང་། གང་དག་ལྷ་མ་ཡིན་གྱིས་འདུལ་བ་ནས། གང་དག་རི་བོང་ལ་དད་ཅིང་རི་བོང་གིས་འདུལ་བའི་བར་དེ་དག་གིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་རི་བོང་གི་གཟུགས་དང་
རྟགས་དང་། སྤྱོད་ལམ་གྱིས་ལམ་ནས་གཤེགས་པར་མཐོང་ངོ་། །སེམས་ཅན་གང་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འདུལ་བ་དེ་དག་གིས་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་དང་། རྟགས་དང་། སྤྱོད་ལམ་གྱིས་ལམ་ནས་གཤེགས་པར་

51-1-240b

མཐོང་སྟེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་མངོན་པར་བསྟོད་ཅིང་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། ཞབས་འབྲིང་དུ་འབྲང་ཞིང་དོང་ངོ་། །ཡང་དེའི་ཚེ་གངས་ཀྱི་རི་དང་ཉེ་བ་ན་གནས་པ་དྲང་སྲོང་སྐར་མ་ལ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་བཏང་ནས། 
དེ་གཡོག་ལྔ་བརྒྱ་དང་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་སྒོའི་དྲུང་ན་སྡོད་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དྲང་སྲོང་གི་གཟུགས་དང་། རྟགས་དང་། ཁ་དོག་དང་། དབྱིབས་དང་། སྤྱོད་ལམ་དང་། བཀོད་པ་དེ་ལྟ་བུས་ལམ་ནས་གཤེགས་ཤིང་ལྷ་བྱེ་བ་ཁྲག་
ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་མཆོད་པ་བྱེད་པར་བརྩོན་པར་མཐོང་སྟེ། མཐོང་ནས་ཀྱང་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །བདེན་པར་འདི་ནི་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་མཐུ་ཆེ་ཞིང་མཆོད་པར་འོས་པ་སྟེ། ལྷ་དང་མིས་མཆོད་པར་སྣང་ངོ་། །འདིའི་ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་
བསོད་ནམས་ཀྱིས་མཚན་གྱིས་བརྒྱན་ཏེ། མཁས་ཤིང་སློབ་དཔོན་ཡིན་པར་ཤེས་སོ། །བདག་ཅག་གཉིས་གང་རྒན། གང་མཁས་པ་དེ་ལ་ངས་ཇི་ལྟར་བརྟག་སྙམ་སྟེ། དེ་ནས་ཡང་འདི་ལྟར་བདག་གིས་མདུན་བསུ་ལ། འདི་ལ་རིགས་
དང་། རུས་དང་། གནས་དང་། བརྟུལ་ཞུགས་ཀུན་དྲིའོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །དེ་ནས་དྲང་སྲོང་སྐར་མ་ལ་དགའ་བས་བདག་གི་འཁོར་ལ་བལྟས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཐོས་ལྡན་ཡིད་འཐད་བརྟུལ་ཞུགས་ཆེ་འཛིན་མཆོད་པའི་རིགས་པར་སྣང་། །
ཡེ་ཤེས་ཆོས་དོན་ལྡན་ཞིང་ཐུབ་མཆོག་བཟོད་འདི་ལམ་རབ་མཁྱེན། །ཁྱེད་ཅག་ཐམས་ཅད་འདི་ལ་གུས་པར་མཆོད་ཆེན་ཡང་དག་སྦྱོར། །ཡོན་ཏན་ལྡན་པ་འདི་ལས་འཁོར་མཐར་འགྲོ་བའི་ལེགས་བཤད་མཉན། །དེ་ནས་བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་
དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་མཁན་པོ་དེ་བཞིན་དུ་བགྱིའོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་དྲང་སྲོང་སྐར་མ་ལ་དགའ་བ་གཡོག་དང་བཅས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་
འདུག་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །ཁྱེད་སུ་ཞིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ང་ནི་བྲམ་ཟེའོ། །གསོལ་པ། གདུང་རུས་ཅི། བཀའ་སྩལ་པ། ངའི་རུས་ནི་གཽ་ཏ་མའོ། །གསོལ་པ། ཁྱོད་ཀྱི་བརྟུལ་ཞུགས་ཅི། བཀའ་སྩལ་པ། 

51-1-241a

ངའི་བརྟུལ་ཞུགས་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་མོ། །གསོལ་པ། ཁྱོད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཅི། བཀའ་སྩལ་པ། ང་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སྤྱོད་དོ། །གསོལ་པ། ཁྱོད་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཇི་སྲིད་ལོན། བཀའ་སྩལ་པ། མ་རིག་པ་བྱུང་ནས་
ཇི་སྲིད་ལོན་པ་ང་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཀྱང་དེ་སྲིད་ལོན་ནོ། །གསོལ་པ། དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་སྐར་མ་བཤད་པ་ལུང་བསྟན་པའི་རིག་པ་གསུང་ངམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྒྲོ་བཏགས་པ་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུའོ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཤེས་པ་སྟེ། 
དེ་ལ་སྙིང་པོ་ཅི་ཞིག་ཡོད། དྲང་སྲོང་གིས་གསོལ་པ། མཁས་པ་རྣམས་དགའ་བར་བགྱིད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྐར་མའི་གནས་གང་ཡིན། དྲང་སྲོང་གིས་གསོལ་པ། གང་ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་ལ་བརྟེན་ཅིང་རྗེས་སུ་རྒྱུ་བའི་རྒྱུ་
སྐར་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་བརྗོད་པ་འདི་དག་གོ། །དེ་ལ་མཛུབ་ནི་སོར་བརྒྱད་ཀྱི་ཚད་དེ། མཛུབ་དེའི་ཚད་ཀྱིས་ལུས་ལ་སྲིད་དུ་མཛུབ་བཅུ་གཉིས་པར་རིག་པར་བགྱིའོ། །གླད་པའི་སྤྱི་བོ་ལ་མཛུབ་གང་དང་། རྐང་པའི་མཐིལ་ལ་མཛུབ་གང་སྟེ། མཛུབ་བཅུ་
བཞི་ནི་སྐར་མ་རྣམས་ཀྱི་གནས་སོ། །གང་དེ་དག་ན་གདའ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། སྐར་མ་གང་དང་གང་ལ་བཙས་པ་དེ་དང་དེ་དག་ན་གདའོ། །ཡང་གང་ཞེ་ན། དེ་བཤད་པར་བགྱི་ཡིས་ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་གསོན་ཅིག །སྨིན་དྲུག་ལ་ནི་སུ་བཙས་
པ། །དེ་ཡི་གདོང་གི་སོར་བཞི་ན། །གཡས་ཕྱོགས་ན་ནི་སྨེ་བ་མཆིས། །སྤུ་ཅན་གནག་ལ་མདོག་ཀྱང་དམར། །ལོངས་སྤྱོད་བདོག་ཅིང་གྲགས་དང་ལྡན། །མཁས་ཤིང་རབ་ཏུ་དཔལ་འབར་ཏེ། །སྨིན་དྲུག་ལ་ནི་སྐྱེས་པ་ཡི། །
མཚན་མ་ཉིད་ནི་དེ་ལགས་སོ། །གང་ཞིག་ལ་ནི་སོར་བཞི་ན། །སྨེ་བ་འདི་ཉིད་གདའ་བ་དེ། །སྣར་མ་ལ་ནི་སྐྱེས་པ་སྟེ། །ཤེས་ཤིང་རྟག་ཏུ་ཆོས་ལ་དགའ། །མཁས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་མཛེས་དང་ལྡན། 
དཔའ་ཞིང་རྒྱལ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །དགྲ་རྣམས་རྟག་པར་རབ་ཏུ་འཇོམས། །མགུལ་པ་ཡི་ནི་མཛུབ་ཕྱེད་ན། །གང་ལ་ཚིག་པ་འདྲ་གདའ་བ། །དེ་ནི་མགོ་ལ་སྐྱེས་པ་སྟེ། །དཔའ་ཞིང་ལོངས་སྤྱོད་ལྡན་པའོ། །

51-1-241b

མཛུབ་ཀྱི་ཕྱེད་པོ་གཉིས་པ་ལ། །གཡོན་ན་སྨེ་བ་གང་མཆིས་པ། །ལག་ལ་སྐྱེས་པ་ཁྲོ་བ་སྟེ། །དེ་ནི་བླུན་ཞིང་ལོངས་སྤྱོད་བདོག །མཆན་ཁུང་གཡོན་ན་སྨེ་ནག་མཆིས། །ནབ་སོ་ལ་ནི་སྐྱེས་པ་སྟེ། །ནོར་དང་འབྲུ་རྣམས་འབྱོར་
པར་འགྱུར། །དེ་ནི་ཤེས་པའི་རྒྱ་ཡང་ཆུང་། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ནི་རྒྱལ་ལ་སྐྱེས། །མཚན་མཆོག་དག་ནི་རབ་ཏུ་གདའ། །ཕྱག་གི་མཐིལ་ན་འཁོར་ལོ་ནི། །ཉི་མ་ལྟ་བུར་རབ་ཏུ་མཛེས། །དབུ་སྐྲ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །གྱེན་
དུ་གཡས་འཁྱིལ་ལེགས་པར་མཆིས། །སྐུ་ནི་ཆུ་ཞེང་གབ་པ་སྟེ། །འདྲེན་པ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་ཐུལ། །ཚིག་འདྲ་གང་གི་སྙིང་ག་མཆིས། །སྐག་ལ་སྐྱེས་ཏེ་ཐབ་མོ་སྲེད། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་ཞིང་འགྲོགས་མི་བདེ། །
དེ་ནི་གཡེམ་ལ་དགའ་བའོ། །འོག་གམ་བྲང་ངམ་རྒྱབ་ཅིག་ན། །གང་ལ་བྱི་སྲན་འདྲ་བ་གདའ། །མཆུ་ལ་སྐྱེས་ཏེ་ནོར་དང་ལྡན། །བཙུན་ཞིང་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་མི། །ལྟེ་བ་གཡས་གཡོན་གཉིས་ཀ་ན། །གང་ལ་རྨ་འདྲ་གདའ་བ་ནི། །
དེ་ནི་གྲེ་ལ་སྐྱེས་པ་སྟེ། །སེར་སྣ་ཆེ་ཞིང་ཚེ་ཡང་ཐུང་། །ལྟེ་བ་མན་ཆད་སོར་བཞི་ན། །གང་ལ་སྨེ་བ་རབ་གདའ་བ། །སྤོ་ལ་དེ་སྐྱེས་ལོངས་སྤྱོད་ཅན། །ཁྲིམས་ལྡན་ཤི་འཕོས་མཐོ་རིས་མཆི། །མེ་བཞི་ལ་ནི་སྐྱེས་པ་དག །
སྨེ་བ་དམར་པོ་ཆུ་སོར་གདའ། །རྐུ་ཞིང་གཡོ་ཅན་སྒྱུ་མ་སྟེ། །བསོད་ནམས་ཆུང་ཞིང་ཤེས་པ་ཞན། །གང་གི་མཚན་ལ་སྨེ་བ་ནི། །གདའ་བར་གྱུར་པ་ངེས་པར་ཡང་། །ནག་པ་ལ་ནི་སྐྱེས་པ་སྟེ། །འདོད་ཆགས་གླུ་གར་དག་ཏུ་དགའ། །
མཚན་གྱི་འོག་གམ་སྟེང་ན་ནི། །སྨེ་བ་སེར་པོ་རབ་ཏུ་གདའ། །ས་རི་ལ་ནི་དེ་སྐྱེས་ཏེ། །མི་མཁས་བརྐམ་ཞིང་མང་པོ་སྡང་། །བརླ་གཉིས་ཀྱི་ནི་མཛུབ་གང་ན། །སྨེ་བ་དམར་པོ་དེ་བཞིན་ཏེ། །ས་ག་ལ་སྟེ་ཤོར་བ་མཆོག །སྐྱེས་
པ་བུད་མེད་རྣམས་ཀྱིས་བསྐོར། །མཁས་ཤིང་དཔའ་ལ་དགྲ་ཡང་ཐུལ། །རྟག་ཏུ་བདེ་ལ་གནས་པ་སྟེ། །ངོ་ཚ་ཤེས་ཤིང་བརྟེན་དང་ལྡན། །ཤི་འཕོས་ནས་ནི་མཐོ་རིས་སྐྱེ། །བརླ་གཉིས་ཀྱི་ནི་མཛུབ་དོ་ན། །གང་ལ་བྱི་སྲན་

51-1-242a

འདྲ་བ་གདའ། །ལྷ་མཚམས་ལ་སྟེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན། །ཆོས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལྡན་པའོ། །གང་གི་བརླ་འོག་གཉིས་ན་ནི། །སྨེ་བ་གདའ་བ་སྣྲོན་ལ་སྐྱེས། །མི་སྡུག་ཚེ་ཐུང་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ། །དབུལ་ཞིང་སྙིང་རྗེ་
མ་མཆིས་སོ། །པུས་མོ་གཉིས་ཀའི་གོང་ན་ནི། །གང་ལ་རྨ་ཆུང་གདའ་བ་དེ། །སྣུམས་ལ་སྐྱེས་ཏེ་དབང་ཐང་ཅན། །མྱུར་དུ་བདག་ཁྱིམ་ཞིག་པར་བགྱིད། །ཆུ་སྟོད་ལ་ནི་སྐྱེས་པ་དག །སྨེ་བ་པུས་མོའི་ལྷ་ང་ན། །སྦྱིན་པ་བགྱིད་
ཅིང་ཆོས་ལམ་འཚལ། །ཤི་འཕོས་ནས་ནི་མཐོ་རིས་མཆི། །ཆུ་སྨད་ལ་ནི་སུ་སྐྱེས་པ། །གྲུ་དོ་ལ་ནི་སྨེ་བ་མཆིས། །དེ་ལྟར་གདའ་བ་ཤེས་དང་ལྡན། །ལོངས་སྤྱོད་ལྡན་ཞིང་སེམས་ཅན་བྱམས། །སྨེ་བ་གཉིས་པོ་གདའ་
བ་ནི། །གྲོ་བཞིན་ལ་སྟེ་ལོངས་སྤྱོད་རྟག །དེ་བཞིན་ནད་མེད་སེམས་ཅན་བྱམས། །ཤི་འཕོས་ནས་ནི་མཐོ་རིས་མཆི། །སྨེ་བ་ནག་པོ་རྗེ་ངར་ལ། །གདའ་བ་མོན་གྲུ་སྐྱེས་པ་སྟེ། །དེ་ནི་ཁྲོ་ཞིང་འདོད་ཆགས་
ཆུང་། །ལོངས་སྤྱོད་མ་མཆིས་ཤེས་རབ་ལྡན། །རྗེ་ངར་ལ་ནི་མཛུབ་དོ་ན། །སྨེ་བ་ནག་པོ་རབ་ཏུ་གདའ། །མོན་གྲེ་ལ་སྐྱེས་བླུན་པོ་སྟེ། །དེ་ནི་ཆུ་ཡིས་འཆི་བར་འགྱུར། །རྗེ་ངར་འོག་གི་མཛུབ་གང་ན། །རྨ་འདྲ་
མཆིས་པ་ཁྲུམས་སྟོད་ལ། །བླུན་ཞིང་གཞན་ལ་གནོད་པ་བགྱིད། །དེ་ནི་དབུལ་ཞིང་རྐུན་པོ་བགྱིད། །གང་ལ་སྨེ་བ་མཛུབ་གང་ན། །ཁྲུམས་སྨད་ལ་ནི་སྐྱེས་པ་སྟེ། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དྲན་པ་དང་། །ཤེས་རབ་འཇིགས་མེད་སྙིང་རྗེར་ལྡན། །
གང་གི་རྐང་པ་གཉི་ག་ལ། །སྨེ་བ་ཕྲ་མོ་གདའ་བ་ནི། །ནམ་གྲུ་སྐྱེས་པ་མ་རབས་ཏེ། །འདྲེག་མཁན་དུ་ཡང་འགྱུར་བ་ལགས། །གང་གི་མཐེ་བོའི་ཕྲག་ན་ཡང་། །སྨེ་བ་སྔོན་པོ་གདའ་བ་ནི། །རྟག་ཏུ་སྟོབས་ལྡན་ནད་མ་མཆིས། །ཐ་སྐར་ལ་ནི་
དེ་སྐྱེས་སོ། །རྐང་མཐིལ་སྨེ་བ་མཆིས་པ་ནི། །བྲ་ཉེ་ལ་སྟེ་སྙིང་བརྩེ་མེད། །གསོད་པའི་གཤེད་མའི་ངང་ཚུལ་ཅན། །ཤི་འཕོས་ནས་ནི་དམྱལ་བར་མཆི། །གང་གིས་སྤྱོད་པ་འཚལ་བ་ཡི། །སྐར་མའི་གནས་ནི་འདི་དག་ལགས། །འཇིག་རྟེན་

51-1-242b

ན་ནི་རྣམ་ཤེས་འདིས། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ཕ་རོལ་འདྲེན། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །བྱིས་པ་གང་ལ་ཆགས་འདུག་པ། །དེ་ནི་བྱིས་པ་རྨོངས་པ་སྟེ། །སེམས་ལ་གནས་ཤིང་རིམས་ནད་བཅས། །
ཁྱི་དང་སྦྲུལ་དང་རུ་སྦལ་དང་། །སྲོག་ཆགས་གཞན་ཡང་རྣམ་མང་པོ། །སྐར་མ་རྒྱལ་ལ་གང་སྐྱེས་པ། །དེ་དག་བདེ་ལ་སྟེན་མ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་བསམ་གཏན་རྫུ་འཕྲུལ་དང་། །ཐར་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་རྙེད་པ་བཞིན། །ང་ཡང་ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ་ན། །
ཅི་ཕྱིར་ང་ལ་ཁྱོད་མི་འདྲི། །དེ་ནས་དྲང་སྲོང་སྐར་མ་ལ་དགའ་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མེ་ཏོག་གིས་གཏོར་ནས་ཡིད་རབ་ཏུ་དགའ་སྟེ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །དྲང་སྲོང་མི་ཡི་གཟུགས་སུ་ནི། །མཚན་མཆོག་རྣམས་ཀྱང་ཤིན་དུ་གདའ། །ཁྱོད་ཀྱི་གདུང་
རུས་མ་འཚལ་ན། །ལྷ་འམ་འོན་ཏེ་ཁྱོད་མི་ལགས། །གསུང་དང་དབྱངས་དག་འབྱིན་པ་ནི། །ཚངས་པ་ཆེན་པོ་བཞིན་དུ་གདའ། །སྤྱོད་པའི་གནས་དང་ཚུལ་གྱིས་ནི། །སྔོན་གྱི་དྲང་སྲོང་རྣམས་དང་འདྲ། །ཐུབ་པ་ཅི་འདྲ་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །འདི་སྔོན་
མ་མཐོང་མ་ཐོས་ན། །ཁྱོད་ཀྱི་སྟོན་གང་དེ་ཅི་སྨྲ། །ཁྱོད་ཀྱི་གདུང་རུས་ཅི་ལགས་གསུངས། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། །ཕ་རོལ་ཚུ་རོལ་མི་ཤེས་ཤིང་། །མཚན་མ་ལ་ནི་གང་གནས་པ། །དེ་དག་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་གྱིས་བཅིང་། །
དེ་ནི་ཐར་པའི་སྣོད་མ་ཡིན། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་དྲུག་ང་ཡི་རུས། །བྲམ་ཟེ་མངོན་ཤེས་དྲུག་དང་ལྡན། །ཡང་དག་དགའ་བྱ་དྲུག་སྨྲ་ཞིང་། །དབང་པོ་དྲུག་ནི་རྣམ་པར་བཤིག །ཆོས་གསུམ་རྟོགས་པའི་ཤེས་དང་ལྡན། །ང་ཡི་སྤྱོད་པ་རྣམ་ཐར་གསུམ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་
ནི་ནམ་སྐྱེས་པ། །དེ་ཚེ་ང་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་། །མཚན་མ་རྣམས་ནི་ངས་མ་དམིགས། །མཚན་མ་མེད་པ་རབ་ཏུ་བསྒོམས། །སེམས་ཅན་མེད་ཅིང་སྲོག་མེད་པ། །བདག་མེད་སྟོང་པར་མངོན་སངས་རྒྱས། །ཚོར་བ་གསུམ་དང་འདུ་བྱེད་གསུམ། །སྟོང་པ་
ཉིད་དུ་རྣམ་པར་བསྒོམས། །ང་ནི་ཡེ་ཤེས་ཕ་རོལ་སོང་། །ང་ཡི་ཚིགས་འདི་གསུངས་པ་མེད། །གང་དག་མཁའ་བཞིན་མ་ཆགས་པར། །བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ། །དེ་དག་བཟོད་སྟོབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །ཡེ་ཤེས་འདི་འདྲ་ཐོབ་

51-1-243a

པར་འགྱུར། །ཆོས་རྣམས་ལ་ནི་མི་འཇུག་ཅིང་། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་འདོད་མེད་ལ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་འགལ་མི་བྱེད། །དེ་དག་བྱང་ཆུབ་རྙེད་མི་དཀའ། །ཆོས་རྣམས་ལ་ནི་མི་གནས་ཤིང་། །ཕ་རོལ་ཚུ་རོལ་མི་རྟེན་པར། །ཡང་དག་མཐར་
ནི་འདིར་བསྒོམས་ན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །མཚན་ཉིད་མེད་ཅིང་མཚན་མའང་མེད། །དམིགས་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་སྤངས། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་དང་མ་འདྲེས་ན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །རང་གི་མཚན་ཉིད་འདིར་
འོང་ལ། །རང་གི་སེམས་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྤོངས། །ནམ་མཁའ་འདྲ་བར་ཤེས་ནས་སུ། །ང་འདྲ་སངས་རྒྱས་ཁྱོད་འགྱུར་བྱོས། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་དག་གསུངས་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ནས་དྲང་སྲོང་སྐར་མ་ལ་དགའ་བ་གཡོག་
དང་བཅས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་དང་། རྟགས་དང་། སྤྱོད་ལམ་དུ་ཞུགས་པར་མཐོང་ནས་སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་མངོན་དུ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དྲང་སྲོང་སྐར་མ་ལ་དགའ་བས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཐོབ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་
རྩེ་མོ་བཞིན་དུ་འདུག་ནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ལ་ལྟ་ཞིང་གཞན་ལ་རག་ལས་པ་མེད་དེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་འཕྲོགས་པར་འགྱུར་བ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་ཐོབ་པོ། །དེ་ནས་དྲང་སྲོང་སྐར་མ་ལ་དགའ་བས། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་ལག་པ་གཉིས་ན་མེ་ཏོག་ཐོགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གིས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་བདེན་པ་གསུང་བ་ལེགས་བཞུགས་པ། །ཁྱེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་
སྤྱན་གྱི་འོད་ཟེར་གྱིས་ནི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་སྣང་མཛད། །རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་སླད་དུ་དཔའ་བོ་བྱམས་པས་མངོན་འཕགས་པ། །སེམས་ཅན་སྙིང་པོ་ཆགས་པ་ཟད་པ་འདྲེན་པ་ཁྱོད་ལ་དེང་ཕྱག་འཚལ། །གསེར་གྱི་ཁ་དོག་གསེར་དང་འདྲ་བའི་འོད་ཟེར་རྣམས་ཀྱིས་བསིལ་
གྱུར་པའི། །ཡོན་ཏན་དག་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་རྒྱུར་འགྱུར་རབ་ཏུ་བསྐུལ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རབ་བསྐོར་ཉོན་མོངས་རི་རྣམས་བཅོམ་པར་གྱུར། །ཐ་མའི་སྤྱོད་པ་བྱང་ཆུབ་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ནི་དེ་རིང་མཐར་ཕྱིན་ཏོ། །སྨན་པ་ཆེན་པོ་

51-1-243b

སེམས་ཅན་སྙིང་པོ་མཚན་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རབ་བརྒྱན་པ། །སེམས་ཅན་སྙིང་པོ་སངས་རྒྱས་འགྱུར་བ་འདྲེན་པ་དེ་རིང་བཤད་དུ་གསོལ། །བདག་གིས་ལྟ་བའི་རྒྱ་མཚོ་བཅད་ཅིང་གྲོལ་ནས་འགྲོ་བ་བསྒྲལ་བར་བགྱི། །ཇི་སྲིད་ཀྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་འགྱུར་བ་མི་
ཡི་དམ་པ་ལུང་བསྟན་གསོལ། །སྡུག་བསྔལ་ཆུ་བོས་བདས་པའི་སེམས་ཅན་སྲིད་པའི་མཚོ་ལས་བསྒྲལ་བར་བགྱི། །མྱ་ངན་འདས་པའི་བདེ་བ་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་ལ་དགོད་པར་བགྱི། །ཕྱོགས་བཅུ་དག་ན་སངས་རྒྱས་གང་རྣམས་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུ་དག །
དེ་དག་བདག་གིས་དཔང་དུ་གསོལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ནི་སེམས་གཞོལ་བགྱི། །དྲག་ཅིང་མི་བཟད་རྩུབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་རེག་པའི་སེམས་ཅན་ཀུན། །དུས་གསུམ་གྱི་ནི་བདག་གི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་བསོད་ནམས་དེས། །སེམས་ཅན་
ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་དེ་རིང་ཞི་བར་གྱུར་ཅིག་སེམས་ཅན་ཀུན། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་བདེ་དང་ལྡན་ཞིང་རྟག་ཏུ་མྱ་ངན་འདས་པར་ཤོག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནད་ཞིར་གྱུར་ཅིག་ཉོན་མོངས་ཆུ་ཡང་སྐམས་པར་ཤོག །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དབང་པོའི་སྙིང་པོ་ལྡན་པ་ཐོབ་གྱུར་ཅིག །
སེམས་ཅན་གང་དག་གསད་པར་ཆད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་གཙེས་པ་རྣམས། །དེ་དག་བདག་གི་བསོད་ནམས་གཟི་བརྗིད་དག་གིས་མྱུར་དུ་ཐར་བར་ཤོག །སེམས་ཅན་རེ་རེས་ཀྱང་ནི་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་ཐམས་ཅད་ཐོབ་གྱུར་ཅིག །ཤེས་རབ་བསོད་ནམས་ཚད་
མེད་པ་དང་བདེ་བ་ཀུན་གྱིས་ཚིམ་པར་ཤོག །དེ་དག་སྡིག་པའི་རྣམ་སྤངས་ལྟ་བ་མཉམ་ཉིད་མྱུར་དུ་བསྟེན་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་དྲན་ཅིང་ཆོས་ལ་སྤྱོད་པ་ཉིད་དུ་ཤོག །སེམས་ཅན་དེ་ཀུན་ཆོས་གྲུས་སྲིད་པའི་རྒྱ་མཚོ་ཕ་རོལ་རྒལ་
གྱུར་ཅིག །ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་སངས་རྒྱས་སུ་ཡང་གྲུབ་པར་ཤོག །བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་ཆོས་ཀྱི་ཆར་པ་འབེབས་ཤིང་འདུག་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་ཆར་ཆུས་ལེགས་པར་འཁྲུ་བར་ཤོག །
བདག་གི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ནོངས་པ་ཅུང་ཟད་ཅི་བགྱིས་པ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དཔང་དུ་གསོལ་ཏེ་གུས་པར་བགྱིས་ནས་སོ་སོར་བཤགས། །བདག་ཀྱང་ཕྱིན་ཆད་སྡིག་ལ་ལྟ་བའི་ལས་རྣམས་སྤྱོད་པར་མ་གྱུར་ཅིག །རྟག་ཏུ་མདུན་ན་བསམ་གྱིས་མི་

51-1-244a

ཁྱབ་གང་ཟག་མཆོག་བཞུགས་མཐོང་བར་ཤོག །བདག་གི་བསོད་ནམས་ཅུང་ཟད་ཅི་མཆིས་དེང་དེ་བྱང་ཆུབ་བསྔོ་བར་བགྱི། །སེམས་ཅན་ཆེད་དུ་སྤྱོད་པ་ཀུན་དང་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་སྤྲོ་བར་བགྱི། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་ལམ་
དུ་རབ་ཏུ་གཟུད་པར་བགྱི། །བསྐལ་པར་ཞིང་དང་ཡེ་ཤེས་སེམས་ཅན་རྒྱ་མཚོ་རྣམ་པར་སྦྱང་བར་བགྱི། །གང་དུ་བྱང་ཆུབ་རེག་འགྱུར་ཞིང་ཡང་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པར་བགྱི། །འཁོར་ཀུན་རྣམ་པར་དག་ཅིང་བཟོད་པའི་ས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པར་ཤོག །
སྨྲ་བའི་སེང་གེ་ངེས་པར་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་རྣམས་ཐོབ་པར་ཤོག །འདྲེན་པ་ཆགས་མེད་ཡེ་ཤེས་ལྡན་ཞིང་ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ་ལུང་བསྟན་གསོལ། །འཇིག་རྟེན་དུ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀུན་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། །མེ་ཏོག་སིལ་
མ་གཏོར་བ་ནམ་མཁའ་ལ་ནི་གདུགས་སུ་གནས་པར་ཤོག །ལྷ་དང་ཀླུ་དང་གནོད་སྦྱིན་མི་རྣམས་ལྷག་པ་ཀུན་ཀྱང་དཔང་གྱིས་ཤིག །ས་རྣམས་གཡོ་བར་བྱེད་ཅིང་ཁྱོད་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཤོག །དེ་ནས་དྲང་སྲོང་སྐར་མ་ལ་དགའ་
བས་མེ་ཏོག་དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེའི་སྟེང་ལོགས་སུ་གཏོར་བ་དང་། མེ་ཏོག་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དབུའི་གཙུག་གི་སྟེང་དུ་གདུགས་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ནས་འདུག་སྟེ། དྲང་སྲོང་སྐར་མ་ལ་དགའ་བས་དེ་མཐོང་ནས་རབ་ཏུ་ཟང་ཟིང་མེད་ཅིང་
མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་དང་། ཡིད་བདེ་བས་ཚིམ་པ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ནས་པུས་མོའི་ལྷ་ང་གཉིས་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་གཉིས་ལ་བཏུགས་སོ། །དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་སྐར་མ་ལ་དགའ་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་གཉིས་
ལ་གཏུགས་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ནས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་སོ། །སེམས་ཅན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གང་དག་དེར་ལྷགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་
ཀྱང་ཡིད་སྐྱོ་ཞིང་བལྟད་མོར་གྱུར་ཏོ། །གང་དག་གླང་པོ་ཆེས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་གིས་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པ་གླང་པོ་ཆེའི་གཟུགས་སུ་མཐོང་ནས་ཡིད་དགའ་བར་གྱུར་ཅིང་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོས་མེ་ཏོག་གཏོར་བ་དེ་དག་སྟེང་གི་བར་སྣང་ལ་གདུགས་སུ་

51-1-244b

གྱུར་ཏེ་གནས་པ་དང་ས་གཡོས་པ་དེ་ཡང་མཐོང་ནས་རབ་ཏུ་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་གཉིས་ལ་གཏུགས་སོ། །གང་དག་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
ཆ་བྱད་དུ་མཐོང་ནས་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བཞེངས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་བཞེངས་པར་མཐོང་ནས་ཟང་ཟིང་མེད་ཅིང་མཆོག་
ཏུ་དགའ་བ་དང་། མགུ་བ་སྐྱེས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མེ་ཏོག་དང་། སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་དང་། ན་བཟའ་དང་། ཕྱང་འཕྲུལ་དང་། རྒྱན་ཇི་སྙེད་པ་དག་གིས་གཏོར་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་
སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་མྱུར་དུ་ལོངས་ལ་ཉོན། །བྱང་ཆུབ་ལུང་བསྟན་ཞེས་ནི་འདྲེན་པ་གསུང་། །མཉམ་པ་མེད་པའི་མཐུས་ནི་ས་གཡོས་ཤིང་། །ནམ་མཁའ་ལ་ཡང་མེ་ཏོག་གདུགས་གཅིག་འདུག །
ཁྱོད་ནི་འཇིག་རྟེན་ཕན་ཕྱིར་སྟོན་དབང་པོ། །རྐང་གཉིས་བདག་གི་གཙོ་བོ་སངས་རྒྱས་སུ། །བསོད་ནམས་མཐའ་ཡས་ནམ་མཁའ་ཚད་མཉམ་པ། །ཁམས་གསུམ་སྙིང་པོ་འགྲོ་བའི་སྒྲོན་མར་འགྱུར། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྐར་མ་ལ་དགའ་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གང་དུ་བདག་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་འགྱུར་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ཅི་འདྲ་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ནི་
བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ན། བྱང་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མེ་ཏོག་རྒྱས་པའི་དྲི་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ནི་ཇི་ལྟར་ད་ལྟར་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བ་ཅན་བཞིན་དུ་བཀོད་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཁྱོད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིག་པ་དང་། ཞབས་སུ་ལྡན་པ། 

51-1-245a

བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་བ། བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྡུལ་མེད་སྤོས་སྣང་སྐར་མའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། 
ཁྱོད་ཀྱི་ཚེའི་ཚད་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་བཅུ་ཐུབ་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ན་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་མེད་ཅིང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་གི་གནས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱང་དེ་ན་ཐེག་པ་ཆེན་
པོའི་གཏམ་འབའ་ཞིག་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །འཁོར་ཇི་སྙེད་ལྷགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྐར་མ་ལ་དགའ་བ་ལུང་བསྟན་པ་དེ་ཐོས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ལས་ལ་
མངོན་པར་བརྩོན་པར་གྱུར་ཏོ། །བྲམ་ཟེའི་ཁྱེའུ་ལྔ་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་དང་། སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏེ། 
དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ཐོབ་བོ། །འདུས་པ་ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་ལས། དྲང་སྲོང་སྐར་མ་ལ་དགའ་བའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་པའོ།། །།
བམ་པོ་ལྔ་པ། དེ་ནས་བདུད་བྱེ་བ་དག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཇི་ལྟར་གྲོང་ཁྱེར་འདིའི་ཕྱི་རོལ་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དག་གིས་བརྒྱན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཅག་གིས་ཀྱང་
བཅོམ་ལྡན་འདས་གྲོང་ཁྱེར་འདིའི་སྒོ་གང་དང་གང་ནས་གཤེགས་པ་དེའི་སྒོ་དེ་དང་དེའི་ས་ཕྱོགས་བཀོད་པའི་རྒྱན་དམ་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པས་བརྒྱན་ཏོ་སྙམ་པ་དང་། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐུགས་ཀྱིས་བདུད་བྱེ་བ་དེ་དག་གི་སེམས་ཀྱི་ཀུན་
ཏུ་རྟོག་པ་མཁྱེན་ནས། འདི་འདྲ་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་མཛད་དེ། འདི་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་མཛད་པས། །གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོ་བཅུ་གཉིས་སུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅུ་གཉིས་

51-1-245b

གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོ་རེ་རེ་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་གཤེགས་སོ། །བདུད་བྱེ་བ་དེ་དག་ཀྱང་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་བཞིན་དུ་བདུད་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པའི་རྒྱན་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྲངས་མེད་པ་དང་ལྡན་པ། བཀོད་
པའི་མཆོག་རྣམས་དང་། བཀོད་པ་མཛེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོ་དེ་དག་དང་། སའི་ཕྱོགས་དེ་དག་དང་། རྩིག་པ་དེ་དག་དང་། ཤིང་དེ་དག་དང་། སའི་ངོས་དེ་དག་བརྒྱན་ཏོ། །བདུད་བྱེ་བ་དེ་དག་དང་། བདུད་ཀྱི་འཁོར་དེ་དག་ལ་ལ་ནི་ཚངས་པའི་
ཆ་བྱད་ལྟ་བུ་ནས་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོའི་ཆ་བྱད་ལྟ་བུའི་བར་དུ་བསྒྱུར་ཏེ་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་བཞིན་དུ་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་དེ་དག་གི་སྐར་ཁུང་དང་། རྟ་བབས་དང་། བ་གམ་དང་། སྐྱེད་ཤིང་གི་ནང་དུ་མེ་ཏོག་དང་། བདུག་པ་དང་། སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། 
གསེར་དང་། དངུལ་དང་། ནོར་བུ་དང་། མུ་ཏིག་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྤྲས་པ་དང་། གོས་དང་། རས་དང་། རས་བཅོས་བུ་སྣ་ཚོགས་དང་། ལྷབ་ལྷུབ་ཀྱི་རྒྱན་རྣམས་ཀྱི་ཆར་ནི་རབ་ཏུ་ཕབ། སིལ་སྙན་དང་། དཀྲོལ་བ་སྣ་ཚོགས་ནི་དཀྲོལ་
ནས་བསྟོད་པ་དང་། ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དབྱངས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཆེན་པོ་སྔོན་མ་ཐོས་པའི་བཀོད་པ་མཆོག་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པས་རྒྱལ་པོའི་
ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་སྒོ་ན་བཞུགས་ཏེ། ཞབས་གཡས་པའི་མཐེ་བོས་སྒོའི་ཐེམ་པ་ལ་རེག་པར་མཛད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྒོའི་ཐེམ་པ་ལ་རེག་མ་ཐག་ཏུ། དེ་ནས་དེའི་མོད་ལ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་རབ་ཏུ་གཡོས་སོ། །གང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིའི་བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། ཉི་མ་དང་། ཟླ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་དང་། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་དང་། ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་
སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོའི་དབང་པོ་དག་དང་། ས་དང་། ཆུ་དང་། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། ཡུལ་འཁོར་གྱི་ལྷ་དང་། སྐྱེས་པ་དང་། 

51-1-246a

བུད་མེད་དང་། ཁྱེའུ་དང་། བུ་མོ་དང་། ལྷའི་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོའི་འཁོར་དང་། འོག་མིན་གྱི་བར་ནས་བཟུང་སྟེ། སེམས་ཅན་གཟི་བརྗིད་ཆེ་བ་གཟི་བརྗིད་ཆེ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ས་གཡོས་པར་སྣང་བ་དེས་བསྐུལ་མ་ཐག་ཏུ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་
པོ་ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་ཏུ་བསྐོར་ནས་ས་དང་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་ཤིང་མེ་ཏོག་དང་། སྤོས་དུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱེ་མའི་བར་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གཏོར་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མེ་ཏོག་དང་། ཕྱེ་མའི་བར་དེ་དག་ཕྱོགས་བཅུའི་ཕྱོགས་
ཀྱི་ཆ་རེ་རེ་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་དང་། སྟོང་པ་དང་། མི་སྟོང་པ་རྣམས་སུ་སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་ཅིང་སྟི་སྟང་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ལ་གཏོར་བ་དང་། 
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ཏུ་མེ་ཏོག་དང་། ཕྱེ་མ་དང་། རྒྱན་དེ་དག་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བྱུང་ངོ་། །མྱུར་དུ་སད་པར་གྱིས་ལ་འདི་དག་བལྟོས། །བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་ནི་བག་ཡོད་སྤྱད་པ་སྤྱོད། །ཁྱོད་ཀྱི་འཁོར་བའི་གཅོང་རོང་འཁྱམས་པ་
ཡི། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དག་ནི་བསྒྲལ་བར་བྱོས། །ཡོངས་སུ་སྨིན་དང་ལྡན་པའི་དུས་བབ་ཀྱིས། །གཡེང་བར་གྱུར་པ་རབ་ཏུ་མྱུར་ཐོང་ལ། །འདིར་ནི་སྔོན་གྱི་དམ་བཅས་ཡིད་ལ་བྱོས། །བྱང་ཆུབ་ལུང་བསྟན་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་
འགྱུར། །ཐུབ་དབང་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་མེད། །འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་དེ་རིང་གྲོང་ཁྱེར་གཤེགས། །བདུད་སྟོང་བྱེ་བ་རང་གིས་ཕམ་མཛད་དེས། །དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་མྱུར་དུ་བསྐོར། །གྲོགས་པོ་ཞི་བ་འདི་ལ་འགྲོ་
དགའ་མཛད། །དཔའ་མཆོག་དངོས་པོ་ཡང་དག་སྟོན་པར་མཛད། །འགྲོ་བ་སྡུག་བསྔལ་དག་ལས་ཐར་མཛད་ནས། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་ནི་དེ་རིང་ལུང་ཡང་སྟོན། །རང་བྱུང་མྱ་ངན་མེད་པ་གྲོང་ཁྱེར་གཤེགས། །དེ་ཕྱིར་ཞིང་དེར་
རབ་ཏུ་མྱུར་གཤེགས་ལ། །དེ་ལྟར་མཛེས་པ་དེ་དག་རབ་བལྟོས་ཏེ། །རིམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་འགྱུར་བར་བྱོས། །ཡང་དེའི་ཚེ་འོད་མའི་ཚལ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། ཉན་ཐོས་

51-1-246b

ཆེན་པོ་གང་དག་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་འཇོག་ལ་གནས་པ་དེ་དག་གིས་སྟོན་པ་དེ་ལ་བལྟས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་སྒོ་ན་འདུལ་བ་ལ་གཞེས་ཤིང་བཞུགས་པ་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དང་། ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྣམས་ལོགས་སུ་འཁོད་པ་དང་། བཀོད་པ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ཀྱང་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་མེ་ཏོག་དང་། ཕྱེ་མའི་རྒྱན་དེ་དག་
ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྒྲ་གང་བྱུང་བ་དེ་དག་གིས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་དང་། སྟོང་པ་དང་། མི་སྟོང་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་སྙེད་ཐམས་ཅད་དུ་གང་བར་གྱུར་ཏོ། །
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དང་། ཉན་ཐོས་གང་དག་གནས་པ་དེ་དག་གིས་སྒྲ་དེ་ཐོས་ནས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཡིད་དུ་འོང་བ་འདི་ལྟ་བུ། རོ་མྱང་བར་འོས་པ་འདི་ལྟ་བུ། དགའ་བར་བྱ་བར་འོས་
པ་འདི་ལྟ་བུ། ཚིམ་པར་བྱེད་པར་འོས་པ་འདི་ལྟ་བུ། སྤྲོ་བར་བྱེད་པ་འདི་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་བརྗོད་པར་འོས་པ་འདི་ལྟ་བུའི་སྒྲ་འདི་དག་དང་། མེ་ཏོག་དང་། ཕྱེ་མའི་ཆར་འདི་དག་ག་ལས་འོངས་སྙམ་མོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་
དེ་དག་དང་། ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་དེ་དག་རང་གི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་བཏང་སྟེ་ངོ་མཚར་ཆེར་འཛིན་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱན་དང་ལྷབ་ལྷུབ་ཀྱི་རྒྱུ་འཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་
ཞུགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱན་དང་ལྷབ་ལྷུབ་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ནས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདི་དང་། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་
བཀོད་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་བུ་དག་སྣང་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མ་འོངས་པའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་ཏུ་གཟིགས་ཤེས་བྱ་བའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པར་དག་ཅིང་རྡུལ་བསགས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཡོན་ཏན་བཀོད་པ་འདི་འདྲ་བ་

51-1-247a

དང་ལྡན་པར་འགྱུར། རྩིག་པ་མེད་ལ་ལེགས་པར་བརྒྱན་པའི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་སྙེད་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་
ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་སྒོ་ན། ཤིན་དུ་ལྷམ་མེ་ལྷན་ནེ་ལྷང་ངེར་བཞུགས་པར་སྣང་བ་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ཏུ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་དང་། ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་དེ་དག་སྒྲ་ཐོས་པ་དེས་བསྐུལ་བ་དང་། ཕྱོགས་བཞིར་བལྟ་
ཞིང་འཁོད་དེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདི་ཧ་ཅང་ཡང་མི་རིང་བ་ན་འདུག་པར་མཐོང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་གྱིས་ལྷའི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པའི་རྒྱན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་
ཆེན་པོ་དེ་དག་དང་། ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་ཅག་ཀྱང་འདུས་པ་ཆེན་པོའི་བཀོད་པ་དེ་དག་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཡོན་ཏན་བཀོད་པ་དེ་དག་བལྟ་བ་དང་། བརྟག་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ལ་ཡང་བལྟ་བ་དང་། 
ཕྱག་བྱ་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེར་འདོང་ངོ་། །དེར་ནི་བདག་ཅག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་གོར་མ་ཆག་སྙམ་མོ། །དེ་ནས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་
རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་སྙེད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་དང་། ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུས་རང་རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏེ། སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་
ཡུད་ཙམ་དེ་ཉིད་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་འདིར་ཕྱིན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ཕྱོགས་བཅུའི་ཕྱོགས་རེ་རེ་ནས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་སྙེད་རྣམས་ཀྱང་འདིར་ལྷག་ནས། 
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ཐམས་ཅད་ས་དང་ནམ་མཁའི་བར་མ་ལུས་པར་གང་བར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུ་འཐུན་པའི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་

51-1-247b

པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་ལ་དག་གིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ཐམས་ཅད་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆར་གྱིས་ཁེབས་པར་
བྱས་སོ། །ལ་ལ་དག་གིས་ནི་མུ་ཏིག་གི་ཆར་ཕབ་པ་ནས། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལ་ལ་དག་གིས་ནི་གསེར་དང་། དངུལ་དང་། བཻ་ཌཱུརྱ་དང་། ཤེལ་དང་། རྡོའྀ་སྙིང་པོ་དང་། སྤུག་དང་། གོ་ཤིར་ཤ་དང་། ཙན་དན་སྦྲུལ་གྱི་
སྙིང་པོ་དང་། ཤིང་ཏ་མ་ལའི་ལོ་མའི་ཕྱེ་མའི་ཆར་གྱིས་ནམ་མཁའ་ཁེབས་པར་བྱས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལ་ལ་དག་གིས་ནི་ལྷབ་ལྷུབ་དང་། ཕྱང་འཕྲུལ་དང་། རྒྱན་དང་། རས་དང་། རས་བཅོས་བུ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆར་རབ་ཏུ་ཕབ་བོ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལ་ལ་དག་གིས་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་གདུགས་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་སྣ་ཚོགས་བསྒྲེང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལ་ལ་དག་གིས་ནི་སྤོས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བདུགས་སོ། །
ལ་ལ་དག་གིས་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་བ་སྣ་ཚོགས་གཏོར་ཏོ། །ལ་ལ་དག་གིས་ནི་སིལ་སྙན་དང་དཀྲོལ་བ་སྣ་ཚོགས་དཀྲོལ་ཏོ། །ལ་ལ་དག་གིས་ནི་གླུ་དང་གར་དང་། རོལ་མོའི་སྒྲ་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །ལ་ལ་དག་གིས་ནི་ས་ཕྱོགས་དེར་སྤོས་ཆུ་སྣ་
ཚོགས་ཀྱི་ཆར་གྱིས་ཆག་ཆག་བཏབ་བོ། །ལ་ལ་དག་གིས་ནི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྣོད་རྣམས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བཀང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔ་ན་ཐོགས་སོ། །ལ་ལ་དག་གིས་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་སྣོད་སྣ་ཚོགས་རྣམས་སྤོས་
ཆུས་བཀང་སྟེ། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་དང་། ལོ་མས་བརྒྱན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔ་ན་ཐོགས་སོ། །ལ་ལ་དག་གིས་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་ཤིང་ལྗོན་པ་སྣ་ཚོགས་ལྷའི་གོས་དང་། རྒྱན་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་ནས་
འཕང་སྟོད་དེ་ཐོགས་སོ། །ལ་ལ་དག་གིས་ནི་བདག་ཉིད་ཚངས་པ་ཆེན་པོའི་ཆ་བྱད་དུ་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏེ། ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཕྱག་བྱས་ཏེ། འཁོད་པ་ནས་རྒྱ་ཆེར་ཇི་ལྟར་གོང་དུ་སྨོས་པ་བཞིན་ནོ། །ལ་ལ་དག་ནི་སེང་གེའི་ཆ་བྱད་དུ་

51-1-248a

མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་འཁོད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུ་དང་། རང་གི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཕན་ཚུན་མིག་གི་དབང་པོས་གཟུགས་སྣང་བ་རྣམས་ལ་
ཐགས་ཐོགས་མེད་དོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་བདུད་ཀྱི་ཡུལ་ཆེན་པོ་ལྷའི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་རྣམས་དང་། རང་གི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང་། དབང་པོ་དང་། 
སྟོབས་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ལམ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅྭ་བརྒྱད་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་གཤེགས་ནས་སྲང་གི་དབུས་ན་པད་མ་ཡོད་པ་ག་
ལ་བ་དེར་གཤེགས་ཏེ་བྱོན་ནས། ཕྱག་གཡས་པའི་མཐིལ་གྱིས་པད་མའི་སྙིང་པོ་ལ་རེག་པར་མཛད་དེ་དྲངས་ནས་བཞུགས་སོ། །པད་མ་དེ་དྲངས་ཏེ་གཡོས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིའི་རི་ཁོར་ཡུག་དང་། རི་ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོ་དང་། རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་
དང་། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་དང་། བདུད་ཀྱི་གནས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཡོས་སོ། །བདུད་ཀྱི་གནས་ཐམས་ཅད་ན་གཞལ་མེད་ཁང་དང་། གནས་དང་། མལ་ཆ་དང་། སྟན་རྣམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་གཡོས་སོ། །དེ་ན་གང་བདུད་ཀྱི་བུ་རྣམས་དང་། བདུད་ཀྱི་བུ་མོ་རྣམས་དང་། བདུད་ཀྱི་
ཚོགས་ཀྱི་འཁོར་གནས་པ་དེ་དག་ཀྱང་འཇིགས་སྐྲག་ཅིང་སྐྱོ་བ་སྐྱེས་ནས་ཕན་ཚུན་འདི་སྐད་འཛེར་ཏོ། །རྒྱུ་མེད་རྐྱེན་མེད་པར་ནི་གཞལ་མེད་ཁང་འདི་དག་གཡོ་བར་མི་འགྱུར་ན། བདག་ཅག་གི་རྒྱལ་པོ་བདུད་དེ་རང་གི་ཡུལ་ནས་འཕོས་པར་མ་གྱུར་གྲང་། 
བདག་ཅག་ཀྱང་ཁང་པ་འདི་ནས་འཆི་འཕོ་བའི་ཆོས་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་གྲང་། བདག་ཅག་གིས་བལྟ་གོར་མ་ཆག་གོ་སྙམ་སྟེ། དེ་ནས་དེ་དག་གིས་མཐོང་ནས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ནི་སྙིགས་མ་ལྔ་ཅན་དུ་གྱུར་ན། འདི་སུས་ལེགས་པར་བརྒྱན་ཅིང་ཤིན་ཏུ་
ཉམས་དགའ་བར་བྱས་སྙམ་མོ། །དེ་ནས་རང་གི་ཡུལ་ལ་གནས་པའི་བདུད་གཡོག་དང་བཅས་པ་དེ་དག་དེ་ན་འཁོད་བཞིན་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་བཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་ལེགས་པར་བརྒྱན་ཅིང་ཤིན་དུ་ལྷམ་མེ་ལྷན་ནེ་ལྷང་ངེར་བཞུགས་

51-1-248b

པ་མཐོང་ངོ་། །ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་ཅན་གཟུགས་དང་། ཁ་དོག་དང་། རྟགས་དང་། དབྱིབས་སྣ་ཚོགས་སུ་གནས་པ་ཤ་སྟག་གིས་ཡོངས་སུ་གང་ནས་སེམས་ཅན་
གཅིག་ཀྱང་ངོ་མི་ཤེས་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་དེ་དག་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་ཅག་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ལ་བལྟ་བ་དང་། ཕྱག་བྱ་བ་དང་། བདག་ཅག་གི་ཇོ་
བོ་དང་། གཡོག་དུ་བཅས་པ་གར་དོང་བ་ཡང་དྲི་བའི་ཕྱིར་དེར་འདོང་གོར་མ་ཆག་སྙམ་མོ། །དེ་ནས་ཡང་དེའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིའི་བདུད་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཡོག་དང་བཅས་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ལྷགས་
ནས་སྤྱན་སྔར་འཁོད་དོ། །དེ་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དད་སེམས་ཀྱིས། །བཅོམ་ལྡན་བདག་ནི་སྐྱབས་སུ་མཆི། །བདག་ཁྲོལ་འདི་ནས་མྱུར་དུ་ཐོང་། །ཆོས་
ནི་ཡང་དག་སྤྱད་པར་བགྱི། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། །འགྲོ་བ་དང་ནི་འོང་བ་ཡང་། །ངས་ནི་སུ་ལའང་བཟློག་པ་མེད། །གལ་ཏེ་ལམ་ནི་རབ་ཤེས་ན། །གང་དུ་དགའ་བར་འགྲོ་བར་བྱོས། །བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །རང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་གར་
དགའ་བར། །གང་ཚེ་བདག་ནི་མཆི་འཚལ་ཏེ། །བདག་ནི་བཅིང་བ་ལྔ་དག་གིས། །བཅིངས་པར་མཐོང་ངོ་གཽ་ཏ་མ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ང་ནི་རྟོག་པ་ཀུན་སྤངས་ཏེ། །གྲོལ་ནས་འགྲོ་བ་གྲོལ་བྱེད་པ། །ངས་ནི་འཚེ་བ་རྣམ་སྤངས་ནས། །སེམས་ཅན་བཅིངས་
པ་ཐར་བར་བྱ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ཐམས་ཅད་ས་དང་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གང་བ་ལ་གཟིགས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འདིར་ལྷགས་
པ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །ཐེ་ཙོམ་ཐམས་ཅད་རབ་སྤོངས་ལ། །སྐད་ཅིག་ཅི་ཡང་མ་སྨྲ་བར། །ཁྱོད་ཅག་རྣམས་ནི་ད་ཉོན་ཅིག །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དཀོན་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ཤིན་དུ་དཀོན། དད་ཅིང་མོས་པ་འབྱོར་པ་དང་། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་ཤིན་དུ་དཀོན། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོའི་མངོན་

51-1-249a

སུམ་དུ། །ཆོས་ཉན་པ་ཡང་ཤིན་དུ་དཀོན། །གང་དུ་བཟོད་པ་བསྟེན་བྱེད་པ། །དེ་ཡི་དུས་ནི་རྙེད་པར་དཀའ། །གང་དུ་འཇིག་རྟེན་སྡིག་པ་ཡི། །རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་རབ་སྤོང་བ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་བསྒོམ་པ་དང་། །སེམས་ནི་དུལ་བར་བྱེད་པ་དཀོན། །ཇི་ལྟར་ངས་ནི་སྔོན་
སྤྱད་པའི། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་རྙེད་པར་དཀའ། །དེ་ལས་མེ་ཏོག་ཚམ་ཚོད་འདི། །ཁྱེད་ཅག་རྣམས་ལ་བཤད་པར་བྱ། །གང་གིས་བྱང་ཆུབ་འབྱོར་བྱེད་པ། །སྲིད་པའི་བཅིངས་ལས་རབ་གྲོལ་ཞིང་། །མུན་པའི་ཕུང་པོ་སེལ་བ་ཡི། །ལམ་གྱི་མཆོག་ནི་བསྟན་པར་བྱ། །དྲི་མ་ངན་
པ་གསུམ་སྤོངས་ལ། །སྟོན་པས་གསུངས་པ་འདིར་ཉོན་ཅིག །ཆུ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་རྒོལ། །རྒྱ་མོ་ཅན་གྱི་སྲེད་པ་སྤོངས། །རྣམ་ཐར་གསུམ་ལ་རབ་གནས་ཤིང་། །སྡོམ་པ་གསུམ་ལ་ཡང་དག་གནས། །ཁམས་གསུམ་ཀུན་གྱི་ཉོན་མོངས་གང་། །དེ་དག་མ་
ལུས་རྣམ་པར་ཆོམ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་རིགས་མཆོད་དང་། །ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་ཁྱེད་ཅག་རྣམས། །སངས་རྒྱས་ལྷ་དང་བདུད་གསུམ་གྱི། །བྱིན་རླབས་སྤྲུལ་པས་ལྷགས་པ་རྣམས། །དུས་གསུམ་མ་རིག་བསྒྲིབས་པའི་སེམས། །བྱེ་བྲག་དུ་ནི་རབ་ཏུ་
སྤོངས། །ཁམས་གསུམ་པ་ལས་གྲོལ་བ་ཡི། །ཞི་བྱེད་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་བྱོས། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་རྣམ་བཞི་ཡིས། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བསླད་པ་རྣམས། །དངོས་པོ་མེད་ལ་རྟོག་བྱེད་པ། །དེ་དག་བཟོད་པའི་སྣོད་མ་ཡིན། །མིག་ནི་གཟུགས་ལ་ཆགས་པ་ཡིས། །
ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་བསྒྲིབས་ནས། །བསམ་གཏན་བཞི་དང་བྲལ་བ་རྣམས། །འཁོར་བ་ཤིན་དུ་བསྟེན་པར་འགྱུར། །འཇིག་རྟེན་ན་ནི་གང་མཁས་གསལ། །བསམ་གཏན་སྒོམ་པ་བྱེད་པ་རྣམས། །དེ་དག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་ལས། །དེ་རིང་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར། །དབང་
ཕྱུག་དེ་དག་སེམས་ཅན་རྣམས། །ཆུ་བོ་བཞི་ལས་ཐར་བར་བྱེད། །འཆི་འཕོ་སྐྱེ་བ་རབ་ཤེས་པ། །དེས་པ་རྣམས་ནི་ཕ་རོལ་འགྲོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇིགས་མེད་པ། །རྐང་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ་དག །སེམས་ཅན་སྲེད་པས་བཅིངས་པ་རྣམས། །ཡང་དག་ཤེས་པས་
གཅོད་པར་བྱེད། །ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ཡོངས་ཤེས་པས། །ཞགས་པ་ལས་གྲོལ་ཟག་པ་མེད། །ཡང་དང་ཡང་དུ་མི་སྐྱེ་སྟེ། །སྲིད་པའི་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཁྱེད། །སྡིག་པ་དག་ནི་མྱུར་དུ་ཤོགས། །སྡིག་པ་མ་ལུས་རབ་སྤོངས་ལ། །

51-1-249b

འཇིགས་པ་མེད་པར་ཕ་རོལ་སོང་། །སྲིད་པར་ཡང་དང་ཡང་སྐྱེས་པས། །སྡིག་པའི་གྲོགས་ཀྱི་དབང་སོང་བས། །འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་ནི། །འདུས་བྱས་ལ་ཡང་མྱོང་བར་འགྱུར། །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་རབ་སྤོངས་ཏེ། །སྡིག་པའི་ལྟ་བ་རྣམས་བོར་ནས། །
འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དྲན་བྱས་ཏེ། །དམ་པའི་ཆོས་ལ་རབ་སྦྱོར་ཅིག །བཏུང་བའི་དམ་པ་འཐུང་བར་བྱོས། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་རབ་བསྒོམས་ཤིག །དམ་པའི་དོན་ལ་དངོས་པོ་མེད། །རྫས་ཀྱང་མེད་ཅིང་མཚན་ཉིད་མེད། །འདི་ལྟར་དབང་པོ་དྲུག་སྟོང་སྟེ། །
བྱེད་པ་པོ་ནི་འདི་ལ་མེད། །དེ་བཞིན་མཚན་མར་རྟོག་པ་ཡང་། །དངོས་པོ་ཙམ་སྟེ་གཡོ་བ་མེད། །ཚོར་བ་དྲུག་དང་སྲེད་པ་དྲུག །རེག་པ་དྲུག་ལས་བྱུང་བ་ཡིན། །དེ་བཞིན་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག །སྟོང་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱོས། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་དངོས་མེད་པར། །དངོས་པོ་
ཉིད་ལ་བརྟག་པར་བྱོས། །སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་མེད་པས། །འདི་ན་རྫས་ཀྱང་མེད་པར་བལྟོས། །གང་གིས་ཆོས་ཀུན་ཚུལ་གཅིག་སྟེ། །དུས་གསུམ་དུ་ཡང་དངོས་མེད་པར། །ཤེས་པ་དེ་དག་ནད་མེད་དེ། །དེ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ལམ། །རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་ངེས་གྲོལ་ལ། །སེམས་
ཅན་འདུ་ཤེས་རྣམ་འཇིག་ཅིང་། །ཚུ་རོལ་ཕ་རོལ་རྣམ་གྲོལ་བ། །དེ་ནི་བཟོད་པ་བསྒོམ་པ་ཡིན། །དེ་ནས་གང་གི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྟོབས་རྣམས་དང་། མི་འཇིགས་པའི་ཤུགས་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བའི་རྒྱུ་འཐུན་པའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱིས་དབྱངས་ཀྱི་
དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་སྒྲ་ཐོགས་པ་མེད་པས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་དག་གསུངས་པ་དེའི་མོད་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྟོང་པ་དང་། མི་སྟོང་པའི་སྙིགས་མ་ལྔ་ཅན་གང་གཱའི་ཀླུང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མི་འཁྲུགས་པའི་བྱེ་མ་སྙེད་རྣམས་སུ་དབྱངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་
ཚིག་བརྗོད་པ་འདི་དག་གྲགས་པར་གྱུར་ནས། །དེའི་མོད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རེ་རེ་ནས་ཀྱང་སེམས་ཅན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་ནི་ཤིན་དུ་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་དགའ་བ་དང་། དད་པ་རྙེད་དེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་
ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གྱུར་ཏོ། །ལ་ལ་དག་གིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཟོད་པ་དང་། གཟུངས་སྣ་ཚོགས་ཐོབ་བོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་འདུས་པའི་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དོན་དང་། ཚིག་དང་། ཡི་གེ་འདི་དག་ཐོས་ནས་ཕྱིར་

51-1-250a

མི་ལྡོག་པའི་ས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དག་གིས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྐར་མ་ལ་དགའ་བས་པད་མའི་ཁྲི་ལ་འཛེག་པར་
བྱ་བའི་ཕྱིར་རང་གི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ཐེམ་སྐས་མེ་ཏོག་གིས་ཀུན་ཏུ་གཡོགས་པ་མངོན་པར་སྤྲུལ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་རྒ་ཤི་མྱ་ངན་གྱི། །
འདམ་དུ་བྱིང་བའི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ། །རབ་ཏུ་གཟིགས་ཏེ་མི་རྒྱུ་རྒྱུར་བཅས་ཏེ། །འཇིག་རྟེན་དུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཟམ་པ་ཐོགས། །ཐལ་མོ་སྦྱར་བའི་སེམས་ཅན་རྒྱ་ཆེན་བརྒྱས། །རབ་ཏུ་བལྟམ་པའི་ཞིང་ལ་གཟིགས་ནས་སུ། །ཆོས་ཀྱི་མཆོད་སྦྱིན་རབ་ཏུ་བགོ་
བར་གསོལ། །རང་གི་མཐུ་རྩལ་རབ་ཏུ་བསྟན་དུ་གསོལ། །མཚུངས་པ་མེད་པའི་པད་མ་མངོན་འཛེགས་ཏེ། །མགོན་པོ་ཤེས་རབ་དང་ནི་ཐབས་རྣམས་ཀྱིས། །ཆོས་ཆུ་སྤྲིན་གྱིས་ཆར་པ་རབ་ཕོབ་ལ། །ཉོན་མོངས་གཟིར་བའི་མི་ལ་བསྟན་དུ་གསོལ། 
ཕྱོགས་བཅུ་དག་གི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང་། །དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ལྡན་པ་གཞན། །ཁྱོད་ཀྱི་དཔང་དུ་དེ་དག་ཀུན་བཞུགས་ཀྱིས། །ཐུབ་པའི་དཔང་པོ་བདུད་རྣམས་ཕམ་པར་མཛོད། །ཆོས་རྣམས་སྟོང་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་དང་། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་
ཡ་མ་བརླར་མཁྱེན་ནས། །སྔོན་གྱི་དམ་བཅས་རྣམས་ནི་དགོངས་མཛོད་ལ། །བླ་མེད་འཁོར་ལོ་དམ་པ་བསྐོར་དུ་གསོལ། །ཆུ་བོ་བཞི་དབུས་འཁོར་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས། །མི་ཡི་སེང་གེ་དེ་རིང་བསྒྲལ་དུ་གསོལ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་ཤིན་དུ་
ཐུགས་སུ་ཆུད། །སྲིད་གསུམ་མཚོ་ལས་འཇིག་རྟེན་བསྒྲལ་དུ་གསོལ། །ཤིན་དུ་རླབས་ཆེན་ཐུགས་མངའ་བཅོམ་ལྡན་འདས། །བདེ་བར་གཤེགས་ཀྱི་ལམ་ནི་བདེ་བ་ལ། །འགྲོ་བ་གཟུད་འདོད་མཚུངས་མེད་ཆོས་ཀྱང་སྟོན། །འཇིག་རྟེན་ཉེས་པ་
དྲི་མ་བསལ་དུ་གསོལ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བུར་སྤྲུལ་པའི་ཐེམ་སྐས་དེ་ལས་པད་མའི་ཁྲི་ལ་མངོན་པར་འཛེགས་ཏེ། པད་མའི་སྙིང་པོ་ལ་བཞུགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཅུ་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་གཟིགས་ནས་

51-1-250b

བདུད་སྡིག་ཅན་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བདུད་སྡིག་ཅན་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་དེང་འདིར་འདུས་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་བཤད་པས་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་མངལ་ན་གནས་པ་དང་། རྒ་ཤིས་གཙེས་པ་རྣམས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་
རྣམ་པར་ཐར་བར་འགྱུར་རོ། ཆུ་བོ་བཞི་ལས་ཡང་དག་པར་རྒལ་བར་འགྱུར། ཞི་བའི་ལམ་ལ་གནས་པར་འགྱུར། ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལ་སྡིག་ཅན་ཁྱོད་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་
པར་འཕེལ་བའི་ཐོག་མར་འགྲོ་བ་ཡིན་གྱིས་ཁྱོད་དགའ་བར་གྱིས་ཤིག །སྡིག་ཅན་ཁྱོད་ཀྱིས་ང་ལ་ཆོས་བཤད་པར་གསོལ་ཅིག་དང་ངས་དེང་བདུད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་མཐོན་པོའི་ཡུལ་གྱི་ཆུ་བོའི་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་
བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་སྨྲས་སོ། །ཅི་སྟེ་སྡིག་མེད་ཁྱོད་ལ་ཐ་བ་ཞེ་སྡང་རྒྱགས་མེད་ན། །ཅི་ཕྱིར་དེང་འདིར་ཀུན་དུ་སྐྲག་པར་བྱ་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱང་སྟོན། །དེ་སྟེ་ཁྱོད་ལ་ཐ་བ་རྒྱགས་དང་ང་རྒྱལ་ཡོད་ན་ནི། །ཐུབ་དབང་ཁྱོད་ཀྱི་ཐར་པ་ཅི་
འདྲ་བདག་ལ་འདིར་ཤོད་ཅིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ང་ནི་ས་ལ་མངལ་གྱི་གནས་ན་ཟླ་བ་བཅུར་གནས་པ། །དེ་ན་ཡང་ནི་བདུད་ཁྱོད་ང་ལ་བསད་པར་རབ་ཏུ་སྦྱར། །དེ་ཚེ་ང་ལ་ཁོན་དང་ཐ་བ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མེད། །ང་ནི་བཟོད་དང་
ལྡན་ཏེ་ཐ་བ་མ་ལུས་མེད་པ་ཡིན། །ང་ནི་བཙས་མ་ཐག་འདིར་ཁྱོད་ཀྱིས་ས་ཡང་གཡོ་བར་བྱས། །ང་གསད་ཕྱིར་ནི་རྡོ་བའི་ཆར་པ་རབ་ཏུ་དབབ་པར་བྱས། །དེ་ནས་ཁྱོད་ཀྱིས་ང་ཡི་མ་ཡི་ནུ་ཞོ་མྱུར་སྐམས་བྱས། །ཁྱོད་ཀྱིས་ང་ལ་གནོད་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་
ཅི་མ་བྱས། །ང་ནི་བསམ་གཏན་ཞུགས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་བུད་མེད་ཁྲིད་དེ་འོངས། །ང་ནི་བསོད་སྙོམས་རྣམ་པར་སྤྱོད་ཚེ་ཟས་ཀྱང་གཅད་པར་བྱས། །ཁྱོད་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་ང་ལ་རྒྱལ་སྲིད་མངོན་པར་རབ་ཏུ་བསྟབས། །ང་ནི་འབྱུང་བའི་ནུབ་མོ་འདིར་ཡང་མུན་པ་བྱས་
པར་གྱུར། །དེ་ཚེ་ཁྱོད་དང་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱིས་གྲོང་ཁྱེར་ཀུན་དུ་བསྐོར། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ནི་སོང་ཚེ་རྫིང་ཆར་དྲག་པར་རབ་ཏུ་ཕབ། །ས་ནི་མདོམ་དོ་འཕང་ཙམ་རྡོ་བ་དག་གིས་གང་བར་བྱས། །ཞི་བའི་གནས་ན་གནས་པའི་ཚེ་ཡང་སྒྲ་ནི་རབ་ཏུ་ཕྱུང་། །

51-1-251a

ང་ནི་ཤིན་དུ་དཀའ་བ་སྤྱོད་ཚེ་གྲང་བའི་རླུང་དང་ནི། །འབབ་ཆུ་འགྲམ་ན་གནས་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆུ་བོ་རབ་ཏུ་བཏང་། །ང་ནི་གསད་པར་བྱ་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱིས་སེང་གེ་རབ་ཏུ་བཏང་། །དེ་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ང་ཡི་ཟས་ལ་དྲག་པོའི་དུག་ཀྱང་བཏབ། །ང་ནི་བྱང་ཆུབ་
ཤིང་དྲུང་ཉེ་བར་ཡང་དག་སོང་བ་ན། །རྡོ་རྗེ་དང་ནི་གནམ་ལྕགས་སྤུ་གྲི་མདའ་ཆར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཕབ། །འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་རྡོ་རྗེའི་གདན་ལ་མངོན་པར་གནས་པ་ན། །ཁྱོད་ཀྱིས་ངུར་སྨྲིག་གོས་ཀྱང་འཇིམ་རྫབ་དག་གིས་རབ་ཏུ་བསྐུས། །དེ་ན་ཡང་ནི་ང་གན་
ཁྱོད་ཀྱིས་བུ་མོ་རྣམས་བཀྱེ་སྟེ། །ང་གསད་ཕྱིན་ནི་ཁྱོད་ཉིད་མཐུ་དང་བཅས་ཏེ་འོངས་མོད་ཀྱི། །འོན་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་ང་ཡི་ཡིད་ལ་གནོད་བྱས་ཅུང་ཟད་མེད། །ངས་ནི་ཁྱོད་བཏུལ་ནས་སུ་བྱང་ཆུབ་མཚུངས་པ་མེད་པ་ཐོབ། །འོན་ཀྱང་ངོ་ཚ་བོར་
ཏེ་འདིར་འོངས་ནས་ནི་ཡང་སྨྲ་འམ། །སྡིག་པའི་ཚུལ་གྱིས་འོད་སྲུང་མཆོག་ལ་སོགས་པ་བཟློག་བྱས་ཏེ། །ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་བྱེ་བ་དུ་མ་མ་རུང་བྱས་ནས་ཀྱང་། །སྙིང་རྗེ་བོར་ཏེ་འདིར་ཡང་ང་ལ་རྒལ་ཞིང་སྒྱུ་བྱེད་དམ། །ང་ཡིས་
ཟས་མ་ཟོས་པ་དེ་ཡི་ཚེ་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་སུ། །ང་བསད་ཕྱིར་ནི་གླང་ཆེན་མྱོས་པ་དྲག་ཤུལ་ཅན་ཡང་བཏང་། །ས་སྟེང་ང་ལ་ལྷས་སྦྱིན་གྱིས་ནི་རྡོ་བ་འཕངས་པ་དང་། །ཀྱེ་མ་ངས་ནི་ཟླ་བ་གསུམ་དུ་རྟ་ཆས་ཟོས་པ་དང་། ཕྱར་ཀ་གཏང་ཕྱིར་བུ་མོ་མཛེས་
ལྡན་རབ་ཏུ་གང་བཏང་དང་། །མེ་མདག་འབར་བ་མི་བཟད་པས་ནི་འོབས་རྣམས་བཀང་བ་དང་། །ཁ་ཟས་དག་ནི་མྱུར་དུ་གདུག་པའི་དུག་དང་སྦྱར་བ་ཡི། །དེ་ལ་སྡིག་པའི་ལས་ཅན་ཁྱོད་ནི་རྩ་བར་ངེས་པ་ཡིན། །ཁྱོད་ཉིད་དཔུང་བཅས་
བུ་དང་ལྷན་ཅིག་སྡེར་བཅས་འོངས་ནས་སུ། །ང་བསད་ཕྱིར་ནི་མདའ་བོ་ཆེ་དང་རལ་གྲི་མདའ་མང་ཐོགས། །འོན་ཀྱང་འདིར་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་ང་ཡི་སྤུ་གཅིག་མ་གཡོས་ན། །ཅི་ཕྱིར་ཁྱོད་ནི་རྒྱགས་པར་གྱུར་ནས་ད་དུང་འདུག །ཇི་སྙེད་བདུད་ནི་སྟོང་ཕྲག་
བྱེ་བ་རྒོལ་དུ་ཡང་བཙུད་ཀྱང་། །སེམས་ཅན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་དག་ནི་འདིར་ཡང་ལྷགས་ནས་སུ། །ཞིང་ཀུན་རབ་ཏུ་གང་བར་འདུག་པ་ང་ཡི་དབང་ཡིན་ཏེ། །ང་ནི་ཁྱོད་ཕྱིར་མཆོག་ཏུ་བྱམས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་གནས་པར་བྱ། །ང་ནི་སྙིང་རྗེའི་གནས་

51-1-251b

ཏེ་འགྲོ་བ་རྗེས་སུ་འཛིན་བྱེད་པ། །ཁྱོད་ནི་ཤིན་ཏུ་གཏུམ་པོ་ང་ལ་རྟག་ཏུ་བགེགས་བྱེད་དེ། །ཐུབ་པའི་དབང་པོ་ཁྱུ་མཆོག་འདི་དག་ང་ཡི་དབང་ཡིན་གྱི། །ད་ལྟར་ཐ་མའི་དུས་ལ་ང་ནི་སངས་རྒྱས་མཛད་པ་བྱ། །རྣམ་ཐར་སེམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་
ཀྱི་དོན་ཡང་སྤྱད་པར་བྱ། །སྨྲས་པར་གྱུར་ཀྱང་བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་གཏང་བར་མི་བྱའོ། །ང་ལ་ཕྲག་དོག་ཐ་བ་རབ་ཏུ་ཁྲོ་བའི་ཡིད་མེད་དེ། །ཁྱེད་ནི་རྗེས་སུ་གཟུང་ཕྱིར་ང་ཉིད་རྟག་ཏུ་མངོན་པར་བརྩོན། །ང་ལ་གསོལ་དང་ཁྱོད་ཡིད་ཞི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་
གསུམ་དག་ཏུ། །མཆོག་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདུད་རྩི་བཤད་པར་བྱ། །དེ་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱི་སྡིག་པའི་ལས་རྣམས་མེད་པར་རབ་འགྱུར་གྱི། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་ང་ལ་ཡིད་ནི་མྱུར་དུ་དད་པར་བྱོས། །ཁྱོད་ནི་རྟག་ཏུ་འདི་ན་གནོད་པ་བྱ་བར་རབ་
སེམས་ཀྱང་། །ཁྱོད་དགྲོལ་ཕྱིར་ནི་ང་སྙིང་རྟག་ཏུ་བྱམས་པར་རབ་ཏུ་དང་། །སྡིག་པའི་བློ་གྲོས་བོར་ལ་དད་བཅས་ཡིད་ལ་བྱོས་ཤིག་དང་། །རིང་པོར་མི་ཐོགས་ཁྱོད་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་ལུང་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་རབ་
ཏུ་འཁྲོས་ཏེ་འཁྲུགས་ཤིང་རྔམ་ནས་དེ་ནས་སླར་འགྲོ་བར་འདོད་པ་དང་། བདག་གི་མགུལ་པ་བཅིང་བ་ལྔས་བཅིངས་པ་སྙམ་དུ་ཤེས་ཏེ། འཇིགས་སྐྲག་པའི་སྒྲ་འབྱུང་བར་འདོད་ཀྱང་དེ་མ་ནུས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་བགྲོངས་པའི་ཕྱིར་རང་
འཁྲོས་པའི་མཐུས་ཤིན་དུ་ཚ་བའི་དབུགས་བཏང་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དབུགས་དེ་ཤིན་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང་བའི་མེ་ཏོག་ཏུ་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞུགས་ཤིང་འཚོ་
ལ་གཞེས་ཏེ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབུའི་གཙུག་གི་དྲང་ཐད་ཀྱི་སྟེང་གི་བར་སྣང་ལ་ཤིན་དུ་ཡིད་དུ་འོང་བའི་གདུགས་སུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དག་འཁོད་པ་དེ་དག་
གིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ལ་གསོལ་པ། མེ་ཏོག་གི་གདུགས་འདི་དག་ག་ལས་མཆིས། སུའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །

51-1-252a

རིགས་ཀྱི་བུ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་རབ་ཏུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་སྙིགས་མ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་སྔོན་
གྱི་སྨོན་ལམ་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་སྟོན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ད་ལྟར་བདུད་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་སྟོབས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་འཇོམས་པར་བྱེད་པ། སྟོབས་དང་། མི་འཇིགས་པ་དང་། 
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་མཐོན་པོར་བྱེད་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པའི་རྒྱུད་ཐམས་ཅད་དང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་སྒྲོན་མ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱེད་པ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཕེལ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་
སྟོབས་བྱེད་པ། དགྲ་དང་ཕས་ཀྱིས་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཤིན་དུ་ཚར་གཅོད་པར་བྱེད་པ། ངོ་མཚར་དང་། བཀྲ་མི་ཤིས་པ་དང་། རྩོད་པ་དང་། རྨི་ལམ་ངན་པ་དང་། ལྟས་ངན་པ་དང་། མུ་གེ་དང་། འཇིགས་པའི་ཚོགས་དང་། འཐབ་པ་དང་། 
འགྱེད་པ་དང་། འཆིང་བ་དང་། འཐབ་མོ་དང་། རྩོད་པ་དང་། ཆར་མི་འབབ་པ་དང་། དུས་མ་ཡིན་པར་གྲང་ཞིང་ཚ་བ་དང་། རླུང་དང་། ཚ་བ་དང་། ནད་དང་། སྒྲ་མི་སྙན་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པ། ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། མི་དང་། 
མི་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་འདུན་པར་བྱེད་པ་རྒྱལ་རིགས་ཐམས་ཅད་འདུན་པར་བྱེད་ཅིང་འགུགས་པ། རིགས་བཞི་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་དོན་ལ་འཛུད་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྒྲོན་མ་རབ་ཏུ་འབར་བར་བྱེད་པ། ལམ་དྲང་པོར་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ཁྱིམ་དང་། གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། 
གྲོང་རྡལ་དང་། ལྗོངས་དང་། ཡུལ་དང་། ཕོ་བྲང་འཁོར་དང་། ཡུལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་འདུན་པར་བྱེད་པ། གཟའ་དང་། རྒྱུ་སྐར་དང་། ཉིན་པར་དང་། མཚན་མོ་དང་། ཟླ་བ་གཅིག་དང་། ཟླ་བ་ཕྱེད་དང་། དུས་དང་། ལོ་ཐམས་ཅད་འཐུན་པར་བྱེད་པ། ལོ་ཏོག་དང་། 
མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་དང་འབྲུ་དང་སྨན་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པར་བྱེད་པ། བཟོ་དང་། ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་། གནས་དང་། བྱིན་གྱིས་བརླབས་དང་། དགོས་པ་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པར་བྱེད་པ། ལུས་དང་ངག་དང་། ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པ། 

51-1-252b

རིག་པ་དང་། དྲན་པ་དང་། བློ་གྲོས་དང་། མོས་པ་དང་། དཔའ་བ་དང་། བརྟན་པ་དང་། བཟོད་པ་དང་། སྤོབས་པ་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་བྱེད་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་སྣང་བས་རབ་ཏུ་སད་པར་བྱེད་པ། འཕགས་པའི་རིགས་བཞིས་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་བྱིན་གྱིས་
རློབ་པ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་པར་བྱེད་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་བྱེད་པ། སེམས་ཅན་ཆེན་པོ་རྣམས་དབུགས་འབྱིན་པ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སེམས་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ། ས་བཅུ་ལ་ཡང་དག་པར་འཇུག་པར་བྱེད་པ། 
མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ། དབང་བསྐུར་བའི་ཆོས་དང་། བྱང་ཆུབ་ལ་གཞོལ་བར་བྱེད་པ། གདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་རྗེས་སུ་འཛིན་པ། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་བསྐོར་བ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཁྱབ་པར་
བྱེད་པ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་འཛུད་པ། བླ་ན་མེད་པའི་ལམ་ལ་ཡང་དག་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པ། ཆོས་ཀྱི་ཆར་རབ་ཏུ་འབེབས་པ། ཆོས་ཀྱི་རོས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཚིམ་པར་བྱེད་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་མཐའ་དག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ། 
བདུད་བཞིའི་ཡུལ་ལས་རབ་ཏུ་ཐར་བར་བྱེད་པ། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་འཇོག་པར་བྱེད་པ། ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོས་ལུས་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་ཕྱག་རྒྱ་དང་ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་
བ་ལ་འཇུག་པ་ལུང་བསྟན་པ་འཆད་པར་བཞེད་དོ། །འདས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོས་ལུས་འཇོམས་པ་ཞེས་
བྱ་བའི་གཟུངས་ཕྱག་རྒྱ་དང་། ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་འཇུག་པ་ལུང་བསྟན་པ་གསུངས་སོ། །བྱིན་གྱིས་བརླབས་སོ། །གཅིག་ལ་གཅིག་དགྱེས་སོ། །ད་ལྟར་ཕྱོགས་བཅུ་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་བཞུགས་ཏེ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་
ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོས་ལུས་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་ཕྱག་རྒྱ་དང་ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་འཇུག་པ་ལུང་བསྟན་པ་གསུང་ངོ་། །

51-1-253a

བྱིན་གྱིས་རློབསོ། །གཅིག་ལ་གཅིག་དགྱེས་པར་མཛད་དོ། །མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དང་གཞན་དག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གང་དག་འབྱུང་བ་དེ་དག་
ཀྱང་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོས་ལུས་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་ཕྱག་རྒྱ་དང་ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་འཇུག་པ་ལུང་བསྟན་པ་གསུང་བར་འགྱུར་རོ། །བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་འགྱུར་རོ། །གཅིག་ལ་གཅིག་
དགྱེས་པར་མཛད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དག་ཡོད་པ་དེ་དག་གིས་སོ་སོའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དག་ལ་ཡོངས་སུ་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་གིས་
སྔོན་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོས་ལུས་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་ཕྱག་རྒྱ་དང་ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་འཇུག་པ་ལུང་བསྟན་པ། གང་འདི་ལྟར་ཡོན་ཏན་མང་པོ་བགྱིད་པ། འདི་ལྟར་ཡོན་ཏན་
བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་ལྡན་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲིབ་པ་མ་མཆིས་པའི་སྣང་བ་བགྱིད་པ་ནས་ཞི་བའི་བར་དུ་བགྱིད་པ་དེ་གང་ལགས། ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོས་ལུས་འཇོམས་པ་ཞེས་བགྱི་བའི་གཟུངས་
ཕྱག་རྒྱ་དང་ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་འཇུག་པ་ལུང་བསྟན་པ། བདུད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་འཇོམས་པར་བགྱིད་པ་ནས། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མ་མཆིས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་
བགྱིད་པ་དེ་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་སྨན་པ་དང་། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་བདེ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བ་དང་། སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེ་དང་། ལྷ་དང་། མི་རྣམས་ཀྱི་དོན་དང་། སྨན་པ་དང་བདེ་བའི་སླད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཤད་དུ་གསོལ། །དེ་ནས་
སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ངེད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ག་ལ་

51-1-253b

བཞུགས་པ་དེར་འདོང་ངོ་། །ད་ལྟར་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དང་གཞན་དག་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་བཞུགས་ཤིང་འཚོ་ལ་གཞེས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐོར་ཅིང་། ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་
འདུན་དང་བཅས་པས་མདུན་དུ་བདར་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ག་ལ་བཞུགས་པ་དེར་གཤེགས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་། ངན་པར་སྤྱོད་པ་ལས་བཟློག་པ་དང་། བཟང་པོའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་
པོས་ལུས་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་ཕྱག་རྒྱ་དང་ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་འཇུག་པ་ལུང་བསྟན་པ་འདི་འཆད་པར་འགྱུར། བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་འགྱུར། གཅིག་ལ་གཅིག་རྗེས་སུ་དགྱེས་པར་མཛད་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་
འདས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དུ་འདུས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐོར་ཅིང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་གྱིས་བལྟས་ཏེ། ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོས་ལུས་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་
གཟུངས་ཕྱག་རྒྱ་དང་། ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་འཇུག་པ་ལུང་བསྟན་པ་འདི་འཆད་པར་འགྱུར་གྱིས། ཁྱེད་ཅག་ལས་གང་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོས་ལུས་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་ཕྱག་རྒྱ་དང་ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་
བ་ལ་འཇུག་པ་ལུང་བསྟན་པ་མཉན་པ་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུས་གཅིག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཅིག་ན་བཞུགས་པ་དེ་དག་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བ་དང་། ཆོས་དེ་ཡང་ཉན་པ་དང་། སངས་རྒྱས་དང་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་དང་། ལྷའི་ཡུལ་དང་། བདུད་ཀྱི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་བརྒྱན་བཀོད་པ་དེ་དག་ལ་བལྟ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་མང་པོ་འདུས་པ་སྔོན་མ་མཐོང་མ་ཐོས་པ་བལྟ་བར་འདོད་པ་དེ་དག་དང་། 

51-1-254a

ད་ངེད་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ག་ལ་བ་དེར་འདོང་ངོ་། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ལ་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་གཟུངས་འདི་འཆད་པ་ན། གལ་ཏེ་བདག་ཅག་གིས་གནས་རྙེད་ཅིང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་དང་། 
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟར་ཚོགས་པ་དེ་དག་ལ་ཡང་ཕྱག་བགྱི་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བགྱི་བ་དང་། མཆོད་པ་དང་། ཆོས་ཉན་པར་རྔོ་ཐོག་པ་བལྟ་ན་དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཅག་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ཐབས་གཅིག་
ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ག་ལ་བ་དེར་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོས་ལུས་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་ཕྱག་རྒྱ་དང་ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་འཇུག་པ་ལུང་བསྟན་
པ་མཉན་པའི་སླད་དུ་མཆིས་ཏེ། དེར་བདག་ཅག་གིས་དུས་གཅིག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཅིག་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་ཞིག་བཞུགས་ཤིང་འཚོ་ལ་གཞེས་པ་རྣམས་ལ་མཆོད་པར་བགྱིའོ། །དེ་དག་ལས་ཆོས་ཀྱང་མཉན་
པར་བགྱིའོ། །དེར་བདག་ཅག་གིས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡུལ་བཀོད་པ་བཞིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ལེགས་པར་བརྒྱན་པ་དེ་ཡང་བལྟ་བར་བགྱི། འདུས་པ་ཆེན་པོ་བཀོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་བལྟ་བར་བགྱིའོ། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གིས་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སོ་སོ་ན་རང་རང་གི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་དང་། ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ཁྱེད་ཅག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེར་འཇུག་པའི་གནས་དང་། གོ་སྐབས་ཀྱི་ཕྱིར་
དེ་ལྟར་ཐེ་ཚོམ་མ་ཟ་ཞིག །དེ་ལྟར་ནེམ་ནུར་མ་བྱེད་ཅིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འཇུག་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་མཁས་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པ་ནི་མཐའ་ཡས་སོ། །

51-1-254b

རིགས་ཀྱི་བུ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ཐབས་མཁས་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་གོ་སྐབས་ཡངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་བཟུང་སྟེ་སེམས་ཅན་གང་ལ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་སུ་བསྡུ་བར་བསྡུས་པ་ཁམས་
དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་གནས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་གལ་ཏེ་རེ་རེའི་ལུས་ཀྱང་རི་རབ་ཙམ་དུ་གྱུར་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེས་སེམས་ཅན་ལུས་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡུངས་འབྲུ་གཅིག་གི་
ནང་དུ་ཆུད་པར་ནུས་སོ། །སེམས་ཅན་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་ཡུལ་དང་གནས་ཀྱི་སྐབས་ཡངས་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཕན་ཚུན་དུ་མིག་རྒྱང་གིས་ཀྱང་མི་སླེབས་སོ། །ཡུངས་འབྲུ་དེ་གཅིག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་བཅུག་ཀྱང་བྲི་བ་
དང་གང་བར་ཡང་མི་མངོན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ནི་ཐབས་མཁས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་གཞན་ཡང་སྲ་བ་ཉིད་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སའི་ཁམས་ཏེ། དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེས་སའི་ཁམས་ཐམས་ཅད་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་འཇོག་ནུས་ལ། རྡུལ་དེ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་སའི་ཁམས་ཐམས་ཅད་བཞག་ཀྱང་བྲི་བ་འམ་གང་བར་མི་མངོན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ནི་ཐབས་
མཁས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་གཞན་ཡང་གང་ཅུང་ཟད་གཤེར་བར་སྣང་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་ཆུའི་ཁམས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེས་ཆུའི་ཁམས་དེ་ཐམས་ཅད་སྐྲའི་རྩེ་མོ་གཅིག་ཏུ་ཆུད་པར་ནུས་ལ་སྐྲའི་རྩེ་མོ་དེ་གཅིག་ཏུ་ཆུའི་
ཁམས་དེ་ཐམས་ཅད་བཅུག་ཀྱང་བྲི་བ་འམ་གང་བར་མི་མངོན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་གཞན་ཡང་ཇི་ཙམ་དུ་དྲོ་བར་སྣང་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་མེའི་ཁམས་ཏེ། མེའི་ཁམས་གང་སྔོན་བྱུང་བ་དང་། འབྱུང་བ་དང་། འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཐམས་
ཅད་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་ཏུ་ཆུད་པར་ནུས་ལ་མེའི་ཁམས་དེ་ཐམས་ཅད་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དེ་གཅིག་ཏུ་བཅུག་ཀྱང་གནས་ཤིན་དུ་ཡངས་ཏེ། རང་གི་ཡུལ་བཞིན་དུ་རྒྱུའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་གཞན་ཡང་གང་ཅུང་ཟད་རླུང་གི་ཁམས་སུ་སྣང་བའི་རླུང་གི་

51-1-255a

ཁམས་དེ་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེས་བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་གཅིག་ཏུ་འཇུག་ནུས་ལ། རླུང་གི་ཁམས་དེ་ཐམས་ཅད་བ་སྤུའི་ཁུང་བུ་དེ་གཅིག་ཏུ་བཅུག་ཀྱང་གནས་ཤིན་ཏུ་ཡངས་ཏེ། རང་གི་ཡུལ་བཞིན་དུ་རྒྱུའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་གཞན་
ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེས་ནི་གང་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང་། ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྡུལ་གཅིག་གི་སྟེང་དུ་འཇོག་པར་ནུས་ཏེ། རྡུལ་གཅིག་ལ་སེམས་
ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དེ་དག་དང་བཅས་པར་རང་གི་ཡུལ་གྱི་ལས་ཀྱིས་མཐའ་རྣམས་སྤྱོད་ཀྱང་གནས་ཤིན་དུ་ཡངས་པར་རྒྱུ་སྟེ། ཕན་ཚུན་གནོད་པ་ཡང་མེད་ལ་རྡུལ་གཅིག་གི་རྩེ་མོ་དེ་ཡང་བྲི་བ་འམ་གང་བར་ཡང་མི་མངོན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་
ཐུབ་པ་དེ་ནི་ཐབས་མཁས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་གཞན་ཡང་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་། སྤྱོད་པ་དང་། ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་། སྨོན་ལམ་དང་། བྱིན་གྱིས་བརླབས་དང་། ཚིག་གི་ལམ་གྱི་སྒྲ་དང་། ཡི་གེ་དང་། 
ཚིག་བརྗོད་པ་དང་། འདུ་བྱེད་གསུམ་གྱི་ལས་ཀྱི་མཐའི་བྱ་བ་དང་། ཕུང་པོ་དང་། དཔྱོད་པ་དང་། བསགས་པའི་བྱ་བ་ཐ་དད་པ་ཇི་སྙེད་པ་དང་། གང་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་གྱི་མཐའི་མུ་ནས་བཟུང་སྟེ། དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་འགྲོ་བ་དྲུག་ཏུ་འཁོར་བ་
ན་སྲིད་པ་འགྲུབ་པ་དང་། འཆི་འཕོ་དང་། སྐྱེ་བ་འབྱུང་བ་དང་། སའི་ཁམས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཇི་སྙེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་འདས་པ་ཇི་སྙེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དུས་གསུམ་དུ་
གཏོགས་པའི་སྤུའི་ཁུང་བུ་ཇི་སྙེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང་། ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེས་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་འདི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པས་མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་དུས་གསུམ་གྱི་མཐའ་

51-1-255b

ཡོངས་སུ་མཁྱེན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མཁས་པས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཚད་མེད་པ་འདི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་ནོ། །མཚན་ཉིད་བཤད་པ་
འདི་ལུང་བསྟན་པ་ན་ཕྱོགས་ཐ་དད་པ་དག་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་གི་སོ་སོའི་འཁོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱ་སྟོང་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་སྨོན་ལམ་གྱི་ཡུལ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པར་གྱུར་ཏོ། །འདུས་པ་ཆེན་པོ་རིན་
པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་ལས། མཚན་ཉིད་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་པའོ།། །། བམ་པོ་དྲུག་པ། ཡང་དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་ལོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མངོན་པར་དགའ་བ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་འཁྲུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་དང་ཐབས་གཅིག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་གཤེགས་པར་ཆས་ནས། སྐད་ཅིག་གཅིག་ཙམ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་དབུས་ཀྱི་གླིང་བཞི་
པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་བྱོན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ག་ལ་བཞུགས་པ་དེར་གཤེགས་ནས་པད་མའི་གདན་ཇི་ལྟ་བུ་བྱུང་བ་ལ་བཞུགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་
དེ་དག་ཀྱང་རང་གི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་པད་མའི་གདན་ཇི་ལྟ་བུ་བྱུང་བ་དེ་དག་ལ་འཁོད་དོ། །དེ་དག་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞུགས་ཤིང་འཚོ་ལ་གཞེས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་སྙེད་
ཀྱང་སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་དེ་ཉིད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་དབུས་ཀྱི་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་བྱོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རེ་རེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་། ཉན་ཐོས་བྱེ་བ་ཁྲག་
ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དང་ཐབས་གཅིག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ག་ལ་བཞུགས་པར་བྱོན་ཏོ། །བྱོན་ནས་ཀྱང་པད་མའི་གདན་ཇི་ལྟ་བུ་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་བཞུགས་སོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་ན་ལྷོ་ཕྱོགས་

51-1-256a

ལོགས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་བྱོན་ནས་པད་མའི་སྙིང་པོ་ལ་བཞུགས་པའི་བར་དུ་རྒྱས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཕྱོགས་ལོགས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྔ་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་བྱོན་ནས་པད་མའི་སྙིང་པོ་ལ་བཞུགས་སོ། །
ཡང་དེའི་ཚེ་ནུབ་ཕྱོགས་ལོགས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚེ་དཔག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་བྱོན་ནས་པད་མའི་སྙིང་པོ་ལ་བཞུགས་པའི་བར་དུའོ། །འོག་གི་ཕྱོགས་ལོགས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་བྱོན་ནས་པད་མའི་སྙིང་པོ་ལ་བཞུགས་
པའི་བར་དུའོ། །སྟེང་གི་ཕྱོགས་ལོགས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འོད་ཟེར་ཞེས་བྱ་བ་བྱོན་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་
གི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་སྙེད་དང་ཐབས་གཅིག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་ཆས་པ་དང་། སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་དབུས་ཀྱི་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ག་ལ་བཞུགས་པ་དེར་གཤེགས་ནས་པད་མའི་གདན་ཇི་ལྟ་བུ་བྱུང་བ་ལ་བཞུགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཇི་ལྟར་རང་རང་གི་བསོད་
ནམས་དང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་པད་མའི་གདན་སྤྲུལ་པ་རྣམས་ལ་འཁོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕྱོགས་བཅུ་ནས་འདུས་པ་དེ་དག་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལ་ལ་དག་གིས་ནི་
འཛམ་བུའི་ཆུ་བོའི་གསེར་གྱི་ཆར་ཕབ་བོ། །གོང་དུ་སྨོས་པ་བཞིན་སྦྱར་ཏེ། ལ་ལ་དག་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མ་ལུས་པར་བསྐོར་བར་བྱས་སོ། །ལ་ལ་དག་གིས་ནི་ཆོས་ཉན་པས་བསྐོར་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཐལ་མོ་
སྦྱར་ཏེ་འཁོད་དོ། །ལ་ལ་དག་གིས་ནི་རང་གི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་གནས་སོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་ན་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་རང་གི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུ་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་སངས་རྒྱས་

51-1-256b

ཀྱི་ཞིང་འདི་མ་ལུས་པར་དབྱངས་ཀྱིས་བཀང་སྟེ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཐེ་ཙོམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་མཛད་པ། །ཐུབ་པ་ཟླ་བ་ཀུན་ནས་གཤེགས། །སྔོན་ཆད་མ་མཐོང་མ་ཐོས་པའི། །དགེ་འདུན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་འདི་སྣང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱིས་རབ་གང་བས། །ཞིང་འདི་མཆོད་རྟེན་གྱུར་པ་སྟེ། །ཞིང་རྣམས་ཀུན་གྱིས་ཕྱག་བྱས་སོ། །གང་ན་སེམས་ཅན་སྨད་པ་ཡི། །ཞིང་ནི་སྙིགས་མ་ལྔ་ལྡན་འདིར། །ཐུབ་པ་སྣང་མཛད་རྒྱུ་མེད་པར། །
རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེང་མི་གཤེགས། །དེ་རིང་བདུད་ངན་ཚར་གཅད་ཅིང་། །ནག་པོའི་ཕྱོགས་ནི་རབ་གཞོམ་དང་། །སྤྱོད་པ་དགེ་བ་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། །དེ་ཡི་དོན་དུ་ཀུན་ནས་གཤེགས། །ཡིད་ནི་རབ་ཏུ་དང་བྱོས་ལ། །བདུད་སྡེ་རབ་ཏུ་འཇོམས་པ་ཡི། །
ཆོས་ཉིད་ཞི་བ་རབ་ཉོན་ལ། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འགྱུར་བར་བྱོས། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྤྱོད་པའི་ལམ། །བཟོད་པའི་གོ་བགོས་ཤེས་པར་བྱོས། །ཉོན་མོངས་ཐམས་ཅད་ཟད་བྱའི་ཕྱིར། །གཟུངས་འདི་དེ་རིང་མཉན་པར་བྱོས། །གདན་རྣམས་ལ་ནི་
བཞུགས་ནས་ནི། །བསྲུང་བ་འདི་ནི་བཤད་གསོལ་ཕྱིར། །དེ་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མགྲིན་གཅིག་ཏུ། །འདྲེན་པ་རྣམས་ནི་སྤྱན་དྲོངས་ཤིག །དམ་ཆོས་ཡུན་རིང་གནས་བྱའི་ཕྱིར། །སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བྱེད་པ། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་བསྡུད་པ་
ཡི། །གཟུངས་འདི་གཞན་གྱིས་མི་ཐུབ་བོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱིས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་པད་
མའི་གདན་འདི་དག་ལ་བཞུགས་ཏེ་དེང་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་མཆོག་དང་བཟོད་པས་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པ་མི་འཇིགས་པའི་རྒྱུ་འཐུན་པ་བཤད་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུད་པ། འཇིགས་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་འཇུག་པ། 
བདུད་ཀྱི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པར་བགྱིད་པ། བདུད་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་རབ་ཏུ་སྙོལ་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་བསྒྲེང་བར་བགྱིད་པ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པ། དགྲ་ཐམས་ཅད་ཚར་གཅོད་པ་ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་

51-1-257a

གཅོད་པ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་འཛུད་པ། འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་ཐར་བར་བགྱིད་པ། དགྲ་ཐམས་ཅད་བསྲུང་བ་བླ་ན་མེད་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དྲན་པ་དང་། བློ་གྲོས་དང་། 
རྟོགས་པ་དང་། མོས་པ་མི་བརྗེད་པ་དང་། སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐབས་དང་ཡེ་ཤེས་ལ་མཁས་པ་ཀུན་སྟོན་པ། བདེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། བྱིན་གྱི་རླབས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། གཟུངས་དང་། བཟོད་པ་ལ་འཇུག་
པ། སྣང་བའི་ཡེ་ཤེས་མཁས་པ་ལ་འཇུག་པ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་བཅུ་རྩ་བདུན་གྱི་སྙིང་པོ་འཛིན་པའི་བར་གྱི་གཟུངས་འདི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གཟི་བརྗིད་དང་། ཁ་དོག་དང་། ལོངས་སྤྱོད་དང་། སྟོབས་དང་། གྲགས་པ་
དང་། བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པ་དང་། སྤོབས་པ་དང་། དྲན་པ་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་དང་། ཐོས་པ་འཛིན་པ་མི་བརྗེད་པ་དང་། དགྲ་ཐམས་ཅད་ཕམ་པར་བགྱིད་པ་དང་། ལོ་ཏོག་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་དང་། བསླབ་པ་འཛིན་པ་དང་། དྲན་པའི་སྣོད་དུ་
འགྱུར་བ་དང་། སྤྱོད་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་ཐོབ་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་གཟུངས་འདི་ད་འདིར་བདག་ཅག་ལ་བཤད་དུ་གསོལ། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་རྗེས་སུ་གཟུང་བ་དང་། 
ཡུན་རིང་དུ་གནས་པ་དང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་རིགས་ཆུད་མི་འཛའ་བ་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་མཐའ་དག་བསྟན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་། ནམ་མཁའ་དང་། དེ་བཞིན་ཉིད་དབྱེར་མ་མཆིས་པ་དང་། མུན་པ་དང་། སྣང་བ་དང་། 
དམིགས་པ་དང་། མི་དམིགས་པ་དང་། ཚུ་རོལ་དང་། ཕ་རོལ་དང་། རྟོགས་པ་དང་། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། སེམས་ཅན་དང་། སྲོག་དང་། གསོ་བ་དང་། སྐྱེས་བུ་དང་། གང་ཟག་ཐམས་ཅད་དབྱེར་མ་མཆིས་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་སྐྱེ་བ་དང་། 
མི་འབྱུང་བ་དང་། མི་འགག་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དངོས་པོ་མ་མཆིས་ཤིང་ཡང་དག་པའི་མཐའ་དབྱེར་མ་མཆིས་པ་དང་། ས་དང་། ཆུ་དང་། མེ་དང་། རླུང་དང་། ནམ་མཁའ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དབྱེར་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་

51-1-257b

སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འདིར་བདག་ཅག་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚུལ་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དམ་པའི་གཟུངས་བཤད་དུ་གསོལ། གང་འདིར་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་སེམས་ཅན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་ལ་དཀོན་མཆོག་
གསུམ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་རྣམས་ཕན་ཚུན་དུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བགྱིད་ཅིང་ཕན་པར་བགྱིད་པར་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་
སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་དང་། ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཅང་མི་གསུང་བར་གྱུར་པས་གནང་ནས་པད་མའི་སྙིང་པོ་
དེ་དག་ལ་བཞུགས་སོ། །ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱྀ་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་འགྱུར་བ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་བསགས་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་དང་། དད་པ་དང་། 
དང་བ་དང་། མོས་པ་རྙེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་། 
ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་དང་། ལྟ་བ་ངན་པ་དང་། ང་རྒྱལ་དང་། རྒྱགས་པ་དང་། དྲེགས་པ་དང་། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་། ཐེ་ཚོམ་དང་། ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་། སྲིད་པའི་སྲེད་པ་ཀུན་གཞིའི་ཉེས་པ་དག་རབ་ཏུ་ཞི་བར་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་ཅན་
སོ་སོ་ནས་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གཅིག་པུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་ཆོས་ཉན་པའི་ཕྱིར་འདུག་གི་འདི་ན་གཞན་སུ་ཡང་མེད་དོ། །བདག་གཅིག་པུ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགོངས་ཏེ་ནད་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་བའི་
ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པར་བཞེད་དོ། །འདི་ན་གཞན་སུས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་གསོལ་བ་མ་བཏབ་བོ་སྙམ་དུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་སྨོན་ལམ་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །

51-1-258a

ཡང་དེའི་ཚེ་གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མ་ལུས་པ་འདིར་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་བསྟན་ཏེ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་དེ་དག་གིས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ཅག་
ལ་ཆོས་བཤད་དུ་གསོལ། བཙུན་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ཅག་ལ་ཆོས་བཤད་དུ་གསོལ། བདག་ཅག་གིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ནན་ཏན་གྱིས་བསྡུ་བར་བགྱིའོ། །དེ་ནས་ཡང་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་རྣམས་ལ་མཆོད་པའི་ཕྱིར་སྤོས་བཀོད་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་ལྷག་པའི་སྤོས་གོང་དུ་མཆོག་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་རྒྱ་ཆེན་པོས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་སོ། 
སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལྷག་མ་རྣམས་མཆོད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལག་པ་རིན་པོ་ཆེ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། སྤོས་དང་། བྱུག་པ་སྣ་ཚོགས་དང་། གདུགས་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། 
བ་དན་དང་། རྒྱན་དང་། ལྷབ་ལྷུབ་སྣ་ཚོགས་དག་གིས་གང་བར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ། །ད་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཇི་སྙེད་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དང་གཞན་དག་ནས་བདག་གི་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ཞིང་དུ་དྲི་བའི་ཕྱིར་བྱོན་པ་རྣམས་དགོངས་སུ་གསོལ། བདག་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱིས་འདི་འདྲ་བར་རབ་ཏུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་སྙིགས་མ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་
ཏེ། སེམས་ཅན་བསམ་པ་ཉམས་པ། ལམ་རབ་ཏུ་སྟོར་བ། མ་རིག་པའི་མུན་པ་དང་རབ་རིབ་ཀྱི་ལིང་ཏོག་གིས་ཉོན་མོངས་པའི་མུན་པར་བཅུག་པ། ངན་སོང་གསུམ་དུ་བཞུགས་པ། མི་དགེ་བ་དང་འགྲོགས་པ། དགེ་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ། 
མཁས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ། མཚམས་མེད་པ་བྱེད་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བ། འཕགས་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ། སྙིང་རྗེ་མེད་པའི་བསམ་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་བའི་སླད་དུ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང་། 

51-1-258b

བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་བརྩོན་པ་ཆེན་པོས་གྲང་བ་དང་། དྲོ་བ་དང་། རླུང་དང་། ཚ་བ་དང་། ངལ་བ་དང་། ཆད་པ་དང་དུ་བླང་བར་བགྱིའོ། །གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་དང་། ལྗོངས་དང་། ཡུལ་དང་། ཡུལ་འཁོར་དུ་རྐང་གིས་འགྲོ་བར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་
ལ་ཕན་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་རྩུབ་པ་དང་། ཉུང་བ་དང་། རོ་མེད་པ་ཤིན་དུ་སྨད་པ། མི་མཐུན་པའི་ཟས་བཟའ་བར་བགྱིའོ། །དེ་དག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའི་སླད་དུ་སྦོམ་པ་རྩུབ་པ། རེག་ན་མི་བདེ་བ། ཤ་ན་དང་། ཤིང་བལ་དང་། གསོ་མའི་རས་དང་། 
ཕྱག་དར་ཁྲོད་ཀྱི་གོས་བགོ་བར་བགྱིའོ། །རི་དང་། རི་སུལ་དང་། ནགས་སྟུག་པོ་དང་། གྲོང་སྟོང་དང་། དུར་ཁྲོད་དུ་གནས་པར་བགྱི་བ་ནས་རྩའི་མལ་ཆ་དང་། གསོ་མ་དང་། ཤིང་གི་འདབ་མ་དང་། རྩུབ་པ། དྲི་མི་ཞིམ་པ། རེག་ན་མི་བདེ་
བའི་མལ་ཆ་སྤྱད་པར་བགྱིའོ། །བདག་གིས་ཐབས་མཁས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གོ་ཆ་བགོས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གཏམ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བགྱི་སྟེ། རྒྱལ་རིགས་རྣམས་ལ་ནི། རྒྱལ་སྲིད་དང་དབང་ཕྱུག་གི་གཏམ་
བགྱིའོ། །བྲམ་ཟེ་རྣམས་ལ་ནི་རིག་བྱེད་དང་། སྐར་མའི་གཏམ་དང་། བློན་པོ་རྣམས་ལ་ནི་ཡུལ་དང་ལས་ཀྱི་མཐའི་གཏམ་དང་། སྨན་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཁམས་དང་། སྨན་དང་། བསྒྲུབ་པའི་གཏམ་དང་། ཚོང་པ་རྣམས་ལ་ནི་
ཉོ་ཚོང་གི་གཏམ་དང་། དམངས་རྣམས་ལ་ནི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་གཏམ་དང་། བུད་མེད་རྣམས་ལ་ནི་ཁ་དོག་དང་། རྒྱན་དང་། བུ་དང་། ཕྱུག་པ་དང་། འགྲན་ཟླ་མེད་པའི་གཏམ་དང་། དགེ་སྦྱོང་རྣམས་
ལ་བཟོད་པ་དང་། དེས་པ་དང་། ལས་གསུམ་ལ་བརྩོན་པའི་གཏམ་བགྱིའོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་བགྱི་བ་དང་། མངོན་དུ་མ་བགྱིས་པ་མངོན་དུ་བགྱི་བར་གཟུད་དོ། །མ་ཐར་བ་རྣམས་
རབ་ཏུ་ཐར་བར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་སྤྲོ་བར་བགྱིའོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུ་བར་བགྱིའོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་དེ་ན་བདག་ལ་གཤེའོ། །

51-1-259a

མི་སྙན་པ་ཟེར་རོ། །ཕྲག་དོག་གི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུས་བདག་ལ་འཁྲིག་པའི་ཆོས་ཀྱིས་མེད་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་སོ། །ཁ་གསག་དང་། ཚུལ་འཆོས་པ་དང་། སྒྱུ་དང་གཡོ་དང་། བརྫུན་སྨྲ་བ་དང་། ཞེ་གཅོད་པ་དང་། བུད་མེད་ཀྱི་
ཚིག་དག་གིས་སྐུར་པ་འདེབས་སོ། བདག་ལ་སས་འཐོར་རོ། །བདག་ལ་གསད་པའི་ཕྱིར་མཚོན་དང་། དུག་དང་། མེ་དང་། འཁོར་ལོ་དང་། མདའ་བོ་ཆེ་དང་། མདའ་དང་། རལ་གྲི་དང་། མདུང་དང་། དགྲ་སྟ་དང་། རྡོ་དང་། 
མཚོན་ཆའི་ཆར་འབེབས་སོ། །བདག་གསད་པའི་ཕྱིར་གླང་པོ་ཆེ་དང་། སྦྲུལ་གདུག་པ་དང་། སེང་གེ་དང་། སྟག་དང་། གླང་དང་། མ་ཧེ་དང་། སྤྱང་ཀི་དང་། ཕག་རྒོད་དང་། ཚན་པོ་ཆེ་རྣམས་ཀྱང་འགྱེད་དོ། །བདག་གི་གནས་དང་། 
གནས་ཁང་དང་། གཙུག་ལག་ཁང་ཡང་མི་གཙང་བ་དང་། དྲི་ང་བས་འགེངས་སོ། །བདག་གི་ཉན་ཐོས་གྲོང་ཁྱེར་དུ་བཞུགས་པ་རྣམས་ལ་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་གླུ་དང་གར་ཚུལ་མ་ཡིན་པ་བྱེད་དུ་
འཛུད་དོ། །ཐབས་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མས་བདག་གསད་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་ནོ། །བདག་གི་བསྟན་པ་ནུབ་པར་བྱ་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཀྱི་སྒྲོན་མ་གསད་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་གྲུ་བཞི་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་བསྙལ་བ་དང་། 
བདག་གི་ཆོས་ཀྱི་མཆོད་སྦྱིན་རྣམ་པར་གཏོར་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་ནོ། །ད་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་གཟིགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་
གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་སྙིགས་མ་ལྔ་དང་ལྡན་པ་འདིར་འདུས་པ་ཆེན་པོ་མཛད་ནས་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བགྱི་བ་དང་། བདུད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་གཞོམ་པ་དང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་
རིགས་གནས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བགྱི་བ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཕེལ་བར་བགྱི་བ་དང་། དགྲ་དང་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཆོས་དང་འཐུན་པས་ཚར་གཅད་པ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འཐབ་

51-1-259b

པ་དང་། བརྩོད་པ་དང་། མུ་གེ་དང་། ནད་དང་། ཕ་རོལ་གྱི་དམགས་ཚོགས་དང་། འཆིང་བ་དང་། འགྱེད་པ་དང་། རྒོལ་བ་དང་། དུས་མ་ཡིན་པར་གྲང་བ་དང་། ཚ་བ་དང་། ཆར་པ་དང་། རླུང་དང་། ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་ཀྱིས་ཉེས་པ་དང་། 
ལྟ་བ་ངན་པ་ཡ་ང་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བགྱི་བ་དང་། ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་འདུན་པར་བགྱི་བ་དང་། ཁྱིམ་དང་། གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་རྡལ་དང་། ཡུལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་བསྲུང་བ་
དང་། གཡོ་དང་། དུག་དང་། བྱད་དང་། རྨོངས་བྱེད་དང་། རྨི་ལམ་ངན་པ་དང་། བལྟས་ངན་པ་ཐམས་ཅད་གཞིལ་བ་དང་། འབྲུ་དང་། སྨན་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་དང་། བཅུད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཉེ་བར་འཚོ་བར་བགྱི་བ་དང་། རྒྱལ་རིགས་དང་། 
བྲམ་ཟེ་དང་། དམངས་རིགས་དང་། རྗེ་འུ་རིགས་རྣམས་དགེ་བ་སྤྱོད་པ་ལ་གཟུད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རབ་ཏུ་བསྐྱེད་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་གཟུད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་
ཐབས་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པ་དང་། དྲན་པ་དང་། བློ་གྲོས་དང་། རྟོག་པ་དང་། མོས་པ་དང་། དཔའ་བ་དང་། བརྟེན་པ་དང་། སྤོབས་པ་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་བགྱི་བ་དང་། དབང་བསྐུར་བའི་སར་དབུགས་དབྱུང་བ་ལ་འཛུད་ཅིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་
འགྲོ་བར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་གིས་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོས་ལུས་འཇོམས་པ་ཞེས་བགྱི་བའི་གཟུངས་ཕྱག་རྒྱ་དང་ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་
བ་ལ་འཇུག་པ་ལུང་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཤད་ཅིང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ། གཅིག་ལ་གཅིག་དགྱེས་པ་དེས་འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ད་ལྟར་ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་ཤིང་འཚོ་ལ་གཞེས་པ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྙིགས་མ་ལྔ་
དང་ལྡན་པ་འདིར་དྲི་བའི་ཕྱིར་གཤེགས་ཏེ་བཞུགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་བསྲུང་བའི་སླད་དུ་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོས་ལུས་འཇོམས་པ་ཞེས་བགྱི་བའི་གཟུངས་ཕྱག་རྒྱ་དང་ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་འཇུག་པ་

51-1-260a

ལུང་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པ་བགྱི་བ་དང་། བདུད་ཀྱི་ཡུལ་ཀྱི་སྟོབས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་གཞོམ་པ་དང་། ཇི་ལྟར་གོང་དུ་རྒྱས་པར་བརྗོད་པ་བཞིན་དུ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་འགྲོ་བར་
བགྱི་བའི་སླད་དུ་བདག་གིས་གསོལ་བ་བཏབ་པ་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བར་མཛད་དེ། གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་ཤིང་ཕས་ཀྱིས་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཚུགས་པ་དང་། མི་འཇིགས་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་
འགྱུར་བ་དང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་རིགས་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་བཅུད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་འཚོ་བར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་ལེགས་པར་བཤད་དུ་གསོལ། བྱིན་གྱིས་བརླབ་དུ་གསོལ། བཤད་ནས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་
རྗེས་སུ་དགྱེས་པར་མཛད་དུ་གསོལ། དེ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཅག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་ལགས་ཀྱང་བགྱི་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཡུན་རིང་
དུ་གནས་པར་བགྱི་བ་དང་། བདུད་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་སྟོབས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་གཞོམ་པ་ནས་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བར་བགྱི་བའི་བར་གྱི་སླད་དུ་བྱིན་ཀྱིས་བརླབ་ཅིང་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོས་ལུས་འཇོམས་
པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་ཕྱག་རྒྱ་དང་ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་འཇུག་པ་ལུང་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཤད་ཀྱིས་གང་སུ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉོན་ཅིག །འདི་ལྟ་སྟེ། ཨྃ་ཀ་ར། ཨོཾ་ཀ་ར། བྷྃ་ཀ་ར། 
པྲ་བྷྃ་ཀ་ར། བྷ་ཡ་མི་ཧ། མི་ཏྲ་མ་བྷ་སེ། ཨ་ཁེ་ཨ་ཁ་ཨྃ་བ་རེ། དོ་མེ་དོ་མད་ཏེ། ཀེ་བད་ཊེ། ཀེ་ཡུ་རེ། ས་མ་བ་ཧ་ནེ། ས་མན་ཏ་བྷ་དྲེ། དྷརྨེ་དྷརྨེ་དྷརྨ་ཀེ། ཛ་ཕ་ལེ། མི་ཏྲ་ཨ་ནུ་ཕ་ལེ། ཕ་ལ་བ་ཏེ། ག་ཎེ་ག་ཎེ་བ་རན་ཏེ། ཧི་ལི་ཧི་ལི། ཧི་ལི་ཧི་ལི་ཀེ །
ཛམ་བྷ་བ་ཏེ། ཊ་ཀ་ཊེ། ཊ་ཀ་བ་རཱན་ཏེ། ཧི་རིན་ཏེ། ཤི་རིན་ཏེ། བིན་དུ་བ་ཏེ། གོ་བྷ་ཧེ། ཛུ་རེ་མི་ཏྲ། ཛུ་རེ་ཛུ་ཤེ། ཨ་གྲེ་ཨ་བ་མེ། ས་སྱ་ཏ་ཐཱ་ཏཱ་ན། ཧུ་ལུ་ཧི་ལེ་ཙན་དྲེ། ས་མ་དྷི། མེ་དྷརྨ། ཀུ་ཙུ་རུ། མུ་ཙུ་རུ། ཨ་ཙིད་ཏྲ། ཙི་ལི་ཙི་ལི་ལི། ཙ་བ་ཧ། 

51-1-260b

ཙུ་ལུ་ཙུ་ལུ། མེ་ཏྲ་བ་ཧ། ཀུ་ལུ་ཀུ་ལུ། ས་ར་ས་ར། ཀུ་ཊུ་ཀུ་ཊུ། མ་ཧཱ་ས་ར་ས་ར། ཏུ་ཊུ་ཏུ་ཊུ། མ་ཧཱ་སཏྱ་ཧྲྀ་ད་ཡ། པུཥྤེ་སུ་པུཥྤེ། དྷུ་མ་པ་རི་ཧ་རེ། ཨ་བྷ་ཡེ། རུ་ཙི་ནེ་ཀ་རཀྵེ། ཨཱ་ཡ་མ་སྟུ། བི་བ་ཧ་ཏི་ཏི་ལ། མ་མ་ལེ། ཕ་ཤྭ་ཁ་ཤི་ཤི་ར་ཤི་ཤི་ར། ལོ་ཀ་བི་ནཱ་ཡ་ཀ་
བཛྲེ་བཛྲེ་དྷ་རེ་བཛྲེ་བ་ཏེ། བཛྲེ་མ་ཏེ། བཛྲེ་ད་དེ། ཙཀྲ་བཛྲེ། ཙཀྲེ་ཙ་བ་ཏེ། དྷ་རེ་དྷ་རེ། བྷ་རེ་བྷ་རེ། པཱུ་རེ་ཊ་རེ། ཧུ་ཧུ་རེ། བྷྃ་ག་བྃ་བ་རེ། ཤ་ར་ཤ་ཙ་ཙི་ལི་ཙུ་རུ་པུ་རེ། མཎ་ཌ་ན་ལ། མཎ་ཌ་ནེ། ག་ག་ར་ཎེ། མུ་ཏྲ་ཏེ་ནེ། སརྦ་མཱུ་ཧ་ནེ། དྷི་དྷི་ར་ཡ་ནི། མ་ཁི་ཤ་ར་ལ་
ཡ་ནི་རྀ་ཥ་ནི་ཛ་ནི་དྷེ་བ་བ་ཙི། ཙཎ་ཌ་ལ་སེ་མེ། སརྦ་སསྱ་ཨ་དྷིཥྛཱ་ན། ཨ་ཙི་ན་དྱན་ཏུ་མ་ཧཱ་ནཱྃ། ནི་ནི་པཱ་ལ་རི་ཏ། ཨོ་ཙོ་གྲེ། བི་ཙི་ནི། བ་ན་ར་ཧ། བུ་བུ་རེ། གུ་རུ་གུ་རུ། མུ་རུ་མུ་རུ། ཧི་ལི་ཧི་ལི། ཧ་ར་ཧ་ར། ཀ་ཀ་ནཱ་ཏ་བ་ཧ་ཧི་ཧི་ཏ་མ། ཨ་ཡུར་ཧ་ན་ཀཎ་ཌ་ཛྭ་ལ། 
བྷ་སེ་ག་ད་ནེ། ཨ་ཏ་ཧ་ནི། མརྒ་ཨ་བྷི་རི་ཧ་ནི། ཕ་ལ་ས་ཏྱེ། ཨ་རོ་ཥ་བ་ཏི། ཧི་ལི་ཧི་ལི། ཡ་ཐ་བ་ཛ་ཡ་སྭ་ཀྲ་ཡ་ཐ་བ་ར་ཎ་ཙ་ཧྲི་ད་ཡ་བ་ཧ་ས་ཏྱ་པ་རི་བྷཱ་བ། མརྒ་ཨ་བྷི་རོ་ཧ་ཎེ། ཨ་ཙ་ལ་བུད་དྷི་ད་ད་པྲ་ཙ་ལ་པ་ཙ་ཡ། པིཎ་ཌ་ཧྲི་ད་ཡ། ཙན་དྲ་ཙ་ར་ཧ། ཨ་ཙ་ལེ་ཤོ་དྷ་ནི། 
པྲ་ཀྲི་ནི་མརྒེ། ཨི་ལི་ཨི་ལི་ལེ་པྲ་བྷེ་ས་ར་པྲ་ཏེ་སརྦ་ཏྲ་ཐཱ་ཏ། སཏྱ་ཨ་ནུ་ག་ཏེ། ཨ་ན་བ་ར་ཎ་བྲ་ཏེ་ཨ་ལ་ཐ་ཨྃ་གུ་རེ་ཤ་མི་ནི་མི་བྲ་ཧྨ་པ་ཡོ་ཧ། ཨ་ཧི་ཏི། ཨ་བྷ་ཧི། ནི་བ་ར་ཡ་བ། ཨ་ཙི་ར་མརྒ། ལ་ན་ལརྒུ་ས་རེ། ཏྲི་རན་ན་བང་ཤ་དྷརྨ་ཀཱ་ཡ། ཛ་ལ་ཙྪན་དྲེ། ས་མུ་དྲ་བ་ཏི། མ་ཧཱ་ད་བྷཱུ་ཏ་བྱ་ཡ། 
སུ་མུ་དྲ་བེ་ག་བ་དྷ་ར་ཎི། མུ་དྲེ་ཎ། མུ་ཁི་མུ་དྲ། སུ་ར་པྲ་ཏི་སམ་བི་ད་ཏ། ས་མུ་དྲ། ཨ་བརྟ་ནི། སྃ་མོ་ཧ། སྐར་བིདྱུ་ཏ་ར་སེ་ཀྵི་ཏི། མུ་དྲི་ཏོ་སི། ཡེ་ཀེ་ཙིད་པྲ་ཏི་བྷི་བ་ཧ། བ་ཧ་བ་ཧ་བ་ཧ། ཀི་ཊ་ཀ་བ་ཊ། ཤེ་ལ་པྲ་ཏཱི་ཏྱ་ཧྲ་ད་ཡ་ན་མུ་དྲི་ཏཱ་དྷ་ར་ཎི་ན། དྷ་ར་དྷ་ར་དྷ་ར། 
དཱ་ན་ཏི་ལ་ཧུ་ཀྵ་སརྦ་དྲི་ད་ཡ། མུ་ཏྲི་ཏོ་སི་ཛུ་ད་དུ་ཛ་བ་ད་ཏ། ཛ་ཁ་བ་ཏ། སུ་མ་ཏི་པ་ཏི། མ་ཧཱ་ཨད་བྷཱུ་ཏ་མུ་དྲི་ཏ། ཡི་གེ་ཙིད། ཥ་ཌ་ཡ་ཏ་ན་ནི་ཤྲི་ཏ་བྷུ་ཏ། ཨི་ན་མི་ནེ་ས་ཙ་ནེ། གོ་ཥ་ས་ཙ་ནེ། མུ་ཏྲི་ཏྲ། ཨཱརྱ་ཨ་དྷིཥྛཱ་ན་བྷ་བ་ཐཱ་ན། ནྱ་ཐ་མ་ཧཱ་པུ་མ་ནྱེ་ས་མུ་ཙྪ་ཡ། ཨ་བ་ཏཱ་ར་
མ་ཧཱ་ཀཱ་རུ་ཎ་ཡ། མུ་ཏྲི་ཏ་སརྦ་སྃ་མྱག་པྲ་ཏི་བད་ཙི་ར་དྷ་དྲ་ན་ཛྭ་ལ་ཏུ་དྷརྨ་ནེ། ཏྲི་སརྦེ་མུ་ནི་བྷི་ཥ་བྷྲ། མ་ཧཱ་ཀཱ་རུ་ཎ། ས་མཱ་དྷི། ཛྙཱ་ན་ལ་བྷ་བ་ལེ། ན་མཻ་ཏྲི་ཏ་ག་ཨ་བྷི་བིརྱ་བ་ལེ་ན་ཨ་དྷིཥྛཱ་ཏ། སརྦ་བྷཱུ་ཏ་ཨ་པ་ཙ་ཡཱ་ཡ་སྭཱཧཱ། 

51-1-261a

དེ་ནས་དེའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འདི་སྐད་ཅེས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་
ལོ། །ཞེས་ལན་གསུམ་སྨྲས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་ཀྱང་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་མའོ་ཐུབ་པ་འདུས་པ་ངོ་མཚར་ཆེའོ། །ཀྱེ་མའོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་། ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་འདུས་པ་ངོ་མཚར་ཆེ་འོ། །
ཀྱེ་མའོ་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོས་ལུས་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་ཕྱག་རྒྱ་དང་ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་འཇུག་པ་ལུང་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚུལ་གྱི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་
གྱི་རིགས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་བརླབས་སྟོན་པ། བདུད་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་སྟོབས་རྣམ་པར་འཇོམས་པ། བདུད་ཀྱི་ཞགས་པ་ཀུན་གཅོད་པ། དགྲ་ཐམས་ཅད་ཚར་གཅོད་པ། ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་བསྒྲེང་བ། ཆོས་ཀྱི་ཕྱོགས་བསྲུང་བ་འདི་ནི་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བ་སྔོན་
མ་ཐོས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་མཐའ་དག་ཡོངས་སུ་རྗོགས་པར་བྱ་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྙིང་པོ་དང་། ཕྱག་རྒྱ་དང་། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བར་བྱ་བ་ནས་
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་བར་གྱི་ཕྱིར་ད་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཕྱག་རྒྱ་དང་ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་འཇུག་པ་ལུང་བསྟན་པའི་གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཤད་དོ། །
གཟུངས་ལུང་བསྟན་པ་འདི་བཤད་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་གཱའི་ཀླུང་སུམ་བཅུ་རྩ་དྲུག་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་གཟུངས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་སྟན་ལས་ལངས་
ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་ཀུན་དུ་རྣམ་པར་བལྟས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་དང་། རང་གི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱི་མཐུས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་ཐམས་ཅད་དབྱངས་ཀྱིས་བཀང་སྟེ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རྒྱལ་བ་ཟླ་བ་རྣམས་ཀྱི་འཁོར། །

51-1-261b

འདི་འདྲ་བ་ནི་རྙེད་པར་དཀའ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྟུལ་ཞུགས་ཆེ། །མཁས་པ་འདི་ནི་རྙེད་པར་དཀའ། །གང་འདི་ཐུགས་རྗེ་ལྡན་པ་ཡི། །མགོན་པོས་ཆོས་ཚུལ་བྱིན་བརླབས་པ། །ཕྱག་རྒྱ་འདི་འདྲ་ཐོས་པ་ཡང་། །མཆོག་ཏུ་
རྙེད་པར་དཀའ་བའོ། །བདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དང་། །དགྲ་རྣམས་ཀྱང་ནི་ཕམ་བྱེད་པ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས། །སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་
བསལ་བའི་ཕྱིར། །བཟོད་དང་དེས་པ་རབ་འཕེལ་བ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་འདུན་བྱེད་པ། །རྒྱལ་པོ་དང་ནི་ཡུལ་འཁོར་སྐྱོང་། །འདི་ན་ངན་བྱས་ཟློག་བྱེད་པ། །ལྟ་བ་ངན་པ་རབ་འགོག་པ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་དབུགས་འབྱིན་པ། །བྱང་ཆུབ་ལམ་ཡང་རབ་སྟོན་པ། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་འཕེལ་བྱེད་པ། །བཟང་པོར་སྤྱོད་པ་རྫོགས་བྱེད་པ། །ཐབས་དང་ཡེ་ཤེས་སྤོབས་པ་རྣམས། །འཕེལ་བར་བྱ་ཕྱིར་
བྱིན་གྱིས་བརླབས། །དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ནི་བསྡུད་བྱེད་པ། །གཟུངས་འདི་གཞན་གྱིས་མི་ཐུབ་པ། །བྱང་ཆུབ་ལམ་ལས་མི་གཡོ་བ། །ཆོས་ཀྱི་དབང་རྣམས་འབར་བྱེད་པའི། །གཟུངས་ལ་ཡིད་གཉིས་
ཐམས་ཅད་ནི། །བསལ་ནས་ལྷག་པར་མོས་པར་བྱོས། །གང་གིས་བྱང་ཆུབ་འགྲུབ་འགྱུར་བ། །འདི་ནི་རྫོགས་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་སྨྲ་རྣམས་ནི་བསྲུང་བ་དང་། །ཉན་པ་མངོན་པར་འཕེལ་བྱའི་ཕྱིར། །
གཞན་གྱིས་མི་ཐུབ་པ་ཡི་གཟུངས། །བདག་གིས་ད་ཡང་བཤད་པར་བྱ། །སྒྲིབ་པ་མེད་པ་འགྲུབ་པ་དང་། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཕན་འཕེལ་ཕྱིར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གྲགས་ཆེན་པོ། །སུ་དག་འདི་ལ་དད་པ་
འབུལ། །ཡང་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱིས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བདག་ཅག་ཀྱང་གཟུངས་འདི་ལ་དད་པ་འབུལ་བྱིན་གྱིས་རློབ་བོ། །

51-1-262a

རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་འམ། དགེ་སློང་ངམ། དགེ་སློང་མ་འམ། དགེ་བསྙེན་ནམ། དགེ་བསྙེན་མ་གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཁྲུས་བྱས་ཏེ། གོས་གཙང་མ་བགོས་ལ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་བཀྲམ་པ། སྤོས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་
བདུག་པ། རོ་བྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ། རས་དང་རྒྱན་དང་རས་བཅོས་བུ་སྣ་ཚོགས་བཏིང་བ། གདུགས་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་བསྒྲེང་བས་ཤིན་ཏུ་བརྒྱན་པའི་འཁོར་གྱི་ཁྱམས་སུ་སེང་གེའི་ཁྲི་རེག་ན་འཇམ་པ་ལ་འདུག་སྟེ་གཟུངས་
འདི་ཡང་དག་པར་བཤད་ན་སུ་ཡང་དེའི་སེམས་འཁྲུག་པ་འམ། ཁམས་འཁྲུག་པ་འམ། ལུས་འཁྲུག་པ་འམ། ཡིད་འཁྲུག་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེའི་ལུས་ལ་སུ་ཡང་དབུགས་མི་གཏོང་ངོ་། །གླད་པ་ན་བར་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །མིག་ན་བ་དང་། ལྕེ་ན་བ་དང་། 
སོ་ན་བ་དང་། རུས་པ་ན་བ་དང་། མགུལ་པ་ན་བ་དང་། དཔུང་པ་ན་བ་དང་། རྒྱབ་ན་བ་དང་། རྒྱུ་མ་ན་བ་དང་། ལྟོ་ན་བ་དང་། ཆུ་སོ་ན་བ་དང་། བརླ་ན་བ་དང་། བྱིན་པ་ན་བར་བྱེད་སུས་ཀྱང་མི་ནུས་ཏེ། དེ་ནི་གནས་མེད་དོ། །དེའི་སྐད་འགག་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །ཆོས་སྨྲ་
བ་དེ་སྔོན་གྱི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་ཁམས་འཁྲུག་པ་འམ། སྐད་འགགས་པར་གྱུར་ན་ཡང་དེས་གཟུངས་འདི་ཀླགས་ན་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་ཞི་བར་འགྱུར་ཏེ། ལས་ཡོངས་སུ་བྱང་ནས་བདེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཉན་པ་གང་དག་དེར་འདུ་བར་འགྱུར་
བ་དེ་དག་ལ་ཡང་སུ་ཡང་ཁམས་འཁྲུག་པ་འམ། སྐད་འགགས་པར་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་དག་དེ་ན་གཟུངས་འདི་ཉན་པ་དེ་དག་ཀྱང་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་ཡུན་རིང་པོར་ན་བ་དང་། ཁམས་འཁྲུག་པ་དང་། སྐད་འགགས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་
སུ་བྱང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཟླ་འོད་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་ཅན་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དེ་དག་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་
ལྡན་འདས་རྣམས་བདག་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ་གཟུངས་འདི་ལ་དད་པ་སྩལ་དུ་གསོལ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཁ་ཤན་ཏེ། ཨ་ས་མཱ་རོ་བེ་མཻ་ཏྲེ་སོ་མ་བ་ཏེ། ཨེ་ཧི་ན་བ་ཀུན་ཛ་བེ། ན་བ་ཀུན་ཛ་བེ། མཱུ་ལ་ཤོ་དྷ་ནེ། བ་ཧ་ཁ། བ་ཧ་ཁ། མཱ་ར་ཕ་ཏ་ཐཱ་ཏཱ་བ་རི་ཚེ་ད་བ་ཧ་ས་བ་ཧ་ས། 

51-1-262b

ཨ་མུ་ལ། ཨ་ཙ་ལེ། ཙ་ཙ་ལེ། པྲ་ཙ་ལ། དྷི་དྷ་ལེ། ཨེ་ཀ་ན་ཡ་ས་པ་རི་ཚེ་དེ། ཙཎ་ཌི་ཎ་བོ་ར་ས་ཏྲི་ནེ། ཁ་ག་སུ་ར་ཏི་ཎེ། བྷུ་ཏཱ་ཀོ་ཊི་པ་རི་ཚེ་དེ། ཛ་ལ་ཁ། ཛ་ལ་ཁ་བ་ཡེ། ཛ་ལ་ནཱ་མ་ཁ་ཤ་ཁ་ཀ་ཀ་ཁ་ཧ་ཧ་ཧ་ཧ་ཧུ་ཧུ་ཧུ་སྤར་ཥ་བེ་ད་ན་བ་རི་ཚེ་ད་ན། ཨ་མ་མཱ་ནུ་མ་མ་ཁྱ་མ་མ་ས་མུ་
དྲ། མུ་དྲ་བ། ཁ་སྃ་སྐར་ཎ་མ་པ་རི་ཚེ་ད་ཎ། བོ་དྷི་ས་ཏྭ་ཀྵཱ་ཏི་བི་མ་མ་ཧཱ་བི་མ་བྷུ་ཏཱ་ཀོ་ཊི་ཨ་ཀ་ཤ་ཤཱ་ས་པ་རི་ཚེ་ད་སྭཱཧཱ། ཡང་དེའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དུ་གཏོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་དང་། ཉན་ཐོས་ཆེན་
པོ་དེ་དག་དང་། བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་དང་། ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོའི་དབང་པོ་དེ་དག་དང་། སེམས་ཅན་གཟི་
བརྗིད་ཆེ་བ་གཟི་བརྗིད་ཆེ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གིས་ཀྱང་འདི་སླད་དུ་ཀྱེ་མ་གཟུངས་འདི་ནི་སྟོབས་ཆེ་བ་དྲག་ཤུལ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དགྲ་ཐམས་ཅད་བཟློག་པ། 
འཇིགས་པ་དང་། ནད་དང་། རྨི་ལམ་ངན་པ་དང་། ལྟས་ངན་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་བྱེད་པ་ནས་བསྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། བསོད་ནམས་དང་། ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་བསགས་པ། བླ་ན་
མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་འཐུན་པའི་བར་གྱི་གཟུངས་འདི་བཤད་དོ། །ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་ཚངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བ་ཁ་དོག་བཟང་པོ་རྒྱས་པ་མཆོག་དང་ལྡན་པ། ལྷའི་ལས་འདས་པའི་གོས་དང་། 
སྤུད་པ་དང་། རྒྱན་དང་། མེ་ཏོག་དང་། སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། བྱུག་པ་དང་། རྒྱན་ཆེན་པོ་མཆོག་རྣམས་ཀྱིས་ལུས་བརྒྱན་ནས་བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་སུ་བསྒྱུར་ཏེ། ཚངས་པ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱི་ཡུལ་
བཀོད་པའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚེ་དཔག་མེད་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འདུག་གོ། །དེ་ནས་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་ཕྱུག་སྟན་ལས་ལངས་ནས། ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་ཕྱག་འཚལ་ནས་འདི་སྐད་

51-1-263a

ཅེས་གསོལ་ཏོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་གང་བདག་གིས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མ་ལུས་པ་འདིར་དབྱངས་ཀྱིས་གོ་བར་བགྱི་བ་ལ་དེར་བདག་ལ་བགེགས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་འབྱུང་བར་དབྱངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཚིག་
བརྗོད་པ་རྣམ་པར་གདོན་མི་འཚལ་བ་བསྟན་པར་བདག་ལ་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཏུ་གསོལ། བདག་གིས་ད་ལྟར་ཆོས་སྨྲ་བ་རྣམས་དང་། ཆོས་ཉན་པ་རྣམས་ཀྱི་སླད་དུ་འདི་འདྲ་བའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་བསྲུང་བ་བཤད་པར་བགྱི་སྟེ། ཅི་ནས་སླད་མའི་
དུས་ན་བདུད་དམ། བདུད་ཀྱི་འཁོར་ཏམ། ལྷ་འམ། ཀླུ་འམ། ཀླུ་མོ་འམ། ཀླུ་རྒན་པོ་འམ། ཀླུ་རྒན་མོ་འམ། ཀླུའི་འཁོར་ཏམ། ཀླུའི་འཁོར་མོ་འམ། ཀླུའི་བུ་ཕོ་འམ། ཀླུའི་བུ་མོ་འམ། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་བགྱི་སྟེ། 
ཤ་ཟ་འམ། ཤ་ཟ་མོ་འམ། ཤ་ཟ་རྒན་པོ་འམ། ཤ་ཟ་རྒན་མོ་འམ། ཤ་ཟའི་འཁོར་ཏམ། ཤ་ཟའི་འཁོར་མོ་འམ། ཤ་ཟའི་བུ་འམ། ཤ་ཟའི་བུ་མོ་འམ། མི་འམ་མི་མ་ལགས་པའི་བར་གང་ལ་ལ་ཆོས་སྨྲ་བ་རྣམས་དང་། ཆོས་ཉན་
པ་རྣམས་ལ་གླགས་ལྟ་བ་འམ། སྐབས་ཚོལ་བའི་དགྲ་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཞིག་མཆིས་ཏེ། ཐ་ན་ཆོས་སྨྲ་བ་འམ། ཆོས་ཉན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤུའི་ཁུང་བུ་གཅིག་ཙམ་ལ་ཡང་འཚེ་བ་འམ། གནོད་པར་བགྱིད་དམ། འཇིག་པར་བགྱིད་དམ། མདངས་
འཕྲོག་གམ། ལུས་ལ་དབུགས་ཆེན་པོ་གཏོང་ངམ། ཐ་ན་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཙམ་ཡང་སྡང་བའི་སེམས་ཀྱིས་བལྟ་ན། བདག་གིས་བདུད་ནས་མི་དང་མི་མ་ལགས་པའི་བར་དེ་དག་བཟློགས་པ་དང་། ཆད་པས་གཅད་པ་དང་། ཚར་གཅད་པ་
དང་། རྨུགས་པ་དང་། རེངས་པ་དང་། རྨོངས་པར་བགྱི། བྲི་རྩལ་བར་བགྱི་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་གང་བདག་གིས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མ་ལུས་པ་འདི་དབྱངས་ཀྱིས་གང་བར་བགྱི་བར་དབྱངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་
གྱི་ཚིག་བརྗོད་པ་བྱིན་ཀྱིས་བརླབ་ཏུ་གསོལ། །འདི་ལ་སུ་ཞིག་བདག་གི་གྲོགས་སུ་འགྱུར། དེ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གིས་ཅང་མི་གསུང་བར་གྱུར་པས་གནང་བར་མཛད་དོ། །དེ་ནས་བརྒྱ་བྱིན་གཙུག་པུད་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་འཛམ་

51-1-263b

བུའི་ཆུ་བོའི་གསེར་གྱི་རྒྱན་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་ལུས་བརྒྱན་ནས་ཧ་ཅང་ཡང་མི་རིང་བ་ཞིག་ཏུ་འདུག་གོ། །དེ་ནས་བརྒྱ་བྱིན་གཙུག་པུད་འཛིན་གྱིས་ཚངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་ཕྱུག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཆེ་ཞེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚེ་དཔག་
མེད་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་མ་འདུག་ཤིག །ཆེ་ཞེ་འདིར་བག་མེད་པར་མ་བྱེད་ཅིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མ་འཚེ་ཞིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱིས་པ་རྣམས་ནི་སྤྲོས་ལ་དགའ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ལ་སྤྲོས་མི་མངའ། །དེ་དག་སྐྱེ་འཇིག་མཚན་ཉིད་ཀྱི། །
འདུས་བྱས་དག་ཀྱང་སྟོན་པ་མཛད། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གཟུངས་དང་། ཡི་གེ་དང་། ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་བརྙེས་པ་སྟེ། ཆེ་ཞེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གཅིག་
པས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འགལ་བར་མི་མཛད་དེ། ནམ་མཁའ་ལ་ནི་འདུ་བྱེད་གསུམ་གྱི་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་སྒྲོ་བཏགས་པ་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་འདུ་བྱེད་གསུམ་ལ་ནམ་མཁའ་མི་རྟོག་ཅིང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་འདོད་པའི་
ཡོན་ཏན་ལ་སྤྲོ་བར་མི་མཛད། མི་རྟོག །རྣམ་པར་མི་རྟོག །མི་གནས། མངོན་པར་མི་ཞེན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་སྲོག་ལ་མ་ཡིན། སྐྱེ་བ་པོ་ལ་མ་ཡིན། གསོ་བ་ལ་མ་ཡིན། སྐྱེས་བུ་ལ་མ་ཡིན། གང་ཟག་ལ་མ་ཡིན། ཕུང་པོ་དང་། 
ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་ཡང་སྤྲོ་བར་མི་མཛད། མངོན་པར་མི་ཞེན་ན། ཆེ་ཞེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་སྤྲོ་བར་བྱེད། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚེ་དཔག་མེད་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལྷའི་དབང་
པོ་རྟོག་རྟོགས་ཏེ་ཚིག་སྨྲོས་ཤིག །ཁྱོད་ལ་དེས་མི་སྡུག་པའི་འབྲས་བུར་གྱུར་ཏ་རེ། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཆེན་པོ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་མང་པོ་ལ་ལྷག་པར་བྱ་བ་བྱས་ཤིང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའོ། །སྐྱེས་བུ་
དམ་པ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་བརྒྱན་ནས། བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་སུ་མངོན་པར་སྤྲུལ་པ་ཡིན་གྱིས་འདི་ལ་བུད་མེད་ཅེས་ཚིག་ཏུ་མ་བརྗོད་ཅིག །དེ་ནས་བརྒྱ་བྱིན་གཙུག་པུད་འཛིན་གྱིས་ཚངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་

51-1-264a

དབང་ཕྱུག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བདག་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བར་དགོངས་ཏེ་བཟོད་པར་གསོལ། འདི་སྐད་སྨྲས་པས་བདག་འབྲས་བུ་མི་སྡུག་པ་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་ཅིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྟད་མོ་ཅན་
གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཚིག་དེ་སླར་མ་བཤགས་ན། དེའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཇི་ཙམ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚེ་དཔག་མེད་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དེས་མ་
གཤེགས་སུ་ཟིན་ན། ཚེ་རབས་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དུ་འདོད་པའི་མངལ་སྨད་པ་བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་བླངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་ནས་ཀྱང་ངག་གི་ལས་བསྲུང་བར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་
ཁྱོད་ཀྱི་དབྱངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཚིག་བརྗོད་པ་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཁྱོད་སྤོབས་པར་གྱིས་ཤིག །དེ་ནས་ཚངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་ཕྱུག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་བརླབས་ཀྱིས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུར་རྣམ་པར་བལྟས་ནས་འདི་སྐད་
ཅེས་སྨྲས་སོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་། ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་། ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། 
མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་རྣམས་བདག་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ། བདག་གི་བསམ་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཆོས་སྨྲ་བ་རྣམས་དང་། ཆོས་ཉན་པ་རྣམས་དང་། ནན་ཏན་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་འཚེ་བར་མི་
འགྱུར་བར་འདིར་དད་པ་སྩལ་དུ་གསོལ། གང་སླད་མའི་དུས་ན་བདུད་ནས། མི་དང་མི་ལགས་པའི་བར་གྱིས། དེ་དག་ལ་འཚེ་བར་མི་བགྱིད་པར་དད་པ་སྩལ་དུ་གསོལ། དེ་ནས་ཚངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་ཕྱུག་གིས་དེ་དག་གིས་
སྡང་བའི་སེམས་བཟློག་པ་དང་། མནས་བསྒག་པའི་ཕྱིར། དབྱངས་ཀྱི་སྒྲ་ཕྱུང་ནས། སྒྲ་དེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཐམས་ཅད་གང་བར་བྱས་སོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་ཚངས་པའི་དབང་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། མགྲིན་གཅིག་ཏུ་

51-1-264b

འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བདག་ཅག་ཀྱང་གཟུངས་འདི་ལ་དད་པ་འབུལ་ལོ། །བདག་ཅག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཕྱི་མའི་དུས་ན་གཟུངས་འདི་གཟུང་བར་བགྱིའོ། །རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བགྱིའོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཀྱང་བསྲུང་བར་བགྱིའོ། 
ཆོས་སྨྲ་བ་དང་། ཉན་པ་དེ་དག་དང་། ནན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ཀྱང་བསྲུང་བར་བགྱིའོ། །བདག་ཅག་གིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་། ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་
ཀྱི་སྤྱན་སྔར་གཟུངས་འདི་ལ་དད་པ་འབུལ་གྱིས་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་གསུངས་ཤིག །དེ་ནས་ཚངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་ཕྱུག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་
དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་། ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ལ་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཏུ་གསོལ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཨ་མ་ལེ། བི་མ་ལེ། ག་ཎ་ཥ་ཎ་ཌེ། ཧ་རེ་ཙཎ་ཌེ། མ་ཧཱ་ཙཎ་ཌེ། ཙ་མེ། ཧ་ཙ་མྱེ་སོ་མྱེ། སྠ་མེ། ཨ་བ་ཧ། 
བི་བ་ཧཱ། ཨྃ་ག་ཙནྟེ་ཏྲ། ཁ་ཁ་མཱུ་ལ་པ་རི་ཚེ་དེ་ཡ་ཁ་ཤ་ཙཎ་ཌེ། པི་ཤཱ་ཙ་ཙ་ཌེ། ཨ་བརྟ་ནི། ས་མ་བརྟ་ནི་སྃ་ཀ་རི་ཎི་ཛམ་བྷ་ནི། སྟམ་བྷ་ནི། མོ་ཧ་ནི། ཨུ་ཙ་ཊ་ནི་ཧ་མ་ཧཱ། ཧ་མ་ཧཱ། མ་ཧཱ་ཨྃ་གུ་ཙ་ནེ། ཁ་ག་ཤ་བ། ཨ་མ་ལེ། ཨ་མུ་
ལ་པ་རི་བ་དྷེ། ཨ་ས་རེ་ཁ་བ་སྭཱ་ཧཱ། གསང་སྔགས་འདི་ལས་གང་འདའ་ཞིང་། །མང་པོ་ཚོགས་པར་མི་སྤྱོད་ན། །མིག་མི་མཐོང་ཞིང་མགོ་ཡང་འགས། །ཡན་ལག་ཐ་དད་འཇིག་པར་འགྱུར། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཨ་ཙ་ཙ་ཨ་བ་ཧ། ཙ་ཙ་ཙུ། ཁྲ་ཁ་
ཤ་ཙ་ཊ་ཊ་ཁ་ཙ་ཙཱ་ན། ཁ་ག་ཙ་ཙ་ཙ་ཙ་ཙ་ཙ་ན་ཙ་ཧ། མ་ལ་ཙ་ཙ་ཙ་མུ་ལ་ཙ་ཙ་ཧ་མཱ་མུ་ལ་ཙ་ཙ་ཧ་མཱུ་ཧ་མུ། བ་ཨུ་བ་ཧ་སྭཱ་ཧཱ། དེ་ནས་ཚངས་པའི་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ནས་ཤ་ཟའི་དབང་པོའི་བར་གྱིས་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ཏེ། འདི་སྐད་ཅེས་ཀྱང་སྨྲས་
སོ། །སྟོབས་ཆེན་སྟོབས་ཀྱི་ཤུགས་ཤིན་དུ་འཇོམས་པའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་བཤད་དེ། ཕན་པ་མ་ཡིན་པར་སེམས་པའི་འབྱུང་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཞགས་པ་འདིས་བཏབ་ན་དེ་དག་འཚོ་བར་ག་ལ་འགྱུར། ཚངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་

51-1-265a

ཕྱུག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །འབྱུང་པོ་གང་དག་སྡང་བའི་བསམ་པ་ཅན། སྙིང་རྗེ་མེད་པ་བྱས་པ་མི་གཟོ་བ། སེམས་ཅན་ལ་འཚེ་བ་རྣམས་སམ། བདུད་དམ། བདུད་ཀྱི་འཁོར་གླགས་ལྟ་ཞིང་སྐབས་ཚོལ་བ་རྣམས་སངས་
རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་མངོན་པར་དད་པའི་རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བ་རྣམས་ལ་སྐབས་ཚོལ་དུ་ཉེ་བར་འོང་བ་དང་། བཙུན་མོ་དམ་པ་དང་། བུ་དང་བུ་མོ་དང་། བཙུན་མོའི་འཁོར་རྣམས་དང་། བློན་པོ་དང་། ཤོར་བ་དང་། དཔུང་
དམ་པ་དང་། འཁོར་རྣམས་དང་། གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་དད་པ་སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་དང་། ཁྱེའུ་དང་། བུ་མོ་རྣམས་དང་། དགེ་བསྙེན་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་དང་། ཆོས་སྨྲ་བ་དང་། ཆོས་ཉན་པ་རྣམས་དང་། དགེ་
སློང་དང་། དགེ་སློང་མ་དང་བསམ་གཏན་དང་། ཁ་ཏོན་ལ་འགྲུས་པ་རྣམས་དང་། ཞལ་ཏ་བྱེད་པ་ལ་བརྩོན་པ་རྣམས་ལ་སྐབས་ཚོལ་དུ་འོང་ཞིང་ཐ་ན་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་སྤུའི་ཁུང་བུ་གཅིག་ཙམ་ལ་འཚེ་འམ། གནོད་པར་བྱེད་དམ། 
འཇིགས་པར་བྱེད་དམ། མདངས་འཕྲོག་གམ། ལུས་ལ་དབུགས་གཏོང་ངམ། སྡང་བའི་སེམས་ཀྱིས་བལྟ་ན། བདུད་ནས་མི་དང་མི་མ་ཡིན་པའི་བར་ལུས་དྲི་ང་བ་དེ་དག་གི་མགོ་ཚལ་པ་བདུན་དུ་འགས་སོ། །དེ་དག་གི་མིག་ཀྱང་ལོང་བར་འགྱུར་
རོ། །སྙིང་ཡང་སྐམས་པར་འགྱུར་རོ། །ཤ་བཀྲ་ཅན་དུ་འགྱུར། ལུས་རུལ་ཅིང་དྲི་ང་བ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་ཡང་ཡོངས་སུ་བྲི་བར་འགྱུར། དེ་དག་ས་གས་པར་ལྟུང་བར་འགྱུར། རླུང་གིས་ཀྱང་དེ་དག་ཕྱོགས་བཞིར་གཏོར་བར་འགྱུར། རྡུལ་གྱིས་
ཀྱང་ཡོག་ནས་དེ་ཉིད་དུ་སེམས་འཁྲུགས་ཏེ་འཐོམས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་དག་ས་ལ་རྒྱུ་བ་དེ་དག་ནི་སའི་ཁུང་བུར་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། སའི་འོག་ཏུ་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དུ་དེ་དག་གི་ཚེ་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །གང་དག་ཆུ་ན་རྒྱུ་
བའི་འབྱུང་པོ་སྡང་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་མངོན་པར་མ་དད་པ་དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་མངོན་པར་དད་པའི་རྒྱལ་རིགས་ནས་ཞལ་ཏ་བྱེད་པ་ལ་བརྩོན་པའི་དགེ་སློང་གི་བར་ལ་འཚེ་འམ། གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་

51-1-265b

དག་ལས་འདའ་ན་དེ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་མགོ་ཚལ་པ་བདུན་དུ་འགས་པ་ནས། དེ་ཉིད་དུ་དེ་དག་གི་ཚེ་ཡོངས་སུ་ཟད་པའི་བར་དུ་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཡུལ་གང་དུ་བདུད་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་མི་ཐུབ་པའི་གཟུངས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འབྱུང་
བ་དེར་བདག་ཅག་གིས་བསྲུང་བ་དང་། བསྐྱབ་པ་དང་། སྦ་བའི་སླད་དུ་སྤྲོ་བར་བགྱིའོ། །དེར་ཆོས་འདོད་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱིའོ། །སྡང་བའི་གནོད་སྦྱིན་ནས་སྡང་བའི་ལུས་སྲུལ་པོའི་བར་ཐམས་ཅད་དེ་
ནས་བསྐྲད་པར་བགྱིའོ། །ཡུལ་དེ་ན་འཐབ་པ་དང་། རྩོད་པ་དང་། མུ་གེ་དང་། ཕ་རོལ་གྱི་དམག་ཚོགས་དང་། དུས་མ་ལགས་པའི་ཆར་དང་། རླུང་དང་། གྲང་བ་དང་། ཚ་བ་དང་། ནད་ཐམས་ཅད་སླར་བཟློག་པར་བགྱིའོ། །
བདེ་བ་དང་། འདུམ་པ་དང་། ལོ་ལེགས་པ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་འཐུན་པ་རྣམས་བསྒྲུབ་པར་བགྱིའོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་རྣམས་དང་ཆོས་ཉན་པ་རྣམས་ལ་ནད་མ་མཆིས་པ་དང་། གྲགས་པ་དང་། རྙེད་པ་དང་། སྟི་སྟང་ཆེན་པོ་
ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པར་བགྱིའོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་དབྱངས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ས་བཅུ་ལ་གནས་པ། ཚངས་པའི་ནང་དུ་ནི་ཚངས་པ་ཀུན་ཀྱིས་བཀུར། བདུད་ཀྱི་ནང་དུ་ནི་བདུད་ཀུན་ཀྱིས་བཀུར། 
བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ནང་དུ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་ཀུན་གྱིས་བཀུར་བ་ནས་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། རྣམ་ཐོས་ཀྱི་བུ་དང་། འཕགས་སྐྱེས་པོ་དང་། མིག་མི་བཟང་དང་། ཡུལ་འཁོར་བསྲུང་དང་། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་དང་། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ལྷའི་
དབང་པོའི་ནང་དུ་ནི་དེ་དག་ཀུན་གྱིས་བཀུར་བ། ཁ་དོག་བཟང་པོ་རྒྱས་པ་མཆོག་དང་ལྡན་པ། རྒྱན་དམ་པས་ལེགས་པར་བརྒྱན་པ་བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་དང་། རྟགས་དང་། སྤྱོད་ལམ་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་སྤྱན་སྔར་འདུག་སྟེ། 
སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལག་པ་གཉིས་ན་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཐོགས་སོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དབྱངས་དང་ལྡན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ལ་མིག་མི་འཛུམས་པར་

51-1-266a

བལྟས་ཏེ། གཞན་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་པར་བལྟས་སོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེས་ཚངས་པ་དབྱངས་དང་ལྡན་པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀྱེ་ཁྱོད་མིག་མི་འཛུམས་པར་
ཅི་ཡང་མ་ཡིན་པའི་བར་དུ་ང་ལ་ཅི་ཞིག་བལྟ། ཅི་འདི་ལ་སངས་རྒྱས་ཤེས་བྱ་བ་དང་། ཅི་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་ཡོད་དམ། དེ་བཞིན་དུ་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་
གི་དངོས་པོ་ནི་རྐྱེན་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྐྱེན་ནི་མ་རིག་པའོ། །མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནས་འགོག་པའི་བར་དུ་རྒྱས་པར་བྱའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་མ་མཆིས་པས་ན་དེའི་སླད་དུ་མ་རིག་པ་ཞེས་གསུངས་
ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་མ་རིག་པ་མ་མཆིས་ན་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ག་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར། ཅི་ནམ་མཁའ་ལས་སྐྱེ་ཞེས་བགྱིར་ནི་ནམ་མཁའ་ཉིད་ཀྱང་མ་མཆིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་
བུ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའོ། །ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་རྫས་མ་ཡིན། མཚན་ཉིད་མ་ཡིན། མུན་པ་མ་ཡིན། སྣང་བ་མ་ཡིན། རྟོག་པ་མ་ཡིན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་ཡིན། གྲུབ་པ་མ་ཡིན། བརྗོད་པ་མ་ཡིན། 
ཅི་ཡང་མ་ཡིན་པ་ག་ཤས་མེད་པ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐས་ཡོངས་སུ་བཅད་པའོ། །བྲི་བ་མེད་པ་དང་། གང་བ་མེད་པའི་
ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཕ་རོལ་དང་ཚུ་རོལ་ལ་རེག་པ་མེད་པའོ། །ཆ་ཤས་མེད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །མི་གཡོ་ཞིང་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་རྫས་དང་། དངོས་པོ་དང་། 
མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་མེད་པའོ། །ཚིག་གི་ལམ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པ་མེད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ། ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ལས་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་སྐྱེས་སོ། །བསྟན་པ་འདི་བཤད་པའི་ཚེ་

51-1-266b

སྲོག་ཆགས་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གིས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་གསོལ་པ། གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་དངོས་པོ་མ་མཆིས་ཤིང་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པ་
ལགས་ན། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཡེ་ཤེས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། ཐབས་དང་། ཕ་རོལ་གནོན་པས་ཁྱོད་འདི་ལྟར་བདག་ལ་འཚེ། བདག་གི་བདུད་ཀྱི་ཡུལ་འཇོམས། བདག་གི་བདུད་ཀྱི་ཡུལ་ནས་སེམས་ཅན་ཁ་འདྲེན། འགྲོ་བ་མེད་པ་དང་། 
འོང་བ་མེད་པ་དང་། ཅི་ཡང་མ་ཡིན་པའི་སྒྱུ་མ་ལ་སློབ་ཏུ་འཛུད་པ། གང་གི་ཚེ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ཁྱོད་ཀྱིས་བསླབ་པ་ལ་སློབ་པ་ན་དེ་དག་ལ་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བའི་སྤྱོད་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ངོ་། །གང་གི་སླད་དུ་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་གི་སླད་
དུ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་། ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་། ཚངས་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་། བརྒྱ་བྱིན་དང་། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་བཞི་དང་། དབང་
ཕྱུག་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ་ཞིང་མཐུ་ཆེ་བའི་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་རྣམས་བསྡུས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མ་
ལུས་པ་འདི་དག་གང་བར་བགྱིས། སྙིང་རྗེ་མེད་པ་འདིས་ཀྱང་གང་དག་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་བདག་གླད་པའི་ནད་མི་ཟད་པས་བཏབ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་ཞིང་། ལུས་ཀྱང་རུལ་ལ་དྲི་ང་བར་གྱུར་པ་དེ་འདྲ་བའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་
རྣམས་བཤད། ཡང་དེའི་ཚེ་བདུད་དྲུག་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་དང་། བདུད་ཀྱི་འཁོར་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་སྡང་བའི་གནོད་སྦྱིན་དང་། སྲིན་པོ་དང་། གྲུལ་བུམ་དང་། ཤ་ཟ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་མགྲིན་
གཅིག་ཏུ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བདག་ཅག་ཀྱང་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་གླད་པ་ན་བར་གྱུར་ཏེ། ལུས་ཀྱང་རུལ་ཞིང་དྲི་ང་བར་གྱུར་ནས་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཚོར་བ་མྱོང་ངོ་། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །

51-1-267a

སྡིག་ཅན་ཁྱོད་ཀྱིས་འདས་པ་དེ་དྲན་པར་བྱོས་ཤིག །ང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་པའི་ཚེ། ཁྱོད་ཀྱིས་ང་བསད་པའི་ཕྱིར་དཔག་ཚད་བཅུ་ཚུན་ཅད་ཀྱི་ས་དང་ནམ་མཁའ་བདུད་ཀྱི་སྡེས་བཀང་སྟེ་འོངས་པ་ནས། ད་ལྟར་བདུད་བྱེ་བ་འཁོར་
དང་བཅས་ཏེ་ང་བསད་པའི་བར་དུ་བཀྱེ་བས། དེ་བས་ན་ཁྱོད་ཡོངས་སུ་གདུལ་བ་དང་། ཞི་བར་བྱ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་བདུད་གཞན་རྣམས་ནས། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པའི་བར་དུ་གདུལ་བ་དང་། ཞི་བར་བྱ་བ་དང་། 
སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བ་དང་། འོང་བ་དང་འགྲོ་བ་མེད་པ། ཅི་ཡང་མ་ཡིན་པའི་སྒྱུ་མ་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བ་དང་། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་འཆི་འཕོ་དང་། སྐྱེ་བའི་འཁོར་བའི་ཆུ་ཀུན་བསྐམ་པ་དང་། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་
ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནས། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པའི་བར་རྣམས་བསོགས་ཀྱིས། སྡིག་ཅན་ཁྱོད་ད་
བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ཅིག །དེ་ལྟར་ན་ཁྱོད་གླད་པ་ན་བའི་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པའི་ཚོར་བ་འདི་ལས་ཐར་བར་འགྱུར་ཏེ། མཐར་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ལྟ་བུ་མངོན་དུ་འགྱུར། 
བདུད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་རྣམས་ཀྱང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དེའི་ཚེ། བདུད་དྲུག་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དང་། བདུད་ཀྱི་འཁོར་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་། སྡང་བའི་
གནོད་སྦྱིན་ནས་ལུས་སྲུལ་པོ་སྡང་བའི་བར་གྱིས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་ཅག་གིས་ཀྱང་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་བགྱི་ན། ཇི་ལྟར་བདག་ཅག་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ལྟ་བུ་དེ་དག་མངོན་དུ་འགྱུར། ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་འདི་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར། དེ་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །

51-1-267b

གལ་ཏེ་བདག་ཕྱི་མའི་མཐའི་མུའི་བར་དུ་གླད་པ་ན་བར་གྱུར་ཀྱང་། བདག་འདི་འདྲ་བའི་གཡོ་སྒྱུས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་མི་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ནས་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་དབྱངས་དང་ལྡན་པས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ཞིང་འདིར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀུན་གཟུང་བར་སྤྲོའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྙིགས་མ་ལྔ་ཅན་འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་འདིའི་བསྟན་པ་ལ་གཙོ་བོས་གཏད་པ་གཟུང་བར་
བགྱི་སྟེ། ད་ཡང་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་ཉི་མ་ནུབ་ཀྱི་བར་དུ་བདག་གིས་བསྟན་པ་འདི་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འབར་བར་བགྱིའོ། །ཡུལ་གང་ན་བདུད་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་མི་ཐུབ་པའི་གཟུངས་ཀྱི། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་མ་བྱུང་བ་དེར་བདག་གིས་འབྱུང་བར་
བགྱིའོ། །གང་དུ་བྱུང་བ་དེར་ནི་ཤིན་དུ་ལྷག་པར་འབྱུང་བར་བགྱིའོ། །གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་རྡལ་དང་། ཡུལ་དེ་དག་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་དང་། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་དག་མཆིས་པ་དེ་དག་ཀྱང་བསྲུང་བར་བགྱི། ཡོངས་སུ་བསྐྱང་
བར་བགྱི། གནོད་པ་ལས་བཟློག་པར་བགྱི། དོན་དང་དགེ་བ་ལ་གཟུད་པར་བགྱིའོ། །གང་དག་བདུད་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་མི་ཐུབ་པའི། གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐ་ན་བྲིས་ནས། འཆང་བ་རྣམས་དང་། གང་ན་ཆོས་སྨྲ་བའི་སེང་གེའི་
ཁྲི་ལ་མཆིས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཆད་པར་འཚལ་བ། དེ་དག་གིས་དེར་ཐོག་མར་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་བརྗོད་པར་བགྱིའོ། །གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་གིས་བདག་འགུག་པར་འགྱུར་ཏེ། 
བདག་ཉིད་འཁོར་དང་བཅས་པ་ཕྱོགས་དེར་མཆིས་ནས། ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་དག་དང་། ཆོས་ཉན་པ་དེ་དག་བསྲུང་བ་དང་། སྦ་བར་བགྱིའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཨ་བ་མེ། ཨ་བ་མེ། ཨ་མ་བ་རེ། ཨ་མ་བ་རེ། པ་རི་ཀུཉྫ། ནཱ་ཌ་ནཱ་ཌ་
པུཥྐ་ར་མ་ཧཱ། ཛ་ལུ་ཁ། མ་ཁ་ཡ། ཨི་ལི་མི་ལི། ཀི་ལི་མི་ལི་ཀཱརྟི་ཙ་ར་མུ་དྲེ། མུ་དྲ་དྲ་མུ་ཁེ་སྭཱཧཱ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དང་གང་ན་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་དག་གིས། ཐོག་མར་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་དྲན་པར་བགྱིས་ལ། 

51-1-268a

བདག་གིས་ཀྱང་ལྷའི་རྣ་བའི་ཁམས་ཤིན་དུ་ཡོངས་སུ་དག་པས་ཐོས་ཏེ་དེར་མ་མཆིས་ན། འདས་པ་དང་། མ་བྱོན་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བསླུས་པར་འགྱུར་ཞིང་། བདག་བླ་ན་མེད་པ་
ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མི་འགྱུར་བས། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་དེར་མཆིས་ལ་ཆོས་སྨྲ་བའི་རྐང་པའི་དྲུང་དུ་སྤྱི་བོས་བླང་བར་བགྱིའོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་དེའི་སྤོབས་པ་རིགས་པས་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པར་
བགྱིའོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་དང་ཆོས་ཉན་པ་དེ་དག་གི་ནད་ཐམས་ཅད་བསལ་བར་བགྱི། ལྟ་བ་ངན་པ་དང་བྱ་བ་ངན་པ་དང་། ཐེ་ཙོམ་ཐམས་ཅད་བསལ་བར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱོགས་གང་ན་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཆང་བ་དང་། འཛིན་པ་དང་། 
ཀུན་ཆུབ་པར་བགྱིད་པ་དེར་བདག་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་མཆིས་ནས་འཐབ་པ་དང་། རྩོད་པ་དང་། མུ་གེ་དང་། ནད་དང་། འཇིགས་པ་དང་། ཕ་རོལ་གྱི་དམག་ཚོགས་དང་། ཆར་མི་འབབ་པ་དང་། དུས་མ་ལགས་པའི་རླུང་དང་། ཚ་བ་དང་། 
ལྟ་བ་ངན་པ་དང་བྱ་བ་ངན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང་མི་དང་མི་མ་ལགས་པ་དང་། དུར་ཁྲོད་རྣམས་ཀྱི་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བགྱིའོ། །དེ་ནས་བཀྲ་མི་ཤིས་པ་དང་། རྨི་ལམ་ངན་པ་དང་། བལྟས་ངན་པ་དང་། སྡང་བ་དང་། བརླང་བ་དང་། 
ཞེ་གཅོད་པ་དང་། རོ་བྲོ་བ་མ་མཆིས་པ་དང་། ཁ་བ་དང་། ཚ་བ་དང་། དྲི་ང་བ་དང་། རེག་ན་མི་བདེ་བའི་དུག་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསལ་བར་བགྱིའོ། །དེར་ཚ་བ་དང་མུ་གེའི་གནོད་པ་རྣམས་བསལ་བར་བགྱིའོ། །གླང་པོ་ཆེ་དང་། སེང་གེ་
དང་། སྟག་དང་། མ་ཧེ་དང་། སྤྱང་ཀི་དང་། སྦྲུལ་གདུག་པ་དང་། རྐུན་པོ་དང་། གཡོན་ཅན་དང་། མི་དང་མི་མ་ལགས་པའི་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་བསལ་བར་བགྱིའོ། །དེར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང་། ཀུན་
སྤྱོད་པའི་སླད་དུ་ནོར་དང་། འབྲུ་དང་། སྨན་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་དང་། རོ་དང་ཟས་དང་། སྐོམ་དང་། གོས་དང་། མལ་ཆ་སྣ་ཚོགས་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པར་བགྱིའོ། །ཡུལ་གང་ན་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཆང་བ་དང་། འཛིན་

51-1-268b

པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བགྱིད་པ་དང་། འཆད་པ་དེར་བདག་ཅག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་བསལ་བར་བགྱིའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང་། ཀུན་སྤྱོད་པའི་སླད་དུ་ཕན་པ་
དང་། བདེ་བ་དང་། ཡིད་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབ་པར་བགྱིའོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་ཀྱང་ཆོས་འདོད་པ་དང་། དགེ་བ་སྤྱོད་པ་ལ་གཟུད་པར་བགྱི་སྟེ། འདི་ནི་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་སྨོན་ལམ་
བཏབ་པའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་བདག་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བར་མཛད་དུ་གསོལ། སྐྱེས་བུའི་མཐུ་འདི་ཉམས་འོག་ཏུ་ཆུད་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ལ་ཡིད་བཞིན་དུ་བསམ་པ་
ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ལས་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་སྩལ་དུ་གསོལ། དེ་ནས་དེའི་ཚེ་དེའི་མོད་ལ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་སོགས་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཚངས་པ་དབྱངས་དང་ལྡན་པ་དེ་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བར་དགོངས་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་
སྩལ་ཏོ། །ཚངས་པ་དབྱངས་དང་ལྡན་པ་འདིས་གང་གི་ཕྱིར། བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་ཐམས་ཅད་དང་། གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། 
དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་བཀུག་སྟེ། སྐྱེས་བུའི་མཐུ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་བུ་བྱེད་པར་འགྱུར་གྱིས། ངེད་ཀྱིས་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་ཚངས་པ་དབྱངས་དང་ལྡན་པ་འདི་ལ་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་
ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཚངས་པ་དབྱངས་དང་ལྡན་པ་ལ་གྲུབ་པར་གྱུར་ཅིག །འདི་ལྟ་སྟེ། ཙ་མུཎ་ཌེ། མུཎ་ཌ་པ་རི་ཚེ་དེ། ཧ་མཱུ་ཧ། ཧ་མཱུ་ཧ། སྃ་རཀྵ་བ་ལ། ཀྲཱིཥྞ་མི་ཁ། པ་རི་བ་ཧ། ཙ་མ་ར་ཡ་ཐ་ཙ། 
སུ་བི་ཁ། ཨ་མུ་ཧུ་ལ་པ་རི་ཚེ་དེ། སརྦ་བུད་དྷ་ཨ་དྷིཥྛི་ཏེ་སྭཱཧཱ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བདུད་དང་། བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་ཐམས་ཅད་དང་། གཞན་ཡང་

51-1-269a

ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་དང་། གཟི་བརྗིད་ཆེ་བ་གཟི་བརྗིད་ཆེ་བའི་མི་དང་། མི་མ་ཡིན་པ་རྣམས་འགུག་ཅིང་འདུན་པར་བྱེད་པའི་གཟུངས་འདི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་
ཡོངས་སུ་བཟུང་ཞིང་། བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱིས་ཁྱོད་འདི་སྐྱེས་བུའི་མཐུ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་བུ་བྱེད་ནུས་པར་འགྱུར་རོ། །དབྱངས་དང་ལྡན་པས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་བུད་མེད་ཀྱི་ཆ་བྱད་འདི་ལྟ་བུས་ཆོས་བསྲུང་བར་བགྱིའོ། །
བུད་མེད་རྣམས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བུད་མེད་ལ་ལ་ཞིག་བུ་འཚལ་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཛིན་ཏམ། ཀློག་གམ། ཀུན་ཆུབ་པར་བགྱིད་དམ། བྲིས་ཏེ་འཆང་ན་བདག་གིས་བུད་མེད་དེའི་
བསམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱིའོ། །ཡང་བུད་མེད་གང་འདི་ལྟ་བུས་སེམས་ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བར་གྱུར་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཆང་ཞིང་ཀློག་པ་ནས་ཉན་པའི་བར་དུ་བགྱིད་ན། དེ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་ཀྱང་དེ་མངལ་དུ་མི་ཆགས་
སོ། །ཡང་བུད་མེད་གང་བརྙས་ཤིང་སྨད་པར་གྱུར་པའི་ལོངས་སྤྱོད་དང་། ཀུན་སྤྱོད་པ་དང་བྲལ་བ་དེས། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཀླགས་ན་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་ཅིང་། བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་
རོ། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བསྲུང་བ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ། བདག་གིས་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་གཉིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ལ་དབུལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་
འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། བསྲུང་བ་དང་། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །འདུས་པ་ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་ལས། གཟུངས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་དྲུག་པའོ།། །།
བམ་པོ་བདུན་པ། ཡང་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་བློ་གྲོས་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དང་ཧ་ཅང་ཡང་མི་རིང་བ་ཞིག་

51-1-269b

ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནོར་བུ་འོད་འབར་བ་དཔལ་གྱི་སྤྱན་སྔར་འདུག་ནས། དེ་ཡུད་ཙམ་གྱིས་ཚངས་པའི་ཆ་བྱད་དང་། སྐད་ཅིག་གིས་བདུད་ཀྱི་གཟུགས་སུ་སྣང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། 
བརྒྱ་བྱིན་གྱི་གཟུགས་དང་། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷའི་དབང་པོའི་གཟུགས་དང་། འཕྲུལ་དགའ་དང་། དགའ་ལྡན་དང་། འཐབ་བྲལ་དང་། རྒྱལ་ཆེན་བཞི་དང་། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་དང་། གནོད་
སྦྱིན་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། སྲིན་པོ་དང་། ཡི་དགས་དང་། ཤ་ཟ་དང་། གྲུལ་བུམ་དང་། རྒྱལ་རིགས་དང་། བྲམ་ཟེའི་རིགས་དང་། རྗེའུ་རིགས་དང་། 
དམངས་རིགས་དང་། སེང་གེ་དང་། གླང་པོ་ཆེ་དང་། མ་ཧེ་ནས་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་ཀྱི་བར་གྱི་གཟུགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ངོ་། །སྐད་ཅིག་གིས་བྱ་དང་། ཤིང་དང་། རི་དང་། འབྲས་བུ་དང་། གོས་དང་། མལ་ཆ་དང་། སྣམ་བུ་
དང་། སྣོད་དང་། ཕྱང་འཕྲུལ་དང་། རྒྱན་དང་། སྨན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་གཟུགས་དང་། ཡུད་ཙམ་གྱིས་དགེ་སློང་དང་། དགེ་སློང་མའི་གཟུགས་དང་། སྐད་ཅིག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་སུ་སྣང་ངོ་། །སྐད་ཅིག་
གིས་ཁ་དོག་དང་། རྟགས་དང་། དབྱིབས་དང་། གཟུགས་བརྒྱད་བཅུ་རྩ་བཞིར་སྣང་ངོ་། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་བྱམས་མའི་བུ་གང་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ཁ་
དོག་དང་། རྟགས་དང་། དབྱིབས་དང་། གཟུགས་བརྒྱད་བཅུ་རྩ་བཞིར་གདའ་བའི་རྒྱུ་གང་ལགས། རྐྱེན་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་གང་པོ་རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་རབ་ཏུ་མཐུ་ཆེ་སྟེ། 
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་བློ་གྲོས་དམ་བཅས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་ཡུལ་གང་ལ་གནས་ནས། སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅིང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་སྒྲིབ་པ་མེད་པས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་

51-1-270a

ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་ན་བསམ་པ་དང་། སེམས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་དང་། སྤྱོད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་དང་། ཅི་འདྲ་བའི་ནད་ཀྱིས་བཏབ་པ་དང་། གང་ལ་གང་སྐྱབས་སུ་སོང་བའི་སེམས་ཅན་ཇི་འདྲ་བ་དག་མཐོང་བ་
དེ་འདྲ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་འདུལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་གྱི་གཟུགས་དང་། ཁ་དོག་དང་། རྟགས་དང་། སྤྱོད་ལམ་དང་། དབྱིབས་དང་། གཟུགས་དེ་ལྟ་བུ་དག་གིས་སེམས་
ཅན་རྣམས་ཐེག་པ་གསུམ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་འགོད་པ་དང་། སེམས་ཅན་གང་དག་འདོད་པའི་ཟིལ་ཀྱིས་ནོན་ཏེ་ཡོ་བྱད་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་འདོད་པ་དེ་དག་གི་ཆགས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཡོ་བྱད་རྣམས་བྱིན་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་འགོད་
པ་དང་། ནད་ཀྱིས་བཏབ་ནས་སྨན་འདོད་པ་རྣམས་ལ་སྨན་སྦྱིན་ཏེ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་འགོད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་བློ་གྲོས་འདིས་ཉིན་གཅིག་ལ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་ལས་
ཡོངས་སུ་ཐར་བར་བྱས་ཏེ། ཐེག་པ་གསུམ་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགོད་པའི་དམ་བཅས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་ཡུལ་འདི་ནི་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་མ་ཡིན། བགྲོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
རིགས་ཀྱི་བུ་འདིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཐུ་ཆེན་པོ་བརྩམས་ནས་ཅི་སྲིད་ཅིག་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདིས་བསྐལ་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་ཕ་རོལ་
དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བསྐལ་པ་ནི་གྲངས་མེད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་སྙེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་བློ་གྲོས་འདིས་བསྐལ་པ་གང་དག་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་
མཐུས་སྐྱེས་བུའི་མཐུ་འདི་ལྟ་བུ་བརྩམས་ནས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དྲུག་བཅུ་རྩ་བཞི་འདས་སོ། །གང་པོས་གསོལ་པ། འདི་ཇི་སྲིད་ཅིག་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གང་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་

51-1-270b

རྒྱ་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་འདས་པའི་འོག་ཏུ་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་སྒྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནོར་བུའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། 
སྐྱེ་དགུའི་ཚེ་ལོ་སྟོང་ཕྲག་བཞི་བཅུ་ཐུབ་པ་ན་མཚམས་མེད་པ་བྱེད་པ་ནས། མི་དགེ་བ་བཅུའི་ཆོས་ཀྱི་བར་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། 
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མེ་ཏོག་རྒྱས་པ་མཐའ་ཡས་པའི་འོད་ཟེར་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ལོ་བཞི་ཁྲིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱ་བ་མ་ལུས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བའི་ཕྱིར་
ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དག་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་
འདིས་སྔོན་སེམས་ཅན་གང་དག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱིས་པ་དེ་དག་གང་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་དེའི་སྨོན་ལམ་རིས་སུ་ཆད་པ་མེད་དེ། དེས་སྨོན་ལམ་འདི་སྐད་དུ། ནམ་ཕྱོགས་བཅུའི་
ཕྱོགས་རེ་རེར་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་སུ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་བར་ཆད་མེད་པར་མཐོང་བར་མ་གྱུར་ཏམ། བདག་གིས་སྔོན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན། སེམས་
ཅན་གང་དག་ཐོག་མར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཙུད་པ་དང་། ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་བཀོད་པ་དེ་དག་ཕྱོགས་བཅུར་སོ་སོར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་
པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་མ་མཐོང་བ་དེ་སྲིད་དུ། བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མི་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་བཀོད་པའི་མཐུ་འདི་འདྲ་བས་ཕྱོགས་བཅུའི་

51-1-271a

ཕྱོགས་རེ་རེར་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་སྙེད་ཀྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་དང་གཞན་དག་ན་ཡང་། སེམས་ཅན་གང་དག་མཚམས་མེད་པ་བྱེད་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་ཅན་ནས་མི་
དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་བར་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་དེ་རྣམས་དེ་དག་ནས་ཤི་འཕོས་ནས། བདག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་སྐྱེས་ལ། བདག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་བཞིན་དུ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། ཕྱིར་མི་
ལྡོག་པ་ལ་སོ་སོར་བཀོད་ནས། དེ་ནས་གདོད་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར། སྐྱེས་བུའི་མཐུ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་བུ་རྒྱུན་དུ་བྱའོ། །ཞེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་བོ། །དེ་ནས་ཕྱོགས་བཅུའི་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་འདུས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གང་དག་ད་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་ལྷགས་པ་རྣམས་སྟོན་པ་འདི་ལྟ་བུ་དག་ཀྱང་མཉེས་པར་བགྱིས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་
པ་འདུས་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་བུ་ཡང་མཐོང་། འདས་པ་དང་། མ་བྱོན་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་བརྟེན་པའི། ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོས་ལུས་འཇོམས་པ་ཞེས་བགྱི་བའི་གཟུངས་ཕྱག་རྒྱ་དང་། 
ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་འཇུག་པ་ལུང་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་གྱི། བྱིན་ཀྱི་རླབས་སྔོན་མ་ཐོས་པ་འདི་ཡང་མཉན་པའི་སླད་དུ། རྙེད་པ་ནི་བདག་ཅག་གིས་ལེགས་པར་རྙེད་དོ། །འདུས་པ་ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་ལས། དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་
སུ་གཟུང་བའི་ལེའུ་སྟེ། བདུན་པའོ།། །། ཡང་དེའི་ཚེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་འཁྲུགས་པས། ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་འཁོར་ལ་བོས་ཏེ། འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་བརྒྱ་བྱིན་
དང་། ཚངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་དང་། ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོའི་དབང་པོ་ནས་མི་དང་མི་མ་ཡིན་པའི་བར་དུ་གང་དག་སངས་

51-1-271b

རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་དད་པ་འདིར་ལྷགས་པ་ཁྱེད་ཅག་ཐམས་ཅད་ངས་སྤྲོ་བར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་འདུས་པ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་འདུས་པ་འདི་དང་། བརྒྱ་བྱིན་དང་། 
ཚངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་དང་། ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། མི་དང་། མི་མ་ཡིན་པ་འདུས་པ་འདི་ལྟ་བུ་ནི་དཀོན་ནོ། །དེ་བས་ན་ད་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་མཐོང་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་
མ་འོངས་པའི་དུས་ན་དམ་པའི་ཆོས་འདི་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བ་དང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་རིགས་འདི་འབར་བར་བྱེད་པར་སྤྲོ་བ་དག་གིས། དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཁྱེད་སོ་སོ་ནས་རང་རང་གི་སྨོན་ལམ་
ཐོབ་ཤིག །ཡང་དེའི་ཚེ། བདུད་དགེ་སྦྱོང་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བས་མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་དང་། མྱུ་གུ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་བྲེ་བོ་བྱུར་བུར་བཀང་སྟེ། བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་ཁ་དོག་བཟང་པོ་རྒྱས་པ་མཆོག་དང་ལྡན་པར་བསྒྱུར་
ནས། བུད་མེད་ཀྱི་གོས་དང་། རྒྱན་མཆོག་གིས་བརྒྱན་ཏེ། འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་སུ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་བྱོན་ཏེ་བཞུགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་། གང་གཞན་ཡང་སུ་
དག་འདིར་འདུས་པ་ཐམས་ཅད་བདག་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ། བདག་གིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ལ་མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་དང་། ལོ་ཏོག་དང་། མྱུ་གུ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བྱུར་བུར་ཡོངས་སུ་བལྟམ་ཞིང་རྒྱས་པའི་བྲེ་བོ་འདི་
འབུལ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བར་དགོངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བདག་གི་བྲེ་བོ་མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་དང་། ལོ་ཏོག་དང་། མྱུ་གུ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བལྟམ་པ་འདི་བཞེས་སུ་
གསོལ། འདི་ལྟར་བདག་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་མཐའ་དག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མ་ལུས་པ་འདིར་བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱིས། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཟས་དང་། སྐོམ་དང་། འབྲས་བུ་དང་། མེ་ཏོག་སྦྱིན་པའི་བདག་པོར་འགྱུར་བར་བགྱི། 

51-1-272a

དེ་དག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱི། བསོད་ནམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དེས་བདག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བགྱི། སེམས་
ཅན་གང་དག་བདག་གིས་འདུལ་བ་དེ་དག་ཀྱང་། ཡོ་བྱད་ཀྱིས་མི་བྲེལ་བར་བདག་གིས་རིམ་གྲོ་བགྱི་ན། བདག་གི་བསམ་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་དངོས་གྲུབ་སྩལ་དུ་གསོལ། དེ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་
འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཁྱོད་འདི་ལྟར་སེམས་མངོན་པར་དད་པས་སྦྱིན་པ་ཆེ་ཞིང་མཐོ་བ་བྱས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་མཆོད་པ་བྱས་པ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱི་བྲེ་བོ་མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་
བུས་ཡོངས་སུ་གང་བ་འདི་ཡང་བཞེས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱང་མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་དང་། འབྲུ་དང་། ལོ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་དང་། གང་གི་ཕྱིར་འདོད་པ་རྙེད་པར་གྱུར་ཅིག །ཁྱོད་ཀྱི་རེ་བ་ཡིད་ཀྱི་བརྣག་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་
གྱུར་ཅིག །མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་དང་། འབྲུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གྲུབ་པར་གྱུར་ཅིག །འབྱོར་པ་ཡང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གྱུར་ཅིག །དེ་ནས་བདུད་དགེ་སྦྱོང་མེ་ཏོག་གིས་ཡང་གསོལ་པ། གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་
རྡལ་དང་། ལྗོངས་དང་། རི་བྲགས་གང་དག་ན་བདུད་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་མི་ཐུབ་པའི་གཟུངས་འདི་འཆང་ངམ། སྟོན་ཏམ། འཆད་དམ། གླེགས་བམ་ལ་བྲིས་ཏེ། སྟི་སྟང་བགྱི་བའི་གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་རྡལ་དང་། ལྗོངས་
དང་། རི་བྲགས་དེ་དག་ཏུ་བདག་གནས་པར་བགྱིའོ། །དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་ཤིང་ལྗོན་པ་རྣམས་ཀྱི་མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་ནས་འབྲུ་དང་། ལོ་ཏོག་གི་བར་དུ་བསྒྲུབ་པར་བགྱིའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ན་མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་འཚལ་བའི་སེམས་
ཅན་རྣམས་ཀྱང་ཚིམ་པར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་བས་ན། ཚེ་བས་པ་མ་གཏོགས་པར་གལ་ཏེ་དེ་ན་སེམས་ཅན་མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུའི་ཟས་འཚལ་བ་འགའ་ཞིག་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུའི་ཟས་མ་འཚལ་བའི་སླད་དུ། འགུམ་

51-1-272b

པའི་དུས་བགྱིད་པར་གྱུར་ན། དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་དང་། འདུས་པ་ཆེན་པོ་མ་ལུས་པ་འདི་བདག་གིས་བསླུས་པར་འགྱུར་གྱིས་བདག་ཀྱང་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་
ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མ་གྱུར་ཅིག །གང་ཡང་དེ་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་འཚལ་བ་དེ་ནི་བདག་གི། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ན་མེ་ཏོག་
དང་འབྲས་བུ་དེ་དག་འཚལ་ནས་གང་སེམས་ཅན་དེ་དག་གཅིག་ལ་གཅིག་ཕན་པ་དང་། མཉེན་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་བའི་སེམས་སུ་འགྱུར་བ་དེ་ནི་བདག་གི། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུར་
འགྱུར་རོ། །གང་མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་འཚལ་ནས། བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི། དེ་དག་གི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །གང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་ལ་མི་རྟག་
པའི་འདུ་ཤེས་འཇུག་པ་དེ་ནི་བདག་གིས། བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །གང་མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་འཚལ་ནས་ཐ་ན་བྱ་དང་རི་དགས་ཀྱང་ཆོས་འཚལ་བར་གྱུར་ཅིང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་ན་
དེ་ནི་བདག་གི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་གང་དུ་བྱུང་བ་དེར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་དང་། གྲོ་དང་། ནས་དང་། ཏིལ་དང་། མོན་སྲན་སྡེའུ་དང་། མོན་སྲན་
གྲེའུ་དང་། རྒྱ་སྲན་དང་། སྲན་ཆུང་དང་། གང་དག་ལོ་ཏོག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་དག་འཚལ་བའི་སླད་དུ་བདག་གིས་ནན་ཏན་ཆེར་བགྱིའོ། །འབྲུ་དང་ལོ་ཏོག་མང་པོ་དག་གིས་ཀྱང་མཛོད་དང་། བང་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བལྟམ་པར་བགྱིའོ། །དེ་ན་
སེམས་ཅན་གང་ཐ་ན་བྱ་དང་རི་དགས་དག་གིས་ཀྱང་འཚལ་བར་གྱུར་ན། དེ་ནི་བདག་གི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །དེར་བདག་གི་བུ་རམ་ཤིང་དང་། རྒུན་འབྲུ་དང་། བལ་པོ་སེའུའི་ཁུ་ཤུགས་ཤིན་དུ་མང་པོ་བསྒྲུབ་

51-1-273a

པར་བགྱིའོ། །དེར་བདག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྫ་མ་དང་། བུམ་པ་དང་། བྱ་སྐྱོགས་རྣམས་ཡོངས་སུ་བལྟམ་པར་བགྱིའོ། །གང་དེ་ལ་ཐ་ན་བྱ་དང་རི་དགས་ལ་སོགས་པས་འཚལ་ན་ཡང་དེ་ནི་བདག་གིས་
ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་བདག་གི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བགྱིས། 
སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བདག་གིས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་ལ་རྗེས་སུ་དགྱེས་པར་མཛད་དུ་གསོལ། དེ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་
ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཅང་མི་གསུང་བར་གྱུར་པས་གནང་བ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཏོག་ཅེས་བྱ་བས་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཁྱོད་འདི་ལྟ་བུའི་མཐུ་ཆེན་པོ་བྱེད་ནུས་ཀྱིས། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཁྱོད་ཀྱི་
སྟོབས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། སྤྲོ་བ་དང་། རྟུལ་བ་དེ་ལྟ་བུས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གཉེར་བར་གྱིས་ཤིག །དེ་ནས་བདུད་དགེ་སྦྱོང་མེ་ཏོག་གིས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཏོག་དེ་ལས་དབུགས་འབྱིན་པ་དེ་ཐོས་ནས་འདི་
སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་བདག་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ། གང་ལ་ལ་ཞིག་ན། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་མི་སྤྱོད་པ་དེར་བདག་མི་གནས་ཀྱི། གང་ལ་ལར་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་སྤྱོད་པ་དེར་
བདག་གནས་ཏེ། ས་ཕྱོགས་དེ་ན་འབྲུ་དང་། སྨན་དང་། འབྲས་བུ་དང་། མེ་ཏོག་གང་དག་འབྱུང་བ་དེ་དག་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང་། ཀུན་སྤྱོད་པའི་སླད་དུ། རབ་ཏུ་སྣུམ་བག་ཅན་དང་། ཤིན་དུ་ཆེ་བ། 
དང་། ཤིན་དུ་མང་བ་དང་། ཤིན་དུ་རོ་བདའ་བ་དང་། ཤིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཁ་དོག་དང་ལྡན་པར་བསྒྲུབ་པར་བགྱི། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཀྱང་བཟའ་བ་དང་། བཏུང་བས་ཚིམ་པར་བགྱི། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མཛོད་དང་། བང་བ་

51-1-273b

དང་། བུམ་པ་དང་། རྫ་མ་དང་། བྱ་སྐྱོགས་རྣམས་ཤིན་དུ་ཡོངས་སུ་བལྟམ་པར་བགྱི། ཐ་ན་གང་བྱ་དང་། རི་དགས་ཀྱིས་དེ་ལ་འཚལ་ཀྱང་། དེ་ནི་བདག་གི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་
རྒྱུར་འགྱུར་བ་དང་། བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་བསྐལ་པ་སྟོང་ཐམས་ཅད་དུ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཟས་དང་སྐོམ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་འདི་ལྟ་བུ་དག་གིས་ཚིམ་པར་བགྱི། དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཀུན་ནས་ཉོན་
མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་སྙིགས་མ་ལྔ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་གྲངས་མ་མཆིས་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་རྣམས་སུ་བསྐལ་པ་སྟོང་རེ་རེ་ལ་ཡང་། སྐྱེས་བུའི་མཐུ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་བུ་བགྱི་ཞིང་། དེ་ནས་གདོད་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བགྱི་ན། བདག་གི་ལས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བར་དངོས་གྲུབ་སྩལ་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་དག་ནི་རང་གི་སྨོན་ལམ་གྱིས་འགུགས་པའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་ལགས་
སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཙ་མེ་ཁ། ཙ་མེ་ཁ། ཙ་མེ་ཁ། བི་བྲི་ཏ་ཧ་ཏེ། བ་ཧ་བ་ཧ་བ་ཧ། སྨ་ར་ཨསྨ་ར་ཀཱ་ན། ས་ར་ཊེ། བི་བ་བ་ས་བེ། ས་ར་ས་ར། ཨིན་དྲེ། ས་ར་མ་ཧཱིན་དྲེ། ས་ར་བཛྲེན་དྲེ། ཏ་ར་བཛྲེན་དྲེ། ཏ་ར་པ་ཡ་ཨསྨ་ཀ་ན། 
ཧུ་ཧུ་ཧུ། ཧུ་ཧུ་ཧུ། ཨ་སང་ག་ཛ་བེ། ཧ་ཁ་ཁ་བ་ཡུ་བ་ཧེ། ཨུ་པ་ན་ཡ། སན་ཏ་ར་བ་ཡ། བི་ཛ་ཕ་ལ་པུཥྤ། ཨོ་ཥ་དྷི། དྷ་ན་དྷ་ནྱེ་ན་ཙན་དྲ་ཨ་ཀྵ་ཡེ། ཛ་ལ་བ་ལ་ཧ་ནེ། སྨ་ར་ཨསྨ་ར་ཀན། སཾ་མྱག་པྲ་ཏི་པན་ན་པ་ཡ་ས་ཊ་ཏ་ཀཱ་ལི། 
ཡ་མ་མེ། མ་མི་མ་མེད་ཙ་བ་ར་སྭཱ་ཧཱ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱི་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ། གང་དང་གང་ན་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་དང་། གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་བཤད་པ་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་
བདག་གནས་པར་བགྱིའོ། །དེ་ནས་ཡང་དེའི་ཚེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་ལ་ལེགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་དང་། བདུད་ཀྱི་འཁོར་དང་བཅས་པ་དེ་དག་

51-1-274a

ཐམས་ཅད་དང་། བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་ཐམས་ཅད་དང་། ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། 
གྲུལ་བུམ་དང་། ཤ་ཟ་དང་། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་ལེགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཁྱོད་བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་
ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱོད་པ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཁོ་བོ་ཅག་གི་བསོད་ནམས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་སྟོབས་དང་། ཕ་རོལ་གནོན་པས་སྐྱེས་བུའི་མཐུ་འདི་ལྟ་བུ་མངོན་པར་གྲུབ་
པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་འདིའི་གྲོགས་བྱེད་པར་སྙིང་བརྩེ་བ་ཅན་དུ་སྤྲོའོ། །དེ་ནས་བདུད་དགེ་སྦྱོང་མེ་ཏོག་གི་འཁོར་གང་ཡིན་པ་དེས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་འདི་སྐད་ཅེས་
གསོལ་ཏོ། །བདག་ཅག་འདིའི་སླད་བཞིན་དུ་འབྲང་ཞིང་མཛའ་བ་དང་། རྗེས་སུ་འཐུན་པའི་གྲོགས་བགྱིའོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཁྱོད་ནམ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དེའི་ཚེ། ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་
ཅག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་སྟོན་ཅིག །བདུད་དགེ་སྦྱོང་མེ་ཏོག་གིས་སྨྲས་པ། བཞིན་བཟངས་དག་དེ་བཞིན་དུ་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་གང་དག་གིས་ས་ལ་ས་བོན་རྣམས་བཏབ་ཏེ། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་དང་། 
དྲི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་གྱུར་པ་དེ་ཡང་བདག་ཅག་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་གྱུར་ཅིག །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ལ་བདུད་དགེ་སྦྱོང་མེ་ཏོག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་འཛིན་པ་ལགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འབར་བར་བགྱིད་པ་
ལགས་ཏེ། འདི་ཉིད་དུ་ཐོག་མར་མུ་གེའི་དགོན་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བགྱི་བའི་སླད་དུ། ནན་ཏན་ཆེར་བགྱིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་དུ་གསོལ། དེ་ནས་བདུད་དགེ་སྦྱོང་མེ་ཏོག་གིས། 

51-1-274b

དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ལ་ཡན་ལག་ལྔས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་བདུད་དགེ་སྦྱོང་མེ་ཏོག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་པོ་དཔའ་བོ་
པད་མའི་གདོང་ལོངས་ཤིག །དེ་རིང་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སྨོན་ལམ་སྙིང་པོ་བཏབ། །རྩ་ལག་གཅིག་པུ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེས་ཏེ་བཀྲེས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས། །གཟིར་བའི་འགྲོ་བ་འདི་བཀྲོལ་ནས་ནི་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་
དྲི་མེད་དག་ལ་ནམ་མཁའ་འདྲ་བ་དང་། །སྟོང་ཉིད་མཚན་མ་རྣམས་དང་སྨོན་པའི་ཡུལ་ལས་རབ་གྲོལ་བར། །རྟོགས་ནས་ཞིང་འདིར་རིང་པོར་མི་ཐོགས་དཔལ་ལྡན་ཞེས་བྱ་བའི། །སངས་རྒྱས་དགྲ་ཐུལ་བློ་གྲོས་ཤིན་དུ་བསྟན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །དེ་ནས་
བདུད་དགེ་སྦྱོང་མེ་ཏོག་མཆོག་ཏུ་དགའ་ཞིང་ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ལ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གཏོར་ཏོ། །ཡང་དེའི་ཚེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གྲུབ་པའི་བློ་གྲོས་ཤེས་བྱ་བ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། ཐལ་མོ་
སྦྱར་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་གཏོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་དབྱངས་ཀྱིས་གོ་བར་བྱས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་བདག་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ། །བསྐལ་པ་བཟང་པོ་བྱུང་ནས་
བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཁོར་བ་འཇིག་གི་སྤྱན་སྔར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་སླད་དུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ནད་བརྒྱ་རྩ་བཞི་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བགྱི་བའི་སླད་དུ། བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱིས་སའི་བཅུད་ལས་བྱིན་
བླངས་ཏེ། རྩྭ་དང་རྩ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་བསྩལ་ཏོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལོངས་སྤྱོད་དུ་བགྱི་བ་དང་། ནད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བགྱི་བའི་སླད་དུ། སྨན་བཅུད་ཀྱིས་ལེན་བརྒྱ་རྩ་བཞི་སྦྱར་ཏེ། རྩ་བའི་སྨན་བརྒྱ་རྩ་བཞི་བསྟན་ཏོ། །འབྲས་
བུའི་སྨན་བརྒྱ་རྩ་བཞི་དང་། མར་ལས་བསྒྲལ་བ་བརྒྱ་རྩ་བཞི་དང་། འབྲུ་མར་ལས་བསྒྲལ་བ་བརྒྱ་རྩ་བཞི་དང་། བཀྲུ་སྨན་བརྒྱ་རྩ་བཞི་དང་། སྨན་ནད་མེད་ཅེས་བྱ་བ་བརྒྱ་རྩ་བཞི་ནས་བསྐ་བའི་ཕྱེ་མ་དང་། རིལ་བུ་དང་། སྣར་སྩལ་བའི་བར་དུ་སྟོང་

51-1-275a

རྩ་བཞི་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱི་བ་དང་། ནད་ཞི་བར་བགྱི་བ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཁོར་བ་འཇིག་ཞབས་འབྲིང་བ་དང་བཅས་པ་ལ་ཀུན་
སྤྱད་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བགྱིས་ནས། དེར་བདག་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་འཚལ་བ་དང་། དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཁོར་བ་འཇིག་གིས་བདག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །མ་འོངས་པའི་དུས་ན། སྐྱེ་དགུའི་ཚེ་ལོ་
བརྒྱ་ཐུབ་པ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་བྱ་བའི་བར་དང་ལྡན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་སྔོན་གྱི་སྨོན་
ལམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་འདུས་པ་ཆེན་པོ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདུས་པ་ཆེན་པོ་འབྱུང་སྟེ། དེར་ཁྱོད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གསེར་ཐུབ་
ཀྱིས་ཀྱང་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འོད་བསྲུང་གིས་ཀྱང་བདག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། དེའི་ཚེ་བདག་གིས་སེམས་ཅན་ནད་པ་རྣམས་ཀྱི་སླད་དུ། བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་བར་དུ། སངས་རྒྱས་
ཀྱི་ཞིང་འདིར་སྨན་ཆེན་པོ་བཅུད་ཀྱིས་ལེན་ཀྱི་ལྷར་གྱུར་ཅིག །དེར་ཡང་བདག་གིས་སེམས་ཅན་ཀུན་སྤྱད་པ་དང་། ནད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བགྱི་བའི་སླད་དུ། སའི་བཅུད་རྒྱ་ཆེན་པོ་བླངས་ནས། རྩྭ་དང་། རྩ་བ་དང་། ལོ་མ་དང་། མདབ་
མ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་སྩལ་ཏོ། །དེ་ན་སེམས་ཅན་གང་དག་གིས་ཡང་དག་པར་སྦྱར་ཏེ། འཚལ་ནས་སེམས་ཅན་དེ་དག་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་ལ་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། 
སྟོང་པ་དང་། བདག་མེད་པར་སོ་སོར་རྟོག་པར་གང་འཇུག་པ་དེ་ཡང་བདག་གི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་དང་། ཇི་ལྟར་བདག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་སྐྱེས་པའི་མཐུ་ཆེན་པོ་བགྱིད་པ་དེ་བཞིན་དུ། 

51-1-275b

ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རེ་རེར་ཡང་བསྐལ་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ། བདག་གིས་བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱིས་སྤྲོ་བ་ཆེན་པོ་དང་། སྟོབས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་
དང་། རྟུལ་བ་འདི་ལྟ་བུ་དང་། སེམས་ཅན་ནད་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱི་བ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བགྱི་བ་འདི་ལྟ་བུས་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་གྱུར་ཅིག །ཅེས་སྨོན་ལམ་
བཏབ་བོ། །ད་ལྟར་ཡང་བདག་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་སྨོན་ལམ་འཕེལ་བར་བགྱིད་དོ། །སྐལ་བ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ། ཕ་རོལ་གནོན་པ། བརྟན་པ་དགེ་སྦྱོང་མེ་ཏོག་འདིའི་གྲོགས་སུ་ཡང་གྱུར་ཅིག །བདག་ཅག་གཉིས་
ཀས་ཁ་དོག་གཅིག་ཏུ་བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱིའོ། །བུད་མེད་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་བདག་ཅག་གཉིས་ཀྱིས་
ནད་པ་རྣམས་དང་། རྒན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ནད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བགྱི་བའི་སླད་དུ། སའི་བཅུད་ལས་བྱིན་བླངས་ལ་ཟས་དང་། སྐོམ་དང་། ཁ་དོག་དང་། དྲི་དང་། རོ་དང་ལྡན་པ་སྦྱར་བར་བགྱི་སྟེ། བདག་གི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་
ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིག །བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ལ་ལེགས་སོ། །ཞེས་བགྱི་བ་སྩལ་དུ་གསོལ། 
སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་དུ་གསོལ། དེ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གིས། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཁྱོད་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཞེས་དེ་ལ་ལེགས་
སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ནོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཁྱེད་ནི་འཇིག་རྟེན་ནད་པའི་སྨན་པ་གཅིག །དེ་བཞིན་དབང་པོ་རྣམས་ལ་བདེ་བྱེད་པ། །པད་མ་ལྡན་པ་ཞིང་གཙང་པད་མ་དེར། །རྣམ་པར་སྣང་མཛད་

51-1-276a

ཅེས་བྱའི་རྒྱལ་བར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ས་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ། ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པར་འདོད་ནས། བུད་མེད་ཀྱིས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་དེ་ལ་ཡང་
འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཁྱོད་ནི་རི་དང་ས་འཛིན་གཅིག་པུ་སྟེ། །ཁྱོད་ཀྱི་རེ་བ་མྱུར་དུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། །རྒྱལ་ལྡན་ཞིང་མཆོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་ནི། །ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱའི་རྒྱལ་བར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་ཡེ་ཤེས་བླ་མ་ཞེས་བྱ་བ། ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པར་འདོད་ནས། བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་སུ་སྤྱོད་པས། སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དང་། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཁྱོད་
ཀྱིས་འདིར་ནི་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས། །མེ་ཏོག་འབྲས་བུས་སེམས་ཅན་ཚིམ་བྱས་ནས། །ཞིང་མཆོག་རྣམ་པར་དག་པ་སྒོ་ལྡན་དུ། །ཉི་མ་མཆོག་གི་བདེ་བར་གཤེགས་པར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐལ་
བ་སྟོན་ཞེས་བྱ་བ། ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པར་འདོད་ནས། བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱིས་མེ་ལ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པས། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དང་། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་
ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འགྲོ་བ་མི་རྟག་འདུ་ཤེས་བྱས་ནས་ནི། །སྐྱེ་བོ་བྱང་ཆུབ་ཡོངས་སུ་སྨིན་བྱས་ནས། །སྐྱེ་བོ་རྡུལ་ཅན་ཞིང་མཆོག་རབ་བསྔགས་པར། །མེ་ཡི་སྒྲོན་མ་བདེ་བར་གཤེགས་པར་འགྱུར། །
དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ལ་གཡོ་ཞིང་། རྡུལ་དང་བྲལ་བ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པར་འདོད་ནས། བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱིས་རླུང་ལ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པས། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྨོན་ལམ་
བཏབ་པ་དང་། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །གཡོ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དགའ་སྦྱར་ཏེ། །ཁྱོད་ནི་ཉོན་མོངས་རབ་ཏུ་ཞི་བྱེད་ཅིང་། །རྣམ་དག་ཞིང་དུ་མཉམ་ཉིད་དོན་མཐོང་བ། །

51-1-276b

ཟླ་བའི་འོད་ཅེས་བྱ་བའི་རྒྱལ་བར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་སྒྲོན་མ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པར་འདོད་ནས། བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱིས་ནམ་མཁའ་ལ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པས། སེམས་
ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་དེ་ལ་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །མི་གནས་ཡེ་ཤེས་སྟོན་པ་མྱ་ངན་མེད། །ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་
ལམ་མཆོག་དོན་སྨྲ་བ། །སྒྲིབ་པ་བསལ་ཅིང་ཆགས་པ་མེད་ཞིང་དུ། །ཡེ་ཤེས་མཆོག་ཅེས་བྱ་བའི་རྒྱལ་བར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤོས་མཆོག་སྨྲ་བ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པར་འདོད་ནས། བུད་མེད་
ཀྱི་གཟུགས་དང་ལྡན་པ་མེ་ཏོག་ལ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པས། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དང་། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ལམ་མཆོག་སྟོན་པ་
རྣམས་ལ་ནི། །མེ་ཏོག་སྤོས་མཆོག་དག་གིས་མཆོད་བྱས་ནས། །མེ་ཏོག་འབྱུང་གནས་ཞིང་མཆོག་རྣམ་དག་ཏུ། །ཀུན་ནས་སྤོས་ཀྱི་བདེ་བར་གཤེགས་པར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁ་དོག་ངུར་སྨྲིག་ལུང་བསྟན་
པ་ཐོབ་པར་འདོད་ནས། བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་དང་ལྡན་པས་ཚོན་སྣ་ཚོགས་ལ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པས། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དང་། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་
ཏོ། །འཇིག་རྟེན་ངུར་སྨྲིག་གོས་ལ་བཙུད་ནས་སུ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་རིགས་དགའ་བར་ལྡན་བྱས་ནས། །སྔོན་པོར་སྣང་བའི་སངས་རྒྱས་ཞིང་མཆོག་ཏུ། །རིན་ཆེན་སྣང་བའི་བདེ་བར་གཤེགས་པར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་དུ་ས་བོན་དང་། ནགས་
ཚལ་དང་། འབྲས་བུའི་ལྷ་དུ་མ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་རྩ་བདུན་གྱི་བར་དག་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པར་འདོད་ནས། བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང་། བུད་མེད་

51-1-277a

ཤིན་དུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དང་། དེ་དག་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རེ་རེར་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཕོ་མཚན་གྱུར་ཏེ་མོ་
མཚན་ཐོབ་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་སླ་ལ། མོ་མཚན་གྱུར་ཏེ་ཕོ་མཚན་ཐོབ་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཚེ་ན་ལྷ་དང་ཀླུ་ཆེན་པོ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པར་འདོད་ནས། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དང་། ཚིགས་
སུ་བཅད་པ་རེ་རེས་སོ་སོར་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་བོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷ་མ་ཡིན་དཀྲིགས་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་རྩ་བཞི་དང་། བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་དང་། ལྷ་དང་མིའི་བུ་མོ་མི་འཁྲུགས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བདུན་བཅུ་དང་། བདུད་དང་བདུད་ཀྱི་འཁོར་
དཀྲིགས་ཕྲག་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་དགུ་ནས། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པའི་བར་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་། རྒྱལ་རིགས་དང་། རྗེའུ་རིགས་དང་། དམངས་རིགས་དང་། སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་དང་། ཁྱེའུ་དང་། བུ་མོ་གང་གཱའི་ཀླུང་
གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་བར་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རེ་རེས་སོ་སོར་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་བོ། །མི་དང་། མི་མ་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། 
དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། ཡི་དགས་དང་། ཤ་ཟ་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་སྔོན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་མ་བསྐྱེད་པ་དག་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །
སེམས་ཅན་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་དག་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་དག་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བཟོད་པ་དང་། གཟུངས་སྣ་ཚོགས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་
བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་དག་ནི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ནས། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཏེ་ཟག་པ་ཟད་པར་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་དག་ནི་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་སེམས་བསྐྱེད་ནས། སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་

51-1-277b

པའི་ས་ལ་གནས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་ཅག་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་བཞིན་དུ་དམ་པའི་ཆོས་འདི་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བགྱིའོ། །
གང་དག་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཛིན་པ་དང་། ཡི་གེར་འདྲི་བ་ནས། འཆང་བར་བགྱིད་པའི་བར་གྱིས་གང་ཟག་དེ་དག་ཀྱང་། རིག་པས་ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བར་བགྱིའོ། །འདུས་པ་ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་ལས། ལུང་བསྟན་
པའི་ལེའུ་སྟེ། བརྒྱད་པའོ།། །། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་ཐུགས་བརྩེ་བས་དྲི་བའི་སླད་དུ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་
ཞིང་འདིར་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་དག་གིས་གོས་དང་། ཟས་དང་། སྐོམ་དང་། སྨན་དང་། ཡོ་བྱད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཤིན་དུ་ཚིམ་པར་བགྱིས་ཏེ། བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་
རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱི་བ་དང་། ཅི་ནས་འདི་དག་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ། སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཅི་འཚལ་བ་དང་། གང་གི་སླད་དུ་འཚལ་བ་དང་། ཇི་ལྟ་བུ་འཚལ་བའི་གོས་དང་། ཟས་དང་། 
སྐོམ་དང་། སྨན་དང་། ཡོ་བྱད་རྣམས་སྤྲུལ་པ་འམ། བཤམ་པ་འབྱོར་བར་འགྱུར་བའི་ཡིད་ལ་རེ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཅི་ནས་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་འདི་དག །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཐུ་འདི་ལྟ་བུ་བགྱིད་པ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་
ལ་ལོངས་སྤྱོད་དང་། ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པས་རིམ་གྲོ་བགྱིད་ནུས་པར་འདི་དག་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ། དེ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གིས། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། བསོད་ནམས་དང་། ཡེ་ཤེས་དང་། བསམ་གཏན་གྱིས་བརྒྱན་
པའི་རྒྱུ་འཐུན་པ་ཡིད་ལ་མཛད་པས། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཁྱེད་ཀྱི་བསམ་པ་དང་། ཡིད་ལ་རེ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་

51-1-278a

ཅད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་འཐུན་པའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་སྦྱིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཛྱོ་ཏོ་བ་བ། དྷྲི་ཏི་བ་བ། མུ་ནི་བ་བ། ས་ཏྱ་བ་བ། སཱུ་ནྱ། ཨ་ལང་ཀ་ར་བ་བ། དྷྱཱ་ན་
ར་ས་བ་བ། མ་ཧཱ་ཀཱ་རུ་ཎ་བ་བ། མ་ཧཱ་པྲ་ཏི་བ་བ། ཨ་མོ་ཧ་བ་བ། རུ་ཏི་བ་བ། ཀྵི་ཏི་བ་བ། ས་ལི་ལ་བ་བ། ཁ་ག་བ་བ། བ་ཡུ་བ་བ། བརྟ་བ་བ། ཨ་དྷིཥྛཱ་ན་བ་བ། ཨ་མ་བ་བ། ཨ་ཧ་ན་ན་བ་བ། ཏ་ཐཱ་བ་བ། བྷཱུ་ཏ་ཀོ་ཊི་བ་བ། 
ནིར་བྲི་ཏི་བ་བ། ཏྲི་ཡ་ལན་བ་བ། ཏྲཻ་དྷཱ་ཏུ་ཀ་བ། ཏྲི་བི་མོ་ཀྵ་བ་བ། ཏྲི་ཤཱུ་ཀླ་བ་བ། རཥྚི་ཨ་དྷིཥྛཱ་ན་བ་བ། བ་བ་བ་བ་བ་བ། ས་མ་ཏྲ་ཡན་ནྱ་ས་མ་ཏཱ། ཊ་ཊ་ཊ་ཊ། ཊ་ཊ་ཊ་ཥྚ། སིད་དྷི་སརྦ་ཀུ་ལ་ཤ་ལ་མུ་ལ། ཨ་དྷིཥྛ་ན་ཡ་སྭཱ་ཧཱ། སྐྱེས་བུ་
དམ་པ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས། གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་འདི་དག །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང་། ཀུན་སྤྱོད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང་། 
ཁྱེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཟུང་ཤིག །ཡང་དེའི་ཚེ། དགེ་སྦྱོང་མེ་ཏོག་དང་། དཔལ་གྱི་ལྷ་མོ་དང་། རྩིའི་ལྷ་མོ་གྲུབ་པའི་བློ་གྲོས་དང་། ལྷ་མོ་ས་འཛིན་ལ་སོགས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྲི་
ཐམས་ཅད་བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱིས། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང་། ཀུན་སྤྱོད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་གྱུར་ནས། དེ་དག་ཐམས་ཅད་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་ཅག་གི་ཡིད་ལ་
རེ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་རྣམས་ཀྱིས། གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་གསུངས་པས་ན། བྱིན་གྱིས་བརླབས་འདིས་བདག་ཅག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རིམ་གྲོ་བགྱིད་ནུས་སོ། །བདག་ཅག་བླ་ན་
མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་བསྒྲུབ་པར་ནུས་སོ། །བདག་ཅག་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ། གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་གཟུང་བར་བགྱི་ཞིང་བརྩོན་པ་དྲག་པོས་སྤྲོ་བར་བགྱིའོ། །ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་བརྩེ་

51-1-278b

བའི་སླད་དུ་ད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་རང་རང་གིས་དམ་བཅས་པ་ལ་གནས་པར་བགྱིའོ། །ལྷ་འམ་ཀླུ་ནས་མིའི་བར་གང་ལ་ལ་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱིན་གྱི་བརླབས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་མ་མཆིས་པར་བགྱིད་དམ། 
ཞིག་པར་བགྱིད་དམ། རྣམ་པར་མ་རུངས་པར་བགྱིད་ལ། བདག་ཅག་གིས་དམ་པའི་ཆོས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ། གལ་ཏེ་དེ་མ་བཟློག་གམ། ནན་ཏན་མ་བགྱིས་ན་བདག་ཅག་གིས་དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པའི་སངས་
རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་བསླུས་པར་གྱུར་ཅིག །བདག་ཅག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མ་གྱུར་ཅིག །ཀྱེ་གྲོགས་པོ་དག་ལྷ་ནས་མིའི་བར་གང་ལ་ལ་ཞིག །དགེ་སློང་ངམ། 
དགེ་སློང་མ་འམ། དགེ་བསྙེན་ནམ། དགེ་བསྙེན་མ་ལ་འཚེ་ལ། གལ་ཏེ་བདག་ཅག་གིས་དེ་དག་ལ་བཟློག་གམ། བདག་ཅག་གིས་དེ་དག་གི་འཁྲུག་པ་ཞི་བར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་ནན་ཏན་མ་བགྱིས་ན། བདག་ཅག་གིས་དུས་གསུམ་དུ་
གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསླུས་པར་གྱུར་ཅིག །བདག་ཅག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མ་གྱུར་ཅིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་གཉེར་
བའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཞིག་ཞུགས་དང་། ཆབ་དང་། དུག་དང་། མཚོན་དང་། བྱད་དང་། རིམས་ཞག་གཅིག་པ་དང་། ཞག་གཉིས་པ་དང་། ཞག་གསུམ་པ་དང་། ཞག་བཞི་པས་འཇིགས་པ་ནས། 
ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། ལུས་སྲུལ་པོ་དང་། རྒྱལ་རིགས་དང་། བྲམ་ཟེའི་རིགས་དང་། རྗེའུ་རིགས་དང་། དམངས་རིགས་དང་། སེང་གེ་དང་། སྟག་དང་། ནད་དང་། བཀྲེས་པ་དང་། སྐོམ་པ་དང་། འཚེ་བ་གང་ཡང་རུང་བའི་བར་
དག་གིས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་པར་གྱུར་པ་ལས། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ། བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱི་བའི་གཟུངས་ཀྱི་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་དྲན་ན། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ནི་མ་གཏོགས་

51-1-279a

ཏེ། བདག་ཅག་གིས་དེ་དག་གནོད་པ་རྣམས་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་མ་བགྱིས་ན། དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་བདག་ཅག་གིས་བསླུས་པར་གྱུར་ཅིག །བདག་ཅག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་
པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མ་གྱུར་ཅིག །དེའི་ཚེ་གང་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་གཏོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་དག་ལ་ལེགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་
དམ་པ་ཁྱེད་ཀྱིས་ལེགས་པར་དམ་བཅས་པ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཁྱེད་ཀྱིས་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་མཐུ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་བུ་བྱེད་ནུས་སོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །
ཐུབ་པ་གཤེགས་པ་འདི་དག་ལ་ནི་དད་ཅིང་དགའ་བའི་མཆོག་བསྐྱེད་དེ། །དེ་རིང་གཞན་གྱི་དོན་ཕྱིར་དགའ་བར་མྱུར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་གཞོལ་བྱོས། །སྡིག་ཅན་ཁྱོད་ནི་རང་གི་ཡུལ་ནས་རབ་ཏུ་གྲོགས་མེད་མཐུ་མེད་ཀྱིས། །ཐུབ་པ་ལ་ནི་
ཁྱོད་ཀྱིས་སྡོ་ཞིང་སྙོག་པར་བྱེད་པ་གཏང་བར་བྱོས། །དེ་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་གསོལ་པ། ཁྱོད་ཀྱི་ཚིག་གིས་བྱང་ཆུབ་དྲི་མེད་དད་པའི་སེམས་གཅིག་བདག་མི་བསྐྱེད། །ཐུབ་པ་མ་གསུང་བཞུགས་ཤིག་བདག་ལ་རྗེས་སུ་
འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱང་མཆིས། །དེ་དག་ལྷན་ཅིག་བདག་གིས་ཡུལ་ན་དཔུང་དང་བཞོན་པར་གནས་པར་བགྱི། །ཕུན་སུམ་མཆོག་འཛིན་བདག་མཐུས་ཇི་སྲིད་འཚོ་བར་ཁྱོད་ཀྱི་དབང་མི་མཆི། འདུས་པ་ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་
གཟུངས་ལས། སྙིང་བརྩེ་བའི་ལེའུ་སྟེ། དགུ་པའོ།། །། བམ་པོ་བརྒྱད་པ་སྟེ། ཐ་མ། ཡང་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་མན་དཱ་ར་བའི་དྲི་མོས་ཀྱིས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་
པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་འདས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐ་དད་པ་དག་ནས་བྱོན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་སྙིགས་མ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འདུས་ནས། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་

51-1-279b

ཚུལ་འདི་ནི་ལེགས་པར་བྱིན་གྱིས་བརླབས། བདུད་བྱེ་བ་ནི་ཕམ་པར་མཛད། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྤྱན་གྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ནི་གཟིགས། སྡིག་པའི་ལྟ་བ་ལས་ནི་རབ་ཏུ་ཐར་བར་མཛད། ཤེས་
རབ་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ནི་འབར་བར་མཛད། ཞི་བའི་ལམ་ལ་ནི་བཀོད་དེ། ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོས་ལུས་འཇོམས་པ་ཞེས་བགྱི་བའི་གཟུངས་ཕྱག་རྒྱ་དང་། ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་འཇུག་པ་ལུང་བསྟན་པ་
ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ནི་བཤད། ནག་པོའི་ཕྱོགས་ནི་ཕམ་པར་མཛད། ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་ནི་བཙུགས་པ་དེ་བཞིན་དུ། ད་ལྟར་ཕྱོགས་བཅུ་དག་ན་བཞུགས་ཤིང་གཞེས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་རྣམས་
ཀྱིས་ཀྱང་། སེམས་ཅན་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་སྙིགས་མ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འདུ་བ་ཆེན་པོ་མཛད་དེ། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་ལེགས་པར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ནས། ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་
བཙུགས་པའི་བར་དུ་མཛད་ན། ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཁྱོད་ནི་ཉི་མ་ནུབ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་སུ་ཞིག་མཆོག་ཏུ་འགྱུར། དམ་པའི་ཆོས་འདི་འཛིན་པར་འགྱུར། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་འབར་བར་བགྱིད་པར་འགྱུར། སེམས་ཅན་
རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱིད་པར་འགྱུར། འདུས་པ་ཆེན་པོ་འདིར་ཡང་བགྲང་བར་ཆུད་པར་འགྱུར། བདག་གིས་སུའི་ལག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཡོངས་སུ་གཏད་པར་བགྱི། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་
པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་མན་ད་ར་བའི་དྲི་མོས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ན་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་སམ། བརྒྱ་བྱིན་ནམ། ཚངས་པ་འམ། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་འམ། 
ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོའི་དབང་པོ་འམ། གང་སུ་ཡང་རུང་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་རྣམས་དང་། གང་དག་

51-1-280a

དབུས་ཀྱི་གླིང་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་གནས་པ། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་ལ་མངོན་པར་དད་པའི་བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་ནས། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོའི་དབང་པོའི་བར་དེ་དག་གི་ལག་ཏུ་གཟུངས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་
གྲངས་འདི་ཡོངས་སུ་གཏད་པར་མཛོད་ཅིག །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་མན་ད་ར་བའི་དྲི་མོས་ཀྱིས། དབྱངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཚིག་བརྗོད་པ་ཐོགས་པ་མེད་པས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མཐའ་དག་ཁྱབ་པར་མཛད་ནས། འདི་སྐད་ཅེས་
བཀའ་སྩལ་ཏོ། །གྲོགས་པོ་དག་གང་སུ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་འདུས་པ་ཐམས་ཅད་ཉོན་ཅིག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་དཀོན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་
འདས་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་འདི་ཡང་ཤིན་ཏུ་དཀོན་ཏེ། ཁྱོད་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་གཟུང་བ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་ལམ་
ལ་བཀོད་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་བསླུས་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱ་བ་དང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་རིགས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱ་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ནས་འཁོར་
བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བར་བྱ་བའི་བར་གྱི་ཕྱིར། ད་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་སའི་ཁམས་ཐམས་ཅད་བྱིན་གྱིས་བརླབས་སོ། །ཆུའི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དང་། མེའི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དང་། 
རླུང་གི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དང་། ནམ་མཁའི་ཁམས་ཐམས་ཅད་བྱིན་གྱིས་བརླབས་སོ། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། གང་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ན་གནས་པའི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་
དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་། བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་དང་། ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོའི་དབང་པོ་དག་

51-1-280b

དང་། གང་དག་ཡང་གཟི་བརྗིད་ཆེ་བ། གཟི་བརྗིད་ཆེ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་། གང་དག་ཡང་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་གནས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་བོས་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀྱེ་གྲོགས་པོ་དག་སེམས་ཅན་
ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་བྱིན་ཀྱིས་བརླབས་ཏེ། ཁྱེད་ཀྱི་ལག་ཏུ་ཤིན་ཏུ་གཏད་ཀྱིས་ཅི་ནས་འདིར་དམ་པའི་ཆོས་འདི་མྱུར་དུ་མི་འཇིག་པ་དང་། ནུབ་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་ཁྱེད་ཀྱིས་དམ་པའི་ཆོས་འདི་ཡིད་
ལ་གྱིས་ཤིག །འབར་བར་གྱིས་ཤིག །རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དད་པ་གང་དག་འདུས་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཛིན་པ་ནས། ཡི་གེར་བྲིས་ཏེ། འཆང་བའི་བར་དུ་བྱེད་པ་དང་། དགེ་སློང་ངམ། དགེ་སློང་མ་འམ། 
དགེ་བསྙེན་ནམ། དགེ་བསྙེན་མ་འམ། དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་པའི་གང་ཟག་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྲུང་ཞིང་བསྐྱང་བའི་ཕྱིར། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ལག་ཏུ་གཏད་ཀྱིས་ཆོས་སྨྲ་བ་དང་། ཆོས་ལ་དགའ་བ་དང་། བསམ་
གཏན་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དང་། ཆོས་མཉན་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཁྱེད་ཀྱིས་བསྲུང་བར་བྱ་བ་ནས། ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བའི་བར་དུ་གྱིས་ཤིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་
ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གང་དག་བྱུང་བར་གྱུར་པའི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་སྙིགས་མ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འདུས་ནས་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་བསྲུང་བ་དང་། 
མི་ནུབ་པར་བྱ་བ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་པའི་གང་ཟག་ཀུན་དུ་བསྲུང་བ་ནས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་བར་གྱི་ཕྱིར། བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལག་ཏུ་གཏད་དོ། །
དེ་བཞིན་དུ་མ་འོངས་པའི་དུས་ན། ཕྱོགས་བཅུར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འབྱུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་སྙིགས་མ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་སྐད་ཅིག་གིས་འདུས་ཏེ། སེམས་ཅན་ལ་

51-1-281a

ཕན་པའི་ཕྱིར། གཟུངས་ཀྱི་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་ཀྱང་འཆད་པར་འགྱུར། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་ཡང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པར་འགྱུར་ཞིང་། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་བསྲུང་བ་དང་། ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བའི་ཕྱིར་བརྒྱ་བྱིན་དང་། 
ཚངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལག་ཏུ་གཏད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ངེད་ཀྱིས་ཀྱང་ད་ལྟར་ཀུན་དུ་བསྲུང་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ན་གནས་པ་རྣམས་དང་། 
གླིང་བཞི་པ་འདི་ན་གནས་པའི་བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་དང་། ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོའི་དབང་པོ་རྣམས་
ཀྱི་ལག་ཏུ་འདི་ཤིན་དུ་གཏད་ཀྱིས། ཅི་ནས་མྱུར་དུ་མི་འཇིག་ཅིང་། ནུབ་པར་མི་འགྱུར་བ། དེ་ལྟར་ཁྱེད་ཀྱིས་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་ཡིད་ལ་གྱིས་ཤིག །རབ་ཏུ་འབར་བར་གྱིས་ཤིག །བསྲུང་བར་གྱིས་ཤིག །རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་
ཀྱི་བུ་མོ་དད་པ་གང་དག་དང་། དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་པའི་གང་ཟག་དགེ་སློང་དང་། དགེ་སློང་མ་དང་། དགེ་བསྙེན་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་རྣམས་གང་འདུས་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཛིན་པ་ནས་གླེགས་བམ་ལ་བྲིས་ཏེ་
འཆང་བར་བྱེད་པའི་བར་དང་། ཆོས་སྨྲ་བ་དང་། ཆོས་ཉན་པ་དང་། བསམ་གཏན་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་རྣམས་དང་། དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་དེ་དག་ལ་ཁྱེད་ཀྱིས་བསྲུང་བར་བྱའོ། །རི་མོར་བྱའོ། །མཆོད་པར་བྱའོ། །
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་སྟེ། གྲོང་ངམ། གྲོང་ཁྱེར་རམ་གྲོང་རྡལ་ལམ་ལྗོངས་སམ་རི་བྲགས་སམ། ཕོ་བྲང་འཁོར་དང་། དགོན་པའི་གནས་ནས་དམངས་ཀྱི་ཁྱིམ་
གྱི་བར་དུ་གང་ན། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་རབ་ཏུ་སྤྱོད་དེ་འཆད་དམ། ལུང་འབོག་གམ། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་དམ། ཐ་ན་གླེགས་བམ་ལ་བྲིས་ཏེ། འཆང་ན་ཆོས་ཀྱི་བཅུད་དེས་སའི་བཅུད་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་མདངས་འཕེལ་

51-1-281b

བར་འགྱུར་ཏེ། ཁྱེད་དེས་མདངས་དང་ལྡན་ཞིང་། གཟི་བརྗིད་དང་། སྟོབས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། ཕ་རོལ་གནོན་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། ཁྱོད་ཀྱི་གཡོག་འཁོར་དང་། གཞལ་མེད་ཁང་ཡང་འཕེལ་བར་འགྱུར། མིའི་རྒྱལ་
པོ་རྣམས་ཀྱང་བསྲུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་གི་རྒྱལ་སྲིད་དང་། དབང་ཕྱུག་ཀྱང་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་གི་ཡུལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བསྲུང་བར་འགྱུར་རོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་གི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་བཅུད་དེས་ཚིམ་ནས་
གཅིག་ལ་གཅིག་ཕན་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོ་དེ་དག་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར། དགེ་བའི་སེམས་སུ་འགྱུར། སེར་སྣ་མེད་པའི་སེམས་དང་། ཕན་པའི་དངོས་པོའི་སེམས་དང་། 
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་རྗེ་བའི་སེམས་ནས། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའི་བར་དུ་འགྱུར་རོ། །སོ་སོ་བདག་གི་ཡུལ་ལ་ཡང་མངོན་པར་དགའ་བར་འགྱུར་རོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ཡང་སྐྱེ་བོ་རགས་པས་གང་བར་འགྱུར། ཤིན་དུ་ལོ་ལེགས་
པ་དང་། ཤིན་དུ་ཉམས་དགའ་བར་འགྱུར། མིའི་སྐྱེ་བོ་མང་པོས་གང་ཞིང་ས་ཡང་མདངས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། འབྲས་བུ་ཤིན་དུ་མདོག་བཟང་བ་དང་། ཤིན་དུ་ཞིམ་པ་དང་། འོ་མའི་སྨན་དང་། ལོ་ཏོག་གི་སྨན་དང་། ནོར་དང་། 
འབྲུ་རྣམས་ཤིན་དུ་འབྱོར་པ་དང་། ནད་མེད་པ་དང་། བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །འཐབ་པ་དང་། རྩོད་པ་དང་། མུ་གེ་དང་། ནད་དང་། ཕ་རོལ་གྱི་དམག་ཚོགས་དང་། དུག་དང་། ཤ་སྦྲང་དང་། 
སྦྲང་བུ་དང་། ཕྱེ་མ་ལེབ་དང་། སྦྲུལ་གདུག་པ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། སྲིན་པོ་མ་རུངས་པ་དང་། རི་དགས་དང་། བྱ་དང་སྤྱང་ཀི་དང་། དུས་མ་ཡིན་པའི་རླུང་དང་། ཆར་རྣམས་རབ་ཏུ་ཞི་བར་འགྱུར། སྐར་མ་དང་། ཉིན་མོ་དང་མཚན་མོ་
དང་། ཟླ་བ་དང་། ཟླ་བ་ཕྱེད་པ་དང་། ལོ་དང་། དུས་རྣམས་ཀྱང་ལེགས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་སྤྱོད་པར་འགྱུར། འདི་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ཀྱང་

51-1-282a

བདེ་འགྲོ་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་ཁྱེད་ཀྱི་གཡོག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གཟུངས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིའི་ཡོན་ཏན་མང་ཞིང་ཕན་ཡོན་ཆེ་སྟེ། སེམས་ཅན་
རྣམས་འཁོར་བའི་ཕ་རོལ་དུ་འགྲོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འདུས་པ་ཆེན་པོས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ། གྲགས་པ་འཕེལ་ཞིང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང་། 
ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་མ་ལུས་པར་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །མདོར་ན་ཚེ་འདི་ལ་བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་མྱོང་བར་འགྱུར་བར་འཕངས་པ་ཐམས་ཅད་བྱང་བར་འགྱུར་ཏེ། མཚམས་མེད་པ་བྱེད་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བ་
དང་། འཕགས་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་མ་གཏོགས་པར་གང་གཞན་ལུས་དང་ངག་དང་། ཡིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་གནས་ངན་ལེན་དེ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐ་ན་
གླེགས་བམ་ལ་བྲིས་ཏེ། འཆང་ན་ཡང་འདུས་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིའི་མཐུས། དེའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་རི་རབ་ཙམ་ཡང་བྱང་བར་འགྱུར། 
དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་འཕེལ་ཞིང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་། བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། ལུས་དང་ངག་དང་། ཡིད་ཀྱི་ལེགས་
པར་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་འཕེལ་བར་འགྱུར། ལྟ་བ་ངན་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་དང་། དགྲ་ཐམས་ཅད་ཆོས་དང་འཐུན་པར་ཚར་གཅོད་པ་དང་། ཞི་ཞིང་ཕྲ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་གང་དུ་གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་
ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བ་དེར་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་འདུས་པ་ཆེན་པོའི་གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིའི་མཐུས་ས་ཕྱོགས་དེ་ཤིན་ཏུ་སྣུམ་པར་འགྱུར། འབྲས་བུ་མདངས་

51-1-282b

དང་ལྡན་པ་དང་། ཤིན་དུ་ཞིམ་པ་དང་། རོ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། ཁ་བ་དང་། ཚ་བ་དང་། རྩུབ་པ་དང་། རོ་མེད་པ་སྤོང་བར་འགྱུར། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་ཤིན་དུ་འབྱོར་པ་དང་། ནོར་དང་། འབྲུ་དང་། བང་བ་དང་། 
མཛོད་དང་། རྫ་ཕྲུ་དང་། བྱ་སྐྱོགས་རྣམས་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར། གོས་དང་། ཟས་དང་། སྐོམ་དང་། སྨན་དང་། ཡོ་བྱད་རྣམས་ཤིན་དུ་མཆོག་ཏུ་འགྱུརད་ཏེ། དེ་ན་སེམས་ཅན་གང་ཟག་ཟས་དང་སྐོམ་གྱིས་འཚོ་བ་
དེ་དག་ནི་ཤིན་དུ་ནད་མེད་པ་དང་། ནོར་དང་ལྡན་པ་དང་། ཁ་དོག་དང་ལྡན་པ་དང་། སྟོབས་དང་ལྡན་པ་དང་། དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། ཆོས་འདོད་པ་དང་། དགེ་བ་ཚོལ་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་དང་། སྡིག་པའི་ལྟ་བ་ཡོངས་
སུ་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་འདི་ནས་ཤི་འཕོས་ནས། ཁྱེད་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་གིས་ཁྱེད་ཀྱི་གཡོག་འཕེལ་ནས། སྟོབས་དང་ལྡན་ཞིང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཚོགས་སུ་འགྱུར་ཀྱིས། ཆོས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རིགས་
བཞིའི་སྐྱེ་བའི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བར་གྱིས་ཤིག །སེམས་ཅན་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་དོན་ལ་ཚུད་ཅིག །དེ་ལྟར་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །
དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་མན་དྷ་ར་བའི་དྲི་མོས་ཀྱིས། འདུས་པ་ཆེན་པོའི་མདོའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་གཟུང་བ་དང་། བཤད་པ་དང་། བསྲུང་བའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲ་དབྱངས་རྣམ་པར་
དག་པས་དོན་དང་། ཚིག་བརྗོད་པའི་ཚུལ་གྱིས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མ་ལུས་པ་འདི་ཀུན་བཀང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་། བརྒྱ་བྱིན་གྱི་དབང་པོ་ནས་
ཚངས་པའི་དབང་པོ་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོའི་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་དུ་གང་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ན་གནས་པ་ཕལ་ཆེར་གླིང་བཞི་པ་འདི་ན་གནས་པ་རྣམས་ལ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀས་

51-1-283a

སྤྲོ་བ་མཛད་དོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་རྩ་བདུན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ན་གནས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མགྲིན་
གཅིག་ཏུ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་གིས་ཀྱང་དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པའི་སླད་དུ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་རིགས་པས་སྟོན་པར་བཀུར་ཞིང་གུས་པ་ཆེན་
པོས་བཟུང་བར་བགྱིའོ། །སྙིང་རྗེས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱི་བ་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་ལམ་གྱི་བར་ལ་དགོད་པའི་སླད་དུ་བདག་ཅག་གིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་རྡལ་དང་། ལྗོངས་དང་། 
ཡུལ་འཁོར་དང་། ཕོ་བྲང་འཁོར་དང་། དགོན་པའི་གནས་རྣམས་སུ་རྒྱས་པར་བསྟན་པར་བགྱིའོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱིའོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
ཞིང་འདིར་གཏོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ལེགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དག་ལེགས་སོ། །ལེགས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་དུ་གྱིས་ཤིག །དེ་ནས་བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་ནས་ལྟོ་
འཕྱེ་ཆེན་པོའི་དབང་པོའི་བར་ཐམས་ཅད་དང་། གང་དག་གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་འདུས་པ། སེམས་ཅན་གཟི་བརྗིད་ཆེ་བ། གཟི་བརྗིད་ཆེ་བ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་དྲུག་བཅུ་རྩ་བཞི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་འདི་སྐད་
ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་ཅག་གིས་ཀྱང་དམ་པའི་ཆོས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་འདུས་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཟུང་བར་བགྱི་བ་ནས་རྒྱས་པར་རབ་ཏུ་བཤད་པའི་བར་དུ་བགྱིའོ། །ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་
བགྱིའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱིའོ། །ཆོས་འཚལ་བ་དང་། ཆོས་ཉན་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཀྱང་བསྲུང་བར་བགྱིའོ། །ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བར་བགྱིའོ། །གང་དུ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བ་དེར་

51-1-283b

སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བཀས་བདག་ཅག་གིས་ཀྱང་འཐབ་པ་དང་། བརྩོད་པ་དང་། འཐབ་མོ་དང་། འགྱེད་པ་དང་། མུ་གེ་དང་། ཕ་རོལ་གྱི་དམག་ཚོགས་དང་། དུས་མ་ཡིན་པའི་རླུང་དང་། ཆར་པ་དང་། 
གྲང་བ་དང་། ཚ་བ་དང་། གདུག་པ་དང་། རྩུབ་པ་དང་། རོ་མ་མཆིས་པ་དང་། སྲ་བ་དང་། ཁ་བ་དང་། ཚ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བགྱིའོ། །བདེ་བ་དང་། ཉམས་དགའ་བ་དང་། ལོ་ལེགས་པ་དང་། འདུམ་པ་
བསྒྲུབ་པར་བགྱིའོ། །ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་ནན་ཏན་ཆེར་བགྱིའོ། །ཆོས་ཉན་པའི་རྒྱལ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བར་བགྱིའོ། །བསམ་གཏན་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་བསྲུང་
བར་བགྱིའོ། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ལེགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ཏེ། བཞིན་བཟངས་དག་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཁྱེད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་དུ་གྱིས་ཤིག །བདག་དང་གཞན་དང་གཉི་གའི་
ཕྱིར་ནན་ཏན་གྱིས་ཤིག །དེ་ལྟར་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པའི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་ཁྱེད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་
ཀྱི་ཚུལ་འབར་བར་བྱ་བ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་ན་ཁྱེད་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་
དབུས་ཀྱི་གླིང་བཞི་པ་འདི་ན་གནས་པའི་བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་དང་། ལྷའི་དབང་པོ་ནས་ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོའི་དབང་པོའི་བར་དང་། གང་དག་ཡང་སེམས་ཅན་གཟི་བརྗིད་ཆེ་བ་གཟི་བརྗིད་ཆེ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་
སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་འདུས་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བཀས་བདག་ཅག་གིས་ཀྱང་། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་བསྟན་པར་བགྱི། བསྲུང་བར་བགྱི། ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བར་བགྱིའོ། །

51-1-284a

འདུས་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་གཟུངས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཡང་རིགས་པས་བླང་བར་བགྱི་བ་ནས། གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་རྡལ་དང་། ལྗོངས་དང་། 
ཡུལ་དང་། ཕོ་བྲང་འཁོར་དང་། དགོན་པའི་གནས་རྣམས་སུ་རྒྱས་པར་བཤད་པར་བགྱིའོ། །དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཀྱང་བསྲུང་བར་བགྱིའོ། །ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བར་བགྱིའོ། །གང་དག་ཡང་ཆོས་བསྲུང་བར་གནས་པ་
འམ། ཆོས་སྨྲ་བ་འམ། ཆོས་ཉན་པའི་དགེ་སློང་དང་། དགེ་སློང་མ་དང་། དགེ་བསྙེན་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་དང་། དད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་རྣམས། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཛིན་པ་ནས་གླེགས་
བམ་ལ་བྲིས་ཏེ། འཆང་བའི་བར་དུ་བགྱིད་པ་དང་། བསམ་གཏན་ལ་བརྩོན་པ་དེ་དག་བདག་ཅག་གིས་བསྲུང་བར་བགྱི། ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བར་བགྱི། སྟི་སྟང་དུ་བགྱི། བླ་མར་བགྱི། རི་མོར་བགྱི། མཆོད་པར་བགྱི། གོས་དང་། 
གདུགས་དང་། བ་དན་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། བྱུག་པ་ནས་སྨན་དང་། ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་གྱིས་སྟི་སྟང་དུ་བགྱིའོ། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཆང་བ་འམ། ཀློག་པ་འམ། སྟོན་པའི་དྲུང་དུ་བདག་ཅག་ཉིད་ཉན་པའི་སླད་དུ་ཉེ་བར་
འཆི་བར་བགྱིའོ། །བདག་ཅག་གིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལ་སྟོན་པར་འདུ་ཤེས་པས། གདུགས་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་གྱིས་སྟི་སྟང་དུ་བགྱི། བླ་མར་བགྱི། རི་མོར་བགྱི། མཆོད་པར་བགྱིའོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། 
སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་གཟུངས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཆད་པའི་ཚེ། ཆོས་ཀྱི་བཅུད་ཀྱིས་བདག་ཅག་མདངས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། སྟོབས་དང་ལྡན། བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན། མཐུ་དང་ལྡན། 
དྲན་པ་དང་ལྡན། ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན། ཕྱོགས་དང་གཡོག་ཏུ་ལྡན་ཞིང་། ཆོས་དང་མཐུ་ཐོགས་པ་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་བདག་ཅག་གིས་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དུ་འཐབ་པ་དང་། བརྩོད་པ་དང་། འཐབ་མོ་དང་། འགྱེད་པ་

51-1-284b

དང་། མུ་གེ་དང་། ནད་དང་། ཕ་རོལ་གྱི་དམག་ཚོགས་དང་། དུས་མ་ལགས་པའི་རླུང་དང་། ཆར་དང་། གྲང་བ་དང་། ཚ་བ་དང་། ཆར་མི་འབབ་པ་དང་། རྨི་ལམ་ངན་པ་དང་། ལྟས་ངན་པ་དང་། སྡང་བ་དང་། རྩུབ་པ་དང་། 
བརླང་བ་དང་། ཁ་བ་དང་། ཚ་བ་དང་རོ་མ་མཆིས་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་བགྱིད་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བགྱིའོ། །ཤིན་དུ་བདེ་བ་དང་། ལོ་ལེགས་པ་དང་། ཉམས་དགའ་བ་དང་། ནད་མ་མཆིས་པ་དང་། འདུམ་པ་བསྒྲུབ་
པར་བགྱིའོ། །རླུང་དང་། ཆར་དང་། གྲང་བ་དང་། ཚ་བ་རྣམས་དུས་གསུམ་དུ་འབྱུང་བར་བགྱིའོ། །མཚན་མོ་དང་། ཉིན་མོ་དང་། ཟླ་བ་དང་། ཟླ་བ་ཕྱེད་པ་དང་། ལོ་དང་། དུས་རྣམས་ཀྱང་ལེགས་པར་འབྱུང་བར་བགྱིའོ། །
གཟའ་དང་། རྒྱུ་སྐར་དང་། ཉི་མ་དང་། ཟླ་བ་རྣམས་ཀྱང་ལེགས་པར་རྒྱུ་བར་བགྱིའོ། །འབབ་ཆུ་དང་། ཆུ་མིག་དང་། རྫིང་དང་། ལྟེང་ཀ་ཡང་ཤིན་དུ་བལྟམ་པར་བགྱིའོ། །གང་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཆུའི་ཀླུང་གིས་གནོད་པར་
གྱུར་པ་ཡང་བདག་ཅག་གིས་བསལ་བར་བགྱིའོ། །གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་རྡལ་དང་། ལྗོངས་དེ་དག་ཏུ་ཡང་སེམས་ཅན་ལ་སྨན་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ། བདག་ཅག་གིས་འདབ་མ་དང་། ཡལ་ག་དང་། མེ་ཏོག་དང་། 
འབྲས་བུ་དང་། སྡོང་བུ་དང་། འབྲུ་དང་། སྨན་དང་། རོ་དང་། ལོ་ཏོག་རྣམས་ཤིན་དུ་སྣུམ་པ་དང་། འདབ་མ་དང་། ཁ་དོག་དང་། རོ་ཆེ་ཞིང་མང་བ་བསྒྲུབ་པར་བགྱིའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ནོར་དང་། འབྲུ་དང་། སྨན་དང་། 
གོས་དང་། ལྷབ་ལྷུབ་ཀྱིས་མི་འབྲེལ་བར་བསྒྲུབ་པར་བགྱིའོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་ཀྱང་དགེ་བ་ཚོལ་བའི་སེམས་དང་། སྡིག་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་དང་། དཔལ་དང་། བསོད་ནམས་འབྱུང་བ་ཚེ་རིང་པོར་བསྒྲུབ་པར་བགྱིའོ། །གྲོང་དང་། 
གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་རྡལ་དང་། ལྗོངས་དང་། ཡུལ་འཁོར་དང་། ཕོ་བྲང་འཁོར་གང་དག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་གཟུངས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཆང་ངམ། ཐ་ན་གླེགས་བམ་ལ་

51-1-285a

བྲིས་ཏེ་འཆང་ངམ། མཆོད་དམ། སྟི་སྟང་བགྱིད་ཅིང་། འཆང་བ་དེ་དག་ཏུ་རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བ་འབྱུང་བ་དེ་དག་ཀྱང་། བདག་ཅག་གིས་བསྲུང་བར་བགྱིའོ། ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བར་བགྱི། དེ་དག་
ལ་གནོད་པ་བསལ་བར་བགྱི། ཕན་པ་བསྒྲུབ་པར་བགྱི། བལྟད་མོ་དང་། བཀྲ་མི་ཤིས་པ་དང་། ལྟས་ངན་པ་དང་། བྱེད་པ་ངན་པ་དང་། བྱིན་བརླབས་ངན་པ་དང་། སྨོན་ལམ་ངན་པ་དང་། སྐྱབས་ངན་པ་དང་། ཚུལ་འཆོས་པ་དང་། 
ཁ་གསག་དང་། གཡོ་དང་། སྒྱུ་དང་། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང་། ཕྲག་དོག་དང་། ཁྲོ་བ་དང་། སེར་སྣ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བགྱིའོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའི་ལམ་དྲང་པོ་དང་། དད་པ་དང་དུལ་བ་དང་། ཀུན་སྡོམ་པ་དང་། 
ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་། ཁྲེལ་ཡོད་པ་ལ་གཟུད་པར་བགྱིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཙུན་མོ་དམ་པ་རྣམས་དང་། བཙུན་མོའི་འཁོར་རྣམས་དང་། བློན་པོ་དང་། རྩིས་པ་ཆེན་པོ་དང་། གྲོང་རྡལ་པ་དང་། ཞོ་ཤས་འཚོ་བ་དང་། ལྗོངས་ཀྱི་
མི་རྣམས་དང་། རིགས་བཞི་རྣམས་དང་། བུད་མེད་དང་། སྐྱེས་པ་དང་། ཁྱེའུ་དང་། བུ་མོ་རྣམས་ཀྱང་བསྲུང་ཞིང་བསྐྱང་བར་བགྱི་བ་ནས་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་། ཁྲེལ་ཡོད་པའི་བར་ལ་གཟུད་པར་བགྱིའོ། །ཐ་ན་ཡུལ་
དེ་དག་ཏུ་རྐང་བཞི་པ་རྣམས་ཀྱང་བསྲུང་བར་བགྱིའོ། །གང་ན་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཆད་པར་འགྱུར་བ་ནས་གླེགས་བམ་ལ་བྲིས་ཏེ། གཞག་པའི་བར་དུ་བགྱིད་ན། སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་བདག་ཅག་གིས་དེ་འདྲ་བའི་ནན་ཏན་ཆེན་པོ་དང་
རྟུལ་བ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བར་བགྱིའོ། །ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་སླད་དུ། བསྐལ་པ་མཐའ་ཡས་པར་ནན་ཏན་ཆེར་བགྱིའོ། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་དག་ལ་ལེགས་
སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ཏེ། བཞིན་བཟངས་དག་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཁྱེད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་དུ་གྱིས་ཤིག །ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་དང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་མི་ནུབ་པར་ནན་ཏན་བྱས་ན། དེ་ལྟར་ཁྱེད་ཀྱིས་དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་

51-1-285b

པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །འདུས་པ་ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་ལས། ཀུན་དུ་བསྲུང་བའི་ལེའུ་སྟེ། བཅུ་པའོ།། །། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། འཕགས་སྐྱེས་པོ་དང་། མིག་མི་བཟང་དང་། ཡུལ་འཁོར་སྲུང་དང་། ལུས་ངན་པོ་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བཞིན་བཟངས་དག་ང་སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་རྗེའི་སྨོན་ལམ་གྱིས་ཉོན་
མོངས་པ་ཅན་སྙིགས་མ་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ཆོས་ཀྱི་མུ་གེ་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། སེམས་ཅན་མ་རིག་པའི་མུན་པར་ཞུགས་པ། ཉོན་མོངས་
པའི་ཆོམ་རྐུན་དང་། གཡོན་ཅན་གྱིས་གཙེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ངས་བདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་ནི་ཕམ་པར་བྱས། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་ནི་བསྒྲེང་། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་དག་ནི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ལས་
ཡོངས་སུ་ཐར་བར་བྱས། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཆར་ནི་ཕབ། ངས་བདུད་བྱེ་བ་ནི་ཕམ་པར་བྱས་སོ། །བཞིན་བཟངས་དག་གང་གི་ཕྱིར་ད་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནས་འདུས་
པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་སའི་བཅུད་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་གནས་ཀྱི་ཉེས་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་
སྨིན་པར་བྱ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་ཟད་པར་བྱ་བ་དང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་རིགས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་མཐའ་དག་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཆོས་མཉམ་པ་
ཉིད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོས་ལུས་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་ཕྱག་རྒྱ་དང་། ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་འཇུག་པ། ལུང་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་དུ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་

51-1-286a

བྱིན་གྱིས་རློབས་ལ་བསྲུངས་ཤིག །གང་ངའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཡང་དག་པར་བསྲུང་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བས་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཚོགས་དང་། གང་ལུང་འབོགས་པ་དང་། ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་དང་། 
དྲན་པ་དང་། བརྗོད་པ་དང་། བཤད་པ་དང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་དང་། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བས་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཚོགས་དང་། 
གང་བསམ་གཏན་དང་པོ་བསྒོམ་པ་ནས་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་བསྒོམ་པའི་བར་དང་། གང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བའི་བར་གྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། གང་
ཡང་དེ་འདྲ་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ད་ལྟར་བྱེད་པ་དང་། མ་འོངས་པའི་དུས་ན་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ནས། ངའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་འདི་འབར་བར་འགྱུར་བའི་བར་དུ་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བའི་ཚོགས་
དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཁྱེད་ཀྱི་ལག་ཏུ་གཏད་དོ། །གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཡང་དག་པར་འབར་བར་བྱེད་པར་བརྩོན་པ་དེ་དག་གིས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱང་ཁྱེད་ཀྱི་ལག་ཏུ་གཏད་དོ། །མ་
འོངས་པའི་དུས་ན་གང་དག་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཛིན་པ་ནས། ཐ་ན་གླེགས་བམ་ལ་བྲིས་ཏེ། འཆང་བའི་བར་དུ་བྱེད་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིས་ལས་ཐམས་ཅད་བྱང་བར་འགྱུར་རོ། །གྲོགས་པོ་དག་གྲོང་ངམ་
དམངས་ཀྱི་ཁྱིམ་གྱི་བར་དུ་གང་དང་གང་ན་ཆོས་སྨྲ་བ་ཤིན་ཏུ་ཁྲུས་བྱས་ཏེ། གོས་སར་པ་བགོས་ནས། མེ་ཏོག་བཀྲམ་པའི་འཁོར་གྱི་ཁྱམས་སུ། སྤོས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བདུགས་པ་རས་བཅོས་བུ་དང་། རས་སྣ་ཚོགས་བཏིང་བའི་
སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་འདུག་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལྕེའི་རྩེ་མོས་འཆད་དམ། ཐ་ན་གླེགས་བམ་ལ་བྲིས་ཏེ། ཀློག་པ་དེར་གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཆོས་ཉན་པ་དང་། ཆོས་སྨྲ་བ་བསྲུང་བ་འམ། ཆོས་ཉན་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བ་འམ། 

51-1-286b

བདག་དང་གཞན་དང་གཉི་ག་མི་དགེ་བའི་ལས་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེར་མ་དོང་ན་དེའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཀྱིས་བསླུས་པ་དང་། ལམ་བསྐྱེད་པ་ལ་རྨོངས་པ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མི་མཇེད་
ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་པས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ད་ལྟར་དང་མ་མཆིས་པའི་དུས་ན། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་གྱི་བར་དུ་ནུབ་པར་གྱུར་པ་ན། གྲོང་ངམ། གྲོང་ཁྱེར་རམ། གྲོང་རྡལ་ལམ། ལྗོངས་སམ། རི་བྲགས་
སམ། ཕོ་བྲང་འཁོར་ཏམ། གཙུག་ལག་ཁང་ངམ། དགོན་པའི་གནས་སམ། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ངམ། བྲམ་ཟེའི་ཁྱིམ་འམ། ཚོང་དཔོན་གྱི་ཁྱིམ་འམ། དམངས་ཀྱི་ཁྱིམ་གང་དང་གང་དུ་དགེ་སློང་ངམ། དགེ་སློང་མ་འམ། 
དགེ་བསྙེན་ནམ། དགེ་བསྙེན་མ་ཆོས་སྨྲ་བ་དང་། གཞན་ཡང་དད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཤིན་ཏུ་ཁྲུས་བགྱིས་ཏེ། ཡན་ལག་ཤིན་དུ་བྱུགས་ནས་གོས་སར་པ་འཚལ་ཏེ། མེ་ཏོག་བཀྲམ་པའི་འཁོར་གྱི་ཁྱམས་སུ་སྤོས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བདུགས་པ་རས་བཅོས་བུ་
དང་རས་སྣ་ཚོགས་བཏིང་བ་རོ་བྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐོར་བའི་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་འདུག་སྟེ། ལྕེའི་རྩེ་མོས་གཟུངས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་འདི་གཞན་དག་ལ་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བྲིས་ཏེ། ཀློག་པ་དེར་ཆོས་ཉན་པ་ནས། ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་བསྲུང་བ་འམ། ཆོས་ཉན་པ་དེ་དག་དང་། བདག་
དང་གཞན་གཉི་གའི་ཉོན་མོངས་པའི་ལས་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་འམ། དགེ་བའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱི་བ་འམ། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་འབར་བར་བགྱི་བ་འམ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ལམ་ལ་འཇུག་པའི་སླད་དུ། བདག་
འཁོར་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མས་བསྐོར་ཏེ། དེར་མ་མཆིས་སམ། གྲོང་ནས་དམངས་ཀྱི་ཁྱིམ་གྱི་བར་དེ་དག་ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བ་དང་། སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ནོར་དང་། འབྲུ་དང་། མཛོད་དང་། བང་བ་མང་པོ་རབ་ཏུ་དགང་བའི་སླད་དུ། དེར་མ་མཆིས་
ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་བདག་གིས། སྔོན་མ་ཐོས་པའི་བྲོ་བོར་བའི་དམ་བཅས་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཨྃ་གུ་ཧ། ཨྃ་གུ་ཧ། ཌྷང་ག་པུ་ར་ཧ་ན། ཡ་མི་ཁ་ཁ་ཁ་ཁ། 

51-1-287a

ཁ་ཁ་ཁ་བ་ཁ་བ། ཀླིན་ན་ཁ་བ་སྭཱ་ཧཱ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་དག་ནི་གལ་ཏེ་བདག་ཆོས་ཉན་པ་འམ། ཆོས་སྨྲ་བ་བསྲུང་བ་ནས། ནོར་དང་། འབྲུ་དང་། མཛོད་དང་། བང་བ་མང་པོ་རྣམ་པར་འཕེལ་བས། ཚིམ་
པར་བགྱི་བའི་བར་གྱི་སླད་དུ། དེར་མ་མཆིས་ན། ཡི་དམ་ལས་འགལ་བར་འགྱུར་བ་ལགས་སོ། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་དང་། ལྷ་དང་མི་དང་། 
ལྷ་མ་ཡིན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་མཇེད་ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་པ་དེ་ལ་ལེགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་རབ་ཏུ་བྱིན་ནོ། །དེ་ནས་ཀཽ་ཤི་ཀས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ད་ལྟར་དང་། མ་མཆིས་པའི་དུས་ན་གྲོང་ངམ། གྲོང་ཁྱེར་
གང་དང་གང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདི་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་བདག་གིས་སྔོན་མ་ཐོས་པའི་བྲོ་བོར་བའི་དམ་བཅས་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །འདི་ལྟ་ལྟེ། ཁ་བ་མྲི་ཁ། ཁ་བ་
མྲི་ཁ། ན་ལ་གྷ། ཨ་མུད་ཉ། ཨ་མུ་བ་ཧ། ཨ་ཀ་ཊ་ཊ། ཨ་ཁ་ཨ་ཤ་ཁ། ཛི་ན་བྲ་ཁེ་སྭཱ་ཧཱ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་དམ་བཅས་པ་བཞིན་དུ་མ་བགྱིས་ན། འདི་ནི་བདག་གི་བྲོ་བོར་བའི་དམ་བཅས་པ་དང་འགལ་
བར་འགྱུར་བ་ནས། མི་དང་། མི་མ་ཡིན་པ་དག་གིས། ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་པའི་བར་དུའོ། །དེ་ནས་འཕགས་སྐྱེས་པོས་ཀྱང་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ད་ལྟར་དང་མ་འོངས་པའི་དུས་ན། 
གྲོང་གི་བར་དུ། གང་དང་གང་དུ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བསྲུང་བ་མ་བགྱིས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ནི་བདག་གིས་བྲོ་བོར་བའི་དམ་བཅས་པ་དང་། འགལ་བར་འགྱུར་ལགས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཨུ་ཁ་ན་བ་ན་བ་ས་བ་ན། 
ས་མུ་དྲ་སང་ངིད་ཛྙཱ། ཏ་ཐཱ་ཙྱུད་ཏ། བ་རུ་ཎ་བ་བཱ་རཱ་ཛཱ་སྭཱ་ཧཱ། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པའི་བར་གྱིས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འཕགས་སྐྱེས་པོ་ལ་ལེགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་རབ་ཏུ་བྱིན་ནོ། །དེ་ནས་མིག་མི་བཟང་གིས་ཀྱང་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །

51-1-287b

བཅོམ་ལྡན་འདས་ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པའི་དུས་ན་གྲོང་གི་བར་དུ་གང་དང་གང་དུ། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བསྲུང་བར་མ་བགྱིས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་བདག་གིས་བྲོ་བོར་བའི་དམ་
བཅས་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་བ་ལགས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཛ་ལཽ་གྷ། ཨ་ཏོ་གྷ། ཨ་མ་མ། མོ་གྷ། ཨ་མ་ས་རཱ་ཛ་ན་ཙརྱ་ཡ་མ་ཛ་སྭཱ་ཧཱ། དེ་ནས་མི་དང་མི་མ་ཡིན་པའི་བར་གྱིས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མིག་མི་བཟང་ལ་ལེགས་སོ་
ཞེས་བྱ་བ་རབ་ཏུ་བྱིན་ནོ། །དེ་ནས་ཡུལ་འཁོར་སྲུང་གིས་ཀྱང་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པའི་དུས་ན། གྲོང་གི་བར་དུ་གང་དང་གང་དུ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བསྲུང་བ་མ་བགྱིས་ན། བཅོམ་
ལྡན་འདས་འདི་ནི་བདག་གིས་བྲོ་བོར་བའི་དམ་བཅས་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་བ་ལགས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བིན་དུ་ཛ་བ་ཁ་བ། ཛ་བ་ར་མུ་ཁ། ཀྵ་སཱ་ར། པུ་ཀ་བ་ཧ། ཨ་མཱརྒ་བ་ཊ་སྭཱ་ཧཱ། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པའི་བར་
གྱིས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཡུལ་འཁོར་སྲུང་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་རབ་ཏུ་བྱིན་ནོ། །དེ་ནས་ལུས་ངན་པོས་ཀྱང་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པའི་དུས་ན། གྲོང་གི་བར་དུ་གང་དང་གང་དུ་
ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བསྲུང་བ་མ་བགྱིས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ནི་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་བྲོ་བོར་བའི་དམ་བཅས་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་བ་ལགས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཀྵུ་ཏྲེ་ཀྵུ་ཀྵུ་
ཀྵུ་ཏྲེ། ཁ་ཀྵུ་ཏྲེ། ཨ་ཏི་ཀྵུ་ཏྲེ། ཨ་ན་ཡ་ན་ཀྵུ་ཏྲེ། ཧྲྀ་ད་ཀྵུ་ཏྲེ། ས་ག་ར་ཧྲྀ་ད་ཀྵུ་ཏྲེ། སཾ་ཀུ་སུ་ཀྵུ་ཏྲེ། དྷརྨ་ཀྵ་ཡ་མུ་ཏྲེ་སྭཱཧཱ། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པའི་བར་གྱིས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལུས་ངན་པོ་ལ་ལེགས་སོ་
ཞེས་བྱ་བ་རབ་ཏུ་བྱིན་ཏོ། །ཡང་དེའི་ཚེ། གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ན་གནས་པའི། གནོད་སྦྱིན་གྱི་སྡེ་དཔོན་ཆེན་པོ་འདི་ན་ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བ་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་དང་། གཞན་ཡང་གླིང་བཞི་པ་གཞན་ན་གནས་པ་བཞི་ཁྲི་དང་། 

51-1-288a

གཞན་ཡང་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ་བ། རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མགྲིན་
གཅིག་ཏུ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པའི་དུས་ན། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མའི་བར་དུ་ནུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཚེ། གྲོང་ངམ། གྲོང་ཁྱེར་རམ། གྲོང་རྡལ་ལམ། ལྗོངས་སམ། 
རི་བྲག་གམ། ཕོ་བྲང་འཁོར་ཏམ། དགོན་པའི་གནས་སམ། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ངམ། བྲམ་ཟེའི་ཁྱིམ་འམ། ཚོང་དཔོན་གྱི་ཁྱིམ་འམ། བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་ཁྱིམ་འམ། དམངས་ཀྱི་ཁྱིམ་གང་དང་གང་དུ་དགེ་སློང་ངམ། 
དགེ་སློང་མ་འམ། དགེ་བསྙེན་ནམ། དགེ་བསྙེན་མ་ཆོས་སྨྲ་བ་དང་། གཞན་ཡང་དད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཤིན་དུ་ཁྲུས་བགྱིས་ཏེ། ཡན་ལག་ཤིན་དུ་བྱུགས་ནས། གོས་སར་པ་བགོས་ཏེ། མེ་ཏོག་
བཀྲམ་པའི་འཁོར་གྱི་ཁྱམས་སུ་རས་བཅོས་བུ་སྣ་ཚོགས་བཏིང་བ། སྤོས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བདུགས་པ། རོ་བྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བལྟམ་པས་བརྒྱན་པའི་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་མཆིས་ཏེ། གཟུངས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་
འདི་ལྕེའི་རྩེ་མོས་གཞན་ལ་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་བཤད་དམ། གླེགས་བམ་ལ་བྲིས་ཏེ། ཀློག་པར་གལ་ཏེ་བདག་ཅག་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་འཁོར་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མས་བསྐོར་ནས་མ་མཆིས་སམ། དེར་ཆོས་ཉན་པ་འམ་ཆོས་སྨྲ་བ་བསྲུང་བ་དང་རང་གི་འཁོར་
བསྲུང་བ་དང་། སེམས་ཅན་གཞན་ཡང་བསྲུང་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་གྲོང་ངམ། གྲོང་རྡལ་ནས་དམངས་ཀྱི་ཁྱིམ་གྱི་བར་དེ་དག་ཏུ་མ་མཆིས་སམ། འཁོར་དང་བཅས་པས་
བཀའ་མ་མནོས་སམ། ཡོངས་སུ་མ་བསྐྱངས་སམ། དེར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ནོར་དང་། འབྲུ་དང་། མཛོད་དང་། བང་བ་མང་པོ་རབ་ཏུ་མ་བལྟམ་འམ། དེར་མ་མཆིས་སམ། དེར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འཐབ་པ་དང་། བརྩོད་པ་

51-1-288b

དང་། མུ་གེ་དང་། ནད་དང་། ཕ་རོལ་གྱི་དམག་ཚོགས་དང་། དུས་མ་ལགས་པའི་ཆར་པ་དང་། རླུང་དང་། ཤིན་དུ་གྲང་བ་དང་། ཚ་བ་རྣམས་མ་བཟློག་ན། བདག་ཅག་གིས་འདས་པ་དང་། མ་བྱོན་པ་དང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་
རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་བསླུས་པ་དང་། འཁུས་པ་དང་། མཉེས་པར་མ་བགྱིས་པར་འགྱུར་ཏེ། ལུས་ལ་ཤ་བཀྲས་བཏབ་པ་དང་། ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དང་། ལུས་རུལ་བར་འགྱུར་རོ། །བདག་
ཅག་གཡོག་དང་བཅས་པས། ད་ལྟར་དང་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཡང་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་འབར་བར་བགྱིའོ། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལ་དད་
པའི་གང་ཟག་རྣམས་བསྲུང་བར་བགྱིའོ། །ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བར་བགྱིའོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱིའོ། །ངན་པར་བགྱིས་པའི་ལས་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའི་སླད་དུ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བསྟན་པའི་ཆོས་སྨྲ་བའི་གང་ཟག་དེ་ལ་བསྐུལ་བར་བགྱིའོ། །
ཆོས་སྨྲ་བ་དང་། ཆོས་ཉན་པ་དེ་དག་གི་ནོར་དང་འབྲུ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་དང་། ཀུན་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བསྒྲུབ་པར་བགྱིའོ། །རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་མི་འཇིག་པའི་ཆོས་སུ་གཟུང་བར་བགྱིའོ། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་
ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ནོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལྟད་མོ་ཅན་གྱིས་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ཅི་ལགས། 
གང་བདུད་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་པོ་འདིར་འདུས་པ་ཐམས་ཅད་འཁོར་དང་བཅས་པ་ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཐམས་ཅད་འཁོར་དང་བཅས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྟད་མོ་ཅན་གྱིས་གསོལ་པ། ཅི་འཁོར་དང་བཅས་པ་
ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་དད་པ་ཐོབ་པ་ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བདུད་སྡིག་ཅན་གཡོག་སྟོང་ཡོད་པ་འདི་དད་པ་མ་ཐོབ་སྟེ། འཁྲུགས་ཤིང་ཡིད་མི་དགའ་ནས་

51-1-289a

ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཇི་སྲིད་འབར་བ་དེ་སྲིད་དུ་འདི་གླགས་བལྟ་ཞིང་སྐབས་ཚོལ་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་གཞིག་པ་དང་ནུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཡོག་ཁྲི་
སུམ་སྟོང་ཡོད་པའི་བདུད་བཅྭ་བརྒྱད་དང་། གཡོག་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ཡོད་པ་ཉིས་བརྒྱ་པོ་འདི་དག་ཀྱང་གཡོག་དང་བཅས་པ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་དད་པ་མ་ཐོབ་སྟེ། འཁྲུགས་ཤིང་ཡིད་མི་དགའ་བས་འདི་དག་ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པའི་དུས་
ན་ཡང་ཇི་སྲིད་དུ་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་རབ་ཏུ་རྒྱས་པ་དེ་སྲིད་དུ་འདི་དག་ངའི་བསྟན་པ་ལ་གླགས་ལྟ་ཞིང་སྐབས་ཚོལ་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་གཞིག་པ་དང་། ནུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྔོན་ཆད་ཁོན་དུ་
བཟུང་བ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་སྐྱེད་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་གྲོགས་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དང་། དགེ་བས་སྐྱོ་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་མི་འདོད་པ་དང་། སྨོན་ལམ་མ་བཏབ་པའི་ཕྱིར། སེམས་དང་སེམས་མཚམས་མི་སྦྱོར། 
དད་པར་མི་བྱེད། གནས་པར་མི་བྱེད། རབ་ཏུ་གཏོང་བར་མི་བྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་འདུས་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་བུ་མཐོང་བ་དང་། གཟུངས་ཟབ་མོ་འདི་ལྟ་བུ་ཐོས་པས་རྒྱུ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱིན་ཆད། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་
ལ་དད་པ་རབ་ཏུ་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྟད་མོ་ཅན་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བསྐྲུན་པ་རྣམས་ཀྱི། རྣ་ལམ་དུ་གྲག་པར་གྱུར་པ་ན་ཡང་། 
དེ་ཉིད་དེ་དག་གི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤིན་དུ་ངོ་མཚར་ཏོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་ངོ་མཚར་ཏོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་བདུད་རི་བྱི་ཞེས་བྱ་བ་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་ལྷག་པར་བྱ་བ་བྱས་པ་
དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་དད་པ་མི་ཉམས་པ་རྙེད་པར་གྱུར་པ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་དེ། དྲང་སྲོང་ཆེན་པོའི་ཆ་བྱད་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་

51-1-289b

ཐུབ་པའི་སྤྱན་སྔར་འདུག་པར་གྱུར་ནས། དེ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། ཀུན་ཏུ་བལྟས་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་སྟོབས་བསྐྱེད་པས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མ་ལུས་པ་འདི་དབྱངས་ཀྱིས་གང་བར་བྱས་ཏེ་
འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་བདག་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ། ལྷ་དང་ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། 
མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་དང་། བདུད་གཡོག་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱང་བདག་གི་ཚིག་འདི་ལ་གསོན་ཅིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་མངའ་བ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྙིགས་མ་ལྔ་
ཅན་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་གཅོད་པ། ཡོན་ཏན་བཀོད་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཛད་པའི་སྟོན་པ་འདི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རབ་ཏུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན། སྙིགས་མ་ལྔ་དང་ལྡན་པ་འདི་ལྟ་བུར་བླ་ན་མེད་པ་
ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཅན་མཚམས་མ་མཆིས་པ་བགྱིད་པ་དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བ། འཕགས་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ལྡན་པ། ངན་པར་སྤྱོད་པ་
དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པ་དང་། ངན་སོང་གསུམ་ལས་ཤིན་ཏུ་བཟླ་བ་དང་། ཐེག་པ་གསུམ་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། གཟུངས་དང་། བཟོད་པ་ལ་དགོད་
པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པ་དང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་གདུང་མི་འཆད་པར་མཛད་པའི་སླད་དུ། ཞུགས་ཀྱིས་དེ་ལ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་། ཅི་ནས་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་ཡང་
རྣམ་པར་མི་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་དང་། བསྒྲུབ་པ་དང་མི་ལྡན་པ་མ་གཏོགས་པར་ད་ལྟར་དང་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཡང་། བདུད་དམ་བདུད་ཀྱི་འཁོར་སུས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རབ་ཏུ་གསུངས་པ་

51-1-290a

རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་འདི་ལ་སེམས་ཅན་འགའ་ཡང་འཚེ་བ་འམ། རྣམ་པར་འཇིག་པའམ། ནུབ་པར་བགྱིད་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། གང་དག་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་འདི་འཛིན་པ་དང་། ཆོས་ལ་ནན་ཏན་བགྱིད་པ་དང་། 
ཆོས་སྨྲ་བ་དང་། ཆོས་ཉན་པའི་དགེ་སློང་ངམ། དགེ་སློང་མ་འམ། དགེ་བསྙེན་ནམ། དགེ་བསྙེན་མ་འམ། གཞན་ཡང་དད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ལས་གསུམ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལ་དགའ་བ། དཀོན་མཆོག་
གསུམ་ལ་མཆོད་པའི་ལས་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ། ཁམས་གསུམ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་བགྱིད་པར་གྱུར་པ། དེ་དག་ལ་ཡང་བདུད་དམ། བདུད་
ཀྱི་བུ་མོ་འམ། བདུད་ཀྱི་འཁོར་ཏམ། བདུད་ཀྱི་འཁོར་མོ་འམ། བདུད་ཀྱི་ཕོ་ཉས་གཙེ་བའི་བསམ་པས་གླགས་ལྟ་བ་འམ། སྐབས་ཚོལ་དུ་མཆི་ཞིང་གཡེང་བ་དང་། དགེ་བའི་བར་ཆད་ཀྱི་ལས་བགྱིད་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་མཛོད་ཅིག །
ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ལ་གསོལ་ལོ། །བདག་ལ་ལས་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་སྩལ་དུ་གསོལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་དང་། བདུད་ཀྱི་འཁོར་ཐམས་ཅད་དང་། ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། 
གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདག་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བར་མཛོད་ཅིག །གང་སུ་དག་ད་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
ཞིང་འདིར་གཏོགས་པའི་ས་ལ་གནས་པ་དེ་དག་ཀྱང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ། བདག་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བར་མཛོད་ཅིག །བདག་ལ་གསང་
སྔགས་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་སྩོལ་ཅིག །བདག་གིས་བདུད་དང་། བདུད་ཀྱི་འཁོར་དེ་ནན་ཏུར་གྱིས་ཚར་གཅད་པ་དང་། སེམས་འཁྲུགས་པ་དང་། ལུས་ལ་གནོད་པ་དང་། ལུས་སྤ་བཀོང་བ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་ཉམས་པར་བགྱི་བའི་

51-1-290b

སྔགས་བཤད་པར་བགྱི་སྟེ། དེས་བདུད་དང་། བདུད་ཀྱི་བུ་དང་། བདུད་ཀྱི་བུ་མོ་དང་། བདུད་ཀྱི་འཁོར་དང་། བདུད་ཀྱི་འཁོར་མོ་དང་། བདུད་ཀྱི་ཕོ་ཉ་གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་སེམས་མ་དད་པ་གཅིག་ཙམ་བསྐྱེད་དམ། དགེ་
སློང་ལ་འཚེ་བ་འམ། ཐ་ན་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཙམ་ཡང་སེམས་འཁྲུག་པར་བགྱིད་པ་ནས། དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་འདྲི་བར་བགྱིད་པའི་བར་དུ་ནན་ཏན་བགྱིད་པ་དང་། གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་རྡལ་དང་། ལྗོངས་དང་། 
ཕོ་བྲང་འཁོར་དང་། རི་བྲགས་དེ་རྣམས་མ་རུང་བར་བགྱིད་པར་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། གང་དུ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཆད་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཏུ་ཐ་ན་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཙམ་འཐབ་པ་དང་། རྩོད་པ་དང་། མུ་གེ་དང་། ནད་དང་། ཕ་རོལ་གྱི་
དམག་ཚོགས་དང་། དུས་མ་ལགས་པའི་རླུང་དང་། ཆར་དང་། གྲང་བ་དང་། ཚ་བ་དང་། ཆུ་བོ་དང་། ས་གཡོ་བ་དང་། ས་འགས་པ་དང་། སྐར་མདའ་ལྟུང་བར་བགྱིད་པ་དང་། ལོ་མ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་དང་། 
འབྲུ་དང་། སྨན་དང་། རོ་སྐྱེ་བར་མི་བགྱིད་དམ། མ་རུངས་པར་བགྱིད་པར་འཚལ་ན། བདུད་དེས་དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་བདུད་ནས་བདུད་ཀྱི་ཕོ་ཉའི་བར་དེ་དག་རིམས་ནད་ཀྱིས་ཚ་བར་འགྱུར། ལུས་ལྕི་བ་དང་། རྔུལ་བ་དང་། 
ལུས་རུལ་བ་དང་། དྲི་མི་ཞིམ་པ་དང་། ལས་སུ་མི་རུང་བ་དང་ལྡང་མི་ནུས་པར་འགྱུར། བཅིང་བ་ལྔས་བདག་བཅིངས་པར་མཐོང་བ་ནས། དེའི་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་འཁུམས་པའི་བར་དུ་འགྱུར་ཞིང་། སླར་བརྐྱང་མི་ནུས་པ་དང་། དེའི་
ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་མུན་པར་གྱུར་ནས། ཉི་མ་སྣང་བའི་གཟུགས་ཀྱང་མི་མཐོང་བ་དང་། དེའི་རྫུ་འཕྲུལ་བྲི་ནས། སེམས་འཁྲུག་པར་འགྱུར། དེའི་དབང་པོ་དྲུག་ཀྱང་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་འཇུག་མི་ནུས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཨ་མ་ལེ། ཨ་ཧ་མ་མ་ལེ། 
ཨ་ཛ་བ་བ། མཱུ་ར་ས་ལེ། བྱ་ཁ་ས་ལེ། ཛ་མ་ས་ལེ། ཧཱ་ཧཱ། ཧཱ་ཧཱ། ཧཱ་ཧཱ། གོ་ར་ས་ཌ་ཊ། ཛ་ན་ཁ་ག །ཛྙེ་ཡ་ཁ་ག །བིད་ཛྙེ་བ་ས་ཁ་ག །ཨ་མཱུ་ཀྵ་ར། ཀྵ་ཀྵ་ཀྵ། ཀྵ་ཀྵ་ཀྵ། མཱུ་ལ་བ་ཧ་ཁ་ག་སྦ། ཁད་ཉ་སྦ། 

51-1-291a

བ་རི་བརྟ་མཱུ་ར། ཨད་ཛྙཱ་ཛྙཱ། བ་ཡུ་ཛྙཱད་ཛྙཱ། ཙན་དྲ་སཱུ་རོ་ཛྙཱ་ཛྙཱ། ན་བ་ཧཱ་ཛྙཱད་ཛྙཱ། ཁུ་རཀྵ་ཛྙཱད་ཛྙཱ། བ་བ་ཛྙཱད་ཛྙཱ། བྷུ་ཏ་ཀོ་ཊི། ཏ་ཐཱ་ཏཱ་ཛྙཱད་ཛྙཱ། སརྦ་དེ་ཛྙེ་བི། ཨ་དྷི་ཥྠི་ཏ་ཛྙཱད་ཛྙཱ། བ་ཀྲ་མ། ཏྲི་ག་ཎ་ཏཱ་ཀྵ་བ་ཀྵ་མ་མ་ཀྵ་མ་ཛྙཱ་ཀྵ་བི་ཏ་མ་
ར་བི་ཤཱ་ཡ་སྭཱཧཱ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་ཏུ། བདུད་ཀྱི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་མེད་པར་བྱས་ཏེ། འབྲས་བུ་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །གང་སུ་ཡང་རུང་གནོད་པར་འདོད་པ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་
སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དང་། མི་དང་། མི་མ་ཡིན་པ་དང་། ལྷ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་རབ་ཏུ་བྱིན་ནོ། །
དེ་ནས་དེའི་ཚེ་ས་ནི་གཡོས། སྤྲིན་ནི་འཁྲུགས། །རིའི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ནི་རབ་ཏུ་གཡོས་ཏེ། གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་མངོན་པར་དད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་མ་གཏོགས་པར་བདུད་འཁོར་དང་བཅས་པ་
དང་། དེ་བཞིན་དུ་འབྱུང་པོ་མ་རུངས་པ་རྣམས་ཀྱང་འཁྲུགས་སོ། །དེ་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲ་བའི་བློ་གྲོས་ལ་སྨྲས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བདུད་རི་བྱི་འདིའི་སྟོབས་ག་ལས་འོང་། མཐུ་ག་ལས་འོངས་ན། གང་སྙིང་རྗེ་
མེད་པ་འདིས་རང་གི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དང་། ངའི་སྟོབས་ཀྱི་ཡུལ་དང་། ཕ་རོལ་གནོན་པ་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་བཅོམ་སྟེ། ནག་པོའི་རྩ་ལག་ནི་ཕམ་པར་བྱས། མི་མཐུན་པ་ཆད་པར་སྨྲ་བ་དང་། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མའི་ཕྱོགས་ནི་
མཐོ་བར་བྱས། བདག་ཀྱང་གཟུངས་འདི་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་ལུས་དྲི་མི་ཞིམ་པ་དང་། ལུས་རུལ་བ་དང་། ལས་སུ་མི་རུང་བར་གྱུར། བདག་གི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མུན་པར་གྱུར་ཏེ། སྣང་ཞིང་མཐོང་བ་མེད་པར་བྱས་ནས། 
ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཆེན་པོས་ཀྱང་བདག་གདུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲ་བའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། སྡིག་ཅན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱིན་ཀྱི་རླབས་དང་། མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོབས་

51-1-291b

བསྐྱེད་པས། བདུད་རི་བྱིས་བདུད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་ཡུལ་དང་། ཕ་རོལ་གནོན་པ་འདིར་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཇོམས་ཤིང་། དེས་གཞན་གྱིས་མི་ཚུགས་པའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་ཀྱང་བཤད་ཀྱིས། སྡིག་ཅན་ཁྱོད་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་དད་པར་གྱིས་ཤིག །ཅི་ནས་ཁྱོད་ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་འདི་དག་ལས་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་འགྱུར་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་སེམས་བསྐྱེད་ཅིག །བདུད་
སྡིག་ཅན་གྱིས་སྨྲས་པ། བདག་ནི་ཕྱི་མའི་མཐའི་མུ་གྲངས་མེད་པར་འདི་བས་ཀྱང་། ཆེས་སྡིག་པའི་ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ལ་སྤྲོའི། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ནི་བདག་སེམས་མི་བསྐྱེད་
དོ། །འདུས་པ་ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་ལས། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་བསྲུང་བའི་ལེའུ་སྟེ། བཅུ་གཅིག་པའོ།། །། དེ་ནས་ཡང་གནོད་སྦྱིན་གྱི་སྡེ་དཔོན་ཆེན་པོ་འབྲོག་གནས་ནི། གནོད་
སྦྱིན་འཇིགས་འཇིགས་ལྟ་བུའི་གཟུགས་སུ། ཡང་དག་ཤེས་ནི་རི་དགས་ཀྱི་གཟུགས་སུ། ཤེས་པའི་སྒྲོན་མ་ནི་སྤྲེའུ་ཡི་གཟུགས་སུ། སྲེད་སྤོང་ནི་རའི་གཟུགས་སུ། རྒྱུན་བཅད་པ་ནི་གླང་པོ་ཆེའི་གཟུགས་སུ། སེམས་ཅན་
ཆེན་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་དྲུང་ནས། ཧ་ཅང་ཡང་མི་རིང་བ་ཞིག་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀཽཎྜི་ནྱ་འོད་འཕྲོ་བའི་སྤྱན་སྔར་འཁོད་ནས་དེ་དག་གི་ལུས་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་དག་ཅིང་། དྲི་ཞིམ་
པའི་འོད་ཕྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་སེམས་ཅན་ཆེན་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་གིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་མེའི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་ལག་པ་གཉིས་ན་ཐོགས་སོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་
དཔའ་ཆེན་པོ་ལྟད་མོ་ཅན་གྱིས། དེ་དག་གིས་བསམ་པ་ཚུལ་བཞིན་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་བལྟས་ཏེ། འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའོ། །སྙམ་ནས་གནོད་སྦྱིན་གྱི་སྡེ་དཔོན་ཆེན་པོ་འབྲོག་གནས་དེ་ལ་

51-1-292a

བོས་ཏེ། འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དོན་གྱི་དབང་གང་མཐོང་ན་ཁྱེད་འདི་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་ལམ་གྱིས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱེད། འབྲོག་གནས་
ཀྱིས་སྨྲས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་བསྐལ་པ་དགུ་བཅུ་རྩ་གཅིག་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་གཟིགས་ཤེས་བྱ་བ་བྱུང་ངོ་། །
དེའི་ཚེ་བདག་ཅག་ལྔ་སྤུན་དྲུང་དུ་གྱུར་ཏེ། དེ་ན་བདག་ཅག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནན་ཏན་བྱས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཙུག་
ཏོར་ཅན་དང་། ཐམས་ཅད་སྐྱོབས་དང་། བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་བཟང་པོ་འདི་བྱུང་མ་ཐག་ཏུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཁོར་བ་འཇིག་འཇིག་རྟེན་བྱུང་གི་བར་དུ། དེ་ན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཅག་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱིས་སྤུན་དྲུང་དུ་གྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་དེ་ལ་བདག་ཅག་གིས་མཆོད་པ་དང་། བསྙེན་བཀུར་རྣམ་པ་མང་པོ་བྱས་སོ། །དེ་ནས་ཡང་དེར་སེམས་ཅན་ཆེན་པོ་དགེ་བསྙེན་ཡང་དག་ཤེས། བསམ་གཏན་ལ་མངོན་པར་དགའ་བས་དེར་འདི་འདྲ་བའི་སྨོན་ལམ་བཏབ་ཏེ། 
བདག་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་བཟང་པོ་འདི་ལ། གནོད་སྦྱིན་གྱི་སྡེ་དཔོན་ཆེན་པོར་གྱུར་ལ། དེ་ན་འབྲོག་དགོན་པ་ན་གནས་པ་མ་རུངས་པ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་དང་། སྙིང་བརྩེ་བ་མེད་པར་ཞུགས་པ། བྱད་གཟུགས་ཐ་དད་པའི་གནོད་
སྦྱིན་དག་ནས། ལུས་སྲུལ་པོའི་བར་དུ་དེ་དག་ལ་བདག་གིས་འདི་འདྲ་བའི་ཆོས་བཤད་པར་བགྱི་སྟེ། འདི་ལྟར་དད་པ་ཐོབ་པར་བྱས་ནས། བསླབ་པ་འཛིན་དུ་བཙུད་ལ་ཞི་བའི་ལམ་ལ་བཀོད་པ་ནས། དེ་ན་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སོང་བའི་རི་
དགས་དང་། སྤྱང་ཀི་དང་། རྒོ་བ་དང་། ཕག་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཆོས་བཤད་པ་ནས་གནོད་སྦྱིན་མ་རུངས་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་བར་དང་། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སོང་བ་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བསྐྱེད་པའི་བར་ལ་ཆོས་བཤད་པས་

51-1-292b

ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་ནས། ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དག་ལ་སོ་སོར་བཀོད་དེ། དེ་ནས་གདོད་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་བྱས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གནོད་སྦྱིན་ཤེས་པའི་སྒྲོན་མས་སྤྲེའུ་
ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པོ། །སྲེད་སྤོང་རའི་གཟུགས་ཀྱིས་མི་ཁོམ་པས་ཉམ་ང་བར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པོ། །རྒྱུན་བཅད་གླང་པོ་ཆེའི་གཟུགས་ཀྱིས་གླང་པོ་
ཆེ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་བཏབ་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་གནོད་སྦྱིན་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་གླིང་བཞི་པ་ན་གནས་པ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཚོལ་ཞིང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་
བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བཏབ་པར་གྱུར་ནས། བདག་གིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཁོར་བ་འཇིག་དེའི་སྤྱན་སྔར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཚོལ་ཞིང་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདི་ཐམས་ཅད་དུ་
གནོད་སྦྱིན་མ་རུངས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་བཏབ་བོ། །འདི་ན་གནོད་སྦྱིན་མ་རུང་པ། སྙིང་རྗེ་མེད་པ། མི་བཟོ་བ། ཡ་ང་བ་སྤྱོད་པ། སྡིག་པ་འདོད་པ། སྙིང་རྗེ་དང་མི་ལྡན་པ་ནས་ལུས་སྲུལ་
པོ་སེམས་ཅན་ལ་འཚེ་བ། མདངས་འཕྲོག་པ། སེམས་འཁྲུག་པར་བྱེད་པ། མི་དགེ་བའི་སེམས་སུ་བྱེད་པ། སྲོག་གཅོད་པ་ནས་ལོག་པར་ལྟ་བའི་བར་དང་ལྡན་པ། རྒྱལ་རིགས་དང་། བྲམ་ཟེའི་རིགས་དང་། རྗེའུ་རིགས་
དང་། དམངས་རིགས་ཀྱི་སེམས་འཁྲུག་པར་བྱེད་པ། ཡུལ་འཁོར་དང་། གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་རྡལ་དང་། ལྗོངས་འཁྲུག་པར་བྱེད་པ། གཟའ་དང་། རྒྱུ་སྐར་དང་། ཉི་མ་དང་། ཟླ་བ་དང་། 
ཉིན་པར་དང་། མཚན་མོ་དང་། ཟླ་བ་དང་། ཟླ་བ་ཕྱེད་པ་དང་། དུས་དང་། ལོ་འཁྲུག་པར་བྱེད་པ། འཐབ་པ་དང་། རྩོད་པ་དང་། མུ་གེ་དང་། ནད་དང་། ཕ་རོལ་གྱི་དམག་ཚོགས་དང་། དུས་མ་ཡིན་པའི་རླུང་དང་། 

51-1-293a

ཆར་དང་། རབ་ཏུ་གྲང་བ་དང་། ཚ་བར་བྱེད་པ། ས་བོན་དང་། སྨན་དང་། ལོ་མ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་དང་། རོ་མ་རུང་བར་བྱེད་པ། སེམས་ཅན་གྱི་བདེ་བ་དང་། ཡིད་བདེ་བ་དང་། ནད་མེད་པ་
དང་། འདུམ་པ་དང་། དགེ་བའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་དང་། སའི་བཅུད་དང་། མདངས་དང་། དོན་དང་། ཆོས་ཀྱི་རོ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རོ་ནུབ་པར་བྱེད་པ་རྣམས་བསླབ་པ་འཛིན་དུ་བཙུད་དེ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་བཀོད་ནས། 
གང་ཚུན་ཆད་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་དེ། ཚུན་ཆད་བདག་རྟག་ཏུ་གནོད་སྦྱིན་གྱི་སྡེ་དཔོན་གྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་ཏེ། གནོད་སྦྱིན་སྡིག་ཅན་ནས་ལུས་སྲུལ་པོའི་བར་དག་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དག་ལ་
ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་ནས། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་བཀོད་ཅིང་། དེ་ཚུན་ཆད་སེམས་ཅན་རབ་དང་འབྲིང་དང་། ཐ་མ་མཐོང་ཡང་བརྙས་པར་མི་དྲན་གྱི། སེམས་ཅན་ཅི་འདྲ་བ་མཐོང་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་དེ་དག་ལ་སྨྲས། 
ཡང་དག་པར་གཟེང་སྟོད། ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་དགའ་བར་བྱས། སྡིག་པ་ལས་བཟློག །བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེའི་སེམས་ལ་བཞག་སྟེ། བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དག་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་སོ་སོར་བཀོད་
དོ། །བདག་གནོད་སྦྱིན་གྱི་འཁོར་གང་དང་། གང་དག་དུ་ཕྱིན་པ་དེ་དང་དེར་དེ་དག །གནོད་སྦྱིན་འབྲོག་གནས་བདེ་བར་འོངས་སམ། ཞེས་ཚིག་ཏུ་འབོད་དོ། །དེ་བས་ན་བདག་གི་མིང་འབྲོག་གནས་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །
གང་དག་ད་ལྟར་ཆོས་རྙིང་པ་དང་བྲལ་ཞིང་སྡོམ་པ་ལ་མི་གནས་ཏེ། གཅིག་ཏུ་ལས་ནག་པོ་སྤྱོད་པའི་མི་དེ་དག་ནི་ཤི་བའི་དུས་བྱས་ནས། ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེ་སྟེ། མིའི་ནང་དུ་ནི་ཉུང་ཟད་ཅིག་སྐྱེའོ། །གང་དག་ལས་འདྲེན་མར་སྤྱོད་ཅིང་། 
དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་དད་པ་མ་ཐོབ་པ། དེ་དག་ནི་ཤི་བའི་དུས་བྱས་ནས་ཕལ་ཆེར་གནོད་སྦྱིན་སྡིག་ཅན་དང་། གནོད་སྦྱིན་ལུས་སྲུལ་པོའི་ནང་དུ་སྐྱེའོ། །དེ་བས་ན་ད་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན། གནོད་སྦྱིན་སྡིག་ཅན་ནས་དུས་

51-1-293b

གནོད་སྦྱིན་ལུས་སྲུལ་པོའི་བར་དུ་ཤིན་དུ་ཕལ་ཆེར་རྣམ་པར་འཕེལ་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ནུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པ་ཤ་སྟག་གོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ད་ལྟར་ཤིན་ཏུ་དུས་ངན་པ་ལ་བབ་པས། བདག་གིས་འཇམ་པོས་ནི། 
དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གནོད་སྦྱིན་མ་རུངས་པ་ནས། ལུས་སྲུལ་པོ་མ་རུངས་པའི་བར་དག་ཆོས་དཀར་པོ་ལ་དགོད་མི་ནུས། བདག་གིས་རྒྱལ་རིགས་དང་། བྲམ་ཟེའི་རིགས་དང་། རྗེའུ་རིགས་དང་། དམངས་རིགས་དང་། དགེ་སྦྱོང་
དང་། སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་དང་། ཁྱེའུ་དང་། བུ་མོ་འཁྲུགས་པ་རྣམས་ཀྱང་སླར་ཞི་བར་བྱ་མི་ནུས། གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་རྡལ་དང་། ལྗོངས་དང་། ཡུལ་འཁོར་དང་། ཕོ་བྲང་འཁོར་འཁྲུགས་པ་ཡང་
ཞི་བར་བྱ་མི་ནུས། བདག་གིས་འབྱུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ཕྱིར་ཞིང་རྣམ་པར་ཐར་པའི་རོ་ལ་དགོད་པར་ཡང་མི་ནུས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་གནོད་སྦྱིན་དང་། ལུས་སྲུལ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྙིང་ལ་གཡོ་སྦྱོར་བ་མི་
དྲང་བའི་ཤེས་པ་ཡང་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་ཤེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འབྱུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྙིང་པོ། རྡོ་རྗེ་ནམ་མཁའ་རྟོག་འཇུག་ཅེས་བྱ་བའི། རིག་པའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་ཀྱི་ཚིག་དྲག་
པ་མི་བཟད་པ་ཆེན་མོ་ཡོད་དེ། གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་དེ་དག་གིས་བཏབ་ན། གནོད་སྦྱིན་ནམ། གནོད་སྦྱིན་མོ་འམ། གནོད་སྦྱིན་རྒན་པོ་འམ། གནོད་སྦྱིན་རྒན་མོ་འམ། གནོད་སྦྱིན་གྱི་བུ་འམ། གནོད་སྦྱིན་གྱི་བུ་མོ་འམ། 
གནོད་སྦྱིན་གྱི་འཁོར་ཕོ་འམ། གནོད་སྦྱིན་གྱི་འཁོར་མོ་འམ། སྲིན་པོ་དང་སྲིན་མོ་འམ། ཀླུ་དང་། ཀླུ་མོ་དང་། གྲུལ་བུམ་དང་། གྲུལ་བུམ་མོ་དང་། བརྗེད་བྱེད་དང་། བརྗེད་བྱེད་མོའི་བར་དང་། ཉིན་གཅིག་པ་དང་། ཉིན་བཞི་པ་ནས་
སྲུལ་པོ་འམ། སྲུལ་མོ་འམ། ལུས་སྲུལ་པོ་འམ། ལུས་སྲུལ་མོ་འམ། ལུས་སྲུལ་རྒད་པོ་འམ། ལུས་སྲུལ་པོ་རྒན་མོ་འམ། ལུས་སྲུལ་གྱི་བུ་འམ། ལུས་སྲུལ་གྱི་བུ་མོ་འམ། ལུས་སྲུལ་གྱི་འཁོར་ཕོ་འམ། 

51-1-294a

ལུས་སྲུལ་གྱི་འཁོར་མོའི་བར་དག་གིས་ཕྱི་ཕྱིར་ཞིང་རྒྱལ་རིགས་དཀྲུག་པ་ནས་ལྗོངས་ཀྱི་བར་དུ་དཀྲུག་པར་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གྲོང་ངམ། གྲོང་ཁྱེར་རམ། གྲོང་རྡལ་ནས་དམངས་ཀྱི་ཁྱིམ་གྱི་བར་དུ་གང་ན་རྡོ་རྗེ་
ནམ་མཁའ་རྟོག་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ། འབྱུང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྙིང་པོ་དྲག་པ་མི་བཟད་པ་ཆེན་མོ་རིག་པའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་བཤད་པར་གྱུར་པ་དེར་གནོད་སྦྱིན་དང་། ལུས་སྲུལ་པོ་མ་རུངས་པ་དེ་དག་གིས་སྔོན་ཁོན་དུ་བཟུང་
ཞིང་མི་དགེ་བའི་ལས་བྱེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཏང་ནས། བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་དང་། སེམས་འཇམ་པ་དང་། འབྱུང་པོ་ཐམས་ཅད་དང་། སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པ་དང་། ཕན་པའི་སེམས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་འཁོར་དང་། དམངས་དང་། 
ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། ལུས་སྲུལ་པོའི་འཁྲུག་པ་ཐམས་ཅད་དང་། ཉི་མ་དང་། ཟླ་བ་དང་། གཟའ་དང་། རྒྱུ་སྐར་དང་། ཆད་པ་དང་། དུག་དང་། མཚོན་དང་། བྱད་དང་། འཁྲུག་པ་ཐམས་ཅད་དང་། 
ལུས་ཀྱི་རླུང་དང་། མཁྲིས་པ་དང་། བད་ཀན་དང་། འདུས་པ་དང་། ཉིན་གཅིག་པ་དང་། ཉིན་གཉིས་པ་དང་། ཉིན་གསུམ་པ་དང་། ཉིན་བཞི་པའི་རིམས་དང་། མཛེ་དང་། རྐོང་པ་དང་། གཡན་པ་དང་། ལུད་པ་དང་། འབྲུམ་
བུ་དང་། ལྟོ་ན་བ་དང་། ཡན་ལག་ན་བ་དང་། ཉིང་ལག་གི་ནད་དང་། འཁྲུག་པ་དག་ཞི་བར་བྱེད་དེ། དེ་ན་མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་དང་། རི་དགས་དང་། བྱ་ལ་སོགས་པ་ལས་དཀར་པོའི་མཐའ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ། འཇིགས་
པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ། བདེ་བ་དང་། ཡིད་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པས་ཉིན་མཚན་འདའ་བར་བྱེད་པ་དང་། དགེ་བ་དང་། སྦྱིན་པ་དང་། དུལ་བ་དང་། ཡང་དག་པར་དགའ་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དང་། ལུས་
དང་། སེམས་མི་ངལ་བར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཚོལ་བ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་ཀྱང་སྨྲས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་སྟེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བདག་གི་ལས་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་འདི་སྩལ་ཅིང་། བྱིན་གྱིས་

51-1-294b

རློབ་པར་མཛད་དེ། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་མཛད་ནས། བདག་གིས་འཁྲུག་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བགྱིད་པ། མ་རུངས་པ་ཐམས་ཅད་དད་པར་བགྱིད་པ། མི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་བཟློག་པར་བགྱིད་པ། དགེ་བའི་ཕྱོགས་
ཐམས་ཅད་འཕེལ་བར་བགྱིད་པ། འབྱུང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྙིང་པོ་རྡོ་རྗེ་ནམ་མཁའ་རྟོག་འཇུག་ཅེས་བགྱི་བའི། གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་བཤད་ཀྱིས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་བདག་གི་དབྱངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཚིག་
བརྗོད་པ་བྱིན་ཀྱིས་བརླབ་དུ་གསོལ། འདི་ལྟར་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་མ་ལུས་པར་དབྱངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཚིག་བརྗོད་པའི་ཡི་གེ་དང་སྒྲས་གང་བར་བགྱིས་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཅི་ནས་ཀྱང་འདིར་ལྷགས་པའི་འཁོར་རྣམས་དབྱངས་
ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཚིག་བརྗོད་པའི་དོན་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེས་ཚིམ་པར་བགྱིའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་གནོད་སྦྱིན་གྱི་སྡེ་དཔོན་ཆེན་པོ་འབྲོག་གནས་ལ་བོས་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། 
རིགས་ཀྱི་བུ་ནག་པོའི་ཕྱོགས་སྐྲག་པར་བྱ་བ་དང་། དཀར་པོའི་ཕྱོགས་འབར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་དག་གིས། ཁྱོད་ཀྱིས་རྡོ་རྗེ་ནམ་མཁའ་རྟོག་འཇུག་ཅེས་བྱ་བའི་འབྱུང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྙིང་པོའི་
གསང་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་འདིའི་དབྱངས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཚིག་བརྗོད་པ་བྱིན་གྱིས་བརློབས་ཀྱིས་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཁྱོད་སྤྲོ་བར་གྱིས་ལ། འཁྲུག་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པ། འབྱུང་པོ་
ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྙིང་པོའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་མ་རུངས་པ་ཐམས་ཅད་ཟློག་པར་བྱེད་པ་རྡོ་རྗེ་ནམ་མཁའ་རྟོག་འཇུག་ཅེས་བྱ་བའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་དེ་དག་སྨྲོས་ཤིག །དེ་ནས་གནོད་སྦྱིན་གྱི་སྡེ་དཔོན་ཆེན་པོ་འབྲོག་
གནས་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ག་ལ་བ་དེར་ལོགས་སུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་མ་ལུས་པར་དབྱངས་ཀྱིས་གོ་བར་བྱེད་པ། གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་སྨྲས་སོ། 

51-1-295a

འདི་ལྟ་སྟེ། དྷུ་མ་དྷུ་མ། དྷ་མ་དྷ་མ། དྷཱུ་མ་དྷཱུ་མ། ནི་ལི་ན་ན་ལ། ནོ་ལ་ནཱི་ལ། ཀུ་ཊ་ནི། མ་ཧཱ་ཀུ་ཊ་ནི། ཊ་ཊ་ཊ་ཊོ། མ་ཧཱ་ཏ་ཊ། ཨ་བཱ་ས། ཨ་བྷི། ཨ་བྷི། རི་ཎི་རི་ཎི། མ་ཧཱ་རི་ཎི་རི་ཎི། 
རི་མི་རི་མི་རི་མི། ད་རི་མི། རྀ་ཥི་མ་ཧཱ་རྀ་ཥི། ཤུ་ལུ་ཤུ་ལུ། མ་ཧཱ་ཤུ་ལུ་ཤུ་ལུ། ཤུ་ལུ་དྷུ། མ་ཧཱ་ཤུ་ལུ་ཤུ་ལུ། ཨུ་གུ་མ། ཀུ་མ་གུ་མ་ན། རི་མི་རི་མི། ཧི་རི་ཧི་རི། ཧི་རི་ཧི་རི། ཧི་རི་ཧི་རི། ཧི་རི་ཧི་རི། 
ཧི་རི་ཧི་རི། ཧི་རི་ཧི་རི། ནི་མི་ནི་མི། ཧི་ནི་ཧི་ནི། མུ་ནི་མུ་ནི། བུད་དྷི་ལི། པྲ་བ་ར་སྲིཥྚ། ལོ་ཀཱ་ཙརྱ། ཛི་ནི་ཛི་ནི། ཛི་ན་རི་ཥ་བྷེ། ཛི་ན་ཛི་ན་ཛི་ན་ཥ་བ་སྭཱཧཱ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གྲོང་ངམ། གྲོང་ཁྱེར་རམ། 
གྲོང་རྡལ་ལམ། ལྗོངས་ནས་དམངས་ཀྱི་ཁྱིམ་གྱི་བར་དུ་གང་དང་གང་ན། འབྱུང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྙིང་པོ་རྡོ་རྗེ་ནམ་མཁའ་རྟོག་འཇུག་ཅེས་བགྱི་བ། གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་རིག་པ་ཆེན་མོ་འདི་བཤད་པའི་ཚེ། དེ་ན་
གནོད་སྦྱིན་མ་རུངས་པ་ནས། ལུས་སྲུལ་པོ་མ་རུངས་པའི་བར་དུ་གང་དག་སེམས་མ་དད་པ་དང་། ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་ཀྱིས་བསླབ་པའི་སྡོམ་པ་ཡོངས་སུ་མི་ལེན་པ་དང་། སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་བྱམས་པའི་སེམས་
ཉེ་བར་མི་གཞོག་པ་དེ་དག་གི་དོན་དུ་བདག་གིས་ཡང་ཤིན་དུ་མི་ཟད་པའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་བཤད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཨད་ཙེ། ཨད་ཙེ། མུ་ནེ། མུ་ནེ། ཨ་ག་ནེ། ཧུ་ཧུ། མུ་ནེ་མུ་ནེ། མ་ཧཱ་རྀ་ཥི་བྷ། ཧུ་ཧུ། 
ཨ་གྲ་ད་ཎ་ཌེ། ཨ་ཏ་ཨ་ཏ། ཨ་བྷི་བྷུ་ཏ། ཧི་ནི་ཧི་ནི། ཧི་རི་ཧི་རི། ཧི་རི་ཧི་རི། ཧི་རི་ཧི་རི་ཧི་རི། དྲི་གུ་མ། གུ་མ་གུ་མ་གུ་མ་ཧི། ཧི་ལི། ནི་ལི་ནི་ལི། མ་ཧཱ་ནི་ལི། ས་མུ་དྲ། མེ་ཁ། ཧ་ཊ་ཧ་ཊ་ཧ་ཊ། དྷ་ར་ཎ་མེ། དྷ་ར་ཎ་
མེ། ཁ་ཀྵ་བ། ཁ་ཀྵ་བ། པྲྀ་ཐི་བི། ཨ་བ་ཏེ་ཛོ་བ་ར་ཡུ་ཨཱ་ཀྵ་ཤ །ཐ་ཐ་ཐ། གུམ་བྷེ་བྷ། གུམ་བྷེ། ཨ་ག་ཤི་གུམ་བྷེ། ཛི་དྭ་གུམ་བྷེ། སརྦ་ད་ཀ་གུམ་བྷེ། རཱ་ཛཱ་གུམ་བྷེ། ས་མ་ཏ་གུམ་བྷེ་སྭཱཧཱ། གནོད་སྦྱིན་གྱི་སྡེ་དཔོན་ཆེན་པོ་འབྲོག་གནས་ཀྱིས་

51-1-295b

གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་སྨྲས་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ནས་དེའི་མོད་ལ་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། ལུས་སྲུལ་པོ་ཐམས་ཅད་འཁྲུགས་ཏེ་སྐྲག་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ན་ས་དང་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་པ་ཐམས་ཅད་འདར་རོ། །
དེ་ནས་སྐད་ཅིག་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། ལན་གསུམ་དུ་འདི་སྐད་ཅེས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གནོད་
སྦྱིན་གྱི་སྡེ་དཔོན་ཆེན་པོ་འབྲོག་གནས་ཀྱིས་ཤིན་དུ་མི་བཟད་པ་འབྱུང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྙིང་གནོན་པའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་རྣམས་སྨྲས་སོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འདུས་པ་ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་ལས། འབྲོག་གནས་ཀྱི་
ལེའུ་སྟེ། བཅུ་གཉིས་པའོ།། །། དེ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་བཞེངས་པའི་བརྡ་དང་། རང་རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་གཤེགས་པའི་བརྡ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་དེའི་མོད་ལ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་
འཁོར་དང་། ས་དང་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་འདར། ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་ས་འདི་ཡང་གཡོས། ནམ་མཁའ་ལས་ཀྱང་མེ་ཏོག་གི་ཆར་འབབ། བར་སྣང་ལས་ཀྱང་སིལ་སྙན་བྱེ་བའི་སྒྲ་བྱུང་། སྤོས་
དང་། བདུག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་བྱུང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྣང་བས་ཁྱབ་པར་བྱས་ནས། འཁོར་ཐམས་ཅད་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་འཁོད་དོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཙན་དན་གྱི་དྲི་ཆེན་པོ་ལ་མི་མཇེད་ཀྱི་བདག་པོ་
ཚངས་པས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་འོངས་པའི་དུས་ན། གང་དག་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཛིན་པ་དང་། འཆང་བ་དང་། ཀློག་པ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་དང་། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་
པ་དང་། ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང་། བྲིས་ནས་འཆང་བར་བགྱིད་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཇི་ཙམ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། སེམས་ཅན་དེ་དག་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི། ཆོས་དུ་ཞིག་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་

51-1-296a

པར་འགྱུར། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཙན་དན་གྱི་དྲི་ཆེན་པོས་མི་མཇེད་ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཚངས་པ་ཅི་ནས་བདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་ཚར་གཅད་
པ་དང་། འཐབ་པའི་རྙོག་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བགྱིད་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱ་བ་དང་། ལམ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་
ཁམས་དྲུག་བྱིན་གྱིས་བརླབས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་མ་འོངས་པའི་དུས་ན། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཛིན་པ་ནས་བྲིས་ཏེ། འཆང་བའི་བར་གྱི་སེམས་ཅན་དེ་དག་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཆོས་
བཅུས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་སོ། །བཅུ་གང་ཞེ་ན། ཚངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་
ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། སྲིན་པོ་དང་། གྲུལ་བུམ་དེ་དག་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དེ་དག་རྟག་ཏུ་བསྲུངས་ཤིག །གནོད་པ་ལས་ཟློག་ཤིག །ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་ཀྱི་ལས་དགེ་བ་
ལ་ཚུད་ཅིག །ཟས་དང་། སྐོམ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་དང་། ཀུན་སྤྱོད་པ་མང་པོ་དང་། ནད་མེད་པ་ལ་མཁས་པས་བདག་གི་སྲོག་དང་ཡང་བསྡོས་ལ། སེམས་ཅན་དེ་དག་བཟུང་བར་གྱིས་ཤིག །ཅེས་རིག་པས་གཏད་ནས་
དེ་དག་གི་དྲན་པ་དང་། བློ་གྲོས་དང་། རྟོགས་པ་དང་། སྤོབས་པ་ལ་མཁས་པས་སྐྱོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གི་ཡིད་ཀྱི་བརྣག་པ་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པས་གནས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་
པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་སེམས་ས་དང་མཚུངས་ཤིང་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་དང་ལྡན་ལ་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་པོ་ལ་ཡང་བརྩོན་པར་འགྱུར་རོ། །དགེ་བའི་ཆོས་ལ་གནས་ནས། སེམས་ཅན་གྱི་འཁོར་གྱི་ལུས་ལ་སྙིང་པོ་བླངས་ཏེ། དངོས་པོ་གསུམ་

51-1-296b

ཡོངས་སུ་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཉམས་འོག་ཏུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱལ་མཚན་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་སྤྱོད་པའི་ཤེས་པ་ལ་ཡང་མཁས་པར་འགྱུར་
རོ། །འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ཡང་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་མདུན་དུ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་སློང་གི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཞིང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཀྱིས་མདུན་དུ་བདར་བ་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་ཆོས་སྟོན་
ཅིང་བཞུགས་པ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་ཀྱང་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ལས་དོན་དང་། ཚིག་དང་ཡི་གེར་ལྡན་པའི་ཆོས་བཤད་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་
པ་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་དགའ་བ་དང་། མཆོག་ཏུ་དགའ་བའི་བར་དུ་ཐོབ་ནས། ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མི་དགེ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐ་མ་ལ་ཆོས་དང་ལྡན་པས་མགོ་མཉམ་དུ་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་བསམས་པ་བཞིན་
དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བརྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གང་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དག་འཚོ་ཞིང་གཞེས་ལ་བཞུགས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གཏམ་འབའ་ཞིག་འཆད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་
དེར་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་ཤིང་། སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པ། སེམས་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་དང་འགྲོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་ཡོན་ཏན་དེ་དག་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །
སེམས་ཅན་དེ་དག་རང་གི་སྨོན་ལམ་མ་གཏོགས་པར། ཕྱིན་ཆད་ཉོན་མོངས་པ་ཅན། སྙིགས་མ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་
པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཚངས་པ་ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པའི་དུས་ན། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་འབར་བར་བྱེད་ཅིང་། གཟུངས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཛིན་པ་ནས། གླེགས་བམ་ལ་བྲིས་ཏེ་འཆང་བའི་བར་གྱི་

51-1-297a

སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས། ཆོས་བཅུ་པོ་དེ་དག་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་
པ་སྟེ། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། 
འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཀྱེ་གྲོགས་པོ་དག་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་སུ་ཕྱོགས་བཅུ་ནས་འདིར་བྱོན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཁྱེད་ལ་ཐུགས་རྗེ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་
རྣམ་པར་སྦྱངས་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་དང་། བདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་ཕམ་པར་བྱ་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་བསྒྲེང་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱ་བ་མ་ལུས་པར་
བསྟན་པ་དང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་རིགས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱ་བ་དང་། ནད་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་བ་དང་། མ་རུངས་པ་ཐམས་ཅད་བཟློག་པ་དང་། འཇིག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་བསྲུང་བ་དང་། ལྟ་བ་ངན་པ་ཐམས་
ཅད་སྤང་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་གཟུད་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་དང་། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ངོ་མཚར་ཞིང་རྨད་དུ་བྱུང་བ་སྔོན་མ་ཐོས་པ་
གཟུངས་ཀྱི་ཚིག་ཟབ་མོ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལྟ་བུ་འདི་བཤད་དེ། དེས་ཆགས་པ་མེད་པའི་གཟུངས་ལ་སྤོབས་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པ་ལ་གཟུད་པ་དང་། ཚུལ་གཅིག་པའི་
ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཁྱིམ་དང་། གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། ཡུལ་བསྲུང་བ་ནས་གླིང་བཞི་བསྲུང་བ་དང་། ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། མི་དང་། མི་མ་ཡིན་པ་བསྲུང་བ་དང་། 

51-1-297b

འབྲུ་དང་། སྨན་དང་། ལོ་མ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་དང་། ལོ་ཏོག་རྣམས་བསྲུང་བ་དང་། ཆོས་སྨྲ་བ་དང་། ཆོས་ཉན་པའི་བར་དག་བསྲུང་བར་འགྱུར་རོ། །གྲོགས་པོ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་སངས་རྒྱས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལས་དངོས་པོ་རེ་རེ་ཡང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་འཐུན་པ་རྣམ་པ་བཅུས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་སོ། །གྲོགས་པོ་དག་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱིན་གྱིས་བརླབས་
པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་སྐྱེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་དུ་གྱུར་པ། བླ་མའི་གནས་
སྟོན་པར་ཀུན་གྱིས་བཀུར་བ། ཕྱག་བྱ་བའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བྱེད་པ། མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ལྡན་པ་དག་ཀྱང་། ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དེ་དག་མ་ལུས་པར་ཡོངས་སུ་བྱང་
བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་ནས། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། གྲོགས་པོ་དག་དེ་ལྟ་བུ་ནི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེས་བུའི་མཐུ་ཆེན་པོའོ། །གྲོགས་
པོ་དག་ཁྱེད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་སྟི་སྟང་དུ་བྱས་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་འདི་གཟུང་བར་བྱ། བསྲུང་བར་བྱའོ། །དམ་པའི་ཆོས་འདི་འཛིན་པའི་གང་ཟག་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་དང་། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་། ཆོས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱང་
བསྲུང་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཁྱེད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་གི་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་དེའི་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིའི་ཡོན་ཏན་དང་། ཕན་ཡོན་རབ་ཏུ་རྫོགས་པར་
བྱ་བའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །གང་གིས་ཞིང་ཀུན་གསེར་གྱིས་རབ་ཏུ་བཀང་ནས་ནི། །སྐྱོབ་པ་མགོན་པོ་དག་ལ་མཆོད་པ་ཕུལ་བ་བས། །གང་ཞིག་དམ་པ་མཆོག་གི་མདོ་འདི་འཛིན་བྱེད་ན། །འཇིགས་མེད་དེས་ནི་བསོད་ནམས་

51-1-298a

དཔག་ཏུ་མེད་པ་འཐོབ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་གདུགས་ཀྱི་དཔལ་གྱིས་ཀྱང་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བརྒྱ་ཚད་པ་ཡི་གསེར་རྣམས་ལས། །གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད། །ཁྱུ་མཆོག་ཐུབ་ལ་ཕུལ་བས་ནི། །
མདོ་འདིའི་བསོད་ནམས་མཚུངས་མི་ཐོབ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རི་བོ་བརྩེགས་ཀྱིས་ཀྱང་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །མེ་ཏོག་ཚོགས་ཀྱི་གདུགས་མཆོག་སྤྲིན་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ནམ་མཁའ་ཁེབས་བྱས་ཏེ། །གང་གིས་
མཆོད་ཕྱིར་དགའ་མགུའི་ཡིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཕུལ་བ་བས། །གང་ཞིག་ཕྱིན་ཆད་ཟད་འགྱུར་འཇིགས་ལྡན་དུས་ན་མདོ་འདི་འཛིན་བྱེད་ན། །དེ་ཡི་བསོད་ནམས་ཚད་དག་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱིས་བརྗོད་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ནས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་ཀྱང་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཐུབ་པའི་སྤྱན་སྔར་མར་མེའི་སྙིང་པོ་དྲི་ཞིམ་ཏིལ་གྱིས་བྱུགས་པ་རི་རབ་ཙམ། །མར་མེ་བུས་པ་འཛུམ་པའི་བཞིན་གྱིས་གུས་པར་བསྐལ་པ་
བྱེ་བར་བཟུང་བ་བས། །གང་གཞན་ལ་ལ་བསོད་ནམས་འདོད་པ་བསྒྲིབས་པ་སྲབས་པར་སྨོན་པ་དེ་དག་གིས། །ཟད་པའི་དུས་ཚེ་འཁོར་དུ་མདོ་སྡེའི་གཏམ་བྱས་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་འཕགས། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་མི་འཁྲུགས་པས་ཀྱང་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བློ་གྲོས་འཆང་བ་གང་གིས་བཟོད་པ་བསྒོམ་ཞིང་རྟག་ཏུ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ། །རྟག་ཏུ་བསམ་གཏན་གཞོལ་ཞིང་མཉམ་བཞག་ལུས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་སྤེལ་བ་བས། །ཟད་
པའི་དུས་ངན་ཚེ་ན་གང་ཞིག་དམ་ཆོས་ཕྱག་རྒྱ་འདི་འཛིན་པ། །དེ་ཡི་བཟོད་དང་བརྩོན་འགྲུས་འདི་ནི་མཚུངས་མེད་ཤེས་རབ་གཞལ་དུ་མེད། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྡུལ་དང་བྲལ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གནོན་
པས་ཀྱང་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །གང་གིས་མདོ་འདི་བཤད་ནས་བཟུང་དང་མངོན་པར་བྲིས་པ་དང་། །གཞན་དག་འཛིན་བཅུག་གུས་པར་རྟག་ཏུ་ཀློག་པ་དང་། །བདུག་པ་མེ་ཏོག་ཕྲེང་བ་གོས་མཆོག་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད། །

51-1-298b

བསོད་ནམས་གང་ཐོབ་དེ་ནི་བརྗོད་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་དེ་དག་གིས། མདོ་སྡེ་འདིའི་བསྔགས་པ་དང་། ཡོན་ཏན་དང་། ཕན་ཡོན་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བརྗོད་
ནས་བརྒྱ་བྱིན་དང་། ཚངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་དེ་དག་ལ་བོས་ཏེ། འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀྱེ་གྲོགས་པོ་དག་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བྱང་བར་བྱེད་པ། ཕྱི་མའི་
དུས་ན་གང་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་འགྱུར་བའི། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཟུང་ཤིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་
བཀའ་སྩལ་ནས། །ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་འཁོར་དང་། ལྷ་དང་། མི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། དྲི་ཟར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡིད་རངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །
འདུས་པ་ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་ལས། མཐར་ཕྱིན་པའི་ལེའུ་སྟེ། བཅུ་གསུམ་པའོ། ། 
འཕགས་པ་འདུས་པ་ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེ་ཏོག་གི་གཟུངས་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། རྫོགས་སྷོ།། །། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཤཱི་ལེན་དྲ་བོ་དྷི་དང་། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙ་བ་
བན་དེ་ཡེ་ཤེས་སྡེས་ཞུས་ཏེ། སྐད་གསར་ཆད་ཀྱིས་ཀྱང་བཅོས་ནས་གཏན་ལ་ཕབ་པ། ། ༄༅། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱརྱ་བཛྲ་མཎྜ་ནཱ་མ་དྷཱ་ར་ཎཱི་མ་ཧཱ་ཡཱ་ན་སཱུ་ཏྲ།  བོད་སྐད་དུ།  འཕགས་པ་
རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་གངས་

51-1-299a

ཀྱི་རི་དང་ཉེ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གྲོང་གི་རྩྭའི་སྤྱིལ་པོ་ན། དགེ་སློང་སྟོང་དུ་ཚང་བའི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང་། ཐབས་གཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཏེ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཟན་ཕྱིས་
ལེན་པ་སྤངས་ཏེ། རྩྭའི་སྤྱིལ་པོར་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ནས་སྐུ་དྲང་པོར་བསྲང་སྟེ། དྲན་པ་མངོན་དུ་བཞག་ནས་བཞུགས་སོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གནས་པ་
ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྙོམས་པར་ཞུགས་མ་ཐག་ཏུ། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ད་ལྟར་ག་ལ་བཞུགས་པའི་སྐུ་མ་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་དང་། མི་མཇེད་ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་པ་དང་། གནས་གཙང་མའི་རིས་ཀྱི་ལྷའི་བུ་སུམ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་ངོ་། །དེ་ནས་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་
པོ་བརྒྱ་བྱིན་དང་། མི་མཇེད་ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་པ་འདི་སྙམ་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ད་ལྟར་གང་ན་བཞུགས་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྩྭའི་སྤྱིལ་པོའི་ནང་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དེ་དག་གིས་མཐོང་
ངོ་། །མཐོང་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཅང་མི་སྨྲ་བར་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ཏེ་འཁོད་དོ། །གནས་གཙང་མའི་རིས་ཀྱི་ལྷའི་བུ་རྣམས་ཀྱང་ཅང་མི་སྨྲ་བར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་
སྤྱན་སྔ་དེ་ཉིད་དུ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ཏེ་འཁོད་དོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་པ་མངོན་པར་མཛད་དོ། །ཇི་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་པ་མངོན་པར་མཛད་པས། 
སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པའི་གང་ཟག་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་འམ། ཐེག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་ནས་རིང་དུ་

51-1-299b

ལོན་པ་འམ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའམ། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ཡང་རུང་སྟེ། ཇི་སྙེད་འཁོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གྲོང་ག་ལ་བ་དང་། རྩྭའི་སྤྱིལ་པོ་ག་ལ་བ་དེར་དོང་སྟེ་ཕྱིན་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་
མི་གང་ཙམ་གྱི་བར་སྣང་ལ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ཏེ་འཁོད་དོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་མགུ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ནས་
འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་མ་ཐག་ཏུ་འཁོར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སེམས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང་། སེམས་མགུ་བ་དང་། སེམས་རངས་པ་དང་། སེམས་ཤིན་དུ་ཚིམ་པ་སྐྱེས་སོ། །དེ་ནས་དེའི་
ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་མ་ཐག་ཏུ་འཁོར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་པོ་
རྣམས་རབ་ཏུ་ཞི་བར་གནས་སོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིན་པོ་ཆེའི་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲུག་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་དང་། ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གྲོང་ག་ལ་བ་དང་། རྩྭའི་སྤྱིལ་པོ་ག་ལ་བ་དེར་
སོང་སྟེ། ཕྱིན་མ་ཐག་ཏུ་བདག་ཉིད་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་བར་སྣང་ལ་འདུག་པ་སྙམ་དུ་ཤེས་ཏེ། དེ་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་དེ་ཉིད་ལ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ཏེ་འདུག་གོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིན་པོ་ཆེའི་ཏོག་བཀོད་པ་
ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིན་པོ་ཆེའི་ཏོག་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ནས་བར་སྣང་ཐམས་ཅད་མེ་ཏོག་ཨུད་པ་ལ་དང་། པད་མ་དང་། ཀུ་མུ་ད་
དང་། པད་མ་དཀར་པོས་ཀུན་དུ་ཁེབས་ནས། ཉི་མ་དང་། ཟླ་བ་རྣམས་ཀྱི་འོད་ཀྱང་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག །བྱང་ཆུབ་སེམས་

51-1-300a

དཔའ་དྲུག་ཁྲི་ཉི་སྟོང་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ག་ལ་བ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་མ་ཐག་ཏུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་
ས་ལ་འདུག་མ་ནུས་ནས། དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷག་མ་དེ་དག་དང་། ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྟེང་གི་བར་སྣང་ནམ་མཁའ་ལ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ཏེ་འདུག་གོ། །འདུག་མ་ཐག་ཏུ་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་
ཕྱུག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ནས་འཁོར་
དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྟེང་གི་བར་སྣང་ལ་འཕགས་ནས་འཛུམ་པ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་
ཞལ་གྱི་སྒོ་ནས་འོད་ཟེར་ཁ་དོག་དུ་མ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། དམར་པོ་དང་། དཀར་པོ་དང་། བཙོད་ཀ་དང་། ཤེལ་དང་། དངུལ་གྱི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་དག་བྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་སྟེང་གི་བར་སྣང་ལ་
གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་བགོས་ཏེ། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་བར་སྣང་དེ་ཉིད་ལ་བཙུགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཐར་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་
འཛུམ་པ་མཛད་པའི་རྒྱུ་ནི་གང་ལགས། རྐྱེན་ནི་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་བར་སྣང་འདིར་སངས་རྒྱས་ཁྲི་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་ཤེས་བྱ་བ་བཤད་དེ། 
ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །འཇམ་དཔལ་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ད་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་རྣམས་ལ་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་བཤད་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་ཆོག་གོ། །

51-1-300b

རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་མེད། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མེད་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་དོ། །རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་ལ་འཁོར་བ་ཡང་མེད། མྱ་ངན་
ལས་འདས་པ་ཡང་མེད་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་དག་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འདོད་དོ། །རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་ལ་དགེ་བ་ཡང་མེད། མི་དགེ་བ་ཡང་མེད་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་དག་ནི་མི་དགེ་བ་སྤོང་བར་འདོད་དོ། །
རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་ལ་ཕ་རོལ་ཡང་མེད། ཚུ་རོལ་ཡང་མེད་ན། འདི་དག་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བར་འདོད་དོ། །རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་ལ་ཞིང་ཡང་མེད། ཞིང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡང་མེད་ན། འདི་དག་ནི་ཞིང་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབ་པར་
འདོད་དོ། །རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་ལ་བདུད་ཀྱང་མེད། བདུད་དུ་གདགས་པ་ཡང་མེད་ན། འདི་དག་ནི་བདུད་འདུལ་བར་འདོད་དོ། །རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱང་མེད། ཉན་ཐོས་སུ་གདགས་པ་ཡང་མེད་ན། འདི་དག་
ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆོས་ལས་འདའ་བར་འདོད་དོ། །རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་ལ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱང་མེད་དེ། རང་སངས་རྒྱས་སུ་གདགས་པ་ཡང་མེད་ན། འདི་དག་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལས་འདའ་བར་འདོད་དོ། །རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་ལ་
སེམས་ཅན་ཡང་མེད། སེམས་ཅན་དུ་གདགས་པ་ཡང་མེད་ན། འདི་དག་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བར་འདོད་དོ། །རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་ལ་དོན་ཀྱང་མེད། དོན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མེད་ན། འདི་དག་ནི་དོན་བྱེད་པར་
འདོད་དོ། །རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱང་མེད། འདོད་ཆགས་སུ་གདགས་པ་ཡང་མེད་ན། འདི་དག་ནི་འདོད་ཆགས་སྤོང་བར་འདོད་དོ། །རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་ལ་ཞེ་སྡང་ཡང་མེད། ཞེ་སྡང་དུ་གདགས་པ་ཡང་མེད་ན། འདི་དག་ནི་
ཞེ་སྡང་སྤོང་བར་འདོད་དོ། །རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་ལ་གཏི་མུག་ཀྱང་མེད། གཏི་མུག་ཏུ་གདགས་པ་ཡང་མེད་ན། འདི་དག་ནི་གཏི་མུག་སྤོང་བར་འདོད་དོ། །རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་ལ་ཤེས་པ་ཡང་མེད། མི་ཤེས་པ་ཡང་མེད་ན། 

51-1-301a

འདི་དག་ནི་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་འདོད་དོ། །རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་མེད། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་གདགས་པ་ཡང་མེད་ན། འདི་དག་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་འདོད་དོ། །
རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་ལ་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་མེད། རྣམ་པར་བྱང་བར་གདགས་པ་ཡང་མེད། འདུལ་བ་ཡང་མེད། འདུལ་བ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མེད། བྱམས་པ་ཡང་མེད། སྙིང་རྗེ་ཡང་མེད། དགའ་བ་ཡང་མེད། བཏང་སྙོམས་
ཀྱང་མེད། སྦྱིན་པ་ཡང་མེད། སེར་སྣ་ཡང་མེད། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་མེད། འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་མེད། བཟོད་པ་ཡང་མེད། གནོད་སེམས་ཀྱང་མེད། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱང་མེད། ལེ་ལོ་ཡང་མེད། བསམ་
གཏན་ཡང་མེད། རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཡང་མེད། ཤེས་རབ་ཀྱང་མེད། འཆལ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱང་མེད། ལྟུང་བ་ཡང་མེད། མི་ལྟུང་བ་ཡང་མེད། ཉན་ཐོས་ཀྱང་མེད། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱང་མེད། དེ་བཞིན་གཤེགས་
པ་ཡང་མེད། ཆོས་ཀྱང་མེད། ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མེད། ཟབ་མོ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མེད། སླ་བ་ཡང་མེད། ཤེས་པ་ཡང་མེད། མི་ཤེས་པ་ཡང་མེད། ཐོབ་པ་ཡང་མེད། མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡང་མེད། འཁོར་བ་ཡང་མེད། 
མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མེད། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ཀྱང་མེད། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་རྣམས་ཀྱང་མེད། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་ཀྱང་མེད། དབང་པོ་རྣམས་ཀྱང་མེད། སྟོབས་རྣམས་ཀྱང་མེད། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་
རྣམས་ཀྱང་མེད། ལམ་ཡང་མེད་དོ། །འཇམ་དཔལ་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་ཐོབ་པར་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་ལ་གནས་པར་མི་བྱའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་གཟུང་བར་མི་བྱ། དོར་
བར་མི་བྱ། རྣམ་པར་བསྒྲུབ་པར་མི་བྱ། འདའ་བར་མི་བྱ། འཕོ་བར་མི་བྱ། བཏང་སྙོམས་སུ་གནས་པར་མི་བྱ། བསམ་པར་མི་བྱ། མངོན་པར་འབྱུང་བར་མི་བྱ། ལེ་ལོར་མི་བྱ། ཆགས་པར་མི་བྱ། མི་ཆགས་པར་མི་བྱ། 

51-1-301b

ཡོངས་སུ་ཡི་ཆད་པར་མི་བྱ། རེག་པར་མི་བྱའོ། །སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་མི་བྱ། སྦྱིན་པར་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་མི་བྱ། བཏང་བར་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ། །
སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སུ་མ་གཏོགས་པར་བལྟ་བར་མི་བྱ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་དང་སྦྱར་བར་མི་བྱ། སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སྦྱར་
བར་མི་བྱ། སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་དམིགས་པར་མི་བྱ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སྦྱར་བར་མི་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་གཟུང་བར་མི་བྱ། སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་
དོར་བར་མི་བྱ། སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་བསྲུང་བར་མི་བྱ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་ཡང་གནས་པར་མི་བྱ་སྟེ། སྨོན་ལམ་ཡང་མི་གཏོང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇམ་དཔལ་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་
པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་སུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། ཞེ་སྡང་དུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། གཏི་མུག་ཏུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། བུད་མེད་དུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། སྐྱེས་པར་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། ལྷར་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། ཀླུར་ཡང་དག་པར་
འདུ་བ། གནོད་སྦྱིན་དུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། དྲི་ཟར་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། ལྷ་མ་ཡིན་དུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོར་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། སངས་རྒྱས་སུ་ཡང་དག་པར་
འདུ་བ། ཆོས་སུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། དགེ་འདུན་དུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། ཉན་ཐོས་སུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། རང་སངས་རྒྱས་སུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་
གནས་སུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་དུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། ངན་པར་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། བཟང་པོར་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། སར་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། ཆུར་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། 

51-1-302a

མེར་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། རླུང་དུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། མིག་ཏུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། རྣ་བར་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། སྣར་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། ལྕེར་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། ལུས་སུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ། ཡིད་དུ་
ཡང་དག་པར་འདུ་བ་སྟེ། འཇམ་དཔལ་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བའོ། །འཇམ་དཔལ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ནམ་མཁའི་ཁམས་གང་ཡིན་པ་དང་། ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་གང་ཡིན་
པ་དང་། ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་གང་ཡིན་པ་དང་། བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་གང་ཡིན་པ་དང་། འོག་གི་གང་ཡིན་པ་དང་། སྟེང་གི་ནམ་མཁའི་ཁམས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་འཇམ་
དཔལ་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་འདི་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་
ལྟར་ན་འདོད་ཆགས་གཟུངས་ཀྱི་གཞི་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་འདོད་ཆགས་འདོད་ཆགས་ཤེས་བྱ་བ་ནི་ཤར་ཕྱོགས་ནས་འོངས་ཏེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན། ལྷོ་ཕྱོགས་
ནས་མ་ཡིན། ནུབ་ཕྱོགས་ནས་མ་ཡིན། བྱང་ཕྱོགས་ནས་མ་ཡིན། འོག་ནས་མ་ཡིན། སྟེང་གི་ཕྱོགས་ནས་མ་འོངས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ནང་ནས་སྐྱེས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་
མོངས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན། ཕྱི་རོལ་ནས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་ནང་ནས་ལངས་ཏེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་ན་ནི། དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཕྱིས་ཀྱང་ཆོས་
མངོན་པར་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འཇམ་དཔལ་ཆོས་ནི་མི་འོང་མི་འགྲོ། ནང་ན་མི་འདུག །ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མི་འདུག །གཉིས་ཀ་མེད་པར་ཡང་མི་འདུག་སྟེ། དེ་ལ་བགྲང་བ་གང་ཡང་མེད་དེ། དེས་ན་འདོད་ཆགས་ནི་གཟུངས་ཀྱི་གཞི་ཞེས་བྱའོ། །ཞེ་སྡང་ནི་

51-1-302b

གཟུངས་ཀྱི་གཞིའོ། །འཇམ་དཔལ་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་ཞེ་སྡང་གཟུངས་ཀྱི་གཞི་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་ཞེ་སྡང་ནི་ཅ་ཅོ་བཏོན་པ་ལས་འབྱུང་སྟེ། ཅ་ཅོ་བཏོན་པ་དེ་ནི་
འདས་པ་ཡང་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་གལ་ཏེ་འདས་པ་ལས་ཆོས་རྣམས་བྱུང་དུ་ཟིན་ན་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །འཇམ་དཔལ་མ་འོངས་པའི་རྐྱེན་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཞེ་སྡང་འབྱུང་བ་མེད་དོ། །ད་ལྟར་གྱི་
རྐྱེན་ཀྱང་འདུག་པ་མེད་ཅིང་མ་འགགས་པའོ། །འཇམ་དཔལ་ཆོས་གང་འདས་པ་ལས་མ་བྱུང་། མ་འོངས་པ་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན། ད་ལྟར་གྱི་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དུས་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་གཟུངས་ཀྱི་གཞི་ཞེས་བྱའོ། །འཇམ་དཔལ་གཏི་
མུག་ནི་གཟུངས་ཀྱི་གཞིའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་གཏི་མུག་གཟུངས་ཀྱི་གཞི་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་གཏི་མུག་ནི་མ་རིག་པ་ལས་བྱུང་སྟེ། མ་རིག་པ་དེ་ཡང་སའི་ཁམས་
དང་མ་འདྲེས། ཆུའི་ཁམས་དང་མ་ཡིན། མེའི་ཁམས་དང་མ་ཡིན། རླུང་གི་ཁམས་དང་མ་ཡིན། ནམ་མཁའི་ཁམས་དང་མ་ཡིན། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང་མ་འདྲེས་པའོ། །འཇམ་དཔལ་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་ནི་ཀུན་
ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་ཞིང་རྣམ་པར་བྱང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །འཇམ་དཔལ་གལ་ཏེ་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་དེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་བའམ། རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་དུ་ཟིན་ན། ནམ་མཁའ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་
འགྱུར་ཞིང་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇམ་དཔལ་ནམ་མཁའ་ནི་ཆོས་གང་དང་ཡང་མ་འདྲེས་པ་སྟེ། འཇམ་དཔལ་གང་མ་རིག་པ་དང་མ་འདྲེས་པ། མི་འཕོ་བ། འདུལ་བ་མ་ཡིན་པ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ། 
མ་བྱུང་བ། དངོས་པོ་མེད་པ། མི་མཐོང་བ། མི་སྣང་བ། གཟུང་དུ་མེད་པ། མ་བཅིངས་པ། མ་གྲོལ་བ། ཚད་མེད་པ། ཡ་མ་བརླ། གསོབ། སྟོང་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཞེ་འམ། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཞེས་

51-1-303a

བརྗོད་པར་བྱ་འམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་མ་རིག་པ་མ་རིག་པ་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པ་དེའི་ཐོག་མ་མེད་དོ། །རྟག་ཏུ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱང་མེད་དོ། །
ཐོག་མའི་མཐའ་ཡང་མེད། ཐ་མའི་མཐའ་ཡང་མེད། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡང་མེད་དེ། དེ་ནས་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇམ་དཔལ་ཆོས་གང་མེད་ཅིང་མི་རྙེད། རྣམ་པར་མི་རིག །མི་སྣང་། མི་ཆགས། རྣམ་པར་མི་ཆགས། ཞེ་
མི་སྡང་། གཏི་མི་མུག་པ་སྟེ། ཆོས་གང་ལ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འམ། རྣམ་པར་བྱང་བ་འམ། སྒྲིབ་པའི་བྱ་བ་བྱེད་དམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་ནི་མ་ལགས་
སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་ནི་མ་རིག་པའི་ཆོས་གང་ལ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འམ། རྣམ་པར་བྱང་བ་འམ། སྒྲིབ་པའི་བགྱི་བ་མི་བགྱིད་ན། ཇི་ལྟར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མ་རིག་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བཀའ་སྩལ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། གཙུབ་ཤིང་དང་གཙུབ་སྟན་ལ་ཡང་བརྟེན། མིའི་ལག་པས་གཙུབ་པ་ལ་ཡང་བརྟེན་ནས་དུ་བ་འབྱུང་ཞིང་མེ་མངོན་པར་འགྲུབ་སྟེ། མེ་དེ་ཡང་གཙུབ་ཤིང་ལ་ཡང་མི་
གནས། མིའི་ལག་པས་གཙུབས་པ་ལ་ཡང་མི་གནས་སོ། །འཇམ་དཔལ་དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་རྨོངས་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གིས་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པ་འབྱུང་སྟེ། ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དེ་ཡང་
ནང་ན་ཡང་མི་གནས། ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མི་གནས། གཉི་ག་མེད་པར་ཡང་མི་གནས་མོད་ཀྱི། འཇམ་དཔལ་འོན་ཀྱང་གཏི་མུག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཤིན་དུ་གྲོལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་གང་ཤིན་དུ་
གྲོལ་བ་དེ་ནི་གཟུངས་ཀྱི་གཞི་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་གང་དང་ལྡན་ན། ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོང་བའི་

51-1-303b

གཟུངས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་འགའ་མཆིས་ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་གང་དང་ལྡན་ན། ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོང་བའི་གཟུངས་ཐོབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་
ཡོད་དེ། ཡི་གེ་གཅིག་ལས་ཡི་གེ་འབུམ་དུ་བཤད་ཀྱང་ཡི་གེ་དེའི་མཐའ་མི་རྟོགས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྒོ་གང་དང་གང་གིས་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་དེ་དང་དེ་ལས་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་དག་སྣང་བར་འགྱུར་ཞིང་སྤོབས་པ་ཡང་ཐོགས་པ་མེད་དོ། །དེ་སྤོབས་པ་
ཡང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་སྒོའི་ཚིག་གཅིག་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྒོའི་ཚིག་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་སྒོའི་ཚིག་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྒོའི་ཚིག་གཅིག་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །འཇམ་དཔལ་གྱིས་
གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ལྷའི་སྒོ་སྟེ། འདི་ནི་གཟུངས་ཀྱི་གཞིའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་དེ་གཟུངས་ཀྱི་གཞི་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། 
འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འདུལ་བའི་ས་ལ་གནས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ལྷ་ལྟ་བུར་འཇུག་པའི་གཟུངས་ཀྱི་གཞིའོ། །འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཀླུའི་སྒོ་སྟེ། འདི་ནི་གཟུངས་ཀྱི་གཞིའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་དེ་གཟུངས་ཀྱི་གཞི་ལགས། 
བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མིང་མེད་པ། ཡི་གེ་ཡོངས་སུ་ཆད་པ། ཡི་གེ་མེད་པ། ཡི་གེས་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཀླུ་ལྟ་བུར་འཇུག་པའི་གཟུངས་ཀྱི་གཞིའོ། །འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གནོད་སྦྱིན་གྱི་སྒོ་སྟེ། 
འདི་ནི་གཟུངས་ཀྱི་གཞིའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་དེ་གཟུངས་ཀྱི་གཞི་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་མི་ཟད་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པའི་སྒོ་སྟེ། དེ་ནི་གནོད་སྦྱིན་ལྟ་བུར་འཇུག་
པའི་གཟུངས་ཀྱི་གཞིའོ། །འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དྲི་ཟའི་སྒོ་སྟེ། དེ་ནི་གཟུངས་ཀྱི་གཞིའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་དེ་གཟུངས་ཀྱི་གཞི་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཚད་མེད། གྲངས་མེད། 

51-1-304a

དཔག་ཏུ་མེད། ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པའི་ཕྱིར་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ་སྟེ། དེ་ནི་དྲི་ཟ་ལྟ་བུར་འཇུག་པའི་གཟུངས་ཀྱི་གཞིའོ། །འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་སྒོ་སྟེ། འདི་ནི་གཟུངས་ཀྱི་གཞིའོ། །
གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་དེ་གཟུངས་ཀྱི་གཞི་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མེད་པའི་སྒོ་སྟེ། མིང་དུ་རིག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན། གཟུགས་སུ་རིག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན། སྒྲར་རིག་པར་
བྱ་བ་མ་ཡིན། དྲིར་རིག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན། རོར་རིག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན། རེག་པར་རིག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན། ཡིད་དུ་རིག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན། སངས་རྒྱས་སུ་རིག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན། ཆོས་སུ་རིག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན། དགེ་འདུན་དུ་རིག་
པར་བྱ་བ་མ་ཡིན། ཉན་ཐོས་སུ་རིག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན། རང་སངས་རྒྱས་སུ་རིག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན། སོ་སོ་སྐྱེ་བོར་རིག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞིང་། འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཤིན་དུ་ཀུན་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རིག་པར་བྱ་བ་མ་
ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ལྷ་མ་ཡིན་ལྟ་བུར་འཇུག་པའི་གཟུངས་ཀྱི་གཞིའོ། །འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ནམ་མཁའ་ལྡིང་གི་སྒོ་སྟེ། འདི་ནི་གཟུངས་ཀྱི་གཞིའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་དེ་གཟུངས་ཀྱི་གཞི་
ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འོང་བ་མེད་ཅིང་འགྲོ་བ་མེད་པ་སྟེ། མི་རྒྱུག་པ། རྣམ་པར་མི་རྒྱུག་པ། མི་འབྲོས་པ། མི་འགྲོ་བ། མི་འོང་བ། མི་འཕོ་བ། མི་སྐྱེ་བ། མི་རྟེན་པ། 
མི་གནས་པ། མི་ཆགས་པ། མི་འཆིང་བ། ཞེ་མི་སྡང་བ། གཏི་མི་མུག་པ། མི་འགྲོལ་བ། མི་གནས་པ། རབ་ཏུ་མི་གནས་པ་སྟེ། འཇམ་དཔལ་ནམ་མཁའ་ལ་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གནས་
པ་མེད་པའི་སྒོ་སྟེ། དེ་ནི་ནམ་མཁའ་ལྡིང་ལྟ་བུར་འཇུག་པའི་གཟུངས་ཀྱི་གཞིའོ། །འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་འམ་ཅིའི་སྒོ་སྟེ། འདི་ནི་གཟུངས་ཀྱི་གཞིའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་དེ་གཟུངས་ཀྱི་གཞི་ལགས། 

51-1-304b

བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བྱེད་པ་པོ་ལས་ལོག་པ་སྟེ། མ་བྱས་པ། མི་འགྱུར་བ། བྱེད་པ་པོ་ཀུན་དུ་བསལ་ན་མི་རྙེད་པ་སྟེ། འཇམ་དཔལ་དེ་ནི་མི་འམ་ཅི་ལྟ་བུའི་སྒོར་འཇུག་པའི་གཟུངས་ཀྱི་གཞིའོ། །
འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོའི་སྒོ་སྟེ། འདི་ནི་གཟུངས་ཀྱི་གཞིའོ། །གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་དེ་གཟུངས་ཀྱི་གཞི་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དྲི་མ་དང་བྲལ་ཞིང་
ཤིན་དུ་འོད་གསལ་བ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་བྱ་བ་འམ། རྣམ་པར་བྱང་བར་བྱར་མི་ནུས་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་གཟུངས་ཀྱི་གཞིའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་
གྱིས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་གཏན་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུར་འཇུག་པའི་གཟུངས་ཀྱི་གཞིའོ། །འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བུད་མེད་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། འདི་ནི་གཟུངས་ཀྱི་གཞིའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་དེ་གཟུངས་
ཀྱི་གཞི་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་བདེན་པ། མ་སྐྱེས་པའི་དབང་པོ་དང་། བུད་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། དེ་ནི་བུད་མེད་ལྟ་བུར་འཇུག་པའི་གཟུངས་
ཀྱི་གཞིའོ། །འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེས་པའི་སྒོ་སྟེ། འདི་ནི་གཟུངས་ཀྱི་གཞིའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་དེ་གཟུངས་ཀྱི་གཞི་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་རྣམ་པ་ཐམས་
ཅད་དུ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ནི་མི་དམིགས་ཏེ། ཐོག་མའི་མཐར་ཡང་མི་དམིགས། ཐ་མའི་མཐར་ཡང་མི་དམིགས། ད་ལྟར་བྱུང་བར་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །འཇམ་དཔལ་གང་དུས་གསུམ་དུ་མི་དམིགས་པ་དེ་ལ་སྐྱེས་པ་ཡང་
མེད། བུད་མེད་ཀྱང་མེད་དེ། གཞན་དུ་ན་མིང་གི་བརྡས་བརྗོད་པར་ཟད་དོ། །མིང་དེ་ཡང་བདེན་པ་སྟེ། གཟུངས་ཀྱི་བརྡས་དེ་དག་བཏགས་སོ། །གཟུངས་དེ་ཡང་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་གྱུར་པ་སྟེ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་

51-1-305a

བཞི་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཏན་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། དེ་ནི་སྐྱེས་པ་ལྟ་བུར་འཇུག་པའི་གཟུངས་ཀྱི་གཞིའོ། །འཇམ་དཔལ་ཆོས་
ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྒོ་སྟེ། འདི་ནི་གཟུངས་ཀྱི་གཞིའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་དེ་གཟུངས་ཀྱི་གཞི་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་སེམས་ཅན་
དམྱལ་བ་གང་དུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བར་འགྱུར། འཇམ་དཔལ་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་
དཔལ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རང་གི་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་ངམ། འོན་ཏེ་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་བྱུང་། འཇམ་དཔལ་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱིས་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་རང་གི་རྟོག་པས། སེམས་
ཅན་དམྱལ་བ་དང་། དུད་འགྲོ་དང་། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་དུ་རིག་སྟེ། དེ་དག་མ་མཆིས་པ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་སླད་དུ། ངན་སོང་གསུམ་དུ་གནོད་པ་ཚོར་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་
བདག་གིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཇི་ལྟར་མི་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་པ་རྣམས་མི་མཐོང་སྟེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་བགྱི་ན་
མི་ལ་ལ་ཞིག་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པའི་རྨི་ལམ་ན་བདག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བ་སྙམ་དུ་རིག་ནས། དེ་དེ་ན་ལྕགས་ཀྱི་བུམ་པ་རབ་ཏུ་ཁོལ་བ། ཤིན་ཏུ་འབར་བ་འདོམ་དུ་མ་མཆིས་པའི་ནང་ན་
བདག་བཅུག་ནས་དེ་དེ་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་བར་རབ་ཏུ་འཚལ་ཏེ། དེ་ཡིད་དངངས་ཤིང་ཡོངས་སུ་གདུང་བར་རིག་ནས་འཇིགས་སྐྲག་སྟེ་དངངས་ནས། དེ་སླར་སད་པ་དང་། ཀྱེ་མའོ་སྡུག་བསྔལ་

51-1-305b

ལོ། །ཀྱེ་མ་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་ཆོ་ངེས་འདེབས་ན་དེའི་མཛའ་བཤེས་དང་། ཉེ་དུ་དང་། ཕུ་ནུ་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱོད་ཅིས་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་དྲིས་པ་དང་། མི་དེས་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བདག་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་
སྡུག་བསྔལ་བ་མྱོང་ངོ་། །ཞེས་སྨྲས་ནས། ཡང་དེ་མཛའ་བཤེས་དང་། ཉེ་དུ་དང་། ཕུ་ནུ་རྣམས་ལ་གཤེ་ཞིང་འཚིག་སྟེ། བདག་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་བ་མྱོང་ན། ཁྱོད་ཀྱིས་སླར་ཕྱི་ཕྱིར་ཞིང་
ང་ལ་ཅིས་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་དྲིར་ཅི་ཡོད་ཅེས་མཆི་ལ། དེ་ནས་མཛའ་བཤེས་དང་། ཉེ་དུ་དང་། ཕུ་ནུ་དེ་དག་གིས་མི་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས། ཀྱེ་མ་འཇིགས་ཤིག །མ་འཇིགས་ཤིག །མི་ཁྱོད་ནི་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་སྟེ་
ཁྱིམ་འདི་ནས་གར་ཡང་མ་སོང་ངོ་། །ཞེས་བགྱིས་པ་དང་། མི་དེས་སླར་དྲན་པ་རྙེད་ནས་བདག་ནི་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་སྟེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་ལ་བདག་གིས་བརྟགས་པ་ལྟ་ཞིག་སྟེ། དངོས་པོ་ཅི་ཡང་མེད་དོ་
སྙམ་བགྱིད་ནས། དེ་སླར་ཡང་ཡིད་བདེ་བ་རྙེད་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་མི་དེ་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པའི་རྨི་ལམ་ན། མ་མཆིས་པ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་བདག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་མཆིས་སོ། །སྙམ་དུ་རིག་པ་དེ་བཞིན་དུ། བཅོམ་
ལྡན་འདས་བྱིས་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་མཆིས་པ་མ་ལགས་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་དཀྲིས་པས་བུད་མེད་ཀྱི་མཚན་མར་རྟོག་གོ། །དེ་དག་གིས་བུད་མེད་ཀྱི་མཚན་མར་བཏགས་ནས། བུད་མེད་དང་བདག་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྩེ་དགའ་
དགུར་སྤྱོད་པར་རིག་སྟེ། དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ནི་སྐྱེས་པ། འདི་ནི་བུད་མེད་དོ། །འདི་ནི་བདག་གི་བུད་མེད་དོ་སྙམ་ནས། དེ་སྲེད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་དཀྲིགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་དེ་ལོངས་སྤྱོད་ཚོལ་བར་སེམས་གཏད་དོ། 
དེ་གཞི་དེ་ལས་འཐབ་པ་དང་འགྱེད་པ་དང་། རྩོད་པ་སྐྱེད་དེ། དེའི་དབང་པོ་རབ་ཏུ་ཁྲོས་པར་འཁོན་བྱུང་ངོ་། །དེ་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་དེས་གུམ་མ་ཐག་ཏུ་བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོར་བདག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་

51-1-306a

བ་མྱོང་བ་སྙམ་དུ་འཚལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། མི་དེ་ལ་མཛའ་བཤེས་དང་། ཉེ་དུ་དང་། ཕུ་ནུ་རྣམས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་མ་འཇིགས་ཤིག །མ་འཇིགས་ཤིག །མི་ཁྱོད་ནི་གཉིད་ཀྱིས་
ལོག་སྟེ། ཁྱིམ་འདི་ནས་གར་ཡང་མ་སོང་ངོ་། །ཞེས་མཆི་བ་ལྟར། བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞིས་རྣམ་པར་མྱོས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་ཏེ། འདི་ལ་
བུད་མེད་ཀྱང་མེད། སྐྱེས་པ་ཡང་མེད། སེམས་ཅན་ཡང་མེད། སྲོག་ཀྱང་མེད། གསོ་བ་ཡང་མེད། གང་ཟག་ཀྱང་མེད། ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་མེད་པའོ། །ཆོས་འདི་
དག་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པར་བསྒྲུབས་པའོ། །ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བཏགས་པའོ། །ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སྟོང་པའོ། །ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ། །ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་འགག་པ་མེད་པའོ། །ཆོས་
འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་མ་འབྲེལ་པའོ། །ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཆུ་ཟླ་
ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ལ་སུ་ཡང་མི་ཆགས་མི་སྡང་མི་རྨོངས་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་མ་རྟོགས་ཤིག་ཅེས་བསྟན་པ་དང་། དེ་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་དེ་ཐོས་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འདོད་ཆགས་མ་
མཆིས་པར་མཐོང་ངོ་། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེ་སྡང་མ་མཆིས་པ་དང་། གཏི་མུག་མ་མཆིས་པ་དང་། སྒྲིབ་པ་མ་མཆིས་པ་དང་། ཆགས་པ་མ་མཆིས་པར་མཐོང་ངོ་། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་གྲོལ་བ་དང་། 
གཏན་ཏུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མཐོང་ནས། དེ་དག་སེམས་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་ཏེ། འགུམ་པའི་དུས་བགྱིས་སོ། །འགུམ་པའི་དུས་བགྱིས་མ་ཐག་ཏུ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མ་མཆིས་པའི་མྱ་ངན་ལས་

51-1-306b

འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དེ་ལྟར་མཐོང་ལགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ལེགས་སོ་
ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ཏེ། ལེགས་སོ། །ལེགས་སོ། །འཇམ་དཔལ་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་མི་བརྟག་པར་བྱའོ། །འཇམ་དཔལ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དེ་ལྟར་མཐོང་ན་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་
བཟོད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ངེས་པར་བསྟན་པ་འདི་བཤད་པ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགུ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་ནས། དེ་དག་ཚིག་འཐུན་པར་འདི་སྐད་ཅེས། འདི་
ལྟར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྙེད་པར་རུང་བ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་འདི་ངོ་མཚར་ཏེ། ལེགས་སོ། །ཞེས་འཛེར་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་
ནུར་གྱུར་པས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་པའི་སྒོ་གང་གིས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སུ་རྟོགས་ཤིང་གཉིས་ལྟ་བུར་མི་བགྱིད་པ་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་
པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལས་བསྟན་དུ་གསོལ། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འཇམ་དཔལ་དེའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ངེས་
པར་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་གང་གིས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པར་འགྲོ་བར་བྱེད་པའོ། །འཇམ་དཔལ་གྱིས་གསོལ་
པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་པའི་སྒོ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་དེའི་ཕྱིར། ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་དང་། 

51-1-307a

ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་འདི་ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་འཚལ་ལོ་ཞེས་གསོལ་ཏེ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལྟར་ཉན་པ་དང་། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འཇམ་དཔལ་མ་རིག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། འདི་ནི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན། མ་རིག་པ་བྱང་ཆུབ་ལགས། 
བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་མེད་པའི་ཕྱིར། མ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་མེད་པ་དེ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །གང་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་དོ། །འཇམ་དཔལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་
པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་རྟག་ཏུ་མ་སྐྱེས་པའོ། །འཇམ་དཔལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དོན་གྱི་དབང་འདི་གཟིགས་ནས། མ་རིག་པ་དང་བྱང་ཆུབ་གཉིས་སུ་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །འཇམ་དཔལ་ངས་མ་རིག་པ་
འདི་མ་རྙེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་མ་རིག་པ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འཇམ་དཔལ་དེ་ནི་མ་རིག་པ་ལྟ་བུར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། འཇུག་པ་གང་གིས་སྤོབས་པ་མྱུར་བར་འགྱུར་བ། །སྤོབས་པ་རྣོ་བར་འགྱུར་བ། སྤོབས་པ་ཟབ་
མོར་འགྱུར་བ། སྤོབས་པ་མ་ཆགས་པར་འགྱུར་བ། སྤོབས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བའོ། །འཇམ་དཔལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། འདི་ནི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་
ལྟར་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་གྲངས་མེད་པ། བགྲང་དུ་མེད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་ཚད་མི་དམིགས་སོ། །མི་དགེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་
ན། སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བ་སྟོན་མོད་ཀྱི་འདི་ནས་ཀྱང་མི་འགྲོའོ། །དེར་འཕོ་བ་ཡང་མེད་དོ། །འཇམ་དཔལ་མི་འཕོ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། འོང་བ་དང་། འགྲོ་བ་མེད་པའོ། །འཇམ་དཔལ་དེ་ནི་འདུ་

51-1-307b

བྱེད་ལྟ་བུར་འཇུག་པའི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོའོ། །འཇམ་དཔལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། འདི་ནི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བྱང་ཆུབ་ལགས། བཀའ་
སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་བྱུང་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ། །འཇམ་དཔལ་ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་གནས་པ་
རྣམས་ཀྱིས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྟགས་ཤིང་རྣམ་པར་བསྒྲུབས་ནས་བསྡུས་པ་དེ་བཞིན་དུ། འཇམ་དཔལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་བཏགས་ཤིང་། རྣམ་པར་
བསྒྲུབས་ནས་བསྡུས་ཏེ། དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ལྷག་པར་དམིགས་ཤིང་། བདག་ཅག་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ཅིག །བདག་ཅག་སེམས་ཅན་གྲོལ་བར་བྱེད་པར་གྱུར་ཅིག །བདག་ཅག་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཆོག་ཏུ་
གྱུར་ཅིག །སྙམ་དུ་དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་ལ་བརྟགས་ནས་རབ་ཏུ་སྤྱོད་དོ། །འཇམ་དཔལ་ངས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་ནས། སངས་རྒྱས་སམ། ཉན་ཐོས་སམ། རང་
སངས་རྒྱས་སམ། སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་གང་ཡང་མ་དམིགས་ཏེ། འཇམ་དཔལ་དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྟ་བུར་འཇུག་པའི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོའོ། །འཇམ་དཔལ་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། འདི་ནི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོའོ། །
གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་མིང་དང་གཟུགས་བྱང་ཆུབ་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་མིང་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །འཇམ་དཔལ་གཟུགས་ཀྱང་བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་སྟེ། 
འཇམ་དཔལ་གང་ན་བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་དེ་ལ་བདག་མེད་དོ། །འཇམ་དཔལ་བདག་མེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། མིང་གིས་བསྟན་པའོ། །མིང་དེ་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་དུ་བཙལ་ཀྱང་མི་རྙེད་དེ། འཇམ་དཔལ་

51-1-308a

དེ་ནི་མིང་དང་གཟུགས་ལྟ་བུར་འཇུག་པའི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོའོ། །འཇམ་དཔལ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། འདི་ནི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་བྱང་ཆུབ་
ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་སྐྱེ་མཆེད་ཐམས་ཅད་ནི་རང་གི་ཡུལ་དབེན་པ་སྟེ། མིག་གི་དབང་པོ་ཡང་བདག་གིས་གཟུགས་བལྟའོ། །སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་མི་སེམས་སོ། །རྣ་བའི་དབང་པོ་
ཡང་བདག་གིས་སྒྲ་མཉན་ཏོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་མི་སེམས་སོ། །སྣའི་དབང་པོ་ཡང་བདག་གིས་དྲི་ལ་མནམ་མོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་མི་སེམས་སོ། །ལྕེའི་དབང་པོ་ཡང་བདག་གིས་རོ་མྱང་ངོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་མི་
སེམས་སོ། །ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ཡང་བདག་གིས་རེག་པ་ཚོར་རོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་མི་སེམས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་ཡང་བདག་གིས་ཆོས་རྣམ་པར་ཤེས་སོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་མི་སེམས་སོ། །མིག་ཀྱང་གཟུགས་
ཡུལ་དུ་མི་ཤེས། གཟུགས་ཀྱང་མིག་གི་ཡུལ་དུ་མི་ཤེས། རྣ་བ་ཡང་སྒྲ་ཡུལ་དུ་མི་ཤེས། སྒྲ་ཡང་རྣ་བའི་ཡུལ་དུ་མི་ཤེས། སྣ་ཡང་དྲི་ཡུལ་དུ་མི་ཤེས། དྲི་ཡང་སྣའི་ཡུལ་དུ་མི་ཤེས། ལྕེ་ཡང་རོ་ཡུལ་དུ་
མི་ཤེས། རོ་ཡང་ལྕེའི་ཡུལ་དུ་མི་ཤེས། ལུས་ཀྱང་རེག་བྱ་ཡུལ་དུ་མི་ཤེས། རེག་བྱ་ཡང་ལུས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་མི་ཤེས། ཡིད་ཀྱང་ཆོས་ཡུལ་དུ་མི་ཤེས། ཆོས་ཀྱང་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་མི་ཤེས་ཏེ། འཇམ་དཔལ་
སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནི་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པ་རྣམས། གཡོ་བ་མེད་པ། བྱེད་པ་མེད་པ། ཕན་ཚུན་སེམས་པ་མེད་པ། ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའོ། །འཇམ་དཔལ་ཆོས་གང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། དེ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལྟ་
བུར་འཇུག་པའི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོའོ། །འཇམ་དཔལ་རེག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། འདི་ནི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོའོ་གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་རེག་པ་བྱང་ཆུབ་ལགས་བཀའ་སྩལ་པ་འཇམ་དཔལ་རེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་ཏེ་རེག་པ་དང་། སྒྲར་འདུས་ཏེ་རེག་པ་

51-1-308b

རེག་པ་དང་། དྲིར་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང་། རོར་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང་། རེག་བྱར་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང་། ཆོས་སུ་འདུས་ཏེ་རེག་པའོ། །འཇམ་དཔལ་གཟུགས་སུ་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ནས། ཆོས་སུ་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་བར་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་
རྟེན་པའོ། །གང་བརྟེན་པ་དེ་ནི་རྐྱེན་མང་པོ་ལས་སྐྱེའོ། །འཇམ་དཔལ་གང་རྐྱེན་མང་པོ་ལས་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་ཚོགས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་གནས་པའོ། །འཇམ་དཔལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྒྱུ་མའི་ཚུལ་ལོ། །སྒྱུ་མའི་ཚུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་
ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཚུལ་ལོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཚུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མེད་པའོ། །མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་སྐྱེ་བའོ། །མི་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་འགག་པའོ། །འཇམ་དཔལ་གང་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་པ་མེད་པ་དེ་ནི་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། དེ་ནི་རེག་པ་ལྟ་བུར་འཇུག་པའི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོའོ། །འཇམ་དཔལ་ཚོར་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། འདི་ནི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་ཚོར་བ་བྱང་ཆུབ་ལགས། བཀའ་སྩལ་
པ། འཇམ་དཔལ་ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བདེ་བའི་ཚོར་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དང་། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བའོ། །འཇམ་དཔལ་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ནི་ནང་ན་
ཡང་མི་འདུག །ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མི་འདུག །གཉི་ག་མེད་པར་མི་དམིགས་སོ། །འཇམ་དཔལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ཡང་ནང་ན་ཡང་མི་འདུག །ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མི་འདུག །གཉི་ག་མེད་པར་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །
འཇམ་དཔལ་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ཡང་ནང་ན་ཡང་མི་འདུག །ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མི་འདུག །གཉིས་ཀ་མེད་པར་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །འཇམ་དཔལ་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་
འདས་འོ་ན་ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བདེ་བའི་ཚོར་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དང་། བདེ་བ་ཡང་མ་ལགས། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ལགས་པའི་ཚོར་བ་དག་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་

51-1-309a

པ་འཇམ་དཔལ་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པའི་བྱིས་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བདེའོ་སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས། སྡུག་བསྔལ་ལོ་སྙམ་འམ། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན། 
སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྙམ་དུ་ཤེས་མོད་ཀྱི། འཇམ་དཔལ་ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་ཏེ། མ་བྱས་པ། མ་སྐྱེས་པ། རྟག་ཏུ་མ་བྱུང་བ་སྟེ། 
འཇམ་དཔལ་རྣམ་གྲངས་དེས་ན། ཚོར་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། དེ་ནི་ཚོར་བ་ལྟ་བུར་འཇུག་པའི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོའོ། །འཇམ་དཔལ་སྲེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། འདི་ནི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོའོ། །གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་སྲེད་པ་
བྱང་ཆུབ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྲེད་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལགས་པར་བཀའ་མ་སྩལ་ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། མི་བུ་མེད་པའི་བུའི་
སྲེད་པའི་ནང་ན་འདུག་གམ། འོན་ཏེ་ཕྱི་རོལ་ན་འདུག་གམ། འོན་ཏེ་ཕྱོགས་དང་མཚམས་རྣམས་ན་འདུག །འཇམ་དཔལ་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་བུ་ཉིད་ཀྱང་མ་བྱུང་ན། བུའི་སྲེད་པ་ཉིད་ལྟ་ག་ལ་
མཆིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་གང་གི་ཚེ་མི་དེ་འདུ་བ་དང་ལྡན་ཏེ་བུ་སྐྱེད་ཅིང་སྲེད་པ་སྐྱེད་པའི་དུས་དེ་ཡོད། ཚིགས་དེ་ཡོད་ན། འཇམ་དཔལ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། མི་དེའི་བུ་ལ་སྲེད་པ་
ཤར་ཕྱོགས་ནས་འོངས་སམ། འོན་ཏེ་ལྷོ་ཕྱོགས་ནས་སམ། འོན་ཏེ་ནུབ་ཕྱོགས་ནས་སམ། འོན་ཏེ་བྱང་ཕྱོགས་ནས་སམ། འོན་ཏེ་འོག་གི་ཕྱོགས་ནས་སམ། འོན་ཏེ་སྟེང་གི་ཕྱོགས་ནས་སམ། འོན་ཏེ་ནང་ན་
འདུག་གམ། འོན་ཏེ་ཕྱི་རོལ་ནའམ། གཉིས་ཀ་མེད་པར་གནས་སམ། འཇམ་དཔལ་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྲེད་པ་ཤར་ཕྱོགས་ན་མི་དམིགས། ལྷོ་ཕྱོགས་ན་ཡང་མ་ལགས། ནུབ་ཕྱོགས་ན་

51-1-309b

ཡང་མ་ལགས། བྱང་ཕྱོགས་ན་ཡང་མ་ལགས། སྟེང་ན་ཡང་མ་ལགས། འོག་ན་ཡང་མ་ལགས། ནང་ན་ཡང་མ་ལགས། སླད་རོལ་ན་ཡང་མ་ལགས། གཉིས་ཀ་མ་མཆིས་པར་ཡང་མི་དམིགས་ལགས་སོ། །བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སྲེད་པ་དེ་སུས་ཀྱང་བྱས་སམ། བྱེད་དུ་བཅུག་པ་ཡིན་ནམ། འཇམ་དཔལ་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྲེད་པ་ནི་མ་བགྱིས་པ་སྟེ། སྲེད་
པ་ལ་བྱེད་པ་པོ་གང་ཡང་མ་མཆིས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལོག་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་མ་ལགས་པ་ལ་བཏགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། 
ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཡོད་དམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་མེད་པ་དེ་ལ་ཅི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འམ། 
རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡོད་དམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་ཆོས་གང་ཤར་ཕྱོགས་ནས་མི་རྙེད། ལྷོ་ཕྱོགས་ནས་ཀྱང་མ་ཡིན། ནུབ་ཕྱོགས་ནས་ཀྱང་མ་ཡིན། བྱང་ཕྱོགས་
ནས་ཀྱང་མ་ཡིན། ནང་ནས་ཀྱང་མ་ཡིན། ཕྱི་རོལ་ནས་ཀྱང་མ་ཡིན། གཉིས་ཀ་མེད་པར་ཡང་མི་དམིགས་པ་དེ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་ཞིང་། རྣམ་པར་བྱང་བར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། འཇམ་དཔལ་དེ་ནི་སྲེད་པ་ལྟ་བུར་འཇུག་པའི་
གཟུངས་ཀྱི་སྒོའོ། །འཇམ་དཔལ་ལེན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། འདི་ནི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་ལེན་པ་བྱང་ཆུབ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལེན་པ་འཆིང་བ་ལགས་པར་བཀའ་མ་སྩལ་ལགས་
སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཅི་ཡང་སྐྱེད་དམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེད་ལགས་ཏེ། གཟུགས་དང་། སྒྲ་དང་། དྲི་དང་། 

51-1-310a

རོ་དང་། རེག་པ་དང་། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་འདི་ལྔ་སྐྱེད་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གཟུགས་ཀྱིས་གཟུགས་སྐྱེད་དམ། གསོལ་པ་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་
འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཅི་ཚོར་བས་ཚོར་བ་སྐྱེད་དམ། འདུ་ཤེས་ཀྱིས་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་དམ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་སྐྱེད་དམ། ཅི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་དམ། གསོལ་པ། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། །ཆོས་གང་ཞིག་ཆོས་གང་བསྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་ཡོད་དམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་མཆིས་སོ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་ཆོས་གང་ཞིག་ཆོས་གང་ཞིག་ལ་འཆིང་བའི་བྱ་བ་བྱེད་དམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་
སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་མེད་པ་འདི་དག་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་མི་སྐྱེད་དོ། །གཅིག་ལ་གཅིག་མི་དམིགས་སོ། །མི་སྨྲའོ། །བེམས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ངག་གིས་ལས་འབྱིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །འཇམ་དཔལ་རྣམ་གྲངས་དེས་ན། 
ལེན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། དེ་ནི་ལེན་པ་ལྟ་བུར་འཇུག་པའི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོའོ། །འཇམ་དཔལ་སྲིད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། འདི་ནི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་སྲིད་པ་བྱང་ཆུབ་ལགས། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་སྲིད་པ་དགག་པའི་སླད་དུ། ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་མ་བསྟན་ལགས་སམ། བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་ངས་སྲིད་པ་བཤད་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ། དེས་ན་སྲིད་པ་ཞེས་
བྱའོ། །འཇམ་དཔལ་གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པར་མཐོང་བ་དེ་ཅི་ཡང་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་དོ། །འགག་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་དུ་མཐོང་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་

51-1-310b

རྣམས་ལ་ཡང་མི་དམིགས་མི་འདོར་རོ། །འཇམ་དཔལ་རྣམ་གྲངས་དེས་ན་སྲིད་པ་བྱང་ཆུབ་སྟེ། དེ་ནི་སྲིད་པ་ལྟ་བུར་འཇུག་པའི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོའོ། །འཇམ་དཔལ་སྐྱེ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། འདི་ནི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོའོ། །
གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་སྐྱེ་བ་བྱང་ཆུབ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་ལས་ཡང་དག་པར་བཟླ་བའི་སླད་དུ། ཆོས་མ་བསྟན་ལགས་སམ། བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་བྱང་
ཆུབ་སེམས་དཔས་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་བཙལ་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པ། འཕོ་བ་མེད་པ། འབྱུང་བ་མེད་པར་མཐོང་ངོ་། །འཇམ་དཔལ་རྣམ་གྲངས་དེས་ན་སྐྱེ་བ་བྱང་ཆུབ་སྟེ། དེ་ནི་སྐྱེ་བ་ལྟ་བུར་འཇུག་པའི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོའོ། །
འཇམ་དཔལ་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་ལ་འཇུག་པའི་སྒོ་འདི་ནི་འཇུག་པའི་སྒོ་གང་གིས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤོབས་པ་རྣོ་བར་འགྱུར་བ་དང་། སྤོབས་པ་ཟབ་མོར་འགྱུར་བ་དང་། སྤོབས་པ་ཆགས་པ་
མེད་པ་དང་། སྤོབས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །འདི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་རྣམས་ཀྱི་ས་ལགས། བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་འདི་ནི་གང་དག་བྱང་ཆུབ་ལ་མ་བཞུགས་པ་རྣམས་དང་། གང་དག་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་མ་བསྐྱེད་པ་རྣམས་དང་། གང་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་མི་དམིགས་པ་དང་། 
གང་དག་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་ལས་བསྐྱོད་པར་མི་འདོད་པ་རྣམས་དང་། གང་དག་འཁོར་བ་ལས་འདའ་བར་མི་འདོད་པ་རྣམས་དང་། གང་དག་སེམས་ཅན་དགྲོལ་བར་མི་འདོད་པ་རྣམས་དང་། གང་དག་
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མི་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གི་ས་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་

51-1-311a

འདས་རིགས་ཀྱི་བུ་དང་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཞིག་གཟུངས་འདི་འཛིན་པ་དང་། འཆང་བ་དང་། ཀློག་པ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བགྱིད་པ་དང་། གཞན་དག་ལ་རྒྱ་ཆེར་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་དེ་ལ་ཚེ་འདི་ལ་ཡོན་ཏན་ཇི་སྙེད་ཅིག་
མཆིས་པར་འཚལ་བར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་ལ་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་རྣམས་སྲུང་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཐེ་ཙོམ་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཆོས་རབ་ཏུ་དབྱེ་
བའི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འཇམ་དཔལ་གཟུངས་འདིའི་ཡོན་ཏན་ནི་མཐའ་ཡས་ཏེ། བསྐལ་པ་བརྒྱར་ཡང་ཟད་པར་བྱར་མི་ནུས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཤད་པ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་ཁྲིས་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོའི་གཟུངས་འདི་འཐོབ་བོ། །ལས་དང་པོ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སུམ་ཁྲི་ཉིས་སྟོང་གིས་རྗེས་སུ་འཐུན་པའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་བོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། འཇམ་དཔལ་
གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང་། ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། དྲི་ཟ་དེ་དག་དང་། ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡིད་རངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །འཕགས་པ་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་
ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། རྫོགས་སོ།། །། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཤཱི་ལེན་དྲ་བོ་དྷི་དང་། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙ་བ་བན་དེ་ཡེ་ཤེས་སྡེ་ལ་སོགས་པས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ། ། 
༄༅། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱརྱ་ཨ་ནན་ཏ་མུ་ཁ་སཱ་དྷ་ཀ་ནཱ་མ་དྷཱ་ར་ཎཱི།  བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས།  སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་
ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུལ་ཡངས་པ་ན། ཚལ་ཆེན་པོའི་ཁང་པ་བརྩེགས་པའི་ཁང་བཟངས་ན། དགེ་སློང་བརྒྱད་སྟོང་གི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང་། 

51-1-311b

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་མང་པོ་དང་། ཐབས་གཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཏེ། དེའི་ཚེ་ཟླ་བ་གསུམ་པོ་འདི་དག་འདས་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ། །ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དྲན་པ་
དང་ལྡན་ཞིང་མཁྱེན་བཞིན་དུ་ཚེའི་འདུ་བྱེད་དག་བཏང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་ཁྱོད་སོང་ལ་སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན། དགེ་སློང་
ཇི་སྙེད་གནས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཚལ་ཆེན་པོ་ཁང་པ་བརྩེགས་པའི་ཁང་བཟངས་འདིར་བསྡུས་ཤིག །ཚེ་དང་ལྡན་པ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསོལ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལྟར་མཉན་ནས། 
སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་རང་གི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རི་རབ་ཀྱི་རྩེ་མོ་ལ་འདུག་སྟེ། སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྐད་ཀྱིས་གོ་བར་བྱས་པ། བདེ་གཤེགས་སློབ་མ་སེམས་ཅན་གང་སུ་དག །འཇིག་རྟེན་ཁམས་འདིར་གནས་པ་ཀུན་ཉོན་ཅིག །
དེང་འདིར་སྟོན་པ་ཆོས་ཀྱི་ཆར་འབེབས་ཀྱིས། །གང་དག་ཉན་པར་འདོད་པ་འདིར་ཤོག་ཅིག །དེའི་ཚེ་ཚལ་ཆེན་པོའི་ཁང་པ་བརྩེགས་པའི་ཁང་བཟངས་སུ་དགེ་སློང་བཞི་ཁྲི་འདུས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་དག་ལྷགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་བ་དང་། 
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས། སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། 
བདག་གིས་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་གང་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བས། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཅན་ནམ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཅན་ནམ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཅན་ཡང་རུང་སྟེ། དགེ་སློང་
ཇི་སྙེད་གནས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཚལ་ཆེན་པོའི་ཁང་པ་བརྩེགས་པའི་ཁང་བཟངས་སུ་འདུ་བར་འགྱུར་བ། དེ་འདྲ་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་གོར་མ་ཆག་སྙམ་མོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་

51-1-312a

བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་ཏེ། རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་དེ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པས། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཅན་ནམ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་
ཅན་ནམ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཅན་ཡང་རུང་སྟེ། དགེ་སློང་ཇི་སྙེད་གནས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཚལ་ཆེན་པོའི་ཁང་པ་བརྩེགས་པའི་ཁང་བཟངས་སུ་འདུས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་དག་ལྷགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་བ་དང་། བཅོམ་
ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་
པོ་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མཐོང་བ་དོན་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་དང་། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ངན་སོང་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་དང་། 
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མུན་པ་ངེས་པར་འཇོམ་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སེལ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་
པོ་དྲ་བ་ཅན་གྱི་འོད་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མུན་པ་ངེས་པར་འཇོམ་པའི་བློ་གྲོས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དང་། བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མཐུ་ཆེན་ཐོབ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡིད་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་ཆེན་པོ་དཔའ་བོ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནམ་མཁའི་མཛོད་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འོད་དཔག་མེད་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་དང་། 

51-1-312b

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡེ་ཤེས་ཏོག་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བཟང་སྐྱོང་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་དང་།  བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་
བློ་གྲོས་མི་ཟད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནམ་མཁའི་སྙིང་པོ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལག་ན་རྡོ་རྗེ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྤོབས་པ་བརྩེགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ཁྱེད་དེང་ལ་ཕྱོགས་བཅུ་ཐམས་ཅད་
ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དག་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲིད་པ་ཐ་མ་པ་འམ། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་འམ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་འམ། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་འམ། དད་པས་མོས་པ་ཇི་སྙེད་གནས་པ་
དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཚལ་ཆེན་པོའི་ཁང་པ་བརྩེགས་པའི་ཁང་བཟངས་འདིར་བསྡུས་ཤིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལྟར་མཉན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །
ཞེས་གསོལ་ནས། སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་ལྟས་དེ་ལྟ་བུ་བྱས་ཏེ། ལྟས་དེ་བྱས་པས་ཚལ་ཆེན་པོའི་ཁང་པ་བརྩེགས་པའི་ཁང་བཟངས་སུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲིད་པ་ཐ་མ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་དག་ལྷགས་
པར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་
དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་སུམ་བཅུ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དད་པས་མོས་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ལྷགས་པར་གྱུར་ཏོ། །

51-1-313a

དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལྷགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལན་གསུམ་བསྐོར་བ་བྱས་ནས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། 
དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་རིའི་བུས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདུས་པ་ཆེན་པོ་དེ་མཐོང་ནས། སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཞུས་པ་ལུང་བསྟན་པ་ཇི་ལྟ་བུས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདི་དག་
གིས་སོམ་ཉི་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་འགྱུར་བ་དང་། སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་སྤོབས་པ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་
དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལས་ཆོས་བསྟན་པ་ཐོས་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཐོས་ནས་ཀྱང་འཛིན་པར་འགྱུར་ཞིང་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་བརྗེད་
པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཡིན་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་རྗེས་སུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། 
ཆོས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། དེ་དག་རྗེས་སུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང་། གྱ་ནོམ་པ་ཡིད་དུ་འོང་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་བཞི་རྗེས་སུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་
སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་། ངག་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་། སེམས་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་། སྐྱེ་བ་ཡིད་དུ་འོང་བ་རྗེས་སུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང་། གཟུངས་ཀྱི་སྒོར་འཇུག་པ་བཞི་རྗེས་སུ་
འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྒོ་མི་ཟད་པས་བསྒྲུབ་པའི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོར་འཇུག་པ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་མཁས་པའི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོར་འཇུག་པ་དང་། ལས་དང་

51-1-313b

རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མཁས་པ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོར་འཇུག་པ་དང་། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོར་འཇུག་པ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ། དེ་ལྟ་བུའི་ཞུ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་
པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་བདག་གིས་ཞུ་གོར་མ་ཆག་སྙམ་མོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་ཞུ་བ་ཇི་སྐད་སྨོས་པ་ཇི་ལྟར་ཡིད་ལ་བཟུང་བ། ཇི་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱས་པ། ཇི་ལྟར་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱས་པ་དེ་དག་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་རྒྱ་ཆེར་གསོལ་ཏོ། །འདི་སྐད་ཅེས་ཀྱང་གསོལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུ་བ་ཇི་སྐད་སྨོས་པ་ཇི་ལྟར་བཟུང་བ། ཇི་ལྟར་ཡིད་ལ་བགྱིས་པ། ཇི་ལྟར་ཀུན་ཆུབ་པར་བགྱིས་པ་འདི་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདི་དག་གི་སྤྱོད་པ་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཤད་དུ་གསོལ། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་རིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །
ཤཱ་རིའི་བུ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་ཁྱོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དོན་འདི་ཞུ་བར་སེམས་པ་ཁྱོད་ཡང་ལེགས་སོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་དང་ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་དོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་
བུས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་གསོལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལྟར་ཉན་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཁས་
མི་ལེན་ཅིང་ལེན་པར་མི་བྱེད་པ་དེས། གཟུངས་ཀྱི་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་གཟུང་བར་བྱའོ། །ཏདྱ་ཐཱ། ཨོཾ་ཨ་ཎེ་མ་ཧཱ་ར་ཎེ། ཨ་ཁེ། མུ་ཁེ། མུ་ཁེ། ས་མན་ཏ་མུ་ཁེ། སཽ་མེས། སཽ་རྱར་མེ། སཽ་ཏི་ཡུ་ག་མེ། 
ནི་རུ་ག་ཏི་པྲ་བྷེ་ཧི་ལེ་ཧི་ལེ། ཀ་ལ་པེ་ཀེ་ལ་པ། སི་ས་ལེ། ས་ར་པ་ཏི། ཧི་ལེ་ཧི་ལེ། ཧི་ལེ་ཧི་ལེ། ཧི་ལི་ཧི་ལི་ལི། མ་ཧཱ་ཧི་ལེ་ལེ། ཙཎ་ཌེ་ཙ་པ་ནེ། ཙ་ར་ཙ་ར་ཎི། ཨ་ཙ་ལེ། མ་ཙཱ་ལེ། ཨ་ནཾ་ཏེ། ཨ་ནྃ་ཏ་མུ་ཁེ། ཨ་ནྃ་ཏ་ག་ཏེ་ཨ་ར་ཎེ་

51-1-314a

ནིར་མ་ལ་དེ། ནིར་བ་ལ་ནེ། ནིར་བ་དྷན་ཏེ། དྷརྨ་དྷ་རེ། ནིར་ཧ་རེ། གི་མེ་ལེ་ཤྲཱི་མ་བི་ཤོ་དྷ་ནི། པྲ་ཀྲི་ཏི་དྷི་པ་ནེ། བྷ་བ་བེ་བྷ་བ་ནེ། ཨ་སཾ་གེ་ཨ་སཾ་གེ། བི་ཧ་རེ། ད་མེ་ས་མེ། བི་མ་ལེ། བི་མ་ལ་པྲ་བྷེ། སཱྃ་ཀར་ཤ་ཎི། 
དྷི་རེ་དྷི་དྷི་རི་ལ་ཧཱ་དྷི་དྷི་རེ། ཡེ་ཥེ་ཡ་ཥོ་པ་ཏི། ཙ་ལེ་ཨ་ཙ་ལེ། མ་ཙ་ལེ། ས་མ་ཙ་ལེ། ཊ་དྷི་ཊུ་དྷ་སན་དྷི་སྠི་ར། ཨ་སཾ་གེ་ཨ་སཾ་གེ། བི་ཧ་རེ། ཨ་སྃ་ག་ནིར་ཧ་རེ། ནིར་ཧ་ར། བི་མ་ལེ། ནིར་ཧ་ཊ་ཤོ་ཏ་ནི་ཌ་དྷི་སོ་མེ། སྠི་རེ་སྠི་མེ། སྠ་མ་བ་
ཏི། མ་ཧཱ་པྲ་བྷེ། ས་མན་ཏ་པྲ་བྷེ། བི་པུ་ལ་པྲ་བྷེ། བི་པུ་ལ་རསྨི་སཾ་བྷ་བེ། ས་མན་ཏ་མུ་ཁེ། སརྦ་ཏྲ་ཡ་བུ་ག་ཏེ། ཚེ་དྱ་ཡ་ན་ཏ་ཚེ་དྱ་པྲ་ཏི་བྷ་ནེ། དྷ་ར་ཎེ། ཎི་ཌེ་ན། དྷརྨ་ནི་དྷ་ན་གོ་ཏྲ། ས་མན་ཏ་བྷ་དྲཻ། སརྦ་ཏ་ཐཱ་ག་ཏ་ཧྲི་ད་ཡ་
ཨ་ངྷིཥྛཱ་ན་ཨ་ངྷིཥྛི་ཏེ་སྭཱཧཱ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཟུངས་འདི་དག་འཛིན་པ་ནི་འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། དམྱིགས་པར་མི་བྱེད། སྨོན་པར་མི་བྱེད། 
བཏང་སྙོམས་སུ་མི་བྱེད། ལེན་པར་མི་བྱེད། བརྩོན་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་དག་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་། སྤང་བར་བྱ་བ་དང་། བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དང་། རྣམ་པར་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་བྱེད། འགྱུར་བར་མི་བྱེད། མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད། 
མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མི་མཐོང་། ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱང་མི་མཐོང་ངོ་། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ཡང་མི་མཐོང་། འགག་པ་ཡང་མི་མཐོང་། འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མི་མཐོང་། མ་འོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་
ཀྱང་མི་མཐོང་། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མི་མཐོང་། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་འཕེལ་བ་དང་འབྲི་བ་ཡང་མི་མཐོང་། ཆོས་གང་ཡང་སོགས་པར་ཡང་མི་བྱེད། འགྲིབ་པར་མི་བྱེད། འདོགས་པར་ཡང་མི་བྱེད། རྣམ་པར་རིག་པར་ཡང་
མི་བྱེད་པར་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་འབའ་ཞིག་སྒོམ་སྟེ། དེ་བསྒོམ་པ་ན། གཟུགས་སུ་མ་ཡིན། གཟུགས་མེད་པར་མ་ཡིན། མཚན་དུ་མ་ཡིན། མཚན་མ་མེད་པར་མ་ཡིན། དཔེ་བྱད་བཟང་པོར་མ་ཡིན། དཔེ་བྱད་

51-1-314b

བཟང་པོ་མེད་པར་མ་ཡིན། རྣམ་པར་ཤེས་པར་མ་ཡིན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པར་མ་ཡིན། ཉོན་མོངས་པར་མ་ཡིན། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་མ་ཡིན། ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་མ་ཡིན། ཚུལ་ཁྲིམས་མེད་པར་མ་ཡིན། ཏིང་ངེ་
འཛིན་དུ་མ་ཡིན། ཏིང་ངེ་འཛིན་མེད་པར་མ་ཡིན། ཤེས་རབ་ཏུ་མ་ཡིན། ཤེས་རབ་མེད་པར་མ་ཡིན། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མ་ཡིན། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མེད་པར་མ་ཡིན། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བར་མ་ཡིན། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་མེད་པར་མ་ཡིན། 
སྐྱེ་བར་མ་ཡིན། སྐྱེ་བ་མེད་པར་མ་ཡིན། རིགས་སུ་མ་ཡིན། རིགས་མེད་པར་མ་ཡིན། རུས་སུ་མ་ཡིན། རུས་མེད་པར་མ་ཡིན། འཁོར་དུ་མ་ཡིན། འཁོར་མེད་པར་མ་ཡིན། གནས་པར་མ་ཡིན། གནས་མེད་པར་མ་ཡིན། 
ཐོབ་པར་མ་ཡིན་ཐོབ་པ་མེད་པར་མ་ཡིན། མངོན་པར་རྟོགས་པར་མ་ཡིན། མངོན་པར་རྟོགས་པ་མེད་པར་མ་ཡིན། ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པར་མ་ཡིན། ཉོན་མོངས་པ་མ་ཟད་པར་མ་ཡིན། ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དུ་མ་ཡིན། ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་
དང་། སྐྱེ་མཆེད་མེད་པར་མ་ཡིན། ཤེས་པར་མ་ཡིན། ཤེས་པ་མེད་པར་མ་ཡིན། ཆོས་སྟོན་པར་མ་ཡིན། ཆོས་མི་སྟོན་པར་མ་ཡིན། བདག་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བར་མ་ཡིན། གཞན་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བར་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བར་མ་ཡིན། སེམས་
ཅན་མེད་པ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བར་མ་ཡིན། བདག་གི་དོན་དུ་མ་ཡིན། གཞན་གྱི་དོན་དུ་མ་ཡིན། ཆོས་སུ་མ་ཡིན། འདུལ་བར་མ་ཡིན། ལུས་རྣམ་པར་དག་པར་མ་ཡིན། ངག་རྣམ་པར་དག་པར་མ་ཡིན། ཡིད་རྣམ་པར་
དག་པར་མ་ཡིན། སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པར་མ་ཡིན། སྔོན་གྱི་མཐའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པར་མ་ཡིན། ཕྱི་མའི་མཐའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པར་མ་ཡིན། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པར་མ་ཡིན། བདག་གི་རྣམ་པར་དག་པར་
མ་ཡིན། བདག་གི་རྣམ་པར་དག་པར་མ་ཡིན། གཞན་གྱི་རྣམ་པར་དག་པ་མ་ཡིན་པ་འདི་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་འཛིན་པ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཞེས་བྱའོ། །

51-1-315a

དོན་དམ་པ་བསྒྲུབ་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་ལ་མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་སོ། །གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ཐོབ་པས་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། །
དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་གཞན་ལ་རག་མ་ལུས་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྒྲུབ་པས། ཆོས་ཀྱི་གཏེར་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོའི་རིགས་ཟིལ་ཀྱིས་མི་ནོན་པར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་སོ། །དམ་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་མཁས་པས་
བདུད་ཀྱི་ལས་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་སོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་སྒོ་མཐའ་ཡས་པས་བསྒྲུབས་པའི་གཟུངས་འདིའི་དོན་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཅིང་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་
ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤཱ་རིའི་བུ་འདིར་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་དང་ཡོན་ཏན་གྱི་གཏེར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པའི་གཟུངས་
འདི་ཉིད་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཆོས་རྣམས་སྟོང་པར་དགོས་མེད་ཅིང་། །བྱང་ཆུབ་ཆེད་དུ་
སྤྲོས་མི་བྱེད། །ཆོས་དབྱིངས་འཁྲུག་པར་མི་བྱེད་ན། །དེའི་ཕྱིར་གཟུངས་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །མདོ་སྡེ་འདི་ནི་ཉན་པར་བྱ། །འདི་ལ་གཟུངས་ནི་ཟད་པ་མེད། །ཡེ་ཤེས་འབྱོར་འདི་འདི་ལ་སྟེ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇིགས་མེད་པ། །གཟུངས་འདིར་རབ་ཏུ་གཟུང་བྱས་ན། །ཕྱོགས་བཅུ་དག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །ཆོས་བསྟན་པ་ནི་ཐོས་པར་འགྱུར། །དོན་དང་ཚིག་འབྲུ་བསྐྱོད་ཀུན་གྱི། །མཆོག་གི་ཆོས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས། །
ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་སྙེད་ཚིག་རྣམས་ཤེས་པར་འགྱུར། །གང་དག་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་འགྱུར་བ། །རླབས་ཆེན་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་ཏེ། །གང་ཞིག་མདོ་འདི་འཛིན་དེ་ལ། །ཐམས་ཅད་རྟག་ཏུ་མངོན་དུ་འགྱུར། །

51-1-315b

གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །དེ་ལ་བསྐལ་པར་དོགས་དྲིས་ཏེ། །ཐེ་ཙོམ་ཐམས་ཅད་ཆད་གྱུར་ཀྱང་། །དེ་ཡི་ཡེ་ཤེས་མི་ཟད་དོ། །མདོ་སྡེ་འདི་ལ་གང་དགའ་བ། །དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་སྲས། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་
ཉེ་བར་ཏེ། །ཡིད་བརྟན་གྱུར་དང་ཆོས་འཛིན་པའོ། །གཟུངས་འདི་འཛིན་པར་སུ་བྱེད་པ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགའ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་དགྱེས། །གྲགས་པ་འཇིག་རྟེན་འབྱུང་བར་འགྱུར། །
སུ་ཞིག་མདོ་སྡེ་འདི་འཛིན་པ། །དེ་ནི་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་ཚེ། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་བརྒྱད་བཅུ་མཐོང་། །ལག་པ་དེ་ལ་ཉེ་བར་འཇོག །གཟུངས་འདི་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ནི། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་སྟོང་རྣམས་སུ། །སྔོན་ཆད་སྡིག་
པ་གང་བྱས་པ། །ཟླ་བ་གཅིག་གིས་བྱང་བར་འགྱུར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསོད་ནམས་གང་། །བསྐལ་པ་བྱེ་བར་བསྒྲུབས་པ་ཀུན། །གཟུངས་འདི་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཡིས། །ཟླ་བ་གཅིག་གིས་ཟིལ་གནོན་འགྱུར། །
ཁམས་གསུམ་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ། །གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་བདུད་གྱུར་ཀྱང་། །མདོ་སྡེ་འདི་ནི་གང་འཛིན་པ། །དེ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་མི་ནུས། །བྱང་ཆུབ་འཚང་རྒྱ་བར་དུ་སྟེ། །དྲན་དང་བློ་གྲོས་རྟོགས་ལྡན་འགྱུར། །གཟུངས་
ཀྱི་དམ་པ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ཡི་ལྕེ་ཡི་རྩེ་མོར་གནས། །ཇི་ལྟར་མདོ་སྡེ་འཛིན་དེ་ལ། །གཟུངས་འདི་སོ་སོར་ངེས་པ་བཞིན། །འདི་ལས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་བསྟན། །འདི་ལས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །གཟུངས་འདི་བཤད་
མ་ཐག་ཏུ་ཡང་། །མར་མེ་ཞེས་བྱས་ང་ལུང་བསྟན། །སྐད་ཅིག་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ནི། །གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་སྙེད་མཐོང་། །གང་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །བསྟན་པ་འདིར་ནི་རྟོགས་འདོད་ཅིང་། །མདོ་སྡེ་འདི་ལ་བསྟེན་པ་དེས། །
ཐམས་ཅད་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་རྣམ་དག་དང་། །ཉན་ཐོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། །འོད་དང་མཚན་ཀྱང་རྣམ་དག་པ། །མདོ་སྡེ་འདིས་ནི་བྱེད་པར་འགྱུར། །དེ་བས་བག་ནི་ཡོད་གྱུར་ན། །ཞག་

51-1-316a

བདུན་བར་དུ་འདི་སེམས་པ། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་བརྒྱད་བཅུ་ཡིས། །དེ་ཡི་འོག་ཏུ་གཟུངས་སྦྱིན་འགྱུར། །བསམ་བྱ་བསམ་པར་མི་བསམ་སྟེ། །བསམ་བྱ་མིན་པའང་མི་བསམ་མོ། །སོམས་ཤིག་འགལ་
བར་མ་སེམས་ཤིག །དེ་ཡི་འོག་ཏུ་གཟུངས་ཐོབ་འགྱུར། །དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོར་ཕྱིན་པའི་མི། །ནོར་ལ་སོམ་ཉི་མེད་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་གཟུངས་འདི་ཐོབ་གྱུར་ནས། །བདེ་བ་ལ་ཡང་སོམ་ཉི་མེད། །འདི་ལས་རྫོགས་
པའི་བྱང་ཆུབ་ཉེ། །དེ་བས་འདི་ལ་སྦྱོར་བར་གྱིས། །ཞི་བའི་གནས་ནི་ཐོབ་གྱུར་ནས། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན། གཟུངས་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པ་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པ་མེད་པ་ཡིན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྲག་དོག་མེད་པ་
ཡིན། བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་ཞིང་འགྱོད་པ་མེད་པར་སྦྱིན་པའི་ཚུལ་ཅན་ཡིན། ཉིན་མཚན་དུ་ཆོས་ལ་དགའ་ཞིང་ཆོས་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་
གཟུངས་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ངན་ཅིང་བདུད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་བ། །འདོད་པ་དྲི་ང་སྤང་བར་བྱོས། །དེ་དག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་རྐྱེན། །ངན་སོང་
རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡང་ཡིན། །ཤེས་ཀྱི་ཁེ་དང་རྙེད་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར། །ཕ་རོལ་དག་ལ་ཕྲག་དོག་མི་བྱ་སྟེ། །དགའ་བའི་མིག་གིས་སེམས་ཅན་བལྟ་བྱས་ན། །མཐུ་ཆེ་བ་དང་གཟུགས་ཀྱང་མཛེས་པར་གྱུར། །སེམས་ཅན་གང་
དག་ཁ་ཅིག་རྩོད་འགྱུར་བ། །དེ་ཡི་གཞི་རྩ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་སྟེ། །དེ་ལྟར་གང་ལ་སྲེད་པར་འགྱུར་བ་སྤོངས། །སྲེད་པ་སྤང་བ་བྱས་ན་གཟུངས་སུ་འགྱུར། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་འདོད་ན་གཞན་མ་སེམས། །ཉིན་དང་མཚན་

51-1-316b

དུ་ཆོས་ནི་བཙལ་བར་བྱོས། །ཆོས་ཚིག་འདི་འདྲ་འདི་དག་རྟེན་བྱེད་ན། །དེ་ལ་གཟུངས་ནི་མངོན་དུ་འགྱུར་བར་འོང་། །ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན། གཟུངས་འདི་ཐོབ་པར་
འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དགོན་པ་དང་དབེན་པ་ལ་གནས་པ་དང་། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་དང་། རྙེད་པ་དང་། བཀུར་སྟི་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་
པ་མེད་པ་དང་། སྡུག་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་མི་ལྟ་ཞིང་ཐ་ན་ལུས་དང་སྲོག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་སྟེ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་གཟུངས་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རྒྱལ་བས་བསྔགས་པའི་དགོན་པར་གནས་པར་གྱིས། །དེ་ལ་གནས་པ་གཞན་ལ་བརྙས་པ་མེད། །ཟབ་མོའི་བཟོད་པ་འདུན་པ་བསྐྱེད་ནས་སུ། །
བག་ཡོད་མགོ་ལ་འབར་ཞིང་གནས་པར་གྱིས། །འདི་ལྟར་ཚུལ་འཆོས་བྱེད་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པ། །ཤེས་ཁེ་རྙེད་པ་རྣམས་ལ་གནས་མ་བྱེད། །བྱ་དང་འདྲ་བར་ངན་ངོན་དག་གིས་ཆོག་བྱས་ཏེ། །མིར་གྱུར་པ་ཡི་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་བྱོས། །
ཀྱེ་མ་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་ལེགས་པར་རྙེད། །སྡུག་བསྔལ་མང་པོའི་རྩ་བ་ཁྱིམ་ཡང་སྤོངས། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱང་ཡོངས་དག་པས། །སངས་རྒྱས་དང་ནི་ཆོས་ལ་གུས་པར་གྱིས། །རྙེད་འདོད་དྲན་པ་མ་ཡིན་ཤེས་
རབ་མིན། །དད་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཡིན་ཆོས་སེམས་མིན། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་རིང་སྟེ་གནམ་ས་བཞིན། །དེ་ལྟས་རྙེད་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ། །ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་
བཞི་དང་ལྡན་ན་གཟུངས་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡི་གེ་འབྲུ་བརྒྱད་ཀྱི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །བརྒྱད་པོ་དེ་དག་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། པ་ཞེས་བྱ་བར་དོན་དམ་པར་

51-1-317a

ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་འཇུག་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་། ལ་ཞེས་བྱ་བ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་དང་། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་མེད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་འཇུག་པ་ཁོང་དུ་
ཆུད་པ་དང་། བ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་། མཁས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལ་འཇུག་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་། ཛ་ཞེས་བྱ་བ་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། 
རྒ་བ་དང་། འཆི་བ་མེད་པའི་འགྲོ་བའི་མི་སྐྱེ་མི་འགག་པ་ལ་འཇུག་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་། ཀ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པ་ལ་འཇུག་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་། དྷ་ཞེས་བྱ་བ་
གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་འཇུག་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་། ཤ་ཞེས་བྱ་བ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང་། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་
མེད་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་། ཀྵ་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་པ་སྟེ། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བའི་ཕྱིར་ཟད་པ་མེད་པ་དང་། འཇིགས་པ་མེད་པ་དང་། རྒྱུ་བ་མེད་པ་དང་། ཆོས་
ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འཇུག་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡི་གེ་འབྲུ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་གི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་འདི་ནི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་པོའོ། །གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལེགས་པར་བྲིས་ཏེ། 
གཟུང་བར་བྱ་བ་འདི་ནི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་གཉིས་པའོ། །ཟླ་བ་ཕྱེད་ཕྱེད་ཅིང་གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་རྟག་ཏུ་ཀློག་པ་དང་། རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་འདི་ནི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་གསུམ་པའོ། །གཟུངས་
ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱ་བ་དང་། ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་པ་དང་། ཡང་དག་པར་གཟེང་

51-1-317b

སྟོད་པ་ལ་གཟུད་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་འདི་ནི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་བཞི་པ་སྟེ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན། གཟུངས་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་
ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཡི་གེ་འབྲུ་བརྒྱད་འདི་དག་བསམ་པར་བྱ། །མདོ་སྡེ་འདི་ནི་བྲིས་ནས་བཅང་བར་བྱ། །ཟླ་བ་ཕྱེད་ཅིང་རྟག་ཏུ་བཀླག་པར་བྱ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་འདི་འཛིན་གཞུག་པར་
བྱ། །ཤེས་རབ་རྒྱ་ཆེན་བྱང་ཆུབ་ཉེ་བ་སྟེ། །ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་ན་སངས་རྒྱས་གང་སུ་དག །བཞུགས་པ་ཐམས་ཅད་དེས་ནི་མདུན་དུ་མཐོང་། །དེའི་ཕྱིར་འདུན་པ་བཀྱེ་དེ་འདི་ལ་བསླབ། །ཤཱ་རིའི་བུ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་གཟུངས་འདི་ལ་མངོན་པར་
བརྩོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཕན་ཡོན་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་དེ་ལ་དགོངས་པ་དང་། དེ་ལ་བདུད་ཀྱི་ལས་མི་འབྱུང་བ་དང་། 
དེའི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མྱུར་དུ་འབྱང་བ་དང་། སྤོབས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་མྱུར་དུ་འཐོབ་པ་སྟེ། ཤཱ་རིའི་བུ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་གཟུངས་འདི་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཕན་ཡོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་
འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱིས་དེ་ནི་ཡིད་ལ་མཛད། །དེ་ལ་བདུད་ཀྱིས་གླགས་མི་རེད་མི་འགྱུར། །དེ་ཡི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབས་པ་མྱུར་དུ་འབྱང་། །སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་
རྣམས་ཀྱང་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཤཱ་རིའི་བུ་སྔོན་བྱུང་བ་འདས་པའི་དུས་ན་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པའི་ཡང་ཆེས་གྲངས་མེད་པ། ཡངས་པ་རྒྱ་ཆེར་གྱུར་པ། དཔག་ཏུ་མེད་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་
པའི་སངས་རྒྱས་རིན་ཆེན་དཔལ་གྱི་གཟི་བརྗིད་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ། རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་བ། བླ་ན་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། 

51-1-318a

སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ། ཤཱ་རིའི་བུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིན་ཆེན་དཔལ་གྱི་གཟི་བརྗིད་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་དེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་
འདའ་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ། འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་སྣང་བ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་མིའི་དབང་པོ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་ལྡན་པ་ཞིག་བྱུང་ངོ་། །དེའི་བུ་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། དེ་སྐྱེས་
ནས་ལོ་བཅུ་དྲུག་ལོན་པ་དང་། དེས་སྒོ་མཐའ་ཡས་པས་བསྒྲུབ་པའི་གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིན་ཆེན་དཔལ་གྱི་གཟི་བརྗིད་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་དེ་ལས་
ཐོས་ཏེ། དེས་གཟུངས་འདི་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་གྱུར་ཏོ། །དེས་ལོ་བདུན་ཁྲིར་རྨུགས་པ་དང་། གཉིད་ཀྱིས་ནོན་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །ལན་འགའ་ཡང་རྒྱལ་སྲིད་ལ་དགའ་བ་འམ། ནོར་ལ་དགའ་བ་འམ། 
བདག་ལ་དགའ་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལོ་བདུན་ཁྲིར་ལན་འགའ་ཡང་ས་ལ་གློས་མ་ཕབ་སྟེ། གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལ་གནས་སོ། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་ལས་ཆོས་བསྟན་པ་ཐོས་ཏེ། ཐོས་ནས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་བཟུང་
ངོ་། །བཟུང་ནས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིན་ཆེན་དཔལ་གྱི་གཟི་བརྗིད་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་དེ་ཉིད་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་། །དེ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་དེ་ལོ་དགུ་ཁྲི་འདས་པ་དང་། དེས་སྒོ་
མཐའ་ཡས་པས་བསྒྲུབ་པའི་གཟུངས་འདི་བསྒྲུབས་ཏེ། བསྒྲུབས་ནས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་བཤད་དོ། །དེས་ཚེ་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་ལ་སེམས་ཅན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་བཅུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་
པའི་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཙུད་ཅིང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་བཀོད་པར་གྱུར་ཏོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་འཁོར་དེ་ན་ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་ཟླ་བའི་ཏོག་ཅེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། དེས་སྒོ་མཐའ་ཡས་པས་བསྒྲུབ་པའི་གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་

51-1-318b

འདི་ཆོས་སྨྲ་བའི་དགེ་སློང་དེ་ལས་ཐོས་སོ། །ཐོས་ནས་ཀྱང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་གྱུར་ཏེ། དེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་མདོ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་ལས་ཆོས་བསྟན་པ་ཐོས་སོ། །ཐོས་ནས་ཀྱང་ཐམས་
ཅད་བཟུང་ངོ་། །ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་གཟུངས་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་དང་། ཚིག་བཙུན་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྤོབས་པ་རྒྱུན་མི་ཆོད་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་ཏོ། །དེས་བསྐལ་པ་
གསུམ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །མཉེས་པར་བྱས་ནས་ཀྱང་། བསྐལ་པ་གསུམ་འདས་པ་དང་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་
པར་སངས་རྒྱས་སོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན། ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་ཟླ་བའི་ཏོག་ཅེས་བྱ་བར་གྱུར་པ་དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་སྙམ་དུ་ཁྱོད་སོམ་ཉི་འམ། ཡིད་གཉིས་སམ། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་གྱུར་ན། ཤཱ་རིའི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མི་ལྟའོ། །
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན། ཚོང་དཔོན་གྱི་བུ་ཟླ་བའི་ཏོག་ཅེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་སྨྲ་བར་གྱུར་པ་དེ་གཞན་
ཞིག་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་སོམ་ཉི་དང་། ཡིད་གཉིས་སམ། ཐེ་ཙོམ་ཟ་བར་གྱུར་ན་ཤཱ་རིའི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མི་བལྟའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཚེ་དཔག་མེད་དེ། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན། 
དགེ་སློང་ཆོས་སྨྲ་བ་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དཔལ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་ང་དང་བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེའི་ཚེ། གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཐོས་སོ། །
ཐོས་ནས་ཀྱང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་སྟེ། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་མདོ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེས། ངས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་འབུམ་ཕྲག་བཞི་ཁྲིར་འཁོར་བ་ཕྱིར་བསྙིལ་ཏོ། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་དགུ་བཅུ་ལས་ཆོས་བསྟན་པ་ཡང་ཐོས་ཏེ། 

51-1-319a

ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་གཟུངས་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་དང་། ཚིག་བཙུན་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྤོབས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་ཏོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས། ཐ་ན་གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་ཡང་བརྩོན་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་
ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེའི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་དང་། ཆོས་སྨྲ་བ་དག་མགུ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་ན། གང་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང་། ལུང་
འབོག་པ་དང་། འཛིན་པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་དང་། ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། གཞན་དག་ལ་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེའི་ཚད་ནི་དེ་བཞིན་
གཤེགས་པ་མ་གཏོགས་པར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་ཤེས་པ་འམ། བསམ་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །མདོ་སྡེ་ཐོས་ནས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང་། །ཡི་གེར་བྲིས་
དང་གཟུང་དང་ཀླགས་པ་ཡིས། །བསོད་ནམས་ཆུ་བོ་ཇི་ཙམ་བསྐྱེད་པ་ནི། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱིས་ཤེས་པར་ཡོང་མི་ནུས། །དེ་ནི་ཚེ་རབས་ཀུན་ཏུ་རྒྱལ་བ་མཐོང་། །དེ་དག་ལས་ཀྱང་དད་པ་བསམ་ཡས་རྙེད། །མདོ་སྡེ་ཟབ་མོ་ཚུལ་ཡང་
ཤེས་པར་འགྱུར། །དེ་ནི་མྱུར་དུ་བྱང་ཆུབ་མངོན་འཚང་རྒྱ། །བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་མ་རེག་བར་དུ་ཡང་། །དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་མངོན་ཤེས་དང་། །གཟུངས་རྣམས་དང་ནི་གཟུགས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དང་། །སངས་རྒྱས་མཐོང་ལས་
ཉམས་པར་ཡོང་མི་འགྱུར། །རྗེས་སུ་དྲན་པས་སྔོན་གྱི་ཚེ་རབས་ན། །ཚོང་དཔོན་བུས་ནི་གཟུངས་འདི་ཐོབ་གྱུར་ནས། །སངས་རྒྱས་གང་གཱའི་བྱེ་སྙེད་མཐོང་གྱུར་ཏེ། །དེས་ནི་འདོད་བཞིན་བྱང་ཆུབ་རྣམ་སངས་རྒྱས། །

51-1-319b

མར་མེ་མཛད་པ་དེ་ཚེ་ཚོང་དཔོན་བུ། །སྔོན་ཚེ་ཚེ་རབས་འོད་ཟེར་མཐའ་ཡས་གྱུར། །དེ་ཚེ་ཆོས་སྨྲ་སངས་རྒྱས་ཚེ་དཔག་མེད། །ང་ནི་བསྐལ་པ་བཟང་དང་བཅས་ཡི་རང་། །བྱང་ཆུབ་མྱུར་དུ་རེག་པར་སུ་འདོད་དང་། །
བདུད་རྣམས་མྱུར་དུ་གཞོམ་པར་སུ་འདོད་དང་། །བསོད་ནམས་བརྒྱའི་མཚན་བཟང་སུ་འདོད་པ། །འདི་ལ་བརྩོན་ན་རྙེད་པར་དཀའ་མི་འགྱུར། །གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་སྙེད་འཇིག་རྟེན་ཁམས། །གང་གིས་རིན་ཆེན་བཀང་སྟེ་
སྦྱིན་བྱིན་ཡང་། །བྲིས་དང་གཟུང་བའི་བསོད་ནམས་གང་ཡིན་པ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པས་དཔེར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟས་ཐོས་ན་རྩེ་གཅིག་བག་ཡོད་པར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པས་འདི་བཟུང་ངམ། །
གཟུངས་འདི་བྲིས་ཤིང་སེམས་པ་དེ་དག་ནི། །བྱང་ཆུབ་རྙེད་པ་དཀའ་བ་མེད་པར་བཤད། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པར་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་སྒོ་མཐའ་ཡས་པས་བསྒྲུབ་
པའི་གཟུངས་འདི་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི། ལུས་ལ་གངས་ལ་གནས་པའི་གནོད་སྦྱིན་བརྒྱད་པོ་གཟི་མདངས་འཇུག་ཅིང་ཉིན་མཚན་དུ་སྲུང་བ་དང་། སྐྱོབ་པ་དང་། སྦེད་པར་བྱེད་དོ། །
བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། གནོད་སྦྱིན་དཔའ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། བརྟན་པོ་དང་། བདག་པོ་དང་། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུའི་སྟོབས་དང་། སྤྱོད་པའི་བློ་གྲོས་དང་། ཐུབ་དཀའ་དང་། འཇིགས་སུ་རུང་བ་དང་། གནོད་
སྦྱིན་ལག་བཟངས་ཞེས་བྱ་བ་དག་སྟེ། གནོད་སྦྱིན་རྒྱལ་པོ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་འོང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཁྲུས་བྱ་བ་དང་། གོས་ཤིན་ཏུ་གཙང་མ་བགོས་པ་དང་། འཆག་སར་འགྲོ་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེ་འགྲས་པ་མེད་
པའི་སེམས་སུ་བྱ། གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཡང་ཡིད་ལ་བྱས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱས་ན་དེ་ལ་གནོད་སྦྱིན་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་མྱུར་དུ་བཞིན་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདོད་པ་ན་

51-1-320a

སྤྱོད་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་པ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ཀྱང་དེ་ལ་སེམས་པར་འགྱུར་ཏེ། བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་སྣང་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་དང་། སྣང་བྱེད་དང་། 
ཤེས་རབ་འོད་དང་། ཉི་མའི་འོད་དང་། ཡང་དག་སྐུལ་བྱེད་དང་། བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་བྱེད་དང་། སྐར་མའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྤྱོད་པའི་བློ་གྲོས་ཤེས་བྱ་བ་སྟེ། 
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་དེས་གཟུངས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མངོན་པར་བརྩོན་པར་འགྱུར་རོ། །གཟུངས་འདི་ལ་བརྩོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཀྱང་། བདེན་པའི་དམ་བཅའ་བར་
བྱའོ། །བྱས་པ་གཟོ་བ་དང་། བྱས་པ་ཚོར་བ་ཅན་དང་། ཆོས་འདོད་པ་དང་། ཆོས་ལ་དགའ་བ་དང་། ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཟུངས་ལ་བརྩོན་པས། 
ཀུན་འགྱེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་དུ་བྱས་ཏེ། དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ཆུང་བ་དང་། ཇི་ལྟར་ཉུང་བ་ལས་ཀྱང་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱ་ན་མང་པོ་ལས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གཟུངས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཤད་པ་ན། བྱང་ཆུབ་
སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་སུམ་བཅུས་ནི། སྒོ་མཐའ་ཡས་པས་སྒྲུབ་པའི་གཟུངས་འདི་ཐོབ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཀྱང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གྱུར་ཏོ། །ལྷ་དང་། 
མི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་སྐྱེ་དགུ་སྔོན་སེམས་མ་སྐྱེད་པ་དཀྲིགས་པ། བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་བཅུས་ནི། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་
ཤཱ་རིའི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིའི་མིང་ཅི་ལགས། འདི་ཇི་ལྟར་གཟུང་བར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་དེའི་ཕྱིར། ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་

51-1-320b

གྲངས་འདི་སྒོ་མཐའ་ཡས་པས་བསྒྲུབ་པའི་གཟུངས་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་ཟུང་ཤིག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་མངོན་པར་འཕགས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་ཟུང་ཤིག །བདུད་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཇིག་པར་
བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་ཟུང་ཤིག །གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་ཟུང་ཤིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་
དང་། དགེ་སློང་དེ་དག་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་དང་། ལྷ་དང་། མི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། དྲི་ཟར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡིད་རངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །
འཕགས་པ་སྒོ་མཐའ་ཡས་པས་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས། རྫོགས་སྷོ།། །། རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱརྱ་ཥ་ཌ་མུ་ཁ་ནཱ་མ་དྷཱ་ར་ཎཱི།  བོད་སྐད་དུ།  
འཕགས་པ་སྒོ་དྲུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་གྱི་ཁྱམས་གནས་གཙང་མའི་སྟེང་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ན་
གནས་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བར་སྤྲས་པ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་གྲངས་མེད་པ་དང་། ཐབས་གཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཏེ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། 
རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ཁྱེད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར། སྒོ་དྲུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་ཟུང་ཤིག །དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཁོར་བ་ནས་འཁོར་བའི་སྐྱེ་གནས་གཞན་དག་ཏུ་བདག་གིས་སྡུག་བསྔལ་གང་ཅི་མྱོང་བ་དེ་
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་མཉམ་ཉིད་མི་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མ་གྱུར་ཅིག །བདག་གིས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བདེ་བ་གང་ཅི་མྱོང་བ་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱེད་པར་སྤྱོད་པར་གྱུར་ཅིག །

51-1-321a

བདག་གིས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་གང་ཅི་བྱས་པ་དེ། སོ་སོར་བཤགས་པ་བླ་ན་མེད་པས་སོ་སོར་མ་བཤགས་པར་མ་གྱུར་ཅིག །བདག་གིས་བདུད་ཀྱི་ལས་གང་ཅི་བྱས་པ་དེ་ཡོངས་སུ་བྱེད་པ། བླ་ན་མེད་པས་
ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པར་མ་གྱུར་ཅིག །བདག་གི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡང་རུང་གང་ཅི་ཡོད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུར་གྱུར་ཅིག །
བདག་གི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གང་ཅི་ཡོད་པ་དེས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་ཐར་བར་གྱུར་ཅིག །འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གནས་པར་མ་གྱུར་ཅིག །ཏདྱ་ཐཱ། ཨོཾ་ཀྵ་མེ་ཀྵ་མེ། ཀྵཱན་ཏེ་ཀྵཱན་ཏེ། ད་མེ་
ད་མེ། དཱན་ཏེ་དཱན་ཏེ། བྷ་དྲེ་བྷ་དྲེ། སུ་བྷ་དྲེ་སུ་བྷ་དྲེ། ཙན་དྲེ་ཙན་དྲེ། སུ་ཙན་དྲེ་སུ་ཙན་དྲེ། ཙན་དྲ་ཀི་ར་ཎེ། ཙན་དྲ་བ་ཏི། ཏེ་ཛོ་བ་ཏི། ཡ་ཤོ་བ་ཏི། དྷརྨ་བ་ཏི། བྲ་མ་བ་ཏི། སརྦ་ཀླེ་ཤ་བི་ཤོ་དྷ་ནི། 
སརྦ་ཨཪྠ་སཱ་དྷ་ནི། སརྦ་ཨཪྠ་པྲ་ཤ་མ་ནེ། པ་ར་མཱརྠི་སཱ་དྷ་ནི། ཀཱ་ཡ་བི་ཤོ་དྷ་ནི། བཱ་ཀ་བི་ཤོ་དྷ་ནི། མ་ནཿསྃ་ཤོ་དྷ་ནི་སྭཱ་ཧཱ། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་དེ་ལྟར་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་དང་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས། སྒོ་དྲུག་པ་
ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་འདི་ཉིན་ལན་གསུམ་མཚན་ལན་གསུམ་བཀླགས་ན། དེའི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་བྱང་ནས། སྐྱེ་བ་བདུན་གྱི་བར་དུ་དེ་སྐྱེ་བ་དྲན་པར་འགྱུར་རོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་
བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དགྱེས་ཤིང་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་དེ་དག་དང་། ལྷ་དང་། མི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། 
དྲི་ཟར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡིད་རངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ།། །།འཕགས་པ་སྒོ་དྲུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་རྫོགས་སྷོ།། །།